Tarih Soru 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 …±-kültür...(1999 – DMS) Cevap:A OSMANLI MERKEZ TEġKĠLATI Osmanlı merkez teúkilatı genel olarak üçe ayrılır A) SARAY organdır.Osmanlı

OSMANLI DEVLETĠ (1299-1922)

Osmanlı devleti öğrenmeyi ve incelenmeyi kolaylaştırmak

amacıyla çeşitli dönemlere ayrılmıştır.

KuruluĢ Dönemi (Beylikten Devlete )

(1299-1453)

1299 yılında söğüt merkez olarak kurulması ile başlar

1453 yılında II. Mehmet’in İstanbul’u fethetmesi ile

sona erer.

Fetret dönemini yaşamıştır.

Devletleşme ve teşkilatlanma süreci yaşanmıştır.

Batıda ilk antlaşma imzalanmıştır.(1444 Edirne-

Segedin Ant)

YükseliĢ Dönemi (Dünya Gücü Osmanlı)

(1453-1579)

II. Mehmet’in İstanbul’u fethetmesi ile başlar 1579

yılında Sadrazam Sokullu Mehmet Paşa’nın vefat

etmesi ile sona erer.

Karadeniz, Ege ve Akdeniz Türk gölü haline

getirilmiştir.

İpek ve baharat yolları kontrol altına alınmıştır.

Halifelik makamı denetim altına alınmıştır.(Mısır seferi

I.Selim)

Anadolu Türk siyasi birliği kesin olarak

sağlanmıştır.(I.Selim/Turnadağ

Savaşı/Dulkadiroğulları Beyliği)

Doğuda ilk antlaşma imzalanmıştır.(1555 Amasya

Ant.)

Duraklama Dönemi (ArayıĢ Yılları)

(1579-1699)

Sadrazam Sokullu Mehmet Paşa’nın vefat etmesi ile

başlar Karlofça antlaşması ile sona erer.

Doğuda (1590 Ferhat Paşa Ant) ve batıda (1672

Bucaş Ant) en geniş sınırlara ulaşılmıştır.

Devletin fetih hızı yavaşlamıştır.

Devlet kurumlarındaki bozulmalar ilk defa belirgin

şekilde ortaya çıkmıştır.

İlk ıslahat çalışmaları görülmüştür. (Batı örnek

alınmamıştır)

Yaygın olarak isyanlar görülmüştür.

İlk defa geniş oranda toprak kaybedilmiştir. (1699

Karlofça Ant.)

Büyük devlet olma özelliği kaybedilmiştir.

Gerileme Dönemi (Diplomasi ve değiĢim)

(1699-1792)

Karlofça antlaşması ile başlar Yaş antlaşması ile sona

erer

İlk defa batı tarzı ıslahatlar yapılmaya başlanmıştır.

Kapitülasyonlar sürekli hale getirilmiştir. (1740 I.

Mahmut)

Ortodoksların koruyuculuğu Rusya’ya

bırakılmıştır.(1774 Küçük Kaynarca Ant)

İlk defa halkı Müslüman olan bölge

kaybedilmiştir.(Kırım)

Devlet topraklarını koruma politikasını benimsemiştir.

Osmanlı Dağılma Dönemi (En Uzun Yüzyıl)

(1792-1922)

Yaş antlaşması ile başlar saltanatın kaldırılması ile

sona ermiştir.

Topraklarını tek başına koruyamayacak hale geldi.

Denge politikası izleyerek topraklarını korumaya

çalışmıştır.

Azınlık isyanları görülmüştür. (Bağımsızlığını ilan eden

ilk azınlık Rumlardır.)

Batılılaşma çalışmaları hızlandı.

Demokratikleşme çalışmaları görülür.

Dağılmayı önlemek amacıyla fikir akımları

benimsendi.

Sömürgecilik sonucunda toprakları işgal edildi.

I.Dünya Savaşı’nı kaybetti ve Anadolu toprakları

işgale uğradı.

Halkın başlattığı mücadele sonucunda 1 Kasım 1922

tarihinde saltanatın kaldırılması ile Osmanlı Devleti

yıkılmıştır.

OSMANLI PADĠġAHLARI

KuruluĢ Dönemi:

Osman Bey (1283 - 1324)

Orhan Bey (1324 - 1362)

I. Murat (Hüdavendigar)(1362 - 1389)

I. Bayezıd (Yıldırım) (1389 - 1402)

I. Mehmet (Çelebi) (1413 - 1421)

II. Murat (1421 – 1444 )

II. Mehmet (Fatih) (1444 - 1444)

II. Murat (1444 - 1451)

Yükselme Dönemi (1453-1579)

II. Mehmet (Fatih) (1451 - 1481)

II. Bayezıd (Sofu) (1481 - 1512)

I. Selim (Yavuz) (1512 - 1520)

I. Süleyman (Kanuni) (1520 - 1566)

II. Selim (Sarı) (1566 - 1574)

Tarih Soru

Dağılımı 2001

KMS

2002

KPSS

2003

KPSS

2004

KPSS

2005

KPSS

2006

KPSS

2007

KPSS

2008

KPSS

2009

KPSS

2010

KPSS

2011

KPSS

2012

KPSS

TOPLAM

Osmanlı Kuruluş

ve Yükselme

Dönemi

- - - - - - - - 1 - - - 1

Osmanlı

Devleti’nde

Kültür ve

Uygarlık

3 3 3 3 2 2 2 2 1 2 2 3 28

III. Murat (1574 - 1595)

Duraklama Dönemi (1579-1699)

III. Murat (1574 - 1595)

III. Mehmet (1595 - 1603)

I. Ahmet (1603 - 1617)

I. Mustafa (1617 – 1618 )

II. Osman (Genç) (1618 - 1622)

I. Mustafa (1622- 1623)

IV. Murat (1623 - 1640)

Sultan İbrahim (1640 - 1648)

IV. Mehmet (Avcı) (1648 - 1687)

II. Süleyman (1687 - 1691)

II. Ahmet (1691 - 1695)

II. Mustafa (1695 - 1703)

Gerileme Dönemi (1699-1792)

II. Mustafa (1695 - 1703)

III. Ahmet (1703 - 1730)

I. Mahmut (1730 - 1754)

III. Osman (1754 - 1757)

III. Mustafa (1757 - 1774)

I. Abdülhamit (1774 - 1789)

III. Selim (1789 - 1807)

Dağılma Dönemi (1792-1922)

III. Selim (1789 - 1807)

IV. Mustafa (1807 - 1808)

II. Mahmut (1808 - 1839)

I. Abdülmecit (1839 -1861)

Abdülaziz (1861 - 1876)

V. Murat (1876 - 1876)

II. Abdülhamit (1876 - 1909)

V. Mehmet Reşat (1909 - 1918)

VI. Mehmet Vahdettin (1918 - 1922)

Son Halife II. Abdülmecit (1922 -1924)

OSMANLI DEVLETĠ’NĠN KISA SÜREDE BÜYÜME

NEDENLERĠ

Bizans sınırına yakın yerde kurulması

Anadolu’da ve Balkanlar’da siyasi birliğin olmaması

Bizans’ın iç karışıklık içinde olması

Hükümdarların tecrübeli ve yetenekli olması

Ahi teşkilatının desteğinin alınması

Türkmenlerin Osmanlı’yı tercih etmeleri

Balkanlarda İskan (Türkleştirme) ve İstimalet (Hoşgörü)

politikalarını başarıyla uygulamaları

Avrupa’nın iç karışıklıklar içinde olması (Feodalite

yönetimi)

Merkezi otoritenin güçlü olması

OSMANLI KÜLTÜR VE UYGARLIĞI

DEVLET YÖNETĠMĠ

Osmanlı devleti önceki Türk-İslam devletlerinin kültürel

birikimlerinden yararlanmış ve bunları geliştirmiştir.

Osmanlı Devleti'nin yönetimine Al-i Osman diye

adlandırılan Osmanlı ailesi dışında başka bir sülaleden

hükümdar getirilmemiştir.(kut Anlayışı)

Eski Türklerde benimsenen “Ülke toprakları hanedan

üyelerinin ortak malıdır” anlayışı ilk dönemlerde

uygulanmış taht kavgasını azaltmak amacıyla;

I. Murat “ülke toprakları hükümdar ve ailesinin

malıdır” anlayıĢını getirmiĢ,

II. Mehmet “KardeĢ Katli”ni yasal hale

getirmiĢ.

I.Ahmet “Ekber ve ErĢed” sistemini getirerek

veraset sistemini düzene koymuĢtur.

(Ekber ve ErĢed Sistemi: Osmanlı hanedanının en

yaşlısı ve aklı başında olanın hükümdar olması kuralı)

I. Murad'a kadar: OYAK (Oğul-yeğen-amca-kardeş)

I. Murad Dönemi : HSBC Hükümdarlık sadece baba-

çocuklar)

II. Mehmed Dönemi: GARANTİ (Sadece hükümdar, kardeş

katli var)

Orhan Bey'in TeĢkilatlanma ve Devlet Yönetimi

alanında yaptıkları:

Askeri: Osmanlı'nın ilk düzenli kara ordusunu ve donamayı

oluşturdu.

Eğitim: İlk Osmanlı medresesini açtı.

İdari: Divan-ı Hümayun

Mali: ilk gümüş para basıldı.

I. Murad'ın Devlet yönetiminde yaptıkları:

İlk beylerbeyliğinin kurulması

Kapıkulu ocağının oluşturulması

Defterdar atamasının yapılması

Maliye teşkilatının oluşturulması

Osmanlı Devleti’nde XVII. yüzyılda I. Ahmet ile

birlikte veraset sisteminde hanedanın ekber ve erĢet

üyesinin tahta geçmesi usulüne geçilmiĢtir.Bu

uygulama ile aĢağıdakilerden hangisi

iliĢkilendirilemez?

