Kamu kurum ve kuruluşları neden engelli Devlet memuru istihdam etmek zorundadır?

657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 53 üncü maddesine istinaden

yürürlüğe konulan “Özürlülerin Devlet Memurluğuna Alınma Şartları ve

Yapılacak Merkezi Sınav ve Kura Usulü Hakkında Yönetmelik”

hükümlerine göre kamu kurum ve kuruluşları çalıştırdıkları memur

sayısının %3’ne tekabül eden münhal kadroyu engelli istihdamına

tahsis etmek ve tahsis ettikleri bu kadrolarda ise engelli istihdam etmek

zorundadır.

Engelli memur alımı hangi usulle yapılmaktadır?

Kamu kurum ve kuruluşlarının ihtiyacı olan engelli memur alımı

Devlet Personel Başkanlığı adına ÖSYM Başkanlığınca yapılan

Engelli kamu Personeli Seçme Sınavı (ÖMSS) ve kura usulü ile

merkezi yerleştirme şeklinde yapılmaktadır.

Kamu kurum ve kuruluşları yukarıda bahsi geçen usuller

dışında (naklen atama hariç) kendileri hiçbir şekilde engelli

memur alımı yapamaz.

Engelli Kamu Personel Seçme Sınavı (EKPSS) nedir?

Kurum ve kuruluşların engelli memur istihdamına

tahsis ettikleri kadrolara ortaöğretim, önlisans ve

lisans mezunu yerleştirilmesine ilişkin taleplerinin

karşılanması amacıyla engel grupları ve eğitim durumları

itibariyle yapılan merkezi sınavdır.

Kura nedir?

Kurum ve kuruluşların engelli memur istihdamına

tahsis ettikleri kadrolara ilkokul, ortaokul ve ilköğretim

mezunu adayların yerleştirilmesine ilişkin taleplerinin

karşılanması amacıyla eğitim durumları itibariyle

yapılan seçim yöntemidir.

Engelli memur istihdamı ile yükümlü bulunan kurum ve kuruluşlar hangileridir? 1) Genel Bütçe Kapsamındaki Kamu İdareleri, 2) Özel Bütçeli İdareler, a-Yükseköğretim Kurulu, Üniversiteler ve Yüksek

Teknoloji Enstitüleri, b-Özel Bütçeli Diğer İdareler, 3) Düzenleyici ve Denetleyici Kurumlar , 4) Sosyal Güvenlik Kurumları, 5) Döner sermayeli kuruluşlar, kanunlarla kurulan fonlar ve kefalet sandıkları, 6) İl özel idareleri ve belediyeler, il özel idareleri ve

belediyelerin kurdukları birlikler ile bunlara bağlı müessese,işletme ve döner sermayeli kuruluşlar, 7) 14/7/1965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa

göre Devlet memuru istihdam eden diğer kamu kuruluşları.

Engelli alımı yapılacak kadrolar nasıl tahsis edilir?

İlgili kurum veya kuruluşun, yurtdışı teşkilatı hariç,

toplam dolu memur kadro sayısının % 3’üne tekabül

eden münhal kadro sayısına göre tahsis edilir.

Engellilere tahsis edilecek kadrolar hangi kriterlere göre belirlenmektedir?

1) Kurumların hizmet gerekleri,

2) Eğitim düzeyleri,

3) Hizmet sınıfları,

4) Unvanları,

itibarıyla belirlenmektedir.

Engellilerin istihdam edileceği boş kadro bulunmadığı takdirde hangi işlem yapılmaktadır?

İlgili mevzuatına göre boş kadrolarda unvan değişikliği

yapılarak gerekli kadrolar temin edilmektedir.

Engellilerin istihdam edileceği birimler kim tarafından belirlemektedir?

Engelli personelin istihdam edileceği merkez, taşra

veya döner sermaye birimleri hizmetin gerekleri ve

ihtiyaçlar çerçevesinde ilgili kurum veya kuruluşlar

belirlemektedir.

Engellilerin istihdam edileceği kadroların

nitelikleri nasıl belirlenmektedir?

Kamu kurum ve kuruluşları engelli alımı yapacakları

kadroların niteliklerini ve bu kadrolara ilişkin diğer koşulları

Devlet Personel Başkanlığınca hazırlanan Nitelik Kod

Kılavuzuna göre belirlemektedir. Kamu kurum ve kuruluşları, engelli memur

yerleştirilmesini

istediği kadroları için Nitelik-Kod Kılavuzunda belirtilenler

dışında ayrıca özel nitelik belirleyemez.

