TECZKA NAUCZYCIELA

www.odnswp.plUczymy, jak uczyć 2/2019

TECZKA NAUCZYCIELA

KLAUDYNA WOSZCZAK POLACY – PRZEGRANI CZY NIEZWYCIĘŻENI? – O HISTORII POLSKI.Klasa 3 edukacja zintegrowana 9 lat (90 min)

CELE OGÓLNE:

• kształtowanie zainteresowań związanych z historią Polski;• pogłębianie wiedzy na temat najważniejszych wydarzeń w historii Polski;• czytanie ze zrozumieniem tekstów o tematyce historycznej;• wyszukiwanie informacji w tekście;• zapoznanie się z ważnymi wydarzeniami, postaciami dotyczącymi historii Polski

CELE SZCZEGÓŁOWE:

Uczeń:

• porządkuje cyfry rosnąco - ed. matematyczna;• koduje wykorzystując daty historyczne oraz ćwicząc wymowę i rozpoznawanie polskich zna-

ków – ed. matematyczna, edukacja historyczna, ed. polonistyczna-;• wykonuje zadanie zgodnie z instrukcją – ed. polonistyczna, ed. historyczna;• wyszukuje informacje z tekstu – ed. polonistyczna, ed. historyczna;• czyta ze zrozumieniem tekst o tematyce historycznej – ed. polonistyczna, ed. historyczna;• gra w grę edukacyjną• utrwala daty, postaci i wydarzenia historyczne – ed. historyczna.

Środki dydaktyczne:

• karta pracy• koperty lub jajka niespodzianki z informacjami dotyczącymi wydarzeń historycznych;• kostka do gry, pionki;• plansza do gry (wcześniej przygotowana przez nauczyciela) – format minimum A3;• korki od butelek z ukrytymi w sobie pytaniami;

Metody:

• praca indywidualna;• praca w grupie;• gra dydaktyczna;• praca z tekstem

Uczymy, jak uczyć 2/2019www.odnswp.pl

PRZEBIEG ZAJĘĆ:

1. Uczniowie zapoznają się z tematem lekcji. Nauczyciel powtarza pytanie z tematu. Chętni uczniowie odpowiadają, podając przy-kłady, przywołując znane im wiadomości historyczne. Nauczyciel rozwija wypowiedzi uczniów, zadaje pytania pomocnicze do ich wypowiedzi, uzupełnia informacje przywołane przez uczniów.

2. Nauczyciel rozdaje karty pracy, podkreślając, że nie zawierają one wszystkich ważnych dat wydarzeń historycznych, ale tylko niektóre.

3. Uczniowie samodzielnie wykonują zadanie 1, 2, 3 z karty pracy, następnie w parach sprawdzają poprawność. Celem zadania jest stworzenie osi czasu, na której naniesione będą odpowiednie daty.

4. Uczniowie dzielą się na 6 grup. Lider każdej grupy losuje jajko niespodziankę lub kopertę, w której znajduje się tekst zawie-rający informacje o wydarzeniach historycznych zaznaczonych na osi. Lider każdej grupy po zapoznaniu się z treścią swojego tekstu przekazuje informacje swoim kolegom, a następnie idzie kolejno do wszystkich pozostałych grup, dzieląc się zdobytą wiedzą. W ten sposób dane przekazywane są przez poszcze-gólnych uczniów całej klasie.

5. Po zapoznaniu się z informacjami uczniowie w swoich grupach wykonują pozostałe zadania (4-8) z karty pracy. Nauczyciel sprawdza zadania, uzupełnia wiadomości, odpowiada na ewen-tualne dodatkowe pytania uczniów.

6. Po zakończeniu pracy uczniowie rozpoczynają grę. Zadaniem uczniów jest przejście przez planszę od pola start do mety, którą jest kontur Polski. Uczniowie rzucają kostką i przesuwają się pio-nowo lub poziomo o wyrzuconą liczbę oczek. Na planszy roz-mieszczone są korki na losowo wybranych polach. Każdy korek ma w sobie zwinięty pasek z pytaniem, na które uczeń musi odpowiedzieć, żeby mógł stanąć na polu z korkiem. Uczniowie w trakcie gry mogą korzystać z wklejonych do zeszytu osi czasu. W grę uczniowie mogą grać indywidualnie (przy mniejszej licz-bie uczniów) lub w grupach 2-3 osobowych.


PYTANIA DO GRY

1. Kto był pierwszym królem Polski?2. Gdzie król Jagiełło odniósł zwycięstwo na armią krzyżacką w 1410 roku?3. Z kim Polska walczyła w bitwie pod Grunwaldem?4. Gdzie Jan III Sobieski zwyciężył armię turecką?5. Kim był Bolesław Chrobry?6. Kiedy zaczęła się II wojna światowa?7. Co wydarzyło się w 1945 roku?8. Kiedy odbyła się bitwa pod Grunwaldem?9. Kto był pierwszym władcą Polski?10. Pytanie może zadać ci wybrana przez ciebie koleżanka.11. W którym roku miał miejsce pierwszy rozbiór Polski?12. Co wydarzyło się 1939 roku?13. W którym roku miał miejsce drugi rozbiór Polski?14. Pytanie może zadać ci wybrany przez ciebie kolega.15. Kiedy Polska odzyskała niepodległość?16. W którym roku był trzeci rozbiór Polski?17. Co wydarzyło się w 1025 roku?18. W którym roku uchwalono Konstytucję 3 maja?19. Kiedy zakończyła się II wojna światowa?20. Co wydarzyło się w 1683 roku?21. Kiedy koronowano Bolesława Chrobrego na króla Polski?22. Kiedy odbyła się bitwa pod Wiedniem?23. Jakie państwa dokonały rozbioru Polski?24. W którym roku odbył się chrzest Polski?25. Co wydarzyło się w 1410 roku?26. Który polski król zwyciężył Turków pod Wiedniem?27. Co wydarzyło się w 1795 roku?28. Który król walczył pod Grunwaldem?29. Kto napadł na Polskę w 1939 roku?30. Zadaj pytanie koleżance – oboje możecie zdobyć punkty.31. Kto jest na banknocie 10-złotowym?32. Co wydarzyło się w 966 roku?33. Przez ile lat Polski nie było na mapie świata po rozbiorach?34. Jaki król widnieje na banknocie 20-złotowym?35. Co wydarzyło się w 1791 roku?36. Jaki król widnieje na banknocie 50-złotowym?37. Co wydarzyło się w 1772 roku?38. Zadaj pytanie koledze – oboje możecie zdobyć punkty.39. Kiedy Polska straciła niepodległość?40. Kim był Władysław Jagiełło?

STAR

T ST

ART

STAR

T ST

ART

STAR

T ST

ART

STAR

T ST

ART

STAR

T ST

ART

STAR

T ST

ART

STAR

T ST

ART

STAR

T ST

ART

STAR

T ST

ART

STAR

T ST

ART

STAR

T ST

ART

STAR

T ST

ART

STAR

T ST

ART

STAR

T ST

ART

STAR

T ST

ART

STAR

T ST

ART

STAR

T ST

ART

STAR

T ST

ART

STAR

T ST

ART

STAR

T ST

ART

STAR

T ST

ART

STAR

T ST

ART

STAR

T ST

ART

STAR

T ST

ART

STAR

T ST

ART

STAR

T ST

ART

STAR

T ST

ART

STAR

T ST

ART

STAR

T ST

ART

STAR

T ST

ART

KA

RT

A P

RA

CY

1410

1791

1.

1944

, 102

5, 1

772,

191

8, 1

683,

179

5, 9

66, 1

370,

193

9, 1

791,

141

0, 1

945,

179

3

2. 19

44

10

25

1772

19

18

168

3 17

95

966

1370

19

39

1791

14

10

194

5 17

93

5

1

5

4

1

4

1Ó

3. Z

azna

cz c

zarn

ym

4. D

elik

atni

e po

kolo

ruj

ówki

em p

ola

z la

tam

i 177

2, 1

793,

179

5, 1

939.

