186
TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว สัปดาห์ที่ 1 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับทรัพยากรการท่องเที่ยว ความนา รัพยากรการท่องเที่ยว นับเป็นสินค้าทางการท่องเที่ยวที่มีความสาคัญ เป็นหัวใจของอุตสาหกรรมท่องเที่ยว หาก ธุรกิจในอุตสาหกรรมท่องเที่ยวไม่ว่าจะเป็นธุรกิจนาเที่ยว ธุรกิจที่พัก ธุรกิจบริการร้านอาหาร ธุรกิจจาหน่ายสินค้าที่ระลึก หรือ สินค้าบริการของตนเสียก่อน จะพิจารณาถึงความสาเร็จของตน จะต้องประเมินค่าทรัพยากรท่องเที่ยวที่อยู่ในพื้นที่ใกล้เคียง ว่าจะ สามารถนามาเป็นจุดขายได้มากน้อยเพียงใด เพราะการมีจุดขายที่เป็นทรัพยากรท่องเที่ยวที่โดดเด่นจะส่งผลต่อการดาเนินธุรกิจได้ อย่างมาก หลายพื้นที่อาจเคยประสบปัญหาไร้จุดขายทางการท่องเที่ยว ไม่มีทรัพยากรท่องเที่ยวที่ดึงดูดใจให้ผู้คนเดินทางเข้ามา ท่องเที่ยว วิธีพื้นฐานที่จะทาให้ผู้คนเดินทางเข้ามาในพื้นที่ของตนก็คือ การสร้างจุดขายให้เกิดขึ้นเสียก่อน หากไม่มีสินค้าทางการ ท่องเที่ยว หรือสินค้าทางการท่องเที่ยวไม่ดี ไม่มีคุณภาพ หรือไม่งดงามสมบูรณ์ ไม่โดดเด่น ไม่มีความเป็นเอกลักษณ์ ธุรกิจ เกี่ยวกับการเดินทางท่องเที่ยวก็คงจะไม่ได้รับความนิยมอย่างสมบูรณ์แบบ หรือไม่มีพัฒนาการที่เติบโตเหมือนเช่นในทุกวันนืประเทศไทยของเรานับว่าเป็นประเทศที่มีภูมิศาสตร์ ทาเลที่ตั้ง ลักษณะภูมิประเทศที่ได้เปรียบ ตลอดจนมีทรัพยากรธรรมชาติ ประเพณี วัฒธรรมวิถีชีวิตที่แตกต่างเป็นที่ต้องการให้นักท่องเที่ยวจากทั่วทุกมุมโลกได้เข้ามาสัมผัส แสวงหาความท้าทาย เมื่อก่อนพัทยามีทะเลที่สวยงามวันเวลาเปลี่ยนไป ทะเลงดงามน้อยลงไป แต่พัทยาก็ไม่เคยหยุดนิ่งกลับมีสิ่งก่อสร้างทีเป็นจุดขายทางการท่องเที่ยวทดแทนขึ้นมาเรื่อยๆ แสงสียามค่าคืนถนนคนเดิน(walking street) โรงแรม 5 ดาวมากมาย อัลคาซ่า ทิฟฟานี่โชว์ ปราสาทไม้สัจธรรม อันเดอร์วอเตอร์เวิลด์ ตลาดนา 4 ภาค สวนน้าการ์ตูนเนตเวิคร์ สวนสน้ารามายานะ ทาให้พัทยา ไม่เคยหลับใหล เช่นเดียวกับประเทศสิงคโปร์อดีตเป็นเพียงเกาะเล็กๆ ไม่มีอะไรน่าดึงดูดใจให้ไปเยี่ยมเยือน แต่ก็สามารถสร้าง ความศิวิไลซ์ ถมทะเลขยายประเทศ สร้างสิ่งปลูกสร้างและแหล่งท่องเที่ยวที่มนุษย์สร้างขึ้นให้กับผู้คน นักท่องเที่ยวก็ไม่เคยขาด หาย ทรัพยากรท่องเที่ยวจึงนับเป็นหัวใจหลักในการนามาประชาสัมพันธ์ และนามาเป็นจุดขายหลักให้แก่อุตสาหกรรมท่องเที่ยวใน แต่ละประเทศ-ท้องถิ่นนั้น ทรัพยากรการท่องเที่ยวของประเทศไทยในภาพรวม เป็นประเทศที่อุดมไปด้วยทรัพยากรการท่องเที่ยวทั้งในเชิง ธรรมชาติ และเชิงแหล่งท่องเที่ยวที่มนุษย์สร้างขึ้น โดยส่วนที่มนุษย์สร้างขึ้นนั้นรวมถึงร่องรอยของสิ่งมีชีวิตในยุคต่างๆนีหมายถึง สิ่งซึ่งเกิดจากน้ามือของมนุษย์ทั้งในแบบปัจจุบันเท่า และครอบคลุมไปถึงร่องรอยและสิ่งซึ่งเกิดจากมนุษย์ในยุคก่อน ประวัติศาสตร์ด้วย หรืออีกนัยหนึ่งก็คือ รวมถึงร่องรอยและหลักฐานทางโบราณคดีทั้งในยุคก่อนประวัติศาสตร์และยุค ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ ชุมชนโบราณ ศาสนสถาน โบราณวัตถุ โบราณสถาน กาแพงเมือง คูเมือง เหมืองแร่ ศิลปวัฒนธรรม งานประเพณี วิถีชีวิต/ความเป็นอยู(เช่น หมู่บ้านชาวเขา สภาพชีวิตในชนบท) ศูนย์วัฒนธรรม สินค้าและหัตถกรรมพื้นเมือง เป็นต้น บางส่วนอยู่ในความดูแลของกรมศิลปากร บางส่วน กระจายอยู่ในพื้นที่อนุรักษ์และอยู่ในความดูแลของกรมป่าไม้และหน่วยงานอื่นๆของรัฐ ทั้งนี้ทรัพยากรการท่องเที่ยวสามารถ ปรากฏได้ทั้งในลักษณะของรูปธรรมที่สามารถสัมผัสได้ด้วยการจับต้อง เช่น สิ่งก่อสร้าง ของที่ระลึก ถ้า และน้าตก เป็นต้น และ หรือปรากฏได้ในลักษณะของนามธรรมที่ไม่สามารถสัมผัสได้ด้วยการจับต้อง แต่สามารถสัมผัสได้ด้วยทางอื่น เช่น ภูมิปัญญา ท้องถิ่น ภาษาความเป็นชนเผ่าและการเล่นการแสดงพื้นบ้าน เป็นต้น ทรัพยากรการท่องเที่ยว เป็นองค์ประกอบหนึ่งที่สาคัญของอุตสาหกรรมท่องเที่ยว การที่ทรัพยากรการท่องเที่ยว สามารถดึงดูดใจให้นักท่องเที่ยวเดินทางไปยังสถานที่ ตาบล เมือง รัฐหรือประเทศต่างๆ จะทาให้ท้องถิ่นในที่นั้นๆ จะได้รับ

TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

  • Upload
    others

  • View
    6

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

สปดาหท 1

ความรเบองตนเกยวกบทรพยากรการทองเทยว

ความน า

ทรพยากรการทองเทยว นบเปนสนคาทางการทองเทยวทมความส าคญ เปนหวใจของอตสาหกรรมทองเทยว หาก

ธรกจในอตสาหกรรมทองเทยวไมวาจะเปนธรกจน าเทยว ธรกจทพก ธรกจบรการรานอาหาร ธรกจจ าหนายสนคาทระลก หรอสนคาบรการของตนเสยกอน จะพจารณาถงความส าเรจของตน จะตองประเมนคาทรพยากรทองเทยวทอยในพนทใกลเคยง วาจะสามารถน ามาเปนจดขายไดมากนอยเพยงใด เพราะการมจดขายทเปนทรพยากรทองเทยวทโดดเดนจะสงผลตอการด าเนนธรกจไดอยางมาก หลายพนทอาจเคยประสบปญหาไรจดขายทางการทองเทยว ไมมทรพยากรทองเทยวทดงดดใจใหผคนเดนทางเขามาทองเทยว วธพนฐานทจะท าใหผคนเดนทางเขามาในพนทของตนกคอ การสรางจดขายใหเกดขนเสยกอน หากไมมสนคาทางการทองเทยว หรอสนคาทางการทองเทยวไมด ไมมคณภาพ หรอไมงดงามสมบรณ ไมโดดเดน ไมมความเปนเอกลกษณ ธรกจเกยวกบการเดนทางทองเทยวกคงจะไมไดรบความนยมอยางสมบรณแบบ หรอไมมพฒนาการทเตบโตเหมอนเชนในทกวนน ประเทศไทยของเรานบวาเปนประเทศทมภมศาสตร ท าเลทตง ลกษณะภมประเทศทไดเปรยบ ตลอดจนมทรพยากรธรรมชาต ประเพณ วฒธรรมวถชวตทแตกตางเปนทตองการใหนกทองเทยวจากทวทกมมโลกไดเขามาสมผส แสวงหาความทาทาย

เมอกอนพทยามทะเลทสวยงามวนเวลาเปลยนไป ทะเลงดงามนอยลงไป แตพทยากไมเคยหยดนงกลบมสงกอสรางทเปนจดขายทางการทองเทยวทดแทนขนมาเรอยๆ แสงสยามค าคนถนนคนเดน(walking street) โรงแรม 5 ดาวมากมาย อลคาซา ทฟฟานโชว ปราสาทไมสจธรรม อนเดอรวอเตอรเวลด ตลาดน า 4 ภาค สวนน าการตนเนตเวคร สวนสน ารามายานะ ท าใหพทยาไมเคยหลบใหล เชนเดยวกบประเทศสงคโปรอดตเปนเพยงเกาะเลกๆ ไมมอะไรนาดงดดใจใหไปเยยมเยอน แตกสามารถสรางความศวไลซ ถมทะเลขยายประเทศ สรางสงปลกสรางและแหลงทองเทยวทมนษยสรางขนใหกบผคน นกทองเทยวกไมเคยขาดหาย ทรพยากรทองเทยวจงนบเปนหวใจหลกในการน ามาประชาสมพนธ และน ามาเปนจดขายหลกใหแกอตสาหกรรมทองเทยวในแตละประเทศ-ทองถนนน

ทรพยากรการทองเทยวของประเทศไทยในภาพรวม เปนประเทศทอดมไปดวยทรพยากรการทองเทยวทงในเชงธรรมชาต และเชงแหลงทองเทยวทมนษยสรางขน โดยสวนทมนษยสรางขนนนรวมถงรองรอยของสงมชวตในยคตางๆน หมายถงสงซงเกดจากน ามอของมนษยทงในแบบปจจบนเทา และครอบคลมไปถงรองรอยและสงซงเกดจากมนษยในยคกอนประวตศาสตรดวย หรออกนยหนงกคอ รวมถงรองรอยและหลกฐานทางโบราณคดทงในยคกอนประวตศาสตรและยคประวตศาสตร ทรพยากรการทองเทยวนมทงทเปนทอยอาศยของมนษยโบราณ ชมชน โบราณ ศาสนสถาน โบราณวตถ โบราณสถาน ก าแพงเมอง คเมอง เหมองแร ศลปวฒนธรรม งานประเพณ วถชวต/ความเปนอย (เชน หมบานชาวเขา สภาพชวตในชนบท) ศนยวฒนธรรม สนคาและหตถกรรมพนเมอง เปนตน บางสวนอยในความดแลของกรมศลปากร บางสวนกระจายอยในพนทอนรกษและอยในความดแลของกรมปาไมและหนวยงานอนๆของรฐ ทงนทรพยากรการทองเทยวสามารถปรากฏไดทงในลกษณะของรปธรรมทสามารถสมผสไดดวยการจบตอง เชน สงกอสราง ของทระลก ถ า และน าตก เปนตน และหรอปรากฏไดในลกษณะของนามธรรมทไมสามารถสมผสไดดวยการจบตอง แตสามารถสมผสไดดวยทางอน เชน ภมปญญาทองถน ภาษาความเปนชนเผาและการเลนการแสดงพนบาน เปนตน

ทรพยากรการทองเทยว เปนองคประกอบหนงทส าคญของอตสาหกรรมทองเทยว การททรพยากรการทองเทยวสามารถดงดดใจใหนกทองเทยวเดนทางไปยงสถานท ต าบล เมอง รฐหรอประเทศตางๆ จะท าใหทองถนในทนนๆ จะไดรบ

Page 2: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

ผลประโยชนหลายประการ เพราะการใชจายในการเดนทางจะเกดเปนรายไดทหมนเวยนเปนทวคณ และจะเกยวของกบธรกจ และผคนในหลากหลายอาชพ

ความหมายของการทองเทยว การทองเทยว คอการเดนทางจากทอยอาศยปกตไปยงทอนเปนการชวคราวเพอวตถประสงค ในการพกผอน เทยวชม เพลดเพลนหรอเพอวตถประสงคอนใดทไมใชการประกอบอาชพ

องคประกอบของการทองเทยว (Tourism Element)

การทองเทยว เปนกระบวนการทางสงคมและเศรษฐกจ ทมองคประกอบดงน (สถาบนวจยวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงประเทศไทย, 2540 )

1. แหลงทองเทยว แหลงทองเทยวเปนทรพยากรทส าคญ จดเปนอปทานการทองเทยว ซง ปเตอร (Peter ,1969 อางถงใน การทองเทยวแหงประเทศไทย, 2545) ไดจดหมวดหมของแหลงทองเทยวเปน 5 ประเภท ดงนคอ

1) แหลงทองเทยวทางวฒนธรรม (Culture Attractions) เปนแหลงทองเทยวซงแสดงออกถงประเพณตางๆ (Traditional Attractions)

2) แหลงทองเทยวตามสภาพธรรมชาต (Scenic Attractions) ซงแสดงถงความงดงามในรปแบบตางๆของภมประเทศ

3) แหลงทองเทยวประเภททใหความบนเทง (Entertainment Attractions) 4) แหลงทองเทยวอนๆ ทมลกษณะเฉพาะตว (Specific Attractions) ในสวนของการทองเทยวแหงประเทศไทย (2545) ไดจ าแนกแหลงทองเทยวออกเปน 3 ประเภท คอ 1) แหลงทองเทยว

ธรรมชาต 2) แหลงทองเทยวประวตศาสตร โบราณคด และ 3) แหลงทองเทยวศลปวฒนธรรม สวนแหลงทองเทยวทใหความบนเทงนน จดเปนสวนหนงในสถานบรการนกทองเทยว

2. บรการการทองเทยว บรการทรบรองการทองเทยวเปนอปทานประเภทหนง ซงไมไดเปนจดหมายปลายทางของนกทองเทยว แตเปนบรการทรองรบความสะดวกสบายและความบนเทงแกนกทองเทยว ซงในบางโอกาสอาจเปนตวดงดดใจไดเชนกน การบรการการทองเทยวทส าคญไดแก ทพก อาหาร แหลงจ าหนายสนคา แหลงบนเทง แหลงกจกรรมและบรการอนๆ ทงน รวมถงโครงสรางพนฐานและสงอ านวยความสะดวกทจ าเปนอน ๆ ดวย

3. ตลาดการทองเทยว ตลาดการทองเทยว เปนการแสดงออกของอปสงค (Tourism Demand) ซงมความปรารถนาในการทองเทยวจากทหนงไปยงอกทหนง เพอเขารวมในกจกรรมการพกผอนหยอนใจ และเพอกจกรรมอนๆ (ปกตตลาดการทองเทยวจะเนนทนกทองเทยว) ซงในกระบวนการจดการไดรวมถงการสงเสรมและพฒนาการขายและการใหบรการแกนกทองเทยวดวย

จากทกลาวขางตน องคประกอบหลก 3 ดาน ตางมความสมพนธซงกนและกน โดยท ความสมพนธระหวางระบบยอยทง 3 เกดขน เมอนกทองเทยวไดไปใชประโยชนจากทรพยากรทองเทยวเพอนนทนาการหรอทศนศกษา ซงอาจเปนการใชประโยชนโดยตรงและจากการบรการทเกยวของ โดยปกตทรพยากรการทองเทยวทใชไมมวนหมด เพราะรปแบบการใชมกเปนการสมผสแตภายนอก โดยไมมการเคลอนยายทรพยากรใดๆ หรออาจมการชดเชยไดอยตลอดเวลา อยางไรกตาม ในการทองเทยวทเปนจรงนน การใชประโยชนของทรพยากรมกมการแปรรปทรพยากร และอาจไมมการค านงถงการสญเสยหรอผลกระทบทจะเกดขนกบระบบยอยตางๆ รวมทงผลตอสงแวดลอมอนๆ ในทางกลบกนสงแวดลอมทเปนระบบอน เชน ระบบชมชน ระบบอตสาหกรรม ฯลฯ อาจมผลกระทบมาสระบบทองเทยวดวย ดงนน การทองเทยวทขาดระบบการจดการทด เขามามสวนเกยวของ จงเปนการทองเทยวทไมประสบความส าเรจไดเลย นอกจากองคประกอบภายในระบบแลว การทองเทยวยงมสงแวดลอมส าคญทเกยวของสมพนธกนอกหลายประการ เชน สภาพกายภาพและระบบนเวศ สงแวดลอม โครงสรางพนฐาน เศรษฐกจและการลงทน สงคมและวฒนธรรม องคกรและกฎหมาย

Page 3: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

จากทกลาวมาขางตนไดสะทอนใหเหนถงความส าคญของระบบการจดการการทองเทยวทจะท าใหการทองเทยวประสบผลส าเรจอนเนองมาจากระบบการจดการทด แหลงทองเทยวตางๆ จงมความจ าเปนทตองพฒนาระบบการจดการทด เพอใชเปนกลไกในการพฒนาแหลงทองเทยว และสามารถดงดดนกทองเทยวได

(ทมา : สาระดด.คอม http://www.sara-dd.com)

ความหมายของทรพยากรทองเทยว ค าวา “ทรพยากร” หมายถง สงทมนษยสามารถน ามาใชประโยชนไดโดยไมจ ากด แตค าวาทรพยากรจะจ ากดเฉพาะสง

ทมอยตามธรรมชาต หากเพมค าวา การทองเทยวเขาไป คอ “ทรพยากรการทองเทยว (Tourism Resource)” ความหมายกจะเพมเตมเปน สงทเกดขนเองตามธรรมชาต และสงทมนษยสรางขน รวมถงหลกฐานทางโบราณคดหรอรองรอยของสงมชวตในยคตางๆ ซงมนษยสามารถน ามาใชประโยชนเพอการพกผอนหยอนใจและประกอบกจกรรมนนทนาการ อนน ามาซงความพงพอใจและความสขในรปแบบตางๆ ได

นอกเหนอจากน ค าวา ทรพยากรการทองเทยว (Tourism Resource) ยงไดมผใหความหมายทนาสนใจ ดงน พจนานกรมฉบบราชบณฑตสถาน (2542) ไดใหความหมายของ ทรพยากรการทองเทยว หมายถง สงดงดดใจ

นกทองเทยวทมอยในพนทใดพนทหนง ตงแตในระดบทองถน จนถงระดบภมภาค และระดบโลก อาจเปนสงทเกดขนเ องตามธรรมชาต หรอเปนสงทมนษยสรางขนกได โดยสงเหลานนจะตองมความงดงามแปลกตา มความส าคญหรอมคณคา รวมทงวถการด าเนนชวตอนดงามทสะทอนใหเหนถงอารยธรรมอนทรงคณคา และมลกษณะเดนเปนเอกลกษณ กถอเปนทรพยากรการทองเทยว

จตรานช รกสจจา (2550) กลาววา ทรพยากรการทองเทยว หมายถง สงทนาสนใจ เปนประโยชนและมคณคาตอการทองเทยว เปนสงดงดดใจหรอจงใจใหนกทองเทยวเดนทางไปเยอนหรอไปทองเทยว ซงอาจเปนสงทเกดขนเองตามธรรมชาต หรอสงทมนษยสรางสรรคและสบทอดเปนมรดกทางวฒนธรรม กลาวไดว าเปน “สนคา” ทมคณลกษณะพเศษทสามารถดงดดให “ลกคา” หรอนกทองเทยวเดนทางเขามา “ซอ” ถงทตงของสนคานน

ศาสตราจารย ดร.มนส สวรรณ และคณะ (2541) กลาววา ทรพยากรการทองเทยว หมายถง พนท สงของกจกรรม และ หรอมตอนใดทสามารถใหคณคาเชงการทองเทยว เชน ความสวยงามตามธรรมชาตคณคาเชง ประวตศาสตร ศลปวฒนธรรม และการเรยนรประสบการณใหม เปนตน แกนกทองเทยว ท งน ทรพยากรการทองเทยวสามารถปรากฏไดทงในลกษณะของรปธรรมทสามารถสมผสไดดวยการจบตอง เชน สงกอสรางของทระลก ถ า และน าตก เปนตน และในลกษณะของนามธรรมทไมสามารถ สมผสไดดวยการจบตอง แตสามารถสมผผสไดดวยสงอน เชน ภมปญญาทองถน ภาษา ความเปนชนเผา และการละเลนการแสดงพนบาน เปนตน

สวฒน จธากรณและคณะ (2545) กลาววา ทรพยากรการทองเทยว หมายถง สงทเกดขนเองตามธรรมชาต และสงทมนษยสรางขน และหลกฐานทางโบราณคดหรอรองรอยของ สงมชวตในยคตางๆ ซงมนษยสามารถนามาใชประโยชนเพอการพกผอน หยอนใจและประกอบกจกรรมนนทนาการ อนนามาซงความพงพอใจและ ความสขในรปแบบตางๆ ได

ทพวรรณ พมมณ (2546) กลาววา ทรพยากรการทองเทยว หมายถง สงทเปนประโยชน และมคณคาตอการทองเทยว เปนสงดงดดหรอจงใจใหนกทองเทยว เดนทางไปเยอนหรอไปทองเทยว ซงอาจเปนสงทเกดขนเองตามธรรม ชาตหรอสงทมนษยสรางสรรคและสบทอดเปนมรดกทางวฒนธรรม

ความส าคญของทรพยากรทองเทยว ทรพยากรการทองเทยว (Tourism Resource) เปนองคประกอบหนงทส าคญของระบบการทองเทยวนอกเหนอไปจากบรการการทองเทยว (Tourism Service) และตลาดการทองเทยว (Tourism Market) การททรพยากรการทองเทยวสามารถดงดดใจนกทองเทยวใหเดนทางยงสถานท ต าบล เมอง ภาค รฐ หรอประเทศตางๆ ท าใหทองถนทมผเดนทางไปทองเทยวผเกยวของไดรบผลดมากมายในหลากหลายมต นบไดวาทรพยากรการทองเทยวมความส าคญมากตออตสาหกรรมทองเทยว โดยอาจสรปความส าคญของทรพยากรทองเทยวไดดงน

Page 4: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

1. เปนสงดงดดใจใหมการเดนทางทองเทยว ทรพยากรการทองเทยวนบเปนสงดงดดใจทส าคญมาก เพราะเปนปจจยหล ก ท น ก ท อ ง เ ท ย ว น า ม า พ จ า ร ณ า ใ น ก า ร ต ด ส น ใ จ ท จ ะ เ ล อ ก ห ร อ ไ ม เ ล อ ก ท จ ะ เ ด น ท า ง ไ ป ท อ ง เ ท ย ว ย งสถานท ต าบล เมอง ภาค รฐ หรอประเทศนนๆ 2. เปนทมาของรายได เมอนกทองเทยวเดนทางไปทองเทยวยงสถานท ต าบล เมองภาค รฐ หรอประเทศนน คนในพนทนนๆ กจะมอาชพและมรายไดจากการจดธรกจและบรการใหแกนกทองเทยว รฐบาลเองกสามารถเกบภาษอากรจากการคาและภาษเงนได ทายทสดเงนจ านวนนนอกจากจะเปนประโยชนตอประเทศชาตโดยรวม เพราะรฐบาลน าไปใชในการพฒนาประเทศแลว ยงเปนเงนสวนทน าไปชวยชดเชยภาวการณขาดดลการคากบตางประเทศอกดวย 3. ชวยเพมคณภาพชวตและท าใหประชาชนมความเปนอยทดขน ประชาชนทอาศยอยในบรเวณทมทรพยากรการทองเทยวอดมสมบรณจะมคณภาพชวตดขน เพราะสถานทพกผอนหยอนใจในทองถนของตน ชวยใหประชาชนสามารถผอนคลายจากภาวะจ าเจ ตงเครยดจากการประกอบการงาน ท าใหสามารถประกอบกจกรรมนนทนาการได สงผลใหมสขภาพกายและสขภาพจตทสมบรณ เปนประชากรทมคณภาพ ทส าคญคอการทผคนมอาชพทเกยวเนองกบการทองเทยว ยอมมรายได และสามารถซอหาสนคาอปโภคบรโภคและบรการตางๆ ใหกบตนเองได ซงจะชวยเสรมสรางคณภาพชวตและท าใหมความเปนอยดขนไปดวยนอกจากนทรพยากรการทองเทยวในทองถนยงมสวนชวยเปดโลกทศนใหกบประชาชนดวย เพราะสถานททองเทยวเปรยบไดกบหองปฏบตการทผคน โดยเฉพาะเยาวชน สามารถเรยนรไดจากของจรง เชน เดกนกเรยนทเรยนรเกยวกบพชและสตวในหองเรยน หากไดมโอกาสไปสมผสผนปา ไดเรยนรจากของจรง ไดเหนตนไมและสตวชนดตางๆในปาจรงๆ นอกจากจะท าใหเขาใจในเรองพชและสตวไดดยงขนแลว ยงอาจจะเสรมสรางใหเยาวชนเกดความรกและความหวงแหนทรพยากรการทองเทยวเหลานนดวย 4. สรางความภาคภมใจใหแกประชาชนทอยในพนท ทรพยากรการทองเทยวทมชอเสยง เปนทรจกและยอมรบของคนทวโลก ยอมจะน ามาซงความภาคภมใจของคนในพนท เชน ประเทศไทยมกไดรบค าชมจากชาวตางประเทศเสมอวาเปนประเทศทมทรพยากรการทองเทยวสวยงาม นาสนใจ หลากหลาย เปนดนแดนแหงสยามเมองยม ซงน าความภาคภมใจมาสคนไทยทกคน 5. สะทอนใหเหนคณคาของภมปญญาบรรพชน ทรพยากรการทองเทยวจ านวนมากไดสะทอนใหเหนภมปญญาของบรรพชนทล าลก เปนความรทสามารถน ามาใชเปนแนวทางในการด ารงชวตของคนในรนปจจบน เชน ขนบธรรมเนยมประเพณทแสดงถงการมวฒนธรรม สถาปตยกรรมอนประณตงดงาม เปนตน 6. กอใหเกดการอนรกษและพฒนา ประโยชนมากมายทผคนไดรบจากทรพยากรการทองเทยว ท าใหเกดการอนรกษและพฒนาทรพยากรการทองเทยวใหอยในสภาพทเหมาะสม ไมสญหายไป หากมการน าไปใช กจะมการจดการและใชอยางระมดระวง มการบรโภคทรพยากรการทองเทยวอยางมจตส านก โดยค านงถงคนรนตอๆ ไปดวย (ทมา : http://oknation.nationtv.tv)

นอกจากนความส าคญของทรพยากรการทองเทยวสามารถแยกยอยความส าคญทเกยวของกนไปในแตละดานดงน 1. ความส าคญดานจตวทยา ทรพยากรการทองเทยวมความส าคญดานจตวทยา คอ 1.1 เปนสงดงดดใจใหมการเดนทางทองเทยว ทรพยากรการทองเทยวนบเปนปจจยหลกทนกทองเทยวน ามาพจารณาในการตดสนใจเลอกทจะเดนทางไปทองเทยวยงสถานทนนหรอไม 1.2 เปนสงทชวยใหเกดความสข ลดความตงเครยด ทรพยากรการทองเทยวทงประเภทความสวยงามตามธรรมชาตหรอประเภทโบราณสถาน ศลปวฒนธรรมสามารถใชเปนแหลงทองเทยวใหนกทองเทยวเดนทางไปพกผอนหยอนใจใหหายจากความเครยดจากภาระหนาทประจ าได 2. ความส าคญดานเศรษฐกจ ทรพยากรการทองเทยวมความส าคญดานเศรษฐกจ คอ 2.1 เปนแหลงทมาของรายไดของทองถน เมอนกทองเทยวเดนทางมาทองเทยวยงสถานททองเทยวยอมกอใหเกดการสรางงาน อาชพใหกบทองถนในสวนทเกยวของกบการทองเทยว เชน การผลตสนคาทระลก จ าหนายนกทองเทยว การจดบรการทพกใหลกษณะโฮมสเตยใหกบนกทองเทยว เปนตน

Page 5: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

2.2 เปนแหลงทมาของรายไดของธรกจทเกยวของ เมอนกทองเทยวนยมเดนทางไปยงสถานททองเทยวใดยอมกอใหเกดการพฒนาสงอ านวยความสะดวกและบรการในรปแบบตางๆ เพอสนองตอบตอความตองการของนกทองเทยวจงท าใหสามารถกระจายรายไดสธรกจทเกยวของหลายประเภท เชน ธรกจน าเทยว ธรกจทพกแรม ธรกจขายของทระลก ธรกจขนสง เปนตน 2.3 เปนแหลงทมาของรายไดภาครฐรฐบาลสามารถเรยกเกบภาษอากรจากการคาและภาษเงนไดจากผประกอบการทเกยวเนองกบอตสาหกรรมทองเทยว ซงรฐสามารถน าไปใชพฒนาประเทศและชวยชดเชยภาวะการขาดดลการคากบตางประเทศได 3. ความส าคญดานสงคม 3.1 ชวยเพมคณภาพชวตของประชาชน ประชาชนเทอาศยในบรเวณทมทรพยากรการทองเทยว จะมคณภาพชวตดขน เพราะสามารถใชเปนสถานทพกผอนหยอนใจท าใหมสขภาพกายและสขภาพจตทสมบรณแขงแรงและยงชวยใหมาตรฐานการครองชพของประชาชนดขนจากการมรายไดทางการทองเทยวท าใหมอ านาจซอสนคาอปโภคและบรโภคตางๆ ไดมากขน ทงยงชวยลดปญหาอาชญากรรมในสงคมได 3.2 ชวยเปดโลกทศนใหกบประชาชาน เนองจากการเดนทางไปทองเทยวในสถานทตางๆ ท าใหมโอกาสไดเรยนรไดสมผสของจรงไดรบประสบการณตรง ซงกยอมสงผลใหเกดทศนคตทกวางไกล เกดความประทบใจ และชวยเสรมสรางใหคนในสงคมทองถนนนเกดความรกและหวงแหนในทรพยากรการทองเทยวของตน 3.3 ชวยสรางความภาคภมใจใหแกประชาชนทอยในพนททรพยากรการทองเทยวทมชอเสยงเปนทร จกและยอมรบของคนทวโลก ยอมมน ามาซงความภาคภมใจของคนในพนท เชนนกทองเทยวชาวตางประเทศมการกลาวชมประเทศไทยเสมอวาเปนประเทศทมทรพยากรการทองเทยวทสวยงามนาสนใจมความหลากหลายนาตนตาตนใจ ซงน าความภาคภมใจมาสคนไทยทกคน 4. ความส าคญดานวฒนธรรม 4.1 แสดงถงความเปนเอกลกษณของชาตทรพยากรการทองเทยวประเภทศลปวฒนธรรมประเพณเชน ภาษาการแตงกายวถชวต การละเลน งานเทศกาล ประเพณตางๆ เปนตน นบเปนสอซงแสดงออกถงเอกลกษณของทองถนและของประเทศชาต 4.2 สะทอนใหเหนคณคาของภมปญญาบรรพชน ทรพยากรการทองเทยวจ านวนมากไดสะทอนใหเหนภมปญญาของบรรพชนทมคณคา เปนความรทสามารถน า มาใชเปนแนวทางในการด ารงชวตของคนในปจจบน เชน ขนบธรรมเนยมประเพณทแสดงถงการมวฒนธรรม เชน การไหว ความมน าใจไมตรลกษณะของสถาปตยกรรมอนประณตงดงาม เปนตน 5. ความส าคญดานสงแวดลอม สงทผเกยวของในอตสาหกรรมการทองเทยวตองใหความส าคญมากเปนล าดบตนๆไดแก การทจะตองชวยกนอนรกษทรพยากรการทองเทยวเพอใหเปนแหลงดดใจนกทองเทยวใหยาวนานและยงยนทสด ซงจะแตกตางจากอตสาหกรรมอนทเนนการน าเอาทรพยากรมาใชประโยชนเปนหลก กระแสการอนรกษและพฒนาทรพยากรการทองเทยวใหอยในสภาพทด การน าทรพยากรไปใชอยางระมดระวง มจตส านกและมระบบการจดการทมประสทธภาพ เพอใหคนรนหลงไดใชประโยชน จงเปนสงทประเทศทพฒนาแลวจะตระหนกและใหความส าคญอยางยงยวด (ทมา : http://travel2thinkearth.blogspot.com)

ความส าคญของทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม การทองเทยว เปนกจกรรมทมนษยนยมท าในเวลาวางเพอการพกผอนหยอนใจ การทองเทยวหรอการเดนทางไมวาจะดวยวตถประสงคใดกตามจะเกดขนไดนน ลวนแลวแตตองอาศยทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมทงสน ซงการทองเทยวจะตองเกดขนทามกลางสงเหลานเสมอ เชน สวนสาธารณะ ชายทะเล ภเขา แมน า ปา โบราณสถาน เปนตน กลาวไดวาทรพยากรกบสงแวดลอม ไมวาจะเปนประเภทไหน ไมวาจะเกดขนเองตามธรรมชาต หรอ มนษยสรางขน ตางกมความสมพนธกบการทองเทยว

Page 6: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

เปนอยางมาก หากจะกลาวอกนยหนงกคอ ทรพยากรธรรมชาตกบสงแวดลอมลวนเปนพนฐานของการทองเทยวกวาได ซงสามารถสรปความส าคญของทรพยากรและสงแวดลอมตอการทองเทยวไดดงตอไปน 1. ทรพยากรและสงแวดลอมทเหมาะสมตอการทองเทยวจะเปนตวเรงใหรฐบาลพฒนาพนทบรเวณ ทรพยากรและสงแวดลอมนนๆ ใหเปนแหลงทองเทยวกอนแหลงอน การทรฐบาลจะพฒนาสถานทใด ใหเปนแหลงทองเทยว รฐบาลมกจะค านงถงทรพยากรและสภาพแวดลอมทจะเออตอการพฒนาแหลงทองเทยวนนๆ เปนอนดบแรก เชน มทรพยากรทางธรรมชาต หรอสงแวดลอมทเกดขนเองตามธรรมชาตทสวยงาม นาสนใจหรอไม มสถานททางประวตศาสตรหรอวดวาอารามทมความเกาแก มประวตศาสตรความเปนมาทนาสนใจหรอไม มปราสาทหน มถ า มบอน าแร บอน าพรอน มสตวปาหรอไม ซงหากสถานทใดหรอบรเวณใดมสงตางๆ เหลาน กยอมจะไดรบการพฒนากอนสถานทอนๆ แลเมอมการพฒนาเปนแหลงทองเทยวแลว ผลทตามมากคอ การพฒนาสาธารณปโภคอนๆ เชน การสรางถนนหนทาง การตดตงไฟฟา การตดตงโทรศพท การบรการโทรคมนาคม มการสรางโรงพยาบาล สนามบน ทาเรอ ซงจะสงผลใหเกดความเจรญในทองถน ประชาชนในทองถนกจะไดรบประโยชน ยกระดบชวตความเปนอยและฐานะทางเศรษฐกจ 2. ทรพยากรและสงแวดลอมทเหมาะสมตอการทองเทยวจะเปนสงกระตนใหภาคเอกชนมการสรางสงอ านวยความสะดวก เมอมทรพยากรและสงแวดลอมทมความเหมาะสม กจะกลายเปนพนททมการเดนทางทองเทยว เกดนกทองเทยวเปนจ านวนมาก ภาคเอกชนกจะสนใจทจะเขามาลงทนเพอรองรบการเตบโตของอตสาหกรรมการทองเทยวใน เชน การสรางโรงแรม รสอรท รานอาหาร ศนยการคา รานซกรด รานอาหาร รานบรการถายรป รานจ าหนายสนคาทระลก บรษทน าเทยว เปนตน ท าใหเกดการจางงานตามมา เชน แรงงานกอสราง พนกงานโรงแรม พนกงานบรษททวร แมบาน เปนตน นอกจากนภาคเอกชนยงกระตนใหคนในทองถนหนมาประกอบธรกจตางๆ เชน เปดรานอาหาร รบซกรด จ าหนายสนคาทระลก ธรกจอาหารและเครองดม เปนตน ผลดนนนอกจากคนในทองถนไมตองอพยพไปท างานในเมองหลวงแลวยงเปนการกระตนเศรษฐกจในทองถนใหดขน อนจะเปนผลใหเกดการพฒนาทองถนในดานตางๆ ไมวาจะเปนระบบสาธารณปโภค การสอสาร การคมนาคม การศกษา นนเอง

ความส าคญของทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม มนษยเรามความสมพนธกบทรพยากรธรรมชาต และสงแวดลอมอยางใกลชด ทงในฐานะทเปนสวนหนงของธรรมชาต และในขณะเดยวกน กเปนผใชประโยชนจากธรรมชาตในการด ารงชวต จงอาจกลาวถงความส าคญของทรพยากรธรรมชาตไดเปน 4 ประการ ดงน คอ

1. เปนแหลงทมาของวตถดบ และผลตผล 2. เปนทรองรบกจกรรมตางๆ ของมนษย และชวยเกอกลใหชวตด ารงอยได 3. เปนแหลงรองรบของเสย และของ เหลอเศษจากขบวนการผลตและการบรโภค 4. ใหความรนรมยแกจตใจของมนษย เชน ทวทศน ภมประเทศ ความงามของธรรมชาต ดงนน บรการตางๆ ทมนษยเราไดรบจากทรพยากรธรรมชาต และสงแวดลอม จงชวยใหมชวตรอดอยได และสามารถ

ท าใหคณภาพชวตของมนษยดขน แตทงน จะตองอยภายใตเงอนไขของการรจกใชประโยชนจากทรพยากรธรรมชาตอยางชาญฉลาด (Wise Use) และมการจดการ ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมใหเปนระบบ อยางเหมาะสม โดยจะตองค านงถงขดความ สามารถในการรองรบ (Carrying Capacity) เพอใหสามารถใชประโยชนไดอยางยงยน (Sustain- able Utilization) เพราะหากมการตกตวงใช ประโยชนทมากเกนขนาด และขาดความ ระมดระวง ในการใช กยอมจะกอใหเกดความเสอมโทรมของทรพยากร และสงแวดลอม จนกลายเปนปญหาสงแวดลอมทยอนกลบมาสงผลกระทบตอชวต และความเปนอยของมนษย ในทสด (ทมา : สารานกรมไทยส าหรบเยาวชนฯ / เลมท ๒๑ / เรองท ๘ การอนรกษ และการพฒนาทรพยากรธรรมชาต / ความส าคญของทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม)

Page 7: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

คณลกษณะของทรพยากรการทองเทยว (Tourism Resource Attributes) ทรพยากรการทองเทยวหลากหลายประเภททสามารถดงดดนกทองเทยวใหเดนทางไปทองเทยวยงสถานททองเทยวนน มลกษณะหลกทส าคญ 4 ประการ หรอเรยกวา 4As คอ 1. ความดงดดใจ (Attraction) ทรพยากรการทองเทยวควรมความดงดดความสนใจของนกทองเทยวไดหรอ มลกษณะชวนตา ชวนใจ มเสนหเฉพาะตวอนมสาเหตมาจาก 1.1 มความงามตามธรรมชาตเชน ชายหาดทรายขาวแนวปะการงทมสสนสวยงาม รวมทงปลาชนดตางๆ ปาทมพนธไมนานาชาตหรอความงดงามทมนษยสรางขน เชน ทะเลสาบ รสอรทในหบเขา เปนตน 1.2 มลกษณะของเหตการณส าคญเฉพาะกาล เชน งานประเพณในเทศกาลส าคญของแตละทองถน การจดขบวนบปผชาตหรอการตกแตงขบวนพาเหรดและการแสดงในเทศกาลตา งๆ การแสดงแสง สเสยง ในแหลงทองเทยวทางประวตศาสตร เปนตน 2. ความสามารถในการเขาถงงาย (Accessibility) ทรพยากรการทองเทยวจะดงดดความสนใจของนกทองเทยวไดมาก หากมความสะดวกในการเดนทางเทยวชม หากนกทองเทยวสามารถเดนทางเขาถงแหลงทองเทย วไดอยางสะดวกและใกลชด นกทองเทยวจะเกดอรรถรสในการทองเทยวไดมาก ดงนน แมแหลงทองเทยวมความสวยงามแตขาดความสะดวกในการเขาถงนกทองเทยวจะไมเดนทางไปเทยวชม หนวยงานทรบผดชอบแหลงทองเทยวจ าเปนตองด าเนนการจดสรางสงอ านวยความสะดวก เชน ถนน สะพาน ทจดรถ เพออ านวยความสะดวกในการเขาถงแกนกทองเทยว 3. ความประทบใจ (Amenity) ทรพยากรการทองเทยวควรกอใหเกดความประทบใจ สขใจและซาบซงงในการเทยวชม เชน ทรพยากรการทองเทยวทางประวตศาสตร เชน ปราสาท วด วงโบราณสถานตางๆ ทแสดงถงอารยธรรมในอดต หรอแมแตทรพยากรธรรมชาตทเหมาะสมแกการพกผอน อาท อทยานแหงชาตทางบกและทางทะเลหรอทรพยากรการทองเทยวทกอใหเกดความสนกสนาน เชน การรวมงานเทศกาลประเพณตางๆ เชน งานประเพณสงกรานตในประเทศไทย เปนตน 4. มองคประกอบของการบรการ (Ancillary Service) สถานททองเทยวควรจดสรรการบรการดานตางๆ ใหกบนกทองเทยว หนวยงาน และภาคธรกจทเกยวของ เพออ านวยความสะดวกและดงดดใหนกทองเทยวเดนทางมายงสถานททองเทยวเหลาน ไดแก

4.1 การบรการดานการตลาด เชน การใหบรการขอมลขาวสารการทองเทยวการสงเสรมแหลงทองเทยว เปนตน

4.2 การประสานความรวมมอดานการพฒนาและจดกจกรรมการทองเทยว เชน การสงเสรมใหมการอนรกษและพฒนาแหลงทองเทยวจากความรวมมอของทกฝายทเกยวของ การวางแผนการใชทรพยากรการทองเทยวในทองถน และการจดระบบการจดการอยางมประสทธภาพ เปนตน

นอกจากนคณลกษณะของทรพยากรการทองเทยว (Tourism Resource Attributes) ยงมความหลากหลายและแตกตางกนไปตามสภาพทางภมศาสตรโลกหรอสถานทตง โดยอาจใชเกณฑเกณฑ 10 ประการ ในการก าหนดดงน 1. กรรมสทธ/การถอครอง (Ownership) กรรมสทธ/การถอครองทรพยากรการทองเทยวนนๆ นบเปนคณลกษณะหนงทส าคญซงจะตองค านงถงในการจดการและการวางแผน กลาวคอ หากเปนกรรมสทธ/การถอครองโดยรฐ (Public Ownership) เชน อทยานแหงชาตเขาใหญในประเทศไทย รฐตองเปนผสนบสนนงบประมาณในการจดการและวางแผน หรออกนยหนง รฐมสวนส าคญในการตดสนใจหรอก าหนดนโยบาย ซงมกค านงถงผลกระทบทางสงคมและสงแวดลอมเปนหลก มากกวาทจะเหนความส าคญกบเรองผลก าไรหรอผลตอบแทนทจะไดรบจากพนทดงกลาว การวางแผนจงเนนระยะยาวมากกวาทจะเปนการมองการณหรอหวงผลในระยะสนๆ 2. ทศทางการด าเนนการ (Orientation) ความมงหวงจากการด าเนนการโดยสวนใหญมกจะเกยวพนกบเรองของผลตอบแทน หากทรพยากรการทองเทยวเปนอทยานแหงชาต การด าเนนการอาจเปนในลกษณะการจดเกบคาธรรมเนยมในการ

Page 8: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

เขามาใชพนท (User Fees) เพอน าคาธรรมเนยมทไดรบใชในการดแลรกษา หรอการใหสมปทานเอกชนเขาไปด าเนนการ เชน นครวดในประเทศกมพชา หรอเขาเขยวในประเทศไทย เปนตน 3. ลกษณะพนททองเทยว (Special Configuration) ลกษณะทางภมศาสตรและขนาดของพนทนบวามความส าคญอยางมาก ซงมทงทเปนพนทกวาง เชน อทยานหรอวนอทยาน เปนตน หากเปนพนทลกษณะน อาจมการจดแบงพนทออกเปนสวนๆ และมการก าหนดจดทองเทยวทชดเจน ทงนเพอความมประสทธภาพในการควบคมดแลและจดการ อยางไรกดมบางแหงทถกก าหนดใหเปนจดทองเทยวเฉพาะ เชน ดสนยแลนดทประเทศสหรฐอเมรกาและฝรงเศส ดรมเวลดทประเทศไทย ยนเวอรแซวสงคโปร และโอเชยนเวลดทประเทศออสเตรเลย เปนตน 4. ลกษณะความเปนของแท/ดงเดม (Authenticity) “ลกษณะความเปนของแท” ยงคงเปนประเดนทเคลอบแคลง ก ากวม และมการโต แย งกนอย า งกว า งขวาง โดยเฉพาะ ในการพจารณาว า เปนของแทหรอของเลยนแบบ ตวอยางเชน ภาพวาดสมยหนทลาสโคว (Lascaux) บรเวณใกลถ าแหงหนงในประเทศฝรงเศส ซงถกจ าลองขนเกอบเหมอนจรงเพอใหนกทองเทยวชมไดสะดวกมากขนนน กท าใหนกทองเทยวมความกงขา และหวนกลวความเหมอนจรงน การจ าลองภาพวาดในกรณนมทงขอดและขอเสย ทงนขนอยกบการตความและการชแจง/ใหเหตผล หากนกทองเทยวไดรบการชแจงเหตผลวา การจ าลองภาพวาดดงกลาวมวตถประสงคเพออนรกษและปกปองภาพวาดดงเดม นกทองเทยวกจะเหนวาการสรางหรอการลอกเลยนแบบกถอวาเปนสงทดไดเชนเดยวกน 5. ความหายากในโลก/ภมภาค/ประเทศ (Scarcity : International/Regional/National) ทรพยากร การทองเทยวทมอยเพยงหนงเดยว หรอมจ านวนนอย หายาก ไมซ าหรอไมเหทอนใคร จะสามารถดงดดใจนกทองเทยวใหเดนทางมาเยยมเยอนไดเปนอยางมาก เชน ทะเลสาบเดดซ ซงเปนทะเลสาบทมน าเคมทสดในโลก อยทางทศตะวนออกของปาเลสไตน บงบอระเพด ซงเปนบงน าจดทมขนาดใหญทสดในประเทศไทย “เหนอสดแดนสยาม สามเหลยมทองค า ผาแตม ภกระดง” ในประเทศไทย และอาวซดนยในประเทศออสเตรเลย หรอเสนแวง ท ศนยองศา ซงใชเปนมาตรฐานในการนบเวลาของโลก เมองกรนนซในองกฤษ เปนตน อยางไรกดทรพยากรการทองเทยวทเปนสงพเศษ/มเพยงหนงเดยวบางอยางจะมความเสยงตอการสญสลายหรอถกท าลายไดงายมากกวาสงทมอยทวไปอยางดาษดน 6. สถานภาพ (Status) ทรพยากรการทองเทยวหลก (Primary Resource) นบเปนปจจยมความส าคญเปนอนดบแรกทดงดดใจนกทองเทยวใหเดนทางมาเยยมเยอน เชน ปรามดของประเทศอยปต น าตกไนแอการาในประเทศสหรฐอเมรกา-แคนาดา และพระบรมมหาราชวงของประเทศไทย เปนตน ทรพยากรการทองเทยวซงเปนปจจยหลกทดงดดใจนกทองเทยวอาจจะมมากกวาหนงแหง เชน ในปารส มทงหอไอเฟลและพพธภณฑลฟวซงดงดดใจนกทองเทยวตองไปเยยมชมทงสองแหง ในซดนยซงมทงโอเปราเฮาสและอาวซดนย เปนตน ความสามารถในการดงดดใจนกทองเทยวของทรพยากรการทองเทยวหลกนบเปนเงอนไขส าคญทท าใหรฐบาล หนวยงานทดแลรบผดชอบ และผเกยวของพจารณาใหความส าคญกบทรพยากรการทองเทยวหลกเปนอนดบแรก เมอเทยบกบกลมทรพยากรการทองเทยวอนดบรอง (Secondary Tourism Resources) มกจะเปนสงทนกทองเทยวใหความสนใจถดไป หลงจากทเดนทางไปเยยมเยอนทรพยากรการทองเทยวหลกแลว 7. ความสามารถในการรองรบ (Carrying Capacity) ทรพยากรการทองเทยวแตละประเภทอาจมความสามารถในการรองรบในแตละดานและในแตละชวงเวลาแตกตางกนไป กลาวคอ ทรพยากรการทองเทยวบางประเภทอาจมความสามารถในการรองรบในแงของการบรการดานการทองเทยวในระดบต า เชน ไมมศนยบรการขอมลขาวสาร และไมมมานงหรอสงอ านวยความสะดวกสบายอะไรเลย เปนตน แตทรพยากรการทองเทยวเหลานอาจมความสามารถในการรองรบในแงของการจดการ คอปองกนนกทองเทยวมใหเขาไปเหยยบย าหรอท าลายทรพยากรล าคาในบรเวณนนไดเปนอยางด โดยมรวรอบขอบชดและมระบบการก าจดขยะทเหมาะสม เปนตน 8. ความสะดวกในการเดนทางเขาถง (Accessibility) ความสะดวกในการเดนทางเขาถงทรพยากรการทองเทยวมกเปนเรองทเกยวกบการคมนาคมขนสง และการอ านวยความสะดวกแกนกทองเทยวในการเดนทางเขาไปเยยมชมหรอประกอบกจกรรมทองเทยว ณ พนท สถานท หรอจดทองเทยว เชน การมถนนเพยงเสนเดยวทใชเพอเดนทางไปยงจดทองเทยวนนๆ หรอ

Page 9: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

การทตองเขาแถวยาวเหยยดเพอเขาประกอบกจกรรมในสวนสนกแหงใดแหงหนง ซงท าใหนกทองเทยวตองเสยเวลารอนานเกนไป ซงแสดงวาการเขาถงยงไมสะดวก เปนตน 9. ตลาด (Market) ทรพยากรการทองเทยวบางแหงนกทองเทยวโดยทวไปอาจสนใจเดนทางไปเยยมเยอน และ/หรอประกอบกจกรรมทองเทยว แตทรพยากรการทองเทยวบางแหงอาจมนกทองเทยวเพยงบางกลมเทานนทสนใจ เชน ทรพยากรการทองเทยวกลมโบราณคดในประเทศเคนยา เปนตน นอกจากนทรพยากรการทองเทยวบางกลมอาจจะเหมาะและตองรสนยมของคนทองถนหรอคนในประเทศเทานน แตบางกลมอาจจะเหมาะและตองรสนยมของนกทองเทยวตางชาตดวย เชน อาหารไทย เปนตน 10. ภาพลกษณ (Image) ภาพลกษณทนกทองเทยวมตอทรพยากรการทองเทยว ลวนมผลอยางมากทจะท าใหนกทองเทยวตดสนใจเลอก หรอไมเลอกทจะเขาไปสมผสทรพยากรการทองเทยวนน ทงนรวมถงภาพลกษณทนกทองเทยวมตอเจาของทรพยากรการทองเทยวนนๆ ดวย ซงอาจจะเปนประเทศ เมอง หรอพนทกได เชน นกทองเทยวทเปนกลมสตร อาจมภาพลกษณวา “สงคโปรเปนแหลงชอปปง” ฉะนนจงตดสนใจเลอกเดนทางไปสงคโปรแทนทจะเลอกไปกมพชา หรออาจมภาพลกษณตอประเทศอนโดนเซยวา “เปนแหลงทองเทยวทไมปลอดภย” กอาจตดสนใจไมเดนทางไปประเทศอนโดนเซย แตจะเลอกเดนทางมาประเทศไทยแทน เปนตน ภาพลกษณจงเปนปจจยหนงทส าคญมากตอการดงดดนกทองเทยวใหตดสนใจเลอกหรอไมเลอกเดนทางทองเทยว ดงนนการตรวจสอบภาพลกษณของทรพยากรการทองเทยวอยางตอเนองและสม าเสมอ จงเปนสงจ าเปนและส าคญมากเชนเดยวกน (ทมา : http://oknation.nationtv.tv/blog/alohaz/2008/09/06/entry-1)

ลกษณะทดของทรพยากรการทองเทยว ทรพยากรการทองเทยวหรอแหลงทองเทยวโดยทวไป ควรมลกษณะดงน

1. มความดงดดใจ (Attraction) ทรพยากรการทองเทยวควรมความดงดดความสนใจของนกทองเทยว ความนาสนใจหรอสงดงดดแตละแหลงทองเทยวยอยแตกตางกนตามลกษณะของทรพยากร เชน ความงามตามธรรมชาตของหาดทราย ชายทะเล แนวปะการงทมความสวยงาม ความอดมสมบรณของพรรณไมนานาชนด หนงอกหนยอยภายในถ า น าตกหนปนทมน าไหลลดหลนเปนเชงขน หรอความงามทมนษยสรางขน เชน วดวาอาราม พระพทธรปทมความโดดเดนทางสถาปตยกรรม พระราชวงโบราณ เปนตน หรอลกษณะของเหตการณส าคญ เชน เทศกาลประเพณแตละทองถนทแปลกตาหาชมไดยาก เปนตน 2. ความสามารถในการเขาถง (Accessibility) หากแหลงทองเทยวมความสะดวกในการเดนทางเขาถงกจะเปนปจจยส าคญอยางหนงทสามารถดงดดความสนใจของนกทองเทยวได การทนกทองเทยวเดนทางเขาถงแหลงทองเทยวไดสะดวกกจะมสวนชวยกระตนใหนกทองเทยวเดนทางไปเยยมเยอนแหลงทองเทยวมากขน หนวยงานของรฐหรอหนวยงานทองถนในพนททรบผดชอบแหลงทองเทยว จ าเปนตองด าเนนการจดสรางสงอ านวยความสะดวกพนฐาน เชน ถนน ทจอดรถ ทาเรอ เปนตน เพออ านวยความสะดวกแกการเขาถงของนกทองเทยว 3. ความพรอมของอปทานการทองเทยว (Infrastructure) สถานททองเทยวนอกจากมองคประกอบในดานความดงดดใจของทรพยากรการทองเทยวแลว ควรตองมความพรอมในปจจยของสาธารณปโภคพนฐานตางๆ เชน น าประปา ไฟฟา โทรศพท รวมถงความพรอมของการบรการทองเทยวในมตตางๆ เชน ทพกแรม รานอาหาร บรการน าเทยว การขนสง ปายบอกทาง บรการขอมลขาวสารและสนคาทระลก รวมทงสงทจะตองใหความส าคญอกประการหนงคอระบบการรกษาความปลอดภยแกนกทองเทยวทเขามาเยอนพนท โดยปกตแลวสงทอ านวยความสะดวกเหลาน หนวยงานภาครฐจะเปนผจดหาและพฒนาในลกษณะของการบรการประชาชนในรปแบบของโครงสรางพนฐาน อยางไรกตาม การพฒนาควรใหสอดคลองกบลกษณะและความจ าเปนของแหลงทองเทยว รวมทงความตองการของนกทองเทยวดวย 4. กฎหมายและระเบยบทเกยวของกบการทองเทยว (Legislation) กฎหมายและระเบยบทก าหนดเพอควบคมดแลใหเกดความเรยบรอยและปลอดภยในแหลงทองเทยว โดยหนวยงานของรฐทก าหนดขนดแลแหลงทองเทยวและชมชนในพนทจะตองน าไปปฏบตและควบคมอยางจรงจงไมละเลย นอกจากจะเปนการชวยใหการจดการแหลงทองเทยวมประสทธภาพแลวยงเปนการสรางภาพลกษณทดใหกบแหลงทองเทยวนนๆ อกทางหนงดวย

Page 10: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

ประเภทของแหลงทรพยากรทางการทองเทยว โดยทวไปแลวทรพยากรการทองเทยวอาจแบงไดเปน 2 ประเภทใหญ ๆ คอ

1. ทรพยากรการทองเทยวประเภทธรรมชาต ไดแก ทรพยากรการทองเทยวทเกดขนเองตามธรรมชาต มความสวยงามแปลกตาตามสภาพทางภมศาสตรและธรณวทยา เชน การกระท าของกระแสน าและคลนบรเวณชายฝง รวมทงพนททมนษยเขาไปปรงแตงธรรมชาตจนเกดความสวยงามรมรน ทรพยากรธรรมชาตประเภทนไดแก ภเขา ถ า อทยานแหงชาต

2. ทรพยากรการทองเทยวประเภทวฒนธรรมและมนษยสรางขน ไดแก ทรพยากรการทองเทยวทมนษยแตละกลมหรอชมชนไดสรางขน ประดษฐคดคน และยดถอปฏบตกนเปนระยะเวลายาวนาน ทรพยากรประเภทนแบงออกเปน ประเภทประวตศาสตร โบราณสถาน ศาสนสถาน และประเภทศลปะ ขนบธรรมเนยม ประเพณ และกจกรรมตาง ๆ

โดยการจ าแนกประเภทของทรพยากรการทองเทยวสามารถท าไดใน 2 ลกษณะ คอ จ าแนกตามลกษณะของทรพยากรการทองเทยว และจ าแนกตามพนทและลกษณะของทรพยากร ดงรายละเอยดตอไปน

1. การจ าแนกประเภทตามลกษณะของทรพยากรการทองเทยว สามารถจ าแนกไดเปน 3 ประเภท ดงน

1.1 ทรพยากรการทองเทยวทางธรรมชาต (natural tourism resources) หมายถง ทรพยากรทงทางดานชวภาพและกายภาพ ไดแก พนทปา สตวปา น าตก ถ า ชายหาด เกาะ แกง และปะการง เปนตน ทรพยากรการทองเทยวเหลานมความงดงามโดเดน เอออ านวยประโยชนตอการพกผอนหยอนใจ และการศกษาธรรมชาต

1.2 ทรพยากรการทองเทยวประเภทประวตศาสตร โบราณสถาน และโบราณวตถ (Archeological and Historical resources) หมายถง พนท หลกฐาน และรองรอยทางกายภาพทเหลออย ซงอาจบงบอกถงสภาพความเปนมาและพฒนาการของสงมชวตทงในยคกอนประวตศาสตร และยคประวตศาสตร ทงนรวมถงวตถตางๆทมนษยสรางหรอประดษฐขนดวย ตวอยางของทรพยากรการทองเทยวในกลมน ไดแก อทยานประวตศาสตรในจงหวดสโขทย พระพทธรป และเครองปนดนเผา เปนตน 1.3 ทรพยากรการทองเทยวประเภทศลปวฒนธรรม ประเพณ และกจกรรม รวมถงสงทตกทอดตามประเพณโบราณมาสชนรนหลง มอาท ศลปะการแสดง การแตงกายแบบโบราณ ภาษาพนเมอง ความเชอเรองวญญาณ กจกรรมการยงชพแบบดงเดมของชนเผาทอาศยอยในพนทแหงใดแหงหนง และมวถชวตความเปนอยของชาวบาน ทงน ยงรวมถงสงดงดดใจทมนษยสรางขนเพอการทองเทยว เชน สวนสนก หรอพพธภณฑ เปนตน และสงดงดดใจทมนษยสรางขนโดยวตถประสงคดงเดมทสรางขนนนอาจไมใชเพอการทองเทยว แตเปนทซงนกทองเทยวสามารถเดนทางไปทองเทยวได เชน เขอน โรงงานผลตเบยร โรงงานเครองปนดนเผา สวนองน และหมบานของชาวนาชาวไร เปนตน

2. การจ าแนกตามพนทและลกษณะของทรพยากร พนทในทน หมายถง ทตงของทรพยากรนนๆ และ “ลกษณะ” หมายถงลกษณะทเปนธรรมชาต หรอมนษยสรางขน เมอพจารณาเกณฑทง 2 น ประกอบกน สามารถจ าแนกไดเปน 3 ประเภท ดงน

2.1 ทรพยากรการทองเทยวทเนนผใชประโยชน (user-oriented areas) ทรพยากรการทองเทยวในกลม นสวนใหญจะตงอยใกลชมชน การเขาถง (accessibility) เพอประกอบกจกรรมทองเทยวจงกระท าไดสะดวก เพราะมการพฒนาสงอ านวยความสะดวกตางๆขนมารองรบกจกรรมการใชประโยชน และสนองความตองการของผใชประโยชนอยางเตมรปแบบ แตสวนใหญแลวจะสรางขนเพอรองรบกจกรรมเฉพาะอยาง เชน สวนสาธารณะในเขตเมอง สนามเดกเลน สนามกฬา และสวนสนก เปนตน

Page 11: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

2.2 ทรพยากรการทองเทยวกงธรรมชาต (intermediate areas) มกตงอยหางไกลจากชมชนมากกวาประเภทแรก แตมการพฒนาเสนทางคมนาคมทเปดโอกาสใหเดนทางเขาถงไดสะดวก ตวอยางทรพยากรการทองเทยวในกลมนท อาท รสอรท อทยาน และวนอทยาน

2.3 ทรพยากรการทองเทยวทเนนธรรมชาต (resource-based areas) ทรพยากรการทองเทยวในกลมนจะมลกษณะเดนแตกตางจากทรพยากรในสองกลมขางตนตรงทมความเปนธรรมชาตดงเดมมากกวา และนกทองเทยวมโอกาสทจะประกอบกจกรรมนนทนาการทหลากหลายมากกวา เชน การดนก (bird watching) และการเดนปา (trekking) ความหลากหลายในการประกอบกจกรรมนจะขนอยกบทรพยากรพนฐานวาเปนลกษณะใด หากทรพยากรพนฐานเปนพนทชายทะเล กเหมาะสมส าหรบกจกรรมเลนน า วายน า อาบแดด หรอด าน า เปนตน หากเปนพนทปา กเหมาะกบกจกรรมเดนปา/ศกษาธรรมชาต หรอกจกรรมพกคางแรมโดยการใชเตนท เปนตน อยางไรกดทรพยากรการทองเทยวแบบเนนธรรมชาตนสวนใหญจะอยหางไกลจากเขตชมชน และบางแหงการเดนทางเขาถงยงไมสะดวกเทาทควร (ทมา : http://oknation.nationtv.tv/blog/alohaz/2008/09/06/entry-1X)

ประเทศไทยมทรพยากรการทองเทยวหลากหลาย กระจายอยในพนทตางๆ จากการส ารวจขอมลแหลงทองเทยวของการทองเทยวแหงประเทศไทย (พ.ศ.2544) พบวาประเทศไทยมแหลงทองเทยวทกประเภทรวมทงสน จ านวน 2,860 แหง และในจ านวนแหลงทองเทยวทงหมด มจ านวนมากนอยแตกตางกนในแตละประเภท เชน ปา ภเขา ถ า น าตก ชายหาด เกาะ โบราณสถาน สงกอสรางทางประวตศาสตร รวมถงศลปวฒนธรรม การละเลน การแสดง และกจกรรมตางๆ ซงในปจจบนการจ าแนกประเภทของทรพยากรการทองเทยวมหลายวธ ขนอยกบวตถประสงคของการจ าแนก ในทน ททท.จะขอน าเสนอการจ าแนกประเภทของทรพยากรการทองเทยว 3 ประเภท ดงน

1. การจ าแนกประเภททรพยากรการทองเทยวตามลกษณะของทรพยากร การจ าแนกประเภทของทรพยากรการทองเทยวตามลกษณะทรพยากร เปนวธการทการทองเทยวแหงประเทศไทย

(ททท.) ใชในการจ าแนกทรพยากรการทองเทยวทงหมดออกเปนประเภท ตามลกษณะและคณคาของแหลงทองเทยว ประกอบดวย 1.1 ประเภทธรรมชาต หมายถง ทรพยากรการทองเทยวทเกดขนเองตามธรรมชาต ทมความสวยงามและแปลกตาตามสภาพภมศาสตรและธรณวทยา อนเปนผลมาจากการเปลยนแปลงบนพนผวโลกทเกดขนในระยะเวลายาวนาน เชน การโกงตวหรอการยบตวของเปลอกโลก การปะทของภเขาไฟการกระท าของกระแสน าและคลนบรเวณชายฝง การพงทลายของหนหรอดน การเลยนทศทางไหลของแมน าล าธาร รวมทงพนททมนษยเขาไปปรงแตงธรรมชาตจนเกดความสวยงามรมรน ทรพยากรการทองเทยวประเภทน ไดแก ภเขา ถ า น าตก น าพรอน บอน ารอน เขตรกษาพนธสตวปา อทยานแหงชาต วนอทยาน สวนรกขชาต ทะเล ความงามของปะการง และสตวน าใตทะเล หาดทราย ทะเลสาบ เกาะและหมเกาะ อาวแหลม อางเกบน า หนองและบง ซงประเทศไทยมแหลงทองเทยวประเภทธรรมชาตนอยถง รอยละ 47 ซงเปนสดสวนทมากทสดของแหลงทองเทยวประเภทอนๆ ตวอยางแหลงทองเทยวประเภทธรรมชาตทส าคญและมชอเสยงของประเทศไทย เชน อทยานแหงชาตดอยอนทนนท อทยานแหงชาตเขาใหญ หมเกาะสรนทร สมลน และหมเกาะตะรเตา เปนตน 1.2 ประเภทประวตศาสตร โบราณสถาน โบราณวตถ และศาสนา หมายถง แหลงทองเทยวหรอสถานททองเทยวทมความเกยวของในฐานะทเปนหลกฐานส าคญทางประวตศาสตร โบราณคดและศาสนา เชน โบราณสถาน อทยานประวตศาสตร ชมชนโบราณ ก าแพงเมอง คเมอง พพธภณฑ วด ศาสนสถาน และสงกอสรางทมคณคาทางศลปะและสถาปตยกรรม แหลงทองเทยวประเภทดงกลาวนม จ านวน 1,061 แหง หรอคดเปนรอยละ 36.16 ของจ านวนแหลงทองเทยวทงหมด ตวอยางแหลงทองเทยวทส าคญของประเทศไทยในประเภทน ไดแก อทยานประวตศาสตรพระนครศรอยธยา พพธภณฑสถานแหงชาตพระนคร วดพระศรรตนศาสดาราม ปราสาทหนพมาย วดพระบรมธาตดอยสเทพ พระบรมธาตไชยา เปนตน

Page 12: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

1.3 ประเภทศลปวฒนธรรม ประเพณและกจกรรม หมายถง แหลงทองเทยวหรอทรพยากรการทองเทยวทมคณคาทางศลปะและขนบธรรมเนยมประเพณทบรรพบรษไดสรางสมและถายทอดเปนมรดกสบมา ทรพยากรการทองเทยวประเภทนประกอบดวย งานประเพณ วถชวตความเปนอยของผคน การแสดศลปวฒนธรรม สนคาพนเมอง การแตงกาย ภาษา ชนเผา เปนตน แหลงทองเทยวประเภทนมจ านวน 462 แหงหรอคดเปนรอยละ 16.60 ของแหลงทองเทยวทงหมด ตวอยางทรพยากรการทองเทยวทส าคญของประเทศไทยในระเภทน ไดแก ตลาดน าด าเนนสะดวก งานแสดงชางจงหวดสรนทร งานรมบอสราง ประเพณลอยกระทง ประเพณสงกรานต งานเทศกาลผลไมจงหวดจนทบร เทศกาลกนเจ ชกพระทางภาคใต เปนตน

2. การจ าแนกประเภททรพยากรการทองเทยวตามความสนใจหรอความตองการของนกทองเทยว ทรพยากรการทองเทยวตามความสนใจหรอความตองการของนกทองเทยวแบงเปน 4 ประเภท คอ

2.1 ทรพยากรการทองเทยวทเกดขนตามธรรมชาต หมายถง ทรพยากรการทองเทยวทเกดขนเองตามธรรมชาตทมลกษณะงดงามดงดดนกทองเทยวใหสนใจและอยากเทยวชม ทรพยากรการทองเทยวทเกดขนเองตามธรรมชาตยอมเปนขอไดเปรยบ เพราะไมตองสญเสยตนทนในการผลต เพยงแตตองใหความส าคญในการดแลรกษาและการใชประโยชน เพอใหเกดความยงยนตอทรพยากรการทองเทยวและเพอมใหทรพยากรธรรมชาตเหลานถกท าลายจากกจกรรมการทองเทยวทเกดขน แหลงทองเทยวประเภทน ไดแก ชาดหาด ถ า ภเขา แหลงน า ปาไม ตลอดจนพรรณไมและสตวปา เปนตน 2.2 ทรพยากรการทองเทยวทมนษยสรางขนเพอจดประสงคอน หมายถง สถานททสรางขนเพอจดประสงคทแตกตางกนออกไป แบงออกเปน 2 กลม คอ 1) ทรพยากรการทองเทยวทางประวตศาสตร โบราณสถานและศาสนา หมายถง สถานททสรางขนในอดตตามประวตศาสตรทเกยวของกบศาสนา สงคราม พระมหากษตรย ชนชนปกครอง และบคคลส าคญในอดต เชน โบราณสถาน โบราณวตถ วด โบสถ พระราชวง อนสาวรย อนสรณสถาน บานของบคคลส าคญ

2) ทรพยากรการทองเทยวเชงอตสาหกรรม เกษตรกรรม และพาณชย หมายถง สถานททสรางขนเพอจดประสงคในการผลตสนคาหรออตสาหกรรมทนกทองเทยวสนใจไปเทยวชม เชน โรงไวน โรงเบยร เหมองแร หรอสถานททสรางขนเพอจดประสงคเชงเกษตรกรรมทดงดดนกทองเทยว เชน อางเกบน า เขอน สวนเกษตร สวนผลไม ตลอดจนอาคารหรอสถานทเชงพาณชย เชน ธนาคารแหงประเทศไทยในบรเวณวงบางขนพรม ธนาคารไทยพาณชย สาขาตลาดนอย ทเคยเปนส านกงานแหงแรก เปนตน

2.3 ทรพยากรการทองเทยวศลปวฒนธรรม เทศกาลและประเพณ หมายถง ทรพยากรการทองเทยวทเกยวเนองกบศลปวฒนธรรม งานประเพณ ตลอดจนรปแบบการด าเนนชวต เชน วถชวตความเปนอยของชาวกระเหรยง จงหวดแมฮองสอน งานประเพณสงกรานต จงหวดเชยงใหม งานประเพณแหเทยนพรรษา จงหวดอบลราชธาน พธกรรมทางศาสนา และการแขงขนกฬา เปนตน

2.4 ทรพยากรการทองเทยวทมนษยสรางขนเพอจดประสงคเฉพาะการทองเทยว หมายถง ทรพยากรการทองเทยวทถกสรางขนหรอถกจดการด าเนนการ โดยเจาของหรอผทมหนาทรบผดชอบเพอตอบสนองความตองการของนกทองเทยว โดยปรบปรง ดดแปลงหรอสรางแนวคด และกจกรรมขนใหม เพอใหสถานทนนมความหลากหลายในการเทยวชมหรอท ากจกรรม ซงสามารถดงดดผทสนใจเดนทางมาทองเทยวและเกดความประทบใจมากทสด เชน ศนยอนรกษชางไทย จงหวดล าปาง ศนยชววทยาทางทะเล มหาวทยาลยบรพา จงหวดชลบร ฟารมจระเขสมทรปราการ สถานเกษตรหลวงอางขาง พพธภณฑวงสวนผกกาด เมองโบราณ จงหวดสมทรปราการ สยามนรมต การแสดงของอลคาซารและทฟฟาน พพธภณฑหนขผงไทย จงหวดนครปฐม โรงเรยนนายรอยพระจลจอมเกลา จงหวดนครนายก บานควายไทย จงหวดเชยงใหม เปนตน

3. การจ าแนกประเภททรพยากรการทองเทยวตามชวงชนโอกาสดานนนทนาการ การจ าแนกประเภทของแหลงทองเทยวตามชวงชนโอกาสดานนนทนาการ(Recreation Opportunity Sprectrum :

ROS ) หมายถง การจ าแนกแหลงทองเทยว โดยมวตถประสงคเพอใหเกดการจดการแหลงทองเทยวในลกษณะทตอบสนองตอประสบการณการทองเทยวไดหลากหลายมากขน น าไปสความพงพอใจและประสบการณการทองเทยวทมคณคาของนกทองเทยว

Page 13: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

โดยจะมการควบคมระดบการพฒนาใหเหมาะสมกบประเภทของแหลงทองเทยวทก าหนดไว โดยเฉพาะอยางยงแหลงทองเทยวทางธรรมชาตในพนทอนรกษ ทตองมเงอนไขในการจดการพนทเพอยงประโยชนดานอนๆ ไปพรอมกบการดานการทองเทยว ส าหรบประเทศไทยมการจ าแนกชวงชนโอกาสดานการทองเทยวออกเปน 5 ชวงชน (ศนยวจยปาไม, 2541) คอ

3.1 พนทธรรมชาตสนโดษ (Primitive Area) หมายถง แหลงทองเทยวทตงอยหางไกลทยงคงสภาพธรรมชาตหรอภมทศนดงเดมอยางสมบรณ มปรมาณการทองเทยวเบาบาง เนองจากการเขาถงกระท าไดล าบาก และมมาตรการในการควบคมจ านวนนกทองเทยวใหมจ านวนนอย เพอปองกนและลดผลกระทบจากการทองเทยวตอทรพยากรธรรมชาตในแหลงทองเทยว

3.2 พนธรรมชาตกงสนโดษไมใชยานยนต (Semi-Primitive Non-Motorized Area) หมายถง แหลงทองเทยวทมสภาพแวดลอมของพนทโดยรวมมความเปนธรรมชาตสง ไมแตกตางจากพนทธรรมชาตสนโดษมากนก การเขาถงกยงล าบากและหางไกล ตองใชก าลงมนษย หรอสตวตางๆ แตปรมาณการใชประโยชนพนทหรอโอกาสพบเหนนกทองเทยวอนๆ มสงขน แหลงทองเทยวในกลมนจะปรากฏรองรอยของผลกระทบจากกจกรรมการใชประโยชนเบาบาง

3.3 พนทธรรมชาตกงสนโดษใชยานยนต (Semi-Primitive Motorized Area) หมายถง เปนแหลงทองเทยวทมความเปนสภาพธรรมชาต แตถกดดแปลงพฒนาในรปแบบถาวรและกงถาวร การเขาถงท าไดโดยใชพาหนะทใชเครองยนต จงมความสะดวกพอสมควร สงผลใหปรมาณการใชพนทคอนขางสง รองรอยผลกระทบจากกจกรรมการใชประโยชนเหนไดชด การควบคมนกทองเทยวท าไดโดยการใชปายเตอนโปรแกรมสอความหมายและการออกแบบสงอ านวยความสะดวกทกลมกลนกบธรรมชาต เนนความปลอดภยและปองกนผลกระทบตอพนทมากกวาความสะดวกสบายของนกทองเทยว

3.4 พนทธรรมชาตทมการพฒนา (Semi-Development Nature Area) เปนแหลงทองเทยวธรรมชาตทมการพฒนาปรบเปลยนสภาพแวดลอมอยางถาวร เพอวตถประสงคในการอ านวยความสะดวกและใหบรการแกนกทองเทยว ตอบสนองกจกรรมการใชประโยชนของนกทองเทยว การเขาถงกระท าไดสะดวกสบายโดยรถยนตหรอเรอยนต สงผลใหปรมาณการใชพนทคอนขางสง รองรอยผลของผลกระทบปรากฏชดเจน โดยมาตรการจดการและควบคมดแลนกทองเทยวถกน ามาใชทกรปแบบเทาทจะเปนไปไดและมความเหมาะสม

3.5 พนทธรรมชาตทมการพฒนาอยางมาก (Highly Development Natural Area) เปนแหลงทองเทยวทเขาถงไดสะดวกสบายดวยพาหนะทกประเภท แมมความเปนธรรมชาต แตมการดดแปลงอยางชดเจน มการพฒนาอยางถาวร มมาตรการในการจดการและควบคมนกทองเทยวอยางเขมขนและชดเจน เนองจากเปนแหลงทองเทยวทมปรมาณความเขมขน การใชประโยชนเพอการทองเทยวอยในระดบสงถงสงมาก ประสบการณทนกทองเท ยวจ าไดรบจากแหลงทองเทยวประเภทน คอ ความสะดวกสบายในแหลงทองเทยวทางธรรมชาต

4. การจ าแนกประเภททรพยากรการทองเทยวตามท าเลทตง ทรพยากรการทองเทยวตามท าเลทตง แบงออกไดเปน 2 ประเภท คอ

4.1 ทรพยากรทองเทยวกลม (Nodal) ทรพยากรทองเทยวประเภทนจะอยรวมกนเปนกลม เชนในเมองหลวง ชายทะเล ภเขานกทองเทยวจะประกอบกจกรรมทองเทยวในบรเวณทก าหนดชดเจนทมสงอ านวยความสะดวกตางๆ ทจดท าขนไวบรการ

4.2 ทรพยากรทองเทยวเชงเสน (Linear) เปนทรพยากรทองเทยวทนกทองเทยวเดนทางทองเทยวเปนระยะทางยาวเชอมโยงจากแหลงหนงไปยงอกแหลงหนง เชน การทองเทยวตามถนนชายฝงหรอในชนบทจากหมบานหนงไปอกหมบานหนง หรอตามเสนทางทมในประวตศาสตร เชน เสนทางสายไหม เสนทางทองเทยวตามรอยเสดจประพาสตน เปนตน

5. การจ าแนกประเภททรพยากรการทองเทยวตามแรงจงใจของนกทองเทยว ทรพยากรทองเทยวอาจจ าแนกตามแรงจงใจของนกทองเทยวไดเปน 5 ประเภท คอ

Page 14: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

5.1 ทรพยากรทองเทยวทตอบสนองแรงจงใจดานกายภาพ (Physical Motivation) หมายถง แหลงทองเทยวทนกทองเทยวเดนทางไปเพอพกผอนรางกายและจตใจโดยเนนเพอรกษาสขภาพ เพอออกก าลงกายหรอสมผสบรรยากาศกลางแจง เชน ภเขา ปาไม ชายทะเล เปนตน

5.2 ทรพยากรทองเทยวทตอบสนองแรงจงใจดานศลปวฒนธรรม (Cultural Motivation) หมายถงแหลงทองเทยวทนกทองเทยวเดนทางไปเพอเรยนรวฒนธรรม วถชวตความเปนอยของผอน พธกรรม ศลปะ ดนตร สถาปตยกรรม ตลอดจนแหลงประวตศาสตรทเปนมรดกทางวฒนธรรม รวมทงงานเทศกาล ประเพณตางๆ เปนตน

5.3 ทรพยากรทองเทยวทตอบสนองแรงจงใจดานสงคม (Social Motivation หมายถงแหลงทองเทยวทนกทองเทยวเดนทางไปเพอพบปะผคนทอาจเปนญาตพนอง เพอนฝงหรอพบเพอนใหม หรอเพอรวมประชม สมมนา เจรจาธรกจ เพอเพมพนความรประสบการณโดยการศกษาและฝกอบรม เปนตน

5.4 ทรพยากรทองเทยวทตอบสนองแรงจงใจดานศาสนาหรอจตวญญาณ (Spiritual Motivation) หมายถง แหลงทองเทยวทนกทองเทยวเดนทางไปเพอแสวงบญทางศาสนา เชน นครเมกกะ ประเทศซาอดอาระเบย หรอการประกอบพธกรรมทางศาสนา เชน การไปทอดกฐน ทอดผาปา ตามวดตางๆ เปนตน

5.5 ทรพยากรทองเทยวทตอบสนองแรงจงใจดานจนตนาการ (Fantasy Motivation) หมายถง แหลงทองเทยวทแตกตางจากความเปนจรงทนกทองเทยวตองการไปเพอเปลยนแปลงบรรยากาศจากชวตประจ าวน เชน สวนสนกดสนยแลนดทสรางขนจากตวละครการตนของวอลท ดสนย เปนตน

กลาวโดยสรป ทรพยากรทองเทยวสามารถจ าแนกไดหลายวธ แตการจ าแนกทรพยากรทองเทยวทเปนทยอมรบกนมานานแลวจะจ าแนกไดออกเปน 4 ประเภท คอ 1) ทรพยากรทองเทยวทางธรรมชาต 2) ทรพยากรทองเทยวทางประวตศาสตร โบราณวตถสถาน ศาสนสถาน 3) ทรพยากรทองเทยวทางศลปวฒนธรรมและประเพณ และ 4) ทรพยากรทองเทยวทางเพอจดประสงคเฉพาะ ดงน

1) ทรพยากรทองเทยวทางธรรมชาต (Natural Tourism Resources) หมายถง ทรพยากรทเกดขนเองทางธรรมชาตทงกายภาพและชวภาพทมความสวยงามและแปลกตาในการดงดดความ

สนใจของนกทองเทยวใหไปเยยมชมหรอเพอพกผอนหยอนใจ ไดแก พนทปา สตวปา น าตก ถ า ชายหาด เกาะ แกง และปะการง เปนตน ทรพยากรการทองเทยวเหลานมความงดงามโดเดน เอออ านวยประโยชนตอการพกผอนหยอนใจ และการศกษาธรรมชาต ทรพยากรทองเทยวทางธรรมชาตนบวาเปนทรพยากรทมคณคาจ าเปนทจะตองมการอนรกษหรอดแลบ ารงเปนอยางดมฉะนน อาจถกท าลายไดทงจากตวธรรมชาตเองและจากการกระท าของมนษย ทรพยากรทองเทยวทางธรรมชาต สามารถแบงแยกยอยเปน 4 ประเภท คอ ภมประเทศ (Topography/Seenery) ภมอากาศ (Climate) น า (Water) สตวปากบพนธไม (Wildlife and Flora) และปรากฏการณทางธรรมชาต (Natural Phenomenon)

1.1 ภมประเทศ (Land Form) ทรพยากรทองเทยวทางภมประเทศ คอลกษณะของกายภาพหรอภมทศน ทวทศนตาง ๆ ซงลกษณะภมประเทศทปรากฏตามสวนตางๆ ของโลกเปนผลสบเนองมาจากการผนแปรของเปลอกโลกไมวาจะเกดจากแรงพลงงานในเปลอกโลกหรอแรงพลงงานจากนอกโลก ท าใหเปลอกโลกมสภาพภมประเทศทแตกตางกนออกไป เชน ภเขา เนนเขา ทราบสง เกาะและหมเกาะ ลานหนโขดหน เนนทราย ภเขาไฟ ถ า ทะเลสาบ หบเหว เปนตน กระบวนการเหลานสวนใหญเกดขนอยางชาๆ และแตกตางกนไปในแตละภมภาคของโลก ทงนทรพยากรทองเทยวทางภมประเทศยงรวมถงบรเวณทมนษยเขาไปปรบปรงตกแตงเพมเตมใหภมประเทศเดนชดหรอสวยงามขน เชน เขอน อางเกบน า สถานทพกตาง ๆ เปนตน

1.2 ภมอากาศ (Climate) ทรพยากรทองเทยวทางภมอากาศ คอสภาพอากาศทเกดขนเปนประจ าในระยะเวลานาน ถาหากเปนลกษณะอากาศทเกดขนในชวงเวลาสน ๆ เรยกวาลมฟาอากาศ (Weather) ทงภมอากาศและลมฟาอากาศ จะประกอบดวยองคประกอบส าคญ 3 อยางคออณหภมอากาศ ความกดอากาศ และความชนของอากาศ จากองคประกอบทงสาม ท าใหแตละพนทมลกษณะภมอากาศแตกตางกน เชน ภมอากาศรอนชน ภมอากาศแหงแลง ภมอากาศชน อากาศอบอน ภมอากาศแถบขวโลก และภมอากาศแถบภเขาสง ซงเหลานท าใหเกดแสงแดด สายลม หมะตก ภมอากาศเปนปจจยหนงในการ

Page 15: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

พจารณาเลอกแหลงทองเทยว แตลมฟาอากาศจะเปนปจจยในการพจารณาวาเมอใด เวลาใดจงจะเหมาะสมทจะออกไปทองเทยว สภาพภมอากาศทเหมาะสมแกการทองเทยวทคนชอบโดยมากจะตองไมมฝนตกหนก อากาศอบอนไมรอนหรอหนาวจดเกนไป แตบางครงแหลงทองเทยวกจะมความสวยงามในชวงทอากาศไมเปนใจ ดงนนนกทองเทยวจงควรมความรเกยวกบสภาพภมอากาศดวยกจะท าใหเทยวไดอยางประทบใจสวยงามและราบรน นอกจากนภมอากาศยงมความสมพนธเกยวของโดยตรงกบฤดกาล และฤดกาลกจะมความสมพนธกบปรากฏการณทางธรรมชาต เชน พระอาทตยเทยงคนในประเทศนอรเว การเกดสรยปราคา เปนตน สภาพอากาศตางๆ ทแตกตางกนนเองทท าใหเกดการเดนทางทองเทยวไปในทองถนตาง ๆ ทแตกตางไปจากสภาพแวดลอมปกตทเปนอยของตน

1.3 น า (Water) น ากอใหเกดแหลงทองเทยวทางธรรมชาตหลายประเภทขนอยกบทศทาง อตราไหลแรงกระแสและปรมาณของน าวามความรนแรงและมากนอยเพยงใด ทรพยากรทองเทยวทางน า ไดแก น าตก แกงหน แมน าล าธาร เปนตน น าใตดนยงกอใหเกดน าพรอน บอน าแร หนงอกหนยอย นอกจากน น าทะเลทเคลอนไหวจะกอใหเกดคลน ซงท าใหชายฝงเกดการเปลยนแปลง กลายเปนแหลงทองเทยวหลายลกษณะ เชน หาด สนทราย ชายฝงทะเล อาว หนาผา แนวปะการง นอกจากนธารน าแขง หรอมวลน าแขงขนาดใหญทเกดจากหมะตกมาสะสมรวมกนเปนจ านวนมาก กอใหเกดหบเขาธารน าแขง ฟยอรด และทะเลสาบเปนตน

1.4 พนธไมและสตวปา (Flora and Fauna) ทรพยากรธรรมชาตทเปนปาไม และความหลากหลายทางชวภาพจะเปนสงดงดดใจในการทองเทยว ทงปาไมยงเปนทก าเนดและทอยของพนธไมและสตวปานานาชนด การทองเทยวเพอศกษาพนธไมและชวตความเปนอยของสตวปากอใหเกดทงความรและความเพลดเพลน ซงนบวนจะหมดไป หากไมมการดแลรกษาทถ

1.5 ปรากฏการณทางธรรมชาต (Natural Phenomenon)เปนลกษณะของปรากฎการณทเกดขนเองตามธรรมชาต เชน พระอาทตยเทยงคน การเกดสรยปราคา การเกดฝนดาวตก เปนตน

2) ทรพยากรทองเทยวทางประวตศาสตร โบราณสถาน และโบราณวตถ (Archeological and Historical resources) หมายถง พนท หลกฐาน และรองรอยทางกายภาพทเหลออย ซงอาจบงบอกถงสภาพความเปนมาและพฒนาการของสงมชวตทงในยคกอนประวตศาสตร และยคประวตศาสตร ทงนรวมถงวตถตางๆทมนษยสรางหรอประดษฐขนดวย ตวอยางของทรพยากรการทองเทยวในกลมน ไดแก อทยานประวตศาสตรในจงหวดสโขทย พระพทธรป และเครองปนดนเผา เปนตนโบราณสถาน หมายถง อสงหารมทรพย ซงโดยอายหรอลกษณะการกอสรางหรอโดยลกษณะของหลกฐานเกยวกบประวตของอสงหารมทรพยนนเปนประโยชนในทางศลปะ ประวตศาสตร หรอโบราณคด สวนโบราณวตถ หมายถงสงหารมทรพยทเปนของโบราณ ไมวาจะเปนสงประดษฐหรอเปนสงทเกดขนเองทางธรรมชาตหรอเปนสวนหนงสวนใดของโบราณสถาน ภาพเขยน งานศลปะ เครองมอเครองใช ก าไล กระดม ศลาจารก ซากมนษย หรอซากสตว ซงโดยอายหรอลกษณะการกอสรางหรอโดยลกษณะของหลกฐานเกยวกบประวตของสงหารมทรพยนนเปนประโยชนในทางศลปะ ประวตศาสตร หรอโบราณคด โบราณวตถมกพบเหนอยในโบราณสถาน จงมกเรยกทรพยากรการทองเทยวทางประวตศาสตรโดยรวมกนวาเปนโบราณวตถสถาน ซงสามารถแบงออกเปน 2 ยค คอ

2.1 โบราณวตถสถานยคกอนประวตศาสตร เปนยคทเรมตนตงแตมมนษยในโลกจนถงมนษยคดคนตวอกษรเพอบนทกเรองราวได ทรพยากรทองเทยวในยคนจงเปนหลกฐานทางโบราณคดทคนพบ เชนโครงกระดกมนษยโบราณ เครองมอเครองใชทท าดวยหนของมนษยโบราณ ภาพเขยนสบนหน ชมชนโบราณบานเชยง เปนตน

2.2 โบราณวตถสถานยคประวตศาสตร ทรพยากรการทองเทยวยคประวตศาสตรเปนแหลงทแสดงถงอารยธรรมของมนษยหรอหลกฐานส าคญทเปนมรดกทางประวตศาสตรทเกยวของกบพระมหากษตรย ชนชนปกครอง ชมชนในทองถน เหตการณส าคญในอดต เชน พระราชวง ปราสาท ก าแพงเมอง คเมอง อทยานประวตสาสตร อนสาวรย อนสรณสถาน พพธภณฑ บานของบคคลส าคญเปนตน

Page 16: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

สวน ศาสนสถานหรอปชนยสถาน หมายถงสถานทควรคาแกการเคารพบชา เปนสถานททแสดงถงลทธความเชอความศรทธาของมนษยทมตอศาสนาอนมหลกส าคญเชนแสดงก าเนดและความสนสดของโลกหรอแสดงหลกธรรมเกยวกบบญบาป รวมทงสถานทประกอบพธกรรมตามความเหนหรอตามค าสงสอนในความเชอนน ๆ นกทองเทยวทเดนทางทองเทยวมก มจดประสงคเพอไปศกษาหาความรเกยวกบศาสนาเพอประกอบพธกรรมทางศาสนา หรอเพอเยยมสกการะ เพอความสงบในจตใจ เชน วด โบสถ วหาร มสยด สถานทจารกแสวงบญ เปนตน นอกจากนในศาสนสถานยงมการคนพบโบราณวตถส าคญทางศาสนา เชน พระพทธรป เทวรป รปปน พระเยซ จตรกรรมฝาผนง เปนตน

3) ทรพยากรทองเทยวทางศลปวฒนธรรม และเทศกาลงานประเพณ หมายถง ทรพยากรทองเทยวทมคณคาทางศลปวฒนธรรม และขนบธรรมเนยมประเพณทมเอกลกษณ และถายทอดกนมาจากอดตจนถงปจจบน เปนกจกรรมทเกยวกบการด าเนนชวตของมนษย เชน วถชวต ความเปนอย ภาษา การแตงกาย การละเลน ดนตร กว ศลปะ และขนบธรรมเนยมตางๆ รวมทงกจกรรมทสรางขนเพอวตถประสงคตางๆ เชน ประเพณ งานเทศกาล พธกรรม เปนตน นอกจากนทรพยากรทองเทยวทางศลปวฒนธรรม และประเพณทเปนนามธรรมทแสดงออกทางดานความคดทนกทองเทยวใหความสนใจ เชน ความเชอ คานยม ภมปญญาทองถน ความเปนชนเผา เปนตน ทรพยากรทองเทยวทางศลปวฒนธรรม และประเพณ อาจแบงยอยไดเปน 2 ประเภท คอ แหลงวถชวตความเปนอย และแหลงศลปวฒนธรรมและประเพณ โดยมากเปนการแสดงออกในดาน ความคด ประเพณ ขนบธรรมเนยม แบบแผนของพฤตกรรมตางๆ ทปฏบตสบตอกนมา เปนทยอมรบกนในกลมของตนวาเปนสงทดงามเหมาะสม เชน ศาสนา ความเชอ ความสนใจ ทศนคต ความร และความสามารถ วฒนธรรม ประเภทนเปนสวนส าคญทท าใหเกดวฒนธรรมทเปนรปธรรม ขนได และในบางกรณอาจพฒนาจนถงขนเปน อารยธรรม (Civilization) กได เชน การสรางศาสนสถานในสมยกอน เมอเวลาผานไปจงกลายเปนโบราณสถาน ทมความส าคญทางประวตศาสตร วฒนธรรมทเปนแนวความคด ความเชอ เปนนามธรรมลวนๆ แตเพยงอยางเดยว ไมถอวาเปน ทรพยากรทางการทองเทยว วฒนธรรมทเปนรปธรรมเทานน จงจะสามารถพฒนาใหเปนจดสนใจของนกทองเทยวได ตวอยางวฒนธรรมทจะน ามาใชประโยชนในการทองเทยว ไดแก แหลงทองเทยวประเภทโบราณสถาน อทยาน ประวตศาสตร ศาสนสถาน โบราณวตถ งานศลปกรรม สถาปตยกรรม นาฏศลป การละเลนพนบาน เทศกาลและงาน ประเพณ งานศลปหตถกรรมทพฒนามาเปนสนคาประจ าทองถน ตลอดจนวถชวตความเปนอย และอธยาศยไมตรของ คนไทย ลวนแลวแตเปนทรพยากรการทองเทยวทส าคญของประเทศไทย เปนเสมอนตวเสรมการทองเทยวใหมความ สมบรณ เปนจดเดนหรอจดขายของแหลงทองเทยวนนๆ เพมความประทบใจใหนกทองเทยวไดมากขน ถงแมวา ประเทศไทยจะมทรพยากรประเภทศลปวฒนธรรมทหลากหลาย แตกมการผสมผสานสอดคลองเปนวฒนธรรมไทย ไดอยางกลมกลน

แหลงทองเทยวประเภทโบราณสถาน อทยานประวตศาสตร แมกระทงศาสนสถาน หรอโบราณวตถและ สถาปตยกรรมตางๆ แสดงอดตความเปนมาของชาตไทย ทมความเจรญรงเรองตงแตสมยกอนประวตศาสตร ซงม อาย 3-4 พนปมาแลว โดยมหลกฐานเปนแหลงโบราณคดกระจายอยทวทกภาคของประเทศ ตอมาในยคสมยประวต ศาสตร อาณาจกรของชนชาตไทยกรวมกลมเปนปกแผนมนคงยงขนตงแตสมยทวารวด เชยงแสน สโขทย อยธยา และรตนโกสนทร เปนล าดบ ระยะเวลาอนยาวนานน ท าใหมการสงสมความเจรญทางวฒนธรรมแตละยคแตละสมย ตอเนองกนมาโดยตลอด

แหลงศลปกรรมทมคณคายงเหลาน นอกจากจะมคณคาทางประวตศาสตรแลว ยงเปนแหลงทองเทยวทส าคญของ ประเทศอกดวย บางแหงถอเปนแหลงอารยธรรมระยะแรกๆ ทปรากฏขนในโลก มชอเสยงเปนทยอมรบของนก โบราณคด ไดแก แหลงชมชนโบราณทบานเชยง จ.อดรธาน เปนแหลงทองเทยวทไดรบความนยมสง โดยเฉพาะกลมนกทองเทยวทมความสนใจพเศษ (Special Interest Group)

ในภมภาคเดยวกบแหลงชมชนโบราณบานเชยง ยงมแหลงทองเทยวในรปของสถาปตยกรรมอนยงใหญ เปน ปราสาททกอสรางดวยอฐหรอหน มอาณาเขตกวางขวาง การจดองคประกอบรปทรงเปนระเบยบ มการก าหนดรป แบบทางภมสถาปตยทสวยงาม ตลอดจนการจ าหลกลายทประณตละเอยดออน ปราสาททส าคญ ไดแก ปราสาทหน พมาย จ.นครราชสมา ปราสาทหนพนมรง และปราสาทหนเมองต า จ.บรรมย

Page 17: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

สวนพนทภาคเหนอ มปราสาททส าคญ ไดแก อทยานประวตศาสตรสโขทย-ศรสชฌนาลย จ.สโขทย และอทยาน ประวตศาสตร จ.ก าแพงเพชร ภาคใตมหลกฐานของชมชนโบราณท จ.นครศรธรรมราช ซงเปนแหลงก าเนด อารยธรรมอนเกาแกแหงหนงของโลก

สวนทรพยากรทองเทยวประเภทเทศกาล งานประเพณ คอ ทรพยากรทองเทยวทเกดจากความสนใจของนกทองเทยวในเรองเกยวกบสงตอไปนไดแก แบบความเชอ ความคด การกระท า คานยม ทศนคต ศลธรรม จารต ระเบยบ แบบแผน และวธการกระท าสงตางๆ ตลอดจนถงการประกอบพธกรรมในโอกาสตางๆ ทกระท ากนมาแตใน อดต ลกษณะส าคญของประเพณ คอ เปนสงทปฏบตเชอถอมานานจนกลายเปนแบบอยางความคด หรอการ กระท าทสบตอกนมา และยงมอทธพลอยในปจจบน ความเชอในสงทมอ านาจเหนอมนษย เชน อ านาจของดนฟาอากาศ และเหตการณทเกดขน โดยไมทราบสาเหตตางๆ เทศกาลหมายถง ชวงเวลาทก าหนดไวเพอจดงานบญและงานรนเรงในทองถน เปนการเนนไปทการก าหนดวน เวลา และโอกาสทสงคมแตละแหงจะจดกจกรรมเพอเฉลมฉลองโดยมฤดกาลและความเชอเปนปจจยส าคญทท าใหเกดเทศกาลและงานประเพณ ดงน น เทศกาลงานประเพณ จงคอ ความประพฤตของคนสวนรวมทถอกนเปนธรรมเนยม หรอ เปนระเบยบแบบแผน และสบตอกนมาจนเปนพมพเดยวกน และยงคงอยไดกเพราะมสงใหมเขามาชวยเสรม สรางสงเกาอยเสมอ และกลมกลนเขากนไดด หรอระเบยบแบบแผนในการปฏบตทเหนวาดกวา ถกตองกวา หรอเปนทยอมรบของคนสวนใหญใน สงคมและมการปฏบตสบตอกนมา หรอความประพฤตทสบตอกนมาจนเปนทยอมรบของคนสวนใหญในหมคณะ เปนนสยสงคม ซงเกดขนจากการทตองเอาอยางบคคลอนๆ ทอยรอบ ๆ ตน หากจะกลาวถงประเพณไทยกหมายถง นสยสงคม ของคนไทยซงไดรบมรดกตกทอดมาแตดงเดมและมองเหนไดในทกภาคของไทย หรอเปนเรองของความประพฤตของกลมชน ยดถอเปนแบบแผนสบตอกนมานาน ถาใครประพฤตนอกแบบ ถอเปนการผดประเพณ เปนการแสดงถงเอกลกษณของชาตอกอยางหนง โดยเนอหาสาระแลว ประเพณ กบวฒนธรรมเปนสงทกลมชนในสงคมรวมกนสรางขน แตประเพณเปนวฒนธรรมทมเงอนไขทคอนขาง ชดเจน กลาวคอเปนสงทสงคมสรางขนเปนมรดก คนรนหลงจะตองรบไว และปรบปรงแกไขใหดยงๆ ขนไป รวมทงมการเผยแพรแกคนในสงคมอน ๆ ดวย