Nitelik-Kod Kılavuzu nasıl hazırlanmaktadır?

Milli Eğitim Bakanlığı ve Yükseköğrenim Kurulu Başkanlığının

katılımıyla yapılan çalışmalar sonucunda DPB’ce hazırlanmaktadır.

Bu çalışmalarda, eğitim müfredatı bakımından denk ortaöğretim,

önlisans veya lisans alan/dal/bölüm ve programları aynı nitelik kodu

altında, dengi başka bir alan/dal/bölüm veya program olmaması

halinde ise tek bir kod altında toplanmaktadır. Ayrıca kamu kurum

kuruluşlarından gelen talepler doğrultusunda özel koşullara ilişkin

nitelik kodu belirlenmektedir.

Nitelik-Kod Kılavuzunda kadrolara ilişkin hangi kodlar yer almaktadır?

1) Eğitim durumuna ilişkin alan/dal/bölüm ve program adları ile bu alan/dal/bölüm ve programların yer aldığı nitelik kodları,

2) Cinsiyete ilişkin nitelik kodları,

3) Diğer özel koşullara ilişkin nitelik kodları (bonservis, sertifika, yeterlik belgesi, yabancı dil seviyesi veya benzeri belgelere ilişkin nitelik kodları)

yer almaktadır.

Kurumlarca engelli memur alımı yapılacak kadrolar için nereye ve ne şekilde bildirimde bulunulması gerekmektedir?

Kamu kurum ve kuruluşlarınca bir sonraki yıl için engelli memur alımı

yapılacak münhal kadrolarını; Devlet Personel Başkanlığından alınacak şifre ile bu kuruma ait resmi

internet

sitesindeki “DPB e-Uygulama” kısmının “Engelli Personel İşlemleri ” başlıklı

bölümünde yer alan “EKPSS veya Kura Sonucuna Göre Yerleştirme Yapılması

Talep Edilen Kadrolara İlişkin Bilgi Formu”ndaki bilgi alanlarının eksiksiz

olarak doldurulması suretiyle, ilgili yılın Ekim ayı sonuna kadar elektronik

ortamda bildirilmesi gerekmektedir.

Elektronik ortamda kadro bildirimi yapılırken hangi hususlara dikkat edilmesi gerekmektedir?

Kurum ve kuruluşlarca elektronik ortamda engelli alımı talep

edilirken; kadroların boş kalmaması ve bu kadrolara ilişkin

nitelik ve koşulların mevzuata, Nitelik-Kod Kılavuzuna ve

hizmet gereklerine uygunluğunun sağlanması için aşağıda

belirtilen hususlara uyularak kadro bildiriminde bulunulması

gerekmektedir.

Kura için kadro bildiriminde bulunulurken; Kura’da eğitim durumu itibariyle talep edilecek: 15

ila 12 nci

dereceli kadrolar için, Nitelik-Kod Kılavuzundaki 999 İlkokul,

1000 Ortaokul ve 1001 İlköğretim kodu; 11 inci dereceli

kadrolar için, 1000 Ortaokul ve1001 İlköğretim kodu birlikte

kullanılacaktır.

EKPSS için kadro bildiriminde bulunulurken; 1) Ortaöğretim düzeyinin talep edildiği kadrolardan; belirli bir

ortaöğretim alan şartını gerektiren 12 ila 9 uncu dereceli kadrolar için

Nitelik-Kod Kılavuzundaki ilgili lise dengi mesleki veya teknik öğrenim

alanının yer aldığı kod, belirli bir ortaöğretim alanından mezun olma

şartını gerektirmeyen 13 ila 10 uncu dereceli kadrolar için “2001

Ortaöğretim kurumlarının herhangi bir alanından mezun olmak” kodu,

kullanılacaktır.

EKPSS için kadro bildiriminde bulunulurken;

2) Önlisans eğitiminin talep edildiği kadrolardan; belirli bir önlisans

programını gerektiren 10 ila 7 nci dereceli kadrolar için Nitelik-Kod

Kılavuzundaki ilgili önlisans programının yer aldığı kod, 9 ila 6 ncı

dereceli teknik hizmetler sınıfına ait kadrolar için ilgili önlisans

programının yer aldığı kod, belirli bir önlisans programını gerektirmeyen

kadrolar için “3001 Herhangi bir önlisans programından mezun olmak”

kodu kullanılacaktır.

