20
The Fourth book of the dēnkird The extant book iv of the Dēnkird contains passages selected by Ādurfarrōbay son of Farroxzād from the book Ēvēn-nāmag ‘Book of Institutes1 , an encyclopedia of various branches of knowledge 2 compiled in the sixth century precisely at the times of Xusrō Anōšervān (the text speaks of him thus: im bay his present majesty) by some scribe(s) of the secretarial office of the Sasanians. Ibn Qutaiba, Ṯaʿālibi, and others have given a few informations about it (يب اكتا) and have translated some passages of it. 1 . Pers. ēvēn law ; custom, habit ; tradition ; ordinance(Armen. օրէն). The name of this book is found in the VC, 38: ud nigerišn bavandag-menišnīhā, ud abārīg ōn cōn andar ēvēn-nāmag nibišt ēsted. 2 « Le livre IV ne serait-il pas un résumé, une sorte de table des matières schématique, mais tout de même détaillée, d’un ouvrage plus considérable ? » J.-P. de Manasce, Une encyclopédie mazdéenne, le Dēnkart, Paris, 1958, 28-9.

The Fourth book of the dēnkird - er - Āstā · PDF fileThe Fourth book of the dēnkird ... frāz raft ī M 414 pēšēnīgān hangad-dānāgīh 48/hamōzišnīh/ ī ō-z hām49 xvanirah,

Embed Size (px)

Citation preview

  • The Fourth book of the dnkird

    The extant book iv of the Dnkird contains passages selected by

    durfarrbay son of Farroxzd from the book vn-nmag Book of

    Institutes1, an encyclopedia of various branches of knowledge

    2

    compiled in the sixth century precisely at the times of Xusr

    Anervn (the text speaks of him thus: im bay his present majesty)

    by some scribe(s) of the secretarial office of the Sasanians. Ibn

    Qutaiba, alibi, and others have given a few informations about it

    .and have translated some passages of it ( )

    1 . Pers. vn law ; custom, habit ; tradition ; ordinance (Armen. ). The

    name of this book is found in the VC, 38: ud nigerin bavandag-meninh, ud

    abrg n cn andar vn-nmag nibit sted. 2 Le livre IV ne serait-il pas un rsum, une sorte de table des matires

    schmatique, mais tout de mme dtaille, dun ouvrage plus considrable ? J.-P.

    de Manasce, Une encyclopdie mazdenne, le Dnkart, Paris, 1958, 28-9.

  • Epigraph: niyyin dn mazdesn juddv ohrmazdddestn.

    cahrum az gbinh vizd az veh dn hamg

    hufravard durfarrbay farroxzdn hudnn

    pby hamg dar az vn nmag vizin.

    Dk iv M 409-431

    M 409

    hd.

    k. bunt-iz xvad-iz mng ast n cimg.

    do. doh naxvist andar ugn

    3 az (k ?) dahin /bun/

    4 ast

    fradum vahman ; b- bun az ebgad vahn ast dahin cim. ud do ud

    abrg bavandag-nigerinh vnhed k andar d xr do 5/ham-

    /rynin, d ry ped and bahr and bun nsth, c- bun nm abg

    nmcit az jud-kh (jud-vnagh ?) ud hambidgh mad. az do

    hambidg peszin- rst husz(ag) bd n yed ; ud pez kanrag

    tz-sgh brd. d ry dn n yed hn tz-sg do kust dred

    bahrn baxhed. c k ped kh stgn xvad abrn. dn az ham

    +cim

    ka-z garded ped xvadh yed. ham k n vinrhed cn tis az cim. ud

    do-iz k k xvad cim n, b doh az cim, ud n nimyed abar

    buntagh ud stgnh kh k. kh ud hambidgh donn n

    kh kh, b k k. abrg andar maragh ped ham n. ud do-

    nmh M410

    g baved ka k abg k gbhed ; eny k k judg k nm.

    se. se bun nm az abzn , andar +ugn, k abar do ; aavahit

    dred andar amehrspendn gyg sidgar, ped fradum tarsaghh6. c

    az furin frz, fradum dahin andar ddr tarsaghh baved sidgar.

    cn xvad ast ddr ohrmazd fradum, didgar vahman ast fradum

    dahin, sidgar tarsagh aavahit bavhist pedi vahman tarsaghh

    az ohrmazd, az ohrmazd bavndrh. ud ham handzag xvadyh

    peristingh ud bannagh peristagh, az bun dahin rn, stgn ped

    cihr, ud bannagn peristagh xm xvadyn handzin.

    cahr. /cahrum/ andar +ugn x

    vadyh nmhist ahrever

    aparzd ox vnag, bd yistan az pahlum rst-kirdr tarsaghh

    3 . the Intelligences.

