1

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH HÓA

-------------------------------------------------- LƯƠNG ĐỨC HẠNH-LÝ ĐÌNH THỊNH

TÀI LIỆU BỒI DƯỠNG THƯỜNG XUYÊN GIÁO VIÊN

GIÁO DỤC THƯỜNG XUYÊN

NỘI DUNG BỒI DƯỠNG 2

LƯU HÀNH NỘI BỘ

2

LỜI NÓI ĐẦU

Thực hiện Luật giáo dục năm 2005 và Luật sửa đổi bổ sung năm 2009;

thực hiện Nghị quyết của Đảng về đổi mới căn bản và toàn diện nền giáo dục

Việt Nam nhằm xây dựng cả nước trở thành XHHT, Thủ tướng Chính phủ đã

ban hành Quyết định số 89/QĐ-TTg ngày 09/01/2013 về phê duyệt Đề án

“Xây dựng XHHT giai đoạn 2012- 2020”. Quan điểm chỉ đạo của Đề án nêu

rõ: “Trong xã hội học tập, mọi cá nhân có trách nhiệm học tập thường xuyên,

suốt đời, tận dụng mọi cơ hội học tập để làm người công dân tốt; có nghề, lao

động với hiệu quả ngày càng cao; học bản thân và những người xung quanh

hạnh phúc; học để góp phần phát triển quê hương, đất nước và nhân

loại.”...“Xây dựng xã hội học tập dựa trên nền tảng phát triển đồng thời, gắn

kết và liên thông giữa giáo dục chính quy và giáo dục thường xuyên; đẩy

mạnh các hoạt động học tập suốt đời ở ngoài nhà trường; ưu tiên các đối

tượng chính sách, người dân tộc, phụ nữ, người bị thiệt thòi.”

Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo đã ban hành Thông tư số

33/2011/TT-BGDĐT ngày 08/8/2011 “Ban hành Chương trình bồi dưỡng

thường xuyên giáo viên giáo dục thường xuyên”. Đây là căn cứ của của việc

quản lý, chỉ đạo, tổ chức, biên soạn tài liệu phục vụ công tác bồi dưỡng, tự

bồi dưỡng nhằm nâng cao năng lực chuyên môn nghiệp vụ của giáo viên

GDTX; nâng cao mức độ đáp ứng của giáo viên GDTX với yêu cầu phát triển

GDTX và yêu cầu về nghề nghiệp đối với giáo viên GDTX.

Nhằm triển khai thực hiện tốt nghị quyết 1666/2012/QĐ-UBND ngày

01/6/2012 của UBND tỉnh Thanh Hoá về việc phê duyệt “Đề án xây dựng xã

hội học tập tỉnh Thanh Hoá đến năm 2020”. Thực hiện sự chỉ đạo của Giám

đốc Sở Giáo dục và Đào tạo tại Công văn số 2200/SGD&ĐT – GDCN ngày

10/12/2012 của Sở GD&ĐT về việc hướng dẫn Quy chế, chương trình BDTX

giáo viên; Công văn số 307/SGD&ĐT – GDCN ngày 01/3/2013 và Công văn

3

số 494/SGD&ĐT ngày 02/4/2013 của Sở GD&ĐT Thanh Hoá về việc hướng

dẫn thực hiện Quy chế, chương trình BDTX giáo viên. Ban biên soạn tài liệu

BDTX giáo viên GDTX đã nghiên cứu nội dung nhằm đáp ứng yêu cầu thực

hiện nhiệm vụ phát triển GDTX theo chu kỳ BDTX phù hợp với kế hoạch

Xây dựng XHHT của tỉnh Thanh Hoá từ nay đến năm 2020. Tài liệu biên

soạn gồm 5 nội dung:

1. Hướng dẫn sử dụng tài liệu học chương trình XMC và GDTTSKBC.

2. Bồi dưỡng tiếng dân tộc cho CB, CC, VC và Giáo viên công tác vùng

miền núi, dân tộc.

3. Công tác hỗ trợ, tư vấn cho TT HTCĐ.

4. Bồi dưỡng nghiệp vụ quản lý đối với giáo viên được điều động tại TT

HTCĐ.

5. Xây dựng bộ máy quản lý và đội ngũ giáo viên tại TT HTCĐ và các

điều kiện thúc đẩy hoạt động TT HTCĐ.

Bộ tài liệu này áp dụng cho tất cả CBQL cở sở giáo dục, giáo viên đang

giảng dạy tại các cơ sở GDTX trong toàn tỉnh, các tổ chức, cá nhân tham gia

thực hiện đào tạo bồi dưỡng giáo viên GDTX. Đồng thời giúp cho giáo viên

GDTX ở các huyện, thị xã, thành phố có được cái nhìn tổng quan về nhiệm vụ

giáo dục của ngành học. Từ đó nâng cao nhận thức cho học viên tại các trung

tâm GDTX, TTHTCĐ và các cơ sở GDTX khác về XD XHHT trên địa bàn

toàn tỉnh. Chúng tôi mong nhận được sự đóng góp ý kiến của các độc giả để

tài liệu BDTX giáo viên GDTX được hiệu quả hơn.

Xin chân thành cảm ơn!

BAN BIÊN SOẠN

4

TỪ NGỮ VIẾT TẮT

CBQLGD Cán bộ quản lý giáo dục

XMC Xoá mù chữ

GDTTSKBC Giáo dục tiếp tục sau khi biết chữ

TT HTCĐ Trung tâm học tập cộng đồng

GDTX Giáo dục thường xuyên

THCS Trung học cơ sở

PCTH Phổ cập tiểu dọc

HV Học viên

BT THPT Bổ túc Trung học phổ thông

KHKT Khoa học kĩ thuật

CNH Công nghiệp hoá

HĐH Hiện đại hoá

TTDN Trung tâm dạy nghề

BTVH Bổ túc văn hoá

5

Bài 1: HƯỚNG DẪN SỬ DỤNG TÀI LIỆU HỌC CHƯƠNG TRÌNH XMC VÀ GDTTSKBC

Số tiết: 3 (lý thuyết)

ĐẶT VẤN ĐỀ

Xoá nạn mù chữ và phát triển bổ túc văn hoá là một thành tựu có ý

nghĩa to lớn cả về văn hoá xã hội và chính trị của Việt Nam sau ngày giành lại

độc lập. Đó là thắng lợi của một chủ trương đúng đắn của Đảng và Nhà nước.

Hơn 60 năm qua, nhân dân ta đã kiên trì tiến hành công cuộc “chống

mù chữ” và đã giành được những thắng lợi to lớn. Tuy nhiên do những khó

khăn về KT -XH và do chưa thực hiện được việc PCGDTH một cách vững

chắc với tỷ lệ cao (tỉ lệ phổ cập TH thấp), do cấp uỷ Đảng, Chính quyền ở

một số địa phương những năm gần đây không quan tâm đầy đủ đến công tác

chống mù chữ nên nhiều địa phương vẫn còn nhiều người mù chữ và tái mù

chữ, tập trung nhiều ở vùng núi, vùng đồng bằng dân tộc ít nguời, vùng sâu,

vùng bãi ngang, ven biển. Vì vậy chúng ta phải tiếp tục thực hiện việc dạy

học XMC để mọi người đều có khả năng thích ứng với sự phát triển của nền

kinh tế văn hoá khoa học hiện đại.

Vậy việc học và thực hiện xóa mù chữ ở thời điểm hiện nay có gì khác

so với cách đây hơn 60 năm về trước?

Trước đây trọng tâm là "xoá nạn mù chữ" ở độ tuổi thanh thiếu niên là

chủ yếu thì cái mới của ngày hôm nay là “XMC cho mọi người ở tất cả các độ

tuổi” và "kích thích việc học tập thường xuyên" để củng cố vững chắc kết quả

XMC, cụ thể là "giáo dục tiếp tục sau khi biết chữ". Một giai đoạn mới thực

sự, mới trong chủ trương chính sách của Đảng và Nhà nước, mới trong điều

kiện đất nước đang phát triển với tốc độ chưa từng có so với vài chục năm trở

về trước, mới trong việc hoà nhập với chủ trương "con người có điều kiện học

tập suốt đời" trên quy mô thế giới. Và tất nhiên cũng phải mới trong công việc

6

thực tế, đó là mới trong chủ trương thay đổi Chương trình dạy-học, mới trong

Tài liệu dạy học, mới trong Phương pháp dạy học. Đây cũng là ba đề mục

chúng ta cần bàn bạc để có thể nắm được trong chừng mực có thể thực thi có

hiệu quả.

PHẦN THỨ NHẤT

KHÁI QUÁT VỀ CHƯƠNG TRÌNH XMC VÀ GDTTSKBC

“Chương trình xoá mù chữ và giáo dục tiếp tục sau khi biết chữ” đã

được Bộ Giáo dục và Đào tạo ấn hành theo Quyết định số 13/2007/QĐ-

BGDĐT ngày 03/5/2007 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo.

Chương trình nêu sự cần thiết phải đổi mới so với các chương trình đã

có từ trước và nêu những yêu cầu về nội dung, về chuyên môn. Sau đây là các

điểm cụ thể trong chương trình.

1. Sự cần thiết phải đổi mới chương trình xoá mù chữ và giáo dục

tiếp tục sau khi biết chữ

* THẢO LUẬN NHÓM:

Vì sao phải đổi mới chương trình xoá mù chữ và giáo dục tiếp tục sau

khi biết chữ ?

a. Chủ trương đổi mới chương trình của Đảng, nhà nước và Quốc hội.

Cùng với việc đổi mới chương trình và sách giáo khoa của phổ thông

theo NQ 40/2000 cuả Quốc Hội, các chương trình của GDTX cũng cần được

đổi mới, trong đó có chương trình Xóa mù chữ và Giáo dục tiếp tục sau khi

biết chữ.

Kế hoạch Hành động Quốc gia Giáo dục cho mọi người giai đoạn

2003-2015 do Thủ tướng Chính phủ phê duyệt ngày 2/7/2003 đã đề ra mục

tiêu “Nâng cao chất lượng và sự phù hợp của chương trình XMC và Sau

XMC” cho thanh thiếu niên và người lớn.

Quyết định số 112/2005/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về việc phê

duyệt đề án “Xây dựng xã hội học tập” giai đoạn 2005-2010 nêu nhiệm vụ

7

“Đổi mới, bổ sung, hoàn thiện và nâng cao chất lượng các chương trình xoá

mù chữ, chương trình bổ túc …” theo hướng ngày càng tiếp cận với chương

trình của phổ thông.

Quyết định 89/QĐ- TTg ngày 9/1/2013 của Thủ tướng chính phủ phê

duyệt “Đề án xây dựng xã hội học tập giai đoạn 2012- 2020”

Quyết định số 692/QĐ-TTg ngày 04/5/2013 của Thủ tướng Chính phủ

về việc phê duyệt Đề án Xóa mù chữ đến năm 2020

* Của tỉnh Thanh Hóa: Quyết định 1666/2012/QĐ- UBND ngày

1/6/2012 của Ủy ban nhân dân tỉnh về phê duyệt “Đề án xây dựng xã hội học

tập ở Thanh Hóa đến năm 2020”

b. Xuất phát từ sự bất cập, hạn chế và không phù hợp của các chương

trình XMC, Sau XMC, chương trình Bổ túc tiểu học hiện hành

Trước đây, học viên các lớp XMC học theo các chương trình sau:

- Chương trình XMC được xây dựng từ đầu những năm 1990

- Chương trình Giáo dục tiểu học hệ bổ túc (Ban hành theo Quyết định

số 3606/GD-ĐT ngày 29/8/1996 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo)

- Chương trình Bổ túc tiểu học (ban hành kèm theo Quyết định số

46/2003/QĐ-BGD&ĐT ngày 29/9/2003 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào

tạo)

Tuy nhiên, đến nay các chương trình đã lạc hậu, không phù hợp và

chưa bám sát định hướng đổi mới chương trình và SGK của tiểu học theo

Nghị quyết 40/2000 của Quốc hội khoá IX. Nhiều nội dung không cập nhật.

Thời lượng quá ít và chuẩn kiến thức, kĩ năng quá thấp so với chương trình

tiểu học mới. Vì vậy, để nâng cao chất lượng và để dần tiếp cận với chuẩn của

chương trình tiểu học mới, Bộ GD-ĐT quyết định xây dựng chương trình Xóa

mù chữ và Giáo dục tiếp tục sau khi biết chữ mới.

2. Mục tiêu chương trình Xóa mù chữ và giáo dục tiếp tục sau khi

biết chữ

8

- Nhằm tạo cơ hội học tập thứ hai cho thanh thiếu niên và người lớn

chưa được đi học bao giờ hoặc phải bỏ học tiểu học giữa chừng để đạt được

trình độ tiểu học.

- Nhằm cung cấp cho học viên những kiến thức hiểu biết đơn giản, cần

thiết về tự nhiên, xã hội và con người, giúp họ nâng cao khả năng lao động,

sản xuất, công tác và chất lượng cuộc sống hoặc tạo điều kiện cho học viên

tiếp tục học Trung học cơ sở.

3. Một số yêu cầu quán triệt khi xây dựng Chương trình Xóa mù

chữ và Giáo dục tiếp tục sau khi biết chữ

- Bảo đảm phù hợp với đối tượng là người lớn.

- Kinh nghiệm xây dựng chương trình XMC và Sau XMC trước đây.

- Chuẩn của chương trình Tiểu học và các định hướng đổi mới hiện nay

- Đặc điểm, nhu cầu, vốn hiểu biết, kinh nghiệm đã có của người lớn

- Bảo đảm tương đương, bảo đảm chuẩn của chương trình Tiểu học để

những người có nhu cầu có thể học tiếp lên THCS.

4. Kế hoạch dạy học

Khác với chương trình Tiểu học, chương trình XMC&GDTT SKBC

được cấu trúc thành 2 giai đoạn kế tục nhau, nhưng có tính độc lập tương đối

của mỗi giai đoạn.

- Giai đoạn I: Xóa mù chữ (Lớp 1, 2,3) giai đoạn này gồm 3 môn học

Tiếng Việt, Toán, Tự nhiên và Xã hội dành cho người chưa đi học, bỏ học

giữa chừng lớp 1,2,3 hoặc những người mù chữ trở lại.

- Giai đoạn I được thực hiện trong 250 buổi học. Mỗi lớp 80-85 buổi

(Mỗi buổi 3 tiết).

- Sau khi hoàn thành giai đoạn I, nếu qua kiểm tra đạt yêu cầu, học viên

được cấp giấy chứng nhận biết chữ.

- Giai đoạn II: Giáo dục tiếp tục sau khi biết chữ (Lớp 4,5) giai đoạn

này gồm 4 môn học Tiếng Việt, Toán, Khoa học, Lịch sử và Địa lý dành cho

những người mới được công nhận biết chữ hoặc bỏ học giữa chừng lớp 4,5.

9

- Giai đoạn này được thực hiện trong 180 buổi học. Mỗi lớp 90 buổi.

Mỗi buổi 3 tiết.

Giai đoạn I Giai đoạn II

Môn học Lớp 1 Lớp 2 Lớp 3

Tổng

số Lớp 4 Lớp 5

Tổng

số

Toàn

cấp

Tiếng Việt 180 140 140 460 120 120 240 700

Toán 60 85 85 230 80 80 160 390

TN-XH 0 30 30 60 0 0 0 60

Lịch sử và

Địa lý 0 0 0 0 35 35 70 70

Khoa học 0 0 0 0 35 35 70 70

Tổng số tiết 240 255 255 750 270 270 540 1.290

Số buổi

học (3

tiết/buổi)

80 85 85 250 90 90 180 430

5. So sánh chương trình XMC&GDTTSKBC với chương trình

Tiểu học và các chương trình XMC, sau XMC trước đây

5.1 So sánh chương trình XMC&GDTTSKBC với chương trình tiểu

học

a. Về số môn học:

- Có 5 môn học (Giai đoạn I: 3 môn; Giai đoạn II: 4 môn) đó là: Tiếng

Việt, Toán, Tự nhiên và xã hội, Khoa học, Lịch sử và Địa lí.

- Học viên người lớn không học môn Nghệ thuật, Âm nhạc, Mĩ thuật,

Kĩ thuật và Thể dục.

- Nội dung hành dụng (bao gồm cả một số nội dung của môn Đạo đức)

sẽ được lồng ghép vào các bài tập đọc, các bài khoá của môn Tiếng Việt.

b. Về thời lượng:

Thời lượng của toàn bộ chương trình là 1.290 tiết (Tiểu học: 2.870 tiết),

trong đó:

10

- Môn Tiếng Việt sẽ tập trung ưu tiên học ở Lớp 1: 180 tiết. Sau đó sẽ

giảm dần xuống 140 tiết ở lớp 2,3 và chỉ còn 120 tiết ở lớp 4,5. Tổng số thời

lượng toàn cấp dành là: 700 tiết (Tiểu học: 1.610 tiết)

- Thời lượng dành cho môn Toán: 390 tiết (Tiểu học: 840 tiết)

- Môn Tự nhiên - Xã hội: giảm từ 140 tiết còn 60 tiết

- Môn Khoa học: Giảm từ 140 tiết xuống còn 70 tiết

- Môn Lịch sử và Địa lí: Giảm từ 140 tiết xuống còn 70 tiết

5.2 So sánh chương trình XMC&GDTTSKBC với chương trình

XMC, chương trình sau XMC cũ

a. Về thời lượng

Chương

trình 1996

Chương trình

2003

Chương trình 2007

(chương trình đang

giảng dạy hiện nay)

Giai đoạn 1 150 buổi 150 buổi 250 buổi

Giai đoạn 2 96 buổi 150 buổi 180 buổi

Tổng số buổi 246 buổi 300 buổi 430 buổi

Tổng số tiết 738 tiết 900 tiết 1.290 tiết

b. Về nội dung hành dụng

- Chương trình cũ, Toán và kiến thức hành dụng (bao gồm các lĩnh vực

Kinh tế - Thu nhập; Đời sống gia đình; Chăm sóc sức khoẻ, ý thức công dân,

Dân số - Môi trường …)

- Chương trình mới được phân chia thành các môn học: Tiếng Việt,

Toán và Tự nhiên và xã hội... Các kiến thức hành dụng được tích hợp vào tất

cả các môn học tuỳ theo đặc điểm của từng môn.

c. Về chuẩn kiến thức, kỹ năng

Chuẩn kiến thức, kĩ năng là mức tối thiểu về kiến thức và kĩ năng mà

học viên cần phải đạt được sau khi kết thúc từng lớp, từng giai đoạn và của cả

Chương trình. Chuẩn kiến thức, kĩ năng được cụ thể hóa ở các chủ đề của

môn học theo từng lớp và cho từng giai đoạn Xóa mù chữ và Giáo dục tiếp

11

tục sau khi biết chữ. Yêu cầu về thái độ được xác định cho từng giai đoạn của

chương trình học.

d. Về phương pháp và hình thức tổ chức dạy học

Tuỳ theo tình hình cụ thể của người học và của từng địa phương mà tổ

chức theo lớp, theo nhóm hoặc theo cá nhân. Nếu số lượng học viên ở mỗi lớp

quá ít, có thể tổ chức dạy học theo lớp ghép. Giáo viên chủ động lựa chọn,

vận dụng các phương pháp và hình thức dạy học cho phù hợp với nội dung,

đối tượng và điều kiện cụ thể.

e. Về đánh giá kết quả học tập các môn học mỗi lớp và cuối mỗi giai

đoạn

- Căn cứ vào chuẩn kiến thức, kĩ năng và yêu cầu về thái độ của từng

môn học, từng giai đoạn để xây dựng công cụ đánh giá thích hợp.

