Teknoloji ve Yenilik Destek Programları Teknoloji ve Yenilik Destek Programları

Başkanlığı (TEYDEB)Başkanlığı (TEYDEB)

S. Hilmi YAVUZTEYDEB Başkan Yardımcısı

7 Haziran 2011, Bilkent Üniversitesi

KapsamKapsam

• TÜBİTAK

• Teknoloji ve Yenilik Destek Programları Başkanlığı

– Genel Bilgi– Teknoloji Grupları– Destek Programları – Proje Başvuru, Destek Süreçleri– İstatistikler– Sonuç

TÜBİTAKTemel Görevleri• Bilim ve Teknoloji politikalarının belirlenmesine katkıda

bulunmak - Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu Sekretaryası

• Araştırma Yapmak

- Enstitüler (MAM, SAGE, UME, UEKAE, .....)

• Destek Sağlamak

- Akademik Proje Destekleri: Araştırma Destek Programları Başkanlığı (ARDEB)

- Bilim İnsanlarına verilen Destekler: Bilim İnsanı Destekleme Daire Başkanlığı (BİDEB)

- Sanayi - Özel Sektör Ar-Ge Destekleri: Teknoloji ve Yenilik Destek Programları Başkanlığı (TEYDEB)

TÜBİTAK Başkanlığı

ULAKBİM

TÜBİTAK Gebze YerleşkesiTÜBİTAK Savunma

Araştırmaları Enstitüsü (SAGE)TÜBİTAK Uzay Teknolojileri

Enstitüsü (UZAY)

Ar-Ge Birimleri

Destek Programları

ULUSAL Gözlemevi (TUG)BUTAL

Özel Sektör Ar-Ge Destek (TEYDEB)

Ar-Ge Kolaylık Birimleri

Akademik Ar-Ge (ARDEB)Bilim İnsanı Destekleri

Uluslararası ProjelerBilim Toplum Destekleri

TÜBİTAK Birimleri ve Enstitüleri

Özel Sektör Ar-Ge Destekleri

Özel sektör Ar-Ge faaliyetlerine

finansal desteğin verilmesiTTGV’nin kurulması

5

2011

1993

1995

2003

2005

2007

2008

1983

1990

1991

Türk Bilim ve Teknoloji Politikası

1993-2003

BTP-UP 2005-2010

5746 sayılı kanun

UBTYS 2011-2016

*1507 KOBİ Ar-Ge Başlangıç*1508 TEKNOGİRİŞİM*1509 Uluslararası Sanayi Ar-Ge Projeleri*SAN-TEZ

KOSGEB Destekleri

Yönetmeliği

Para Kredi ve Kord. Kur. “Araştırma Geliştirme

(Ar-Ge) Yardımına İlişkin Karar”

(GATT ve Gümrük Birliği)

TÜBİTAK TİDEBTürk Bilim Politikası

1983-2003

KOSGEB’in kuruluşu

TEKMER’lerin kuruluşu (ODTÜ)

Özel sektör Ar-Ge desteklerinin başlamasından önceki dönem

Özel sektör Ar-Ge desteklerinin başladığı dönem

Özel Sektör Ar-Ge ve yenilik desteklerinin ivme kazandığı

dönem

2010

1505-KOBİ Yararına Teknoloji Transferi Destek

Programı

Özel Sektöre Kamu Ar-Ge Destekleri• Projelere hibe destekler

– TÜBİTAK -TEYDEB– KOSGEB– Sanayi Bakanlığı (Santez)

• Projelere kredi– TTGV - DTM

• Vergi teşvikleri– Gelir vergisi (193) ve Kurumlar vergisi (5520)

kanunlarında yer alan Ar-Ge indirimi, 2001 – 4691 Teknoloji geliştirme bölgesi kanunu, 2001– 5746 sayılı Ar-Ge Kanunu, 2008

66

Alanlarındaki Ar-Ge faaliyetlerini değerlendirmek, desteklemek ve izlemek

amacıyla kurulan birimlerdir.