ประเพณทวไป ทยดถอปฏบตทกภาคของประเทศ อาจมความแตกตางกนบางในรายละเอยด เชน ประเพณแตงงาน ประเพณลงแขก ประเพณท าศพ ประเพณท าบญตกบาตร นอกจากนยงมประเพณประจ าภาคหรอประเพณทองถนทมอยมากมายเชน

ภาคกลาง ประชาชนในภาคกลาง ซงรวมถง 4 จงหวดในภาคตะวนออก ไดแก ชลบร จนทบร ตราด และ ระยอง ยงคงยดถอและปฏบตตามประเพณทวไปเหมอนภาคอนๆ แตจะมรายละเอยดปลกยอยเพมเตม ไปเปนพเศษ เชน ประเพณสงกรานต โดยทวไปแลวมการสรงน าพระพทธรป รดน าผใหญทเคารพ นบถอ และการเล นสาดน า แตในจงหวดภาคกลางหลายแหง โดยเฉพาะชาวไทยเชอสายมอญ ไดมการ ปฏบตทแตกตาง เชน มการท าบญใสบาตรตอนเชา กลางวนมการเลยงพระดวยขาวแช มการจดขบวน แหปลาไปปลอยในแมน าล าคลอง นอกจากนนยงมการเลนสะบา ร ามอญซอนผา และแมศรเรอน เปนตน บางแหงจะมการจดขบวนแหแขงขนไปกอพระเจดยทรายในวด สวนชาวไทยรามญในจงหวดปทมธาน จะจดตงศาลเพยงตาขนทกบาน และท าขาวแชไปถวายวด พรอมกบการแบงไวบนศาลเพยงตาดวย เพอเซนไหวผบรรพบรษและผบานผเรอนตางๆ และทจงหวดตราดมการทรงผควาย ทรงผกระดง และเลน สะบากน

ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ งานประเพณของชาวอสานยดหลกของ "ฮตสบสองคองสบส" "ฮตสบสอง" หมายถง จารตประเพณทยดถอปฏบตในรปของงานบญทง 12 เดอน ไดแก เดอนเจยงหรอเดอนอาย จะมงาน "บญเขา กรรม" เดอนย "งานบญคนลาน" เดอนสาม "งานบญขาวจ" เดอนส "งานบญพระเวส" เดอนหา "งาน บญสรงน าหรอสงกรานต " เดอนหก "งานบญบงไฟ" เดอนเจด "งานบญซ าฮะ" เดอนแปด "งานบญ เขาพรรษา" เดอนเกา "งานบญขาวประดบดน" เดอนสบ "งานบญขาวสากหรอกระยาสารท" เดอนสบ เอด "งานบญออกพรรษา" เดอนสบสอง "งานบญกฐน" สวนค าวา "คองสบส" และ "ฮตบานคองเมอง" หมายถงครรลองคลองธรรม หรอแบบแผนในการประพฤตปฏบต 14 ประการ เชน ใหลางเทากอนขนบาน ตนแตเชามาใสบาตร หามเดนเหยยบเงาพระ สงฆ ใหกราบไหวบดามารดา เกบดอกไมธปเทยนบชาพระและหมนฟงธรรมทกวน เปนตน สวน "คองเมอง" เปนกฎทผปกครองบานเมองจะตองยดถอ เพอใหเกดความเปนธรรมในการปกครอง ประเพณหนงในฮตสบสองทเปนงานส าคญทสด คอ ประเพณบญพระเวส หรอการเทศนมหาชาตซงจดท าขนในเดอน 4 คอเดอนมนาคม วดใดจะท าบญพระเวสกจะม

Page 18: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

การประชมอบาสกและอบาสกาเพอ ตกลงเรองการจดงาน และตกแตงศาลาโรงธรรมดวยกระดาษส และธงสตางๆ ใชตนกลวย ตนออยและ ทางมะพราวมาจดแตงเปนซม ในวนรวม(คอวนกอนเทศน 1 วน) อบาสกอบาสกาทงหลายจะไปรวมกน ทวดเพอท าพธมนตพระอปคต และแหพระเวสสนดรกบนางมทรเขาเมอง ในวนรงขนซงเปนวนเทศน อบาสกอบาสกาจะไปทวดตงแตเวลาต 4 เพอฟงเทศนมหาเวสสนดรชาดก ตงแตกณฑทศพรเรอยไปจน ครบ 13 กณฑ โดยสวนใหญเทศนเปนท านองพนเมองเมอจบกณฑหนงๆ จะมการบรรเลงดวยฆอง กลอง และระนาด พระภกษทเทศนกณฑใดกรบปจจยทจดมาของกณฑนน ทพเศษอกอยาง คอชาวบาน จะจดอาหารซงมขนมจนเปนหลกเลยงทกคนทมารวมงาน นอกจากนยงมงานประเพณทนาสนใจอก หลายงานซงไดรบการสนบสนนจนเปนงานทมชอเสยงของประเทศ

ภาคใต มประเพณทเปนทโดยเดนเปนเอกลกษณเชนกน โดยเฉพาะประเพณทเกยวของทางศาสนา ไดแก ประเพณแหผาขนธาต ประเพณชกพระประเพณสารทเดอนสบของ จ.นครศรธรรมราช ซงเปนศนยกลางทางพทธ ศาสนาและศลปวฒนธรรมในอดต งานแขงโพนลากพระ จ.พทลง เทศกาลกนเจ จ.ภเกตและตรง งาน สมโภชเจาแมลมกอเหนยว จ.ปตตาน หรองานประเพณเลกๆ อยางประเพณลอยเรอชาวเล ทเกดจาก ความเชอของชาวเกาะหลเปะ จ.สตล และอกหลายพนทในภเกต พงงา และกระบ

ภาคเหนอ ประเพณทส าคญของภาคเหนอ คอ งานปอยหลวง ค าวา "ปอย" แปลวา ฉลอง ค าวา "หลวง" แปลวา ใหญโต งานปอยหลวงจงแปล วา งานฉลองทยงใหญ งานนจดขนเพอฉลองวดวาอาราม เชน สราง กฏใหม ศาลาการเปรยญใหม ซอมเจดยเสรจ เปนตน ก าหนดจดงานขนในชวงเดอนกมภาพนธ ถงเดอน มถนายนเปนเวลา 7 วน โดยวดทมงานปอยหลวงจะบอกบญใหประชาชนทอยในพนทใกลเคยง และวด ตาง ๆ ในจงหวดทราบ(เรยกวาแจกใบฎกาแผหนาบญ) เมอวดตางๆ ทราบแลวกบอกใหชาวบานในเขต ของตน ท าเครองไทยทานมารวมกน แลวจดเปนขบวน มเครองดนตร เชน ฆอง กลองยาว ฉาบ ฉง ป ท าการประโคมแหแหนฟอนร าเปนขบวนครวทานไปยงวดเจาของงาน พรอมทงมการประกวดขบวน ครวทานของแตละวดดวย เครองครวทานทจดมานนจะมอบไวใหวดทเปนเจาของงาน

4) ทรพยากรทองเทยวเพอจดประสงคเฉพาะ หมายถงทรพยากรทองเทยวทถกสรางขนหรอถกจดด าเนนการ โดยเจาของหรอผมหนาทรบผดชอบ เพอตอบสนองความตองการของนกทองเทยว โดยการปรบปรง ดดแปลงหรอสรางแนวคด และกจกรรมขนใหม เพอใหสถานทนนมความหลากหลายในการเทยวชมหรอเขาท ากจกรรม ซงสามารถดงดดผทสนใจใหเดนทางมาทองเทยวและเกดความประทบใจมากทสด ซงประเภทของทรพยากรทองเทยวเพอจดประสงคเฉพาะสามารถแบงไดเปน 3 ประเภทใหญๆ คอ 1) ทรพยากรทองเทยวเพอจดประสงคทางการศกษาสงแวดลอม เชน เพอศกษาสตววทยา เพอศ กษาพฤกษศาสตร เปนตน 2) ทรพยากรทองเทยวเพอจดประสงคทางดานความสนกสนานเพลดเพลน เชน เพอความสนกสนานบนเทง จบจายใชสอย เพอเลนกฬา หรอเสยงโชค เพอเทยวชมเลนสวนสนกและจดชมทวทศน เปนตน และ3) ทรพยากรทองเทยวเพอจดประสงคทางสงคมและวฒนธรรม เชน เพอเทยวงานเทศกาล เพอชมสมผสวถชวต ชมศนยวฒนธรรม และศนยหตถกรรม ซงทง 3 ประเภทนสามารถแบงวตถประสงคในการเดนทางทองเทยวไดอกมากมาย

ทรพยากรทองเทยวแบงออกเปน 2 ลกษณะทวไป คอ 1 . ทรพยากรการทองเทยวทเกดขนเองตามธรรมชาต ไดแก สภาพภมอากาศ รวมทงอากาศและทรพยากรธรรมชาต เชน น าตก ภเขา ทะเล ปาไม ฯลฯ ทรพยากรการ

ทองเทยวทเกดขนเองตามธรรมชาตมลกษณะเฉพาะทแตกตางจากทรพยากรการทองเทยวทมนษยสรางขน คอ เปนสงทมนษยไมตองสญเสยตนทนในการผลต แตทรพยากรทงสองลกษณะตางกตองมตนทนในการดแลรกษาเหมอนกน คณภาพของทรพยากรการทองเทยวทเกดขนเองตามธรรมชาตจกตองไดรบการดแลรกษาในรปแบบของการทองเทยวทยงยน การวางแผนการทองเทยว รวมทงการวางมาตรฐานการดแลรกษาทรพยากรดงกลาวจงเปนสงจ าเปน เนองจากกจก ารรมการทองเทยวสามารถสงผลกระทบทางลบตอทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมซงเปนสงเปราะบางได

ทรพยากรการทองเทยวทเกดขนเองตามธรรมชาตเปนสงดงดดความตองการพนฐานของนกทองเทยวสวนใหญ ยกตวอยางเชน ผคนทอยในพนทหบเขาทมอากาศหนาว ยอมไมมโอกาสทจะไดสมผสอากาศอนอบอน หรอไดเหนชายทะเล ความ

Page 19: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

ตองการนเองทท าใหแหลงทองเทยวชายทะเลเปนทนยมของนกทองเทยวหลายประเทศ โดยเฉพาะชาวยโรป ดงจะเหนไดจากความหนาแนนของนกทองเทยวทชายหาดเมองนซ (Nice) ของประเทศฝรงเศสในชวงเดอนตลาคม ซงเปนเดอนแหงการพกผอนของนกทองเทยวฝรงเศส นอกจากนชาวยโรปยงนยมทองเทยวไปยงชายหาดหลายแหงของสเปน หรอหมเกาะแครบเบยนในอเมรกา รวมทงภเกตของประเทศไทยดวยเชนกน

จากตวอยางดงกลาว ท าใหเหนวานอกจากชายทะเลจะเปนทรพยากรการทองเทยวทเกดขนเองตามธรรมชาตทเหนไดเดนชด และสามารถดงดดนกทองเทยวไดแลว ในอกสวนหนง “อากาศ” ซงเปนทรพยากรทมองไมเหน ตองอาศยการสมผสทางกาย กยงเปนทรพยากรธรรมชาตอกรปแบบหนงทเปนตวดงดดนกทองเทยวไดเชนกน

2. ทรพยากรการทองเทยวทมนษยสรางขน ไดแก ทรพยากรการทองเทยวดานประวตศาสตร ทรพยากรการทองเทยวดานวฒนธรรมและสงคม และทรพยากรการ

ทองเทยวดานบนเทงและเพลดเพลน ทรพยากรการทองเทยวดานประวตศาสตร ประวตศาสตร คอ วฒนธรรม วถชวต หรอเหตการณทสบสานกนมาตงแต

อดต โดยสวนใหญการน าเสนอประวตศาสตรในรปของทรพยากรการทองเทยวจะอยในรปของโบราณสถาน โบราณวตถ และสถานทส าคญทางประวตศาสตร ซงมสวนเกยวของกบสงเหลาน คอ

1) สงคราม เชน ก าแพงเบอรลนทกนระหวางเบอรลนตะวนออกและเบอรลนตะวนตก ในเยอรมน และสะพานขามแมน าแคว จ.กาญจนบร เปนตน

2) ศาสนา เชน บโรบโด ในอนโดนเซย, พทธคยา ในอนเดย, นครวด นครธม ในกมพชา เปนตน 3) ผคนทอาศยในทองถน เชน บานวลเลยม เชคสเปยร ในองกฤษ , อนสาวรยทาวสรนาร จ.นครราชสมา เปน

ตน 4) ชนชนการปกครอง (รฐบาลหรอพระมหากษตรย) เชน อาคารรฐสภาของสหรฐอเมรกาในกรงวอชงตน ด ซ , พระราชวงบคกงแฮม ในองกฤษ, พระราชวงบางปะอน ในจ.พระนครศรอยธยา เปนตน

ทรพยากรการทองเทยวดานวฒนธรรมและสงคม แตละประเทศตางกมวฒนธรรมและวถชวตทางสงคมทเปนเอกลกษณเฉพาะ ทงทเปนรปธรรม ทแสดงออกทางดานลกษณะความเปนอยของผคน ภาษา เทศกาล ประเพณ พธกรรมทางศาสนา ศลปหตถกรรม การแตงกาย การละเลนและการบนเทงตางๆ สภาพบานเรอน ฯลฯ และทเปนนามธรรม ทแสดงออกทางดานความคด ความเชอ ทศนคต ภมปญญาชาวบาน ฯลฯ สงเหลานคอทรพยากรการทองเทยวทงสน เนองจากสามารถตอบสนองความอยากรอยากเหนสงทแปลกแตกตางของนกทองเทยวได

ทรพยากรการทองเทยวดานวฒนธรรมและสงคม ยงหมายรวมถง “อธยาศยไมตรและการตอนรบ” ของผคนในทองถนดวย นบเปนทรพยากรทส าคญอยางยงของการทองเทยว ทงนหากนกทองเทยวเกดความรสกวาไมไดรบการตอนรบจากคนในทองถนแลว สงอ านวยความสะดวกอนๆ หรอทวทศนใดๆ กไมสามารถดงดดใหนกทองเทยวอยในพนทนนตอไปหรอกลบมาเยอนซ าได การแสดงออกซงการตอนรบนกทองเทยวสามารถท าไดหลายรปแบบ รปแบบหนงทเปนรปธรรมชดเจน คอการตดตงปายตอนรบนกทองเทยว เชน ปาย “Aloha” ซงเปนภาษาของชาวฮาวาย แปลวา “สวสด” หรอการจดบรการน าเทยวทมหลายภาษา เชน รถน าเทยวในกรงลอนดอน มการแนะน าแหลงทองเทยวหลายภาษาส าหรบนกทองเทยวทเปนตลาดหลก ไมวาจะเปนภาษาอตาเลยน ฝรงเศส เยอรมน หรอญปน

ส าหรบประเทศไทยกประสบความส าเรจในการใช “อธยาศยไมตรและการตอนรบของผคนในทองถน” ซงเปนทรพยากรการทองเทยวหลกทมเอกลกษณเฉพาะ ไมวาจะเปน “ยมสยาม” หรอ “ความเอออาทรในการชวยเหลอนกทองเทยว” ทสามารถดงดดนกทองเทยวชาวตางประเทศไดเปนจ านวนมาก สงผลใหนกทองเทยวทเคยมาประเทศไทยแลวกลบมาเยอนซ าอกหลายครง

Page 20: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

ทรพยากรการทองเทยวดานบนเทงและความเพลดเพลน ทรพยากรการทองเทยวประเภทน หมายถง สถานทหรอกจกรรมทสรางความบนเทงและความเพลดเพลนใหแกนกทองเทยวทกประเภท อาท สวนสาธารณะ สวนสนก แหลงบนเทงยามค าคน โรงละคร โรงภาพยนตร เปนตน สถานทเหลานสวนใหญตองใชเงนทนในการสรางสง โดยสวนใหญเปนการลงทนของภาคเอกชน มเพยงสวนนอย เชน สวนสาธารณะ สวนสตว ทเปนการลงทนของภาครฐ

ตวอยางของทรพยากรการทองเทยวประเภทน เชน ดสนยเวลด สวนสยาม ซาฟารเวลด สวนสตวเปดเขาเขยว สวนสตวดสต คลบ ดสโกเธค การแสดงโชวทฟฟาน ฯลฯ

ทรพยากรการทองเทยวทนมการเสอมสลายไดตามกาลเวลา สภาพดนฟาอากาศ การท าลายของมนษย และการขาดการดแลเอาใจใส จงตองการการอนรกษ สงเสรม และพฒนา ตลอดจนการดแลรกษาจากหนวยงานตางๆทเกยวของ ซงจะสงผลใหการทองเทยวเจรญกาวหนาตอไป

การจ าแนกประเภทของทรพยากรการทองเทยวสามารถท าไดใน 2 ลกษณะ คอ จ าแนกตามลกษณะของทรพยากรการทองเทยว และจ าแนกตามพนทและลกษณะของทรพยากร ดงรายละเอยดตอไปน

1. การจ าแนกประเภทตามลกษณะของทรพยากรการทองเทยว สามารถจ าแนกไดเปน 3 ประเภท ดงน 1.1 ทรพยากรการทองเทยวทางธรรมชาต (natural tourism resources) หมายถง ทรพยากรทง

ทางดานชวภาพและกายภาพ ไดแก พนทปา สตวปา น าตก ถ า ชายหาด เกาะ แกง และปะการง เปนตน ทรพยากรการทองเทยวเหลานมความงดงามโดเดน เอออ านวยประโยชนตอการพกผอนหยอนใจ และการศกษาธรรมชาต

1.2 ทรพยากรการทองเทยวประเภทประวตศาสตร โบราณสถาน และโบราณวตถ (Archeological and Historical resources) หมายถง พนท หลกฐาน และรองรอยทางกายภาพทเหลออย ซงอาจบงบอกถงสภาพความเปนมาและพฒนาการของสงมชวตทงในยคกอนประวตศาสตร และยคประวตศาสตร ทงนรวมถงวตถตางๆทมนษยสรางหรอประดษฐขนดวย ตวอยางของทรพยากรการทองเทยวในกลมน ไดแก อทยานประวตศาสตรในจงหวดสโขทย พระพทธรป และเครองปนดนเผา เปนตน 1.3 ทรพยากรการองเทยวประเภทศลปวฒนธรรม ประเพณ และกจกรรม รวมถงสงทตกทอดตามประเพณโบราณมาสชนรนหลง มอาท ศลปะการแสดง การแตงกายแบบโบราณ ภาษาพนเมอง ความเชอเรองวญญาณ กจกรรมการยงชพแบบดงเดมของชนเผาทอาศยอยในพนทแหงใดแหงหนง และมวถชวตความเปนอยของชาวบาน ทงน ยงรวมถงสงดงดดใจทมนษยสรางขนเพอการทองเทยว เชน สวนสนก หรอพพธภณฑ เปนตน และสงดงดดใจทมนษยสราง ขนโดยวตถประสงคดงเดมทสรางขนนนอาจไมใชเพอการทองเทยว แตเปนทซงนกทองเทยวสามารถเดนทางไปทองเทยวได เชน เขอน โรงงานผลตเบยร โรงงานเครองปนดนเผา สวนองน และหมบานของชาวนาชาวไร เปนตน

2. การจ าแนกตามพนทและลกษณะของทรพยากร พนทในทน หมายถง ทตงของทรพยากรนนๆ และ “ลกษณะ” หมายถงลกษณะทเปนธรรมชาต หรอมนษยสรางขน เมอพจารณาเกณฑทง 2 น ประกอบกน สามารถจ าแนกไดเปน 3 ประเภท ดงน 2.1 ทรพยากรการทองเทยวทเนนผใชประโยชน (user-oriented areas) ทรพยากรการทองเทยวในกลมนสวนใหญจะตงอยใกลชมชน การเขาถง (accessibility) เพอประกอบกจกรรมทองเทยวจงกระท าไดสะดวก เพราะมการพฒนาสงอ านวยความสะดวกตางๆขนมารองรบกจกรรมการใชประโยชน และสนองความตองการของผใชประโยชนอยางเตมรปแบบ แตสวนใหญแลวจะสรางขนเพอรองรบกจกรรมเฉพาะอยาง เชน สวนสาธารณะในเขตเมอง สนามเดกเลน สนามกฬา และสวนสนก เปนตน

2.2 ทรพยากรการทองเทยวกงธรรมชาต (intermediate areas)มกตงอยหางไกลจากชมชนมากกวาประเภทแรก แตมการพฒนาเสนทางคมนาคมทเปดโอกาสใหเดนทางเขาถงไดสะดวก ตวอยางทรพยากรการทองเทยวในกลมนท อาท รสอรท อทยาน และวนอทยาน

Page 21: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

2.3 ทรพยากรการทองเทยวทเนนธรรมชาต (resource-based areas) ทรพยากรการทองเทยวในกลมนจะมลกษณะเดนแตกตางจากทรพยากรในสองกลมขางตนตรงทมความเปนธรรมชาตดงเดมมากกวา และนกทองเทยวมโอกาสทจะประกอบกจกรรมนนทนาการทหลากหลายมากกวา เชน การดนก (bird watching) และการเดนปา (trekking) ความหลากหลายในการประกอบกจกรรมนจะขนอยกบทรพยากรพนฐานวาเปนลกษณะใด หากทรพยากรพนฐานเปนพนทชายทะเล กเหมาะสมส าหรบกจกรรมเลนน า วานน า อาบแดด หรอด าน า เปนตน หากเปนพนทปา กเหมาะกบกจกรรมเดนปา/ศกษาธรรมชาต หรอกจกรรมพกคางแรมโดยการใชเตนท เปนตน อยางไรกดทรพยากรการทองเทยวแบบเนนธรรมชาตนสวนใหญจะอยหางไกลจากเขตชมชน และบางแหงการเดนทางเขาถงยงไมสะดวกเทาทควร

ทรพยากรการทองเทยวเปนมรดกททรงคณคาของประเทศเปนสงดงดดความสนใจของนกทองเทยว ทงสถานททองเทยวทางธรรมชาตและทางวฒนธรรม การแบงประเภทของทรพยากรการทองเทยวมหลายลกษณะขนอยกบเกณฑทใชในการแบงและการน าทรพยากรการทองเทยวไปใชประโยชนดงน การแบงประเภททรพยากรการทองเทยวตามลกษณะคณคาและความสนใจของนกทองเทยวการทองเทยวแหงประเทศไทยไดแบงประเภทของทรพยากรการทองเทยวทมทงหมดออกเปน 3 ประเภท ตามลกษณะคณคาและความสนใจของนกทองเทยว ประกอบดวย

1. ทรพยากรการทองเทยวประเภทธรรมชาต หมายถง ทรพยากรการทองเทยวทเกดขนเองตามธรรมชาตมความสวยงาม และนบวาทรพยากรการทองเทยวประเภทนเปนสงดงดดใจนกทองเทยวไดมากทสด โดยแบงยอยออกไดเปน 4 ประเภท คอ

1.1 ทวทศน (Scenery) ทวทศนตางๆ ทางธรรมชาตทงทสวยงามและแปลกประหลาดจะเปนสงดงดดใจนกทองเทยวใหเขาไปเยยมชม เชน แกรนดแคนยอนในประเทศสหรฐอเมรกา ภเขาไฟวสซเวยสในประเทศอตาล ห รอสภาพทเปลยนแปลงไปตามฤดกาล เชน ในฤดหนาวดอกทวลปหรอดอกซากระจะบาน เปนตน

1.2 สตวปาและพรรณไม (Wildlife and Flora) สตวปาและพรรณไมเปนสวนหนงของ ความงามตามธรรมชาตทดงดดนก ทองเทยวไดม ากเพราะชวตความเปนอยข องสตวปาเปนสงทน าศกษาหาความรรวมทงความหลากหลายของพรรณไมในปาประเภทตางๆ ซงนบวนจะหมดไป แตยงคงมทใหทองเทยวไดเชน อทยานแหงชาตแหลงอนรกษพน ธสตวปา สวนสตวเปด สวนพฤกษศาสตร สวนรกขชาต เปนตน

1.3 สภาพภมอากาศ (Climate) สภาพภมอากาศโดยทวไป เชน แสงแดด สายลมอากาศอบอน หรอหมะตกในฤดหนาว ตลอดจนลกษณะอากาศทแตกตางไปจากถนเดมของตน จะเปนสงทกอใหเกดการทองเทยวขนมาไดเชน ฤดรอนนกทองเทยวนยมเดนทางไปยงชายฝงทะเล หรอฤดหนาวชาวยโรปนยมเดนทางมาทองเทยวประเทศแถบตะวนออกซงมอากาศทอบอนกวา เปนตน

1.4 ปรากฏการณทางธรรมชาต (Natural Phenomenon) เปนลกษณะของปรากฏการทเกดขนเองตามธรรมชาตเชน พระอาทตยเทยงคน การเกดสรยปราคา การเกดฝนดาวตกหรอความมหศจรรยของธรรมชาตทมอยเปนปกตหรอนานๆ ครงจะเกดขน สรางความตนเตนและประทบใจใหแกนกทองเทยวได

2. ทรพยากรการทองเทยวประเภทประวตศาสตรโบราณวตถโบราณสถาน และศาสนา หมายถงแหลงทองเทยว

หรอสถานททองเทยวทมความเกยวของในฐานะทเปนหลกฐานส าคญทางประวตศาสตรโบราณคดและศาสนา ซงไดแก 2.1 โบราณสถาน หมายถง สงของโบราณทเคลอนทไมไดเชน โบสถวหารวง โดยมอายเกาแกกวา100 ปขนไป

เชน อทยานประวตศาสตรศรสชนาลย จงหวดสโขทย วดไชยวฒนาราม จงหวดพระนครศรอยธยา เปนตน 2.2 โบราณวตถ หมายถง สงของโบราณทเคลอนยายได เชน พระพทธรป เทวรป ศลาจารกมอายเกาแกกวา

100 ปขนไป 2.3 ศาสนสถานหรอปชนยสถาน หมายถง สถานทควรแกการนบถอหรอควรแกการบชาเชน พระปฐมเจดย

จงหวดนครปฐม วดพระศรรตนศาสดาราม กรงเทพมหานครและวดพระพทธบาท จงหวดสระบร เปนตน

Page 22: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

2.4 ศาสนวตถหรอปชนยวตถ หมายถง วตถทควรแกการบชา เคารพนบถอ เชน พระพทธรป เทพเจา เปนตน 2.5 แหลงประวตศาสตร หมายถง สถานททมความส าคญทางประวตศาสตร เชน สถานทกระท ายทธหตถของ

สมเดจพระนเรศวรมหาราช จงหวดสพรรณบร สสานสมพนธมตร จงหวดกาญจนบรชมชนโบราณ พพธภณฑก าแพงเมอง คเมอง อนสาวรย อนสรณสถาน เปนตน

3. ทรพยากรการทองเทยวประเภทศลปวฒนธรรม ประเพณและกจกรรม หมายถง แหลงทองเทยวหรอทรพยากรการทองเทยวทมคณคาทางศลปะและขนบธรรมเนยมประเพณทบรรพบรษไดสรางสมและถายทอดเปนมรดกสบทอดกนมา ทรพยากรการทองเทยวประเภทนประกอบดวยงานประเพณวถชวตความเปนอยของผคน การแสดงศลปวฒนธรรม สนคาพนเมองการแตงกาย ภาษาชนเผาตางๆ สวนสนก สวนสตวกจกรรม เชน การพายเรอขจกรยานภเขาและลองแกง เปนตน

Page 23: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

สปดาหท 2

ปจจยทางภมศาสตรทมผลตอการทองเทยว

ความรเบองตนเกยวกบภมศาสตรกบการทองเทยว

ความหมายของภมศาสตร ภมศาสตร หมายถง วชาทศกษาพนผวโลกทเกยวกบภมประเทศ ภมอากาศ ทรพยากรธรรมชาต ผลตผล และคน

รวมทงการกระจายของสงตางๆ เหลาน หรอคอวชาทศกษาถงความสมพนธระหวางโลกกบมนษย สงแวดลอมกบมนษย (ทมา : http://knowledge.eduzones.com)

พรสมทธ ฉายสมทธกล (2559) กลาวไววา ภมศาสตร (Geography) คอ - ภมศาสตรเปนการศกษาถงทกสงทปรากฏบนพนทและศกษาถงความสมพนธของสงตางๆทปรากฏบนพนท (บนพนดน บนพนน า ในบรรยากาศ) - ภมศาสตรจะค านงถงความสมพนธของพนท ทศทาง ระยะทาง ระยะเวลา (เชน ฤดรอน ฝน หนาว ควรทองเทยวในภมภาคใด)

- ภมศาสตรจะเกยวของกบการทองเทยวโดยจะอธบายถงปรากฏการณในแหลงทองเทยว และสามารถวางแผนในการทองเทยวไดอยางเหมาะสม

ยศพร วรรณชนะ (2559) ไดใหความหมายของภมศาสตร (Geography) วาเปนวชาทศกษาถงความสมพนธระหวา ง สงงแวดลอมทางธรรมชาตกบทางสงคมทปรากฏอยในดนแดนตางๆ ของโลก การศกษาวชาภมศาสตรตองอาศยการศกษาอยางมเหตผลโดยใชหลกเกณฑทางภมศาสตรสถตและขอเทจจรงจากวชาในแขนงทเกยวของกนมาใชในการพจารณา

ความส าคญของภมศาสตร ยศพร วรรณชนะ (2559) เปนวชาทชวยใหเหนภาพพจน และสามารถ อธบายถงเหตการณ ตางๆทเกดขนในชวตไดทกดานอาจกลาวไดวา วชาภมศาสตรศาสตรเปนพนฐานในการพฒนาประเทศ เพราะชวยท าใหประชากรของประเทศนนๆ เขาใจสภาพของประเทศทตนตนอาศยอย และ สามารถก าหนดทศทางการพฒนาประเทศ ไดอยางถกกตองและเหมาะสม

ความหมายของภมศาสตรการทองเทยว ภมศาสตรการทองเทยว หมายถง วชาทวาดวยความสมพนธและอทธพลของสภาพแวดลอมทางธรรมชาตทมตอการ

ทองเทยว ในการศกษาวชาภมศาสตรการทองเทยวนนจะศกษาถงสภาพทวไปทางดานภมศาสตรทเกยวของหรอสมพนธกบการทองเทยว เพอจะน าไปใชในการวางแผนการเกยวกบการทองเทยวใหไดประโยชนสงสด เชน ความรเกยวกบลกษณะภมอากาศ ลกษณะภมประเทศ เสนทางการเดนทาง ตลอดจนสถานทตงและสงทน าสนใจของแตละภมภาค ทงในดานธรรมชาตแลวฒนธรรม (กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม. โรงเรยนเตรยมอดมศกษา)

ยศพร วรรณชนะ (2559) ภมศาสตรการทองเทยว หมายถง วชาทวาดวยความสมพนธและอทธพลของสภาพแวดลอมทางธรรมชาตทมตอการทองเทยว ศกษาสภาพทวไปทเกยวของสมพนธกบการทองเทยว เพอน าไปใชวางแผนเกยวกบการทองเทยวให ไดประโยชนสงสด

พรสมทธ ฉายสมทธกล (2559) ไดใหความหมายของ ภมศาสตรการทองเทยวไทย หมายรวมถง ทตงและอาณาเขตของประเทศไทย ลกษณะภมประเทศ การแบงภาคทางภมศาสตร ภมลกษณแตละภมภาคของประเทศไทย ลกษณะภมอากาศของประเทศไทย ภมศาสตรการทองเทยวไทย ปจจยดานภมศาสตรทเกยวของกบการทองเทยว ความรเรองคลน ลม กระแสน า

Page 24: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

ชายฝง การเรยนรภมลกษณะในแตละเรองขางตนเพอสอความหมายใหทราบถงฤดกาลทเหมาะสม รวมถงการเตรยมตวเตรยมความพรอมในการเดนทางทองเทยวไมวาจะเปนเรอง คลน ลม กระแสน า ชายฝง ดน ฟา อากาศ ภาวะโลกรอน ฤดกาลทแตกตางทมผลตอการทองเทยวไปยงแหลงทองเทยวตางๆ

สงส าคญอยางหนง ซงนกภมศาสตรการทองเทยวจะตองค านงถงมาก คอ แผนท โดยจะตองรจกใช และเลอกใชแผนทไดอยางถกตองเหมาะสม เพราะแผนทเปนเครองมอส าคญในการทองเทยว นอกจากจะบอกทศทางแลวยงบงบอกถงรายละเอยดตาง ๆ ทส าคญของแหลงทองเทยวแตละแหงดวย ท าใหสามารถวางแผนหรอสามารถก าหนดระยะเวลาในการเดนทางไดอกดวย

กลาวโดยสรป วชาภมศาสตรเกยวของกบการทองเทยว 3 ประการ คอ 1. ถนดงเดมของนกทองเทยว เปนการศกษาถงถนทอยอาศยของนกทองเทยววามาจากทใด จะเดนทางจากไหน

ไปไหน 2. จดหมายปลายทางของนกทองเทยว เปนการศกษาถงความตองการของนกทองเทยวในเรองตาง ๆ 3. เสนทางการเดนทางของนกทองเทยว เปนการศกษาวานกทองเทยวตองการจะเดนทางไป บรเวณใด ม

รปแบบของการเดนทางแบบใด

ภมศาสตรเกยวของกบการทองเทยวอยางไร มคคเทศกหรอนกทองเทยวสามารถใชประโยชนในสถานทในการประกอบอาชพทเกยวกบการทองเทยวไดโดยตรง เชน - การทองเทยวภาคพนดน - การทองเทยวทางน า (ทะเล แมน าล าคลอง ฯลฯ) - การทองเทยวทในบรรยากาศ หรอเกยวของในทองฟา (เปนการทองเทยวทเปนของใหมของคนไทยแตในประเทศทพฒนาเรองการทองเทยวมมานานแลว) เชน การทองเทยวดวยบอลลน การใชเครองรอนในทอง ฟา การกระโดดรม การเลนสกอากาศ การใชเรอลากจงรมชชพบนทะเล การนงยานอวกาศชมจกรวาล

ทตงทางภมศาสตรของประเทศไทย (geographic location) - ทศเหนอ ละตจด 20 องศา 27 ลบดาเหนอ - ทศใต ละตจด 5 องศา 37 ลบดาเหนอ - ทศตะวนออก ลองจจด 105 องศา 37 ลบดาตะวนออก - ทศตะวนตก ลองจจด 97 องศา 22 ลบดาตะวนออก - พนท 513,115.06 ตารางกโลเมตร ใหญเปนอนดบ 3 ของเอเชยตะวนออเฉยงใตรองจากอนโดนเซยและ

เมยนมาร กวางสด 750 กม.ทดานเจดยสามองคจ.กาญจนบร-ชองเมก จ.อบลราชธาน สวนแคบทสด 10.6 กม. อยท อ.เมอง จ.ประจวบครขนธ ความยาวเหนอสดจาก อ.แมสาย จ.เชยงราย- อ.เบตง จ.ยะลา 1,640 กม.

การแบงภมศาสตรเพอการทองเทยวในภมภาคตางๆ ประเทศไทยมทตงสมพทธ (relative location) ตดกบ 5 ประเทศ คอ

- ทศเหนอตดตอกบ 2 ประเทศคอสหภาพเมยนมารและสาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนลาว - ทศตะวนออกตดกบ 2 ประเทศคอประเทศสาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนลาวและกมพชา - ทศตะวนตกตดกบประเทศสหภาพเมยนมาร - ทศใตตดกบประเทศมาเลเซย

แตถาแบงลกษณะการกระจายอ านาจการปกครองกจะสามารถแบงออกไดเปน 77 จงหวด โดยมจงหวดบงกาฬเปนจงหวดลาสด ถกจดตงเมอวนท 23 มนาคม พ.ศ. 2554 แตถาแบงตามแบบของกรมการปกครองจะแบงออกเปน 76 จงหวด และ 2 เขตปกครองพเศษ

Page 25: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

ลกษณะของประเทศไทย ประเทศไทยมพนทประมาณ 513,115.06 ตารางกโลเมตร มขนาดใหญเปนอนดบ 3ในเอเชยตะวนออกเฉยงใตรองจากประเทศอนโดนเชยและพมา ประเทศไทยมความยาววดจากอ าเภอแมสาย จงหวดเชยงรายถงอ าเภอเบตง จงหวดยะลา มความยาวประมาณ 1,620 กโลเมตร สวนทกวางทสดของประเทศวดจากดานเจดยสามองค อ าเภอสงขละ จงหวดกาญจนบรถงต าบลชองเมก อ าเภอพบลมงสาหาร จงหวดอบลราชธาน มความยาวประมาณ 750 กโลเมตรสวนทแคบสดวดจากต าบลคลองวาฬ อ าเภอเมอง จงหวดประจวบครขนธ มความยาวประมาณ 10.6 กโลเมตร ลกษณะภมประเทศของประเทศไทย 1. เขตภเขาและหบเขาภาคเหนอ ลกษณะภมประเทศสวนใหญเปนเทอกเขา แนวเทอกเขาทอดตวยาวในแนวเหนอ-ใต เทอกเขาทส าคญไดแก เทอกเขาแดนลาว เทอกเขาถนนธงชย เทอกเขาผปนน า เทอกเขาหลวงพระบาง และมทราบหบเขาลกษณะแคบ ๆ อยระหวางแนวเทอกเขาเปนบรเวณทมแมน าไหลผานมดนตะกอนอดมสมบรณเหมาะแกการเพาะปลก

2. เขตทราบลมภาคกลาง ลกษณะภมประเทศสวนใหญเปนทราบลมแมน า แบงเปน 2 สวน คอทราบตอนบนตงแตจงหวดนครสวรรคขนไป จะเปนทราบลมแมน าและทราบลกฟก มภเขาประปราย -ทราบตอนลางตงแตนครสวรรคลงมาถงอาวไทยเปนทราบดนดอนสามเหลยม มลกษณะดนเปนตะกอนน าพา

3. เขตเทอกเขาภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ลกษณะภมประเทศสวนใหญเปนทราบสง รปรางคลายกระทะหงาย มขอบทางดานตะวนตกและดานใตลาดลงทางดานตะวนออก เทอกเขาทส าคญไดแก เทอกเขาเพชรบรณ เทอกเขาดงพญาเยน เทอกเขาสนก าแพง เทอกเขาภพาน บรเวณตอนกลางของภาคเปนแอง เรยกวาแองโคราช

4. เขตภเขาและทราบภาคตะวนออก ลกษณะภมประเทศสวนใหญเปนทราบลกฟกสลบกบภเขาและมทราบชายฝงทะเล มแมน าสายสน ๆ

5. เขตเทอกเขาภาคตะวนตก ลกษณะภมประเทศสวนใหญเปนภเขาและหบเขาททอดตวในแนวเหนอ-ใต มพนทราบแคบ ๆ เทอกเขาทส าคญไดแก เทอกเขาตะนาวศร เทอกเขาถนนธงชยททอดตวยาวตอเนองลงมา

6. เขตคาบสมทรภาคใต ลกษณะภมประเทศเปนคาบสมทรยนลงไปในทะเล ขนาบดวยทะเลทง 2 ดาน มภเขาทอดตวแนวเหนอ-ใต มแมน าสายสนๆและมทราบชายฝงทะเลดานตะวนออกกวางกวาทราบชายฝงทะเลดานตะวนตก

ลกษณะภมอากาศกบการทองเทยวของไทย ประเทศไทยมทตงอยระหวางละตจดท 53 37/ ถง 20 27/ เหนอและลองจจดท 93 22/ ถง 105 37/ ตะวนออก

ดงนนประเทศไทยจงมทตงอยใน ซกโลกเหนอทางดาน ตะวนออกเฉยงใตของภาคพนทวปยเรเซย (ระวางทวปยโรปกบทวปเอเชยตะวนออกเฉยงใต) โดยททางเหนอของประเทศประกอบดวย ภาคพนดนกวางใหญ สวนทาง ตอนใตและทางตะวนออกของประเทศจะเปนภาคพนน าทกวางใหญเชนเดยวกน จากการทประเทศไทยมทตงอยระหวางพนดนและ พนน าทกวางขวางนเอง จงท าใหประเทศไทย อยใตอทธพลของลมมรสมฤดรอนทพดจากน าเขาสภาคพนทวป และลมมรสมฤดหนาวทพดจากภาคพนทวปลงสทะเล อนเปนผลใหในชวงฤดรอน ประเทศไทยจะมสภาพ อากาศชมชนและมฝนตกชกตดตอกนโดยเฉลยประมาณ 6 เดอน สวนในชวงฤดหนาวจะไดรบอทธพลจากลมมรสม ฤดหนาว จงท าใหมสภาพอากาศทแหงแลงและหนาวเยน แตวาจะปรากฎอยเพยงระยะเวลาสน ๆ คอราว ๆ 3 เดอนเทานน สวนระยะเวลาทเหลออกประมาณ 3 เดอนจะเปนชวงทอากาศรอนและแหงแลงมาก

อยางไรกตามในชวงผลดเปลยนฤดของลมมรสมทพดจะถอวาเปนระยะเวลาหวเลยวหวตอมระยะเวลาราว 1-2 สปดาห ในชวงเวลาดงกลาว ทศทางของลมท พดจะ ไมแนนอน ถาหากลมมรสมชนดใดชนดหนงพดแรงขน อกชนดหนงกจะออนก าลงลง ภมอากาศของประเทศไทยขนอยกบระบบของทพดตามฤดกาล คอ

– ลมมรสมตะวนออกเฉยงเหนอ จะเรมประมาณกลางเดอนตลาคมไปจนถงกลางเดอนกมภาพนธ แตบางทอาจจะเลยไปถงเดอนมนาคมได ลมนมความสมพนธกบ ฤดหนาวใน ซกโลกเหนอ คอพนดนของทวปเอเชยมความหนาวเยน อณหภมลดลงต า มความกดอากาศสง ซงศนยกลางอยทไซบเรย สวนบรเวณทางใตมลกษณะ ตรงกนขาม ท าใหเกดลมพด จากแผนดนสพนน า

Page 26: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

เปนลมหนาวแหงแลงพดออกจากศนยกลาง ความกดอากาศสง พดมายงประเทศไทยทางภาคเหนอ ภาคตะวนออก เฉยงเหนอ ภาคกลาง สวนภาคใตฝงตะวนออก ลมนจะพดผานอาวไทยจงน าฝนมาตกดวย

– ลมมรสมตะวนตกเฉยงใต ในฤดรอนของซกโลกเหนอ บรเวณทวปเอเชยเปนแหลงความรอนระอ อณหภมสง ความกดอากาศต า สวนในบรเวณนานน ามหาสมทร แปซฟก และอนเดย ไมรอนเทามความกดอากาศสง ท าใหมลมพดจากบรเวณนานน าสพนทวป เปนลมตะวนออกเฉยงใต เมอพดขามเสนศนยสตรลมจะเบยงเบนไปทาง ขวามอ กลายเปนลมตะวนออก เฉยงใต ลมนจะพดตงแตกลางเดอนพฤษภาคมไปจนถงเดอนกนยายน สวนภาคใตของประเทศไทยลมนจะไปสนสดราวกลางเดอนตลาคม ในชวงระยะเวลาดงกลาวเปนฤดฝนของ ประเทศไทย

-ลมมรสมตะวนออกเฉยงใต เปนลมพดประจ าตลอดเวลา 3 เดอน จากเดอนกมภาพนธ-เดอนเมษายน เนองจากมรสมตะวนออกเฉยงเหนอถอยไปจากภาคใต จงมลมจากทาง ทศใตและตะวนออกเฉยงใตพดเขามาแทนท ลมนพดมาจากความกดอากาศสงในทะเลจนใต เปนลมทรอนและชน ท าใหอณหภมสงโดยทวไป ในชวงน ภาคใตจะมฝนตกนอยกวาระยะอนของป

การแบงพนทแบงเปน 6 ภาคทางภมศาสตร(Geographic region)

1. ภาคเหนอ 2. ภาคกลาง 3. ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ 4. ภาคตะวนตก 5. ภาคตะวนออก 6. ภาคใต

1. ภาคเหนอ (NORTHERN REGION)

ลกษณะทางกายภาพของภาคเหนอ ประกอบดวย 9 จงหวด คอ แมฮองสอน เชยงใหม ล าพน ล าปาง เชยงราย พะเยา นาน แพร และอตรดตถ ภมประเทศเปนภเขาสงถง 1 ใน 3 ของพนท มแมน าวยหนม (young river) แหลงทองเทยวทส าคญคอ การชมววทวทศน เดนปา ชมน าตก ชมวถชวตของชาวไทยภเขา แมน าวยหนม young river มคณสมบตกดเซาะในแนวลก ทองแมน าเปนรปตว V มกมเกาะแกงหรอน าตก เหมาะในการทองเทยว

ทตงและขอบเขตภาคเหนอ ทศเหนอ ดนแดนทอยเหนอสดของภาคคอ อ าเภอแมสาย จงหวดเชยงราย มอาณาเขตตดตอกบประเทศพมาและลาว มเทอกเขาแดนลาว แมน าสายและแมน ารวกกนเขตแดน ทศตะวนออก ดนแดนทอยทางตะวนออกสดของภาคคอ อ าเภอปว จงหวดนาน มอาณาเขตตดตอกบประเทศลาว มเทอกเขาหลวงพระบางกนเขตแดน ทศตะวนตก ดนแดนทอยทางตะวนตกสดของภาคคออ าเภอแมสะเรยง จงหวดแมฮองสอน มอาณาเขตตดตอกบ ประเทศพมา มแมน าเมยและแมน าสาละวนกนเขตแดน ทศใต ดนแดนทอยทางตอนใตสดของภาคคอ อ าเภอพชย จงหวดอตรดตถ

ลกษณะภมประเทศของภาคเหนอ 1. เขตทวเขา ประกอบดวย - ทวเขาแดนลาว เปนพรมแดนกนระหวางไทยกบพมา

Page 27: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

- ทวเขาถนนธงชย เปนพรมแดนกนระหวางไทยกบพมา มยอดเขาทสงสดของประเทศไทยคอ ดอยอนทนนท สง 2,565 เมตร - ทวเขาผปนน า ประกอบดวยทวเขาจอมทอง ขนตาล ทปนน าลง 2 ทาง คอ แมน าโขงและแมน าเจาพระยา โดยวางตวในแนวเหนอ-ใต - ทวเขาหลวงพระบาง เปนพรมแดนกนระหวางไทยกบลาว 2. เขตทราบหบเขา มลกษณะเปนทราบแคบ ๆ อยระหวางแนวเทอกเขาและหบเขา มแมน าไหลผานมดนอดมสมบรณ 3. เขตแองทราบ เปนทตงถนฐานส าคญของชมชนทางภาคเหนอ

แมน าส าคญของภาคเหนอ - กลมแมน าทไหลลงสแมน าโขง ไดแก แมน ารวก แมน ากก แมน าสาย แมน าอง - กลมแมน าทไหลลงสแมน าเจาพระยา ไดแก แมน าปง แมน าวง แมน ายม แมน านาน - กลมแมน าทไหลลงสแมน าสาละวน ไดแก แมน าเมย แมน ายวม แมน าปาย

2. ภาคกลาง (CENTRAL REGION)

ลกษณะทางกายภาพของภาคกลาง ภาคกลางประกอบดวย 22 จงหวด ไดแก จงหวดสโขทย พษณโลก ก าแพงเพชร พจตร เพชรบรณ นครสวรรค อทยธาน ชยนาท สงหบร ลพบร อางทอง สระบร สพรรณบร พระนครศรอยธยา ปทมธาน นนทบร กรงเทพมหานคร นครนายก นครปฐม สมทรปราการ สมทรสาคร และสมทรสงคราม มเนอท 91,795 ตร.กม. สวนกวางทสดวดจากตะวนตกถงตะวนออกประมาณ 200 กม.

ลกษณะทางกายภาพของภาคกลางกบการทองเทยว เหนอจงหวดนครรสวรรคขนไปเปนภาคกลางตอนบน แมน าจะเปนแมน าวยกลางเรมไหลชาลง สวนใตจงหวดนครสวรรคถงอาวไทยคอภาคกลางตอนลาง แมน าจะเปนวยชรา ไหลชาลงเพราะใกลจะออกสทะเลและมน าทะเลหนนเปนระยะๆ ทองแมน าจะเปนรปตว U มการกดเซาะในแนวกวางมากกวาแนวลก ใชประโยชนในการคมนาคมไดด และภาคกลางเดมเปนทตงเมองหลวงของไทยมาโดยตลอดจงเหมาะใชแมน าในการลองเรอชมววทวทศนสองฝงแมน า โดยเฉพาะการชมวดวงและวถชวตรมฝงแมน า ตลอดจนตลาดน าทระยะหลงนยมน ามายอนยคเปนจดขายทางการทองเทยวอยางมากมาย แมน าวยชรา old river แมน าเวฬ จ.ตราด เปนแมน าสายสน ๆ มตนน าอยทเขาสามงาม ซงอยทางดานเหนอ และไหลผานทราบลอนลาดลงสอาวไทย ปากแมน าเปนชะวากทะเล ซงปจจบนมการใชทดนเพอเลยงกง

ทตงและขอบเขตภาคกลาง ทศเหนอ ดนแดนทอยเหนอสดของภาคคอ จงหวดสโขทย ทศตะวนออก ดนแดนทอยตะวนออกสดของภาค คอ จงหวดเพชรบรณ ทศตะวนตก ดนแดนทอยตะวนตกสดของภาคคอ จงหวดก าแพงเพชร ทศใต ดนแดนทอยใตสดของภาค คอ จงหวดสมทรสงคราม

ลกษณะภมประเทศภาคกลาง เขตทราบ - เขตทราบภาคกลางตอนบน เปนทราบลมแมน าและทราบลกฟก (เนนเขาสลบกบทราบ) - เขตทราบภาคกลางตอนลาง เปนทราบกวางทเกดจากการทบถมของตะกอน และเกดเปนดนดอนสามเหลยมปากแมน าเจาพระยา - เขตทราบทางตะวนออกและตะวนตก เปนทราบลมแมน าสลบกบลกฟก มภเขาทไมสงกระจายอยทวไป

Page 28: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

แมน าสายส าคญของภาคกลาง 1. แมน าเจาพระยา เรมจากจงหวดนครสวรรคไหลลงสทะเลทจงหวดสมทรปราการ และมแมน าสายเลก ๆ ทเปนสาขา

คอ แมน ามะขามเฒา(แมน าลพบร) แมน านอย(สพรรณบร) และแมน านครชยศร(ทาจน) 2. แมน าปาสก เรมจากจงหวดเลย ไหลมาบรรจบกบแมน าเจาพระยาทจงหวดพระนครศรอยธยา

3. แมน าสะแกกรง เรมตนจากนครสวรรคและก าแพงเพชร ไหลมาบรวมกบแมน าเจาพระยาทจงหวดอทยธาน

คลองทส าคญในภาคกลาง 1. คลองรงสต เปนคลองทเชอมระหวางแมน าเจาพระยากบแมน านครนายก 2. คลองบางบวทอง เปนคลองทเชอมระหวางแมน าเจาพระยากบแมน านครชยศร 3. คลองภาษเจรญ เปนคลองทเชอมระหวางแมน าทาจนกบคลองบางกอกนอย 4. คลองแสนแสบ,คลองพระโขนง และคลองส าโรง เปนคลองทเชอมระหวางแมน าเจาพระยากบแมน าบางปะกง 5. คลองด าเนนสะดวก เปนคลองทเชอมระหวางแมน าทาจนกบแมน าแมกลอง ***ภาคกลางมแหลงน าจดทใหญทสดของภาคคอ บงบอระเพด อยทจงหวดนครสวรรค และบงสไฟ จงหวดพจตร 3. ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ (NORTHEASTERN REGION)

ลกษณะทางกายภาพของภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ หรอภาคอสาน ประกอบดวย 20 จงหวดไดแก จงหวดนครราชสมา อบลราชธาน ขอนแกน ชยภม สกลนคร กาฬสนธ มหาสารคาม นครพนม เลย ยโสธร หนองคาย หนองบวล าภ บงกาฬ อ านาจเจรญ มกดาหาร บรรมย อดรธาน ศรสะเกษ รอยเอด สรนทร มพนทประมาณ 170,226 ตารางกโลเมตร หรอ 1 ใน 3 ของพนททงประเทศ ตงอยบนทราบสงโคราช มภมประเทศโดยทวไปเปนแองทราบขนาดใหญ ซงมทวเขากนเปนขอบอยทางทศตะวนตกและทศใต และตะแคงลาดไปทางทศตะวนออกสแมน าโขง นกภมศาสตรเรยกลกษณะภมประเทศของภาคนโดยรวมวา ทราบสงโคราช ในอดตเคยเปนทองทะเลมากอนแลวยกตวขนมาเปนแผนดน จงท าใหภมภาคนคอนขางแหงแลงเพราะเปนดนทรายไมอมน า แตจะมหนทรายมากซงเปนวตถดบส าคญในการสรางปราสาทหน ซงกพบมากทสดในภมภาคน เชน ปราสาทหนพมาย ปราสาทหนพนมรง ปราสาทเมองต า ปราสาทศขรภม ฯลฯ ซงตอมากลายเปนแหลงทองเทยวทเปนเอกลกษณของภมภาคน ทงภาคยกตวสงเปนขอบแยกตวออกจากภาคกลางอยางชดเจน ประกอบดวยเทอกเขาสงทางทศตะวนตกและทศใต เทอกเขาทศตะวนตกมความสงเฉลย 500-1,000 เมตร เหนอระดบน าทะเล มยอดเขาทสงทสดในภาคอสานคอ ยอดภหลวง มความสง 1,571 เมตร และภกระดงสง 1,325 เมตร เปนแหลงตนน า ข อ ง แ ม น า ห ล า ย ส า ย ไ ด แ ก แ ม น า พ อ ง แ ม น า เ ล ย แ ม น า พ ร ม แ ม น า ช แ ล ะ ล า ต ะ ค อ ง ทางดานทศใตมเทอกเขาสนก าแพง และเทอกเขาพนมดงรก กนระหวางภาคอสานของไทย กบกมพชา และลาว มความสงเฉลย 400-700 เมตร ยอดเขาเขยวเปนยอดเขาทสงทสดอยทางตอนใต สงประมาณ 1,292 เมตร สวนตอนกลางของภาคมเทอกเขาภพานทอดตวจากเหนอลงสทศใต แบงภาคอสานออกเปน 2 สวน คอแองโคราช คอ บรเวณแถบลมแมน าช และแมน ามล มพนท 3 ใน 4 ของภาคอสานทงหมด แองสกลนคร คอบรเวณตอนเหนอของเทอกเขาภพาน และบรเวณทราบลมน าโขง การคนพบโครงกระดก และรอยเทาไดโนเสารบนแผนหนทราย ทอ าเภอภเวยง จงหวดขอนแกน อ าเภอภหลวง จงหวดเลย และอ าเภอสหสขนธ จงหวดกาฬสนธ หรอแมแตภาพเขยนของมนษยโบราณตามผนงถ า รวมทงวฒนธรรมบานเชยง และซากโบราณวตถมากมาย ท าใหการขดคนหารองรอยอารยธรรมในอดตของดนแดนอนมงคงแหงนเกดขนอยางตอเนองไมรจบ แมวาชาวอสานทอาศยอยในทราบสงโคราชน จะประกอบดวยกลมชนหลายเผา เชน เขมร สวย (กย) แสก ยอ ผไทย กะ โส (โซ) รวมทงไทยโคราช ซงแตละเผายอมมความแตกตางกน แตวถชวตความเปนอยทยดมนอยในจารตประเพณ ทเรยกวา "ฮตบานคอ

Page 29: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

งเมอง" และ "ฮตสบสอง คองสบส" สอนใหชวยเหลอเกอกลซงกนและกน รวมกจกรรมสงคมและ งานบญงานกศลเปนประจ า ท าใหการใชชวตอยรวมกนของกลมชนเหลานมความสงบสขตลอดมา ดวยอปนสยขยนขนแขง และสขภาพรางกายทสมบรณ จตใจผองใสออนโยน และเวลาทวางจากการท านา จงคดสราง สรรคงานศลปในรปแบบตางๆ ผาไหมลายสวย ผาฝายทอมอทนบวนจะหายาก ขาวของเครองใช เครองจกสาน และเครองปนดนเผา สรางรายไดแกครอบครวอกทางหนง ความอดมสมบรณดวยธรรมชาตทสวยงามบนยอดเขาสงหลายแหง แหลงรวมอารยธรรมโบราณนบพนป ททรงคณคา ทางประวตศาสตร ตลอดจนวฒนธรรมพนบาน วถชวตทเรยบงาย และความมน าใจของชาวอสาน ยงคง เปนเสนหทมดใจ ใหนกทองเทยวเดนทางมาเยอนอสานอยางตอเนองจวบจนปจจบน

4. ภาคตะวนออก (EASTERN REGION)

ลกษณะทางกายภาพของภาคตะวนออก ภาคตะวนออกประกอบดวย 7 จงหวด คอ จงหวดปราจนบรฉะเชงเทรา ชลบร ระยอง จนทบร สระแกว และตราด มเนอท 34,381 ตร.กม.เทากบรอยละ 6.70 ของเนอทประเทศ ขอบเขตดานทศเหนอมทวเขาสนก าแพง และสวนหนงของทวเขาพนมดงรก แยกพนทของภาคตะวนออกออกจากภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ดานทศตะวนออกมทวเขาบรรทดเปนแนวพรมแดนตดตอกบประเทศกมพชา ดานทศใตและทศตะวนตกเฉยงใตจดฝงทะเลในอาวไทย และดานทศตะวนตกเฉยงเหนออยตอเนองกบทราบภาคกลาง ภาคตะวนออกจดวาเปนแหลงทองครบทกประเภทของไทย โดยเฉพาะมความโดดเดนทางการทองเทยวทางทะเล

ลกษณะภมประเทศภาคตะวนออก ลกษณะภมประเทศโดยทวไปจะเปนทวเขา ทราบลมแมน า ทราบชายฝงทะเล - เขตภเขา ไดแก ทวเขาจนทบร ตงอยตอนกลางของภาค วางตวในแนวตะวนออก-ตะวนตก มยอดเขาสงสดคอ ยอดเขาสอยดาวใต และทวเขาบรรทด วางตวในแนวเหนอ-ใต มยอดเขาสงสดคอ เขาตะแบงใหญ เปนภเขาทกนพรมแดนไทยกบกมพชา - เขตทราบลมแมน า เปนทราบลมแมน าอยทางตอนเหนอของภาค อยระหวางเทอกเขาสนก าแพง และเทอกเขาจนทบร - เขตทราบชายฝงทะเล ตงแตเทอกเขาจนทบรไปจนถงอาวไทยเปนทราบชายฝงแคบ ๆ ทมภมประเทศสวยงาม และมแมน าหลายสายไหลผาน ภาคตะวนออกมพรมแดนตดตอกบกมพชาทจงหวดสระแกว จนทบร และตราด มสนปนน าของเทอกเขาบรรทดทจงหวดจนทบร และตราดเปนพรมแดนธรรมชาต และมพรมแดนเรขาคณต คอ พรมแดนทก าหนดขนเปนเสนตรงลากเชอมจดตางๆ เรยกพนทนวาฉนวนไทย คอ พรมแดนไทย-กมพชา ซงเปนทราบลมแมน าปราจนบรตอกบทราบต าเขมร มกจะมปญหาเรองการลวงล าดนแดนอยเสมอ ตงอยทจงหวดสระแกวในปจจบน

แมน าสายส าคญของภาคตะวนออก 1. แมน าบางปะกง หรอแมน าปราจนบร เปนแมน าสายทยาวทสดในภาคตะวนออก มตนก าเนดอยทเทอกเขาสนก าแพง และเทอกเขาจนทบร และไหลลงทะเลทอ าเภอบางปะกงจงหวดฉะเชงเทรา 2. แมน าระยอง มตนก าเนดทจงหวดชลบร ไหลลงทะเลทจงหวดระยอง 3. แมน าเวฬ มตนก าเนดทเทอกเขาจนทบร และไหลลงทะเลทจงหวดจนทบร 4. แมน าจนทบร

ชายฝงทะเลภาคตะวนออก ภาคตะวนออกมชายฝงทะเลยาวประมาณ 515 กโลเมตร มลกษณะภมประเทศทสวยงาม เชน

Page 30: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

- อาว ไดแก อาวอดม อาวสตหบ อาวระยอง - แหลม ไดแก แหลมฉบง จงหวดชลบร แหลมสารพดพษ จงหวดตราด - เกาะ ไดแก เกาะชางทจงหวดตราด เกาะกดทจ งหวดตราด เกาะสชงทจงหวดชลบร เกาะเสมดทจงหวดระยอง

5. ภาคตะวนตก (WESTERN REGION)

ลกษณะทางกายภาพของภาพตะวนตก ภาคตะวนตก ประกอบดวย 5 จงหวด คอ จงหวดตาก ราชบร กาญจนบร เพชรบร และประจวบครขนธ มเนอท 53,679 ตร.กม.เทากบรอยละ 10.46 ของเนอทประเทศ มอาณาเขตตดตอกบภาคเหนอ ภาคกลาง และภาคใต สวนทางดานทศตะวนตกมแนวพรมแดนตดตอกบประเทศสหภาพพมาโดยตลอด

ลกษณะภมประเทศภาคตะวนตก ลกษณะภมประเทศสวนใหญเปนภเขาสลบกบหบเขาทคอนขางชนและแคบกวาหบเขาของภาคเหนอ เนองจากการกดเซาะของแมน าล าธาร มภมประเทศคลายภาคเหนอ แบงไดดงน 1. เขตเทอกเขา ไดแก - เทอกเขาถนนธงชย เปนแนวแบงเขตระหวางไทยกบพมา จากจงหวดแมฮองสอนถงตาก - เทอกเขาตะนาวศร เปนแนวแบงเขตไทยกบพมา มชองทางตดตอทดานสงขร จงหวดประจวบครขนธ และดานบองต จงหวดกาญจนบร - เทอกเขาหนปน อยระหวางแมน าแควใหญและแมน าแควนอย สวนใหญเปนภเขาหนปน มถ าหนงอกหนยอย 2. เขตทราบ อยระหวางเขตเทอกเขากบทราบต าภาคกลางจนถงอาวไทย เปนทราบลมแมน า ไดแก ทราบลมแมน าปง แมน าแมกลอง ทราบแมน าเพชรบร และทราบชายฝงทะเลทเปนหาดทรายสวยงาม เชน หาดชะอ า หาดหงหนและอาวมะนาว แมน าทส าคญของภาคตะวนตก - แมน าแมกลอง เกดจากการรวมตวของแมน าแควใหญกบแควนอย ตนน าอยในเขตจงหวดกาญจนบร ไหลลงทะเลทจงหวดสมทรสงคราม - แมน าแควใหญ หรอแมน าศรสวสด มตนน าอยทจงหวดกาญจนบร ไหลไปรวมกบแมน าแควนอย - แมน าแควนอย หรอแมน าไทรโยค มตนน าอยทจงหวดกาญจนบร ไหลไปรวมกบแมน าแควใหญ - แมน าเมย เปนพรมแดนกนเขตแดนไทย-พมา ตนน าอยทประเทศพมา ไหลลงสแมน าสาละวน ทแมฮองสอน - แมน าเพชรบร เกดจากเทอกเขาตะนาวศรไหลผานจงหวดเพชรบร - แมน าปราณบร ตนน าเกดทจงหวดประจวบครขนธ

6. ภาคใต (SOUTHERN REGION)

ลกษณะทางกายภาพของภาคใต ภาคใตประกอบดวย 14 จงหวด คอ ชมพร ระนอง สราษฎรธาน พงงากระบ นครศรธรรมราช พทลง ตรง ภเกต สตล สงขลา ปตตาน ยะลา และนราธวาส ภาคใตฝงตะวนออกจะเปนชายฝงทะเลแบบยกตว น าจะไมลกมาก สวนชายฝงตะวนตกดานทะเลอนดามนจะเปนชายฝงแบบยบตวน าจะลกชายหาดไมกวางมากนก เหมาะในการด าน าชมปะการง และชมเกาะหรอถ าตางๆ ภาคใตมพนทประมาณ 70,715 ตารางกโลเมตร คดเปน 13.78 ของเนอทประเทศ สวนจดทแคบทสดของประเทศไทยอยทจงหวดประจวบครขนธ กวางเพยง 10.6 กม.ภาคใตต งอยบรเวณทเปนคาบสมทร เปนสวนหนงของคาบสมทรมลาย ตงตนบรเวณคอคอดกระทละตจด 10 องศาเหนอ ยนยาวลงไปทางใตจนถงประเทศมาเลเซย ตรงบรเวณ จ.ชมพร และ จ.ระนอง

Page 31: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

คอคอดกระเปนสวนทแคบทสดของคาบสมทร กวางประมาณ 64 กม. จากคอคอดกระลงไปทางใตมชายฝงทะเลขนาบอยสองดาน คอ ดานตะวนออกเปนอาวไทย ดานตะวนตกเปนทะเลอนดามน ประกอบดวย 14 จงหวด แบงออกเปน - ภาคใตฝงตะวนออก ไดแก ชมพร สราษฎรธาน นครศรธรรมราช สงขลา พทลง ปตตาน ยะลา นราธวาส - ภาคใตฝงตะวนตก ไดแก ระนอง พงงา ภเกต กระบ ตรง สตล

ขอบเขตและทตง -ทศเหนอ มพนทตดตอกบจงหวดประจวบครขนธ ดนแดนทอยเหนอสดของภาคคอ อ าเภอประทว จงหวดชมพร -ทศตะวนออก มพนทตดตอกบอาวไทย ดนแดนทอยตะวนออกสดของภาคคอ อ าเภอตากใบ จงหวดนราธวาส -ทศตะวนตก มพนทตดตอกบมหาสมทรอนเดย ดนแดนทอยตะวนตกสดของภาคคอ อ าเภอทายเหมอง จงหวดพงงา -ทศใต มพนทตดกบประเทศมาเลเซยทอ าเภอเบตง จงหวดยะลา

ลกษณะภมประเทศของภาคใต ภาคใตมลกษณะภมประเทศเปนคาบสมทรทมทะเลขนาบอย 2 ดาน คอ ตะวนออกดานอาวไทย และตะวนตกดานทะเลอนดามน จงหวดยะลาเปนจงหวดทไมมพนทตดตอกบทะเล ลกษณะภมประเทศแบงได 2 เขต คอ 1. เขตเทอกเขา มลกษณะการวางตวในแนวเหนอ-ใต เชน - เทอกเขาตะนาวศร เปนพรมแดนกนเขตแดนไทยกบพมา - เทอกเขาสนกาลาคร เปนพรมแดนกนเขตแดนไทยกบมาเลเซย - เทอกเขาภเกต อยทางตะวนตกของภาค - เทอกเขานครศรธรรมราช เปนแกนกลางของภาค 2. เขตทราบ ทราบในภาคใตมลกษณะยาวขนานระหวางภเขาและชายฝงทะเลแคบ ๆ ซงทางตะวนออกเปนชายฝงแบบยกตว สวนชายฝงตะวนตกเปนแบบยบตว

แมน าทส าคญของภาค แมน าของภาคใตเปนสายสน ๆ เนองจากมพนทนอย และไหลลงสอาวไทย เชน แมน าชมพร แมน าปตตาน แมน าตาป แมน าสายบร สวนแมน าโกลก เปนพรมแดนธรรมชาตทกนเขตแดนระหวางประเทศไทยกบมาเลเซย สวนแมน าปากจน กนพรมแดนระหวางประเทศไทยกบพมา และแมน าตรงไหลลงสทะเลอนดามน

ลกษณะของชายฝงทะเลภาคใต ภาคใตมชายฝงทะเลยาวประมาณ 1,825 กโลเมตร แบงเปนชายฝงทะเลดานตะวนออกตงแตชมพรถงนราธวาส ยาว 960 กโลเมตร และชายฝงทะเลดานตะวนตกยาว 865 กโลเมตร ซงมลกษณะดงน - ชายฝงดานตะวนออก (ฝงอาวไทย) เปนหาดทรายกวาง เปนฝงทะเลทมการยกตวของพนท มสนทรายจงอย ม ลากน ทเกดจากสนดอนทปดกนทะเลสาบสงขลาจากทะเลภายนอก มอาวขนาดใหญ เชน อาวบานดอน อาวชมพร อาวสว เปนตน - ชายฝงดานตะวนตก (ฝงทะเลอนดามน) เปนฝงทะเลจมตว มชายหาดเวาแหวงและเปนหาดน าลกมปาชายเลนขนตามชายฝง และม ชวากทะเล คอ การยบจมบรเวณปากแมน าขนาดกวาง อาวทส าคญของฝงทะเลตะวนตก ไดแก อาวระนอง อาวพงงา อาวกระบ อาวกนตง เปนตน

ปจจยทางภมศาสตรทมผลตอการทองเทยว ปจจยทางภมศาสตรทมผลตอการทองเทยว สามารถจ าแนกได 2 ประการ คอ

1. ปจจยทางธรรมชาตปจจยทางภมศาสตรทางดานกายภาพ หรอธรรมชาต (Physical Factors)

Page 32: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

เปนปจจยทเกดขนจากธรรมชาต ซงจะมสวนในการสรางสรรคภมทศนทมอทธพลตอกจการทองเทยวเปนอยางมาก ทส าคญ ไดแก 1.1 ลกษณะภมประเทศ 1.2 ลกษณะภมอากาศ ทงนสภาพภมอากาศทสงเสรมการทองเทยวจะตองไมมฝนหรอมอากาศชมชนมากเกนไป อณหภมของอากาศพอเหมาะแตไมถงกบรอนจดแสงแดดไมจดมากและมลมพดแผวเบา

2. ปจจยทางดานวฒนธรรมปจจยทางดานวฒนธรรม (Cultural Factors) หมายถง ผลงานดานตาง ๆ ทมนษยแตละกลมสรางสรรคขน และสบทอดมาจนถงปจจบน ค าวาวฒนธรรมมความหมายกวางรวมถงความเชอถอ ความคดเหน นสยใจคอ ขนบธรรมเนยมประเพณ ศลปะตาง ๆ การปฏบตตนในสงคม ซงเปนปจจยทมสวนสงเสรมใหเกดการทองเทยวขนได ไดแก 2.1 มรดกทางประวตศาสตรประเทศไทย

2.2 การประกอบอาชพ ลกษณะการประกอบอาชพทแตกตางกนไปในแตละทองถนและไมสามารถพบเหนไดในถนทอยของนกทองเทยว

2.3 ศลปวฒนธรรม ประเพณ กจกรรม หมายถงรปแบบการด าเนนชวตของผคนในสงคม และการประพฤตปฏบตทยดถอและสบทอดตอกนมา

2.4 การคมนาคม กจการดานการทองเทยวจะมความเจรญกาวหนาเพยงใดจะตองอาศยการคมนาคมทสะดวก รวดเรว ปลอดภย และประหยด ทสามารถเขาถงสถานททองเทยวทกระจดกระจายอยทวไปในเมองและชนบท ความสมพนธระหวางทรพยากรธรรมชาตสงแวดลอมกบการทองเทยว (ท ม า : ท ร พ ย า ก ร ธ ร ร ม ช า ต แ ล ะ ส ง แ ว ด ล อ ม , ส ว ส ด โ น น ส ง)

ทรพยากรธรรมชาต หมายถง ส งท เกดขนเองตามธรรมชาตและมนษยน ามาใช ในการด ารงชวตท ดขนทรพยากรธรรมชาตสามารถ แบงได เปน

1. ประเภททใชไมหมด เพราะมอยมากมาย เชน อากาศ น า แสงแดด เปนตน และหากถกน าไปใชไมเหมาะสม กเสอมคณภาพจนถงอาจจะเปนอนตรายตอสขภาพและชวตได

2. ประเภททใชแลวหมดไป สามารถเกดขนและทดแทนไดตามธรรมชาต แตเปนไปไดชา ไดแก แรธาตตางๆ 3. ประเภททใชแลวเกดทดแทนได เกดและทดแทนไดธรรมชาต ใชเวลานานพอสมควร เชน ปาไม มนษย ดน

สตว สงแวดลอม หมายถง สงทอยรอบตวเรา ซงอาจจะเกดขนเองตามธรรมชาต หรอมนษยสรางขน อาจจะเปนสงมชวตและไมมชวต เปนรปธรรมและนามธรรม มความเหมาะสมหรอไมกได สงแวดลอม สามารถจ าแนกออกเปน

1. สงแวดลอมตามธรรมชาต รวมทงทมและไมมชวต เชน มนษย พช สตว อากาศ เปนตน 2. สงแวดลอมตามธรรมชาต รวมทงทมและไมมชวต เชน มนษย พช สตว อากาศ เปนตน 3. สงแวดลอมสงคม เปนนามธรรม เชน ประเพณ ศาสนา วฒนธรรม ฯลฯ

สภาพทางภมศาสตรของไทยทเหมาะสมตอการทองเทยว -ทตงทางภมศาสตรเปนศนยกลางของเอเชยตะวนออกเฉยงใต -มภมประเทศเกอบทกประเภทยกเวนทะเลทรายและหมะทเกดโดยธรรมชาต -มทะเลน าอนทปลอดภยจากสตวรายและชายหาดทเปนธรรมชาตในสวนของภมภาคทตดทะเล -เปนประเทศทมผลไมหลากหลายชนด -เปนประเทศทมความหลากหลายทางวฒนธรรมและเปนมตรตอนกทองเทยว

-หางไกลจากภยธรรมชาตโดยตรง

Page 33: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

ภมลกษณและภมนามทางภมศาสตร

ความหมายของภมลกษณ ภมนามทางภมศาสตร ภมลกษณ หมายถง การเรยกชอสงตางๆทปรากฏในภมประเทศทเกดโดยธรรมชาต โดยยดถอตามพจนานกรมศพทภมศาสตร สารานกรมภมศาสตร อกขรานกรมภมศาสตร โดยราชบณฑตตยสถาน เชน ลกษณะของ สงทปรากฏโดยธรรมชาต เชนภเขา เนนเขา แมน า ล าธาร ทะเล มหาสมทรเกาะ แกง ฯลฯ ภมนามทางภมศาสตร หมายถง การเรยกชอสงทปรากฏในภมประเทศทเกดโดยธรรมชาตหรอมนษยสรางขนมา โดยอาจจะเรยกแตกตางกนไปในแตละภมภาคของไทย เชนชอหมบาน กด โบก โนน ควน มาบ บาง ฯลฯ ภมลกษณของภมภาคทางภมศาสตรของประเทศไทย

1. ภมลกษณภาคเหนอ ภมประเทศภาคเหนอพจารณาเปนเขตภมลกษณ ไดดงน 1.1 เขตเทอกเขาและหบเขาตะวนตก ไดแก พนทเทอกเขาและหบเขาดานตะวนตกของภมภาค ครอบคลมบรเวณจงหวดแมฮองสอน และบางสวนของจงหวดเชยงใหม ประกอบดวยเทอกเขาถนนธงชย ซงแทรกสลบดวยหบเขาและแองทราบระหวางภเขา ทส าคญไดแก แองแมแจม แองปาย แองแมฮองสอน และแองแมสะเรยงเขตภมลกษณนมโครงสรางธรณของหนแกรนตเปนหนฐาน ซงถกปดทบดานบนดวยหนตะกอน และหนแปรตางๆเชน หนทราย หนปน เนอตางๆ หนกรวดมน หนดนดาน หนเชรต นอกจากนยงมหนแปรชนดหนไนสและหนชสตปดประกบ แทรกสลบอยเปนตอนๆ ขณะทตามหบเขาและแองทราบระหวางภเขาสะสมดวยตะกอนน าพายควอเทอรนารทมความอดมสมบรณสง เหมาะส าหรบการท าเกษตรกรรมในแองทราบ ดงนนจงพบแหลงชมชนขนาดใหญในแองทราบตางๆ เชน แองแมฮองสอน แองแมสะเรยง เปนตน ลกษณะส าคญของภมลกษณเขตเทอกเขาและหบเขาตะวนตก คอ 1) เปนเขตเทอกเขาสลบซบซอนและมระดบสงทสดของประเทศ ประกอบดวยเทอกเขาถนนธงชยตะวนออกเทอกเขาถนนธงชยกลาง และเทอกเขาถนนธงชยตะวนตก 2) เปนเขตทมพน ารอนปรากฏอยมาก ทส าคญ เชน พน ารอนผาบอง พน ารอนโปงสก จงหวดแมฮองสอนพน ารอนฝาง พน ารอนเทพพนม จงหวดเชยงใหม เปนตน พน ารอนดงกลาวใหประโยชนในการเปนแหลงพลงงานผลต กระแสไฟฟา และสามารถใชเพอทองเทยวได 1.2 เขตเทอกเขา – สลบแองตอนกลาง ไดแกพนทเทอกเขาและแองทราบระหวางภเขาตอนกลางของภมภาคครอบคลมพนทบางสวนของจงหวดเชยงราย พะเยา เชยงใหม ล าพน และล าปาง เขตนประกอบดวยเทอกเขาทส าคญคอ เทอกเขาแดนลาวทางตอนเหนอ และเทอกเขาผปนน า เขตนมโครงสรางธนณทซบซอน มหนแกรนตเปนฐานแกน ปดทบดวยหนตะกอนและหนแปรชนดตางๆ เชน หนทราย หนดนดาน หนปน หนฟลไลต หนชสต เปนตน บางสวนมการแทรกซอนขนมาของหนอคนภายนอก ชนดหนบะซอลต หนไรโอไลต และหนแอนดไซต เชน ในเขตจงหวดล าปาง มปรากฏซากภเขาไฟหนบะซอลตอยหลายแหง เปนตน เขตนยงมหบเขาแทรกสลบอยระหวางสนเขาและมแองทราบระหวางภเขาซงเปนศนยรวมของสายน าและตะกอนวตถตนก าเนดทผพงจากหนและแรในภเขา ซงถกพาเคลอนยายมากบสายน า ท าใหดนในแองทราบมความสมบรณ จงเปนเขตเกษตรกรรมทสมบรณ โดยเฉพาะการปลกผลไมและพชผก 1.3 เขตเทอกเขา – สลบแองตะวนออก ไดแก พนทเทอกเขา ทวเขา หบเขา และแองทราบระหวางภเขาดานตะวนออกครอบคลมเนอททงหมดของจงหวดแพร นาน อตรดตถ และเนอทบางสวนของจงหวดพะเยาและเชยงรายประกอบดวยภมประเทศหลก คอ เทอกเขาหลวงพระบางและแองทราบระหวางภเขา ลกษณะส าคญของภมลกษณเขตเทอกเขาสลบแองตะวนออก คอ 1) เทอกเขาเขตนมลกษณะธรณสวนใหญเปนหนตะกอน ไดแก เทอกเขาหลวงพระบาง ทเปน พรมแดนธรรมชาตระหวางไทย – ลาว

Page 34: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

2) มภมประเทศทรกนดารปรากฏอยตามขอบแอง ไมเหมาะท าการเกษตร แตอาจใชเปนภมทศนเพ อการทองเทยวได เชน เสาดนนานอย จงหวดนาน แพะเมองผ จงหวดแพร เปนตน 1.4 เขตทราบสลบทวเขาลมน าโขง ไดแก พนทราบสลบทวเขาทางตอนเหนอของภมภาค มแมน าสาย ส าคญคอแมน าองและแมน ากก โดยแมน าทงสองรวมทงแควสาขาไหลจากทสงตอนกลางไปลงทราบลมแมน าโขงทางตะวนออก เขตนมทะเลน าจดขนาดใหญทสดของภมภาคอยในเขตจงหวดพะเยา คอ กวานพะเยา ลกษณะส าคญของภมลกษณเขตทราบสลบทวเขาลมน าโขง คอ 1) เปนทราบระหวางภเขาผนใหญทสดในภาคเหนอ ครอบคลมท ราบของจงหวดพะเยาตอเนองไปจนถงทราบจงหวดเชยงราย เปนปจจยท าใหเขตนมเกษตรกรรมในทราบอยกวางขวาง โดยเฉพาะพนทท านาปลกขาวจะมมากทสดในภาคเหนอ 2) อยในเขตพนทลมน าทไหลลงแมน าโขงทางตอนเหนอ พนทลมแมน าเกอบทงหมดของภาคเหนอจะวางตวและมทศทางไหลของสายน าในแนวเหนอ – ใต ตามการวางตวของระบบเทอกเขาและทวเขา โดยมเทอกเขาผปนน าท าหนาทตามธรรมชาตในการปนน าใหไหลลงใตสทราบภาคกลาง ไดแก แมน าปง แมน าวง แมน ายม และแมน านาน กบแมน าทไหลขนเหนอลงสแมน าโขง คอ แมน ากกและแมน าอง

2. ภมลกษณภาคตะวนออกเฉยงเหนอ 2.1 เขตแนวภเขาขอบภมภาค เปนเขตภเขาขอบทราบสงโคราช ทงดานตะวนตกและดานใต โดยขอบดานตะวนตก เปนสวนหนงของเทอกเขาเพชรบรณและทวเขาพงเหย สวนขอบดานใตเปนสวนหนงของเทอกเขาสนก าแพงและเทอกเขาพนมดงรกแนวภเขาเขตนท าหนาทเปนพรมแดนธรรมชาต แยกทราบสงโคราชออกจากทราบภาคกลางและทราบต ากมพชา ภเขาสวนใหญเปนภเขารปอโต ลกษณะส าคญของภมลกษณเขตแนวภเขาขอบภมภาค คอ 1) เปนแหลงตนน าสายส าคญ เชน แมน าช แมน าเหอง แมน าเลย น าพอง น าพรม ล าน าชแมน ามล หวยล าปลายมาศหวยทบทน ล าโดมใหญ รวมทงแมน าโขง เปนตน 2) เปนพนทปาไมทส าคญ เนองจากการมภเขาระดบสงมากท าใหการเดนทางเขาถงยากการเขาไปตดไมของชาวบานจงยากดวย จงท าใหมปาไมเหลออยมากในบรเวณภเขา 3) เปนแหลงวตถตนก าเนดดนใหกบทดอนและทราบ เมอหนและแรในภเขาผพงตามธรรมชาตจะถกสายน าพาลงสทต าตามแรงโนมถวงโลก ท าใหธาตอาหารมาสะสมอยในทดอน ทราบ และทลมพฒนาเปนแหลงเกษตรกรรมทส าคญ 4) เปนแหลงอทยานแหงชาตและเขตรกษาพนธสตวปา เชน อทยานแหงชาตภเรอ อทยานแหงชาตภกระดงเขตรกษาพนธสตวปาภหลวง เขตรกษาพนธสตวปาภเขยว เปนตน 2.2 เขตแนวภเขาตอนกลางของภมภาค เขตแนวภเขาตอนกลางของภมภาค ไดแก เขตเทอกเขาภพาน ทวางตวในแนวตะวนออกเฉยงใต –ตะวนตกเฉยงเหนอ ซงอยเกอบตรงกลางของภมภาคคอนขนมาทางเหนอ ท าหนาทแบงแผนดนอสานออกเปนแองโคราชและแองสกลนคร โดยแองโคราชมขนาดเนอทมากกวาแองสกลนคร ประมาณ 3 เทาแตมความสงจากระดบน าทะเลปานกลางนอยกวา นอกจากนยงท าหนาทเปนแนวปะทะเมฆฝนตามธรรมชาตจากพายดเปรสชนท าใหพนทหนาภเขาในจงหวดบรเวณแมน าโขงมปรมาณฝนมาก 2.3 เขตทสงเขาโดดทสงเขาโดด เปนภมประเทศทประกอบดวยลกษณะภมประเทศทสงกบลกษณะภมประเทศภเขาโดดๆจงหมายถง ลกษณะภมประเทศทมระดบสงมากกวาบรเวณใกลเคยงและมภเขาโดดแทรกสลบอยดวย 2.4 เขตโคกโนน โคกและโนน เปนลกษณะภมประเทศทเปนทดอนเหมอนกน และเปนลกษณะภมประเทศทปรากฏอยอยางกวางขวางในภาคตะวนออกเฉยงเหนอ นอกจากนถาพจารณาจากชอของหมบาน ต าบล หรออ าเภอแลวมกขนตนดวยค าวา โคกหรอ โนน เชน อ าเภอโนนสง อ าเภอโคกศรสพรรณ อ าเภอโนนไทย เปนตน เรยกวา ภมนาม (geographic name) ลกษณะส าคญของภมลกษณเขตโคกโนน คอ

Page 35: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

1) เปนทตงถนฐานบานเรอน ชาวภาคตะวนออกเฉยงเหนอสวนใหญจะตงถนฐานอยบนโคกหรอโนน สวนนอยจะอยในทราบทลมเนองจากปญหาน าทวมและหนจากคราบเกลอ ทถกน าชะละลายออกมาตามทราบและทลม 2) เปนพนทเพาะปลกพชไรและไมยนตน เชน มนส าปะหลง ออย ขาวฟาง ปอแกว เปนตน ซงเปนพชเศรษฐกจหลกนอกเหนอจากขาวเหนยวและขาวเจา

2.5 เขตทราบ ทราบ เปนลกษณะภมประเทศทมความแตกตางระดบภายในพนทนอยมาก ทราบในภาคตะวนออกเฉยงเหนอสวนใหญมกถกน าทวมขงในขวงน าหลาก และแหงขอดในชวงหนาแลง โดยเฉพาะในทราบแองโคราชทราบในภาคตะวนออกเฉยงเหนอสวนใหญจะใชปลกขาว ทงขาวเจาและขาวเหนยวและเปนพนทเลยงสตวประเภทโคและกระบอ

3. ภมลกษณภาคกลาง ภมประเทศภาคกลาง พจารณาเปนเขตภมลกษณไดดงน 3.1 เขตภเขาดานตะวนออก ครอบคลมเทอกเขาเพชรบรณตะวนตกทงหมดและพนทบางสวนของเทอกเขาเพชรบรณตะวนออกและเทอกเขาดงพญาเยน(เดม) อยในเขตจงหวดเพชรบรณ พษณโลก ลพบร และสระบรเขตเทอกเขาดงกลาวมความส าคญตรงทเปนทสงตอนกลางของประเทศ ลกษณะส าคญของภมลกษณเขตภเขาดานตะวนออก คอ 1) เปนพนทสนบสนนปรมาณน าของแมน านานและแมน าปาสก โดยแมน าทง 2 สาย ถอเปนแหลงน าตามธรรมชาตส าคญทหลอเลยงทราบภาคกลาง ถงแมวาแมน านานจะมตนน าอยใน เขตจงหวดนานในภาคเหนอ และมแมน าปาสกมตนน าอยในเขตจงหวดเลยในภาคตะวนออกเฉยงเหนอกตาม แตแมน าทง 2 กไดรบปรมาณน าสวนหนงจากภเขาสงเขตน 2) เปนแหลงสนบสนนตะกอนวตถตนก าเนดดนในทราบ ภเขาดานตะวนออกประกอบ ดวยหนหลากหลายชนดซงเมอหนเหลานผพงจะเปนวตถตนก าเนดดน และถกสายน าพามาสะสมในทราบชวยใหดนมความอดมสมบรณเหมาะสมแกการปลกพชเศรษฐกจตางๆ โดยเฉพาะขาว 3) เปนแหลงทมสถานททองเทยวทางธรรมชาตอยมาก เชน อทยานแหงชาตน าตกชาตตระการ อทยานแหงชาตภหนรองกลา อทยานแหงชาตเขาใหญ เปนตน 4) เปนแนวปะทะเมฆฝนตามธรรมชาต ท าใหมฝนตกหนกบรเวณดานหนาภเขาตงแตเขตลาดเชงเขาจงหวดนครนายกไปจนตลอดจงหวดพษณโลก 5) เปนแหลงอตสาหกรรมซเมนตและโรงงานเซรามกทส าคญ เนองจากเขตภเขาตะวนออกมหนปนทเปนวตถดบหลกในอตสาหกรรมซเมนตอยมาก โดยเฉพาะในเขตอ าเภอมวกเหลกและแกงคอย จงหวดสระบรและมหนไรโอไลตทสลายตวแลวใหแรดนขาว ซงเปนวตถดบหลกในอตสาหกรรมเซรามกอยมากโดยเฉพาะแถบ จงหวดสระบรและนครนายก 6) เปนแหลงปลกมะขามหวานทมชอเสยง โดยเฉพาะในเขตจงหวดเพชรบรณทมหนอคนชนดหนไรโอไลตแอนดไซต และบะซอลต ทผพงแลวใหธาตอาหารหลกชนดโพแทสเซยมแกดน ซงเปนธาตอาหารทชวยใหผลไมตางๆมรสหวานมากขน 3.2 เขตภเขาดานตะวนตก เขตภเขาดานตะวนตก ครอบคลมพนทบางสวนในเขตจงหวดก าแพงเพชร จงหวดนครสวรรค จงหวดอทยธาน และจงหวดสพรรณบร เปนสวนหนงของเทอกเขาถนนธงชยตอนลาง เขตนเปนพนทตนน าแควสาขาของแมน าปงแมน าเจาพระยา และแมน าทาจน ทส าคญ เชน คลองวงมา หวยขาแขง หวยทบเสลา แมน าสะแกกรง เปนตน เปนทพนปาไมผนใหญ ของประเทศทตอเนองกบภาคตะวนตก เชน เขตรกษาพนธสตวปาหวยขาแขง อทยานแหงชาตคลองลาน อทยานแหงชาตพเตย เปนตน ลกษณะส าคญของภมลกษณเขตภเขาดานตะวนตก คอ 1) เปนแหลงหนกอสรางส าคญ ไดแก หนแกรนตทจงหวดนครสวรรคและอทยธาน หนปนใชเปนหนประดบทจงหวดก าแพงเพชร และหนออนทจงหวดก าแพงเพชร

Page 36: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

2) เปนพนทผนปามรดกโลก ไดแก เขตรกษาพนธสตวปาหวยขาแขง – ทงใหญนเรศวรเนองจากมลกษณะพเศษคอ “เปนแหลงทอยอาศยของชนดพนธพชและสตวหายากและเปนแหลงรวบรวมความหลากหลายทางชวภาพทส าคญแหงหนงของโลก”(กรมศลปากร.2543 : 44) 3) เปนแหลงเพาะปลกพชไรทส าคญ เชน ออย มนส าปะหลง ขาวโพด ทานตะวน ขาวฟาง สบปะรด เปนตน 3.3 เขตทดอนเขาโดดตอนกลาง ไดแก ทดอนเขาโดดพยหะคร – ตาคล – นครสวรรค ทวางตวตดผานตามขวาทราบภาคกลาง ท าใหแบงทราบภาคกลางออกเปน ทราบภาคกลางตอนบนกบทราบภาคกลางตอนลาง โดยมลกษณะเปนภเขาเลกๆ หรอกลมภเขาเลกๆ มระดบความสงไมมาก เนองมาจากเปนภเขาของหนในยคเกาประเภทหนแปรและหนอคนภายนอกทแทรกซอนขนมาบางครงมหนทราย และหนปน ทส าคญไดแก เขาวง เขาคอก ในเขตอ าเภอหนองมวงจงหวดลพบร เขาอหลก เขาชายธง เขาชอนเดอเขาสนามชย เขาตะแบง เขาแมเหลก เขากะลา เขาโยง และเขาลกชาง ในเขตอ าเภอเมอง จงหวดนครสวรรค การใชทดนในเขตทดอนเขาโดดตอนกลาง สวนใหญเปนพนทท าไร เชน ไรออย มนส าปะหลง ไรขาวฟาง เปนตน 3.4 เขตทราบภาคกลางตอนบน ไดแก พนทราบตงแตแนวเขตทดอนเขาโดดตอนกลางขนไปทงหมดในเขตจงหวดสโขทย พษณโลก ก าแพงเพชร พจตร และนครสวรรค วางตวในแนวเหนอ – ใต ประกบขางดวยภเขาสงดานตะวนออกและตะวนตก ทราบภาคกลางตอนบนเกดจากอทธพลของแมน าปง แมน ายม และแมน านาน รวมทงแควสาขาของแมน าทง 3 สายไดพาตะกอนมาทบถม โดยดานลางเปนตะกอนหนกงแขงตวยคเทอรเชยร ซงมการส า รวจพบน ามนดบทลานกระบอจงหวดก าแพงเพชรสวนดานบนเปนตะกอนน าพา ยคควอเทอรนาร เขตนมการท าไรและท าสวนในเขตทราบเชงดอน ขณะทบรเวณทราบและทลม มการท านา ทงนาปรงและนาป ลกษณะส าคญของภมลกษณเขตทราบภาคกลางตอนบน คอ 1) เปนทตงแหลงมรดกโลก เมองประวตศาสตรสโขทยและเมองบรวาร คอ อทยานประวตศาสตรศรสชนาลย สโขทยและก าแพงเพชร สงกอสรางสวนใหญใชศลาแดงเปนวสดหลก โดยหาไดจากทดอนซง อยตามบรเวณชายขอบทราบภาคกลางตอนบน 2) มเนนตะกอนรปพดขนาดใหญปรากฏอย ครอบคลมพนทแถบตะวนออกของก าแพงเพชร แนวแคบๆดานตะวนตกของจงหวดพษณโลกและพจตร เกดจากการสะสมของตะกอน ท าใหดเปนเนนในบรเวณททางน าหรอสายน าตางๆมการเปลยนระดบจากหบเขาชนสทราบจงท าใหความเรวและแรงของกระแสน าลดลง จนไมสามารถพาตะกอนบางสวนไปได ในทสดจงไดทงตะกอนเหลานนไวกระจายออกคลายซของพด เรยกวา เนนตะกอนรปพด (alluvial fan) 3.5 เขตทราบภาคกลางตอนลาง เปนทราบตงแตพนทบรเวณตอนเหนอของอ าเภอเมองอทยธานลงมา จนถงบรเวณชายฝงกนอาวไทย 1) มพนทดนเปรยวจดเปนบรเวณกวางขวาง จงไมเหมาะสมตอการปลกพชเศรษฐกจ 2) เปนบรเวณทเคยเปนทะเลเกา ไดแก พนทบางสวนของเขตจงหวดสมทรสาคร สมทรสงคราม สมทรปราการกรงเทพมหานคร นครปฐม นนทบร ปทมธาน นครนายก พระนครศรอยธยา และสพรรณบร รวมทงจงหวด ปราจนบรและฉะเชงเทราของภาคตะวนออก 3) เปนทตงของแหลงมรดกโลกทางวฒนธรรม ไดแก อทยานประวตศาสตรพระนครศรอยธยาและเมองบรวารวสดหลกทใชในการกอสรางจะเปนอฐทท ามาจากดนเหนยว

4. ภมลกษณภาคตะวนออก ภมประเทศภาคตะวนออก พจารณาเปนเขตภมลกษณไดดงน 4.1 เขตภเขาสง เขตภเขาสง เชนเทอกเขาบรรทด เทอกเขาสนก าแพง เขาสอยดาว เขาใหญ เปนตน ลกษณะส าคญของภมลกษณเขตภเขาสง คอ 1) เปนแนวปะทะเมฆฝนตามธรรมชาต พจารณาได 2 บรเวณกวางๆ คอ บรเวณดานหนาทวเขาสอยดาว และดานหนาเทอกเขาบรรทดในเขตจงหวดจนทบรและตราด โดยเฉพาะทอ าเภอคลองใหญ มปรมาณฝนสงมากเขตนจงมพชพรรณ

Page 37: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

ธรรมชาตสวนใหญเปนปาดบชนและปาดบเขา สวนอกบรเวณอยในเขตรบลมเทอกเขาสนก าแพง ตอนเหนอของจงหวดปราจนบรและสระแกว โดยทงสองเขตไดรบอทธพลจากลมมรสมตะวนตกเฉยงใตและลมใตเหมอนกน 2) เปนพนทปาไมทส าคญ เนองจากพนทภเขาสงจะไดรบความชนจากเมฆทลอยมาปะทะ ท าใหตนไมไดรบความชนจงมปาไมประเภทตางๆ ขนปกคลมอยมาก 3) เปนแหลงสนบสนนตะกอนทรายชวยสรางสรรคหาดทรายทสวยงาม โดยเฉพาะชายหาดแถบจงหวดชลบร และระยอง จะไดรบตะกอนทรายทผพงจากหนแกรนต หนไนสและหนควอรตไซตจากภเขาสงตอนกลางภมภาค 4) เปนพนทตนน าของสายน าในภาคตะวนออก เชนแมน าปราจนบร แมน าจนทบร แมมน าเวฬ แมน าประแส เปนตน 5) เปนแหลงสนบสนนธาตอาหารใหดนในทราบ เมอหนและแรธาตผพงโดยกระบวนการตามธรรมชาตจะถกน าพดพามาสะสมในทราบและทลม จงท าใหดนมความอดมสมบรณเหมาะแกการเพาะปลกพชเศรษฐกจตางๆ 6) เปนพนทอนรกษรปแบบตางๆ เชน อทยานแหงชาตเขาใหญ อทยานแหงชาตทบลาน เขตรกษาพนธสตวปา เขาเขยว เขตรกษาพนธสตวปาเขาสอยดาว เปนตน 4.2 เขตทสง ทดอนและโคกโนน ลกษณะส าคญของภมลกษณเขตทสง ทดอนและโคกโนน คอ 1) เปนพนทไรชนดตางๆ เนองจากเปนภมประเทศทดอน ดนจงมความชนนอย 2) เปนพนทเลยงโคและกระบอ โดนเฉพาะบรเวณจงหวดฉะเชงเทราและสระแกว 4.3 เขตทราบ ทราบจะเปนพนทรบน าทถกระบายมาจากภเขาสง ทตอนสง รวมทงรบตะกอนวตถตนก าเนดดนทถกพดพาเคลอนยายจากทสง ท าใหดนในเขตทราบมความอดมสมบรณ เหมาะส าหรบใชเปนแหลงเกษตรกรรม และตงถนฐานบานเรอน เชน ทราบฉนวนไทย ทราบลมน า – บางปะกง เปนตน 4.4 เขตชายฝง ภาคตะวนออกมพนทตดตอกบทะเลบรเวณอาวไทยอยทางดานตะวนตกและดานใตภมภาค ภมประเทศชายฝงของภาคตะวนออกมทงชายฝงลาดชน ราบเรยบและราบลม รวมทง หาดทราย หาดโคลน หาดเลน และหาดหน ลกษณะส าคญของภมลกษณเขตชายฝง คอ 1) เปนเขตทองเทยวทางทะเลทส าคญ เชน อาวบางแสน อาวพทยา แหลมแมพมพ อาวคงวมาน อาวคงกระเบน เปนตน 2) เปนเขตทชวยสนบสนนเศรษฐกจภาคอตสาหกรรม ไดแก ชายฝงบรเวณทาเรอแหลมฉบง อ าเภอศรราชา จงหวดชลบร และชายฝงบรเวณทาเรอมาบตาพด อ าเภอเมอง จงหวดระยอง 4.5 เขตเกาะ คอ สภาพภมประเทศชายฝงทะเลทมเกาะหลายเกาะมารวมตวกน ลกษณะส าคญของภมลกษณเขตเกาะ คอ 1) เปนแหลงทองเทยวทส าคญ เชน เกาะสชง เกาะลาน เกาะไผ เกาะคราม เกาะเสมด เกาะมนใน เกาะมนกลางเกาะมนนอก เกาะชาง เกาะกด เกาะหมาก เกาะรง เกาะขาม เปนตน 2) เปนแหลงแวะจอดพกและหลบคลนลมของเรอ เกาะทตงอยระหวางแผนดนใหญและทะเลลกมสวนชวยก าบงลมทพดเขาสฝง บางครงเรอขนาดเลกและขนาดกลาง เชน เรอประมง เรอขนถายสนคา เปนตน สามารถใชเปนทก าบงลมพายในทะเลทพดผานได โดยเฉพาะบรเวณเกาะสชง

