Upload
trinhdang
View
214
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
MlNlSTERSTWO EDUKACJI NARODOWEJ I SPORTU
PROGRAM NAUCZANIA
Technik spedytor 342 [02]
Dla: technikum i szkoty policealnej
Minister Edukacji Narodowej i Sportu
Warszawa 2002
AUTORZY: :
Program opracowai zespoi pracownikow naukowo-dydaktycznych Instytutu
Logistyki i Magazynowania w Poznaniu, Wyiszej Szkoly Logistyki
w Poznaniu oraz Centrum Edukacji Logistycznej w Poznaniu
kierunkiern dr. Ryszarda S~iekatowskie~o.
RECENZENCI:
rngr in i . Stanislaw Rembowski
mgr ini. Zdzistaw Szkudlarek
I. PLANY NAUCZAN~A DLA TYPOW SZKOL OKRESLONYCH DLA DANEGO ZAWODU w KLASYFIKACJI ZAWODOW SZKOLNICWA ZA\)\~ODOWEGO
PLAN NAUCZANIA !
dla technikum 1
LP.
1.
2,
3'
4.
5.
6 .
7.
9.
10. --
11.
12.
Praktyki zawodowe: 4 tygodnie w kl. i l l
Zajecia edukacyjne
Podstawy spedycji . I transportu Srodki transportu
Podstawy prawa Transportowego Rachunkowo56
Ubezpieczenia ladunk6w
Techniki informatyczne w rachunkowo5ci
Marketing i sztuka negocjacji wspedycj i Zarzadzanie dzialainoSciq spedycana, Logistyka
-- Techniki biurowe
Statystyka
Jqzyk obcy dia spedyior6w
Dla mlodr ie iy
Liczba godzin tygodniowo
w czteroletnim okresie
n a u c z a k
Klasy I - IV
4
6
4
6
: Dla daroslych j
630 Razem 50
~ i c i b a godzin tygodniowo
w czteroletnim okresie
nauczania
35
Liczba godz w
CzterOietnir okresie
nauczania
25
25
35
2
2
.-
3
' 2
2
i 2
; Semesty Forma
stacjonarna
$ 3
4
3
4
6
5
6 .-
2
I - VIII Forma
zaoczna
50
90
35
75
4
2 -
4
' 2
75
50
75
25 --
70 4 3
PLAN NAUCZANIA d l a - s z k o l y p o l i c e a l n e j
-
Zajecia edukacyjne
1.
2. .-
3.
4.
6,
7.
0.
-.
9. -- 10.
11.
Dla rnlodzieiy
- Liczba godziri tygodniowo
Dia doroslych
Jqzyk obcydla 12' spedytor6w 2 --
--
Zarys wiedzy 2 2 o gospodarce
Razetn godzin ; 28 28 38 700 edukacyjnych
..
4
Liczba godzin
tygodniowo w dwuletnirn
okresie nauczania
Forma stacjonarna
Sernertr
I
Liczba godzin H
dwuletnir Okresie
nauczani
Fornia zaoczna
50
90
40
75
30
30
Sernenlr
I1
Sernestr
Ill Podslawy spedycji I lransportu Srodki transporlu . Podslawy prawa Transportowego RachunkowoSC
Ubezpieczenia ladunk6w -- Techniki i~iformatyczne W rachunkowo9ci Marketing i sztuka
Serncstr
IV
negocjacji w - ~ ~ c b ! c i ~ ~ ~ ~
Zarzqdzanie dzialalnoSci4 spedycyjnq
4
6 --
4 ---- 6
.-
6 6
3
60 -
75
Logislyka
Techniki biurowe
4
2
2
4
2
2
3
- 3
4
2
2
-
6 --
2
5 -
Slalystyka
3
3
5
6
-
40
75
3 2
6
2
6
2
4
II. PROGRAMY NAUCZA~IA PRZEDMIOTOW ZAWODOWYCH
Wykaz przedmiotow zawodowych:
1. Podstawy spedycji i transportu
2. ~ r o d k i transportu
3. Podstawy prawa transportowego
4. RachunkowoSC
5. Ubezpieczenia ladunkow
6. Techniki inforrnatyczne w rachunkowoSci
7. Marketing i sztuka negocjacji w spedycji
8. Zarzqdzanie dzialalnosciq spedycyjnq
9. Logistyka
10. Techniki biurowe
11. Stajystyka
12. Jezyk obcy dla spedytorow
13. Praktyka zawodowa
str. 6
str. 11
str. 17
str. 23
I str. 29
str. 33
str. 36
'. str. 41
str. 49
str. 57
str. 63
str. 68
str. 73
1. P O D S T A W Y S P E D Y C J I I TRANSPORTU
1. Szczeg6 fowe c e l e ksz ta lcen ia :
W wyniku procesu kszlaicenia uczeh (sluchacz) powinien umieC:
1) rozrbinit czynnosci wyslqpujqce w dzialalnosci spedycyjnej.
2) sklasyfikowaC uslugi spedycyjne,
.3) zaplanowac zadanie transporlov!e.
4 ) zaplanowac zadanie spedycyjne.
5) zorganizowac zadanie transporlowo - spedycyjne z irwzglgdnieniem srodk6w
lransportu,
6) oceniC rynek transporlowy w Polsce.
7) oceniC rynek lransporlowy na Swiecie.
8) przygolowat dokumenty transporlowo - spedycyjne,
9) okreSliC zasady ustalenia ceny za uslugq spedycyjnq,
10) okreslit obowiqzki spedytora,
11) opisaC rynek spedycyjny w Polsce.
12) okreSliC podslawy funkcjonowania rynku spedycji.
13) opisaC zasady przygotowania ladunku do przewozu,
14) opisaC wykorzyslanie Srodkow iqcznosci w spedycji.
2. M a t e r i a l n a u c z a n i a
1) Geneza dzialalnosci spedycyjnej:
spedycja, eksploalacja, rys hisloryczny dzialalnokci zwiqzanej z przemieszczaniem
przesylek i ludzi, rozw6j spedycji w XVIII, XIX i XX wieku oraz wplyw na powsianie
nowego zawodu, probiemy z .,nazwq", sprzedawca uslug iransporlowych, operator
logistyczny, umiejscowienie spedytora w iaricuchu dostaw.
2 ) Delinicja spedycji:
etymologia pojqcia spedycji, pojecie spedycji, spedytora i uslugi spedycyjnej, rozw6j
dzialalnosci spedycyjnej w Polsce po 1989 roku, charakler uslug spedycyjnych
i charakler uslug transporiowych, spedycja a rynek usiug transportowych, potrzeby
spedycyjne i mierniki dzialainoici spedycyjnej, przedmiot umowy spedycji.
3) Rodzaje spedycji:
-pojqcie rodzajow czynnoSci spedycyjnych, zakres czynnosci spedycyjnych,
czynnosci organizowane i wykonywane przez spedylora, klasyfikacja spedycji.
4) DzialalnoSC spedycyjna - czynnoSci:
spedycja wlasciwa, przyjmowanie zlecen, wybor Srodka transportu, zawieranie
um6w o przewoz, ubezpieczenie przesylki, sporzqdzanie dokulnentacji
transportowej, odbi6r przesylki od nadawcy, przygolowanie przesylki do przewozu,
nadanie przesylki do przewozu wraz z dokumentacjq lransportowrt odprawa ceina,
przekazanie przesylki odbiorcy, przemieszczanie przesylek i organizacja czynnoSci
dodatkowych, czynnoSci przemieszczania, czynnosci dodatkowe.
5) Uslugi spedycyjne:
kompleksowa obsluga spedycyjna, organizacja przewoz6w samochodowych
z wykonaniem czynnosci portowych i saladunkowych, organizacja przewozow
przesylek drobnych w trybie zwykiym I ekspresowym, organizacja wykonawslwa
usiug iadunkowych i skladowania, obsluga przewozow kontenerowych, obsluga
i organizacja przewozow scentralizowanych, obsluga bocznic ogolnodoslgpowych,
organizacja przewozbw ladunkow cigikich i ponadgabarytowych, organizacja
przewozbw ladunk6w niebezpiecznych, organizacja wykorzystania powrotnych
przebiegbw taboru samochodowego, organizacja i prowadzenie regularnej
samochodowej komunikacji towarowej, organizacja obslirgi portow morskich,
organizacja przewozow wagonowych.
6) Transporl jako dziedzina gospodarcza:
transport i usluga transportowa, pojqcie transportu, pojgcie uslugi transportowej.
usluga lransporlowa jako produkt na rynku, rota i funkcje jransporiu w gospodarce
narodoyej, miejsce i znaczenie transporlu dla dzialalnosci firm.
7) Podrial transporlu:
klasyfikacje transportu wg roinorodnycli kryteriow, wady i zalety poszczegolnych
rodzajbw lransportu, Srodki lransportowe i ich klasyfikacje, charakteiyslyka
wybranych Srodkow transportowych.
0) Rynek transportowy:
pojecie rynku transportowego, formy rynku transporlowegn, cechy rynku
transporlowego, uczestnicy rynku, prawidlowoSci rzqdzqce rynkiem. ,
9) Formy uslug transportowych na rynku: ,
przewozy tranzytowe, zasady lranzytu, regulacje prawne lranzytu, znaczenie
gospodarcze tranzytu. Polska jako kraj tranzytowy.
10) Popyt I podai na rynku uslug transporlowych:
popyt na uslugi transportowe, cechy popytu na uslugi transporlowe, zroinicowanie
popytu na uslugi transportowe, determinanty popytu na uslugi transportowe, podai
uslug transportowych, czynniki determinujqce poda i uslug transportowych. 7
? I ) Znaczenie transportu we wspolczesnej wyrnianie migdzynarodowej:
handel rniqdzynarodowy i jego potrzeby transporlowe, ogolny obraz lransportowego
zagospodarowania Swiala, transport we wsp6lczesnej migdzynarodowej wymianie
towarowej.
12) Procesy doslosowawcze we wsp6lczesnyrn transporcie:
doslosowawcze lendencje techniczne i organizacyjne, tendencje ekonomiczne,
nowe forrny zarzqdzania transportem.
13) . Spedycja w procesie migdzynarodowej wyrniany handlowej:
podslawowe pojqcia polityki spedycyjnej w handlu migdzynarodowym, narzgdzia
poiityki spedycyjnej w liandiu migdzynarodowym, polityka spedycyjna paristw Unii
Europejskiej, polska polilyka transportowo-spedycyjna w aspekcie przewozow
rnigdzy~iarodowych.
14) Przedsigbiorslwo spedycyjne:
organizacja przedsiqbiorstwa spedycyjnego, struktura podrniotowa rynku uslug
spedycyjnych, sposoby zdobywania klienl6w, koszly przedsiqbiorstwa
spedycyjnego, przychody przedsigbiorslwa spedycyjnego.
15) Prawne aspekty dzialalnoSci spedylora:
ziecenie spedycyjne, urnowa spedycji, strony umowy spedycji, prawa i obowiqzki
spedylora, odpowiedziainoSC spedylora za szkody w trakcie wykonywania uslugi.
ogoine warunki spedycyjne.
16) Spedycja w Polsce:
wieikoSC i liczba przedsigbiorslw spedycyjnych, dostgp do wykonywania uslug
spedycji migdzynarodowej, zakres, dziaianie i specjalizacja przedsigbiorstw
spedycyjnych, slowarzyszenia zawodowe sektora uslug spedycyjnych w Polsce,
szanse i zagroienia dzialalnosci spedycyjnej w Poisce.
17) Wspoldzialanie spedytorow miqdzynarodowych:
przysziosc spedycji migdzynarodowej, przewozy mullirnodaine, rodzaje przewozow
rnullimodainych, aspekly lechniczno-lechnologiczne przewozow rnullimodalnych.
przewozy kontenerowe, przewozy szynowo-drogowe, aspekty organizacyjne w
transporcie rnorskirn i iqdowyni, aspekty handlowo - eksploalacyjne przewozow
rnullimodainych.
ID) Przcbieg procesu spedycyjnego w handlu migdzynarodowym:
proces spedycyjny w eksporcie towarow, dokumeritacja spedycyjna w eksporcie.
obowiqzki spedylora w fazie eksportu, spedycja w imporcie lowarow, dokumenly
spedycyjne w imporcie, obowiqzki spedytora w fazie importu.
19) Dokumenty transportowe i spedycyjne:
regulacje prawne w sferze dokumentacji transportowej i spedycyjnej,
migdzynarodowe dokumenty transportowe i spedycyjne, krajowe dokumenty
transporlowe i spedycyjne, umowa spedycyjna.
20) Zasady opracowywania dokumentow spedycyjnych:
og6ine zasady opracowywania dokumentbw lransportd'wych i spedycyjnych,
praktyczne przygotowanie wybranych dokumenl6w.
21) EfektywnoSC funkcjonowania przedsiebiorstw iransportowych.
koszty i ceny w transporcie i spedycji, koszty ksiqgowe a alternatywne, koszty
producenta; koszly wiasne przewoinika, koszty uiytkownika usiugi, ceny w
transporcie.
3. Uwagi do realizacji wraz z zaleceniami dotyczqcymi oceniania
Przedmiot .Podstawy spedycji transportu" jest pieiwszym przedmiotem
zawodowym w ksztalceniu technika spedytora. Piewszenstwo tego przedmiolu w
stosunku do innych wynika przede wszystkim z tego, i e opiera si? on na osiwnigciach
innych dziedzin nauki, nie trzeba wigc wprowadzak praw i wykazywak zaleinoSci
migdzy roinymi zjawiskami naukowymi, lecz przede wszystkim prezentowaC je
i objainiat
Znaczna czgSC uczni6w rozpoczynajqcych naukg moie posiadaC j u i pewien
zashb wiedzy i UmiejglnoSci zdobytych w firmach. Nie jest lo, jednak wiedza nauczana
metodologicznie i w spos6b uporzqdkowany. Diatego t e i w procesie ksztaicenia du iq
wag? naieiy przykladat do kszlaltowania umiejgtnoSci zdobywanych podczas Cwiczeh.
Wymaga to od nauczyciela pelnej znajomoici aktualnej literalury przedmiotu i Siedzenia
.. na bietqco publikacji o ternatyce spedycyjnej, poniewai posiugiwanie sig przykladami z
iycia gospodarczego ulatwi uczniom zrozumienie iub samodzielne sformuiowanie praw
i mechanizmbw rzqdzqcych gospodarkq rynku spedycyjno - lransporlowego. Podczas
realizacji programu naleiy podkreSlaC: istotne dia zawodu aspekty takicii .lreSci
nauczania jak:
- uslugi spedycyjne,
- rynek transporlowy, !
- popyl i podai na rynku lransporiowym,
- procesy dostosowawcze w transporcie.
9
.I 1. S z c z e g o l o w e c e l e ksztatcenia:
W wyniku procesu ksztalcenia uczeii (sluchacz) powinien umiet:
1) okreSlit roig transporlu i jego podslawowe formy,
2) scharakteryzowat zasady uiylkowania Srodka lransportu.
3) okreStiC zakres czynnoSci lransportowych,
4) scharakteryzowat i dobrat Srodek transportu samochodowego,
5) dobrat wagon kolejowy do przewozu tadunku,
6) dobrat statek ieglugi Srbdlqdowej do przewozu towarow,
7) dobrat statek morski do przewozu lowarow:
8) dobrat tadunek do transporlu lotniczego,
9) zdefiniowac elementy sktadowe procesu eksploatacji Srodkow lransportu,
10) sporzqdzit plan przewozbw,
11) okreSii6 wymagania dopuszczajqce srodki lransportu sarnochodowego do ruchu,
12) zaplanowat obstugg IechnicznqSrodkow lransportu samochodowego,
13) okreSlit zasady prowadzenia prac naprawczo-remontowych,
14) okreSli6 koszt wlasny realizacji uslugi transportowej, !
15) okreslit koszty dziatalnoSci przedsiqbiorstwa transportowego.
16) opracowat taryfikator uslug przewozowych,
17) przygolowat tadunek do przewozu, i 18) oznakowat tadunek do przewozu.
19) prowadzit rejeslr przewozow.
20) zastosowat techniki informatyczne do wspomagania zarzadzania eksploatacj?
Srodkow transportu. !
2. M a t e r i a l n a u c z a n i a i
1) Srodki transportu: i
definicja lransporlu i Srodka transportu, irodla i cechy polrreb transporlowych,
reaiizacja uslugi lransportowej, klasyfikacja Srodkow transportu, stan obecny
i prognozy rozwoju galgzi transportu, energochlonnoSt tr'ansporlu.
2) Charakterystyki uiytkowania Srodk6w transportu:
charakteryslyki efektywnoSci uiylkowania pojazd6w - bsp61czynnik golowoici,
wsp6lczynnik wykorzystania czasu pracy, wspolczynnil( wykorzystania pojazdu
sprabnego lochnicznie, wspbiczynnik wykorzystania pojazdu, charakletystyki
I I
inlensywnoSci uiylkowania pojazdbw w czasie - Sredni dobowy czas pracy.
Srednia predkoSC techniczna pojazdu, Srednia prgdkoSC eksploatacyjna.
wspolczynnik intensywnoSci uiylkowania pojazdu sprawnego lechnicznie.
inlensywnosc eksploatacji, charaklerystyki inlensywnoSci pracy pojazdu
wyrbinione ze wzglgdu na wykonanq pracg przewozowq - wspblczynnik
wykorzystania ladownokci, dynamiczny wspblczynnik wykorzyslania IadownoSci,
Sredr~ia warloSC przewoionego ladunku, Srednia wydajnoSC pracy przewozowej,
, Srednia wydajnosc uiylkowania pojazdu sprawnego lechnicznie.
3) Transport samocliodowy:
infraslruktura trarisportu samochodowego - liniowa, punklowa, Srodki transportu
- klasylik'acja taboru, przewozy pasaierskie i lowarowe, sieC drbg i aulostrad.
4) Transport kolejowy:
infraslruktura transporlu kolejowego, kolejowe Srodki lransporlu - budowa
i charaklerystyki lechniczne wagonow lowarowych i osobowych oraz pojazdbw
lrakcyjny;h, wyposaienie taboru a jakoSC podrbiowania, obsluga laboru
kolejowego.
5) ~ h a r a k t h s t y k i techniczne pojazdbw samochodowych i wagon6w:
wyniiary pojazdu, wagonu, definiowanie parametrbw wagowych pojazdu
i wagonu, okreslenie paramelrow ruchowych, idenlyfikacja pojazdu i wagonu na
podstawie danych kodowanych.
6) Transport wodny Srodlqdowy:
infraslruklura lransporlu wodnego Srbdlqdowego: ieglugowa przydalnost drbg
wodnych:. warunki nawigacyjne, kanaly leglugowe, drogi wodne, lerminale
w porlacli rzecmych, Srodki lransporlu Srbdlqdowego do przewozbw
pasaierskich i towarowych.
7) Transport lolniczy:
infraslruktura transporlu lotniczego, infraslruktura , liniowa, infrastruklura
punklowa, organizacja ruchu lolniczego, wymagania bezpieczehstwa ruchu
lotniczego, Srodki transporlu lolniczego - klasyfikacja i charakteryslyki
samolotbw.
8) Transpprt morski:
infraslruktura lransporlu morskiego, infraslruktura liniowa, infrastruklura
punklowa, Srodki lransporlu, parametry techniczne, klasyfikacja Srodkow
lransporlu niorskiego, zasadnicze elementy slalku morskiego.
' 9 ) Transport interrnodalny:
cechy lransportu inlerm$dainego, podzial lransportu inlerrnodalnego ze wzglqdu
na uiywane jednostki ladunkowe, interrnodalne jednostki transporiowe. Srodki
transportu w przewozach intermodainycli, infrastruklura w przewozach
interrnodalnych.
10) Eksploatacja Srodk6w lransportu - zagadnienia wprowadzajqce:
przedrniot i definicja eksploatacji Srodk6w transportu, elementy skladowe procesu
eksploatacji, zasady eksploatacji Srodkow lransporlu, podstawowa lerminologia
eksploatacyjna (uiytkowanie, eksploatowanie, jakoSc eksploatacyjna, trwalobC,
niezawodnoSC, podalnoSC eksploatacyjna, potencjai. eksploalacyjny, post6j.
obslugiwanie, naprawa), czynniki wplywajqce na jakoSC eksploatacji.
11) Organizowanie zadan lransportowych:
modele proces6w uiytkowanla Srodkow transportu, przewozy samochodowe,
przewozy kolejowe, przewozy wodne Srodlqdowe, przewozy IOlfliCZe, przewozy
morskie, przewozy intermodalne, czas przewozu ladunkow.
12) Pianowanie przewoz6w:
dobor Srodka transporlu do zadania przewozowego. zasady planowania
przewoz6w lowarowych, zasady planowania pracy w przewozach towarowyci?.
zasady planowania przewozow osobowych, ustalanie oplyrnalnycli lras
przejardu, zasada porbwnawcza efektywnoSci ekspioatacyjnej sarnochodbw,
zasada dobru liczby taboru przyczepnego do pracy z ciagnikami.
13) Techniczne ulrzymanie Srodkow transportu sarnochodowego:
przepis) dotyczqce hornoiogacji i badaii technicznych, konsenuacja i ulrzymanie
pojazdbw, klasyfikacja uszkodzen, trwaloSC i niezawodnosc Srodkow transportu.
