TEHNIČKE SPECIFIKACIJE 30000 BRAVARSKI RADOVI 30010 OPŠTE 31000 MATERIJALI 31100 OSNOVNI MATERIJAL 31110 OPŠTE 31120 TEHNIČKE KARAKTERISTIKE 31200 MATERIJAL ZA ZAVARIVANJE 31210 OPŠTE 31300 VIJČANA ROBA 31310 OPŠTE 32000 IZVOĐENJE 32100 PROIZVODNJA KONSTRUKCIJE 32110 SKLADIŠTENJE MATERIJALA 32120 RADNJE KOJE PREDHODE IZRADI

KONSTRUKCIJE 32130 RADIONIČKA IZRADA 32140 KONTROLA KVALITETA ZAVARENIH

SPOJEVA 32150 PRIJEM KONSTRUKCIJE U RADIONICI 32160 ISPORUKA KONSTRUKCIJE 32200 MONTAŽA 32300 ANTIKOROZIVNA ZAŠTITA 33000 NAČIN OBRAČUNA 34000 GARANCIJE 35000 BEZBEDNOST I ZDRAVLJE NA RADU 36000 ZAŠTITA ŽIVOTNE SREDINE 37000 TEHNIČKA I ZAKONSKA REGULATIVA 30000 BRAVARSKI RADOVI 30010 OPŠTI DEO

Ovi tehnički uslovi sadrže zahteve u pogledu materijala, izrade i montaže, sistema antikorozivne i protivpožarne zaštite, kao i načina i obima specijalnih kontrola čelične konstrukcije. Učesnici na izradi i montaži čelične konstrukcije obavezni su da se pridržavaju svih zahteva navedenim u ovim uslovima kao i važećih propisa i standarda.

31000 MATERIJALI 31100 OSNOVNI MATERIJAL 31110 OPŠTE

Osnovni materijal za čeličnu konstrukciju je čelik sa oznakom S235JRG2. Projektom predviđeni materijal može se zameniti drugim samo u saglasnosti sa projektantom, a po odobrenju investitora pod uslovom da se upotrebom drugog materijala ne smanjuje koeficijent sigurnosti i ne poskupljuje konstrukcija.

Mehaničke i hemijske osobine materijala moraju biti ispunjene za sve profile i limove iz narudžbene specifikacije. Osnovni materijal mora biti zavarljiv, otporan na krti lom. Ove osobine dokazuju se probama na udarnu

žilavost koje treba da zadovolje vrednosti date u SRPS C.B0.500. Ugradnja dvoplatnih limova se zabranjuje. Dvoplatnost limova se registruje ispitivanjem ultrazvukom.

Izvođač je dužan je da iz detaljne specifikacije materijala obrazuje narudžbenu specifikaciju, vodeći računa o različitim kvalitetnim grupama. Pri tome se mora voditi računa da isporučeni materijal u svemu odgovara propisanim standardima u projektu odnosnu navedenim u okviru ovog poglavlja.

Sav osnovni materijal se preuzima kod proizvođača čeličnog materijala, putem prijemnog organa, koga određuje naručilac radova. Svi probni uzorci moraju biti obeleženi žigom prijemnog organa.

Proizvođač materijala dostavlja ateste za osnovni čelični materijal koji moraju sadržati sledeće podatke: broj šarže na koju se sortament odnosi, standarde i kvalitete obavezne prema projektnoj dokumentaciji i propisane stvarne vrednosti hemijskih i mehaničkih karakteristika materijala.

Ukoliko se za vreme izrade pojedinih sklopova otkriju skriveni nedostaci u materijala (dvoplatnost, uključci, nedozvoljeno prekoračenje tolerancije i sl.) proizvođač čeličnog materijala je dužan da neispravan materijal zameni u najkraćem roku, ispravnim.

31120 TEHNIČKE KARAKTERISTIKE

Tolerancija na težinu limova i širokog pljosnatog čelika koja se priznaje iznosi od -0% do +4%. Ova tolerancija se odnosi na celokupnu isporuku, a ne na pojedinačne limove i odnosi se na teorijsku težinu sračunatu sa zapreminskom masom 8.00 t/m3. Čelik mora biti proizveden topljenjem po postupku Simens-Marten (SM) ili nekim drugim postupkom koji garantuje čelik istih ili boljih osobina napr. "popravljeni konvertorski" čelik ili čelik iz elektropeći. Postupak topljenja i način normalizacije (za pozicije gde je to propisano) u ponudi treba obavezno navesti.

31200 MATERIJAL ZA ZAVARIVANJE 31210 OPŠTE

Izvođač je dužan da, u sklopu ponude, pruži sve potrebne dokaze da je njegova stručna radna snaga i oprema koja će biti angažovana na izgradnji sa važećim sertifikatom izdatim od strane jednog od ovlašćenih Instituta. Celokupna oprema koja treba da se upotrebi na radovima na izradi, montaži i kontroli kvaliteta čelične konstrukcije mora biti u dobrom radnom stanju i ista podleže pregledu od strane Nadzornog inženjera. Tehnologije izvođenja zavarivačkih radova, korisćeni materijal i postupci kontrole moraju biti u saglasnosti sa navedenim standardima. Za zavarivanje topljenjem, po postupku elektrolučno zavarivanje, kao dodatni materijal se koriste elektrode, žica, prašak i zaštitni gas. Ovi se dodatni materijali koriste za ručno elektrolučno zavarivanje, za elektrolučno zavarivanje pod zaštitom

praška ili pod zaštitom gasa. Bilo koji postupak da se koristi, osnovni princip je dodatni materijali moraju da obezbede, da kvalitet ima iste ili bolje mehaničke karakteristike.

