TIBBİ HİZMETLER SÜREÇ YÖNETİMİ

TIBBİ HİZMETLER SÜREÇ TIBBİ HİZMETLER SÜREÇ YÖNETİMİYÖNETİMİ

HAZIRLAYANLAR: HAZIRLAYANLAR: GÜLŞAH KAYAGÜLŞAH KAYA

NAGEHAN AVCILARNAGEHAN AVCILAR

SAĞLIK HİZMETLERİSAĞLIK HİZMETLERİ

Kişilerin ve toplumların sağlığını Kişilerin ve toplumların sağlığını korumak, hastalandıklarında korumak, hastalandıklarında tedavilerini yapmak, sakat kalanların tedavilerini yapmak, sakat kalanların başkalarına bağımlı olmadan başkalarına bağımlı olmadan yaşayabilmelerini sağlamak ve yaşayabilmelerini sağlamak ve toplumların sağlık düzeyini toplumların sağlık düzeyini yükseltmek için yapılan planlı yükseltmek için yapılan planlı çalışmaların tümüne çalışmaların tümüne sağlık sağlık hizmetlerhizmetleri i denir.denir.

Sağlık hizmetlerinin üç boyutu Sağlık hizmetlerinin üç boyutu vardır :vardır :

Koruyucu sağlık hizmetleri Koruyucu sağlık hizmetleri

İyileştirici/tedavi edici sağlık İyileştirici/tedavi edici sağlık hizmetlerihizmetleri

Rehabilitasyon hizmetleriRehabilitasyon hizmetleri

Koruyucu Sağlık Hizmetleri:Koruyucu Sağlık Hizmetleri:

Bu hizmetlerBu hizmetler kişiye kişiye ve ve çevreyeçevreye yönelik yönelik olmak üzere ikiye ayrılır.olmak üzere ikiye ayrılır.

Kişiye yönelik koruyucu sağlık hizmetleri Kişiye yönelik koruyucu sağlık hizmetleri doğrudan bireylere yöneliktir.doğrudan bireylere yöneliktir.

Çevreye yönelik koruyucu hizmetler ise Çevreye yönelik koruyucu hizmetler ise çevremizdeki zararlı fiziksel ve kimyasal çevremizdeki zararlı fiziksel ve kimyasal etkenleri yok ederek,düzelterek ya da etkenleri yok ederek,düzelterek ya da insanları etkilemeleri önlenerek kişilerin insanları etkilemeleri önlenerek kişilerin sağlığını koruyabilmektir. sağlığını koruyabilmektir.

Koruyucu Sağlık Hizmetleri:Koruyucu Sağlık Hizmetleri:

Bağışıklama, erken tanı, iyi beslenme, aile Bağışıklama, erken tanı, iyi beslenme, aile planlaması, sağlık eğitimi kişiye yönelik planlaması, sağlık eğitimi kişiye yönelik koruyucu sağlık hizmetleridir.koruyucu sağlık hizmetleridir.

Atıkların zararsız hale getirilmesi, Atıkların zararsız hale getirilmesi, vektörlerin kontrolü, temiz su sağlanması, vektörlerin kontrolü, temiz su sağlanması, çevre kirliliğinin önlenmesi, gıda kontrolü çevre kirliliğinin önlenmesi, gıda kontrolü gibi hizmetler ise çevreye yönelik koruyucu gibi hizmetler ise çevreye yönelik koruyucu sağlık hizmetleri kapsamındadır.sağlık hizmetleri kapsamındadır.

Tedavi Edici Sağlık Tedavi Edici Sağlık HizmetleriHizmetleri

Tedavi edici sağlık hizmetleri üç Tedavi edici sağlık hizmetleri üç basamakta ele alınır. Birinci basamak, basamakta ele alınır. Birinci basamak, ikinci basamak, üçüncü basamak olarak ikinci basamak, üçüncü basamak olarak adlandırılır.adlandırılır.

Tedavi edici sağlık hizmetlerinin Tedavi edici sağlık hizmetlerinin basamaklar halinde ele alınmasının temel basamaklar halinde ele alınmasının temel nedeni; bu basamaklar arasında bir hasta nedeni; bu basamaklar arasında bir hasta sevk zincirinin gerekliliğini vurgulamaktır.sevk zincirinin gerekliliğini vurgulamaktır.

Birinci Basamak :Birinci Basamak : Hastaların tedavilerinin evde ve Hastaların tedavilerinin evde ve

ayakta yapıldığı sağlık kuruluşlarıdır. ayakta yapıldığı sağlık kuruluşlarıdır. Bu kuruluşlar genelde yataksızdır. Bu kuruluşlar genelde yataksızdır. Sağlık ocakları, tbc dispanserleri, ana-Sağlık ocakları, tbc dispanserleri, ana-çocuk sağlığı ve aile planlaması çocuk sağlığı ve aile planlaması merkezleri birinci basamak tedavi merkezleri birinci basamak tedavi edici sağlık kuruluşlarına örnektir. edici sağlık kuruluşlarına örnektir.

İkinci Basamak:İkinci Basamak: Hastaların yatırılarak teşhis ve tedavi Hastaların yatırılarak teşhis ve tedavi

hizmetlerinin verildiği genel hizmetlerinin verildiği genel hastanelerdir.hastanelerdir.

Bunlar 50-100 yataklı ve 3-4 uzman Bunlar 50-100 yataklı ve 3-4 uzman hekimin çalıştığı hastaneler hekimin çalıştığı hastaneler olabileceği gibi tam teşekküllü olabileceği gibi tam teşekküllü hastanelerde olabilir.hastanelerde olabilir.

Üçüncü Basamak:Üçüncü Basamak:

Özel dal hastaneleridir. Kanser Özel dal hastaneleridir. Kanser hastaneleri, sanatoryumlar, ruh hastaneleri, sanatoryumlar, ruh sağlığı hastaneleri gibi.sağlığı hastaneleri gibi.

Rehabilitasyon Hizmetleri :Rehabilitasyon Hizmetleri : Rehabilitasyon, bedence ya da ruhça Rehabilitasyon, bedence ya da ruhça

sakat kalmış olanların başkalarına sakat kalmış olanların başkalarına bağımlı olmaksızın yaşayabilmelerini bağımlı olmaksızın yaşayabilmelerini sağlamak için yapılan bütün çalışmaları sağlamak için yapılan bütün çalışmaları kapsar.kapsar.

İki türlü rehabilitasyon vardır:İki türlü rehabilitasyon vardır: Tıbbi RehabilitasyonTıbbi Rehabilitasyon Sosyal (mesleki) RehabilitasyonSosyal (mesleki) Rehabilitasyon

Rehabilitasyon Hizmetleri :Rehabilitasyon Hizmetleri : Tıbbi rehabilitasyon, bedensel sakatlıkların Tıbbi rehabilitasyon, bedensel sakatlıkların

mümkün olduğu kadar düzeltilmesidir.mümkün olduğu kadar düzeltilmesidir.

Sosyal rehabilitasyon ise; sakatlıkları Sosyal rehabilitasyon ise; sakatlıkları nedeniyle eski işlerini yapamayanlara ya nedeniyle eski işlerini yapamayanlara ya da belirli bir işte çalışamayanlara iş da belirli bir işte çalışamayanlara iş öğretme, iş bulma, işe uyum öğretme, iş bulma, işe uyum sağlamalarına yönelik her türlü hizmeti sağlamalarına yönelik her türlü hizmeti kapsar.kapsar.

Türkiye’de Sağlık Hizmetlerinin Türkiye’de Sağlık Hizmetlerinin Gelişimi Gelişimi

Kuruluş Yılları ve Dr. Refik Kuruluş Yılları ve Dr. Refik Saydam Dönemi:Saydam Dönemi:

Osmanlı İmparatorluğunun son Osmanlı İmparatorluğunun son döneminde sağlık hizmetleri İçişleri döneminde sağlık hizmetleri İçişleri Bakanlığına bağlı bir genel müdürlük Bakanlığına bağlı bir genel müdürlük tarafından yürütülüyordu. Sağlık tarafından yürütülüyordu. Sağlık Bakanlığı 3 Mayıs 1920 tarihinde 3 Bakanlığı 3 Mayıs 1920 tarihinde 3 sayılı ‘Sıhhat ve İçtimai Muavenet sayılı ‘Sıhhat ve İçtimai Muavenet Vekaleti Yasası’ ile kurulmuştur. Vekaleti Yasası’ ile kurulmuştur.


3 Mayıs 1920’de yapılan ilk bakanlar 3 Mayıs 1920’de yapılan ilk bakanlar kurulu toplantısına Dr. Adnan Adıvar kurulu toplantısına Dr. Adnan Adıvar ilk sağlık bakanı olarak katılmıştır.ilk sağlık bakanı olarak katılmıştır.

10 Mart 1921’de bakanlıktan ayrılan 10 Mart 1921’de bakanlıktan ayrılan Dr. Adnan Adıvar’ın yerine Dr. Refik Dr. Adnan Adıvar’ın yerine Dr. Refik Saydam bakan olmuştur.Saydam bakan olmuştur.

Türkiye’de Sağlık Hizmetlerinin Türkiye’de Sağlık Hizmetlerinin Gelişimi Gelişimi Bu Dönemde:

Koruyucu ve tedavi edici hekimlik hizmetleri ayrı olarak ele alınmıştır.

Bu dönemde Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı’nın esas görevinin koruyucu hekimlik olduğu kabul edilmiş ve örgütlenme buna göre yapılmış,genel bütçe olanakları bu yöne aktarılmıştır.

Yerel yönetimler hastane açmaya özendiriliş,örnek olmak üzere Ankara,İstanbul,Sivas,Erzurum gibi büyük illere Bakanlığa bağlı hastaneler açılmıştır.

Her ilçede hükümet tabipliği kurulmuş, o gün için sağlık sorunu sıtma,verem, trahom,cüzzam gibi bulaşıcı hastalıklarla mücadele için dikey programlar başlatılmıştır


1924 yılında İstanbul ve Sivas’ta sağlık 1924 yılında İstanbul ve Sivas’ta sağlık memurları okullarıyla 1925’te İstanbul’da memurları okullarıyla 1925’te İstanbul’da Kızılay Hemşirelik Okulu açılmıştır. Tüm sağlık Kızılay Hemşirelik Okulu açılmıştır. Tüm sağlık personelinin atama ve personelinin atama ve terfileri Sağlık Sağlık Bakanlığı’nın yetkisine verilerek, sağlık Bakanlığı’nın yetkisine verilerek, sağlık personelinin yönetimi tek elde ve merkezde personelinin yönetimi tek elde ve merkezde toplanmıştır. 1928 yılında 1912 sayılı toplanmıştır. 1928 yılında 1912 sayılı ‘Tababet ve Şubuatı Sanatlarını Tarzı İcrasına ‘Tababet ve Şubuatı Sanatlarını Tarzı İcrasına Dair Yasa’ çıkartılarak sağlık personelinin Dair Yasa’ çıkartılarak sağlık personelinin yetki ve sorumlulukları belirlenmiştir.yetki ve sorumlulukları belirlenmiştir.


1930 yılında çıkarılan 1593 sayılı 1930 yılında çıkarılan 1593 sayılı ‘Umumi Hıfzısıhha Yasası’ ile sağlık ‘Umumi Hıfzısıhha Yasası’ ile sağlık hizmetlerinin politikasının esasları hizmetlerinin politikasının esasları belirlenmiştir. 1936 yılında ise 3017 belirlenmiştir. 1936 yılında ise 3017 sayılı ‘Sağlık ve Sosyal Yardım sayılı ‘Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı Teşkilat ve Memurin Yasası‘ Bakanlığı Teşkilat ve Memurin Yasası‘ çıkarılmış sağlık örgütünün temel çıkarılmış sağlık örgütünün temel çatısı kurulmuştur. çatısı kurulmuştur.

1938 Sonrası ve Dr. Behçet Uz 1938 Sonrası ve Dr. Behçet Uz DönemiDönemi

1938 sonrası Türkiye, savaşın getirdiği 1938 sonrası Türkiye, savaşın getirdiği sıkıntıları yaşamıştır. Bu dönemde sıtma, sıkıntıları yaşamıştır. Bu dönemde sıtma, tifüs, çiçek salgınları olmuştur. 1945 yılında tifüs, çiçek salgınları olmuştur. 1945 yılında ‘Olağanüstü Sıtma Savaş Yasası’ çıkarılması ‘Olağanüstü Sıtma Savaş Yasası’ çıkarılması gerekli görülmüştür. Aynı yıl önemli bir gerekli görülmüştür. Aynı yıl önemli bir gelişmede Sosyal Sigortalar Kurumunun gelişmede Sosyal Sigortalar Kurumunun kurulmasıdır. Bu kuruma sigortalı işçiler için kurulmasıdır. Bu kuruma sigortalı işçiler için sağlık örgütü kurma, işletme ve sağlık sağlık örgütü kurma, işletme ve sağlık personeli atama yetkisi verilmiştir.personeli atama yetkisi verilmiştir.

1938 Sonrası ve Dr. Behçet 1938 Sonrası ve Dr. Behçet Uz DönemiUz Dönemi

1946 - 50 yılları arasında bakanlık yapan 1946 - 50 yılları arasında bakanlık yapan Dr. Behçet Uz tarafından hazırlanan 1. On Dr. Behçet Uz tarafından hazırlanan 1. On Yıllık Milli Sağlık Planı, 1946 yılında Yıllık Milli Sağlık Planı, 1946 yılında toplanan 9. Milli Tıp Kongresinde toplanan 9. Milli Tıp Kongresinde sunulmuştur. Bu plana göre ülke 7 sağlık sunulmuştur. Bu plana göre ülke 7 sağlık bölgesine ayrılacak, her bölgenin bölgesine ayrılacak, her bölgenin örgütlenmesi kendine yeterli hale örgütlenmesi kendine yeterli hale getirilecekti. Bu bölgelerde, her 40 köy için getirilecekti. Bu bölgelerde, her 40 köy için 10 yataklı bir sağlık merkezi kurulacak ve 10 yataklı bir sağlık merkezi kurulacak ve merkezlerde iki hekim, bir ebe, bir sağlık merkezlerde iki hekim, bir ebe, bir sağlık memuru, bir ziyaretçi hemşire bulunacaktı. memuru, bir ziyaretçi hemşire bulunacaktı.

Buna ek olarak, her 10 köy için bir Buna ek olarak, her 10 köy için bir ebe ve bir sağlık memuru ebe ve bir sağlık memuru öngörülmüştü. Bu merkezler koruyucu öngörülmüştü. Bu merkezler koruyucu ve tedavi edici sağlık hizmetlerini ve tedavi edici sağlık hizmetlerini birlikte yürüteceklerdi. Koruyucu ve birlikte yürüteceklerdi. Koruyucu ve iyileştirici hizmetleri ayrı ayrı ele alan, iyileştirici hizmetleri ayrı ayrı ele alan, yataklı tedavi hizmetlerini yerel yataklı tedavi hizmetlerini yerel idarelere bırakan anlayıştan idarelere bırakan anlayıştan vazgeçilerek sağlık hizmetlerinin tümü vazgeçilerek sağlık hizmetlerinin tümü merkezi hükümet görevi ve merkezi hükümet görevi ve sorumluluğu haline getirilmiş oluyordu.sorumluluğu haline getirilmiş oluyordu.

