Interviste me nje dietologen Blerina Bombaj.

Dietologe me eksperienc por edhe personazh i kndshm q e shohim do jav te E diela shqiptare.far pjatash duan t konsumojn m tepr shqiptart, far duhet dhe far konsumojn realisht. Kjo sht nj nga problematikat dhe diskutimet q ajo na i prcjell mjaft mir prmes argumentesh dhe recetash bindse. T hash dhe t dish t hash jan dy shtje krejt t ndryshme!Kush sht m i shndetshm nj njeri q ka nevoj shum pr diet apo nj tjetr q nuk sht i ushqyer mir?Parimisht nj njeri obez ka m shum shanse t ket m pak vite jet pr shkak t mbidhjamosjes s tij sesa nj njeri i cili sht i dobt dhe i ushqyer me nj diete hipokalorike. Madje mendohet se njerzit q marrin m pak kalori se nevojiten jetojn m gjat! Megjithat edhe ktu ka shum vlersime q duhen br para se t nxjerrsh nj konkluzion.far mendon pr shprehjen popullore tu bft gjak e dhjam?

Mendoj se kjo shprehje e ka origjinen n vitet kur ilaet pr t kuruar smundjet ishin t kufizuara dhe e vetmja mnyr pr ti prballuar ato ka qen ushqimi dhe depozitat e energjis n form dhjami n trup. Natyrisht q n ato koh nj fmij i shndosh e prballonte m mir nj smundje sesa nj fmij i dobt.

Dietat konsistojn vetm n heqjen e dhjamit t teprt?

Jo, eliminimi i dhjamit t teprt sht vetm nj nga sukseset e diets. Dieta mund t konsistoj n shum prmirsime t statusit shndetsor si p.sh. n balancimin e sheqerit n gjak, n uljen e yndyrnave, n uljen e tensionit t lart n gjak etj.Hanim m mir kur hanim m keq?

Hanim m mir kur hanim m pak!

Sa lloje dietash dobsimi ka?

Ka shum, do dit dgjoj nga nj t re, njra m e uditshme se tjetra! Normalisht ato m t famshmet jan dieta Atkins, Dieta e zons (the Zone Diet), dieta e grupit t gjakut, (The southbeach diet) dhe se fundmi dieta e Dukanit. Realisht asnjra prej ktyre dietave nuk ka gjetur mbshtetje t plot nga komuniteti shkencor, t para si n prbrje ashtu edhe n efektet afatgjata n shndetin e njeriut..Sa prcakton fiziologjia e njeriut dietn q ai duhet t ndjek?

Pr t formuluar nj diet pr nj individ bazohesh kryesisht n kto t dhna: pesh, gjatsi, mas dhjamore mas muskulare, gjini, mosh, nivel t aktivitetit fizik, status shndetsor, intoleranca alergji dhe se fundmi por jo se pakti n zakonet e tij aktuale t t ushqyerit.N morin e madhe t dietave sa e vshtir sht t gjesh at t duhurn? Ne duhet t kuptojm q dietat duhet t rekomandohen nga specialisti prkats ose nga mjeku. Asnj person nuk mund t jet i sigurt q sht i aft t zgjedh dietn q i prshtatet pa u konsultuar me nj dietolog serioz. E prmend fjaln serioz se ka dhe nga ata q jan vetquajtur dietolog pa pasur arsimimin e duhur. Pr m tepr n Shqipri sht kollaj t ndodh kjo pasi ne nuk kemi shkoll dietologjie dhe detyrimisht personat q ofrojn kt shrbim duhet t jen shkolluar jasht shtetit.Na tregoni pes produkte q duhen eliminuar ose t prdoren sa m pak t jet e mundur?N fillim t lists do t v pa hezitim pijet e gazuara (prjashtuar uji me gaz), saliet sallami, patatinat, karamelet, drithrat e gatshme pr mngjes t sheqerosura.Cilat jan pjatat m t rrezikshme?

T skuqurat!

Nj kshill t fundit?Hani m pak, lvizni m shum, ushqehuni duke qen n harmoni me natyrn dhe ligjet e saj!

10 fakte te rndsishme mbi ushqiminUshqimi sht edhe si lnda djegse pr makinn. Ai i jep organizmit energjin e nevojshme pr t funksionuar m mir.1. Dietat me yndyre dhe krip rrisin rrezikun e patologjive kardiovaskulare2. Nj e treta e smundjeve tumorale, mund t shrohen nprmjet diets3. Nj diet me yndyrna, sheqerna, ushqime te prpunuara, ojn ne shterpsi dhe dshtime4. Nj diet me yndyrna, sheqerna dhe krip, on n obezitet5. Nj diet e pashndetshme on edhe n depresion6. Nj diet e pasur me konservante ul prqendrimin si dhe rrit agresivitetin7. Nj diet e varfr me kalcium on n osteoporoze8. Nj diet e pasur me yndyrna dhe me pak vlera ushqimore, lodh mlin dhe veshkat9. Nj diet e pasur me sheqerna, rrit mundsin e prekjes nga Diabeti10. Nj diet e pashndetshme dobson sistemin imunitar