- Kết hợp giữa hình thức trắc nghiệm khách quan, tự luận và hình thức

đánh giá khác.

- Phối hợp giữa đánh giá thường xuyên và đánh giá định kỳ...

PHẦN THỨ HAI

HƯỚNG DẪN SỬ DỤNG

“TÀI LIỆU HỌC XOÁ MÙ CHỮ TIẾNG VIỆT 1”

I. Cấu trúc chung của "tài liệu học xoá mù chữ Tiếng việt 1"

Tài liệu học xoá mù chữ Tiếng Việt 1 được chia thành ba phân đoạn, cụ

thể như sau:

- Phân đoạn 1, từ bài 1 đến hết bài 20, giới thiệu sơ bộ các âm và các

chữ viết dùng trong Tiếng Việt.

- Phân đoạn 2, từ bài 21 đến hết bài 35, hệ thống hoá các kiến thức về

âm và chữ viết ("Vần, tiếng", - "Bài đọc", - "Tập viết",- "Luyện nói").

- Phân đoạn 3, từ bài 36 đến hết bài 50 (Tập đọc - Tập viết,- Luyện

nói).

II. Đặc điểm học tập của người lớn và dạy học người lớn

12

1. Đặc điểm học tập của HV người lớn ở các lớp xóa mù chữ

Đối tượng HV ở các lớp Xóa mù chữ đa dạng về độ tuổi, về trình độ

văn hoá, về vốn hiểu biết và kinh nghiệm sống sản xuất, về động cơ nhu cầu

học tập, v.v... Tuy nhiên, phần lớn họ là người lớn (từ 15 tuổi trở lên).

a. Sự khác biệt giữa người lớn và trẻ em

- Là những người đã trưởng thành về tâm sinh lí và trưởng thành về

mặt xã hội. Họ có khả năng tự lập, tự quyết định và tự chịu trách nhiệm. Là

người chủ sản xuất, chủ gia đình và xã hội.

- Lao động - sản xuất kiếm sống là chủ yếu.

- Hầu hết đã có gia đình và con cái.

Ngoài ra, người lớn ở các lớp xóa mù chữ còn có một số đặc điểm sau

đây cần lưu ý. Nhìn chung, phần lớn họ:

- Là những người lao động, nghèo.

- Chủ yếu ở độ tuổi 15 trở lên.

- Chưa từng được đi học hoặc bỏ học lâu, tái mù chữ.

- ít đọc sách báo, xem tivi, nghe đài.

- Ít giao tiếp, ít tham gia các hoạt động xã hội, ít thời gian dành cho

việc học tập.

- Thiếu thông tin.

- Thường mặc cảm, tự ti, an phận.

V.v...

b. Đặc điểm học tập của người lớn

- Học tập của người lớn chỉ là thứ yếu so với hoạt động lao động kiếm

sống, chăm sóc gia đình và nuôi dạy con cái.

- Học tập của người lớn có tính mục đích rõ ràng, cụ thể và có tính thực

dụng cao.

- Học tập của người lớn hoàn toàn mang tính chất tự nguyện.

- Học tập của người lớn không thụ động

c. Trong học tập người lớn có thuận lợi và khó khăn gì?

- Thuận lợi:

13

+ Người lớn tự giác học tập mà không cần bảo ban, nhắc nhở nhiều như

đối với trẻ em.

+ Có tính độc lập và chủ động cao

+ Nhớ lâu hơn so với trẻ em

+ Có vốn hiểu biết và kinh nghiệm sống phong phú.

- Khó khăn:

+ Người lớn, nhất là người nghèo, người có trình độ văn hoá hạn chế ở

các lớp xóa mù chữ thường mặc cảm, tự ti;

+ Dễ tự ái;

+ Nguời lớn thường có tính bảo thủ cao;

+ Vừa học, vừa làm, vừa lo công việc gia đình, con cái v.v...

+ Người lớn thường mệt mỏi và tư tưởng dễ bị phân tán.

- Về khả năng nhận thức:

+ Tốc độ phản ứng, khả năng nghe nhìn, vận động, chú ý, ghi nhớ ...

của người lớn nhìn chung bị giảm sút;

+ Là những người có trình độ văn hoá hạn chế và đã bỏ học lâu, lại sớm

bước vào lao động sản xuất, năng lực giải quyết vấn đề có tính chất lí luận lại

giảm sút;

+ Tư duy của người lớn ở cộng đồng chủ yếu được hình thành qua lao

động sản xuất và cuộc sống, phát triển không toàn diện, thiếu cân đối. Họ

không quen tư duy khái quát, tư duy bằng khái niệm. Họ thiên về tư duy bằng

hành động - trực quan, cụ thể.

2. Đặc điểm dạy học người lớn

- Xu thế đổi mới quan niệm dạy học từ:

- Dạy học thụ động → Dạy học tích cực/tham gia

- Dạy học bằng kể hay giải thích → Dạy học bằng cách khám phá

- Dạy học độc thoại → Dạy học đối thoại

- Dạy học áp đặt → Dạy học theo hợp đồng/nhu cầu

- Dạy học tập trung vào cá nhân → Dạy học tập trung vào nhóm/Dạy

học hợp tác

14

- Dạy học tập trung vào nội dung → Dạy học tập trung vào quá trình

- Dạy học tập trung vào việc dạy → Dạy học tập trung vào việc học

- Dạy kiến thức → Dạy cách học

* So sánh cách dạy học mới và cũ ?

Dạy học cũ Dạy học mới

1. Không chú ý kinh nghiệm và vốn

hiểu biết đã có của học viên

1. Tôn trọng kinh nghiệm và vốn hiểu

biết đã có của học viên

2. Tập trung vào việc dạy của thầy 2. Tập trung vào việc học của trò

3. Thầy độc thoại, phát vấn 3. Đối thoại Trò – Trò, Trò – Thầy

4. Học viên thụ động nghe 4. Học viên tích cực, chủ động

5. Thầy cung cấp thông tin 5. Thầy tổ chức, động viên, hướng dẫn,

gợi ý

6. Thầy áp đặt kiến thức có sẵn 6. Học viên tự phát hiện, tự giải quyết

vấn đề, tự rút ra kết luận

7. Trò học thuộc 7. Học cách học, cách giải quyết vấn đề

8. Thầy độc quyền đánh giá 8. Kết hợp thầy đánh giá với tự đánh giá

của học viên, của tập thể lớp

III. Hướng dẫn vận dụng các phương pháp dạy học tiếng Việt ở các

lớp xóa mù chữ

Anh (chị) hãy nêu một số phương pháp dạy học thường sử dụng ?

a. Phương pháp phân tích ngôn ngữ:

b. Phương pháp luyện theo mẫu:

c. Phương pháp giao tiếp:

d. Phương pháp nêu và giải quyết vấn đề ...

PHẦN THỨ BA:

ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP CỦA HỌC VIÊN

1. Về phương thức đánh giá

15

Hai phương thức đánh giá kết quả học tập của học viên - đánh giá

thường xuyên và đánh giá định kì - đều được sử dụng trong quá trình dạy học.

Đánh giá thường xuyên được thực hiện chủ yếu dưới hai hình thức, đó là:

- Đánh giá nội dung cũ (có khi không thành bài học) trước khi chuyển

sang nội dung mới, với yêu cầu nhắc lại nội dung đã học và đánh giá cuối

từng phần học, từng cụm nội dung có chung một đề tài với yêu cầu tổng kết

và ôn.

- Đánh giá định kì được thực hiện cuối mỗi phần học tương đương với

một lớp của chương trình Tiểu học, trong đó có hai định kì quan trọng là định

kì cuối giai đoạn thứ nhất (tương đương cuối lớp 3 Tiểu học) và định kì cuối

giai đoạn thứ hai, cuối chương trình học (tương đương cuối lớp 5 Tiểu học).

2. Về tiêu chuẩn đánh giá

- Chất lượng đánh giá chủ yếu dựa trên chuẩn kiến thức và kĩ năng của

chương trình môn Tiếng Việt xác định theo từng giai đoạn. Chuẩn kiến thức

và kĩ năng là cơ sở của việc soạn đề kiểm tra. Việc đánh giá thái độ đối với

môn học của học viên được kết hợp trong việc đánh giá kiến thức và kĩ năng.

3. Về định hướng đổi mới cách đánh giá

Ba phương diện đánh giá trong định hướng đổi mới cách đánh giá được

ứng dụng như sau:

- Đổi mới mục đích đánh giá: Bên cạnh việc đánh giá để phân loại học

lực của học viên, việc đánh giá còn cần thiết cho việc cung cấp thông tin phản

hồi về quá trình dạy và học để giáo viên rút kinh nghiệm, cán bộ quản lí giáo

dục điều chỉnh nội dung chương trình, sách hướng dẫn, điều kiện dạy và học,

phương pháp dạy và học. thích hợp với từng loại đối tượng cụ thể, từng địa

phương cụ thể.

- Đa dạng hoá công cụ đánh giá: Kết hợp đánh giá bằng tự luận, bằng

trắc nghiệm khách quan (có thể giản đơn qua câu hỏi đúng/ sai, hoặc qua việc

lựa chọn một trong vài ba phương án được đưa ra, hoặc bằng cách cho lắp ráp

những phần cho sẵn v.v.).

16

- Đổi mới chủ thể đánh giá: Chủ thể đánh giá không chỉ là giáo viên mà

còn là học viên. Giáo viên tổ chức cho học viên tự đánh giá kết quả học tập

của chính mình và của học viên khác, gợi mở con đường tự học cho học viên.

4. Về hướng dẫn thực hiện sự đánh giá

Việc đánh giá thường xuyên nội dung đã học được thực hiện chủ yếu ở

phần đầu đầu tiết học bằng những câu hỏi, bài tập có tính chất ôn luyện, vì đối

tượng học của chương trình này không có nhiều thì giờ học tập ở nhà. Việc

đánh giá định kì được tổ chức hai lần trong phần học tương ứng với một lớp

của tiểu học. Như vậy có 6 lần cho giai đoạn thứ nhất và 4 lần cho giai đoạn

thứ hai. Tuỳ tình huống cụ thể, lần đánh giá cuối mỗi giai đoạn có thể kết hợp

với lần đánh giá thứ sáu của giai đoạn thứ nhất và lần đánh giá thứ tư cuối

giai đoạn thứ hai, hoặc tổ chức riêng. Lần đánh giá cuối giai đoạn thứ hai có

giá trị tương ứng với sự đánh giá kết thúc chương trình tiểu học.

-----------------------------------

17

Bài 2: CÔNG TÁC HỖ TRỢ, TƯ VẤN CHO

TRUNG TÂM HỌC TẬP CỘNG ĐỒNG

Số tiết: 6 (lý thuyết)

--------------------

PHẦN THỨ NHẤT

GIỚI THIỆU CHUNG

Theo quan niệm của Unesco, trung tâm học tập cộng đồng (TTHTCĐ)

là cơ sở giáo dục không chính quy của xã, phường, thị trấn, do cộng đồng

thành lập và quản lý nhằm nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân và

phát triển cộng đồng thông qua việc tạo cơ hội học tập suốt đời của người dân

trong cộng đồng. Khác với nhà trường chính quy, ban quản lý và giáo viên

của TTHTCĐ là những người tự nguyện, không hưởng lương (có thể có phụ

cấp). Hoạt động của trung tâm không bị ràng buộc chặt chẽ bởi thời gian và

cho mọi người ở mọi lứa tuổi. Chương trình và phương thức hoạt động linh

hoạt, đáp ứng nhu cầu kịp thời của cộng đồng. Có thể nói một cách ngắn gọn

rằng: TTHTCĐ là thiết chế giáo dục không chính qui của cộng đồng, do cộng

đồng và vì cộng đồng.

Mục đích TTHTCĐ là tạo ra cơ hội học tập cho mọi người để nâng cao

chất lượng cuộc sống, phát triển nguồn nhân lực cho cộng đồng. Tạo điều

kiện đáp ứng nhu cầu học tập cộng đồng, giáo dục suốt đời cho mọi người.

TTHTCĐ có 3 chức năng: Giáo dục và huấn luyện, Thông tin và tư

vấn, Phát triển cộng đồng.

18

Ông Victor Ordoner, tổng giám đốc Unesco khu vực, đã nói:

“TTHTCĐ có thể coi là phát minh quan trọng nhất mà bấy lâu nay thế giới

đang tìm kiếm”.

Trong mười năm trở lại đây, các nước châu Á đã chú ý và phát triển

khá nhiều TTHTCĐ.

Tại Việt Nam, từ năm 1988 đã có những TTHTCĐ đầu tiên được thành

lập và hoạt động. Thủ tướng chính phủ ban hành Quyết định 112/2005/QĐ-

TTg đề ra mục tiêu đến năm 2010, 80% xã, phường, thị trấn có TTHTCĐ.

Tuy nhiên, mục tiêu này đã được hoàn thành trước thời hạn 02 năm. Năm

2008, cả nước có gần 10.000 TTHTCĐ đang hoạt động. Đến cuối tháng 12-

2012, cả nước đã xây dựng và phát triển Trung tâm học tập cộng đồng lên tới

10.817 trung tâm. Sự gia tăng mạnh mẽ về số lượng phản ánh nhu cầu thực tế

của cộng đồng đối với thiết chế giáo dục này.

Thanh Hóa năm 2001 toàn tỉnh mới chỉ có 10 TTHTCĐ, đến tháng

7/2007 đã có 637/637 xã, phường thành lập TTHTCĐ. Hoạt động chủ yếu

của các Trung tâm là tập huấn kỹ thuật sản xuất, xóa mù chữ và phổ cập tiểu

học, tổ chức nói chuyện thời sự, tư vấn xuất khẩu lao động. Một số trung tâm

đã phối hợp tổ chức các lớp dạy nghề nông thôn, dạy lái xe mô tô, phổ cập tin

học cho cộng đồng…Các trung tâm được hỗ trợ kinh phí mua sắm cơ sở vật

chất ban đầu theo Thông tư 96/2008/BTC ngày 27 tháng 10 năm 2008 (30

triệu đối với trung tâm mới thành lập, 20 triệu đối với trung tâm thuộc xã,

phường khu vực I, 25 triệu đối với xã khu vực II, III). Đặc biệt trong vài năm

trở lại đây trên địa bàn toàn tỉnh đã có nhiều TTHTCĐ đã phát huy được vai

trò, vị trí của mình trong việc nâng cao kiến thức về khoa học, kỹ thuật và

công nghệ mới, để áp dụng vào trồng trọt, chăn nuôi, phòng chống thiên tai,

dịch bệnh, xoá dần những lạc hậu trong sản xuất (Hậu Lộc, Nông Cống,

Thường Xuân, Như Thanh, Hoằng Hoá...). Đến nay về cơ bản TTHTCĐ xã,

phường, thị trấn đã đáp ứng được yêu cầu học tập của nhân dân, đặc biệt là

19

người lao động, chủ thể của nông thôn mới, giữ vai trò quan trọng trong việc

hoàn thành các tiêu chí đề ra.

Nhìn chung, quá trình hình thành và phát triển của TTHTCĐ đã góp

phần đáp ứng nhu cầu học tập của cộng đồng trên địa bàn, đặc biệt là những

người nông dân, người lao động nghèo, không có điều kiện để đến các trường

học chính qui. TTHTCĐ chính là một thiết chế giáo dục quan trọng để xây

dựng xã hội học tập từ cơ sở. Tuy nhiên, số TTHTCĐ hoạt động thực sự hiệu

quả chưa được nhiều. Bên cạnh những yếu tố tích cực, trong quá trình hoạt

động các TTHTCĐ vẫn còn gặp rất nhiều khó khăn. Theo thống kê, hiện nay

cơ sở vật chất của tất cả TTHTCĐ hầu hết đều mượn tạm. Kinh phí hoạt động

rất hạn hẹp, công tác lập kế hoạch hoạt động còn nhiều bất cập, nội dung hoạt

động nghèo nàn... Công tác quản lý vừa chồng chéo vừa lỏng lẻo. Ban quản lý

các TTHTCĐ chưa được đào tạo một cách bài bản, thiếu kinh nghiệm tổ chức

hoạt động…

Vậy giải pháp nào cho các TTHTCĐ phát triển đúng với mục đích và

chức năng của nó?

Qui chế tổ chức và hoạt động của TTHTCĐ tại xã, phường, thị trấn,

ban hành theo Quyết định 09/2008/QĐ/BGDĐT đã qui định rõ vị trí, chức

năng, nhiệm vụ, cơ sở vật chất, tài chính, quản lý…của TTHTCĐ. Đây là một

văn bản quan trọng tạo hành lang pháp lý cho các trung tâm này hoạt động

một cách hiệu quả.

Hàng năm, Sở Giáo dục đào tạo và Phòng Giáo duc đào tạo các địa

phương phải có kế hoạch tập huấn, bồi dưỡng, nâng cao năng lực quản lý, đặc

biệt là kỹ năng lập kế hoạch tổ chức và hoạt động cho ban quản lý TTHTCĐ.

Đây chính là một trong những khâu yếu nhất hiện nay.

Về kinh phí hoạt động của TTHTCĐ, có thể huy động từ các nguồn

như: ngân sách nhà nước, kinh phí hoạt động của các tổ chức liên quan, hỗ trợ

của các chương trình, dự án…Phần hỗ trợ của nhà nước phải được xây dựng

thành dòng ngân sách hàng năm tại ngân sách cấp xã. Kinh phí đóng góp của

20

các tổ chức được hình thành thông qua việc xây dựng kế hoạch hoạt động và

ký thỏa thuận. Kế hoạch hoạt động của TTHTCĐ phải được xây dựng theo

phương pháp có sự tham gia của cộng đồng bằng cách khảo sát nhu cầu của

cộng đồng, thảo luận với các ban, ngành, đoàn thể trong xã để thống nhất về

nội dung, kinh phí, trách nhiệm của các bên liên quan.

Về cơ sở vật chất, mỗi trung tâm ít nhất phải có một hội trường từ 200

đến 300 chỗ ngồi, phòng thư viện, phòng làm việc, sân vườn, cây

xanh…Trong điều kiện hiện nay, yêu cầu này nhiều nơi không thể thực hiện

được. Do vậy, cách hay nhất là thực hiện lồng ghép việc xây dựng TTHTCĐ

với nhà văn hóa xã theo phương thức “hai trong một”. Kinh phí để xây dựng

được huy động từ nhiều nguồn như chương trình mục tiêu về văn hóa, chương

trình xây dựng nông thôn mới, đổi đất lấy hạ tầng, huy động sự đóng góp của

các nhà hảo tâm…Khi thực hiện lồng ghép “hai trong một” như vậy,

TTHTCĐ có thể tổ chức các dịch vụ để phục vụ cho mục tiêu phát triển cộng

đồng như các hoạt động văn hóa, thể thao, lễ cưới, tiệc mừng…Nguồn thu từ

các dịch vụ này góp phần trang trải cho hoạt động của trung tâm.

