MC LCPHN I - C S L LUN V PHT TRIN SN XUT NNG NGHIP TRONG IU KIN
BIN I KH HUI. KH HU THI TIT - MT TRONG NHNG NHN T QUAN TRNG NHT NH
HNG N PHNG THC SN XUT NNG NGHIP1. Cc nhn t nh hng n sn xut nng
nghip.2. iu kin kh hu tri tit v nh hng ca n i vi sn xut nng
nghip.II. BIN I KH HU V NH HNG CA N N SN XUT NNG NGHIP1. Khi nim
bin i kh hu v nguyn nhn.1.1. Bin i kh hu l g?1.2. Nguyn nhn ca Bin
i kh hu.2. Thc trang Bin i kh hu Vt Nam.3. nh hng ca bin i kh hu n
sn xut nng nghip3.1. Nhng tc ng nghim trnga. Tc ng ca nc bin dngb.
Tc ng ca s nng ln ton cuc. Tc ng ca cc hin tng thi tit cc oan3.2. D
bo tc ng tim tng ca BKH i vi cc lnh vc v khu vca. i vi ti nguyn
nc.b. i vi nng nghip v an ninh lng thcc. i vi lm nghipd. i vi thy
snPHN II - THC TRNG NH HNG CA BIN I KH HU TI SN XUT NNG NGHIP TI B
SNG HNG.I. C IM T NHIN, KINH T - X HI CA B SNG HNG1. c im t nhin 2.
c im knh t - x hi II. PHN TCH NH HNG CA BIN I KH HU N PHT TRIN SN
XUT NNG NGHIP TI NG BNG SNG HNG1. Nhit tng cao1.1. Gia tng hn
hn1.2. Gia tng l lt1.3. Gia tng dch bnh trn n vt nui v cy trng1.4.
Kh nng gim an ninh lng thc2. Mc nc bin dng cao3. Suy gim a dng sinh
hcIII. CC BIN PHP THC HIN HN CH TC NG CA BIN I KH HU TI NNG NGHIP
NG BNG SNG HNG. U IM V HN CH1. Cnh bo2. hi tho xut gii php3. u t
thy li4. Phng chng dchPHN III - MT S GII PHP PHT TRIN NNG NGHIP TI
NG BNG SNG HNG TRONG IU KIN BIN I KH HUI. D BO nhng nh hng c th c
ca bin i kh huN NG BNG SNG HNGII. MT S GII PHP NG PH1. Gii php
chung2. Gii php gim thiu3. Gii php thch ng
Pht trin sn xut nng nghip B Sng Hng trong iu kin bin i kh hu.
Thctrng v mt s gii php ng phPHN IV - KT LUN
#
LI M Ung bng sng Hng l mt vng t rng ln nm quanh khu vc h lu sng
Hng vi mt nn nng nghip c truyn thng lu i. L mt trong hai va la ln
nht c nc, ng bng sng Hng ng gp rt nhiu cho s pht trin ca t nc.Vi sn
xut nng nghip l ch yu, ng bng sng Hng ph thuc rt nhiu vo iu kin thi
tit, kh hu, lng ma hng nm. Nhng nm thi tit thun li, sn xut nng
nghip c ma, ngi dn c lng thc, Nh nc c sn phm xut khu, thu c ngun
ngoi t ln.Nhng nhng nm hn hn hay l lt, ma mng c khi cn mt trng, gy
tn tht nng n cho ngi dn v nh hng khng nh n s pht trin kinh t ca t
nc.Ngy nay, s thay i ca kh hu ( Bin i kh hu) ngy cng nghim trng, gy
nn nhng tn tht v cng ln cho cc ngnh sn xut, cho t nc ni chung, cho
sn xut nng nghip ti ng bng sng Hng ni ring. V vy, nhm chng em chn
ti Pht in sn xut nng nghip B Sng Hng ong iu kin bin i kh hu. Thc
trng v mt s gii php ng ph thy c s nh hng ca bin i kh hu nh th no? T
ra nhng gii php ng ph vi tnh trng thay i kh hu ang din ra ngy cng
nghim trng.PHN IC S L LUN V PHT TRIN SN XUT NNG NGHIP TRONG IU KIN
BIN I KH HUI. KH HU THI TIT - MT TRONG NHNG NHN T QUAN TRNG NHT NH
HNG N PHNG THC SN XUT NNG NGHIP1. Cc nhn t nh hng n sn xut nng
nghip.Sn xut nng nghip chu nh hng ca nhiu yu t. Trong c nhng yu t
tc ng trc tip n kt qu sn xut nng nghip nh: t ai, lao ng, vn , cng
ngh, thi tit kh hu... iu ny th hin r qua hm sn xut: Q = f ( xl,
x2...xn) ong : Q l sn lng, xl x2.. cc yu t sn xut c nh hng trc tip
n sn xut nng nghip.2. iu kin kh hu tri tit v nh hng ca n n sn xut
nng nghip.Vit Nam nm hon ton trong vnh ai nhit i ca Bn Cu Bc, thin
v ch tuyn hn l pha xch o. V tr to cho Vit Nam c mt nn nhit cao.
Nhit trung bnh nm t 22C n 27C. Hng nm, c khong 100 ngy ma vi lng ma
trung bnh t 1.500 n 2.000mm. m khng kh n di 80%. S gi nng khong
1.500 - 2.000 gi, nhit bc x trung bnh nm 100kcal/cm2.Ch gi ma cng
lm cho tnh cht nhit i m ca kh hu Vit Nam thay i. Nhn chung, Vit Nam
c mt ma nng ma nhiu v mt ma tng i lnh, t ma. Trn nn nhit chung , kh
hu ca cc tnh pha Bc (t o Hi Vn ra Bc) thay i theo bn ma: Xun, H,
Thu, ng trong khi cc tnh pha Nam c hai ma ma v khng ma.Vit Nam chu
s tc ng mnh ca gi ma ng Bc nn nhit trung bnh thp hn nhit trung bnh
nhiu nc khc cng v Chu . So vi cc nc ny, Vit nam nhit v ma ng lnh hn
v v ma h t nng hn.Do nh hng gi ma, hn na s phc tp v a hnh nn kh hu
ca Vit Nam lun lun thay i ong nm, t gia nm ny vi nm khc v gia ni ny
vi ni khc (t Bc xung Nam v t thp ln cao.)c im kh hu nh vy to ra mt
nn nng nghip nhit i, c pha trn tnh cht n i, nht l min Bc v c tri
rng trn 4 vng rng ln, phc tp: trung du, min ni, ng bng v ven bin.c
im ny em li cho nng nghip nhiu thun li c bn, ng thi cng c nhng kh
khn rt ln ong qu trnh pht in sn xut nng nghip.Vi lng ma bnh qun tng
i ln, m bo ngun nc ngt phong ph cho sn xut v i sng, c ngun nng lng
mt i di do, tp on cy trng v vt nui phong ph, c gi kinh t cao.nhng
nm thi tit thun li, cy trng cho nng sut cao, sn xut c ma.Tuy
nhin,bn cnh nhng thun li nu trn,iu kin thi tit cng to ra nhiu kh
khn ln, nh: ma nhiu v lng ma thng tp trung vo ba thng trong nm gy l
lt, ngp ng. Nng nhiu gy kh hn. Kh hu m t, su bnh, dch bnh d pht
sinh v ly lan gy tn tht ln i vi ma mng. Tt c nhng iu lm gim sn lng
nng nghip, thm ch c thi im mt trng ( khng c thu hoch ).II. BIN I KH
HU V NH HNG CA N N SN XUT NNG NGHIP1. Khi nim bin i kh hu v nguyn
nhn.1.1. Bin i kh hu l g?Bin i kh hu c nh ngha l: s thay i ca h
thng kh hu gm kh quyn , thy quyn, sinh quyn, thch quyn hin ti v ong
tng lai bi cc nguyn nhn t nhin v nhn to. (ngun : VACNE)"Nhng nh hng
c hi ca bin i kh hu", l nhng bin i trong mi trng vt l hoc sinh hc
gy ra nhng nh hng c hi ng k n thnh phn, kh nng phc hi hoc sinh sn
ca cc h sinh thi t nhin v c qun l hoc n hot ng ca cc h thng kinh t
- x hi hoc n sc khe v phc li ca con ngi (Theo cng c chung ca LHQ v
bin i kh hu)1.2. Nguyn nhn ca Bin i kh hu.Nguyn nhn chnh lm bin i
kh hu tri t l do s gia tng cc hot ng to ra cc cht thi kh nh knh, cc
hot ng khai thc qu mc cc b hp th v b cha nh knh nh sinh khi, rng,
