~ 1

~ 2

Koen Verheijden

18 jaar.

Eerstejaars MBO-4

Wat was het gelukkigste moment

van je leven?

"Ik heb geen specifiek moment in

mijn leven. Het is vooral de flow

waar ik nu in zit, ik doe alles wat

ik leuk vind, heb leuke vrienden,

leuke school, leuke bijbaan etc etc.

Dus ik ben nu vooral héél

gelukkig!."

Marieke Graumans

18 jaar

Eindexamenjaar VWO

Wat was het gelukkigste moment

van je leven?

"Toen mijn ex, 'mijn grote liefde'

vroeg of ik hem terugwilde...

Helaas was het na twee weken

weer uit!"

~ 3

MET DANK AAN

De artikelen en reportages in The Project zijn geschreven, geproduceerd, gefotogra-feerd, vormgegeven, etc. door Marieke Graumans en Koen Verheijden. Maar dit hadden zij niet gekund zonder de hulp van:

Naam: Marieke Lous

Leeftijd: 20 jaar Studie: TU Delft, faculteit Industrieel

Ontwerpen

Vaste freelancer en model.

Naam: Maartje Verheijden

Leeftijd: 23 jaar School: Rechten Erasmus Universiteit

Rotterdam

Vaste freelancer en aantal design.

~ 4

INHOUD

De Elementen 5

Fotoshoot 6

Ik ben Orpheus 12

Wist je dat 15

Zusjes Middleton 16

Baibars 18

Ostia Antica 20

Die Gekke Aboriginals.. 22

Wist je dat 27

Winnie the Pooh 28

Het Bernini Mysterie 30

Huisdieren door de jaren heen 33

Sprookje uitgelicht: De prinses op de erwt 36

Happy End 38

~ 5

De elementen

De Fotoshoot van The Project 10 staat in het teken van de vier Elementen. De vier Elementen zijn de krachten waarop volgens alle oude religies de aarde is gebouwd. In dit artikel in het kort iets over deze krachten!

Door Koen Verheijden

Het element Water geeft leven, maar het kan je ook doen rotten. Bijvoorbeeld bij planten die te veel water krijgen Water hoort te vloeien, hierdoor is Water het symbool voor de menselijke gevoelens. Water kan vernietigen en leven schenken. Rustig zijn, maar ook levensgevaarlijk. Het is een mysterieus element.

Het element Aarde kun je letterlijk interpreteren als de wereldbol, de bruine aarde onder je voeten. Hier uit groeit alles, komt alles voort en keert weer terug. De aarde bezit ook de andere elementen, het is daarom het belangrijkste element. Je kunt het element aarde ook anders opvatten, dan zou het kunnen staan voor de materiële wereld waarin we leven.

Het element Vuur is het bekendst in de vorm van de zon. Vuur geeft ons warmte, licht en gezelligheid, maar kan ons verschroeien, kan indien het niet onder controle gehouden wordt huizen platbranden. Vuur is de actieve kracht die door elk levend wezen stroomt.

Het element Lucht is overal, maar je ziet het niet. Het is ongrijpbaar en wordt daarom gezien als de geest van de mens, het denken dus. Lucht ademen we in, hierdoor is het Lucht het belangrijkste element dat ons in leven houdt. Lucht wordt vaak ook gezien als communicatie en onze taal. Je weet dat het er is, maar je kan het niet vangen.

~ 6

AARDE

~ 7

Fotoshoot

In deze uitgave van The Project staan

bij de Fotoshoot de elementen centraal!

Water, lucht, vuur en aarde! Model:

Marieke Lous.

~ 8

~ 9

LUCHT

~ 10

VUUR

~ 11

WATER

~ 12

Ik ben Orpheus

Ik ben Orpheus. Ik ben iemand van goddelijke afkomst – mijn moeder was een

muze en mijn vader de god Apollo –, maar zelfs deze status hielp mij niet tegen de

kracht van de liefde. Hoeveel macht ik ook had met mijn prachtige stem, de

krachtige verleiding van Eros, de liefde, kon ik niet weerstaan.

Door: Marieke Graumans

Van mijn moeder leerde ik de kunsten van de muziek. Ik zing en speel op een lier, en

wanneer ik dat doe, luistert iedereen. Mijn zang brengt de meest onbeschaafde mensen

zachte zeden en goede gewoonten, temt wilde dieren, bezielt levenloze natuur. Mannen

en vrouwen, vogels en vissen, leeuwen en tijgers, bomen en bloemen, alle wezens

luisteren geboeid naar mijn lied. Zelfs stenen beroerde ik.

Intens gelukkig was ik. Ik kon doen wat ik het liefst deed: muziek maken. Maar hetgeen

mij het gelukkigst maakte, was het feit dat ik mijn lieve Eurydice trouwde. Zij was een

prachtige nimf, op wie ik hopeloos verliefd werd en van wie ik eindeloos veel hield.

Eindeloos was dan ook mijn verdriet toen mijn geweldige vrouw aan mij ontrukt werd.

Op een dag werd zij door een verderfelijke satyr, Aristaiosm achterna gezeten – hij

wilden haar bekoorlijke lichaam aanraken. In haar vlucht, trapte mijn Eurydice op een

adder en de slang beet haar. Deze wond werd haar fataal en ik moest accepteren dat

mijn geliefde naar Hades vertrok.

Dit kon ik echter niet accepteren. Ik kon me geen leven zonder haar voorstellen.

Met mijn lier uitte ik mijn verdriet. In de natuur speelde ik de meest droevige tonen en

werd omringd door dieren en bomen die neerslachtig werden van mijn spel.

~ 13

Na mijn eerste droevige dagen vatte ik het plan Eurydice terug te halen uit de

onderwereld. Ik kon niets anders dan haar zoeken, al zou het me mijn eigen leven

kosten.

Vol hartstocht ging ik naar de ingang van de onderwereld. Iedereen verklaarde me voor

gek. Niemand was ooit voor de liefde naar de onderwereld afgedaald! Maar ik ging voor

mijn Eurydice. En ik vertrouwde op de kracht van mijn stem en lier.