A) Taht kavgalarını engellemek

B) Kapıkullarının yönetimdeki etkisini azaltmak

C) Hanedanın devamlılığını sağlamak

D) Şehzadelerin katlini kural olmaktan çıkarmak

E) Ülke yönetiminde istikrarı sağlamak

(2012/KPSS Ortaöğretim) Cevap: B

Osmanlılarda I. Ahmet’ten itibaren padiĢahlığın

hanedanın en yaĢlı üyesine geçmesi usulünün

uygulanmasına baĢlanmasında güdülen amaç

aĢağıdakilerden hangisidir?

A) Saltanat sistemini devam ettirmek

B) Taht kavgalarını önlemek

C) Padişahın yetkilerini sınırlamak

D) Halk ile saray ilişkilerini kolaylaştırmak

E) Eyalet yöneticilerinin sayısını artırmak

(2006 – KPPS/ Ortaöğretim) Cevap:B

Hükümdar çocuklarına ġehzade adı verilmekle birlikte

tecrübe kazanmaları amacıyla sancaklara Lalalarla

birlikte gönderilmiştir.(Lala, hükümdar çocuğunu

eğitmekle görevli kişi Selçuklu Devleti’nde Atabey’dir)

Şehzadelerin sancaklarla gönderilme kuralı Kafes

usulü ile kaldırılmış (III.Mehmet), I. Ahmet yasal

düzenleme yapmıştır.

Kafes Usulü: Şehzadelerin sancağa gönderilmeyip sarayda esir

hayatı yaşamasıdır

Sancağa çıkan ilk padişah I. Murat,

Sancağa çıkan son padişah III. Mehmet,

Sancağa çıkmadan padişah olan I. Ahmet’tir.

Devletin başında Osman Beyin soyundan gelen Bey,

Gazi, Han, Hakan, Hünkâr Sultan(ilk kez I. Murat) gibi

unvanlarla anılan, hükümdarlar bulunurdu

I.Selim’in Mısır seferi sonucunda devlet Mutlak-Teokratik

(Dine dayalı devlet) özelliğine sahip olmuş hükümdarlar

halife unvanını kullanmaya başlamıştır.

I. Osmanlı,

II. Memluk,

III. Selçuklu,

Yukarıdaki devletlerin hangilerinde saltanat makamı

içinde halifelik anlayıĢı uygulanmıĢtır?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

D) I ve II E) II ve III

(2008/KPSS Lisans) Cevap: A

1839 yılında ilan edilen Tanzimat Fermanı ile hukukun

üstünlüğü kabul edilerek padişahın yetkileri kanunla

sınırlandırılmıştır. (Kanunname-i Ali Osman (İlk

kanunname)

1876 yılında ilan edilen Kanuni Esasi (I.Meşrutiyet) ile

halk padişahın yanında yönetime katılarak Meşruti

yönetime geçilmiş ancak padişahın etkinliği korunmuştur.

1908 yılındaki II. Meşrutiyetle birlikte padişahın etkinliği

sınırlandırılmış halkın etkinliği arttırılmıştır.

Tahta gelen padişah, para bastırır, hutbe okutur, kılıç

kuşanır ve komşu ülkelere haberciler gönderirdi.

Padişahın egemenliğini üç şekilde kullanırdı

Ferman: Padişahın emridir. Nişancı tarafından tuğra

çekilerek gerekli bölgelere gönderilir.

Berat: Nişan, görev, maaş vb. şeyler hakkında

verilen resmi belgedir (atama belgesi). Padişahın

onayıyla gerçekleşir.

Kanunname: Hükümdarların koymuş oldukları

kurallar bütünüdür. Örfi hukuk kapsamı içerisindedir.

Adaletname: Halkın haklarını askeriyeye karşı

koruyan padişah buyruğudur

Müsadere: Devlet görevlilerinin mallarına el

konulmasıdır. Bu uygulama;

Haksız kazancı önler,

Özel mülkiyetin gelişmesini engeller.

II. Mahmut tarafından kaldırılmış Tanzimat

fermanı ile özel mülkiyet güvence altına alınmıştır.

Osmanlı PadiĢahları bir konu hakkındaki kesin

kararlarını aĢağıdakilerden hangisiyle belirtirlerdi?

A) Fetva B) Risale C) Fıkıh

D) Kelam E) Ferman

(2000/DMS) Cevap: E

Osmanlılar’da;

I. Ferman,

II. Fetva,

III. Berat,

belgelerinden hangileri padiĢah tarafından verilirdi?


D) I ve III E) I, II ve III

(2001/KMS) Cevap: D

NOT: Fetva, Ģeyhülislam tarafından verilir.

Osmanlı Devleti’nde aĢağıdakilerden hangisi,

yürütmede PadiĢahı doğrudan temsil etmez?

A) Lala B) Kadı C) Voyvoda

D) Sadrazam E) Tımarlı sipahi

Yasama

•Ferman

•Berat

•Adaletname

•Kanunname

Yürütme

•Divan-ı Hümayun

Yargı

•Müsadere

(1999 – DMS) Cevap:A

OSMANLI MERKEZ TEġKĠLATI

Osmanlı merkez teşkilatı genel olarak üçe ayrılır

A) SARAY

Osmanlı devletinin yönetim merkezidir.

Başkentlerin bulunduğu yerlerde saray yapılanması

gelişmiştir. (Başkentler Söğüt, Bursa, Edirne, İstanbul)

İlk saray Bursa’da yapılmış, I. Murat döneminde Edirne

ve II. Mehmet döneminde İstanbul’da Topkapı Sarayı

yapılmış ve merkez buraya taşınmıştır

Osmanlı Devleti’nin XIX. yüzyıla kadar yönetildiği saray


A) Yıldız Sarayı B) Dolmabahçe Sarayı

C) Beylerbeyi Sarayı D) Çırağan Sarayı

E) Topkapı Sarayı

(2006 – KPSS/ Ortaöğretim) Cevap:E

I. Fatih Sultan Mehmet zamanında yapılması ve zamanla yeni

yapıların eklenmesi

II. Devletin başkentinde inşa edilmiş olması

III. Divan-ı Hümayun üyelerinin aileleriyle birlikte oturduğu yer

olması

Yukarıdakilerden hangileri, Topkapı Sarayı’nın

özellikleri arasında yer alır?



(2007 – KPPS) Cevap:D

Diğer Saraylar (Batı etkisi görülür);

Dolmabahçe Sarayı (Abdülmecit dönemi)

Çırağan Sarayı (Abdülaziz dönemi)

Beylerbeyi Sarayı (Abdülaziz dönemi)

Yıldız Sarayı (Abdülhamit dönemi)

Sarayın Bölümleri

Birun:

Sarayın dış kısmıdır.

Devlet işleri burada yürütülür

Enderun:

Devşirmelerin eğitildiği yerdir.(Devşirmeler din,

eğitim, hukuk alanında görev alamaz)

Padişaha hizmet edenlerin kaldığı yerdir.

II. Murat tarafından açılmıştır.

1833’te II. Mahmut tarafından kapatılmış, yerine

“Mekteb-i Maarif-i Adliye” açılmıştır

Harem:

Padişahın ve ailesinin kaldığı yerdir.

Saray kadınlarının yetiştirildiği yerdir.

B) Hükümdar

Devletin mutlak hakimidir.Devleti divanı hümayunla

birlikte yönetirdi.

C) Divan-ı Hümayun

Devlet meselelerinin görüşülüp karara bağlandığı

organdır.

Yüksek mahkeme (Temyiz mahkemesi/Yargıtay) olarak

görev yapmıştır.

Orhan Bey döneminde kurulmuş, II. Mahmut döneminde

kaldırılmış yerine Meclis-i Vükela kurulmuştur.

Padişah başkanlığında toplanırken II. Mehmet

döneminden itibaren sadrazam başkanlığında

toplanmaya başlanmıştır. Bu durum;

Sadrazamların yönetimdeki etkinliğini arttırmıştır.

Padişahın otoritesini güçlendirmiştir.

Divanda alınan kararlar padişahın onayına sunulur.

Çeşitli divanlar bulunur.

Ġkindi Divanı: Divanda yarım kalan konuların

sadrazamın sarayında görüşülmeye devam edildiği

divan.

Galebe Divanı: Elçilerin kabul edildiği divandır.

Ayak Divanı: Olağanüstü hallerde toplanan

divandır.

AĢağıdakilerden hangisi Osmanlı Devleti’nde, XIX.

yüzyılda Divanıhümayunun yerine oluĢturulan

yönetim organıdır?

A) Meclis-i Mebusan B) Meclis-i Vükela

C) Meclis-i Âyan D) Meclis-i Ahkâm-ı Adliye

E) Meclis-i Tanzimat

(20012/KPSS Önlisans) Cevap: B

Divan-ı Hümayun iĢlevsel olarak üçe ayrılır.

Osmanlı Ġmparatorluğu’nda en yüksek karar organı

olan Divan-ı Hümayun’da,

Saray

•Birun

•Enderun

•Harem

Hükümdar Divanı Hümayun

•Sadrazam

•Vezirler

•Nişancı

•Şeyhülislam

•Defterdar

•Kazasker

•Yeniçeri Ağası

•Reisül Küttab

•Kaptanıderya

SEYFİYE

•Yönetim ve Askerlik görevini üstlenmişlerdir.

•Sadrazam

•Vezirler

•Kaptanı Deryadır

İLMİYE

• Din, eğitim ve hukuk işleri ile ilgilenirler.

•Kazasker

•Şeyhülislam

KALEMİYE

•Bürokrasi sınıfıdır.

•Mali ve idari işlerden sorumludur.

•Deftedar

•Nişancı

I. İlmiye (öğretim, yargı ve din işlerinde görev alanlar),

II. Şeyfiye (yönetim ve askerlik işlerinde görev alanlar),

III. Kalemiye (idari, mali alanda uğraşan üst bürokratlar),

IV. Azınlık (Osmanlı İmparatorluğu’ndaki gayrimüslimler)

kesimlerinden hangileri temsil edilmekteydi?

A) I ve II B) I ve IV C) III ve IV

D) I, II ve III E) II, III, IV

(2005 – KPSS) Cevap:D

Not: Divan-ı Hümayunda alınan kararlar Mühime Defterine

kaydedilirdi.