cc h sinh thi bin, ven b v t lin khc.6 loi kh nh knh ch yu bao gm:
C02, CH4, N20,HFCs, PFCs v SF6.+ C02 pht thi khi t chy nhin liu ha
thch (than, du, kh) v l ngun kh nh knh ch yu do con ngi gy ra ong
kh quyn. C02 cng sinh ra t cc hot ng cng nghip nh sn xut xi mng v
cn thp.+ CH4 sinh ra t cc bi rc, ln men thc n trong rut ng vt nhai
li, h thng kh, du t nhin v khai thc than.+ N20 pht thi t phn bn v
cc hot ng cng nghip.+ HFCs c s dng thay cho cc cht ph hy zn ( ODS )
v HFC-23 l sn phm ph ca qu trnh sn xut HCFC-22.+ PFCs sinh ra t qu
trnh sn xut nhm.+ SF6 s dng trong vt liu cch in v ong qu trnh sn
xut magie.?__?.1. r 1_ 1. ? _ 1_ O.[footnoteRef:2] 1 1_ / 1_ [2: Cc
biu hin ca bin i kh hu]
S nng ln ca kh quyn v tri t ni chung. Trong th k 20, nhit b mt
tri t tng trung bnh 0.6 X7 S thay i thnh phn v cht lng kh quyn c hi
cho mi trng sng ca con ngi v cc sinh vt n tri t. S dng cao mc nc
bin do bng tan, dn n s ngp ng cc vng t t hp, cc o nh n bin. Trong
th k 20, mc nc bin dng ln khong 10 n 20 cm. S di chuyn ca cc i kh
hu tn ti hng nghn nm n cc vng khc nhau ca Tri t dn ti nguy c e da s
sng ca cc loi sinh vt, cc h sinh thi v hot ng ca con ngi. S thay i
cng hot ng ca qu trnh hon lu kh quyn, chu trnh tun hon nc ong t
nhin v cc chu trnh sinh a ha khc. S thay i nng sut sinh hc ca cc h
sinh thi, cht lng v thnh phn ca thy quyn, sinh quyn, cc a quyn.BKH
hin nay, tiu biu l s nng ln ton cu c khng nh l ch yu do hot ng ca
con ngi.K t thi k tin cng nghip (khong t nm 1750), con ngi s dng
ngy cng nhiu nng lng, ch yu t cc ngun nguyn liu ha thch (than, du,
kh t), qua thi vo kh quyn ngy cng tng cc cht kh gy hiu ng nh knh ca
kh quyn, dn n tng nhit ca i t. Nhng s liu v hm lng kh C02 trong kh
quyn c xc nh t cc li bng c khoan Greenland v Nam cc cho thy, ong
sut chu k bng h v tan bng (khong 18.000 nm trc), hm lng kh C02
trong kh quyn ch khong 180 -200ppm (phn triu), ngha l ch bng khong
70% so vi thi k tin cng nghip (280ppm). T khong nm 1.800, hm lng kh
C02 bt u tng ln, vt con s 300ppm v t 379ppm vo nm 2005, ngha l tng
khong31% so vi thi k tin cng nghip, vt xa mc kh C02 t nhin trong
khong 650 nghn nm qua.Hm lng cc kh nh knh khc nh kh mtan (CH4), xit
nit (N20) cng tng ln lt t 715ppb (phn t) v 270ppb trong thi k tin
cng nghip ln 1774ppb (151%) v 319ppb (17%) vo nm 2005. Ring cc cht
kh chlorofluoro carbon (CFCs) va l kh nh knh vi tim nng lm nng ln
ton cu ln gp nhiu ln kh C02, va l cht ph hy tng zn bnh lu, ch mi c
trong kh quyn do con ngi sn xut ra k t khi cng nghip lm lnh, ha m
phm pht trin.nh gi khoa hc ca Ban lin chnh ph v BKH (IPCC) cho thy,
vic tiu th nng lng do t nhin liu ha thch ong cc ngnh sn xut nng
lng, cng nghip, giao thng vn ti, xy dng... ng gp khong mt na (46%)
vo s nng ln ton cu, ph rng nhit i ng gp khong 18%, sn xut nng nghip
khong 9% cc ngnh sn xut ha cht (CFC, HCFC) khong 24%, cn li (3%) l
t cc hot ng khc.T nm 1840 n 2004, tng lng pht thi kh C02 ca cc nc
giu chim ti 70% tng lng pht thi kh C02 ton cu, ong Hoa K v Anh
trung bnh mi ngi dn pht thi 1.100 tn, gp khong 17 ln Trung Quc v 48
ln n .Ring nm 2004, lng pht thi kh C02 ca Hoa K l 6 t tn, bng khong
20% tng lng pht thi kh C02 ton cu. Trung Quc l nc pht thi ln th 2
vi 5 t tn C02, tip theo l Lin bang Nga 1,5 t tn, n 1,3 t tn, Nht Bn
1,2 t tn, CHLB c 800 triu tn, Canada 600 iu tn, Vng quc Anh 580
triu tn. Cc nc ang pht in pht thi tng cng 12 t tn C02, chim 42% tng
lng pht thi ton cu so vi 7 t tn nm 1990 (29% tng lng pht thi ton
cu), cho thy tc pht thi kh C02 ca cc nc ny tngkh nhanh trong khong
15 nm qua. Mt s nc pht in da vo yu cu cc nc ang pht in cng phi cam
kt theo Cng c Bin i kh hu.Nm 1990, Vit Nam pht thi 21,4 iu tn C02.
Nm 2004, pht thi 98,6 triu tn C02, tng gn 5 ln, bnh qun u ngi 1,2
tn/nm (trung bnh ca th gii l 4,5 tn/nm, Singapo 12,4 tn, Malaysia
7,5 tn, Thi Lan 4,2 tn, Trung Quc 3,8 tn, Innxia 1,7 tn, Philippin
1,0 tn, Myanma 0,2 tn, Lo 0,2 tn). Nh vy, pht thi cc kh C02 ca Vit
Nam tng kh nhanh ong 15 nm qua, song vn mc thp so vi trung bnh ton
cu v nhiu nc ong khu vc. D tnh tng lng pht thi cc kh nh knh ca Vit
Nam s t 233,3 iu tn C02 tng ng vo nm 2020, tng 93% so vi nm
1998.Tuy nhin, iu ng lu l ong khi cc nc giu ch chim 15% dn s th
gii, nhng tng lng pht thi ca h chim 45% tng lng pht thi ton cu; cc
nc chu Phi v cn Sahara vi 11% dn s th gii ch pht thi 2%, v cc nc km
pht trin vi 1/3 dn s th gii ch pht thi 7% tng lng pht thi ton cu. l
iu m cc nc ang pht trin nu ra v bnh ng v nhn quyn ti cc cuc thng
lng v Cng c kh hu v Ngh nh th Kyoto. Chnh v th, mt nguyn tc c bn, u
tin c ghi ong Cng c Khung ca Lin hp quc v BKII l: Cc bn phi bo v h
thng kh hu v li ch ca cc th h hm nay v mai sau ca nhn loi, trn c s
cng bng, ph hp vi trch nhim chung nhng c phn bit v bn cc nc pht
trin phi i u trong vic u tranh chng BKH v nhng nh hng c hi ca chng.
Kh nh knh v hiu ng nh knhTrong thnh phn ca kh quyn i t, kh nit chim
78% khi lng, kh oxy chim 21%, cn li khong 1% cc kh khc nh argon,
ioxit cacbon, mtan, xit nit, non, hli, hydro, zn,... v hi nc. Tuy
ch chim mt t l rt nh, cc kh vt ny, c bit l kh C02, CH4, NOx, v CFCs
- mt loi kh mi ch c trong kh quyn t khi cng ngh lm lnh pht in, l
nhng kh c vai tr rt quan trng i vi s sng n tri t. Trc ht, l v cc
cht kh ni trn hp th bc x hng ngoi do mt t pht ra, sau , mt phn lng
bc x ny li c cc cht kh pht x tr li mt t, qua hn ch lng bc x hng
ngoi ca mt t thot ra ngoi khong khng v tr v gi cho mt t khi b lnh i
qu nhiu, nht l v ban m khi khng c bc x mt i chiu ti mt t.Cc cht kh
ni n, tr CFCs, tn ti t lu ong kh quyn v c gi l cc kh nh knh t nhin.
