225
Đất cũ - Trnh Tây Ninh Trang 0

thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

  • Upload
    others

  • View
    0

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 0

Page 2: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 1

Đất cũ Trịnh Tây Ninh

Page 3: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 2

Đất cũ

Đất Cũ là tuyển tập gồm một số truyện ngắn và truyện rất ngắn của Trịnh Tây

Ninh viết về quê hương, tình người và gia đình. Bìa và phụ bản do Duy Hân trình

bày.

Lời nói ở đầu môi có thể sẽ phai phôi, nhưng hy vọng niềm thương nhớ quê xưa đất

cũ trong cuốn sách bé nhỏ này sẽ mãi là nỗi niềm còn lại trong những tháng ngày

lưu vong nơi xứ người....

Page 4: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 3

Mục Lục các truyện ngắn

1. Gai Sen ...................................................................................... 6

2. Em Và Tôi ................................................................................. 11

3. Đất cũ ........................................................................................ 19

4. Chồng ơi là chồng ..................................................................... 23

5. Cô Út Nguyệt Quế ................................................................... 30

6. Về một chuyến đi ...................................................................... 38

7. Thân ta đó ................................................................................. 46

8. Khi các ông làm part-time ....................................................... 48

9. Hoàng Hạc ................................................................................ 54

10. Cỏ bất hạnh ............................................................................... 61

11. Ông bà tôi ................................................................................. 65

12. Chú sâu răng xấu số .................................................................. 71

13. Chị Tâm có bồ .......................................................................... 74

14. Gia đình tôi trên mạng lưới ....................................................... 82

15. Nhật ký của Liễu ....................................................................... 89

16. Ngày Mất Cha ........................................................................... 95

17. Mẹ Tôi Lái xe ........................................................................... 100

18. Kẹo ............................................................................................ 108

19. Hoa học trò ............................................................................... 114

20. Gió mới .................................................................................... 119

21. Chàng nhạc sĩ trùng dương ....................................................... 127

22. Duyên May ............................................................................... 133

23. Đoản khúc mùa Xuân ............................................................... 137

24. Viết cho con trai - Duy Việt ..................................................... 139

25. Viết cho Duy Nam .................................................................... 143

26. Mối Tình Hàng Xóm ................................................................ 147

Page 5: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 4

27. Tấm vé máy bay ........................................................................ 154

28. Đóa Hoa Sứ Buồn ..................................................................... 158

29. Có Những Niềm Riêng ............................................................. 162

30. Tình i-meo ................................................................................ 171

Mục Lục các truyện rất ngắn

31. Bệnh và Lười ............................................................................ 180

32. Bộ quần áo cũ ........................................................................... 182

33. Trị bệnh ..................................................................................... 183

34. Oan hồn ..................................................................................... 184

35. Hình ảnh .................................................................................... 185

36. Thiên thần ................................................................................. 186

37. Cái nhẫn đính hôn ..................................................................... 187

38. Tuyết Hận ................................................................................. 188

39. Cái vòng bằng thiếc .................................................................. 189

40. Chia ........................................................................................... 190

41. Tâm sự cái đồng hồ ................................................................... 191

42. Trễ quá rồi! ............................................................................... 193

43. Hãy khóc đi em. ........................................................................ 194

44. Giúp lễ ...................................................................................... 195

45. Ngày Hiền Mẫu ......................................................................... 196

46. Lựa lời ....................................................................................... 197

47. Đàn gà ....................................................................................... 198

48. Quà cưới ................................................................................... 199

49. Viết cho em ............................................................................... 200

50. Người không tim ....................................................................... 201

51. Hũ đường thời thơ ấu ................................................................ 202

52. Nhà hàng ................................................................................... 202

53. Khờ ........................................................................................... 203

54. Hột đậu phọng ........................................................................... 204

55. Không quên ............................................................................... 204

56. Ngạc nhiên ................................................................................ 205

57. Cún ............................................................................................ 205

Page 6: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 5

58. Cứu lụt ...................................................................................... 206

59. Cái phôn .................................................................................... 207

60. Lầm ........................................................................................... 209

61. Thư Cô & Cháu ........................................................................ 210

62. Chuyện trong hãng .................................................................... 211

63. Vân ............................................................................................ 212

64. Bố tôi ........................................................................................ 213

65. Em sẽ đánh ba! .......................................................................... 214

66. Người dạy lái xe ....................................................................... 215

67. Mày Tao .................................................................................... 216

68. Nói thật ..................................................................................... 216

69. Đôi giày trắng ........................................................................... 218

70. Thiếu sót ................................................................................... 219

71. Lời cầu nguyện ......................................................................... 220

72. Tình vợ chồng ........................................................................... 222

73. Mộng dữ .................................................................................... 222

74. Hờ hững .................................................................................... 223

Page 7: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 6

Gai Sen

Liên cúi xuống ao sen, cắt những bông hoa đẹp nhất để chuẩn bị cắm trên chánh

điện. Hôm nay rằm, ánh trăng đêm qua còn sót lại, đọng trên những chiếc lá tròn

xoe, long lanh như nước mắt. Liên đưa tay quệt mồ hôi trán, mới sáng sớm mà trời

đã oi nồng khó chịu. Một ngày mới đã bắt đầu, Liên sẽ phải quét dọn Chùa, đi chợ

nấu ăn, chăm sóc các em mồ côi Chùa nuôi và giúp bà Tám cắt rau nuôi heo, nuôi

gà. Vất vả từ sáng tới khuya, nhưng Liên thấy vui và lòng thật thanh tịnh. Sư Thầy

đã dạy cô bỏ bớt sân si, sống an nhiên tự tại. Liên khôn ngoan trước tuổi, hiểu

nhiều về cuộc sống, về sự nghèo khổ, lấy niềm vui của các em, của sự cho đi làm

niềm vui của mình.

Liên bị cha mẹ vất ở ao sen Chùa này hơn 20 năm trước, khóc oe oe trong đám sen

trắng, may nhờ Thầy lượm được nuôi dưỡng nên Liên mới hiện diện trên cuộc đời.

Liên không đẹp nhưng thùy mị xinh xắn, tuy gầy còm nhưng vẫn có duyên, chỉ học

đến trung học nhưng lanh lẹ khôn ngoan, xóm giềng ai cũng thương mến.

Cuộc sống bình dị trôi qua, Liên vui trong bổn phận, chắc là cô sẽ không lấy

chồng, mà cũng chẳng xuống tóc đi tu, cô sẽ giúp các em mồ côi học hành nên

người, giúp chùa Viên Giác ngày càng phát triển. Khi có chuyện vui buồn thì Liên

tâm sự với bà Tám. Bà Tám đã già nên hiểu nhiều về thế sự nhân tình, rất tốt bụng

thương người. Liên học được ở bà nhiều điều mà mớ sách vở ít ỏi Liên có không hề

dạy. Liên chia sẻ với bà tất cả mọi chuyện như với một người bạn thân, nhưng gần

đây Liên đã dấu diếm, chưa dám thổ lộ với bà điều đang làm tâm tư cô xáo trộn.

Liên xấu hổ cúi mặt, giả vờ ngửi đóa sen hồng để che dấu bối rối. Có lẽ Liên đã

yêu!

Một người con trai cao ráo, chắc là giàu lắm, bằng cấp thật nhiều đã đến Chùa

trong mấy tháng gần đây rồi làm Liên chao đảo. Bảo Ân - cái tên thật đẹp, con

người thật đẹp. Ân theo phái đoàn thiện nguyện từ Canada đến Chùa để giúp người

dân khám bệnh, mổ mắt. Ân chưa là bác sĩ, chỉ mới tập sự, chịu trách nhiệm khám

tổng quát để chuyển hồ sơ lên thành phố. Mỗi sáng Ân tới Chùa gặp bệnh nhân sắp

hàng chờ khám miễn phí, làm việc tới trưa rồi đi lo các công việc khác. Nghe nói

Page 8: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 7

ông nội của Ân ở gần đây, nên Ân đã chọn tỉnh lỵ này để gần gũi với gia đình và

thực tập trong mùa hè này.

Liên thấy mình xôn xao mỗi khi Ân hiện diện, trái tim non rộn ràng khi Ân thăm

hỏi, nhờ vả những chuyện lặt vặt. Có lần Ân cần đi lên tỉnh, Thầy giao chiếc xe

Dream cho Liên để chở Ân đi. Chạy xe vòng vòng tỉnh lỵ thì rất dễ dàng, vì cô

thuộc đường xá nằm lòng, lại khéo léo cẩn thận. Có khi Liên phải chở mấy trăm cái

chén dĩa kiểu mỏng manh, mà vẫn không trầy trụa chút nào. Miệng Ân nói sợ, bảo

dân ở đây chạy xe ghê quá, nhưng Liên thấy Ân vui và thích thú mỗi khi Liên luồn

lách, qua mặt được một số xe khác. Có khi Ân sợ té, ôm chặt lấy Liên làm cô hết

sức bối rối.

Liên để ý chăm sóc Ân, nấu những món thuần túy quê hương cho Ân ăn trưa, bắt

đầu mơ mộng lãng đãng. Lạ ghê, Ân sinh ra ở nước ngoài, lần đầu tiên về Việt

Nam nhưng thích ăn canh chua, cá kho tộ, nhất là loại cá mề gà kho khô, thứ rẻ tiền

nhất mà đám trẻ ở Chùa không hề thích. Nhưng Liên cũng biết mình không nên mơ

mộng hão huyền, cô biết thân biết phận. Hoàn cảnh Liên và Ân khác nhau một trời

một vực, Liên cố gắng đè nén tình cảm và giận chính mình vì “đũa mốc mà chòi

mâm son”. Liên cũng biết câu ca dao “Con Vua thì được làm Vua, là con sãi chùa

thì quét lá đa” nên uất ức cúi đầu, vò nát bông sen trên tay mà không biết.

- Liên suy nghĩ gì mà vò cánh hoa vậy, bắt chước Trần Quốc Toản bóp nát trái cam

hả!

Thì ra Ân đã tới và ra ao sen kiếm Liên. Liên lại càng bối rối, ấp úng không nói nên

lời, may có bé Hà tới kiếm, nhờ giúp làm bài tập nên Liên giả đò bận rộn bỏ vào

trong Chùa.

Bốn tháng hè ngắn ngủi rồi cũng qua đi, hôm nay Ân đến Chùa từ giã mọi người để

về lại Canada học tiếp. Liên buồn vô cùng, ước gì mỗi sáng còn gặp Ân, nghe Ân

nói chuyện, cười đùa với mọi người - chỉ cần nhìn và nghe, Liên cũng đã thấy lòng

ấm áp, không mong gì hơn. Liên đứng lấp ló ở cửa sau, không dám ra chào vì biết

mình nhỏ nhoi quá. Liên nhủ lòng mọi chuyện rồi sẽ qua đi, Liên sẽ sống một ngày

như mọi ngày và sẽ quên tình cảm vụng dại này đi. Mấy hôm trước, bạn gái của Ân

đã đến Chùa tham quan và đòi Ân nghỉ việc sớm để đưa cô đi Saigon chơi. Cô gái

nói tiếng Anh, nhưng qua vài chữ Việt và câu trả lời của Ân, Liên đoán được nội

dung câu chuyện. Bạn của Ân đẹp quá, vừa trắng trẻo sang trọng, vừa có thân hình

Page 9: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 8

chắc nịch cười nói rộn ràng. Cô như một đóa hồng nhung tươi thắm. Cô gái được

Ân dắt ra ao sen chơi, cho ăn thử gương sen. Chắc cả đời cô chưa ăn thử trái sen,

nên bỏ phần ngon đi mà ăn nhân sen đắng ngắt rồi la làng. Ân cười thích thú, chỉ

dẫn cho cô gái phải làm sao. Anh đâu biết Liên đứng bên trong mà trái tim nhức

nhối. Chính Liên đã chỉ cho Ân cách lột vỏ, ăn sen mà! Cô gái lấy lá sen làm dù

che nắng, cài hoa trên tóc cười duyên, Liên nhìn cô mà lòng buồn vời vợi. Liên

sanh ra ở ao sen, ngày ngày lội bùn tỉa hoa cắt quả nhưng lúc nào cũng vội vàng vì

còn nhiều việc khác phải làm, lại sợ mấy con đỉa bám vào chân nên chưa bao giờ

thanh thản mơ mộng với sen như bạn của Ân.

Liên rời phòng khách, nơi Ân đang chào hỏi mọi người để về nhà bếp tiếp tục công

việc nấu ăn, chăm sóc trẻ em mà đầu óc phân tán, nhưng cuối cùng Ân đã tới bếp

tìm Liên:

-Ân cám ơn Liên rất nhiều trong thời gian vừa qua. Liên thật giỏi, thật dễ thương,

cầu chúc Liên mọi điều tốt đẹp.

Liên mỉm cười, Ân nói tiếng Việt hơi ngọng, xài chữ sai nếu phải nói chuyện

nghiêm chỉnh trang trọng. Liên nhớ có lần thằng Cún vừa bị sốt vừa bị suyễn, thở

khò khè khó ngủ, rên rỉ như con mèo hen, Liên ẳm Cún hát ru bài dân ca miền

Nam, Ân tới chơi nghe được lên tiếng:

-Đẹp quá, đẹp quá!

Liên nhìn quanh quất, ở đây chẳng có ai ngoài Liên và Cún, mà chẳng ai đủ đẹp để

Ân phải khen nức nở như vậy, Liên tròn xoe mắt:

-Ai đẹp?

Ân trả lời:

-Liên hát đẹp quá

Liên không vẫn hiểu nên ngơ ngác, Ân ấp úng nói luôn bằng tiếng Anh:

-You, you sing beautifully!

Sau này Liên mới hiểu Ân khen Liên hát hay.

Ân xin Liên một tấm hình để đem về Canada, nhưng Liên không có. Từ bé đến lớn

khôn, Liên lấm lem ở ao sen, ở nhà bếp chuồng heo, chưa ai để ý và chụp hình

Liên. Năm ngoái con heo nái của Chùa đẻ được số heo con kỷ lục, cán bộ Tỉnh có

đến để phỏng vấn Liên cách nuôi heo rồi chụp hình đàn heo chứ không chụp hình

Liên! Ân xin Liên địa chỉ email để khi rảnh Ân viết vài dòng hỏi thăm, Liên cũng

Page 10: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 9

không có. Liên chỉ mang máng biết computer là gì khi lau chùi máy vi tính cho

Thầy, chứ chưa hề được sử dụng.

Liên biết cơ duyên của mình với Ân đến đây là chấm dứt, từ đây tất cả sẽ trở thành

kỷ niệm. Mùa hè năm tới Ân sẽ đi Ấn Độ làm việc thiện nguyện cho chương trình

của Mẹ Teresa Thành Calcutta, năm sau nữa cũng đã có sắp đặt khác, chắc là khó

có cơ hội trở lại Việt Nam. Người ở nước ngoài sung sướng quá, có thể sắp xếp,

tiên liệu được tương lai, không phải sống trong số phận mờ mịt không biết tới ngày

mai - nhất là những người nghèo hèn như Liên. Liên cũng muốn có một tấm hình

của Ân, nhưng dĩ nhiên Liên không dám hỏi. Không sao, hình ảnh Ân sẽ không bao

giờ phai mờ trong tâm trí Liên, thì cần chi một tấm hình chụp.

Ân tặng Liên một món quà giã từ, Liên bối rối từ chối. Trước đây cũng có con trai

trong xóm tán tỉnh tặng quà cho Liên, nhưng cô không nhận. Liên nhớ lời thầy dạy:

“Đói cho sạch, rách cho thơm”, Liên nhủ lòng sẽ sống trung trực và gìn giữ nhân

cách của mình. Liên không ham giàu sang, mấy thằng công tử bột con cán bộ hay

tới Chùa chơi, có anh tỏ ý thích Liên, nhưng Liên rất ghét.

Ân khẩn khoản:

- Chỉ là một chút quà nhỏ để Liên nhớ tới Ân. Liên biết không, từ ngày tới đây, Ân

nhận ra mình thích hoa sen lắm, mỗi khi đi bất cứ nơi nào có hoa sen Ân cũng sẽ

nhớ tới Liên.

Liên nhận quà mà lòng băn khoăn, cố giữ cho nước mắt đừng rơi. Liên đọc thầm

một câu niệm cho tâm được an, cho Ân ra đi với lòng thanh thản, không phải mủi

lòng tội nghiệp một cô gái quê. Liên cắn chặt răng ra lệnh cho mình không được

xúc động.

Ân đi thật xa rồi Liên mới dám mở quà ra xem. Đó là một đồ cài áo bằng bạc hình

đóa hoa sen thật mỹ thuật, thanh thoát. Những cánh sen như múa lượn, bay bỗng.

Liên thấy Ân mới chính là sen, là Phật, còn Liên chỉ là bùn đen duới đất – dù thầy

đã đặt cho cô cái tên Bạch Liên. Cô nhớ những giờ Ân ra sân chơi với đám trẻ mổ

côi trong Chùa, dạy chúng hát ca, làm thủ công xếp giấy. Ở Ân, không có khoảng

cách giàu nghèo, không có khác biệt tôn giáo, ngôn ngữ. Ân có sự hồn nhiên tươi

trẻ, có sự yêu thương ấm áp tự tấm lòng - trong khi Liên già cỗi, nặng trĩu lo toan.

Page 11: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 10

Liên ở quê, trong khi Ân ở nước ngoài. Liên ít học, Ân sẽ là bác sĩ. Liên nghèo

hèn, Ân cao sang. Liên đạo Phật, Ân thờ Chúa, mỗi tuần đều đi nhà thờ, khác biệt

quá lớn.…

Liên lên chánh điện thắp một nén nhang để lòng được thanh tịnh, cô cũng không

quên ngước mắt lên trời, chắp tay cầu nguyện cùng Chúa của Ân để Chúa của Ân

cho anh về Canada bằng an, chuyến bay an lành, tương lai tốt đẹp.

Liên đưa tay vuốt ve bông sen cài áo, hoa sen không hề có gai, mà sao lòng Liên

đau nhói như có hàng trăm, hàng ngàn cành gai nhọn sắc ….

Trịnh Tây Ninh

Page 12: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 11

Em Và Tôi

Trong bếp, An đang lúi húi nấu xôi. Lại xôi! Cô nhỏ này thích những sản phẩm làm

từ nếp. Em thích bánh tét, bánh chưng, bánh ít nhân dừa, xôi gà, xôi gấc, xôi đậu

phọng ... Mùi nước dừa và lá dứa bay ra ngào ngạt. Thú thật tôi không hảo những

món này lắm, nhưng cũng chìu em ăn chút đỉnh và khen ngợi cho em vui lòng. Có

vợ trẻ không biết sướng hay khổ - đôi khi tôi tự hỏi mình như thế. Điệu nhạc dịu

dàng phát ra từ chiếc máy hát làm lòng tôi thanh thản, em và tôi đều rất thích bài

này, tôi thả hồn về quá khứ....

Tôi vội vàng sắp xếp hồ sơ, gởi cái email rồi chạy xuống văn phòng tìm việc của

hãng. Trễ mất vài phút nhưng đành vậy. Mấy tháng nay department của tôi thiếu

người, công việc chậm trễ vá víu. Mãi đến hôm nay Human Resources mới tìm

được người thế, chỉ chờ supervisor xuống phỏng vấn nữa là xong. Tôi bỗng có cảm

tình với người nhân viên tương lai này, vì biết chắc sẽ là người Việt, cùng dân tộc

với mình. Họ Nguyễn, tên Hoài An thì không lẫn lộn vào đâu được. Đến nơi, tôi

hơi khựng vì thấy An còn quá trẻ, chắc là mới ra trường. Thật ra tôi có thể xem

resume của em trước khi xuống đây để có khái niệm, nhưng vì bận rộn nên đã

quên. Cuộc phỏng vấn dễ dàng suông sẻ, tuy vậy tôi vẫn lưỡng lự nhìn An lần cuối

trước khi ký tên chấp thuận. Đã có hai nữ nhân viên trước mà tôi thâu nhận, chỉ

chừng vài tháng sau bụng to ra phải nghỉ để đập bầu, báo hại tôi phải mướn nhân

viên tạm thời thế chỗ. Công việc thêm chậm trễ vì tốn thêm thì giờ huấn luyện

người mới. Đám nhân viên cũ cười rúc rích, cho là tôi bị lừa. Rút kinh nghiệm, tôi

dè dặt đưa mắt nhìn vào ... bụng An. Eo thon nhỏ, còn trẻ trung, cơ hội mang thai

chắc là không cao. Thế là em trở thành nhân viên mới trong văn phòng tôi.

Làm cai của mười mấy bà - tôi thường gọi là đám “giặc cái” - không phải dễ. Mấy

bà lười biếng, nhõng nhẻo, hay ganh tị đổ lỗi cho nhau, đi trễ về sớm bắt chán. Họ

nhảy lên hớn hở vui mừng khi có khách hàng hủy bỏ không mua bán với hãng nữa.

Miễn ít việc phải làm là mấy bả mừng, không lo lắng gì đến thu nhập thật sự của

hãng. Bị bao bọc bởi đa số là đàn bà, tuy vậy nói chung công việc cũng trôi chảy,

tôi thấy thích thú và có thể tiến xa hơn trong nghề nghiệp. Ông chủ của tôi

(manager) cũng thuộc loại dễ tính. Thật ra, không phải dễ dàng mà tôi bò lên làm

Page 13: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 12

supervisor. Nào là học - học đến sói đầu - nào là làm, nào là sự may mắn. Tôi vẫn

cảm tạ ơn trời vì dù thất bại trong hôn nhân, nhưng công ăn việc làm có vẻ tiến

triển tốt đẹp. Tôi làm thêm rất nhiều giờ, cốt là để không còn rảnh rỗi để nghĩ ngợi

lung tung, hơn là thật sự say mê công việc. Từ khi ly dị với Kim Xuân, tôi thấy

chán chường và không mấy gì thú vị, hăng say trước bất cứ vấn đề gì.

Mỗi ngày tôi đều phải đi ngang bàn làm việc của em trước khi vào văn phòng

mình. Mới đầu thì cũng chẳng có gì lạ. Em cũng như những nhân viên khác, hết

báo cáo lại đến họp hành, giờ đâu mà để ý. Nhưng con nhỏ Tây bàn kế bên đã làm

tôi chú ý khi lên tiếng thắc mắc: An, sao mầy cứ ăn cục bột (dough) mà có gắn cái

lá? Thì ra em đang ăn trưa bằng một cái bánh bao. Vài bữa con Đại Hàn lại hỏi to:

Mầy ăn cái gì mà đen thùi vậy? Tôi tò mò đưa mắt nhìn, em đang ăn bánh gai. Lần

sau em mang theo xôi vò, xôi lá cẩm rực rỡ tươi thắm. Bọn Tây tấm tắc khen thức

ăn Việt nhiều màu sắc quá! Em ăn chóc chách cả ngày. Trên bàn để mấy thẩu kẹo,

bánh, ô mai, mứt xanh mứt đỏ. Em ăn nhiều nhưng nhỏ xíu, nói năng rõ ràng, làm

việc cẩn thận. Em thích màu tím, hay mặc quần áo màu này, thậm chí folders, hồ

sơ, màu mực đều dùng màu tím. Em có lẽ cũng biết tôi là người Việt, nhưng chưa

bao giờ chúng tôi nói tiếng mẹ đẻ với nhau.

Lần đầu tiên chúng tôi gặp nhau ở ngoài hãng là lần tôi đến dự một buổi họp mặt

thân hữu Quảng Ngãi. Số là tôi có thằng bạn nối khố Quảng Ngãi khá thân, nó rủ rê

riết tôi cũng nể lời đi sinh hoạt cho bớt buồn, và từ từ thấy thân thiện, vui vẻ với

các anh chị em khác trong Hội. Em có vẻ bối rối khi nhận ra tôi, nhưng lên tiếng

trước bằng tiếng Việt:

-Chào ông chủ.

Tôi cười:

-Chủ gì mà chủ, em đừng gọi tôi như vậy!

Em cười tinh nghịch:

-Nhìn anh ở “ngoài đời” lạ quá, xuýt chút em nhận không ra. Anh có biết nói tiếng

Quảng Ngãi không?

Tôi nhớ ra hôm ấy mình mặc áo thun quần short, không đạo mạo cà vạt áo vest như

trong lúc đi làm. Nhìn nụ cười trêu chọc của em, tôi thắc mắc:

-What's wrong with me?

Em hỏi lại:

Page 14: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 13

-Anh muốn em nói thật hay nói xạo?

-Nói thật chứ!

Em tỉnh bơ cười tủm tỉm:

-Trán anh hói quá, nhìn không ra!

Tôi phì cười, cô bé này cũng đáo để lắm chứ, biết thơ và dám sửa thơ Hàn mặc Tử.

Vậy mà tôi coi thường em còn nhỏ, không rành tiếng Việt.

Em có lẽ thích văn nghệ, vui vẻ hát một bài khi được mời. Giọng em ngây thơ dễ

thương, nhịp phách còn yếu nhưng có hồn, chứa đựng một nội tâm phong phú. Em

trẻ nhưng chọn nhạc già nên tôi cũng lấy làm lạ. Như bị một sức thu hút đặc biệt, từ

hôm đó trở đi tôi cứ nghĩ đến em và để ý đến những việc em làm. Có hôm bàn giấy

em bị bao bọc bởi không biết bao nhiêu là chồng giấy. Đây là những “output” tự

động in ra từ máy ở tầng trên, do người service đem tới. Em dùng sai mã số nên

thay vì máy chỉ in một ít tờ, nó in ra rất nhiều phải vứt vào thùng recycle. Em đỏ

mặt khi tôi đi ngang, nhận lỗi:

-Xin lỗi, tôi lẫn lộn làm tốn giấy mực của hãng!

-Không sao, đáng lẽ người train cô phải dặn điều này!

Con Michelle huấn luyện em cũng thuộc loại ẩu, tôi cũng mệt với cô nàng này lắm.

Hãng có luật lệ rõ ràng về cách ăn mặc khi đến sở: tuyệt đối không được mặc quần

jean, váy không được ngắn quá 3 inches tính từ đầu gối, phải có áo khoác khi mặc

áo hở vai... Nó ỏng ẹo mặc váy ngắn ngủn đi làm, cố tình nói lớn cho tôi nghe thấy:

-Tao mặc váy ngắn, chờ mãi mà sao không thấy supervisor đuổi về nhà.

Tôi giả lơ không trả lời, mặc váy ngắn chán cô nàng chuyển qua mặc váy dài quết

đất. Có lần nó phải ra gặp khách hàng để giới thiệu một số sản phẩm mới của hãng,

nhưng mặc quần bó rọ giống như quần jean, nó cũng biết sợ chạy vào hỏi tôi:

-Tao quên hôm nay có hẹn với khách hàng, không ăn mặc lịch sự, mày biểu con

Lisa ra dùm tao đi.

Con Lisa trả treo:

-Tao không có chuẩn bị, mày muốn đổi quần áo với tao thì đổi.

Michelle có lần vào internet xem hình ảnh tầm bậy, tình cờ thấy tôi đi ngang, bấm

keyboard lung tung để ra khỏi nhưng không được, nhìn tôi quê một cục. Michelle

bộc trực nhưng được việc, hiểu tính cô thì cũng không thấy cô dễ ghét. Lần đó

Michelle gây gỗ chuyện gì đó với em, em uất ức nước mắt tuôn rơi. Tôi hỏi:

-An, cô có OK không?

Page 15: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 14

Em mím môi trả lời:

-Không sao!

Tôi bỗng thấy thương em. Chắc đây là lần đầu tiên đi làm bị người khác xài xể. Em

may mắn lớn lên ở xứ này, không bị bầm dập bò lên té xuống như tôi, không bị cái

khổ cái nhục hành hạ như khi còn ở Quảng Ngãi với Việt cộng. Con nhỏ Michelle

này cà chớn lắm, nó ỷ làm việc có kinh nghiệm, hay làm người khác buồn, bị than

phiền hoài. Có lần tôi cũng bị nó khó dễ - với tôi thì không sao, nhưng ăn hiếp em

lại là chuyện khác. Tôi gọi Michelle vào văn phòng, khuyến cáo về cách đối xử với

nhân viên khác, cố tình nói lớn cho em nghe thấy. Lòng rộn rã khi em nhìn mình

với cặp mắt biết ơn. Tôi bỗng giật mình, tại sao tôi lại để ý đến em, tại sao phải tỏ

ra uy quyền trước mặt em? Không phải tôi đã sợ đàn bà từ ngày có chuyện với Kim

Xuân rồi sao? Ngày nào em ở lại làm trễ, tôi ở lại làm trễ luôn. Em chào ra về, tôi

thấy mất thú vị bỏ về theo, dù chúng tôi chỉ cắm cúi làm việc không nói chuyện

riêng.

Hôm ấy chúng tôi ở lại làm việc như thường lệ, em hâm xôi bằng microwave, mùi

thơm bốc ra ngào ngạt. Chắc là xôi nhà nấu không phải mua ngoài tiệm, màu đỏ

của gấc tươi thắm, những hạt nếp bóng bẫy tươm đầy nước dừa, kèm với mấy lát

chả lụa trắng tinh. Em mời:

-Ăn không, tôi chia cho một nửa.

Tôi ấp úng (không lẽ em trông thấy ánh mắt thèm thuồng của tôi) Đã lâu rồi tôi chỉ

uống rượu, nhấm mồi, đâu có ăn những thứ lặt vặt này:

-Tôi không đói, cảm ơn

Em không mời thêm lần thứ hai, vừa ăn vừa đánh máy lọc cọc. Mùi thơm tiếp tục

bay ra, giống như mùi những gói xôi mẹ tôi cho ăn sáng khi còn bé. Tôi bỗng thấy

tiếc, biết vậy “say yes” cho rồi. Một ưu điểm của những người trẻ bây giờ là sống

và nói chuyện rất thành thật, không màu mè sĩ diện. Có lẽ tôi còn bị ảnh hưởng của

phong tục cũ Việt nam, ngại làm người khác mất lòng, đôi khi quanh co không dám

nói thẳng điều mình muốn. Chỉ có một điều mà tôi đã làm được từ khi sang đây là

khá đúng giờ. Tuy biết mình bị chờ thật lâu khi đi đám cưới, họp hành với người

Việt Nam nhưng tôi vẫn có thói quen đúng giờ, không cố ý đi trễ được.

Có lần em được gởi qua hãng khác với con Lisa để nghe thuyết trình về system mới

rồi đem về trình bày lại trong Department. Lisa bị bệnh bất ngờ, em vào gặp tôi:

Page 16: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 15

-Tôi cần có người đi chung, không dám đi một mình, sợ bị người ta cắn!

Nhìn ánh mắt em, tim tôi đập lạc đi một nhịp:

-Tôi sẽ đi với cô!

Mất cả nửa ngày, công việc ứ đọng, tôi thấy mình hơi mất tự chủ khi quyết định

như vậy. Cả buổi tôi rất đạo mạo nghiêm trang, ghi chép chăm chú, và chỉ có vậy!

Đi làm ngoài những lúc quá nhiều việc, bị khách hàng than phiền cũng có những

lúc rất vui. Con Teresa lanh lẹ, làm việc không siêng nhưng rất thích tổ chức hết

birthday, shower đến đi xem movies chung. Vì muốn làm ngạc nhiên đương sự khi

sinh nhật hoặc trước khi có em bé, chúng tôi lén đặt bánh, mua quà, có khi bị bể

mánh vì bánh và quà bày ra sẵn nhưng đương sự hôm đó lại nghỉ bệnh. Lần nào có

giải sổ số lớn Teresa đều đứng ra thu tiền mua chung cho nhóm, trừ ông manager

ra! Nó có ác cảm với ông Bill dù với tôi ông Bill rất dễ thương. Bà Vivian chậm

chạp, khi cần lấy hồ sơ không buồn đứng lên, cứ ngồi luôn trên ghế đẩy bánh xe đi.

Ai khen bà hôm nay nhìn ốm bớt, bà vui vẻ làm dùm việc cho ngay. Chỉ cần chút

gì cảm động, bà khóc bù lu bù loa như cháy nhà. Con Kathy khoe um sùm khi con

mình lần đầu tiên ăn hết một trái chuối, coi như chuyện vĩ đại, lúc nào cũng muốn

người khác xem hình, nghe chuyện con mình. Anh chàng Tim (người đàn ông thứ

ba trong nhóm trừ tôi ra) lúc nào cũng cầm trong tay ly cà-phê, tuyên bố có thể bỏ

vợ chứ không bỏ cà-phê được. Hắn có thói quen mở đầu câu chuyện bằng câu:

“Việc này có hai trường hợp”, nhưng thường hắn kể ra tới 3, 4 trường hợp khác

nhau hoặc bí không nghĩ ra được trường hợp thứ hai. Tim có tài thổi harmonica,

thích bắn dây thun qua làm ma nhát những bà ở lại làm trễ. Chúng tôi đối xử với

nhau thân mật như trong một nhà. Họ rất khổ sở khi phải phát âm tên tôi: Nguyễn

Bảo Phúc. Tôi có thằng bạn làm bác sĩ trưởng trong Bệnh viện, nó rất kiêu ngạo lập

dị, cô y tá nào dưới quyền mới đổi tới việc đầu tiên là phải học uốn lưỡi đọc tên

hắn cho đúng, bằng không sẽ có chuyện!

Ngày tháng nhẹ nhàng trôi qua, một hôm tôi bỗng thắt ruột khi khám phá ra em có

bạn trai, lòng ray rứt khi thấy em nói chuyện phone khá lâu, hoặc tình cờ đi ngang

thấy em email bằng tiếng Việt. Tôi có quyền kiểm soát email của nhân viên, bị cám

dỗ vào xem em trao đổi với bạn trai những gì, nhưng xét lại thấy mình không cần

“tồi” đến như vậy. Tôi khó chịu khi nhìn qua cửa kiếng thấy chiếc xe sport đỏ chói

đang chờ em bên dưới. Cái xe này rực rỡ vui mắt, nhưng giá trị thua xa chiếc

Page 17: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 16

Mercedes mà tôi chạy! Tôi cười nhạo mình: Không lẽ tôi ghen, sao lại đi so sánh

với thằng con nít đó. Em nhỏ hơn tôi nhiều, chỉ xinh chứ không đẹp, chẳng thấy

chỗ nào là phù hợp. Lôi thôi lại bị kết tội sách nhiễu tình dục nhân viên, mất job

như chơi. Tối hôm đó tôi uống rượu nhiều hơn, sáng ra đi làm trễ và thấy nhức đầu

kinh khủng. Tôi không tập trung làm việc được, viết lung tung tên em trên giấy,

bảo mình hãy quên đi, đừng dại dột làm khổ mình và người khác. Tôi vừa viết vừa

vẽ chằng chịt, tủi thân nghĩ đến những đau buồn trong cuộc sống, thấy sợ sự cô

đơn, thèm sự chăm sóc của bất cứ người nào. Tuổi trẻ tôi đã rất nông nổi, lỗi lầm,

may mà bây giờ đã đằm lại và thấy mình trưởng thành, bao dung chịu đựng hơn.

Tôi gục mặt trên bàn giấy, mơ hồ nghe tiếng tích tắc từ chiếc đồng hồ trên tường

gõ thật chậm. Mơ hồ, giòng sông Ấn quê xưa như róc rách trong lòng...

Lâu rất lâu, tôi nghe có tiếng em lo lắng:

-Anh sốt nóng quá, em phải đưa anh về, chìa khóa xe đâu?

Em tự động lục trong túi áo xâu chìa khóa, dìu tôi ra xe. Lúc đó hình như văn

phòng không còn người ở lại, nếu có chắc họ cũng tức cười với hình ảnh cô gái nhỏ

kéo lê người đàn ông to xác đi lếch thếch như chuột tha mèo. Tôi nhớ em không

hỏi địa chỉ, đường đi, nhưng đưa tôi về đến nhà an toàn. Em lái xe cũng chì lắm,

qua mặt xe khác vèo vèo. Tôi líu ríu nghe lời em nằm xuống giường, uống thuốc

(Lúc nào em cũng có sẵn thuốc cảm trong bóp). Em lục tủ lạnh tự nhiên và lanh lẹ

rồi đi nấu cháo. Chỉ có cháo trắng ăn với đường, vì tủ lạnh chỉ còn rượu và bia,

nhưng tôi ăn ngon lành, mồ hôi vã ra ướt đẫm. Tôi nghỉ bệnh nguyên tuần, thấy ê

chề rã rời. Tôi nhớ em vô cùng, trong mơ lúc nào cũng chập chờn hình ảnh và

giọng nói ríu rít của em, muốn gọi vào hãng cho em nhưng không tìm được lý do

cần thiết để dặn dò điều gì. Tôi cũng chẳng thiết tha tới công việc, còn một đống hồ

sơ rắc rối cần giải quyết, thây kệ, chắc tôi sẽ lấy giấy bác sĩ nghỉ thêm, tới đâu thì

tới. Tiếng chuông điện thoại bỗng reo vang làm tôi giật thót mình. An nói chậm rãi

bằng tiếng Việt:

-Em sẽ tới thăm anh!

Làm sao em có được số phôn tại nhà của tôi, tôi cũng không biết.

Tôi hồi hộp đi cạo râu, tắm rửa, nhìn mình bơ phờ trong gương. Trông tôi như già

thêm mấy tuổi, phi đạo trống rỗng thênh thang không tóc, mà râu thì có thừa, tại

sao nó không chịu mọc đúng chỗ cho tôi nhờ!

Page 18: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 17

An đến, căn phòng như rực sáng. Em mang tới nào bánh, nào phở, nào là nước trái

cây. Em biết tôi không ăn gì nằm bẹp mấy ngày nay mà. Chờ tôi ăn uống xong, em

chìa ra tờ giấy, nhìn thẳng vào mắt tôi:

-Anh viết phải không?

Tôi tái mặt, đây là tờ giấy tôi viết tên em và những điều hết sức lẩm cẩm trong cơn

say mà tôi không hề muốn ai biết. Tôi ú ớ, muốn chối nhưng không được:

-Xin lỗi, tôi viết trong lúc không được tỉnh táo.

-Bây giờ tỉnh chưa? Em tinh nghịch hỏi.

Tôi bỗng học được tánh thẳng thắn, thành thật của em - của những người trẻ - trả

lời hết sức cải lương nhưng chân thành:

-Tôi rất tỉnh, tôi biết mình không xứng với em, tôi đã qua một đời vợ, nhưng tôi

không thể dối lòng, tôi yêu em! Tôi rất khổ sở đóng kịch với chính mình.

Em mỉm cười:

-Tốt, anh can đảm lắm.

Tôi gục xuống bàn, ôm mặt:

-Em về đi, cám ơn em. Cho tôi thời gian, tôi sẽ tìm việc khác.

-Tại sao?

-Tôi đã nói ra điều không nên nói, ít nhiều sẽ làm em ngại. Tôi chắc chắn sẽ tìm

được việc khác.

-Người đi tìm việc khác sẽ là em!

-Đừng vì tôi mà em phải thay đổi. Tôi xin lỗi!

-Nếu anh muốn bồ với em, mình phải làm khác chỗ kẻo bị nói mất công. Em đã

nộp đơn bên phòng kế toán của bà Margaret, tuần tới có phỏng vấn.

Tôi không tin vào tai mình, dù lúc nào em cũng rõ ràng, thẳng thắn. Em xác nhận

nếu tôi tỏ tình với em từ đầu, thành thật với chính mình, có lẽ đã không bị cơn bệnh

tương tư này hành hạ. Người bạn trai mà tôi tưởng chỉ là người anh họ từ xa tới

chơi, em cố tình cho tôi tưởng lầm.

Thời gian tìm hiểu, yêu thương nhau thật là thần tiên. Tôi như trẻ lại với cái hồn

nhiên, trong sáng của em. Dĩ nhiên nhiều lúc bị em “quay” nhiều quá tôi cũng tức

mình. Em làm nũng thấy sợ, lại hay cãi, bướng bỉnh lì lợm, thường thì em đủ lý lẽ

để thắng tôi, còn nếu có thua, em rơm rớm nước mắt ngay, tôi cũng đành nhường

em cho rồi. Em ngang ngược đến nỗi chỉ vì nằm mơ thấy tôi la rầy em gì đó, nên

sáng ra kiếm chuyện giận hờn, tôi ngơ ngác:

Page 19: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 18

-Em nằm mơ rồi tự nhiên giận anh, sao mà vô lý vậy?

-Sao vô lý được, nếu anh thương em, tại sao em lại nằm mơ thấy anh dữ với em!

Anh không biết anh đã hung hăng với em như thế nào đâu!

Trời ơi! tôi có nằm mơ với em đâu mà biết. Tuy nhiên, tôi biết trong bụng em

thương tôi rất nhiều, chăm sóc tôi rất kỹ. Em cũng rất tốt với mọi người, không

thích gian dối, là một người nhân hậu, lanh lẹ được việc.

Ngày đám cưới, cả hai departments của em và tôi đều đi dự rất đông, đa số đều

ngạc nhiên nhưng hết sức tán đồng. Điều buồn cười là sau ngày cưới không lâu,

cấp trên tự động thăng chức, thuyên chuyển tôi về làm Manager chỗ em. Quả đúng

là cái số, em có duyên làm nhân viên của tôi, không sao tránh được - dù em làm

việc và báo cáo trực tiếp qua supervisor - Nhưng tôi thấy rõ là dù số con gì, số

mấy, lúc nào mình cũng phải sống thật và nói thật, không nên che dấu tình cảm,

nhất là không bao giờ nên nói dối.

Trịnh Tây Ninh

Page 20: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 19

Đất cũ

Trong cuộc sống hằng ngày, tôi luôn nhủ lòng hãy cố gắng rộng rãi, thứ tha, nhưng

điều ấy thật là khó thực hiện. Có khi vì một lý do cỏn con, tôi giận chồng đến mấy

ngày liền. Có khi tình cờ nghe ai đó nhận xét không tốt về mình, tôi bỏ bụng và

chán nản. Tôi đã quên đi gương tha thứ, yêu thương của chính ba má tôi - mà bây

giờ nhớ lại tôi vẫn còn bồi hồi, tưởng như chuyện vừa mới xảy ra .....

Tôi sanh ra và lớn lên ở Tây Ninh, một tỉnh lỵ đất đỏ miền đông khô khan, nghèo

nàn. Riêng gia đình tôi thì còn nghèo hơn nữa. Ba tôi là một công chức nhỏ, chỉ

sống bám vào đồng lương nhỏ bé do chính phủ chu cấp. Má tôi hiền lành còn hơn

khoai sắn, chỉ ở nhà nội trợ chăm sóc đàn con, ai gạt bà lấy tiền, bán hàng cân thiếu

bà cũng đều im lặng chịu đựng.

Ba má rời miền Bắc từ năm 1954 bỏ lại ông bà nội ngoại, nhà cửa sự nghiệp, vào

Nam với bàn tay trắng. Nghe nói thuở ấy gia đình bên ngoại chúng tôi giàu lắm,

ruộng đồng cò bay thẳng cánh. Dòng họ Vũ Ngô nổi tiếng ở sự giàu có và đạo đức,

năm Ất Dậu khi nạn đói tràn lan, ông bà tôi nấu cháo phát chẩn cho người nghèo.

Nhờ thế sau này dầu bị đấu tố, ông bà vẫn được thương tha tội địa chủ, chỉ bị tịch

thu tài sản. Bên nội thì nghèo nhưng học giỏi, ai nấy đỗ đạt, có bằng Thành Chung.

Vào Nam mấy anh chị lớn được gởi đi học trên Saigon, ở nhà trọ ăn uống rất kham

khổ. Món ăn sang nhất mà các anh chị có được là món caricoga, tức là món cổ gà

nấu cà-ri, mấy tháng mới được một lần. Bốn đứa nhỏ chúng tôi ở với ba má tại căn

nhà gỗ cũ kỹ cạnh nhà thờ tỉnh lỵ. Ngày tháng êm đềm trôi qua, gia đình tôi sống

bình an hạnh phúc, cho đến khi Duy Ninh chết bất đắc kỳ tử, thì mọi việc trong nhà

bắt đầu khó khăn, nhiều chuyện buồn liên tục xảy đến.

Ninh là anh thứ bẩy của tôi, lúc ấy chỉ mới 17 tuổi. Anh trắng trẻo - dầu Tây Ninh

nóng như đổ lửa, ai nấy nhất là tôi khét nắng đen thùi. Anh lại có khiếu về máy

móc, học giỏi nên là niềm hy vọng và hãnh diện của gia đình. Ba má tôi hiếm con

trai chỉ có anh Năm và anh Bẩy, nên đôi khi chúng tôi cũng hơi ghen, ước ao mình

là con trai để được cưng chiều đặc biệt. Tuy thế, không phải là tôi ghét Duy Ninh

đâu. Trong nhà, anh nói chuyện, sai vặt tôi nhiều nhất, vì tôi út ít nhỏ nhất nhà.

Page 21: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 20

Hôm xảy ra chuyện tôi đang chơi búp bế ở nhà trên, bỗng nghe tiếng hét hãi hùng

của Duy Ninh ngoài giếng nước chung của xóm. Anh đang xách nước để châm vào

hồ cá bé xíu mới xây ngoài vườn mà anh vừa hoàn thành. Tôi chạy ra coi, có thêm

vài người hàng xóm, họ đem anh tới nhà thương nhưng đã quá trễ. Sau này, tôi mới

biết người hàng xóm đã ăn cắp điện nhà nước bằng cách câu giây âm xuống giếng -

Nhà anh ta chạy rất nhiều tủ lạnh để bán nước đá, sinh tố, cà rem cho cả xóm - Vô

tình Duy Ninh kéo trúng sợi dây này, nên đã bị giật. Người hàng xóm cũng đã nổi

tiếng về những thành tích không tốt: lường gạt, nóng nảy với bà con lối xóm, nên

chung quanh ai cũng bàn, khuyên ba má tôi thưa hắn ra tòa, bỏ tù cho đáng tội.

Trước cái chết bất ngờ và đau đớn của con, ba má tôi ngã bệnh nặng. Nhà tôi lúc ấy

lại nuôi tới mấy trăm con gà, ba má tôi chẳng hồn vía nào để chăm sóc, nên chúng

lăn ra bị dịch, phải bán tống bán tháo đi lỗ vốn rất nặng.

Mới đầu, ba má tôi cũng đồng ý phải đem vấn đề ra trước luật pháp cho rõ ràng,

nhưng đến khi hai vợ chồng người hàng xóm khóc lóc, van xin, ba má tôi nghĩ lại

và đã làm đơn bãi nại. Khi ấy dù mới 12 tuổi, nhưng tôi nhớ rõ ràng lời ba nói với

má:

-Thôi bà ạ, đàng nào con mình cũng chết rồi, bắt thằng T. đi ở tù thì chỉ tội vợ con

nó, con mình cũng không sống lại được.

Tôi cũng nhớ rất rõ mà tới bây giờ vẫn chưa giải thích được, là khi các anh chị tôi

từ Saigon về thăm xác, lúc cầm lấy tay Duy Ninh, nước mắt và máu mũi anh tự

nhiên ứa ra dầm dề, không lẽ anh chết oan nên linh thiêng như vậy??

Ngày đưa xác Duy Ninh tôi mặc áo dài trắng, đội khăn tang, hai tay cầm ảnh anh đi

trước xe nhà đòn đi bộ ra nghĩa trang, lòng thê thiết trong điệu bài Tiễn em mà

Phạm Duy đã phổ nhạc từ thơ Cung trầm Tưởng:

Lên xe tiễn anh đi, chưa bao giờ buồn thế ....

(Tôi biết hát nhạc Phạm Duy, Trịnh Công Sơn, Vũ Thành An từ lúc còn nhỏ, vì học

đòi theo các chị)

Thế mà sau này khi chúng tôi tạm rời Tây Ninh về Saigon cư ngụ sau ngày 30

tháng 4, 75, chính T. đã cạy cửa nhà tôi, vơ vét, lấy hết những gì còn sót lại. Chúng

tôi biết rõ người hàng xóm ăn cắp đồ, vì hắn ta đã mang bán những cuốn album

tem chị em tôi sưu tầm, hoặc những hộp màu nước mà chúng tôi dè sẻn không dám

vẽ. Ba má tôi vẫn yên lặng chịu đựng, không trách móc, chỉ đôi lần thở than.

Page 22: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 21

Mỗi khi nhớ tới má, tôi nhớ tới món bún ăn với nước mắm chanh, không hề có thịt

cá, tôm cua gì. Bà ngồi ở xó bếp, vừa ăn vừa trò chuyện với tôi. (Vì lúc còn bé tôi

đeo mẹ dữ lắm, nhõng nhẻo bị các chị chọc hoài). Không phải má tôi thích ăn bún

chay, nhưng vì hà tiện, bà ăn vậy cho rẻ. Tôi cũng thèm món này lắm, vì ăn cơm

hẩm canh suông hoài, lâu lâu được đổi ra ăn bún, sao lại không mê. Những vắt bún

mập mạp trắng ngần, gói trong những chiếc lá sen xanh mướt, đem về rưới nước

mắm tỏi ớt chanh đường, lùa vào miệng trơn tuột mát lòng làm sao.

Khi tới Canada có gia đình riêng, có công ăn chuyện làm, có bữa tôi cũng cắc cớ

luộc bún để ăn với nước mắm chanh, không kèm thịt thà rau cỏ gì, nhưng chỉ nuốt

được tới gắp thứ hai, tôi nhớ má đến quặn ruột, nước mắt tràn tuôn, phải đem bún

đi cất. Ông xã đi công chuyện về, bắt gặp tôi vừa trệu trạo ăn vừa khóc, anh chẳng

hiểu gì! Trong cuộc sống hải ngoại vật chất dư thừa này, dù có dịp ăn nhiều món lạ,

nhưng có lẽ suốt đời sẽ không còn dịp ăn được tô bún ngon như ngày xưa nữa.

Còn nhớ đến ba, là nhớ tới những buổi dạy kèm mà ông đã hao công tốn sức dành

cho tôi, nhất là trong thời kỳ luyện thi Trung học. Muốn thi đậu vào trường Công

để khỏi đóng học phí phải học thật chăm. Toán thì ông giao cho hai chị Hảo và

Hoan nhồi tôi như nhồi bột, riêng ông thì kèm tôi môn luận văn, vì ông vốn yêu

văn chương chữ nghĩa. Ông thuộc lòng chuyện Kiều và các ca kịch bằng tiếng

Pháp, suốt ngày ngâm nga cho tôi nghe.Tôi ghét phải làm bài nhiều - hết tả cái này

rồi lại bình giảng câu kia - nên hay tỏ ra bực bội, giận dỗi, bây giờ mới biết cảm ơn

ông.

Ngày nay, dấu xe trên đường cũ như được lặp lại, tôi cũng kềm cặp, thúc giục con

tôi học rất nhiều. Chúng cũng kêu ca than thở, nhưng hy vọng sau này lớn lên

chúng sẽ hiểu. Ngày ấy, tôi đã ham vui với bạn bè, hay đi học về trễ vì thích la cà ở

trường. Khi đạp xe về đến ngõ, thấy dáng ba gầy còm đứng ngóng, tôi cũng hối hận

lắm nhưng không bỏ được tánh ham chơi. Bây giờ, cũng có lúc tôi xoắn ruột ở nhà

chờ con về trễ, thấm thía được nỗi lòng của bố khi xưa:

Đứng chẳng yên lòng

Ngồi chẳng yên lòng,

Tựa triện ngồi trông

Tựa triện đứng trông ...

Page 23: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 22

Đã có lúc tôi thầm trách ba má không công bình, thương anh này nhiều hơn chị kia,

thế mà khi lớn lên, tôi cũng thấy mình bất công với người khác trong rất nhiều việc

- dù có khi không hiểu tại sao mình lại vô lý như vậy. Nhớ hồi đi dạy Giáo Lý và

tiếng Việt cho đám trẻ ở trại tị nạn, đứa học trò nào tên Ninh cũng đều được tôi

cưng, để ý đặc biệt, dù nó có đen thủi đen thui xấu xí thế nào. Hồi còn bé, tôi

không thích ăn hành, má tôi đã nhẫn nhục ngồi lựa từng miếng hành ra khỏi chén.

Bây giờ con tôi cũng chê hành, tôi cũng phải tỉ mỉ ngồi lựa ra, thầm nghĩ không

biết có phải là ... quả báo !!.

Tuy nhiên với bản tính yếu hèn, kém chịu đựng, tôi biết mình không thể nào bắt

chước được gương thứ tha, nhẫn nhục của ba má. Sở dĩ anh chị em tôi có được

ngày hôm nay đúng là do nhân đức mà ông bà, ba má tôi đã gieo trồng. Ôi, nụ cười

hiền lành của má và dáng gầy còm cõi của ba, biết bao giờ sẽ phai nhạt…

Gần 30 năm ở nước ngoài, tôi chưa có dịp về thăm lại Tây Ninh - nơi chôn nhau

cắt rốn - dù trong giấc mơ tôi, những con đường, những cảnh vật cũ vẫn hiện về, rõ

ràng như chuyện thật. Những kỷ niệm ở đất cũ mà tôi còn nhớ được, tôi nguyện với

lòng sẽ mãi chắt chiu, sống với nó, học từ nó, trân trọng nó, yêu thương nó với cả

một tấm chân tình mà tôi luôn hướng về ba má và đất cũ.....

Trịnh Tây Ninh

Page 24: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 23

Chồng ơi là chồng!

Nếu gặp nhau 20 năm về trước, chắc chắn chúng tôi sẽ được gọi là Ngũ Long Công

Chúa. Tiếc thay sau khi giã từ thời độc thân hoa mộng, chúng tôi bắt đầu xuống

sắc: đầu óc chậm chạp, nhan sắc phai tàn, miệng hay nói, đêm nằm thấy toàn ác

mộng. Cũng may chúng tôi còn có cơ hội gặp nhau thường xuyên, chia sẻ những

kinh nghiệm, những nỗi bực bội hằng ngày nên cũng bớt stress. Bây giờ chúng tôi

đã ... sồn sồn, tự nhận mình là Ngũ long Mẫu hậu, nhường chức Công chúa lại cho

đàn con. Ngày ngày ngoài việc ở hãng xưởng, về nhà hầu hạ lo cho chồng con, làm

công tác nhà thờ chút đỉnh, chúng tôi thỉnh thoảng gặp nhau để an ủi lẫn nhau, giúp

nhau sống vui trên cõi đời ô trọc này. Chúng tôi kết nghĩa chị em, gọi nhau theo

thứ tùy theo tuổi tác. Lớn nhất là chị Hai, xong rồi đến con Ba là tôi, rồi tới con Tư,

con Năm và con Út.

Hôm nay chúng tôi được may mắn họp mặt đầy đủ ở nhà chị Hai - chị lớn nhất

trong đám. Chị đang bị cúm rất nặng, không khéo lại là cúm gà, ho khúc khắc, nói

không nổi (nhưng không có nghĩa là không nói) Khi chúng tôi đến chị than thở

ngay:

-Mệt quá mấy em ơi, thấy chồng người ta mà phát ham, chồng mình chẳng nên tích

sự gì!

Chúng tôi đồng loạt hỏi ngay:

-Anh Hai làm gì cho chị ra nông nỗi này?

-Ổng truyền bệnh cho chị. Mấy ngày trước ổng bệnh, chị cơm bưng nước rót chăm

sóc như ông vua, ổng nhỏng nhẽo phát sợ. Bây giờ tới phiên chị gục xuống, ổng

chẳng giúp được gì làm chị phát cáu.

Vừa nói chị vừa yêu cầu con Tư cạo gió cho chị. Cô Tư này có biệt tài cạo gió,

đấm bóp rất hay. Tư lẩm bẩm:

-Ủa, ai cạo gió cho chị trước rồi mà chị Hai, gió còn chút đỉnh mà sao bị trầy tùm

lum thế này?

-Thì anh Hai của tụi em chứ còn ai, ổng cạo như gãi ngứa không ra gió, không thấy

khỏe gì hết trơn. Chị bảo phải cạo mạnh lên, ổng trổ mười thành công lực, làm chị

rách da bầm mình luôn. Nhờ ổng lấy dùm viên thuốc, ổng ôm cái computer mấy

tiếng sau mới đứng lên, chị phải tự đi kiếm thuốc uống cho rồi.

Page 25: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 24

Cô Năm nhìn ra xa xa, vùng kỷ niệm đen tối như còn phảng phất đâu đây, thỏ thẻ:

-Vậy là chị còn có phước đó chị Hai, lần đó em bệnh tưởng chết luôn rồi.

Cả bọn chúng tôi nhao nhao lên hỏi:

-Ghê vậy sao, kể nghe coi cô Năm!

Cô Năm ngậm ngùi:

-Em bị sốt nặng không ngồi dậy nổi, mới nhờ chồng lấy dùm viên thuốc. Ảnh lanh

lẹ lắm, đưa thuốc cho em uống ngay.

-Thế thì quý hóa quá, Năm còn than thở cái gì?

-Không phải đâu các chị ạ. Em uống thuốc rồi nhưng linh tính báo trước việc chẳng

lành nên check lại. Các chị ơi, em đã uống thuốc sổ, đâu phải thuốc hạ nóng!

-Ôi giời ơi, thế chú Năm nó có biết không?

-Không! Khi em hỏi ảnh mới lật đật lấy vỏ chai thuốc ra coi, nhưng đã trễ rồi, đã

bệnh ăn không được còn bị Tào Tháo rượt, muốn chết luôn.

Chị Hai gật gù:

-Vậy chú Năm nó thuộc loại nhanh nhẩu đoảng!

Cô Út nổi tiếng hiền lành, ít nói nhất đám cũng lên tiếng phụ họa:

-Còn anh Út chồng em, khi em bệnh, không nấu cho em được 1 chén cháo, nghĩ

thật là tủi than.

Bây giờ đến lượt tôi ca kệ:

-Mấy chị mấy em ơi, chẳng thà không nấu còn hơn. Ông chồng nhà tui nấu cho tui

được nồi cháo nhớ đời. Ổng tưởng nấu cháo như nấu cơm, dến cho mấy lon gạo.

Cháo nở ra nồi nhỏ không vừa, ổng sang qua nồi lớn hơn, rồi lớn hơn, rồi làm khê

làm khét, báo hại cả tuần sau cả nhà còn phải ăn cháo khê, và tui đây phải chà rửa

không biết bao nhiêu là cái nồi, hết dám bệnh. Nếu không ráng rửa là ổng sẽ đem

nồi khét vứt thùng rác hết, lần sau không có mà xài. Rồi có lần ổng trổ tài làm bánh

bao, cả tháng sau tay nắm cửa, vòi vặn nước khắp mọi nơi còn dính toàn bột là bột.

Chị Hai tiếp lời, càng nói giọng chị càng thông suốt hơn, bớt khò khè:

-Cả đời chị cũng uống được một ly sinh tố anh Hai xay, mà uống xong thì phải lau

trần nhà cả buổi.

Bọn tôi thắc mắc:

Page 26: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 25

-Xay sinh tố cùng lắm đổ tháo phải lau sàn nhà, lau counter, sao lại lau trần nhà

vậy chị?

Chị Hai cười khúc khích:

-Ổng bỏ quên cái muổng trong máy sinh tố, bật nút, cái muổng lẫn sinh tố văng lên

tới trần nhà, nứt cả cái bình xay. Ổng kêu trời ơi ới làm chị tưởng cháy nhà.

Cô Tư như được khơi lòng, tiếp lời:

-Nhà em rửa chén dùm em được vài lần, em khiếp quá không cho rửa nữa. Nước

thì tốn gấp đôi văng tung tóe, chén thì bể mẻ lung tung, đũa và thức ăn thì rớt

xuống sink làm nghẹt ống nước. Đem bình nước ngọt em pha ra đãi khách, ảnh

cầm nghiêng triền, nước chảy tong tong xuống thảm mà còn không biết. Thật

không biết phải nói làm sao.

Chị Hai lại thổn thức tiếp tục:

-Đâu phải mấy ổng chỉ dở việc lặt vặt trong bếp đâu, anh Hai nhà chị lại dốt luôn

việc leo trèo, sửa chửa nhà cửa nữa. Nói ra xấu hổ các em biết không, bóng đèn

cháy chị phải leo lên thay, ổng ở dưới run run giữ thang cho chị. Ổng là thư sinh

trói gà không chặt, đóng đinh thì vẹo hết cả hộp đinh, đập trúng ngón tay sưng vù

nhưng cũng không xong. Cái gì hư thì lấy băng keo dán, vá đụp vá chằng, không

thay sửa được món gì trong nhà cho ra vẻ. Vặn ốc thì trật răng, hư ít sửa ra hư

nhiều....

Tôi bật cười:

-Ai biểu hồi đó chị mê ảnh đánh đàn, bàn tay nghệ sĩ đâu có làm chuyện nhà được.

Chị Hai rên rỉ:

-Thực tế phũ phàng bây giờ biết ra thì đã muộn rồi! Đã vậy ổng còn đãng trí quên

sót tùm lum, ngày birthday của chị ổng có lần quên tuốt luốt.

Cô Năm xuống giọng serious, truyền kinh nghiệm dạy đời:

-Mình phải khôn khéo nhắc nhở mấy ổng. Gần tới ngày kỷ niệm thành hôn, em

phải nói xa nói gần cốt để nhắc khéo ảnh, có khi còn phải xuống nước bảo mấy đứa

con nhắc bố. Cẩn tắc vô áy náy các chị ạ. Đàn ông họ hay quên lắm, đôi khi không

phải tại cố ý đâu. Mình tự ái không đánh tiếng trước thì chỉ thiệt thân thôi!

Cô Năm thêm ngay vào:

-Chồng em có lần lòng chợt từ bi bất ngờ, giúp em giặt ủi quần áo, Mấy chị biết

sao không? Áo đầm giặt khô của em, ảnh dồn hết vào máy làm nó rút lại chút xíu,

con gái em mặc còn không vừa. Ảnh ủi thì không những cháy quần cháy áo, mà

Page 27: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 26

còn cháy luôn tấm ra trải giường sateng của em nữa. Ai đời lại ủi đồ trên giường,

có phôn nên bỏ phịch bàn ủi xuống mà đi talk!

Chị Hai tắc lưỡi:

-Rõ khổ, chị tưởng có chồng chị là độc nhất vô nhị, ra tất cả đàn ông đều vụng về

như thế ư?

Tôi chịu không nổi phát biểu:

-Nếu chỉ vụng về tay chân thì nói làm gì, đàng này mấy ổng còn vô tâm vô tánh

nữa. Hồi đó máy giặt bị hư, tui phải đem quần áo ra ngoài giặt, nhờ ổng đi lấy về

dùm, dặn dò cẩn thận. Ổng về tay không vì không phân biệt được quần áo nào của

nhà, sợ lấy lầm của người khác. Tui tốn tiền đi cắt tóc mới, ổng chẳng để ý khen

một tiếng cho mát ruột, thế nhưng cô đào xi-nê nào ra sao ổng biết vanh vách. Tui

cũng từng bé cái lầm, có lần ổng bảo nghỉ tay đừng hút bụi nữa, tui cảm động đến

phát khóc, té ra ổng đang coi TV say sưa, không muốn bị làm ồn!

Cô Út cười cười:

-Còn cái vụ đi chợ nữa chứ, em nhờ chồng đi mua hot dog làm bánh mì cho con đi

học, ảnh không sure mua loại nào nên xách về 7 gói 7 hiệu khác nhau, báo hại cả

nhà ăn hot dog cả tháng. Biểu ảnh đi mua đồ sale, ảnh chẳng check gì ráo, mua lộn

loại regular hoặc để chợ bấm tiền hai lần, thật là bực mình hết sức, không lẽ việc gì

mình cũng làm.. Chồng ơi là chồng!

Cô Năm ỏn ẻn:

-Mấy ổng là vậy đó, có lần em nhờ chồng đi đón con, mãi không thấy bố con về,

rốt cuộc mới biết ảnh đi đón lộn trường làm mấy đứa nhỏ đứng chờ cả buổi. Không

hiểu sao đàn ông kém thông minh, chậm trí nhớ như vậy nhỉ. Đã vậy còn hay tự ái,

đi lạc không chịu hỏi đường, làm mất bao nhiêu thì giờ.

Cô Tư tặc lưỡi:

-Đàn ông họ cũng thương con, nhưng khiếp lắm các chị ạ. Hồi em có đứa đầu tiên,

ổng quý lắm dành phần tắm rửa cho nó. Em lấy làm lạ sao thằng này tuổi trâu mà

không thích nước, hễ ba nó tắm thì khóc ré hãi hùng. Mấy chị biết sao không, ảnh

dùng bàn tay thử nước, khi ảnh thấy ấm thì thằng nhỏ như bị luộc chín rồi, vì da

non đâu có chịu được nóng như da tay ảnh. Tội nghiệp thằng nhỏ hết sức, lần nào

tắm xong cũng đỏ mẩn như con tôm luộc.

Chị Hai ho cho thông cổ họng, tiếp tục:

-Tối qua chị không ngủ được vì anh Hai ngáy to quá sức. Không biết có người đàn

ông nào ngủ không ngáy không nhỉ?

Page 28: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 27

Cô Năm được thể trút ngay bầu tâm sự của mình:

-Chèn ơi, ngáy thì còn đỡ, ông chồng em còn nghiến răng ken két nữa kìa, có khi

nằm mơ còn khóc i ỉ, chỉ ở địa ngục mới có khóc lóc và nghiến răng thôi phải

không các chị?

Cô Tư tiếp lời:

-Em định mua cái ear plug bịt lỗ tai lại, mình ngủ không ngon sáng dậy không nổi

làm sao đi làm nuôi con được.

Tôi thở ra:

-Nói mấy chị cười, nghiến và ngáy còn đỡ, chồng em thở phì phì, lâu lâu nước

miếng văng đầy mặt em nữa kìa.

Cô Út nãy giờ im lặng, chớp chớp đôi mắt nai ngơ ngác đề nghị một biện pháp hóa

giải:

-Vậy chị Ba vừa đeo ear plug, vừa đeo mặt nạ khi ngủ cho chắc ăn.

Tôi la làng:

-Tối ngủ mà trang bị bấy nhiêu đồ nghề, làm sao chịu nổi!

Cô Út tiếp tục:

-Chồng em còn cái màn xem TV, xem phim uýnh nhau trong phòng, ồn ào không

chịu được. Đàn bà mình hy sinh hết mọi thú vui, mọi sở thích vì chồng vì con, mà

mấy ổng sao không chịu give up cái gì, buồn ghê các chị ạ, đi chơi vẫn đi, thuốc lá

vẫn hút, rượu vẫn nhậu lai rai....

Cô Năm tố thêm:

-Đã vậy mấy ổng còn mê gái, thấy cô nào đẹp là dòm chăm chăm, ông nào cũng

đòi về Việt Nam một mình. Lúc nào cũng rắp ranh đi đắp mộ cho ông cho cha làm

như hiếu thảo lắm. Chớ hề cho mấy ổng về VN một mình nghe mấy chị. Mà có về

chung với mình cũng phải kềm kẹp, các cô ở Việt Nam nhiều mưu nhiều chước

lắm, mất chồng như chơi!

-Bởi vậy! Chị không nhớ chuyện nhà ông Tâm sao? Con trai ông về Việt Nam mê

con nhỏ bia ôm, bỏ luôn hôn thê bên đây không cưới. Ổng bực tức đi VN bắt con

về lại Canada, nhè đâu ổng cũng bị bùa mê thuốc lú mê luôn một con nhỏ khác trẻ

măng, hai bố con ở lại Việt Nam làm đám cưới linh đình quá sức.

Cô Tư than thở:

-Em cũng từng bị lừa đó mấy chị, ngày ấy tán em, anh Tư tặng em tấm thiệp với

hàng chữ: “Tặng người yêu duy nhất của anh” Sau này em mới khám phá ra ảnh

mua cả chục cái thiệp như vậy tặng mười cô khác nhau. Dù hay xạo nhưng hồi đó

Page 29: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 28

mấy ảnh romantic biết bao nhiêu, ngọt ngào biết bao nhiêu, bây giờ cưới được

mình rồi thì bỏ bê, khô khan bấy nhiêu. Tặng quà thì không như ý, em có mập mạp

gì cho cam, mà mua áo size large khổng lồ cho em, làm em quê hết sức.

Cô Út lại chớp mắt than van:

-Được quà là mừng rồi, lâu lắm rồi chồng em chẳng tặng em cái gì. Lúc sau này lại

ghiền beer, uống riết sợ đau bao tử. Em nhắc thì ảnh bảo làm một chai budweiser

cho bớt-bơ-vơ, có gì đâu mà em cằn nhằn nói nhiều.

Chị Hai ho khan một hồi rồi văn hoa tiếp:

-Bởi người ta mới nói hôn nhân có ba cái rings: Engagement ring, wedding ring và

... suffering

Bọn tôi thấm ý cười tán đồng.

Chuông điện thoại bỗng reo vang, chị Hai bắt phôn xong kể lại:

-Bà Hoa kế bên mấy em ơi. Tội nghiệp bà bị chồng đánh, con bà gọi cảnh sát bây

giờ rắc rối tùm lum, mai chị bớt bệnh sẽ đi giúp bà lo kiếm luật sư.

Cô Tư cũng xuống giọng:

-Bạn em có chồng bị xe đụng chết, bây giờ ốm nhom khổ sở lắm. Nói vậy chứ dù

sao mình cũng cần có người đàn ông trong nhà để nương tựa, lo cho con mấy chị ạ.

Chuyện giấy tờ ngoài xã mà anh Tư không lo, em không biết phải lo làm sao!

Cô Năm thêm:

-Em hay chê trách đàn ông, nhưng nói nào ngay anh Năm chồng em không hút

xách không bài bạc, không vũ phu chịu khó đi cày, cũng phải tạ ơn Chúa.

Tôi tình thật thỏ thẻ:

-Chị ruột em bị chồng bỏ, chị dâu em bỏ chồng, cả hai bây giờ rất cô đơn khổ sở,

vừa phải làm bố vừa phải làm mẹ lo cho đàn con, một mình một income làm sao

xoay sở.

Cô Út triết lý:

-Mình phải từ bi hỉ xả, thông cảm cho mấy ổng các chị ạ. Nhiều khi họ vô tình,

vụng về chỉ vì họ là ... đàn ông thôi. Xin tha cho họ vì họ không biết việc mình

làm!! Nếu họ tỉ mỉ giống mình thì mình lại chê họ nhỏ nhặt keo kiệt thế này thế

khác. Nếu họ nói nhiều giống mình thì ai là người nghe? Mình nên vui vẻ nhắc nhở

họ và cũng đừng mong đợi expect nhiều quá.

Chị Hai kết luận:

Page 30: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 29

-Chị nói thì nói cho vui vậy thôi, anh Hai mà bệnh hay đi làm về trễ một chút là chị

lo bấn ruột lên rồi. Kiếp này mình làm đàn bà phải khổ như vậy cũng đành chấp

nhận thôi, mình chu toàn được bổn phận là vui rồi. Kiếp sau nhất định làm đàn ông

cho sung sướng.

Chúng tôi từ biệt nhau ra về, tiếp tục sự nghiệp nấu cơm rửa chén, lau nhà hầu hạ

chồng con. Có điều sau khi nói ra được những điều ấm ức bực bội chúng tôi ai nấy

thấy nhẹ nhàng vui vẻ hơn. Thôi kiếp tằm thì phải nhả tơ, làm thân đàn bà mà lại là

đàn bà Á đông cũng đành phải vui với thân cò lặn lội bờ ao. Biết đâu vì ngày xưa

dại dột ăn trái cấm và dụ chồng mà ngày nay mới ra nông nỗi này.

Mấy đức ông chồng đưa chúng tôi ra xe, chú Tư nói:

-Nãy giờ năm bà nói chuyện gì mà sôi nổi quá vậy, phe liền ông tụi tui đang tính

chuyện mừng Noel năm nay thật lớn đây, bảo đảm sẽ có quà cho các bà, và chúng

tôi sẽ trổ tài nấu ăn cho các bà nghỉ ngơi. Bọn tui bảo nhau phải galăng với các bà

chút đỉnh, vì các bà rất giỏi và biết lo cho chồng con, các bà là số một mà, lôi thôi

các bà chê thì đâu có được phải không ??!!

Nguyễn Ngọc Duy Hân

Page 31: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 30

Cô Út Nguyệt Quế

Cô Út Nguyệt Quế sanh tại huyện Giồng Trôm, Tỉnh Bến Tre trong một ngày mưa

to gió lớn. Mẹ cô đã lớn tuổi mà lại có thêm đứa út ít là cô, nên sanh rất khó, muốn

làm băng huyết. Cô sanh thiếu tháng, nhỏ xíu có thể đặt nằm trên hai bàn tay, khóc

oe oe như con mèo hen ốm đói.

Không biết cô ra đời với ngôi sao bổn mạng nào, mà từ ngày cô chào đời, bao

nhiêu xui xẻo đã xảy đến trong gia đình cô.

Đàn heo mập ủn ỉn sắp tới ngày đem bán tự nhiên bỏ ăn, nằm la liệt vì bệnh dịch.

Ông Hương - ba cô hoảng hốt đi mua lá cần sa về trộn vào cám cho heo ăn, mong

heo được kích thích mà tỉnh dậy, nhưng vẫn không có kết quả. Bán tống bán tháo

chẳng được bao nhiêu tiền, lứa heo này xem như lỗ nặng. Ông Hương trong lúc

chạy gọi cô mụ đỡ đẻ cho má cô, vì vội vàng nên té sấp vào hàng rào kẽm gai nhà

ông trưởng ấp, vết thương làm độc để lại mấy vết sẹo trên mặt. Chưa hết, thằng con

quý tử của ông - anh ruột của cô - đang khỏe bỗng bị cảm thương hàn, tưởng mất

mạng. Quả là họa vô đơn chí, cũng may cuối cùng mọi chuyện cũng qua đi. Tuy

nhiên, ông Hương vẫn tin Quế là hiện thân của oan gia, thứ hãm tài, khi không chui

ra đời làm xáo trộn đời sống gia đình. Ông bà Hương có 5 đứa con gái, trắng trẻo

xinh đẹp được gọi là Ngũ long Công chúa, nổi tiếng ở Giồng Trôm. Thằng quý tử

ra đời sau bao nhiêu năm trông đợi cũng rất xinh trai, tuy hơi nhỏ con. Tưởng

không sanh nữa, nhè đâu lại rớt ra Quế, đen thủi đen thui, bé loắt choắt như con

chuột. Ông Hương ghét Quế, hay mắng chửi đánh đập, bà Hương dù sao cũng

thương con, ra sức bênh vực nhưng vì bận rộn công việc, Út Quế vẫn hay bị đòn

oan, bỏ đói, bị trêu chọc cả ngày.