1938 Sonrası ve Dr. Behçet 1938 Sonrası ve Dr. Behçet Uz DönemiUz Dönemi

1950 – 1960 dönemi1950 – 1960 dönemi 1954 yılında, 6134 sayılı yasa ile İl Özel 1954 yılında, 6134 sayılı yasa ile İl Özel

İdarelerine, belediyelere ve vakıflara bağlı İdarelerine, belediyelere ve vakıflara bağlı hastaneler Sağlık Bakanlığı’na bağlanarak hastane hastaneler Sağlık Bakanlığı’na bağlanarak hastane hizmetleri tek elde toplanmış (SSK ve Üniversite hizmetleri tek elde toplanmış (SSK ve Üniversite hastaneleri hariç), tamamen merkezi hükümetin hastaneleri hariç), tamamen merkezi hükümetin görev ve sorumluluğu haline getirilmiştir. Bu görev ve sorumluluğu haline getirilmiştir. Bu dönemde özel sektörün geliştirilmesi düşüncesi dönemde özel sektörün geliştirilmesi düşüncesi ağırlık kazanmış ve bu sektör sağlık yatırımları için ağırlık kazanmış ve bu sektör sağlık yatırımları için özendirilmiştir. Uluslararası kuruluşlarla, özellikle özendirilmiştir. Uluslararası kuruluşlarla, özellikle Dünya Sağlık Örgütü ve UNICEF ile işbirliğine Dünya Sağlık Örgütü ve UNICEF ile işbirliğine önem verilmiş, bu kuruluşlardan ana-çocuk sağlığı önem verilmiş, bu kuruluşlardan ana-çocuk sağlığı ve tüberkülozla savaş gibi koruyucu sağlık ve tüberkülozla savaş gibi koruyucu sağlık hizmetlerine destek sağlanmıştır hizmetlerine destek sağlanmıştır

1961’den Sonra Olan 1961’den Sonra Olan GelişmelerGelişmeler

Bu dönemde tedavi edici hizmetler, koruyucu hizmetleri tamamlayan bir öge olarak görülmüş; hastanecilik hizmetleri ikinci plana itilerek evde ve ayakta tedaviyi sağlayan, küçük topluluklara kadar yayılan bir sağlık örgütünün kurulması öngörülmüştür. 1961 yılında Sağlık Bakanlığı müsteşarı Dr. Nusret FİŞEK’in önderliğinde hazırlanan 224 sayılı “Sağlık hizmetlerinin sosyalleştirilmesi hakkındaki yasa” kabul edilmiştir. Uygulanmasına 1963 yılında Muş’ta başlanan sosyalleştirilmiş sağlık hizmetlerinin, 1977 yılında tüm illere yaygınlaştırılması amaçlanmıştı.


Bu yasa ancak 1 Ocak 1984 tarihinden itibaren Türkiye genelinde uygulanmaya başlamıştır. Bu yasanın kabul ettiği başlıca ilkeler şunlardır. Eşit, sürekli, entegre, kademeli, öncelikli, katılımlı, ekip ile, denetlenen, uygun ve nüfusa göre hizmet. Yasaya göre sağlık hizmetleri İl içinde bir bütündür ve sağlık hizmetlerinin İldeki amiri Validir. Sağlık Müdürü Vali adına hizmeti yürütür.


İl içindeki bütün sağlık kuruluşları, Sağlık Müdürlüğüne bağlıdır. İl içinde bütün örgütlenme iki basamaklı bir model olarak kurulmuştur. Birinci basamak evde ve ayakta hizmetler ile koruyucu hizmetlerin sunulduğu sağlık ocaklarıdır. İkinci basamak ise sağlık ocaklarından sevk edilen hastaların bakılacağı hastanelerdir.

TÜRKİYE’DE SAĞLIK TÜRKİYE’DE SAĞLIK HİZMETLERİNİN ÖRGÜTLENMESİHİZMETLERİNİN ÖRGÜTLENMESİ

Ülkemizdeki Sağlık hizmetlerinin örgütlenişi karmaşık bir yapıya sahiptir. Nüfusun tamamına hizmet vermekle yükümlü olan Sağlık Bakanlığının yanı sıra, Sosyal Sigortalar Kurumu (SSK), Üniversiteler, birçok bakanlık, kamu kuruluşları, belediyeler ve özel kuruluşlar sağlık hizmeti vermektedirler.

SAĞLIK HİZMETİ SUNAN SAĞLIK HİZMETİ SUNAN BAŞLICA KURUMLARBAŞLICA KURUMLAR

SAĞLIK BAKANLIĞI: Sağlık Bakanlığı, kendisine bağlı yataklı ve yataksız sağlık kuruluşlarının yapımı, onarımı, işletilmesi, personel ihtiyacı, hizmetlerin planlanması ve denetimi gibi işleri ya doğrudan merkezden ya da taşra teşkilatı aracılığı ile yürütmektedir. Diğer kurumlara bağlı olan sağlık kuruluşlarının kurulması ve işletilmesinde de standartları belirleme ve denetim yetkilerine sahiptir.


Sosyal Sigortalar Kurumu (SSK): 1946 yılında kurulan SSK, önceleri sosyal güvenlik hizmetleri ile ilgilenirken, 1952 yılından sonra doğrudan sağlık hizmeti sunmaya başlamıştır. Halen, Sağlık Bakanlığından sonra Türkiye’de en yaygın ve en kapsamlı sağlık hizmeti sunan durumundadır.


506 sayılı “Sosyal Sigortalar yasası”na göre, sigortalılara, sürekli iş görmezlik geliri, malullük ya da yaşlılık aylığı alanlar ile bunların eş, çocuk, ana-baba, dul ve yetimlerine sağlık yardımları yapılmaktadır. Ayrıca, ikili anlaşmalar gereği dış ülkelerde bulunan Türk işçilerinin Türkiye’deki eş ve çocukları ile kendilerinin Türkiye’de bulundukları sırada hastalanmaları halinde tedavileri SSK tarafından sağlanmaktadır.


Ancak kendilerine ait sağlık kuruluşu bulunmayan yerlerde ya da tedavinin kurumca yapılamadığı durumlarda bu görevi anlaşma yaptığı hekim ya da kuruluşlardan hizmet satın alarak ya da kamu kuruluşlarına hastaları, sevk ederek yürütmektedir.

YATAKLI TEDAVİ KURUMLARI YATAKLI TEDAVİ KURUMLARI İŞLETME YÖNETMELİĞİİŞLETME YÖNETMELİĞİ

Amaç :Amaç :

Madde 1Madde 1 – Yataklı Tedavi – Yataklı Tedavi Kurumlarında çeşitli hizmetlerin Kurumlarında çeşitli hizmetlerin uygulama esaslarını, personelin uygulama esaslarını, personelin görev, yetki ve sorumluluklarını görev, yetki ve sorumluluklarını belirlemek ve modern çağın belirlemek ve modern çağın icaplarına ve memleket gerçeklerine icaplarına ve memleket gerçeklerine uygun, süratli, kaliteli, ekonomik bir uygun, süratli, kaliteli, ekonomik bir hastane işletmeciliği sağlamakdır.hastane işletmeciliği sağlamakdır.

Kapsam :Kapsam :

Madde 2Madde 2 – – (Değişik: 1/4/2005-(Değişik: 1/4/2005-2005/8720 K.)2005/8720 K.)

Bu Yönetmelik, Sağlık Bakanlığına Bu Yönetmelik, Sağlık Bakanlığına bağlı ağız ve diş sağlığı merkezleri ile bağlı ağız ve diş sağlığı merkezleri ile bu Yönetmeliğin 5 inci maddesinde bu Yönetmeliğin 5 inci maddesinde sayılan sağlık kurumlarını kapsar.sayılan sağlık kurumlarını kapsar.

Madde 4Madde 4 – Yataklı Tedavi – Yataklı Tedavi Kurumları :Kurumları :

Hasta ve yaralıların, hastalıktan Hasta ve yaralıların, hastalıktan şüphe edenlerin ve sağlık durumlarını şüphe edenlerin ve sağlık durumlarını kontrol ettirmek isteyenlerin, kontrol ettirmek isteyenlerin, ayaktan veya yatarak müşahade, ayaktan veya yatarak müşahade, muayene, teşhis, tedavi ve rehabilite muayene, teşhis, tedavi ve rehabilite edildikleri, aynı zamanda doğum edildikleri, aynı zamanda doğum yapılan kurumlardıryapılan kurumlardır

I - TIBBİ HİZMETLERI - TIBBİ HİZMETLER

A – PoliklinikHizmetleri :A – PoliklinikHizmetleri :

Madde 6Madde 6 – Poliklinikler, ayaktan – Poliklinikler, ayaktan muayene, tetkik, teşhis ve tedavi muayene, tetkik, teşhis ve tedavi hizmetlerinin yapıldığı hastaların hizmetlerinin yapıldığı hastaların yataklı tedavi kurumlarında ilk yataklı tedavi kurumlarında ilk müracaat üniteleridir.müracaat üniteleridir.


Madde 7Madde 7 – Poliklinik muayenelerinde – Poliklinik muayenelerinde gizlilik prensiblerine riayet esastır. Burada, gizlilik prensiblerine riayet esastır. Burada, halkın gelenek ve ahlak kurallarına saygı halkın gelenek ve ahlak kurallarına saygı gösterilir. Hastalar teker teker muayene gösterilir. Hastalar teker teker muayene edilir. Muayene esnasında poliklinik edilir. Muayene esnasında poliklinik odasında tıp ve yardımcı tıp meslekleri odasında tıp ve yardımcı tıp meslekleri personelinden başka kimsenin personelinden başka kimsenin bulunmaması gerekir. Ancak hasta isterse bulunmaması gerekir. Ancak hasta isterse ailesinden biri veya bir yakını bulunabilir.ailesinden biri veya bir yakını bulunabilir.

A – PoliklinikHizmetleri :A – PoliklinikHizmetleri : Madde 8Madde 8 – – (Değişik birinci fıkra: 1/4/2005-2005/8720 (Değişik birinci fıkra: 1/4/2005-2005/8720

K.)K.) Yataklı tedavi kurumlarında mevcut her klinisyen Yataklı tedavi kurumlarında mevcut her klinisyen uzmanın poliklinik hizmeti vermesine yönelik düzenleme uzmanın poliklinik hizmeti vermesine yönelik düzenleme yapılarak hastaların hekim seçmesine imkan sağlanır.yapılarak hastaların hekim seçmesine imkan sağlanır.

Aynı cerrahi dalda tek uzman tabib olursa; baştabiblikçe Aynı cerrahi dalda tek uzman tabib olursa; baştabiblikçe bu uzmanın görüşü alınarak ameliyat ve poliklinik günleri bu uzmanın görüşü alınarak ameliyat ve poliklinik günleri ayrılabilir. Bu takdirde poliklinik günü dışında müracaat ayrılabilir. Bu takdirde poliklinik günü dışında müracaat eden acil vak’alar bekletilmez.eden acil vak’alar bekletilmez.

Kadrolarında diş tabibi bulunan yataklı tedavi kurumlarında Kadrolarında diş tabibi bulunan yataklı tedavi kurumlarında diş tabibleri de yukarıdaki hükümlere göre poliklinik diş tabibleri de yukarıdaki hükümlere göre poliklinik yaparlar.yaparlar.

A – PoliklinikHizmetleri :A – PoliklinikHizmetleri : Madde 9Madde 9 – Baştabibin uzmanlık şubesinde – Baştabibin uzmanlık şubesinde

başka bir uzman tabib varsa baştabib başka bir uzman tabib varsa baştabib poliklinik yapmakta yükümlü değildir.poliklinik yapmakta yükümlü değildir.

Madde 10Madde 10 – (Değişik: 1/4/2005-2005/8720 K.) – (Değişik: 1/4/2005-2005/8720 K.) Eğitim hastanelerinde poliklinik muayeneleri Eğitim hastanelerinde poliklinik muayeneleri

baştabibin düzenleyeceği bir program baştabibin düzenleyeceği bir program dahilinde aynı daldaki şef, şef yardımcısı, dahilinde aynı daldaki şef, şef yardımcısı, başasistan ve uzmanlar tarafından yapılır.başasistan ve uzmanlar tarafından yapılır.

A – PoliklinikHizmetleri :A – PoliklinikHizmetleri : Madde 11Madde 11 – Polikliniklere başvuran – Polikliniklere başvuran

hastalara sıra numarası verilir. Muayene hastalara sıra numarası verilir. Muayene buna göre yapılır. Ağır, acil, yaşlı hastalarla buna göre yapılır. Ağır, acil, yaşlı hastalarla sakatlar ve adli vak'alar için sıra gözetilmez.sakatlar ve adli vak'alar için sıra gözetilmez.

Adli vak'alara, poliklinikte ve diğer gerekli Adli vak'alara, poliklinikte ve diğer gerekli işlemlerin tamamlanmasında, geçici ve kesin işlemlerin tamamlanmasında, geçici ve kesin raporların düzenlenmesinde öncelik tanınır.raporların düzenlenmesinde öncelik tanınır.

Tüberkülozlu hastaların (acil vak'alar hariç) Tüberkülozlu hastaların (acil vak'alar hariç) verem savaşı dispanserlerinden sevk edilmiş verem savaşı dispanserlerinden sevk edilmiş olmaları icap eder.olmaları icap eder.

A – PoliklinikHizmetleri :A – PoliklinikHizmetleri : Madde 12Madde 12 – (Değişik: 1/4/2005-2005/8720 K.) – (Değişik: 1/4/2005-2005/8720 K.) Poliklinik muayene başlama ve bitiş saatleri Poliklinik muayene başlama ve bitiş saatleri

baştabiplikçe belirlenerek duyurulur ve baştabiplikçe belirlenerek duyurulur ve belirlenen saatler içerisinde kesintisiz olarak belirlenen saatler içerisinde kesintisiz olarak sürdürülür. Polikliniklerde bakılacak günlük sürdürülür. Polikliniklerde bakılacak günlük hasta adedi branşlara, tabip sayısına ve hasta adedi branşlara, tabip sayısına ve hizmetin gereğine göre baştabip tarafından hizmetin gereğine göre baştabip tarafından tespit edilebilir.tespit edilebilir.

Poliklinik ve tedavi hizmetleri mesai saatleri Poliklinik ve tedavi hizmetleri mesai saatleri dışında ve tatil günlerinde de verilebilir.Bu dışında ve tatil günlerinde de verilebilir.Bu durumda gerekli düzenlemeler baştabipçe durumda gerekli düzenlemeler baştabipçe yapılır.yapılır.


Uzman tabipler, talebi üzerine poliklinik Uzman tabipler, talebi üzerine poliklinik veya tedavi hizmetlerini yürütmek için veya tedavi hizmetlerini yürütmek için aynı ilde olmak kaydıyla çalıştığı aynı ilde olmak kaydıyla çalıştığı kurumdan başka bir sağlık kurum veya kurumdan başka bir sağlık kurum veya kuruluşuna Valilikçe görevlendirilebilir.kuruluşuna Valilikçe görevlendirilebilir.