31300 VIJČANA ROBA 31310 OPŠTE

Dužine vijaka i navoja određuje Izvođač radova, vodeći računa pored ostalog o debljini paketa limova koji se spajaju, i o uslovu da se navoj na vijku završi na delu stabla vijka, koji je pokriven debljinom podloške. Prema debljini paketa limova koji se spajaju, izvođač će sačiniti specifikaciju vijaka i odgovarajućih navrtki i podloški. Proizvođač vijaka je dužan da pri isporuci vijaka, dostavi Izvođaču radova atestnu dokumentaciju, kojom potvrđuje kvalitet isporučenog materijala. Proizvođač vijaka, saglasno SRPS M.B1,023. odnosno SRPS M.B1.028 u vijke i navrtke će utisnuti oznake za kvalitet materijala.

32000 IZVOĐENJE 32100 PROIZVODNJA KONSTRUKCIJE 32110 SKLADIŠTENJE MATERIJALA

Izvođač je dužan da prispeli čelični materijal pazljivo istovari i odlozi na skladište. Pri tim manipulacijama materijal se ne sme bacati, niti hvatati za ivice bez predhodne zaštite istih. Sva eventualna oštećenja će ceniti Nadzorni inžinjer: da li se mogu tolerisati ili se oštećeni komad kod proizvođača zameniti o trošku Izvođača. Složeni materijal na sladištu mora biti dovoljno odignut od zemlje. Oznake na materijalu moraju ostati vidljive.

32120 RADNJE KOJE PREDHODE IZRADI KONSTRUKCIJE

Pre početka izrade čelične konstrukcije, paralelno sa izradom radioničke dokumentacije, Izvođač je dužan da pripremi i dostavi na saglasnost Nadzornom inžinjeru sledeće elaborate:

1. Dinamički plan proizvodnje, kontrole i isporuke 2. Tehnologija zavarivanja 3. Tehnologija izrade bravarskih radova 4. Tehnologija probne montaže (ukoliko je projektom predviđena) 5. Tehnologiju izvođenja radova na antikorozionoj zaštiti. 6. Plan pakovanja i način transporta

Predviđena tehnologija zavarivanja za komplikovane sklopove sa povećanim obimom zavarivanja, mora se dokazati na probnim komadima. Tu treba proveriti sklonost materijala na promenu strukture pod uticajem temperature zavarivanja kao i veličinu deformacija od zavarivanja. Na osnovu ovih ispitivanja proveriti empirijski određene temperature predgrevanja za razne debljine i kvalitete materijala kao i režim hlađenja zavarenih spojeva i veličinu preddeformacija. Prostor u radionici gde se obavlja probna montaža (ukoliko je

uslovljena tehničkom dokumentacijom projekta) mora biti posebno uređen - svi oslonci pojedinih elemenata konstrukcije u probnoj montaži moraju imati takvo temeljenje koje isključuje sleganja. Kod izrade gore navedenih elaborata mora se ostvariti puna saradnja i usaglašenost sa projektom montaže.

32130 RADIONIČKA IZRADA

Izrada čelične konstrukcije može se poveriti samo kvalifikovanom izvođaču ovih radova, koji, u okviru Ponude, mora dokazati svoju podobnost spiskom uspešno izvršenih sličnih poslova, spiskom raspoloživog alata i mašina i spiskom stručnog kadra.

Izvođač je dužan da sve radove izvodi prema odobrenoj projektnoj dokumentaciji, uz svestranu i svakodnevnu kontrolu Nadzornog inžinjera. Projektnu dokumentaciju Izvođač razrađuje prema svojoj tehnologiji, a u svemu prema propisanim uslovima - Detaljni crteži. U toj razradi, ne smeju se vršiti izmene projektovane koncepcije i uslovljenih detalja konstrukcje.

Izvođač radova ne sme da ugradi u konstrukciju nikakav materijal bez odgovarajućeg atesta. Pri sečenju pojedinih pozicija iz nabavljenih većih dimenzija tabli lima, za sve pozicije koje obrazuju glavne noseće delove konstrukcije, broj utisnute šarže i broj narudžbene pozicije moraju se preneti i na pojedinačne pozicije. Iz radioničkog dnevnika Izvođača mora biti vidljivo koje su pozicije krojene iz jedne narudžbene pozicije. Sva evidencija o materijalu, počevši od nabavke do ugrađivanja, mora se uredno voditi i prilaže se kao dokument pri isporuci konstrukcije. Bez ovakvog dokumenta konstrukcija ne sme se primiti.

Pri izradi konstrukcije u radionici, Izvođač radova mora ispunjavati zahteve zakona, propisa i standarda i ostalih tehničkih normativa navedenih u okviru ovih uslova a koji važe za tip konstrukcije koji se nalazi u obradi.

Izrada konstrukcije: • Sve vrste čeličnih profila treba pre upotrebe ispraviti u hladnom stanju, s tim da pri ispravljanju ni na kom mestu najveće deformacija ne sme da pređe 2,5%. Površine preseka profila treba čisto obraditi rendisanjem, frezovanjem, brušenjem i sl. • Čelični delovi se smeju obrađivati samo u hladnom ili u crvenom usijanom stanju. Svake obrade u tzv. plavom usijanju i svako nepredviđeno zakaljivanje čelika je zabranjeno. • Rezne površine posle rezanja gasnim plamenom, moraju biti glatke, ravne, a ivice oštre. • Rezne površine posle rezanja makazama su oštećene gnječenjem. Oštećeni deo materijala se mora otkloniti. • Oštre ivice lima, koje su u sastavu sklopa ostaju vidne, moraju da se obore. • Rezanje i obrada zategnutih delova konstrukcije treba posvetit naročitu pažnju. Ukoliko prilikom rezanja dođe do mehaničkih ili termičkih oštećenja,

oštećenje treba odstraniti i to do dubine oštećenja, ali najmanje 2 mm. • Popravka mehaničkih oštećenja ili grešaka na površini, zavarivanjem ili drugim načinom, dozvoljava se samo onda kada postoje uslovi za njevo kvalitetno izvođenje, pa je za to potrebno pismeno odobrenje nadzornog organa. Kod nosećih elemenata konstrukcije, takve prepravke se smeju vršiti samo uz saglasnost projektanta i pismenog odobrenja nadzornog organa. • Delovi konstrukcije, koji prema projektu treba da budu iz jednog komada, ne smeju biti, bez posebnog pismenog odobrenja projektanta i investitora, sastavljeni iz vise komada ni zavarivanjem, niti nastavljanjem zavrtnjevima. • Zavareni elementi moraju, posle zavarivanja, imati projektovani oblik i ravne površine • Rupe za zavrtnjeve moraju se isljučivo bušiti.