Toen ik de onderwereld betrad, wachtte mij daar de koning van de doden, Hades, en zijn

vrouw, Persephone, zittend op de troon. Eerst smeekte ik hen mij mijn geliefde terug te

geven. Toen Hades dit weigerde, nam ik mijn lier en begon te spelen, zo mooi als ik kon.

Gelukkig werkte mijn plan: het spel ontroerde alle schimmen van de doden en de

heersers van het Dodenrijk zo, dat ze mij Eurydice gunde.

Wel zat er een addertje onder het gras: ik moest er blindelings op vertrouwen dat zij mij

zou volgen wanneer ik terug naar boven liep. Zij zou mij volgen, zolang als ik op de

terugreis vooruit bleef kijken. Wanneer ik om zou kijken, om te zien of zij er nog wel

was, ging de deal niet door. Pas in het daglicht zou ik haar weer kunnen aanschouwen.

Natuurlijk was ik dolblij en verzekerde ik Hades ervan dat ik zijn regel zou

~ 14

gehoorzamen. Ik draaide me om, liep

terug richting de wereld van de

levenden en vertrouwde erop dat

Eurydice achter me aan liep.

Het viel me zwaarder dan ik gedacht

had. Mijn verlangen naar mijn vrouw

was zo groot, ik wilde haar zien en

omhelzen. Ik kon de verleiding niet

weerstaan en wierp een blik over

mijn schouder.

In een flits zag ik hoe zij nu door

Hades terug de Onderwereld in werd

getrokken om daar nu eeuwig we

verblijven.

Nu leef ik met het verdriet, met de

ongelukkige gedachte dat mijn liefste

hier met mij had kunnen zijn, als ik

me had kunnen beheersen. Iedere dag

haat ik mezelf ik mijn domheid. Ik

verwijt mezelf mijn eigen geluk. Ik wil

niets meer van andere vrouwen weten, veracht ze, haat ze. Want niemand is zoals mijn

Eurydice.

~ 15

Wist je dat…

Van alle zoogdieren de Afrikaanse olifant het langst zwanger is?

Van alle zoogdieren in ons dierenrijk kent de olifant de langste draagtijd: een olifant kan

wel 22 maanden zwanger zijn! De kortste zwangerschap is die van een hamster: deze

duurt net iets meer dan twee weken. Alleen sommige buideldieren hebben een kortere

draagtijd, maar hun baby’s blijven dan ook nog wekenlang veilig in de buidel zitten.

Aan de Nederlandse grens vroeger het ministaatje Neutraal Moresnet lag?

Neutraal Moresnet bestond van 1816 tot 1920 en grensde aan Limburg. Toen na de val

van Napoleon de wereldleiders het niet eens konden worden over de exacte grenzen in

dit gebied, besloten ze een kleine strook land met iets meer dan 250 inwoners tot een

zelfstandig land uit te roepen. Een belangrijk twistpunt was namelijk een rijke zinkmijn

die in dit gebied lag: zowel België als het Duitse Pruisen wilde deze maar wat graag op

zijn grondgebied hebben. Het land Moresnet was voor velen een handig toevluchtsoord,

bijvoorbeeld omdat de belastingen er erg laag waren en er geen dienstplicht gold. Na de

Eerste Wereldoorlog werd besloten dat het land bij België zou worden gevoegd. De

zinkmijn was op dat moment al uitgeput.

Seks in 1789 de reden voor een opstand op het schip de Bounty was?

Het Engelse schip De Bounty had de opdracht naar het eiland Tahiti te varen om daar

broodboompjes te halen en deze naar India te brengen als goedkoop voedsel voor de

plantagearbeiders. Op Tahiti had de bemanning de tijd van zijn leven: de inwoners

hadden een nogal losse moraal en hadden geen moeite om hun vrouwen met de

bemanningsleden te delen! De mannen stonden daarom niet te springen om weer terug

naar Engeland te gaan en zetten vlak na vertrek van Tahiti de kapitein en enkele

officieren van boord. Ze gingen terug naar Tahiti waar ze enkele vrouwen meenamen om

met hen op het naburige eilandje Pitcairn te wonen. De eerste jaren op het eiland

werden niet gekenmerkt door rust en vrede: de mannen sloegen elkaar letterlijk de

hersenen in om elkaars vrouwen te krijgen. Nog altijd wonen de afstammelingen van de

eerste bewoners daar, ongeveer vijftig man, voortgekomen uit inteelt. Het bijzondere

verhaal van de Bounty heeft tot meerdere films en boeken geleid.

Achtergrond: Bounty Bay op Pitcairn Island.

~ 16

Philippa Charlotte (Pippa)

Middleton is de zus van

Kate Middleton, de echt-

genote van Prins William.

Zij werd bekend door de

bruiloft van haar zus met

Prins William. In plaats dat

Kate Middelton in de het

middenpunt stond, was

Pippa het. Met haar

prachtige jurk - die van

haar zus geleend was - en

haar tevens prachtige

billen in die jurk trok ze

alle ogen naar zich toe.

Sinds die tijd is ze niet

meer uit de media weg te

slaan. Ze wordt vaak

geprezen vanwege haar

mooie billen en goede

kledingstijl. Ze inspireert

vele vrouwen met haar

stijlvolle kledingsmaak.

~ 17

Catherine, hertogin van

Cambridge, is de vrouw

van Prins William,

hertog van Cambridge

en een lid van de Britse

Koninklijke familie.

Wanneer hij koning

wordt, wordt Kate

koningin.

Net als haar zusje is zij

een stijlvolle vrouw.

Haar kledingstijl wordt

ook wel "Kate effect"

genoemd. Álles wat zijn

aanraakt veranderd in

puur goud. Bijvoorbeeld

de wereldberoemde

jurk die ze droeg bij de

bekendmaking van haar

verloving; in een dag

uitverkocht! Ze staat

ook in de top 100 van

meest invloedrijke per-

sonen op de wereld.

Maar nu komt zij niet in

de pers vanwege haar

kleding. Nee, er gaan

geruchten dat deze

schone dame zwanger

is! En de Britten vinden

het hoog tijd worden

dat er een baby-Kate

komt!