5. ภมลกษณภาคตะวนตก ภมประเทศภาคตะวนตก พจารณาเปนเขตภมลกษณไดดงน 5.1 เขตเทอกเขาถนนธงชยตอนลาง ไดแก แนวเทอกเขาถนนธงชยกลาง ทตอเนองจาก อ าเภอออมกอยจงหวดเชยงใหมตอเนองเขามาในเขตจงหวดตากดานอ าเภอทาสองยาง แมระมาด และสามเงาทอกเขาถนนธงชยตอนลางจะตอเนองจากจงหวดตากไปจนถงจงหวดกาญจนบรตอนบนสนสดทแนวแมน าแควนอย

Page 38: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

ลกษณะส าคญของภมลกษณเขตเทอกเขาถนนธงชยตอนลาง คอ 1) เปนแหลงสนบสนนสายน าใหทราบภาคกลาง เชนแมน าปง หวยขนแมทอ แมน าวงมา แมน าสะแกกรง เปนตน 2) เปนแหลงหนตดประเภทหนแกรนตทส าคญ ไดแก พนทจงหวดตากเขตอ าเภอเมองตากและบานตากเนองจากบรเวณน มหนแกรนตสสนและเนอตางๆอยมาก เออตอการท าเหมองหนเพอใชเปนวสดในงานกอสราง 3) การวางตวของเทอกเขาท าใหดานหลงเทอกเขาแหงแลง ไดแก พนทบรเวณอ าเภอสามเงา บานตากเมองตากและอ าเภอวงเจา จงหวดตาก รวมทงบรเวณเขตตดตอกลปภาคกลาง เปนบรเวณทมปรมาณฝนเฉลยรายปนอยมากทสดเขตหนงของประเทศเนองจากเปนเขตเงาฝนของเทอกเขาสงจากลมมรสมตะวนตกเฉยงใต 5.2 เขตเทอกเขาตะนาวศร แนวเทอกเขาตะนาวศรเปนแนวทพาดผานตามแนวชายแดนขนานกบแมน าแควนอยตงแตดานเจดยสามองค อ าเภอสงขละบร ผานเขตทองผาภม ไทรโยค แลวผานลงทางใตทางดานตะวนตกของจงหวดราชบร เพชรบร และประจวบครขนธ แนวเทอกเขาตะนาวศรเรมตนจากตอนใตแนวรอยเลอนเจดยสามองค ลกษณะเดนคอ เปนเทอกเขาทมหนแกรนตเปนหนฐาน 5.3 เขตทดอนเขาโดด ไดแก พนทดานตะวนออกของเขตเทอกเขา ทงเทอกเขาถนนธงชยและเทอกเขาตะนาวศรซงเปนพนททมความสงนอยกวาตะนาวศรและเทอกเขาถนนธงชย จงเปนทสะสมตะกอนทเคลอนตวมาจากภเขาโดยล าน าพดพามาท าใหเกดเปนภมประเทศลาดเชงเขาประเภทเนนตะกอนรปพดสวนใหญเปนพนทท าไร เชน ออย มนส าปะหลง สบปะรด ขาวโพดเลยงสตว รวมถงสวนขนน มะมวง เปนตน 5.4 เขตทราบและทราบลมพนทราบและพนทราบลมเปนทสะสมตะกอนน าพาของแมน าและแควสาขาท าใหเปนพนททมความอดมสมบรณแหงหนงของประเทศไทย ทส าคญไดแก เขตทราบลมแมน าแมกลองและเขตทราบลมแมน าเพชรบร 5.5 เขตชายฝงเพชรบร-ประจวบครขนธ เปนทราบทประกอบไปดวยแนวสนทรายชายฝงสลบกบทลมระหวางสนทรายทราบดงกลาวอยในเขตชายฝงอ าเภอบานแหลม ชะอ า หวหน ปราณบร สามรอยยอด กยบร เมองประจวบครขนธทบสะแก บางสะพาน และบางสะพานนอย

6. ภมลกษณภาคใต 6.1 เขตแนวเทอกเขาสง ไดแก เทอกเขาภเกต เทอกเขานครศรธรรมราช และเทอกเขาสนกาลาคร ลกษณะส าคญของภมลกษณเขตแนวเทอกเขาสง คอ 1) เทอกเขาสงเปนแนวปะทะเมฆฝน ทง 3 เทอกเขามระดบสงมากจงท าใหเปนแนวปะทะเมฆฝนตามธรรมชาต เชน ทต าบลคกคก อ าเภอตะกวปา จงหวดพงงา เปนเขตรบลมของเทอกเขาภเกต จากลมมรสมตะวนตดเฉยงใต ท าใหมฝนตกชกและตกหนก 2) เทอกเขาสงเปนแหลงแรดบกและวลแฟรม ทง 3 เทอกเขาเปนแหลงสนแรโลหะทส าคญ คอ ดบกและวลแฟรม เนองจากมหนแกรนตเปนหนฐาน 3) เทอกเขาสงเปนพนทตนน าของภาคใต เนองจากการเปนแนวปะทะของเมฆฝนตามธรรมชาต และปกคลมดวยปาไม จงท าใหเปนแหลงก าเนดและสนบสนนสายน าใหแกล าธาร คลอง หวย และแมน าสายตางๆของภาคใต 4) เทอกเขาสงเปนพนทปาไม โดยเฉพาะปาดบชนทเปนพชพรรณธรรมชาตสวนใหญของภาคใต จะถกปกคลมอยตามสนเขา ไหลเขา เชงเขา หรอหบเขาของทง 3 เทอกเขา 6.2 เขตบรเวณพนทสงตอนกลาง บรเวณพนทสงตอนกลาง คอบรเวณทสงทเปนภเขาโดด ภเขาเตย ลาดเชงเขา และทดอนตอเนองกนเปนพนทสงในตอนกลางของคาบสมทรภาคใต หรออยระหวางเทอกเขาภเกตกบเทอกเขานครศรธรรมราชเปนพนทปลกยางพารา เนองจากการเปนภมประเทศทสงและอยในเขตรอนชน จงท าใหปลกยางพาราไดด นอกจากนยงมพชเศรษฐกจประเภทปาลมน ามน และผลไมชนดตางๆ

Page 39: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

6.3 เขตภาคใตชายฝงทะเลตะวนออก คอ ชายฝงทะเลดานอาวไทย ครอบคลมพนทชายฝงทะเลตงแตบรเวณอ าเภอประทวจงหวดชมพร ไปจนตลอดปาน าโก – ลก อ าเภอตากใบ จงหวดนราธวาส ลกษณะส าคญของภมลกษณเขตภาคใตชายฝงทะเลตะวนออก คอ 1) เปนชายฝงทะเลทมทราบชายฝงกวางกวาชายฝงทะเลตะวนตก เปนทตงของชมชนเมองขนาดใหญ ไดแก จงหวดชมพร สราษฎรธาน นครศรธรรมราช พทลง สงขลา ปตตาน 2) มลกษณะภมประเภทยอยสนดอนจะงอยทรายปรากฏอย ไดแก แหลมตะลมพก จงหวดนครศรธรรมราช และแหลมโพธ จงหวดปตตาน 3) มทะเลสาบน าเคมและน ากรอยขนาดใหญทสดของประเทศ ไดแก ทะเลสาบสงขลา ทะเลหลวง และทะเลนอย ครอบคลมพนทบางสวนของจงหวดสงขลาและพทลง 6.4 เขตภาคใตชายฝงทะเลตะวนตก คอชายฝงทะเลดานอนดามน ครอบคลมพนทตงแตจงหวดระนองไปจนตลอดจงหวดสตล ลกษณะส าคญของภมลกษณเขตภาคใตชายฝงทะเลตก คอ 1) เปนชายฝงทมแหลงทองเทยวทางทะเลอยมากและมชอเสยง เชน หาดปาตอง หมเกาะสรนทร หมเกาะสมลน เขาตะป เขาพงกน เกาะพพ เปนตน 2) เปนชายฝงทมทราบชายฝงทะเลแคบ โดยเฉพาะชายฝงแถบจงหวดระนองและพงงา จะเปนชายฝงลาดชน 3) เปนชายฝงทมปาชายเลนขนอยมาก โดยเฉพาะตามปากน าปากคลองสบกบทะเล จะน าเอาตะกอนโคลนเลนหรอทรายแปงมาสะสม จงมปาชายเลนขนอยมาก

กลยทธในการพรรณนาแหลงทองเทยวทางภมศาสตร จ าแนกการบรรยายได 4 ระดบ ดงน 1. การบรรยายระดบใหความรพนฐาน เชน แหลงทองเทยวชออะไร ขนาดเทาใด อยทใด หนอะไร กวางยาวเทาใด

2. การบรรยายระดบใหเกดความประทบใจ บรรยายรายละเอยดเพมขนถงความสวยงาม ความยงใหญ ความ มหศจรรย ความแปลกพศดาร อภนหาร ฯลฯ

3. บรรยายใหเหตผล อธบายถงแหลงทองเทยวนนเกดขนไดอยางไรดวยเหตผลใด ดวยขอสนนฐานอะไร ดวย หลกการอะไร การบรรยายควรมทางเลอก(ขอน ตองใชความรอธบายมาก)

4. บรรยายใหเกดความซาบซง บรรยายใหเหนการเปลยนแปลงหรอเคลอนไหวของแหลงทองเทยว ดเหมอนมชวต มลกษณะเฉพาะตวอยางไร มนษยหรอสงตางๆไดรบประโยชนหรอเกยวของกบแหลงทองเทยวในชวงเวลาตางๆอยางไร

มคคเทศกกบความรทางภมศาสตรทเกยวของกบการทองเทยว การแบงภาคของประเทศไทยม 2 ประเภท

- การแบงภาคทางการปกครอง (4 ภาค คอ ภาคเหนอ ภาคกลาง ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ภาคใต) - การแบงภาคทางภมศาสตร (6 ภาค เพม ภาคตะวนออก ภาคตะวนตก)

ความรทถกตองเกยวกบลกษณะภมประเทศและภมนามทางภมศาสตร เชน ภเขาเนนเขา ทวเขา,เทอกเขา ทราบ ทราบสง พดเขา ปาไม หาดทราย หาดหน ถ า น าตก น าพรอน อาว แหลม ฯลฯ

ขาดความรทางภมนามในระดบทองถน - ชอของหมบาน ต าบล อ าเภอ แมน าล าคลอง วด ในแตละภมภาค/ การแบงเขตแดนทมผลตอการ

ทองเทยว ความรในการใชขอมลระบบGISและเครองมอทางภมศาสตร เชน เครอง GPS แผนท เขมทศ ใน

การทองเทยว

Page 40: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

มคคเทศกกบภมศาสตรการทองเทยว

ความรเกยวกบถ า คอ โพรงทลกเขาไปในภเขา หรอเปนชองทเปนโพรงลกเขาไปในพนดนหรอภเขา มขนาดใหญ พอทมนษยสามารถเขาไปได เกดขนตามธรรมชาต โดยทวไปถ าเกดในหนปนทมน าใตดนไหลผานกดเซาะ ซงมกพบตามภเขาหนปนหรอ ภเขาชายฝงทะเล นอกจากนยงมถ าทเกดจากการกระท าของมนษยอกดวย สงทอยภายในถ า หนงอก คอ ตะกอนหนปนทจดตวเปนแทงสงจากพนถ าขนไปหาเพดานถ า เกดจากหยดน าทไหลออกจากหนยอยเมอหลนถงพนถ าจะเกดการสญเสยคารบอนไดออกไซด ท าใหสารประกอบคารบอเนตเกดการสะสมตวและคอยๆ สงขนจากพนถ า หนยอย คอ ตะกอนหนปนทจบตวเปนแทงหรอแผนยอยลงมาจากเพดานถ า เกดจากน าใตดนทมหนปนละลายอยหยดลงมาจากรอยแตกบนเพดานถ า และเมอน าสญเสยกาซคารบอนไดออกไซดออกไปกจะท าใหเกดสารประกอบคารบอเนตเรมสะสมตวทละนอย และพอกยาวลงมาจากเพดานเรอยๆ โดยปกตมกมลกษณะเปนหลอดกลวงอยตรงกลาง เสาหน คอลกษณะของหนทเปนแทงหรอเสายาวจากพนถ าจรดเพดานถ า เกดจากหนงอกหนยอยมาบรรจบกน หลอดหนยอย คอสารหนปนทจดตวเปนหลอดหรอทอยอยลงมาจากเพดานถ า สารประกอบคารบอเนตทเกดจะมการเรยงตวของผลกในแนวยาวและยอยลงมาท าใหมความยาวเพมขน ท าใหดคลายหลอดกลวงทมน าหยดออกมา หนปนฉาบ คอ ตะกอนทเกดจากน าทมสารประกอบคารบอเนตไหลเปนแผนบางๆ บนพนผวของพนถ า ซงมกจะประกอบไปดวยหนทราเวอรทน ซงเปนอกรปหนงของสารประกอบคารบอเนต มานถ า คอ เกดจากน าทมสารคารบอเนตสงทไหลตามผนงทเอยงซงเกดจากแรงตงผวของน า เมอน าเกดสญเสยกาซคารบอนไดออกไซดจงท าใหเกดการตกตะกอนของสารประกอบคารบอเนต มลกษณะเปนแผนบางๆ ยอยลงมาจากผนงถ าดคลายมาน บางแหงจะมสน าตาลแดงสลบกบสขาวหรอเหลองออนมชอเรยกเฉพาะวา มานเบคอน

ความรเกยวกบประเภทและรปแบบของน าตก น าตกแตละทตางกมคณสมบตแตกตางกนไป น าตกตามยอดเขาสงและผาชนทเกดจากหนแกรนต น าตกประเภทนจะมขนาดใหญ ตกลงมาจากทสงมองเหนแตไกล ส าหรบน าตกประเภทนกม น าตกแมสรนทร ในอทยานแหงชาตน าตกแมสรนทร จ.แมฮองสอน น าตกพลว ในอทยานแหงชาตน าตกพลว จ.จนทบร น าตกทอยในพนทเปนหนทรายและดนดาน ลกษณะของน าตกประเภทนสวนใหญจะเปนเหมอนล าหวย เปนลานหนกวาง มน าเฉพาะในชวงฤดฝน เราจะพบเหนน าตกประเภทนไดท น าตกตาดโตน ในอทยานแหงชาตตาดโตน จ.ชยภม น าตกตาดโตน ในอทยานแหงชาตผาแตม จ.อบลราชธาน น าตกทอยในบรเวณเทอกหนปน ส าหรบน าตกประเภทนจะไหลลดหลนกนเปนชนเตยๆ จ านวนหลายชน นบเปนน าตกทมความสวยงามมาก เนองจากหนปนเปนหนทท าปฏกรยากบน า เวลาโดนน ากดเซาะหนกจะมรปรางแปลกตานามองตางกนไป โดยน าตกในเทอกเขาหนปน ทนาสนใจกม น าตกเอราวณ ในอทยานแหงชาตเอราวณ จ.กาญจนบร น าตกหวยแมขมน ในอทยานแหงชาตเขอนศรนครนทร จ.กาญจนบร น าตกพาเจรญ ในอทยานแหงชาตพาเจรญ จ.ตาก น าตกหนชนวน น าตกประเภทนสามารถชมความงามไดเพยงแหงเดยวในเมองไทยท น าตกเตาด า แหงอทยานฯ คลองวงเจา จ.ก าแพงเพชร ซงเปนน าตกทสวยงามและยงใหญแตการเดนทางเขาไปคอนขางยากล าบาก

ความรเกยวกบค าทใชในการพยากรณอากาศ เกณฑอากาศรอน ใชอณหภมสงสดประจ าวนและใชเฉพาะในฤด รอน

1. อากาศรอน(Hot) อณหภมตงแต 35.0 – 39.9 องศาเซลเซยส 2. อากาศรอนจด(Very Hot) อณหภมตงแต 40.0 องศาเซลเซยสขนไป

เกณฑอากาศหนาว ใชอณหภมต าสดประจ าวนและใชเฉพาะในฤดหนาว

Page 41: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

1. อากาศเยน(Cool) อณหภมตงแต 18.0 – 22.9 องศาเซลเซยส 2. อากาศคอนขางหนาว(Moderately Cold) อณหภมตงแต 16.0 – 17.9 องศาเซลเซยส 3. อากาศหนาว(Cold) อณหภมตงแต 8.0 – 15.9 องศาเซลเซยส 4. อากาศหนาวจด(Very Cold) อณหภมตงแต 7.9 องศาเซลเซยสลงไป

เกณฑการกระจายของฝน 1. ฝนบางพนท(Isolated) หมายถง มฝนตกนอยกวา 20% ของพนท 2. ฝนกระจายเปนแหงๆ (Widely Scattered) หมายถง มฝนตกตงแต 20% ขนไป แตไมเกน 40% ของพนท 3. ฝนกระจาย(Scattered) หมายถง มฝนตกตงแต 40% ขนไป แตไมเกน 60% ของพนท 4. ฝนเกอบทวไป(Almost Widespread) หมายถง มฝนตกตงแต 60% ขนไป แตไมเกน 80% ของพนท 5. ฝนทวไป(Widespread) หมายถง มฝนตกตงแต 80% ของพนท ขนไป

เกณฑปรมาณฝน 1. ฝนเลกนอย(Light Rain) ฝนตกมปรมาณตงแต 0.1 มลลเมตร ถง 10.0 มลลเมตร 2. ฝนปานกลาง(Moderate Rain) ฝนตกมปรมาณตงแต 10.1 มลลเมตร ถง 35.0 มลลเมตร 3. ฝนหนก(Heavy Rain) ฝนตกมปรมาณตงแต 35.1 มลลเมตร ถง 90.0 มลลเมตร 4. ฝนหนกมาก(Very Heavy Rain) ฝนตกมปรมาณตงแต 90.1 มลลเมตร ขนไป

เกณฑจ านวนเมฆในทองฟา โดยแบงทองฟาเปน 10 สวน 1. ทองฟาแจมใส(Fine) ทองฟาไมมเมฆหรอมแตนอยกวา 1 สวนของทองฟา 2. ทองฟาโปรง(Fair) ทองฟามเมฆตงแต 1 สวน ถง 3 สวนของทองฟา 3. ทองฟามเมฆบางสวน(Partly Cloudy Sky) ทองฟามเมฆเกนกวา 3 สวน ถง 5 สวนของทองฟา 5. ทองฟามเมฆเปนสวนมาก(Cloudy Sky) ทองฟามเมฆเกนกวา 5 สวนถง 8 สวนของทองฟา 6. ทองฟามเมฆมาก(Very Cloudy Sky) ทองฟามเมฆเกนกวา 8 สวนถง 9 สวนของทองฟา 7. ทองฟามเมฆเตมทองฟา(Overcast Sky) ทองฟามเมฆเกนกวา 9 สวน ถง 10 สวนของทองฟา

ปญหาของมคคเทศกกบการบรรยายและความเขาใจของนกทองเทยวในแหลงทองเทยว

การทมคคเทศกไดศกษาวชาภมศาสตร จะท าใหสามารถบรรยายปรากฏการณธรรมชาตได และถอวาเปนพนความรในการอธบายปรากฏการณดานอนๆ เชนดานสงคม ประวตศาสตร โบราณคด ไดดยงขนดวย เชนทตงของเมองในอดดต ท าไมจงตงบรเวณนเปนตน ปญหาทพบคอ มคคเทศกมกไมเขาใจหรอใชค าตางๆในการอธบายไมถกตอง ตวอยางปรากฏการณทมคคเทศกควรไดศกษาหาเหตผล เชน

- ภเขา mountain มความสงจากระดบทะเลปานกลางเกน 600 เมตรจากระดบทะเลปานกลางมกเปนลกโดดๆ - เนนเขา hill มความสงต ากวา 600 เมตร จากระดบทะเลปานกลาง - ทวเขา ใชเปนแนวแบงประเทศ, ภมภาค, จงหวด - สนปนน า เปนจดสงสดของทวเขาใชเปนแนวแบงเขต ภมภาค หรอระหวางประเทศ - พดเขา หมายถง พนทสลบซบซอนไปดวยทวเขา/ภเขา/เนนเขา - ยอดเขา ใชประโยชนในการชมววทวทศน - ลานหนปม เปนลกษณะทางธรณวทยาทแปลกทภหนรองกลา - หนาผา เกดจากเปลอกโลกสไลดตวในแนวดง ผาชธง ภหนรองกลา จ.เพชรบรณ - ตนไครยอยเปนทมาของการตชอน าตกวงตะไคร - ตนคอเปนทมาของการตงชอเขาคอ

Page 42: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

- น าตกศรดษฐ ใชชอของทหารซงเสยชวต ณ บรเวณน าตกมาตงชอ - การก าหนดเรยกฝงซายหรอขวาของแมน า - เขาพรก เคยเปนเปาหมายสรางแหลงคาสโนในอนาคต - กระเชาลอยฟาจากเขายายเทยงจะพาขามเขอนล าตะคองตอนลางสเขาพรก - ทวทศนมองจากเขายายเทยง - ถ า สวนใหญจะเกดบรเวณเทอกเขาหนปน - สายแรควอรซหรอหนเขยวหนมานทสลายตวมาพรอมกบหนปนท าใหผนงถ ามความสวยงาม - หนาผา เปนภมประเทศททาทายการทองเทยวในหลายความรสก

อางอง (เอกสารประกอบการสอนวชาภมศาสตรการทองเทยว. พรสมทธ ฉายสมทธกล (2559). สาขาวชาภมศาสตรและภม

สารสนเทศคณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยราชภฏสวนสนนทา.) (เอกสารประกอบการเรยนเพมเตมวชาภมศาสตรเพอการทองเทยว. กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและ

วฒนธรรม. ความหมายของภมศาสตรการทองเทยว. โรงเรยนเตรยมอดมศกษา)

Page 43: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

สปดาหท 3

ทรพยากรการทองเทยวของประเทศไทย

ทรพยากรการทองเทยวของประเทศไทยในภาพรวม

1. ทรพยากรการทองเทยวในสวนทเปนธรรมชาตของประเทศไทย ทรพยากรการทองเทยวในสวนทเปนธรรมชาตของประเทศไทย อาจจ าแนกออกเปน 6 ประเภท สวนใหญเปนพนทในความดแลของกรมปาไม ไดแก

1.1 อทยานแหงชาต (National Park) ในประเทศไทยเกดขนจาก พระราชบญญตอทยานแหงชาต พ.ศ. 2504 ซงไดใหความหมายของอทยานแหงชาตไววา ไดแก "บรเวณทดนแหงใดทมสภาพธรรมชาตเปนทนาสนใจ ใหคงอยในสภาพธรรมชาตเดมเพอสงวนไวใหเปนประโยชนแกการศกษาและรนรมยของประชาชน โดยรฐจะประกาศพระราชกฤษฎกา และใหมแผนทแสดงแนวเขตแหงบรเวณทก าหนดนนแนบทายพระราชกฤษฎกาดวย บรเวณทก าหนดนเรยกวา อทยานแหงชาต ทดนทจะก าหนดใหเปนอทยานแหงชาตนน ตองเปนทดนทมไดอยในกรรมสทธหรอครอบครองโดยชอบดวยกฎหมายของบคคลใดซงมใชทบวงการเมอง ใหมกรรมการคณะหนง เรยกวา คณะกรรมการอทยานแหงชาต ประกอบดวยปลดกระทรวงเกษตรเปนประธาน อธบดกรมปาไม ผแทนกรมมหาดไทย ผแทนกรมทดน และกรรมการอนไมเกนสบเอดคนซงคณะรฐมนตรแตงตง" แนวคดเกยวกบอทยานแหงชาตรเรมขนในสหรฐอเมรกา ซงมอทยานแหงชาตทมชอเสยง เชน อทยานแหงชาตแกรนดแคนยอน อทยานแหงชาตเยลโลวสโตน อทยานแหงชาตโยเซมต

หลกการสงวนรกษาทดนทมสภาพธรรมชาตนนท าไดหลายแบบ หลายระดบ ไดแก ปาสงวนแหงชาต, อทยานแหงชาต, วนอทยาน, เขตรกษาพนธสตวปา, เขตหามลาสตวปา, ศนยศกษาธรรมชาต, และ สวนรกขชาต ในสวนอทยานแหงชาตของไทยนน แบงเปนอทยานแหงชาตทางบก และทางทะเล

อทยานแหงชาตทส าคญของไทย เชน อทยานแหงชาตเขาใหญ , อทยานแหงชาตภกระดง, อทยานแหงชาตหมเกาะอางทอง, อทยานแหงชาตดอยอนทนนท, อทยานแหงชาตแกงกระจาน เปนตน การกระท าสงใดในบรเวณอทยานแหงชาตจะตองปฏบตตาม พ.ร.บ. อทยานแหงชาต และผานการพจารณาของ คณะกรรมการอทยานแหงชาตเปนพนททไดรบการประกาศใหเปนแหลงสงวนและคมครองสภาพแวดลอมตามธรรมชาต เพอการใชประโยชนดานการคนควา วจย นนทนาการ และการทองเทยว(คณะวนศาสตร, 2530) โดยกรมปาไมประกาศจดตงอทยานแหงชาตในประเทศไปแลวทงสน 81 แหง เปนอทยานแหงชาตทางบก 63 แหง และเปนอทยานแหงชาตทางทะเล 18 แหง สวนพนททอยระหวางการเตรยมการประกาศจดตงมไมนอยกวา 40 แหง อทยานแหงชาตทางบก มอาท เขาใหญ ภกระดง ภหลวง และแมวงก ส าหรบอทยานแหงชาตทางทะเล มอาท หมเกาะสรนทร หมเกาะอางทอง และอาวพงงา

1.2 วนอทยาน (Forest Park) เปนพนทนนทนาการทมขนาดเลกและมความโดดเดนนอยกวาอทยานแหงชาต หากแตยงคงมความส าคญในแงของการทองเทยว โดยเฉพาะอยางยงส าหรบประชาชนในทองถน ปจจบนประเทศไทยมวนอทยานในประเทศไทยทงสน 46 แหง กระจายอยทวทกภาคของประเทศ วนอทยานทงหมดอยในความดแลของกรมปาไม โดยบางสวนอยในสงกดของส านกงานอนรกษทรพยากรธรรมชาต และบางสวนอยภายใตการดแลของกรมปาไมเขต ตวอยาง เชนวนอทยานน าตกโตนไทร จ.ภเกต

Page 44: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

1.3 เขตรกษาพนธสตวปา (Wildlife Sanctuary) เขตรกษาพนธสตวปา หมายถง พนททก าหนดขนเพอใหเปนทอยอาศยของสตวปาโดยปลอดภย เพอวาสตวปาในพนทดงกลาวจะไดมโอกาสสบพนธและขยายพนธตามธรรมชาตไดมากขน ท าใหสตวปาบางสวนไดมโอกาสกระจายจ านวนออกไปในทองทแหลงอนๆ ทอยใกลเคยงกบเขตรกษาพนธ-สตวปา การก าหนดใหมเขตรกษาพนธสตวปา สบเนองมาจากการทสตวปาจะสามารถด ารงชพและสบเชอสายตอไปได จ าเปนตองอาศยปจจยทส าคญ ไดแก แหลงน า แหลงอาหาร แหลงหลบภย ปาไมเปนแหลงก าเนดปจจยดงกลาว ซงดยงจะเพมความส าคญ และจ าเปนอยางยงตอสตวปา เมอปาไมถกท าลายลงสตวปากตองตอสกนเพอแกงแยงแหลงน า แหลงอาหารทมจ ากด ท าใหสตวปามสขภาพออนแอและลมตายไปมาก ขณะเดยวกบมนษยมการพฒนาอาวธปนและอปกรณตางๆ ทใชส าหรบการลาสตวปาใหมประสทธภาพมากขน เหลานเปนสาเหตใหสตวปาถกท าลายไปไดโดยงาย ท าใหสตวปาบางชนดปรมาณลดลงอยางรวดเรว จนบางชนดเกอบสญพนธหรอบางชนดกไดสญพนธไปแลว ดวยเหตนจงไดมการพยายามสงวนและรกษาปาไมไว เพอเปนแหลงทอยอาศยของสตวปา ในรปแบบของเขตรกษาพนธสตวปา การพจารณาเลอกพนทเพอการจดตงเขตรกษาพนธสตวปา ในการพจารณาเลอกพนทเพอการจดตงเขตรกษาพนธสตวปา อาศยหลกการทส าคญ ในการพจารณาดงน

1. เปนบรเวณทมสตวปาชกชมและมสตวปาชนดทหาไดยาก หรอก าลงจะสญพนธอาศยอย 2. เปนบรเวณทมแหลงน าแหลงอาหารและทหลบภยของสตวปาเพยงพอ 3. เปนพนทปาไมทอยหางไกลจากชมชนพอสมควร 4. มสภาพปาหลายลกษณะอยในผนเดยวกน เปนตนวามทงปาดงดบ ปาเบญจพรรณ ทงหญา ฯลฯ ซงจะท าใหมความ

หลากหลายทางพชและสตวปาสง 5. จะตองเปนพนททไมอยในกรรมสทธหรอครอบครองโดยชอบดวยกฎหมายของบคคลใด

แตเนองจากพนทเขตรกษาพนธสตวปาหลายแหงมองคประกอบของทรพยากรธรรมชาตทมความโดดเดนและมคณคาทางดานนนทนาการสง กรมปาไมซงเปนหนวยงานทดแลรบผดชอบ จงอนโลมใหประชาชนเขาไปพกผอนหาความรในพนทได แตตองไดรบอนญาตจากเจาหนาททเกยวของ ปจจบนประเทศไทยมเขตรกษาพนธสตวปาทงสน 61 แหง ไดแก เขตรกษาพนธสตวปาสลกพระ เขตรกษาพนธสตวปาเขาสอยดาว เขตรกษาพนธสตวปาหวยขาแขง เขตรกษาพนธสตวปาทงใหญนเรศวร ดานตะวนออก เขตรกษาพนธสตวปาทงใหญนเรศวรดานตะวนตก เขตรกษาพนธสตวปาเขาเขยว - เขาชมภ เขตรกษาพนธสตวปาเขาอางฤาไน เขตรกษาพนธสตวปาภเมยงและภทอง เขตรกษาพนธสตวปาแมน าภาช เขตรกษาพนธสตวปาเขาสนามเพรยง เขตรกษาพนธสตวปาซบลงกา เขตรกษาพนธสตวปาตะเบาะและหวยใหญ เขตรกษาพนธสตวปาคลองเครอหวายเฉลมพระเกยรต เขตรกษาพนธสตวปาภผาแดง เขตรกษาพนธสตวปาลมน าปาย เขตรกษาพนธสตวปาแมตน เขตรกษาพนธสตวปาเชยงดาว เขตรกษาพนธสตวปาสาละวน เขตรกษาพนธสตวปาดอยผาเมอง เขตรกษาพนธสตวปาดอยผาชาง เขตรกษาพนธสตวปาอมกอย เขตรกษาพนธสตวปาดอยหลวง เขตรกษาพนธสตวปาแมยวมฝงขวา เขตรกษาพนธสตวปาอมผาง เขตรกษาพนธสตวปาเวยงลอ เขตรกษาพนธสตวปาสนปนแดน เขตรกษาพนธสตวปาล าน านานฝงขวา เขตรกษาพนธสตวปาสะเมง เขตรกษาพนธสตวปาดอยเวยงหลา เขตรกษาพนธสตวปาถ าเจาราม เขตรกษาพนธสตวปาน าปาด เขตรกษาพนธสตวปาภเขยว เขตรกษาพนธสตวปาภหลวง เขตรกษ าพนธสตวปาภวว เขตรกษาพนธสตวปายอดโดม เขตรกษาพนธสตวปาพนมดงรก เขตรกษาพนธสตวปาภสฐาน เขตรกษาพนธสตวปาหวยศาลา เขตรกษาพนธสตวปาหวยทบทน - หวยส าราญ เขตรกษาพนธสตวปาดงใหญ เขตรกษาพนธสตวปาผาผง เขตรกษาพนธสตวปาภคอ-ภกระแต เขตรกษาพนธสตวปาคลองนาคา เขตรกษาพนธสตวปาคลองแสง เขตรกษาพนธสตวปาเขาบรรทด เขตรกษาพนธสตวปาโตนงาชาง เขตรกษาพนธสตวปาคลองพระยา เขตรกษาพนธสตวปาอทยานเสดจในกรม กรมหลวงชมพร ดานทศเหนอ เขตรกษาพนธสตวปาอทยานเสดจในกรม กรมหลวงชมพร ดานทศใต เขตรกษาพนธสตวปาเฉลมพระเกยรตสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯสยามบรมราชกมาร เขตรกษาพนธสตวปาคลองยน เขตรกษาพนธสตวปาเขาประ-บางคราม เขตรกษาพนธสตวปาทงระยะ-นาสก เขตรกษาพนธสตวปาฮาลา-บาลา เขตรกษาพนธสตวปาควนแมยายหมอน เขตรกษาพนธสตวปาโตนปรวรรต เขตรกษาพนธสตวปาบณฑรก-ยอดมน เขตรกษาพนธสตวปาภขด เขตรกษาพนธสตวปากะทน และเขตรกษาพนธสตวปาแมเลา-แมแสะ

Page 45: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

1.4 เขตหามลาสตวปา (Non-Hunting Area) เขตหามลาสตวปาหมายถงอาณาบรเวณพนทททางราชการไดก าหนดไวใหเปนททสตวปา โดยเฉพาะสตวปาทหายากหรอถกคกคามไดอยอาศยในพนทนนไดอยางปลอดภย สามารถด ารงพนธตอไปไดตามธรรมชาต การจดตงเขตหามลาสตวปาเปนมาตรการหนงในการอนรกษสตวปา โดยวตถประสงคในการจดตงเขตหามลาสตวปา มดงน

คมครอง อารกขาสตวปาในพนทใหไดรบความปลอดภย

เพอรกษาและฟนฟสภาพธรรมชาตใหเหมาะสมเออตอการด ารงชวตของสตวปา

เพอใหประชาชนไดรบประโยชนอยางยงยนจากการอนรกษสตวปาและระบบนเวศในพนท

เปนแหลงตนน าล าธาร แหลงทรพยากรธรรมชาตอน ๆ เปนตวควบคมระบบนเวศใหคงความสมดล เปนสถานทศกษาคนควาวจยทางวชาการ เปนสอกลางในการสรางจตส านกและเผยแพร ความรดานการอนรกษทรพยากรธรรมชาต สประชาชนและเปนสถานทพกผอนหยอนใจของประชาชนทวไป ลกษณะของพนททก าหนดเปนเขตหามลาสตวปาได ไดแก สถานททใชในราชการ ทสาธารณะประโยชน หรอทประชาชนใชประโยชนรวมกนและควรเปนพนททมสตวปามาอยอาศยชกชม หรอมสตวปาทหายาก หรอสตวปาทอยในภาวะทถกคกคาม ซงควรมมาตรการคมครองอยางใกลชด การก าหนดพนทใดเปนเขตหามลาสตวปา ด าเนนการโดยอาศยอ านาจตามความในมาตรา 42 แหงพระราชบญญตสงวนและคมครองสตวปา พ.ศ.2535 ซงบญญตไว ดงน

"บรเวณสถานททใชในราชการ หรอใชเพอสาธารณประโยชน หรอประชาชนใชประโยชนรวมกนแหงใด รฐมนตรโดยความเหนชอบของคณะกรรมการจะก าหนดใหเปนเขตหามลาสตวปาชนดหรอประเภทใดกได โดยประกาศในราชกจจานเบกษา เมอไดมการประกาศของรฐมนตรก าหนดเขตหามลาสตวปาชนดหรอประเภทใดแลว หามมใหผใดกระท าการตอไปน

ลาสตวปา ชนดหรอประเภทนนเกบหรอท าอนตรายแกรงของสตวปาซงหามมใหลานน

ยดถอครอบครองทดน หรอตด โคน แผวถาง เผา หรอท าใหน าในล าน า ล าหวย หนองบง ทวมทนเหอด แหง เปนพษ หรอเปนอนตรายตอสตวปา เวนแตไดรบอนญาตเปนหนงสอจากอธบด หรอเมออธบดไดประกาศอนญาตไวเปนคราว ๆ ใน เขตหามลาสตวปาแหงหนงแหงใดโดยเฉพาะ ในกรณทพนกงานเจาหนาทหรอเจาพนกงานอนใดมความจ าเปนตองปฏบตตามกฎหมายหรอปฏบตการเพอประโยชนในการศกษาหรอวจยทางวชาการในเขตหามลาสตวปา พนกงานเจาหนาทหรอเจาพนกงานนนตองปฏบตตามระเบยบทอธบดก าหนด โดยความเหนชอบของคณะกรรมการ"

ขณะนไดมการประกาศเขตหามลาสตวปาไปแลว 56 แหง ทวประเทศ และอยระหวางการประกาศ อก 7 แหง เขตหามลาสตวปาสวนใหญมกอยใกลกบแหลงชมชน การคมนาคมคอนขางสะดวก จงมประชาชนเขาไปใชประโยชนในรปแบบตาง ๆ จ านวนมาก เกบหรอท าอนตรายแกรงของสตวปาซงหามมใหลานน เขตหามลาสตวปาคลองมวงกลวง เขตหามลาสตวปาคลองล าชา เขตหามลาสตวปาคงกระเบน เขตหามลาสตวปาชะอ า เขตหามลาสตวปาดอยพระบาท เขตหามลาสตวปาดอยสเทพ เขตหามลาสตวปาดนล าพน เขตหามลาสตวปาถ าคางคาว-เขาชองพราน จงหวดราชบร เขตหามลาสตวปาถ าประทน เขตหามลาสตวปาถ าผาทาพล เขตหามลาสตวปาถ าผาน าทพย เขตหามลาสตวปาทะเลนอย เขตหามลาสตวปาทะเลสาบสงขลา เขตหามลาสตวปาทะเลหลวง เขตหามลาสตวปาทงทะเล เขตหามลาสตวปาบงฉวาก เขตหามลาสตวปาบงบอระเพด เขตหามลาสตวปาบงโขงหลง เขตหามลาสตวปาบอลอ เขตหามลาสตวปาปากราดหามลาสตวปาล าปาว เขตหามลาสตวปาวงโปง -ชนแดน เขตหามลาสตวปาวดไผลอมและวดอมพวราราม เขตหามลาสตวปาหนองทงทอง เขตหามลาสตวปาหนองบงคาย เขตหามลาสตวปาหนองปลกพระยาและเขาระยาบงสา เขตหามลาสตวปาหนองแวง เขตหามลาสตวปาหมเกาะลบง เขตหามลาสตวปาอทยาน

Page 46: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

สมเดจพระศรนครนทร เขตหามลาสตวปาอางเกบน าบางพระ เขตหามลาสตวปาอางเกบน าสนามบน เขตหามลาสตวปาอางเกบน าหวยจรเขมาก เขตหามลาสตวปาอางเกบน าหวยตลาด เขตหามลาสตวปาเขากระปก-เขาเตาหมอ เขตหามลาสตวปาเขาคอก-เขาหนดาด เขตหามลาสตวปาเขาคอ เขตหามลาสตวปาเขาชโอน เขตหามลาสตวปาเขาทาเพชร เขตหามลาสตวปาเขานอย -เขาประด เขตหามลาสตวปาเขาน าพราย เขตหามลาสตวปาเขาประ-บางคราม เขตหามลาสตวปาเขาประทบชาง เขตหามลาสตวปาเขาปะชาง-แหลมขาม เขตหามลาสตวปาเขาพระแทว เขตหามลาสตวปาเขาสมโภชน เขตหามลาสตวปาเขาเหรง เขตหามลาสตวปาเขาเอราวณ เขตหามลาสตวปาเขอนปาสกชลสทธ และเขตหามลาสตวปาแหลมตะลมพก

1.5 สวนพฤกษศาสตร (Botanical Garden) เปนสถานททมการจดรวบรวมพนธไมชนดตางๆ ทมคณคามาปลกไวเปนล าดบตามหมวดหมและตระกล เพอการศกษาวจยและเผยแพรขยายพนธใหแกประชาชน โดยปกตมกมการจดตกแตงพนทเพอการพกผอนหยอนใจของประชาชนควบคไปดวย สวนพฤกษศาสตรจงจดเปนแหลงทองเทยวทางธรรมชาตอกประเภทหนงของประเทศ ปจจบนกรมปาไมจดใหมสวนพฤกษศาสตรทงสน 13 แหง ซงกระจายอยทวทกภาค เชน สวนพฤกษศาสตรสมเดจพระนางเจาสรกต จ.เชยงใหม เปนตน

สวนพฤกษศาสตรเปนแหลงรวบรวมพรรณพชทมชวต ซงเปนพชประจ าถนหรอน ามาปลกจากตางถน เพอใชในการศกษาคนควาวจย เพอใหไดขอมลทางวทยาศาสตรเกยวกบพช ภายในสวนพฤกษศาสตรมการปลกพชอยางมระบบเปนหมวดหม ทงดานอนกรมวธานและการใชประโยชน มการปลกเพมจ านวนชนดพชอยตลอดเวลา พชทรวบรวมไวนนมทงพชถนเดยว พชหายากและใกลสญพนธ เพอการจดการและการอนรกษทรพยากรธรรมชาตดานพชอยางยงยน สวนพฤกษศาสตรยงเปดกวางในการศกษาหาความรแกสาธารณชน เปนดจดงพพธภณฑใหแกผทมาเยอน ไดทกเพศทกวนและทกระดบความร เพอจะเรยนรและชนชมตอธรรมชาตสวนพฤกษศาสตรมความส าคญในแงของการอนรกษพนธพช เปนสงจ าเปนทจะใหคนทองถนไดรจกสงคมพชและพชประจ าถน เพอใหทราบถงประโยชนของพชประจ าถนทจะพฒนาทองถนไดในอนาคต สวนพฤกษศาสตรจงจดไดวาเปนประตสวทยาศาสตร การศกษาและการอนรกษในอาณาจกรพช

การจดตงสวนพฤกษศาสตรของกรมอทยานแหงชาต สตวปา และพนธพช พยายามเลอกพนทปาสงวนทมหยอมปาดงเดมประกอบดวยไมใหญนอยเหลออยบาง ทงนเพอประหยดงบประมาณ ในการลงทนจดตงในระยะแรก ซงคาใชจายในการจดตงนจะสงมาก ถาไปเลอกพนทโลงเตยนปราศจากพรรณพช ภายในสวนพฤกษศาสตรมการจดปลกตนไม ไมพม ไมเถา พชลมลก แทรกลงในหยอมปาเดมใหเปนหมวดหม ตามวงศ สกลตางๆ หรอจดปลกพรรณไมตามวตถประสงคของการใชประโยชน ไดแก แปลงพชสมนไพร แปลงปาลม แปลงไทร-มะเดอ แปลงไมสน แปลงไผ แปลงหวาย เปนตน พรอมตดปายชอพฤกษศาสตรและถนก าเนดของพชไวอยางเดนชด

สวนพฤกษศาสตรแหงแรกของกรมปาไมทจดตงขน คอ สวนพฤกษศาสตรภาคกลาง (พแค) จงหวดสระบร ในพ.ศ. 2484 พนทประมาณ 1,875 ไร ตอมามการจดตงสวนพฤกษศาสตรตางๆ ตามล าดบคอ พ.ศ. 2486 ไดเปลยนพนททสถานวนกรรมเขาชอง ใหเปนสวนพฤกษศาสตรภาคใต (เขาชอง) จงหวดตรง พนทประมาณ 1 ,000 ไร พ.ศ. 2524 ไดจดตงสวนพฤกษศาสตรภาคตะวนออก (เขาหนซอน) จงหวดฉะเชงเทรา ตามโครงการพระราชด าร พนท 427 ไร พ.ศ. 2526 จดตงสวนพฤกษศาสตรภาคเหนอ (แมสา) จงหวดเชยงใหม พนทประมาณ 2 ,000 ไร สวนฯ นไดโอนไปสงกดองคการสวนพฤกษศาสตร ส านกนายกรฐมนตร เมอ พ.ศ. 2535 ปจจบนเปนสวนพฤกษศาสตรสมเดจพระนางเจาสรกตสงกดกระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม และ พ.ศ. 2527 ไดจดตงสวนพฤกษศาสตรภาคตะวนออกเฉยงเหนอ (ดงฟาหวน) จงหวดอบลราชธาน พนทประมาณ 3,400 ไร

สวนพฤกษศาสตรในประเทศไทย สวนพฤกษศาสตร 100 ป กรมปาไม จงหวดสระแกว สวนพฤกษศาสตรภาคตะวนออก (เขาหนซอน) จงหวด

ฉะเชงเทรา สวนพฤกษศาสตรภาคตะวนออกเฉยงเหนอ (ดงฟาหวน) จงหวดอบลราชธาน สวนพฤกษศาสตรภาคกลาง (พแค) จงหวดสระบร สวนพฤกษศาสตรภาคใต (เขาชอง) จงหวดตรง สวนพฤกษศาสตรสากลภาคใต (ทงคาย) จงหวดตรง สวนพฤกษศาสตรพทลง จงหวดพทลง สวนพฤกษศาสตรชายแดนภาคใต จงหวดนราธวาส

สวนพฤกษศาสตรวรรณคด (Literary botanical garden)

Page 47: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

สวนพฤกษศาสตรวรรณคดเปนศนยรวมพรรณไมชนดตางๆ ในวรรณคด ซงนบวนจะหาไดยาก ตลอดจนเปนศนยรวบรวมสมนไพรประจ าภาค ทงสมนไพรทปรากฏอยในวรรณคด และสมนไพรพนบานทวๆ ไป และเปนสถานทพกผอนหยอนใจของประชาชนทวไปสวนพฤกษศาสตรวรรณคด มแนวทางในการปฏบตงาน คอ การใชจนตนาการจากวรรณคดน าพรรณไมในวรรณคดมาจดปลกเปนหมวดหม รวบรวมจากพรรณไมทกลาวไวในวรรณคดตางๆ คอ โคลง ฉนท กาพย กลอน เชน ลลตตะเลงพาย ลลตพระลอ นราศตางๆ มทง ไมตน ไมพม และไมลมลก ซงจดไวเปนหมวดหม และตดปายวาบรเวณนนเปนวรรณคดเรองใด ตอนใด บางครงจะสรางเปนจนตนาการจากภาพของตวละครเปนรปปนมาประกอบดวย

สวนพฤกษศาสตรวรรณคดน เปนพนทกรมปาไมไดรบโอนมาด าเนนการจากส านกงานปลดกระทรวงเกษตรและสหกรณตงแต พ.ศ. 2536 สวนพฤกษศาสตรวรรณคดน เดมทกระทรวงเกษตรและสหกรณจดสรางขน โดยมวตถประสงคเพอเฉลมพระเกยรต พระบาทสมเดจพระเจาอยหว เนองในวโรกาสพระราชพธเฉลมพระชนมพรรษามหามงคล 5 รอบ (วนท 5 ธนวาคม 2530) และพระราชพธรชมงคลาภเษก (วนท 2 กรกฎาคม 2531) ปจจบนอยในความดแลของกรมอทยานแหงชาต สตวปา และพนธพช

สวนพฤกษศาสตรวรรณคด มอยตามภาคตางๆ 4 แหง คอ สวนพฤกษศาสตรวรรณคดภาคเหนอ ตงอยทต าบลแมเหยะ อ าเภอเมองเชยงใหม จงหวดเชยงใหม มพนท 1,000 ไร สวนพฤกษศาสตรวรรณคดภาคกลาง ตงอยทเขาประทบชาง อ าเภอจอมบง จงหวดราชบร มพนท 1,268 ไร สวนพฤกษศาสตรวรรณคดภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ตงอยทอ าเภอหนองพอก จงหวดรอยเอด มพนท 1,000 ไร และสวนพฤกษศาสตรวรรณคดภาคใต ตงอยทต าบลฉลง อ าเภอหาดใหญ จงหวดสงขลา มพนท 364 ไร

สวนรวมพรรณไมปา 60 พรรณษามหาราชน (Her Majesty The Queen's 60th Birthday Gardens gardens) สวนรวมพรรณไมปาเปนแหลงรวบรวมพรรณไมปาทมอยในแตละภาค โดยรวบรวมชนดใหไดมากทสด เพอการศกษา

พรรณไมปาในธรรมชาต ตลอดจนเปนแหลงผลตเมลดไมปาหรอกลาไมปาของแตละภาค นอกจากนยงเปนแหลงพดผอนหยอนใจของประชาชนทวไป

สวนรวมพรรณไมป านจดสรางขน เพ อเปนการเฉลมฉลองในมหามงคลสมยท สมเดจพระนางเจาส รกต พระบรมราชนนาถ ทรงเจรญพระชนมพรรษาครบ 60 พรรษาใน พ.ศ. 2535 ปจจบนมสวนรวมพรรณไมปา อยตามภาคตางๆ 4 แหง คอ ภาคเหนอ ตงอยทต าบลแมเหยะ อ าเภอเมองเชยงใหม จงหวดเชยงใหม มพนท 160 ไร ภาคกลาง ตงอยอ าเภอจอมบง จงหวดราชบร มพนท 60 ไร ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ตงอยทบานฝอยลม (เกา) ต าบลทบกง อ าเภอหนองแสง จงหวดอดรธาน มพนท 60 ไร และภาคใต ตงอยทอ าเภอสไหงปาด จงหวดนราธวาส มพนท 100 ไร 1.6 สวนรกขชาต (Aboretum) เป นพ นทธรรมชาตแตมขนาดเลกกวาสวนพฤกษศาสตร สรางขนเพอรวบรวมพนธไมตางๆ โดยเฉพาะไมยนตนทมคณคาทางเศรษฐกจและไมดอกทอยในทองถน แตไมไดมการปลกเปนหมวดหมอยางสวนพฤกษศาสตร สวนรกขชาตเปนแหลงรวบรวมพรรณไมทองถน รวมแมไมทมคาทางเศรษฐกจ พชหายากและใกลสญพนธ ในทองถนนน พนทสวนใหญเปนพนทหยอมปาสงวนดงเดม มตนไมเดมหรอบางทเปนพนทสวนปาเดมทไมมการบ ารงตอไปแลว จงไดเปลยนเปนสวนรกชขชาต มการปลกพรรณไมเสรมพรอมบตดปายชอพรรณไม ใหความรชนดพรรณไมแกประชาชน เพอเปนแหลงศกษาวจยพรรณไมตางๆ ทรวบรวมไว เชน การเจรญเตบโต การขยายพนธการปลกพรรณไมในสวนรกขชาตสวนใหญจะเปนไมตนปลกปะปนกนไป โดยเนนความสวยงามตามธรรมชาต ใหเปนสถานทพกผอนหยอนใจ ของประชาชน

1.6 สวนรกขชาต เปนสวนทมขนาดเลกกวาสวนพฤกษศาสตร เนนใชพนทนอยและสนเปลองงบประมาณในการบรหารจดการนอยกวาสวนพฤกษศาสตร ท าใหมการจดสรางสวนรกขชาตเพมมากขนการด าเนนงานสวนรกขชาตของ กรมอทยานแหงชาต สตวปา และพนธพช จงเปนลกษณะของการดแลบ ารง รกษาปาธรรมชาตหรอสวนปาดงเดมเปนหลก ปจจบนกรมอทยานแหงชาต สตวปา และพนธพช ไดจดสรางสวนรกขชาตตามจงหวดตางๆ แลว 56 แหง

ภาคเหนอ สวนรกขชาตสกโณทยาน จงหวดพษณโลก สวนรกขชาตบานแพะ จงหวดอตรดตถสวนรกขชาตซบชมภ จงหวดเพชรบรณ สวนรกขชาตเมองราด จงหวดเพชรบรณ สวนรกขชาตผาเมอง จงหวดเพชรบรณ สวนรกขชาต 100 ป กรมปาไม (ซบสมบรณ) จงหวดนครสวรรค สวนรกขชาตกาญจนกมาร จงหวดพจตร สวนรกขชาตหวยทรายขาว จงหวดแพร สวนรกข

Page 48: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

ชาตหวยโรง จงหวดแพร สวนรกขชาตชอแฮ จงหวดแพร สวนรกขชาตหวยทาก จงหวดล าปาง สวนรกขชาตพระบาท จงหวดล าปางสวนรกขชาตหางฉตร จงหวดล าปาง สวนรกขชาตแชแหง จงหวดนาน สวนรกขชาตหวยน าอน จงหวดนาน สวนรกขชาตเขาดนไพรวน จงหวดสโขทย สวนรกขชาตโปงสล จงหวดเชยงราย สวนรกขชาตไมเมองหนาว จงหวดเชยงใหม สวนรกขชาตหวยแกว จงหวดเชยงใหม สวนรกขชาตแมสรน จงหวดแมฮองสอน สวนรกขชาตหวยชมภ จงหวดแมฮองสอน สวนรกขชาต 100 ป กรมปาไม (ดอยหมากหนหอม) จงหวดแมฮองสอน สวนรกขชาตโปงแข จงหวดแมฮองสอน

ภาคกลาง สวนรกขชาตมวกเหลก จงหวดสระบรสวนรกขชาตเขาฉกรรจ จงหวดสระแกว สวนรกขชาตวงกานเหลอง จงหวดลพบร สวนรกขชาตคายบางระจน จงหวดสงหบร สวนรกขชาตคเมอง จงหวดสงหบร สวนรกขชาตถ าจอมพล จงหวดราชบร สวนรกขชาตดอนเจดย จงหวดสพรรณบร สวนรกขชาตดานชาง จงหวดสพรรณบร สวนร กขชาตก าแพงแสน จงหวดนครปฐม สวนรกขชาต 100 ป กรมปาไม (ทงขนาย) จงหวดเพชรบร

ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ สวนรกขชาตน าผดทพลาว จงหวดชยภมสวนรกขชาต 100 ป กรมปาไม (ภกมขาว) จงหวดชยภม สวนรกขชาตพทธมณฑล จงหวดมหาสารคาม สวนรกขชาตทาสองคอน จงหวดมหาสารคาม สวนรกขชาตดงมะอ จงหวดรอยเอด สวนรกขชาตดอนหวนาค จงหวดรอยเอด สวนรกขชาตโพนทราย จงหวดรอยเอด สวนรกขชาต 100 ป กรมปาไม (ปากปวน) จงหวดเลยสวนรกขชาตภขาว จงหวดเลย สวนรกขชาตอบลวนารมย จงหวดอบลราชธาน สวนรกขชาต 100 ป กรมปาไม (น าตกส าโรงเกยรต) จงหวดศรสะเกษ สวนรกขชาตดงบงอ จงหวดมกดาหาร สวนรกขชาตน าตกธารทอง จงหวดหนองคายสวนรกขชาตวงปอพาน จงหวดนครพนม

ภาคตะวนออกเฉยงใต สวนรกขชาตหนองตาอย จงหวดชลบร สวนรกขชาตเพ จงหวดระยองสวนรกขชาตหนองสนม จงหวดระยอง

ภาคตะวนออก สวนรกขชาตสมเดจพระปนเกลา จงหวดฉะเชงเทรา ภาคใต สวนรกขชาตเขาพทธทอง จงหวดสราษฎรธานสวนรกขชาตรกษะวารน จงหวดระนองสวนรกขชาตถ าเขานย

จงหวดสงขลา สวนรกขชาตพฤกษามหาราชน จงหวดปตตาน นอกจากพนทนนทนาการทง 6 ประเภทแลว ทรพยากรการทองเทยวทางธรรมชาตยงรวมไปถงพนทตนน า พนทชายหาด ชายฝง เกาะแกง และอนๆ ทไมไดรบการประกาศเปนพนทอนรกษตามกฎหมายอกจ านวนมาก 2. ทรพยากรการทองเทยวในสวนทมนษยสรางขนรวมถงรองรอยหลกฐานโบราณคด ไทยเปนประเทศหนงในโลกทอดมไปดวยทรพยากรการทองเทยวในลกษณะน แตทรพยากรการทองเทยวในสวนทมนษยสรางขนรวมถงรองรอยของสงมชวตในยคตางๆ น ไมไดมเฉพาะสงทเกดจากน ามอของมนษยแบบปจจบนเทานน แตยงครอบคลมไปถงรองรอยและสงซงเกดจากมนษยในยคกอนประวตศาสตรดวย หรออกนยหนงกคอ รวมถงรองรอยและหลกฐานทางโบราณคดทงในยคกอนประวตศาสตรและยคประวตศาสตร ทรพยากรการทองเทยวนมทงทเปนทอยอาศยของมนษยโบราณ ชมชนโบราณ ศาสนสถาน โบราณวตถ โบราณสถาน ก าแพงเมอง คเมอง เหมองแร ศลปวฒนธรรม งานประเพณ วถชวต/ความเปนอย(เชน หมบานชาวเขา สภาพชวตในชนบท) ศนยวฒนธรรม สนคาและหตถกรรมพนเมอง เปนตน บางสวนอยในความดแลของกรมศลปากร บางสวนกระจายอยในพนทอนรกษและอยในความดแลของกรมปาไมและหนวยงายอนๆ ของรฐ และทนาสนใจคอจะมบางสวนอยในพนทของชมชนชาวบาน หรอของเอกชนประเดนหลงนภาครฐตองเขาไปแนะน าก ากบดแลมเชนนนมรดกททรงคณคาของชาตอาจสญหายถกท าลายโดยความรเทาไมถงการณกได ทรพยากรการทองเทยวทมนษยสรางขนทงหลายดงกลาวจงขอสรปแยกในภาพรวมไดเปนประเภทตางๆ ดงน

2.1 ประวตศาสตร โบราณวตถ โบราณสถานและศาสนา เปนสงทแสดงถงอารยธรรมความเจรญกาวหนาในอดต ภมปญญาของคนในอดต บางแหงบงบอกถงเรองราววรกรรมของวรบรษ วรสตรในการปกปองรกษาชาตบานเมองไวส าหรบคนรนหลง เชน ปราสาทหน พระราชวง โบราณสถาน และพพธภณฑ ฯลฯ

Page 49: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

2.2 ศลปวฒนธรรม ประเพณและกจกรรมทคนในอดตหรอปจจบนสรางขน โดยจะเปนทรพยากรการทองเทยวทมความแตกตางกนไปตามระบบของสงคม ความเชอ และการด ารงชวตในสภาพแวดลอมของแตละกลมชน ทรพยากรการทองเทยวประเภทนมกจะเปนลกษณะของพธกรรม งานประเพณ วถชวตความเปนอย

2.3 กฬาตางๆ การแขงขนกฬาประเภทตางๆ ทงกฬาพนบานและกฬาสากล สามารถจงใจนกทองเทยวเพอไปชมความสนกสนานไดเปนอยางด ไมวาจะเปนการแขงขนกฬาภายในประเทศหรอระหวางประเทศ

2.4 สถานทเชงเทคนคและอตสาหกรรม เปนสงกอสรางทแสดงออกถงความเจรญ กาวหนาทางเทคโนโลยของทองถนนน เชน เขอน สถานอวกาศ สถานทดลองการเกษตร ฯลฯ สถานททองเทยวประเภทนบางแหงตองขออนญาตกอนเขาเยยมชมกจการ 2.5 กจกรรมบนเทง กจกรรมบนเทงทสามารถดงดดความสนใจแกนกทองเทยว เชน ดสโกเธค ไนทคลบ บอนกาสโน โชวการแสดงแสงสเสยง ตลอดจนเรอส าราญ ซงลวนเปนกจกรรมทนยมและเปนธรกจทท ารายไดใหแกผประกอบการอยางมหาศาล 2.6 สวนสาธารณะ สงทตองค านงถง คอ ตองมการดแลรกษาสภาพแวดลอมของสวนสาธารณะนน ใหสวยงามและมสภาพแวดลอมทดอยเสมอ กจะสามารถดงดดนกทองเทยวมาเทยวตลอดทงป 2.7 สวนสนก สงทส าคญ คอ จะตองมการใหความสนกสนานเพลดเพลนแกผเขาชม มการตอบสนองแกทกเพศทกวย เปลยนแปลงรายการแสดงหรอพฒนาอปกรณเครองเลนททนสมยอยเสมอ ตลอดจนบรการอาหารและเครองดมส าหรบนกทองเทยวดวย 2.8 ศนยการคาและของทระลก สนคาทสวยงาม ลกษณะแปลกตา มการหอบรรจภณฑทสะดวกแกการพกพา จะดงดดใจใหนกทองเทยวซอสนคาไดมากขน ประเภทการทองเทยว การทองเทยวแหงประเทศไทยแบงตามความส าคญและสภาพแวดลอม ได 12 ประเภทดงน

1. แหลงทองเทยวเชงนเวศ 2. แหลงทองเทยวทางประวตศาสตร 3. แหลงทองเทยวทางศลปะวทยาการ 4. แหลงทองเทยวทางธรรมชาต 5. แหลงทองเทยวเพอนนทนาการ 6. แหลงทองเทยวทางวฒนธรรม 7. แหลงทองเทยวเชงสขภาพประเภทน าพรอนธรรมชาต 8. แหลงทองเทยวประเภทน าตก 9. แหลงทองเทยวประเภทชายหาด 10. แหลงทองเทยวทางธรรมชาตประเภทเกาะ 11. แหลงทองเทยวทางธรรมชาตประเภทแกง 12. แหลงทองเทยวทางธรรมชาตประเภทถ า

1. แหลงทองเทยวเชงนเวศ : (Eco-tourism) หมายถง แหลงทองเทยวทมลกษณะทางธรรมชาตทเปนเอกลกษณเฉพาะทองถน โดยอาจมเรองราวทางวฒธรรมทเกยวเนองกบระบบนเวศทเกยวของโดย การจดการการทองเทยวใ นแหลงนน จะตองมกระบวนการเรยนรรวมกนของผทเกยวของมกจกรรมทสงเสรม ใหเกดการเรยนรเกยวกบระบบนเวศนน มการจดการสงแวดลอมและการทองเทยวอยางมสวนรวมของทองถน เพอมงเนนใหเกดจตส านกตอการรกษาระบบนเวศอยางยงยน

การทองเทยวเชงนเวศ หรอ Ecotourism เปนแนวความคดทพงปรากฏขนเมอไมนานมาน และยงมการใชค าภาษาองกฤษอนๆ ทใหความหมายเชนเดยวกน ทส าคญไดแก Nature Tourism, Bio Tourism, Green Tourism เปนตน

Page 50: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

อยางไรกตาม การทองเทยวดงกลาวลวนแตเปนการบงบอกถง การทองเทยวแบบยงยน (sustainable tourism) ซงจากการประชม Globe 1990 ณ ประเทศแคนาดาไดใหค าจ ากดความของการทองเทยวแบบยงยนวา "การพฒนาทสามารถตอบสนองความตองการของ

สฤษฎ แสงอรญ. (2548) นกทองเทยวและผเปนเจาของทองถนในปจจบน โดยมการปกปองและสงวน รกษาโอกาสตางๆ ของอนชนรนหลงดวย การทองเทยวนมความหมายรวมถงการจดการทรพยากรเพอตอบสนองความจ าเปนทางเศรษฐกจสงคม และความงามทางสนทรยภาพ ในขณะทสามารถรกษาเอกลกษณทางวฒนธรรมและระบบนเวศดวย

สถาบนวจยวทยาศาสตรและสงแวดลอม แหงประเทศไทย . (2539) การทองเทยวเชงนเวศมลกษณะทส าคญคอ เปนการทองเทยวทด าเนนการภายใตขดจ ากดความสามารถของธรรมชาต และตองตระหนกถงการมสวนรวมของประชากร ชมชน ขนบธรรมเนยม ประเพณ ทมตอขบวนการทองเทยว อกทงตองยอมรบใหประชาชนทกสวนไดรบผลประโยชนทางเศรษฐกจทเกดจากการทองเทยวอยางเสมอภาคเทาเทยมกน และตองชน าภายใตความปรารถนาของประชาชนทองถนและชมชนในพนททองเทยวนนๆ ส าหรบความหมายของการทองเทยวเชงนเวศ ไดมบคคลหรอองคกรตางๆใหความหมายและค าจ ากดความไวมากมาย เปนทยอมรบในระดบหนงและไดรบการอางองถงเสมอ ทส าคญมดงน

Ceballos Lascurain (1991) อาจจะเปนคนแรกทไดใหค าจ ากดความของการทองเทยวเชงนเวศวา "เปนการทองเทยว รปแบบหนงทเกยวของกบการเดนทางไปยงแหลงธรรมชาต โดยไมใหเกดการรบกวนหรอท าความเสยหายแกธรรมชาต แตมวตถประสงค เพอชนชม ศกษาเรยนร และเพลดเพลนไปกบทศนยภาพ พชพรรณ และสตวปา ตลอดจนลกษณะทางวฒนธรรมทปรากฏในแหลงธรรมชาต เหลานน"

Elizabeth Boo (1991) ใหค าจ ากดความการทองเทยวเชงนเวศวา "การทองเทยวแบบองธรรมชาตทเออประโยชนตอการอนรกษ อนเนองมาจากการมเงนทนส าหรบการปกปองดแลรกษาพนท มการสรางงานใหกบชมชนหรอทองถน พรอมทงใหการศกษาและสรางจตส านกดานสงแวดลอม"

The Ecotourism Society (1991) ไดใหค าจ ากดความการทองเทยวเชงนเวศวา "การเดนทางไปเยอนแหลงธรรมชาต โดยมวตถประสงคเพอการเรยนรถงวฒนธรรมและประวตศาสตรดวยความระมดระวง ไมใหเกดการเปลยนแปลงหรอท าลายคณคาของระบบนเวศและในขณะเดยวกนกชวยสรางโอกาสทางเศรษฐกจทส งผลใหการอนรกษทรพยากรธรรมชาตเกดประโยชนตอประชาชนทองถน"

Western (1993) ไดปรบปรงค าจ ากดความการทองเทยวเชงนเวศของ The Ecotourism Society ใหสนและกระทดรด แตมความหมายสมบรณมากขนคอ "การเดนทางทองเทยวทรบผดชอบตอแหลงธรรมชาตซงมการอนรกษสงแวดลอม และท าใหชวตความเปนอยของประชาชนทองถนดขน"

The Common Wealth Department of Tourism (1994) ไดใหค าจ ากดความการทองเทยวเชงนเวศคอ การทองเทยวธรรมชาตทครอบคลมถงสาระดานการศกษา การเขาใจธรรมชาตสงแวดลอม และการจดการเพอรกษาระบบนเวศใหยงยน ค าวา ธรรมชาตสงแวดลอมยงครอบคลมถงขนบธรรมเนยมประเพณทองถนดวย สวนค าวาการรกษาระบบนเวศใหยงยนนนหมายถง “การปนผลประโยชนตางๆ กลบสชมชนทองถนและการอนรกษทรพยากรธรรมชาต”

เสร เวชบษกร (2538) ใหค าจ ากดความการทองเทยวเชงนเวศวา "การทองเทยวทมความรบผดชอบตอแหลงทองเทยว ทเปนธรรมชาตและตอสงแวดลอมทางสงคม ซงหมายรวมถงวฒนธรรมของชมชนในทองถน ตลอดจนโบราณสถานโบราณวตถทมอยในทองถนดวย"

กรมปาไม (2548) ใหความหมายของการทองเทยวเชงนเวศวาเปน “การทองเทยวรปแบบหนงทเกยวของกบการเดนทางไปยงแหลงธรรมชาตและแหลงวฒนธรรมอยางมความรบผดชอบ โดยไมกอใหเกดการรบกวนหรอความเสยหายแกทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม แตมวตถประสงคอยางมงมน เพอชนชม ศกษาเรยนร และเพลดเพลนไปกบทศนยภาพ พชพรรณ และสตวปา ตลอดจนลกษณะทางวฒนธรรมทปรากฏในแหลงธรรมชาตนน อกทงชวยสรางโอกาสทางเศรษฐกจทสงผลใหการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมเกดประโยชนตอชมชนอกดวย”

Page 51: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

โดยสรปกอนอนมขอสงเกตจากความหมายของการทองเทยวเชงนเวศ ซงมาจากนยามศพทและความหมายของค า " Ecotourism" นน ขนอยกบพนฐานอาชพ ความเขาใจ และวตถประสงคของแตละคนหรอองคกร ซงในภาษาไทยอาจเรยกวา "การทองเทยวเชงอนรกษ" แตในทสดราชบณฑตยสถาน ไดพจารณาก าหนดค าศพท Ecotourism วา “การทองเทยวเชงนเวศ” ขอพจารณาตอมาคอความหมายของการทองเทยวเชงนเวศดงกลาวขางตน เกอบทงหมดใหการยอมรบวาการทองเทยวเชงนเวศเปนเพยงรปแบบหนงของการทองเทยวแบบยงยน (sustainable tourism) ทมลกษณะพเศษเปนของตวเอง และแตกตางไปจากการทองเทยวในรปแบบอน คอ 1. การทองเทยวเชงนเวศ เปนการทองเทยวทอาศยธรรมชาตเปนฐาน (nature - based tourism ) เชน แหลงทองเทยวประเภท อทยาน วนอทยาน เกาะแกง และชายทะเล เปนตน แตอาจหมายรวมถง ศลปวฒนธรรม ประวตศาสตร และวถชวตของคนทองถน หากสงเหลานปรากฏอยในหรอเกยวของกบระบบนเวศธรรมชาต 2. การทองเทยวเชงนเวศ เปนการทองเทยวทกอใหเกดผลกระทบตอระบบนเวศนอยหรอต า หรอไมมผลกระทบตอวถทางธรรมชาตและวฒนธรรมทองถน จนท าใหเกดการเปลยนแปลงไปในทางลบ เพราะฉะนนการปองกนและควบคมผลกระทบอนเกดจากการทองเทยว จงเปนหวใจส าคญของการบรหารจดการ เชน ไมเนนปรมาณนกทองเทยว ไมสนบสนนใหมการพฒนาสงอ านวยความสะดวกเกนความจ าเปน เนนธรรมชาตและองคประกอบของธรรมชาตเปนสงดงดด เปนตน 3. การทองเทยวเชงนเวศ เปนการทองเทยวทเปดโอกาสใหผมาเยอนไดสมผส เรยนรและเขาใจธรรมชาตและองคประกอบธรรมชาต (รวมทงศลปวฒนธรรม ประวตศาสตร และวถชวตของคนทองถน) ตลอดจนผลกระทบของมนษยทมตอระบบนเวศ เพอใหนกทองเทยวมพฤตกรรมดานสงแวดลอมในเชงบวก เพราะฉะนนการจดระบบบรการขอมลและการสอความหมายธรรมชาต รวมทงการเพมพนศกยภาพของมคคเทศกจงเปนเรองส าคญล าดบตน 4. การทองเทยวเชงนเวศ เปนการทองเทยวทสนบสนนใหชมชนทองถนเขามามบทบาทในการคด (วางแผน) การท า (ปฏบตหรอด าเนนการ) และการตดตามตรวจสอบประเมนผล รวมกบผเกยวของสวนอนๆ ทงภาครฐและภาคเอกชน พรอมไดรบผลตอบแทนในเชงเศรษฐกจ เพอยกระดบรายไดและคณภาพชวตของทองถนดวยความเหมาะสมเปนธรรม จากลกษณะดงกลาวขางตน อาจสรปความหมายของการทองเทยวเชงนเวศไดดงน “การทองเทยวเชงนเวศ” หมายถง “การเดนทางทองเทยวไปตามแหลงธรรมชาตทมเอกลกษณ และมการอนรกษสภาพแวดลอม โดยมการควบคมผลกระทบและสรางบรรยากาศของการศกษาเรยนร ธรรมชาตแวดลอม พรอมใหชมชนทองถนเขามามสวนรวมและไดรบประโยชนเพอเพมพนคณภาพชวต” วตถประสงคของการทองเทยวเชงนเวศมความแตกตางอยางชดเจนจากการทองเทยวทวๆ ไป กลาวคอ การทองเทยวเชงนเวศมงเนนในดานการทองเทยวควบคกบการดแลรกษาและคงไวซงคณภาพสงแวดลอมของแหลงทองเทยว การเพมพ นประสบการณทมคณคาใหแกนกทองเทยว การพฒนาจตส านกและความเขาใจของนกทองเทยวในการท าคณประโยชนใหแกสงแวดลอมและเศรษฐกจ และการปรบปรงคณภาพชวตของชมชนทแหลงทองเทยวตงอย นอกจากน ยงมงเนนดานการสงเสรมการทองเทยวทเกยวของกบวถชวตความเปนอยทนาสนใจของชมชนทองถนดงเดมทปรากฎในพนทแหลงทองเทยวทางธรรมชาต เพอเปดโอกาสใหมการศกษาเรยนรและสรางความพงพอใจเกยวกบความหลากหลายและววฒนาการทางวฒนธรรมของกลมชนเหลานนดวย

องคประกอบการทองเทยวเชงนเวศ การทองเทยวเชงนเวศมองคประกอบส าคญทควรพจารณาอย 3 ประการ คอ การสรางจตส านกเกยวกบการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ความพงพอใจของนกทองเทยว และการมสวนรวมของชมชนการสรางจตส านกเกยวกบการอนรกษทรพยากรธรรมชาต ธรรมชาตและส งแวดลอมเปนปจจยพนฐานส าคญของแหลงทองเทยวธรรมชาตและระบบนเวศ หากปจจยขางตนไดรบผลกระทบกระเทอนจากการใชประโยชนในรปแบบใดกตาม โอกาสทจะเกดความเสอมโทรมหรอถกท าลายจนดอยคณคาไปกมอยสง

1. การใหความรความเขาใจใหแกนกทองเทยว พรอมทงการสรางจตส านกในการปกปองรกษาธรรมชาตแวดลอมระหวางการเดนทางทองเทยวจงเปนสงจ าเปน รวมถงการสรางจตส านกดานการอนรกษใหกบราษฎรทองถน มคคเทศก และเจาหนาทของรฐทดแลรบผดชอบแหลงทองเทยวนนดวย วธการสรางจตส านกในดานการอนรกษส าหรบการทองเทยวเชงนเวศท

Page 52: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

นยมใชกนโดยทวไปไดแก การจดท าโปรแกรมสอความหมายธรรมชาต เชน การจดตงศนยสอความหมายธรรมชาตในแหลงทองเทยว การจดเอกสารสงพมพทจ าเปนตอการศกษาเรยนร การจดนทรรศการ/แผนปายบรรยายตามจดทองเทยวต างๆ การจดท าเสนทางเดนปาศกษาธรรมชาต รวมถงการฝกอบรมมคคเทศกและเจาหนาทใหสามารถชแนะและอธบายเกยวกบธรรมชาตและนเวศวทยาของสงตางๆ ทนกทองเทยวพบเหน

2. ความพงพอใจของนกทองเทยว นกทองเทยวเชงนเวศสวนใหญเปนผทมความสนใจทจ ะศกษาเรยนรเกยวกบธรรมชาตในลกษณะตางๆ ทงสภาพภมทศนตามธรรมชาต ตลอดจนแหลงทองเทยวธรรมชาตทยากล าบากตอการเดนทางและทาทาย นกทองเทยวกลมนจงตองการการบรการและสงอ านวยความสะดวกทใหความรความเขาใจเกยวกบธรรมชาตในแงมมตางๆ ทงในระดบกวางและระดบลกซง ซงเปนเสมอนการเพมพนประสบการณและไดรบความพงพอใจในการทองเทยว

3. การมสวนรวมของชมชนทองถน การทองเทยวมบทบาทส าคญตอการพฒนาเศรษฐกจและสงคมของชมชนทองถนในระยะยาว และขณะเดยวกนการทองเทยวมผลตอการคงอยของธรรมชาตแวดลอม ดงนนการเปดโอกาสใหชมชนทองถนมสวนรวมในกจกรรมการทองเทยวเชงนเวศจะชวยใหชมชนไดรบผลประโยชนจากการทองเทยวทงทางตรงและทางออม และท าใหชมชนทองถนตระหนกถงคณคาและความส าคญของแหลงทองเทยวธรรมชาต และลดการพงพาทรพยากรธรรมชาตลง ซงนบวาเปนวธการหนงในการสงเสรมการอนรกษ ซงมความส าคญตอสงคมสวนรวมระดบประเทศ

กจกรรมการทองเทยวเชงนเวศ การทองเทยวเชงนเวศเปนกจกรรมทเออใหเกดประสบการณเรยนรแกนกทองเทยวและไมท าลายสงแวดลอม อาทเชน กจกรรมการเดนปา กจกรรมศกษาธรรมชาต กจกรรมถายรปธรรมชาต บนทกเทปวดโอเทปเสยงธรรมชาต กจกรรมสอง/ ดนก กจกรรมศกษา/ เทยวถ า หรออาจเปนกจกรรมประเภทตนเตนผจญภยหรอชนชมธรรมชาตกได

ดงทกลาวมาขางตน การทองเทยวเชงนเวศเปนแนวคดทจะท าใหกจกรรมการทองเทยวชวยสงเสรมการศกษาธรรมชาตและการอนรกษสงแวดลอม การสงเสรมการทองเทยวเชงนเวศจะชวยสรางรายได และยงเปนการสรางงานใหกบประชาชนในทองถนเพอเพมรายได เมอประชาชนในทองถนมรายไดเพมขนจากกจกรรมการทองเทยว กจะชวยลดความจ าเปนในการพงพาทรพยากรธรรมชาตเพอด ารงชพ ดวยเหตผลดงกลาวการทองเทยวเชงนเวศจงเปนวธการหนงทจะท าใหการพฒนาเศรษฐกจการทองเทยว และการอนรกษสงแวดลอมสามารถด าเนนควบคกนไปได หรออาจกลาวไดวา การทองเทยวเชงนเวศเปนร ปแบบหนงของการพฒนาอยางยงยน

Home stay Home stay ถอวาเปนสนคา (product) ดานการทองเทยวทคอนขางใหม โดยเฉพาะในประเทศไทย เทาททราบการ

ด าเนนงานเรอง Home stay ในบานเรา มทงทลมเหลวและประสบความส าเรจในชวงตน เพราะขาดการมองภาพในแบบองครวม โดยมกจะคดกนวา Home stay เปนสนคาตวหลก แตใหความส าคญตอทรพยากรทองเทยวและกจกรรมทองเทยวคอนขางจ ากด โดยเฉพาะอยางยงองคประกอบดานการใหความรหรอการสอความหมายสงแวดลอมเกอบไมปรากฎเลย

โดย Home stay เปนเพยงองคประกอบหนงของการทองเทยวเชงนเวศ ยงมกจกรรมการทองเทยวอกหลากหลาย เชน การเดนปาศกษาธรรมชาต การศกษาเรยนรวถชวตชมชนทพงพาทรพยากรธรรมชาต ซงอาจมความสมพนธกนจนไมอาจจะแยกออกได รวมไปถงกจกรรมพนบานอนๆ ทสมาชกชมชนรวมกนจรรโลง ฯลฯ จนกลายเปนเอกลกษณดงดดความสนใจจากนกทองเทยวไทยและตางประเทศ เปนตน ดงนน การด าเนนงานดาน Home stay จ าเปนจะตองใหเกดความสมดลกบกจกรรมทองเทยวดานอนๆ โดยเฉพาะอยางยง การรกษาดลยภาพสงแวดลอมธรรมชาตควบคไปกบประเพณ วฒนธรรม และวถชวตชมชน กจะชวยให Home stay มคณคาโดดเดนคไปดวย

Home stay แบบไทยๆ หากจะใหเหมอนสากลใน ประเทศออสเตรเลย อเมรกา เยอรมน นนไมได เพราะวถชวต ความเปนอย บานไทยไมมหองพกสวนตวเหมอนตางประเทศ เวลารบญาตกใชหองโถง จงหาความเปนสวนตวไมคอยได

Long stay

Page 53: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

Long stay คอ การทองเทยวพ านกระยะยาว ตามความหมายจาก Long stay Foundation หมายถง การพกผอนระยะเวลานานในตางประเทศ ซงไมใชการอพยพยายถน หรอไปมถนฐานทถาวรในตางประเทศ ลกษณะโดยทวไปของ Long stay คอ

1. ตองอาศยอยเปนระยะเวลานาน คอจะอยนานกวาการอยในตางประเทศโดยทวไปแตตองกลบมายงประเทศเดมของตน

2. มจดมงหมายทจะท ากจกรรมเพอเปนการพกผอน 3. เนนการอาศยอยกบทมากกวาการเดนทางทองเทยว โดยการเดนทางทองเทยวตางประเทศคอ การหาประสบการณ

ในตางประเทศทไมสามารถพบไดในชวตประจ าวน ในขณะท Long stay คอการหาประสบการณทพบไดในชวตประจ าวน ซงจะมลกษณะทเหมอนกบการใชชวตประจ าวนในตางประเทศ

4. ตองมหรอเชาทพกในตางประเทศทอยอาศยในชวตประจ าวน ไมใชอยโรงแรมแบบนกทองเทยวทวไป 5. ตองมเงนทนในประเทศของตนเพยงพอทจะอาศยอยในตางประเทศ ไมใชขนอยกบรายไดทไดรบจากตางประเทศ กลมเปาหมายหลกไดแก กลมนกทองเทยวทเกษยณอายการท างานแลว กลมนกเรยน นกศกษาและเยาวชน เนองจาก

ปจจบนมการเกษยณอายการท างานเรวกวาในอดตและปจจบนมการสงเสรมและประชาสมพนธ ใหมการศกษามากยงขน จงท าใหกลมผเกษยณอายการท างานและกลมนกศกษาเปนกลมเปาหมายทส าคญเปนกลมเปาหมายทส าคญ ซงมหนวยงานท เกยวของ อาทเชน การทองเทยวแหงประเทศไทย กระทรวงการตางประเทศ กระทรวงสาธารณสข กรมประชาสมพนธ ทบวงมหาวทยาลย ส านกงานวฒนธรรมแหงชาต กระทรวงอตสาหกรรม เปนตน

การทองเทยวกบสงแวดลอม สงแวดลอมของแหลงทองเทยวมหลากหลายลกษณะขนอยกบประเภทของแหลงทองเทยว โดยทวไปประกอบดวย

สงแวดลอมทางกายภาพ ชวภาพและทางสงคมหรอวฒนธรรม รวมทงวถชวตของคนในสงคม สงแวดลอมของแหลงทองเทยวมความส าคญตอการทองเทยวและการด ารงชวตของคนทอาศยอยเพราะเปนฐานของการสงเสรมและพฒนาการทองเทยวอนส าคญยง

ดงนนการทองเทยวกบสงแวดลอมจงสมพนธกนอยางแยกไมออก เปรยบเสมอน "ปากบสตวปา" หรอ "ปลากบน า" หากสงแวดลอมเสอมโทรมลง เชน อากาศเปนพษ น าเสย การจราจรแออด ระบบนเวศของปาถกท าลาย ชายหาดสกปรกหรอปะการงเสอมโทรม ฯลฯ การทองเทยวกไมสามารถด าเนนตอไปไดอยางยงยน ประชาชนทอาศยอยบรเวณนนกจะมคณภาพชวตดอยลง ผประกอบการทองเทยวกลมตางๆ จะขาดรายได และการจางงานจะลดนอยถอยลง ซงทงหมดเปนผลเสยตอสงคมโดยสวนรวม

ในอดตทผานมา หลายประเทศในโลกเคยประสบปญหาดงกลาวมาแลว ประเทศไทยเองกมบทเรยนในเรองนตามแหลงทองเทยวหลายแหง ซงสาเหตส าคญเกอบทกกรณมกเกดจากการพฒนาสาธารณปโภคสาธารณปการและสงอ านวยความสะดวก ประเภทสงปลกสราง สรางเกนขอบเขตหรอก าลงความสามารถทแหลงทองเทยวจะรบได ขาดการแบ งโซนทถกตองเหมาะสม ค านงถงปรมาณนกทองเทยวมากกวาคณภาพ และขาดการใหขอมลความรเกยวกบแหลงทองเทยวและฐานทรพยากร รวมไปถงการไมเคารพตอวฒนธรรมและวถชวตของคนทองถน โดยขาดการวางแผนและการจดการทด รายไดซงเกดจากการทองเทยวในแตละป จงไมมากพอทจะน ามาใชในการฟนฟหรอบรณะสงแวดลอมตามแหลงทองเทยวตางๆ ได

Carrying Capacity Carrying Capacity หรอ CC เปนแนวคดทางนเวศวทยา ทสอใหทราบวาระบบนเวศหนงๆ นน มความเปราะบางแตกตางกน หรอระบบนเวศหนงๆ มระดบหรอขดความสามารถทนทานตอการพฒนาหรอถกกระท าในระดบใดระดบหนงเทานน หากเกนกวานระบบนเวศจะไดรบผลกระทบกระเทอนและอาจถกท าลายลงจนไมอาจฟนกลบสสภาพเดมไดอก ทงนโดยพจารณาจากปจจย ทเปนองคประกอบและโครงสรางของระบบนเวศเปนบรรทดฐาน

Page 54: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

จากแนวคดดงกลาว นกวชาการและผปฏบต จงไดน ามาประยกตใชเปนเครองมออยางหนง ในการจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม Carrying Capacity ตรงกบภาษาไทยวา “ขดความสามารถในการรองรบได” และเมอน ามาประยกตใชกบการทองเทยว จงหมายถงขดหรอระดบของแหลงทองเทยว หรอทรพยากรทองเทยวทสามารถรองรบการพฒนาสงอ านวยความสะดวกตางๆ และปรมาณการใชประโยชนของนกทองเทยวสงสดไดโดยไมกอใหเกดผลกระทบจนท าความเสอมโทรมหรอท าลายทรพยากรทองเทยวหรอตวแหลงทองเทยว ในทางปฏบต CC มกมมาตรวดหรอตวก าหนดเปน “จ านวนนกทองเทยวตอชวงเวลา” เชน 1 แสนคน/ป 2 หมนคน/เดอน 500 คน/คน เปนตน แลวแตวาจะเลอกก าหนดหนวยวดอยางใดอยางหนงหรอหลายอยาง ยกตวอยางกรณอทยานแหงชาตภกระดง ซงเคยมผศกษาไวและก าหนดวาขดความสามารถในการรองรบได ส าหรบการพกแรมของนกทองเทยวบนภอยท 1,800 – 2,500 คน/คน หมายความวา ภกระดงสามารถรองรบนกทองเทยวเขาพกแรมไดสงสดระหวาง 1,800 คน/คน และ 2,500 คน/คน (ขนอยกบฤดกาลโดยมปรมาณน าเปนตวแปรส าคญ นอกเหนอไปจากองคประกอบทางธรรมชาตอนๆ และขดความสามารถ ในการจดการของหนวยงาน) หากนกทองเทยวเขาไปพกคางแรมมากกวาจ านวนทระบขางตน แมแตเพยงเลกนอย การใชประโยชนพนทของนกทองเทยว และการพฒนาสงอ านวยความสะดวกรองรบ จะสรางความกระทบกระเทอนตอองคประกอบใดองคประกอบหนงของระบบนเวศ (เชน การอดแนนตวของดนบรเวณลานกางเตนท เสนทางเดนเทา ฯลฯ) และอาจสงผลกระทบไปถงองคประกอบอนๆ ทเชอมโยงกนตามธรรมชาตเปนแบบลกโซ (เชน ท าใหน าไหลซมลงดนไดนอยจงท าใหพชพรรณบรเวณขางเคยงขาดน าไมเจรญเตบโตตามปกต) จนอาจท าใหระบบนเวศธรรมชาต โดยรวมของภกระดงไดรบความเสยหายหรอถกเปลยนสภาพไปจากเดม (เชน ระบบนเวศทงหญาปาสนลดความอดมสมบรณลงและอาจท าใหสภาพภมทศนโดยรวมขาดความโดดเดนเปนเอกลกษณ) นอกจากน การทมปรมาณนกทองเทยวเกน CC ทก าหนด ยงกอใหเกดปญหามลภาวะตางๆ ตามมา ตงแตเรองขยะ น าเสย แสง และเสยง ไปจนถงท าใหเกดความหนาแนนของปรมาณนกทองเทยว เกนขดจ ากดดานจตวทยา ท าใหคณภาพประสบการณ ของนกทองเทยวดอยลงไมเปนทประทบใจ โดยเฉพาะอยางยงแกนกทองเทยวทชนชอบและสนใจเรยนรระบบนเวศตามธรรมชาต อยางเชน นกทองเทยวเชงนเวศ ซงเปนกลมนกทองเทยวทมแนวโนมวาจะมปรมาณเพมสงขนเรอยๆ ในอนาคต จากทงหมดทกลาวขางตนแลว แนวคดเกยวกบ Carrying Capacity หากไดมการน าไปศกษาก าหนดในแหลงทองเทยวทมระบบนเวศเปราะบาง จะชวยใหผเปนเจาของหรอผรบผดชอบแหลงทองเทยว มภาพหรอ scenario ทใชเปนกรอบทศทาง และขอบเขตของการพฒนา ทรพยากรทองเทยวบนฐานทางวชาการ อนจะน าไปสการพฒนาการทองเทยวในร ปแบบทยงยน (sustainable tourism) ทงในเชงคณภาพ (quality) ความตอเนอง (continuity) และความสมดล (balance)

2. แหลงทองเทยวทางประวตศาสตร : แหลงทองเทยวทางประวตศาสตร (Historical Attraction) หมายถง แหลงทองเทยวทมความส าคญและคณคาทาง

ประวตศาสตร โบราณคด และศาสนา รวมถงสถานทหรออาคารสงกอสรางทมอายเกาแกหรอเคยมเหตการณ ส าคญเกดขนในประวตศาสตร เชนโบราณสถาน อทยานประวตศาสตร ชมชนโบราณ ก าแพงเมอง คเมอง พพธภณฑ วด ศาสนสถ าน และสงกอสรางทมคณคาทางศลปะและสถาปตยกรรม

ความส าคญแหลงทองเทยวทางประวตศาสตร แหลงทองเทยวทางประวตศาสตรเปนแหลงทองเทยวประเภททมนษยสรางขน แตมความแตกตางจากแหลงทองเทยวท

มนษยสรางขนประเภทอน เนองจากมคณคาทางประวตศาสตรวฒนธรรม และสงคม รวมถงความผกพนทางจตใจตอชนรนหลง ประเทศไทยมแหลงประวตศาสตรจ านวนมาก กระจายอยตามภาคตางๆ ทวประเทศไทย และมความเปนเอกลกษณทางสถาปตยกรรมและศลปกรรมเฉพาะในแตละทองถน ซงเปนจดดงดดส าคญดานการทองเทยว แตการเปดแหลงประวตศาสตรเพอเปนแหลงทองเทยวโดยขาดการจดการทดอาจท าใหโบราณสถานและสภาพแวดลอมของแหลงประวตศาสตรเกดความ เสอมโทรมไดจนบางครงยากตอการฟนฟแกไขใหกลบคนสสภาพเดม และสงผลกระทบทางลบตอการทองเทยวในทสด ดงนน การก าหนดกรอบหรอเกณฑมาตรฐานคณภาพแหลงทองเทยวทชดเจนส าหรบใหหนวยงานและผทมสวนเกยวของในการดแลแหลงทองเทยว

Page 55: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

ไดน าไปใชเปนแนวทางในการพฒนาแหลงทองเทยว และเปนเครองมอในการตรวจสอบมาตรฐานแหลงทองเทยว เพอยกระดบมาตรฐานในการพฒนาแหลงทองเทยว จงเปนสงส าคญตอการจดการการทองเทยวอยางยงยนของประเทศไทย และยงสามารถใชเปนสงบงบอกใหนกทองเทยวรบรในคณภาพของแหลงทองเทยว และมสวนส าคญในการตดสนใจเลอกใชบรการ ซงหมายถงการเพมขนของรายไดทางการทองเทยวของประเทศดวย รวมทงเปนการเพมมาตรฐานแหลงทองเทยวของประเทศไทยใหเปนทยอมรบทงในและตางประเทศเพมมากขน

ประเภทแหลงทองเทยวทางประวตศาสตร แหลงทองเทยวทางประวตศาสตรในทนประกอบดวย

1) อทยานประวตศาสตร (Historical Park) 2) ซากอารยธรรม แหลงโบราณคดเมองโบราณ (Dead Monuments / Archaeological Sites/Old Town) 3) พระราชวง วง พระต าหนก ต าหนก พระทนง คม (Palace/Residence of royalty) 4) ศาสนสถาน (Religious Place) 5) ปราสาทหน ปรางค ก (Sandstone Sanctuary) 6) อนสาวรย อนสรณสถาน ศาลวรชน สสาน (Monument) 7) พพธภณฑ ทางดานประวตศาสตร ศลปวฒนธรรมและศลปะรวมสมย (Historical and Cultural

Museum) 8) ปอมปราการ ก าแพงเมอง ประตเมอง คเมอง (Fortress/City Wall/City Gate/Moat) 9) สงปลกสรางอน ๆ ทมความส าคญทางประวตศาสตรหรอวฒนธรม (Other Historical and Cultural

Elements) 10) สงปลกสรางทมคณคาทางสถาปตยกรรม (Architectural Building)

3. แหลงทองเทยวทางศลปะวทยาการ (Arts and Sciences Educational Attraction Standard) : หมายถง แหลงทองเทยวหรอกจกรรมทสามารถตอบสนองความสนใจพเศษของนกทองเทยว ซงมรปแบบของการ

ทองเทยวทชดเจนเปนรปแบบการทองเทยวแบบใหมทเกดขน แหลงทองเทยวประเภทนสามารถเพมเตมไดอกมากมายตามความนยมของคนในแตละยคสมย เมอมการระบชดวากจกรรมนนๆ สามารถใหความรและดงดดนกทองเทยวได ปจจบนมปรากฏอยหลายๆ แหง ตวอยาง เชน พพธภณฑเฉพาะทาง แหลงทองเทยวเพอการศกษาทางวทยาศาสตร อตสาหกรรมและเทคโนโลย และ MICE (Meeting & Incentives & Conventions & Exhibitions) เปนตน

ความส าคญของแหลงทองเทยวทางศลปะวทยาการ ความส าคญของแหลงทองเทยวทางศลปะวทยาการ จดเปนแหลงทองเทยวทมนษยสรางขน หรอเปนสถานทหรอ

กจกรรมทมนษยสรางขนทมไดมความส าคญในเชงประวตศาสตร โบราณคดศาสนาหรอวฒนธรรมหรอมความส าคญในเชงประวตศาสตร โบราณคดศาสนาหรอวฒนธรรมนอย อาจเปนสถานทประกอบกจกรรมรวมสมยเพอวตถประสงคทแตกตางกนไป แมวาปจจบนแหลงทองเทยวทางศลปะวทยาการในประเทศไทยมดวยกนหลายประเภทแตยงไมเปนทแพรหลายมากนกเมอเทยบกบแหลงทองเทยวประเภทเดยวกนนในตางประเทศ แหลงทองเทยวทางศลปะวทยาการมทงทด าเนนการโดยรฐและเอกชน โดยมทงทเปนแบบถาวรโดยมการด าเนนงานตลอดทงปและแบบชวคราวทมการด าเนนงานเพยงครงเดยวตามเทศกาลหรอเหตการณ ส าคญในขณะนนนหรอแบบทด าเนนงานตอเนองเปนบางชวงของปซงการทองเทยวประเภทนก าลงเปนทนยมของนกทองเทยวชาวไทยอยางมาก จะเหนไดจากการจดงานในบางครงทมนกทองเทยวจ านวนใหความสนใจไปเทยวชมเปนจ านวนมาก เชน งานนทรรศการเฉลมพระเกยรตฯ และงานแสดงพชสวนโลก

ประเภทของแหลงทองเทยวทางศลปะวทยาการทพบในประเทศไทยในปจจบน ไดแก 1) พพธภณฑเฉพาะทาง (Theme Museum) หมายถง สถานทรวบรวมและจดแสดงสงของเครองใชหรอวตถตางๆ ท

มใชวตถสงของทมความส าคญดานศลปวฒนธรรม ประวตศาสตร หรอโบราณคด โบราณคดนดอย เฉพาะเจาะจงส าหรบเรองราว

Page 56: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

หนง ๆ ตวอยางเชน ศนยศลปาชพพเศษบางไทร จงหวดอยธยา Ribley’s Believe it or Not จงหวดชลบรพพธภณฑหนขผงไทย จงหวดนครปฐม เปนตน

2) แหลงทองเทยวเพอการศกกษาทางวทยาศาสตร อตสาหกรรมและเทคโนโลย (Science & Industry & Technology) หมายถง สถานท คนควาวจยทางวทยาศาสตรและเทคโนโลย หรอแหลงอตสาหกรรมทอนญาตใหนกทองเทยวเขาศกษาคนควาหรอแหลงผลต อนจะท าใหนกทองเทยวเขาใจในตวงานวจยหรอสนคาทน าเสนอ และการด าเนนการขององคกรณมากขน เชน นคมอตสาหกรรมจงหวดชลบร โรงไฟฟา จงหวดราชบร อทยานวทยาศาสตรของศนย เทคโนโลยอเลกทรอนกส และคอมพวเตอรแหงชาต จงหวดปทมธาน เปนตน ในปจจบนประเทศไทยยงไมมการพฒนาแหลงทองเทยวประเภทนเทาทควร และโดยสวนใหญตองมการขออนญาตจากหนวยงานทรบผดชอบกอนเขาชม

3) MICE (Meetings & Incentives & Conventions & Exhibitions) หมายถง สถานททใชในการจดการประชม จดฝกอบรม สมมนา จดประชมเชงปฏบตการ จดนทรรศการ สถานทจดงานเหลาน มกจะมการเขาถงทสะดวก มระบบสารสนเทศททนสมย มหองจดประชมทไดมาตรฐาน มความพรอมดานสาธารณปโภคพนฐานและบรการตางๆ รวมทงบรการจดเลยงอาหารเครองดมเพออ านวยความสะดวกแกผใช และอาจมการน าเสนอกจกรรมการทองเทยวบนเทงและนนทนาการควบคไปดวย สถานททใชจดงานประเภทนในประเทศไทย ไดแก โรงแรม ศนยการประชมและแสดงสนคา เชน Bangkok International Trade & Exhibition Centre (BITEC) อมแพคอารนาเมองทองธาน ศนยการประชมแหงชาตสรกต เปนตน

4. แหลงทองเทยวทางธรรมชาต : แหลงทองเทยวทางธรรมชาต (Natural Attraction) หมายถง สถานททเปดใชเพอการทองเทยว โดยมทรพยากรธรรม

ชาตเปนสงดงดดใจใหนกทองเทยวมาเยอน ซงทรพยากรธรรมชาตเหลานอาจจะเปนความงดงามตามสภาพธรรมชาต ความ แปลกตาของสภาพธรรมชาต สณฐานทส าคญทางธรณวทยาและภมศาสตรอนเปนเอกลกษณหรอเปนสญลกษณ ของทองถ น นนๆ สภาพแวดลอมทางธรรมชาตทมลกษณะพเศษ (Special Environmental Features) หรอสภาพแวดลอมทมคณคาทาง วชาการกได

