Upload
others
View
7
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
2. Bölüm
EFEKTİF GERİLME
YAPI ETKİ DERİNLİĞİ
SONDAJ DERİNLİKLERİ
Hazırlayan: İnş. Müh. Gökhan DEMİRBAŞ
TBDY 2018’E GÖRE YAPILACAK GEOTEKNİK HESAPLAMALARIN İÇERİK VE SAYISAL
ÇÖZÜMLEMELERİ
YAPI ETK İ DER İNL İĞİ
Yapı etki derinliği zemin üzerine imal edilecek yapının zemin profilindeki etkisinin
önemsenmeyecek seviyeye kadar düştüğü nokta olarak tanımlanabilir. Yapı etki derinliği bu yönetmelikten
öncede bilinen ve çeşitli geoteknik hesaplamalarda sınırlamalar oluşturmak için kullanılan bir yöntemdi.
Zemin etüd raporu hazırlayan jeoloji mühendisleri yapı etki derinliği için kabaca 2/3 H (H= Yapı Yüksekliği)
kabulü yaparlar ve çoğu zaman sonuçlar güvenli tarafta kalırdı. Sayısal sınırlamalar yönetmelikte açıkça
belirtilmiş olup; yapı taban basıncından kaynaklı gerilme artışının zeminin kendi ağırlığından kaynaklanan
efektif gerilmenin %10’una eşit olduğu derinlik olarak tanımlanmıştır. Efektif gerilme zeminin toplam düşey
gerilmesinden suyun kaldırma kuvvetinin çıkarıldığı halidir. Eğer zeminde yer altı suyu yok ise toplam düşey
gerilme efektif gerilmeye eşittir. Zemin mekaniği alan her inşaat mühendisi efektif gerilmenin ne olduğunu
bilir lakin anlatımın bütünlüğü açısından önce bir basit örnek ile ardından çok katmanlı zeminlerde efektif
gerilmenin değerlerini hesaplayalım.
Efektif Gerilme σ’v0 = γ* x H olarak tanımlanır. Burada H derinlik γ* ise hesaplanan zemin parçası
YASS’unun altında ise γ*=(γsat -1) , üstünde ise γ*=γd olarak tanımlanır. Anlatımı Örnekler ile
sayısallaştıralım.
Gökhan Demirbaş - İnşaat Mühendisi
ÖRNEK-1
KUMγd 1,80 t/m³
γsat 1,90 t/m³
20 metrelik tek katmanlı bir KUM profilin 3 farklı noktasında efektif gerilme hesaplayalım.
4m derinlikteki efektif gerilme = 4*1,8 = 7,20 t/m²
10m derinlikteki efektif gerilme =10*1,8 =18,00 t/m²
20m derinlikteki efektif gerilme =20*1,8 =36,00 t/m²
Aynı profil için yer altı su seviyesinin 6 metrede olduğunu varsayarak hesapları tekrar edelim.
4m derinlikteki efektif gerilme = 4*1,8 = 7,20 t/m² (Su seviyesi üzerinde)
10m derinlikteki efektif gerilme =6*1,8 + 4* (1,9-1)=14,40 t/m² (4metresi su seviyesi altında)
20m derinlikteki efektif gerilme =6*1,8+12*(1,9-1) =21,60 t/m² (12metresi su seviyesi altında)
Görüldüğü üzere yer altı suyunun varlığı efektif gerilmeyi azaltmaktadır. Buradan
çıkaracağımız sonuç yer altı suyu mevcut olan zeminlerde yer altı suyu bulunmayanlara göre
daha derin bir Yapı Etkin Derinliği hesaplanacaktır. [%10 σ’v0 > Δ σ]
Gökhan Demirbaş - İnşaat Mühendisi
ÖRNEK-2
8 metrelik bir KUM ve 12 metrelik KİL profilin 3 farklı noktasında efektif gerilme hesaplayıp grafiğini
çizelim.
