SağlıkFinansmanıYılmazTUNABaşkanYardımcısı

İstanbul,01MART2019

T.C.CUMHURBAŞKANLIĞISTRATEJİVEBÜTÇEBAŞKANLIĞI

2

1. SağlıktaGelişmeler

§ TemelGöstergeler§ FinansalGöstergeler

2. SağlıktaMaliSürdürülebilirlik

Sunumİçeriği

3

Sağlıkhizmetlerineerişimdevekalitesindeönemliilerlemelerkaydedildi

§ GenelSağlıkSigortası§ AileHekimliği§ KoruyucuveBirinciBasamaksağlıkhizmetleriningeliştirilmesi§ Hastanelerintekçatıaltındatoplanması§ Anneveçocuksağlığındaiyileşme§ Hastanevehastayataklarıilesağlıkpersonelisayılarındaartış§ Bulaşıcıhastalıklardaönemliazalma§ Hastahakları

SağlıktaDönüşümProgramı

4

TemelSağlıkGöstergelerindeGelişmeler

2003 2017

Bebekölümoranı* 28,5 6,8

AnneÖlümOranı 28,5 14,6

DoğuştaBeklenenYaşamSüresi 72,5 78

KişiBaşıHekimMüracaatSayısı 3,2 8,9

SağlıkPersoneliSayısı 378.000 920.939

AşılamaOranı %78 %96

SağlıktanMemnuniyetOranı 39,5 71,7

Temelsağlıkgöstergelerindeönemliiyileşmeleroldu

*28haftaveüzeribebekölümrakamlarıdır.

5

FizikiveBeşeriGöstergelerdeGelişmeler

2003 2017

Toplam SağlıkBak. Üniversite Özel Toplam

YatakSayısı 165.465 135.339 41.324 49.200 225.863

NitelikliYatakSayısı 21.280 72.561 22.639 32.147 127.347

NitelikliYatakOranı(%) 12,9 60,3 63,8 95,1 67,2

2018YılıNitelikliYatakOranıHedefi(%) - 100 54,5 83,5 85,5

10.000KişiyeDüşenYatakSayısı 23 16,2 - - 27,9

100.000KişiyeDüşenHekimSayısı 141 - - - 186

100.000KişiyeDüşenHemşireSayısı 111 - - - 205

Kaynak:2017 Sağlıkİstatistikleri Yıllığı

Temelsağlıkgöstergelerindeönemliiyileşmeleroldu

6

KişiBaşıHekimeMüracaatSayısı

16

12,711,811,4 11,1

108,8

8,4

8,2 7,7 7,6 7,4 7,46,9

6,8 6,8 6,8 6,6 6,4 6,3 5,9 5,9 5,8 5,74,4 4,3 4,3 4,1 4 3,9 3,7 3,4 2,9

0

2

4

6

8

10

12

14

16

18

KoreaJapan

Hungary

SlovakRepublic

CzechRepublic

Germany

Lithuania

Turkey

Netherlands

CanadaSpain

Australia

Poland

OECDAVAREGE

Belgium Ita

ly

Slovenia

Austria

Estonia

France

IcelandLatvia

Luxembourg

Ireland

Denmark

Finland

Norway

Portugal

UnitedStates

Switzerland

NewZealandChile

Sweden

Kaynak:OECDHealthStatistics,2017

7

SağlıkHarcamalarınınGSYH’ya Oranı,201617,2

12,4

11,3

11,0

11,0

10,9

10,6

10,5 10,5

10,4

10,4

10,4

9,7 9,6 9,3

9,0

9,0 8,9 8,9 8,8 8,6 8,6 8,5 8,3 7,8 7,7 7,6 7,4 7,36,9 6,5 6,4 6,3 6,2 5,8 5,7 5,6 5,5 4,8

4,3

2,8

0

2

4

6

8

10

12

14

16

18

20

Amerika

İsviçre

Almanyaİsveç

Fransa

Japonya

Kanada

Hollanda

Norveç

Belçika

Danimarka

Avusturya

İngiltere

Avusturalya

Finlandiya

OECD35

İspanya

Portekizİtalya

GüneyAfrika

İzlanda

Slovenya Şil

i

Yunanistan

İrlanda

Kore

Macaristan

İsrail

ÇekCumhuriyeti

SlovakCumhuriyeti

Litvanya

Polonya

Lüksemburg

Brezilya

Meksika

LetonyaRusya Çin

Hindistan

Türkiye

Endonezya

Kaynak: OECD Health Statistics

8

Kamu SağlıkHarcamalarınınGSYH’ya Oranı

Kaynak:StratejiveBütçeBaşkanlığı*2018Gerçekleşmetahminleridir.