Tahrir defterine ise fethedilen topraklar ve ülke toprakları

üzerinde yaşayan insanlar kaydedilirdi.

Divan üyeler

i

* Şeyhülislam, Kaptan-ı Derya ve Reisül Küttab XVI YY’den

itibaren divan üyesi olmuştur.

Osmanlı Devleti’nde, aĢağıdakilerden hangisi Divan-ı

Hümayun'un görevlerinden biridir?

A) Fetva verme ve fetvaların uygulanmasını sağlama

B) Halktan gelen şikâyetleri dinleme ve karara bağlama

C) Sadrazam atama ve hakkında soruşturma açma

•

•Divanın doğal başkanı

• II. Mehmet'ten itibaren başkanlığı sadrazama bıraktı

Padişah

•Padişahın mutlak vekili

•Savaşaara "SerdarıEkrem" ünvanıyla katılır

•Başbakandır.

•İlk kez I.Murat döneminde oluşturulmuştur

Sadrazam

•Yazışmalardan sorumludur

•Fermenlara padişahın tuğrasını çeker

•Dirlikleri yazar

Nişancı

•Devletin gelir giderinden sorumludur.

•Maliye Bakanıdır.


Defterdar

•Müderris ve kadıları atar

•Büyük davalara bakar

•Adalet ve Milli Eğitim Bakanıdır.


Kazasker

•Devlet bakanlarıdır.

•İlk vezirlik makamı Orhan Bey Dönemi’nde kurulmuştur.

Vezirler

•Divan kararlarının dine uygunluğunu denetler

• Fetva verme makamıdır

• Diyanet işleri Bakanıdır.

Şeyhülislam (Müftü)

•Donanmadan sorumludur

•İstanbul'da bulunduğu zaman toplantılara katılır.

Kaptanı Derya

•İlk dönemler Nişancının yardımcısıdır.

•Dış İşleri Bakanı olarak görev yapmıştır.

•XVIII. yy dan itibaren önemi artmıştır.

Reisül Küttab

D) Ferman yazma ve imzalama

E) Padişah'ın yaptıklarını denetleme

(1999 – DMS) Cevap: B

Osmanlı Devleti’nde Sadrazam’ın görevi;

I. Büyük devlet memurlarını atama ve görevden alma,

II. Seferde orduya komuta etme,

III. Fetva verme,

IV. Bütçe yapma,

hangisini kapsar?


D) I ve II E) II ve IV

(1999/DMS) Cevap: D

Osmanlı Devleti’nde Tanzimat dönemine kadar

kadıların vermiĢ oldukları hükümler gerektiğinde

aĢağıdakilerin hangisi tarafından incelenir ve

düzeltilir?

A) Padişah B) Şeyhülislam C) Kazasker

D) Defterdar E) Nişancı

(2004/KPSS) Cevap: C

Osmanlı Devleti’nde bulunan kazaskerler adalet

iĢlerinde aĢağıdakilerden hangisinin verdiği kararları

inceleyip, düzeltme yapabilirdi?

A) Nişancı B) Şeyhülislam C) Padişah

D) Kadı E) Yeniçeri ağası


I. Padişah,

II. Sadrazam,

III. Nişancı,

Osmanlı Ġmparatorluğu’nda yukarıdakilerden

hangileri yönetimde etkili olmuĢtur?


D) I ve II E) I, II ve III

(2005/KPSS) Cevap: E

Osmanlı Devleti’nde, aĢağıdakilerden hangisi

hiyerarĢik sıralamada diğerlerinden yüksektedir?

A) Nişancı B) Defterdar C) Kazasker

D) Sadrazam E) Reisülküttap

(2006/KPSS Lisans) Cevap: D

Osmanlı Devleti’nde Ģeyhülislamı atama ve onu

görevden alma yetkisi aĢağıdakilerden hangisine

aittir?

A) Padişah B) Rumeli Kazaskeri

C) Nişancı D) Reisülküttap

E) Sadrazam

(2008/KPSS Ortaöğretim) Cevap: A

Osmanlının Eyalet Yönetimi

Osmanlı devletinde eyalet yönetimi özelliklerine göre üçe

ayrılır

A) Salyaneli (Yıllıklı) Eyaletler: (Tımarsız - maaşlı)

Gelirleri doğrudan hazineye aktarılan eyaletlerdir.

Merkezden uzak bölgelerde uygulanır.(Tunus,

Cezayir, Yemen, Habeşistan, Mısır gibi)

İltizam sisteminin uygulandığı topraklardır.

İltizam Sistemi:

Eyaletlerden alınacak vergi, önceden hazineye,

mültezim denilen kişilerce peşin verilirdi.

Mültezimler verdikleri vergiyi eyaletlerden

toplardı.

İhaleyi alan kişiye “Mültezim” denir.

Devlet vergiyi peşin olarak almış olur.

Bu sistemle vergi toplanan araziye “Mukataa”

denir.

XII. yy’dan itibaren tımar toprakları iltizamda

kullanılmaya başlanmıştır.(Nakit para ihtiyacının

artığının göstergesidir)

B) Salyanesiz (Yıllıksız) Eyaletler:

(Tımarlı maaş yok yoprak var)

Tımar sisteminin uygulandığı topraklardır.

Merkeze yakın bölgelerde uygulanır. (Anadolu,

Bağdat, Sivas, Erzurum gibi)

C) Özel Yönetimli (Ġmtiyazlı) Eyaletler:

İç işlerinde serbest dış işlerinde merkeze bağlı

eyaletlerdir. (Hicaz, Kırım, Erdel, Eflak, Boğdan)

Yıllık vergi verirler, yöneticilerini Osmanlı seçer.

Yöneticilerine; Bey, ġerif ve Voyvoda denirdi.

Osmanlı TaĢra TeĢkilatı

Osmanlı devletinde taşra teşkilatındaki en büyük idari

birim eyalettir.

EYALET SANCAK KAZA KÖY

(NAHĠYE)

YÖNETĠCĠ Beylerbeyi Sancak

Beyi Kadı

Köy

Kethüdası

ADALET Kadı Kadı Kadı Kadı

Naibi

GÜVENLĠK SubaĢı SubaĢı SubaĢı YiğitbaĢı

XVII. yüzyılın başlarında Osmanlı Devleti’nin 32 eyaleti varken

bu yüzyılın ortalarında 25’i tımar sistemine dahil, 9’u salyaneli

olmak üzere toplam eyalet sayısı 34’ü bulmuştur.

Bu durumla ilgili olarak,

I. İlk kez toprak kaybedilmiştir.

II. Beylerbeyi sayısı artmıştır.

III. Tımar sistemi bozulmuştur.

yargılarından hangilerine ulaĢılabilir?

A) Yalnız I B) Yalnız II

C) Yalnız III D) I ve II

E) I, II ve III

(2009 – KPSS) Cevap:B

Taşrada görevli diğer görevliler:

Muhtesip: Çarşı ve pazar (esnaf ve tüccar) denetlemesi

yapardı. Satılan mal ve fiyatları kontrol ederlerdi. (zabıta)

Kapan Emini: Hale gelen sebze meyvenin

vergilendirilmesini yapan görevli (Hal müdürü).

Beyt’ül Mal Emini: Herhangi bir yerleşim yerinde kamu

haklarını koruyan görevlidir.

Bac Emini: Kasaba ve şehirlerde sanat ve ticaretle ilgili

vergileri toplarlardı.

Osmanlı Devleti’nde aĢağıdakilerden hangisi “esnaf”ı

denetleme yetkisine sahiptir?

A) Cizyedar B) Mültezim C) Muhtesip

D) Tımarlı Sipahi E) Nişancı

(1999/DMS) Cevap: C

AĢağıdakilerden hangisi, Türk-Ġslam devletlerinde

pazarlarda fiyatları, tartı ve ölçü aletlerini, üretilen

ve satılan malların kalitesini denetleyen görevlidir?

A) Ulak B) Silahtar C) İğdişbaşı

D) Muhtesip E) Câmedâr

(2011 – KPSS) Cevap: D

Osmanlı Devletinde Ordu

1- Osmanlı devletinde ilk dönemlerde ordu aşiret

kuvvetlerine dayalı olup gönüllü birliklerdi.

2- İlk düzenli orduya Orhan Bey, eyalet askerlerinin temeli

olan Tımar sistemine de I. Murad zamanında geçilmiştir.

3- XV ve XVI. yy’da dönemin en güçlü ordusu olan

Osmanlı ordusu XVII. yy’dan itibaren zayıflamaya, XVIII.

yy’dan itibaren de batı tarzı ıslahatlar yapılmaya

başlanmıştır.

4- Osmanlı devletinde ordu genel olarak:

A) KAPIKULU ORDUSU

Devşirme sistemi ile oluşturulan askeri birliktir

DevĢirme sistemi: Gayr-i Müslimlerin kimsesiz ve fakir

çocuklarının küçük yaşta toplanarak devlet hizmetinde

kullanılmak üzere yetiştirilmesidir.Türk ailelerinin yanında

Türk - İslam kültürü alırlar, sonra Acemi Oğlanlar

Ocağı’na getirilirlerdi. Burada kabiliyetlerine göre askeri

ocaklara ayrılırlardı

Merkez ordusudur.

Ulufe adıyla üç ayda bir maaş alır

Görev yaptıkları sürece evlenmeleri ve ticaretle

uğraşmaları yasaktır.

Padişahların tahta çıkışında “Culus Bahşişi”, sefere

çıkışında da “Sefer Bahşişi” alırlardı.

Yeniçeri ordusu, I. Murat döneminde kurulmuş, 1826

yılında II. Mahmut kaldırılarak kaldırılarak (Vakayı Hayriye)

yerine “Asakire-i Mansure-i Muhammediye” adıyla yeni bir

ordu kurulmuştur.

Karahanlılar’da Hassa Ordusu küçük yaşta esir edilen veya para

ile satın alınan gençlerden oluşturulurdu.

Has ordusunun oluĢturulma biçiminin Osmanlılarda

aĢağıdakilerden hangisinde temel olduğu savunulabilir?