Loze zavrtnjeva ne smeju zadirati u paket konstruktivnih elemenata. Naručivati dužine zavrtnjeva za svaku vezu ponaosob prema debljini paketa. Izvođač obavezno radi specifikaciju veznog materijala. Kod zavrtnjeva koji rade isklujčivo na zatezanje mora se voditi računa samo o njihovoj dužini.

Sastavljeni sklopovi u radionici moraju se izvesti u tolerancijama koje važe za tip konstrukcije koja se nalazi u obradi. Konstrukcija se mora tako izraditi da dozvoli montažu bez nasilnog navlačenja.

32140 KONTROLA KVALITETA ZAVARENIH SPOJEVA

Kontrolu kvaliteta zavarenih spojeva sprovodi Izvođač u saradnji sa inženjerima jednog od ovlašćenih Instituta. U radionici i na gradilištu mora se formirati posebna arhiva dokumenata vezanih za kontrolu kvaliteta zavarenih spojeva. Konačnu ocenu o kvalitetu svakog spoja daje Nadzorni inženjer.

Ugaoni šavovi moraju se izvesti dimenzija prema projektnoj dokumentaciji. Proizvođač je obavezan da kontroliše sve ugaone šavove po dimenzijama i kvalitetu. Kvalitativna kontrola se može obaviti vizuelnim putem lupama ili "Difuterm" postupkom penetrirajućim bojama. Kontrola dimenzija se obavlja specijalnim šablonima. Rezultati kontrole moraju se konstatovati pismeno.

Sučeoni šavovi rade se prema važećim tehničkim propisima u tri kvaliteta: specijal, kvalitet I i kvalitet II. Kontrola kvaliteta sučeonih šavova po pravilu se obavlja radiografskim postupkom. Dozvoljene ocene šavova kreću se od 1-3. Šavovi ocenjeni ocenom 4 moraju se popravljati, šavovi ocene 5 se odbacuju kao nepodobni. Rezultati kontrole moraju se obuhvatiti posebnim elaboratom.

32150 PRIJEM KONSTRUKCIJE U RADIONICI Prijem čelične konstrukcije, obavlja se na zahtev proizvođača, po pravilu u radionici pre nanošenja antikorozivne zaštite. Obavljaju ga ovlašćeni predstavnici naručioca, izvođač radova na montaži i projektanske organizacije u prisustvu izvođača radova na izradi čelične konstrukcije. Delovi čelične

konstrukcije pripremljeni za prijem moraju biti pristupačni za pregled. Ako se pokažu nedostaci u izradi pojedinih delova, izvođač je dužan da sve nedostatke o svom trošku popravi ili zameni novim. Izvršenje takve popravke ili zamene ne daje pravo za produženje roka isporuke. Kod prijema na probnoj montaži u radionici kontrolišu se dimenzije i oblik, kao i priprema montažnih spojeva čelične konstrukcije. Izvođač radova na izradi čelične konstrukcije, dužan je da pri prijemu konstrukcije stavi na uvid potrebnu tehničku dokumentaciju, ateste o osnovnom materijalu, spojnim sredstvima, dodatnom materijalu za zavarivanje i drugim materijalima ugrađenim u konstrukciju, filmove i nalaze o prozračenim šavovima, ateste za zavrivače, uverenje o kvalifikacijama drugih stručnih lica angažovanih na izradi konstrukcije. O kontroli, kao i o prijemu čelične konstrukcije sastavlja se zapisnik koji potpisuju ovlašćeni predstavnici naručioca, izvođača i projektanta. Izvođač je dužan da postupi po svim odredbama iz ovog zapisnika.

32160 ISPORUKA KONSTRUKCIJE

Proizvođač čelične konstrukcije mora da obeleži krupnim oznakama sve sklopove, nastavke i spojeve pre isporuke konstrukcije. Ove oznake moraju odgovarati oznakama iz projektne dokumentacije i služe za kasniju pravilnu montažu na gradilištu.

32200 MONTAŽA KONSTRUKCIJE

Montažu čeličnih konstrukcija može da vrši samo specijalizovana organizacija koja mora dokazati, u okviru Ponude, svoju podobnost spiskom uspešno izvršenih sličnih poslova, spiskom raspoloživog alata i mašina i spiskom stručnog kadra.

Izvođač je dužan da sve radove izvodi prema projektnoj dokumentaciji i odobrenoj dokumentaciji koju sam izrađuje u skladu sa propisanim uslovima datim u tački - Privremene konstrukcije i tački -Detaljni crteži, uz svestranu i svakodnevnu kontrolu Nadzornog inžinjera. Na osnovu projektne dokumentacije Izvođač razrađuje plan montaže vodeći pritom računa da ne promeni projektom zamišljenu koncepciju objekta i uslovljene faze montaže, da bude usaglašen sa radioničkom dokumentacijom i da obezbedi stabilnost konstrukcije u svim njenim fazama uz poštovanje svih važećih pravilnika i standarda.

Pre početka izrade čelične konstrukcije u radionici, Izvođač je dužan da pripremi Idejni projekat montaže i da ga dostavi na odobrenje Nadzornom inženjeru.

Pre početka montaže čelične konstrukcije, Izvođač je dužan da pripremi i dostavi na odobrenje Nadzornom inženjeru sledeće elaborate:

1. Dinamički plan montaže i antikorozione zaštite 2. Glavni projekat montaže 3. Tehnologiju zavarivanja na montaži

4. Projekt geodetskog obeležavanja i praćenja objekta tokom montaže 5. Plan kontrole 6. Tehnologiju izvođenja radova na antikorozionoj zaštiti čelične konstrukcije.