5. N

a ni

ebie

sko

wyg

rany

mi

Ó

1 2 3 4

5

D

Ó

1 10

2514

1017

7217

93

2 96

613

7016

8317

9117

95

3 4

1939

1945

5 19

1819

44


TECZKA NAUCZYCIELA

KAMIL LEWANDOWSKI POLSKA – MOJA OJCZYZNA.POŁOŻENIE I KORZENIE.Konspekt lekcji historii dla klasy V szkoły podstawowej. (45 min)

1. Cele poznawcze:

• Zapoznanie uczniów z symbolami narodowymi (fl aga, godło i hymn) oraz z wybitnymi posta-ciami w historii Polski,

• Zapoznanie uczniów z położeniem Polski na mapie Europy,• Omówienie drzewa genealogicznego na podstawie dynasti i Piastów.

2. Cele kształcące:

• Kształtowanie umiejętności odczytywania symbolów narodowych i ich znaczenia,• Kształtowanie umiejętności pracy z mapą,• Kształtowanie umiejętności słuchania i analizy tekstu źródłowego,• Rozwijanie wśród uczniów umiejętności zapamiętywania i wnioskowania,• Rozwijanie wśród uczniów umiejętności tworzenia związków przyczynowo-skutkowych.

3. Cele wychowawcze:

• Wyzwalanie wśród uczniów poczucia więzi z przodkami,• Pobudzanie wśród uczniów poczucia patriotyzmu,• Kształtowanie postawy patriotycznej,• Kształtowanie należytej postawy i szacunku do symbolów narodowych.

4. Cele operacyjne:

4.1. Uczeń wymienia:

• Postacie: Józef Wybicki, Napoleon Bonaparte, Stefan Czarniecki, Jan Henryk Dąbrowski, Józef Wybicki oraz najważniejszych Piastów m.in.: Mieszko I, Bolesław I Chrobry i Kazimierz III Wielki,

• Daty: 966, 1025, 1795 i 1797 rok,• Regiony i miejsca historyczne: Europa, Polska, Wielkopolska, Małopolska, Mazowsze, Kujawy,

Pomorze Zachodnie, Pomorze Gdańskie, Warmia, Mazury, Śląsk, Gniezno, Kraków, Warszawa,• Defi niuje pojęcia: Ojczyzna, gwara, plemię, hymn, godło, przodek.

4.2. Uczeń rozumie:

• Symbole narodowe,• Powód napisania Mazurka Dąbrowskiego,• Znaczenie Piastów w powstaniu Polski,• Zasadę tworzenia drzewa genealogicznego.


4.3. Uczeń potrafi:

• Wskazać na mapie Europy położenie Polski,• Wskazać na mapie krainy historyczne Polski, • Wskazać na mapie krainę historyczną z której pochodzili jego przodkowie,• Rozpoznać postacie historyczne,• Wymienić swoich przodków,• Analizować tekst hymnu Polski,• Analizować godło i herb Polski,• Stworzyć własne drzewo genealogiczne.

4.4. Uczeń umie:

• Uzasadnić znaczenie hymnu, godła, historii i flagi w odniesieniu do patriotyzmu,• Uzasadnić swoje położenie na drzewie genealogicznym.

5. Metody dydaktyczne:

• Pogadanka,• Wykład,• Praca z mapą polityczną Europy i historyczną Polski,• Praca pod kierunkiem z tekstem źródłowym („Mazurek Dąbrowskiego”)• Samodzielna praca z kartą pracy.

6. Środki dydaktyczne:

• Mapa polityczna EuropyŹródło: https://www.pomoceszkolne.edu.pl/scienna-mapa-polityczna-europy.html

• Mapa historyczna „Regiony historyczne w Polsce” Źródło: https://histmag.org/grafika/2016_articles/regiony.jpg

• Tekst Mazurka Dąbrowskiego wraz z napisami Źródło: https://www.youtube.com/watch?v=MyLFTSUWRy8

• Flaga i godło Polski Źródło: Na wyposażeniu szkoły w Reykjaviku

• Drzewo genealogiczne PiastówŹródło: https://sites.google.com/site/dynastiapierwszychpiastow/drzewo-genealogiczne--pierwszych-piastow

• Rzutnik multimedialny – na wyposażeniu szkoły służący do odsłuchania i odczytania tekstu hymnu oraz przedstawienia drzewa genealogicznego Piastów w dużym formacie widocznym dla wszystkich uczniów

• Karta pracyŹródło: autorska karta pracy stworzona przez nauczyciela prowadzącego zajęcia.


7. Przebieg zajęć:

7.1. Czynności organizacyjno-porządkowe:Przywitanie z klasą, sprawdzenie obecności, zapisanie w zeszycie tematu lekcji – czas: 2 min.

7.2. Sprawdzenie wiadomości z poprzedniej lekcji – rekapitulacja wtórna:Temat poprzednich zajęć: „Historia jako nauka.”Pogadanka: Nauczyciel pyta uczniów czym zajmuje się historia? – czas: 2 min.

7.3. Wprowadzenie do nowego tematu:Pogadanka: Nauczyciel naprowadza uczniów na najistotniejsze informacje które będą poruszane na lekcji. Pyta ich czy wiedzą co to jest hymn? Czy znają jakieś inne symbole z którymi oni jako młodzi Polacy się utożsamiają? Czy słyszeli o określeniu drzewo genealogiczne? Gdzie się urodzili ich rodzice i oni sami? czas: 3-5 min.

7.4. Przebieg lekcji właściwej:Wykład: Nauczyciel pokazuje dzieciom położenie Polski na mapie politycznej Europy. Wska-zuje fakt że obecne położenie nawiązuje do historycznych ziem Polski. Uwypukla, że Polska leży w Europie Środkowej. Następnie pokazuje uczniom symbole narodowe: Flagę Polski – tłumaczy uczniom znaczenie barw narodowych (biel – niewinność, czerwień – waleczność), następnie godło narodowe (orła białego z koroną i głową zwróconą w kierunku zachodnim). Opowiada uczniom legendę związaną z godłem (założyciel Państwa Polan – Lech podczas postoju w okolicach Pozna-nia ujrzał gniazdo orła z pisklętami na drzewie. Gdy mu się przyglądał orzeł rozpostarł skrzydła na tle czerwonego nieba od zachodzącego słońca. Lech postanowił założyć swoje państwo wła-śnie w tym miejscu a stolicę nazwać Gnieznem od gniazda orła.). Następnie nauczyciel włącza hymn polski „Mazurek Dąbrowskiego”. Podczas hymnu uczniowie wstają i słuchają go. Nauczyciel następnie krótko charakteryzuje okoliczności powstania pieśni (została napisana po utracie nie-podległości w 1795 roku przez Józefa Wybickiego w 1797 roku wśród walczących o niepodle-głość legionów polskich u boku Napoleona) oraz postacie historyczne w nim uwzględnione (poza Napoleonem który wlał nadzieje w serca Polaków, także generał Jan Dąbrowski – twórca polskich legionów oraz Stefan Czarniecki – doskonałego polskiego wojskowego który zasłynął podczas wojen ze Szwedami). Następnie nauczyciel wyświetla na rzutniku multimedialnym drzewo gene-alogiczne Piastów i wyjaśnia kto rozpoczął dynastię a kto zakończył. Przy Mieszku I wspomina o chrzcie Polskim (966), przy Bolesławie I Chrobrym o pierwszym królu polski (1025), natomiast przy Kazimierzu III Wielkim – o ostatnim wybitnym królu i jednocześnie ostatnim z rodu Piastów. Na koniec wykładu nauczyciel pokazuje mapę historyczną Polski i wskazuje krainy historyczne Polski. Czas: 15- 18 minut.

7.5. Utrwalenie i zastosowanie poznanych twierdzeń – rekapitulacja pierwotna:Nauczyciel rozdaje uczniom karty pracy, które uczniowie wykonują na lekcji. Czas: 18 minut.