A) İltizam sistemine

B) Tımar sistemine

C) Devşirme sistemine

D) Eyalet sistemine

E) Merkezi devlet sistemine

(1999/DMS) Cevap: C

Osmanlı Devleti’nde devlet adamı ve asker yetiĢtirme

konusunda aĢağıdaki usullerin hangisinden

yararlanılmıĢtır?

A) İkta B) Lonca C) Müsadere

D) Ahilik E) Devşirme

ORDU

Kapıkulu

OrdusuDonanma

Eyalet

Kuvvetleri

Yardımcı Kuvvetler

SÜVARĠ Ordunun ağırlıklarını, hazineyi ve padişahı korurlar

Sağ ve sol ulufeciler

Sağ ve sol garipler

Silahtarlar Sipahiler

PĠYADE Acemioğlanlar Ocağı

Yeniçeriler

Lağımcılar

Cebeciler

Humbaracılar

Topçular Top Arabacıları

(2004 – KPSS) Cevap:E

AĢağıdakilerden hangisi Yeniçeri Ocağı’nın yerini

almıĢtır?

A) Sekban-ı Cedid

B) Eşkinci Ocağı

C) Sürat Topçuları

D) Mühendishane-i Berr-i Hümayun

E) Asakir-i Mansure-i Muhammediye

(1999/DMS) Cevap: E

Osmanlı Devleti’nde;

I. Padişahların tahta çıkışı,

II. Padişahların bizzat sefere gidişi,

III. İç isyanların bastırılması,

durumlarından hangilerinde askerlere bahĢiĢ dağıtmak

bir gelenektir?



(2002/KPSS) Cevap: D

Osmanlı Devleti’nde; devlet adamı yetiĢtirmede ve

ordunun büyük bir kısmı için asker sağlamada, düzenli

ve sürekli olarak;

I. devşirme,

II. iltizam,

III. müsadere,

usullerinden hangileri kullanılmıĢtır?



(2004/KPSS) Cevap: A

Osmanlı Devleti’nde aĢağıdakilerden hangisi

Kapıkulu Ocaklarından biri değildir?

A) Yeniçeriler B) Cebeciler

C) Topçular D) Silahtarlar

E) Müsellemler

(2012/KPSS Önlisans) Cevap: E

B) DONANMA

İlk kez Karesioğlu Beyliği’nin alınması ile Orhan Bey

döneminde oluşturulmuştur.

I. Beyazıt döneminde Gelibolu’da tersane kurulmuştur.

I. Süleyman döneminde ilk Kaptan-ı Derya olarak Barbaros

Hayrettin Paşa atanmıştır.

Askerlerine Levent adı verilir.

Donanma

1571 yılında İnebahtı’da Haçlılar,

1770 yılında Çeşme’de Ruslar,

1827 yılında Navarin’de İngiltere ve Fransa,

1853 yılında Sinop’ta Ruslar tarafından yakılmıştır

C) EYALET ASKERLERĠ

Dirlik topraklarından ve tamamen Türklerden oluşturulan

askeri birliklerdir

Devletten maaş almazlar (Hazineye yük olmazlar)

Tımar askerleridir.

Ordunun en kalabalık bölümü olup bulundukları bölgede

güvenliği sağlarlardı.

Savaş zamanı orduya katılırlar, savaş bitiminde topraklarına

geri dönerler.

Cebelü adı verilen silahlı, teçhizatlı, atlı asker

özelliğindedirler.

Eyalet askerlerinin sayısının azalması Kapıkulu

askerlerinin sayısının artmasına neden olur.

Osmanlı Devleti’nde aĢağıdakilerden hangisi için devlet

hazinesinden ödeme yapılmazdı?

A) Kapıkulu Askerleri

B) Tımarlı Sipahi

C) Bayındırlık Hizmetleri

D) Cülus Bahşişi

E) Savaş Harcamaları

(1999/DMS) Cevap: B

D) YARDIMCI KUVVETLER

Ordunun geri hizmetinde çalışanlar ile bağlı beylik ve

devletlerden gelen askerler bu sınıfa girerdi.

Azaplar: Anadolu’dan toplanmış bekâr gençlerdir. Savaşta

yeniçerilerin önünde düşmana ilk hücumu yaparlardı.

Akıncılar: Sınır boylarında oturan Türklerden meydana

gelen hafif süvari birlikleriydi.

Gönüllüler: Ani düşman saldırılarına karşı sınırlardaki şehir

ve kasabaları korurlardı.

Deliler: Özel kuvvetlerdir.

BeĢliler: Her beş aileden bir kişi alınarak oluşturulan

birliklerdir

Derbentçiler: Yol, köprü ve geçitleri koruyan birliklerdir.

Turnalar: Ordunun posta işlerinden sorumlu birliklerdir.

Yaya ve Müsellemler (Yörükler): Ordunun önünden

giderek yolları ve köprüleri onarırlardı.

OSMANLIDA TOPRAK SĠSTEMĠ

Toprak devletin malı olup kullanım işleme hakkı halka aittir.

XVII. yüzyıldan itibaren köyden kente göçler hızlanmış ve

topraklar devletin denetiminden çıkarak ayan ve eĢraf

denilen güçlü kiĢilerin eline geçmeye baĢlamıĢtır.

1858 Arazi Kanunnamesi ile topraklar mülkiyete dönüşmüş,

yani uzun süre toprağı elinde bulunduranlar o toprağın

sahibi olmuşlardır

Toprak kullanım şekline göre genel olarak üçe ayrılır.

Toprak

Miri Arazi (Devlet)

Mülk Arazi (Şahıs)

Vakıf Arazi (Hayır)

MĠRĠ ARAZĠ

Devlete ait

araziler olup belli şartlar

dahilinde devlet görevlilerine

kiralanır

VAKIF ARAZĠ Gelirleri hayır kurumlarına bırakılan topraklardır. Devlet tarafından el konulamaz.

MÜLK ARAZĠ Şahıslara ait topraklardır. Miras bırakabilir, satabilirler

Not: Miri toprak yönetiminde vergiler nakdi toplanmaz (Tımar)

ve merkeze bağlı eyaletlerdeki gelir hazineye aktarılmazdı.

XVI. yüzyılın ikinci yarısından itibaren Osmanlı Devleti’nde

toprak düzeninin bozulmasıyla toprak mülkiyeti yaygınlaşmıştır.

Bu durumun aĢağıdakilerden hangisine ortam

hazırladığı savunulabilir?

A) Asker - sivil iş birliğine

B) Feodal yapının güçlenmesine

C) Toprak gelirlerinin artmasına

D) Köylünün refah düzeyinin artmasına

E) Ticaretin azınlıkların tekelinde olmasına

(2008/KPSS Önlisans) Cevap:B

A) ARAZĠ (Devlet)

Malikhane: Devlet adamlarına hizmetleri karşılığı mülk

olarak verilen arazilerdir.

Yurtluk Araziler: Geliri sınır boylarında görev yapan

askerlere (akıncılara) verilen arazilerdir.

Mukataa: Geliri iltizam yoluyla doğrudan hazineye giden

arazilerdir.

PaĢmaklık: Hanedan kadınlarına verilen arazilerdir.

Ocaklık Araziler: Geliri kale muhafızları ile tersane

giderlerine ayrılan arazilerdir.

Havas-ı Hümayun: Hükümdara aittir. Geliri hazineye

bırakılmıştır.

Metruk Araziler: Terk edilmiş topraklardır. Otlak, yaylak,

mera, kışlak gibi halkın ortak kullandığı topraklardır.

Dirlik Arazileri: Geliri devlet tarafından savaşta yararlılık

gösterenlere ve devlet memurlarına maaş karşılığı olarak

verilen arazilerdir. “cebelü (atlı asker)” beslemek

zorundaydı. Dirlik sisteminde toprağın; mülkiyeti devlete, vergisi

dirlik sahibine, kullanım hakkı köylüye aittir.

Toprağın devletin malı olması toprak ağalığının (feodalite)

oluşmasını engellemiştir.

Dirlik sahiplerinin halkı yargılama yetkisi yoktur.

Dirlik sisteminin faydaları:

Tarımsal üretimin artmasında ve üretimde sürekliliğin

sağlanmasında,

Vergilerin kolayca toplanmasında,

Devlet memurlarının maaşlarının ödenmesine,

Devlete yük olmadan güçlü bir ordunun yetişmesine,

Göçebe Türkmenlerin yerleşik hayata geçmesinde,

Güvenliğin sağlanmasında etkili olmuşlardır.

Dirlik sahiplerinin görevleri:

Savaş zamanı, besledikleri askerler (cebelü) ile orduya

katılmak

Reayanın (halkın) toprağı işlemesini sağlamak,

Boşalan topraklara başkalarını yerleştirmek

Yeni toprakları üretime açmak

Bulundukları bölgenin güvenliğini sağlamak

Bölgedeki vergileri toplamaktır

Üç ’e ayrılırdı;

HAS: Hanedan üyelerine, divan üyelerine, Beylerbeyleri

ve Sancak Beylerine verilirdi.

Zeamet: Orta derecedeki devlet memurlarına, hazine ve

tımar defterdarlarına, divan kâtiplerine, alay beylerine,

kale dizdarlarına, subaşılara ve kadılara verilirdi.

Tımar: Savaşta yararlılık gösterenlere ve hizmet karşılığı

verilen arazilerdir.

Has ve Zeamet’in Tımar’dan farkı aĢağıdakilerden

hangisidir?

A) Devlet tarafından verilmesi

B) Karşılığında hizmet beklenmesi

C) Vergi kaynağı olması

D) Geliri daha fazla olan toprak parçası olması

E) Karşılığında atlı asker yetiştirilmesi

(1999/DMS) Cevap: D

Osmanlı ülkesinde, tımar sisteminin aĢağıdakilerden

hangisinin düzenli biçimde yürütülmesinde doğrudan

etkili olduğu savunulamaz?

A) Güvenlik B) Maliye C) Ticaret

D) Askerlik E) Tarım

(2006/KPSS Önlisans) Cevap: C

AĢağıdakilerden hangisi Türk - Ġslam Devletleri’nde

görülen toprak yönetimi ile ilgili bir kavram değildir?