Poliklinikte muayene edilen bütün hastalar Poliklinikte muayene edilen bütün hastalar kaydedilir. Ağır, acil ve adli vak'aların kaydedilir. Ağır, acil ve adli vak'aların kuruma müracaat saatleri de mutlaka kuruma müracaat saatleri de mutlaka kaydedilir. kaydedilir. (Ek 42 Form 101)(Ek 42 Form 101)

B – Servis Hizmetleri :B – Servis Hizmetleri : Madde 13Madde 13 – Servis hizmetleri uzman, uzmanlık – Servis hizmetleri uzman, uzmanlık

eğitimi görenler, hemşire ile eczacı, diyetisyen, eğitimi görenler, hemşire ile eczacı, diyetisyen, fizyoterapist, psikolog gibi branşla ilgili diğer meslek fizyoterapist, psikolog gibi branşla ilgili diğer meslek mensupları tarafından birlikte yürütülen bir ekip mensupları tarafından birlikte yürütülen bir ekip çalışması olup, hastaya en iyi koşullarda, güvenilir çalışması olup, hastaya en iyi koşullarda, güvenilir araçlarla isabetli teşhisi koyarak, bakımının ve en araçlarla isabetli teşhisi koyarak, bakımının ve en kısa zamanda tedavisinin sağlanmasını, eğitim kısa zamanda tedavisinin sağlanmasını, eğitim hastanelerinde ayrıca servis içi hasta başı hastanelerinde ayrıca servis içi hasta başı eğitimlerini de gerçekleştirmeyi amaçlar. Bu ekibe eğitimlerini de gerçekleştirmeyi amaçlar. Bu ekibe kimlerin dahil edileceği dalın özelliğine göre ilgili şef kimlerin dahil edileceği dalın özelliğine göre ilgili şef veya uzmanın teklifi, baştabibin tasvibiyle saptanır.veya uzmanın teklifi, baştabibin tasvibiyle saptanır.

C – Acil Hizmetleri :C – Acil Hizmetleri :

Madde 14Madde 14 – Acil hizmetleri, acil polikliniği veya acil – Acil hizmetleri, acil polikliniği veya acil servisi, bunlar yoksa nöbetçi tabibi tarafından yürütülür. servisi, bunlar yoksa nöbetçi tabibi tarafından yürütülür. Bu hizmetler 24 saat süre ile kesiksiz olarak yürütülür.Bu hizmetler 24 saat süre ile kesiksiz olarak yürütülür.

(Değişik ikinci fıkra: 1/4/2005-2005/8720 K.)(Değişik ikinci fıkra: 1/4/2005-2005/8720 K.) Acil Acil servis baştabibin teklifi ve Valilik onayı ile kurulur ve servis baştabibin teklifi ve Valilik onayı ile kurulur ve tescil için Sağlık Bakanlığına bildirilir.tescil için Sağlık Bakanlığına bildirilir.

Bu hizmetlerde, hizmetin sürekliliğini sağlıyacak Bu hizmetlerde, hizmetin sürekliliğini sağlıyacak şekilde, yeteri kadar sağlık ve yardımcı sağlık personeli şekilde, yeteri kadar sağlık ve yardımcı sağlık personeli ile, hayati önemi haiz araç, gereç ve nöbetçi eczacı ile, hayati önemi haiz araç, gereç ve nöbetçi eczacı bulunmayan kurumlarda da lüzumlu ilaçlar bulunmayan kurumlarda da lüzumlu ilaçlar bulundurulur.bulundurulur.

D – Laboratuvar Hizmetleri :D – Laboratuvar Hizmetleri :

Madde 15Madde 15 – Laboratuvar hizmetleri; poliklinik ve servis – Laboratuvar hizmetleri; poliklinik ve servis hastaları ile gereğinde Sağlık ve Sosyal Yardım hastaları ile gereğinde Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığının halk sağlığı gibi diğer laboratuvar Bakanlığının halk sağlığı gibi diğer laboratuvar ihtiyaçlarını karşılayacak nitelikte ve ayrıca poliklinik ihtiyaçlarını karşılayacak nitelikte ve ayrıca poliklinik laboratuvarı bulunmayan yataklı tedavi kurumlarında laboratuvarı bulunmayan yataklı tedavi kurumlarında servis ve polikliniklere göre merkezi bir yerde düzenlenir.servis ve polikliniklere göre merkezi bir yerde düzenlenir.

Laboratuvarlara muayene materyalleri, ilgili poliklinik ve Laboratuvarlara muayene materyalleri, ilgili poliklinik ve klinik tabibleri tarafından usulune uygun olarak klinik tabibleri tarafından usulune uygun olarak doldurulmuş laboratuvar istek kağıdları (EK 14 Form 65-doldurulmuş laboratuvar istek kağıdları (EK 14 Form 65-EK 13 Form 64) ve diğer sağlık kurumlarından resmi EK 13 Form 64) ve diğer sağlık kurumlarından resmi evrak ile gönderilir. Laboratuvar hizmetleri tutulacak bir evrak ile gönderilir. Laboratuvar hizmetleri tutulacak bir deftere kaydedilir. deftere kaydedilir.

E – Ameliyathane - Merkezi E – Ameliyathane - Merkezi Sterilizasyon - Reanimasyon Sterilizasyon - Reanimasyon - Yoğun Bakım - Uyandırma - Yoğun Bakım - Uyandırma

ve Ameliyat Sonu Bakım ve Ameliyat Sonu Bakım Ünitesi HizmetleriÜnitesi Hizmetleri

Madde 16Madde 16 – I) Ameliyathane – I) Ameliyathane Hizmetleri :Hizmetleri :

Ameliyathanelerin yönetimi, hizmete devamlı hazır Ameliyathanelerin yönetimi, hizmete devamlı hazır bulundurulması, alet ve malzemenin sağlanması, bulundurulması, alet ve malzemenin sağlanması, bakım, onarım ihtiyaçlarının saptanarak yaptırılmak bakım, onarım ihtiyaçlarının saptanarak yaptırılmak üzere ilgililere bildirilmesi ve burada çalışan üzere ilgililere bildirilmesi ve burada çalışan personelin yönetimi ve eğitimlerinin yapılması ile personelin yönetimi ve eğitimlerinin yapılması ile genel cerrahi uzmanı görevli olup, bu hususlarda genel cerrahi uzmanı görevli olup, bu hususlarda baştabibliğe karşı doğrudan sorumludur.baştabibliğe karşı doğrudan sorumludur.

Çeşitli cerrahi dalların ya da birçok cerrahın bulunduğu Çeşitli cerrahi dalların ya da birçok cerrahın bulunduğu kurumlarda, ilgili uzmanların görüşü alınarak baştabib kurumlarda, ilgili uzmanların görüşü alınarak baştabib tarafından seçilecek cerrahi dal uzmanı ameliyathane tarafından seçilecek cerrahi dal uzmanı ameliyathane sorumlusu olarak görevlendirilir.sorumlusu olarak görevlendirilir.

I) Ameliyathane Hizmetleri :I) Ameliyathane Hizmetleri : Bu sorumlu, anesteziyoloji uzmanının bulunmadığı Bu sorumlu, anesteziyoloji uzmanının bulunmadığı

kurumlarda, uyandırma odası hizmetlerinin kurumlarda, uyandırma odası hizmetlerinin yürütülmesi ve narkoz personeli ile uyandırma odası yürütülmesi ve narkoz personeli ile uyandırma odası personelinin yönetim ve eğitimi ile de görevlidir.personelinin yönetim ve eğitimi ile de görevlidir.

Bütün bu hizmetlerin yürütülmesi için ameliyat Bütün bu hizmetlerin yürütülmesi için ameliyat salonu adedine ve iş hacmine göre sorumlu salonu adedine ve iş hacmine göre sorumlu uzmanın emrinde çalışmak üzere eczacı, uzmanın emrinde çalışmak üzere eczacı, ameliyathane başhemşiresi, ameliyathane narkoz ameliyathane başhemşiresi, ameliyathane narkoz teknisyeni, hemşire, ameliyathane teknisyeni ve teknisyeni, hemşire, ameliyathane teknisyeni ve hastane hizmetlisi gibi gerekli görülen personel hastane hizmetlisi gibi gerekli görülen personel görevlendirilir.görevlendirilir.

II – Merkezi Sterilizasyon II – Merkezi Sterilizasyon Hizmetleri:Hizmetleri:

Merkezi sterilizasyonda ameliyathane, tüm hasta Merkezi sterilizasyonda ameliyathane, tüm hasta servisleri, poliklinikler, laboratuvarlar, endoskopi, servisleri, poliklinikler, laboratuvarlar, endoskopi, müdahale ve doğum odaları, yoğun bakım gibi hizmet müdahale ve doğum odaları, yoğun bakım gibi hizmet bölümlerinde kullanılacak alet ve malzemeler hizmete bölümlerinde kullanılacak alet ve malzemeler hizmete uygun olarak kağıt veya özel bohçalar içerisinde, setler uygun olarak kağıt veya özel bohçalar içerisinde, setler halinde topluca sterilize edilerek kullanılmaya hazır halinde topluca sterilize edilerek kullanılmaya hazır vaziyette buradan dağıtılır. Sterilizasyon sorumlusu, vaziyette buradan dağıtılır. Sterilizasyon sorumlusu, kullanan bölüm tarafından yıkanarak sterilizasyona kullanan bölüm tarafından yıkanarak sterilizasyona hazır hale getirilen setleri teslim alarak, aldığı miktar hazır hale getirilen setleri teslim alarak, aldığı miktar kadarını steril halde verir. Merkezi sterilizasyon kadarını steril halde verir. Merkezi sterilizasyon hizmetleri ve burada çalışanlar ameliyathane hizmetleri ve burada çalışanlar ameliyathane sorumlusuna bağlıdır.sorumlusuna bağlıdır.

III – Yoğun Bakım ve III – Yoğun Bakım ve Reanimasyon Hizmetleri :Reanimasyon Hizmetleri :

Yoğun bakım ve reanimasyon hizmetlerinin Yoğun bakım ve reanimasyon hizmetlerinin yapıldığı yerler; tabib ve hemşire hizmetleri ile yapıldığı yerler; tabib ve hemşire hizmetleri ile diğer teknik, sağlık ve laboratuvar hizmetleri diğer teknik, sağlık ve laboratuvar hizmetleri bakımından sürekli olarak gözlem ve kontrol bakımından sürekli olarak gözlem ve kontrol altında bulundurulması gereken hayati tehlike altında bulundurulması gereken hayati tehlike içindeki hastaların, bakımlarının sağlandığı yataklı içindeki hastaların, bakımlarının sağlandığı yataklı bakım üniteleridir. Burada hayati fonksiyonları bakım üniteleridir. Burada hayati fonksiyonları izleyecek ve gereğinde destekleyecek cihazlar izleyecek ve gereğinde destekleyecek cihazlar bulundurulur. Hemşire ve diğer gerekli görülen bulundurulur. Hemşire ve diğer gerekli görülen personelin çalışmaları 24 saat görev yapacak personelin çalışmaları 24 saat görev yapacak şekilde düzenlenir.şekilde düzenlenir.

III – Yoğun Bakım ve III – Yoğun Bakım ve Reanimasyon Hizmetleri :Reanimasyon Hizmetleri :

Yoğun bakımda hizmetlerin düzenli bir Yoğun bakımda hizmetlerin düzenli bir şekilde yürütülmesinden o yoğun bakımın şekilde yürütülmesinden o yoğun bakımın fonksiyonuyla ilgili klinik ve bu kliniğin bir fonksiyonuyla ilgili klinik ve bu kliniğin bir uzmanı sorumludur. Şayet yoğun bakımda uzmanı sorumludur. Şayet yoğun bakımda çeşitli kliniklere ait yataklar bulunuyorsa bu çeşitli kliniklere ait yataklar bulunuyorsa bu takdirde baştabibin seçeceği bir veya daha takdirde baştabibin seçeceği bir veya daha fazla uzman burada görevlendirilir. Bunlar fazla uzman burada görevlendirilir. Bunlar gerekli hallerde ilgili dal uzmanı ile birlikte gerekli hallerde ilgili dal uzmanı ile birlikte hastaların takip ve tedavisini yaparlar.hastaların takip ve tedavisini yaparlar.

IV – Uyandırma ve Ameliyat IV – Uyandırma ve Ameliyat Sonu Bakım Ünitesi Sonu Bakım Ünitesi

Hizmetleri :Hizmetleri : Ameliyat sonrası hastaların servise Ameliyat sonrası hastaların servise

nakledilmeden önce uyanmaları ve nakledilmeden önce uyanmaları ve kısa süreli cerrahi komplikasyonların kısa süreli cerrahi komplikasyonların düzeltilmesi için en fazla 24 saat düzeltilmesi için en fazla 24 saat kaldıkları yataklı bakım üniteleridir.kaldıkları yataklı bakım üniteleridir.

IV – Uyandırma ve Ameliyat IV – Uyandırma ve Ameliyat Sonu Bakım Ünitesi Sonu Bakım Ünitesi

Hizmetleri :Hizmetleri : Burada yeterli cihaz ve malzeme ile 24 saat Burada yeterli cihaz ve malzeme ile 24 saat

sürekli hizmet görecek şekilde hemşire ve gerekli sürekli hizmet görecek şekilde hemşire ve gerekli personel bulundurulur. Ünitenin yönetim ve tıbbi personel bulundurulur. Ünitenin yönetim ve tıbbi bakım hizmetlerinden anesteziyoloji uzmanı, bakım hizmetlerinden anesteziyoloji uzmanı, yoksa ameliyathane sorumlusu olan genel cerrah yoksa ameliyathane sorumlusu olan genel cerrah sorumludur. Bu sorumlu gerekli hallerde ameliyatı sorumludur. Bu sorumlu gerekli hallerde ameliyatı yapan uzman ile işbirliği yapar.yapan uzman ile işbirliği yapar.

Bu hizmet, kurumun personel, araç, gereç Bu hizmet, kurumun personel, araç, gereç imkanları ve fizik yapısı elvermediği takdirde imkanları ve fizik yapısı elvermediği takdirde yoğun bakım ünitesi ile bir arada yürütülür.yoğun bakım ünitesi ile bir arada yürütülür.

F – Eczane Hizmetleri :F – Eczane Hizmetleri : Madde 17Madde 17 – Kurum eczaneleri yatan hastalarla, kanun, tüzük, – Kurum eczaneleri yatan hastalarla, kanun, tüzük,

yönetmelik ve emirler gereğince yatırılmadan ilaç verilmesine yönetmelik ve emirler gereğince yatırılmadan ilaç verilmesine lüzum görülen hastalara ilaç ve sıhhi malzeme sağlanan lüzum görülen hastalara ilaç ve sıhhi malzeme sağlanan yerlerdir.yerlerdir.

Eczane hizmetleri: Yataklı tedavi kurumunun yıllık ilaç Eczane hizmetleri: Yataklı tedavi kurumunun yıllık ilaç ihtiyaçlarının ve bunların muhammen bedellerinin tesbitini ve ihtiyaçlarının ve bunların muhammen bedellerinin tesbitini ve idareye bildirilmesini,idareye bildirilmesini,

İlaç ve tıbbi malzemenin evsafına uygun olarak kuruma İlaç ve tıbbi malzemenin evsafına uygun olarak kuruma kabulünü,kabulünü,

Bunların uygun şekilde ve Ayniyat Yönetmeliği hükümlerine Bunların uygun şekilde ve Ayniyat Yönetmeliği hükümlerine göre depo edilmesini,göre depo edilmesini,

Günlük ihtiyaçların karşılanması için özel dağıtım yerinde hazır Günlük ihtiyaçların karşılanması için özel dağıtım yerinde hazır bulundurulmasını,bulundurulmasını,

F – Eczane Hizmetleri :F – Eczane Hizmetleri : Yıl içinde miktarı azalan ilaç ve tıbbi malzemenin zamanında Yıl içinde miktarı azalan ilaç ve tıbbi malzemenin zamanında

alınması için ihtiyaçların idareye iletilmesini,alınması için ihtiyaçların idareye iletilmesini, Hastaların verilecek ilaçların usulüne uygun olarak hazırlanıp Hastaların verilecek ilaçların usulüne uygun olarak hazırlanıp

ilgililere teslimini,ilgililere teslimini, Uzmanlarla görüşerek aynı maksat için kullanılacak veya aynı Uzmanlarla görüşerek aynı maksat için kullanılacak veya aynı

tertipte olan ilaçların daha az kaleme indirilmesini,tertipte olan ilaçların daha az kaleme indirilmesini, İmkan ölçüsünde majistral ilaçlarla ekonomik ve standart tedavi İmkan ölçüsünde majistral ilaçlarla ekonomik ve standart tedavi

uygulanmasına yardımcı olunmasını,uygulanmasına yardımcı olunmasını, Az kullanılan eşdeğer ilaçların sarfını sağlamak için eczane Az kullanılan eşdeğer ilaçların sarfını sağlamak için eczane

mevcutlarını sık sık servislere duyurarak, bu ilaçların mevcutlarını sık sık servislere duyurarak, bu ilaçların kullanılmalarının teminini,kullanılmalarının teminini,

Miadının dolması yaklaşan ilaçların tüketimini, imkan olmadığı Miadının dolması yaklaşan ilaçların tüketimini, imkan olmadığı takdirde başka kurumlara devrini, sağlamak gibi hizmetleri kapsar.takdirde başka kurumlara devrini, sağlamak gibi hizmetleri kapsar.

