„ѨK«∞~°

™ê=∂lHõ `åufiHõ qâ◊fiq^•ºÅÜ«∞OÃÇ·Ï Œ~åÉÏ £ – 500 013

[#=i, 2010

„Ѩ ÕºHõ ≥ÅOQÍq^•º~°∞÷Å *ˇ.Z.ã≤. L Œº=∂Å∞

XHõ =∞Å∞ѨÙ

a.Zãπ.~å=ÚÅ∞™ê=∂lHõ `«`«fi"Õ`«Î

Price : Rs.10/-

a.Zãπ.~å=ÚÅ∞ ã¨"≥∞ÿHͺO„ èŒ, „Ѩ ÕºHõ ~åR L Œº=∞HÍ~°∞Å Hõ~°Î"åºÅ∞

' ≥ÅOQÍ «e¡ Z~°∞Hõ—ѨÙãÎHõO «~°∞"å « ã≤sãπ

1. ' ≥ÅOQÍ ~å¢+ì K«i„ «—

2. ' ≥ÅOQÍ ~å¢+ìO – #_»∞ã¨∞Î#fl K«i„ «—

3. ' ≥ÅOQÍ ~å¢+ì L Œº=∞O – Éèíq+¨º ü HÍ~°º„Hõ=∂Å∞—

4. ' ≥ÅOQÍ *·„ «Ü«∂„ «—

5. 'JkQÆkQÀ ≥ÅOQÍ—

6. 'g∞ Tix g∞ˆ~ J 茺ܫ∞#O KÕÜ«∞O_ç—

7. ' ≥ÅOQÍ L Œº=∞OÖ’ #HõûÖ·@¡ áê„ «—

8. ' ≥ÅOQÍ ~åR L Œº=∞OÖ’ =∞Å∞ѨÙÅ∞—

9. Telangana State need of Revival

10. 'PO„ 茖 ≥ÅOQÍ ~å„ëêìÅ∞, L Œº=∂Å∞—

11. '„Ѩ ÕºHõ ≥ÅOQÍ—

12. 'Jaè=$kúH˜ ~åK«ÉÏ@ „Ѩ ÕºHõ PO„ èŒ~åRO—

≥ÅOQÍ ~å¢+ìO U~°Ê_Õ •Hõ

<≥Å<≥ÖÏ "≥Å∞=_Õ ÑÙãÎHÍÖ’¡ Wk 11=k

q^•º~°∞÷Å *ˇ.Z.ã≤. L Œº=∂Å∞≥ÅOQÍ ~åR L Œº=∞OÖ’ XHõ =∞Å∞ѨÙ

1996Ö’ =∞m§ „áê~°OÉèí"≥∞ÿ# `≥ÅOQÍ ~åR L^Œº=∞OÖ’ q^•º~°∞÷Å∞ 2009#=O|~ü z=i"å~°O #∞Oz XHõ =∞Ǩâ◊H˜ÎQÍ ZkQÍ~°∞. Láê^蕺ܫÚÅ∞, L^ÀºQÆ∞Å∞,Ü«Ú=‰õΩÅ∞, q^•º~°∞÷Å∞ ѨÓiÎ ™ê÷~ÚÖ’ áêÖÁæ#_»O J<Õk 1996 #∞O_ç W\©=Å HÍÅO^•HÍ KåÖÏ «‰õΩ¯=. "å~°O`å |$O^•Å∞QÍ, =º‰õΩÎÅ∞QÍ =∞ ŒÌ «∞ Wã¨∂Î áêÖÁæO@∂ =KåÛ~°∞.WѨC_»∞ =∞Ǩϟ^èŒ$`«OQÍ q[$OaèOKå~°∞.

L™ê‡xÜ«∂, HÍHõfÜ«∞, «k «~° qâ◊fiq^•ºÅÜ«∞ q^•ºi÷ ã¨OѶ∂Åhfl Hõeã≤ *Ï~ÚO\òÜ«∂Hõ∆<£ Hõq∞\˜QÍ ZHõ¯_çHõHõ¯_» U~°Ê_»¤O`À `≥ÅOQÍ ~åR L^Œº=∞OÖ’ H˘`«Î =∞Å∞Ѩلáê~°OÉèí"≥∞ÿOk. H˘ «Î â◊HÎ „Ѩ"ÕtOzOk. D â◊HÎ ~å[H©Ü«∞ <åÜ«∞‰õΩʼnõΩ q<Õ â◊HÎ HÍ Œ∞.~å[H©Ü«∞ <åÜ«∞‰õΩÖË "åi "≥O@ =∞ ŒÌuã¨∂Î #_çKÕ â◊HÎQÍ Zky# â◊HÎ. Ô~O_»∞ ŒâßÉÏÌÅ∞QÍ™êy# Jã≤Î «fi L Œº=∂Å∞, ‰õΩÅ K≥· «#º L Œº=∂Å∞, ≥ÅOQÍ ~åR L Œº=∂Å∞ WO Œ∞‰õΩ^ÀÇ¨Ï ŒÑ¨_®¤~Ú. "åi K≥· «#ºO ~å[H©Ü«∞ <åÜ«∞‰õΩÅ K≥· «#ºO Hõ<åfl qâßÅ"≥∞ÿ#k. ™ê=∂lHõ„ѨÜ≥∂[#O «Ñ¨Ê ™êfi~°÷ „ѨÜ≥∂[<åÅ#∞ PtOK«x <åÜ«∞Hõ «fiO q^•ºi÷ L Œº=∂Å #∞O_çZ Œ∞QÆ∞ «∂ ~å=_»O Q˘Ñ¨Ê =∞Å∞ѨÙ. âßOuÜ«Ú « L Œº=∂Å ^•fi~å ZkˆQ „Ѩ„H˜Ü«∞ "åi<åÜ«∞Hõ`«fi ™ê=∞~å÷ºxfl ~ÀA ~ÀA‰õΩ ã≤÷~°Ñ¨~°∞ã¨∞Î#flk. =∞~À"≥·Ñ¨Ù =∞Ç≤ÏàÏ L^Œº=∞OT~°∂~å qãÎiOzOk. | «Hõ=∞‡ «e¡, É’<åÅ∞ ~å[H©Ü«∞ K≥· «#ºOQÍ =∞Å∞ÑÙ fã∞‰õΩ<åfl~Ú.

q^•º~°∞÷Å *ˇ.U.ã≤.Å ã¨∂ÊùiÎ À HÍO„ÔQãπ, a*ˇÑ≤, \˜P~üZãπ, ≥ÅOQÍ „Ѩ*Ï~å[ºOáêsìÅ`À áê@∞ Zh˚"ÀÅ ã¨OѶ∂Å∞, Láê 蕺ܫ∞ ã¨OѶ∂Å∞, HÍi‡Hõ ã¨OѶ∂Å∞, ~°K«~Ú «Å∞,HõàÏHÍ~°∞Å∞, q^•º=O`«∞Å∞ "åi ã¨Oã¨÷Å∞ Hõeã≤ _çÃãO|~ü 24= `Õn# ÃÇ·Ï^Œ~åÉÏ^£,|O*Ï~åÇ≤ÏÖòû, ~À_£ <≥O.12Ö’ ≥ÅOQÍ Éèí=<£ ѨHõ <Õ QÆÅ HõoOQÆ Éèí=<£Ö’ *Ï~ÚO\òÜ«∂Hõ∆<£ Hõq∞\©QÍ U~°Ê_®¤~°∞. =∞~°∞ã¨\ ˜ ~ÀA ~åq <å~åÜ«∞Ô~_ç¤ Ç¨Å∞Ö’ *Ï~ÚO\òÜ«∂Hõ∆<£ Hõq∞\˜ ã¨=∂"Õâ◊"≥∞ÿ «# HÍ~°ºx~åfiǨÏHõ =~åæxfl, f~å‡<åÅ#∞, «Hõ∆ HÍ~°º„Hõ=∂Å#∞„ѨHõ\˜OzOk. Wk #ÅÉèíÜÕ∞ºà◊§ `≥ÅOQÍ ~åR L^Œº=∞ K«i„`«Ö’ XHõ "≥∞ÿÅ∞ ~å~Ú.áêsìÅHõf`«OQÍ, ã≤^•úO`åÅHõf`«OQÍ `≥ÅOQÍ ~åR ™ê^èŒ<Õ UÔH·Hõ ÅHõ∆ ºOQÍ JxflqÉèË •Å∞ ѨHõ # ÃÑ\ì XHõ HÍ~åºK«~°`À =ÚO Œ∞‰õΩ ~å=_»O ≥ÅOQÍ ~åR ™ê èŒ#Ö’ã‘=∂O„ èŒ <Õ «Å∞, ˆHO„ Œ „ѨÉèí∞ «fiO TÇ≤ÏOK«ÖËx q+¨Ü«∞O. WHõ #∞O_ç L Œº=∞O QÍOnè™êyOz# L Œº=∂xH˜ nè@∞QÍ JO «‰õΩ q∞Oz „QÍg∞ ™ê÷~Ú #∞O_ç ~åR ™ê÷~Ú ^•HÍÅHõ∆ÖÏk, HÀ\Ï¡k „Ѩ[Å∞ Hõke~å=_»O [~°∞QÆ∞`«∞O^Œx ã‘=∂O„^èŒ „Ѩ[Å#∞ Kåi„`«Hõq+¨Ü«∂Ö’¡ J*Ï˝#OÖ’ LOK«∞`«∞#fl ã‘=∂O„^èŒ <Õ`«Å ‰õΩ„@ʼnõΩ =ºuˆ~HõOQÍ K≥·`«#ºO

3

„Ѩ ÕºHõ ≥ÅOQÍq^•º~°∞÷Å *ˇ.Z.ã≤. L^Œº=∂Å∞ XHõ =∞Å∞ѨÙ

≥ÅOQÍ ~åR ™ê èŒ#Ö’ Jã¨∞=ÙÅ∞ ÉÏã≤# J=∞~°g~°∞ʼnõΩ JOH˜ «O

a.Zãπ.~å=ÚÅ∞ : 040- 30608355, 9391036987

e-mail : bsramulu@gmail.com

„Ѩ äŒ=∞ =Ú„ Œ : [#=i, 2010

_ç\˜Ñ≤ : UqZ"£∞ „QÍѶ≤H±û, 9440096321

™ê=∂lHõ `åufiHõ qâ◊fiq^•ºÅÜ«∞OVishala Sahitya Acadamy

403, Sai Lakshmi Residency,2-2-647/90, Central Exise Colony,

Bagh Amberpet, Hyderabad - 500 013.

a.Zãπ.~å=ÚÅ∞ ã¨"≥∞ÿHͺO„ èŒ, „Ѩ ÕºHõ ~åR L Œº=∞HÍ~°∞Å Hõ~°Î"åºÅ∞

x~°fiÇ≤Ïã¨∂Î =ã¨∞Î<åfl~°∞. ÔH.ã≤.P~ü Ô~O_»= ~ÀA x~åǨ~° nHõ∆ q~°q∞OKå_»x KÕÜ«∞|_ç#„ѨKå~°O K«∂ã≤ ÔH.ã≤.P~ü. k+≤ìÉÁ=∞‡#∞ ‰õÄ_® ^ŒQÆúO KÕã≤ ÔH.ã≤.P~ü.‰õΩ =ºuˆ~HõOQÍx<å^•eKåÛ~°∞. ÔH.ã≤.P~ü. nHõ∆ H˘#™êQÆ∞ «∞<Õ =zÛOk.

JÖÏ "≥Ú Œ\˜™êiQÍ q^•º~°∞÷Å â◊HÎ, ~å[H©Ü«∞ L Œº=∞ â◊HÎ Ô~O_»∂ XˆH ã¨=∞Ü«∞OÖ’ã¨fi «O„ «OQÍ L Œºq∞OK«_»O "≥Ú ŒÖ·Ok. JÖÏ ŒâßÉÏÌÅ «~°∞"å « L™ê‡xÜ«∂, HÍHõfÜ«∞,âß «"åǨÏ#, ≥ÅOQÍ, =∞Ǩ`å‡QÍOnè, ˆHO„nÜ«∞ qâ◊fiq^•ºÅÜ«∞ q^•º~°∞÷Å∞ ã¨"≥∞ÿHõºOQÍ≥ÅOQÍ ~åR ™ê èŒ# HÀã¨O #_»∞O ayOKå~°∞. âßOuÜ«Ú « „Ѩ Œ~°≈#Å∞ QÍOnè =∂~°æOÖ’

JÇ≤ÏO™ê Ѩ^ŒúuÖ’ L^Œºq∞OKå~°∞.

ÔH.ã≤.P~ü. x~åǨ~° nHõ∆`À áê@∞ _çÃãO|~ü 10= `Õn# JÃãOc¡ =Ú@ì_ç[~°∞QÆ∞ «∞O Œ<Õ ÃÇÏK«ÛiHõ À ~åR „ѨÉèí∞ «fiO JdÅѨHõ∆ ã¨=∂"Õâ◊O U~åÊ@∞ KÕã≤ ≥ÅOQÍ~åR U~åÊ@∞‰õΩ J#∞‰õÄÅOQÍ Jaè„áêÜ«∂Å∞ ¿ãHõiOKå~°∞. HÍO„ÔQãπ âßã¨#ã¨Éèí∞ºÅ∞,âßã¨#=∞O_»e ã¨Éèí∞ºÅ∞ ‰õÄ~°∞Ûx K«iÛOz ≥ÅOQÍ ~åRO U~åÊ@∞ÃÑ· ˆHO„ Œ Jkèëêì#=~°æx~°‚Ü«∞"Õ∞ «=∞ x~°‚Ü«∞=∞x ÉÏ èŒº « Jkèëêì<åxH˜ JѨÊyã¨∂Î UHõ"åHõº f~å‡#O KÕâß~°∞.Jxfl ™ê#∞‰õÄÅOQÍ L<åflÜ«∞x ÉèÏqOz# Jkèëêì#O HÀ~üHõq∞\˜ J<ÕHõ Œá¶êÅ∞QÍ K«iÛOz2009 _çÃãO|~ü 9# ~å„u á⁄^Œ∞ÌáÈ~Ú# `«~°∞"å`« ǨϟO=∞O„u z^ŒO|~°O ˆHO„^Œ„ѨÉèí∞ «fiO «~°Ñ¶Ù# ≥ÅOQÍ ~åR U~åÊ@∞ „Ѩ„H˜Ü«∞ „áê~°OÉèíO HÍ#∞#fl Œx „ѨHõ\˜OKå~°∞.JÃãOc¡ =Ú@ì_ç À ~°~°OQÆOQÍ =∂ˆ~ Ѩiã≤÷ «∞Å∞ P"Õâ◊HÍ"ÕâßÅ∞ xѨCg∞ Œ hà◊√¡ K«e¡#@∞¡PyáÈÜ«∂~Ú. P#O ŒO`À ≥ÅOQÍ ~åR „ѨHõ@# "≥Å∞=_çO Œx ZHõ _çHõHõ _» „Ѩ[Å∞ã¨O|~åÅ∞, q[Ü≥∂ «û"åÅ∞ KÕã¨∞‰õΩ<åfl~°∞. ÔH.ã≤.P~ü. x"£∞û Pã¨∞Ѩ„uÖ’ _®II [Ü«∞â◊OHõ~üWzÛ# x=∞‡~°ã¨O`À nHõ∆ q~°q∞OKå~°∞.

WÖÏ XHõ LkfiQÆfl ã¨xfl"Õâ◊OÖ’ ˆHO„ Œ „ѨÉèí∞ «fiO KåÖÏ *ÏQÆ∞~°∂Hõ « À ã¨ÊOkOzJÃãOc¡ =Ú@ì_ç #∞O_ç qãÎiOz ™êˆQ JO «~°∞º^•úxfl xÅ∞=iOK«QÆeyOk. KåÖÏ=∞OkPO„ 茄áêO « ѨHõ∆áê «∞Å∞ D q+¨Ü«∞O =∞iÛáÈ «∞<åfl~°∞. U^À JHõ™ê‡ «∞ÎQÍ ≥ÅOQÍJ#∞‰õÄÅ „ѨHõ@# "≥Å∞=iOKå~°x q=∞i≈OKå~°∞. P ~ÀA, P ~å„u P „ѨHõ@# ˆHO„ Œ„ѨÉèí∞ «fiO «~°Ñ¶Ù# ˆHO„ Œ ǨϟO=∞O„u „ѨHõ\˜OK«_»O "≥#∞Hõ ZO`À WO>ˇe*ˇ<£û iáÈ~°∞ìÅ<ÕѨ 茺O =Ù#fl q+¨Ü«∞O HÍ"åÅx =ke"Õã¨∞Î<åfl~°∞. Ѩiã≤÷ «∞Å∞ KÕ~Ú ^•\˜# «~°∞"å «~åR „ѨÉèí∞`«fiO L^Œº=∂xfl ~°~°OQÆOQÍ =∂iÛ z=~°‰õΩ ‰õΩѨʉõÄeáÈÜÕ∞ ^Œ∞ã≤÷u`Àáê@∞ „Ѩ[ÅÃÑ· [iˆQ x~°ƒùO^•Å =Å¡ Ô~zÛáÈ~Ú# PO^Àà◊# HÍ~°∞Å∞ ÃÇ·Ï Œ~åÉÏ £Ö’x≥ÅOQÍ =ºuˆ~Hõ â◊‰õΩÎÅÃÑ· Zxfl ~°HÍÅ∞QÍ ^•_»∞Å∞ KÕã≤ =ÙO_Õ "å~À HO„ Œ „ѨÉèí∞`åfixH˜,

~åR „ѨÉèí∞`åfixH˜ ã¨Ê+ì"≥∞ÿ# J=QÍǨÏ# LO_»_»O =ÖË¡ ˆHO„ Œ „ѨÉèí∞ «fiO ≥ÅOQÍ ~åRJ#∞‰õÄÅ „ѨHõ@##∞ KÕÜ«∞_»O [iyOk.

HÍO„ÔQãπ áêsì `≥ÅOQÍ <åÜ«∞Hõ`«fiO xâ◊≈|ÌOQÍ Jkèëêì<åxH˜ ZѨÊ\˜HõѨC_»∞≥ÅOQÍ J#∞‰õÄÅ x~°‚Ü«∞O HÀã¨O "åãÎ= Ѩiã≤÷ «∞Å#∞ q=iã¨∂Î q#flqã¨∂Î<Õ =zÛOk.

HÍO„ÔQãπ „ѨÉèí∞ «fi"Õ∞ H˘#™êQÆ∞ «∞#flO Œ∞=Å¡ ≥ÅOQÍ „áêO « HÍO„ÔQãπ <åÜ«∞‰õΩÅ Hõ$+≤H˘O «"Õ∞~°‰õΩ ~°Ç¨Ï㨺OQÍ<Õ H˘#™êyOKåeû =zÛOk. \˜.P~ü.Zãπ., ≥ÅOQÍ q^•º~°∞÷Å∞

KÕÜ«∞_®xH˜ ã‘=∂O„^è Œ „áêO`åÖ’¡ Ѩ~°º\ ˜OKåÅx Hõ~°Ñ¨„`åÅ∞ „ѨK«∞iOKåÅxx~°‚~ÚOK«∞HÀ=_»O XHõ ã¨=∞„QÆ ^Œ$HõÊ^ä•xfl, PK«~°#∞ `≥eÜ«∞*Ëã¨∞Î#flk. ã‘=∂O„^èŒ~°K«~Ú`«Å∞, HõàÏHÍ~°∞Å∞ `≥ÅOQÍ ~åR L^Œº=∂xH˜ =∞^Œ Ì`«∞ W=fi_»O =∞~ÀJaè#O^Œ#Hõ~°"≥∞ÿ# q+¨Ü«∞O.

1996 #∞O_ç 2001 ^•HÍ JÖÏO\˜ `≥ÅOQÍ ~åR L^Œº=∂ÅÃÑ· K«O„^ŒÉÏ|∞<åÜ«Ú_»∞ „ѨÉèí∞ «fiO q~°∞K«∞‰õΩѨ_ç# f~°∞ QÆ=∞xOz# ÔH.ã≤.P~ü. "≥Ú Œ@∞flO_ç JÖÏO\˜x~°ƒO èŒ Œâ◊ ~å‰õÄ_» Œx HÍãÎ PÅ㨺"≥∞ÿ<å Ѩ~°"åÖË Œ∞ HÍh „Ѩ[ÅÃÑ· „ѨÉèí∞ «fiO, áÈbã¨∞Å∞q~°∞K«∞‰õΩÑ_ç Jz"Õ¿ãÎ ÉèíÜ«∂O^Àà◊#‰õΩ Ö’<≥·# „Ñ[Å#∞ uiy L Œº=∂Ö’¡H ãg∞HõiOK«_»OHõ+ì=∞=Ù «∞O Œx, JѨC_»∞ HÀ\Ï¡k „Ѩ[ÅÃÑ· P è•~°Ñ¨_ç xi‡OKÕ L Œº=∂Å∞ H˘kÌ=∞OkL`åûǨÏ=O «∞ňH Ѩiq∞ «=∞"åfieû =ã¨∞ÎO Œx ÉèÏqOKå~°∞. JÖÏ 2004 #∞O_ç ZxflHõÅ«~°∞"å « ‰õÄ_® =O ŒÅ"ÕÅ ã¨ÉèíÅ∞, ã¨=∂"ÕâßÅ#∞ HÀ\Ï¡k „Ѩ[Å`À x~°fiÇ≤ÏOz#ѨÊ\˜H©

~åºbÅ∞, „Ѩ Œ~°≈#Å∞ q^•ºi÷, Láê 蕺ܫ∞ L^ÀºQÆ, HÍi‡Hõ =~åæÅ#∞ „Ѩ ÕºHõOQÍ |Å"≥∞ÿ#â◊HÎQÍ =ÚO Œ∞‰õΩ fã¨∞‰õΩ~å‰õΩO_® ~å[H©Ü«∞ â◊HÎQÍ |ńѨ Œ~°≈# KÕÜ«∞_®xˆH Ѩiq∞ «OHÍ=_»O =∞Oz Œx ÉèÏqOKå~°∞.