4m derinlikteki efektif gerilme = 4*1,85 = 7,40 t/m²
10m derinlikteki efektif gerilme =(8*1,85)+(2*1,65) =18,10 t/m²
20m derinlikteki efektif gerilme =(8*1,85)+(12*1,65) =34,60 t/m²
Aynı profil için yer altı su seviyesinin 5 metrede olduğunu varsayarak hesapları tekrar edelim.
4m derinlikteki efektif gerilme = 4*1,85 = 7,40 t/m² (Su seviyesi üzerinde)
10m derinlikteki efektif gerilme =5*1,85 +3*(1,95-1)+2*(1,8-1)=13,70 t/m² (Kumun 5m si su seviyesi
üzerinde 3 metresi Suya batık)
20m derinlikteki efektif gerilme =5*1,85+3*(1,95-1) + 12*(1,8-1) =21,70 t/m²
Örnekten de görüleceği üzere yeraltı su seviyesinin varlığı profilin efektif gerilmesini büyük ölçüde
etkiledi.
KUMγd
1,85 t/m³
γsat1,95 t/m³
KİLγd
1,65 t/m³
γsat1,80 t/m³
Gökhan Demirbaş - İnşaat Mühendisi
ÖRNEK-3
5 metre Kalınlığında Silt 6 metre Kalınlığında Kum ve 9 metre Kalınlığında bir çakıl profilin 3 farklı
noktasında efektif gerilme hesaplayıp grafiğini çizelim.
4m derinlikteki efektif gerilme = 4*1,75 = 7,00 t/m²
10m derinlikteki efektif gerilme =(5*1,75)+(5*1,80) =17,75 t/m²
20m derinlikteki efektif gerilme =(5*1,75)+(6*1,80)+(9*2,05) =38,0 t/m²
Aynı profil için yer altı su seviyesinin 8 m de olduğunu varsayarak hesapları tekrar edelim.
4m derinlikteki efektif gerilme = 4*1,75 = 7,00 t/m² (Su seviyesi üzerinde)
10m derinlikteki efektif gerilme =5*1,75 +3*(1,80)+2*(1,95-1)=16,05 t/m² (Kumun 3m si su seviyesi
üzerinde 3m si Suya batık)
20m derinlikteki efektif gerilme =5*1,75+3*(1,80) + 3*(1,95-1)+9*(2,15-1) =27,35 t/m²
Şahsi uğraşlarım süresince gözlemlediğim zemin profillerinde çoğu zemin bundan daha karmaşık
oluyor. Çok daha fazla katman sayısı olan örnekler sadece işlem kalabalığı ve hata yapma riskini
artırıyor. Onun dışında hepsinin mantığı birebir aynı.
SİLT
γd 1,75 t/m³
γsat - t/m³
Kum
γd 1,80 t/m³
γsat 1,95 t/m³
Çakıl
γd 2,05 t/m³
γsat 2,15 t/m³
Gökhan Demirbaş - İnşaat Mühendisi
Gelelim yapının kendi ağırlığından zemin üzerine oluşturduğu etkiye. İnsan eli ile yapılmış her türlü yapı üzerineoturmuş olduğu zemine bir basınç yapar. Bu basıncın zemin içerisindeki dağılımı bir çok üstad tarafından sayısallaştırılmışve görselleştirilmiştir. Biz yapının temelinin altındaki basıncın zemine dağılımını 63.5 derece veya ½ yaklaşımı iledağıtıyoruz.
Bu yaklaşım aslında (mantık olarak) yükü dağıtmak yerine temeli büyütüyor. Dahaderinde daha büyük bir temelin üzerine aynı yükün dağılması ile basıncı azaltıyor.Formülüze olarak;
q0= W/((B+z)*(L+z)) gösterilir.
«B+z» ve «L+z» araştırma derinliğindeki yeni temel boyutlarıdır.
z değerinin temel alt kotundan araştırma derinliğine olan mesafe olduğunuunutmayın. (0 Kotundan alma hatasına düşmeyin)
Birkaç örnek ile durumu özetleyelim.