7.6. Zebranie prac od uczniów:Nauczyciel zbiera pracę od uczniów, które sprawdzi na następną lekcję. Czas: 1 minuta.

7.7. Praca domowa:Narysuj w domu drzewo genealogiczne swojej rodziny, zapytaj rodziców z jakiej krainy historycz-nej pochodzili wasi przodkowie. Czas: 1-2 minuty.


AUTORSKA KARTA PRACY

ie …………………………. .

to cechy charak

:

Stefan Czarniecki Wojny ze Szwedami

Józef Wybicki Pierwszy król Polski

Chrzest Polski

Jan Henryk

Twórca hymnu Polski

Mieszko I Twórca legionów polskich

Kolor czerwony


TECZKA NAUCZYCIELA

HANNA GÓRNA PAMIĘĆĆwiczenia językowe. Dzieci młodsze w wieku 4-7* lat

*Trudniejsze ćwiczenia dla dzieci starszych niż 4-latki zostały oznaczone symbolem „5+”.

DLA KOGO?

Sprawna pamięć jest niezbędna dla procesu uczenia się, ale przede wszystkim dla efektywnego funkcjonowania w świecie. Ćwiczenia pamięci mają kluczowe znaczenie między innymi u dzieci z defi cy-tami uwagi i koncentracji oraz tych zagrożonych dysleksją. Zapre-zentowane poniżej ćwiczenia (szczególnie pamięci sekwencyjnej), wspomagają naukę języka, ponieważ stymulują pracę lewej pół-kuli mózgu odpowiedzialnej za funkcje językowe.

Uwaga! Bardzo ważne jest, aby podczas ćwiczeń dziecko ukła-dało obrazki po kolei, zgodnie z kierunkiem czytania (od strony lewej do prawej).

Podczas ćwiczeń warto zamieniać się rolami. Jeśli dziecko wyraża taką chęć, niech spróbuje ułożyć zagadkę dla prowadzącego.

Materiały:Dla dziecka i prowadzącego – kartki oraz zestaw takich samych obrazków potrzebnych do rozwiąza-nia zadań, np. z dotychczasowych scenariuszy opublikowanych w Kwartalniku „Uczymy, jak uczyć”.

PROPOZYCJE ĆWICZEŃ

1. SCENKI

Opis ćwiczenia:Przed ćwiczeniem prowadzący daje dziecku potrzebne do rozwiązania zadania obrazki. Przykrywa je kartką, na której potem dziecko będzie układać rozwiązanie.

1. Prowadzący układa na swojej kartce scenkę z obrazków. Obrazki dziecka wciąż pozostają zakryte (trudność scenki powinna być dostosowana do wieku dziecka).

2. Prowadzący: Spójrz na obrazek. Postaraj się dokładnie zapamiętać, co się tutaj dzieje. Za chwilę zakryję obrazek – prowadzący daje dziecku od 3 do 5 sekund na zapamiętanie scenki. W tym czasie prowadzący nic nie mówi. Dziecko patrzy na obrazek.

3. Prowadzący: Teraz zakryję mój obrazek kartką. (Zakrywa.)4. Prowadzący: Odkryj swoje obrazki i ułóż z nich taką samą scenkę.5. Dziecko układa.6. Sprawdzamy.


2. CO SIĘ ZMIENIŁO?

Opis ćwiczenia:

1. Prowadzący układa na swojej kartce scenkę z obrazków. 2. Prowadzący: Spójrz na obrazek. Postaraj się dokładnie zapamiętać, co się tutaj dzieje. Za chwilę

poproszę cię, żebyś zamknął oczy – prowadzący daje dziecku od 3 do 5 sekund na zapamiętanie scenki. W tym czasie prowadzący nic nie mówi. Dziecko patrzy na obrazek.

3. Prowadzący: Zamknij oczy! – prowadzący zmienia ułożenie obrazków – Już możesz otworzyć! Co się zmieniło?

4. Dziecko powinno wskazać, co się zmieniło na obrazku.

Przykłady:

Przykładowa odpowiedź: Najpierw prezent trzymał Olaf, teraz trzyma go Ala.

Przykładowa odpowiedź: Miś leżał, a teraz stoi na głowie. Klocki zamieniły się miejscami z piłką.


3. UŁÓŻ W KOLEJNOŚCI

Opis ćwiczenia: Przed ćwiczeniem prowadzący daje dziecku potrzebne do rozwiązania zadania obrazki. Przykrywa je kartką, na której potem dziecko będzie układać rozwiązanie.

1. Uwaga! Patrz uważnie! – prowadzący układa na swojej kartce obrazki i nazywa je np. MIŚ PRE-ZENT PIŁKA. Następnie przykrywa swoje obrazki kartką, a odkrywa obrazki dziecka.

2. Prowadzący: Ułóż tak samo.3. Dziecko układa na swojej kartce rozwiązanie. UWAGA! Obrazki powinny być układane po

kolei, od strony lewej do prawej. Zatem, dziecko najpierw powinno położyć, misia, potem pre-zent, a na końcu piłkę. Układanie od środka, od tyłu, „na raz” - jest nieprawidłowe i należy je przerwać, zaczynając ćwiczenie od początku.

4. Sprawdzamy.

Ćwiczenie zaczynamy od 3 obrazków i utrudniamy je, dokładając po jednym.Ile obrazków potraficie zapamiętać?

4. POSŁUCHAJ I UŁÓŻ

Opis ćwiczenia: Przed ćwiczeniem prowadzący daje dziecku potrzebne do rozwiązania zadania obrazki. Przykrywa je kartką, na której potem dziecko będzie układać rozwiązanie.

1. Prowadzący układa na swojej kartce historyjkę, ale nie pokazuje jej dziecku!2. Prowadzący: Opowiem ci teraz historyjkę. Posłuchaj mnie uważnie.

Przykład:

wersja łatwiejsza: Tata kopie piłkę. Ala pije lemoniadę. Olaf niesie zakupy. wersja trudniejsza +5: Tata i Ala bawią się na dworze. Tata kopie piłkę. Ala się zmęczyła i pije lemo-niadę. Nagle, przyszedł Olaf z zakupami.


3. Prowadzący odkrywa obrazki dziecka: Ułóż tak samo, jak opowiadałam.4. Dziecko układa na swojej kartce rozwiązanie. UWAGA! Obrazki powinny być układane po

kolei, zgodnie z następstwem czasowym w historyjce. Zatem, dziecko najpierw powinno poło-żyć tatę z piłką, potem Alę z lemoniadą, a na końcu Olafa z zakupami.

5. Prowadzący odkrywa swoje obrazki. Sprawdzamy, czy historyjka się zgadza.

Ćwiczenie można utrudnić dodając do obrazków jeden (lub więcej), który nie wystąpi w historyjce.

5. PRZECZYTAJ I UŁÓŻ +5

Opis ćwiczenia: Przed ćwiczeniem prowadzący przygotowuje 2-3 krótkie teksty. Daje dziecku potrzebne do roz-wiązania zadania obrazki. Przykrywa je kartką, na której potem dziecko będzie układać rozwiązanie.

1. Prowadzący podaje dziecku pierwszy tekst: Przeczytaj czytankę, a potem ułóż do niej ilustrację.2. Dziecko czyta. Podczas czytania może np. podkreślić najważniejsze słowa w tekście. 3. Prowadzący zabiera tekst.4. Dziecko odkrywa swoje obrazki i układa z pamięci.

Ćwiczenie można utrudnić dodając do obrazków dziecka kilka, które nie wystąpiły w czytance.


6. ROZSZYFRUJ SŁOWA +5

Rozwiązanie:APARAT, KONEWKA, TOREBKA, OŁÓWEK, LEMONIADA, KUNDELEK, ZAKUPY, HULAJNOGA

RATAPA KUNLEKDEKOKANEW KUZAPYREBKATO STESKOPTOOWEKŁÓ GANOLAJHU

NIALEDAMO

7. SYNONIMY +5

Jak inaczej można powiedzieć…

PREZENT

(przykłady synonimów: upominek, podarek, drobiazg, podarunek, suwenir, niespodzianka)

PIES

(przykłady synonimów: kundel, psiak, czworonóg, psina)

8. KRZYŻÓWKA (załącznik)

Rozwiązania: 1. Lemoniada 2. Upominek 3. Plaster 4. Stetoskop 5. Aparat 6. Dziennik Hasło: MISTRZ

Rozwiąż krzyżówkę.A może chcesz ułożyć swoją krzyżówkę?