J~Ú`Õ `≥ÅOQÍÖ’ #ÅÉèíÜÕ∞ºà◊√§QÍ ™êQÆ∞`«∞#fl J<ÕHõ L^Œº=∂Ö’¡ „Ѩ[Å∞,"Õ∞ è•=ÙÅ∞, ~°K«~Ú «Å∞, HõàÏHÍ~°∞Å∞, [~°fleã¨∞ìÅ∞ K≥· «#ºO`À ~°ye P"Õâ◊O`À WÖÏO\˜âßOuÜ«Ú « L Œº=∂Å#∞ L Œº=∞"Õ∞ HÍ Œx gkè áÈ~å\ÏÅ∞ =O\˜ L Œº=∂Å∞ KÕÜ«∞‰õΩO_®Jk L^Œº=∞O ZÖÏ J=Ù`«∞O^Œx „Ѩtflã¨∂Î =KåÛ~°∞. XHõ™êi PO^Àà◊#Ö’ áÈbã¨∞Åáê„ « „Ѩ è•#"≥∞ÿ Õ =∞# L Œº=∂Å#∞ =¸_»∞ <≥ÅÖ’¡ Jz"Õ •Ì=∞x "≥·.Zãπ.~å[âıY~üÔ~_ç¤Lqfià◊¥§~°∞ «∞<åfl_»x =∞#O JÖÏO\˜ J=HÍâ◊O W=fi‰õΩO_® L Œºq∞OK«_»O =Å¡ "åà◊√§=∞##∞ Jz"ÕÜ«∞_»O ZÖÏQÀ ≥eÜ«∞Hõ «ÅÅ∞ Ѩ@∞ì‰õΩO@∞<åfl~°x â◊„ «∞=Ù JOK«<åʼnõΩJf`«OQÍ "åik ÃÑ·KÕ~Ú H͉õΩO_® K«∂ã¨∞HÀ"åeû# ÉÏ^茺`« n~°…HÍeHõ L^Œº=∞OQÍ,âßOuÜ«Ú`«OQÍ, |Ç≤Ï~°OQÆOQÍ x~°fiÇ≤ÏOKåÅ#∞‰õΩ#flѨC_»∞ `«Ñ¨Êxã¨i Jx ÔH.ã≤.P~ü.ÉèÏqOKå~°∞. J^Õ q+¨Ü«∞O ѨÅ∞™ê~°∞¡ ã¨Ê+¨ìO KÕâß~°∞. ^•x=Å¡ 2004, 2005Ö’<Õ≥ÅOQÍ ~åR „ѨHõ@# ~å"åeû =ÙO_»QÍ =∞# x„+≤ Ü«∂Ѩ~° «fiO =Å¡ ~åÖËHõáÈ~ÚO Œx

ѨÅ∞=Ù~°∞ Jaè„áêÜ«∞Ѩ_®¤~°∞.

WÖÏO\˜ <ÕѨ 䌺OÖ’ "≥·.Zãπ.~å[âıY~üÔ~_ç¤ =∂„ «"Õ∞ ≥ÅOQ͉õΩ J_»∞¤QÍ =Ù<åfl_»xKÕã≤# „ѨKå~°OÖ’ x["≥∞O`À ÕÅ∞ÛHÀ=_®xH˜ "≥·.Zãπ.P~ü. K«xáÈ~Ú# «~°∞"å « "≥O@<Õ≥ÅOQÍ ~åRO U~åÊ@∞ KÕÜ«∂Åx ÔH.ã≤.P~ü. _ç=∂O_£ KÕâß~°∞. P „Hõ=∞OÖ’ P=∞~°

x~åǨ~° nHõ∆ KÕѨ_» å#x KåÖÏ =ÚO Œ∞QÍ „ѨHõ\˜Oz#ѨÊ\˜H© ˆHO„ ŒO ã¨ÊOkOK«ÖË Œ∞.^•O`À P=∞~° x~åǨ~° nHõ∆ „áê~°OaèOKå~°∞.

J Õ ã¨=∞Ü«∞OÖ’ L™ê‡xÜ«∂ qâ◊fiq^•ºÅÜ«∞O q^•º~°∞÷Å Jxfl ~°HÍÅ ã¨OѶ∂Å∞Hõeã≤ *Ï~ÚO\ò Ü«∂Hõ∆<£ Hõq∞\˜QÍ U~°Ê_®¤~°∞. ≥ÅOQÍ ~åR ™ê èŒ#Ö’ WHõ#∞O_ç "Õ∞=Ú„H˜Ü«∂jÅ áê„ « x~°fiÇ≤Ï™êÎ=∞x Z=~°∞ "≥#H˜ «yæ<å "Õ∞=Ú «Qæk ÖË Œx q^•ºi÷ „Ѩux èŒ∞Å∞„ѨHõ\˜OKå~°∞. iÖË x~åǨ~° nHõ∆Å∞, ã¨ÉèíÅ∞, ã¨=∂"ÕâßÅ∞, ™êO㨯 $uHõ „Ѩ^Œ~°≈#Å∞

4 5

a.Zãπ.~å=ÚÅ∞ ã¨"≥∞ÿHͺO„ èŒ, „Ѩ ÕºHõ ~åR L Œº=∞HÍ~°∞Å Hõ~°Î"åºÅ∞

L^Œºq∞Oz# „Hõ=∞O |Ç≤Ï~°OQÆO. a.*ˇ.Ñ≤. "≥Ú^Œ@∞flO_ç `≥ÅOQ͉õΩ Ñ¨ÓiÎ =∞^ŒÌ`«∞Wã¨∂Î<Õ LOk.

D <ÕѨ^茺OÖ’ „ѨÉèí∞`«fi, „ѨÉèí∞`Õfi`«~°, Láê^蕺ܫÚÅ∞, L^ÀºQÆ∞Å∞, HÍi‡‰õΩÅ∞‰õÄ_® ÅHõ∆ÖÏkQÍ Ñ¨ Œ=¸_Õà◊§ L Œº=∞OÖ’ "≥Ú Œ\˜™êiQÍ XHõ |Å"≥∞ÿ# â◊HÎQÍ =ÚO Œ∞‰õΩHõkÖÏ~°∞. ÃÑ<£_Ò<£ „Ãã·ìH± KÕâß~°∞. „ѨÉèí∞`åfixfl ãÎOaèOѨ KÕ™êÎ=∞x ÃÇÏK«ÛiOKå~°∞. Wk1969Ö’ [iy# L^Œº=∞ ™ê÷~ÚH˜ KÕi# q+¨Ü«∂xfl ã¨Ê+¨ìO KÕã≤Ok. #ÅÉèˇ·Uà◊¡ „H˜`«O™êy# L Œº=∞OÖ’ ~°K«~Ú «Å∞, HõàÏHÍ~°∞Å∞, "Õ∞ ä•=ÙÅ∞, [~°fleã¨∞ìÅ∞ JѨC_»∞ Z‰õΩ¯=QÍÖË~°∞. g∞_çÜ«∂`À áê@∞ JѨC_»∞ [<åÉèÏ ‰õÄ_® «‰õΩ¯=.

2009 #=O|~ü z=i "å~°O #∞O_ç "≥Ú ŒÖ·# D Jâı+¨ „Ѩ*Ï ã¨ÊO Œ#, K≥· «#ºO„QÍ=∞ ™ê÷~Ú #∞O_ç ~åR ™ê÷~Ú ^•HÍ Jxfl ™ê=∂lHõ =~åæÅ∞, Jxfl áêsìÅ∞JÇ≤ÏO™êÜ«Ú «OQÍ, âßOuÜ«Ú «OQÍ L Œº=∞OÖ’ =ÚO Œ∞‰õΩ HõkÖÏ~Ú. âßOuÜ«Ú «OQÍ,JÇ≤ÏO™êÜ«Ú`«OQÍ HõkÖË"åix, x~åǨ~° nHõ∆ Ѩ>Ëì"åix UO KÕÜ«∂Ö’ „ѨÉèí∞`åfiʼnõΩJ#∞Éèí=O ÖË^Œ∞. x~°¡Hõ∆ ºO ^•fi~å h~°ã≤OѨ KÕã≤ ã¨=∞㨺#∞ "å~Ú^• "ÕÜ«∞_»"Õ∞ "åà◊√¡KÕã¨∂Î =zÛ# Ѩx. Jxfl ÃãHõ∆#∞¡ =ÚO^Œ∞‰õΩ ~å=_»O`À „ѨÉèí∞`«fi=¸, „Ѩ*Ïr=#OãÎOaèOK«_»O`À „ѨÉèí∞ «fiO x~°¡Hõ∆ ºO KÕÜ«∞_»O ‰õÄ_® ™ê 茺O HÍx Œâ◊ U~°Ê_çOk. JÖÏO\˜XHõ L„^ÕHõ ѨÓi`«"≥∞ÿ#, P"Õâ◊ ѨÓi`«"≥∞ÿ# Hõ∆OÖ’ |_»ÉÏyflQÍ ~°yÖË „Ѩ*Ï„âı∞Å#∞K«∂ã≤ „ѨÉèí∞ «fiO "ÕÖÏk áÈbã¨∞, HO„ Œ |ÅQÍÅ#∞ ~°Ñ≤ÊOz#ѨÊ\˜H˜ z=~°‰õΩ ã¨OÜ«∞=∞#Oáê\˜OK«Hõ `«Ñ¨ÊÖË^Œ∞.

`≥ÅOQÍÖ’ #=O|~ü z=i"å~°O #∞O_ç "≥Ú^ŒÖˇ· „QÍ=∞„QÍ=∂# "≥Ú^ŒÅ∞H˘xqâ◊fiq^•ºÅÜ«∂Å •HÍ XˆH suQÍ, XˆH ã¨=∞Ü«∞OÖ’ ZHõ _çHõHõ _» q^•º~°∞÷Å∞, Ü«Ú=‰õΩÅ∞,‰õΩÅ=$ «∞ÎÅ "å~°∞, =∞Ç≤Ïà◊Å∞, q^•º=O «∞Å∞, _®Hõì~°∞¡, "Õ∞ ä•=ÙÅ∞, J_»fiˆH@∞¡, HõàÏHÍ~°∞Å∞,L Œºq∞ã¨∞Î<åfl~°∞. ~å™êÎ~ÀHÀ, Ô~·Öò~ÀHÀ, |O £Å∞, x~°ã¨#Å∞, èŒ~åflÅ∞, ã¨ÉèíÅ∞, ã¨=∂"ÕâßÅ∞,`≥ÅOQÍ ^èŒ∂O^è•OÅ∞, =∂#=Ǩ~åÅ∞, ã¨Ç¨Ü«∞ x~åHõ~° H˘#™êyã¨∞Î<åfl~°∞. WO`«ÃÑ ŒÌ Z «∞Î# „Ѩ[Å∞ Hõke# f~°∞ XHõ „ѨѨOK« iHÍ~°¤x ÃÑ ŒÌÅ∞ JO@∞<åfl~°∞. „Ѩ[ÅO Œ~°∞UHõHÍÅOÖ’ Hõke Õ U „ѨÉèí∞`åfiÅ∂ Ug∞ KÕÜ«∞ÖË=Ù J<Õ q+¨Ü«∞O =∞~À™êi ã¨Ê+ì"≥∞ÿOk.=Å㨠^Õâ◊OQÍ áêeOz# „a\©+π „ѨÉèí∞`«fiO „Ѩ*Ï L^Œº=∂ʼnõΩ ã¨ÊOkOz ^ÕâßxH˜™êfi «O„ «ºO W™êÎ=∞x „ѨHõ\˜OK«Hõ «Ñ¨ÊÖË Œ∞, W=fiHõ «Ñ¨ÊÖË Œ∞.

„Ѩ[Å∞ Z#∞fl‰õΩ#fl ˆHO„^Œ „ѨÉèí∞`«fiO `≥ÅOQÍ ~å„ëêìxfl „ѨHõ\˜Oz "å~°O, Ѩk~ÀAÖ’¡<Õ =∂@ `«Ñ≤ÊOk. ã‘=∂O„^èŒ ~å[H©Ü«∞ <åÜ«∞‰õΩÅ∞ "ÕÅHÀ@¡ ÃÑ@∞ì|_ç^•~°∞Å∞_»|∞ƒ ã¨OK«∞Å`À Jkèëêì<åxfl „ѨÉèÏq «O KÕâß~°∞. ~år<å=∂Å∞ KÕ¿ãÎ ˆHO„ Œ „ѨÉèí∞ «fiOѨ_çáÈ «∞O Œx ÉÏ¡H±"≥∞~ÚÖò KÕâß~°∞. ÃÇ·Ï Œ~åÉÏ £ K«∞@∂ì å QÆÅ iÜ«∞Öò Z¿ãì\ò «k «~°"åºáê~° áêi„âßq∞Hõ =~åæÅ∞ =O ŒÖÏk HÀ@¡ ~°∂áêÜ«∞Å#∞ ã‘=∂O„ èŒ L Œº=∞O HÀã¨OXHõi ŒÌ~°∞ <åÜ«∞‰õΩʼnõΩ ÉÏ èŒº « JѨÊyOKå~°∞.

JÖÏ 2009, _çÃãO|~ü 9# ~å„u ≥ÅOQÍ „ѨHõ@# "≥Å∞=_»QÍ<Õ g∞_çÜ«∂Ö’ã¨"≥∞ÿHͺO„^èŒ \©g „ѨHõ@#Å∞, L^Œº=∂Å∞, x~åǨ~° nHõ∆Å∞, q^•º~°∞÷Å P"Õâ◊HÍ"ÕâßÅ∞

"≥Ú^ŒÅÜ«∂º~Ú. "åà‹§=~À „ѨÉèí∞`åfixH˜ `≥Å∞ã¨∞. `≥ÅOQÍ <åÜ«∞Hõ`åfixH˜ `≥Å∞ã¨∞.≥eÜ«∞x ŒÖÏ¡ J=∂Ü«∞HõOQÍ ã‘=∂O„ èŒ ™êfi~°÷Ѩ~° ~å[H©Ü«∞ <åÜ«∞‰õΩefl #q∞‡ =ÚO Œ∞‰õΩ

=zÛ# q^•º~°∞÷ʼnõΩ, „Ѩ[ʼnõΩ! XHõ HÍ~Àʈ~\ò, =∂Ѷ≤Ü«∂, ÖÏcÅ ™êÊ#û~ü¤ L Œº=∂xfl„Ѩ*ÏL Œº=∞OQÍ qãÎiOKÕ „Hõ=∂xfl =ÚO Œ∞‰õΩ ≥KåÛ~°∞.

D ã¨=∞Ü«∞OÖ’ =ӺǨ`«‡Hõ =∞ø#O ¿Ñi@ ÔH.ã≤.P~ü., \˜.P~ü.Zãπ. =∞ø#OQÍ=ÙO_»_»O ã‘=∂O„^èŒ L^Œº=∞HÍ~°∞ʼnõΩ ZO`À ã¨∞ÅÉèí"≥∞ÿáÈ~ÚOk. ^•O`À `≥ÅOQÍq^•º~°∞÷Å∞ uiy „ѨÉèí∞ «fiO „ѨHõ\˜Oz# ÃãÅ=ÙÅ∞ =Úyã≤ HÍÖËrÅ∞ „áê~°OÉèí"≥∞ÿ# _çÃãO|~ü19 #∞O_ç L Œº=∂xfl =∞m§ L èŒ$ «O KÕâß~°∞. =∞~À"≥·Ñ¨Ù \˜.P~ü.Zãπ., HÍO„ÔQãπ, a.*ˇ.Ñ≤.,Ñ≤.P~ü.Ñ≤., \˜._ç.Ñ≤., ã≤.Ñ≤.S `≥ÅOQÍ <åÜ«∞‰õΩÅ∞ PO^Àà◊#`À áê@∞ ~år<å=∂Å^•HÍ Jxfl ™ê÷~ÚÖ’¡ =ÚO^Œ∞‰õΩ =KåÛ~°∞. `≥ÅOQ͉õΩ =∞^ŒÌ`«∞ W=fix "åiH˜ |@ìÅ∞L`«Hõ=∞x, Hõ∆=~åÅ∞ KÕÜ«∞=∞x WÖÏ ™êOѶ≤∞Hõ |Ç≤Ï+¨¯~° qkèOKÕ L^Œº=∞O „QÍ=∞™ê÷~ÚÖ’ qã¨Îiã¨∂Î =zÛOk. L^Œºq∞OKÕ „Ѩ[Å "≥O@ #_»"åeû# Jx"å~°º`« JxfláêsìʼnõΩ U~°Ê_çOk. ˆHO„^Œ ǨϟO=∞O„u `≥ÅOQÍ ~åR „ѨHõ@#‰õΩ aè#flOQÍ =∞~À„ѨHõ@# KÕÜ«∞_»O`À Wk =∞iO « "ÕQÆ=O «"≥∞ÿOk. ã‘=∂O„ èŒ L Œº=∞O PyOk. ≥ÅOQÍ~åR L Œº=∞O uiy =ÚO Œ∞H˘zÛOk. ≥ÅOQ͉õΩ K≥Ok# ~åR=∞O„ «∞Å∞ ~år<å=∂Å∞ã¨=∞iÊOKå~°∞.

WÖÏ ≥ÅOQÍ L Œº=∞O #ÅÉèíÜÕ∞ºà◊§Ö’ "≥Ú Œ\˜™êiQÍ Jxfl ~°OQÍÖ’¡ F.Ü«Ú.*ˇ.U.ã≤. ã¨∂ÊùiÎ À *Ï~ÚO\ò Ü«∂Hõ∆<£ Hõq∞\©Å∞ U~°Ê_®¤~Ú. ~å[H©Ü«∞ áêsìÅ *Ï~ÚO\òÜ«∂Hõ∆<£ Hõq∞\©Å∞, =∞Ç≤ÏàÏ ã¨OѶ∂Å *Ï~ÚO\ò Ü«∂Hõ∆<£ Hõq∞\©Å∞, L^ÀºQÆ, Láê 蕺ܫ∞ã¨OѶ∂Å *Ï~ÚO\ò Ü«∂Hõ∆<£ Hõq∞\©Å∞, [~°fleã¨∞ìÅ *Ï~ÚO\ò Ü«∂Hõ∆<£ Hõq∞\©Å∞ U~°Ê_®¤~Ú.ã¨Ç¨Ü«∞ x~åHõ~° L^Œº=∂xH˜ Ñ≤Å∞ѨÙx=fi_»O [iyOk. D âßOuÜ«Ú`« L^Œº=∞Oã¨Ç¨Ï#O HÀÖ’ÊÜÕ∞ Œâ◊ ‰õÄ_® =ã¨∞ÎOk. JÖÏO\˜ Œâ◊ =zÛ#ѨC_»∞ „ѨÉèí∞`åfiÅ∞ ã¨OH∆ÀÉèíO֒Ѩ_çáÈ`å~Ú. JO Œ∞=Å¡ „Ѩ*ÏcèëêìxH˜ J#∞‰õÄÅOQÍ ≥ÅOQÍ ~åR „Ѩ„H˜Ü«∞ "≥O@<Õ„áê~°Oaèã¨∞Î<åfl=∞x ˆHO„ ŒO XHõ HÍÅѨiq∞u „ѨHõ\˜ã¨∂ΠǨg∞ W=fi_»O D L Œº=∂xH˜Ñ¨iëê¯~°O. ÖËx Ü≥∞_»Å ≥ÅOQÍÖ’ Ѩ#∞flÅ∞ =ã¨∂Å∞ HÍHõ „ѨÉèí∞ «fiO r`åÅ∞ W=fiÖËHõPi÷Hõ ã¨OH∆ÀÉèíOÖ’ ‰õÄ~°∞‰õΩáÈ`«∞Ok. q^•º~°∞÷Å∞ XHõ q^•º ã¨O=`«û~°O HÀÖ’Ê`å~°∞.q^•º~°∞÷Å∞ q^•º ã¨O= «û~°O HÀÖ’Ê_®xH˜ ã≤ ŒúѨ_Õ L Œº=∞O KÕã¨∞Î<åfl~°∞. Hõ#∞Hõ W ŒO`å„Ѩ[Å z~°HÍÅ PHÍOHõ∆#∞ x~°¡Hõ∆ ºO KÕÜ«∞_»O ^•fi~å „Ñ¨*Ï™êfi=∞ºOÖ’ „Ѩ[Å#∞ JѨǨ㨺OKÕÜ«∞_»OQÍ<Õ Ñ¨iq∞ã¨∞ÎOk. WÖÏO\˜ x~°¡Hõ∆ ºO =Å¡ L^Œº=∂Å∞ JO`«\˜`À PQÆ=Ù.«~°∞"å « UO [~°∞QÆ∞ «∞O^À Z=iH© ≥eÜ«∞ Œ∞. ≥ÅOQÍ ~åR L Œº=∞OÖ’ q^•º~°∞÷Å

qt+ì áê„ « WO «\˜ À PQÆ Œ∞. *ÏfÜ≥∂ Œº=∞OÖ’, Õâ◊ ÕâßÅ L Œº=∂Ö’¡ q^•º~°∞÷Åáê„ « |bÜ«∞OQÍ H˘#™êyOk. JÖÏ<Õ <Õ\˜ q^•º~°∞÷Å∞ «=∞ Õâßxfl, *Ïux, „ѨÉèí∞`åfiÅ#∞,„Ѩ*Ï™êfi=∂ºÅ#∞ ѨÙ#~üxi‡OK«∞‰õΩO\Ï~°∞.

6 7

a.Zãπ.~å=ÚÅ∞ ã¨"≥∞ÿHͺO„ èŒ, „Ѩ ÕºHõ ~åR L Œº=∞HÍ~°∞Å Hõ~°Î"åºÅ∞

U~°Ê_» å~Ú. Hõ~°∂flÅ∞ ÑÓ~°fiO ~å[ è•xQÍ =ÙO>Ë WÑC_»∞ HÍÖÏxfl J#∞ãiOz q[Ü«∞"å_»,QÆ∞O@∂~°∞ Ѩiã¨~åÖ’¡QÍx, Hõ~°∂flÖ’¡ QÍx, =∞~ÀKÀ@QÍx PO„^èŒ ~åR ~å[^è•xU~°Ê_»∞`«∞Ok. ã¨iǨÏ^Œ∞ÌÅ∞ H˘`«ÎQÍ U~°ÊiKÕ J=ã¨~°"Õ∞ ÖË^Œ∞. J=hfl 1956Ö’ XHõ~åROQÍ HõÅ=Hõ=ÚO Õ Z=i ã¨iÇ¨Ï Œ∞ÌÅ∞ "åiH˜ U~°Ê_Õ =Ù<åfl~Ú.