Teknoloji Grupları

Destek programlarının mali faaliyetlerini yürütmek ve izlemek

amacıyla kurulan birimdir.

Mali Denetleme ve Sözleşmeler Müdürlüğü

•Makine, İmalat Teknoloji Grubu (MAKİTEG)•Malzeme, Metalurji ve Kimya Teknoloji Grubu (METATEG)•Elektrik, Elektronik Teknoloji Grubu (ELOTEG)•Bilişim Teknoloji Grubu (BİLTEG)•Biyoteknoloji, Tarım, Çevre ve Gıda Teknoloji Grubu (BİYOTEG)

7

TÜBİTAK TEYDEB

7

Ar-Ge yapabilirim!Ar-Ge ile yeni ufuklar!

1507- KOBİ Ar-Ge

1503 – Proje Pazarları

TÜBİTAK TEYDEB Destek Programları

1501 - Sanayi Ar-Ge

1509 - Uluslararası Sanayi Ar-Ge

7. Çerçeve Programı

EUREKA

Uluslararası İkili ve Çoklu

İşbirlikleri

8

1505- KOBİ YararınaTeknoloji Transferi

(Yeni)

Üniv./Arş. Enst. KOBİ’lere

Ar-Ge Yapıyor…

8

1501 - Sanayi Ar-Ge Projeleri Destek Programı (1995)

1503 - Ar-Ge Proje Pazarı Destekleme Programı (2001)

1507 - KOBİ Ar-Ge Başlangıç Destek Programı (2007)

1509 - Uluslararası Sanayi Ar-Ge Projeleri Destekleme

Programı (2007)

1505 - KOBİ Yararına Teknoloji Transferi Destek

Programı (2011 –Yeni)

TÜBİTAK TEYDEB Destek Programları

99

TÜBİTAK - 1501Sanayi Ar-Ge Projeleri Destekleme Programı

AmacıÖzel sektör kuruluşlarının, Ar-Ge faaliyetlerini teşvik etmek, nitelikli ve yenilikçi faaliyetler yapmaya özendirmek ve bu yolla ülkemiz özel sektör Ar-Ge yeteneğinin yükseltilmesine katkıda bulunmak.

Destek Miktarı• Proje bütçesi üst sınırı bulunmamaktadır.• Proje giderlerinin en fazla %60’ı hibe olarak desteklenmektedir.

1995 yılından itibaren TÜBİTAK-DTM işbirliğiyle yürütülen Destek Programı 23 Eylül 2010 tarihinde Resmi Gazetede yayımlanan değişiklikle tamamen TÜBİTAK tarafından yürütülmektedir. 1010

TÜBİTAK - 1501Destek Süresi

Proje bazında en çok 36 ay

Kim Başvurabilir?Sektör ve büyüklüğüne bakılmaksızın firma düzeyinde katma değer oluşturan ülkemizde yerleşik tüm sermaye şirketleri

Daha Sonra...1501 Destek Programına yeni projeler (Proje başvuru sayısında bir sınırlama yok)

1509 Programı ile uluslararası ortaklı projeler yapılabilir

1111

TÜBİTAK - 1503Proje Pazarları Destekleme Programı

AmacıÜniversiteler, sanayi / ticaret odası veya ihracatçı birliklerin beraber proje fikirlerini hayata geçirmek için düzenleyecekleri ortaklık arayışlarına yönelik etkinliklerine finansal destek sağlamak.

Destek miktarı•Ulusal düzeyde 20.000 TL, •Uluslararası katılımlı olması durumunda 25.000 TL

destek verilmektedir.

1212

TÜBİTAK - 1503

Kimler Başvurabilir?

En az bir üniversite ile • Sanayi odası• Ticaret odası• Ticaret ve sanayi odası• İhracatçı birliğinden

herhangi biri veya daha fazlasının katılımcı olması

1313

TÜBİTAK - 1507KOBİ Ar-Ge Başlangıç Destek Programı

Amacı

KOBİ’lerin ilk iki projesine avantajlı bir şekilde destek sağlayarak araştırma - teknoloji geliştirme ve yenilik projesiyapmaya teşvik etmek.

