1
Terenga 5: Hōtaka 42 – Ngā kupu mō te āhua o te tangata He Mihi Kei ngā pōhoi kura, kei ngā kumikumi kōkō e pūtoi mai nei i ngā pātū o Ako, nau mai anō ki raro i te taumarumaru o tō tātou whare pāruru. Hei Mahi Whakarongo Ko Awanui Black te kaikōrero i roto i te kiriata poto o te rā nei, e uiuitia ana e te rangapū waihanga i te hōtaka o Whakataukī. Anei ngā pātai hei ārahi i tā te taringa rahirahi mahi: 1) Ko wai te tangata kī tahi o tana iwi? 2) He aha tā Matene Te Whiwhi mā mahi? 3) He aha ngā kupu whakarite mō te koroua rā? Kia whakarongo ake tātou ki ngā kōrero a tēnei kaihāpai i te reo o Tauranga Moana. He Whakamārama He nui ngā kupu whakarite o te reo Māori hei whakaahua i ngā pūkenga me ngā āhuatanga o te tangata. Anei ētehi hei mātai mā tātou i te rā nei: He toki matakikoha tērā koroua. (clever) He korokoro tūī tērā kuia. (melifluous) He māhunga wai tērā tangata. (block head) He hoe kōnukenuke te tāne rā. (unrelialble) He harore rangitahi (flash in the pan) He manawa piharau te tangata rā. (determined) He Mahi ī-papa Tuhia mai he kupu whakarite, titoa mai rānei he kupu whakarite hou e hāngai ana ki te kupu kei runga i te īpapa: Hei Mahi Kimihia he kupu whakarite hei whakamārama i ēnei āhuatanga: 1. small but brave 2. someone who never gives up 3. a well-known leader 4. chatter-box 5. immature Whakautu : Mahi īpapa: He arero taiaha. He whao whakanako. He kahutāniko ākupu. 1. he iti rearea / he matakahi maire 2. he toka tū moana / he ururoa 3. he tōtara haemata / he kanohi kitea / he ringa whero 4. he waha papā / he kākā ki te haere 5. he tamaiti wāwāhi tahā / he ihu hūpē eloquent

Terenga 5: Hōtaka 42 – Ngā kupu mō te āhua o te tangata · Terenga 5: Hōtaka 42 – Ngā kupu mō te āhua o te tangata He Mihi Kei ngā pōhoi kura, kei ngā kumikumi kōkō

  • Upload
    lehanh

  • View
    256

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Terenga 5: Hōtaka 42 – Ngā kupu mō te āhua o te tangata · Terenga 5: Hōtaka 42 – Ngā kupu mō te āhua o te tangata He Mihi Kei ngā pōhoi kura, kei ngā kumikumi kōkō

 

 

Terenga 5: Hōtaka 42 – Ngā kupu mō te āhua o te tangata

He Mihi Kei ngā pōhoi kura, kei ngā kumikumi kōkō e pūtoi mai nei i ngā pātū o Ako, nau mai anō ki raro i te taumarumaru o tō tātou whare pāruru. Hei Mahi Whakarongo Ko Awanui Black te kaikōrero i roto i te kiriata poto o te rā nei, e uiuitia ana e te rangapū waihanga i te hōtaka o Whakataukī. Anei ngā pātai hei ārahi i tā te taringa rahirahi mahi: 1) Ko wai te tangata kī tahi o tana iwi? 2) He aha tā Matene Te Whiwhi mā mahi? 3) He aha ngā kupu whakarite mō te koroua rā? Kia whakarongo ake tātou ki ngā kōrero a tēnei kaihāpai i te reo o Tauranga Moana. He Whakamārama He nui ngā kupu whakarite o te reo Māori hei whakaahua i ngā pūkenga me ngā āhuatanga o te tangata. Anei ētehi hei mātai mā tātou i te rā nei:

• He toki matakikoha tērā koroua. (clever) • He korokoro tūī tērā kuia. (melifluous) • He māhunga wai tērā tangata. (block head) • He hoe kōnukenuke te tāne rā. (unrelialble) • He harore rangitahi (flash in the pan) • He manawa piharau te tangata rā. (determined)

He Mahi ī-papa Tuhia mai he kupu whakarite, titoa mai rānei he kupu whakarite hou e hāngai ana ki te kupu kei runga i te īpapa: Hei Mahi Kimihia he kupu whakarite hei whakamārama i ēnei āhuatanga: 1. small but brave 2. someone who never gives up 3. a well-known leader 4. chatter-box 5. immature    

 

 

 

Whakautu :      Mahi  īpapa:    He  arero  taiaha.      He  whao  whakanako.    He  kahutāniko  ā-­‐kupu.  

1.    he  iti  rearea  /  he  matakahi  maire  2.    he  toka  tū  moana  /  he  ururoa  

3.    he  tōtara  haemata  /  he  kanohi  kitea  /  he  ringa  whero  4.    he  waha  papā  /  he  kākā  ki  te  haere  

5.    he  tamaiti  wāwāhi  tahā  /  he  ihu  hūpē              

eloquent