Bu hizmetlerin yürütülmesi Bu hizmetlerin yürütülmesi için:için: a) Ayniyat Talimatnamesine ve usulüne uygun kayıt ve defterler tutulur.a) Ayniyat Talimatnamesine ve usulüne uygun kayıt ve defterler tutulur.

b) Eczaneye ilaç baş eczacı tarafından düzenlenen ilaç istek belgesi ile b) Eczaneye ilaç baş eczacı tarafından düzenlenen ilaç istek belgesi ile depodan alınır ve ilgili deftere giriş kaydedilerek, usulüne göre sarf işlemi depodan alınır ve ilgili deftere giriş kaydedilerek, usulüne göre sarf işlemi yapılır. Eczaneye alınan alet, demirbaş malzemeler özel defterine yapılır. Eczaneye alınan alet, demirbaş malzemeler özel defterine kaydedilir.kaydedilir.

c) Servis, ameliyathane, poliklinik ve laboratuvarlar için gerekli ilaçlar c) Servis, ameliyathane, poliklinik ve laboratuvarlar için gerekli ilaçlar eczaneden, sıhhi malzeme ise eczane deposundan alınır. Bunlar için ilaç eczaneden, sıhhi malzeme ise eczane deposundan alınır. Bunlar için ilaç ve sıhhi malzeme istek belgeleri ilgili uzmanlarca düzenlenir.ve sıhhi malzeme istek belgeleri ilgili uzmanlarca düzenlenir.

Sıhhi malzeme istek belgesi, başeczacının denetim ve uygun görmesi Sıhhi malzeme istek belgesi, başeczacının denetim ve uygun görmesi baştabibin onayı ile geçerli olur.baştabibin onayı ile geçerli olur.

d) İstek belgesi ile depodan eczaneye ve servislere verilen ilaç, malzeme d) İstek belgesi ile depodan eczaneye ve servislere verilen ilaç, malzeme için depo defterinde çıkış işlemi uygulanır. İstek belgeleri de musbit için depo defterinde çıkış işlemi uygulanır. İstek belgeleri de musbit evrak olarak saklanır. Bunlar üzerinden ayniyat işlemleri yürütülür.evrak olarak saklanır. Bunlar üzerinden ayniyat işlemleri yürütülür.

II – YÖNETİM HİZMETLERİII – YÖNETİM HİZMETLERİ A – Hizmet Birimlerinin Yerleşimi :A – Hizmet Birimlerinin Yerleşimi : Madde 36Madde 36 – Yataklı tedavi kurumlarında hizmet – Yataklı tedavi kurumlarında hizmet

birimleri; hasta ve iş sahipleri ile doğrudan ilişkili birimleri; hasta ve iş sahipleri ile doğrudan ilişkili olan bölümler giriş kapılarına yakın olmak üzere, olan bölümler giriş kapılarına yakın olmak üzere, iç ve dış hasta akımı birbirine karışmayacak, iyi iç ve dış hasta akımı birbirine karışmayacak, iyi bir hizmet akımı sağlayacak ve birbirleriyle ilişkili bir hizmet akımı sağlayacak ve birbirleriyle ilişkili olan görevler veya hizmet birimleri bir arada veya olan görevler veya hizmet birimleri bir arada veya yakın bulunacak şekilde düzenlenir.yakın bulunacak şekilde düzenlenir.

B – Çalışma Düzeni ve Çalışma B – Çalışma Düzeni ve Çalışma SaatleriSaatleri : :

Madde 37Madde 37 – Yataklı tedavi kurumlarında çalışmalar günün 24 – Yataklı tedavi kurumlarında çalışmalar günün 24 saatinde kesintisiz devam eder. Normal mesai saatleri dışındaki saatinde kesintisiz devam eder. Normal mesai saatleri dışındaki hizmetler, acil vak'aların muayene ve tedavisini acil ameliyat ve hizmetler, acil vak'aların muayene ve tedavisini acil ameliyat ve müdahalelerin yapılmasını ve yatmakta olan hastaların müdahalelerin yapılmasını ve yatmakta olan hastaların bakımlarının devamını kapsar.bakımlarının devamını kapsar.

Madde 38Madde 38 – Yataklı tedavi kurumlarında tüm personelin mesai – Yataklı tedavi kurumlarında tüm personelin mesai başlama ve bitiş saatleri, hizmetin ve mahallin özelliği ve kurum başlama ve bitiş saatleri, hizmetin ve mahallin özelliği ve kurum personel kadrosu göz önüne alınarak ilgili kanunlara göre personel kadrosu göz önüne alınarak ilgili kanunlara göre Valilikçe belirlenir.Valilikçe belirlenir.

Hastane baştabipleri, sağlık hizmetlerinin sürekliliği ve kesintiye Hastane baştabipleri, sağlık hizmetlerinin sürekliliği ve kesintiye uğramaması amacıyla personel sayısını da dikkate alarak vardiya uğramaması amacıyla personel sayısını da dikkate alarak vardiya ve nöbet gibi hizmetlerde farklı çalışma saatleri belirleyebilir.ve nöbet gibi hizmetlerde farklı çalışma saatleri belirleyebilir.

Madde 39Madde 39 – Görevliler, sabah kahvaltısını göreve – Görevliler, sabah kahvaltısını göreve başlama saatinden evvel bitirmek zorunda olup, başlama saatinden evvel bitirmek zorunda olup, kurumun ve hastaların sabah temizliği, bakımları, kurumun ve hastaların sabah temizliği, bakımları, hastaların kahvaltıları, nabız ve derecelerin alınması da hastaların kahvaltıları, nabız ve derecelerin alınması da saat 8.30 a kadar tamamlanır.saat 8.30 a kadar tamamlanır.

Sabah kahvaltıları 7-7.30 arasında,öğle yemeği genel Sabah kahvaltıları 7-7.30 arasında,öğle yemeği genel olarak 12.00-13.00 arasında, akşam yemekleri ise saat olarak 12.00-13.00 arasında, akşam yemekleri ise saat 18.00-19.00 arasında verilir. Özel diyet ve tecrübe 18.00-19.00 arasında verilir. Özel diyet ve tecrübe yemekleri tabibin lüzum gösterdiği şekilde, tabelada yemekleri tabibin lüzum gösterdiği şekilde, tabelada yazıldığı saatlerde hemşire nezaretinde yedirilir.yazıldığı saatlerde hemşire nezaretinde yedirilir.

Madde 40Madde 40 – Saat 15.00 den sonra servislerde sabahki – Saat 15.00 den sonra servislerde sabahki gibi genel temizlik yapılır. Hastaların akşam nabız ve gibi genel temizlik yapılır. Hastaların akşam nabız ve teneffüs sayıları, ısı dereceleri alınarak derece kağıdına teneffüs sayıları, ısı dereceleri alınarak derece kağıdına kaydedilir. Saat 17.00-18.00 arasında serviste uzmanlık kaydedilir. Saat 17.00-18.00 arasında serviste uzmanlık eğitimi görenler veya nöbetçi tabibler tarafından, eğitimi görenler veya nöbetçi tabibler tarafından, hastaların akşam vizitleri yapılır. Hastaların akşam hastaların akşam vizitleri yapılır. Hastaların akşam yemeği verilir. Buna ilişkin diğer hizmetler de yemeği verilir. Buna ilişkin diğer hizmetler de tamamlandıktan sonra gündüz hizmetleri bitmiş olur.tamamlandıktan sonra gündüz hizmetleri bitmiş olur.

C – NÖBET ESASLARIC – NÖBET ESASLARI Madde 41Madde 41 – Genel olarak yataklı tedavi kurumlarında nöbet; normal – Genel olarak yataklı tedavi kurumlarında nöbet; normal

çalışma saatleri dışında ve resmi tatil günlerinde dışarıdan gelecek çalışma saatleri dışında ve resmi tatil günlerinde dışarıdan gelecek hastalarla, kurum içindeki hastaların acil durumlarında tıbbi ve hastalarla, kurum içindeki hastaların acil durumlarında tıbbi ve bununla ilgili idari ve teknik yardımları vaktinde sağlayabilmek, bununla ilgili idari ve teknik yardımları vaktinde sağlayabilmek, olması muhtemel idari ve teknik olay ve kasalara zamanında olması muhtemel idari ve teknik olay ve kasalara zamanında müdahale edebilmek amacını güder.müdahale edebilmek amacını güder.

a) Nöbet Saat 8.00 den ertesi gün 8.00 e kadar devam eder. Nöbetçi a) Nöbet Saat 8.00 den ertesi gün 8.00 e kadar devam eder. Nöbetçi olanlar hiçbir surette kurumdan ayrılamazlar.olanlar hiçbir surette kurumdan ayrılamazlar.

b) Nöbetçi personel nöbeti teslim alacak personel gelmeden ve b) Nöbetçi personel nöbeti teslim alacak personel gelmeden ve nöbetinde geçen önemli olaylar, izlenecek hususlar hakkında gerekli nöbetinde geçen önemli olaylar, izlenecek hususlar hakkında gerekli bilgiyi vermeden ayrılamaz.bilgiyi vermeden ayrılamaz.

Nöbeti teslim alacak vaktinde gelmediği takdirde,durum baştabibe Nöbeti teslim alacak vaktinde gelmediği takdirde,durum baştabibe bildirilir, gerekli tedbir alındıktan sonra eskisi ayrılabilir.bildirilir, gerekli tedbir alındıktan sonra eskisi ayrılabilir.

c) Nöbet günleri ancak baştabiplik müsaadesiyle değiştirilir. Bu takdirde c) Nöbet günleri ancak baştabiplik müsaadesiyle değiştirilir. Bu takdirde nöbetçinin kabul edilebilir bir mazeretinin bulunması, değişikliğin hastane nöbetçinin kabul edilebilir bir mazeretinin bulunması, değişikliğin hastane müdürü tarafından daha önceden nöbet cetvellerine işlenmesi ve ilgililere müdürü tarafından daha önceden nöbet cetvellerine işlenmesi ve ilgililere duyurulması gerekir.duyurulması gerekir.

d) Nöbet hizmetleri, yataklı tedavi kurumlarının tiplerine, yatak ve personel d) Nöbet hizmetleri, yataklı tedavi kurumlarının tiplerine, yatak ve personel kadrosuna, yer ve önemine, faaliyetinin çokluğuna göre ayrı ayrı hükümlere kadrosuna, yer ve önemine, faaliyetinin çokluğuna göre ayrı ayrı hükümlere tabidir.tabidir.

e) Gece nöbeti tutanlara ertesi günü görev verilmez. Geceyi yoğun mesai ile e) Gece nöbeti tutanlara ertesi günü görev verilmez. Geceyi yoğun mesai ile uykusuz geçiren personele, kurumun personel durumu ve imkanları müsait uykusuz geçiren personele, kurumun personel durumu ve imkanları müsait olmak, hizmeti aksatmamak kaydıyla evinde veya kurum içersinde lüzum olmak, hizmeti aksatmamak kaydıyla evinde veya kurum içersinde lüzum görüldüğü sürece dinlenmesi için baştabip izin verebilir. Bu takdirde de görüldüğü sürece dinlenmesi için baştabip izin verebilir. Bu takdirde de bunlar acil durumlarda baştabip veya nöbetçi tabibin davetine uymaya bunlar acil durumlarda baştabip veya nöbetçi tabibin davetine uymaya mecburdurlar.mecburdurlar.

Hafta tatillerinde ve resmi tatil günlerinde nöbet tutanlara hizmeti Hafta tatillerinde ve resmi tatil günlerinde nöbet tutanlara hizmeti aksatmamak kaydıyla diğer iş günlerinde nöbet süresi kadar izin verilebilir.aksatmamak kaydıyla diğer iş günlerinde nöbet süresi kadar izin verilebilir.

f) Kurum nöbet cetvelleri her hizmet bölümü veya meslek f) Kurum nöbet cetvelleri her hizmet bölümü veya meslek grubu için ayrı ayrı düzenlenir. Nöbet listeleri aylık olarak grubu için ayrı ayrı düzenlenir. Nöbet listeleri aylık olarak hazırlanır; tabib ve doğrudan baştabibliğe bağlı görevlilerin hazırlanır; tabib ve doğrudan baştabibliğe bağlı görevlilerin listelerini baştabiblik, idareye bağlı personelin listesini listelerini baştabiblik, idareye bağlı personelin listesini hastane müdürlüğü, başhemşireliğe bağlı olanların listelerini hastane müdürlüğü, başhemşireliğe bağlı olanların listelerini ise baş hemşirelik düzenler ve bunları baştabib onaylar. Nöbet ise baş hemşirelik düzenler ve bunları baştabib onaylar. Nöbet listelerinin birer örneği baştabib odasına,nöbetçi tabib listelerinin birer örneği baştabib odasına,nöbetçi tabib odalarına ve ayrıca kurumun görülebilen bir yerine asılır. Birer odalarına ve ayrıca kurumun görülebilen bir yerine asılır. Birer örneği de Sağlık müdürlüğüne gönderilir.örneği de Sağlık müdürlüğüne gönderilir.

Nöbet listeleri normal günler için ayrı, Cumartesi, Pazar, Nöbet listeleri normal günler için ayrı, Cumartesi, Pazar, bayram ve tatil günleri için de ayrı olarak düzenlenir. Nöbet bayram ve tatil günleri için de ayrı olarak düzenlenir. Nöbet listelerinin düzenlenmesinde yıllık izinler dikkate alınırlistelerinin düzenlenmesinde yıllık izinler dikkate alınır..

g) Nöbet tutan her meslek grubu için sahifeleri g) Nöbet tutan her meslek grubu için sahifeleri numaralı ve tasdikli bir nöbet defteri tutulur. numaralı ve tasdikli bir nöbet defteri tutulur. Nöbetçiler bu deftere nöbetlerinde geçen önemli Nöbetçiler bu deftere nöbetlerinde geçen önemli olayları saat belirleyerek ve bir sonraki nöbetçiye olayları saat belirleyerek ve bir sonraki nöbetçiye devredilen tıbbi, idari ve teknik işlerle ilgili devredilen tıbbi, idari ve teknik işlerle ilgili önerilerini kaydeder. Nöbet defterleri hergün önerilerini kaydeder. Nöbet defterleri hergün hastane müdürü tarafından tetkik edilerek hastane müdürü tarafından tetkik edilerek gerekleri yapılır. Önemli hususlarda baştabibe gerekleri yapılır. Önemli hususlarda baştabibe iletilir.iletilir.