Destek Miktarı

Proje bütçesi üst sınırı 400.000 TL

• Proje giderlerinin %75’i

• Proje Hazırlama ve Hazırlatma Giderleri

• Yeminli Mali Müşavir Giderleri

TÜBİTAK tarafından karşılanmaktadır. 1414

Destek SüresiProje bazında en çok 18 ay

Kimler Başvurabilir?TÜBİTAK’tan hiç destek almamış ya da en fazla bir projesi

desteklenmiş KOBİ’ler.

Daha sonra…1501 ve diğer destek programları ile devam edilebilir…

TÜBİTAK - 1507

1515

TÜBİTAK – 1509Uluslararası Sanayi Ar-Ge Projeleri Destekleme Programı

AmacıEUREKA, EUROSTARS ve ERA-NET gibi işbirliği ağlarını kullanarak Avrupa ülkeleri arasında pazar odaklı Ar-Ge projelerini oluşturmak ve ülkemizdeki firmaların Avrupa’daki firmalar ile Ar-Ge’ye dayalı işbirliğini artırmaktır.

Destek MiktarıProje bütçesi üst sınırı bulunmamaktadır.

• Büyük firmalarda proje giderlerinin %60’ı• KOBİ’lerde proje giderlerinin %75’i

hibe olarak desteklenmektedir.1616

TÜBİTAK – 1509Destek Süresi

Proje süresinde kısıtlama yoktur.

Kimler Başvurabilir?Sektör ve büyüklüğüne bakılmaksızın ülkemizde yerleşik tüm sermaye şirketleri (uluslararası katılımcı ülkelerden bir veya daha fazla proje ortağı ile beraber)

Sağladığı Fırsatlar• Uluslararası işbirliği yeteneğinin kazanılması• Diğer uluslararası programlara daha kolay erişim • Uluslararası pazarlara erişim

1717

Desteklenen Gider Kalemleri• Personel giderleri

• Alet, teçhizat, prototip, kalıp, yazılım ve yayın alımları

• Malzeme ve sarf giderleri

• Proje personeli ve varsa danışmanların seyahat giderleri

• Yurtiçi ve yurtdışı danışmanlık hizmeti ve diğer hizmet alımları

• Üniversiteler, kamu ve özel sektör Ar-Ge kuruluşlarına yaptırılan Ar-Ge hizmet giderleri

• 1501-Sanayi Ar-Ge Projeleri Destekleme Programı

KOBİ, Büyük firma ayrımı yapılmaksızın destek oranı % 50 %60

• 1507 – KOBİ Ar-Ge Başlangıç Programı destek oranı % 75

• 1509 –Uluslararası Sanayi Ar-Ge Destek Programı destek oranı büyük firmalar %60

KOBİ % 75

Tüm programlarda “Ön Ödeme Sistemi”

TEYDEB Destek Oranları

Proje Değerlendirme ve İzleme Sistemi (PRODİS)

20

https://eteydeb.tubitak.gov.tr

20

Proje Değerlendirme ve İzleme Süreçleri• Proje

• başvuru • değerlendirme • karar • izleme• hibe ödeme

süreçleri PRODİS üzerinden yürütülmektedir.

• Süreçlerin her aşamasında firmalara bilgi iletilmektedir.

• Firmalar projenin durumunu PRODİS’ten takip edebilmektedirler.

2121

Proje Başvurusunda Nelere Dikkat Edilmeli -1

• Projenin endüstriyel Ar-Ge içeriği ve yenilikçi yönü vurgulanmalı

• Projenin teknoloji düzeyi bilimsel/teknik literatür ve standartlar referans verilerek açıklanmalı

• Projenin hedef ve çıktıları net ve ölçülebilir biçimde başarı kriterleri tanımlanmalıdır.

• Projede kullanılacak yöntem ve teknikler açıklanmalı.

Proje Başvurusunda Nelere Dikkat Edilmeli - 2

• Proje süresi ve bütçesi gerçekçi tahmin edilmeli.