Ćwiczenia pamięci rozwiązane! Brawo! Jesteś mistrzem!

www.odnswp.plUczymy, jak uczyć 2-3/2018

TECZKA NAUCZYCIELA

HANNA M. GÓRNA „ZAGADKOWY STAŚ”. ĆWICZENIA JĘZYKOWE DLA DZIECI DWUJĘZYCZNYCH.Scenariusz zajęć językowych dla dzieci w wieku 4-7 lat

Trudniejsze ćwiczenia dla dzieci starszych niż 4-latki, zostały oznaczone – 5+

MATERIAŁY:

• Dla dzieci: kredki, fl amastry, nożyczki, karty pracy, kartki papieru • Dla nauczyciela – duże karty pracy, kreda, tablica

PLAN:

1. ZAGADKI i SKOJARZENIA

a) Praca z całą grupą:

Spróbujcie rozwiązać moją zagadkę...

• wersja łatwiejsza: To, na co patrzę, jest zielone. Może być zje-dzone przez ślimaka.

• wersja trudniejsza: To, o czym myślę, ma cztery koła – dwa duże i dwa małe i jedzie po polu.

W wersji łatwiejszej: nauczyciel rysuje lub przypina na tablicy obrazki, do których będzie układał zagadki. (Warto wykorzystać obrazki z poprzednich scenariuszy lub posłużyć się np. zdję-ciami z kolorowych czasopism). Zadaniem dzieci jest wysłuchać dokładnie podpowiedzi i odgadnąć, na co patrzy lub o czym pomyślał nauczyciel.

b) Praca w parach:

Rozłóżcie na stoliku swoje obrazki. Czy wiecie, co one przedsta-wiają? Jak nazywają się te wszystkie przedmioty? Do czego służą? Spróbujcie teraz pobawić się w parach. Zadajcie sobie na zamianę kilka zagadek o przedmiotach, które są na ilustracjach. Zacznijcie tak: To, na co patrzę...

Uczymy, jak uczyć 2-3/2018www.odnswp.pl

c) Ćwiczenie +5 - Skojarzenia.

Pamiętacie, czym były skojarzenia? Wybierzcie sobie 3 obrazki z zagadek i dorysujcie do nich swoje skojarzenia. Co udało się wam wymyślić? Asiu/Kubo, (…) z czym ci się kojarzy… Dlaczego?

2. SYLABY

Uwaga: w ćwiczeniach z sylabami nie wyklaskujemy sylab, tylko próbujemy je usłyszeć. Dlatego ważna jest intonacja i wyśpie-wywanie słów. Jeśli dzieci mają problem ze wskazaniem ilości sylab w słowie – wspomagamy się zapisem: MIŚ PRE-ZENT LE-MO-NIA-DA.

a) Rysujcie na kartkach tak samo jak ja – nauczyciel na tablicy rysuje i opisuje (1,2,3,4) tabelkę. Dzieci rysują równolegle.

b) Pamiętacie, czym były sylaby? Będę teraz wymawiać nazwy przedmiotów, a wy słuchajcie bardzo uważnie, ile sylab ma to słowo i połóżcie obrazek w odpowiednim miejscu w tabelce. To są miejsca na słowa z 1 sylabą. Takim słowem jest na przykład KOT. To są miej-sca na słowa dwusylabowe, na przykład BANAN (…) – jeżeli jest taka potrzeba, nauczyciel objaśnia dzieciom tabelkę i podaje przykłady.

Wszyscy gotowi? Uwaga zaczynamy! – Nauczyciel wybiera dowolny obrazek i wymawia go śpiewająco – PREee-ZEeeNT. Kto usłyszał ile sylab? Gdzie pasuje?

c) Ćwiczenie +5W tabelce zostały jeszcze wolne miejsca. Spróbujcie dorysować w nich obrazki z 1-2-3-4 sylabami. Możecie pracować z parach. Za chwilę porozmawiamy o tym, co udało się wam wymyślić.

www.odnswp.plUczymy, jak uczyć 2-3/2018

3. IMIONA

a) Imiona w klasie (na tablicy rozrysowana jest tabela)

Spróbujemy teraz usłyszeć, ile sylab mają wasze imiona. Po kolei każdy z was wstanie i wyśpiewa swoje imię – a reszta klasy będzie próbowała wysłuchać, ile sylab chowa się w imieniu. Kto zaczyna? (Zacząć może także nauczyciel, który wyśpiewa swoje imię i wpi-sze je w odpowiednie miejsce w tabeli).

b) Duży- mały

Czy wiecie, że nasze imiona się zmieniają? Inaczej brzmią. gdy jeste-śmy dziećmi, a inaczej, gdy jesteśmy już dorośli. Ja nazywam się Anna, ale kiedy byłam mała, byłam Anią. (…) – Nauczyciel roz-mawia z dziećmi o imionach. Jest to moment na opowiedze-nie dzieciom o różnicach kulturowych (jeżeli takowe dotyczą grupy), np. braku zdrobnień imion niemieckich.

Spróbujemy teraz zdecydować, kto się tak nazywa? Duży czy mały?Nauczyciel pracuje na tablicy. W zadaniu warto wykorzystać imiona dzieci – wtedy lepiej zapamiętają ćwiczenie. Wcześniej można przygotować kartoniki z imionami, z którymi chcemy pra-cować lub pisać na bieżąco.

A tu, druga wersja ćwiczenia, dla nieco starszych dzieci (+5)

Angielski JOHN to polski JAN – szukanie odpowiedników tego samego imienia w dwóch językach.

Uczymy, jak uczyć 2-3/2018www.odnswp.pl

4. PAMIĘTNIK ZAGADKOWEGO STASIA - ćwiczenie 5+Nauczyciel pracuje na tablicy na dużych kartach.

Uwagi: W ćwiczeniu warto wykorzystać postacie z poprzednich scenariuszy (Mamę, Olę, Alę, Olafa, Ediego) – wtedy przygody Stasia będą ciekawsze. Dodatkowo, postacie Mamy, Oli i Ali – wprowadzą formę żeńską czasownika.

a) Przedstawienie postaci

To zagadkowy Staś i jego tata. Jak może mieć na imię tata Stasia? – dzieci wymyślają imię dla taty. Nauczyciel pilnuje, aby dzieci zachowały odpowiednią (niezdrobniałą) formę imienia.

b) Dzisiaj

Staś i tata (imię taty wymyślone przez dzieci) mają razem bardzo dużo przy-gód, które Staś zapisuje w swoim pamiętniku… Na przykład dzisiaj (nauczy-ciel dokłada na planszy dowolne obrazki)… No właśnie? Co dzisiaj robią tata i Staś? – dyskusja. Burza mózgów. Nauczyciel razem z dziećmi wymyśla, co się dzieje, np. tata bawi się ze Stasiem i chowa misia.

Pisanie pamiętnika

Skoro już wiemy, dlaczego tata trzyma misia, pomożemy Stasiowi zapisać to wszystko w pamiętniku. Ułóżcie na swoich kartkach taki sam obrazek - Dzieci układają wycięte postacie i obrazki na czystych kartkach. Na tych kartkach piszą, tworząc strony z pamiętnika Stasia.

Teraz razem podpiszemy obrazek – np. DZISIAJ TATA BAWI SIĘ ZE STASIEM. TATA CHOWA MISIA, A STASIU SZUKA. Jak myśli-cie? Co może mówić tata? Co może mówić Stasiu? – dzieci razem z nauczycielem zastanawiają się, co mówią postacie. Doryso-wują dymki, po czym wpisują w nie wypowiedzi, przykładowo:Tata: Enece pence, w której ręce?Stasiu: W prawej!

Uwaga! W tej części ćwiczenia układamy zdania jedynie w czasie teraźniejszym.