ความส าคญของแหลงทองเทยวทางธรรมชาต แหลงทองเทยวทางธรรมชาตมความแตกตางจากแหลงทองเทยวประเภทอนๆ เนองจากเปนสงทมอยและเกดขนเองตาม

ธรรมชาตมสภาพและการเปลยนแปลงไปไดตามกาลเวลา มระบบความสมพนธทซบซอนในตวเองดวยปจจยตางๆ กน และองคประกอบการเปลยนแปลงทเกดขน อาจคอยเปนคอยไปหรอเหนไดชดเจนแลวแตกรณไป ซงผลจากการใชประโยชนของมนษย อาจท าใหเกดการสญสลายของแหลงธรรมชาตนนได ถาปราศจากความเขาใจในการใชทรพยากรนนๆ ความสวยงาของแหลงธรรมชาต ทมอยมากมายในประเทศไทย เปนจดดงดดส าคญดานการทองเทยว แตการเปดพนทธรรมชาตเพอเปนแหลงทองเทยวอยางรเทาไมถงการณหรอขาดการจดการทดท าใหแหลงธรรมชาตหลายแหงเกดความเสอมโทรม และสงผลกระทบทางลบตอการทองเทยวในทสด ดงนนการก าหนดกรอบหรอเกณฑ มาตรฐานคณภาพแหลงทองเทยวทชดเจนส าหรบใหหนวยงานและผทมสวนเกยวของในการดแลแหลงทองเทยวทางธรรมชาตตางๆ ไดน าไปชดเปนแนวทางในการพฒนาแหลงทองเทยวและเปนเครองมอในการตรวจสอบมาตรฐานแหลงทองเทยว เพอยกระดบมาตรฐานในการพฒนาแหลงทองเทยวตนจงเปนสงส าคญตอการจดการการทองเทยวอยางยงยนของประเทศไทย และยงสามารถใชเปนสงบงบอกใหนกทองเทยวรบรในคณภาพของแหล งทองเทยว และมสวนส าคญในการตดสนใจเลอกใชบรการ ซงหมายถงการเพมขนของรายไดทางการทองเทยวดวย รวมทง เปนการเพมมาตรฐานแหลงทองเทยวของประเทศไทยใหเปนทยอมรบทงในและตางประเทศเพมมากขน

ประเภทของแหลงทองเทยวทางธรรมชาต สามารถจ าแนกประเภทไดเปน 2 ลกษณะ ดงน 1. แหลงทองเทยวทางธรรมชาตจ าแนกตามประเภทของแหลงธรรมชาตไดแก

1) ชายหาด (Beach) 2) เกาะ (Island)

Page 57: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

3) น าตก (Waterfall) 4) แหลงน า (Water Resource) หมายถง พรหนอง บง ทะเลสาบ คลอง ล าธาร และแมน า 5) ถ า (Cave) 6) ภเขา (Mountain & Hill) 7) แกง (Rapid) 8) โปงพรอน (Thermal Spring) 9) ซากดกด าบรรพ (Fossil) 10) ธรณสณฐานและภมประเทศทมลกษณะพเศษ (Special Geography and Topography) 11) ตนไมและสตวปาทมลกษณะพเศษ (Special Plant and Wildlife)

2. แหลงทองเทยวทางธรรมชาตจ าแนกตามการจดการพนท ไดแก 1) แหลงธรรมชาตทหนวยงานของรฐเปนผดแลรบผดชอบ ไดแกอทยานแหงชาต(National Park) วนอทยาน

(Forest Park) เขตรกษาพนธสตวปา (Wildlife Sanctuary) เขตหามลาสตวปา (Non-Hunting Area) สวนพฤกษศาสตร (Botanical Garden)สวนรกขชาต(Arboretum) สวนปาและพนธไม(Forestry Plantations)

2) แหลงธรรมชาตทเปนพนทสาธารณะประโยชน โดยมองคกรปกครองสวนทองถนเปนผดแลรบผดชอบ 3) แหลงธรรมชาตทเอกชนเปนผดแลรบผดชอบ

5. แหลงทองเทยวเพอนนทนาการ : แหลงทองเทยวเพอนนทนาการ (Recreational Attraction) หมายถง แหลงทองเทยวทมนษยสรางขน เพอการ

พกผอนและเสรมสรางสขภาพ ใหความสนกสนาน รนรม บนเทง และการศกษาหาความร แมไมมความส าคญในแงประวตศาสตร โบราณคด ศาสนาศลปวฒนธรรม แตมลกษณะเปนแหลงทองเทยวรวมสมย ตวอยางเชน ยานบนเทงหรอสถานบนเทง สวนสตว สวนสนกและสวนสาธารณะลกษณะพเศษ สวนสาธารณะ และสนามกฬา

ความส าคญของแหลงทองเทยวเพอนนทนาการ แหลงทองเทยวเพอนนทนาการจดเปนแหลงทองเทยวทมนษยสรางขน หรอเปนสถานทหรอกจกรรมทมนษยสรางขนท

มไดมความส าคญในเชงประวตศาสตร โบราณคดศาสนาหรอวฒนธรรมหรอมความส าคญในเชงประวตศาสตร โบราณคดศาสนาหรอวฒนธรรมนอย อาจเปนสถานทประกอบกจกรรมรวมสมยเพอวตถประสงคทแตกตางแตกนไป ซงงโดยสวนใหญจะมวตถประสงคเพอการพกผอนใหความสนกสนาน รนรมยบนเทง และอาจมการศกษาหาความรรวมดวย แหลงทองเทยวเพอนนทนาการในประเทศไทยมดวยกนหลายประเภทและหลายแหง ซงสวนใหญจะตงอยในเขตเมองหรอชานเมองเพอความสะดวกในการเดนทางแตแหลงทองเทยวประเภทนของไทยยงไมคอยมชอเสยงแพรหลายมากนกในตางประเทศ แหลงทองเทยวเพอนนทนาการมทงทด าเนนการโดยรฐ เชน สวนสาธารณะ สวนสตว สนามกฬา เปนตน และทด าเนนการโดยเอกชน เชน สวนสนกและสวนสาธารณะลกษณะพเศษบางแหง การก าหนดกรอบหรอเกณฑมาตรฐานคณภาพแหลงทองเทยวเพอนนทนาการทชดเจนส าหรบใหหนวยงานและผทมสวนเกยวของในการดแลแหลงทองเทยวไดน าไปใชเปนแนวทางในการพฒนาแหลงทองเทยว และเปนเครองมอในการตรวจสอบมาตรฐานแหลงทองเทยว เพอยกระดบมาตรฐานในการพฒนาแหลงทองเทยวของตนจงเปนสงส าคญตอการจดการการทองเทยวอยางยงยนของประเทศไทยและยงสามารถใชเปนสงบงบอกใหนกทองเทยวรบรในคณภาพของแหลงทองเทยว และมสวนส าคญในการตดสนใจเลอกใชบรการ ซงหมายถงการเพมขนของรายไดดานการทองเทยวของประเทศ รวมทงเปนการเพมมาตรฐานแหลงทองเทยวของประเทศไทยหเปนทยอมรบทงในและตางประเทศเพมมากขนอกดวย ประเภทของแหลงทองเทยวเพอนนทนาการ ประเภทของแหลงทองเทยวเพอนนทนาการทพบในประเทศไทยในปจจบน ประกอบดวย

Page 58: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

1) ยานบนเทงและสถานบนเทง (Entertainment) หมายถง สถานททมนษยสรางขนเพอประกอบกจกรรมเพอความบนเทง ความสนกสนานเพลดเพลน รองรบนกทองเทยวตอนกลางวนหรอกลางคนหรอทง 2 ชวงเวลา สามารถจ าแนกไดเปน 2 ประเภท ดงน

- ประเภทยานสถานบนเทง ไดแก ยานทมบรการรานคาประเภทบารเบยร ไนตคลบ คาเฟ ดสโกเทค Entertainment complex เชน ยานสลม ยานสขมวท เปนตน

- ประเภทการแสดงเพอความบนเทง ไดแก โรงละคร โรงมหรสพ คาบาเรตโชว เชน ภทราวดเธยเตอร กรงเทพฯ เปนตน

2) สวนสตว (Zoo) หมายถง สถานททรวบรวมสตวชนดตางๆ ไวเพอใหสาธารณชนเขาชมและเพอการศกษาและคนควาทางวชาการ โดยมสตวนานาชนดเปนสงดงดดใหนกทองเทยวเขามาเยยมชม สวนสตวมทงทเปนสวนสตวปดโดยการขงสตวไวในกรงและสวนสตวเปดทใหสตวอยอาศยไดตามธรรมชาตโดยการสรางสภาพแวดลอมทใกลเคยงกบสภาพแวดลอมจรงทสตวชนดนนๆ อยในทนหมายรวมถงสถานแสดงพนธสตวน า )Aquarium) ซงเปนสถานทรวบรวมและจดแสดงพนธสตวน านานาชนดไวใหสาธารณชนเขาชมดวย ตวอยางเชน สวนสตวดสต กรงเทพฯ สวนสตวเชยงใหม จงหวดเชยงใหม เปนตน

3) สวนสนกและสวนสาธารณะลกษณะพเศษ (Amusement Park & Theme Park)

• สวนสนก หมายถงสถานทท มนษยสรางขนเพอความบนเทงและความสนกสนานเพลดเพลนโดยการจดเครองเลน กจกรรมรนเรง การละเลน การแสดงตางๆ เพอสรางความเพลดเพลนแกผเขาชม และมการเปลยนแปลงกจกรรมตางๆ ทแปลกๆ ใหมๆ อยเสมอ สวนใหญจะเปนการลงทนของภาคเอกชน เชน สวนสนก Dream World จงหวดปทมธาน เปนตน

• สวนสาธารณะลกษณะพเศษ หมายถงสวนสาธารณะทมรปแบบการคาทพฒนาขนมาจาก สวนสนก โดยมการนาเสนอเรองราว (Theme) เพอใหเกดความนาสนใจ เรองราวทนาเสนออาจเปนเรองราวทเกยวของกบประวตศาสตร ธรณวทยา สงแวดลอม สงคม เทคนค เหตการณในอนาคตหรอ ทสามารถสรางความบนเทง ความเพลดเพลนและในบางกรณใหการศกษาแกนกทองเทยว โดยทวไปจะมการนาเสนอเรองราวตางๆ ทงในและนอกอาคาร มการพฒนาของระบบการจดการอาหาร รานคาปลกยอยและบรการตางๆ แกนกทองเทยว ตวอยางเชน สวนสยาม กรงเทพฯ เมองโบราณ จงหวดสมทรปราการ เปนตน

4 ( สวนสาธารณะ (Park) หมายถง สถานททมนษยสรางขนเพอใชเปนทพกผอนหยอนใจและ ทากจกรรมนนทนาการตางๆ เปดใหสาธารณชนเขาใชโดยมการจดสถานทใหสวยงามทงในลกษณะทเปนธรรมชาตและการสรางสงปลกสราง สวนสาธารณะโดยสวนใหญจะเปนการลงทนของภาครฐ ในบางกรณอาจเปนความรวมมอกนระหวางภาครฐและเอกชน หรอเอกชนเปนผดาเนนการกได ตวอยาง เชน สวนสาธารณะเบญจสรและสวนลมพนกรงเทพฯ

6. แหลงทองเทยวทางวฒนธรรม (Cultural Attraction) : หมายถงหลงทองเทยวทมคณคาทาง ศลปะและขนบธรรมเนยมประเพณทบรรพบรษไดสรางสมและถายทอดเปนมรดก

สบทอดกนมา แหลงทองเทยวประเภทนประกอบดวย งานประเพณ วถชวตความเปนอยของผคน การแสดงศลปวฒนธรรม สนคาพนเมอง การแตงกาย ภาษา ชนเผา เปนตน ตวอยางของแหลงทองเทยวทส าคญของประเทศไทยในประเภทนไดแก ตลาดน าด าเนนสะดวก งานแสดงของชางจงหวดสรนทร งานรมบอสราง ประเพณลอยกระทง ประเพณสงกรานต เปนตน

แหลงทองเทยวทางวฒนธรรม ความแตกตางจากแหลงทองเทยวประเภทอนๆ เนองจากวฒนธรรมเปนมรดกแหงสงคม มทงสวนจบตองไดและจบตองไมได เชน ศลปะ ขนบธรรมเนยมประเพณรปแบบ การด ารงชวต การแตงกาย เครองมอเครองใชอาหารการกน งานเทศกาล ประเพณเปนตน นอกจากนวฒนธรรมยงเปนการสงสมประสบการณ ความร ความสามารถ และภมปญญาทงหมดทไดชวยใหมนษยในสงคมนนๆ อยรอด และเจรญสบตอไดและเปนอยมาจนถงปจจบน และสามารถเจรญงอกงามตอไป ประเทศไทยมวฒนธรรมทมความหลากหลายและมเอกลกษณเฉพาะในแต ละทองถน ซงเปนจดดงดดส าคญดานการทองเทยว แตการเปดพนททางวฒนธรรมเพอเปนแหลงทองเทยวอยางรเทาไมถงการณหรอขาดการจดการทดท าใหคณคาทางวฒนธรรมและสภาพแวดลอมทางวฒนธรรมเกดการเปลยนแปลงซงอาจสงผลกระทบตอวถชวตความเปนอยของชมชนทองถนจน

Page 59: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

ขาดความเปนเอกลกษณดงเดมของพนทและสงผลกระทบทางลบตอการทองเทยวในทสด ดงนน การก าหนดกรอบหร อเกณฑมาตรฐานคณภาพแหลงทองเทยวทชดเจนส าหรบใหหนวยงานและผทมสวนเกยวของในการดแลแหลงทองเทยวไดน าไปใชเปนแนวทางในการพฒนาแหลงทองเทยวและเปนเครอง มอในการตรวจสอบมาตรฐานแหลงทองเทยวเพอยกระดบมาตรฐานในการพฒนาแหลงทองเทยวจงเปน สงส าคญตอการจดการการทองเทยวอยางยงยนของประเทศไทย และยงสามารถใชเปนสงบงบอกใหนกทองเทยวรบรในคณภาพของแหลงทองเทยว และมสวนส าคญในการตดสนใจเลอกใชบรการซงหมายถงการเพมขนของรายไดทางการทองเทยวดวย รวมทงเปนการเพมมาตรฐานแหลงทองเทยวของประเทศไทยใหเปนทยอมรบทงในและตางประเทศเพมมากขน ประเภทแหลงทองเทยวทางวฒนธรรม แหลงทองเทยวทางวฒนธรรมสามารถแบงไดเปน 2 ประเภท ดงน

1) แหลงความเปนอยและวถชวต แหลงทองเทยวทางวฒนธรรมประเภทน ผมาเยยมชมสามารถสงเกตความเปนอยและวถชวตของชมชนนน โดยตนเองมไดเขาไปมสวนรวม เชนชมชนของชนเผ า ศนยวฒนธรรม คณคาตอสวนรวมอยทการชวยรกษาความหลากหลายของเชอชาตคณคาตอผเยยมชมอยทการไดรบความรวสยทศนความเขาใจอนดระหวางกลมชนเผาต างๆ และภมปญญาของชนเผา ตวอยางเชน บานกะเหรยงทโพจจงหวดตาก บานหนองขาว จงหวดกาญจนบร เปนตน

รปแบบการทองเทยวในแหลงทองเทยวประเภทน สวนใหญ เปนการทองเทยวชมวถชวตในชนบท ซงหมายถง การเดนทางทองเทยวในหมบานชนบททมลกษณะวถชวต และผลงานสรางสรรคทมเอกลกษณพเศษ มความโดดเดน เพอความเพลดเพลน ไดความร ดผลงานสรางสรรคและภมปญญาพนบาน มความเขาใจในวฒนธรรมทองถน บนพนฐานของความรบผดชอบและมจตส านกตอการรกษามรดกทางวฒนธรรม และคณคาของสภาพแวดลอม โดยประชาชนในทองถนมสวนรวมตอการจดการการทองเทยว 2) แหลงวฒนธรรมประเพณและหตถกรรมพนเมอง แหลงทองเทยวทางวฒนธรรมประเภทน ผเยยมชมสามารถเขาไปมสวนรวมในกจกรรมทาง วฒนธรรมประเพณและซอสนคาของทระลกจากผประกอบหตถกรรม คณคาตอสวนรวมอยทการรวมรกษามรดก ความหลากหลายของวฒนธรรม คณคาตอผเยยมชมอยทความพอใจจากการเขารวมกจกรรมทางวฒนธรรมประเพณและการไดซอสงของทระลกทพอใจ ตวอยางเชน ประเพณลอยกระทง ประเพณสงกรานต เปนตน รปแบบการทองเทยวทเกดขนในแหลงทองเทยวประเภทนจงเปนการทองเทยวชมวฒนธรรม และประเพณซงหมายถง การเดนทางทองเทยวเพอชมงานประเพณตางๆ ทชาวบานในทองถนนนๆ จดขนไดรบความเพลดเพลนตนตาตนใจในสนทรยศลป เพอศกษาความเชอ การยอมรบนบถอ การเคารพ พธกรรมตางๆ และไดรบความร มความเขาใจตอสภาพสงคมและวฒนธรรม มประสบการณใหมๆ เพมขนบนพนฐานของความรบผดชอบและมจตส านกตอการรกษาสภาพแวดลอมและมรดกทางวฒนธรรม โดยประชาคมในทองถนมสวนรวมตอการจดการทองเทยว

7. แหลงทองเทยวเชงสขภาพน าพรอนธรรมชาต : ในการจดท าเกณฑมาตรฐานส าหรบแหลงทอง เทยวน าพรอนธรรมชาต มจดประสงคเพอเปนกรอบแนวทางในการ

จดการแหลงทองเทยวประเภทน าพรอน ธรรมชาตอยางชดเจน โดยเนนในดานการก าหนดมาตรฐานทจ าเปนส าหรบการบรการตางๆ เนองจากการทองเทยวประเภทนจะตองค านงถงดานความปลอดภยของนกทอง เทยวเปนส าคญ และตองไมสงผลกระทบตอ ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม เนองจากน าพรอน จดเปนแหลงทองเทยวประเภทธรรมชาตประเภทหนง ซงหากไมมการก าหนดมาตรฐานทชดเจน การด าเนนกจกรรมการทองเทยวใดๆ อาจสงผลกระทบตอแหลงน าพรอนธรรมชาตได นอกจากน การจดท าเกณฑมาตรฐานแหลงทองเทยวเชงสขภาพน าพรอนธรรมชาต ยงมเปาหมายเพอใหหนวยงานทรบผดชอบดแลแหลงทองเทยวไดน าไปใช เปน เครองมอในการตรวจสอบมาตรฐานแหลงทองเทยวของตน และยงสามารถใชเปนขอมล ทส าคญเพอ

Page 60: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

ประกอบการตดสนใจ ของนกทองเทยว รวมทงเปนการเพมมาตรฐานแหลงทองเทยว เชงสขภาพ น าพรอนธรรมชาต ของประเทศไทยใหเปนทยอมรบทงในและตางประเทศเพมมากขน

ความส าคญแหลงทองเทยวเชงสขภาพน าพรอนธรรมชาต ในการจดท าเกณฑมาตรฐานส าหรบแหลงทองเทยวนาพรอนธรรมชาตมจดประสงคเพอเปน

กรอบแนวทางในการจดการแหลงทองเทยวประเภทน าพรอนธรรมชาตอยางช ดเจน โดยเนนในดานการก าหนดมาตรฐานทจ าเปนส าหรบการบรการตางๆ เนองจากการทองเทยวประเภทนจะตองค านงถง ดานความปลอดภยของนกทองเทยวเปนส าคญ และตองไมสงผลกระทบตอทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม เนองจากน าพรอนจดเปนแหลงทองเทยวประเภทธรรมชาตประเภทหนง ซงหากไมมการก าหนดมาตรฐานทชดเจน การด าเนนกจกรรมการทองเทยวใดๆ อาจสงผลกระทบตอแหลงน าพรอนธรรมชาตได นอกจากน การจดท าเกณฑมาตรฐานแหลงทองเทยวเชงสขภาพน าพรอนธรรมชาตยงมเปาหมายเพอใหหนวยงานทรบผดชอบดแลแหลงทองเทยวไดน าไปใชเปนเครองมอในการตรวจสอบมาตรฐานแหลงทองทยวของตน และยงสามารถใชเปนขอมลทส าคญเพอประกอบการตดสนใจของนก ทองเทยว รวมทงเปนการเพมมาตรฐานแหลงทองเทยวเชงสขภาพน าพรอนธรรมชาตของประเทศไทยใหเปนทยอมรบทงในและตางประเทศเพมมากขน

8. แหลงทองเทยวประเภทชายหาด (Beach Attraction) : หมายถง สถานททเปดใชเพอการทองเทยว โดยมชายหาดเปนทรพยากรธรรมชาตทดงดดใจใหนกทองเทยวมาเยอน

โดยมวตถประสงคเพอความเพลดเพลนและนนทนาการในรปแบบทใกลชดกบ ธรรมชาตและอาจเสรมกจกรรมเพอการศกษาหาความรเขาไปดวย ซงกจกรรมการทองเทยวทเกดขนบรเวณชายหาด ไดแก การเลนน า การอาบแดด กฬาทางน า การนงพกผอน รบประทานอาหาร เปนตน

ความส าคญของแหลงทองเทยวประเภทชายหาด เนองจากแหลงทองเทยวประเภทชายหาดจดเปนแหลงทองเทยวทางธรรมชาตประเภทหนงซงแหลงทองเทยวทาง

ธรรมชาต (Natural Attraction) หมายถง สถานททเปดใชเพอการทองเทยว โดยมทรพยากรธรรมชาต เปนสงดงดด ใจใหนกทองเทยวมาเยอนซงทรพยากรธรรมชาต เหลานอาจจะเปนความงดงาม ตามสภาพธรรมชาตความแปลกตาของสภาพธรรมชาตสณฐานทส าคญทางธรณวทยาและภมศาสตร อนเปนเอกลกษณหรอเปนสญลกษณของทองถนนนๆ สภาพแวดลอมทางธรรมชาตทมลกษณะพเศษ (Special Environmental Features) หรอสภาพแวดลอมทมคณคาทางวชาการกได

แหลงทองเทยวประเภทธรรมชาต มลกษณะเฉพาะคอเมอถกท าลาย จะหมดสภาพไปไมสามารถฟนฟคนสสภาพเดมได โดยงายหรอตองใชเวลานานในการฟนฟใหกลบสสภาพเดม จงตองมการดแลรกษาทรพยากรอยางด ทรพยากรการทองเทยวประเภทนเกดขนเพอการทองเทยว แตเปนการน าการทองเทยวเขาไปผนวก กจกรรมทเกดขนจงเปนกจกรรมทสมพนธใกลชดกบธรรมชาต เชน เดนปา ศกษาธรรมชาตดนก/แมลง สองสตว เลนชายหาด เปนตน มวตถประสงคเพอความเพลดเพลนและนนทนาการในรปแบบทใกลชดกบธรรมชาตและอาจเสรมกจกรรมเพอการศกษาหาความรเขาไปดวย แหลงทองเทยวทางธรรมชาตมความแตกตางจากแหลงทองเทยวประเภทอนๆ เนองจากเปนสงทมอยและเกดขนเองตามธรรมชาตมสภาพและการเปลยนแปลงไปไดตามกาลเวลา มระบบความสมพนธทซบซอนในตวเองดวยปจจยตางๆกนและองคประกอบการเปลยนแปลงทเกดขนอาจจะนอยไปหรออาจรวดเรวมากจนเหนไดชดเจนแลวแตกรณไปซงผลจากการใชประโยชนของมนษยอาจท าใหเกดการสญสลายของแหลงธรรมชาตนนได ถาปราศจากความเขาใจในการใชทรพยากรนนๆความสวยงามของแหลงธรรมชาตทมอยมากมายในประเทศไทย เปนสงดงดดส าคญดานการทองเทยวแตการเปนการเปดพนทธรรมชาตเพอเปนแหลงทองเทยวอยางรเทาไมถงการณหรอขาดการจดการทดท าใหแหลงธรรมชาตหลายแหงเกดความเสอมโทรม และสงผลกระทบทางลบตอการทองเทยวในทสด ดงนนการก าหนดกรอบหรอเกณฑมาตรฐานคณภาพแหลงทองเทยวทชดเจนส าหรบใหหนวยงานและผทมสวนเกยวของในการดแลแหลงทองเทยวทางธรรมชาตตางๆ ไดน าไปใชเปนแนวทางในการพฒนาแหลงทองเทยวและเปนเครองมอในการตรวจสอบมาตรฐานแหลงทองเทยวเพอยกระดบมาตรฐานในการพฒนาแหลงทองเทยวจงเปนสงส าคญตอการ

Page 61: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

จดการการทองเทยวอยางยงยนของประเทศไทย และยงสามารถใชเปนสงบงบอกใหนกทองเทยวรบรในคณภ าพของแหลงทองเทยว และมสวนส าคญในการตดสนใจเลอกใชบรการ ซงหมายถงการเพมขนของรายไดทางการทองเทยวดวย รวมทงเปนการยกระดบมาตรฐานคณภาพแหลงทองเทยวของประเทศไทยใหเปนทยอมรบทงในและตางประเทศเพมมากขน ประเภทของแหลงทองเทยวประเภทชายหาด

การจ าแนกประเภทชายหาดเพอการทองเทยวสามารถจ าแนกไดตามระดบของการพฒนาและการเปลยนแปลงสภาพธรรมชาตของชายหาด ซงการจ าแนกประเภทของแหลงทองเทยวประเภทชายหาดตามระดบของการพฒนา มดงน

1. ชายหาดอนรกษ (Passive Beach) ชายหาดทอยในพนทธรรมชาตแบบสนโดษเปนแหลงทองเทยวทอยหางไกล จงยงคงสภาพความเปนธรรมชาตหรอสภาพภมทศนเดมอยางสมบรณหรอคอนขางสมบรณ มปรมาณนกทองเทยวทเบาบางเนองจากการเขาถงกระท าไดยากล าบาก ปรากฎรองรอยจากผลกระทบจากการท ากจกรรม การใชประโยชนนอย การควบคมและการจดการทองเทยวตลอดจนการพฒนาตางๆไมปรากฎในพนทหลงทองเทยวประเภทนเหมาะกบกจกรรมนนทนาการทเนนสมผสและเรยนรธรรมชาตอยางแทจรง

2. ชายหาดทมการพฒนาแลว (Active Beach) แหลงทองเทยวชายหาดประเภทนจะมสภาพแวดลอมโดยรวมทยงคงความเปนธรรมชาตอย หากแตเปนพนทธรรมชาตทพฒนาปรบเปลยนไปแลวเพอสนองตอกจกรรมการใชประโยชนของผมาเยอน การเขาถงกระท าไดอยางสะดวก ปรมาณการใชประโยชนในพนทมคอนขางหนาแนนโดยเฉพาะอยางยงในฤดกาลการทองเทยว ปรากฏรองรอยของผลกระทบจากการพฒนาอยางชดเจนมาตรการในการจดการและควบคมนกทองเทยวถกน ามาใชทกรปแบบเทาทจะมความเปนไปไดมความสะดวกสบายในการท ากจกรรม เพราะมสงอ านวยความสะดวกมากกวาพนทประเภทอน

9. แหลงทองเทยวประเภทน าตก : สถานททเปดใชเพอการทองเทยว โดยมนาตกเปนทรพยากรธรรมชาตทดงดดใจใหนกทองเทยวมาเยอน โดยม

วตถประสงคเพอความเพลดเพลนและนนทนาการในรปแบบทใกลชดกบ ธรรมชาตและอาจเสรมกจกรรมเพอการศกษาหาความรเขาไปดวย ซงกจกรรมการทองเทยวทเกดขนในแหลงน าตก ไดแก การวายนา การนงพกผอน รบประทานอาหาร การเดนส ารวจนาตก การลองแกงการดนก และการตกปลา เปนตน

ความส าคญของแหลงทองเทยวประเภทน าตก เนองจากแหลงทองเทยวประเภทน าตกจดเปนแหลงทองเทยวทางธรรมชาตประเภทหนงซงแหลงทองเทยวทาง

ธรรมชาต (Natural Attraction) หมายถง สถานททเปดใชเพอการทองเทยว โดยมทรพยากรธรรมชาตเปนสงดงดดใจใหนกทองเทยวมาเยอน ซงทรพยากรธรรมชาตเหลานอาจจะเปนความงดงามตามสภาพธรรมชาตความแปลกตาของสภาพธรรมชาตสณฐานทส าคญทางธรณวทยาและภมศาสตร อนเปนเอกลกษณหรอเปนสญลกษณของทองถนนนๆ สภาพแวดลอมทางธรรมชาตทมลกษณะพเศษ (Special Environmental Features) หรอสภาพแวดลอมทมคณคาทางวชาการกไดแหลงทองเทยวประเภทธรรมชาต มลกษณะเฉพาะคอเมอถกท าลาย จะหมดสภาพไปไมสามารถฟนฟคนสสภาพเดมได โดยงายหรอตองใชเวลานานในการฟนฟใหกลบสสภาพเดม จงตองมการดแลรกษาทรพยากรอยางด ทรพยากรการทองเทยวประเภทนเกดขนเพอการทองเทยว แตเปนการน าการทองเทยวเขาไปผนวก กจกรรมทเกดขนจงเปนกจกรรมทสมพนธใกลชดกบธรรมชาต เชน เดนปา ศกษาธรรมชาตดนก/แมลง สองสตว เลนชายหาด เปนตน มวตถประสงคเพอความเพลดเพลนและนนทนาการในรปแบบทใกลชดกบธรรมชาตและอาจเสรมกจกรรมเพอการศกษาหาความรเขาไปดวย แหลงทองเทยวทางธรรมชาตมความแตกตางจากแหลงทองเทยวประเภทอนๆ เนองจากเปนสงทมอยและเกดขนเองตามธรรมชาตมสภาพและการเปลยนแปลงไปไดตามกาลเวลา มระบบความสมพนธทซบซอนในตวเองดวยปจจยตางๆกนและองคประกอบการเปลยนแปลงทเกดขนอาจจะนอยไปหรออาจรวดเรวมากจนเหนไดชดเจนแลวแตกรณไปซงผลจากการใชประโยชนของมนษยอาจท าใหเกดการสญสลายของแหลงธรรมชาตนนได ถาปราศจากความเขาใจ

Page 62: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

ในการใชทรพยากรนนๆความสวยงามของแหลงธรรมชาตทมอยมากมายในประเทศไทย เปนสงดงดดส าคญดานการทองเทยวแตการเปนการเปดพนทธรรมชาตเพอเปนแหลงทองเทยวอยางรเทาไมถงการณหรอขาดการจดการทดท าใหแหลงธรรมชาตหลายแหงเกดความเสอมโทรม และสงผลกระทบทางลบตอการทองเทยวในทสด ดงนนการก าหนดกรอบหรอเกณฑมาตรฐานคณภาพแหลงทองเทยวทชดเจนส าหรบใหหนวยงานและผทมสวนเกยวของในการดแลแหลงทองเทยวทางธรรมชาตตางๆ ไดน าไปใชเปนแนวทางในการพฒนาแหลงทองเทยวและเปนเครองมอในการตรวจสอบมาตรฐานแหลงทองเทยวเพอยกระดบมาตรฐานในการพฒนาแหลงทองเทยวจงเปนสงส าคญตอการจดการการทองเทยวอยางยงยนของประเทศไทย และยงสามารถใชเปนสงบงบอกใหนกทองเทยวรบรในคณภาพของแหลงทองเทยว และมสวนส าคญในการตดสนใจเลอกใชบรการ ซงหมายถงการเพมขนของรายไดทางการทองเทยวดวย รวมทงเปนการยกระดบมาตรฐานคณภาพแหลงทองเทยวของประเทศไทยใหเปนทยอมรบทงในและตางประเทศเพมมากขน

10. แหลงทองเทยวทางธรรมชาตประเภทถ า : แหลงทองเทยวประเภทถ า หมายถง สถานททเปดใชเพอการทองเทยว โดยมถ าเปนทรพยากรธรรมชาตทดงดดใจให

นกทองเทยวทมาเยอน โดยมวตถประสงคเพอความเพลดเพลนและนนทนาการในรปแบบทใกลชดกบ ธรรมชาตและอา จเสรมกจกรรมเพอการศกษาหาความรเขาไปดวย ซงกจกรรมการทองเทยวทเกดขนในแหลงทองเทยวประเภทถ า ไดแก การเขาชมบรรยากาศและหนงอกหนยอยภายในถ า การศกษาดานโบราณคดของมนษยยคตางๆ ทเคยอาศยในถ า การนมสการพระพทธรป การใหอาหารสตว การปกนกและรบประทานอาหาร เปนตน

ความส าคญแหลงทองเทยวทางธรรมชาตประเภทถ า

ถ าจดเปนแหลงทองเทยวทางธรรมชาตทมเอกลกษณ เฉพาะตว มความมหศจรรยลกลบและทาทาย ในความรสกของมนษยกอใหเกดความสนใจใครจะไดไปชมและสมผส ถ าจงจดเปนแหลงทองเทยวทางธรรมชาตทส าคญประการหนง นอกจากนถ ายงมความผกพนกบขนบธรรมเนยมและประเพณของมนษยมาชานาน ทงนอาจเนองมาจากมนษยและสตวใชถ าเปนทอยอาศยมาตงแตดกด าบรรพ ถ าจงมความส าคญในแงของการศกษคนควาทางดานประวตศาสตร โบราณคดและววฒนาการแหลงทองเทยวทางธรรมชาต

ประเภทแหลงทองเทยวประเภทถ า ความแตกตางจากแหลงทองเทยวประเภทอนๆเนองจากเปนสงทมอยและเกดขนเองตามธรรมชาต มสภาพและการ

เปลยนแปลงไปไดตามกาลเวลา มระบบความสมพนธทซบซอนดวยตวเองในระบบตางๆ ประกอบการเปล ยนแปลงทเกดขนอาจคอยเปนคอยไปหรออาจรวดเรวมากจนมองเหนไดชดเจนแลวแตกรณไป ซงผลจากการใชประโยชนของมนษยอาจท าใหเกดการสญสลายของแหลงธรรมชาตนนได ถาปราศจากความเขาใจในการใชทรพยากรนนๆความสวยงามของแหลงธรรมชาต ทมอยมากมายในประเทศไทย เปฯจดดงดส าคญดานการทองเทยว แตการเปดธรรมชาตเพอเปนแหลงทองเทยวอยางรเทาไมถงการณหรอขาดการจดการทดท าใหแหลงธรรมชาตหลายแหงเกดความเสอมโทรม และสงผลกระทบทางลบตอการทองเทยวในทสด ดงนนการก าหนดกรอบหรอเกณฑมาตรฐานคณภาพแหลงทองเทยวทชดเจน ส าหรบใหหนวยงานและผทมสวนเกยวของในการดแลแหลงทองเทยวทางธรรมชาตตางๆ ไดน าไปใชเปนแนวทางในการพฒนาแหลงทองเทยวและเปนเครองมอในการตรวจสอบมาตรฐานแหลงทองเทยวเพอยกระดบมาตรฐานในการพฒนาแหลงทองเทยวจงเปนส งส าคญตอการจดการการทองเทยวอยางยงยนของประเทศไทย และยงสามารถใชเปนสงบงบอกใหนกทองเทยวรในคณภาพของแหลงทองเทยวและมสวนส าคญในการตดสนใจเลอกใชบรการ ซงหมายถง การเพมขนของรายไดทางการทองเทยวดวย รวมทงเปนการยกระดบมาตรฐานแหลงทองเทยวของประเทศไทย ใหเปนทยอมรบทงในและตางประเทศเพมมากขน

11. แหลงทองเทยวทางธรรมชาตประเภท เกาะ :

Page 63: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

การประเมนมาตรฐานแหลงทองเทยวประเภท เกาะสามารถแบงไดเปน 3 องคประกอบ ซงมจ านวนตวชวดทงหมด 47 ตวชวด โดยแตละตวชวดมคาคะแนนสงสดเทากบ 5 คะแนน จงมคาคะแนนรวมทงสน 235 คะแนน โดยการใหคะแนนจะใหความส าคญกบองคประกอบคณคาดานการทองเทยวและความ เสยงตอการถกท าลายมากทสด เนองจากเปนแรงดงดดใจส าคญส าหรบใหนกทองเทยวเขาไปเทยวชมแหลง ทองเทยว สวนองคประกอบดานการบรหารจดการมความส าคญของคะแนนรองลงมา และองคประกอบดานศกยภาพในการพฒนาดานการทองเทยวมความส าคญของ คะแนน นอยทสด

ความส าคญของแหลงทองเทยวทางธรรมชาตประเภทเกาะ เกาะ เปนสวนหนงของแผแผนดนจงเปนผลใหเกาะเปนทตงของแหลงธรรมชาตตางๆ เชนเดยวกบแผนดน เกาะทม

พนทราบขนาดใหยเพยงพอทจะเปนทตงถนฐานของมนษยได ประกอบกบสภาพภมนเวศและทรพยากรธรรมชาตทมความหลากหลายทงชายหาด หนาผา แหลม ภเขา ถ า น าตก ล าธาร ฯลฯ จงสงผลใหเกาะกลายเปนแหลงทองเทยวทสามารถดงดดนกทองเทยวจ านวนมากซงเกาะในประเทศไทย มจ านวนมากมายกวา 700 เกาะ โดยเกาะสวนมากในทะเลไทยยงมสภาพทสมบรณ ยกเวนเกาะทมทตงใกลกบแผนดนและมพนทใหญเพยงพอแกการด าเนนกจกรรมของมนษยอยางไรกดพนทเกาะบางแหงถงแมจะอยไกลจากแผนดนแตมพนทกวางใหญ พอในการประกอบกจกรรมหรอมทรพยากรและความสวยงามของพนททดงดดในการทองเทยวกไดรบผลกระทบจากการด าเนนกจกรรมของมนษยเชนกน โดยกจกรรมทกอใหเกดผลกระทบมากทสด ไดแก กจกรรมการทองเทยวซงมลกษณะการขยายตวของกจกรรมอยางรวดเรวซงมทงทด าเนนการอยางถกตองและมการบกรกพนทธรรมชาตกอใหเกดผลกระทบตอสภาพธรรมชาตทงทศนภาพทถกท าลาย สภาพของระบบนเวศทเสยสมดล ปญหาดานของของเสย ฯลฯ

การพฒนาและสงเสรมกจกรรมทางการทองเทยวทขากดการวเคราะหถงศกยภาพของพนททขาดความเขาใจถงสภาพทางธรรมชาตของพนทและการขาดมาตรการทเหมาะสมในการควบคมดแลการขยายตวของกจกรรมการทองเทยวกอใหเกดความเสยหายตอแหลงทองเทยวประเภทเกาะเปนอยางมาก ประกอบกบนโยบายการเปดพนทเกาะใหมเพอเปนแหลงทองเทยวใหม โดยมไดค านงถงขดความสามารถในการรองรบทมอยอยางจ ากดของพนทเกาะแตละแหง ซงประเทศไทยมแหลงทองเทยวประเภทเกาะทมชอเสยงและมความสวยงามดงดดนกทองเทยวทงจากในประเทศและตางประเทศเปนจ านวนมากในแตละปดงนน การก าหนดกรอบหรอเกณฑมาตรฐานดานการทองเทยวประเภทเกาะใหชดเจนจงมความจ าเปนทงส าหรบพนทเกาะทไดรบการพฒนาเปนแหลงทองเทยวและพนท เกาะทมศกกยภาพในการทจะพฒนาเปนแหลงทองเทยวใหม ทงนเพอใหหนวยงานทรบผดชอบหรอผมสวนเกยวของในการดแลแหลงทองเทยวไดน ามาตรฐานดงกลาวไปเปนแนวทางในการพฒนารวมทงเปนเครองมอในการตรวจสอบมาตรฐาน แหลงทองเทยวประเภทเกาะเพอยกระดบมาตรฐานในการพฒนา แหลงทองเทยวประเภทเกาะใหเปนทยอมรบของนกทองเทยวทงในประเทศและตางประเทศ ทงในดานคณภาพสถานททองเทยวงซงจะเปฯขอส าคญของการเลอกใชบรการแหงทองเทยวอนๆ รวมทงการพฒนาสถานททองเทยวประเภทเกาะทเกดขนนนเปนการพฒนาอยางยงยน ประเภทของแหลงทองเทยวทางธรรมชาตประเภทเกาะ แหลงธรรมชาตประเภทเกาะ สามารถแบงออกตามสภาพการพฒนาไดเปน 2 ประเภท ไดไดแก

1) เกาะทมการพฒนาแลว ซงจะมลกษณะทมการพฒนา โดยมนษยแลว มผรจกเขาไปทองเทยวยงเกาะแหงนแลว 2) เกาะทยงไมไดรบการพฒนา คอเกาะทยงไมมคนรจกหรอยงไมมการบกรกเขาไปพฒนาเพอเปฯแหลงทองเทยวซง

มกจะเปนเกาะขนาดกลางหรอขนาดเลก เกาะประเภทนจะยงคงสภาพธรรมชาตเดมอย

12. แหลงทองเทยวทางธรรมชาตประเภท แกง : แหลงทองเทยวประเภทแกง หมายถง สถานททเปดใชเพอการทองเทยว โดยมแกงเปนทรพยากรธรรมชาตทดงดดใจให

นกทอง เทยวมาเยอน และมวตถประสงคเพอความเพลดเพลนและนนทนาการในรปแบบทใกลชดกบ ธรรมชาต โดยมกจกรรมการทองเทยวหลก ไดแก การลองแกง การพายเรอ การพกแรม และการเดนปา ซงอาจเสรมกจกรรมเพอการศกษาธรรมชาตเขาไปดวย ไดแกการดนก การส ารวจธรรมชาต การศกษาพนธพชตางๆ เปนตน

ความส าคญแหลงทองเทยวทางธรรมชาตประเภทแกง

Page 64: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

ปจจบนแหลงทองเทยวประเภทแกงจดเปนแหลงทองเทยวทางธรรมชาตเชงอนรกษประเภทหนง แหลงทองเทยวประเภทแกงบางแหงกพฒนาเปนการทองเทยวแบบผจญภย กงอนรกษธรรมชาต (Soft Adventure Tourism) ซงเปนกจกรรมการทองเทยวทคอนขางใหมส าหรบประเทศไทยเมอเปรยบเทยบกบแหลงทองเทยวทางธรรมชาตประเภทอนๆ แหลงทองทยวประเภทแกงนมกจะอยในเขตปาตนน าทมความเปราะบางทางธรรมชาตสภาพพนทสวนใหญเปนพนทปาเบญจพรรณ ปาเตงรง รวมทงปาดบชนทมระบบนเวศทซบซอน ในระยะแรกกจกรรมการทองเทยวประเภทแกง เรมตนดวยการใชไมไผมาท าเปนแพลองล าน า ซงเปนการผสมผสานกนระหวางมนษยกบธรรมชาตแตเนองจากการทองเทยว ทขยายตวอยางรวดเรวเปนเหตใหปาไผลดลง จงมการน าเรอยางเขามาใชทดแทนและมอปกรณปองกนภยตางๆ เพมเตม เพอใหมความปลอดภยส าหรบกจกรรมการลองแกงมากขน เชน หมวกกนกระแทก เสอชชพ เปนตน ตอมาการทองเทยวประเภทแกงไดรบความนยมเพมขนจากนกทองเทยวทชนชอบทองเทยวแนวผจญภย ประกอบกบความสวยงาม ความอดมสมบรณของสภาพปาไม ความทาทาย และความนาตนเตนของการลองแกงทเปรยบเสมอนการเอาชนะธรรมชาตจงเปนจดดงดดส าคญใหมการเปดพนททองเทยวประเภทแกงเพมมากขน แหลงทองเทยวประเภทแกงหลายแหงจงมนกทองเทยวเขาไปลองแกงจ านวนมาก ในแตละป เชน แกงหนเพง ทลอซ แกงล าน าเขก เปนตน แตการเปดพนททางธรรมชาตหรอการจดกจกรรมการทองเทยวประเภทแกงซงเปนกจกรรมในพนท ทความเปราะบาง ประกอบกบการทองเทยวประเภทแก งเปนกจกรรมการทองเทยวทคอนขางใหมจงสงผลใหอาจมการจดการทองเทยวทไมด ซงอาจสงผลกระทบตอระบบนเวศของพนทความเสอมโทรมของแหลงธรรมชาต รวมทงความปลอดภยในชวตและทรพยสนของนกทองเทยว ประเภทแหลงทองเทยวทางธรรมชาตประเภท แกง แหลงธรรมชาตประเภทแกง สามารถแบงออกตามลกษณะทางกายภาพได 2 ประเภท คอ 1) แกงหน ลกษณะเดนของแกงประเภทนคอ มลกษณะกายภาพทมโขดหนกดขวาง ทางน าไหลขนาดของโขดหนจะมทงขนาดเลกและขนาดใหญกสลบก นไปสามารถมองเหนโขดหนชดเจนในชวงทฤดน านอยหรอฤดแลง โดยแกงประเภทนเหมาะส าหรบท ากจกรรมทองเทยว แนวผจญภย เชน การลองแกง ปจจบนกจกรรมการลองแกงเปนการทองเทยวทไดรบความนยมอยางมาก นอกจากนแกงทมลกษณะโขดหนยงเปนแหลงระบบนเวศทส าคญชองล าน า เนองจากโขดหนทกดขวางล าน านนมซอกตางๆ ไวเปนทหลบภยส าหรบเปนแหลงเพาะพนธของสตวน าท าใหสตวเพมมากขนในบรเวณน ดงนนการท าลายโขดหน เชน การระเบดแกงกเปนการท าลายหลงเพาะพนธและแหลงทอยอาศยของสตวน า

2) แกงดน ลกษณะเดนของแกงประเภทนคอ มลกษณะกายภาพทมโขดดนกดขวาง ทางน าไหลหรอมลกษณะเกาะกลางล าน า ทเกดจากการทบถมของตะกอนแมน าเปนระยะเวลายาวนานจนท าใหเกดเปนโขดดนหรอเกาะกลางน า โดยมตงแตขนาดเลกจนถงขนาดใหญและมพชหรอวชพชขนในพนทบรเวณนนๆมการใชประโยชนจากประชาชนหรอชมชนทอยใกลเคยง เชน มการปลกพชผก ขาวพชไร ในชวงฤดแลงทมน านอย

ทรพยากรการทองเทยวในภาคตางๆ ของประเทศไทย ประเทศไทยมพนท 513 ลานตารางกโลเมตร ประกอบดวยพนท 76 จงหวด มแหลงทองเทยวทมการรวบรวมไวทงสน 2,579 แหง เปนแหลงทองเทยวธรรมชาต 1,386 แหง และแหลงทองเทยวทมนษยสรางขน 1 ,193 แหง กระจายอยทวทกภมภาคของประเทศ การแบงตามภมภาคของการทองเทยวแหงประเทศไทยใชหลกเกณฑได 2 รปแบบ แบบแรกแบงตามเกณฑรฐศาสตรหรอการปกครอง จะแบงได 4 ภาค คอ ภาคเหนอ ภาคกลาง ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ และภาคใต แตหากจะแบงตามภมศาสตรเพอการทองเทยวเชงลกจะแบงไดเปน 6 ภาค คอเพมภาคตะวนตก และภาคตะวนออก (ตะวนออกเฉยงใต) เขาไปดวย ดงน

ภาคเหนอ

Page 65: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

มเนอท 93,690.850 ตารางกโลเมตร ประกอบดวย 9 จงหวด ไดแก จงหวด เชยงรายเชยงใหม นาน พะเยา แพร แมฮองสอน ล าปาง ล าพน อตรดตถ ลกษณะภมประเทศ ลกษณะภมประเทศของภาคเหนอเปนทวเขาทอดยาวจากเหนอลงมาใต ทวเขาทส าคญไดแก ทวเขาถนนธงชย เปนทว เขาทใหญและยาวทสดของภาคเหนอ มยอดเขาสงเปนอนดบหนงของประเทศคอ ยอดเขาดอยอนทนนท อยในจงหวด เชยงใหม สงจากระดบน าทะเล 2,565 เมตร ทวเขาแดนลาวกนเขตแดนไทยกบพมา มยอดเขาสงเปนอนดบสองของ ประเทศคอ ยอดดอยผาหมปก อยในอ าเภอแมอาย มความสง 2,297.84 เมตร และยอดดอยหลวงเชยงดาว สง 2,222 เมตร เปนอนดบ 3 อยในจงหวดเชยงใหมเชนกน และยงมทวเขาขนตาล ทวเขาผปนน าตะวนตก ทวเขานอยระหวางแมน า วงกบแมน ายม ทวเขาผปนน าตะวนออก อยระหวางแมน ายมกบแมน านาน ทวเขาหลวงพระบาง กนเขตแดนระหวางไทย กบลาว ทวเขาเหลานประกอบไปดวยภเขาใหญนอยมากมาย เชน ดอยอนทนนท ดอยขนตาล ภชฟา ภผาตง และยงเปนทอย อาศยของชาวเขาเผาตางๆ ไดแก กะเหรยง มง มเซอ เยา อกอ และลซอ สวนพนทราบบรเวณหบเขาและแถบลมแมน าปง วง ยม นาน ลมน ากก และน าอง มความอดมสมบรณเหมาะแกการ เพาะปลกขาว และพชไร รวมทงไมผลหลากหลายชนด

แมน าสายส าคญในภาคเหนอ แบงออกเปน 3 พวก ไดแก 1. พวกทไหลจากเหนอลงใต ไดแก แมน าปง แมน าแจม แมน าตน แมน างด แมน ากวง แมน าทา แมน าวง แมน าจาง

แมน ายม แมน านาน และแมน าปาด 2. พวกทไหลจากใตขนเหนอ ไดแก แมน าอง แมน าลาว แมน ากก แมน าจน และแมน าล 3. พวกทไหลไปลงทางดานพมา ไดแก แมน าเมย แมน ายวม และแมน าปาย ซงไหลบรรจบกบแมน าสาละวน

ลกษณะนสยของชาวเหนอสงเกตไดจากภาษาพด ซงเปนภาษาไทยทองถนทมความไพเราะออนหวาน แสดงถงความ สภาพออนโยนในจตใจ ความโอบออมอาร และความเปนมตรงานหตถกรรมมากมายทสรางสรรคเปนขาวของเครองใช และของทระลกทไดรบความนยมจนกลายเปนสนคาสงออกทน ารายไดเขาประเทศนน กเปนสงหนงทสามารถบงบอกความ เปนชาวไทยภาคเหนอไดเปนอยางด และตอไปนคอ ค าขวญประจ าจงหวดและแหลงทองเทยวประเภทตางๆ ภายในจงหวด

นอกจากจะมธรรมชาตทงดงามแลว ภาคเหนอตอนลางยงเปนแหลงอารยธรรมเกาแกนบแตสมยอาณาจกรสโขทยเปนราชธานแหงแรก อทยานประวตศาสตรสโขทย ศรสชนาลย ก าแพงเพชร ไดรบการขนทะเบยนเปนมรดกโลก เนองจากมทางสถาปตยกรรมทโดดเดน เปนตวแทนของศลปกรรมยคแรกและเปนตนก าเนดการสรางประเทศบรเวณภาคเหนอตอนบนเปนแหลงอารยธรรมลานนา และไดรบการกลาวขานวาเปนเมองคนงาม ประชาชนมอธยาศยออนโยน โอบออมอาร

โบราณสถานและสถานทส าคญ ไดแก พระธาตดอยสเทพ พระต าหนกภพงคราชนเวศน จงหวดเชยงใหม พระธาตดอยจอมทอง พระธาตดอยตงและพระต าหนกดอยตง จงหวดเชยงราย พระธาตหรภญชย จงหวดล าพน และวดพระศรรตนมหาธาต จงหวดพษณโลก ซงเปนทประดษฐานพระพทธชนราช พระพทธรปทมลกษณะงดงามทสด เปนตน

งานเทศกาลประเพณทนกทองเทยวนยมเดนทางไปเยอน ไดแก งานเทศกาลยเปง (ลอยกระทง) งานประเพณสงกรานต จงหวดเชยงใหม งานไหวสาแมฟาหลวง จงหวดเชยงราย และงานเผาเทยนเลนไฟ จงหวดสโขทย เปนตน

นาฏศลปและการละเลนของชาวเหนอมลลาออนชอยงดงาม เชน ฟอนเลบ ฟอนเทยน และกลองสะบดชย ฯลฯ ภาคกลาง

พนทภาคกลาง ประกอบดวย 21 จงหวด และ 1 เขตการปกครองพเศษ ไดแก ก าแพงเพชรนครสวรรค พษณโลก ชยนาท นครนายก นครปฐม นนทบร ปทมธาน พระนครศรอยธยา ลพบร สมทรปราการ สมทรสงคราม สมทรสาคร สระบร สงหบร สพรรณบร อางทอง อทยธาน เพชรบร สโขทย พจตร สวน กรงเทพมหานคร จดเปนเขตการปกครองพเศษ มเนอท 91,795.124 ตารางกโลเมตร เนองจากภาคกลางเปนทราบลมกวางใหญ เปนศนยรวมของแมน าสายส าคญหลายสาย ไดแก แมน าเจาพระยา ปาสก แมกลอง ทาจน แควนอย แควใหญ ฯลฯ พนทแถบนจงอดมสมบรณ เปนอขาวอน าของประเทศ ประชากรสวนใหญ ประกอบอาชพ เกษตรกรรม ท านาปลกขาว มสวนผลไม และท าไร นอกจากนยงมกจการปศสตว เลยงโคพนธเนอพนธนม มฟารมไกและเลยงปลา สวนจงหวดทอยตดชายทะเลกท าการประมง และนาเกลอ รวมไปถงอาชพรบจางในโรงงาน อตสาหกรรม

Page 66: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

กจการพาณชย รบราชการ และงานหตถศลปอกมากมาย จากเรองราวทางประวตศาสตร ไดกลาววา ภาคกลางเปนดนแดนแหงอารยธรรมทสบเนองมาตงแตสมยทวารวด เมอ พทธศตวรรษท 11-16 ยคทชนชาตมอญครอบครองดนแดนแถบน จากนนราวพทธศตวรรษท 16-18 ชนชาตขอมหรอ เขมรกเขามาเรองอ านาจ โดยมศนยกลางอยทลพบร และขยายอาณาเขตออกไปยงจงหวดสพรรณบร เพชรบร และสงหบร เมอ พ.ศ.1893 พระเจาอทองทรงสรางเมองขนแถบลมแมน าเจาพระยา ซงตอมาไดยายราชธานมาอยทบรเวณต าบล หนองโสนหรอบงพระราม นบตงแตนนมากรงศรอยธยากเจรญรงเรองเปนบกแผน มการขยายอาณาเขตและตดตอ คาขายกบชาวตะวนตก ไดแก โปรตเกส ฝรงเศส ฮอลนดา และองกฤษ รวมถงการรบอารยธรรมตะวนตกดานตางๆ โดยเฉพาะศาสนาครสต กไดเขามาเผยแพรในประเทศไทยเปนครงแรกในดนแดนแถบน ดวยความทเปนแหลงอารยธรรมเกาแก มประชากรหลายเชอชาตเผาพนธ จงกอใหเกดงานศลปผสมผสานทงดงาม ตามวดวาอารามตางๆ เปนมรดกของประเทศสบทอดมาถงลกหลานในปจจบน และบางแหงทรงคณคาจนไดรบการ ยกยองใหเปนมรดกของโลกทตองรกษาไวชนชมรวมกนตราบนานเทานาน อกทงวฒนธรรมประเพณและการละเลนตางๆ ซงยงคงมใหชมไดในหลายพนทของจงหวดในภาคกลาง เชน ระบ าชาวไร เพลงพวงมาลย เพลงฉอย เพลงอธษฐาน เพลงเหยย เพลงแมศร เพลงเตนก าร าเคยว เพลงล าตด เพลงปรบไก เพลงอแซว กลองยาว และลเก เปนตน

นอกจากนยงมการแสดงในราชส านกทภายหลงไดน าออกเผยแพรทวไป เชน โขน ละคร หนงใหญ หนกระบอก และดนตรไทย เนองจากบรรพบรษของไทยในดนแดนน เปนนกรบทกลาหาญ มความรความสามารถ ฉลาดหลกแหลม มปฏภาณ ไหวพรบด จงรคดคนปรบเปลยนทวงทาการตอส จนกลายเปนศลปะปองกนตวทสรางชอเสยงใหประเทศ ไดแก การฟนดาบ กระบกระบอง และการชกมวย นอกจากนสภาพภมประเทศของภาคกลางยงเอออ านวยตอกจกรรมทางการทองเทยวมากมาย ไดแก ภเขาใหญนอย หลายแหง ซงเปนทตงของถ าอนสวยงาม มพนทปาชมชนเปนตนน าล าธารทไหลรวมเปนน าตก มเกาะแกงกลางล าน า และ ดวยเหตผลทภาคกลางเปนทตงของเมองหลวง คอ กรงเทพมหานคร จงเปนศนยกลางการคมนาคมทส าคญของประเทศ ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ

ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ หรอภาคอสาน ประกอบดวย 20 จงหวด ไดแก กาฬสนธ ขอนแกน ชยภม นครพนม นครราชสมา บรรมย มหาสารคาม มกดาหาร ยโสธร รอยเอด เลย ศรสะเกษ สกลนคร สรนทร หนองคาย หนองบวล าภ อ านาจเจรญ อดรธาน อบลราชธาน บงกาฬ มพนทประมาณ 170,226 ตารางกโลเมตร หรอ 1 ใน 3 ของพนททงประเทศ ตงอยบนทราบสงโคราช ภมประเทศ ทงภาคยกตวสงเปนขอบแยกตวออกจากภาคกลางอยางชดเจน ประกอบดวยเทอกเขาสงทางทศตะวนตกและทศใต เทอกเขาทศตะวนตกมความสงเฉลย 500-1,000 เมตร เหนอระดบน าทะเล มยอดเขา ทสงทสดในภาคอสานคอ ยอดภหลวง มความสง 1,571 เมตร และภกระดงสง 1,325 เมตร เปนแหลงตนน าของแมน าหลายสาย ไดแก แมน าพอง แมน าเลย แมน าพรม แมน าช และล าตะคอง ทางดานทศใตมเทอกเขาสนก าแพง และเทอกเขาพนมดงรก กนระหวางภาคอสานของไทย กบกมพชา และลาว มความสงเฉลย 400-700 เมตร ยอดเขาเขยวเปนยอดเขาทสงทสดอยทางตอนใต สงประมาณ 1,292 เมตร สวนตอนกลางของภาคมเทอกเขาภพานทอดตวจากเหนอลงสทศใต แบงภาคอสานออกเปน 2 สวน คอ แองโคราช คอ บรเวณแถบลมแมน าช และแมน ามล มพนท 3 ใน 4 ของภาคอสานทงหมด แองสกลนคร คอบรเวณตอนเหนอของเทอกเขาภพาน และบรเวณทราบลมน าโขง การคนพบโครงกระดก และรอยเทาไดโนเสารบนแผนหนทรายทอ าเภอภเวยง จงหวดขอนแกน อ าเภอภหลวง จงหวดเลย และอ าเภอสหสขนธ จงหวดกาฬสนธ หรอแมแตภาพเขยนของมนษยโบราณตามผนงถ า รวมทงวฒนธรรมบานเชยง และซากโบราณวตถมากมาย ท าใหการขดคนหารองรอยอารยธรรมในอดตของดนแดนอนมงคงแหงนเกดขนอยางตอเนองไมรจบ แมวาชาวอสานทอาศยอยในทราบสงโคราชน จะประกอบดวยกลมชนหลายเผา เชน เขมร สวย (กย) แสก ยอ ผไทย กะโส (โซ) รวมทง ไทยโคราช ซงแตละเผายอมมความแตกตางกน แตวถชวตความเปนอยทยดมนอยในจารตประเพณ ทเรยกวา "ฮตบาน คองเมอง" และ "ฮตสบสอง คองสบส" สอนใหชวยเหลอเกอกลซงกนและกน รวมกจกรรมสงคมและ งานบญงานกศล เปนประจ า ท าใหการใชชวตอยรวมกนของกลมชนเหลานมความสงบสขตลอด มากดวยอปนสยขยนขนแขง และสขภาพ รางกาย

Page 67: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

ทสมบรณ จตใจผองใสออนโยน และเวลาทวางจากการท านา จงคดสราง สรรคงานศลปในรปแบบตางๆ ผาไหม ลายสวย ผาฝายทอมอทนบวนจะหายาก ขาวของเครองใช เครองจกสาน และเครองปนดนเผา สรางรายไดแกครอบครว อกทางหนง ความอดมสมบรณดวยธรรมชาตทสวยงามบนยอดเขาสงหลายแหง แหลงรวมอารยธรรมโบราณนบพนป ททรงคณคา ทางประวตศาสตร ตลอดจนวฒนธรรมพนบาน วถชวตทเรยบงาย และความมน าใจของชาวอสาน ยงคงเปนเสนหทมดใจ ใหนกทองเทยวเดนทางมาเยอนอสานอยางตอเนองจวบจนปจจบน

ภาคใต

ประกอบดวย 14 จงหวด ไดแก กระบ ชมพร ตรง นครศรธรรมราช นราธวาส ปตตาน พงงา พทลง ภเกต ยะลา ระนอง สงขลา สตล และ สราษฎรธาน พนทภาคใต ตงอยบนคาบสมทรอนเดย ขนาบดวยทอง ทะเลอาวไทยทางฝงตะวนออก และทะเล อนดามนทางฝงตะวนตก มเนอทรวม 70,715.2 ตารางกโลเมตร จงหวดทใหญท สดคอ สราษฎรธาน และจงหวดทเลกทสดคอ ภเกต มความยาวจากเหนอจดใตประมาณ 750 กโลเมตร ทกจงหวดของภาคมเขต ตดตอกบทะเล ยกเวน

ลกษณะภมประเทศ ประกอบดวย พนทราบ ปาไม ภเขา หาดทราย น าตก ถ า ทะเลสาบ และกลมเกาะในทองทะเลทงสอง ฝง มเทอกเขาทส าคญไดแก เทอกเขาตะนาวศร เทอกเขาภเกต เทอกเขานครศรธรรมราช โดยมเทอกเขาสนกาลาคร เปน พรมแดนกนระหวางไทยกบมาเลเซย รวมความยาวของเทอกเขาภาคใตทงหมดกวา 1,000 กโลเมตร มแมน าสายส าคญ ไดแก แมน าพมดวง แมน าตาป แมน าปตตาน แมน าทาทอง แมน าตะกวปา แมน าปากพนง และแมน าตรง ชายหาดทางฝงอาวไทยเกดจากการยกตวสงขน จงมทราบชายฝงทะเลยาวเรยบกวาง น าตน สวนทางดานทะเลอนดามน เปนลกษณะของชายฝงยบต าลง มทราบนอย ชายหาดเวาแหวง มหนาผาสงชน ชายฝงเปนโขดหนและปาโกงกาง สภาพ อากาศคอนขางรอน แตเนองจากไดรบอทธพลของลมมรสม จงท าใหมฝนตกชกตลอดทงป โดยเรมจากเดอนพฤษภาคมถง เดอนกนยายน เปนลมมรสมตะวนตกเฉยงใต ซงจะท าใหเกดฝนตกและคลนลมแรงทางฝงทะเลอนดามน และอทธพลของ ลมมรสมตะวนออกเฉยงเหนอระหวางเดอนพฤศจกายนถงกมภาพนธทางฝงทะเลอาวไทยตงแตจงหวดชมพรลงไป ภาค ใตจงมเพยง 2 ฤดคอฤดรอนและฤดฝน

จากสภาพทางภมศาสตร ท าใหภาคใตมความสมพนธกบประเทศในเอเชยอาคเนยมาโดยตลอด เชน คาขายกบจนมาตงแต พทธศตวรรษท 5 จนถง 16 สนคาทคาขาย ไดแก ไขมก เครองแกว น าหอม อญมณ และนอแรด ในกลางพทธศตวรรษท 10-12 มการตดตอกบอนเดย มการเผยแผศาสนาพทธและพราหมณ ซงมอทธพลทางดานศลปะเปนอยางมาก รวมทง วรรณคด ความเชอ ประเพณ และกฏหมาย จากนนในพทธศตวรรษท 12-15 มการคาเครองเทศกบชาวเปอรเซยและชาว อาหรบ ซงไดน าศาสนาอสลามมาสเกาะสมาตรา จากนนไดขยายสแหลมมลายถงประเทศอนโดนเซย และเลยมาถงทางใต ของไทยในราวศตวรรษท 20 ท าใหชาวพนเมองภาคใตบางสวนนบถอศาสนาอสลาม นอกจากชาวไทยพทธและชาวไทยมสลมแลว ยงมกลมชาวพนเมองทเรยกวา "ชาวน าหรอชาวเล" อาศยอยตามรมฝงทะเล ในอ าเภอตะกวปา จงหวดพงงา หาดราไวยและเกาะสเหร จงหวดภเกต และตามหมเกาะตาง ๆ ของจงหวดสตล ชาวพน เมองเหลานเรยกตวเองวา "ชาวไทยใหม" เชอวาเปนบรรพบรษของชนชาตมลาย ชาวน าหรอชาวเล มสผวคล า รางกายแขงแรง นสยรกสงบ นบถอภตผปศาจ มประเพณบวงสรวงบรรพบรษและเจาเกาะ โดยมพธลอยเรอสะเดาะเคราะห เปนบทพสจนความเชออนน สวนอาชพหลกคอ การท าประมง ส าหรบชาวซาไก หรอทเรยกวา เงาะปา นน เปนชนพนเมองอกเผาหนงทอาศยอยทางภาคใตโดยเฉพาะทอ าเภอปะเหลยน จงหวดตรง อ าเภอบนนงสตา และอ าเภอเบตง ในจงหวดยะลา ชาวซาไกมผวพรรณและรปรางคลายชาวน าแตอาศยอยตามปาเขามอาชพหาของปาและเกงในการลาสตว

อปนสยของชาวใต สวนใหญจะอดทน เขมแขง ฉลาด มความมงมนสงและปราดเปรยว การแตงกายจะแตกตางไปตาม กลม คอ ชาวไทยเชอสายจนแตงกายเปนแบบจน ชาวไทยมสลมจะแตงกายคลายชาวมาเลเซย สตรนงผาปาเตะ สวมเสอยา หยา เปนเสอแขนกระบอก มผาคลมศรษะ ผชายนงโสรง หรอกางเกง สวมเสอแขนยาว โพกศรษะหรอสวมหมวก ปจจบน มการแตงกายทเปนสากลมากขน สวนภาษาทใชเปนภาษาไทยส าเนยงชาวใต แตผทอยใกลชายแดนระหวางไทยกบ มาเลเซยจะพดภาษายาว หรอภาษามาลาย ถงแมวาอาหารของภาคใต จะมรสจดแตกเปนทนยมของคนทวไป ไดแก แกงเหลอง แกงไตปลา แกงสม น ายาปกษใต น าพรกกงเสยบ น าพรกกะป รบประทานกบผกสดหลายชนด ขาวย า บดหลน ไกกอและ รวมทงอาหารทะเล ประชากรทางภาคใตประกอบอาชพเกษตรกรรม ท านา ท าไรกาแฟ มสวนยางพารา สวนมะพราว สวนผลไม และมะมวง หมพานต ท าการ

Page 68: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

ประมงน าลกและประมงชายฝง การท านากง เลยงหอยมก สวนผลงานดานหตถกรรม ไดแก ผาเกาะยอ ผาไหมพมเรยง ผาทอเมองนคร ผาบาตก เครองประดบเครองใชประเภทเครองเงน เครองทอง ทองเหลองและเครองถม งานฝมอจกสานยานลเพา และเครองประดบทท าจากเปลอกหอย สงตาง ๆ เหลาน เปนสวนหนงทท าใหภาคใตยงคงอยใน ความสนใจของนกทองเทยวนอกเหนอจากธรรมชาตทสวยงาม

ภาคตะวนตก

ภาคตะวนตก ประกอบดวย 5 จงหวด คอ จงหวดตาก กาญจนบร ราชบร เพชรบรและประจวบครขนธ ภาคตะวนตกมขนาดพนท 53,675 ตารางกโลเมตร ในจงหวดประจวบครขนธ มบรเวณทถอวาแคบมากทสดของประเทศคอ บรเวณอ าเภอคลองวาฬ มความกวางประมาณ 10.6 กโลเมตร มลกษณะภมประเทศเปนหบเขาและภเขาสงสลบซบซอน แมน าทเกดขนนมลกษณะไหลเชยว เปนภาคทมสภาพความเปนธรรมชาตสง ซงเปนสงทดงดดใจนกทองเทยว โดยมพนทอยระหวางละตจดท 11 องศาเหนอ ถง 17 องศาเหนอ และลองจจด 98 องศาตะวนออ ถง 100 องศาตะวนออก มพรมแดนตดตอกบพนทตางๆ ดงน ทศเหนอจดภาคเหนอ ทศใตจดภาคใต ทศตะวนออกจดภาคกลางทศตะวนตกจดสาธารณรฐสงคมนยมแหงสหภาพพมา ลกษณะภมประเทศตะวนตกคลายกบภาคเหนอการบบตวของเปลอกโลก ท าพนทนใหมลกษณะเปนภเขา หบเขาทมแนวยาวและมรอยเลอนซงทรดต ากลายเปนชองเขา หบเขามรองน าไหลผาน แตหบเขาในภาคนจะแคบและชนกวาภาคเหนอ เขตทราบจะอยดานตะวนออกของภาค ลกษณะภมประเทศของภาคตะวนตก มดงน ทวเขาในภาคตะวนตกจะม ทวเขาถนนธงชย แนวกลางตอเนองจากภาคเหนอเขาสจงหวดตาก ถงบรเวณดานเจดยสามองคจงหวดกาญจนบร ซงทวเขานเปนแหลงของตนน าล าธารทเปนสาขาของแควนอยและแควใหญ ทเปนแมน าส าคญของภาคและภาคนมชองเขาทเปนเสนทางคมนาคมระหวางไทยกบพมาอยหลายแหง และมทวเขาตะนาวศร เปนทวเขาทมความยาวมาก คอ ยาวประมาณ 835 กโลเมตร เปนภเขาทปกคลมไปดวยปาดงดบหนาทบ มฝนตกชก และมความเปนธรรมชาตหลงเหลออยมาก ทวเขานเปนพรมแดนระหวางไทยกบพมาในเขตภาคใต คอ ชมพรและระนอง ทวเขานเปนแนวกนหนน า

แมน าในภาคตะวนตกแมน าในภาคตะวนตกเปนแมน าสายสนๆ ไหลเชยว ไดแก - แมน าแควนอย เปนแมน าทเกดจากแมน า 3 สาย ไหลมาบรรจบกน คอ แมน าของกาเลย บดและวนต ในบรเวณต าบลคายสามสน จงหวดกาญจนบร ผานอ าเภอไทรโยกและไหลไปบรรจบกบแมน าแควใหญทต าบลปากแพรก อ าเภอเมอง จงหวดกาญจนบร รวมความยาว 300 กโลเมตร - แมน าแควใหญหรอแมน าศรสวสด เกดจากเทอกเขาถนนธงชย ผานอ าเภอศรสวสด อ าเภอเมอง จงหวดกาญจนบร ไปรวมกบแมน าแควนอย รวมความยาว 380 กโลเมตร แมน าสายนคอนขางไหลเชยว - แมน าแมกลอง เกดจากแมน าแควใหญและแควนอยไหลมาบรรจบกนจากนนผานอ าเภอทามวง ทามะกา จงหวดกาญจนบร อ าเภอบานโปง อ าเภอโพธาราม จงหวดราชบร และไหลลงสอาวไทย ทจงหวดสมทรสงคราม - แมน าเมย ตนก าเนดอยในพมา ไหลเขามาเปนพรมแดนระหวางไทยกบพมาในเขตอ าเภอแมสอด และอ าเภอทาสองยาง จงหวดตาก แลวไหลลงแมน าสาละวน ทอ าเภอแมสะเรยง จงหวดแมฮองสอน

ลกษณะชายฝงทะเล ในภาคนมเพยงสองจงหวดทมพนทตดทะเล ซงกมเพยงดานตะวนออกดานเดยว คอ จงหวดเพชรบร และประจวบครขนธ โดยมความยาวทงสน 300 กโลเมตร ลกษณะชายฝงจากปากแมน ากลางถงปากน าเพชรบร เปนหาดโคลนโดยตลอด แตตอจากปากแมน าเพชรบรไปทางใตจะเปนหาดทรายไปจนถงอ าเภอหวหน และใตจากเขตเขาตะเกยงลงไปเรมมเกาะตามชายฝง ซงเปนเขตทมทวทศนสวยงาม เปนเขตททองเทยวทมชอเสยงแหงหนงของไทยลกษณะภมอากาศเปนแนวเดยวกบภาคกลาง คอทงหญาเมองรอน ปรมาณฝนตกตลอดทงปนอยกวาภาคอนๆ ทงนเพราะแนวเทอกเขาถนนธงชยและตะนาวศรกนลมทพดมาจากทศตะวนตกเฉยงใต ท าใหทางดานหลงของเทอกเขาซงเปนพนทของภาคตะวนตกสวนใหญรอนและแหงแลง แตประมาณฝนจะมมากในบรเวณดานหนาของภเขาอณหภม อณหภมของภาคนมความแตกตางกนระหวางกลางวนและกลางคนมาก และในระหวางฤดรอนและฤดหนาว เชน ทอ าเภออมผาง จงหวดกาญจนบร ชวงกลางวนฤดรอนจะสงถง 40 องศาเซลเซยส สวนกลางวนในฤดหนาวประมาณ 10 องศาเซลเซยส ทเปนเชนน เพราะลกษณะภมประเทศเปนภเขา และหบเขา ปรมาณน าฝน

Page 69: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

ปรมาณฝนตกทงป เฉลย 1,100 มลลเมตร บรเวณทมฝนตกนอยทสด คอ จงหวดตาก สวนบรเวณทฝนตกมากคอ จงหวดประจวบครขนธ ภาคตะวนออก

ชายฝงทะเลตะวนออก ประกอบดวย 7 จงหวด ไดแก จงหวดจนทบร ฉะเชงเทรา ชลบร ตราด ปราจนบร ระยองและสระแกว ลกษณะภมประเทศเปนท ราบสลบภเขาลกเตยๆ บรเวณชายฝงทะเลตะวนออกมเทอก เขาจนทบรทอดตวไปทางตะวนตกจนจดกบเทอกเขาพนม ดงรก ซงทอดยาวจากเหนอถงใต เปนเสนแบงอาณาเขต ระหวางไทยกบประเทศกมพชาประชาธปไตย มแมน าสาย ส าคญ ไดแก แมน าจนทบร แมน าตราด แมน าระยอง และแมน าประแสร ซงไหลลงสทะเลอาวไทย ชายฝงทะเลทเรยบยาว โคงเวา ทองทะเลตะวนออกเตมไปดวยกลมเกาะนอยใหญหลายแหง ทส าคญไดแก เกาะชาง เกาะหมาก เกาะกด ในจงหวดตราด เกาะเสมด เกาะมน จงหวดระยอง เกาะลาน เกาะสชง ในจงหวดชลบร สวนบรเวณปากแมน าเปนพนทปาชายเลนทอดมสมบรณ ซงเกดจากการทบถมของตะกอนโคลนตมทแมน าสายตางๆ พดพามา เปนบรเวณทมความส าคญตอระบบนเวศนของสงมชวตเลกๆ ในภมภาคตะวนออก จากสภาพภมศาสตร ภมอากาศ ความอดมสมบรณของพนท และทองทะเลทกวางใหญ ประชากรจงประกอบอาชพท หลากหลาย ไดแก สวนผลไม เชน เงาะ ทเรยน มงคด สบปะรด สวนยางพาราทน าพนธมาจากภาคใต มการท าประมง จ าหนายอาหารทะเลสด รวมทงอาหารแปรรปตางๆ มโรงงานอตสาหกรรมในนคมอตสาหกรรมมาบตาพด ซงก าหนดให เปนแหลงอตสาหกรรมหนกทตองใชพลงงานจากกาซธรรมชาตเปนวตถดบ เปนแหลงรวมแรอญมณทมคาของประเทศ รวมไปถงการเปนผสงออกรายใหญของโลกดวย ภมภาคแหงนยงเปนทตงของสนามบนอตะเภา ซงเปนสนามบนของทหาร ใชเปนทจอดเครองบนขณะรวมซอมรบ ระหวางไทยกบสหรฐอเมรกา อกทงยงใชเปนสนามบนส าหรบเครองบนเชาเหมาของนกทองเทยวจากตางประเทศ

ลกษณะโดยรวมของจงหวดชายฝงทะเลตะวนออกในปจจบน คอ จงหวดระยองนน ดานตะวนตกและดานเหนอเปนเขตอตสาหกรรม ดานตะวนออกและดานใตเปนเขตอทยานแหงชาตและพนททองเทยว ส าหรบจงหวดจนทบร เปนศนยกลางการคาอญมณ ขนาดใหญ สวนจงหวดตราดนอกจากจะมสถานททองเทยวทส าคญแลว ยงมแนวโนมทจะสรางสนามบนพาณชย เพอเชอมตอการคาการลงทนกบประเทศเพอนบานอกดวย ไมเพยงแตจะเปนแหลงอตสาหกรรมทผลตชนงานเพอเปนสนคาออกแลว ทง 4 จงหวดชายฝงทะเลตะวนออกยงเปน สดยอดของแหลงทองเทยวทดงดดใจนกทองเทยวทงชาวไทยและชาวตางประเทศมากทสดดวย ทกองคประกอบของ อตสาหกรรมทองเทยวจงถกรวมไว ณ ภมภาคแหงน

Page 70: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

สปดาหท 4

ทรพยากรการทองเทยวทางธรรมชาต ทรพยากรการทองเทยวในสวนทเปนธรรมชาตของประเทศไทย

แหลงทองเทยวทางธรรมชาต (Natural Attraction) เปนสถานททเปดใชเพอการทองเทยว โดยมทรพยากรธรรมชาตเปนสงดงดดใจใหนกทองเทยวมาเยอน ซงทรพยากรธรรมชาตเหลานอาจจะเปนความงดงามตามสภาพธรรมชาต ความแปลกตาของสภาพธรรมชาตสณฐานทส าคญทางธรณวทยาและภมศาสตรอนเปนเอกลกษณหรอเปนสญลกษณ ของทองถนนนๆ สภาพแวดลอมทางธรรมชาตทมลกษณะพเศษ (Special Environmental Features) หรอสภาพแวดลอมทมคณคาทางวชาการกได ทรพยากรทงทางดานชวภาพและกายภาพ ไดแก พนทปา สตวปา น าตก ถ า ชายหาด เกาะ แกง และปะการง เปนตน ทรพยากรการทองเทยวเหลานมความงดงามโดดเดน เอออ านวยประโยชนตอการพกผอนหยอนใจ และการศกษาธรรมชาต ประเภทของแหลงทองเทยวทางธรรมชาต

มหาวทยาลยเจาพระยา มการแบงแยก ดงน การทองเทยวทเกยวของกบธรรมชาต (Nature Based Tourism)

– การทองเทยวเชงนเวศ (Ecotourism) เปนชอทคนห และไดรบการรณรงคมาอยางตอเนอง เปนการทองเทยวในแหลงธรรมชาตทมเอกลกษณเฉพาะถน และยงด ารงไวซงวฒนธรรมแบบดงเดม

– การทองเทยวเชงนเวศทางทะเล (Marine Ecotourism) คลายกบแบบแรก แตเนนแหลงธรรมชาตทางทะเลทมเอกลกษณเฉพาะถนรวมทงระบบนเวศทางทะเลดวย เชน ปาโกงกาง หมบานชาวเล เทยวชมทอยของปลาวาฬ

– การทองเทยวเชงธรณวทยา (Geotourism) เปนการทองเทยวเพอดความงามของภมทศนทมความแปลกทเกดจากการเปลยนแปลงของเปลอกโลก เชน อโมงค ถ าบนหนาผา ถ าน าลอด ถ าหนงอกหนยอย ฟอสซล รวมทงศกษาธรรมชาตของหน ดน แร เปนตน

– การทองเทยวเชงเกษตร (Agrotourism) คอการเดนทางไปทองเทยวในพนทเกษตรกรรม สวนเกษตร วนเกษตร สวนสมนไพร ฟารมปศสตวและเลยงสตว อาจเขาชมเพอความรนรมย เพอเพมประสบการณใหมกได เชน ชมทงดอกทานตะวน ปอนอาหารแกะ รดนมวน เปนตน

ในสวนของผเขยน สามารถแบงประเภทของแหลงทองเทยวทางธรรมชาต จ าแนกประเภท ได 11 ประเภท ไดแก

1. ชายหาด (Beach) 2. เกาะ (Island) 3. น าตก (Waterfall) 4. แหลงน า (Water Resource) 5. ถ า (Cave) 6. ภเขา (Mountain & Hill) 7. แกง (Rapid) 8. โปงพรอน (Thermal Spring)

Page 71: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

9. ซากดกด าบรรพ (Fossil) 10. ธรณสณฐานและภมประเทศทมลกษณะพเศษ (Special Geography and Topography) 11. ตนไมและสตวปาทมลกษณะพเศษ (Special Plant and Wildlife)

1) ชายหาด (Beach) หาด หรอ ชายหาด คอทลาดลงไปในน าหรอบรเวณทตนเขนเปนเนนอยกลางน า โดยมากเปนเนนทราย มกมการ

เปลยนแปลงรปรางอยเสมอ (transient feature) จงเปนสภาพแวดลอมทมการเปลยนแปลงอยเสมอ (dynamic environment) - ฤดรอน หาดจะประกอบดวยทรายเปนสวนใหญ มความลาดชนนอย

- ฤดหนาว หาดประกอบดวยหาดกรวด (shingle beach) มความลาดชนสง - หาดทว ๆ ไป สวนใหญมกมรปรางคลายพระจนทรครงเสยว

ลกษณะทนาสนใจของสภาพแวดลอมทางทะเลประการหนง คอ บรเวณชายหาด หรอบรเวณน าข นสงสด และน าลงต าสด เพราะบรเวณนเปนบรเวณท สภาพแวดลอมเปลยนแปลงมากในวนหนงๆ บางครงอยใตน า บางครงอยพนน า เปนเวลานานๆ ดวยสภาพแวดลอมทผนแปรมากเชนนท าใหบรเวณชายหาด มการแบงแยกเขต (zonation) ของสงมชวตทงพช และสตว ระยะเวลาทสงมชวตสมผสอากาศเมอน าลง เปนปจจยทส าคญทสดในการจ ากดการแพรกระจายของสงมชวตตามชายหาด นอกจากนแลวยงมปจจยอนๆอก เชน ลกษณะของพนท (substrate) และความแรงของคลน

ชายหาดในประเทศไทย ม 3 แบบ คอ หาดหน หาดทราย หาดเลน หาดหน (Rocky beach) หาดหนเกดขนเพราะคลนทกระทบฝงเปนคลนแรงทกดเซาะ (erosion) มากกวาทเปนคลนทพดพาเอาตะกอนมาตกทบถมกน ประกอบกบพนทเดมเปนหนแขง ดงนนลกษณะของพนท ทปรากฏ จงเปนหนแขงทประกอบดวยแอง และรอยแยกแตกของหน มชะงอนหนทไมไดรบแสงเตมท มซอกหน และมสวนของหนทไดรบแสง และสมผสอากาศเตมท สงมชวตในหาดหนจงมความหลากหลายของชนด (species diversity) สงมาก หาดหนทมคลนไมแรงจะมสาหรายตางๆ ปรากฏอย สวนหาดหนทมคลนแรง สงมชวตทอาศยอยไดจะเปนพวกเกาะตดกบพนทไดด เชน หอยนางรม (ทมา : http://www.thaieditorial.com/contac/)

10 ทะเลหาดสวยในไทย ทเทยวหนารอนไมไปไมไดแลว เวบไซต touropia ไดจดอนดบ 10 ทะเลหาดสวยในไทยมาบอกตอนกทองเทยวทวโลก ดงน

1. หาดพระนาง จงหวดกระบ

นบวาเปนหาดทรายทมความสวยงามตดอนดบตน ๆ ของโลกเลยกวาได ไฮไลทของหาดพระนางอยทถ าพระนาง สถานทศกดสทธ ตามต านานความรกเกาแกทเลาขานกนมาตงแตรนบรรพบรษ นอกจากนยงมกจกรรมปนเขา พรอมดวยคร

Page 72: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

ฝกสอนส าหรบนกปนเขามอใหมพวงมาดวย ดมด ากบหาดทรายขาวละเอยด น าทะเลสฟาใสแจว และธรรมชาตทยงคงความสมบรณไวไดเกอบรอยเปอรเซนต อาจจะเพราะทนเปนเกาะทตองนงเรอเขามา จงยงไมโดนฝมอมนษยท าลายธรรมชาตเทาหาดตดถนนอน ๆ

2. อาามาหยา จงหวดกระบ

อาวมาหยาตงอยบนเกาะพพเล ถอวาเปนทะเลทสวยงามจบใจไมแพทะเลขนชอทอน ๆ ในโลก แตเพงมาเปนทรจกอยางกวางขวาง เรยกนกทองเทยวใหมาเยอนอาวมาหยาไมขาดสายกตอนทกองถายภาพยนตรเรอง เดอะ บช (The Beach)

แสดงน าโดยพระเอกหนม ลโอนาโด ดคาปรโอ ยกกองมาถายท าฉากในหนงทอาวมาหยาแหงน แตสวนหนงกเปนเพราะบรรยากาศของสถานททลอมรอบไปดวยเขาหนปน ลกษณะอาวเปนรปเสยวพระจนทร น าทะเลสเขยวมรกตสดใส กบหาดทรายส

ขาวบรสทธนมเทาดวย ทเรยกรองใหนกทองเทยวอยากมาสมผสบรรยากาศทะเลทแสนงดงามแหงนดวยตาตวเอง

3. หาดทรายขาว จงหวดตราด

ดวยหาดทรายทมความยาวกวา 6 กโลเมตร และเมดทรายทถกพสจนดวยสายตานกทองเทยวจ านวนมหาศาล วาเปนเมดทรายทขาวละเอยดกวาหาดไหน ๆ บนเกาะชาง จงเปนทมาของชอ หาดทรายขาว จดเลนน าและนงชลกบความสวยงามของทองทะเลอกจดหนงบนเกาะชาง จงหวดตราด ทนยงมกจกรรมหลากหลายใหนกทองเทยวไดสนกกน ทงเทยวปา นงชางชมธรรมชาต ด าน าดปะการง หรอจะเลนน าทะเลสฟาใสแจวบนหาดนกตามสบาย แตอาจจะตองระวงนดหนอย เพราะระดบความตนลกของน าทะเลบนหาดทรายขาวคอนขางตางระดบ

Page 73: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

4. อาวประมง จงหวดสตล

ภาพจาก surassawadee/shutterstock.com

อาวประมง หรอ Sunset Beach เปนสวนหนงของเกาะหลเปะ จงหวดสตล เปนเกาะขนาดเลกทมความเงยบสงบ ไฮไลทของทน คอ เปนจดชมพระอาทตยลาลบขอบฟาทชดเจนและสวยงามหาค าบรรยายไมได สวนบรรยากาศตองบอกวาเดดไมแพกน เพราะนอกเกาะจะถกลอมรอบไปดวยภเขาเขยวชอม ยงมหาดทรายสขาวยนออกไปเบา ๆ เปดโอกาสใหเราไปยนถายรปสวย ๆ ทามกลางน าทะเลสฟาสดใส

5. หาดปาตอง จงหวดภเกต

แคเอยชอ หาดปาตอง ทกคนกคงรจกกนดอยแลว เพราะนอกจากจะมหาดทรายขาวยาวกวา 3.5 กโลเมตร กยงมน าทะเลใสสะอาดใหลงเลนดบรอนกนดวย แถมนกทองเทยวทชนชอบปารตสดเหวยง หรอความบนเทงทครบทกรปแบบ หาดปาตองกจดใหคณไดไมขาดตกบกพรอง หรอใครทสนใจกจกรรมแอดเวนเจอรเบา ๆ อยางเลนสก ด าน า กมไวคอยบรการเชนกน เรยกไดวาเปนหาดทพรอมสรรพไปดวยความสะดวกสบายแหงหนงเลยละ

Page 74: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

6. เกาะนางยวน จงหวดสราษฎรธาน

ถาใหพดถงเกาะทสวยอนดบตน ๆ ของโลก กเชอวา เกาะนางยวน จงหวดสราษฎรธาน จะมชอตดโผกบเขาเหมอนกน และแมวาจะเปนเกาะขนาดเลก แตมความพเศษตรงทเชอมตอระหวางเกาะเลก ๆ ทงสามดวยหาดทรายสขาว มองดเผน ๆ เหมอนสะพานหาดทรายทธรรมชาตรงสรรคใหมนษยอยางเราทงกบความงดงามเสยจรง ๆ นอกจากน บนเกาะนางยวนยงมจดชมววส าหรบนกทองเทยวทตองการดพระอาทตยขนและพระอาทตยตกไวคอยบรการดวย สวนน าทะเลและหาดทรายคงไมตองบรรยายหรอกเนอะ เพราะแคพสจนกนดวยภาพกอยากไปเยอนใจจะขาดแลว

7. หวหน จงหวดประจวบครขนธ

ใครไมอยากเดนทางไกลและมขอจ ากดเรองระยะเวลา หวหนกเปนสถานททองเทยวใกลกรงเทพฯ ทคณจะไดสมผสบรรยากาศทองทะเลกวางขวางสดสายตา ลมทะเลโชยชล กบหาดทรายยาวกวา 8 กโลเมตร อกทงหวหนยงพเศษตรงทมบรรยากาศ 2 สไตล ใหคณไดสมผส ฟากหนงเปนทะเลและธรรมชาตสวยงาม อกฟากหนงเปนวถชวตคนเมอง มตลาดโตรงพรอมของกนแสนอรอยละลานตา ตกรามบานชอง โรงแรม รสอรท ทกระดบชนกรอใหบรการคณตลอด 24 ชวโมง จดไดวาเปนทะเลสวยใกลกรงเทพฯ ทมความสะดวกสบายทสดเลยกวาได

Page 75: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

8. หาดละไม จงหวดสราษฎรธาน

ส าหรบคนทอยากเทยวทะเลแบบสงบ สมผสบรรยากาศสบาย ๆ จากทะเลแบบเตมอมโดยไมตองแกงแยงกบใคร หาดละไม บนเกาะสมยกเปนตวเลอกทนาสนใจไมนอย และแมหาดละไมจะมหาดทรายทไมกวางขวางมากนก แตกถอวาเปนหาดทสะอาดสะอาน เงยบสงบ น าทะเลกเปนสฟาใส แถมยงมกจกรรมพายเรอคายก เรอใบ รานอาหาร บาร รานคา และทพกไวรองรบนกทองเทยวอยางพรอมสรรพ หายหวงเรองความสะดวกสบายไปไดเลยจา

9. หาดรน จงหวดสราษฎรธาน

นกทองเทยวรจกหาดรนเปนอยางดในเรองสถานทจดงานฟลมน ปารต งานปารตสดเหวยงของบรรดาวยรนและนกดมทกทาน แตนอกจากจะเปนสถานทจดงานปารตชอดงกองโลกแลว หาดรนซงตงอยบนเกาะพะงนยงมทศนยภาพทสวยงาม ตวหาดมภเขาแบงกนน าทะเลออกเปนสองฟากฝง มจดชมววพระอาทตยขนและตกในบรเวณเดยวกน รวมทงบนหาดรนยงมความบนเทง ทพก และรานคามากมายใหนกทองเทยวไดเทยวชมอยางเตมอม สนกสนานลมเวลาบนหาดรนทเปยมเสนหแหงน ไปไดเลย

Page 76: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

10. หาดทรายร จงหวดชมพร

หาดทรายรเปนสวนหนงของเกาะเตา ทะเลขนชอแหงหนงทางภาคใตของประเทศไทย จดเดนของหาดทรายรอยทหาดทรายสขาวละเอยดตลอดระยะทางกวา 1.6 กโลเมตร น าทะเลสฟาใส รมชายหาดมตนมะพราวเพมบรรยากาศทะเลใหชวตชวามากขน อกทงบนเกาะแหงนยงมไนตคลบและบารไวคอยบรการนกทองเทยว หรอคนทชอบผจญภยใตน า ทางเกาะเตากมบรการ

ด าน าดปะการงใหรวมเปดประสบการณการทองเทยวกนดวย (ทมา : https://travel.kapook.com)

2) เกาะ (Island) เกาะ (island) เปนพนดนทลอมรอบดวยน า มขนาดเลกกวาทวป อาจอยในมหาสมทร ทะเล ทะเลสาบ หรอแมน า

เกาะขนาดเลกเรยกวา เกาะเลก (isle) ซงรวมถงอะทอลล (atoll) หรอ เกาะปะการงวงแหวน และ เกาะปรมน า (key หรอ cay) ทเปนเกาะขนาดเลกโผลขนมาเหนอพนน า เกาะหลายเกาะทอยรวมกนเปนกลม เรยกวา กลมเกาะ (archipelago)

อาจแบงเกาะไดเปน 3 ประเภทใหญๆ คอ เกาะรมทวป (continental island) เกาะแมน า (river island) และ เกาะภเขาไฟ (volcanic island) นอกจากนยงมเกาะเทยม (artificial island) ทสรางขนโดยมนษย

10 เกาะในประเทศไทย ถาไมไปถอวาพลาด

ทะเลไทยสวยไมแพชาตใดในโลก เอกซพเดยขอยนยนค าน ซงชวงนเปนชวงฤดรอนกเหมาะกบการเทยวทะเลเปนทสด เพราะนอกจากไมตองเสยงกบมรสมน าทะเลยงสวยใสเหนปลานอยใหญอยางชดเจน ใครทชอบอาบแดดชวงนกถอวาเปน Best Time ของคณเลย และกไมพลาดทจะแนะน า 10 เกาะนาเทยวทวไทยมาฝากเพอเปนไอเดยการทองเทยวทะเลในหนารอนชวงนดวย จะมทไหนนาไปเยอนบาง

1. เกาะพยาม จ.ระนอง

Page 77: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

ภาพจาก: www.expedia.co.th

เกาะพยาม เปนเกาะทมความหลากหลายทางภมศาสตร บนพนทของเกาะมทงพนทท าสวนมะพราว สวนยาง ปลกมะมวงหมพานต ปาชายเลน ฯลฯ ซงนอกจากมหาดทรายและน าทะเลทสวยใสแลว เกาะพยามยงมชายหาดใหไดเทยวอยหลายจด ทงอาวใหญ อาวเขาควาย อาวกวางปป อาวแมหมาย ฯลฯ ใครทชนชอบความสงบ ด าน า ดปะการง ทเกาะพยามแหงนกนาสนใจทเดยวเพราะทนยงเปนพนททมปะการงสมบรณ

การเดนทางพกทไหนด?ชวงเวลาการทองเทยว จากตวเมองสามารถนงรถ 2 แถวไปททาเรอเทศบาล โดยเรอธรรมดา หรอสปดโบท

2. เกาะทะล จ .ประจวบครขนธ

ภาพจาก: facebook.com/kohtaluvillage

ส าหรบใครทชอบด าน าตนดปะการง ฝงปลา เตาทะเล นคอกจกรรมไฮไลทเดดของเกาะทะลทตองมาสมผสใหไดสกครงในชวต เกาะทะลเปนเกาะเลกๆ ในอ าเภอบางสะพานนอย บนเกาะทะลมอากาศทบรสทธ มชายหาดเปนสวนตว มอาวอยหลายอาวใหไดเทยว และรายลอมไปดวยตนไมนานาพนธพรอมทวทศนของหนาผาสง และนอกจากด าน าตนแลวยงสามารถตกหมก และลองเรอชมเกาะตางๆ ใกลเคยงไดอกดวย

การเดนทางพกทไหนด?ชวงเวลาการทองเทยว สามารถขนเรอไปยงเกาะทะลไดททาเรอบานมะพราว เปนเรอสปดโบท โดยออกเดนทางจากทาเรอบานมะพราวไปยงเกาะทะลทกวน ทงนจะตองจองลวงหนาดวย ซงราคาขนอยกบแตละบรษททวร

Page 78: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

3. เกาะหอง จ.กระบ

ภาพจาก : iStockPhoto

เกาะหอง เปนเกาะทสวยงามมากอกแหงใน จ .กระบ ตงอยในเขตอทยานแหงชาตธารโบกขรณ ดวยหาดทรายขาว.ละเอยด น าทะเลสวยใสดงมรกต มองเหนฝงปลาแหวกวายไดอยางชดเจน สามารถด าน าตนดปะการงได และมความสมบรณทางธรรมชาต จงท าใหเกาะหองเปนเกาะในฝนของใครหลายคน ยงไปกวานนทนยงมไฮไลทเดดตรงทม “ทะเลใน” ทมลกษณะคลายหอง มชองประตทางเขาทสามารถเอาเรอเขาไปได โดยขางในจะเหมอนมสระวายน าขนาดใหญซอนอย

การเดนทางพกทไหนด?ชวงเวลาการทองเทยว สามารถนงเครองบนไปลงสนามบนนานาชาตกระบ (KBV)โดยการเดนทางไปยงเกาะหอง โดยปกตจะมทวรขายอยหลายบรษท ซงจะเปนทวรรวมหลายเกาะ แตหากไมตองการซอทวร กสามารถเชาเรอหางยาวไดททท าการอทยานแหงชาตหาดนพรตนธารา

4. เกาะลนตา จ .กระบ

ภาพจาก:iStockPhoto

เกาะลนตา ประกอบไปดวยเกาะลนตานอยและเกาะลนตาใหญ โดยสวนใหญแลวแหลงทองเทยวจะอยทเกาะลนตาใหญ ซงเปนเกาะทมชายหาดสวยสะอาด มเสนทางศกษาธรรมชาต รานอาหารตางๆ นอกจากนนบนเกาะลนตาใหญยงมหาดและอาวตางๆ ใหไดเทยวอกเพยบ เชน หาดคอกวาง หาดคลองโขง หาดโละบารา หาดพระแอะ หาดคลองนน และอนๆ อกมากมาย รวมไปถงแหลมโตนดทมประภาคารสขาวอนเปนสญลกษณของเกาะลนตา โดยปลายสดของแหลมยงมเกาะหมอ เปนจดด าน าลกดปะการงใหไดชมอกดวย บอกเลยวาทเกาะลนตานมสถานททองเทยวทยงไมไดเอยชออกเพยบเลยคะ

Page 79: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

การเดนทางพกทไหนด?ชวงเวลาการทองเทยว สามารถนงเครองบนไปลงสนามบนนานาชาตกระบ (KBV) โดยจากสนามบนไปยงเกาะลนตาทสะดวกทสดคอการเชารถขบไปเอง โดยจะตองลงแพขนานยนตทบานหวหน – เกาะลนตานอย และเกาะลนตานอย – เกาะลนตาใหญ คาบรการขามแพ 2 ชวง รถยนตรวมคนขบ คนละ 100 บาท และผโดยสารอนๆ คนละ 20 บาท หรอใครทจองทพกบนเกาะลนตา สวนใหญแลวจะมรถมารบทสนามบน สามารถสอบถามกบทางโรงแรมไดเลย หากใครนงรถประจ าทางไป ใหลงทสถานขนสงกระบแลวจะมรถตไปเกาะลนตาทสถานขนสง หรอไปขนรถตทควรถกระบ -ลนตา บรเวณถนนมหาราช ซอย 6 ได ซงควรจองทนงลวงหนาเอาไว โดยรถตจะไปสงตามจดตางๆ ปลายทางทบานศรรายา