PO„ èŒ ~åRO U~°Ê_»¤ «~åfi « ‰õÄ_® =∞„^•ãπÖ’, ɡOQÆ∞à◊¥~°∞Ö’ ≥Å∞QÆ∞"åi [<åÉèÏx+¨ÊuÎ QÆhÜ«∞OQÍ<Õ =ÙOk. Jxfl ~°OQÍÖ’¡ áÈ\©Ñ¨_ç Z Œ∞QÆ∞ «∞<Õ =KåÛ~°∞. =∞„^•ãπÖ’xã≤x=∂ ~°OQÍxH˜ HÀ™êÎ, ~åÜ«∞Åã‘=∞ „áêO`åʼnõΩ =Å㨠áÈ «∂ ã≤x=∂Å#∞ xi‡ã¨∂Î<Õ=KåÛ~°∞. JÖψQ ≥ÅOQÍ ~åRO U~°Ê_»¤ «~°∞"å « ‰õÄ_® HÀ™êÎ, ~åÜ«∞Åã‘=∞ „áêO`åńѨ[Å∞ =ã¨∞ÎO\Ï~°∞, áÈ`«∞O\Ï~°∞, ã≤÷~°Ñ¨_»∞`«∞O\Ï~°∞. PO„^èŒ ~åRO HÍx, `≥ÅOQÍ~åRO HÍx U~°Ê_»¤O JO>Ë ~å[H©Ü«∞OQÍ, „ѨÉèí∞ «fi Ѩ~°OQÍ Ô~O_»∞ ã¨fi «O„ « x~°‚Ü«∂Å`À,Jaè=$kú À =ÚO Œ∞‰õΩ ™êˆQ „Hõ=∞O. JO Õ «Ñ¨Ê Jk ÉèÏ~°fÜ«∞ „Ѩ[Å#∞ pÖËÛ „Ѩ„H˜Ü«∞HÍ Œ∞. ~åRO U~°Ê_»¤O J<Õk XHõ „áêO «O ã¨fiÜ«∞O áêÅ#‰õΩ, ¿ãfiKåÛù, ã¨=∂#`åfixH˜,P «‡Q“~°"åxH˜ ã¨O|OkèOz# JOâ◊O.

H˘iÜ«∂ Ô~O_»∞ ^ÕâßÅ∞QÍ q_çáÈ~ÚOk. ÉèÏ~°`«^Õâ◊O =¸_»∞ ^ÕâßÅ∞QÍq_çáÈ~ÚOk. 1985Ö’ ~°ëêº 13 ^ÕâßÅ∞QÍ q_çáÈ~ÚOk. WÖÏ ã¨fiÜ«∞O áêÅ#HÀã¨O PÜ«∂ „áêO`åÅ "åà◊√¡ ~å„ëêìÅ∞QÍ, ÕâßÅ∞QÍ ã¨fi «O„ «OQÍ LO_®Å#∞‰õΩO\Ï~°∞.JÖÏ PO„^è Œ ~åRO ã¨fi`«O„`« ~åROQÍ LO_»_»O =Å¡ `«# x~° ‚Ü«∂Å#∞ `å<Õfã¨∞HÀQÆÅ∞QÆ∞`«∞Ok. ã¨"≥∞ÿHõº PO„^èŒ ~åRO H˘#™êQÍÅx ZO`« |ÅOQÍ HÀi`Õ JO`«|ÅOQÍ ≥ÅOQÍ „áêO`åxfl ^ÀÑ≤_ç KÕÜ«∂Åx, J˜z "ÕÜ«∂Åx, =#~°∞Å∞ ÔH·OHõ~°ºOKÕÜ«∂Åx HÀ~°∞‰õΩO@∞<åfl~°x J~°÷O. ÃÑ·QÍ ã¨"≥∞ÿHõº PO„^èŒ ~å„ëêìxH˜ `≥ÅOQÍ "åà◊√¡=ºuˆ~‰õΩÅ∞ HÍ~°∞. ã¨"≥∞ÿHõº PO„^èŒ Ñ¨^ŒOÖ’, ÉèÏ=OÖ’ `≥ÅOQÍ J<Õ^Õ ÖË^Œ∞. ã¨"≥∞ÿHõºPO„ èŒ J<Õ ÉèÏ=# Xi™êûÖ’x H˘xfl „áêO`åÅ#∞, «q∞à◊<å_»∞Ö’x H˘xfl „áêO`åÅ#∞,Hõ~åfl@HõÖ’x H˘xfl „áêO`åÅ#∞ HõÅ∞ѨÙH˘#fl ÉèÏ=# JO Õ «Ñ¨Ê ã¨"≥∞ÿHõº PO„ èŒ ~åR=∞O>ËJO Œ∞Ö’ ≥ÅOQÍ ÖË Œ∞, LO_» Œ∞. ≥ÅOQÍ ÉèÏ+¨, ã¨O㨠$u, r=# q è•#O, PÖ’K«<åq è•#O PO„ èŒ„Ñ Õâò ~åR áê~î°º ÑÙãÎHÍÖ’¡ HÍx, ~_çÜ≥∂, ã≤x=∂, \©g, Ñ„uHõ =∂ 茺=∂Ö’¡HÍx ZѨC_»∂ ™êkèHÍiHõOQÍ ÖË Œ∞. PO„ èŒ ~åR „Ѩ[Å, „ѨÉèí∞`åfiÅ ™êkèHÍiHõ Õ g\˜Ö’¡WѨÊ\˜H© H˘#™êQÆ∞`«∞#flk. ã¨"≥∞ÿHõº PO„^èŒ J<Õ Ñ¨^Œ"Õ∞ `≥ÅOQÍ "åix â◊¥ÅOÖÏQÆ∞K«∞Û‰õΩO@∞O Œx ≥eÜ«∞#O «QÍ PO„ èŒ PkèѨ «º "å Œ∞Å∞ =Úxy ÕeÜ«∂_»∞ «∞<åfl~°∞."Õ∞ ä•=ÙÅ Hõ~°Î=ºO ~å[H©Ü«∞ <åÜ«∞‰õΩÅ å`å¯eHõ „ѨÜ≥∂[<åʼnõΩ Ö’#∞H͉õΩO_® n~°…HÍeHõ„ѨÜ≥∂[<åÅ`À, ~å[hu[˝ « À ~å[H©Ü«∞ <åÜ«∞‰õΩÅ#∞, „Ѩ[Å#∞ #_çÑ≤OK«_»O.

„Ѩ ÕºHõ PO„ èŒ ~åRO uiy U~°Ê_ç Õ HõeˆQ n~°…HÍeHõ „ѨÜ≥∂[<åÅ∞

PO„ èŒ ~åRO uiy U~°Ê_ç Õ XHõ H˘ «Î ~å[ è•x U~°Ê_»∞ «∞Ok. ~å[ è•x q[Ü«∞"å_»,QÆ∞O@∂~°∞, UÅ∂~°∞ „áêO`åÅ=∞ 茺 QÍx, Hõ~°∂flÅ∞Ö’ QÍx, =∞~ÀKÀ@QÍx U~°Ê_»∞ «∞O ŒxÉèÏq¿ãÎ „ѨÉèí∞ «fi HÍ~åºÅÜ«∂Å x~å‡ÏxH˜ W «~°„`å Hõeã≤ ˆHO„ Œ „ѨÉèí∞ «fiO #∞O_ç 15"ÕÅ HÀ@¡ ~°∂áêÜ«∞Å∞ "å~Ú^•Å Ѩ ŒúuÖ’ „QÍO@∞QÍ á⁄O Œ=K«∞Û. P _»|ƒO`å ™ê÷xHõ

^ÀÑ≤_ç, Jz"Õ « #∞O_ç q=ÚHÎ HÀã¨O¿ãfiKåÛù, ã¨=∂#`«fiO, ã¨fiÜ«∞OáêÅ# HÀã¨"Õ∞

≥ÅOQÍ ~åRO

`≥ÅOQÍ, PO„^èŒ ~å„ëêìÅ∞ Ô~O_»∞ ~å„ëêìÅ∞. ‰õΩb‰õΩ`«∞Éòëê, B~°OQÆ*Ë|∞ HÍÅO#∞O_ç ≥ÅOQÍ „áêO «O „Ѩ ÕºHõ „áêO «OQÍ, ~å[ è•xQÍ H˘#™êQÆ∞ «∂ =zÛOk. J ÕZÅ¡Å∞ =∂~°∞ «∂ ™êfi «O„`åº#O «~°O ÃÇ·Ï Œ~åÉÏ £ ~åRO ¿Ñ~°∞`À 1956 JHÀì|~ü 31^•HÍ ≥ÅOQÍ ~åRO H˘#™êyOk. =∞„^•ãπ ~åROÖ’ HÀ™êÎO„ èŒ, ~åÜ«∞Åã‘=∞ „áêO`åÅ∞Hõeã≤ =ÙO_Õq. "å~°∞ Ô~O_À „âı˜ áœ~°∞Å∞QÍ K«∂_»|_»∞ «∞<åfl~°x, L^ÀºQÍÖ’¡ «q∞à◊ňH„áê è•#º « Wã¨∞Î<åfl~°x Jã¨O «$Ñ≤Î À PO„ èŒ ~åR U~åÊ@∞ L Œº=∂xfl „áê~°OaèOKå~°∞.H˘xfl ^ŒâßÉÏÌÅ `«~åfi`« ™êfi`«O„`åº#O`«~°O 1953 JHÀì|~üÖ’ PO„^èŒ~åRO Hõ~°∂flÅ∞~å[ è•xQÍ U~°Ê_çOk. H˘ «ÎQÍ U~°Ê_ç# PO„ èŒ ~å„ëêìxH˜ x èŒ∞Å∞ ÖË=Ù. =#~°∞Å∞ ÖË=Ù.r`åʼnõΩ _»|∞ƒÅ∞ ÖË=Ù. HÍ~åºÅÜ«∂Å∞ #_»∞ѨÙHÀ=_®xH˜ |OQÆàÏÅ∞ ÖË=Ù. _Õ~åÅ H˜O ŒHõ~°∂flÅ∞ ~å[ è•xQÍ =¸_Õà◊√¡ PO„ èŒ~åRO H˘#™êyOk. ~åÜ«∞Åã‘=∞ <åÅ∞QÆ∞ lÖÏ¡Å"åà◊√¡ `å=Ú =∞„^•ãπ ~åROÖ’<Õ LO\Ï=∞x K≥ѨÊ_»O`À "åiH˜ ~årQÍ Hõ~°∂flÅ∞ ~å[ è•xKÕ™êÎ=∞x ~åÜ«∞Åã‘=∞#∞ PO„ èŒ~åROÖ’ HõÅ∞ѨىõΩ<åfl~°∞. ÃÇ·Ï Œ~åÉÏ £ ~åRO HõÅHõ åÎ,_èçb¡ #QÆ~åÅ Hõ<åfl U =∂„ «O fã≤áÈx q èŒOQÍ Jxfl ~°OQÍÖ’¡ Zky Q˘Ñ¨Ê #QÆ~°OQÍ~°∂ѨÙk^Œ∞̉õΩOk. _èçb¡ `«~åfi`« ÉèÏ~°`«^Õâ◊OÖ’ WѨÊ\˜H© J`«ºkèHõ „ѨÉèí∞`«fi Éèí∂=ÚÅ#∞,Éèí=<åÅ#∞ Hõey =Ù#fl #QÆ~°O ÃÇ·Ï Œ~åÉÏ £ =∂„ «"Õ∞. Jk ÃÇ·Ï Œ~åÉÏ £ „Ѩ ÕºHõ K«i„ «.

™êfi «O„ «ºO =KÕÛ^•Hõ Õâ◊OÖ’ 585 z#fl, ÃÑ ŒÌ ã¨O™ê÷<åÅ∞ ã¨fi «O„ « ~å„ëêìÅ∞QÍ,~å*ϺÅ∞QÍ „a\˜+π ˆHO„ Œ „ѨÉèí∞ «fi ѨikèÖ’ H˘#™êQÍ~Ú. P<å_»∞ =º=™êÜ«∞ P è•i «Ñ¨#∞flÅ∞ «Ñ¨Ê W «~° P^•Ü«∂Å∞ ÖË#ѨÊ\˜H© Jq ã¨fi «O„ « ã¨O™ê÷<åÅ∞QÍ ã¨fiO « „ѨÉèí∞ «fiÜ«∞O„`åOQÍxfl #_çÑ≤OK«∞‰õΩ<åfl~Ú. [=ǨÏ~üÖÏÖò <≥„Ǩ˙, =Å¡ÉèÏÜü∞ Ѩ>ËÖòÅ<åÜ«∞Hõ «fiOÖ’ Jq J<ÕHõ ~å„ëêìÖ’¡ HõeÑ≤ "ÕÜ«∞|_®¤~Ú. P «~°∞"å « =º=™êÜ«∞ P è•i «P^•Ü«∞O <å=∞=∂„`«"≥∞ÿ W`«~° Ѩ#∞flÅ ^•fi~å „Ñ¨Éèí∞`åfiÅ∞ ѨiáêÅ# ™êyã¨∞Î<åfl~Ú.JO^Œ∞=Å¡ 585 ã¨O™ê÷<åÅ∞QÍ H˘#™êy# ^Õâ◊OÖ’ =O^Œ ~å„ëêìÅ∞ U~°Ê_ç<å =KÕÛ#+¨ì"Õ∞g∞ ÖË^Œ∞. ѨiáêÅ# „Ѩ[ʼnõΩ KÕ~°∞==Ù`«∞Ok. áê~°^Œ~°≈Hõ`« ÃÑ~°∞QÆ∞`«∞Ok.`åÅ∂HÍÅ ™ê÷#OÖ’ =∞O_»ÖÏÅ∞ U~°Ê_»¤ «~åfi « „ѨÉèí∞ «fiO ѨiáêÅ# „Ѩ[ʼnõΩ ZO`ÀKÕ~°∞"≥· áê~° Œ~°≈Hõ « ÃÑiyOk. JÖψQ ~å„ëêìÅ∞ ZO « z#fl"≥· Õ „Ѩ[ʼnõΩ JO «QÍ „ѨÉèí∞ «fiOKÕ~°∞==Ù`«∞Ok.

PO„ èŒ ~åRO U~°Ê_ç Õ UO [iyOk? JÃãOc¡, Ãã„Hõ>ËiÜ«∞\ò, _≥·Ô~Hõì~@∞¡ =∂„ «"Õ∞H˘ «ÎQÍ U~°Ê_®¤~Ú. JO Õ «Ñ¨Ê Ug∞ =∂~°ÖË Œ∞. JÖψQ ≥ÅOQÍ ~åRO uiy q_çQÍU~°Ê_ç Õ PO„ èŒ, ≥ÅOQÍ ~å„ëêìÅ JÃãOc¡, Ãã„Hõ>ËiÜ«∞\ò, _≥·Ô~Hõì~@∞¡ =∂„ «"Õ∞ q_çq_çQÍ

8 9

a.Zãπ.~å=ÚÅ∞ ã¨"≥∞ÿHͺO„ èŒ, „Ѩ ÕºHõ ~åR L Œº=∞HÍ~°∞Å Hõ~°Î"åºÅ∞

‰õÄbʼnõΩ, "Õ∞„ã‘ÎʼnõΩ, "åºáê~°∞ʼnõΩ, HÍO„\ÏHõì~°∞ʼnõΩ J Œ#OQÍ KÕ~°∞ «∞Ok. ÃÇ·Ï Œ~åÉÏ £"≥àı¡ ^Œ∂~°O J~Ú^Œ∞ QÆO@Å∞ `«QÆ∞æ`«∞Ok. NH͉õΩà◊O, q[Ü«∞#QÆ~°O, qâßYѨ@flO"åiH˜ ÃÇ·Ï^Œ~åÉÏ^£ Hõ<åfl ÉÏÖÏ™È~ü, Hõ@H±, Éèí∞=<Õâ◊fi~ü, Y~°Q∑ѨÓ~ü, HõÅHõ`åÎ ^ŒQÆæ~°.~åÜ«∞Åã‘=∞ "åiH˜, <≥Å∂¡~°∞ "åiH˜ ÃÇ·Ï Œ~åÉÏ £ Hõ<åfl ɡOQÆ∞à◊¥~°∞, K≥<≥·fl ŒQÆæ~°. PO„ èŒ~åR ~å[^è•x q[Ü«∞"å_» Ѩiã¨~åÖ’¡ U~°Ê_»¤Ñ¨C_»∞ =∞~˘Hõ H˘`«Î #QÆ~°O QÆ∞[~å`ü~å[^è•xÖÏ Z^Œ∞QÆ∞`«∞Ok. „Ѩ[ʼnõΩ Ñ¨iáêÅ# ^ŒQÆæ~°‰õΩ =ã¨∞ÎOk. QÆ`« ^ŒâßÉÏÌÅ∞QÍPO„^èŒ „áêO`«OÖ’x "≥∞*Ïsì ™ê=∂lHõ =~åæÅ∞ ~å[^è•x, „ѨÉèí∞`«fi HÍ~åºÅÜ«∂Å∞ÃÇ·Ï Œ~åÉÏ £Ö’ =ÙO_»_»O`À JO « Œ∂~°O "≥à◊¡ÖËHõ "≥#Hõ|_çáÈÜ«∂~°∞. „ѨÉèí∞ «fiO JO>Ë"åiH˜ lÖÏ¡ ѨiáêÅ# «Ñ¨Ê, ~åR „ѨÉèí∞ «fiO JO Œ∞ÉÏ@∞Ö’ ÖË Œ∞. Hõ=∞‡, Ô~_ç¤, HÍѨÙ,„ÉÏǨχ, "≥·â◊º =O\˜ H˘xfl ™ê=∂lHõ =~åæÖË `«=∞ Pi÷Hõ, ™êOѶ≤∞Hõ "≥ã¨∞Å∞ÉÏ@∞HÍ~°OQÍ ™ê÷xHõ „áêO «O #∞O_ç W «~° „áêO`åʼnõΩ qãÎiOKå~°∞. ÃÇ·Ï Œ~åÉÏ £ ~å[ è•xH˜KÕi J<ÕHõ „ѨÜ≥∂[<åÅ∞ á⁄Ok ~åR=∞O`«\Ï `«=∞ ™êOѶ≤∞Hõ, ~å[H©Ü«∞, Pi÷Hõ™ê„=∂*ϺÅ#∞ qãÎiOK«∞‰õΩ<åfl~°∞. PO„ èŒ ~åRO uiy U~°Ê_ç Õ cã‘, Zã‘û, Zã‘ìÅ∞ giH˜áÈ\©x™êÎ~°∞. «=∞ "å\Ï#∞ `å=Ú ™êkèOK«∞‰õΩO\Ï~°∞.

Ô~·Å∞, ~À_»∞¤ ~°"åÏ ™œHõ~åºÅ HÍ~°OQÍ, ™êg∞Ѩº`« HÍ~°OQÍ, =∞„^•ãπ„ÃÑã≤_≥hûÖ’ =ÙO_»_»O HÍ~°OQÍ 150 Uà◊√¡QÍ PO„ èŒ „áêO «O "å~°∞ =∞„^•ãπ, ɡOQÆ∞à◊¥~ü,ÉÁOÉÏ~Ú, HõÅHõ åÎ, Hõ@H±, Éèí∞=<Õâ◊fi~ü «k «~° #QÆ~åÖ’¡ ã≤÷~° Ѩ_®¤~°∞. #QÆ~åÅ `åÅ∂‰õΩLáêkè J=HÍâßÅ#∞ áÈ\©Ñ¨_ç ™êkèOK«∞‰õΩ<åfl~°∞. ~å[H©Ü«∞, ™êOѶ≤∞Hõ, Pi÷Hõ ~°OQÍÅÖ’`«=∞ ™ê÷<åxfl ÃÑOK«∞‰õΩ<åfl~°∞. PO„^茄Ѩ^Õâò U~°Ê_»¤ `«~°∞"å`« ÃÇ·Ï^Œ~åÉÏ^£ #QÆ~°OÖ’‰õÄ_® qãÎiOz ã≤÷~°Ñ¨_®¤~°∞. WÖÏ PO„ 茄áêO «O "å~°∞ Z<Àfl #QÆ~åÖ’¡ "åi Láêkè,~å[H©Ü«∞, ™êOѶ≤∞Hõ, Pi÷Hõ Z^Œ∞QÆ∞^ŒÅ ã¨Ê+¨ìOQÍ QÆ=∞xOK«=K«∞Û. ~åÜ«∞Åã‘=∞ "åà◊√¡HÀ™êÎO„^èŒ ~åROÖ’ Hõeã≤ LO_»ÖË=∞x ÉèÏq¿ãÎ PO„^èŒ ~åRO uiy U~°Ê_»¤ `«~°∞"å`«`≥ÅOQÍ ~åR ™ê^èŒ# HÀã¨O L^Œºq∞Oz#>Ëì P `«~°∞"å`« L^Œºq∞OKåe. `≥ÅOQÍq+¨Ü«∂xH˜ =¿ãÎ áêi„âßq∞Hõ HÍi‡‰õΩÅ∞QÍ ÉÁOÉÏ~Ú =Å㨠"≥à◊¡_»O «Ñ¨Ê ÃÇ·Ï Œ~åÉÏ £‰õΩ‰õÄ_® ã¨iQÍæ qã¨ÎiOK«ÖËHõáÈÜ«∂~°∞. D s`åº K«∂¿ãÎ QÆ`« =O^Õà◊¡#∞ ѨiQÆ#Ö’H˜fã¨∞H˘#flѨÊ\˜H© ã‘=∂O„ èŒ∞Å∞ ÃÑ·# K≥Ñ≤Ê#@∞ì ɡOQÆ∞à◊¥~°∞, K≥<≥·fl, HÀÖòHõ åÎ, Éèí∞=<Õâ◊fi~ü,=ÚO|~Ú, ÃÇ·Ï^Œ~åÉÏ^£ =O\˜ #QÆ~åʼnõΩ Ñ¨kÔ~@∞¡ #QÆ~åÅ Jaè=$kúx JO^Œ∞‰õΩO>Ë≥ÅOQÍ "åà◊√¡ ÃÇ·Ï Œ~åÉÏ £Ö’x <åÅ∞QÀ=O «∞ =∂„ «"Õ∞ á⁄O^•~°∞. Hõhã¨O ≥ÅOQÍ

„Ѩ[ʼnõΩ XHõ ÃÇ·Ï Œ~åÉÏ £ #QÆ~°"≥∞ÿ<å q∞QÆÅhÜ«∞~å? WѨC_»∞ q[Ü«∞"å_» Ѩiã¨~åÖ’¡~å[ è•x #QÆ~°O Zky Õ PO„ 茄áêO «O "åiH˜ =∞~˘Hõ H˘ «Î #QÆ~°O Láêkè J=HÍâßʼnõΩJOk=ã¨∞ÎOk. g∞‰õΩ Z<Àfl #QÆ~åÖ’¡ ZkˆQ J=HÍâ◊O =zÛOk XHõ ÃÇ·Ï Œ~åÉÏ £ #QÆ~°"≥∞ÿ<å"Õ∞=Ú Z ŒQÆ_®xH˜ LO_»‰õÄ_» •! Jx P"Õ Œ# K≥O Œ∞ «∞<åfl~°∞.