Nu khng c cc cht kh nh knh t nhin, tri t ca chng ta s lnh hn hin
nay khong 33oC, tc l nhit trung bnh tri t s khong 18oC. Hiu ng gi
cho b mt tri t m hn so vi trng hp khng c cc kh nh knh c gi l Hiu ng
nh knh. Ngoi ra, kh zn tp trung thnh mt lp mng trn tng bnh lu ca kh
quyn c tc dng hp th cc bc x t ngoi t mt tri chiu ti i t v thng qua
bo v s sng trn tri t.K t thi k tin cng nghip v trc, t nht khong
10.000 nm, nng cc cht kh nh knh rt t thay i, ong kh C02 cha bao gi
vt qu 300ppm. Ch ring lng pht thi kh C02 do s dng nhin liu ha thch
tng hng nm trung bnh t l t 6,4 t tn cacbon (xp x 23,5 t tn C02)
trong nhng nm 1990 ln n 7,2 t tn cacbon (xp x 45,9 t tn C02) mi nm
trong thi k t 2000 - 2005.Cc nhn t khc, trong c cc sol kh (bi,
cacbon hu c, sulphat, nitrat...) gy ra hiu ng m (lnh i) vi lng bc x
cng bc tng cng trc tip l 0,5W/m2 v gin tip phn x ca my l 0,7W/m2;
thay i s dng t lm thay i sut phn x b mt, to ra lng bc x cng bc tng
cng c xc nh bng 0,02W/m2; i li, s gia tng kh zn ong tng i lu do sn
xut v pht thi cc ha cht v s thay i ong hot ng ca mt i trong thi k t
nm 1750 n nay c xc nh l to ra hiu ng dng i vi tng lng bc x cng bc
ln lt l 0,35 v 0,12W/m2. Nh vy, tc ng tng cng ca cc nhn t khc, ngoi
kh nh knh, to ra lng bc x cng bc m. V th, n thc t, s tng ln ca nhit
trung bnh ton cu quan trc c ong thi gian qua b it tiu mt phn, ni
cch khc, s tng ln ca ring hm lng kh nh knh nhn to trong kh quyn lm
i t nng ln nhiu hn so vi nhng g quan trc c, v iu cng khng nh s bin
i kh hu hin nay l do cc hot ng ca con ngi ch khng phi do qu trnh t
nhin. Nc bin dngNc bin dng l s dng mc nc ca i dng n ton cu, ong
khng bao gm triu, nc dng do bo... Nc bin dng ti mt v no c th cao hn
hoc thp hn so vi trung bnh ton cu v c s khc nhau v nhit ca i dng v
cc yu t khc. Mc nc bin c o thng qua h thng thit b o iu k t ti cc
trm hi vn hoc cc my o cao v tinh. Theo Bo co nh gi ln th t ca Ban
lin chnh ph v BKH (IPCC), s nng ln ca h thng kh hu r rng c minh
chng thng qua s liu quan trc ghi nhn s tng ln ca nhit khng kh v
nhit nc bin trung bnh ton cu, s tan chy nhanh ca lp tuyt ph v bng,
lm tng mc nc bin trung bnh ton cu.Mc nc bin tng ph hp vi xu th nng
ln do s ng gp ca cc thnh phn cha nc n ton cu c c tnh gm: gin n nhit
ca cc i dng, cc sng bng trn ni, bng Greenland, bng Nam cc v cc ngun
cha nc trn t lin. Cc kt qu nghin cu gn y a ra d bo mc nc bin s cao
hn t 0,5 - l,4m vo cui th k XXI.2. Thc trang ca Bin i kh hu.* Thc
ng ca Bin i kh hu Vit Nam.Theo s liu quan trc, nhng nm gn y kh hu
Vit Nam c nhng thay i ng lu sau: Nhit : Trong khong 50 nm qua (1951
- 2000), nhit trung bnh nm (TBN) Vit Nam tng ln 0,7c. Nhit TBN ca 4
thp k gn y (1961 - 2000) cao hn TBN ca 3 thp k trc (1931 - 1960).
Nhit TBN ca thp k 1991 - 2000 H Ni, Nang, TP. H Ch Minh u cao hn
trung bnh (TB) ca thp k 1931 - 1940 ln lt l 0,8; 0,4 v 0,6c. Nm
2007, nhit TBT c 3 min trn u cao hn TB ca thp k 1931 - 1940 l 0,8 -
l,3c v cao hn thp k 1991 - 2000 l 0,4 - 0,5c. Lng ma: Trn tng a im,
xu th bin i ca lng ma TBN trong 9 thp k va qua (1911 - 2000) khng r
rt theo cc thi k v n cc vng khc nhau, c giai on tng ln v c giai on
gim xung. Trn lnh th Vit Nam, xu th bin i ca lng ma cng rt khc nhau
gia cc khu vc. Mc nc bin: Theo s liu quan trc trong khong 50 nm qua
cc m Ca ng v Hn Du cho thy, mc nc bin trung bnh tng ln khong 20cm.S
t khng kh lnh (KKL) nh hng ti Vit Nam gim i r rt ong hai thp k gn y
(cui th k XX u th k XXI). Nm 1994 v nm 2007 ch c 15-16 t KKL, bng
56% trung bnh nhiu nm. 6/7 trng hp c s t KKL trong mi thng ma ng
(XI-III) thp d thng (0-1 t) cng ri vo 2 thp k gn y (3/1990, 1/1993,
2/1994, 2/1997, 11/1997). Mt biu hin d thng gn y nht v kh hu trong
bi cnh bin i kh hu ton cu l t KKL gy rt m, rt hi ko di 38 ngy trong
thng 1 v thng 2 nm 2008 gy thit hi ln cho sn xut nng nghip. Bo:
Nhng nm gn y, s cn bo c cng mnh nhiu hn, qu o bo dch chuyn dn v cc
v pha Nam v ma bo kt thc mun hn, nhiu cn bo c qu o di chuyn d thng
hn.S ngy ma phn TBN H Ni gim dn ong thp k 1981 - 1990 v ch cn gn mt
na (15 ngy/nm) ong 10 nm gn y. v nhit : Trn cc khu vc, nhit TBN c
th tng ln 2oC vo nm 2050.D tnh n nm 2100 nhit s tng ln 3oC. v lng
ma: Lng ma ma ma cc khu vc, tr Trung B, u tng 0- 5% vo nm 2050,
ring Trung B l 0-10%. Lng ma ma kh cc vng Ty Bc, ng Bc, ng bng Bc
B, ng Bc, ng bng Bc Trung B, Nam B v cc Nam Trung B c th tng hay
gim 5%, ring Bc v Trung Trung B tng 0-5%. ng ch l nhng vng thng xy
ra hn hn vo ma kh, hn hn c nhiu kh nng tng ln c v cng v din tch. v
mc nc bin: Trung bnh n ton di b bin Vit Nam, mc nc bin c th tng ln
40cm vo nm 2050 v c tnh c th tng ln 100cm vo nm 2100.* Thc trng pht
trin kinh t ng bng sng Hngng bng sng Hng l tn gi chung cho vng t ph
sa sng Hng v sng Thi Bnh bi p. y l mt trong hai vng kinh t ca min
Bc Vit Nam: Vng ni v trung du pha Bc ( gm ng Bc v Ty Bc ) v ng bng
sng Hng.ng bng sng Hng rng hn 1,4 triu ha, chim 3,8% din tch ton
quc vi mt vng bin bao la pha ng v ng Nam. S dn ca vng l 18.400.600
ngi(2007), chim 21,6% s dn c nc. Hin ti cung nh trong tng lai, ng
bng sng Hng l mt trong nhng vng ng vai tr quan trng trong s nghip
pht trin kinh t x hi ca t nc .ng bng sng Hng l mt trong nhng vng
kinh t c tm quan trng c bit trong phn cng lao ng ca c nc. y l vng c
v tr a l v iu kin t nhin thun li, ti nguyn thin nhin phong ph v a
dng, dn c ng c, ngun lao ng di do, mt bng dn tr cao.Vng ng bng sng
Hng nm pha Nam ca ng ch tuyn Bc, vng bao gm ng bng chu th mu m, di
t ra trung du vi mt s ti nguyn khong sn, ti nguyn du lch v vnh Bc B
giu tim nng. a hnh ca vng tcmg i bng phng, c cao t 0,4_12m so vi mc
nc bin . Vng c kh hu nhit i cn nhit ci gi ma, lng ma trung bnh hng
nm l 1400 -2000mm. Vng c v tr thun li cho s pht trin kinh t x hi. y
l cu ni gia ng Bc, Ty Bc vci Bc Trung B, ng thi cng nm trung tm min
Bc, trong vng kinh t trng im Bc B. Vng li tip gip vci hon 400km b
bin, c ca ng thng ra bin qua cng Hi Phng, d dng m rng giao lu vi cc
vng khc v cc nc trong khu vc . Tuy nhin nm trong vng kh hu nhit i
gi ma nn thng xuyn chu nh hng ca thin tai nh bo, l lt, hn hn.Ti
nguyn thin nhin ca vng kh a dng, c bit l t ph sa sng Hng. ng bng
sng Hng l nci c nhiu kh nng v sn xut lng thc, thc phm. Trn thc t y
l va la ln th hai ca c nc, sau ng bng sng Cu Long. S t ai s dng cho
nng nghip l 70 vn ha, chim 56% tng din tch t nhin ca vng, trong 70%
t c ph t trung bnh tr ln. Nhn chung,t ai ca ng bng sng Hng kh mu m
do c ph sa ca h thng sng Hng v sng Thi Bnh bi p. Vng c hai h thng
sng Hng v sng Thi Bnh nn ngun nc rt phong ph. C ngun nc trn mt ln
ngun nc ngm u c cht lng rt tt. Tuy nhin vng cng xy ra tnh trng thiu
nc trong ma kh v th nc trong ma ma. iu kin kh hu v thu vn thun li
cho vic thm canh tng v trong sn xut nng nghip. Thi tit ma kh rt ph
hp vi mt s cy trng a lanh.Hu ht cc tnh ng bng Sng Hng u pht trin mt
s cy a lanh em li hiu qu kinh t ln nh cc cy ng ng, khoai ty, su
hao, bp ci, c chua v trng hoa xen canh. Hin nay, v ng ang tr thnh v
sn xut chnh ca mt s a phcmg trong vng.T bao i nay ngi dn ng bng
sinh sng ch yu bng ngh trng la, tch lu c nhiu kinh nghim. l vn rt
qu y manh sn xut. Ngoi ra, s pht trin ca nn kinh t cng vci hng lot
cc chnh sch mi cng gp phn quan trng cho vic gii quyt cc vn v lng
thc, thc phm ng bng Sng Hng.Trong c cu ngnh nng nghip, ngnh trng cy
lng thc lun gi v tr hng u. Din tch cy lng thc khong 1,2 triu ha,
chim khong 14% din tch cy lng thc ca c nc. Sn lng lng thc l 6,1
triu tn, chim 18% sn lng thc ton quc (1999). Cy la c mt hu ht cc
nci, nhng tp trung nht v t nng xut cao nht l cc tnh Thi Bnh, Nam
nh, Hi Dng, Hng Yn, Ninh Bnh. Thi Bnh tr thnh tnh dn u c nc v nng
sut la (70,6 t/ha-nm 2006). Nhiu huyn, hp tc x t nng xut 10-11
tn/ha.Ngnh trng cy lng thc, c bit l trng la y c t lu ci v c thm
canh vi trnh cao nht trong c nc. Tuy vy, vic m o lng thc cho con
ngi v cho cc nhu cu khc (phc v chn nui, cng ngh ch bin v.v...) cn b
hn ch. Mc bnh qun lng thc theo u ngi ng bng Sng Hng vn cn thp hn mc
bnh qun ca c nc (460 kg/ngi so vi 490 kg/ngi nm 2006). ng bng Sng
Hng, vic sn xut thc phm cha tng xng vi tim nng hin c. Rau gieo trng
hn 7 vn ha, chim 27,8% din tch rau c nc, tp trung ch yu cc vnh ai
xung quanh khu cng nghip v thnh ph. Ngun thc phm ca vng ng bng ph
thuc nhiu vo ngnh chn nui, nht l chn nui gia sc nh, gia cm v nui
trng thu sn. Vic pht trin cc ngnh ny cn nhiu kh nng to ln. Vn c bn
l gii quyt tt co s thc n cho gia sc nh v m rng quy m ca ngnh nui
trng thu sn.Hin nay, chn nui ln rt ph bin v thit ln l ngun thc phm
quan trng trong ba n hng ngy ca nhn dn. n ln ca ng bng sng Hng ch
ng sau vng ni v tmg du bc b v s lng vi gn 5,3 triu con, chim 32,5%
n ln ca ton quc (2005).