NÖBET TÜRLERİNÖBET TÜRLERİ Madde 42Madde 42 – Nöbet hizmetleri evde nöbet, – Nöbet hizmetleri evde nöbet,

normal, acil, branş nöbeti olarak dört şekilde normal, acil, branş nöbeti olarak dört şekilde yürütülür. Acil ve branş nöbetlerinin hangi yürütülür. Acil ve branş nöbetlerinin hangi hallerde, tutulacağı hastanenin türüne, iş hallerde, tutulacağı hastanenin türüne, iş durumuna, personel mevcuduna, hizmetin durumuna, personel mevcuduna, hizmetin gereklerine göre baştabib tarafından tesbit edilir. gereklerine göre baştabib tarafından tesbit edilir. Eğitim Hastanelerinde de uzman ve uzmanlık Eğitim Hastanelerinde de uzman ve uzmanlık eğitimi görenlerden kimlerin hangi nöbete eğitimi görenlerden kimlerin hangi nöbete gireceklerini ve ne nöbeti tutacaklarını da gireceklerini ve ne nöbeti tutacaklarını da baştabib tesbit eder.baştabib tesbit eder.

A) İcapçı nöbeti (Ev nöbeti):A) İcapçı nöbeti (Ev nöbeti): Uzman adedi nöbet tutacak miktarlardan az, Uzman adedi nöbet tutacak miktarlardan az,

fakat birden fazla olan kurumlarda uzmanlar fakat birden fazla olan kurumlarda uzmanlar sırayla ev nöbetini tutarlar. Bunun için aylık ev sırayla ev nöbetini tutarlar. Bunun için aylık ev nöbet listeleri hazırlanır. Ev nöbetçisi mesai nöbet listeleri hazırlanır. Ev nöbetçisi mesai saatleri dışında kurumun idari ve tıbbi her türlü saatleri dışında kurumun idari ve tıbbi her türlü gereklerinden sorumludur. Ev nöbetçisi akşam gereklerinden sorumludur. Ev nöbetçisi akşam vizitlerini yapmaya, mesai dışında bulunduğu yeri vizitlerini yapmaya, mesai dışında bulunduğu yeri bildirmeye, kuruma her davette gelmeye bildirmeye, kuruma her davette gelmeye mecburdur.mecburdur.

B) Normal Nöbetler:B) Normal Nöbetler: Mesai saatleri dışında personelin mesai başlangıç saatini Mesai saatleri dışında personelin mesai başlangıç saatini

değiştirerek veya vardiye sistemi ile gördürülemeyen veyahut değiştirerek veya vardiye sistemi ile gördürülemeyen veyahut bunların dışında kalan hizmetlerin yürütülmesi için düzenlenen bunların dışında kalan hizmetlerin yürütülmesi için düzenlenen nöbet şeklidir. Bundan amaç; ilgili hizmetin mesai saati dışındaki nöbet şeklidir. Bundan amaç; ilgili hizmetin mesai saati dışındaki devamını sürdürerek idari ve tıbbi hizmetlerde süreklilik devamını sürdürerek idari ve tıbbi hizmetlerde süreklilik sağlamaktadır. Bu nedenle, bu nöbete kalan görevliler mensub sağlamaktadır. Bu nedenle, bu nöbete kalan görevliler mensub olduğu hizmet bölümü amirinin yetki ve sorumlulukları ile olduğu hizmet bölümü amirinin yetki ve sorumlulukları ile mesleğinin yetki ve sorumluluklarını haizdirler.mesleğinin yetki ve sorumluluklarını haizdirler.

Bu nöbetin tutulduğu kurumlarda, acil vak'alar için ayrıca nöbet Bu nöbetin tutulduğu kurumlarda, acil vak'alar için ayrıca nöbet veya hizmet birimi bulunmadığı takdirde acil vak'a muayenesini veya hizmet birimi bulunmadığı takdirde acil vak'a muayenesini ve gerekli ilk yardım ve tedaviyi nöbetçi tabib yapar. Vak'a kendi ve gerekli ilk yardım ve tedaviyi nöbetçi tabib yapar. Vak'a kendi branşıyle ilgili değilse süratle ilgili dal uzmanını ve acil vak'a için branşıyle ilgili değilse süratle ilgili dal uzmanını ve acil vak'a için gerekli görülen diğer personeli de davet eder.gerekli görülen diğer personeli de davet eder.

C) Acil nöbetler:C) Acil nöbetler: Uzman durumu müsait olan kurumlarda lüzum Uzman durumu müsait olan kurumlarda lüzum

görülen branşlar için normal nöbete ilave olarak görülen branşlar için normal nöbete ilave olarak ayrıca acil nöbeti konulabilir. Bu takdirde acil ayrıca acil nöbeti konulabilir. Bu takdirde acil nöbetine iştirak edecek diğer sağlık ve yardımcı nöbetine iştirak edecek diğer sağlık ve yardımcı sağlık personelinin kimler olacağını ve bunların sağlık personelinin kimler olacağını ve bunların miktarını baştabib tesbit eder.miktarını baştabib tesbit eder.

Acil nöbeti tutanlar bir başka nöbete dahil Acil nöbeti tutanlar bir başka nöbete dahil edilmezler.edilmezler.

Acil nöbeti tutan uzmanın talebi üzerine yapılacak, Acil nöbeti tutan uzmanın talebi üzerine yapılacak, çağrıya ilgili dal uzmanı ve diğer personel uymaya çağrıya ilgili dal uzmanı ve diğer personel uymaya zorunludur.zorunludur.

D) Branş nöbeti:D) Branş nöbeti: Birden fazla genel cerrahi, iç hastalıkları klinikleri ve kadın Birden fazla genel cerrahi, iç hastalıkları klinikleri ve kadın

hastalıkları ve doğum kliniği bulunan yataklı tedavi kurumlarında hastalıkları ve doğum kliniği bulunan yataklı tedavi kurumlarında uzman ve klinik adedi göz önüne alınarak acil hizmet için uzman ve klinik adedi göz önüne alınarak acil hizmet için kliniklere bütün personeliyle birlikte branş nöbeti tutturulabilir. kliniklere bütün personeliyle birlikte branş nöbeti tutturulabilir. Gerek görülürse ve uzman adedi yeterli bulunduğu takdirde acil Gerek görülürse ve uzman adedi yeterli bulunduğu takdirde acil vak'ası bulunan dallardan birer uzman, yoksa kıdemli uzmanlık vak'ası bulunan dallardan birer uzman, yoksa kıdemli uzmanlık eğitimi görenler de bu ekibe eklenebilir, veya davet edilebilir. eğitimi görenler de bu ekibe eklenebilir, veya davet edilebilir. Branş nöbetini üstlenen klinikler, gece nöbetini ifa edecek tabib Branş nöbetini üstlenen klinikler, gece nöbetini ifa edecek tabib ve personel ekiplerini düzenleyerek gereği yapılmak üzere ve personel ekiplerini düzenleyerek gereği yapılmak üzere baştabibliğe verirler. Bu kliniklere gereğinde başka hizmetlerden baştabibliğe verirler. Bu kliniklere gereğinde başka hizmetlerden personel takviyesi yapılabilir. Branş nöbetlerini üstlenen klinikler personel takviyesi yapılabilir. Branş nöbetlerini üstlenen klinikler o dalın acillerinin yatarak tedavi hizmetlerini de ifa ederler ve bu o dalın acillerinin yatarak tedavi hizmetlerini de ifa ederler ve bu klinik personeline başkaca nöbet hizmetleri verilmez.klinik personeline başkaca nöbet hizmetleri verilmez.

Madde 43Madde 43 – Tabib – Tabib nöbetleri:nöbetleri:

A) Tek tabib bulunan kurumlarda, kurumda yatan A) Tek tabib bulunan kurumlarda, kurumda yatan hasta varsa, tabib arandığında bulunabileceği yeri hasta varsa, tabib arandığında bulunabileceği yeri bildirmekle ve akşam vizitlerini yapmakla görevlidir.bildirmekle ve akşam vizitlerini yapmakla görevlidir.

B) Baştabib dahil iki veya üç uzman bulunan B) Baştabib dahil iki veya üç uzman bulunan kurumlarda sadece ev nöbeti tutulur.kurumlarda sadece ev nöbeti tutulur.

C) Baştabib dahil dört ve daha yukarı tabib bulunan C) Baştabib dahil dört ve daha yukarı tabib bulunan kurumlarda normal nöbet tutulur. Ancak baştabib kurumlarda normal nöbet tutulur. Ancak baştabib dahil beş veya yukarı tabib olduğu zaman baştabib dahil beş veya yukarı tabib olduğu zaman baştabib nöbet tutmaz.nöbet tutmaz.

Madde 44Madde 44 – Diş tabibi – Diş tabibi nöbetleri:nöbetleri:

Dört veya daha fazla diş tabibi bulunan Dört veya daha fazla diş tabibi bulunan kurumlarda diş tabibi nöbeti konulur.kurumlarda diş tabibi nöbeti konulur.

Kurumların bünyesinde diş tedavi Kurumların bünyesinde diş tedavi protez merkezi bulunup bulunmadığına, protez merkezi bulunup bulunmadığına, acil vak'a durumuna, iş hacmine ve diş acil vak'a durumuna, iş hacmine ve diş tabibi mevcuduna göre kaç diş tabibinin tabibi mevcuduna göre kaç diş tabibinin nöbetçi kalacağına baştabib karar verir.nöbetçi kalacağına baştabib karar verir.

Madde 46Madde 46 – Uzmanlık – Uzmanlık Eğitimi görenlerin nöbetleri:Eğitimi görenlerin nöbetleri:

a) Kurumda üçten fazla uzmanlık eğitimi gören a) Kurumda üçten fazla uzmanlık eğitimi gören bulunduğu hallerde genel uzmanlık eğitimi bulunduğu hallerde genel uzmanlık eğitimi görenler nöbeti tutulur. Bu nöbeti baştabib görenler nöbeti tutulur. Bu nöbeti baştabib düzenler. Genel uzmanlık eğitimi görenler düzenler. Genel uzmanlık eğitimi görenler nöbeti tutanlar genel hastane nöbeti tutan nöbeti tutanlar genel hastane nöbeti tutan uzman nezaretinde çalışırlar. Kurumdaki uzman nezaretinde çalışırlar. Kurumdaki uzmanlık eğitimi görenlerin hepsi yalnız bir uzmanlık eğitimi görenlerin hepsi yalnız bir dalda bulunduğu takdirde servis nöbeti dalda bulunduğu takdirde servis nöbeti tutmazlar. Genel uzmanlık eğitimi görenler tutmazlar. Genel uzmanlık eğitimi görenler nöbetine girerler.nöbetine girerler.

Madde 47Madde 47 – Başhemşire – Başhemşire yardımcılarının nöbetleri:yardımcılarının nöbetleri:

Başhemşire yardımcısı adedi dört Başhemşire yardımcısı adedi dört veya daha fazla ise bunlar veya daha fazla ise bunlar başhemşirelik nöbeti tutarlar.başhemşirelik nöbeti tutarlar.

Madde 48Madde 48 – Hemşire, ebe ve – Hemşire, ebe ve hemşire yardımcılarının hemşire yardımcılarının

nöbetleri:nöbetleri: A) Bünyesinde doğum servisi bulunmayan A) Bünyesinde doğum servisi bulunmayan

kurumlarda, hemşire, ebe ve hemşire yardımcısı kurumlarda, hemşire, ebe ve hemşire yardımcısı (başhemşire dahil) toplamı ikiden fazla ise, bunlar (başhemşire dahil) toplamı ikiden fazla ise, bunlar arasında nöbet uygulanır. Başhemşire ile beraber arasında nöbet uygulanır. Başhemşire ile beraber dörtten fazla hemşire, ebe ve hemşire yardımcısı dörtten fazla hemşire, ebe ve hemşire yardımcısı bulunan kurumlarda başhemşire nöbete girmez, bulunan kurumlarda başhemşire nöbete girmez, herhangi bir sebeple sayıları dörtten aşağı inerse herhangi bir sebeple sayıları dörtten aşağı inerse başhemşire de nöbete dahil olur.başhemşire de nöbete dahil olur.

Hemşire, ebe ve hemşire Hemşire, ebe ve hemşire yardımcılarının nöbetleri:yardımcılarının nöbetleri:

B) Bünyesinde doğum servisi bulunan kurumlarda B) Bünyesinde doğum servisi bulunan kurumlarda ebelik görevi yapanlarla, hemşirelik görevi yapanlar ebelik görevi yapanlarla, hemşirelik görevi yapanlar için A Fıkrasındaki ölçüler dahilinde ayrı ayrı nöbet için A Fıkrasındaki ölçüler dahilinde ayrı ayrı nöbet düzenlenir. Kurumun özelliği, hizmetin gereği ebe ve düzenlenir. Kurumun özelliği, hizmetin gereği ebe ve hemşire görevi ifa edenlerin adedine göre baştabiblik hemşire görevi ifa edenlerin adedine göre baştabiblik bu nöbetleri birleştirip ayırabilir. Ebelik ve hemşirelik bu nöbetleri birleştirip ayırabilir. Ebelik ve hemşirelik hizmeti görenlerin miktarı yeterli olduğu ve hizmetin hizmeti görenlerin miktarı yeterli olduğu ve hizmetin icapları gerektirdiği takdirde baştabiblik ayrı ayrı icapları gerektirdiği takdirde baştabiblik ayrı ayrı yerlerde birden fazla hizmet yeri için hemşirelik nöbeti yerlerde birden fazla hizmet yeri için hemşirelik nöbeti ihdas edilebilir. (Genel servisler, acil bakım, yoğun ihdas edilebilir. (Genel servisler, acil bakım, yoğun bakım v.s. gibi) Servis sorumlu hemşireleri nöbete bakım v.s. gibi) Servis sorumlu hemşireleri nöbete girmezler.girmezler.

Madde 49Madde 49 – Tıbbi – Tıbbi teknisyenlerin nöbetleri:teknisyenlerin nöbetleri:

a) Aynı branştan bir veya iki tıbbi a) Aynı branştan bir veya iki tıbbi teknisyen bulunan kurumlarda bu teknisyen bulunan kurumlarda bu teknisyenler servis nöbeti tutmazlar. teknisyenler servis nöbeti tutmazlar. Gerekli ve acil hallerde sıra ile baştabib Gerekli ve acil hallerde sıra ile baştabib veya nöbetçi tabibin davetine gelirler.veya nöbetçi tabibin davetine gelirler.

b) Aynı branşta ikiden fazla tıbbi teknisyen b) Aynı branşta ikiden fazla tıbbi teknisyen bulunan kurumlarda baş tabibin lüzumlu bulunan kurumlarda baş tabibin lüzumlu gördüğü hallerde ve hizmet yerlerinde gördüğü hallerde ve hizmet yerlerinde bunlar da kendi aralarında nöbet tutarlar.bunlar da kendi aralarında nöbet tutarlar.

Madde 50Madde 50 – Yardımcı – Yardımcı hizmetler sınıfı personelin hizmetler sınıfı personelin

nöbetleri:nöbetleri: Yataklı tedavi kurumlarında çalışan yardımcı Yataklı tedavi kurumlarında çalışan yardımcı

hizmetler personeli gerekli hallerde baştabibin hizmetler personeli gerekli hallerde baştabibin uygun göreceği şekilde nöbet tutarlar.uygun göreceği şekilde nöbet tutarlar.