QÆ « P~°∞ ŒâßÉÏÌÅ∞QÍ XHõ "≥∂ã¨O [~°∞QÆ∞ «∂ =ã¨∞Î#flk. ~åÜ«∞Åã‘=∞, HÀ™êÎO„ 茄áêO`åÖ’¡x Yx*ÏÅ∞, =#~°∞Å∞, ã¨OѨ ŒÅ∞, Ѩi„â◊=∞Å∞ *ÏfÜ«∞O KÕÜ«∞‰õΩO_® „ÃÑ·"Õ@∞~°OQÆOÖ’H˜ =∞o¡ã¨∞Î<åfl~°∞. `«^•fi~å `˘O_» =Úki Tã¨~°"≥o¡QÍ =∂i#@∞¡QÍ ^•xH˜á¶êºHõ∆x[O ~°OQÆ∞ „Ѩ^Œi≈ã¨∞Î<åfl~°∞. „Ѩ[ʼnõΩ K≥O^•eû# *ÏfÜ«∞ ã¨OѨ^Œ HÀ™êÎ, ã‘=∞

„áêO`åÅ ~å[H©Ü«∞ <åÜ«∞‰õΩÅ, HÍO„\ÏHõì~°¡, áêi„âßq∞Hõ "Õ «ÎÅ *Ë|∞Ö’¡H˜ áÈ «∂ „ѨÉèí∞ «fiOP^•Ü«∞O HÀÖ’Ê_»O`À áê@∞ „Ѩ[Å∞ ¿Ñ ŒÅ=Ù «∞<åfl~°∞. HÀ™êÎ, ã‘=∞ „áêO`åÖ’¡x lÖÏ¡Ö’¡≥ÅOQÍÖ’ L#fl>Ëì „Ñ¨u lÖÏ¡Ö’ ã¨QÆO ^•HÍ "≥∞@ì „áêO «O =ÙOk. ѨšѨ٠„áêO «O

"åà◊√¡ ÖÏs H˘O>Ë "≥∞@ìѨ٠„áêO «O "åà◊√¡ JO Œ∞Ö’ „_≥·=~°∞¡QÍ, H©¡#~°∞¡QÍ Ñ¨xKÕÜ«∂eû=ã¨∞Î#flk. P "≥∞@ì „áêO`åÅ Jaè=$kúH˜ ѨÓ#∞HÀÖË Œ∞. «=∞ˆH Ô~O_»∞ ѨO@ʼnõΩ, =¸_»∞ѨO@ʼnõΩ hà◊√¡ HÍ"åÅx HÀ~å~°∞ `«Ñ¨Ê "≥∞@ì „áêO`åÅ Jaè=$kúH˜ cã‘, Zã‘û, Zã‘ìÅJaè=$kúH˜ Hõ$+≤ KÕÜ«∞ÖËHõáÈÜ«∂~°∞.

JO ŒiH© HõÔ~O@∞ W=fi_®xˆH HõÔ~O@∞ HÀ « qkèOz#@∞ì JO Œi á⁄ÖÏʼnõΩ hà◊√§JO Õ •HÍ XˆH ѨO@‰õΩ hi"åfie

JO ŒiH© HõÔ~O@∞ W=fi_®xH˜ ~åR=∞O «\Ï HõÔ~O@∞ HÀ « qkèOz#@∞ì ≥ÅOQÍ„áêO «O Ѩ@¡, „Ѩ[ŠѨ@¡ PO„ 茄áêO « „Ѩ[ʼnõΩ, "Õ∞ è•=ÙʼnõΩ, ~å[H©Ü«∞ <åÜ«∞‰õΩʼnõΩx[OQÍ „¿Ñ=∞ =ÙO>Ë ≥ÅOQÍ „áêO «OÖ’x „Ѩu ZHõ~åxH˜ XHõ ѨO@‰õΩ h~°∞ JO Õ •HÍHÀ™êÎ, ~åÜ«∞Åã‘=∞ „áêO`åÅ Éèí∂=ÚʼnõΩ XHõ ѨO@ =∂„ «"Õ∞ ѨO_ç™êÎ=∞x, XHõ ѨO>ˆHh~°∞ "å_»∞‰õΩO\Ï=∞x PK«~°Ö’ K«∂ѨÙ`«∂ P h\˜x W`«~° „áêO`åʼnõΩ =∞o¡OKåe.JÖψQ P~°∞ ÅHõ∆Å „ѨÉèí∞ «fi, „ѨÉèí∞ Õfi «~° ~°OQÍÅÖ’x L^ÀºQÍÖ’¡ PO„ 茄áêO « L^ÀºQÆ∞Å™ê÷#OÖ’ ≥ÅOQÍ „áêO «O "åix Ô~O_Õà◊¡ HÍÅOÖ’ xÜ«∞q∞OK«QÆÅQÍe. PO„ 茄áêO «L^ÀºQÆ∞Å#∞ «=∞ „áêO`åxH˜ fã¨∞HÀ"åe. 610 l."À. ^•fi~å [~°QÍeû# H˘xfl "ÕÅ=∞Ok L^ÀºQÍÅ<Õ =∂iÊ_ç KÕÜ«∞_®xH˜ 25 Uà◊√¡QÍ =ºuˆ~H˜ã¨∞Î#fl ™ê=∂lHõ =~åæÅ∞WO`« |$ǨÏ`«Î~°"≥∞ÿ# Hõ~°Î"åºxH˜ ZÖÏ Ñ¨Ó#∞‰õΩO@∞Ok? Jk J™ê^茺O. `≥ÅOQÍÉèÏ+¨, ã¨O㨯 $u, r=# q^è•#O PO„^èŒ~åR áê~î°º ѨÙã¨ÎHÍÖ’¡, \ ©g, ã≤x=∂, Ѩ„uHÍ=∂^茺=∂Ö’¡ XHõ J~°=ÜÕ∞ºà◊¡ áê@∞ H˘#™êy¿ãÎ J~°=ÜÕ∞ºà◊¡ `«~°∞"å`« JѨC_»∞ uiyÔ~O_»∞ ~å„ëêìÅ∞ ã¨=∂#OQÍ, Q“~°= „Ѩ ŒOQÍ Hõeã≤ rq™êÎ~Ú. WѨÊ\˜ •HÍ ™êyO ŒO`åJxfl ~°OQÍÖ’¡ ã‘=∂O„ èŒ PkèѨ «º"å Œ"Õ∞. "åi ã¨fi„ѨÜ≥∂[<åÖË. JO Œ∞Ö’ ã≤OǨÏÉèÏQÆOHõ=∞‡, Ô~_ç¤, HÍѨÙ, „ÉÏǨχ, "≥·â◊º ™ê=∂lHõ =~åæÖ Õ. ã‘=∂O„ èŒ ™ê=∂lHõ =~åæÅ∞ «=∞^ÀÑ≤_çx, Jz"Õ «#∞, ä•\ò áÈeã≤OQ∑#∞ ~å[H©Ü«∞ JkèHÍ~°O ^•fi~å =∞iO « qãÎ $ «OKÕã¨∞HÀ=_®xˆH ã¨"≥∞ÿHõº ~åRO Ѩšq Z`«∞ÎH˘<åfl~°∞. ~å[H©Ü«∞ JkèHÍ~°O`À ã¨O|O^èŒOÖˉõΩO_® x["≥∞ÿ# áêi„âßq∞Hõ "Õ «ÎÅ∞QÍ<Õ Z ŒQÆ ŒÅ∞K«∞‰õΩ<Õ "åiH˜ ~å„ëêìÅ∞ ™êfiQÆu™êÎ~Ú.\Ï\Ï, a~å¡, iÅÜ«∞<£û, ä•Ñ¨~ü =O\˜ áêi„âßq∞Hõ "Õ «ÎÅ∞ Jxfl ~å„ëêìÖ’¡ Z Œ∞QÆ∞ «∞<åfl~°∞.JÖÏ ~å[H©Ü«∞, L^ÀºQÆѨ~°"≥∞ÿ#, ™êOѶ≤∞Hõ, Pi÷Hõ, ™êO㨠$uHõ Ѩ~°"≥∞ÿ# PkèѨ åºÅ#∞K≥ÖÏ~ÚOK«‰õΩO_® áêi„âßq∞HõOQÍ Z ŒQÆ ŒÅ∞K«∞‰õΩ#fl "åix U ~åR"≥∞ÿ<å PǨfixã¨∞ÎOk.WÖÏ ~å[H©Ü«∂Å`À ã¨O|O èŒO ÖˉõΩO_® Z ŒQÆ ŒÅ∞Û‰õΩ#fl ã‘=∂O„ èŒ áêi„âßq∞Hõ "Õ «ÎÅ`Àáê@∞ *ÏfÜ«∞, JO «~å˚fÜ«∞ áêi„âßq∞Hõ"Õ «ÎʼnõΩ ≥ÅOQÍ~åRO PǨfi#O ѨÅ∞‰õΩ «∞Ok."å\˜Ö’ ™ê÷x‰õΩňH Láêkè J=HÍâßÅx <˘H˜ K≥Ѩ٠«∞Ok.

'"å~°Î— k#Ѩ„uHõ† 23 _çÃãO|~ü 2009 ã¨OzHõ ™œ[#ºO`À

10 11

a.Zãπ.~å=ÚÅ∞ ã¨"≥∞ÿHͺO„ èŒ, „Ѩ ÕºHõ ~åR L Œº=∞HÍ~°∞Å Hõ~°Î"åºÅ∞12 13

Kåi„`«Hõ =∞Å∞Ѩ٠Ѷ¨∞@ìOÖ’aè#fl „Ѩ=∂ÏÅ∞

2009 Ѷ≤„|=iÖ’ âßã¨#ã¨Éèí, áê~°¡"≥∞O@∞ ZxflHõÅ „Ѩ„H˜Ü«∞ „áê~°OÉèí"≥∞ÿ#ѨC_»∞~åROÖ’x Jxfl áêsìÅ∞ `≥ÅOQÍ ~åR U~åÊ@∞‰õΩ =∞^ŒÌ`«∞xKåÛ~Ú. ã≤Ñ≤Z"£∞ `å#∞≥ÅOQÍ ~åRO U~åÊ@∞#∞ J_»∞¤HÀÉ’=∞x „ѨHõ\˜OzOk. HÍx ≥ÅOQÍÖ’ ZxflHõÅ

Ѷ¨∞@ìO =Úyã‘ =ÚyÜ«∞Hõ=ÚO^Õ ™êÜ«∞O„`«O "≥·.Zãπ.~å[âıY~°Ô~_ç¤ `≥ÅOQÍ ~åROU~°Ê_ç Õ ã‘=∂O„ èŒ∞Å∞ ÃÇ·Ï Œ~åÉÏ £‰õΩ q ÕjÜ«ÚÖÏ¡QÍ g™êÅ∞ fã¨∞H˘x "≥àϧeû =ã¨∞ÎO Œxq+¨O QÆHͯ~°∞. JÖÏ HÀ™êÎO„ èŒÖ’, ~åÜ«∞Åã‘=∞Ö’ ≥ÅOQÍ =ºuˆ~Hõ « Ô~K«ÛQ˘\ì F@∞¡^ŒO_»∞‰õΩ<åfl~°∞. "≥∂ã¨O JѨC_Õ |Ü«∞@Ѩ_çOk. =∞#ã¨∞Ö’ XHõ\˜, ÃÑ·H˜ XHõ\˜ K≥¿ÑÊ^ŒfiO^Œfi „Ѩ=∂ÏÅ∞ hK«, xHõ$+¨ì ~å[H©Ü«∂ʼnõΩ "≥·.Zãπ.~å[âıY~°Ô~_ç¤ ÃÑ\˜ìOk ¿Ñ~°∞.2001Ö’ `å#∞ „ѨuѨHõ∆OÖ’ =Ù#flѨC_»∞ 41 =∞Ok HÍO„ÔQãπ âßã¨#ã¨Éèí∞ºÅ`À ã¨O «HÍÅ∞fã¨∞‰õΩx `≥ÅOQÍ ~åRO U~åÊ@∞ HÍ"åÅx _èçb¡Ö’ q#flqOz# „Ѩ*τѨuxkè"≥·.Zãπ.~å[âıY~°Ô~_ç¤. 2004Ö’ l."≥OHõ@™êfiq∞, _ç.Nx"åãπÅ K˘~°=`À ã¨OѶ‘∞ÉèÏ=O`≥Å∞ѨÙ`«∂ \˜.P~ü.Zãπ.`À ZxflHõÅ XѨÊO^ŒO ‰õΩ^Œ∞~°∞ÛH˘x `≥ÅOQÍ ~åR U~åÊ@∞HÍO„ÔQãπH ™ê 茺=∞x QÆ∞ÖÏa HõO_»∞"åÅ∞ HõÑCH˘x ≥Å∞QÆ∞ Õâ◊O áêsìx F_çOz \.P~ü.Zãπ.,HÍO„ÔQãπ áêsìÅ∞ ÔQÅ=_»OÖ’ «#‰õΩ =ÚYº=∞O„u Ѩ Œq ŒHͯÅ<Õ Ü«∂= «Ñ¨Ê ≥ÅOQÍ=ÚYº=∞O„ux JOwHõiOK«_»OQÍx, ≥ÅOQÍ ~å„ëêìxfl P"≥∂kOK«_»O QÍx W+ìO ÖË Œx"≥·.Zãπ. ~å[âıY~°Ô~_ç¤ ã¨Ê+ìO KÕã¨∞‰õΩ<åfl~°∞.

"≥·.Zãπ.~å[âıY~°Ô~_ç¤ |uH˜ =ÙO>Ë `≥ÅOQÍ L^Œº=∞O WÖÏ =ÚO^Œ∞‰õΩ =zÛ=ÙO_Õk HÍ Œx, ≥ÅOQÍ „ѨHõ\˜OKÕ "å~°∞ HÍ Œx ã‘=∂O„ èŒ <Õ «Å∞ JO@∞<åfl~°∞. J#QÍ2001 #∞O_ç "åà◊√§ "≥∂ã¨Ñ¨Ói «OQÍ ≥ÅOQÍ#∞ ã¨=∞i÷Oz#@∞ì #\˜OKå~°x ~å[H©Ü«∞JkèHÍ~°"Õ∞ Ѩ~°=∂=kèQÍ ÉèÏqOKå~°x ã¨Ê+¨ì=∞=Ù`«∞#flk. ~å[âıY~°Ô~_ç¤ |u‰õΩO_Õq+¨Ü«∂xH˘¿ãÎ ~å[âıY~°Ô~_ç¤x 2004Ö’ =ÚYº=∞O„uQÍ P"≥∂kOK«_»"Õ∞ Kåi„`«Hõ«Ñ≤Ê Œ=∞x ≥ÅOQÍ „Ѩ[Å∞, "Õ∞ ä•=ÙÅ∞ ÉèÏqã¨∞Î<åfl~°∞. ã‘xÜ«∞~ü HÍO„ÔQãπ <åÜ«∞‰õΩÅ∞

l."≥OHõ@™êfiq∞, Ñ≤ã≤ã≤ J^茺‰õ∆Ω_çQÍ HÍO„ÔQãπ q[Ü«∂xH˜ HÍ~°‰õΩ_≥·# _ç.Nx"åãπ, Ô~_ç¤ÖÏcH˜ „ѨuxkèQÍ *·áêÖòÔ~_ç¤ =O\˜ ≥ÅOQÍ <åÜ«∞‰õΩÅ∞ =ÚYº=∞O„u Ѩ ŒqÔH· «∞k^•HÍ=∞ ŒÌ «∞ ‰õÄ_»QÆ@∞ìH˘x =ÚYº=∞O„u HÍÖËHõáÈ=_»O Kåi„ «Hõ «Ñ≤Ê ŒO. "åi = ŒÌ JO Œifl‰õÄ_»QÆ@∞ìH˘<Õ Kå`«∞~°ºO, <≥·Ñ¨ÙºO, ~°Ç¨Ï㨺 Z*ˇO_®, _»|∞ƒ ã¨OK«∞Å∞, ™⁄O`« Ãã·#ºOÖËHõáÈ=_»O „Ѩ^è•# HÍ~°O. ^ŒâßÉÏÌÅ∞QÍ `≥ÅOQÍ "åiH˜ Wq ÖˉõΩO_® KÕÜ«∞_»O^•fi~å<Õ ã‘=∂O„ èŒ <åÜ«∞Hõ «fiO U áêsì ≥·<å PkèѨ «ºO H˘#™êyã¨∂Î =ã¨∞Î#flk. ≥ÅOQÍ

„áêO`« <åÜ«∞‰õΩÅ#∞ ÖÏcÅ∞ ÉË~°O KÕ¿ã, ÉÏ¡H±"≥∞~ÚÖò KÕ¿ã ™ê÷~Ú ™êkèOK«∞HÀ‰õΩO_®J_çy ÕaiOz | «HÍeû# ã≤÷uH˜ ŒâßÉÏÌÅ∞QÍ ã‘=∂O„ èŒ ÖÏcÅ∞, <åÜ«∞‰õΩÅ∞ ‰õΩkã¨∂Î=KåÛ~°∞.

2004 ZxflHõÅ`À áê@∞ 2009 ZxflHõÖ’¡ ‰õÄ_® `≥ÅOQÍ JOâ◊"Õ∞ „Ѩ^è•#JOâ◊OQÍ =ÚO Œ∞‰õΩ =zÛOk. ≥ÅOQÍ JOâ◊"Õ∞ ÖËHõáÈ Õ ~åROÖ’, ˆHO„ ŒOÖ’ HÍO„ÔQãπ„ѨÉèí∞`åfiÅ∞ U~°Ê_Õ ã¨=∞¿ãº ÖË^Œ∞. 2004 ZxflHõÅ `«~°∞"å`« \ ˜P~üZãπ, `≥ÅOQÍHÍO„ÔQãπ „âı∞Å∞ J=∂Ü«∞Hõ «fiO`À Ǩg∞Å`À «$Ñ≤ΠѨ_»∞ «∂, Z Œ∞~°∞ K«∂ã¨∂Î QÆ_çáê~°∞.

"≥·.Zãπ.~å[âıY~°Ô~_ç¤ XHõ â◊HÎQÍ =ÚYº=∞O„u ™ê÷~ÚÖ’ |ÅѨ_»Hõ=ÚO Õ WѨC_»∞~Àâ◊Ü«∞º =ÚYº=∞O„u HÍQÍ<Õ `≥ÅOQÍ L^Œº=∞O =ÚO^Œ∞‰õΩ =zÛ#@∞ìQÍ P<å_»∞‰õÄ_® "≥·.Zãπ. =ÚYº=∞O„uQÍ |ÅѨ_»‰õ =ÚO^Õ L^Œºq∞Oz =ÙO>Ë 2004Ö’ QÍx,2005Ö’QÍx ≥ÅOQÍ ~å„ëêìxfl „ѨHõ\˜Oz =ÙO_Õ"åà◊√§.

JO^Œ∞‰õΩ ™ÈxÜ«∂QÍOnèH˜ QÍx, Ü«ÚÑ≤U „ѨÉèí∞`åfixH˜ QÍx JÉèíºO`«~°O ‰õÄ_®Uq∞ =ÙO_Õk HÍ^Œ∞. "≥·.Zãπ.~å[âıY~°Ô~_ç¤ |ÅѨ_ç XHõ â◊H˜ÎQÍ ˆHO„^Œ ~å[H©Ü«∂Å#∞HÍO„ÔQãπ <åÜ«∞Hõ åfixfl ÉÏ¡H±"≥∞~ÚÖò KÕ¿ã ™ê÷~ÚH˜ ã≤÷~°Ñ¨_ç# «~°∞"å « ≥ÅOQÍ HÍO„ÔQãπ<åÜ«∞‰õΩÅ∞, \˜.P~ü.Zãπ. <åÜ«∞‰õΩÅ∞ ZO « KÕã≤<å =$ è• „Ѩܫ∂ã¨QÍ =∂iáÈÜ«∂~Ú.J~Ú`Õ „Ѩ[Ö’¡ ~ÀA~ÀA‰õΩ `≥ÅOQÍ ~åR PHÍOHõ∆ qã¨Îiã¨∂Î<Õ =zÛOk. =∞~À"≥·Ñ¨Ùã‘=∂O„ èŒ „Ѩ[Ö’¡ ¿ãflǨÏѨÓi «OQÍ q_çáÈ^•=∞<Õ ÉèÏ=# ã≤÷~°Ñ¨_»∞ «∂ =zÛOk.