Về bộ máy tổ chức của Trung tâm phải được củng cố, kiện toàn theo

đúng quy định, hoạt động có nền nếp, thường xuyên, duy trì tốt chế độ giao

ban, sơ kết, tổng kết, xây dựng và chỉ đạo kế hoạch hoạt động từng quý, cả

năm một cách cụ thể, khoa học.

Về hoạt động giảng dạy học tập: Trung tâm tổ chức lấy phiếu thăm dò

nhu cầu học tập của nhân dân, từ đó xây dựng chương trình học tập theo các

chuyên đề, phân công giảng viên chuẩn bị tài liệu, biên soạn bài giảng và tổ

chức các buổi học theo kế hoạch đã được Ban Giám đốc xây dựng. Hoạt động

của Trung tâm thực sự có hiệu quả.

Bồi dưỡng nâng cao nhận thức của ban quản lý TT HTCĐ xã, phường,

thị trấn về nhiệm vụ xây dựng XHHT ở địa phương trong đó xây dựng các TT

HTCĐ là iteen quyết. Nêu cao vai trò trách nhiệm của ban GĐ trong việc

tham mưu cho lãnh đạo địa phương để phát triển TT HTCĐ bền vững.

21

PHẦN THỨ HAI

HƯỚNG DẪN BIÊN SOẠN TÀI LIỆU Ở TRUNG TÂM HỌC TẬP CỘNG ĐỒNG

I. Sự cần thiết phải biên soạn tài liệu cho các trung tâm HTCĐ

Thực trạng hiện nay các trung tâm HTCĐ rất thiếu tài liệu phù hợp với

các vấn đề, nhu cầu của từng địa phương, của từng cộng đồng; phù hợp với

trình độ của đại đa số người dân ở cộng đồng.

Thời gian qua các ban, ngành, đoàn thể, các chương trình dự án đã biên

soạn nhiều tài liệu tuyên tryền, giáo dục về các chủ đề khác nhau; Nhưng tài

liệu nêu ra còn chung chung, quá khó, quá nhiều nội dung...không phù hợp

với đại bộ phận người dân ở cộng đồng. Đặc biệt nhiều tài liệu biên soạn ở

Trung ương, ở Tỉnh hoặc ở huyện không phù hợp với nhu cầu, vấn đề của

từng xã, phường, thị trấn, từng cộng đồng thôn, bản, khu phố.

Vì vậy trên cơ sở chương trình khung của Trung ương, của tỉnh, của

huyện thì từng địa phương (cộng đồng) cần phải biên soạn thêm tài liệu phù

hợp với các vấn đề và nhu cầu của cộng đồng (địa phương).

II. Vai trò, tác dụng của tài liệu đối với người dân ở cộng đồng

- Cung cấp, cập nhật kiến thức, kĩ năng sống cần thiết cho người dân ở

cộng đồng, nhằm giúp người dân: Làm việc, sản xuất, nâng cao thu nhập, tồn

tại và thích nghi với cuộc sống hiện đại, mở rộng hiểu biết, nâng cao chất

lượng cuộc sống.

- Góp phần nâng cao lòng tự tin vào khả năng của bản thân người dân ở

cộng đồng.

- Duy trì và nâng cao kết quả phổ cập GDTH và XMC.

III. Những chủ đề nội dung của tài liệu cho Trung tâm HTCĐ :

Biên soạn theo 5 chủ đề Chương trình giáo dục đáp ứng yêu cầu người

học theo Thông tư số 26/2010/TT-BGDĐT ngày 27/10/2010 của Bộ GD&ĐT

“Ban hành Chương trình giáo dục thường xuyên đáp ứng yêu cầu người của

học, cập nhật kiến thức, kĩ năng, chuyển giao công nghệ”.

IV. Những hình thức tài liệu ở các trung tâm HTCĐ

22

1. Tài liệu in ấn

2. Tài liệu nghe nhìn

3. Các hình thức khác

V. Những người tham gia biên soạn tài liệu cho trung tâm HTCĐ

1. Ban quản lý trung tâm HTCĐ, GV, hướng dẫn viên;

2. Cán bộ, kỹ sư, chuyên gia các ngành, Ban, đoàn thể, các doanh nhân,

đội ngũ GV các cấp học, những người sản xuất giỏi...

VI. Yêu cầu tài liệu đối với trung tâm HTCĐ

1. Tài liệu phải phù hợp với nhu cầu của người dân ở cộng đồng.

2. Tài liệu phải thiết thực, khả thi, có thể vận dụng và làm theo.

3. Tài liệu phải hấp dẫn về nội dung và hình thức.

VII. Những việc cần làm để xác định nhu cầu của người dân và các

vấn đề ở cộng đồng

1. Nghiên cứu các báo cáo, thống kê số liệu của cộng đồng.

2. Điều tra bằng phiếu

3. Phỏng vấn

4. Quan sát

5. Toạ đàm, thảo luận, tranh luận...

6. Các phương pháp khác

VIII. Các giải pháp để có tài liệu phù hợp với nhu cầu của người dân

và các vấn đề của cộng đồng

1. Sử dụng, hoặc in lại các tài liệu sẵn có của các ban, ngành, đoàn thể

(nếu nó phù hợp).

2. Biên soạn lại hoặc bổ sung, điều chỉnh tài liệu sẵn có cho phù hợp

(nếu tài liệu có sẵn chưa phù hợp).

3. Tổ chức biên soạn mới tài liệu dựa trên nhu cầu đã xác định.

IX. Sưu tầm tài liệu có sẵn:

1. Sưu tầm tài liệu ở trong các thư viện, trên mạng Internet;

2. Trong các trường học;

3. Trong các trung tâm HTCĐ bạn;

23

4. Tài liệu có sẵn của các Ban, Ngành, Đoàn thể, các chương trình dự

án...

X. Phương pháp biên soạn các tài liệu có sẵn:

Biên soạn lại, bổ sung hoặc điều chỉnh dựa theo các tài liệu đã có sẵn

cho phù hợp với nhu cầu, nhất là phù hợp với trình độ, đặc điểm tâm lý của

đại đa số người dân ở cộng đồng.

1. Về Nội dung:

- Có thể lấy từng phần phù hợp trong tài liệu

- Có thể viết lại một cách đơn giản, ngắn gọn, dễ hiểu, phù hợp với cách

tiếp thu của người dân ở cộng đồng.

- Có thể bổ sung thêm những kết quả của địa phương

2. Về minh hoạ:

Có thể bổ sung các giáo cụ trực quan, hình ảnh..

3. Về hình thức:

Có thể that đổi từ hình thức tài liệu sách vở thành tài liệu dưới dạng biểu

đồ, áp phích hoặc ngược lại...

PHẦN THỨ BA

TỔ CHỨC BIÊN SOẠN TÀI LIỆU MỚI

I. Những điểm cần chú ý khi biên soạn tài liệu ở TTHTCĐ

Chúng ta cần xác định rõ:

1. Đối tượng sử dụng tài liệu là ai? Họ có đặc điểm gì? Họ có nhu cầu

gì?

Tức là biên soạn cho ai?

2. Mục tiêu: Biên soạn để làm gì?

3. Nội dung: Biên soạn cái gì?

4. Cách biên soạn: Biên soạn như thế nào?

II. Các bước biên soạn tài liệu mới:

1. Bước 1: Lựa chọn chủ đề

24

Việc lựa chọn chủ đề phải dựa vào nhu cầu của người dân và các vấn đề

cấp bách của địa phương.

2 . Bước 2: Xác định mục tiêu:

- Mục tiêu phải rõ ràng, cụ thể, phải nêu rõ kết quả cần đạt được về kiến

thức, kĩ năng hay thái độ của người học sau khi sử dụng tài liệu;

- Không nên để quá nhiều mục tiêu, nội dung sẽ quá tải, không tập trung

và vì thế tài liệu sẽ kém hiệu quả;

- Tài liệu sử dụng cho người dân ở cộng đồng, nên cần chú ý mục tiêu

động viên, khuyến khích nâng cao lòng tự tin vào khả năng của bản thân, vào

khả năng có thể thay đổi cuộc sống hiện tại theo hướng tốt đẹp hơn.

3. Bước 3: Lựa chọn nội dung:

- Việc lựa chọn nội dung phải căn cứ và nhất quán với những mục tiêu

đã xác định;

- Cách thể hiện mục tiêu phải căn cứ vào thực tế cuộc sống của người

đọc, những điều họ quan tâm và trình độ học vấn của họ

- Không nên ôm đồm, tham lam mà chỉ nên chọn những nội dung nào

trực tiếp phục vụ cho mục tiêu.

4. Bước 4: Lựa chọn hình thức

Lựa chọn hình thức phù hợp để có thể thể hiện nội dung một cách đầy đủ

nhất và hấp dẫn nhất (Sách mỏng, tờ rơi, áp phích hay trò chơi, trò diễn...).

- Hình thức phải phù hợp với nội dung và mục tiêu

- Hình thức phải chú ý đến thời gian: Thời gian nhiều hay ít;

- Hình thức phải phù hợp với trình độ biết chữ, trình độ văn hoá của

người đọc.

5. Bước 5: Soạn thảo nội dung

- Cách trình bầy phải nhất quán giữa mục tiêu và nội dung: có thể có

nhiều cách trình bày như chuyện kể với nhiều minh hoạ, hình thức hỏi đáp,

truyện vui, thơ, kịch....

25

- Cách diễn đạt phải ngắn gọn, đơn giản, dễ hiểu. Nên dùng từ quen

thuộc và gần gũi với người dân ở địa phương. Nếu cần thiết phải có chú thích,

giải thích thêm.

- Sau khi đã chọn cách thể hiện, cần phác thảo hình thức tài liệu như số

trang, độ dài, khổ chữ, kênh hình, kênh chữ, kích thước...

6. Bước 6: Minh hoạ, giời thiệu mô hình điển hình:

- Minh hoạ là một yếu tố quan trọng, cần thiết khi biên soạn tài liệu cho

TTHTCĐ. Minh hoạ làm tăng tính hấp dẫn và làm cho nội dung dễ hiểu, dễ

nhớ....

- Có thể mời hoạ sĩ vẽ minh hoạ hoặc có thể phôtô, cắt dán những hình

ảnh có sẵn phù hợp với nội dung.

7. Bước 7: Thử nghiệm (hoặc xin ý kiến chuyên gia)

Mục đích: Nhằm đánh giá tính thiết thực, tính khoa học, tính phù hợp,

tính hấp dẫn của tài liệu: Về mục tiêu của tài liệu, nội dung của tài liệu, hình

thức của tài liệu, ngôn ngữ của tài liệu, minh hoạ của tài liệu.

Để thử nghiệm có kết quả, cần phải chuẩn bị đầy đủ các vấn đề sau:

- Chuẩn bị kĩ kế hoạch thử nghiệm: Mục đích, nội dung, thời gian, địa

điểm, số học viên, số lớp thử nghiệm, giáo viên thử nghiệm, người đánh giá,

người ghi biên bản...

- Chuẩn bị phôtô đủ tài liệu cho học viên hoặc nhóm học viên;

- Chuẩn bị đủ đề cương tài liệu để tiện kiểm chứng, đánh giá;

- Chuẩn bị phiếu điều tra và phôtô đủ cho giáo viên và học viên;

- Chuẩn bị trang thiết bị cần thiết cho thử nghiệm.

Việc thử nghiệm có thể được tiến hành theo các cách sau đây:

- TTHTCĐ có thể tổ chức lớp học hoặc tổ chức họp nhân dân để giới

thiệu tài liệu, sau đó yêu cầu HV cho biết ý kiến đánh giá của mình về tài liệu

qua phiếu đánh giá.

- TTHTCĐ có thể phát tài liệu cho mọi người mang về nhà cùng đọc.

Sau đó tổ chức xin ý kiến đánh giá về tài liệu.

8. Bước 8: Sửa chữa và hoàn thiện bản thảo tài liệu

26

Sau khi thử nghiệm hoặc tổ chức xin ý kiến chuyên gia, cần phải sửa

chữa và hoàn thiện theo các bước sau:

- Phân tích, tổng hợp lại kết quả thử nghiệm hoặc ý kiến của nhóm biên

soạn/chuyên gia.

- Tiếp thu ý kiến đóng góp và bàn bạc cách sửa chữa, hoàn thiện.

- Bổ sung, điều chỉnh kênh chữ, kênh hình và phần hướng dẫn giảng dạy

theo ý kiến góp ý.

PHẦN THỨ TƯ

SỬ DỤNG TÀI LIỆU Ở TTHTCĐ

I. Sử dụng tài liệu ở TTHTCĐ

- Tài liệu có thể để ở thư viện để ai có nhu cầu đọc thì mượn về nhà đọc

hoặc có thể đọc ngay tại TTHTCĐ.

- Tài liệu có thể được treo, dán ở nơi công cộng, nơi có đông người qua

lại như UBND xã, TTHTCĐ hay ở chợ để nhiều người được xem.

- Tài liệu có thể được sử dụng trong các lớp học chuyên đề, các lớp tập

huấn/chuyển giao công nghệ, các buổi sinh hoạt, thảo luận nhóm...

II. Tổ chức dạy - học tài liệu ở TTHTCĐ như thế nào?

Việc tổ chức hướng dẫn các tài liệu cho người lớn ở các TTHTCĐ có thể

thực hiện theo nhiều cách khác nhau tuỳ thuộc vào tình hình cụ thể, vào kinh

nghiệm và nghệ thuật của từng giáo viên, hướng dẫn viên. Nhưng cần chú ý:

- Tôn trọng người học với tư cách là người lớn, người có nhiều kinh

nghiệm.

- Phát huy tối đa sự tham gia tích cực, chủ động của người học.

- Chú ý vốn kinh nghiệm và hiểu biết đã có của người học để khai thác

điều chỉnh bổ sung hoàn thiện tài liệu.

- Tăng cường trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm cho người học có thể học tập

lẫn nhau.

27

- Chú trọng các phương pháp trực quan sinh động bằng việc soạn giáo án

điện tử, sử dụng hình ảnh minh họa thực tiễn, sống động, các video clip giới

thiệu kỹ thuật sản xuất, trồng trọt, chăn nuôi; mô hình điển hình trong sản

xuất, kinh doanh để tăng tính thực tiễn, lôi cuốn hấp dẫn học viên.

Khi hướng dẫn người lớn học, cần kết hợp nhiều phương pháp dạy học

khác nhau, cần cải tiến phương pháp dạy học truyền thống bằng cách kết hợp

với vấn đáp, với việc xây dựng các phương tiện dạy học, cần sử dụng các

phương tiện dạy học mới.

III. Làm thế nào thúc đẩy thói quen đọc sách cho cộng đồng

- Tổ chức các buổi đọc sách chung, các buổi giới thiệu sách cho công

đồng.

- Thường xuyên mua thêm sách, báo, tạp chí mới và thường xuyên tuyên

truyền qua hệ thống truyền thanh của xã, qua bảng thông báo của cộng đồng

để mọi người được biết.

- Tổ chức thư viên di động đến tận thôn bản cộng đồng dân cư.

PHẦN THỨ NĂM

CHƯƠNG TRÌNH GIÁO DỤC ĐÁP ỨNG YÊU CẦU NGƯỜI HỌC,

CẬP NHẬT KIẾN THỨC, KĨ NĂNG, CHUYỂN GIAO CÔNG NGHỆ

TRONG CÁC CƠ SỞ GIÁO DỤC THƯỜNG XUYÊN (TTGDTX,

TTHTCĐ)

I. Sự cần thiết xây dựng chương trình giáo dục đáp ứng yêu cầu

của người học; cập nhật kiến thức, kĩ năng, chuyển giao công nghệ.

1. Tính thời đại

Thời đại ngày nay đã và đang tạo nhiều cơ hội nhưng đồng thời cũng

đặt ra không ít thách thức đối với mỗi người để có thể sống, làm việc và tồn

tại.

Thời đại ngày nay đòi hỏi mọi người phải năng động, sáng tạo, phải có

năng lực hành động có hiệu quả, có năng lực giải quyết vấn đề, có năng lực

thích ứng cao, có năng lực tự học, học thường xuyên, học suốt đời.

28

2. Sự bùng nổ thông tin và nhu cầu nhân lực

Học tập thường xuyên, học tập suốt đời là xu thế tất yếu; trước sự phát

triển mạnh mẽ và nhanh chóng như vũ bão của KHKT và công nghệ, đặc biệt

là công nghệ thông tin, trước xu thế toàn cầu hoá và trước yêu cầu về nguồn

nhân lực có chất lượng cao cho sự nghiệp CNH, HĐH đất nước gắn với phát

triển kinh tế tri thức và hội nhập với kinh tế thế giới WTO.

3. Nhu cầu của người dân

HTTX, HTSĐ là nhu cầu của tất cả mọi người, mọi độ tuổi, mọi trình

độ. Nhu cầu học tập của người dân hiện nay (rất đa dạng phong phú) không

chỉ có nhu cầu học chữ, học văn hoá, mà chủ yếu có nhu cầu học để cập nhật

các kiến thức, kĩ năng sống cần thiết để làm việc, kiếm sống, để thích ứng, tồn

tại, để nuôi dạy con cái, để cùng chung sống. Người dân ngày nay học không

chỉ để có bằng cấp, chứng chỉ, mà chủ yếu học để có kiến thức, năng lực thật

sự.

Để đáp ứng nhu cầu HTX, HSĐ ngày càng tăng, ngày càng đa dạng của

mọi người dân ở cộng đồng, các trung tâm GDTX và mạng lưới trung tâm

HTCĐ xã, phường, thị trấn đã phát triển rộng khắp trong cả nước nói chung

và trong tỉnh ta nói riêng. Thanh Hoá năm 2001 mới chỉ có 10 TTHTCĐ, năm

2004 có 401 TTHTCĐ, hiện nay chúng ta đã có 28 trung tâm GDTX tỉnh,

huyện có 637 trung tâm HTCĐ xã, phường, thị trấn.

Các TTGDTX, TTHTCĐ đã góp phần tạo cơ hội cho người dân ở cộng

đồng được học tập thường xuyên, HTSĐ với nhiều nội dung khác nhau và

hoạt động đủ cả 5 nội dung với hàng ngàn lớp học và hàng triệu lượt người

tham gia(có phụ lục riêng).