Pht trin sn xut nng nghip B Sng Hng trong iu kin hin i kh hu.
Thctrng v mt s gii php ng ph
Pht trin sn xut nng nghip B Sng Hng trong iu kin bin i kh hu.
Thctrng v mt s gii php ng ph
cng nghipnng nghipdch vVic nui trng thu hi sn nc ngt, nc l v nc
mn ch pht trin,nhng thc t cha khai thc ht tim nng ca vng. Hin nay
ton vng c 5,8 vn ha din tch mt nc nui trng thu sn, chim 10,9% din
tch mt nc nui trng thy sn ca c nc .
#
#
Hnh 1: C cu cc ngnh kinh t ng bng sng Hng
Trong ni b c cu kinh t nng nghip, nng thn ca vng ng bng sng Hng
c s chuyn dch ngy cng tch cc hn theo hng cng nghip ho, hin i ho.t
hng gi tr sn xut cng nghip khu vc nng thnd tng t 11,2% nm 2001 ln
13,5% nm 2007. Trn c s , tc ng tch cc n chuyn dch c cu lao ng x hi
nng thn ca vng m biu hin r nht l thc y nhanh chuyn dch c cu h nng
htn theo hng ngy cng tng thm cc h lm cng nghip, thng mi v dch v,
trong khi s h lm nng nghip thun tu gim dn. T l h nng nghip (bao gm
c lm nghip, ng nghip ) gim 5,21%, t l h cng nghip tng ln 4,2% vo nm
2001. Nm 2007, s h cng nghip v dch v trn a bn nng thn ca vng c 2,3
triu h, tng 48% so vi nm 2000.Trong c cu cc thnh phn kinh t: kinh t
t nhn vng ng bng sng Hng c pht trin khng hn ch v quy m v a bn hot
ng trong nhng ngnh ngh m php lut khng cm. T nhng nh hng , to thun
li cho vic chuyn dn t nn kinh t k hoch ho tp trung sang nn kinh t
th trng nhm gii phng sc sn xut, huy ng v s dng cc ngun lc c hiu qu,
to cho tng trng v pht trin kinh t ca vng.Tuy nhin trong thi im hin
nay , BKH ang nh hng rt ti cc ngnh kinh t ca vng v c bit l ngnh nng
nghip.3. nh hng ca bin i kh hu n sn xut nng nghip3.1. Nhng tc ng
nghim trnga. Tc ng ca nc bin dngVit Nam c b bin di 3.260km, hn mt
iu km2 lnh hi v trn 3.000 hn o gn b v hai qun o xa b, nhiu vng t
thp ven bin, ong c trn 80% din tch ng bng sng Cu Long v trn 30% din
tch ng bng sng Hng - Thi Bnh c cao di 2,5m so vi mt bin. Nhng vng
ny hng nm phi chu ngp lt nng n ong ma ma v hn hn, xm nhp mn trong
ma kh. BKH v nc bin dng c th lm trm trng thm tnh trng ni trn, lm
tng din tch ngp lt, gy kh khn cho thot nc, tng xi l b bin v nhim mn
ngun nc nh hng n sn xut nng nghip v nc sinh hot, gy ri ro ln n cc
cng trnh xy dng ven bin nh bin, ng giao thng, bn cng, cc nh my, cc
th v khu vc dn c ven bin.Mc nc bin dng v nhit nc bin tng lm nh hng
n cc h sinh thi bin v ven bin, gy nguy c i vi cc rn san h v rng ngp
mn, nh hng xu n nn tng sinh hc cho cc hot ng khai thc v nui trng
thu sn ven bin. Tt c nhng iu trn y i hi phi c u t rt ln xy dng v
cng c h thng bin, nhm ng ph vi mc nc bin dng, pht trin h tng k
thut, di di v xy dng cc khu dn c v th c kh nng thch ng cao vi nc
bin dng.b. Tc ng ca s nng ln ton cuNhit tng ln nh hng n cc h sinh
thi t nhin, lm dch chuyn cc ranh gii nhit ca cc h sinh thi lc a v h
sinh thi nc ngt, lm thay i c cu cc loi thc vt v ng vt mt s vng, mt
s loi c ngun gc n i v nhit i c th b mt i dn n suy gim tnh a dng
sinh hc.i vi sn xut nng nghip, c cu cy trng vt nui v ma v c th thay
i mt s vng, ong v ng min Bc c th b rt ngn li, thm ch khng c v ng, v
ma th ko di hn. iu i hi phi thay i k thut canh tc. Nhit tng v tnh
bin ng ca nhit ln hn, k c cc nhit cc i v cc tiu, cng vi bin i ca cc
yu t thi tit khc v thin tai lm tng kh nng pht in su bnh, dch bnh,
dn n gim nng sut v sn lng, tng nguy c ri ro i vi nng nghip v an
ninh lng thc.Nhit v m tng cao lm gia tng lm gia tng sc p v nhit vi
c th ng vt v con ngi, lm tng bnh tt, c bit l cc bnh nhit i, bnh
truyn nhim thng qua s pht trin ca cc loi vi khun, cc cn trng v vt
mang bnh, ch dinh dng v v sinh mi trng suy gim.S gia tng nhit cn nh
hng n cc lnh vc khc nh nng lng, giao thng vn ti, cng nghip, xy dng,
thng mi,... lin quan n chi ph gia tng cho vic lm mt, thng gi, bo
qun thit b, phng tin,... iu ny dn ti gi thnh nng sn s gp nhiu kh
khn.c. Tc ng ca cc hin tng thi tit cc oanS gia tng ca cc hin tng
thi tit cc oan v thin tai, c v tn s v cng do BKH l mi e do thng
xuyn, trc mt v lu di i vi tt c cc lnh vc, ong c sn xut nng nghip ng
bng sng Hng. Bo, l lt, hn hn, ma ln, nng nng, t, lc l thin tai xy
ra hng nm nhiu vng trong c nc, gy thit hi cho sn xut, nh hng n thu
nhp v i sng ca ngi dn.BKH s lm cho cc thin tai ni trn nn khc lit hn
v c th tr thnh thm ho, gy ri ro ln cho pht in kinh t - x hi hoc xo
i nhng thnh qu nhiu nm ca s pht trin. Nhng khu vc c d tnh chu tc ng
ln nht ca cc hin tng kh hu cc oan ni trn l di ven bin Trung B, vng
ng bng Bc B v ng bng sng Cu Long.3.2. nh hng ca BKH i vi sn xut nng
nghipa. i vi ti nguyn nc cho sn xut nng nghipTi nguyn nc ang ng trc
nguy c suy gim do hn hn ngy mt tng mt s vng, min. Kh khn ny s nh
hng n nng nghip, cung cp nc nng thn, thnh th v sn xut in.Vit Nam nm
h lu hai sng lin quc gia ln l sng Hng v sng Cu Long. So vi hin nay,
nm 2070, dng chy nm ca sng Hng bin i t +5,8 n -19% v ca sng M Kng t
+4,2 n -14,5%; dng chy ma cn ca sng Hng bin i t -10,3 n -14,5%, ca
sng M Kng t -2,0 n -24%; dng chy l bin ng tng ng l +12 n -5,0% v +5
n +7,0%.Nh vy, trn c 2 sng ln, tc ng ca BKH lm cho dng chy nm ca
sng Hng v sng Cu Long gim i. iu c ngha l kh nng l trong ma ma v cn
kit ong ma kh u tr nn khc nghit hn (cha tnh n kh nng khai thc nc
thng ngun cc sng ny tng ln do BKH).b. i vi nng nghip v an ninh lng
thcBKH c tc ng n sinh trng, nng sut cy trng, thi v gieo trng, lm
tng nguy c ly lan su bnh hi cy trng. BKH nh hng n sinh sn, sinh
trng ca gia sc, gia cm, lm tng kh nng sinh bnh, truyn dch ca gia
sc, gia cm. Ngnh nng nghip i mt vi nhu cu ln v pht trin ging cy
trng v vt nui nhm gim thiu ri ro do BKH v cc hin tng kh hu cc oan.V
s nng ln trn phm vi ton lnh th, thi gian thch nghi ca cy trng nhit
i m rng v ca cy trng nhit i b thu hp li. Ranh gii ca cy trng nhit i
dch chuyn v pha ni cao hn v cc v pha Bc. Phm vi thch nghi ca cy
trng nhit i dch chuyn v pha ni cao v cc v pha Bc. Phm vi thch nghi
ca cc cy trng nhit i b thu hp li. Vo nhng nm 2070, cy nhit i vng ni
ch c th sinh trng nhng cao n 100 - 500m v li xa hn v pha Bc 100 -
200km so vi hin nay.BKH c kh nng lm tng tn s, cng , tnh bin ng v
tnh cc oan ca cc hin tng thi tit nguy him nh bo, t, lc, cc thin tai
lin quan n nhit v ma nh thi tit kh nng, l, ngp ng hay hn hn, rt hi,
xm nhp mn, su bnh, lm gim nng sut v sn lng cy ng vt nui. BKH gy
nguy c thu hp din tch t nng nghip. Mt phn ng k din tch t nng nghip
vng t thp ng bng ven bin, ng bng sng Hng, sng Cu Long b ngp mn do
nc bin dng, nu khng c bin php ng ph thch hp.c. i vi lm nghipNc bin
dng ln lm gim din tch rng ngp mn hin c, tc ng xu n rng m v rng ng n
t b nhim phn cc tnh Nam B.Ranh gii rng nguyn sinh cng nh rng th
sinh c th chuyn dch. Rng cy h du m rng ln pha Bc v cc di cao hn,
rng rng l vi nhiu cy chu hn pht hin mnh.Nhit cao kt hp vi nh sng mt
i di do thc y qu trnh quang hp dn n tng cng qu trnh ng ho cy xanh.