≥ÅOQÍ L Œº=∞ <åÜ«∞Hõ «fiOÖ’ ™ê=∂lHõ =~åæÅ∞

2009 Ѷ≤„|=i ZxflHõÅ #∞O_ç =∞ǨÏ|∂Éò#QÆ~ü, Hõ~°∂flÅ∞ „áêO`åÅ =~°^ŒÅQÆ∞iOz P =~°^ŒÅ∞ J„Hõ=∞OQÍ Hõ_»∞`«∞#fl „áê*ˇ‰õΩìÅ =Å¡<Õ ã¨OÉèíqOKåÜ«∞x _èçb¡Ö’ÔHã≤P~ü JHÀì|~üÖ’ „ÃÑãπg∞\ò ÃÑ>Ëì^•HÍ PÜ«∞# „Ѩu+¨ì ã¨=∂Kå~°, „Ѩ™ê~° ™ê^èŒ<åÅ^•fi~å "≥∞ÿ#ãπ ÉÏºÖˇ<£ûQÍ „Ѩ Œi≈OK«|_çOk. P Zxq∞k <≥ÅÅ HÍÅOÖ’ ÔHã≤P~ü ÖËxÖ’@∞#∞ ™ê=∂lHõ L Œº=∞HÍ~°∞Å∞QÍx, W «~° ~å[H©Ü«∞ <åÜ«∞‰õΩÅ∞HÍx, q^•º=O «∞Å∞HÍx, ™êO㨠$uHõ~°OQÆ <Õ «Å∞, HõàÏHÍ~°∞Å∞, Œo «, |Ǩï[# <åÜ«∞‰õΩÅ∞ QÍx f~°ÛÖËHõáÈÜ«∂~°∞. L^Œº=∂xfl =ÚO^Œ∞‰õΩ fã¨∞ÔHà◊§ÖËHõáÈÜ«∂~°∞. „Ѩ™ê~°, „ѨKå~° =∂^茺=∂Å∞`≥ÅOQÍ L^Œº=∞ HÍ~°∞ʼnõΩ P „áê^è•#º`«#∞ W=fi x~åHõiOK«_»O =Å¡ „Ѩ[Ö’¡ "åi„ѨÉèÏ=O qãÎiOK«ÖËHõáÈ~ÚOk. ÔHã≤P~ü uiy _èçb¡ „ÃÑãπg∞\ò`À =ÚO Œ∞‰õΩ ~åQÍ<Õ 10~ÀAÖ’¡<Õ uiy `≥ÅOQÍ JOâ◊O „Ѩ^è•# JOâ◊OQÍ „ѨKå~°, „Ѩ™ê~° =∂^茺=∂Ö’¡=ÚO^Œ∞‰õΩ ~å=_»O Z=~°∂ HÍ^Œ#ÖËx q+¨Ü«∞O. ÔHã≤P~ü <åÜ«∞Hõ`«fi „áê^è•#º`«#∞W «~°∞Öˇ=~°∞ ѨÓiOK«ÖËHõáÈÜ«∂~°x K«i„ « ã¨Ê+ìO KÕã≤Ok. [#â◊HÎ áêsì ˆHO„ Œ Hõq∞\˜HÍ~°º Œi≈ J~Ú# ‰õÄ~° ~å[#fl ≥ÅOQÍ „Ñ*Ï„âı∞Å#∞ ~å[H©Ü«∞, ™ê=∂lHõ, ™êO㯠$uHõÖÏcÅ#∞, L^Œº=∞HÍ~°∞Å#∞ ‰õÄ_»QÆ@ì_»OÖ’ q[Ü«∞O ™êkèOK«ÖËHõáÈÜ«∂~°∞.

ÔHã≤P~ü 50 ~ÀAÅ =ÚO Œ∞QÍ «# P=∞~° x~åǨ~° nHõ∆#∞ „ѨHõ\ ˜Oz D ֒ѨÙ≥ÅOQÍ ~å„ëêìxfl „ѨHõ\˜OKåÅx Õâ◊ "åºÑÎOQÍ ã¨Ê+ìO KÕâß~°∞. ~åRѨu, „Ѩ è•#=∞O„u,

=ÚYº=∞O„u `«k`«~°∞ÅO^Œih, Jxfl áêsìÅ#∞ Hõeã≤ q#flqOKå~°∞. âßOuÜ«Ú`«,

a.Zãπ.~å=ÚÅ∞ ã¨"≥∞ÿHͺO„ èŒ, „Ѩ ÕºHõ ~åR L Œº=∞HÍ~°∞Å Hõ~°Î"åºÅ∞14 15

QÍO èÕÜ«∞ Ѩ ŒúuÖ’ ™êy# „ѨKå~åxH˜ ã¨ÊOkOKåeû# "å~°∞ ã¨HÍÅOÖ’ ã¨ÊOkOK«ÖË Œ∞.x~åǨ~° nHõ∆ KÕѨ\ì# «~°∞"å « ≥ÅOQÍ JO «\Ï PO^Àà◊# L èŒ$ «=∞Ü«∂ºHõ ˆHO„ Œ„ѨÉèí∞ «fiO ã¨ÊOkOK«_®xH˜ ѨÓ#∞‰õΩOk. « •fi~å ≥ÅOQÍ ~åR „ѨHõ@# _çÃãO|~ü 9#~å„u „ѨHõ\˜OK«_»O JHõ™ê‡ «∞Î „ѨHõ@#QÍ =∞ÉèíºÃÑ>Ëì „Ñ¨Kå~åxH˜ ˆHO„ Œ"Õ∞ HÍ~°"≥∞ÿOk.x~åǨ~°nHõ∆ ѨÓ#∞HÀHõ=ÚO Õ Œâ◊Å "åsQÍ ≥ÅOQÍ J#∞‰õÄÅOQÍ ~ÀAHÀ „ѨHõ@#Wã¨∂Î x~åǨ~° nHõ∆ „áê~°OÉèí=∞Ü«∂ºHõ H˘kÌ ~ÀAʼnõΩ `≥ÅOQÍ ~åR U~åÊ@∞#∞„áê~°Oaèã∞Î<åfl=∞x „ÑHõ\Oz =ÙO>Ë ã‘=∂O„ èŒ „Ñ[Å#∞ L Œºq∞OKåÅx Ô~K«ÛQ˘>Ëì HÍ~ÀÊ~\ò^ÀÑ≤_ç â◊‰õΩÎÅ∞, <åÜ«∞‰õΩÅ P@Å∞™êy =ÙO_Õq HÍ=Ù.

HÍO„ÔQãπ Jkèëêì#O á⁄~°áê@∞¡

HÍO„ÔQãπ Jkèëêì#O á⁄~°áê@∞¡ KÕÜ«∞_»O =Å¡ ã=∞㺠™ê=∞~°ãº Œâ◊ #∞O_ç ãOѶ∞~°¬Ï™ê÷~ÚH˜ KÕ~°∞‰õΩOk. ã‘=∂O„ èŒ HÍO„ÔQãπ, \˜_çÑ≤ Z"≥∞‡Ö˺Å∞ ~år<å=∂ KÕã≤#ѨC_»∞ "≥O@<Õ"åix Ñ≤ez =∂\Ï¡_ç ~år<å=∂Å#∞ ã‘ÊHõ~ü P"≥∂kOz =ÙO>Ë ã‘=∂O„ èŒÖ’ L Œº=∞"Õ∞LO_Õk HÍ^Œ∞. ~år<å=∂ŠѨ~°fiO PyáÈ~Ú =ÙO_Õk. ~år<å=∂Å∞ KÕã≤# "åà◊√§ã‘ÊHõ~ü Ñ≤Å∞Ѩ٠JO^Œ‰õΩO_® ɡOQÆ∞à◊¥~°∞, _èçb¡, J"≥∞iHÍ `«k`«~° „áêO`åʼnõΩ "≥o§^•‰õΩ¯x =ÙO_Õ"åà◊√§. WÖÏ [~°QÆHõáÈ=_»OÖ’ ã‘ÊHõ~ü H˜~°ü ‰õΩ=∂~ü Ô~_ç¤ áê„`«ã¨Oâ◊Ü«∂ «‡Hõ"≥∞ÿ#k. ~åÜ«∞Åã‘=∞ ~å[H©Ü«∞ Œ$HõÊ äŒO`À L Œº=∂xfl ÃÑOK«_®xHõ#∞=ÙQÍ«Ñ¨Ê "≥Ú «ÎO ~åR „Ѩ[Å Hõ#∞=ÙQÍ PÜ«∞# „Ѩ=~°Î# ÖËHõáÈ~ÚOk. =ÚYº=∞O„u, ã‘ÊHõ~ü,

W ŒÌ~°∞ ã‘=∂O„ Œ áêH∆Hõ Œ$+≤ì<Õ „Ѩ Œi≈OKå~°∞. ˆHO„ Œ <åÜ«∞Hõ «fiO ã‘=∂O„ èŒÖ’¡ ≥ÅOQÍ=ºuˆ~Hõ L Œº=∂xfl #_çÑ≤OKÕ <åÜ«∞‰õΩÅ#∞ Hõ@ì_ç KÕÜ«∞ÖËHõáÈ=_»O =∞~˘Hõ «Ñ≤Ê ŒO.

WÖÏ "≥·.Zãπ. ~å[âıY~°Ô~_ç¤ K«xáÈ~Ú# `«~°∞"å`« ã‘=∂O„^èŒ <åÜ«∞‰õΩÅÃÑ· `«#HõO„\’Öò ™ê÷Ñ≤OK«∞‰õΩ<Õ J=HÍâßxfl HO„ Œ <åÜ«∞Hõ «fiO KÕ*Ë «∞ÖÏ = Œ∞Å∞‰õΩOk. Z"≥∞‡Ö˺Å~år<å=∂Å#∞ P"≥∂kOz# `«~°∞"å`« âßã¨#ã¨ÉèíÖ’ `≥ÅOQÍ J#∞‰õÄÅ f~å‡#OKÕÜ«∂Åx P^ÕtOz =ÙO>Ë _ç.Nx"åãπ, ~Àâ◊Ü«∞º, l."≥OHõ@™êfiq∞ `«k`«~°∞ÅO^Œ~°∞q∞QÆ å ã‘=∂O„ èŒ <åÜ«∞‰õΩÅ#∞ XÑ≤ÊOz =ÙO_Õ"åà◊√§. f~å‡#O KÕã≤<å KÕÜ«∞HõáÈ~Ú<å~år<å=∂Å#∞ P"≥∂kOz ~åR âßã¨#ã¨Éèí#∞ x„^•=ã¨÷Ö’ =ÙOz ~åRѨuáêÅ# ÃÑ\˜ìáê~°¡"≥∞O@∞Ö’ ≥ÅOQÍ aÅ∞¡ „Ѩ"Õâ◊ ÃÑ\ì ã‘=∂O„ èŒÖ’ L Œº=∞O qãÎiOKÕ „Hõ=∞OÖ’âßã¨#ã¨Éèí#∞ ~° Œ∞Ì KÕã≤ LO_®eûOk. 1969#∞O_ç 1972 ^•HÍ ™êy# ≥ÅOQÍ, *·PO„ èŒ ~åR L Œº=∂Ö’¡ J Õ [iyOk.

`≥ÅOQÍ ~å„ëêìxfl P"≥∂kOz# `«~åfi`« P"Õâ◊HÍ"ÕâßÅ∞ K«ÖÏ¡i# `«~°∞"å`«U_®k֒Ѩ٠uiy ZxflHõÅ∞ x~°fiÇ≤ÏOz#ѨC_»∞ "≥·.Zãπ.~å[âıY~°Ô~_ç¤ ÖÏc, ÉÏ¡H±"≥∞~ÚÖò^•fi~å \ ˜ÔH¯@∞¡ WÑ≤ÊOK«∞H˘#fl "åà◊¡O^Œsfl =keOK«∞‰õΩO@∂ `≥ÅOQÍ =ºuˆ~HõOQÍ=ÚO Œ∞‰õΩ =zÛ# HÀ™êÎO„ èŒ <åÜ«∞Hõ åfixfl |∞[˚yOz \ÔH¯@∞¡ W=fi‰õΩO_® "åi «~°∞"åu<åÜ«∞Hõ åfixfl „Ѩ"≥∂\ò KÕã≤ =ÙO>Ë HÍO„ÔQãπ ˆHO„ Œ <åÜ«∞Hõ «fiO Ѩ@∞ì |ÅѨ_ç =ÙO_Õk.WÖÏO\˜ Q˘Ñ¨Ê J=HÍâßxfl ™ÈxÜ«∂QÍOnè *Ï~°q_»∞K«∞‰õΩ<åfl~°∞. ã¨`«fi~° x~°‚Ü«∂Å#∞,=ӺǨ «‡Hõ Éèíq+¨º ü z„ «Ñ¨\Ïxfl H˘xfl ã¨O Œ~åƒùÖ’¡ QÆO@Å =º=kèÖ’ =ÓÇ≤ÏOKÕ <≥·Ñ¨ÙºO

HÍO„ÔQãπ WOHÍ ™êkèOK«∞HÀ=Å¿ã =ÙO^Œx Wk `≥eÜ«∞*Ëã¨∞Î#flk. "å~Ú^• "ÕÜ«∞_»O^•fi~å, h~°ã≤OѨ KÕÜ«∞_»O ^•fi~å U ã¨=∞㨺#∞ Ѩi+¨¯iOK«‰õΩO_®<Õ H˘#™êQÆ_»O J<ÕHÍO„ÔQãπ áêsì q è•#O Jxfl ã¨O Œ~åƒùÖ’¡ ѨxH˜~å Œx ≥ÅOQÍ ã¨O Œ~°ƒùOQÍ ã¨Ê+ì"≥∞ÿOk.Jk XH˘¯Hõ ™êi |ÅÇ‘Ï# «QÍ ÉèÏqOKÕ ã≤÷u U~°Ê_»∞ «∞Ok. "≥·.Zãπ.[QÆ<£#∞ =ÚYº=∞O„uKÕÜ«∂Åx HÍO„ÔQãπ ÖÏcÅ∞ „Ѩܫ∞uflOz#ѨÙ_»∞ "å~Ú^• "ÕÜ«∞_»O ѨxH˜=zÛ#@∞ìQÍ Dã¨=∞㨺 q+¨Ü«∞OÖ’ ѨxH˜ =ã¨∞ÎO Œ#∞HÀ=_»O á⁄~°áê@∞.

ã¨"≥∞ÿHͺO„ èŒ L Œº=∞O PÖòM· •, a<£ÖÏ_≥<£ =O\˜ •?

`≥ÅOQÍ „ѨHõ\ ˜Oz# `«~°∞"å`« ã‘=∂O„^èŒÖ’ L^Œº=∞O H˘kÌ QÆO@Ö’¡<Õ ZÖÏ„áê~°OÉèí=∞=Ù`«∞Ok? 12 Uà◊√§QÍ ÖËx `≥ÅOQÍ =ºuˆ~Hõ`« ~å„uH˜ ~å„u ZÖÏѨÙ@∞ìH˘ã¨∞ÎOk? W ŒO`å PÖòM· •, F™ê=∂ a<£ ÖÏ_≥<£ =O\˜ „Ѩ„H˜Ü«∞Å`À ѨHõ_»ƒOnQÍ>ˇ„~°iã¨∞ì HÍ~°ºHõÖÏáêÅ#∞ x~°fiÇ≤ÏOz#@∞ìQÍ x~°fiÇ≤ÏOK«_»O =Å¡<Õ ™ê 茺Ѩ_çOk. J~Ú Õ"åà◊§O`å ~å[H©Ü«∞ áêi„âßq∞Hõ <Õ`«Å∞ HÍ=_»O =Å¡ Jk >ˇ„~°iã¨∞ì HÍ~°ºHõÖÏѨOQÍH͉õΩO_® „Ѩ*Ï L^Œº=∞OQÍ ^•xfl „ѨKå~°, „Ѩ™ê~° =∂^茺=∂Å ^•fi~å x~°∂Ñ≤OK«_»O™ê 茺Ѩ_çOk. HÍO„ÔQãπ áêsì ≥ÅOQÍ ~åR „Ѩ„H˜Ü«∞#∞ HO„^•xH˜ =ke"Õã¨∂Î f~å‡xOz#«~°∞"å « "åàı§ ZÖÏ L Œºq∞™êÎ~°∞? "åàı¡ ZÖÏ x~åǨ~° nHõ∆Å∞ =Ç≤Ï™êÎ~°∞? áÈbã¨∞Å∞

ã‘=∂O„ èŒ L Œº=∞ HÍ~°∞Å#∞, <Õ «Å#∞ K«∂ã≤# fˆ~q∞\˜? ÔHã≤P~ü x~åǨ~° nHõ∆ Ѩ\ì#ѨC_»∞„Ѩ=iÎOz# fˆ~q∞\ ˜? L™ê‡xÜ«∂, HÍHõfÜ«∞ qâ◊fiq^•ºÅÜ«∂Ö’¡ q^•º~°∞ ÷Å∞L^Œºq∞Oz#ѨC_»∞ áÈbã¨∞Å`À áê@∞ ˆHO„^Œ |ÅQÍÅ#∞ Ñ≤eÑ≤Oz x~°ƒO^è•Å#∞„ѨÜ≥∂yOz# fˆ~q∞\˜?

ã‘=∂O„^èŒÖ’ L^Œº=∂xH˜ Ãã‰õĺi\© QÍ~°∞¤Å∞QÍ áÈbã¨∞ |ÅQÍÅ∞ „Ѩ=iÎOz#f~q∞\? ≥ÅOQÍÖ’ ÔHã≤P~üÃÑ· <åÜ«∞‰õΩÅÃÑ·, q^•º~°∞÷ÅÃÑ· ÃÑ\ì# Hã∞ÖËq∞\? ã‘=∂O„ èŒ,ÅQÆ_»áê\˜ÃÑ· ÃÑ\ì# Hã¨∞ÖËq∞\˜? "åi nHõ∆Å∞ ZÖÏ H˘#™êQÍ~Ú? ZO Œ∞‰õΩ H˘#™êQÍ~Ú?`≥ÅOQÍ „Ѩ[Å nHõ ∆Å∞ ZO^Œ∞‰ õΩ Éè íQ ÆflO KÕâß~°∞? L™ê‡xÜ«∂, HÍHõfÜ«∞,qâ◊fiq^•ºÅÜ«∂Å q^•º~°∞÷Å *Ï~ÚO\ò Ü«∂Hõ∆<£ Hõq∞\˜ <åÜ«∞‰õΩÅ#∞ *ˇ·à◊§Ö’¡ ÃÑ@ì_»OUq∞\˜? HͺOѨãπ K«∞@∂ì å |ÅQÍÅ#∞ "≥∂ǨÏiOK«_»O Uq∞\˜? ≥ÅOQÍ ~°K«~Ú «Å∞,HõàÏHÍ~°∞Å∞, "Õ∞^è•=ÙÅ∞, <åÜ«∞‰õΩÅ∞ q^•º~°∞÷Å#∞ HõÅ=‰õΩO_® J_»∞¤HÀ=_»O Uq∞\˜?W=hfl Z=∞~°hû pHõ\˜ ~ÀAÅHõ<åfl aè#flOQÍ =Ù<åflÜ«∂? ZÅ„HÍìxH± g∞_çÜ«∂ qãÎ~°=Å¡ "≥O@k"≥O@ „ѨÉè í∞`«fiO ["å|∞^•sQÍ „Ѩ=iÎOKåeû ~å=_»O =Å¡ HÍ㨠΄Ѩ*Ï™êfiq∞HõOQÍ Hõ#Ѩ_»∞ «∞<åfl~°∞ «Ñ¨Ê „ѨÉèí∞ «fiO KåÖÏ ã¨Ê+ìOQÍ ≥ÅOQÍ L Œº=∞OÃÑ·,`≥ÅOQÍ „Ѩ[ÅÃÑ· Ü«Ú^•úxfl „ѨHõ\ ˜OzOk. `≥ÅOQÍ „Ѩ[ÖÃÑ· ã‘=∂O„^è Œ,`≥ÅOQÍË`«~°∞Å |ÅQÍÅ#∞ „ѨÜ≥∂yã¨∂Î Ô~K«ÛQ˘_»∞`«∞#flk. ã‘=∂O„^èŒ L^Œº=∂ÅÃÑ·≥ÅOQÍ áÈbã¨∞ |ÅQÍÅ#∞ ZO Œ∞‰õΩ Ñ¨OÑ≤OK«ÖË Œ∞? W=hfl ≥ÅOQÍ „áêO « „Ѩ[Å

Ѩ@¡, <åÜ«∞‰õΩŠѨ@¡, q^•º~°∞÷ŠѨ@¡, "Õ∞ ä•=ÙŠѨ@¡ ã‘=∂O„ èŒ <åÜ«∞Hõ «fiO J#∞ã¨iã¨∞Î#flq=Hõ∆ «#∞, Jz"Õ «#∞, ^ÀÑ≤_ôx ã¨Ê+ìO KÕ™êÎ~Ú.

*· PO„ èŒ ~åR x<å ŒO`À =ã¨O « <åˆQâ◊fi~°~å=Ù, =ÚO Œ∞‰õΩ ~å=_»O ≥ÅOQÍ~åR „ѨHõ@# KÕã≤# `«~°∞"å`«<Õ ZO^Œ∞‰õΩ? 2001 #∞O_Õ ÖË^• 2004Ö’ HÍO„ÔQãπ,

a.Zãπ.~å=ÚÅ∞ ã¨"≥∞ÿHͺO„ èŒ, „Ѩ ÕºHõ ~åR L Œº=∞HÍ~°∞Å Hõ~°Î"åºÅ∞16 17

\˜P~üZãπ ZxflHõÅ XѨÊO ŒO ‰õΩ Œ∞~°∞Û‰õΩ#flѨÊ\˜ #∞O_Õ *· PO„ èŒ L Œº=∂xfl ZO Œ∞‰õΩ„áê~°OaèOK«ÖË Œ∞? _®II HõuΠѨ •‡~å=Ù, =ã¨O « <åˆQâ◊fi~°~å=Ù, ǨÏi~å=∞ *’QÆÜ«∞º =O\˜*· PO„ èŒ "å Œ∞Å∞ 2004 #∞O_ç *· PO„ èŒ L Œº=∂xfl ZO Œ∞‰õΩ „áê~°OaèOK«ÖË Œ∞? *·PO„^èŒ L^Œº=∂xfl `≥ÅOQÍ ~åR L^Œº=∂xH˜ ã¨OѶ‘∞ÉèÏ=OQÍ, ¿ãflÇ¨Ï Ñ¨Ói`«OQÍH˘#™êyOz =ÙO>Ë ã¨"≥∞ÿHõº PO„ èŒ L Œº=∞O ¿Ñ~°∞`À =ÚO Œ∞‰õΩ =zÛ# ÖÏcÅ P@Å∞™êy =ÙO_Õq HÍ=Ù. J~Ú Õ *· PO„ èŒ L Œº=∞ <åÜ«∞‰õΩÅ∞ =∞=∞‡efl PǨfixOK«ÖËHõáÈÖË Œ∞.HÍh "å~°∞ ≥ÅOQÍ Ñ¨@¡ q Õfi+¨ ѨÓi «OQÍ „ѨKå~°O KÕÜ«∞_»O =Å¡ "Õ∞=Ú "åi`ÀHõeã≤ ѨxKÕÜ«∞_®xH˜ x~åHõiOKå=Ú. `≥ÅOQÍ „Ѩ[ŠѨ@¡ ™ê#∞Éèí∂u`À „Ѩ`ÕºHõPO„ èŒ ~åR L Œº=∂xfl KÕѨ\ì#ѨC_Õ ≥ÅOQÍ ~°K«~Ú «Å∞, HõàÏHÍ~°∞Å∞, "Õ∞ ä•=ÙÅ∞,q^•º=O`«∞Å∞ *ˇ· PO„^èŒ L^Œº=∂xH˜ =∞^ŒÌ`«∞ W=fi_»O ^•fi~å #∂`«# <åÜ«∞Hõ`«fiOã‘=∂O„ èŒÖ’ Z Œ_»QÍxH˜ ѨÓiÎQÍ ã¨Ç¨ÏHõi™êÎ=Ú.