Vì vậy, cần thiết và cấp bách phải xây dựng chương trình giáo dục đáp

ứng yêu cầu người học; cập nhật kiến thức, kĩ năng, chuyển giao công nghệ

có tính chất Quốc gia nhằm định hướng cho các địa phương tự xây dựng

chương trình riêng cho địa phương mình. Tuy nhiên việc xây dựng chương

trình giáo dục đáp ứng nhu cầu người học, cập nhật kiến thức, kĩ năng,

chuyển giao khoa học công nghệ còn phù hợp với các chủ trương, chính sách

29

của Đảng, Nhà nước và Quốc hội. Luật giáo dục đã khẳng định chương trình

giáo dục đáp ứng yêu cầu người học; cập nhật kiến thức, kĩ năng, chuyển giao

khoa học công nghệ là một trong bốn chương trình của GDTX.

Để thực hiện mục tiêu “Giáo dục cho mọi người”, kế hoạch hành động

Quốc gia giáo dục cho mọi người giai đoạn 2003-2015 đã đề ra mục tiêu

“Nâng cao chất lượng, sự phù hợp và kết quả của tất cả các chương trình

GDTX (chương trình bổ túc Tiểu học, BTTHCS, các chương trình XMC, sau

XMC và kỉ năng sống)”. Để xây dựng xã hội học tập QĐ112/2005/QĐ-TTg

của Thủ tướng Chính phủ về phê duyệt đề án xây dựng “Xã hội học tập” giai

đoạn 2005-2010 đã đề ra nhiệm vụ “Đổi mới, bổ sung hoàn thiện và nâng cao

chất lượng các chương trình XMC; chương trình bổ túc; các chương trình đào

tạo, bồi dưỡng về chuyên môn, nghiệp vụ; chương trình nâng cao trình độ,

cập nhật kiến thức, kĩ năng, chuyển giao công nghệ của các ngành nghề...”.

Tóm lại, việc xây dựng chương trình giáo dục đáp ứng nhu cầu người

học; cập nhật kiến thức, kĩ năng, chuyển giao công nghệ có tính chất chung

cho toàn quốc là cần thiết và cấp bách phù hợp với chủ trương, chính sách của

Đảng và Nhà nước về “Giáo dục cho mọi người” và xây dựng “Xã hội học

tập” nhằm giúp các địa phương tự xây dựng chương trình giáo dục của mình

phù hợp với định hướng chung của Quốc gia và phù hợp với nhu cầu của

người học ở địa phương mình, phù hợp với nhu cầu cập nhật kiến thức, kĩ

năng, chuyển giao công nghệ của địa phương, của các ban, ngành, đoàn thể.

II. Chương trình giáo dục đáp ứng nhu cầu người học; cập nhật

kiến thức, kĩ năng, chuyển giao công nghệ: Quan niệm, đối tượng, mục

tiêu.

1. Quan niệm:

- Đây là chương trình giáo dục đáp ứng yêu cầu của người học; cập

nhật kiến thức, kĩ năng, chuyển giao công nghệ. Vì vậy không thể có một

chương trình dùng chung cho mọi đối tượng, mọi địa phương, mọi vùng miền.

Chương trình giáo dục đáp ứng nhu cầu người học; cập nhật kiến thức, kĩ

30

năng, chuyển giao công nghệ phải do từng địa phương xây dựng (Tỉnh,

Huyện, Xã).

Chương trình chung của quốc gia bao gồm những nội dung chung nhất

mà mọi người dân cả nước cần phải biết, không phân biệt độ tuổi, giới tính,

dân tộc, thành phần kinh tế, địa bàn sinh sống, nông thôn hay thành thị đồng

bằng hay miền núi. Đây là phần cứng. Trên cơ sở đó các địa phương bổ sung

những nội dung, chuyên đề cho địa phương mình cho phù hợp với yêu cầu

chung, phù hợp với nhu cầu của người học và vấn đề cụ thể của từng địa

phương.

- Chương trình giáo dục đáp ứng yêu cầu của người học; cập nhật kiến

thức, kĩ năng, chuyển giao công nghệ - không phải là chương trình dạy chữ,

dạy văn hoá. Đây là chương trình giáo dục đáp ứng nhu cầu của người học

“Cần gì học nấy”, đồng thời đáp ứng yêu cầu cập nhật kiến thức, kĩ năng,

chuyển giao công nghệ của đất nước, của từng địa phương, của các ban,

ngành, đoàn thể.

- Chương trình giáo dục đáp ứng nhu cầu người học; cập nhật kiến

thức, kĩ năng, chuyển gao công nghệ khác với chương trình XMC giáo dục

TTSKBC, BTTHCS, BTTHPT, chương trình này không dẫn tới văn bằng,

chứng chỉ, không có cấu trúc chặt chẽ, theo thời gian, theo thứ tự và theo cấp

lớp (Các địa phương có thể chọn bất kỳ lĩnh vực, nội dung, chuyên đề tuỳ

thích...), đây là chương trình linh hoạt, mềm dẻo

2. Đối tượng:

Đối tượng của chương trình giáo dục đáp ứng yêu cầu của người học;

cập nhật kiến thức, kỉ năng, chuyển giao công nghệ là tất cả mọi người có nhu

cầu ở cộng đồng, mọi độ tuổi, mọi trình độ (nhưng chủ yếu là người lớn).

3. Mục tiêu:

3.1 Mục tiêu chung: Chương trình giáo dục đáp ứng yêu cầu của người

học; cập nhật kiến thức, kĩ năng, chuyển giao công nghệ: Nhằm đáp ứng nhu

cầu HTTX, HTSĐ của mọi người, nhằm giúp người học cập nhật, bổ sung

31

kiến thức, kĩ năng sống cần thiết cho cuộc sống và sản xuất để nâng cao chất

lượng cuộc sống của bản thân, gia đình và phát triển cộng đồng bền vững.

3.2 Mục tiêu cụ thể:

- Trang bị cho người học một số kiến thức và kĩ năng cơ bản, thiết thực

về văn hoá - xã hội, về bảo vệ môi trường và về phát triển kinh tế.

- Cung cấp một số kĩ năng sống cần thiết để người học có thể thích ứng

và giải quyết có hiệu quả các yêu cầu và thách thức của cuộc sống và sản

xuất.

- Góp phần hình thành nhu cầu, thói quen và kĩ năng tự học, học

thường xuyên, học suốt đời.

III. Nguyên tắc xây dựng chương trình giáo dục đáp ứng yêu cầu

của người học; cập nhật kiến thức, kĩ năng, chuyển giao công nghệ.

Xuất phát từ quan niệm và tính chất đặc thù của chương trình linh hoạt,

mềm dẻo, khi xây dựng chương trình cần quán triệt những yêu cầu sau:

- Bảo đảm phù hợp với mục tiêu.

- Bảo đảm phù hợp với nhu cầu và đáp ứng với yêu cầu của người học

- Bảo đảm những nội dung cập nhật, có tính chung nhất cho toàn quốc.

- Bảo đảm nhữnh nội dung cập nhật, hiện đại và tương đối ổn định.

- Bảo đảm đa dạng, bao gồm tất cả các lĩnh vực của cuộc sống như kinh

tế, sức khoẻ, môi trường, văn hoá- xã hội, chính trị, pháp luật.

- Bảo đảm linh hoạt, mềm dẻo.

- Bảo đảm khả thi và phù hờp với khả năng và thực tế của người học,

của cộng đồng.

IV. Nội dung của chương trình giáo dục đáp ứng yêu cầu người

học, cập nhật kiến thức, kĩ năng, chuyển giao công nghệ.

1. Cơ sở xác định nội dung: Xuất phát từ nhu cầu của người học.

2. Phân loại các lĩnh vực, nội dung:

2.1. Kinh nghiệm xây dựng chương trình XMC và sau XMC

32

- Nội dung hành dụng của chương trình XMC (1990) bao gồm 4 lĩnh

vực: Đời sống gia đình; Chăm sóc sức khoẻ; Kinh tế- thu nhập; Đạo đức và ý

thức công dân.

- Nội dung của hành dụng sau XMC (1990) bao gồm 6 lĩnh vực: Đời

sống gia đình; Kinh tế- thu nhập; Kĩ thuật nông nghiệp; Bảo vệ sức khoẻ; Dân

số và môi trường; Đạo đức và ý thức công dân.

2.2. Kinh nghiệm của các nước và UNESCO trước năm 2000

2.3. Sau năm 2000, trước yêu cầu của phát triển bền vững UNESCO và

các nước chia làm 3 lĩnh vực nội dung giáo dục vì sự bền vững đó là: Văn

hoá- Xã hội; Môi trường; Kinh tế

2.4. Việt Nam chia thành 5 chương trình giáo dục, đó là:

- Chương trình giáo dục (Lĩnh vực) Văn hoá- Xã hội.

- Chương trình giáo dục (Lĩnh vực) Bảo vệ sức khoẻ.

- Chương trìng giáo duc (Lĩnh vực) Chính trị và pháp luật.

- Chương trình giáo duc (Lĩnh vực) Môi trường.

- Chương trình giáo dục (Lĩnh vực) Kinh tế.

V. Thời lượng của chương trình

1. Thời lượng của toàn bộ chương trình: 1.500 tiết; 500 buổi.

2. Thời lượng của từng chương trình như sau:

STT Chương trình Tỉ lệ Số tiết Số buổi

1 GD Văn hoá- Xã hội 1.5 450 150

2 GD Bảo vệ sức khoẻ 1.0 300 100

3 GD Pháp luật 0.5 150 50

4 GD Bảo vệ môi trường 1.0 300 100

5 GD Phát triển Kinh tế và

tăng thu nhập

1.0 300 100

Tổng số: 1.500 500

---------------------------------

33

BÀI 3: CÔNG TÁC QUẢN LÝ TRUNG TÂM HỌC TẬP CỘNG

ĐỒNG VÀ VAI TRÒ NHIỆM VỤ CỦA GIÁO VIÊN TĂNG CƯỜNG

Số tiết: 4 (lý thuyết)

I. Trung tâm học tập cộng đồng, một thiết chế giáo dục quan trọng

để góp phần xây dựng xã hội học tập.

1. Xã hội học tập:

Xã hội học tập là xã hội trong đó mọi người đều có nhu cầu, có nghĩa vụ

và tự giác học tập thường xuyên, học tập suốt đời dưới mọi nội dung, hình

thức khác nhau tuỳ thuộc vào nhu cầu, điều kiện, khả năng của mỗi người “để

biết, để làm việc, để làm người và để cùng chung sống”. Mọi cá nhân, mọi tổ

chức đều có trách nhiệm tạo những cơ hội và điều kiện thuận lợi HTSĐ cho

đội ngũ cán bộ, công nhân viên chức và người lao động thuộc ngành mình,

đơn vị mình, cho các hội viên của hội mình và cho mọi tầng lớp nhân dân để

đem lại lợi ích thiết thực cho bản thân, tập thể và xã hội.

Ngày nay tri thức của loài người tăng lên nhanh chóng thì không một

nhà trường nào có thể dạy trong một thời gian nhất định lại có thể cung cấp

đầy đủ tri thức trong một lần học. Do đó phải thay đổi phương pháp tiếp cận

34

tri thức là học tập thường xuyên, học tập suốt đời; không tiếp tục học thì sẽ bị

lạc hậu, sẽ bị đào thải.

Xây dựng xã hội học tập là xây dựng một xã hội mọi người đều tự giác

và có nghĩa vụ học tập thường xuyên, học tập suốt đời đồng thời nhà nước có

các cơ chế, chính sách để khuyến khích, định hướng, ràng buộc trách nhiệm

và tạo những cơ hội, điều kiện thuận lợi cho mọi người được học với những

mô hình phù hợp.

Xây dựng xã hội học tập gắn liền với việc nâng cao dân trí, đào tạo và

nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, phát triển nhân tài. xây dựng XHHT có

quan hệ chặt chẽ với sự phát triển nhanh và bền vững của quê hương, đất

nước; trở thành yếu tố quan trọng hàng đầu đối với sự phát triển của mỗi cá

nhân, gia đình, cộng đồng và dân tộc.

Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội

(Bổ sung, phát triển năm 2011) đã đặt ra: “Đẩy mạnh xây dựng Xã hội học

tập, tạo cơ hội và điều kiện cho mọi công dân được học tập suốt đời”.

Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2011 – 2012 đã nêu:

“Đẩy mạnh phong trào khuyến học, khuyến tài, xây dựng Xã hội học tập; mở

rộng các phương thức đào tạo từ xa và các Trung tâm Học tập cộng đồng.

Thực hiện tốt bình đẳng về cơ hội học tập và các chính sách xã hội trong giáo

dục”.

Trên cơ sở quán triệt sâu sắc các chủ trương của Đảng và Nhà nước về

xây dựng XHHT; Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XVII đã xác định:

“Đẩy mạnh xã hội hoá, huy động các nguồn lực của toàn xã hội cho phát triển

giáo dục – đào tạo; nâng cao hiệu quả của các Trung tâm Giáo dục thường

xuyên và Trung tâm Học tập cộng đồng; đẩy mạnh phong trào Khuyến học,

Khuyến tài, xây dựng XHHT”.

2. Các thiết chế giáo dục thường xuyên:

Cùng với cả nước trong tỉnh Thanh Hoá, đã hình thành các thiết chế

giáo dục của xã hội học tập, gồm: Giáo dục chính quy và giáo dục thường

35

xuyên với nhiều mô hình thiết thực, đáp ứng nhu cầu học tập của nhiều đối

tượng và xây dựng được nhiều mô hình Khuyến học, Khuyến tài có hiệu quả.

* Giáo dục chính quy:

Giáo dục chính quy chỉ những chương trình được cung cấp bởi những

thể chế giáo dục đã thiết lập như các trường thuộc các cấp học, bậc học như

trường mầm non, tiểu học, THCS, THPT, cao đẳng, đại học...

* Giáo dục không chính quy:

Giáo dục không chính quy bao gồm các hoạt động có tổ chức dành cho

những người không nhập học trong hệ thống giáo dục chính quy. Ở Việt Nam

giáo dục không chính quy bao gồm giáo dục bổ túc, giáo dục thường xuyên

và các hoạt động giáo dục kỹ năng sống nhằm đáp ứng nhu cầu học tập khác

nhau của các nhóm thanh, thiếu niên và người lớn khác nhau. Giáo dục không

chính quy không nhất thiết phải theo cơ cấu của hệ thống giáo dục chính quy.

Nó có thể khác về thời gian, có hoặc không cấp chứng chỉ về kết quả học tập

đạt được.

* Giáo dục phi chính quy:

Giáo dục phi chính quy chỉ những chương trình giáo dục bởi cá nhân

người học tự đề ra và tổ chức theo một cách thức chặt chẽ và với mục tiêu cụ

thể, độc lập với bất kỳ hệ thống hoặc cơ quan giáo dục nào, chính quy hoặc

không chính quy.

* Giáo dục thường xuyên:

Các hoạt động học tập suốt đời diễn ra sau khi đã hoàn thành giáo dục

tiểu học và trung học cơ sở nhằm đáp ứng nhu cầu của người lớn về giáo dục

phổ thông và dạy nghề.

Hình thức giáo dục theo phương thức giáo dục không chính quy nhằm

giúp mọi người được học liên tục, học suốt đời để mở rộng kiến thức, nâng

cao trình độ, học vấn, chuyên môn, nghiệp vụ, nhằm cải thiện chất lượng cuộc

sống, tìm việc làm và thích nghi với đời sống xã hội.

Hệ thống giáo dục thường xuyên đã và đang hình thành, phát triển với

nhiều mô hình học tập thiết thực, thu hút đông đảo người lớn tham gia học

36

tập, từng bước đáp ứng nhu cầu học tập nhiều mặt của các tầng lớp nhân dân,

góp phần nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực và nâng cao chất lượng cuộc

sống. Các mô hình chủ yếu đã hình thàh gồm:

2.1. Các Trung tâm Giáo dục thường xuyên

Trung tâm GDTX là cơ sở giáo dục không chính quy, nhưng chỉ được

thành lập ở tỉnh, huyện, quận, thị xã, thành phố, và chỉ có thể đáp ứng nhu cầu

học tập một số ít đối tượng được tuyển chọn. Học viên phải tập trung tại

trường (điểm trường), học theo những chương trình đã được định sẵn và phải

tuân theo một quy chế học tập nhất định.

Hàng năm, trung tâm HTCĐ cung cấp nguồn chiêu sinh cho các

TTGDTX, còn TTGDTX có nhiệm vụ tư vấn hoặc tham gia vào công tác bồi

dưỡng nghiệp vụ, chuyên môn cho các TTHTCĐ.

Toàn tỉnh có 01 TTGDTX cấp tỉnh, 27/27 Trung tâm GDTX cấp huyện

(gồm 20 TTGDTX và 07 TTGDTX-DN), 06 trung tâm ngoại ngữ, tin học

ngoài công lập, 28 cơ sở dạy ngoại ngữ, tin học thuộc các TTGDTX và 08

trường CĐ, TC tham gia dạy BTTHPT.

2.2. Các trường ĐH, CĐ, TC: Mở lớp và liên kết đào tạo các lớp vừa

học vừa làm (hệ tại chức, từ xa) cho cán bộ, công chức, viên chức và người

lao động có nhu cầu học để nâng cao trình độ học vấn, kỹ năng tay nghề.

2.3. Một số mô hình giáo dục thường xuyên:

2.3.1 Các Trung tâm Học tập cộng đồng ở các xã, phường, thị trấn:

Trung tâm HTCĐ là cơ sở giáo dục được thành lập tại xã, phường, thị

trấn hoạt động theo phương thức giáo dục không chính quy. TTHTCĐ được

thành lập nhằm cung cấp cơ hội học tập cho mọi người trong xã, phường, thị

trấn; nó thực sự đáp ứng nhu cầu “cần gì học nấy” của cộng đồng bằng các

hình thức học tập linh hoạt, phù hợp và thuận tiện cho tất cả mọi người dân

ngay tại làng, xã, phường, thị trấn.

Toàn tỉnh có 637 trung tâm HTCĐ, các trung tâm HTCĐ đã góp phần

tích cực vào việc nâng cao dân trí, nâng cao trình độ, năng lực sản xuất, kinh

doanh, dạy nghề tạo việc làm góp phần chuyển dịch cơ cấu lao động, cơ cấu

37

kinh tế, nâng cao hiệu quả sản xuất, kinh doanh, xoá đói giảm nghèo và làm

giàu, tăng cường sự nhất trí về chính trị tinh thần, khối đại đoàn kết toàn dân

và xây dựng nông thôn mới.

2.3.2. Các mô hình tổ chức lớp học tại chỗ trong nhiều doanh nghiệp và

các hiệp hội Doanh nghiệp.

2.3.3.Phong trào học tập đạt trình độ chuẩn và trên chuẩn của cán bộ,

công chức, viên chức ngày càng mở rộng.

2.3.4. Các mô hình học tập phong phú của các tổ chức, đoàn thể, các

Trung tâm khuyến nông, khuyến công, chi cục và các trạm bảo vệ thực vật,

chi cục và các trạm thú y...

2.3.5. Hình thức học qua Internet, phát thanh, truyền hình, qua sách báo

ở các thư viện, tủ sách, bưu điện văn hoá xã... cũng đang phát triển, đáp ứng

các nhu cầu học tập của nhiều đối tượng.