Tuy vy, ch s tng trng sinh khi ca cy rng c th gim do m gim.Nguy c
dit chng ca ng vt v thc vt gia tng, mt s loi thc vt quan trng nh m
hng, hong n, pmu, g , lt hoa, g mt,... c th b suy kit.Nhit cao v mc
kh hn gia tng lm tng nguy c chy rng, pht trin dch bnh, su bnh...d.
i vi thy snHin tng nc bin dng v ngp mn gia tng dn n cc hu qu:Nc mn
ln su vo ni a, lm mt ni sinh sng thch hp ca mt s loi thu sn nc
ngt.Rng ngp mn hin c b thu hp, nh hng n h sinh thi ca mt s loi thu
sn.Kh nng c nh cht hu c ca h sinh thi rong bin gim, dn n gim ngun
cung cp sn phm quang hp v cht dinh dng cho sinh vt y. Do vy, cht
lng mi trng sng ca nhiu loi thu sn xu i. Nu nhit tng s dn n mt s hu
qu:Gy ra hin tng phn tng nhit r rt ong thu vc nc ng, nh hng n qu
trnh sinh sng ca sinh vt.Mt s loi chuyn ln pha Bc hoc xung su hn lm
thay i c cu phn b thu sinh vt theo chiu su.Qu trnh quang ho v phn
hu cc cht hu c nhanh hn, nh hng n ngun thc n ca sinh vt. Cc sinh vt
tiu tn nhiu nng lng hn cho qu trnh h hp cng nh cc hot ng sng khc lm
gim nng sut v cht lng thu sn.Suy thoi v ph hu rn san h, thay i cc
qu trnh sinh l, sinh ho din ra trong mi quan h cng sinh gia san h v
to.Cng v lng ma ln lm cho nng mui gim i ong mt thi gian di dn n
sinh vt nc l v ven b, c bit l nhuyn th hai v (nghu, ngao, s,...) b
cht hng lot do khng chng chu ni vi nng mui thay i. i vi ngun li hi
sn v ngh c, BKH gy ra cc tc ng:Nc bin dng lm cho ch thu l, thu ho v
thu sinh xu i. Kt qu l qun x hiu hu thay i cu trc v thnh phn, tr
lng gim st.Nhit tng lm cho ngun li thu hi sn b phn tn. Cc loi c cn
nhit i c gi tr kinh t cao b gim bt hoc mt i, cc rn san h a phn b
tiu dit.Cc loi thc vt ni, mt xch u tin ca chui thc n cho ng vt ni b
hu dit, lm gim mnh ng vt ni, do lm gim ngun thc n ch yu ca cc ng vt
tng gia v tng trn.4. B Sng Hng l 1 trong 2 vng sn xut nng nghip ln
nht t Vit Nam.PHN II.THC TRNG NH HNG CA BIN I KH HU TI SN XUT NNG
NGHIP TI B SNG HNG.
Trun-guBVn Ty Bc M vng $C ng Irng np l-ngI. C IM T NHIN,
7 f // 1 \/ msm?Trtjrtij 8ipt 'rKINH T - X HI CAB SNG HNG 1. c m
t nhn ng bng sng Hng l mt vng t rng ln nm quanh khu vc h lu sng Hng
thuc min Bc Vit Nam, vng t bao gm 10 tnh v thnh ph nh: Vnh Phc, H
Ni, Bc Ninh, H Nam, Hng Yn, Hi Dng, Hi Phng, Thi Bnh, Nam nh, Ninh
Bnh.ng bng sng Hng tri rng t 1953'B (huyn Ngha Hng) n 2134'B (huyn
Lp Thch), t 10517' (huyn Ba V) n 1077' (trn o Ct B). Pha bc v ty bc
l Vng ng Bc (Vit Nam), pha ty v ty nam l vng Ty Bc, pha ng l vnh Bc
B v pha nam l vng Bc Trung B. ng bng
thp dn t Ty Bc xung ng Nam, t cc thm ph sa c 10 - 15m xung n cc
bi bi 2 - 4m trung tm ri cc bi iu hng ngy cn ngp nc iu.ng bng cn c
nhiu h ao vn l cc lng sng c cng nh cc vng t trng ng. Dc b bin l
nhng di cn ct, mi di nh du mt ng b bin c c thi k sng ln bin. y l iu
kin c th pht in mt nn nng nghip c truyn thng lu i.Ton vng c din
tch: 15.000 km[footnoteRef:3], chim 4,5% din tch ca c nc. Din tch t
nng nghip khong 760.000 ha, trong 70% l t ph sa mu m, c gi tr ln v
sn xut nng nghip. t nng nghip chim 51,2% din tch ton vng. [3: c im
knh t - x hi Dn s l 19.577.944 ngi (thi im 1/4/2009), chim 22,82%
dn s c nc. Dn c ng nn c li th: C ngun lao ng di do, ngun lao ng ny
c nhiu kinh nghim v truyn thng ong sn xut, cht lng lao ng cao. To
ra th trng c sc mua ln.Chnh sch: c s u t nhiu ca Nh nc v nc
ngoi.]
Kh hu nhit i m gi ma, c ma ng lnh lm cho c cu cy trng a dng. Ti
nguyn nc phong ph, c gi tr ln v kinh t l h thng sng Hng v sng Thi
Bnh. Ngoi ra cn c nc ngm, nc nng, nc khong.Ti nguyn bin: b bin di
400 km, vng bin c tim nng ln pht trin nhiu ngnh kinh t (nh bt v nui
ng thu sn, giao thng, du lch)
Pht trin sn xut nng nghip B Sng Hng trong iu kin bin i kh hu.
Thctrng v mt s gii php ng ph
Pht trin sn xut nng nghip B Sng Hng trong iu kin bin i kh hu.
Thctrng v mt s gii php ng phKhong sn khng nhiu, ng k nht l tr lng
than nu tr lng d tnh l 8,8 t tn. Kh thin nhin c thm d v khai thc
Tin Hi - Thi Bnh. Tuy nhin, khong sn lm vt liu xy dng kh phong ph
nh vi hng t tn...
#
#Pht trin sn xut nng nghip B Sng Hng trong iu kin bin i kh hu.
Thc trng v mt s gii php ng phKt cu h tng pht trin mnh (giao thng,
in, nc...), ng b c quc l 1A, quc l 2, 3, 6, 32, 18...tuyn ng st Bc
- Nam v to i cc thnh ph khc; cc sn bay quc t Ni Bi, sn bay Ct Bi,
Hi Phng; cc cng ln nh cng Hi Phng, cng Ci Ln...C s vt cht k thut
cho cc ngnh ngy cng hon thin: h thng thu li, cc trm, i bo v cy
trng, vt nui, nh my ch bin...C lch s khai ph lu i, l ni tp trung
nhiu di tch, l hi, lng ngh truyn thng.. .vi 2 trung tm KT-XH l H Ni
v Hi Phng.Cng nghipCc ngnh cng nghip m ng bng sng Hng c l : luyn
kim, c kh, ha cht, vt liu xy dng, ch bin thc phm, sn xut hng tiu
dng, nhit in.Cc ngnh cng nghip khai thc: khai thc kh du, khai thc
vi, khai thc st cao lanh.Gi tr sn xut cng nghip tng mnh t 18,3 nghn
t ng ( 1995 ) ln 55,2 nghn t ng , chim 21% GDP ong cng nghip c nc
Nhng ni c nhiu ngnh cng nghip tp trung nht l H Ni, Hi Phng Nng
nghipSn lng la tng t 44,4 t/ha ( 1995 ) ln l 56,4 t /ha ( 2002
)Khng ch c sn lng la tng m cn c mt s lng thc khc nh ng , khoai ty ,
c chua , cy n qu ... cng tng v mt sn lng v c cht lng . em li hiu qu
cho ngnh kinh t ca vng . V ng thnh v sn xut chnhNui ln, b v gia cm
cng pht in mnh ca vng Dch v
Pht trin sn xut nng nghip B Sng Hng trong iu kin bin i kh hu.