Thật ra, cô Út không xấu, cô đen nhưng có duyên, hơi gầy nhưng không khô khan,

cặp mắt to đen lúc nào cũng ướt sũng, ngơ ngác nhìn đời. Ông Hương nhiếc cô:

-Đồ chết cha chết mẹ hay sao mà lúc nào mắt cũng ướt rượt, nuôi mày tao thà nuôi

con heo còn ăn được bộ lòng, cái mặt nhìn lì hết biết!

Càng bị ghét, cô càng sợ hãi vụng về trước mặt ông, Quế hay lóng cóng làm rớt

đũa, run rẩy không trả lời được các câu hỏi bất ngờ của ba. Chị cả của cô thương

Page 32: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 31

cô, mỗi lần ba về ra hiệu cho cô đi trốn, tránh gặp mặt ông Hương để khỏi bị mắng,

bị đánh. Nhưng thằng anh và mấy con chị kia thì không hiểu, cứ chọc phá cô cho

cô bị chửi làm trò cười. Nếu chúng có lỡ làm bể chén, ăn vụng, chúng đổ thừa cho

cô để khỏi bị phạt. Tuy vậy, cô vẫn lớn lên, được đi học trường tiểu học, vươn lên

như một cành cây dại để sống còn.

Hôm đó Tết, cô cũng thừa hưởng được bộ quần áo tương đối mới của người chị kế,

được cho tiền lì xì, được chơi chung với các anh chị và các bạn trong xóm trò xổ lô

tô. Mỗi đứa được phát cho mấy tờ giấy có in số, xong rồi “cái” sẽ bốc và đọc các số

trúng, ai “kinh” trước thì được tiền. Đến khi cô làm cái, Út cũng cẩn thận đọc các

số, thằng anh của cô đang hồi hộp chờ con số cuối cùng để thắng, bỗng nổi nóng

nhào lên tát cô mấy bạt tay. Cô dại khờ khi bốc con cờ ra đọc số xong, thay vì bỏ

số ra ngoài, cô bỏ lại vào bao bốc lại lần nữa. Quế bỏ chạy ra vườn, ngồi núp sau lu

nước mà nước mắt tuôn trào. Tết mà bị xui như vầy, khỏi nói cô sẽ tiếp tục xui xẻo

trong nguyên năm.

Cô Út giật mình vì có tiếng nói sau lưng:

-Thằng Tánh kỳ quá, có vậy thôi mà cũng đánh em, trò có đau lắm không?

Thì ra thằng Sinh, anh con Thùy, học cùng trường với Quế bỏ chơi lô tô chạy ra hỏi

thăm cô.

Út mếu máo:

-Tui mới chơi lần đầu, không biết luật!

Sinh cười thông cảm:

-Đừng thèm chơi với tụi nó, trò biết chơi rảy hột me không, chơi với tui.

Sinh móc trong túi quần ra một mớ hột me, cùng chơi với Quế say mê. Một chút

sau con Thùy cũng tới nhập cuộc, Quế quên nỗi buồn, cười rất tươi, cặp mắt sáng

rỡ.

Từ đó mỗi lớp học giờ ra chơi hay các buổi chiều về, Sinh hay tới chơi với Quế, chỉ

dẫn cho cô nhiều thứ ở trường, bày các trò chơi, kể chuyện, dắt cô đi hái khế chua,

hái bình bát, lượm trái trâm mọc ở bờ mương, trên rẫy. Hơn cô có vài lớp, nhưng

Sinh khôn ngoan chững chạc hẳn. Hết tiểu học, Út phải ở nhà phụ việc nhà, cơm

nước, tắm heo, làm rẫy. Cô rất buồn vì không được đi tới trường nữa. Chiều chiều,

Page 33: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 32

cô vẫn mong Sinh thỉnh thoảng ghé qua nói chuyện, giúp cô tưới cây, lên liếp trồng

rau, lùa gà về chuồng.

Một buổi chiều, khi đếm lại thấy mất một con gà mái tơ, Quế hốt hoảng chạy vào

nhà kiếm ba:

-Ba, con gà mái lông vàng đâu mất rồi.

Ông Hương đang chuẩn bị phê một điếu thuốc phiện, quát cô:

-Mày đi kiếm chưa, cả ngày làm gì mà để mất gà!

Út ấp úng:

-Con từ chiều tới giờ mắc làm cỏ cho rau, để con kêu anh Tánh đi kiếm phụ.

Ông Hương bỗng nổi nóng, thằng con cưng của ông đang làm toán, nhăn nhó làm

không ra, giờ đâu mà đi bắt gà. Con Út này chỉ ham chơi, chẳng bao giờ làm được

tích sự gì. Hồi chiều ông lại bị thua số đề, bực bội không biết trút vào đâu. Ông rút

giây nịt quần, quất vào cô túi bụi:

-Mày mà không kiếm được con gà về đây, thì đừng về nhà nữa.

Quế chạy như bay ra sân, nước mắt rớt lả tả xuống nền đất đen nứt nẻ. Người cô

đau rát, sợi dây roi để lại từng lằn đỏ ửng trên chiếc lưng gầy guộc. Cô ngồi thụp

xuống đất, ôm đầu, cầu trời khấn Phật cho cô kiếm được con gà mái lông vàng.

Cô giật bắn mình vì tiếng Sinh sau lưng:

-Ba trò đánh trò nữa hả, đưa đây coi.

Quế thút thít vạch lưng áo lên, Sinh đưa tay vuốt những lằn roi sưng phồng:

-Tui lấy nước miếng xức lên cho trò, chắc là sẽ bớt đau.

Không biết nước miếng có là thuốc trị đau hay không, nhưng Quế thấy bớt rát hẳn.

Cô xuống giọng:

-Trò phụ tui đi kiếm con gà được không?

Hai đứa nhỏ dắt nhau đi, trời đã chập choạng tối, bỗng Sinh bỏ Quế chạy nhanh ra

phía khác. Quế lo lắng:

-Trò đi đâu vậy?

Chút sau, Sinh trở lại với 2 bàn tay chụm lại như chứa vật gì, cười toe toét. Trời ơi,

con gà mái mập mạp, làm sao nằm gọn trong bàn tay Sinh được! Quế sợ hãi:

-Cái gì trong tay trò vậy, tui phải đi kiếm gà.

Sinh bí mật mở he hé bàn tay cho Quế xem, nó là 2 con đom đóm rất nhỏ, đang yếu

ớt tỏa ra ánh sáng lung linh. Sinh cười:

Page 34: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 33

-Có bao giờ trò thấy cây lửa chưa?

-Cây lửa là cây gì?

-Là cành cây khô, đom đóm đậu đầy chung quanh, sáng như nguyên cây làm bằng

lửa, đẹp lắm. Hôm nào gặp, tui kêu trò ra coi. Để tui kiếm cái lon bỏ 2 con đóm này

vào cho trò chơi.Con này là tui, con nhỏ này là trò đó! Trò thấy ma trơi chưa, từng

vùng ánh sáng lơ lửng trong nghĩa địa, tui nghĩ là đom đóm đang bay từng đàn, ở

xa thấy như vậy, chứ ma gì mà ma!

Cô Út tròn xoe mắt lạ lùng. Nghe Sinh nói, cô biết rất nhiều thứ. Chơi với Sinh, cô

thấy rất vui. Được Sinh giúp đỡ, cô thấy rất an tâm.

Cuối cùng cô cũng may mắn tìm được con gà đem về cho ba. Tuy mới mười tuổi,

nhưng mơ hồ cô cũng cảm nhận được sự bất công của ba dành cho cô. Cô cũng biết

thắc mắc tại sao các anh chị lớn hơn mà đều được đi học, còn cô thì phải ở nhà làm

việc vất vả như một người lớn. Câu hỏi này cô cũng đã hỏi Sinh, nhưng Sinh không

trả lời được.

Thấm thoát mà cô Út đã lớn, bắt đầu trổ mã. Cô đã bớt đen, mầu da nâu hồng sáng

sủa. Người cô bắt đầu đầy đặn, tóc đen mun dù không xức dầu dừa, tay chân tròn

trịa nở nang, vòng eo nhỏ nhắn. Cặp mắt phảng phất nỗi buồn nhưng vành môi tươi

thắm, hàm răng chắc chắn trắng phau. Cô có tay nuôi heo nuôi gà, trồng rau. Heo

lứa nào cô chăm sóc thì mập tù lu, ủn ỉn với bộ lông sạch sẽ trắng hồng. Cô thương

heo, cho nó ăn kỹ lưỡng, tắm rửa mỗi ngày, thỉnh thoảng trò chuyện với chúng như

nói chuyện với bạn. Sinh và Thùy đã học Trung học cấp ba, ít khi rảnh rỗi trò

Page 35: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 34

chuyện với cô, nhiều lúc cô buồn không biết chia sẻ với ai, cô nói chuyện với mấy

con heo cho đỡ buồn. Ông Hương bắt đầu già yếu, run rẩy, thuốc phiện ngày một

khan hiếm, mắc mỏ, hút không đủ đô làm ông gầy rộc, khô héo hẳn đi, không trồng

cấy gì nổi nữa. Tuy bà Hương và Quế giỏi quán xuyến nhưng nhà đông người, 5

chị một anh đi học, cuộc sống gia đình cũng hết sức vất vả.

Hôm ấy có người tới mai mối cô Út cho một anh cảnh sát trong vùng. Anh này vạm

vỡ, nóng nảy có tiếng, nhưng gia đình cũng tiếng tăm, thuộc loại có tiền. Ông

Hương nói với cô:

-Tao sẽ gả chồng cho mày, chỗ này được lắm, thằng Đô làm ty cảnh sát, mày sẽ ấm

cái thân.

Út không thích Đô, nó ăn nói hàm hồ, gặp cô cứ nhìn chòng chọc như muốn ăn tươi

nuốt sống. Cô nhỏ nhẹ:

-Con chưa muốn lấy chồng. Con mới 17 tuổi.

-Đừng có bày đặt, má mày 16 tuổi đã lấy tao rồi. Chu choa, đứa con gái nào mà

chẳng em chả, em chả!! Tao đã gả ba con chị của mày đâu ra đó rồi, con Quý và

con Quyên chưa có ai hỏi, nếu có tao cũng cho đi luôn cho rồi, chứa con gái trong

nhà như chứa hủ mắm, không biết bể lúc nào.

Quế cương quyết:

-Con không lấy chồng, con không lấy thằng Đô.

-Vậy chứ mày lấy ai? Mày nghĩ mày đắt giá lắm hả. Người ta dẫn cưới 2 lượng

vàng, mấy xấp nhiễu, mấy cặp gà, mấy chai rượu. Tao cần 2 lượng vàng làm vốn

buôn bán, lóng rày bịnh rề rề làm rẫy không nổi. Tao đã trả lời rồi, tháng sau người

ta sẽ tới làm đám hỏi.

Quế ưá nước mắt, người ta mua cô với giá khá cao so với tình trạng gia đình cô.

Tánh lì, bướng bỉnh bỗng tới, cô mím môi:

-Ba chịu thì ba lấy nó đi, con không chịu.

-Tại sao mày không chịu, hay mày đã bồ bịch với thằng nào?

Út buột miệng nói trước khi kịp suy nghĩ:

-Con không bồ bịch gì cả, nhưng con sẽ lấy anh Sinh. Anh nói chờ học xong ra

thầy giáo sẽ cưới con.

-À ra vậy, đó giờ mày hò hẹn với thằng Sinh con bà Hai mà tao không biết. Đồ mất

nết!

Ông lên cơn điên muốn đánh cô, nhưng bây giờ Quế đã lớn, đã lanh lẹ khôn ngoan,

Page 36: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 35

không đứng yên chịu đòn nữa. Cô bỏ chạy. Ông Hương sức yếu đành phải chịu

thua.

Quế chạy đến nhà Sinh, cách đó chỉ vài căn nhưng cô thở hổn hển. Đây là lần đầu

tiên cô đến tìm Sinh, nhưng anh không có ở nhà. Quế ra sau vườn, trông lên nền

trời bắt đầu mọc đầy sao. Xa xa, con lạch nước chảy róc rách, từng bụi dừa nước

sai oằn những trái, xoãi dài trên nước, những con cá thòi lòi lết qua lại trên bờ, đưa

mắt nhìn Quế như dò hỏi. Hôm nay nước ròng, cô bỗng nhận ra cô yêu vùng đất

quê này quá. Từng gốc cây, từng chiếc cầu khỉ chênh vênh, từng liếp rau xanh tốt,

những tiếng ểnh ương, tiếng dế reo trong chiều .... tất cả đã thân thuộc, gần gũi với

cô như hơi thở. Quế bỗng nhớ những ngày thơ ấu u buồn của mình, dù sao, nhờ có

Sinh, khoảng đời tối tăm đó cũng đã lấp lánh chút ánh sáng con đom đóm, cũng

như lung linh tia sáng của những vì sao.

Họ lớn lên trong mảnh đất nghèo nhưng nồng thắm, tình cảm mộc mạc nhưng thiết

tha, tâm tình đơn sơ nhưng bền vững. Sinh yêu Quế thật lòng, yêu lúc nào không

rõ. Quế không học cao, không hiểu rộng nhưng rất biết điều. Cô trọng lễ nghĩa, biết

hy sinh giỏi chịu đựng, có tinh thần trách nhiệm. Cô chịu thương chịu khó với lòng

nhân từ không biết oán hờn. Tất cả cái đẹp trong tâm hồn cô tỏa ra trên khuôn mặt

phúc hậu, đôi mắt to đen, bờ môi hồng thắm, mái tóc mềm mại, thân hình cân đối.

Có lần Sinh đã vuốt tóc Quế, rất thiết tha:

-Học xong anh sẽ xin cưới em. Anh thương em lắm, em nhìn lên trời kìa, sao hôm

còn có khi quên mọc, nhưng chẳng bao giờ anh sẽ quên em.

Có thể Sinh không bao giờ quên Quế, nhưng anh sẽ không bao giờ trở lại Giồng

Trôm nữa. Khi hay tin Sinh, Thùy và gia đình vượt biên sang Mỹ, Quế lặng người

chết điếng. Cô nhớ anh đến phát bịnh, lòng buồn phiền không sao khuây khỏa. Với

cô, Sinh là tất cả. Anh là hình ảnh của một người anh, người bạn, người thầy, người

yêu. Sinh đã kiên nhẫn giải thích cho cô nghe biết bao chuyện lạ của đất trời, bao

gương tốt trên đời. Cô hiểu thế nào là sự đoan chính, lòng nhân nghĩa, tình chung

thủy không trọng phú khinh bần. Sự ngọt ngào đùm bọc của anh làm cô phát ngộp.

Cô ngộp trong sự che chở, yêu thương, sự thật thà chân chất của anh:

-Thấy em cực khổ, bị đánh đập, anh đau đớn gấp trăm lần. Cố gắng đi, anh sẽ bảo

bọc cho em suốt đời.

Page 37: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 36

Sinh ra đi, mối tình quê đầy mật ngọt như dẫy chết. Đàn đom đóm biến mất không

xuất hiện, bầu trời đen vắng bóng những vì sao đêm.

Vài năm sau, Nguyệt Quế bằng lòng nghe lời ba má lấy chồng. Không làm vợ được

Sinh, lấy ai cũng không là vấn đề với Quế. Hơn nữa, lần này bà Hương bệnh nặng,

nhà trai đem sính lễ rất hậu hỉ: 5 lượng vàng ròng, một chiếc kiềng bạc, đôi bông

tai cẩm thạch, đôi vòng lá lan, bao nhiêu là gà, là vịt, là rượu. Ngày cưới, Út mặc

áo gấm vàng, đeo kiềng, đeo bông tai, đội nón vành rây, đẹp não nùng như đóa hải

đường, dù ánh mắt hiu hắt buồn, dù dáng gầy như lau sậy, dù vai thon trĩu nặng

những nhớ thương ưu phiền. Út theo chồng về Vĩnh Long, giã từ ba má, các anh

chị, giã từ Giồng Trôm với biết bao kỷ niệm.

Đêm tân hôn khủng khiếp hơn cô tưởng tượng. Chồng cô uống say, dày vò cô tàn

bạo. Cành hoa bưởi ngoài sân run lên trong gió, cánh mềm rơi rụng lả tả, phủ trắng

một màu khiết bạch trên thềm đất ướt. Chồng cô là một thương gia, lúc trước hay

theo ghe qua Miên buôn đường thốt nốt, buôn vải sa-teng, buôn cả đá quý. Gần

đây, ông ở nhà mở quán nhậu, không muốn đi xa buôn bán nữa. Quán nhậu làm ăn

nên vì Út khéo léo, làm các món ăn độc đáo nổi tiếng. Khách nhậu rất đông, chồng

cô uống với khách riết đâm ra nát rượu, lè nhè ghen bóng ghen gió.

Quế vẫn vất vả như xưa, vừa lo cho hai con, vừa làm đồ nhậu cho khách, vừa phục

dịch chồng. Cô cố gắng vui với con, vui với kỷ niệm cũ, đêm đêm vẫn trông lên

trời tìm những ngôi sao ngày xưa mọc ở Giồng Trôm, cố quên đi những ưu phiền

vất vả. Anh Sinh cô dặn phải sống vui, sống kiên trì dù trong hoàn cảnh nào. Cô sẽ

nhớ mãi để thực thi suốt đời.

Rồi có một ngày, Sinh đã về và đến tận Vĩnh Long kiếm Quế. Cô run rẩy nhìn anh

tưởng như trong mơ. Nhiều lần Út đã mơ thấy ba thấy má, thấy chị Hai, thấy hết

mọi người ở quê, kể cả những bụi củ mì, bờ mía ngày xưa, nhưng chưa bao giờ

trong mơ Út được gặp Sinh. Anh vẫn cao, mắt vẫn sáng, giọng nói vẫn âu yếm ngọt

ngào. Biết làm sao bây giờ, định mệnh thật trớ trêu, cuộc đời Út sao quá khổ. Tại

sao Sinh không về sớm hơn, vì sao lại mất liên lạc trong bao nhiêu năm qua? Nếu

Sinh biến mất luôn có thể Quế sẽ thấy dễ chịu hơn. Nếu có thể ngờ được người đi

vượt biên cách nửa vòng trái đất có thể trở về, có lẽ Út đã kiên tâm chờ đợi. Tại sao

và nếu, Út như mê muội trong những câu hỏi lẩn quẩn, cái bình sữa cho con bú trên

tay rơi xuống vỡ nát.

Page 38: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 37

Đêm hôm đó, vì quá say, chồng Quế đã đánh đập cô tàn bạo. Ông ghen. Ông biết

Sinh. Ông hiểu mình không có một chỗ đứng nào trong trái tim Quế. 5 lượng vàng

ròng, một chiếc kiềng bạc, đôi bông tai cẩm thạch, đôi vòng lá lan, bao nhiêu là gà,

là vịt, là rượu, tất cả có thể đủ để mua cuộc đời của Quế, nhưng làm sao mua nổi

một trái tim. Chai rượu ngoại quốc mắc tiền Sinh tặng đã giúp ông quên đi mặc

cảm, thẳng tay đấm đá, tát túi bụi vào Quế. Quế không bỏ chạy, không trốn đòn, cô

chịu đựng như một hình phạt cho chính mình, chồng cô mỏi tay lịm người gục

xuống trước khi cô phun máu mũi, mềm như sợi bún. Hai đứa con sợ hãi gọi má ơi,

má ơi!!

Ngoài sân, đom đóm từng đàn vẫn bay, ánh sáng chói ngời. Trên trời, muôn ngàn

vì sao vẫn lấp lánh, tinh tú mãi tỏa hào quang .....

Trịnh Tây Ninh

Page 39: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 38

Về một chuyến đi

Thấy người ta đi đi về về Việt Nam như cơm bữa, tôi thật là nôn nao. Chuyện về

thăm Việt Nam đối với tôi như một giấc mộng khó thành. Suốt 24 năm, lúc nào

cũng có rất nhiều lý do ngăn trở, nào là công việc, nào là tiền bạc, nào là con cái,

nào là chính trị, gia đình ..... Các cháu bên Mỹ rủ ren khích bác mãi làm tôi rất

nhột, có đứa trêu chọc "Út sợ cậu không biết nấu cơm ăn sao mà không dám về,

cậu không chịu đi thì Út đi một mình, các dì bên đó yếu lắm rồi, không về thăm sẽ

hối hận". Mặt khác, bạn bè khắp nơi lần lượt đi chơi về kể biết bao chuyện vui,

khoe đủ thứ quần áo quà cáp mua rất rẻ từ quê nhà. Tôi rất bối rối và mong về thăm

nhà một lần cho biết. Theo ông xã chừng nào tới 2005 - tức là 30 năm sau ngày mất

nước mà vẫn không có gì thay đổi trên quê hương thì anh sẽ chịu thua để tôi về -

Anh chỉ muốn về Việt Nam khi đất nước vinh quang tươi đẹp không còn Cộng Sản.

May thay (!!!), đúng năm 2005 tôi thất nghiệp nằm nhà nhưng vẫn lãnh lương

severance package, gia đình ở Việt Nam trông ngóng vì sắp đám cưới đứa cháu

gái, hai con trai lại đúng dịp nghỉ hè, thôi thì thiên thời địa lợi, tôi quyết tâm xách

gói ra đi.

Gần tới ngày mua vé máy bay, ông xã lại ca một câu cải lương: "Em và con đi, anh

ở nhà rất buồn". Trước đây anh hay lấy lý do này lý do khác ngăn cản không muốn

tôi về Việt Nam, tôi không nản lòng chút nào, nhưng khi anh xuống nước than thở,

tôi bỗng mủi lòng và quyết định không đi nữa. Thế nhưng một ngày đẹp trời, lòng

chợt từ bi bất ngờ, anh lại bảo tôi: "Thôi em và con đi Việt Nam đi, kẻo rất khó có

cơ hội khác". Tôi vội vàng mua vé máy bay, chuẩn bị trong vài ngày rồi lên đường,

để lại chồng và cha mẹ chồng mà lòng bồi hồi lo lắng. Lần đầu tiên vợ chồng tôi xa

nhau thời gian lâu như vậy - gần một tháng trời. Hy vọng người ở lại sẽ thích câu

hát Lên xe tiễn em đi, chưa bao giờ buồn thế hoặc bài Chiều nay em đi, biển nhớ

tên em gọi về.... Riêng tôi thì chuẩn bị tinh thần, 27 đêm sẽ liên tục hát câu Đêm

nay, ai đưa em về....

Lần đầu tiên gặp lại các chị tại phi trường thật là cảm động, gia đình người bạn

thân cũng lặn lội ra đón, ôi tình nghĩa thắm thiết, ôi 24 năm trời xa cách. Có lẽ vì

mệt nên tôi thấy các chị thật già, thật khác, không giống hình ảnh các chị ngày xưa.

Page 40: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 39

Ngược lại các chị cũng quở tôi ốm quá, giọng nói kỳ kỳ (chắc là tế nhị không nỡ

chê già!!)

Tuần đầu tiên ở Saigon thật vui, bốn chị em chúng tôi và các cháu đi thăm mộ ba

má, mộ anh Ninh, nhắc lại biết bao kỷ niệm cũ, khóc cười như trẻ thơ.

Đứng trước mộ ba má, tôi bỗng nhớ quái kiệt Trần Văn Trạch trong bài nhạc cảnh

nói về một em nhỏ đi xe lửa về quê thăm má. Sau bao vui buồn dọc đường, rốt

cuộc em về đến nhà và hát 'Má má má ơi, con về đây má ơi!' nhưng má của em đã

qua đời, chỉ còn thăm được phần mộ. Khi ấy tôi còn rất bé, nhưng đã biết lén má và

các chị quẹt nước mắt khóc - Tôi thuộc loại nhậy cảm, mau nước mắt từ bé - Các

chị hay chọc tôi nhõng nhẻo nhất nhà, được má cưng làm các chị ganh tị (Tiếc là

tôi không được xếp loại xinh nhất nhà!). Rồi tôi hối hả đi chụp hình, đi mua sắm,

ghi danh đi du lịch. Niềm vui chợt lung lay khi ra đường, tôi bắt đầu thấy nhiều

cảnh nghèo khổ đau lòng. Rất nhiều các bà mẹ bế con, các em bé ngây thơ đi bán

vé số lang thang dưới trời nắng cháy. Nghề bán vé số có vẻ phổ thông ở đây - khi

người ta không thể hy vọng vào một sự thay đổi nào do chính mình có thể tạo nên,

thì chỉ trông vào trúng số. Tôi phỏng vấn thử một em, được biết em kiếm khoảng

$40000 mỗi ngày, tức là được hơn 3 đô. Em hãnh diện trả lời em không thích đi

học, và sẽ đi bán vé số suốt đời. Tôi bần thần không dám hỏi thêm em khác, vì nếu

em trả lời em thích được đi học, tôi có thể làm gì để giúp em? Cho mỗi em vài

dollars ăn quà, có nghĩa lý gì? Buổi trưa ngồi trong nhà, nghe từng tiếng rao buồn

bã bán bánh giò, bán ve chai, mời gọi mài dao ... Những phụ nữ trạc tuổi tôi cong

oằn lưng trên chiếc xe ba-gác nặng nề, chở từng xe chuối, xe bắp, bánh trái đi bán,

những thanh niên chạy xe ôm, khiêng vác, vất vả lao động dưới trời nắng cháy... tất

cả làm đêm về tôi băn khoăn khó ngủ, suy nghĩ thế nào là hạnh phúc, thế nào là đau

khổ - Tôi những tưởng Saigon sau 30 năm bây giờ thay đổi, giàu có lắm như lời

người ta kể. Tôi cũng đi ngang qua trường cũ, tìm được góc lớp nơi tôi hay đứng

mơ mộng ngắm xe qua lại dưới đường trong giờ ra chơi. Bạn bè thân bây giờ chỉ

liên lạc được vài đứa, mà mấy đứa đã ly dị, cuộc sống vất vả, hoặc đã đi Mỹ, đi

Đức thật xa không thể liên lạc. Tôi vẫn nhớ rất rõ những kỷ niệm, sinh hoạt cũ, dù

biết rằng phải cố quên đi mà sống, tô son lên môi lạnh lùng.

Tuần thứ hai ba mẹ con tôi ra Vũng Tàu và Long Khánh thăm bên gia đình chồng.

Đa số đều nghèo túng, cuộc sống thấp kém thiếu tiện nghi, đất đai khô cằn, gia

đình hay bị tai nạn, thử thách. Tôi bắt đầu bị những con bọ, con thằn lằn, con gián

Page 41: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 40

làm phiền, và bị muỗi tấn công tới tấp. Tôi có lạ gì những con vật này, nhưng

chúng luôn xuất hiện đột ngột làm tôi giật mình, có lần hoảng sợ run cầm cập. Buổi

sáng ra sàn nước ngồi đánh răng, một con cóc bất ngờ nhảy ra nhìn tôi thách thức,

miệng mấp máy như muốn nói điều gì. Con bọ gì thật to không biết tên, không biết

từ đâu tới lao vào người... Tức cười là khi ở Saigon và Vũng Tàu thì không sao, khi

vào Long Khánh là nơi nương rẫy kém tiện nghi thì tôi lại bị Tào Tháo rượt. Tôi

hỏi người bà con nhà vệ sinh, chị nhìn tôi rồi thật thà bảo:

-Cô không dám đi đâu, cô hỏi tài xế chạy xe trở ra cây xăng đi!

Tôi buồn cười nhớ lại trước khi đi, tôi đã xin một Linh mục thân quen cầu nguyện

cho tôi về Việt Nam khỏi bị đau bụng, cha ân cần khuyên tôi nên đem theo thuốc,

cha sẽ cầu xin cho tôi chuyện khác!!

Tôi rất cảm phục hai đứa con trai, chúng không phiền hà khi phải đi đường xa ngày

nào cũng thăm bà con, viếng phần mộ, mà xe thì chật, đường ổ gà đất đỏ gập

ghình, chúng vui vẻ cùng tôi trò chuyện với những người thân chưa bao giờ gặp

mặt. Khi bắt tay từ biệt một bác thì tôi hơi khựng vì ông bị mất một ngón tay giữa,

nhưng con tôi thân thiện nắm lấy rất tự nhiên. Tôi xấu hổ về chuyện này và càng

cảm phục hơn những dì phước, những thiện nguyện viên đã hy sinh sống bên cạnh

những người ghẻ lở tật nguyền, phung cùi, dị hình dị dạng....

Gần một tuần lễ với gia đình chồng trôi qua, tôi hiểu hơn và thương gia đình hơn,

tận mắt thấy được cảnh nghèo, cảm động vì chân tình mọi người dành cho gia đình

tôi. Tôi cũng đi thăm các bạn cũ của chồng như lời căn dặn, họ nhận ra tôi và bảo

tôi rất giống trong hình chụp đám cưới - Hơn hai mươi năm rồi, làm sao mà giống!!

Chúng tôi ghé hồ nước nóng thiên nhiên ở Bình Châu, được quảng cáo có tắm bùn,

ngâm chân trong hồ nước nóng, luộc trứng gà bằng nước suối.... Khi đến nơi, Bình

Châu đang được sửa chữa, không có bùn, không có nước, chỉ còn hồ nuôi cá sấu là

còn mở cửa, trở ra mới thấy tấm bảng “Vé vào cửa mua rồi không được trả lại!'

Chúng tôi cũng được đi tắm biển Vũng Tàu, bước chân lên bãi Dâu - dù không phải

Bãi Dâu của Huế - tôi bỗng nhớ đến bài hát của Trịnh Công Sơn: Chiều đi qua bãi

Dâu, hát trên những xác người, tôi đã thấy, trên con đường người ta bồng bế nhau

chạy trốn... Ôi quê hương Việt Nam, máu chảy thành sông, xác người là suối, tử

biệt sinh ly, dù sao cũng hãy mừng vì chiến tranh đã tạm thời chấm dứt.

Page 42: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 41

Tuần thứ ba chúng tôi đi tour du lịch miền Trung. Nhóm du lịch gồm hơn 30 người

đến từ khắp nơi trên thế giới, có cả vài người đang sinh sống tại Việt Nam. Một

tuần lễ ăn chung, đi chơi chung, chúng tôi thân nhau và mến nhau thật nhiều. Tôi

rời Việt Nam vượt biên năm 20 tuổi, nhà nghèo nên chưa hề được đi chơi xa, đây là

lần đầu tiên tôi được đặt chân đến Đà Nẵng, Huế, Hội An, Quảng Trị, Quảng

Bình... Cảnh thiên nhiên thật đẹp, nếu có ông xã cùng đi chắc tôi đã vui hơn và có

cái nhìn lạc quan hơn. Núi Bà Nà thật đẹp với mây trời bảng lảng, bướm bay rộn

ràng, bông hoa tươi thắm, những tượng Phật cao hơn 30 mét, những ngôi chùa xây

cất thật hùng vĩ trên đỉnh núi. Lòng tôi bỗng chùng xuống khi nghe người tour

guide giải thích về lịch sử núi Bà Nà. Thời đó quan lại Pháp bắt dân mình tìm

những chỗ tốt cho họ nghỉ mát, và núi Bà Nà đã được khám phá. Dân mình đã phải

xây dựng biệt thự, cõng hoặc khiêng võng họ lên tận đỉnh núi để vui chơi hưởng

thụ. Ôi thân phận nhược tiểu, ôi nỗi khổ của người dân bị đô hộ: Một ngàn năm nô

lệ giặc Tàu, một trăm năm nô lệ giặc Tây....

Chúng tôi cũng được đi qua những nơi có tên trong lịch sử như đại lộ kinh hoàng ở

Quảng Trị. Quốc lộ 1A này đã từng chứa đầy xác người, đầy bi thương, đầy kinh

hoàng trong những ngày chiến tranh thảm khốc. Bên xác người già yếu, có xác còn

thơ ngây.... Dừng chân bên sông Thạch Hãn, nơi trao đổi tù binh ngày xưa giữa

Cộng Hòa và Cộng Sản, tôi bỗng chạnh lòng nhớ tới Đài Phát thanh Mẹ Việt Nam

trước 1975, ngày ngày đọc danh sách những quân nhân sanh Bắc tử Nam với tiếng

chuông trầm lắng làm xoáy lòng người. Chúng tôi cũng đi ngang sông Gianh, nơi

Chúa Nguyễn và Chúa Trịnh dùng để phân chia Đàng trong Đàng ngoài, rồi cầu

Hiền Lương, vĩ tuyến 17 nơi chia đôi đất nước sau hiệp định Geneve. Chia đôi

dòng sông sâu, nước bên đục bên trong, nước ân tình đổi thành ra nước oán thù.

Khi tới Quảng Trị thăm đất Thánh Lavang, tôi đã khóc thật nhiều. Nhóm du lịch

chỉ có mẹ con tôi và gia đình anh chị sắp thành thầy Sáu là Công giáo, tôi không

dám khóc thỏa thê, sợ người trong đoàn không hiểu chọc quê. Tôi vẫn lơ là với

việc hành hương, lười đọc kinh, nhưng không hiểu sao dưới trời nắng nóng, dưới

chân tượng Mẹ tôi bỗng xúc động mãnh liệt, hối hận cúi đầu xin lỗi Mẹ. Hôm soạn

hành lý đi Việt Nam, tôi đã bỏ bớt lại nước Thánh Lộ Đức, dầu Đền Thánh Giuse

Montreal mà thay bằng kẹo chocolate, tôi nghĩ người ta sẽ thích kẹo chocolate hơn.

Về đến nhà mới biết bạn của chị tôi toàn là các soeur, và các soeur chỉ thích nước

Page 43: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 42

Thánh, không thích kẹo bánh!! Tôi xin Đức Mẹ hãy thương người dân Việt nam

còn lầm than đói khổ quá nhiều, thiên tai thử thách. Ngày xưa Mẹ đã hiện ra để

gìúp con Mẹ trong cơn cùng khổ, nay xin Mẹ hãy đến lần nữa để giúp đời bớt cảnh

thương đau. Đời là bể khổ thật sao, kể cả những bạn bè anh em tại Mỹ, tại Canada,

cuộc sống vật chất tuy có phần ổn định nhưng nhiều nỗi đau lòng, ly tan, bệnh tật,

con cái ngỗ nghịch, chịu đựng lẫn nhau trong đau khổ.... Tôi cũng có nhiều nỗi

buồn, như vậy mọi người cùng khổ, cùng cần Mẹ đoái thương an ủi.

Trên đường đi, tôi đã gặp nhiều cảnh nghèo đói, đi ngang qua những ngôi nhà rách

nát tối tăm, kể cả những em bé trần trụi không manh áo che thân, khi đoàn du lịch

đi ngang em biết mắc cỡ nhảy ùm xuống sông giấu thân hình mong manh trần trụi -

Những Chữ Đồng Tử của thế kỷ 21, tiếc là không hề có may mắn gặp công chúa

Tiên Dung! Nghe kể rất nhiều nhà không có manh áo mặc cho con, vì lo ăn còn

chưa nổi nói gì đến lo mặc, trong khi tôi thì biết bao quần áo xanh đỏ tím vàng còn

muốn mua thêm. Ba má của cháu dâu tôi ở miền Bắc, trồng trọt cực khổ 3 tháng

trời mới thu hoạch được ít sản phẩm, bán đi không được tới 20 dollars. Những cụ

già bán nước trà, quà vặt trên các bến xe, vất vả tới sáng không được bao nhiêu

tiền, con cái đứa còn đứa mất trong bom đạn, bệnh tật. Ôi quê hương đã lầm than,

sao còn, còn chiến tranh....

Rời Lavang lên xe đi Quảng Bình mà tôi còn xúc động không kềm được nước mắt,

may là tôi ngồi băng chót của xe đò nên không ai thấy. Tôi thấy mình thật bé nhỏ,

yếu đuối, bất lực trước mọi việc. Nhưng tôi mong sự xúc động, những giọt nước

mắt chân thành vừa qua sẽ là đóa hoa lòng dâng lên Mẹ, để Mẹ đoái thương xem

nước Việt Nam, trời u ám chiến tranh điêu tàn.... Tôi cũng cầu xin được quyết tâm

làm việc siêng năng hơn, bớt tiêu xài để chia sẻ với người nghèo khổ cách hữu hiệu

hơn. Tôi biết yếu đuối của mình, vài bữa về Canada có bạn rủ mua đồ sale, chắc tôi

lại hớn hở đi shopping mua sắm.

Gặp các em bé tật nguyền, tôi bỗng nhớ câu chuyện bé Phúc Lâm. Phúc Lâm bị

nhiễm trùng AIDS từ lúc mới sinh, sống lây lất tới năm 10 tuổi, bé câm điếc, yếu

đuối, một anh thiện nguyện viên đã ôm và hát ru bé khi bé hấp hối. Người ta hỏi

anh hát làm gì mất công cho một em bé điếc, anh trả lời bé không nghe được tiếng

hát, nhưng sẽ cảm nhận được từ sự chân thành của trái tim anh. Xin Chúa cho con

Page 44: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 43

trái tim bằng thịt biết rung động. Tôi không thể ôm hát cho các em bé trước mặt,

tôi chỉ có thể gởi lại ít tiền thuốc men, có ai hiểu được lòng tôi đang thật sự thổn

thức, tủi hổ. Tôi đã quá sung sướng mà cố tình không biết, tôi đã hưởng thụ và

nuông chiều bản thân, không dám hy sinh để chia sẻ phần nào với người bất hạnh.

Và một lần nữa, tôi nghiêng mình cảm phục những tu sĩ, những người dám ra đi

trực tiếp giúp đỡ những đau thương nhân loại - Nguyện xin ơn Trời ban ơn lành

cho tất cả.

Đoàn du lịch đang đi đến động Phong Nha, thuộc về miền Bắc Việt Nam. Động

thật đẹp, cảnh thần tiên chắc chưa đẹp bằng. Tiếc là tôi chỉ lủi thủi một mình,

không có người đàn ông yêu thương che chở bên cạnh. Chúng tôi cũng được đi

thăm Nội thành Huế, chèo thuyền trên sông Hương, đi qua núi Ngự, thăm chùa

Thiên Mụ, chùa Non Nước, chợ Đông Ba, các lăng tẩm các Vua ...., lòng bâng

khuâng với các di tích, các câu chuyện lịch sử. Tiếng chuông Thiên mụ, canh gà

Thọ xương. Đứng ngắm cầu Tràng tiền Cầu bao nhiêu nhịp, em sầu bấy nhiêu.

Nghe nói có bữa Cơm Vua, tức là bữa ăn thịnh soạn với rất nhiều món đặc biệt và

các màn văn nghệ cung đình xuất sắc. Tôi lưỡng lự nửa muốn ghi danh nửa không.

Ghi danh thì phải đóng tiền khá mắc, tôi cũng muốn được xem văn nghệ, muốn 2

con tham dự cho biết, nhưng cũng ngại phải làm Hoàng hậu trong khi nhiều người

đói khổ (không có vua vì vua còn ở Canada!!), may thay bữa cơm Vua không tổ

chức được tối hôm đó vì thiếu người, nên tôi không phải make a tough decision.

Về lại Saigon tôi còn gần 1 tuần để tiếp tục mua sắm, đi chơi, xem kịch, xem ca

nhạc, uống cafe, lêu bêu xuống phố... nhưng không hiểu sao tôi không còn hứng

thú và muốn đổi vé về Toronto ngay lập tức. Thật ra thì cũng có nhiều lý do, thứ

nhất hai đứa con đứa thì ho rất nhiều, đứa thì muỗi cắn sưng mình mẩy tay chân,

tôi cũng không được khỏe, phải bỏ bớt không tham quan vài địa điểm trong chuyến

du lịch dù đã đóng tiền (rõ ràng số tôi không được làm Hoàng hậu, tôi bệnh nằm

khách sạn không đi lăng vua Tự Đức nổi, nên đã hụt không được mặc áo giả Hoàng

hậu chụp hình!), thứ hai tôi nhớ nhà kinh khủng, thứ ba tôi đã ... hết tiền, thứ tư

công việc ở nhà bận bịu, một mình ông xã cáng đáng trong nhà ngoài tiệm trong

khi mẹ con tôi đi chơi, tôi rất nóng ruột muốn về. Hơn nữa các chị ở Saigon lúc nào

cũng lo lắng, không hiểu sao “Việt kiều” ăn ít, ngủ ít, tôi thấy thật ngại ngùng. Hai

đứa con cũng đồng ý, thế là chúng tôi lên máy bay về sớm hơn dự định 5 ngày,

Page 45: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 44

không cho ông xã biết trước. Tội nghiệp khi email, anh không dám than buồn, than

nhớ, sợ tôi mủi lòng về sớm (thế mà tôi trách anh viết thư lạnh nhạt, hờ hững,

không nói được lời nhớ thương!).

Khi đi đổi vé máy bay, tôi có được kinh nghiệm trời mưa ở Việt Nam rất khó quên.

Tôi phải đi xe ôm lên trung tâm thành phố vì hà tiện tiền taxi, nửa đường thì trời

mưa, đang lúng túng không biết làm sao thì ông tài xế mời: 'Cô mặc áo mưa nhé'

Tôi sung sướng thầm khen dân xe ôm ở Việt Nam lịch sự, kinh nghiệm, có sẵn cả

áo che mưa cho thân chủ. Ông ta dừng xe lại, khoác chiếc áo mưa duy nhất vào đầu

và trùm tôi lại kín mít phía sau, tức là 2 người cùng share một cái áo. Trời mưa

nhưng rất hầm rất nóng, mùi mồ hôi từ lưng ông toát ra, tôi lại bị che tối thui ngộp

thở không biết mình đang được chở đi đâu. Kiểu này thì bỏ bu, chắc không còn xác

mà về Canada, tôi hoảng hốt tung áo mưa ra, vụng về làm bay mất cái mũ. Xuống

xe tôi vẫn ướt như chuột lột, ông tài xế nhìn tôi thắc mắc!!

Lên xe ra phi trường mà lòng tôi buồn tênh, ôm từ giã các chị mà nước mắt rơi lả

tả. Cháu tôi bên Cali nói đúng, các dì yếu đuối, nhiều bệnh quá. Ông xã và bạn bè

cũng nói đúng, tôi không nên về lại Canada sớm, biết bao giờ mới có cơ hội trở lại

lần nữa. Quả vậy, có lẽ tôi sẽ không về Việt Nam nữa trừ khi có lý do đặc biệt.

Những gì tôi muốn làm khi đến Việt Nam đã làm được gần đầy đủ, những người,

những chỗ nên đi thăm, mộ bia hai họ tôi cũng đã tới. Khi thăm người bà con cuối

cùng trong danh sách, tôi đã thở phào thầm nghĩ mission completed.

Chưa được đi thăm Hà nội, vịnh Hạ Long miền Bắc, nhưng tôi thật sự không thấy

thiết tha. Tôi cũng rất sợ đoạn đường dài trên máy bay, tôi cũng rất ghét những

nhân viên phi trường quan liêu và đòi hỏi hối lộ. Tôi bất lực nhìn những bất công,

khác biệt giàu nghèo mà khoảng cách không thể nào lấp nổi. Xin lỗi các anh chị,

các cháu, người thân..., không về không có nghĩa là không thương yêu, không vui

vẻ. Tôi thật sự vui và thỏa mãn với chuyến đi, và mang ơn tất cả mọi người, mọi

vật, mọi nơi chốn đi qua, kể cả những món ăn đậm đà quê hương, ly nước mía ngọt

ngào đã được nếm lại, và nhất là những ân tình, thì giờ, sự chăm sóc cưng chiều

đặc biệt của mọi người dành cho chúng tôi. Tất cả sẽ là những kỷ niệm đẹp mà tôi

sẽ ghi nhớ mãi. Tôi tin chắc những người từng về Việt Nam đã có những cảm giác

và suy nghĩ như tôi, có điều cuộc sống quá phức tạp, ai cũng đành chấp nhận, giúp

Page 46: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 45

đỡ trong khả năng mình và quên đi để sống, tôi lần đầu tiên về thấy quan tài nên đổ

lệ cũng là chuyện bình thường.

Ôi những nẻo đường Việt Nam, tạ ơn những nơi chốn được hân hạnh ghé thăm, tạ

ơn những bông hoa, những cánh bướm làm tôi sống lại thời thơ ấu - Ôi quê hương

là chùm khế ngọt, tạ ơn những anh chị, những đứa cháu, những bà con, bạn bè bên

Việt Nam đầy ắp ân tình, cảm ơn chồng (sau chuyến đi tôi thấy anh dễ thương hơn)

Cám ơn hai con đã cùng đi với mẹ và gần gũi mẹ thật nhiều trong suốt 3 tuần lễ,

mẹ rất hãnh diện vì các con. Tạ ơn anh chị em, người thân, bạn bè ở khắp nơi đã lo

lắng, chỉ dẫn, quan tâm theo dõi chuyến đi của 3 mẹ con. Tạ ơn Chúa đã cho con

sống sung sướng và hiểu nhiều hơn về cuộc đời, về Đức Tin, về lòng thương yêu,

sự chia sẻ. Tạ ơn đời đã một lần được thăm nơi mong ước, trở về mái nhà xưa.

Xin được tạ ơn, tri ân tất cả về một chuyến đi .....

Trịnh Tây Ninh

Page 47: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 46

Thân ta đó

Trăng lạnh. Hồn tàn. Mơ hồ, ta thấy tấm linh hồn ta chấp chới bay bay. Có ngọn

khói lam tuyền mờ mịt. Có đám mây mù vây quanh nỗi nhớ. Có nỗi buồn tiền kiếp

theo ta đến chốn u minh.

Dư vị hơi rượu đưa lên cổ làm cho ta ứ say. Mây ơi, gió hỡi, hãy cuốn lòng ta lồng

lộng cao trên nền trời đen sẫm - Đen hơn cuộc đời, đen hơn lòng dạ con người, đen

hơn lòng tị hiềm trong cõi nhân sinh hắc ám - Hồn ta bay chấp chới hòa cùng bóng

đêm, phủ mờ mịt tương lai con người. Rồi gió hãy đưa nó lêu bêu trên bờ biển

vắng. Sóng vỗ ghềnh đá cheo leo. Những ngọn sóng thần hung hãn kia ơi, ta đi làm

con sóng. Hãy cho ta ngự trị cùng ngươi, gào réo những âm thanh phẫn nộ, trườn

vào bãi cát đìu hiu, làm vỡ tan hàng ức triệu những đá ghềnh lởm chởm. Phá bỏ

luật lệ, nghiền nát sức mạnh đồng tiền, lấy đi ranh giới sắc đẹp, đập đổ xã hội vô

tình tàn nhẫn. Hãy phẫn nộ và hung hãn, biển ơi và sóng ơi….

Ô! Một chiếc vỏ sò tim tím. Ta nhặt lên và ôm vào lòng. Thân ta đó. Màu tím man

mác như khói sương như vấn vương như đóa chi lan khiết bạch. Và rồi sóng tràn

vào tâm tư, vẫy vùng làm ta thẫn thờ buông rơi, chiếc vỏ sò tím cam chịu mờ khuất

vào đợt sóng bạc đầu dữ tợn. Ôi, ta đánh mất ta rồi!

Buổi sáng nay, mặt trời bị mây mù che khuất, biển rì rào những nốt nhạc trầm

buồn. Bài hát của biển nhức nhối hơn điệu nhạc tuyệt vọng lòng tôi. Nhạc tím ngắt,

không gian chuyển màu, âm thanh ngưng đọng. Nhạc tím ngắt, tím ngắt, nhạc tím

nẩu ruột nẩu gan, nhạc nỉ non khắc khoải đau thương, nhạc và sóng vỗ - âm thanh

cộng hưởng chơi vơi, chơi vơi…. Tiếng nhạc xoáy vào lòng tôi. Tại sao và tại sao.

Tại sao và tại sao. Sao chị lấy chồng, cắn răng chịu khổ. Sao anh sớm bỏ cuộc đời

để mẹ phải khóc con. Nào ai yêu mến chiến tranh, mà sao con người vẫn hăng say

tranh giành hơn thiệt. Biển hôm nay tấu lên một điệu nhạc buồn hơn tiếng nấc của

mẹ, của chị, của anh, của lòng tôi dù tôi luôn dấu lệ...

Uớc gì có người hiểu được trăn trở lòng tôi. Nốt nhạc trầm buồn tím ngắt từ từ vút

cao, đen sẫm – đen hơn bóng tối. Từng đám dân chài da đen nhánh đang bổ lưới ra

Page 48: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 47

khơi. Ta trân trối nhìn. Đâu là bến bờ của biển, đâu là căn nguyên nỗi buồn sầu của

ta. Niềm u tối chẳng có khởi đầu, nổi u hoài chẳng biết về đâu mà chấm dứt, hồn ta

bay vút, la đà lọt xuống vực sâu, lực từ trường cuốn hút, thẳm sâu, sâu thẳm….

Ta nhận ra mình không có sức mạnh bước qua nghiệt ngã cuộc đời, chấp nhận yếu

đuối chính mình, khuất phục định mệnh. Làn nước nhẹ đập vào chân. Biển sáng

nay hiền hòa quá. Biển cúi đầu chịu đựng như hồn tôi chấp nhận kiếp người. Ối

nhân sinh phù phiếm. Ôi cõi bi thương ai mang ta đến. Làm sao xóa bỏ ước lệ con

người, cho ta đội trời vá đá, xé tan gian dối thế gian …

Ta quỳ xuống vốc một vốc nước. Kìa, một mảnh vỏ sò tím gãy vụn nằm chơ vơ. Ta

gục đầu. Thân ta đó…..

Trịnh Tây Ninh

Page 49: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 48

Khi các ông làm part-time

Các bà các ông hôm nay lại tụ họp ờ nhà chị Hai, ăn uống kể lể chuyện trò vui như

Tết - dù bây giờ chưa Tết, chỉ mới vào đông. Thật vậy, mùa ấm mùa lạnh, lúc nào

câu chuyện của nhóm cũng nổ như pháo rang, bầu tâm sự thi nhau trút ra, người

nói người nghe ai cũng hết sức phấn khởi, thích thú. Ngoài những giờ làm việc ở

hãng, làm công tác xã hội … tụ họp ăn uống trò chuyện là niềm vui của mấy gia

đình chúng tôi.

Số là từ ngày vào chương trình Thăng tiến, năm bà chúng tôi kết nghĩa chị em, gọi

nhau chị Hai, chị Ba tùy theo tuổi tác, thương mến nhau như chị em thật. Lớn nhất

dĩ nhiên là chị Hai, tôi lớn nhì được làm chị Ba (nhưng thỉnh thoảng cũng lạm

quyền “acting” như mình là chị cả!) Em Tư, em Năm và em Út hiền lành dễ thương

hơn, nhưng khi đụng chuyện cũng không kém phần láu lỉnh, khôn ngoan hơn cả

các cô trinh nữ cầm đèn chờ hoàng tử đến.

Đề tài hôm nay xoay quanh việc các đức ông chồng của các bà làm thêm part-time

kiếm tiền. Các ông vụng về việc nhà, không khéo chăm sóc con cái, hay quên sót

không cầm trí trên tay, khiến các bà phải than rằng: Chồng ơi là chồng, để xem kỳ

này các ông đi ra ngoài làm thêm thành quả như thế nào. Thấy chồng người ta khôn

khéo làm ăn thành công, mua nhà mua xe thấy mà ham.

Bắt đầu là câu chuyện của chị Hai - Kính lão đắc thọ mà. Số là chị Hai lóng rày hơi

chật vật, 2 đứa con vào Đại học nên kinh tế có phần thiếu hụt, anh Hai tuy cầm tinh

con rồng, tay chân mềm dẻo chuyên sử dụng các loại đàn nhưng cũng hăng hái đi

kiếm việc buổi chiều, ca tụng lao động là vinh quang. Anh ốm o, hiền lành như bột.

Có nhiều loại bột: bột mì, bột nếp, bột nổi, bột báng, bột khai, bột đóng óc trâu .....

chị Hai dấu bặt không cho biết anh thuộc loại bột nào!

Để tìm việc buổi chiều, anh Hai đọc báo, tìm kiếm trên internet mất bao nhiêu thì

giờ, chẳng kiếm ra được cái gì, chị Hai thở dài ảo não. Thư sinh trói gà không chặt,

chị đầu tắt mặt tối lo hết cảc việc trong nhà, để anh có thì giờ tìm việc, kết quả vẫn

là con số không. May thay, cuối cùng nhờ anh Tư quen biết với một tiệm pizza, nên

Page 50: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 49

giới thiệu cho anh Hai vào chân tài xế “delivery” buổi tối. Giao bánh pizza tận nhà

người mua thường thì cũng khá, dù tiền lương giờ không bao nhiêu, nhưng tiền tips

cũng đỡ khổ, lại là tiền mặt không bị khai thuế, nên chị Hai sung sướng với “job”

mới của chồng, mỗi đêm thao thức hồi hộp chờ anh về đếm tiền.

Quả nhiên chị Hai thức đếm tiền thật lâu mỗi đêm, không phải vì nhiều tiền nhưng

vì tiền xu, tiền cắc lụn vụn khó đếm, hơn nữa chị Hai lại bắt đầu lẩm cẩm hay quên,

đếm đi đếm lại chỉ có vài chục đồng mỗi đêm, cả hai cùng vất vả mất ngủ. Hôm thì

anh Hai đi lạc, tốn nhiều tiền xăng, có khi vụng về đánh rơi mất tiền. Hôm thì trời

tuyết đường xá khó đi, anh Hai đem bánh tới trễ bị free không thể tính tiền khách

theo quảng cáo của tiệm bánh. Free vài lần đầu không sao, giao bánh trễ hoài anh

Hai xấu hổ, sợ phiền ông chủ nên lấy tiền ra bù, coi như đã lấy tiền khách rồi. Mấy

lần đầu 2 thằng nhỏ và chị Hai thích lắm, ăn pizza trừ cơm, nhưng ăn riết bắt ngán,

số cân và vòng đo bụng của cả nhà bắt đầu tăng dần, chị Hai bắt đầu lo ngại. Buổi

tối 3 mẹ con đọc kinh (vắng anh Hai buổi đọc kinh gia đình có phần buồn tẻ nhưng

đành vậy) có thêm câu cầu xin của thằng con: Xin cho ba con đừng bị free bánh tối

nay. Chị Hai tuy... già, nhưng đêm nào cũng bịn rịn tiễn chồng ra cửa hành nghề

delivery, chị nỉ non ca bài “Đừng xa em đêm nay”, anh cũng nghẹn ngào ra xe mà

lòng se sắt, giá được ở nhà ôm cái .... computer thì còn gì sung sướng bằng. Từ

ngày làm tiệm pizza, anh sợ mùi bánh pizza kinh khủng. Giao bánh pizza không

phải chuyện dễ, ngoài những trục trặc như lạc đường, lái xe ẩu bị cảnh sát phạt cho

ticket, còn có khi bị các bà các cô quyến rũ nữa.

Chị Hai thổn thức:

-Các em biết không, các bà các con Tây order bánh, nhưng khi mở cửa nhận bánh

thì không ăn mặc đàng hoàng, mặc áo ngủ hở hang. Anh Hai các em kể lại ra vẻ

trách cứ, đạo đức nhưng chị biết tỏng trong bụng ổng khoái lắm. Thôi thì dẹp cho

rồi, đi làm thêm chẳng được bao nhiêu tiền, xe thì hư hoài phải sửa, nhiều đêm chị

nằm một mình sợ ma muốn chết. Thuyền to sóng lớn, thôi thì thiếu chút cũng được

các em ạ. Đã vậy ảnh đi làm về mệt, cau có với chị, sáng ra vô hãng làm sai tùm

lum, không khéo mất chả chì lẫn chài. “Quit” rồi! Ảnh bỏ việc rồi chị lại thấy thèm

pizza, có điều bây giờ chị thấy thương mấy ông giao bánh lắm, cho tiền tip nhiều

hơn hồi xưa. Đúng là đoạn đường ai có qua cầu mới hay.

Con Năm thỏ thẻ:

Page 51: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 50

-Như vậy kỳ này ảnh không đi giao pizza nữa hả chị Hai? Thôi em giới thiệu job

khác cho, ảnh biết đánh piano, em có mấy chị bạn đang kiếm thầy dạy đàn tại gia

cho con họ, nghề này không sợ free bánh, lạc đưởng. Đàn ò e giải sầu mà lại có

tiền, có lý không các chị?

Con Tư giọng chua như dấm:

-Chị Hai nên suy nghĩ cẩn thận đó, coi chừng học trò không thích thầy mà mẹ của

học trò lại thích thầy thì bỏ bu. Anh Hai tuy đã ngũ tuần nhưng cũng còn có duyên

lắm, em có cô bạn rơi vào trường hợp này rồi. Không nên tạo cơ hội xấu chị Hai ạ.

Chị Hai gục gặc:

-Có lý, có lý, chị đâu bao giờ muốn anh ấy đi dạy tại gia đâu! Cho nữ share phòng,

đi làm cho mấy bà quá giang xe là làm cớ cho các ông phạm tội, chị biết quá mà.

Phòng bệnh hơn chữa bệnh các em ạ.

Con Út than thở:

-Bây giờ tới phiên em, mấy chị biết anh Út của em đi làm thêm như thế nào không?

Các bà nhao nhao lên hỏi, lắng tai nghe con Út điệu điệu vừa lúc lắc cái đầu vừa

kể:

-Ảnh đi sửa computer, set up network cho người ta, trời ơi là trời!

-Cái gì mà kêu trời như bọng vậy Út? Trong nhóm chú Út nó là thông minh đẹp trai

nhất mà, chuyện như thế nào?

Cô Út xuống giọng kể tiếp:

-Anh Út giỏi computer thật, em nuôi đi học tốn mấy năm trời đâu có ít. Khổ nỗi khi

set up đâu đó xong xuôi tốt đẹp rồi, thì mấy người sử dụng máy không rành,

download tùm lum làm hư máy, virus vai-riếc lung tung. Anh Út hiền (Lại hiền,

không biết thuộc loại bột gì đây?) nên cứ tiếp tục đi sửa không lấy tiền, đi bao

nhiêu lần mà tiền đem về chẳng được bao nhiêu. Nhiều khi nửa đêm đang ngủ các

bà cũng gọi ơi ới vì không check email được, không in hồ sơ được. Chỉ dẫn qua

phôn mấy bà hổng hiểu, đòi chồng em vác xe nửa đêm chạy tới tận nhà, các chị

xem có ưá gan không. Em tức quá không cho đi sơ-vít, sơ-véc gì ráo. Đã vậy họ

gọi mua máy, mình mua rồi thì họ kẹt tiền đổi ý. Máy móc nhà em dư nằm đầy

dưới basement, mất giá bây giờ cho không cũng chẳng ai thèm lấy. Lỗ vốn to.

Thiếu tiền nhưng an tâm, đời sống vui vẻ không xáo trộn là tốt hơn phải không các

chị? Thấy chồng người ta làm thêm kiếm tiền thấy mà ham, chồng mình thì hỡi ơi

vậy đó.

Page 52: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 51

Cô Năm nãy giờ im lặng, cũng góp thêm câu chuyện làm quà:

-Thôi đi các chị ơi, cũng có người rủ anh Năm nhà em đi bỏ mối thuốc lá, đi Việt

Nam mang hàng về bán, hàng hợp pháp đàng hoàng nhưng em thấy không ổn đâu.

Gia đình cần thời giờ, cần nghỉ ngơi nữa. Làm một job đủ rồi, mình hà tiện một

chút, bớt ăn bớt xài một chút rồi cũng đâu vào đó ngay.

Tôi chờ các bà ta than thở đâu đó xong xuôi, mới “xả ra” cõi lòng của mình:

-Chuyện làm thêm, em có kinh nghiệm nhớ đời, kể mấy bà nghe chơi.

Tôi uống ngụm nước cho ngọt giọng bắt đầu ta thán:

-Anh Ba nhà này biết sửa nhà, biết thay hệ thống dây điện chút đỉnh, nên đi phụ với

mấy ông thầu sửa nhà, định kiếm thêm chút tiền mua nhẫn hột xoàn cho em.

Các bà tấm tắc:

-Chu choa, anh Ba nó thương vợ quá nhỉ, xem ra chị Ba lại có phước, đâu nhẫn hột

xoàn mới của chị đâu?

Tôi thở ra:

-Bán cái nhẫn đang đeo đi thì có, nhẫn mới đâu mà mới!

Cả bọn tròn xoe mắt nhìn, tôi hắng giọng kể lể:

-Mình xui, số nghèo vẫn hoàn nghèo các chị em ạ. Chồng em bị thằng chủ thầu cà

chớn, ảnh thức bao nhiêu đêm, đi làm thêm bao nhiêu weekend, bỏ cả họp nhà thờ,

tay chân bầm dập, em về phải bóp dầu đấm lưng muốn chết, nhè đâu thằng chủ nói

là làm lỗ, thân chủ không trả tiền, quịt luôn!

-Không lãnh lương thì không có thêm tiền thôi, thế sao chị lại phải bán cái nhẫn chị

đang có?

Công nhận cô Út làm kế toán Accounting nên lúc nào cũng rõ ràng sáng suốt, hỏi

rất chí lý. Tôi ấm ức trả lời:

-Chưa hết chuyện mà, lần cuối cùng chị không cho ông xã đi làm thêm nữa là lần

ảnh bị “sue” vì sửa chữa không như ý chủ nhà. Người khác bắt điện chứ không

phải ông xã chị, chẳng hiểu sao hệ thống điện bị chạm sắp cháy nhà, nên chủ nhà

làm dữ đòi thưa kiện, lấy hết tiền lại. Anh Ba nhà này phải trả lại tiền cọc, tiền mua

sắm dụng cụ. Khi mua sắm thì cà thẻ, khi bill về thì không có tiền trả, chị phải bán

cái nhẫn đi mà tiếc đứt ruột. Hai vợ chồng tui gây gỗ, bực bội một thời gian rồi mọi

việc mới phôi phai đó. Bây giờ ai nói tới đi sửa nhà là tui ớn da gà, “say no” ngay

lập tức!

Page 53: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 52

Ấy thế đấy, đi làm part-time kiếm tiền thêm cay đắng, vất vả, khó khăn lắm chứ

không phải chuyện chơi.

Cô Út tâm sự:

-Các ông đi làm thêm như vậy đã đành, chính em đi làm thêm cũng bực mình bắt

chết. Em nhận làm thêm kế toán cho một tiệm kia, chiều chiều ghé ngang lấy bills,

lấy giấy tờ về nhà tính toán, định kiếm tiền mua quà cho con, nhưng ông chủ dê

quá các chị ơi, ổng kiếm chuyện nắm tay nắm chân tùm lum, em về kể chồng em

nghe, ảnh bắt nghỉ ngay không điều kiện gì cả.

Các bà gục gặc:

-“Quit” là phải rồi Út ạ, ham tiền mà phương hại đến hạnh phúc gia đình thì có tiền

mà làm gì. Hơn nữa dù gì mình cũng thương chồng thương con lắm, thấy họ cực

khổ vất vả thiếu ăn thiếu ngủ không đành lòng.

Chúng tôi than thở xong nên đã phần nào nguôi ngoai, bắt đầu lấy trái cây ra tráng

miệng. Mùa này chợ Tàu bán hồng dòn, hồng mềm, ngon thôi là ngon. Mỗi lần ăn

hồng mềm chúng tôi đều thương con Năm và nhắc nhở mọi người nhớ để phần cho

nó. Lần trước chúng tôi quên mất tiêu cô Năm, nên cô là người duy nhất trong

nhóm không được trái hồng tẩm bổ:

-Sorry Năm, hết rồi, thôi lần sau sẽ cho Năm double hai trái.

Cô Năm vốn có máu Tô-Ma, không thấy không tin, hơn nữa thèm quá, trái hồng

chín mềm vừa thơm, vừa ngọt, vừa mát, nuốt vào cổ nó trôi tuồn tuột khỏi phải

nhai nên cô vào tủ lạnh tự lục lọi và reo lên mừng rỡ:

-Hên quá xá, còn đúng một trái các chị ơi!

Cả bọn vui mừng với cô Năm, không "feel guilty" nữa vì ham ăn quên chừa phần

cho Năm, nhưng hỡi ơi, khi cô Năm nhanh nhẩu cắn một phát, đã la lên hãi hùng:

-Ấy chết, sao chua thế này, nó là trái cà chua, không phải trái hồng mấy chị ơi!

Thấy đỏ đừng tưởng là chín, thấy hồng nhưng chưa phải trái hồng là câu châm

ngôn thấm thía mà chúng tôi học được ngày hôm đó.

Lần này chúng tôi cẩn thận mua dư, ăn thoải mái, ăn xong má các bà như hồng

thêm lên, xinh xắn hẳn ra (nhưng chỉ nhìn mặt, xin đừng nhìn bụng các bà!).

Page 54: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 53

Trời sắp Noel, tuy tuyết lạnh nhưng thật vui, thật ấm áp trong lòng. Chúng tôi tạ ơn

Chúa vì có nhau, gia đình đầm ấm, bạn bè thông cảm, thân thương giúp đỡ nhau,

vui với nhau thật nhiều.

Các ông nãy giờ đang nhâm nhi chút rượu, chơi cờ, cười nói vui vẻ bàn chuyện thế

sự với nhau, quay qua các bà ân cần hỏi:

-Noel này mình tụ tập ở nhà ai để ăn mừng Giáng Sinh đây, hôm đó liền ông chúng

tôi sẽ surprise làm ngạc nhiên các bà, mua quà Noel đặc biệt cho các bà đó. Kỳ này

không làm part-time nữa, nhưng chúng tôi vẫn hào hoa mua quà thật đẹp, thật ý

nghĩa cho các bà, để các bà đừng than “Chồng ơi là chồng nữa” !!!

Trịnh Tây Ninh

Page 55: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 54

Hoàng Hạc

Con hạc vàng với bộ lông chói lọi trước ánh mặt trời, đôi chân gầy tự tin đang bước

những bước nhịp nhàng trên mặt đất. Thỉnh thoảng nó dừng lại rỉa nước dưới dòng

suối lên tắm gội cho bộ lông thêm phần mượt mà, óng ả. Rồi nó cất cánh bay, bay

lên cao vút . . . . . Trên nền trời xanh thăm thẳm, con hạc vàng xoãi cánh vươn

cao….

Hạc ngồi đưa võng ru con, đứa bé ngủ say, môi chúm chím cười. Hạc nhìn con âu

yếm, cô khe khẽ đứng dậy sợ con giật mình. Nàng bước ra phòng sau bắt đầu lấy

sách ra đọc. Mấy ngày nay Phượng Hoàng tương đối ngoan, không khóc nhè nên

Hạc cũng đỡ cực, nàng học được nhiều giờ và cảm thấy yên tâm chờ ngày thi sắp

đến. Nhưng, chỉ được chút xíu là nàng cảm thấy mệt mỏi và thèm được đi ngủ hơn

bao giờ hết, nàng nhủ lòng - mình phải chiến đấu với sự mỏi mệt, chiến đấu với

hoàn cảnh, chiến đấu với chính mình để xoãi cách vươn lên. Lần này, Hạc sẽ bay

lên cao vút với đôi cánh vững chãi dạn dày. Hoàng Hạc bây giờ không còn là con

hạc ngu si, hợm hĩnh như ngày xưa nữa. Nó liệu được sức mình bay lên tới đâu và

biết lúc nào nên chậm lại để lấy thăng bằng mà đáp xuống. Nó đã bị té rất đau và

học được bài học thấm thía để không bị ngã nữa. Nước mắt Hạc bỗng ứa ra, dù đã

quyết tâm chiến thắng hoàn cảnh, nàng vẫn không tránh được những lúc yếu lòng

để cho nước mắt tràn tuôn như suối . . . . .

-------

Hạc chúm môi thổi 16 cây nến dưới tiếng vỗ tay khích lệ của gia đình và các bạn.

Mặc dù gia đình không khá giả mấy, nhưng sinh nhật thứ 16 của Hạc cũng được tổ

chức lớn lắm. Mẹ mướn một phòng tiệc thật dễ thương, rồi bạn bè của Hạc, của Phi

Yến, của bố mẹ, tổng cộng đến gần 60 người, ai nấy cùng nhau ăn uống chơi đùa

vui vẻ. Dĩ nhiên Hạc mặc áo vàng - màu vàng tươi với con chim Hạc thêu màu rực

rỡ. Nàng cũng cài một chiếc nơ vàng trên mái tóc óng ả. Mái tóc nàng đen mướt

rất đẹp, nhưng đen là màu quê rồi, cô đi nhuộm cho nó ánh lên một màu nâu đỏ

sáng bóng. Cô rất hãnh diện với mái tóc dài highlite nhuộm màu của mình. Mẹ đã

càm ràm sao không để tóc đen cho tự nhiên, giống cô gái Việt! Nhưng mẹ lớn tuổi

rồi, làm sao hiểu được thời trang hiện đại. Bố cũng lo lắng sợ Hạc dùng nhiều son

Page 56: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 55

phấn sẽ bị hư da mặt và mất vẻ hồn nhiên. Nhưng mẹ quên rằng Hạc đã 16 tuổi, đã

trưởng thành và biết mình đang làm gì. Hạc tin mình biết xử dụng nghệ thuật trang

điểm, nàng thích nhìn mình khác với mọi người, khác với ngày hôm qua. Khi thấy

ánh mắt ngưỡng mộ của các bạn trai gái đồng tuổi, Hạc thấy hãnh diện dường bao.

Mẹ đẹp, nên hai đứa con gái của mẹ cũng xinh. Tất cả đều được mang tên của

những loài chim đẹp và quý. Mẹ nàng là con chim Phụng với màu xanh bao la của

đại dương, nó sống ở biển và từng vẫy vùng với gió và sóng thần. Nó đã từng làm

điên đảo bao chàng thanh niên xứ đạo thời đó. Cuối cùng rồi con Hải Phụng cũng

dừng bước, lập gia đình với chàng thanh niên nghèo nhưng tài hoa trong vùng và

sanh ra hai con chim mỹ miều: Hoàng Hạc và Phi Yến. Hạc đẹp và kiêu kỳ, nét đẹp

rực rỡ như đóa hướng dương buổi sớm. Bố mẹ hay lo, sợ cái đẹp lộ ra quá sẽ không

tốt. Hạc thấy buồn cười, con đẹp thì hãnh diện sung sướng, có gì đâu mà bố mẹ cứ

mãi băn khoăn. Nàng liếc mắt nhìn David, anh cũng đang âu yếm nhìn nàng thổi

nến và vỗ tay hăng hái. Buổi nhảy đầm đêm nay, David sẽ là chàng trai may mắn

được dìu Hoàng Hạc đi những bước slow đầu đời êm ái nhất. David cao ráo, đẹp

trai với màu mắt xanh biếc, anh học cùng trường Trung Học nhưng trên nàng một

lớp. Họ quen nhau vì làm chung một project kỳ rồi, mà cũng vì Hạc đẹp và

“'popular” - nổi tiếng quá. Nàng hát hay, đàn giỏi và hay sinh hoạt trong trường

nên luôn được các thầy cô và bạn bè để ý.

Tình cảm đầu đời của cô con gái 16 và chàng thanh niên 17 êm đẹp làm sao. Ngày

Lễ Tình Yêu Valentine’s vừa qua, David đã tặng Hạc một bó hồng vàng rực rỡ

dưới ánh mắt thèm muốn của các bạn đồng tuổi. David là con của một gia đình Do

Thái giàu có, và rẩt thông minh. Cả hai thật đẹp đôi, là đề tài cho các bạn trong

trường bàn tán. Nàng biết bố mẹ không vui gì mấy khi nàng có bạn trai, và nhất là

lại là người ngoài chủng tộc. Hạc thở dài, bố mẹ lại lo chuyện lẩm cẩm nữa rồi!

Trong thiên nhiên, nếu con lion kết hợp với con leopard sẽ sanh ra giống lionard

lông đốm rất quí. Sang đây, bố mẹ phải chấp nhận những mối tình dị chủng chứ.

Những thanh niên Việt Nam mà gia đình nàng quen biết hay gặp trong nhà thờ,

nhìn họ khờ khờ, ngố ngố làm sao! Ăn mặc thì ít có ai chải chuốt, đúng thời trang.

Tối ngày lại cứ đọc kinh, tập hát ca đoàn, đúng là những con 'pet' tốt của các ông

Cha, bà Phước! Hạc biết nhiều anh cũng 'kết' nàng lắm, nhưng Hạc có cách chọn

lưạ của mình. Nàng rất tự tin vào óc thông minh của mình, kẻ lọt vào mắt xanh của

Page 57: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 56

nàng không thể là người tầm thường khờ khạo. Nàng sẽ học cao, sẽ cùng người ấy

đi du lịch đó đây, sẽ có đám cưới thật lớn, sẽ có con thật đẹp và dù là gái hay trai,

chúng sẽ tiếp tục mang tên những loài chim cao sang quyền quí. Nàng sẽ lập gia

đình với David. Nhà David giàu lắm, anh lại là con một, cả hai sẽ được nuông chìu

quý trọng. Quà sinh nhật David tặng Hạc thật ý nghĩa, anh đã nhịn bớt tiền ăn trưa

hàng ngày để tặng nàng một cặp chim tạc bằng đá rất đẹp. Ai nấy đều reo lên tán

thưởng khi Hạc mở quà của chàng. Nàng nhoẻn miệng cười duyên dáng, cảm ơn

David với cả tấm lòng yêu mến. Những tiếng chúc mừng cùng với ánh đèn máy

chụp hình sáng lên, Hạc mê man trong hạnh phúc mà mình đang có. Ôi sinh nhật

16, ôi sweet sixteen . . . . . . . .

----

Hạc không hiểu tại sao mẹ hay thở dài, kể lể ca kệ, bố hay rầy rà kiểm soát nàng.

Bố mẹ cứ nghĩ mình còn nhỏ, còn dại như Phi Yến đây. Bố thường hay bảo ông bà

ngày xưa còn khó gấp trăm lần, không dễ dãi như bố mẹ bây giờ. Khiếp, mới có 1

phần trăm thôi mà Hạc đã phát rét. Nàng nghĩ sau này khi có con, Hạc sẽ cởi mở

với con, chỉ khó với nó bằng 1 phần trăm bố mẹ bây giờ.