3. Vị trí, vai trò của trung tâm học tập cộng đồng:

Trung tâm học tập cộng đồng là cơ sở giáo dục thường xuyên (một thiết

chế giáo dục) trong hệ thống giáo dục quốc dân, là trung tâm học tập tự chủ

của cộng đồng cấp xã, có sự quản lý của Nhà nước; đồng thời phải phát huy

mạnh mẽ sự tham gia, đóng góp của nhân dân trong cộng đồng dân cư để xây

dựng và phát triển các trung tâm theo cơ chế Nhà nước và nhân dân cùng làm.

Nhận thức và quan điểm chỉ đạo :

Sau 3 năm thực hiện quyết định số 09/2008/QĐ-BGDĐT ngày

24/03/2008 và sau 1 năm thực hiện Thông tư số 40/2010/TT-BGDĐT ngày

30/02/2010 của Bộ GD&ĐT về việc sửa đổi, bổ sung một số điều của quy chế

tổ chức và hoạt động của TTHTCĐ tại xã, phường, thị trấn ban hành kèm

theo quyết định số 09/2008/QĐ-BGDĐT ngày 24/03/2008 của Bộ trưởng Bộ

GD&ĐT. Chúng ta rút ra một số vấn đề sau:

3.1. TTHTCĐ là một loại hình không chính quy đặt tại cấp xã, của cấp

xã, chủ yếu để nâng cao dân trí cho người lao động về mọi mặt để họ sống,

lao động và giao tiếp với cộng đồng, với xã hội ngày càng tốt hơn.

38

3.2. Xây dựng TTHTCĐ là để tạo tiền đề và phải gắn liền với chủ

trương xây dựng XHHT từ cơ sở tiến tới xây dựng thành công XHHT trên

phạm vi cả nước.

3.3. Muốn xây dựng , duy trì, phát triển và luôn luôn nâng cao hiệu quả

hoạt động từng bước của các TTHTCĐ, các cấp ủy, chính quyền (nhất là cấp

xã, phường, thị trấn) phải đích thân lãnh đạo, quản lý thường xuyên và phải

luôn tạo cho trung tâm có đủ điều kiện tối thiểu để hoạt động.

3.4. TTHTCĐ là của cộng đồng cấp xã nên mọi lực lượng xã hội cấp xã

đều phải coi là trường học, lớp học của mình, đào tạo bồi dưỡng các thành

viên cho mình. Vì thế, mọi lực lượng phải chủ động bằng kế hoạch, để góp

phẩn xây dựng từng giai đoạn cũng như cả quá trình hoạt động của trung tâm.

3.5. TTHTCĐ là một tổ chức hoạt động (một thiết chế giáo dục) mang

tính chuyên môn, khoa học cao thuộc nhiều lĩnh vực. Nên nó phải có một số

đội ngũ quản lý, giảng viên, giáo viên, hướng dẫn viên…đủ mạnh cả về số

lượng và chất lượng (nhất là giáo viên được điều động làm việc tại

TTHTCĐ). Trung tâm mạnh hay yếu là đội ngũ này quyết định.

3.6. TTHTCĐ của xã phải do xã lãnh đạo, tổ chức, quản lý mọi mặt là

chính nhưng nhất thiết phải có sự hỗ trợ của Đảng và nhà nước cấp trên về

các mặt: Nâng cao nhận thức cho các đối trượng có liên quan; quy định chính

sách và cấp tài chính hàng năm phù hợp; chỉ đạo nội dung, phương pháp dạy

học, đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ quản lý, giảng dạy; phải định kì chỉ đạo sơ

kết, tổng kết, rút kinh nghiệm.

4. Chức năng, nhiệm vụ của trung tâm HTCĐ:

4.1. Chức năng của trung tâm HTCĐ:

Hoạt động của trung tâm HTCĐ nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho mọi

người ở mọi lứa tuổi được học tập thường xuyên, học tập suốt đời; được phổ

biến kiến thức và sáng kiến kinh nghiệm trong sản xuất và cuộc sống góp

phần xoá đói giảm nghèo, tăng năng xuất lao động, giải quyết việc làm; nâng

cao chất lượng cuộc sống của từng người dân và của cả cộng đồng; là nơi

39

thực hiện việc phổ biến chủ trương, chính sách, pháp luật đến với mọi người

dân.

Đối tượng học tập ở TTHTCĐ đa dạng ở mọi lứa tuổi nhưng chủ yếu là

người lớn nên mọi hoạt động diễn ra ở TTHTCĐ phải thật sự linh hoạt, mềm

dẻo.

4.2. Nhiệm vụ chủ yếu của trung tâm HTCĐ:

- Tổ chức thực hiện có hiệu quả công tác xoá mù chữ và giáo dục tiếp

tục sau khi biết chữ, củng cố chất lượng phổ cập giáo dục;

- Tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến kiến thức nhằm mở rộng

hiểu biết, nâng cao nhận thức và cải thiện chất lượng cuộc sống của nhân dân

trong cộng đồng; phối hợp triển khai các chương trình khuyến công, khuyến

nông, khuyến lâm, khuyến ngư và các dự án, chương trình tại địa phương.

- Tổ chức các hoạt động giao lưu văn hoá, văn nghệ, thể dục thể thao,

đọc sách báo, tư vấn khuyến học, giáo dục cho con em nhân dân địa phương,

phòng chống tệ nạn xã hội.

- Điều tra nhu cầu học tập của cộng đồng, xây dựng nội dung và hình

thức học tập phù hợp với điều kiện cụ thể của từng nhóm đối tượng.

- Quản lý tài chính, cơ sở vật chất, trang thiết bị của trung tâm theo quy

định của pháp luật.

5. Nhiệm vụ của các chức danh quản lý trung tâm HTCĐ:

5.1. Giám đốc trung tâm HTCĐ: Là người quản lý, điều hành mọi hoạt

động của trung tâm và chịu trách nhiệm trước pháp luật và cơ quan quản lý

cấp trên về mọi mặt hoạt động của trung tâm. Giám đốc trung tâm HTCĐ có

các nhiệm vụ và quyền hạn sau:

- Lập kế hoạch và tổ chức thực hiện các nhiệm vụ của trung tâm HTCĐ

(mục 4.2): Chỉ đạo công tác điều tra nhu cầu học tập của các đối tượng trong

cộng đồng dân cư để xây dựng mục tiêu, lập kế hoạch hoạt động của trung

tâm trong từng năm, từng tháng và các điều kiện để thực hiện tốt kế hoạch đó;

- Tuyên truyền vận động mọi thành viên trong cộng đồng tham gia các

hoạt động của TTHTCĐ: Phân công các uỷ viên phụ trách các tiểu ban

40

chuyên môn và định kỳ nghe báo cáo kết quả hoạt động của từng tiểu ban,

cho ý kiến chỉ đạo hoạt động của từng tiểu ban chuyên môn;

- Huy động các nguồn lực trong và ngoài cộng đồng để duy trì và phát

triển các hoạt động của TTHTCĐ;

- Quản lý tài chính, cơ sở vật chất, các điều kiện đảm bảo cho hoạt động

của TTHTCĐ: Chỉ đạo việc xây dựng kế hoạch tài chính, cơ sở vật chất, báo

cáo viên, giảng viên, cộng tác viên và giám sát việc thực hiện kế hoạch đó;

- Xây dựng nội quy hoạt động của TTHTCĐ;

- Kiểm tra, đánh giá và báo cáo định kỳ kết quả hoạt động của TTHTCĐ

với Uỷ ban nhân dân cấp xã và các cơ quan quản lý cấp trên;

- Được theo học các lớp chuyên môn, nghiệp vụ và được hưởng các chế

độ phụ cấp trách nhiệm và khen thưởng theo quy định hiện hành của Nhà

nước.

5.2. Phó giám đốc trung tâm TTHTCĐ có nhiệm vụ và quyền hạn

sau:

- Giúp việc cho giám đốc trong việc quản lý và điều hành các hoạt động

của TTHTCĐ. Trực tiếp phụ trách một số lĩnh vực công tác theo sự phân

công của giám đốc và giải quyết các công việc do giám đốc giao;

- Khi giải quyết công việc được giám đốc gíao, phó giám đốc thay mặt

giám đốc và chịu trách nhiệm trước giám đốc về kết quả công việc được giao;

- Thay mặt giám đốc điều hành hoạt động của trung tâm khi được uỷ

quyền;

- Được theo học các lớp chuyên môn, nghiệp vụ và được hưởng các chế

độ phụ cấp và khen thưởng theo quy định hiện hành của Nhà nước.

5.3. Nhiệm vụ của các uỷ viên: Các uỷ viên phụ trách các tiểu ban

chuyên môn ( gồm có 5 tiểu ban: Tiểu ban giáo dục pháp luật; Tiểu ban giáo

dục văn hoá-xã hội; Tiểu ban giáo dục bảo vệ môi trường; Tiểu ban giáo dục

bảo vệ sức khoẻ và Tiểu ban giáo dục phát triển kinh tế) phải xây dựng kế

hoạch hoạt động của tiểu ban được phân công phụ trách theo sự chỉ đạo của

41

giám đốc trung tâm phù hợp với kế hoạch chung của trung tâm và định kỳ báo

cáo kết quả hoạt động với Giám đốc Trung tâm.

II. Công tác quản lý Trung tâm HTCĐ:

1. Trách nhiệm của Sở GD&ĐT:

Thực hiện điều 23QĐ09/2008/QĐ-BGDĐT, ngày 24/3/2008:

1.1. Tham mưu cho Hội đồng nhân dân, Uỷ ban nhân dân tỉnh, TP trực

thuộc Trung ương ban hành các văn bản chỉ đạo và các chính sách cụ thể của

địa phương; đề xuất các giải pháp hỗ trợ của Trung ương để xây dựng và phát

triển bền vững các TTHTCĐ trên địa bàn; phối hợp với các sở, ban, ngành,

các tổ chức xã hội trong tỉnh để mở các lớp học chuyên đề, các lớp tập huấn

thuộc chương trình, dự án có liên quan; tổ chức biên soạn tài liệu để phục các

hoạt động của TTHTCĐ; tổ chức các lớp bồi dưỡng nâng cao năng lực quản

lý TTHTCĐ cho đội ngũ cốt cán trong tỉnh.

1.2. Phối hợp với Uỷ ban nhân dân cấp huyện và hội Khuyến học cấp

tỉnh, chỉ đạo các hoạt động giáo dục của TTHTCĐ phù hợp với tình hình thực

tế của địa phương.

1.3.Thực hiện điểm 5 Điều 1 TT40 Bổ sung khoản 3 Điều 23 QĐ 09:

Tham mưu cho Hội đồng nhân dân, Uỷ ban nhân dân tỉnh, TP trực thuộc

Trung ương giao Sở tài chính chủ trì phối hợp với sở giáo dục đào tạo, sở nội

vụ xây dựng định mức hỗ trợ kinh phí từ ngân sách nhà nước cho việc mua

sắm trang thiết bị ban đầu, hỗ trợ kinh phí hoạt động thường xuyên và phụ

cấp kiêm nhiệm đối với cán bộ tham gia vào công tác quản lý TTHTCĐ từ

ngân sách nhà nước theo quy định, trình Uỷ ban nhân dân cấp tỉnh quyết định.

2. Trách nhiệm của Phòng GD&ĐT cấp huyện :

2.1. Thực hiện điểm 6 Điều 1 Thông tư 40/2010/TT-BGDĐT ngày

30/12/2010 sửa đổi, bổ sung Điều 25 trong Quyết định 09/2008/QĐ-BGDĐT

ngày 24/3/2008 như sau: Trách nhiệm của phòng GD&ĐT

2.1.1. Tham mưu cho cấp uỷ Đảng, Chính quyền cấp huyện về chủ

trương, biện pháp phát triển các TTHTCĐ; chủ trì phối hợp với các ban,

ngành, đoàn thể trên địa bàn huyện lập kế hoạch hàng năm trình UBND cấp

42

huyện phê duyệt để các ngành chủ động hỗ trợ nguồn lực, cung cấp cơ hội

học tập cho mọi người dân và tạo điều kiện thuận lợi cho các trung tâm học

tập cộng đồng hoạt động có hiệu quả, góp phần thực hiện tốt các mục tiêu

phát triển kinh tế, văn hoá, xã hội của địa phương;

2.1.2. Chỉ đạo về nội dung và các hình thức hoạt động của TTHTCĐ; hỗ

trợ các nguồn nhân lực; cử giáo viên tham gia công tác và giảng dạy tại các

TTHTCĐ;

2.1.3. Tổ chức tập huấn về chuyên môn nghiệp vụ cho đội ngũ cán bộ

quản lý, giáo viên; kiểm tra, đánh giá kết quả hoạt động của các TTHTCĐ;

2.1.4. Báo cáo định kỳ cho UBND cấp huyện và Sở giáo dục và Đào tạo

về kết quả công tác quản lý và hoạt động của TTHTCĐ trên địa bàn.

2.2. Thực hiện điểm 1 Điều 1 Thông tư 40 bổ sung khoản 3 Điều 11 QĐ

09 như sau: Căn cứ nhu cầu thực tế và nguồn lực của giáo viên ở địa phương

phòng giáo dục và đào tạo xem xét quyết định việc bố trí giáo viên trường

tiểu học hoặc trường THCS làm việc tại TTHTCĐ, sau khi đã có ý kiến của

UBND cấp xã và được sự đồng ý của UBND cấp huyện.

3. Trách nhiệm của các cơ sở GD:

Thực hiện điểm 7 Điều 1 TT40 sửa đổi, bổ sung Điều 26 QĐ 09. Trách

nhiệm của các cơ sở giáo dục:

3.1. Trung tâm giáo dục thường xuyên cấp huyện chủ động phối hợp với

phòng GD&ĐT trong việc theo dõi hoạt động GDTX; bồi dưỡng chuyên môn

nghiệp vụ cho cán bộ quản lý, giáo viên của TTHTCĐ; tham gia giảng dạy,

sưu tầm và tổ chức biên soạn học liệu cho TTHTCĐ.

3.2. Các trường tiểu học, trung học cơ sở trên địa bàn có trách nhiệm tư

vấn, hướng dẫn về chuyên môn nghiệp vụ, cử giáo viên tham gia giảng dạy

Chương trình xoá mù chữ và giáo dục tiếp tục sau khi biết chữ.

4. Trách nhiệm của Uỷ ban nhân dân cấp xã:

4.1. Tham mưu cho HĐND cấp xã trong việc cân đối ngân sách địa

phương để đầu tư xây dựng và phát triển trung tâm HTCĐ, kể cả chế độ phụ

cấp trách nhiệm cho cán bộ quản lý, giáo viên TTHTCĐ;

43

4.2. Trực tiếp quản lý về tổ chức, nhân sự, nội dung và kế hoạch hoạt

động của TTHTCĐ

4.3. Tạo điều kiện để TTHTCĐ hoạt động theo nhiệm vụ và quyền hạn

được giao.

III. Các nhiệm vụ của giáo viên tăng cường ở Trung tâm HTCĐ

1. Ý nghĩa việc điều động giáo viên tăng cường cho TTHTCĐ (GV

Biệt phái)

Trung tâm HTCĐ là một thiết chế giáo dục, một tổ chức hoạt động mang

tính chuyên môn, khoa học cao thuộc nhiều lĩnh vực, nên việc bố trí, điều

động, tăng cường giáo viên biệt phái cho TTHTCĐ là rất cần thiết. Giáo viên

tăng cường cùng với đội ngũ quản lý, giảng viên, giáo viên báo cáo viên, cộng

tác viên đóng vai trò quyết định trong mọi hoạt động và sự phát triển bền

vững của TTHTCĐ, góp phần tích cực trong việc xây dựng XHHT từ cơ sở.

Giáo viên được điều động làm việc tại TTHTCĐ là người có phẩm chất

đạo đức tốt, só sức khỏe, có năng lực chuyên môn và khả năng tập hợp vận

động quần chúng, phù hợp với đặc điểm tình hình địa phương.

2. Nhiệm vụ, quyền lợi và trách nhiệm của giáo viên được điều động

làm việc tại TTHTCĐ

2.1. Giáo viên được điều động làm việc tại TTHTCĐ có nhiệm vụ và

quyền hạn: Tham gia giảng dạy, đánh giá chất lượng các hoạt động giáo dục

thường xuyên tại TTHTCĐ; giúp giám đốc lập kế hoạch hoạt động của

TTHTCĐ, xây dựng lịch học tập, báo cáo kết quả hoạt động của TTHTCĐ;

quản lý và cập nhật hồ sơ, sổ sách theo quy định; tổ chức điều tra thống kê

nhu cầu người học tại cộng đồng, tổ chức rà soát, lưu trữ học liệu địa phương

trong TTHTCĐ; chấp hành sự phân công công tác của giám đốc TTHTCĐ và

chịu sự quản lý trực tiếp của cơ quan quản lý giáo dục;

2.2. Giáo viên biệt phái là người tham mưu trực tiếp, đắc lực giúp

cho Giám đốc TTHTCĐ cần tập trung làm tốt một số nội dung sau

2.2.1. Giúp Giám đốc xây dựng nội quy hoạt động của TTHTCĐ; Phối

hợp với các tổ chức đoàn thể, ban, ngành trong xã, phường, thị trấn khảo sát

44

nhu cầu học tập, bồi dưỡng của nhân dân, yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội ở

địa phương từng thời kỳ, cả năm để xây dựng mục tiêu, lập kế hoạch, phương

án, giải pháp tổ chức hoạt động cho từng tháng, quý và cả năm của TTHTCĐ;

giúp giám đốc rà soát phê duyệt kế hoach, giám sát việc tổ chức thực hiện và

kết quả hoạt động của các tiểu ban chuyên môn của trung tâm HTCĐ.

2.2.2. Phối hợp với các trường Tiểu học, THCS tổ chức thực hiện công

tác XMC và giáo dục tiếp tục SKBC, vận động học sinh bỏ học ra lớp, củng

cố kết quả và chất lượng phổ cập giáo dục;

2.2.3. Tăng cường công tác tuyên truyền vận động mọi thành viên trong

cộng đồng tham gia các hoạt động của TTHTCĐ, phối hợp với các tổ chức

đoàn thể, ban, ngành triển khai các chương trình khuyến công, khuyến nông,

khuyến ngư và các dự án chương trình tại địa phương, mở các lớp học tập

theo nhu cầu của nhân dân;

2.2.4. Xây dựng đội ngũ báo cáo viên, cộng tác viên (là trưởng các tổ

chức, ban, ngành, đoàn thể trong xã, phường, thị trấn, các nhà doanh nghiệp,

người sản xuất giỏi, các chủ trang trại, giáo viên các trường học đóng trên địa

bàn...) cho trung tâm HTCĐ, lập danh sách báo cáo viên theo quy định.

2.2.5. Thường trực giải quyết một số công việc theo sự phân công của

Ban Giám đốc; làm đầu mối liên kết, phối hợp, hỗ trợ hoạt động của các ban

ngành, đoàn thể tại địa phương;

2.2.6. Trực tiếp tham gia giảng dạy tại trung tâm HTCĐ, biên soạn tài

liệu, học liệu một số chuyên đề phù hợp với khả năng và chuyên môn của

mình.

