Tedarik zinciri yönetimi ve bir uygulama

8/8/2019 Tedarik zinciri ynetimi ve bir uygulama

1/13

dev-1

Tedarik Zinciri Ynetimi Dersi

Hazrlayan:

End.Mh. Kenan Varol

Kasm, 2010


2/13

2

Tedarik Zinciri ve Tedarik Zinciri YnetimiKavramlar

1990 yllar ile birlikte, isletmeler, tedarik zincirlerinin bir yesi olacak

biimde isletme faaliyetlerini gelitirme yollarn aratrmaya

balamlardr. letmeleri, bu alanda aratrma yapmaya ynelten en

nemli gelimelerden birisi, isletmelerin, tek bir iletme olarakbamsz bir

biimde rekabet edebilme yeteneklerinin azalmas ve rekabetin, tedarik

zincirleri arasnda yaanmasdr.

Tedarik zinciri, malzemelerin elde edilmesi, bu malzemelerin son rnlere

dntrlmesi ve bu son rnlerin de mterilere datm ilevlerinigerekletiren tesis veda tm seeneklerinin ag olarak belirtilebilir.

Tedarik zinciri; arzn ve talebin ynetilmesi, hammaddelerin tedariki,

retim ve montaj, depolama, envanter ynetimi, sipari ynetimi ve

mterilere rnlerin datm vb. faaliyetleri kapsamakta ve tm bu

faaliyetlerin srdrlebilmesi iin gerekli olan bilgi sistemlerini de

iermektedir.1

Jayashankara gre tedarik zinciri; zerk veya yar zerk is birimlerinin

ortaklasa sorumlu olduklar bir an, bir veya daha fazla rn aileleri ile

ilgili tedarik etme, retim ve datm aktiviteleridir. Lee ve Billington da

buna benzer bir tanmlama yapmlardr: Tedarik zinciri birok isletmenin

oluturduu, hammaddelerin tedarik edilmesi, bunlarn yar mamullere

dntrlmesi ve son rnn retilip datm kanallar ile mterilere

datld bir adr. Ganeshan ve Harrison gre ise: Bir tedarik zinciri,

malzemelerin tedarik edilmesi, bunlarn yar mamul ve mamullere

dntrlmesi ve bu bitmi rnlerin mterilere datlmas

fonksiyonlarn yerine getiren datm seimlerinin ve isletmelerin

oluturduu bir adr.2

1Dr. Hilmi YKSEL, Tedarik Zincirleri iin Performans lm Sistemlerinin Tasarm, Ynetim ve Ekonomi (Ocak 2 004), Cilt 11,Say: 1, s.11.2 R. TEIGEN, Supply Chain Management Introduction, International Journal of Flexible Manufacturing Systems (April 2000), s. 12.


3/13

3

Tedarik Zinciri Konseyine gre tedarik zinciri; son rnn retilmesi ve

datm (tedarikinin tedarikisinden mterinin mterisine kadar) ile

ilgili btn abalar kapsar. Lummus ve Vokurkaya (1999) gre; bu

abalar plan, (tedarik ve talebin ynetimi), kaynak (hammadde ve yar

mamullerin temini), retim (imalat ve montaj), teslim (depolama ve stok

takibi, sipari alm ve ynetimi, btn kanal boyunca datm ve

mteriye teslim) olmak zere drt temel sreten oluur. Quinn (1997)

ise konseyin tanmna benzer bir tanmlama yaparak deinilen aktivitelerin

yannda btn bu aktivitelerin denetimini salayan bilgi sistemlerini de

tedarik zinciri aktivitesi olarak tanmlamtr3

ekil-1 Genel hatlaryla TZY

Tedarik zinciri ynetimi mteriyi memnun etmek amacyla daha iyi bir

ekilde rn ve hizmet retip sunmak iin genileyen bileenleri planlama

ve kontrol etme amacyla ileri teknoloji, biliim ynetimi ve yneylem

aratrmalar matematii kullanr.4

Tedarik Zincirinin Amac

Her tedarik zincirinin amac yaratlan toplam deeri maksimize etmektir.