• Proje iş paketlerine bölünmeli, iş paketleri arasındaki ilişkileri iyi kurgulanmalı.

• Projeyi gerçekleştirmek için gerekli işbirlikleri ve hizmet alımları tanımlanmalı.

• Proje ekibi projeyi gerçekleştirebilir nitelikte oluşturulmalı.

• Değerlendirme sürecinde hakemlere proje faaliyetlerine ilişkin proje personelinin ve var ise teknik danışmanların sunum yapmaları.

Desteklenmeyen Projeler

• Ar-ge ve yenilikçi yönü zayıf, fonksiyonel değişiklik içermeyen rutin mühendislik uygulamaları, sadece şekil ve estetiğe yönelik değişikliklerden ibaret projeler

• Güncel teknolojinin gerisinde kalmış çalışmaları içeren projeler,

• Altyapının iyileştirilmesine, üretim altyapısına yönelik yatırım ağırlıklı projeler

• Firmanın özgün katkısının sınırlı olduğu ya da hiç olmadığı projeler

• Proje ekibi nitelik veya nicelik olarak projeyi gerçekleştirecek yeterlilikte değil.

• Proje çıktısı ekonomik yarara dönüşebilir nitelikte değildir.

3 Boyutlu Değerlendirme

1. Projenin endüstriyel Ar-Ge içeriği, teknoloji düzeyi ve yenilikçi yönü

2. Proje planı ve kuruluşun altyapısının uygunluğu

3. Proje çıktılarının ekonomik ve ulusal kazanıma dönüşebilirliği

2525

Hakem/İzleyicilerin Üniversitelere Dağılımı

2004-2010 döneminde, bir önceki döneme göre; 42 ‘den 106

üniversiteye…

26

Hakem/İzleyicilik Görev Alma Dağılımı

Üniversite

Hakem/İzleyici Görev Sayısı Hakem ve İzleyici Kullanım Oranı (%)

2000 – 2004 2005 – 2010 1995 – 2010 (birikimli)

1995 – 2010 (birikimli)

ODTÜ 1.143 2.773 4.638 16

İTÜ 604 2.691 4.045 14

Gazi Ü. 161 1.451 1.978 7

YTÜ 277 1.306 1.905 7

Boğaziçi Ü. 342 1.057 1.623 6

Hacettepe Ü. 186 606 910 3

Uludağ Ü. 51 650 842 3

Ege Ü. 68 653 803 3

Dokuz Eylül Ü. 125 572 801 3

Bilkent Ü. 196 515 794 327

Bilim İnsanı - Sanayi Etkileşimi TÜBİTAK TEYDEB projeleri ile,

Her yıl değerlendirme süreçlerinde görev alan iki bine yakın bilim insanı, üniversite dışına çıkarak özel sektör kuruluşları ile buluşmaktadır. Böylelikle bilgi birikiminin üretime dönüştürülmesi amacıyla Üniversite – Sanayi işbirliği teşvik edilmektedir.

Türkiye’nin farklı yerlerindeki bilim insanları, kuruluşların projelerini yerinde değerlendirmek üzere, firmaları ziyaret etmekte, bilginin yayılmasına ve uzun vadede üniversite ve sanayi arasında kalıcı bağların oluşmasına katkıda bulunmaktadır. 2828

Teknoloji ve Yenilik Teknoloji ve Yenilik DDestekestek Programlarına İlişkinProgramlarına İlişkin İstatistiki Bilgilerİstatistiki Bilgiler

29

Önerilen Proje Sayısı, Firma Dağılımı

2006-2010 proje başvuru sayısı,1995-2000 göre yaklaşık 6 katına,

2001-2005 göre yaklaşık 4 katına çıktı. 3030

Desteklenen Proje Sayısı, Firma Dağılımı

2006-2010 desteklenen proje sayısı; 1995-2000 göre yaklaşık 6 katına,

2001-2005 göre yaklaşık 3 katına çıktı.3131

Desteklenen Projelerin Teknoloji Alanlarına Göre Dağılımı (1995-2010)*

*Dağılım, hibe destek verilen proje sayısına göre belirlenmiştir.