2.2.7. Quản lý hồ sơ, sổ sách, tài liệu tập huấn, cập nhật thông tin về số

người theo học các lớp, các chuyên đề và các hoạt động học tập do các tổ

chức, ban, ngành, đoàn thể trong xã mở, tổ chức lưu trữ hồ sơ, công văn theo

quy định;

2.2.8. Thực hiện chế độ thống kê, báo cáo về phòng Giáo dục và Đào tạo

theo các biểu mẫu và thời gian quy định;

45

2.2.9. Giúp Hội khuyến học những công việc khi Hội có yêu cầu chính

đáng;

2.2.10. Thời gian làm việc của giáo viên tăng cường (GV biệt phái):

Thường trực tại trung tâm HTCĐ theo giờ làm việc của UBND xã, phường,

thị trấn dưới sự quản lý của Giám đốc TT; phải xây dựng kế hoạch làm việc,

thời gian biểu công tác hàng tháng báo cáo với Ban Giám đốc.

2.3. Quyền lợi của giáo viên được điều động làm việc tại TTHTCĐ

2.3.1. Được hưởng lương, các khoản phụ cấp theo lương và các chế độ

quyền lợi khác theo quy định của pháp luật (nếu có) tại đơn vị cử đi làm việc;

được theo học các lớp bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ và được hưởng các

chế độ khen thưởng, theo quy định hiện hành của Nhà nước;

2.3.2. Thời gian và chế độ nghỉ hè của giáo viên tăng cường (GV biệt

phái) tại trung tâm HTCĐ: Giáo viên biệt phái được nghỉ hè như giáo viên tại

nhà trường, nhưng do đặc thù công việc nên thời gian nghỉ hè cần phải phân

bổ hợp lý trong các tháng 6,7,8. Giáo viên biệt phái phải báo cáo, trao đổi với

Hiệu trưởng nhà trường (nơi đang quản lý con số và trả lương hàng tháng) lên

kế hoạch nghỉ hè của mình, Giám đốc trung tâm phê duyệt và gửi về phòng

Giáo dục và Đào tạo để theo dõi chỉ đạo.

2.3.3. Chế độ thi đua khen thưởng của giáo viên biệt phái: Được đánh

giá xếp loại hàng năm theo năm học của giáo viên trường, nơi cử đi biệt phái.

Căn cứ vào kết quả đánh giá xếp loại TT của năm trước và đánh giá nhận xét

của Ban Giám đốc về mức độ hoàn thành nhiệm vụ của GV biệt phái tại

TTHTCĐ, để thực hiện chế độ thi đua khen thưởng đối với giáo viên biệt

phái./. ----------------------------------

46

Bài 4

XÂY DỰNG BỘ MÁY QUẢN LÝ VÀ ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN TẠI CÁC

TTHTCĐ VÀ CÁC ĐIÊU KIỆN THÚC ĐẨY HOẠT ĐỘNG TTHTCĐ.

Số tiết: 7 (Lý thuyết)

I. ĐẶT VẤN ĐỀ

Thực hiện Nghị quyết Đại hội lần thứ IX của Đảng, Nghị quyết Hội

nghị lần thứ bảy Ban Chấp hành Trung ương (Khóa IX) về xây dựng cả nước

trở thành một xã hội học tập, Thủ tướng Chính phủ ký Quyết định số

112/2005/QĐ-TTg ngày 18/5/2005 về việc phê duyệt Đề án “Xây dựng xã hội

học tập giai đoạn 2005 – 2010”, trong đó nêu “Phát triển bền vững và nhân

rộng mô hình Trung tâm học tập cộng đồng trên các địa bàn xã, phường, thị

trấn trong cả nước nhằm thực hiện chương trình xóa mù chữ, giáo dục tiếp tục

sau khi biết chữ và các chương trình đáp ứng yêu cầu của người học trong

cộng đồng dân cư. Trên cơ sở tổng kết đánh giá rút kinh nghiệm về mô hình

trung tâm học tập cộng đồng để tiếp tục xây dựng và ban hành các quy định

về mục tiêu, nội dung, hình thức tổ chức, cơ chế hoạt động của mô hình này

và nhân rộng, phát triển….”. Ngày 09/01/2013 Thủ tướng Chính phủ đã có

Quyết định số 89/QĐ-TTg phê duyệt Đề án “ Xây dựng xã hội học tập giai

đoạn 2012-2020”, với quan điểm chỉ đạo “ trong xã hội học tập, mọi cá nhân

47

có trách nhiệm học tập thường xuyên, suốt đời, tận dụng mọi cơ hội học tập

để làm người công dân tốt; có nghề, lao động với hiệu quả ngày càng cao; học

cho bản thân và những người xung quanh hạnh phúc; học để góp phần phát

triển quê hương, đất nước và nhân loại….”.

Năm 2009, Ủy ban nhân dân tỉnh Thanh Hóa tổng kết 8 năm xây dựng

và phát triển trung tâm học tập cộng đồng; tổng kết 10 năm thực hiện Đề án

xây dựng XHHT giai đoạn 2001-2010 của Ban Thường vụ tỉnh ủy Thanh Hóa

khóa XV và 5 năm thực hiện Đề án xây dựng XHHT giai đoạn 2005-2010 của

Thủ tướng Chính phủ vào tháng 12 năm 2012. Trong các báo cáo tổng kết nêu

rõ các trung tâm đã vượt qua thời kỳ thử nghiệm, chất lượng hoạt động từng

bước tiến bộ, nội dung hoạt động ngày càng thiết thực, đáp ứng được một

phần yêu cầu của người học, gắn kết với các đòi hỏi của cuộc sống hàng ngày,

với sản xuất, kinh doanh, giải quyết việc làm, xây dựng đời sống văn hóa ở cơ

sở…; đem lại hiệu quả thiết thực cụ thể cho từng người học, gia đình và mỗi

địa phương; tạo ra sự nhất trí về chính trị, tinh thần, xây dựng khối đại đoàn

kết trong nhân dân góp phần giữ vững an ninh trật tự; chuyển dịch cơ cấu

kinh tế, du nhập thêm nhiều giống cây con, ngành nghề mới, khôi phục lại

một số ngành nghề truyền thống, tạo thêm việc làm mới, đóng góp vào tạo

nguồn nhân lực cho xuất khẩu lao động, góp phần củng cố kết quả xóa mù

chữ, phổ cập giáo dục tiểu học, trung học cơ sở, phổ biến tin học, ngoại ngữ

và nhiều nội dung về văn hóa, y tế, phòng chống thiên tai, dịch bệnh, bảo vệ

môi trường…; trung tâm không chỉ đáp ứng nhu cầu học tập nhiều mặt của

nhiều đối tượng mà còn góp phần khơi dậy phong trào học tập mạnh mẽ của

nhân dân trong thời kỳ mới…. Bên cạnh những thành công bước đầu, hoạt

động của các trung tâm học tập cộng đồng còn nhiều hạn chế, yếu kém cần

khắc phục mà nguyên nhân chủ yếu là công tác xây dựng kế hoạch và xây

dựng các điều kiện để thực hiện kế hoạch còn lúng túng. Để giúp giải quyết

những khó khăn ở cơ sở, Sở Giáo dục và Đào tạo đã chủ trì biên soạn tài liệu

và tập huấn cho cán bộ các trung tâm giúp họ tổ chức các hoạt động ngày

càng có hiệu quả, đẩy nhanh sự nghiệp xây dựng xã hội học tập từ cơ sở.

48

II. THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG Ở CÁC TRUNG TÂM HỌC TẬP

CỘNG ĐỒNG TỈNH THANH HOÁ GIAI ĐOẠN TRƯỚC NĂM HỌC

2011-2012

Trung tâm học tập cộng đồng là một loại hình cơ sở giáo dục đáp ứng

nhu cầu học tập của mọi người với phương châm “cần gì học nấy”. Điều đó

có nghĩa là mỗi trung tâm phải tự xây dựng kế hoạch hoạt động trên cơ sở nhu

cầu của cộng đồng, đồng thời phải xây dựng các điều kiện cần thiết để thực

hiện kế hoạch đã được lập nên như: Xây dựng bộ máy quản lý ở trung tâm,

xây dựng đội ngũ giáo viên, xây dựng cơ sở vật chất và tài chính…

Các trung tâm từng bước khẳng định vị trí trong hệ thống giáo dục

quốc dân, mỗi trung tâm có điều kiện hoàn cảnh khác nhau, việc xây dựng kế

hoạch và các điều kiện đảm bảo cũng ở các mức độ khác nhau nhưng điểm

chung là kế hoạch chưa đáp ứng yêu cầu thực tế, chưa xây dựng được các

điều kiện đảm bảo cho tổ chức thực hiện kế hoạch.

Về kế hoạch hoạt động hàng năm, hầu hết các trung tâm đã xây dựng

được lịch mở lớp, nhưng các điều kiện đảm bảo chưa được xác định cụ thể

như: giáo viên, hướng dẫn viên là ai? Kinh phí để thực hiện cần bao nhiêu, lấy

ở đâu? Cũng còn có trung tâm chưa xây dựng được kế hoạch mà việc tổ chức

các lớp học giao cho các ban ngành và các tổ chức xã hội, kinh phí do ngân

sách nhà nước cấp thì phân chia để các tổ chức đó thực hiện mở lớp, hoặc

triển khai nhiệm vụ…

Về bộ máy quản lý ở các trung tâm học tập cộng đồng còn nhiều nơi

chưa được xây dựng theo Quy chế hoạt động của trung tâm học tập cộng đồng

ban hành kèm theo Quyết định số 09/2008/BGD&ĐT và các hướng dẫn của

Sở Giáo dục và Đào tạo. Bộ máy quản lý ở trung tâm học tập bao gồm:

- Ban giám đốc: Giám đốc do một lãnh đạo cấp xã kiêm nhiệm; một

phó giám đốc do một đồng chí lãnh đạo hội khuyến học địa phương đảm

nhận; một phó giám đốc do một lãnh đạo của trường tiểu học hoặc trung học

cơ sở kiêm nhiệm.

49

- Các ủy viên: Mỗi trung tâm có ít nhất 5 ủy viên do cấp ủy, chính

quyền chỉ định kiêm nhiệm. Họ được chọn ra trong số cán bộ cấp xã có năng

lực và có kiến thức chuyên sâu về một lĩnh vực chuyên môn cụ thể, đang phụ

trách một lĩnh vực chuyên môn ở cấp xã.

- Giáo viên được phòng giáo dục và đào tạo biệt phái về làm nhiệm vụ

ở trung tâm học tập cộng đồng.

Để trung tâm học tập cộng đồng tồn tại và phát triển đáp ứng yêu cầu

xây dựng xã hội học tập, cơ quan quản lý nhà nước là ngành giáo dục phải

hướng dẫn cụ thể những nội dung hoạt động để các trung tâm đều có thể làm

được và làm có hiệu quả.

1. Cơ sở lý luận

Báo cáo chính trị Đại hội lần thứ IX đã chỉ rõ: Cần phát huy nguồn lực

trí tuệ và sức mạnh tinh thần của người Việt Nam, coi phát triển giáo dục và

đào tạo, khoa học và công nghệ là nền tảng và động lực của sự nghiệp công

nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, là quốc sách hàng đầu; đẩy mạnh phong

trào học tập trong nhân dân bằng nhiều hình thức giáo dục chính quy và

không chính quy; thực hiện giáo dục cho mọi người, cả nước trở thành một xã

hội học tập.

Từ chủ trương của Đảng, năm 2005 Quốc hội đã thông qua Luật Giáo

dục và khẳng định Giáo dục thường xuyên, trong đó có trung tâm học tập

cộng đồng là thiết chế của hệ thống Giáo dục quốc dân; Chính phủ ban hành

Quyết định số 112/2005/QĐ-TTg phê duyệt Đề án Xây dựng xã hội học tập

giai đoạn 2005-2010; Bộ Giáo dục và Đào tạo có Quyết định số 09/2008/QĐ-

BGDĐT ban hành “Quy chế tổ chức và hoạt động của trung tâm học tập cộng

đồng ở xã, phường, thị trấn”; Bộ Tài chính có Thông tư số 96/2008/TT-BTC

“Hướng dẫn hỗ trợ kinh phí từ ngân sách nhà nước cho các trung tâm học tập

cộng đồng”.

Nắm bắt nhanh nhạy về chủ trương của Đảng và Nhà nước về xây dựng

xã hội học tập, Tỉnh ủy Thanh Hóa đã ban hành Thông tri số 16-TT/TU, Chỉ

50

thị số 02-CT/TU về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với việc xây dựng

xã hội học tập, trung tâm học tập cộng đồng; Hội đồng nhân dân tỉnh có Nghị

quyết số 33/2005/NQ-HĐND về cơ chế tài chính cho trung tâm và chế độ phụ

cấp cho phó giám đốc trung tâm….Các Sở Tài chính, Giáo dục và Đào tạo,

Nội vụ, các ngành chức năng, các đoàn thể đã ban hành nhiều văn bản để

tham mưu cho cấp ủy, chính quyền, hướng dẫn tổ chức thực hiện hoặc liên

kết, phối hợp để xây dựng và phát triển trung tâm học tập cộng đồng.

2. Cơ sở thực tiễn

Đối với một trường học thì hoạt động theo chương trình, kế hoạch, nội

dung quy định của Nhà nước. Kèm theo chương trình, nội dung có sách giáo

khoa, tài liệu hướng dẫn thực hiện. Mỗi trường học, căn cứ quy mô học sinh,

Nhà nước giao biên chế về con người để thực hiện nhiệm vụ. Đối với trung

tâm học tập cộng đồng, chương trình, kế hoạch, nội dung hoạt động đều trên

cơ sở nhu cầu học tập của công đồng mà xây dựng nên; trong khi trung tâm

không được bố trí biên chế theo chế độ công chức, viên chức (Quyết định số

09/2008/QĐ-BGDĐT). Mặt khác, trung tâm học tập cộng đồng là một thiết

chế giáo dục mới nên trong quá trình tổ chức chỉ đạo và thực hiện còn nhiều

vướng mắc và lúng túng.

Sở Giáo dục và Đào tạo đã tổ chức nhiều lớp tập huấn cho cán bộ các

trung tâm học cộng đồng về công tác quản lý, về chuyên môn nghiệp vụ giúp

các trung tâm bước đầu tổ chức hoạt động có hiệu quả trên nhiều mặt: Các

trung tâm đã vượt qua thời kỳ thử nghiệm, chất lượng hoạt động từng bước

tiến bộ, nội dung hoạt động ngày càng thiết thực, đáp ứng được một phần yêu

cầu của người học, gắn kết với các đòi hỏi của cuộc sống hàng ngày, với sản

xuất kinh doanh, giải quyết việc làm, xây dựng đời sống văn hóa ở cơ sở…;

đem lại hiệu quả thiết thực cụ thể cho từng người học, gia đình và mỗi địa

phương; tạo sự nhất trí về chính trị, tinh thần, xây dựng khối đại đoàn kết

trong nhân dân góp phần giữ vững an ninh trật tự; chuyển dịch cơ cấu kinh tế,

du nhập thêm nhiều giống cây con, ngành nghề mới, khôi phục lại một số

51

nghề truyền thống, tạo thêm việc làm mới, đóng góp vào tạo nguồn nhân lực

cho xuất khẩu lao động, góp phần củng cố kết quả xóa mù chữ, phổ cập giáo

dục tiểu học, trung học cơ sở, phổ biến kiến thức tin học, ngoại ngữ và nhiều

nội dung về văn hóa, y tế, phòng chống thiên tai, dịch bệnh, bảo vệ môi

trường…Bên cạnh những kết quả đạt được, những năm qua, hoạt động của

trung tâm học tập cộng đồng cũng bộ lộ nhiều hạn chế, yếu kém: Chưa thể

hiện rõ và đầy đủ những đặc trưng của một thiết chế giáo dục thuộc hệ thống

giáo dục quốc dân; còn thiên về làm phong trào, chưa đáp ứng đầy đủ nhu cầu

học tập của nhân dân; còn thiếu nghiêm trọng các điều kiện cho trung tâm

hoạt động: cơ sở vật chất và tài chính, đội ngũ giáo viên, báo cáo viên, hướng

dẫn viên; bộ máy quản lý ở trung tâm không được đào tạo bài bản, trình độ

quản lý và tổ chức việc học tập của nhân dân còn lúng túng, việc phân công

công việc trong quá trình hoạt động; vai trò quản lý của ngành giáo dục và

đào tạo chưa được thể hiện đúng mức… Thực trạng một số hoạt động ở các

trung tâm cụ thể như sau:

Về việc xây dựng kế hoạch và tổ chức thực hiện kế hoạch hàng năm

của trung tâm học tập cộng đồng: Theo tài liệu hướng dẫn của Bộ Giáo dục và

Đào tạo, Sở đã tập huấn đến cán bộ quản lý các trung tâm học tập cộng đồng

và đã được áp dụng trong thực tế những năm qua. Khi kiểm tra, khảo sát việc

xây dựng kế hoạch hàng năm ở các trung tâm, bên cạnh những việc đã làm

được còn có các hạn chế sau: Kế hoạch chưa thực sự căn cứ vào nhu cầu học

tập của người dân, chưa bao quát các nội dung hoạt động theo Quy chế hoạt

động của trung tâm do Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành; việc phân công

nhiệm vụ cho các thành viên trong ban quản lý để xây dựng kế hoạch chưa rõ

ràng cụ thể; trong kế hoạch chưa chỉ rõ kinh phí để thực hiện lấy từ đâu, ai

thực hiện…Tóm lại, kế hoạch hoạt động hàng năm ở các trung tâm còn mang

tính hình thức, tính khả thi không cao. Để khắc phục những hạn chế, yếu kém

đòi hỏi các cấp quản lý giáo dục phải tập huấn, hướng dẫn cụ thể chi tiết,

trong đó quy định rõ trách nhiệm của từng thành viên trong bộ máy quản lý

trung tâm.

52

Về xây dựng bộ máy quản lý của các trung tâm: Hiện nay bộ máy quản

lý của các trung tâm học tập cộng đồng không thống nhất về thành phần, cơ

cấu, số lượng theo Quy chế hoạt động do Bộ ban hành và các hướng dẫn của

Sở. Đây là một trong những nguyên nhân dẫn đến việc xây dựng kế hoạch

chưa sát với yêu cầu thực tiễn. Trách nhiệm của các cấp quản lý phải tiếp tục

chỉ đạo các đơn vị xây dựng bộ máy hoàn chỉnh, thống nhất để chỉ đạo các

mặt hoạt động ở trung tâm một cách toàn diện và hiệu quả.