~ 18

Baibars

De Leeuw van Egypte en de Vader van de Armen; zo werd al-Malik al-Zahir Rukn

al-Din Baibars al-Bunduqdari genoemd. Ja, je leest het goed! Al-Malik al-Zahir

Rukn al-Din Baibars al-Bunduqdari, oftewel: Baibars. Tot op de dag van vandaag

wordt hij vereerd in Egypte en Syrië als degene die de laatste Kruisvaarders uit de

regio verjoeg. Maar in het Westen stond hij bekend als degene die de christenen

verjoeg en slachtpartijen onder hen aanrichtte.

Door Koen Verheijden

Deze bijzondere man was in de vroege middeleeuwen een slaaf, die zich naar de top

heeft gewerkt. Hij werd namelijk de Sultan van Syrië en Egypte.

Het begon allemaal in 1223, in het gebied van Kipchack-Turken ten noorden van de

Zwarte Zee. Hier werd Baibars geboren. Op jonge leeftijd werd deze jongen

gevangengenomen door de Mongolen en in Sivas, Turkije, als slaaf verkocht. Het was een

grote, donkere jongen met blauwe ogen met een witte plek daarin. Dit maakte hem erg

indrukwekkend en intimiderend. Zijn eerste meester werd zo bang voor hem dat hij hem

meteen doorverkocht. Hij kwam terecht in Egypte en werd een Mameluk. Een Mameluk

is een slaaf die werd opgeleid

voor een militaire functie. De

functie van Baibars was com-

mandant van de lijfwachten van

de Sultan.

Rond 1250 werd hij comman-

dant van de Mammelukken en

voerde hen aan in de strijd tegen

de Franse troepen van Koning

Lodewijk IX in de Zevende

Kruistocht. In een belangrijke

slag tegen de Fransen namen ze

Koning Lodewijk gevangen. De

toenmalige Sultan van Egypte

werd vermoord door Aybak.

Deze nam de macht in Egypte

over en Baibars ondersteunde

hem.

~ 19

De Mammelukken heersten de jaren hierna over Egypte. Ze terroriseerden de bevolking.

Dit vond Sultan Aybak heel erg en hij vermoordde samen met Qutuz de leider van de

Mammelukken. Door dit voorval vluchtten Baibars en zijn vrienden uit Egypte. Hij kreeg

onderdak in Damascus, Syrië.

In de tussentijd werd Aybak vermoord

door zijn vrouw, Shajar al-Durr. Hij werd

opgevolgd door Qutuz.

Baibars vocht als aanvoerder nog tegen

de Mongolen en kruistochten. Hij won

vaak.

Later werd ook Qutuz vermoord, dit door

de hand van Baibars. Het motief van de

moord was niet duidelijk. Het was of uit

wraak voor een vriend, of omdat Qutuz

hem niet wilde laten promoveren.

Baibars werd de nieuwe Sultan van

Egypte en Syrië.

Tijdens zijn bewind bleef hij zich

verzetten tegen de Mongolen en Kruis-

vaarders. Hij boekte hele grote successen

en had het vooral gemunt op Hospitaal-

ridders en Tempeliers. Deze werden erg gehaat in de moslimwereld.

Naast dat Baibars een goede legeraanvoerder was, had hij een goed oog voor

infrastructuur. Hij liet bruggen, kanalen en havens aanlegen en bouwde moskeeën. Om

er zeker van te zijn dat de Mongolen niet nog eens zouden binnenvallen, bouwde hij een

handig wegennet op. Dit zou de communicatie tussen verschillende steden versnellen.

Hij liet ook de Rotskoepel in Jeruzalem renoveren en zorgde voor voedsel voor arme

pelgrims.

Ondanks al zijn kwaliteiten en het feit dat hij van Egypte een welvarend land maakte,

was Sultan Baibars niet geliefd. Hij was een wreed heerser, eiste hoge belastingen en

was erg vals. Zijn onderdanen hebben meerdere pogingen gedaan om hem te

vermoorden.

In 1277 overleed Baibars in Syrië door zijn eigen toedoen. Het plan was om een rivaal te

vergiftigen, maar deze had dit door en verwisselde de bekers.

Baibars wilde een dynastie stichten, maar zijn twee jonge zonen werden snel afgezet

door een nieuwe Turkse slaaf. En zo kwam er een eind aan de heerschappij van Baibars,

de Leeuw van Egypte.

~ 20

~ 21

Ostia was in de Romeinse tijd dé

havenplaats van Rome. De stad is

grotendeels bewaard en opgegraven, en is

een van de best bewaarde Romeinse steden

in Italië. De opgravingen liggen bij het

moderne plaatsje Ostia , dat met onder

andere de moderne badplaats Lido di Ostia

deel uitmaakt van de gemeente Rome aan de

monding van de Tiber. De naam is afgeleid

van het Latijnse ostium, riviermonding.

Vooral indrukwekkend aan Ostia zijn de

opgegravingen. Het is een gehele stad die er

ligt en het is ontzettend goed bewaard! Een

echte aanrader!

~ 22

Die gekke Aboriginals

Bij het woord ‘Aboriginals’ denk je waarschijnlijk al snel aan Australië,

boemerangs en didgeridoo’s. Deze dingen horen inderdaad bij deze oude stam,

maar er zit veel meer achter deze oude en bijzondere cultuur. De Aboriginals zijn

de eerste bewoners van het continent Australië. Ze zijn daar waarschijnlijk zo’n

50.000 jaar geleden gekomen vanuit het zuidoosten van Azië en hebben zich daar

gesetteld. In de loop der tijd hebben ze daar hun eigen tradities en cultuur

gevormd.

Door Marieke Lous.

Cultuur

Van origine waren de Aboriginals jagers

en nomaden. Ze woonden in kleine

groepen bij elkaar en trokken rond

door het land. De groepen bestonden

meestal niet uit meer dan veertig

mensen. In het midden van Australië,

waar vooral woestijn is en dus weinig

eten te vinden is, waren de groepen

soms zelfs maar twintig man groot of

nog minder. De groepen hadden weinig

contact met elkaar. Ze kwamen slechts

één keer per jaar bij elkaar om motten

te vangen en op te eten. Dit was voor

hen een delicatesse. Ook werden er dan

rituele gevechten gehouden en

huwelijken gesloten.