5. เกาะนางยวน จ.สราษฎรธาน

ภาพจาก:iStockPhoto

เกาะนางยวน เปนเกาะทตงอยใกลกบเกาะเตา ถอวาเปนอกหนงเกาะทเปนทสดแหงสวรรคของการพกผอน โดยเกาะนางยวนประกอบไปดวยเกาะเลกๆ 3 เกาะ อกทงอยใกลกบเกาะเตาดวย ซงนแหละคอจดชมทะเลแหวกในภาพทเราคนตากน โดยเวลาน าลงกสามารถเดนเชอมไปยงอกเกาะไดเลย เปนเกาะทอดมสมบรณทางทะเลทงปะการงและปลานอยใหญ มองเหนไดอยางชดเจนเพราะน าใสแจว ทส าคญเปนจดชมพระอาทตยขนและพระอาทตยตกทสวยงามมากทเดยว

การเดนทางพกทไหนด?ชวงเวลาการทองเทยว สามารถนงเครองบนไปลงสนามบนนานาชาตสราษฎรธานและเพอความสะดวกสบายควรซอตวเรอลวงหนาซงมใหเลอกหลายบรษท หลายราคา

6. เกาะราชาใหญ จ.ภเกต

ภาพจาก:iStockPhoto

Page 80: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

เกาะราชาใหญ หางจากเกาะภเกตประมาณ 15 กโลเมตร ประกอบไปดวยอาว 5 อาว ไดแก อาวตะวนตกหรอหาดปะตก เปนอาวทสวยทสด มหาดทรายขาว น าทะเลใส และมโรงแรมตงอยทน อาวสยาม เปนอาวทเงยบสงบ คลนสง และมปะการงเยอะ อาวทอ เปนอาวเลกๆ ทใชเปนทจอดเรอรบ -สงนกทองเทยว อาวหลา เปนจดด าน าทดทสด สวยท สด เนองจากมปลาสวยใหชมเปนจ านวนมาก และอาวขอนแค เปนอาวทมปะการงสมบรณ โดยเฉพาะปะการงเขากวาง และสตวน าทหาดไดยากใหไดเหนอกดวย

การเดนทางพกทไหนด?ชวงเวลาการทองเทยว สามารถนงเครองบนไปลงสนามบนนานาชาตภเกต จากนนไปขนเรอสปดโบทททาเรออาวฉลอง โดยซอทวรไปเชาเยนกลบไดททาเรอเลย หรอพกโรงแรมบนเกาะไดทเดอะ ราชา หรอรายาบรรสอรท

)เกาะราชา (หรอบานรายา รสอรท แอนด สปา ได

7. เกาะหลเปะ จ.สตล

ภาพจาก:iStockPhoto

เกาะหลเปะ เปนเกาะทไดรบการขนานนามวามน าทะเลสวยดงมลดฟส ประกอบไปดวยหาดหลกๆ 3 หาด ไดแก หาดพทยาหรอบนดาหยา หาดซนไรซ หาดซนเซต และหาดคารมา โดยหาดพทยาหรอบนดาหยาเปนคนละหาดทกบพทยา สามารถเชาเรอไปเทยวตามเกาะตางๆ ไดทน รวมถงเปนจดชมววพระอาทตยตกทสวยงามอกแหงของไทยดวย หาดทสอง คอ หาดซนไรซ เปนหาดทเงยบสงบ ผคนไมพลกพลาน เหมาะแกการมาถายรปสวยๆ เพราะทนมตนมะพราวเรยงรายตามแนวชายหาดเปนจ านวนมาก หาดทสาม คอ หาดซนเซต เปนหาดสดแสนสงบเชนกน

การเดนทางพกทไหนด?ชวงเวลาการทองเทยว สามารถนงเครองบนไปลงสนามบนนานาชาตหาดใหญ และเพอความสะดวกสบายในการเดนทางตอไปยงหลเปะ สามารถจองควรถไดท www.easylipe.com

8. เกาะกระดาน จ.ตรง

Page 81: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

ภาพจาก:iStockPhoto

เกาะกระดาน เปนเกาะขนาดใหญทอยในความรบผดชอบของอทยานแหงชาตหาดเจาไหม มหาดทรายขาวและทองทะเลสวยใสจนเหนปะการง เปนเกาะทนกทองเทยวนยมมาด าน าและนอนอาบแดดกน ประกอบไปดวยหาด 4 หาด ไดแก หาดเกาะกระดาน หาดอาวเนยง หาดอาวชองลม และอาวไผ ซงเกาะกระดานถอเปนเกาะสดโรแมนตก เนองจากทกๆ ปในวนวาเลนไทนจะมการจดงานววาหใตสมทรทนดวย

การเดนทางพกทไหนด?ชวงเวลาการทองเทยว สามารถนงเครองบนไปลงสนามบนนานาชาตกระบ จากนนนงรถตตอมายง ทาเรอปากเมง หรอทาเรอเจาไหม และเพอความสะดวกสบายสามารถซอทวรไดททาเรอไดเลย

9. เกาะกด จ.ตราด

ภาพจาก:iStockPhoto

เกาะกด เปนเกาะทมความอดมสมบรณทางธรรมชาต ทงทะเล หาดทราย ตนมะพราว แนวปะการง ปาชายเลน นก ฯลฯ เปนสถานททเหมาะแกการชมพระอาทตยตกกบครก และเหมาะกบการเลนน า พายเรอคายคเลนดวย เกาะกดเปนเกาะทมจดนาสนใจใหเทยวหลายจด ไมวาจะเปนหาดบางเบา ซงหลงหาดจะมคลองเลกๆ ดวย นอกจากนนยงมอาวพราว อาวตะเภา คลองยายก อาวคลองตาตน อาวกลวย ฯลฯ ซงมาทนทเดยวรบรองวาไดเทยวคมสดๆ

การเดนทางพกทไหนด?ชวงเวลาการทองเทยว สามารถขบรถขนเรอไดทจากทาเรอแหลมศอก มทงเรอสปดโบทและเรอเฟอรรใหเลอก

10. เกาะชาง จ.ตราด

Page 82: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

ภาพจาก:iStockPhoto

เกาะชาง เปนเกาะทมพนทใหญเปนอนดบ 2 ของประเทศไทย เปนเกาะทมชายหาดและอาวตางๆ จ านวนมาก ไมวาจะเปน อาวสบปะรด อาวคลองสน หาดทรายขาว หาดคลองพราว หาดไกแบ แหลมไชยเชษฐ ฯลฯ ซงมความอดสมบรณทงทางทะเล ภเขา น าตก และปาไม สงผลท าใหมกจกรรมใหเลอกท าเปนจ านวนมาก ไมวาจะเปนเลนน า เทยวปาโกงกาง เทยวน าตก รบประทานอาหารทะเล ชมพระอาทตยตก และอนๆ อกเพยบ ใครทชอบทะเลตองไปเทยวเกาะชางใหไดสกครงในชวต (ทมา : https://travel.kapook.com/view84564.html )

3) น าตก (Waterfall) น าตก คอ สายน าทไหลลงมาจากแหลงตนน าตามธรรมชาต โดยบรเวณนนมพนทลดหลนกนเปนชนอนเกดจากการ

ยบตวของแผนดนและต าลง เกดการไหลจากน าทอยในทสงมาสทต าจงเปนทมาของค าวา น าตก การเกดของน าตกนนมสาเหตหลายประการ สามารถสรปไดคราว ๆ ดงน

– เกดการเคลอนตวของเปลอกโลกกจะท าใหบรเวณนนยบตวลงท าใหเปนน าตกได – กรณบรเวณทเปนหมะปกคลมยอดเขา เมอหมะเหลานนเจอความรอนกจะละลายกลายเปนน าแลวไหลลงสท

ต าหรอแมน าตาง ๆ – เกดจากปรากฏการณตามธรรมชาตทมน าผดจากใตดนจนเกดเปนแองน าขนาดใหญบนเขาแลวไหลลงมาสท

ต าหรอทราบดานลาง บรเวณทถกน ากดเซาะกจะกลายเปนล าธาร สวนปจจยอน ๆ ทท าใหน าตกแตกตางกนนนกมาจากสภาพภมประเทศ เชน โครงสรางของชนน าตก บรเวณทเปน

หนปนกจะมชนสนและแผกวางออกเรอยๆ เกดจากการทหนปนจบเกาะกน น าตกประเภทนจะมสออกอมเขยวออนคลายหยก และจะมออนชอยสวยงามเปนอยางมาก เชน น าตกวงกานเหลอง จงหวดลพบร น าตกหวยขมน จงหวดกาญจนบร เปนตน สวนน าตกทภมประเทศเปนหนทรายกจะเปนแองกวางและมสน าออกสมแดง สวนมากน าตกหนทรายจะอยในภาคอสาน เชน น าตกตาดโตน จงหวดชยภม เปนตน สวนน าตกเกดจากสภาพภมประเทศทเปนหนแกรนตจะคอนขางสงชนและมขนาดใหญ หนจะมความด ามนวาว เชน น าตกคลองลาน จงหวดก าแพงเพชร เปนตน

ประเภทของน าตก - น าตกตามยอดเขาสงและผาชนทเกดจากหนแกรนต น าตกประเภทนจะมขนาดใหญ ตกลงมาจากทสงมองเหน

แตไกล ส าหรบน าตกประเภทนกม น าตกแมสรนทร ในอทยานแหงชาตน าตกแมสรนทร จ.แมฮองสอน น าตกพลว ในอทยานแหงชาตน าตกพลว จ.จนทบร

Page 83: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

-น าตกทอยในพนทเปนหนทรายและดนดาน ลกษณะของน าตกประเภทนสวนใหญจะเปนเหมอนล าหวย เปนลานหนกวาง มน าเฉพาะในชวงฤดฝน เราจะพบเหนน าตกประเภทนไดท น าตกตาดโตน ในอทยานแหงชาตตาดโตน จ.ชยภม น าตกตาดโตน ในอทยานแหงชาตผาแตม จ.อบลราชธาน

-น าตกทอยในบรเวณเทอกหนปน ส าหรบน าตกประเภทนจะไหลลดหลนกนเปนชนเตยๆ จ านวนหลายชน นบเปนน าตกทมความสวยงามมาก เนองจากหนปนเปนหนทท าปฏกรยากบน า เวลาโดนน ากดเซาะหนกจะมรปรางแปลกตานามองตางกนไป โดยน าตกในเทอกเขาหนปน ทนาสนใจกม น าตกเอราวณ ในอทยานแหงชาตเอราวณ จ.กาญจนบร น าตกหวยแมขมน ในอทยานแหงชาตเขอนศรนครนทร จ.กาญจนบร น าตกพาเจรญ ในอทยานแหงชาตพาเจรญ จ.ตาก

-น าตกหนชนวน น าตกประเภทนสามารถชมความงามไดเพยงแหงเดยวในเมองไทยทน าตกเตาด าแหงอทยานฯ คลองวงเจา จ.ก าแพงเพชร ซงเปนน าตกทสวยงามและยงใหญแตการเดนทางเขาไปคอนขางยากล าบาก

ภาพน าตกเอราวณ

ทมา : https://pantip.com/

4) แหลงน า (Water Resource) หมายถง พรหนอง บง ทะเลสาบ คลอง ล าธาร และแมน า ประเภทของแหลงน า(Aquatic habitat) แบงตามความเคม ไดดงน

4.1 แหลงน าจด (Freshwater habitat) 4.2 แหลงน ากรอย (Estuarine habitat) 4.3 แหลงน าเคม (Marine habitat)

4.1 แหลงน าจด (Freshwater habitat) เปนแหลงน าทมความเคมไมเกน 0.5 ppt. แบงได 2 ลกษณะคอ 4.1.1 แหลงน านง (Lentic / standing water) = Limnology , Hydrology แหลงน านง (Lentic /

standing water) = Limnology , Hydrology : เปนแหลงน าปดมขนาดเลกและไมมน าตลอดป เชน บอ บง หนอง ทะเลสาบ ไมมการไหลของน า น ามการเคลอนทไดสวนใหญจากกระแสลมเทานน ซงไดแก 1) ทะเลสาบ (Lake) เปนแหลงน าทอยในผนแผนดนและไมมทางตดตอกบทะเลอาจเปนน าจดหรอน าเคมกไดเปนแหลงน าทเกดขนเองตามธรรมชาตและมขนาดใหญมเขตกลางน าและเขตน าลกมากกวาเขตชายฝง สวนใหญจะมทางน าไหลเขาไดและมน าอยตลอดปและมระดบแตกตางกนไมมาก

ลกษณะของทะเลสาบ (Morphological characteristic of lake)แบงเปนเขตตางๆ ได 3 เขตดงน 1. Littoral zone – เปนบรเวณทแสงแดดสองถงพนดน บรเวณนจะมพรรณไมน าเกดขนจ านวนมากสวนมากเปนพวก

Submerge plant เชน สาหรายหางกระรอก 2. Limnetic zone – เปนเขตผวหนาน าทอยถดออกไปจากเขตชายฝง เปนบรเวณทแสงแดดสองถง ความลกของชน

น านขนอยกบปรมาณแสงทสองลงในน าไดลกปานใดในชนทแสงสองถงกจะมการสงเคราะหแสงเกดขน ความลกทกระบวนการ

Page 84: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

ผลตออกซเจนจากการสงเคราะหแสงเทากบการใชออกซเจนในการหายใจ เรยกวา Compensation depth ซงบรเวณนจะมความเขมของแสงประมาณ1เปอรเซนตของความเขมแสงทผวน า

3. Profundal zone – เปนบรเวณทอยลกลงมาจากเขตท 1 และ เขตท 2 เปนบรเวณทแสงแดดสองไมถงจะมพชสเขยวหรอแพลงกตอนพชอยเลย พนทองน าจะเปนดนตะกอนทบถมกนเปนชนๆ สตวทพบตามพนทองน าสวนใหญจะเปนพวกกนซากเนาเปอยเปนอาหาร

การเกดของทะเลสาบ 1. Tectonic basin – เกดจากแผนดนไหวหรอการยบตวของผวโลกมความลาดชนสง มความลกมาก มลกษณะเปนรป

ลม 2. Volcanic origin – เกดจากถเขาไฟระเบดและเยนตวลง บรเวณขอบปลองภเขาไฟเหมอนมเขอนกน เมอฝนตกลง

มาจงมน าขงเกดเปนแหลงน าในทสด 3. Glacial lake – เกดจากการเคลอนตวของธารน าแขง เกดการกดกรอนท าใหเกด 4. Solution action – ในพนทหนปนทมน าไหลผาน น าจะเขาไปน าปฏกรยาทางเคม ท าใหหนปนละลายเปนโพรงผ

กรอน นานเขามการยบตวกลายเปนแหลงน าในทสด 5. Wind action – ในพนทบางแหงเมอมลมพดทรายหรอตะกอนไปทบถมปดกนทางเดนน า ท าใหเกดเปนแหลงน าขน

ได 6. Stream action – แหลงน านเกดจากการกดเซาะและการตกตะกอนของล าธารหรอแมน า เกดการงอกใหมและท า

ใหเกดเปนแหลงน าขนได 7. Landslide action – จะเกดขนในบรเวณหบเขาทมดนปนทรายมาก เมอฝนตกชกท าใหมการพงทลายของดนทราย

มากนทางเดนน า และกลายเปนแหลงน าในทสด 8. Shoreline action – เมอกระแสน าพดพาทรายมาตกตะกอนทบถมกนบรเวณปากอาวเปนเวลานานๆ ท าใหเหมอน

เปนท านบปดกนน าในอาว และกลายเปนแหลงน าในทสด 9. Basin of Meteoritic origin – จะพบมากแถบอบอน เกดจากการกระแทกของลกอกาบาศก ท าใหเกดการยบตว

ของแผนดนและกลายเปนแหลงน าในทสด 10. Manaction – เชน การสรางเขอนและ อางเกบน า ท าใหพนทเหนอเขอนเปนแหลงน า เชน เขอนภมพล เขอน

อบลรตน นอกจากนยงมตว Beaver น ากงไมและหนมาสรางทอยอาศยและเกบอาหารมาขวางกนทางเดนน า ท าใหเกดแหลงน าในทสด

11. Lake of unknown origin – ไมสามารถจ าแนกสาเหตการเกดซงนอกเหนอจาก 10 สาเหตเบองตน การแบงประเภททะเลสาบ (Classification of lake) 1. แบงตามความอดมสมบรณของแหลงน า(base on productivity) ซงนกชลธวทยาชาวเยอรมนชอ Thieneman ใช

ผลผลตเบองตนเปนเครองแบงแยกทะเลสาบได 2 ประเภทคอ - Oligotrophic lake เปนทะเลสาบทมความอดมสมบรณนอย คอใหผลผลตเบองตนนอย ลกษณะเปน

ทะเลสาบทเกดขนมาไมนาน มอายนอยและมความลาดชนสง มความลกมาก น าสวนใหญเปนน าเยน มการแบงชนของน าเปนน าชนบน (Epilimnion) มปรมาณนอยกวาน าชนลาง(Hypolimnion) พรรณไมน ามนอย เชน Fringer lake ในรฐนวยอรค

- Eutrophic lake เปนทะเลสาบทมอายมาก ความลกไมมาก น ามสารอนทรยทากท าใหมผลผลตเบองตนมาก อณหภมน าไมเยน จงไมคอยมการแบงชนของน าในทะเลสบ เชน Great lake ในอเมรกา

2. แบงตามลกษณะพเศษของแหลงน า(special lake type) อาศยลกษณะคณสมบตพเศษของแหลงน าในการ แบงสามารถแบงได 7 แบบคอ

Page 85: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

- Dystrophic lake เปนแหลงน าทมน าสน าตาล ม humic acid มาก มความลกนอย พนดนเปนตะกอนทบถมจนเปน peat bogs เชน แหลงพในภาคใตของประเทศไทยทปตตาน - Ancient lake เปนทะเลสาบทมอายมาก เชน ทะแลสาบไบขาลในประเทศรสเซย ท าใหมสตว endemic fauna ซงจะไมพบในแหลงน าอนๆ - Desert salt lake เปนทะเลสาบทมการระเหยของน าไปมาก ท าใหมเกลอแรเหลออยอยางเขมขน เชน Great salt lake ในรฐยทา มความเคมมากมสตวเพยงไมกชนดทสามารถด ารงชวตอยได เชน Artemia brine shrimp ไรน าเคมจะมอยมากเฉพาะทน - Desert alkali lake แหลงน าบรเวณทเปนหน Igneous เมอน าระเหยไปมากท าให pH ในน าส.ซงเกดจากเกลอคารบอเนต เชน Pyramid lake ในเนวาดา - Vocanic lake แหลงน าทมความเปนกรดหรอเปนดางอยางมากเนองจากสภาวะทางเคมของภเขาไฟท าใหไมคอยพบสงมชวต เชน แหลงน าบนปลองภเขาไฟในประเทศญปนแลฟลปปนส - Chemically stratified เปนทะเลสาบทมคณสมบตทางเคม ของน าระดบผวหนากบระดบลกแตกตางกนจนแยกออกเปนชนไดเรยกวา chemocline ในสวนลกของทะเลสาบจะไมมออกซเจนจงไมพบสตว เชน Big- soda lake ในเนวาดา - Polar lake เปนทะเลสาบทอยบรเวณขวโลกอณหภมทผวหนาต ากวา 4องศาเสมอพอถงฤดรอนอณหภมจะสงมากกวา 4 องศาท าใหแพลงคตอนบลมอยางรวดเรว แตจะเกดในชวงสนๆ

3. แบงตามลกษณะโครงสรางการตดตอกบแมน า โดยใชการเชอมตอของแหลงน ากนแมน า แบงได 4 ลกษณะคอ - ทะเลสาบเดยว ทมทางน าตดตอกบแมน า(open lake)โดยตรง เชนGeneva lake ในสวสเซอรแลนด - ทะเลสาบกลม เปนกลมของทะเลสาบทอยใกลเคยงกนและมทางน าไหลเชอมตดตอถงกน ทะเลสาบสดทายจะมคลองหรอทางน าเชอมตอล าคลองไหลออกแมน า เชน ทะเลสาบทง 5 ในสหรฐอเมรกา - ทะเลสาบเดยว มทางน าเชอมตอกบล าคลอง แลงจงไหลออกสแมน า - ทะเลสาบเดยว ไมมทางเชอมตดตอกบแมน าเลย

2) บง (swamp) ทต าทมน าขงอยไมลกเทาทะเลสาบขนาดเลกกวาเปนแหลงน าขนาดกลางทเปนทลมลกษณะชายฝงเปนทราบมพรรณไมมพชขนตลอดทองน า ความลกของแหลงน าไมมากนกตวอยางบง เชน บงบอระเพด

3) หนองน า (Marsh) ทแฉะๆ ทมน าขงอย และมหญากกขนอยเทานนเปนแหลงน าตนๆทมความลาดชนของแหลงน านอย ไมมเขตน าลกเลย สวนใหญเปนทลมน าทวม ไมมทางน าไหลเขา – ออก ในฤดฝนพนทจะเปนพนน ากวางใหญ แตในฤดแลงปรมาณน าอาจลดลงมาก จนตนเขนไปทงหมด ตวอยางเชน หนองประจกษ หนองหาร

4) บอ (Pond) แหลงน าทมนษยขดขน เปนแหลงน าขนาดเลก ท าใหขอบฝงมความลาดชนสง ความลกไมมากเปนแหลงน าทไมมทางน าเขา ปรมาณน าจะเปลยนไปตามฤดกาล สรางเพอกกเกบน าไปใชเพอการอปโภค- บรโภคและเลยงสตว

5. อางเกบน า (Reservoir) เปนแหลงน าขนาดใหญทมนษยสรางปดกนทางเดนน า เชน แมน า ล าธารพนทเหนอเขอนจงเปลยนสภาพเปนแหลงน าขนาดใหญตามลกษณะภมประเทศ ถาสรางเขอนกนชองเขามกจะท าใหอางเกบน า มความลาดชนสงและลกมาก

4.1.2 แหลงน าไหล : (Lotic / running water) เชน แมน าล าคลอง ล าธาร ตนน าอาจมขนาดเลกและคอยๆ ใหญขนตอนปลายของล าน า 1) แมน า (River) เปนธารน าขนาดใหญทมมวลน าไหลตลอดปจากทสงลงสทต า หรอจากตนน าไปสปลายน าคอทะเล บรเวณตอนตนของแมน าจะไหลไปทางเดยวกนเสมอจนถงบรเวณปากแมน าจะมการไหล สองทศทาง คอ ขน และลงเกดปรากฏการณน าขนและน าลงแมน าจะมสวนประกอบทส าคญ 4 สวนคอ 1. watershed area :สวนของหลงคารบน าเปนพนทรองรบน าฝน เพอรวบรวมลงสล าธาร 2. stream : สวนของล าธารเปนเสมอนรางน าทรบน าจากหลงคารบน าจะอยระหวางชอง เขาหรอพนทสง มขนาดความกวางไมมากพนเปนดนทราย

Page 86: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

3. river : สวนของแมน าเปนทรวมน าจากล าธาร มความกวางของล าธารมากมน าไหลตลอดป พนทอง น าตอนตนเปนหน กรวด ทราย ความกวางจะขยายใหญขนตามล าดบจากตนน าสปากแมน า 4. flood plain : แหลงน าทวม เปนบรเวณทราบลมรมฝงแมน า คลอง หนอง บง เมอถงฤดฝนน าจะหลากเขามาทวมบรเวณเหลานเปนพนทกวางใหญหรอเปนแนวแคบขนานไปกบล าน า เชน ทราบภาคกลางจงหวดอยธยา การแบงประเภทของแหลงน าของล าธาร

1. ล าธารมน าตลอดป(permanent stream) ล าธารนในฤดฝนจะไดรบน าจาก overland run off สวนในฤดแลงจะไดรบน าหลอเลยงจากน าใตดน

2. ล าธารมน าบางฤด(intermittent stream) เปนล าธารทมน าในชวงฤดฝนเทานน ลกษณะพนล าธารเปนพนดนทราย กรวด

3. ล าธารทขาดหายไปเปนบางตอน(interrupted stream) เปนล าธารทมน าบางชวงจะไหลวกลงสพนดนท าใหล าธารขาดหายไปแลวไปเปดเปนล าธารบนพนดนอก ในบรเวณสวนใหญเปนล าธารทอยในทะเลทราย, ภเขาหนปน

ลกษณะพนทองน า 1. Primary bottom - สวนใหญประกอบดวยหนดนดาน 2. Alluvial bottom – พนทองน าทเปนหนขนาดเลก กอนกรวด ทรายหยาบและดน ตะกอนทบถมกน

2.1 sand bottom ลกษณะพนเปนทราย 2.2 clay bottom ลกษณะพนเปนโคลนเลน - Coloured Clay มแรธาตเจอปนอย มส - Black Clay มอนทรยวตถทบถมกน

2.3 slit bottom เกดการตกตะกอนของธาตและอนภาคสารแขวนลอยขนาดเลกอดกนแนน ลกษณะการไหลของน าในแมน า- ล าธารม 2 แบบคอ

1. Turbulance การไหลแบบสบสน ไมเปนระเบยบ ท าให ผวน าไมเรยบ 2. Laminar การไหลแบบราบเรยบ เปนการไหลของน าไปในทศทางเดยวกน อยางมระเบยบ ผวน าจะเรยบ การวดการเคลอนไหวของน าแบงได 2 ลกษณะ

1. ความเรวของกระแสน า (velocity) เปนความเรวของน าจากจดหนงไปยงจดหนง ซงความเรวจะขนกบลกษณะของรองน าหรอล าน า เชน ถาเปนรปตว V หรอรปตว U ความลาดชนของล าน า พนผวดนใตทองน า ความลกเปนตน

2. ปรมาตรน าไหล (water discharge) คอปรมาณของน าทไหลผานจดใดจดหนงในรองน าตอหนวยเวลา สวนใหญจะมหนวยเปนลกบาศกเมตร/ นาท

4.2 แหลงน ากรอย (Estuarine) เปนบรเวณทเปนเขตตดตอระหวางทะเลและแมน า ท าใหมการผสมกนระหวางน าจดและน าเคมซงมความเคมตงแต 0.5 - 30 ppt. แหลงน ากรอยจะอยตามบรเวณปากแมน าทเปดสทะเล อาวตางๆ หรอดานหลงบรเวณ Barrier beach จงกลาวไดวา Estuaries คอ Ecotone ของแหลงน า ซงEcotone เปนบรเวณทเชอมความสมพนธระหวางระบบนเวศน าเคมและระบบนเวศน าจด

ทฤษฎการเกดแหลงน ากรอย การก าเนดแหลงน ากรอยมความเชอวาเกดขนได 2 แบบคอ 1. เกดจากธารน าแขงเคลอนตวและละลาย –เมอธารน าแขงเคลอนตว ท าใหเกดพนทชายฝงทะเลเปนทราบบาง เปน

รองบาง เมอน าแขงละลายแลวน าทะเลสงขน ท าใหบรเวณทราบและรองน ากลายเปนบรเวณปากแมน า และมการพฒนาตอมาเรอยๆ มการตกตะกอนของสงแขวนลอย ท าใหกลายเปนแหลงน ากรอย ลกษณะของแหลงน าจะเปนทราบกวางมากกวาเปนพนทแคบขนานไปกบชายฝงทะเล

Page 87: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

2. เกดจากแมน าชายฝงพฒนาไปเปนดนดอนสามเหลยมปากแมน า (From lagoons to deltas) พนทชายฝงทะเลทเวาเขามาเปนแองน า (lagoons)ไดมการพฒนาทางธรนวทยา ภมอากาศ และทางกายภาพ เชน คลน ลม และการตกตะกอน ท าใหเกดการตอเชอมของทางน าพรอมการตกตะกอนของสารแขวนลอย ตอมาไดพฒนาเปนดนตะกอนปากแมน าและพฒนาตอมาอกเปนแหลงน ากรอยบรเวณปากแมน าซงเปนแหลงน ากรอยสามารจดแบงเปนเขตตามความเคมของน าได 3 เขต

1. Tidal river zone : ความเคมของน าทะเลยงคงเขาไปไมถงอยางเตมท น าสวนใหญยงเปนน าจด 2. Mixing zone : เปนบรเวณทมการผสมของน าทะเลและน าจดอยางเตมท สตวตองมการปรบตวเปนพเศษ 3. Nearshore zone : สวนใหญอยชายฝงทะเลบรเวณน าลงต าสดของ น าจดทไหลไปถงเขตพนทของแหลง

น ากรอยตามปจจยการขนลงของน า 1. upland พนทน าทวมไมถงไมไดรบอทธพลของน าทะเลโดยตรง 2. tidal – marsh พนทเขตน าทวมเปนบรเวณพนดนทน าขนสงสดทวมถงจนถงเขตลงต าสดในสภาวะ

ปกตแลวจะไมโผลพนน า 3. sub – tidal พนทมน าทวมตลอด จะอยใตน าตลอดเวลาลกษณะพนดนเปนโคลนตม

4.3 แหลงน าเคม (Marine habitat) เปนแหลงน าทมความเคมมากกวา 35 ppt .ความเคมนเกดจากเกลอโซเดยมคลอไรด เปนสวนใหญ นกวทยาศาสตรใหความสนใจตอนเวศวทยาน าเคมเนองจาก 1. ทะเลมเนอทกวางใหญมาก 2. เมอศกษาตามระดบความลกของทะเลพบวา สวนทลกทสดอยในมหาสมทรแปซฟก เรยกวา Marianas trench ซงลกประมาณ 10.75 กโลเมตร 3. ทะเลมพนทผวน าตดตอถงกนหมด ไมมการแยกเปนแอง เปนบอ 4. ในทะเลมการเกดกระบวนการ up – welling คอการหมนเวยนของสารอาหารทอยใตน าขนมาผวน า 5. คลนทะเลและการเกดน าขน- ลง 6. ทะเลมความเคม การจดแบงเขตในทะเล (Zonation of the sea) การจดแบงเขตของทะเลและมหาสมทรอยางกวางๆ แบงไดเปน 2 เขต คอ สวนทเปนพนทองน า(Benthic)และสวนทเปนน า(Pelagic) ในแตละสวนมการจดอยางละเอยดดงน 1. benthic สวนพนทองน าตงแตบรเวณชายฝงทน าทะเลทวมไมถงจนถงเขตทลกทสดถง 1.1 เขตชายฝงทวป (Continental shelf) ตงแตบรเวณชายฝงทน าทะเลทวมไมถงจนถงพนทบรเวณทๆมความชนมาก แสงแดดสองถงพนน ามความลกตงแต 0 - 200 เมตรเปนบรเวณทมความอดมสมบรณมากกวาเขตอนๆ แบงเปนเขตยอยๆไดดงน 1. supra –tidal zone เขตรมทะเลเปนเขตทอยเหนอบรเวณทน าขนสงสด น าทะเลจงทวมไมถงเขตน พชและสตวไมไดรบอทธพลของน าโดยตรง 2. intertidal zone เขตชายทะเล เปนเขตทอยระหวางน าทะเลขนสงสดและลงต าสด พชและสตวตองตวมากทสด ตองมคณสมบตพเศษเฉพาะตว 3. sub – tidal zone เขตใตน าอยต ากวาเขตชายทะเลลงมา มน าทวมอยตลอดเวลา เขตนมความอดมสมบรณสงสด มการปรบตวของพชและสตวนอยกวาเขตอนๆ จงมสตวและพชอาศยอยในบรเวณนมาก

1.2 เขตไหลทวป (continental slope) มความลกตงแต 200 - 5000 เมตร บรเวณนบางแหงอาจเปนหบเหวทลกมากๆเปน Trench หรอ Rise เปนเขตทไมมแสงสวางและมสงมชวตนอยกวาเขตไหลทวปเรยกวา Bathyal

1.3 เขตพนมหาสมทร (abyssal plain) เปนเขตทราบกวางใหญอยถดจากเขตไหลทวป ลกตงแต 2000 - 6000 เมตร บรเวณนไมมแสงสวาง สงมชวตอาศยอยเบาบาง สงมชวตทพบไดแก Echinoderms ,Polychaetes ,Bryozoa เปนตน

Page 88: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

2. Pelagic (สวนทเปนน า) แบงเปน 2 เขต 2.1 เขตทะเลชายฝง เปนบรเวณทมธาตอาหารอดมสมบรณซงไดรบจากแม

Chapter 2 น าและมแสงแดดสองถงพนทองน า ลกไมเกน 200 เมตร อยเหนอพนดนบรเวณชายฝงทวป อาหารปฐมภมจงเกดขน บรเวณนเปนทอยอาศยของพชและสตวทชนด ทกวย โดยเฉพาะอยางยงสตววยออน

2.2 เขต ทะเลเปดหรอมหาสมทรอยถดจากชายฝงออกไปในเขต Oceanic จะแบงเปนเขตยอย 2 เขต โดยใชแสงแดดเปนปจจยในการแบงคอ

- Euphotic zone แสงแดดสองลงไปไดถงพนทองน า ท าใหเขตนมการสงเคราะหแสง ซงในทะเลมความลกประมาณ 200เมตร

- Aphotic zone แสงแดดสองลงไปไดไมถงพนทองน า ในเขตนจะไมมการสงเคราะหแสง อยหางจากผวน ามากกวา 200เมตร สงมชวตมจ านวนนอย

5) ถ า (Cave)

ถ า คอโพรงทลกเขาไปในภเขาหรอเปนชองทเปนโพรงลกเขาไปในพนดนหรอภเขา มขนาดใหญพอทมนษยสามารถเขาไปได เกดขนตามธรรมชาต โดยทวไปถ าเกดในหนปนทมน าใตดนไหลผานกดเซาะ ซงมกพบตามภเขาหนปนหรอ ภเขาชายฝงทะเล นอกจากนยงมถ าทเกดจากการกระท าของมนษยอกดวย

ประเภทของถ า 1. แบงตามลกษณะและทศทาง

-ถ าแนวนอน ทอดตวยาวลก -ถ าชน ภายในแบงเปนหลายๆ ชน -ถ าแนวตง ทอดตวแนวตงลกลงไปในดน -ถ าแนวลาด ทอดตวลาดเท ไมขนานหรอตงฉากกบระดบพน

2. แบงตามโครงสราง -ถ าหนปน เกดจากการกดเซาะของน าใตดนและน าฝนจนท าใหเกดเปนโพรงถ า -ถ าน าแขง เปนถ าในแถบขวโลก สวนใหญเกดจากการละลายในธารน าแขง สามารถเกดไดในเขตหบเขาท

อณหภมต าตลอดปดวยเชนกน -โพรงหนชายฝง เกดจากคลนทะเลทกดเซาะหนผาจนเกดเปนโพรงถ า -ถ าภเขาไฟ เกดจากการเยนตวของลาวาขณะไหลทะลกออกมาจากภเขาไฟ

สงทนาสนใจในถ า -หนงอก ตะกอนหนปนทจดตวเปนแทงสงจากพนถ าขนไปหาเพดานถ า เกดจากหยดน าทไหลออกจากหนยอยเมอหลน

ถงพนถ าจะเกดการสญเสยคารบอนไดออกไซด ท าใหสารประกอบคารบอเนตเกดการสะสมตวและคอยๆ สงขนจากพนถ า -หนยอย ตะกอนหนปนทจบตวเปนแทงหรอแผนยอยลงมาจากเพดานถ า เกดจากน าใตดนทมหนปนละลายอยหยดลง

มาจากรอยแตกบนเพดานถ า และเมอน าสญเสยกาซคารบอนไดออกไซดออกไปกจะท าใหเกดสารประกอบคารบอเนตเรมสะสมตวทละนอย และพอกยาวลงมาจากเพดานเรอยๆ โดยปกตมกมลกษณะเปนหลอดกลวงอยตรงกลาง

-เสาหน ลกษณะของหนทเปนแทงหรอเสายาวจากพนถ าจรดเพดานถ า เกดจากหนงอกหนยอยมาบรรจบกน - หลอดหนยอย สารหนปนทจดตวเปนหลอดหรอทอยอยลงมาจากเพดานถ า สารประกอบคารบอเนตทเกดจะมการ

เรยงตวของผลกในแนวยาวและยอยลงมาท าใหมความยาวเพมขน ท าใหดคลายหลอดกลวงทมน าหยดออกมา -หนปนฉาบ ตะกอนทเกดจากน าทมสารประกอบคารบอเนตไหลเปนแผนบางๆ บนพนผวของพนถ า ซงมกจะประกอบ

ไปดวยหนทราเวอรทน ซงเปนอกรปหนงของสารประกอบคารบอเนต

Page 89: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

-มานถ า เกดจากน าทมสารคารบอเนตสงทไหลตามผนงทเอยงซงเกดจากแรงตงผวของน า เมอน าเกดสญเสยกาซคารบอนไดออกไซดจงท าใหเกดการตกตะกอนของสารประกอบคารบอเนต มลกษณะเปนแผนบางๆ ยอยลงมาจากผนงถ าดคลายมาน บางแหงจะมสน าตาลแดงสลบกบสขาวหรอเหลองออนมชอเรยกเฉพาะวา มานเบคอน

สตวในถ าแบงออกเปน 3 ชนด ไดแก -ทรอกโลไบต จะอาศยอยในถ าตงแตเกดจนตาย ไมสามารถด ารงชวตนอกถ าได มกอยในสวนลกของถ า หาอาหารในถ า

เชน จงโกรง แมลงสองงาม -ทรอกโลไฟล ด ารงชวตอยไดทงในถ า และภายนอก เชน แมงมม -สตวถ าชวคราว ปกตใชชวตอยนอกถ า แตมกมพฤตกรรมเขาๆ ออกๆ จากถ าบอยๆ เชน คางคาว ผเสอกลางคน หม

ภาพถ าน าลอด จงหวดแมฮองสอน

ทมา : http://www.chillpainai.com

6) ภเขา (Mountain & Hill) ภเขา (mountain) เปนลกษณะของพนโลกทมความสงกวาพนทบรเวณโดยรอบ ภเขา หรอเทอกเขาหมายถง ลกษณะ

ภมประเทศ ทมความสงตงแต 600 เมตรขนไปจากพนทบรเวณรอบ ซงมลกษณะคลายกบเนนเขา แตวาเนนเขานน จะมพนทสงจากบรเวณรอบ ๆ ประมาณ 150 แตไมเกน 600 เมตร ภเขาสามารถแบง เปนประเภทตางๆ ดงน

-ภเขาโกงตว เกดจากการบบอดตวของหนหนด ในแนวขนาน -ภเขาเลอนตวหรอหกตว เกดจากการเลอนของหนท าใหมการยกตวและการทรดตวเกดเปนภเขา -ภเขาโดม เกดจากการทหนหนดดนตว แตวายงไมทนพนพนผวของโลก กเยนตวกอน -ภเขาไฟ เกดจากการทหนละลาย กอตวและทบถมกน

ความสงของภเขา ความสงของภเขาโดยทวไปจะวดโดยความสงทระดบเหนอน าทะเล เชน เทอกเขาหมาลย โดยเฉลยมความสงอยทระดบ

5 กโลเมตรเหนอระดบน าทะเล ยอดเขาเอเวอเรสตบนเทอกเขาหมาลย และเปนยอดเขาทสงทสดในโลก สงจากระดบน าทะเลราวๆ 8.8 กโลเมตร (8,844 เมตร) ดอยอนทนนทซงเปนยอดเขาทสงทสดของไทย มความสงจากระดบน าทะเลท 2,565 เมตร

เทอกเขาและภเขาทส าคญของไทย เทอกเขาถนนธงชย ทวเขาอนทนนท ดอยอนทนนท เทอกเขาแดนลาว ดอยผาหมปก ทวเขาขนตาน เทอกเขาผปนน า เทอกเขาผปนน าตะวนตก เทอกเขาผปนน าตะวนออก ทวเขาหลวงพระบาง ภสอยดาวดอยภคา ภเข ดอยภแว ดอยดงหญาหวาย เทอกเขาสนก าแพง เทอกเขาพนมดงรก เทอกเขาภพาน เทอกเขาเพชรบรณ เทอกเขาตะนาวศร เทอกเขาสนกาลาคร เทอกเขาภเกต เทอกเขานครศรธรรมราช

7) แกง (Rapid)

Page 90: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

แกง (rapid) หมายถง ลกษณะของแหลงน าทมหนกอนเลก กอนใหญ โผลขนมากลางแหลงน านน โดยทลกษณะฃองหนทโผลขนมากลางแหลงน าจะมลกษณะแตกตางกน ในบางครงท าใหกดขวางการจราจรทางน าเชน แหลงแกงกลางแมน าโขง หรอบางครงแกงหนทเกดขนมโพรงอยดานใตของหน ท าใหสภาพของน ากลายเปน "น าวน" เนองจากหนทเกดข นมลกษณะแตกตางกน จงเปนแหลงพกอาศนทเหมาะสมของสตวน า และนอกจากนยงชลอการไหลของน าท าใหน าไหลชาลง จากการระเบดแกงกลางแมน าโขงท าใหแหลงอาศยของสตวน านอยลง น าไหลแรงมากขนในฤดน าหลาก และไมมแหลงกกน าในฤดแลงจงท าใหน าแหงขอด

ลองแกง เปนกจกรรมการทองเทยวแนวผจญภยอยางหนง ซงนยมใชเรอยาง หรอ แพไมไผ ลองตามล าน าทมแกง การลองแกง ในสากลไดมการแบงระดบความยาก-งายของสายน า สามารถแบงไดเปน 6 ระดบ ดงน ระดบ 1 งายมาก มแกงเลกนอยทงายมากคนทวไปสามารถพายไดบนสายน าไหลเออย เหมาะสมส าหรบผทเรมลองแกง ระดบ 2 ธรรมดา น าไหลแรงขน มแกงทตองใชเทคนค ในระดบนผพายจะตองมทกษะในการพายอยพอสมควร ระดบ 3 ปานกลาง เรมมแกงนาตนเตน เทคนคการพายสงขน มแกงใหผพายไดตนเตนเปนระยะๆ ในการพายจะตอง

ฝกฝนเทคนค การพายและการเรยนรถงลกษณะของสายน า ระดบ 4 ยาก มแกงทตองใชทงเทคนคและทกษะในการพาย และตองใชความระมดระวงในการลองแกง ระดบ 5 ยากมาก น าไหลเชยว ตองใชเทคนคและประสบการณการพายสง และตองมความระมดระวงในการลองแกง

เปนพเศษ ระดบ 6 อนตราย ไมเหมาะสมการลองแกงเพราะแกงมลกษณะเปนน าตก การลองแกงในประเทศไทย สถานทลองแกงทนยมกนไดแก น าตกมวกเหลก จ.สระบร แกงระดบ 2-3 แมตน จ.เชยงใหม แกงระดบ 3 แมแตง จ.เชยงใหม แกงระดบ 2-4 แมวาง

จ.เชยงใหม แกงระดบ 2-4 แมกลอง จ.ตาก แกงระดบ 2-3 ทลอเร จ.ตาก แกงระดบ 3-4 แกงเกาะรอย จ.ก าแพงเพชร แกงระดบ 3 ล าน าเขก จ.พษณโลก แกงระดบ 4-5 mล าน าวา จ.นาน แกงระดบ 1-6 สะมาเกาบง จ.นาน แกงระดบ 1-2 หวยเขยง จ.กาญจนบร แกงระดบ 3 แมน ารนต (แพไมไผ) แกงระดบ 3 แมน าซองกาเรย จ.กาญจนบร แกงระดบ 3 แกงหนเพง จ.ปราจนบร แกงระดบ 3-4 โปงน ารอน จ.จนทบร แกงระดบ 2-3 ล าตะคอง จ.นครราชสมา แกงระดบ 2-3 พะโตะ จ.ชมพร แกงระดบ 3 แกงกรง จ.สราษฎรธาน แกงระดบ 3 คลองกลาย จ.นครศรธรรมราช แกงระดบ 2-3 น าตกไพรสวรรค จ.ตรง แกงระดบ 3 แมน าเพชรบร จ.เพชรบร แกงระดบ 2-3

ภาพลองแกงหนเพง

ทมา : http://www.chillpainai.com

8) โปงพรอน (Thermal Spring) น ารอนทพบในแหลงพลงงานความรอนใตพภพแตละ แหลง มกมก าเนดมาจากน าเยนบนผวดนหรอน าฝน (Meteoric

Water) ทไหลซมผานชองวาง หรอ รอยแตกของหนลกลงไปใตดน ไดรบความรอนจากหนรอน ท าใหมอณหภมและความดนสง

Page 91: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

ไหลกลบสเบองบน และสะสมตวในแหลงกกเกบ นอกจากนน อาจจะมาจากไอน าของหนหนดทเยนตว (Magmatic Water) และน าทกกเกบในชองวางระหวางเมดแรประกอบหน (Connate Water) หรอน าทไดจากการตกผลกของหนบางชนด

แหลงพลงงานความรอนใตพภพทางภาคเหนอของประเทศไทย มตนก าเนดของน ารอนแบบเดยวกบทอนๆ ในโลก คอ มตนก าเนดจากน าเยนบนผวดน จากการศกษาของ Giggenbach (ป ค.ศ.1977) ไดศกษาวจยไอโซโทปของธาตดวทเรยม (D) และธาตออกซเจน-18 (18O) ของตวอยางน ารอนและน าเยน โดยเฉพาะแหลง น าพรอนปาแป และแหลงน าพรอนฝาง พบวา สวนประกอบของธาตดวทเรยม และธาตออกซเจน-18 ของน ารอนและน าเยนมปรมาณทใกลเคยงกน

ลกษณะธรณวทยา ทมความส าคญตอระบบพลงงานความรอนใตพภพโดยเฉพาะทางภาคเหนอของไทย คอ รอยเลอน (Fault) และรอยแยก (Joints) สวนโครงสรางทางธรณวทยาอนๆ เชน ระนาบของชนหน (Bedding) รอยคดโคง (Folding) รวขนาน (Foliation) ตางกมความสมพนธกบแหลงพลงงานความรอนใตพภพทางภาคเหนอเชนกน แตกมบทบาทนอยกวา เนองจากโครงสรางทางธรณวทยาประเภทแรก มชองวางทใหน ารอนไหลซมขนมาสผวดนไดมากกวา ดงจะเหนไดจากแหลงน าพรอนแทบทกแหงทปรากฏอย มกจะมความสมพนธ หรออยภายใตอทธพลของรอยเลอน (Fault Controlled) ทงทเปนรอยเลอนทยงมพลง (Active Fault) และรอยเลอนทเชอวายงมพลงคอ รอยเลอนแมทา ซงมลกษณะแบบครงวงกลม (Semi-Circular Structure) อยทางดานทศตะวนออกของจงหวดเชยงใหม และแหลงน าพรอนหลายแหลงกมกจะปรากฏอยในบรเวณรอยเลอนน เชน แหลงน าพรอนโปงฮอม อ าเภอสนก าแพง แหลงน าพรอนโปงกม อ าเภอดอยสะเกด จงหวดเชยงใหม และแหลงน าพรอนในบรเวณอ าเภอแมทา จงหวดล าพน

น าพรอนอมลองหลวง อ าเภอแมสะเรยง ทมา : http://www.vcharkarn.com

สวนรอยเลอนแมสะเรยง - แมฮองสอน เปนรอยเลอนธรรมดา (Normal Fault) วางตวอยในแนวเหนอ – ใต มความยาวมากกวา 100 กโลเมตร และกพบน าพรอน ทเกดอยในแนวรอยเลอนนคอ แหลงน าพรอนอมลองหลวง อ าเภอแมสะเรยง เปนตน

สวนรอยเลอนในแนวทศตะวนออกเฉยงเหนอ-ตะวนตกเฉยงใต บรเวณจงหวดแพร ซงเปนรอยเลอนสมผสระหวางหนภเขาไฟยค Permo-Triassic กบหนตะกอนทเกนในทะเล (Marine) ยค Triassic สามารถพบแหลงน าพรอนทเกดตามรอยเลอนนคอ แหลงน าพรอนบานแมจอกและแหลงน าพรอนบานปนเจน อ าเภอวงชน จงหวดแพร

น าพรอนจงเปนปรากฏการณธรรมชาต ทน ารอนไหลขนมาจากใตดน ปจจบนในประเทศไทยพบแหลงน าพรอน 112 แหลง กระจายอยทวไป ทงทางภาคเหนอ ภาคตะวนตก ภาคกลาง และภาคใต โดยมอณหภมน ารอนทผวดนอยในชวง 40 – 100 องศาเซลเซยส โดยน าพรอนสามารถน าไปใชประโยชน ได เชน น ามาผลตกระแสไฟฟา น ามาใชในดานอตสาหกรรมและการเกษตรกรรม ในปจจบนยงกลายเปนแหลงทองเทยวทนาสนใจมากอกแหลงหนงอกดวย

9) ซากดกด าบรรพ (Fossil)

Page 92: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

ซากดกด าบรรพ คอซากและรองรอยของสงมชวตทงพชและสตวทเคยอาศยอยในบรเวณนน เมอตายลงซากกถกทบถมและฝงตวอยในหนตะกอนนกธรณวทยา ใชซากดกด าบรรพเปนหลกฐานบอกกลาวถงประวตความเปนมาของพนทตางๆ ซงสามารถบอกถงสภาพแวดลอมในอดตวาเปนบนบก หรอใน ทะเล เปนตน นอกจากนนซากดกด าบรรพ ยงสามารถบอกชวงอายของหนชนดอนเกดอยรวมกบหนตะกอนเหลานนไดดวย

ซากดกด าบรรพดชน (index fossil) เปนซากดกด าบรรพทบอกอายไดแนนอน เนองจากเปนซากดกด าบรรพทมววฒนาการทางโครงสรางและรปรางอยางรวดเรว มความแตกตางในแตละชวงอายอยางเหนเดนชด และปากฎใหเปนเพยงชวงอายหนงแลวกสญพนธไป ไดแก ไทราโลไบต แกรพไตไลต ฟวซลนด เปนตน การพบซากดกด าบรรพไทโลไบตในหนทรายแดงทเกาะตะรเตา จงหวดสตล ท าใหนกธรณวทยาบอกไดวาหนทรายแดงนนเปนหนทมอายประมาณ 570-500 ลานป หรอการพบซากดกด าบรรพฟวซลนดในหนปนทบรเวณจงหวดสระบร กท าใหนกธรณวทยาบอกไดวาหนปนนนเปนหนทมอายประมาณ 286-245 ลานป เปนตน

ซากดกด าบรรพสวนใหญจะพบอยในหนตะกอนลกษณะทปรากฏเปนซากซงเดมจะเปนโครงสรางสวนทแขงของสงมชวตนนๆ โดยทวไปพชและสตวจะเปลยนสภาพเปนซากดกด าบรรพไดตองมโครงรางทแขง เพราะสารละลายของแรธาตตางๆ ไดแก แคลไซต โดโลไมต ซลกา และสารประกอบเหลกบางชนดเชน ฮมาไทต แทรกซมประสานเขาไปในชองวางของซากสงมชวตนนได ท าใหซากสงมชวตนนทนทานตอการพผงกลายเปนซากดกด าบรรพยงคงสภาพเกอบเหมอนเดมและถกฝงในชนตะกอนทนท เพราะการฝงกลบอยางรวดเรวท าใหซากของสงมชวตสามารถชะลอการลายตว ซงวสดทฝงกลบซากขนอยกบสภาพแวดลอมและการด าเนนชวตของสงมชวตนน เชน ซากของสตวทะเลเรามกจะพบมากกวาสตวชนดอนเนองจากซากสตวจะจมลงสทองทะเล ถกโคนและตะกอนเมดละเอยดท าใหซากสงมชวตเสยหายนอยทสด ดงนนซากดกด าบรรพทเกดในทองทะเล เชน ในหนปน หนดนดาน มกจะเปนซากดกด าบรรพทยงคงรปไดสมบรณ เชน ซากดกด าบรรพจ าพวกหอยตะเกยงและปะการงในหนปน

ภาพซากดกด าบรรพของปะการงในชนหนปน พบทอ าเภอน าโสม จงหวดอดรธาน

ประเทศไทยพบซากดกด าบรรพทงทเปนสตวและพชหลายชนดในชนหนตามภมภาคตางๆ เชน ไดโนเสารซงเปนสตวเลอยคลาน พบครงแรกทอ าเภอภเวยง จงหวดขอนแกน เปนไดโนเสารประเภทเดนสเทา กนพชเปนอาหาร คอ และหางยาว ไดรบการตงชอวา “ภเวยงโกซอรส สรนธรเน” ตอมาพบไดโนเสารอกหลายชนดทงทภกมขาว อ าเภอสหสขนธ จงหวดกาฬสนธ ดงภาพ 3.3 และทจงหวดชยภม สกลนคร อดรธาน อบลราชธาน และนครราชสมา จะเหนวาแหลงซากไดโนเสารของประเทศไทยสวนมากจะอยในภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ในชนหนทราย หนทรายแปง ซงเปนหนอยในยคไทรแอสสกดอนปลายถงยคครเตเซยสตอนกลาง หรอตงแต 200-100 ลานปทผานมา สวนซากดกด าบรรพทเปนพชทเคยพบในประเทศไทย ไดแก ใบไม ละอองเรณ สปอร สาหรายทะเลและไมกลายเปนหน เปนตน

Page 93: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

ภาพสวนล าตวและสะโพก ของซากดกด าบรรพไดโนเสารชนดกนพชทภกมขาวอ าเภอสหสขนธ จงหวดกาฬสนธ

นอกจากนรอยรอยบางอยางของสงมชวตทพมพรอยอยในตะกอนทแขงตวเปนหนกจดเปนซากดกด าบรรพ เชน รอยเทาของสตว รอยรหนอนโดยเกดจากเมอสตวเหลานทงรอยซงเปรยบเสมอนแมพมพไวบนพนทอยอาศย กาลเวลาตอมามตะกอนและแรธาตตางๆ มาทบถมลงในรอยททงไว เมอแขงตวจงกลายเปนรากดกด าบรรพ เชน รอยเทาไดโนเสารทภหลวง จงหวดเลย และภแฝก จงหวดกาฬสนธ เปนตน จะเหนวาซากดกด าบรรพเปนสวนทเหลอของสตวแลพช ซงสวนมากจะกลายเปนหน ทงนขนอยกบสภาพแวดลอมในการเกดซากนน เชน ชางแมมมอธทลมตายลงในธารน าแขงยงไมกลายเปนหนยงคงสภาพเหมอนเดมเพราะถกแชแขงมานาน หรอซากแมลงทถกอดตามธรรมชาตอยในยางไมหรออ าพน ถงแมจะไมกลายเปนหน แตกจดเปนรากดกด าบรรพเชนกน หนตะกอนเปนหนทสามารถเกบซากดกด าบรรพไดดหนภเขาไฟบางชนดกอาจพบซากดกด าบรรพไดเชนกนแตไมมากและโดดเดนเหมอนหนตะกอน

10) ธรณสณฐานและภมประเทศทมลกษณะพเศษ (Special Geography and Topography) ธรณสณฐาน หมายถง แบบรป หรอลกษณะของเปลอกโลก ทมรปพรรณสณฐานตางๆ กน เชน เปนภเขา ทราบสง ท

ราบ และอนๆ การศกษาเกยวกบลกษณะภมประเทศเรยกวา ธรณสณฐานวทยาสวนผทท าหนาทในการศกษาธรณสณฐาน รวมถงผเชยวชาญทางดานนเรยกวา นกธรณวทยา

ภาพลานหนแตก จงหวดพษณโลก ทมา : https://www.naihua.net

ลานหนแตก : เนนเพม อ.นครไทย จ.พษณโลก อทยานแหงชาตภหนรองกลา เปนหนทมรอยแตกเปนแนวเปนรองเหมอนแผนดนแยก รอยแตกนบางรอยกมขนาดแคบพอใหรากตนหญาชอนไชไปไดเทานน บางรอยกวางพอคนกาวขามได และบางรอยกวางมากจนไมสามารถกระโดดขามได ความลกของรองหนแตกเหลานนไมแนนอน

Page 94: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

ธรรมชาตสรางสรรคธรณงามแปลกตา

ภาพแพะเมองผ จงหวดแพร

ทมา : https://pererunningman.wordpress.com

แหลงทองเทยวในประเทศไทยทางธรรมชาตมกจะเกยวของกบสภาพทางธรณวทยา ทมสวนประกอบทางธรรมชาตทของโลก ซงเกดกระบวนการเปลยนแปลงทางธรณวทยา ตาง ๆ ตลอดจนสงมชวต ตงแตอดตเรอยมา ทเกดขนกบพนผวโลกตลอดลกลงไปในเปลอกโลกกอเกดธรรมชาตทางธรณทงดงามแปลกตา เหนไดจากหลายแหงเปนแหลงทองเทยวทมลกษณะทางธรณวทยาโดดเดน

กระบวนการทางธรรมชาตทววฒนาการมาจากการกดกรอน ผพง ของชนตะกอนตางชนดกน เชน ธรณวทยาของแพะเมองผ ประกอบดวยตะกอนทยงไมแขงตวเปนหน 2 ชนด คอ 1. ตะกอนชนลาง เปนตะกอนเมดเลกละเอยด มดนเหนยวปนทรายเมดละเอยด สเทา และมจดประสน าตาล และ

น าตาลปนเหลอง บางบรเวณมตะกอนทรายหยาบแทรกเปนชน ตะกอนชนนปรากฏรองรอยการถ กกดเซาะใหเปนรวและรองมากทสด เนองจากมดนเหนยวเปนสวนประกอบอยมาก นอกจากนตามผวของเสาดนเหนยว จะพบกอนปนพอก ( Lime concretion) กอนกลม ๆ ปะปนอยในเนอดวย

2. ตะกอนชนบน เปนตะกอนเมดหยาบ มการวางตวเปนแนวชน ตะกอนประสานเกาะตวกนเปนช นแขง และมผวภายนอกเปนสน าตาลแดงถงด า ประกอบดวย ชนลางสด เปนชนตะกอนกรวดและทรายปนดนเหนยว มชนเฉยงระดบ ( Cross-bedding)และมชนบาง ๆ (Lamination) ปรากฏใหเหน กรวดเปนควอรตซ เชรต หนทรายและหนดนดาน มน าเหลกหรอแมงกานสเคลอบประสาน ท าใหเปนชนแขง วางตวเอยงเทไปทางทศตะวนตก ชนถดไปเปนตะกอนทรายปนดนเหนยว มกอนกรวดแทรก ถดขนตอไปอกคอตะกอนชนบนสดของแพะเมองผ เปนชนกรวดทมควอรตซสขาวและ ลกรงเนอแขงแทรก ท าใหเกดเปนชนแขง ตะกอนชนนรองรบชนตะกอนทรายละเอยด สแดง มเศษใบไม รากไมและถานไมแทรกในเนอ ซงจดเปนตะกอนผวดน แพะเมองผ มการเปลยนแปลงตามสภาพแวดลอม เมอประมาณ 30,000 ปทแลวมา จนถงปจจบน ธรณสณฐาน (Landform) มลกษณะการสกกรอนทเกดขนกบชนตะกอนทสะสมใหม ทยงไมจบตวแนนจนแขงเปนชนหน ซงมกจะมความสมพนธกบธรณแปรสณฐาน (Geotectonics) หรอการเคลอนไหวของเปลอกโลก ท าใหพนทสะสมตวของตะกอนใหมยกตวขนสงกวาระดบขางเคยง น าซงเปนตวการท าลายทส าคญ จงไดกดเซาะใหพนทสกกรอนผพงลง การสกกรอนอยางกวางขวางของเนนตะกอนแพะเมองผเกดจากมตนไมปกคลมพนดนนอยลง รวมกบกจกรรมของมนษยกอนประวตศาสตร ซงมหลกฐานของการเขาอยอาศยในบรเวณนดวย

Page 95: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

ภาพเสาดนนานอย จงหวดนาน ทมา WWW.Foodtravel.com

สวนเสาดนนานอย บานเชยงของ อ.นานอย จ.นาน เกดจากการกดกรอนและผพงในชนตะกอนตางชนดกน โดยการกดเซาะของทางน าไหลหลากเปนบรเวณกวาง แบงชนตะกอนบรเวณเสาดนออกไดเปน 6 ชน โดยมชนตะกอนทรายแปงปนเคลยปนกรวด 2 ชน และปดทบดวยตะกอนทรายหยาบถงตะกอนขนาดใหญทเชอมประสานดวยสารลายแรเหลกและแมงกานส

ภาพละล จ.สระแกว

ละล บานคลองยาง-บานหนองผกแวน ต.ทบราช อ.ตาพระยา จ.สระแกว ลกษณะธรณสณฐานทเกดจากตะกอนทยงไมจบตวแขงดถกกดเซาะจนเปนหนาผาทมหลบ มรอง มเนนยอดแหลมเปนแทงมความสงต าไมเทากน การสะสมตะกอนอยในชวงยคควอเทอรนาร ประกอบดวยชนตะกอน 4 ชน ชนลางสดเปนชนตะกอนขนาดทรายละเอยดถงทรายแปงปนดวยชนดนเหนยว ชนทสองเปนพวกกรวดขนาดเลกชนสามเปนชนตะกอนทรายละเอยดปนดนเหนยว แทรกดวยชนทรายแปงทมเมดกรวดเปนลกรงปะปน ชนบนสดเปนชนดนทมรากไมและเศษไมปะปน การเกดลกษณะเปนหนาผามหลบรอง เกดจากการกดเซาะโดยทางน าผวดนทงในแนวราบและแนวดง การกดเซาะบรเวณฐานมสวนชวยใหเกดการถลมเปนหนาผาไดงายขน

จากผลของกระบวนการเปลยนแปลงธรณสนฐานของเปลอกโลกในอดต ท าใหพนทบานคลองยาง บานหนองผกแวนและบรเวณโดยรอบ เกดลกษณะเปนแองทถกลอมรอบดวยเทอกเขา โดยมเขาสะแกกรอง เขาพรานนชในดานเหนอ เขาหวยชน เขาทะลาย ในดานตะวนตก และเขาคนนาในดานใต น าฝนทตกลงมากอใหเกดเปนทางน าและล าธารขนในบรเวณเทอกเขาเหลาน สายน าไดกดเซาะชนหนจากเทอกเขาใหผพง และพดพาเอาตะกอนดงกลาวเขามาสะสมตวในแอง ซงเปนพนทต าระหวางเทอกเขา พนทบรเวณบานคลองยางถงบานหนองผกแวนเปนทรวมของตะกอนน าพาจากทางน าสายเลกหลายสาย เชน หวยยาง หวยอลาย หวยชน เปนการพดพาเอาตะกอนมาจากทางทศตะวนตก ไปสทศตะวนออกตามความลาดเอยงของพนทลกษณะของชนตะกอนทสะสมตวในแองเกดของละลพบตะกอนชนลางเปนตะกอนทเกดจากการผพงของหนดนดานและหนทรายแปงเปนสวนใหญ ตะกอนมดนเหนยวปะปนอยมาก บงชให เหน วาภมอากาศในขณะนนเปนภมอากาศแบบชมชน ท าใหเกดการ ผพงทางเคมสง ตะกอนในระดบทสงขนมชนตะกอนเมดหยาบสลบกบเมดละเอยด จนเปนขนาดทรายแปงในชนบน และไมแสดงชน รปแบบของการสะสมตวชนดนแสดงใหเหนวาเปนการสะสมตวโดยทางน า การสะสมตวทเกดขนเปนเวลานานตอเนองกน ท าใหไดชนตะกอนในแองหนาเพมมากขน เรอยๆ แองตนเขนขน ทางน าลดระดบลง เกดเปนตะพกลมน าสองขางของหวยยางซงเปนล าน าใหญสดในพนทน

การกดเซาะในแนวราบจะท าใหชนตะกอนแตกหลดไป กลายเปนพนทราบ สวนการกดเซาะในแนวดง จะท าใหสวนทหลงเหลออยมลกษณะเปนหลบ เปนหนาผา การววฒนาการของเหตการณเหลานสนนษฐานวา นาจะเกดในชวงเวลาประมาณ

Page 96: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

10,000-30,000 ปทแลวมาจนถงปจจบน ชนตะกอนสวนทเหลอซงมรปรางตางๆ กนไปตามระดบความทนทานตอการกดเซาะ จงไดรบการเรยกขานตามจนตนาการของชาวบานในละแวกนน วา แผนดนทะล หรอ ละล

กระบวนการเปลยนแปลงทางธรรมชาต ทน าพดพาเอาตะกอนกรวดทรายขนาดตาง ๆ มาสะสม ประกอบกบ ตะกอนมสารพวเหลกออกไซด และแมงกานส เมอสมผสอากาศนานเขา ๆ มการท าปฏกรยา oxidation กบอากาศ เกดเปนสารประกอบพวกเหลกออกไซด และแมงกานสออกไซด ประสานตะกอนใหเกดการแขงตวเปนชนหนแขงปดทบอยดานบน สวนตะกอนดานลางทมนปดทบอย เปนตะกอนทยงไมแขงตว (unconsolidated sediment) มการจบตวกนแบบหลวม ๆ ยงไมเปนหนด ตอมามการกดเซาะเกดขนอกครงทผวดานบนของชนหนแขงนนตามรอยแตก/รอยแยกทเกดขน จนทะลไปถงชนหนดานลาง แตมบางสวนทไมโดนกดเซาะ หรอเปนสวนทอยระหวางรองน า ในชวงขณะนน ตอมาจงเกดการกดเซาะในแนวดงโดยน าฝน รวมกบตวการอน ๆ ซงอาจจะสมพนธกบการยกตวอยางรวดเรวของบรเวณพนท กระทงถกน าฝนกดเซาะ… และพดพาตะกอนออกไปเรอย ๆ จนมสภาพดงทเหนในปจจบน

11) ตนไมและสตวปาทมลกษณะพเศษ (Special Plant and Wildlife) เปนตนไมหรอสตวทหายาก จะมเฉพาะพนทนนๆ เชน ดอกบวผด อทยานแหงชาตเขาสก จ.สราษฎรธาน ปไก เกาะตา

ชย เปนตน

ภาพดอกบวผด

ทมา : http://walailak.lsr.nectec.or.th

บวผด (ชอวทยาศาสตร:Rafflesia kerri Meijer) เปนกาฝากชนดหนง อาศยอยบนรากของพชจ าพวกเถาองนปา (Tetrastigma) ซงชาวบานเรยกวา ยานไกตม มลกษณะเดนทดอกซงเปนดอกเดยวขนจากพนดนมขนาดใหญ มกลนเหมนมาก ใหเหนระหวางฤดฝน ระหวางพฤษภาคมถงเดอนธนวาคม

ดอกตมอยจะคลายกบหมอขนาดใหญมกลบหนาจะมเสนผาศนยกลางของดอก 70-80 เซนตเมตร ทโคนของดอกมกลบน าสน าตาลอมเหลองเรยงสลบซบซอนกนอยมาก ภายในดอกจะมแผนแบนคลายจาน ดานบนมปมคลายหนามแหลมจานนจะซอนเกสรตวผและรงไขไวดานลาง ดอกจะบานอยไดเพยง 4-5 วนเทานน หลงจากนนกจะคอยๆ ด าเนาไป ดอกบวผดพบใน อ าเภอพนม บนพนทอทยานแหงชาตเขาสก ในจงหวดสราษฎธาน ซงเปนดอกไมประจ าจงหวดสราษฎรธาน

บวผด ดอกไมทใหญทสดในโลก ดอกบวผดเมอยงสดอยจะมน าหนกประมาณ 10 กโลกรม กลบดอกมความหนาตงแต 0.5-1 เซนตเมตร นบวาเปนดอกไมทใหญทสดเทาทคนพบในประเทศไทย ในตางประเทศ เชน มาเลเซย เคยมรายงานวา พชสกลเดยวกนนมเสนผาศนยกลางของดอกมากกวา 100 เซนตเมตร กม บวผดทพบในประเทศไทยไดรบการตงชอเปนสปชสของโลกเมอ พ.ศ. 2527 โดย Dr.W.Meijer จากมหาวทยาลยเคนตกก สหรฐอเมรกา ตงชอพฤกษศาสตรสากลเพอเปนเกยรตแก Dr.A.F.G.Kerr นายแพทยชาวไอรช ผส ารวจพนธไมชนดนเปนครงแรกเมอป พ.ศ. 2472 ดอกนในประเทศไทยมทอทยานแหงชาตเขาสก จ.สราษฎรธาน

Page 97: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

บวผดเปนกาฝากชนดหนงทอาศยน าเลยงจากรากของพชชนดอน จ าพวกเถาองนปา (Tetrastigma) ซงชาวบานเรยกวา ยานไกตม มลกษณะเดนทดอกซงเปนดอกเดยวขนจากพนดนมขนาดใหญ มกลนเหมนมาก จะโผลเฉพาะดอกซงเปนดอกเดยวขนจากพนดนใหเหนระหวางฤดฝนหรอในระยะทอากาศและพนทยงมความชมชนสง คอ ระหวางพฤษภาคมถงเดอนธนวาคม ปจจบนยงไมมขอมลเกยวกบล าตนของบวผดมลกษณะเชนไร มการเกาะหรอเชอมตดกบพชทมนอาศยอยอยางไร ลกษณะของดอกบวผด เมอยงตมอยจะคลายกบหมอหรอกระถางตนไมขนาดใหญ เวลาบานจะ มกลบหนา มเสนผาศนยกลางของดอก 70-80 เซนตเมตร ทโคนของดอกจะมกลบน าสน าตาลอมเหลองเรยงสลบซบซอนกนอยมาก ภายในดอกจะมแผนแบนคลายจาน ดานบนมปมคลายหนามแหลมจานนจะซอนเกสรตวผและรงไขไวดานลาง (สาขาวจยนเวศวทยา, 2533)

ภาพปไก ท

มา : http://www.enjoythailandtravel.com

ปไก (Hairy leg mountain crab) หรอ “ปขน” หรอ “ปภเขา” เปนปชนดหนงในตระกลปบก ดองมลกษณะเปนวงรคลายรปไข โดยสาเหตทไดชอวาปไก เนองจากเสยงกระทบของคลามป ฟงแลวดคลายกบเสยงไก ส าหรบตวผจะมกามซายขนาดใหญและแขงแรง ตรงปลายกามดาบนมความยาวมากกวาดานลาง มขา 4 ค ขาขอสดทายจะมลกษณะเปนปลายแหลมหยกคลายฟนเลอย ขาทกคจะมขนสด า กามของปไกจะมสน าตาลเหลอบสม กระดองสน าตาลปนเหลอง

ปไก มความยาวตงแต 8 – 20 เซนตเมตร โดยธรรมชาตจะอาศยอยในปาตามรากไม ใกลกบล าธารหรอน าตก มชวตอยโดยการกนเศษอาหารตางๆ พบมากแถวชายฝงแอฟรกาตะวนออก, อนโด-แปซฟก, หมเกาะโคโคส และตอาโมตสซงอยทางตอนเหนอของประเทศออสเตรเลย สวนในประเทศไทยนนจะพบไดตามเกาะตางๆ ของภาคใต ยกตวอยางเชน เกาะตาชย, หมเกาะสมลนและเกาะภเกต ซงในปจจบนนนหาพบไดยาก จงมอยในบรเวณทธรรมชาตยงอดมสมบรณเทานน เชน เกาะตาชย เนอของปไก สามารถรบประทานได แตไมนยมเนองจากเนอของปไกมกรดยรกและแอมโมเนย

Page 98: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

สปดาหท 5

ทรพยากรการทองเทยวทางประวตศาสตร โบราณสถานและศาสนสถาน

ความหมายทรพยากรการทองเทยวประเภทประวตศาสตร โบราณสถาน และโบราณวตถ

หมายถง พนท หลกฐาน และรองรอยทางกายภาพทเหลออย ซงอาจบงบอกถงสภาพความเปนมาและพฒนาการของสงมชวตทงในยคกอนประวตศาสตร และยคประวตศาสตร ทงนรวมถงวตถตางๆทมนษยสรางหรอประดษฐขนดวย มความส าคญและคณคาทางประวตศาสตร โบราณคด และศาสนา รวมถงสถานทหรออาคารสงกอสรางทมอายเกาแกหรอเคยมเหตการณ ส าคญเกดขนในประวตศาสตร เชน โบราณสถาน อทยานประวตศาสตร ชมชนโบราณ ก าแพงเมอง คเมอง พพธภณฑ วด ศาสนสถาน และสงกอสรางทมคณคาทางศลปะและสถาปตยกรรม

แหลงทองเทยวทางประวตศาสตรเปนแหลงทองเทยวประเภททมนษยสรางขน แตมความแตกตางจากแหลงทองเทยวทมนษยสรางขนประเภทอน เนองจากมคณคาทางประวตศาสตรวฒนธรรม และสงคม รวมถงความผกพนทา งจตใจตอชนรนหลง ประเทศไทยมแหลงประวตศาสตรจ านวนมาก กระจายอยตามภาคตางๆ ทวประเทศไทย และมความเปนเอกลกษณทางสถาปตยกรรมและศลปกรรมเฉพาะในแตละทองถน ซงเปนจดดงดดส าคญดานการทองเทยว แตการเปดแหลงประวตศาสตรเพอเปนแหลงทองเทยวโดยขาดการจดการทดอาจท าใหโบราณสถานและสภาพแวดลอมของแหลงประวตศาสตรเกดความ เสอมโทรมไดจนบางครงยากตอการฟนฟแกไขใหกลบคนสสภาพเดม และสงผลกระทบทางลบตอการทองเทยวในทสด ดงนน การก าหนดกรอบหรอเกณฑมาตรฐานคณภาพแหลงทองเทยวทชดเจนส าหรบใหหนวยงานและผทมสวนเกยวของในการดแลแหลงทองเทยวไดน าไปใชเปนแนวทางในการพฒนาแหลงทองเทยว และเปนเครองมอในการตรวจสอบมาตรฐานแหลงทองเทยว เพอยกระดบมาตรฐานในการพฒนาแหลงทองเทยว จงเปนสงส าคญตอการจดการการทองเทยวอยางยงยนของประเทศไทย และยงสามารถใชเปนสงบงบอกใหนกทองเทยวรบรในคณภาพของแหลงทองเทยว และมสวนส าคญในการตดสนใจเลอกใชบรการ ซงหมายถงการเพมขนของรายไดทางการทองเทยวของประเทศดวย รวมทงเปนการเพมมาตรฐานแหลงทองเทยวของประเทศไทยใหเปนทยอมรบทงในและตางประเทศเพมมากขน

ตวอยางของทรพยากรการทองเทยวในกลมน ไดแก อทยานประวตศาสตรในจงหวดสโขทย พระพทธรป และเครองปนดนเผา เปนตน

ประเภทของแหลงทองเทยวทางประวตศาสตร ในทนประกอบดวย

1. อทยานประวตศาสตร (Historical Park) 2. ซากอารยธรรม แหลงโบราณคด เมองโบราณ (Dead Monuments / Archaeological Sites/Old Town) 3. พระราชวง วง พระต าหนก ต าหนก พระทนง คม (Palace/Residence of royalty) 4. ศาสนสถาน (Religious Place) 5. ปราสาทหน ปรางค ก (Sandstone Sanctuary) 6. อนสาวรย อนสรณสถาน ศาลวรชน สสาน (Monument) 7. พพธภณฑทางดานประวตศาสตร ศลปวฒนธรรมและศลปะรวมสมย (Historical and Cultural Museum) 8. ปอมปราการ ก าแพงเมอง ประตเมอง คเมอง (Fortress/City Wall/City Gate/Moat)

Page 99: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

9. สงปลกสรางอนๆ ทมความส าคญทางประวตศาสตรหรอวฒนธรม (Other Historical and Cultural Elements) 10. สงปลกสรางทมคณคาทางสถาปตยกรรม (Architectural Building) ชโนโปตกส ภเกต ภาพวาด เขยน

1. อทยานประวตศาสตร (Historical Park)

อทยานประวตศาสตร หมายถง บรเวณสถานท ซงมความส าคญทางประวตศาสตร และโบราณคด ทมองคประกอบส าคญ 3 ประการ คอ

1) อาคารสถาปตยกรรม ซากโบราณสถาน ทอยอาศย วดวาอาราม และศาสนสถาน 2) สภาพแวดลอมของโบราณสถานรวมทงสงกอสรางอนๆ เชน สระน า คคลอง ถนนและทางเดน สวนปา 3) การผสมผสานกนระหวางการกอสรางของมนษยกบธรรมชาตแวดลอม

ในความหมายของอทยานประวตศาสตร จะเหนไดวา เปนการเนนทโบราณสถานเปนหลก โดยมสภาพแวดลอมทงทเกดขนเองตามธรรมชาต และทมนษยเขาไปมสวนรวมในการตกแตงเพมเตม เปนสวนประกอบ ทงน ตองมการผสมผสานกนอยางกลมกลน และสามารถทจะรกษาสภาพอนเปนของแท และดงเดมนนไวได การอนรกษโบราณสถานตามแนวทางของ “อทยานประวตศาสตร” นน มงเนนทจะให “โบราณสถาน” และ “คน” อยรวมกน โดยมสภาพแวดลอมทงทางธรรมชาต สงคม เศรษฐกจ ศลปวฒนธรรม และประเพณ เปนสวนเชอมโยง โดยเหนคณคา และความส าคญซงกนและกน

อทยานประวตศาสตรในประเทศไทย อยในการดแลของกรมศลปากร ซงเปนหนวยงานในกระทรวงวฒนธรรม ปจจบนในประเทศไทยมอทยานประวตศาสตร 10 แหงซงใน 10 แหงน ม 4 แหงไดรบการประกาศใหเปนมรดกโลกโดยองคการยเนสโก

1. อทยานประวตศาสตรพระนครศรอยธยา จงหวดพระนครศรอยธยา ปทขนทะเบยนเปนมรดกโลก พ.ศ. 2534

2. อทยานประวตศาสตรสโขทย จงหวดสโขทย ปทขนทะเบยนเปนมรดกโลก พ.ศ. 2534 3. อทยานประวตศาสตรศรสชนาลย จงหวดสโขทย ปทขนทะเบยนเปนมรดกโลกพ.ศ. 2534 4. อทยานประวตศาสตรก าแพงเพชร จงหวดก าแพงเพชร ปทขนทะเบยนเปนมรดกโลก พ.ศ. 2534 5. อทยานประวตศาสตรศรเทพ จงหวดเพชรบรณ 6. อทยานประวตศาสตรภพระบาท จงหวดอดรธาน 7. อทยานประวตศาสตรพนมรง จงหวดบรรมย 8. อทยานประวตศาสตรพระนครคร จงหวดเพชรบร 9. อทยานประวตศาสตรพมาย จงหวดนครราชสมา 10. อทยานประวตศาสตรเมองสงห จงหวดกาญจนบร

อทยานประวตศาสตรสโขทย

Page 100: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

๑. ทตง อทยานประวตศาสตรสโขทย ตงอยในเขตเทศบาลต าบลเมองเกา อ าเภอเมองฯ จงหวดสโขทย อยหางจากตวเมอง

สโขทย ไปทางทศตะวนตก ๑๒ กโลเมตร และอยหางจากกรงเทพมหานคร ๔๔๗ กโลเมตร กรมศลปากรไดประกาศขนทะเบยนโบราณสถานเมองเกาสโขทย รวมทงโบราณสถานแตละแหง ทอยภายในบรเวณ ม

พนท ๔๓,๗๕๐ ไร หรอประมาณ ๗๐ ตารางกโลเมตร ๒. ความส าคญทางประวตศาสตร ในดานภมศาสตร บรเวณทตงของจงหวดสโขทย อยในบรเวณภาคกลางตอนบน โดยไดคนพบหลกฐานการตงถนฐาน

ของมนษย ตงแตสมยกอนประวตศาสตร ตามหลกฐานทางโบราณคดทพบ ในเขตอ าเภอศรนคร อ าเภอบานดานลานหอย และอ าเภอครมาศ แสดงถงหลกฐานของชมชนสมยกอนประวตศาสตร ซงชมชนเหลาน ไดอยตอเนองกน และตงเปนบานเมองขนในเวลาตอมา จนกระทงประมาณพทธศตวรรษท ๑๒ ชมชนบรเวณน จงไดมการตดตอกบดนแดนอนๆ ในภาคกลางและภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ทมพนฐานวฒนธรรมแบบทวารวด ทงน ไดมการคนพบหลกฐานทางโบราณคดทวดชมชน อ าเภอศรสชนาลย

หลกฐานทางศลปกรรมทพบในเขตเมองเกาสโขทยทศาลตาผาแดง และปรางคเขาปจา ในเขตอ าเภอครมาศ ไดแสดงใหเหนถงการเขามาของวฒนธรรมเขมรโบราณ ประมาณพทธศตวรรษท ๑๘ ซงนาจะเปนพฒนาการของการตงถนฐานเปนเมองในวฒนธรรมเขมร ในบรเวณทราบเชงเขาหลวงเปนครงแรก จนประมาณกลางพทธศตวรรษท ๑๘ จงปรากฏเรองราวของกลมชนทตงตนเปนอสระ เพอปกครองเมองสโขทย ซงกลมชนเหลานกคอ บรรพชนของคนไทยในปจจบน

อาณาจกรสโขทยเรมตนประวตศาสตรทมหลกฐาน ตงแตสมยพอขนศรนาวน าถม และเรมชดเจนมากยงขน ในสมยพอขนศรอนทราทตย (เดมคอ พอขนบางกลางหาว พ.ศ. ๑๗๘๑ - ปใดไมปรากฏ) อาณาจกรสโขทยเจรญรงเรองสงสด ในสมยของพอขนรามค าแหงมหาราช (พ.ศ. ๑๘๒๒ - ๑๘๔๑) ชวงสมยของพระองคไดทรงแผอาณาเขตออกไปโดยรอบ วฒนธรรมไทยไดเจรญรงเรองทกสาขา ทงในดานการปกครอง เศรษฐกจ สงคม พระพทธศาสนา ศลปวฒนธรรม และประเพณ ดงปรากฏในศลาจารกหลกท ๑ ราชวงศของพอขนศรอนทราทตย (ราชวงศพระรวง หรอสโขทย) ไดปกครองอาณาจกรสโขทยสบตอมาเปนเวลาประมาณ ๒๐๐ ป กถกรวมเขากบอาณาจกรอยธยา

๓. โบราณสถานทส าคญ สโขทยในอดตเคยเปนชมชนขนาดใหญ มก าแพงเมองเปนรปสเหลยมผนผา ซงเปนก าแพงพนดน ๓ ชน มประตเมอง ๔

ประต ทศเหนอเรยกวา ประตศาลหลวง ทศใตเรยกวา ประตนะโม ทศตะวนออกเรยกวา ประตก าแพงหก และทศตะวนตกเรยกวา ประตออ ภายในเมองมตระพงหรอสระน าขนาดใหญ ๔ แหง คอ ตระพงเงน ตระพงทอง ตระพงสอ และตระพงตระกวน ทงน โบราณสถานในอทยานประวตศาสตรสโขทย มทงภายใน และภายนอกก าแพงเมอง รวมทงหมดไมนอยกวา ๑๒๕ แหง ประกอบดวย

๑) โบราณสถานภายในก าแพงเมอง

Page 101: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

ส ารวจพบแลวมจ านวนทงสน ๓๕ แหงทส าคญคอ วดมหาธาต ซงมเจดยทรงดอก บวตม ทเปนเอกลกษณทางดานสถาปตยกรรมของสโขทยโดยเฉพาะ โบราณสถานทส าคญอนๆ ไดแก เนนปราสาท วดศรสวาย วดสระศร วดสรศกด วดชนะสงคราม

๒) โบราณสถานนอกก าแพงเมองดานทศเหนอ ส ารวจพบแลวมทงสน ๑๖ แหง ทส าคญคอ วดพระพายหลวง วดศรชม และเตาทเรยง ซงเปนแหลงผลตภาชนะดนเผา ทมชอเสยงของสโขทย

๓) โบราณสถานนอกก าแพงเมองดานทศตะวนออก ส ารวจพบแลวมทงสน ๑๘ แหง ทส าคญคอ วดชางลอม วดเจดยสง และวดตระพงทองหลาง โดยเฉพาะวดตระพงทองหลาง มพระพทธรปปนปนตอนพระพทธเจาเสดจลงมาจากดาวดงส ซงถอไดวา เปนศลปกรรมชนเอกสมยสโขทย

๔) โบราณสถานนอกก าแพงเมองดานทศใต ส ารวจพบแลวมทงสน ๒๓ แหง ทส าคญ คอ วดเชตพน วดเจดยสหอง วดศรพจตรกตกลยาราม วดวหารทอง และวดตนจนทน

๕) โบราณสถานนอกก าแพงเมองดานทศตะวนตก ส ารวจพบแลวมทงสน ๒๓ แหง ทส าคญคอ วดปามะมวง เทวาลยมหาเกษตร วดมงกร วดตก

๖) โบราณสถานบนเนนเขา ส ารวจพบแลวม ๑๐ แหง ทส าคญคอ วดสะพานหน วดชางรอบ วดเขาพระบาทนอย วดเจดยงาม วดถ าหบ วดอรญญก และ ท านบพระรวง (สรดภงส) ซงเปนอางเกบน า อยระหวางเขาพระบาทใหญกบเขากวอายมา กรมศลปากรไดมโครงการจดตงอทยานประวตศาสตรสโขทย เมอ พ.ศ. ๒๕๑๙ และท าการบรณะฟนฟเรอยมา จนแลวเสรจสมบรณ สมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร ไดเสดจพระราชด าเนนทรงเปนองคประธาน ประกอบพธเปดอทยาน ประวตศาสตรสโขทย เมอวนจนทรท ๒๐ พฤศจกายน พ.ศ. ๒๕๓๑ หลงจากนนตอมาอก ๓ ป คณะกรรมการมรดกโลก แหงอนสญญาคมครองมรดกทางวฒนธรรม และธรรมชาตของโลก ขององคการศกษาวทยาศาสตร และวฒนธรรมแหงสหประชาชาต (ยเนสโก) ในการประชม ณ เมองคารเทจ ประเทศตนเซย เมอ พ.ศ. ๒๕๓๔ ไดประกาศใหอทยานประวตศาสตรสโขทย เปนมรดกโลกทางวฒนธรรม พรอมกบอทยานประวตศาสตรศรสชนาลย และอทยานประวตศาสตรก าแพงเพชร เนองจากหลกฐานทปรากฏ แสดงใหเหนถงผลงานดานสถาปตยกรรมทโดดเดน นบเปนตวแทนของศลปกรรมไทยยคแรก และเปนตนก าเนดของการสรางประเทศ

อทยานประวตศาสตรศรสชนาลย

๑. ทตง

Page 102: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

อทยานประวตศาสตรศรสชนาลยตงอยในเขตต าบลศรสชนาลย ต าบลสารจตร ต าบลหนองออ และต าบลทาชย อ าเภอศรสชนาลย จงหวดสโขทย ตวเมองโบราณศรสชนาลย อยในเขตบานพระปรางค ต าบลศรสชนาลย โดยอยหางจากกรงเทพมหานครไปทางทศเหนอ ๕๕๐ กโลเมตร

ทตงของเมองโบราณศรสชนาลย มสภาพภมประเทศเปนทราบเชงเขาพระศร และเขาใหญทางดานทศตะวนตก และมล าน ายมอยทางดานทศตะวนออก

กรมศลปากรไดก าหนดเขตพนทโบราณสถานอทยานประวตศาสตรศรสชนาลยไว รวม ๒๘,๒๑๗ ไร ๒. ความส าคญทางประวตศาสตร เนองจากสภาพภมประเทศอนเปนทตงของเมองศรสชนาลย มความเหมาะสมตอการตงถนฐาน คอ มทงทราบลมรม

แมน ายม และทราบเชงเขาพระศร และเขาใหญ ท าใหมทงความอดมสมบรณของพนท และลกษณะทางธรรมชาต ทใชในการปองกนขาศกศตรไดอยางดดวย

จากหลกฐานพวกขวานหนขด (เครองมอเครองใชของคนสมยโบราณ) ทส ารวจพบ ทต าบลทาชย อ าเภอศรสชนาลย รวมทงจากหลกฐานการขดคนทางโบราณคดทวดชมชน แสดงวา มชมชนอยอาศยในบรเวณนนตงแตพทธศตวรรษท ๙ เปนตนมา และเปนชมชนรวมสมยทวารวดกบในภาคกลาง ตอจากนนกเปนวฒนธรรมรวมสมยลพบร (พทธศตวรรษท ๑๘) ซงเหนไดจากพระปรางคทวดพระศรรตนมหาธาตเชลยง ในระยะนนเมองศรสชนาลยมชอวา เมองเชลยง ตามหลกฐานทปรากฏในศลาจารก ต านาน และพงศาวดารยนยนวา มเมองโบราณ ๒ เมองตงอยในลมน ายมกอนแลว คอ เมองสโขทย และเมองเชลยง ตอมาภายหลง จงไดมการกอสรางเมองศรสชนาลยขน ทางดานทศเหนอของเมองเชลยง โดยอยหางออกไปประมาณ ๑.๕ กโลเมตร เมองศรสชนาลยจงมความส าคญควบคกนกบเมองสโขทย โดยจากหลกฐานไดกลาวถงพอขนศรนาวน าถมวา เปนกษตรยทครอง ๒ นคร คอ ทงเมองสโขทย และเมองศรสชนาลย (กอน พ.ศ. ๑๗๘๑)

ในเวลาตอมา เมอพอขนศรอนทราทตยขนเปนกษตรยปกครองอาณาจกรสโขทย (พ.ศ. ๑๗๘๑ - ปใดไมปรากฏ) จงไดโปรดใหพอขนบาลเมองไปครองเมองศรสชนาลย สวนพอขนรามค าแหงและพระยาลไทกเคยครองเมองศรสชนาลย กอนขนเสวยราชยเปนกษตรยปกครองอาณาจกรสโขทย เมองศรสชนาลยมฐานะเปนเมองลกหลวงของอาณาจกรสโขทย ตอมาเมอสโขทย ตกอยภายใตอ านาจของกรงศรอยธยา เมองศรสชนาลยไดเปลยนชอเปนเมองสวรรคโลก

เมองศรสชนาลยหรอเมองสวรรคโลก ในสมยอยธยาตอนตน เปนเมองส าคญทผลตภาชนะเครองเคลอบสงคโลกใหแกกรงศรอยธยา ในสมยตอมา เมอมการจดระบบการปกครอง เรองเชอสายราชวงศ ใหเขาอยในระบบราชการเรยบรอยแลว กรงศรอยธยาไดเปนผแตงตงเจาเมอง มาปกครองเมองสวรรคโลก ซงมฐานะเปนหวเมองชนนอกระดบเมองโท หลงเสยกรงศรอยธยาแกพมาครงท ๒ เมอ พ.ศ. ๒๓๑๐ เมองศรสชนาลย หรอเมองสวรรคโลกถกทงราง ตอมาไดจดตงเมองสวรรคโลกขนใหมทบานทาชย อยดานทศใตของเมองเดม และในสมยรตนโกสนทรไดยายไปอยทบานวงไมขอน คอ ทตงของอ าเภอสวรรคโลกในปจจบน สวนชอเมองศรสชนาลยไดน าไปตงเปนชอของอ าเภอ คอ อ าเภอศรสชนาลย ซงไดรวมเอาเขตพนทเมองศรสชนาลยโบราณไวดวย

๓. โบราณสถานส าคญ เมองโบราณศรสชนาลยมขอบเขตของผงเมอง ทกอสรางทบซอนอยบนบรเวณเมองเชลยงเดม กลาวคอ แนวก าแพง

เมองเชลยงเดม ท าเปนคนดนยาวขนานไปตามล าน ายม เรมจากบรเวณวดมหาธาตเชลยง ไปตามล าน ายม เลยผานเขาพนมเพลงออกไป ยงคงปรากฏหลกฐานคนดนใหเหนอยเปนระยะๆ

ตอมา เมอไดมการกอสรางเมองศรสชนาลยขน จงไดพจารณาเลอกบรเวณทมสภาพภมประเทศเปนทราบเชงเขา มการกอสรางก าแพงเมองดวยศลาแลง ลกษณะผงเมองเปนรปหลายเหลยมไมสม าเสมอ ซงเปนไปตามทศทางของล าน ายม ในชวงนลกษณะของก าแพงเมองศรสชนาลยมหลายแนว เพราะคงมการผสมผสานน าเอาแนวก าแพงคนดน ในสมยทเปนเมองเชลยง เขามาใชประโยชนดวย

โบราณสถานในอทยานประวตศาสตรศรสชนาลยมทงภายในและภายนอกก าแพงเมอง รวมทงหมดไมนอยกวา ๑๓๑ แหง ประกอบดวย

Page 103: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

๑) โบราณสถานภายในก าแพงเมอง ส ารวจพบแลวมจ านวนทงสน ๒๘ แหง ทส าคญคอ วดชางลอม วดเจดยเจดแถววดนางพญา วดสวนแกวอทยานใหญ วดสวนแกวอทยานนอย

๒) โบราณสถานนอกก าแพงเมองดานทศเหนอ ส ารวจพบแลวมจ านวนทงสน ๓๕ แหง ทส าคญคอ วดกฎราย เตาทเรยงบานปายาง และเตาทเรยงบานเกาะนอย ซงเปนแหลง ผลตภาชนะดนเผา “เครองสงคโลก” ทส าคญของเมองศรสชนาลย

๓) โบราณสถานนอกก าแพงเมองดานทศตะวนออก ส ารวจพบแลวมจ านวนทงสน ๑๐ แหง ทส าคญคอ วดสวนสก วดปาแกว

๔) โบราณสถานนอกก าแพงเมองดานทศใต ส ารวจพบแลวมจ านวนทงสน ๒๔ แหง ทส าคญคอ วดพระศรรตนมหาธาต วดชมชน วดเจาจนทร วดโคกสงคาราม

๕) โบราณสถานนอกก าแพงเมองดานทศตะวนตก ส ารวจพบแลวมจ านวนทงสน ๑๙ แหง ทส าคญคอ วดพญาด า วดราห วดสระปทม วดพรหมสหนา วดยายตา

๖) โบราณสถานนอกก าแพงเมองบนภเขา ส ารวจพบแลวมจ านวนทงสน ๑๕ แหง ทส าคญคอ วดเขาใหญบน วดเจดยเจดยอด วดเจดยเอน วดเขาใหญลาง

กรมศลปากรไดเรมโครงการจดตงอทยานประวตศาสตรศรสชนาลยขน เมอ พ.ศ. ๒๕๒๕ และด าเนนการฟนฟบรณะจนแลวเสรจ สมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร เสดจพระราชด าเนนทรงเปนอ งคประธานในพธเปดอทยานประวตศาสตรศรสชนาลย เมอวนท ๑๗ พฤศจกายน พ.ศ. ๒๕๓๓

อทยานประวตศาสตรก าแพงเพชร

๑. ทตง อทยานประวตศาสตรก าแพงเพชรตงอยในเขตอ าเภอเมองฯ จงหวดก าแพงเพชร ทางฝงตะวนออกของแมน าปง แบง

ออก เปน ๒ เขต คอ เขตภายในก าแพงเมองมพนท ๕๐๓ ไร และเขตนอกก าแพงเมองหรอทเรยกกนวา เขตอรญญก ตงอยบนเขาลกรงขนาดยอม มพนท ๑,๖๑๑ ไร อทยานประวตศาสตรก าแพงเพชรอยหางจากกรงเทพมหานครไปทางทศเหนอ ๓๕๘ กโลเมตร

กรมศลปากรไดก าหนดเขตพนทโบราณสถานอทยานประวตศาสตรก าแพงเพชรไว ๒,๑๑๔ ไร หรอประมาณ ๓.๔ ตารางกโลเมตร

๒. ความส าคญทางประวตศาสตร

Page 104: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

บรเวณทตงของจงหวดก าแพงเพชรในปจจบน ไดคนพบหลกฐานเมองโบราณหลายเมอง คอ เมองแปบ เมองเทพนคร เมองไตรตรงษ เมองพาน เมองนครชม และเมองชากงราว ความอดมสมบรณของลมน าปง ไดกอใหเกดการตงถนฐานท ามาหากน โดยแตละเมองอยไมหางกนมากนก เมองทตงขนในตอนแรก นาจะเปนเมองแปบ ซงมต านานเลาวา เปนเมองทตงอยฝงเดยว กนกบเมองนครชม บรเวณตรงกนขามกบเมองก าแพงเพชรในปจจบน

จากหลกฐานจารกหลกท ๓ (ศลาจารกนครชม) พ.ศ. ๑๙๐๐ ไดกลาวถงเหตการณทพระมหาธรรมราชาท ๑ (ลไท) เสดจไปนมสการพระบรมธาต เมองนครชม วา “หากเอาพระศรรตนมหาธาตอนนมาสถาปนาในเมองนครชม” เมองนครชมจงนาจะเปนเมองใหญ และมความส าคญในสมยสโขทย แตมาหมดอ านาจ และเปนเมองขนาดเลก ในสมยอยธยา สวนเมองชากงราวยงคงมอ านาจอยในฝงตะวนออก และเรยกชอเมองวา เมองก าแพงเพชร ในสมยอยธยา ภายหลงจากพระมหาธรรมราชาท ๑ (ลไท) สวรรคต (ประมาณ พ.ศ. ๑๙๑๑ - ๑๙๑๖) เมองตางๆ ในอาณาจกรสโขทยไดแตกแยกกน บางเมองหนมาเปนพนธมตรกบกรงศรอยธยา ชอเมองก าแพงเพชร ปรากฏในศลาจารกหลกท ๓๘ หรอจารกกฎหมายลกษณะโจร กลาวพระนามจกรพรรดราชไดขนเสวยราชสมบต ทเมองก าแพงเพชรเมอ พ.ศ. ๑๙๔๐ เชอกนวา กษตรยของกรงศรอยธยาทรงตองการใหศนยกลางของอ านาจ ยายจากเมองนครชมเดมมาอยทเมองชากงราว หรอเมองก าแพงเพชรนนเอง ภายหลงการเสยกรงศรอยธยาครงท ๒ เมอ พ.ศ. ๒๓๑๐ เมองก าแพงเพชรไดถกลดบทบาทลง และคงจะทงรางไปชวระยะเวลาหนง

๓. โบราณสถานส าคญ เมองก าแพงเพชรมลกษณะผงเมองเปนรปคลายส เหล ยมคางหม วางแนวยาวขนานไปกบล าน าปง จากทศ

ตะวนออกเฉยงเหนอไปทศตะวนออกเฉยงใต ก าแพงของเมองก าแพงเพชรเดมคงจะมลกษณะเปนคนดนและคเมอง ๓ ชน ตอมาไดพฒนาเปนก าแพงศลาแลง มการ

สราง เชงเทน ใบเสมา และปอมประตรอบ สวนทเปนก าแพงดานใน ยงคงปรากฏรองรอยใหเหนอยขางบรเวณดานทศเหนอ เชอกนวา ก าแพงศลาแลงนคงมาด าเนนการกอสราง ในชวงสมยสมเดจพระบรมไตรโลกนาถ (พ.ศ. ๑๙๙๑ - ๒๐๓๑)

๑) โบราณสถานภายในก าแพงเมอง ส ารวจพบแลวมจ านวนทงสน ๒ แหง ทส าคญคอ วดพระแกว วดพระธาต วงโบราณหรอสระมน ศาลพระอศวร และวดกลางนคร