14) Dopuszczenie Srodka transportu do ruchu:
niezbgdne wyposaienie Srodka transportu poruszajqcego siq po drogacli,
badanie technlczne pojazdbw, czynnoSci kontrolne oraz melody i kryleria oceny
stanu technicznego pojazdu, dokumentacja kontroli stanu technicznego.
15) Obsluga Srodka lransportu samochodowego:
stan techniczny pojazdu i jego zmiany w proceie eksploatacji, warunki
eksploalacji wplywajqce na stan techniczny pojazdbw, procedury obslugi
pojazdow, jakoSi malerialow eksploatacyjnych a czqstotliwoSC obslugi, rodzaje
obslugi lechnicznej pojardow.
16) Naprawy i rernonly:
systemy obsiugowo-naprawcze, pianowanie norm przebiegow miqdzy
naprawami, rodzaje napraw, melody organizacji napraw pojazdow.
17) Kalegorie koszlow w przedsigbiorstwie lransportowym i ich kiasyfikacja wg
miejsc powslawania:
koszl wiasny produkcji transportu oraz koszly wlasne przedsigbiorstwa, koszl
jednostkowy produkcji lransporlu. koszty elastyczne i SZlywne, koszty slaie
, i zrnienne, koszl krancowy, koszty rodzajowe, koszty norrnalywne, koszly
czqslkowe.
18) Koszly eksploatacyjne Srodkow transportu:
podzial koszlow eksploatacji, koszty eksploalacyjne w zasadniczych galgziach
transportu, jednoslkowy koszl wozokilometra, koszty wlasne eksploatacji
przypadajqce na jednostkg czasu.
19) Taryfikalory:
syslcniy taryfowe, odfegloSci taryfowe, laryfy specjaine i wyjqtkowe, zasady
tworzenia taryf.
20) Forrnowanie iadunkow i lranspottu:
funkcje opakowania, wyniagania stawiane opakowaniorn, jednosiki iogislyczne
w forlnowaniu transportu.
21) Techniki informalyczne wspomagania zarzqdzania ekspioatacjq Srodkow
transportu.
3. Uwagi do realizacji wraz z zaleceniami dotyczqcymi oceniania
Zajgcia z przedmiotu zaieca sig prowadzie w forrnie wykiadu oraz cwiczeh, klhre bgdq
okazjqdo praktycznego zastosowania zdobylej wiedzy.
Uczen powinien poslugiwat sig prawidiowym siownlclwem z zakresu Srodkbw
lransporlu i zasad icli eksploatacji, prawidlowo okreSiaC funkcje poszczegolnych
Srodkow lransporlu, ich niezawodnosc, szybkoSt przemieszczania ladunkow, a takie
warunki lecliniczne, jakie powinien spelniat Srodek Iransporlu, aby by6 dopuszczonym
do ruchu oraz koszty eksploatacji.
Zajgcia powinny sig odbywat w pracowni Srodkbw lransportu i pracowni
ladunkoznawslwa i towaroznawslwa.
W lrakcie realizacji programu nauczyciel powinien przewidzieh zajqcia zwiqzane z:
. .powlorzeniem i utwaieniern nialerialu,
. pisemnyrni pracami kontrolno-egzaminacyjnyrni.
W ocenie urniejctnoSci ucznia naieiy zastosowaC nastepujqce'kryteria:
I ) stosowinie wiedzy z zakresu Srodkdw transportu w odniesieniu do ich budowy
i przeznaczenia,
2) rozpoznawanie typowych Srodk6w transportu,
3) diagnozowanie stanu technicznego Srodkow transportu oraz dokumenlowanie
ekspioalacji,
4) stopieh spelnienia wyrnagan programowych,
5) posiugiwanie sic terminologiqtechniczna,
6) organizacjq prac podczas zajeC i Cwiczeh, zgodnie z przepisami bezpieczerislwa
i higieny pracy.
Zaleca sig stosowanie nastqpujqcych melod konlroli wynik6w ksztaicenia:
1) testy dydaktyczne.
2 ) prace kontrolne,
3) odpowiedzi uslne na zadany ternal,
4) obselwacja i ocena postaw i zachowah ucznia w trakcie realizacji zadari
praktycznych w sytuacjach typowych i probiemowych.
4. Podstawowe Srodki dydaktyczne
$rodki dydaklyczne niezbcdne do realizacji programu s;i opinane w podslawie
programowej kszlalcenia w zawodzie lechnik spedytor w pracowni srodkow transporlu
i pracowni ladunkoznawstwa i lowaroznaws(wa.
5. Literatura
1. Cooke W. P., Quantitalive Melhod for Managemenl Decision, New York. McGraw
- Hill Book Company, 1985.
2. Cygan Z., Wspoiczesna eksploatacja, Wydawniclwo inSlytulu Technologii
Eksploalacji, Warszawa, 1997.
3. Cypko J.. Cypko E.. Podslawy technoiogii i organizacji napraw pojazdbw
mechanicznych, WKit. Warszawa, 1989.
4. Gronowicz J.. Eksploalacja techniczna i utrzymanie pojazdbw, Wydaw!iiclwo
Poiitechniki Szczecinskiej, Szczecin. 1997.
5. I-iebda M., Mazur T., Pelc H.. Teoria ekspioatacji pojazdbw, WKit, Warszawa.
1978. .. 6. Hebda M., Mazur T., Podslawy eksploalacji pojazd6w samochodowych, Wkit,
Warszawa, 1980.
7. Kuziemkowski R., Zalewski P., Ekonomika transportu kolejowego. WKit,
Warszawa. 1980,
8. Lotfi V., Pegels C.C.. Decision Support systems lor Management Science
Operations Research, liwin. Boston, 1989.
9. Madeyiki M.. Lissowska E.. Badania analityczne lransportu samochodowego,
WKit, Warszawa, 1901.
10. Malek P., Ekonomika transporlu, PWE. Warszawa, 1969.
l1Marczewski R., Piohczak Z.. Podemski J., Wagony towarowe. Poradnik
lechniczny, WKit, Warszawa. 1975.
12.Neider J.. Marciniak - Neider N., Transport inlermodalny. PWE, Warszawa.
1997.
13.Numery lokaiizacyjne. Broszura Cenlrum Kod6w Kreskowych, lnstytut Logislyki
i Magazynowania. Poznan.
14.Pfolil H. Ct i . Systemy iogistyczne. Podstawy organizacji i zarzqdzania, lnstytut
Logistyki i Magazynowania, Poznan, 1998.
15. Rozporzqdzenie Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 1 lutego 1993
w sprawie warunk6w technicznych i badah pojazdow. Dz. U. z dnia 20 grudnia
1997.
16. Rydzkowski W., Wojewodzka - Kr61 K., Transport, PWN, Warszawa, 1997
3. PODSTAWY PRAWA TRANSPORTOWEGO . . I. Szczegolowe cele ksztalcenia:
W wyniku procesu ksztalcenia uczen (sluchacz) powinien umiec:
1) posluiyC: sic podstawowymi pojcciami z zakresu prawa.
2) scharakleiyzowaC powirlzania prawa z innymi systemami normatywnymi,
3) okreSIi6 rodzaje norm i prrepisdw prawnych.
4) okreSliC zasady [email protected] norm prawnych w czasie i przestrzeni,
5) odroin i t podslawowe rodzaje slosunk6w prawnych oraz opisac ich elementy,
6) analizowat proces stosowania prawi, w tyrn luk prawnych, kolizji norm prawnych,
7) przedstawie hierarchic i rodzaje aktow normatywnych oraz okreSliC miejsce ich
publikacji i lermin wejscia w iycie,
8) odrdinik galczie prawa wchodzqce w sklad systemu prawa RP i zakres stosunk6w
przez nie regulowanych,
8) skorrystat z rbtnych irddel prawa,
10) wlasciwie zapisaC i odczytat podstawq prawn4
11) rozwiqzac proste, podslawowe problemy prawne,
12) przewidziec skulki prawne okreSlonych dzialah,
13) okreSliC podstawy prawne dzialalnosci spedycyjnej,
14) 'okreblic zobowiilzania finansowe,
15) okreSlic podstawy prawne sprzedaiy uslug spedycyjnych.
16) zastosowaC przepisy konwencji w dzialalnosci spedycyjnej,
17) okreslie zasady przewozu towarbw, osob i iywych zwierzqt.
2. Material nauczania
1) Pojecie prawa, jego podzial i zakres: ,
prawo - etymologia, powslanie, podslawy prawa, norma prawna, budowa
i podzial ahtow prawnych, stosunek prawny, zdarzenie prawne, wykladnia prawa,
irodla prawa, podzial i zakres prawa.
2) Prawo przewozowe:
prawo przewozowe jako akl pozakodeksowy, zastosowanie prawa do przewozow
z uiyciem transportu kolejowego, morskiego, lolniczego, samochodowego.
3) Prawo w dzialalno$ci spedycyjnej:
przepisy dotyczqce . kwaiifikacji kierowc6w wykonujqcych krajowy
i migdzynarodowy lransport drogowy rzeczy i osob, przepisy w sprawie
okresowych ograniczen ruchu pojazd6w na drogacli iub zakazu ruchu nlekt6rych
ich rodiajow (w tym za granicd, konwencja o rtlciiu drogowym (Wiedeh - 8 iisiopada 1968 r., wraz ze zmianami) oraz Konwencja o znakach i sygnaiach
drogowycii (Wiedeh - 0 listopada 1960 r., wraz ze zmianami), umowy biialeralrle
o migdzynarodowycti przewozacii drogowych, regulacje dotyczqce
migdzynarodowego transporlu drogowego oshb i rzeczy, umowy w sprawie
migdzynarodowych okazjonalnych przewoz6w pasaierbw aulobusami
i aulokarami (INTERBUS), przepisy zwiqzane 7: wykonywaniem transportu
drogowego materiaiow niebezpiecznych, odpadbw i 2ywych zwierzqt: pojazdami
przekraczajqcymi dopuszczainq masg; naciskiem osi i wymiarami pojazdow:
nadzorem i konlrolq przedsigbiorcow lransporlu drogowego oraz kierowcow w
zakresie zgodnoici wykonywania lego transporlu 7 przepisaml; przepisy
okreslajqce zasady podejmowania i wykonywania krajowego
i migdzynarodowego. lransporlu drogowego os6b i rzeczy (w lym dotyczqce
przewoinika i zatrudnianych przez niego kierowc6w oraz taboru), kompetencje
adminislracji rzqdowej i samorzqdowej w zakresie udzieiania, odmowy
udzielenia, zmiany, cofnigcia, wygasnigcia uprawnien do wykonywania
przewozbw osob i rzeczy - licencje, zezwolenla, zaSwiadczenia, podslawowe
obowiqzki i prawa przewoinika wykonujqcego krajowy i migdzynarodowy
transport drogowy osob i rzeczy, uprawnienia inspektorow lnspekcji Transportu
Drogowego, uprawnienia Poiicji, organow ceinych, Straiy Granicznej i innych
organow ustawowo uprawnionych do konlroii kierowcbw i pojazdbw transportu
drogowego, dziaiainoSC spedycyjna, a dzialainoSC gospodarcza, spedylor jako
sprzedawca usiug, rejestr handiowy, firma, peinomocniclwo handlowe, sp6lka
i jej iormy, konwencje migdzynarodowe: pojgcie konwencji, jej charakter,
przeznaczenie, skutecznoSC, konwericje dotyczqce przewozow Srodkami
lransporlu samochodowego, koiejowego, lotniczego, wodnego, konwencje
dotyczqce specjainycil warunkbw przewozowych, konwencje dotyczqce pomocy
technicznej, konwencje ratowniclwa, postgpowania z towarami niebezpiecznyrni.
konwencja celna (SMR, TiR, RIV. AETR, AM! - M, ADR, AGT, COTiF, CIM,
SMGS), przepisy konwencji celnej dotyczqcej przewozu towarow
z zastosowaniem karnetow TiR (Konwencja TiR sporzqdzona . w Genewie
14 lislopada 1975 r., wraz ze znlianami), przepisy umowy europejskiej dotyczqcej I8
migdzynarodowego przewozu lowarow niebezpiecznych ADR (Genewa 30
wrzeSnia 1957 r.. wjaz ze zmianami), przepisy konwencji o urnowie
migdzynarodowej przewozu drogowego lowar6w CMR (Genewa 18 maja 1956 r.,
wraz ze zmianami), konwencja berneiiska, warszawska, brukseiska).
4) Swiadczenie uslug w Swielle kodeksu handlowego:
przepisy w sprawie prowadzenia dzialainosci gospodarczej w zakresie
pnewozbw, pojqcie uslugi, zakres uslugi, spedycja, czynnosci przeladunku,
skladu, pelnomocnictwa handlowe, prawo rzeczowe, prawo zatnymania,
zobowiizania.
5) Zobowiqzania:
prawo zobowiqzah, okreSlenie zobowiqzania, spoleczno - gospodarcza rola
prawa zobowiqzah, irodla prawa zobowiqzaii, prawo zwyczajowe, prawo
migdzynarodowe w odniesieniu do zobowia.zai\, yprawnienia wierzycicla,
obowiqzki dlufnika, wierzytelnoSC jako prawo podmiotowe, przymusowa
realizacja uprawnieh wierzyciela, zasada realnego ;wykonania zobowi$zan,
obowiqzki dlutnika, odpowiedzialnosc dluinika, rodzaje odpowiedziaJnoSci,
ochrona wierzyciela, zobowiqzania podzielne i niepodzielne, podslawy podzialu.
skutki prawne, regresy, zobowiqzania solidarne.
6) Umowy - ich znaczenie i skutki:
pojqcie umowy, rodzaje um6w i cechy umbw zawierar~ych w krajowym
i miqdzynarodowym lransporcie drogowym osob rzeczy, negocjowanie
i zawieranie umbw, umqwy nazwane, nienazwane, hlieszane, treSC i forma
umbw, swoboda umbw, umowy o Swiadczenia niernoilijje do realizacji, zawarcie
umowy, umowa przedwslgpna, og6lne warunki, wzbry i regulaminy um0w.
umnwy o Swiadczenie dla trzeciego partnera, dodatkowk zastrzeienia uniowne.
" 7) Sprzedai:
pojtcie i cechy sprzedaiy, umowa i skutki prawne, wykonanie i rgkojmia za
wady, szczeg6lne rodzaje sprzedaty, zamiana jako uproszczenie sprzedaiy.
0) Doslawa, najem, dzieriawa, uiyczenie:
dostawa, realizacja, konlraklacja; najem, umowa najmu, skutki prawne,
podhajem, zakonczenie najmu, najem obiektbw magazynowych; dzieriawa,
iea.:ing, umowa, skutki prawne; uiyczenie, poiyczka , skutki prawne.
9) Przewoz, spedycja, przechowywanie:
zasady, warunki przyznawania oraz dyslrybucja zezwolen zagranicznycll na
wykonywanie migdzynarodowego lranspoitu drogowego rzeczy, w lym
- zezwolen Europejskiej Konferencji Ministrow Transporlu (EKMT); umowa 19
przewozu, przewoz rzeczy, obowiqzki wysylajqcego i przewoinika, szczegolne
rodzaje przewozn, przeqhowywanie i skladowanie lowaru, nieprawidlowoSci.
10) Poreczenie i gwarancja bankowa:
porgczenie - pojgcie i cechy, umowa porgczenia, skutki prawne, wygaSnigcie
porgczcnia, gwarancja bankowa, uprawnienia gwarancyjne,.pojecie "zaplaly na
pierwsze iqdanie", akredylywa zabezpieczajqca w ramach gwarancji
w migdzynarodowym obrocie bankowym, pnekaz a gwarancja I porgczenie.
11) Prawo o ruchu drogowym:
pojgcia, przeslrzeyanie prawa o ruchu drogowym, podzial pojazdow drogowycli,
prgdkoS6, bezpieczenslwo, przestrzeganie normy IadownoSci, nacisku,
sprawno4ci pojazdu, skrajnia pojazdu, budowii i jej wplyw na zadania spedycyjne.
12) Dokumenlacja w ruchu drogowyni i granicznym:
dokumentacja zwiqzana ze Srodkiem lransportu, dokumentacja zwiqzana z
ruchem pojazdu - karly drogowe i lachograw, dokumentacja ladunku.
dokumentacja ceina, dokumenly zalogi - kierujqcego, dokumentacja zwiqzana z
przewozem malerialow niebezpiecznych, zezwolenia na przew6z drogowy.
kolejowy,' Srodiqdowy, powielrzny z migdzylqdowaniem, list ptzewozowy,
inslrukcja bezpieczenslwa i oznakowanie ladunku i Srodka transpoitu.
zaswiadczenie ADR dia kierowcy przewoiqcego malerial niebezpieczny.
dokumenty spedycyjne wg warunkow objqtych kodeksem cywilnym.
13) Eiementy prawa finansowego:
podalki w aspekcie prowadzonej dzialalnoSci lransporlowej (w tym: podalki od
Srodkow lransporlu, podatek VAT od lowarow i uslug), oplaly ponoszone w kraju
i za granicqza uiylkowanie infraslruktury drogowej oraz inne oplaty i obciqienia
o charaklerze ogolnym i lokalnym w krajowym i migdzynarodowym lransporcie
drogowym rzeczy i osbb, formy i tryby przeprowadzania rozliczeh pienigtnych
(gotowkowe i bezgotowkowe) oraz stosowanie roinych form plalnosci, rodzaje
i zasady slosowania czekow i weksii, formy kredytow i procedur dotyczqce ich
uzyskiwania i spiaca~ia (w tym: gwarancje, zastawy hipoteczne, porgczenia.
leasing).
3. Uwagi do realizacji wraz z zaleceniami dotyczqcymi oceniania
Przedmiot ,,Podstawy prawa fransportowego" obejmuje trebci ksztalcenia dotyczqce
ogbinych poj@ prawnych oraz treSci z zakresu prawa transporlowego i dzialatnosci
spedycyjnej. Zapoznanie uczniow (sluchaczy) z ogolnymi pojeciami prawnymi jest
niezbedne dla zrozumienia istoty funkcjonowania prawa 1 ; jego roii w dzialainosci
spedycyjnej.
Zadaniem przedmiotu jest wyposaienie uczni6w (sluchaczy) w niezbedny zasbb wiedzy
prawniczej oraz wyrobienie umiejetnosci wyszukiwania potrzebnych przepisbw
prawnych, rozwiqzywania prostych problemow prawnych, kszla!towania poslawy
poszanowania prawa i nawyku jego przestrzegania, ksztaltowania poczucia swoich
praw i obowiqzk6w oraz przewidywania skutkow prawnych podejmowanych dzialan
i decyzjl.
Realizacja celow ksztatcenia tego przediniotu zaleiy od wiaiciwych metod nauczania,
do k(6rych naleiy zaliczyc, obok tradycyjnych metod, takich jak wyklad, rowniei
cwiczenia.
Zajecia powinny odbywac siq w sali dydaktycznej wyposaionej w zestawy formuiarzy.
druk6w i dokument6w, literalur< przedmiotowq oraz rnater!aly normatywne, takie jak
kodeksy. Dzienniki Ustaw i Monitory Polskie.
W miare rnoiiiwoSci naleiy zapraszac na iekcje praktykow prawa, ktorzy mogliby
wskazat na relacje prawa i jego lunkcjonowanie w praktyce iycia gospodarczego firm
i przedsiebiorstw spedycyjnych.
Podczas formulowania oceny naleiy ustali6 kryleria oceniania:
- stopien spelniania wymagan programowych,
- poslugiwanie sig terminologiq prawniczq,
- form$ prezentacji i wyslq ien indywidualnych.
- organizacjq prac podczas wykonywana Cwiczen,
- postawy ucznia.
Podstawowym narzqdziem pomiaru dydaktycznego podcza:s oceniania Rowinien byc
test os i qn iq t ucznia. Zaleca sie stosowanie rdinorodnych melod sprawdzania
osiqgnigc edukacyjnych:
- dyskusjq kierowana,
- indywidualne wypowiedzi ucznia,
- pisemny sprawdzian wiedzy,
- lesly wiadomosci,
- wykonywanie zadan praktycznych w czasie cwiczen.
2 1
4. ~ o d s t a w o w e Srodki d y d a k t y c z n e
- Kodeksy: cyuilny, handiowy, pracy, poslgpowania cyuilnego, posigpowania
adminislracyjnego.
- dzienniki urzgdowe: Dzienniki Uslaw RP, Monilory Polskie, dzienniki urzgdowe
ininislerslw, wojew6dzkie dzienniki urzgdowe,
- wzory umhw o wykonanie uslugi spedycyjnej,
- lormuiarze: wypowiedzenie umowy o pracq, rozwiqzanie umowy o pracg bez
wypowiedzenia, rozwiqzanie umowy o pracq za porozumieniem slron. ,
. wzory: decyzji adminislracyjnej i odwolania od decyzji, skargi do NSA.
- wzory pism, porozumien i um6w cywilno-prawnych (np. wniosek o wpis do
ewidencji podmiolow gospodarczycli).
- wzory umhw doiyczqcych ulworzenia sp6lek.