≥ÅOQÍ =∞O„ «∞Å∞, âßã¨#ã¨Éèí∞ºÅ∞, âßã¨#=∞O_»e ã¨Éèí∞ºÅ∞ XHõ"≥·Ñ¨Ù ~år<å=∂Å∞KÕã∞ÎO>Ë ~å[H©Ü«∞ áêsìʼnõΩ Jf «OQÍ *Ï~ÚO\ò Ü«∂Hõ∆<£ Hõq∞\ ã=∂"ÕâßÅ∞ x~°fiÇ≤Ïã∞ÎO>ËH˘O Œ~°∞ g∞_çÜ«∂ ^•fi~å ~åã¨bÅÅ#∞ ã≤Öò¯ã≤‡ « _®º#∞ûÅ#∞ Ѩ Õ Ñ¨ Õ „ѨKå~°O KÕã¨∂Î=O@Å∞, =_ç¤OѨÙÅ∞, W «~° K«~°ÛÅ∞ KÕÜ«∞_»O ^•fi~å ≥ÅOQÍ L Œº=∞ ã¨∂ÊùiÎH˜ qѶ∂ «OHõeyOKå~°x ≥ÅOQÍ *Uã≤ ÉèÏqã∞Î#flk. ã‘=∂O„ èŒ <åÜ«∞‰õΩÅ∞ ~år<å=∂Å∞ KÕã≤#ÑC_»∞ZÅ„HÍìxH± g∞_çÜ«∂ „Ѩ=iÎOz# fˆ~q∞\˜? ≥ÅOQÍ <åÜ«∞‰õΩÅ∞ ~år<å=∂Å∞ KÕã¨∞ÎO>˄Ѩ=iÎã¨∞Î#fl fˆ~q∞\˜?

`≥ÅOQÍ L^Œº=∞O g∞_çÜ«∂Ö’ =ã¨∞ÎO>Ë ˆH|∞Öò „Ѩ™ê~åÅ#∞ xeÑ≤"ÕÜ«∞_»O,HõÔ~O@∞ PÑ≤"ÕÜ«∞_»O xÜ«∞O`«$`åfixfl Z=∞Ô~˚hûx `«ÅÑ≤ã¨∞Î#flk. `≥ÅOQÍ „Ѩ[Å#∞„Ѩ[Å∞QÍ H͉õΩO_® «=∞ áêe «∞Å∞QÍ ÉèÏqOKÕ ã‘=∂O„ èŒ PkèѨ «º "å Œ"Õ∞ g@xfl\’¡H˘#™êQÆ∞ «∞#flk. J~Ú<å ã¨"≥∞ÿHõºOQÍ LO_®Åx „ѨKå~°O KÕÜ«∞_»O ZO « <≥·K«ºO. Ü«∂ã≤_£ã‘™ê KÕuÖ’ Ѩ@∞ìH˘x „¿Ñq∞™êÎ"å ÖË • Jx ɡkiOKÕ hK« åfixH˜ ã‘=∂O„ èŒ <åÜ«∞‰õΩńѨ=~°Î#‰õΩ Õ_® U"≥∞ÿ<å =ÙO^• Jx ÔHã≤P~ü „ѨtflOK«_»OÖ’ Bz «ºO =ÙOk.

ã‘=∂O„^èŒ ~å[H©Ü«∞ <åÜ«∞‰õΩÅ∞ HÍO„ÔQãπÖ’ =Ù#fl ã‘=∂O„^èŒ ™ê=∂lHõ =~åæÅ∞,áêi„âßq∞Hõ "Õ`«ÎÅ∞, HÍO„\ÏHõì~°∞¡ ^ŒâßÉÏÌÅ ~å[H©Ü«∞ JkèHÍ~° „ѨÜ≥∂[<åÅ PHõe`À#Hõ#HõÖÏ_çáÈ «∂ JxflO\H Ãã· JO@∂ \_çÑ≤x F_çOz ÔQÅ=_®xH Z «∞ÎÅ∞ "Õã≤ ≥ÅOQÍ~åR L Œº=∂xfl uiy ã¨=∞i÷Oz, =ÚO Œ∞‰õΩ #_ç¿Ñ „Ѩ„H˜Ü«∞Ö’ ‰õÄ_® ã¨Ç¨ÏHõiOKå~°∞.HÍh 2004Ö’ JkèHÍ~°OÖ’H˜ =KåÛHõ W~°=ÜÕ∞ºà◊§ PHõex f~°∞ÛH˘x "ÕÅHÀ@¡ ã¨OѨ Œ#∞J„Hõ=∞OQÍ, 㨄Hõ=∞OQÍ ã¨OáêkOK«∞‰õΩ<åfl~°∞.

`≥Å∞QÆ∞^Õâ◊O áêsì „Ñ¨Éèí∞`«fiO 1995 #∞O_ç ™êѶπì"Õ~ü ~°OQÆO ^•fi~å Åaèã¨∞Î#flJ^Œ#Ѩ٠P^•Ü«∂xfl iÜ«∞Öò Z¿ãì\ò ~°OQÆOÖ’ Hõ$„u=∞ ˆ~@¡#∞ ÃÑOz =∞^茺`«~°QÆux,™êѶπì"Õ~ü ~°OQÆ L^ÀºQÆ∞Å#∞ xÅ∞=Ù^ÀÑ≤_ç Kտ㠄ѨÏo‰õÅ∞ KÕѨ\ì „Ñ¨~Ú"Õ@∞ ~°OQÆOÖ’`«# ÖÏcx ÅHõ∆Å HÀ@¡‰õΩ ZkyOzOk. Jq q^•º~°OQÆ ÖÏc, iÜ«∞ÖòZ¿ãì\ò ÖÏcQÍH˘ «ÎQÍ HÍ~Àʈ~\ò ™ê÷~ÚÖ’ ~å[H©Ü«∂Å#∞ #_çÑ≤OKÕ, xˆ~ÌtOKÕ â◊HÎQÍ [ «Ñ¨_®¤~Ú.

™êѶπì"Õ~ü ~°OQÆO #∞O_ç =ã∞Î#fl J Œ#ÑÙ P^•Ü«∞O ZO`À HÍO„ÔQãπ áêsì JkèHÍ~°OÖ’H=KåÛˆH "åiH˜ `≥eã≤Ok. ^•#flO`å ™êQÆ∞h\˜ „áê*ˇ‰õΩìÅ ¿Ñi@ HÍO„ÔQãπ HÍO„\ÏHõì~°∞¡,<åÜ«∞‰õΩÅ∞, W`«~°∞Å∞ ÔH·OHõ~°ºO KÕã¨∞‰õΩO@∂ W~°=ÜÕ∞ºà◊§Ö’¡ HÀÖ’Ê~ÚO^ŒO`å ˆH=ÅOS Õà◊§Ö’ ã¨OáêkOz "ÕÅ HÀ@¡‰õΩ JkèѨ «∞ÅÜ«∂º~°∞. JÖÏ HÍO„ÔQãπ, ≥Å∞QÆ∞ Õâ◊O áêsìÅ"≥O@ =ÙO_Õ Ô~O_»∞ ÖÏcÅ∞, =∂Ѷ≤Ü«∂Å∞, HÍ~Àʈ~\ò, iÜ«∞Öò Z¿ãì\ò, HÍO„\ÏH±ì~å[H©Ü«∂Å#∞ #_ç¿Ñ áÈ\ÏáÈ\©QÍ Z Œ∞QÆ∞ «∂ =KåÛ~Ú. ~°Ç¨Ï㨺 Z*ˇO_®`À Z Œ∞\˜"åixF_çOK«_»O H͉õΩO_® "åi Z^Œ∞QÆ∞^ŒÅ‰õΩ, ÔQÅ∞ѨىõΩ J_»¤OH˜ ~å‰õΩO_® `å=Ú =∂„`«O~å[H©Ü«∞ JkèHÍ~°O`À J<ÕHõ Ô~@∞¡ ã¨OáêkOK«∞H˘x ZkˆQ q èŒOQÍ Ñ¨~ÀHõ∆OQÍ ÔQÅ∞=Ù,ÔQeÑ≤OK«∞ J<Õ P èŒ∞xHõ "Õ∞<Õ*ò"≥∞O\ò ã¨∂„`åxfl ~å[H©Ü«∞ Pi÷Hõ, iÜ«∞Öò Z¿ãì\ò ~°OQÍÖ’¡~å[âıY~°Ô~_ç¤, HÍO„ÔQãπ „ѨÉèí∞ «fiO H˘#™êyã¨∂Î =zÛOk.

D ã¨∂„`åxfl H˘O`«"Õ∞~°‰õΩ K«O„^ŒÉÏÉË "≥Ú^Œ@ „áê~°OaèOz "≥·.Zãπ. ~å[âıY~°Ô~_ç¤, <≥Å∂¡~°∞ HÍO„ÔQãπ ÖÏcÅ Hõ#∞=ÙQÍ Z<Àfl WO[hiOQ∑, "≥∞_çHõÖò HÍÖËrÅ#∞ =∞OE~°∞KÕã≤, HÍO„\ωõΩìÅ∞ WzÛ "åi =ºuˆ~Hõ «#∞ ™ê#∞‰õÄÅ «QÍ, «@ã÷ «QÍ =∞Å∞K«∞HÀQÆeQÍ~°∞.HÍO„ÔQãπ, \˜_çÑ≤ áêsìÅ `åÅ∂‰õΩ q^Œº, "≥·^Œº, iÜ«∞Öò Z¿ãì\ò, ǨϟÖò¿ãÖò, "åºáê~°,áêi„âßq∞Hõ, HÍO„\ωõΩì ~å[H©Ü«∞ ~°OQÍÅ "å~°O^Œ~°∂ ~°Ç¨Ï㨺OQÍ XHõ\˜QÍ<Õ Hõeã≤=ÙO@∂ «=∞ ÉË~°O KÕ¿ã, ÉÏ¡H±"≥∞~ÚÖò KÕ¿ã â◊HÎ ##∞ã¨iOz Ѩ~°ã¨Ê~°O „ѨÜ≥∂[<åÅ∞"å\ÏÅ∞ á⁄O^•~°∞. WO Œ∞Ö’ ≥ÅOQÍ HÍO„ÔQãπ, \˜_çÑ≤ ™ê=∂lHõ =~åæʼnõΩ, <åÜ«∞‰õΩʼnõΩJOkO Õq∞ ÖËHõáÈ=_»O ã¨Ê+ìOQÍ Hõ#Ѩ_»∞ «∞Ok.

`≥ÅOQÍÖ’x HÍO„ÔQãπ, \ ˜_çÑ≤ ÖÏcÖ’¡, „âı∞Ö’¡ ã‘=∂O„^èŒ HÍO„ÔQãπ, \ ˜_çÑ≤ÖÏcÅÖÏQÍ "ÕÅHÀ@¡‰õΩ Zky# #∂`«# â◊‰õΩÎÖËg ÖËHõáÈ=_»O `≥ÅOQÍ L^Œº=∞OÖ’Pi÷Hõ â◊HÎQÍ =ÚO Œ∞‰õΩ ~åÖËHõáÈ=_»OÖ’ ã¨Ê+ìOQÍ QÆ=∞xOK«=K«∞Û. ~å[H©Ü«∞ JkèHÍ~°O^•fi~å ZO`« ã¨OáêkOKåÖ’, ZO`« ã¨OáêkOK«=KÀÛ ã‘=∂O„^èŒ, HÍO„ÔQãπ, \ ˜_çÑ≤<åÜ«∞‰õΩÅ∞, ÖÏcÅ∞, =∂Ѷ≤Ü«∂Å∞ KåÖÏ K«Hõ¯QÍ `≥Å∞ã¨∞‰õΩ<åfl~Ú, ÖωõΩ¯<åfl~Ú. HÍh`≥ÅOQÍ HÍO„ÔQãπ, \˜_çÑ≤ ÖÏcÅ#∞, <åÜ«∞‰õΩÅ#∞ JÖÏ Z^ŒQƉõΩO_® ZѨÊ\˜HõѨC_»∞JO «~°æ « K≥H± H˘#™êQÆ∞ «∞<Õ =ÙOk.

™ê=∞~°ã¨ºOQÍ q_çáÈ~Ú PO„ èŒ, ≥ÅOQÍ ~å„ëêìÅ∞ U~°Ê_®¤xH˜ J_»¤OH˜QÍ =∂ˆ~aè#fl „Ѩ=∂ÏÅ#∞ H˘#™êyã¨∂Î ZO`«HÍÅO `≥ÅOQÍ „Ѩ[Å#∞ Jz ÃÑ_»`å~°∞?WÖÏO\˜ q=Hõ∆ H˘#™êyOK«_®xˆH ã¨"≥∞ÿHͺO„^èŒ ~åR=∂? ã‘=∂O„^èŒ cã‘, Zã‘û, Zã‘ì„Ѩ[Å#∞ ^ÀÑ≤_ç KÕÜ«∞_®xH˜ "åi <åÜ«∞Hõ «fiO Z ŒQƉõΩO_® Jz"ÕÜ«∞_®xH˜ ≥ÅOQÍ=ºuˆ~Hõ`«#∞ Ô~K«ÛQ˘_»∞`«∂ Hõ=∞‡, Ô~_ç¤, ~å[H©Ü«∞, ™ê=∂lHõ, áêi„âßq∞Hõ, "åºáê~°=~åæÅ∞ KÕã¨∞Î#fl ‰õΩ„@Å∞ WOHÍ ZO «HÍÅO ™êQÆ∞`å~Ú? ã‘=∂O„ èŒÖ’ WO « •HÍ ~å[H©Ü«∞JkèHÍ~°O JO Œx ™ê=∂lHõ =~åæÅ∞, cã‘, Zã‘û, Zã‘ìÅ∞ z#fl ~å„ëêìÅ ^•fi~å ™ê=∂lHõ,~å[H©Ü«∞ JkèHÍ~åxfl KÕѨ@ì_®xH˜ =∂~°æO ã¨∞QÆ=∞O J=Ù «∞O Œx QÆ=∞xOz ã‘=∂O„ èŒ^ÀÑ≤_ç =~åæÅ, ^ÀÑ≤_ç ‰õΩÖÏÅ <åÜ«∞Hõ`åfixfl ‰õÄÅ^Àã≤ `å"Õ∞ *ˇ· PO„^èŒ L^Œº=∞<åÜ«∞Hõ «fiOQÍ Z ŒQÆ_»O K«i„ « WzÛ# XHõ Q˘Ñ¨Ê J=HÍâ◊O.

a.Zãπ.~å=ÚÅ∞ ã¨"≥∞ÿHͺO„ èŒ, „Ѩ ÕºHõ ~åR L Œº=∞HÍ~°∞Å Hõ~°Î"åºÅ∞

Jaè=$kú K≥Ok# „áêO`åÖ’¡ Ñ‘_ç « =~°æ Œ$HõÊ äŒO`À L Œºq∞OKåe. ≥ÅOQÍÖ’WO^Œ∞‰õΩ aè#flOQÍ Ñ‘_ç`« =~°æ ^Œ$HõÊ^äŒO`À L^Œºq∞OK«_»O, PO„^茄áêO`«OÖ’ *ÏfÜ«∞|∂~°∞˚"å áêi„âßq∞Hõ Jaè=$kúH˜ J#∞=ÙQÍ L Œºq∞OK«_»O =Å¡ «ÅH˜O Œ∞Å =º=Ǩ~°O™êyOk. WÖÏ [~°QÆ_®xH˜ „Ѩ^è•# HÍ~°O, WO^Œ∞‰õΩ Ãã·^•úOuHõ Éèí∂q∞Hõ#∞ WzÛ#kHÀ™êÎO„ èŒ <åÜ«∞Hõ «fiO HÍ=_»"Õ∞. D «ÅH˜O Œ∞Å Œ$HõÊ ä•Å#∞ ã¨iKÕÜ«∞_®xH˜ ≥ÅOQÍ~åR L Œº=∞O =∞m§ =∞m§ =ÚO Œ∞‰õΩ ~å=_»O Jx"å~°º"≥∞ÿOk. ≥ÅOQÍ „áêO «OÖ’[~°QÍeûOk Jaè=$kú, =#~°∞Å ™ê÷xHõ qxÜ≥∂QÆO, Láêkè HõÅÊ#. JO`ÕQÍx "å\˜x`«~°eOK«∞HÀ=_»O QÍx, W`«~°∞Å∞ P Láêkè J=HÍâßÅ#∞ fã¨∞HÀ=_»O QÍx HÍ^Œ∞.W ŒO`å [~°QÆ_®xH˜ ≥ÅOQÍÖ’ «=∞ ≥·# ã¨fiÜ«∞O ѨiáêÅ<å ~åRO J=ã¨~°O. H˘O Œ~°∞<åÜ«∞‰õΩÅ ~å[H©Ü«∞ x~°∞^ÀºQÆOÖ’ ÉèÏQÆOQÍ ≥ÅOQÍ ~åR ã¨=∞㨺 =ÚO Œ∞‰õΩ =™ÈÎO ŒxJO@∞#fl "åà◊√¡ "≥∂ã¨QÍà’¡, ™êfi~°úѨ~°∞Ö’ `«Ñ¨Ê "åiH˜ "Õ∞^è•=ÙÅ∞QÍ QÍx, ~å[H©Ü«∞<åÜ«∞‰õΩÅ∞QÍ QÍx Z@∞=O\˜ J=QÍǨÏ<å ÖË Œx K≥ѨÊHõ «Ñ¨Ê Œ∞.

ã‘=∂O„ èŒ∞ʼnõΩ ~å[H©Ü«∞ JkèHÍ~°O J=ã¨~°O ÖˉõΩO_® ã¨fiÜ«∞Oâ◊HÎ À áêi„âßq∞Hõ"Õ «ÎÅ∞QÍ, q^•º=O «∞Å∞QÍ, HÍO„\ÏHõì~°∞¡QÍ ZkˆQ 㨠åÎ, è≥·~°ºO, qâßfiã¨O =ÙO^•? JkÖËHõáÈ=_»O =Å¡<Õ ã¨"≥∞ÿHõº ~åRO JO@∞<åfl~°∞. ã¨"≥∞ÿHõº ~åROÖ’ ~å[H©Ü«∂kèHÍ~åxflKÕlH˜ OK«∞‰õΩ#flO Œ∞=Å¡<Õ ã‘=∂O„ èŒ J„QƉõΩÅ ™ê=∂lHõ =~åæÅ∞ JÖÏO\˜ â◊HÎ ™ê=∞~åúºÅ#∞™êfi`«O„`åº#O`«~°O 60 Uà◊¡ #∞O_ç ™êkèOK«∞HÀQÆeQÍ~Ú. ~å[H©Ü«∞ JkèHÍ~°O Pã¨~åÖˉõΩO_® ã¨fiÜ«∞O â◊H˜Î`À Z^ŒQÆeˆQ ã¨`åÎ LO>Ë ã¨∞aƒ~åq∞Ô~_ç¤, ÅQÆ_»áê\˜, z~°Orq,"≥∂ǨÏ<£ÉÏ|∞, K«O„ ŒÉÏ|∞ <åÜ«Ú_»∞ Hõeã≤ XˆH ~åROQÍ LO_®Åx ZO Œ∞‰õΩ ÉèÏqOKåe,ZO^Œ∞‰õΩ „ѨKå~°O KÕÜ«∂e? `å=Ú Z^ŒQÆ_»O Ѩ@¡ #=∞‡HõO LO>Ë 45 Uà◊§áê@∞ã‘=∂O„ èŒ∞ÖË =ÚYº=∞O„ «∞Å∞QÍ L#flq èŒOQÍ, ~åÉ’ÜÕ∞ 50 Uà◊§^•HÍ ≥ÅOQÍ "åˆ~=ÚYº=∞O„ «∞Å∞QÍ LO_Õ XѨÊO ŒO J=ã¨~°O. áê~ѨÙãÎHÍÖ’¡, ˆ~_çÜ≥∂, ã≤x=∂, \©g„Ѩ™ê~° =∂ 茺=∂Ö’¡ 50 Uà◊§áê@∞ ≥ÅOQÍ ÉèÏ+¨, ã¨O㨠$ux PK«i™êÎ=∞x „ѨHõ\˜OK«_»OJ=ã¨~°O. Wq ™êfi~°úѨÓi « ~å[H©Ü«∂Å •fi~å, ~å[H©Ü«∞ JkèHÍ~°O •fi~å ã¨OѨ#∞flÅ∞QÍ,áêi„âßq∞Hõ "Õ «ÎÅ∞QÍ, HÍO„\ÏHõì~°∞¡QÍ, "åºáê~°∞Å∞QÍ Zky# "åiH˜ J™ê 茺"≥∞ÿ# q+¨Ü«∞O.

JO Œ∞=Å¡ ã‘=∂O„ èŒ „Ѩ[Å∞ HÍ~˘Êˆ~\ò ~å[H©Ü«∞ ÉèÏ=*ÏÅ „ѨKå~åxH˜ |eѨâ◊√=ÙÅ∞H͉õÄ_» Œ∞. « •fi~å `å=Ú ‰õÄ~°∞Û#fl H˘=∞‡<Õ `å=Ú #~°∞‰õΩ¯#fl "åà◊√§ J=Ù`å~°∞.

JO Œ~°∂ Hõeã≤ ™ê÷xHõOQÍ, „áêOfÜ«∞OQÍ Z ŒQÍe. JO Œ∞Ö’ JO ŒiH© ã¨=∂#"≥∞ÿ#"å\Ï ™êkèOK«∞‰õΩ<Õ Kå «∞~°ºO, <≥·Ñ¨ÙºO ™êkèOK«∞HÀ"åe. JO Œ∞‰õΩ 'áÈ~å_»∞, F_çOK«∞—J<Õ ã¨∂„`«O ™ê÷#OÖ’ 'ÔQÅ∞=Ù, ÔQeÑ≤OK«∞— J<Õ ã¨∂„`«O`À, <≥·Ñ¨ÙºO`À, K≥·`«#ºO`Àx~°O «~°O Z Œ∞QÆ∞ «∞O_®e. Z ŒQÆ_»OÖ’ áÈ\© Ѩ_»∞ «∞O_®e. JѨC_Õ HÀ™êÎO„ èŒ ~åRO,~åÜ«∞Åã‘=∞ ~åRO, ≥ÅOQÍ ~åRO „Ѩ[Å∞ "ÕQÆ=O «OQÍ Z Œ∞QÆ∞`å~°∞.