Về xây dựng đội ngũ giáo viên: Khi xây dựng kế hoạch mở các lớp,

điều quyết định thực thi là xác định được ai sẽ là người đứng lớp. Trong

những năm qua, thông qua kiểm tra, khảo sát có thể nhận ra sự lúng túng của

các trung tâm trong việc xây dựng đội ngũ giáo viên, báo cáo viên, hướng dẫn

viên. Chính lý do này mà chất lượng hoạt động của trung tâm chưa đáp ứng

yêu cầu. Giúp các trung tâm xây dựng đội ngũ này là nhiệm vụ cấp thiết của

ngành giáo dục.

Về xây dựng cơ sở vật chất và tài chính: Trong Quy chế tổ chức và

hoạt động của trung tâm học tập cộng đồng đã quy định rõ về cơ sở vật chất

và nguồn tài chính của trung tâm, song việc vận dung ở nhiều nơi còn lúng

túng. Về nơi học cho nhân dân thì không thiếu vì ở cấp thôn, xã đều có các

nhà văn hóa; các lớp học của nhà trường vào ngày nghỉ của học sinh cũng là

nơi học cho nhân dân. Các thiết bị như loa đài, tăng âm thì hiện các trung tâm

chủ yếu dùng chung với các tổ chức ở địa phương. Các điều kiện về cơ sở vật

chất khác như trụ sở làm việc của ban quản lý, tủ đựng tài liệu….cũng đang

được các đơn vị từng bước đầu tư. Về tài chính: Nguồn hỗ trợ từ ngân sách

nhà nước tuy không nhiều nhưng góp phần tạo đà để thu hút các nguồn đầu tư

khác như các dự án, các chương trình mục tiêu ở địa phương…Đến nay vẫn

còn nhiều trung tâm chưa mở tài khoản tại kho bạc nhà nước nên không chủ

động được nguồn kinh phí này cho hoạt động của trung tâm dẫn đến trì trệ

trong hoạt động.

3. Nguyên nhân của thực trạng

53

Những phân tích trên cho thấy nguyên nhân dẫn đến những hạn chế yếu

kém của các trung tâm học tập cộng đồng trước hết là do hoạt động của bộ

máy quản lý ở từng trung tâm chưa đồng bộ, chưa có sự phân công và gắn kết

trong công việc để xây dựng được kế hoạch hàng năm bám sát nhu cầu học

tập của nhân dân... Việc xây dựng các điều kiện để đáp ứng cho hoạt động của

trung tâm cũng còn lúng túng, chưa tạo ra được những điều kiện cho hoạt

động lâu dài của trung tâm.

Nhận thức của cấp ủy đảng, chính quyền địa phương đối với nhiệm vụ

xây dựng XHHT trong đó xây dựng và phát triển TT HTCĐ là điều kiện tiên

quyết chưa đúng mức, thậm chí một số địa phương còn thiếu sự quan tâm.

III. GIẢI PHÁP KHẮC PHỤC HẠN CHẾ, YẾU KÉM

1. Mục tiêu của giải pháp:

Mục tiêu đặt ra khi thực hiện các giải pháp là:

- Nâng cao nhận thức của cấp ủy Đảng, chính quyền các cấp đối với

nhiệm vụ xây dựng xã hội học tập nói chung, trong đó xây dựng và phát triển

trung tâm học tập cộng đồng là điều kiện tiên quyết đảm bảo cho sự thành

công của nhiệm vụ xây dựng xã hội học tập.

- Giúp các trung tâm tự xây dựng được kế hoạch hoạt động hàng năm

và xây dựng được các điều kiện để triển khai thực hiện có hiệu quả kế hoạch.

- Giúp công tác quản lý nhà nước đối với trung tâm học tập cộng đồng

có định hướng, có kế hoạch và hiệu quả.

2. Đề xuất giải pháp

Để khắc phục những hạn chế yếu kém như đã nêu, với vai trò là phòng

chuyên môn giúp Giám đốc Sở quản lý các trung tâm học tập cộng đồng đề

xuất giải pháp như sau:

- Điều động đủ giáo viên tăng cường cho các TT HTCĐ.

54

- Tăng cường sự phối kết hợp giữa TT GDTX và Phòng GD&ĐT trong

việc theo dõi, quản lý, bồi dưỡng nghiệp vụ chuyên môn cho CBQL và giáo

viên trong các TT HTCĐ. (Phòng GD&ĐT và TT GDTX phải lập kế hoạch

phối hợp hoạt động hàng năm).

- Giao cho TT GDTX các huyện quản lý hoạt động chuyên môn của

giáo viên biệt phái. Hàng tháng tổ chức giao ban chuyên môn để theo dõi năm

bắt hoạt động ở các TT HTCĐ từ đó có chương trình tư vẫn giúp dỡ các TT

HTCĐ và phối hợp với Phòng GD&ĐT tham mưu cho UBND huyện chỉ đạo

kịp thời.

- Tổ chức biên soạn tài liệu hướng dẫn thực hiện những nội dung công

việc cụ thể ở trung tâm học tập cộng đồng bao gồm những nội dung: Hướng

dẫn xây dựng kế hoạh hoạt động hàng năm; xây dựng bộ máy quản lý trung

tâm; xây dựng đội ngũ giáo viên, báo cáo viên; xây dựng các điều kiện để

thực hiện có hiệu quả kế hoạch đã được phê duyệt...

- Tổ chức tập huấn cho cán bộ quản lý các trung tâm học tập cộng

đồng, gồm tập huấn cấp tỉnh cho đối tượng là cán bộ cốt cán cấp huyện, thành

phần tham gia tập huấn ở mỗi huyện gồm: đồng chí lãnh đạo và chuyên viên

phòng giáo dục và đào tạo phụ trách giáo dục thường xuyên, đồng chí CBQL

TT GDTX phụ trách TT HTCĐ, đại diện lãnh đạo hội khuyến học cấp huyện,

hai đại biểu đại diện cho hai trung tâm tiêu biểu. Sau khi được tập huấn ở

tỉnh, các huyện sẽ tổ chức tập huấn cho cán bộ quản lý các trung tâm học tập

cộng đồng. Việc tập huấn phải được thực hiện nghiêm túc, trước khi tập huấn,

tài liệu phải được cung cấp đến tất cả các học viên cả cấp huyện và cấp tỉnh

để học viên nghiên cứu trước. Đối với các cuộc tập huấn ở huyện, phòng giáo

dục và đào tạo là đơn vị chủ trì, sở giáo dục và đào tạo chịu trách nhiệm hỗ

trợ, chỉ đạo và giám sát.

IV. XÂY DỰNG KẾ HOẠCH VÀ TỔ CHỨC THỰC HIỆN KẾ HOẠCH

Ở TRUNG TÂM HỌC TẬP CỘNG ĐỒNG

1. CÁC BƯỚC XÂY DỰNG KẾ HOẠCH

55

a. Đăng ký mở lớp của các tiểu ban:

Trên cơ sơ đề xuất của người dân, của các ban, ngành, đoàn thể, các thôn,

bản..., từng tiểu ban phân tích, sắp xếp các vấn đề để đưa vào bản đăng ký

theo mẫu dưới đây:

UBDN XÃ (phường, thị trấn)……CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM

TRUNG TÂM HTCĐ Độc lập – Tự do – Hạnh phúc

Tiểu ban:……………………

ĐĂNG KÝ MỞ LỚP NĂM………… Mẫu số 1

Kính gửi: Giám đốc Trung tâm học tập cộng đồng.

Căn cứ nhu cầu học tập của người dân và đề xuất của các tổ chức,

Chúng tôi đăng ký mở các lớp và đề nghị TT xét và đưa vào kế hoạch

năm 20…với những nội dung sau đây:

Tháng TT Nội dung

học tập

Thời

gian

Địa

điểm

Đối

tượng,

số

lượng

học viên

Báo cáo

viên (cơ

quan, đơn

vị)

Kinh

phí mở

lớp

1

2

….

10

……

9

Sau khi đã thống nhất đưa vào kế hoạch chung của TT, chúng tôi cam kết

sẽ cùng Ban Giám đốc để tổ chức các lớp học đạt kết quả tốt.

........, ngày tháng…….năm 20…

Trưởng tiểu ban

56

Ký

Họ và tên

Ghi chú: Có những nội dung ở bảng trên chưa được thể hiện đầy đủ cần

diễn giải để làm rõ.

Ví dụ:

- Nguồn kinh phí cho lớp học do ai cấp? số lượng bao nhiêu? đề nghị

TT hỗ trợ thêm bao nhiêu, vào nội dung gì? …

- Nếu xác định được báo cáo viên thì ghi rõ họ tên, địa chỉ…; nếu

chưa xác định được thì ghi rõ đề nghị TT giới thiệu hoặc chỉ định.

b. Xây dựng dự thảo kế hoạch mở lớp:

Sau khi thu nhận bản đăng ký của các tiểu ban (Mẫu số1), Ban giám

đốc cùng các uỷ viên tiếp tục phân tích, tổng hợp để sắp xếp, ưu tiên các vấn

đề và nhu cầu vào Dự thảo kế hoạch mở lớp của trung tâm theo mẫu sau

(Mẫu số 2):

UBDN XÃ (phường, thị trấn)… CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM

TRUNG TÂM HTCĐ Độc lập – Tự do – Hạnh phúc

DỰ THẢO

KẾ HOẠCH MỞ LỚP NĂM…………

Mẫu số 2

Căn cứ chức năng, nhiệm vụ của TTHTCĐ;

Căn cứ đăng ký mở lớp của các tiểu ban chuyên;

Căn cứ điều kiện thực tế của địa phương,

TTHTCĐ dự kiến Kế hoạch mở lớp năm 20….như sau:

Thán

g

T

T

Nội

dung

học tập

Thời

gian

Địa

điểm

Đối tượng, số

lượng học

viên

Báo cáo viên

(cơ quan, đơn

vị)

Kinh phí

mở lớp

Đơn

vị

đăng

57

ký

1

2

…

10

……

9

………….., ngày tháng…….năm 20…

Người lập kế hoạch Giám đốc

Ký Ký, đóng dấu

Họ và tên Họ và tên

Ghi chú:

- Phần kinh phí mở lớp cần phải ghi cụ thể.

- Kế hoạch hàng năm phải xong trong tháng 9; năm học được tính từ

tháng 10 hàng năm đến hết tháng 9 năm sau để cho phù hợp với chỉ đạo của

UBND tỉnh và các yêu cầu của Bộ về báo các sơ kết HK I, báo cáo tổng kết

năm học; và có số liệu căn cứ để phân bổ kinh phí hàng năm theo QĐ 131.

c. Lấy ý kiến góp ý và hoàn thiện Bản dự thảo

Sau khi đã đưa các nội dung hoạt động của các tiểu ban vào Dự thảo kế

hoạch, Giám đốc TT có công văn gửi kèm bản dự thảo đến các tiểu ban, các

cá nhân có có kinh nghiệm…đề nghị góp ý cho Dự thảo kế hoạch.

Ban giám đốc tiếp thu ý kiến góp ý để điều chỉnh, bổ sung cập nhật vào

kế hoạch mở lớp theo mẫu sau (Mẫu số 3):

UBDN XÃ (phường, thị trấn)……CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM

TRUNG TÂM HTCĐ Độc lập – Tự do – Hạnh phúc

KẾ HOẠCH MỞ LỚP NĂM…

58

Mẫu số 3

Kính gửi:

- UBND xã (phường, thị trấn).........................

- Phòng GD&ĐT huyện (thị, TP)....................

Căn cứ chức năng, nhiệm vụ của TTHTCĐ;

Căn cứ đăng ký mở lớp của các tiểu ban;

Căn cứ điều kiện thực tế của địa phương,

TTHTCĐ thống nhất Kế hoạch mở lớp năm 20….như sau:

Thán

g

TT Nội

dung

học

tập

Thời

gian

Địa

điểm

Đối

tượng, số

lượng học

viên

Báo cáo viên

(cơ quan,

đơn vị)

Kinh phí

mở lớp

(đồng)

Đơn

vị

đăng

ký

1

2

…

10

…

9

………….., ngày tháng…….năm 201…

Người lập kế hoạch Giám đốc

Ký Ký, đóng dấu

Họ và tên Họ và tên

Phê duyệt của UBND xã

Lưu ý:

59

Kế hoạch phải bao quát được các nội dung hoạt động của TTHTCĐ, vì

vậy BGĐ cần xem xét, cân nhắc để cân đối các nội dung mở lớp theo Điều 5,

6, 7, 8, 9 quy định tại Quyết định 753/2004 của UBND tỉnh. Cụ thể, trong kế

hoạch phải có các lớp về:

- Cung cấp thông tin, thời sự pháp luật của nhà nước và bồi dưỡng cán

bộ cho địa phương;

- Chuyển giao công nghệ, tiến bộ KHKT và kiến thức về kinh tế phục

vụ yêu cầu chuyển dịch cơ cấu kinh tế, nâng cao năng suất cây trồng, vật

nuôi, nâng cao hiệu quả sản xuất để xoá đói giảm nghèo và làm giàu; đẩy

mạnh tốc độ phát triển kinh tế của địa phương theo hướng công nghiệp hoá

nông nghiệp và nông thôn;

- Hướng nghiệp dạy nghề cho người lao động, đưa ngành nghề vào

nông thôn. Phối hợp với TTGDTX, TTDN và các cơ sở dạy nghề khác mở

các lớp dạy nghề ngắn hạn để tạo nguồn nhân lực phục vụ cho xuất khẩu lao

động;

- Các lớp xoá mù chữ, sau xoá mù chữ, dạy BTVH, ngoại ngữ, tin

học…

- Các lớp về chăm sóc sức khoẻ ban đầu, vệ sinh môi trường…., phòng

chống tệ nạn xã hội và HIV/AIDS, phòng chống tội phạm, phòng chống thiên

tai; các lớp cung cấp kiến thức về vệ sinh an toàn thực phẩm, dân số, gia đình

và trẻ em, đạo đức, lối sống, phong tục tập quán, văn minh đô thị, giáo dục

truyền thống, bài trừ mê tín dị đoan, hủ tục lạc hậu, xây dựng làng văn hoá,

gia đình văn hoá, gia đình hiếu học…..

Tuỳ điều kiện từng nơi, cần vận dụng sáng tạo, phù hợp với yêu cầu

thực tiễn để thêm, bớt các nội dung đáp ứng được những đòi hỏi của công

đồng.

d. Phê duyệt và báo cáo

Trình UBND xã (phường, thị trấn) phê duyệt.

60

Gửi 01 bản Kế hoạch đã phê duyệt về phòng GD&ĐT để báo cáo.

Khác với các cở sở giáo dục phổ thông, nội dung, chương trình là do

cộng đồng lập nên (nói đúng hơn là đại diện cộng đồng lập nên để đáp ứng

nhu cầu của cộng đồng). Vì vậy,

Sau khi Kế hoạch mở lớp đã được phê duyệt, trong quá trình tổ chức

thực hiện xét thấy nhu cầu học tập của nhân dân về một số lĩnh vực cần được

đáp ứng kịp thời, Ban Quản lý TT….thống nhất bổ sung vào Kế hoạch. Quy

trình xây dựng kế hoạch bổ sung cơ bản như khi lập kế hoạch, tuy nhiên có

thể bỏ qua một số bước.

2. TỔ CHỨC THỰC HIỆN KẾ HOẠCH

Kế hoạch đã được phê duyệt là chương trình dạy học một năm của

TTHTCĐ. Đây là văn bản có tính pháp lý. Trung tâm phân công cụ thể để

mỗi thành viên, mỗi tổ chức chịu trách nhiệm thực hiện. Nội dung phân công

phải xác định rõ:

- Trách nhiệm của các tiểu ban: Thông báo cho người học về thời gian,

địa điểm lớp học, tham gia ban tổ chức lớp học để duy trì sĩ số, quản lý lớp;

đôn đốc nhắc nhở giáo viên thực hiện nhiệm vụ (chuẩn bị bài giảng, lên lớp

đúng lịch…).

- Trách nhiệm của Phó GĐ trực và giáo viên biệt phái:

+ Chủ trì trong việc tổ chức lớp học, chuẩn bị các điều kiện về cơ sở

vật chất như phòng học, bàn ghế, loa đài, văn phòng phẩm, nước uống…);

+ Ghi sổ đầu bài hàng buổi học, hoặc từng tiết học tuỳ theo mỗi loại

chuyên đề (tuỳ tính chất của từng lớp học có thể cử học viên ghi sổ đầu bài);

cập nhật vào sổ sách quản lý của trung tâm;

+ Cập nhật kết quả thực hiện Kế hoạch (Mẫu số 4):

UBDN XÃ (phường, thị trấn) CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM

TRUNG TÂM HTCĐ Độc lập – Tự do – Hạnh phúc

CẬP NHẬT KẾT QUẢ THỰC HIỆN KẾ HOẠCH MỞ LỚP NĂM…

61

Mẫu số 4

Tháng TT Chuyên

đề

Thời

gian

Địa

điểm

Đối tượng,

số lượng

học viên

Báo cáo

viên (cơ

quan,

đơn vị)

Kinh phí

mở lớp

(ghi tổng

số)

Ghi chú

1

10

Lưu ý: Các biểu mẫu 1, 3, 4 là hồ sơ quản lý của TT, được lưu giữ lâu

dài theo từng năm học.

- Thông qua các biểu mẫu này có thể đánh giá được kết quả hoạt động,

chất lượng hoạt động của TT; với những con số cụ thể ở nhiều lĩnh vực liên

quan đến hoạt động nên các biểu mẫu này là cơ sở quan trọng để đánh giá xếp

loại TT hàng năm

- Mẫu số 3 được lưu giữ ở phòng giáo dục và đào tạo để làm căn cứ cho

công tác chỉ đạo, kiểm tra, giám sát, đánh giá đối với hoạt động của TT.

- Đầu tháng 4 hàng năm, TTHTCĐ báo cáo kết quả thực hiện kế hoạch

mở lớp của 6 tháng đầu năm học (từ tháng 10 năm trước đến hết tháng 3 năm

sau) về phòng GD&ĐT để tổng hợp báo cáo về Sở GD&ĐT.

- Đầu tháng 10 hàng năm, TTHTCĐ báo cáo kết quả thực hiện kế

hoạch mở lớp của cả năm học (từ tháng 10 năm trước đến hết tháng 9 năm

sau) về phòng GD&ĐT để tổng hợp báo cáo Sở GD&ĐT.

3. XÂY DỰNG ĐIỀU KIỆN ĐẢM BẢO CHO VIỆC THỰC HIỆN KẾ

HOẠCH

3.1. Xây dựng bộ máy quản lý TTHTCĐ

a. Cơ cấu bộ máy TTHTCĐ

62

Mục 2 Điều 11 Quy chế kèm theo QĐ 09/2008 của Bộ GD&ĐT quy định:

“Cán bộ quản lý TTHTCĐ được bố trí kiệm nhiệm gồm một cán bộ quản lý

cấp xã kiêm nhiệm giám đốc TT, một cán bộ của Hội khuyến học và một cán

bộ lãnh đạo của trường tiểu học hoặc THCS trên địa bàn kiêm phó giám

đốc…”

Mục 1 Điều 10 Quy chế kèm theo QĐ 753/2004 của UBND tỉnh quy

định:

“ Về việc tổ chức TTHTCĐ: có Giám đốc, Phó giám đốc và các uỷ viên:

- Giám đốc TT do Chủ tịch UBND xã, phường, thị trấn kiêm nhiệm.