Nauczyciel może pomóc dzieciom i razem z nimi stworzyć karty z pamiętnika Stasia. Dzieci mogą też pracować samodzielnie, w parach lub w grupach. Po napisaniu kilku kart (3-4) czas na opowiadanie.

c) Opowiadanie. Czas przeszły

Spójrzcie – mamy karty z pamiętnika Stasia, ale nie mamy obraz-ków… Spróbujcie ułożyć na nowo pamiętnik Stasia. Co tu się działo? Tata mówi: Ence pence, w której ręce?- co on tutaj robił? Kto pamięta? – ćwiczenia czasu przeszłego. Dzieci układają obrazki w pamiętniku Stasia i opowiadają, co Stasiu robił z tatą.


TECZKA NAUCZYCIELA

HANNA M. GÓRNA „HISTORYJKI Z OLĄ”. ĆWICZENIA JĘZYKOWE DLA DZIECI DWUJĘZYCZNYCH.Scenariusz zajęć́ językowych. Dzieci młodsze 4–7 lat

Trudniejsze ćwiczenia dla dzieci starszych niż 4-latki zostały oznaczone cyfrą 5+

MATERIAŁY:

• Dla dzieci: kredki, fl amastry, nożyczki, czyste kartki, kolorowe gazety (jedna gazeta na dwie osoby), karty pracy

• Dla nauczyciela: duże karty pracy

PLAN:

1. WSTĘP – JAKA PARA?

a) praca z całą grupąSpójrzcie na tablicę. Potrafi cie znaleźć pary? Co do siebie pasuje? Dlaczego?

Nauczyciel rysuje lub przypina na tablicy obrazki (pięć par).Obrazki nie muszą być typowymi pomocami edukacyjnymi, ale na przykład zdjęciami wyciętymi z gazet, folderów reklamowych, ulotek.

Zadaniem dzieci jest odnaleźć pary i wyjaśnić, dlaczego te przed-mioty do siebie pasują. Obrazki można łączyć ze sobą linią lub przypinać obok siebie. Dzieci mogą również wykonać to ćwicze-nie na kartach przygotowanych wcześniej przez nauczyciela.

Przykłady par:

• pasta i szczoteczka• kubek i łyżeczka• garnek i pokrywka• but i sznurówka• czapka i szalik• szczotka i lusterko• auto i koło• okno i fi ranka• kwiatek i doniczka• książka i zakładka

• szafa i wieszak• latarka i bateria• krzesło i stół• zdjęcie i ramka• pralka i ubrania• stopa i skarpetka• parasol i kalosze• nóż i widelec• klucz i drzwi• zmiotka i szufelka


b) praca w parachObejrzyjcie teraz dokładnie gazety, które przynieśliście, i spróbujcie znaleźć w nich jedną parę, która do siebie pasuje. Wytnijcie obrazki. Za chwilę opowiemy, co udało się wam znaleźć. Każda dwójka prezentuje swoją parę pasujących do siebie przed-miotów.

2. HISTORYJKI DIALOGOWE

Nauczyciel prowadzi ćwiczenie na tablicy.

Spójrzcie na swoje karty. To mama, a to Ola. Będziemy teraz wymy-ślać historyjki z mamą i Olą i zgadywać, co one będą robić. Spróbu-jemy? Układajcie tak samo jak ja. Uwaga!

Nauczyciel układa pierwszą historyjkę. Historyjka ma formę dia-logu z dziećmi. Nauczyciel opowiada.

Przykład dialogu 1.

Nauczyciel: Mama przyszła do Oli. Trzyma konewkę. (Nauczyciel daje konewkę mamie, dzieci układają tak samo). Co poda Ola? Jak myślicie?Dzieci: Kwiatek.Nauczyciel: Co będzie robić mama? Dzieci: Mama będzie podlewać.Nauczyciel: Czym mama będzie podlewać?Dzieci: Wodą.Nauczyciel: Skąd w konewce wzięła się woda? Co wcześniej musiała zrobić mama? Dzieci: Mama musiała nalać wodę do konewki.Nauczyciel podsumowuje: Mama potrzebuje konewki z wodą, żeby podlać kwiatek.

Przykład dialogu 2.

Nauczyciel: Mama i Ola są w sklepie. Mama trzyma wielką torbę z zakupami. Co poda mamie Ola?Dzieci: PortfelNauczyciel: Po co mamie portfel?Dzieci: Żeby zapłacić za zakupy.(…)Nauczyciel podsumowuje: Mama potrzebuje pieniędzy, żeby zapłacić za zakupy.

Ćwiczenie kontynuujemy na wybranych parach przedmiotów znalezionych przez dzieci w gazetach.


3. HISTORYJKI OBRAZKOWE Z OLĄ i MAMĄ.Ćwiczenie 5+, praca w grupach

Nauczyciel dzieli dzieci na grupy trzy- czteroosobowe.

Zadaniem dzieci jest narysować historyjkę obrazkową z trzech elementów do jednej z omawianych historyjek dialogowych. Środkowy element historyjki jest ułożony z obrazków. Każda grupa dostaje inny zestaw obrazków. Podczas pracy nauczyciel pomaga dzieciom, jeśli zachodzi taka potrzeba.

Przed przystąpieniem do ćwiczenia nauczyciel pokazuje przy-kład i omawia go z dziećmi.

Każda grupa ma dwa przedmioty, które do siebie pasują. Spróbujcie wymyślić do nich historyjkę i dorysować brakujące obrazki. Aby to się wam udało, musicie pomyśleć:

• co się stało najpierw?• co się stało na końcu?

Zobaczcie – ja na przykład mam takie dwa obrazki: pralka i koszulka.

Ola przyniosła mamie brudną koszulkę. Mama robi pranie.

Żeby wymyślić historyjkę, muszę się zastanowić:

• co się stało, że koszulka jest brudna? • co się stanie, kiedy będzie czysta?

W mojej historyjce: Ola wybrudziła koszulkę, jak jadła lody.Potem dała ją mamie, a mama nastawiła pranie.Na końcu wyprana koszulka Oli schnie na sznurku.

Po skończeniu zadania każda grupa prezentuje i opowiada swoją historyjkę z Olą i mamą.


4. CO ONI MOGĄ MÓWIĆ?Ćwiczenie 5+, praca z całą grupą, burza mózgów Nauczyciel prowadzi ćwiczenia na tablicy.

Popracujemy jeszcze chwilę z Olą i mamą.Spójrzcie na obrazek. Zobaczcie, jaką minę ma Ola?Jak wygląda mama?Będę teraz dokładać ten sam obrazek – raz do Oli, raz do mamy, a wy pomyślcie, co one mogą mówić? Uwaga!

Przykład:

Dlaczego mama trzyma misia?Co może mówić?Co odpowiada Ola? – dzieci wymyślają sytuację i dialog.

Na przykład:Mama znalazła misia, którego szukała Ola.

Mama: Znalazłam twojego misia. Był za kanapą.Ola odpowiada: Dziękuję, mamusiu. Nie mogłam go znaleźć!

W odwrotnej sytuacji Ola może na przykład przyjść do mamy po pomoc, bo misiowi naderwało się ucho.

www.odnswp.plUczymy, jak uczyć, nr 3-4/2017

Materiały:

• dla nauczyciela: tablica, magnesy, kreda/mazaki,• dla dzieci: kredki, czyste kartki, *nożyczki (jeśli dzieci same wycinają̨ obrazki do ćwiczeń), • dla nauczyciela oraz każdego dziecka: wycięte postacie dzieci, napisy czasowników LATA, PŁYWA,

IDZIE, JEDZIE, karty miejsc (załączone lub samodzielnie narysowane przez nauczyciela/dzieci),

Karta czasu (załączona lub samodzielnie narysowana przez nauczyciela/dzieci)

TECZKA NAUCZYCIELA

HANNA M. GÓRNA „CO SIĘ MÓWI?” - CZASOWNIKĆwiczenia językowe dla dzieci dwujęzycznych w wieku 4-7 lat

Uczymy, jak uczyć nr 3-4/2017www.odnswp.pl

Plan:

1. Co pasuje? Znajdź pary

a) Prowadzący krótko opowiada o obrazkach, nie zdradzając przy tym czynności, jakie wykonują dzieci. Obrazki przyczepione są na tablicy.