Gökhan Demirbaş - İnşaat Mühendisi
ÖRNEK
Aşağıda üst yapı bilgileri verilmiş yapının temel altındaki, 5m ve 11m derinliklerinde sebep olduğu gerilme artışlarını
hesaplayalım. Temel derinliği 1m de ve temel altı basıncı hesaplanması 1 m derinliğinden başlar. (Sadece yapının kendi
ağırlığından dolayı oluşan ortalama gerilmeye göre hesap yapılacaktır. Yapının Dinamik etkiler altındaki basınç değerlerinin
ortalama basınçtan daha yüksek olması kaçınılmazdır.)
Öncelikle temel altındaki ortalama basınç;
q0 = W/(B*L) = 7500/(32*20) )= 11,72 t/m² olarak hesaplanır.
4 metre derinlikteki gerilme artışı
Δ σ4 = W/ ((B+z)*(L+z)) = 7500/((32+4)*(20+4)) = 8,68 t/m²
Δ σ10 = W/ ((B+z)*(L+z)) = 7500/((32+10)*(20+10)) = 5,95 t/m²
Bu yapının derinliğe göre gerilme artışı değişimini bir grafik ile gösterirsek.
-25
-20
-15
-10
-5
0
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
Deri
nlik (
m)
Gerilme (t/m²)
Yapı Yükünün Zeminde Yarattığı Gerilme Artışı TEMEL SEVİYESİ
Grafikten de görüleceği üzere yapının gerilme
artışı derinlik ile azalarak azalan bir ilişki gösterir.
Yapının taban gerilmesinin %50 si ilk 10 m de
yok olur. Derinlik arttıkça azalma miktarıda azalır
ve 0 gerilmesine doğru yakınsar.
Gökhan Demirbaş - İnşaat Mühendisi
İki farklı unsurun karşılaştırması ile karar vereceğimiz yapı etki derinliğini daha iyi anlamak amacı ile birkaç uyarıda
bulunmak isterim. Yapı etki derinliğinin belirlenmesindeki asli amacımız Yeni Deprem Yönetmeliğine Göre sondaj
derinliğinin bilimsel yollar ile belirlenmesidir. Yapı etki derinliğinin altındaki zeminlerin üst yapımızı etkilemeyeceği veya bazı
hesaplarımızda bu derinliğin altını yok sayacağımız anlamına gelmez. Örneğin yapı etki derinliğinin altında bulunan yüksek
plastisiteli killerde konsolidasyon oturması hesabı yaparken veya yapı etki derinliğinin altında olup sıvılaşabilir olan zeminlerde
araştırma yapmamız gerektiğinde bu noktadan sonrasını göz ardı etmeyiz.
Amacımızın sondaj derinliği belirlemek olduğunu anladığımıza göre işin başına dönerek sondaj derinliği
belirlendiğinde elimizde ne veriler olduğuna bakalım. Sondaj derinliği belirlemede gösterilen örnekler verilerin sabitliğine
dayanır. Her örnekte zeminin birim hacim ağırlığı yer altı suyu seviyesi örnek başında sunulur. Bizim yapacağımız örneklerde
aynı durumları içerecek fakat örneklere geçmeden önce sizin bu konuyu elinizde hiçbir veri yokken nasıl yapacağınızı anlatalım.
Gerçekçi olması açısından aşağıda senaryosu anlatılan aynı yapının 1. durumda İzmir-Karşıyaka-Bostanlı bölgesinde II. Durumda
İzmir-Karşıyaka-Örnekköy bölgesinde yapılacağını varsayarak karşılaştırma yaparak farklı zemin tiplerine göre sondaj
derinliklerinin nasıl değiştiğini gözlemleyelim.