1,59

1,89

0,28 0,47

1,480,86

0,180,28

3,80 3,64

0,00

0,50

1,00

1,50

2,00

2,50

3,00

3,50

4,00

2003 2014 2015 2016 2017 2018

TeşhisveTedaviHarcamaları/GSYH TemelveKoruyucuSağlıkHarcamaları/GSYH İlaçHarcamaları/GSYH

SağlıkYatırımHarcamaları/GSYH ToplamKamuKesimiSağlıkHarcamaları/GSYH

9

SağlıkHarcamalarınınGelişimi(2019yılıfiyatlarıyla,milyonTL)

Kaynak: TÜİK, Strateji ve Bütçe Başkanlığı

156.950

42.207

192.088

0

50.000

100.000

150.000

200.000

250.000

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017KamuSağlıkHarcaması ÖzelSağlıkHarcaması ToplamSağlıkHarcaması

10

Kaynak:StratejiveBütçeBaşkanlığı*2018Gerçekleşmetahminleridir.

28.937

37.22831.187

82.208

5.571

20.603

3.594

12.182

74.304

158.404

0

20.000

40.000

60.000

80.000

100.000

120.000

140.000

160.000

180.000

2003 2014 2015 2016 2017 2018

İLAÇHARCAMALARI TEDAVİHARCAMALARI TEMELVEKORUYUCUSAĞLIKHARC. SAĞLIKYATIRIMHARCAMALARI TOPLAM

KamuSağlıkHarcamaları(2019yılıfiyatlarıyla)

11

KişiBaşıSağlıkHarcamalarıveHanehalkı SağlıkHarcamaları

363

17511518

2391

18,5

22,8

14,1

16,317,8

17,1

0

5

10

15

20

25

0

500

1000

1500

2000

2500

3000

3500

4000

4500

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017

Kişi Başı Sağlık Harcaması (Nominal Fiyatlarla,TL) Kişi Başı Sağlık Harcaması (2019 Yılı Fiyatlarıyla, TL)

Cepten Sağlık Harcamalarının Toplam Sağlık Harcamalarına Oranı(%)

Kaynak:TÜİK

12

KamuİlaçHarcamalarınınGelişimi

6.9198.201 8.921

10.216 11.20913.029

16.135 15.350 15.87914.484

15.75317.628

19.13821.693

25.5871,5 1,41,3 1,3 1,3 1,3

1,6

1,3

1,1

0,9 0,9 0,9 0,8 0,8 0,8

0,0

0,2

0,4

0,6

0,8

1,0

1,2

1,4

1,6

1,8

0

5.000

10.000

15.000

20.000

25.000

30.000

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017

NominalTutar GSYHOranı

• KamuilaçharcamalarınınGSYH’ya oranı2002yılında%1,5iken2017yılında%0,8’eulaşmıştır.• KamuilaçharcamalarınınGSYH’ya orandakiazalmada,ilaçfiyatlandırmavegeriödemesistemlerindeyapılan

düzenlemeleretkiliolmuştur.

13

SGKReçeteAnalizi(2019yılıfiyatlarıyla;Tahakkukbazlı)

2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017

Değişim Oranı

(2015-2016)

Değişim Oranı

(2016-2017)

Reçete Sayısı (Bin Adet) 339.225 336.106 338.021 337.403 339.224 349.749 363.584 3,10 3,96

Fatura Tutarı (Milyon TL) 15.247 13.854 14.883 16.354 18.104 21.290 25.144 17,60 18,10

Reçete Başına Tutar (TL) 44,95 41,22 44,03 48,47 53,37 60,87 69,15 14,05 13,60

Tutarlar;katılımpayı,eczanevekamuiskontosundan arındırılmıştır.YurtdışısigortalılaraaitilaçlarileTEBaracılığıylagetirilenithalilaçlarhariçtir.Kaynak:SGK

14

KamuSağlıkYatırımHarcamaları(2019Fiyatlarıyla,MilyonTL)

Kaynak:StratejiveBütçeBaşkanlığı

3.5944.166 4.118

4.652

6.783

6.130 6.340

7.112

6.374 6.7857.631

8.461

11.158

9.184

10.942

12.182

0

2.000

4.000

6.000

8.000

10.000

12.000

14.000

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018

15

MaliSürdürülebilirliğinSağlanmasıv SağlıkharcamalarınınGSYH’yeoranıOECDortalamasınınaltında

v Ancakbudüşükoranınsürekliliğimümküngörünmemekte

§ Şehirhastanelerindekiartış§ Sağlıkpersoneliveharcamalarındaartış§ Sağlıkteknolojilerindekigelişme§ Tedavisağlıkharcamalarındakiartış§ Kişiyeözeltedaviyöntemlerininyaygınlaşması§ Yaşlınüfusoranınıngiderekartması

