Tıbbi Parazitolojiye Giriş ve Temel Prensipler

Simbiyotik yaşam

İki canlının birlikte yaşaması Sığıntılık(commensalism) Yardımlaşma(mutualism) Parazitlik(parasitism)

Para-sitos Parazit???

Ektoparazit Endoparazit Zorunlu parazit İstemli(fakültatif)parazit Yerleşici parazit Geçici parazit Devamlı parazit Dönemli (periyodik) parazit Şaşkın parazit Hiperparazit Monoksen parazit Heteroksen parazit Yalancı parazit

Ektoparazit

Endoparazit

Konak Konak zinciri Son konak Arakonak Rezervuar konak Paratenik konak Yatkın konak(immunocompromised host)

Vektör Biyolojik vektör Mekanik vektör

Parazitlik Multiparazitlik-poliparazitlik Süperparazitlik

Reinfeksiyon?

İsimlendirme ve sınıflandırma Alem Şube Sınıf Takım Aile Cins Tür

Alem: Animalia Şube:Nematoda Sınıf:Rhabditea Alt sınıf:Secernentia Takım:Ascaridida Üst aile:Ascaroidea Aile:Ascarididae Cins: Ascaris Linnaeus, 1758 Tür:lumbricoides

Parazitoz??? İnfeksiyon infestasyon

Parazitliğe uyum Poliembriyoni Hermafroditizim Yumurta sayısını arttırma Erkek ve dişinin birbirini bulmasını kolaylaştırma Partenogenetik çoğalma

Parazitlerin evrim dönemleri Protozoonlarda Helmintlerde

Nematodlarda Sestodlarda Trematodlarda

Eklembacaklılarda İnsektada Araknidada

Parazit konak ilişkisi Zoonoz Patojen parazit virulans

Parazitin konak üzerindeki etkisi Dokuların-organların zedelenmesi Beslenmenin olumsuz yönde etkilenmesi Dokuları sıkıştırma, organları tıkama Doku ve hücrelerde irkilmelere neden olma Eritme etkisi Toksik etki Kan tablosunda değişime yol açma Dokularda değişime yol açma İmmunolojik olaylara neden olma

Parazitin-parazitozun kaynağı Toprak ve su Parazitin bulaştırıcı şeklini barındıran besinler Kan emen eklembacaklılar Parazitli evcil ve/veya yabani hayvanlar Parazitozlu insan, giysileri, yakın çevresi Kişinin kendisi

Konağa giriş-çıkış yolları Ağız Deri ve mukoza Solunum yolu Plasenta yolu ile anneden bebeğe Ürogenital yollardan

Bulaşmanın sonucu hastalık Vücuda giren evrim döneminin niteliği Vücuda giren parazit sayısı Konağın parazite-parazitoza yatkınlığı

Parazitozlar yayılış coğrafyası Her bölge ve toplumda görülenler Belirli bölgelerde görülenler Vektörü-arakonağı olanlar

Parazitozların epidemiyolojisi

Parazitle ilgili faktörler İnsanla(konakla) ilgili faktörler Çevreyle ilgili faktörler

Prevalans(yaygınlık oranı) İnsidans(yakalanma oranı)

Endemi Hiperendemi Epidemi

Amöbiyoz Giyardiyoz Sıtma Afrika Uyku Hastalığı………….

Parazitozlarda belirtiler Genel belirtiler Yerel belirtiler

Parazitozların tanısı Etkensel tanı

Makroskobik inceleme Lam-lamel arası inceleme Boyayarak inceleme Perianal bölge materyali alma ve inceleme Kültür Deney hayvanı kullanımı Histopatolojik inceleme

İndrekt tanı Antikor varlığının saptanması Hücresel bağışıklığın saptanması Parazit antijenlerinin saptanması

Parazitozların tedavisi?????

Parazitozlarla savaş???

Parazit grupları Protozoonlar(Protozoa)

Sarcomastigophora Sarcodina(kökbacaklılar) Mastigophora(Kamçılılar)

Apicomplexa Ciliophora(kirpikliler) Microspora

Helmintler(solucanlar) Trematodlar Sestodlar Nematodlar Annelidler Akantosefaller

Eklembacaklılar(Arthropoda) Akarlar(acarina) Böcekler(insecta)