5 . L i t e r a t u r a
1. Kulel J.. Siuda W.: Prawo gospodarcze dla ekonomislow. Scriptum, Poznah
1994.
2 . Musiaikiewicz J.: Eiemenly prawa, Ekonomik, S.C. Warszawa, 1995.
3. Seidel R.: Elemenly prawa. Wyd. EMPI. Poznan, 1994.
4. Siuda W.: Eiemenly prawa dla ekonomistow, PWN, Warszawa, 1994.
5. Uniszew~ski Z.: Prawo. Wybrane wiadomosci. AWM, Warszawa, 1994.
6. Zapaia A.: Prawo celne, Warszawa. 1998.
Czasopisma: Gazeta Prawna, Rzeczpospoliia.
Lileralura powinna byc na bieiqco aklualizowana.
4. RACHUNKOWOSC
1. Szczegotowe cele ksz ta lcen ia :
W wyniku procesu ksztalcenia uczeh (siuchacz) powinien umiet:
1) poslutyt sig podslawowqlerminoiogiqz zakresu rachunkowoSci,
2) rozr6iniC elementy rachunkowosci i ich wzajemne powiqza4ia,
3) oszacowat wyniki,
4) rozr6ZniC i sklasyfikowat skladniki majqlku i kapitalbw,
5) okreSliC formy organizacyjno-prawne jkdnostek gospodarczych na podslawie
lunduszy (kapitalbw) wlasnych,
6) sporzqdzii: bilans,
7) rozrotnit podstawowe lypy operacji gospodarczych i okreSlic ich wplyw na skladniki
bilansu oraz sumq bilansowq,
8) sporzqdzit, skonlrolowae i zadekretowat wybrane dowody ksiqgowe,
9) przechowae dowody ksiggowe,
10) prawidlowo powiqzac konta z bilansein (otworzyt i zamknqi: konta).
11) okresiiC zasady funkcjonowania kont biiansowych,
12) posluiyC sig zapisem podwojnym,
13) odczytac treSC zapisow ksiggowych,
14) sporzqdzit oraz zinterpretowai: zestawienie obrotow i sald,
15) poprawit blr;dy ksiqgowe w dokumentacji oraz w urzqdzeni~ch ewidencyjnych,
16) poslutyC sig lerminologiqzwiqzanq z wynikiem dzialalno~ci jednostki gospodarczej,
17) 0kreSii6~zasady funkcjonowania kont wynikowych.
18) zaewidencjonowa6 operacje gospodarcze na konlach wyni4owych.
19) zastosowat zasady rozliczania w podstawowych przekrojach,
20) oslaiii: wynik finansowy, I
21) prowadzit ewidencjg anaiitycznq do roinych kont syntelycznych,
22) prowadzit ewidencjg chronoiogicznqi syntelycznq,
23) obliczyt podatek VAT.
2. M a t e r i a l nauczania,
1) Kwalifikowanie rnajqlku przedsigbiorstwa:
rnajqlek jednoslki i jego slruklura, Srodki gospodarcze - rnajqlek rzeczowy,
podziai rnajqlku jednosiki na lnvaly i obrotowy; ir6dia finansowania - rnajqtek
finansowy (kapilaly), podziai kapilaiow na wlasne i obce.
.2) Bilansowanie majqlku jedr~oslki gospodarujqcej:
islola i znaczenie biiansu, biiansowanie skladnikbw aktyw6w i pasywbw,
sporzqdzanie biiansu, inforrnacyjna funkcja biiansu, wykorzyslywanie r6wnania
biiansowego w celu uslaiania brakujqcych skladnikow.
3) Zasady przeprowadzania inwenlaryzacji i sporzqdzania inwenprza:
cei i zasady inwenlaryzacji, lryb i terminy uslawowe przeprowadzania
inwenlaryzacji, melody inwentaryzacji, dokumentacja inwentaryzacyjna.
4) Zasady ewidencji operacji gospodarczych:
charaktetystyka operacji gospodarczych, pojgcie i funkcjonowanie konta.
funkcjonowanie kont bezwynikowych, funkcjonowanie konl wynikowych, operacje
gospodarcze i ich wpiyw na biians.
5) Zasady prowadzenia dokurnenlacji ksisgowej:
charaklerystyka i rodzaje dowodbw ksiqgowych, charakterystyka urzqdzeh
ksiggowych, plan kont, olwieranie, prowadzenie i zarnykanie k s i q
rachunkowych, forrny i lechniki ksiggowania.
6) Zasady ewidencji majqlku tnvaiego:
klasyfikacja I wycena rzeczowego rnajqlku lrwalego, zasady ksiegowania
rzeczowego rnajqtku invalego, zasady arnorlyzacji, aklualizacja Srodkow
Irwaiych, zasady ewidencji i amorlyzacji warloSci niernateriainych i prawnych,
zasady wyceny i ewidencji finansowego rnajqlku lrwalego.
7) Zasady ewidencji majqlku obrolowego:
klasyfikacja rnajqlku obrolowego, zasady ewidencji Srodkdw pieniginych, zasady
ewidencji zapasow, zasady ewidencji i rozliczania naleinoSci, ewidencja
i rozliczanie krolkolerminowych papierbw warloSciowycI1.
0) Koszly jako element procesu decyzyjnego:
podslawowe definicje koszlow, koszly jako element inforrnacji ksiggowych.
wykorzyslanie informacji koszlowych w procesie podejrnowania decyzji
gospodarczycii.
I "' ,
9) Klasyfikacja kosztbw dla potrzeb zarza.dzania:
elementy kosztbw, rqdzajowy uklad kosztbw, koszty wedlug -zakresow
dzialalnoSci, koszty wedlug miejsc powstawania, kalkulacyjny uklad kosztbw,
klasyfikacja rodzajowa kosztbw, klasyfikacja kosziow dla potrzeb wyceny
zapasow i pomiaru zysku, klasyfikacja kosztow dia celow decyzyjnych.
10) Zasady ewidencji kosztbw i przychodbw:
podstawa klasyfikacji kosztow, zasady ksiqgowania kosztow, rodzaje kaikuiacji.
ewidencja produktbw pracy, zasady ewidencji przychodbw, przychody i koszly
finansowe, pozostale przychody i koszly, ewidencja strati zysk6w.
11) Analiza koszt6w:
zadania anaiizy kosz16w, materialy do badania kosztbw wlasnych, anaiiza
koszlbw w ukladzie rodzajowym, analiza kosztbw w ukladzie kalkulacyjnym,
analiza kosztbw poSrednlch, analiza kosztow dzialalnoSci spedycyjnej, analiza
kosztow przechowywania zapasow, analiza progu rentownoSci w produkcji
jednoasortymentowej. analiza progu rentownoSci w produkcji
wieloasoCymentowej.
12) Normowanie i budietowanie koszt6w:
planowanie dzialalnoSci gospodarczej w aspekcie rachunkowosci, sposoby
sporzqdzania plan6w kosztow i przychodbw, pianowanie kapitalu obrolowego.
planowanie kosztow w ukladzie kaikuiacyjnym, planowanie przychodow
i rozchoddw srodkow pienlqinych.
13) Zasady ustalania wyniku finansowego: i clementy wyniku finansowego, ustalenie i ksiqgowanie wyniku finansowego,
ewidencja strat i zysk6w nadzwyczajnych, rozliczenie wyniku finansowego, <
zasady ustalania i przeksiggowywania kosztow i przychodbw oraz slrat i zyskow
nadzwyczajnych, ustalenie wynikbw czqsstkowych, ksiqgowanie obowiqzkowego
obciqzenia wyniku finansowego. 1 I
14) SprawozdawczoSC nnansowa: 1 charaktevstyka sprawozdari finansowych, bilans, raLhunek zyskbw i slrat,
informacja dodatkowa, sprkwozdanie z przeplywu ~ rodkbw pieniginych.
3. Uwagi do realizacji wraz z zaleceniami dotyczqcymi oceniania
Zadaniem przedmiolu RachunkowoSC jest przekazanie podstawowych, tiwalycti regui
funkcjonowania systemu rachunkowoSci oraz ukszlailowanie podslawowych
urniejqlnoSci nie>bqdriych do wykonywania zadari zawodowych. Naleiy zatern poloiyC
duiy nacisk na poprawne formuiowanie pojgt i zrozumienie rnechariizmirw
decyd~~jqcych o funkcjonowaniu racliunkowoici. Zabezpiecza to przed dezaktualizacjq
wiadzy i siwarza' rnoiiiwoSC jej dalszego poglqbiania. Omawiajqc pojecia i rnechanizmy
z zakresu racliunkowoSci, naleiy rnieC na uwadze powiqzania z regulacjarni
normalywnyini.
Wlaiciwa realizacja progralnu nauczania zaleiy od slosowania i doboru rnelod
nauczania, klore powiiiny sprzyjat kszlaiceniu samodzielnego, logicznego mySlenia,
a zwiaszcza ekonomicznej inlerprelacji ewidencji ksiggowej. Obok lradycyjnych rnetod
nauczania, jak elemenly wykladu, naleiy stosowaC glbwnie metody Cwiczeniowe.
W przedmiocie tym bardzo waine jest wyrabianie nawyku dokladno8ci. rzetelnosci
i syslernatycznosci.
Zajqcia powinny odbywat siq w dobrze wyposaionej pracowni przedmiotowej, w klorej
obok lechnicznych Srodkow dydaklycznych winny znajdowat sig zestawy formularzy.
drukow i dokumenlow, lileralura przedmiotowa oraz materialy normalywne.
Naleiy zwrocic uwagq na szczegolnq role nauczyciela w procesie nauczania okreilone
w szczegolowych celach ksztaicenia tego prredrniolu urniejetno8ci, dajq,duie
moiliwoici doboru Cwiczef, oraz selekcji zagadnieti szczegolowych. Dlatego l e i
program nauczania nie precyzuje szczegoic5w, np. rodzaju wykorzystywanych
dokurnentow ksiggowych, ewidencji anaiilycznej. W Cwiczeniach wykorzystywaC naleiy
inleresujqce przyklady z iycia gospodarczego, bogate w treSci i interpretacjq.
Slopieti opanowania wiadanioici i umiejgtnoSci przez ucznia powinien by6 sprawdzany
lradycyjnynii rnelodami jak lesly, sprawdziany, odpowiedzi uslne, a takie poprzez
obsewacjq wykonywariia Cwiczeri. Niektore zadania powinny byC wykonywane przez
ucznia za pierwszym podejsciern. lnne rnogq byC wykonywane po kolejnej probie, ale
zyodnie z obowiqzujqcyrni zasadami rachunkowoici.
4: Podstawowe srodki dydaktyczne I
Srodkami dydaktycznymi powmny byC:
- slowniki ekonomiczne,
- wzory dokumenlacji inwentaryzacyjnej,
- wzory dokumentacji ksiggowych,
- wzory instrukcji,
- ustawa b rachunkowoSci,
- zestaw druk6w (faktura i faktura VAT, oryginaly kasowe, polecenia ksiggowania),
- zestaw formuiarzy podstawowych urzqdzen ewidencyjnych (kartoteka finansowa,
rejestr, ksigga dziennik - glowna, dziennik).
- wzory bilansu oraz rachunkow zysk6w i stral.
5. Literatura
1) Brzezin W., 0g61na teoria rachunkowoici, Czgstochowa , 1995, wydawnictwo
Politechniki Czgslochowskiej.
2) Doyle M., Kontrola kosztbw, Wydawnictwo Signum, Krakow, 1996.
3) Jarugowa A,, Malec W., Sawicki K., Rachunek kosztbw, PWE, Warszawa, 1990.
4) Jarugowa A,, Nowak W. A,, Szychla A,. Zarzqdzanie kosztami w praktyce
Swiatowej, ODiDK, Gdahsk, 1997.
5) Gierusz B.. Podrgcznik sarnodzieinej nauki ksiggowania, Gdahsk, 1995, ODDK.
6) Kiziukiewicz T.. Sprawozdanie z przeplywu Srodkow pieniginych w zarzqdzaniu
lirmq, Wroclaw, 1995. wydawniclwo Ekspert.
7) Kolczyk z.. Rachunkowost finansowa, Poznan, 1996, wydawnictwo Akademii
Ekonomicznej w Poznaniu.
0) Maluszewicz J.. Rachunek kosztow, Wydawnictwo Finans - Serwis. Warszawa,
1995.
9) Nowak E.. Teoria koszlbw, Akademia Ekonomiczna, Wroclaw, 1994.
10) Nowak E., Decyzyjne rachunki kosztow, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa,
1994.
11) Podstawy rachunkowosci, Praca zbiorowa pod redakcjq Kazimierza Sawickiego,
wyd. II zmienione, Warszawa, 1996, PWE.
12) RachunkowoSc - zasady prowadzenia w jednostkach ~ospodarczych, Praca
zborowa pod redakcjqTeresy Kiziukiewicz, Wroclaw, 1996, wydawnictwo Ekspert.
13) RachunkowoSC finansowa przedsigbiorst&, Praca zbiorowa pod redakcj?
Kazimierza Sawickiego. Wroclaw, 1995, wydawnictwo Ekspert.
14) RachunkowoSC linansowa przedsigbiorslw - zadania z przykladarni. Praca
zbiorowa pod redakcjq Kazimierza Sawickiego. Wroclaw. 1995, wydawniclwo
Ekspert.
15) Turyna J., '~u iaska - Turyna B.. Rachunek kosztbw i wynikbw, wydawniclwo
Finans - Sewis. Warszawa. 1995.
1G) Zasady prowadzenia rachunkowoSci w jednostkach gospodarczych - zadania, z
przykladaiiii. Praca zbiorowa pod redakcjq Kazirnierza Sawickiego, Wroclaw,
. 1996, wydawniclwo Ekspert.
1. S z c z e g o l o w e c e l e ksz ta l cen ia :
W wyniku procesu ksztaicenia uczen (sluchacz) powinien umiei:
1) sklasyfikowai ubezpieczenia.
2) okreSlit warunki ubezpieczenia, korzySci uslugobiorcy i reaiizatora pnewozu
3) okreSiiC zasady ubezpieczenia ladunku.
4) okreSlit odpowiedzialnoSi prawnq spedytora,
5) zapewnit oslong ubezpieczeniowq wlasnych obiektbw oraz pracownikbw,
6) okreSiiC zasady, formy, sposoby oraz zakres ubezpieczen obiektow,
7) scharakteryzowaC ceie ubezpieczeh,
8 ) oceniC poiisf; ubezpieczeniowa
9) zapobiec uszkodzeniu ladunku w czasie reaiizacji uslugi, i
10) okreSliC roszczenie z tylulu ubezpieczenia.
11) okre5lit rozbieinoSci inwenlaryzacyjne rekiamacji iub utraly.
12) okreSliC uszkodzenia, zaginigcia, zmiany iadunku,
13) okreSiiC ubezpieczycieia.
2. M a t e r i a l n a u c z a n i a
1) Spacyfika ubczpicczch:
pojecie ubezpieczenia, potrzeba ubezpieczenia, usluga ubezpieczeniowa, zakres
usiug ubezpieczeniowych, rozwbj usiug, ograniczenia : I
w dziaialnoSci spedycyjnej, ubezpieczenia zwiqzane z iransportem drogowym
os6b i rzeczy (w tym ubezpieczenia majqtkowe i bagaiu).' ,.
2) Eiementy uslug ubezpieczeniowych, funkcje i klasyfikacja'ubezpieczen:
umowa ubezpieczeniowa, elementy umowy ubezpieczeniowej, podziai
ubezpieczeh, warunki ubezpieczenia, obowiqzki ubeziieczajqcego,, karencja,
funkcjc? ubezpieczeti, kiasyfikacja ubezpieczeh.
3) ~ h a r a k l e r y i t ~ k a dziaiainoSci ubezpieczeniowej. Funkcjonowanie firrn
ubezpieczeniowych:
rozwbj dzialalnoSci ubezpieczeniowej, segmentjcja rynku usiug
ubezpieczeniowych, produkt dzialalnoSci ubezpiecz+niowej, cena uslug
i dystrybucja usiug ubezpieczeniowych. rodzaje uslug j oferta dla spedytora,
firmy ubezpieczeniowe na rynku polskim.
' 4) Zobowiqzanie ubezpieczyciela z lylulu ochrony mienia:
ubezpieczenie majqtkoye, mienie powierzone, ochrona mienia, zobowiqzania.
5) Ubezpieczenia w transporcie:
ustawa o dzialalnosci ubezpieczeniowej, podslawowe ubezpieczenia majqlkowe
i osobowe w lrarisporcie.
6) OdpowiedzialnoSC spedytora, przewoinika:
zakres odpowiedzialno6ci spedytora wedlug miejsca zalrudnienia w zgodzie
. z uslawq - Prawo przewozowe, przewotnik, wlaScicie1, uiylkownik.
ubezpieczenia obowiqzkowe.
7) Ryzyko w rbinych iormach transporlu i jego wplyw na ubezpieczenia:
pojecie ryzyka ze wzglqdu na rodzaj lransporlu, wypadkowoSC, opakowania
towaru, poslaC towaru, poda11ioSC na uszkodzenia.
0) Ubezpieczenia obieklow'i urzqdzen oraz pracownikbw:
ubezpieczenia budynkbw, budowli, urzqdzeri lransporlowych. Srodk6w
przeladunkowych, ubezpieczenie obiektbw stalych o podwyiszonym stopniu
ryzyka, ubezpieczenie obieklbw specjalnych, ubezpieczenie pracownikbw
zalrudnionych w zawodach o podwytszonym ryzyku, skladki ubezpieczen
indywidualnych, korzysci dia pracodawcy, ubezpieczenia pracownikbw od
podejmowanych decyzji.
9) Ubezp(eczenia ladunku:
pojecie towaru, rodzaje towarow, ladunek - towar, rnienie powierzone,, towar
powierzony, ochrona prawna mienia powierzonego, powinnosci zaslepcy
wlaSciciela, ryzyko zaginiqcia.
10) Pojqcie ulraly-mienia oraz jego klasyfikacja:
kiasyfikacja ulraty ze wzglgdu na cias, rniejsce, zakres, rodzaj, przyczyng,
skutek, konsekwencje, irbdlo powslania.
11) OdpowiedzialnoSC osob i instylucji za rnienie firmy, powierzone, osobiste:
~ d ~ o w i e d z i a i n o ~ ~ bezpoiredilia i poSrednia, odpowiedzialnoSC z lytulu nadzoru.
~ d ~ o w i e d z i a l n o s ~ z powodu zaniechania, obowiqzki, czynnoSci, uprawnienia.
odpowiedzialno~~ za mienie osobiste.
12) Reklamacje, ich opracowanie, klasyfikacja, profilaktyka:
rdszczeni'a ze strony zleceniodawcy i klienlbw, slwierdzenie wady, okreSlenie jej
wplywu na slan obslugi kiienlbw, opisanie rekiamacji, odszukanie przyczyny,
wykazanib i zakwalifikowanie winy, zadoituczynienie za wade, zobowiqzanie.
Swiadczenia, profilaktyka, szkolenie, monitorowanie.
3. U w a g i do rea l i zac j i w r a z z za lecen iam i do tyczr \dymi o c e n i a n i a
Przedmiot .,Vbezpieczenia '. ladunkbw" obejmuje szeroki zakres wiedzy
o ubezpieczeniach ladunkow, a lak ie obiektbw, urzqdzen ora~pracownikow.
W wyniku realizacji tego przedrniolu uCze" powinien dowiedzie~ sig o celowoSci
realizowania ubezpieczeh, urniek interpretowak umowy ubezpieczeniowe, rozpalrywat
reklamacje wynikajqce z utraly ladunku iub innycli strat, rip. uszkodzenia ladunku,
niewiaSciwego sposobu przechowywania i lransporlu iadunk" oraz dokonywaC wyboru
najwlaSciwszej formy ubezpieczenia.
Naiety zwrociC uwagg na samodzieine poszukiwania przez uczniow malerialow
poglgbiajqcych ich wiedze o ubezpieczeniach oraz zapewniajqcych stalq jej
aktualizacje. Ksztatcenie umiej~lnoSci w zakresie ubezpiecze" ladunkow powinno takie
odbywat sig w czasie praklyki zawodowej.
Zajecia z ~,.ubezpieczenia ladunkow" powinny by6 realizowane w pracowni, w kl6rej
zgromadzone pornoce i Srodki dydaktyczne urnoiiiwiajq ddkonywanie Cwiczeh oraz
upoglqdowianie rnalerialu nauczania. Najislotniejsze tub sprawiajqce najwiqcej
irudnosci lresci powinny by6 ulrwaiane za pomocqpokazow i Cwiczeii, podczas klorych
nauczyciel ma rnoiliwoSC obse~wacji ucznia, a takie jego zaangaiowania
w wykonywane czynnosci.
Podczas formuiowania oceny naleiy ustali6 kryteria oceniania:
- slopieh spelnienia wymagan programowych.