Nàng biết bố mẹ thương lo cho mình, nhưng không tránh khỏi bực dọc khi thấy bố

mẹ vẫn đối xử với mình như đứa con nít. Đi đâu cũng hỏi, làm gì cũng rầy, nghe

nhạc cũng không cho. Nhạc rock, rap, new wave bây giờ nghe mới thấm, mẹ lại

bảo ồn ào, nhức đầu. Bố thỉnh thoảng cũng nghe nhạc nhưng là loại nhạc già của

Khánh Ly, Lệ Thu rên rỉ, nghe “annoy” hết sức. Có lần Hạc đi xinê với David và

các bạn lỡ về trễ, bố đã hầm hầm định đánh Hạc, may nhờ mẹ ngăn cản. Hôm sau

mẹ đã ôm Hạc khuyên răn đủ điều, Hạc thương mẹ nhưng thấy bà “ruồi bu” quá.

Đi coi phim trễ một chút có gì đâu mà phải lo quắn lên như vậy. Bộ Hạc không biết

giữ thân sao. Hạc thấy trẻ già, Đông Tây khác nhau quá, nhưng biết làm sao bây

giờ, bố mẹ có công việc, suy nghĩ của bố mẹ, Hạc có thế giới riêng của mình. Hạc

không hiểu được đời có gì vui thú, khi chỉ đi làm, đi lễ, không dám ăn mặc mua

sắm gì, có đồng nào dư thì gởi hết về Việt Nam. Mấy ông bà, cậu dì ở Việt Nam

tán khéo lắm, lần nào mẹ nhận được thư cũng khóc, và lính quính đi nhà băng rút

tiền. Hạc không ưa họ, tại sao họ không tự lực cánh sinh, đi làm nuôi chính mình

để không phải nhờ cậy ai, để bố mẹ khỏi vất vả làm ngày làm đêm, và thực tế hơn,

để Hạc được bố mẹ cho tiền mua áo mới! Lần nào xin tiền Hạc cũng được giảng

Page 58: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 57

moral là mình ở đây đã dư dả quá rồi, chỉ cần hi sinh một chút là có thể nuôi sống

được một người ở Việt Nam mấy tuần. Hạc muốn đi làm thêm ngoài giờ học để

kiếm tiền xài. Hạc đi shopping thấy cái gì cũng đẹp, mà hễ đẹp thì phải mắc. Nàng

thích mua đồ mắc, đồ sale toàn là đồ lỗi thời, màu sắc không như ý. Bố mẹ lại sợ

Hạc ham tiền, không lo học nên không cho đi làm.

Hạc nghĩ lúc 18 tuổi, nàng sẽ tự lập và sẽ cương quyết không nghe lời gàn bướng

quê mùa của bố nữa. Nàng học không chăm, không giỏi như mấy con ngố khác

trong trường, nhưng dư thông minh, lanh lẹ để kiếm job partime. Đã có Công Ty

Du Lịch muốn mướn nàng nhưng bố mẹ không cho. Hạc lấy làm lạ, bố mẹ Việt

Nam có nhiều quyền lực, power quá, các bạn Canadian của nàng, bố mẹ dễ chịu

làm sao. Có lần Hạc đã bực bội nói với mẹ tại sao mình phải sinh ra trong gia đình

nghèo, lại là người Việt Nam, làm mẹ lại ca một bài moral dài khiến Hạc buồn ngủ

muốn chết. Mà thôi, Hạc đã vẽ cho mình một tương lai khác hẳn những điều tầm

thường bố mẹ ao ước. Con hạc vàng sẽ bay trên con đường thênh thang sáng chói

của mình. Hạc không thích con đường buồn tênh, chán ngán mà bố mẹ đã vạch

sẵn.

----

Nhưng cuộc đời không đẹp, không dễ như những điều Hạc tưởng tượng.

Chơi dao có ngày đứt tay, khi cô gái 17 tuổi biết mình đã mang thai, Hạc đã sợ hãi

đến muốn tự tử. Dĩ nhiên nàng dấu bố mẹ, dấu mọi người, chỉ có David là chia xẻ

được nỗi đau của nàng, nhưng David cũng chỉ là cậu thanh niên 18 tuổi còn đang đi

học, chúng có thể làm được gì? Hạc đã bàn cùng David là cả hai sẽ bỏ trốn đi thành

phố khác, nhưng cần một số tiền để mua vé máy bay và chuẩn bị cho cuộc sống

mới. David sẽ tìm cách mượn đỡ của bố mẹ anh, sau này có việc làm sẽ tìm cách

trả lại (Hạc không thể mượn từ bố mẹ mình, lý do đơn giản là họ không hề có tiền

dư)

Hạc viết một lá thư thống thiết xin lỗi bố mẹ, dặn dò Phi Yến thay nàng lo cho bố

mẹ - và đừng bao giờ đi theo con đường nàng đã lỡ lầm vấp phải. Lần đầu tiên

trong đời, nàng thấm thía những lời mẹ dạy từ trước nhưng vì kiêu hãnh nàng đã

không hề để ý. Hạc vừa khóc vừa viết, vừa phải chạy vào phòng tắm để ói mửa.

Đứa bé trong bụng đã bắt đầu thành hình và hành hạ nàng. Hạc xanh mét và run

rẩy, buổi sáng hôm sau ôm túi xách ra chỗ hẹn chờ gặp David. Nàng vừa chờ vừa

hồi hộp, và đã chờ rất lâu, nhưng David không bao giờ đến. Vài ngày sau, khi trở

Page 59: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 58

lại ngôi biệt thự to lớn nhà của David, Hạc đã thấy người ta treo bảng bán nhà.

Nàng nhớ lại có lần đến nhà David chơi, mẹ của anh có vẻ không mấy thích mình,

nhưng lúc ấy nàng thật sự không cần, không quan tâm. Nàng không biết mẹ của

David là một trong những người Do Thái kỳ thị chủng tộc nhiều nhất. Đứa con trai

một của bà phải kết hôn với cô gái Do Thái giàu có môn đăng hộ đối, dòng họ bà

phải tinh tuyền để nối dõi tông đường. Bà đã dùng mọi cách kể cả bỏ công việc, sự

nghiệp để mang David đi xa, tránh trách nhiệm với Hạc. Con lion phải đẻ ra lion,

dù nó đã có liên hệ với con leopard và con lionard đã sắp chào đời. Bà phải bảo vệ

tương lai của David đứa con dấu yêu của bà. Nó còn quá trẻ để làm cha, hơn nữa bà

biết bọn trẻ bây giờ, chúng sống rất buông thả, chắc gì đứa con trong bụng của Hạc

là của David. Con trai bà hiền lành khờ khạo, chắc chắn đã bị Hạc cho vào tròng.

Bà thấy Hạc sắc sảo quá, nó sẽ trên cơ con trai bà mà bà không hề muốn David

phải khổ sở.

Chuyện gì phải đến đã đến, khi bố mẹ đọc được lá thư Hạc viết, thế giới đã sụp đổ

hoàn toàn. Hạc có thể chịu được mọi hình phạt do lỗi lầm chính nàng gây ra, nhưng

không chịu nổi sự yên lặng của bố. Từ khi xảy ra chuyện, ông không rầy rà, bàn

tán, không nói một tiếng nào, mặt ông đanh laị và không khí trong gia đình nặng nề

căng thẳng hết sức. Tội nghiệp Phi Yến, nó còn quá nhỏ để hiểu biết, chia sẻ với

Hạc, nó cứ thậm thà thậm thụt trong nhà, hay bị rầy oan. Mẹ sút hẳn từ tinh thần tới

thể xác, vừa phải làm thêm chuẩn bị cho đứa cháu ngoại bất đắc dĩ sắp ra đời, vừa

phải đương đầu với dư luận, vừa phải diụ ngọt, giúp đỡ bố bớt căng thẳng. Hạc

bằng lòng chịu đựng tất cả mọi hình phạt từ thể xác tới tinh thần để đền đáp lại lỗi

lầm của mình. Con hạc vàng không còn kiêu hãnh ngước mắt nhìn đời nữa, nó cúi

đầu chấp nhận mọi thử thách giông bão đang kéo tới. Đôi cánh gầy run rẩy giang ra

bao che lấy con, chống chõi với đại bàng, chim ưng nanh vuốt để sống còn.

Lạ thay, những đứa bạn chịu chơi, theo thời trang chung nhóm với Hạc lại là những

đứa hay xầm xì, diễu cợt nàng hơn hết, còn những người bạn hiền lành, khù khờ

xưa kia lại có vẻ cảm thông và hay giúp đỡ nàng. Dù muốn dù không, Hạc cũng

phải nghỉ học ở nhà trông con trong thời gian đầu, từ từ nàng sẽ tìm cách gởi con đi

làm để sinh sống. Thời gian và đau khổ đã dần dần tôi luyện nàng, nàng thấy mình

thật sự có trách nhiệm và đã trưởng thành. Nàng chỉ sợ phải đương đầu với sự im

lặng nặng nề của bố. Phượng Hoàng nay đã 8 tháng, cộng lại là đã hơn một năm bố

Page 60: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 59

không hề nói với Hạc một lời. Hạc ước gì ông đánh mình một trận, chửi rủa mình

nặng lời rồi tha thứ cho nàng. Nhưng Hạc cũng không dám mở miệng xin, hai cha

con không ai nói với ai một lời dù sống chung một mái nhà.

Cho đến một hôm, Hạc bận trong nhà tắm không biết Phượng Hoàng giật mình

thức dậy khóc thật nhiều. Mới đầu bố Hạc để mặc kệ, nhưng đứa bé khóc to đến

muốn ngạt thở làm ông không chịu được phải vào ẳm nó lên.

Lần đầu tiên đụng đến đứa cháu, cảm giác yêu thương, gần gũi bỗng đến tràn ngập

trong ông. Nhất là cái miệng, trời ơi, cái miệng bé xíu đang khóc to giống ông hết

sức, cái khoé miệng kiêu hãnh bướng bỉnh này chính là hiện thân của ông khi còn

trẻ. Ngày ấy ông cũng tự cao tự đại, ngang tàng làm phiền lòng cha mẹ ông hết sức.

Ngay cả cuộc tình giữa ông và Hải Phụng cũng phải trải qua biết bao gian truân vất

vả mới có kết cuộc. Ông nghèo và nóng nảy nên gia đình Hải Phụng không mấy

đồng ý cho họ đám cưới, ông và Hải Phụng cũng đã có lần định dắt nhau bỏ trốn,

Phụng đã phải quyết liệt làm áp lực với gia đình, cuối cùng mới lấy được nhau

nhưng ông đã khổ sở rất nhiều mỗi khi phải đối diện với sự ghẻ lạnh, coi thường

của gia đình vợ. Cuối cùng may mắn ông đưa được cả gia đình sang đây, nhưng

Phụng vẫn phải cực nhọc làm việc vất vả, chịu mọi áp lực trong ngoài. Bây giờ bà

phải chịu thêm sự căng thẳng vì ông giận Hạc, không hề nói với con một tiếng từ

bao lâu nay. Ông bỗng cảm thấy mình thật ích kỷ, ác độc với Hải Phụng. Từ khi lấy

ông tới nay, đã có mấy ngày bà được thảnh thơi, sung sướng? Việc Hạc có con,

trách nhiệm ông cũng phải gánh, hơn nữa nó đã biết lỗi và thay đổi nhiều, tại sao

ông còn cố chấp và làm cho cuộc sống chính gia đình ông nặng nề, căng thẳng hơn.

Page 61: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 60

Khi không thể thay đổi được hoàn cảnh, thì cái có thể làm là thay đổi cái nhìn với

hoàn cảnh. Ông bỗng ứa nước mắt, hai ông cháu cùng khóc làm Hạc bước ra thấy

vậy cũng khóc theo. . . . . . Những giọt nước mắt yêu thương, cảm thông đã chảy ra

muộn màng nhưng đầm đìa như suối trôi đi những đau khổ, nặng nề trong gia đình.

Ông nhủ lòng sẽ phụ Hạc coi cháu sau giờ làm việc để Hạc có thì giờ đi học, đi dạy

đàn thêm kiếm tiền. Hạc còn trẻ, còn nhiều cơ hội làm lại cuộc đời. Nó tuy bướng

bỉnh nhưng rất quyết chí và đã khôn ngoan, kinh nghiệm hơn nhiều, Chúa sẽ

thương ủi an, giúp gia đình ông chấp nhận khó khăn, bắt đầu cuộc sống mới.

Ông tin Hạc sẽ làm được, ông sẽ làm được, Hải Phụng sẽ mãi làm được, đàn chim

gia đình ông sẽ nương dựa nhau để cùng vươn tới . . .. . . .

Trịnh Tây Ninh

Page 62: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 61

Trên tầng xanh ngàn muôn thiên thần đang ca hát. Tiếng hát cao vút chúc tụng

Chúa Hài Đồng vừa giáng sinh ở Đông Phương. Khúc hát làm lấp lánh các ngôi

sao và thay đổi vận tốc quay của trái đất: Thời gian như ngưng đọng.

Trong làn sương đêm lạnh buốt với ngọn gió đầu đông, Thánh Nicolas mặc áo đỏ,

đội mũ đỏ, dẫm đôi hia trên tuyết đem quà đi phát. Râu của ông cũng bám đầy

tuyết, nhưng người ta không thể phân biệt được đâu là tuyết, bởi râu ông quá trắng.

Giỏ xách trên vai ông nặng trĩu những gói quà. Chúng được gói bằng những giấy

hoa sặc sỡ với các sợi kim tuyến óng ánh. Đám trẻ rất mừng khi nhận được quà,

chúng xé toang lớp giấy khui quà và reo lên:

-Ông già Noel, hoan hô ông già Noel.

Khi ấy các thiên thần vẫn liên lỉ ca hát, các vì sao vẫn lấp lánh tô điểm bầu trời, và

Thánh Nicolas vẫn mải miết trong việc phát quà. Ông đang trên đường đi đến miền

viễn đông.

----

Cô gái nhỏ ngồi dưới giàn bông giấy trắng, lắng nghe hương đêm ngọt ngào và hồi

chuông đổ xa xa. Xác những cánh hoa mỏng mảnh rơi lả tả xuống sân, trong trăng

ánh lên một màu khiết bạch. Trời Việt Nam oi bức khó chịu, nhưng cô vẫn thả hồn

mơ mộng tới một chân trời xa xa có tuyết phủ. Cô cũng ước ao có một chiếc áo

mới lành lặn để đi dự lễ đêm nay. Nhưng cô cúi đầu chấp nhận thực tại: Áo vẫn

rách, bụng vẫn đói, và cô không thể đi đến nhà thờ ngắm cảnh huy hoàng của đêm

Giáng Sinh, cô còn rất nhiều việc phải làm. Cô ước mong được đứng nhìn cây

Page 63: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 62

thông thật to, thật cao, kết đầy những trái châu, đèn màu và dây kim tuyến. Mùi

thơm tỏa ra từ vỏ cây sần sùi, nứt nẻ sẽ dễ chịu biết bao. Điệu nhạc du dương của

những bài thánh ca hẳn sẽ tuyệt diệu vô cùng. Phải chi cô được quỳ trước hang đá,

ngắm nhìn gia đình Thánh Gia và thì thầm cầu nguyện. Cô cũng trông được ông già

Noel phát quà, cô đã cố gắng ngoan ngoãn, làm việc lâu nay. Tuy nhiên sự già dặn

trước tuổi đã khiến cô biết lời mẹ kế cô nói đúng: Già Noel sẽ chẳng bao giờ đến

với đứa nghèo hèn như mầy!

Mải mê suy nghĩ, cô gái không biết Thánh Nicolas đã đến bên cạnh cô:

-Này cháu nhỏ, cháu có biết ta là ai không?

-Ô… Cô gái kinh ngạc ấp úng.

-Ta là già Noel đây, cháu hãy vào nhà lấy một chiếc giày cao cổ ra để trên ống

khói, ta sẽ cho cháu một món quà thật đẹp.

Cô gái nhỏ vào nhà tìm kiếm, nhưng thất vọng trả lời:

-Nhà cháu không có giày, ông nhìn xem, cháu chỉ có đôi dép rách.

Ông già Noel thắc mắc:

-Dân tộc cháu nghèo đến nỗi không có một đôi giày trong nhà sao? Ta đi ngang

đây chỉ nghe những tiếng thở dài, chỉ thấy những đói nghèo, bất công. Bây giờ là

thế kỷ thứ 21, ta không hiểu được!

Cô gái nhỏ cúi đầu không đáp.

Bây giờ, giọng nói của Thánh Nicolas thật trầm và thật buồn rầu:

-Này cháu nhỏ, theo đúng truyền thống, ta không thể đặt quà nếu không có giày. Ta

rất tiếc. Có lẽ chỉ còn một thứ ta có thể tặng cháu. Này đây hạt nước mắt kết tinh từ

muôn khổ đau, u uẩn cháu hằng chịu, cộng với những tình cảm, hy sinh mà cháu đã

làm cho gia đình, cho người khác. Nó đã đến từ tuyệt vọng, nhưng sẽ không ra đi

trong tuyệt vọng. Cháu hãy khóc cho nguôi ngoai niềm đau khổ…

Giọt lệ trên mắt cô gái quả thật trong suốt như pha lê, lóng lánh như ngọc trai. Cô

gái nhỏ sững sờ nhìn ông già Noel đang bay xa, giỏ quà nhiều mầu mất hút sau con

ngõ đất đỏ nghèo nàn.

Một cái chớp mắt, viên lệ rơi rụng rồi! Cô gái gục mặt ngậm ngùi. Chỉ một món

quà bé nhỏ, đơn sơ rồi cũng mất. Cô còn gì ngoài những lo toan vất vả hằng đè bẹp

đôi vai gầy guộc. Cô còn ai và biết lấy gì để an ủi, chống đỡ trên cuộc đời này? Cô

Page 64: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 63

nhớ những lúc cày cuốc giữa trời nắng gắt trên vùng đất rẫy khô cằn để trồng rau,

trồng củ. Cô nhớ những ngày ngập lụt hàng năm, vì tiếc đám lúa bị chìm trong lũ

lụt, cô và mọi người đã phải lặn xuống dưới nước để cắt từng bó lúa nhỏ, xong trồi

lên mặt nước để thở, rồi lại lặn xuống gặt tiếp. Nào mót được bao nhiêu, lúa cũng

còn non nhưng cái đói đe dọa quá khủng khiếp, nên người ta phải tận dụng hết

những gì có thể. Cô nhớ những thây người chết trôi vì bão lụt, những đôi mắt mất

hồn với hạt lệ đọng trên mi, nhưng không thể rơi xuống vì quá chai lì trước những

đớn đau dồn dập. Cô nhớ những đàn áp, bất công nơi nhà thờ cô ở, khi công lý và

sự thật không được tôn trọng. Cô nhớ những lời mắng nhiếc, hành hạ của mẹ kế, dù

mình đã cố gắng hết sức … Trong nỗi niềm đó, giọt nước mắt mà ông già Noel

tặng cô rơi xuống nhạt nhòa. Nhưng lạ thay, giọt nước vỡ tan mà vẫn hiện hữu. Nó

rơi xuống đất, hóa thân và ngay từ khe đất ấy đã mọc lên một ngọn cỏ xinh tươi.

Trong đêm Giáng Sinh vừa tàn, ngọn cỏ vươn lên kiêu hãnh.

----

Từ đó mỗi tối sau khi việc ngoài ruộng, việc nhà tạm xong, cô gái ngồi trước ngọn

cỏ, ve vuốt và tưới nó bằng nước mắt của cô. Cô cùng ngọn cỏ tâm sự, đong đưa

điệu xót xa. Mọi người chẳng ai hiểu cô. Cô chỉ có ngọn cỏ này làm bầu bạn. Lòng

lâng lâng cô nhớ đến đêm Thánh kỳ diệu. Chính Thánh Nicolas đã tặng cô ngọn cỏ

này. Chính ngài là kẻ duy nhất yêu thương cô và thấu hiểu nỗi đau trên quê hương

cô. Cỏ xanh tươi nhưng lòng cô héo úa. Cỏ mềm mại nhưng cuộc đời đầy dẫy

những cam go, thử thách. Cỏ vươn lên trong đá sỏi như để chứng minh nỗi buồn

nhược tiểu và những bất công nghèo đói vẫn mãi hiện hữu….

----

Bây giờ đã lâu lắm rồi kể từ đêm Giáng Sinh năm ấy. Tại khu vườn của gia đình cô

gái, người ta thấy mọc đầy một loại cỏ xinh tươi, xanh mướt như mạ non, êm ái

như dòng suối. Chúng nở hoa màu da trời với năm cánh xếp hình ngôi sao, nhụy

tròn và mỏng mảnh như viên nước mắt mà mùi thơm như hương đêm. Cỏ không

khuất phục trước bạo lực, đá sỏi khô cằn. Cỏ cứng rắn chống chõi với thử thách,

vươn lên như tinh thần bất khuất, hào hùng của dân tộc dù trải qua bao khó khăn,

thăng trầm. Cỏ chứng minh mọi thờ ơ, vô cảm với người chung quanh rồi sẽ có lúc

Page 65: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 64

khai vỡ. Con người sẽ ý thức hơn để sống yêu thương cho xứng với danh hiệu

“Người”, không phải “Con”.

Cỏ chỉ nở hoa vào đúng đêm 25 tháng chạp, hình như trong đêm đông ấy cô gái đã

chết vì quá lao nhọc.

Người đời đặt tên cho loại cỏ này là Cỏ Bất Hạnh.

Trịnh Tây Ninh

Page 66: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 65

Ông bà tôi

Sau ba năm trông đợi, ngày hôm nay đã tới. Chúng tôi đang trên đường đi ra phi

trường đón ông bà nội. Hôm qua, khi mẹ nhắc bố đi làm về sớm để ra phi trường,

Ti đã tuyên bố một câu xanh dờn:

-Ông bà nội chết rồi, sao đi đón được!

Bố mẹ tròn xoe mắt kinh ngạc, chắc tại Ti chơi games nhiều quá nên bị “mát” như

vậy. May có Khang An thông minh, thông dịch liền:

-Cu Ti, ông bà ngoại mới chết. Ông bà Nội còn ở ngoài Bắc, ngày mai sẽ sang

Canada định cư với nhà mình.

Ti nay đã 10 tuổi, tiếng Việt còn ở trình độ Bình Dân Học Vụ nên thỉnh thoảng hay

lẫn lộn nói sai. Đến tôi mà cũng có lúc bí, không biết dùng chữ sao cho đúng nữa

là.

Chị Tâm bàn:

-Lúc mình xuống xe, sẽ sắp hàng 5 đứa từ nhỏ tới lớn. Khi thấy ông bà Nội, mình

sẽ cùng nhau hô to khẩu hiệu “Welcome Ông Bà Nội to Canada”

Nguyệt Hoài lườm chị Tâm một cái dài ngoằng:

-Thôi đi chị cả, ông bà mới qua làm sao hiểu welcome nghĩa là gì ! !

Mẹ cũng nơm nớp lo âu, bà lập đi lập lại câu hỏi đã hỏi mấy ngày nay:

-Nhà mình coi có sạch không con, mẹ lau chùi mấy ngày nay mà không xuể, mẹ sợ

ông bà Nội chê mình ở dơ.

Bố chọc mẹ:

-Cho chết cô con dâu nhé, mười mấy năm nay sung sướng quá rồi, bây giờ lo làm

dâu bù đi.

Bố đã hơn 20 năm không gặp ông bà Nội. Từ ngày còn bé bố vào Nam với cô chú

Tám, ông bà Nội còn kẹt ở ngoài Bắc tưởng đã không bao giờ gặp lại. May mà bố

bảo lãnh mấy năm nay thành công, Bố có vẻ xúc động lắm.

Chị Tâm triết lý:

-Con hỏi thật bố, xa cách ông bà từ nhỏ, bố có thấy tình cảm phai lạt đi không? Bố

có thấy câu xa mặt cách lòng là đúng không?

Bố bảo:

-Tình cha con nặng lắm, không nói được đâu con ạ. Bố không nhớ nhiều về ông bà

nhưng như thế lại càng thương nhiều hơn nữa.

Page 67: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 66

Tôi lơ đãng ngó người qua kẻ lại tại phi trường, tôi đã xem hình ông bà Nội thật kỹ

mấy ngày nay. Tôi tin mình có thể nhận ra ông bà một cách dễ dàng không lẫn lộn.

Chờ mãi, chờ mãi, mắt tôi đã gà gà muốn ngủ thì thấy bố chạy lại ôm choàng ông

bà nào đó hỏi thăm tíu tít. Chèn ơi, họ là người mà chúng tôi chờ đợi đó. Ông thì

ốm nhom, xương xẩu làm sao. Còn bà Nội thì khác không thể tả. Trong hình bà búi

tóc, răng hô, nhưng ngoài đời lại phi dê xoăn tít và hàm răng giả trắng bóng, không

hô, không hợp với khuôn mặt già nua chút nào hết. Và kìa, bà Nội còn sơn móng

tay đỏ chót. Mẹ ngượng nghịu chạy lại cúi đầu chào, không dấu được vẻ bối rối

(lần đầu tiên cô con dâu ra mắt bố mẹ chồng mà). Chúng tôi ra về mỗi người một ý

nghĩ, nhưng tâm trạng chung là thắc mắc, “hopeless” bởi vì ông bà nhìn lạ, khác

với trí tưởng tượng quá. Ti thì thào:

-Cái girl đó sao lại khóc vậy ?

Chị Tâm rầy:

-Ti không được gọi bà là "cái girl", bà khóc vì mừng được gặp lại bố đó.

Cái buổi ban đầu xa lạ rồi cũng qua mau. Chúng tôi quen dần với cách nói chuyện,

sinh hoạt với ông bà. Ông bà đi ngủ sớm lắm mà rồi cũng dậy thật sớm. Mỗi ngày

ông bà đọc kinh sáng tối hai lần lâu ơi là lâu. Tuần đầu chúng tôi còn ráng đọc

chung, sau thấy đọc toàn những kinh lạ, lại đọc quá dài nên trốn lần. Bố xử hòa:

Thôi thì cả nhà đọc chung 10 kinh Kính Mừng, rồi ông bà sẽ đọc thêm phần sau

riêng.

Ông bà nói giọng Bắc rặt rất khó nghe, có khi phải lập đi lập lại mấy lần chúng tôi

mới hiểu. Có lần ông nhờ tôi bưng cây quất (cây trái tắc) lên để đàng trước, tôi đã

hí hửng xách cây cuốc làm vườn của bố ra dựng ngay ở phòng khách. Sinh hoạt gia

đình tôi từ ngày có ông bà coi bộ nhộn nhịp, ồn ào hơn. Chị Tâm phải dọn về

phòng Hoài và An ở chung, nhường phòng cho ông bà. Một số quần áo của chị còn

phải để lại phòng ông bà vì phòng An hơi chật, chị to nhỏ:

-Hôm qua chị bị bà nội rầy vì có nhiều quần áo quá. Bà nói ngoài Bắc mỗi người

chỉ có hai, ba bộ, còn quần áo ở đây chất cao như cái núi mà vẫn mua thêm.

Chị ấm ức:

-Tại chị đổi quần aó mặc chung với em Hoài, em An chứ có nhiều gì đâu!

Tôi xì:

Page 68: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 67

-Đúng rồi chứ còn gì nữa. Ba cái quần áo sale mấy bà tha về em thấy còn bắt sợ.

Như ta đây nè có bị rầy gì đâu.

Hoài dẫu môi:

-Ở đó mà anh Bi nói, em nghe ông bà than phiền games với đồ chơi của anh với cu

Ti sao mà nhiều quá. Tiền đó để mua được tới mấy tạ gạo.

Tôi nhột nhạt:

-Cái đó là tại birthday anh người ta cho mà. Anh đâu có tiền để mua đâu.

Đại khái, chúng tôi bắt đầu thấy hơi khó chịu, e dè trước những ý kiến của ông bà.

Chính mẹ cũng khổ, bà nấu món gì ra cũng bị nói là nhiều, là phí, là hơi lạt (ông bà

đã từng ăn pizza chấm nước mắm cho đậm đà) Lại còn cái màn đồ ăn thừa không

được đổ. Ông nói:

-Ở quê ông đói khổ tội nghiệp lắm các cháu à, không nên phí đồ ăn đâu. Cứ cất lại

trong tủ lạnh, không ai ăn ông bà sẽ ăn cho đỡ phí.

Tuy nói thế nhưng ông bà ít ăn lắm, sau 3, 4 ngày dời qua đậy lại, rốt cuộc mẹ cũng

phải lén đem đi bỏ thôi. Khổ cái, nấu ít thì cứ sợ thiếu. Ấy là chưa kể ông bà không

chịu xài giấy washroom, cứ phải có cái lon để dội nước, thỉnh thoảng lại đổ nước

ướt nhẹp phòng tắm. Mẹ thì thào với bố:

-Anh nói cha mẹ đi

Bố có vẻ buồn, ông "smell" thấy mẹ con tôi có phần hơi thành kiến, hơi găng với

ông bà nội. Tôi thấy thật là ái ngại nhưng không biết phải làm sao.

Thời gian thấm thoát trôi qua, chẳng mấy chốc ông bà đã ở Canada hơn một năm.

Tôi thấy tội nghiệp ông bà vì ít được đi đâu chơi, trời lạnh cứ ở trong nhà như tù

giam lỏng. Còn mùa hè đi chơi xa được thì ông bà lại mệt không muốn đi. Chúng

tôi đã phải hủy bỏ mấy cuộc đi chơi chung vì vào giờ chót, ông hoặc bà bị mệt

không đi được. Nhưng chuyện trục trặc giữa ông bà và chúng tôi lên cao điểm khi

có một ngày chị Tâm mặc quần bó sát “leggings” đi học, ông nội đã kinh ngạc hỏi

Tâm:

-Con có quên không, mà sao không mặc quần.

Chị càm ràm với mẹ:

-Ông nội hỏi kỳ quá à, tụi con mặc cái gì ông nội cũng dòm ngó, thắc mắc, con

thấy đàn ông như vậy không được generous.

Đến cu Ti mà cũng than phiền:

Page 69: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 68

-Ông nội cứ rình em đi tới đâu là đi theo tắt đèn tới đó, nói là em đốt tiền của bố

mẹ. Lâu lâu em mới quên chút thôi mà . . . . .

Mẹ cũng biểu đồng tình:

-Mẹ sợ nấu cơm chung với bà Nội quá, xuống bếp một mình thì sợ bà buồn, không

có việc gì làm. Mà nấu chung thì mỗi người mỗi ý, chán quá.

Khang An góp chuyện:

-Em không muốn nói dối, nhưng mỗi lần mua cái gì về, ông bà cứ hỏi bao nhiêu,

rồi đổi ra thành tiền VN mấy triệu, rối tấm tắc tiếc của. Riết em không dám nói thật

là món đồ giá bao nhiêu

Nguyệt Hoài thắc mắc:

-Ông bà sợ lạnh một tuần mới tắm một lần, e là hơi ít chăng!?

Bố nghe được phần vì thương ông bà, phần nhằm lúc ông mới đi làm về còn mệt

nên đã nóng nảy la mắng cả nhà.

Mẹ giận dỗi:

-Mẹ con tôi chỉ nói cho có chuyện nói thôi, có dám làm gì đâu mà anh chửi.

Bố mẹ sau đó giận nhau cả tuần làm chúng tôi sợ quá chừng. Tuy biết bổn phận là

phải vâng lời, đối xử tốt với ông bà, nhưng có lúc chúng tôi cũng thấy tưng tức,

bực bội làm sao ấy.

Không phải tôi chỉ tả oán về ông bà thôi đâu. Ông bà tôi cũng có nhiều cái hay lắm.

Bà kể chuyện cổ tích thật hay, cu Ti mê tít thì chớ, bọn tôi cũng hồi hộp theo dõi bà

kể chuyện săn cọp, ma hiện hồn, thú vật có nghĩa say mê. Ấy, tí nữa thì tôi quên

không giải thích lý do tại sao bà lại uốn tóc, sơn móng tay như hôm mới qua rồi.

Số là trước khi bà đi sang đây, các cô, các thím xúm lại làm đẹp cho bà trước khi

sang Âu Mỹ. Họ bảo bên đây không ai búi tóc, ai cũng phải sơn móng tay, bôi son

phấn mới được ra đường. Tội nghiệp bà hiền lành, ở nhà quê nên các cô thím biểu

sao làm vậy. Đến răng thật mà cũng nhổ đi làm răng giả, vì nghe đồn làm răng bên

đây mắc lắm, thôi thì làm sẵn ở nhà cho chắc ăn!

Sang đây được vài tuần, chị Tâm đã thủ thỉ và rửa móng tay cho bà, bà ấp úng:

-Vậy mà cô Bẩy với thím Sáu cứ bảo . . ..

Còn ông Nội thì rất khéo, chỉ khổ cái là con mắt hơi kém nhìn không rõ, chứ ông

Nội có óc mỹ thuật lắm. Ông đóng những kệ đựng hoa, giá sách thiệt đẹp. Ông lại

còn biết may nữa, ông may áo cho bà, may khăn quàng Thiếu nhi cho nhà thờ thật

Page 70: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 69

đẹp. Tôi chỉ buồn cười cách ông bà xài phôn, tay cầm rất chặt và nói rất to. Có hôm

David bạn của Ti phôn lại kiếm, ông không hiểu tiếng Anh, nhưng nghe nhắc tên

Nam thì đoán được là gọi Ti nên trả lời bằng tiếng Việt ngắn gọn:

-Ngủ

Tôi chưa kịp chạy lại trả lời dùm thì đã nghe bà Nội nhắc:

-Ông nhắm mắt lại, làm bộ ngủ thì nó hiểu chứ gì!

Tôi tức cười không nhịn được, sau này khi loại phôn hiện hình được sản xuất, có lẽ

chúng tôi phải mua ngay để tặng ông bà, tha hồ ông bà ra dấu cho người Tây hiểu.

Tôi cũng thích những lúc rảnh rỗi, ít homework, chúng tôi và ông bà cùng xem

album chung của gia đình, và giải thích với ông bà ảnh chụp lúc nào, tại sao . . .

Ông thích tấm ảnh cu Ti lúc chừng 4 tuổi cầm cây chổi cùn lắm. Sự tích Cu Ti và

cây chổi như sau:

Hồi mới qua, bố phải đi làm, chúng tôi đi học, chỉ có mẹ và cu Ti ở nhà. Mẹ lúc

ấy lãnh đồ về may, vì mãi làm nên không biết cu Ti đã xách cây chổi cùn, trốn ra

sân sau quét lá. Quét chán, cu cậu xách chổi đi lang thang tới hồi bị lạc. Khi mẹ

kiếm không được, gọi bố về thì bố chỉ còn cách báo Cảnh sát. Lúc nghe tả, Cảnh

sát bảo họ đang giữ một đứa bé "match" với lời khai của bố lắm. Nó đi lạc chỉ cách

chừng 10 căn nhà, nhưng tiếng Anh không biết, tiếng Việt lại ngọng líu lo nên bà

hàng xóm phải đem gởi Cảnh sát. Kiếm được Ti rồi, cả nhà mừng đến đứng tim,

nhưng chưa mừng được quá 15 phút đã thấy xe cảnh sát chạy lại gõ cửa nhà lần

nữa. Mẹ phát run phát rét nói:

-Chắc họ trở lại phạt tội mình không giữ con đàng hoàng đây. Anh cứ nói tại em

đông con, phải may mới đủ tiền sống nên mới xảy ra chuyện như vậy, anh xin họ

phạt in ít thôi nhé.

Thật ra, hai ông cảnh sát cao to chỉ trở lại để trả cu Ti cây chổi cùn đã để quên tại

Ty Cảnh sát.

Chuyện vui buồn gia đình tôi cứ thế trôi qua, cho đến một hôm sau khi cả nhà đọc

kinh xong, ông Nội bảo chúng tôi ngồi lại để nói chuyện. Ông nói :

-Hôm nay ông muốn nói với cả nhà, ông thấy ở đây có các con, các cháu vui thật,

nhưng gánh nặng cho gia đình quá. Đông Tây có lúc không hợp nhau, ông bà sang

đây lại già yếu không làm được tiền, thấy khó chịu lắm. Hơn nữa, ông bà muốn

Page 71: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 70

được về VN để chết, chết ở đây vừa lạnh, vừa hao tốn, vừa phải chôn chung với

ông Tây bà Đầm ông bà không biết nói chuyện.

Tim chúng tôi chùng xuống, có lẽ những lúc xì xào nói xấu, than phiền ông bà đã

nghe hoặc cảm giác được. Đôi lúc chúng tôi mệt mỏi, bực bội nên hay bàn ra tán

vào chuyện ông bà chút đỉnh, chứ nào có mean gì đâu! Khang An mít ướt oà ra

khóc liền:

-Xin lỗi ông bà Nội, ông bà ở đây với tụi con đi. Tụi con hứa sẽ ngoan không cãi

lời ông bà nữa.

Bố quyết định:

-Cả nhà phải thông cảm với tuổi già, vui vẻ để ông bà không cảm thấy buồn mà về

VN ở luôn. Thôi thì ông bà ở đây mùa đông cũng buồn, lại nhớ quê nhà, bố sẽ mua

vé cho ông bà về VN mấy tháng, sang xuân ông bà sẽ trở lại.

Ngày tiễn ông bà ra phi trường chúng tôi thấy buồn rười rượi. Sự có mặt của ông

bà lâu nay đã âm thầm xâm nhập vào sinh hoạt của gia đình tôi. Tình máu mủ

thiêng liêng đã có gì thật gắn chặt, thật gần gũi. Tình yêu thương ông bà dành cho

chúng tôi thật đầy tràn, ấm áp.

Những ngày vắng mặt ông bà chúng tôi thấy thiếu thốn, vắng lặng gì đâu, Cu Ti

không có ai đi theo tắt đèn, cu cậu vừa tự tắt đèn vừa rên:

-Em nhớ ông Nội quá, em muốn ông Nội mau trở qua.

Chị Tâm cười:

-Mấy đứa có để ý không, lúc sau này ông bà mình văn minh lắm. Ăn đồ lạt hơn,

không rầy rà question nhiều nữa, lại hội nhập đời sống mau hơn mấy người già

khác đấy.

Mẹ cũng thỏ thẻ với bố:

-Em thấy Home Depot đang sale gỗ, anh nhớ mua một ít, tháng sau cha mẹ qua anh

với cha đóng cho tụi nhỏ cái chuồng chim và sửa soạn vườn hoa năm nay cho thật

đẹp nhé.

Tôi tin chắc, mùa xuân năm nay sẽ ấm áp, vui vẻ và hoa xuân sẽ nở tươi đẹp hơn

trong gia đình tôi …

Trịnh Tây Ninh

Page 72: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 71

Chú sâu răng xấu số

Tôi là con sâu răng trong miệng chú Tuấn, tôi bé nhỏ xinh xắn với đôi hàm thật

bén. Tôi nhỏ con đến nỗi chú Tuấn không hề thấy được để biết mặt mà bắt tôi.Tôi

hãnh diện về cái vóc dáng của mình lắm, nhờ nó mà tôi dễ dàng ẩn nấp, chui trốn

giữa những kẽ răng khít khao, mút mát những chất béo, chất ngọt còn tụ lại ở đó.

Chú Tuấn thương tôi lắm, mỗi khi ăn cơm, ăn kẹo xong, chú thường để sót vài

mảnh vụn trong miệng chừa phần cho tôi. Tuy bé nhưng tôi ăn rất nhiều, và còn

các anh chị, các bạn của tôi nữa chứ. Chúng tôi reo hò, đục khoét, nhởn nhơ ăn

uống suốt ngày. Ấy nhưng Chú Tuấn đừng vội trách chúng tôi, cho rằng chúng tôi

vô công rỗi nghề, chỉ biết ăn rồi phá. Chúng tôi cũng phải lao động cực nhọc lắm

đấy. Chú xem, các men răng trắng phau, dầy cộm che chở cho những ngà răng

mềm mại của chú, làm chúng tôi muốn hết cả hơi mới phá vỡ được. Chú cho ăn thì

cũng phải cho ở chứ ! Đành rằng chúng tôi có thể ở ngay trên nướu , trên kẽ răng

của chú. Nhưng ở đó đâu ấm áp và nhất là đâu an toàn. Rủi ro chú nghe lời mẹ đi

đánh răng thì chúng tôi chết trôi theo kem đánh răng còn gì.

Buổi sáng nay tôi tiếp tục công việc xây nhà cho mình. Tôi đục khoét nhẹ nhàng,

chậm chạp vì sức yếu cũng có mà vì lười cũng có, nhưng kiên nhẫn một hồi rồi

cũng được một lỗ sâu, tôi chui tọt vào đấy an hưởng vui thú. Kể ra còn hơi nông

chưa an toàn lắm, nhưng nghỉ ngơi đã, vội gì, tôi còn khối thì giờ để làm việc mà.

Tôi nhấm nháp mảnh bánh mì bơ thơm phức - No muốn vỡ bụng, nhưng phải ráng

ăn nhiều cho chóng lớn (mẹ tôi bảo thế) và tôi đánh một giấc ngon lành.

Thuở thiếu thời tôi cứ thế êm đềm trôi qua, bây giờ tôi đã khỏe, đã lớn lắm rồi. Tôi

đã biết xấu hổ khi nghe chú Tuấn gọi đích danh mình ra mà chửi rủa:

-Đau răng quá, con sâu răng quỉ quái cứ cắn hoài!

Oan cho tôi chưa, tôi “quỉ quái” hồi nào, thỉnh thoảng nằm trong lỗ sâu răng chán

quá, tôi mới bò vào trong tủy răng Chú Tuấn cắn vài phát cho khỏe hàm, chứ có

làm điều chi gian dối đâu !

Chà, chui được vào tủy răng Chú Tuấn mới khoái làm sao, ở đó, tôi chẳng phải làm

việc gì, lại được ăn những món ngon đã được chắt lọc kỹ càng. Chỗ ấy lại mềm, lại

êm, lại mát, chẳng có sự chi nguy hiểm xảy ra. Mỗi khi răng bị ê ẩm, Chú Tuấn có

Page 73: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 72

lấy bông gòn chấm dầu Ông Tượng cho vào, nhưng chỉ hời hợt ở bên ngoài, làm gì

đụng được tới tôi.

Sống vui, sống khỏe như thế nên tôi mập và trắng hẳn ra, ai cũng phải khen tôi hồi

này đẹp trai quá. Nói thì sợ bị cười, nhưng thành thật vẫn hơn: Tôi đã đến tuổi

muốn lấy vợ rồi đó! Không phải là tôi ham vui đâu, mà vì tôi nghĩ tới bổn phận duy

trì nòi giống, nữa già có chỗ cậy nhờ đấy. Tôi quyết định tuần tới sẽ chui ra khỏi

tủy răng Chú Tuấn, giúp cô bạn gái yếu ớt của tôi đào phá một cái răng khác, và

nhân cơ hội đó sẽ mở lời tán tỉnh xin cưới cô. Tôi thích chí quá cười tủm tỉm, say

sưa trong giấc mộng không thèm chú ý nghe Chú Tuấn đang rên hừ hừ:

-Ui da, đau răng quá

Tôi sinh ra đời với một ngôi sao xấu, rõ ràng như thế các bạn ạ. Các bạn hiểu dùm

tôi, khi đang tuổi thanh xuân niềm vui phơi phới, vậy mà gặp phải cái tai nạn khôn

lường - cái tai nạn do bọn Nha sĩ gây ra. Ngày mai, mẹ Chú Tuấn định dắt chú đến

văn phòng làm răng để trám chữa cái răng cho chú, có nghĩa là sẽ giết chết tôi. Tôi

sẽ chết đi không thấy lại cô bạn gái đáng yêu, không kịp sinh con đẻ cái, không thể

vui hưởng tuổi già. Trời ơi, tôi trẻ trung đa tình, tôi vui tính khỏe mạnh, tôi nhựa

sống tràn đầy, tôi phải làm sao bây giờ? Nhưng tia hy vọng đã lóe lên khi tôi nghe

Chú Tuấn mếu máo với mẹ:

-Thôi, con sợ Nha sĩ lắm, con hổng đi đâu!

Mẹ Chú Tuấn dỗ dành:

-Răng con bị sâu đục rồi, phải đi chữa ngay kẻo lan ra các răng khác.

Chị Chú Tuấn cũng bảo:

-Không đi nha sĩ trám lại không hết đau đâu. Phải giết cho sạch mấy con sâu răng

quỉ quái ấy.

'Con sâu răng quỉ quái' sắp chết mà tiếng nguyền rủa vẫn còn vang bên tai, ôi chao,

đau khổ biết chừng nào.

Nhịp tim đập thình thịch vì sợ nha sĩ của Chú Tuấn cũng mạnh gần bằng nhịp tim

sợ hãi của tôi. Tôi ngạc nhiên ghê, sao Chú Tuấn lại sợ nha sĩ nhỉ, ông ta là người

bạn tốt sẽ giúp chú, sẽ chữa lành cho chú mà. Như bọn tôi đây mới phải sợ nha sĩ

chứ.

Thế mà bạn ơi, mạng tôi cũng còn lớn lắm, sung sướng cho tôi biết chừng nào, may

mắn cho tôi biết chừng nào, ông nha sĩ hôm nay lại mắc bận, ông ta hẹn Chú Tuấn

Page 74: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 73

mãi ba ngày sau mới đến được. Đầu óc tôi hoạt động thật nhanh, ba ngày !! tôi có

được khoảng thời gian đủ lâu để vượt biên, trốn khỏi căn nhà nguy hiểm này rồi.

Tôi luồn lách, chui rúc một cách khó khăn mới lọt qua được các khe lỗ do bọn tôi

đào đục, tôi phải nhanh chóng chọn cái răng khác để bắt đầu xây dựng lại chổ ẩn

thân. Mấy ngày thôi mà tôi gầy đi thấy rõ, tôi ho sù sụ, tay chân quính quáng làm

việc như điên. Kế hoạch cưới vợ của tôi dĩ nhiên bị hoãn lại. Cả cô bạn gái, mấy

anh chị của tôi cũng đang nhốn nháo đi tìm chổ trú mơí, cuộc sống chúng tôi đang

bị đe dọa nặng nề. Nói tâm tình cho các bạn rõ, dù sự thật rất là đau lòng: Trong

khi chen lấn, dành giật tìm chổ trú mới, chúng tôi đã có lúc nóng nảy muốn đánh

nhau, anh tôi đã bị u đầu sứt trán vì cùng giành chủ quyền chiếm đóng một cái răng

hàm với một anh chàng sâu răng khác.

Tôi ngại dành giật, đánh nhau với các anh sâu răng khác nên tạm trú đêm nay ngay

ở kẽ răng cửa của Chú Tuấn, lạnh kinh hồn rồi lại đói nữa. Hồi chiều ăn cơm xong

là Chú Tuấn vội vàng đi đánh răng ngay rồi, có chừa lại cho chúng tôi chút lương

thực nào đâu. Chú rõ là đã mất hẳn đức bác ái cho kẻ đói ăn là chúng tôi!

Sáng ra tình trạng khá hơn, tôi hối hả vận dụng sức lực để đục chiếc răng hàm bên

cạnh. Gớm, cái mùi kem đánh răng sao mà khó chịu. Tôi giận Chú Tuấn quá, chú

nghe lời mẹ đánh răng làm chi cho mệt nhỉ. Cứ để cáu bẩn, đóng bựa như lúc trước

có phải khỏe không.

Nhưng rồi mấy ngày sống căng thẳng ấy của tôi cũng không kéo dài được lâu.

Trong một lần đánh răng kỹ càng, cẩn thận, tôi đã bị đẩy ra ngoài một cách bất ngờ

và tàn nhẫn nhất. Nước cuốn tôi đi trong cơn sợ hãi vô cùng, y như bị chết chìm

giữa biển cả vậy, mơ hồ tôi cũng nghe được tiếng cô bạn gái tôi nỉ non kêu cứu.

Nhưng làm gì được, cả tôi còn chưa tự cứu được mạng mình nữa là! Tôi nhắm mắt

lìa đời trong nỗi niềm đau đớn dâng tràn, không kịp đọc kinh ăn năn tội!

Các bạn có thương tôi không, tôi đâu muốn chết, mà chẳng thà chết về tay bọn nha

sĩ cho ra vẻ, còn hơn chết oan chết ức vì sự sạch sẽ của Chú Tuấn thế này. Cuộc

đời tôi đành tắt lịm trong vũng bọt kem chà răng trắng xóa. Cái chết tinh trắng,

nhưng cay xè !!

Trịnh Tây Ninh

Page 75: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 74

Chị Tâm có bồ

Kể từ khi Ông bà Nội đi thăm Việt Nam về, gia đình tôi sống êm ả, yêu thương

nhau thật là hạnh phúc. Số là trước đây chúng tôi và mẹ cũng hơi có “problems”

với Ông Bà, do Đông Tây không hiểu nhau ấy mà. Nhưng lúc sau này ai nấy đều

cởi mở, hiểu tính nhau, thông cảm nhau hơn nên không khí gia đình có phần khác

trước. Bố là người vui nhất (khi con dâu và bố mẹ chồng không còn hục hặc nhau

nữa) nên đã lên hẳn cà chục pounds. Bố hay thắc mắc:

-Bố không uống bia, không ăn nhiều đồ mỡ, mà sao bụng cứ bự thế không biết,

chắc là tại đến tuổi rồi!

Mẹ tủm tỉm:

-Tuổi này gọi là tuổi bụng bự, đến trước tuổi biết buồn, mà buồn là vì thấy mình

bụng bự quá. Hay là anh tập thể dục thử coi

-Già cả rồi, sắp có dâu có rể đến nơi, hơi đâu mà lo bảo vệ sắc đẹp.

Chị Tâm đang đánh máy trong computer gần đó liền lợi dụng cơ hội xen vô liền:

-Bố nói bố sắp có dâu có rể, có nghĩa là bố bằng lòng cho chúng con có bạn trai,

bạn gái phải không?

Bố ậm ừ:

-Bằng lòng với chả bằng lòng, học không lo học lo mà bạn trai với bạn gái. Hồi xưa

bố mẹ nào có biết bồ bịch là cái gì. Đến tuổi thì ông bà mai mối cho, coi được mắt

thì lấy thôi, thế mà ăn đời ở kiếp với nhau được. Còn bọn trẻ tụi bây, bồ bịch tìm

hiểu lôi thôi mà mới vài năm đã ra tòa ly dị, ly thân tùm lum.

Mẹ chuyển đề tài :

-Sắp tới nhà mình được vô quốc tịch, các con có định đổi tên không?

Chị Tâm hăng hái:

-Đổi chứ mẹ, cơ hội ngàn năm một thuở mà, nếu không sau này muốn đổi tên phải

ra luật sư tốn tiền lắm đấy. Con sẽ lấy tên là Laura, vì con ái mộ cô giáo dạy tiếng

Anh đầu tiên của con lắm, tên của cổ là Laura, đẹp quá phải không mẹ

- Ý trời ơi, mẹ lo vô đã không hết chuyện, hơi đâu mà con lại lấy tên là ... Lo ra !

-Còn con, con sẽ đổi tên là Judith - Khang An chen vào

-Ấy trời, cái mông thì xẹp lép, mà sao cứ tính chuyện .. Chu đít !!

-Mẹ kỳ quá hà, tên nào mẹ cũng chê, thế thì con sẽ đổi tên là Bev

Page 76: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 75

Cu Ti chen vào

-Từ rày khi cần gọi chị An, con chỉ việc vỗ tay đánh Bép một cái là xong, thật là

tiện lợi

Khang An tru tréo

-Còn Ti, chị biết Ti thích tên Alphonse lắm, An-phong có nghĩa là ăn xong thì mắc

phong đó

Mẹ gật gù

-Sao tên Tây, tên Mỹ lại cứ nào là Đít (Dick), nào là Tôm (Tom) nào là Chọt

(George), nào là ....Kít (Keith), rồi tới Mì Xào (Michelle) nghe thô hết sức, hồi bố

mẹ sanh tụi con ra, phải nhờ ông bà mới đặt tên cho chúng con được đó chứ. Thanh

Tâm nè, Duy Việt nè, Nguyệt Hoài nè, Khang An rồi lại Duy Nam, tên năm đứa

con đứa nào cũng đẹp mẹ thấy thích lắm, thôi đừng đổi tên Tây, tên Đầm làm chi.

Hoài chu mỏ:

-Tiếng Việt thì hay, nhưng qua đây mấy đứa bạn con cứ gọi con là Hôi, con ghét

lắm

Tôi xen vào:

-Mẹ không nhớ dì Hân cũng hay than phiền dì vào sở làm, người ta cứ gọi dì là

Hen (con gà mái) làm dì tức lắm. Chú Lâm cũng bị gọi là con cừu (lamb) làm chú

cũng đang định đi đổi tên đó, ấy là chưa kể con gái dì chú lại tên Dung, cả nhà có

thể làm thành một cái nông trại.

Nói tóm lại, gia đình tôi mỗi lần có chuyện gì bàn cãi, là thôi có ý kiến nọ kia tùm

lum. Chuyện gì tức cười là cứ bị đem ra chọc hoài.

Chẳng hạn chuyện Cu Ti hồi nhỏ hay bị táo bón. Số là Ti sanh sau đẻ muộn, út ít

trong nhà, lại sanh ở Canada, nên bố rất sung sướng được làm cha thằng Canada

lận! Vì bé nhỏ được cưng, nên hồi mấy tháng Ti đã nhõng nhẻo bệnh lên bệnh

xuống hoài. Chị Tâm nói tại Ti hà tiện, nên từ sơ sanh đã có khuynh hướng nhận

vào mà không cho đi. Ti mấy ngày mới đi cầu một lần (chắc là để tiết kiệm tiền tả

cho mẹ) nên mỗi khi đi làm về, câu đầu tiên mà bố hỏi thường là “Nó đi ấy được

chưa” thay vì những câu hỏi thăm thông thường khác. Thế mà chú Lâm ba chớp ba

xáng , có lần đã ân cần hỏi mẹ xem Cu Ti bị tiêu chảy kinh niên, không biết kỳ này

đã đỡ chưa, làm mẹ rấm rứt:

Page 77: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 76

-Nó mà đi tiêu chảy tôi đã ăn mừng, đàng này nó lại bị bón kinh niên, đi bao nhiêu

bác sĩ rồi mà cũng chưa thấy bớt.

Còn chuyện chị Tâm coi em nữa, khi Ti còn nhỏ xíu, có lần mẹ phải ra ngoài có

chút chuyện, nên giao Ti cho chị Tâm giữ chỉ chừng nửa tiếng. Chị ru em thế nào,

mà Ti còn thức bò phá cả nhà, còn chị thì ngủ lăn quay. Mẹ về hết hồn hết vía, vì

thấy Ti bò được vào phòng tắm, phá nước ướt nhẹp hết mình mẩy nhà cửa. Chị

Tâm từ ấy bị cách chức babysitter, chỉ cho lãnh nhiệm vụ phụ bếp. Tối hôm đó, tôi

viết ngay lệnh tầm nả trên tấm bảng ở bàn ăn cả nhà:

'”Cảnh sát Toronto đang tìm một mụ đàn bà độc ác, tóc dài, dáng dấp Á Đông, mặt

có mụn lác đác. Bà đã thiếu trách nhiệm coi em, làm em bị ướt sũng đến cảm lạnh.

Các em bé khi thấy bà thì phải tránh xa ngay, kẻo bị nguy hiểm lây”

Chị Tâm quê quá bèn trả đũa tôi bằng cách viết lại một bản tin khác:

''Tìm anh: Cu Ti đang cần thay tả, cần tìm gấp anh là Bi mập, nhủ danh Duy Việt,

đã hứa giúp mẹ thay tả cho em trọn đời, nhưng khi thấy quan tài tên Bi liền đổ lệ,

chê thúi trốn mất để mẹ làm. Ai thấy được tên Bi mập ở đâu, xin chỉ ngay sẽ có hậu

tạ”

Cái chị Tâm này bậy quá, thuở bé tôi có cao hứng hứa ẩu là sẽ giúp mẹ thay tả cho

em thật, nhưng đó là chuyện quá khứ, chứ đàn ông sức dài vai rộng, ai lại đi làm

những chuyện lẻ tẻ đó! Tôi cũng từng nổi tiếng trong nhà vì đã sửa được cái radio,

lắp ráp lại đàng hoàng, tiếng hát véo von tuy không hiểu sao còn dư cả đống đinh

ốc, không biết vặn vào chổ nào cho hết. Còn Nguyệt Hoài thì nổi tiếng ở cách ra

lệnh. Khi tới cuối tuần phải dọn dẹp nhà cửa, Hoài oai vệ la hét ầm ỹ. Nó “act” như

supervisor, bắt tôi giúp cái này, hét An lau cái nọ. An lau xong cái bàn, Hoài hét

lau cái ghế, lau xong cái ghế, nó réo lau cái TV, rốt cuộc để tiện lợi, Hoài ra lệnh

bằng một câu ngắn gọn:

-An, Ti, lau tất cả những gì có thể lau!

Làm Khang An và Cu Ti phải hì hục lau từ đầu đến cuối nhà, vì có cái gì trong nhà

mà không thể lau được đâu.

Tối nay, gia đình tôi vẫn đọc kinh chung như thường lệ, nhưng tôi để ý thấy chị

Tâm có vẻ bồn chồn, đọc kinh lo ra. Lúc sau này, không hiểu vì sao chị có vẻ tư lự,

ít nói, hay vào phòng đóng cửa một mình, thỉnh thoảng lại cười tủm tỉm. Tôi thì

thào hỏi An (vì An ở chung phòng với chị)

Page 78: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 77

-Ê An, em có thấy chị Tâm lúc sau này có vẻ là lạ không?

An lấm lét:

-Em nghi quá anh Bi ơi

-Nghi cái gì?

-Chắc là chị Tâm có bồ

-Trời đất, sao mà sớm dữ vậy

-Chỉ đã 17 tuổi rồi, sớm gì nữa mà sớm, mấy đứa bạn em mới 13, 14 đã có bồ, rồi

“break up” chia tay tùm lum.

-Đó là bọn Tây, chứ ba mẹ đâu muốn mình có bạn trai bạn gái sớm như vậy, có bồ

sẽ lo ra, không học giỏi được đâu.

An xì tôi một cái dài ngoằng:

-Anh nói thì hay lắm, đợi đến phiên anh rồi coi. Em để ý thấy chị đi học về trễ,

không chịu cho em đi chung, bồ của chị là anh chàng Abdul Ấn độ đó.

-Chu choa, hết Việt nam trong trường rồi sao, mà lại đi bồ với Ấn độ.

-Anh kỳ thị chủng tộc quá, anh chàng này coi bộ đẹp trai, con nhà giàu lắm. Có

mấy lần ảnh gọi lại đây kiếm chị Tâm đó, anh không nhớ à?

-Nhớ chứ, nhưng cứ tưởng là bạn thường cùng lớp thôi

Bọn tôi mải mê xì xào bàn tán không biết mẹ đã đứng bên cạnh từ lúc nào, mẹ rên

rỉ:

-Giêsu lạy Chúa tôi, nó có bồ bao giờ mà tụi con không nói cho mẹ biết?

-Tụi con mới để ý đây thôi, không có sao đâu mẹ.

-Nó con nhà có đàng hoàng không con, có đạo Công Giáo không con, mẹ không ưa

con mẹ Ấn độ ở kế bên đâu!

Bây giờ đến phiên tôi lại phải đóng vai ủi an, khuyến khích mẹ:

-Tụi con học trường Công giáo, thì bạn cùng trường phải là có đạo hết mà, con biết

anh chàng Abdul này, coi bộ cũng được lắm. Với lại chuyện chưa có gì đâu mẹ!

-Bi này, từ rày mẹ giao cho con, con phải ráng coi xem chúng nó bồ bịch ra sao, rồi

cho mẹ biết nhé.

Tôi ậm ừ, đành rằng tôi cũng lo cho chị Tâm, nhưng đóng vai mật thám chỉ điểm

tôi cũng hơi ngại. Tuy vậy, tôi cũng nhủ lòng là sẽ bí mật điều tra để giúp mẹ an

tâm.

Từ hôm đó, có lẽ mẹ đã lo lắng quá nhiều, nên mỗi lần có phone, mẹ đều chụp bắt

ngay dù rất bận rộn với đống hàng phải may và có ý ... nghe lén tất cả các điện

Page 79: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 78

thoại của chị Tâm, dù là con trai hay con gái gọi. Khổ nổi, khi điện thoại của bạn

nói tiếng Anh, thì mẹ đâu có hiểu được, nên lại chạy đi kiếm tôi nhờ thông dịch.

Tôi lắc đầu bảo mẹ:

-Điện thoại, thư từ là đồ private riêng tư, mình không nghe được đâu.

-Con cứ kiểm soát cho mẹ đi, chẳng thà mẹ bị tiếng là nghe lén, nhưng nếu có

chuyện gì xảy ra, mình còn có cách ngăn ngừa.

Mẹ còn nói xa nói gần với chị Tâm:

-Tâm nè, mẹ thấy con gái nhà bác Tư kế bên hơn con có một tuổi mà bày đặt bồ

bịch tùm lum, mà bác không la rầy gì, nếu là mẹ, thì mẹ ... đánh chết!

Ông bà Nội tôi cũng biết chuyện, nên đã giảng moral cho chị Tâm nghe một bài

dài, đe dọa đủ thứ. Ông còn kể chuyện ngoài Bắc hồi ấy có tục gọt đầu bôi vôi,

thậm chí bên Trung quốc còn có lệ rộng những cô gái không chồng mà mang thai

vào những rọ chở heo mà đem thả xuống sông cho chết ngộp.

Chị Tâm mím môi, tuyên bố:

-Dã man!

Chị như cũng đoán được tình hình căng thẳng, nên đã rất dè dặt. Chị ít thủ thỉ nói

chuyện trên trời dưới đất vời tôi hay bé An như ngày xưa. Chị cũng không dám nói

phone lâu, Abdul vừa phone xong, là chị cúp phone hẹn chàng Abdul vào internet

để chat trên đó, không sợ bị ai nghe lén.

Tôi báo cáo thất bại thảm hại của tổ Tình báo với mẹ, vì cả nhà chỉ có một cái

computer, chị Tâm vào đấy nói là làm bài, thì làm sao chúng tôi kiểm soát được.

Mẹ than thở:

-Thôi chết rồi, bây giờ làm sao đây. Nếu mà bố biết được, thì có chuyện lớn đấy,

mà nếu cứ dấu không cho bố biết, có ngày đổ chuyện ra thì càng chết hơn.

An tròn xoe mắt:

-Đổ chuyện gì ra hở mẹ?

Mẹ thở ra:

-Con còn nhỏ lắm, chưa hiểu được đâu.

Page 80: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 79

Thật tình tôi cũng hơi thắc mắc, không hiểu sao mẹ lại bi quan quá sức như thế.

Giả sử chị Tâm và anh Abdul có “phải lòng” nhau thật, thì đã có sao đâu. Tuổi trẻ

mà, phải hẹn hò, phải đi chơi, phải enjoy chứ.

Thế nhưng công nhận mẹ tôi có cái giác quan thứ sáu hay thật. Quả là chị Tâm lúc

này lãng đãng, học hành sút hẳn đi. Mỗi sáng, chị dậy sớm hơn cả tiếng đồng hồ,

nào là chải tóc, dũa móng tay, thay áo này, đổi quần nọ. Chị lại bắt đầu mơ mộng

làm thơ, hát vớ va vớ vẩn cả ngày. Có hôm tôi thấy chị xem TV, mà hồn vía cứ để

đi đâu. Chị cầm lộn cái phone không dây (cordless phone) thay vì cái đồ bấm TV

(remote control) ráng chỉa vào TV để đổi đài mà chị cũng không biết. Chị lẩm bẩm:

-Cái đồ bấm này chắc hết pin rồi, sao mà không đổi đài được.

Tôi không nhịn nổi phải phá ra cười và nhắc là chị đang cầm lộn cái phôn, thì làm

sao mà đổi đài TV được.

Chị cũng hay đứng cửa sổ ngó về đẩu đâu. Chúng tôi hỏi cái này, chị trả lời đàng

khác. Thế nhưng chị vẫn giữ bí mật, không hề bật mí cho chúng tôi nghe một chút

gì về chuyện tình của chị.

Nguyệt Hoài thì thào:

-Em sợ chị Tâm thành ... bà điên quá. Hôm rồi em thấy chị ngồi trên subway, nói

lầm thầm một mình, rồi cười một mình, nhìn.... giống lắm.

Cu Ti cũng than phiền:

-Chị Tâm mấy lần rồi vô phòng tắm sửa soạn gì mà lâu quá, làm em chờ muốn

chết, chị lại không chịu giúp em làm homework nữa, lúc nào cũng nói bận.

Mẹ lo lắng:

-Mẹ hỏi dò nó hoài, mà nó cứ dấu. Bây giờ làm sao đây. Nó lại cứ xin đi chơi với

các bạn, mẹ không cho hoài thì cũng không được, mà cho đi rồi chúng nó dắt nhau

đi chơi riêng ở đâu, làm sao mình biết. Mẹ thỉnh thoảng có thấy mấy đứa còn nhỏ

xíu, mà đứng ôm nhau ở subway, ở ngoài đường coi kỳ cục hết sức.

Tôi trấn an mẹ:

-Chị Tâm không đến nỗi vậy đâu mẹ, bố mẹ dạy tụi con từ nhỏ tụi con biết mà.

Mẹ cứ thở dài sườn sượt:

-Chúng bây lớn hết rồi, không như ở Việt Nam nữa, có thân thì liệu mà lo, mẹ hết

biết phải làm sao rồi.

Còn chị Tâm thì than với An:

-Mẹ kỳ này kiểm soát chị dữ quá, làm chị khó chịu hết sức. Chị lớn rồi mà mẹ cứ

dặn dò, cấm đoán tùm lum như còn con nít. Chị chán lắm.

Page 81: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 80

Cho đến một hôm, Khang An về nhà mang theo một tin hết sức sốt dẻo và khủng

khiếp:

-Mẹ ơi, con nghe chị Thanh Trang nói hồi sáng chị Tâm không có đến lớp, mà

Abdul cũng vắng mặt luôn, vậy là suy ra họ đã trốn học đi chơi với nhau rồi.

Mẹ ôm mặt hãi hùng:

-Trời ơi, Mẹ phải làm sao đây, đến nước này thì loạn rồi, anh ơi, lên đây nói

chuyện này coi.

Sau khi nghe chuyện, bố bình tĩnh nói với mẹ:

-Không có sao đâu, để rồi anh nói chuyện và khuyên nó. Đáng lẽ ngay từ đầu, em

và cả nhà đừng quan trọng hóa chuyện này, rồi rình rập cấm đoán tùm lum làm

Tâm nó sợ phải lén lút, dấu diếm. Nó có bạn trai, cứ tạo cơ hội, cho phép bạn trai

nó đến nhà chơi đàng hoàng. Anh tin chắc các con mình rất ngoan, không làm điều

gì sai quấy quá đáng đâu. Nếu không cho bạn nó đến nhà chơi, để nó dắt nhau ra

đường còn nguy hiểm hơn. Từ từ, cho con thời gian để hiểu rằng có bạn khác phái

chưa chắc đã phải là bạn trai, bạn gái. Cần phải nói chuyện với Tâm, giúp con thổ

lộ tâm sự rồi từ đó hướng dẫn nó, chứ đừng dồn nó vào lối bí.

Bố tiên đoán hay thật, sau lần lỡ dại trốn học đi coi phim với Abdul mà được bố mẹ

rộng rãi tha thứ, chị Tâm cảm động và hối hận hết sức, chị hứa sẽ không bao giờ

dám bỏ học nữa.

Chị sụt sùi nói với tôi:

-Bi biết không, chị đâu có định cúp cua trốn học đâu, chị và Abdul đang đi mua đồ

để làm project chung, thấy còn sớm quá nên mới vào rạp coi phim, nhè đâu phim

chiếu trễ quá nên mới không kịp vào lớp đó chứ.

Lạ thay, từ hôm anh Abdul có “giấy phép” được đến nhà tôi chơi thường xuyên,

chánh thức, chị Tâm có vẻ tỉnh táo hơn, vui vẻ hơn nhưng cũng ... chán chuyện bè

bạn, hò hẹn hơn. Chị thỏ thẻ với mẹ:

-Hồi xưa mẹ quen bố làm sao, có đi chơi nhiều không, có bị ông bà rầy nhiều

không. Sao dạo này con không thấy thích và ái mộ Abdul như hồi trước nữa. Con

thấy cả nhà ai cũng lo lắng cho con, con ... cảm động lắm.

Mẹ gật gù:

-Tình cảm con người có lúc này lúc khác, con còn nhỏ mà, chưa phải là tình yêu

thật sự đâu. Nhưng dù sao mẹ cũng mừng vì thấy các con ngoan, biết chăm học,

nghe lời, không bồ bịch lung tung.

Page 82: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 81

Cu Ti cũng góp chuyện:

-Em nhất định không bao giờ có bồ đâu, nhức đầu lắm, để giờ chơi game sướng

hơn.

Bố vừa xuống bếp vừa nói:

-Lâu rồi bố không xuống bếp nấu ăn, hôm nay bố sẽ trổ tài nấu cháo lòng dồi cho

cả nhà ăn.

Tôi ưng quá ủng hộ liền:

-Để con giúp bố cho, sau này đến phiên con có bồ, con sẽ học nấu ăn mấy món ruột

của bố để trổ tài lấy le với bạn gái.

Chị Tâm xì:

-Cái mặt xí trai, ăn nói khô rang khô rốc, sức mấy có cô nào thèm mà ham...

Trịnh Tây Ninh

Page 83: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 82

Gia đình tôi trên mạng lưới

Chiều nay đi học về, ngạc nhiên thay tôi thấy mẹ ngồi chăm chú trên chiếc máy vi

tính, mắt kính trễ xuống mũi, trong khi chị Tâm thì lúi húi may quần áo trên bàn

máy may của mẹ. Tôi dụi mắt:

- Chuyện lạ thế gian, ai chỉ mẹ xài computer thế?

Khang An thỏ thẻ:

- Dì Hảo mới gởi email từ Việt nam sang cho mẹ, nên chị Tâm chỉ mẹ cách viết thư

trả lời.

Mẹ thở ra:

- Ai nói i-meo, i-miếc tiện lợi nhanh chóng, chứ cả buổi chiều nay mẹ mới đánh

máy được có mấy dòng. Nếu mẹ viết thư thường thì đã xong nãy giờ rồi.

Mẹ lại chép miệng:

- Của đáng tội, ở Việt Nam mà còn văn minh như vậy, đến dì Hảo mà bây giờ cũng

biết đi ra trung tâm dịch vụ xài computer. Mẹ mang tiếng ở bên Canada mà cứ may

đồ, nấu cơm không biết khoa học kỹ thuật là gì, cũng xấu hổ thật. Vui lắm tụi con,

Dì Hảo viết ở Việt Nam không ai sợ bị nhiễm trùng bệnh than (anthrax) cả, vì ai

cũng có sẵn vi trùng than ... thở trong người rồi. Thật chứ, ở Việt Nam khổ quá

không than sao được.

Cu Ti đang ngồi xem TV gần đấy cũng xen vào:

- Mẹ học xài computer đi, rồi con với mẹ chơi game. Con chấp mẹ đi trước 5 lần

Bố tủm tỉm:

- Ba bảy hai mươi mốt ngày, bố bảo đảm với tụi con mẹ sẽ chán không đụng vào

computer nữa.

Mẹ hăng hái cãi:

- Anh đừng có coi thường em, tại lâu nay bận bịu quá nên mới không đụng tới mấy

cái chuyện này, chứ từ nay rồi coi. Viết email về VN vừa mau nhận được, vừa đỡ

tốn giấy tốn tiền tem, khỏi phải đi Bưu Điện. Mẹ xài máy giỏi rồi, có chuyện gì cần

thì email vào hãng cho bố, khỏi phải chờ phone làm gì cho mắc công.

Nguyệt Hoài nãy giờ im lặng, cũng phấn khởi xen vào:

- Để anh Bi vào hotmail làm cho mẹ một cái email address riêng, không phải xài

địa chỉ chung của chị Tâm nữa.

Tôi tán thành:

Page 84: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 83

- Ừ có lý đó, để con làm ngay cho

Tôi lấy tên của mẹ, Thu Nguyễn át hót meo đót còm, nhưng tên Thu có lẽ thông

thường quá, có nhiều người đã chọn nên máy không cho. Tôi đề nghị:

- Hay mẹ chọn bút hiệu nào đi, thí dụ Mùa Thu Lá Vàng “at” hotmail.com

Bố cười:

- Bố thấy mẹ chắc thích tên Cà pháo mắm tôm @ hotmail.com hơn.

Chị Tâm xen vào:

- Bố tưởng tên Cà pháo không có người lấy rồi hả, email addess bạn của con là Cà

pháo đó.

An gục gặc:

- Chà, phải làm sao kiếm cho mẹ một cái tên vừa hay, vừa lạ không bị trùng đây.

Nhớ Dì Hân không, tên dì dài quá, nên trong hãng Dì đã phải cắt ngắt đi, họ

Nguyễn thành họ Ngụy. Dì không chịu bị gọi là Mỹ ngụy nên phải xin hãng đổi,

trục trặc làm sao họ lại biến last name của dì thành Ngu, làm dì tức quá trời.

Bàn tính một hồi, cuối cùng chúng tôi cũng chọn được cho mẹ một cái tên rất hợp

lý: Thu Phong át hót meo đót còm. Chẳng là vì bố tôi tên Phong mà.

Thế rồi bắt đầu từ hôm đó, mẹ tôi say sưa trên mạng lưới. Bà viết email lung tung

cho bạn bè khắp nơi, đến có người gởi lộn email đến địa chỉ của mẹ, mẹ cũng vui

vẻ trả lời và từ đó làm quen luôn. Mẹ tìm đọc tin tức trên các mạng lưới tiếng Việt

như VietCatholic.net, Kicon.com, Vietfun ....hoặc nghe nhạc free trên các địa chỉ

khác nhau. Tiến bộ hơn, bà bắt đầu shopping, mua đồ đấu giá on line, nào là

eBay.com, theshoppingchannel.com, Amazon.com ....