Omdat de groepen rondtrokken, deden ze niet aan landbouw. Voor de oogst binnen zou

zijn, waren ze toch al weer weg. Ze leefden puur op wat ze vonden en wat ze met jagen

vingen. Jagen gebeurde niet met pijl en boog, maar met boemerangs en speren. Dit werd

door de mannen gedaan. De vrouwen verzamelden bessen en andere eetbare planten en

zorgden voor de kinderen. De mannen maakten het eten klaar.

~ 23

Huidige levenswijze

Tegenwoordig leven de meeste Aboriginals niet meer zoals vroeger. Ook nog maar een

klein deel, zo’n tweeënhalf procent van de Australische bevolking, behoort tot de

Aboriginals. Een deel hiervan wonen gewoon in de grote steden en lijden hier een

normaal leven en doen dezelfde dingen als hun westerse landgenoten. Toch zijn ze vaak

nog wat achtergesteld aan de blanke, westerse mensen die tegenwoordig het grootste

deel van de Australische bevolking vormen. De Britten die het land lange tijd

gekoloniseerd hadden, begrepen weinig van de Aboriginalcultuur. Lange tijd werden de

Aboriginals daarom beschouwd als dom en minderwaardig. Tegenwoordig is dat

minder, maar toch leven veel van de Aboriginals met slechtere gezondheid en slechtere

economische status dan hun blanke landgenoten. Er zijn ook nog steeds Aboriginals die

in afgelegen nederzettingen of grondgebieden die door de staat aan hen teruggegeven

zijn, wonen. Er komen steeds meer regels en wetten om de Aboriginalcultuur te

beschermen en intact te houden. Zo mag aan de grond die aan de Aboriginals is gegeven,

niets meer veranderd worden. Ook hebben ze toestemming gekregen om bij misdaden

die gepleegd zijn door iemand van een Aboriginalstam, eigen straffen kunnen worden

toegepast. Dit wordt de “zwarte wet” genoemd en is vaak strenger dan de straffen van de

normale, de “witte” wet.

De gestolen generatie

Lange tijd werden de Aboriginals zwaar ondergewaardeerd door de Engelsen die het

land bezet hadden. Ze vonden de Aboriginals maar primitief, dom en achterlijk. Daarom

werden vanaf de jaren ’20 Aboriginalkinderen weggehaald bij hun ouders en bij blanke

pleeggezinnen ondergebracht. Dit werd vooral gedaan bij kinderen van wie één van de

ouders niet van Aboriginal afkomst was. De “gestolen” kinderen mochten geen contact

meer houden met hun echte familie en leerden zo niets over hun eigen cultuur. Dit was

heel erg, omdat de familieband één van de belangrijkste dingen is in de Aboriginal-

cultuur. Volgens sommige Aboriginals was dit wel goed, omdat zo het “blanke bloed” uit

de Aboriginal stammen werd weggehaald, aangezien het dus vooral ging om kinderen

die niet helemaal van Aboriginalafkomst waren.

Tegenwoordig wordt hier anders over gedacht, er worden zelfs rechtszaken

aangespannen en gewonnen door kinderen die toen destijds afgepakt zijn van hun

familie. Zij krijgen dan een flink geldbedrag van de staat.

Kunst

Van origine hebben de Aboriginals veel symbolen die als communicatiemiddel werden

gebruikt. Nog steeds worden deze gebruikt, vooral bij belangrijke rituelen.

Tegenwoordig worden deze vaak gebruikt als kunst, in combinatie met westerse

invloeden. Dans, muziek en kunst spelen een belangrijke rol bij de Aboriginals. Muziek

werd onder andere gemaakt door middel van een didgeridoo. Al Duizenden jaren

gebruiken de Aboriginals dit muziekinstrument om geluid mee te maken. De naam

~ 24

“Didgeridoo” klinkt misschien wel inheems, toch is dit een westers woord. Waar het

woord vandaan komt is niet helemaal duidelijk, waarschijnlijk heeft het te maken met

het geluid wat de holle blaaspijp maakt. Van origine werd maar door een klein deel van

de Aboriginals de didgeridoo gebruikt. Een veel meer verkomend instrument waren

Clapsticks, stokjes waarmee het ritme in de muziek werd gehouden.

Vlag

De Aboriginals hebben ook een eigen vlag. Deze is ontworpen door Harold Thomas, een

Aboriginal. De vlag is voor de bovenste helft zwart, wat symbool staat voor de

Aboriginals zelf, aangezien ze

een donkere huidskleur hebben.

De onderkant van de vlag is

rood, wat symbool staat voor de

aarde. In het midden van de vlag

staat een grote gele cirkel, deze

staat voor de zon en voor het

leven. De zon was erg belangrijk

in hun cultuur, net als bij de

Maya’s.

Taal

Omdat de Aboriginals lange tijd in aparte groepen hebben geleefd, is er ook niet één

vaste taal die ze spreken. Er zijn zo’n 250 verschillende talen. Deze worden verdeeld in

twee groepen welke met elkaar verbonden zijn, net als bijvoorbeeld het Nederlands en

het Duits. De ene groep heet de Pama-Nyugan talen, en de andere de Niet Pama-Nyugan

talen. De meeste van deze talen zijn ondertussen uitgestorven of worden nauwelijks

meer gesproken. Maar een stuk of vijftien talen worden nog gebruikt.

Geloof

Van origine zijn de Aboriginals erg spiritueel. Ze geloven dat de aarde geordend is door

de “Eerste Mensen” tijdens de Droomtijd. De Eerste Mensen trokken rond en gaven aan

alles een naam. Het landschap is hierbij erg belangrijk, dit wordt door de Aboriginals

dan ook gezien als een soort bijbel. In het landschap zijn allemaal belangrijke

gebeurtenissen uit de Droomtijd terug te zien. Zo zijn bijvoorbeeld scheuren in de rotsen

overblijfselen van een gevecht wat in de Droomtijd heeft plaats gevonden. Sommige

plaatsen zijn alleen bedoeld voor vrouwenzaken en mannen mogen daar absoluut niet

komen. Andersom zijn er ook plaatsen speciaal voor mannenzaken, welke door vrouwen

niet betreden mogen worden.

De Aboriginals geloven dat de geesten van hun voorvaderen nog steeds op aarde zijn.