Dopremljena konstrukcija na gradilištu se mora odložiti na unapred pripremljenu deponiju. Pri manipulaciji sa čeličnom konstrukcijom mora se voditi računa da ne dođe do njenog oštećenja - za hvatanje se moraju koristiti posebno konstrukciji prilagođeni alati. Ukoliko konstrukcija ima radionički nanet zaštitni premaz ili je pak toplo cinkovana, pri manipulaciji moraju se koristiti posebne "platnene" trake. Montažni plac se mora tako opremiti da omogući pravilno izvođenje svih predviđenih veza uz punu geodetsku kontrolu, kao i da omogući nesmetanu kontrolu Nadzornom inžinjeru. Tehnologija montaže mora se tako odabrati da je element konstrukcije pridržavan u toku izvođenja zavarivačkih radova. Sigurnost čelične konstrukcije za vreme montaže Čelična konstrukcija mora se montirati postupno, i to na način kojim se obezbeđuje:

1. stabilnost i nepromenljivost oblika montiranog dela konstrukcije u svim fazama montaže

2. stabilnost elemenata koji se montiraju i dovoljna moć nošenja pri opterećenju za vreme montaže

3. sigurnost objekta i radova, opreme i materijala, kao i ljudi pri istovremenim građevinskim, montažnim i drugim radova na objektu

Stabilnost čelične konstrukcije od dejstva sopstvene težine, montažnih opterećenja i vetra mora se obezbediti pravilnim postupkom montaže vertikalnih i horizontalnih elemenata konstrukcije i postavljanjem stalnih i privremenih veza, ako su one predviđene projektom izvođenja radova. Izvođenje daljih radova na montaži dozvoljava se po završetku radova na ukrućivanju već namontiranog dela konstrukcije.

Izvođač radova mora izvršiti doterivanje čelične konstrukcije u položaj koji je predviđen projektom.

32300 ZAŠTITA OD KOROZIJE

U okviru Ponude Izvođač mora definisati sisteme antikorozione zaštite koje će primeniti na pojedinim površinama čelične konstrukcije i uz njih priložiti odgovarajuće sertifikate izdate od strane jednog od ovlašćenih Instituta. Ponuđeni sistemi moraju biti u skladu sa standardom SRPS ISO 12944/2000 za zaštitu čeličnih konstrukcija od korozije. Sistem zastite od pozara se sastoji iz: osnovnog premaza, ekspandirajuceg premaza i zavrsnog premaza. Ekspanduju premaz stiti celik od pozara. On sadrzi materije koje pod dejstvom povisene temperature hemijski reaguju i oslobadjaju gasove koji izazivaju ekspanziju premaza. Nastala sunđerasta

struktura služi kao izolator i štiti konstrukciju u toku odredjenog perioda. Ekspandujuci premaz mora biti u skladu sa SRPS U.J1.043.

33000 NAČIN OBRAČUNA U cenu je uračunata nabavka materijala, transport, proizvodnja konstrukcije, montaža, spojna sredstva, čišćenje i protivpožarna zaštita. Jediničnom cenom odgovarajuće pozicije obuhvaćena je i isporuka i ugradnja ankera i ankernih ploča, zaptivni materijal i drugo i to se neće posebno plaćati. Sve pozicije čelične konstrukcije su obračunate po kg čelika.

34000 GARANCIJE - Garancija za povraćaj avansa - Garancija za dobro izvršenje radova - Garancija za otklanjanje nedostataka u garantnom roku od 5 godina. Izvođač se obavezuje da dostavi garanciju za otklanjanje nedostataka u garantnom periodu na iznos od 5 % (petprocenata) vrednosti izvršenih radova

35000 BEZBEDNOST I ZDRAVLJE NA RADU Bezbednost i zdravlje na radu je sastavni deo organizacije rada i radnog procesa. Ona podrazumeva mere i sredstva, neophodna za ostvarivanje bezbednih uslova rada. Radni prostor urediti tako da se na njemu može bezbedno obavljati rad i kretanje radnika, oruđa za rad i transportnih sredstava. Na osnovu podataka iz tehničke dokumentacije, može se zaključiti da postoji povećani rizik od povređivanja zaposlenih. Pre svega rizik je izražen zbog radova na visini, odnosno prirode posla rada na visini koji zahteva nepravilan položaj tela i upotrebu ručnog mehanizovanog alata. Zbog navedenog, postoje specifični zahtevi radnog mesta odnosno zahtevi koji, u cilju bezbednog rada, uslovljavaju posebne zdravstvene, fizičke i psihičke sposobnosti radnika za rad. Svi zaposleni koji neposredno učestvuju, odnosno koji rade sa sredstvima za rad na visini moraju biti podvrgnuti periodičnom ili prethodnom lekarskom pregledu kod nadležne zdravstvene ustanove, odnosno službe medicine rada. Pored uslova u pogledu zdravstvene sposobnosti radnici moraju da ispunjavaju i uslove propisane opštim aktom kojim se utvrđuju radna mesta i uslovi rada, i to u pogledu stručne spreme i godina života.