To Lusia i Daniel. Lusia z Danielem są rodzeństwem. Zawsze, kiedy Daniel wpadnie na jakiś pomysł, to Lusia chce go naśladować. A jak Lusia coś wymyśli, to Daniel też chce tak jak ona! Dzisiaj Lusia i Daniel robią TO SAMO. Poszukajcie par. Co oni robią?

Dzieci szukają par (samodzielnie lub z nauczycielem). Na koniec wspólnie z nauczycielem podpi-sują obrazki. Nauczyciel pracuje na tablicy.

Podczas parowania nauczyciel opowiada dzieciom o parach:Lusia pływa i Daniel pływa. Lusia pływa sama, a Daniel pływa łódką.Lusia lata i Daniel lata. Lusia lata, bo ma balonik. Podskakuje wysoko i leci. A Daniel? Można tak latać? Nie! Daniel udaje! On bawi się w latanie. Lusia idzie i Daniel idzie. Lusia idzie wesoła, a Daniel idzie smutny. Dlaczego? Co im się stało?Lusia jedzie i Daniel jedzie. Daniel jedzie na hulajnodze, a Lusia jedzie na wrotkach.


2. Zrób tak samo

Nauczyciel pokazuje zabawę:A teraz spróbujemy naśladować Lusię i Daniela. Uwaga! Wstajemy! Pobawimy się w czasowniki. Wybie-ram sobie obrazek, ale nie powiem Wam jaki! Teraz będę robić TAK SAMO jak Lusia albo Daniel, a Wy musicie zgadnąć, kogo naśladuję i co robię! Uwaga!

Nauczyciel naśladuje czynność, np. lata jak Daniel. Warto przejaskrawić ruchy i czynności – słowa zostaną wtedy lepiej zapamiętane przez dzieci, bo będzie weselej. Dzieci rozwiązują zagadkę. Pod-czas zabawy nauczyciel rozmawia z dziećmi, zadając odpowiednie pytania i akcentując odmianę czasowników np.Nauczyciel: Co robię?Dzieci: LATASZ!Nauczyciel: Tak! LATAM jak Daniel! A teraz Wy! Umiecie tak samo? Wszyscy LATAMY jak Daniel! Ale LATACIE! Brawo!

Nauczyciel zabiera z tablicy obrazek, który już został pokazany, i wybiera osobę, która będzie naśla-dować kolejną czynność. Może to być dziecko, które jako pierwsze odgadło, co robi nauczyciel.

3. Gdzie pływają? Gdzie latają? Plansze miejsc

Spójrzcie mamy cztery plansze. Co tu jest? – nauczyciel razem z dziećmi ogląda plansze, nazywa miej-sca: np. NIEBO, WODA/MORZE, DROGA, PARK/ŁĄKA. Zastanówcie się, gdzie Lusia i Daniel mogą pływać? – dzieci (samodzielnie lub z nauczycielem) dopasowują czynności do miejsc. Nauczyciel pracuje na tablicy. Wzbogaca ćwiczenie komentarzem np.To jest morze. Lusia i Daniel pływają w morzu. Gdzie jeszcze można pływać?


4. Co pływa? Co jedzie? Co lata?

Nauczyciel pracuje na tablicy, na dużych rysunkach rysowanych kredą/mazakiem:

Schowajcie Lusię, Daniela i ŁĄKĘ. Połóżcie przed sobą plansze NIEBA, DROGI i WODY.Dorysujcie na każdej planszy jeden obrazek czegoś lub kogoś kto: LATA, PŁYWA albo JEDZIE. Za chwilę sprawdzimy, co udało się Wam wymyślić i narysujemy wszystko na tablicy – dzieci rysują. Po wykona-niu zadania nauczyciel rozmawia z dziećmi o tym, co LATA PŁYWA i JEŹDZI. Dzieci dorysowują na tablicy swoje propozycje (dorysowujemy tylko te rzeczy, które się nie powtarzają).

Przykłady rysunków:LATA: samolot, balon, rakieta, ptak, motyl, mucha, liść (niesiony wiatrem)PŁYWA: ryba, foka, wieloryb, statek, kajak, koło ratunkowe, krokodylJEDZIE: auto, motor, rower, tramwaj, pociąg, deskorolka

5. Wczoraj, dzisiaj, jutro: plansza czasu

Zadanie ćwiczy odmianę czasownika (czas i osoba). Polega na ułożeniu obrazka Lusi lub Daniela w odpowiednim miejscu na planszy czasu. Ćwiczenie jest dosyć trudne!

a) Wyjmijcie jeszcze na chwilę obrazki Lusi i Daniela. Aby było Wam łatwiej Lusię połóżcie z jednej strony, a Daniela z drugiej. Potrzebna nam będzie jeszcze plansza czasu. Spójrzcie: świeci księżyc – to było WCZORAJ. Minęła noc i jest DZISIAJ! Świeci słonko! Potem znowu będzie noc i JUTRO słonko wstanie. Będzie nowy dzień - zanim nauczyciel przejdzie do kolejnej części zadania, sprawdza rozu-mienie przez dzieci pojęć WCZORAJ, DZISIAJ i JUTRO. Dzisiaj mamy SOBOTĘ. Jak się nazywał dzień, który był WCZORAJ? PIĄTEK. Co wczoraj robiłaś Kasiu? A Ty, co robiłeś, Kubo? Jak się nazywa dzień, który będzie JUTRO? NIEDZIELA. Olu, co będziesz jutro robić? A Ty Alanie?


b) Będę teraz opowiadać o Lusi lub o Danielu. Posłuchajcie, o kim opowiadam i kiedy się to dzieje. Zrobimy przykład: LATAŁA Z BALONEM – o kim mówię Olu? Tak, mówię o Lusi! A kiedy się to działo? WCZORAJ! Tak! To już było - LUSIA LATAŁA. Gdzie położymy obrazek? Kto wie, co Lusia robi dzisiaj? LATA. A co będzie robić jutro? JUTRO BĘDZIE LATAŁA.

*Skoro rozumiecie już zabawę, zaczynamy! Uwaga!

PŁYWA ŁÓDKĄ. BĘDZIE JECHAŁA NA WROTKACH. SZEDŁ.

*Nauczyciel może także poprosić dzieci o opowiadanie na temat Lusi i Daniela.


Materiały dla każdego ucznia:

• Zeszyty/kartki• Długopisy• Karty z czasownikami: rozcięte na pół tak, aby można było swobodnie pracować z wybraną

przez dziecko postacią

ĆWICZENIA:

1. CZAS TERAŹNIEJSZY

a) Wymyśl zdanie o każdej postaci. Zapisz zdanie pod obrazkiem

Przykłady:Lusia pływa w basenie.Daniel pływa łódką.Lusia jedzie na rolkach.Daniel jedzie na hulajnodze.Daniel jest bardzo smutny.Lusia je lody. Lusia ma latający balon.Daniel udaje, że lata.

TECZKA NAUCZYCIELA

HANNA M. GÓRNA „CO SIĘ MÓWI?” - CZASOWNIKĆwiczenia językowe dla dzieci dwujęzycznych w wieku 10-15 lat


b) Połącz zdania z ćwiczenia a)

Dwa zdania połączysz ze sobą za pomocą spójników, na przykład takich: A I BO ORAZ NATOMIAST DLATEGO ALE LECZ PONIEWAŻ CHOĆ ANI Zdecyduj, jak zakończysz zdanie: „!” „.” czy „?”