Deze geesten geven kracht aan de levenden. Een geest blijft altijd in de buurt van de

~ 25

plaats waar hij of zij overleden is. Bij plaatsen waar veel voorouders overleden zijn, is

dus veel kracht te vinden. Daarom zijn deze plaatsen heilig.

Tegenwoordig zijn veel Aboriginals aanhangers van andere geloven. Zo blijkt uit

onderzoek dat een deel van de Aboriginals aanhangers zijn van het christendom of zelfs

de islam. Ook geeft een deel aan dat ze atheïst zijn, wat betekend dat ze niet in een god

geloven.

Sport

De Aboriginals hebben hun eigen sport, genaamd Woggabaliri. De naam betekent

letterlijk “spel”. Woggabaliri is een niet competitieve sport, wat wil zeggen dat er geen

winnaar bij is. De sport lijkt

een beetje op een combinatie

tussen voetbal en volleybal.

Het doel van het spel is om

samen te werken en zo de bal

met de voeten van de grond

af te houden. Vroeger

maakten ze de bal van

wortels waar ze dierenhuid

omheen deden. Het spel

wordt gespeeld door in een

kring te staan en met alleen voeten en knieën proberen de bal zo lang mogelijk hoog te

houden, zonder dat iemand twee keer achter elkaar de bal aanraakt.

Naast Woggabaliri spelen Aboriginals ook westerse sporten. Zo zijn er verschillende

Aboriginal footballteams, een rugbyteam en zelfs een cricketteam.

Onderwijs en werk

Onder de Aboriginal kinderen zijn er een hoop die hun middelbare school niet afmaken.

Maar 39% van de Aboriginal blijft de twaalf jaar (van basisschool tot en met middelbare

school) volgen. Doordat ze hun school niet hebben afgemaakt, krijgen ze ook vaak een

slechte baan die niet zoveel betaalt. Ook is de werkloosheid onder deze groep hoger dan

het landelijk gemiddelde. Slechts vier procent van de Aboriginals haalt een bachelor. Van

de blanke Australiërs is dit maar liefst eenentwintig procent, meer dan vijf keer zo veel.

Opvallend is ook dat de Aboriginals die wel langer op school blijven, veel slechter

presteren dan hun medeleerlingen. Waarschijnlijk komt dit omdat veel van hun ouders

ook slecht opgeleid zijn en ze daardoor niet gestimuleerd worden om te leren. Om de

achtergesteldheid van de Aboriginals te verminderen, is de Australische regering bezig

om maatregelen te treffen om te zorgen dat Aboriginals niet meer stoppen met school en

betere punten halen.

~ 26

Misdaad

Onder de Aboriginals is er veel meer misdaad dan onder de rest van de Australiërs.

Zowel het aantal daders als het aantal slachtoffers ligt veel hoger. Vaak gaat het hierbij

om huiselijk geweld of verstoring van openbare orde.

Ook wordt er veel drugs gebruikt onder de Aboriginals. Dit levert ze veel problemen op

met hun gezondheid en met justitie. Vooral Kava is erg populair. Dit is een drankje

gemaakt van poeder van de wortels van de Kavaplant, waardoor je je heel erg blij voelt.

Ook ga je er helderder van denken en worden je angsten minder. Kava is lichamelijk

gezien niet verslavend, maar

geestelijk wel. Daardoor wordt het

toch veel gebruikt. Naast drugs

gebruiken veel Aboriginals ook

veel alcohol en wordt er heel veel

tabak gerookt.

Invloeden

Aboriginals hebben zich veelal

aangepast aan de Westerse

cultuur. Toch zijn er in de dingen

die ze doen nog veel invloeden van

hun eigen cultuur te vinden.

Bijvoorbeeld in de muziek. De Aboriginals luisteren veel naar country, reggae, hiphop en

rock and roll, maar wanneer ze dit zelf maken, geven ze er vaak een eigen tintje aan. Zo

speelt de populaire band Yothu Yindy een stijl die Aboriginal rock genoemd wordt.

Ook in de kunst worden westerse en Aborginal elementen gemixt. Vaak is het zo dat

traditionele Aboriginalmanieren worden gebruikt, maar met moderne materialen.

Er zijn ook talloze films gemaakt over de Aboriginals en hun cultuur. Daarnaast maken

ze zelf ook films.

~ 27

Wist je dat…

Het Wilhelmus pas tachtig jaar ons volkslied is?

De bewering dat het Wilhelmus het oudste volkslied is, is gedeeltelijk waar. Het is pas

sinds 1932 officieel het volkslied van Nederland. Daarvoor kenden we een ander lied,

namelijk ‘Wien Neêrlands bloed’ dat vanaf 1813 ons volkslied was. Maar het Wilhelmus

bestond al langer dan dit lied! Het Wilhelmus bestond al enkele eeuwen en werd bij

allerlei feestelijkheden door het volk gezongen. Hoewel het dus pas in 1932 ons

volkslied werd, is het wel het oudste lied dat de status van volkslied kreeg.

Paus Alexander VI er openlijk meerdere

minnaressen op nahield?

Alexander VI was paus van 1492 tot 1503 en was

alles behalve een goed man. Hij werd door de

andere kardinalen tot paus verkozen door een

aantal van hen om te kopen! Zijn belofte om

zonder echtgenote door het leven te gaan, zodat hij

zich volledig kon wijden aan God, sloeg hij in de

wind. Hij had meerdere minnaressen die hij in alle

luxe in zijn paleizen liet wonen. De paus kreeg zelfs

kinderen met deze vrouwen! Zijn oudste zoon

Cesare heeft hij tot kardinaal benoemd en zijn

andere kinderen huwelijkte hij uit aan zijn

politieke bondgenoten om zijn positie als paus te

versterken. Deze paus was dus absoluut geen

lieverdje!

Rechts: Vannozza dei Cattanei, de belangrijkste

minnares van paus Alexander VI en moeder

van vier van zijn kinderen.

Het Koninkrijk der Nederlanden uit vier landen bestaat?