Madde 51Madde 51 – (Değişik: 1/4/2005-2005/8720 K.) – (Değişik: 1/4/2005-2005/8720 K.) Yataklı tedavi kurumlarında genel idare Yataklı tedavi kurumlarında genel idare

hizmetleri sınıfında görev yapan personelin hizmetleri sınıfında görev yapan personelin nöbetleri aşağıdaki şekildedir:nöbetleri aşağıdaki şekildedir:

Yardımcı hizmetler sınıfı Yardımcı hizmetler sınıfı personelin nöbetleri:personelin nöbetleri:

a) Hastane Müdürü nöbet hizmetiyle yükümlü a) Hastane Müdürü nöbet hizmetiyle yükümlü değildir.değildir.

b) Hastane müdür yardımcıları; hastane b) Hastane müdür yardımcıları; hastane müdürünün belirleyeceği esaslara göre görevleri müdürünün belirleyeceği esaslara göre görevleri ile ilgili nöbete tabi tutulurlar. Baştabip, ihtiyaca ile ilgili nöbete tabi tutulurlar. Baştabip, ihtiyaca göre hastane müdür yardımcılarını farklı çalışma göre hastane müdür yardımcılarını farklı çalışma saatlerinde çalıştırabilir.saatlerinde çalıştırabilir.

c) Genel idare hizmetleri sınıfındaki veznedar c) Genel idare hizmetleri sınıfındaki veznedar hariç diğer memurların nöbetleri hizmet hariç diğer memurların nöbetleri hizmet gerekleri dikkate alınarak hastane müdürü gerekleri dikkate alınarak hastane müdürü tarafından düzenlenir.tarafından düzenlenir.

D – Hasta Kabul Hizmetleri :D – Hasta Kabul Hizmetleri : Madde 53Madde 53 – Yataklı tedavi kurumlarında hasta kabul işleri, – Yataklı tedavi kurumlarında hasta kabul işleri,

hasta yatırılması, çıkarılması ve diğer kurumlara hasta yatırılması, çıkarılması ve diğer kurumlara nakledilmesi ile ölen ve doğanların kayıt vesair işlerini ve nakledilmesi ile ölen ve doğanların kayıt vesair işlerini ve ölenlerin eşyalarının tereke hakimliğine gönderilmesi ölenlerin eşyalarının tereke hakimliğine gönderilmesi işlemlerini kapsar.işlemlerini kapsar.

Madde 54Madde 54 – Yataklı tedavi kurumlarında ücretli ve ücretsiz – Yataklı tedavi kurumlarında ücretli ve ücretsiz olmak üzere iki şekilde hasta muayene ve tedavi edilir.olmak üzere iki şekilde hasta muayene ve tedavi edilir.

Madde 55Madde 55 – (Değişik: 1/4/2005-2005/8720 K.) – (Değişik: 1/4/2005-2005/8720 K.) Yataklı tedavi kurumlarında muayene ve tedavileri ücretsiz Yataklı tedavi kurumlarında muayene ve tedavileri ücretsiz

olarak sağlanacaklar, 08/01/2002 tarihli ve 4736 sayılı olarak sağlanacaklar, 08/01/2002 tarihli ve 4736 sayılı Kanun gereği çıkarılacak Bakanlar Kurulu kararı ile Kanun gereği çıkarılacak Bakanlar Kurulu kararı ile belirlenen kimselerdir.belirlenen kimselerdir.

– – Hasta Kabul Hizmetleri :Hasta Kabul Hizmetleri : Madde 56Madde 56 – (Değişik: 1/4/2005-2005/8720 K.) – (Değişik: 1/4/2005-2005/8720 K.) Yataklı tedavi kurumlarında, ayaktan ve yatarak muayene Yataklı tedavi kurumlarında, ayaktan ve yatarak muayene

ve tedavi edileceklerden, Sağlık Bakanlığının onayladığı ve tedavi edileceklerden, Sağlık Bakanlığının onayladığı fiyat tarifesine göre yatak, yemek ve bakım ücretlerine fiyat tarifesine göre yatak, yemek ve bakım ücretlerine ilaveten her türlü teşhis, tetkik, tahlil, tedavi için ücret ilaveten her türlü teşhis, tetkik, tahlil, tedavi için ücret alınır.alınır.

Madde 57Madde 57 – (Değişik: 1/4/2005-2005/8720 K.) – (Değişik: 1/4/2005-2005/8720 K.) Ağır ve acil müdahaleyi gerektiren hastalar müracaatları Ağır ve acil müdahaleyi gerektiren hastalar müracaatları

halinde yataklı tedavi kurumlarına sosyal güvencesine halinde yataklı tedavi kurumlarına sosyal güvencesine bakılmaksızın derhal kabul edilir. Gereken her türlü tıbbi bakılmaksızın derhal kabul edilir. Gereken her türlü tıbbi müdahaleler zamanında yapılır, işlemleri daha sonra müdahaleler zamanında yapılır, işlemleri daha sonra tamamlanır.tamamlanır.

E - HASTA ODALARI VE E - HASTA ODALARI VE ÖZELLİKLERİ:ÖZELLİKLERİ:

Madde 58 –Madde 58 – (Değişik: 1/4/2005-2005/8720 K.) (Değişik: 1/4/2005-2005/8720 K.) Yataklı tedavi kurumlarında hasta odalarının bir Yataklı tedavi kurumlarında hasta odalarının bir

veya iki kişilik olarak düzenlenmesi esastır. veya iki kişilik olarak düzenlenmesi esastır. Ancak, kurum fizik şartları dikkate alınarak daha Ancak, kurum fizik şartları dikkate alınarak daha fazla hasta kalabilen odalar da düzenlenebilir.fazla hasta kalabilen odalar da düzenlenebilir.

Hasta odaları aşağıdaki şekilde sınıflandırılır:Hasta odaları aşağıdaki şekilde sınıflandırılır: a) Özel oda: Tek yataklı, buzdolabı, televizyon, a) Özel oda: Tek yataklı, buzdolabı, televizyon,

telefon ve refakatçinin dinlenmesi için gerekli telefon ve refakatçinin dinlenmesi için gerekli bölümü ve donanımı bulunan, banyolu, lavabolu, bölümü ve donanımı bulunan, banyolu, lavabolu, tuvaletli,tuvaletli,

E - HASTA ODALARI VE E - HASTA ODALARI VE ÖZELLİKLERİ:ÖZELLİKLERİ:

b) Birinci sınıf oda: Tek yataklı, tuvaletli, banyolu, b) Birinci sınıf oda: Tek yataklı, tuvaletli, banyolu, lavabolu, ve hasta refakatçisinin dinlenmesine yönelik lavabolu, ve hasta refakatçisinin dinlenmesine yönelik donanımı bulunan,donanımı bulunan,

c) İkinci sınıf oda: İki ya da üç yataklı, yatakların arası c) İkinci sınıf oda: İki ya da üç yataklı, yatakların arası uygun biçimde ayrılabilen, tuvaletli, banyolu ve uygun biçimde ayrılabilen, tuvaletli, banyolu ve lavabolu,lavabolu,

hasta odalarıdır.hasta odalarıdır. Acil vak’alarda aciliyetin devamı süresince ve yatak sınıf Acil vak’alarda aciliyetin devamı süresince ve yatak sınıf

farkı dikkate alınmadan hasta boş yatağa yatırılır.farkı dikkate alınmadan hasta boş yatağa yatırılır. Tespit edilen yatak sınıfları ile yapılan değişiklikler Tespit edilen yatak sınıfları ile yapılan değişiklikler

Sağlık Bakanlığına bildirilirSağlık Bakanlığına bildirilir..

H – Yatak Kadrolarına Göre H – Yatak Kadrolarına Göre Hasta Kabulu :Hasta Kabulu :

Madde 61Madde 61 – Yataklı tedavi kurumlarına olağanüstü durumlar – Yataklı tedavi kurumlarına olağanüstü durumlar dışında mevcut yatak sayısından fazla hasta kabul edilemez.dışında mevcut yatak sayısından fazla hasta kabul edilemez.

İ – Hastalara Refakat Şekli ve Koşulları :İ – Hastalara Refakat Şekli ve Koşulları : Madde 62Madde 62 – Hastaların yanında refakatçı kalması,kurumda ağır – Hastaların yanında refakatçı kalması,kurumda ağır

hasta bakımını gerektiren hizmet birimi bulunmadığı takdirde ve hasta bakımını gerektiren hizmet birimi bulunmadığı takdirde ve tıbbi bir zorunluluk olmak kaydıyle ilgili dal uzmanının lüzum tıbbi bir zorunluluk olmak kaydıyle ilgili dal uzmanının lüzum göstermesi ve baştabibin muvafakatı ile belirtilen sürece göstermesi ve baştabibin muvafakatı ile belirtilen sürece mümkündür.mümkündür.

Refakatçılar, mümkün olduğu ve lüzum görüldüğü takdirde Refakatçılar, mümkün olduğu ve lüzum görüldüğü takdirde kurumun vereceği özel kıyafet ve kimlik kartını taşımak kurumun vereceği özel kıyafet ve kimlik kartını taşımak mecburiyetindedirler. Kadın servisinde erkek refakatçı kalamaz. mecburiyetindedirler. Kadın servisinde erkek refakatçı kalamaz. Özel oda dışındaki refakatçılara yatak verilmek mecburiyeti Özel oda dışındaki refakatçılara yatak verilmek mecburiyeti yoktur. Sürekli kalan refakatçıların iaşesi genel esaslar dahilinde yoktur. Sürekli kalan refakatçıların iaşesi genel esaslar dahilinde kurumca karşılanır. Ücretli hastaların refakatçılarından Bakanlık kurumca karşılanır. Ücretli hastaların refakatçılarından Bakanlık fiat tarifesine göre ücret alınır.fiat tarifesine göre ücret alınır.

K – Yatacak Hastaların Kabul K – Yatacak Hastaların Kabul Şekli ve İşlemleri :Şekli ve İşlemleri :

Madde 66Madde 66 – Polikliniklere müracaat eden veya hariçten gönderilen – Polikliniklere müracaat eden veya hariçten gönderilen hastalar, çalışma saatlerinde polikliniklerde görevli tabibler, çalışma hastalar, çalışma saatlerinde polikliniklerde görevli tabibler, çalışma saatleri dışında nöbetçi veya acilde görevli tabiblerce muayene saatleri dışında nöbetçi veya acilde görevli tabiblerce muayene edilerek, yatırılmaları gerekli görülenler, muayeneyi yapan tabib edilerek, yatırılmaları gerekli görülenler, muayeneyi yapan tabib tarafından hasta giriş kağıdı doldurulup (Ek 9 Form 60) poliklinik sıra tarafından hasta giriş kağıdı doldurulup (Ek 9 Form 60) poliklinik sıra numarası kaydedilip imzalandıktan sonra baştabib veya yardımcısı, numarası kaydedilip imzalandıktan sonra baştabib veya yardımcısı, bunların bulunmadığı hallerde nöbetçi tabibin onayı ile ait olduğu bunların bulunmadığı hallerde nöbetçi tabibin onayı ile ait olduğu servis ve sınıfa yatırılmak üzere hasta kabul memurluğuna gönderilir.servis ve sınıfa yatırılmak üzere hasta kabul memurluğuna gönderilir.

Aynı dalda birden fazla klinik bulunan yataklı tedavi kurumlarında Aynı dalda birden fazla klinik bulunan yataklı tedavi kurumlarında hastalar, kliniklerdeki boş yataklara baştabibin tesbit edeceği esaslar hastalar, kliniklerdeki boş yataklara baştabibin tesbit edeceği esaslar dahilinde bir sıraya göre yatırılırlar.dahilinde bir sıraya göre yatırılırlar.

Yatan hastalardan tecridi icap edenlerin kabul kağıdlarına kırmızı Yatan hastalardan tecridi icap edenlerin kabul kağıdlarına kırmızı kalemle (tecrid) kelimesi yazılır.kalemle (tecrid) kelimesi yazılır.

L – Yatırılan Hastalara Yapılacak L – Yatırılan Hastalara Yapılacak İşlemler :İşlemler :

Madde 71Madde 71 – Hasta dosyaları tıbbi müşahade muayene kağıdı – Hasta dosyaları tıbbi müşahade muayene kağıdı ile (Ek 11 Form 62) derece kağıdı ve hasta tabelası (Ek 1 Form ile (Ek 11 Form 62) derece kağıdı ve hasta tabelası (Ek 1 Form 51) (ilaç ve iaşe tabelası) olmak üzere üç esas kısımdan 51) (ilaç ve iaşe tabelası) olmak üzere üç esas kısımdan ibarettir. Bunlardan başka kurumların ve kliniklerin özelliklerine ibarettir. Bunlardan başka kurumların ve kliniklerin özelliklerine göre ve Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığının izni ile uzmanlarca göre ve Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığının izni ile uzmanlarca gerekli görülen ve baştabiblikçe kabul edilen formlar ve kağıtlar gerekli görülen ve baştabiblikçe kabul edilen formlar ve kağıtlar eklenir. Müşahade-muayene ve derece kağıdına hastaların eklenir. Müşahade-muayene ve derece kağıdına hastaların kurumda saptanan bütün müşahadelerikurumda saptanan bütün müşahadeleri

ve yapılan bütün muayeneleri (klinik,fizik,şimik,bakteriyolojik) ve yapılan bütün muayeneleri (klinik,fizik,şimik,bakteriyolojik) sonuç ve bulgularla, tedavi ve günlük değişiklikler yazılır. Kesin sonuç ve bulgularla, tedavi ve günlük değişiklikler yazılır. Kesin teşhise varılmadan müşahade kağıtlarına teşhis yazılmaz.Ancak teşhise varılmadan müşahade kağıtlarına teşhis yazılmaz.Ancak hastanın girişinde hasta giriş kağıdına muhtemel teşhis yazılır.hastanın girişinde hasta giriş kağıdına muhtemel teşhis yazılır.

L – Yatırılan Hastalara L – Yatırılan Hastalara Yapılacak İşlemler :Yapılacak İşlemler :

Hasta tabelasına da, hastalara içerden ve dışardan verilen, Hasta tabelasına da, hastalara içerden ve dışardan verilen, kullanılan ve uygulanan bütün ilaçlar ve tedbirlerle, kullanılan ve uygulanan bütün ilaçlar ve tedbirlerle, gündelik iaşe maddeleri yazılır. Tabelada yazılı ilaç, tedavi gündelik iaşe maddeleri yazılır. Tabelada yazılı ilaç, tedavi vesair tedbirleri hastalara uygulayan hemşireler, uygulama vesair tedbirleri hastalara uygulayan hemşireler, uygulama sonuçlarını zamanında ve düzenli olarak hemşire defterine sonuçlarını zamanında ve düzenli olarak hemşire defterine işlerler. Hastalara uygulanacak tedavileri, teşhis, ameliyat işlerler. Hastalara uygulanacak tedavileri, teşhis, ameliyat ve müdahaleler için yapılacak hazırlıkları, laboratuvar tetkik ve müdahaleler için yapılacak hazırlıkları, laboratuvar tetkik isteklerini sağlıklı bir şekilde takip ve uygulanması, nöbet ve isteklerini sağlıklı bir şekilde takip ve uygulanması, nöbet ve vardiye devirlerinde bir sonra görev alacakların zamanında vardiye devirlerinde bir sonra görev alacakların zamanında bunları yerine getirmesini sağlıyacak, kurumların hizmet ve bunları yerine getirmesini sağlıyacak, kurumların hizmet ve personel durumlarına uygun sistem ve yöntemler geliştirilir personel durumlarına uygun sistem ve yöntemler geliştirilir ve bunları gerekli kıldığı kayıtlar ve fişler düzenlenir.ve bunları gerekli kıldığı kayıtlar ve fişler düzenlenir.