Nje diete e disbalancuar eshte nje diete qe nuk arrin ti jape organizmit ushyesit e duhur per te cilet ai ka nevoje gjate nje dite. Njerezit qe nuk kane arritur akoma te kuptojne rendesine e nje diete te shendeteshme kane nje diete te tille.Shkaqet1.Nje diete e tille eshte zakonisht i mbeshtetjes qe bejne njerezit tek ushqimet e shpejta dhe qe i perdorin shume shpesh. Dhe zakonisht shkaku i dyte madhor eshte edhe mungesa e konsumit te perimeve dhe frutave qe i japin trupit energjine e duhur per te perballuar diten dhe per te qene sa me ne forme.Problemet2.Me kalimin e kohes njerezit qe kane qene pre e nje diete te disbalancuar mund te hasin veshtiresi ne ruajtjen e disa indeve te trupit (si per shembull smalti i dhembeve), mund te kene probleme me funksionimin e sistemit nervor ose probleme muskulore. Femijet mund te kene probleme me sjelljen, te kene veshtiresi ne shkolle ose te kene probleme me rritjen. Madje keta lloj njerezish jane me te ndjeshem nga semundje te ndryshme.Piramida3."Department of Agriculture" publikon se cfare e perben nje diete te balancuar dhe se cfare ushqimesh eshte e keshillueshme qe njerezit konsumojne me shpesh. Burimi online, MyPyramid.com, tregon disa grupe u8shqimore te paraqitura skematikisht me ngjyra te ndryshme, dhe sugjeron qe te konsumoni nje kombinim te te gjitha llojeve ushqimore; drithrat paraqiten me portokalli, perimet me te gjelber, frutat me te kuqe, yndyrnat me te verdhe, bulmetet me blu, dhe mishi me bishtajoret (fasule,bizele,batha etj) me lejla. Kjo eshte nje metode per te interesuarit qe duna te konvertojne ne nje diete te shendeteshmeVariacioni4.Njerez te ndryshme kane nevoje per lloje te ndryshme ushqimore ne sasi te ndryshme. Disa elemente mund te jene mosha, gjinia etj. Nje diete e balancuar lidhet edhe me nje numer te mire ushtrimeshe dhe me nje sasi te mire gjumi.

Kuriozitet per ushqimin pa perdorimin e nje diete1.Prdorni e nj pjate m t vogl

2. Prdorni nj pirun m t madh

3. Hani me gjinin e kundrt

4. Lexoni vlerat ushqimore

5. Pini uj prpara nj vakti

6. Shmangni TV ose PC gjat nats

7. Shmangni ushqimet gjat puns

8. Tregohuni m t kujdesshm me miqt

9. Kujdes nga njerzit e dobt

10. Shmangi reklamat e produkteve dobsueseNj diet e balancuarPr t patur nj shndet optimal ju duhet t hani nj przierje (amalgam) tipash t ndryshm ushqimi, t cilt i japin trupit lndt ushqyese pr t cilat ai ka nevoj pr t punuar si duhet. Natyrisht, disa lnd ushqyese i merrni n sasi t mdha, t tjera lnd ushqyese n sasi vrtet t vogla, kjo n varsi t ndryshueshmris individuale. Nse hani sasin e duhur t lndve ushqyese, n mnyr t rregullt, ju keni nj diet t balancuar, pa eksese dhe pa privime.Fibrat ushqimore jan pjes e bimve, vegjetaleve (perimeve, njomsirave, zarzavateve), frutave dhe drithrave. Trupi i njeriut nuk i tret dot fibrat bimore, e kshtu nuk prfiton sasi t konsiderueshme energjie. Por ngrnia e fibrave bimore ndihmon n fuqizimi e puns s sistemit trets. Nj nga rolet e fibrave ushqimore sht rritja e vllimit t mbetjeve q qarkullon n tubin trets, duke e br rrugtimin e ktij relativisht m t shpejt. Pr shembull, ngrnia me rregullsi e sallats jeshile apo fiblrave n prgjithsi kshillohet tek pacientt me hemorroide; ku jashtqitja ri-prfton njfar rregullsie.Sheqernat: ushqimi dhe pijet e pasura me sheqer japin energji, por trupi i prdor ato shum shpejt e kshtu n formn origjinale nuk mund t prdoren si rezerva.Ushqimet e pasura me yndyr i japin trupit nj rezerv energjie dhe ndihmojn n ndrtimin e qelizave t reja. Lyrat kan nj rol thelbsor n ndrtimin emembranave t qelizaveq cilat si mund ta din nj pjes e mir prbhen nga fosfolipide.Ushqimet e pasura me proteina nevojiten pr riparimin dhe rritjen e trupit tuaj. Kshtu, ndokush mund t ket dgjuar apo par se pacientve pas operimit u jepen proteina, meqnse kto jan prbrsit struktural kryesore e si pasoj ndihmojn n vrajzimin e plagve.

Projekt Tema :nje diete e balancuar

Punoi: ergis xhelili

Pranoi: valbona muca

Objektivat: te tregoj cilat jan elementet kryesore ten je diete te balancuar Te intervistoj nje dietolog per marrjen e disa informacioneve baze te nje diete te balancuar.