Chị Tâm cũng tấm tắc:

-Có lý có lý, từ nay mình cứ ngồi nhà mua đồ trên mạng lưới cho khoẻ, khỏi cần bố

chở ra mall, khỏi phải khiêng nặng, có khi mua hàng bên Mỹ khỏi phải đóng thuế

nữa.

Hôm ấy cả nhà hồi hộp mở gói hàng đầu tiên mẹ mua qua đường dây internet ra.

Hỡi ơi, trên màn ảnh nó đẹp đẽ, to lớn, sang trọng thế nào mà bây giờ nó nhỏ xíu,

xấu hỉnh, đường nét không sắc sảo gì cả.

Lần sau có kinh nghiệm hơn, chúng tôi đọc các chi tiết món hàng rất rõ, so sánh

với đồ bên ngoài rồi mới order. Xui thay, món đồ nhận được kỳ này vừa trễ vừa bị

nứt bể.

Page 85: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 84

Nguyệt Hoài càm ràm:

-Thôi mình trả lại đi mẹ.

Mẹ cười ngượng nghịu:

- Ừ kỳ thật, nhưng cũng không đáng bao nhiêu, gởi Bưu điện trả lại tốn tiền tem,

thôi từ rày không thèm mua đồ qua hình ảnh nữa.

Tuy vậy, cả nhà cũng còn ghiền xử dụng internet lắm. Ngoài việc tìm các bài vở

sưu tập cần thiết để làm bài, projects, chúng tôi còn chơi game với nhau trên mạng

lưới. Thanh Tâm, Khang An thì dành nhau 'chat' với các bạn quen cũng như không

quen khắp nơi trên thế giới. Hoài thì say sưa download đủ loại nhạc, movies,

games... mệt nghỉ. Nó tối ngày ở trên Napster, Morpheus, Kazaa ... Cái máy PC

nhà tôi hầu như bận rộn 24 trên 24. Chúng tôi thỉnh thoảng lại gây lộn vì dành

nhau, ai cũng thấy mình mới thật là cần để sử dụng máy, mà khi ngồi vào là mê tít,

không đứng lên nhường chỗ cho ai được. Mẹ sau khi may đồ đến hơn nửa đêm,

mệt lả ra nhưng vẫn dành vài giờ ngồi trên máy. Rốt cuộc bố cũng phải chìu cả

nhà, mua thêm một cái máy vi tính nữa. Có 2 máy, nhưng chúng tôi vẫn phải làm

thời khóa biểu chia giờ rành mạch, vì có đến 7 người trong nhà sử dụng kia mà (Bố

tôi hay nói với các bác là Chúa cho gia đình tôi không được giàu có, nhưng được

cái hân hạnh đông con. Năm đứa cách nhau năm một như một đàn gà)

Đúng ra, bố không có nhiều giờ để xài internet, bố chỉ vào để xem tin tức check

stocks mà thôi. Từ khi nghe các bác bạn của bố kiếm được rất nhiều tiền lời qua

các cổ phần, bố cũng bắt đầu hăng hái tìm hiểu, để ý giá cả và mua một ít tiền

dưỡng già RRSP qua một số loại cổ phần. Ngày nào sau khi xem giá cả xong ông

cũng đều tấm tắc:

- Chà, giá có tiền mua một ít cổ phần kiếm lời. Bố theo dõi bao nhiêu lâu nay chưa

bao giờ thấy rẻ được như vậy, cơ hội làm giàu đó con! Coi Nortel nè, cách đây mấy

năm nó lên tới gần $120 một share, bây giờ còn có $60. Nortel là công ty lớn nhất

về fiber optic của Canada, mua nó là chắc ăn hơn ai hết, về già tha hồ mà ngồi chơi

xơi nước.

Rồi bố còn kể vanh vách đủ loại cổ phần, lịch sử ra sao, giá cả bao nhiêu rất hăng

hái.

Page 86: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 85

Có hôm bố tôi trúng mánh, ông mua loại cổ phần RIMM gì đó, mới có mấy tuần

bán lời được gần ngàn đồng. Hôm ấy cả nhà được đi ăn nhà hàng seafood, lobters

con nào con nấy to tướng. Bố tiếc rẻ:

- Ấy là bố bán trễ mất mấy tiếng đồng hồ đó, nếu máy nhà mình không bị chậm

quá, bố list bán sớm hơn chút nữa là lời hơn mấy trăm nữa rồi.

Hoặc tắc lưỡi:

-Trời ơi, hôm qua nếu làm liều mua vài trăm share của thằng Juniper hay thằng

Microforum là hôm nay huy hoàng rồi. Uổng quá!

Mẹ tủm tỉm:

-Này, chẳng biết có lời mãi hay không, chứ tiền nhà hàng, tiền commission cho

broker, tiền thuế lợi tức phải đóng cho nhà nước không khéo cuối năm không có

tiền trả đó.

Tôi cũng bàn:

- Con nghe nói nếu bán stock có lời thì cuối năm phải khai thuế, đóng tiền cho ông

nhà nước ngay. Nhưng nếu lỗ thì lại chỉ được bù vào những năm sau nếu có lời,

không được lấy tiền thuế về. Như vậy ông chính phủ chơi chắc ăn quá! Với lại con

cũng có đọc trên internet nói là tình hình Thị trường chứng khoán đang bấp bênh

lắm.

Chị Tâm bênh bố, bảo tôi:

-Phải có gan mới làm giàu chứ, Bi con trai mà chicken chết nhát quá. Chị nghe nói

bác Thịnh ở bên Mỹ được hãng cho stock option mười mấy năm nay, đến giờ stock

lên bán được tới mấy trăm ngàn, mua căn nhà lớn lắm.

Tôi nghe nói cũng phát ham. Tôi cũng thuộc loại có máu đỏ đen. Ở trường, tôi chơi

cờ tướng, cờ Tây rất hay, Tết tới cũng thích chơi bài, sát phạt bầu cua cá cọp. Nói

đến cờ mới nhớ, có lần tôi vào internet chơi cờ tướng online. Tôi giả làm con gái,

vừa đánh cờ vừa ỏn ẻn đánh máy nói chuyện. Những anh chàng chơi cờ tưởng tôi

là con gái thật, tán tỉnh lung tung, thi nhau gởi lên màn ảnh nào là bông hồng, quà

tặng (chỉ bằng hình ảnh thôi) Đến khi bị tôi chiếu tướng, đánh cho bí liên tục mới

nghi tôi là con trai (Của đáng tội, con gái làm sao thông minh, chơi cờ hay như

vậy) Mấy anh chàng hôm ấy chắc quê một cục và giận tôi dữ lắm. Đến mẹ mà cũng

có người tưởng là mẹ còn trẻ, độc thân, sau khi email nói chuyện qua lại đòi tới gặp

mặt làm quen, mẹ sợ quá phải đổi tên trong địa chỉ email, trốn mất tiêu.

Page 87: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 86

Thỉnh thoảng chúng tôi nghe mẹ cằn nhằn, chê người làm ra keyboard dốt quá,

không làm dấu hỏi hay không có chữ X, chữ Y ...Thật ra những chữ này sờ sờ ra đó

nhưng mẹ không nhìn quen nên không thấy đó thôi. Có khi mẹ muốn lưu trữ những

lá thư mẹ mới viết, bà cứ click save (theo đúng lời chúng tôi dặn) nhưng không biết

đang save đi đâu. Khi tìm lại không thấy bà lẩm bẩm:

-Thằng Bi rõ ràng bảo cứ bấm vào đây là xong chuyện mà.

Và bà gọi chúng tôi ơi ới, An hỏi:

-Mẹ saved vào đâu?

-Mẹ không biết, computer nó khôn như vậy mà nó không biết mẹ muốn save vào

đâu à?

Chúng tôi không biết phải trả lời mẹ làm sao. Mẹ không muốn học cách xài bộ chữ

tiếng Việt vì rắc rối quá, nên mẹ đánh tiếng Việt không bỏ dấu, lâu lâu bị bỏ dấu

lộn bể mánh hoài. Thí dụ bạn của mẹ khoe cô mới quen được với một bác dạy học

cùng trường ở VN rất đẹp trai, tên là Trần Tiền Bạc. Chúng tôi chê không biết

người ra sao, nhưng cái tên nghe ... tham lam quá. Sau này mẹ mới vở lẽ ra là bác

tên Trần Tiến Bắc!

Có hai lần mẹ tôi bị tại nạn ... computer. Hôm ấy các bạn của mẹ tự nhiên đến nhà

đông đủ, vui vẻ cười đùa như được mời tới dự tiệc. Bố thì không biết gì, nghĩ là

mọi chuyện chắc do mẹ sắp xếp, nên tỉnh bơ. Mẹ thì lại nghĩ chắc là bố giả bộ để

làm something surprise cho mẹ. Đến tối, các bác có lẽ cũng hơi sốt ruột, đói bụng

và không hiểu mẹ mời các bác đến để mừng chuyện gì, ai nấy cũng hồi hộp đợi

chờ. Sau cùng mới vỡ lẽ ra là cách đấy vài tuần, mẹ định gởi email đi để mời các

bác đến dự tiệc sinh nhật thứ 17 của chị Tâm, nhưng hôm ấy email bị trục trặc

không send đi được, nên mẹ phải dùng phôn gọi và tiệc đã kết thúc tốt đẹp, vui vẻ.

Đến tuần rồi khi tôi ráng sửa lại máy cho mẹ, email ấy còn nằm trong outlook

express, đến khi máy hết trục trặc lại tự động send đi, làm mọi người bé cái lầm.

Hôm ấy bố mẹ rất là ngượng nghịu, xấu hổ, phải gấp rút đi order đồ ăn Tàu, xin lỗi

tùm lum. Được cái ai nấy bất ngờ, ngạc nhiên thiệt nên cũng vui, ăn uống cười đùa

còn vui hơn lúc nhà có tiệc thật.

Lần thứ hai là lần mẹ xóa hết cả mọi dữ kiện trong máy. Số là có lần cu Ti phá

phách download cái screen saver hỏi là mình có muốn delete drive C không, và dù

mình trả lời Không, màn ảnh vẫn xoay ào ào như là đang bị chấn động. Thật ra đó

Page 88: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 87

chỉ là một cái joke cho vui. Lần sau, mẹ đang bỏ bớt một số hồ sơ dư thừa, vô ý sao

lại bị máy hỏi option này, mẹ tưởng là cái joke của cu Ti vẫn còn nên vui vẻ say

yes, báo hại tụi tôi phải re-install mọi cái lại mất thì giờ hết sức.

Ngày ngày, sinh hoạt gia đình tôi vẫn bình thường, tràn đầy niềm vui, hạnh phúc.

Thỉnh thoảng cũng có chiến tranh vì bố mẹ giận nhau hoặc chúng tôi chí choé dành

đồ ăn, dành xài máy computer, bất đồng ý kiến với nhau. Giờ xài máy của chúng

tôi ngày một nhiều hơn, chúng tôi thức khuya, dậy sớm hơn, khám phá ra nhiều

web page hay hơn, ngầu hơn, thỉnh thoảng cũng vô tình đi lạc vào mấy mạng lưới

tầm bậy, hình ảnh quyến rũ không được trong sạch. Mẹ rất thích software tên The

Sims hoặc Simcity, với các chương trình này (loại simulation hoặc virtual reality),

mẹ có thể chơi xây nhà theo ý mình muốn, trang trí theo óc tưởng tượng, muốn nhà

có piano thì cứ click vào hình piano, muốn có hồ tắm thì cứ chọn đủ loại hồ tắm,

hoặc có thể giả bộ trồng cây, nuôi thú vật ...Mình phải tưới nước, bón phân, cho thú

vật ăn như thật, và các cây cỏ, chó mèo này cũng lớn lên, trổ hoa trái, biết sủa, biết

vui khi được chủ vuốt ve ...

Chúng tôi còn tìm cho mẹ trong Yahoo - map có thể vẽ được bản đồ đi từ nơi này

đến nơi kia, đến đường nào thì quẹo phải, đến đường nào thì quẹo trái, tốn khoảng

bao nhiêu phút ...Mẹ thích quá tấm tắc:

- Hay quá, bây giờ mẹ lái xe không sợ bị lạc đường nữa, cứ hỏi computer là ra

đường đi ngay, khỏi phải tra bản đồ.

Tôi thì mê loại game Starcraft, Diablo ... chơi hoài không biết chán, có khi mệt quá

nằm lăn dưới máy vi tính ngủ khì không kịp lên phòng.

Chúng tôi nhịn ăn trưa để tiền apply vào internet của cable để xài internet cho lẹ,

tốc độ nhanh hơn, mỗi tháng tốn hơn $40. Chỉ vài tháng sau, kết quả có phần khá

rõ rệt. Cu Ti mắt cận thị lên hẳn 1 độ, phải đeo kiếng mới. Chị Tâm đã gầy thì lại

gầy hơn, vì bận rộn chat, search internet mải mê quên không ăn. Ngược lại An lại

tròn trĩnh, nhìn giống ... Tàu hơn vì nó không thuộc loại mình dây, vừa xem movies

trên internet vừa “chơi” từng bọc popcorn, từng tô cơm, từng ly coke to tướng.

Quay đi quay lại đã lên hẳn 5 lbs. Tôi thì bị gọi là Bi Điếc vì tâm trí lúc nào cũng

tơ tưởng tới internet, games, cờ ... Bố mẹ, chị Tâm hoặc các em hỏi gì cũng không

nghe rõ, phải hỏi lại - Dù khi bố chở tôi đi Bác sĩ tai mũi họng để khám, kết quả

thính giác của tôi tỏ đến 98%, chỉ có lỗ tai trái là hơi yếu, vì bị cục ráy to quá, chỉ

Page 89: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 88

cần nhỏ thuốc cho tiêu đi là khỏi. Hoài thì đỡ bị ảnh hưởng nhất, nhưng cũng như

tất cả chúng tôi, đứa nào report card đem về cũng bị điểm thấp, bị thầy cô phê bình

là cần phải chăm chỉ, làm homework nhiều hơn. Mẹ cũng bắt đầu chán i meo, in tờ

nét, vì khi biết rồi, có rồi thì chán (bố nói đây là một đặc tính của đàn bà!) Hơn

nữa, mẹ cũng đã may đồ trễ hàng nhiều lần vì bận bịu trên mạng lưới, ngủ không

đủ nên dậy may đồ không nổi. Đã nhiều lần chúng tôi mải mê trên computer, quên

không tắt lò làm khét cá, cháy nồi, trễ hẹn tùm lum.

Những cổ phần stock của bố cũng thê thảm, do ảnh hưởng kinh tế, bầu cử tổng

thống Mỹ, khủng bố ... cổ phần bố mua bị xuống rất nhiều, lỗ cũng khá khá (Nortel

chỉ còn hơn $8 một share). Ngày ngày coi trong internet bố chỉ thấy tin tức tiêu

cực, cơ hội làm giàu vì stock coi bộ không khả quan nữa nên bố cũng không thiết

tha tham dò giá cả như trước nữa.

Bố gục gặc:

- Internet không phải là xấu, nó là một phương tiện rất tốt đẹp, hữu dụng để thông

tin, tìm hiểu, thâu lượm tài liệu để học hỏi, làm bài. Nhưng nếu không biết điều

chỉnh thì giờ, hoàn cảnh, để bị lôi cuốn say mê vào đó thì kết quả thật đáng tiếc.

Thôi từ nay cả nhà chừng mực lại, không để mạng lưới làm xáo trộn đời sống gia

đình nữa

Bọn tôi dạ ran.

Ngoài sân, tuyết bắt đầu rơi lả tả. Năm nay kinh tế khó khăn, Việt nam lại bị bão

lụt lần nữa, gia đình tôi bảo nhau bớt quà cáp, tiêu xài để có tiền giúp đỡ người

kém may mắn hơn. Tuy vậy, tôi tin chắc Noel năm nay gia đình tôi sẽ vẫn vui, vẫn

ăn tiệc nửa đêm với các gia đình dì cậu, chú bác, bạn bè đông đủ vui vẻ ....

Trịnh Tây Ninh

Page 90: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 89

Nhật ký của Liễu

Tôi thích viết nhật ký ngay từ nhỏ. Sau khi trang trải tấm lòng lên tờ giấy, tôi thấy

nhẹ nhàng dễ chịu hơn. Tôi vẫn nhớ cuốn nhật ký đầu tiên khi mình được 8, 9 tuổi.

Nó màu tím có những hoa lấm tấm rất đẹp. Quyển vở nhỏ xíu, nhưng vẫn có chìa

khóa đàng hoàng - của cô Uyên tặng tôi khi Giáng Sinh. Tuổi thơ tôi không có gì

đặc biệt. Tôi nhút nhát cô độc, hay bị chọc ghẹo, hay lo sợ vẩn vơ, không dám tin

vào bất cứ điều gì.....

Ngày.... tháng ...

Hôm nay mẹ hứa sẽ đi “trip” chơi với lớp tôi, giúp cô giáo trông chừng tôi và các

bạn. Lần đầu tiên lớp được đi viện Bảo Tàng thành phố. Chờ mãi không thấy mẹ

đâu, cô giáo quyết định đi không có mẹ, tôi buồn vô cùng. Sao mẹ không giữ lời

hứa, sao mẹ không gọi cho cô giáo biết? Cũng có lần cô giáo dặn phải đem thiệp

mừng Valentine's tặng các bạn. Mẹ dắt tôi ra tiệm Variety ở đầu đường, nhưng chỉ

mua được một cái cho tôi tặng cô giáo. Mẹ không có tiền để mua nhiều. Tôi lo lắm

nhưng không dám cãi mẹ. Lúc đến lớp, tôi nhận được rất nhiều thiệp từ các bạn,

những thiệp này rất nhỏ, đơn sơ, không phải loại to đẹp mà mẹ mua. Thì ra người

ta có bán nguyên hộp thiệp đủ kiểu gồm mấy chục tấm nhỏ, giá tiền không mắc. Dù

sao cũng trễ rồi, năm sau tôi sẽ hỏi mẹ mua loại card này. Mẹ con tôi luôn thua sút

mọi người và không biết rất nhiều thứ.

Ngày.... tháng ...

Mẹ gói thức ăn trưa cho tôi bằng một hộp cơm nhỏ với thịt kho, trong khi tất cả

các bạn đều ăn bánh mì sandwich, hoặc được cho tiền vào cafeteria mua French

fries, hamburger. Con Paula hỏi tôi:

-Liễu, mày ăn cái gì đen thui thấy ghê vậy? Vietnamese food như vậy đó hả?

Tôi rươm rướm nước mắt, không dám ăn nữa. Tôi nhịn ăn trong nhiều ngày cho tới

khi mẹ tra hỏi. Từ đó mẹ gói bánh mì cho tôi giống như các bạn. Tôi thương mẹ

lắm, tôi biết mình nghèo, mẹ luôn hiền lành chịu đựng, hay bị bố la rầy. Ít khi nào

tôi thấy mẹ làm theo ý riêng mình. Tôi cũng hay bị bố quát mắng, không được ông

tỏ ra âu yếm yêu thương. Ông hay uống rượu và hút thuốc lá, lúc nào miệng cũng

hôi. Có lần tôi đã bịt mũi nói:

Page 91: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 90

-Bố thúi quá!

Mẹ la tôi:

-Liễu không được hỗn như vậy!

Tại sao mẹ luôn chịu đựng và lo cho bố, tôi không hiểu được. Tôi biết mình và ông

có một cách biệt nào đó rất lạ.

Ngày ... tháng ....

Mẹ lại bị bố mắng, nhưng lần này bà có thái độ phản đối. Hậu quả là bố càng giận

dữ, la hét to hơn. Tôi sợ hãi nép mình sau cánh cửa. Hôm đó cô giáo cho bài tập

bảo chúng tôi vẽ cha của mình. Tôi vẽ một người đàn ông gầy ốm, râu lún phún

đang liệng chồng chén đĩa xuống đất vỡ tan. Cô giáo ôm tôi lo lắng.

Ngày ... tháng ....

Hôm nay mẹ dắt tôi đi thăm chú Thuyên. Tôi chưa bao giờ gặp hoặc nghe nói gì về

chú. Chú nghĩa là uncle, vậy phải là em của bố. Chúng tôi đi xe bus rất xa, đổi biết

bao tuyến đường mới tới nhà chú. Chú gầy và đen nhưng nhìn dễ thương. Chú ôm

tôi rất lâu. Mẹ khóc rất nhiều khi gặp chú, chú cũng ôm mẹ. Nhà chú có nhiều ông

cảnh sát đứng chung quanh. Mấy ông cảnh sát vuốt đầu tôi, rồi bảo mẹ con chúng

tôi ra về. Chúng tôi về nhà rất trễ. Bố la hét um sùm, mẹ không trả lời, chỉ khóc và

lặng lẽ đi nấu cơm, dọn dẹp. Tối hôm đó, tôi vẽ hình chú Thuyên đứng với mấy

ông cảnh sát. Lớn lên tôi sẽ làm cảnh sát bảo vệ đàn bà, con nít. Đàn ông nào la hét

làm người khác sợ sẽ bị cảnh sát bắt!

Ngày ... tháng ....

Tôi sống trong thế giới riêng, u buồn và cô đơn. Thấm thoát tôi đã 18, học rất kém,

chỉ giỏi vẽ và luận văn. Tôi biết mẹ hết sức lo lắng, mong tôi học giỏi để sau này có

tương lai, nhưng tôi tối tăm, không lanh lẹ tiếp thu, không giỏi toán được. Tuy vậy

tôi cũng cố gắng không bỏ học giữa chừng. Một việc may mắn đã xảy ra: Tôi được

giải nhất trong cuộc thi vẽ thành phố rồi được học bỗng của trường Mỹ Thuật bên

Mỹ. Mẹ hết sức bối rối. Bố không nói như thường lệ, nhưng tôi đã quyết định.

Ngày mai tôi sẽ lên đường đi Mỹ trong hai năm. Biết mẹ buồn và nhớ tôi nhiều,

nhưng hy vọng bà sẽ quen đi.

Page 92: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 91

Ngày ... tháng ....

Tôi ở lại Virginia luôn không về, vì tốt nghiệp và được nhận làm giáo viên dạy vẽ.

Ngày tròn 21 tuổi, mẹ nói chuyện với tôi rất lâu trong điện thoại.

Bà hiểu tôi đã đủ lớn để biết về cuộc đời mình. Người đàn ông vẫn ở với mẹ không

phải là cha ruột tôi. Bố ruột tôi là chú Thuyên, hiện vẫn còn ở trong tù. Chú

Thuyên và mẹ bồ với nhau quá sớm, khi hai người còn ở trung học. Vì lỡ có con là

tôi nên chú Thuyên phải nghỉ học, đi làm qua ngày. Vì còn nông nổi thiếu kinh

nghiệm, chú bị dụ vào một tổ chức chuyển hàng lậu. Trót lọt vài chuyến có tiền,

nhưng sau đó chú bị bắt. Đàn anh phản bội, bỏ chú làm vật thí thân, gài chú chịu tội

thay cho họ. Bố nuôi thích mẹ từ lâu, nhân cơ hội này giúp mẹ và gia đình ông

ngoại dấu được cái bầu hoang là tôi. Bố nuôi biết mẹ không thật sự yêu ông, nên

đâm ra cáu kỉnh khó chịu. Cuộc sống lại ngày càng khó khăn, ông sức khỏe kém

không làm ra tiền như trước nên hận đời, luôn nóng nảy giận dữ, tìm quên trong

men rượu làm cuộc sống ngày càng tệ hơn.

Tôi thương mẹ hơn bao giờ, bắt đầu hiểu tại sao bà luôn chịu đựng. Tôi cũng thông

cảm với bố nuôi, bớt ghét ông. Thì ra cuộc sống luôn có những ràng buộc ngoài ý

muốn. Thì ra có những việc tưởng là vô lý, chỉ vì mình chưa hiểu được cái lý của

nó.

Ngày ... tháng ....

Trong khi dạy học, tôi quen Viễn và bắt đầu yêu anh. Tình yêu thật ngọt ngào. Tôi

những tưởng cuộc đời mình lúc nào cũng u buồn, nhưng có Viễn, tôi thấy cuộc

sống bắt đầu vui và ý nghĩa. Anh dạy toán cho nhà trường và chỉ sống với mẹ. Ba

của anh đã bỏ đi xa với người đàn bà khác từ lâu. Mẹ luôn lo sợ tôi sẽ dẫm chân

vào con đường cũ của mẹ, tức là có con sớm, hỏng cả tương lai. Tôi tin mình biết

làm chủ cuộc đời, quyết tâm không để việc đáng tiếc xảy ra. Viễn cũng rất tôn

trọng tôi, chúng tôi nâng đỡ nhau trong cuộc sống. Ngày Valentine's, anh cho tôi

hiểu được thế nào là sự rung động của con tim. Tôi tin anh đã cho tôi trái tim yêu

thương thật sự, không phải trái tim bọc nhung của những hộp kẹo chocolate, không

phải những quả bong bóng hình trái tim được trang trí rực rỡ, không phải trái tim

nữ trang làm bằng vàng bạc, mà là trái tim thật sự của người yêu. Viễn ơi, em cám

ơn anh...

Page 93: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 92

Ngày ... tháng ....

Tôi rất thích dạy học vì tôi yêu trẻ con, yêu những học sinh nghèo, chậm chạp lẻ loi

luôn bị trêu chọc trong lớp như tôi hồi bé. Bố ruột tôi đã mãn tù, hiện đang ở không

xa thành phố với mẹ, đã tìm được việc làm ổn định. Nghe mẹ kể hồi nhỏ ông

bướng bỉnh ba gai, nhưng nay đằm thắm và rất đàng hoàng. Mẹ không đi thăm bố

vì nghĩ mình đã có chồng, không muốn tạo thêm rắc rối. Bà nén lòng sống bình

thường bên cạnh bố nuôi tôi. Tôi và Viễn dự định sang năm sẽ về lại Toronto thăm

gia đình và tiến hành đám cưới. Tôi muốn đón mẹ về Virginia ở chung, nhưng mẹ

bảo bà đã quen với đời sống Canada, không muốn thay đổi. Bà chỉ mong tôi được

hạnh phúc, không như cuộc đời bà.

Ngày ... tháng ....

Bố nuôi, bố Thuyên và mẹ đều đáp máy bay qua Virginia chuẩn bị dự đám cưới tôi.

Chỉ mấy năm không gặp lại, trông ai cũng già đi, khác hẳn năm trước. Thời gian

thay đổi nhiều quá, thời xuân sắc của mẹ đã qua đi, nét buồn bao giờ cũng phảng

phất trên ánh mắt, dù bà rất vui mừng cho tôi và yêu mến Viễn. Bố ruột tôi vẫn

gầy, nhưng nhìn độ lượng, thư thái hơn. Ông và tôi ôm nhau, lòng ngập tràn cảm

xúc. Hình ảnh ngày nào ông ôm mẹ trong tù khi chúng tôi tới thăm lại hiện về thật

rõ. Bố nuôi có vẻ thay đổi nhiều nhất, ông mập mạnh vui vẻ hơn. Ông và bố

Thuyên bắt tay nhau thân mật. Hôm nay tôi lại khóc.....

Ngày ... tháng ....

Tôi đã sinh cháu gái đầu lòng. Tôi hy vọng nó sung sướng, may mắn hơn bà nội

cũng như bà ngoại. Tôi mong cháu có cuộc sống đầy đủ, không u ám như tuổi thơ

tôi. Cuộc đời má Viễn cũng rất buồn. Họ là những người đàn bà gặp nhiều trắc trở,

thử thách. Tôi học được sự chịu đựng của mẹ. Tôi cũng kính trọng bà vì đã thủy

chung với bố nuôi, luôn phục vụ ông hết lòng dù không thật sự yêu thương ông. Đó

là bài học của tinh thần trách nhiệm. Nếu là tôi, có lẽ tôi đã bỏ mặc mọi ràng buộc

sống theo con tim mình. Tôi học được sự quả cảm của mẹ Viễn, một mình chiến

đấu với hoàn cảnh để nuôi con nên người. Bà cương quyết trắng đen rạch ròi,

không chịu được sự giả dối. Khi biết bố của Viễn có người đàn bà khác, bà cương

quyết ẵm Viễn ra đi. Tôi cũng kính nể bố ruột tôi, dù sai lầm khi tuổi trẻ đã không

oán hận đời, luôn âm thầm yêu thương mẹ tôi. Đó là mối tình câm lặng của người

Page 94: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 93

có nghĩa khí. Nhìn ánh mắt ông dành cho mẹ, tôi hết sức thông cảm và đau lòng.

Và ngạc nhiên thay, bố nuôi tôi cũng thay đổi hẳn. Ông cai rượu, cai thuốc lá,

phục vụ đắc lực trong nhà thờ, vui vẻ với mọi người. Trước đây, tôi đã ghét và sợ

bố nuôi, bây giờ tôi thương ông thật nhiều.

Ngày ... tháng ....

Lại là một ngày buồn. Chúng tôi đưa mẹ Viễn ra nghĩa trang. Bà qua đời vì bệnh

tim khi mới hơn 50. Những ngày cuối cùng, hình như có linh tính về cơn bệnh đột

ngột của mình, bà đã tâm sự với tôi rất nhiều. Bà chia sẻ với tôi sự hối hận khi còn

trẻ đã quá tự ái, không tha thứ. Ba của Viễn rất giỏi nhạc, ông luôn phải đi xa trình

diễn trong giàn nhạc giao hưởng nổi tiếng, và thật sự không hề có ý bỏ bà. Sự quan

hệ tình cảm với người đàn bà khác có nhiều lý do trớ trêu. Mẹ Viễn không tin và

không chấp nhận được chuyện này, nên đã bỏ đi dù ông đã khổ sở năn nỉ, tìm kiếm

trong bao năm trời. Ba Viễn vẫn ở một mình cho tới ngày hôm nay. Tìm ông quá

khó, khi nhắn tin ông về được Virginia thì đám tang đã xong. Chúng tôi đưa ông ra

nghĩa trang thăm mộ mẹ. Gục đầu trước nấm mộ tươi, ông vừa khóc vừa kéo vĩ

cầm. Có lẽ ông muốn mẹ Viễn nghe lại bài nhạc khi xưa mà bà yêu thích. Trong

trời vắng, trong gió thu, tiếng vĩ cầm nức nở, ai oán…

Ngày ... tháng ....

Tôi và Viễn dọn về Toronto ở luôn để được gần gia đình và bé Tiểu Nguyệt được

bà ngoại chăm sóc, sau khi bà nội đã mất. Ổn định xong, chúng tôi mời ba Viễn

đến Toronto chơi một chuyến, ăn mừng Noel với mọi người. Đêm nay là đêm vọng

Giáng Sinh, chúng tôi cùng ăn uống vui vẻ trong căn nhà ấm cúng. Mẹ tôi cười vui,

trổ tài nấu nhiều món ăn ngon, ít khi nào thấy mẹ vui như vậy. Ba ruột tôi từ xa

cũng về để thăm tôi và cháu, ngồi trầm ngâm nhưng nét mặt thanh thản. Bố nuôi tôi

khui rượu, bảo hôm nay 'phá lệ' uống cho vui, chứ bỏ rượu lâu rồi. Ba Viễn cũng

mỉm cười, ông rất mừng vì Viễn có được ngày hôm ngay. Bé Nguyệt thì khỏi nói,

líu lo như chim, Cháu líu lo: Con có nhiều ông quá, ông nội nè, ông ngoại nè, rồi

ông Thuyên nữa! Ít khi nào gia đình tụ họp đông vui như vậy. Ba Viễn đàn, mọi

người cùng hát.

Page 95: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 94

Ước gì những trang nhật ký từ nay về sau sẽ mãi đẹp như đêm hôm nay.

Tôi biết cuộc đời nghiệt ngã luôn nhiều thử thách, nhưng tôi biết mình phải cố gắng

vượt qua và sẵn sàng chấp nhận để sống tốt dù đã qua những trang nhật ký buồn...

Trịnh Tây Ninh

Page 96: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 95

Ngày Mất Cha

Ngồi trước computer của đứa con trai, dòng chữ trên « screen saver » cháu viết

bằng tiếng Việt « Ông Nội còn sống mãi trong trái tim của con » làm tôi xúc động

và suy nghĩ. Bố chồng tôi qua đời ngày 24 tháng 7 vừa qua. Đã hơn 100 ngày với

biết bao bận rộn, suy nghĩ, công việc dồn dập nhưng tôi vẫn nhớ, vẫn ray rứt và

thương mến, vẫn có cảm giác ông còn hiện diện đâu đây.

Ông bà đến Canada ở với chúng tôi hơn 10 năm nay. Thật lòng mà nói, tôi không

thích sống chung với cha mẹ chồng. Tôi lo sợ vì nghĩ tới cảnh mẹ chồng nàng dâu,

các cô bạn của tôi thường hay kể chuyện cha mẹ chồng của họ, nghe rất là... sợ.

Đọc các chuyện cười về “in laws” tôi rất thấm thía. Tôi biết mình không khéo léo,

ăn nói vụng về, quen sống tự do phóng khoáng, chắc chắn sẽ có khó khăn.

Lần đầu tiên gặp ông bà ở phi trường, tôi thấy thật xa lạ. Về ở chung, điều rất

mừng là tôi không hề có trở ngại với mẹ chồng, bà rất hiền và ít nói, nhưng tôi lại

khổ sở với ông cụ. Ông hay thắc mắc, suy nghĩ theo lối cổ xưa và nói ... hơi nhiều.

Thỉnh thoảng tôi có « méc » với ông xã về các chuyện xảy ra trong ngày với ông

cụ, nhưng anh bênh cha làm tôi quê không muốn nói nữa. Sau vài chuyện hiểu lầm

không vui, tôi rút ra được kinh nghiệm cho chính mình. Tôi sẽ không để ý, không

bực mình nữa, vì như vậy người đầu tiên phải khổ là chính tôi rồi tới chồng. Tôi

phải cố gắng để mọi việc tốt đẹp, bản thân tôi được bình an. Tôi phải luyện tập mỗi

ngày để mình « đằm » tính lại, vui vẻ với cha mẹ chồng, chu toàn bổn phận.

Rất may mắn, ông cụ càng ở lâu càng hiểu được đời sống bên đây, càng thông cảm

được với chúng tôi (Tôi có cô em bạn dâu, hai đứa rất ý hợp tâm đầu vì cùng chung

một suy nghĩ, một hoàn cảnh). Những năm đầu tiên, hầu hết các ngày nghỉ vacation

trong hãng là ngày tôi ở trong bệnh viện với ông bà cụ. Ông yếu, hay bị các cơn

suyễn, cơn sưng phổi hành hạ. Bà tương đối khỏe hơn, nhưng hết mổ chân trái tới

chân phải, mắt trái tới mắt phải, rồi mổ tim.... Được tiếng là nuôi người bệnh nhưng

thật sự không phải chăm sóc gì, chỉ cần ở bệnh viện làm thông dịch khi cần thiết và

giúp ông bà bớt sợ không phải ở một mình. Tối tới tôi ghép hai cái ghế lại làm

giường ngủ bên cạnh, có khi cô y tá dễ thương cho tôi nằm ở giường kế bên nếu có

giường trống. Nhớ lại những ngày này tôi phải mỉm cười. Vào bệnh viện tôi mập

Page 97: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 96

và sung sướng hẳn ra. Số là ông bà không ăn được thức ăn Tây, có bao nhiêu tôi

“xực” hết. Cả ngày ngồi chơi xơi nước, ôm theo chồng sách ngồi đọc, quả là những

ngày nghỉ hè nhàn hạ nhất.

Ngược lại thì ông bà chăm sóc tôi rất nhiều. Thấy tôi gầy gò, ông cụ bảo anh Duy

đi phố Tàu mua thuốc Bắc. Ông bà ở nhà sắc thuốc chờ sẵn, mấy chục thang trong

mấy chục ngày, ngày nào đi làm về từ đầu ngõ cũng ngửi được mùi thuốc Bắc từ

xa. Ông bà sung sướng xem tôi nhăn nhó uống, và hồi hộp ngồi chờ kết quả. Tôi

vốn ốm tong teo, chị bạn bảo chết 3 ngày vẫn chưa sình lên được. Nhưng chừng

một năm sau thì lên được hơn chục pounds, ông bà vui vẻ tấm tắc, quả là thuốc Bắc

có hậu, từ từ nó mới thấm và “phát” (phát phì!). Thấy tôi vất vả làm việc ở hãng,

làm thêm part-time ở tiệm in, đưa đón con cái, bao thầu hết các việc nhà vì Duy

làm rất nhiều giờ ở tiệm, ông bà xót xa, cố gắng giúp đỡ. Ông bà rửa chén, xếp

quần áo cho chúng tôi - Vừa xếp ông vừa thắc mắc quần áo sao nhiều thế này mà

chúng vẫn mua thêm, hoặc thắc mắc tại sao chị em chúng tôi trắng trẻo như vậy mà

lại có nhiều vớ (pantyhose) màu đen, sao không mua màu trắng cho đẹp!

Ông bà thích đi lễ Việt Nam, đọc kinh với nhóm Cầu nguyện ở Mississauga, nên

tôi rất hân hoan làm tài xế cho ông bà. Ông rất giỏi, thuộc đường, có khi còn nhớ

lối vào nhà thờ hơn cả tôi. Ông cũng biết sử dụng máy móc trong nhà, biết bật TV,

máy hát, video, đốt lò sưởi... để ông bà ở nhà một mình chúng tôi cũng có thể yên

tâm.

Ngày ngày ông bà ngồi xem TV, xem phim, đọc kinh và xem đồng hồ chờ chúng

tôi về để mở cửa. Ông bà đọc kinh dùm phần của chúng tôi luôn, vì biết chúng tôi

bận rộn lười biếng, không biết Chúa có chấp nhận chuyện này không. Hai đứa con

tôi buồn lắm khi ông bà về Việt Nam thăm nhà, không có ai mở cửa khi chúng bấm

chuông mỗi lần tan học về. Chúng rất yêu quý ông bà Nội. Ông rất khó ngủ, chúng

tôi đi làm về khuya chỉ dám len lén mở cửa vào nhà, sợ ông giật mình thức dậy

nhưng chưa lần nào ông không biết. Ông luôn nói đôi lời thăm hỏi chúng tôi rồi

mới đi ngủ tiếp.

Thành thật mà nói, nhà có 4 anh chị em, nhưng ông cụ thương ông xã tôi nhất, và

rất hãnh diện về anh. Tôi cũng thấy anh Duy rất yêu mến ông cụ, đối với anh, ông

cụ là người khéo léo, mài dao bén nhất thế giới! Có lần ông bị bệnh rất nặng, tưởng

Page 98: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 97

không qua nổi, ông run run nói lời xin lỗi đã làm những điều để chúng tôi không

vui. Tôi rất xúc động và ngưỡng mộ vì tôi biết người đàn ông thuộc thế hệ ông

không dễ gì mà nói được lời xin lỗi.

Ngày tháng thấm thoát trôi qua, ông bà về Việt Nam thăm nhà lần nữa và bệnh

nặng. Trực giác tôi rất mạnh, tôi suy nghĩ nhiều và đốc thúc ông xã tôi về Việt Nam

thăm, tôi biết ông bà rất mong gặp anh Duy tại Việt Nam. Riêng tôi, sau lần về

Việt Nam đầu tiên năm 2005, tôi không thích nữa nên định để Duy đi một mình.

Thế nhưng sau khi suy nghĩ kỹ lại, tôi quyết định về với anh, giúp anh lo việc nhà.

Chưa bao giờ về Việt Nam, để anh về một mình tôi lo lắm. Tôi rất hiểu nỗi lòng

anh Duy, nếu không vì ông cụ, chắc anh sẽ không về Việt Nam vào lúc này đâu.

Trước khi về, chúng tôi có nói chuyện với ông cụ qua phôn. Ông còn tương đối

tỉnh táo, hy vọng rất nhiều. Ông nói ông rất thương tôi, tôi cảm động lắm biết ông

nói thật lòng. Ông xã tôi nhắc ông cụ ráng nghỉ ngơi, và an tâm chờ anh về thăm.

Đường đi Việt Nam thật dài, thật xa, xuống được máy bay tôi mừng quá sức, may

nhất là không bị khó dễ gì. Người nhà ra phi trường đón rất vui vẻ, mọi việc tốt

đẹp. Ngồi trên xe từ Saigon về Vũng Tàu, tôi thơ thẩn ngắm cảnh hai bên đường.

Có quán nhậu lấy tên là Ngọc Tèo, có lẽ thấy tên Tèo xấu quá, nên đệm thêm chữ

Ngọc gỡ gạc. Có tiệm cà phê chắc bí quá nên lấy tên là quán “Không Tên”, thế mà

có tới ít nhất hai quán Không Tên mà chúng tôi đã đi ngang. Chưa kể tới những

quán Tình, quán Yêu, quán ... lung tung đủ thứ tên, Người Việt Nam xem ra cũng

thích ăn nhậu và uống cafe quá. Tôi nhõng nhẻo đòi dừng xe mua bánh mì thịt, vì

trên máy bay tôi bị ói, không dám ăn uống gì, tiếc là người em họ bảo sắp tới nhà

rồi, thức ăn có sẵn không nên ghé mất thì giờ. Ông xã tôi rất nôn nóng, tràn trề hy

vọng, tình cảm, tôi rất hiểu tâm trạng người xa quê lần đầu tiên trở về sau hơn một

phần tư thế kỷ. Hơn nữa anh mong ông cụ sẽ vui và khỏe lại để có thể tìm cách

chữa trị. Còn khoảng 5 phút tới nhà, cậu em họ lên tiếng: Ông đã mất đêm hôm

trước rồi! Dù có chuẩn bị tinh thần, tôi cũng không khỏi bàng hoàng, xúc động.

Khỏi cần nói cũng biết anh Duy đau đớn, thất vọng như thế nào. Xác ông được để

ngay trong nhà, mọi việc đã sắp xếp đâu ra đó, chị của anh Duy cũng từ Toronto về

trước chúng tôi nửa ngày, nhưng cũng không kịp gặp ông cụ lúc ông hấp hối, ông

cụ ra đi chắc không hoàn toàn mãn nguyện vì không được nhìn lại các con một lần

cuối.

Page 99: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 98

Suốt mấy ngày trời, anh Duy chỉ quỳ bên xác cha và khóc. Ở với anh hơn 20 năm,

tôi hầu như chưa thấy anh khóc bao giờ. Nước mắt tràn tuôn, nước mắt ở đâu mà

nhiều thế, ôi những giọt nước mắt của đàn ông! Tôi cũng rơi nước mắt theo. Ở

Canada tôi phải nhỏ nước mắt giả (artificial tears) vì mắt bị khô, ngứa, lần về Việt

Nam này, có nước mắt thật, bảo đảm không cần thuốc nhỏ mắt! Các quyết định tiền

bạc, ma chay đều do chị Thanh và tôi quyết định, anh Duy như người mất hồn

không biết điều gì, hơn nữa anh không rành đời sống, tiền bạc ở quê nhà. Đám tang

rất chu đáo, biết bao người, bao Hội đoàn đến đọc kinh ngày đêm. Bông hoa rất

nhiều, có cả hoa tang của bạn bè, hội đoàn thân hữu từ Toronto gởi tới, có hội kèn

Tây thổi rất hay. Đứa cháu chạy đến hỏi tôi: Thím có muốn họ thổi bài “ Cha tôi”

không, tôi gật đầu. Đứa cháu đứng chờ, tôi nghĩ cháu chưa hiểu tôi đã bằng lòng

nên nói rõ: Cháu nói người ta thổi đi. Người cháu nói: $170 000, thím đưa tiền. À

ra thế, thổi thêm thì phải trả thêm tiền, tôi quên mất là mình đang ở Việt Nam!

Khi còn ở Canada, bà cụ bị một cơn stroke nhẹ, làm giảm mất trí nhớ rất nhiều, có

khi bà không nhận ra chúng tôi là ai. Trong hoàn cảnh này, sự kém trí nhớ thật tốt

cho bà, nếu không bà sẽ rất đau khổ. Chúng tôi ở lại Vũng Tàu 10 ngày, hoàn toàn

không đi đâu chơi, chỉ ở nhà với gia đình và thăm bà con. Bà con từ xa đến rất

đông, có những người từ Quảng Ngãi xa xôi, đi xe mất cả ngày đường nhưng cũng

đã tới. Tối tới mọi người xúm xít nhắc chuyện xưa, tôi cũng ngồi nghe nhưng thấy

mình hơi lạc lỏng, thừa thãi! Thế nhưng ngược lại tôi quen biết nhiều hơn, hiểu

nhiều hơn và phân biệt được ai là cô Ba, ai là cậu Sáu, gia đình có các cháu nào.

Họ cũng gần gũi và thân mật với tôi hơn. Thấy đa số thân nhân nghèo khổ khó

khăn, tôi rất đau lòng, muốn giúp thật nhiều nhưng túi tiền chỉ có hạn. Một người

cháu xin tiền mua cái tủ để trong bếp, một người cháu khác được tôi dắt đi siêu thị

mua chén bát, sau này về Toronto nghĩ lại, tôi thấy thật buồn cười. Đứa cháu có tủ

thì không có được những chén bát mới, còn đứa cháu kia thì không biết đựng chén

bát vào đâu, vì không có tủ. Cuộc đời có lẽ lúc nào cũng có thiếu sót, không sao

quân bằng, không sao cho đủ. Ông xã tôi thì rất buồn vì cảnh xưa đã thay đổi rất

nhiều, ao hoa sen sau nhà bây giờ đã trở thành ... bãi rác, con lạch ngày xưa anh

hay câu cá đã trở thành đường đi, cây dừa, cây na, vườn hoa tuổi ấu thơ .... đã

không còn nữa. Bây giờ anh lại mất hẳn một người cha.

Chúng tôi cũng có ghé Saigon một ngày thăm bên các chị của tôi, thăm mộ ba má.

Các anh, chị tôi rất mãn nguyện vì hơn 20 năm chưa hề biết anh Duy là ai, ăn nói

Page 100: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 99

như thế nào, bây giờ đã được gặp. Ba má tôi dưới lòng đất sâu hẳn cũng vui hơn.

Có khi các chị còn nghĩ tôi đã ly dị rồi vì tôi vô tình gởi về mấy tấm hình chỉ có 3

mẹ con (anh Duy cầm máy chụp hình thì làm sao có trong hình được!) Chúng tôi

được ăn thử ở quán có tên rất là dễ thương: Quán Củ Riềng, vào quán thịt cầy

nhưng tôi mua chè mang theo và tỉnh bơ ngồi ăn, không ăn thịt cầy.

Rời Việt Nam mà lòng tôi bâng khuâng khó tả với nhiều trăn trở. Ông cụ ra đi đúng

vào ngày ba tôi mất cách đây 20 năm, từ nay tôi có thể làm giỗ, xin lễ cho hai

người cha cùng ngày. Về lại Toronto, một anh bạn đã đến chia buồn với tôi vì nghĩ

là cha ruột tôi mất. Khi biết ông cụ là bố chồng mà thôi, anh rất ngạc nhiên. Anh

bảo tôi nhìn rất giống ông cụ, còn anh Duy thì không. Có lẽ trước nay tôi đối xử

với ông cụ chỉ bình thường, theo bổn phận nhiều hơn, nếu có thương, thì chỉ

thương vì ông bà sức yếu tuổi già, hay lo buồn, nên đây là những dấu hiệu cho tôi

biết tôi nên coi ông như cha ruột của mình. Được biết bao người lo lắng, cầu

nguyện, yêu thương, xin lễ, chia sẻ... chúng tôi hết sức cảm động và không ngờ ông

bà cụ và chính chúng tôi được quan tâm, thương mến như thế. Ông cụ được qua đời

và chôn cất ở quê hương cũng là tâm nguyện của ông, dù sao tôi cũng tạ ơn Chúa

đã sắp xếp cho mọi chuyện được tốt đẹp. Tôi hiểu nhiều hơn về sự mất mát, tử biệt

sinh ly, thấm thía mình phải làm nhiều hơn những điều tốt đẹp để không hối tiếc

khi không còn cơ hội. Tôi hiểu mình phải sống sao để khi nằm xuống như ông

được biết bao người thương tiếc, xây dựng được gia đình sự nghiệp. Tôi thấm thía

một đời người tuy dài mấy chục năm, nhưng thật là ngắn ngủi, phải đấu tranh, phải

hy sinh, phải nhịn nhục, phải đạo đức, phải chiến đấu tới cùng. Tôi cũng cám ơn

các anh chị bạn đã khuyến khích, khuyên tôi nên cố gắng về với anh Duy lần này,

coi như lần cuối tôi được dùng vacation của mình cho ông cụ - Ngày ba má tôi mất,

tôi không hề được về để chịu tang. Lần này, tôi được chứng kiến và sống những

ngày ý nghĩa để hiểu biết và yêu thương hơn.

Tạ ơn Chúa đã cho tôi có được hai người cha để nhớ thương, kính mến. Tạ ơn đời

đã cho tôi có được chuyến về thăm nhà lần thứ hai bất đắc dĩ nhưng tràn trề thương

mến, kỷ niệm....

Nguyễn Ngọc Duy Hân

Page 101: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 100

Mẹ Tôi Lái xe

Kể ra thì việc mẹ muốn học lái xe cũng không phải là vô lý. Chúng tôi có tới 5 anh

chị em, bố mẹ nữa là 7, nhưng chỉ có một mình bố biết lái xe thì cũng hơi kẹt, cung

không đủ cầu. Chuyện gì cũng phải chờ bố, đi đâu cũng phải gấp rút, trễ hẹn. Nhất

là mẹ may đồ hàng tuần phải đi giao hàng, lấy hàng nên bố càng vất vả hơn. Chị

Tâm sắp được tròn 16, đủ tuổi để học lái xe nhưng bố bảo chị nên ráng chờ thêm

vài năm nữa cho khôn ngoan, phản ứng nhanh lẹ hơn đã. (Của đáng tội, con gái lúc

nào cũng chậm chạp, hay hoảng hốt !!) Tôi cũng nóng ruột muốn lái xe lắm, nhưng

e đến lúc tôi đủ tuổi họ lại đổi luật 17, 18 tuổi trở lên mới được lấy bằng lái thì cứ

thế mà chờ dài cả cổ.

Nói đúng ra, nhu cầu thì lúc nào cũng rất cần, nhưng trước giờ mẹ chẳng hề có ý

định học lái xe, bảo là lớn tuổi, phản ứng chậm chạp lắm rồi. Chẳng qua là vì thấy

Dì Hân vừa có được bằng lái, lủng lẳng xâu chìa khóa trong tay, hình ảnh ... oai

phong quyến rũ quá, nên vấn đề đã được đặt ra. Mẹ triết lý:

-Qua xứ Canada này đàn bà đâu phải lúc nào cũng chỉ ở nhà đi chợ, nấu cơm như

lúc ở Việt Nam. Phụ nữ ngày nay cũng phải đi làm, đi lo việc xã hội đủ thứ. Mà

không biết lái xe thì cứ như cụt chân cụt tay vậy. Bố nó à, ngày mai mỗi ngày đi

làm về dạy em vài tiếng lái xe nhé.

Bố ấp úng:

-Cái xe van bự chảng của mình, làm sao em lái nổi ?

Mẹ hăng hái:

-Có sao đâu, lái được xe van thì khi có bằng lái rồi, anh mua xe nhỏ cho em chạy

càng thấy dễ hơn !

Cu Ti reo lên:

-Hay quá, mẹ nhớ mua xe sport mui trần, hai chỗ ngồi chở con đi học nhé!

Rồi nó tự xuống giọng thắc mắc:

-Nhưng mới tuần trước con xin mua game, mẹ bảo không có tiền, thì bây giờ tiền

đâu mẹ có để mua xe!?

Bố đăm chiêu:

-Không phải bố chỉ lo vụ tiền mua xe, nhưng còn bảo hiểm, nhất là sự an toàn của

mẹ.

Page 102: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 101

Khang An thêm vào:

-Lái xe cũng nguy hiểm lắm đó mẹ, thống kê nói trên thế giới mỗi phút có tới 7 tai

nạn xe cộ.

Nguyệt Hoài chu môi:

-Nói như chị An thì ngoài đường làm sao có xe chạy qua chạy lại. Mình cứ cẩn

thận là được thôi chứ gì. Như bố đó, lái xe mấy năm nay có tai nạn gì đâu.

Nói tới nói lui, cuối cùng bố vẫn phải chiều mẹ bắt đầu bài học đầu tiên. Bước đầu

là học bằng viết. Khổ cái là tiếng Anh mẹ chỉ lỏm bỏm, nên cả nhà phải vất vả hết

sức để kèm thêm. Bà chép miệng:

-Dấu hiệu gì mà lắm thế, xuôi ngược tùm lum rắc rối cuộc đời. Thi rớt lại phải tốn

tiền thi lại. Lái được xe mới quan trọng chứ ba cái dấu hiệu tiếng Anh tiếng U này

học làm gì cho nhức đầu. Để giờ may thêm kiếm tiền còn tốt hơn !!

Nhắc đến tiếng Anh tiếng U, nhớ hồi mới qua, mẹ còn chưa biết may đồ, sẵn ở nhà

coi chừng cu Ti, bà có nhận làm babysitter thêm cho hai đứa nhỏ, trong đó có một

thằng bé con của bà Phi Luật Tân kế bên. Tiếng Anh mẹ khi ấy thua xa bây giờ, thế

nhưng vấn đề tiền bạc hai bà « deal » với nhau rất rõ ràng, thông suốt. Mỗi ngày

mẹ đều kể được cho bà Phi nghe thằng Thomas ở nhà làm gì, ăn bao nhiêu thứ,

thỉnh thoảng mới phải dùng tay ra dấu hoặc cần chúng tôi thông dịch. Có một lần

mẹ bể mánh, lúc ấy mẹ tắm cho thằng nhỏ, nhưng thay vì bảo nó nhắm mắt lại để

mẹ gội đầu, mẹ lại nói lộn ra rằng hãy đóng lỗ tai lại. Thằng nhỏ mắt mở trừng

trừng, bịt chặt lỗ tai làm xà bông vào mắt khóc quá xá. Cũng có lần cu Ti bị bệnh

nhõng nhẻo đòi ăn chocolate mới chịu uống thuốc, mẹ đã vội vàng chạy ra tiệm

Variety ở đầu đường, hỏi ngay:

-Are you chocolate ?

Cũng may bà chủ tiệm Đại hàn thông minh sáng láng, nên tí xíu sau mẹ đã thành

công mang thỏi chocolate về nhà. Tưởng tượng nếu chủ tiệm là người da đen,

không biết hậu quả đã như thế nào!

Thế nhưng có công mài sắt, có ngày nên kim, chỉ sau hai lần thi, mẹ đã hớn hở cầm

mảnh bằng viết trong tay. Hôm đó cả nhà được ăn mừng bằng món bánh xèo nóng

giòn mà theo bố thì ngoài mẹ ra không ai có thể làm ngon hơn được.

Page 103: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 102

Giai đoạn một chấm dứt, giai đoạn hai bắt đầu. Bố mẹ hôm nay bắt đầu ra xe thực

tập, bọn tôi ở nhà hồi hộp đợi chờ. Chỉ độ nửa tiếng sau đã thấy bố về, mẹ lủi thủi

theo sau, mặt mày buồn thiu buồn chảy.

Tôi hỏi ngay:

-Sao về sớm vậy mẹ ?

Mẹ không dấu được sự giận dỗi:

-Bố cứ cằn nhằn nói này nói kia, lúc thì bảo nhanh lên, chậm quá bị phạt. Mà mẹ

vừa đạp ga nhanh lên thì bố bắt mẹ thắng lại, nói ghê quá phải thế này thế kia,

chẳng biết đường nào mà rờ.

Chị Tâm giảng hòa:

-Con thấy bố đi làm về mệt, mẹ cũng may đồ cả ngày chắc hoa mắt, khó tập trung

lắm. Hay là mai bố mẹ nghỉ sớm cho khỏe rồi hãy tập lại.

Chúng tôi vào nhà dọn cơm tối, nhưng bố mẹ ăn uể oải, có vẻ còn căng thẳng.

Khang An thì thào:

-Không khéo có chuyện đấy.

Mà có chuyện thật, sau cả tuần thao dượt vất vả, bố mẹ quạu với nhau hơn. Mẹ

giận dỗi:

-Dì Hân nói đúng, vợ chồng không dạy nhau lái xe được. Thôi mẹ không hà tiện

nữa, ngày mai sẽ coi báo gọi thầy tới dạy.

Mấy ông thầy này kỳ thị nam nữ, tuổi tác hết sức. Có người nói thẳng đàn bà trên

40 tuổi họ không nhận, có người (chắc ế lắm) chịu dạy mẹ nhưng chỉ bao đi thi 3

lần, những lần sau phải trả tiền thêm. Mẹ tính toán:

-Học bao $500, cũng hơi nhiều thật nhưng học bao cho bảo đảm, mẹ chắc không

đậu ngay lần đầu đâu nhưng lần thứ hai sẽ được.

Tôi không dám nói mẹ quá lạc quan khi nghĩ chỉ thi hai lần là đậu!

Thế là chiều chiều mẹ gấp rút nấu cơm, dọn dẹp để có giờ học lái xe. Chúng tôi

không dám hỏi thầy trình độ mẹ tôi ra sao, chỉ để ý thấy lần nào khi mới đón mẹ,

thầy coi bộ hăng hái vui vẻ lắm, nhưng sau buổi học thầy có vẻ hớt hải, cầm trí trên

tay căng thẳng hết sức.

Ngày thi thấm thoát đã đến, chúng tôi không ai hy vọng mẹ đậu ngay lần đầu tiên,

nên không ai ngạc nhiên khi thấy mẹ rớt cái bịch. Rớt lần thứ hai, bố an ủi:

Page 104: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 103

-Ráng lần sau đi, còn bao được lần nữa mà. Đúng ra học bao không nên đậu ngay,

để có dịp học thêm ít giờ nữa.

Bọn tôi tán đồng, khổ thay, mẹ đóng thêm tiền cho thầy lần nữa và lần nữa, nhưng

kết quả vẫn không khá hơn. Lần thì mẹ bị bắt lỗi này, lần thì bị lỗi khác, mẹ thi đến

lần thứ bẩy thì gặp lại người giám khảo trước, ông ta vui vẻ nhận ra mẹ ngay,

nhưng vẫn ... chấm rớt, mẹ khóc bù lu bù loa. Đến lần thứ chín, đêm trước khi mẹ

đi thi, cả nhà đọc thêm kinh cầu nguyện cho mẹ thi đậu. Chúng tôi đọc kinh rất sốt

sắng, phần vì thương mẹ thương bố, mà phần cũng vì chính chúng tôi nữa. Từ khi

nẩy ra « idea » đi học lái xe, mẹ bận rộn nên cơm canh có phần ngắn gọn, đơn giản

hơn. Món cá chiên dòn dầm nước mắm tỏi ớt đặc biệt của mẹ lâu lắm rồi vắng

bóng. Nói đến món cá này mới nhớ, hồi Chú Tư bên Úc sang chơi mùa hè rồi, mẹ

có trổ tài chiên cá nhưng vì mải may đồ, mẹ quên coi chừng nên cá bị khét. Mẹ

phải dùng dao gọt bớt phần cháy ở phía ngoài đi, nên con cá lởm chởm nửa trắng

nửa đen trông rất tức cười. Mẹ « have no choice » bèn phải gỡ cá ra từng miếng

nhỏ, bỏ luôn xương đi dầm vào nước mắm coi cho được mắt một chút, chứ để

nguyên con lem nhem thật xấu hổ. Chú Tư đâu có hiểu nên cứ tấm tắc khen mẹ

khéo léo, quí khách đến nỗi bỏ công ra gỡ từng miếng xương cá cho khách ăn! Bọn

tôi biết rõ « history » của câu chuyện, nhưng dại gì nói cho chú nghe. Về đến Úc

mà tiếng thơm của mẹ tôi còn vang lừng, bốc hơn cả mùi cá cháy!

Nếu bọn tôi cầu nguyện hết lòng, Chúa thương cho mẹ thi đậu lần này, thì sinh hoạt

nhà tôi sẽ bình thường trở lại. Mẹ bớt buồn rầu, tự ti vì đã xài quá nhiều tiền đầu tư

vào chiếc bằng lái, từ đó sẽ thoải mái vui vẻ và có nhiều giờ để nấu nướng ngon

hơn. Thế nhưng không biết ý Chúa thế nào, mà mẹ tôi lại thi trượt lần nữa. Bà

không khóc như những lần trước (có lẽ vì đã chai đá, dày dạn ra rồi) chỉ thở dài

lẩm bẩm:

-Thôi chịu thua, không thi cử gì nữa.

Tôi buột miệng:

-Thêm một lần cuối nữa đi mẹ. Đàng nào cũng... lỡ rồi!

Chị Tâm nguýt tôi, nói nhỏ:

-Cái thằng Bi này lắm chuyện, mẹ không thi nữa thì thôi, còn đốc thúc làm gì.

Page 105: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 104

Và mẹ nghe theo lời khuyên của tôi thật, nhưng may thay lần này thì bà vinh quy

bái tổ, hãnh diện đem chiếc bằng lái tạm thời về. Trong hình trông mẹ phờ phạc,

miệng mếu nửa khóc nửa cười, tóc tai sởn xơ nhưng bố cứ tấm tắc:

-Xem đẹp hơn hình chụp hồi làm thẻ căn cước ở Việt Nam nhiều.

An hớn hở:

-Để xem, chú Tâm thi bảy lần mới đậu, Dì Hân tám lần, tưởng đã khủng khiếp rồi,

nhưng mẹ tới 10 lần, như vậy là mẹ mình đã break được record rồi !!

Hoài gục gặc:

-Nhớ chú Tâm không ? Khi tốt nghiệp kỹ sư hay khi kiếm được việc làm trong văn

phòng Chính phủ, chú đâu có ăn mừng. Vậy mà khi có được bằng lái, chú đãi tiệc

lớn ơi là lớn.

Tôi bênh mẹ, trả lời:

-Miễn đậu là mừng rồi, thế mới biết... quý !! Từ nay là cả nhà yên trí tha hồ ăn

ngon ngủ yên, không phải hồi hộp nữa.

Cần phải nhắc tới là ngoài gia đình chúng tôi ra, còn một người hết sức vui vẻ,

cũng muốn ăn mừng khi mẹ có bằng lái: đó là ông thầy dạy lái xe của mẹ.

Thế nhưng chúng tôi đều lầm. Giai đoạn hai mới chấm dứt, giai đoạn ba lại bắt

đầu. Mà giai đoạn này tính ra còn rắc rối, hồi hộp hơn hai giai đoạn trước nhiều. Từ

khi có bằng lái, thì mẹ bắt đầu... lái xe ra đường, chuyện logic, đơn giản quá phải

không quí vị. Nhưng nếu đời lúc nào cũng phẳng lặng, theo đúng thứ tự như thế thì

nói làm gì.

Lần đầu tiên lái xe đi giao hàng một mình, mẹ bị lạc đường. Bà phôn về kiếm bố,

bố hơi gắt giọng:

-Trời ơi, sao lại lạc được, con đường này anh chở em đi giao hàng mỗi tuần mà.

Giọng mẹ sũng nước:

-Mấy lần đó em cứ ngồi kế bên, nói chuyện, tính tiền... đâu có để ý đường đâu.

-Thế bây giờ em đang ở góc đường nào ?

Mẹ rấm rứt:

-Không biết, đường gì lạ hoắc à, nếu biết mình đang ở đâu, thì em đâu cần gọi về

để hỏi.

Page 106: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 105

Bố vò đầu, bứt tóc, hỏi tới hỏi lui cuối cùng rồi cũng hướng dẫn mẹ về được tới

nhà.

Lần khác, mẹ về nhà thì thào:

-Xe trầy chút xíu cũng đâu có sao, miễn máy vẫn tốt là được rồi bố nó nhỉ?

Bố hoảng hốt:

-Cái gì, có đụng xe nào không, trầy chỗ nào?

-Chút xíu sau cảng thôi, tại cái gốc cây ở đâu tự nhiên mọc lên, không thấy được.

Lâu lâu, nếu cần đi Thư viện mượn sách hay đi lại nhà bạn dự Sinh nhật, chúng tôi

cũng xin mẹ chở đi để bố ở nhà nghỉ. Trời ơi, ngồi trên xe với mẹ hồi hộp làm sao.

Bọn tôi kế bên cứ phải đưa tay lên xin lỗi xe khác và chân cứ thắng tưởng tượng

mệt muốn đứt hơi. Mẹ cười hì hì:

-Nhiều lúc mẹ cũng muốn đưa tay xin lỗi lắm chứ, nhưng đâu dám bỏ tay ra khỏi

tay lái. Thôi thì chắc họ cũng thông cảm, với lại mình đâu gặp lại họ lần thứ hai

đâu mà sợ.

Có khi không cần đi đâu, bọn tôi vẫn phải thay phiên nhau ngồi cạnh mẹ trên xe vì

đến những chỗ phải đậu xe, de xe, mẹ cần có người làm lơ, xuống xe ra dấu giúp

mẹ de xe ra cho an toàn, không cọ quẹt. Cu Ti tuyên bố:

-Đi làm lơ xe cho mẹ phải mang theo bọc chip hay ít đồ ăn nguội, để đi lạc còn có

cái mà ăn, không thì đói lắm.

Ấy là chưa kể lần đầu tiên mẹ phải đổ xăng một mình, nghe bà kể lại bọn tôi tức

cười bắt chết:

-Tụi con biết không, mẹ vất vả de tới de lui mới lái được xe gần sát chỗ bơm xăng,

đến khi cầm được cái ống bơm rồi, mẹ mới hãi hùng nhận ra rằng cái nắp xăng xe

mình lại ở phía bên kia. Mẹ đang ráng sức kéo ống bơm xăng ra cho thật dài, định

choàng qua mui xe để đổ thì may quá ông bán xăng hỏi giúp mẹ. Mẹ nghĩ ổng đã

để ý theo dõi mẹ từ đầu nên hớn hở giao chìa khóa cho rồi. Nhìn ổng lái cái vèo

đậu xe qua phía bên kia, bơm xăng ào ào mẹ ham hết sức. Đúng là Chúa tạo ra đàn

ông đàn bà có những ưu khuyết điểm khác nhau thật.

Còn dì Hân thì kể chuyện có lần dì đậu xe vào parking của nhà, dì bấm remote

control cho cửa garage mở, khổ thay khi dì lái vào, lại hơi đụng vào mấy kệ đồ bên

Page 107: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 106

cạnh, nên dì xuống xe xem coi có bị trầy trụa gì không. Không dè dì lại lỡ tay, bấm

remote control lần nữa nên cửa garage đóng lại, làm mui xe trầy trụa móp méo tùm

lum. Dì sụt sùi với mẹ:

-Mình thì xui thật là xui vậy đó, còn bạn của em hên lắm. Nó cũng lái xe đụng gốc

cột làm móp mũi xe, đâu dám bỏ tiền túi ra sửa. Nhè đâu hôm sau nó lại đụng xe

khác đúng vào chỗ đó, lần này có bảo hiểm sửa đàng hoàng, xe nó bây giờ nhìn

mới nguyên, đâu có thảm hại như xe mình.

Cu Ti buột miệng:

-Dì có cần tụi con cầu nguyện cho dì bị xe đụng trầy đúng trên mui không?

Dì Hân lắc đầu:

-Bảo hiểm không tin đâu cháu Nam ạ, chỉ có ... máy bay rớt hay chim đại bàng từ

trời sa xuống may ra mới làm trầy mui, chứ xe nào lại nhẩy lên đụng trên đó được.

Mẹ tâm sự với dì:

-Cái cửa garage nhà chị nhỏ xíu, mỗi lần ra vô xe sợ muốn chết. Đấy, cái kiếng

chiếu hậu bên phải bị gẫy cũng tại cái cửa garage đấy. Hôm ấy chị còn tưởng phải

gọi CAA tới để kéo xe ra nữa kìa. Chị đang de xe ra, thấy hơi xéo nên mới chạy tới

một chút để sửa, nhè đâu nghe cái rắc mới biết xe đã cạ sát tường phía bên phải. De

tới de lui gì cũng không được.

Nhưng khủng khiếp nhất là hôm mẹ về với cái ticket vì đã de xe ngay ở xa lộ. Mẹ

than thở:

-Tại đang lo nghĩ lung tung, nên mới huốc cái exit, mẹ coi cẩn thận thấy đường thật

vắng mới de xe lại chứ. Nhè đâu lại gặp đúng ông cảnh sát.

Bố thở ra:

-Phải ăn mừng thoát chết, de xe ngay trên freeway mà không bị xe sau đụng là quá

sức hên.

Tuy vậy, sau lần ấy, tình hình sáng sủa hơn. Mẹ có vẻ đã quen với cái vô-lăng, tự

tin và thoải mái hơn khi lái xe. Ngày Sinh nhật mẹ, bố đã ân cần dắt mẹ đi mua xe

mới. Nói là xe mới cho oai chứ nó là used car, còn tốt lắm. Mẹ cảm động rưng rưng

nước mắt cầm chiếc chìa khóa trên tay. Công sức bố mẹ làm việc overtime bao lâu

nay mới dành dụm được tiền để mua xe đó chứ. Tôi thấy được ánh mắt yêu thương,

bao bọc của bố dành cho mẹ. Tôi cảm được nụ cười hiền lành, ngượng nghịu không

dấu được sự sung sướng của mẹ. Tôi học được bài học kiên trì, sự phấn đấu hết sức

của cả hai. Nhất là mẹ, sau thời gian dài đấu tranh vất vả để có bằng lái và thật sự

Page 108: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 107

lái được xe, bà đã thắng được sự nhút nhát yếu đuối của chính mình. Từ khi còn ở

Việt Nam cho tới lúc ở trại tỵ nạn và sang tới Canada, lúc nào bà cũng vươn lên

trong mọi hoàn cảnh. Bà gục gặc:

-Nghe Cha Minh giảng hoài, mà bây giờ mới thấy thấm. Vào Thăng tiến Hôn nhân

mà không sống yêu thương gần gũi, không chia sẻ, thực hành cảm ơn xin lỗi mỗi

ngày thì cũng như học lái xe mà chỉ học lý thuyết, không có thực hành. Kinh

nghiệm không thể nào có được nếu không thực sự trải qua, không thực sự tôi luyện,

chiến đấu .....

Trịnh Tây Ninh

Page 109: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 108

Kẹo

Kẹo tiếng Anh là candy, tiếng Pháp là bon bon, tiếng Ý là caramelle, tiếng Bồ đào

nha là doces, tiếng Tàu là tòng cổ. Riêng tại Việt nam, kẹo có rất nhiều loại, nhiều

nghĩa. Kẹo que để mút, kẹo bạc hà để ngậm, kẹo gum để nhai, kẹo mè xửng, kẹo

gừng, kẹo chuối, kẹo ... hầm bà lằng đủ thứ. Kẹo thắng bằng đường để ra nước mầu

kho thịt, người Bắc gọi là kẹo đắng. Khi ghen tương giận dữ, người ta có thể cho

tình địch ăn một viên kẹo đồng. Câu chuyện xảy ra hồi Noel năm ngoái mà tôi sắp

kể ra đây, cũng có liên hệ đến kẹo, nhưng là một loại kẹo khác: Kẹo ... kéo!!

Kẹo kéo theo nghĩa bình thường là lọai kẹo dẻo, trắng, dễ kéo dài uốn nắn, có lấm

tấm đậu phọng ăn rất thơm ngon. Thuở còn đi học tôi mê món kẹo này lắm, lâu lâu

được cho tiền ăn quà là tôi mua ngay lấy một miếng nhâm nhi. Gương mặt và bàn

tay của ông bán kẹo kéo đến giờ tôi vẫn nhớ. Nhưng miếng kẹo kéo mà tôi có được

Noel năm ngoái không dễ nuốt như vậy. Nó có chút hương vị đắng cay, lo lắng, bồi

hồi nhưng kết cuộc cũng không kém phần ngọt ngào, đáng nhớ. Thôi để tôi kể

huỵch toẹt ra cho rồi, kẻo mất thì giờ của quý vị.

Số là gia đình tôi từ thuở ban đầu đã có chút gì lộn xộn, trật vuột. Chàng gốc người

Trung nhưng nói tiếng Bắc, còn tôi là gái Bắc nhưng nói tiếng Nam. Trong nhà vô

tình chia ra hai phe. Tôi và đứa con gái lớn mang quốc tịch Mỹ, thích ăn ngọt, tính

tình chậm chạp, hạp rơ với nhau hơn. Chàng và đứa con gái nhỏ lại có quốc tịch

Canada, thích ăn mặn, cách làm việc lanh lẹ, dứt khoát. Đứa con thứ nhất da đen

ngăm, mắt tròn xoe nhìn giống như Phi-luật-tân. Đứa thứ hai lại tròn trĩnh, mắt một

mí nên trông như lai Tàu.

Tuy lộn xộn thế nhưng gia đình tôi nói chung rất đuề huề, hạnh phúc. Thỉnh thoảng

cũng có lúc canh không ngọt, cơm không lành nhưng giận nhau tối đa một tuần là

... đình chiến. Hai bé Trâm và Kim cũng tương đối ngoan ngoãn, thông minh nên

dù nghèo chúng tôi cũng không lấy làm buồn phiền, than thân trách phận. Chúa cho

chúng tôi rời được Việt nam, mới đầu đứa đi Mỹ, đứa ở Canada, bây giờ được đoàn

tụ vui vẻ, thì lý nào lại than thở khen chê. Chỉ có cái tôi chưa xin được giấy phép đi

làm ở Canada, còn ở nhà trông con nên đôi lúc cũng thấy buồn, mang mặc cảm vô

Page 110: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 109

dụng, nhất là kinh tế gia đình có phần eo hẹp, chỉ sống bám vào đồng lương căn

bản của chàng.