A) İkta B) Has C) Zeamet

D) Ulak E) Yurtluk

(2005/KPSS) Cevap: D

Osmanlı Devleti’nde,

I. tarım ve hayvancılıkla uğraşan kimselere devletçe tohum,

hayvan ve para yardımı yapılması,

II. toprağını arka arkaya üç yıl ekmeyerek boş bırakan köylünün

toprağının elinden alınıp bir başkasına verilmesi,

III. köylünün, toprağını değil, toprağı işleme hakkını çocuklarına

miras olarak bırakabilmesi

uygulamalarından hangileri, toprağın kullanımının

köylüye, çıplak mülkiyetinin devlete ait olduğunu

gösterir?



(2006 – KPPS/ Ortaöğretim) Cevap: E

Osmanlı Devleti dirlik sistemiyle,

I. sipahinin geçimini karşılama,

II. büyük bir askerî güce sahip olma,

III. kapıkulu askerlerinin maaşını verme,

durumlarından hangilerini sağlayarak hazinenin yükünü

azaltmaya çalıĢmıĢtır?



(2008/KPSS Önlisans) Cevap: D

Osmanlı Devleti’nde tımar sisteminin bozulmasında

aĢağıdakilerden hangisi etkili olmamıĢtır?

A) Merkezî otoritenin zayıflaması

B) Celâlî isyanlarının çıkması

C) Üretimin azalmış olması

D) Paranın değerinin düşürülmesi

E) Ateşli silahların savaşlarda ön plana çıkması

(2012/KPSS Ortaöğretim) Cevap: D

AĢağıdakilerden hangisi, Osmanlı tımar sistemine

göre dirlik sahibinin görevlerinden biri değildir?

A) Kapıkulu askerlerine ulufe dağıtmak

B) Dirliğindeki vergileri toplamak

C) Bulunduğu bölgenin güvenliğini sağlamak

D) Bölgesinde üretimi artıracak tedbirler almak

E) Savaş zamanı cebelü denilen askerleriyle orduya

Katılmak

(2012/KPSS Lisans) Cevap: A

B) MÜLK ARAZĠLER

Araziler ikiye ayrılır:

ÖĢri Araziler:

Müslüman halka ait olan arazilerdir.

Gelirlerinden % 10 Aşar (Öşür) vergisi öderlerdi.

Toprakların sahiplerinden arazi vergisi olarak çift resmi

alınırdı.

Haraci Araziler:

Gayrimüslimlere verilen arazilerdir.

Gelirlerinden Haraç vergisi öderlerdi.

Toprakların sahiplerinden arazi vergisi olarak ispenç

alınırdı.

Osmanlı kanunnamelerinde “Saban giren yer mülk

olmaz.” Ģeklinde tanımlanan durumun aĢağıdakilerden

hangisiyle örtüĢtüğü savunulabilir?

A) Toprağın gelirlere göre ayrılması

B) Artan nüfus oranında yeni tarım alanlarının açılması

C) Toprağın sadece kullanım hakkının köylüde olması

D) Dirlik sahiplerinin cebelû yetiştirmek zorunda olması

E) Her köylü ailesinin geçimini sağlayacak büyüklükte toprağa

sahip olmasına özen gösterilmesi

(2008/KPSS Önlisans) Cevap:C

C) Vakıf Toprakları:

Gelirlerinin sağlık, eğitim ve sosyal amaçlı hayır kurumlarına

bırakılan toraklardır.

Mütevelli adı verilen idare heyeti tarafından yönetilir.

Osmanlı Devleti’nde, devletin tebaası olan kiĢilerin

sosyal ve ekonomik hayat düzeyinin yükseltilmesi ve

insanların sağlık, eğitim, kültür gereksinimlerinin

karĢılanmasında aĢağıdakilerin hangisinden

yararlanılmıĢtır?

A) Tımar sistemi B) Vakıf sistemi

C) İltizam sistemi D) Müsadere usulü

E) Devşirme sistemi

(2008/KPSS Ortaöğretim) Cevap: B

OSMANLI’DA TOPLUM

Halka “reaya” denmekle birlikte sınıf ayrımı yoktur bu durum

halkta yatay ve dikey hareketliliğin görülmesine etki etmiştir.

Sınırların genişlemesine bağlı olarak

Osman Bey döneminde aşiretten beylik konumuna,

Orhan Bey döneminde beylikten devlet konumuna,

II. Mehmet (Fatih) döneminde devletten imparatorluk

konumuna gelmiştir.(1829 yılında Yunanistan’ın bağımsız

olmasıyla imparatorluk özelliği ilk defa sarsılmaya

başlamıştır.)

Osmanlı devleti halkı din ve inanca göre millet kavramı

içerisinde adaletli ve hoşgörülü yönetim altında

birleştirmiştir.(Bu anlayıĢ halkların kültürlerini

korumasına ve toprak bütünlüğünün bozulmasına etki

etmiĢtir.)

Osmanlılar’da toplumu oluşturan kesimlerin belirlemesinde

“Millet Sistemi” uygulanmıştır.

Bu sistemde alınan temel ölçüt aĢağıdakilerden

hangisidir?

A) Meslek grubu B) Dini inanç

C) Nüfus oranı D) Kültürel düzey

E) Ekonomik durum

(1999/DMS) Cevap: B

Müslüman halk genellikle tarım ve zanaatle uğraşırken gayri

müslim halk ticaret ve sanayi ile uğraşmıştır.

1839 yılında Kanun önünde eşitliği sağlamak amacıyla

Tanzimat Fermanı’nı ilan etmiş ve hukukun üstünlüğü ilkesini

benimsemiştir.

1876 yılında Kanuni Esasi’nin ilan edilmesi ile aynasal

yönetime geçilmiş, halk (reaya) padişahın yanında ilk defa

yönetime katılmıştır.

İlk nüfus sayımı II. Mahmut döneminde yapmıştır.

XIX ve XX yy’da toprak kayıplarının artması anadoluya yapılan

göçleri arttırmış bu da ülkenin demografik yapısını bozmuştur.

Osmanlı’da halkın faydalanması için birtakım sosyal

müesseseler yapılmıştır.

Kalenderhane: Şehirlere gelen yabancıların ve seyyahların

ücretsiz kalıp yemek yedikleri yerdir.

Han ve Kervansaray: Yol üzerinde veya kasabalarda

yolcuların konakladıkları ve hayvanlarının barındığı binalardır.

DarüĢĢifa (Hastahane): Hastaların tedavi edildiği hastane

Osmanlı Devleti’nde ilk hastahaneler Yıldırım Bayezıd

zamanında açıldı. Külliye: Ana yapısı camii olan ve çeşitli ihtiyaçları bir arada

karşılayan kompleks yapı topluluğudur.

Ġmaret: Fakirlere ve her isteyene bedava yiyecek dağıtmak

üzere kurulan aşevleridir.

AĢağıdakilerden hangisi, Osmanlılarda yoksul halka

yemek dağıtmak amacıyla yapılmıĢtır?

A) Külliye B) Şifahane C) İmaret

D) Medrese E) Türbe

(2003/KPSS) Cevap: C

Osmanlı Devleti’nin 17.yüzyıla kadar Avrupa’da

yayılması ve bu topraklarda yüzyıllarca kalabilmesinde,

I. Yönetimde adaletli olma,

II. Farklı din ve milletten insanı barındırma,

III. Askeri yönden üstün olma,

Özelliklerinden hangilerinin etkili olduğu savunulabilir?

(2004)

A) Yalnız 1

B) Yalnız 2

C) Yalnız 3

D) 1 ve 3

E) 1,2 ve 3

CEVAP: D

Aşağıdakilerden hangisi, Osmanlı toplumunda yönetici

gruplar arasında değildir?

A) İlmiye

B) Seyfiye

C) Reaya

D)Kalemiye

E)Hanedan üyeleri

CEVAP: C (2010)

Aşağıdakilerden hangisi “padişah imzası” anlamındadır?

A) Fetva

B) Tuğ

C) Ferman

D) Tuğra

E)Saliyane

CEVAP : D (2006)

OSMANLIDA MALĠYE

Osmanlıda maliye teşkilatının temeli I. Murat döneminde

defterdarlık kurularak atılmıştır.(1838 yılında Maliye Nazırlığıı

adını almıştır)

Osmanlıda ilk tahmini bütçe Tarhuncu Ahmet Paşa tarafından

yapılmıştır.

Osmanlıda paraya “akçe, kaime, kuruş, mecidiye” gibi isimler

verilmiştir.

İlk Osmanlı bakır parasını Osman Bey

İlk gümüş parayı Orhan Bey,

İlk altın parayı II. Mehmet,

İlk kağıt para “Kaime” adıyla Abdülmecit döneminde

bastırılmıştır

XVII. yy’dan itibaren Osmanlı ekonomisi bozulmaya

baĢlamıĢ bu durum altın paranın içerisine gümüĢ

karıĢtırılmasına ve paranın değerinin düĢmesine etki

etmiĢtir.

I. Abdülhamit döneminde ilk kez “Esham usulü (İç

borçlanma)” uygulanarak halktan borç alınmıştır.

I. Abdülmecit döneminde (1854 Kırım Savaşı sırası) ilk defa

dış borç alınmıştır.(İngiltere)

1881 yılında alacaklı devletler Duyun-u Umumiye İdaresi’ni

(Genel Borçlar İdaresi) kurarak Osmanlı gelirlerine el

koymuşlardır.(Ekonomik bağımsızlığı zedeler)

Osmanlının dış borçları Lozan antlaşması ile taksitlere

bağlanmış böylece borcun anaparası 1954 yılında ödenmiştir.

Osmanlıda hazinenin gelir kaynakları;

TOPLUM

Yöneten Yönetilen

Divanı Hümayunda ve devlet kademelerinde görev alırlar. Seyfiye Ġlmiye Kalemiye olarak üçe ayrılır

Vergi veren, ticaretle uğraşan gruptur. Ulema (bilginler), reaya grubundan

sayılmaz.