Destek verilen proje sayısına göre ilk üç sektör;•Makine ve İmalat %26•Bilişim %17•Elektrik-Elektronik %13 3232

Yıl Sonu İtibarıyla Destek Programlarına Proje başvurusu bulunmayan iller

Yıl Sonu İtibarıyla Destek Programlarına Proje başvurusu yapan iller

Önerilen Projelerin Şehirlere Göre Dağılımı

Bir önceki döneme göre, Destek Programlarına Proje başvurusu yapan yeni iller3333

TÜBİTAK TEYDEB Destek Miktarı

0,34 milyar TL

1,7 milyar TL

2004-2010 dönemi1996-2003 dönemine kıyasla 5 kat arttı.

3434

2006-2010 arasında

1995-2000’e göre 12 kat artış

2001-2005’e göre 3 kat artış

TÜBİTAK TEYDEB Destek Miktarı

3535

Hibe Destek Tutarının Teknoloji Alanlarına Göre Dağılımı (1995-2010)*

*Dağılım, desteklenen projeler kapsamında sağlanan hibe destek tutarına göre belirlenmiştir.

Destek tutarına göre ilk üç sektör;•Otomotiv %28•Savunma %16•Bilişim %15 3636

TÜBİTAK TEYDEB Projelerine Sağlanan Diğer Kamu Ar-Ge Destekleri5746 Sayılı Ar-Ge Teşvik YasasıKamu kurum ve kuruluşları ile kanunla kurulan vakıflar tarafından veya uluslararası fonlarca desteklenen Ar-Ge ve yenilik projelerinde

–Ar-Ge harcamalarının yüzde 100'ü o yıl vergiden düşülecek, ayrıca amortisman yoluyla daha sonraki yıllarda vergi matrahından indirilecek. (5520 sayılı Kurumlar Vergisinde de bu oran %40’tan %100’e çıkarılmıştır)

–Ar-Ge personelinin ücretleri üzerinden hesaplanan gelir vergisinin yüzde 80'i, doktoralı olanlarda ise yüzde 90'ı istisna kapsamında. –Ar-Ge personeli sigorta primi işveren hissesinin yarısı, 5 yıl süreyle bütçeden karşılanacak.–Ar-Ge ve yenilik faaliyetlerinde bulunan işletmelerin kamu kurum ve kuruluşlarından aldıkları destekler Kurumlar Vergisi Kanununa göre vergiye tabi kazancın tespitinde dikkate alınmayacaktır.

37

TEYDEB Teknoloji Gruplarınca TEYDEB Teknoloji Gruplarınca DDesteklenenesteklenen Sektörel Sektörel PProje Konu roje Konu

ÖrnekleriÖrnekleri

• Otomobil, ticari araç, otobüs vb her türlü aracın tasarımı • Buzdolabı, çamaşır makinesi, fırın, bulaşık makinesi vb her türlü beyaz eşya grubu ürünlerin tasarımı• Savunma sanayi’ne yönelik tasarım faaliyetleri (Zırhlı araç, silah, tank, insansız araç vb)• Uçak, helikopter, insansız hava aracı tasarımları• Üretim aşamalarında robotik ya da mekatronik uygulama tasarımları • Özel ve genel amaçlı CNC tezgah ve üretim makineleri tasarımları• Takım tezgahları, kalıp ve aparat tasarımı• Transport makineleri ve yükleme sistemleri tasarımları• Ambalaj ve paketleme makineleri tasarımları• Deniz taşıtları tasarımları• İş makineleri tasarımları• Tarım araçları ve tarım makineleri (traktör, biçerdöver vb) tasarımları• Gıda makineleri (Pastörizasyon, süt, çikolata ve bisküvi işleme) tasarımları• Kazan, klima, güneş kolektörü, radyatör gibi ısıtma, soğutma ve havalandırma ürün sistem tasarımları• Pompa, türbin, kompresör vb makinelerinin geliştirilmesi• Dokuma, örme, iplik vb tekstil makineleri tasarımları• Kumaş boyama, yıkama, kurutma sistemleri gibi her türlü tekstil sisteminin geliştirilmesi• Güneş, Rüzgar enerjisi üretim sistemlerinin geliştirilmesi• Tıbbi cihaz ve aletlerin tasarımı• Cam, seramik, mermer, baskı ve matbaa, ağaç, mobilya vb sektörler için özgün makinelerin tasarımı• Kaynak ve lehim teknolojileriyle ilgili makine ve ekipmanların geliştirilmesi • Geri dönüşüm ile ilgili makine ve teçhizat tasarımları• Maden ve sondaj makine tasarımları

