Tıbbi Dokümantasyon ve

Endüstri 4.0

Dr. Bahattin YALÇINKAYA

Marmara Üniversitesi Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü

Endüstri 4.0

Endüstri 4.0’ın Sağlıkta Kullanım Avantajları• İlaç Hatalarının Önlenmesi

• Yüksek Riskli Hastaları Belirleme

• Hastane Maliyetlerini ve Bekleme Süreleri Düşürme

• Güvenlik ihlallerini ve Dolandırıcılığı Önleme

• Hasta Katılımını ve Sonuçlarını Artırma

• …

Sağlıkta Büyük Veri Analitiği

• Salgın Hastalıkların Önlenmesine,

• Hastalığın İyileştirilmesine,

• Maliyetleri Düşürmeye vb.

Sağlık Hizmetlerinde Neden Büyük Veri Analitiğine İhtiyacımız

Var?

Amerika Birleşik Devletleri

– 20 yıldan uzun süren araştırmalar gösteriyor ki sağlık harcamaları

GSYİH’nın % 17,6’sına tekabül ediyor. Bu yaklaşık 600 milyar dolar.

– Maliyetler sürekli artıyor. Bu nedenle sigorta şirketleri hastaları,

hastalık geçmişine göre maliyetlendiriyor.

– Sigorta şirketlerinin veri paylaşım kardeşliği ve hasta maliyet risk

analizi devreye giriyor.

– Ayrıca; doktor kararları gittikçe daha fazla kanıta dayalı hale

gelmektedir, yani sadece okullaşma ve mesleki görüşün aksine

büyük araştırma ve klinik verilere dayanmaktadırlar.

Hasta Tedavisinde İnsan Kaynağı Kullanımı

• Çok personel çok maliyet az

personel ölüm riski denklemi

• Assistance Publique-Hôpitaux de

Paris'in bir parçası olan dört

hastanenin, her hastanede kaç

hastanın beklenmesi gerektiğine

dair günlük ve saatlik tahminler

elde etmek için çeşitli

kaynaklardan veri kullandığı

açıklanmaktadır.

• «time series analysis» veri setini

kullanarak 10 yıllık geçmiş bir

veriden personel hasta

planlamasını yapılabiliyor.

Elektronik Sağlık Belgeleri (EHR'ler)

• Tıpta büyük verilerin en yaygın uygulamasıdır.

• Her hastanın demografik bilgileri, tıbbi öyküleri, alerjileri, laboratuvar test

sonuçlarını vb. içeren kendi dijital kayıtları eklenebilir dosyalardan

oluşuyor, bu da doktorların zaman içinde hiçbir belge olmadan ve veri

çoğaltma tehlikesi olmadan değişiklik yapabildikleri anlamına geliyor.

• ABD’de EHR’lerin kullanım oranı % 94 iken AB’de bu rakam % 80’ler

civarında. Daha yaygın oranda EHR kullanımı 1 milyar dolarlık bir

tasarruf anlamına geliyor.

Gerçek Zamanlı Uyarı• 2016 yılında iş zekası buzzwords, trend olan kişisel analiz cihazları

ile yeni bir strateji geliştiriliyor. Giyilebilir cihazlar, hastanın sağlıkverilerini sürekli olarak topluyor ve bu verileri buluta gönderiyor.Buradan çıkan veriler CDS klinik karar destek sistemlerindedeğerlendiriliyor.

• Örneğin, bir hastanın kan basıncı endişe verici şekilde artarsa,sistem hastaya ulaşmak için harekete geçecek ve basıncıdüşürmek için çeşitli önlemleri alacak olan doktora gerçek zamanlıolarak bir uyarı gönderecektir.

• Başka bir örnek, astım trendlerini hem bireysel düzeyde hem dedaha geniş popülasyonlara bakarak tanımlamak için GPS özellikliizleyicilerle verileri toplayıp, halk sağlığı açısından kullanılmasıdır.Özellikle sanayi bölgelerinde bu araştırmalar daha net sonuçlarvermeye başlamıştır.

Hasta Katılımını Artırma• Birçok tüketici ve dolayısıyla potansiyel hastalar - attıkları her

adımı, kalp atışlarını, uyku alışkanlıklarını, vb. sürekli olarak akıllıcihazlarla takip etme eğilimindedirler.

• Tüm bu önemli bilgiler, gizlenen potansiyel sağlık risklerinitanımlamak için diğer izlenebilir verilerle birleştirilebilir. Kronik biruykusuzluk ve yüksek bir kalp hızı, örneğin gelecekteki kalphastalıkları için bir risk oluşturabilir.

• Hastalar doğrudan kendi sağlıklarının izlenmesine dahil olurlar vesağlık sigortalarından alınan teşvikler onları sağlıklı bir yaşamtarzına yönlendirmeye zorlayabilir (örneğin: akıllı saatler kullananinsanlara para vermek).

Opioid Kötüye Kullanımı Önleme• Yanlış Opioid kullanımı neticesinde hayatını kaybedenlerin sayısı

trafik kazaları sonucunda hayatını kaybedenlerin sayısındanfazladır.

• Blue Cross Blue Shield'teki veri uzmanları, Fuzzy Logix'dekianalitik uzmanlarıyla çalışmaya başladılar. Fuzzy Logix analistleri,sigorta ve eczane verilerinin yıllarını kullanarak, birisinin opioidlerikötüye kullanma riski olup olmadığını yüksek doğrulukla tahmineden 742 risk faktörünü tanımlayabilmiştir.