– 'ã¨∂~°º— k#Ѩ„uHõ 27 _çÃãO|~ü, 2009 ã¨OzHõ ™œ[#ºO`À

18 19

ÉèÏëê, ™êO㨠$uHõ SHõº « ÖË Œ∞

ÉèÏ= ã¨"≥∞ÿHõº`å ~åÖË Œ∞.. ~å Œ∞...!'áÈ~å_»∞, F_çOK«∞— J<Õ ã¨∂„ «O ™ê÷#OÖ’ 'ÔQÅ∞=Ù, ÔQeÑ≤OK«∞— J<Õ ã¨∂„ «O`À,

<≥·Ñ¨ÙºO`À, K≥· «#ºO`À x~°O «~°O Z Œ∞QÆ∞ «∞O_®e.

HõÅã≤ LO_»_®xÔH·<å, HõÅã≤ rqOK«_®xÔH·<å ÉèÏ"≥·Hõº`«, ¿ãfiK«Ûù, ã¨=∂#`«fiO,™È Œ~° «fiO, Pf‡Ü«∞ « J=ã¨~°O. Z Œ∞\˜ "åix ã¨=∂#OQÍ Q“~°qOK«_»O, ã‘fiHõiOK«_»OJ=ã¨~°O. "åi Z Œ∞QÆ∞ ŒÅ‰õΩ – Zky# "å~°∞, K≥· «#ºO L#fl "å~°∞ `åºQÆO KÕÜ«∞_»O,Hõ$ã≤ KÕÜ«∞_»O J=ã¨~°O. ã¨"≥∞ÿHõº ~åROÖ’ Wk ѨÓiÎQÍ Ö’Ñ≤OzOk. ≥ÅOQÍ ÉèÏ+¨#∞H˜OK«Ñ¨~°∞™êÎ~°∞. `≥ÅOQÍ „Ѩ[Åk ÉèÏ¿+ HÍ^ŒO\Ï~°∞. =∞m§ `≥Å∞QÆ∞ ÉèÏ+¨ XHõ¯>Ë,≥Å∞QÆ∞ "åà◊§=∞O`å XHõ >Ë JO\Ï~°∞. ÉèÏëê „Ñ¨Ü«ÚHõÎ ~åROQÍ U~°Ê_çO ŒO\Ï~°∞. Z=i

ÉèÏ+¨? ≥ÅOQÍ ÉèÏëê, PO„ èŒ ÉèÏëê? XHõi ÉèÏ+¨ XHõ~°∞ J~°÷O HÍÖË ŒO\Ï~°∞. ≥ÅOQÍÉèÏ+¨Ö’ ~å¿ãÎ J~°÷O HÍÖË Œx, „ѨÓѶπ s_çOQ∑ KÕÜ«∞_»O ™ê 茺O HÍ=_»O ÖË Œx ≥ÅOQÍ~°K«#Å#∞ Ѩ„uHõÅ∞ Zxfl™ê~°∞¡ uÑ≤Ê ~å~ÚOK«ÖË Œ∞? "≥#H˜ ѨOѨÖË Œ∞? Wk XˆH ÉèÏ+¨ZÖÏ J=Ù`«∞Ok? `≥ÅOQÍ ã¨O㨯 $ux H˜OK«Ñ¨~°∞™êÎ~°∞. =∞m§ `≥Å∞QÆ∞ "åà◊¡=∞O`åXHõ \˜ JO\Ï~°∞.

| «∞Hõ=∞‡ ѨO_»∞QÆ QÆ∞iOz, ≥ÅOQÍÖ’ ã¨O„HÍOu ѨO_»∞QÆ KÕã¨∞‰õΩ<Õ f~°∞ QÆ∞iOz,≥ÅOQÍÖ’ Ç≤ÏO Œ∞=ÙÅ∞–=Úã≤¡OÅ∞ HõÅã≤ KÕã¨∞‰õΩ<Õ "≥ÚǨτ~°O, Ñ‘~°¡ ѨO_»∞QÆ QÆ∞iOz

áê~ѨÙã¨ÎHÍÖ’¡ JO^ŒiH© `≥eÜ«∞*Ëã≤Ok ZѨC_»∞? `≥ÅOQÍ K«i„`«#∞, ™êO㨯 $uHõqt+¨ì`«Å#∞ áê~ѨÙã¨ÎHÍÖ’¡, Ѩ„uHõÖ’¡, ã≤x=∂Ö’¡, \©gÖ’¡, ˆ~_çÜ≥∂Ö’¡ ™êkèHÍiHõOQÍQ“~°qOzOk ZѨC_»∞? U s`åº QÆ « 53 Uà◊√§QÍ ≥ÅOQÍ, PO„ èŒ „áêO`åÅ ã¨Yº «HÀã¨O ≥ÅOQÍ ™êkèHÍiHõ «#∞ U ~°OQÆOÖ’ ã¨=∂#OQÍ Q“~°qOKå~°∞, qãÎiOKå~°∞?W<Õflà◊√§QÍ ™ê^茺O HÍx D ÉèÏ"≥·Hõº`« `≥ÅOQÍ ~åRO HÍ"åÅx uiy 15 Uà◊√§QÍx~°O «~°OQÍ L Œºq∞ã¨∞Î#fl ã¨O Œ~°ƒùOÖ’ ZÖÏ ™ê 茺O? D HÍÅOÖ’ ≥ÅOQÍ hà◊§#∞,x èŒ∞Å#∞ W «~° „áêO`åʼnõΩ =∞iO « "ÕQÆOQÍ ^•i =∞o§OK«_»"Õ∞ [iyOk «Ñ¨Ê ≥ÅOQÍq^•º~°OQÍxfl, =º=™êÜ«∞ ~°OQÍxfl, Láêkè ~°OQÍxfl Jaè=$kú ѨizOk ZHõ _»? x*ÏxH˜"≥#∞Hõ|_ç# „áêO «OÖ’, Õâ◊OÖ’ UO [~°QÍe? JHõ _ç L «ÊuÎ q è•#O Jaè=$kú K≥O^•e.L`«ÊuÎ ã¨O|O^è•Å∞ Jaè=$kú K≥O^•e. JO^Œ∞‰õΩ Yx*ÏÅ "≥eH˜f`«, P^èŒ∞xHõáêi„âßq∞H©Hõ~°, P èŒ∞xHõ q Œº, L^ÀºQÆ, Láêkè, ~°"åÏ, ã¨=∂Kå~°, „Ѩ™ê~°, „ѨKå~°™ê^èŒ<åÅ∞ "ÕQÆ=O`«O HÍ"åe. Jq ™ê÷x‰õΩŠѨ~°O HÍ"åe. JO^Œ∞=Å¡ "≥#∞Hõ|_ç#„áêO`åÖ’¡ *ÏfÜ«∞ |∂~°∞˚"å áêi„âßq∞Hõ"Õ «ÎÅ∞ áêi„âßq∞Hõ ~°OQÍÖ’¡ Jaè=$kú K≥O Õ^Œ$HõÊ^äŒO`À L^Œº=∂Å∞ J=ã¨~°O.

a.Zãπ.~å=ÚÅ∞ ã¨"≥∞ÿHͺO„ èŒ, „Ѩ ÕºHõ ~åR L Œº=∞HÍ~°∞Å Hõ~°Î"åºÅ∞20 21

ã‘=∂O„^èŒ∞Å 'Jaè=$kú— HÀã¨O`≥ÅOQÍ ZÖÏ "≥#Hõ|_»∞`«∂ =zÛOk?

1956Ö’ ≥ÅOQÍ, PO„ èŒ ~å„ëêìÅ∞ XHõ ~åROQÍ HõÅ∞=Hõ =ÚO Œ∞ ≥ÅOQÍÖ’ã‘=∂O„^èŒ∞Å∞ `≥ÅOQÍ Éèí∂=ÚÅ#∞ H˘#_®xH˜ gÅ∞ÖË^Œx XѨÊO^ŒO [iyOk. WkHÍj‡~ü‰õΩ 371 JkèHõ~°O ^•fi~å WzÛ# „Ѩ ÕºHõ ǨωõΩ¯`À ã¨=∂#"≥∞ÿ#k. =Úb¯ J<ÕǨωõΩ¯ ‰õÄ_® HÍj‡~ü „Ѩ[ʼnõΩ#fl ǨωõΩ¯ =O\˜ Õ. HÍj‡~üÖ’ Õâ◊OÖ’ W «~° „áêO`åÅ"åà◊√¡ Éèí∂=ÚÅ∞ H˘#_®xH˜ WѨÊ\˜H© gÖË¡ Œ∞. ™ê÷xˆH «~°∞Å∞ L^ÀºQÍÅ∞ KÕÜ«∞_®xH˜ gÖË¡ Œ∞.HÍh ≥ÅOQÍÖ’ XѨÊO ŒO [iy# «~°∞"å « ^•xfl LÅ¡OѶ≤∞OKå~°∞. D XѨÊO^•xflJ=∞Å∞ [iÑ≤`Õ `≥ÅOQÍÖ’ ã‘=∂O„^èŒ∞Å∞ ZHõ¯_» =ÙO_Õ"åà◊√¡? P ÃÑ^ŒÌ =∞#∞+¨µÅXѨÊO^•xfl ã¨"≥∞ÿHõº ~åROQÍ =ÙO_®Åx HÀˆ~ "åà◊√§ WѨC_≥·<å J=∞Å∞ [~°Ñ¨_®xH˜ã≤ ŒúOQÍ =Ù<åfl~å? L~°∂Ì g∞_çÜ«∞OÖ’ K«kq L^ÀºQÍÅ∞ KÕã¨∞Î#fl "åix J~Ú^À «~°QÆu≥Å∞QÆ∞ "åK«HõO áêãπ HÍ"åÅx, ѨsHõ∆ ÃÑ\ì Jk ÃѶ~ÚÅÜ«∂º~°x Ü«∂Éè· "ÕÅ=∞Okx

hÅO ã¨Or=Ô~_ç¤ =ÚYº=∞O„u `≥ÅOQÍ L^ÀºQÆ∞Å#∞ `˘ÅyOKå~°∞. "å~°∞ P<å\˜„ѨÉèí∞ «fi L^ÀºQÆ∞Ö’¡ #ÅÉè· âß «O =ÙO\Ï~°∞. « •fi~å =Úã≤¡"£∞Å∞ ZO`À #+ìáÈÜ«∂~°∞."åi ™ê÷#OÖ’ ™ê÷xˆH «~°∞Å#∞ ã‘=∂O„ èŒ∞Å#∞ xÜ«∞q∞OKå~°∞. "åà◊√¡ uiy «=∞ "åi<ÕL^ÀºQÍÖ’¡H˜ ™ê÷x‰õΩÅ∞QÍ K«∂Ñ≤ã¨∂Î fã¨∞‰õΩ<åfl~°∞. WÖÏ ÅHõ∆ÖÏk =∞Ok ≥ÅOQÍ „Ѩ[Åá⁄@ìH˘\Ïì~°∞. "åà◊√¡ ÉÁOÉÏ~Ú, a=O_ç, J~°|∞ƒ ^ÕâßʼnõΩ =Å㨠"≥àϧeû =zÛOk.áêÅ=¸~°∞ „Ѩ[Å∞ «@ì KÕ «|@∞ìH˘x Õâ◊ "åºÑÎOQÍ =Å㨠"≥àϧ~°∞.

≥ÅOQÍ "å~°∞ HÀÖ’Ê~Ú# U_»∞ ÅHõ∆Å L^ÀºQÍÅ =Å¡ HÀ\˜ =∞Ok ã‘=∂O„ èŒ∞Å∞Jaè=$kú K≥Ok# f~°∞

QÆ`« J~°"≥· Uà◊¡Ö’ `≥ÅOQÍ „Ѩ[ʼnõΩ K≥Ok# U_»∞ ÅHõ∆Å L^ÀºQÍÅ∞ PO„^茄áêOfÜ«ÚÅ∞ P„Hõq∞OKå~°∞. `«^•fi~å, `≥ÅOQÍ „áêO`«OÖ’ Hõ$„u=∞OQÍ x~°∞^ÀºQÆã¨=∞㨺 ÃÑOK«|_çOk. S^Œ∞ ÅHõ∆Å =∞Ok L^ÀºQÆ∞Å∞ i>ˇÿ~ü JÜ«∂º~°∞. "åi Ñ≤Å¡Å∞Ô~O_À `«~°O L^ÀºQÆ∞Å∞QÍ `≥ÅOQÍÖ’ ã≤÷~°Ñ¨_®¤~°∞. WOHÍ WѨÊ\˜H© Ô~O_»∞ ÅHõ∆ÅL^ÀºQÍÖ’¡ PO„ èŒ „áêOfÜ«ÚÅ∞ KÕi ≥ÅOQÍ "åiH˜ x~°∞^ÀºQÍxfl ѨOKå~°∞. ≥ÅOQÍ„áêO`«OÖ’x „ѨÉèí∞`«fi, „ѨÉèí∞`Õfi`«~° Ѩi„â◊=∞Ö’¡, ã¨Oã¨÷Ö’¡ ÅaèOKÕ L^ÀºQÍ=HÍâßÅ#∞PO„ èŒ „áêOfÜ«ÚÅ∞ K«@ì| ŒúOQÍ, K«@ì =ºuˆ~HõOQÍ ã¨OáêkOKå~°∞. « •fi~å, ÃÑ ŒÌZ «∞Î#≥ÅOQÍ Ü«Ú= «~°O x~°∞^ÀºQÆ∞ÅÜ«∂º~°∞. WÖÏ, ≥ÅOQÍ „áêO`åxH˜ K≥Ok# ã¨OѨ Œ

PO„ èŒ „áêO`åxH˜ «~°eOK«|_çOk. « •fi~å, Ô~O_»∞ „áêO`åÅ =∞ 茺 Jaè=$kúÖ’ f„="≥∞ÿ#JO`«~°O ÃÑ~°∞QÆ∞`«∂ =zÛOk.

XHõ L^Àºy ‰õΩ@∞O|OÖ’ 6 QÆ∞iH˜ P è•~°=∞ø`å_»∞. Ѩ~ÀHõ∆OQÍ, „Ѩ «ºHõ∆OQÍ "åiPã¨~å`À 5 ‰õΩ@∞OÉÏÅ∞ qq^èŒ =$`«∞ÎÖ’¡ KÕi `≥ÅOQÍÖ’ Ãã\˜Öò JÜ«∂º~°∞. D„ѨHÍ~°OQÍ `≥ÅOQÍÖ’ x~°∞^ÀºQÆO „Ѩ|eOk. HÀ\˜ =∞Ok PO„^èŒ „áêO`« „Ѩ[Å∞J Œ#OQÍ L^ÀºQÍÅ∞, Láêkè á⁄O^•~°∞. J#QÍ, HÀ\˜ =∞Ok ≥ÅOQÍ „Ѩ[Å∞ «=∞rqHõ#∞, Jaè=$kúx, L^ÀºQÍxfl, Láêkèx HÀÖ’ÊÜ«∂~°∞. Wk `≥ÅOQÍ [<åÉèÏÖ’=¸_çO@ XHõ\’ =O «∞. WÖÏ =¸_çO@ XHõ\’ =O «∞ „Ѩ[Å∞ "≥#H˜ <≥\ì"ÕÜ«∞|_®¤~°∞.q^•º=HÍâßÅ∞ PO„ èŒ „áêO «OÖ’ Z‰õΩ¯=. ≥ÖOQÍ „áêO «OÖ’ «‰õΩ¯=. Wk HÍ"åÅxKÕã≤# Ѩ<åflQÆO. x~°∞^ÀºQÆO =Å¡, ≥ÅOQÍ „áêO «O #∞O_ç ÅHõ∆ÖÏk =∞Ok Ü«Ú=‰õΩÅ∞J~°Éò ÕâßʼnõΩ =Å㨠áÈÜ«∂~°∞. nxH˜ aè#flOQÍ PO„ èŒ „áêO «OÖ’ Jaè=$kú Ô~\ìOѨÙ[iyOk. `≥ÅOQÍ „áêO`«OÖ’ Jaè=$kú ã¨QÍxH˜ Ѩ_çáÈ~ÚOk. ~å¢+¨ìOÖ’ PO„^茄áêO « PkèѨ «ºO Jxfl ~°OQÍÖ’¡ ÃÑ~°QÆ_®xH˜ Wk XHõ „Ѩ è•#"≥∞ÿ# HÍ~°O.

HÀÖ’Ê~Ú# h\˜=#~°∞Å∞, Jaè=$kú ѶÖÏÅ =Å¡ HÀ\˜ =∞Ok Láêkèx, ~°∂.20ÖHõ∆Å HÀ@¡ ã¨OѨ Œ#∞ HÀÖ’Ê~Ú# f~°∞

≥ÅOQÍ Éèí∂=ÚÅ#∞ ã¨ã¨ºâߺ=∞ÅO KÕ¿ã h\˜ „áê*ˇ‰õΩìÅ#∞ x~°¡Hõ∆ ºO KÕã≤ # Œ∞Å#∞,h\˜ =#~°∞Å#∞ PO„ èŒ „áêO`åxH˜ «~°eOKå~°∞. QÆ « 60 Uà◊¡Ö’ 50 ÅHõ∆Å ZHõ~åÅ#∞K≥~°∞=ÙÅ ^•fi~å, HÍÅ∞=Å ^•fi~å, „áê*ˇ‰õΩìÅ ^•fi~å ™êQÆ∞h~°∞ JOkOz =º=™êÜ«∂xflJaè=$kú Ѩ~°K«=Åã≤ LO_çOk. 1940 #∞O_Õ <≥·*ÏO „ѨÉèí∞ «fiOÖ’<Õ WÖÏO\˜ „ѨÏoHõÅ∞"ÕÜ«∞|_®¤~Ú. „Ѩu =¸_»∞ ZHõ~åÅ∞ XHõ ‰õΩ@∞O|O ã¨fiÜ«∞OáÈ+¨HõOQÍ |`«Hõ_®xH˜Ñ¨xH˘ã¨∞ÎOk. 50ÅHõ∆Å ZHõ~åʼnõΩ h\˜ =#~°∞Å∞ JO ŒHõ áÈ=_»O =Å¡ ^•^•Ñ¨Ù 15ÅHõ∆Åã¨#flHÍ~°∞ Ô~·`«∞ ‰õÄe ‰õΩ@∞OÉÏÅ∞ Láêkèx, rqHõ#∞ HÀÖ’ÊÜ«∂~Ú. `«^•fi~å, HÀ\˜=∞Ok r=# Éèí$u HÀÖ’ÊÜ«∂~°∞. nxH˜ À_»∞, =~°¬áê «O P è•~°OQÍ KÕ¿ã =º=™êÜ«∞OHõ<åfl J Œ#Ѩ٠h\˜ =#~°∞Å∞ ã¨=∞‰õÄ~°Û_»O ^•fi~å =º=™êÜ«∞OÖ’ U_®kH˜ ZHõ~åxH˜Hõhã¨O 10"ÕÅ ~°∂áêÜ«∞Å J Œ#Ѩ٠P^•Ü«∞O Åaèã¨∞ÎOk. WÖÏ, QÆ « 60 Uà◊¡Ö’ "≥Ú «ÎO20ÅHõ∆Å HÀ@¡ ~°∂áêÜ«∞Å∞ „Ѩ[Å∞ `«=∞ ã¨OѨ^Œ #+¨ìáÈÜ«∂~°∞. WÖÏ PO„^èŒ „áêO`«PkèѨ «ºO =Å¡ "å~°∞ áêÅã‘ x~°‚Ü«∂Ö’¡ PkèѨ «ºOÖ’ LO_»_»O =Å¡ ≥ÅOQÍ „Ѩ[Å∞20ÅHõ∆ÅHÀ@¡ ~°∂áêÜ«∞Å∞ #+¨ìáÈ~Ú "≥#∞Hõ|_çáÈÜ«∂~°∞.

PO„^è Œ„Ѩ^Õâò ~åROÖ’ HõÅ=Hõ=ÚO^Œ∞ ÃÇ·Ï^Œ~åÉÏ^£ ~å¢+¨ ìOÖ’x `≥ÖOQÍ„áêO «OÖ’ 24.2 ÅHõ∆Å ZHõ~åÅ∞ PÜ«∞Hõ@∞ì ^•fi~å ™êQÆÜÕ∞ºk. nxH˜ À_»∞, ™êQÆ∞h\˜„áê*ˇ‰õΩìÅ#∞ 53.5 ÅHõ∆Å ZHõ~åʼnõΩ h~°∞ JOkOKÕ „ѨÏoHõÅ∞ ã≤^ŒúO KÕÜ«∞|_®¤~Ú.≥ÅOQÍ, PO„ èŒ ~å¢ëêìÅ∞ XˆH ~å¢+ìOQÍ U~°Ê~°z#ѨC_»∞ D „áê*ˇ‰õΩìÅ#∞ «Ñ¨Êxã¨iQÍ

ѨÓiÎ KÕ™êÎ=∞x Ǩg∞ W=fi_»O [iyOk. P Ǩg∞ QÍeH˜ H˘@∞ì‰õΩáÈ~ÚOk. „áê*ˇ‰õΩìÅ`ÀxÅ= KÕÜ«∞HõáÈ_»O =Å¡ U\Ï 1000 #∞O_ç 3000 \˜Ü«∞Oã≤Å ^•HÍ h~°∞ ã¨=Ú„ ŒOáêÅ=Ù`«∞#flk. `≥ÖOQÍ „áêO`åxH˜ Hõ$ëê‚#k h\˜Ö’x 811 \˜.Ü«∞O.ã≤.Ö’¡ 560\˜.Ü«∞O.ã≤.Å h\˜ÃÑ·, J#QÍ 68.5 âß`«O h\˜ÃÑ· ǨωõΩ¯ LO@∞Ok. QÀ^•=i #kh\˜Ö’ 79 âß «O h~°∞ J#QÍ 1480 \˜.Ü«∞O.ã≤.Å h~°∞ ≥ÅOQÍ Éèí∂=ÚʼnõΩ JO Œ=Åã≤

a.Zãπ.~å=ÚÅ∞ ã¨"≥∞ÿHͺO„ èŒ, „Ѩ ÕºHõ ~åR L Œº=∞HÍ~°∞Å Hõ~°Î"åºÅ∞22 23

=ÙOk. „Ѩã¨∞Î`«O QÀ^•=i #∞O_ç 100–150 \˜Ü«∞Oã≤Å h~°∞ =∂„`«"Õ∞ `≥ÅOQ͉õΩJO Œ∞ «∞#flk. Hõ$+‚ h~°∞ ‰õÄ_® 100 \˜Ü«∞Oã≤Å q∞Oz JO Œ_»O ÖË Œ∞. h\˜ „áê*ˇ‰õΩìÅ#∞,XHõ \˜.Ü«∞O.ã≤. h\˜ ^•fi~å P~°∞ "ÕÅ ZHõ~åʼnõΩ XHõ `«i ѨO@ ѨO_çOK«=K«∞Û.P~°∞ «_ç ѨO@~Ú Õ 10"ÕÅ ZHõ~åÅ∞ ѨO_çOK«=K«∞Û. ≥ÅOQÍ q+¨Ü«∞OÖ’ D ÖˇHõ Å#∞XHõ \˜.Ü«∞O.ã≤.`À 15-25 "ÕÅ ZHõ~åÅ∞ ѨO_çOK« =K«Û@!