- posiugiwania sit: lerminologiqz zakresu ubezpieczeh,
- ' form? prezentacji i wystrlpieh indywidualnych,
- organizacjt; prac podczas wykonywania Cwiczen,
- postawy ucznia. ;
Podslawowym narzgdziem pomiaru dydaktycznego podczas oceniania powinien by6
nauczycielski lest osiQnig6 edukacyjnych. Zaieca sig slosow'anie rbinorodnych melod
sprawdzania osiqgnigt edukacyjnych:
- dyskusjg kierowana.,
- indywidualne wypowiedzi ucznia,
- pisemny sprawdzian wiedzy,
- testy wiadornoSci,
- wykonanie zadah praktycznych w czasie Cwiczen.
4 . P o d s t a w o w e S r o d k i d y d a k t y c z n e
- ustawa o ubezpieczeniach.
- akty wykonawcze do ustawy o ubezpieczeniach,
- olerty firm ubezpieczeniowych.
. wzory um6w ubezpieczeriiowych,
- wzory drukdw stosowane Qrzez poszczeg6ine firrny ubezpieczeniowe.
5. L i t e ra tu ra
I. ~anasikowski A,. Ubezpieczenia gospodarcze, Warszawa. 1993.
2. l<odeks Cywiiny, Warszawa. 1992.
3. kancudzi J., ~ i n a n s e ubezpieczeii gospodarczych, Warszawa. 1993.
4. Miesigcznik. ~ i a d o m o ~ c i ubezpieczeniowe.
6. TECHNIKI INEORMATYCZNE W RACHUNKOWOSCI
1. Szczegolowe cele ksztatcenia:
W wyniku procesu ksztalcenia uczeh (sluctiacz) powinien umiet:
1) obsluiyc komputer: skonystat z syslemu operacyjneio, nakladki systemowej,
arkusza kaikuiacyjnego, bazy danych, programu $ndows w jednoslkach
samodzieinych oraz w sieci kompuierowej.
2) posluiyc sig wybranym edytorem tekstu,
3) obsluiyt programy magazynowo - zaopatrzeniowe, ' j
4) obsluiyt komputerowe ksiqgi przychodbw i rozchodbw, 1
5) obsluiyt system finansowo - ksiqgowy, 1 1
6) obsluiyt systemy ekonomiczno - finansowe.
7) wykanaC czynnoSci operatorskie, : ..
8) zainslalowaC program finansowy wg potrzeb firmy, ; 9) wydrukowat zaksiggowane dokumenty,
! 10) wydrukowat raporiy, analizy,
11) wydrukowac zestawienia, wykresy,
12) wydrukowac faktury za uslugi spedycyjne,
13) wydrukowat formularze sprawozdawcze.
14) utworzyc archiwum danych.
2. Material nauczania
1) Funkcjonowanie ZSK "Symfonia" w Srodowisku Windows:
uruchomienie programu Windows, wprowadzanie danych irodlowycti,
przehvarzanie danych, lworzenie zbior6w sprawozbawczych, przenoszenie
informacji na komputerowe i papierowe nosniki danych, przechodzenie do
programow uiytkowych.
2) Zasady funkcjonowania ZSK "Symfonia":
uruchomienie programu, elemenly skladowe ekranu riboczego, poruszanie siq
po dokumenlach, zakladanie bazy danych, dopisywanie informacji irodiowych do
istniejqcej bazy danych, kopiowanie, przenoszenie, przekszlalcanie i usuwanie
informacji, tworzenie zestawieh informacyjnych na bazig danych irodlowych.
' 3) ~akladanje hazy danycli ksiggowych w kompulerowym programie rachunkowym
"Symfonia": -. wprowadtanie danych charakleryzujqcych jednoslkg gospodarujqc&
wprowadzenie planu kont jednostki gospodarujqcej, sporzqdzenie bilansu
otwaicia ?la przykladowej jednoslki gospodarujqcej, przeniesienie informacji z
biiansu olwarcia w architeklurg synlelycznych kont ksiggowych przykladowej
jednoslki gospodarujqcej.
.4) Wprowadzanie danych ksiggowych do ksirlg rachunkowych jednostki
gospodarujqcej i opracowywanie sprawozdah okresowych:
ksiggowanie raportow kasowycli, ksiggowanie faklur przychodowych
i rozchodowych, zar?knigcie okresu sprawozdawczego oraz sporzqdzenie
zeslawienia obrolbw i sald kont synlelycznych, sporzqdzenie przykladowych
sprawozflan na bazie danych rachunkowych.
3. Uwagi do re'alizacji wraz z zaleceniami dotyczqcymi oceniania
Przedmiol mo ie bye realizowany na hazie wiedzy opanowanej w ramach
programu rachunkowoSci. Zajgcia naleiy rozpoczqt od sprawdzenia znajomoSci
obslugi prograniow narzgdziowych. Realizacja programu wymaga zar6wno
umiejglnoSci zwiqzanych z obslugq kompulera w Srodowisku Windows, jak rowniei,
a cliyba i przede wszyslkim, wiedzy z zakresu rachunkowosci. Opanowanie
programu we wszystkich szczegolach wymaga Cwiczeh i teslow, ale r6wniei
gigbokiego przemyslenia od slrony ksiggowej, dokonania ustalen i wyborow
w zakresie biiansu ofwarcia i zamknigcia, rachunku zyskdw i strat oraz innych
rozwia,zan ewidencyjnycll. W celu realizacji przedmiotu zaleca sig wprowadzit dane
dotyczqce przykladowej jednoslki gospodarujqcej, uslawic zakiadowy plan kont,
zaloiyc karloteki kontralienlow i pracownikow, zdefiniowat niezbedne rejestiy
i okreSiiC zasady ksiggowania. Dla polrzeb sprawozdawczych zaleca sie wprowadzic
niczbgdne wskainiki analilyczne i uzgodnione wzory sprawozdati. 'Realizujqc
przedniiol zaleca siq nawiqzywat do decyzji podejmowanych w ramach dzialalnoSci
spedycyjnej.
Podslawq uzyskania przez ucznia (sluchacza) pozylywnej oceny jest opanowanie
wszyslkicli umiejelnoSci okreSlonych celami kszlalcenia {ego przedmiotu - czyli
-wykonanie konkrelnych zadan, klore wys1gpuj;l w przedsigbiorslwie spedycyjnym,
przy czym zadaiiia le muszq byc wykonane poprawnie.
34 ..
: Waine w tym przedmiocie jest uksztaltowanie umiejetnoSci operatorskich przy
obsludze program6w uiytkowych. Slopieh ich opanowania powinien byc
sprawdzony na podstawie poprawnego wykonania zadania na komputerze.
4. Podstawowe krodki dydaktyczne
- laboratorium symulacyjne nrmy spedycyjnej zgodnie z opisem zawartym
w podstawie programowej ksztalcenia w zawodzie technik spedytor,
- program uiytkowy ZSK Symfonia w wersji demonstracyjnej.
5. Literatura
1. Dziedziczak I.. Nowakowski A., Organizacja przetwarzania danych. PWE,
Warszawa, 1991.
2. Gierusz B., Podrqcznik samodzielnej nauki ksiggowania, ODDK. GdaAsk, 1995.
3. Gokin D., Word Perfect 5 dla opornych, wyd. Reade Me, Warszawa. 1993.
4. lnstrukcja obslugi programu ,,Symfonia" - zalqcznik do programu uiytkowego.
5. Koiaczyk z., RachunkowoSC linansowa, wyd. Akademii Ekonomicznej w Poznaniu,
Poznah, 1996.
6. Meade J., Ami pro 3 dla opornych, wyd. Reade Me, Warszawa, 1994.
7. Podslawy rachunkowo8ci. Praca zbiorowa pod redakcjq Kazimierza Sawickiego,
wyd. II zrnienione, PWE. Warszawa, 1996.
8. Zasady prowadzenia rachunkowoici w jednpstkach gospodarczycli - zadania z
przykladami. Praca zbiorowa pod redakcjq Kazimierza Sawickiego, wyd. Eksperl,
Wroclaw. 1996.
7. MARKETING I SZTUKA NEGOCJACJI w SPEDYCJI
1. S z c z e g 6 l o w e c e l e ksz ta tcen ia :
W wyniku procesu kszlalcenia uczeri (siuchacz) powinien umieC:
1) okreslic rolg i znaczenie markelingu w gospodarce rynkowej.
1) wskazaC podmioty dziaialnoSci markelingowej,
, 2) zanalizowpt slruklurq marketingu i wewnglme powiqzania jej elementow.
3) okreilic dzialania markelingowe,
4) wyodr~bni t segmenly rynku lransportowo - spedycyjnego na podstawie roinych
kryleriow,
5) przedslawit syslem zaieinosci migdzy dzialaniami markelingowymi a rynkiem.
6) stosowat podslawowe narzedzia niarkelingowe podczas badati rynku usiug
Iransporlowo - spedycyjnych.
7) uzasadnic powiazania migdzy dzialalnosciq markelingowqa sukcesami
ekonomjcznymi przedsigbiorstwa, objasnic giowne strategic markelingowe,
8) okreslit znaczenie inlortnacji dolyczqcej rynku i konsutnenla w dzialalnosci
markelingowej,
9) zaprojektowat program badari markellngowych.
10) zaslosowac wybrane melody i lecliniki badati marketingowych.
11) skonstruowat prognoze rynkowrt okreSlit roiq slralegii usiug w marketingu.
12) wyjainic strategig cen w markelingu,
13) okreSliC podmioly uslalajqce ccny,
14) prowadzit negocjacje z klienlami w zakresie zadari spedycyjnych.
15) prezentowac dzialainost przedsigbiorslwa spedycyjnego na rynku usiug
lranspor(owycii,
16) dokonac badania markelingowego przewozu lowarow i osob.
17) opracowat scenariusz przebiegu negocjacji sprzedaiy usiugi lransporlowej.
2. Material nauczania
1) Miejsce marketingu w iiialalnosci transportowej:
oloczenie rynkowe przedsigbiorstwa transportowego, pojgcie rynku, podziai
rynkbw w zaleinoSci od r6inych kryteriow, funkcje ryniu, organizacja rynku,
pojecie markelingu, marketing jako spos6b kierowania przedsi<biorstwem w
gospodarce rynkowej, pojqcie markelingu mix i ]ego elemenly, rnarketing uslug.
rola. marketingu na rynku uslug, uslugi a rnarketing mix, marketing partnerski,
orientacje rynkowe przedsigbiorstwa transportowego.
2) Badania marketingowe:
zakres badah marketingowych. typy i program badan marketingowych, wybrane
metody i techniki badan marketingowych, pomiar i skaiowanie, wykorzyslanie
rezultat6w badan marketingowych dla lworrenia prognoz rynkowych.
3) Cena uslugi transportowej jako element marketingu:
pojqcie ceny, funkcje ceny, funkcja informacyjna, funkcja przychodowa, lunkcja
rnolywacyjna, cele strategii cen, rodzaje strategii cen, zasady i melody uslalania
cen, podstawy decyzji cenowych, informacje niezbgdne do ustalania cen.
skladniki ceny uslugi lransporlowej, melody uslalania cen (kosztowa, popytowa,
dla grup produkl6w). meloda uslalania ceny na podslawie ceny uslugi
konkurencyjnej, narzqdzia poiityki cen i negocjacji, znaczenie rabatu, rodzaje
rabalu, odroczenie plalnosci, dodatkowe korzysci jakie moina zaoferowat
nabywcy, wplyw zmiany cen na sprzedai i zysk.
4) Promocja uslug transportowo-spedycyjnych:
cel i rola prornocji w kontaktach firmy z rynkiem, stralegia promocji, idenlyfikacja
odbiorcow promocji, okresienie ceiow promocji. opracowanie projeklu
promocyjnego i zeslawu narzgdzi promocyjnych, ustalanie budielu
promocyjnego, pomiar wynikdw promocji, warianty slralegii promocji (push, pull),
rekiama jako narzedzie promocji, funkcje reklamy, lormy reklarny, srodki i nosniki
reklamy, rozmieszczenie reklamy, kampania reklamowa, stralegja reklamy,
pozareklamowe lechniki aklywizacji sprzedaiy, organizacja sprzedaiy osobislej,
akwizycja i jej formy, sprzedai teiefoniczna, pozarekiamowe srodki aklywizacji
sprzedaiy slosowane wobec klientow, sprzedawcow I posrednikow, lechniki
ksztaltowania stosunkow z oloczeniem, pojqcie "public - ~eialions", istola i zakres
dzialalnosci Srodowiskowej, promocja dzialalnosci przedsiqbiorslwa,
organizowanie imprez, sponsoring, akde na rzecz Srodowiska, maleriaiy
propagandowe, proces kszlaltowania wizerunku przedsiebiorstwa, badanie
37
skulecznosci narzgdzi pronlocji, techniki pomiarbw efektbw promocji,
opracowarlie procedury badania skulecmokci reklamy.
5) Szluka nkgocjacji w dziblalnokci transportowej:
pojgcie nbgocjacji, podslawowe czynniki negocjacji, negocjacje jako nangdzie
skutecznkgo handlu, negocjacje spneda2y, negocjacje rnigdzy pracownikami a
dyrekcjg ;negocjacje a wspolpraca, przygotowanie sig do negocjacji, spos6b
badania "'samego siebie". technika "odrabiania pracy domowej", analiza
, przepisow i materialbw irbdiowych, technika drarnatu grupowego (psychodrama,
socjodrama), tecllnika burzy mbzgow, technika konferencji, irbdla
nieporozu~nien, rodzaje ukrylycl~ zatoieii, zaloienia teorii negocjacji, poziomy
negocjacji, roinorodnoSC zastosowair, rozpoznawanie potrzeb, sposoby
pozyskiwania informacji o polrzebacli, zadawanie pylaii, oznajmienia, dobry
slucllacz, kornunikacja niewerbalna, techniki negocjacyjne, strategia techniki
negocjacyjnej, laktyka techniki negocjacyjnej, strategia w dzialaniu, sfery
zaslosowah negocjacji, okreSlenie polrzeb stron negocjacji, poziomy podejkcia,
potrzeby homeostalyczne, potrzeba bezpieczeiistwa, potrzeba miloSci
i przynaleinoici, potrzeba warloSci, potrzeba samoaktualizacji, potrzeba wiedzy
i rozurnienia, potrzeby estetyczne, scenariusz negocjacji, sprzedaiy usiugi
transportowej.
6) Sztuka komunikacji:
pojgcie komunikacji, dane, inforrnacja, kornunikat, rodzaje komunikacji, warunki
zapgwnienia skulecznosci kornunikacji, bariery w kornunikacji, rodzaje barier
k~ rnun i ka~y jn~ch , sposoby usuwania barier komunikacyjnych, zastosowanie
sprzglu i urzqdzeli lechnicznych w komunikacji, ksztaltowanie umiejgtnokci
komunikacji werbainej i niewerbalnej, trening formulowania kornunikalu,
przygotowanie rozmowy, "gluchy teiefon", jgzyk ciala w kornunikacji
migdzyiudzkiej. Cwiczenie przekazywania wiadornokci rbinymi sposobami.
3. Uwoyi d o r ca l i znc j i w r a z z z a l c c c n i a m i t l o l y c z q c y ~ i
Prznliiiiiol "Markcliii() i szllika ncgocjncji w slIcrJycji" wymoga ocl 1-
1)rrygolownliia (lie lylko z zakicsti ekonomii ale lal(ie psycllolo!jii.
inasowcj. Inlcrclyscyplinorno podcjicie clo oniawianycli lc~i i i i l i
(slticlioczowi) zrozi~mict zloio~ioSc proceshw zacl~odzqcych ~ii~ ryn
na P:Ii przrl~icg. Na zajqcin powiilrii l ~ y t zaprasmno nsol)y, znjnn!
~ i in ikc l ing ic~~ i w clzialalnaSci lransporlowo - s1)ctlycyjiicj. W wyiiiku
uczniowie (slucliaczc) powinni pizyswoit sobic lezi;, i c lbez niarl(c
skulccznie li1iikcjonowa6 iadne przedsi~l~iorslwo.
Przy realizacji malciinlll nauczania naleiy rhwniei zwirjcit uwagr: n
markclingowaj w rhinycli roclznjach przedsir:l)iorslw oraz zniio;!:ian
z mclodalni badaii rnarkcliiigowycli Jcsl lo moiliwc dzigki znajolli
lyii i pizcdmiocic znnjdzir! praklycznc znslosowanie. N;ilc%y lala
piawiie regullijqco dzialalnost rnarkclinyowq w Polsco i Swiccic.
TreSci zaprezcnlowane w programie nauczania obcjinujq jcdyiiie
Nicklrjie lemilly rnoLna oniowiC ogrjlnie, nienalciy jednak iezygnc
z gl6wnycli (lzigi6w lcnialycziiycli.
W proccsic ~Inllczania obok lradycyjnycll inclocl j;ll( wykla(1 czy dys
mclocly cwiczeniowe, opaile na przykladacli z dziaIalnoSci przedsi
sl>edycyjliy~:li.
Sloliicli opaoowania wiadonioSci przcz ucznia (slucliaczn) 11ow
koiiwcncjonalnyrni ~iiclo(lami, jnk sl~rnwdzi;~ny, zaS ii~iiicjqlnoSci po
poprzez ol~scrwacjr; wykonywnnycli zadnli.
4. P o d s t a w o w o Srocllti dy r l ak t yczne
Podslnwowymi Srodkami dydaklyczny~ni powinny by?:
- loliegrainy oraz slajdy l i ~ b podobiie malcrialy i ~ o g
- lilniy dydaklyczno z zakrcs~i nc(~ocj~lcj1 i kolnunik
- opio~jr;liliowanic Ikoln~ii~lcrowc slosowano do llr
rniirkelingowycli.
- lablice ~ioglejdowc oraz dokumenlacja oigai-
po1rzt:llna w dzialal~?eSci przcdsiql)ioi:
i spcdycyjliycli,
- przyklady narzqdzi baclari markeliil$~owycll,
39
11c7ycicla r z a l c i t ~ ~ ~ ~ ~ ~
scjoiogii, Ikoniii~~ikarji
Y 1)ozwoli ilcziiiowi
~i i wpiyw iilari(c!i~igi~
co sic ~ ~ r o l ~ j o n i r l i ~ i ~
~nlizacji piogmnlii
>gowil nic n io ic tizis
otls!ilwy markclingti.
rat z iadncgo
tacyjna. i iiiylkowa
r, lrans1)oriowycli
. inalcrialy zc zrcalizowanycli kanipanii rcl(laiiiowycl1,
- ti~alclialy zc zrcalizowanycli ka~npariii public - rcialioti:;,
- l~lakaly, liasi;~ rcklatiiowe. I~roszury, gazely rcl<laniowc,
. kalaiogi, loidcry, zdjgcia, wizyl6wki. logo lirrll.
- wzory ogloszcti rcklarnowycli.
5. L i t c r a t u r a
1. A111 S.. Woiniak 1.. Po(is1awy logislyki, Uniwersylcl Gdaliski, Gil;iiisk, 1003 r.
2. Dit(lzicil E.. Ekononiia. WsiP, Warszawa, 1992 r.
3. Musialkiewicz J.. Markeling. Ekonomik, Warszawa. 19% r.
I . Nicrcnl~crrj G. I.. Szlul<a ticgocjacji jako melo(la osiqgatiia cclzi, Slitdio EMI<A,
W!rsz;iwa, 1994 r.
!i. I'aytic A . Markcling ilsli~g. PWE, Warszawa, 109G r.
(;, Ailkorn J. ( Ipraca zbiorowa): Podslawy markclir~g~r. Inslylul Matl(clingit, l(rak6w.
1992.
7. Klaczck R. ( praca zl~iorowa): Markeling - jak lo siq rolbi? Ossoli~ieitni. Wroclaw
1992.
8. Miisialticwicz J.: Markcling. Ekonornik,~.~. Warszawa 1D91
0. Wis~iicwski A : Markcling. WSiP. Warszawa 1905
10. I<oller P.. Markeling. Podrqcznik europejski. PWE. 2001
11. I<oller P., Markeling. Analiza, planowatile, wdratanie I koiilrola, Gebclliner
i S-k;i. Warszawa. 1991
12. Porlcr ME.. Slralegia konkurencji, PWE. Warszawa, 1994
13. Caples J.. I-lann F.E. Skpleczna reklanla. Dorn Wydawniczy AOC, Warszawa,
2000
1 Troul J., Wyr6itriaj siq aibo zgin, IFC, Press, I<rak6w, 2000
15. Occi~willi H.. Sprzcdat niewidzialne, Prbszyriskl i S-ka Warszawa. 2000
16. B~~dzynski W,, Public rclalions. Pollexl. Warszawa. 1990
17. I lorn S., Toriu lu!. Shidio Ernka. Warszawa, 1099
10. Carpcnler P.. I<rcowanie mark1 w inlernecie. Wig-press. Warszawa. 2001
lzowana Lilcralura powinna Ibyt ila bieZqco aklull '
1 . S z c z e g 6 l o w e ce le ksz ta l cen ia : j
W wyniku procesu kszlalcenia uczeri (sluchacz) powinien umiec:
1) scharakleryzowac formy prawne przedsigbiorslwa spedycyjnego, ; 2) wykorzystat wiedzg z zakresu zarzqdzania zasobanii ludr$imi w
i przedsigbiorslwie spedycyjnym,
3) scharakteryzowat slrukiury organizacyjne przedsigbiorslwa spedycylnego i ich
funkcjonowanie. i
4) przedslawit zakres dziaialnosci przedsigbiorslwa spedycyjnego na rynku uslug
Iransportowych,
5) sporzqdzic podslawowe dokumenly spedycyjne,
6) posluiyt sig narrgdziami ekonomicznymi do oceny dzialalnoSci przediiqbiorslwa
spedycyjnego,
7) zorganizowat usiuge spedycyjnq z uwzglgdnieniem specyfiki planowania w
lransporcie samochodowyrn, kolejowym, lotniczym, morskim, wodnym
Srodlqdowym,
8) okreSliC ceng za usiugg spedycyjng.