Đúng ra, tính tôi còn kẹo hơn tính chàng nhiều, vì lúc ở Việt Nam sống tại tỉnh

nhỏ, gia đình không khá giả gì, ba má tôi lại luôn khuyên nhủ phải tích cốc phòng

cơ, tích y phòng hàn, nên tính hà tiện đã đi sâu vào tâm huyết, khó mà tẩy rửa. Bắc

kỳ ăn cá rô cây! Xài chút gì tôi cũng thấy phí chưa cần thiết, luôn tính toán so đo,

suy nghĩ nếu ráng để dành sau này mua cái khác cần thiết hơn sẽ có lợi hơn (nhưng

hiếm khi nào tôi mua cho mình cái khác đó) Chàng rộng rãi hơn, thích đồ đẹp,

thích đi ăn tiệm, nhưng dưới sự kiểm soát của tôi và hoàn cảnh gia đình, chàng

cũng không được rộng tay xài thoải mái. Nói không phải tự khen mình, nhưng nếu

không nhờ tôi, làm sao gia đình có đồng ra đồng vào, không phải vay nợ hoặc cà

visa thê thảm. Một đầu lương mà 4 miệng ăn, lại phải giúp người ở VN, đâu phải

chuyện dễ. Bé Kim hình như cũng thừa hưởng được bản tính hà tiện di truyền, nên

rất căn cơ, khôn trước tuổi. Hễ cầm tờ báo quảng cáo lên thấy món gì ưng ý, câu

đầu tiên cháu hỏi là giá bao nhiêu vậy mẹ, và dù tôi trả lời bất kỳ con số nào khác

với 99 cents, cháu cũng đều chê mắc không chịu mua.

Có hôm trên đường lái xe đến nhà thờ, bé nhờ tôi lấy dùm tờ khăn giấy để nhả

miếng kẹo gum trong miệng ra, tôi tiếc tờ napkin trắng nõn nên lục lọi trong túi

đưa cho bé tờ giấy hóa đơn tính tiền để thay thế. Ai lại tự nhiên vứt tờ khăn giấy

mới tinh vào thùng rác bao giờ! Kim cầm tờ bill trên tay lẩm bẩm:

-Giấy này phía sau còn trắng, có thể để dành vẽ hình được. Thôi để con ráng ngậm

thêm hồi nữa, đến thùng rác nhà thờ mới nhả ra!

Chàng phá ra cười:

-Mẹ con nhà trùm sò, thấy bắt sợ.

Cũng có lần đọc báo thấy kể chuyện người ta dám bỏ ra $50 để mua một muổng

cafe trứng cá, loại cavier gì đó để ăn, tôi đã tiếc rẻ:

-Trời ơi, ăn chỉ có chút xíu mà phải đi làm cả buổi để bù vào. Em mà có $50, đãi cả

nhà đi ăn phở cũng còn dư, tô nào tô nấy bự chẳng, no cả ngày.

Xong rồi chưa đủ phê, tôi tự động sửa lại:

-Mà thôi cũng chẳng cần đi tiệm phở làm gì cho tốn công, tốn tiền hao xăng. Đưa

$50 ấy cho em, em mua cả đống xương về hầm phở lấy, được tới cả chục nồi.

Page 111: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 110

Có lần đi shopping ngang qua tiệm cafe Second cup, thấy mùi thơm quá tôi buột

miệng khen:

-Cafe thơm quá.

Chàng tấp vào ngay định mua hai ly, tôi hãi hùng ngăn cản:

-Họ bán gần $5 một ly, mua làm gì?

Chàng ngạc nhiên hỏi lại:

-Chính em nói thơm mà!

-Em nói thơm, chứ em đâu có nói mua. Muốn uống cafe phin về nhà em pha, thơm

ngon có kém gì đâu!

Chàng và Trâm cười khúc khích, ra điều tôi quá đáng. Qua tới Âu Mỹ rồi, tôi cũng

không thích kẹo kéo làm gì, nhưng ăn theo thuở ở theo thì, chừng nào tôi có giấy tờ

đi làm lúc ấy sẽ tính. Tôi tự biện hộ cho mình: Kẹo với nhau trong nhà thì OK,

miễn ra đường cũng đóng góp đàng hoàng vào chuyện chung, quà cáp tặng người

ngoài cho phải phép là được rồi. Vả lại đàn bà Việt nam có căn cơ chút đỉnh cũng

không sao, coi như bản tính tốt, đàn ông mà riết róng keo kiệt quá mới kỳ cục.

Chân lý trên đời là chỉ đàn bà mới được độc quyền kẹo, đàn ông không thể xâm

phạm quyền này!

Có lần tôi đi dự đám cưới người bạn thân, cũng nổi hứng đi tiệm làm móng tay,

móng chân cho le lói. Làm gần xong tôi mới hối hận. Nó vừa khó chịu, vừa bất tiện

lại tốn thêm tiền. Của đáng tội, mới đầu nghe bà chủ tiệm « neo » dụ chỉ tốn $5, tôi

cứ tường là giá cho nguyên bàn tay, quên rằng bàn tay có 5 ngón, vì họ tính riêng

$5 mỗi ngón. Khi biết ra thì đã lỡ rồi, đâu có rút lại được. Không lẽ làm một tay và

để nguyên một tay!! Báo hại trong đám cưới tôi cứ sòng sành, cử động hai bàn tay

liên tục để các bà chú ý vào bộ móng mới. Biết vậy để tiền bới tóc còn sướng hơn,

làm tóc người khác không cần chú ý lắm cũng thấy ngay. Làm móng tay cũng tốn

bằng ấy tiền mà ít ai biết tới. Thật là dại dột, tiếc tiền ruột đau như cắt.

Thế nhưng không hiểu hà tiện có máu lây hay sao, mà gần đây chính chàng lại

cũng tằn tiện hơn nhiều, khác hẳn với tính khí trước kia. Chàng đã vi phạm quyền

hà tiện của đàn bà một cách thô bạo. Đi chợ tôi lấy thứ này bỏ vào xe, chàng tính

toán và bỏ ra lấy thứ khác. Có lần phải mua bộ đồ mùa đông cho bé Kim, ngày

hôm sau thấy flyer quảng cáo giá giảm xuống còn 50%, chàng đã lặn lội lái xe đi

trả rồi mua lại đúng bộ đó với giá mới, bớt được 50%. Trước đây nếu tôi nẩy ra

Page 112: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 111

idea này thì chính chàng sẽ càm ràm, không bao giờ chịu đi đổi. Chàng lại không

muốn đi ra ngoài ăn nữa, dù chính tôi đề nghị. Rồi chuyện này đến chuyện khác, tự

nhiên tôi đâm ra lo và thấy ớn người hà tiện quá. Đàn ông mà kẹo kéo sao thấy

không giống ai. Hơn nữa gần đây chàng lại dở chứng không đưa tiền cho tôi giữ.

Tôi cũng tự ái không muốn mở miệng ra hỏi. Anh đi làm overtime nhiều hơn, về

trễ hơn nhưng không nói năng gì đến tiền thặng dư, mặt khác lại cẩn trọng trong

việc tiêu tiền hơn nữa. Tôi bỗng lạnh mình. Trời ơi, có thể chàng đang có vợ bé,

hoặc có con rơi con rớt ở đâu cần phải support. Thiếu gì những chuyện đàn ông đổi

tính dở quẻ, mang của nợ về bắt vợ nuôi hoặc tự động gởi giấy ly dị về bắt vợ ký,

dù không hề có dấu hiệu mèo mỡ gì khả nghi báo trước. Tôi hết sức rầu rĩ, ngày

nào cũng rờ rẫm, lục soát, hít ngửi quần áo chàng nhưng chàng dấu rất kỹ, tôi chưa

bắt gặp bằng chứng rõ ràng.

Khuôn mặt chàng từ lúc bắt đầu biết tính toán, keo kiệt trông tối tăm hẳn ra, không

thấy oai vệ phương phi như trước nữa. Chàng lại úp úp mở mở thật là khả nghi, tôi

vặn vẹo, điều tra thế nào cũng không xong. Chàng lại còn tuyên bố là dù có vợ nhỏ,

chàng cũng sẽ không bỏ tôi đâu mà sẽ cưới luôn hai em cho trọn nghĩa.

Lễ Giáng sinh đã gần tới, nhưng tôi không còn lòng dạ nào để trang trí, nấu nướng

tiệc tùng. Năm nay thôi nghỉ mừng lễ một lần, chờ chàng đổi tánh hay công việc

ngả ngủ ra sao rồi hãy tính. Cùng lắm thì ly thân thôi chứ gì. Tôi không thích ràng

buộc nhau khi tình đã hết, tại sao lại phải van xin chút tình cảm thừa? Chàng chê

cơm nguội thì dù khi đói lòng, cũng đừng hòng tôi tha thứ. Công nhận gần đây tôi

gầy đi và xấu hẳn. Thôi cũng đành! Tội nghiệp Trâm và Kim, hai đứa thấy ba má

có gì đó trục trặc, nghi ngờ quạu quọ với nhau, nên cũng ít cười đùa, ca hát như

trước. Chúng hay tròn xoe mắt nhìn thái độ dò hỏi, bực bội của chúng tôi.

Đêm vọng Giáng sinh, chắc không chịu được không khí căng thẳng, tẻ lạnh, chàng

thay quần áo bảo tôi sửa soạn đi lễ. Tôi chua chát:

-Không vui thì đi lễ đêm làm gì? Trời lại lạnh quá, thôi để mai đi lễ trưa cho tiện.

Chàng nhất định bắt buộc tôi phải đi, đi thì đi đâu có sao, người buồn cảnh có vui

đâu bao giờ. Với tôi, sự đổi tính và thái độ dấu giếm gian dối của chàng mới là

quan trọng, còn đi lễ hay không chỉ là chuyện nhỏ.

Page 113: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 112

Vào nhà thờ, nghe nhạc vọng Giáng Sinh đầm ấm rộn ràng mà tôi muốn khóc.

Chúa Hài đồng sinh ra trong đói rách khó hèn, nhưng gia đình Thánh Gia luôn ấm

cúng yêu thương. Còn gia đình nhỏ bé của tôi, chỉ giống được Thánh gia ở chỗ ...

khó hèn chật vật, nhưng hạnh phúc gần đây tự nhiên biến mất, tất cả chỉ vì chàng!

Lễ xong, tôi cũng cố gắng vui vẻ dọn thức ăn cho gia đình ăn reveillion, rồi thúc

Trâm và Kim khui quà. Vì tình trạng kinh tế gia đình cắt giảm, quà của hai bé năm

nay rất đơn sơ, nhưng hy vọng chúng cũng sẽ vui vì dẫu có buồn chàng, tôi vẫn

luôn yêu thương, chăm sóc hai con hết lòng, chắc chắn chúng cảm nhận được. Nói

dại, sau này có chia hai chàng đi ở với vợ bé, tôi sẽ dành quyền nuôi con, nhất định

không chia cho chàng đứa nào.

Suy nghĩ miên man, tôi ăn không vô. Chàng thì cứ cười cười làm như hiền lành

ngây thơ vô số tội, bảo tôi đi mở quà. Tôi chán ngấy, già cả rồi còn quà cáp chi cho

lôi thôi, những Noel trước chúng tôi làm gì có lệ tặng quà cho nhau, lo quà cho

con, cho cháu còn chưa xuể nói chi là cho người lớn. Trước tiếng vỗ tay reo hò của

con, tôi đành miễn cưỡng khui hộp giấy to tướng - nhưng nhẹ tênh. Trong hộp giấy

to là hộp giấy nhỏ, trong hộp giấy nhỏ là hộp giấy nhỏ hơn, Trâm và Kim thích thú

reo hò, hồi hộp chờ đợi. Cuối cùng, trong chiếc hộp nhỏ xíu, một chiếc nhẫn kim

cương xinh xắn, sáng lóng lánh hiện ra. Tôi lặng người đọc kỹ tờ thiệp gời kèm:

Em yêu,

Dành cho em một sự ngạc nhiên. Lâu rồi thấy vợ chồng mình bận rộn, lo lắng

nhiều thứ, em lại tằn tiện cực khổ rất nhiều, nên anh cố gắng làm thêm giờ, hà tiện

còn hơn trùm sò, mới mua được chiếc nhẫn này đây, diamond is forever, em đeo nó

để nghĩ tới tình anh và con đã hãm mình ép xác trong mấy tháng vừa qua...

Nước mắt tôi rơi lả tả trên chiếc nhẫn hột xoàn - có lẽ không lớn lắm so với người

khác - nhưng thật là vĩ đại với tôi. Tôi nhớ lâu lắm rồi tôi có trêu chàng là đàn bà ai

cũng thích đàn ông cho mình cái hột vừa to vừa cứng, mà có lẽ tôi là người duy

nhất chưa hề làm chủ hột nào, dù bé tí xíu. Lúc ấy tôi chỉ giỡn chơi thôi, chứ không

cố ý đòi hỏi gì vì tôi hiểu hoàn cảnh gia đình, đâu muốn làm khó chàng.

Chàng cười tươi, ánh mắt sáng ngời, lấy tay lau nước mắt cho tôi:

Page 114: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 113

-Được quà Giáng sinh ai lại khóc bao giờ, coi chừng con nó cười cho. Đạt được

mục đích rồi anh mừng quá, từ nay không phải kéo kẹo kéo nữa!

Tôi vừa mừng vừa xấu hổ, hối hận vì đã nghĩ xấu cho chàng, nước mắt rớt xuống

nhiều hơn, giọt nào giọt nấy to tướng ướt đẫm chiếc cà rá hột xoàn.

Ngoài sân, ánh đèn Noel như lấp lánh hơn, huy hoàng hơn, tiếng chuông đổ xa xa

từ thánh đường kế bên vọng về như nhắc nhở mủa Hồng ân, Tin yêu đang đến ....

Trịnh Tây Ninh

Page 115: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 114

Hoa học trò

Đứa bé khoảng 6 tuổi lạc bố mẹ khóc sướt mướt, anh dừng lại vỗ về, cố hỏi xem ba

má của em là ai. Đôi mắt to đen ngây thơ rất quen thuộc, cái trán cao bướng bỉnh

gợi nhớ một cái gì đó mà anh không rõ. Bé gái sợ hãi khóc to hơn, anh bắt đầu lúng

túng chưa biết phải làm sao. May thay người mẹ chạy tới, ôm chầm lấy con rồi

quay sang cám ơn anh. Bốn mắt nhìn nhau kinh ngạc, anh buông rơi chiếc túi xách

trên tay xuống đất, run rẩy nhìn cô. Phải rồi, chính cô đó, bằng xương bằng thịt dù

có chút thay đổi. Cô cũng chưng hững nhìn anh, miệng mấp máy không nói nên lời.

Họ đang tham dự Đại hội Thánh Mẫu tại Missouri, tháng 8 năm nào cũng có vài

chục ngàn người Việt Nam khắp nơi trên thế giới về đây để tham dự ngày Lễ lớn.

Họ cắm trại hoặc ở các khách sạn chung quanh, cùng nhau hợp đàn học hỏi và biểu

lộ niềm tin yêu nơi Chúa Mẹ. Nhiều thân nhân, bạn bè khắp nơi đã gặp gỡ nhau tại

đây, nhưng chưa bao giờ anh tưởng tượng được có ngày anh sẽ gặp lại cô. Vẫn mái

tóc mềm ngang vai, vẫn đôi mắt to đượm buồn, vẫn vóc dáng mong manh tội

nghiệp.

Giây phút xúc động trôi qua, anh cố gắng bình tĩnh gợi chuyện:

-Bây giờ em ở đâu?

-Lều của gia đình em ở khu C gần đây

-Không, ý anh hỏi em định cư ở nước nào?

-Dạ... Đức, đây là lần đầu tiên tụi em tới đây, nhân dịp đi đám cưới người cháu.

Anh bây giờ ra sao?

-Anh vẫn khỏe, có hai con trai, có thể làm sui với em

Cô mỉm cười, nụ cười hiền nhưng không kém phần tinh anh, láu lỉnh. Ngày xưa ....

ngày xưa chứ còn gì nữa .... mới đó mà đã gần 20 năm, dòng thời gian tưởng như

rất dài nhưng tất cả vẫn chưa phai mờ trong tâm tưởng ....

Anh gặp cô lần đầu trong buổi học quân sự của trường Đại học Sư phạm. Sinh viên

Xã hội Chủ nghĩa rất khổ sở gò bó, bước chân vào trường đầu tiên là học chính trị,

quân sự. Những động tác cơ bản như đi diễn hành, tập bắn súng thôi nhưng cô rất

lúng túng. Cô không có khiếu về thể dục, quân sự. Chân trái cô đi lộn qua chân

Page 116: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 115

phải, tay đánh lung tung, mắt nhìn khổ sở. Cô đi cùng hàng với anh, mắt cứ liếc

qua bên anh để bắt chước từng chút một:

-Anh giữ đúng nhịp hay quá!

Ngày đầu tiên cô đã gọi anh bằng anh và xưng em ngọt ngào, dù cả hai học cùng

lớp. Có lẽ vì anh nhìn già trước tuổi, mà thật sự anh lớn hơn cô thật. Anh thi rớt

Đại học Kiến trúc hai năm, phải chuyển qua Sư phạm vì tiêu chuẩn dễ hơn. Cô lại

thông minh học nhảy lớp, chọn Sư phạm vì thích làm cô giáo. Họ học cùng lớp, chỉ

vài tháng là gần gũi và kết thành một nhóm bạn thân thiết. Tuổi hoa mộng mới lớn

nhưng hoàn cảnh gia đình, đất nước sau 30 tháng 4 thật là đen tối, nghèo khổ mất

tự do, nhưng nhờ thế họ dễ hiểu nhau hơn, thương nhau hơn. Cô là em út trong

nhóm, bạn bè thầy cô ai cũng thương mến. Cô nhạy cảm, thông minh lanh lẹ, luôn

để ý chăm lo cho người khác hơn cho chính mình, có lòng yêu nước và vị tha đáng

quý. Cô cũng có óc khôi hài, luôn có những ý tưởng ngộ nghĩnh, duyên dáng. Cô là

trung tâm của đám đông, chỗ nào có cô thì nhộn nhịp vui vẻ hẳn lên, khi cần phải

tổ chức chuyện gì, cô đều xông xáo đứng ra giữ một phần trách nhiệm. Cô xinh xắn

ngay lành, yêu thơ mến nhạc, đạo đức sốt sắng. Anh và cô hay đi lễ nhà thờ Đắc Lộ

để nghe ca đoàn Trẻ hát, mỗi ngày gặp nhau đều trao nhau những nụ cười thân mật.

Những buổi trưa giảng đường oi nóng, anh ngồi sau lưng cô ngắm cô ghi chép, tóc

cột sợi giây thun lộ cái cổ cao gầy guộc. Anh không thể nào không nghĩ đến bài hát

Như Cánh Vạc Bay của Trịnh Công Sơn mỗi khi ngắm cô. Cô chăm học, giỏi đủ

các môn. Anh lười biếng chỉ giỏi toán, bỏ bê các bộ môn chính trị, tâm lý giáo dục.

Anh đâu có muốn làm thầy giáo. Anh chỉ đi học vì không còn chọn lựa nào tốt hơn,

không muốn bị phường khóm khó dễ hoặc bắt đi Nghĩa vụ quân sự. Họ hay ở lại

trường sau các giờ học nói chuyện thơ văn, lén hát nhạc vàng. Anh có tài đàn hát,

cô có tài làm thơ. Anh cũng từng vụng về phổ nhạc thơ của cô, tuy vậy bạn bè vẫn

khen rối rít.

Đến năm thứ hai, anh và cô được đi tham quan tỉnh Đồng Tháp, thăm mộ Nguyễn

đình Chiểu với cả trường. Ít khi nào bọn anh được đi chơi xa, lần này tất cả đều náo

nức vui vẻ. Xe đò chở họ đến nơi, ở tập thể, ăn cơm tập thể. Tuổi trẻ được xa gia

đình đi chơi với nhau thật là một kỷ niệm khó quên. Anh may mắn mượn được của

người bác chiếc máy chụp hình, hăng hái chụp lung tung. Và may mắn hơn, anh vô

Page 117: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 116

tình chụp được tấm hình cô ngồi tư lự bên sườn đồi đầy hoa cúc trắng. Hoa này còn

gọi là hoa học trò, bé nhỏ xinh xắn, nhụy vàng hoa trắng nở dại khắp nơi thơ mộng

làm sao. Tấm ảnh sau này được rọi lớn và chưng ở tiệm chụp hình của bác anh,

cũng được nhiều bạn bè trầm trồ. Nó lột tả được sự cô đơn quạnh vắng, nỗi niềm

thao thức của tuổi trẻ thời đại. Mắt cô u buồn nhìn xa xăm, chân bó gối, tay buông

thõng cam chịu. Tấm ảnh không phai mờ trong ký ức anh. Những bông học trò

luôn nở dại, ngây thơ ngoan hiền chập chờn trong tiềm thức. Anh không dám nhận

mình đã yêu cô. Trong nhóm có lẽ cũng chưa ai có can đảm nghĩ đến chuyện đó, họ

chỉ thương nhau, chia sẻ chăm sóc nhau trong một tình bạn chân thật, ngây thơ khờ

khạo, cho đến khi cô bắt đầu đi chơi riêng với thầy Phùng. Thầy Phùng là thầy

hướng dẫn lớp bên cạnh, nhưng không hiểu sao đã để ý cô và được cô để ý. Thầy

còn trẻ, không phải từ miền Bắc vào, cao ráo đẹp trai hàm răng trắng bóng, đầy đủ

tiêu chuẩn để tán cô. Khi biết chuyện tim anh bỗng thấy nhói đau, nhưng không đủ

can đảm để nói một lời. Anh vẫn âm thầm chăm sóc trò chuyện với cô, cố gắng

xem cô như một người em nhỏ. Thằng Tài chắc cũng để ý đến cô, bực bội lên

tiếng:

-Em khờ quá, tao coi tướng thấy thầy Phùng đểu giả không khá, em thông minh

sáng láng như vậy mà không nhận ra được điều này, tiếc thật.

Anh không đồng ý với Tài, so với đám học trò nghèo khờ khạo lớp anh, thầy Phùng

quả là xứng đáng.

Cho tới một ngày cô chạy tới tìm anh, khóc như mưa như gió. Cô úp mặt vào vai

anh, run run nói trong nước mắt:

-Thầy Phùng tệ lắm, thầy đã bỏ em đi với người khác. Chị này giàu lắm, đã bao cả

nhà thầy đi vượt biên...

Cô xanh xao, mắt trũng sâu buồn phiền, giọng khan tiếng được tiếng mất. Có lẽ vì

khóc nhiều, vì cảm bệnh nên cô quặn ruột như muốn ụa mửa. Anh hoảng hốt:

-Thầy Phùng đã làm gì em? Em có bị ... trở ngại gì không?

Một tư tưởng chạy nhanh trong đầu óc anh, nếu cô lỡ mang thai với thầy Phùng,

anh sẽ sẵn sàng đứng ra bảo bọc cô, anh thành thật đến vụng về:

-Nếu em có bầu, anh sẽ đứng ra lo cho em.

Nhưng cô tròn xoe mắt trả lời:

-Em làm sao dám để chuyện đó xảy ra? Không ai có thể đụng được tới em trừ khi

người đó là chồng em.

Page 118: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 117

Anh thở phào nhẹ nhõm. Anh đã trưởng thành, đã biết làm nhạc thất tình và nếm

mùi thất tình. Anh không khờ khạo nữa, anh cần chăm sóc cô, an ủi cô và nói cho

cô biết anh thương cô. Anh tin cô có thể làm lại từ đầu, anh tin trong nhóm bạn,

anh là người cô yêu thương tin tưởng nhất. Tình yêu câm lặng là tình yêu dại dột,

có những cơ hội mà khi vượt qua tầm tay, sẽ không bao giờ trở lại nữa. Điều này sẽ

không xảy ra thêm, anh đã có quyết tâm.

Thế nhưng chỉ một tuần sau, không ai thấy cô xuất hiện trong trường. Sau này anh

mới biết cả gia đình cô đã đi vượt biên, và không còn nghe tin tức gì nữa.

Hai năm sau, anh ra trường và cũng bỏ dạy học để trốn ra nước ngoài. Anh không

thích nghề giáo từ đầu, hơn nữa dạy học ở trường Cộng Sản rất mệt, thi đua, học

tập chính trị, đủ thứ gò bó khó khăn.

Đến Mỹ hơn mười năm sau anh lập gia đình, vợ anh là người hiền lành bình dị.

Chồng của cô cũng thế, hiền lành đơn sơ. Một trùng hợp buồn cười là anh và cô

đám cưới cùng một ngày dù không ai liên lạc với ai. Tim anh bỗng nhói đau, đám

cưới cùng ngày nhưng sao lại khác đôi?

Mấy ngày ở lại Đại hội thật vui, hai bên gia đình thấy thật gần gũi thân mật, kể cả

mấy đứa con. Tối hôm đó anh và cô gặp nhau khi đi đổ rác tại khu vực trong trại,

cô dịu dàng hỏi anh:

-Anh còn nhớ tấm hình anh chụp em trên đồi hoa học trò không?

Anh biết cô vẫn nhớ - Cô luôn để ý, nhậy cảm khôn khéo.

-Làm sao anh quên được, không ngày nào anh không nhớ tới em!

-Đừng như vậy anh à. Em cũng nhớ trường, nhớ ngày xưa, nhưng hãy vui trong

bổn phận, gia đình. Xã hội xoay vần, hoàn cảnh đưa đẩy, làm sao chống trả được

định mệnh?

Anh cũng biết chứ, anh biết sợ Chúa, biết phải biết trái, biết yêu thương vợ con.

Anh chỉ không quên được hình ảnh đẹp của cô trong tâm khảm. Anh và cô ngồi

tâm sự, nhắc lại những kỷ niệm, thầy cô bạn bè cũ, dòng sông ký ức trôi bồng bềnh

trong trí nhớ. Cô vẫn như xưa: dịu dàng đằm thắm, khôn ngoan sâu sắc. Cô vẫn là

người hoàn toàn dưới cái nhìn của anh, là bó hoa học trò đầy hương sắc mà anh yêu

mến. Chồng cô thật là người có phước đã cưới được cô. Anh lúc nào cũng là người

đi chậm một bước. Phải chi ngày ấy anh khôn ngoan hơn, biết tỏ lộ tình cảm mình.

Page 119: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 118

Phải chi cô đừng bỏ trường đi vượt biên bất ngờ, phải chi anh gặp cô sớm hơn tại

hải ngoại này....

Anh bỗng giật mình, anh thấy mình có lỗi với vợ con, với Chúa. Trước bàn thờ

Chúa, anh đã thề hứa yêu thương nâng đỡ vợ anh hết tình, vợ anh chính là người

anh đã chọn lựa, không ai ép uổng và không có lỗi gì. Vợ anh vẫn hồn nhiên tin

tưởng anh, luôn miệng khen cô và muốn giữ liên lạc với cô sau khi rời Đại hội.

Anh vội vã đưa cô tới lều của gia đình cô, quýnh quáng trở về lều của mình giúp vợ

dọn dẹp. Anh chăm chỉ rửa chén như một hành động tạ lỗi với tâm hồn giao động.

Anh chà xát kỹ lưỡng, bọt xà bông bay bay.

Ngẫu nhiên thay, mớ chén plastic vợ anh mua đem đi cắm trại lại có in hình những

đóa hoa học trò trắng nổi trên nền tím. Trong bọt xà bông, những cánh hoa trắng

lung linh chập chờn......

Trịnh Tây Ninh

Page 120: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 119

Gió mới

Tôi bực bội đi qua đi lại trong phòng, ruột nóng như lửa. Giờ này mà Thành còn

chưa về coi mấy đứa nhỏ, thì làm sao tôi có thể ra ngoài lo công chuyện được? Gần

đây việc buôn bán khó khăn, không lanh lẹ kịp thời cơ coi như mất mối mất tiền.

Con Thảo giành đồ chơi với em không được, khóc ré lên, chân đạp lên con búp bế

mà nó thích nhất. Quần áo, mũ vớ vương vãi khắp nơi, trong bếp đống chén đĩa

chưa rửa ngập lên cao nghệu, nồi cá kho chỉ còn chút xương cháy khét... Tôi không

đủ giờ để dọn dẹp nấu nướng, Thành về thế nào cũng nhăn nhó vì nhà cửa bê bối

và không có cơm ăn. Tôi thở dài, biết làm sao bây giờ. Cuộc sống sau hôn nhân

không đẹp như mình nghĩ, ai cũng cần tiền, cần nhà cần xe, cần lo cho tương lai

con cái phải bương chải kiếm ăn. Thành thay đổi cũng nhiều mà tôi thì còn tệ hơn.

Mới đầu tôi cũng thấy buồn, tiếc và có ý muốn sửa đổi, nhưng ngày càng chán nản,

bận bịu, tôi chẳng thấy thiết tha nữa, cứ để mặc dòng đời, công việc cuốn trôi. Hy

vọng ngày mai sẽ tốt hơn coi như không còn nữa.

Thành mở cửa vội vã bước vào, tóc tai rối bù, miệng nói ngay:

-Em đi ngay đi, hôm nay máy trong hãng bị trở ngại rồi lại bị kẹt xe!

Lúc nào anh cũng có đủ lý do để biện hộ giải thích, còn tôi thì chẳng cần ca kệ dài

dòng, tới trễ thì người khác lấy hết hàng tốt, còn lại những hàng khó may ráng chịu.

Tôi ráng dằn cơn bực bội dặn Thành:

-Hồi chiều bị nhiều cú phone quá, em chưa nấu cơm được, con Thảo thằng Tâm

cũng chưa tắm, anh ráng lo dùm nghe.

Rồi tôi hối hả lái xe phóng như bay xuống phố. Gió chiều lộng mát nhưng tôi

không cảm thấy thoải mái, hứng thú chút nào. Trong đầu những con số, những

công việc phải làm liên tục nhảy múa. Tháng này điện lên giá, bill phải trả gần như

gấp đôi. Ba tháng một lần phải trả tiền thuế nhà, chậm một chút là phải đóng tiền

phạt, còn mấy chỗ đã lấy hàng nhưng chưa giao tiền cho người may, cũng như phải

tranh thủ để giành được mớ hàng tốt hôm nay. Tôi vừa làm quen được với một ông

chủ thầu người Tàu. Ông mập phệ, cười nói nham nhở nhưng cho giá khá cao, nếu

tiếp tục làm việc với ông sẽ có được khá tiền. Một chút trên đường về còn phải mua

thêm sữa và quần áo cho bé Thảo chuẩn bị rước lễ lần đầu.

Page 121: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 120

Nghĩ đến con lòng tôi thắt lại, tôi đã đi phố mấy lần nhưng chưa mua được áo đầm

trắng cho nó. Cỡ nhỏ vừa với chiều dài thì quá chật bụng, mà mua cỡ lớn thì dài lê

thê, có sửa lại cũng chẳng đẹp đẽ gì. Không biết hồi mang thai Thảo tôi đã tham ăn

hay có chuyện gì khác lạ, mà con Thảo mập triền miên từ lúc mới sanh đến bây

giờ. Hồi còn bé nó chỉ tương đối mủm mỉm sổ sữa, nhưng càng lớn cái mập càng

làm mất đi nét đẹp của nó. Mắt bắt đầu nhỏ lại, bụng to lên tay chân chậm chạp, lúc

nào cũng thòm thèm muốn ăn, muốn uống thêm. Nó rất thông minh nhạy cảm, mỗi

lần có ai đề cập tới cái mập là nó buồn thiu cúi mặt nước mắt rưng rưng, nhưng chỉ

chừng vài tiếng sau đã thấy nó than đói bụng đòi ăn tiếp. Mới đầu tôi còn ráng diet,

cho con ăn kiêng la rầy cấm đoán, nhưng đến lúc mệt mỏi bận bịu, tôi lại bực mình

để nó ăn cho tôi rảnh rang mà lo công chuyện. Thành cũng chẳng cương quyết gì

hơn, thấy con nhỏ mè nheo, thèm thuồng thì mềm lòng chiều con. Thằng Tâm

ngược lại ốm nhom ốm nhách, lúc nào cũng rộng lượng mời mọc chị Thảo ăn dùm

mình. Mải mê suy nghĩ, tôi đi quá địa chỉ mình muốn, phải tìm đường quay lại. Tôi

nóng nảy trở đầu xe ngay giữa đường, mặc xe cộ sau lưng bóp còi ầm ĩ, đã trễ còn

lại trễ thêm. May thay, ông chủ người Tàu vẫn còn ngồi chờ và giao mớ hàng như

tôi mong muốn. Ông nói tiếng Anh trọ trẹ, cười toe toét:

-Tôi chờ cô nãy giờ, để dành đặc biệt cho cô đây, người khác là không có chuyện

này đâu đó nghe!

Tôi giả lả cám ơn, tặng ông nụ cười tươi nhất dù lòng héo úa buồn tênh. Ít ra cũng

xong được việc phải làm hôm nay, bây giờ phải giao cho người may để kịp xong

trước cuối tuần. Tôi lại vội vã lái xe đi....

Tôi về tới nhà trời đã sẫm tối, Thành nằm ngủ gục trên sofa, tay cầm chặt remote

control, ngáy pho pho dù TV đang chiếu phim ầm ỹ. Tôi giật mình vì không thấy

hai đứa nhỏ đâu, vội đánh thức anh dậy:

-Con đâu rồi?

Thành uể oải đáp:

-à, tụi nó sang chơi với con chị Lam bên cạnh rồi.

Tôi bực bội:

-Tối quá rồi sao anh không dắt con về, mai sao con Thảo thức dậy đi học nổi?

Tôi biết Thành mệt quá ngủ quên, nhưng vẫn phải hỏi, phải cằn nhằn cho bớt khó

chịu. Gần đây Thành hay cho con sang chơi bên chị Lam hàng xóm mới dọn tới,

rồi cả bố lẫn con lúc nào cũng một điều cô Lam, hai điều cô Lam, khen ngợi ca

Page 122: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 121

tụng làm tôi từ từ thấy khó chịu. Đến thằng Tâm mà cũng thủ thỉ hỏi mẹ có biết

làm beef pie giống như cô Lam làm không. Tôi không ghen vì biết mình đẹp và

thành công hơn Lam nhiều. Vả lại Lam có vẻ yêu chồng và hết sức mẫu mực lo cho

con cái, tôi không tin có chuyện tầm bậy xảy ra, nhưng vẫn cảm thấy quạu quọ, so

sánh. Vợ chồng Lam sống hiền hòa trong căn nhà nhỏ cách nhà tôi mấy căn, có

được người Việt ở gần tôi cũng thấy vui. Họ cũng có hai đứa con trạc tuổi Thảo

Tâm, chúng chơi với nhau rất hợp.

Thành lật đật thay áo đi đón con, tôi kiêu hãnh đứng soi gương, chải lại mớ tóc óng

ả cắt chải trẻ trung. Hôm nay tôi mặc áo đầm hồng, màu phấn nhạt rất thanh nhã đi

với cái cổ áo lấm tấm hoa đỏ. Tôi thoa son bóng cùng màu, mắt tô viền tím nhạt.

Tôi luôn để ý cách ăn mặc, màu áo phải đi đôi với màu son, màu mắt, khăn quàng,

giày dép ... nhìn rất hòa hợp.

Tôi mỉm cười nghĩ đến hồi mới quen Thành, lúc ấy tôi chỉ cố ý phá xem Thành có

chịu thua tán tôi không thì y như rằng anh chàng thua cuộc, dù khi đó Thành có vẻ

thích một cô gái khác trong Ca đoàn. Có lẽ hôn nhân phải có duyên nợ mới thành

tựu được. Tôi thời đó trẻ trung kiêu sa, con trai sắp hàng rất đông chờ để đưa đón,

bỗng nhiên tôi mềm lòng lấy Thành dù chàng chậm chạp, thua sút những người

khác. Một vài năm đầu chúng tôi rất hạnh phúc, nhưng khi có con, cuộc sống ngày

một thay đổi khó khăn, nhu cầu lên cao tôi bắt đầu thấy mệt mỏi bực bội. Thành

làm nhân viên kế toán trong văn phòng bảo hiểm, đồng lương trung bình cố định.

Hồi trẻ tôi thấy anh hiền lành thật thà, bây giờ tôi có cảm giác anh thụ động, thiếu

tham vọng, mất hết vẻ nghệ sĩ ngày xưa. Thuở đó tôi ham chơi, ham đi nhảy đầm

học hành chẳng tới đâu, phải đi làm hãng xưởng khá cực. May nhờ lanh lẹ, chịu

khó bon chen, tôi bắt đầu học buôn bán, chạy hàng và khá hơn trước. Gần đây tôi

làm thêm nghề nhận quần áo về giao cho thợ may, ăn tiền hoa hồng. Tháng tháng

vài lần tôi lại tới tận New York, Washington D.C để lấy hàng nail, đồng hồ, vòng

vàng mã não về bán sỉ.

Thời kỳ vui chơi, du lịch nhảy đầm của tôi coi như không còn nữa. Tôi đầu tắt mặt

tối lo cho con, lo làm việc, nhiều khi đói cũng không có giờ ăn, lúc nào cũng nóng

nảy bồn chồn, cố trói mình trong công việc, tính toán thật nhanh kẻo bị lỗ, bị lừa.

Nhờ thế, tôi sắm được xe đẹp, nhà lớn, quần áo thời trang nhưng lúc nào cũng bận

rộn thiếu ngủ, thiếu thì giờ cho chính mình và con cái. Tôi càng phấn chấn, tranh

đấu bao nhiêu thì Thành lại càng an phận, yên lặng bấy nhiêu. Chúng tôi nói

Page 123: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 122

chuyện với nhau ngày càng ít, nếu có là những dặn dò lo cho con cái, công việc.

Khi có giờ rảnh, tôi tổ chức tiệc tùng, họp mặt trò chuyện ca hát. Mới đầu Thành

cũng thích nhưng lúc sau này anh thấy tôi giao thiệp rộng, bạn bè mới rất nhiều nên

có vẻ khó chịu. Mặc kệ anh, tôi đã vất vả cực khổ nhiều, thỉnh thoảng mới được tự

do vui chơi với bạn bè, anh không thích thì tôi cũng không ép anh ngồi chơi tới

khuya, anh có thể lấy lý do cho con đi ngủ rồi trốn luôn.

Tôi sanh ra trong gia đình nghèo đông con, ít khi nào được cha mẹ để ý chăm sóc,

luôn bị anh chị em tranh giành, tị nạnh. Sang được tới đây, tôi nhủ lòng phải chiến

thắng hoàn cảnh, bằng mọi giá phải khá giả nhà cao cửa rộng, con cái học hành

thành tài mới thỏa dạ. Tôi rất sợ cái quá khứ nghèo khổ của mình, nghĩ tới hồi đó

phải ăn độn củ mì, bo bo tôi phát rùng mình. Còn bao nhiêu người thân ở Việt Nam

luôn đói nghèo cần giúp đỡ - kể cả gia đình của Thành, nhờ tôi mà họ được hưởng

nhờ, có cơ hội làm ăn, xây nhà xây cửa, họ luôn viết thư cảm ơn ca tụng tôi hết lời.

Tôi đang thành công trên con đường buôn bán, dù luôn phải bôn ba mánh khóe

nhưng tôi rất hài lòng về mình. Phải công nhận nhờ sắc diện sáng sủa và cách nói

chuyện đẩy đưa, tôi đã thắng được rất nhiều mối làm ăn, bạn đồng nghiệp phải thán

phục. Tôi định tháng tới có giờ sẽ đi xâm mắt xâm môi, chăm sóc sắc đẹp một chút.

Chỉ cần để ý trang điểm, ăn mặc đẹp đẽ tôi tin mình vẫn dư khả năng thu hút dù đã

hai con.

Tôi và Lam thật khác nhau. Chị nhìn tầm thường, ăn mặc không chải chuốt, tóc xõa

dài càng làm chị như gầy gò thêm. Được cái chị luôn tươi cười, chịu khó chơi với

con nít, kể chuyện cổ tích, chăm sóc chúng nên đứa nào cũng mến, đeo theo chị.

Lam thích nấu ăn, làm hết món này đến món khác. Tôi thấy chị phí thì giờ vô ích,

chỉ cần cầm phone lên order, thức ăn sẽ được đem tới tận nhà, cần gì lam lũ trong

bếp như con mọi. Lam lại may mắn có chồng là anh Thắng biết lo liệu, không

chậm chạp như Thành nhà tôi. Lam chỉ đi làm ngày 8 tiếng, về nhà lo cho chồng

con, cuộc sống hết sức đơn giản bình thường, không bận bịu bù đầu bù cổ nên cũng

đỡ. Nếu tôi có được cuộc sống êm đềm như chị, có lẽ tôi cũng không đến nỗi nóng

nảy tính toán, thay đổi như bây giờ. Con Thảo và thằng Tâm đã về tới, nhìn dáng đi

nặng nề mệt mỏi của Thảo tôi bỗng nổi cáu:

-Hôm nay con đã ăn những gì, mẹ nói con đừng ăn nhiều, mà sao bụng bự dữ vậy?

Thảo nhìn tôi lấm lét:

Page 124: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 123

-Con không có ăn nhiều đâu mẹ!

Thành đỡ lời con:

-Hồi chiều anh cho con ăn cơm với nước canh không thôi, sang bên chị Lam nó

cũng không có ăn gì, chị Lam anh Thắng biết nó cần diet mà.

Tôi chán nản nói bâng quơ:

-Không ăn sao mập được, con gái gì mà xấu ăn, xấu tướng quá, không biết giống

ai!

Thất vọng ở con, ở chồng, đôi khi tôi thấy mình thật bạc phước, bôn ba không qua

số phận. Có những cặp cha mẹ không có gì xuất sắc, nhưng đàn con thật đẹp thật

xinh. Tôi và Thành thuộc loại cao ráo sáng sủa, nhưng hai đứa con không có gì nổi

bật. Có những người đàn bà chậm chạp khù khờ, nhan sắc tối om nhưng may mắn

vẫn vượng phu ích tử, còn tôi thì luôn vất vả càng lúc càng không thuận với chồng,

thật là đáng tiếc.

Tuy vậy cuộc sống gia đình tôi vẫn cứ bình thường trôi đi, cho tới một buổi chiều

khi đi giao hàng về, tôi thấy xe ambulance hú còi trước cửa. Linh tính báo trước

chuyện chẳng lành, tôi hối hả vào nhà thì thấy chị Lam đang cùng với nhân viên

cứu thương khiêng Thảo ra xe. Nó xanh nhớt nằm thiêm thiếp trên băng ca, thỉnh

thoảng run lên bần bật. Tôi hoảng hốt hỏi Thành đang đứng lóng ngóng:

-Con bị gì vậy?

-Anh cũng không rõ, hồi chiều nó cứ ngủ mê mệt, lại tiểu ra giường, anh gọi con

dậy ăn cơm thì thấy nó lạnh toát, khó thở, nên gọi xe cứu thương và chị Lam,

không biết nó bị chứng gì.

Lam trấn an tôi:

-Chắc không có gì trầm trọng đâu, mình sẽ vào bệnh viện với anh chị để nhắc nhở

bác sĩ khám nghiệm mau chóng hơn.

Lam là y tá và đang làm việc trong bệnh viện gần khu tôi ở. Tôi đem Tâm sang gởi

anh Thắng rồi cùng Thành lái xe đến bệnh viện. Thảo bị nghẽn mạch máu cần phải

mổ gấp. Nó có triệu chứng bị bịnh béo phì, độ BMI trong người rất cao. Thật ra, tôi

mù tịt về những danh từ y khoa chuyên môn này, nhờ Lam tận tình hướng dẫn, giải

thích tôi mới hiểu thêm và bớt sợ hãi. Trước đây Lam đã một vài lần đề cập tới vấn

đề lên cân bất thường của Thảo và khuyên tôi đưa cháu đi khám bác sĩ chuyên

môn, nhưng vì bận rộn quá tôi quên khuấy đi mất. Vả lại, tôi cứ tin nó mập là tại

háu ăn, sau này lớn lên sẽ bớt. Nhìn Thảo giây ống chằng chịt, sốt mê man tôi đứt

Page 125: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 124

cả ruột, khóc như mưa. Mới cách đây mấy hôm khi đưa chúng đi học, tôi có ghé

ngang McDonald mua hamburger cho Tâm nhưng không cho Thảo, viện lẽ Thảo

phải diet không được ăn. Đáng lẽ phải nhẹ nhàng giải thích với con, cho nó ăn một

chút gì ít dầu mỡ hơn, tôi đã nóng nảy mắng nó mập, đòi hỏi Thảo phải nhịn đói cả

tuần cho ốm bớt rồi mới được nói chuyện ăn uống với mẹ. Nhất là mấy ngày nay

nó trở bệnh, mệt mỏi lừ đừ nhưng tôi cứ đổ thừa là tại nó ăn nhiều. Nhớ lại thái độ

chịu đựng của con, tôi đau lòng hết sức. Chính tôi khi thèm món gì, tôi cũng đã

không nhịn nổi ăn cho phình bụng, thì huống gì một đứa con nít mới 8 tuổi. Ngay

cả bé Tâm mà cũng biết tội nghiệp chị, lén chia cho Thảo vài sợi french fries, còn

tôi thì luôn lạnh lùng sắt đá với con, viện lẽ Thành yếu ớt không cấm con nổi thì tôi

sẽ làm. Nghĩ lại, tôi cũng đã cứng rắn với rất nhiều người, kể cả bạn hàng, thợ may

và cả với chính mình. Vì mục đích đề ra, tôi luôn quyết tâm bất kể mọi khó khăn để

đi tới, Thành rất sợ tính lì này của tôi.

Bây giờ tôi mới hiểu ra trong gene, trong máu huyết của Thảo đã có mầm mống

bệnh từ lâu, độ cholesterol cần thiết và triglycerides quá thấp, dù ăn ít vẫn lên cân

đều đều. Chức năng tiêu thụ chất béo trong người nó không làm việc hữu hiệu, tỷ lệ

good cholesterol và bad cholesterol quá cao. Hèn gì có những lần nó cảm bệnh bỏ

ăn mấy ngày, nhưng vẫn không ốm bớt. Lam cho tôi biết về thống kê của người lớn

và trẻ em bị bệnh béo phì, nguyên do, cách trị liệu và những biến chứng thông

thường. Đã có những đứa trẻ bị cùng chứng bệnh, ngủ thiếp và chết lúc nào không

ai biết vì mỡ bao tim, bao các mạch máu chính. Không phải ai bị béo phì cũng bị

nghẽn mạch máu, nhưng Thảo thật kém may mắn. Nếu tôi biết để ý đến con sớm

hơn, có lẽ tình trạng đỡ tệ như bây giờ. Tôi thầm nguyện xin Chúa gìn giữ cho

Thảo qua được cơn giải phẫu ngặt nghèo, nó có mập, có xấu nhưng nó là núm ruột

của tôi, rất thông minh ngoan ngoãn và yêu thương bố mẹ, em Tâm hết lòng. Nó

hay nhường nhịn cho em, chăm học và luôn vâng lời, chịu đựng dù trong những lúc

tôi nóng nảy, đối xử bất công với nó nhất. Nếu Thảo có mệnh hệ nào, tôi không

biết mình phải xử trí ra sao, ăn năn tới bao giờ.

Tôi bỗng thấy rõ sắc đẹp, công việc làm ăn buôn bán, nhà cao xe đẹp là vô nghĩa

trong tình trạng này. Chỉ có bé Thảo của tôi là quan trọng và đáng quý nhất. Tiền

bạc, mối làm ăn mất đi còn có thể kiếm lại được, còn con bé ngây thơ tội nghiệp

này nếu chết đi làm sao tìm lại, lương tâm tôi làm gì để được thanh thản trong

Page 126: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 125

những ngày sắp tới? Tôi quỳ gối ngay cạnh giường Thảo, cầu xin thiết tha như

chưa bao giờ thành tâm như vậy.

Trong hai tuần nhập viện, Lam đã đặc biệt chăm sóc giúp đỡ gia đình tôi về mọi

mặt, nhất là an ủi động viên tinh thần chúng tôi. Dù sao tôi cũng còn phải đi giao

hàng, lấy hàng hằng ngày không thể tự nhiên nghỉ ngang được, hơn nữa tôi còn tiền

mortgage, thuế đất thuế nhà, tiền nọ tiền kia luôn đòi hỏi phải thanh toán. Nhờ Lam

luôn chăm sóc Thảo đặc biệt cũng như lúc ở nhà giúp coi chừng Tâm nên tôi thấy

rất an tâm. Thảo đã tương đối bình phục và sẽ được xuất viện ngày rất gần, dù phải

đi bác sĩ chăm sóc, uống thuốc thường xuyên. Nhờ uống những loại anti-obesity

như Xenical, Meridia mỗi ngày, lượng chất mỡ trong Thảo sẽ được điều chỉnh và

nó sẽ có cơ hội bớt mập phì trong tương lai, cần nhất là tôi và Thành phải để ý

chăm sóc cách ăn uống cho cháu.

Ngày Thảo được về nhà tôi mừng vô hạn, tôi nhủ lòng sẽ dành nhiều giờ với con,

đền bù những thiếu sót đã vấp phải trong những năm vừa qua. Nó hụt mất không

được rước lễ lần đầu trong năm nay, nhưng tôi ráng an ủi cháu và tin chắc vào năm

tới cháu sẽ khỏe mạnh để được đón Chúa vào lòng. Tôi bắt đầu làm việc chậm lại,

nhận ít hàng hơn, nhẹ nhàng với Thành hơn và cảm thấy thương anh hơn. Trước

đây tôi luôn ăn hiếp anh, thậm chí còn tỏ ra coi thường anh, chọc anh là Mr. Mom,

nửa đùa nửa thật bảo anh quit job ở nhà coi con cho tôi đi buôn bán. Nay tôi đã

thấm thía cái bất lực, yếu đuối của mình trước vấn đề sức khỏe, sự chết. Biết rằng

của cải vật chất tuy cần thiết nhưng không quan trọng đến nỗi phải bỏ hết bản thân,

gia đình con cái để đổi lấy. Tôi cũng dừng lại để nhìn lại sức khỏe của chính mình,

gần đây tôi đã yếu hẳn vì quá lao lực bon chen, tánh tình dễ bẳn gắt, nóng giận.

Qua biến cố này, cách nhìn về cái đẹp, cái thành công trong cuộc sống cũng bắt đầu

đổi khác. Nếu Chúa gọi bất ngờ, tôi sẽ đem theo với mình được những gì trong số

những của cải làm ra được? Tại sao Tâm Thảo luôn nể sợ e dè với mẹ, không dám

hồn nhiên như với bố và người khác. Sau này khi lớn lên chúng sẽ nghĩ về mẹ

chúng như thế nào? Tôi cảm tạ Chúa vì cơn bệnh nặng bất ngờ của Thảo đã đánh

động được tôi. Sinh hoạt gia đình tôi có thay đổi, và là thay đổi cần thiết.

Page 127: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 126

Hơn bao giờ, tôi thấy Lam đã rất khôn ngoan chọn lựa cho mình một lối sống giá

trị tốt đẹp. Tâm hồn chị lúc nào cũng bình an, miệng luôn tươi cười dịu dàng, ánh

mắt bao dung trong sáng đem niềm vui đến cho mọi người. Thì ra cuộc sống cần có

những cái thanh thoát hơn, cao thượng là cơm ngon, áo đẹp nhà mới. Nếu cuộc

sống vật chất và tinh thần không điều hòa, hổ trợ cho nhau thì rất dễ đi tới thất bại,

thấy cuộc đời vô nghĩa. Quan sát Lam luôn hăng say giúp đỡ mọi người chung

quanh, lắng nghe dù là lời nói của một đứa trẻ tôi cảm phục và biết ơn chị hết lòng.

Nhìn dáng chị mỏng manh trong chiếc áo dài tím bay bay trong gió trước sân nhà

thờ, lần đầu tiên tôi thấy chị thật sự đẹp đẽ và thu hút. Chị như cây huệ thanh cao

trắng ngần, tỏa hương thơm lan tỏa chung quanh.

Với nỗi lòng chan chứa và quyết tâm đang có, tôi tin chắc mình sẽ thay đổi, làm

được những điều tốt hơn trong tương lai. Thành cũng rất vui, cảm động. Chúng tôi

sẽ ngày một thăng tiến hơn, lấy lại sự thăng bằng trong cuộc sống. Thánh Gia sẽ

luôn thương hộ phù cho kẻ có lòng ước ao, bình an sẽ đến với người thiện tâm, tôi

vững tin như vậy.

Làn gió vẫn nhẹ nhàng thoảng bay, tôi thấy lòng thật trầm lắng, an bình.....

Trịnh Tây Ninh

Page 128: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 127

Chàng nhạc sĩ trùng dương

Càng xuống thấp, nước biển càng xanh, những khúc nhạc rì rào càng trầm buồn.

Đó là bài hát của biển và gió. Và đây - câu chuyện thần thoại kể về chàng nhạc

nhạc sĩ của biển cả diệu kỳ ....

Chàng có cây đũa thần trong như ngọc, trên đầu nó đính một chiếc vỏ xà cừ óng

ánh. Với chiếc đũa ấy, chàng có sức mạnh điều khiển tất cả loài vật dưới biển và

dạy chúng hợp xướng. Chúng liên lỉ hát các bài ca - khi thì hùng vĩ, khi thì dịu

dàng của trùng dương dưới hướng dẫn của chiếc đũa thần. Mỗi sáng, mỗi chiều và

mỗi đêm chúng ta đều có thể nghe biển réo gọi. Có khi biển nói về Tình Yêu của

Thượng Đế dành cho con người. Khi ấy, biển thì thầm vỗ vào mạn bờ những câu

nói yêu thương, bao la sâu thẳm như lòng của biển. Bằng các tiết điệu hòa hợp và

chân thành, chàng nhạc sĩ đã dâng lên Thượng Đế bài ca tinh sạch, hẳn nó sẽ làm

đẹp lòng Ngài. Cũng có khi biển réo rắt những câu hát ở cung bậc cao hơn. Đó là

lúc chàng nhạc sĩ nâng cao chiếc đũa, để hết tinh thần vào đôi tay và điều khiển các

ca viên của trùng dương: Sóng lớn đổ vào mạn đá lớn, sóng nhỏ va vào mô đá nhỏ,

rồi tất cả cùng phản hồi ra khơi, tạo nên những âm thanh vút cao, làm tung bay

những đợt bọt biển trắng xóa.

Rong rêu, san hô uốn lượn khoe muôn sắc làm ngẩn ngơ các chú cá nhiều mầu.

Chúng tròn xoe đôi mắt, mở to miệng và cùng để hồn hòa theo cung nhạc. Xa xa

các loài tôm cá lớn hơn, màu sắc kỳ lạ hơn cũng hát, cũng nhịp. Kể cả các loài trai

mực, nghêu sò, bạch tuột ... tất cả cùng hát, cùng ca, cùng hòa mình và cùng yêu

thương. Cả những con ốc mượn hồn bé nhỏ đang trườn mình trên bãi cũng khiêm

nhu góp tiếng. Vì hãy xem sự thành khẩn của người nghệ sĩ, chàng đã tận dụng hết

khả năng để miêu tả tiếng lòng mình. Với quyền năng của đũa thần và thiện chí,

chàng đã kết hợp muôn loài, muôn vật với nhau trong tình thương yêu.

'Chàng thật cao cả, hùng vĩ và đáng mến'

Không phải chỉ những con ốc mượn hồn mới nghĩ về chàng như thế, mà tất cả mọi

sinh vật dù dưới biển hay trên mặt đất đều nghĩ như vậy. Nếu có thể hiểu biết được

ngôn ngữ của các loài vật trên không, trên cạn - nó không thuộc quyền hạn của

chàng - Chàng sẽ nghe bầy hải âu to lớn cư ngụ ngay trên mõm đá ca ngợi và ước

ao được hội kiến với chàng. Đàn hải ly hiền lành ở gần đấy cũng thế, chúng vẫn

Page 129: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 128

nghe và là khán giả trung thành của chàng. Còn bầy vượn và thú rừng ở vách núi

bên cạnh tỏ ra thích những khúc hát hùng tráng do chàng viết nên hơn. Chúng cũng

yêu mến những bài ca êm ái, du dương, nhưng hấp dẫn hơn với chúng vẫn là các

anh hùng ca mạnh mẽ, cường tráng. Lúc ấy, chàng khoa mạnh đôi tay, vẽ nên các

nốt nhạc dứt khoát, sắc mạnh. Bầy thú tưởng như đất trời mở rộng, dòng máu nóng

dồn dập và tim chúng đập nhanh hơn. Bài hát như gơị cho chúng sức mạnh tranh

đấu, chúng có thể bật dậy chống mọi kẻ thù để dành thanh bình và công lý cho khu

vực mình ở, ngay cả việc bảo vệ chàng nhạc sĩ của trùng dương. Với sự kích động

của âm nhạc, chúng nghĩ:

'Ta có thể làm được tất cả'

Cứ thế, chàng nhạc sĩ say sưa với công việc của mình, chàng phục vụ tất cả với

lòng yêu mến chân thành và sự khiêm nhượng thật sự. Chàng luôn mong muốn

những tiết điệu của mình với sự cộng tác của vạn vật dưới đại dương sẽ làm hài

lòng Thượng đế, thanh thản muôn loài và ngày càng hay ho, tuyệt diệu hơn trong

nghệ thuật. Vùng biển của chàng sẽ yên lành, no ấm và yêu thương sẽ trải rộng

mênh mông, bát ngát như tấm lòng chàng.

Cho đến một ngày kia ...

Đó là buổi chiều đẹp đẽ với hoàng hôn tỏa sáng những tia nắng đỏ hồng - màu áo

của đại dương hôm ấy thật rỡ ràng, chói lọi. Chàng nhạc sĩ cầm chiếc đũa thần trên

tay và hát. Tiếng hát của chàng êm ái vang xa, rồi phút chốc có giọng hát huyền ảo,

trong vắt như thủy tinh từ xa đáp lại. Chàng ngạc nhiên vô cùng và đi về phía đó.

Chàng biết đây là âm thanh của một sinh vật không giống như các sinh vật đã là ca

viên của chàng. Chàng mỉm cười thích thú và tiếp tục tìm kiếm.

-Hãy dừng lại, chàng nhạc sĩ quí mến!

Một chú cá voi to vĩ đại quẫy đuôi cản bước chân chàng

-Cá voi thân yêu, sao lại cản tôi thế? Chàng hỏi

Cá voi trả lời:

-Đó là tiếng nói của loài phù thủy tàn ác vô cùng - vì tôi đã gặp và tôi đã nghe - hãy

quay trở về, chúng ta cùng hát với nhau, chàng nhạc sĩ của tôi!!

Chàng nhạc sĩ bật cười trước vẻ hoảng hốt của cá voi, chàng nói:

-Hãy yên tâm, cho dù chúng là phù thủy, chúng vẫn không làm gì được tôi đâu, xin

cám ơn bạn.

Page 130: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 129

Rồi chàng vội vã đi tới. Rong biển chằng chịt vướng bước chân chàng, mùi tanh ói

của xác sinh vật bay ra nồng nặc. Chàng nhạc sĩ vẫn không nao núng, tiếng hát

huyền hoặc trong trẻo đã thôi thúc chàng, chàng tự nhủ: 'ta vẫn có thể tiếp tục ca

hát sau khi tìm được xuất phát của giọng ca này'

Và kìa, trên bờ đá gập ghềnh, một cô gái đầu người đuôi cá đang xõa tóc ngồi và

mỉm cười với chàng, nàng cắn môi duyên dáng:

-Chào chàng, người nhạc sĩ của trùng dương.

Người nghệ sĩ ngẩn ngơ trước vẻ rực rỡ của cô mỹ nhân ngư, thật thà lắp bắp:

-Tôi nghĩ, tôi nghĩ ... làm sao nàng lại có thể là một cô phù thủy được, phù thủy ...

Cô gái ngắt lời:

-Phải, xin đừng nghĩ em là loài phù thủy ác độc, cha em là một thủy thần ở gần

đây, em đã từng nghe những bản hợp xướng của chàng, và em đã chờ đợi chàng.

Nụ cười, ánh mắt của nàng ngọt ngào, quyến rũ làm sao! Nó làm chàng nhạc sĩ

quên đi một điều là loài phù thủy sẵn sàng nói dối để thực hiện âm mưu của mình.

Chàng nói với cô:

-Tôi có thể giúp gì được cho cô, cô gái yêu mến?

-Em muốn chàng đến gặp cha em, người sẽ nói cho chàng biết những gì phải làm.

Nhớ tới bổn phận, chàng nhạc sĩ do dự:

-Có lẽ tôi phải trở về, thật đáng tiếc.

Nhưng nụ cười của cô phù thủy rộng hơn và tươi hơn:

Đừng bao giờ nói đáng tiếc, hãy đi với em.

'Ta đi một chút rồi sẽ về ngay' Chàng nhạc sĩ tự bảo mình như thế vì không đủ can

đảm chối từ. Họ cùng sóng bước ra đi. Nơi ở của cha con thủy thần trông thật tối

tăm và rùng rợn, chàng nhạc sĩ quay ra bảo cô gái:

-Thật tội nghiệp cho cô, tôi sẽ đem cô ra khỏi chỗ này, nhất định phải như thế.

Nàng đáp:

-Không sao, rồi chàng sẽ yêu mến chốn này, nhất định phải như thế!

Chàng nhạc sĩ vẫn không đủ can đảm để bác đi câu nói đó. Họ dừng lại trước một

hang sâu, hơi lạnh bốc lên rờn rợn. Thủy thần, cha cô gái bước lên cười quỉ quái:

-Chào, xin chào, tôi tin thế nào anh cũng đến.

-Chào ngài, tôi còn rất ít thì giờ, nhưng tôi rất muốn được biết ngài cần gì nơi tôi?

-Hãy khoan, vào đây dùng bữa tiệc chào mừng đã!

Cả ba cùng bước vào bàn tiệc, bữa ăn toàn bằng các loại cá tôm lạ lùng mùi vị khác

hẳn các món ăn bằng rong biển của chàng nhạc sĩ. Cha cô gái lên tiếng:

Page 131: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 130

-Tôi muốn anh cộng tác với chúng tôi trong một bản nhạc vĩ đại, nó sẽ làm chấn

động bầu trời và kinh hoàng vạn vật. Mọi loài sẽ phải phục tùng chúng ta. Phần

anh, anh chỉ việc sử dụng đũa thần theo sự chỉ dẫn của tôi.

Cô gái tiếp lời cha:

-Chàng sẽ đủ tài ba để thành công, chúng ta sẽ cùng thống trị.

Thống trị !!! ?? Trước đây chưa bao giờ chàng nhạc sĩ nghĩ đến điều đó - Và bây

giờ, chàng phải nghĩ thế nào ??

-Hãy cho tôi thời gian để suy nghĩ, có lẽ tôi không phải là mẫu người mà ngài đang

tìm kiếm, tháng sau tôi sẽ trả lời.

-Không được !! chỉ 3 ngày thôi, và chàng có tưởng tượng được điều gì sẽ xảy đến

nếu chàng từ chối chưa? Cô gái vừa nói vừa cười như chế diễu.

Chàng nhạc sĩ trở về vùng biển của mình với tâm trạng rối rắm, không an. Chân

chàng va vào một mô đá sắc lẽm, máu chảy nhưng chàng không thấy đau. Hòn đá

nói với chàng:

-Chúng tôi vừa nghe cá voi kể chuyện, nhưng tôi tin chàng sẽ không dùng đũa thần

để phá hủy chúng tôi.

Đám rêu xanh li ti cũng lên tiếng:

-Chàng nhạc sĩ yêu mến, chúng tôi sẽ như thế nào nếu chàng tạo nên những luồng

sóng lớn cuốn xô chúng tôi ? Cả các bạn san hô và rong rêu của chúng tôi nữa.

Và các loài tôm cá, nghêu sò, chúng bơi nhanh đến bao quanh chàng:

-Hãy tránh xa bọn phù thủy và để chúng tôi yên, hãy tiếp tục sử dụng đũa thần

trong những âm điệu nhẹ nhàng, vì chàng ơi, biển cả nổi giận khủng khiếp vô cùng.

Cuối cùng là tiếng nói của nước biển:

-Chúng tôi không muốn trở nên những con sóng bạc đầu dữ tợn, những đợt sóng

thần kinh khiếp gây nên những âm thanh phẫn nộ của đại dương. Rồi nước sẽ cuốn

trôi nhà cửa, hoa trái, mạng người ... Đừng! Đừng lấy đũa thần tạo nên những âm

thanh đó, hỡi chàng !!

Chàng nhạc sĩ bực dọc:

-Đừng quấy rầy ta.

Lúc ấy, chàng chỉ nghĩ đến nụ cười của cô gái, trong lòng trăn trở. Chưa bao giờ

chàng biết yêu, nhưng bây giờ có lẽ chàng đang yêu. Chàng thầm nghĩ, tình yêu

nào cũng mang một ý nghĩa tốt đẹp, nhất là tình yêu nam nữ. Đã bao năm phục vụ

cho nghệ thuật, cho thiên nhiên vì trách nhiệm, chưa bao giờ chàng có một chút gì

Page 132: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 131

cho riêng mình. Một mái gia đình, một cuộc sống êm đềm hạnh phúc cho bản thân,

tại sao mình phải hy sinh từ chối??!! Và dĩ nhiên lúc ấy, biển im lặng trong một sự

ngột ngạt dị kỳ. Tất cả mọi loài đều sợ sệt trông chờ quyết định của chàng.

Bỗng nhiên, trong tận cùng im lặng ấy, một tiếng động nhẹ nhàng, thánh thót đã

khe khẽ vang lên. Nếu không có đôi tai tinh tế nhạy bén như chàng nghệ sĩ, có lẽ

chẳng ai nghe thấy được. Chàng cúi xuống và bắt gặp một con trai nhỏ xíu - Con

trai bé nhỏ và mong manh nhất mà chàng có thể trông thấy trước nay - Chàng nâng

nó trên tay và hỏi:

-Sao thế, người bạn bé nhỏ ?

Con trai không trả lời, chỉ nhẹ nhàng nhả trên tay chàng một hạt ngọc. Viên ngọc

mới đẹp đẽ làm sao. Nó nhỏ, tròn và mỏng mảnh như viên nước mắt mà óng ánh

như kim cương. Chàng nhạc sĩ xúc động:

-Sao bạn khóc, giọt lệ của bạn làm mềm lòng tôi.

Con trai trả lời:

-Em đã chịu nhiều đau đớn để có nó. Nó nằm sâu trong da thịt và bây giờ em tiết ra

để tặng chàng, để chàng hiểu rằng loài phù thủy không bao giờ biết khóc. Chúng

ngược lại chỉ biết dùng bạo lực để làm rơi những hạt nước mắt đau khổ của các loài

khác ... Hơn nữa, em biết chàng được sinh ra không phải để tìm niềm vui nơi thống

trị. Còn nếu để tìm hạnh phúc trong yêu thương, thanh bần thì ngay bây giờ, ở đây -

chàng đã có, chàng không cần phải với tới những hạnh phúc tạm bợ, huyền ảo và

sai lầm, cô gái đó quả thật là một người không tốt ...

Người nhạc sĩ sững sờ, chàng cảm nhận những lời của trai nói một cách nhạy bén

và sâu xa nhất. Chàng không thể cộng tác với bạo lực để gây nên những màn lệ

trắng xóa, phủ mịt trời đất, những cơn sóng thần kinh khủng. Chàng không thể vì

tình cảm riêng mà bỏ quên tất cả. Chàng phải tiếp tục làm việc và chiến đấu, rồi

chàng sẽ vui trong trách nhiệm. Bởi đã bao lần, chính chàng đã ca ngợi tinh thần

trách nhiệm trong các tấu khúc của mình. Chàng nhạc sĩ lẩm bẩm, tim nhói đau:

-Tôi sẽ phải làm gì??

Thế nhưng trước khi chú trai nhỏ trả lời, chàng nghệ sĩ trẻ đã nhẹ nhàng múa lượn

chiếc đũa thần trong một nỗi niềm trầm lắng nhất.Vừa khi ấy, biển cả rì rào và

muôn loài cùng cảm thông lên tiếng. Theo nhịp tay của người nghệ sĩ, tiết điệu

Page 133: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 132

ngày càng xôn xao, khúc nhạc của biển khơi lại làm rung động muôn tâm hồn: Đó

là bài ca của sự hy sinh, tinh thần trách nhiệm và lòng can đảm.

Thế nhưng cũng từ đó… mỗi buổi chiều, khi hoàng hôn phủ một màu tím dịu dàng

trên bờ đá, người ta nghe thấy biển thở than những câu tình ca tội nghiệp nhất. Đó

là những tình khúc mà chàng nhạc sĩ trùng dương đã viết về một cuộc tình không

thể chớm nở - Những nốt mi trầm chơi vơi làm chùng trái tim mọi người, làm trái

tim nhạy cảm của người nghệ sĩ rưng rưng thương nhớ. Chàng cũng là con người

với bao yếu đuối, nhu cầu bình thường. Chàng thường xuyên phải xin Thượng Đế

tiếp tục cho mình sức mạnh để vượt trên những mộng ước bình thường đó, vui vì

trách nhiệm. Những khi ấy, bên bờ biển vắng, người ta nghe rõ ràng có tiếng hát

trong vắt, huyền hoặc ai oán từ xa đáp lại.........

Trịnh Tây Ninh

Page 134: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 133

Duyên May

Thoạt đầu, đúng là tôi và cái Hội Quảng Ngãi này không có duyên với nhau! Thật

vậy các anh chị ạ, lấy chồng tại hải ngoại từ năm 1984 - dĩ nhiên tôi cũng có biết

qua dòng tộc, gốc gác trước khi "chịu gã" cho anh - nhưng vì anh nói tiếng Bắc rặt,

lại lâu ngày bận bịu nên tôi quên đi cái gốc miền Trung Quảng Ngãi của chàng!

Cho đến một hôm anh đi làm về trễ ơi là trễ, tôi thắc mắc thì anh tỉnh bơ trả lời anh

đi họp với mấy bác để thành lập Hội Thân Hữu Quảng Ngãi cứu lụt. Thì ra thế, cứu

lụt thì cũng ... không sao, vì gần đây nghe nói miền Trung bị bão lụt rất nặng nề,

người ta chết và đói khổ rất nhiều. Nhưng anh vào hội Quảng Ngãi với mấy bô lão,

ngồi đạo mạo bàn bàn thảo thảo tôi thấy kỳ kỳ làm sao ấy.

Tôi hỏi chọc:

- Có nói tiếng Quảng được không, mà đòi vô Hội!

Anh tủm tỉm cười:

- Rời Quảng Ngãi từ lúc 6 tuổi, khi vào Nam lại học chung với Bắc kỳ, nhưng bây

giờ ráng bắt chước cũng được.

Tôi tin anh có thể recall được cách phát âm miền Trung đặc biệt của vùng Quảng

Ngãi, vì anh rất có khiếu về bắt chước giọng - chẳng hạn anh nhái giọng nói ngọng

của tôi rất tài - nên vội chuyển qua đề tài khác:

- Vô Hội rồi họp hành sinh hoạt tùm lum, giờ đâu mà anh làm?

Quả vậy, chúng tôi ngoài việc đi làm rất nhiều giờ hàng ngày, còn có tham dự vào

các Hội đoàn Nhà thờ ở đây, lại bận rộn đưa đón con cái học thêm cái này, đi sinh

hoạt chỗ kia nên lúc nào cũng quính quáng, trễ nải. Anh có vẻ nao núng:

- Thì làm được tới đâu thì làm.

Tôi đe doạ:

- Đã vác mấy cái ngà voi rồi, nhắm không vác được thêm thì đừng có lãnh, kẻo

không tới đâu rồi lại mang tiếng!

Nói tới nói lui, anh vẫn đi họp cho Hội thêm vài lần nữa. Thường khi họp với nhà

thờ, tôi hay đi chung với anh vì chúng tôi thích đi đâu cũng có nhau (Đúng ra tôi

không muốn để anh có cơ hội đi độc thân một mình!) nhưng mấy lần họp để hình

thành Hội Thân Hữu Quảng Ngãi, tôi đều bận phải để anh đi solo cả. Chẳng hạn

hôm ấy là Sinh nhật đứa con thứ hai, tôi bù đầu dọn dẹp, nấu nướng chỉ mong anh

thức dậy sớm sớm để giúp tôi chút việc, thì thấy anh ăn mặc láng cón cầm chìa

Page 135: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 134

khóa xe sửa soạn ra đi. Tôi nhủ thầm "Trời ơi, giờ này khách khứa sắp tới còn đi

đâu"

Như đọc được ánh mắt của tôi, anh cười cầu tài, dỗ dành:

- Anh đi họp hội Quảng Ngãi chút xíu rồi về ngay.

Tôi thở ra. Tôi đã quen với chữ "chút xíu" của anh rồi. Mấy tiếng nữa cũng chưa về

chứ đừng nói chút xíu. Phen này nếu khách tới nhà hỏi anh đâu, tôi chỉ có nước

đem con gà trống ra mà thế!

Tôi còn nhớ rõ, lần đầu tiên tôi được diện kiến các thành viên của Hội là đúng vào

ngày 2 tháng 1 năm 2000. Hôm ấy tôi phải vào hãng để test mấy cái hồ sơ cho

Y2K, thì Hội lại họp lần nữa để tổng kết việc tổ chức bữa cơm gây quỹ cứu lụt (Dĩ

nhiên vì không có duyên với Hội nên ông xã tôi phải đi họp một mình). Chiều hôm

đó chúng tôi định đến nhà một người bạn ăn mừng Thiên niên kỷ mới, nên đã hẹn

gặp nhau tại phòng họp. Lần đầu gặp các bác Quảng Ngãi tôi hơi khớp, ai nấy lạ

hoắc đưa mắt nhìn tôi, miệng cười cười nhưng chắc trong bụng cũng thắc mắc

không hiểu vợ ông Duy là người như thế nào, mà trước giờ chưa chịu xuất hiện.

Điều mà tôi hơi lầm là trong bàn họp cũng có nhiều anh chị trẻ, các bạn tuổi sinh

viên chứ không phải chỉ toàn lứa tuổi ... hạc đi họp Hội nghị Diên Hồng! Tôi líu ríu

chào mọi người rồi thúc ông xã ra xe kẻo trễ. Không hiểu sao mà tôi luôn có cảm

giác mình không có duyên với Hội này, không được tự nhiên, thoải mái. Một

chuyện khác mà tôi cũng hơi lo lắng là nhà tôi lại lãnh ngay trách nhiệm làm thủ

quỹ giữ tiền. Tôi rất ngại dính líu tới tiền bạc - dễ bị hiểu lầm, mang tiếng lắm -

nhưng ông xã tôi bảo thôi cứ cố gắng, nếu muốn không bị hiểu lầm thì ráng mà làm

việc cho chu đáo, rõ ràng !!.