Przykłady:Daniel pływa łódką, jak Lusia pływa w basenie!Daniel jedzie na hulajnodze, a Lusia jedzie na rolkach.Daniel jest bardzo smutny, bo Lusia je lody.Lusia ma latający balon i dlatego Daniel udaje, że lata?

c) Ćwiczenie z klasą

Po kolei przeczytajcie na głos swoje zdania. Pamiętajcie o zaakcentowaniu pytań i wykrzyknień. Wypiszcie na tablicy wszystkie spójniki, których użyliście w tym ćwiczeniu. Kto z Was ułożył naj-ciekawsze zdania o Lusi i Danielu?

d) Ćwiczenie z klasą

Wypiszcie jak najwięcej określeń, które Waszym zdaniem najlepiej odpowiadają o tych czynno-ściach:

Jak się pływa? np. niepewnie, szybkoJak się lata? Jak się chodzi?Jak się jedzie?


2. CZAS PRZESZŁY

a) Napisz zdania z ćwiczenia 1 w czasie przeszłym. Do każdego zdania postaraj się dodać jeden nowy wyraz z ćwiczenia 1d

b) Ćwiczenie z klasą

Napiszcie wspólnie krótką historyjkę o Lusi i DanieluZacznijcie tak:

Ostatni tydzień wakacji Lusia i Daniel spędzili u cioci Krysi. To były najlepsze wakacje! Już pierwszego dnia…

3. CZAS PRZYSZŁY

Ćwiczenie z klasą: GRA PAMIĘCIOWA „Co będziecie robić na bezludnej wyspie?”

Wyobraźcie sobie, że wyjeżdżacie na bezludną wyspę. Co tam będziecie robić?Uwaga! Gra cała klasa. Osoba, która rozpoczyna grę mówi: Na bezludnej wyspie będę… - i mówi, co – np. leżeć cały dzień. Kolejna osoba powtarza całe zdanie od początku i na samym końcu dokłada swoją czynność. Każda kolejna osoba powtarza wszystko od początku, wymienia po kolei wszyst-kie czynności i dokłada swoją. Kto zapomni albo pomyli się w wymienianiu - odpada. Gramy do ostatniego gracza! Kto z Was ma najlepszą pamięć? Sprawdźmy!

Uproszczone zasady gry:Pierwsza osoba: Na bezludnej wyspie będę leżeć cały dzień.Druga osoba: Na bezludnej wyspie będę leżeć cały dzień i spać w hamaku.Trzecie osoba: Na bezludnej wyspie będę leżeć cały dzień, spać w hamaku i łapać motyle.Czwarta osoba: ….

Uczymy, jak uczyć, nr 1-2/2017www.odnswp.pl

TECZKA NAUCZYCIELA

HANNA M. GÓRNA „CO SIĘ MÓWI?”. ĆWICZENIA JĘZYKOWE DLA DZIECI DWUJĘZYCZNYCH

Materiały:• Dla nauczyciela: tablica, magnesy, piłka• Dla dzieci: kredki, czyste kartki, *nożyczki (jeśli dzieci same wycinają obrazki do ćwiczeń)• Dla nauczyciela oraz każdego dziecka: karta „KTO? CO?”, karta z tabelką, karta sytuacyjna,

wycięte postacie dzieci i karty rekwizytów, napisy, wycięte z kartki dymki dialogowe

Plan:

1. KTO TO? CO TO?

a) KTO TO? ALA, OLAF, EDI - prowadzący przedstawia dzieci oraz psa.

To Ala. Ala ma kokardę. To Olaf. Olaf ma koszulkę w paski. A to pies Edi. Ciekawe czy pamiętasz/pamię-tacie wszystkie imiona? KTO TO? - nauczyciel wyraźnie akcentuje pytanie i wskazuje na postać. Dziecko/klasa odpowiada np. Ala. KTO TO - Olaf. KTO TO? - Edi. Świetnie! To Ala, Olaf i Edi - pod-sumowuje nauczyciel.

b) KTO TO? - utrwalanie pytania KTO? Zabawa z piłką. Dzieci mogą stać w kręgu lub pozostać przy stolikach.

Nauczyciel wyjaśnia dzieciom zasady gry:Pobawimy się chwilę z imionami. Posłuchajcie, jak będziemy się bawić:Rzucam piłkę do Kuby i pytam KTO TO? Co odpowiecie? Kuba! Oczywiście. Teraz Kuba rzuca piłkę do kogoś z Was np. do Asi. Asia łapie, a Kuba pyta: KTO TO? Co odpowiemy Kubie? Asia! To prosta gra, prawda? Spróbujmy się tak chwilę pobawić.

1


c) CO TO? PREZENT, SOK, LEMONIADA, APARAT, OŁÓWEK - nazwanie rekwizytów.

Spójrzcie na małe obrazki. Znajdźcie taki obrazek - nauczyciel pokazuje np. prezent. Pyta: CO TO? (wskazuje dziecko, które udziela odpowiedzi) - Prezent.W taki sposób nazywane są wszystkie obrazki.

d) KTO? – CO? - rozdzielanie obrazków. Prowadzący wykonuje to ćwiczenia razem z dziećmi na tablicy. Rysuje tabelę (z zachowaniem kolorów), obrazki przypina magnesami.

Rozdzielimy teraz wszystkie małe obrazki na te, o które zapytamy KTO? i CO? Jak zapytamy o Alę? KTO TO? ALA! Gdzie pasuje ALA? (dzieci układają) A SOK? Gdzie pasuje SOK? CO TO? SOK!

2. PARY

a) Ćwiczenie pamięci

Połóżcie przed sobą kartkę z tabelką. Nad kartką ułóżcie małe obrazki „CO?”. W pierwszym okienku położymy PREZENT. (Wszyscy układają obrazek). Teraz dokładnie mnie posłuchajcie i sami dołóżcie brakujące obrazki. Uwaga! np. PREZENT, SOK, OŁÓWEK, APARAT - Nauczyciel mówi i wskazuje pal-cem na miejsce w tabelce. Dzieci słuchają. Kiedy nauczyciel skończy polecenie, dzieci układają obrazki z pamięci.

Nauczyciel razem z dziećmi sprawdza i podsumowuje tę część zadania:

Wszyscy mamy (nauczyciel wskazuje miejsce w tabeli, dzieci odpowiadają):• JEDEN (dzieci) PREZENT• JEDEN (dzieci) SOK• JEDEN (dzieci) OŁÓWEK• JEDEN (dzieci) APARAT

2


b) Rysowanie par - ćwiczenia odmiany rzeczowników

Narysujcie obok taki sam: PREZENT, SOK, OŁÓ-WEK APARAT

Spójrzcie na swoje kartki. Ile mamy prezentów? DWA PREZENTY.ILE SOKÓW? (dzieci) DWA SOKIILE OŁÓWKÓW? (dzieci) DWA OŁÓWKI.ILE APARATÓW? (dzieci) DWA APARATY.

3. CZEGO NIE BYŁO?

Ułóżcie wszystkie obrazki „CO?” tak samo jak ja. - Nauczyciel układa (przypina na tablicy) obrazki w wybranej przez siebie kolejności. Dzieci naśladują.

Poćwiczymy zapamiętywanie. Posłuchajcie, czego nie powiedziałam? - Nauczyciel wymienia np. LEMONIADA, APARAT, SOK. Czego nie było?Dzieci wymieniają: OŁÓWKA, PREZENTU.

4. CZYJE? CO MA? CO ROBI?

Ćwiczenia rozumienia złożonych poleceń w języku polskim, odmiany rzeczowników, zadawania pytań, budowania zdań

a) CZYJE? - rozdzielanie przedmiotów

Rozdamy teraz rzeczy ALI, OLAFOWI i EDIEMU. Najpierw mnie posłuchajcie, a potem ułóżcie obrazki do każdej postaci. Nauczyciel opowiada np.:LEMONIADA ALI.OŁÓWEK OLAFA.PREZENT EDIEGO.Dołóżcie teraz obrazki. Kto pamięta? CZYJA LEMONIADA? CZYJ OŁÓWEK? CZYJ PREZENT?

3


b) CO MA?

Nauczyciel wskazuje dziecko i zadaje pytanie: np. – Asiu, co ma Olaf?

– OLAF MA OŁÓWEK.– Co ma Edi i Ala?