9) opracowaC plan zadania lransporlowego i spedycyjnego,
10) zrealizowae zadania z wykorzyslaniem inlermodalnych urzqdzeri lransportowych,
11) zainslalowaC i wykorzystac typowe oprogramowanie wspomagajqik procesy
transportowo - spedycyjne, I ', 12) zorganizowat dodalkowe czynnokci spedycyjne z zakresu konfekcjonowania,
przepakowywania i magazynowania IOwarOW. I
13) dokonat doboru Srodkow lransporlu do realizacji zadafi spedycyjnych, I 14) zorganizowat przewozy ladunkow niebezpiecznych i ponadgabarytowych,
15) zorganizowat przewozy iywych zwierzql, 1 16) zorganizowat obslugg porlow rnorskich, rzecznych i lerminali k~lejowych,
sarnociiodowych i lotniczych. I 17) zorganizowat obslugg slalk6w morskici~ i ieglugi Srodlqdowej w porciel
18) przeprowadzic rozliczenia 2 Urzqdem Celnyrn,
19) zaslosowat syslem zarzqdzania jakoSciq w dzialalnoSci spedycyjnej.
2. Ma te r i a l n a u c r a n i a
1) ~ o r m ~ prawne przedsigbiorslwa spedycyjnego:
przedsigbiorstwo, spolka, rodzaje spdlek i slaluty spblek, formy dzialalnoSci
8 przedsigbiorslw transportowych, zasady ich tworzenia i zarzqdzania, procedury
ii konsekwencje zwiqzane z oglaszaniem upidloSci przedsigbiorstwa,
i;rzedsigbiorstwo spedycyjne, rejestracja dzialalnoici przedsigbiorslwa.
2) Struklura organizacyjna przedsigbiorstwa i jej funkcjonowanie:
(lruktura i zasady organizacji tynku drogowego, krajowego i migdzynarodowego,
dotyczqce transportu osob i rzeczy, analiza slruktuty organizacyjnej i planu
zalrudnienia w przedsigbiorstwie transporiowo-spedycyjnym. hierarchicznoid
Qlanowiskowa, tiierarchicznoit kompelencyjna, oloczenie i jego wplyw na i funkcjonowanie przedsigbiorstwa, modele zarzqdzania.
3) ~ a r z ~ d z a n i e zasobami ludzkimi w przedsiqbiorslwie spedycyjnym:
ilanowanie zatrudnienia personelu, rekrulacja i selekcja, system oceny i pracownikow, wynagrodzenie, planowanie karier, slrategie zarzqdzania ludimi w
b l l e programu rozwoju firmy, slosunki rniqdzyludzkie.
4) fasady ksztaltowania cen za uslugi spedycyjne:
bczalt 'spedycyjny, slawki czynnoSciowe, prowizja spedylorska, przepisy
;eguluj4ce oplaty za przejazdy, okreSlanie taryf i cennik6w oraz zasad zrnian
stawek w przewozach regularnych w krajowym i migdzynarodowym transporcie
drogowym osob i rzeczy.
5) ~ le rowan ie uslug:
podai uslug, przeglqd stralegii firm lransporlowych i spedycyjnych w zakresie b ,
rozwoju uslug logislycznych, model zachowawczy, model na przelrwanie, model
poszukiwania szans rynkowych, model kreowania rozwoju, reakcje bierne
i aklywne w zachowaniu sig firm spedycyjnych i transporiowych.
6) Przygolowanie harmonogramu czynnoScl procesu spedycyjnego.
7) Opracowanie planu zadania lransporlowego:
charaklerystyka elementow planu zadania lransportowego, kolejnoSC
poslgpowania przy opracowywaniu planu zadania transportowego.
8) Specyfika planowania w lransporcie samochodowym, kolejowym, lolniczym, I morskim, wodnym Srodlqdowym, charakletyslyczne cechy procesu planowania,
jodzaje planowania, uslalanie planow i strategii dzialania przedsigbiorslwa oraz ! sporzqdzanie budielu. ! i
9) Realizacja zadan z wykorzystaniern interrnodainych urzqdzeh transporlowych:
charakleryslyka rozwoju transporlu inlermodainego, kryteria kiasyfikacyjne
przewozow intermodalnych, infrastruklura lransportu inlermodainego, rodzaje
i organizacja pizewoz,bw inlerrnodalnych, syslerny przewozow inlermoda~n~cl l ,
przewozy interrnodalne w Polsce i ' w krajach Unii ~uropejskikj, warunki
prawidjowego rozwoju oraz ograniczenia przewoz6w intermodainych, adaplacja
polskiego systemu transportowego do systemow panslw Unii ~uropejskiej
10) Prezenlacja prograrnu kornpulerowego Map & Guide:
charaklerystyka programu, studium przypadkbw dia oprograrnowania uiylkowego
Map & Guide, relacjonowanie lrasy przejazdu, oplyrnalizacja trasy: przejazdu,
oplymaiizacja kosztow wynikaj%cych z realizacji zadania t ran~or lowego,
okreSlanie czasow wyjazdu, przerw i postojbw oraz przyjazdu. I
11) Ceciiy i kryleria jakoSci usiug: I
znaczenie jakoici, zarys hisloryczny ksztaitowania siq podejScia bo jakoSci,
del~nicja jakoSci z punklu widzenia klienla.
12) Charakteryslyka usiugi spedycyjnej z punklu widzenia jakoSci. I
13) Poziom jakoSci uslugi: ! pojqcie poziomu jakoSci produklu, wartoSciowanie poziornu jakokci uslugi.
czynniki kszlaitujqce poziorn jakoSci uslugi spedycyjnej.
14) Cele przedsiebiorstwa w zakresie jakoSci:
wizja i rnisja przedsiqbiorstwa, cele slrategiczne, operacyjne i taktyczne, poiityka
jakosci, zapewnienie jakosci, zarzqdzanie projakoSciowe, pojqcie dostawcy oraz
kiienta zewnetrznego i wewnetrznego, rola pracownikbw r6inych szczebli
zarzqdzania w realizacji jakoSciowych celow przedsiqbiorslwa.
15) JakoSC w dziaialnoSci przedsiqbiorstwa:
spirala jakoici, rodzaje jakoSci w odniesieniu do skaii czasu, jakoSC brojektu
i jakoSC wykonania, model jakoSci usiug, tryiogia Jurana, pojqcie pianowania
jakoSci, planowanie jakoici usl"gi spedycyjnej, pojqcie sterowania, ukiad
sterowania, model slerowania jakoSciquslugi spedycyjnej.
16) Pomiar pozlomu jakoSci uslugi:
pojqcie skutecznoSci, efeklywnoSC, wydajnoSC, produktywnoSF, pojqcie kontroli,
pomiaru i sprawdzania, pojqcie niezgodnokci, konlrola w procesie reaiitacjl uslugl
spedycyjnej, monilorowanie i mierzenie poziornu jakoSci uslugi, ocena;jakoSci na
podslawie pomiaru, pojqcie salysfakcji i oczekiwan klienla, badanie stopnia
zadowoienia klienta przedsiqbiorstwa spedybyjnego.
, 43 , <
1 i i
17) (Aelody, techniki i narzqdzia dzialali projikoSciowycli:
(nelody projako3ciowe: QFD, FME (C) A, narzqdzia i techniki projakokciowe: I
schemat blokowy, burza mbzgbw, arkusz kontrolny, analiza oddzialywan,
d iagramprzy~z~nowo - skutkowy (diagram lshikawy), analiza Pareto - Lorenza. I
analiza sii poia, diagram zaleino$ci, diagram pokrewiehslwa, diagram
Ayslemalyki, diagram slrzalkowy, diagram macierzowy, macierzowa analiza
danych, diagram procesu decyzyjnego (PDPC).
18) System zarzqdzania jakoSciqwg norm IS0 serii 9000:
syslem norm IS0 serii 9000, modele zapewnienia jakoici, charakterystyka norm
. IS0 9001 - 9003, normy IS0 9001, pojqcie Systemu Zarzqdzania Jakotciq(SZJ).
elementy SZJ wedlug norm IS0 serii (9000, dokumenlowanie SZJ. cel
i .przeznaczenie dokumenlacji, struktura, tworzenie i praca z dokumenlacjq
(ksigga jako8ci. procedury i inslrukcje, plany jakoSci, zapisy), audyty realizacji
syslemu jakotci, islola i rodzaje, certyfikaty SZJ.
19) Zarzqdzanie jako$ciq w przedsiqbiorstwie spedycyjnym:
jakoSC w projeklowaniu uslug iogistycznych, sporzqdzanie oferty uslugi,
znaczenie przeglqdu umowy, lahcuch: doslawca - klient, zakupy, wspblpraca
i doslawcami, studia przypadkbw, jakoSC podczas Swiadczenia uslugi
ipedycyjnej, identylikacja, jakosC w gospodarce magazynowej i w transporcie. 1 Sewis klienla.
20) kompieksowe zarzqdzanie przez jakoSC (TOM):
boszty zwiqzane z jakoSciq pojgcie i idea TQM, podstawowe modele TQM, cykl
biqglego doskonaienia. 14 zasad Deminga, nagrody jakosci. i
21) ;System zarzqdzania Srodowiskiem:
koncepcja systemu zarzqdzania Srodowiskiem (SZS) wedlug norm IS0 serii I 114000, znaczenie sZ$ dla przedsigbiorstwa spedycyjnego, integracja ! t Syslemem Zarzqdzania JakoSciq. I
22) iwyznaczanie koszlbw dzialainoSci spedycyjnej:
okreSlanie wybranych koszlbw dzialainoSci spedycyjnej.
23) i ~ f e k t y w n o i ~ funkcjonowania przedsiqbiorstwa spedycyjnego: '
ikalkulacja koszl6w przemieszczania iadunkbw, zasady ewidencji i rozliczania
~osz lbw eksploalacji pojazdbw, por6wnawczy richunek koszl6w. i !
1
24) Ocena ~ ~ k o r z ~ s t a n i a ' ~ o j a z d 6 w : . !
ocena wykorzystania pojazdbw w pracy przy pomocy techniczno-ek~nomicznych
wskahikbw oceny transportu. !
25) Przedsigbiorstwo spedycyjne na rynku: ! I
zarzqdzanie przedsigbiorslwem spedycyjnym, elementy zarzqdzania
slralegicznego przedsigbiorstwem spedycyjnym, zarzqdzanie ; finansowe
przedsigbiorslwem, aspekly zarzqdzania operacyjnego przedsigbiorstwem
spedycyjnym.
26) Zarzqdzanie rnarkelingowe dzialalno8ciqspedycyjnq:
koncepcja zarzqdzania marketingowego przedsigbiorstwem, ' elementy
zarzqdzania markelingowego, badania rnarkelingowe w spedycji, planowanie
dzialalnosci spedycyjnej, proces wdraiania planow markelingowych
w przedsigbiorstwie spedycyjnym, proces konlroli markelingowej.
27) Zarzadzanie logistyczne przedsigbiorslwern spedycyjnym:
znaczenie zarzqdzania logistycznego przedsigbiorstwem, przeplywy rzeczowe
i informacyjne w przedsiqbiorslwie spedycyjnyrn, integracja przeplywbw
rzeczowych i informacyjnych, infraslruktura procesbw logislycznych, slrategie
logistyczne przedsigbiorslw spedycyjnych.
28) Transformacje przedsigbiorstw spedycyjnych:
warunki dzialania przedsigbiorstw spedycyjnych, szanse i wyzwania ze slrony
nowych rynkbw, stralegie firm spedycyjnych, rodzaje dzialalnoSci przedsigbiorslw
spedycyjnych, zasady przejscia z dzialalnoSci spedycyjnej do rynkw uslug
logistycznych.
29) Syrnulacyjne wykonywanie uslug ~pedycyjnych:
przygotowanie oferty uslug spedycyjnych, pozyskiwanie klienla, zorgenizowanie
spedycji ladunkbw (przygolowanie dokumenl6w, dobbr Srodkbw ilraosportu, I
opakowanie i oznaczanie ladunku), przygolowanie dokurnentbw celnych
i prowadzenie rozlicze~i z urzqdem celnyrn, kontrolowanie p&ebiegu:ladunk6w, I
opracowanie kalkulacji cenowej, wyslawianie faklury, pobieranie naleinosci;
obsluga przewozbw wagonowych i calopociqgowych, organizowanie przewozu
ladunkbw ponadgabarylowych i niebezpiecznych, organizowanie :i obsluga
przewozbw zcentralizowanych, organizowanie i obsluga przewozbw
kontenerowych, ob~ luga ladunkbw w porlach morskich, rzecznych, terrninalach
samochodowych, kolejowych i lolniczych, obsluga stalkbw w portach morskicli
i rzecznych; prowadzenie dzialalnoSci 'rnarketingowej na rynku uslug
3. ~ w a g i do rea l i zac j i w r a z z za lecen iam i d o t y c z q c y m i o c e n i a n i a '
Przedmiot ,,Zarzqdzanie dziaiainoSciq spedycyjnq" speinia iasadniczq rolg
w przygolowaniu zawodowym technika spedylora. Jego zadaniem jest ukazanie
wszystkich procesbw jakie zachodzq w samym przedsigbiorstwie, a lak ie innych.
zwiqzanych z oloczeniem, w ktorym przedsigbiorslwo funkcjonuje.
W przedmiocie tym bardzo waine jesl wykorzyslanie wiadomobci
i umiejelno~ci, klbre uczen (sluchacz) zdobyi wczeSniej w czasie realizacji innych
przeddiot6w, szczegblnie: Srodkbw Iransportu, rachunkowobci, slalystyki. Przedmiol 1
ten wyposaia ucznia w podstawowe wiadomoSci i umiejglnosci, klbre bgdzie
wykorzbslywaC w przyszlej pracy zawodowej i rbwniei slanowi podbudowg do reaiizacji
lreSci zbiqzanych z Ubezpieczeniem iadunkbw i ~ogistyki.
Na iekcjach naleiy szczeghinq uwagg zwracaC na koniecznoSt syslemalycznego
aklualizowania posiadanej wiedzy poprzez sludiowanie przepis6w i pubiikacji. Problem
ten 'najoslrzej wystgpuje w zakresie przepisbw zwiqzanych z integracjq RP z Uniq
Europejskq, chociai dolyczy lakie i innych zagadniei.
Ze wzgigdu na d u i q iloSC drukbw i innych Srodkbw dydaklycznych oraz
koniecznobC kszlaitowania nawyku korzystania z fachowej literalury i przepisbw
prawnych, zajqcia powinny odbywaC sig w laboralorium symulacyjnym firmy
spedycyjnej.
Niekl6re aspekty wiqiqce sig z funkcjonowaniem przedsigbiorstwa handlowego,
bgdq r6wniei reaiizowane w ramach zajgC ,,Techniki informalyczne w rachunkowoSci".
Slawia to przed nauczycielem obowiqzek lakiego przygotowania ucznibw (sluchaczy),
aby lekcje z kompulerem mogly opieraC sig na wykorzyslaniu wiedzy z innych
przedmiolbw.
W procesie nauczania, obok lradycyjnych rneiod jak pogadanka czy wykiad,
naleZy szeroko stosowaC metody Cwiczeniowe.
Podczas formuiowania oceny naieiy ustaiiC kryteria oceniania:
- slopieh speinienia wymagah programowych,
- poslugiwanie sig terminoiogiqzawodow~
- formg prezenlacji i wyslapien lndywiduainych,
- orgenizacjg prac podczas wykonywaniatwicze~,
- poslawy ucznia. I
Po4slawowym narzgdziem pomiaru dydaktycznego podczas oceniania powinien byC
nauczicieiski lesl osiwnigC ucznia. Zaieca sig slosowanie rbinorodnych melod
sprawdzania osiqgniqt edukacyjnych. Slopien opanowania wiedzy i umiejqlnoSci
moina sprawdzit przez:
- dyskusjq kierowana
- indywidualne wypowiedzi ucznia.
- plsemny sprawdzian wiedzy,
- tesly wiadomoSri,
- wykonanie zadah praktycznych w czasie Cwiczen.
4. P o d s t a w o w e S r o d k i d y d a k t y c z n e
- wyposaienie laboratorium symuiacyjnej firmy spedycyjnej, zgodnie : z opisem
zawariym w podstawie programowej kszlalcenia w zawodzie technik spedytor,
- wyposaienie pracowni lowaroznawstwa i iadunkoznawstwa, ggodne,z opisem
zawartym w podstawie programowej ksztalcenia w zawodzie technik spedytor,
- wzory dokumeniacji Systemu Zarzqdzania JakoSciq, !
- normy IS0 serii 9000.
5. L i t e r a t u r a
1. Bank J.. ~arzqdzanie przez jakoSC. Gebethner i Ska, Warszawa, 1996.
2. Boianowski H., Gbrzynski A,, Lisowski T.. Dokumenty handlu zagranicznego,
Gdariska Grupa Promocyjna S. A. Agencja Advisor, Gdahsk. 1992.
3. Brduiak H.. Rynek uslug Lransportowo - spedycyjnych w Poisce - czynniki
popytowe. Miqdzynarodowy Transport i Spedycja w Polsce, ill edycja. SGH.
Warszawa, 1997.
4. Ciesieiski M.. Dlugosz 'J.. Golembska E., Zarzqdzanie przedsigbiorstwem
transporlowym. Akademia Ekonomiczna. Poznah, 1996.
5. Ciesielski M.. Maryniak A,, Mendyk E.. Rzymyszkiewicz E.. , ~ ; a n s ~ o r l
migdzynarodowy, Akademia Ekonomiczna, Poznan. 1995.
6. Ciesieiski M.. Strategie iogistyczne przedsiqbiorstw. Akadenlia Ekonomiczna,
Poznah, 1998.
7. Ctimurawa M.. Logistyczne aspekty stosowania maszyn przeladunkowycti w
transporcie intermodainym. Materialy na X konlerencjq pt. "Problemy rozwoju
maszyn roboczych". Zakopane, 1997.
8. Grzejda Z.. red., Spedycja: jej organizacja i technika pracy. PWE, Warszawa,
1980.
8 : i I
9. ~ a m r o l A.. Zapewnienie jakoSci w procesach wytwarzania.. wyd. Poiitqchniki
Poznahskiej, Poznah, 1995.
10. lgnasiak E., red.. Badania operacyjne w zarzqdzaniu firmami
ijprzedsigwzigciami, Zeszyty Naukowe, Akademia Ekonomiczna. Poznah, 1998.
11. kay J., Podstawy sukcesu firmy, PWE, Warszawa, 1996.
12. ~o la rsk i A,, Bronowski T.. Eksploalacja handlowa kolei, Wydawnictwa
l'<omunikacji i tqcznoici, Warszawa, 1985.
13. ~ o r z e t i 2.. Logislyka w transporcie towarow. Oficyna Wydawnicza Polilechniki
\;vroclawskiej, Wroclaw, 1998.
14; iuczak 4.. Zarzqdzanie dostawami, OW Sami Sobie, Poznah, 1998.
15. Maleriaiy konferencyjne Cargotrans 95 pt. "Nowoczesny transpoit kluczem do
hlegracji europejskiej". Uniwersytel Szczecitiski. Srczecin. 1995.
16. -Mendyk E., Graniczna odprawa ladunkow - waine ogniwo logislycznego
laticucha kolejowych przewoz6w lowarowych, Maleriaiy sympozjum Politechniki
Wroclawskiej i Polskiego Towarzystwa Logistycznego. "Logistyka w transporcie
towarow". Wroclaw, 1998.
17. Mendyk E., Multimodalne kolytarze lransportowe Europa - Azja. Spedycja
i Transport, nr 1, 1998.
18. Mendyk E.. Nowe lechnologie w lransporcie kolejowym, Spedycja i Transport.
nr 9, 1996.
19. Mudie P.. Collam A,. Usiugi. Zarzqdzanie i marketing. PWN, Warszawa. 1998.
20. Neider J., Marciniak - Nelder D., Transport inlermodalny, PWE, Warszawa, 1997.
21, praktyczne zarzqdzanie jakoiciq Praca zbiorowa, red. Leisl, Alfa - Weka, I Warszawa, 1998.
22. ~ydzykowski W.. Wojew6dzka - Kr61 K., red., Transport. PWN. Warszawa. 1997.
23. &czepahska K., Kompleksowe zarzqdzanie jakosciq TOM. Alfa - Weka.
Warszawa. 1998.
24. ~arzqdzanie jakoiciq w przedsigbiorslwie, Praca zbiorowa, red, taticucki J.,
TNOiK - OPO, Bydgoszcz, 1997.