๒) โบราณสถานภายนอกก าแพงเมอง โดยทวไปเรยกกนวา “เขตอรญญก” ตงอยนอกก าแพงเมองดานทศเหนอ บนเขาลกรงขนาดยอม ส ารวจพบโบราณสถานแลว ๓๗ แหง ทส าคญคอ วดพระนอน วดพระสอรยาบถ วดชางรอบ วดอาวาสใหญ วดฆองชย วดอาวาสนอย วดเชงหวาย วดดงหวาย วดชาง วดกะโลทย

สวนโบราณสถานทตงอยฟากตะวนตกของแมน าปง มทงภายในและภายนอกเมองนครชม โบราณสถานส าคญทตงอยภายในเมองนครชม ไดแก วดพระบรมธาตและวดซมกอ สวนทอยนอกเมองนครชม ไดแก ปอมทงเศรษฐ วดหนองพกล วดหมองกาเล และวดเจดยกลางทง ส าหรบโบราณสถานในเขตอรญญกของอทยานประวตศาสตรก าแพงเพชรนน มโบราณสถานรวมกลมกนอยางหนาแนน ในบรเวณทตอเนองเปนผนเดยวกน นอกจากน สภาพภมประเทศโดยรอบของโบราณสถาน ยงเปนปาธรรมชาตทมการอนรกษไวเปนอยางด เพอคงไว ซงบรรยากาศของโบราณสถานในเขตอรญญก หรออรญวาส เชนในอดต

กรมศลปากรไดเรมโครงการจดตงอทยานประวตศาสตรก าแพงเพชร เมอ พ.ศ. ๒๕๒๔ และด าเนนการฟนฟบรณะโบราณสถานตางๆ จนแลวเสรจ สมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร เสดจพระราชด าเนนทรงเปนองคประธานประกอบพธเปดอทยาน ประวตศาสตรก าแพงเพชรอยางเปนทางการ เมอวนท ๑๘ เมษายน พ.ศ. ๒๕๓๔

Page 105: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

อทยานประวตศาสตรพระนครศรอยธยา

๑. ทตง อทยานประวตศาสตรพระนครศรอยธยามเนอท ๑,๘๑๐ ไร ตงอยภายในเกาะเมองอยธยา อ าเภอพระนครศรอยธยา

จงหวดพระนครศรอยธยา อยหางจากกรงเทพมหานคร ไปทางทศเหนอประมาณ ๗๕ กโลเมตร กรมศลปากรไดประกาศขนทะเบยนโบราณสถานอทยานประวตศาสตรพระนครศรอยธยาไว มพนท ๑,๘๑๐ ไร ๒. ความส าคญทางประวตศาสตร กอนทสมเดจพระรามาธบดท ๑ (พระเจาอทอง) จะทรงสถาปนากรงศรอยธยาขนใน พ.ศ. ๑๘๙๓ นน นกวชาการเชอ

วา บรเวณดงกลาวไดมบานเมองตงอยกอนแลว เรยกวา เมองอโยธยา หรออโยธยาศรรามเทพนคร มทตงอยบรเวณดานทศตะวนออกนอกเกาะเมองอยธยา ปรากฏหลกฐานโบราณสถานทเปนวดส าคญ เชน วดมเหยงค วดอโยธยา รวมทงจากพงศาวดารฉบบหลวงประเสรฐอกษรนต กลาวถงการกอสรางพระพทธรปทเรยกวา พระเจาพแนงเชง พระประธานของวดพนญเชง โดยระบวา สรางขนกอนทพระเจาอทองจะทรงสถาปนากรงศรอยธยาถง ๒๖ ป ดวยท าเลทตงของกรงศรอยธยาทมลกษณะเปนเกาะเมอง มแมน าทส าคญ ๓ สายโอบลอม คอ แมน าเจาพระยา แมน าปาสก และแมน าลพบร ท าใหพนดนมความอดมสมบรณ และเปนชมทางคมนาคมทางน า รวมทงยงเปนปราการธรรมชาต ในการปองกนขาศกศตร กรงศรอยธยาจงเปนราชธานใหญทสามารถกมอ านาจเหนอเมองใกลเคยงไดเปนเวลายาวนาน

กรงศรอยธยาเตบโตเปนศนยกลางทางเศรษฐกจ และการคา ทส าคญแหงหนง ในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต ระหวางพทธศตวรรษท ๒๑ - ๒๓ มชาวตางชาตทงจากทวปเอเชยและทวปยโรป เชน จน ญปน อนเดย เปอรเซย อาหรบ โปรตเกส สเปน ฮอลนดา องกฤษ และฝรงเศส เขามาคาขายทางเรอ สวนมากมความสมพนธทางการทตดวย บางชาตกไดรบพระราชทานทดน ส าหรบตงถนฐานบานเรอน สถานการคา และศาสนสถาน โดยหมบานของชาวตางประเทศสวนใหญจะอยนอกตวเมองมเฉพาะชาวจน ชาวฮนด และชาวมสลมเพยงบางกลมซงมความสมพนธใกลชดกบราชส านกเทานน ทไดรบพระบรมราชานญาต ใหสรางบานเรอนอยภายในเมอง

นอกจากน กรงศรอยธยายงมความเจรญ กาวหนาทางดานการปกครอง กฎหมาย การศาล ระบบสงคม การศาสนา ประเพณ วฒนธรรม สถาปตยกรรม ประตมากรรม จตรกรรม ประณตศลป ภาษา วรรณกรรม และนาฏดรยางคศลป ศลปวทยาการตางๆ ทคนไทยในอาณาจกรอยธยาไดสงสมไว ซงไดสบทอดและพฒนาตอมาในสมยธนบร และสมยรตนโกสนทร จวบจนทกวนน

๓. โบราณสถานส าคญ

Page 106: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

โบราณสถานเทาทส ารวจพบแลว ทงภายในเมอง และนอกก าแพงเมองม ๔๒๕ แหง ในทนจะกลาวถงเฉพาะโบราณสถานส าคญ ซงครอบคลมพนทในเกาะเมอง และพนทดานทศเหนอ และทศตะวนตกเฉยงใตของเกาะเมอง มโบราณสถานทส ารวจพบแลว จ านวนทงสน ๙๕ แหง ประกอบดวย

๑) พระราชวงโบราณหรอพระราชวงหลวง พระราชวงโบราณตงอยทางทศเหนอของวดพระศรสรรเพชญ รมแมน าลพบร ปจจบนเหลอแตเพยงฐานรากพระทนงองคตางๆ เนองจากถกเผาท าลายเมอครงเสยกรงครงท ๒ พระราชวงโบราณนสรางขนใน สมยสมเดจพระบรมไตรโลกนาถ เมอทรง อทศทตงของพระราชมณเทยรเดมทสรางไว สมยสมเดจพระรามาธบดท ๑ (พระเจาอทอง) ใหเปนวดพระศรสรรเพชญ

๒) วดพระศรสรรเพชญ เปนวดทส าคญทสดของกรงศรอยธยา โดยแตเดมสมเดจพระรามาธบดท ๑ (พระเจาอทอง) ไดทรงสรางพระราชมณเทยรขนทบรเวณน ตอมาสมเดจพระบรมไตรโลกนาถไดทรงอทศบรเวณพระราชมณเทยรใหเปนวด ในเขตพระราชวง ส าหรบเปนทประกอบพระราชพธทส าคญ และเปนทเสดจออกบ าเพญพระราชกศล

๓) วดราชบรณะ สมเดจพระบรมราชาธราชท ๒ (เจาสามพระยา) โปรดใหสถาปนาขนใน พ.ศ. ๑๙๖๗ ตรงบรเวณทถวายพระเพลงพระศพ เจาอายพระยา และเจายพระยา พระเชษฐาทง ๒ พระองค ซงสนพระชนมเนองจากการสรบแยงชงราชสมบต

๔) วหารพระมงคลบพตร พระมงคลบพตรเปนพระพทธรปส ารด องคใหญทสดองคหนงในประเทศไทย ซงสนนษฐานวา สรางในสมยอยธยาตอนตน เมอ พ.ศ. ๒๔๙๙ จอมพล ป. พบลสงคราม ขณะด ารงต าแหนงนายกรฐมนตร ไดบรณะวหารพระมงคลบพตรใหมทงหมดดงทปรากฏในปจจบน

นอกจากน ในเขตอทยานประวตศาสตรพระนครศรอยธยายงมโบราณสถานทส าคญแหงอนๆ อก เชน วดพระราม วดญาณเสน วดธรรมกราช วดวรโพธ วดวรเชษฐาราม

กรมศลปากรไดด าเนนการอนรกษโบราณสถานเมองพระนครศรอยธยาภายใตชอ โครงการอทยานประวตศาสตรพระนครศรอยธยา เมอ พ.ศ. ๒๕๒๕ และตอมาใน พ.ศ. ๒๕๓๔ อทยานประวตศาสตรพระนครศรอยธยาไดรบการยกยองใหเปนมรดกโลกทางวฒนธรรม พรอมกบอทยานประวตศาสตรสโขทย อทยานประวตศาสตรศรสชนาลย และอทยานประวตศาสตรก าแพงเพชร อทยานประวตศาสตรเมองสงห

๑. ทตง อทยานประวตศาสตรเมองสงหตงอยในเขตต าบลสงห อ าเภอไทรโยค จงหวดกาญจนบร อยหางจากกรงเทพมหานคร

ไปทางทศตะวนตกประมาณ ๑๓๐ กโลเมตร

Page 107: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

อทยานประวตศาสตรเมองสงหตงอยบนทราบรมฝงแมน าแควนอย โดยมทวเขารายลอมอย ไดแก เขาทาชาง เขาพนมมาร และเขาโทน สวนทางดานทศใตตดตอกบแมน าแควนอย กรมศลปากรไดประกาศขนทะเบยนโบราณสถานเมองสงหไวเมอ พ.ศ. ๒๔๗๘ และก าหนดขอบเขตโบราณสถานมพนททงสน ๗๑๘ ไร ๓ งาน

๒. ความส าคญทางประวตศาสตร ไดมการขดคนพบหลกฐานหลมฝงศพและเครองมอเครองใชของคนในสมยกอนประวตศาสตร เชน ภาชนะดนเผา

ขวาน ทพพ ก าไลส ารด ลกปดหน ลกปดแกว มอายราว ๒,๐๐๐ ปมาแลว ทบรเวณรมแมน าแควนอย นอกก าแพงเมองสงหดานทศใต

ในสมยตอมาเมอมการสรางเมองสงห ปรากฏหลกฐานไดแก ตวเมองรปสเหลยมจต รสขนาดพนทประมาณ ๑ ตารางกโลเมตร มคเมอง คนดน และก าแพงเมองศลาแลงลอมรอบ ทกลางเมองมโบราณสถานทรงปราสาท ซงสรางขนตามลกษณะศลปะเขมรแบบบายน และมโบราณวตถทเปนประตมากรรมตามลกษณะศลปะเขมรแบบเดยวกน จากลกษณะทางศลปกรรม สามารถก าหนดอายไดวา ปราสาทหลงนสรางขนประมาณพทธศตวรรษท ๑๘ ในสมยทพระเจาชยวรมนท ๗ ทรงปกครองเขมร และไดพบศลาจารกหลกหนงทปราสาทพระขรรค มขอความทสรรเสรญความกลาหาญและการท าบญกศลของพระเจาชยวรมนท ๗ มตอนหนงกลาวถงชอเมองตางๆ ๒๓ แหง วา เปนทประดษฐานพระชยพทธมหานาม พระพทธรปองคหนงซงนาจะเกยวของกบเมองสงหและบรเวณใกลเคยง โดยเฉพาะไดระบชอเมอง ๖ เมอง ไดแก ลโวทยะประ สวรรณประ ศมพกะปฏฏนะ ศรราชบร ศรชยสงหบร และ ชยวชรบร โดยเมองศรชยสงหบรนาจะเปนเมองสงห อนเปนทตงของปราสาทเมองสงหน เมองสงห และปราสาทเมองสงหคงถก ทงรางไปในชวงทเขมรหมดอ านาจ เพราะไมปรากฏมการกลาวถงชอเมองสงห ในสมยสโขทย และอยธยา อกเลย เมองสงหไดปรากฏหลกฐานอกครง ในรชสมยพระบาทสมเดจพระพทธยอดฟาจฬาโลกมหาราช โดยพระองคไดทรงสถาปนาเมองสงหขนใหมอกครง แตมฐานะเปนเมองหนาดานเลกๆ มเจาเมองปกครองขนอยกบเมองกาญจนบร จนกระทงเมอมการเปลยนแปลงระบบการปกครอง เปนแบบมณฑลเทศาภบาล ในรชสมยพระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว เมองสงหจงถกลดฐานะลงเปนต าบลเรยกกนวา ต าบลสงห มาจนถงทกวนน

กรมศลปากรไดเรมบรณะเมองสงหตงแต พ.ศ. ๒๕๑๗ ในรปแบบของอทยานประวตศาสตรจนกระทงแลวเสรจ และสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร ไดเสดจพระราชด าเนนทรงเปนองคประธาน ในพธเปดอทยานประวตศาสตร เมองสงห เมอวนท ๓ เมษายน พ.ศ. ๒๕๓๐

๓. โบราณสถานส าคญ ภายในบรเวณก าแพงเมองสงหไดมการส ารวจพบโบราณสถานเนองในศาสนาอย ๔ แหง เรยกชอวา โบราณสถาน

หมายเลข ๑ - ๒ - ๓ - ๔ ตามล าดบดงน ๑) โบราณสถานหมายเลข ๑ มองคประกอบดานสถาปตยกรรม คอ

- ชาลาดานหนาก าแพงแกว มลกษณะชาลาเปนรปกากบาท - ก าแพงแกวและโคประ เชอมตอกบชาลาดานหนาทเปนโคประทางเขาก าแพงแกว - ชาลาดานหนาโคประระเบยงคด ลกษณะเปนทางเดนยกพนรปสเหลยมผนผา - ระเบยงคด ตงอยลอมรอบปราสาทประธาน ลกษณะเปนรปสเหลยมผนผา - บรรณาลย ลกษณะเปนอาคารรปสเหลยมผนผา ตงอยภายในบรเวณระเบยงคด ดานทศตะวนออกเฉยงใตของ

ปราสาทประธาน หนหนาไปทางทศตะวนตก - ปราสาทประธาน ลกษณะเปนปราสาทองคเดยว ตงอยบนฐานรปสเหลยมจตรสยอเกจขนาดใหญ มมขยน

ออกไปรบ กบมขดานในของโคประทง ๔ ทศ

Page 108: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

- ภายในบรเวณโบราณสถานหมายเลข๑ ไดคนพบรปเคารพทส าคญคอ พระพทธรปนาคปรก พระโพธสตวอวโลกเตศวร และนางปรชญาปารมตา ซงรวมเรยกวา รตนตรยมหายาน เปนหลกฐานทแสดงใหเหนถงคตความเชอเกยวกบการกอสรางปราสาทเมองสงหวา สรางขนเนองในพระพทธศาสนาลทธมหายาน

- ชาลาดานหลงปราสาทประธาน ตงอยนอกแนวก าแพงแกว ลกษณะเปนรปกากบาท ๒) โบราณสถานหมายเลข ๒ ลกษณะเปนกลมอาคารทสรางอยบนฐานเดยวกน เปนฐานเขยงรปสเหลยมผนผาซอนกน

๒ ชน โบราณสถานฉาบดวยปนขาว และมลวดลายปนปนประดบ ไดคนพบประตมากรรมหนทราย รปพระโพธสตวอวโลกเตศวร นางปรชญาปารมตา และแหวนทอง

๓) โบราณสถานหมายเลข ๓ โบราณสถานถกลกลอบขดท าลาย จนไมสามารถศกษารปแบบทางดานสถาปตยกรรมทชดเจนของโบราณสถานได

๔) โบราณสถานหมายเลข ๔ จากการขดแตงพบลกษณะเปนเพยงพนของอาคารรปสเหลยมผนผา สนนษฐานวา เปนฐานราก ไมสามารถก าหนดรปทรง ทแนนอนได เพราะพบเพยงแตพนของโบราณสถาน อทยานประวตศาสตรพระนครคร

๑. ทตง อทยานประวตศาสตรพระนครครหรอทชาวบานเรยกกนทวไปวา “เขาวง” นน เดมเปนพระราชวง ทพระบาทสมเดจ

พระจอมเกลาเจาอยหว โปรดเกลาฯ ใหสรางขน ตงอยทต าบลคลองกระแชง อ าเภอเมองฯ จงหวดเพชรบร อยหางจากกรงเทพมหานคร ไปทางทศตะวนตกเฉยงใต ๑๒๑ กโลเมตร

“พระนครคร” ตงอยบนยอดเขา ๓ ยอด ทยาวตดตอกน มพนทประมาณ ๑๘๘ ไร ยอดเขามความสงจากระดบพนดนประมาณ ๘๐ - ๙๐ เมตร

๒. ความส าคญทางประวตศาสตร จากการศกษาคนควาทางโบราณคดพบวา เมอประมาณ ๒,๐๐๐ - ๔,๐๐๐ ปมาแลว ทบรเวณภเขาดานทศตะวนตก

และบรเวณทราบลมแมน าเพชรบร มคนสมยกอนประวตศาสตรอาศยอย หลกฐานทพบไดแก ภาชนะดนเผา ลกปดหน และเครองประดบส ารด เชน แหวน ก าไล

การตดตอคาขายกนทางทะเล ท าใหวฒนธรรมของประเทศอนเดยเรมเขามาสพนทบรเวณน เมอพทธศตวรรษท ๑๑ - ๑๖ โดยไดพบโบราณสถาน และโบราณวตถ ทเกยวเนองกบวฒนธรรมแบบทวารวดอยเปนจ านวนมาก เชน โบราณสถานทงเศรษฐ ทบานโคกเศรษฐ ต าบลนายาง อ าเภอชะอ า มเนนโบราณขนาดใหญกอดวยอฐ

Page 109: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

ตอมาอทธพลวฒนธรรมเขมรโบราณไดขยายตวขนบรเวณน ปรากฏหลกฐานทหลงเหลออยคอ โบราณสถานทวดก าแพงแลง ซงมลกษณะเปนปรางค และพบพระโพธสตวอวโลกเตศวรดวย จงถอเปนพทธสถานในลทธมหายานทไดรบอทธพลศลปะเขมรแบบบายน มอายราวพทธศตวรรษท ๑๘ ในสมยของพระเจาชยวรมนท ๗ และพระนามของพระเจาธรณนทรวรมนท ๑ จากหลกฐานทางศลปะ ปราสาทหนพมายอยระหวางตอนปลายของศลปะเขมรแบบบาปวน กบตอนตนของศลปะเขมรแบบนครวด คอ ประมาณตอนกลางพทธศตวรรษท ๑๗ สบมาจนถงสมยพระเจาชยวรมนท ๗ (พ.ศ. ๑๗๒๔ - ๑๗๖๒) ซงโปรดใหสรางพระรปของพระองคประดษฐานไวทปรางคพรหมทต ภายในบรเวณปราสาทหนพมาย

เมออทธพลของวฒนธรรมเขมรเรมเสอมลงหลงสมยของพระเจาชยวรมนท ๗ และมการสถาปนาอาณาจกรสโขทยในเวลาตอมา กไมปรากฏหลกฐานทเกยวกบเมองพมายอกเลย เมองพมายกลบมามความส าคญอกครงหนง เมอคราวเสยกรงศรอยธยาแกพมาครงท ๒ ใน พ.ศ. ๒๓๑๐ กรมหมนเทพพพธ พระราชโอรสในสมเดจพระเจาอยหวบรมโกศ ทรงรวบรวมผคนตงตวเปนใหญเรยกวา กกเจาพมาย ขนทเมองน แตในทสด สมเดจพระเจาตากสนมหาราชกทรงปราบปรามไดใน พ.ศ. ๒๓๑๑ ในสมยรตนโกสนทร ต าแหนงหลวงปลดพมาย ยงคงมปรากฏอยในรชสมยพระบาทสมเดจพระนงเกลาเจาอยหว เมอ พ.ศ. ๒๓๖๙ จนกระทงพระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว ทรงรเรมปฏรปการปกครองหวเมอง ใน พ.ศ. ๒๔๓๕ เมองนครราชสมา ชยภม และบรรมย ไดรวมกนเปนมณฑลนครราชสมา เมองพมายจงมฐานะเปนอ าเภอขนกบเมองนครราชสมา กรมศลปากรไดประกาศขนทะเบยนปราสาทหนพมายเมอ พ.ศ. ๒๔๗๙ และตอมาใน พ.ศ. ๒๕๑๙ กรมศลปากรไดจดตงโครงการอทยานประวตศาสตรพมายขน และไดท าการบรณะปรบปรง จนแลวเสรจ สมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร เสดจพระราชด าเนน ทรงเปนองคประธานในพธเปดเมอวนท ๑๒ เมษายน พ.ศ. ๒๕๓๒ เมองเพชรบรคงเปนเมองทส าคญสบมาจนถงสมยสโขทย ซงปรากฏชอเมองเพชรบร ในศลาจารกสโขทยหลกท ๑ วา “เบองหวนอน รอดคนท พระบางแพรก สพรรณภม ราชบร เพชรบร...”

ในสมยอยธยายงคงปรากฏชอเมองเพชรบร ในกฎหมายทตราขน ในสมยสมเดจพระบรมไตรโลกนาถ และมความส าคญในทางยทธศาสตร เปนจดเชอมตอระหวางเมองในลมน าเจาพระยากบหวเมองภาคใต จนกระทงเสยกรงศรอยธยาครงท ๒ ใน พ.ศ. ๒๓๑๐ เมองเพชรบรในสมยรตนโกสนทร ยงคงความส าคญในฐานะเมองทางยทธศาสตร เพอควบคมหวเมองทางภาคใต และท าศกสงครามกบพมา นบตงแตรชสมยพระบาทสมเดจพระพทธยอดฟาจฬาโลกมหาราช จนถงรชสมยพระบาทสมเดจพระนงเกลาเจาอยหว ในระหวางทสมเดจเจาฟามงกฎ (ตอมาคอ พระบาทสมเดจพระจอมเกลาเจาอยหว รชกาลท ๔) ทรงผนวช ไดเสดจประพาสเมองเพชรบรหลายครง เมอเสดจขนครองราชยแลว ไดทรงพระกรณาโปรดเกลาฯ ให สราง “พระนครคร” ขนเมอ พ.ศ. ๒๔๐๒ ตอมาในรชสมยพระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว มการซอมแซมตวอาคาร ทเกดความเสยหาย เนองจากเกดฟาผาใน พ.ศ. ๒๔๒๖ หลงจากนนแลว ไมพบหลกฐานวา ไดมการซอมบ ารงแตอยางใด จนกระทงใน พ.ศ. ๒๔๙๖ พระบาทสมเดจพระเจาอยหวภมพลอดลยเดช ไดมพระราชด าร ใหบรณปฏสงขรณพระนครคร กรมศลปากรจงไดท าการซอมแซมอาคารแตเพยงบางหลงเทานน ครนถง พ.ศ. ๒๕๒๕ กรมศลปากร จงไดจดท าโครงการอทยานประวตศาสตรพระนครคร และไดแลวเสรจสมบรณเมอ พ.ศ. ๒๕๓๐

ปจจบน อทยานประวตศาสตรพระนครคร ยงเปนทตงของพพธภณฑสถานแหงชาตพระนครคร ทจดแสดงโบราณวตถทส าคญ ในรชกาลท ๔ และรชกาลท ๕ สมเดจพระบรมโอรสาธราชฯ สยามมกฎราชกมาร ไดเสดจพระราชด าเนนแทนพระองค ทรงเปนองคประธาน ประกอบพธเปดอทยานประวตศาสตรพระนครคร เมอวนท ๔ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๕๓๒

๓. โบราณสถานส าคญ ในการกอสรางพระนครคร พระบาทสมเดจพระจอมเกลาเจาอย หวโปรดเกลาฯ ใหน าสถาปตยกรรมตะวนตกแบบนโอคลาสก มาเปนแบบอยางในการกอสราง แตฝมอชาง ยงมอทธพลของสถาปตยกรรมจนเขามาผสมผสานอยดวย เชน การปนสนหลงคา และการใชกระเบองกาบกลวย สงปลกสรางทงหมดอยบนยอดเขาทง ๓ ยอด มรายละเอยดดงน

๑) ยอดเขาดานทศตะวนออก เปนทตงของวดพระแกว ประกอบดวย พระอโบสถ พระสทธเสลเจดย หอระฆง ศาลา และพระปรางคแดง

Page 110: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

๒) ยอดเขากลาง เปนทประดษฐานเจดยทรงกลม มฐานทกษณโดยรอบ ไดรบพระราชทานนามวา “พระธาตจอมเพชร”

๓) ยอดเขาดานทศตะวนตก เปนทตงของพระราชวง ประกอบดวยหมพระทนงและอาคารตางๆ ซงพระราชทานนามไวคลองจองกน คอ พระทนงเพชรภมไพโรจน พระทนงปราโมทยมไหสวรรย พระทนงเวชยนตวเชยรปราสาท พระทนงราชธรรมสภา หอชชวาลเวยงชย หอพมานเพชรมเหศวร ต าหนกสนถาคารสถาน โรงมหรสพหรอโรงโขน กลมอาคาร นารประเวศ

อทยานประวตศาสตรศรเทพ

๑. ทตง อทยานประวตศาสตรศรเทพตงอยในเขตต าบลศรเทพ อ าเภอศรเทพ จงหวดเพชรบรณ อยหางจากกรงเทพมหานครไป

ทางทศเหนอประมาณ ๒๔๐ กโลเมตร เมองศรเทพซงเปนทตงของอทยานประวตศาสตรศรเทพ ตงอยหางจากแมน าปาสกไปทางทศตะวนออก ประมาณ ๕

กโลเมตร ตวเมองตงอยเชงทวเขาเพชรบรณทกนระหวางภาคตะวนออกเฉยงเหนอกบภาคกลางตอนบน ลกษณะพนทเปนทราบรมฝงแมน าปาสก และมเขาถมอรตนอยหางไปทางทศตะวนตกประมาณ ๒๐ กโลเมตร กรมศลปากรไดประกาศขนทะเบยนอทยานประวตศาสตรศรเทพมพนททงหมด ๒,๙๐๒ ไร ๓ งาน ๒๕ ตารางวา

๒. ความส าคญทางประวตศาสตร จากการส ารวจและการขดคน - ขดแตงทางดานโบราณคดภายในบรเวณเมองศรเทพ และพนทอนๆโดยรอบ ไดพบ

หลกฐานทแสดงวา เมองศรเทพมพฒนาการอยางตอเนองมายาวนานตามล าดบ ดงน ๑) สมยกอนประวตศาสตรตอนปลาย จากหลกฐานการส ารวจและขดคนภายในบรเวณเมองศรเทพ คอ โครง

กระดกมนษย เครองมอเหลกปลายแหลม ลกปดหน - ดนเผา และภาชนะดนเผา วางอยกบโครงกระดก แสดงวา มมนษยในสมยกอนประวตศาสตรตอนปลาย หรอในชวงกงกอนประวตศาสตรอาศยอยในบรเวณนนมากอนแลว

๒) สมยทเมองศรเทพเรมพฒนาขนเปนเมอง เปนชวงเวลาทเมองศรเทพรบอารยธรรมจากภายนอกแลวพฒนาขนเปนเมอง ซงคงเรมขนในชวงพทธศตวรรษท ๑๑ หลกฐานทางโบราณคดทส าคญคอ การพบกลมเทวรปรนเกา เชน พระนารายณสวมหมวกแปดเหลยม พระกฤษณะโควรรธนะ พระสรยเทพทสลกจากหนทราย ซงเปนรปเค ารพในศาสนาฮนดเมอประมาณพทธศตวรรษ ท ๑๑ - ๑๓

๓) เมองศรเทพสมยวฒนธรรมทวารวด เปนชวงเวลาทเมองศรเทพรบเอาวฒนธรรมทวารวดทแผขยายมาจากภาคกลาง ของประเทศไทยเมอประมาณพทธศตวรรษท ๑๑ หรอพทธศตวรรษท ๑๒ - ๑๖ ท าใหมการเปลยนแปลงคตความเชอ

Page 111: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

และรปแบบศลปกรรมตามวฒนธรรมตนแบบทเจรญรงเรองภายใตอทธพลของพระพทธศาสนา โบราณสถานส าคญทสรางขนในชวงน ไดแก โบราณสถานเขาคลงใน และถ าเขาถมอรตน นอกเมองศรเทพ

๔) เมองศรเทพสมยวฒนธรรมเขมรโบราณ หลงจากทวฒนธรรมทวารวดเสอมลง วฒนธรรมเขมรโบราณไดเขามามอทธพลแทนทประมาณพทธศตวรรษท ๑๗ - ๑๘ และมการปรบเปลยนเรองการนบถอศาสนา จากพระพทธศาสนามาเปนศาสนาฮนด รปแบบของศลปกรรมจงเปลยนมารบอทธพลศลปะแบบเขมร ไดแก ปรางคศรเทพ และปรางคสองพนอง มลกษณะเปนศลปะเขมรแบบนครวด ทยงคงปรากฏลกษณะศลปะเขมรแบบบาปวนอยดวย (พ.ศ. ๑๖๐๐ - ๑๖๕๐) อยางไรกตาม ในระยะหลงปรากฏรองรอยของพระพทธศาสนาแบบมหายานทเมองศรเทพอกครง นาจะตรงกบชวงทพระเจาชยวรมนท ๗ ทรงแผพระราชอ านาจ มายงบรเวณน ซงปรากฏการปรบเปลยนและบรณะศาสนสถานหลายแหง

ในสมยสโขทย ไมปรากฏหลกฐานทอางองถงเมองศรเทพ แตปรากฏชอของเมองเพชรบรณหรอ “วชชปร” ในศลาจารกหลกท ๙๓ แทน เขาใจวา ในขณะนน เมองศรเทพคงลดบทบาทเปนเมองขนาดเลกทไมมความส าคญมากนก

ในสมยอยธยา มชอเมองศรถมอรตน หรอเมองศรเทพรวมอยในท าเนยบหวเมองดวย และยงคงมฐานะเปนเมองศรเทพมาจนถงสมยรตนโกสนทร พระบาทสมเดจพระนงเกลาเจาอยหวโปรดเกลาฯ ใหยกเมองศรเทพเปนเมองตร แลวเปลยนชอเปนเมองวเชยรบร ครนตอมา เมอพระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหวทรงปฏรปการปกครองสวนภมภาคเปนแบบมณฑลไดลดฐานะเมองวเชยรบรลงเปนอ าเภอหนงในจงหวดเพชรบรณ

กรมศลปากรไดประกาศขนทะเบยนโบราณสถานเมองศรเทพ เมอ พ.ศ. ๒๔๗๘ โดยเรมส ารวจเกบขอมลเมอ พ.ศ. ๒๕๐๕ และจดตงเปนโครงการอทยานประวตศาสตรศรเทพใน พ.ศ. ๒๕๒๗ เนองจากยงคงมการคนพบหลกฐานทางโบราณคดเพมเตมอกเปนจ านวนมาก การด าเนนงานโครงการอทยานประวตศาสตรศรเทพจงยงคงกระท าอยางตอเนองจนถงปจจบน

๓. โบราณสถานส าคญ เมองศรเทพมลกษณะเปนเมองแฝด ประกอบดวยเมองรปวงกลม หรอทเรยกวา “เมองใน” มพนทประมาณ ๑,๓๐๐ ไร

และเมองรปสเหลยมผนผา ทตอออกไปทางดานทศตะวนออก ทเรยกกนวา “เมองนอก” มพนทประมาณ ๑,๕๘๙ ไร มโบราณสถานตางๆ ทส าคญดงน

๑) เมองใน ผงเมองมลกษณะเปนวงกลมเสนผาศนยกลางประมาณ ๑.๕ กโลเมตร ลอมรอบดวยคน า ภายในเมองในมกลมโบราณสถานหลกอยใจกลางเมอง ไดแก โบราณสถานเขาคลงใน ปรางคศรเทพ และปรางคสองพนอง นอกจากน ยงพบโบราณสถานขนาดเลกอกประมาณ ๕๐ แหง และมสระน าประมาณ ๗๐ สระ สระน าทมขนาดใหญทสดคอ สระปรางค มพนทประมาณ ๘ ไร

๒) เมองนอก ผงเปนรปสเหลยมมมมน มคน าคนดนลอมรอบทกดาน โดยดานตะวนตกใชคน าและคนดนรวมกบคน าคนดนดานตะวนออกของเมองใน โดยมโบราณสถานกระจายอยประมาณ ๖๐ แหง นอกจากน ยงมสระน าประมาณ ๓๐ แหง สระน าทมขนาดใหญทสดคอ สระขวญ

๓) โบราณสถานนอกเมองศรเทพ ถ าเขาถมอรตน ตงอยในต าบลโคกสะอาด เปนโบราณสถานทดดแปลงจากถ าธรรมชาตบนยอดเขาถมอรตน โบราณสถานเขาคลงนอกและกลมโบราณสถานใกลเคยง ตงอยทบานสระปรอ ต าบลศรเทพ มแนวคนดนเชอม ตอจากเมองศรเทพมายงโบราณสถานกลมน ซงสวนใหญกอสรางดวยอฐ มอยประมาณ ๔๐ แหง โดยมโบราณสถานเขาคลงนอกเปนโบราณสถานหลก โบราณสถานปรางคฤาษ เปนศาสนสถานรปแบบปราสาทกอสรางดวยอฐ สนนษฐานวา มอายรวมสมยกบปรางคศรเทพและปรางคสองพนอง คอ ประมาณพทธศตวรรษท ๑๖ – ๑๗

อทยานประวตศาสตรพมาย

Page 112: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

๑. ทตง อทยานประวตศาสตรพมายตงอยในเขตต าบลในเมอง อ าเภอพมาย จงหวดนครราชสมา หางจากกรงเทพมหานครไป

ทางทศตะวนออกเฉยงเหนอประมาณ ๓๒๐ กโลเมตร ทตงของอทยานประวตศาสตรแหงนอยทางดานตะวนออกของแมน ามล ผงเมองเปนรปสเหลยมผนผา วางตวในแนวทศเหนอ - ใต

๒. ความส าคญทางประวตศาสตร จากหลกฐานการขดคนทางโบราณคดภายในเมองพมาย ไดพบหลกฐานการอยอาศยของคนสมยกอนประวตศาสตร ทม

อายระหวาง ๒,๐๐๐ - ๒,๕๐๐ ปมาแลว รวมไปถงหลกฐานของอทธพลวฒนธรรมทวารวด ทคงเคยมอยภายในบรเวณน ตอมา เมออทธพลวฒนธรรมเขมรได แพรหลายเขามา จงไดมการรอท าลาย และสรางศาสนสถานตามคตความเชอของตนเองขนมาแทน เมองพมายเปนเมองทสรางตามแบบแผนของศลปะเขมรคอ มก าแพงเมอง และคน าลอมรอบเปนรปสเหลยมผน ผา โดยมประตเมองทง ๔ ดาน จากจารกทพบอยบนซม ประตระเบยงคดดานทศใตของปราสาทหนพมายไดกลาวถงศกราช พ.ศ. ๑๖๕๑-๑๖๕๕

๓. โบราณสถานส าคญ เมองพมายมลกษณะผงเมองเปนรปสเหลยมผนผา มคน าลอมรอบ ก าแพงเมอง ท าจากคนดนอยดานในคเมอง และม

ประตเมองสรางจากศลาแลงทง ๔ ดาน โดยแนวประตเมองจะตรงกบโคประ (ซมประตทางเขา) ของปราสาทหนพมายทง ๔ ดาน นอกเมองพมายดานทศตะวนออกมสระน าขนาดใหญเรยกวา สระเพลง สวนดานทศตะวนตกมสระโบสถ ดานทศใต

พบรองรอยของบาราย (สระน า) ขนาดใหญอยฟากทศใตของล าน าเคม ซงเปนสาขาของแมน ามล ส าหรบดานทศเหนอรมล าน าเคม พบโบราณสถานทานางสระผม สนนษฐานวา เปนทาเรอสมยโบราณ ส าหรบผเดนทางเขาสเมองพมายโดยทางเรอ

ดานทศใตนอกเมองพมายมโบราณสถานกฏฤาษ ซงเปนอโรคยาศาล (โรงพยาบาล) สรางขนในสมยพระเจาชยวรมนท ๗ เมอพทธศตวรรษท ๑๘ นอกจากน ยงพบแนวคนดน ทเชอวา เปนแนวถนนโบราณ และสระชองแมวซงเปนสระโบราณ ปรากฏอยดวย ภายในเมองพมายมสระน าโบราณ ๓ แหง คอ สระแกว สระพรง และสระขวญ ดานทศตะวนออกเฉยงใตของปราสาทหนพมายมโบราณสถานเรยกวา ปรางคพรหมทต ลกษณะเปนเจดยกอดวยอฐ สรางอยบนเนนดนขนาดใหญ อาจเปนโบราณสถาน ทสรางในสมยหลง โดยรอเอาอฐจากโบราณสถานแหงอน มาสรางเปนเจดยบนเนนดนกเปนได

ปราสาทหนพมายสรางอยในเมองพมายคอนไปทางดานทศเหนอ เปนพทธสถานในลทธมหายาน (นกายวชรยาน) ตวโบราณสถานหนหนาไปทางทศใต ผดกบโบราณสถานแหงอนซงไดรบอทธพลศลปะแบบเขมร ทหนหนาไปทางทศตะวนออก

อทยานประวตศาสตรพมายถอไดวา เปนโบราณสถานเนองในอทธพลศลปะเขมรทส าคญ และใหญทสดในประเทศไทย เปนแหลงรวบรวมความรในดานตางๆ ไวใหศกษา ทควรจะชวยกนอนรกษใหคงอยสบไป

Page 113: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

อทยานประวตศาสตรพนมรง

๑. ทตง อทยานประวตศาสตรพนมรงตงอยบนยอดเขาพนมรง ซงเปนภเขาไฟเกาทหมดพลงแลว อยในเขตต าบลตาเปก อ าเภอ

เฉลมพระเกยรต จงหวดบรรมย หางจากกรงเทพมหานครไปทางทศตะวนออกเฉยง -เหนอ ๓๗๒ กโลเมตร มพนท ๔๕๑ ไร ๑๑ ตารางวา

๒. ความส าคญทางประวตศาสตร จากศลาจารกและหลกฐานสงกอสรางตางๆ ทพบภายในบรเวณปราสาทหนเขาพนมรง และทเชงเขาดานทศใต แสดง

วา พนทบรเวณนเคยเปนทตงของชมชนโบราณมาตงแตพทธศตวรรษท ๑๕ โดยกษตรยของอาณาจกรเขมรโบราณ ทรงจดผปกครองชมชนเปนผดแลเรอยมา สงกอสรางทปรากฏ ไดแก ปราสาทอฐ ๒ หลงบนเขาพนมรงและปราสาทเมองต า

ประมาณพทธศตวรรษท ๑๗ ไดมการกอสรางปราสาทประธานของปราสาทหนเขาพนมรงขน ศลาจารกไดกลาวถงชอของ “นเรนทราทตย” โดยม “หรณยะ” ผเปนโอรสเปนผด าเนนการกอสราง นอกจากน ภายในบรเวณปราสาทหนเขาพนมรง ยงพบสงกอสรางในสมยพระเจาชยวรมนท ๗ (พ.ศ. ๑๗๒๔ - ๑๗๖๒) ไดแก บรรณาลยและพลบพลา รวมทงอโรคยาศาล (โรงพยาบาล) และธรรมศาลา (ทพกคนเดนทาง) ทสรางอยบรเวณเชงเขาพนมรง

จากหลกฐานตางๆ ดงกลาว รวมทงจากลกษณะของบาราย (สระน า) ขนาดใหญทพบ แสดงใหเหนวา พนทบรเวณนนาจะมการอยอาศยของคนอยางหนาแนน เพยงแตวา ไมพบรองรอยของคน าคนดน ทแสดงความเปนเมอง ทบรเวณน จงอาจอธบายไดวา ชมชนในบรเวณปราสาทหนเขาพนมรงตงอย ในเสนทางผานจากเมองพระนคร ซงเปนเมองหลวงของอาณาจกรเขมรโบราณ ไปยงเมองพมาย ทงนอาศยหลกฐานทพบคอจารกปราสาทพระขรรค และจารกปราสาทตาพรหมในสมยพระเจาชยวรมนท ๗

หลงจากสมยพระเจาชยวรมนท ๗ อาณาจกรเขมรโบราณกเรมเสอมอ านาจลง อาณาจกรสโขทยและอยธยาไดกอตวขน และเขามามอ านาจแทน ปราสาทหนเขาพนมรงจงเปลยนสถานะจากศาสนสถานในศาสนาพราหมณลทธไศวนกาย มาเปนวดในพระพทธศาสนาแบบมหายาน ทนยมกนในสมยพระเจาชยวรมนท ๗

พงศาวดารกรงศรอยธยากลาววา เมอ พ.ศ. ๑๙๘๑ สมเดจพระบรมราชาธราชท ๒ (เจาสามพระยา) ทรงเตรยมกองทพจะยกมาตเมองพมายและเมองพนมรง ในสมยสมเดจพระนารายณมหาราชกมการกลาวถงเมองนางรอง ซงอยหางจากปราสาทหนเขาพนมรงไปทางดานทศตะวนตก ๒๐ กโลเมตร โดยยงคงปรากฏหลกฐานของคเมองอยทเมองนน

เมองนางรองไดรบการยกเปนเมองชนจตวาในสมยรตนโกสนทร ปจจบนคออ าเภอนางรอง ขนกบจงหวดบรรมย สวนพนทบรเวณปราสาทหนเขาพนมรงขนกบอ าเภอเฉลมพระเกยรต จงหวดเดยวกน

๓. โบราณสถานส าคญ ปราสาทหนเขาพนมรงไดรบการออกแบบตามคตความเชอและความนยมในศลปะเขมร กลาวคอ เนนความส าคญของ

สวนประกอบเขาหาจดศนยกลาง คอ ปรางคประธาน โดยปรบลกษณะการกอสรางใหเขากบสภาพของภมประเทศทเปนแนวลาดชนของเขาพนมรง

Page 114: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

ภายหลงจากสมเดจพระเจาบรมวงศเธอ กรมพระยาด ารงราชานภาพ เสดจฯมาทอดพระเนตรปราสาทหนเขาพนมรง เมอ พ.ศ. ๒๔๔๙ และ พ.ศ. ๒๔๗๒ กรมศลปากรไดประกาศขนทะเบยนโบราณสถานใน พ.ศ. ๒๔๗๘ ตอมาไดมการบรณะปราสาทหนเขาพนมรง ดวยวธอนสตโลซส เรมการบรณะใน พ.ศ. ๒๕๑๔ และด าเนนการแลวเสรจใน พ.ศ. ๒๕๓๑ สมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร เสดจพระราชด าเนนทรงเปนองคประธานในพธเปด เมอวนท ๒๑ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๕๓๑ อทยานประวตศาสตรภพระบาท

๑. ทตง อทยานประวตศาสตรภพระบาท ตงอยในเขตต าบลเมองพาน อ าเภอบานผอ จงหวดอดรธาน หางจากกรงเทพมหานคร

ไปทางทศตะวนออกเฉยงเหนอประมาณ ๕๗๐ กโลเมตร ภพระบาทเปนชอภเขาอยในทวเขาภพาน ซงทอดยาวอยทางดานทศตะวนตก

เมอ พ.ศ. ๒๕๒๔ กรมศลปากรไดประกาศขนทะเบยนโบราณสถานบรเวณภพระบาท ซงอยในเขตปาสงวนแหงชาต “ปาเขอน า” โดยขออนญาตใชพนทปาจากกรมปาไมจ านวน ๓,๔๓๐ ไร และไดด าเนนการพฒนาใหเปนอทยานประวตศาสตร ตงแต พ.ศ. ๒๕๓๒ เปนตนมา สมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร เสดจพระราชด าเนนทรงเปนองคประธานในพธเปดอทยานประวตศาสตรภพระบาท เมอวนท ๒๖ มถนายน พ.ศ. ๒๕๓๕

๒. ความส าคญทางประวตศาสตร สภาพภมประเทศของภพระบาทมลกษณะเปนโขดหนและเพงผาทกระจดกระจายอยเปนจ านวนมาก เกดจากการผพง

สลายตวของหนทราย ซงมเนอหนทแขงแกรงแตกตางกน ระหวางชนของหนทเปนทรายแทๆ ซงมความแขงแกรงมาก กบชนทเปนทรายปนปนซงมความแขงแกรงนอยกวา นานๆ ไปจงเกดเปนโขดหน และเพงผารปรางแปลกๆ ดงทเหนอยในปจจบน

ในสมยกอนประวตศาสตร ประมาณ ๒,๐๐๐ - ๓,๐๐๐ ปมาแลว วถชวตของผคน ในสมยนนด ารงชวตดวยการเกบของปา และลาสตวเปนอาหาร เมอขนมาพกคางแรม อยบนโขดหนและเพงผาธรรมชาตเหลานกไดใชเวลาวางขดเขยนภาพตางๆ เชน ภาพคน ภาพสตว ภาพฝามอ ตลอดจนภาพลายเสนสญลกษณตางๆไวบนผนงเพงผาทใชพกอาศย ซงปรากฏอยในบรเวณอทยานประวตศาสตรภพระบาทเปนจ านวนมาก เชน ทถ าวว - ถ าคน และภาพเขยนสโนนสาวเอ ซงภาพเขยนสบนผนงหนเหลานยงคงเปนปรศนาใหผคนในชนหลงคนหาความหมายทแทจรงตอไป

นอกจากน ยงไดพบหลกฐานทางวฒนธรรมสมยทวารวดในพทธศตวรรษท ๑๔-๑๖ อยดวย อาท การดดแปลงโขดหนใหเปนศาสนสถาน โดยมคตการปกใบเสมาหนขนาดใหญลอมรอบเอาไว และลกษณะของพระพทธปฏมาบางองคทถ าพระ กแสดงถงอทธพลศลปกรรมสมยทวารวดอยางเดนชด ตอมาในพทธศตวรรษท ๑๕ - ๑๘ อทธพลของศลปกรรมแบบเขมรไดเขามาม

Page 115: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

บทบาทในบรเวณนดวย เนองจากไดพบการสกดหนเพอดดแปลงพระพทธรปทบรเวณถ าพระใหเปนรปพระโพธสตว หรอเทวรปในศาสนาฮนด โดยไดสลกสวนของผานงดวยลวดลายทงดงามยง

ครนถงพทธศตวรรษท ๒๒ - ๒๓ พนทแถบอสานตอนบนเกอบทงหมด โดยเฉพาะทอยตดกบล าน าโขง ไดรบอทธพลจากวฒนธรรมลาวหรอลานชาง จากการศกษาพบวา มรองรอยของงานศลปกรรมสกลชางลาวอยบนภพระบาท ดงเหนไดจากพระพทธรปขนาดเลกบรเวณถ าพระเสยง แสดงถงศลปะสกลชางลาว สวนสถาปตยกรรมในสมยนไดแก เจดยราง (อปโมงค) ทสนนษฐานวา เดมอาจใชส าหรบประดษฐานรอยพระพทธบาท ตามทกลาวไวในคมภรอรงคธาต

นอกจากภพระบาทจะมความสมพนธกบคมภรอรงคธาตแลว ผคนในทองถนยงไดน าเอาต านานพนบาน หรอนทานพนเมองเรอง “อสา - บารส” มาตงชอ และเลาถงสถานทตางๆ บนภพระบาทอยางนาสนใจดวยเหตนจงพบวา โบราณสถานตางๆ บนภพระบาทลวนมชอเรยกตามจนตนาการจากนทานเรอง “อสา - บารส” เปนสวนใหญ อาท หอนางอสา กนางอสา บอน านางอสา วดลกเขย วดพอตา คอกมาทาวบารส

อทยานประวตศาสตรภพระบาทมลกษณะทแตกตางจากอทยานประวตศาสตรแหงอนๆ ของกรมศลปากรทไดกลาวมาแลว เพราะนอกจากจะมความส าคญทางประวตศาสตรโบราณคดแลว ยงมความส าคญทางดานนเวศวทยา เนองจากเปนทตงของวนอทยานภพระบาทบวบก ของกรมปาไม ซงมพชพรรณทงไมดอกและไมใบขนอยเปนจ านวนมาก

๓. โบราณสถานส าคญ ภายในบรเวณอทยานประวตศาสตรภพระบาท ไดมการส ารวจพบโบราณสถานแลว ๖๘ แหง แบงเปนแหลงโบราณคด

สมยกอนประวตศาสตร ๔๕ แหง และสงกอสรางทดดแปลงเพงหนธรรมชาตใหเปนศาสนสถาน ๒๓ แหง โบราณสถานทงหมดตงกระจดกระจายอยทวไป ในทนจะน าเสนอเฉพาะโบราณสถานทนาสนใจ และสามารถเขาชมไดสะดวก ดงตอไปน

๑) หอนางอสา เปนเอกลกษณอนโดดเดนของอทยานประวตศาสตรภพระบาท มลกษณะเปนโขดหนคลายรปเหดอยบนลาน เดมเกดจากการกระท าตามธรรมชาต ตอมาคนไดดดแปลงโดยการกอหนลอมเปนหองขนาดเลกเอาไวทเพงหนดานบน มใบเสมาหนขนาดกลางและขนาดใหญปกลอมรอบโขดหน แสดงวา บรเวณนเปนเขตศกดสทธทางพระพทธศาสนามาตงแตครงอดตกาลแลว

๒) ถ าพระ เดมคงเปนเพงหนขนาดใหญ ทเกดจากกอนหนขนาดใหญวางทบซอนกนตามธรรมชาต ตอมา คนไดสกดหนกอนลาง ออกจนกลายเปนหองขนาดใหญ รวมไปถงสลกรปพระพทธปฏมาเอาไวในหองอกดวย นอกจากน ยงพบรองรอยของหลมเสาดานนอกเพงหนเรยงอยเปนแนวในกรอบรปสเหลยมผนผา จงสนนษฐานวา เดมอาจมการตอหลงคาเครองไมออกมาดานนอก ท า ใหหลงคาเพงหนกอนบนทรดตวพงทลาย และสวนหนงไดลมทบพระพทธปฏมาจนช ารดเสยหายไปดวย

๓) ถ าวว - ถ าคน มลกษณะเปนเพงหนขนาดใหญวางทบซอนกน ท าใหเกดเปนชะงอนหน ทสามารถใชหลบแดดหลบฝนอยทางดานลางของเพง สวนทางดานทศตะวนออกของเพงหน พบภาพเขยนรปสตวและรปคน จงเรยกวา “ถ าวว - ถ าคน”

๔) แหลงภาพเขยนสโนนสาวเอ ตงอยทางทศใตของวดพระพทธบาทบวบก บรเวณนพบแหลงภาพเขยนสสมยกอนประวตศาสตรบนผนงเพงหนอย ๒ จด จดแรกไดแก “โนนสาวเอ ๑” ซงเปนโขดหนขนาดใหญอยกลางลานหน ภาพเขยนสบนผนงเขยนดวยสแดงคล า เปนลายเสนรปตางๆ นอกจากน ยงมลายเสนเขยนดวยสขาว เปนภาพชาง หงส และมา ซงจากฝมอทปรากฏสนนษฐานวา เปนงานทเขยนขนในสมยหลง ถดจากโนนสาวเอ ๑ ออกไปประมาณ ๕ เมตร เปนทตงของแหลงภาพเขยนส “โนนสาวเอ ๒” ซงปรากฏภาพเขยนสสมยกอนประวตศาสตรเชนกน บนผนงเพงหนดานทศตะวนออกและทศใต ภาพเขยนสทพบไดแก ภาพลายเสนคขนานตอกนเปนรปหลายเหลยม ภาพวงกลมคลายลายกานขด ภาพลายเสนคลายสตวทม ๔ ขา

อทยานประวตศาสตรภพระบาทเปนแหลงรวบรวมสงส าคญ ทงทางดานศลปวฒนธรรม และทางดานธรรมชาตเขาดวยกน มานานนบเปนพนป จงเปนมรดกส าคญท ชนชาวไทยควรจะตองชวยกนรกษาใหคงไวตลอดไป

Page 116: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

2. ซากอารยธรรม แหลงโบราณคด เมองโบราณ (Dead Monuments / Archaeological Sites/Old Town)

ซากอารยธรรม (Dead Monuments) คอ สถานภาพของโบราณสถานนน มลกษณะเปนซากหลกฐานทางอารยธรรมในอดต มากกวาจะใชสอยไดในปจจบน

โบราณคด คอ ศาสตรของการใชหลกวชาการและวธการทงทางวทยาศาสตรและศลปะมาผสมผสานกน ใชศกษา คนควาเพอใหเกดความรและความเขาใจในเรองเกยวกบตวของมนษยในอดต รวมทงสงคม วฒนธรรม และสงแวดลอมของมนษยเมอครงอดต หรอกลาวอกอยางหนงไดวา โบราณคด คอ การศกษาใหเขาใจเรองราวในทดดานของมนษยในอดต รวมทงสงแวดลอมทกประเภททสมพนธกบมนษยในอดต สงแวดลอมทกประเภทตามทกลาวนน หมายถง สงแวดลอมทางธรรมชาต ไดแก ดน หน ปาไม ภเขา ถ า แหลงน า และสงแวดลอมทางวฒนธรรม เชน ชมชน สงคม ไร นา สวน เปนตน ทสมพนธกบชมชนในสมยอดตแหงทนกโบราณคดคนหนงก าลงเนนศกษา

เมองโบราณ คอ เมองในอดต อดตคอชวงเวลาทผานไป ชวงเวลาทผานไปยอมตองมชวงเวลาทตดตามมา ความแตกตางอยทถงกอนถงหลงเทานน เชนเดยวกบพระอาทตย พระจนทร ตางผลดกนใหแสงสวาง เกดวน เดอน ป ปรากฏการณทงหลาย ยอมไมมจดเรมตนใหเหนได เปนวฏฏะทหมนเวยน เหตวนนยอมสบเนองมาจากเมอวานน การเปลยนแปลงทจะเกดขนในวนพรงนยอมมาจากวนน ฉะนนเรองของอดต คนปจจบนจ าเปนจะตองร หากเราไมรจกอดตกเหมอนเดนเรอในทองทะเลโดยปราศจากเขมทศและหางเสอ ผลทจะเกดขนกบเรอล านนเปนทนาวตกกงวลเปนอยางยง

แหลงโบราณคดภาคตางๆ แหลงโบราณคด ภาคเหนอ เมองไตรตรงษ เมองนครชม เมองโบราณเวยงกาหลง เวยงพางค า เวยงกมกาม เวยงทา

กาน เจดยยทธหตถ คอกชางเผอก (พะเนยด) วดดอยขอยเขาแกว (วดพระเจาตากสนมหาราช) วดสมเดจพระนารายณมหาราช เจดยค เมองเกาหวย-ลก เมองโบราณจนเสน ดงแมนางเมอง ชมชนโบราณเมองปว แหลงเตาเมองนาน บานบอสวก ดอยผาเกยง เวยงทา-วงทอง หรอ เวยงประตชย แหลงโบราณคดเมองพษณโลก แหลงโบราณคดเมองสระหลวง-สองแคว แหลงโบราณคดเมองนครไทย แหลงโบราณคดบานเตาไห (บานตาปะขาวหาย) แหลงโบราณคดบานวงสาร แหลงโบราณคดบานวดตายม แหลงโบราณคดบานวง-ทอง แหลงโบราณคดเขาสมอแครง แหลงโบราณคดเตาเผาโบราณทบานบอภาค ผาฝามอแดง แหลงโบราณคดสมยกอน-ประวตศาสตรบานบอโพธ แหลงโบราณคด อ าเภอวงโปง เมองนครเดด เมองสอง (เมองสรอง) เมองตรอกสลอบ วนอทยานถ าน าลอด ชมชนโบราณ ดอยคเวยง บานตอแพ เมองโบราณ วดพระแกวดอนเตาสชาดารามวรวหาร เมองเขลางคนคร ก าแพงเมองและคเมอง เมองหรภญชย ก าแพงเมองโบราณ (ประตก าแพงหก) วดสระศร วดตระพงเงน วดศรชม วดพระพายหลวง วดชางลอมวดนางพญา วดสวนแกวอทยานนอย วดเขาพนมเพลง วดเขาสวรรณครประตรามณรงค และปอมประต เตาทเรยงบานปายาง กลมเตาเผาทเรยงบานเกาะนอย วดศรสวาย วดชมชน เนนปราสาท แหลงโบราณคดวดชมชน แหลงโบราณคดวดชมชน

แหลงโบราณคด ภาคกลาง พระราชวงเดม พพธภณฑบานเกา ปราสาทเมองสงห โบราณสถานเมองเพนยด เขาดน โคกพนมด เมองอตะเภา เขาโตะโมะ เมองดงละคร องคพระปฐมเจดย ชมชนบานตลาดขวญ หลมหลบภยจอมพล ป. พบลสงคราม เกาะหลก เมองศรมโหสถ (เมองพระรถ, เมองอวธยะประ) ตกเจาพระยาอภยภเบศร หมบานโปรตเกส ปราสาทหนวดก าแพงแลง แหลงเรอจมทเกาะทะล แหลงเรอจมทเกาะทะล แหลงโบราณคดวดบานเกา เมองโบราณคบว ถ าฤาษเขาง เมองซบจ าปา หมบานเขายสาร ปอมวเชยรโชฎก ปราสาทเขานอย ถ าพระโพธสตว ถ าเทพนมตร ถ าเขาวง(หรอถ านารายณ) ถ าเขาวง(หรอถ านารายณ) บานอตะเภา บานคเมอง (เมองขดขน, ปรนตปะ, เสนาราชนคร) แหลงเครองปนดนเผาแมน านอย เมองอทอง บานคเมอง เขาปลารา

แหลงโบราณคด ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ เมองฟาแดดสงยาง พระธาตยาค ภคาว แหลงโบราณคดโนนเมอง เมองเกาบานหนองจนทน แหลงโบราณคดบานปราสาท เมองเสมา ชมชนบานเมองไผ เตาเครองเคลอบดนเผาบรรมย เมองนครจมปาศร ถ าฝามอแดง ดอนเมองเตย เสมา-หนทรายบานบงผกกาม ภาพสลกผาหน ถ าผาลาย ภผายนต ถ าพระดานแรง พระธาตนารายณเจงเวง พระธาตบงพวน บานกด-คอ-เมย บานกดกวางสรอย แหลงโบราณคดเปอยหวดง แหลงโบราณคดวดดงเฒาเกา

Page 117: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

แหลงโบราณคดดอนยาง แหลงโบราณคด-บานโพนเมอง แหลงโบราณคดบานเชยง แหลงโบราณคดภพระบาท โนนขกลง กลมเสมาหนทราย บานหนตง กลมเสมาหนทราย วดพระพทธบาทบวบาน เมองหนองหานนอย โนนกระเบอง บานโพน ผาแตม

แหลงโบราณคด ภาคใต ควนลกปด แหลงชมชนโบราณคลองทอม แหลงโบราณคดถ าหลงโรงเรยนทบปรกเขาขนาบ

น า แหลงโบราณคดถ าเสอ ถ าอาวปากหมาก แหลงโบราณคดถ าหมอเขยว ชมชนโบราณเขาสามแกว แหลงโบราณคดถ าฉานเรน แหลงโบราณคดถ าชางเลนถ าเขาสามบาตร บานโมคลาน เขาคา เมองโบราณยะรง มสยดกรอเซะ เขาเขยน แหลงโบราณคดเกาะคอเขา แหลงโบราณคดเขา-พง แหลงโบราณคดถ านาค แหลงโบราณคดเขางม แหลงโบราณคดเขาเวยง (เขาพระนารายณ) แหลงโบราณคดวดสวรรณคหา เมองพระรถ บานทาเรอ ชมชนโบราณเมองถลาง โบราณสถานบานพระยาวชตสงคราม ทงกาโล ภเขาวดถ า ภเขาก าปนเนนประวตศาสตร (นเวศนคร) แหลงโบราณคดน าตกรากลอย สวนสาธารณะรกษะวารน ชมชนคลองปะโอ หรอชมชนหนองหอ ชมชนโบราณเขาคหา – ชะแมชมชนโบราณสทงพระ ชมชนโบราณสหยง – เจดยงาม ชมชนโบราณเขาคหา อ าเภอทงหวา ถ าภ-ผาเพชร เขาโตะพญาวงชมชนโบราณเวยงสระ เขาศรวชย แหลมโพธ เจดยวดหลง

3. พระราชวง วง พระต าหนก ต าหนก พระทนง คม (Palace/Residence of royalty)

พระราชวงและวง คอ ทประทบของพระมหากษตรย พระมหาอปราช พระบรมวงศานวงศตงแตชนหมอมเจาขนไป สวนทอยของหมอมราชวงศและหมอมหลวงนนไมเรยกวา "วง" โดยวงใดจะเรยกวาพระราชวงไดนนจะตองมพระบรมราชโองการสถาปนาขนเปน "พระราชวง" เทานน

โดยในประเทศไทยมพระราชวง วง พระต าหนก เรอนรบรอง พลบพลาทประทบ พระทนง ดงน พระราชวง - พระบรมมหาราชวง · พระราชวงจนทน · พระราชวงจนทรเกษม · พระราชวงสวนหลวง · พระราชวงดสต (สวนจตรลดา) · พระราชวงบวรสถานมงคล (วงหนา) · พระราชวงบวรสถานพมข (วงหลง) · พระนารายณราชนเวศน · พระราชวงเดม (กรงธนบร) · พระราชวงบางปะอน · พระราชวงโบราณ (กรงศรอยธยา) · พระราชวงพญาไท · พระราชวงสนามจนทร · พระรามราชนเวศน · พระราชวงสราญรมย · พระราชนเวศนมฤคทายวน · พระราชวงปฐมนคร · พระราชวงทายพกล · พระราชวงเมองสมทรปราการ · พระราชวงปทมวน · พระราชวงบนเขาสตนาถ · พระราชวงนนทอทยาน · พระบวรราชวงสทา · พระราชวงรตนรงสรรค · พระราชวงรมน าเมองราชบร · พระราชวงแหลมซาย

วง - วงไกลกงวล · วงคนธวาส · วงจกรพงษ · วงจนทรเกษม · วงเจาพระยา · วงตรอกสาเก · วงตลาดนอย · วงถนนพระอาทตย · วงทาพระ · วงเทวะเวสม · วงเทเวศร · วงนางเลง · วงบรพาภรมย · วงบางขนพรหม · วงบางพล · วงบานดอกไม · วงบานหมอ · วงประมวญ · วงปากคลองตลาด · วงปารสกวน · วงพระอาทตย · วงเพชรบรณ · วงมหานาค · วงมะลวลย · วงราชทต · วงรนฤด · วงลดาวลย · วงลกษมวลาศ · วงวรดศ · วงวรวรรณ · วงวารชเวสม · วงวทย · วงวนดเซอร · วงศโขทย · วงสรรพสาตรศภกจ · วงสระปทม · วงสวนบานแกว · วงสวนผกกาด · วงสวนสนนทา · วงสะพานขาว · วงสะพานชางโรงส · วงสวนปารจฉตก · วงรมปอมพระสเมร · วงสวนมงคด · วงบานปน · วงคลงสนคา · วงคลองตลาด · วงรมคลองภาษเจรญ · พระกรณานวาสน · วงทววฒนา · วงนฤมล · วงชดลม · วงสะพานเสยว · วงวชรวงศ · วงทายหบเผย · วงรตนาภา · วงละโว · วงมงคละ · วงสงด · วงสามเสน · วงสามยอด · วงรพพฒน · วงไชยา · วงไม · วงทาพายพ · วงเพชรบร · วงเกษมสนต · วงดนสอ · วงบางคอแหลม · วงเขยว · วงขาว · วงรงสต · วงโพธยายรด · วงวรจกร

พระต าหนก - พระต าหนกกวานพะเยา · พระต าหนกกองบน 41 · พระต าหนกเกาะสชง · พระต าหนกเขานอย · พระต าหนกเขาคอ · พระต าหนกจกรบงกช · พระต าหนกนนทบร · พระต าหนกดอยตง · พระต าหนกดาราภรมย · พระต าหนกทกษณราชนเวศน · พระต าหนกในพระราชวงดสต · พระต าหนกภพงคราชนเวศน · พระต าหนกภพานราชนเวศน · พระต าหนกพชราลย · พระต าหนกปลายเนน · พระต าหนกธารเกษม · พระต าหนกหนองประจกษ · พระต าหนกประทบแรมอ าเภอปากพนง · พระต าหนกภฟา · พระต าหนกมอนจอกปอก · พระต าหนกเลอดส · พระต าหนกสวนรนฤด · พระต าหนกสระยอ · พระต าหนกสรยาลย · พระต าหนกเอองเงน · พระต าหนกค าหยาด · พระต าหนกเมองนคร · พระต าหนกจตรลดารโหฐาน · พระต าหนกปางตอง · พระต าหนกเขยว · พระต าหนกมหาราช-พระต าหนกราชน · พระต าหนกเขอนหวยหลวง · พระต าหนกธงนอย · พระต าหนกพมาน

Page 118: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

มาศ · พระต าหนกอทยานแหงชาตเขาใหญ · พระต าหนกประทบแรมเขอนหวยเสนง · พระต าหนกอรอาสน · พระต าหนกทะเลนอย · พระต าหนกสขทาลย · พระต าหนกไอยรา · พระต าหนกรมน านาน · ต าหนกประถม-นนทบร · ต าหนกทพย · ต าหนกทอง· พระต าหนกคลองหอยโขง · เรอนทลกระหมอมมหดลประทาน · พระต าหนกหาดเจาส าราญ · ต าหนกตะพานเกลอ · พระต าหนกเวยงเหลก · พระต าหนกทพยพมาน · พระต าหนกภพมาน · พระต าหนกทงกระมง · พระต าหนกระยอง · พระต าหนกรมผา · พระต าหนกภหลวง · พระต าหนก 3 จว

เรอนรบรอง - เรอนรบรองทประทบแหลมหางนาค · เรอนรบรองทประทบเขอนภมพล · เรอนรบรองทประทบเขอนรชชประภา · เรอนรบรองทประทบเขอนสรนธร · เรอนรบรองทประทบเขอนสรกต · เรอนรบรองทประทบเขอนบางลาง · เรอนรบรองทประทบเขอนวชราลงกรณ · เรอนรบรองทประทบเขอนศรนครนทร · เรอนรบรองทประทบเขอนอบลรตน · เรอนรบรองทประทบเขอนจฬาภรณ · เรอนทประทบโปงแดง · เรอนทประทบอาวดงตาล · เรอนรบรองทประทบส านกชลประทานท 1 · เรอนพลบพลาเขาดอกไม· เรอนประทบรบรอง(บานขนดง/บานขนไพร/บานสมลน) · เรอนรบรองทประทบภเรอ · เรอนรบรองทประทบคายกาวละ · เรอนรบรองทประทบภฝอยลม · เรอนรบรองเหมองผาแดง · เรอนรบรองทประทบกองบน ๒๓ · เรอนรบรองทประทบส านกชลประทานท 6 · อาคารทประทบรบรองบอน ามนฝาง

พลบพลาทประทบ - พลบพลาทประทบรชกาลท 7 · พลบพลาทประทบทรงงานทอทยานแหงชาตภผายล พลบพลาทประทบและศาลาเฉลมพระเกยรตแหลมผกเบย

พระทนง หมายถง เรอนทประทบหรอทส าหรบทรงงานส าหรบพระเจาแผนดน ทงประเภทเรอนยอด (หรอทเรยกวาปราสาท) และเรอนหลงคาจว พระทนงเปนทประทบของพระมหากษตรย รวมทงสถานทภายในองคปราสาททใชส าหรบประกอบกจตาง ๆหรออาจหมายถง พระราชอาสนหรอทนงทมชอเฉพาะในแตละองค โดยถาใชค าวาพระทนงประกอบกบค าอน ๆ กมความหมายวาเปนพาหนะทจดเฉพาะพระเจาแผนดนหรอพระราชวงศชนสง เชน รถพระทนง เรอพระทนง โดยพระทนงทส าคญในประเทศไทย ไดแก

-พระราชวงโบราณ อยธยา - พระทนงไพฑรยมหาปราสาท พระทนงไพชยนตมหาปราสาท พระทนงไอศวรรยมหาปราสาท พระทนงจกรวรรดไพชยนต พระทนงสรรเพชญมหาปราสาท พระทนงวหารสมเดจ พระทนงสรยาสนอมรนทร พระทนงบรรยงครตนาสน พระทนงเบญจรตนมหาปราสาท พระทนงมงคลาภเษกมหาปราสาท พระทนงตรมขพระบรมมหาราชวงพระทนงจกรมหาปราสาท พระทนงดสตมหาปราสาท พระทนงบรมราชสถตยมโหฬาร พระทนงจกรพรรดพมาน พระทนงเทพสถานพลาส พระทนงเทพอาสนพไลย พระทนงไพศาลทกษณ พระทนงอมรนทรวนจฉยมไหยสรยพมาน พระทนงอาภรณภโมกขปราสาท พระทนงราชกรณยสภา พระทนงพมานรตยา พระทนงสทไธสวรรยปราสาท พระทนงสนามจนทร พระทนงราชฤด พระทนงดสดาภรมยพระทนงมหศรปราสาท พระทนงศวาลยมหาปราสาท พระทนงบรมพมาน พระทนงสตลาภรมย พระทนงเทวารณยสถาน

-พระราชวงดสต - พระทนงวมานเมฆ พระทนงอนนตสมาคม พระทนงอภเศกดสต พระทนงอมพรสถาน พระทนงอดรภาค พระทนงสตลาภรมย

-พระราชวงบางปะอน- พระทนงไอศวรรยทพยอาสน พระทนงวโรภาษพมาน พระทนงเวหาศนจ ารญ พระทนงอทยานภมเสถยร

-พระราชวงจนทรเกษม - พระทนงพมานรตยา พระทนงพสยศลยลกษณ -พระราชวงบวรสถานมงคล (วงหนา หรอ พพธภณฑสถานแหงชาต พระนคร) - พระทนงศวโมกขพมาน พระท

นงวสนตพมาน พระทนงพทไธสวรรย พระทนงอศราวนจฉย พระทนงอศเรศราชานสรณ พระทนงคชกรรมประเวศ พระทนงมงคลาภเษก พระทนงเอกอลงกฎ พระทนงสาโรชรตนประพาส พระทนงวายสถานอมเรศ พระทนงพรหมเมศรงสรรค พระทนงพรหมพกตร พระทนงภมขมณเฑยร พระทนงบรพาภมข พระทนงทกษณาภมข พระทนงปจฉมาภมข พระทนงอตราภมข พระทนงปฤษฎางคภมข

-พระราชวงพญาไท พระทนงไวกณฐเทพยสถาน พระทนงพมานจกร พระทนงศรสทธนวาศ พระทนงเทวราชสภารมย พระทนงอดมวนาภรณ

Page 119: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

-พระราชวงสนามจนทร - พระทนงพมานปฐม พระทนงอภรมยฤด พระทนงวชรรมยา พระทนงสามคคมขมาตย

-พระราชนเวศนมฤคทายวน - พระทนงสมทพมาน พระทนงพศาลสาคร พระทนงสโมสรเสวกามาตย -พระรามราชนเวศน - พระทนงศรเพชรปราสาท -พระนครคร - พระทนงเพชรภมไพโรจน พระทนงปราโมทยมไหสวรรย พระทนงเวชยนตวเชยรปราสาท พระ

ทนงราชธรรมสภา -พระราชอาสน - พระทนงอฐทศอทมพรราชอาสน พระทนงภทรบฐ พระทนงพดตานกาญจนสงหาสน พระท

นงบษบกมาลามหาจกรพรรดพมาน พระทนงบษบกมาลาอตราพมขดสตมหาปราสาท พระทนงพดตานถม พระทนงราเชนทรยาน พระทนงกง

-อนๆ - พระทนงรตนรงสรรค ใน จงหวดระนอง พระทนงคหาคฤหาสน ใน จงหวดประจวบครขนธ พระทนงราชกจวนจฉย ใน ทาราชวรดฐ คม คมหลวง หรอคม หมายถง พระราชวงหรอวง ของเจาผครองนคร และเจานายในระดบเจาขนหาใบในหวเมองฝายเหนอ แตค าวา “คม” ค าเดยวแปลได 2 อยางคอ คมทหมายถงหอค า คอทประทบของเจาผครองเมอง ซงถาตองการความหมายทชดเจนกตองใชค าวา คมหลวง แตหากเปนค าวาคม ยงอาจหมายถงทประทบของเจานาย ในแงน ค าวาคม ค าเดยวอาจหมายถงค าวา “วง” ในภาษาไทยกลาวอกแงหนง คมหรอวงมไดหลายแหงเพราะเจานายมหลายคน แตค าวาคมหลวง หรอหอค ากคอพระราชวง แมจะมหลายแหงแตกเปนของเจานายทว ๆ ไป จากการส ารวจของสมโชต อองสกล ในป พ.ศ. 2537 คมภายในเขตก าแพงเมองเชยงใหมมประมาณ 25 คม แบงออกไดเปน 6 ประเภทใหญ ๆ คอ

1. คมทไดรบการดแลรกษาอยางดจากทายาท 2. คมททายาทขายไป แตยงคงไดรบการดแลรกษาอยางด 3. คมททายาทรอเพอถวายวด 4. คมททายาทมอบใหทางราชการ แตถกรอไปแลว 5. คมททายาทขายใหคนอน และถกรอไปแลว เหลอแตรปภาพ 6. คมทเหลอแตภาพ

เชน คมหลวง ทตงอยในจงหวดเชยงใหม - คมเจาบรรตน (มหาอนทร) คมทาเจดยกว คมรนแกว คมหลวง ทตงอยในจงหวดแพร - คมเจาบรรตน (นอยหน) คมเจาหนานไชยวงศ คมเจาหลวง (นครแพร) คมวงศบร

4. ศาสนสถาน (Religious Place)

คอ สถานทประกอบพธกรรมทางศาสนา เชน โบสถวหาร สถป เจดย เปนศาสนสถานทางพระพทธศาสนา มสยดเปน ศาสนสถานทางศาสนาอสลาม

ศาสนาพทธ - ศาสนาพทธมศาสนสถานส าคญ คอ วด โดยมเจาอาวาสเปนผปกครองวด ในวดม โบสถ วหาร เจดย ศาลาการเปรยญ กฏ เมร หอสวดมนต โรงเรยนพระปรยตธรรม และสถป เปนตน เปนสถานทใชประกอบพธทางศาสนา เปนทพ านกของพระภกษ เและเปนอนสรณใหระลกถงคณพระรตนตรย ซงพทธศาสนกชนนยมไปกราบไหวบชา และรวมกจกรรมตาง ๆ วดทยงไมไดวสงคามสมาเรยกวา ส านกสงฆ

ศาสนาครสต - ศาสนาครสตมศาสนสถานส าคญ คอ โบสถครสต ซงเปนสงกอสรางทท าการนมสการพระเปนเจาหรอเปนทประกอบพธศกดสทธ เชน พธบพตศมา พธมหาสนทศกดสทธ เปนตน นอกจากโบสถแลว ยงมศาสนสถานประเภทอน ๆ อก เชน บาซลกา อาสนวหาร โบสถนอย อาราม คอนแวนต เปนตน

ศาสนาอสลาม - ศาสนสถานส าคญของศาสนาอสลาม คอ มสยด โดยชาวมสลมในแตละชมชนจะสรางมสยดขนเพอเปนสถานทปฏบตพธกรรมทางศาสนา อนไดแกการละหมาด การปลกตนเพอบ าเพญตบะ หาความสนโดษ (ออตกาฟ และ คอลวะห) นอกจากนมสยดยงเปนโรงเรยนสอนอลกรอานและศาสนา สถานทชมนมพบปะ ประชม เฉลมฉลอง ท าบญเลยง สถานท

Page 120: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

ท าพธสมรส และสถานทพกพงของผสญจรผไรทพ านก โดยทจะตองรกษามารยาทของมสยด เชนการไมคละเคลาระหวางเพศชายและหญง การกระท าทขดกบบทบญญตหามของอสลาม (ฮะรอม) ทงมวล

ศาสนาฮนด - ศาสนสถานในศาสนาฮนด เรยกวา เทวสถาน เทวาลย หรอ โบสถพราหมณ ซงมกสรางในรปแบบตาง ๆ เชน ปราสาทหน ปรางค เปนตน ในประเทศไทยมเทวสถานโบสถพราหมณเปนเทวสถานหลก

ศาสนาซกข -ศาสนสถานในศาสนาซกขเรยกวา "ครทวารา" (ปญจาบ: ਗਰਦਆਰਾ Gurdwara; สนสกฤต:

गरदवारा) โดยถอวาวหารฮรมนดร ซาฮบ เปนศาสนสถานทศกดสทธทสด

ลทธอนตตรธรรม - ศาสนสถานในลทธอนตตรธรรมเรยกวา "สถานธรรม" (จน: 佛堂 ฝอถง) ซงแบงออกเปนหลายระดบ ทงสถานธรรมในครวเรอนและสถานธรรมสวนรวม แตละสถานธรรมมผดแลเรยกวา "เจาต าหนกพระ" (จน: 壇主 ถนจ)

5. ปราสาทหน ปรางค ก (Sandstone Sanctuary)

ปรางค หรอ พระปรางค เปนสงกอสรางประเภทหนงในงานสถาปตยกรรมไทย เปนหลกประธานในวดเชนเดยวกบพระเจดย แตเดมถอวาเปนงานสถาปตยกรรมทมรปแบบลกษณะเฉพาะของขอม โดยมคตความเชอในศาสนาฮนด วาเปนสญลกษณของเขาพระสเมร รปแบบหนงของเจดย เชนเจดยทรงพมขาวบณฑ (เจดยยอดทรงดอกบวตม) ของสมยสโขทย เชน เจดยทรงระฆง ของสมยสโขทยกม ของสมยกรงศรอยธยา หรอสมยรตนโกสนทรกม

ปรางคก เปนค าทใชเรยกกลมอาคารทมแผนผงและลกษณะเชนเดยวกนกบปราสาท ลกษณะและรปทรงของพระปรางค พระปรางคในประเทศไทยไดรบอทธพลจากศลปะสถาปตยกรรมขอม มลกษณะ

จ าแนกเปน 4 แบบ คอ 1. ทรงศขร เปนปรางครปแบบดงเดม สรางขนตามแบบแผนเดมของขอม เนนคตความเชอวาเปนการ จ าลอง

ภเขา และ สวรรคชนฟา ตวอยางไดแก ปราสาทนครวด ประเทศกมพชา ปราสาทหนพนมรง บรรมย เปนตน 2. ทรงงาเนยม มลกษณะคลายงาชาง ลกษระใหญแตสน ตอนปลายโคงและคอนขางเรยวแหลม ถอเปน

ประดษฐกรรมของชางไทย โดยมการพฒนาจากรปแบบเดมจนมลกษณะเฉพาะของตนเองในสมยอยธยาตอนตน ตวอยางไดแก ปรางคเหนอปราสาทพระเทพบดร วดพระศรรตนศาสดาราม กรงเทพฯ พระปรางควดพระศรมหาธาต เมองเชลยง สโขทย เปนตน

3. ทรงฝกขาวโพด มลกษณะ ผอมบางและตรงยาวคลายฝกขาวโพด สวนยอดนนจะคอยๆเรยวเลกลง กอนรวบเปนเสนโคงทปลาย เปนลกษณะเฉพาะของพระปรางคสมยตนรตนโกสนทร ตวอยางเชน วดเทพธดาราม กรงเทพฯ วดมหาธาตฯ กรงเทพฯ เปนตน

4. ทรงจอมแห มลกษณะคลายแหทถกยกขน ตวอยางไดแก วดอรณราชวราราม ธนบร องคประกอบของพระปรางค

1. นภศล คอสวนยอดปลายสดของพระปรางค ท าดวยโลหะหลอเปนรป 4 แฉกคลายปลายดาบ ตอซอนกน 2-3 ชน ระหวางกลางแทรกดวยแกนคลายปลายหอก

2. บวกลม คอสวนของอาคารทอยบนยอดสดของพระปรางค ท าเปนรปกลบบวแยม ตงรบนภศล 3. ชนรดประคด คอสวนชนของยอดพระปรางคทมลกษณะโคงเขา คลายรปเอวพระภกษทคอดเขาอน

เนองมาจากการนงสบงทรดดวยสายรดประคด 4. กลบขนน คอสวนตกแตงทประดบแทรกเขาไปใต ชนรดประคด ตรงต าแหนงมมทยอของแตละชน 5. บณแถลง คอสวนตกแตงทท าเปนรปหนาจวอาคารขนาดเลก ประดบอยระหวางกลางของกลบขนน คในของ

ชนรดประคด แตละชนของพระปรางค 6. ชนอสดง คอสวนของเรอนยอดพระปรางคสวนทตงอยเหนอเรอนธาต 7. เรอนธาต คอสวนทเปนตวเรอนประธานของพระปรางค

Page 121: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

8. ซมจระน า หรอ ซมคหา หรอ ซมทศ หรอ ซมประต คอสวนทท าขนประกอบเขากบองคพระปรางคหรอพระเจดยบรเวณภายนอกอาคารสวนทเปนเรอนธาต เพอใชเปนทประดษฐานพระพทธรป ม 4 ดาน เรยกวา ซมทศ ถาพระปรางคนนกลวงมทางเขาออก จะเรยกและท าหนาทเปน ซมประต

9. ชดฐานสงห คอสวนทท าเปนฐานสงห 3 ชน เทนเหนอ “ฐานปทม” เพอรบองค “เรอนธาต” 10. ฐานปทม คอสวนทเปนฐานอาคาร ใชตงรบองคเรอนธาตอาคาร 11. ฐานเขยง คอสวนของโครงสรางทเปนฐานชนลางสด

ปราสาท (Prasada) มาจากรากศพทภาษาสนสกฤต หมายถง อาคารทมสวนกลางเปนหองเรยกวา “หองครรภคฤหะ” หรอ “เรอนธาต” และมหลงคาเปนชนซอนกนหลายชนเรยกวา “เรอนชน” หลงคาแตละชนนน เปนการยอสวนของปราสาท โดยน ามาซอนกนในรปของสญลกษณ แทนความหมายของเรอนฐานนดรสง อนเปนทสถตของเหลาเทพเทวดา ดงนน ปราสาทจงหมายถง อาคารทเปนศาสนสถาน เพอประดษฐานรปเคารพ และการท าพธกรรมทางศาสนา ไมใชพระราชมณ เฑยร อนเปนทประทบของพระมหากษตรย ดวยเหตนจงมความแตกตางในเรองของวสด กลาวคอ ปราสาททเปนศาสนสถานนน สรางดวยวสด ทมนคงแขงแรงประเภทอฐหรอหน สวนพระราชมณเฑยร ทประทบของพระมหากษตรย สรางดวยไมทงสน

“ปราสาทขอม” หมายถง อาคารทรงปราสาททสรางขนในวฒนธรรมขอม หรอเขมรโบราณ เพอใชเปนศาสนสถานในการประกอบพธกรรมทางศาสนา ทงในศาสนาฮนด และพระพทธศาสนานกายมหายาน สวนค าวา “ปราสาทขอมในประเทศไทย” นน หมายถง อาคารทรงปราสาทในวฒนธรรมขอม ทพบในดนแดนไทยในปจจบน ซงดนแดนเหลานครงหนงเคยเปนสวนหนงของอาณาจกรขอม รวมทงบางสวนไดมการรบอทธพลทางศาสนา และงานศลปกรรมขอมมาสราง โดยคนในทองถน แตเดมมกเรยกงานศลปะของวฒนธรรมขอมในประเทศไทยวา “ศลปะลพบร” เนองจากเชอวา เมองลพบร เคยเปนเมองศนยกลางของขอมในประเทศไทย ในระหวางพทธศตวรรษท ๑๖ - ๑๘ และมลกษณะของงานศลปกรรมบางอยาง ทแตกตางจากศลปะขอม แตในปจจบนนยมเรยกวา “ศลปะขอมทพบในประเทศไทย” เพราะเปนค ารวมทครอบคลมพนทและระยะเวลามากกวา กลาวคอ พนทของประเทศไทย ทรบวฒนธรรมขอมอยในระหวางพทธศตวรรษท ๑๒ - ๑๘

ทมาของรปแบบ อาคารทรงปราสาททใชเปนศาสนสถานในวฒนธรรมขอมนน มทมาจากอนเดย กลาวคอ ชาวอนเดยไดสรางปราสาทขน

เพอประดษฐานรปเคารพทางศาสนา เรยกวา เทวาลย โดยสรางเปนอาคารทมหลงคาซอนชนขนไปหลายชน แตละชนม การ ประดบอาคารจ าลอง สามารถแยกออกเปน ๒ สายวฒนธรรม ไดแก อนเดยภาคเหนอ เรยกวา “ทรงศขร” (ส-ขะ-ระ) คอ ปราสาททมหลงคารปโคงสง สวนในอนเดยภาคใต เรยกวา “ทรงวมาน” คอ ปราสาททมหลงคาซอนเปนชนๆ แตละชนมกประดบอาคาร จ าลองจากรปแบบของปราสาทขอม ในระยะแรกเชอกนวา ไดรบอทธพลของทรงศขร จากอนเดยภาคเหนอ สวนทรงวมานนน สงอทธพลมายงศลปะชวา ตอมาภายหลงชางขอมไดน าเอารปแบบทง ๒ สายวฒนธรรม มาผสมผสานกน จนกลายเปนรปแบบเฉพาะของตวเองขน

คตการสราง การสรางอาคารทรงปราสาทมาจากคตความเชอของชาวอนเดยทวา เทพเจาทงหลายสถตอย ณ เขาพระสเมร อนเปน

แกนกลางของจกรวาล ซงอยบนสวรรค การสรางปราสาทจงเปรยบเสมอนการจ าลองเขาพระสเมรมายงโลกมนษย เพอเปนทสถตของเทพเจา และมการสรางรปเคารพของเทพเจาขน เพอประดษฐานไวภายใน โดยตวปราสาทมสญลกษณตางๆ ทใชแทนความหมายของเขาพระสเมร เชน มปราสาทประธานตรงกลาง มปราสาทบรวารลอมรอบ ถดออกมามสระน า และก าแพงลอมรอบอกชนหนง การทท าหลงคาปราสาทเปนเรอนซอนชนกหมายถง สวรรคหรอวมานของเทพเทวดานนเอง ดวยเหตทเปนการจ าลองจกรวาลมาไวบนโลกมนษย และเปนทสถตของเทพเจา จงตองมระเบยบกฎเกณฑ ตามทก าหนดไวในคมภรทางศาสนาอยางเครงครด ตวปราสาทจงมขนาดใหญโต และใชเวลากอสรางยาวนาน

ความส าคญ

Page 122: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

ดวยเหตทปราสาทขอมคอ ศนยกลางของจกรวาล ดงนน ตวปราสาท และเขตศาสนสถานจงถอวา เปนสถานทศกดสทธ และใชในความหมายทเปนศนยกลางของเมองหรอชมชน ปราสาทเปนทประดษฐานรปเคารพ และใชท าพธกรรมทางศาสนา ซงในศาสนาฮนดจะมพราหมณเปนผท าพธ เชน การสรงน ารปเคารพทอยภายในหองครรภคฤหะ น าทสรงแลวจ ะไหลออกมาทางทอน าเรยกวา ทอโสมสตร ซงตอออกมาภายนอกตวปราสาท เพอทชาวบานจะไดน าน าศกดสทธนไปใช นอกเหนอจากปราสาททเปนศนยกลางของชมชนแลว การสรางสระน าและบาราย (สระน าขนาดใหญ) กเปนสวนหนงของปราสาท เพอเปนอางเกบน า ส าหรบชมชน ในการอปโภคบรโภค ดงนน การสรางปราสาทจงเปนภาระส าคญของพระมหากษตรย ทเมอขนครองราชยแลว ตองสรางขน เพออทศใหแกบรรพบรษ หรอใหแกพระองคเอง และสรางบารายใหแกประชาชน การสรางปราสาททมขนาดใหญจงแสดงใหเหนถงบญบารม และพระราชอ านาจของกษตรยแตละพระองคดวย

ตวอยางปราสาท ปรางค ก ในประเทศไทย เชน ปรางคก กบานงว กกาสงห ปราสาทหนสระก าแพงใหญ ปรางคกสมบรณ (กบานหนองค) ปราสาทบานปราสาท (ธาตบานปราสาท) ปราสาทหนศขรภม กลมปราสาทตาเมอนและปราสาทศขรภม

กฏฤๅษบานโคกเมอง กฏฤๅษบานหนองบวราย ปราสาทกศลา ปราสาทถมอ ปราสาทบานบ ปราสาทบานส าโรง ปราสาทบานอนนต ปรางคก จงหวดชยภม ปรางคก จงหวดรอยเอด เทวสถานปรางคแขก ปราสาทกพระสนตรตน ปราสาทกสวนแตง ปราสาทชางป ปราสาทโดนตวล ปราสาทตระเปยงเตย ปราสาทตาควาย ปราสาทตาเมอน ปราสาทตาเมอนโตด ปราสาทตา-เมอนธม ปราสาทตาเลง ปราสาทนางร า ปราสาทบานปราสาท ปราสาทบานพลวง ปราสาทบานไพล ปราสาทบานสนม (ปราสาทวดธาต) ปราสาทบานสมอ ปราสาทปรางคก ปราสาทเมองต า ปราสาทยายเหงา ปราสาทวดปรางคทอง ปราสาทศขรภม ปราสาทสดกกอกธม ปราสาทสระก าแพงนอย ปราสาทสระก าแพงใหญ ปราสาทสงขศลปชย ปราสาทหนพนมวน ศาลพระกาฬ (จงหวดลพบร) พระธาตภเพก พระปรางคสามยอด ปราสาทภมโปน วดมหาธาตวรวหาร (จงหวดราชบร) วดก าแพงแลง วดพระธาตเชงชมวดพระธาตดม วดพระธาตนารายณเจงเวง ปราสาทหนองกง (โคกปราสาท) ปราสาทหนองตาเปลง ปราสาทหนองปลอง ปราสาท-หวยแคน

6. อนสาวรย อนสรณสถาน ศาลวรชน สสาน (Monument)

อนสรณสถานหรออนสาวรย คอสถานท หรออาคาร ซงกอสรางขนเพอเปนอนสรณ ระลกถงเหตการณ หรอคณความดของบคคล ในอดต อนสรณสถาน มกจะกอสราง เปน อาคารซงมกใชเปนอาคารอเนกประสงค เชนอาจม พพธภณฑ หองประชม ลานอเนกประสงค หองจดนทรรศการ สวนประกอบพธ หรอบรเวณบรรจอฐ เปนตน

รายชออนสาวรยและอนสรณสถานในประเทศไทย แบงตามยค ยคประวตศาสตร เจดยยทธหตถพอขนรามค าแหงมหาราช ตงอยทดอยชาง จ.ตาก เจดยสมเดจพระสรโยทย จ.

พระนครศรอยธยา เจดยยทธหตถสมเดจพระนเรศวรมหาราช ตงอยทดอนเจดย จ.สพรรณบร โบราณสถานเจดยยทธหตถ สมเดจพระนเรศวรมหาราช ต.ดอนเจดย อ.พนมทวน จ.กาญจนบร

ยค กอน พ.ศ. 2475 พระอนสาวรย สมเดจพระนางเจาสนนทากมารรตน พระบรมราชเทว และสมเดจพระเจาลกเธอเจาฟา กรรณาภรณเพชรรตน (อนสาวรยพระนางเรอลม) อนสาวรยเจาพระยาบดนทรเดชา (วดจกรวรรดราชาวาส , วดสามปลม) กรงเทพมหานคร พระบรมราชานสาวรย พระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว (ลานพระบรมรปทรงมา) กรงเทพมหานคร อนสาวรยยาเหล จ.นครปฐม อนสาวรยหม (วดสทศนเทพวราราม) กรงเทพมหานคร วงเวยน 22 กรกฎาคม กทม. อนสาวรยทหารอาสาสงครามโลกครงท 1 กรงเทพมหานคร พระบรมราชานสาวรย พระบาทสมเดจพระพทธยอดฟาจฬาโลกมหาราช กรงเทพมหานคร อนสาวรย พระยาไชยบรณ (ทองอย สวรรณบาตร) จงหวดแพร

ยค พ.ศ. 2475 – 2510 อนสาวรยทาวสรนาร จ.นครราชสมา อนสาวรยครบาศรวชย จ.เชยงใหมอนสาวรยหลกส (อนสาวรยพทกษรฐธรรมนญ, อนสาวรย 17 ทหารและต ารวจ, อนสาวรยปราบขบถ) กทม. อนสาวรยประชาธปไตย กทม. พระบรมราชานสาวรย สมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหว (สวนลมพน) กทม. อนสาวรยชยสมรภม กทม. พระอนสาวรยสมเดจพระมหตลาธเบศร อดลยเดชวกรม (สมเดจเจาฟามหดลอดลยเดช กรมหลวงสงขลานครนทร) (โรงพยาบาลศรราช) อนสาวรยพระรษฎานประดษฐมหศรภกด จ.ตรงพระบรมราชานสาวรย สมเดจพระเจากรงธนบร (สมเดจพระเจาตากสนมหาราช ,วงเวยนใหญ) กทม.

