TESARSKI RADOVI SKELEOSTALI RADOVI

5. Predavanje – Tehnologija građenja

Predmetni nastavnik Mr Jasmina Todorović, d.g.i

TESARSKI RADOVI –GRAĐEVINSKE SKELE

Građevinske skele

Građevinske skele – pomoćne konstrukcije za pristup svim delovima objekta u izgradnji ili deo oplatnog

sistema koji prihvata opterećenje pune oplate i prenosi ga na podlogu.

Podela skela prema nosivosti:

Teške skele ( noseće skele) – savremene cevne (uglavnom čelične) skele od profila Ø80-200mm

Lake skele ( radne i zaštitne skele) – savremene cevne skele od profila Ø50-80mm

Podela skela prema načinu izrade / materijalu:

Klasične drvene skele

Savremene cevne skele

Građevinske skele

Podela skela prema nameni:

Nosive skele – skele koje opterećenje sa konstrukcije koja se gradi prihvataju i prenose na podlogu; nosive skele podupiru betonske, zidane, montažne, međuspratne i druge konstrukcije, mogu biti samostalne konstrukcije podupirača ili u sklopu oplatnih sistema

Radne skele – skele koje se koriste pri izvođenju radova (najčešće zidarskih, betonskih i fasaderskih); podižu front rada na određenu visinu iznad podloge i omogućavaju nesmetano kretanje radnika; sastoje se od noseće konstrukcije, radne platforme (obloge) i zaštitne ograde

Zaštitne skele – skele koje se postavljaju radi osiguranja radnika na gradilištu; po konstruktivnim rešenjima to su radne skele bez montirane radne platforme

Građevinske skele

Vrste savremenih radnih skela:

1. Skele na merdevinama

2. Konzolne skele

3. Viseće skele

4. Modularne skele

5. Ramovske skele

6. Specijalne vrste skela

Pokretne fasadne lift-skele

Skele na vozilima

Skele u mostogradnji

Skele na merdevinama

Skele na merdevinama – najjednostavniji vid savremene skele čija se noseća konstrukcija sastoji od para merdevina, a radne platforme se postavljaju na prečke merdevina i po potrebi podižu; savremeni tipovi lakih aluminijumskih pokretnih merdevina su jednostavni za upotrebu, ali podloga mora biti odgovarajuće pripremljena.

Konzolne skele

Konzolne skele – noseća konstrukcija konzolne skele je ankerovana za konstrukciju na kojoj se skela nalazi. U ovu vrstu skela spadaju i pokretne radne platforme koje se zajedno sa zaštitnim ogradama montiraju na prenosne oplate zidova (u tom slučaju je noseća konstrukcija skele ankerovana za oplatu). Zaštitne skele odnosno ograde na ivici ploča koje se betoniraju imaju noseću konstrukciju ovog tipa. Stariji tipovi ovih skela su isturene skele kod kojih su otvori za ankerovanje u konstrukciji nakon demontaže skele morali biti naknadno zatvarani.

Viseće skele

Viseće skele – noseća konstrukcija visećih skela je ovešana sa krova, plafona ili visokih delova fasade. Posebna vrsta visećih skela su tzv. ravne skele za montažu ili rekonstrukciju plafona u javnim objektima, koje omogućavaju nesmetano kretanje ispod skele tokom trajanja radova.

Modularne skele

Modularne skele – skele čija je noseća konstrukcija sastavljena od metalnih štapova

modularnih dužina (1.5-6m) koji se spajaju u čvorovima. Promenljiva dužina štapova

omogućava veliku prilagodljivost i u širini polja skele i u spratnoj visini, a mogu se

primenjivati i uz zakrivljene i kose površine.

Osnovni elementi noseće konstrukcije su:

1. Vertikalni podupirači (stubovi) – koji se na podlogu oslanjaju preko podložnih pločica i

drvenih podloški, ili preko teleskopski podesivih oslonaca; susedni podupirači se nastavljaju na

različitim visinama, a za nastavljanje štapova podupirača se koriste spojnice-nastavci

2. Horizontalni nosači – vezuju se za vertikalne podupirače ortogonalnim spojnicama, a za

nastavljanje štapova nosača se koriste spojnice-nastavci; jedan nosač uvek pokriva 2 polja

skele (tj. vezan je za 3 vertikalna podupirača), a susedni nosači se nastavljaju u različitim

poljima

3. Kosnici za ukrućenje – postavljaju se po celoj visini skele u prvom i poslednjem polju, kao

dijagonale pojedinačnih polja i služe kao spregovi protiv dejstva vetra; kosnici se za vertikalne

podupirače vezuju obrtnim spojnicama

Modularne skele

4. Čvorovi-spojnice – elementi za nastavljanje čtapova

spojnice-nastavci – nastavljaju 2 štapa pod uglom od 180˚

ortogonalne spojnice – spajaju štapove pod uglom od 90˚

obrtne spojnice – spajaju štapove pod uglovima manjim od pravog

novi tipovi čvorova - omogućavaju vezu više štapova pod različitim uglovima u istom čvoru