16

1. Hasta Sevk Zinciri ve Katılım Payı

2. Tamamlayıcı Sağlık Sigortacılığı

3. Üniversitelerin Mali Sürdürülebilirliği

4. Doktorlara İlişkin Performans Sistemi

5. Akılcı İlaç Kullanımı

6. Sağlık Turizmi

7. Sağlık Ürün ve Teknolojilerinde Yerli Üretim

8. Kamu Özel İşbirliği Modeli (Şehir Hastaneleri)

MaliSürdürülebilirliğinSağlanmasınaYönelikHususlar

17

1. HastaSevkZinciriveKatılımPayıv Basitvakalarınüstbasamaksağlıkkuruluşlarınagitmesiniengellemekve

koruyucusağlıkhizmetlerindenbeklenenfaydayımaksimizeetmekv Buamaçlailgilibasamaklardakatılımpaylarınıfarklılaştırmak

Müracaat Başına Ortalama Maliyet (TL), 2017Aile Hekimliği Birimleri 28,49Devlet 2. Basamak Hastaneler 52,62Devlet 3. Basamak Hastaneler 101,44Özel 2. Basamak Hastaneler 110,61Üniversite Hastaneleri 208,45Genel Toplam 85,82

MaliSürdürülebilirliğinSağlanmasınaYönelikHususlar

18

2.TamamlayıcıSağlıkSigortacılığı

v GeriödemekapsamındaolmayanhizmetlerinsağlanmasındaTSS’nın teşviği

v SağlıkteminatpaketininmaliyetetkinlikaçısındangüncellenerekbukapsamdakiürünvehizmetlerinTSStarafındanfinanseedilmesininsağlanması

MaliSürdürülebilirliğinSağlanmasınaYönelikHususlar

19

3.ÜniversiteHastanelerininMaliveYapısalSorunlarıv Borç :5,5milyarTL(2016)v Borç/geliroranı :%73(2016)

§ Profesyonelyönetimveotomasyon§ Komplikasyonuyükseksağlıkhizmetlerin(çoklutanıgibi)fiyatlarınınrevizeedilmesi

§ Fizikialtyapılarıniyileştirilmesi§ Eğitim,Ar-Gevesağlıkhizmetsunumurollerininayrıştırılması

MaliSürdürülebilirliğinSağlanmasınaYönelikHususlar

20

ÜniversiteHastanelerineİlişkinTemelMaliGöstergeler

2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

Gelirler 2.725 3.530 3.943 4.742 4.911 4.842 5.194 6.079 6.688 7.612

Giderler 2.964 3.634 4.126 4.666 4.779 5.184 5.644 6.622 7.426 8.909

Gelir-Gider Açığı 239 104 183 -76 -132 342 450 543 738 1.297

Borçlar 860 1.022 1.392 1.593 1.547 2.074 2.721 3.386 4.007 5.522

Borç/Gelir Oranı 32% 29% 35% 34% 32% 42% 52% 56% 60% 73%

(Milyon TL)

MaliSürdürülebilirliğinSağlanmasınaYönelikHususlar

21

SBHastaneleriDöner SermayelerineİlişkinTemelMaliGöstergeler

2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018

Gelirler 18.074 21.327 23.066 24.861 30.812 34.075 40.767

Giderler 18.706 20.409 23.698 25.894 31.638 35.843 43.548

Gelir-Gider Açığı -632 918 -632 -1.034 -826 -1.768 -2.781

Borçlar 2.962 2.055 2.687 3.288 4.114 5.882 8.663

Borç/Gelir Oranı 16,4% 9,6% 11,6% 12,9% 13,4% 17,3% 21,3%

(Milyon TL)

MaliSürdürülebilirliğinSağlanmasınaYönelikHususlar

22

4.DoktorlaraİlişkinPerformansSistemiv Performansadayalıeködemesistemitahlil,tetkikvetedavi

sayısınaendeksliv Performanssistemineyerindelik,hizmetkalitesivehasta

memnuniyetieklenmeli

MaliSürdürülebilirliğinSağlanmasınaYönelikHususlar

23

5.AkılcıİlaçKullanımı

v AkılcıİlaçKullanımıUlusalEP:Gereksizilaçkullanımıylamücadele

v 1.000kişibaşınadüşengünlükantibiyotiktüketimmiktarı35,3(2017).OECDülkelerindeburakam20,7§ Antibiyotikveağrıkesicigibiilaçlardafarklılaştırılmışkatılımpayı