EKPSS için kadro bildiriminde bulunulurken;

3) Lisans eğitiminin talep edildiği kadrolardan; belirli bir lisans

Programını gerektiren 9 ila 6 ncı dereceli kadrolar için Nitelik-Kod

Kılavuzundaki ilgili lisans programının yer aldığı kod, 8 ila 5 inci dereceli

kadrolardan sağlık ve teknik hizmetleri sınıfına dahil kadrolar için ilgili

lisans programının yer aldığı kod, belirli bir lisans programını

gerektirmeyen kadrolar için “4001 Herhangi bir lisans programından

mezun olmak” kodu kullanılacaktır.

bonservis ve benzeri) talep edilecektir.

Bildirimi yapılacak kadroların unvanı, eğitim durumu ve diğer koşulları (sertifika, belge, bonservis ve benzeri) arasında uygunluk şartı aranılacaktır. Öyle ki;

Alan/dal/bölüm ve program eğitimi bulunan ve Nitelik-Kod Kılavuzuna göre eğitime ilişkin kodu bildirilen kadrolar için özel koşul zorunluluğu varsa talep edilebilecek, zorunluluk yoksa talep edilmeyecektir.

Örnek 1- İmam-Hatip unvanlı kadro için Nitelik-Kod Kılavuzundaki ilgili alan/dal/bölüm ve program eğitimine ilişkin kod ile mevzuatı gereğince zorunlu olarak özel koşul da “Yeterlik belgesi” talep edilecektir.

Örnek 2- Muhasebeci unvanlı kadro için Nitelik-Kod Kılavuzundaki ilgili alan/dal/bölüm ve program eğitimine ilişkin kod talep edilecekse özel koşul şartı talep edilmeyecek, sözkonusu kadro için eğitime ilişkin 2001, 3001 veya 4001 kodu talep edilecekse ayrıca özel koşul (sertifika, belge, bonservis ve benzeri) talep edilecektir.

Alan/dal/bölüm ve program eğitimi zorunluluğu bulunmayan ve Nitelik-Kod Kılavuzuna göre eğitime ilişkin 2001, 3001 veya 4001 kodu talep edilecek kadrolar için hizmetin yürütülmesinde zorunlu özel koşullar dışında herhangi bir koşul talep edilmeyecektir.

Örnek- Bilgisayar işletmeni unvanlı kadro için Nitelik-Kod Kılavuzundaki

2001, 3001 veya 4001 kodu ile 6225 kodlu özel koşul “M.E.B.’den onaylı

Bilgisayar İşletmeni Sertifikasına Sahip Olmak Şartı” talep edilecektir.

Ancak, 6225 kodu özel koşul olarak memur, hizmetli, veri hazırlama ve

kontrol işletmeni ile benzeri kadrolar için talep edilmeyecektir.

Mevzuat gereğince zorunluluk bulunmadıkça kadro unvanı ve Nitelik-Kod Kılavuzundaki eğitime ilişkin kod ile ilgili birden fazla özel koşul talep edilmeyecektir.

Örnek 1- Kaloriferci unvanlı kadro için Nitelik-Kod Kılavuzundaki 6297 kodlu “M.E.B.’den Onaylı Kalorifer Ateşçiliği Sertifikasına Sahip Olmak” veya 6127 kodlu “Kaloriferci Bonservisi Sahibi Olmak” veya 6661 kodlu “3308 Sayılı Kanuna Göre Kalorifercilik Dalında Ustalık Belgesine Sahip Olmak” veya 6663 kodlu “3308 Sayılı Kanuna Göre Kalorifercilik Dalında Kalfalık Belgesine Sahip Olmak” özel koşullarından birisi talep edilecektir.

Örnek 2- Müezzin-Kayyım unvanlı kadro için Nitelik-Kod Kılavuzundaki 7243 kodlu “Diyanet İşleri Başkanlığınca Verilen Müezzin-Kayyımlık Belgesine Sahip Olmak” ve 7235 kodlu “İmam Hatip Lisesi Dışındaki Lise Veya Dengi Okullardan Mezun Olanlar İçin Diyanet İşleri Başkanlığı’ndan Hafızlık Belgesi Sahibi Olmak” özel koşulları mevzuat gereğince zorunlu olduğu için her ikisi de talep edilecektir.