Obezbeđivanje radnika sredstvima i opremom za ličnu zaštitu na radu Sredstva i oprema za ličnu zaštitu na radu obezbeđuju se radnicima u cilju bezbednog obavljanja radova kod kojih nije moguće otkloniti opasnosti i štetnosti drugim merama za bezbedan i zdrav rad. Sredstva i opremu za ličnu zaštitu na radu, obezbeđuje poslodavac, a neposredni rukovodilac radova - rukovodilac gradilišta obavezan je da kontroliše korišćenje i upotrebu. Isti je dužan da naredi radniku obavezno korišćenje ličnih zaštitnih sredstava. Zaštita od požara na gradilištu i njeno organizovanje

Svi radnici na gradilištu dužni su da u obavljanju svojih poslova postupaju tako da je isključena mogućnost nastanka požara. Neposredni rukovodioci su dužni da upoznaju radnike sa mogućim opasnostima i merama zaštite od požara. Na gradilištu će se sprovoditi sledeće opšte mere zaštite od požara: Sve saobraćajnice, puteve i prolaze uredno održavati i na njima se ne sme deponovati nikakav materijal; Električne instalacije i instalacije zaštitnog uzemljenja održavati u ispravnom stanju. Razvodni ormani moraju biti zaključani, a popravku i održavanje može da izvodi samo za to osposobljeno i ovlašćeno lice. Zabranjeno je popravljanje, tj. "licnovanje" topivih umetaka osigurača. Svi radnici na gradilištu su obučeni za upotrebu aparata za gašenje požara, kao i iz oblasti zaštite od požara. U slučaju požara, do dolaska vatrogasne jedinice, isti će biti u stanju da otpočnu sa intervencijom gašenja požara primenom mobilne opreme i sredstvima koja se nalaze na gradilištu. Svi kablovi električne struje moraju da budu pravilno dimenzionisani, kao i automatski osigurači, što isključuje mogućnost pregrevanja, paljenja i izazivanja požara. Mere zaštite na radu pri eksploatacije građevinske mehanizacije Pri izvođenju građevinskih radova pomoću oruđa i uređaja na mehanizovani pogon sprovode se sledeće mere: 1. Održavanje u ispravnom stanju 2. Obezbeđivanje uslova za pravilnu upotrebu i rukovanje. Održavanje, upotrebu i rukovanje oruđima i uređajima za rad izvršiti prema Zakonskim odredbama i uputstvu proizvođača. Na rad se može rasporediti samo ispravno sredstvo i uređaj za rad. Pod ispravnim sredstvom, odnosno uređajem podrazumevaju se oni kod kojih je: 1. Izvršeno redovno održavanje u skladu sa Zakonskim odredbama i uputstvom proizvođača; 2. Sprovedene su mere zaštite na istom. Ručni i mehanizovani alat koji se koristi na gradilištu mora odgovarati odgovarajućim standardima, a održavanje i korišćenje istih dozvoljeno je isključivo u skladu sa uputstvom proizvođača. Posle svakog prekida rada isključiti iz pogona mašine i sredstva i obezbediti od uključenja od strane neovlašćenih lica. Po završetku rada, mašine i sredstva parkirati na gradilištu na bezbednom mestu. Ukoliko se sredstva rada uzimaju u zakup od trećeg lica, odgovorno lice na gradilištu je dužno od zakupca tražiti javnu ispravu od ovlašćene institucije kojom se dokazuje da je sredstvo rada ispravno, odnosno da su na istom primenjene mere zaštite. Sredstva za rad i prevoz građevinskog materijala Ručni alat koji se koristi na gradilištu u pogledu materijala, oblika i dimenzija mora odgovarati standardima. Vozila za prevoženje građevinskog materijala (kamioni, traktori i dr.) smeju se upotrebljavati samo u svrhe za koje su konstruisane i izrađene. Rukovanje ovim sredstvima sme se poveriti samo vozačima osposobljenim i kvalifikovanim za rukovanje odgovarajućom vrstom vozila.

Za prevoženje građevinskog materijala teretnim motornim vozilima na gradilištu primenjuju se odredbe Pravilnika o zaštiti na radu pri utovaru tereta i teretna motorna vozila i istovaru tereta iz takvih vozila (SI.list SFRJ br. 17/66). Uputstvo za bezbedan rad pri manipulisanju građevinskim materijalom Povezivanje, utovar i istovar građevinskog materijala može da vrši samo za to određeno i obučeno osoblje. Za vezivanje materijala smeju se upotrebljavati kudeljna ili čelična užad koja u pogledu kvaliteta i dimenzija ispunjavaju tehničke uslove predviđene standardom. Sve teretne kuke moraju imati zaporni sistem (karabine i dr.) koji sprečava nepredviđeno otkačinjanje sredstava za vešanje. Radnik koji vrši vezivanje tereta ne sme: - Da dozvoli da se radnici nalaze ispod tereta koji se podiže. - Pri podizanju tereta preko 3 m, obavezno je vezivanje tereta konopcem radi praćenja istog. - Zabranjeno je vešati se na teret ili ga pridržavati rukom, radi održavanja njegove ravnoteže. Rad na visini Pod radom na visini, u smislu propisa o zaštiti na radu, podrazumeva se svaki rad kod koga je radna platforma, patos ili oslonac na kome radnik stoji, dok obavlja radne zadatke, na visini od tri i više metara mereno od stopala radnika do čvrste podloge (tla, međuprostorne tavanice, krovne terase i sl.) gde postoji najmanje jedna ivica radne platforme, patosa ili oslonca, na kome radnik stoji ili se kreće dok obavlja radne zadatke, da nije zaštićen od pada radnika u okolni prostor. Čim su ispunjena ova dva uslova, smatra se da radnik radi na visini i da mora da koristi sredstva lične, a ponekad i zajedničke zaštite da bi se obezbedio od pada sa visine. Da bi obavljao radne zadatke na visini radnik treba da ispunjava uslove propisane Zakonom, a to su provera zdravstvena sposobnost za obavljanje ovih poslova i proverena obučenost za ove poslove sa stručnom i praktičnom osposobljenošću, za samostalan i bezbedan rad na visini. Rukovanje dizalicom Dizalicom može rukovati samo ono lice koje ispunjava zdravstvene i stručne uslove predviđene važećim Republičkim propisima i opštim aktom preduzeća. Dizaličar se mora pridržavati svih uputstava za rukovanje dizalicom Dizaličar se mora podvrgnuti kontrolnim lekarskim pregledima najmanje jednom godišnje, kao i posle svakog udesa koji se desi na radu sa dizalicom, preležane teže bolesti. Pristup na dizalicu dozvoljen je samo osoblju zaposlenom na upravljanju i održavanju dizalicom, kao i licu koje je upoznato sa opasnostima rada na dizalici. Za pristup dizalici mogu se koristiti jedini za tu svrhu određeni pristupi - prilazi. Radne platforme, lestve i radne skele Svi radnici se moraju pridržavati uputstava za rad sa radnim platformama,