L – Yatırılan Hastalara L – Yatırılan Hastalara Yapılacak İşlemler :Yapılacak İşlemler :

Madde 72Madde 72 – Hasta yatağına yatırıldıktan sonra en kısa – Hasta yatağına yatırıldıktan sonra en kısa süre içinde ilgili tabibler tarafından muayenesi ve gerekli süre içinde ilgili tabibler tarafından muayenesi ve gerekli laboratuvar tetkikleri yapılarak bulguları dosyasına laboratuvar tetkikleri yapılarak bulguları dosyasına işlenir. Gerekli tedavi şekli tesbit edilerek tabelasına işlenir. Gerekli tedavi şekli tesbit edilerek tabelasına kaydedilir. Müşahadesi ilgili tabibler tarafından 24 saat kaydedilir. Müşahadesi ilgili tabibler tarafından 24 saat içinde tamamlanır. Tabiblerden başka kimse müşahade içinde tamamlanır. Tabiblerden başka kimse müşahade alamaz. Müşahadeler okunaklı ayrıntılı olarak yazılır. alamaz. Müşahadeler okunaklı ayrıntılı olarak yazılır. Müşahadelerin vaktinde usulüne uygun alınıp Müşahadelerin vaktinde usulüne uygun alınıp alınmadığını hastane baştabibleri kontrol eder.alınmadığını hastane baştabibleri kontrol eder.

Madde 73Madde 73 – (Değişik: 1/4/2005-2005/8720 K.) – (Değişik: 1/4/2005-2005/8720 K.) Yatan her hastanın tedavisi tabibin tertip ve tavsiyesi Yatan her hastanın tedavisi tabibin tertip ve tavsiyesi

üzerine ilgili sağlık personeli tarafından sağlanır. Hasta üzerine ilgili sağlık personeli tarafından sağlanır. Hasta bakımı da hemşireler tarafından yapılır.bakımı da hemşireler tarafından yapılır.

M – Hastaların Çıkartılması :M – Hastaların Çıkartılması : Madde 76Madde 76 – İyileşen veya kurumda yatmasına lüzum – İyileşen veya kurumda yatmasına lüzum

kalmıyacak şekilde salah bulan veya kurum da kalmıyacak şekilde salah bulan veya kurum da yatmalarında fayda görülmeyen hastaların dosyaları yatmalarında fayda görülmeyen hastaların dosyaları servis şefi veya uzmanı tarafından tabelasına teşhis, çıkış servis şefi veya uzmanı tarafından tabelasına teşhis, çıkış tarihi, hastalığın istatistik kod numarası ve çıkarılmasına tarihi, hastalığın istatistik kod numarası ve çıkarılmasına ilişkin gerekli açıklama yazılıp imza edildikten sonra ilişkin gerekli açıklama yazılıp imza edildikten sonra gereği yapılmak üzere idareye verilir.gereği yapılmak üzere idareye verilir.

Kendi kendine gidemeyecek derecede zayıf ve kimsesi Kendi kendine gidemeyecek derecede zayıf ve kimsesi bulunmayan veya aileleri tarafından alınmayan hastaların bulunmayan veya aileleri tarafından alınmayan hastaların imkan varsa kurum tarafından, yoksa mahalli belediye imkan varsa kurum tarafından, yoksa mahalli belediye veya idare amiri delaletiyle yerlerine gönderilmelerini veya idare amiri delaletiyle yerlerine gönderilmelerini sosyal hizmet uzmanı, yoksa hastane müdürü sağlar.sosyal hizmet uzmanı, yoksa hastane müdürü sağlar.

Taburcu edilen hastalara amaca uygun bir epikiriz Taburcu edilen hastalara amaca uygun bir epikiriz verilmesi gerekir. (Ek 15 Form 66)verilmesi gerekir. (Ek 15 Form 66)

M – Hastaların Çıkartılması :M – Hastaların Çıkartılması : Madde 78Madde 78 – Çıkarılacak hastaların sabah – Çıkarılacak hastaların sabah

vizitesinde kesin olarak saptanması ve bu suretle vizitesinde kesin olarak saptanması ve bu suretle boşalacak yatakların öğleden evvel ilgili yerlere boşalacak yatakların öğleden evvel ilgili yerlere bildirilmesi zorunludur.bildirilmesi zorunludur.

N – Ölüm Vukuunda N – Ölüm Vukuunda Yapılacak İşler :Yapılacak İşler :

Madde 81Madde 81 – Servislerde ağırlaşan hastalar – Servislerde ağırlaşan hastalar görevliler tarafından servis tabibine; çalışma görevliler tarafından servis tabibine; çalışma saatleri dışında ise nöbetçi tabibine haber verilir. saatleri dışında ise nöbetçi tabibine haber verilir. Agoniye girenler, diğer hastalardan ayrılırlar. Bu Agoniye girenler, diğer hastalardan ayrılırlar. Bu gibi hastaların yakınları baştabib veya nöbetçi gibi hastaların yakınları baştabib veya nöbetçi tabib tarafından en seri vasıta ile haberdar edilir.tabib tarafından en seri vasıta ile haberdar edilir.

Kimsesi bulunmayanların son istekleri mümkünse Kimsesi bulunmayanların son istekleri mümkünse bir tutanakla tesbit edilir ve yapılması mümkün bir tutanakla tesbit edilir ve yapılması mümkün görülen dini ödevler, tecrit odasında ve servisi görülen dini ödevler, tecrit odasında ve servisi sessizliğini bozmamak şartıyle yaptırılır.sessizliğini bozmamak şartıyle yaptırılır.

N – Ölüm Vukuunda N – Ölüm Vukuunda Yapılacak İşler :Yapılacak İşler :

Madde 82Madde 82 – Ölüm vukuunda servis veya nöbetçi tabibi ölüm – Ölüm vukuunda servis veya nöbetçi tabibi ölüm sebebini ve zamanını tesbitle tabelasına kayıt ve altına imza eder.sebebini ve zamanını tesbitle tabelasına kayıt ve altına imza eder.

Ölüm tespitinden sonra servis tabibi veya nöbetçi tabib ve Ölüm tespitinden sonra servis tabibi veya nöbetçi tabib ve kurumda görevli iki kişi huzurunda ölünün yanında bulunan kişisel kurumda görevli iki kişi huzurunda ölünün yanında bulunan kişisel eşyası ve parası tespit ve müfredatıyle tabelasına kayıt olunarak eşyası ve parası tespit ve müfredatıyle tabelasına kayıt olunarak usulüne göre muhafaza edilir. Ölünün, tabelasındaki kimliği aynen usulüne göre muhafaza edilir. Ölünün, tabelasındaki kimliği aynen delikli bir kartona yazılarak sağ ayağının başparmağına bağlanır delikli bir kartona yazılarak sağ ayağının başparmağına bağlanır ve cenaze gasılhaneye nakledilerek, özel defterine kaydı yapılır.ve cenaze gasılhaneye nakledilerek, özel defterine kaydı yapılır.

Madde 83Madde 83 – Ölenlere ait gömme izni, servis tabibinin veya – Ölenlere ait gömme izni, servis tabibinin veya nöbetçi tabibin raporuna dayanarak kurumun Baştabibi tarafından nöbetçi tabibin raporuna dayanarak kurumun Baştabibi tarafından verilir ve usulü dairesinde resmi tabibler tarafından onaylanır. verilir ve usulü dairesinde resmi tabibler tarafından onaylanır. Ancak adli vak'alarda savcılıkla ilgili işlem tamamlandıktan sonra Ancak adli vak'alarda savcılıkla ilgili işlem tamamlandıktan sonra defin muamelesi yapılır.defin muamelesi yapılır.

O – Adli İhbar İşlemleri ve O – Adli İhbar İşlemleri ve Otopsi :Otopsi :

Madde 86Madde 86 – (Değişik: 1/4/2005- 2005/8720 K.) – (Değişik: 1/4/2005- 2005/8720 K.) Yataklı tedavi kurumlarında muayene ve tedavi Yataklı tedavi kurumlarında muayene ve tedavi

edilen vakalarda, bir suçun işlendiğine dair bir edilen vakalarda, bir suçun işlendiğine dair bir belirti ile karşılaşılması halinde Türk Ceza belirti ile karşılaşılması halinde Türk Ceza Kanunu’nun ilgili maddesi gereği gecikmeksizin Kanunu’nun ilgili maddesi gereği gecikmeksizin Cumhuriyet savcılığına veya adli kolluğa haber Cumhuriyet savcılığına veya adli kolluğa haber verilmesi zorunludur. Ayrıca, yaralı ve cesetten verilmesi zorunludur. Ayrıca, yaralı ve cesetten çıkartılan delil niteliğini haiz eşyanın adli çıkartılan delil niteliğini haiz eşyanın adli makamlara aynen ve gecikmeksizin teslimi makamlara aynen ve gecikmeksizin teslimi gerekir.gerekir.

O – Adli İhbar İşlemleri ve O – Adli İhbar İşlemleri ve Otopsi :Otopsi :

Madde 90Madde 90 – Hastaların beslenmeleri normal ve – Hastaların beslenmeleri normal ve rejim yemeği olmak üzere ikiye ayrılır.rejim yemeği olmak üzere ikiye ayrılır.

Madde 91Madde 91 – Her gün hasta tabelalarına yazılan – Her gün hasta tabelalarına yazılan normal ve rejim yemekleri, servis sorumlu normal ve rejim yemekleri, servis sorumlu hemşiresi tarafından, hasta mevcudu, çıkacak hemşiresi tarafından, hasta mevcudu, çıkacak yemeklerin tür ve miktarlarını gösterip şekilde yemeklerin tür ve miktarlarını gösterip şekilde değerlendirilmesi kolay bir cetvel halinde değerlendirilmesi kolay bir cetvel halinde toplanarak imza edilmek suretiyle idareye verilir. toplanarak imza edilmek suretiyle idareye verilir. (Ek 41 Form 92)(Ek 41 Form 92)

S – Çamaşır ve Çamaşır Yıkama - Ütü S – Çamaşır ve Çamaşır Yıkama - Ütü İşleri :İşleri :

Madde 93Madde 93 – Çamaşır işleri; kirli – Çamaşır işleri; kirli çamaşırların servislerden çamaşırların servislerden çamaşırhaneye gelişi, yıkanış ve çamaşırhaneye gelişi, yıkanış ve kurutuluşu, ütüleme işleri, tasnif ile kurutuluşu, ütüleme işleri, tasnif ile servislere dağıtılması ve depolama servislere dağıtılması ve depolama hizmetlerinden ibarettir.hizmetlerinden ibarettir.

Ş – Hastane Ziyaretleri :Ş – Hastane Ziyaretleri :

Madde 95Madde 95 – Yataklı Tedavi kurumlarında – Yataklı Tedavi kurumlarında yatan hastaların yakınları tarafından yatan hastaların yakınları tarafından ziyaret edilmelerine, bölgesel koşullar ve ziyaret edilmelerine, bölgesel koşullar ve kurumun durumu gözönüne alınarak, kurumun durumu gözönüne alınarak, hergün veya haftada birkaç gün olmak hergün veya haftada birkaç gün olmak üzere öğleden sonralara baştabibin üzere öğleden sonralara baştabibin saptıyacağı saatlerde izin verilir.saptıyacağı saatlerde izin verilir.

Bir hasta için aynı anda ikiden fazla Bir hasta için aynı anda ikiden fazla ziyaretçi alınmaz ve hasta ziyaretleri 15 ziyaretçi alınmaz ve hasta ziyaretleri 15 dakikadan fazla olamaz.dakikadan fazla olamaz.

Yatak İşgal Oranı :Yatak İşgal Oranı : Belirli bir süre (3 aya veya bir yıl) içerisinde hastane Belirli bir süre (3 aya veya bir yıl) içerisinde hastane

yataklarının ne oranda hasta tarafından kullanıldığını yataklarının ne oranda hasta tarafından kullanıldığını gösterir hesaplama formülü (Hastane yataklarının yeterli gösterir hesaplama formülü (Hastane yataklarının yeterli kullanılıp kullanılmadığını gösterir.)kullanılıp kullanılmadığını gösterir.)

Hasta günleri x 100Hasta günleri x 100 Yatak işgal oranı = _______________________________________ Yatak işgal oranı = _______________________________________ 90 - 92 gün veya 1 yıl (365 gün) x fiili yatak sayısı90 - 92 gün veya 1 yıl (365 gün) x fiili yatak sayısı Genel Hastanelerde normali % 80 - 85 Genel Hastanelerde normali % 80 - 85 Kronik Hastanelerde normali % 95 - 100 dür. Kronik Hastanelerde normali % 95 - 100 dür.

Yataklı Tedavi Kurumları Yataklı Tedavi Kurumları Enfeksiyon Kontrol Enfeksiyon Kontrol

YönetmeliğiYönetmeliği

AmaçAmaç Madde 1 — Madde 1 — Bu Yönetmeliğin amacı; Bu Yönetmeliğin amacı;

yataklı tedavi kurumlarında sağlık hizmetleri ile yataklı tedavi kurumlarında sağlık hizmetleri ile ilişkili olarak gelişen enfeksiyon hastalıklarını ilişkili olarak gelişen enfeksiyon hastalıklarını önlemek ve kontrol altına almak, konu ile ilgili önlemek ve kontrol altına almak, konu ile ilgili sorunları tespit etmek, çözümüne yönelik sorunları tespit etmek, çözümüne yönelik faaliyetleri düzenleyip yürütmek ve yataklı tedavi faaliyetleri düzenleyip yürütmek ve yataklı tedavi kurumları düzeyinde alınması gereken kararları kurumları düzeyinde alınması gereken kararları gerekli mercilere iletmek üzere, enfeksiyon kontrol gerekli mercilere iletmek üzere, enfeksiyon kontrol komitesi teşkili ile bu komitenin çalışma şekline, komitesi teşkili ile bu komitenin çalışma şekline, görev, yetki ve sorumluluklarına ilişkin usûl ve görev, yetki ve sorumluluklarına ilişkin usûl ve esasları düzenlemektir.esasları düzenlemektir.

KapsamKapsam

Madde 2 — Madde 2 — Bu Yönetmelik; Bu Yönetmelik; kamu kurum ve kuruluşları ile özel kamu kurum ve kuruluşları ile özel sektöre ait bütün yataklı tedavi sektöre ait bütün yataklı tedavi kurumlarını ve bu yataklı tedavi kurumlarını ve bu yataklı tedavi kurumlarında görev yapan personeli kurumlarında görev yapan personeli kapsar. kapsar.