Page 123: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

พระบรมราชานสาวรยสมเดจพระนเรศวรมหาราช (พระบรมราชานสรณดอนเจดย,เจดยยทธหตถ) จ.สพรรณบร พระบรมราชานสาวรย สมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหว (รร.วชราวธ) กทม. อนสาวรยชาวเหมอง (กรมทรพยากรธรณ) กทม. พระอนสาวรย พระเจาบรมวงศเธอพระองคเจารพพฒนศกด กรมหลวงราชบรดเรกฤทธ (กระทรวงยตธรรม) พระบวรราชานสาวรย พระบาทสมเดจพระปนเกลาเจาอยหว (โรงละครแหงชาต) กทม. พระบรมราชานสาวรย สมเดจพระนารายณมหาราช จ.ลพบร พระอนสาวรย สมเดจพระเจาบรมวงศเธอพระองคเจารงสตประยรศกด กรมพระยาชยนาทนเรนทร (วงเทวะเวสม กระทรวงสาธารณสข) อนสาวรยทาวเทพกษตรและทาวศรสนทร จ.ภเกต

ยค พ.ศ. 2511 – 2530 พระอนสาวรย สมเดจพระเจาบรมวงศเธอ พระองคเจาดศวรกมาร กรมพระยาด ารงราชานภาพ (กระทรวงมหาดไทย) กทม. อนสาวรยหลวงสวรรณวาจกกสกจ (มหาวทยาลยเกษตรศาสตร) กทม.อนสาวรยหลก 60 ป กปตนเอดเวรด โทมส ไมล จ.ภเกต อนสาวรย พระยาพชยดาบหก จ.อตรดตถ พระบรมราชานสาวรย สมเดจพระเจาอทอง (วดพระศรสรรเพชญ) จ.พระนครศรอยธยา อนสาวรยสนทรภ จ.ระยอง พระอนสาวรย พระเจาบรมวงศเธอ กรมพระจนทบรนฤนาถ (กระทรวงพาณชย) กทม. อนสาวรยผกลาหาญ กรมทางหลวง กทม. พระอนสาวรย พลเรอเอกสมเดจพระเจาบรมวงศเธอ พระองคเจาอาภากรเกยรตวงศ กรมหลวงชมพรเขตรอดมศกด (มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลพระนคร วทยาเขตพณชยการพระนคร) กทม. พระอนสาวรย สมเดจพระเจาบรมวงศเธอ กรมพระยาเทวะวงศวโรปการ (พระองคเจาเทวญอไทยวงศ,พระราชวงสราญรมย) พระบรมราชานสาวรย พระบาทสมเดจพระเจาอยหวอนนทมหดล (วดสทศนเทพวราราม) กทม. พระบรมราชานสาวรย พระบาทสมเดจพระปรเมนทรมหาอนนทมหดล (รร.เทพศรนทร) กทม. อนสาวรยวรชนคายบางระจน จ.สงหบร อนสาวรยนายดอก นายทองแกว (วดวเศษชยชาญ) จ.อางทอง พระอนสาวรย พระเจาบรมวงศเธอ พระองคเจาบรฉตรไชยากร กรมพระก าแพงเพชรอครโยธน (การรถไฟ) กทม. พระอนสาวรย จอมพลสมเดจพระเจาบรมวงศเธอ เจาฟาจกรพงศภวนาถ กรมหลวงพษณโลกประชานาถ (กองทพอากาศ) กทม. พระอนสาวรย พลเรอเอกสมเดจพระเจาบรมวงศเธอ พระองคเจาอาภากรเกยรตวงศ กรมหลวงชมพรเขตรอดมศกด และเรอรบหลวงชมพร จ.ชมพร พระอนสาวรย สมเดจพระบวรราชเจา กรมพระราชวงบวรมหาสรสงหนาท (วดมหาธาตยวราชรงสฤษฎ) พระบรมราชานสาวรย พระบาทสมเดจพระปกเกลาเจาอยหว (ตกรฐสภา) กทม. พระบรมราชานสาวรย สมเดจพระพทธเลศหลานภาลย (วดอมพวนเจตยาราม) จ.สมทรสงคราม พระบรมราชานสาวรย สมเดจพระนเรศวรมหาราช (วดไชยนาวาส) จ.สพรรณบร พระบรมราชานสาวรย สมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหว (พระต าหนกชาลมงคลอาสน,พระราชวงสนามจนทร) จ.นครปฐม พระบรมราชานสาวรย พระนางจามเทว จ.ล าพน พระบรมราชานสาวรย พอขนรามค าแหงมหาราช จ.สโขทย อนสาวรย ศาสตราจารย ศลป พระศร (มหาวทยาลยศลปากร) กทม. พระบรมราชานสาวรย พอขนเมงราย จ.เชยงราย พระอนสาวรยเจาหลวงบญวาทยวงศมานต จ.ล าปางอนสรณสถานพระเจากาวละ จ.เชยงใหม พระบรมราชานสาวรยสามกษตรย (ศาลากลางจงหวดหลงเดม) จ.เชยงใหม อนสรณสถานผเสยสละ ยทธการเขาคอ จ.เพชรบรณ อนสาวรยขนสรรค (ทวาการอ าเภอสรรคบร) จ.ชยนาท อนสาวรยปรด พนมยงค (หลวงประดษฐมนธรรม) มหาวทยาลยธรรมศาสตร กทม. อนสาวรยทหารพลรมปาหวาย จ.ลพบร พระบรมราชานสาวรยสมเดจพระปยมหาราชและสมเดจพระมหาธรราชเจา (จฬาลงกรณมหาวทยาลย) กทม. อนสรณสถานนางสาวบญเหลอ (โรงเรยนบญเหลอวทยานสรณ) จ.นครราชสมา อนสาวรยพระยาภกดชมพล (แล) จ.ชยภม อนสรณผเสยสละ พตท. 2324 อ าเภอเชยงค า จงหวดพะเยา อนสรณยวรกรรม พ.ต.ท. ทงชาง อ าเภอทงชาง จงหวดนาน

ยค พ.ศ. 2531 – ปจจบน พระราชานสาวรย สมเดจพระเทพศรนทราบรมราชน (รร.เทพศรนทร กทม. ,รร.เทพศรนทรรมเกลา กทม ,รรเทพศรนทรฯปทมธาน รร.เทพศรนทรนนทบร ,เทพศรนทรพแค รร.เทพศรนทรขอนแกน , รร.เทพศรนทรลาดหญา กาญจนบร , รร.เทพศรนทรเชยงใหม รร.เทพศรนทร๙โครงการหลวง ดอยอางขาง รร.เทพศรนทรสมทรปราการ) พระราชานสาวรยสมเดจพระศรนครนทราบรมราชชนน (โรงเรยนเฉลมพระเกยรตสมเดจพระศรนครนทร 12 โรงเรยนทวประเทศ อนไดแก จ.ภเกต จ.พะเยา จ.กาญจนบร จ.ก าแพงเพชร จ.นครศรธรรมราช จ.ยะลา จ.รอยเอด จ.ระยอง จ.ลพบร จ.ศรสะเกษ จ.สมทรสาคร จ.หนองบวล าภ ) พระราชานสาวรยสมเดจพระศรนครนทราบรมราชชนน (อทยานเฉลมพระเกยรต สมเดจยา) กทม. พระราชานสาวรยสมเดจพระศรนครนทราบรมราชชนน (วดญาณสงวราราม วรมหาวหาร) ชลบร. พระราชานสาวรยสมเดจพระศรนครนทราบรมราชชนน สวนสมเดจพระศรนครนทร มหาวทยาลยราชภฏเชยงราย จงหวดเชยงราย พระราชานสาวรยสมเดจ

Page 124: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

พระศรนครนทราบรมราชชนน มหาวทยาลยแมฟาหลวง จงหวดเชยงราย พระราชานสาวรยสมเดจพระศรนครนทราบรมราชชนน พระต าหนกกวานพะเยา ศนยวจยและพฒนาประมงน าจดพะเยา จงหวดพะเยา พระบรมราชานสาวรย หรอพระบรมราชานสรณสมเดจพระนเรศวรมหาราช ศาลสมเดจพระนเรศวรมหาราช สวนสาธารณะเทศบาลเมองแมสอด อ.แมสอด จ.ตาก พระบรมราชานสาวรยสมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหว ทวาการอ าเภอแมสอด อ.แมสอด จ.ตาก อนสรณผเสยสละ อ.แมสอด จ.ตาก ท าพธเปดเมอวนท 30 เมษายน 2533 อนสาวรยพระสมครสรรพการ โรงเรยนสรรพวทยาคม อ.แมสอด จ.ตาก อนสาวรยสามบรพาจารย มหาวทยาลยเกษตรศาสตร กทม. อนสาวรยพระสเมธมงคลาจารย โรงเรยนเมธวฒกร วดพระธาตหรภญชยวรมหาวหาร จ.ล าพน อนสาวรยอ ามาตยโท พระชวงเกษตรศลปการ มหาวทยาลยแมโจ จ.เชยงใหม อนสาวรย ศาสตราจารย ดร. วภาต บญศร วงซาย มหาวทยาลยแมโจ จ.เชยงใหม อนสรณสถานสบ นาคะเสถยร จ.อทยธาน พระราชานสาวรยสมเดจพระสรโยทย จ.พระนครศรอยธยา อนสรณสถาน (วรชน) แหงชาต อ าเภอล าลกกา จ.ปทมธาน อนสรณสถาน นร.สห. 2488 จฬาลงกรณมหาวทยาลย กทม. พระบรมราชานสาวรยสมเดจพระนเรศวรมหาราช จ.พระนครศรอยธยา พระบรมราชานสาวรย สมเดจพระพทธเลศหลานภาลย พระสมทรเจดย จ.สมทรปราการ พระบรมราชานสาวรย สมเดจพระพทธเลศหลานภาลย วดอรณราชวรารามราชวรมหาวหาร กทม. พระราชานสาวรย สมเดจพระมหตลาธเบศร อดลยเดชวกรม พระบรมราชชนกและสมเดจพระศรนครนทราบรมราชชนน (กระทรวงสาธารณสข) กทม. อนสาวรยวรชนเดอนตลา สแยกคอกวว กทม. อทยานสถาน ศาลพนทายนรส งห จ .สมทรสาคร อนสาวรย นายขนมตม สนามกฬากลาง จ .พระนครศรอย ธยา อนส าวรย ปร ด พนมยงค มหาวทยาลยธรรมศาสตร รงสต จ.ปทมธาน อนสาวรย อ.ปวย องภากร มหาวทยาลยธรรมศาสตร รงสต จ.ปทมธาน อนสาวรย อ.สญญา ธรรมศกด มหาวทยาลยธรรมศาสตร รงสต จ.ปทมธาน อนสรณสถาน สนาม บานน าเคม จ.พงงา โครงการอนสรณสถาน เรอใบ พทยา จ.ชลบร โครงการอนสรณสถานสนามแหงชาต อทยานแหงชาตเขาหลก-ล าร พงงา พระราชานสาวรยสมเดจพระศรพชรนทราบรมราชนนาถ พระบรมราชชนนพนปหลวง (โรงเรยนวเชยรมาต) จ.ตรง พระราชานสาวรยสมเดจพระศรสวรนทราบรมราชเทว พระพนวสสาอยยกาเจา (โรงเรยนวฒโนทยพายพ) จ.เชยงใหม อนสาวรยกวศรปราชญ (โรงเรยนกลยาณศรธรรมราช) จ.นครศรธรรมราช โครงการอนสรณสถานถลางชนะศก (ทาวเทพกระษตร ทาวศรสนทร) จ.ภเกต พระบรมราชานสาวรยพระบาทสมเดจพระปรเมนทรมหาอานนทมหดล พระอฐมรามาธบดนทร [1] อนสรณสถานจตร ภมศกด (บานหนองกง ต.ค าบอ อ.วารชภม จ.สกลนคร) พระบรมราชานสาวรยของพระมหากษตรยไทย 7 พระองค (อทยานราชภกด) จ.ประจวบครขนธ

7. พพธภณฑทางดานประวตศาสตร ศลปวฒนธรรมและศลปะรวมสมย (Historical and Cultural Museum)

“ พพธภณฑสถาน ” มความหมายตามพจนานกรมฉบบราชบณฑตสถาน พ . ศ . ๒๕๔๒ วา สถานทเกบรวบรวมและแสดงสงตางๆทมความส าคญดานวฒนธรรมหรอดานวทยาศาสตร โดยมความมงหมายเพอใหเปนประโยชนตอการศกษา และกอใหเกดความเพลดเพลนใจ รชกาลท ๔ ทรงเปนผบญญตศพทค าวา “ พพธภณฑ ” ขนมาใชในประเทศไทย

ค าวา “ พพธภณฑสถาน ” มาจากค าภาษาบาลและสนสกฤต “ พพธ ” แปลวา ตางๆกน “ ภณฑ ” แปลวา สงของ เครองใช “ สถาน ” หมายถง สถานท แหลง ทตง ดงนน ค าวา “ พพธภณฑสถาน ” จงแปลวา “ สถานทส าหรบรวบรวมสงของเครองใชตางๆ อาท โบราณวตถ ศลปวตถ เปนตน

พพธภณฑสถานในความดแลของกรมศลปากร ม ๒ ลกษณะคอ ๑.พพธภณฑสถานแหงชาต สวนกลาง (กรงเทพมหานคร) เชน พพธภณฑสถานแหงชาต พระนคร

พพธภณฑสถานแหงชาตเรอพระราชพธ พพธภณฑสถานแหงชาต ศลป พระศร อนสรณ เปนตน และ ๒. พพธภณฑสถานแหงชาต สวนภมภาค เชน พพธภณฑสถานแหงชาต เจาสามพระยา จงหวด

พระนครศรอยธยา พพธภณฑสถานแหงชาต สมเดจพระนารายณ จงหวดลพบร เปนตน พพธภณฑศลปะรวมสมย พพธภณฑทเกบบนทกรวบรวมประวตศาสตรทางศลปะไทยทนาสนใจ เกดขนจากรากฐานทางวฒนธรรมอนยาวนาน

และองคความรทางศลปะแบบสากล โดย ศาสตราจารยศลป พระศร ประตมากรชาวเมองฟลอเรนช ประเทศอตาล อนกอใหเกดเปนงานศลปะไทยรวมสมย ทเปนทยอมรบในระดบนานาชาต วาประเทศไทยเปนชาตทมอารยะ

Page 125: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

งานศลปะทจดแสดงในพพธภณฑขณะนเปนผลงานทศนศลป จากศลปนหลายรน ซงทกๆ ผลงานถอเปนงานระดบชนคร จะยนหยดไดถงความมงมนของศลปนไทย ในการคงไวซงเอกลกษณไทยอยางเหนยวแน เชน พพธภณฑศลปะไทยรวมสมย กรงเทพฯ

8. ปอมปราการ ก าแพงเมอง ประตเมอง คเมอง (Fortress/City Wall/City Gate/Moat)

ระบบปอมปราการ หรอ ปอมปราการ คอสงกอสรางทางยทธศาสตรหรอตกทออกแบบเพอการปองกนตนเองในยามสงครามหรอใชเปนทมนก าแพงเมองและปอมปราการ

ก าแพงเมองและปอมปราการนนในอดตถอวามความส าคญในการปกปองและปองกนศตรทจะเขามายดครองเมอง ดงนนเมองในสมยกอนจงตองมการสรางก าแพงเมองเพอสรางความปลอดภยใหกบเมองและคนในเมองอกดวย เราจงไดศกษาปอมปราการและก าแพงเมองจ านวน 7 แหง ไดแก เมองสโขทย เมองก าแพงเพชร เมองเชยงใหม เมองนครศรธรรมราช เมองอยธยา เมองธนบร และเมองรตนโกสนทร

เมองสโขทย ก าแพงเมองสโขทย ปรากฏหลกฐานในศลาจารก เรยกวา ตรบร มแผนผงเปนรปสเหลยมผนผา มขนาดกวาง 1,300 เมตร ยาว 1,800 เมตร ก าแพงชนในเปนศลาแลงกอบนคนดน ก าแพง 2 ชนนอกเปนคน าสลบกบคนดน นอกจากท าหนาทปองกนขาศกแลวคน ายงใชระบายน าไมใหไหลทวมเมองอกดวย

สวนทเปนก าแพงชดทเกาทสดคอก าแพงเมองชนในสด โดยเกดจากการขดดนใหเปนคเมองภายนอกมาถมใหเปนแนวสงปอมประตเมองทางทศใตหรอประตนะโม คอตวปอมไดสรางครอมเอาวดรางแหงหนงไว แสดงวาตวศาสนสถานจะตองมมากอนการสรางปอมก าแพงชนกลางและชนนอกเพราะตววดตงอยตรงปากประตนอกคเมองชนในพอด (และไมพบลกษณะแบบนทปอมประตดานอน) จงเปนทนาสงสยวา ก าแพงเมองสามชนเทานนหรอไมทถกเรยกวาตรบร เหตใด ตรบร ของอยธยาและเชยงใหมจงไมใชก าแพงสามชน และก าแพงเมองสามชนของสโขทยทเหนในปจจบนมรองรอยวาเปนการสรางเพมเตมขนมาในสมยหลง (กวาอายสมยของจารกทระบในชวงครงแรกของพทธศตวรรษท 19)

เมองก าแพงเพชร ก าแพงเมอง ซงมลกษณะเปนรป สเหลยมผนผา บวกกบสเหลยมคางหม แตเปนลกษณะโคงเลกนอย ขนานไปกบล าน าปงฝงตะวนออก ความยาวของก าแพงดานเหนอ 2,200 เมตร ความยาวทางดานใต 2,000เมตร ดานกวางทางทศตะวนออก กวาง 500 เมตร ดานแคบสดทางทศตะวนตก ประมาณ 250 เมตร

โดยมลกษณะการกอสรางแกนในทเปนดนทขดจากคเมองขนมาถมเปนคนดนกอน แลวจงกอหมแกนดนดวยศลาแลง ขนไปถงเชงเทนตลอดแนวทงหมดโดยรอบ จากนนกอใบเสมาศลาแลงอยดานบนสด แตละดานของก าแพง เมอง จะมประตเขาออก ทงหมด 10 ประต และมปอมปราการทมนคงเหลอใหเหนเพยง 7 ปอม

เมองเชยงใหม ก าแพงเมองเชยงใหม หรอ ก าแพงเวยงเชยงใหม เปนก าแพงเมองชนในของเวยงเชยงใหม โดยขนแรกไดขดคเมองเปนรปสเหลยมจตรส มความยาวดานละประมาณ 1.63 กโลเมตร และน าดนทไดจากการขดคเมองนนขนไปถมเปนแนวก าแพงเมอง แลวกออฐขนาบสองขางกนดนพงทลาย ขางบนก าแพงปอฐตลอดแนวท าเสมาไวบนก าแพงทงสดานและประตเมองอกทงสแหง

ก าแพงดานทศเหนอ มความยาวมากทสด วดไดประมาณ 1.67 กโลเมตร ก าแพงดานทศใต วดได 1.63 กโลเมตร ก าแพงดานทศตะวนออกมความยาวเทากบทศตะวนตก คอ 1.62 กโลเมตร

ก าแพงเมองเชยงใหมมแจง(มม) 4 แจง ซงถอเปนปอมปราการของเมองในอดต ไดแก - แจงศรภม เดมชอ แจงสะหลภม เปนแจงทางทศตะวนออกเฉยงเหนอ - แจงกะต า หรอ แจงขะต า เปนแจงทางทศตะวนออกเฉยงใต - แจงกเฮอง เปนแจงทางทศตะวนตกเฉยงใต - แจงหวลน เปนแจงดานตะวนตกเฉยงเหนอ

Page 126: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

เมองนครศรธรรมราช เมองจงหวดนครศรธรรมราช เมอตงเมองขนท หาด ทรายแกว แลวจงสรางก าแพง เมองเปนก าแพงดน มคลอมรอบสนนษฐานวา มการบรณะก าแพง เมองสวนตางๆ คง พยายามรกษา แนวก าแพงเดมไว

สรางก าแพงเมองมาจากเมองเชยงใหม มาซอมก าแพงเมองนครศรธรรมราช โดยท าเปน ก าแพงแบบปกเสาพนดน เมอชาวโปรตเกสน าวธการสรางแบบกออฐ ไดถดดดแปลงเปนก าแพงกออฐขนเพอใหเปนปอม ปราการทแขงแรง

ในสมยสมเดจพระนารายณมหาราช นายชางวศวกรและสถาปนก ของฝรงเศสเขามาเมองไทย จงมการสราง ก าแพงเมองตามแบบ ชาโต (Chateau)

ก าแพงเมองนครศรธรรมราช มลกษณะเปนสเหลยมผนผา มอาณาเขตดงน - ดานทศเหนอ กวาง 11 เสน 10 วา - ดานทศใต กวาง 11 เสน 10 วา - ดานทศตะวนออก ยาว 55 เสน 5 วา - ดานทศตะวนตก ยาว 55 เสน 5 วา

เมองอยธยา ก าแพงเมองทพระเจาอทองทรงสรางครงแรกนนเปนเพยงเชงเทนดน และมเสาไมระเนยดปกขางบน ตอมาจงไดกออฐถอปนขน มการสรางปอมตางๆอาท ปอมมหาไชย ปอมซดกบ ปอมเพชร ปอมหอราชคฤหและปอมจ าปาพล เปนตน ปอมขนาดใหญๆมกตงอยบรเวณทางแยกระหวางแมน า เชน ปอมเพชรตงอยตรงทบรรจบของแมน าเจาพระยากบแมน าปาสก ปอมมหาไชยตงอยมมวงจนทรเกษมบรเวณทเปนตลาดหวรอในปจจบน ตวปอมไดถกรอเพอน าอฐไปสรางพระนครใหมทกรงเทพมหานครตงแตสมยรชกาลท ๑ ก าแพงเมองทงหมด มความยาวประมาณ ๑๒.๕ กโลเมตร หนา ๕เมตร สง ๖ เมตร มปอมปนประจ าอยโดยรอบ มประตเมอง ๑๘ ประตประตชองกด(ประตเลก) ๖๑ ประต ประตน า ๒๑ ประต รวมมประตทงสน ๙๙ ปอมปราการมทงหมด 29 ปอม ปจจบนเหลอเพยงไมกปอมทยงคงสภาพเดม ปอมเพชรเปนปอมทมความโดงดงทสด ปอมเพชร นบเปนปอมทมความส าคญมากทสดในเชงยทธศาสตร ดวยเปนดานปราการปองกนศตรผรกรานไดด อยตรงมมพระนครดานทศตะวนออกเฉยงใต ภายในเกาะเมอง บรเวณแมน าบางกะจะ ซงเปนจดทแมน าเจาพระยาไหลมาบรรจบกบแมน าปาสกพอด ท าใหเกดเปนลานน าวนขนาดใหญ

จดนใชเปนทจอดเรอส าเภาและเรอสนคาของชาวตางชาต จงเปนตลาดใหญทชาวบานสมยกอนนยมเรยกกนวา ตลาดน าวนบางกะ ดงปรากฏชอต าบลทางฝงตรงขามวา "ต าบลส าเภาลม" เปนนยถงวงน าวนดานหนาปอมเพชร เปนปอมใหญกอดวยอฐสลบกบศลาแลง หนา 14 เมตร ลกษณะรปทรงปอมแบบหกเหลยมยนออกไปจากแนวก าแพงเมอง มชองคหา(เชงเทน) กอเปนรปโคงครงวงกลม ซงเปนทตงของปนใหญประจ าปอม จากบนทกประวตของชาวตางชาตทไปเยอนกรงศรอยธยา ณ เวลานน กลาวไววามปนใหญกวา 800 กระบอกตงเรยงรายอยบนก าแพงเมอง เพอปองกนขาศกทจะมาทางน า และเปนทาเรอสนคาทส าคญในอดต

เมองธนบร กรงธนบรไมมก าแพงเปนทมน เลยยากทจะปองกนศตร เลยใชมลดนมาถมเปนเชงเทนทงสามดาน - ปอมวไชยประสทธปอมนเดมชอ “ปอมวไชยเยนทร ” หรอ “ปอมบางกอก” สรางขนในสมยสมเดจ พระ

นารายณมหาราช โดยเจาพระยาวไชยเยนทร กราบบงคมทลแนะน าใหสรางขน พรอม ปอมทางฝงตะวนออกของแมน าเจาพระยา เมอสมเดจพระเจาตากสนมหาราชทรงสถาปนา กรงธนบรเปนราชธานไดทรงสรางพระราชวงในบรเวณปอมแหงนพ รอมกบปรบปรงปอม และพระราชทานนามใหมวา “ปอมวไชยประสทธ” ปจจบนปอมวไชยประสทธใชเปนท ยงสลตในพธส าคญตางๆ และตดตงเสาธงเพอประดบธงราชนาว และธงผบญชาการทหารเรอ

เมองรตนโกสนทร เมอแรกสราง มก าแพงพระนครและคพระนครยาว 175 เสนเศษ (7 กโลเมตรเศษ) ก าแพงสงประมาณ 7 ศอก (3.60 เมตร) หนาประมาณ 5 ศอก (2.70 เมตร) มประต 63 ประต มปอม 14 ปอม มนามดงน

1. ปอมพระสเมร อยหวก าแพงเมองดานเหนอ 2. ปอมยคนธร อยหนาวดบวรนเวศ 3. ปอมมหาปราบ อยระหวางสะพานผานฟาลลาศ กบสะพานเฉลมวนชาต

Page 127: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

4. ปอมมหากาฬ อยเชงสะพานผานฟาลลาศ หนาวดราชนดดาราม 5. ปอมหมหลวง อยหนาลหโทษเดม 6. ปอมเสอทยาน อยระหวางปอมหมหลวง กบสะพานด ารงสถตย 7. ปอมมหาไชย อยหนาวงบรพาภรมย 8. ปอมจกรเพชร อยหวมมก าแพงเมองดานใต 9. ปอมผเสอ อยบรเวณปากคลองตลาด หวมมปากคลองคเมองเดม 10. ปอมมหาฤกษ อยตรงโรงเรยนราชนลาง 11. ปอมมหายกษ อยตรงตลดทาเตยน เยองหนาวดโพธ ไมถงหนาวหารพระนอน 12. ปอมพระจนทร อยบรเวณทาพระจนทร เปนปอมมมวงหนา ดานทศใต

13. ปอมพระอาทตย อยปากคลองทาชางวงหนา บรเวณทเปนรากฐาน สะพานสมเดจพระปนเกลา ฝงพระนคร ใชเปนปอมมมวงหนาดานทศเหนอ

14. ปอมอสนธร อยระหวางปอมพระอาทตยกบปอมพระสเมร 9. สงปลกสรางอนๆ ทมความส าคญทางประวตศาสตรหรอวฒนธรม (Other Historical and Cultural Elements)

เชน ถ าพระยานคร ทอทยานแหงชาตเขาสามรอยยอด มพลบพลาทประทบสวยเมอตองแสงตะวน ล าแสงแหงองศาของความลงตวจะสาดสองผานปลองเบองบนลงสพลบพลาทประทบ ร.5 และสะพานขามแมน าแคว จ.กาญจนบร อนสรณสถานทางประวตศาสตรครงส าคญของโลก เปนตน

10. สงปลกสรางทมคณคาทางสถาปตยกรรม (Architectural Building)

สถาปตยกรรม หมายรวมถง อาคารหรอสงกอสราง รวมถงสงแวดลอมทเกยวของทงภายในและภายนอกสงปลกสรางนน ทมาจากการออกแบบของมนษย ดวยศาสตรทางดานศลปะ การจดวางทวาง ทศนศลป และวศวกรรมการกอสราง เพอประโยชนใชสอย สถาปตยกรรมยงเปนสอความคด และสญลกษณทางวฒนธรรมของสงคมในยคนนๆอกดวย

องคประกอบส าคญของสถาปตยกรรม สนใจและความหมายของศาสตรทางสถาปตยกรรมนน ไดเปลยนแปลงไปตามยคสมย บทความ De Architectura ของ

วทรเวยส ซงเปนบทความเกยวกบสถาปตยกรรม ทเกาแกทสดทเราคนพบ ไดกลาวไววา สถาปตยกรรมตองประกอบดวยองคประกอบสามสวนหลกๆ ทผสมผสานกนอยางลงตวและสมดล อนไดแก ความงาม (Venustas) หมายถง สดสวนและองคกระกอบ การจดวางทวาง และ ส,วสดและพนผวของอาคาร ทผสมผสานลงตว ทยกระดบจตใจ ของผไดยลหรอเยยมเยอนสถานทนนๆ ความมนคงแขงแรง (Firmitas) และ ประโยชนใชสอย (Utilitas) หมายถง การสนองประโยชน และ การบรรลประโยชนแหงเจตนา รวมถงปรชญาของสถานทนนๆสถาปตยกรรมไทย

ตวอยางของสถาปตยกรรมไทย ไดแก เรอนไทย ซงมรปแบบแตกตางกนในแตละภาค วดไทย รวมถง อโบสถวหาร หอระฆง เจดย พระราชวง ปอมปราการ เชน ในจงหวดเชยงรายมสถาปตยกรรมพนถน (Vernacular Architecture) ประเภทบานเรอนทอยอาศยเกาแกหลายแหง อาทบานพกแพทยของโรงพยาบาลโอเวอรบรค และอาคารสถาปตยกรรมอาณานคม (Colonial Style) ทไดรบอทธพลโรแมนตค ไดแกอาคารทวาการอ าเภอเมองเชยงราย จวนผวาราชการจงหวดศาลากลางจงหวดเชยงราย (หลงเกา) โบสถครสตจกรท 1 เวยงเชยงราย และอาคารโรงพยาบาลโอเวอรบรค นอกจากนยงมอาคารซงไดรบอทธพลสถาปตยกรรมโมเดรน (Modern Architecture) ไดแก บานพกจอมพล ป.พบลสงคราม อาคารแบคเทลของโรงเรยนเชยงรายวทยาคม และอาคารโรงเรยนสามคควทยาคม นอกจากนภายในเมองเกาเชยงรายยงมแหลงศลปกรรมส าคญหลายแหง ทงทเปนศาสนสถาน ไดแก วดกลางเวยง วดพระแกว วดดอยง าเมอง วดพระสงหวดศรบญเรอง วดมงเมอง วดมงเมอง วดศรเกด และวดพระธาตดอยจอมทอง ซงแมหลายแหงจะมการบรณะแลว แตรปแบบ ศลปกรรมภายในวดกยงคงแสดงความเปนลานนาไวได

Page 128: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

อยางชดเจน รวมทงยงมมสยดดารลอามาน ซงเปนศาสนสถานในศาสนาอสลามดวย และวดนกบญอนนา หนองแสง หอนาฬกา หลงวดโพธ หอนาฬกาแหงแรกของกรงเทพฯ วดวงค า มมมองใหมกาฬสนธ สถาปตยกรรมความงามแบบลานชางในดนแดนชาวภไทบานนาว ไทธาน(Thai Than) หมบานวฒนธรรมและศลปะ วดพระธาตหรภญชย วดเกาเมองล าพน สดยอดงานพทธศลป วหารเทพวทยาคม วดบานไร ตกเกาถนนบรวานช วดนเวศธรรมประวต ในจงหวดพระนครศรอยธยา ซงเปนศลปะแบบกอธค ปอมพระสเมร วงพญาไท วดพระแมลกประค า (กาลหวาร) บานจมทอมปสน ชโนโปรตกส ภเกต เปนตน

Page 129: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

สปดาหท 6-7

ทรพยากรการทองเทยวทางวฒนธรรม และทรพยากรการทองเทยวงานเทศกาลประเพณ

สงคมในปจจบนมความตระหนกถงความส าคญของศลปะ วฒนธรรม เทศกาลรวมถงมรดกทางวฒนธรรมพนบานมากขนทงนการตนตวตอวฒนธรรมประกอบกบความหลากหลายทางวฒนธรรมของในแตละพนทเปนจดก าเนดของการพฒนาแหลงทองเทยวเชงวฒนธรรมดงจะเหนวาการทองเทยงเชงวฒนธรรมไดกลายเปนศนยกลางของอตสาหกรรมทองเทยวในยโร ปอกทงประเทศอนๆไดพยายามทจะพฒนาการทองเทยวเชงวฒนธรรมในประเทศของตนเอง นอกจากการทองเทยวเชงวฒนธรรมจะสามารถนารายไดเขาสประเทศและน าไปสการพฒนาเศรษฐกจทงระดบประเทศและระดบภมภาคแลวการทองเทยวเชงวฒนธรรมยงเปนเครองมอส าคญในการสบทอดวฒนธรรมใหคงอยตอไปส าหรบประเทศไทยแลวการทองเทยวเปนอตสาหกรรมบรการทสรางรายไดและการจางงานใหกบประเทศไทยเปนอยางมากอยางไรกดทามกลางการแขงขนของตลาดทองเทยวทสงขนกระแสการพฒนาการทองเทยวเชงวฒนธรรมจงไดรบความสนใจเพมสงขนเนองจากแหลงทองเทยว และมรดกทางวฒนธรรมของประเทศไทยมความเปนเอกลกษณเฉพาะตวและไดมการถายทอดมรดกทางวฒนธรรมสบเนองมาเปนเวลานาน ดงนนบทความวชาการนจะเนนการทองเทยวเชงวฒนธรรมเพอการวางแผนพฒนาการทองเทยวอยางยงยน โดยจะแสดงถงแนวทางในก ารพฒนาการทองเทยวเชงวฒนธรรมในประเทศไทยโดยค านงถงการอนรกษศลปวฒนธรรมและขนบธรรมเนยมประเพณเพอใหเกดการทองเทยวทยงยน

ในระดบโลกอตสาหกรรมการทองเทยวจดไดวาเปน อตสาหกรรมทใหญทสด โดยมการจางงานสงถง 192.3 ลานคน (World Tourism Organization, 2010) ในระดบประเทศไทย อตสาหกรรมการทองเทยวมความส าคญตอระบบเศรษฐกจ โดยม การจางงานประมาณ 1.94 ลานคน หรอประมาณรอยละ5.3 ของ อตราการจางงานทงหมดของประเทศ (การทองเทยวแหง ประเทศไทย, 2553) นอกจากนการพฒนาอตสาหกรรมการทอง เทยวทเหมาะสมยงจะน าไปสการพฒนาชมชนผานทางการพฒนา โครงสรางพนฐานของชมชน การพฒนาเศรษฐกจของชมชน และ การเสรมสรางเอกลกษณของชมชนเพอเปนความภมใจของคนใน ทองถนอยางไรกดการพฒนาการทองเทยวอยางไมเหมาะสมอาจ จะน าไปสผลกระทบตอชมชน อนไดแก คาครองชพทสงขนของ คนในชมชน อตราการเกดอาชญากรรมทสงขน การเพมขนของ มลพษและการเสอมถอยของวฒนธรรมพนเมองและวถชวตทเคย มอย ทงนการทองเทยวเชงวฒนธรรมนนมความพเศษ ตรงท นกทองเทยวจะเนนทการศกษาหาความรในพนทหรอบรเวณทม คณลกษณะทส าคญทางประวตศาสตรและวฒนธรรม สถานทดง กลาวจะมการบอกเลาเรองราวในการพฒนาทางสงคมและมนษย ผานทางประวตศาสตรอนเปนผลเกยวเนองกบวฒนธรรม องค ความรและการใหคณคาของสงคมโดยสามารถสะทอนใหเหนถง สภาพชวต ความเปนอยของคนในแตละยคสมยไดเปนอยางดไม วาจะเปนสภาพทางเศรษฐกจ สงคมหรอขนบธรรมเนยมประเพณ ซงนอกเหนอจากสถานทแลว เทศกาลและงานฉลอง รวมไปถงสนคาพนเมองในพนทตางๆ เชน ประเพณวนสารทเดอนสบของ จงหวดนครศรธรรมราช ประเพณลากพระและประเพณปลอยเตา ของจงหวดพงงา ประเพณบญบงไฟล านางรองและประเพณบญหวมนใหญของจงหวดบรรมย จดไดวาเปนสวนหนงของการทอง เทยวทมคณคาเชงวฒนธรรมเชนเดยวกน ดงนน จะเหนไดวาการอนรกษและการพฒนามรดกทางวฒนธรรมใหคงอยตอไปนนเปนเรองส าคญ เพราะนอกจากจะเปนความภาคภมในของประเทศแลว ยงมคณคาทเปนประโยชนตอ การพฒนาการศกษาทางดานประวตศาสตร ศลปศาสตร สนทรยศาสตรชาตพนธวทยา และมานษยวทยา อกทงยงสามารถ Executive Journal 141 สงเสรมการพฒนาเศรษฐกจของชมชน และประเทศผานทางการ ทองเทยว อยางไรกดเปนทนากงวลวาผลจากการทองเทยวทเพม สงขนจะน าไปสความเสอมโทรมของสถานททองเทยว และการสญ เสยมลคาทางวฒนธรรม จงอาจจะกลาวไดวาการทองเทยวเปรยบ เสมอนดาบสองคมถาไมมการวางแผนอยางเหมาะสม การจดการ เพอรกษาสมดลของการพฒนาการทองเทยวและการอนรกษมรดก ทางวฒนธรรมจงเปนเรองส าคญเพอน าไปสการวางแผนและการ จดการการทองเทยวอยางยงยน

Page 130: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

ทรพยากรการทองเทยวประเภทศลปวฒนธรรม ประเพณ และกจกรรม รวมถงสงทตกทอดตามประเพณโบราณมาสชนรนหลง มอาท ศลปะการแสดง การแตงกายแบบโบราณ ภาษาพนเมอง ความเชอเรองวญญาณ กจกรรมการยงชพแบบดงเดมของชนเผาทอาศยอยในพนทแหงใดแหงหนง และมวถชวตความเปนอยของชาวบาน ทงน ยงรวมถงสงดงดด ใจทมนษยสรางขนเพอการทองเทยว เชน สวนสนก หรอพพธภณฑ เปนตน และสงดงดดใจทมนษยสรางขนโดยวตถประสงคดงเดม ทสรางขนนนอาจไมใชเพอการทองเทยว แตเปนทซงนกทองเทยวสามารถเดนทางไปทองเทยวได เชน เขอน โรงง านผลตเบยร โรงงานเครองปนดนเผา สวนองน และหมบานของชาวนาชาวไร เปนตน

ทรพยากรการทองเทยวดานประวตศาสตร อนไดแก วฒนธรรม วถชวต หรอ เหตการณทสบสานกนมาตงแตอดต โดยสวนใหญการน าเสนอประวตศาสตรในรปของทรพยากรการทองเทยวจะอยในรปของโบราณสถานโบราณวตถ และสถานทส าคญทางประวตศาสตร ซงมสวนเกยวของกบสงเหลานคอ

1) สงคราม เชน ก าแพงเบอรลนทกนระหวางเบอรลนตะวนออกและเบอรลนตะวนตก ในเยอรมนและสะพานขามแมน าแคว จ.กาญจนบรเปนตน

2) โบราณสถานศาสนา เชน บโรพทธโท ในอนโดนเซย, พทธคยา ในอนเดย, นครวด นครธม ในกมพชา เปนตน

3) บคคลส าคญหรอสถานทเกยวของกบบคคลส าคญ เชน บานวลเลยม เชค - สเปยรในองกฤษ, อนสาวรยทาวสรนารจ.นครราชสมา เปนตน

4) ชนชนการปกครอง (รฐบาลหรอพระมหากษตรย) เชน อาคารรฐสภาของ สหรฐอเมรกาในกรงวอชงตน ด ซ, พระราชวงบคกงแฮม ในองกฤษ, พระราชวงบางปะอน ในจงหวด พระนคร ศรอยธยา เปนตน ความหมายของการทองเทยวเชงวฒนธรรม

การทองเทยวเชงวฒนธรรม หมายถง แหลงทองเทยวทมคณคาทาง ศลปะและขนบธรรมเนยมประเพณทบรรพบรษไดสรางสมและถายทอดเปนมรดกสบทอดกนมาแหลงทองเทยวประเภทนประกอบดวย งานประเพณ วถชวตความเปนอยของผคน การแสดงศลปวฒนธรรม สนคาพนเมอง การแตงกาย ภาษา ชนเผา เปนตน ตวอยางของแหลงทองเทยวทส าคญของประเทศไทยในประเภทนไดแก ตลาดน าด าเนนสะดวก งานแสดงของชางจงหวด แหลงทองเทยวเชงวฒนธรรม

ดร.ไกรฤกษ ปนแกว ไดใหความหมายของการทองเทยวเชงวฒนธรรม เปนการศกษาหาความรในพนทหรอบรเวณทมคณลกษณะทส าคญทางประวตศาสตรและวฒนธรรม มการบอกเลาเรองราวในการพฒนาทางสงคมและมนษยผานทางประวตศาสตรอนเปนผลเกยวเนองกบวฒนธรรม องคความร และการใหคณคาของสงคม โดยสถาปตยกกรมทมคณคาหรอสภาพแวดลอมอยางธรรมชาต ทสามารถแสดงออกใหเหนถงความสวยงามและประโยชนทไดรบจากธรรมชาต สามารถสะทอนใหเหนถงสภาพชวต ความเปนอยของคนในแตละยคสมยไดเปนอยางด ไมวาจะเปนสภาพทางเศรษฐกจ สงคม หรอขนบธรรมเนยมประเพณ

แตละประเทศตางกมวฒนธรรมและวถชวตทางสงคมทเปนเอกลกษณเฉพาะ ทงทเปนรปธรรมทแสดงออกทางดานลกษณะความเปนอยของผคน ภาษา เทศกาล ประเพณ พธกรรมทางศาสนา ศลปะหตถกรรม การแตงกาย การละเลนและการบนเทงตางๆ สภาพบานเรอน ฯลฯ และทเปน นามธรรม ทแสดงออกทางดานความคด ความเชอ ทศนคตภมปญญาชาวบาน ฯลฯ สงเหลานคอ ทรพยากรการทองเทยวทงสน เนองจากสามารถตอบสนองความอยากรอยากเหนสงทแปลกแตกตาง ของนกทองเทยวได

ทรพยากรการทองเทยวดานศลปวฒนธรรมและสงคม เทศกาลงานประเพณ แตละประเทศตางกมวฒนธรรมและวถชวตทางสงคมทเปนเอกลกษณเฉพาะ ทงทเปนรปธรรมทแสดงออกทางดานลกษณะความเปนอยของผคน ภาษา เทศกาล ประเพณ พธกรรมทางศาสนา ศลปะหตถกรรม การแตงกาย การละเลนและการบนเทงตางๆ สภาพบานเรอน ฯลฯ และทเปน นามธรรม ทแสดงออกทางดานความคด ความเชอ ทศนคตภมปญญาชาวบาน ฯลฯ สงเหลานคอ ทรพยากรการทองเทยวทงสน

Page 131: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

เนองจากสามารถตอบสนองความอยากรอยากเหนสงทแปลกแตกตาง ของนกทองเทยวไดทรพยากรการทองเทยวดานวฒนธรรมและสงคม

เทศกาลงานประเพณ ยงหมายรวมถง “อธยาศยไมตรและการตอนรบ” ของผคนในทองถนดวย ทงนหากนกทองเทยวเกดความรสกวา ไมไดรบการตอนรบจากคนในทองถนแลว สงอ านวยความสะดวกอนๆ หรอทวทศนใดๆ กไมสามารถ ดงดดใหนกทองเทยวอยในพนทนนตอไป การแสดงออกซงการตอนรบนกทองเทยวสามารถท าไดหลาย รปแบบ ตวอยาง การกลาวค าทกทายสวสด “Swatdee” ของคนไทยทน ามาใชจนประสบความส าเรจ นอกจากนอธยาศยไมตรการตอนรบของผคนในทองถน กนบเปนทรพยากรการทองเทยวหลกทม เอกลกษณเฉพาะ ไมวาจะเปน “ยมสยาม ” หรอ “ความเอออาทรในการชวยเหลอนกทองเทยว ” ทสามารถดงดดนกทองเทยวชาวตางประเทศไดเปนจ านวนมาก สงผลใหนกทองเทยวทเคยมาประเทศ ไทยแลวกลบมาเยอนซ าอก

การทองเทยวเชงวฒนธรรมคออะไร การทองเทยวนบเปนอตสาหกรรมหนงทไดน าเอาวฒนธรรมมาเปนจดขายเพอดงดดความสนใจของนกทองเทยวชาว

ตางประเทศ โดยเฉพาะนกทองเทยวชาวอเมรกนและยโรป ทตางสนใจทจะเรยนรวฒนธรรม มรดกทางประวตศาสตร เยยมชมงานสถาปตยกรรม และสมผสวถชวต ความเปนอยของคนในประเทศนน โดยเฉพาะประเทศในแถบเอเชยและแอฟรกา รวมถงซอของทระลกทเปนงานหตถกรรมละงานฝมอทเกดจากภมปญญาของคนในประเทศนน การทองเทยวในลกษณะดงกลาวเราเรยกวา การทองเทยวเชงวฒนธรรม ประเภทของทรพยากรการทองเทยวทางวฒนธรรม และทรพยากรการทองเทยวงานเทศกาลประเพณ

บญเลศ จตตงวฒนา ( 2548) ไดอธบายวาการทองเทยวเชงศลปวฒนธรรม ประกอบดวย 1. ประวตศาสตรและรองรอยทางประวตศาสตร 2. โบราณคดและพพธภณฑ 3. งานสถาปตยกรรมเกาแกดงเดม 4. ศลปะ หตถกรรม ประตมากรรม ภาพวาด รปปนและแกะสลก 5. ศาสนารวมถงพธกรรมตางๆทางศาสนา 6. ดนตร การแสดงละคร ภาพยนตร 7. ภาษาและวรรณกรรม 8. วถชวต เสอผาเครองแตงกาย อาหาร 9. ประเพณ วฒนธรรมพนบาน เทศกาลตางๆ 10. ลกษณะงานและเทคโนโลย ภมปญญาทองถนทน ามาใชเฉพาะทองถน

มหาวทยาลยเจาพระยา มการแบงแยกทตางกนอยอกเลกนอย ดงน การทองเทยวทเกยวของกบวฒนธรรม (Cultural Based Tourism)

– การทองเทยวเพอชมวฒนธรรมและประเพณ (Cultural and Tradition Tourism) อาจไมใชเรองใหมเพราะเรามประเพณหลากหลาย เชน ลอยกระทง สงกรานต แตควรสงเสรมใหนกทองเทยวไดมสวนรวมในกจกรรมตางๆ หรอประชาสมพนธตงแตเนนๆ กระตนใหคนมาสมผสดวยตนเองสกครง

– การทองเทยวเชงประวตศาสตร (Historical tourism) คอการเดนทางไปเทยวยงโบราณสถาน ไปชมโบราณวตถ

Page 132: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

– การทองเทยวชนบท (Rural tourism) เปนการเดนทางทองเทยวในหมบานชนบททก าลงไดรบความนยมจากชาวตางชาต โดยเฉพาะอยางยงชนบทในแถบภาคเหนอ สงดงดดใจคอวถชวต ความเปนอยในรปแบบทเรยบงายและมความสข รปแบบการทองเทยวทคลายกน คอ

– การทองเทยวชนกลมนอย (Ethnic tourism) เพอการเรยนรวฒนธรรม ความเปนมา และวถชวตเฉพาะกลม

ในสวนของผเขยนนนไดแบงแหลงทองเทยวทางวฒนธรรมออกเปน 2 ประเภทใหญๆ ดงน 1) แหลงความเปนอยและวถชวต 2) แหลงวฒนธรรมประเพณและหตถกรรมพนเมอง

1) แหลงความเปนอยและวถชวต แหลงทองเทยวทางวฒนธรรมประเภทน ผมาเยยมชมสามารถสงเกตความเปนอยและวถชวตของชมชนนน โดยตนเองมไดเขาไปมสวนรวม เชน ชมชนของชนเผา ศนยวฒนธรรม คณคาตอสวนรวมอยทการชวยรกษาความหลากหลายของเชอชาตคณคาตอผเยยมชมอยทการไดรบความรวสยทศนความเขาใจอนดระหวางกลมชนเผาตางๆ และภมปญญาของชนเผา ตวอยางเชน บานกะเหรยงทโพจจงหวดตาก บานหนองขาว จงหวดกาญจนบร เปนตน

รปแบบการทองเทยวในแหลงทองเทยวประเภทน สวนใหญเปนการทองเทยวชมวถชวตในชนบท ซงหมายถง การเดนทางทองเทยวในหมบานชนบททมลกษณะวถชวต และผลงานสรางสรรคทมเอกลกษณพเศษ มความโดดเดน เพอความเพลดเพลน ไดความร ดผลงานสรางสรรคและภมปญญาพนบาน มความเขาใจในวฒนธรรมทอ งถน บนพนฐานของความรบผดชอบและมจตส านกตอการรกษามรดกทางวฒนธรรม และคณคาของสภาพแวดลอม โดยประชาชนในทองถนมสวนรวมตอการจดการการทองเทยว

วถชวต คอ วถชวตหรอการด าเนนชวต เปนสงทมนษยสรางขน เชน การกน การละเลน การแสดง การรองเพลง เปนตน คอ

เรยกวา อะไรเกดขนจากน ามอมนษย ถอวาเปน วฒนธรรม ...: วถชวตคอ ทางทจะด ารงและด าเนนอยในโลก วถชวตน สภาพแวดลอมทงหมด กบ จตใจ(นสย ทรรศนะ สตปญญา พรสวรรค)ของเราเอง เปนตวก าหนด ...ประเภทวฒนธรรม ประเพณ และวถชวต. วถชวตเปนสงทมนษยสรางขนในรปแบบของการด าเนนชวตของผคน. ในสงคม ซงยดถอและปฏบตสบทอดตอ ๆ วถการด าเนนชวต ซงเปนพฤตกรรมและสงทคนในหมผลตสรางขน

เทยวแบบเรยนร "วถชมชน" ทง 4 ภาค -กลมทองเทยวเชงอนรกษบานแมก าปอง จงหวด เชยงใหม ชมชนเลกๆ ทโอบลอมดวยผนปาอนอดมสมบรณ

ยงคงรกษาประเพณและวถชวตอนเปนเอกลกษณไวไดอยางดเยยม เชน ประเพณสงกรานต ทานสลากภต ทานขาวลนบาตร เปนตน นอกจากน ชาวบานแมก าปองรวมกนก าหนดรปแบบการทองเทยว กฎระเบยบชมชนและกฎนกทองเทยวขน เพอเปนแนวทางในการอนรกษวถชวตแบบดงเดมใหคงอยสบไป

-ชมชนบานน าเชยว จงหวด ตราด ชมชนรมน าทนกทองเทยวสามารถเรยนรวถชวตทผสมผสานกนอยางกลมกลนของชาวไทยพทธและไทยมสลม ชมปาชายเลน ตกปลา ไดหมก ด าน าดปะการง เรยนร การท างอบ และพกแรมแบบโฮมสเตยได

-ชมชนลเลดน าเทยวเพอการอนรกษ จงหวด สราษฎรธาน ชมชนทมพนทเปนทราบลมและมบางสวนตดทะเล ด าเนนชวตตามแนวทางเศรษฐกจพอเพยง นกทองเทยวสามารถท ากจกรรมไดทงทางบก เชน การชมโบราณสถาน วดเขาวชย วดเขาพระอานนท ซงสรางในสมยสโขทย และทางน า เชน การชมปาชสยเลน ลองเรอชมวถชวตชมชน ศกษาธรรมชาตและดนก -หมบานวฒนธรรมบานผไทยโคกโกง จงหวด กาฬสนธ โดดเดนดวยการด ารงชวตตามวถดงเดม รกษาขนบธรรมเนยมประเพณตามแบบบรรพบรษซงสบเชอสายมาจากชาวผไทยทอพยพมาจาก เมองน านอยออยหน แควนสบสองจไท เปดโอกาสให

Page 133: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

นกทองเทยวไดเรยนรผานโฮมสเตยชมชน รวมพธบายศรสขวญ และรบประทานอาหารพนบานแบบพาแลงพรอมชมการแสดงทางวฒนธรรม

ภาษา ภาษาถน เปนภาษายอยทใชพดจากนในทองถนตาง ๆ ซงเกดจากการใชภาษาเพอการสอความหมาย ความเขาใจกน

ระหวางผคนทอาศยอยตามทองถนนน ๆ ซงอาจจะแตกตางไปจากมาตรฐาน หรอภาษาทคนสวนใหญของแตละประเทศใชกน และอาจจะแตกตางจากภาษาในทองถนอนทงทางดานเสยง ค าและ การใชค า ภาษาถน เปนภาษาทมลกษณะเฉพาะ ทงถอยค า และส าเนยง ภาษาถนจะแสดงถงเอกลกษณ ลกษณะความเปนอย และวถชวตของผคน ในทองถนของแตละภาค ของประเทศไทย บางทเรยกวา ภาษาทองถน และหากพนทของผใชภาษานนกวางกจะมภาษาถนหลากหลาย และมภาถนยอย ๆ ลงไปอก เชนภาษาถนใต กมภาษาสงฃลา ภาษานคร ภาษาตากใบ ภาษาสราษฎร เปนตน ภาษาถนทกภาษาเปนภาษาทส าคญในสงคมไทย เปนภาษาทบนทกเรองราว ประสบการณ และวฒนธรรมทกแขนงของทองถน เราจงควรรกษาภาษาถนทกถนไวใชใหถกตอง เพอเปนสมบตมรดกของชาตตอไป ซงภาษาถนจะเปนภาษาพด หรอภาษาทาทางมากกวาภาษาเขยนภาษาถนของไทยจะแบงตาม ภมศาสตรหรอทองถนทผพดภาษา นนอาศยอยในภาค ตาง ๆ แบงไดเปน 4 ถนใหญ ๆ คอ ภาษาถนกลาง ภาษาถนเหนอ ภาษาถนอสานและภาษาถนใต

ภาษาถนกลาง ภาษาถนทใชสอสารอยในบางจงหวดของภาคกลาง เชน เพชรบร กาญจนบร สพรรณบร ราชบร นครปฐม อางทอง และพระนครศรอยธยา เปนตน ภาษาถนทใชสอสารอยในจงหวดเหลาน มส าเนยงพดทแตกตางกนออกไป จะมลกษณะเพยนเสยงไปจากภาษากลางทเปนภาษามาตรฐาน

ภาษาถนเหนอ หรอภาษาถนพายพ (ค าเมอง) ไดแก ภาษาถนทใชสอสารอยในบางจงหวดของภาคเหนอตอนบน หรอภาษาในอาณาจกรลานนาเดม มกจะพดกนมากในจงหวดเชยงใหม แมฮองสอน เชยงราย พะเยา ล าปาง นาน ล าพน ตาก แพร เปนตน

ภาษาถนอสาน ภาษาถนอสานของประเทศไทยมลกษณะใกลเคยงกบภาษาทพดทใชกนในประเทศลาว แตภาษาอสานกยงถอวาเปนภาษาถนของภาษาไทย ภาษาถนอสานมภาษาถนยอยหลายภาษา ไดแก ภาษาทชนกลมใหญในภาคอสานใชพดจากน ซงใชสอสารอยในจงหวดตาง ๆ ของภาคอสาน หรอภาคตะวนออกเฉยงเหนอ เชน สกลนคร หนองคาย นครพนม ขอนแกน อดรธาน อบลราชธาน รอยเอด เลย ชยภม มหาสารคาม กาฬสนธ เปนตน

ภาษาถนใต ภาษาถนใต ไดแก ภาษาถนทใชสอสารอยในจงหวดตาง ๆ ของภาคใตของประเทศไทย ลงไปถงชายแดนประเทศมาเลเซย รวม 14 จงหวด เชน ชมพร ระนอง สราษฎรธาน ภเกต พทลง สงขลา นครศรธรรมราช เปนตน และบางสวนของจงหวดประจวบครขนธ ภาษาถนใต ยงมภาษาถนยอยลงไปอก เปนภาษาถนใต ภาคตะวนออก เชน ภาษาถนทใชใน จงหวดนครศรธรรมราช พทลง สงขลา ปตตาน ตรง สตล ภาษาถนใตตะวนตก เชน ภาษาถนทใชในจงหวดกระบ พงงา ระนอง สราษฎรธานและชมพร และภาษาถนใตส าเนยงเจะเห เชน ภาษาถนทใชในจงหวดนราธวาส และ ปตตาน ในแตละภาคกจะมภาษาถนใต เปนภาษาถนยอยลงไปอก เชน ภาษาถนระนอง ภาษาถนภเกต ภาษาถนพทลง ภาษาถนสงขลา เปนตน ภาษาถนยอยเหลานอาจจะมเสยง และค าทเรยกสงเดยวกนแตกตางกนออกไป

ภาษาถนตะวนออก วเศษ ชาญประโคน (2550, หนา 40-41) ไดกลาวถง ภาษาถนตะวนออกวาเปนภาษายอย ทใชพดจากน ในทองถนตะวนออกม ระยอง จนทบร ตราด เปนตน

อาหาร ภาคกลาง พนทสวนใหญเปนทราบลม มแมน าหลายสายไหลผาน ขาวปลาอาหารจงอดมสมบรณเกอบตลอดทงป

รวมทงมพชผก ผลไมนานาชนด ดวยเหตนอาหารภาคกลางจงเปนอาหารทมความหลากหลาย ท าใหรสชาตของอาหารภาคกลางไมเนนไปทางรสใดรสหนงโดยเฉพาะ คอมทงรสเคม เผด เปรยว และหวานคลกเคลาไปตามชนดตางๆของอาหาร นอกจากนมกมการใชเครองปรงแตงกลนรส เชน เครองเทศ และมกใชกะทเปนสวนประกอบของอาหาร อาหารภาคกลางเปนอาหารทมกจะมเครองเคยงของแนมรวมรบประทานดวย เชน น าพรกลงเรอ แนมดวยหมหวาน น าปลาหวานทานกบสะเดา เปนตน จดเดนคอ

Page 134: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

อาหารภาคกลางมกจะมการประดษฐ สรางสรรคอยางวจตรบรรจง ผก และผลไมมการแกะสลกอยางสวยงาม แสดงใหเหนถงความเปนเอกลกษณของอาหารไทยทมศลปะและวฒนธรรมทงดงาม

ภาคใต พนทตดชายฝงทะเล ลกษณะภมประเทศเปนแหลมยนลงไปในทะเล ประชากรสวนใหญจงนยมท าประมงดวยเหตนอาหารหลกของภาคใตจงเปนอาหารทะเลสด และนยมใชเครองเทศในการปรงอาหาร รสชาตจะเผดรอน เคมและเปรยว เชน แกงไตปลา แกงสม และแกงเหลอง เปนตน อาหารภาคใตนยมทานควบคกบผกเพอชวยลดความเผดรอนลง ซงเรยกวา ผกเหนาะ เชน มะเขอเปราะ ถวฝกยาว ถวพ สะตอเปนตน

ภาคเหนอ เปนดนแดนทมความเจรญรงเรองมาแตอดต มขนบธรรมเนยม ประเพณทแตกตางไปจากภาคอนๆ การรบประทานอาหารของทางภาคเหนอจะใชโกะขาว หรอทเรยกวา ขนโตก แทน โตะอาหาร โดยจะนงลอมวงเพอรบประทานอาหารรวมกนคนภาคเหนอจะรบประทานขาวเหนยวเปนอาหารหลก โดยอาหารของทางภาคเหนอจะเปนอาหารทสกมากๆ และเปนอาหารประเภททผดกบน ามนเปนสวนใหญ

ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ เปนดนแดนทคอนขางแหงแลง ท าใหอาหารพนเมองจงเปนอาหารพวกแมลงหลายชนด ซงเปนแหลงโปรตนทหลอเลยงชวตประชากรในภาคน อาหารอสานสวนใหญจะมขาวเหนยวเปนอาหารหลก สวนพชผก และเนอสตวทน ามาใชประกอบอาหารไดมาจากภายในทองถนเปนสวนใหญอาหารอสานมกใชปลาราเปนเครองปรงรสในอาหารเกอบทกชนด แตไมนยมใสในอาหารประเภทผด และมกรบประทานคกบผกสด

อาหารขนชอของแตละจงหวด เชน จงหวดกระบ คกกเมดมะมวงหมพานตคกกเมดมะมวงหมพานต จงหวดชมพร กลวยหมพานต จงหวดตรง ขนมเคก หมยาง จงหวดนครศรธรรมราช ขนมลา จงหวดนราธวาส ขาวเกรยบปลาสด (กะโปะ) จงหวดปตตาน ขนมลกหย จงหวดพงงา ขนมเตาสอ จงหวดพทลง กะละแม จงหวดภเกต ขนมเกอกมา จงหวดยะลา กลวยหนฉาบ จงหวดระนอง ซาลาเปา จงหวดสงขลา ขนมด จงหวดสตล บหงาบดะ จงหวดสราษฎรธาน กะละแมหรอยาหนม ผดหมโคราช จงหวดนครราชสมา ลาบเปดจงหวดยโสธร หมยอ จงหวดอบลราชาน กระหรปบจงหวดสระบร ขนมโมจ ไดฟกจงหวดนครสวรรค ไขเคมไชยา เงาะโรงเรยนนาสาร จงหวดสราษฯ ขนมสาลจงหวดสพรรณบรไกยางวเชยรบร จงหวดเพชรบรณ เปนตนขนมหมอแกง จงหวดเพชรบร แหนมเนองจงหวดอดรธาน

การแตงกาย การแตงกายของชาวใต

การแตงกายนนแตกตางกนในการใชวสด และรปแบบโดยมเอกลกษณไปตามเชอชาต ของผคนอนหลากหลายทเขามาอยอาศยในดนแดนอนเกาแกแหงนพอจ าแนกเปนกลมใหญๆ ไดดงน

1. กลมเชอสายจน – มาลายเรยกชนกลมนวายะหยา หรอ ยอนยา เปนกลมชาวจน เชอสายฮกเก ยนทมาสมรสกบชนพนเมองเชอสายมาลาย ชาวยะหยาจงมการแตงกายอนสวยงาม ทผสมผสาน รปแบบของชาวจนและมาลายเขาดวยกนอยางงดงาม ฝายหญงใสเสอฉลลายดอกไม รอบคอ,เอว และปลายแขนอยางงดงาม นยมนงผาซนปาเตะ ฝายชายยงคงแตงกาย คลายรปแบบจนดงเดมอย

2. กลมชาวไทยมสลมชนดงเดม ของดนแดนนนบถอศาสนาอสลาม และม เชอสายมาลาย ยงคงแตงกายตามประเพณ อนเกาแกฝายหญงมผาคลมศรษะ ใสเสอผามสลน หรอลกไมตวยาวแบบมลายนงซนปาเตะ หรอ ซนทอแบบมาลาย ฝายชายใสเสอคอตง สวมกางเกงขายาว และมผาโสรงผนสน ทเรยกวา ผาซองเกต พนรอบเอวถาอย บานหรอล าลองจะใสโสรง ลายตารางทอดวยฝาย และสวมหมวกถกหรอ เยบดวยผาก ามะหย

3. กลมชาวไทยพทธชนพนบาน แตงกายคลายชาวไทยภาคกลาง ฝายหญงนยมนงโจงกระเบน หรอ ผาซนดวย ผายกอนสวยงาม ใสเสอสออนคอกลม แขนสามสวน สวนฝายชายนงกางเกงชาวเล หรอ โจงกระเบนเชนกน สวมเสอผาฝายและ มผาขาวมาผกเอว หรอพาดบาเวลาออกนอกบานหรอไปงานพธ

Page 135: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

4. กลมราชส านกสยาม เนองจากผาทอ ทางภาคใตนนมชอเสยงในความงดงามและ ประณตดงนนกลมเจานาย ในราชส านกตงแต อดตของไทยจงนยม น าผาทอจากภาคใต โดยเฉพาะผายกเอามาสวมใสเปนผาซน และผาโจงกระเบน โดยใสเสอหลากหลายแบบ สวนใหญจะนยมแบบยโรป

การแตงกายภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ผชาย สวนใหญนยมสวมเสอแขนสนสเขมๆ ทเราเรยกวา "มอหอม" สวมกางเกงสเดยวกบเสอจรดเขา นยมใชผา

คาดเอวดวยผาขาวมา ผหญง การแตงกายสวนใหญนยมสวมใสผาซนแบบทอทงตว สวมเสอคอเปดเลนสสน หมผาสไบเฉยง สวม

เครองประดบตามขอมอ ขอเทาและคอ การแตงกายภาคกลาง

ผชาย สมยกอนการเปลยนแปลงระบอบการปกครอง นยมสวมใสโจงกระเบนสวมเสอสขาว ตดกระดม 5 เมด ทเรยกวา "ราชประแตน" ไวผมสนขางๆตดเกรยนถงหนงศรษะขางบนหวแสกกลาง

ผหญง สมยกอนการเปลยนแปลงระบอบการปกครอง นยมสวมใสผาซนยาวครงแขง หมสไบเฉยงตามสมยอยธยา ทรงผมเกลาเปนมวย และสวมใสเครองประดบเพอความสวยงาม

ในภาคตะวนออกการแตงกายมลกษณะเชนเดยวกบคนภาคกลางเดมทภาคนเรยกรวมกบคนภาคกลาง แตเนองจากลกษณะภมประเทศซงตางไปจากภาคกลางผลตผลและภมอากาศคลายคลงกบภาคใตจงมลกษณะเดนขดของตนเองทแยกออกไปได

การแตงกายภาคเหนอ ลกษณะการแตงกายของหญงลซอมความโดดเดนมาก ตงแตผาโพกหว ทเปนทรงปานกลม ตกแตงดวยลกปด

และพประดบหลากส เวลาสวมใสจะสงใหใบหนาของผหญงดโดดเดน สวยงาม เสอตวยาวตดเยบดวยผาสสดใสตกแตงดวยรวผาเลกๆ สลบส สวมทบ กางเกงขายาว ครงนองสด า มผาคาดเอวทเมอคาดแลวจะทงชายไปทางดานหลงเปนพหางมา ท าจากผาหลากสเยบเปนไสไกเสนเลกๆ จ านวนกวา 100 เสนขนไปเมอเคลอนไหว พจะกวกแกวงไปดวยดนารกสวยงามมากและสวมสนบแขงสสด

หญงสาวและหญงสงอายแตงกายคลายกนตางกนเฉพาะการใชส ซงในกลมหญงสงอายจะใชสขรมเขมกวา และผาโพกหวกใชผาสด าโพกพนไว ไมมลกปดและพประดบ

ผชายสวมกางเกงสสด และสาวเสอสด าตกแตงดวยเมดเงนคาดเอว ประดบดวยพหางมาท าจากผาเยบเปนไสไกสลบส เวลาคาดเอวจะทงชายลงมาทางดานหนา เดกๆ ยงคงสวมใสชดประจ าเผาใหเหนโดยทวไป

ภมปญญาทองถน

ภมปญญา ตรงกบศพทภาษาองกฤษวา Wisdom หมายถง ความร ความสามารถ ทกษะความเชอ และศกยภาพในการแกปญหาของมนษยทสบทอดกนมาจากอดตถงปจจบนอยางไมขาดสายและเชอมโยงกนทงระบบทกสาขา

ภมปญญาไทย (Thai wisdom) หมายถง ความร ความสามารถ ทกษะและเทคนคการตดสนใจผลตผลงานของบคคล อนเกดจากการสะสมองค-ความรทกดานทผานกระบวนการสบทอดพฒนาปรบปรง และเลอกสรรมาแลวเปนอยางดสามารถแกไขปญหา และพฒนาวถชวตของคนไทยไดอยางเหมาะสมกบยคสมย

ภมปญญาทองถน(local wisdom ) หรอภมปญญาชาวบานหมายถง ทกสงทกอยางทชาวบานคดขนไดเองและน ามาใชในการแกปญหา เปนเทคนควธเปนองคความรของชาวบาน ทงทางกวางและทางลกทชาวบานคดเอง ท าเอง โดยอาศยศกยภาพทมอยแกปญหาการด าเนนชวตในทองถนไดอยางเหมาะสมกบยคสมยความเหมอนกนของภมปญญาไทยและภมปญญาทองถน คอ เปนองคความร และเทคนคทน ามาใชในการแกปญหาและการตดสนใจ ซงไดสบทอดและเชอมโยงมาอยางตอเนองตงแตอดตถงปจจบน

สาขาคต ความเชอ หลกปฏบต

Page 136: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

- หมอด/หมอมอ/หมอสอง/หมอเสยงทาย - อนๆ ในสาขาคต ความเชอ หลกปฏบต

สาขาประเพณ พธกรรม - ผรพธกรรม ประเพณ - หมอขวญ/หมอพร/หมอพราหมณ - ผน าวญญาณ/ข าจ า - ศลปนดานดนตรพนบาน - ศลปน หมอล า/นกรองพนบาน/หนงตะลง - อนๆ ในสาขาประเพณ พธกรรม

สาขาการด ารงชพ และโภชนาการพนบาน - ผรการปรงอาหารพนบาน - ผรการถนอมอาหาร - ผรการหาอาหารจากปา เชน สตว แมลง ผกผลไม - อนๆ ในสาขาการด ารงชพ และโภชนาการพนบาน

สาขาการดแลสขภาพพนบาน - หมอสมนไพร - หมอยาฝน - หมอเปา/ฝาดยาเดก - หมอนวดจบเสน - หมอต าแย - อนๆ ในสาขาการดแลสขภาพพนบาน

สาขาเทคโนโลยพนบาน - นกประดษฐผลตภณฑ - ผรดานการทอผา/ทอเสอ - ผรการยอยสธรรมชาต - ผรการจกสาน - ชางสรางบาน - อนๆ ในสาขาเทคโนโลยพนบาน

สาขาบรหารจดการความหลากหลายทางชวภาพ - ผรดานตนไม - อนๆ ในสาขาบรหารจดการความหลากหลายทางชวภาพ

2) แหลงวฒนธรรมประเพณและหตถกรรมพนเมอง

แหลงทองเทยวทางวฒนธรรมประเภทน ผเยยมชมสามารถเขาไปมสวนรวมในกจกรรมทางวฒนธรรมประเพณและซอสนคาของทระลกจากผประกอบหตถกรรม คณคาตอสวนรวมอยทการรวมรกษามรดก ความหลากหลายของวฒนธรรม คณคาตอ

Page 137: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

ผเยยมชมอยทความพอใจจากการเขารวมกจกรรมทางวฒนธรรมประเพณและการไดซอสงของทระลกทพอใจ ตวอยางเชน ประเพณลอยกระทง ประเพณสงกรานต เปนตน

รปแบบการทองเทยวทเกดขนในแหลงทองเทยวประเภทนจงเปนการทองเทยวชมวฒนธรรมและประเพณซงหมายถง การเดนทางทองเทยวเพอชมงานประเพณตางๆ ทชาวบานในทองถนนนๆ จดขนไดรบความเพลดเพลนตนตาตนใจในสนทรยศลป เพอศกษาความเชอ การยอมรบนบถอ การเคารพ พธกรรมตางๆ และไดรบความร มความเขาใจตอสภาพสงคมและวฒนธรรม มประสบการณใหมๆ เพมขนบนพนฐานของความรบผดชอบและมจตส านกตอการรกษาสภาพแวดลอมและมรดกทางวฒนธรรม โดยประชาคมในทองถนมสวนรวมตอการจดการทองเทยว

ประเพณ วฒนธรรมพนบาน เทศกาลตางๆ ภาคเหนอ ประเพณทส าคญของภาคเหนอ คอ งานปอยหลวง ค าวา "ปอย" แปลวา ฉลอง ค าวา "หลวง" แปลวา ใหญโต งานปอยหลวงจงแปล วา งานฉลองทยงใหญ งานนจดขนเพอฉลองวดวาอาราม เชน สราง กฏใหม ศาลาการเปรยญใหม ซอมเจดยเสรจ เปนตน ก าหนดจดงานขนในชวงเดอนกมภาพนธ ถงเดอน มถนายนเปนเวลา 7 วน โดยวดทมงานปอยหลวงจะบอกบญใหประชาชนทอยในพนทใกลเคยง และวด ตาง ๆ ในจงหวดทราบ(เรยกวาแจกใบฎกาแผหนาบญ) เมอวดตางๆ ทราบแลวกบอกใหชาวบานในเขต ของตน ท าเครองไทยทานมารวมกน แลวจดเปนขบวน มเครองดนตร เชน ฆอง กลองยาว ฉาบ ฉง ป ท าการประโคมแหแหนฟอนร าเปนขบวนครวทานไปยงวดเจาของงาน พรอมทงมการประกวดขบวน ครวทานของแตละวดดวย เครองครวทานทจดมานนจะมอบไวใหวดทเปนเจาของงาน และประเพณยเปง ประเพณแหลสางลอง(ประเพณบวชลกแกว) ประเพณทานขนขาว ประเพณอมพระด าน า ประเพณปอยสางลอง ประเพณฟอนผปยา เปนตน ภาคกลาง ประชาชนในภาคกลาง ซงรวมถง 4 จงหวดในภาคตะวนออก ไดแก ชลบร จนทบร ตราด และ ระยอง ยงคงยดถอและปฏบตตามประเพณทวไปเหมอนภาคอนๆ แตจะมรายละเอยดปลกยอยเพมเตม ไปเปนพเศษ เชน ประเพณสงกรานต โดยทวไปแลวมการสรงน าพระพทธรป รดน าผ ใหญทเคารพ นบถอ และการเลนสาดน า แตในจงหวดภาคกลางหลายแหง โดยเฉพาะชาวไทยเชอสายมอญ ไดมการ ปฏบตทแตกตาง เชน มการท าบญใสบาตรตอนเชา กลางวนมการเลยงพระดวยขาวแช มการจดขบวน แหปลาไปปลอยในแมน าล าคลอง นอกจากนนยงมการเลนสะบา ร ามอญซอนผา และแมศรเรอน เปนตน บางแหงจะมการจดขบวนแหแขงขนไปกอพระเจดยทรายในวด สวนชาวไทยรามญในจงหวดปทมธาน จะจดตงศาลเพยงตาขนทกบาน และท าขาวแชไปถวายวด พรอมกบการแบงไวบนศาลเพยงตาดวย เพอเซนไหวผบรรพบรษและผบานผเรอนตางๆ และทจงหวดตราดมการทรงผควาย ทรงผกระดง และเลน สะบากน และประเพณตกบาตรดอกไม ประเพณอมพระด าน า ประเพณกวนขาวทพย ประเพณตกบาตรเทโว ประเพณท าขวญขาว ประเพณก าฟา ประเพณโยนบว ประเพณสงกรานต ประเพณบชาเทพมะขามเปนตน ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ งานประเพณของชาวอสานยดหลกของ "ฮตสบสองคองสบส" "ฮตสบสอง" หมายถง จารตประเพณทยดถอปฏบตในรปของงานบญทง 12 เดอน ไดแก เดอนเจยงหรอเดอนอาย จะมงาน "บญเขา กรรม" เดอนย "งานบญคนลาน" เดอนสาม "งานบญขาวจ" เดอนส "งานบญพระเวส" เดอนหา "งาน บญสรงน าหรอสงกรานต " เดอนหก "งานบญบงไฟ" เดอนเจด "งานบญซ าฮะ" เดอนแปด "งานบญ เขาพรรษา" เดอนเกา "งานบญขาวประดบดน" เดอนสบ "งานบญขาวสากหรอกระยาสารท" เดอนสบ เอด "งานบญออกพรรษา" เดอนสบสอง "งานบญกฐน" สวนค าวา "คองสบส " และ "ฮตบานคองเมอง" หมายถงครรลองคลองธรรม หรอแบบแผนในการประพฤตปฏบต 14 ประการ เชน ใหลางเทากอนขนบาน ตนแตเชามาใสบาตร หามเดนเหยยบเงาพระ สงฆ ใหกราบไหวบดามารดา เกบดอกไมธปเทยนบชาพระและหมนฟงธรรมทกวน เปนตน สวน "คองเมอง" เปนกฎทผปกครองบานเมองจะตองยดถอ เพอใหเกดความเปนธรรมในการปกครอง ประเพณหนงในฮตสบสองทเปนงานส าคญทสด คอ ประเพณบญพระเวส หรอการเทศนมหาชาตซงจดท าขนในเดอน 4 คอเดอนมนาคม วดใดจะท าบญพระเวสกจะมการประชมอบาสกและอบาสกาเพอ ตกลงเรองการจดงาน และตกแตงศาลาโรงธรรมดวยกระดาษส และธงสตางๆ ใชตนกลวย ตนออยและ ทางมะพราวมาจดแตงเปนซม ในวนรวม(คอวนกอนเทศน 1 วน) อบาสกอบาสกาทงหลายจะไปรวมกน ทวดเพอท าพธมนตพระอปคต และแหพระเวสสนดรกบนางมทรเขาเมอง ในวนรงขนซงเปนวนเทศน อบาสกอบาสกาจะไปทวดตงแตเวลาต 4

Page 138: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

เพอฟงเทศนมหาเวสสนดรชาดก ตงแตกณฑทศพรเรอยไปจน ครบ 13 กณฑ โดยสวนใหญเทศนเปนท านองพนเมองเมอจบกณฑหนงๆ จะมการบรรเลงดวยฆอง กลอง และระนาด พระภกษทเทศนกณฑใดกรบปจจยทจดมาของกณฑนน ทพเศษอกอยาง คอชาวบาน จะจดอาหารซงมขนมจนเปนหลกเลยงทกคนทมารวมงาน นอกจากนยงมงานประเพณทนาสนใจอก หลายงานซงไดรบการสนบสนนจนเปนงานทมชอเสยงของประเทศ และประเพณแหผตาโขน ประเพณแหนางแมว ประเพณบญเบกฟา ประเพณบญผะเหวด งานประเพณตชางน านอง ประเพณขาวสาก ประเพณทอดกฐน ประเพณแหปราสาทผง ประเพณบญบงไฟ ประเพณแหเทยนพรรษา ประเพณไหลเรอไฟ ทอดผาปากลางน า เทศกาลผลไม ท าบญกลางทง ทอดผาปาโจร เปนตน ภาคใต มประเพณทเปนทโดยเดนเปนเอกลกษณเชนกน โดยเฉพาะประเพณทเกยวของทางศาสนา ไดแก ประเพณแหผาขนธาต ประเพณสารทเดอนสบของ จ.นครศรธรรมราช ซงเปนศนยกลางทางพทธ ศาสนาและศลปวฒนธรรมในอดต งานแขงโพนลากพระ จ.พทลง เทศกาลกนเจ จ.ภเกตและตรง งาน สมโภชเจาแมลมกอเหนยว จ.ปตตาน หรองานประเพณเลกๆ อยางประเพณลอยเรอชาวเล ทเกดจาก ความเชอของชาวเกาะหลเปะ จ.สตล และอกหลายพนทในภเกต พงงา และกระบ และประเพณใหทานไฟ ประเพณลากพระ ประเพณอาบน าคนแก ประเพณสวดดาน ประเพณแหนางดาน ประเพณกวนขาวยาค ประเพณยกขนหมากพระปฐม ประเพณตกบาตรธปเทยน เปนตน ประเพณอน ๆ เชน ประเพณกอเจดยทราย ประเพณลอยเรอ ประเพณแหนางแมว ประเพณอมพระด าน า ประเพณลอยโค ประเพณบวชลกแกวหรอปอยสางลอง ประเพณฮตสบสอง คองสบส ประเพณไหลเรอไฟ ประเพณผตาโขน ประเพณบญบงไฟ ประเพณลอยกระทงสาย ประเพณวงควาย ประเพณแหปลา ประเพณแหพระบรมสารรกธตวดนางช ประเพณตกบาตรดอกไม ประเพณแขงเรอ ประเพณลงแขกเกยวขาว ประเพณบายศรสขวญ ประเพณการทอดผาปา ประเพณทอดกฐน ประเพณออกพรรษา ตกบาตรเทโว ประเพณท าบญเขาพรรษา หลอเทยน และแหเทยนพรรษา ประเพณตรษสงกรานต 26 ประเพณท าบญ ตกบาตร ถวายสงฆทาน ประเพณการท าบญ สวดมนต เลยงพระ ประเพณและพธกรรมเกยวกบความตาย ประเพณหมนและแตงงาน ประเพณบวช ประเพณและพธโกนจก เปนตน

เทศกาลงานประเพณของไทยในแตละเดอน เทศกาลงานประเพณของไทยเดอนมกราคม งานดอกไม ฟลอรา พารค งานเทศกาลทงทานตะวนบานลพบร เทศกาลตนครสตมาสภเรอ งานเทศกาลกนปลาและงาน

กาชาดจงหวดสงหบร เชยงรายดอกไมงามและดนตรในสวน งานมหกรรมอาหาร และพษณโลกเคาทดาวน งานชมชา ซากระบาน อาหารชนเผา ดอยแมสลอง ชาดอยแมสลอง, ชมดอกซากระบาน, การแสดงทางวฒนธรรมของชนเผา, การจดแสดงและจ าหนายสนคาผลตภณฑชมชน งานตากสนมหาราชานสรณ งานขอนแกนเคาทดาวน @ เซนทรลเวลด ทโคราช ทหวหน อมพวารนเรงเถลงศกใหม งานเทศกาลปใหม พทยา งานหาดใหญไนทพาราไดสหาดใหญเคาทดาวน เทศกาลรบตะวนใหมกอนใครในสยาม นบถอยหลงเรมตนปใหมไทย ปใหมสากล ชมชนทกเผา ชาวแมฮองสอน สวดมนตขามป งานแสดงเรอนานาชาตภเกต งานวนพอขนรามค าแหงมหาราช งานพอขนเมงรายมหาราชประจ าป เทศกาลตรษจน การแขงขน เดอะ นอรธ เฟซ 100 ไทยแลนด งานดอกไมบานชชอ ทมอหนขาว เชยงใหมแจสแอนดมวสคอนเดอะซต เทศกาลรมบอสรางและหตถกรรมสนก าแพง การแขงขน เดอะ นอรธ เฟซ 100 ไทยแลนด

เทศกาลงานประเพณของไทยเดอนกมภาพนธ วนมาฆบชา พธววาหใตสมทร พธววาหใตสมทร ประเพณนมสการรอยพระพทธบาทพลวง(เขาคชฌกฎ) งานแผนดน

สมเดจพระนารายณมหาราช เทศกาลงานประเพณของไทยเดอนมนาคม พายเรอทองปาตามหาแมงกะพรนน าจด บญผะเหวด บวงสรวงงานอนสาวรยปราบฮอ สะโตกชางล าปาง งานไหวครมวย

ไทยโลก งานวนตราดร าลก งานวนฉลองวนแหงชยชนะของทาวสรนาร (งานยาโม) งานประเพณขนเขาพนมรง งานเทศกาลดอกล าดวนบาน สบสานประเพณสเผาไทศรสะเกษ งานโลกทะเลชมพร เทศกาล ลานตาลนตา เทศกาลองนหวานและของดอ าเภอด าเนนสะดวก พทยามวสค เฟสตวล

Page 139: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

เทศกาลงานประเพณของไทยเดอนเมษายน ประเพณปอยสางลอง งานร าลกวนประวตศาสตรรถไฟรถมาล าปาง วนมะมวงและของดเมองแปดรว เทศกาลอาหาร

ทะเลตะกวปา เทศกาลผลไมและของดเกาะชาง ประเพณบวชชางหาดเสยว งานสมโภชเจาแมโตะโมะ เทศกาลสงกรานต ประเพณขนเขาไหวพระถ าเอราวณ เทศกาลหนงใหญวดขนอน ภเกตไบควค งานประเพณกอพระทรายวนไหลบางแสน หวหนร าลก งานแขงขนจกรยานเสอภเขาเมองพทยา

เทศกาลงานประเพณของไทยเดอนพฤษภาคม การแขงขนเรอใบนานาชาต ประเพณสรงน าพระธาตหรภญชย งานนมสการพระธาตศรสองรก วนวสาขบชา ประเพณ

อฐมบชา พระราชพธพชมงคลจรดพระนงคลแรกนาขวญ ประเพณบญบงไฟยโสธร พทยาไตรลก ซเปอร ซรย งานประเพณใสขนดอกบชาเสาอนทขล สงห รเวอรแคว อนเตอรเนชนแนล โทรฟ งานประเพณบวชนาคชาง

เทศกาลงานประเพณของไทยเดอนมถนายน เทศกาลดผเสอทปางสดา เสมดอนเลฟ ลากนาภเกตมาราธอนนานาชาต งานเทศกาลผลไมและของดเมองระยอง

ประเพณแหเจาพอหลกเมองสมทรสาคร พธววาหบาบาภเกต เขาประทบชาง เทรล งานเปดโลกใตทะเลเกาะเตา วนสนทรภ ลานนาเอกซโปร ประเพณผตาโขน วนสนทรภ งานเกษตรแฟรปราจนบร งานเทศกาลผลไมและของดเมองระยองงานวน

มะมวงและของดเมองเชยงใหม เทศกาลทองเทยวดอกกระเจยวงามเทศกาลลองแกงหนเพง เทศกาลงานประเพณของไทยเดอนกรกฎาคม ประเพณแหเทยนโคราช งานประตมากรรมเทยนนานาชาต ประเพณแหเทยนพรรษา จงหวดอบลราชธาน อาสาฬหบชา

วนเขาพรรษา ถนนสายวฒนธรรมเมองกะท จงหวดภเกต พทยา มาราธอน งานแขงขนเรอยาวนครสวรรค งานหลวงเวยงละกอน เคปพนวา โฮเทล ภเกต เรซวค กจกรรมลองแกงแมน าปาย งานประเพณตกบาตรดอกไมเขาพรรษา งานประเพณแหเทยนเขาพรรษาอ าเภอธาตพนม งานประเพณแหเทยนพรรษาทางน าทลาดชะโด งานมหกรรมแหเทยนพรรษาและตกบาตรบนหลงชาง เทศกาลทเรยน และผลไมเมองลบแล (มหศจรรย ทเรยนหลง - หลนเมองลบแล) เทศกาลลองแกงล าน าเขก ประเพณแหเทยนพรรษาสพรรณบร

เทศกาลงานประเพณของไทยเดอนสงหาคม งานเทศกาลเงาะโรงเรยนนาสาร มหศจรรยกงเดนขบวน งานเดนวงแมเมาะฮาลฟมาราธอน เทศกาลอาหารหวหน

ประจ าป มสทฟฟาน การแขงขนจกรยานเขอนภมพลเสอภเขานานาชาต มหกรรมกลองนานาชาตและพธไหวครกลอง ประเพณโลชงชาชาวอาขา เทศกาลขนมเคกจงหวดตรง ประเพณโลชงชาชาวอาขา เทศกาลล าไย ประเพณทงกระจาดสพรรณบร มหกรรมผาไทย รวมเทดไทราชน สสส. สงขลามาราธอนนานาชาต

เทศกาลงานประเพณของไทยเดอนกนยายน การแขงขนรถยนตขบเคลอนสลอ “แนสชาเลนจ” การแขงขนเรอยาวประเพณลมน าปาสก เทศกาลกนหอย ดนก ตก

หมก งานประเพณบญเดอนสบเมองนคร ขนอม มาราธอน เทศกาลดเหยยวอพยพหนงเดยวในประเทศไทย เทศกาลหมยางเมองตรง ประเพณการแขงขนเรอยาว ประเพณแซนโฎนตา ประเพณสลากภตร สลากยอม งานร าลกชาวเกาะสชง งานสารทไทย กลวยไข เมองก าแพง มหกรรมศลปะการแสดงและดนตรนานาชาต กรงเทพฯ วนสมโอมณฑลนครชยศร

เทศกาลงานประเพณของไทยเดอนตลาคม งานนประเพณแหปราสาทผง ประเพณไหลเรอไฟนครพนม มหกรรมอาหารเชยงใหม งานแขงขนเรอยาวออกพรรษาไทย-

ลาว (มกดาหาร-สะหวนนะเขต) งานประเพณรบบว งานประเพณวงควาย บงไฟพญานาค ประเพณตกบาตรเทโว ประเพณตกบาตรเทโวโรหณะ งานมหากศล อมบญ อมใจ เทศกาลกนเจ เมองพทยา เทศกาลกนเจหาดใหญ เทศกาลถอศลกนเจ ประเพณถอศลกนผกจงหวดตรง ประเพณถอศลกนผกจงหวดภเกต งานแขงขนเรอยาวนครสวรรค งานประเพณแขงเรอโพนลากพระ งานประเพณปอยเหลนสบเอด (แหจองพารา) งานประเพณอมพระด าน าและเทศกาลอาหารอรอยจงหวดเพชรบรณ ประเพณจลกฐน

Page 140: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

ประเพณชกพระ-ทอดผาปาและ แขงขนเรอยาว งานประเพณปอยเหลนสบเอด (แหจองพารา) ประเพณบญแหกระธป ฟลมน มาราธอน

เทศกาลงานประเพณของไทยเดอนพฤศจกายน การแขงขนซคยค กระบ เอนไลฟ เทศกาลยเปง ประเพณลอยกระทง ประเพณลอยกระทงกาบกลวย ประเพณแขงขนเรอ

ยาวชงถวยพระราชทานฯ เทศกาลเทยวพมาย งานประเพณลองสะเปาจาวละกอน งานมหศจรรยงานชางสรนทร การแขงขนลากนาภเกตไตรกฬา งานสปดาหสะพานขามแมน าแคว และงานกาชาดประจ าป งานเลยงโตะจนลง งานนมสการวดพระธาตดอยกองม งานนมสการองคพระปฐมเจดย เทศกาลดอกบวตองบานบนดอยแมอคองานเปดฤดกาลทองเทยวจงหวดภเกต งานปนฝายสายบญจลกฐน วดพระธาตผาเงา งานประเพณลอยกระทงสายไหลประทป ๑๐๐๐ ดวง งานสบสานต านานพนปปราสาทศขรภม งานสแตนดารดชารเตอรดกรงเทพมาราธอน เทศกาลกระบเบกฟาอนดามน เทศกาลดอกบวตองบานบนดอยแมอคอ เทยวชมวง ฟงดนตร เมองพระนารายณ

เทศกาลงานประเพณของไทยเดอนธนวาคม งานล าปางเซรามกแฟร ครงท 30 โอเวอรโคท มวสค เฟสตวล 2015 เทศกาลแหดาวครสตมาส งานแขงขนเชยงใหม

มาราธอน

- หตถกรรม (crafts) หมายถง เครองมอเครองใชทสรางขนดวยมอเปนหลก เชน การปน การแกะสลก การจกสาน ซงเกดจากฝมอชางเพยงคนเดยวหรอมากกวาหนงคน

ในประเทศไทยการผลตเครองมอเครองใชตางๆ ดวยฝมอ ซงเปนงานหตถกรรม มอยมากมายหลายชนด ท าดวยวสด และวตถดบ ทสามารถหาไดในทองถนนนๆ นอกจากจะมง เพอประโยชนใชสอยเปนหลกแลว ยงสอดใสศลปะในการประดษฐลงไปในสงประดษฐใหดสวยงาม ท าใหชนงานตางๆ ดมคณคา และความงามอยางโดดเดน ทางศลปวฒนธรรมของชนชาวไทยตลอดมา ไมแพชนชาตอนๆ โดยแบงออกเปนหตถกรรมแตละภาค คอ

- หตถกรรมภาคเหนอ เชน แหลงผลตรมบอสราง อ.สนก าแพง จ.เชยงใหม แหลงผลตภณฑจากกระดาษสา อ.สนก าแพง จ.เชยงใหม แหลงผลตจองหาง (จองเเดง) บานดอนเปา ต าบลดอนเปา อ าเภอแมวาง จงหวดเชยงใหม แหลงผลตเครองเขน บานนนทาราม ถนนนนทาราม และบานศรปนครว แหลงผลตน าตน (คนโทน า) หมบานเหมองกง “ต านานน าตนคนปนดน” หมบานกวนววลาย “บานกวนววลายสบสานปนดน ใสน าดมกนหอมเยนชนใจ” หมบานมอนเขาแกว “แหลงปนเครองครวจากดน สรางสรรคของกนหอมกลนดนเผา” หมบานปาตาล “มหศจรรยดนยม ถนลานนา” แหลงผลตเครองเงนบานววลาย จงหวดเชยงใหม แหลงผลตไมเเกะลานนา บานนาหา อ าเภอแมทา จงหวดล าพน แหลงผลตเซรามก เครองปนดนเผาชามตราไกเมอง เกาะคา ล าปาง แหลงผลตเครองปนดนเผาจากหมบานเวยงกาหลง จงหวดเชยงราย แหลงผลตเครองสงคโลกสโขทย เปนตน

- หตถกรรมภาคใต เชน การแกะหนงตะลง จงหวดนครศรธรรมราช พทลง และสงขลา โดยเฉพาะทนครศรธรรมราชนนเปนทตงของ “บานหนงตะลงสชาตทรพยสน” แหลงผลตเครองจกสานกระจดจงหวดพทลง แหลงผลตเครองจกสานยานลเพาจงหวดนครศรธรรมราช แหลงผลตหตถกรรมมกภเกต แหลงผลตเรอกอและบางนรา หาดบานทอน หมบานทอน ต.โคกเคยน อ.เมอง จงหวดนราธวาส เปนตน

- หตถกรรมภาคตะวนออกฉยงเหนอ เชน แหลงผลตเครองปนดนเผาดานเกวยน ต าบลดานเกวยน อ าเภอโชคชย จงหวดนครราชสมา แหลงผลตกระตบขาวไมไผภมปญญาชาวอ าเภอพนมไพร รอยเอด แหลงท าเครองปนดนเผา อ.หนองหาน จ.อดรธาน เปนตน

- หตถกรรมภาคตะวนออก เชน กลมจกสานไมไผ อ.พนสนคม จ.ชลบร - หตถกรรมภาคกลาง เชน แหลงผลตเครองเบญจรงค อมพวา สมทรสงคราม แหลงผลตเครองจกรสานงอบ

อ าเภอบางปะหน แหลงผลตปลาตะเพยนใบลานทาวาสกร บานหวแหลมอยธยา จงหวดพระนครศรอยธยา ตกตาดนเผา อ.บางเสดจ จ.พระนครศรอยธยา เปนตน

Page 141: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

มรดกทางวฒนธรรม องคการการศกษาวทยาศาสตรและวฒนธรรมแหงสหประชาชาต(United Nations Educational, Scientific, and

Cultural Organization) (n.d.) หรอ องคการ UNESCO ไดใหค าจ ากดความของค าวามรดกทางวฒนธรรม(culturalheritage) ไว ในการประชมสามญ ทจดขน ณ กรงปารส ในปค.ศ. 1972 หรอ ตรงกบ พ.ศ. 2515 วาเปน

(ก) อนสรณสถาน (monuments) อนรวมไปถง ผลงาน ทางสถาปตยกรรมผลงานประตมากรหรอจตรกรรมสวนประกอบ หรอโครงสรางของโบราณคดธรรมชาตจารก ถ า ทอยอาศย และ รองรอย ซงมคณคาโดดเดนในระดบสากลทางดานประวตศาสตร ศลปศาสตรหรอวทยาศาสตร

(ข) กลมอาคาร(groupsofbuildings) อนรวมไปถง กลม ของอาคารไมวาจะแยกจากกนหรอเชอมตอกนโดยลกษณะทาง สถาปตยกรรม หรอโดยความสอดคลองกลมกลน หรอโดยสภาพ ทางภมทศนซงมคณคาโดดเดนในระดบสากลทางดาน ประวตศาสตรศลปศาสตรและวทยาศาสตร

(ค) แหลงอนรวมไปถงผลงานทเกดจากมนษย(sites)หรอ ผลทเกดจากมนษยและธรรมชาตและบรเวณอนรวมถงแหลง โบราณคดซงมคณคาโดดเดนในระดบสากลทางดานประวตศาสตร สนทรยศาสตรชาตพนธวทยา หรอมานษยวทยา

ทงนองคการ UNESCO ไดจดตงคณะกรรมการมรดกโลก (TheWorldHeritage Committee) ในปพ.ศ.2519 เพอท าหนาท สรางความรวมมอในหมประเทศภาคสมาชกในการก าหนด มาตรการทเหมาะสมในการดแลแหลงวฒนธรรมทมความส าคญ มวลมนษยชาตใหคงอยพรอมกนนไดตงกองทนมรดกโลกขนเพอ เปนแหลงเงนทนในการสนบสนนการอนรกษแหลงวฒนธรรมและ ธรรมชาตทไดรบการขนทะเบยนเปนมรดกแลว

ปจจบนประเทศไทยมแหลงมรดกโลกทไดรบการขน ทะเบยนแลว 5 แหง (กระทรวงวฒนธรรม , 2555) ประกอบดวย เมองประวตศาสตรสโขทยและเมองบรวาร นครประวตศาสตร พระนครศรอยธยา แหลงโบราณคดบานเชยง เขตรกษาพนธสตวปาทงใหญ-หวยขาแขง และผนปาดงพญาเยน-เขาใหญ นอกจาก นยงมแหลงมรดกทางวฒนธรรมทอยในบญชรายชอเบองตนรอ การน าเสนอตอคณะกรรมการมรดกโลกเพอพจารณาอก 2 แหง ไดแก ปราสาทหนพมายและเสนทางวฒนธรรม และปราสาท พนมรง และปราสาทเมองต าและอทยานประวตศาสตรภพระบาท ทงนการประกาศสถานทดงกลาวเปนมรดกโลก นอกจากจะเปน ความภาคภมใจของประเทศไทยแลว ยงน ามาซงรายไดเขาประเทศจากการทองเทยว และท าใหประชาชนในทองถนมอาชพ ทหลากหลาย ตงแตการใหบรการดานการทองเทยว การเปลยนแปลงจากการทองเทยวนไดยกระดบสภาพความเปนอย และเพมรายไดในหมประชากรของประเทศ อนนบวาเปนสวน ส าคญในการพฒนาเศรษฐกจและสงคมของประเทศ

นานาประเทศกบการทองเทยวเชงวฒนธรรม ประเทศตางๆ ไดเลงเหนความส าคญของการทองเทยวเชงวฒนธรรมในการสรางรายไดใหกบประเทศของตนอยาง

มหาศาล จงน าวฒนธรรมมาเปนสวนหนงในกลยทธของประเทศ เชน ประเทศเกาหลไดมการจดตงหนวยงานอสระทสนบสนนภาคเอกชนในการสงออกสนคาวฒนธรรมซงเราจะเหนโฆษณาการทองเทยวของเกาหลทเนนการสมผสวฒนธรรมและเทคโนโลย รวมถงการโฆษณาแฝงในภาพยนตรซรตางๆของเกาหล ในขณะทประเทศสงคโปรกพยายามใชความหลากหลายของเชอชาต เปนจดขายในการทองเทยวเชนกน ภายใตแนวคดทวา Uniquely Singapore โดยมการฟนฟแหลงวฒนธรรมดงเดมของคนสงคโปรเชอชาตจน อนเดยและมลายในประเทศใหเปนสถานททองเทยว ส าหรบประเทศมาเลเซย การทองเทยวเชงวฒนธรรมจะเนนความเปนมสลมส าหรบนกทองเทยวทอยากสมผสมตตางๆของมสลม ยงมประเทศอนๆ อกมากมายทมการจดการการทองเทยววฒนธรรมอยางเปนระบบ เชน จน ประเทศในยโรปและออสเตรเลย ในขณะทบางประเทศมศกยภาพในการจดการการทองเทยวเชงวฒนธรรม แตยงมปญหาในดานการเมองภายในประเทศ หรอยงไมมนโยบายทสงเสรมดานการทองเทยว เชน พมา เวยดนาม ประเทศในแอฟรกาและตะวนออกกลาง เปนตน

Page 142: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

แนวคดการจดก าไรมรดกทางวฒนธรรมและการทองเทยวเชงมรดกวฒนธรรม

การทองเทยวเชงมรดกวฒนธรรมและการจดการมรดกทางวฒนธรรมเปนสงทตองพจารณาควบคกนซงการรกษามรดกวฒนธรรมเปนประโยชนดานองคความรและการใหคณคาแกสงคม ในขณะทการพฒนาการทองเทยวน าไปสการเตบโตทางเศรษฐกจและรายไดของชมชน การจดหาแนวทางการจดการทองเทยวเชงมรดกวฒนธรรมจงเปนเรองส าคญ ทงนแนวคดหลกเพอใชในการจดการมรดกทางวฒนธรรมประกอบดวยแนวคดการพฒนาการทองเทยวอยางยงยนและแนวคดเศรษฐกจและการทองเทยวเชงสรางสรรคซงแตละแนวคดจะประกอบดวยกลยทธและแนวทางสนบสนนทจะน าไปสการจดการมรดกวฒนธรรมและการทองเทยวเชงมรดกวฒนธรรมเปนไปอยางเหมาะสม

Page 143: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

สปดาหท 8

สอบกลางภาค

Page 144: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

สปดาหท 9-10

ทรพยากรการทองเทยวทส าคญของอาเซยน

ประเทศในกลมอาเซยน (ASEAN) รวม 10 ประเทศ

1. ประเทศสาธารณรฐอนโดนเซย (Republic of Indonesia) 2. ประเทศมาเลเซย (Malaysia) 3. ประเทศสาธารณรฐฟลปปนส (Republic of the Philippines) 4. ประเทศสาธารณรฐสงคโปร (The Republic of Singapore 5. ประเทศไทย (Kingdom of Thailand) 6. ประเทศบรไนดารสซาลาม (Brunei Darussa 7. ประเทศสาธารณรฐสงคมนยมเวยดนาม (The Socialist Republic of Vietnam) 8. ประเทศสาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนลาว (สปป.ลาว)(The Lao People's Democratic Republic

of Lao PDR) 9. ประเทศสหภาพพมา (Union of Myanmar) 10. ประเทศราชอาณาจกรกมพชา (Kingdom of Cambodia)

แหลงทองเทยวส าคญของแตละประเทศในกลมอาเซยน (ASEAN)

1. ประเทศเนการาบรไนดารสซาลาม (Brunei Darussalam) สถานททองเทยวส าคญ ไดแก บนบนดารเสรเบกาวน , มสยดโอมาร อาล ไซฟดดน ,มสยคทองค า (Jame’Asr

Hassanil Bolkiah Mosque) พระราชวงหลงคาทองค าอสตานา นรล อมาน,หมบานกลางน ากมปงอายเยอร, เกาะลาบวนและเกาะบอรเนยว เปนตน

1) เมองบนบนดารเสรเบกาวน (Bandar Seri Begawan) เมองบนบนดารเสรเบกาวน เปนเมองหลวงและเมองทาทส าคญของประเทศบรไนอยในเขตการปกครองบรไน-เมารา มประชากรประมาณ 60,000 คน เดมชอวา เมองบรไนภายหลงเมอบรไนพนจากการคมครองขององกฤษแลว จงเปลยนชอมาเปนบนดารเสรเบกาวน ปจจบนกรงบนดาเสรเบกาวนเปนศนยกลางการเงนธรกจการคา และการอตสาหกรรมของประเทศ ทงยงเปนสถานทผลตน ามนปโตรเลยมและกาซธรรมชาตดวย เมองหลวงของบรไนเปนทตงสถานทส าคญของประเทศ เชน พระราชวงหลวง ศนยประวตศาสตรบรไน พพธภณฑบรไน สเหราทใหญทสดในซกโลกตะวนออกคอ มสยดโอมารอาลไซฟดดนและ กมปงเอเยอรหมบานดงเดมของชาวบรไนทตงบานเรอนอยรมแมน าบรไน

2) มสยดโอมาร อาล ไซฟดดน (Omar Ali Saifuddin Mosque) มสยดโอมาร อาล ไซฟดดน มสยคเกาแกอนเปนท เคารพสกการะของชาวบรไน ตงอยใจกลางกรงบนดารเสรเบกาวน

มสยดหลงนออกแบบและด าเนนการสรางโดยสลตานโอมารอาลไซฟดดนท 3 พระราชบดาของสลตานองคปจจบน และสรางเสรจในป ค.ศ. 1958 พระองคทรงไดรบการยกยองวาเปนสถาปนกสมยใหมของบรไน มสยดนมความงดงามจนไดชอวา มนทชมาฮาล ชมมสยดโอมารอาลไซฟดตน มสยดเกาแกอนเปนทเคารพสกการะของชาวบรไนตงอยใจกลางกรงบนดารเสรเบกาวน มสยดหลงนออกแบบและด าเนการสรางโดยสลตานโอมาร อาลไซฟดดนท 3 ผทรงไดรบการยกยองวาเปนสถาปนกสมยใหมของบรไน และ

Page 145: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

เปนพระราชบดาของสลตานองคปจจบน และมสยนนสรางเสรจในป ค.ศ. 1958 มความงดงามจนไดชอวา มนทชมาฮาล สมควรแกเวลาน าทานเดนทางสสนามบน บนดารเสร เบกาวน

3) มสยดทองค า Jame Ar’ Hassanil Bolkiah Mosque มสยดทองค า Jame Ar’ HassanilBolkiah Mosque มสยดทสงางาม และศกดสทธของชาวบรไน ทใชงบประมาณใน

การสรางมหาศาล โดยมการน าเขาวสดการกอสรางและตกแตงจากทวทกมมโลก ใชเวลากอสรางนานถง7 ป มหองสวดมนต 2 หองแยกชายและหญงบนไดทางขนแตละชนจะม 29 ขน หองละหมาดดานบนตกแตงอยางวจตรดวยพรมสเหลองทองดสวางไสว จากนนน าทานชมมสยด โอมาร อาล ไซฟดตน มสยดเกาแกอนเปนทเคารพสกการะของชาวบรไนต งอยใจกลางกรงบนดารเสรเบกาวน มสยดหลงนออกแบบและด าเนนการสรางโดยสลตานโอมารอาลไซฟดดนท 3 ผทรงไดรบการยกยองวาเปนสถาปนกสมยใหมของบรไนและเปนพระราชบดาของสลตานองคปจจบน และมสยนนสรางเสรจในป ค.ศ. 1958 มความงดงามจนไดชอวา มนทชมาฮาล

