Temat: Budowa i działanie

narządu wzroku.

Oko jest narządem wzroku. Umożliwia ono

rozróżnianie barw i widzenie przedmiotów

znajdujących się w różnych odległościach.

Oko jest umiejscowione w kostnym

oczodole. Składa się z gałki ocznej, nerwu

wzrokowego oraz narządów dodatkowych

– aparatu ruchowego i aparatu

ochronnego gałki ocznej.

1. Aparat ochronny.

Powieki – chronią gałkę oczną i rozprowadzają na jej powierzchni łzy.

Brwi i rzęsy – zatrzymują cząsteczki kurzu i pyłu.

Spojówka – przezroczysta błona, pokrywająca wewnętrzną stronę powieki oraz część przedniej powierzchni gałki ocznej; wytwarza śluz nawilżający i chroniący gałkę oczną przed zanieczyszczeniami.

Narząd łzowy – wytwarza łzy, płyn złożony z wody, soli mineralnych i substancji bakteriobójczej (lizozym); nawilża i oczyszcza spojówkę i powierzchnię oka.

2. Aparat ruchowy oka. Składa się z sześciu mięśni. Z jednej strony są one

przyczepione do gałki ocznej, z drugiej – do ściany oczodołu.

Mięśnie gałki ocznej umożliwiają ruch oka wewnątrz oczodołu.

Są zbudowane z tkanki mięśniowej poprzecznie

prążkowanej. Ich ruch jest zależny od naszej woli.

Na rysunku jest

uwidocznionych

5 mięśni aparatu

oka.

Szósty mięsień to

mięsień prosty

przyśrodkowy.

3. Budowa gałki ocznej

Budowa gałki ocznej Gałka oczna – zasadnicza

część narządu wzroku; wypełniona galaretowatym płynem – ciałem szklistym.

Ściana gałki ocznej – zbudowana z trzech warstw:

Twardówka (błona włóknista) – odporna na uszkodzenia, chroni gałkę oczną przed urazami. W przedniej części oka ma postać przezroczystej rogówki, bardzo wrażliwej na dotyk.

Naczyniówka – zawiera naczynia krwionośne, które zaopatrują oko w tlen i substancje odżywcze. W przedniej części oka naczyniówka przechodzi w tęczówkę o kształcie pierścienia. W tęczówce jest otwór – źrenica.

Przez źrenicę do oka wpada światło. Mięśnie gładkie regulują wielkość otworu w zależności od natężenia światła – adaptacja.

Ciało rzęskowe – otacza gałkę oczną na kształt pierścienia. Zawiera mięsień zmieniający kształt soczewki – akomodacja oka.

Siatkówka – wewnętrzna błona gałki ocznej wrażliwa na światło. Zawiera czopki i pręciki.

Czopki (ok. 6-7mln) – rejestrują barwę światła, jeden z trzech kolorów: czerwony, zielony lub niebieski. Najwięcej czopków znajduje się w plamce (żółtej), w której ostrość widzenia jest największa.

Pręciki (ok. 120mln) - rejestrują natężenie światła oraz ruch.

Czopki i pręciki

Budowa gałki ocznej

Nerw wzrokowy – przekazuje do mózgu impulsy

nerwowe - przetworzone w czopkach i pręcikach, bodźce

świetlne.

Nerw wzrokowy wychodzi z gałki ocznej w tzw. tarczy nerwu

wzrokowego (średnica ok. 1,5mm). Dawniej miejsce to

nazywano plamką ślepą, ponieważ nie ma tam komórek

receptorowych – bodźce świetlne nie są odbierane.

Soczewka – znajduje się tuż za tęczówką, ma kształt dysku

i jest przezroczysta. Załamuje promienie świetlne

i jest odpowiedzialna za zdolność ostrego widzenia.

Komory oka – to przestrzenie wypełnione wodnistym

płynem.

4. Jak powstaje obraz? Precyzyjne widzenie jest

możliwe dzięki układowi optycznemu oka.

Układ optyczny oka:

• Rogówka.

• Płyn komory przedniej oka.

• Soczewka.

• Ciało szkliste.

Podczas przechodzenia światła przez układ optyczny oka, promienie zostają załamane.

Obraz powstający na

siatkówce jest:

• Rzeczywisty.

• Pomniejszony.

• Odwrócony.

Interpretacja wrażeń wzrokowych z siatkówki zachodzi w ośrodku wzroku, w korze mózgu.

Widzenie przestrzenne (stereoskopowe)

Gałki oczne są umieszczone obok siebie i skierowane w tym samym kierunku. W efekcie powstają dwa, bardzo podobne do siebie, obrazy otoczenia.

Mózg składa je w jeden obraz.

Na podstawie różnic w obrazach, mózg tworzy informacje o odległości przedmiotów (mózg oblicza odległość na podstawie informacji uzyskanych z obojga oczu) oraz ich właściwościach.

Zakres widzenia stereoskopowego to około 10m. Przedmioty znajdujące się dalej mózg lokalizuje na podstawie cieni i praw perspektywy.

Akomodacja oka

Złudzenie optyczne