– EDI MA PREZENT, A ALA MA LEMONIADĘ.– Czy to prawda, że Edi nie ma aparatu?

Uwaga! Zabierzcie Ali lemoniadę i dajcie Ediemu. (Nauczyciel wskazuje dziecko, zadaje pytanie). Czego nie ma Ala? - ALA NIE MA LEMONIADY. Kto ma lemoniadę? - EDI MA LEMONIADĘ I PREZENT.

*Dodatkowo: Ćwiczenie utrwalające na planszy: CO MA ALA? CO MA OLAF? – dokładamy rekwizyty i opowiadamy.

ALA MA LEMONIADĘ. OLAF MA SOK.ALA MA LEMONIDĘ, A OLAF MA SOK.

4


c) CO ROBI? DLACZEGO?

Nauczyciel układa scenkę z obrazków, np.

Razem z dziećmi opowiada obrazek, np. ALA, OLAF i EDI SĄ NA SPACERZE. OLAF ROBI ZDJĘCIE. EDI SIEDZI PRZY ALI.

Następnie zadaje pytania, np.:CO ROBI Ala? – STOI/POZUJE. DLACZEGO Olaf ma aparat? - BO ROBI ZDJĘCIE. KOMU robi zdjęcie? – EDIEMU i ALI.

A teraz każde z Was niech spróbuje samo ułożyć swoją własną historyjkę. Zobaczymy, co uda Wam się wymyślić! Dzieci wymyślają swoje historyjki. Następnie, razem z nauczycielem opowiadają, co się dzieje na ich obrazkach. Ważne jest, aby za każdym razem spróbować zadać pytanie „DLA-CZEGO?” coś się dzieje na obrazku.

5. CO SIĘ MÓWI JAK…? - uzupełnianie dialogów

Zadanie polega na ułożeniu scenki i dialogu pomiędzy dziećmi. Co się mówi, jak ktoś dostaje prezent? Co się mówi, jak chcesz pożyczyć ołówek? Oczywiście są to tylko propozycje. Ołówek nie musi być pożyczany, ale może być np. znaleziony. Wtedy Ala może zapytać „CZY TO TWÓJ OŁÓWEK?” – pomysł na dialog i sytuację zależy od dzieci i nauczyciela.

Można ćwiczyć dwojako:

• korzystamy z przygotowanych napisów, z których dziecko wybiera te, które pasują do sytuacji na ilustracji,

• napisy tworzymy podczas zabawy.

5


Ćwiczenie ma na celu rozwijanie słownika dziecka i naukę budowania prawidłowych i bogatych wypowiedzi. Bezpośrednie odniesienie do sytuacji, pomaga dziecku w zapamiętaniu użytych struktur gramatycznych.

Przykłady dialogów:

1. Prezent• Wszystkiego najlepszego z okazji urodzin!• Dziękuję! To bardzo miłe! / Ale niespodzianka!

2. Sok • Smakuje ci?• Tak, bardzo! To mój ulubiony sok z malinami.

3. Ołówek• Pożyczysz mi ołówek? • Proszę, tylko musisz zastrugać.

4. Pies • Przypilnujesz psa? Chcę zawiązać but.• Przypilnuję. Dokąd z nim idziemy?

5. Zdjęcie• Zrobisz mi zdjęcie?• Pewnie! Uwaga… Uśmiech!

6


MATERIAŁY POMOCNICZE

KTO? CO?

WSZYSTKIEGO NAJLEPSZEGOZ OKAZJI URODZIN!

DZIĘKUJĘ! TO BARDZO MIŁE!

SMAKUJE CI?

7


TAK, BARDZO! TO MÓJ ULUBIONY SOK Z MALINAMI!

POŻYCZYSZ MI OŁÓWEK?

PROSZĘ, TYLKO MUSISZ ZASTRUGAĆ.

POTRZYMASZ CHWILĘ PSA? MUSZĘ ZAWIĄZAĆ BUT.

POTRZYMAM. DOKĄD IDZIEMY?

ZROBISZ MI ZDJĘCIE?

PEWNIE! UWAGA… UŚMIECH!

8


Potrzebne materiały:

• kartki lub zeszyty,• długopisy,• porozcinane obrazki z kart pracy,• karteczki samoprzylepne.

Do każdego ćwiczenia uczniowie mają własne, powielone przez nauczyciela karty pracy.

Ćwiczenie 1. Podziel na rodzaje

Celem ćwiczenia jest uświadomienie uczniom rodzajów występujących w języku polskim i ich sposobów odmiany. Dzięki temu uczniowie będą poprawnie odmieniać słowa w języku polskim.

Przebieg:

1. Nauczyciel rozkłada na pustym stole rozcięte przedmioty. Uczniowie zbierają się dookoła stołu.

2. Pod spodem położony jest obrazek dzieci.3. Nauczyciel dokłada po kolei przedmiot do rąk dzieci i mówi: MARIAN MA... CO? Ucznio-

wie odpowiadają. Za każdym razem dokładany jest inny przedmiot.4. Praca samodzielna: na swoich miejscach uczniowie próbują skategoryzować przedmioty

zgodnie z końcówką rzeczownika według tabeli.5. Nauczyciel kategoryzuje swoje przedmioty.6. Uczniowie podchodzą do wspólnego stołu i sprawdzają, czy ułożyli tak samo jak nauczy-

ciel.7. Sprawdzenie błędów i poprawienie ich.8. Nauczyciel prosi uczniów, by na kartkach samoprzylepnych napisali po pięć rzeczowników.9. Uczniowie dokładają swoje rzeczowniki do tabeli.10. Uczniowie próbują znaleźć regułę, zgodnie z którą rzeczy tak zostały ułożone.11. Nauczyciel wyjaśnia istnienie rodzajów: żeńskiego, męskiego: żywotnego i nieżywotnego

oraz nijakiego.12. Uczniowie piszą pięć zdań z wybranymi przez siebie rzeczownikami (każdy inny).

TECZKA NAUCZYCIELA

KATARZYNACZYŻYCKA

ĆWICZENIA Z KARTĄ PRACYDLA UCZNIÓW 10-15 LAT

1


Ćwiczenie 2. Ile mamy w języku polskim liczb gramatycznych

Celem ćwiczenia jest uświadomienie uczniom istnienia w odmianie języka polskiego trzech form liczby gramatycznych: pojedynczej, mnogiej i podwójnej. Dzięki temu uczniowie lepiej będą tworzyć kategorie językowe liczby dla innych słów.

Przebieg:

1. Uczniowie mają wycięte przedmioty.2. Nauczyciel prosi, by symbolami dorysowali jeszcze po jednym, a następnie po cztery

takie same rzeczy.3. Podpisywanie rzeczy: JEDEN APARAT, DWA APARATY, PIĘĆ APARATÓW, JEDNA

LEMONIADA, DWIE LEMONIADY, PIĘĆ LEMONIAD itd. 4. Nauczyciel prosi, by uczniowie wypisali podobne ciągi z innymi pięcioma dowolnie

wybranymi przez siebie rzeczownikami.5. Uczniowie tworzą regułę używania trzech form pojęcia liczby w języku polskim.

Ćwiczenie 3. Odmieniamy przez przypadki

Celem ćwiczenia jest przypomnienie i utrwalenie przypadków rzeczownika i przymiotnika w języku polskim.

Przebieg:

1. Uczniowie tworzą tabelę podobną do gry państwa – miasta z następującymi kolumnami: kto? co?, kogo? czego?, komu? czemu?, kogo? co?, z kim? z czym?, o kim? o czym?

2. Nauczyciel pokazuje uczniom obrazki – prezentu, soku, lemoniady, aparatu, psa, ołówka, dziewczynki i chłopca.

3. Jeden z uczniów mówi po cichu alfabet.4. Drugi z uczniów mówi STOP w dowolnym wybranym przez siebie momencie.5. Zadaniem uczniów jest wpisanie do tabeli słowa na daną literę. Słowo może być rze-

czownikiem lub przymiotnikiem odnoszącym się bezpośrednio do obrazków.

2

Documents

TECZKA NAUCZYCIELA