Gökhan Demirbaş - İnşaat Mühendisi
YAPI ETKİ DERİNLİĞİ ÖNCESİ VERİLERİN TOPLANMASI
Naçizane bir NOT: Bu hesaplamaların yapımında kullanılan verilerin kabul edilmesi hesapların yapılmasından daha
önemlidir. Mesele hiçbir verinin size sondaj derinliği belirlenirken net bir şekilde verilmeyeceğini, işin büyük kısmının yapılan
kabullerin mantıklı sınırlar çerçevesinde olması gerektiğini anlamaktır.
Öncelikle İnşaat mühendislerinin çok büyük bölümünün inşaatın yapılacağı arsanın altındaki zemin ile ilgili pek bir
bilgi sahibi olmadığını kabul etmeliyiz. İnşaatın yapılacağı bu bölgeye hakim jeoloji ve jeofizik mühendisleri ile sondajların
yapılacağı arsa ile ilgili genel bilgiler elde etmeye çalışmalıyız. Bu bilgiler yer altı suyunun varlığı-yokluğu, var ise kabul edilebilir
derinlik miktarları, zemin profilinin yapısının tahmin edilebilir durumda olup olmaması.
Çoğu jeoloji mühendisi bu konular ile ilgili bilgi sahibidir ve konuştuğunuz size «yer altı suyu seviyesi 3 den aşağıda
olmaz» «bu bölgede zemin çakıllıdır» «bu bölgede zemin kildir» gibi yaklaşık bilgiler verebilir. Bunu yaparken Jeoloji – Jeofizik
mühendislerinin (BÖLGENİZE HAKİM-İŞİNİN EHLİ) bilgilerinden faydalanmanızı tavsiye ederim. Sondaj yapılmadan zemin
ile bilgi sahibi olunamadığından insanları bir bilinmeze doğru ilerletmek zorundasınız. Yapılması gereken toplanan bilgiler
ışığında güvenli tarafta kalacak bir çözümleme yapmaktır. İki farklı durum senaryosu içinde Jeoloji mühendisi arkadaşım ile
görüştüm ve durum aşağıdaki gibi özetlendi.
Gökhan Demirbaş - İnşaat Mühendisi
YAPI ETKİ DERİNLİĞİ ÖNCESİ VERİLERİN TOPLANMASI
1 . DURUM
Yapı Bilgileri:
L=22m
B=15m
Df=2,6m (Temel Alt Kotu)
W= 2500 ton
Jeoloji Mühendisinden Elde Edilen Veriler
Yapının oturduğu alanın büyük miktarlarda
yumuşak-orta katı killerden oluştuğu ve yer altı
su seviyesinin çok nadiren 4m nin altında
görüldüğü bilgisini aldım.
Yapılan Kabuller (Kaynak gösterin!)
Yer Altı Suyu 3m de
Zemin yumuşak kilYumuşak Kil
γd 1,70 t/m³
γsat 1,85 t/m³
HESAPLAMA
Δ σ ve σ’v0 Değeri İçin birer dağılım tablosu
yapar isek (Etki derinliğinin sağladığı ilk kota
göre hesaplama açıklanacaktır) etki derinliğinin
20-21 m ler arasında olduğunu açıkça görürüz.
(Her derinliğe göre tek tek hesap yapmak akıllıca
bir çözüm olmaz. Yöntemin mantığını anlamak
için yapılabilir.) 21m derinliği el ile kontrol
edersek. z= Derinlik – Df= 21-2,6 dan
z=18,4 m olarak hesaplanır (Temeli indirdiğimiz
derinlik miktarı)
Δ σ = 2500 / ((22+18,4)*(15+18,4)) =1,853 t/m²
(%10)σ’v0 = %10[3*1,7+18*(1,85-1)]= 2,04 t/m²
(%10)σ’v0 > Δ σ (Etkin derinlik 21m seçilmiştir)
Efektif gerilme hesabı 0 kotundan yapılır. Temel basınç
dağılımı temel altından başlar.
Hesaplamara DF sınırından başlanmıştır. Bu derinliğin
üzerindeki hesaplamalar anlamsız olur.