Zxfl ~°OQÍÖ’¡ ≥ÅOQ͉õΩ J<åºÜ«∞O [iyOk? tkäÖ"≥∞ÿ# KÕu=$ «∞ÎÅ =Å¡HÀÖ’Ê~Ú# Láêkä À HÀ\˜ =∞Ok ¿Ñ ŒÅ∞QÍ q∞yeáÈ~Ú# f~°∞

‰õΩ\©~° Ѩi„â◊=∞Å∞, KÕu=$`«∞ÎÅ∞ tkäÅO KÕÜ«∞|_®¤~Ú. áêi„âßq∞Hõ L`«Ê`«∞ÎÅ∞„áÈ`«ûÇ≤ÏOK«|_®¤~Ú. `«^•fi~å, „QÍg∞ „áêO`åÖ’¡ J<ÕHõ KÕu=$uÎ ‰õΩÖÏÅ∞ LáêkèHÀÖ’ÊÜ«∂~°∞. z=~°‰õΩ, ‰õÄ~°QÍÜ«∞Å "åºáê~°O ‰õÄ_® <Õ_»∞ HÍ~˘Êˆ~\ò ~°OQÆO «# KÕ «∞Ö’¡H˜fã¨∞‰õΩOk. WÖÏ, „QÍg∞ =$`«∞ÎÅ∞, Láê^èŒ∞Å∞ HÀÖ’Ê~Ú `≥ÅOQÍÖ’ HÀ\˜ =∞Ok¿Ñ^ŒiHõO áêÅ|_®¤~°∞. `≥ÅOQÍ L^Œº=∞O 1996 #∞O_ç H˘#™êQÆ∞`«∞#flѨÊ\ ˜H©`≥ÅOQ͉õΩ Jxfl ~°OQÍÖ’¡ =Ú#∞ÃÑ#fl_»∂ ÖË#O`« #+¨ìO [~°∞QÆ∞`«∞#flk. `≥ÅOQÍhà◊√¡, `≥ÅOQÍ ÉÁQÆ∞æ, `≥ÅOQÍ L^ÀºQÍÅ∞, `≥ÅOQÍ =#~°∞Å∞ Jhfl Å∂\ ©KÕÜ«∞|_»∞`«∞<åfl~Ú. `≥ÅOQÍ „ѨÉèí∞`«fi Éèí∂=ÚÅ∞ Jq∞‡ PO„^èŒ „áêO`« Jaè=$kúH˜«~°eã¨∞Î<åfl~°∞. ≥ÅOQÍ „Ѩ[Å Éèí∂=ÚÅ#∞ ÖÏH˘¯x HõOÃÑhʼnõΩ, Ãã*òʼnõΩ è•~å Œ «ÎO

KÕã¨∂Î ¢ÃÑ·"Õ@∞ =º‰õΩÎÅ ã¨Oã÷Å Pã¨∞ÎÅ∞, ã¨OѨ Œ ÃÑOK«∞ «∞<åfl~°∞.

PO„ èŒÖ’x èŒ=àıâ◊fi~°O, „ѨHÍâ◊O ÉϺˆ~lÅ∞ HÍ@<£ Hõ\Ïì_»x K≥Ѩ٠«∞O\Ï~°∞. HÍhJq ZѨC_À tkèÅ"≥∞ÿáÈÜ«∂~Ú. PO„^茄Ѩ^Õâò U~°Ê_®¤ˆH uiy Jq xi‡OK«|_®¤~Ú.<åQÍ~°∞˚#™êQÆ~ü Y~°∞Û ≥ÅOQÍÖ’ K«∂Ñ≤ã¨∂Î ≥ÅOQÍ Éèí∂=ÚÅ #∞O_ç ÅHõ∆ÖÏk=∞Okxx~åfiã≤`«∞Å#∞ KÕã≤ PO„^èŒ „áêO`åxH˜ H˘`«ÎQÍ 15 ÖHõ∆Å ZHõ~åʼnõΩ h~°OkOKå~°∞.N~å"£∞™êQÆ~ü „áê*ˇ‰õΩì À 28 ÅHõ∆Å ZHõ~åʼnõΩ h~°OkOKåeû =ÙO_»QÍ 9 ÅHõ∆Å ZHõ~åʼnõΩJOk™êÎ=∞x K≥ѨÙ`«∂ =¸_»∞, <åÅ∞QÆ∞ ÅHõ∆Å ZHõ~åʼnõΩ =∂„`«"Õ∞ h~°Okã¨∞Î<åfl~°∞.≥ÅOQÍ ã¨Ç¨Ï[ =#~°∞Å#∞, h\˜ =#~°∞Å#∞ PO„ èŒ „áêO`åxH˜ «~°eOK«∞‰õΩáÈ=_»O

=Å¡ `≥ÅOQÍ „Ѩ[Å∞ ^•i„^ŒºOÖ’H˜ <≥\ ˜ì"ÕÜ«∞|_®¤~°∞. Yx*ÏÅ∞, ÉÁQÆ∞æ, ã≤"≥∞O\ò,=Ú_ç Ѩ •~å÷Å∞, PO„ èŒ „áêO « Jaè=$kúH˜ LѨÜ≥∂yã¨∂Î ≥ÅOQÍ Jaè=$kúx x~°¡Hõ∆ ºOKÕâß~°∞. ≥ÅOQÍÖ’x Ѩi„â◊=∞Å#∞ =¸ã≤"Õâß~°∞. „ÃÑ·"Õ@∞ =º‰õΩÎʼnõΩ è•~å Œ «ÎO KÕâß~°∞.`≥ÅOQÍÖ’ Jaè=$kú Ѩ#∞Å ¿Ñi@ ã‘=∂O„^è Œ HÍO„\ÏHõ ì~ °∞ ¡ , "åºáê~°ã¨∞ ÎÅ∞,áêi„âßq∞Hõ"Õ`«ÎÅ∞ "ÕÅ HÀ@∞¡ `«~°eOK«∞‰õΩáÈ`«∞<åfl~°∞. XHõ `«∞O@‰õΩ `«∞O@QÍ L#flѨÇ≤ÏÖÏfi<£#∞ fã¨∞‰õΩxáÈ~Ú XHõ ¿Ñ^Œ"åx WO@ =ÙOz "åi uO_Õ ÃÑ_ç`Õ Ô~O_»∞ã¨O= «û~åÖ’¡ ¿Ñ Œ"åx Ñ≤Å¡ÖÏ¡Q ÉÁHõ Å∞ Õe QÆ∞~°∞ÎѨ@ì‰õΩO_® =∂iáÈ`å_»∞. ≥ÅOQÍÖ’W Õ [iyOk. ã¨∞MÏÅ∞ Z=iq? HõëêìÅ∞ Z=iq? ≥ÅOQÍ ~åR „Ѩ[Å∞ #+ìáÈ~Ú##+ìO ÖˇHõ ʼnõΩ JO Œ∞ «∞O^•?

WÖÏ Jxfl ~°OQÍÖ’¡ HõeÑ≤ =¸_çO@ Ô~O_»∞ =O`«∞Å `≥ÅOQÍ [<åÉèÏ"≥#∞Hõ|_çOk. J#QÍ, `≥ÅOQÍÖ’ =¸_çO@ Ô~O_»∞ =O`«∞Å [<åÉèÏ J=HÍâßÅ#∞

ÖÏH˘¯x ã‘=∂O„^èŒ∞Å∞ Jaè=$kú K≥O^•~°∞. WÖÏ ã‘=∂O„^èŒ ã¨∞aƒ~åq∞Ô~_ç¤, ~åÜ«∞áê\˜,"Õ∞Hõáê\˜, ÅQÆ_»áê\˜, "≥·.Zãπ.[QÆ<£, *ˇ.ã≤.k"åHõ~üÔ~_ç¤, <≥Å∂¡~°∞ P#O ™È Œ~°∞Å∞, qâßYÉÁ`«û ™È^Œ~°∞Å∞ =O\˜ ÃÑ@∞ì|_ç^•~°∞Å∞, áêi„âßq∞Hõ"Õ`«ÎÅ∞, L^ÀºQÆ∞Å∞, <åÜ«∞‰õΩÅ∞,"åºáê~°∞Å∞, „Ѩ[Å∞ QÆ « 60 Uà◊¡Ö’ S Œ∞ Ô~@∞¡ Jaè=$kú K≥O^•~°∞. J#QÍ 1:5 x+¨ÊuÎQÍ`≥ÅOQÍ, PO„^èŒ „áêO`åÅ∞ Jaè=$kú K≥O^•~Ú. PO„^èŒ „Ѩ[Å Jaè=$kúÖ’ SkO@<åÅ∞QÆ∞ =O «∞Å Jaè=$kú ≥ÅOQÍ „Ѩ[ʼnõΩ K≥O^•eû# Jaè=$ Õú. WÖÏ ^ÀÑ≤_ô KÕÜ«∞_»O=ÖË¡ `≥ÅOQÍ „Ѩ[Å∞ "≥#∞Hõ|_®¤~°∞. WÖÏ `≥ÅOQÍÖ’ ã‘=∂O„^èŒ ÃÑ@∞ì|_ç^•~°∞Å∞,HÍO„\ÏHõì~°∞¡, áêi„âßq∞Hõ "Õ «ÎÅ =Öˇ ≥ÅOQÍ "å~°∞ Z ŒQÆHõáÈ=_»O =Å¡ ~å[H©Ü«∂Ö’¡,áêi„âßq∞Hõ~°OQÆOÖ’, ã≤x=∂ ~°OQÆOÖ’, g∞_çÜ«∂ ~°OQÆOÖ’, ™êO㨯 $uHõ ~°OQÆOÖ’ã‘=∂O„^èŒ∞Å PkèѨ`«ºO H˘#™êQÆ∞`«∞#flk. HÍ~˘Êˆ~\ò ~å[H©Ü«∂Å∞ #_çÑ≤ã¨∂Î z=~°‰õΩL^Œº=∂Å#∞ ‰õÄ_® HÍ~˘Êˆ~\ò ™êÊ#û~ü¤ L^Œº=∂Å∞QÍ #_çÑ≤ã¨∞Î<åfl~°∞. ã‘=∂O„^èŒ cã‘,Zã‘û, Zã‘ìÅ#∞ Jz"Õã¨∞Î<åfl~°∞.

PO„ èŒ, ≥ÅOQÍ ~å„ëêìÅ∞ Z=iHÀã¨O? ZO Œ∞HÀã¨O?

PO„ èŒ, ≥ÅOQÍ ~å„ëêìÅ∞ Z=iHÀã¨O? ZO Œ∞HÀã¨O? JQÍi# =~åæÅ, ‰õΩÖÏÅJaè=$kú HÀã¨O, ™ê=∂lHõ <åºÜ«∞O HÀã¨O, ™ê=∂lHõ =∂~°∞Ê HÀã¨O "≥∞ÿ<åi\© =~åæńѨ[Å ã¨~°fi`À=ÚMÏaè=$kú HÀã¨O. Jxfl ~°OQÍÖ’¡ cã‘, Zã‘û, Zã‘ì, =Úã≤¡O, "≥∞ÿ<åi\©=~åæÅ „Ѩ[Å∞ Z^ŒQÆ_»O`À áê@∞ ~å[H©Ü«∂Ö’¡ <åÜ«∞‰õΩÅ∞QÍ Z^ŒQÆ_»O HÀã¨O.≥ÅOQÍÖ’x Jxfl ‰õΩÖÏÅ "åà◊√¡, Jxfl =∞`åÅ "åà◊√¡ *ÏfÜ«∞, JO «~å˚fÜ«∞ ™ê÷~ÚH˜

Jxfl ~°OQÍÖ’¡ áÈ\©Ñ¨_ç Z ŒQÆ_»O HÀã¨O. QÀ¡|Ö·*Ë+¨<£Ö’ WOHÍ JO Œ∞HÀ=Åã≤# "å\Ï#∞áÈ\©Ñ¨_ç ≥ÅOQÍ ã¨=∂[O JO Œ∞‰õΩx Z ŒQÆ_»O HÀã¨O. HÀÖ’Ê~Ú# B#fl`åºxfl uiy™êkèOz „ѨѨOK«OÖ’<Õ XHõ Q˘Ñ¨Ê „áêO`«OQÍ uiy Jaè=$kú K≥O^Œ_»O. `≥ÅOQÍ#∞O_ç áêi„âßq∞Hõ "Õ`«ÎÅ∞, HÍO„\ÏHõì~°∞¡, "åºáê~°ã¨∞ÎÅ∞, ™êÇ≤Ïf "Õ`«ÎÅ∞, HõàÏHÍ~°∞Å∞*ÏfÜ«∞ JO`«~å˚fÜ«∞ ™ê÷~ÚÖ’ Z^ŒQÆ_»O HÀã¨O. JÖψQ `≥ÅOQÍ #∞O_ç ã≤x=∂,\©g, Ѩ„uHÍ~°OQÍÅ∞, áê~î°º ѨÙãÎHÍÅ∞, r=# „Ѩ=∂ÏÅ∞, ≥ÅOQÍ ÉèÏ+¨, ã¨O㨠$u,K≥· «<åºxH˜, Jaè=$kúH˜ „ѨfHõÅ∞QÍ Z ŒQÆ_»O HÀã¨O.

ˆ~Ѩ\˜ ≥ÅOQÍ ~åROÖ’ ≥ÅOQ͉õΩ K≥O^•eû# Hõ$ëê‚, QÀ^•=i h\˜x ã¨=Ú„ ŒOáêÅ∞ H͉õΩO_® xÅ∞= KÕÜ«∞_®xH˜ J#∞=ÙQÍ z#fl, ÃÑ^ŒÌ, =∞^茺`«~°QÆu „áê*ˇ‰õΩìÅ∞,HÍÅ∞=Å∞, K≥~°∞=ÙÅ∞ xi‡OK«|_» å~Ú. 60 ÅHõ∆Å ZHõ~åʼnõΩ J Œ#OQÍ ™êQÆ∞h\˜ ™œHõ~°ºOHõeÊOK«|_»∞`«∞Ok. `≥ÅOQÍ ~å¢+¨ìOÖ’ ~å[H©Ü«∞ áêsìÅ∞ `≥ÅOQÍ <åÜ«∞‰õΩÅ<åÜ«∞Hõ`«fiOÖ’<Õ ™êQÆ∞`å~Ú. JO^Œ∞=Å¡, `≥ÅOQÍ <åÜ«∞‰õΩÖË a–á¶ê~åÅ∞, \˜ÔH¯@∞¡W™êÎ~°∞. ã¨fiÜ«∞O x~°‚Ü«∞ â◊HÎ ÃÑ~°∞QÆ∞ «∞Ok. ≥ÅOQÍ P «‡Q“~°=O, ≥ÅOQÍ ÉèÏ+¨,ã¨O㨯 $u Q“~°qOK«|_»∞`«∞Ok.

ˆ~Ѩ\˜ ≥ÅOQÍÖ’ ≥ÅOQÍ "åiH˜ ~å"åeû# 3 ÅHõ∆Å L^ÀºQÍÅ∞ XHõ „Hõ=∞Ѩ ŒúuÖ’ ≥ÅOQÍ "åi<Õ xÜ«∞q∞OK«_»O [~°∞QÆ∞ «∞Ok. 1996 #∞O_ç PO„ è•Ö’ i>ÿ~üJ~Ú# L^ÀºQÍÅ ™ê÷#OÖ’ ≥ÅOQÍ #∞O_ç |kb KÕã≤ ≥ÅOQÍÖ’ U~°Ê_Õ MÏmÖ’¡

a.Zãπ.~å=ÚÅ∞ ã¨"≥∞ÿHͺO„ èŒ, „Ѩ ÕºHõ ~åR L Œº=∞HÍ~°∞Å Hõ~°Î"åºÅ∞24

<Õ\˜ L Œº=∞ Hõ~°Î"åºÅ∞ „Ѩ*τѨux èŒ∞Å∞ ~år<å=∂Å∞ KÕã≤ L Œº=∂Å∞ xi‡OK«_»O.

q^•ºi÷, Ü«Ú=[#∞Å∞, =∞Ç≤Ïà◊Å∞ ÅHõ∆ =∞Ok "å~°O ~ÀAÅ áê@∞ _èçb¡Ö’„Ѩ Œ~°≈# x~°fiÇ≤ÏOK«_»O. _èçb¡x ãÎOaèOѨ KÕÜ«∞_»O.

QÍOnè K≥Ñ≤Ê# ã¨Ç¨Ü«∞ x~åHõ~° Jxfl ~°OQÍʼnõΩ qãÎiOK«_»O.

HÀ™êÎO„ èŒ, ~åÜ«∞Åã‘=∞ „áêO`åÖ’¡ „Ѩ ÕºHÍO„ èŒ ~åR P=â◊ºHõ « q=iã¨∂Î ã¨ÉèíÅ∞,„Ѩ Œ~°≈#Å∞, áê ŒÜ«∂„ «Å∞ KÕÜ«∞_»O. èŒ∂O è•OÅ∞ x~°fiÇ≤ÏOK«_»O.

áê~°¡"≥∞O@∞Ö’ ≥ÅOQÍ ~åR aÅ∞¡ P"≥∂kOѨ KÕÜ«∞_»O.

≥ÅOQÍ ~åRO ZO Œ∞HÀã¨O? ã‘=∂O„^èŒ∞Å ~å[H©Ü«∞, Pi÷Hõ, ™ê=∂lHõ, ™êO㨯 $uHõ, g∞_çÜ«∂, ÉèÏ+¨,

PkèѨ åºÅ #∞O_ç q=ÚHÎ HÀã¨O.

¿ãfiKåÛù, ã¨=∂# «fiO, P «‡Q“~°=O HÀã¨O. ≥ÅOQÍ ÉèÏ+¨, ã¨O㨠$u, rq`åÅJaè=$kú HÀã¨O.

≥ÅOQÍ Éèí∂=ÚÅ∞ ã¨ã¨ºâߺ=∞ÅO KÕÜ«∞_»O HÀã¨O. ã¨OѨ Œ ã¨$+≤ìOK«_»O HÀã¨O.Láêkè J=HÍâßÅ∞ ÃÑOK«_»O HÀã¨O.

`≥ÅOQÍ ~åR „ѨÉèí∞`«fi, „ѨÉèí∞`Õfi`«~° L^ÀºQÍÅ∞ ™ê÷x‰õΩÖË á⁄Ok Jaè=$kúK≥O Œ_»O, =∞Ç≤Ïà◊Å, |_»∞QÆ∞=~åæÅ ~å[H©Ü«∞, ™ê=∂lHõ, ™êkèHÍiHõ « HÀã¨O.

≥ÅOQÍ ã¨Ç¨Ï[ =#~°∞Å∞ ™ê÷x‰õ „Ѩ[Å Jaè=$kúH˜ LѨÜ≥∂yOK«_»O HÀã¨O.

q Œº, "≥· Œº ~°OQÍÅ#∞, Ѩi„â◊=∞Å#∞, Ãã·#∞û, >ˇHÍflÅr, ≥ÅOQÍ ™êÇ≤Ï «ºO,Hõà◊Å#∞, ã≤x=∂, \©g, g∞_çÜ«∂#∞ Jaè=$kú Ѩ~°K«_»O HÀã¨O.

≥ÅOQÍ "åix xOÑ≤ =ÙO>Ë Dáê\˜H 2.5ÅHõ∆Å L^ÀºQÍÅ∞ ≥ÅOQÍ "åiH˜ ÅaèOz=ÙO_Õq. #Å¡Q˘O_»Ö’x ã¨∞#flѨÙ~å~Ú, W «~° Yx*ÏÅ∞, "≥∞ÿHÍ, ~åy "≥Ú ŒÖ·#q Y=∞‡O,=∞ǨÏ|∂Éò#QÆ~ü, ~°OQÍÔ~_ç¤ lÖÏ¡Ö’¡ q™êÎ~°"≥∞ÿ# áêi„âßq∞H©Hõ~°‰õΩ, Jaè=$kã¨úH˜,L^ÀºQÍʼnõΩ J=HÍâßÅ∞ L<åfl~Ú. `≥ÅOQÍ P^•Ü«∞O `≥ÅOQÍÖ’<Õ Y~°∞ÛÃÑ_ç`ÕÉèÏ~° « Õâ◊OÖ’x U ~å¢ëêìxH˜ «‰õΩ¯= H͉õΩO_® 10 Uà◊¡Ö’ J «∞º#fl « Jaè=$kúx ™êkèã¨∞ÎOk.JÖψQ HÀ™êÎO„ èŒÖ’x ã¨=Ú„ Œ f~°„áêO «O ^•fi~å Åaèã¨∞Î#fl ã¨Ç¨Ï[ ã¨OѨ ŒÅ`À HÀ™êΉõÄ_® ZO`À Jaè=$kú K≥O Œ∞ «∞Ok. Ô~O_»∞ ~å„ëêìÅ∞ Õâ◊OÖ’ J «∞º#fl «OQÍ áÈ\©Ñ¨_çJaè=$kú K≥O Œ∞`å~Ú. Ô~O_»∞ ~å„ëêìÅ∞ U~°Ê_»¤O ^•fi~å Jáê~åúÅ∞ áÈ~Ú Ô~O_»∞ „áêO`åńѨ[Å =∞^茺 ¿ãfiKåÛù, ã¨=∂#`«fiO, ™È^Œ~°`«fiO, Ô~O_»∞ „áêO`åÅ ã¨fiÜ«∞O áêÅ#,áÈ\ÏáÈ\©QÍ Jaè=$kú K≥O Œ∞ «∞Ok.

– 'PO„ 茖 ≥ÅOQÍ ~å„ëêìÅ∞, L Œº=∂Å∞— ѨÙãÎHõO ™œ[#ºO`À