Bữa cơm gây quỹ cứu lụt, tôi cũng ráng đóng góp bằng cách nhờ chị bạn làm đầu

bếp chính xào 5, 6 khay mì (tôi chỉ làm thợ vịn). Mọi người trong Hội biết nhau từ

trước, nên ai nấy vui vẻ hăng hái cùng nhau lo sắp xếp bàn ghế, bếp núc, gọi nhau

ơi ới. Còn tôi thì xớ rớ không biết ai tên gì, phải làm gì, xưng hô ra sao nên cứ

đứng ... ngó. May có mấy cô thím chắc đọc được những băn khoăn của tôi, nên đã

rất ân cần hướng dẫn tôi vào công việc. Bữa cơm thành công tương đối tốt đẹp,

đêm hôm đó chúng tôi về nhà với một đống tiền vừa cash vừa cheque. Chưa bao

giờ nhà tôi chứa nhiều tiền mặt như vậy. Từ tờ 100 cho đến đồng 1 cent, một bọc to

tướng thấy khiếp. Tôi ngủ không yên vì nghĩ tên tuổi, địa chỉ của Thủ quỹ đã được

Page 136: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 135

đăng tải trên các báo địa phương - khi Hội ra thông báo quyên góp - Nếu kẻ gian để

ý, họ có thể đến nhà hại chúng tôi. Tôi chỉ mong mau sáng để áp tải đống bạc đó

vào nhà bank cho rồi, nhưng chiều hôm sau ông xã tôi lại lò dò mang gói tiền vào

nhà, anh bận quá chưa đi ngân hàng được. Lại một đêm nữa hồi hộp, lo lắng, thế

nhưng đến khi gởi được tiền vào nhà bank rồi, tôi lại càng sợ hơn. Nếu kẻ cướp gõ

cửa, mà chúng tôi có tiền đưa ra thế mạng thì cũng đỡ, đằng này nếu nói tiền đã gởi

hết vào nhà bank rồi, sức mấy mà họ tin! Tôi sống trong lo sợ thêm mấy đêm nữa,

sau này mới thấy tức cười cho sự lẩm cẩm, yếu bóng vía của mình.

Dần dà, tôi cũng khá quen với các cô chú, anh chị trong Hội. Tôi thấy mến thương,

cảm phục tinh thần hy sinh, hòa đồng, óc tổ chức của họ. Để tỏ ... thiện chí, tôi

cũng mời chú thím Hội trưởng đến nhà chúng tôi chơi, ăn cơm tối chung với một

số bạn bè khác. Lần này thì tôi bé cái nhầm, đến giờ nghĩ lại còn mắc cỡ. Tôi sơ ý

đâu biết chú thím ăn chay trường mấy chục năm nay, nên trong tiệc tôi làm toàn đồ

ăn mặn. Tôi lại mải mê nói chuyện, tiếp khách, chạy lên chạy xuống trong bếp nên

hoàn toàn không biết hầu như chú thím nhịn đói ra về. Mãi đến sau này tôi mới biết

mà xin lỗi, có đúng là vô duyên không chứ!!

Sau bữa cơm và các vận động gây quỹ cứu đồng bào bão lụt miền Trung, Hội thừa

thắng xông lên đã tổ chức bữa tiệc nhỏ để gây quỹ sinh hoạt riêng cho Hội. Rồi tới

bữa Văn nghệ Dạ vũ Mùa hè 2000. Anh trưởng ban tổ chức rất anh hùng, nếu dạ vũ

thành công có lời, anh sẽ đóng góp hết số tiền lời ấy cho Hội. Còn nếu chẳng may

có lỗ, thì anh sẽ bỏ tiền túi ra trả. Vì hào hiệp như thế, nên chúng tôi ai nấy ra sức

ủng hộ, giúp đỡ anh.

Mùa hè gần hết, Hội lại tổ chức một bữa Picnic gây tình thân hữu, vui chơi giải trí,

cũng như mời gọi thêm hội viên mới. Picnic vừa xong thì Ban Quản trị lại quyết

định góp mặt vào Hội chợ Tết của Cộng Đồng Việt Nam tại Toronto, cũng như dự

định ra mắt một tờ Đặc san mừng Xuân, rồi lại đến bão lụt miền Tây, bữa tiệc tất

niên.... công chuyện bề bề, họp hành liên tục.

Tuy nhiên những lần sau này, tôi đều hăng hái đi họp và nghĩ rằng mình coi vậy

chứ cũng ... có duyên với Hội lắm. Tôi thực sự đã thấy thoải mái vui vẻ, và nhất là

đã thuộc hầu hết tên của các bác, các anh chị em nồng cốt trong nhóm (Của đáng

Page 137: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 136

tội, mấy hôm đầu tôi cứ lộn người nọ ra người kia, xưng hô, ghép cặp loạn cào cào

nên cũng hơi khớp)

Tôi yêu mến những tấm chân tình đoàn kết, yêu thương hòa đồng dù không hề biết

nhau từ trước, dù mỗi người một hoàn cảnh, số tuổi, tôn giáo khác nhau. Chỉ tính

trong Ban Quản trị, tôi đã thấy mỗi người một nghề nghiệp, một cách sống, một cá

tính riêng biệt. Nhưng khi bắt tay vào việc chung, ai nấy bỏ chín làm mười, tôn

trọng ý kiến nhau, cùng ra sức lo cho xong việc một cách nhiệt thành, hăng hái. Tôi

thấy an ủi vì trong cuộc sống lưu vong tại hải ngoại - đặc biệt là xứ Canada lạnh

lẽo này - đã giao tiếp được với những người luôn cố gắng hướng về quê hương đất

nước, luôn cố gắng đùm bọc, yêu thương chia sẻ với nhau những tâm tình khi vui

cũng như lúc chán nản.

Đã có rất nhiều Đoàn thể, Hội Ái hữu, Gia đình, Tổ chức ... cùng liên kết với nhau

không quản ngại thì giờ hiếm hoi, không nề hà những khó khăn, bất đồng ý kiến

trong cách làm việc, ai nấy cố gắng xây dựng yêu thương, góp phần nâng đỡ tinh

thần nhau trong cuộc sống xa quê, nuôi dưỡng, khuyến khích tuổi trẻ học hỏi để

biết mà xây dựng quê hương đất nước - ngay chính trên mảnh đất tị nạn này. Thay

vì tuyệt vọng than rằng "Một sớm mai thức dậy, không thấy hoa quả khai sanh

trong trái tim người" như Trịnh công Sơn đã từng than thở, tôi thấy vui mừng vì

biết rằng đó đây, vẫn còn rất nhiều người Việt cùng tâm huyết, cùng ý thức, cùng

giúp nhau khai sanh hoa quả yêu thương trong trái tim lưu vong trên xứ người.

Xin tạ ơn Đời đã cho tôi duyên may làm một thành viên trong Hội Thân Hữu

Quảng Ngãi......

Nguyễn Ngọc Duy Hân

Page 138: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 137

Đoản khúc mùa Xuân

Như cô gái nhỏ đứng âm thầm trong đêm tối, lắng nghe hương đêm ngọt ngào và

tiếng gió thổi vi vu .... Em có thấy chăng phút chuyển mình tuyệt vời của thời gian -

Giây phút đánh dấu một chấm dứt và một khởi điểm nữa lại bắt đầu. Dù không có

tiếng pháo tạch đùng, dù ngoài sân tuyết sương buốt giá - nhưng mùa xuân đang

đến, em cũng hãy vui.

Lặng ngắm cành mai giả chưng nơi độc bình ở góc nhà, mầu vàng trong đêm rực

rỡ lạ thường. Mầu hoa có làm em nhớ tới những kỷ niệm nơi quê nhà: Bánh chưng,

hạt dưa, mứt dẻo ở đây cũng có, nhưng làm sao có được hương vị của những ngày

Tết ấu thơ - có ba mẹ, có ông bà, có đủ anh chị em? Nơi đây vật chất thừa dư,

nhưng điều làm em đau khổ vẫn là nỗi mất mát chung của dân tộc, sự thiếu vắng

những người thân yêu. Thôi em hãy trãi hồn nơi bờ đường lộng gió, nơi mà hơi

sương đang lắng đọng, chúng ta cùng thênh thang trong nỗi nhớ. Và trong giấc

mộng đêm nay, có lẽ, ta sẽ thấy ta trở về.

Đất trời có vui sao vẫn mịt mờ sương tuyết? Ngày đầu Xuân có tiếng chim gọi đàn

và tiếng gió reo ...Này em nhỏ, đất trời mịt mờ như nỗi nhớ trong ta. Thế nhưng

mùa xuân sau nữa, nơi hoa lệ Tây phương, nơi xã hội danh lợi xô bồ, biết em có

còn nhớ Xuân xưa, hay đã rộn ràng trong niềm vui mới? Không phải tôi thất vọng

với chính mình, rồi nghi ngờ nơi em. Nhưng thật sự - Tôi tủi hổ vì biết rằng đó đây

vẫn dẫy đầy những bất công, tội lỗi. Và nhất là những kẻ ly quê chúng ta, vẫn có

thể quên đi trách nhiệm mình.

Mùa xuân - Mùa xuân làm ấm lòng những kẻ có gia đình và làm lạnh lòng lữ

khách. Chúng ta là những lữ hàng trên đường tìm kiếm tự do. Và hạnh phúc, tự do

thật sự có được mai sau trên quê hương Việt Nam mình cũng chính là nơi chúng ta

đó. Mùa xuân - Mùa xuân cây cối nở lộc đâm chồi, từ trong tâm tưởng chắc em

cũng đang hoạch định nhiều ý mới. Hãy vươn lên, hãy bước tới - Từ mùa xuân nay

nếu không thì sẽ muộn.

Và như thế cầu chúc em giữ vững nụ cười, nụ cười cao ngất, âm hưởng xa vời. Cầu

chúc em bước tới thành công trong tâm hồn trong sáng. Mai này khi ngày tháng

Page 139: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 138

qua đi, hồi tưởng lại em sẽ thấy kiêu hãnh vì trong bao khó khăn tăm tối hôm nay,

chúng ta đã vươn dậy.

Này hỡi tuổi trẻ của Tình Yêu, của Phấn đấu, của Hy vọng, hãy góp phần xây dựng

Quê Hương và Tin Yêu, hãy chiến đấu như một chiến sĩ với chính hoàn cảnh của

mình. Và như thế, trên bốn ngàn năm văn hiến của cha ông mình, trên dòng máu

đỏ của đất mẹ mình, lại bừng dậy một mùa xuân - Mùa xuân có hoa mai vàng, có

dưa hấu đỏ và có hương trầm quấn quít bay bay .....

Trịnh Tây Ninh

Page 140: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 139

Viết cho con trai - Duy Việt

Duy Việt yêu mến,

Hôm nay là ngày con tròn 13 tuổi, cái tuổi bắt đầu lớn, bắt đầu làm teenager. Mẹ

mừng Sinh Nhật con, mừng con trai mẹ bắt đầu lớn khôn, bắt đầu hiểu biết, bắt

đầu chập chững giả từ tuổi thơ dại để bước vào thơì kỳ niên thiếu. Ngày mẹ 12, 13

tuổi ở Việt Nam, khờ ơi là khờ, còn thích đi tắm mưa, còn đi tạt lon, đánh lộn với

bọn con trai cùng xóm. 15, 16 tuổi mẹ mới bắt đầu dậy thì, bắt đầu bị cấm dang

nắng đi chơi với đám con trai. . . . Còn tụi con bên đây, sao mau lớn và mau khôn

quá . ..

Mẹ nhớ 13 năm trước, khi mẹ mang thai con, chỉ có bố đi làm nên cuộc sống rất

khó khăn. Mẹ phải ở Buffalo, New York chờ sanh con vì mẹ là công dân Mỹ chưa

được chánh thức sống ở Canada. Ngày mẹ đau bụng sanh con, bố gọi từ Cadana

qua nói bố trúng số $5000, mẹ còn tưởng bố nói giỡn. $5000 lúc đó lớn lắm, ít

nhất là lớn với bố mẹ vì số tiền trong sổ bank của bố mẹ lúc bấy giờ chỉ còn 22

cents. Rối bố lái xe sang kịp (cái xe 'tăng' màu xanh da trời đã nằm nghĩa địa lâu

rồi con không biết đâu) Mẹ ôm con còn đỏ hỏn, lòng băn khoăn tự hỏi con tôi đây

sao. Bà mẹ trẻ với đứa con đầu lòng cảm giác thật phức tạp.

Nhưng thời gian đã xây đắp tình cảm mẹ con một cách kỳ diệu Mẹ ngày càng yêu

con, vì con. Chỉ cần con ho một tiếng, sổ mũi chút đỉnh là mẹ lo quấn lên. Bác Bình

bạn cuả mẹ đã có 7 con, nhiều kinh nghiệm thấy mẹ tối ngày ôm con nâng niu lo

lắng cứ chọc ghẹo mẹ hoài.

Ngày con 8 tháng mập tròn xinh xắn, khi mẹ ẳm con về Toronto chơi với bố, bỗng

khám phá ra con bị chứng lồng ruột phải mổ ngay lập tức. Nếu mang con về lại

Buffalo, con mổ sẽ không tốn tiền, nhưng đoạn đường lái xe 2 tiếng, nếu con có

mệnh hệ nào bố mẹ sẽ ân hận suốt đời. Do đó bố mẹ đã quyết định đem con laị Sick

Children Hospital để mổ, dù biết rằng cái hóa đơn sẽ là mấy ngàn đồng. Nhìn con

sốt mê man, với dây ống chằng chịt lòng mẹ tan nát. Bố mẹ đã cầu nguyện rất

nhiều, rồi Chúa thương cho con khỏe lại và lớn lên thật mập mạp dễ thương.

Page 141: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 140

Con đi chậm, nói chậm nhưng phá phách một cây. Có lần con thọc cái muỗng vào

ổ điện, điện lóe sáng lên nám đen ngón tay con và chảy cả cái đầu muổng ra nhưng

con không sao. Rồi có lần con đi baby walker té xuống basement, may có bác Dũng

đang từ basement đi lên đỡ được con, con vẫn cười tươi chỉ có bác là bị trầy trụa

hết hai tay. Mẹ sợ đến thất thần mấy ngày trời.

Có lần con được đi shopping với bố mẹ, con đi lún cún giữa các kệ hàng, thấy cái

gì cũng lạ, cũng rờ rẫm hay bỏ vào xe đẩy. Bố sợ con phá bể đồ người ta nên bắt

con khoanh tay laị. Con rất vâng lời, nhưng chỉ một tí sau là mẹ thấy thằng bé

mập ù chạy lăng quăng, tay thì khoanh nhưng ráng dùng cùi chỏ thọt quẹt, phá các

kệ hàng!

Con mới được 17 tháng thì mẹ laị sanh ra em Nam. Con còn nhớ cái thẹo ở ngực

con không? Con bị phỏng đó, lúc ấy mẹ đang hâm sữa cho em Nam, con cứ tò mò

hỏi bên trong cái máy hâm sữa có cái gì. Mẹ nói chỉ có nước nóng nhưng con

muốn tự mình xem xét nên đã chờ lúc mẹ không để ý, kéo xuống coi làm phỏng

nước sôi đến bây giờ còn thẹo.

Con và em Nam lớn lên được chút rồi thì mẹ phải đi làm thêm. Mỗi lần mẹ đi con

đều khóc đòi đi theo, mẹ dỗ dành con 'Bi phải cho mẹ đi làm thì mới có tiền mua

sữa cho con bú chứ,' Con đã nóng nảy quẳng ngay bình sữa đang bú xuống đất trả

lới hùng dũng : 'Con không bú nữa, mẹ ở nhà đi'

Ngày con 3 tuổi mẹ bắt đầu cai sữa bình cho con, tập con uống bằng ly, nhưng con

đã ghiền cái bình rồi, cai thật là khó. Khi ấy em Nam lại còn bú sữa, nên con nhìn

em bú thèm thuồng lắm. Con cứ 'collect' 3, 4 bình sữa thừa của em, mỗi bình còn

tí xíu, chui xuống gầm bàn bú cái rột là hết một bình, rồi lại nối tiếp bình khác cho

đỡ ghiền! Có khi còn cầm bình sữa không săm soi nuối tiếc. Mẹ thương quá nên

hay phá lệ tặng free cho con bình sữa cho đỡ thèm. Biết là như vậy không tốt cho

việc dạy con uống ly, nhưng thương quá không cầm lòng được.

Mẹ nhớ có lần mẹ ngồi may đồ nghe hai anh em con nói chuyện với nhau mà buồn

cười muốn chết. Lúc đó tụi con đang ăn đậu phọng, bố từ hãng phone về hỏi thăm

tụi con, em Namn bèn lấy hột đậu phọng định bỏ vào ống nói của phone để mời bố

ăn, con thấy vậy cản liền:

Page 142: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 141

-Bé Nam, đừng làm vậy.

Mẹ tưởng con đủ khôn để hiểu rằng đồ ăn không thể chuyển qua đường điện thoaị

được, nên con mớí biết bảo em đừng làm, nhưng mẹ phải bật cười khi con nói:

-Nếu Bé làm vậy nguy hiểm cho bố lắm, vì hột đậu sẽ rớt thẳng vào lổ tai bố đó!

Rồi con lớn lên đi học, ngày một hiểu biết khôn ngoan hơn. Con học giỏi, lễ phép

nên thầy cô nào cũng thương, khen giỏi. Lên lớp 5, con được chọn vào lớp đặc biệt

gifted, bố mẹ vui mừng hãnh diện dường bao. Từ nhỏ đến lớn con rất thật thà chưa

hề nói dối một lần, nhưng có lẽ thật thà quá nên hơi chậm phản ứng, không được

lanh lẹ hay bị bạn bè ăn hiếp.

Khi con 12 tuổi có thể ở nhà một mình với em, mẹ giao cho con chìa khóa nhà để

có thể mở cửa vào nhà sau khi đi học về, không phải đi gởi baby sitter nữa. Tuy

vậy mẹ vẫn cứ lo lắng, phone về thăm chừng hoài, mẹ nhớ có lần trời đổ tuyết

nhiều lắm, nhà mình ở trên con đường dốc nên xe cộ bị chết máy rất nhiều. Có

người bấm chuông xin mượn phone, con mở cửa nhưng sực nhớ lời bố mẹ dặn là

không được cho người lạ vào nhà nên con đã để cửa mở toang, chạy vào phone

cho mẹ hỏi coi có được cho người ta xài phone không! May đó là người tốt, nếu

không khi con để cửa trống ngưòi ta đã có thể hại nhà mình rồi. Rồi cũng có lần

bố đi làm, mẹ đi đọc kinh cầu hồn cho đám tang, để hai đưá con ở nhà làm bài.

Khi mẹ gọi về hỏi thăm, con đã hồn nhiên báo cáo với mẹ là con quen được bạn

mới và đang cho vào nhà chơi games. Mẹ sợ quá hỏi liền:

-Bạn mới quen tức thì, sao con dám cho vào nhà

Con ngây thơ trả lời:

-Đâu có tức thì, quen đã hơn 2 giờ rồi.

Mẹ để hai anh em con giúp mẹ lau nhà, hai đứa lau giỏi lắm, mấy năm nay mẹ

không phải lau nhà đỡ cực hết sức. Có lần mẹ thấy tụi con lau ẩu quá nên càm

ràm:

-Sao mẹ thấy chổ nào cũng còn dơ vậy? Tụi con lau có kỹ không?

Con đáp ngay:

-Tụi con thấy sạch lắm, mẹ thấy dơ chắc tại mắt kiếng mẹ dơ đó, mẹ đi lau mắt

kiếng đi sẽ thấy nhà sạch ngay!

Page 143: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 142

Duy Việt đáng yêu,

Mẹ biết con đã cố gắng rất nhiều so với số tuổi của con, mẹ rất cảm động khi con

lo lắng hỏi mẹ tiền nhà bao nhiêu, tiền chợ bao nhiêu ... và không dám xin tiền để

mua đồ chơi mắc tiền, con lại có ý định xin đi bỏ báo hay làm việc gì kiếm tiền

giúp bố mẹ.

Con đã phải đi học trường tiếng Anh, tiếng Việt, Giáo Lý, học võ Karate, học đàn

piano và học thêm toán Kumon. Con đã phải than thở sao 'đời con' vất vả quá, bố

mẹ đã phải an ủi, khuyến khích con nhiều.

Con biết không, ngày còn bé ở VN, mẹ đã từng ước ao có lần được đặt tay lên phím

đàn, được học nhạc nhưng nhà ông ngoại nghèo, lấy đâu ra tiền để học những thứ

xa xí phẩm đó. Bây giờ có bao nhiêu, bố mẹ bù đắp hết cho chúng con, chỉ với ước

vọng chúng con thành người tốt sau này. Mẹ còn ước ao con biết mến nhạc và thơ,

ham đọc sách để hiểu biết mà chia xẻ mọi tình huống của cuộc đời. Nếu con biết

nhạc yêu thơ, mỗi khi vui buồn con có thể trang trải nỗi niềm qua tiếng đàn, trang

giấy. Con sẽ không bị dồn nén, la hét hay tìm quên bằng những phương cách có

haị khác. Mẹ tưởng tượng ra cảnh con cao lớn, ngồi đánh đàn cho ca đoàn nhà thờ

như các chú bây giờ, mẹ thấy sung sướng dường bao. Sau này khi con lớn lên, con

sẽ hiểu tại sao bố mẹ lo lắng và muốn con học nhiều thứ như vậy.

Duy Việt của mẹ,

Một lần nữa, mẹ muốn nói cho con biết bố mẹ rất yêu con và hãnh diện vì con. Như

con đã từng trả lời khi có người hỏi: Con là người Việt Nam, sanh ra ở Mỹ và sống

ở Canada, nên con hãy phát huy tất cả những gì tốt đẹp của cả ba quốc gia này.

Mẹ cám ơn Chúa đã cho mẹ có con là Duy Việt mến yêu của mẹ. Mẹ mong Chúa

giữ gìn con, cho con khôn ngoan nên người tốt đẹp sau này.

Mẹ thắp lên một cây nến nữa, mừng con trai mẹ thêm một tuổi khôn . . . . . .

Nguyễn Ngọc Duy Hân

Page 144: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 143

Viết cho Duy Nam

Duy Nam thương yêu,

Cách đây đã lâu, khi gởi bài cho báo Thăng tiến Hôn nhân, mẹ có viết dưới hình

thức một lá thư gởi cho anh Việt của con. Lá thư kể lại những kỷ niệm vui buồn của

bố mẹ với anh Việt, ít nhiều nhấn mạnh tình yêu thương lo lắng, ước vọng của bố

mẹ dành cho hai anh em tụi con - Lúc đó con 12 tuổi, khi đọc cho tụi con nghe, con

có hỏi chừng nào mẹ sẽ viết thư giống như vậy cho con, mẹ bảo từ từ mẹ sẽ làm.

Vậy mà đã 6 năm, mẹ tuy không quên lời hứa, nhưng lu bu chưa làm được. Hôm

qua mẹ hỏi lại con có nhớ chuyện này không, con bảo có chứ, mẹ cảm động và vội

vã viết riêng cho con hôm nay đây.

Nam thương yêu,

Mới đó mà con đã lớn, là cậu thanh niên 18 tuổi. Có lẽ kỷ niệm ngày con sinh ra là

ngày khó quên trong đời bố mẹ. Hôm đó là ngày 29 tháng 10 năm 1986, con sanh

non 6 tuần - Sau này con nói là tại con muốn chui ra đời sớm để chơi games! Mẹ

mang thai con là đứa thứ hai, khi tự nhiên đau bụng mẹ hiểu ngay trong cơ thể có

điều lạ. Dù Bác sĩ tại Toronto khám bảo mẹ chỉ bị đau bụng giả (false labor) đừng

lo lắng chỉ cần về nghỉ ngơi, nhưng mẹ thấy không an toàn nên nói bố lái xe đưa

mẹ về Buffalo, New York để chuẩn bị sanh con tại đó. Nó rắc rối ở chỗ tuy mẹ sống

ở Toronto với bố nhưng giấy tờ di trú mẹ vẫn khai ở bên Mỹ để được vào quốc tịch

Mỹ, vì bảo hiểm y tế của Buffalo, mẹ phải về Buffalo mới được trả tiền bệnh viện.

Con biết sao không, chỉ vừa lái xe tới Etobicoke, con đã sanh rớt ra trên xe, không

kịp vào nhà thương. Con tím ngắt vì không ai cắt cuống rốn, trời thì lất phất mưa,

bố một tay đỡ con, một tay vẫy các xe trên xa lộ kêu cứu. Mạng con thật lớn, rốt

cuộc một bác sĩ có nhà gần đó được tin chạy ra giúp con. Con nhỏ xíu chỉ có 6

pounds, phải nằm lồng kiếng.

Thế rồi con lớn dần, mấy năm đầu tiên hơi ốm yếu nhưng sau đó thì mập mạnh,

khôn ngoan vô cùng. Con thấy hình, video tape ghi lại hình ảnh con ngày xưa đó,

dễ thương hết sức. Hồi bé con nói giọng yếu hơi giống con gái, nhõng nhẽo một

Page 145: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 144

cây. Có lần con òa ra khóc mà mẹ không hiểu tại sao. Lúc đó con khoảng 4, 5 tuổi,

đang xem album cũ thấy hình anh Việt và chị họ mỗi đứa cầm một cây gươm đang

đấu võ, con khoảng 1 tuổi ngồi chơi kế bên. Thì ra con khóc vì trong hình con

không được có cây gươm giống như anh chị. Mẹ phải vỗ về, giải thích tại con còn

bé quá, con mới chịu nín. Con bị suyễn rất nặng khi còn nhỏ, bố mẹ cứ phải ra vào

bệnh viện chăm sóc, lo lắng vì con lên cơn suyễn hoài. Con có nhớ con rất sợ

Jackie, con búp bế ma trong phim Child Play không?

Nhờ có anh Việt cùng lứa tuổi trò chuyện nên con rất mau khôn, biết nói sớm và

rất lanh. Con thông minh học giỏi nhưng có khi hơi lười, hồi bé cũng có vài lần nói

xạo để khỏi bị la nên bố mẹ cũng đã phải rất nghiêm khắc để giúp con. Lớn hơn

một chút con không nói dối nữa, mẹ rất mừng vì chuyện này. Khi học tiểu học, thầy

giáo bảo lần nào nhận bài viết của con cũng đều rất ngạc nhiên, khi con thích và

bỏ thời gian vào làm bài, bài hay đến nỗi thầy không tưởng tượng một đứa trẻ tuổi

con có thể làm được, nhưng khi con không thích đề tài hoặc ham chơi, con chỉ làm

vài câu cho có, thầy cũng không tin con làm dở như vậy! Tức cười lắm, hồi đó con

và anh Việt thích đi công viên chơi với ông bà Nội, được ông nội mua kem cho ăn.

Khi về mẹ dạy con đừng đòi ông nội mua kem, tốn tiền, không giỏi, thế nên hôm

sau khi xe kem đến công viên, con bảo ông Nội: 'Con không đòi kem đâu, ông Nội

muốn mua thì mua'. Dĩ nhiên ông Nội mua cho tụi con. Khi biết chuyện mẹ lại bảo

con nói như vậy với ông Nội cũng không tốt, con vâng lời nên hôm sau khi xe kem

đến, con đến bên cạnh ông Nội ngồi im thin thít, mắt nhìn xe kem thèm thuồng, dĩ

nhiên ông Nội lại mua kem cho tụi con!!

Bố mẹ cho con và anh Việt học piano, học thêm toán Kumon, học võ Karate, học

tiếng Việt, Giáo lý tại nhà thờ Việt Nam, tụi con rất là bận rộn. Con có khiếu hát

nhưng mẹ không hề biết, đến khi con được chọn hát quốc ca Canada cũng như solo

trong các Thánh lễ của trường, bố mẹ mới để ý lắng nghe và dạy con hát nhạc Việt

Nam. Gần đây con sinh hoạt trong ca đoàn nhà thờ Canada gần nhà, nhóm Hướng

Việt, Hội Quảng Ngãi, nhóm Thăng Tiến Hôn Nhân trong nhà thờ và các sinh hoạt

văn nghệ thể thao trong trường, khi cần con đều vui vẻ ra hát rất tự tin, dễ thương.

Bố mẹ rất vui hôm Lễ kỷ niệm 20 năm đám cưới bố mẹ trong nhà thờ dịp Noel vừa

qua, hai anh em tụi con đã lên song ca bài Quỳnh Hương tặng riêng cho bố mẹ. Từ

bé con đã đóng kịch, tham gia đội vũ rất hăng say, thích các sinh hoạt xã hội, hay

Page 146: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 145

tổ chức các buổi sinh hoạt đặc biệt và thường là Trưởng nhóm trong đám bạn. Mẹ

biết bạn bè rất thương mến, tin cậy hay hỏi ý kiến và cần con giúp đỡ. Con rất

thích sinh hoạt đội chèo thuyền Dragon Boat trong trường, tốn nhiều thì giờ tập

dợt, kêu gọi các bạn, Đội của trường con đã thắng giải 2 trong toàn Ontario, được

medal rất hãnh diện.

Duy Nam thương,

Con rất khéo nói, khéo tay, khéo nấu ăn. Nhiều món con làm rất ngon, rất lạ miệng

cả nhà thích lắm. Mỗi khi phải làm thức ăn cho các buổi tiệc, đặc biệt làm cháo

lòng dồi cho cả trăm người ăn, con đã giúp mẹ thật nhiều. Bao nhiêu năm nay bố

đi làm nhiều giờ, hai anh em tụi con luôn giúp mẹ lau nhà, hút bụi, xúc tuyết, làm

các việc nặng trong nhà. Con cũng luôn giúp mẹ khi gặp khó khăn sử dụng

computer, các software mới. Khi xem phim hay phải giải thích chuyện gì cho mẹ,

con nói rất mạch lạc, khoa học, có đầu có đuôi rất dễ hiểu. Đây là năng khiếu đặc

biệt vì không phải ai cũng có thể trình bày vấn đề thông suốt như vậy.

Khi bắt đầu tuổi dậy thì, hai anh em tụi con ít nhiều cũng có những bướng bỉnh,

thay đổi làm bố mẹ không vui, tính bố luôn muốn tụi con hoàn hảo, có thời gian

mấy bố con hay hiểu lầm, giận nhau làm mẹ rất khổ tâm. Nhưng con hay an ủi mẹ,

có những nhận xét về sự việc, về bố mẹ, anh Việt và những người thân rất chính

xác, khôn ngoan tinh tế hơn số tuổi. Nếu có chuyện buồn, lo, khó quyết định, mẹ

hay hỏi con và con cho mẹ những ý kiến thành thật, hữu dụng như một người lớn.

Con cũng rất có tình nghĩa, khi bố mẹ quyết định bán nhà ở Toronto dọn về

Scarborough, con đã khóc vì thương nhà cũ, bạn cũ.

Bố mẹ rất cảm động vì con đã hy sinh không chọn đi Đại học xa, vì anh Việt con đã

đi trường Hamilton. Con bảo: Con muốn đi học xa nhà để có kinh nghiệm và tự do

giống như các bạn, nhưng con sẽ ở nhà vì tội nghiệp mẹ, biết mẹ hay sợ ma, sợ đủ

thứ mà bố đi làm khuya mới về. Khi ở nhà con cũng biết lo cho ông bà Nội ăn

uống, nói chuyện, chỉ dẫn mọi việc để ông bà vui vì bố mẹ hay vắng nhà. Con chọn

ngành Criminology, và tin là con sẽ thành những người làm việc trong Ban Điều

Tra, sẽ làm tốt xã hội hơn, giúp người thế cô, không ăn hối lộ.... Mẹ rất vui vì thiện

ý của con.

Con hay giúp đỡ người khác, khi thì phụ đẩy chiếc xe bị kẹt tuyết giữa đường, khi

thì giúp dọn dẹp trong các buổi hội họp chung, sắp xếp bàn ghế trong các nhà thờ.

Page 147: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 146

Có lần con giúp gia đinh người Ấn nọ đem các valy nặng xuống xe bus, khi bước

lên xe bị ông tài xế vô ý đóng cửa mạnh làm con đau. Sau đó ông ta lại có những

hành động khác không tốt, khi nghe kể bố hỏi tại sao con không lên tiếng, không

báo cáo với cấp trên của ông ta, con trả lời rất rõ ràng là con muốn cho ông tài xế

thêm một cơ hội, có thể vì ông ta đang có chuyện căng thẳng nên mới có thái độ

như vậy. Nếu ông ta quá đáng thêm một chút nữa con sẽ có phản ứng. Mẹ rất hãnh

diện vì con đã cư xử như vậy, con luôn bảo ai cũng “deserved a second chance”.

Từ xưa mẹ đã có hình ảnh lý tưởng của người trầm tĩnh trong đầu, mẹ thích câu

hát 'Yêu người độ lượng' trong bài Mùa thu Paris của Phạm Duy, mẹ mong con

luôn hiểu biết, yêu thương, biết phải biết trái, biết nhường nhịn nhưng cũng biết tỏ

thái độ đúng lúc, và sẽ là người đàn ông độ lượng sau này.

Nam của mẹ,

Rất nhiều kỷ niệm vui buồn (buồn ít hơn vui) của mẹ con mình - Mẹ yêu những buổi

sáng đưa tụi con đi học, từ bé tới lúc vào Đại học hầu như sáng nào mẹ cũng chở

tụi con tới trường, nhất là gần đây hai mẹ con mình đi tập lái xe với nhau, con

đồng ý với mẹ là khi có bằng lái xong con sẽ dạy lại mẹ parallel parking, vì đến

bây giờ mẹ vẫn chưa làm được - Kỷ niệm viết ra thì thật là dài, mẹ chỉ muốn nói

trong thư này mẹ thương yêu con và hãnh diện vì con. Nhìn hai anh em con cao

lớn, đẹp trai (mẹ nào mà chẳng thấy con mình đẹp!!), biết lo học, lo làm (và cũng

lo bắn games, xem TV nhiều lắm!!) biết lo cho người thân. Mẹ vui và luôn cảm ơn

Chúa đã cho mẹ có được tụi con là con của mẹ, có tụi con trong đời của mẹ. Mẹ

không biết mẹ sẽ sống ra sao nếu thiếu bố và tụi con. Có người khen mẹ lanh lẹ,

kiên cường chịu đựng nhưng mẹ biết mình rất yếu đuối, rất cần bố và tụi con cả về

thể xác cũng như tinh thần. Mẹ cảm ơn riêng con, Duy Nam của mẹ đã là con trai

út đặc biệt của mẹ.

Năm mới sắp đến, mẹ riêng chúc con ngày càng khôn ngoan, hiểu biết hơn, học

giỏi hơn, được nhiều thành quả hơn, là người Việt Nam yêu nước, là đứa con đạo

đức của Chúa và là con trai thương yêu của bố mẹ. Mẹ tin và sẽ luôn cầu nguyện

cho con sẽ ngày càng trưởng thành đáng yêu hơn.

Mẹ của con,

Nguyễn Ngọc Duy Hân

Page 148: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 147

Mối Tình Hàng Xóm

Tôi ngồi yên lặng ngắm hàng cây trơ trụi trước nhà. Dãy nhà bé nhỏ dưới lớp tuyết

phủ mờ trông thật nên thơ. Mùa đông Toronto lạnh quá, nhưng có lẽ niềm trống

vắng trong tôi cộng với nỗi buồn ở nhà một mình còn giá buốt hơn không khí bên

ngoài.

Bất chợt tôi nhìn sang sân nhà bên cạnh. Nhà hàng xóm của tôi đó, bây giờ chỉ còn

một cụ già cô độc ra vô. Thỉnh thoảng tôi cũng chạy sang thăm hỏi, giúp bà đọc vài

lá thơ bằng tiếng Anh, hay trả dùm bà một ít hóa đơn điện, nước, gas.... Còn hắn!

Hắn đã đi xa từ mấy tháng nay. Tôi vẫn tự nhủ mình không coi hắn ra ký lô gram

nào, thì hắn ở đây hay đi Âu, đi Mỹ có gì là quan trọng. Nhưng tôi không thể dối

lòng. Càng ngày tôi càng nghĩ đến hắn nhiều. Những khi hắn còn ở đây, còn là tên

hàng xóm dễ ghét, tôi đã rất bực mình khi đối diện với hắn. Nhưng từ khi không

còn ai để đấu khẩu, để ... ghét, tôi bỗng cảm thấy hình như hắn dễ thương hơn.....

Ngày mới dọn về căn townhouse này, tôi rất sung sướng yêu đời. Không vui sao

được vì sau mấy năm ở mướn chật chội trong căn building một phòng ngủ, chị em

tôi đã có đủ tiền down mua được căn nhà này. Tuy dính vách với nhà khác nhưng

còn tương đối mới mẻ, khang trang hơn ở nhà thuê rất nhiều. Tôi viết thư về Việt

Nam khoe với mẹ, kể lể đủ thứ. Nào là mua được nhà giá rẻ. Nào là nhờ tôi may

mắn kiếm được việc làm ngay trong Thư viện của trường, vừa tiện vừa lợi.... Nào

là chị Hoàng đã có việc làm đàng hoàng, không còn làm tạm như trước nữa. Viết

xong thư, tôi hớn hở bắt đầu vào công việc dọn dẹp, chưng bày nhà cửa.

Trong nhà coi như tạm xong - chỉ có hai chị em nên không cần bày biện gì nhiều,

tôi ra sân bắt đầu dọn dẹp mảnh sân bé nhỏ, chuẩn bị cho mùa hè sắp tới. Đang

hăng hái tạt nước, quét dọn, tôi không biết mình đã lỡ tay đổ tràn xô nước bẩn sang

nhà bên cạnh, lên cả chân tên hàng xóm đáng ghét đang đứng đó. Dĩ nhiên là tôi rất

quê sau một hồi xin lỗi, điệu bộ hắn ta lúc ấy có vẻ diễu cợt và dễ ghét vô cùng.

Tôi lại không sure hắn có phải là Việt Nam hay không, nên cứ ấp a ấp úng mãi. Tôi

không ưa những bộ mặt kênh kiệu vì tưởng mình con nhà giàu, học giỏi, đẹp trai

như vậy. (Chỉ tưởng thôi !!) Thế nhưng sau đó hắn lại làm quen và tỏ vẻ thân thiện

với chị em tôi. Hắn tên Thu - Cái tên rất con gái, và hay hoạt động xã hội cho nhà

thờ và các hội đoàn tại đây. Từ khi quen, hắn bắt đầu lân la dụ dỗ tôi và chị Hoàng

Page 149: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 148

đi sinh hoạt chung với hắn nhưng sức mấy tôi chịu. Tôi còn khối việc phải làm.

Nào là đi học đi làm. Nào là viết thư về Việt Nam cho mẹ, cho bạn bè. Nào là dọn

dẹp nấu ăn. Nào là tôi ngại đám đông, không thích bon chen vân vân và vân vân.

Không dụ tôi đi công tác xã hội chung được, Thu bắt đầu “offer” kèm thêm tôi toán

và Anh Văn miễn phí. Thú thật cái mục này cũng hơi hấp dẫn, nhưng tôi ngại mang

ơn nên bướng bỉnh từ chối. Toán thì vô lớp hỏi thầy, hỏi bạn cũng được. Anh Văn

thì đã có tự điển, chịu khó thức khuya tra trước là xong chứ gì. Tôi không thích

Thu vì một lẽ duy nhất, là hắn nói hơi nhiều - mà con trai lắm mồm thì chẳng hay

ho gì. Hơn nữa, hắn lại luôn xuất hiện không đúng chỗ không đúng lúc nên tôi hết

sức bực mình. Chẳng hạn có hôm tôi chưa tắm rửa, tóc cột đuôi gà sau gáy, quần

xà lỏn áo sát nách - Chị Hoàng bảo trông tôi giống y hệt con Mán - định ra sân hái

mấy trái cà chua nấu canh rồi đi tắm, thì gặp hắn đứng sẵn ở sân bên cạnh kéo tôi

lại hỏi chuyện lung tung. Cũng có lần ở tiệm thuốc Tây gần nhà, trong khi chờ lấy

thuốc, tôi tò mò đọc lá thư kêu gọi hiến tủy sống cho một em bé Việt Nam trong

cộng đồng. Nếu có loại tủy hợp với em, nhà thương cần mình nghỉ việc khoảng 3

ngày để làm phẫu thuật. Tôi đấu tranh tư tưởng thật mạnh. Lòng yêu người cũng

khiến tôi cũng muốn đi thử xem sao, nhưng lại sợ nếu lỡ được chọn, rồi nhà thương

làm giải phẫu trục trặc khiến bị bán thân bất toại thì ... tàn đời, nên tôi cứ băn

khoăn cầm lá thư lên, rồi lại bỏ xuống. Bỗng nghe giọng hắn ồm ồm bên tai:

-Cô không phải lo, đã có người hiến tủy cho em bé này rồi!

Tôi quê lắm vì bị hắn đọc được những ý nghĩ của mình. Không biết con người vô

duyên này từ xó nào đến mà lại xuất hiện không đúng lúc như vậy!

Ỷ hơn tôi vài tuổi, Thu bắt tôi gọi hắn bằng anh và xưng em đàng hoàng. Tôi cãi

liền:

-Thu nên nhớ, con gái bao giờ cũng khôn ngoan già dặn hơn con trai cùng lứa tuổi,

tâm sinh lý cái gì cũng phát triển nhanh hơn, có sách vở chứng minh đàng hoàng.

Do đó nếu con gái bằng tuổi con trai đương nhiên được làm chị, còn có thua cũng

đáng làm bạn mà hơn tuổi thì phải là .... má !!

Chữ má tôi lên cao giọng làm Thu le lưỡi:

-Thế An ưng làm má anh lắm hả?

Tôi hơi quê nhưng vẫn không muốn thua:

Page 150: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 149

-Không dám, nhưng làm chị hay bạn được rồi. Đàn ông mấy anh chỉ dài lưng tốn

vải, được thiên nhiên ưu đãi có chút sức khỏe thôi, chứ hữu dũng vô mưu, làm sao

lo được trăm việc lớn nhỏ chu đáo như đàn bà được.

Thu cười nửa miệng:

-Thế thì đàn ông có chuyện gì mà không làm được? Tính tình thì rộng rãi, kín

miệng nè! Sự nghiệp lớn nắm trong tay, còn chợ búa cơm nước cũng khéo không ai

bằng.

Tôi trề môi :

-Anh lầm to rồi Thu ạ, anh thử dẫn chứng xem đàn ông ai khéo léo cơm nước may

vá đâu, không thấy không tin!

Thu cười đắc thắng:

-Cô lầm thì có, An vào các nhà hàng lớn xem coi đầu bếp chính là đàn ông hay đàn

bà. Các tiệm may nổi tiếng cũng do các ông đứng cắt. Nhưng kể làm chi mấy

chuyện tạp nhạp đó, đàn ông bao giờ cũng là thành phần chủ lực trong xã hội. Họ

chỉ mắc phải một khuyết điểm thôi, An biết là gì không ?

Tôi đáp không do dự:

-Đểu và lười!

-Cái gì? Coi chừng đụng chạm nhé, đàn ông chỉ có mỗi một tội là tin đàn bà thôi.

Nếu không chắc chắn xã hội chẳng có gì phiền phức xảy ra.

Tôi xì một cái dài thậm thượt:

-Còn lâu, nhưng giả thử điều đó đúng thì các ông chính là người ngu rồi. Ai biểu

biết vậy mà vẫn đâm đầu vào tin.

Những cuộc đấu khẩu nho nhỏ như thế thường xuyên xảy ra, ít phân thắng bại

nhưng làm tôi hiểu Thu hơn vì tìm được nơi anh những nét rộng rãi, nhiệt thành,

nhất là lòng yêu nước và ý hướng xây dựng của anh. Tuy vậy, bọn tôi rất khắc

khẩu, có lẽ vì ai cũng tự ái cao nên khó trở thành bạn thân ý hợp tâm đầu được.

Đã có lần chúng tôi đấu chưởng .. nhạc với nhau. Số là hắn cần phải lựa nhạc cho

buổi khiêu vũ của nhà thờ chi đó, nên đã mở nhạc rock, nhạc rap rầm rầm để nghe

thử và thâu. Tuy lúc ấy là ban ngày, nhưng nhằm lúc tôi đang học thi, nên tiếng

nhạc vọng qua vách nhà ầm ầm làm tôi bực mình hết sức. Chỉ một lúc sau là tim tôi

đập mạnh và khó thở theo điệu nhạc (tôi ghét loại nhạc giựt này nhất) và đầu nhức

như búa bổ. Tôi muốn sang gõ cửa nhà hắn mắng vốn hết sức nhưng cũng hơi ngại.

Gọi cảnh sát thì chắc họ sẽ không can thiệp vì chưa phải sau 10 giờ tối, tôi bèn nghĩ

Page 151: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 150

ra được một phương kế trả thù hữu hiệu. Tôi lục quính quáng trong đống tape của

chị Hoàng, cuối cùng tìm ra được một băng cải lương cũ rích. Hà hà, phen nầy coi

cô nương ra chiêu trả đũa nhé. Tôi vặn hết ga máy hát, tiếng cải lương rên rỉ ai oán

nghe khiếp gấp mấy lần tiếng nhạc Tây, cái máy hát của chị em tôi lại rè rè nên

cuối cùng tôi là người chịu tẩu hỏa nhập ma trước. Tôi xây xẩm mặt mày tắt máy,

thì phía bên địch cũng đã im lặng từ lâu. Chị Hoàng cứ tủm tỉm cười làm tôi càng

phát điên lên được.

Rồi có lần xe hư tôi phải nhờ Thu chở đến thư viện trường vì sợ trễ, Thu phóng hết

ga làm tôi xanh mặt nhưng tự ái tôi chẳng thèm năn nỉ anh giảm bớt ga. Nếu cảnh

sát có phạt, thì hồ sơ của anh bị rắc rối chứ người ngồi bên cạnh đâu có sao! Chiều

về Thu đón tôi ở cổng và ngược lại chạy chậm rì. Tôi nghĩ anh định thử tính kiên

nhẫn của mình nên ráng kiên trì ngồi nhìn các xe khác vun vút qua mặt. Nhưng Thu

chịu thua trước, anh cho xe chạy nhanh hơn trước và gợi chuyện:

- Anh đi chậm để bù cho hồi sáng đấy An ạ, An bướng ghê sao không cản anh. Bây

giờ nghĩ lại mới thấy mình dại dột. Đi như vậy vừa nguy hiểm, vừa bất lịch sự và

nhất là ...

Thu nhỏ giọng:

... nhất là không kéo dài được giây phút có An.

Tôi giả lơ bắt sang chuyện khác nhưng Thu vẫn không tha:

-An có hiểu nỗi khổ sở của người không nói lên được điều mình muốn nói không?

Tôi ngạc nhiên nhìn Thu:

-Nhưng Thu sẽ chằng bao giờ ở trong trường hợp đó, Thu nói được đủ chuyện trên

trời dưới đất hết mà!

Thu lẩm bẩm:

-Tôi không có miệng để nói nổi một lời.

Tôi buột miệng đáp liền:

-Vậy mà An nghĩ anh có đến hai cái miệng!

Thu nói như nói một mình:

-Tôi có đến hai cái miệng nhưng không thể nói một lời.

Nhưng đột ngột Thu lại chuyển câu chuyện sang hướng khác, tôi không hiểu anh

đã nghĩ gì.

Page 152: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 151

Lần khác, Thu cũng cùng một thái độ như thế. Sáng hôm ấy tôi làm siêng lấy chổi

quét sân. Cây mận nhà tôi đang thay lá nên rụng đầy, tôi vừa quét vừa hứng chí hát

nho nhỏ:

-Chiều buông trên dòng sông Cửu Long, như một cơn ước mong, ơi chiều ... Về

đây, ơi hàng cây gỗ rong ...

Nhưng bỗng nghe có tiếng đàn đệm theo nên tôi im bặt quay lên nhìn. Thì ra Thu

đang ngồi trên ban-công nhà anh ôm đàn guitar nhìn tôi. Thu khai chiến trước:

-Sao không hát nữa cho anh nghe, An hát hay lắm.

Tôi quạu quọ:

-Tưởng không có ai mới hát chơi, ai dè ...

Thu chắt lưỡi:

-Chà, vậy ra nãy giờ mình nghe lén. Thế giờ anh yêu cầu, An tiếp tục hát chứ?

-Rất tiếc, anh đã làm An cụt hứng rồi, hình như lúc nào Thu cũng xuất hiện để phá

đám An thì phải.

Thu cười:

-Sao lại nghĩ thế ? Anh lại cho rằng chính An là kẻ phá đám anh đây!

Tôi ngạc nhiên:

-Tui đã làm cái gì?

Thu hất mặt :

-Đó, lá vàng rơi đầy sân thơ mộng thế kia mà An nỡ quét đi bỏ vào thùng rác, thì

còn đâu thi hứng của nhà thơ.

Tôi nhìn quanh quất. Từ khi dọn tới đây, tôi biết sát vách bên trái tôi là nhà mẹ con

Thu, bên phải là bố con ông Ý đại lợi rất ít khi có ở nhà. Tôi thắc mắc:

-Nhưng ở đây đâu có ai là thi sĩ?

-Sao lại không?

-Chung quanh đây không có ai, như vậy một trong hai ta phải là thi sĩ, người đó

chắc chắn không phải là An, vậy ra anh đang ngồi làm thơ?

-Ừ!

Tôi phá ra cười, anh chàng này mà làm thơ thì tức cười lắm, mấy con cóc trong

hang chắc cũng phải kinh hãi mà nhảy ra.

-Thu làm xong chưa? Đọc thử nghe với!

-Sắp xong.

Tôi vào nhà cất chổi nói với ra:

-Chừng nào làm xong anh nhớ đọc cho An nghe nhé.

Page 153: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 152

Thu gọi tôi lại:

-Nhưng An đi rồi, lấy đâu ra thi hứng cho anh làm thơ?

Tôi chỉ đống lá dưới sân:

-Đây nè, anh vừa bảo nguồn cảm hứng của anh là đống rác này mà.

Thu nhìn tôi đăm đăm:

-Không, chính là An đó.

Tôi cảm thấy lúng túng nhưng như bị xấu hổ, Thu đổi thái độ và chuyển sang đề tài

khác ngay. Tôi thật sự không hiểu anh nghĩ gì về mình và chính tôi cũng không

hiểu tình cảm của tôi dành cho Thu là như thế nào nữa.

Ngày anh chào giã biệt tôi lên đường đi Mỹ làm việc, tôi thấy buồn nao nao, tuy

vẫn cố gắng vui vẻ tiễn đưa anh, và thật sự cầu chúc anh thành công trên đường sự

nghiệp. Tôi nghĩ cũng hơi chán cho ông chính phủ Canada, đào tạo nhân tài nhưng

không giữ nổi họ làm mất hết chất xám của quốc gia. Những người học xong,

không kiếm được việc làm như ý ở Canada, đều chạy sang Mỹ kiếm việc. Thu cũng

đã vất vả nhiều tháng không tìm ra việc gần nhà, cuối cùng phải bỏ lại mẹ già đi

sang bên Mỹ. Hắn cười cười bảo phải hy sinh đi làm xa kiếm chút vốn lấy vợ. Bạn

gái hắn chắc phải là một trong mấy cô xinh tươi trong ca đoàn nhà thờ, tôi cũng tò

mò nhưng ngại không dám hỏi.

Không hiểu vì sao, dạo này tôi lại thích đi nhà thờ Việt Nam, tham gia ca đoàn

cũng như sinh hoạt văn nghệ trong trường với các bạn. Nhờ tiếp xúc với nhiều

người, tôi thấy vui hơn, tự tin hơn và cảm thấy mình hữu dụng hơn. Trước đây tôi

đã ích kỷ đóng cửa trong nhà lo cho mình, như vậy thật là thiếu trách nhiệm với

cộng đồng, xã hội. Tuổi trẻ tha hương ngoài việc học cho giỏi xây dựng tương lai,

cũng cần đoàn kết, sinh hoạt chung để nâng đỡ tinh thần, học hỏi lẫn nhau cũng

như làm những việc ích lợi cho cộng đồng, góp phần làm vẻ vang dân Việt. Nhưng

tôi bực Thu lắm vì không biết nghe ai report, hắn đã viết thư về bày đặt khen tôi đã

biết tham gia công tác xã hội, sinh hoạt với nhà thờ! Tôi có đi quyên tiền, làm văn

nghệ gây quỹ giúp bão lụt miền Trung là vì tôi thấy thương người bị nạn, chứ đừng

tưởng là tôi bị hắn lôi cuốn hay ...bắt chước hắn ! Con người gì đâu lúc nào cũng tự

phụ đến phát ghét.

Đang miên man suy nghĩ lung tung, bỗng tiếng điện thoại reo vang. Thì ra phone

của Thu. Tôi bỗng thấy hơi giận vì đã lâu lắm rồi từ khi đi San Jose, hắn chẳng gọi

Page 154: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 153

về cho tôi lần nào ngoại trừ lá thư mấy tháng trước. Trong phone, hắn kể lể đủ thứ

về chỗ làm, về sự bon chen của người Việt trên xứ Mỹ:

-Anh chỉ thích ở Canada thôi, ở Mỹ không quen thấy chán lắm. Lại nhớ má, nhớ ...

nhà hàng xóm, An nói một tiếng đi, anh sẽ bỏ hợp đồng về lại Canada ngay.

Tôi cũng hơi xiêu lòng, chao đảo, nhưng về hay ở là quyền của hắn, tôi không nên

can thiệp.

Hắn nỉ non:

-Sao An im lặng lâu vậy, có muốn anh về không? Làm ơn say yes đi mà!

Tôi mềm lòng, giọng bỗng nhiên nhão nhoẹt:

-Thì anh cứ về đi, kỳ này Canada cũng dễ kiếm việc hơn rồi, nếu không thì lại ... đi

nữa.

Hắn kỳ kèo:

-Có nghĩa là An muốn anh về phải không?

Trước khi suy nghĩ hơn thiệt, tôi buột miệng say yes ngọt ngào.

Giọng hắn hớn hở ở đầu giây bên kia:

-Thế thì An ra mở cửa đi.

Tôi ngạc nhiên không hiểu hắn nói gì nhưng cũng đi mở cửa. Thì ra hắn đã về và

đang ở sát vách với tôi. Hắn ló đầu vào tươi cười với bó hồng vàng to tướng - nếu

không phải 100 đóa hồng thì cũng phải 99 bông.

-Tặng An nè!

Tôi ôm bó hoa vào lòng, thấy hạnh phúc chất ngất, trên tấm thiệp vàng, hắn đề to

hàng chữ: “Khang An, I love you more than I can say”.

Nếu hắn nói thật, thì quả hắn yêu tôi nhiều lắm, nhiều hơn cái miệng nói nhiều của

hắn cơ mà!

Sau này, khi tôi đã chịu gã cho hắn và sinh được hai thằng con trai mập mạp xinh

xắn, nói nhiều y hệt bố, bọn tôi cũng tham gia chương trình Thăng Tiến Hôn Nhân

Gia Đình, họp hành hăng say, có lúc tôi đã thắc mắc:

-Anh này, nếu ngày đó em khuyên anh đừng về, cứ ở Mỹ lo làm việc thì anh sẽ làm

gì với bó hồng to tướng đó?

Thu tỉnh bơ trả lời:

-Thì anh sẽ đem tặng con gái ông Ý đại lợi kế nhà rồi đưa má sang Mỹ ở luôn, có

gì đâu mà phải thắc mắc!!

Trịnh Tây Ninh

Page 155: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 154

Tấm vé máy bay

Mối tình của tôi và chàng cuối cùng rồi cũng đi đến một kết cuộc. Cái kết cuộc hết

sức tốt đẹp mà các nhà viết chuyện gọi là “happy ending”. Chàng và nàng lấy

nhau, thôi còn đoạn kết nào vui vẻ hơn. Tuy vậy, tôi vẫn hay thở than rằng khi đi

lấy chồng, tôi vẫn còn một mối tình mang theo, dù không thảm thiết bằng mối tình

của ông Vũ Thành An, nhưng mỗi khi trái gió trở trời, nhớ về những kỷ niệm cũ

còn đi học tôi cũng bồi hồi lắm.

Cưới nhau rồi năm thứ nhất cu Bi ra đời, năm thứ hai Cu Bô thấy ánh sáng trần

gian, năm thứ ba tôi tối tăm mặt mũi để chào đón Cái Tẹo. Năm thứ tư (xin đừng

hồi hộp) hiệp ước đình chiến được ký kết. Tuy vậy, tôi đã xuống gần 20 lbs, già đi

mười mấy tuổi và bắt đầu đổi tánh hay lầu bầu.

Thì cũng như các bà mẹ Việt Nam khác ở hải ngoại, tôi phải nghỉ học, nghỉ làm ở

nhà để ba đầu sáu tay tả xung hữu đột với ba đứa con san sát tuổi nhau. Chàng tuy

đã ba con cùng nàng nhưng trông vẫn còn phương phi, có phần bệ vệ hơn nữa. Của

đáng tội, chàng cũng bớt vẻ hào hoa, tiêu xài có phần biết tính toán hơn, ngày ngày

vác cái cày lên vai hát bài sớm mai hừng đông đi cày bừa thật hăng hái. Không

hăng hái sao được khi một vợ ba con nheo nhóc ở nhà - bốn cái mỏ lúc nào cũng

há ra như chim để được mớm mồi. Chàng tiếc lắm vì không còn thì giờ để đàn địch

ca hát như xưa nữa. Có khi méo mó nghề nghiệp chàng hát ru con bằng những bài

tình ca lâm ly nghe tức cười hết sức. Cu Bi cái Tẹo hay tròn xoe mắt nhìn bố rên rỉ

những âm điệu lạ lùng, nghe ra còn thê thảm hơn giọng khóc nhè của chúng, nên

chúng im bặt cả khóc chú ý lắng nghe. Tôi cũng tội nghiệp chàng vì đã đi làm

nhiều giờ, nên việc nhà, con cái tôi bao thầu tất cả. Thỉnh thoảng kẹt quá tôi mới

nhờ chàng trông hộ cái Tẹo, thằng Bi một chút cho tôi làm việc khác. Chàng hơi

vụng về, nhất là trong việc coi con nên cực chẳng đã tôi mới phải giao trứng cho

ác. Có lần phải đi shopping mua quà gởi về Việt Nam, tôi giao con cho chàng coi.

Độ vài tiếng sau tôi về đã nghe tiếng TV, tiếng bố con chí chóe ầm ỹ nhà cửa.

Thằng Bô đã cào xước mặt anh, Cu Bi té trầy đầu gối, chàng lỡ tay làm bể bình sữa

và cái Tẹo khóc đến khản cả cổ. Tôi đau lòng lắm nhưng không nỡ nặng lời với

chàng, chàng chịu coi con cho tôi đi mua sắm là tốt lắm rồi. Thế nhưng tôi không

Page 156: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 155

tin được khi khám phá ra chàng mặc cho cái Tẹo một lúc tới hai cái tả. Số là biết

con đi cầu, chàng ngại không muốn đụng vào việc ấy nên đã mặc chồng thêm một

cái tả ra ngoài cho chắc ăn, không sợ dính tay và hồi hộp ngồi đợi tôi về.

Tóm lại cuộc sống gia đình giữa tôi với chàng tuy vừa qua khỏi giai đoạn thơ

mộng, bước vào thực tế nhưng cũng không đến nỗi nào quá tệ. Dù bận rộn vất vả

nhưng tôi cũng thấy vui, an ủi khi thấy các cháu ngày một lớn lên, khôn ngoan

trong Chúa Thánh Thần - Ấy là sơ lược phần một của câu chuyện, về tiểu sử của

gia đình tôi.

Phần hai của câu chuyện, đáng lẽ cũng phẳng lặng, bình thường như đa số các cặp

hôn nhân khác. Đi làm nuôi con, chúng lớn khôn đi học thành tài, tre già măng

mọc, circle of life cứ thế tiếp diễn. Nhưng phần hai câu chuyện gia đình chúng tôi

bắt đầu khi tôi có được cái vé free về Việt Nam hai tuần. Cầm cái vé trong tay, tôi

ngỡ như mình đang mơ. Bấy lâu nay, tôi mong được trở về thăm gia đình, mà mơ

ước chỉ là ước mơ, ngờ đâu hôm nay tự nhiên lại thành sự thật. Chàng yêu nước

thương người tị nạn, chống Cộng sản nên không muốn về VN, và cũng không

muốn tôi về. Tôi cũng yêu nước thương nòi, ghét Cộng Sản vậy nhưng ham về

thăm ba má quá nên đứng hẳn về phe kia để gây với chàng. Xưa giờ, chàng hay

viện lý do là còn kẹt tiền, con còn nhỏ hãy để từ từ. Bây giờ khổng không tôi có

được cái vé free, chàng ghen tị nên kiếm cách bài bác bắt tôi ở nhà đây mà.

-Anh coi, đây là dịp may có một không hai, tại kẹt việc bất ngờ Bác Hai mới cho

em vé máy bay này. Ấy cũng là nhờ em coi con dùm bác nhiều lần, may quần áo

cho con bác, chỗ ơn nghĩa đó chứ …. Nếu bỏ không đi là uổng cả gần ngàn rưỡi

bạc. . . . .

-Thì em có thể cho lại người khác cần hơn, với lại con còn nhỏ quá, em đi cả hơn

hai tuần sao chúng chịu nổi.

-Bởi em mới năn nỉ anh lấy hai tuần nghỉ ở nhà, em sẽ nhờ chị Hảo qua phụ anh

nữa mà!

Nói tới gây lui cũng không giải quyết công chuyện tới đâu. Càng nói, tôi càng thấy

chàng hẹp hòi ích kỷ. Từ ngày lấy chàng, tôi như công chúa lọ lem tối ngày ru rú

trong nhà đánh vật với nồi cơm, bình sữa, trí khôn mỗi lúc mỗi mụ đi. Hơn nữa

chàng phải hiểu ba má tôi đã quá già, nếu cứ chờ hoài chắc chắn sẽ tới ngày ông bà

về chín suối mà tôi không còn cơ hội gặp mặt lần cuối. Vả lại còn một lý do nữa

mà tôi không dám liệt kê ra với chàng, đó là tôi còn muốn về gặp lại những người

Page 157: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 156

bạn cũ thuở còn đi học. Trời ơi, cái thời cắp sách đến trường nó êm đẹp làm sao,

nhất là lúc mà người ấy len lén trao tôi phong thơ tình đầu tiên trong đời, nó thơ

mộng quí giá dường bao. Các anh chị đừng hiểu lầm là tôi định ngoại tình trong tư

tưởng đâu đấy nhá. Tôi chỉ muốn sống lại chút kỷ niệm của ngày còn thơ thôi.

Người ấy và tôi chưa hề dám nắm tay nhau, chưa hề hò hẹn một lời, chỉ mới bắt

đầu để ý nhau, bị bạn bè trêu chọc ghép đôi chút đỉnh là tôi đã theo gia đình đi vượt

biên rồi. Khổ nổi, nghe nói người ấy vẫn còn độc thân và hay tới lui thăm viếng ba

má tôi ở VN lắm (nhà tôi và nhà người ấy đâu cách nhau bao xa) Tôi gặp lại anh

cũng chỉ là để tâm sự, nhắc lại chuyện cũ thời học sinh thôi, cùng lắm sẽ rủ các bạn

khác cùng đi ăn chè ở ngả ba Ông Tạ, quán chè mà chúng tôi hay cùng nhau đi ăn

mỗi đầu tháng khi vừa được lãnh 22 đồng 50 xu tiền học bỗng dạo ấy. Tôi miên

man suy nghĩ, nhớ đến đủ thứ đồ ăn thức uống, sinh hoạt ở quê nhà. Nghe nói VN

bây giờ nóng nảy bụi bặm, lừa lọc đảo điên ghê lắm, nhưng tôi không sợ. Tôi chỉ

về có 2 tuần thôi mà, tôi nhất định dùng tấm vé máy bay dù chàng chống đối. Bao

lâu nay tôi vẫn chìu theo ý chàng, bây giờ chàng có giận tôi cũng đành . . . xin lỗi

trước. Cùng lắm, tôi sẽ không ngửa tay ra xin tiền của chàng như mọi lần, tôi sẽ

năn nỉ chị Hảo hàng xóm cho tôi mượn ít tiền đi đường, khi về rồi tôi sẽ may thêm

nhiều quần áo để trả. Chàng hay đi câu, đi nhậu một mình, tại sao tôi không đi chơi

một chuyến thăm gia đình cho thỏa dạ chứ?!

Tính toán đâu đó xong xuôi, tôi mệt mỏi nằm ra sofa nghỉ ngơi chút đỉnh, chờ

chàng về sẽ tuyên bố quyết định tối hậu của mình.

Ngày đi Việt Nam cuối cùng rồi cũng tới, chàng giận không đưa tôi ra phi trường

với lý do phải coi chừng mấy đứa nhỏ. Tôi vờ đi tỏ vẻ thông cảm với cảnh gà trống

ba con nheo nhóc của chàng, đón taxi đi thẳng (Tôi sợ mình chần chừ sẽ mềm lòng

đổi ý bỏ đi tấm vé máy bay quí giá mà ở nhà). Nói cho đúng lẽ lương tâm, khi đi

tôi chỉ lo lắng cho ba đứa con yêu dấu của mình, còn cái bản mặt quạu quạu của

chàng càng nhìn càng thấy tức cười. Cho sáng con mắt ra nhé, sau 2 tuần dám

chàng sút hẳn mấy ký lô!

Ngạc nhiên thay, người đón tôi ở phi trường Việt Nam lại chính là người ấy. Ba má

tôi chắc già yếu quá không đi phi trường được chứ gì. Tôi nhận ngay ra anh sau bao

năm trời xa cách, anh không thay đổi nhiều, chỉ hơi đen, hơi gầy hơn xưa chút đỉnh

thôi. Vẫn nụ cười lãng tử, ánh mắt chân tình (ngày xưa tôi và anh đóng vai chính

Page 158: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 157

trong vở kịch của trường Cao đẳng Sư Phạm đường An Dương Vương mà) Tôi hơi

ngại vì sau 2 ngày đường trên máy bay, chắc tôi trông xơ xác, bèo nhèo lắm, giá

cho tôi vài ngày tịnh dưỡng phục hồi nhan sắc trước khi gặp chàng, tôi sẽ thấy tự

tin thoải mái hơn. Tôi bỗng thấy sao mình gầy guộc, khô cằn đáng tội nghiệp quá,

được cái là ở Mỹ đã lâu nên nước da dù sao cũng còn trắng trẻo, hy vọng bù đắp lại

được chút nào chăng. Lạ thay, chàng không đưa tôi về nhà ba má, mà lại về thẳng

nhà chàng. Những con đường thành phố bây giờ trông lạ quá, chằng chịt tôi không

nhận ra được đâu là đâu, còn chàng thì thản nhiên giải thích xe đang đi đến nhà

chàng! Tôi cũng u mê ngồi im, không hề phản đối thắc mắc gì. Rồi chuyện gì phải

đến đã đến, vừa tới nhà chàng đã ôm tôi thật chặt, thái độ hết sức hung hăng, sàm

sỡ. Tôi kinh ngạc ra sức chống đối nhưng càng vẫy vùng vòng tay chàng càng

mạnh hơn. Trong thoáng chốc ngắn ngủi, tôi kịp nghĩ đến gia đình, đến Chúa. Trời

ơi, công lao giữ đạo bao lâu nay thoáng chốc sẽ tan tành theo mây khói sao?! Tôi

vẫn tự hào mình là người chung thủy, chính trực sống hết đời vì chồng vì con, mà

trong giây lát có thể sụp đổ dễ dàng như vầy đây. Dù trong lòng run rẩy yếu đuối,

tôi vẫn vận dụng hết chút lý trí còn sót lại la lên hãi hùng. Tôi dẫy dụa ú ớ thật

mạnh, lạ thay - Cu Bi , Cái Tẹo cũng có mặt đứng bên cạnh lo lắng, ôm tôi thật

chặt.

-Mẹ, mẹ có sao không, sao mẹ la dữ vậy?

Thì ra đó chỉ là một giấc mơ. Tôi vẫn còn nằm trên sofa với tấm vé máy bay trên

tay nhàu nát. Mồ hôi tôi tuôn lấm tấm dù ngoài sân tuyết lạnh vẫn rơi lả tả. Tôi ôm

siết cái Tẹo vào lòng, hôn con cho nó bớt sợ mà tim vẫn còn đập lô tô như bị ma

đuổi.

Tôi tin các anh chị rất khôn ngoan sáng suốt, lại hay yêu thương giúp đỡ mọi

người, làm công tác xây dựng Giáo xứ rất thành công, hiệu quả, nếu vậy xin cho vợ

chồng tôi một lời khuyên, bàn giúp tôi nên làm gì với tấm vé máy bay này. Thật là

đổ đi thời tiếc, mà uống vào thời say. Xin gọi tôi gấp gấp vì chỉ còn mấy ngày nữa

là vé máy bay hết hạn.....

Trịnh Tây Ninh

Page 159: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 158

Ông trùm Thiện ngồi ngắm hang đá vừa mới làm xong, tỏ vẻ hài lòng, chỉ còn tô

điểm thêm một chút nữa là tuyệt. Bao nhiêu năm qua, Giáo xứ Hòa Bình đã nổi

tiếng vì có hang đá mừng Giáng sinh thật đẹp. Giáo xứ có sẵn một trái núi nho nhỏ

do dân tự đắp lấy làm Đài Đức Mẹ. Hai bên là đường đi dốc thoai thoải, ở giữa là

ngọn núi mỹ thuật, có đặt tượng Đức Mẹ sầu bi, giáo dân hay đến để đọc kinh, thờ

phượng. Đám trẻ con chạy giỡn chung quanh những hàng bông sứ cao luôn trổ

hoa, mùi thơm nhẹ nhàng.

Mùa Giáng Sinh, ông Thiện hướng dẫn nhóm thanh niên dùng giấy dầu bao lấy núi,

phun sơn trắng làm tuyết, sáng tạo thêm những góc cạnh đặc biệt, trang trí thành

hang đá Bêlem. Đêm lễ vọng Giáng Sinh ngoài trời, hai cô gái của giáo xứ sẽ được

chọn làm thiên thần, từ từ xuất hiện trên đỉnh núi thật uy nghiêm, mọi người sốt

sáng dự lễ, thả hồn về Bêlem năm xưa.

Hoa sứ nở quanh năm, rụng phủ đầy mặt đất, ông Thiện chợt thấy một bé gái cúi

xuống nhặt hoa tung lên trời, mắt ngước lên trời xanh thăm thẳm, hình như nó đang

mơ mộng, cầu nguyện điều gì. Hình ảnh đứa bé làm tim ông bỗng nhói đau, ông

cắn chặt môi ngăn cản dòng nước mắt đừng rơi xuống khuôn mặt già nua, héo úa.

Mới đó mà đã mấy mươi năm rồi, hơn nửa thế kỷ với biết bao thay đổi, lớp sóng

phế hưng, con Tạo xoay vần, nhưng một điều trong ông vẫn không bao giờ đổi

thay....

Thời vua Tự Đức cấm đạo, ông trùm Thiện còn là một thanh niên rất trẻ. Ông là

con một trong gia đình giàu có, được cưng chiều, cho học chữ Tây trong trường

thuốc, cho học đàn violin, nhưng ông không được khỏe mạnh như những thanh

niên khác. Thật ra ông không đau bệnh gì, chỉ ốm yếu xanh xao, không thích thể

thao, không thể làm được việc nặng. Mà cần gì làm việc nặng, vì tất cả các việc

trong nhà đều đã có tôi tớ làm. Thiện chỉ việc ăn, học, đọc sách, đi dạo, mơ mộng

nhìn cõi đời. Nhà ông có trồng nhiều hoa sứ, ông lớn lên giữa những hàng sứ này,

mùi thơm của hoa đã ướp vào tóc, vào da thịt ông quen thuộc không thể thiếu.

Page 160: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 159

Hôm đó là một buổi chiều thật đẹp, Thiện bắt gặp một cô gái trẻ do dự bước vào

vườn, lên tiếng hỏi:

-Có ai trong nhà không, cho tôi xin ít hoa rụng.

Không hiểu sao Thiện không lên tiếng, đứng yên trong nhà nhìn ra. Cô khoảng đôi

mươi, da nâu đen khỏe mạnh, tóc xõa dài, mặc một bộ bà ba đơn giản. Không thấy

ai trả lời, cô cúi xuống nhặt những cánh hoa sứ rụng dưới đất, tung lên trời rồi mắt

nhìn lên cao, như đang cầu xin điều gì. Hình ảnh thật đẹp, cô gái thật đẹp. Thiện

lặng người ngắm. Cô gái chắc có cảm giác nhột nhạt vì có người đang đăm đăm

nhìn mình, cô đã nhìn thấy Thiện, bối rối cúi mặt:

-Em... muốn xin ít hoa sứ về làm thuốc.

Thiện bước ra mỉm cười:

-Thuốc gì? Bao nhiêu năm nay chưa thấy ai nói hoa sứ có thể làm thuốc cả.

Cô gái nhẹ nhàng:

-Thưa ông, em cũng mới nghe người ta mách, nói là hoa sứ trị được bệnh máu cao,

giảm tiểu đường. Mẹ em đang đau nặng, muốn thử xem sao.

Thiện bỗng có cảm tình với cô gái hiếu thảo này:

-Được, cô cứ lấy, để tôi giúp cô.

Thiện cũng lay hoay vừa nhặt hoa cùng cô gái, vừa thăm hỏi gia đạo, hoàn cảnh

của cô.

Cô tên Tiên, con gái của bà góa ở đầu xóm, sống bằng nghề trồng trọt. Cô rất giỏi

võ, học trò của võ sư Hoàng Thạch trong làng. Sứ hôm nay không rụng nhiều,

Thiện bỗng nghịch ngợm nói với Tiên:

-Nhặt hết hoa rồi cũng không được đầy túi, cô có võ, chắc biết leo, có muốn hái

trên cây không?

Tiên nhìn Thiện hỏi lại:

-Nếu ông cho phép! Mỗi lần đi ngang đây thường không có ai trong nhà, em không

dám nhặt hoa, sẵn đây nếu có được nhiều, em sẽ phơi khô để dành.