DERİNLİK
(m)
YAPIDAN OLUŞAN
ZEMİNDEKİ GERİLME
ARTIŞI (t/m²)
EFEKTİF GERİLME
(%10) (t/m²)
2,6 7,58 0,44
11 3,51 1,19
12 3,26 1,28
13 3,04 1,36
14 2,84 1,45
15 2,65 1,53
16 2,49 1,62
17 2,34 1,70
18 2,20 1,79
19 2,07 1,87
20 1,96 1,96
21 1,85 2,04
22 1,76 2,13Gökhan Demirbaş - İnşaat Mühendisi
1. DURUM GRAF İK GÖSTER İM İ
-25
-20
-15
-10
-5
0
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
Deri
nlik (
m)
Gerilme (t/m²)
Efektif Derinlik Tespit GrafiğiYapı Yükü Azalması %10 Efektif Gerilme Yer Altı Su Seviyesi TEMEL SEVİYESİ
Gökhan Demirbaş - İnşaat Mühendisi
1 I . DURUM
Yapı Bilgileri:
L=22m
B=15m
Df=2,6m (Temel Alt Kotu)
W= 2500 ton
Jeoloji Mühendisinden Elde Edilen Veriler
Yapının oturduğu alanın çok sıkı kum-çakıl
karışımlarından oluştuğu ve nadiren yer altı su
seviyesinin 20m derinliğin üzerinde olduğu
bilgisini aldım.
Yapılan Kabuller (Kaynak gösterin!)
Yer Altı Suyu YOK
Zemin Kum
Güvenli Taraf!
KUM
γd 1,80 t/m³
γsat - t/m³
HESAPLAMA
Δ σ ve σ’v0 Değeri İçin birer dağılım tablosu
yapar isek (Etki derinliğinin sağladığı ilk kota
göre hesaplama açıklanacaktır) etki derinliğinin
14-15 m ler arasında olduğunu açıkça görürüz.
(Her derinliğe göre tek tek hesap yapmak akıllıca
bir çözüm olmaz. Yöntemin mantığını anlamak
için yapılabilir.) 15m derinliği el ile kontrol
edersek. z= Derinlik – Df= 15-2,6 dan
z=12,4 m olarak hesaplanır (Temeli indirdiğimiz
derinlik miktarı)
Δ σ = 2500 / ((22+12,4)*(15+12,4)) =2,65 t/m²
(%10)σ’v0 = %10[15*1,80]= 2,70 t/m²
(%10)σ’v0 > Δ σ (Etkin Derinlik 15m seçilmiştir)
Efektif gerilme hesabı 0 kotundan yapılır. Temel basınç
dağılımı temel altından başlar.
Hesaplamara DF sınırından başlanmıştır. Bu derinliğin
üzerindeki hesaplamalar anlamsız olur.
DERİNLİK (m)
YAPIDAN OLUŞAN
ZEMİNDEKİGERİLME ARTIŞI
(t/m²)
EFEKTİF GERİLME
(%10) (t/m²)
2,6 7,58 0,47
11 3,51 1,98
12 3,26 2,16
13 3,04 2,34
14 2,84 2,52
15 2,65 2,70
16 2,49 2,88
Gökhan Demirbaş - İnşaat Mühendisi
I I . DURUM GRAF İK GÖSTER İM İ
Gökhan Demirbaş - İnşaat Mühendisi
-25
-20
-15
-10
-5
0
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
Deri
nlik (
m)
Gerilme (t/m²)
Efektif Derinlik Tespit GrafiğiYapı Yükü Azalması %10 Efektif Gerilme TEMEL SEVİYESİ
SONDAJ SAYI VE DER İNL İĞİN İN SEÇ İM İ
Artık efektif derinliği basit kabuller ile bulabiliyoruz. Lakin bu sondaj derinliğini tespit edebildiğimiz anlamına
gelmiyor. Sondaj derinliği ve sayısı ile ilgili seçimlere geçmeden önce bu konu ile ilgili kendi düşüncelerimi kronolojik olarak
sizin ile paylaşmak ve 2 örnek ile başımdan yakın zamanda geçmiş ufak bir hikayeyi sizinle paylaşarak neden bu şekilde
düşündüğümü görmenizi isterim.