Stratejik Planlama İçin Sağlık Verilerini Kullanma

• Sağlık hizmetlerinde büyük verilerin kullanılması, insanlarınmotivasyonlarına ilişkin daha iyi bilgiler sayesinde stratejikplanlamaya olanak tanır. Sağlık yöneticileri farklı demografikgruplardaki kişiler arasında kontrol sonuçlarını analiz edebilir veinsanların tedaviye başlamasını engelleyen faktörleri belirler.

• Florida Üniversitesi, nüfus artışı ve kronik hastalıklar gibi çeşitlikonularda hedeflenen ısı haritalarını hazırlamak için GoogleHaritalar ve ücretsiz halk sağlığı verilerini kullanmıştır. Daha sonra,akademisyenler bu verileri çoğu alanda tıbbi hizmetlerinkullanılabilirliği ile karşılaştırdı. Bundan elde edilen bilgiler, onlarındağıtım stratejilerini gözden geçirmelerine ve sorunlu alanlaradaha fazla bakım birimi eklemelerine olanak sağlamıştır.

Sağlık Hizmetlerinde Tahmini Analitik

• Tahmini analitiği, iki yıl üst üste en büyük iş zekası trendlerinden biri olarak kabul edildi.. ABD'de bir araştırma ortakları olan OptumLabs, 30 milyonu aşkın hastayı içeren EHR'leri, bakım sunumunu iyileştirecek tahmini analiz araçları için bir veritabanı oluşturmak üzere topladı.

• Sağlık hizmeti istihbaratının amacı, doktorların saniyeler içinde veriye dayalı kararlar vermelerine ve hastaların tedavisini iyileştirmelerine yardımcı olmaktır. Bu, karmaşık tıbbi geçmişleri olan hastalarda, birden fazla rahatsızlığı olan hastalarda özellikle yararlıdır. Yeni araçlar, örneğin kimlerin diyabet riski altında olduğunu tahmin edebilmeli ve böylece ek gösterimlerden veya kilo yönetiminden yararlanmaları önerilebilir.

Dolandırıcılığın Azaltılması ve Güvenliğin Artırılması• Bazı araştırmalar, bu sektörün diğer sektörlere göre veri ihlallerini yaşama

olasılığı% 200 daha fazla olduğunu göstermiştir. Nedeni basit: kişisel veriler, siyah pazarlarda son derece değerli ve karlı. Ve herhangi bir ihlal dramatik sonuçlar doğuracaktı. Bu düşünceyle, birçok kuruluş, ağ trafiğindeki değişiklikleri veya siber saldırıyı yansıtan diğer davranışları tanımlayarak güvenlik tehditlerini önlemeye yardımcı olmak için analitiği kullanmaya başladı.

• Aynı şekilde, sistematik ve tekrarlanabilir bir şekilde sahteciliği ve yanlış iddiaları önlemeye yardımcı olabilir. Analytics, sigorta tazminatlarının işlenmesini kolaylaştırmakta, hastaların hak taleplerinde daha iyi getiri elde etmelerini sağlamaktadır ve bakıcılara daha hızlı ödeme yapılmaktadır. Örneğin, Medicareve Medicaid Services Merkezleri, sadece bir yıl içinde 210,7 milyon dolardan fazla dolandırıcılığın engellendiğini açıkladı.

Teletıp• Teletıp, 40 yılı aşkın bir süredir piyasada bulunmaktadır, ancak sadece bugün,

çevrimiçi video konferansların, akıllı telefonların, kablosuz cihazların ve giyilebilir cihazların gelişiyle birlikte, tam çiçeklenmeye başlamıştır. Terim, teknolojiyi kullanarak uzak klinik hizmetlerin sunulması anlamına gelir.Klinisyenler kişiselleştirilmiş tedavi planları sağlamak ve hastaneye ya da hastaneye tekrar girişleri önlemek için teletıp kullanırlar. Sağlık hizmeti analitiğinin bu şekilde kullanılması, daha önce görüldüğü gibi tahmine dayalı analitiğin kullanımına bağlanabilir. Klinisyenlerin akut tıbbi olayları önceden tahmin etmesine ve hastanın durumunun bozulmasını önlemesine izin verir.Hastaları hastanelerden uzak tutarak teletıp, maliyetleri düşürmeye ve hizmet kalitesini artırmaya yardımcı olur. Hastalar beklemekten kaçınabilirler ve doktorlar gereksiz görüşmeler ve evrak çalışmaları için zaman kaybetmezler. Teletıp ayrıca hasta durumu her yerde ve her zaman izlenebilir ve danışılabilir olduğundan bakımın kullanılabilirliğini artırır.

Sonuç

• Örnekleri çoğaltmak mümkündür. Özellikle sağlık alanında Endüstri

4.0’ın etkisi en az üretim sanayindeki kadar kapsamlı olmaya

başlamıştır.

• Endüstri 4.0 sağlık çalışanlarının özellikle bilgi ve belge yönetimi

uzmanları, tıbbi dokümantalist ve sekreterlerin geleceğe yönelik hazırlık

yapması gereken konuların başında gelmektedir.

• Algoritmik düşünce yapısının sosyolojik boyutta değerlendirilmesi nitelikli

iş gücüne büyük katkı sağlayacaktır.

Teşekkürler