9. LOGISTYKA
1. S z c z e g o l o w e ce le ksz ta lcen ia :
W wyniku procesu ksztalcenia uczeri (sluchacz) powinien umiet:
1) scharakleryzowat rolg, miejsce i znaczenie logistyki w dzialalnoici transporlowo-
spedycyjnej,
2) okreslic problemy zwiqzane z zarzqdzaniem zapasami.
3) okreSliC zasady funkcjonowania lransportu w sieci powiqzan migdzy podmiolami
gospodarczymi w aspekcie procesow inlegracyjnych w gospodarce,
4) okreslic korylarze lransporlowe, zaslosowac wiedzc ekologicznq w obszarze
lransportu i spedycji,
5) zastosowat wiedz? z iakresu organizacji i lechnologii magazynowania w realizacji
wspolpracy z firmami produkcyjnymi i handlowymi i Ich magazynami,
6) okreslit koszly logistyki w kalkulacji cen za uslugi lransporlowo-spedycyjne.
7) okreSiiC role przedsigbiorslw dzialajqcych w ramach jednego lancuclia doslaw.
8) okreSlii: i sformulowat potrzeby informacyjne w lrakcie przygolowywania
przedsigbiorslwa do wdroienia nowego syslemu informalycznego.
9) scharakleryzowat ogblnq konstrukcjq zintegrowanego syslemu informalycznego
zawierajqcego funkcje planislyczne.
10) zaprezentowat korzySci i warunki wdroienia i stosowania nowych iiarzgdzi
informatycznych oraz micdzynarodowych standardow identyfikacji i wymiany danych
usprawniajqcych zarzqdzanie logislyczne,
11) wykorzyslat w realizacji zadan zawodowych Swiatowy system UCCIEAN,
okreslajqcy slandardy w zakresie aulomatycznej identyfikacji poprzez kody
kreskowe.
2. M a t e r i a l n a u c z a n i a
1. Podslawowe pojgcia i definicje:
definicja logistyki, etymologia logistyki, uniwersalny cei logistyki.
2. Hisloria logislyki i jej slan aklualny: . historia logistyki, logislyka wojskowa, logislyka gospodarcza, charakleryslyka
okresdw rozwojowych logislyki gospodarczej.
3. Syslemy logislyczne:
podzial inslylucjonalny, podzial funkcjonalny, elemenly systemu logistycznego.
wyslqpowanie konfliktow migdzyfunkcyjnych:
/ / t I
4. Wykorzyslanie iogislyki do osiqnigcia przewagi konkurencyjnej:
rninirnalizowanie koszlbw, dodawanie wartoSci, zapewnienie wymaganego
poziomu obslugi, czas jako eiernenl walki konkurencyjnej, elernenty obslugi
klienla, wskainiki poziomu obslugi klienla.
5. Funkcje logislyczne:
rodzaje funkcji logistycznych, zarzqdzanie zapasami, zarzqdzanie magazynami,
zarz3dzanie transportem, decyzje logislyczne.
6. ~ l r a l e ~ i e logistyczne:
tradycyjne ujgcie lahcucha doslaw, planowanie zasobbw dyslrybucji DRP.
qarzqdzanie laiicuchern dostaw, Just - in -Time.
7. Rola inforrnacji w logislyce:
rota informacji w usprawnlaniu przeplywbw wewnqlrz przedsigbiorslw
i w laiicuchach logistycznych, systerny informatyczne wspornagajqce
zarzqdzanie przedsigbiorstwem, automatyczna identylikacja (Al), elektroniczna
wymiana danych (EDI), systemy informacyjne (SIT).
8. Podslawowe pojgcia w zarzqdzdzeniu zapasarni: . wielkoSC zapasu w przeplywie malerlalu w lahcuchach logistycznych, przyczyny
grornadzenia zapasbw, klasylikacja zapasbw wg roinych kryteriow, slrilktura
iapasbw, podstawowedecyzje w zarzqdzaniu zapasarni, koszly zapasow, zapas
jako element lypowych przykladbw logistycznych "ustgpstw" kosztowycli (trade -
offs).
9. ~ l r a l t l ~ i a , plalluwaliit, i cl~ialsllia uperacyjne w transporcle:
proces przewozowy a proces transporlowy, uwarunkowania dzialalnoSci firmy,
organizacja transportu w przedsigbiorstwie, logistyka i transport w slrategiach
logistycznych, transport w kanalach logistycznych, znaczenie firm spedycyjnych
, jako operalorbw logistycznych w laricuchu dostaw, elementy slrategii.
wyrnagania slrategiczne, wymagania dotyczqce planowania transportu, decyzje
w transporcie.
10, iransporl wewnqtrzzakladowy:
og6ine zasady identylikacji i analizy problernu transporlu wewne,lrzzakladowego
w przedsigbiorstwie, transport wewngtrzny jako ogniwo logistyczne, klasyfikacja
grodk6w lransporlu wewnglrznego, przeslanki wyboru Srodkbw transportowych
do realizacji procesu przepiywu materialow, ekonorniczne rnierniki do oceny
dzialalno5ci transporlu wewngtrznego, glbwne rodzaje procesow transporlu
wewngtrznego, etapy projektowana systemu'transportu wewnglrznego.
11. Kontrola i monilorowanie przewozbw, system nawigacyjny w iarzqdzaniu
pojazdami:
wykorzystanie lachografu, CB - radio, telefony kombrkowe, og6lny model
przeplywu danych w slandardzie EANCOM, oznakowanie kodowe obieklbw
biorqcych udzial w laricuchu dostaw, elykiely transportowe, inlegracja systemu
informacyjnego w logislyce lransportu, transpondery i karty inleligentne,
saleiitarny syslem monilorowania pojazdbw.
12. ElastycznoSC transporlu:
obsluga sysiemow nocnej dystrybucji, syslembw Jusl in Time,, syslem6w
zagospodarowywania odpad6w przemyslowych oraz obsluga iadunkbw
ponadgabarytowych i niebezpiecznych.
13. Transport i spedycja w ujeciu logis!yczno - ekologicmym:
problematyka ekologiczna w poiilyce lransporlowej Polski, problematyka ochrony
Brodowiska w polityce transportowej Unii Europejskiej, ekologia w strategii firm
lransportowych i spedycyjnych, wplyw lransporlu na zanieczyszczenie powielrza.
bariery ekologiczne rozwoju transportu, syslemy zarzqdzania Siodowiskowego.
14. Magazynowanie:
lniejsce magazynu w lancuchu doslaw, delinicje magazynu, lunkcje magazynbw,
lokalizacja magazynu w sieci, eiementy zarzqdzania magazynem, strategiczne
i operacyjne wymogi zarzqdzania magazynem, zakres odpowiedzialnoSci
zarzqdzania magazynem, koszly magazynowania, poziom obslugi, cykl
zarzqdzania magazynem, ocena dzialalnoici.
15. Podstawy wiedzy o kosztach w iogistyce:
charaklerystyka ponoszonycll nakladbw, koszty noSnikbw, miejsca powslawania
kosztow, koszty uslug logistycznych, ktyleria uslaiania koszlow.
16. Zarzqdzanie lancuchem dostaw:
definicja laricucha dostaw, delinicja zinlegrowanego laricucha dostaw.
podslawowe r6Znice pomigdzy lradycyjnym systemern lo&istycznym
a zintegrowanym lahcuchem dostaw, typowe zachowania przedsigbiorstw
konkurujqcych sarnodzielnie i w ramach laricucl~bw dostaw, prz)eplywy w
lancuchach dostaw lradycyjnych i zinlegrowanych, glbwne alrybuli integracji
wewnqtrz lahcucha doslaw, czynniki integrujqce.
17. Roia i miejsce centrbw logislycznycli w iahcuchacli doslaw:
definicja centrum logistycznego, geneza centr6w logislycznych, podziai centrbw
logislycznych wg r62nych kryteribw, podstakowe funkcje centrbw logislycznycli,
miejsce cenlrbw logislycznycli w lahcuchach doslaw, rola cenlrbw logislycznycli 51
: i
i ! I
w zarzqdzaniu lar5cuchem dostaw, uwarunkowania poiskiej, gospodarki i ich
wpiyw na rozwbj centr6w logistycznych, centra logistyczne jako eie'menty
systemu makroiogistycznego, rola cenlrbw logistycznych w kreowaniu wartoSci
. dodanej w lancuchach doslaw.
3. Uwagi do realizacji wraz z zaleceniami dotyczqcymi oceniania
Przedmiol ,,Logistyka8' spelnia zasadniczq roig w przygotowaniu zawodowym
technike spedytora. Jego zadaniem jest ukazanie przebiegu procesu transportowo -
spedycyjnego, a takte innych zagadnieh zwiqzanych z otoczeniem, w jakim funkcjonuje
przedsigbiorslwo spedycyjne.
W przedmiocie tym bardzo waine jest: wykorzystanie tych wiadomoSci
i umiej&tnoSci, kt6re uczeh zdobyl w czasie realizacji innych przedmiothw, szczegblnie:
podstawy spedycji i transportu, Srodk6w transportu, zarzqdzanie dzialaino5ciq
spedycyjnq. Przedmiot ten wyposaia ucznia w podstawowe wiadomoSci i umiejetnosci,
kt6re bqdq wykorzystane w przyszlej pracy zawodowej.
Przedmiot zaleca sig realizowab w formie wykladbw i Cwiczen, ktbre majq
zapewnic uczniom (sluchaczom) niezbgdne wiadomoSci i pozwolit na ich praktyczne
wykorzyslanie oraz pokazaC powiqzania pomigdzy grupaml zagadnieh. Cwiczenia
zaleca sig realizowat w oparciu o aulorskie przyklady i zadania.
Cwiczenia praktyczne naieiy realizowat w laboraiorium symulacyjnym firmy
spedycyjnej.
, Pqdczas formulowania oceny naiety uslalit kryteria oceniania:
a. stopien speinienia wymagah programowych.
b. poslugiwanie sig Lerminoiogiq zawodowa
c, form? prezentacji i wystwien indywidualnych.
d. organizacjqprac podczas wykonywania Cwiczeh.
e , podstawy ucznia.
Podslawowym narzqdziem pomiaru dydaklycznego podczas oceniania powinien
by t test nauczycielski osiqgniec ucznia. Zaleca siq slosowanie r6inorodnych lnelod
sprawdzania osia.gniq5 edukacyjnycli. Stopieri opanowania wiedzy i umiejelnoSci
moina sprawdzit przez:
f. dyskusjq kierowanrt
g, indywidualne wypowiedzi ucznia.
h, pisemny sprawdzian wiedzy,
i, lesly wiadomoSci,
j, wykonywanie zadari praklycznych w czasie Cwiczeri.
4. P o d s t a w o w e S rodk i dydak tyczne
Podstawowymi Srodkami dydaktycznymi powinny byt:
- foliogramy do realizacji wykladow.
- urzqdzenia do Automatycznej Identyfikacji UCCIEAN,
- drukarki kodow kreskowych,
- czylniki kodow kreskowych,
, - lerminale. I - weryfikalory.
. filmy video z zakresu logislyki, !
- prczcritacjc z zakrcsu dzialah loglslycznych, I
- wzory dokumenlow. i 1
- programy kompulerowe. I I - tablice stalyslyczne, I - kalkulalory.
! !
5. L i t e ra tu ra i
1. Abt S., Woiniak H., Podslawy logislyki, Gdahsk, 1993 r. i !
2. Beier F. J., Rutkowski K.: Logistyka. Szkola G16wna Handlowa, ~ a r s z a d a , 1995 r.
3. Blaik P.. Logislyka. PWE. Warszawa, 1996 r.
4. Brdulak 'H., Rynek uslug lransportowo - spedycyjnych w Polsce - czynniki
popytowe. Miqdzynarodowy Transport i Spedycja w Polsce. Ill edycja. Warszawa,
SGH. 1997 r.
5. Broszury Cenlrum Kod6w Kreskowych Inslytutu Logistyki i ~ a ~ a z ~ n o w a n i a
; w Poznanju:
53 : !
- System EAN.
- Zasady oznaczania jednostek wysyikowych kodami kreskowymi EAN, - Identyfikalory Zastosowan EAN. Znakowanie produktow, dokumenl6w
i uslug kodami uzupelniajqcymi EAN.
- Numery iokalizacyjne EAN,
- Etykiela transportowa EAN,
- EDi - Elektroniczna Wymiana Danych.
. EANCOM. Poradnik dla uiylkownika.
. EANCOM w handlu i transporcie,
- Zasady oznaczania jednoslek konsumenckjch kodami kreskowymi
EAN.
i - Kody wewngtrzne EAN. Zasaay oznaczania towarow kodami
kreskowymi EAN dla uiytku wewnglrznego w handiu,
i - Standardy EAN w syslemach zapewnienia jakoSci,
- Jak unikat bigd6w w kodowaniu towarow?,
-. Drukowanie kodow kreskowych EAN.
6. Chrislopher M., Strategia zarzqdzania dystrybucjr~ Agencja Wydawnicza Placel.
Warszawa, 1996 r.
7. ~(esielski M.. Dlugosz J., Golembska E., Zarzqdzanie przedsigbiorslwem
Iransportowym, Akademia Ekonomiczna, Poznan, 1996 r.
8. Ciesielski M., Maryniak A,, Mendyk E.. Rzymyszkiewicz E., Transporl
migdzynarodowy, Akademia Ekonomiczna. Poznan. 1995 r.
9. ~ L s i e l s k i M., Stralegie ioyistyczne przedsigbiorstw, Akademis Ekonomiczna,
P F n , 1998 r.
10.Ciubala A,, Dysfrybucja produktdw. Warszawa, 1996 r.
11 .~b iembska E., Logislyka jako zarzqdzanie lahcuci?em dostaw, Akademia
Ekonomiczna, Poznah, 1994 r.
12.~k1mar I., Volimuth., Conlrolling, Agencja Wydawnicza Placet. Warszawa, 1993 r.
13. Igpasiak E.. red.. Badania operacyjne w zarzqdzaniu nrmami i przedsigwzigciami,
~eszy t y Naukowe, Akademia Ekonomiczna, Pornan. 1998 r.
14.~{hnson J. C., Wood D. F., Contemporary Physical Distribution and Logislics,
~acm i l l an Publishing Company. New York, Collier Macmilian Publishers, London.
15.~4czmarek M., Zarzqdzanie magazynem. Kurs logistyczny, instytul Loyistyki
i ~ a ~ a z ~ n o w a n i a , Poznari, 1994 r.
1 6 . ~ $ ~ J., Podsiawy sukcesu lirmy, PWE, WarszHwa, 1996 r. I
17,Kempny D., Zapasy w systemie logistycznym firmy, Akademia Ekonomiczna,
Katowice, 1995 r.
18. Koiarski A,, Bronowski T., Ekspioalacja handiowa kolei. Wydawniclwa Komunikacji
i Cqcznobci, Warszawa. 1985 r.
19.Korzeniowski A,, Skrzypek M.. Szyszka G., Opakowania w syslemacii
logislycznych, Biblioleka Logistyka, lnslytut Logislyki i Magazynowanii. Poznan,
1996 r.
20.Korzeniowski A,, Karczewski J.. Technika i lechnologia przechowywania arlykuldw
przemyslowych, Akademia Ekonomiczna. Poznan. 1993 r.
21.Korzeh 2.. Logislyka w lransporcie towardw, Oficyna Wydawnicza ~oi i lechniki
Wroclawskiej, Wroclaw. 1998 r.
22.Kwartalnik "Logislyka", wyd. lnslylut Logislyki i Magazynowania w ~ozneniu.
23,Logistics 98: Zarzqdzanie lancuchem doslaw, Malerialy konferencyjne! Kalowice.
1998 r.
24.Logislyka w transporcie towarow, red. Korzen 2.. Oficyna Wydawnicza ~ol i lechniki : .
Wroclawskiej. Wroclaw, 1998 r.
25.Malerialy konferencyjne Cargolrans 95 pl. "Nowoczesny transpod i uczem do
integracji europejskiej", Uniwersylet Szczecinski. Szczecin, 1995 r.
26Mutuszewicz I., Muluszewicz P.. RachunkowobC od podstaw w bwietle uslawy
o rachunkowoSci, Finans - Sewis, Warszawa, 1995 r.
27.Normy Migdzynarodowe IS0 14001. I S 0 14010. I S 0 14011. I S 0 14012.
28.Nowak E.. Teoria koszl6w w zarzqdzaniu przedsigbiorslwem, PWN, Warszawa,
1996 r.
29.Plohl H.C., Syslemy logistyczne. Biblioteka Logislyka, lnslylul Logistyki
i Magazynowania, Poznah. ?998 r.
30. Polska Gazela TranspoAowa - tygodnik. . 31,Polska Norma PN -841N - 01800. Gospodarka rnagazynowa. ~erminologia
podslawowa.
32.Polska jako logislyczna plalforrna europejskich powiqzan lransborlowych.
Materialy na Ill Konferencje Naukowo - Teciinicznq Cargolrans 97. 1 33.Praca zbiorowa. Zarzqdzanie gospodarkq magazynowq, PWE, warsza4a. 1996 r.
34.Praca zbiorowa, Kody kreskowe, lnslytut Logistyki i Magazynowania, Poznah,
1994 r.
35,Radzikowski W., Sarjusz - Wolski 2.. Melody oplymaiizacji decyzji logistycznych,
Wydawniclwo Uniwersytelu Warszawskiego, Toruh, 1994 r.
I 36.Rpscoe .K, McKeown P.. Quantitative Models for Management, PWS -:KENT
~ ib l i sh ing Company. Boston.
37.~1dzykowski W.. Wojewbdzka - Krbl K., red., Transport. Wydawnictwo Naukowe I
PWN. Warszawa, 1997 r.
38.sariusz - Wolski z., IloSciowe melody zarzqdzania logistycznego w I . .
pr;reds~qbiorstwie, Toruriska Szkola Zarzqdzania. Toruri. 1997 r.
39,~towronek Cz., Sariusz - Wolski Z., Logistyka' w przedsiqbiorslwie, PWE.
darszawa, 1995 r .
40.5' edycja i Transport - kwartalnik. ? 4 l .~(ansport , red. Rydzykowskl W, wojewbdzka - Krbl K., PWN. Warszawa. 1997 r.
42.weselik A,, Kilka "wag o kosztach iogistyki w przedsiebiorstwie. Logistyka nr 4196.
43.deselik A,, Kontrola kosztbw ma~azynowych~Logistyka nr 4/97.
1. S z c z e g 6 l o w e c e l e ksz ta lcen ia :
W wyniku procesu ksztalcenia uczeh (sluchacz) powinien umiet:
1) zredagowat korespondencje w jgzyku polskim i obcym,
2) zorganizowat obieg informacji.
3) przechowac, przekazat i zaprezentowat informacje,
4) zaprezentowat wlasny wizerunek pracownika firmy,
5) zorganizowat typowe stanowisko pracy biurowej.
6) zorganizowat typowe zebranie pracownikbw,
7) zorganizowat zebranie z zaproszonymi goStmi.
8) przygotowat protokol, sprawozdanie i notatkg z zebrania,
9) sformulowat trest pisma,
10) okreSlit czgsci skladowe pisma i odpowiednio je rozmieScic,
11) zastosowat skrbty w korespondencji,
12) obslutyt Srodki techniczne (komputer, lelefon, automatyczna sekrelarka,
kopiarka kserograficz?a, dyklafon)
13) uporzqdkowat dokumenty wykorzysiujqc: segregatory, skoroszyLty, teczki,
obwolyty i przybory biurowe,
14) prowadzit dziennik podawczy. i 15) zakwalifikowat pisma w syslemie bezdziennikowym.
i 16) przyjqt korespondencje,
i 17) wyslat pisma, zorganizowat pobyl delegacji krajowej i zagranicznej,
zorganizowat stanowiskq pracy w spos6b zapewniajqcy wykonanie typowych
prac biurowych, rozwiqzat problemy komunikacjl interpersonalnej. ; 18) opracowat dokumenty spedycyjne przy pomocy komputera. ,
2. M a t e r i a l nauczania i
I ) Organizacja pracy z komputerem:
omhwienie glownych elementow wchodzqcych w sklad komputera,:okreSlenie
minimum urzqdzeh, ktbrych wystgpowanie umoiliwia pracg ;omputera,
ustawienie komputera, bezpieczeAstwo, ergonomia, urzqdzenia wejScia
i urzqdzenia wyjScia, zaklasyfikowanie elementbw komputera do grupy urzqdzeh
wejSciowych; rodzaje , budowa i obsluga urzqdzen lypu "myszka", ornowienie
/ / I
ukladu klawiatury, zaklasyfikowanie eiemenlbw komputera do grupy urzqdze"
wyjSciowych, rodzaje, budowa, obsluga drukarek, roinice migdzy pamigciq
operacyjnq a dyskowq, ombwienie struktury dysku i potrzeby formatowania
dyskietek, rodzaje, budowa i obsluga monitorbw, elementy systemu binarnego,
uruchamianie komputera, Cwiczenia praklyczne w zakresie podlqczania urzqdzen
stanowiqkych niezbgdne elementy systemu kompuierowego. Cwiczenia w
zakresie inslalowania systemu operacyjnego, sterownikbw podiqczonych
urzqdzeh, ombwienie zasady "plug and play".