Öncelikle deprem yönetmeliği çıktığında 300m²’lik bir alan için 1 adet sondaj yapılması (En Az) sonraki her 300 m²
artış için bir sondaj artırılması ve 1000m² alana oturan yapı için en az 5 adet [TBDY 16A.1.2] sondaj isteniyordu. Bazı saha
deneyi ve laboratuvar deneylerinin de zorunluluk haline getirilmesi ve yeni hazırlanacak raporların iki parçadan oluşmasından
dolayı hem serbest piyasada hemde onay kurumlarında «FORMAT» belli değil mantığı benimsendi. Çünkü herşeyi bir kalıba
sokarak genelleyerek kendimizi güvene almak istiyoruz. Ardından çevre ve şehircilik bakanlığı bununla ilgili bir tebliğ yayınladı
ve sondaj sayısının en az 3 Adet olması gerektiğini belirtti. Sayının artması ile ilgili bilimsel açıklama şudur; 1. sondaj noktası
bir çizginin, buna eklenen diğer sondaj noktası zemin içerisinde bir kesitin ve 3. sondaj ise bir hacimin oluşumunu sağlar ve
yapının oturduğu alan ile ilgili hacimsel bir fikre sahip oluruz. Çoğu bölgede bu sayıyı belediyelerdeki inşaat ve/veya jeoloji
mühendisleri kendilerini güvende hissedecek şekilde belirlemektedirler. 5x5 boyutlarında tek katlı bir kulübe de yapsanız
20x20 boyutlarında 10 katlı bir bina da yapsanız (Bazı Bölgelerde) sondaj sayınız aynı isteniyor.
“These government organizations have a great reluctance to carry responsibilities; they always want to be covered
by something, and a factor of safety-that is something tangible. So when the general asks the captain: ”How about
the factor of safety of the dam?-“1.51” [is the answer] and then he is happy”Karl von Terzaghi
Gökhan Demirbaş - İnşaat Mühendisi
Sondaj derinliklerinde ise durum daha da karışık. Çoğu zaman 1.5B şartı [TBDY 16A.1.4] yapının etki derinliğinin
altında kalıyor. Sebebide yapı tabanında oluşan basıncın yapının kat sayısına bağlı olması. Basit bir örnek ile anlatmak gerekirse
15x20 boyutlarında 8 katlı bir binanın sondaj derinliği (sadece 1.5B den) 22,5m olurken. 30x30 boyutlarında tek katlı bir
fabrikanın altına 45m sondaj yapılması gerekiyor (Farklı oturmalar büyük alana yayılan yapılarda tasarım sınırı oluşturur lakin
temel taban basıncının azlığı sebebi ile farklı oturma oluşabilecek etkin derinlik azdır). Net temel basınçları arasında dramatik
fark olan bu iki örnekte daha riskli tarafta kalan yapının sondaj derinliği daha az seçilecek. Daha da ilginci 30x30
boyutlarındaki tek katlı bir yapı için 5 Adet 45 m uzunluğunda sondaj istenebilecek olması. Görüşlerim subjektif
bulunabileceğinden sondaj derinliğinin seçimindeki diğer etkenlere bakalım.
Sondajın ilk 10 m’sinde yer altı suyunun görülmesi sondaj derinliğinin en az 20m seçilmesine sebebiyet
vermektedir. Bunun sebebi yönetmeliğin bize ilk 20m de sıvılaşmayı araştırmamızı tebliğ etmesinden ötürüdür. Ayrıca
yönetmelikte açıkça belirtilir;
Yönetmeliğin «daha sığ derinliklerde» ifadesi ile belirtmeye çalıştığı, daha önceden hesapladığımız 1.5B ve efektif
derinliklerden bulunan değerden «daha» sığ bir noktada rastlanmasıdır. Siz 20m sondaj seçtiğinizde 6m de kaya zemine denk
gelirseniz 3m (Sağlam kayalar) ya da 5m (Kırıklı kayalar) ilerleyerek sondajı bırakın demek istiyor.