Savaş ganimetleri

Halktan alınan vergiler

Bağlı devletlerin ödediği vergiler

Gümrük, Tuzla ve maden vergileridir.

Duraklama döneminden itibaren Osmanlı ekonomisi;

Kapitülasyonların yaygınlaşması,

Paranın değer kaybetmesi,

Ticaret yollarının yön değiştirmesi,

Kapıkulu ordusunun sayısının artması,

Tımar sisteminin bozulması,

Sanayi inkılabına ayak uydurulamaması,

1838 yılında Balta Limanı Antlaşması’nı imzalaması

(Osmanlı ekonomisi tamamen dışa bağımlı hale

gelmiştir) nedenleri ile çökmüştür.

VERGĠ

Vergi genel olarak iki başlık altında toplanır

A) ġer’i Vergiler

ÖĢür (AĢar) vergisi:

Müslüman köylünün ödediği ürün vergisidir

1925 yılında kaldırılmıştır.

Harac Vergisi:

Gayri Müslimlerin ödediği ürün vergisidir.

1856 Islahat Fermanı ile kaldırılmıştır.

Cizye Vergisi:

Gayri Müslim erkeklerden askere gitmemeleri

karşılığında alınan korunma vergisidir.

1856 Islahat Fermanı ile kaldırılmış yerine bedel

ödeme uygulaması getirilmiştir.


I. Yöneticiler,

II. Hanedan üyeleri,

III. Azınlıklar,

gruplarından hangileri Cizye Vergisi ödemekle

yükümlüydü?



(2001/KMS) Cevap: C

B) ÖRF-Ġ VERGĠLER

Çiftbozan:

Toprağını mazeretsiz olarak üç yıl üst üste boş

bırakan köylüden alınan vergidir.

Üretimde süreklilik esastır.

Çift Resmi:

Müslüman halktan alınan arazi vergisidir.

Ġspenç:

Gayrimüslimlerden alınan arazi vergisidir.

Ağnam:

Küçükbaş hayvan yetiştiricilerinden alınan

vergidir.

Bac:

Pazar yerlerinden toplanan vergidir.

Resm-i Bennak:

Evli çiftçilerden alınırdı.

Resm-i Mücerred:

Bekâr çiftçilerden alınırdı.

Derbent resmi:

Çeşitli köprülerden ve geçitlerden alınır.

Avarız:

Olağanüstü durumlarda ordunun ihtiyacını

karşılamak üzere alınan geçici vergidir (Savaş, sel,

deprem v.b).

II. Bayezıd zamanında ilk defa alınmıştır.

Duraklama Dönemi’nde sürekli alınmaya

başlanmıştır.

1921 yılında yayımlanan Tekalif-i Milliye

emirlerine benzerlik göstermektedir.

TĠCARET

Ticaret hayatında gayri Müslimlerin etkinliği fazladır.

Müslüman esnafı ticaret hayatında güçlü tutabilmek

amacıyla meslek gruplarına göre Lonca teşkilatı

oluşturulmuştur.(Fütüvvet, Ahilik, Lonca, Esnaf Kefalet

Koop.)

Erken Osmanlı Dönemi’nde Ahi TeĢkilatı,

I. her iş kolunda esnaf dayanışması sağlamak,

II. kaliteli mal ve hizmet üretilmesini sağlamak,

III. toplumun bütün eğitim öğretim faaliyetlerini yürütmek

görevlerinden hangilerini üstlenmiĢtir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III

(2012 KPSS Önlisans) Cevap:C

Muhtesip: Çarşı, pazarda malların fiyatlarını denetleyen

görevli

Mekkari Taifesi: Tüccarların mallarını taşıyan kişiler

Menzil TeĢkilatı: Ticaret yolları üzerinde taşımacılığın

hızlanmasından sorumlular.

Derbent Muhafızı: Sarp geçitlerde güvenliği sağlamakla

görevli kişilerdir.

Kapan Hanı: Bir malın toptan satışının yapıldığı yer.

AĢağıdakilerden hangisinin, Osmanlı Devleti’nde

ticareti geliĢtirmek ve ticaret yollarında güvenliği

sağlamak amacıyla yapıldığı savunulamaz?

A) Menziller B) Derbentler

C) Dârülkuralar D) Bedestenler

E) Kervansaraylar (2012 KPSS Lisans) Cevap:C

BANKACILIK

Osmanlıda bugünkü manada bankacılık sistemi XIX. yy’da

gelişme göstermeye başlamıştır.

İlk Osmanlı bankası “Bank-ı Dersaadet”tir.

Kağıt para basma yetkisine sahip yabancı sermeyeli banka

“Bank-ı Osman-ı Şahane (Osmanlı Bankası)”dir.

Memleket Sandıkları (Abdülaziz dönemi)

Ġtibari Bankası (İttihat ve Terakki dönemi)

Dersaadet Bankası (Abdülmecit önemi)

Osmanlı Bankası (Abdülmecit dönemi)

Ziraat Bankası (II. Abdülhamit dönemi)

Osmanlı Devleti’nde uygulanan,

I. Tımar

II. Lonca

III. devşirme

Sistemlerinden hangileri ekonomik hayatla doğrudan

ilgilidir?

A) Yalnız 1

B) Yalnız 2

C) Yalnız 3

D) 1 ve 2

E) 2 ve 3

CEVAP: D (2004)


I. Avrupanın mallarının ülkeye girmesi,

II. Ticaret yollarının değişmesi,

III. Esnaf teşkilatının bozulması

Durumlarından hangilerinin ekonomiyi olumsuz

yönde etkilediği savunulabilir?

A) Yalnız 1

B) Yalnız 2

C) Yalnız 3

D) 1 ve 2

E) 1,2 ve 3

CEVAP: E (2009)

OSMANLIDA HUKUK

A) ġer’i Hukuk:

İslam inine göre oluşturulan hukuktur.

Düzenlemeler padişah adına Şeyhülislam ve kadı tarafından

yapılır.

Kadı tarafından uygulanır.

Kadılar devletten maaş almaz, davalardan aldıkları harçlarla

geçimlerini sağlarlardı

Divandaki temsilcisi Kazaskerdir. Osmanlı Devletinde şer'i ve örfî bütün meseleler Şer'î

Mahkemelerde çözümlenirdi.

Mahkemelerde görülen davalar “Şeriyye Sicilleri” denilen

defterlere kaydedilirdi.

B) Örfi Hukuk

İslam öncesi dönemden itibaren oluşan töre kurallarıdır.

Şer’i kurallarla çatışması durumunda dini kurallar geçerlidir.

Padişah tarafından fermanlarla düzenlenir.

C) Fethedilen Bölge Hukuku

Osmanlı devleti bir bölgeyi fethettiği zaman adaletli yönetimi

kurmak amacıyla o bölgede uygulanan hukuk kuralları geçerli

olmakla birlikte örfi hukukta uygulanmıştır.

Osmanlıda ilk hukuki düzenleme Orhan Bey döneminde Kadı

atanarak yapılmıştır.(İlk kadı Dursun Fakih’tir)

I.Murat döneminde ilk kez Kazaskerlik makamı oluşturulmuş

kadı ve müderrislerin atamasından sorumlu tutulmuştur.

Sınırların genişlemesine bağlı olarak II. Mehmet döneminde

sayıları arttırılan Kazaskerler Anadolu ve Rumeli kazaskerleri

olarak ikiye ayrılmıştır.

Hukukun bağımsızlığı ilkesi benimsenmiştir.

Kadıların verdiği kararlara itirazı Divan-ı Hümayun görüşerek

karara bağlardı (Temyiz Mahkemesi/Yargıtay)

Padişahlar yayınladıkları kanunnamelerde örfi ve şer’i hukuku

dikkate almak durumundadırlar

Osmanlıda ilk geniş çaplı hukuki düzenleme II. Mehmet

döneminde “Kanunname-i Ali Osman” ile yapılmış ve töre

hukuku yazılı hale getirilmiştir.(Merkezi otoriteyi güçlendirme

amaçlı)

XIX. yy’dan itibaren batının etkisi hukuki alanda da kendini

göstermiştir.

Tanzimat Fermanı ile hukukun üstünlüğü ilkesi

benimsenmiş

Azınlıklar için Nizamiye mahkemeleri kurulmuş

1876 yılında Kanun-i Esasi’nin ilanı ile batılı anlamda

anayasal dönem başlamıştır.

Hukuk

Şer'i Hukuk Örf-i HukukFethedilen Bölge

Hukuku

“Mecelle” adıyla İslam medeni kanunu hazırlanmıştır.

Abdülaziz Dönemi’nde Divan-ı Ahkam-ı Adliye

(Yargıtay) adlı bir yüksek mahkeme kuruldu.

1878’de de hukuk alanında uzman ihtiyacını karşılamak

amacı ile Mekteb-i Hukuk-i ġahane (Hukuk

Fakültesi) kurulmuştur

Osmanlı Devleti’nde adalet işleri; Şer-i mahkemeler, Cemaat

mahkemeleri, Konsolosluk mahkemeleri ve 19. yüzyıldan

itibaren Batılı tarzda mahkemeler tarafından

yürütülmüştür.(Hukuk birliğinin yoktur)(1926 yılında yeni

Türk devleti hukukta farklı uygulamalara son vermek

amacıyla Medeni Kanunu kabul ederek hukukta

birliği sağlamıĢtır.

I. Şer’i hukuk kuralları

II. Eski Türk gelenekleri

III. Fethedilen bölgelerde daha önceki uygulamalar

Osmanlı Devleti’nin hukuk sisteminde yukarıdakilerden

hangileri etkin olmuĢtur?



(2012 KPSS Lisans) Cevap:E

I. Erkeğin, kadını istediği zaman boşayabilmesi

II. Kadınların yönetime katılması

III. İki kadının şahitliğinin bir erkeğin şahitliğine eşit

olması

IV. Mirasın erkeğe iki, kadına bir hak düşecek şekilde

dağıtılması

Yukarıdakilerden hangileri Osmanlı hukuk

sistemindeki uygulamalar arasındadır?