Tiên nói xong thì thoăn thoắt leo lên cây, tay cầm túi vải, tay hái hoa, gọn nhẹ dễ

dàng. Thiện ngây mắt đứng nhìn, anh là công tử bột không hề biết leo trèo. Ngày

còn bé, Thiện cũng theo bạn bè leo cây, té một lần xuýt gãy xương, từ đó mẹ không

cho leo cây nữa.

Page 161: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 160

Sau đó mỗi buổi chiều Tiên thường ghé nhà Thiện nhặt hoa, cả hai thành đôi bạn

tâm giao. Tiên không được học cao, nhưng rất thông minh hiểu biết, đạo nghĩa

thánh hiền vẫn am tường. Thiện nói cho cô biết về Tây học, về thế giới bên ngoài,

bắt đầu biết nhớ nhung nếu mấy ngày Tiên không ghé hái bông sứ. Thiện yêu nụ

cười của cô, chân chất tươi thắm với hàm răng thật đều thật đẹp. Tiên có cái chân

tình, duyên dáng của cô gái quê mà không quê, hiền lành mà nhanh nhẩu được

việc, miệng nói tay làm, không như những tiểu thư khuê các.

Người Pháp bắt đầu về làng ông thật nhiều để giảng đạo. Vua Tự Đức vẫn cấm

đạo, nhưng đạo Thiên Chúa vẫn phát triển, vẫn có người tử đạo, xã hội bắt đầu thay

đổi nhiễu nhương. Ba má Thiện theo đạo, dạy cho Thiện biết mến Chúa yêu người.

Thiện thấu hiểu ngay giáo lý của Chúa, bắt đầu tiếp tay giảng đạo, tìm được niềm

vui trong tình yêu của Chúa. Thiện cũng giúp Tiên và má của Tiên hiểu về đạo

mới, má Tiên bệnh khá nặng, từ ngày được biết Chúa, bà phó dâng mọi sự cho

Chúa, cảm thấy bình an thoải mái hơn.

Về phía má của Thiện thì không được vui vì biết Thiện tới lui, hò hẹn với Tiên,

một cô gái nghèo trong xóm. Bà muốn Thiện học thêm, và cưới đứa con gái tài sắc,

gia đình môn đăng hộ đối khác mà bà đã nhắm sẵn. Hơn nữa bà thấy rõ ràng Thiện

và Tiên không hợp: Tiên giỏi võ, Thiện ốm yếu, Tiên thực tế, Thiện mơ mộng,

không hiểu chúng nó hợp nhau ở chỗ nào. Riêng Thiện thì vững tin, vì anh biết ba

má rất yêu thương chiều chuộng mình, thế nào cũng có ngày ông bà bằng lòng.

Thiện yêu Tiên hết lòng dù có nhiều khác biệt. Tình anh đối với cô là tình tha thiết,

tình trọn vẹn từ trong trái tim, không so sánh, không chọn lựa. Hai người sẽ bổ

xung cho nhau và sẽ sống thật tốt, thật đẹp, căn nhà riêng của hai người sẽ trồng

toàn bông sứ......

Nhưng định mệnh đã an bài, Thiện và Tiên đã không bao giờ được kết nghĩa chồng

vợ. Ngày hôm đó nhóm thanh niên của làng được tin vua cho hành quyết ba vị

không chịu bỏ đạo, đã bị bắt và kết án. Không muốn họ bị tử đạo oan uổng, một

người lại là bà con với Tiên, nên cô xung phong vào nhóm cứu người, ra kế hoạch

cướp tử tội và vượt ngục.

Kế hoạch tinh vi, ba người tội phạm được giải cứu trong tù trước khi đem ra hành

quyết, nhưng Tiên đã trúng mũi tên tẩm độc của cai tù, bỏ mạng tại chỗ.

Page 162: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 161

Khi xác Tiên được đem về giao cho bà mẹ đau yếu nằm một chỗ trên giường bệnh,

bà chết điếng. Thiện đứng ra giúp việc mai táng, tổ chức lễ, lập chương trình đọc

kinh thật chu đáo. Anh chỉ sợ một điều khi nhận làm chủ sự cho buổi đọc kinh cầu

hồn, là anh sẽ bật khóc. Thiện vốn nhậy cảm, yếu đuối cả về thể xác lẫn tinh thần,

dù cố làm tỉnh, nhưng anh biết sức chịu đựng của mình có hạn. Thiện cầu nguyện

xin Chúa cho anh ơn can đảm, anh đã học được nơi Tiên sự can trường. Thế nhưng

buổi lễ cầu nguyện cho Tiên đã bị hủy bỏ. Vua cho lính bắt bớ, ruồng đạo quá kỹ,

nếu ra mặt làm lễ cầu nguyện, nhiều người kể cả Thiện cũng sẽ bị bắt.

Xác Tiên được chôn âm thầm bên nghĩa trang của làng, Thiện cho người trồng kế

bên hai cây hoa sứ, cây này là cây “anh”, cây này là cây “em”. Chiều chiều Thiện

ra thăm mộ, lòng nao nao, mắt rưng rưng nhìn cây sứ, mong sứ mau lớn có ngày nở

hoa. Thỉnh thoảng anh ôm vĩ cầm ra mộ kéo cho Tiên nghe, bài này Tiên thích, bài

này Thiện thích, anh kéo đàn và hát mà lòng chùng xuống, tiếng hát nghẹn ngào.

Anh nhặt hoa sứ rụng, kết thành hai chữ T - Tiên và Thiện - đặt trên bia mộ và mỉm

cười...

Bây giờ đã mấy mươi năm, cây sứ đã già, hoa nở sum suê, mùi hương thơm ngát.

Thiện trở thành ông trùm trong xứ, ngoài việc chăm sóc nhà thờ, giúp cha xứ trong

ngoài, ông còn phát thuốc, trị bệnh giúp dân. Thiện kết hợp giữa đông y và tây y,

chữa trị được rất nhiều người, làm công quả không nhận thù lao. Mọi người đều

ngưỡng mộ yêu mến ông - từ già đến trẻ, từ nghèo đến giàu. Có người thắc mắc

ông đẹp trai, thông thạo chữ nghĩa Thánh Hiền, tiếng Pháp như gió, đàn hay hát

giỏi, nếu không lấy vợ, sao không đi tu làm linh mục. Thiện mỉm cười hiền lành,

hơn ai hết ông hiểu được lòng mình, mỗi lần nhìn cánh hoa sứ rơi rụng, mỗi lần

lòng ông nhói đau, tu gì được mà tu...

Trịnh Tây Ninh

Page 163: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 162

Có Những Niềm Riêng

Dưới ánh đèn nhiều mầu của sân khấu, Á hậu trẻ Vivian tươi cười nhận hoa và giải

thưởng. Các ký giả lăng xăng chụp hình, phỏng vấn, nhất là giới truyền thông Việt

Nam.

Đây là lần đầu tiên giải Á Hậu của Miss Teen Canada lọt vào tay một cô gái Việt

gốc Canada. Vivian là sự hài hòa của nét đẹp Tây phương và Á Đông. Cô đàn hát

thật hay, bên cạnh ba mẹ cũng thật đẹp đôi. Ba cô là người Canada, cao ráo đẹp

trai, cũng khá nổi tiếng trong giới thương mại. Mẹ cô là một người Việt khoảng

trên 40, nhưng trẻ đẹp hơn số tuổi rất nhiều. Bà là quản đốc Kế toán cho một hãng

buôn bán. Gia đình Hằng ở trong một biệt thự rộng thênh thang, có người làm

vườn, giúp dọn dẹp nhà cửa. Họ lái xe sang trọng đắt tiền.

Họ trả lời các câu hỏi phỏng vấn thật khéo léo, thông minh. Mọi người đều vui

mừng và ngưỡng mộ thành công của gia đình họ. Sự thành công của mẹ con Hằng

là niềm vui nói chung cho cộng đồng Việt Nam. Ngày mai các báo chí địa phương

sẽ đăng tải hình ảnh, các tin tức liên quan đến cuộc thi Hoa Hậu hôm nay.

Hằng cười rạng rỡ dưới ánh đèn, nhưng khi trở về với thực tại, ánh mắt bà thoáng

buồn. Hằng hồi tưởng lại câu chuyện đời mình - Câu chuyện mà bà không hề kể

cho báo chí biết:

---

Tôi rời gia đình và vượt biên năm 18 tuổi - cái tuổi non nớt mới bước vào đời, xa

quê hương xa cha mẹ, phải học hỏi và cố gắng thật nhiều. Cũng may, tôi gặp Minh

và có một mối tình đầu đời thật đẹp. Minh chăm học, thành thật. Anh đàn guitar và

hát khá hay. Nhưng tôi yêu Minh không phải vì anh đàn hay hát giỏi, tôi yêu sự

chân thành dễ thương của anh. Tôi yêu ý chí tự lập, sự cố gắng trong bổn phận. Tôi

yêu tính tình thoải mái, dễ tin người, và tôi biết anh yêu tôi thật nhiều. Hơn nữa,

chúng tôi đều ra đi một mình, thiếu thốn từ vật chất đến tinh thần, việc đến với

nhau để xoa dịu những mất mát, khó khăn trên con đường tị nạn là chuyện dễ hiểu.

Tôi và Minh hợp nhau ở rất nhiều điểm, chỉ khác ở chỗ tôi thực tế hơn, không có

tâm hồn nghệ sĩ mơ mộng như anh.

Page 164: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 163

Ngày ở trại tị nạn, chúng tôi hay dắt nhau ra biển chơi. Biển Thái Lan thật đẹp, dù

nó đã cuốn trôi bao nhiêu mạng người trên đường tìm Tự do, cũng như có nhiều hải

tặc khét tiếng. Chúng tôi hay ngồi yên lặng thật lâu trên biển vắng, thỉnh thoảng

trao đổi những tâm tình trong cuộc sống, xây dựng tương lai. Minh hay vuốt tóc

tôi, thì thầm:

-Anh ghen với gió, với tóc.

-Tại sao?

-Vì gió biển luôn thổi ve vuốt má em, vì tóc em luôn bay, hôn lên mặt em, anh chỉ

được ở bên em một lúc nào đó, rồi lại phải ra về. Biết bao giờ anh mới được luôn ở

bên cạnh em, che chở yêu thương em.

Tôi cảm động mỉm cười, chọc quê anh:

-Cải lương quá! Thì em cắt tóc ngắn, cho anh khỏi ghen!

-Đừng bao giờ cắt tóc ngắn nhé, tóc em đẹp lắm, em không hợp với tóc ngắn đâu!

Em có hay ghen không?

-Có chứ, ghen nhiều nữa là khác, nếu anh hôn em má bên trái, mà quên hôn bên

phải, bên phải sẽ giận đó!

Minh vuốt mũi tôi:

-Anh không dám quên đâu, em bé lì lợm bướng bỉnh của anh ơi! Sau khi định cư ở

Canada, anh sẽ tìm em, mình sẽ đi học và sẽ cưới nhau, em có chịu làm vợ anh

không?

Tôi gật đầu thật nhẹ, lòng thênh thang. Biển chứng giám lòng tôi. Biển lắng nghe

lời hứa chúng tôi trao nhau, biển vỗ về cho tình yêu chắp cánh.

Chúng tôi đến Montreal, đi học đi làm, để dành tiền, cưới nhau. Đời đẹp như bài

thơ dù tôi không biết làm thơ. Tình đẹp như bài ca dù tôi không biết hát. Nhưng có

Minh đàn hát, đọc thơ cho tôi nghe là được rồi. Anh tài lắm, dù tôi lười biếng nằm

trên sofa gối đầu lên đùi anh, anh vẫn có thể ôm đàn và hát cho tôi nghe được. Tôi

thích nhõng nhẻo nằm trùm mền trên đùi anh xem TV, để anh đút trái cây cho ăn.

Tôi kén ăn lắm, nho thì phải lột vỏ, dù vỏ mỏng tới đâu. Tôi chỉ thích thức ăn mềm,

ngọt, lười biếng nhai, lười biếng... nuốt, anh phải luôn vỗ về:

-Ăn giỏi, anh thương!

Cuộc sống êm đềm chỉ được hơn 1 năm thì sóng gió nổi lên. Biển không yên lặng

lắng nghe chúng tôi thì thầm yêu thương, vẽ vời tương lai nữa. Biển gào thét trong

Page 165: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 164

giông tố bão bùng, từng đợt sóng cao ngất cuốn xô đời chúng tôi vào một ngã rẽ

không bao giờ định trước.

Tối hôm đó Minh băn khoăn bồi hồi, thái độ thật lạ. Ngày hôm trước anh đã nhìn

tôi lạ lùng, khó hiểu. Tôi ngạc nhiên hỏi:

-Minh sao vậy, anh có điều gì muốn nói?

Minh hốc hác khác hẳn bình thường, anh đột nhiên quỳ xuống trước mặt tôi:

-Hằng, em có thể tha thứ cho anh không?

Tim đập mạnh, tôi hơi mất tự chủ:

-Chuyện gì vậy Minh, đừng làm em sợ!

Minh ngập ngừng:

-Em có nhớ cách đây 2 tháng, anh đi hát cho cộng đồng người Việt ở Ottawa

không?

-Dạ nhớ!

-Đêm đó anh ở lại nhà bạn và ngủ tại đó, phải không?

Tôi tròn xoe mắt, xác nhận:

-Dạ phải, anh ở nhà anh Bằng.

Minh đau khổ:

-Đêm đó có thêm một ca sĩ khác cũng ngủ tại đó, cô Phương Thi. Em biết Thi mà.

-Dạ biết, Thi là bạn của anh, hay hát nhạc new wave, nhảy rất hay, em có gặp vài

lần.

-Đêm hôm đó anh bị ép uống say rượu, bây giờ anh chỉ nhớ láng máng chuyện xảy

ra, nhưng Thi vừa cho biết cô ta đã mang thai, và cha của đứa bé là ... anh!

Tôi ước gì mặt biển có thể mở ra để cuốn tôi vào tận lòng đại dương, để thực tế phũ

phàng không làm nhức nhối trái tim nữa. Nước mắt tôi rơi như mưa, tôi trả lời

trong đau đớn:

-Chuyện như vậy mà anh làm được sao? Tôi ghê tởm anh!

Minh đau khổ:

-Anh không biết, anh hoàn toàn có lỗi. Anh có thể xin em tha thứ cho anh không,

anh yêu em và không hề có chút cảm tình nào với Phương Thi.

Tôi chua chát:

-Không có cảm tình mà làm chuyện đó được! Đàn ông các anh mà! Ngày xưa ba

khuyên mấy chị em tránh lấy chồng nghệ sĩ, em không tin, vì cho rằng có nhiều

loại nghệ sĩ, nhưng bây giờ em mới thấm thía!

Page 166: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 165

Tôi vẫn yêu nụ cười trẻ thơ của Minh, vì nó thật hồn nhiên, thật thà. Nhưng bây giờ

trước mặt tôi là một người đàn ông xa lạ, hàm râu chưa cạo làm tôi càng thấy rõ sự

đểu giả được che dấu lâu nay. Tôi là người thực tế, rõ ràng. Mặc cho Minh nói gì,

đề nghị gì, tôi đều lạnh lùng gạt bỏ. Cũng may chúng tôi chưa có con, cũng may tôi

còn trẻ đẹp, tôi giải quyết bài toán cuộc đời thật nhanh chóng. Phương trình có 2 ẩn

số, một là Hằng, hai là Thi, đáp số sẽ là Thi, vì còn một đứa con tương lai đang cần

cha.

Tôi tìm luật sư lo giấy tờ ly dị, giá cả phải chăng, thủ tục đơn giản vì chúng tôi

chưa có nhà cửa, tài sản rắc rối gì. Có lúc tôi cũng mềm lòng và thấy thương Minh

vô cùng, như có lần tôi bắt gặp Minh một mình cặm cụi tự may lấy nút áo cho

mình. Nhìn Minh vụng về, chịu đựng cầm kim không dám nhờ tôi (Vì sau đêm thú

tội trở đi, tôi có nói với Minh tiếng nào đâu!) Tôi xót xa lắm, nhưng tôi mím tôi, ra

lệnh cho mình không được ngu dại mà mềm lòng. Không bao giờ tôi có thể tha thứ

cho sự phản bội của Minh. Tình yêu không lý tưởng, không hoàn hảo, nhưng cũng

không thể tồi tệ như vậy. Tôi rất buồn nôn nếu phải gần gũi chung đụng với Minh.

Tôi phải ngẩng cao đầu bước tới, thách đố với định mệnh, tìm cho ra giải đáp khác

của phương trình cuộc đời.

Tôi dọn ra riêng và bắt đầu tìm lẽ sống, tìm chỗ dựa cho cuộc đời mình. Tôi không

u sầu nghĩ rằng mình bị chồng bỏ nữa, tôi tiếp tục tập thể dục thẫm mỹ, chăm sóc

vóc dáng bên ngoài, học thêm về Kế toán.

Tôi giỏi toán từ bé, làm việc cho công ty tài chánh Montreal, được bạn bè trong

hãng thương mến. Người thương mến đặc biệt là Vince, giám đốc của tôi. Vince

hay nhìn tôi say đắm, khi biết tôi đã có chồng, anh cười méo xẹo che dấu đau khổ.

Tuy không mơ mộng nghệ sĩ nhưng tôi cũng có trực giác của người đàn bà, biết ai

thích mình, biết tình cảm nghĩa là gì, biết làm sao để được lòng người khác. Tôi xin

gặp Vince tại văn phòng, vừa khóc vừa trình bày chuyện riêng, xin phép nghỉ 2

tuần để lo việc nhà và bớt căng thẳng. Công việc hãng đang thời kỳ cao điểm,

nhưng Vince chấp thuận không nài ép. Dĩ nhiên anh tới lui thăm viếng thường

xuyên, và tôi đã bằng lòng lấy anh.

Page 167: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 166

Đám cưới chúng tôi khá lớn, vì Vince có tiền và thích được nhiều người biết anh đã

lấy vợ. Anh bảo anh luôn ước mơ có được cô vợ Á Đông dịu dàng, khéo léo như

tôi. Anh sắp xếp tất cả chu đáo. Trước ngày đám cưới, anh chỉ yêu cầu tôi ký tên

vào tờ giấy xác nhận không đụng tới tiền bạc, tài sản của anh kiếm được trước đây

- nếu có ly dị. Biết là người Canada luôn thực tế như vậy, biết là Vince rất thẳng

thắn với những con số, nhưng tôi vẫn thất vọng và đau lòng lắm, dù tôi không cần

tiền của Vince. Tới non nước này tôi làm gì được nữa, tôi ký tên mà lòng mặn

đắng. Chữ ký vào văn kiện này không ảnh hưởng cuộc đời tôi bằng chữ ký vào tờ

hôn thú với Vince, mà sau này tôi mới nhận ra.

Chúng tôi sống tương đối hạnh phúc, Vince rất lịch sự chiều chuộng tôi, nhưng tôi

phải vượt qua tập tục của hai nền văn hóa, của sở thích khác nhau, phải tập nấu và

ăn thức ăn Tây với Vince (Tôi vẫn vốn kén ăn). Tôi ép lòng ăn mặc thật đẹp đi với

Vince tới những dạ hội sang trọng, ồn ào. Nếu được chọn lựa, tôi chỉ thích ngồi yên

ngắm biển cả. Tôi làm việc thật hăng say trong hãng, lên chức thật nhanh không vì

sự bảo bọc của Vince, vì tôi đã thuyên chuyển qua chi nhánh khác.

Rồi bé Vivian ra đời. Tôi yêu cháu, sống vì cháu, vui vì cháu. Cháu đẹp, khôn

ngoan trước tuổi, nhậy cảm và lãng mạn. Cháu học dương cầm rồi chuyển qua đàn

tranh, đàn vĩ cầm, nhạc khí nào cũng giỏi. Cháu biết hát tiếng Việt chỉ nhờ xem

phim video, vì tôi không dạy cháu hát được ngoài những bài ca thiếu nhi bập bẹ

thuở còn bé. Vince cũng khuyến khích tôi học dương cầm, mướn thầy thật giỏi về

dạy riêng cho tôi. Tự nhiên lúc sau này tôi cũng mềm lòng, thích nghe nhạc, thích

đàn và hay khóc. Nhưng tôi không học nhạc lâu với Chris được, vì ông không đứng

đắn. Ông không nể sợ Vince dù Vince là bạn thân, đã thẳng thắn tán tỉnh, có hành

động sỗ sàng với tôi. Tôi nghỉ học đàn với Chris ngay, từ từ sẽ kiếm một bà giáo

già cho chắc ăn.

Điều đáng nói là chỉ sau khi lấy Vince chừng vài tháng, Minh đã xin hẹn và gặp

riêng tôi tại một quán cafe. Minh cho biết Phương Thi đã tìm được cha ruột của

đứa bé, và không bắt tội Minh nữa. Thử nghiệm DNA cũng đã xác nhận chuyện

này. Minh xin tôi hãy tha thứ và trở về với anh, anh cần tôi hơn bao giờ. Bài toán

rắc rối hơn, đáp số không đơn giản.

Page 168: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 167

Tôi suy nghĩ thật nhiều. Bây giờ tôi đã hiểu và thông cảm cho Minh, biết anh chỉ là

nạn nhân. Nhưng tôi không thể kiếm chuyện ly dị với Vince được. Tôi hối tiếc cho

sự nông nổi, nóng nảy của mình. Tại sao tôi không cho Minh cơ hội, thời gian. Tại

sao tôi không nghĩ tới chuyện thử nghiệm DNA. Tại sao không có ai giúp tôi khi

tôi phải làm thật nhanh bài toán hôn nhân. Tôi bỗng nhớ ra vì tự ái, vì hờn ghen, tôi

có mở miệng nói cho bất cứ ai biết chuyện của mình để có người giúp đỡ, cho ý

kiến đâu. Tôi luôn tin mình thông minh, lanh lẹ và có quyết định đúng. Sự ghen

tuông, tự cao không chấp nhận sai sót đã làm hại tôi thật nhiều. Nếu tôi không biết

mình đẹp, nếu tôi có lần vấp ngã và thông cảm với sự yếu đuối, chắc tôi đã hiểu

biết và dễ dàng tha thứ, chấp nhận hơn - Như thế chắc cuộc đời tôi không đến nỗi

khó xử như thế này.

Lúc sau này Vince hay đi vắng, anh say sưa trong công việc, thích đi diễn thuyết về

thị trường chứng khoán, về kinh nghiệm tài chánh. Anh rất nhạy bén với thời cuộc,

một biến cố xảy ra ở Trung Đông, một chuyện tình lăng nhăng của giới dầu hỏa

cũng đủ để làm anh suy luận và đoán biết được giá cả lên xuống của đồng đô-la,

của stock. Anh mua bán stock mê mải và rất may mắn, thành công. Anh đã có tiền,

có vợ đẹp, có con khôn, anh cần danh tiếng, thích những tràng pháo tay khen ngợi,

cần những bài báo nhắc tới tên anh.

Vince đi vắng ngày càng nhiều, những đêm cô đơn trong phòng rộng, tôi chỉ biết

xem phim ca nhạc và âm thầm rơi nước mắt. Có những bài hát trước đây tôi cười,

chê là cải lương, là nhạc sến, nhưng bây giờ tôi lắng nghe và thương cảm thật

nhiều. Tôi ngạc nhiên thấy mình thích hát, thích thơ, dù ít khi nào ca hát xưa nay.

Minh cũng đã trở thành ca sĩ có tiếng, không phải chỉ đi hát thiện nguyện cho cộng

đồng như trước đây. Tôi đã khóc thật nhiều khi bắt gặp Minh trên màn ảnh với

sáng tác của chính anh:

Một lần lầm lỗi

Mất em suốt đời

Làm sao đủ lời

Để tôi trách tôi...

Tôi bắt đầu khó ngủ, mệt mỏi, không say mê với công việc trong hãng nữa. Vài

người bạn khuyên tôi nên bỏ việc công ty, lắng đọng nghỉ ngơi và làm việc thiện

Page 169: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 168

nguyện cho cộng đồng người Việt, nhưng tôi còn ngại ngùng lắm. Tôi sợ người ta

biết chuyện, tôi sợ người ta cười mình. Tôi ghi danh giúp Red Cross, Daily Food

Bank, lòng vẫn còn trống vắng, sợ thì giờ thừa thãi, cô đơn.

Có lần tôi ngủ khó, lăn lộn nên bị té xuống khỏi giường. Vince ôm tôi lên giường,

tôi trêu anh:

-Tại anh không ôm em, nên em mới té như vậy!

Vince trả lời rất thành thật:

-Anh muốn ôm em lắm chứ, nhưng em bảo em ngộp không thở được mà.

Tôi giật mình, Vince nói đúng. Trong tiềm thức, tôi đã từ chối sự ôm ấp, ân ái của

Vince và chỉ chấp nhận như bổn phận, hoặc tránh né nếu có thể. Tôi vẫn nhớ vòng

tay ôm của Minh và thương tiếc cho tình vợ chồng tuy ngắn ngủi nhưng nồng nàn

và tràn đầy yêu thương. Trong trái tim tôi, Minh vẫn hoàn toàn chiếm hữu.

Tôi hoảng sợ khi nhìn ra vấn đề, và tránh né chính mình thật nhiều. Tôi tiếp tục vùi

đầu vào công việc, tôi biết mình có lỗi với Vince, và cố gắng hết sức để tránh xa

những cơ hội có thể gặp lại chồng cũ.

Thỉnh thoảng tình cờ gặp Minh, tôi xót xa vì thấy anh gầy còm, đơn độc. Tôi thấy

mình quan tâm đến Minh, đến các câu bình phẩm, các bài báo, chi tiết có liên hệ tới

Minh. Tôi nửa thích người ta khen anh hát hay, sáng tác giỏi, nửa bực bội vì chắc

chắn có nhiều cô, nhiều bà ái mộ anh. Có lần anh hát bài “Say”, MC phỏng vấn

anh, anh trả lời từ lâu và có lẽ đến hết cuộc đời, anh sẽ không bao giờ đụng tới 1

giọt rượu nữa. Tôi tin Minh rất thật lòng trong việc này, và tôi lại khóc. Tôi chiến

đấu khổ sở với chính mình, tôi ra lệnh cho tôi không thể gây thêm rắc rối, khó xử.

Bài toán cuộc đời phải chính xác hơn, tôi phải chịu trách nhiệm về việc làm, quyết

định của mình, dù niềm đau có về vô tận.

Vivian đã lớn, có xe riêng (quà sinh nhật của Vince cho con), có cuộc sống riêng,

không cần tôi đưa đón nữa. Dù gần gũi cháu nhưng tôi vẫn thấy mình mất mát, xa

cách cháu dần. Vi thích ca hát, thích sinh hoạt với hội học sinh Việt Nam trong

trường. Một ngày Vi hỏi tôi về sự tích Trọng Thủy & Mỵ Châu. Tôi say sưa kể

cháu nghe thiên bi hùng sử này, về tình yêu trong hoàn cảnh chiến chinh, về chữ

Tình và chữ Hiếu, về sự trăn trở của Trọng Thủy khi nhảy xuống giếng tự tử. Tôi

vô cùng sửng sốt khi Vivian nói với tôi:

Page 170: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 169

-Mẹ ơi, nếu có cái giếng ở đây, con cũng muốn nhảy xuống mà chết!

Thì ra Vi đã thầm yêu một bạn trai Việt Nam trong trường - Chấn lại chính là cháu

ruột của Minh. Thế giới đông người, nhưng sao lại quá nhỏ bé. Chấn không yêu Vi,

Chấn chỉ thích 1 cô gái VN khác trong lớp, và cô gái này đã được chọn đóng vai

Mỵ Châu với Chấn là Trọng Thủy. Vi đẹp, khôn ngoan, giỏi tiếng Việt nhưng Vi

không thể đóng vai Mỵ Châu được vì Vi là một đứa con lai. Tôi khóc với Vi, tôi

đau khổ với Vi, tôi hiểu yêu thương là gì, tôi biết thất vọng có thể dẫn tới những

hậu quả nào. Tôi khuyên can, an ủi cháu thật nhiều. Hy vọng thời gian và sự trưởng

thành sẽ giúp Vi.

Cuộc sống sao quá nhiều phức tạp, đau khổ. Vi có tất cả, nhưng Vi lại thua thiệt

trong tình yêu đầu đời. Nhìn bên ngoài, ai không thấy Vi là một cô gái tràn đầy

may mắn, hạnh phúc? Một đứa bé xấu hơn, nghèo hơn, kém thông minh hơn chưa

chắc đã phải nghĩ tới cái chết. Tình yêu nghĩa là gì, đau khổ bắt đầu từ đâu? Vật

chất đem lại được gì cho hạnh phúc? Thử thách dẫy đầy, chuyện rắc rối sẽ không

biết từ đâu đưa tới, biển có bao giờ ngưng tuôn sóng vỗ? Con thuyền đời có bao giờ

luôn mãi dừng ở bến bờ bình an hạnh phúc. Làm sao để sống tốt, cho nhau niềm

vui trong hoàn cảnh hiện tại, giúp nhau sống còn qua những khó khăn, thử thách?...

Tôi và Vi bắt đầu tìm hiểu về Chúa, học về sự thứ tha, hy sinh, chăm chỉ đi nhà

thờ, tìm sự an ủi nơi Đấng Toàn Năng. Tôi cũng đọc sách Thiền, tập hạn chế lòng

sân si, thích câu hát “yêu người độ lượng”.

Tôi đã trưởng thành và chấp nhận cuộc sống hiện tại. Tôi không thể làm Vince đau

lòng, tôi không thể làm Vi chấn động, Vi cần một người cha, cần một mái ấm gia

đình. Tôi không còn chọn lựa nào khác. Tôi có đi tìm, bài toán cũng không thể có

đáp số thứ hai. Vi sẽ quên đi tình cảm đầu tiên kém may mắn. Cuộc đời còn lâu còn

dài, còn biết bao điều phải suy nghĩ, phải chấp nhận, và sẽ còn nhiều cơ hội. Tôi sẽ

dạy để cháu hiểu nhiều về sự tha thứ, lòng thông cảm, và ước mong cháu có được

cuộc sống thật đẹp dù cháu có lãng mạn và yêu người nghệ sĩ.

Mỗi khi rảnh rỗi, tôi hay ngồi một mình bên dòng sông vắng gần nhà để nhớ về

biển, về Minh, về tình yêu một đời không bao giờ tàn phai trong trái tim chúng tôi.

Tôi thật sự mong Minh tìm được một người vợ, một người yêu khác để Minh sống

vui quãng đời còn lại. Tôi mỉm cười và tin mình không còn ghen tương, nông nổi

Page 171: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 170

nữa. Hãy học lấy tình bao dung, thứ tha của Chúa. Hãy thả lòng mênh mang như

biển, để nước cuốn trôi đi những tị hiềm, ghen tức. Nếu tôi có khóc, cũng chỉ là

những dòng nước mắt thương yêu, để thương cảm cho cuộc đời, để hiểu rằng con

người còn đầy yếu đuối, cần được đỡ nâng. Tôi cố gắng làm việc thiện nguyện, vui

trong bổn phận, giúp đỡ mọi người, góp phần bé nhỏ làm cuộc đời đẹp và có ý

nghĩa hơn, dù trong hoàn cảnh nào.

Hơn 20 năm sống trên xứ người, trước những câu phỏng vấn về sự thành công

trong tiền bạc, sự nghiệp, cách làm việc, tôi đã trả lời rất trôi chảy, sáng suốt. Chỉ

đôi khi tôi tự hỏi lòng mình, mình đã thật sự thành công hay thất bại, nếu có thể

làm lại, undo một việc trong đời, tôi sẽ làm việc gì. Câu trả lời chỉ riêng tôi biết....

Trịnh Tây Ninh

Page 172: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 171

Tình i-meo

Tôi tần ngần soi gương lại lần nữa, lo lắng bồi hồi, nửa mong giờ hẹn mau đến, nửa

mong nàng hủy bỏ buổi gặp gỡ đầu tiên cho rồi. Từ hôm hẹn được với nàng tới

nay, ngày nào tôi cũng khổ sở bối rối. Càng săm soi nhìn kỹ, cặp mắt một mí như

càng nhỏ thêm, cái lỗ mũi tẹt truyền thống như càng thấp thêm, hàm răng lởm

chởm ám khói thuốc nhô ra trông khá giống bộ đội. Tôi bỗng hối hận vì trước giờ

đã không chịu quan tâm đến nhan sắc. Nếu xiềng răng mà có kết quả ngay trong vài

ngày, chắc tôi sẽ lấy hẹn gặp nha sĩ ngay tức khắc. Còn cái bụng óc ách chứa đầy

bia nữa, có tập thể dục hoặc chạy bộ thì cũng phải chờ ít nhất vài tháng mới teo bớt

đi được. Trời ơi, chắc chính tôi phải hủy bỏ buổi ra mắt cho rồi, kẻo nàng sẽ gào

lên đòi giết người trong mộng!

Tôi bỗng nhớ câu nói của thằng bạn, nổi danh là cua đào rất tài tình:

-Ai cũng thích được khen đẹp, mà phải là khen thật. Một người dù xấu tới đâu,

nhìn kỹ cũng có cái đẹp, cứ khen đúng cái đẹp đó là ăn tiền!

Câu nói này áp dụng cho tôi được lắm chứ. Nếu tôi chịu khó nhìn kỹ mình hơn

trong gương, chắc chắn sẽ tìm thấy điểm gì đó cũng đẹp trai, thu hút lắm. Tôi phấn

khởi bảo mình phải tự tin, can đảm mà đi gặp nàng. Coi nè, khuôn mặt hơi vuông,

da mặt hơi đen, lông mày hơi rậm... có khoan dung mấy cũng không thể tự khen

chúng đẹp được. Mắt tôi bỗng sáng lên: Đúng rồi, tôi đã tìm thấy cái đẹp trên mặt

mình rồi: Hai cái lỗ tai thật to, thật đầy đặn, tròn trịa. Thầy tướng số đã bảo tai tôi

rất tốt, sống rất thọ làm nên sự nghiệp mà. Nhưng làm sao để gợi sự chú ý, làm

nàng biết đến đến cái ưu điểm trên khuôn mặt của mình đây. Chẳng lẽ khi nói

chuyện cứ nghiêng mặt qua chỉa thẳng cái lỗ nhĩ vào mặt nàng? Không khéo nàng

lại tưởng mình điếc. Chẳng lẽ vừa nói chuyện vừa vò lỗ tai cho nó đỏ chót lên?

Hay là đeo vào chiếc bông tai kim cương sáng lóng lánh, bắt mắt. Tôi bỗng thở dài,

cách nào thấy cũng không hiệu quả. Trai Quảng Ngãi mà đeo bông tai thì mất mặt

bầu cua quá. Rồi lại phần y trang nữa đây, mặc dù đã cẩn thận lựa chọn từ mấy

hôm trước, tôi vẫn xem lại bộ đồ vía lần chót. Mầu tối sẽ làm mình thon gọn,

chững chạc hơn. Bộ đồ này tôi đã mặc đi phỏng vấn interview và đã tìm được job,

chắc chắn sẽ đem lại may mắn cho tôi lần này. Tôi hồi hộp bật computer lên kiểm

Page 173: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 172

soát thư từ, email lại lần nữa. Không có thêm email nào mới nhận được. Tới bây

giờ mà nàng không cancel là chắc ăn lắm rồi, không biết nàng có bồi hồi, lo lắng

như tôi bây giờ không.

Để bớt sốt ruột, tôi đọc lại những email qua lại trước giờ, mặc dù hầu như đã thuộc

lòng. Tôi quen với nàng trong một trường hợp khá hy hữu. Nàng tự động viết i-meo

làm quen xin tôi giúp đỡ! Của đáng tội, làm sao mà tôi quan trọng đến như vậy,

chẳng là vì nàng gởi lộn thư đến địa chỉ của tôi thôi. Nàng mới tập tễnh làm thơ,

không tự tin mấy vào vốn liếng tiếng Việt của mình nên gởi đến cho ông thi sĩ

Nguyễn Trung ở toà soạn XYZ nào đó để nhờ ông ta phê bình, chỉ dẫn thêm. Trời

cao có mắt, địa chỉ vi thư của tôi giống hệt của anh chàng thi sĩ này, chỉ khác con

số đuôi thay vì .com thì là .ca. Mới đầu tôi cũng tử tế lắm (con cháu Quảng Ngãi

thì phải đàng hoàng lịch sự chứ!) định trả về để nàng gởi lại cho đúng người,

nhưng vì rỗi rảnh sanh tật, nên tôi đã tò mò đọc và tìm thấy thơ của nàng cũng có

nét đáng yêu lắm. Thú thật trước giờ tôi nào có để ý gì đến thơ với thẩn, thỉnh

thoảng có đọc báo thì chỉ tìm xem những vui cười, chuyện lạ bốn phương, tiểu

thuyết trinh thám, nhưng máu văn nghệ nó luôn nằm sẵn trong huyết quản người

miền Trung, nên chỉ cần dăm ba bài thơ kế tiếp, tôi đã say mê thơ nàng và mạnh

miệng phê bình, phân tích, khuyến khích nàng như thi sĩ nhà nghề. Có lần tôi cũng

bể mánh, đem thơ Hàn Mặc Tử, Trần Tế Xương ra mà bàn luận, nàng e dè email

nhắc chừng tôi Hàn Mặc Tử, Tú Xương không hề sáng tác bài thơ đó - ối nói lộn

nói lại mấy hồi, Quảng Nam hay cãi, Quảng Ngãi hay co, tôi ba hoa giải thích lung

tung là vì đọc nhiều thơ quá nên lẫn lộn chút đỉnh thôi. Nàng có vẻ thán phục khả

năng văn chương thi phú của tôi ra mặt, và luôn khen ngợi những bài thơ của thi sĩ

Nguyễn Trung cùng tên cùng họ với tôi vừa đăng trên báo.

Tuy vậy tôi cũng hơi khớp, không dám cương, bàn thơ ẩu tả như trước nữa. Tôi có

bà chị họ ở Vancouver, hồi còn đi học rất giỏi thơ, thích sáng tác. Tôi email thú

thật với chị “sự cố kỹ thuật”, nhờ chị giúp đỡ. Bà chị này coi bộ cũng được việc,

chắc là thương hại thằng em đã 30 rồi mà vẫn còn lêu bêu, nên bà cho tôi mượn

tạm mấy bài thơ mới sáng tác để tôi mạo danh làm thơ của mình. Bà còn chỉ cho tôi

những địa chỉ trên internet để có thể vào đó mà đọc thơ, nghiên cứu chữ nghĩa.

Page 174: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 173

Lạ thật, tôi là dân vặn bù lon, siết ốc chuyên lắp ráp phụ tùng xe hơi, nhưng cảm

thơ rất nhanh. Hồi bé tôi có học võ vẻ mấy ngón đàn, rồi có một ngày tâm hồn lai

láng, tôi lại còn trổ tài phổ nhạc thơ của nàng, thấy đời bỗng dưng vui. Ngày ngày

trong giờ làm việc cũng như buổi tối khi về nhà, tôi đều hồi hộp kiểm soát email,

trả lời thư nàng đều đặn và nhanh chóng. Thỉnh thoảng vì quá bận hay sao đó, nàng

bẵng đi mấy ngày không viết cho tôi, tôi bèn gởi đi mấy cái nhắc nhở, hỏi han.

Qua những lời tâm sự và những bài thơ tình ướt át, tôi đoán được phần nào con

người của nàng. Nàng chắc vào khoảng trên 20, còn ngây thơ, thánh thiện lắm. Có

lẽ nàng đạo Công giáo vì thơ nàng hay tả cảnh Giáng sinh, đi lễ nhà thờ. Về việc

làm, thì thông minh như tôi là có thể tìm ra được ngay. Nàng dùng địa chỉ vi thư

của hãng, nên tôi chỉ cần “search” một chút là biết được nàng làm việc gì ngay.

Nàng làm cho công ty điện toán chuyên sản xuất software khá lớn tại thành phố sát

ngay thành phố tôi ở. Công ty này trước đây giá trị cổ phần chứng khoán rất cao,

nhưng gần đây phần vì kinh tế suy sụp, phần ông tổng giám đốc CEO ăn gian, khai

trong resume là đã từng tốt nghiệp ưu hạng ở Đại học MIT bên Mỹ, đổ bể ra là ông

chỉ mới học College tại ngôi trường nhỏ xíu bên cạnh MIT, nên giá trị stock đã bị

xuống thê thảm. Tôi đánh liều phôn vào hãng để nghe được giọng nói nàng. Dễ

quá, cứ vào directory của hãng, tìm tên Hoàng Nguyệt, nếu nàng không bắt phone,

tôi có thể nghe được lời nhắn của nàng trong máy mà biết thêm về nàng. Nếu chính

nàng bắt phôn thì tôi sẽ ôn tồn xin lỗi bằng tiếng Anh là đã gọi lộn số.

May mắn thay, nàng không có mặt trong lúc tôi gọi. Nàng nói tiếng Anh rất khá,

chắc là qua đây từ hồi nhỏ, hèn gì nàng không tin vào khả năng Việt ngữ của mình

cũng phải. Nàng làm kế toán, vì thuộc về bộ phận Accounting. Tôi cũng thắc mắc

nàng làm việc về con số, tính toán chi ly mà sao có vẻ lãng mạn, mơ mộng thế.

Nàng cũng có tâm hồn yêu nước, thương nòi rất chân thành. Khi tôi đía về những

cảnh đẹp ở miền Trung, Quảng Ngãi, nào là bãi biển Sa Huỳnh, Đức Phổ, nào là

vùng đất địa linh nhân kiệt - dù tôi rời Quảng Ngãi từ lúc còn rất nhỏ, chỉ nhớ láng

máng - nhất là khi tôi kể về những công tác giúp tổ chức gây quỹ cứu lụt miền

Trung, nàng có vẻ thích thú ra mặt.

Chúng tôi email qua lại, câu chuyện ngày một khắn khít thì chuyện gì phải đến đã

đến. Thằng cha Nguyễn Trung thứ thiệt bỗng nhiên xớn xác email lại cho nàng,

Page 175: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 174

thúc dục nàng làm thơ vì báo hắn đang thiếu bài. Thế là bể dĩa! Nàng i-meo nhẹ

nhàng cho tôi biết tôi không phải là thi sĩ nổi tiếng Nguyễn Trung mà nàng đang

cần giúp đỡ, và ngưng liên lạc với tôi từ đó.

Tôi méo mặt, choáng váng, viết hàng chục cái thư xin lỗ, giải thích, ăn năn, nàng

vẫn không chịu trả lời. Thằng Kim quân sư xúi tôi chỉ còn có cách phôn thẳng vào

hãng mà thỏ thẻ thì may ra. Kế này quả thật là thượng sách, nàng hết sức ngạc

nhiên nhưng có vẻ cảm động vì thấy tôi đã bỏ nhiều thì giờ, công sức ra để tìm hiểu

về nàng. Tôi bèn tấn công bằng cách xin hẹn gặp nàng để tỏ thiện ý trung thành

không gian dối, và sẽ đem những bài nhạc tôi sáng tác từ những vần thơ sầu rụng

của nàng để làm quà. Có lẽ vì tự ái được vuốt ve, và cũng tò mò muốn biết tôi phổ

nhạc như thế nào, nàng cho tôi buổi hẹn hôm nay.

Tôi dại gì mà cho nàng biết là mấy bản nhạc này đã được thằng bạn nhạc sĩ của tôi

sửa sang, đánh bóng lên rồi. Công nhận thằng này ốm nhom mà có tài, nó sửa có ...

vài chục chỗ thôi mà bài hát hay hẳn lên, ắt hẳn nàng phải thích và cảm thấy mối

tình thơ nhạc của chúng tôi thật là nên thơ, quý báu.

Tôi bỗng lạnh mình, nếu nàng đen thui xấu ỉn hoặc già chát thì sao? Làm sao được,

giọng nói trẻ trung nhẹ nhàng, cách viết thư thông minh, khôi hài, chắc chắn nàng

sẽ rất xinh xắn, sáng láng dễ thương. Tôi rất tin ở trực giác bén nhạy của mình. Vả

lại tôi cũng không thích nàng đẹp lắm, vì tôi có đẹp đẽ gì cho cam! Tôi chỉ yêu thơ,

yêu tâm hồn trong sáng nhậy cảm của nàng mà thôi. Bọn làm website của hãng còn

một thiếu sót lớn, là không đăng hình tất cả nhân viên lên để những người cần tìm

hiểu như tôi được thấy. Nhưng không sao, chỉ vài tiếng nữa thôi là tôi sẽ gặp được

nàng. Nếu nàng thuộc dòng họ dạ xoa thì tôi cứ việc co chân chạy có cờ là xong

việc, có mất mát đi đâu mà sợ!

Từ chung cư tôi ở đến hãng nàng mất khoảng 2 tiếng lái xe, nhưng tôi đi trước 3

tiếng trừ hao. Tôi đằng hắng, vuốt mấy bản nhạc đã được kẽ rất công phu (cái

thằng nhạc sĩ đói bạn tôi đã đòi tiền công bằng mấy chầu seafood, hắn ốm như con

cò mà ăn tợn quá, suýt tí tôi đã không đủ tiền trả nhà hàng) Tôi sẽ gặp nàng vào

buổi ăn trưa tại cafeteria của hãng. Nàng dặn tôi cứ kiếm bàn ngồi chờ, trên bàn để

tập nhạc Tiền Chiến làm dấu hiệu thì nàng sẽ biết mà đến gặp. Tôi yêu nhạc Tiền

Page 176: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 175

chiến, riêng nàng thì thích nhạc Trịnh Công Sơn. Nàng viết rằng lúc nào cũng thiếu

ngủ vì vừa đi làm vừa đi học thêm, mà TCS hay làm nhạc mời gọi, vỗ về: Em hãy

ngủ đi, Ru em từng ngón xuân nồng, Tôi ru em ngủ... nên nàng rất thích. Tôi không

dám cho nàng biết, là tôi rất giống Trịnh Công Sơn ở chỗ thích có bồ trẻ. Nhiều

bản nhạc của ông cứ nhắc đến chuyện 'Có người tình trẻ', 'Cây non là em đó, còn

tôi là cây già'... Ông hom hem ốm yếu như vậy nhưng nghe nói có rất nhiều người

yêu vừa trẻ vừa đẹp, thật là có phước! Tôi sợ nàng vỡ thần tượng nên chưa dám nói

với nàng TCS là người thân cộng, không được mọi người ủng hộ cho lắm. Nàng

không rành về chính trị nên mới mê Trịnh Công Sơn dữ vậy. Sau này thế nào tôi

cũng phải cho nàng biết chuyện này.

Giây phút chờ đợi mới hồi hộp làm sao. Thật ra tôi cũng hơi dốt, đúng ra tôi cũng

phải dặn nàng ôm theo tập nhạc Trịnh Công Sơn hay ông nào cũng được, để mắt

khỏi phải láo liên, đoán tới đoán lui, gặp cô Tàu, cô Đại hàn nào đi xuống cũng giật

mình thon thót. Căng thẳng quá làm tôi thấy mặt nóng bừng, đang định vào phòng

rửa mặt thì nghe có tiếng dịu dàng sau lưng:

- Chú là chú Trung phải không?

Trời ơi, tôi run run không biết nên gật hay lắc đầu. Tên Trung thì đúng rồi, nhưng

gì mà là chú dữ vậy! Cái ông thi sĩ xịn kia mới đáng bậc cha chú, chứ tôi thì còn trẻ

trung, non nớt quá mà. Bộ tôi nhìn già cả dữ vậy sao?! Tôi quan sát nàng thật kỹ,

Trời Phật thương tôi quá, cho tôi gặp được người trong mộng. Quả là 'Chưa gặp em

anh đã nghĩ rằng, có nàng thiếu nữ đẹp như trăng'.

Nàng nhỏ nhắn, xinh xắn với cặp mắt tròn vo (tiếc là bị cặp mắt kiếng cận thị gọng

vàng che bớt vẻ trẻ trung). Tôi nghĩ ngay đến việc sau này khi gạo đã nên hồ, sẽ dắt

nàng đi bắn laser để khỏi đeo kính nữa. Nàng mặc áo vàng, váy nâu, trông ấm áp,

nụ cười cởi mở ngây thơ. Quả là 'Từ khi em là Nguyệt, tôi như bóng mát thật là'.

Nàng mời tôi ăn trưa, tôi cũng hơi đói nhưng không dám ăn, sợ nàng chê phàm phu

tục tử, vì tôi có thói quen húp sùm sụp, không cách gì hãm thanh được. Tôi chỉ

uống ly cà-phê dù mấy ngày nay tôi đã chơi hết mấy lít rồi. Nàng ăn chút bánh mì

và uống nước trà, điệu bộ nhỏ nhẻ như con mèo (chắc nàng cũng đang giả bộ hiền

lành nhu mì, chứ tôi biết chắc con gái đứa nào cũng có móng có vuốt). Xét ra,

trong những cô gái mà tôi tán tỉnh và đã thất bại trước đây, nàng trội hơn cả, đặc

biệt tâm hồn thi sĩ rất gần với tính tình nghệ sĩ của tôi, thật là tạ ơn Trời. Tôi cũng

Page 177: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 176

mang ơn những thằng ngoại quốc thông minh đã chế ra i-meo, điện thoại ... làm

phương tiện phục vụ đời sống thật hữu hiệu. Nàng thỏ thẻ:

-Nhạc viết như vầy, nhưng cháu đâu biết nó hát ra sao, cháu không có học nhạc!

Tôi quên cả lý thuyết căn bản là 'tốt khoe, xấu che', sung sướng cười toe toét khoe

hàm răng đi tìm tự do không mấy thẫm mỹ. Như vậy là trúng mánh rồi, ít nhất tôi

cũng hù nàng về chuyện âm nhạc được. Tôi đã có sẵn trong túi cái băng nhạc mà

tôi đã cẩn thận vừa đàn vừa hát và thu tới thu lui kỹ lưỡng. Nhưng đưa cho nàng

tape nhạc là hết chuyện, chắc gì tôi có cơ hội gặp nàng lần nữa, tôi rào đón:

- Để hôm nào rảnh, anh sẽ đến nhà hát thử cho Nguyệt nghe

Thằng Kim cũng đã căn dặn tôi đánh thẳng vào mục tiêu, tức là xưng anh ngay từ

thuở ban đầu. Nàng cười vui vẻ:

-Không sao, cháu... em sẽ nhờ anh Vũ hát dùm cũng được

Tôi không dám lì, đưa nàng băng nhạc rồi ra về mà lòng vui như Tết. Tôi hát líu lo:

'Từ khi trăng là nguyệt, tôi như đứa bé dại khờ'

Tới nhà, tôi email cho nàng ngay, rồi đi gặp thằng Kim, thằng Tâm ròm báo cáo

tình hình khả quan. Bọn nó mừng rỡ ra mặt, thấy cơ hội uống rượu coi như sắp

thành. Chúng tôi rủ nhau đi uống bia, ăn mừng giai đoạn một đã qua đi trong thuận

lợi. Thằng Tâm nham nhở thách tôi hôm nào gặp nàng, hát tặng nàng câu 'Môi nào

hãy còn thơm, cho ... qua hôn một lần'

Thế nhưng ngày qua ngày, Nguyệt càng ít email, cũng như không chịu trả lời điện

thoại của tôi. Cùng lắm chỉ viết vài dòng : Bận lắm, sẽ trả lời sau.

Thời gian dằng dặc trôi qua, tôi héo hắt bồn chồn, thấm thía thế nào là câu 'gió mưa

là bệnh của trời, tương tư là bệnh của tôi yêu nàng'. Thằng Kim khuyên tôi nên án

binh bất động, đừng thúc dục nàng quá kẻo bị... chửi. Tôi bấm bụng đợi chờ, ngày

nào cũng run run kiểm soát email, xem có nhận được thư của nàng không, nhưng

email chỉ toàn là quảng cáo, reminder trả bill tiền nợ, chán ơi là chán.

Cho đến một buổi chiều, tôi vui mừng nhận được email của nàng. Tim tôi như

ngưng đập, tôi không tin vào mắt mình, chiếc máy điện toán như di động, hàng chữ

nhảy múa chập chờn 'Tháng tới là đám cưới của em với anh Vũ, nhưng thiếu một

tay guitar đàn cho ban nhạc, anh Trung ráng giúp em có được không? Kẹt lắm em

mới phải phiền anh như vậy!' Thử thách này đối với tôi quả là quá lớn, ông Trịnh

Page 178: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 177

Công Sơn đã thổ lộ: Yêu em, lòng chợt từ bi bất ngờ. Tôi yêu em, nhưng chắc

không từ bi, rộng lượng mà làm chuyện này nổi. Con gái quả thật độc ác, giết

người không gớm tay! Thêm một lần thất bại trên đường tình, tôi quýnh quáng gọi

ngay cho thằng Kim vấn kế, nó cười ha hả khuyên lơn:

-Không sao, mày với em đã có gì sâu đậm đâu mà buồn, vác đàn đi đám cưới đi

Trung ạ, làm việc nghĩa sau này để đức cho con. Vả lại, mày còn phải chứng tỏ cho

nàng thấy con trai Quảng Ngãi rất là cao thượng, nghĩa khí chứ!

Tôi thở dài buông phôn xuống. Tưởng tượng mình phải đóng vai ngụy quân tử như

Nhạc Bất Quần mà lòng nát như tương bần. Thằng Kim này là hội viên rất hoạt

động của hội Thân Hữu Quảng Ngãi, lúc nào cũng đề cao tinh thần dân tộc, còn tôi

là dân Quảng Ngãi ... mất gốc, quên không nói được tiếng Trung nữa thì 'ke' làm

gì!

Ngày đám cưới nàng, tôi mặc lại đúng bộ đồ vía hôm gặp gỡ, dạo đàn rất hăng say

tha thiết. Nếu đủ can đảm, tôi đã ghi trong thiệp mừng câu: Cưới em anh gởi lời

mừng, khi nào ly dị nhớ đừng quên anh! Nàng đẹp lộng lẫy như trăng rằm trong

chiếc áo cưới rực rỡ, nụ cười sáng láng nhưng tôi bỗng thấy rõ ràng 'Từ em thôi là

nguyệt, coi như phút ấy tình cờ'

Chứ còn gì nữa, tôi quen em rất tình cờ, nên mất em dễ dàng vô điều kiện. Người

đi qua đời tôi, không nhớ gì sao em? Cái số tôi là số thất tình, thầy bói đã nói ngay

chóc, đời tôi cô đơn nên yêu ai cũng cô đơn, đời tôi cô đơn nên yêu ai cũng không

thành.

Page 179: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 178

Chỉ có một điều khá lạ là sau đám cưới nàng, tôi bắt đầu tập tễnh làm thơ, vả được

ông thi sĩ Nguyễn Trung khen ngợi nhiệt liệt, bài nào sáng tác ra cũng được đăng

báo nhanh chóng - Dù tôi biết báo của ông Trung luôn luôn thiếu bài. Chủ đề thì

chỉ quanh quẩn anh yêu em, tôi thất tình, trách người phụ bạc, sao nỡ vội lấy chồng

... . Ngày ngày ngoài việc nắn nót làm thơ, tôi vẫn hồi hộp đợi chờ một lá email đi

lạc. Phải lạc quan chứ, tên tôi và tên ông thi sĩ nổi tiếng chỉ khác nhau có cái số

đuôi, cơ hội không phải là chấm hết, vẫn còn ánh sáng le lói cuối đường hầm. Tôi

bật máy nghe đi nghe lại giọng Trịnh Công Sơn rên rỉ: Đừng tuyệt vọng, tôi ơi

đừng tuyệt vọng... Ông kêu gọi đừng tuyệt vọng bằng một giọng hết sức ... tuyệt

vọng, nhưng riêng tôi rất phấn khởi. Thật vậy, biết đâu sau này tôi sẽ còn nổi tiếng

hơn cả ông Nguyễn Trung, email của các cô gởi tới xin ý kiến, giúp đỡ các nàng

làm thơ nườm nượp, chỉ sợ lúc ấy tôi không có đủ giờ mà trả lời, chọn lựa .....

Trịnh Tây Ninh

Page 180: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 179

Những Chuyện Rất Ngắn

Nguyễn Ngọc Duy Hân

Page 181: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 180

Bệnh và Lười

Cũng như các bà vợ khác ở hải ngoại, vợ tui kỳ này làm biếng quá. Đi làm về là

nằm trên giường xem phim bộ, chẳng chịu nấu ăn, dọn dẹp nhà cửa gì ráo. Tôi có

la, nó ấp úng trả lời:

-Em thấy mệt quá, chẳng làm gì được cả. Nằm nhưng không ngủ được nên mới bật

máy xem phim, chứ không cố ý xem phim.

Con vợ tui chơi chữ ghê, xem mà không xem, nó biện hộ kiểu này ai nghe cho

được.

Tui định bụng hôm nay về mà bếp núc lạnh tanh, sẽ đập tan cái TV ra cho biết mặt.

Về nhà, quả nhiên cơm canh không có, đứa con nhỏ hoảng hốt:

-Ba ơi, anh Hai đưa má vào bệnh viện rồi, má bị xỉu phải cấp cứu.

Tui vội vã vào nhà thương. Người ta đã chẩn bệnh xong. Vợ tui có lẽ bịung thư

xương. Hèn chi mấy tuần nay nó đau nhức, than thở mà tui nghĩ nó giả bộnên

không thèm nghe, cũng chẳng đưa đi bác sĩ.

Bệnh ung thư phát mạnh quá, sau vài tuần, bác sĩ cho biết nó không còn ởvới tui

được bao lâu nữa. Ung thư ngực thì cắt vú, ung thư xương không biết cắtở đâu!

Phổi vợ tui cũng có vấn đề, vì bao năm qua phải hửi mùi thuốc lá tui hút. Tui

không dám nói với nó tui đã nghĩ xấu và giận nó không chịu nấu cơm, dọn dẹp. Cô

vợ đầu ấp tay gối bao nhiều năm mà nó đau đớn, bịnh nặng tui cũng không biết.

Vậy mà nó vẫn cố gắng đi làm kiếm tiền, chỉ khi về mới nằm liệt ra thôi. Tui hối

hận quá chừng, trốn vào nhà vệ sinh của bệnh viện khóc rấm rứt. Thằng Tây đen

nhìn tui ái ngại, hỏi tui có OK không. Tui không biết than thở cùng ai, nên dù tiếng

Anh dở ẹt, cũng sổ một tràng. Nó có vẻ thông cảm nhưng chỉ phán được một tiếng

“sorry” rồi đi ra.

Tui trở vào phòng thăm vợ. Mới mấy tuần mà nó ốm nhom xanh lè, tay chân dây

rợ, kim chích chằng chịt. Nó thì thầm:

-Ở đây buồn và ồn quá, em muốn về nhà. Em sẽ nấu món giả cày mà anh thích đó.

Tui vỗ về:

-Em ráng lo nghỉ ngơi, đừng bận tâm.

Page 182: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 181

Tui ráng nấu mấy món ngon đem vào nhà thương, nhưng nó không ăn được nữa.

Tui lại khóc. Lạ ghê, trước giờ tui rất oai phong, la mắng vợ con mỗi ngày, uy

quyền lắm mà bây giờ mít ướt quá sức …

Nguyễn Ngọc Duy Hân

Page 183: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 182

Bộ quần áo cũ

Sống chung với một ông bố chồng già yếu, bướng bỉnh là chuyện không dễ. Ông

hay than phiền, hỏi những câu không đúng lúc và từ chối các món ăn cần thiết. Ông

hãnh diện về thời trai trẻ, cứ kể đi kểlại các câu chuyện của thời vàng son. Hồi đó,

là chỉ huy trong quân đội, không chấp nhận thua cuộc, ông luôn đặt lý trí lên trên

tình cảm. Tôi biết ông là người tốt, nhưng có cảm giác ông sống vì khối óc chứ

không vì con tim, thiếu sự thông cảm.

Hôm nay đưa ôngđi lễ ở nhà thờ, một lần nữa ông lại mặc bộ đồ vest cũ sờn rách

mang từ Việt Nam sang. Tôi nhẹ nhàng:

-Bố nên thay bộ đồ con mua hôm trước, bộ quần áo này cũ quá.

-Nhưng bố thích mặc bộ này!

Tôi bắt đầu cau có:

-Nhưng mặc như vậy đi chỗ đông người rất kỳ, người ta sẽ nghĩ tụi con bỏ bê

không chăm sóc bố.

Ông già buồn rầu, lập lại:

-Bố thích bộ quần áo này lắm.

Tôi cũng cương quyết:

-Bố nên thay ngay kẻo trễ, con không thấy có lý do gì để bố thích nó.

Ông già trả lời rất gọn ghẽ, chân thành, lâu nay ít khi nào tôi thấy ông minh mẫn

như vậy:

-Chính mẹ đã tặng bố bộ quần áo này để mặc ngày kỷ niệm thành hôn. Khi chồng

con ra trường, bố cũng mặc bộ quần áo này. Ngày đưa mẹ con ra nghĩa trang, bố

cũng mặc bộ đồ này, bố thấy thật vui và xúc động khi mặc nó.

Nước mắt ông già hoen trên mi, rơi xuống gò má nhăn nheo. Tôi hụt hẫng và hết

sức bối rối. Bố chồng tôi sống tình cảm và có lý hơn tôi nghĩ.

Trước khi quyết đoán người nào đó khô khan không có trái tim, tôi nên xét lại trái

tim mình đã.

Nguyễn Ngọc Duy Hân

Page 184: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 183

Trị bệnh

Làm nghề trị bệnh tâm lý tính ra cũng khổ dù lương tương đối cao. Suốt ngày phải

lắng nghe bệnh nhân ca kệ than thở, có khi mình cũng bị khủng hoảng tinh thần

theo. Nhưng cái khó không phải ở chỗ nghe bệnh nhân nói, mà là làm sao để nắm

được điều con bệnh chạy trốn sự thật, dấu diếm không dám nói ra. Khi trút được

những gì thầm kín thì coi như có cơ hội chữa lành rồi.

Lần này bệnh nhân của tôi là người Việt Nam. Chị rất dễ thương tuy ít nói và bị

trầm cảm rất nặng. Chị dùng quá nhiều thuốc an thần nên người phờ phạc lơ láo.

Chị bị chồng bỏ, nhưng tôi thấy rõ chị không bệnh vì tiếc chồng. Chị coi thường

ông và sống rất tự lập sau ngày ly thân. Qua nhiều ngày theo dõi và gợi ý, tôi nhận

ra chị bị khủng hoảng vì ông chồng đã nhắc lại chuyện chị bị cướp biển làm nhục

trên đường vượt biên. Ông diễu cợt, bươi móc chuyện cũ để có lý do về Việt Nam

lấy bồ nhí. Chị đau lắm vì những ám ảnh cũ lại hiện về làm mất ngủ, thậm chí chị

trốn tránh không tiếp xúc với ai.

Biết được nguyên nhân căn bệnh, tôi chuyển chị cho thầy tôi, một Bác sĩ Tâm Lý

người Canada giàu kinh nghiệm. Chị năn nỉ:

- Tôi thấy mến cô lắm, tiếng Anh lại không rành, cô giúp tôi đi đừng giao cho

người khác.

Tôi cười nghẹn ngào, tôi không thể nói mình không trị bệnh cho chị được vì chính

bản thân cũng từng bị hải tặc dày vò. Bao nhiêu năm nay tôi vẫn còn sợ và không

dám lấy chồng, cũng chưa hề thổ lộ chuyện này với người khác. Không trị bệnh

cho mình được, tôi còn dám mong chữa trị cho ai!

Nguyễn Ngọc Duy Hân

Page 185: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 184

Oan hồn

Tôi tên Trần Văn Tiến, sinh tại Phát Diệm miền Bắc. Năm 1954, bố mẹ dắt tôi vào

Nam trốn cộng sản. Tôi lớn lên tại Saigon, trở thành sĩ quan, lấy vợ có con đời

sống thật tốt đẹp. Năm 1975, tôi "đi" - nhưng không phải ra hải ngoại mà là khăn

gói đi "cải tạo".

Gọi là “học tập” mà suốt ngày bị nghe sỉ nhục và làm việc vất vả. Bắt đầu là Đá

Bạc, Cà Mau để khai hoang vùng U Minh. Khai hoang xong khoảng hai năm chúng

tôi bị chuyển sang Nam Thái Sơn, Rạch Giá. Ngày ngày dưới chân núi Thất Sơn

đào kinh thủy lợi “mút chỉ”. Nơi đây nước phèn trong veo chua lè không có cọng

rau, con cá nào sống được ngoại trừ chuột. Anh em cải tạo phải uống nước phèn lọc

qua tro củi và bắt chuột ăn cho đỡ đói.

Tôi cắn răng chịu đựng mong ngày mãn tù về với gia đình, thân phận người lính

mất vũ khí biết làm sao hơn. Một hôm trên đường lao động gánh nước, tôi thấy

bóng con rắn khá to bò phía trước. Tôi biết nó là rắn hiền, của này mà bắt được thì

no mấy bữa. Tôi mê mải đuổi theo rồi lạc mất, tìm mãi không thấy đường về. Sẵn

không thấy quản giáo, tôi trốn trại tìm về hướng nhà dân, cứ liều biết đâu thoát!

Nhưng sau mấy ngày đói khát, lên cơn sốt rét và chứng kiết lỵ kinh niên, tôi chết

gục bên bờ kinh.

Tôi chết tức tưởi không siêu thoát được, hồn vất vưởng mãi ở con kinh. Nếu có ai

tốt bụng muốn làm phước, xin tới phía nam núi Thất Sơn, bên cạnh cây tràm lớn

nhất có gốc cây chẻ làm ba, sẽ thấy xương cốt tôi ở đó. Xin đem tôi về chôn cất

dùm, vợ con tôi đã vùi thây trên biển khi vượt biên, tôi không còn ai là thân nhân

cả.

Nguyễn Ngọc Duy Hân

Page 186: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 185

Hình ảnh

Tui hổng khoái chụp hình chút nào, vì biết mình không đẹp trai cũng chẳng ăn ảnh.

Hồi mới từ trại tị nạn sang Cali, bà xã xin riết nên tui có chụp một tấm gởi về Việt

Nam. Vài năm sau vợ tui biên thơ xin nữa, nói là nhớ quá và muốn xem tui lúc này

ra sao. Tui lục tủ gởi hình đi, sau đó bà xã cho biết tui đã gửi về tấm hình y hệt tấm

trước!

Lẫm đẩm mà đã gần 30 năm, tui đã bảo lãnh được vợ con sang Mỹ và nay đã có

cháu. Hôm nay cháu ngoại hỏi xin tấm hình của ông để làm bài về gia đình nộp cho

cô giáo, tui tìm mãi không ra tấm nào. Nhìn trong kiếng tui thấy ông già nào lạ

hoắc nhìn mình. Chèn ơi tui đây sao, nhận hổng ra! Dù sao chắc cũng phải chụp

một "bô", vừa đưa cho cháu làm bài, vừa để sẵn rủi chết có tấm hình chưng bàn

thờ.

Tui bỗng nhìn lại cuộc đời mình, không những hình dáng bên ngoài mà hình ảnh

tui trong lòng mọi người coi bộ tệ quá. Vợ tui khóc riết vì tui luôn cho mình là gia

trưởng có quyền làm vua làm chúa. Con tui hồi nhỏ cũng khổ sở vì tui khó tánh,

không thông cảm với tuổi trẻ bên đây. Với cộng đồng thì tui rất dị ứng. Thiệt ra

những năm trước tui cũng có tham gia sinh hoạt hội này hội kia, nhưng tui nóng

thiên hạ nên chửi cho đã rồi rút lui. Ra khỏi Hội rồi mà tui còn tức, viết thơ nặc

danh, kiếm chuyện trên diễn đàn làm nản lòng mọi người. Tui chẳng ưa ai nên có ai

ưa tui đâu, chắc chỉ có bọn Cộng Sản là thích vì tui đã vô tình làm lợi cho chúng.

Hôm nay chạnh lòng nghĩ lại, tui thấy mình đã trên 60, chắc phải làm gì để hình

ảnh trong lòng vợ con, bạn bè coi cho đỡ tệ một chút, coi vậy chứ tui cũng biết mắc

cở.

Ôi hình với ảnh! Tui quyết tâm sửa mình, để ráng thử xem sao!

Nguyễn Ngọc Duy Hân

Page 187: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 186

Thiên thần

Má tôi phải vào bệnh viện mổ chân, nên tôi lấy 2 tuần nghỉ hè vào nhà thương

chăm sóc bà. Những ngày ở bệnh viện thật sướng, ngoài việc trò chuyện với bà,

thông dịch với bác sĩ y tá, tôi mang theo cả đống sách báo để đọc. Má không ăn

được thức ăn “Tây”, nên tôi mang cơm, mua phở vào cho bà, còn tôi thì “thầu”

phần ăn của bà do nhà thương cung cấp. Ngoài khoai nghiền, thịt bò thịt gà bổ

dưỡng, còn các món tráng miệng ngọt mát, lúc về bảo đảm tôi sẽ lên cân.

Được biết trong bệnh viện có anh bạn nằm cả năm nay vì bị tai biến bán thân bất

toại, nên những khi má ngủ tôi đến thăm anh. Anh thay đổi rất nhiều, chỉ một thời

gian ngắn không gặp mà anh xuống sắc thấy rõ. Suốt ngày anh nằm trên giường,

run run sử dụng được một tay, nói thì ngọng nghịu khó khăn. Có tôi tới trò chuyện

anh vui lắm, say sưa kể chuyện, nào là thời oanh liệt trong quân đội, nào là lúc còn

trẻ đi tán gái, phá phách trong trường như thế nào. Anh chia sẻ ước mơ muốn thành

nhà văn của mình, nhưng với tình trạng sức khỏe này, giấc mơ sẽ không thành sự

thật. Tôi cũng không biết nói gì hơn để an ủi anh, chỉ lắng nghe tán đồng, lòng

thoáng ngậm ngùi.

Hai tuần lễ rồi cũng trôi qua, má tôi đã bình phục nên chúng tôi chuẩn bị về nhà.

Tôi lên chào từ giã anh, anh thoáng buồn nói:

- Có em tới thăm anh thật vui, em như cô thiên thần Chúa gởi tới cho anh. Bây giờ

thiên thần bay mất, anh lại tiếp tục nói chuyện một mình với Chúa.

Lần đầu tiên có người ví mình như thiên thần. Tôi chợt nhớ hồi bé, Giáng Sinh năm

ấy xứ đạo tôi chọn hai chị em sinh đôi xinh đẹp làm thiên thần quỳ bên hang đá.

Nhìn hai chị với đôi cánh trắng muốt, tôi ước ao mình có lần được hóa trang làm

thiên thần, nhưng đó chỉ là giấc mộng. Giờ đây bỗng nhiên tôi được phong làm

thiên thần - dù không mang cánh. Mà muốn làm loại thiên thần này dễ lắm, chẳng

phải làm gì, chẳng phải nói gì, chỉ cần yên lặng thông cảm lắng nghe.

Nguyễn Ngọc Duy Hân

Page 188: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 187

Cái nhẫn đính hôn

Vinh đẹp trai nhưng học không giỏi, có lẽ vì vậy nên công ăn chuyện làm lận đận,

tìm mãi không ra việc tốt. Vinh dự trù mua cái nhẫn kim cương xin đính hôn với

bạn gái nhiều lần mà chưa đủ tiền. Cũng có lần Vinh được hãng tốt nhận, nhưng

không được bao lâu thì công ty lại hết việc. Cô bạn gái lo buồn lắm, nhưng biết làm

sao hơn, cuộc sống xứ Âu Mỹ này là thế, ai bảo dễ!

May thay lần này Vinh tìm được việc làm cũng tạm. Vinh mừng lắm nhưng muốn

làm bạn gái ngạc nhiên nên quyết định dấu tin vui, âm thầm đi làm, âm thầm để

dành tiền. Tưởng tượng ra lúc bất ngờ quỳ xuống trao nhẫn cầu hôn, chắc cô bạn

gái sẽ vui đến cỡ nào, kinh ngạc tới mức nào. Hãng có bao nhiêu việc làm thêm giờ

phụ trội, Vinh đều ghi tên làm cả, cố gắng đốt giai đoạn. Cái nhẫn mà bạn gái Vinh

ước ao mắc quá, nhưng với tình yêu, Vinh sẽ làm được.

Số Vinh trắc trở, có tiền rồi mà việc mua nhẫn cũng không trơn tru, Vinh mua

“online” để giá được rẻ hơn mua ở tiệm nữ trang, nhưng công ty lại gởi về sai mẫu.

Chờ đổi lại nhẫn khác cũng mất hai tuần, Vinh nôn nóng hơn bao giờ, lòng rộn

ràng nghĩ tới việc mời thêm vài bạn thân chứng kiến cảnh “surprise”. Cuối cùng

ngày ấy cũng đến, Vinh sắm bộ quần áo mới, đặt thêm bó hoa, chuẩn bị thứ Bảy

này sẽ bất ngờ tới thăm và cầu hôn bạn gái.

Tối thứ Sáu bạn gái của Vinh phôn, nói là có chuyện quan trọng muốn cho Vinh

biết, chắc là Vinh sẽ ngạc nhiên. Vinh cũng úp úp mở mở, bảo là sẽ có việc ngạc

nhiên, nhưng ngày mai mới nói. Điều “surprise”dành cho Vinh là cô gái đã có bạn

trai khác, xin được chia tay. Người bồ mới cũng là bạn trong nhóm, nó không đẹp

trai, nhưng học giỏi và có việc lương cao. Vinh đau lắm, hận người, hận tình nhưng

nghĩ lại thì thấm thía. Nếu ngày còn ở trường Vinh bớt rong chơi, học hành chăm

chỉ hơn thì chắc không đến nỗi. Con gái bây giờ rất khôn và thực tế, làm được gì

bây giờ!

Vinh buồn chết được nhưng từ từ rồi cũng nguôi ngoai. Vinh quyết tâm đi học lại,

trễ nhưng cũng chưa đến nỗi quá muộn.

Nguyễn Ngọc Duy Hân

Page 189: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 188

Tuyết Hận

Huy nhất định bỏ Montreal về Cali sinh sống, dù cháu đang có việc làm tốt, có

người yêu, đang chuẩn bị mua nhà xây dựng tương lai tại xứ lạnh tình nồng này.