Bir kadro için eğitime ilişkin olarak Nitelik-Kod Kılavuzundan birden fazla alan/dal/bölüm ve program talep edilebilecektir. Bu şekilde talep edilecek alan/dal/bölüm ve program ve özel koşul kodları toplamı 15 adedi geçmeyecektir.

Örnek- Teknisyen unvanlı kadro için Nitelik-Kod Kılavuzundaki

ortaöğretime ilişkin farklı alanları içeren kodlar birlikte talep

edilebilecektir.

Kadrolar için Nitelik-Kod Kılavuzundaki “1101 Cinsiyeti erkek olmak” veya “1103 Cinsiyeti kadın olmak” kodu talep edilmeyecektir. Ancak, hizmetin gereği zorunlu olarak cinsiyet talep edilecekse, elektronik ortamda talep öncesi DPB ile mutabakata varıldıktan sonra ilgili kadro için cinsiyet kodu talep edilecektir.

Örnek- Diyanet İşleri Başkanlığı’nda “İmam-Hatip” unvanlı kadro için

“Erkek” cinsiyeti ya da Kredi ve Yurtlar Kurumu Kız Öğrenci Yurtlarında

istihdam edilecek personel için yurt yönetim memuru unvanlı kadroya

“Kadın” cinsiyeti talep edilebilecektir.

Nitelik-Kod Kılavuzunun “Özel Koşullar” bölümündeki; 6551, 7203, 7245, 7257, 7259 ve 7269 nitelik kodları talep edilmeyecektir.

İşe alınma esas ve usulleri özel mevzuatla düzenlenen koruma ve

güvenlik görevlisi, bekçi, itfaiye eri, zabıta memuru ve benzeri kadrolar

için engelli alım talebinde bulunulmayacaktır.

Kurum ve kuruluşlarca kadrolara ilişkin sınıf, unvan, derece, adet, cinsiyet, istihdam edileceği teşkilat/il-ilçe ile Nitelik-Kod Kılavuzuna göre belirlenecek eğitim ve özel koşul kodları belirlenmek suretiyle elektronik ortamda talepte bulunulacaktır.

Elektronik ortamda yapılan kadro bildirimleri DPB tarafından mevzuat, Nitelik-Kod Kılavuzu ve hizmet gereklerine uygunluk yönünden incelenecektir. Kadro bildirimlerinin uygun görülmesi veya DPB’ce uygun görülmeyen hususların kurum ve kuruluşlarca elektronik ortamda düzeltilmesi halinde rapor alınmasına izin verilecektir. Bu çerçevede alınacak rapor onaylandıktan sonra üst yazı ile DPB’ye gönderilecektir.

Kurum ve kuruluşlarca düzeltilmesi yapılmayan veya onaylı raporları üst yazı ile gönderilmeyen kadro bildirimleri işleme konulmayacaktır.

DPB ile yapılacak;

Kadro bildirimlerine ilişkin görüşmelerde irtibat: (0312) 418 80 71/215

Kurumsal şifre edinme taleplerine ilişkin görüşmelerde irtibat:

(0312) 418 80 71/122 No’lu telefonlardan sağlanacaktır.

Bildirimi yapılan kadrolar hakkında DPB’ce hangi işlem tesis edilmektedir?

Yerleştirmenin Başkanlık adına ÖSYM Başkanlığınca yapılması için

ÖSYM, DPB, Sağlık Bakanlığı ve Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığının

müşterek katılımıyla bir protokol yapılmış olup, bu protokol

gereğince, kurum ve kuruluşlara ait kadro bildirimleri, Nitelik-Kod

Kılavuzu, hizmet gerekleri ve mevzuata uygunluk yönünden DPB’ce

incelenerek, kurumlarla son mutabakat sağlandıktan sonra

yerleştirme yapılmak üzere elektronik ortamda ÖSYM’ye

gönderilmektedir.

Bildirimi yapılan kadrolara ilişkin yerleştirme işlemi ÖSYM Başkanlığınca hangi şekilde yapılmaktadır?

ÖSYM Başkanlığınca, bildirimi yapılan kadrolara yerleştirme

adayların eğitim durumları itibariyle ÖMSS/Kura sonuçlarına ve

tercihlerine göre yapılmaktadır. Kurum ve kuruluşlara yerleştirilenlere ilişkin bilgiler ÖSYM’nin

internet sitesinden öğrenilmekte olup, posta ile ayrıca bilgi

gönderilmemektedir.