2) Wprowadzenie do oprogramowania:,
rodzaje programbw wykorzyslywanych w pracach biurowych, og6ine ornowienie
edytordw, arkuszy elektronicznych, pakietbw prezentacyjnych, poczty
eleklronicziiej i internetu, programbw typu DJP (Desktop Publishing), programbw
narzgdziowych, uruchamianie programbw biurowych, Cwiczenia obejmujqce
zasady rozpoczynania pracy z omhwionymi poprzednio programami,
lokalizowanie programow do uruchomienia, uruchamianie ostatnio u2ywanych
dokumentbw.
3) System operacyjny:
inlerfejs uiytkownika, ikony, okna, mysz w Windows 95, ombwienie zasad
llruchamiania i zamykania syslemu Windows 95, tworzenie menu stadowego,
przeznaczenie paneiu sierowania. Cwiczenia w lworzeniu menu startowego,
modyfikacja interfejsu utytkownika, Cwiczenia w dostosowywaniu interfejsu
utytkownika, zarzqdzanie piikami na dysku, ombwienia zasad uiytkowania
Eksploralora Windows, organizacja folderbw, tworzenie nowych, zmiana nazw,
usuwanie, kopiowanie i przenoszenie piikbw micdzy folderami, Cwiczenia
utrwalajqce rozumienie Eksploralora Windows, zasady instalowania programbw,
utywanie systemu pomocy, przedstawienie sposobbw inslalowania programbw
na dysk komputera, znaczenie funkcji "dodaj - usuh programy". Cwiczenia
praktyczne w zakresie instalowania programbw.
4) Oprogramowanie narzgdziowe:
ombwienie funkcji systemowych, Scan Disk, archiwizacja danych, kompresja
danych, usuwanie wirusbw kompuierowych.
5) ~ o c z t a eiekfroniczna i inlernel:
ombwienie funkcji systemowych, polqczenia sieciowe i modemowe. World Wide
Web (www), przegiqdarki inlernelowe, zastosowanie internelu w dzialalnosci
s'pedycyjno-lranspodowej.
G) Arkusz kalkulacyjny Excel:
wyglqd obszaru roboczego arkusza, uruchamianie arkusza, ombwienie
przeznaczenia poszczegolnych eiementbw arkusza i sposob6w rozpoczynania
pracy z arkuszem, sposoby formatowania komorek, ornowienie zasad grupowania
arkusza, obramowania, scalania, formalowania, wykorzyslanie zakresbw
komorek, Cwiczenia praklyczne w zakresie grupowania elemenlo% arkusza,
tworzenie formui w arkuszu, przedstawienie sposobow formuiowania ,wzorow
obiiczeniowych, stabiiizowanie elementbw formul, Cwiczenia praktyczne
w zakresie definiowania formui, wstawianie, kopiowanie, przenoszenie elemenl6w
arkusza, ornowienie i zaprezenlowanie zasad wslawiania i usuwania kolumn.
wierszy, przekiadek. Cwiczenia w modyfikowaniu elementbw arkusza, zmiana
wygiqdu treSci arkusza, zaprezentowanie metod formalowania arkusza,
poszerzanie kolumn i wierszy, kolorowanie obszar6w arkusza. Cwiczenia
utrwalajqce formalowanie arkusza, zasady drukowania arkusza, podglqd
wydruku, ustawienia strony wydruku, zmiana rnarginesbw, lworzenie naglbwk6w
i stopek arkusza. Cwiczenia w drukowaniu arkuszy kalkulacyjnych. tworzenie
wykresbw, omowienie, zasad i sposobbw lworzenia wykresow na podslawie
danych z arkusza, standardowe i niestsndardowe typy wykresbw, serie danych,
formalqwanie opisu wykresu, Cwiczenia w lworzeniu wykresbw, przenoszenie
danych migdzy arkuszami, powiqzania danych w rbtnych arkuszach, "rgczne"
i aulomatyczne przenoszenie danych do innych arkuszy. Cwiczenia obrazujqce
lqczenie danych migdzy arkuszami.
7) Edytor MS Word :
wygiqd obszaru roboczegp edytora, ombwienie podslawowych funkcji edytora,
otwieranie dokumenlu islniejqcego, tworzenie nowego, zapisywanie,
przedstawienie zasad uruchamiania programu, sposoby forqatowania tekstu,
prezentacja rnoiliwoSci formalowania fragmentow edytowanego tekstu, Cwiczenia
w zakresie formatowania tekstu, bloki tekslu, ombwienie sposobbw zaznaczania,
kopiowania, usuwania, przenoszenia, lormatowania. Cwiczenia w zakreslo
wykorzystywania blokbw tekstu, pojecie akapilu, rozmiar, sens islnienia, ceiowoSC
stosowania, formatowanie. cwiczenia w obszane formatowania, akapilbw.
formalowanie sirony, przedstawienie sposobbw uslawiania rnarginesbw, zmiana
ukladu slrony, podzial na sekcje, cwiczenia praklyczne w zakresie
dostosowywania wyglqdu slrony, szablohy slandardowe, wykorzysiywanie
.' istniejqcych (fax, podanie, lisl), lworzenie wlasnych, Cwiczenia w pisaniu faks6w , 5') i
I ! 1
z wykorzystywaniem szabionow, wstawiani; obiektbw, przedslawienie pctody
wstawiania do obrabianego tckstu gotowych rysunkow, pol tekstowych, symboli,
Cwiczenia utrwaiajqce sposoby wstawiania obiektbw, praca z tabelami,
wslawianie tabeii, formatowanie, dokladanie i usuwanie eiementow,
obramowania, sortowanie, ilp., Cwiczenia uiatwiajqce wykorzystywanie tabel,
z,asady drukowania tekstu, dzialanie menediera wydruku, kolejkowanie
wydrukbw, usuwanie zadali do drukowania, itp.. Cwiczenia w drukowaniu tekslu,
wiaSciwoSci dokumentu, lworzenie nagiowkow i stopek sirony, wstawianie
iwykorzystywanie p61 edycyjnych, Cwiczenia uatrakcyjniajqce postat tekstu.
8) Pakiel prezentacyjny Power Point:
olwieranie prezentacji islniejqcej, tworzenie nowej, zapisywanie, ornowienie
przeznaczenia poszczeg6inych eiement6w programu i sposobbw rozpoczynania
pracy,wybieranie gotowej formy prezentacji, zaprezentowanie przyklad6w form
prezentacji, rnodyfikacja IreSci, wprowadzanie wiasnych tekstow, wstawianie
elemenlow prezentacji, przedstawienie sposobbw rozmieszczenia p61 tekstowych
i rysunkow na formularzu prezentacyjnym, zastosowanie animacji w prezentacji,
przedstawienie zasad doiqczan;a efektow animacyjnych w islniejqcej prezentacji,
przygotowanie pokazu, omdwienie zasad tworzenia prezentacji automatycznych.
istalanie czasu wyswietlania slajdu, eiiminowanie slajdow nie biorqcych udziaiu
W aktuainym pokazie, praktyczne zweryfikowanie wiadomo5ci w zakresie pakietu
Power Point w poslaci Cwiczen.
9) ~oslugiwanie sig urzqdzeniami biurowymi i korespondencja w dziaialnoSci
spedycyjno-lransportowej:
informacja w pracy biurowej, noSniki informacji, system inlormacyjny firmy,
selekcja i segregacja inforrnacji, przetwarzanie i wyhorzyslywanie informacji,
zasady poslepowania z informacjq, wykorzystanie komputera w gromadzeniu, !
przechowywaniu 1 pnetwarzaniu informacji, informacja a public-relations, syslemy I 1
ewidencji informacji, system kancelaryjny, zasady prowadzenia dziennika
k>respondencyjnego, rejestrowanie spraw w syslernie bezdziennikowym,
przyjmowanie i wysylanie pism, komunikacja w pracy biurowej, komunikacja
werbaina i niewerbaina, bariery w komunikacji, sposoby pokonywania barier
$xnunikacyjnych, Srodki tectlnlczne pracy biurowej, postgp techniczny w pracy
biurowej, Srodki do przechowywania dokumentow, pomocnicze Srodki lechniczne,
zasady redagowania dokumentow, dokumentacja biurowa i jej ceie, typowe pisma
biurowe, formulowanie treScl pism, stosdwanie skr6tow w korespondencji,
redagowanie typowych pism, zredagowanie i iykonanie notatki siuibowej, GO
leiegramu i leiefonogramu, lelaksu i ielefaksu oraz lislu siuibowego,
korespondencja w sprawach personalnych, dokumenty personalne, dokumenly
zwiqzane z przyjeciem do pracy, kwestionariusz osobowy, CV, list niAtywacyjny.
dokumenly wystgpujqce w czasie trwania sfosunku pracy, podania i wnioski,
dokumenly zwiqzane z rozwiqzaniem slosunku pracy. redagowanie dbkumenlbw
personalnych, redagowanie CV i lislu molywacyjnego, przygotowanie'wniosku o
ilriop oraz podania w sprawactl osobislych, redagowanie wniosku o rozwiqzanie
umowy, o pracq, zasady korespondencji handiowej, redagowanie zapylania o
ofertq, przygolowanie oferly, zasady sporzqdzania zambwienia, zasady
opracowania polwierdzenia zamowienia, redagowanie korespondencji handiowej,
wykonanie zamowienia, opracowanie polwierdzenia zambwienia, dokutnentacja
zwiqzania z innymi dzialaniami firmy, przygolowanie reklamacji, eleznenly lislu
przewozowego, korespondencja dotyczqca ubezpieczeh, opracowanie wybranycil
dokumentow, sporzqdzenie faktury oraz reklamacji, wypelnianie formularza lislu
przewozowego i ziecenia przewozu, zasady bezpiecznej pracy przy urzqdzeniach
biurowych.
3. Uwagi d o realizacji wraz z zaleceniami dotyczqcymi oceniania
W wyniku reaiizacji programu nauczania przedmiolu ,,Techniki biurowe" uczeri
(siuchacz) powinien opanowat umiejqtnohci niezbgdne do wykonywania lypowych prac
biurowych. Reaiizacja programu nauczania obejmuje obslugq komputera oraz
podslawowe umiejginohci zwiqzane z organizacjqi technika biurowq.
Zajqcia z przedmiolu powinny odbywat sig w laboralorium symulacyjnym firmy
spedycyjnej, zgodnie z opisem zawarlym w podslawie programowej dla zawodu.
Prawidlowa realizacja programu nauczania tego przedmiolu wymaga uzgodnien
z nauczycielami innych przedmiotbw zawodowych, w celu zapewnienia koordynacji
migdzyprzedmiotowej, np. Cwiczenia dotyczqce sporzqdzania korespondencji za
pomocq kompulera.
Jako szczegblnie wainy naleiy polraklowab ternat ,.Komunikacja interpersonalna
w pracy biurowej.'. Zadaniem nauczyciela jest ~Swiadomienie uczniom (sluciiaczom), i e
jedynie usunigcie wystqpujqcych barier zapewni skuleczne porozumiewanie sig.
W procesie nauczania, obok tradycyjnych metod, naleiy szeroko siosowaC melody
cwiczeniowe.
Stopieri opanowania wiadomohci przez ucznia (sluchacza) powinien byC sprawdzany
konwencjonainymi nielodami, jak testy czy sprawdziany. UmiejgtnoSci praktyczne mogq
by6 sprawdzane takie poprzez obserwacjg wykonywanych zadan:Zadania powinny
by6 wykonywane zgodnie z obowiqzujqcymi zasadami.
Niektbre z umiejglnosci musza. by6 uksztaltowane tak, aby uczeii urnial rozwiqzab
problem w kaidej syluacji, a inne w takim stopniu, aby radzil sobie przy rozwiqzywaniu
problemu w sytuacji typowej.
4. P o d s t a w o w e S rodk i d y d a k t y c z n e
Srodki 'techniczne (komputery, telefon, aulomalyczna sekretarka, fax, dyktafon,
kserpkqpiarka) znajdujqce sig na wyposaieniu w laboratorium symulacyjnym firmy
spedycyjnej: ponadto plansze ukazuja.ce uklad palcbw ria klawialurze. Materiaiy
pornoc<icze (segregatory, skoroszyty, teczki, obwoluty i przybory biurowe). Dziennik
podawczy, typowe formularze, korespondencyjne blankiety firmowe, wykar akt i akta
spraw oraz instrukcja kancelaryjna.
5. L i t e ra tu ra
1. Kinel K.: Pisanie na maszynie. WSiP . Warszawa 1995
2 . Komosa A,: Technika biurowa. EKONOMIK s.c.. Warszawa 1996
3. tazarska T.: Pisanie na maszynie w jqzyku poiskim i jgzykach obcych, cz. I i ii.
WSiP. Warszawa 1984
4. Pietkiewicz E.: Sekretariat rnenediera. lnslylut Wydawniczo-Wdroieniowy
,,Conlroling", Grodzisk Mazowiecki 1991
5. Protard 0.. Szigeti P.A.: SAVOIR-VIVRE na uslugach twojej firmy. SORBOG,
Warszawa is93
6. Rodowicz W., Zoli F.: Sprawna sekrelarka. PWE, Warszawa 1988
7. Wiiniewska W.: Technika biurowa, wyd. EMPI, Poznah 1995
8. Chip (czasopismo)
9. Easy PC - Poradnik obslugi kompulera PC (czasopismo)
10. Enter (czasopisrno)
11. Jastrzgbski W., Nowoczesne biuro, organizacja i technika. PWE, Warszawa, 1980
12. PC World komputer (czasopismo)
13.Sekretariat (czasopisrno)
Literatura powinna byC na bietqco aklualizowana
11. S T A T Y S T Y K A
1. S z c z e g 6 l o w e c e l e ksz ta l cen ia :
W wyniku procesu kszlalcenia uczen (slucilacz) powinien umieC:
1) uzasadniC rolg stalystyki w procesie podejmowania decyzji.
2) sk~as~r ikowic cechy statystyczne,
3) wyjasnic znaczenie podstawowych pojgc slalyslycznycii,
4 ) dobra6 jednostki do pr6by slalystycznej,
5) wybraC wlaSciwq metodg badania slalyslycznego (peine lub cz$Sciowe)
w lypowej syluacji,
6) okreSliC szacunek stalyslyczny.
7) skonlrolowaC surowy material stalystyczny.
8) oceniC blgdy hyslgpujqce w maleriale stalyslycznym.
9) zliczyi: material slatystyczny melodq bezpo8redniq i metodq kreskow*
10) zbudowat szeregi slatyslyczne i prosle tabiice slalyslyczne,
11) sporzqdzi6 wykresy metodq liniowa. i melodq powierzchniowa,
12) sporzqdzi? histogram,
13) posluiyt sig rocznikiem slalystycznym,
14) biegle posluiyC si? wskainikami ,nalgienia, wskainikami struktury, indeksami
prostymi i Sredniq arylmelycznq w roinych, takte nietypowych, sytuacjach.
15) obliczyC i zinterprelowab: dominant?, medianq, obszar zmiennosci, odchylenie
przeciglne, odchylenie standardowe, wsp6iczynniki zmiennoSci, indeksy
agregalowe, wsp6lczynnik korelacji i wspblczynnik korelacji rang, wskatnik
por6wnywalnoSci slruktur,
16) posluiyc sic stalyslykqdo'analizy proces6w.
17) wykorzyslaC badania slatystyczne w spedycji.
18) skorrystat z wnioskowania statystycznego I leslowania hipotez w spedycjl.
2. M a t e r i a l n a u c z a n i a
1) WiadomoSci wslgpne:
Slatyslyka, jej przedmiol i rola, podslawowe pojecia statystyczne, ibiorowoSC
stalyslyczna, jednostka slalyslyczna, cechy slatyslyczne mierzalne i niemierzalne,
warianty cecli stalyslycznych, rola slalyslyki w procesie podejmowania decyzji.
2) hrganizacja badania stalyslycznego:
wyt6r melody badania. techniki losowah, ankiety i ich budowa, szacunek
slal$styczny, etapy badania stalysiycznego, forrnularre slatyslyczne, blgdy
w rriateriale slatystycznym.
3) ~ ~ r a c o w a n i e malerialu slatyslycznego:
materialy statystyczne pierwotne i wtorne, grupowanie, zliczanie, dokladnoSC
wynikow badania slatystycznego
4) Prezentacja danych statystycznych:
prezentacja labelaryczna, graficzna i mieszana, szereg slalyslyczny, indywidualny
szereg wartosci cechy, rnetoda iiniowa, powierzchniowa, obrazkowa, iioSciowa,
wiedenska, prezentacja danych w ukladzie wspolrzqdnych, histogram, diagram,
krzywa IiczebnoSci, karlogram, melody mieszane prezentacji, maly rocznik
stalystyczny.
5) ~ o d s t a w o w ~ wiadomoSci z zakresu analizy stalyslycznej:
cele analizy, liczby absolutne i stosunkowe w analizie, wsp6lczynniki ich natqienia, . ,
wskainiki strukiury, Srednia arytrnetyczna, dominanta, mediana, rniary rozproszenia,
miary dynarniki, miary wsp6izaleinoSci, procenly i punkty procentowe
6) Zadania i organizacja statystyki:
Gi6wny Urzqd Statystyczny I urzgdy statystyczne oraz ich zadania, ewidencje
i klasyfikacje opracowywane przez urzedy stalyslyki publicznej na rzecz podmiolow
gospodarczych, obowiqzki podmiol6w gospodarczych zwiqzane ze statystykq
7) Wnioskowanie statystyczne i lestowanie hipolez w spedycji:
zrnienne losowe i rozklady prawdopodobiehstwa, zmienne losowe ciwle, zrnienne
losowe dyskrelne, funkcja ggstoSci prawdopodobienstwa, funkcja rozkladu
prawdopodobierislwa, niezaleinoSt zmiennych 'losowych, rnomenly rozkladu,
warloii: oczekiwania rozkladu prawdopodobienstwa zmiennej losowej, odchylenie
standardowe rozkladu prawdopodobierislwa, eslyrnalory w spedycji, zaslosowanie
estyrnalorbw, eslyrnator punklowy, estymator zgodny, estymator nieobciqiony,
przedzial ufnoSci, melody wyznaczania i doboru estymatorbw, rnetoda najwigkszej
wiarygodnoici, rnetoda minimalizacji koszlow bledow (dla prognozowania),
wnioskowanie slalystyczne dotyczqce paramelrow rozkladbw, wnioskowanie
0 Srednich, sprawdzanie hipolez o Srednich, szacowanie Srednich, hipotezy zerowe,
testy islolnoSci, testy dotyczqce r6inic Srednich. Cwiczenia wykorzyslania
eslymalor6w i teslbw paramelrycznych w spedfcji.
3. U w a g i do rea l i zac j i w r a z z za lecen iam i d o t y c z q c y m i o c e n i a n i a
Du ie znaczenie w reaiizacji przedmiotu ma, po zapoznaniu sig z trekciqiwykladbw,
dokonanie przez ucznibw samodzielnych prbb obiiczen, wykorzystanie lablic/ wykresbw
oraz wspolczesnych narzqdzi inforrnalycznycli w reaiizacji procedur wy<naczonych ! przez poszczegolne melody slalystyczne.
Zaleca sig, by w zaleinoici od dokwiadczenia praklycznego uczeslnikbw zaj& w miarg
rnoiliwo9ci przechodzit od podstawowej formy wykladu do form bardziej
zrbinicowanych typu mix:
a) wyklad wprowadzajqcy,
b) prezerilacja algorylrniczna wybranych rnelod, wyklad,
c) praca zespoiowa, rgczna z danyrni uczesinikbw. Cwiczenia,
d) wykorzystanie wspomagania komputerowego, Cwiczenia,
e) indywidualne lub zespolowe stosowanie melod slafyslycznych, praca
dornowa,
f) konwersatoryjna prezenlacja wynikbw i wnioskbw, seminarium.
Podczas lormulowania oceny naieiy uslalic kryleria oceniania:
- slopieh spelnienia wymagan programowych.
- posiugiwanie sig terminologiqz zakresu slatyslyki.
- formq prezenlacji i wystapieh indywidualnych,
- organizacjq prac podczas wykonywania Cwiczen,
- postawy ucznia.
Podstawowym narzcdziem pomiaru dydaktycznego podczas oceniania powinlen byC
nauczycieiski lest osia,gnigC ucznia. Zaleca sig stosowanie rbtnorodnych melod
sprawdzania osiqgr~igC edukacyjnych. Stopien opanowanla wiedzy i umie'jglnokci
rnoina sprawdzic przez:
- dyskusjc kierowanq.
- indywidualne wypowiedzi ucznia,
- pisemny sprawdzian wiedzy.
- lesty wiadomokci,
- wykonanie zadan praktycznych w czasie Cwiczeh.
4. P o d s t a w o w e grodki d y d a k t y c r n e
- rocz'nik slalystyczny,
- Mala Encyklopedia Slatyslyczna lub Slownik slalystyczny.
- przykladowe drukl statyslyczne.