lestvama i radnim skelama. Opasnosti i mere zaštite pri radu sa ručnim mehanizovanim alatom Pri radu na gradilištu postoji potreba upotrebe ručnog mehanizovanog alata, odnosno ručnih brusilica i bušilica raznih veličina i snage. Brusilice i bušilice moraju se koristiti prema svojoj nameni, po uputstvu za upotrebu i bezbedan rad. Svaki rukovalac ručnog mehanizovanog alata mora, pre početka rada, da bude obučen za samostalan i bezbedan rad u skladu sa uputstvom proizvođača. Pri radu sa brusilicom obavezna je upotreba respiratora za zaštitu organa za disanje od prašine i zaštitnih naočara za zaštitu očiju od metalnih opiljaka, varnica i prašine. Kada se brušenje ili sečenje metala izvodi u malom zatvorenom prostoru poželjna je upotreba polikarbonatnih providnih štitnika za lice. Organizacija pružanja prve pomoći Na gradilištu se za slučaj povrede ili iznenadne bolesti zaposlenog obezbedjuje pružanje prve pomoći. Sve vreme trajanja izvođenja radova i boravka ljudi na objektima, na raspolaganju je minimum jedno prevozno sredstvo (putničko ili teretno vozilo), koje je opremljeno individualnim kompletom za prvu pomoć.

36000 ZAŠTITA ŽIVOTNE SREDINE Građevinske radove obavljati tako da se ne zagađuje okolina, a u slučaju

povećane buke, vibracija, izvođenja radova pod noćnim osvetljenjem, raskopavanja, kopanja, pojave prašine, podzemne ili površinske vode i ostalih pratećih pojava koje mogu ugroziti okolinu i okolne objekte, preduzeti mere za njihovo otklanjanje ili dovođenje u dozvoljene granice.

37000 ZAKONSKA I TEHNIČKA REGULATIVA ZA IZRADU I MONTAŽU ČELIČNIH KONSTRUKCIJA

OPŠTA ZAKONSKA REGULATIVA

/0-1/ Zakon o planiranju i izgradnji objekata; Službeni glasnik RS br 72/2009. /0-2/ Pravilnik o zaštiti na radu pri izvođenju građevinskih radova; Službeni list SRS br 53/97 /0-3/ Zakon o bezbednosti i zdravlju na radu; /0-4/ Pravilnik o načinu i postupku vršenju stručnog nadzora u toku građenja objekta, Službeni glasnik RS br 105/03. /0-5/ Pravilnik o sadržini i načinu vršenja tehničkog pregleda objekta i izdavanju upotrebne dozvole; Službeni glasnik RS br 101/03 /0-6/ Pravilnik o opštim merama zaštite na radu za građevinske objekte namenjene za radne i

pomoćne prostorije; Službeni glasnik SRS br 29/1987.

TEHNIČKA REGULATIVA

1. Opterećenja /1-1/ SRPS U.H2.110/1991: Čelične konstrukcije za nošenje antena - proračun, konstruisanje i izvođenje /1-2/ SRPS U.C7.110/1991: Opterećenje vetrom. Osnovni principi i osrednjeni aerodinamicki pritisak vetra. /1-3/ SRPS U.C7.111/1991: Opterećenje vetrom. Dinamicki koeficijent i aerodinamicki pritisak vetra. /1-4/ SRPS U.C7.112/1991: Opterećenje vetrom. Opterećenje vetrom zgrada. /1-5/ SRPS U.C7.113/1991: Opterećenje vetrom. Opterećenje vetrom ostalih građevinskih konstrukcija. /1-6/ Pravilnik o tehničkim normativima za izgradnju objekata visokogradnje u seizmičkim

područjima; Službeni list SFRJ br 31/1981, 49/1982, 29/1983 i 21/1988. /1-7/ Seizmološke karte za povratne periode 50, 100, 200, 500 i 1000 godina; Zajednica za

seizmologiju SFRJ, 1987. /1-8/ Pravilnik o tehničkim normativima za opterećenja nosećih građevinskih konstrukcija; Službeni list SFRJ br 26/1988. /1-9/ SRPS U.C7.121/1988: Korisna opterećenja stambenih i javnih zgrada. /1-10/ SRPS U.C7.122/1988: Odredjivanje korisnog opterećenja tavanica u proizvodnim pogonima i skladištima. /1-1 1/ SRPS U.C7.123/1988: Sopstvena težina konstrukcija, nekonstruktivnih elemenata i uskladištenog materijala koja se uzima u obzir pri dimenzionisanju. Zapreminska masa. /1-12/ SRPS A.A1.100/1985: Standardna atmosfera. /1-13/ SRPS U.C7.010/1988: Osnove projektovanja građevinskih konstrukcija. Osnovni principi za proveru pouzdanosti konstrukcija.

2. Opšta tehnička regulativa za čelične konstrukcije

/2-1/ Pravilnik o tehničkim normativima za noseće čelične konstrukcije; Službeni list SFRJ br 61/1986. /2-2 / Prav iln ik o teh ničk im merama i u slo v ima za spregn u te konstrukcije; Službeni list SFRJ br35/1970. /2-3/ Tehnički propisi za lake čelične gradjevine kod nosećih čeličnih konstrukcija; Službeni list SFRJ br 41/1964. /2-4/ Tehnički propisi za jednostavne konstrukcije zgrada kod nosećih čeličnih konstrukcija; Službeni list SFRJ br 6/1965. /2-5/ Tehnički propisi za eksploatacije kod nosećih čeličnih konstrukcija; Službeni list SFRJ br

6/1965.