Thctrng v mt s gii php ng phC ng giao thng thun li, hot ng vn ti si
ni nht. C nhiu ng st nht i qua cc ni khc nhau trong vng
26
#C nhiu a danh nh Cha Hng, c Hoa L, Tam Cc-Bch ng, Cn Sn , Cc
Phng, Sn, Ct B,...Sn bay : sn bay ln nht nm Ni Bi ( H Ni ) . Cng :
c cng Hi Phng ln nht nn H Ni v Hi Phng l 2 u mi quan trngBu chnh
vin thng pht in mnh ca vng . H Ni l trung tm thng tin, t vn, chuyn
giao cng ngh , c nhiu ti chnh , ngn hng ln nht nc taII. PHN TCH NH
HNG CA BIN I KH HU N PHT TRIN SN XUT NNG NGHIP TI NG BNG SNG HNG1.
Nhit tng cao1.1. Hn hnTrong nm nm gn y, cc tnh ng bng sng Hng lin
tc phi i ph vi tnh trng hn hn gay gt ong v ng xun do mc nc sng Hng
lin tc xung thp di mc lch s trong vng 100 nm qua. D bo kh tng thy
vn trung ng thng k, hn 2 thng u nm 2010, c nhng thi im, mc nc sng
Hng xung thp k lc ch cn 0,54m, thp nht ong lch s 200 nm qua. Dng
chy ma kit sng Hng gim 19%.D bo ong tng lai, kh hu Vit Nam s nng
ln, ma ng t i, ma phn gim i r rt Bc B. Theo kch bn pht thi trung
bnh so vi nm 1990, nhit trung bnh s tng gn 2 c cc vng min Nam Vit
Nam v tng ti 2,8 c cc vng min Bc vo nm 2100.So vi hin nay, nm 2070,
dng chy nm ca sng Hng bin i t +5,8 n -19%. Dng chy ma cn ca sng Hng
bin i t -10,3 n -14,5%.Theo thng k, ch ring 25 ngy u tin ca thng
1/2010, nhit cng cao hn trung bnh nhiu nm trong khong 0,5 - 1 c. T
thng 5 tr i, nhit c th vn duy ng thi cao hn trung bnh t 0,5 - 1,5
c.Nhiu kh nng nm nay, cc t nng nng s gay gt hn nm 2009. Nn nhit ton
nm 2009 tng so vi trung bnh nhiu nm l 0,7 c. D bo trong tng lai, kh
hu Vit Nam s nng ln, ma ng t i, ma phn gim i r rt Bc B.Theo tnh ton
ca cc chuyn gia nghin cu bin i kh hu, n nm 2100, nhit trung bnh Vit
Nam c th tng ln 30C v mc nc bin c th dng lm.iu khin cc nh khoa hc
lo lng l ngun nc phc v cuc sng v nng nghip. Nc ca h thng sng Hng l
qu cnh t nc ngoi. Hin nay, cc nc thng ngun p p, chim th thng phong
trong ngun nc. iu ny c nh hng khng nh ti Vit Nam, v Vit Nam c ti
72% dn s sng bng nghnh nng nghip, s gia tng nhu cu s dng nc s dn n
tranh chp ngun nc ca h thng sng ny.Hn hn lm gia tng thiu ht nc v
tng nhu cu dng nc, i hi p ng cp nc v mu thun trong s dng nc.1.2. L
ltTrn 30% din tch ng bng sng Hng- Thi Bnh c cao di 2,5m so vi mc nc
bin. Nhng vng ny hng nm phi chu ngp lt nng n trong ma ma v hn hn,
xm nhp mn vo ma kh. Bin i kh hu v nc bin dng c th lm m trng hn tnh
trng ni trn.D bo ti nm 2070, dng chy l ca sng Hng bin i t +12 n
-5,0%.Trong nhng nm ti, vo ma ma, mc nc l sng Hng c th t cao trnh
+13,24 xp x co trnh nh hin nay +13,40.Vic thay i ch ma c th gy l
nghim trng vo ma ma, gia tng v cng v tn sut cc cn bo, ging t gy l
ln v ngp lt, l qut, trt l t v xi mn.Bo nhit i c xu hng tng cng di
tc ng ca hin tng nng ln ton cu gy ra bi nhit b mt nc bin tng (nhng
khng chc chn v tn xut cng nh hng di chuyn ca bo).1.3. Dch bnh trn n
vt nui v cy trngBo, l lt, ma nhiu, hn hn u nh hng trc tip n hot ng
nui: nc nui hi sn b ngt ho s gy sc lm thy sn yu, to c hi cho cc tc
nhn gy bnh c sn trong mi trng xm nhp. S thay i mi trng nc t ngt lm
thy sn cht nhanh, cht hng lot.Nhit tng cng vi bin ng v cc yu t kh
hu v thi tit khc c th lm gim sc khng ca vt nui ng thi to mi trng
thun li cho cc tc nhn gy bnh pht in bng pht, gy ra nhng i dch trn
gia sc, gia cm, kiu thi tit thay i tht thng lm tng nguy c xut hin
cc loi dch bnh, c cu cy trng b o ln, nng sut cy ng gim dn n nguy c
mt an ninh lng thc.Vic thay i nhit cn l iu kin pht sinh ca nhiu loi
dch bnh xy ra cho cc loi nui. Nhit tng lm sc khng ca vt nui gim, mi
trng nc xu i, l iu kin thun li cho s pht in c vi sinh vt gy hi. Cc
bnh ny thng xy ra v lan truyn rt nhanh v rng, kh cha nn mc ri ro rt
ln.1.4. An ninh lng thcBin i kh hu nh hng ti nng sut v sn lng cy
trng vt nui: c th b gim do bin giao ng ca nhit , m v cc yu t ngoi
cnh khc tng ln. Ngun cung cp thc n chn nui gim hn ch pht in chn
nui.Nhit tng lm gia tng bc hi v nhu cu nc ca cy ng (theo IPCC nhit
tng ln lc th nhu cu nc ti s tng ln 10%) => nhu cu nc trong nng
nghip v mt s ngnh tng ln, cc cng trnh thu li kh p ng yu cu dng
nc.Nng sut v sn lng: c th b gim do bin giao ng ca nhit , m v cc yu
t ngoi cnh khc tng ln. Ngun cung cp thc n chn nui gim hn ch pht in
chn nui.Theo d bo, BKH s lm sn lng la h thu gim t 3 n 6% vo nm 2070
so vi giai on 1960-1998, sn lng v la ng xun c th gim ti 17% vo nm
2070 i vi min Bc.Khi nhit tng lm cy la sinh trng nhanh , rt ngn thi
gian sinh trng, rt ngn thi gian tch lu cht dinh dng lm bong la nh,
t ht.Bin i kh hu lm s lng cc cn bo gia tng lm gim sn lng khai thc
thu hi sn, ph hu ng c.Nhng vng thiu nc, cy la sinh trng chm v ko
di, thi gian tr bng ko di, d b tc ng ca thi tit bt li lc tr bng nn
t l lp cao, nhng dnh mung b, bng mun, lp cao.Cng vi , nhit tng cng
lm suy gim sn lng thu sn ong cc ao h. Nhit tng lm cho lng oxi trong
nc gim mnh vo ban m, nh hng ti s sinh trng v pht trin ca loi
nui.Nng nng ko di lm cn kit ngun nc ngt, tng mc bc hi nc trong cc
ao nui, ngi dn phi thu hoch sm hoc b nui, tm c cha n kch thc thng
phm phi bn vi gi r hoc lm thc n cho gia sc, gia cm.i vi ngh nui thu
sn mn l, mn li l yu t nh hng rt ln n sin trng v pht in ca loi nui.
Khi xy ra ma ln, mn ng cc ao nui gim xungt ngt,vt ra khi ngng chu
ng lm c, tm b sc, cht hoc chm ln. l lm cho mn cc vc nc gn b nh cc
ca sng gim xung, ngh nui nhuyn th, tm c, rong b nh hng nghim trng.