Cháu còn trẻ, đi xa lập nghiệp cũng không sao, ngặt cái là Huy không có giấy tờ tại

Mỹ, làm sao sinh sống hợp pháp? Còn mẹ của Huy nữa, đi xa như vậy làm sao

thăm viếng ủi an?

Khi tôi dè dặt khuyên can thì Huy uất ức trả lời:

-Cháu hiểu dì thương cháu, dì nói đúng, nhưng cháu hận tuyết lắm, cháu phải sống

nơi nào không có tuyết!

Tôi thở dài. Tôi hiểu Huy, tôi cũng sợ tuyết, biết nói sao bây giờ.

Ba của Huy vừa chết bất đắc kỳ tử. Hôm ấy Montreal bão lớn, tuyết phủ đầy. Vì

không lường được sức khỏe mình, ráng hết sức xúc tuyết nên ba của Huy đứng tim

chết tại chỗ. Trước đó ông có hỏi Huy giúp cào tuyết, nhưng Huy vội đi chơi với

bạn, nên chỉ ậm ừ rồi lái xe đi mất. Tôi rất gần gũi với Huy nên hiểu cháu, cũng

như bao thanh niên sanh ra và lớn lên ở hải ngoại này, nói chung các cháu ham

chơi, chuyện gì cũng từ từ ít biết lo như bậc cha mẹ. Chuyện xảy ra chẳng ai ngờ,

không ai muốn, cũng đâu phải lỗi của cháu. Tôi lại thở dài.

Thật ra Huy không nên hận tuyết, nếu có thì nên suy nghĩ về tính lề mề, lười biếng

của mình. Tôi cũng vậy, biết bao lần tôi đã trễ nải, ngại khó không làm việc tích

cực. Hồi trẻ tôi cũng làm biếng có hạng, hằng ngày không chịu học bài, đến lúc gần

thi thì uống cà-phê đặc quẹo, thức trắng cả tuần gạo bài mà vẫn không kịp. Nhiều

chuyện cần làm, tôi ươn lười bỏ qua làm mất bao cơ hội. Biết bao lần tôi nhủ mình

đi thăm người này, làm chuyện kia, nhưng rồi lại để quá trễ.

Bây giờ mỗi khi nhìn tuyết, mỗi khi nhớ tới Huy, tôi sẽ ráng nhắc nhở mình siêng

năng tích cực hơn. Tôi nhìn ra bầu trời tuyết trắng mênh mông, chắp tay cầu

nguyện….

Nguyễn Ngọc Duy Hân

Page 190: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 189

Cái vòng bằng thiếc

Bà Hai thổi nến trên bánh sinh nhật, mỉm cười hạnh phúc trong tiếng vỗ tay, trong

sự sum họp của con cháu, bạn bè. Tay bà đeo cái vòng bằng thiếc rất đơn sơ, đứa

cháu gái ngây thơ hỏi: “Bà ơi, sao bà đeo cái này xấu quá vậy!” Khách tham dự

chắc cũng thầm thắc mắc, gia đình bà giàu có tới mấy đứa con bác sĩ, tổ chức sinh

nhật lớn như vậy, sao bà không đeo vòng vàng kim cương khoe của. Bà Hai nhìn

cái vòng thương mến, ký ức lại hiện về….

Ngày ấy ông Hai đi “cải tạo”. Thì cũng như bao nhiêu người đàn bà Việt Nam

khác, bà Hai phải gồng gánh gia đình, chắt bóp tiền mua quà “thăm nuôi” chồng

nơi trại cải tạo. Nhà thì cán bộ Cộng Sản đã tịch thu để làm Cơ Sở Uỷ Ban Quân

Quản Thành Phố, may mà bên ông Hai còn chút đất trên rẫy, mẹ con bà kéo nhau

ra đó lấy lá lợp nhà, làm rẫy sinh sống. Từ một bà Đại Uý, bản thân là y tá trở

thành một nông dân không phải dễ, nhưng bà đã làm được. Cực nhục bao nhiêu bà

cũng ráng chịu đựng, chỉ thương chồng nơi tù đày. Bà biết tánh ông rất cương trực,

vào trại thế nào cũng bị đánh, bị biệt giam. Ngày 29 tháng 4, 1975 nếu không vì bà

và đàn con, ông đã tuẩn tiết chết theo Tướng. Cấp bậc Đại Uý có thể được “khoan

hồng” cho về sau 5, 10 năm, nhưng ông Hai mút mùa trong trại cải tạo 15 năm,

cũng vì không khuất phục, không làm ăng-ten hại bạn. Được thả về thì ông run rẩy

như ông già, chỉ kéo dài mạng sống được vài tuần rồi mất. Món quà quý ông tặng

bà khi còn trong trại là cái vòng này. Sau giờ “lao động” ông lượm được miếng

thiếc, mài dũa gọt đẽo, khắc hình hoa lan là hoa bà thích trên cái vòng để tặng bà.

Bà biết tất cả yêu thương, nhung nhớ ông Hai đã gởi gấm trong đó. Khi con cái bảo

lãnh sang Mỹ, bà Hai đem theo cái vòng này, khi chết bà cũng sẽ mang theo…

Ông Hai là hình ảnh của người chiến sĩ Việt Nam oai hùng, luôn vì dân vì nước. Bà

Hai không hiểu một số người cũng từng trong Quân Lực xưa, sao qua tới hải ngoại

lại thay đổi: không đoàn kết, không vì việc chung, chửi bới chụp mũ nhau chí chóe.

Ông Hai nếu còn sống và qua được đất Mỹ, có sẽ như vậy hay không? Bà tin là

không. Bà mong mọi người hãy nhớ về ngày xưa, ngày còn trong trại Cải Tạo, để

Page 191: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 190

kiên trì như chiếc vòng thiếc mỏng manh này, dù bao khó khăn thử thách vẫn luôn

hiện hữu làm đẹp cuộc đời.

Nguyễn Ngọc Duy Hân

Chia

Anh và chị cãi vả, bất đồng ý kiến hằng ngàn lần, cuối cùng đi đến quyết định phải

chia tay.

Bắt đầu chuyện ly dị, chia của chia con, anh chị lại tiếp tục gây gỗ. Chị nghĩ anh

lỗi, nên phải chịu thiệt một chút về tài sản, chị là đàn bà phải chắt bóp hơn để sau

này còn chút tiền lo cho con. Đàn ông vài bữa có vợ khác, tội gì để mụ đàn bà ấy

hưởng! Anh nghĩ chị lúc nào cũng tham lam, nhiều chuyện, đúng ra anh có thể

nhường nhưng vì không thể tiếp tục để chị ngồi trên đầu, nên ra sức nói lý. Trong

phòng riêng anh chị to tiếng, thậm chí anh đập bàn, chị bứt tóc tru tréo. Chia con

thì tạm xong, anh lãnh đứa con gái lớn, chị muốn đứa con gái nhỏ vì nó bé cần mẹ

hơn, chỉ có danh sách chia tài sản hai người làm mãi mà không xong, không ai thấy

có sự công bằng.

Ngoài phòng khách, hai đứa nhỏ buồn bã nói chuyện, chúng đã quá quen với cảnh

cha mẹ cãi lộn, rồi cũng chia đồ đạc với nhau. Con chị nói với con em:

- Cái game này em thích lắm, em lấy về ở với mẹ đi.

Đứa em nhỏ nhẹ:

- Không, em có nhiều sách rồi, chị lại cho em giữ con chó Lu, chị chơi game cho

vui.

- A, cái này dễ thương ghê, chị thích lắm, chị cho em nè.

- Cám ơn chị, cái này em cho chị nhé!

Nhìn hai đứa trẻ nhường nhịn yêu thương nhau, chúng cũng phải chia cái chúng có,

nhưng chúng biết nghĩ tới nhau, không nhỏ nhen ti tiện, không to tiếng giành giật,

anh chị bỗng xấu hổ cúi mặt.

Nguyễn Ngọc Duy Hân

Page 192: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 191

Tâm sự cái đồng hồ

Tôi là cái đồng hồ báo thức trong nhà ông chủ. Những cái đồng hồ khác không biết

thân phận ra sao, riêng tôi thì hẩm hiu lắm.

Bà chủ không cần tôi, sáng nào bà cũng dậy sớm trước khi tôi reo, rồi vội vã đi

làm. Tài thật, bà ốm nhom thường phải thức khuya, nhưng bản tính hay lo nên luôn

bật dậy trước khi đồng hồ reo. Riêng ông chủ thì tôi có hét hò khản cổ ổng cũng cứ

ngủ. May lắm thì ông mơ màng bật nút “snooze” ra lệnh cho tôi 15 phút nữa reo

lại, nhưng inh ỏi bao nhiêu lần rồi cũng vô hiệu. Ông mệt quá mà, ngủ mới vài

tiếng làm sao dậy nổi! Nhiều bữa biết ông có hẹn quan trọng, tôi ước mình có tay

để khều vai ông, nhưng tôi chỉ là cái “đổng” bé nhỏ. Ông trễ hẹn thường xuyên và

đổ thừa tại tôi không làm việc, định liệng tôi đi mua đồng hồ khác mắc tiền hơn,

kêu to hơn. Lạ ghê, con người thường không thấy cái sai của mình, luôn tìm cách

đổ lỗi cho kẻ khác!

Ai nói tôi là vật vô tri vô giác, tôi cũng biết buồn đấy. Thấy ông bà chủ bận rộn bị

tiền hành tôi xót ruột lắm chứ. Ông bà làm việc như điên, ngày nào cũng mười mấy

hai chục tiếng. Có bữa ông chỉnh đồng hồ báo thức lúc 5 giờ sáng, tôi reo rất đúng

giờ, nhưng ông thức trắng đêm lúc đó còn chưa ngủ, tiếng đánh thức của tôi trở nên

lãng nhách! Ông bà ở nhà to, lái xe đẹp nhưng cực khổ hơn ai hết, lúc nào cũng

quýnh quáng căng thẳng. Có lúc bà bực ông nên tức giận liệng tôi xuống đất, tôi

đau điếng may mà không bể. Khi nhiều việc quá giải quyết không xuể, ông bà nóng

nảy gây gỗ nhau, nặng lời với người chung quanh ai cũng ghét.

Tôi chợt nghĩ nếu mình sinh ra làm thân con gà trống coi bộ ích lợi hơn. Sáng thì

gáy ó o cũng làm công việc đánh thức của đồng hồ, trưa rảnh thì đi ve vãn các mụ

gà mái, chết thì còn cho thịt nấu cháo gà, hầm cà-ri. Làm cái đồng hồ trong nhà ông

chủ thật vô duyên. Ấy, hay vì tên tôi có dính líu tới chữ “Hồ” - tên của người mang

chủ nghĩa Cộng Sản về làm hại dân hại nước - nên mới bị ghét, số phận mới ra như

vậy?!!.

Page 193: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 192

Nhưng xét tới cùng, kiếp đồng hồ vẫn còn tốt hơn thân phận ông bà chủ tôi. Làm

người mà tự chọn cho mình cuộc sống vô lý như vậy, không đáng tội nghiệp lắm

sao? Tôi sinh ra làm kiếp đồ vật, tôi không thể làm gì hơn. Ông bà chủ làm người,

chuyện này cũng không chọn lựa được, nhưng họ có thể tìm cho mình cách sống

khôn ngoan hơn, chừng mực hơn chứ. Ôm đống tiền mà không có giờ xài, không

giúp đỡ ai thì có tiền để làm gì!? Làm quá không có giờ ngủ rồi đổ bệnh thì sao.

Tôi say sưa lý luận, khuyên can chưa hết ý thì ông chủ vói tay tắt đồng hồ ngủ tiếp,

không cho tôi reo.

Nguyễn Ngọc Duy Hân

Page 194: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 193

Trễ quá rồi!

Con vợ hắn thật là phiền phức, luôn thích làm chuyện ngược đời. Buổi tối lúc hắn

cần yên tĩnh đọc sách, xem tin tức thì bả hút bụi, giặt sấy quần áo ồn ào không chịu

được. Sáng đi làm bả bày đặt pha cà-phê mang theo, vụng về làm đổ hư hết xấp

giấy tờ. Tội nghiệp mấy thằng con, bả “đè” ra cắt tóc dù không học qua khóa hớt

tóc nào. Chúng không dám lên tiếng, nhưng nhìn thật giống Ngô Như Ý (y như

ngố!). Dòng họ Trùm Sò, bả thuộc vanh vách tuần này chợ hạ giá món gì, thứ gì

mua ở đâu mới rẻ, có khi mua nhằm của ôi chẳng xài được. Hể “quởn” thì phôn

mấy bà bạn chỉ vẽ nhau đủ điều, toàn là chuyện đàn bà. Hắn còn việc đất nước đại

sự, còn biết bao thú tiêu khiển thanh cao nên chẳng chấp làm gì.

Bà làm việc như trâu, thế mà bỗng dưng lại lăn ra bệnh. Nhà thương chưa biết lý do

gì, chỉ biết bệnh nặng có liên hệ tới phổi. Uả, bả có hút thuốc, có buồn phiền gì đâu

mà tổn hại đến phổi. Hắn phì phèo ngày cả gói mà đã sao, hổng lẽ mấy thằng cha

rỗi hơi nói về tai hại của người ngửi khói thuốc, second hand smoker là có thiệt!

Nằm bệnh viện, bà yếu ớt căn dặn: Anh ráng lo cho con, nấu cơm thì phải thế này

thế này, giặt quần áo thì phải chờ tới khuya điện mới rẻ, trong giờ làm việc giá sẽ

mắc gấp ba. Mới mấy tuần thiếu bả mà nhà ra như cái bãi rác. Bố con hắn ăn uống

thất thường, ba đứa con tóc dài ngứa ngáy, hắn chở ra tiệm, họ tính tiền như cắt tóc

người lớn. Hắn hay chê bà không biết nấu món ngon lạ miệng, nhưng thiếu canh

rau hằng ngày hắn bỗng thấy thèm. Hóa đơn tiền nhà, tiền điện về, hắn ký trả mà

ngẩn người ra - không hiểu sao bao nhiêu năm nay bả có thể lo với đồng lương ít

ỏi, lại còn gởi về Việt Nam cho mẹ hắn xây nhà. Hắn nhớ ra có những cuối tuần bả

dậy sớm sắp hàng để mua được đồ rẻ, chỉ dành riêng cho vài chục người tới sớm

nhất. Lâu lâu đi tiệc, hắn hơi mắc cở vì bả không biết cách ăn mặc sang trọng, bây

giờ hắn mới bắt đầu hiểu vì sao. Hắn bắt chước tự pha cà-phê cho đỡ tốn tiền,

nhưng đã lỡ quen hương vị ly Starbucks thơm phức hằng ngày nên chịu thua. Hắn

thầm van vái cho vợ mau khỏe lại. Kỳ này bà về, hắn sẽ cố gắng đổi thái độ.

Page 195: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 194

Hôm nay bác sĩ gọi hắn, giải thích dài dòng nhưng điểm chính là bảo hắn hãy lo

hậu sự. Vợ hắn đã bắt đầu mê sảng. Hắn cầm tay muốn nói lời ngọt ngào xin lỗi

nhưng miệng cứng đơ không nói nổi, mà có nói được thì bả cũng có hiểu đâu, trễ

quá rồi!

Nguyễn Ngọc Duy Hân

Hãy khóc đi em...

Em thương,

Như vậy là kết thúc cuộc hôn nhân của mình rồi phải không? Anh biết anh có lỗi,

nhất là khi ra tay đánh em.

Em ơi, anh tát em một cái, không phải vì anh nóng nảy không kềm hãm được cơn

tức giận của mình, nhưng thật sự, anh muốn thấy em khóc. Em lì quá! Hồi xưa, anh

yêu em vì cái ngổ ngáo, cái cá tính con trai mạnh mẽ của em. Nhưng thời gian qua,

em bướng bỉnh quá. Em làm chủ gia đình, em sai khiến anh ngày này qua ngày

khác, anh chịu không nổi. Mình cứ cãi nhau và cuối cùng chuyện đã xảy ra. Em gọi

cảnh sát, anh bị bắt, bị rắc rối pháp lý. Tội đánh phụ nữ ở xứ Mỹ nặng lắm, dù chỉ

là một cái tát tai. Anh biết em sẽkhông bao giờ tha thứ cho anh, mà chính anh cũng

không tha thứ cho mình.

Anh biết em cứng rắn lắm, dù quyết định ly dịnhưng em vẫn không khóc. Anh để

em giữ con và làm chủ căn nhà, anh ra đi tay không với nỗi buồn bất tận. Anh

mong những người bạn, người thân của mình khôn ngoan hơn để không rơi vào

hoàn cảnh như anh. Em ơi, anh biết em không khóc, nhưng anh đang khóc đây….

Nguyễn Ngọc Duy Hân

Page 196: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 195

Giúp lễ

Tôi đâu có thích làm alter boy để giúp lễ. Phải mặc áo choàng thật nóng, phải chắp

tay cung kính không dám ngủ gục. Thế nhưng khi tôi hỏi mẹ muốn được tặng gì

trong ngày Noel, bà đã trả lời :

- Con chẳng cần mua gì tặng mẹ, mẹ chỉ mong con gia nhập đội giúp lễ của nhà thờ

Việt Nam.

Tôi cố gắng vâng lời đi tập lần đầu tiên, nhưng chẳng vui vẻ chút nào. Thằng bạn

lên mặt dạy tôi :

- Phải làm thế này, thế này. Muốn giúp lễ phải giỏi tiếng Việt và rất là thông minh!

Tôi tin mình giỏi tiếng Việt và thông minh, nhưng còn lúng túng nên đành im lặng.

Thế nhưng chẳng bao lâu sau, tôi giúp lễ thật giỏi và được chọn làm trưởng đội. Có

lần cha xứ bị ho, tôi biết tự động rót cho cha ly nước, sau lễcha xoa đầu cảm ơn tôi.

Tôi nhận ra chén dĩa Thánh không cần phải dùng xà bông và nước để rửa như mẹ

rửa chén bát hằng ngày, mà chỉ cần lau rồi cất. Bánh Thánh cũng là món duy nhất

không cần dùng muổng nĩa để ăn mà vẫn tôn kính, trang trọng.

Hôm nay có thằng bạn vừa mới gia nhập vào đội giúp lễ, nó rụt rè chậm chạp, tôi

phải dạy nó:

- Phải làm thế này, thế này. Muốn giúp lễ phải giỏi tiếng Việt và rất là thông minh!

Nó nhìn tôi thán phục, tôi thấy thật hãnh diện.

Mẹ ôm tôi:

- Con trai giỏi lắm, cám ơn con đã tặng mẹ món quà Noel quý nhất.

Tôi rất vui. Được đi giúp lễ là món quà mẹ đã cho tôi, không phải là món quà tôi

cho mẹ như tôi vẫn nghĩ.

Nguyễn Ngọc Duy Hân

Page 197: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 196

Ngày Hiền Mẫu

Thật là khờ khạo. Ngày Mothers’ Day năm tôi chừng 7, 8 tuổi gì đó, hai chị em tôi

thức dậy sớm tự làm món ăn sáng cho mình, để mẹ được ngủ thêm. Lần đầu tiên

chúng tôi chiên trứng nướng bánh mì, vụng về rơi rớt khắp nơi. Khi mẹ thức dậy,

chúng tôi tặng thiệp do chúng tôi vẽ, và khoe với mẹ chúng tôi đã ăn sáng xong.

Ba tôi nói :

- Ba mẹ đã dậy từ lâu, nhưng nghĩ tụi con làm mẹ ngạc nhiên bằng cách làm thức

ăn sáng cho mẹ, nên bây giờ ba mẹ mới xuống!

Tôi xấu hổ quá, chúng tôi chỉ nghĩ đến chuyện lo cho mình, mà quên làm thêm

phần ăn sáng cho ba mẹ trong ngày hiền mẫu này. Mẹ không trách, chỉ cười xòa

ôm chúng tôi vào lòng.

Bây giờ tôi đã lớn, đã hiểu và thương ba mẹ nhiều hơn, nhưng tôi vẫn nghĩ về mình

và không đặt quyền lợi, niềm vui của cha mẹ trên bản thân mình. Chẳng bao giờ

chị em tôi có thể lo cho cha mẹ đến nơi đến chốn. Cũng may ba mẹ không bao giờ

chấp và luôn hy sinh cho chúng tôi.

Nguyễn Ngọc Duy Hân

Page 198: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 197

Lựa lời

Hôm nay tôi không được khỏe, nổi nóng với cô bạn. Lời đã nói ra không lấy lại

được. Tôi ra về mà lòng buồn vô cùng, giận mình hồ đồ, xấu miệng. Nói chuyện

quả là một nghệ thuật. Nghe kể có người đang ăn trợ cấp xã hội, xin tiền trồng răng

giả vì bị sún, dĩ nhiên sở Xã Hội từ chối vì không có ngân quỹ để làm chuyện thẩm

mỹ. Người này khiếu nại, trình bày lý do làm răng không phải để cho đẹp, mà vì

răng sún không phát âm tiếng Anh chính xác được, nên không tìm được việc làm.

Nghe vậy welfare đã chấp thuận cho tiền làm răng. Khi làm việc trong sở, tôi cũng

học được phải trả lời khách hàng một cách tích cực. Thay vì nói rằng rất tiếc, hàng

không có cho tới cuối tuần, tôi phải nói hãng sẽrất hân hạnh chuyển hàng vào cuối

tuần. Cũng là một sự việc, một thời gian nhưng cách ăn nói dễ thương có kết quả

hơn. Ai cũng có nhu cầu cần được quan tâm, hay ít nhất không bị tổn thương vì lời

nói, hành động của người khác.

Lỡ rồi, mai khi gặp bạn tôi sẽ xin lỗi chị.

Nguyễn Ngọc Duy Hân

Page 199: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 198

Đàn gà

Bé Khánh ngồi ngắm đàn gà con mới nở, chúng kêu chíp chíp, quanh quẩn bên gà

mẹ dễ thương hết sức. Nhưng tội nghiệp, trong đàn có một chú gà con ốm yếu luôn

lạng quạng sắp té. Mấy ngày nay Khánh quan sát đàn gà rất kỹ. Chú Út này sanh

sau nở muộn, chân lại bị tật bước thấp bước cao. Chú vừa định mổ một hạt thóc, thì

bị các anh chị khỏe mạnh chạy tới cướp mất, có con lại mổ lên đầu chú một cách

tàn nhẫn. Chú cất tiếng kêu yếu ớt, Khánh không chịu được, bắt riêng chú Út ra

nhốt vào lồng và cho một khẩu phần đặc biệt. Chú ăn chậm chạp rồi lại nhìn quanh

quất, tìm cách thoát ra khỏi lồng để được về bên mẹ và đàn. Lạ chưa! Chú được ăn

no, an toàn nhưng hình như chú lại buồn hơn, chú nhớ mẹ, nhớ bầy. Khánh hiểu

“tâm sự” gà con lắm nhưng không dám thả ra, sợ chú bị gà anh gà chị ăn hiếp.

Khánh chợt nhớ tới dì Hoan hôm rồi ở Canada về chơi. Dì thật sang trọng quý phái.

vượt biên từ lâu nhưng dì bảo ở ngoại quốc buồn lắm, nếu không có Cộng sản chắc

dì sẽ về Việt Nam ở luôn. Khánh thắc mắc ghê, tại sao đồng bào cùng một nước mà

lại tạo ra chiến tranh, để rồi những người như dì phải lưu vong trên xứ người.

Khánh nhớ đôi mắt long lanh của dì khi nói “Chiều chiều ra đứng ngõ sau, ngó về

quê mẹ ruột đau chín chiều…” Khánh chợt thấm thía và thấy thương dì hơn bao

giờ.

Đôi mắt dì và tiếng kêu thê thiết của gà con theo Khánh suốt đêm, làm Khánh chập

chờn khó ngủ.

Nguyễn Ngọc Duy Hân

Page 200: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 199

Quà cưới

Trong một đám cưới sang trọng, mọi người hồi hộp chờ cô dâu mở món quà gia

bảo: Đây là quà cưới đặc biệt lưu truyền từ mấy đời.

Cô dâu bỗng phá ra cười, vì đó là một món nữ trang rẻ tiền làm bằng tay. Hạt ngọc

trai bé nhỏ lu mờ trước viên kim cương trên ngón tay cô - dù trông cũng khá mỹ

thuật. Cô không biết đây là kỷ niệm, là sính lễ của ông cố bên chồng ngày xưa.

Ông đã chắt chiu để tự làm đôi bông tai này xin cưới bà cố, và đã xây dựng sự

nghiệp để lại cho con cháu hôm nay bằng tất cả hy sinh, nhiệt huyết của mình.

Mọi người xì xào bàn tán, con trai tôi cũng cười cho là cô dâu này hời hợt ngốc

nghếch, không hiểu biết giá trị tinh thần.

Con ơi! Tự nhiên ba liên tưởng tới việc ba mẹ đã phải bỏ Việt Nam ra đi với hai

bàn tay trắng, mà bây giờ di sản để lại cho con chỉ là lá Cờ Vàng - biểu tượng của

Tự Do và Tình Người, niềm hy vọng còn sót lại của cuộc đời Tị nạn. Ba yêu

thương và trân trọng lá cờ này lắm, và muốn trao tặng lại cho con, con có cười ba

không?

Nguyễn Ngọc Duy Hân

Page 201: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 200

Viết cho em

Em ạ,

Chắc em ngạc nhiên lắm nếu biết anh đã âm thầm rửa tội tại một nhà thờ bé nhỏ

nơi đây. Anh thật vui vì hiểu được Chúa là đấng an ủi đầy tình thương. Trước đây

anh đã cứng lòng vô cùng. Anh còn giận Chúa vì cho rằng ngài không thương loài

người. Anh bướng bỉnh tội lỗi bị phạt đã đành, còn em là con ngoan, đạo đức tốt

lành như vậy mà Chúa vẫn để em khổ.

Anh thầm thách thức là nếu ngày nào Chúa cho em thật sự hạnh phúc, ngày đó anh

sẽ vào đạođể đút lót, tạ ơn Người! Nhưng anh thấy em vẫn cực khổ từ thể xác tới

tinh thần. Anh thương em lắm - tiếc là em đã có chồng. Anh biết mình không được

quấy rầy đời sống tình cảm, làm em khổ thêm, nên đã đi xa kẻo không kềm lòng

được.

Anh làm thiện nguyện cho một quốc gia nghèo khổ xa xôi. Thế rồi cuộc sống nơi

đây đã dạy anh về tình thương, giúp anh hiểu được ý nghĩa cuộc đời. Anh vẫn nhớ

và mến phục em, tối nào anh cũng viết cho em – dù không bao giờ gởi – xem như

anh viết nhật ký cho chính mình. Em giỏi quá, em đẹp quá, em như thiên thần vui

trong bổn phận và chấp nhận mọi khó khăn. Anh phải tập để từ từ được nhẹ nhàng

hơn khi nghĩ về em.

Ngày nào lòng anh thanh tịnh không còn ‘sân si’ khi nghĩ về em nữa, không thấy

ghét chồng em nữa, anh sẽ về lại thành phố thăm em, mình sẽ mãi là bạn tốt em

nhé....

Nguyễn Ngọc Duy Hân

Page 202: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 201

Người không tim

Hắn quỳ thổn thức. Trưa hè thật vắng, nhà thờ chẳng có ai. Hắn thì thầm với Chúa,

điều mà trước đây hắn chưa bao giờ làm. Chúaơi! Hôm nay bác sĩ đã xác định

thằng con trai của con bị autism - một chứng bệnh mới lạ, khó chữa. Hèn chi thằng

nhỏ chẳng chịu nói và có nhiều biểu hiện khác lạ.Cô vợ hắn đã phải khổ sở biết bao

để lo cho đứa con này. Muốn nó học một bài toán cộng, một chữ viết, không biết

phải tốn bao nhiêu thì giờ, sức lực. Bệnh nó còn tương đối nhẹ, nên khó mà phân

biệt được với đứa trẻ bình thường, nhất là khi cả hai vợ chồng hắn đều thiếu kinh

nghiệm với con nít.

Trước giờ hắn chỉ đi làm, tháng tháng hãnh diện đem cheque lương về thảy cho vợ

là xong. Nếu nhà cửa dơ dáy,đứa con ngu xuẩn thì hắn trút hết lên đầu vợ. Hắn suy

nghĩ cũng hợp lý thôi: Tại vợ hắn cưng con không biết cách giáo dục mà ra nông

nỗi này. Thằng con vô tâm ích kỷ, suốt ngày chỉ lầm lì ôm cái computer rồi ăn cho

mập ú, trong khi chính vợ hắn là người mua game computer về và suốt ngày nấu

ăn, chăm sóc cho nó. Càng bực vợ ghét con, thằng nhỏ càng trốn tránh không muốn

gần gũi hắn, vì vậy có mấy hắn đã hét và đuổi thằng nhỏ ra khỏi nhà. Hắn nhớ có

lần vợ hắn đã khóc nức nởnói: Tại sao anh không hiểu cho em, cho con? Anh chỉ

có khối óc chứ không có trái tim!

Bây giờ hắn mới thấm thía câu nói này. Cô đi làm nhà máy đâu đuợc ngồi văn

phòng như hắn, về nhà phải nấu ăn dọn dẹp, lo tất cả mọi việc. Vì trong hãng máy

chạy ồn ào rồi về nhà phải la hét với đứa con riết thành thói quen, vợ hắn nói hơi

to, hắn chửi vợ cái miệng như cái loa mà không tìm hiểu nguyên nhân. Hắn còn tỏ

ra chán ngán khi so sánh vợ mình với vợ người khác. Hắn chỉ chờ dịp đểmoral, dạy

vợ cách dạy con mà chính hắn chẳng làm điều gì thực tế cho gia đình. Vợ hắn gầy

gò già trước tuổi trong khi hắn vẫn bảnh bao phơi phới, con gái có đứa mê!

Hắn yên lặng nhìn tượng Chúa, thấy mình quả thiếu trái tim thông cảm, thiếu hành

động yêu thương. Không khóc được, nhưng lồng ngực của người đàn ông không

tim bỗng thổn thức....

Nguyễn Ngọc Duy Hân

Page 203: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 202

Hũ đường thời thơ ấu

Tôi hảo ngọt từ lúc còn bé. Khoảng 6, 7 tuổi gìđó, tôi kiễng chân lên bếp với lấy hũ

đường cát trắng của má định ăn vụng một miếng.

Thấp và vụng về nên tôi làm rớt lọ đường xuống đất vỡ tan tành. Má lấy đũa cả đét

đít tôi mấy roi, giảng dạy cho một hồi. Hư như vậy bị đòn là phải, nhưng xui thay

lúc đó nhà thờ tan lễ, mấy đứa bạn tình cờ đi ngang đứng lại nhìn. Tôi khóc nức nở

- không phải vì đau mà vì sĩ diện. Không hiểu sao mấy chục năm qua mà tôi vẫn

nhớ câu chuyện này và cảm giác xấu hổ với bạn vẫn còn.

Từ đó tôi học được kinh nghiệm không nên làm con cái hay bất cứ ai mất mặt trước

đám đông.

Nguyễn Ngọc Duy Hân

Nhà hàng

Bố con nó rộn ràng sửa soạn, một chút cả nhà sẽ đi ăn nhà hàng mừng sinh nhật

chồng tôi. Tôi mắc cuời, anh già rồi mà vẫn còn thích birthday, đòi phải ra ngoài

ăn. Đi nhà hàng vừa tốn tiền vừa mất thì giờ,trong khi ăn ở nhà vừa rẻ vừa tiện, lại

không sợ dầu mỡ bột ngọt. Tôi lại đang cố gắng gởi tiền về Việt Nam giúp ông anh

sửa nhà, nhưng không dám nói vì dù sao cũng là ngày đặc biệt, cản thì chồng tôi lại

buồn, trách tôi kẹo!

Khi đến nhà hàng, tôi lặng người vì xúc động. Đây là một nhà hàng Tây sang trọng,

có nhạc sống, có ánh nến lung linh. Cách đây mấy tháng khi xem TV, tôi có nói với

chồng là phải chi mình được đi ăn ở khung cảnh như vậy cho biết. Nhưng tôi nói để

mà nói, chứ thật sự không nghĩ tới chuyện phí phạm như vậy. Cô gái tóc vàng đánh

piano thật hay, mười ngón tay cô như múa lượn trên phím ngà. Mấy anh bồi bàn to

lớn nhưng lịch sự hết sức, không vội vàng đổtháo như ở nhà hàng Tàu bình dân gần

nhà. Rắc thêm có mấy hạt tiêu vào đĩa mà ông bồi cũng trịnh trọng hỏi ý, rồi xay

tiêu nguyên hạt tại chỗ cho thơm chứ không dùng loại xay sẵn.

Page 204: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 203

Bây giờ tôi hiểu tại sao chồng tôi nhất định phảiđi ăn, không phải vì anh ham vui

mà vì tôi. Anh biết nếu không lấy lý do mừng sinh nhật, sức mấy tôi chịu đi!

Tôi rưng rưng cảm động, nói vu vơ vài câu đểche dấu cảm xúc, nhưng tôi biết mình

sẽ nhớ mãi bữa ăn đặc biệt này.

Nguyễn Ngọc Duy Hân

Khờ

Xóm tôi có một đứa con gái ít nói chậm chạp, theo người ta thì nó bị bệnh khờ.

Nó không học được, không thể làm nổi một bài toán đơn giản, nên chỉ ở nhà dọn

dẹp, giặt giũ. Sau ngày 30 tháng 4, cả xóm ai nấy trở nên nghèo khổ hơn, nó về quê

với mẹ vất vả làm rẫy. Mấy chị nó khôn lanh nhưng đua đòi, ở lại thành phố theo

đám thanh niên Khăn Quàng Đỏ ca hát, họp hành cả ngày, tháng tháng về quê thu

tiền nó bán khoai, bán trái.

Ngày mẹ nó chết, các chị nó vẫn liếc ngang liếc dọc, khóc lóc một cách hời hợt.

Riêng nó quỳ yên lặng trước xác mẹ mấy ngày trời, cầm tay mẹ mà nước mắt đầm

đìa. Các chị nó suốt ngày xăm soi chăm sóc sắc đẹp, nhưng chắc chẳng bao giờ soi

gương nhìn lại tâm hồn mình. Còn nó ít khi để ý làm dáng, nhưng tâm hồn nó đẹp

đẽ biết bao.

Tôi tự hỏi giữa nó và những anh chị kia, ai khờ hơn ai.

Nguyễn Ngọc Duy Hân

Page 205: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 204

Hột đậu phọng

Tôi ngồi may, hai đứa con trai nhỏ chơi bên cạnh. Thằng anh lấy phôn gọi vào

hãng cho chồng tôi kể lể gì đó, thằng em đangăn xen vào:

- Anh Bi, em muốn cho bố ăn đậu phọng.

Vừa nói cháu vừa gõ gõ hột đậu vào ống nghe, thằng anh la lên:

- Đừng làm như vậy!

Tôi nghĩ Bi sẽ nói muốn cho bố ăn thì phải chờbố về, thức ăn không chuyển qua

phôn được, nhưng cháu nói:

- Em làm như vậy hột đậu phọng sẽ rớt vào lỗ tai bố đó! Mình không được làm đau

tai bố!

Tôi mỉm cười, các cháu thật ngây thơ và biết yêu thương bố mẹ. Tiếc là bây giờ các

cháu đã lớn, tới tuổi “teenager” bướng bỉnh hay cãi, thỉnh thoảng nói những lời

nghe thật chói tai. Không biết cháu có còn nhớ câu chuyện hột đậu phọng ngày

xưa?

Nguyễn Ngọc Duy Hân

Không quên

Hôm nay em tốt nghiệp Trung Học, được phần thưởng của trường, cả nhà đều vui

mừng. Em cám ơn bố mẹ nhiều lắm, nhất là mẹ. Em nhớ hồi lớp 9, có lần em vô ý

để quên homework ở nhà. Em sợ quá gọi về thì mẹ đã vội vàng lái xe đem bài tới

cho em. Hôm đó em được điểm cao và không bị phạt vì nộp bài trễ. Em nhớ ơn mẹ

vô cùng.

Có những hy sinh, thông cảm của cha mẹ mà suốtđời con cái sẽ không quên.

Nguyễn Ngọc Duy Hân

Page 206: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 205

Ngạc nhiên

Chị vật vã:

- Anh xài tiền phí quá, mấy tháng nay không có dư để trả thêm vào tiền nhà. Anh

lại làm thêm nhiều giờ phụ trội, như vậy tiền đi đâu? Hay là anh dấu em làm việc

gì, đi nuôi con nào?

- Không phải em kiểm soát tất cả tiền bạc trong nhà sao?

- Nhưng em rất thắc mắc!

Thắc mắc đã được trả lời, vào ngày sinh nhật, anh đã surprisechị bằng đôi bông tai

thật đẹp mà chị hằng ao ước.

Nguyễn Ngọc Duy Hân

Cún

Tôi tên là Cún, con chó xinh xắn vừa được 6 tháng. Không dễ mà tôi được vào nhà

này đâu. Hồi hộp lắm chứ. Số là ông chủtôi không thích chó, khi bà mua tôi ở tiệm

về, ông đã giận đùng đùng:

-Em biết nuôi chó phiền lắm không, tốn tiền không nói làm gì, nhưng lông nó dơ,

nó kêu ăng ẳng ồn ào, anh không chịuđược.

Bà chủ xuống giọng:

-Anh đi cả ngày, em ở nhà một mình nên muốn nuôi con chó làm bạn.

Ông chủ không nói lôi thôi, đem tôi ra tiệm trả. Nhìn đôi mắt long lanh của bà chủ,

tôi thương không chịu được, nhưngđịnh mệnh đã an bài, tôi thân phận chó con nhỏ

bé, biết làm gì! Thế nhưng chỉvài ngày sau, có lẽ vì tội nghiệp bà chủ, ông lại ra

tiệm trả tiền chuộc tôi về,tốn thêm $100.

Ông nói:

-Em thích thì cứ nuôi, nhưng đừng để nó tới gần anh.

Page 207: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 206

Bà chủ căn dặn, dạy dỗ tôi cẩn thận lắm. Nào là đi tiêu đi tiểu giờ nào, ở đâu, nào

là làm sao để chụp được quả bóng, làm sao để nhảy để múa …. Riêng đối với ông

chủ, tôi rất cẩn thận. Tôi chỉ lẩn quẩn dưới chân khi thấy ông vui, không sủa ồn ào,

chừng nào ông thân thiện vuốtđầu, tôi mới nhẹ nhàng liếm tay ông âu yếm. Ngày

ngày tôi ngồi trong góc nhà, trông chờ ông bà chủ đi làm về. Ở nhà cô đơn cả ngày,

gặp ông bà tôi mừng quýnh. Tôi vẫy đuôi, làm trò, ăn uống ngon lành. Bà xót xa:

-Tội nghiệp con Cún, nó ở nhà buồn không chịu ăn, chờ mình về mới ăn kìa, thấy

nó đói thương ghê chưa.

Được thương thì tôi thích lắm, càng quấn quít biết ơn ông bà chủ hơn. Ông chủ bây

giờ hết ghét tôi rồi, nhưng tôi luôn cẩn trọng. Những lúc ông bực bội tôi biết thân

tránh xa ông, không dám làm phiền. Khi ông ngủ dậy, tôi tha dép tới chân cho ông,

khi ông có khách, tôi nghe lời ông tuyệt đối, ông bảo gì tôi làm đó, ông rất hãnh

diện bảo tôi làm trò cho khách xem.

Bà chủ nói với bạn:

-Ổng bây giờ cưng con Cún còn hơn tui,đi đâu cũng muốn dắt nó theo. Công nhận

con chó này hay thiệt, biết sủa khi cần sủa, biết im khi phải im. Mình nhiều khi biết

mình phải im, mà sao tức quá lại cứ nói!

Tôi rên ư ử biểu đồng tình với bà chủ.Bà nói đúng, muốn được thương, mình phải

khôn.

Nguyễn Ngọc Duy Hân

Page 208: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 207

Cứu lụt

Thảo ôm chặt gói quà cứu trợ trong tay. Với thùng mì và gói gạo này, gia đình

Thảo sẽ có được mấy ngày no bụng. Nạn lụt miền Trung năm nay lại làm khổ mọi

người, nước mênh mông cuốn trôi nhà cửa vật dụng, may mà gia đình Thảo còn

đông đủ chưa ai bị lũ cuốn đi. Chờ nước xuống, Thảo và gia đình lại trở về nhà cũ,

vá víu xây dựng lại cuộc sống, bao nhiêu năm nay khổ sở cũng đã quen, biết trách

ai bây giờ.

Có mấy người trong ban Cứu Trợ đến để quay phim, phỏng vấn, Thảo vui vẻ trả lời

và bày tỏ lòng biết ơn, ôm gói quà chuẩn bị đưa ba má cất giữ. Nhưng đoàn Cứu

Trợ vừa đi khỏi, Thảo được cán bộ xã ra lệnh tịch thu quà lại, nói là sẽ có kế hoạch

phân phối cho hợp lý sau! Vậy là cán bộ chỉ phát quà để quay phim, che mắt người

tặng, sau đó họ thu hồi lại làm của riêng. Thảo không tin chuyện có thể xảy ra như

vậy, nhưng biết có lên tiếng cũng chẳng được gì, họ nắm chính quyền, càng thắc

mắc họ càng "đì" cho chết! Thảo đưa mắt nhìn đám cán bộ lăng xăng, lòng căm

phẫn nhưng mắt ráo hoảnh, Thảo không khóc được.

Ước gì có một ngày đời sống tốt hơn, chính phủ tốt hơn...

Nguyễn Ngọc Duy Hân

Page 209: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 208

Cái phôn

Tôi rất khó ngủ, nhất là khi phải nghe những tiếng động, nếu im lặng hoàn toàn

may ra tôi mới ngủ được. Nằm mãi mà không sao chợp mắt, vì cái phôn tay của bà

xã sắp hết pin, cứ kêu tít tít bực mình. Dù mệt, tôi phải ngồi dậy tìm cái phôn tắt đi.

Nằm xuống chưa được bao lâu, tiếng tít tít lại vang lên. Sao lạ vậy cà? Thì ra tiếng

kêu là do cái phôn thường trong phòng, không phải cái cell phone. Tôi lại bò dậy

rút sợi dây điện ra, rồi uể oải nằm xuống cố gắng dỗ giấc. Tiếng tít tít lại trêu chọc

vang lên. Tôi nổi nóng xách cái phôn ra khỏi phòng, chẳng biết phải để ở đâu.

Đứng tần ngần trước tủ lạnh, tôi bực bội thảy cái phôn vào. Phen này mày đừng

hòng kêu réo gì nữa nhé. Tôi mệt mỏi vào giường, sáng mai công việc ở hãng rất

nhiều, cứ mất ngủkiểu này làm sao lo xong công chuyện.

Cuối cùng tôi cũng thiếp đi được một chút. Tôi giật mình tỉnh giấc khi nghe tiếng

reo mừng rỡ của đứa con gái:

-Con kiếm thấy rồi má ơi! Cái phôn ởtrong tủ lạnh.

Vợ tôi thắc mắc:

-Ai làm chuyện gì kỳ vậy hà, sáng giờtìm muốn chết!

Tôi nằm ngẫm nghĩ. Tiếng tít tít của cái phôn đã làm tôi điên cuồng mất ngủ, trong

khi biết bao lần tôi đã nóng nảy la hét, hoặc bật TV thật to làm phiền gia đình,

những âm thanh đó chắc đã nhiều lần làm vợ con buồn phiền khó ngủ, khi đó, có ai

đem tôi nhét vào tủ lạnh được không?!!

Nguyễn Ngọc Duy Hân

Page 210: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 209

Lầm

Tôi kéo ghế leo lên chỉnh lại cái đồng hồtreo trong bếp. Xứ Mỹ và Canada này thật

là phiền, mỗi năm đổi giờ hai lần, chỉnh tới chỉnh lui bắt mệt. Tánh tôi không

khiêm nhường bao nhiêu, nhưng chiều cao thì thật là khiêm nhường, lay hoay mãi

mới treo lại được cái đồng hồ như cũ.Nghĩ mà buồn chồng buồn con, hầu như

chẳng giúp được việc gì trong nhà. Chồng thì đi làm rồi lo việc cộng đồng, vác mấy

cái ngà voi. Con đi học về thì mê mẩn tâm thần chơi game, nói phôn với bạn, từ cái

chén, miếng cơm, đổ rác, tôi đều phải bao thầu tất cả. Cái đồng hồ có chỉ sai giờ

mấy ngày cũng chẳng ai thiết tha.

Lo xong việc nhà, tôi vội vã lái xe đến chỗ họp, không khéo lại trễ. Lạ chưa, chờ cả

15 phút, cũng chẳng thấy ai tới, tôi xem lại đồng hồ rồi giật mình. Thì ra hồi sáng

chồng hoặc con tôi đã chỉnh lại đồng hồ ở bếp, tôi không biết nên lại vặn thêm một

giờ, nên đã tới sớm một tiếng. Trước khi “assume” và luôn trách cứ chồng con, tôi

nên nghĩ lại.

Nguyễn Ngọc Duy Hân

Page 211: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 210

Thư Cô & Cháu

Cô Hoài thân mến,

Cô không biết cháu đã khóc nhiều như thế nào khi nhận được số tiền cô gởi cho

giađình cháu đâu. Có lẽ cô nghĩ là cháu “chảnh”, được tiền mà còn khóc! Cháu

khóc vì mừng mà cũng vì tủi nữa cô ạ! Đây là lần đầu tiên cháu viết thư kể lể xin

tiền người khác. Thú thật, cháu không hy vọng chút nào, vì cháu biết người ở hải

ngoại rất cực khổ mới kiếm được tiền, hơn nữa mình đã mấy năm không liên lạc,

cô lại chỉ là cô họ!

Cháuđã sẵn sàng với kế hoạch thứ hai. Cháu sẽ chấp nhận bán thân cho gã Đại

Hàn mập béo. Mọi việc đã được thỏa thuận với người môi giới. Với số tiền này, ba

cháu sẽ được mổ, má cháu sẽ có chút vốn làm ăn. Cuộc đời cháu sẽ ra sao, người

yêu cháu nghĩ gì, cháu không dám nghĩ tới. Cháu chỉ biết mình cần tiền mà trong

xã hội Việt Nam ngày nay, tiền là tất cả!

Bây giờ mọi chuyện đã tạm ổn, ba cháu đã khoẻ lại sau tai nạn. Tuy không có vốn

làmăn, nhưng gia đình cháu vẫn sống qua ngày, cháu sẽ xong Đại Học năm tới và

hy vọng kiếm được việc làm. Ngồi viết những giòng chữ này, cháu không khỏi rùng

mình sợ hãi, nếu không có sự giúp đỡ của cô, cháu làm sao tiếp tục ngước mặt nhìn

đời. Cô đã cứu cháu, cháu ngàn lần cám ơn cô. Cháu mong có ngày phần nào trả

được ơn cô….

………

Cháu Nguyệt thương,

Chắc cháu không hề biết, ngày xưa khi ở quê nhà, cô cũng rơi vào hoản cảnh như

cháu, và cô đã là một nàng Kiều bán thân cứu gia đình. Cô ngóc đầu lên được như

ngày hôm nay với bao khó khăn, nhưng cô không dám nghĩ tới chuyện lập gia đình

nữa, cô biết mình sẽ không giải thích được với chồng về hai chữ “tiết trinh”. Cô

cầu chúc cháu giữ được hai chữ này và sẽ có một gia đình hạnh phúc sau này. Hãy

Page 212: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 211

sống tốt cháu ạ, tiền rất quan trọng và cần thiết, nhưng có những thứ quý và quan

trọng hơn tiền nữa, chắc cháu cũng nghĩ cô đang “chảnh”. Cô không muốn cháu

phải trải qua những buồn phiền dằn vặt như cô, “đoạn trường ai có qua cầu mới

hay”... Cô rất vui đã giúp được Nguyệt. Cô viết rất thật lòng, chúc cháu thật vui.

Nguyễn Ngọc Duy Hân

Chuyện trong hãng

Chúng tôi làm việc trong một hãng nhỏnên khá thân với nhau, dù đứa Tàu, đứa Ấn,

đứa đen, đứa trắng... Hôm nay mọi người không được vui vì ông Tom nổi giận bỏ

về. Bà Maggie biết lỗi, tiu nghỉu không dám phân trần thêm tiếng nào. Tôi vừa

thương Tom, vừa tội nghiệp bà Maggie, cũng chẳng biết nói sao.

Chuyện là như vầy: Tuần trước Tom bất ngờnghỉ một tuần để lo việc nhà. Khi trở

lại thấy Tom buồn vời vợi, bà Maggie bật mí là Tom phải về quê để lo ma chay cho

cô chị đã tự tử vì buồn chồng, bỏ lại ba đứa con thơ. Mọi người xúm vô hỏi

chuyện, an ủi Tom nhưng ông không chịu nổi sự xúc động, lớn tiếng trách bà

Maggie không giữ kín câu chuyện, ông chưa sẵn sàng để nói về việc này rồi bức

xúc bỏ về. Tôi hiểu Maggie, bà là “Cai” - Supervisor - trong nhóm. Bà rất dễ

thương, hay quan tâm đến nhân viên, sống rất tình cảm. Có lẽ bà không chịu nổi

câu chuyện quá thương tâm này nên thủ thỉ riêng với cô bạn kế bên, rồi cô bạn kế

bên lại thủ thỉ với người khác, rồi cuối cùng cả nhóm cùng biết. Ai cũng xót xa

muốn chia sẻ, tỏ lòng quan tâm với Tom thôi.

Tôi chợt nghiệm ra một điều. Đôi khi mình không nên sốt sắng chộn rộn quá, vô

tình lại làm phiền, dẫm chân lên người khác. Có khi mình “sung”, nhưng không

làm người khác “sướng”. Có khi mình “bận”, nhưng chẳng “rộn” ràng nổi, có

những món rất “ngon”, nhưng chưa chắc đã “lành”,có những chuyện rất “vui”,

nhưng chưa chắc đã “đùa” được, có khi chỉ “học”, mà không được “hỏi”!

Tôi hy vọng Tom sẽ bớt buồn và thông cảm với mọi người. Tôi biết mình phải cẩn

thận tế nhị hơn khi giao tiếp với mọi người.

Page 213: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 212

Vân

Vân vuốt tóc con. Hôm nay, Vân phải quyết định một chuyện rất khó khăn đối với

cô. Lời người bạn khuyên nhủ vẫn còn văng vẳng bên tai: Hãy quên đi tự ái, hãy

nghĩ đến con, hãy cho chồng cũ tới thăm, hãy tha thứ cho bà mẹ chồng đang đau

ốm khắc khoải, hãy bỏ bớt sân si….

Nước mắt uất ức bỗng trào ra như suối. Vân nhớ 6 năm về trước khi cu Tâm ra đời,

cũng là lúc bà mẹ chồng lời ra tiếng vào, làm hai vợ chồng gây gỗ, nghi ngờ lẫn

nhau. Vân và mẹ chồng không hiểu sao cứ kỵ rơ, khắc khẩu, không vui vẻ với nhau

được.

Vì công việc, Vân hay đi công tác xa, cô lại đẹp, luôn tươi cười năng động nên

nhiều chàng trai ve vãn. Bà không tin Vân là người nết na đàng hoàng, nên xúi con

đem thằng cháu đi thử máu. Kết quả cu Tâm chính là cháu nội của bà, nhưng Vân

không chấp nhận được hành động của chồng. Hồi trước cô thương anh vì thấy anh

hiền lành thật thà, nay Vân bực mình vì thấy anh nhu nhược, nhiều chuyện chỉ biết

nhắm mắt nghe lời mẹ, nhiều quyết định sai lầm.

Cô ly thân, đem con đi xa, một mình vừa làm ba vừa làm mẹ. Khổ nhất là khi bé

Tâm cứ hỏi sao thằng Minh, thằng Tim có ba, mà Tâm không có! Nó khôn ngoan

nhậy cảm hơn các đứa trẻ cùng tuổi.

Sau mấy năm tìm kiếm, hôm nay chồng Vân mới liên lạc được và xin đến thăm

con. Vân vẫn còn giận, chưa biết xử trí ra sao, nước mắt lưng tròng.

- Mẹ ơi! Sao mẹ khóc?

- Tâm có muốn gặp mặt ba không?

- Dạ muốn. Hôm qua cô giáo dạy cả lớp vẽ thiệp cho ngày Fathers’ Day, nhưng con

không có ba để đưa!

Vân xót xa vuốt tóc con, tay bấm phôn gọi chồng….

Nguyễn Ngọc Duy Hân

Page 214: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 213

Bố tôi

Bố tôi là một công chức thời Việt Nam Cộng Hòa, có tiếng là thanh liêm. Sau 30

tháng 4, 1975, căn nhà đang ở bị tịch thu làm cơ quan nhà nước, gia đình phải đi

Kinh Tế Mới. Đi “cải tạo” nhiều năm về, bố yếu và buồn hơn bao giờ, nhưng ông

vẫn luôn an ủi mẹ: Cả nước còn mất, thì những cái mình mất đâu thấm thía gì! Ông

ra sức làm rẫy, chống chõi với cuộc sống khắc nghiệt. Cũng may, cuối cùng cả nhà

được qua Mỹ theo diện HO, dù muộn màng nhưng chúng tôi rất vui bắt đầu cuộc

sống mới.

Bố đã già nên chỉ ở nhà lo các việc lặt vặt. Ông giành rửa chén vì mẹ đã phải nấu

ăn, vì muốn để con dâu được rảnh rỗi lo cho cháu. Chúng tôi cũng xót ruột, nhưng

ông bảo: Bố thấy mình vô tích sự, hãy để bố làm chút việc cho khuây khỏa.

Ngày ngày ông đọc sách báo, xem tin tức trên computer, quan tâm tới sinh hoạt

cộng đồng, tình hình tại quê nhà. Ông xót xa khi biết dân nghèo khổ, phải bán thân

làm cô dâu Đài Loan, Đại Hàn, phải đi lao động nước ngoài rồi bị chèn ép. Ông

đau lòng vì nạn hối lộ, bất công khắp nơi. Dân nghèo nằm la liệt tại hành lang các

bệnh viện nhưng không được chữa vì không thuộc diện ưu tiên cán bộ. Chưa lúc

nào cuộc sống tệ như bây giờ!

Gần đây mắt quá kém không xem tin tức được, nên ông chờ chúng tôi đi làm về để

hỏi thăm tình hình thế giới. Những ngày cuộc Cách Mạng Hoa Lài bùng nổ tại

Tunisia, Ai Cập, rồi lan qua Lybia, ông vui mừng ra mặt. Ngày nào cũng hồi hộp

hỏi tin, mong ánh sáng lan tới Việt Nam. Tết năm nay, tôi mua tặng bố chậu bông

lài, bố thích lắm ngày ngày chăm bón, mong lài trổ bông.

Thế nhưng bố ra đi bất ngờ trong một cơn đau tim, để lại trong lòng chúng tôi

nhiều thương tiếc. Mỗi khi đi thăm mộ, chúng tôi đều đem hương hoa tới cắm. Tôi

mong có ngày Việt Nam thật sự đổi mới, để tôi được cắm trên mộ phần bố một bó

hoa lài tươi trắng ý nghĩa, bố dưới suối vàng chắc cũng vui lây …

Nguyễn Ngọc Duy Hân

Page 215: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 214

Em sẽ đánh ba!

Vũ là một học sinh bướng bỉnh, lầm lì, làm cô giáo dạy tiếng Việt như tôi nhiều khi

thấy thật khó khăn.

Hôm nay tôi cho các em xếp giấy làm quà tặng cha, vì ngày Fathers’ Day sắp tới.

Nhìn những khuôn mặt ngây thơ, những đôi tay chăm chú xếp hình bông hoa, chim

bướm, tôi thấy thật vui. Ánh mắt tôi dừng lại trên Vũ, nó lại ngồi chơi, lơ đãng.

- Vũ, các bạn sắp xong rồi, cô sẽ không cho em“sticker” nếu em không giỏi!

Thằng nhỏ trả lời:

- Em không thích xếp giấy!

- Tại sao?

- Không tại sao cả!

Tôi bực lắm nhưng cố gắng dỗ dành:

- Em không muốn có quà cho ba sao?

- Không!

- Em không thương ba à?

- Không!

- Ba làm gì mà Vũ giận?

- Em ghét ba! Ba hay đánh mẹ.

Rồi bàn tay nhỏ xíu của nó nắm lại, giọng chắc nịch:

- Nếu ba còn đánh mẹ nữa, em sẽ đánh ba!

Tôi đã biết nếu có người làm gương xấu, đứa trẻ sẽ bắt chước theo ngay. Tôi đã

nghe nếu sanh ra trong hận thù, đứa trẻ sẽ học thù hận, nhưng tôi thật bối rối khi

nghe Vũ trả lời.

Tôi ôm Vũ vào lòng, thấy thương nó thật nhiều. Hèn chi lúc nào nó cũng lầm lì,

khó bảo. Những đứa trẻ sống với cha mẹ hay gây gỗ, tâm lý rất dễ bị xáo trộn. Tôi

sẽ phải trình bày với chị Hiệu Trưởng để giúp Vũ đặc biệt.

Tôi chợt nghĩ đến gia đình nhỏ bé của mình, nhiều lúc tôi cũng nóng nảy, cãi vả

với chồng trước mặt con. Tôi nguyện cầu cho mình được đủ hy sinh nhường nhịn,

đểcác con có điều kiện phát triển bình thường trong yêu thương.

Nguyễn Ngọc Duy Hân

Page 216: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 215

Người dạy lái xe

Mỗi dịp lễ Hiền Phụ - Fathers’ Day - Tôi đều nhớ đến người dạy lái xe, vừa thương

vừa hối hận.

Năm đó con trai tôi học lái xe, sau phần lý thuyết, trường gởi tới một ông người Ý.

Ông sẽ phải đem xe tới nhà đón cháu thực tập tất cả 12 giờ. Ông luôn tới trễ, dời

hẹn, có khi không tới luôn! Ngày thi đã cận kề, tôi nóng nảy điện thoại cho ông:

- Hôm nay ông có tới không? Ông thật bê trễ, nếu con tôi rớt vì không học đủ giờ

thì sao?

Ông ấp úng:- Tôi sẽ cố gắng tới.

Khi ông gõ cửa, nhìn vẻ mệt mỏi, cách ăn mặc bê bối của ông tôi càng thêm giận:

- Chắc tôi phải báo cho Văn Phòng biết sự thất hứa, thiếu bổn phận của ông!

Ông cúi đầu:

- Thành thật xin lỗi anh. Con trai tôi vừa qua đời sau 5 tháng điều trị ung thư. Mấy

tuần cuối này tôi quá bận rộn và căng thẳng, lẽ ra tôi không nên nhận lời dạy lái xe,

nhưng tôi cần tiền thuốc thang cho cháu!

Chưa biết phản ứng ra sao, ông lại tiếp:- Hôm nay là Fathers’ Day đầu tiên tôi

không được nghe con tôi nói lời chúc mừng nữa. Nó cũng trạc tuổi con ông. Tôi

xin được chúc mừng anh trong ngày đặc biệt này.

Tôi lại vụng về đứng im, không an ủi, xin lỗi ông được tiếng nào.

Nguyễn Ngọc Duy Hân

Page 217: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 216

Mày Tao

Có lần giận con quá vì nó nói dối, tôi đã quát to:

-Mày là đứa nói láo, không ai thương mày nữa!

Thằng nhỏ mếu máo trả lời :

-Mẹ có thể đánh con, nhưng đừng gọi con là mày!

Tôi giật mình, nó sanh ra và lớn lên ở Mỹ, tiếng Việt không giỏi nhưng sao hiểu

được chữ « mày » là rất nặng, rất xấu. Tôi xấu hổ lắm và từ đó về sau không gọi

con là mày nữa, dù giận tới đâu.

Có những người chồng hay quát nạt, gọi vợ là mày, mắng chửi nặng lời. Nếu có

quyền, tôi sẽ gạch bỏ chữ « mày, tao » trong tự điển tiếng Việt.

Nguyễn Ngọc Duy Hân

Nói thật

Thái ơi!

Miên xấu hổ quá, không nói được nên viết email này cho Thái giải thích việc hôm

qua nhé. Mình là bạn trai, bạn gái của nhau, đáng lẽ Miên nên thành thật nói rõ hơn

về gia đình mình.

Nhà Miên nghèo lắm, ba má mới sang Mỹ diện HO nên còn rất vất vả xây dựng

cuộc sống. Người đàn ông cắt cỏ trước sân nhà Thái ngày hôm qua là ba của Miên

đó. Khi tới nhà Thái chơi, Miên hoàn toàn không nghĩ tới chuyện gặp ba trong

hoàn cảnh này. Ba trong bộ quần áo làm vườn cũ kỹ, cặm cụi cắt cỏ, tỉa cây. Khi

Thái rủ Miên ra sân chơi trả tiền cho ba, Miên trốn vào nhà vệ sinh nói mình bị đau

bụng và bỏ về. Tối qua Miên mất ngủ, vừa thấy mình có lỗi với ba, vừa xấu hổ vì

đã nói dối với Thái. Miên tệ quá phải không? Bây giờ Thái biết sựthật rồi đó, Thái

Page 218: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 217

bỏ Miên, Miên cũng không buồn đâu. Miên sẽ cố gắng học giỏiđể lo cho ba má,

giúp gia đình vượt qua cái nghèo. Xứ này là xứ tự do, cơ hội, ai cố gắng thì sẽ

thành công thôi.

Chúc Thái luôn vui và tìm được người bạn khác xứng đáng hơn. Xin lỗi Thái thật

nhiều....

Nguyễn Ngọc Duy Hân

Page 219: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 218

Đôi giày trắng

Ngày cưới có lẽ là ngày bận rộn, có nhiều chuyện vui nhất trong đời. Tôi biết có cô

dâu mang theo áo dài để thay, nhưng quên mang quần.

Hôm đám cưới tôi, mọi người đều rộn ràng. Tôi cũng chiều vợ, sáng mặc bộvest

trắng đi nhà thờ, chiều thay bộ vest đen tới tiệc. Tới nhà hàng tôi mới hết hồn, vì

biết mình quên không mang theo đôi giày đen. Chú rể xúng xính trong bộ đồ đen,

chân mang giày trắng bóng, coi sao đưọc! Chưa biết tính sao thì thằng bạn lên

tiếng:

-Trễ rồi, thôi mang giày của tui đi. Mới tậu hôm qua đó, chắc là vừa.

Tôi mang ơn thằng bạn này hết sức. Cứu người như cứu hỏa. Nó cũng biết mắc cỡ,

dấu đôi chân mang giày trắng dưới gầm bàn, không dám đi đâu, kể cả vào nhà vệ

sinh vì nó cũng mặc vest đen.

Sau này khi có đứa con trai đầu lòng, tôi nhờ thằng bạn này làm bố đỡ đầu. Nó rất

vui và hãnh diện vì lần đầu tiên được lên chức God Father, tôi chọc nó:

-Hôm rửa tội con tui, nếu anh dám mặc đồ đen và đi giày trắng, tui sẽ đãi thêm một

chầu seafood ở nhà hàng nổi tiếng Toronto.

Nó nhìn tôi ấm ức, nhưng nó biết tôi vẫn nhớ và cám ơn thật nhiều.

Giúp người vào lúc người đó gặp hoàn cảnh khó khăn, nguy ngập nhất là chuyện

nên làm. Lý do, hậu quả như thế nào sẽ tính sau.

Nguyễn Ngọc Duy Hân

Page 220: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 219

Thiếu sót

Chúng tôi đi xem văn nghệ do trường Trung Học của con trình diễn. Mỗi năm

trường đều có International Nightđể các học sinh thuộc các sắc dân phô bày văn

hóa, âm nhạc đặc thù của dân tộc mình. Tôi thích thú theo dõi, tới phần học sinh

Việt Nam, tôi bật cười vì thấy các cháu mặc áo dài đi cấy lúa. Có đứa lại mặc áo

dài với quần jean, mang giày thể thao. Đa số các quan khách, học sinh ngoại quốc

đều vỗ tay tán thưởng vì động tác nhịp nhàng, vành nón lá xinh tươi, âm nhạc vui

nhộn ca ngợi cảnh thanh bình trên đồng lúa. Tối về, tôi hỏi:

-Sao tụi con lại mặc áo dài đi cấy lúa. Dân quê phải mặc áo bà ba chứ.

Cháu cười hồn nhiên:

-Hôm rồi tổng dợt ở nhà mình, tụi con có mặc áo dài múa thử, sao lúc đó mẹ không

nói?

Tôi không trả lời được. Bận rộn quá, tôi đâu có giờ để ý.

Trách nhiệm dạy con biết về quê hương, văn hóa cội nguồn không phải dễ, còn rất

nhiều điều tôi đã thiếu sót

Nguyễn Ngọc Duy Hân

Page 221: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 220

Lời cầu nguyện

Tôi rất sợ phải nghe ba mẹ cãi nhau. Tôi thường phải làm quan tòa và lẫn lộn

không biết nên nghĩ gì.

Mẹ hay nói:

-Con thấy ba kỳ cục không, nếu gặp người đàn bà khác, bà ta đã đập tan mọi thứ

trong nhà ra rồi.

Ngược lại ba hỏi:

-Con gái, tuy con còn bé nhưng con thấy ba chịu đựng mẹ như thế nào. Ba phải làm

sao đây?

Tôi hay nhìn những tấm hình ba mẹ chụp thời mới cưới treo trên tường, hai người

nhìn nhau tươi cười hạnh phúc làm sao. Họ đã từng yêu nhau thắm thiết, tại sao

tình yêu lại thay đổi mau chóng và thê thảm như vậy. Họ rất khó quên, khi gây gỗ

thường kể đi kể lại những chuyện giận hờn xảy ra năm xửa năm xưa, rồi từ từ nặng

lời với nhau. Tôi và em gái cũng hay có chuyện vì giành đồ chơi, hay vì phân công

dọn dẹp nhà cửa không đều, nhưng chỉ chút sau là chúng tôi quên và tiếp tục chơi

với nhau vui vẻ. Tôi muốn gia đình hòa thuận, êm ấm như hồi tôi còn bé. Lâu rồi

chúng tôi không được đi picnic, đi câu cá với nhau.

Ngày ba tôi đập tan những tấm hình đám cưới treo trên tường, là ngày ông bà quyết

định ly dị. Ba mẹ gọi hai chị em tôi vào phòng, chúng tôi đứng trên những mảnh

vụn và được hỏi:

-Hai đứa con phải quyết định, đứa nào muốn ở với mẹ, đứa nào muốn ở với ba.

Chúng ta phải chia hai.

Tôi và em gái chỉ biết khóc. Cách đây mấy tháng, tôi cũng giúp ý kiến thằng Tâm

để nó chọn lựa bố hay mẹ. Bây giờ tới phiên nó sẽ giúp tôi?!!! Tôi biết Tâm rất

khổ, trong lớp nó không còn muốn chơi với ai cả ngoại trừ tôi. Cô giáo và những

bạn hiểu chuyện nói lời an ủi, thương hại cũng làm nó bực mình, muốn lẩn tránh.

Nó trở nên ít nói và không cười nữa. Tôi sẽ phải trải qua những chuyện y như vậy.

Tôi rất sợ.

Page 222: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 221

Đêm hôm đó tôi không ngủ được, chạy sang phòng em thấy nó còn thức, tôi rủ nó

ra bàn thờ cùng đọc kinh. Chúng tôi chỉ thuộc kinh Lạy cha và Kính mừng, tôi ước

gì có thể đọc được những kinh thật dài như người ta đã đọc trong nhà thờ để Chúa

hiểu và lắng nghe chúng tôi hơn. Một chút sau ba má tôi cũng ra phòng khách cùng

quỳ đọc kinh với chúng tôi - có lẽ vì nửa đêm tiếng cầu kinh của chị em tôi lớn quá

làm họ không ngủ được. Thật là nhiệm mầu, ba má tôi xin lỗi nhau và quyết định

không ly dị nữa. Tất cả chúng tôi cùng khóc.

Tôi nghe mẹ tôi kể với bạn của bà, nhờ sự thành khẩn của hai đứa tôi trong lần đọc

kinh đó mà bà đã suy nghĩ lại. Tình trạng gia đình tôi khá hẳn. Ba đã treo lại những

tấm hình đám cưới lên tường và treo thêm tấm bốn người vừa chụp ở tiệm.

Tôi tin lời cầu nguyện sẽ luôn được Chúa chấp nhận nếu mình cầu xin hết lòng và

ở trong một hoàn cảnh thật sự cần giúp đỡ. Tôi cũng an tâm không cần phải học

nhiều kinh dài và mới, Lạy cha và Kính mừng có thể tạm đủ.

Nguyễn Ngọc Duy Hân

Page 223: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 222

Tình vợ chồng

Chị thắc mắc:

-Anh có còn thương em không?

-Tại sao phải hỏi?

-Từ ngày lấy nhau, mình hết thơ mộng, anh hết lãng mạn với em rồi.

-Bận thấy mồ,còn lo cho con, nhưng anh chẳng thấy gì khác.

-Em thấy khác!

-Anh đi sửa cửa sổ đây.

-Em ghét anh, anh giả bộ bận rộn.

Trời bỗng đổ mưa, nước tạt vào nhà, may quá chồng chị vừa sửa xong cánh cửa.

Nguyễn Ngọc Duy Hân

Mộng dữ

Tôi không thể giải thích cho Michelle hiểu điều mình nghĩ, nên lặng lẽ nhìn em.

Tôi thương vợ thật nhiều, những năm sống chung, tôi thường mang lại cho em

những giây phút hụt hẫng, buồn sầu bất chợt vì tâm lý bất ổn của mình. Tôi sinh ra

với tâm hồn mẫn cảm, thể chất yếu ớt, chưa lớn thì đất nước rơi vào tay Cộng Sản.

Cha trong trại tù cải tạo, mẹ cố gắng dành dụm để mang tôi đi vượt biên - chuyến

hải trình đầy máu và nước mắt. Tôi vẫn thảng thốt ngồi bật dậy nửa đêm mà tưởng

mình còn đang lênh đênh giữa biển. Bọn hải tặc đã chém người, cưỡng hiếp và bắt

má đi. Lúc đó tôi là thằng bé 10 tuổi, chỉ biết khóc. Tôi yêu Michelle vì em có nụ

cười giống hệt miệng cười của má, dù em là người Canada.

Hôm nay Michelle rủ tôi đi du lịch Thái Lan, vé máy bay đang rất rẻ. Tôi lắp bắp:

-Anh không đi Thái Lan.

Michelle cười, không nhận ra tôi đang bị dao động:

- Nước Thái đẹp lắm, lại có nhiều chùa chiền, anh thích đi Chùa lắm mà!

Page 224: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 223

Tôi muốn nói Thái Lan có nhiều Chùa, mà cũng có rất nhiểu hải tặc, nhưng tôi biết

Michelle sẽ không hiểu. Sẽ không một dân tộc nào, không một ai hiểu được nếu

chưa một lần qua cơn ác mộng như tôi.….

Nguyễn Ngọc Duy Hân

Hờ hững

Chị mỉm cười nhìn cô cháu gái được người yêu âu yếm nâng bàn nâng lên xem, khi

cháu đạp phải vật gì nhọn dưới đất. Chị nói với bạn bè chung quanh:

-Thời của mình qua rồi, nhìn đôi tình nhân trẻ kia thấy mà ham, bây giờ mình có

đạp phải đinh chảy máu mấy ổng cũng không quan tâm, có khi còn chửi mình sớn

xác nữa!

Hôm sau chị và chồng có dịp ghé thăm tiệm Nail của người bạn, anh ân cần quỳ

xuống xem chân chị và hỏi ý chị bạn làm sao chữa được những cục chai trên bàn

chân chị. Chịcảm động lắm và nhận ra mình rất nhậy cảm ở ... bàn chân. Chồng chị

không hờ hững như chị hằng nghĩ.

Sau này mỗi lần đi ngang tiệm Nail, chị đều muốn được ghé vào, không phải để

làm móng tay, nhưng để anh giúp chị làm mòn những cục chai.

Nguyễn Ngọc Duy Hân

Page 225: thuduc-ontario.cathuduc-ontario.ca/tiengque/duyhan/DatCu.pdfthuduc-ontario.ca

Đất cũ - Trịnh Tây Ninh Trang 224

Vài hàng về tác giả

Tên: Hân

Sinh tại: Tây Ninh

Tên ông xã: Duy

Hai con trai: Việt & Nam

Các bút hiệu: Trịnh Tây Ninh, Ái Miên, Nguyễn Ngọc Duy Hân

Nhà: Toronto, Canada

Thích: Đọc sách, làm thơ, viết bài, vẽ, làm slideshow, làm việc từ thiện, thích nhạc

buồn

Sinh hoạt: Tham gia Ca đoàn nhà thờ, nhóm Thăng Tiến Hôn Nhân, các sinh hoạt

Cộng Đồng (Ủy Ban Yểm Trợ Dân Chủ Quốc Nội – Toronto, Canada). Góp bài

trong các tờ báo Viet Lifestyle, Chân Lý, Viettimes, Thời Mới, Người Việt Boston,

Vietnam Daily, các đặc san, các trang webpage... Góp mặt trong bộ sách “Các nhà

thơ Công Giáo” do linh mục Trăng Thập Tự biên soạn. Có nhiều slideshows trên

channel Trần Năng Phùng và nhiều trang web khác.

Nhận giải thưởng về thơ năm 1981 do báo Tự Do tại trại Tị Nạn Galang tổ chức và

2013 do nhóm Văn Thơ Lạc Việt, California tổ chức.

Trang blog Duy Hân gồm tâm tình, hình ảnh sinh hoạt, thơ nhạc, slideshow:

http://duyhantrinhtayninh.blogspot.ca/

Các sách đã thực hiện:

Đất cũ - Tuyển tập truyện ngắn và truyện rất ngắn

Những Viên Sỏi Nhỏ - Tuyển tập các bài phiếm luận và tâm tình cho quê hương

Nỗi Niềm Riêng Ta -Tuyển tập thơ Trịnh Tây Ninh

Sẽ thực hiện:

Mong Manh Ngọn Cỏ - Tuyển tập thơ văn viết về niềm tin của một giáo dân đạo

Công Giáo