3. Projektovanje čeličnih konstrukcija

/3-1/ SRPS U.E7.010/1988: Noseće čelične konstrukcije. Izbor osnovnog materijala. /3-2/ SRPS U.E7.081/1986: Centrično pritisnuti štapovi konstantnog jednodelnog preseka. /3-3/ SRPS U.E7.086/1986: Odredjivanje dužine izvijanja štapova. /3-4/ SRPS U.E7.091/1986: Centrično pritisnuti štapovi konstantnog višedelnog preseka. /3-5/ SRPS U.E7.096/1986: Štapovi izloženi pritisku i savijanju. /3-6/ SRPS U.E7.106/1980: Pritisnuti štapovi sa elastičnim poprečnim osloncima. /3-7/ SRPS U.E7.101/1991: Bočno izvijanje nosača. /3-8/ SRPS U.E7.111/1986: Stabilnost okvirnih nosača. /3-9/ SRPS U.E7.121/1986: Proračun izbočavanja limova. /3-10/ SRPS U.E7.131/1980: Ležišta i zglobovi nosećih čeličnih konstrukcija. /3-11/ SRPS U.E7.140/1985: Spojevi sa vijcima visoke klase čvrstoće kod nosećih čeličnih konstrukcija. Tehnički uslovi. /3-12/ SRPS U.E7.145/1987: Noseće čelične konstrukcije spojene zakovicama i vijcima. Tehnički uslovi; SRPS U.E7.145/1/1991: Izmene i dopune. /3-13/ SRPS U.E7.150/1987: Zavarene noseće konstrukcije. /3-14/ SRPS C.T3.001/1971: Tehnika zavarivanja metala. Definicije i pojmovi. /3-15/ SRPS C.T3.011/1980: Zavarivanje i srodni postupci. Uprošćeno prikazivanje šavova na crtežima. /3-16/ SRPS C.T3.012/1980: Zavarivanje. Označavanje postupaka zavarivanja na crtežima. /3-17/ SRPS U.Z1.010/1990: Spregnute konstrukcije čelik-beton.

4. Osnovni čelični materijal

/4- 1/ SRPS C.B0.002/1986: Sistem označavanja vrsta čelika i čeličnog liva. /4- 2/ SRPS C.B0.003/1957: Označavanje čelika bojom u skladištima. /4- 3/ SRPS C.B0.004/1986: Obeležavanje osnovnih proizvoda od čelika. I 4- 4/ SRPS C.B0.500/1989: Opšti konstrukcioni čelici. Tehnički uslovi za izradu i isporuku. I 4- 5/ SRPS C.B9.021/1974: Čelici za poboljšanje. Tehnički uslovi za izradu i isporuku. /4- 6/ SRPS C.B3.021/1962: Okrugli čelici vruće valjani. Oblik i mere. /4- 7/ SRPS C.B3.024/1962: Kvadratni čelici vruće valjani. Oblik i mere. /4- 8/ SRPS C.B3.025/1962: Pljosnati čelici vruće valjani. Oblik i mere. I 4- 9/ SRPS C.B3.026/1984: Vruće valjani čelik. Šestougaoni čelik za opštu namenu. Oblik i mere. /4-10/ SRPS C.B3.030/1962: Široki pljosnati čelici vruće valjani. Oblik i mere. /4-11/ SRPS C.B3.101/1987: Čelični ravnokraki ugaonici sa zaobljenim ivicama vruće valjani. Oblik i mere. /4-12/ SRPS C.B3.111/1962: Čelični raznokraki ugaonici sa zaobljenim

ivicama vruće valjani. Oblik i mere. /4-13/ SRPS C.B3.131/1962: Čelični I-nosači vruće valjani. Oblik i mere. /4-14/ SRPS C.B3.141/1962: Čelični U-nosači vruće valjani. Oblik i mere. /4-15/ SRPS C.B4.110/1972: Čelični limovi,debeli. Oblik i mere. /4-16/ SRPS C.B4.114/1974: Toplo valjani rebrasti lim. Oblik i mere. /4-17/ SRPS C.B5.021/1964: Čelične cevi bez šava sa propisanim osobinama za cevne vodove,sudove i aparate. Tehnički uslovi za izradu i isporuku. /4-18/ SRPS C.B5.026/1973: Čelične cevi sa šavom od nelegiranih i niskolegiranih čelika za cevne vodove,sudove i aparate. Cevi propisanog kvaliteta. Tehnički uslovi za izradu i isporuku. /4-19/ SRPS C.B5.213/1982: Čelične cevi sa šavom, hladno oblikovane, okruglog kvadratnog i

pravougaonog preseka za konstrukcije.

5. Dodatni materijal za zavarivanje

/5-1 / SRPS C.H3 .0 10 /19 82 : Ob lo žen e elektro de za ručno-elektrolučno zavarivanje čelika. Tehnički uslovi. /5-2/ SRPS C.H3.011/1982: Obložene elektrode za ručno-elektrolučno zavarivanje niskougljeničnih nelegiranih i niskolegiranih čelika. Označavanje. /5-3/ SRPS C.H3.052/1974: Žice za zavarivanje pod zaštitom praška. Zavarivanje sa više zavara niskougljeničnih i niskolegiranih čelika. /5-4/ SRPS C.H3.081/1986: Dodatni i pomoćni materijal za zavarivanje. Zaštitni gasovi. Tehnički uslovi. /5-5/ SRPS H.B1.023/1983: Postupak zavarivanja pod zaštitom praška. Označavanje praška.

6. Dodatni materijal - zavrtnjevi

/6-1/ SRPS M.B 1.068/1974: Vijci sa šestostranom glavom, za čelične konstrukcije. /6-2/ SRPS M.B1.601/1965: Šestostrane navrtke srednje klase izrade. /6-3/ SRPS M.B2.015/1974: Podloške za vijke za čelične konstrukcije. /6-4/ SRPS M.B2.031/1952: Kose podložne pločice za nosače I-oblika. /6-5/ SRPS M.B2.032/1952: Kose podložne pločice za nosače U-oblika. /6-6/ SRPS M.B5.102/1956: Otvor ključa. Metrički navoj od M6 do M72. /6-7/ SRPS M.B5.100/1956: Zatezne navrtke i spojke, duge,od cevi.