A) Yalnız 1

B) Yalnız 2

C) Yalnız 4

D) 1,2 ve 4

E) 1,3 ve 4

CEVAP : E (2004)

OSMANLIDA EĞĠTĠM-BĠLĠM-BASIN VE YAYIN

Osmanlı devletinde eğitim sıbyan mektepleri(mahalle okulu)

ve medreselerde verilirdi

Medreselerde dini ve pozitif bilimler bir arada

okutulmaktaydı.

Medrese hocalarına “Müderris” adı verilmektedir.

İlk medrese Orhan Bey döneminde İznik’te

açılmıştır.(Süleyman Paşa Medresesi/İlk müderris Davudi

Kayseri’dir)

II.Mehmet döneminde açılan “Sahn-ı samen medresesi” ilk

yüksek eğitim veren medrese özelliği

göstermektedir.(Bugünkü İstanbul Üniversitesi)

Rönesansla Avrupa bilim ve teknik alanında

geliĢirken Osmanlı medreselerinin buna ayak

uyduramaması, pozitif bilimlerin terk edilmesi, BeĢik

ulemalığının (Babası müderris olan çocuğun

müderris kabul edilmesi) türemesi eğitimin

bozulmasına etki etmiĢtir.

II. Mahmut döneminde ilköğretim zorunlu hale getirilmiştir.

Tanzimat Dönemi’nde devletin açtığı bazı okullara

gayrimüslim öğrenciler de alınmaya başlanmıştır. 1869’da

çıkarılan Maarif-i Umumiye Nizamnamesi ile azınlıkların özel

okul açabileceği hükme bağlanmıştır. Osmanlı topraklarında

ilk yabancı okul, Cizvit rahipleri tarafından 1583’te Fransa

adına açılan “Saint Benoit”dır (Sen Benuva).

XIX. yy’da batı tarzı okulların açılmaya başlanması,

Avrupa’ya öğrenci gönderilmesi toplumda kültürel

çatışmanın yaşanmasına etki etmiştir.

Yeni Türk devleti

Medreseleri kapatarak,

Tevhidi Tedrisat Kanunu’nu kabul ederek,

Yabancı okulları milli eğitime bağlayarak eğitim

birliğini sağlamıĢtır.

1835’te Mekteb-i Harbiye kuruldu.

1845’te Harp Okulları’na öğrenci yetiştirmek amacıyla Askeri

Liseler (İdadi) açılmıştır.

1857’de Maarif-i Umumiye Nezareti (Genel Eğitim Bakanlığı)

kurularak Milli Eğitim Bakanlığı’nın temeli atıldı.

Osmanlı Devletinde önceleri Hıristiyan tebaanın

yetenekli çocuklarının alındığı, daha sonraları Müslüman

çocukların da alınmaya baĢlandığı okul aĢağıdakilerden

hangisidir?

A) Hendese Okulu B) Mahalle Mektebi

C) Enderun D) Medrese

E) Mülkiye

(2000/DMS) Cevap: C

AĢağıdakilerden hangisi Avrupa Devletleri’nin Osmanlı

ülkesinde okul açmalarının amaçlarından biri değildir?

A) Kültürlerini yaymak

B) Çıkarlarını sürdürmek

C) Uyruklarındaki çocukların eğitimini sürdürmek

D) Osmanlı Devleti’ndeki yenilik hareketlerine öncülük etmek

E) Azınlıkların haklarını korumak

(2000/DMS)Cevap: D

AĢağıdakilerden hangisi XVII. yüzyıldan itibaren

medreselerde okutulan derslerden biri değildir?

A) Kimya B) Kelam C) Kuran

D) Tefsir E) Hadis

(2003/KPSS) Cevap: A

Osmanlı Ġmparatorluğu’nda devĢirme yöntemiyle

toplanan çocuklardan, saraya alınanlar aĢağıdakilerin

hangisinde eğitilmiĢtir?

A) Sıbyan mektepleri B) Enderun

C) Hendesehane D) Yabancı okullar

E) Azınlık okulları

(2006/KPSS Önlisans) Cevap: B

”Beşik uleması” nedir?

A) Babası müderris olan çocuklara doğduklarında verilen

bir san

B) Medresenin ilk döneminde okuyan öğrenci

C) Hıristiyanlıktan Müslümanlığa geçen çocuklara verilen

ad

D) Divan üyelerinin her biri

E) Hükümdarlığın babadan oğula geçmesi

CEVAP: A (2004)

BĠLĠM

Osmanlı Devleti bilime önem vermiş II.Mehmet (Fatih)

döneminde İstanbul bilim merkezi haline getirilmiştir.

Önemli bilim adamları ve eserleri şunlardır;

Molla Fenari (15. yy):

Mantık alanında önemli çalışmalar yapmıştır.

Maddet’ül Hayat adlı eseri vardır.

Kadızade-i Rumi (14. ve 15. yy):

Matematik, Astronomi alanlarında yetişmiştir.

Muhtasar-ı Fi’l Hisab adlı eseri vardır.

Ali KuĢçu (15. yy):

Matematik, Astronomi alanında yetişmiştir.

Osmanlı’da Matematiğin kurucusu olarak bilinir.

Fatih Dönemi’nde İstanbul’a Semerkant’tan

getirilmiştir.

Piri Reis (15. ve 16. yy):

Coğrafya alanında ileri gitmiştir.

“Kitab-ı Bahriye (Denizcilik Kitabı)” adlı eseri vardır.

Kitab-ı Bahriye adlı eseri ve yaptığı haritalarla ünlü

denizci aĢağıdakilerden hangisidir?

A) Kılıç Ali Reis B) Piri Reis

C) Murat Reis D) Seydi Ali Reis

E) Barbaros Hayrettin

(2006/KPSS Lisans) Cevap: B

Osmanlılar zamanında Kitab-ı Bahriye adlı eseriyle ve

haritacılık çalıĢmalarıyla ünlü bilim adamı


A) Piri Reis B) Ali Kuşçu

C) Seydi Ali Reis D) Matrakçı Nasuh

E) Sabuncuoğlu Şerafeddin

(2010 – KPSS – Lisans) Cevap: A

Seydi Ali Reis (16. yy):

Deniz Coğrafyası alanında çalışmalarda

bulunmuştur.

“Miratü'l Memalik (Memleketlerin Aynası)” adlı

eseri önemlidir.

Takiyüddin Mehmet (16. yy):

Astronomi alanında çalışmalarda bulunmuştur.

Osmanlı’da ilk rasathaneyi kurmuştur

Matrakçı Nasuh (16. yy):

Coğrafya, Minyatür, Matematik, Tarih alanlarında

yetişmiştir.

Cemal’ül-Küttab ve Kemal’ül-Hisab adlı eserleri

vardır.

Katip Çelebi (17. yy):

Tarih, Coğrafya, Denizcilik, Maliye ve Hukuk

alanlarında çalışmalar yapmıştır.

Cihannüma (Dünya coğrafyası), KeĢfü’zü-nun

(Bibliyografya),Fezleke-i Osmani ve Mizanü’l

Hak adlı eserleri vardır

Hezarfen Ahmet Çelebi (18. yy):

Kanat takıp uçan ilk insandır.

Lagari Hasan Çelebi:

İlk roket örneğini icat ederek uçmayı başarmıştır.

Evliya Çelebi (17. yy):

Seyahatname en önemli eseridir.

Türk kültür tarihi hakkında bilgi veren önemli bir

yapıttır.

Seyahatname adlı eseriyle XVII. yüzyıl Osmanlı sosyal

yaĢantısına iliĢkin önemli bilgiler veren yazar


A) Koçi Bey B) Katip Çelebi

C) Evliya Çelebi D) Lagari Hasan Çelebi

E) Hezarfen Ahmet Çelebi

(2010 – KPSS Ortaöğretim)Cevap: C

Ahmet Cevdet PaĢa (19. yy):

Mecelle’yi hazırlayan 16 kişilik hukukçu heyetine

başkanlık yapmıştır

Tarih-i Cevdet (Tarih Kitabı), Tezakir, Kısas-ı Enbiya

(Nebiler Tarihi), Mecelle (Hukuk) eserleridir.

Ġbrahim Müteferrika (18. yy):

İlk özel matbaayı kurmuştur.

Altunizade Sabuncuoğlu ġerafettin:

Tıp alanında ilerlemiştir.

Kitâbü’l-Cerrahiyyeti’l-İlhaniyye adlı eseri vardır.

Nâimâ:

Padişah tarafından görevlendirilen ilk resmi

tarihçi’dir.(Vakanüvis)

Osmanlı Devleti’nde resmî tarih yazarlarına verilen ad


A) Mültezim B) Mütevelli C) Nişancı

D) Reisülküttap E) Vakanüvis

(2010 KPSS – Lisans) Cevap: E

AkĢemseddin:

Fatih’in hocasıdır.

Daha çok Tıp alanında kendini yetiştirmiştir.

Ayn’ül Ayan adlı eseri vardır.

Osmanlı Döneminde, Fatih Sultan Mehmet’in hocası

olmuĢ, din, tasavvuf ve tıp alanlarındaki çalıĢmalarıyla

bilinen ünlü bilgin aĢağıdakilerden hangisidir?

A) Ebussuud

B) Emir Sultan

C) Akşemseddin

D) Kemalpaşazade

E) Molla Fenari

(2011 – KPSS) Cevap: C

BASIN VE YAYIN

Osmanlı devletinde Hat sanatının gelişmiş olması

matbaanın ülkeye geç gelmesine ve yaygın olarak

kullanılmasını engellemiştir.

İlk matbaa 1727 yılında lale devrinde İbrahim Müteferrika ve

Sait Efendi tarafından açılmış basılan ilk eser “Van kulu Lügatı

ve Cihannüma”dır.(Hattatların işsiz kalmaması için dini

eserlerin basılması yasaklanmıştır)

1831 yılında “Takvim-i Vekayı” adıyla “ilk resmi gazete”

çıkarıldı.