- Phó giám đốc do Chủ tịch Hội khuyến học cơ sở đảm nhiệm.

- Các uỷ viên có từ 5 đến 7 người…”

Hiện nay ở cơ sở đang vận dụng cả hai quy chế ban hành kèm theo

các quyết định trên. Sở giáo dục và đào tạo chỉ đạo các đơn vị xây dựng bộ

máy của TTHTCĐ theo cơ cấu sau:

- Giám đốc TT do một cán bộ quản lý xã, phường, thị trấn kiêm

nhiệm.

- Một Phó giám đốc do Chủ tịch (hoặc Phó chủ tịch) Hội khuyến học

cơ sở đảm nhiệm (Phó giám đốc trực).

- Một Phó giám đốc là đồng chí lãnh đạo trường tiểu học hoặc THCS

kiêm nhiệm.

- Một giáo viên biệt phái làm ủy viên thường trực.

- Có ít nhất 5 ủy viên.

b. Chức năng, quyền hạn của các thành viên trong bộ máy quản lý

b1. Đối với giám đốc TT:

- Là người quản lý, điều hành mọi hoạt động của TT và chịu trách

nhiệm trước pháp luật và cơ quan quản lý cấp trên về mọi hoạt động của TT;

63

- Có những nhiệm vụ và quyền hạn: (Giám đốc là cán bộ kiêm nhiệm

nên những nhiệm vụ dưới đây giám đốc phân công cho các thành viên thực

hiện, đồng thời phải thường xuyên đôn đốc, kiểm tra...)

+ Lập kế hoạch và tổ chức thực hiện các nhiệm vụ của TT;

+ Tuyên truyền, vận động mọi thành viên trong cộng đồng tham gia

các hoạt động của TT;

+ Huy động các nguồn lực trong và ngoài cộng đồng để duy trì và

phát triển các hoạt động của TT;

+ Quản lý tài chính, cơ sở vật chất của TT;

+ Xây dựng nội quy hoạt động của TT;

+ Kiểm tra, đánh giá, báo cáo định kỳ kết quả hoạt động của TT với

UBND cấp xã và các cơ quan quản lý cấp trên;

+ Theo học các lớp chuyên môn, nghiệp vụ và được hưởng các chế độ

phụ cấp trách nhiệm và khen thưởng theo quy định hiện hành của nhà nước.

b2. Đối với phó Giám đốc:

- Giúp việc cho GĐ trong việc quản lý và điều hành các hoạt động của

TT. Trực tiếp phụ trách một số lĩnh vực công tác theo sự phân công của GĐ

và giải quyết các công việc do GĐ giao;

- Thay mặt GĐ và chịu trách nhiệm trước GĐ về kết quả công việc

được giao;

- Thay mặt GĐ điều hành hoạt động của TT khi được uỷ quyền;

- Theo học các lớp chuyên môn, nghiệp vụ và được hưởng các chế độ

phụ cấp trách nhiệm và khen thưởng theo quy định hiện hành của nhà nước.

Chú ý: Ngoài những quy định chung, mỗi phó giám đốc có chức năng,

nhiệm vụ riêng sau đây;

- Đối với phó giám đốc do cán bộ Hội khuyến học kiêm nhiệm: làm

phó giám đốc thường trực, thay mặt giám đốc điều hành công việc hàng ngày;

64

phối hợp với các cơ sở giáo dục, các cá nhân, tổ chức, đoàn thể xã hội trong

việc vận động người học, hỗ trợ tài chính, cơ sở vật chất, trang thiết bị học tập

cho TTHTCĐ, tham gia giảng dạy tại TTHTCĐ; chịu trách nhiệm bảo quản

cơ sở vật chất, hồ sơ quản lý của trung tâm; đảm bảo chế độ chính sách cho

các thành viên của trung tâm và cho giáo viên theo quy định.

- Đối với phó giám đốc do đồng chí lãnh đạo trường học kiêm nhiệm:

Chịu trách nhiệm trước phòng GD&ĐT về chuyên môn nghiệp vụ ở

TTHTCĐ; tổ chức, vận động giáo viên các nhà trường tham gia giảng dạy

hoặc hỗ trợ nghiệp vụ cho trung tâm; tạo điều kiện về cơ sở vật chất, phương

tiện dạy học cho trung tâm; là đầu mối trực tiếp trong thông tin báo cáo với

phòng GD&ĐT.

b3. Đối với các uỷ viên:

Mỗi ủy viên là trưởng một tiểu ban. Mỗi tiểu ban tương ứng với một nội

dung hoạt động của trung tâm. Ưu tiên chọn các đồng chí trưởng các ban,

ngành, đoàn thể làm trưởng tiểu ban. Ví dụ: Trưởng ban tư pháp làm trưởng

tiểu ban giáo dục chính trị, thời sự, chính sách pháp luật; Trạm trưởng trạm y

tế làm trưởng ban chăm sóc và bảo vệ sức khỏe...

Nhiệm vụ của các ủy viên là giúp GĐ tổ chức điều tra, tổng hợp nhu cầu

học tập của cộng đồng thuộc lĩnh vực phụ trách để xây dựng kế hoạch mở

lớp, tổ chức thực hiện kế hoạch có hiệu quả; trực tiếp giảng dạy đồng thời là

tổ trưởng tổ bộ môn theo nhóm chuyên đề được giao phụ trách; có trách

nhiệm liên kết phối hợp với các tổ chức, cá nhân ở bên ngoài để giảng dạy

các chuyên đề mà địa phương không tự đảm nhận được.

Quyền lợi của ủy viên:

- Được TTHTCĐ tạo điều kiện để thực hiện nhiệm vụ được giao;

- Được hưởng các chế độ theo quy định của TTHTCĐ.

Căn cứ nhiệm vụ, quyền hạn của mỗi thành viên trong ban quản lý, GĐ

TT cần phân công cụ thể nội dung từng công việc cho các thành viên. Ví dụ

65

như trong việc xây dựng kế hoạch mở lớp và tổ chức thực hiện kế hoạch như

trên đã nêu, mỗi thành viên đều có nhiệm vụ cụ thể và mỗi thành viên là một

khâu của cả hệ thống, thiếu đi một khâu, một mắt xích thì cả hệ thống sẽ

ngừng hoạt động hoặc hoạt động không toàn diện. Vì vậy, đề nghị các phòng

GD&ĐT phối hợp chặt chẽ với HKH cấp huyện để tham mưu cho chủ tịch

UBND cấp huyện chỉ đạo các TTHTCĐ thành lập được ban quản lý có đầy đủ

các thành phần như đã nêu trên.

3.2. Xây dựng đội ngũ giáo viên:

a. Giáo viên biệt phái:

Giáo viên được phòng giáo dục và đào tạo biệt phái để dạy chương

trình xoá mù chữ và giáo dục tiếp tục sau khi biết chữ, củng cố chất lượng

phổ cập giáo dục; trực tiếp tham gia công tác quản lý trung tâm theo sự phân

công của Giám đốc (như làm uỷ viên thường trực hoặc thư ký giáo vụ...),

được hưởng quyền lợi như giáo viên đứng lớp và các chế độ khác theo quy

định hiện hành của Nhà nước.

b. Giáo viên tại chỗ:

Trong quá trình xây dựng đội ngũ giáo viên, trước hết quan tâm đến lực

lượng tại địa phương bao gồm cán bộ cấp uỷ, chính quyền, các ban, ngành,

đoàn thể; cán bộ hưu trí, cán bộ hợp tác xã, người sản xuất giỏi ở địa phương;

giáo viên thuộc các nhà trường ở địa phương...

TTHTCĐ thực hiện việc điều tra trong các đối tượng trên về: Trình độ

đào tạo, vị trí công tác, tuổi đời, sức khoẻ, khả năng sư phạm....để tham mưu

với chính quyền địa phương mời và ra quyết định công nhận và phân công

làm giáo viên phụ trách một lĩnh vực phù hợp. Hoặc cấp uỷ, chính quyền địa

phương yêu cầu các ban, ngành, đoàn thể cử người có đủ năng lực, phẩm

chất, sức khoẻ...để làm giáo viên ở lĩnh vực phù hợp, gắn với nhiệm vụ chính

trị của tổ chức; mời cán bộ hưu trí có chuyên môn cao, người sản xuất giỏi

làm giáo viên cho TT. Cán bộ và những người được cử làm giáo viên ở

TTHTCĐ phải có trình độ đào tạo từ trung cấp trở lên (trừ người sản xuất

66

giỏi, nghệ nhân có thể họ không được đào tạo nhưng có tay nghề cao về lĩnh

vực nào đó), biết liên kết phối hợp với các tổ chức, cá nhân ở bên ngoài để

phụ trách các chuyên đề mà địa phương không tự đảm nhận được như.

Phòng giáo dục và đào chịu trách nhiệm tập huấn, bồi dưỡng nghiệp vụ

cho giáo viên theo quy định tại Điều 25 của Quyết định 09/2008 của Bộ

GD&ĐT. Trung tâm cung cấp tài liệu để họ nghiên cứu kỹ trước khi báo cáo

chuyên đề và phải có chế độ phụ cấp giảng dạy kịp thời để bồi dưỡng, động

viên.

c. Giáo viên mời:

Nhiều nhu cầu học tập của cộng đồng mà lực lượng giáo viên tại chỗ

không đáp ứng được nên phải có lực lượng từ bên ngoài hỗ trợ.

Để có lực lượng này, trách nhiệm trước hết thuộc về các đồng chí

trưởng tiểu ban vì họ biết rõ nhất chuyên đề do mình đăng ký khi cần thì mời

giáo viên ở đâu. Địa chỉ đó là cán bộ thuộc cơ quan chuyên môn cấp huyện

đang quản lý họ; là giáo viên của TTGDTX, TTDN, TT chính trị huyện; các

trạm trại, trung tâm nghiên cứu ở tỉnh và Trung ương; là các đồng nghiệp ở

các địa phương bạn.

Các Trung tâm cần tạo điều kiện để mở rộng mối liên kết trao đổi các

báo cáo viên; tạo điều kiện về mọi mặt để các nhà khoa học, cán bộ kỹ thuật

gắn kết với người lao động, nhất là nông dân. Phòng GD&ĐT tham mưu cho

chủ tịch UBND cấp huyện ra quyết định yêu cầu các ban, ngành...có trách

nhiệm cử cán bộ tham gia giảng dạy ở các trung tâm....

Việc mời giáo viên phải trên cơ sở hợp đồng rõ ràng về nhiệm vụ,

quyền lợi, khen thưởng, kỷ luật.

3.3. Xây dựng cơ sở vật chất và tài chính.

Trung tâm HTCĐ có cơ sở vật chất và các thiết bị cần thiết đáp ứng

được yêu cầu hoạt động của trung tâm trên cơ sở đầu tư, trang thiết bị mới

hoặc tận dụng các cơ sở vật chất sẵn có trên địa bàn cấp xã.

67

a. Cơ sở vật chất, thiết bị

a1. Phòng làm việc của Ban giám đốc:

Trong điều kiện hiện nay đa số các TTHTCĐ chưa có cơ sở vật chất

riêng như một trường học, nhưng nhất thiết phải có phòng làm việc riêng cho

Ban giám đốc có treo biển của trung tâm gồm những nội dung chính sau đây:

- Góc trên, bên trái: Uỷ ban nhân dân cấp xã + tên cấp xã;

- Ở giữa: Tên trung tâm học tập cộng đồng;

- Dưới cùng: Địa chỉ của TTHTCĐ, điện thoại, fax, email (nếu có).

Trong phòng làm việc có đủ bàn ghế, quạt mát, ánh sáng; có lịch công

tác; có giá hoặc tủ đựng hồ sơ quản lý của TT...

Phòng làm việc của ban giám đốc cần được ưu tiên có máy tính nối

mạng, máy in để khai thác thông tin, trao đổi thông tin với cơ quan quản lý

cấp trên, với các đơn vị bạn....

a2. Phòng học:

Nơi tổ chức học tập của TTHTCĐ ở cấp xã hiện nay là nhà văn hoá ở

trung tâm xã, nhà văn hoá thôn, các phòng học ở các nhà trường vào các ngày

nghỉ của học sinh…Ban giám đốc tham mưu cho UBND xã, phường, thị trấn

có văn bản yêu cầu các đơn vị liên quan tạo điều kiện để TT được sử dụng cơ

sở vật chất cho các hoạt động của mình, nhưng đồng thời cũng phải có cam

kết bảo quản tài sản, bảo vệ môi trường…trong thời gian sử dụng.

Phòng học phải đủ ánh sáng, đủ bàn ghế ngồi cho học viên, giáo viên;

ấm về mùa đông, mát về mùa hè...

a3. Xây dựng tủ sách, báo tham khảo cho học viên, giáo viên:

Mỗi TTHTCĐ cần có tủ sách, báo tại trung tâm xã, đồng thời mỗi thôn

đều có thể xây dựng tủ sách dùng chung tại nhà văn hoá thôn bằng cách:

- Trung tâm chủ động mua sách, báo mới; in các trang thông tin phù

hợp trên mạng internet để bổ sung vào tủ sách...

68

- Kêu gọi người dân góp sách, báo; địa phương có thư kêu gọi người

địa phương công tác ở mọi nơi góp sách, báo...

- Kêu gọi tình nguyện viên giúp cộng động định kỳ mở cửa để người

dân đến đọc hoặc cho mượn sách, báo...

- Xây dựng mối liên kết, hợp tác thôn-thôn, thôn-xã, xã-xã để giao lưu,

trao đổi sách, báo theo định kỳ....

a4. Các thiết bị khác như tăng âm, loa đài... phục vụ cho hoạt động của

trung tâm HTCĐ, ngoài việc sử dụng chung với các tổ chức ở địa phương, các

trung tâm cần chủ động mua sắm và có kế hoạch bảo quản, sử dụng có hiệu

quả.

a5. Nơi trình diễn, thực hành nghề:

Khi có nội dung học tập liên quan đến thực hành hoặc trình diễn, giáo

viên phải phối hợp với trung tâm để chuẩn bị chu đáo các điều kiện liên quan.

Công tác chuẩn bị phải có kế hoạch ngay từ đầu năm học..../.

-------------------------

69

TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ IX

2. Quyết định số 13/2007/QĐ-BGDĐT ngày 03/5/2007 của Bộ trưởng Bộ

Giáo dục và Đào tạo

3. Luật Giáo dục năm 2005.

4. Chỉ thị số 11-CT/TW của Bộ Chính trị về việc tăng cường sự lãnh đạo của

Đảng đối với công tác khuyến học khuyến tài xây dựng xã hội học tập.

5. Quyết định số 112/2005/QĐ-TTg ngày 18/5/2005 của Thủ tướng Chính

phủ về việc phê duyệt Đề án “Xây dựng xã hội học tập giai đoan 2005-

2010”

6. Quyết định 09/2008/QĐ-BGD&ĐT ngày 24/3/2008 về việc Ban hành Quy

chế tổ chức và hoạt động của trung tâm học tập cộng đồng ở xã, phường,

thị trấn.

7. Chỉ thị số 02/CT-TU ngày 28/02/2006 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về tăng

cường sự lãnh đạo của Đảng đối với việc xây dựng xã hội học tập.

8. Quyết định số 3850/2005/QĐ-UBND ngày 28/12/2005 của Ủy ban nhân

dân tỉnh Thanh Hóa phê duyệt Kế hoạch thực hiện Đề án xây dựng xã hội

học tập tỉnh Thanh Hóa giai đoạn 2006-2015

9. Báo cáo tổng kết 8 năm (2001-2009) xây dựng và phát triển trung tâm ọc

tập cộng đồng ở xã, phường, thị trấn và phương hướng nhiệm vụ giai đoạn

2010-2020 của Ủy ban nhân dân tỉnh Thanh Hóa, tháng 12 năm 2009.

10. Ngày 09/01/2013 Thủ tướng Chính phủ đã có Quyết định số 89/QĐ-TTg

phê duyệt Đề án “ Xây dựng xã hội học tập giai đoạn 2012-2020”

11. 1865 HD/LN/GD&ĐT-NV-TC, ngày 29 tháng 10 năm 2012, Về việc

điều động giáo viên làm việc tại các Trung tâm học tập cộng đồng xã,

70

phường, thị trấn.

12 Số: 1666/2012/QĐ-UBND, ngày 01 tháng 6 năm 2012,Về việc phê duyệt

“ Đề án xây dựng Xã hội học tập tỉnh Thanh Hóa đến năm 2020”

MỤC LỤC

Trang

Lời nói đầu 2

Từ ngữ viết tắt 4

Bài 1. HƯỚNG DẪN SỬ DỤNG TÀI LIỆU HỌC CHƯƠNG

TRÌNH XMC VÀ GDTTSKBC

5

Phần 1: Khái quát về chương trình XMC và GDTTKHBC 6

Phần 2: Hướng dẫn sử dụng “Tài liệu XMC tiếng Việt” 12

Phần 3: Đánh giá kết quả học tập của học 15

Bài 2. CÔNG TÁC HỖ TRỢ, TƯ VẤN CHO TRUNG TÂM HỌC

TẬP CỘNG ĐỒNG

17

Phần 1. Giới thiệu chung 17

Phần 2. Hướng dẫn biên soạn tài liệu ở trung tâm HTCĐ 20

Phần 3: Tổ chức biên soạn tài liệu mới 23

Phần 4: Sử dụng tài liệu ở TT HTCĐ 26

Phần 3. Chương trình giáo dục đáp ứng yêu cầu người học, cập

nhật kiến thức, kĩ năng, chuyển giao công nghệ trong các cơ sở

GDTX (TTGDTX, TTHTCĐ)

27

Bài 3. CÔNG TÁC QUẢN LÝ TRUNG TÂM HỌC TẬP CỘNG

ĐỒNG VÀ VAI TRÒ NHIỆM VỤ CỦA GIÁO VIÊN

TĂNG CƯỜNG

33

Phần 1. Trung tâm học tập cộng đồng, một thiết chế giáo dục

quan trọng để góp phần xây dựng xã hội học tập.

33

Phần 2. Công tác quản lý Trung tâm HTCĐ 40

Phần 3. Các nhiệm vụ của giáo viên tăng cường ở Trung tâm

HTCĐ

42

Bài 4. XÂY DỰNG BỘ MÁY QUẢN LÝ VÀ ĐỘI NGŨ GIÁO

VIÊN TẠI CÁC TTHTCĐ VÀ CÁC ĐIỀU KIỆN THÚC

ĐẨY HOẠT ĐỘNG TTHTCĐ.

46

71

Phần 1. Đặt vấn đề 47

Phần 2. Thực trạng hoạt động ở các TTHTCĐ tỉnh Thanh Hoá

giai đoạn trước năm học 2010 - 2012

47

Phần 3. Giải pháp khắc phục hạn chế, yêu kém 53

Phần 4. Xây dựng kế hoạch và tổ chức thực hiện kế hoạch ở

TT HTCĐ

54