Modularne skele

Modularne skele

Modularne skele

Oprema modularnih skela

Radne platforme (patosnice) – najčešće od rezane drvne građe – talpi (debljine 48mm, širine bar

20cm) ili od tabli od ošupljenog čeličnog lima

Zaštitne ograde – postavljaju se kad god se radi na visinama većim od 2m; ograda se sastoji od

dasaka u nivou poda i dva reda cevi postavljenih 0.5m i 1m iznad površine radne platforme, a pored

podužnih ograda, obavezne su i bočne ograde u prvom i poslednjem polju

Merdevine za povezivanje spratova – postavljaju se unutar skele za sve skele više od 5m (sa skele

do 5m visine merdevine mogu biti postavljene spolja), a smeju ići najviše kroz 2 sprata neprekinute

Zaštita prolaznika ispod skele – natkrivanjem nadstrešnicama širine najmanje 60cm van spoljne ivice

skele

Sve skele koje nisu samostojeće, a i samostojeće skele visine veće od 6m, moraju biti ankerovane za

objekat. Ankerovanje za objekat se može izvesti ili montiranjem dodatnog para vertikala unutar

objekta i povezivanjem horizontalnim nosačima (kroz prozore ili druge otvore na fasadi) sa

vertikalama skele, ili pomoću prečki za usidrenje koje su ortogonalnim spojnicama povezane s

vertikalama skele na jednom kraju, a na drugom krajuse kukama vezuju za ankere u zidu objekta.

Modularne skele

Modularne skele

Ramovske skele

Ramovske skele – skele čija je noseća konstrukcija sastavljena od okvirnih elemenata koji se

spajaju u čvorovima; najveći broj savremenih fasadnih skela su ramovske (okvirne) skele.

Osnovni elementi noseće konstrukcije su:

1. Vertikalni okvir – stoje upravno na fasadu, mogu biti pojedinačni, povezani u podužnom

pravcu horizontalnim okvirima, ili prostorni sklopovi

2. Horizontalni okviri sa radnim platformama – radne platforme – patosnice su ispuna

horiz. okvira

3. Kosnici za ukrućenje - posebni elementi koji se vezuju za vert. ramove ili mogu biti

sastavni deo prostornog vert. Sklopa

Elementi nosećih ramova – štapovi su međusobno zavarene cevi, sa ojačanjima u uglovima;

veze ramova po visini i u podužnom pravcu se lako ostvaruju jer su krajevi cevi posebno

oblikovani – gornji krajevi imaju ugrađeni umetak koji lako ulazi u prstenasta ojačanja na donjim

krajevima cevi. Sastavni deo noseće konstrukcije ramovskih skela su radne platforme – table

patosnica od drveta ili metalnog lima, koje su sastavni deo horiz. ramova, i dodatno ukrućuju

skelu

Ramovske skele

Opremu ramovskih skela čine zaštitne ograde, merdevine za povezivanje spratova skele po visini, nadstrešnice za zaštitu prolaznika ispod skele i ankerni sistem za povezivanje sa objektom

Ramovske skele

Ramovske skele

Specijalne vrste skela

Pokretne fasadne lift-skele

Skele na vozilima

Specijalne vrste skela

Skele u mostogradnji

Rad na montaži, održavanju i demontaži skele

Mere zaštite na radu!!! Prilikom izvođenja radova na montaži, održavanju i demontaži skele, mere

zaštite na radu se moraju strogo poštovati!

Materijal koji se ugrađuje u skelu (cevi, spojnice, patosnice i dr.) mora biti potpuno ispravan.

Teren na kom se montira skela mora biti očišćen od šuta, a oslonci skele moraju biti na zdravom tlu.

Montažu i demontažu skele rade kvalifikovani radnici, radna grupa mora imati najmanje 4 radnika, a

zaštitna oprema je obavezna.

Na početku rada na novoj platformi, radnik mora biti vezan za noseću konstrukciju sigurnosnim

pojasem.

Tokom montaže i demontaže skele zabranjen je prolaz u blizini radova.

Montaža skele do prvog poda se radi sa zemlje, a naviše sa zatim montiraju platforma po platforma.

Pre prvog ankerovanja za objekat (koje se radi na visini 3-5m od podnožja skele), skela se od

prevrtanja osigurava bočnim kosnicim. Skela se ankeruje na svakom spratu objekta uz koji se

montira (naizmenično se ankeruje svaka druga vertikala na jednom spratu).