SONDAJ SAYI VE DER İNL İĞİN İN SEÇ İM İ
Gökhan Demirbaş - İnşaat Mühendisi
Geçtiğimiz günlerde efektif derinliği 11m, 1.5B değeri 15m olan bir yapının zemininde yer altı suyunun olmadığı, ilk
3m’sinde çok sıkı çakıl ardından andezit blokların başladığını gördük. Kurumda görevli arkadaş bize sondaj derinliğinin 15m
olarak alınmasından ötürü bu derinliğe kadar sondaj yapılması gerektiğini ve hatta bu derinlikten de aşağı 3m inilmesinin (a)
bendini sağlaması için gerektiğini belirtti. Bunun ne bilimle ne de yasalar ile örtüşmediğini anlattık. Onay kurumunun kendisi
olduğunu ve aksi takdirde onaylamayacağını belirtti. Sonuç: Hiçbir manası olmayan 3 adet 18m kaya sondajının yapılması.
Maddi olarak imkanların zorlanması.
Başka bir kurumda ise her türlü hesap ve yasa maddesiyle sondaj derinliğinin 18m hesaplandığı ve 20m kabul edildiği
anlatılsa da kendilerinin aldığı karara göre 3 adet 30m derinliğinde sondaj yapılması gerektiğine karar verdiklerini bize çok
rahat bir şekilde söylediler. Hepimiz eğitimimiz boyunca Emniyet – Ekonomi – Estetik sıralamasını duymuşuzdur. Verdiğimiz
emniyetli kararların ekonomik olması gerektiğini unutursak mühendislik hesaplarının hiçbir anlamı kalmaz. 35x70 kolon
boyutlarının yeterli olacağı bir yapıda 60x60 kolon boyutlandırmak mühendislik ile bağdaşmaz. ODTÜ’lü bazı hocalarımızın
farklı bir konunun ekonomik boyutlarını içeren bir paneli oldu.10 Kasım 2018 tarihinde Ankara İMO’da yapılan bu panelin
videosunu izlemenizi tavsiye ederim.
“These government organizations have a great reluctance to carry responsibilities; they always want to be
covered by something, and a factor of safety-that is something tangible. So when the general asks the captain:
”How about the factor of safety of the dam?-“1.51” [is the answer] and then he is happy”
Karl von Terzaghi
KISA SÜREDE YAŞANAN B İR KAÇ ÖRNEK
Gökhan Demirbaş - İnşaat Mühendisi
SONUÇ VE ÖNER İLER
Sondaj derinliklerinin tespiti multi-disipliner bir konu haline gelmiş olup üst
yapı bilgileri temel derinlik, genişlik ve uzunlukları ile jeoloji-jeofizik mühendislerinin
bölge ile ilgili bilgileri ile hesaplanacaktır. Yapı temelinin boyutlarına inşaat
mühendislerinin karar vermesi yeni yönetmelik hususlarında tüm hesapların içine
inşaat mühendislerini zorunlu olarak sokmuştur.
Bazı kritik durumlar (oturma - taşıma gücü problemleri) çok büyük
miktarlarda ampatmanlar yapılmasına ve bu ampatmanlar yatak katsayısı, taşıma
gücü hesabı, oturma hesabı ve sondaj derinliklerinin etkilemesine yol açmaktadır.
Bu konuda tecrübesi yeterli olmayan arkadaşlarıma naçizene bir
tavsiyede bulunmam gerekirse az önce göstermiş olduğum örnek binanın her
kenarından birer metre ampatman yapıp hesapları tekrar ederek sondaj
derinliklerinin ve temel taban basınçlarının ne kadar azaldığını gözlemlemeleridir.
Gökhan Demirbaş - İnşaat Mühendisi