In 1830 ontstonden in het zuiden van het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden grote

opstanden: de Belgen wilden zich van de Nederlanden afscheiden en slaagden daar ook

in. Vanaf dat moment bestaat ons huidige land, officieel: het Koninkrijk der Nederlanden,

pas. En dit koninkrijk bestaat uit meerdere landen! In de eerste plaats natuurlijk het

land ‘Nederland’, gelegen in Europa, maar daarnaast liggen er nog drie andere landen in

de Caraïben: Aruba, Curacao en Sint-Maarten zijn aparte landen! Maar Bonaire, Sint-

Eustasius en Saba zijn wel weer onderdeel van het land ‘Nederland’.

~ 28

Winnie the Pooh

Het is toch het beste vriendje van iedere peuter: Winnie the Pooh! Iedereen heeft wel

eens een boekje van hem gelezen of een film van hem gezien, maar je hebt tegenwoordig

ook massa’s accessoires met zijn afbeelding erop: etuis, schriftjes, pennen,

broodtrommels, schooltassen, etc. Winnie the Pooh en zijn vriendjes uit het Honderd

Bunderbos zijn nog steeds hot!

Door: Marieke Graumans

Wie is Winnie the Pooh? Pooh is

eigenlijk de knuffelbeer van

Janneman Robinson, maar in de

verhalen – geschreven door A.A.

Milne – kan hij praten en beleeft hij

allerlei avonturen. Hij woont met

zijn vriendjes Knorretje, Tijgertje,

Kanga, Roe, Ijoor, Konijn en Uil in

het Honderd Bunderbos. (Deze

dieren zijn ook allemaal knuffels

van Janneman Robinson.) Zijn

favoriete maaltje is honing en hij

heeft ‘maar een klein beetje

verstand’.

A.A. Milne schreef zijn verhalen voor zijn zoontje, die voor Janneman Robinson staat. Het

Honderd Bunderbos staat symbool voor een klein bos in de buurt van Milnes huis.

Zijn eerste boek kwam uit in 1926.

Winnie heeft door de jaren wel een

metamorfose ondergaan. De illus-

traties van de eerste boeken waren

veel eenvoudiger, schetsmatiger en

kleurlozer – zwart-wit – dan de

afbeeldingen die we nu van Winnie

kennen.

Bovendien miste het bekende te korte,

rode truitje. Op de eerste tekeningen

van Pooh was hij naakt!

~ 29

Toen Disney in 1961 de

filmrechten kocht, veranderde

Poohs uiterlijk. Disney maakte

hem wolliger, dikker en zijn

ogen werden groter. Dit is de

Pooh die wij vandaag de dag

kennen. Al worden

tegenwoordig de oude

tekeningen weer popu-lair,

maar dan worden ze vaak

ingekleurd.

In de eerste instantie werden

voor de Disney-films de ver-

halen van Milne gevolgd, maar

de films die tegen-woordig van Pooh in de bioscoop draaien, hebben niets meer met zijn boeken

te maken.

‘Tijgertjes Film’ en ‘Knorretjes Grote Film’ zijn bijvoorbeeld allemaal verzinsels van Dinsey…

Maar daarom niet minder leuk! Ook de Lollifant is nooit voorgekomen in Milnes boeken.

De 3D-animatiefilmpjes die je tegenwoordig op verschillende kindertelevisiezenders ziet zijn

daarentegen wel wat minder populair bij de echte Pooh-fans.

Wist je dat:

- Winnie the Pooh eigenlijk ‘Beer Edward’ heet?

- Veel volwassen een filosofie zien in de avonturen van Pooh.

- De Sovjet Unie Winnie the Pooh heeft proberen te imiteren?

~ 30

Het bernini mysterie

Door Koen Verheijden.

Gian Lorenzo Bernini is geboren in Napels

op zeven december 1598. Hij was een

Italiaanse architect en beeldhouwer. Zijn

vader was ook een beeldhouwer. Zijn

talent lag in het maken van kunst in de

Barokstijl. In de zeventiende eeuw heeft

deze man een stempel gedrukt op Rome,

met zijn kunst die overal te vinden is.

Zoals op het bekende Sint Pietersplein of

de bekende beelden in Villa Borhgese.

Poseidon kalmeert de zee zodat

Aeneas, een Trojaanse held, kan

doorvaren. Triton, de zoon van

Poseidon, geeft een signaal met zijn

schelphoorn.

Te zien: Victoria en Albert museum

te Londen.

~ 31

Op dit standbeeld

is een hoofdstuk

uit het Oude Tes-

tament te zien. De

Israëliërs zijn in

oorlog met de Fi-

lippijnen , hun gig-

antische soldaat

heeft een aantal Is-

raëliërs uitge-

daagd om met hem

te vechten in een

een op een

gevecht. David is

aan de beurt en

staat op het punt

de reus te

vermoorden met

een steen.

Te zien: Villa Bor-

hgese te Rome.

Op dit beeld wordt

de ontvoering van

Persephone door Ha-

des uitgebeeld.

Hij neemt haar mee

naar de onderwereld

en daar moet ze elk

jaar zes maanden

blijven. Dan mag ze

terug naar haar

moeder, Demeter.

Wanneer ze bij De-

meter is, is het zom-

er en lente. Wanneer

ze bij Hades , is het

herfst en winter.

Te zien: Galleria

Borhgese te Rome

Het beeld van Dap-

hne en Apollo is een

van zijn bekendste

werken. Hierop is te

zien hoe Apollo Dap-

hne achtervolgt en

zij in een laurier-

boom verandert.

De zonnegod Apollo

achtervolgde de mo-

oie nimf Daphne om-

dat hij hartstoch-

telijk verliefd op

haar was. De liefde

werd niet beant-

woord en Daphne

veranderde in een

Laurierboom.

Te zien: Galleria

Borhgese te Rome

~ 32

Fontana del Tritone bestaat uit een

gespierde triton die op een enorme schelp

zit. De triton blaast op een tritonshoorn

(trompetschelp) waar een waterstraal

uitkomt.

Te zien: Piazza Barberini te Rome.

Extase van Theresa

Dit beeld is te vinden in de

basiliek van Santa Maria della

Vittoria, in de kapel van de

familie Cornaro in Rome. De

hele kapel is gewijd aan

Theresa, aan wie een engel is

verschenen. De engel door-

boort haar hart met een

gouden lans en laat haar

achter 'in vuur en vlam door

Gods liefde'.