Cc loi thc vt ni, mt xch u tin ca chui thc n cho ng vt ni b hu dit,
lm gim mnh ng vt ni, do lm gim ngun thc n ch yu ca cc ng vt tng gia
v tng trn.2. Mc nc bin dng caoCc m hnh kh hu d on mc nc bin khu vc
ny s tng t 0.18 n 0.56m. Nc bin dng gy nguy c ngp lt v mt t nng
nghip ti BSH, nc bin dng ln lm s lm ngp 0,3 - 0,5 iu ha ti ng bng
sng Hng. Nc mn ln su vo ni a, lm mt ni sinh sng thch hp ca mt s loi
thu sn nc ngt. Rng ngp mn hin c b thu hp, nh hng n h sinh thi ca mt
s loi thu sn.Bin i kh hu s khin nhit Tri t tng v bng Bc Cc,v trn cc
nh ni tan dn n nc bin dng cao v lc mt phn din tch vng ng bng ca nc
ta s b ngp ong nc bin, trong c ng bng sng Hng. Trc ht, khi h thng
sng Hng phi gnh chu lng nc ca dy ni Vn Nam- Trung Quc, Nam nh s b
nhn chm ong nc.Nc bin dng khin cho: xi l b bin do thay i ch ng lc
sng v dng chy ven b, lm gia tng nh l do gim kh nng tiu thot nc ca
cc con sng, gia tng xm nhp mn vng ca sng v cc tng nc di t ven bin,
an ton ca h thng sng, bin b nh hng, h thng ti tiu kh t chy nht l vo
thi gian iu cng gy ngp ng, h thng ti nc v cp nc gim kh nng cung cp
nc do xm nhp mn. xm nhp mn lm gim nng sut cy trng.Xi l b bin do
thay i ch ng lc sng v dng chy ven b, lm gia tng nh l do gim kh nng
tiu thot nc ca cc con sng, gia tng xm nhp mn vng ca sng v cc tng nc
di t ven bin, an ton ca h thng sng, bin b nh hng, h thng ti tiu kh
t chy nht l vo thi gian triu cng gy ngp ng, h thng ti nc v cp nc
gim kh nng cung cp nc do xm nhp mn. Xm nhp mn lm gim nng sut cy
ng.Mt khi bin i kh hu xy ra, nc bin dng, lm cho ch thy l, thy ha v
thy sinh xu i. Kt qu l cc qun x hin hu thay i cu trc v thnh phn, tr
lng gim st.3. Suy gim dng sinh hca dng sinh hc chu nh hng mnh m ca
bin i kh hu, thnh phn v phn b a l ca cc h sinh thi s thay i. Bin i
v chu trnh ma v bc hi nh hng n nng sut sinh khi ca cc loi thc vt. H
sinh thi vng ng bng sng Hng l khu vc c h sinh thi rt nhy cm v d b
tn thng. Mc nc bin dng ln cng vi cng ca bo t s lm thay i thnh phn
ca trm tch, mn v mc nhim ca nc, lm suy thoi v e da s sng cn ca rng
ngp mn v cc loi sinh vt a dng ong . Kh nng c nh cht hu c ca h sinh
thi rogn bin gim, dn ti gim ngun cung cp sn phm quang hp v cht dinh
dng cho sinh vt y. Lm cho cht lng mi trng sng ca nhiu loi thu sn xu
i. Nc mn s xm nhp su vo nia, git cht nhiu loi ng, thc vt nc ngt, nh
hng n ngun nc ngt cho sinh hot v h thng trng trt ca nhiu vng.Cc h
sinh thi qu gi ti vng ven bin (rng ngp mn, cc rng san h, c bin...)
s chu ri ro rt ln do mc nc bin dng v nhit nc i dng tng ln. Mc nc
bin dng v nhit nc bin tng lm nh hng n cc h sinh thi bin v ven bin,
gy nguy c i vi cc rn san h v rng ngp mn, nh hng xu n nn tng sinh hc
cho cc hot ng khai thc v nui trng thu sn ven bin. Cc rn san h l ni
sinh sng ca nhiu loi sinh vt bin quan trng, l l chn chng xi mn b
bin v bo v rng ngp mn s b suy thoi do nhit nc bin tng, ng thi ma
nhiu lm cho nc b nhim ph sa v c th c cc ho cht nng nghip t ca sng
ra. Nhit tng lm ngun thy, hi sn b phn tn. Cc loi c nhit i (km gi tr
kinh t tr c ng) tng ln, cc loi c cn nhit i (gi tr kinh t cao)
gim.Bin i kh hu, vi cc h qu ca n nh l lt, hn hn, chy rng, xi mn v
st l t s thc y cho s suy thoi DSH nhanh hn, m trng hn,Cc m h trong
t lin b nhim mn s nh hng n a dng sinh hc, nhiu loi c gi tr kinh t
hoc ngha khoa hc s b cht hoc di c.III. CC BIN PHP THC HIN HN CH TC
NG CA BIN I KH HU TI NNG NGHIP NG BNG SNG HNG. u IM V HN CHPHN
IIIMT S GII PHP PHT TRIN NNG NGHIP TAI NG BNG SNG HNG TRONG IU KIN
BIN I KH HU I. D BO NHNG NH HNG C TH C CA BIN I KH HU N NG BNG SNG
HNGTrong 5 nm gn y, cc tnh ng bng Sng Hng lin tc phi i ph vi tnh
trng hn hn gay gt trong v ng xun do mc nc Sng Hng lin tc xung thp
di mc lch s ong vng 100 nm qua.Nc bin dng gy nguy c ngp lt v mt t
nng nghip ti BSH, nc bin dng ln lm s lm ngp 0,3 - 0,5 iu ha to ng
bng sng HngNhit tng ln lm gim nng sut cy ng: ng gim t 5-20% nu nhit
tng ln loC v ti 60% nu nhit tng ln 4oC; la s gim 10% i vi loC tng
ln. Din tch canh tc cy lng thc c th gim thm do di dn t vng ngp lt
vng duyn hi. Tc ng tng hp ca cc yu t trn c th lm gim sn lng lng thc
hng chc %.Nng sut v sn lng: c th b gim do bin giao ng ca nhit , m v
cc yu t ngoi cnh khc tng ln. Ngun cung cp thc n chn nui gim hn ch
pht trin chn nui. Dch bnh: nhit tng cng vi bin ng v cc yu t kh hu v
thi tit khc c th lm gim sc khng ca vt nui ng thi to mi trng thun li
cho cc tc nhn gy bnh pht in bng pht, gy ra nhng i dch trn gia sc,
gia cm, kiu thi tit thay i tht thng lm tng nguy c xut hin cc loi
dch bnh, c cu cy trng b o ln, nng sut cy trng gim dn n nguy c mt an
ninh lng thc. Hin, ti cc tnh min Bc gn 50ha la mi cy xut hin bnh ln
sc ena dng sinh hc b nh hng mnh m ca bin i kh hu, thnh phn v phn b
a l ca cc h sinh thi s thay i. Bin i v chu trnh ma v bc hi nh hng n
nng sut sinh khi ca cc loi thc vt. Cc h sinh thi qu gi ti vng ven
bin (rng ngp mn, cc rng san h, c bin...) s chu ri ro rt ln do mc nc
bin dng v nhit nc i dng tng ln.Bo, l lt, ma nhiu, hn hn u nh hng
trc tip n hot ng nui: nc nui hi sn b ngt ho s gy sc lm thy sn yu,
to c hi cho cc tc nhn gy bnh c sn trong mi trng xm nhp. S thay i mi
trng nc t ngt lm thy sn cht nhanh, cht hng lot.cc m hnh kh hu d on
mc nc bin khu vc ny s tng t 0.18 n 0.56mBo nhit i C xu hng tng cng
di tc ng ca hin tng nng ln ton cu gy ra bi nhit b mt nc bin tng
(nhng khng chc chn v tn xut cng nh hng di chuyn ca bo)iu khin cc nh
khoa hc lo lng l ngun nc phc v cuc sng v nng nghip. Nc ca h thng
sng Hng (dy ni Vn Nam) l qu cnh t nc ngoi. Hin nay, cc nc thng ngun
p p, chim th thng phong trong ngun nc. cng l l do ti sao nc sng Hng
cn k lc trong vng 100 nm qua. iu ny c nh hng khng nh ti Vit Nam, v
Vit Nam c ti 72% dn s sng bng nghnh nng nghip, s tan bng h vng thng
ngun cccon sng trong h thng sng Hng cng nh s gia tng nhu cu s dng
nc s dn n tranh chp ngun nc ca h thng sng ny.Nm 1995-1996, ng bng
Bc B l 100.000 ha.Trong 5 nm gn y, cc tnh thuc ng bng sng Hng lin
tc phi i ph vi hn hn gay gt do mc nc sng Hng lin tc xung thp n mc
lch s. D bo kh tng thy vn trung ng thng k, hn 2 thng u nm 2010, c
nhng thi im, mc nc sng Hng xung thp k lc ch cn 0,54m, thp nht trong
lch s 200 nm quaD bo ong tng lai, kh hu Vit Nam s nng ln, ma ng t
i, ma phn gim i r rt Bc B. Theo kch bn pht thi trung bnh so vi nm
1990, nhit trung bnh s tng gn 2 c cc vng min Nam Vit Nam v tng ti
2,8 c cc vng min Bc vo nm 2100.BKH s khin nhit i t tng v bng bc
cc,v n cc nh ni tan dn n nc bin dng cao v lc mt phn din tch vng ng
bng ca nc ta s b ngp ong nc bin, trong c ng bng sng Hng. Trc ht, h
thng sng Hng s phi gnh chu lng nc ca dy ni Vn Nam- Trng Quc, Nam nh
s b nhn chm ong nc. Thay i ch ma c th gy l nghim trng vo ma ma v hn
hn vo ma kh; gia tng v cng v tn sut cc cn bo, ging t gy l ln v ngp
lt, l qut, trt l t v xi mn; gia tng thiu ht nc v tng nhu cu dng nc,
i hi p ng cp nc v mu thun trong s dng nc.Theo d bo, BKH s lm sn lng