- przy4ado;e rnakiety tablic wynikowych. I . IabIiFe graficzne (foliogramy, fazogramy, przezrocza) np.: lablice wynikowe,
zlicziania meloda badawcza, odmiany szeregbw statystycznych, lablice stalystyczne.
zas??sowanie metody iloSciowej, obrazkowej, wiedehskiej. karlogrambw.
5. ~ i t d r a t u r a I
1. Cjechowski T.. Elementarny wyklad rachunku prawdopodobiehstwa. PWN
wlrszawa. 1981.
2. Cterwihski Z . , Guzik B., Prognozowanie ekonome!ryczne, PWE, Warszawa, 1980.
3. De Grool M.H., Optymalne decyzje statyslyczne, PWN, Warszawa. 1981.
4. Dr'aper N. R., Smith H.. Analiza regresji stosowana, PWN, Warszawa, 1973.
5. Fisz M., Rachunek prawdopodobiehstwa i statystyka rnatematyczna, PWN,
Warszawa, 1969.
6 . Gerslenkorn T.. Srodka T., Kombinatoiyka i rachunek prawdopodobiehstwa. PWN,
Warszawa, 1978.
7. Goidberger A. S., Teoria ekonometrii, PWE, Warszawa, 1975.
8. Greh J., Slatyslyka matematyczna. Modele i zadania., PWN, Warszawa, 1982.
9. Kendall M. G., Buckland W. R.. Slownik terminbw statyslycznych, PWE,
Warszawa, 1975. I ;
10. Luszniewicz A,, Statystyka ogblna, PWE, Warszawa, 1980.
11. Okblski M.. Tirnofiejuk I., Statystyka ekonorniczna. Elementy teorii, PWE.
Warszawa. 1978.
12. awlo ow ski Z., Statyslyka matemalyczna, PWE, Watszawa, 1980.
13. ~Bdowsk i W.. Slatyslyka dia ekonomistbw, 1. 2, Wnioskowanie statyslyczne. PWE,
Vjarszawa. 1968. I
14. Sgdowski W., Slalyslyka matematyczna, PWE, Warszawa, 1969.
15. ~ i l v e y S. D., Wnioskowanie slalystyczne, PWN, Warszawa, 1978.
16. Smirnow N. W., Dunin - Barkowski I. W., Kurs rachunku prawdopodobiehstwa
i itaiystyki matematycznej, PWN, Warszawa. 1973.
17. Sfulc 6.. Statystyka dla ekonomislbw, I. 1, opis statystyczny. PWE, Warszawa,
1072.
18. Zasgpa R., Meloda reprezentacyjna. PWE, Warszawa, 1972.
19. Zielinski Z., Metody analizy dynamiki i rylmicznoSci zjawisk gospodarczych, PWN,
Warszawa, 1979.
1. Szczego lowe c e l e ksz ta lcen ia :
W wyniku procesu kszlalcenia uczeri (sluchacz) powinien umiet:
1) udzieiiC informacji o dzialalnosci firmy spedycyjnej,
2) scharakleryzowat wlaSciwoSci podslawowych surowcbw materialow i ladunkbw,
3) $konlrolowaC przebieg ladunku poza granicami kraju,
4) przeprowadzit negocjacje z klienlarni w zakresie zadari spedycyjnych,
5) przygotowat dokumenly spedycyjne,
6) przygolowac dokurnenly celne.
7) przeczytat ze zrozumieniem ieksly z zakresu transportu, spedycji i obslugi
Srodkbw lransportu,
8) przeczytat i wykorzystat akty prawne obowiqzujqce w innych parislwach.
9) zrozumieC treSt umowy ubezpieczeniowej,
10) prowadzit korespondencjg handlowa.
11) przygoiowa~ pisemnq oferlg dia kiienla,
12) wyslawit fakture,
13) skorzystat z katalogbw, oferl i informacji prezenlowanych w internecie.
14) "dzieiit odpowiedzi na reklamacjg,
15) brzygolowaC oznakowanie iadunku wraz z ostrzeieniami
2. ~ a j e r i a t n a u c z a n i a
1) ~edsyka.
ierminologia zawodowa: Srodki lransporlu, czynnoSci spedycyjne, nazwy
i wla~c iwo~c i ladunkbw i malerialbw, umowy ubezpieczeniowe, lisly przewozowe.
de%laracje celne, rozklady jazdy, oznakowania ladunkbw, znaki ostrzegawcze, znaki
przkwozowe, reklamacje, prowadzenie dialogbw negocjacyjnych, zadawanie pytah
i udzielanie odpowiedzi, opis zawodu, ocena rynku pracy, rozrbinianie zawodbw
i robzajbw wykonywanej pracy, okreSlanie czasu, ustalanie terminbw, miejsca i dat
spotka~, prowadzenie lerminarza, korzystanie z kalendarza (podzial na tygodnie
.kal~iidarzowe), pianowanie, wyraianie iloSci, miary i wagi oiaz innych danych
IiczFowych w konlekscie zawodowym, powlbrzenie Iiczebnikbw i zasad ich pisowni,
opis miejsca pracy, firmy, materialow, maszyn, Srodkbw transportu. Polska
w Europie, nasi sqsiedzi, formulowanie tyciorysu w formie opisowej i tabeiarycznej
podslawowe punkty Zyciorysu, powldrka pisowni dal, pisanie lislu moiywacyjnego.
slale elemenly podania o pracq. Cwiczenia zwrol6w grzecznoSciowych i typowych
zwrotbw w podaniu 0 pracg, wyratanie iyczeh i iqdah w jgzyku obcym,
relacjonowanie przebiegu dnia w pracy z wykorzyslaniem poznany{h zwrol6w
i wyraieh. podslawowe elementy lislu handlowego, formulowanie 1islulproSby
o katalogi i irlformacjg o firmie i rodzajach uslug, prowadzenie rozln6w handlowych
z kiienlarni. wslqp do negocjacji handlowych, formulowanie listu dolycza.cego
ziecenia uslugi (np. uslugi lransportowej), list przewozowy, dokumenly celne.
eiemenly finansbw - banki, Srodki platnicze, podslawowe uslugi bankow, rodzaje
platnoSci, slownictwo z tego zakresu, media, rodzaje medibw, spedycja krajowa
i migdzynarodowa, pisanie umowy w jgzyku obcym, nazwy podslawowych
paragrafow, formulowanie umowy o najemldziertawg. rodzaje podmiolow
gospodarczych, osobowoSL prawna przedsigbiorstwa, rodzaje sp6lek handlowych.
nasi parlnerzy handlowi, informacje o kraju, gl6wnych rniaslach i oSrodkach
przemyslowych, znanych firmacll, rodzaje Srodkbw lransportu, transporl
samochodowy, koiejowy, lolniczy, rnorski, zaiety i wady, analiza koszlbw, lechnika
lransportu i magazynowania, podslawowe slowniclwo dolyczqce ubezpieczeh
Iransportowych, wypadek, szkoda, kradziet, rzeczoznawca i odszkodowanie, prawo
przewozowe, prawo celne i drogowe, ekoiogia, elementy prawa Unii Europejskiej
dotyczqcelransportu, spedycji i ubezpieczeh,slandardy unijne, handei zagraniczny,
eksport, import, wspblpraca handlowa, clo, rodzaje opakowah i zabezpikczenie
ladunkow w transporcie, reklama, lynek, marketing, oferentlnabywca.
2 ) Doskonalenia sprawnosci w zakresie:'
mbwienia, sluchania, czylania, wyrnowy, orlografii, slosowania odpowiednich form
gramalycznych, zwrolow grzecznoSciowych i polocznych, prowadzeni:a rozm6w
lowarzyskich i handlowych oraz korespondencji sluibowej.
3. Uwagi do realizacji wraz z zaleceniami dotyczqcymi oceniania
Najwainiejszym celem przedmiotu Jgzyk obcy zawodowy jest przygotowanie ucznla do
prowadzenia rozm6w i korespondencji z obcojqzycznymi konlrahenlami I klientami lirm
spedycyjnych
Warunkiem przyslwienia do nauki przedmiolu jest znajomoSC jqzyka obcego na
poziomie podslawowym.
Zajqcia powinny bye prowadzone w porozumieniu z nauczycielami przedmlolbw
zawodowych w celu skorelowania materialu nauczania i tematyki Cwiczeh.
Przed przystwieniem do nauki obcego jqzyka zawodowggo zaleca sig
przeprowadzenie wstqpnych Iestbw diagnostycznych oceniajqcych poziom urniejqlnoAci
ucznibw.
W trak~ie nauki nauczyciel moie przeprowadzit ewaiuacjg procesu uczenia sig, co
pozwoli uczniom na dokonywanie sarnooceny postgpbw w nauce i planowanie dziaian
prowad!z&ych do sprawniejszego zdobywania wiedzy.
~posb t i prowadzenia kontroli i oceny powinien sprzyjat kolnunikacyjnym technikom
prowadzenia lekcji. Dlatego naleiy ograniczyt stosowanie rnetod sprawdzania
osiqgniit ucpibw, takich jak tlumaczenia, testowanie znajomoici terminoiogii
gramat$cznej, obniiania punktacji (ocen) za bledy ortograficzne i gramalyczne
w zadaniach poSwigconych kontroii umiejqtnoici poprawnego pisania.
2aleca:e melody kontroii osiagniqt i oceny to uzupelnienie luk i dialogbw, wypelnianie
forrnularzy, wyszukiwanie w tekScie inforrnacji, porzqdkowanie wyraz6w w zdaniu lub
fragmeptbw dluiszego tekstu.
4. ~odlstawowe Srodki dydaktyczne
- rnapa Swiala.
- mapa Europy,
- slowniki,
- wzory korespondencji handlowej,
- wzory dokurnenl6w, iistbw przewozowych, umbw, faktur, polis ubezpieczeniowych,
- czasopisma specjaiistyczne.
- foldery, broszury, prospekty.
- obowia,zuja,~e~~odrqczniki zawodowe.
- filmy i kasety w oryginainej wersji jqzykowej,
- foldery, broszury, prospekty w jqzyku obcym,
- fragmenty lilmbw fabularnych w wersji obcojqzycznej,
- ofehy pracy z gazet obcojqzycznych,
. broizury dotyczqce Unii Europejskiej, wydawane przez kra' je unijne.
- maby w jqzyku obcym.
5. Literatura Jqzyk niemiecki
1. Auf der strasse: Themen 2. Max Hueber Verlag 1996 (Arbeilsbuch + KassetlBn).
2. Beza S., Repelytoriurn 7 gramalyki jezyka niemieckiego, Aklualne wydanie.
3. Bqza S., Eine kleine Landeskunde deulschsprachiger Laender. Warszawa 1995.
4. Bialek E., I<os J., Niemiecki jako jezyk biznesu. Vademecum 7 wzorami zadah i
lislow. DolnoSlqskie Wydawnictwo Wdukacyjne. Wroclaw, 1995.
5. Brueggmann W.. Hemberger K.. Teslfragen Wirlscliaflsdeulscl~, Klel! Edition
Deulsch, Muenchen. 1993.
6. Buhimann R., Fearns A.. Leiinbacher E.. Wirstchaflsdeutsch von A - Z., Lehr und
Arbeilsbuch, Langenscheidl, Berlin, 1996.
7. Dreyer H.. Schmilt R., Letir und Uebungsbuch der deulschen Grammalik, Verlag
fuer Deulsch, 1991.
0. Fisctier D., Schulze H. K.. CD Deulschkurse Fachsprache Wirtschalt. Carl Duisberg
Gesellschalt. 1909.
9. Griesbach H., Schulz D., Deutsche Sprache fuer Auslaender. Teil 1 i 2. Max Hueber
Verlag, 1995.
10.Hieber W., Lernziel Deutsch als Fremdsprache. Grundstufe 1 llnd 2, Max iiueber
Verlag, 1993.
11.Hog M., Mueller B. D.. Wessling G., Sichtwechsel. Ernsl Kle!! Verlag. Stullgart.
1991.
12.lm Kreislauf! der ~ i l s c t i a f t . Bank, Verlag, Kolen. 1991.
13.Muelier H., Uebungen zur deulschen Sprache, Dudenverlag. Mannhieim. 1981.
14.Nicoias G., Sprenger M., Weermann W., Wirtschaft aul deulsch, Ernsl Kletl Verlag.
Muenchen, 1991.
15.Remanolsky U.. Zertifikatstraining Deutsch. Max Hueber Verlag, lstnaning', 1991.
16.Sachs R.. Handelskorrespondenz, Ismaning, 1995.
17.Slein J., Das Bankwesen in Deulschland, Bank Verlag, Koeln, 1993.
18.Talsachen Ueber Deulschland. Die Bundesreoublik Deulschland. ~ rank fuk , 1995.
Jqzyk angielski
1. Ashley A,, A handbook of commercial correspondence. Oxforde University Press,
1993.
2. Ashley A,, A correspondence workbook. Oxford Universily Press, 1994.
3. Busness English, CD. Young Digital Poland.
4. Comfort J., Ulley D.. Effeclive Presentations, Oxford English Video. 1996.
5. ~ o m f o r l J., Ulley D.. Effeclive Meelings, Oxford English Video, 1996.
6. omf fort J . , Ulley D., Effeclive Telephoning, Oxford English Video. 1996.
7. Euro Plus +, CD. Young Digilal Poland.
a. Greenall S., Reward, Heinemann, 1997.
9. Hosfowska B., Porozmawiajmy o inleresach po angielsku. Wydawnictwo
Profesjonainej Szkoly Biznesu. Krakow. 1996. '
10.lntroducing GreatBritain, Longman, ELT Video.
11.Jones L.. Alexander R.. Internalional Business (A course Communication skills),
Cambridge University Press. 1993, + kaseta video.
12.Nadstoga 2.. Business Letters, Wzory listow handlowych, Altena, 1992.
13.Newbolt B., Hollett V., Meeling Objectives, Oxford English Video, 1995.
14.Ralajczak P.. Business English Dictionary, Libra. 1990.
15.Soars J. H., Headway, Oxford University rei is. 1992.
16.Speegle R., Giesecke W. B., Business World A Collection of Reading on
conlemporary Issues, Oxford University Press, 1984.
17.Spreoger J., Greenall S., Flying Cotours, Heinemann, 1991.
18.Swan M., Walter C., The New Cambridge English Course, Cambridge Universily
Press, 1997.
19.Underwood M., Effective Ciass Management. Longman, 1989.
20,Viney P., Streamline, Oxford University Press, 1990.
21.White G., Drake S., Business Iniliatives: Longman, 1989.
22.Woytowicz - Neymann M.. Before You Slari Business, PWE. Warszawa, 1991
2 3 ~ o y l o w i c z - Neymann Z., Kopeslyriska 2.. Pawlowska B., Business English, PWE,
Warszawa. 1988.
13. PRAKTYKA ZAWODOWA
1. S z c z e g 6 t o w e c e l e ksz ta tcen ia :
W wyniku procesu ksztalcenia uczeh (sluchacz) powinien umiet;
i ) okre5liC organizacjq firmy spedycyjnej,
2) przeprowadzit analizq dzialalnosci firmy spedycyjnej.
3) opisat stosowane melody zarzqdzania i kierowania lirrnq spedycyjnq, : 4) okresiit zadania transporlowo-spedycyjne,
!
5 ) zorganizowak spedycjq ladunkbw wraz z czynno5ciami dodatkowymi, '
6) sporzqdzit i sprawdzit dokumenty procesu spedycji.
7) dokonat odbioru ilosciowego towar6w,
8) zorganizowat i obsluZyC przewozy kontenerowe.
9) zorganizowat przewozy ladunkbw ponadgabarytowych i niebezpiecznych,
10) przygotowat dokumenly celne.
11) skontrolowat przebieg ladunku,
12) wykonat czynnosci zwiqzane z realizacjq magazynowania, lransportu
i spedycji.
13) przygotowat dokumenty zwiqzane z ubezpieczeniem krajowym i zagranicznym,
14) obliczyt naleinost za uslugq transportow* i spedycyjnrt
15) przyj& naleZnoSt w gotbwce, czekiem lub karlqplatnicza
16) obliczyt wielkost obrolu i wyniku finansowego realizowanej uslugi.
17) prowadzit ewidencjq rachunku ladunkbw.
18) przyjqt zgloszenie reklamacyjne,
19) poslutyt sig urzqdzeniam; biurowymi, sprzqlem kompulerowym, : 20) dokonat ewidencji ksiqgowej rbtnych zdarzeh gospodarczych, I
21) dokonat rozliczeli z dostawcami, bankiem i urzqdem skarbowym. !
2. ~ a t ' e r i a i nauczan ia
1 . Organizacja firmy Iransportowo-spedycyjnej:
~rnbwienie programu praklyki. Organizacja - eiementy skladowe firmy. Przedmiot
dziatania firrny. Majqlek firmy. Podmioly wsp61pracu~qce z firm?.
2. Kietowanie i zarzqdzanie firm%
~ e l b d y kierowania i zarzqdzania stosowane w firmle. Warunki podejmowania
decyzji i ich skutecznoSC. Uwzglgdnienie czynnikbw spolecznych, prawnych, natury
elycznej, psychoiogicznej i fizycznej w procesie zarzqdzania.
14)iyslern rozliczeh:
Obieg dokumentbw w lirrnie. Dowody wlasn: i obce. Konlrola i sporzqdzanie
dokurnentbw. Formy i melody ewidencji ksiggowej. Rozliczenia z kontrahentami,
budielern i instylucjarni ubezpieczeniowyrni. Rozrachunki z pracownikami. Uslalenie
wyniku finansowego firmy i sporzqdzenie dokumentacji z lym zwiqzanej. Korzystanie
; tebhnologii informatycznej. MoiliwoSci przelwarzania'danych.
4. DziklalnoSt spedycyjna - czynnoSci:
spedycja wlasciwa, przyjmowanie zieceh, dobbr Srodka transportu, zawieranie umbw
o przewbz, ubezpieczenie przesylki, sporzqdzanie dokumentacji lransportowej.
odbibr przesylki od nadawcy, przygolowanie p~zesylki do przewozu, nadanie
przesylki do przewozu wraz z dokumenlacjq transportow% odprawa celna,
przekazanie przesylki odbiorcy, przemieszczanie przesylek i organizacja czynno6ci
dodalkowych. Izw. spedycja mieszana, czynnosci przernieszczania, czynnoSci
dodalkowe.
5. Uslugi spedycyjne:
kompieksowa obsluga spedycyjna, organizacja przewozbw samochodowych
z wykonywaniem czynnosci portowych i zaladunkowych, organizacja przewozbw
przesyiek drobnych w lrybie zwyklym i ekspresowym, organizacja wykonawslwa
uslqg ladu2kowych i skladowania, obsluga przewozbw kontenerowych, obsluga
i organizacja przewozbw scentralizowanych, obsluga torbw ogblnego uiylku,
organizacja przewozbw ladunkbw ciqikich i ponadgabarytowych, organizacja
przewozbw ladunkbw niebezpiecznych, organizacja wykorzyslania powrolnycil
przebiegbw laboru sarnochodowego: organizacja i prowadzenie regularnej,
san)ochodowej komunikacji towarowej, organizacja obslugi port6w morskich,
organizacja przewozbw wagonowych.
6. Zasady ksztaltowania cen za uslugi spedycyjne:
ryczait spedycyjny, stawki czynno8ciowe, prowizja spedytorska, przepisy regulujqce
oplaly za przejazdy, okreslanie taryf .i cennikhw oraz zasad zmian slawek w
przewozach regularnych w krajowym i migdzynarodowym transporcie drogowyrn
oshb i rzeczy.
7. Oferowanie usiug:
podai uslug, przeglqd slralegii lirm iransportowych i spedycyjnych w zakresie
rozwoju usiug logistycznych, przygolowanie oferly uslugi spedycyjnej.
8. Przygolowanie harrnonograrnu czynnokci:
czynnosci zwiqzane z przygotowaniem procesu spedycyjnego.
9. Opracowanie planu zadania lransporlowego:
charakleryslyka eiemenlbw planu zadania transporlowego, 'kolejnoSC (kroki)
poslgpowania przy opracowywaniu planu zadania transportowego.
10. Przebieg procesu spedycyjnego:
proces spedycyjny towarbw, dokumentacja spedycyjna, obowiqzku spedylora,
spedycja w imporcie i eksporcie towarhw, dokumenty spedycyjne w irnporcie
i eksporcie.
11. Dokutnenly transporiowe i spedycyjne:
dokumentacja iransportowa i spedycyjna, migdzynarodowe dokurnenty iransporlowe
i spedycyjne, umowa spedycyjna.
12. Zasady opracowywanla dokumenlbw spedycyjnych:
oghlne zasady opracowywania dokumenthw lransporlowych i spedycyjnych.
praklyczne wykonanie dokumentbw w sferze spedycji.
13. EfektywnoSC funkcjonowania !ifmy:
koszty i ceny w lransporcie i spedycji, istota koszt6w w transporcie i spedycji, koszty
ksiggowe a allernatywne, koszly producenta, koszty wlasne przewoinika, koszty
uiylkownika usiug, ceny w lransporcie.
Oceniania urniejetnobci opanowanych podczas praklyki zawodowej dokonuje
opiekun praktyki na podstawie obserwacji wykonywai?ych przez ucznia (sluchacza)
zadaii oraz sposobu prowadzenia dzlennika praklyk.