Madde 4 — Madde 4 — Bu Yönetmelikte Bu Yönetmelikte geçen;geçen;

Bakanlık: Sağlık Bakanlığını,Bakanlık: Sağlık Bakanlığını, Yataklı Tedavi Kurumu: Gün hastaneleri hariç olmak üzere, Yataklı Tedavi Kurumu: Gün hastaneleri hariç olmak üzere,

gözlem, muayene, teşhis ve tedavi hizmetleri veren ve bu gözlem, muayene, teşhis ve tedavi hizmetleri veren ve bu Yönetmelik kapsamında olan kamu kurum ve kuruluşları ile özel Yönetmelik kapsamında olan kamu kurum ve kuruluşları ile özel sektöre ait bütün yataklı tedavi kurumlarını,sektöre ait bütün yataklı tedavi kurumlarını,

Yönetim: Üniversitelere ait hastanelerde yönetimden Yönetim: Üniversitelere ait hastanelerde yönetimden sorumlu dekanlığı veya başhekimliği, diğer yataklı tedavi sorumlu dekanlığı veya başhekimliği, diğer yataklı tedavi kurumlarında ise başhekimliği,kurumlarında ise başhekimliği,

Yönetici: Üniversitelere ait hastanelerde, yönetimden Yönetici: Üniversitelere ait hastanelerde, yönetimden sorumlu dekan veya başhekimi, diğer yataklı tedavi kurumlarında sorumlu dekan veya başhekimi, diğer yataklı tedavi kurumlarında ise başhekimi, ise başhekimi,

Hastane Enfeksiyonu: Yataklı tedavi kurumlarında, sağlık Hastane Enfeksiyonu: Yataklı tedavi kurumlarında, sağlık hizmetleri ile ilişkili olarak gelişen tüm enfeksiyonları,hizmetleri ile ilişkili olarak gelişen tüm enfeksiyonları,

Enfeksiyon Kontrol Komitesi: Yataklı tedavi kurumlarında, Enfeksiyon Kontrol Komitesi: Yataklı tedavi kurumlarında, bu Yönetmelik kapsamında belirtilen faaliyetlerin yürütülmesinden bu Yönetmelik kapsamında belirtilen faaliyetlerin yürütülmesinden sorumlu komiteyi,sorumlu komiteyi,

Faaliyet AlanlarıFaaliyet Alanları Madde 8 —Madde 8 — Enfeksiyon kontrol Enfeksiyon kontrol

komitesinin faaliyet alanları şunlardır:komitesinin faaliyet alanları şunlardır: a) Sürveyans ve kayıt, a) Sürveyans ve kayıt, b) Antibiyotik kullanımının kontrolü,b) Antibiyotik kullanımının kontrolü, c) Dezenfeksiyon, antisepsi, sterilizasyon, c) Dezenfeksiyon, antisepsi, sterilizasyon, d) Sağlık çalışanlarının meslek d) Sağlık çalışanlarının meslek

enfeksiyonları,enfeksiyonları, e) Hastane temizliği, çamaşırhane, mutfak, e) Hastane temizliği, çamaşırhane, mutfak,

atık yönetimi gibi destek hizmetlerinin hastane atık yönetimi gibi destek hizmetlerinin hastane enfeksiyonları yönünden kontrolü.enfeksiyonları yönünden kontrolü.

BildirimlerBildirimler Madde 15 — Madde 15 — Yönetim, hastane Yönetim, hastane

enfeksiyon hızları ve sürveyans enfeksiyon hızları ve sürveyans sonuçlarını içeren yıllık faaliyet sonuçlarını içeren yıllık faaliyet raporunu, her yıl en geç Şubat ayının raporunu, her yıl en geç Şubat ayının sonuna kadar Bakanlığa bildirir. sonuna kadar Bakanlığa bildirir.

İSTANBUL ÜNİVERSİTESİİSTANBUL ÜNİVERSİTESİSAĞLIK UYGULAMA VE SAĞLIK UYGULAMA VE

ARAŞTIRMA MERKEZLERİARAŞTIRMA MERKEZLERİYÖNETMELİKYÖNETMELİK

AmaçAmaç Madde 1.Madde 1. Bu yönetmeliğin amacı, İstanbul Bu yönetmeliğin amacı, İstanbul

Üniversitesi sağlık uygulama ve araştırma Üniversitesi sağlık uygulama ve araştırma merkezlerinde tıp, sağlık bilimleri merkezlerinde tıp, sağlık bilimleri fakültelerinde (yüksek okullarında) lisans, fakültelerinde (yüksek okullarında) lisans, lisansüstü öğrencilerinin uygulama lisansüstü öğrencilerinin uygulama eğitiminin en üst düzeyde karşılanmasını eğitiminin en üst düzeyde karşılanmasını ve sağlık hizmetlerinin çağdaş yönetim ve sağlık hizmetlerinin çağdaş yönetim ilkeleri doğrultusunda etkin bir şekilde ilkeleri doğrultusunda etkin bir şekilde yerine getirilmesini sağlamaktır.yerine getirilmesini sağlamaktır.

KapsamKapsam Madde 2.Madde 2. İstanbul Üniversitesi Rektörlüğüne İstanbul Üniversitesi Rektörlüğüne

bağlı tüm sağlık uygulama ve bağlı tüm sağlık uygulama ve araştırma merkezlerinin yönetim ve araştırma merkezlerinin yönetim ve organizasyonu, çalışma usul ve organizasyonu, çalışma usul ve esaslarının düzenlenmesi, yönetim esaslarının düzenlenmesi, yönetim organlarının belirlenmesinde bu organlarının belirlenmesinde bu yönetmelik hükümleri uygulanır.yönetmelik hükümleri uygulanır.

Hastanenin organları ve Hastanenin organları ve üst yönetim şeması üst yönetim şeması

Madde 5.Madde 5. Hastaneler danışma kuruluHastaneler danışma kurulu Hastaneler yönetim kuruluHastaneler yönetim kurulu Hastaneler genel direktörüHastaneler genel direktörü Hastaneler genel direktörü yardımcılarıHastaneler genel direktörü yardımcıları BaşhekimBaşhekim Başhekim yardımcısı Başhekim yardımcısı Hastane müdürüHastane müdürü

Hastanenin organları ve Hastanenin organları ve üst yönetim şeması üst yönetim şeması

Hastane müdürü yardımcılarıHastane müdürü yardımcıları Hemşirelik hizmetleri müdürü Hemşirelik hizmetleri müdürü Hemşirelik hizmetleri müdürü Hemşirelik hizmetleri müdürü

yardımcılarıyardımcıları Süreç yönetim sorumlusuSüreç yönetim sorumlusu Kalite yönetim sorumlusuKalite yönetim sorumlusu Bilgi işlem sorumlusuBilgi işlem sorumlusu

İSTANBUL ÜNİVERSİTESİİSTANBUL ÜNİVERSİTESİAYAKTAN TEDAVİ SÜRECİ AYAKTAN TEDAVİ SÜRECİ YATAKLI TEDAVİ SÜRECİ YATAKLI TEDAVİ SÜRECİ

KRİTİK KONTROL KRİTİK KONTROL NOKTALARI FORMUNOKTALARI FORMU

1 Ayaktan SÜRECE UYGUN İŞLEYİS UYGUN UYGUN DEĞİL

2 Ayaktan Mesai saatlerine uygun hizmet veriliyor mu? UYGUN UYGUN DEĞİL

1 Ayaktan Veri Giriş personeli mesai saatine riayet ediyormu

2 Ayaktan Veri Giriş personeli zamanında poliklinik kaydına başlıyormu 3 Ayaktan Sağlık personeli mesai saatine riayet ediyormu

4 Ayaktan Sağlık personeli zamanında poliklinik hizmetine başlıyormu

5 Ayaktan Mesai Saati içerisinde Poliklinik hizmeti kesintisiz bir şekilde veriliyormu

3 Ayaktan Randevu Sistemi etkin İşletiliyormu UYGUN UYGUN DEĞİL

1 Ayaktan Çağrı Merkezi 7/24 ulaşılabilir durumdamı

2 Ayaktan Çağrı Merkezi Personelinin İletişim Becerisi yeterlimi

3 Ayaktan Çağrı Merkezi Personeli Hastaları doğru polikliniğe yönlendiriyormu

4 Ayaktan Randevusuz hasta gelme oranını azaltmak için hasta bilgilendirmesi yapılıyor mu?

5 Ayaktan Poliklinik Bankolarından kontrol ve sonuç gösterme randevusu veriliyormu

6 Ayaktan randevulu hastalar randevu saatinde muayene ediliyormu

7 Ayaktan hasta randevusunu nasıl alıyor telefonla mı ayaktanmı

8 Ayaktan hasta randevusuna uyuyomu

9 Ayaktan randevu saatinde muayene olabiliyomu

10 Ayaktan Randevu verilirken Hekim Seçme olanağı sunuluyormu

11 Ayaktan Poliklinik Bankolarından randevu veriliyormu

12 Ayaktan kontrol veya sonuç için çıkışta randevu veriliyormu

13 Ayaktan Randevu sırasına göre muayene yapılıyor mu?

4 Ayaktan hekim çalışma takviminin gerçekleşme oranı UYGUN UYGUN DEĞİL

1 Ayaktan hekim çalışma takvimini gününde teslim ediyomu

2 Ayaktan hekim çalışma planına uyuyomu

3 Ayaktan olası değişiklikte ilgili birimlere haber veriyomu

5 Ayaktan muayene sayısı (optimum) UYGUN UYGUN DEĞİL

1 Ayaktan doktor randevulu hastalarına bakıyomu

2 Ayaktan randevu harici ayaktan hasta alıyomu

6 Ayaktan hasta memnuniyet oranı UYGUN UYGUN DEĞİL

1 Ayaktan hasta memnun ayrılıyormu

2 Ayaktan randevusu doğru veriliyomu

3 Ayaktan muayene için randevu saatinde girebiliyomu

4 Ayaktan hastaya denen zamanda tahlil ve tetkik sonuları çıkıyomu

7 Ayaktan yöneticilerin şikayet çözme hızı UYGUN UYGUN DEĞİL

1 Ayaktan arandığında ulaılabiliyoomu

2 Ayaktan sorunla ilgileniyomu

3 Ayaktan çözüm yolona gidiyormu

4 Ayaktan ne kadar sürede sonuca ulaşıyor

5 Ayaktan açıklama sebeb söylüyormu sorunla ilgili

8 Ayaktan veri giriş personeli hizmet kalitesi UYGUNUYGUN DEĞİL

1 Ayaktan randevu verebiliyormu

2 Ayaktan randevu üzerinden kayıt alabiliyormu

3 Ayaktan hastaya randevu veriyormu

9 Ayaktan laboratuvar hizmet etkinliği UYGUNUYGUN DEĞİL

1 Ayaktan labrotuvar isteği yapılabiliyormu

2 Ayaktan numune kabul çalışıyormu

3 Ayaktan barkod düzgün çıkıyormu

4 Ayaktan onay istekleri çalışıyomu

5 Ayaktan sonuçlar hasta dosyasına doğru aktarılıyormu

10 Ayaktan radyoloji hizmet etkinliği UYGUNUYGUN DEĞİL

1 Ayaktan radyoloji kabul çalışılıyormu

2 Ayaktan radyoloji isteği ekrana düşüyormu

3 Ayaktan hasta randevusuna riayet ediyormu

4 Ayaktan radyoloji kabul çalışıyormu

5 Ayaktan radyoloji puanları doğru hesaplanabiliyomu

2 Yatan Servis Hizmetleri etkinliği UYGUNUYGUN DEĞİL

1 Yatan Hastaların diyetleri takip ediliyor mu?

2 Yatan Doktorlar vizitlerini zamanında yapıyor mu?

3 Yatan Hemşireler hasta takibini düzenli olarak yapıyor mu?

4 Yatan Hasta tetkik ve tahlillerinin takibi

5 Yatan Hasta güvenliğinin sağlanması

6 Yatan Hasta hakkında diğer branş doktorlarından bilgi alınıyor mu?

3 Yatan Ameliyat Hizmetlerinin Etkinliği UYGUNUYGUN DEĞİL

1 Yatan Ameliyata hazırlık bilgileri yeterli mi? (doğru taraf cerrahisi, ..vb.)

2 Yatan Ameliyat raporları için doktorlar mesajı zamanında ve eksiksiz bırakıyor mu?

3 Yatan Ameliyat raporları sekreterler tarafından yazılıyor mu?

4 Yatan Ameliyatlar, randevu saatine uygun yapılıyor mu?

5 Yatan Hasta veya yakını ameliyat hakkında bilgilendiriliyor mu?

6 Yatan Ameliyat ekibi sterilizasyona dikkat ediyor mu?

4 Yatan Yatan hasta memnuniyeti UYGUNUYGUN DEĞİL

1 Yatan Hasta anketleri dolduruluyor mu?

2 Yatan Hastaların gerekli ihtiyaçları zamanında sağlanabiliyor mu? 3 Yatan Hasta yakınları gerektiğinde hastanın doktoruna ulaşıp bilgi alabiliyorlar mı?

4 Yatan Hemşirelerin hastalara karşı davranışları uygun mu?

5 Yatan Doktorların hastalara davlanışları uygun mu?

5 Yatan Order sisteminin yürütülmesi UYGUN UYGUN DEĞİL

1 Yatan Hemşireler order isteklerini HBYS üzerinden karşılıyor mu?

2 Yatan Hemşire orderları hasta üzerine HBYS' ye uygun işliyor mu?

3 Yatan Hemşire hastaya uygulanan ilaç ve hizmetleri zamanında ve doğru işliyor mu?

4 YatanSorumlu hemşireler faturalanamayan malzeme isteklerini zamanında ve doğru yapabiliyormu?

5 Yatan Sorumlu hemşireler depodan malzeme transferlerini doğru yapıyor mu?

6 Yatan Enfeksiyon oranı UYGUN UYGUN DEĞİL

1 Yatan Hasta gerekli enfeksiyon denetiminden geçiliyor mu?

2 Yatan Enfeksiyon hemşireleri hastanede enfeksiyon araştırması yapıyorlar mı?

3 Yatan Hasta odalarının temizliğine dikkat ediliyor mu?

4 Yatan Steril ortam değişikliklerinde talimatlara uyuluyor mu?

5 Yatan Enfeksiyon eğitimleri tüm personele yapılıyor mu?

7 Yatan Temizlik ve house keeping hizmetinin yürütülmesi UYGUN UYGUN DEĞİL

1 Yatan Temizlik personeli kurallara uygun belirlenen kriterlere göre temizlik yapıyor mu?

2 Yatan Temizlik personelinin steril alanlarda temizliği yeterli ve uygun mu?

3 Yatan Hastaların çarşafları uygun sıklıkla değiştiriliyor mu?

4 YatanTemizlik personeli oda temizliği yaparken hastaya görgü ve ahlak kurallarına uygun davranıyor mu?

5 Yatan Hizmet personelinin göreceği yerlere gerekli talimatlar asıldı mı?

8 Yatan Yemek hizmeti kalitesi UYGUN UYGUN DEĞİL

1 Yatan Yemekler zamanında geliyor mu?

2 Yatan Diabetik hastalara uygun yemek getiriliyor mu?

3 Yatan Yemek dağıtımı düzenli yapılıyor mu?

4 Yatan Yemekhane çalışanları hastalara iyi davranıyorlar mı?

5 Yatan Yemekhane personeli yemek yapımı ve dağıtımında yeterince steril mi?

6 Yatan Yemekhane personelinin kılık kıyafeti hizmet vermeye uygun mu?

9 Yatan Nöbet sistemine riayet UYGUN UYGUN DEĞİL

1 Yatan Hemşireler nöbete zamanın da geliyorlar mı?

2 Yatan Doktorlar nöbete zamanında geliyorlar mı?

3 Yatan Nöbetler, eksiksiz olarak diğer nöbetçi hemşireye teslim ediliyor mu?

4 Yatan Gece nöbetlerin de hasta takibi zamanın da yapılıyor mu?

5 Yatan Supervisior gerekli denetimi yapıyor mu?

6 Yatan Hemşireler supervisiora kolay ulaşılabiliyorlar mı?

10 Yatan Acil servis hizmet kalitesi UYGUN UYGUN DEĞİL

1 Yatan Acil hastalara gerekli müdahale zamanında yapılıyor mu?

2 Yatan Personelin hastalara davranışları uygun mu?

3 Yatan Triyaj doğru ve etkin yapılıyor mu?

4 Yatan Kayıt sırasında hastalar gereğinden uzun süre bekletiliyor mu?

5 Yatan Çok Acil hastalar, sedye ve tekerlekli sandalye ile karşılanıyor mu?

7 YatanHastalar sarı-yeşil-kırmızı odalar önünde kuyruk oluşturmadan sıra ile alınıyor mu?

8 Yatan Hastalar kısa sürede muayene ediliyor mu?

HASTANE BİLGİ YÖNETİM HASTANE BİLGİ YÖNETİM SİSTEMİ TIBBİ HİZMETLER SİSTEMİ TIBBİ HİZMETLER

EKRANLARIEKRANLARI

TEŞEKKÜRLERTEŞEKKÜRLER

Documents

TIBBİ HİZMETLER SÜREÇ YÖNETİMİ