Kurum ve kuruluşların engelli memur adaylarının atamalarına ilişkin olarak hangi işlemi tesis etmesi gerekmektedir?

Kamu kurum ve kuruluşlarının "Özürlülerin Devlet Memurluğuna Alınma

Şartları ile Yapılacak Merkezi Sınav ve Kura Usulü Hakkında Yönetmelik"in 17 nci

maddesine göre atamaya yetkili amirin onayı ile beş kişiden oluşan bir değerlendirme

komisyonu kurması gerekmektedir. Bu komisyon, atanmak üzere yerleştirilen adayları, söz konusu kadro için aranılan

nitelikler yönünden inceleyerek, nitelikleri uyanların atamalarının yapılmasını teklif

etmektedir. Ataması teklif edilen adaylar, başka bir sınav veya mülakat yapılmaksızın,

yerleştirme

yapılan kadroya ilgili kurum tarafından doğrudan atanacaktır.

Ataması Yapılacak Adaylardan Hangi Belgeler İstenilmektedir?

1) Diploma/geçici mezuniyet belgesinin aslı veya noter onaylı bir

sureti,

2) Eğitimini yurtdışında tamamlamış olanlar için diploma denklik

belgesinin aslı veya noter onaylı bir sureti,

3)Kadro için özel şart öngörülmüş ise söz konusu belge, sertifika,

bonservis ve benzerinden herhangi birisi,

4) “Özürlülük Ölçütü, Sınıflandırması ve Özürlülere Verilecek Sağlık Kurulu Raporları Hakkında Yönetmelik” hükümlerine göre alınmış sağlık kurulu raporu.

Yerleştirilip de atama hakkından feragat eden,belgelerini teslim etmeyen, atama şartlarını

taşımayan adaylar hakkında hangi işlem tesis edilmektedir?

Bu adayların ataması yapılamayacağı gibi bir sonraki

EKPSS/Kura sonuçlarına göre gerçekleştirilecek

yerleştirmelere katılamayacaktır.

Yerleştirme sonuç bildirimleri nasıl yapılmaktadır?

İlgili kamu kurum ve kuruluşları; 1) Yerleştirmesi yapılan kadrolardan atama sonucu göreve

başlatılanları, 2) Yerleştirildiği halde süresi içerisinde belge teslim

etmeyenleri, 3) Ataması yapıldığı halde göreve başlamayanları, 4) Niteliği uymadığı gerekçesi ile ataması yapılamayan veya

ataması iptal edilen adaylara ilişkin bilgileri, DPB’nin resmi internet sitesindeki “DPB e-Uygulama”

kısmının “Engelli Personel İşlemleri ” başlıklı bölümünde yer alan ilgili formlardaki bilgi alanlarını eksiksiz olarak doldurmak suretiyle ayrı ayrı elektronik ortamda söz konusu atamayla ilgili işlemlerin sonuçlandığı tarihten itibaren 15 gün içinde DPB’ye bildirir.

İşyerlerinin engellilerin çalışma şartlarına göre düzenlenmesi

Kamu kurum ve kuruluşları çalışma yerlerini ve eklentilerini,

engellilerin erişebilirliğine uygun duruma getirmek, engellilerin

çalışmalarını kolaylaştıracak gerekli tedbirleri almak ve

engellilerin görev yaptıkları kadronun gereği olan işleri

yapabilmeleri için engel durumlarına göre gerek duyulan yardımcı

ve destekleyici araç ve gereçleri temin etmek zorundadır.

Kamu kurum ve kuruluşlarında engelli istihdamına ilişkin takip ve denetim nasıl

yapılmaktadır?

Kamu kurum ve kuruluşlarında engelli memur çalıştırma yükümlülüklerinin yerine

getirilmesinin takip ve denetimi DPB’ce yapılmaktadır. Kurum ve kuruluşlar; istihdam ettikleri ve işten ayrılan engelli personele ilişkin

bilgileri, her yıl Mayıs ayının son günü itibarıyla DPB’nin resmi internet sitesindeki

“DPB e-Uygulama” kısmının “Engelli Personel İşlemleri ” başlıklı bölümünde yer alan

“İstihdam Edilen Engelli Personele İlişkin Bilgi Formu”ndaki bilgi alanlarını eksiksiz

olarak doldurmak suretiyle DPB’ ye elektronik ortamda göndermek zorundadır.