la h thu gim t 3 n 6% vo nm 2070 so vi giai on 1960-1998, sn lng v
la ng xun c th gim ti 17% vo nm 2070 i vi min Bc.Nc bin dng khin
cho: xi l b bin do thay i ch ng lc sng v dng chy ven b, lm gia tng
nh l do gim kh nng tiu thot nc ca cc con sng, gia tng xm nhp mn vng
ca sng v cc tng nc di t ven bin, an ton ca h thng sng, bin b nh
hng, h thng ti tiu kh t chy nht l vo thi gian iu cng gy ngp ng, h
thng ti nc v cp nc gim kh nng cung cp nc do xm nhp mn. xm nhp mn lm
gim nng sut cy trngNhit tng lm gia tng bc hi v nhu cu nc ca cy trng
(theo IPCC nhit tng ln lc th nhu cu nc ti s tng ln 10%) => nhu
cu nc trong nng nghip v mt s ngnh tng ln, cc cng trnh thu li kh p
ng yu cu dng nc.Bin i kh hu nh hng ti nng sut v sn lng cy trng vt
nui: c th b gim do bin giao ng ca nhit , m v cc yu t ngoi cnh khc
tng ln. Ngun cung cp thc n chn nui gim hn ch pht in chn nui, nhit
tng cng vi bin ng v cc yu t kh hu v thi tit khc c th lm gim sc khng
ca vt nui ng thi to mi trng thun li cho cc tc nhn gy bnh pht trin
bng pht, gy ra nhng i dch trn gia sc, gia cm.Dng chy ma kit sng Hng
gim 19%; mc nc l c th t cao trnh +13,24 xp x co trnh nh hin nay
+13,40. iu ngha l kh nng l trong ma ma v cn kit ong ma kh u nn khc
nghit hnII. MT S GII PHP NG PH 1. Gii php v mC chnh sch c th thu ht
cc thnh phn ong x hi tham gia vo bo tn a dng sinh hc. thnh lp cc
khu cu h bo v cc loi c nguy c tuyt chng cao do s bin i ca kh hu nh:
cc khu d tr sinh quyn quc gia khu ven bin ng bng sng Hng( Nam nh v
Thi Bnh).Tch cc phi hp vi cc B, Ngnh lin quan v cc a phng trong vic
xy dng v in khai Chin lc quc gia v thch ng v gim thiu tc ng BKH.Tng
cng hp tc vi cc nc, cc t chc quc t, cc t chc phi chnh ph v vn thch
ng v gim thiu BKH. Cc nc v t chc n th gii cn bit n nhng hu qu c th
gii gy ra nhng nhng nc phi chu hu qu nng n nht li l nhng nc ngho,
nhng nc ang pht trin. C c ch hp tc Vit Nam v cc nh ti quc t nhm phi
hp thc hin cc ni dung ca Chng trnh c xy dng. Thit lp cc mi quan h
hp tc a phng v song phng v ng ph vi BKH gia Vit Nam vi mt s nc v t
chc quc t.C b khung vn bn quy phm php lut v c ch, chnh sch nhm
khuyn khch u t vo cc d n C ch pht in sch v cc d n ng ph vi BKH,
chuyn giao cng ngh thn thin vi kh hu, mi trng c b sung v hon thin
nhm to iu kin cho cc i tc nc ngoi u t vo cc d n ny ti Vit Nam.Xy
dng quy hoch phn vng v chnh sch qun l tng hp i vi vn gim nh thin
tai. Xy dng h bn cc khu vc d b tn thng: lp bn v thin tai nh bn phn
vng ngp lt theo tn sut, bn cc vng st l b sng, xm thc b bin, trt l
t, bn v phn vng nguy c hn hn,... ;bn hin trng v quy hoch kinh t x
hi; lp bn nh gi tng hp vng d b tn thng bng cch kt hp bn thin tai vi
bn v kinh t x hi v c s h tng, xc nh vng c ri ro cao do thin tai. Xc
nh cc khu vc trng im quan trng gim nh thin tai: bn cnh bo nguy c cc
khu vc d b xi l, xm thc; tiu ch cho cc ng ranh gii an ton.Tnh n
nay, Chng trnh mc tiu quc gia phng chng bin i kh hu bc vo nm cui ca
giai on I (2009-2010): giai on khi ng. n nay, xy dng c kch bn v bin
i kh hu cho Vit Nam ni chung v khu vc ng bng sng Hng ni ring.2. Gii
php v m2.1. Gii php gim thiuThay i vic s dng v p dng phn bn. S dng
nhiu phn bn hu c trnh pht thi kh metan.Xy dng quy hoch tng hp v ti
nguyn nc lu vc sng, vng trng im. Cn c quy hoch, cc ngnh, a phng lp
k hoch khai thc, s dng hp l ti nguyn nc trn phm vi ca mnh; Vic xy
dng, nng cp cc cng trnh khai thc, s dng nc phi bo m nguyn tc s dng
tng hp, tun theo quy hoch khung ca ton lu vc v ca tng tiu lu vc bo
m cng bng v nng cao hiu qu ong s dng nc, gp phn pht in bn vng ti
nguyn nc n lu vc sng.Pht trin chn nui, gn cht vi pht trin cng nghip
ch bin thc n gia sc, ng thi x l phn thi sc vt (dng kh sinh hc).2.2.
Gii php thch ngGio dc m rng i vi vic qun l, bo v ngun t v nc. Trng
rng ngp mn, t chc qun l vng b v lu vc sng. a ra nhiu chng trinh hng
dn, o to gip ngi nng dn Vit Nam tng cng hiu bit v cc bin php phng
trnh mt ma cng nh nng cao kin thc khoa hc bo v la v ging cy ng hiu
qu.Tch hp cc yu t bin i kh hu vo cc chin lc, k hoch pht trin ca khu
vc. Thc hin tng kt kinh nghim phng chng thin tai. xy dng cc hng dn
p dng thnh tu khoa hc cng ngh thch ng c vi BKH v tch hp yu t BKH vo
cc k hoch pht in ca cc vng.S dng cc phng php san bng mt rung s dng
t nc hn trong trng la.Lp k hoch iu ho, phn phi ti nguyn nc cho tng
lu vc sng trn c s cn i kh nng ngun nc v nhu cu khai thc, s dng theo
lu vc sng, cc ngnh, a phng phi tun th k hoch iu ho phn phi ti nguyn
nc ong lu vc; Tng cng cng tc qun l nhu cu dng nc; c c ch bo m dng
nc c hiu qu cao nht v ngun nc ong nm.An ninh lng thc l vn rt quan
trng. Chng ta cn c loi ging la mi thch ng vi thi gian ngp di hn m
vn m bo mt nng sut nht nh.Ngoi ra cn gii thiu cc v ma mi, thay i
thi gian ng trt v thu hoch, chuyn i loi cy trng, cn nghin cu sng lc
cc loi ging cy trng ch lc nh: la, ng chu c vi cc iu kin kh hu khc
nghit ca l lt, hn hn hoc thay i nhit bt thng. Quan trng hn i vi lnh
vc sn xut nng nghip l r sot iu chnh quy hoch, k hoch s dng t ai v b
tr cy ng hp l, nht l nhng ni d b tn thng do BKH. Trn c s quy hoch,
i vi nhng vng t cao s chuyn sang ng cy chu hn, ging chu hn gim p lc
v nc ti, ngc li vi vng thng xuyn xy ra ng ngp chuyn sang loi cy ng
chu ng, phn, nhim mn. a dng ho,tng cng lng thc nh pht in ma v c kh
nng chu hn/mn, cn trng/su b.Qun l t st l.Xy dng p thu li, kin c ho
h thng v cng trnh thu li, cnh bo sm nhng vng c nhiu kh nng nc mn xm
nhp khi nhit tng cao. Xy dng h thng bao kt hp h thng cng v trm bm
cc vng ven bin trnh ngp lt, kin c ho knh mng; xy dng h cha nc ngt
ngay trong cc vng ngp hay bn ngp tr nc, trnh tnh trng thiu nc ngt
cho sinh hot v phc v sn xut nng nghip. Xy dng , k bin, khi p bin nn
ng rng ngp mn bn ngoi bo v.Pht in h thng cnh bo sm cho cc s kin
trng i.i vi cc hot ng nui ng thy sn cn phi tm ra cc gii php c th
cho tng m hnh nui ng thy sn trnh nhng thay i khc nghit ca kh hu.
pht trin cng ngh sinh hc c th to ra mi s loi nui c kh nng thch ng
tt i vi mt s yu t mi trng (nhit , mn); i mi cng ngh pht trin nui
lng b, nh c thit k b c kh nng chng chu c sng ln. Xc nh thi gian ph
hp cho cc i tng cho mi vng c th trnh c s thay i ca thi tit.C chnh
snh c th thu ht cc thnh phn trong x hi tham gia vo cng tc bo tn a
dng sinh hc c bit l khu vc xy ra hin tng gim st a dng sinh hc. Thnh
lp cc khu cu h cc loi c nguy c tuyt chng. Qun l tt cc khu bo tn
thin nhin.Quy hoch h thng neo u tu thuyn khi c bo lt.PHN IVKT
LUNBin i kh hu l mt mi e da ln khng ch vi ng bng sng Hng, vi Vit
nam m cn l mi e da nghim trng i vi ton th gii. Qua nghin cu trn, ta
thy c nhng tc hi, nhng nh hng xu ca Bin i kh hu i vi s pht in kinh
t, i vi mi trng, thin nhin, i vi s sng ca con ngi. Cng vi s pht in
ngy cng nhanh,mnh ca nn cng nghip ha, kh hu ngy cng bin i theo chiu
hng xu, khng ch li hu qu hin ti m n cn c tc hi mi v sau ny. V vy,
vic bo v mi trng sng, chng li bin i kh hu l mt vn cp thit, i hi tt
c mi ngi cn phi quan tm v chung tay hnh ng.DANH MUC TI LIU THAM
KHO