Bir tedarik zincirinin yaratt deer nihai rnn mteri iin deeri ile

tedarik zincirinin mteri ihtiyacn karlamak iin harcad aba

arasndaki farktr. Birok ticari tedarik zincirinde deer ile tedarik zinciri

karll arasnda gl bir iliki vardr. Tedarik zinciri karll,mteriden

elde edilen gelir ile tm tedarik zincirinin maliyetler toplam arasndaki

3 R. BAKOGLU ve E. YILMAZ, Tedarik Zinciri Tasarmnn Rekabet Avantaj Yaratmas Asndan Deg erlendirilmesi: Fast FoodSektr rnegi, 6. Ulusal Pazarlama Kongresi, Erzurum: Ekim 2001, s.17.

4 J. P. MEITZ, "Demystifying Supply Chain Management," Supply Chain Management Review (Winter 1998), s.22.


4/13

4

farktr. Tedarik zincirinin baars, belirli bir aamadaki karllk ile deil

tedarik zinciri karll ile llmelidir.

yi bir tedarik zinciri ynetimi iin aadakilere dikkat edilmelidir:

a) Mteriodakllna nem verilmesi:Tm tedarik zincirinde yaplan

uygulamalar son mteriler dikkate alnarak uygulanmal ve buna gre

kararlar alnmaldr.

b) Bilgi teknolojilerinin kullanm: Veri ve bilgilerin tm tedarik zinciri

yeleri boyunca ok iyi paylalmas ve ynetilmesi gereklidir.

c) Performans ynetiminin saysallatrlmas: oklu performans

faktrlerinin lm tedarik zincirindeki her blmde vardr.

d) oklu fonksiyonel takmlarn kullanm: Birbirleri ile ilikili ancak

farkl organizasyonlarda yer alan alanlar bir araya gelip takmlar

oluturarak normal

Organizasyonlarda bulunan mesafeleri ortadan kaldrmaldrlar.

e) Organizasyon dinamiklerine ve insan faktrne dikkat

edilmelidir: En iyi insan ve organizasyon tekniklerinin kullanm tedarik

zinciri geliimine ve uygulamasnkolaylatrmaktadr.5

TZYde fonksiyonel amalarve bunlarn stok, mteri hizmetleri ve toplam

maliyet olmak zere farkl tedarik zinciri parametresi zerinde

yarattklar etkiler aada Tablo 1de gsterilmitir. Koyu renkli oklar,

fonksiyonel amalarn istenen sonularla rttn gstermektedir.

Tedarik zinciri parametreleri iin istenen sonular tablonun altnda

gsterildii zere; stok seviyeleri iin d (aa ynl ok), mterihizmetleri iin art (yukar ynl ok), toplam maliyet iin ise d (aa

ynl ok) eklindedir.

5J.P. METZ, a.g.e., s.23.


5/13

5

Aadaki ekil-2de TZ`nin detayl bir ekilde gsterimi bulunmaktadr.

ekil-2 Detayl Tedarik zinciri gsterimi

Tedarik zincirinde yksek mteri hizmetleri hedeflendiinde; stok

seviyeleri, mteri hizmetleri ve toplam maliyet artmaktadr. Mteri

hizmetlerinde istenen sonu art olduu iin yukar ynl koyu bir okla

belirtilmitir. Ancak, stok ve toplam maliyet zerinde bu amacn etkisi

istenen sonular dorultusunda gereklememektedir. Bu nedenle ak

renkli oklarla gsterilmitir.

Benzer ekilde, dk ulatrma maliyeti hedefi toplam maliyet ile; dk

depolama maliyeti hedefi stok ve toplam maliyet ile; stoklarn azaltlmas

hedefi stok ve toplam maliyet ile; yksek datm hz hedefi mteri

hizmetleri ile; dk igc maliyeti hedefi toplam maliyet ile ayn

dorultuda gerekletii iin bu parametreler koyu renkli oklar ile temsil

edilmilerdir.


6/13

6

ekil-3 Tedarik zinciri ynetiminden beklenenler(Carmichael, 1998)

Tedarik Zinciri Ynetimine Gei Aamalar

letmenin tedarik sresinin ksaltlmas, tasarm, satn alma, retim ve

datm srelerinin drlmesi ile mmkndr. Tedarik zinciri iinde yer

alan satn alma, retim, datm, perakendeci ve son kullanc arasnda

istenen dzeyde iletiimin, faaliyetlerde etkinlik, verimlilik ve performans

iinde yeni bir aray yaratmaktadr. Yaanan youn rekabet ortamnda

pazar paylarn kaybetmek istemeyen reticiler; geni bir alana dalan

mterilerine daha yakn olmak, rn teslim ve servis srelerini daha da

ksaltp, daha iyi hizmet verebilmek amacyla blgesel pazarlama ve

blgesel datm merkezleri kurma yoluna gitmilerdir. Bu tip iletmeler

retim merkezleri dnda pazarlama, blgesel datm ve servis merkezleri

alarna da nem vererek retimin dndaki datm ve servis merkezlerini

de kontrol altna alma gerei duymulardr.