Te zien: Basiliek van Santa

Maria della Vittoria te Rome.

~ 33

Huisdieren door de jaren heen

Bij heel erg veel gezinnen vind je een hondenhok, een kattenbak, een vogelkooi of een

vissenkom. Iedereen kent wel iemand met een huisdier. Meer dan de helft van de

Nederlandse gezinnen heeft een huisdier in huis.

Misschien heb je zelf wel een hond of goudvis. Ook

zijn er mensen met een slang, hagedis of vogelspin

als beste maatje. Of wat dacht je van het paard, de

geit en zelfs het varken. Maar is het eigenlijk wel

normaal om een dier in huis te hebben? Hoelang

doen mensen dat al?

Door Marieke Graumans

Tegenwoordig houdt men huisdieren vaak in de eerste

plaats ‘voor de gezelligheid’. Je kunt lekker met je kat

knuffelen, wandelen met de hond en kinderen hebben

toch het idee dat ze een vriend hebben aan het in de

vissenkom rondzwemmende wezen. Dit is een verschil

met de huisdieren in de geschiedenis. Vroeger hield

men huisdieren uitsluitend omdat ze nuttig waren.

Bijvoorbeeld, het allereerste dier dat werd gedomesticeerd (= temmen van een wild dier, zodat

het als huisdier gehouden kan worden), was de hond. In de tijd van jagers en verzamelaars, zo’n

16.000 jaar geleden, werden wilde honden, een soort wolven nog, tam gemaakt, zodat ze de

jagers van nut konden zijn. Met hun goede neus en oren hielpen de honden de mens met jagen

en bovendien dienden ze als waakhond om de mens te waarschuwen voor

gevaar. Toch had men toen misschien ook een emotionele band met de dieren.

In Israël in namelijk een graf van zo’n 12.000 jaar geleden gevonden waarin een

vrouw samen met haar hond begraven ligt.

In ongeveer 8000 voor Christus begon men met veeteelt. Hiervoor werden

bijvoorbeeld wilde geiten tam gemaakt, die zij hielden voor de melk en het vlees.

Ook schapen, varkens, runderen, paarden, ezels en kippen – dieren die wij nu

ook nog op de boerderij tegenkomen – werden gedomesticeerd omdat zij de

mens van nut konden zijn.

~ 34

Na de hond, is de kat toch wel het bekendste huisdier.

Katten werden sinds het Oude Egypte door de mens

gehouden. In grote graanschuren en op boerderijen

waren zij zeer welkom, omdat zij de muizen vingen.

Terwijl boeren in Europa nog tamme wezels hielden om

de muizen te vangen, maakten boeren in Egypte wilde

katten tam opdat zij bij hen op de boerderij zouden

wonen. Maar ook hier zag men de dieren niet louter als

nuttig, de kat was hier een heilig dier! De kat stond

namelijk voor vruchtbaarheid en werd vereerd. Het

mishandelen of doden van een kat was een misdaad. De

dieren werden hier zelfs gemummificeerd! Ook in Azië

speelden katten een rol in de religie, ze werden vaak

gehouden als tempeldieren.

Meer dan 5000 jaar geleden zijn ook de eerste vogels

tam gemaakt. In 2000 voor Christus werden de eerste duiven gedomesticeerd. Al bij de oude

Egyptenaren en later bij de Grieken en Romeinen werd er van het goede instinct van de duiven

om de weg terug naar huis te vinden, gebruik gemaakt: de eerste postduiven dus! Bovendien

konden ze het goede vlees van de dieren eten en de veren voor van alles en nog wat gebruiken.

Daarnaast was de duif ook de heilige vogel van Aphrodite, de Griekse godin van de liefde.

In de middeleeuwen was men minder dol op de

kat. Binnen het christelijke bijgeloof bestond het

idee dat katten in contact stonden met kwade

geesten, zwarte magie, hekserij en de duivel.

Vooral zwarte katten – die met de heksen

meevlogen op hun bezemsteel – waren de dupe

van dit bijgeloof: deze werden vanaf de

veertiende eeuw massaal verbrand. De Kerk

organiseerde ieder jaar een openbare

kattenverbranding.

In deze tijd was de hond dus geliefder. Die werd

gezien als statussymbool. Dit zie je terug in

schilderijen uit die tijd: wanneer er een hond aan

iemands voeten ligt, kun je er vanuit gaan dat het

om een welgesteld persoon gaat. Rijke families

hadden er dan ook veel voor over om een hond

van een mooi en zuiver hondenras in huis te

hebben. Hondenrassen fokken begon dus al in de

middeleeuwen, in tegenstelling tot het fokken van

raszuivere katten, waar men pas ruim een eeuw

geleden mee is begonnen.

~ 35

Aan het eind van de middeleeuwen werd bijvoorbeeld ook de cavia geïntroduceerd als huisdier

in Europa. Nederlandse en Engelse handelaren namen deze exotische huisdieren mee uit Peru,

waar zij 2500 jaar eerder door de voorlopers van de Inca’s waren gedomesticeerd. De cavia

werd populair bij de mensen die zo’n diertje konden betalen. Koningin Elizabeth I had

bijvoorbeeld een cavia.

De afgelopen decennia worden er steeds meer exotische, vreemde dieren als huisdier gehouden.

Mensen nemen bijvoorbeeld (illegaal) slangen, spinnen, wasberen, aapjes of koala’s mee van

vakantie en houden ze thuis als huisdier, ondanks dat alle biologen het erover eens zijn dat dit

soort dieren niet bedoeld zijn als huisdier en nooit kunnen worden gedomesticeerd.

Naast dat we andere soorten dieren zijn

gaan houden, is er nog een groot

verschil tussen het houden van

huisdieren in de geschiedenis en nu: de

manier waarop we er mee omgaan. Op

enkele uitzonderingen – op grond van

religie of bijgeloof – na, waren

huisdieren in de geschiedenis meestal

op de eerste plaats nuttig.

Tegenwoordig worden dieren toch

vaker gehouden, omdat ze gezellig, lief

en aaibaar zijn. Wanneer je veel reist, is

een hond je tot last, omdat je dan

iemand moet regelen om hem eten te

geven en uit te laten – toch wil je graag

een hond voor de eenzame momenten

dat je thuis bent. Op zo’n moment heb je

een emotionele band met een dier, dit heeft niets meer met nut te maken.