1840 yılında “Ceride-i Havadis” adıyla “ilk yarı resmi gazete”

çıkarıldı

1860 yılında “Tercüman-ı Ahval” adıyla “ilk özel gazete”

çıkarıldı (Agah Efendi ve Şinasi)

1862 yılında “Mecmua-i Fünun” adıyla “ilk resmi dergi”

çıkarıldı.

II. Abdülhamit döneminde (İstibdad Dönemi) basına sansür

uygulanmıştır.

SANAT VE MĠMARĠ

Osmanlı devletinde sanat XV.yy’dan itibaren gelişme

göstermeye başlamış XVI. yy’da yüksek bir seviyeye

ulaşmıştır.

Resim ve heykelciliğin yasak olması Hattatlık, çinicilik,

minyatür, nakkaşlık, kakmacılık, oymacılık, tezhip sanatının

gelişmesine etki etmiştir.

Çini Sanatı:

Duvar gibi yüzeylerde kaplama olarak kullanılan renkli ve

genellikle bezeli ve sırlı seramiğe çini denilmektedir.

İlk örneği İznik Yeşil Camii’dir

Hat Sanatı:

Belirli kurallara bağlı olarak yapılan güzel yazı yazma işine hat

denir.

Minyatür Sanatı:

Minyatür daha çok el yazması kitaplarda boya ve yaldız

kullanılarak, ışık, gölge, boyut ve gerçek hacim verilmeden

yapılan resimlerdir.

Minyatür resimlerde kişiler mevkilerine ve rütbelerine göre

çizilmiştir.

Minyatür sanatçılarına “Nakkaş” adı verilir

Matrakçı Nasuh:

Barbaros Hayrettin Paşa’nın Akdeniz Seferi’nin ve

Kanuni’nin Macaristan Seferi’nin minyatürlerini

çizmiştir.

Levni:

III. Ahmet Dönemi’yle (Lale Devri) ilgili minyatürleri

vardır.

Osmanlılar’da aĢağıdaki sanatlardan hangisine ait eserler,

yapıldığı dönemin sosyal ve siyasi özellikleri hakkında en

çok bilgi verir?

A) Çini B) Hat C) Kakma

D) Ebru E) Minyatür

(2002/KPSS) Cevap: E

Ebru Sanatı:

Kâğıtların üzerine boya ile renkli dalgalar yaparak süslemektir

Mücellitlik: Kitap ciltleme sanatıdır.

Musiki:

Osmanlı devletinde Mehter takımı Osman Bey döneminde

kurulmuştur

Itri, Dede Efendi, Tamburi Cemil Bey gibi önemli bestekar ve

müzisyenler yetişmiştir.

II. Mahmut döneminde mehterhane kapatılmış yerine

“Mızaka-i Hümayun” kurulmuştur.

XIX. yy ortalarından itibaren batı müziğinin etkisi artmaya

başlamıştır.

RESĠM:

II. Mehmet resmini yaptıran ilk Osmanlı padişahıdır.

II. Mahmut resmini devlet dairelerine astıran ilk Osmanlı

padişahıdır

ilk resim sergisi 1872 yılında Şeker Ahmet Paşa tarafından

İstanbul’da açmıştır.

Osman Hamdi Bey

Asar-ı Atika (Arkeoloji müzesi) ve Sanayi-i Nefise

Mektebi (İlk Güzel Sanatlar Fakültesi)’nin

kurucusudur.

Silah Tacirleri ve Kaplumbağa Terbiyecisi ünlü

eserleridir.

Türkiye’de müzeciliğin kurucusu olarak kabul

edilmektedir

Türkiye’de müzeciliğin kurucusu kimdir?

A) Şeker Ahmet Paşa

B) Osman Hamdi Bey

C) Süleyman Seyyid

D) Halil Paşa

E) Osman Nuri Bey

(1999/DMS) Cevap: B

Osmanlı Devleti’nde 19. yüzyılda güzel sanat dallarında

eğitim ve öğretim yapmak üzere açılan ve müdürlüğüne

Osman Hamdi Bey’in getirildiği okul aĢağıdakilerden

hangisidir?

A) Darülmuallimin

B) Sanayi-i Nefise Mektebi

C) Galatasaray Sultanisi

D) Darülfünun

E) Darülmaarif

(2011/KPSS) Cevap: B

MĠMARĠ

Osmanlı mimarisi Anadolu Selçuklu ve Bizans devleti etkisinde

başlamış XVI. yy’dan itibaren Hıristiyan mimarisini geçmiştir.

Mimar Sinan, Osmanlının en meşhur mimarıdır. I.Süleyman,

II. Selim ve III. Murat dönemlerinde mimarbaşılık yapmıştır.

Mimar Sinan’ın yaptığı bazı eserler şunlardır;

Şehzadebaşı Cami (Çıraklık),

Süleymaniye Cami (Kalfalık),

Selimiye Cami (Ustalık(Edirne).

Haseki Külliyesi

Osmanlı mimarisinde, camilerin çevreleri “külliye” tabir edilen l

müesseselerle çevrilmiştir.

XVI. yüzyıl Osmanlı - Türk mimarisinin en büyük ustası

kimdir?

A) Mimar Sinan

B) Yakup Şah

C) Mimar Ayaz

D) Mimar Kemaleddin

E) Mimar Hayreddin

(2002 – KPSS) Cevap:A

Osmanlı mimarisi genel olarak üç döneme ayrılır:

A) ERKEN DÖNEM OSMANLI MĠMARĠSĠ

İznik Hacı Özbek Camii (Ġlk Osmanlı camisi)

İznik Yeşil Cami

Bursa Yeşil Cami

Yıldırım Medresesi (Bursa)

Bursa Ulu Cami (Ġlk büyük cami)

Bursa Muradiye Medresesi

Edirne Eski Camii:

Edirne Üç Şerefeli Camii

Hacı Bayram Camii (Ankara)

Lala Şahin Paşa Medresesi (Bursa)

Yeşil Türbe (Bursa)

Edirne sarayı

Hisarlar:

Anadolu Hisarı (Güzelcehisar) Yıldırım Bayezid

Rumeli Hisarı (Boğazkesen) Fatih Sultan Mehmet

B) KLASĠK OSMANLI MĠMARĠSĠ

Fatih Camii (İstanbul)

Topkapı Sarayı (Fatih)

Osmanlı Devleti’nin XIX. yüzyıla kadar yönetildiği saray


A) Yıldız Sarayı B) Dolmabahçe Sarayı

C) Beylerbeyi Sarayı D) Çırağan Sarayı

E) Topkapı Sarayı

(2006 – KPSS/ Ortaöğretim) Cevap:E

AĢağıdaki saraylardan hangisinin yapı tarzında batı

mimarisinin etkisi yoktur?

A) Dolmabahçe B) Beylerbeyi

C) Topkapı D) Yıldız

E) Çırağan

(2000 – DMS) Cevap:C

Bayezıd Camii (İstanbul)

II. Bayezıd Külliyesi (Edirne)

Osmanlı Devleti’nde ruhsal bozuklukların tedavi edilmesi

amacıyla II. Bayezit Külliyesi’nde bulunan Ģifahane

aĢağıdaki kentlerin hangisindedir?

A) Kayseri B) Niğde C) Edirne

D) Konya E) Trabzon

(2008/KPSS Ortaöğretim) Cevap:C

Haseki Camii ve Medresesi (İstanbul)

Şehzade Camii ve Medresesi (İstanbul – 1543)

Süleymaniye Camii (İstanbul – 1549)

Selimiye Camii ve Medresesi (Edirne – 1574)

Sultan Ahmet Camii (İstanbul – 1616)

Eyüp Sultan Türbesi (İstanbul)

Şehzade Mehmet Türbesi (İstanbul)

Yeni Camii (Valide Sultan) (İstanbul – 1664)

Mihrimah Sultan Medresesi (İstanbul)

Kanuni Sultan Süleyman Çeşmesi

Çinili Köşk (İstanbul)

Mostar Köprüsü (Bosna)

Rumeli Hisarı (Fatih)

Kilitbahir Kalesi (Fatih)

Kale-i Sultaniye (Fatih)

C) GEÇ DÖNEM (BATI TARZI) OSMANLI MĠMARĠSĠ

Osmanlı mimarisinin batının etkisinde gelişmeye başladığı

dönemdir.

Avrupa’nın etkisiyle Barok ve Rokoko tarzı mimari anlayış

gelişmiştir.

Nuru Osmaniye Camii (İstanbul):

Avrupai tarzda yapılan ilk eser

Laleli Camii (İstanbul)

Dolmabahçe Camii (İstanbul)

Ortaköy Camii (İstanbul)

Revan Köşkü (İstanbul)

Bağdat Köşkü

Sadabad Kasrı (İstanbul)

III. Ahmet Çeşmesi (İstanbul)

Tophane Çeşmesi (İstanbul)

Dolmabahçe Sarayı (İstanbul - Abdülaziz)

Beylerbeyi Sarayı (İstanbul - Abdülaziz)

Çırağan Sarayı (İstanbul – Abdülaziz)

Yıldız Sarayı (İstanbul – II. Abdülhamit)

İshak Paşa Sarayı (Doğubeyazıt - 1784)

Seddülbahir Kalesi (Çanakkale - IV. Mehmet)

Selimiye Kışlası (İstanbul - III. Selim)

I. Rumeli Hisarı

II. İmam Buhari Türbesi

III. Kahire Tulunoğlu Ahmet Camisi

IV. Mostar Köprüsü

V.Malabadi Köprüsü

yukarıda verilen eserlerden hangileri Osmanlılar

dönemine aittir?

A) I ve III B) IV ve V C) I, II ve III

D) I ve IV E) III, IV ve V


Aşağıdakilerden hangisi Osmanlı Dönemine ait değildir?

A)Kale-i Sultaniye

B) Anadolu Hisarı

C) Rumeli Hisarı

D) Diyarbakır Surları

E) Kilitbahir Kalesi

(2003) CEVAP: D

Documents

Tarih Soru 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 …±-kültür...(1999 – DMS) Cevap:A OSMANLI MERKEZ TEġKĠLATI Osmanlı merkez teúkilatı genel olarak üçe ayrılır A) SARAY organdır.Osmanlı