Metrički navoj od M6 do M80.

7. Kontrola kvaliteta zavarivačkih radova

/7- 1/ Tehnički propisi o kvalitetu zavarenih spojeva za noseće čelične konstrukcije; Službeni list

SFRJbr 41/1964. /7- 2/ SRPS U.E7.150/1987: Zavarene noseće čelične konstrukcije. Tehnički uslovi. /7- 3/ SRPS U.E7.010/1988: Noseće čelične konstrukcije od opstih

konstrukcionih čelika. Izbor osnovnog materijala. /7- 4/ SRPS C.T3.001/1971: Tehnika zavarivanja metala. Definicije i pojmovi. /7-5/ SRPS C.T3.011/1980: Zavarivanje i srodni postupci. Uprošćeno prikazivanje šavova na crtežima. /7- 6/ SRPS C.T3.012/1980: Zavarivanje. Označavanje postupaka zavarivanja na crtežima. /7- 7/ SRPS C.T3.020/1982: Zavarivanje. Klasifikacija grešaka u zavarenim spojevima izvedenim topljenjem metala. /7- 8/ SRPS C.T3.030/1960: Zavarivanje i srodni postupci. Oblici i dimenzije žlebova za zavarivanje čelika topljenjem. /7- 9/ SRPS C.T3.035/1987: Zavarivanje. Postupci kontrole kvaliteta. /7-10/ SRPS C.T3.040/1965: Ispitivanje kvaliteta zavarenih spojeva. Radiografsko ispitivanje čeličnih sučeonih spojeva. Opšte odredbe. /7-11/ SRPS C.T3.041/1966: Radiografsko ispitivanje sučeonih spojeva čeličnih limova debljine ispod 50 mm. /7-12/ SRPS C.T3.042/1966: Radiografsko ispitivanje čeličnih cevi debljine zida ispod 50 mm. /7-13/ SRPS C.T3.048/1966: Indikatori kvaliteta snimka pri radiografskom ispitivanju zavarenih spojeva. /7-14/ SRPS C.T3.061/1960: Tehnika zavarivanja metala. Ispitivanje stručne sposobnosti zavarivača za elektrolučno i plinsko zavarivanje. /7-15/ SRPS C.T3.071/1972: Obezbedjenje kvaliteta zavarivačkih radova. Opšta načela. /7-16/ SRPS C.T3.072/1972: Obezbedjenje kvaliteta zavarivačkih radova. Opšta načela. /7-17/ SRPS C.T3.072/1972: Obezbedjenje kvaliteta zavarivačkih radova. Svedočanstvo o sposobnosti. /7-18/ SRPS C.T3.081/1972: Zavarene konstrukcije sa pretežno mirnim opterećenjem.

Svedočanstvo o sposobnosti za zavarivanje čeličnih konstrukcija. /7-19/ SRPS C.T3.082/1972: Zavarene konstrukcije sa pretežno mirnim opterećenjem.

Svedočanstvo o sposobnosti za zavarivanje jednostavnih čeličnih konstrukcija. /7-20/ SRPS C.A7.010/1979: Uredjaji za gama-radiografiju. Tehnički uslovi za izradu i isporuku. /7-21/ SRPS C.A7.080/1979: Ispitivanje bez razaranja. Ispitivanje penetrantima. /7-22/ SRPS C.A7.081/1979: Ispitivanje bez razaranja. Ispitivanje penetrantima. Sredstva kontrole. /7-23/ SRPS C.A7.083/1979: Sredstva za vizuelno ispitivanje. Izbor lupa sa malim uvećanjem.

8. Zaštita od korozije čeličnih konstrukcija /8-1/ Pravilnik o tehničkim merama i uslovima za zaštitu čeličnih

konstrukcija od korozije; Službeni list SFRJ br 32/1970. /8-2/ Zaštita od korozije čeličnih konstrukcija zaštitnim sistemima

bija, Deo 1: Opšti zvod, SRPS ISO 12944-1:2002.

/8-3/ Zaštita od korozije čeličnih konstrukcija zaštitnim sistemima bija, Deo 2: Klasifikacija sredina, SRPS ISO 12944-2:2002.

/8-4/ Zaštita od korozije čeličnih konstrukcija zaštitnim sistemima bija, Deo 3: Zahtevi za konstruisanje, SRPS ISO 12944-3:2002.

/8-5/ Zaštita od korozije čeličnih konstrukcija zaštitnim sistemima bija, Deo 4: Tipovi površine i pripreme površine, SRPS ISO 12944-4:2002.

/8-6/ Zaštita od korozije čeličnih konstrukcija zaštitnim sistemima bija, Deo 5: Zaštitini sistemi boja, SRPS ISO 12944-5:2002.

/8-7/ Zaštita od korozije čeličnih konstrukcija zaštitnim sistemima bija, Deo 6: laboratorijske metode ispitivanja karakteristika, SRPS ISO 12944-6:2002.

/8-8/ Zaštita od korozije čeličnih konstrukcija zaštitnim sistemima bija, Deo 7: Izvođenje i nadzor nad nanošenjem boja (bojenjem), SRPS ISO 12944-7:2002.

/8-9/ Zaštita od korozije čeličnih konstrukcija zaštitnim sistemima bija, Deo 8: Izrada specifikacija za nove radove i održavanje, SRPS ISO 12944-8:2002.

9. Izrada čeličnih konstrukcija /9-1/ Tehnički propisi za tolerancije mera i oblika kod nosećih čeličnih kontrukcija; Službeni list

SFRJbr 41/1964. /9-2/ Pravilnik o tehničkim merama i uslovima za montazu čeličnih konstrukcija; Službeni list SFRJbr 29/1970.

10. Pregled i održavanje čeličnih konstrukcija

/10-1/ Praviln ik o tehničk im propisima za održavanje čeličn ih konstrukcija za vreme eksploatacije kod nosećih čeličnih konstrukcija; Službeni list SFRJ br 65/1965.