Mteri ilikilerine ait toplam planlama, gelitirme, tedarik, retim ve

datm grevlerinden iyi sonular alnmaktadr. Planlama, ynlendirme,


7/13

7

malzeme aknn koordinasyonu, bilgi ve deme ak tedarik zinciri

ynetiminin ekirdek paralardr. Tedarik zinciri firma iinde retim

admlaryla ilgili, tedarik tarafnda tedarikiye kadar, datm tarafnda

mteriye kadar olan ak ynlendirir. Tedarik zinciri mteriden talep

etkisi boyunca karakterize edilir.6

almayaplanfirmannksaca tantm

K.Weltcom GmbH 1997 ylnda Almanyann Hannover kentinde

kurulmutur. lk kurulu amac gurbetilerimizin gelien teknoloji ve

imknlar kullanlarak Trkiye ile telefon grmelerini salayacak Calling

Card(Konuma Kartlar) retip ve bunlarn Almanya genelinde datmnsalamak. Daha sonraki yllarda datm salanan calling card larin

yannda datc firmalarn teknik donanm ihtiyalarnn tedariki iin iki

ayr blgede ofis aarak bu kurululara hizmette gtrmektedir. Firmann

datmn yapt rnler ve vermi olduu hizmetleraada sralanmtr.

K.Weltcom GmbH Almanya'da etnik telekomnikasyon pazarnda nc bir

firmadr. irket Alman Call Shop pazarnda callshop sarf malzemeleri ve

GSM rnleri iin nemli bir datm kanal olarak hizmet vermekte ayrcaMillenicom gibi nde gelen telekomnikasyon irketlerinin kaliteli tayc

servisleri zerinden Trk destinasyonlarna balantlar

gerekletirmektedir.

irket rn eitleri yledir:

Arama Kartlar(calling-cards)

Siemens Telefon santralleri Ascom Telefon santralleri

Intercafe Callshop Software

Cep telefonu sarf malzemeleri

Voip Sistem zmleri

Firma ayrca isteyen firmalara danmanlk hizmeti de vermektedir.

Birok destinasyon iin akilli kartlarn retimi de gerekletirilmektedir.

6Einfhrung in das SCM ,Univ.Prof .Dr. Habil Horst Wildemann,pp.15


8/13

8

irket ayrca Trkiyede telekomnikasyon pazarna nemli yenilikler

getiren WORLD TELEKOM adi altnda Trkiyede de uzak mesafe ses

iletiim hizmetleri alannda tketicisine hem bireysel hem kurumsal alanda

en kaliteli zmler sunmaktadr.

ALO WORLD markas ile hizmet veren WORLD TELEKOM, internet ve

PSTN tabanl, n demeli, fatural zmleriyle farkl ihtiyalara en kaliteli

ekilde cevap vermektedir. ALO WORLD, uzak mesafe telefon grme

ihtiyalarn maksimum kalitede karlayacak bir alt yapya sahiptir. ALO

WORLD Call Shop'lar da telefon, faks, internet gibi her trl iletiim

ihtiyacn en iyi ekilde karlamak zere tm Trkiye'de hizmet

vermektedir.


9/13

9

Aadaki ekilde genel hatlaryla iletmenin tedarikileriyle ve ara

satclaryla olan ilikileri gsterilmitir. letme halihazrda birden fazla

tedarikiyle ve ayni zamanda birden fazla ara satcyla birlikte

almaktadr.

ekil-4 letmenin Tedarik zinciri gsterimi

letmenin Tedarik Zinciri ierisinde ileyi

1.Teklif Alnmas Teklif alnmas yazl olarak veya acil durumlarda telefonla

yaplmaktadr. Fiyat karlatrmas ile ilgili ynteme satn almac

karar verir. Fiyat yaps bakmndan hedeflenene gre en byk tasarruf

seeneini sunan yntemi semektedir.