    4 . S.

    5 . S.

    6 . tarsaghh rendering Av. ai- f., ahlyh (rendering Av. aa-) is more proper

    here.

  • aavahit ast sidgar ped bavin az y didgar vahman ast fradum

    dm. ayxust zn driyun abg murzin sryin.7

    u- ped /hamnfh/8 /abyuxt/

    9 ox-kmagh

    10 ud dn

    abzng th11

    , sn xrad ud gsrd xrad vahman ham-zahagg

    zahag, ermn-xvyinh

    12 ud sg aavahit hamnfg, ud ped

    hamnfh hamxgh frz-franminh oxg xvadyh ud radg dn

    dmn ryndrh, ud ebgad nftrh, ud hamg-xvrh

    13

    mehndrh. h-iz ravg-dnh yazdn andar ghn, ravg-xvadyh

    + hn ped kmag andar dmn, u-n ravg-x

    vadyh ravg-dnh

    ast M 411

    rsth peymn14

    . ud xvadyh mdayn ped x

    v nirg dn

    vbargnh, ud dn mdayn ped nirg xv rsth ;

    abzagh andar

    abzagn gbinn (abzag-gbinn ?) ud gumzagh andar gumzag

    gbinn harv do vnag hambidg kuing, pedrag hamstrn

    taggh ravg ; hamgnag ped gbin kunin vnag- ta mng

    abrzing sm huk ud hn xvd harv do vnag ped sardh ud

    hukh, u- snixr-vidzinh, cn pedrift sted. ghngn abzagh

    ud gumzagh-z druz pedi ham vnhed15

    cn (ped razmh ?)

    /hm-spsh/ (hm-sphh ?), ud pez andar gumzagh, ud

    pez kefth vnag abg hambidgn kuin. dn-z dn ud xvadyh

    ham fryisth huxvadyh prz, ud dn rst vbar ud km yazdn

    andar ghn ravgh, ud parvastagh harv dngh andar dn

    mazdesn, drust-pettyinh - huxvadyh, ud hamnfh -n genn

    /ud ped/ hupnagh ud ravg-dahinh -n k did ry-iz

    dahyubedn dn vbar, dngn dahyubedh amvand dtan,

    mazdesn-varzh abar toxend dahyubedn dd vn, u-n vn

    dng.

    vitsp h ka az krezr abg arzsp pardaxt bd sarxvadyn

    abar pedriftan dn, frstag ud nibgh az vispdngh16

    psd17

    ,

    7 . Cf. Sr I.4 xarahe vairyehe ay.xustrahe mardiki ry.driaove:

    xvadyh ped kmag [ahrever mng] ayxust [han vidxt] ud murzin ud

    sryin driyun. Cf. also Dk iii, M 136-137. 8 . S.

    9 . S.

    10 . ox-kmagh/ ox kmag rendering Av. ah vairy.

    11 . dn abzng th. Cf. Vd 3.1 xtaa dana vaca: th [abg vehn] dn

    ped gbin. 12

    . ermn-xvyinh rendering Av. airy m iy. 13

    . hamg-xvrh rendering Av. visp.xvra- adj., an epithet of Paradise.

    14 . rsth and peymn continue the older technical term aa for order, truth,

    harmony, law. 15

    . Cf. Y 31.4 vanam drujm: vnhed druz. 16

    . Cf. Dk iii M 405. 17

    . psd inscribed (lit. adorned), cf. Pers. nibs- to write < *ni-paisa-.

  • mazdesn dn, ped vas vnag abzr ud frahang ; ud bd

    /hamzegr/18

    frahd 19

    /-uzvn/20

    /muvmard/21

    abg

    frstd. /spitg/22

    ud arzrsp ud abrg M 412

    az b xvanirah ped

    dn-pursinh fratar mad hend, spurr-ghh vis kird.

    dry dryn hamg abestg ud zand cn zardut az ohrmazd

    pedrift nibitag do peccn k ped ganz /asabgn/ k ped

    diz nibit dtan framd.

    val aknn abestg ud zand cn abzagh andar mad std

    hamg-iz azi harv c az vizend ud uftagrh aleksander, ud vr

    ud rb hrmyn andar rnahr pargandagh /c/ nibitag /ud/

    c uzvn-abespring ped dastvar mnd std andar ahr cn frz mad

    std nigh dtan ahrh ydgr kirdan framd.