Rad na montaži, održavanju i demontaži skele

Redosled radnih operacija pri montaži modularne skele:

1. Postavljenje vertikalnih podupirača

2. Postavljanje zaštitne ograde, i to najpre cevi na visinama 1m i 0.5m, pa onda daska uz podnicu

3. Poravnanje poda

4. Postavljanje horizontalnih podužnih nosača za sledeću platformu

5. Postavljanje horizontalnih poprečnih cevi koje nose podnicu sledeće platforme

6. Postavljanje kosnika za ukrućenje

7. Ankerovanje skele za objekat

8. Postavljanje podnice sledeće platforme

9. Postavljanje merdevina za izlazak na sledeću platformu

Tek nakon završetka svih radnih operacija na jednoj platformi dozvoljen je izlazak radnika na sledeću, višu, neobezbeđenu platformu

Rad na montaži, održavanju i demontaži skele

Redosled radnih operacija pri montaži ramovske skele – isti kao za modularnu

skelu, ali se umesto pojedinačnihh cevi montiraju celi ramovi, pa je montaža brža.

Održavanje skele tokom izvođenja građevinskih radova podrazumeva:

stalno pregledanje skele: nakon završene montaže, neposredno pre upotrebe,

na 20-30 radnih dana, nakon vremenskih nepogoda, posle uočenih oštećenja,

nakon popravki, ukoliko nije korišćena 15 i više dana i sl.

godišnji remont (obuhvata zamenu oštećenih delova i kontrolu kvaliteta cevi).

Demontaža skele – obavlja se sa redosledom radnih operacija suprotnim od

redosleda pri montaži. Delovi skele se ne smeju demontirati preko reda niti bacati sa

visine, niti se smeju odjednom demontirati sve anker veze, a pre demontaže poslednje

anker veze mora se uraditi bočno osiguranje skele kosnicima. Demontirani materijal se

nakon sortiranja transportuje na novi radni front ili u magacin.

OSTALI TESARSKI RADOVI

Ostali tesarski radovi

Ostali tesarski radovi obuhvataju:

Izrada drvenih krovnih konstrukcija

Izrada podgrada za zaštitu temeljnih jama

Priprema i obrada drvne građe

Izrada obloga od letvica, dasaka i sl.

Izrada stolarskih elemenata i drvenih podova i dr.

Ostali tesarski radovi – Izrada drvenih krovnih konstrukcija

Osnovni noseći elementi krovnih konstrukcija

1. Podvenčanica

2. Zatega (vezna greda)

3. Venčanica – 14/12cm, 16/14cm, 16/16cm

4. Rogovi – 10/12cm, 10/14cm; na rastojanju 60-90cm

5. Rožnjača – 14/14cm, 14/16cm, 16/16cm

6. Slemenjača – 14/14cm, 14/16cm, 16/16cm

7. Stub – 14/14cm, 16/16cm; na rastojanju 3.5-4.5m

Vešaljka – 14/14cm; 16/16cm

8. Pajante (ruke) – 8/8cm, 10/10cm

9. Klješta – 2x5/12cm, 2x5/16xm, 2x8/16cm

Raspinjača – 10/12cm, 10/14cm; 2x5/12cm, 2x5/16xm, 2x8/16cm

10.Kosnici – 14/14cm, 16/16cm

Ostali tesarski radovi – Izrada drvenih krovnih konstrukcija

Prost krov od rogova Krov sa raspinjačom

Krov sa jednostrukom stolicom Krov sa dvostrukom stolicom

Ostali tesarski radovi – Izrada drvenih krovnih konstrukcija

Krov sa jednostrukom vešaljkom Krov sa dvostrukom vešaljkom

Jednovodni prost krov Detalj veze elemenata krovne konstrukcije

Ostali tesarski radovi – Izrada podgrada za zaštitu temeljnih jama

Podgrada temeljnih jama male širine Podgrada od horizontalne drvene oplate

Rudarske podgrada Podgrada od vertikalne drvene oplate

Ostali tesarski radovi

Priprema i obrada drvne građe

Izrada obloga od letvica, dasaka i sl.

Izrada stolarskih elemenata i drvenih podova

TEHNOLOGIJA GRAĐENJA – Pitanja po oblastima – DEO 2

TESARSKI RADOVI

SKELE

1. Navesti definiciju skele (1 poen)

2. Dati podelu, a zatim i definiciju i opis svake vrste skela prema nameni (3 poena)

3. Dati definicije sledećih tipova skela (3 poena)

Nosive skele

Radne skele

Zaštitne skele

4. Navesti sličnosti i razlike između modularne skele i ramovske skele (1 poena)

5. Navesti osnovne elemente noseće konstrukcije sledećih vrsta skela (2 poena)

Modularne skele

Ramovske skele