Toch bestaan er tegenwoordig nog een hoop dieren die wel direct nuttig voor ons zijn. Dit gaat

met name op voor de hond. Er bestaan nog steeds jachthonden en waakhonden en je hebt nu

zelfs een nieuwe functie voor de hond: de hulphond. Je spreekt dan over blindengeleidehonden

en honden die lichamelijk gehandicapten helpen met deuren open maken, dingen pakken en

aanreiken en kleren uittrekken. Ook lopen er politiehonden rond, die de politie helpen boeven

op te sporen en staande te houden.

Huisdieren zijn dus al bijna zo oud als de mens. Wel kun je stellen dat de manier waarop we met

de dieren omgaan en wat onze band met ze is, is veranderd. Ook de dieren die we houden zijn

veranderd en bepaalde soorten dieren hebben door de jaren heen en op verschillende plaatsen

andere statussen gehad. Één ding is zeker: mensen zullen altijd huisdieren blijven houden, wat

voor dieren en om welke reden dan ook.

~ 36

Sprookjes uitgelicht De prinses en de erwt

Dit is een redelijk onbekend sprookje, waar je vast wel eens vaag over gehoord

hebt. Het verhaal over de prinses en de erwt. Toen ik dit artikel begon te

schrijven, wist ikzelf alleen maar iets over een bed, een erwt en een meisje. Wat

weet jij er nog van? Het wordt tijd om je geheugen eens op te frissen!

Door Koen Verheijden

Er was eens een prins die zo graag

een prinses wilde hebben, maar

het moest een échte prinses zijn.

Hij reisde de hele wereld rond om

er één te vinden, maar overal

kwam er iets tussen. Prinsessen

waren er genoeg, maar of het echte

prinsessen waren, daar kon hij

nooit helemaal achter komen:

altijd was er iets dat niet helemaal

in de haak was. Toen kwam hij

weer thuis en was erg bedroefd,

want hij wilde graag een heuse

prinses hebben.

Op een avond brak er een

verschrikkelijk onweer los; het

bliksemde en donderde, de regen

stroomde neer: het was vreselijk!

Toen werd er aan de stadspoort

geklopt en de oude koning ging

opendoen. Het was een prinses die

buiten stond. Maar, lieve hemel,

wat zag ze eruit door de regen en

het noodweer! Het water liep uit haar kleren en haren, bij de punt van haar schoen liep

het erin en bij de hiel er weer uit; zij zei dat ze een echte prinses was.

"Ja, daar zullen we wel achter komen!" dacht de oude koningin, maar ze zei niets. Ze ging

haar slaapkamer binnen, nam al het beddengoed weg en legde een erwt op de bodem

van het bed, nam toen twintig matrassen, legde die boven op de erwt en toen opnieuw

~ 37

twintig veren bedden boven op de matrassen. Daar moest de prinses nu 's nachts op

liggen.

's Morgens vroegen ze haar hoe ze had geslapen. "O, verschrikkelijk slecht!" zei de

prinses, "ik heb de hele nacht bijna geen oog dicht gedaan! De hemel weet wat er in mijn

bed lag. Ik heb op iets hards gelegen en ik ben over mijn hele lichaam bont en blauw! Het

is afschuwelijk!"

Toen konden ze zien dat zij een prinses was omdat ze dóór de twintig matrassen en de

twintig veren bedden heen de erwt gevoeld had. Zó teer van huid kon alleen maar een

heuse prinses zijn.

De prins nam haar toen tot vrouw, want nu wist hij dat hij een prinses had.

In 1835 publiceerde Hans Christian

Andersen (1805-1875) zijn eerste bundel

met sprookjes: Eventyr fortalde for Børn.

Het bevatte vier sprookjes, naast 'De

prinses op de erwt', ook De tondeldoos,

Kleine Klaas en grote Klaas en De

bloemen van kleine Ida. De meeste

sprookjes van Andersen zijn geen

volkssprookjes, maar kunstsprookjes.

Dat wil zeggen: hij gebruikte ze niet voor

mondelinge overgave. Maar hij bedacht.

aan de hand van een bekend literair

verhaal een nieuw sprookje. Daarvoor

gebruikte hij in zijn sprookjes typerende

sprookjesstructuren en motieven.

Veel van zijn sprookjes, vertelde

Andersen, hoorde hij in de spinkamer

van zijn werkhuis van zijn geboortestad

Odense of bij het hopplukken in de buurt.

Dit zal zeker gelden voor De tondeldoos

en Kleine Klaas en grote Klaas, twee zeer bekende volkssprookjes, maar of dit ook

opgaat voor 'Prindsessen paa aerten', is de vraag. Het blijkt namelijk een uiterst

zeldzaam verhaal, dat in de mondelinge overlevering nauwelijks voorkomt - en die

enkele keer dat het daarin gevonden werd, ook nog lijkt terug te gaan op Andersens

voorbeeld.

Dit is ook een Efteling sprookje: een sprookje of verhaal dat wordt uitgebeeld in het

attractiepark De Efteling in Kaatsheuvel. Sommige sprookjes zijn uitgebeeld in het

sprookjesbos. Anderen hebben elders in het park een plek in een wat bescheidener

vorm.

~ 38

Happy end

Tijdens de maak van TP9 ontstond de eerst zakelijke ruzie tussen Koen en

Marieke. ‘Ik hou ermee op!’ riep Koen en ‘Ik schrijf niks meer!’ schreeuwde

Marieke.

Gelukkig zijn we weer gewoon doorgegaan en mogen nu weer apetrots zijn

op TP10! Het is weer een goedgevulde, mooi vormgegeven, creatieve

uitgave met als altijd voor ieder wat wils.

Binnenkort kennen Koen en Marieke elkaar een jaar en dat is tijd voor een

feestje… Maar een nog groter feestje wordt het wanneer The Project een

jaar bestaat! Iemand alvast ideeën? Laat het ons weten!

Niets uit deze uitgave mag gekopieerd of gebruikt worden op wat voor wijze dan

ook zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de redactie, maar vooral

niet om deze uitgave via alle mogelijke media te verspreiden