Makine İmalat Teknolojileri Alanında Desteklenen Proje Konu Örnekleri

• Nanoteknoloji yöntemleri ile malzeme geliştirilmesi• Savunma sanayine yönelik kompozit zırh üretilmesi• Karbon elyaf üretimi ve karbon elyaf içeren kompozitlerin geliştirilmesi• Yüksek dayanımlı düşük alaşımlı çelik geliştirilmesi• Biyo uyumlu implant alaşımların geliştirilmesi• Endüstriyel atıkların yapı malzemesi üretiminde kullanılması• Yüksek verimli geri dönüşüm teknolojilerinin geliştirilmesi• Geleneksel seramiklerin üretim süreçlerinin ve ürün özelliklerinin iyileştirilmesi• İleri seramik malzemelerin geliştirilmesi• Petrol ve türevleri için üretim süreçlerinin iyileştirilmesi ve katalizör geliştirme çalışmaları• Döküm teknolojileri alanında verimlilik ve kalite artırılması çalışmaları• Atık gaz salınımını azaltmaya yönelik çalışmalar• Üretim süreçlerinde enerji verimliliği uygulamaları• Çevre dostu, kendini temizleyebilen boya geliştirilmesi• Yakıt pili geliştirilmesi• Fotovoltaik hücre geliştirilmesi• Optik ve elektronik malzemelerin geliştirilmesi• Fonksiyonel tekstil ürünlerinin geliştirilmesi• Üstün özellikli kaplama malzemeleri• Nano malzemelerle takviye edilmiş polimerlerin geliştirilmesi• Özel amaçlı kimyasalların sentezlenmesi• Yüksek yalıtım özelliklerine ve dayanıma sahip hafif yapı malzemelerinin geliştirilmesi• Yüksek performanslı araç lastiklerinin geliştirilmesi

Malzeme, Metalurji ve Kimya Teknolojileri Alanında Desteklenen Proje Konu Örnekleri

• Enerji sistemleri, üretim verimliliği• Yenilenebilir kaynaklardan elektrik enerjisi üretimi• Tüketici elektroniği• Haberleşme sistemleri• Telefon santralleri• Özel uygulamalara yönelik modem• Veri iletişimi ve çoklu ortam uygulamaları• İletişim ağlarında yeni servisler• Kablosuz ağ sistemleri ve ağ trafiği kontrolü• Televizyon ve uydu alıcı tasarımları• Uzaktan eğitim sistemleri• Savunma sanayi elektroniği• Radar sistemleri• Platform kontrol sistemleri • Otomotiv elektroniği• Hibrit ve elektrikli araç sistemleri• Mekatronik uygulamalar• Biyomedikal cihazlar• Ölçme ve otomasyon sistemleri,• Meteoroloji sistemleri• Hastane otomasyon sistemleri• Bina otomasyonları• Tarım sektörü otomasyon geliştirmeleri• Güç elektroniği• Enerji iletim ve dağıtım sistemleri ve elemanları• Asansör elektroniği• Güvenlik ve alarm sistemleri• Aydınlatma sistemleri