§ Bilinçlendirmevefarkındalık

MaliSürdürülebilirliğinSağlanmasınaYönelikHususlar

24

6.SağlıkTurizmiv SağlıkTurizmininGeliştirilmesiÖncelikliDönüşümProgramıHedefleri

§ Termal turizmde100binyatak,1,5milyonturist,3milyar$§ İleriyaşturizminde10binyatak,150binturist,750milyon$§ Medikal turizmdedünyadailk5’te,750binhasta,5,6milyar$

Medikal Turizm Verileri 2014 2015 2016 2017 2018

Hasta Sayısı 496.324 808.599 858.047 1.046.288 1.022.342

Elde Edilen Gelir 2,4 Milyar $ 4,5 Milyar $ 4,5 Milyar $ 5,2 Milyar $ 5,2 Milyar $

MaliSürdürülebilirliğinSağlanmasınaYönelikHususlar

25

SağlıkTurizmiKapsamındaYapılanFaaliyetler§ SağlıkTurizmiKoordinasyonKurulu(SATURKK)kurulmuştur§ UluslararasıSağlıkTurizmiveTuristinSağlığıHakkındaYönetmelik yayımlanmıştır

§ Sağlıkturizmindesunulansağlıkhizmetlerinintanıtımınıyapmak,kamuveözelsektörünsağlıkturizmineyönelikfaaliyetlerinidesteklemekvekoordineetmek,uluslararasısağlıkhizmetlerineilişkinpolitikavestratejigeliştirmek veSağlıkBakanlığınaönerilerdebulunmakiçinUluslararasıSağlıkHizmetleriAnonimŞirketi (USHAŞ) kurulmuştur

MaliSürdürülebilirliğinSağlanmasınaYönelikHususlar

26

7.SağlıkÜrünveTeknolojilerindeYerliÜretim(1)

v SağlıkEndüstrilerindeYapısalDönüşümÖncelikliProgramı

§ Yurtiçiüretimdeğerbazında• Tıbbicihazihtiyacının%20’sinin,• İlaçihtiyacının%60’ınınkarşılanması

§ Erazbirorijinalürünkeşfiveya2mevcutmolekülünfarklıendikasyonlarda yenidenkonumlandırılması

§ Klinikaraştırmasayısınınyılbazında%25oranındaartması

MaliSürdürülebilirliğinSağlanmasınaYönelikHususlar

27

v SağlıkEndüstrileriYönlendirmeKomitesinceyapılançalışmalar(2)§ YerliPlazmadanPlazmaÜrünleriÜretimiProjesi§ TıbbiCihazYerlileştirmeÇalışması§ Hepatit-AAşısıYerlileştirmeÇalışması§ İlaçtaYerlileşmeÇalışmasıKapsamındaİthaldenİmaleGeçişProjeleri• İlkikifazkapsamındaçoksayıdafirmadanyerelleşmetaahhüdüalındı

• Diğerfazlarayönelikçalışmalarsürüyor

MaliSürdürülebilirliğinSağlanmasınaYönelikHususlar

28

8.KamuÖzelİşbirliğiModeli(1)45.488yataklı34hastaneprojesiYPKonayıaldıv 30.688yataklı21projeninsözleşmesiimzalandı

v Bu21projeninyatırımtutarı37,7milyarTL:

§ Yozgat,Mersin,Isparta,Adana,Kayseri,Elazığ,ManisaveEskişehirŞehirHastanelerihizmeteaçıldı

§ Bilkent(Kısmi),EtlikveBursaŞehirHastaneleri2019yılında

§ Diğerprojeler2020ve2021yıllarındahizmetealınacak

v 14.800yataklı13projeninsözleşmesihenüzimzalanmadı.Bunlarınyatırımtutarıyaklaşık17,7milyarTL

MaliSürdürülebilirliğinSağlanmasınaYönelikHususlar

29

KamuÖzelİşbirliğiModeli(2)Sözleşmesiimzalanan30.688yataklı21hastaneprojesininv Binakullanımbedelivebinanınbakımonarımidamesineilişkin6

zorunluhizmetiçinyıllık8,4MilyarTL,v Binanınişletilmesineilişkintıbbidestekhizmetleriiçinyıllık6,7

MilyarTLolmaküzere• 25yılboyuncayıllıktoplam15,1MilyarTLödenecek• 25yıllıködenecektoplamkirabedeliise377,5MilyarTL

MaliSürdürülebilirliğinSağlanmasınaYönelikHususlar

30

Teşekkürler