Teklif alnmas aadakilere bal olarak anlam kazanmaktadr:


10/13

10

Piyasa aratrmasna gre uygun grlen satclardan talep edilmesi

dorultusunda tekliflerin iletilmesi.

Seilmi adetteki satclardan talep dorultusunda tekliflerin iletilmesi.

Gelen teklifler ve yaplan teklifkarlatrmalar hakknda satn almac ilgili

birimleri bilgilendirmektedir. Tedariki seimini kendisi eer gerekli ise

ilgili birim ile balantlolarak kararlatrarak yapmaktadr.

2.Sipari Verme

Sipari ile satn almac tedarik ileyii srecini yerine getirmektedir. Akla

gelebilecek tm kukulu sorular satn almac sipari verilmeden

pazarlk yaplmadan nce satc ile kararlatrarak bertaraf etmelidir.

Sipari mutlaka yazl olarak yerine getirilmelidir. Telefonla verilen

sipariler yazl olarak teyit edilmelidir.

Tahmini fiyatlara, ancak beklenen fiyatn sipari miktar ile balantl

olarak teklifin alnmas, ekonomik grnmemesi halinde izin verilmektedir.

3.Malzeme Girii,Fatura Kontrol ve deme TalimatMalzeme girii departman, sevkiyat sonrasnda, malzeme sevkiyat ve

hizmetlerinin ERP Sistemine kaydn yerine getirmektedirler. Bununla

giriler ve iadeler Ynetim Biliim - Sisteminde raporlanmaktadr.

Problemli durumlarda satn alma, sipari ile ilgili sorularda destek

vermektedir.

Tm faturalar fatura kontrol blmne ular ve orada kaydedilmi sipari

ve malzeme giri hareketi ile balantl olarak ilenmektedir. Fiyat ve

teslim edilen adet fatura ile ayn ise muhasebe tarafndan deme talimat

ileyiine geilebilir. Sapmalarda fatura bloke edilir ve demesi bu konu


11/13

11

zmleninceye kadar bekletilir. zme kavumas halindesatn almac

faturann denmesine onay verir.

Satn alma, tm ileyi hakknda bilgi verebilecek ve imdiki durumuna

kadar yntemlerini ieren evraklar tutmak ile sorumludur.

Satclar ile yaplm olan anlamalara ait tm evraklar, grme

notlar, ikayetler, szleme pazarlklar, anlamalar ve buna benzer

bilgiler ERP-Programna kaydedilir.

4.Malzeme Sevkiyat AamalarSipari kalemlerinin depoda hazrlanmas, lojistik mdrnn sevkedilecek

malzemeler iin depo grevlilerine irsaliye kesme talimat vermesi ile

balamaktadr. ERP sisteminde irsaliye kesimi iin birinci art, sevk

edilecek malzemelerin stokta bulunmasdr. Depoda olmayan malzemeler

iin sistem irsaliye kesimine izin vermemektedir.

rsaliye kesiminin ardndan, irsaliye zerinden sevk edilecek malzemelerinhazrlk aamas balamaktadr. Bu aamada depo grevlileri, doru

malzemelerin forkliftler aracl ileraflardan alarak teslimat iin hazr hale

getirmekle ykmldr.

Teslimata hazr malzemeler mevcut irsaliyesiyle, nakliye aracna

yklenip sevk edilmektedir.


12/13

12

ekil-5 Malzeme sevkiyatakemas


13/13

13

Kaynaklar1. CARMICHAEL, D., 1998, Supply chain planning systems in

manufacturing, Unpublished Master Thesis in Manufacturing:Management and Technology.

2. YKSEL, Dr. Hilmi. Tedarik Zincirleri _in Performans lmSistemlerinin Tasarm.Ynetim ve Ekonomi, Cilt 11, Say: 1, (Ocak2004), 11-30.

3. METZ, J. P. "Demystifying Supply Chain Management". Supply ChainManagement Review, (Winter 1998), 22-31.

4. TEIGEN, R. "Supply Chain Management Introduction". International

Journal of Flexible Manufacturing Systems, (April 2000), 12-40.5. BAKOGLU, R. ve E. YILMAZ. "Tedarik Zinciri Tasarmnn RekabetAvantaj Yaratmas Asndan Degerlendirilmesi: "Fast Food" Sektrrnegi". 6. Ulusal Pazarlama Kongresi, Erzurum 28 Haziran-1Temmuz 2001.

Documents

Tedarik zinciri yönetimi ve bir uygulama