Elektrik Elektronik Teknolojileri Alanında Desteklenen Proje Konu Örnekleri

• E-imza ve veri şifreleme uygulamaları • Finans ve yatırım piyasalarına özel yazılımlar• Karar Destek ve İş Zekası yazılımları • Üretimden veri toplama ve işleme yazılımları• Gömülü cihaz yazılımları ve gömülü işletim sistemleri • Hareket algılama ve görüntü işleme yazılımları • Tıbbi görüntüleme ve teşhis destek yazılımları • Mobil uygulama geliştirme platformları • İnternet güvenliği yazılımları • Simülasyon geliştirme platformları ve uygulamaları• Etkileşimli çok oyunculu oyun yazılımları • Yazılım geliştirme platformları • Mobil bankacılık uygulamaları • Ses tanıma ve işleme yazılımları • 3 Boyutlu Modelleme yazılımları • Doküman Yönetimi ve Arşivleme Sistemleri • Kurumsal Kaynak Planlama Yazılımları • Hastane Bilgi Yönetim Sistemleri• Savunma alanına özel yazılımlar (taktik muharebe, hedef takibi, uçuş eğitim simülatörleri )• Yerel Yönetim Bilgi Sistemleri• Örüntü ve davranışsal analiz temelli sistemler • Otomatik dil çevirici yazılımlar • Semantik web uygulamaları• Yapay zeka temelli müşteri ilişkileri yazılımları

Bilişim Teknolojileri Alanında Desteklenen Proje Konu Örnekleri

• Tohum ıslah çalışmaları• Klasik ıslah çalışmalarına alternatif yöntemlerin araştırılması• Tarım zararlıları ile kimyasal ve biyoteknolojik mücadele• Hayvanlarda ıslah çalışmaları, biyoteknolojik yöntemlerin kullanılması• Veteriner aşı ve ilaçların geliştirilmesi• Gıda ve tarım sanayi atıklarının değerlendirilmesi• Genetik karakterizasyon tespiti• Organik gıda geliştirilmesi• İçeriği zenginleştirilmiş gıdalar üzerine çalışmalar• Depolama şartlarının araştırılması, raf ömrü üzerine çalışmalar• Yenilenebilir ve alternatif enerji kaynaklarının tarımsal üretimde etkin kullanılması• Biyoeşdeğer, biyobenzer ve biyoteknolojik ilaçların geliştirilmesi• İlaç hammaddelerinin geliştirilmesi• Kozmetik ürünlerin geliştirilmesi• Çeşitli hastalıkların tedavisinde kullanılan test ve tanı kitleri geliştirilmesi• Protez, ortez ürünlerinin geliştirilmesi• Katı, sıvı ve gaz atıkların geri dönüşümü ve farklı ürünler olarak kullanılabilirliğinin değerlendirilmesi• Tıbbi bitkilerden etken madde geliştirilmesi ve doğal ürünler üretilmesi• Çeşitli su ürünlerinin entansif yöntemlerle üretimi ve mevcut üretim tekniklerinin geliştirilmesi, iyileştirilmesi• Tıbbi alet ve cihazların üretilmesi• Biyomalzeme ve doku mühendisliğine yönelik uygulamalar

Biyoteknoloji, Tarım, Çevre ve Gıda Sektörlerinde Desteklenen Proje Konu Örnekleri

TÜBİTAK TEYDEB Desteklerinden Nasıl Yararlanabilirim?1. Özel sektör kuruluşlarının Ar-Ge fikirlerini proje

haline getirme (proje hazırlama desteği),2. Özel sektör Ar-Ge projelerine bilimsel ve teknik

danışmanlık,3. ARBİS’e kayıt olarak hakem ve izleyicilik

sürecinde yer alma,4. Sanayi / ticaret odaları veya ihracatçı birlikleriyle

Proje Pazarı (TÜBİTAK -1503) etkinlikleri düzenleme,

5. 1505 – KOBİ Yararına Teknoloji Transferi Destek Programında yürütücü kuruluş olarak yer alma.

44

Araştırma-Teknoloji Geliştirme, Yenilikçilik ile zirveye...

Ar-Ge yapan

sanayici

Ar-Ge yapmayansanayici...

Teşekkürler...Teşekkürler...

www.teydeb.tubitak.gov.tr teydeb@tubitak.gov.tr