    y bay ardaxr hn h pbagn ped rst-dastvarh tsar hn-

    z hamg pargandag hamg dar xvst. tsar abar mad, hn k frz

    pedrift, ud abrg az dastvar hit. ud n-z framn dd k : frz amh

    harv nigzin an baved az dn mazdesn, c nn-z ghh ud dnin

    azi frd nst.

    buhr hn h ardaxrn nibgh-z az dn b abar

    bizekh23

    ud stargbinh24

    , ud cannin25

    , ud zamn ud gyg26

    , ud

    ghr ud jahin27

    , ud bavin ud vinhin28

    , ud jadag-vihirh29

    , ud

    gbgh30

    , ud abrg kirrgh ud abzr31

    andar hindgn ud hrm

    18

    . S. 19

    . S. 20

    . frahd-uzvn rendering Av. hit.hizvah-. 21

    . S.

    22 . S.

    23 . bizekh/ biehkh, , .

    24 . stargbinh, , .

    25 . cannin, , .

    26 . zamn, , .

    gyg, , . 27

    . ghr, , .

    jahin, , . 28

    . bavin, , .

    vinhin, , . 29

    . jadag-vihirh = vihirin jadagn, cf. Dk iii M 161 nirg ghr ud vihirin

    jadagn ud cihr tan, GV 12.79 vihirin jadagn. Pers. vihirin Gr. .

    See Ammonius, In Aristotelis Categorias Commentarium, 105. 30

    gbgh, , . 31

    . abrg kirrgh ud abzr, cf. Dk vii abrg pag ud kirrgh.

    abzr/ pag: .

  • abrg-iz zamgh pargandag bd abz ham vurd, ud abg abestg

    abz handxt32

    , harv hn drust peccn ganz /asabgn/

    ddan M 413

    framd, ud stndan hamg 33

    /erestn/34

    abar

    dn mazdesn uskr kird.

    buhr hn h ohrmazdn hamg kivargn35

    ped pehikrin

    abvahnag kirdan hamg gbin36

    uskr ud vizyin vurd. pas az

    bxtan durbd ped gbin pesxt abg hamg avn37

    jud-

    sardagn ud vase-umurdn-z jud-ristagn, n-z guft k : nn ka-

    mn dn ped /st/38

    b dd kas-iz agdnh b n hilem, u- abar

    toxg toem. ud hamgnag kird.

    im bay husrav hn h kavdn cn-i ahlemgh ud sstrh

    spurr-hamstrh vnd, ped pdgh az dn abar harv cahr pag

    ghh ud uskrin gugng vash b abzd. n-z ped 39

    /dehn-hanzamanh/ (vehn-hanzamanh ?)40

    guft k : rsth dn

    mazdesn b /dned/41

    uiyrn ped uskrin stgh tuvn

    (b) ped /st/ ddan. ud abardar abzng ud 42

    /p-

    xrad/43

    bdan, mdayn n ped uskr b ped abzagh menin gbin

    ud kunin ud veh-mng-vzinh44

    mnsrg-abzagh-zinh

    yazdn yed. u-mn ohrmazd-mubed45

    hn xvand x

    vnem k mng-

    vninh46

    andar amh pdghist. u-mn /fran-vizrh/

    kirrgh: , . 32

    . abg abestg abz handxt. Cf. Dk iii M 406 abg pdgh az abestg abz

    handxt. 33

    . S.

    34 . Cf. Dk vi M 585 hrbedn ud .

    35 . Cf. GV 10. 67.

    36 . gbin, , .

    37 . bxtan durbd ped gbin abg hamg avn, cf. M(an.) 2.1 abg

    avn ped harv-tis bxt.

    bxtan durbd ped gbin pesxt, cf. Pamnh 12.1 dn durbd

    pedi pesxt kird bxt. 38

    . ped st, cf. Syr. in person. 39

    . S. 40

    . vehn-hanzamanh, cf. VAM 70 hanzaman vehn. 41

    . S.

    42 . S.

    43 . Cf. Dk iv M 415 hn panz abzngh pxradh ud abrg -n nm andar

    dn guft sted, Dk v M 437 abzngh ud pxradh ud purnkh zardut. 44

    . veh-mng-vzinh, cf. Dk iii M 102 mng-vzinh srg, M 103 mng-

    dvrinh xmeng. 45

    . Cf. KKZ 4 u-m kird nm kirdr ohrmazd mubed, ohrmazd yazd ped nm. 46

    . mng-vninh Arab. . Cf. Dk iii M 231, viii M 639, viii M 747.

  • mng-vninh gtg-handzag-nimyinh-z47

    harv do vnag

    spurrg azin xvst x