4) พพธภณฑโรยลเรกกาเลย พพธภณฑโรยลเรกกาเลย พพธภณฑทไดรบการโหวตจากประเทศในอาเซยนวา เปนพพธภณฑทนาชมทสด เปนท

รวบรวมขาวของเครองใชของสลตานองคปจจบน อาท เครองทรงทองค าในวนขนครองราชยและเครองบรรณาการจากผน าประเทศตาง ๆ ชมมงกฎทองค า บลลงกทองค า เครองทรงทองค ารวมทงเครองราชยมากมายทพ ระองคไดรบ

5) กมปงไอเยอร Kampong Ayer Kampong Ayer กมปงไอเยอรหมบานกลางน าทใหญทสดในโลก ชมศลปะการสรางบานเรอนนบพนบรเวณปากแมน า

บรไน และการคมนาคมอนแปลกตา ชาวยโรปใรยคแรกทเขามาทบรไน เรยกขานหมบานกลางนน าวา เวนซแหงตะวนออกหมบานกลางน า ซงจดไดวาเปนชมชนกลางน าทใหญแหงหนงงบนโลก โดยมทงส น 42 หมบาน ประชากรอาศยรวม 30,000 กวาคนการสญจรไปมานนจะมเรอสปดโบทแบบบรไน (กคอเรอไมตดเครองยนต) คอยใหบรการ โดยคดคาบรการครงละ 1 เหรยญ หรอใครมาเปนหมคณะกสามารถเหมาเรอใหญพาเทยว เคาจะมบรการเสอชชพใหดวยส าหรบเรอใหญน าทยว เนองดวยชมชนกลางน าแหงนจดเปนชมชนกลางน าทใหญแหงหนงบนโลกบนชมชนกเลยม สถานดบเพลง สถานต ารวจ มสยด นอกจากนยงมโรงเรยน โรงพยาบาล รานอาหาร เหมอนชมชนบนฝง และ สะพานททออดยาวสชมชนกลางน า บนฝงกมอนสาวรย Mercu Dirgahayu 60 อยดวย 2. ประเทศราชอาณาจกรกมพชา (Kingdom of Cambodia)

สถานททองเทยวส าคญ ไดแก นครวด นครธม กรงพนมเปญ (ชมพระราชวง วดพนม และลองเรอแมน าโขง) ปราสาทบายน บนทายสร ปราสาทตาพรหม ชาดหาดเมองสหนวลล โตนเลสาบ (หรอทะเลสาบเขมร) หมบานชาวเขาทมณฑลคร Ecotourism ทรตนาคร และชมอาหารทะเลทจงหวดก าปอด

1) นครวด (angkor wat) เปนศาสนสถานตงอยในเมองพระนคร จงหวดเสยมเรยบ ประเทศกมพชา สรางในรชสมยของพระเจาสรยวรมนท 2

ในชวงตนครสตศตวรรษท 1 2 โดยเปนศาสนสถานประจ าพระนครของพระองค ตวเทวสถานไดรบการอนรกษไวเปนอยางด จนเปนศนยกลางทางศาสนาทส าคญเพยงแหงเดยวทยงเหลอรอดมาจนถงปจจบน นบตงแตกอสรางแลวเสรจ แตเดมนครวดเปนเทวสถานของศาสนาฮนด ซงสรางขนเพอถวายแดพระวษณ กอนทจะเปลยนเปนศาสนาพทธ นครวดเปนสงกอสรางทางศาสนาทมขนาดใหญทสดของโลก ตวเทวสถานถอเปนทสดของสถาปตยกรรมเขมรสมยคลาสสกรงเรอง และไดกลายมาเปนสญลกษณของประเทศกมพชา โดยปรากฏในธงชาต และเปนจดทองเทยวหลกของประเทศ ตลอดจนไดรบลงทะเบยนเปนมรดกโลกภายใตชอ เมองพระนคร ปราสาทนครวดไดเรมสรางในกลางพทธศตวรรษ ท 17 ในรชสมยของ พระเจาสรยวรมนท 2 เพอบชาแดพระวษณหรอ พระนารายณ ในป พ.ศ. 1720 ชาวจามไดบกรกขอม ท าใหพระเจาชยวรมนท 7 ตองยายเมองหลวงไปทเมองนครหลวง หรอ เสยมราฐ ในปจจบน หลงจากนน พระองคจงสรางเมองนครธม และ ปราสาทบายน หางจากปราสาทนครวดไปทางเหนอ เพอเปนเมองหลวงแหงใหมของชาวขอม ในป ค.ศ. 1586 (พ.ศ. 2129) ไดมนกบวชจากโปรตเกส นามวา อนโตนโอ ดา มกดาเลนา เปน

Page 146: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

ชาวตะวนตกคนแรกทไดไปเยอนปราสาทนครวด แตทจะถอวาเปนการเปดประตใหแกปราสาทนครวดนน คอการคนพบของ อองร มโอต นกสะสมแมลงและนกส ารวจชาวฝรงเศส เมอประมาณรอยกวาปทแลวมาปราสาทนครวดเปนสงกอสรางในยคสนสดของราชอาณาจกรขะแมร โดยมหนทรายเปนวสดกอสรางหลก

2) นครธม (Angkor Thom) นครธม (Angkor Thom) เปนเมองหลวงแหงสดทายและเมองทเขมแขงทสดของอาณาจกรขะแมร สถาปนาขนใน

ปลายครสตศวรรษท 12 โดยพระเจาชยวรมนท 7 มอาณาเขตครอบคลมพนท 9 ตารางกโลเมตร อยทางทศเหนอของ นครวด ภายในเมองมสงกอสรางมากมายนบแตสมยแรกๆ และทสรางโดยพระเจาชยวรมนท 7 และรชทายาท ใจกลางพระนครเปนปราสาทหลกของพระเจาชยวรมน เร ยกวา ปราสาทบายน และมพนทส าคญอนๆ รายลอมพนทชยภมถดไปทางเหนอประตทางเขานครธมดานใตจดเดนทสดคอทางเขาดานใต ทมลกษณะเปนหนา 4 หนา กอนจะเขาสบรเวณน จะเปนแถวของยกษ (อสร) ทางดานขวา และเทวดาทางดานซาย เรยงรายแบกพญานาคอยสองขางสะพาน เมอเขาสใจกลางนครธมจะพบสงกอสรางตางๆ บรเวณประตดานใตนไดรบการอนรกษฟนฟไวไดดกวาบรเวณอนๆ อก 3 ดาน

3) โตนเลสาบ (Tonle sap) โตนเลสาบ (Tonle sap) เปนทะเลสาบ (น าจด) ทใหญทสดในเอเชยเปนทะเลสาบทเกดจากล าน าโขง และแมน าสาย

ยอยๆไหลมารวมกนจนเปนทะเลน าจดขนาดใหญ ไมตางกบทเรามองเหนทองทะเล ทมน ากบฟา แตทโตนเลสาบจะเปนทะเลสาบสขนเชนเดยวกบแมน าโขง ยามน าหลากจะมอาณาบรเวณเปนพนทกวางมาก สงสดถง 16,000 ตารางกโลเมตร (สถตจาก unesco ป '97) แตยามน าลดกจะเหลอประมาณ 2700 ตารางกโลเมตร (เกอบสองเทาของพนท กทม) สวนลกสดประมาณ 10 เมตร... ปลาสด ปลากรอบ ปลารา เปนอาชพหลกของทน กลาวกนวาเปนแหลงอาหารน าจดทใหญทสดในโลก และสราง รายไดใหกบประเทศเปนอนดบ 2 รองจากการทองเทยว ชาวประมงทอาศยอยตามรมน าเปนชาวเวยดนามอพยพในยคสงครามเยน หรอสงครามคอมมวนสต สมยทเวยดนามสงทหารมาชวยรบในเขมร โตนเลสาบเปนแหลงทองเทยวของเมองเสยมเรยบ อยหางจากตวเมองออกไปประมาณ 14 กม. ตามระยะทางทผานจะเหนหมบานชาวประมงเปนระยะๆ บางแหงกตงเปนยานรานอาหารเวยดนาม และยงเขาไปใกลทะเลสาบมากขน กจะเหนชมชนของชาวประมงอยหนาแนน ทอยอาศยกสรางกนแบบงายๆ สะดวกในการเคลอนยายตามฤดน าหลากของแตละป จากระยะจากเสยมเรยบถงทาเรอ ยามน าลดจะมระยะทาง 14 กม. แตยามน าหลากแลวกอาจเหลอเพยง 4 กโลเมตรเทานน มาเทยวโตนเลสาบกไมตางกบไปเทยวตามชนบทของเวยดนาม วถชวตและความเปนอยยงดยอนยค ไมตางกบชนบทไทยในอดต

4) เขาพนมบาเคง (phnom bakheng) เขาพนมบาเคง เปนเทวสถานทสรางตามลทธไศวนกาย เมอราว พ.ศ. 1450 ตงอยบนเขาลกเลกทมความสงประมาณ

70 เมตร มชอเรยกดงเดมวา ปราสาทยโศธระประคอใชชอของพระเจายโศวรมนท 1 ตอมาเรยกวา พนมบาเคงตามลกษณะของตนบาเคงทมอยมากในบรเวณภเขาน เขาพนมบาเคงหรอวนมกนตาล เปนภเขาใจกลางเมองยโสธรประซงเปรยบเสมอนเขาพระสเมร และเปนศนยกลางของจกรวาล ตวปราสาทพนมบาเคงจ าลองลกษณะมาจากปราสาทบากอง มสถาปตยกรรมคลายกน รปทรงแบบปรามด ทตวระเบยงแตละชนมปราสาทเลกๆ 4 มม ภายในปรางคประธานมศวลงคตงอยตงแต พ.ศ.1450 ในปทเรมสรางปราสาท ในขณะทการกอสรางยงคงด าเนนตอไปจาก พ.ศ. 1450-1471 นานถง 21 ป หลงจากนนอก 40 ปในรชสมยของพระเจาชยวรมนท 5 ไดมการบรณะซอมแซมปราสาทนขนเปนครงแรก พระพทธรปทเหนในปรางคประธานนน มการอญเชญพระพทธรปขนาดใหญขนไปประดษฐานบนแทนหนทรายแทนศวลงคเมอ พ.ศ. 2059 และจดเดนจดหนงทนาสนใจของเขาพนมบาเคงนคอ เปนจดชมววทสวยงามซงสามารถเหนปราสาทนครวด และบรรยากาศยามเยนทมพระอาทตยตกเปนภาพทสวยงามทนกทองเทยวนยมกนเปนอยางมาก

5) ปราสาทบนทายศร (Banteay Srei) เปนปราสาทหนทถอไดวางดงามทสดในประเทศกมพชา มความกลมกลนอยางสมบรณ และเปนปราสาทแหงเดยวท

สรางเสรจแลวกวา 1000 ป แตลวดลายกยงมความคมชด เหมอนกบสรางเสรจใหม ๆ ปราสาทบนทายศรหรอเรยกตามส าเนยง

Page 147: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

เขมรวา บนเตยไสร หมายถง ปราสาทสตรหรอปอมสตร อยหางจากตวเมองเสยมเรยบไปทางทศตะวนออกเฉยงเหนอประมาณ 30 กโลเมตร ใกลกบแมน าเสยมเรยบในบรเวณทเรยกวา อศวรประ หรอเมองของพระอศวร

6) ปราสาทตาพรหม (Prasat Ta Prohm) ปราสาทตาพรหม (Prasat Ta Prohm) เปนปราสาททพระเจาชยวรมนท 7 สรางถวายใหกบ พระมารดา เชอกนวา

ปราสาทตาพรหมนนเปนอารามหลวงในยคนนดวยสวนค าวา ตาพรหม นนนาจะมาจากชอของผเฝาปราสาท ในชวงทคณะส ารวจ ชาวฝรงเศสเขามาถงตวปราสาทนจด เดนส าคญของปราสาทตาพรหม คอรากไมของตนสะปง (ไทยเรยกสมพงษ) ซงขนครอบคลมปราสาททวบรเวณ บางตนมอายถง 300 ป จนไดรบการคดเลอกเปน ฉากส าคญของภาพยนตรเรอง Tumb Raider นอกจากนแลว ยงมภาพสลกรป เสตกโกซอรส ซงเปนไดโนเสารชนดหนงภายในปราสาทตาพรหมอกดวย

7) ตลาดไนทมาเกต (Angkor night market) ตลาดไนทมาเกต (Angkor night market) เปนตลาดค าของชาวเสยมเรยบ ซงนกทองเทยวนยมมาเดนซอของทระลกมากมาย อาท

เชน ไมแกะสลก เสอลายนครวต และสปาปลา เปนตน 8) ระบ าอปสรา (apsara dance) ระบ าอปสรา (apsara dance) เปนการแสดงของประเทศกมพชา ซงเกดไดจากภาพจ าหลกของนางอปสรทงหลายท

ปรากฏบนปราสาทหนในประเทศกมพชา โดยเฉพาะภาพจ าหลกนางอปสรทนครวด โดยภาพจ าหลกรอบๆปราสาทนครวดเปนรปนางอปสรรายร าในทาทางทตางๆกน ยอมแสดงใหเหนถงศลปะการรายร าของเขมรนนมมายาวนาน เคยงคอยกบตวปราสาททสงางาม (9.) นาตกกบาลสะเปยน (kbalspean waterfall) หรอหวสะพาน น าตกกบาลสะเปยน (kbalspean waterfall) หรอหวสะพาน ถกขนานนามจากแนวกอนหนทเกดขนตามธรรมชาต โดยมลกษณะคลายสะพานทอดขามสายน าเลกๆ ซงมตนน าเกดจากเทอกเขากเลน ธารน าสายนแยกไหลเปนสายยอยเลาะรอบเมองพระนครผานเรอกสวนไรนาของประชาชนกอนทจะไหลรวมกบแมน าเสยมเรยบ และไหลลงทะเลสาบในทสด ทงพนมกเลนและกบาลสะเปยนแมจะอยหางกนคนละท แตกมสองสงทถกสรางขนมาภายใตผนน าของทองธารทงสอง ทเหมอนกนคอรปศวะสลกหรอศวลงคองคยอมๆ ไปถงขนาดใหญนบพนองค และรปโยนสลกอกเปนจ านวนมาก แผขนานไปตามความยาวของล าธารตนๆ เปนระยะทางเกอบหนงกโลเมตร เปนทนาสงเกตวาดานหนาของโยนถกสลกใหหนไปทางทศเหนอเสมอ เพราะวาแตโบราณถอวาเหนอเปนทศแหงโชคลาภ และความสมบรณพนสขจงนยมสลกโยนสทศเหนอเสมอ กบาลสะเปยน สนนษฐานวาสรางขนในรชสมยของพระเจาอทยทตยวรมนท 2 ปลายพทธศตวรรษท 16 โดยมพระประสงคเพอใหพราหมณประกอบพธเสกน าใหศกดสทธเพอน าน าไปประกอบพ ธหลวงในพระราชวง และเพอใหเหลามวลประชาราษฎรน าไปบชารกษาโรคภยไขเจบ น าไปใชกบไรนาของตนได เพอผลผลตทสมบรณ

9) น าตกกบาลสะเปยน (kbalspean waterfall) หรอหวสะพาน น าตกกบาลสะเปยน (kbalspean waterfall) หรอหวสะพาน ถกขนานนามจากแนวกอนหนทเกดขนตามธรรมชาต

โดยมลกษณะคลายสะพานทอดขามสายน าเลกๆ ซงมตนน าเกดจากเทอกเขากเลน ธารน าสายนแยกไหลเปนสายยอยเลาะรอบเมองพระนครผานเรอกสวนไรนาของประชาชนกอนทจะไหลรวมกบแมน าเสยมเรยบ และไหลลงทะเลสาบในทสด ทงพนมกเลนและกบาลสะเปยนแมจะอยหางกนคนละท แตกมสองสงทถกสรางขนมาภายใตผนน าของทองธารทงสอง ทเหมอนกนคอรปศวะสลกหรอศวลงคองคยอมๆ ไปถงขนาดใหญนบพนองค และรปโยนสลกอกเปนจ านวนมาก แผขนานไปตามความยาวของล าธารตนๆ เปนระยะทางเกอบหนงกโลเมตร เปนทนาสงเกตวาดานหนาของโยนถกสลกใหหนไปทางทศเหนอเสมอ เพราะวาแตโบราณถอวาเหนอเปนทศแหงโชคลาภ และความสมบรณพนสขจงนยมสลกโยนสทศเหนอเสมอ กบาลสะเปยน สนนษฐานวาสรางขนในรชสมยของพระเจาอทยทตยวรมนท 2 ปลายพทธศตวรรษท 16 โดยมพระประสงคเพอใหพราหมณประกอบพธเสกน าใหศกดสทธเพอน าน าไปประกอบพธหลวงในพระราชวง และเพอใหเหลามวลประชาราษฎรน าไปบชารกษาโรคภยไขเจบ น าไปใชกบไรนาของตนได เพอผลผลตทสมบรณ

Page 148: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

3. ประเทศสาธารณรฐอนโดนเซย (Republic of Indonesia) สถานททองเทยวส าคญ ไดแก เกาะบาหล (ชายหาด รสอรท ทมภคสรงค วดปราทานาหลอต และชมระบ าบาหล) เกาะ

ลอมบอค ภเขาไฟโบรโมและภเขาไฟเมราปทเมองสราบายา ด าน าทเกาะสลาเวสและอทยานทางทะเลบนาเคน กาลมนตน เทยวปาฝนเขตรอนและทะเลสาบโทบาบนเกาะสมาตรา ชมมรดกโลกทส าคญ ไดแก บโรพทโธและวดฮนดพรมบานนทเมองยอกยาการตา อทยานแหงชาตโคโมโด อทยานแหงชาตอจงกลอนบนเกาะสมาตรา อทยานแหงชาตลอเรนซบนเกาะนวกน และแหลงมนษยยคเรมแรกซงงรน

1) เกาะบาหล (Bali) เกาะบาหล (Bali) เกาะนตงอยใกลตอนกลางของหมเกาะอนโดนเซย บาหลมพนท 5,650 ตร.กม . บาหลมประชากร

มากกวา 3 ลานคน วฒนธรรมบาหลของชาวบาหลเปนสงทดงดดนกทองเทยวมาเทยวบาหล เพราะทบาหลนเปนทเทยวซง ประเพณ ศาสนา วฒนธรรม เจรญเหนอวตถอนๆ และผคนบนเกาะบาหล ยงเชอกราบไหวเทพเจา และภตผจนปจจบน บาหลจงไดถก ขนานนามวา บาหลเปนดนแดนแหงเทพเจาเทยวบาหล การเยยมชมวดตองแตงชดสภาพ (กางเกงขายาว) ไมเชนนนกตองยมโสรงใส เพอเขาวดนนๆได สปาทบาหลเปนทขนชอมากทสดแหงหนงของโลก เพราะบรรยากาศทผอนคลาย และการนวดดวยนวดน ามน หรอสมนไพรกลนหอมตางๆบาหลเปนเกาะเกาะหนงของประเทศอนโดนเซย ทมความสวยงามดวยธรรมชาตทผสมผสานกนอยางลงตวกบวฒนธรรมทไมเหมอนใคร ซงไดสบทอดตอกนมาเปนเวลานบพนป มแหลงทองเทยวทางวฒนธรรมเปนจ านวนมาก เชน วดและวง ซงมความโดดเดนทางสถาปตยกรรม รวมถงแหลงทองเทยวทางธรรมชาต ชายหาดทสวยงามและขาวสะอาด รวมทงผนปาทมความอดมสมบรณ และการด าเนนชวตของคนบาหลดวยวธการกสกรรมแบบดงเดม บาหลกลายเปนแหลงทองเทยวททวโลกรจกเกาะบาหลทหางไกลแหงนใหความรสกถง ความเปนเอเชยอ ยางมาก บาหล เปนเกาะทสวยงามทสดในเอเชยแปซฟก การเดนทางกสะดวกดวย สายการบนตรงทกวนจากเมองตางๆ ทวโลก แลวเดนทางตอดวยรถโคชแสนสบายบาหลเปนแหลงทองเทยวแหงหนงทม อากาศตลอดปอยเพยง 2 ฤด คอ ฤดรอน ตงแตเดอนเมษายน -ตลาคม และ ฤดฝนบาหลวนน มสญญาณทดส าหรบลกคา ทจะกลบไปทองเทยวทนอก สญญาณแรกทเหนไดชดกคอ นกทองเทยวชาวญปน เรมเดนทางกลบมาเทยวบาหลอกครง รองลงมากคอนกทองเทยวชาวไทย สวนใหญทเดนทางมาเทยวบาหลจะเปนกลมครอบครวส าหรบอาหารบาหล รสชาตอาจจะไมจดจานเทาอาหารไทย แตเครองปรงคลายๆ กบอาหารไทยทงนนทส าคญทสดทกแหงจะคงไวซงความงดงามของธรรมชาต เพอใหไดสมผสความงามของบาหล “สวรรคบนดน”ทามกลางสงแวดลอมงดงามเออ ตอบรรยากาศการพกผอนและงานธรกจของคณพรอมกนไปดวย ทบาหล

2) เมองยอกยาการตา (Yogyakarta) เมองยอกยาการตา (Yogyakarta) อยบนเกาะชวา เปนศนยกลางทงดานศลปะ และวฒนธรรม นอกจากนนยอกยา

การตา ยงเปนทตงของบโรพทโธ (Borobudur) พทธสถานทมชอเสยงและส าคญยงแหงหนงในภมภาคน รวมถงหมวหารโบราณฮนด คอ ปรามบานน (Pram-banan) สนามบนหลกคอ Adi Sucipto Airport

3) กรงจาการตา (Jakarta) จาการตา(Jakarta) หรอในอดตชอ “ปตตาเวย” (Batavia) เปนเมองหลวงและเมองใหญทสดของอนโดนเซย ตงอย

บรเวณชายฝงทะเลดานตะวนตกเฉยงเหนอของเกาะชวา มพนท 650 ตารางกโลเมตร ประชากร 10 ลานคน เปนศนยกลางทงดานการปกครองและเศรษฐกจของประเทศ มสนามบนนานาชาตคอ Soekarno Hatta International Airport มทาเรอใหญทสดของประเทศ คอ Tanjung Priok

(4) เมองเมดาน (Medan) เมองเมดาน (Medan) เปนเมองหลวงและเมองใหญทสดของเกาะสมาตรา มประชากร 2.1 ลานคน เมดานเปนแหลง

เพาะปลกใหญทสด ของอนโดนเซย ทงปาลมน ามน ชา โกโก ยางพารา และยาสบ นอกจากนน ยงมแรธาตส าคญ อาท น ามน และกาซ มสนามบนนานาชาต คอ Polonia Airport และทาเรอ Belawan Port

ประเพณพนเมอง

Page 149: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

1) วายง ปรวา ( Wayang Purwa) ศลปะการแสดงของอนโดนเซย ในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต หากมองเรองของนาฏศลปและศลปะการแสดงแลว อนโดนเซยเปนประเทศหนงทมวฒนธรรมทางการแสดงอนเกาแกและมลกษณะโดดเดนเปนเอกลกษณของตนโดยมพนฐานของวฒนธรรมมสลมและฮนด ปรากฏอยเดนชดในศลปะการแสดงของอนโดนเซย ศลปะการแสดงทเปนเอกลกษณเดนชดของอนโดนเซยและยงคงเปนศลปะประจ าชาตทเกาแกทสดกคอ ศลปะการเชดหนงหรอเชดหนภาษาชวาเรยกวา “วายง” (Wayang)หรอเรยกเตมชอวา “วายง ปรวา” ( Wayang Purwa) “วายง”แปลวา “เงา” สวน”ปรวา”แปลวา”ความเกาแก”รวมกนจงหมายถงความเกาแกแหงศลปะการเชดตวหนทท าจากหนงใหเกดเปนภาพเงาบนจอผา ในปจจบนค าวาวายงมความหมายทวไปวา”การแสดง”

2) ระบ าบารอง (Barong Dance) ระบ าบารอง (Barong Da nce) เปนการแสดงศลปวฒนธรรมของบาหล บารองดานซ เปนเรองราวการตอสระหวางความชวและความด บารอง คอ ตวแทน ฝายธรรมะ เปนสตวในเทพนยาย มลกษณะเปนตวสงโตผสมมงกรแสดงโดยผชายสองคน วากนวาเคราของบารองมอานาจในการรกษาโรคตาง ๆ สวนคปรบของบารอง คอ รงดา ราชนแหงนรก ซงชาวบาหลรสกหวาดกลวและใหความเคารพพอ ๆ กน ตามบทละคร บารองไมสามารถปราบรงดาไดอยางราบคาบ เพราะจะตองมการถวงด ลระหวางความดและความชวเสมอ ส าหรบชาวบาหลการแสดงชดนคอภาพสะทอนการตอสของชวต

4. ประเทศสาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนลาว (สปป.ลาว) (The Lao People's Democratic Republic : Lao PDR)

เมองและสถานททองเทยวส าคญ ไดแก เมองหลวงเวยงจนทน (ชมเจดยเกา พพธภณฑ ปะตไซ) เมองหลวงพระบางและพระราชวงหลวงพระบาง ปราสาทวดภและการตงถนฐานโบราณในเขตวฒนธรรมแขวงจ าปาสก ถ าตง (Pak Ou Cave) พทธอทยานสวนพระทวดเชยงควน เขอนน างม ถ าจน ทงไหหนทเมองโพนสะหวน น าตกคอนพะเพง และลองเรอแมน าโขง

1) พระธาตหลวง หรอ พระเจดย โลกะจฬามณ นบเปนปชนยสถานอนส าคญยงแหงนครหลวงเวยงจนทน และเปนศนยรวมใจของประชาชนชาวลาวทวประเทศ ตาม

ต านานกลาววาพระธาตหลวงมประวตการกอสรางนบพนปเชนเดยวกนพระ ธาตพนมในประเทศไทย และปรากฏความเกยวพนกบประวตศาสตรของดนแดนทางฝงขวาแมน าโขงอยาง แยกไมออก สถานทนถอไดวาเปนสญลกษณส าคญอยางของประเทศลาว ดงปรากฏวาตราแผนดนของลาวทใชอยในปจจบนนมรปพระธาตหลวงเปน ภาพประธานในดวงตรา ตามต านานอรงคนทานไดกลาวไววา พระธาตหลวงสรางขนคราวเดยวกบการสรางเมองนครเวยงจนทน หลงจากกอสรางพระธาตพนมแลว ผสรางคอ บรจนอวยลวย หรอ พระเจาจนทบรประสทธศกด เจาเหนอหวผครองนครเวยงจนทนพระองคแรก พรอมกบพระอรหนต 5 องค เพอบรรจพระบรมสารรกธาตสวนหวเหนา 27 พระองค ซงไดอญเชญมาจากเมองราชคฤห ประเทศอนเดย โดยกอเปนอโมงคหนครอมไว อโมงคนนกวางดานละ 5 วา ผนงหนา 2 วา และสงได 4 วา 3 ศอก เมอไดท าการบรรจพระบรมสารรก ธาตแลว พระเจาจนทบร จงไดมพระราชด ารสใหเสนาอ ามาตยสรางวหารขนในเมองจนทบรหรอนคร เวยงจนทน 5 หลง เพอใหเปนทอยจ าพรรษาของ พระอรหนตทง 5 องคนนดวย ตามต านานดงกลาวระบศกราชการสรางวาอยในชวง พ.ศ. 238

2) ประตชย (Patuxai) ประตชย (Patuxai) สรางเสรจในป พ.ศ.2512 มชอเรยกอกอยางหนงวา “รนเวยแนวตง” นนกเพราะวา การกอสราง

ประตชยแหงนนน ใชปนทอเมรกาซอมาเพอน ามาสรางสนามบนใหมในนครเวยงจนทนในระหวางสงครามอนโดจนนนเอง แตกไมทนไดสรางเลยกเกดแพสงครามในอนโดจนเสยกอน จงมการน าปนซเมนตมาสรางประตชยแทน ความสวยงามของประตชยนนมอยทลกษณะสถาปตยกรรมทไดรบอทธพลมาจากประตชยในกรงปารส ประเทศฝรงเศส นนเอง ถาเปรยบเทยบกนดจะเหนวามสวนทคลายคลงกนมาก แตลกษณะสถาปตยกรรมนนกยงมเอกลกษณของลาวปรากฏใหเหนอยางชดเจน ไมวาจะเปนพระพทธรปศลปะลาว ภาพเรองราวมหากาพยรามายณะ แบบปนปนใตซมประตโคงของประตชย บนไดวนใหขนไปชมทวทศนของนครเวยงจนทน และถาเพอนๆเดนขนไป ตลอดบนไดวนของประตชยจะแบงออกเปนชนๆ ซ งแตละชนนนกจะมรานจ าหนายของทระลก เปดใหนกทองเทยวไดขนชมววทวทศนทกวน และในตอนเยนจะมประชาชนชาวลาว มาออกก าลงกายหรอท ากจกรรมรวมกนทนดวย

Page 150: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

3) หอพระแกว หอพระแกว คอสถานทเคยประดษฐาน พระแกวมรกต หรอ พระพทธมหามณรตนปฏมากร ตงอยทนครหลวง

เวยงจนทน ประเทศลาว ปจจบนเหลอเพยงพระแทนทประดษฐาน เพราะพระแกวมรกตองคปจจบนไดรบการอญเชญลงมาประทบทกรงเทพมหานคร ในสมยของสมเดจพระเจากรงธนบร โดยสมเดจเจาพระยามหากษตรยศก เปนผอญเชญ แตเดมหอพระแกวนนเคยเปนวดหลวงประจ าราชวงศของลาว พระเจาไชยเชษฐาธราช มพระราชประสงคใหสรางขนเมอป พ.ศ. 2108 เพอใชเปนท

ประดษฐานพระแกวมรกตทไดอญเชญมาจากนครเชยงใหม อาณาจกรลานนา เมอตองเสดจกลบมาครองราชบลลงกลานชางหลงจากทพระราชบดาคอพระเจาโพธสารสนพระชนมลง ในการท าศกสงครามกบประเทศสยาม เมอป พ.ศ. 2322 นครเวยงจนทนถกกองทพสยามตแตก กองทพสยามไดอญเชญพระแกวมรกตพระพทธรปศกดสทธคบานคเมองของนครเวยงจนทนไป พรอมทงกวาดตอนราชวงศชาวลาวกลบไปยงกรงเทพฯมากมาย ส าหรบหอพระแกวทนกทองเทยวเหนอยในปจจบนเปนของทถกบรณะขนใหมเกอบทงหมดในป พ.ศ. 2480 – 2483 ภายใตการควบคมดแลการกอสรางของ เจาสวรรณภมา ผทจบการศกษาทางดานวศวกรรมศาสตรจากกรงปารส ประเทศฝรงเศส และตอมายงไดด ารงต าแหนงนายกรฐมนตรหลงจากไดรบเอกราชอกดวย แมหอพระแกวปจจบนจะไมใชวดอกตอไป แตนกทองเทยวชาวไทยทเดนทางมาทองเทยวยงนครเวยงจนทนกยงเดนทางมาสกการบชากนเปนจ านวนมาก ส าหรบสวนในของพพธภณฑนน จดแสดงพระแทนบลลงกปดทองจารกพระไตรปฏกภาษาขอมและกลองส ารดประจ าราชวงศลาว ส าหรบประตใหญทงสองเปนของเกาทหลงเหลอมาแตเดม บานประตจ าหลกเปนรปองคสมเดจพระสมมาสมพทธเจาบรเวณโดยรอบของหอพระแกวเงยบสงบ รมเยนมไหขนาดกลางจากทงไหหน ในแขวงเชยงขวางวางตงอย 1 ใบ อาณาบรเวณรอบๆวดสสะเกดและหอพระแกวเคยถกใชเปนศนยกลางของหนวยงานปกครองของฝรงเศสสมยอาณานคมมากอน

4) เมองหลวงพระบาง แขวงหลวงพระบาง เดมเปนเมองหลวงของลาว ในสมยแรกเขามาอยสวรรณภม ภายหลงลาวแบงแยกออกเปนหลาย

ภาค หลวงพระบางเปนเมองหลวงของลาวภาคเหนอ ตามรฐธรรมนญไดบญญตใหเวยงจนทนเปนเม องหลวง ปจจบนเมองหลวงพระบางยงเคยเปนทประทบของกษตรย ซงประชาชนเรยกองคทานวา “สมเดจพระเจามหาชวตแหงพระราชอาณาจกรลาว”

เมองหลวงพระบาง ตงอยฝงซายตดฝงแมน าโขง มแมน าคานไหลลงบรรจบแมน าโขงตอนเหนอเมอง ณ ปากน าตรงนนมวดโบราณของลาว คอ วดเชยงทอง ตามค าบอกเลาของชาวลาววา เดมเปนบอทองค า และมตนไมทองใหญอยตนหนง ภายหลงโคนลงเสย และเอาดนถมบอทองสรางวหารครอบไว มหนกอนใหญกอนหนงใหญมากเรยกวา “ กอนชวา” ตงอยไรนาขาวเจา ซงราษฎรสมยกอนตองท านาขาวเจาไปถวายใหกษตรยเสวย ทางทศใตเมองหลวงพระบางประมาณ 2 กโลเมตร มหมบานหนงเรยกบานสงคะโลก หมบานนเดมเรยกวา “ เชยงดง” เพราะมมแมน าดงผาน ทกปมงานสรงน าพระพทธรป กษตรยชาวลาวทกองคตองเสดจไปรวมพธทนน หมบานเชยงดงหรอสงคะโลกเวลานมประมาณ 120 หลงคาเรอน

ในระหวางป พ.ศ. 2536-2537 องคการยเนสโกเขามาส ารวจหลวงพระบางตามขอเสนอใหเมองนไดเปนมรดกโลกดวยชยภมทคอนขางโดดเดยวของเมองหลวงพระบาง และดวยการทฝรงเศสยายศนยกลางการบรหารปกครองไปอยทเวยงจนทน ยงผลใหราชธานเกาแกอยางหลวงพระบางคงบรรยากาศแบบโบราณเอาไวไดจนกระทงทกวนน แมในยคสงครามกลางเมองอนยดเยอ หลวงพระบางกไมไดรบความเสยหายใดๆ แตการคกคาม ทแทจรงนนเรมขนในทศวรรษ 1990 เมอลาวเรมเปดประเทศตอนรบโลกภายนอกและการพฒนาความเจรญอกครง โชดดทองคการสหประชาชาตใหความสนใจกบปญหานและสงคณะผแทนเขามาท าการส ารวจ รายงานทไดรบท าใหยเนสโกประกาศยกยองใหหลวงพระบางเปน “ เมองทไดรบการอนรกษเอาไวอยางดทสดในเอเชยอาคเนย” (The best preserved city in South-East Asia)

5) ปราสาทวดพ ปราสาทวดพ ในอดตทตงของวดพ เคยเปนสถานทศกดสทธและแหงอารยธรรมโบราณถง 3 สมยดวยกน คอ

อาณาจกรเจนละในชวงศตวรรษท 6 – 8 อาณาจกรขอมสมยกอนเมองพระนคร และสดทายอาณาจกรลานชาง ซงตอมากคอประเทศลาวในปจจบน

Page 151: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

ปราสาทวดพ : ตงอยหางจากตวเมองจ าปาสกมาทางทศใตประมาณ 10 กโลเมตร ปราสาทวดพ หรอ วดพ นครจ าปาสกไดรบการขนทะเบยนเปนมรดกโลก ในอดตทตงของวดพ เคยเปนสถานทศกดสทธและแหงอารยธรรมโบราณถง 3 สมยดวยกน คอ อาณาจกรเจนละในชวงศตวรรษท 6 – 8 คนพบจารกกลาวถงการฆาคนเพอบชาแดเทพเจา ตอมาเปนยคของอาณาจกรขอมสมยกอนเมองพระนคร ทเลอกบรเวณนเปนทสรางปราสาทหนในราวศตวรรษท 9 และสดทายอาณาจกรลานชางไดเปลยนเทวาลยในศาสนาฮนดใหเปนวดในพทธศาสนานกายเถรวาท

สงทโดดเดนสะดดตาแกผพบเหนคอภเขาดาน หลงปราสาททตงเดนตระหงานมองเหนแตไกล รปรางคลายนมของผหญงและคนเกลามวยผม ซงเปนทมาของชอภผาแหงนวาเขานมสาว แตชาวบานนยมเรยกภเกลามากกวา อาณาเขตของปราสาทวดภ เรมตนจากรมฝงแมน าโดยมบนไดทางขนรถหลนกนขนมา 3 ชน จนถงองคประธานของปราสาทซงอยชนบนสด นอกเขตวดมบารายขนาดใหญ ซงในสมยโบราณใชเปนทแขงเรอและทสรงน าส าหรบพธกรรมตางๆ

เมอเขาไปในบรเวณวด จะเหนซากวงทพระราชวงคสายจ าปาสกใหสรางขนเพอใหเปนทประทบทอดพระเนตรงานเทศกาลประจ าป ซงจะจดขนในวน 15 ค า เดอน 3 สบทอดตอมาจนทกวนน ถดมามบนไดทางขนทตดในแนวตะวนออก – ตะวนตก ทอดผานสระน าทรงสเหลยม 2 แหง ตรงขนไปสชาลา (ทางเดน) ชนกลางซงมปรางค 2 หลงขนาบขาง สนนษฐานจากภาพสลกรปเทพเจาวา ปรางคดานขวามอเปนสถานทบวงสรวงบชาส าหรบบรษ สวนปรางคทางซายมอเปนสถานทบวงสรวงส าหรบสตร เหนอโคประหรอประตทางเขาปรางคทงสอง เปนทบหลงแกะสลกภาพนนต าเลาเรองราวในศาสนาฮนด เดนตอมาผานสงปลกสรางหลายหลง มภาพปรกหกพงจนมองไมออกวาสรางขนมาเพอจดประสงคใด ผานบนไดทมรปรางคลายเกลดนาคมาถงหนสลกรปโยน สญลกษณแหงความอดมสมบรณของศาสนาฮนดทอยทางขวามอและซายมอของทางเดนหลก

ถดมาเปนบนไดสงชนททอดสชาลาชน 3 ผานทวแถวของตนจ าปาเรยงรายสองขางทางมาถงปรางคประธานตงอยทามกลางซากปรกหกพงของเทวรป ทบหลง และตนไมนอยใหญ ในอดตมการตอรางน าทไหลออกจากหนยอยในหลบถ าบรเวณดานหลงมาสศวลงคทประดษฐานอยภายในองคประธาน เพอใชประกอบพธกรรม ซงบงบอกไดวาปราสาทวดพแหงนในอดตเคยเปนเทวาลยในศาสนาฮนดไศวนกาย แตปจบนศวลงคไดถกน าออกมาและเปลยนไปเปนพระพทธรปแทน ชาวบานนยมน าดอกไมธปเทยนมาบชา และเรยกปรางคประธานแหงนวา หอไหว

6) น าตกคอนพะเพง น าตกคอนพะเพง มหานทแหงแมน าโขง แองการาแหงเอเชย อยหางจากเมองปากเซ ประมาณ 150 กโลเมตร จาก

บานนากะสงลงมาราว 10 กโลเมตร และหางจากบานทามวงลงมาราว 8 กโลเมตร คอนพะเพง เปนน าตกทขนาดใหญทสดในเขตแมน าโขงตอนลาง ตงอยบนแกงหนขนาดใหญขวางกนเสนทางการไหล

ของแมน าโขงทงสาย มลกษณะตางระดบกนสงประมาณ 10 เมตร ซงแมจะมชนของหนไมสงมากนก แตกระแสน าทไหนถามโถมลงมามความรนแรงมาก ดวยแมน าโขงทงสายไหลลงมาจากนนจะแยกออกเปนหลายสาย สาเหตเพราะแรงด นของน าจ านวนมหาศาลทไหลบาถาโถมกระหน าลงมาจากชนหนราวกบจะถลมทลายแกงหนอยางดดนและเกรยวกราด สรางความตนตาทนาประทบใจใหกบนกทองเทยว สมกบค าร าลอและยกยองใหเปน ไนแองการาแหงเอเชย ความยงใหญของสายน าทกระโจนบดตวปะทะแกงหนนอยใหญ จนเดอดพลานกระจายเปนละอองไอน าแทรกตวปกคลมอยตามแกงหนแทบทกอณของบรรยากาศ

7) น าตกหลผ น าตกหลผ ตงอยในเขตดอนคอน ชวงทเหมาะแกการเทยวชมคอชวงกรกฎาคม – ธนวาคม เพราะคณจะเหนสายน า

จ านวนมากในแกงหลผทไหลถาโถมผานเนนหนโขดหนลงมาดวยก าลงแรงแตกเปนละอองสขาวไปทวแกงดสวยงามตนตามาก หล เปนภาษาลาว หมายถงเครองมอจบปลาชนดหนงมลกษณะคลายลอบ สวนค าวา ผ หมายถงศพคนตาย ซงบรเวณ

น าตก หลผจะมกระแสน าไหลบาตามพนทราบผานแผนหน แลวไหลตกลงมาตรงชองซอกเขาทแตกแยกออกจากกน กระแสน าสเขยวเขมในหนาแลงหรอสชาในชวงฤด ฝนจะไหลบาตกลงมาเบองลาง จากนนจงไหลไปตามรอยแยกของซอกเขาเปนทางยาวหลายกโลเมตร

Page 152: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

จดทพบศพมากๆ คอบรเวณรองหนของน าตกหลผ บรเวณนกระแสน าจะไหลมารวมตวกนเปนแองขนาดใหญ จากนนน าจะวนไปมาแลวจงไหลตกลงไป ดานลางผานซอกและหลบหนแคบๆ ท าใหศพของทหารในสมยสงครามอนโดจนจ านวนมากลอยมาตดในหลจบปลา ชาวลาวจงเรยกน าตกแหงนวา หลผ

5. ประเทศไทย (Thailand)

ทเทยวเมองไทย ทดทสดในสายตาชาวตางชาต (10 Best Places to Visit in Thailand) Image By flickr/Mark Fischer

1) กรงเทพมหานคร (Bangkok) เมองหลวงและนครทมประชากรมากทสดของประเทศไทย ปจจบนกรงเทพมหานครไดลายจดหมายปลายทางทองเทยวทไดรบความนยมเปนอนดบ 1 ในมมของนกทองเทยวชาวตางชาต เพราะภายในกรงเทพมหานครนนเปนทตงของสถานททองเทยวส าคญๆ ไมวาจะเปน พระราชวงทงดงาม วดโบราณ ไนทคลบ ตลาด แหลงชอปปง และทส าคญคอเปนแหลงรวมอาหารรสชาตอรอยๆทถกอกถกใจคนชอบชอป-กน เทยวแบบสดๆเลยคะ

2) เชยงใหม (Chiang Mai) เมองทองเทยวทโอบลอมไปดวยขนเขาทตงอยทางภาคเหนอของประเทศไทย จงหวดเชยงใหมเปนเมองทใหญเปนอนดบ 2 ของประเทศ เปนเมองทองเทยวทมความพรอมของแหลงทอง เทยว ทงทางดานธรรมชาตอนงดงาม ดานศลปวฒนธรรม และประเพณของชาวเชยงใหมทเปนเอกลกษณนาประทบใจ นอกจากนแลวตวเมองเชยงใหมยงพรงพรอมในเรองสถานทพกและบรการดานการทองเทยวตางๆทหลาก หลาย ซงสามารถดงดดนกทองเทยวใหเดนทางมาเยอนอยางไมขาดสาย

3) ภเกต (Phuket) เมองทองเทยวทมนกทองเทยวชาวตางชาตมาเยอนเปนอนดบตนๆของไทย ภเกต เปนทรจกกนในเรองหาดทรายขาว น าทะเลใส และแสงแดดทถกอกถกใจคนรกผวสแทน นอกจากนแล วภเกตยง เปนเมองทองเทยวทมความสะดวกสบายทงดานการเดนทาง ทพก รานอาหาร รานขายของทระลก บรษทน าเทยว รวมถงแหลงทองเทยวทนกทองเทยวสามารถเดนทางมาเทยวไดตลอดทงป

4) กาญจนบร (Kanchanaburi) เมองทองเทยวทเปนจดหมายปลายทางทเหมาะส าหรบนกทองเทยวทกสไตล ทกวย และทกฤดกาล กาญจนบร เปนเมองทองเทยวทมแหลงทองเทยวทหลากลาย ไมวาจะเปนผนปา พรรณไม โถงถ า และน าตก นอกจากนแลวกาญจนบรยงเตมไปดวยเรองราวทางประวตศาสตร โดยเฉพาะเหตการณในสมยสงครามโลกคร งท 2 ซงมอนสรณสถานหลายแหงปรากฏใหเหนเปนหลกฐาน เชน สะพานขามแมน าแคว สสานทหารสมพนธมตร พพธภณฑชองเขาขาด ฯลฯ 5) พระนครศรอยธยา (Ayuthaya) ราชธานเกาแกทมอายยาวนานทสดในประวตศาสตรของชาตไทย พระนครศรอยธยาเมองหลวงเกาของประเทศไทยทมสถานททองเทยวทไดรยคงามนยมจากนกทองเทยวชาวตาง ชาตเปนอยางมาก โดยเฉพาะกลมโบราณสถานส าคญๆ ไดแก วด และพระราชวงตางๆ พระราชวงในจงหวดพระนครศรอยธยามอย 3 แหง คอ พระราชวงหลวง วงจนทรเกษมหรอวงหนา และวงหลง นอกจากนยงมวงและต าหนก นอกอ าเภอพระนครศรอยธยาซงเปนทส าหรบเสดจประพาส ไดแก พระราชวงบางปะอน ในเขตอ าเภอบางปะอน และต าหนกนครหลวง ในเขตอ าเภอนครหลวง (6) อทยานแหงชาตเขาสก (Khao Sok National Park) อทยานแหงชาตทไดรบการขนานนามใหเปน "ขนเขาแหงปาฝน" เนองจากเปนผนปาดบชนผนใหญทสดและมความส าคญของภาคใต อทยานแหงชาตเขาสกเปน อทยานแหงชาตทมความหลากหลายทางชวภาพสง อดมไปดวยพชพรรณมากมายหลายชนด อทยานแหงชาตเขาสก เปนอทยานแหงชาตทมสภาพพนทมทวทศน ทสวยงาม มความมหศจรรยทางธรรมชาตทงน าตก หนาผา ถ า และ ทวทศนเทอกเขาหนปนทตงตระหงานเหนอผนน าอ า ง เ ก บ น า เ ข อ น ร ช ช ป ร ะ ภ า จ น ไ ด ร บ ฉ า ย า ว า " ก ย ห ล น เ ม อ ง ไ ท ย " 7) อทยานประวตศาสตรพนมรง (Phanom Rung) อทยานประวตศาสตรทมชอเสยงทางดานการทองเทยวแหงหนงของประเทศไทย อทยานประวตศาสตรพนมรงตงอยบานตาเปก ต าบลตาเปก ประกอบดวยโบราณ สถานส าคญคอ ปราสาทหนพนมรง โดยปราสาทหนพนมรงนนเปนเทวสถานในศาสนาฮนด ลทธไศวนกาย ซงมการบรณะกอสรางตอเนองกนมาหลายสมย ปจจบนมนกทองเทยวทงชาวไทยและชาวตางชาตเดนทางมาเทยว อทยานประวตศาสตรพนมรงอยางไมขาดสาย 8) สโขทย (Sukhothai) ราชธานแหงแรกของชาตไทยทมความเกาแกรวม 700 ป อทยานประวตศาสตรสโขทยและ

Page 153: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

อทยานประวตศาสตรศรสชนาลย คอรองรอยแหงอารยธรรมทางสงคม งานศลปะ และสถาปตยกรรม ทรงคณคาทยงหลงเหลออยอยางครบถวน จนไดรบการยกยองใหเปนมรดกโลกโดยองคการยเนสโก ปจจบนสโขทยไดกลายเปนจดหมายปลายทางทมนกทองเทยวเดนทางมาเยาอนเปนจ านวนมา

9) ปาย (Pai) จดหมายปลายทางทองเทยวทมชอเสยงของจงหวดแมฮองสอน อกหนงจงหวดทตงอยทางตอนบนของภาคเหนอ ปาย เปนแหลงทองเทยวทนกทองเทยวสามารถหากจกรรมทนาสนใจท ากนไดทงในชวง กลางวนและยามค าคน โดยสถานททองเทยวส าคญๆทตองไมพลาดไปเยอน ไดแก วดพระธาตแมเยน น าพรอนทาปาย และสะพานประวตศาสตรซงอยไมไกลจากบอน าพรอนนก นอกจากนแลวนกทองเทยวยงสามารถไปขชาง นงเลน หรอจะไปชมล าน าปายบนแพไมไผกสามารถท าไ ด สวนไฮไลทในยามค าคนทนกทองเทยวไมควรพลาดคอ การเดนทางไปถนนคนเดนเมองปาย ทนเตมไปดวยนกทองเทยวทงชาวไทยแ ล ะ ช า ว ต า ง ช า ต อ า ค า ร ต า ง ๆ ไ ว เ ป น ท ร ะ ล ก

10) เชยงราย (Chiang Rai) เมองทองเทยวเหนอสดในสยาม ดนแดนแหงขนเขาทมเสนหและนาไปเยอนมากทสดเมองหนงของประเทศไทย เชยงราย เปนจงหวดทอยเหนอสดของประเทศไทย เปนเมองเกาแกทม ประวตศาสตรยาวนานตงแตสมยเชยงแสนของพญามงราย โดยเฉพาะในชวงฤดหนาวจะมนกทองเทยวทงชาวไทยและชาวตางชาตเดนทางมาเทยวเชยงรายอยางไมขาดสาย โดยเฉพาะตามแหลงทองเทยวตางๆ ไดแก ยานดอย ตง ดอยแมสลอง ภชฟา ผาตง ซงในชวงยามเชาจะมโอกาสเหนทะเลหมอกทสวยงามๆคะ (ทมา : Travel.thaiza.com) 6. ประเทศมาเลเซย (Malaysia) สถานททองเทยวทส าคญไดแก

1) กรงกวลาลมเปอร (Kuala Lumpur) كواال لومڤور , 吉隆坡 กรงกวลาลมเปอร (Kuala Lumpur) เมองหลวงของมาเลเซย จะไดไปเหนตกแฝดสงทสดในโลก ทมชอวา Petronas ม

ความสงถง 452 เมตร หรอสงกวาตกใบหยกบานเรา 148 เมตร ออกแบบโดยชาวอเมรกน Cesar Pelli กอสรางโดยบรษทจา กญปน และบรษทเกาหล รบผดชอบกนคนละตก และตางกตองแขงขนกนดวย เพราะหากใครสรางเสรจกอนกจะเปนผสรางสะพานเชอมตกทงสองในชนท 42 ปรากฏวาแรกๆเ กาหลสรางไดเรวมาก แตหลงจากญปนตงหลกไดกแซงเกาหลและเสรจกอนประมาณ 1 เดอน

2) อาคารหอคอยคเปโตรนาส (Petronas Twin Towers) อาคารหอคอยคเปโตรนาส (Petronas Twin Towers) เปนสถาปตยกรรมทโดดเดนของเมองกวลาลมเปอร ประเทศ

มาเลเซย ออกแบบโดย เซซาร เปลล ตงอยบรเวณใจกลางยานธรกจของเมอง ทแวดลอมดวยสวนสาธารณะ และสวนอาคารคอนเวนชนเซนเตอร (KLCC-Kuala Lumpur Convention Center) อาคารเปโตรนาส ม 2 อาคารหอคอย ซงนบเปนอาคารทสงอนดบ 3 และ 4 ของโลก รองจากอาคารเซยงไฮเวลดไฟแนนเชยลเซนเตอรเมองเซยงไฮ และอาคารไทเป101 ประเทศไตหวน มความสงทงหมด452เมตร 88 ชน

3) เกนตงไฮแลนด (genting highland) เกนตงไฮแลนด (genting highland) เปนแหลงบนเทงทรวมความหลากหลายไวในทเดยวกน เปน City of

Entertainment ระดบโลกทมมานานหลายสบป จากเดมทเคยมชอเสยงในเรองแหลงกาสโนทละลานตา ภายในหองโถงขนาดใหญเทยบไดกบสนามฟตบอล มเครองเลนทสามาร ถดดเงนในกระเปามาแลวมากมาย เปนการสญเงนบนความสนกกอาจจะพดได...เขาเกนตงมความสงประมาณ 1800 เมตร มโรงแรมอยบนความสงระดบเมฆ ทคนไทยจ านวนไมนอยกลาววาไดมาอยเหนอเมฆ ไดมารบไอเยน แมบางคนจะไมชอบเรองการพนนแตกอยากมาไดเหนปยเมฆอยางใกลชด และมใหเหนกนตลอดป ปจจบนเกนตงไฮแลนดเปลยนโฉมจากสถานบนเทงส าหรบผใหญ มาเปนศนยรวมความสนกสนานของความครว ทเดนทางขนเขาดวยกระเชาลอยฟา ไตระดบความสงขนมาอยเหนอระดบเมฆในระทางราว 3 กม. เปนความตนเตนทหลายคนอยากมาเหนกบตาวาเปนอยางไร หากจะพดถงเกนตงแลว คงจะมเรองพดกนไดตลอด เอาเปนวาประเทศมาเลเซยไดเงนจากคาเชาคาภาษจ านวนไมนอยใน

Page 154: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

แตละปดดเงนจากคนไทย สงคโปร อนโดนเซย รวมทงชาตตะวนออกก ทนบรรดาชาตตางๆ จากโลกอาหรบเปนจ านนวนมาก หนมอาหรบนงยนสลากรองเทาแตะเดนควงสาวชดด าทเหนแตลกกะตา แตกพอมองออกวาขาวเนยน ตาคม ซงคงจะเปนความสขทหาไมไดในประเทศตนเองทมกฎเขมงวด...แตละวนมผคนหลงไหลกนขนมาอยรวมกนบนยอดเขาเกนตงนบหมนๆคน โดยเฉพาะเยนวนศกรจะหนาแนนเปนพเศษ แตขางบนนกมสงอ านวยความสะดวกทกอยางโดยเฉพาะทพกรองรบไดหลายหมนคน.. First World Hotel เปนโรงแรมทกรปทวรจะจองทพกกนมหองพกถง 6,300 หอง เปนแชมปอนดบ 1 ของโลกในขณะน

4) เมองมะละกา (Malacca) 马六甲, مالك دارالعظيم เมองมะละกา (Malacca) เมองเกาซงเตมไปดวยเรองราวของประวตศาสตร เปนเมองทาส าคญทมการตดตอคาขาย

หรอเปนเมองเศรษฐกจจนไดรบฉายาวา Golden Age หรอขวานทอง เปนตนเหตตอการเปลยนแปลงประวตศาสตรของมาเลเซยอยหลายครงหลายหน มมรดกตกทอดทางสถาปตยกรรมของชาตยโรปอยหลายแหง และเปนแหลงทองเทยวส าคญ ของมาเลเซย

การเทยวชมมะละกา สามารถเดนทองเทยวไดเพราะสถานทเทยวแตละทอยไมไกลนก แตถาหากอยาก ไดสสนทมาพรอมความประทบใจสามารถใชบรการสามลอถบซงแตละคนตกแตงประดบประดาไมซ ากนเลยสกคน จดรวมของสามลอจะอยบรเวณหนาจตรสดชต (Dutch Square) ไมวาจะเปน โบสถครสตมะละกา (Christ Church Melaka) พพธภณฑมะละกา (Cultural Museum) โบสถเซนตปอลต (St. Paul’s Chruch) ปอมประตซานตเอโก (Porta De Santiago) ตกอนสรณการประกาศเอกราช (Proclamation of Independence Memorial) วงสลตานแหงมะละกา (Melaka Sultanate Palace หรอ Istana Kesultanan Melaka) พพธภณฑอสลาม (Islamic Museum) ถนนยองเกอร (Jonker Street) พพธภณฑบาบาโนนยา(Baba Nyonya Heritage Museum) มสยดกมปงคลง (Kampung Kling Mosque) และมสยดกมปงฮล (Kampung Hulu Mosque) ศาลเจาเชงฮนเตง (Cheng Hoon Teng Temple) วดศรโพยาธาวนยากามรต (Sri Poyyatha Vinayaga Moorthy Temple) Bukit China หรอ เนนเขาของชาวจน ลกเขาไปในเขตเมองเกามะละกามเนนเขาทเปนทรจกกนในนามวา “เนนเขาซ าปอกง” ซงเปนสถานทตงของศาลเจาซ าปอกง (Sam Po Kong Temple)

นอกจากโบราณสถานและศาสนสถานแลวมะละกายงมสงกอสรางยคใหมทตงอยบรเวณปากแมน า คอ Taming Sari Tower หอคอยสง 110 เมตร ซงสามารถขนไปชมทวทศนของมะละกาไดในแบบ 360 องศาและ Eye on Melaka ชงชาสวรรค ทมจ านวนกระเชาถง 42 ใบ และมความสง 60 เมตร

5) คาเมรอนไฮแลนด (Cameron Highlands) คาเมรอนไฮแลนด (Cameron Highlands) เหมาะส าหรบผทชนชมธรรมชาต ระหวางทางสคาเมรอน จะไดผานชมไร

พชผกอนเขยวขจและไรสตอรเบอรรจ านวนมากมาย ทโดดเดนและไมควรพลาดชมระหวางทางสคาเมรอนกคอ ไรชาทสวยงามกลางหบเขา บนคาเมรอนไฮแลนดมอากาศหนาวเยนตลอดทงป เพลดเพลนกบทศนยภาพของทวเขาและปาดงดบแวะชมฟารมผงและเปนทพกผอน ตากอากาศทดทสดแหงหนงของมาเลเซย

คาเมรอน ไฮแลนด เปนดนแดนทราบสงทางภาคเหนอของมาเลเซย ตงอยในรฐปาหง ดนแดนแหงน เดมทนเปนปาเขากบถนทอยของชนพนถน จนกระทงในป ค.ศ.1885 “วลเลยม คาเมรอน”(William Cameron)นกส ารวจชาวองกฤษเดนทางมาคนพบ ซงเขาไดบรรยายวาดนแดนแหงนเปน “ทราบสงทลาดเอยงไดอยางสวยงามและโอบลอมไปดวยหบเขาสงตระหงาน”

คาเมรอน ไฮแลนด มพนทสวนใหญเปนเทอกเขาสง มความสงเฉลย 1,524 เมตรเหนอระดบน าทะเล เปนดนแดนทมอากาศหนาวเยนตลอดทงป มจดสงสดคอยอดเขาบรนชางทสงดวยเลขสวยคอ 6,666 ฟต หรอราว 2,000 เมตร(1,999.80 เมตร) ซงนกทองเทยวสามารถเดนทางขนไปสมผสกนได

6) ปตราจายา (putrajaya) ڤوتراجاي ปตราจายา (putrajaya) ڤوتراجاي เมองราชการแหงใหมของมาเลเซย เปนอกแหงหนงทอยในโปรแกรมทองเทยว

กรงกวลาลมเปอร เมองหลวงมาเลเซย ค าวา ปตราจายา คนไทยจ านวนไมนอยรจกค านด รายการโทรทศนหลายรายการเคยไปถายท าสารคดทนน ซงตางกกลาวถงความสวยงาม ความใหญโต และสงอ านวยความสะดวกสบายอยางพรอมสรรพ ดวยแนวคดของค าวา "Gaden City " และ " Inteligent City " ทหมายถงเมองทเปนสวน และเมองแหงความฉลาด ท าให Putra Jaya ถกเนรมตจากความฝนใหเปนเมองแหงความจรง ทเปนทงศนยอาคารทางราชการ อาคารรฐสภา ทอยอาศยของขาราชการเจาหนาท

Page 155: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

มมสยดเพอประกอบกจกรรมทางศาสนาใหญทสดของประเทศ มสถานพกผอนหยอนใจทางธรรมชาตมากมาย รวมไปถงเปนศนยกลางดานไอทหรอระบบสารสนเทศททนสมย ซงไดก าหนดใหเปน Cyberjaya พรอมระบบเครอขายททนสมย เพอเปาหมายการเปนผน าดาน MSC ( Multimedia Super Corridor) ซงเปนโลกของอนาคตทางดานไอท ปตราจายากลาย เปนความฝนของคนมาเลเซยรนใหม ทอยากมาท างานในสถานทแหงน ทกวนนมนกทองเทยวทงชาวมาเลเซยและนกทองเทยวตางชาตเขาชมเปนจ านวนมาก

7) วดเขาเตา (Wat Khao Tao) วดเขาเตา (Wat Khao Tao) หรอ เคก ลก ซ (Kek Lok Sri) ตงอยท Air Itam ปนงฮลล บนยอดเขาสงในปนง ภายใน

วดนเปนทประดษฐานของเจาแมกวนอมขนาดใหญและเจดยหมนพระ เปนพทธศลปทผสมผสานความงามของเปนอนดบ 3 ประเทศไวดวยกน คอ ไทย จน พมา ซงเชอกนวา วดนเปนสถานท ทศกดสทธมาก โดยเฉพาะผทตองการจะสมหวงในเรองของความรก สวนเหตผลทเรยกวาวดเขาเตานน กเพราะวา เมอเดนขนไปถงระหวางทางจะพบวามบอน าขนาดใหญ ซงมเตาอยจ านวนนบไมถวน

7. ประเทศสาธารณรฐแหงสหภาพเมยนมาร (The Republic of the Union of Myanmar)

เมองและสถานททองเทยวส าคญ ไดแก พระมหาธาตเจดยชเวดากอง (Shwedagon Pagoda) พระเจดยสเล (Sule Pagoda) และตลาดตลาดโบโจก (Bog yoke Market) ทเมองยางกง เทยวเมองบากน (เมองหลวงเกาของประเทศ) ชมพระราชวงเกาทเมองมนดาเลย (Mandalay) เจดยเกาทเมองอมรประ (Amarapura) และเมองสะกาย (Sagaing) เทยวหบเขาทเมองพนอลวน (Pyin Oo Lwin) ทะเลสาบอนเล รวมทงหาดงาปาล (Ngapali) หาดชวงทา (Chaungtha) และหาดฮเวซวง (Ngwesaung)

1) เปยงมะนา (Pyanmana) เมองหลวง (เนปดอย) ทตงของเมองเปยงมะนาอยหางจากยางกงไปทางเหนอราว 244 ไมล และเปนจดตดของถนน

สายหลก 2 เสน ซงเชอมพมาตอนเหนอกบตอนใตเขาดวยกน รวมถงเปนเสนทางยทธศาสตรทใชกนมาตงแตสงครามโลกครงท 2 อกทงยงเชอมกบเสนทางรถไฟทตดตอไปยงตอนใตของจน อยางไรกด ศนยกลางทรฐบาลพมาใชกอตงเมองหลวงใหมจรงๆ อยหางจากเปยงมะนาไปทางตะวนตกราว 7 ไมล เปนจดทเรยกวา “ไจเปย” (Kyep Pyay) ซงเปนพนทส าคญทางประวตศาสตร เนองจากนายพลอองซาน เคยใชเปนชยภมสรบจนไดเอกราชจากองกฤษ ทงยงเปนพนททพรรคคอมมวนสตเคยใชปกหลกตอสกบรฐบาลพมาในอดตตงแตเดอนพฤศจกายน พ.ศ. 2548 รฐบาลพมาไดยายเมองหลวงไปทเปยนมานาตงอยใน "เขตพรมแดน" ของบรรดารฐของชนชาตสวนนอยตางๆ ตามแนวชายแดน ซงนบวาเปนจดยทธศาสตรทส าคญของประเทศทางการพมาประกาศอยางชดเจนครงแรกในวนจนทร (7 พ.ย.) เกยวกบการยายทท าการรฐบาลออกจากกรงยางกง ไปส "เมองหลวงใหม" ทเมองเปยนมานา (Pyanmana) หางขนไปทางเหนอกวา 300 ก.ม. ถดจากเมองตองอ คอนทางเกอบจะถงเมองมณฑะเลยซงเปนศนยกลางทางเศรษฐกจและการทองเทยวอกแหงหนงของประเทศ

2) พระมหาเจดยชเวดากอง (Shwedagon Pagoda) เปนมหาเจดยคบานคเมองของประเทศพมาอายเกาแกกวาสองพนหารอยป เพอเสรมบารมในสถานททเปรยบเสมอนได

กบจตวญญาณของชาวยางกง และชาวพมาสถานทแหงนม ลานอธฐาน จดทบเรงนองมาขอพรกอนออกรบ รอบพระเจดยมประตมากรรมทสวยงามอยางนาอศจรรย พระเจดยนไดรบการบรณะและตอเตมโดยกษตรยหลายรชกาลองคเจดยหอหมดวยแผนทองค าทงหมดน าหนกยสบสามตนภายในประดษ ฐานเสนพระเกศาธาตของพระพทธเจาจ านวนแปดเสนและเครองอฐบรขารของพระพทธเจาองคกอนทงสามพระองค บนยอดประดบดวยเพชรพลอยและอญมณตางๆ จ านวนมาก และยงมเพชรขนาดใหญประดบอยบนยอด

บรเวณเจดยจะไดชมความงามของวหาร สทศ ซงท าเปนศาลาโถงครอบดวยหลงคาทรงปราสาท ซอนเปนชนๆ งานศลปะและสถาปตยกรรมทกชนทรวมกนขนเปนสวนหนงของพทธเจดยลวนมต านานและภมหลงความเปนมาทงสนชมระฆงใบใหญทองกฤษพยายามจะเอาไปแตเกดพลดตกแมน ายางกงเสยกอนองกฤษกเทาไหรกไมขนภายหลงชาวพมา ชวยกนกขนมาแขวนไวทเดมได จงถอเปนสญลกษณแหงความสามคคซงชาวพมาถอวาเปนระฆงศกดสทธ ใหตระฆง 3 ครงแลวอธษฐานขออะไรกจะไดด ง

Page 156: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

ตองการ เปนเจดยทมความสวยงดงามและยงใหญสมเปนมหาเจดยทงดงามมากทสดแหงหนงของโลก ซงจะมทงผคนชาวพมาและชาวตางชาตมากมายพากนเดนทางมาเทยวชมและนมสการทงกลางวนและกลางคนอยางไมขาดสาย โดยคาเขาชมของชาวตางชาตนน ราคาถง 20 เหรยญสหรฐ

3) พระเจดยชเวมอดอร (Shwe Mordore) หรอพระธาตมเตา ซงเปนเจดยทสงทสดในหงสาวด ตงอยใจกลางเมองหงสาวด เปนสญลกษณยนยนความ

เจรญรงเรองในอดต อกทงยงเปนเจดยคบานคเมองของกรงหงสาวดมาชานาน เ ปนเจดยเกาแกคบานคเมองและเปน 1 ใน 5 มหาบชาสถาน สงศกดสทธของพมา ภายในบรรจพระเกศาธาตของพระพทธเจา เปนเจดยทสมเดจพระนเรศวรมหาราช ของไทย เคยมาสกการะ เจดยองคนเปนศลปะทผสมผสานระหวางศลปะพมาและศลปะของมอญไดอยางกลมกลน พระเจดยสง 377 ฟต สงกวาพระเจดยชเวดากอง 51 ฟต มจดอธษฐานทศกดสทธอยตรงบรเวณยอดฉตร ซงยอดของเจดยไดหกและตกลงมาจากการเกดแผนดนไหว ในป พ.ศ. 2473 ปจจบนสวนของยอดทหกลงมานนกยงอยในสภาพเดม อยบรเวณฐานของพระธาต ซงนาอศจรรยใจทสวนของยอดเจดยทหกลงมาจากทสงขนาดนนไมแตก จงเปนทร าลอถงความศกดสทธโดยแท ซงชาวมอญและชาวพมาเชอกนวาเปนจดทศกดสทธมาก และเปนสญลกษณของความมนคงไมเสอมคลาย นอกจากนนแลว สถานทแหงนยงเปนสถานททพระเจาหงสาลนด า ใชเปนทเจาะพระกรรณ (ห) ตามพระราชประเพณโบราณเพอทดสอบความกลาหาญกอนขนครองราชย

4) พระธาตอนทรแขวน หรอ ไจกทโย (Kyaikhtiyo) พระธาตอนทรแขวน ระยะทางจะหางจากเมองยางกงประมาณ 195 กโลเมตร ตงอยทเมองไจกโถ อ าเภอสะเทม เขต

รฐมอญของประเทศพมา บนยอดเขา Paung Laung เหนอระดบ น าทะเล 3,61 5 ฟต ลกษณะเดนของพระธาตอนทรแขวนคอ มลกษณะเปนกอนหนสทองขนาดใหญ ตงอย บนกอนหน บนยอดเขาอยางหมนเหม มพระเกศาธาตศกดสทธทบรรจอยภายในพระเจดย ตามคตการบชาพระธาตประจ าปเกดของชาวลานนา พระธาตอนทรแขวนนใหถอเปนพระธาตปเกดของปจอ แทนพระเกตแกวจฬา มณบนสรวงสวรรค พระธาตอนทรแขวนนนตงอยเชงหนาผา ซงหากมองจากทางดานลางกจะดคลายกบลอยอยเหนอหนาผา ราวกบพระอนทรน าไปแขวนไวกลางอากาศ การเดนทางขนไปยงบนยอดเขานนจะตองนงรถกระบะ 6 ลอขนไป ซงเปนกฎขอบงคบของประเทศพมาเลย หามรถอน ๆ ขนเดดขาด ใครจะไปจะมากตองลงรถทบรเวณ คมปแคมป และกตองเปลยนเปนรถ 6 ลอ แมแตผน าประเทศกตองปฏบตตาม อาจจะเปนเพราะเรองของความปลอดภย เพราะทางทขนนนเปนถนนเลนเดยว สวนไมได เพราะฉะนนเวลาลงหรอขนนนกจะตองใหรถทางใดทางหนงนนลงมากอน ถงจะขนได กจะสลบกนไป เมอถงบรเวณบนเขาแลว แตกยงไมถงด เพราะจะตองเดนเทาขนเขาอกประมาณ 4 กโลเมตร แตกจะมบรการนงเสลยง เมอถงทหมายบนยอดเขา ดแลวหลายตอ แตรบรองไดวา หากขนไปเหนแลวจะหายเหนอยแนนอน กบความพศวง และความศรทธา และชาวพมาจะมความเชอวาถาผใดไดมานมสการพระธาตอนทรแขวนนครบ 3 ครง ผนนจะมแตความสขความเจรญ พรอมทงขอสงใดกจะไดสมดงปรารถนาทกประการ สามารถนงสมาธหรอสวดมนตไดตลอดคน

5) พระราชวงบเรงนอง หรอทเรารจกกนในชอดในนามผชนะสบทศ เคยเปนทประทบของพระนางสพรรณกลยา และสมเดจพระนเรศวร

มหาราช ครงตองตกเปนเชลยศก เมอตองเสยกรงศรอยธยาใหแกพมา แตปจจบน พระราชวงแหงนไดเหลอเพยงแตรองรอยทางประวตศาสตร และถกสรางจ าลองพระราชวงและต าหนกตาง ๆ ขนมาใหมโดยอางองจากพงศาว ดาร และความเขาใจตามขอมลของกรมศลปกรของรฐบาลพมา ภายในมหองบรรทมและพระทนงผง (จ าลอง) และพระทนงสงค (จ าลอง)

6) พระพทธไสยาสนชเวตาเลยว พระพทธรปนอนททมพทธลกษณะทสวยงามในแบบของมอญ ซงเปนทเคารพนบถอของชาวพมา ถอไดวาเปนพระ

นอนทงดงามทสดของพมา อกทงตลอด สองขางทางของบรเวณวด ทานสามารถทจะเลอกหาเครองไมแกะสลกทมใหเลอกมากมาย ราคาไมแพง หรอจะเปนไมหอมทเปนไมหายากมอยเพยงไมกประเทศทม เจดยไจปน สรางในป 1476 กอเปนแกนทบสเหลยมอยตรงกลาง รอบ ๆ มพระพทธรปนงสง 30 เมตร ประดษฐานอยทงสทศ แทนองคพระพทธเจาทงสพระองคในภทรกป

Page 157: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

สรางขนโดยสตรสพนองทมพทธศรทธาสงสงและตางใหสตยสาบานวาจะรกษาพรหมจรรยไวชวชวต ไมของแวะกบบรษเพศ ตอมา 1 ใน 4 สาวหนไปแตงงาน ร าลอกนวาท าใหพระพทธรปองคนนเกดรอยราวขนทนท ซงตอมามการบรณะเจดยเมอป พ.ศ. 2019

7) เมองพกาม ดนแดนแหงเจดยหมนองคอยางเมองพกามทมความส าคญดานพทธสถานอยางหาทเ ปรยบมไดนน นบเปนดนแดน

อารยธรรมทเปยมไปดวยพระเจดยและวดวาอารมอนศกดสทธและสวยงาม ทง พระเจดยชเวซกอง วดถ าจนสทธา วดทโลมนโล วหารนนปยะ เจดยอานนทะ เจดยมงกาลา เจดยกบยางคย และอกหลากหลายความงามแหงศลปกรรมทมอาจพรรณนาไดหมด เพราะแตละพทธสถานกมความงดงามทยงใหญจากฐานรากวฒนธรรม ประเพณและวถความเปนมาทแตกตางกน แตไมวาพทธสถาน ณ แหงหนต าบลใดในดนแดนพมาแหงน เชอไดเลยวา ความขลงและความศกดสทธจะสามารถประทบใจผมาเยอนใหจดจ าไวอยางมรลม

8) ทะเลสาบอนเล (Inle Lake) ทะเลสาบแหงนอยทามกลางหบเขาทสวยงามของรฐฉาน อยหางจากเมองตองยประมาณ 25 กโลเมตร มพนทประมาณ

116 ตร.ก.ม. มความลกประมาณ 2 - 8 เมตร เหมาะแกการมาเทยวชมเพอกาศกษาถงชวตความเปนอยของชาวพมาทเรยกไดวากลมกลนกบธรรมชาตเปนอยางยง ทะเลสาบแหงนเปนทอยอาศยของกลมชนทเรยกตนเองวา ชาวอนทา (Intha) ชนเผานอาศยอยในทะเลสาบอนเลมานานนบรอยปแลว โดยใชชวตอยทามกลางการท าการเกษตรบนเกาะวชพชทพวกเขาสรางขนมาเองกลางล าน าในทะเลสาบ

การท าประมง ในทะเลสาบเปนเอกลกษณโดยเฉพาะวธการหาปลานน เรยกไดวาไมมชาวประมงทใดในโลกสามารถเลยนแบบได การพายเรอดวยเทา เปนลกษณะอนโดดเดนเฉพาะตวของชาวอนตา เปนเพราะวาปรบการด ารงชวต ใหเขากบภมศาสตรของทะเลสาบอนเล

9) พระพทธไสยาสนเจาทตย หรอพระตาหวาน พระพทธไสยาสนเจาทตย หรอพระตาหวาน เปนพระนอนปางพทธไสยาสนองคใหญ มความยาวกวา 70 เมตร เปน

พระนอนทใหญทสดและมความงดงามทสดของประเทศพมา ทงพระพกตรและขนตาทงดงาม ดวงตาของทานเปนแกว สงผลตมาจากตางประเทศ โดยเฉพาะรวมไปถงพระจวรทมความพลวไหวสมจรงและเมอเดนมายงปลายสดพระบาทของพระนอนองคน ตรงทพระบาทมภาพวาดเปนมงมงคลสงสด เพราะประกอบดวยลายลกษณะธรรมจกร ในบรเวณใจกลางฝาพระบาทและลอมดวย รปมงคล 108 ประการ ดานหนาวดกจะมรานคาขายของทระลกมากมาย

10) ตลาดสกอต (Scot Market) หรอ ตลาดโบฉกอองซาน (Bogyoke Aung San) เปนตลาดเกาแกของชาวพมาสรางขนโดยชาวสกอตในสมยทยงเปน

อาณานคมขององกฤษ เปนลกษณะอาคารเรยงตอกนหลายหลง สนคาทจ าหนายในตลาดแหงนมหลากหลายชนด สามารถซอหาของทระลกพนเมองไดมากมายในราคาถก เชน เครองเงน ทมศลปะผสมระหวางมอญกบพมา ภาพวาด งานแกะสลกจากไม อญมณ หยก ผาทอ เสอผาส าเรจรป แปงทานาคา (Thanakha)ผาปกพนเมองและเครองเงน เปนตน (หากซอสนคาหรออญมณทมราคาสงควรขอใบเสรจรบเงนดวย ทกครง เนองจากจะตองแสดงใหศลกากรตรวจ) ส าหรบชาวไทยแลวอาจจะตองใชเวลาเดนทตลาดนประมาณ 2-3 ชวโมง 8. ประเทศสาธารณรฐฟลปปนส (The Republic of the Philippines) สถานททองเทยวทส าคญไดแก

1) อทยานปะการงทางทะเลทบบาตาฮะ (Tubbataha Reefs Natural Park) อทยานแหงนมพนทประมาณ 130,028 เฮกตาร มแนวปะการงเหนอและใต เปนพนททมความอดมสมบรณของแนว

ปะการงและสตวนาหลากหลายสายพนธแลวยงเปนทอยอาศยของนกและเตาทะเลอกดวย นอกจากนยงมผาหนปะการงใตนาเกาแกทมความสงถง 100 เมตร องคการยเนสโกยกยองใหสถานทแหงนเปนมรดกโลกทางธรรมชาตเมอ พ.ศ.2536

Page 158: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

2) โบสถบาโรกแหงฟลปปนส (Baroque Churches of the Philippines) โบสถแหงนมทงหมด 4 หลง ตงอยในกรงมะนลา ซา นตามาเรยปาโออาย และมอากาโอ หลงแรกสรางขนโดยชาวสเปนในชวงปลายครสตศตวรรษท 16 มเอกลกษณทสาคญคอเปนสงกอสรางทมศลปะแบบบาโรกของยโรปทสรางโดยชางฝมอชาวจนและฟลปปนส องคการยเนสโกยกยองใหสถานทแหงนเปนมรดกโลกทางวฒนธรรมเมอ พ.ศ.2536

3) นาขาวขนบนไดบานว (Banaue Rice Terraces) ชาวพนเมองเผาอฟเกา (Ifugao) เปนผสรางสรรคภมปญญาชนนไวทเกาะลซอน (Luzon) ตอนเหนอของฟลปปนส ม

อายมากกวา 2,000 ป เพอเพมพนทในการเพาะปลก นอกจากนยงเปนการรกษาหนาดน ชวยกกเกบนาฝน และปองกนนาทวมไดอกดวย อ งคการยเนสโกยกยองใหสถานทแหงนเปนมรดกโลกทางวฒนธรรม เมอ พ.ศ.2538

4) เขตนครประวตศาสตรวกน (Historic Town of Vigan) สรางขนในชวงครสตศตวรรษท 16 ถอไดวาเปนตวอยางการวางผงเมองแบบสเปนทดทสดในเอเชย สงกอสรางตางๆ ในเมองนมเอกลกษณเฉพาะตวเนองจากไดรบอทธพลทหลากหลาย ทงจากจนและยโรป และเพอเปนการรกษาสภาพสถานทแหงนเอาไว จงอนญาตใหรถมาเทานน องคการยเนสโกยกยองใหสถานทแหงนเปนมรดกโลกทางวฒนธรรมเมอ พ.ศ.2542

5) ปาอทยานแหงชาตแมนาใตดนปวยรโต – ปรนเซซา (Puerto – Princesa Subterranean River National

Park) อทยานแหงนมภมทศนทงดงามของภเขาหนปนและแมนาใตดนทไหลผานถาลงสทะเล ทมความยาวถง 8.2 กโลเมตร

ถอไดวาเปนแมนาใตดนทยาวทสดในโลก นอกจากน ยงเปนตวแทนของกลมระบบนเวศตอเนองแบบเทอกเขาสทองทะเล (Full Mountain to Sea Ecosystem) อกดวย องคการยเนสโกยกยองใหสถานทแหงนเปนมรดกโลกเมอ พ.ศ.2542

6) ปอมซานตเอโก (Fort Santiago) เคยเปนดานแรกทใชในการปองกนการโจมตจากขาศก โดยเฉพาะขาศกทเขามาทางปากแมนาปาซกและอาวมะนลา แตกถกกองทพสหรฐฯ ทาลาย ซงตอมากมการบรณะซอมแซมใหเปน “ปชนยสถานแหงเสรภาพ (Shrine of Freedom)

7) เกาะเซบ (Cebu Island) เซบเปนเมองหลวงของจงหวดทางภาคใตของฟลปปนสซงมชอเดยวกน เปนหนงใน 7,170 เกาะ ทอยทางตอนใตของ

ฟลปปนส มขนาดพนทประมาณเกาะภเกตของไทย และเปนเมองทสเปนเขามาตงถนฐานเปนครงแรกของประเทศ ในเมองมประชากรอาศยอยประมาณ 700,000 คน ในขณะทประชากรของเขตเมองหลวงมเกนกวาสองลานคน

เมองหลวงซงมความส าคญเปนศนยกลางทางเศรษฐกจอนดบทสองของประเทศตงอยบนชายฝงตะวนออกของเกาะเซบ โดยเนนหลกทางดานอตสาหกรรม การขนสงสนคาและการทองเทยว เซบเปนศนยกลางการขนสงหลกทางทะเลภายในประเทศโดยเปนสถานทตงของบรษทขนสงทด าเนนการเหนอนานน าของหมเกาะฟลปปนสมากกวารอยละ 80 สนามบนเซบยงเปนเสนทางการคมนาคมทางอากาศสายหลกนอกกรงมะนลาส าหรบการบรการทางอากาศระหวางประเทศไปยงฟลปปนส

เซบเปนหนงในเกาะทใหญทสดของหมเกาะฟลปปนส ลอมรอบดวยหมเกาะขนาดเลกมากมาย ซงหลายๆ เกาะเปนทสนใจในหมนกทองเทยว เกาะเซบมลกษณะภมประเทศเปนปาไมเขยวชอม มหนาผาหนปนทงดงาม พนทราบ ดงดดใจดวยหาดทรายสขาวทอดตวยาวเปนเสนตรงและน าทะเลสฟาใส

นกทองเทยวหลายคนมาเทยวเซบดวยจดประสงคเพอการด าน าซงถอเปนหนงในกจกรรมยอดนยมของเกาะเซบและเกาะมาลาปสกว (Malapascua) โดยเกาะมาลาปสกวถอเปนจดด าน าทดทสดของประเทศฟลปปนส มปะการงสสนสวยงามและสงมชวตใตทะเลทสวยแปลกตา

ในแตละปมนกทองเทยวเพมขนซงตางเขามาเพอทจะชนชมและเพลดเพลนไปกบความมหศจรรยของธรรมชาตและยงมตวเลอกของทพกแรมทมคณภาพในระดบตางๆ ใหเลอกมากมาย เซบมโรงแรมทหรและรสอรทตางๆ ของฟลปปนสซงสวนมาก

Page 159: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

ของทพกแรมเหลานตงอยตามชายฝงทะเล นอกจากนยงมรานอาหารและสถานบนเทงทดมากมายในภมภาคน และยงเปนปลายทางทเหมาะสมส าหรบการฮนนมนเชนเดยวกบการพกผอนหยอนใจกบครอบครวและนกเดนทางอสระ

8) สวนไรซาล "Rizal Park" สวนไรซาล "Rizal Park" หรอเรยกอกชอวา "ลเนตา" Luneta เปนสวนหยอมขนาดใหญของกรงมะนลา และภายใน

สวนยงเปนทตงอนสาวรยของ โฮเซ รซล "Jose Rizal " ซงเปนผน าในการปลดแอกฟลปปนสจากสเปนในชวงป ค.ศ.1896-1898 และในบรเวณเดยวกนกเปนจดทฟลปปนสประกาศอสรภาพเหนอสหรฐอเมรกา ในป ค.ศ.1941 และอนสาวรยนยงมความส าคญในฐานะเปนหลกกโลเมตรส าหรบนบระยะถนนทกสายบนเกาะลซอนอนใหญโตทสดของฟลปปนสอกดวย

9) หมเกาะปาลาวน (Palawan_Island) ปาลาวน เปนหมเกาะของทไดชอวาสวยทสดในฟลปปนส มชอเสยงและเปนทชนชอบของบรรดานกทองเทยวธรรมชาต

ทวโลก ทองทะเลทสวยงาม บนหาดทรายขาวสะอาดเปนเอกลกษณ และยงเปนเปาหมายหลกของนกด าน า เพอดปะการงและสตวตางๆ ใตทองทะเลอกดวย บนเกาะปาลาวนมแหลงทองเทยวมากมายหลายพนทแตละพนทกจะมรสอรท ทะเลทรายและกจกรรมตางๆ ใหเขารวมแตกตางกนออกไปพนททเปนทนยมของนกทองเทยวตางๆ

ปาลาวน เปนจดศนยกลางของนกเดนทาง ทตองการมาเทยวปาลาวนและหลงจากนนกสามารถมงหนาไปยงจดหมายปลายทางตางๆ ทตองการไมวาจะเปนทางเหนอหรอทางใตของเกาะ

10) เมองโบราณอนทรามรอส (Intramuros) อนทรามรอส มลกษณะเปนปอมปราการและก าแพงคเมอง เปนศนยกลางในการปกครอง การศกษา วฒนธรรม

ศาสนา และการคาในชวงศตวรรษท 16ถงปลายศตวรรษท 19 ภายในพนท ประมาณ 395 ไรทลอมรอบดวยก าแพงหนสง ประกอบไปดวยทอยอาศย โบสถ โรงเรยน และสถานทราชการ รวมท งสถานทนาชม การเดนทางไปอนทรามรอส อนทรามรอสตงอยในกรงมะนลา 9. ประเทศสาธารณรฐสงคโปร (The Republic of Singapore) สถานททองเทยวทส าคญไดแก

1) เมอรไลออน (Merlion) 鱼尾狮 (หยเหวยซอ) หรอสงโตทะเล

เมอรไลออน (Merlion) 鱼尾狮 (หยเหวยซอ) หรอสงโตทะเลถกออกแบบขนเพอเปนสญลกษณของคณะกรรมการการทองเทยวของสงคโปร (Singapore Tourism Board - STB) ในป 1964 รปปนนมหวเปนสงโตรางเปนปลา ยนอยบนยอดคลน ตอมาไมนานทวโลกกถอกนวาสงโตทะเลตวนคอเครองหมายประจ าชาตสงคโปร แตเดมรปปนนตงอยทสวนสงโตทะเล (Merlion Park) ขางๆ สะพานเอสพลาเนด (Esplanade Bridge) แมสงโตและลกสงโตไดกลายเปนจดสนใจของนกทองเทยว มการจดพธตดตงสงโตทะเลในวนท 15 กนยายน ค.ศ.1972 โดยมประธานในพธคอนายกรฐมนตรของสงคโปร ณ เวลาดงกลาว ซงกคอ นายล กวน ย สงโตตวนสง 8.6 เมตร มน าหนก 70 ตน ท าจากวสดจ าพวกซเมนต โดยชางฝมอชาวสงคโปรผเสยชวตไปแลวทชอนายลมนงเซง สวนรปปนสงโตทะเลตวทสองจะมขนาดเลกกวา ขนาดสง 2 เมตรและหนก 3 ตน กถกสรางขนโดยนายลม เชนกน

2) มารนาเบยแซนดส (Marina Bay Sands) มารนาเบยแซนดส (Marina Bay Sands) รสอรทหรใหญทสดในสงคโปร ไฮไลทส าคญ อยท THE SAND SKY PARK

ซงอยบนชนท 57 เปนสถาปตยกรรมรปรางคลาย เรอตงอยบนอาคารทงสามของมารนา เบย แซนด จดเปนสวนลอยฟาขนาดใหญทสดในโลก มพนทกวางขวางกวา 12,400 ตร.ม. มการตกแตงอยางสวยงามดวยตนไมใหญ ไมประดบ คาใชจายเพม SGD20 ตอ ทาน นอกจากนยงม มารนา เบย แซนด คาสโน ทตงอยในตวอาคารทอนโออาหรหรา ซงนกทองเทยวสามารถเพลดเพลนไป

Page 160: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

กบเกมหลากหลายรปแบบภายในยงมภตตาคาร คาเฟ รานอาหารขนาดเลกๆระดบโลก และรานคามากมาย โดยสามารถเลอกซอสนคายหอดงไดอยางจใจ

3) Singapore Flyer Singapore Flyer ชงชาสวรรค (Observation Wheels) ตงอยบรเวณรมปากอาวมารนา ดวยความสงเทยบเทากบ

อาคาร 42 ชน หรอ ประมาณ 165 เมตร ท าใหชงชาสวรรค หรอ Singapore Flyer กลายเปนชงชาสวรรคทมความสงมากทสดในโลก

หนงในเหตผลททางผสราง Singapore Flyer บอกกบนกทองเทยววาท าไมนกทองเทยวทไปเยอนสงคโปรควรจะตองหาโอกาสนงชงชาสวรรคนใหไดซกครงหนง คอ นอกเหนอจากการทจะไดเหนววของสงคโปรจากมมสงไดอยางสวยงามแลว กเพอความเจรญรงเรองในชวตเพราะวา Singapore Flyer ประกอบไปดวยแคปซลทงหมดจ านวน 28 แคปซล และ ในแตละแคปซลบรรจนกทองเทยวได 28 คน ซงเลข 28 เปนเลขทางฮวงจย อยางทหลายๆ คนทราบกนวา คนจนมองวาเลข 8 คอเลขแหงความเจรญรง สวนเลข 28 กหมายถงเปนการ Double ความเจรญรงเรอง หรอ Double Prosperity ดงนนถาใครไดมโอกาสขน Singapore Flyer กจะท าใหมความเจรญรงเรองในชวตเปนสองเทา

4) คลารก คย (Clarke Quay) เปนแหลง “กน – ดม” ชนน า พรอมพรงไปดวยรานอาหารและผบขนชอ ตงอยรมปากแมน าของสงคโปร ไมวาคณคด

จะไปชมปผดพรกอนเลองชอ ไกทอดเจาอรอย หรออาหารเมกซกนเผดรอน และไมวาจะเปนกลางวนหรอกลางคน รานอาหารแถบนจะไมท าใหคณผดหวง มสารพดผบทจดแบงตามแนวเพลงตางๆ กมอยมากมาย

5) ออชารด (Orchard) ถนนสายเกษตรกรรมทครงหนงในอดตเคยอดมไปดวยสวนพรกไทยและเครองเทศ แตปจจบนนกลบกลายเปนถนนช

อปปงเสนหลกของเมองสงคโปร เสนทาง 2.2 กโลเมตร ทเตมไปดวยรานคา รานอาหาร โรงแรม หางสรรพสนคาชนน า ไมวาคณก าลงมาตามหาหมแผนอบน าผงชนดสตรจนโบราณ หรอแฟชนเสอผาฤดกาลลาสด สารพดรานคาบนถนนออชารดน มใหคณเลอกแวะชม และจบจายไดอยางเพลดเพลนและไมผดหวงอยางแนนอน

6) วดศรมารอมมนต (Sri Mariamman Temple) วดฮนดโบราณทเกาแกทสดของสงคโปร ตงอยในไชนาทาวน (China Town) หรอทชาวไทยเรานยมเรยกจนตดปากกน

วา “วดแขก สงคโปร” รอบๆ ตวอาคารของวดทงภายในและภายนอก จะมปะตมากรรมรปปนและรปแกะสลกลงสสนสดใสของเทพเจา เทพธดา และสตวรายในเทพนยาย มความเชอกนวาหากคณเดนตามเขมนาฬการอบพระอโบสถวดใหเปนเลขค คณจะโชคด และในชวงเดอนตลาคม – พฤศจกายนของทกป จะมประเพณลยไฟทมต (Timiti) ถอเปนเทศกาลส าคญประจ าปของวดน

7) วดพระเขยวแกว (Tooth Relic Buddha Temple) วดจนศลปกรรมสมยราชวงศถงผสมศลปะมนดาลา (Mandala) หลงใหญโตอลงการ ตงตระหงานอยในไชนาทาวน

(China Town) ซงอาคารชนบนสดของวดไดบรรจพระสารรกธาตพระทนตของพระพทธเจาไวในสถปทองค าหนกกวา 320 กโลกรม ทไดมาจากการบรจาคของผมจตศรทธา นอกจากนภายในวดกยงมพพธภณฑสถานทางพทธศาสนาขนาดยอม ใหผมาสกการะไดศกษา และเยยมชมอกดวย

8) วดเจาแมกวนอม (Kwan Im Thong Hood Cho Temple) วดเจาแมกวนอม ทมความเชอกนวาหากไปขอพรแลวจะสมหวง จงไมนาแปลกใจหากเราจะเหนฝงชนมากมายตอคว

เขาไปสกการะขอพรในวด และหากคณเชอในเรองโชคลาง เซยมซทวดแหงนขนชอวามความแมนย ายงนก เนองดวยจ านวนผคนทมาสกการะเปนจ านวนมาก จงมการหามถายรปภายในตววด และพนกงานของวดมาเกบธปออกจากกระถางทนทหลงจากทปกลงไป เพอใหผมาสกการะคนถดมามทปกธปได

9) เกาะเซนโตซา (Sentosa)

Page 161: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

เกาะแหงความสข สนกไดทงครอบครว เปนอกเกาะหนงทเปนจดขายของประเทศสงคโปรทไดชอวาถาไมไดมาถอวามาไมถงสงคโปร เพราะเกาะนเปนทอยของ Universal Studio สวนสนกทคนทงหลายใฝฝน นอกจากนยงมททองเทยวอกหลายแหงบนเกาะนดวย

บรเวณนในอดตคอฐานบญชาการทหาร แตปจจบนไดเปลยนเปนแหลงรวมความบนเทงขนาดใหญของสงคโปร ภายในเกาะแหงนมทงพพธภณฑ สวนสาธารณะ สวนผเสอ ลากนส าหรบวายน า สนามกอลฟ ลานเลนโรลเลอรสเกตและอนๆ อกมากมาย การเดนทางมาเกาะเซนโตซาสามารถท าไดหลายทางไดแก เรอเฟอรรซงเปดใหบรการทกวนจากเวลดเทรดเซนเตอร ตงแต 7.30 น. ถง 22.00 น. หรอเลอกใชบรการนงกระเชาลอยฟา (เคเบลคาร) จากสถานเมาทเฟเบอรและเวลดเทรดเซนเตอรขามไปเกาะเซนโตซา ซงระหวางทางคณจะไดชมทศนยภาพของสงคโปรแบบ 360 องศา นอกจากนนกทองเทยวสามารถเดนทางมาทนโดยขบรถผานสะพานซงเชอมตอกบเกาะสงคโปรอกดวย

10) ยนเวรลซล สตดโอ (Universal Studio) สวนสนกชอดงในเขตเซนโตซา (Sentosa) ถงแมวาจะเปนสาขาของสวนสนกระดบอนเตอรเนชนแนลจากฝงอเมรกา

แตเครองเลนในสวนสนกจ านวน 18 ชนดจากทงหมด 24 ชนด ใน 7 โซนประเภทเครองเลน ไดถกออกแบบและปรบแตงใหเขากบอรรถรสของนกทองเทยวทองถนและความนยมของชาวสงคโปรโดยเฉพาะ ถอเปนเอกลกษณอนโดดเดนของยนเวรลซล สตดโอ แหงน

10. ประเทศสาธารณรฐสงคมนยมเวยดนาม (Socialist Republic of Vietnam) สถานททองเทยวทส าคญไดแก

1) อาวฮาลอง (Halong Bay) อาวฮาลอง(Halong Bay) อาวฮาลองเปนอาวแหงหนงในพนทของอาวตงเกยทางตอนเหนอของสาธารณรฐสงคมนยม

เวยดนาม ใกลชายแดนตดตอกบสาธารณรฐประชาชนจน ในอาวฮาลองมเกาะหนปนจ านวน 1,969 เกาะโผลพนขนมาจากผวทะเล หลายเกาะมถ าขนาดใหญอยภายในถ าทใหญทสดในบรเวณอาวคอ ถ าเสาไม ซงตงชอโดยนกทองเทยวชาวฝรงเศสเมอปลายครสตศตวรรษท 19 ภายในถ าประกอบไปดวยโพรงกวาง 3 โพรง เกาะทมขนาดใหญทสดในบรเวณอาว 2 เกาะ ค อ เกาะกดบา และเกาะ Tuan Chau ทงสองเกาะนมคนตงถนฐานอยอยางถาวร บนเกาะมโรงแรมและชายหาดจ านวนมาก สวนเกาะขนาดเลกอนๆ บางเกาะเปนทตงของหมบานชาวประมง และบางเกาะยงเปนถนอาศยของสตวหลายชนด ในตามต านานพนบานนนไดกลาวไววา ระหวางทชาวเวยดนามก าลงตอสกบกองทพชาวจน เทพเจาไดสงกองทพมงกรลงมาชวยปกปองแผนดนเวยดนาม ม งกรเหลานไดด าดงลงสทองทะเลบรเวณทเปนอาว ฮาลองในปจจบน ท าใหมอญมณและหยกพงกระเดนออก อญมณเหลานกลายเปนเกาะแกงนอยใหญกระจายอยทวอาว เปนเกราะปองกนผรกราน ท าใหชาวเวยดนามปกปองแผนดนของพวกเขาไดส าเรจและกอตงประเทศซงตอมากคอเวยดนามในปจจบน

2) พพธภณฑโฮจมนห (Ho Chi Minh Museum) พพธภณฑโฮจมนห(Ho Chi Minh Museum) พพธภณฑโฮจมนห ตงอยใกลกบสสานโฮจมนห พพธภณฑโฮจมนหปน

อาคารขนาดใหญทนสมย ทสรางมาเพอจดแสดง รปภาพ เอกสารตาง ๆ และขาวของเครองใชของลงโฮเอกสารบางฉบบของโฮจมนหนน เขยนรายงานถงปฏบตการตาง ๆ ทท าในประเทศไทยดวยชนสองของพพธภณฑ เปนการจดแสดงแบบดงเดม บนไดระหวางชนสองไปยงชนสามนน มอนสาวรยของโฮจมนหตงอยบนแทนแบบพทธบนชนสามนนจะเปนการจดแสดงแบบรวมสมย ทมการตกแตงอยางงดงามและนาสนใจ

3) พพธภณฑสงคราม (War Remnants Museum) พพธภณฑสงคราม (War Remnants Museum) ภายในอาคารของพ พธภณฑจดแสดงเครองมอการรบ และอาวธ

ยทโธปกรณตาง ๆ ในสมยสงครามเวยดนามมทงของจน สหรฐอเมรกา พรอมภาพถายทถายทอดความรสกทเกยวกบการปกปอง

Page 162: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

ประเทศ การเสยสละเลอดเนอของชาวเวยดนามหลายอยาง ชดเจน อาท ภาพการถกทรมานดวยวธการตาง ๆ เปนตน ภายนอกตวอาคารของพพธภณฑสงครามมเครองบน และรถถงรนทใชในสงครามเวยดนามของ สหรฐอเมรกาและรสเซย จดวางเรยงรายอยโดยรอบบรเวณพพธภณฑ

4) โบสถนอรทเธอรดาม (notre dame cathedral) โบสถนอรทเธอรดาม (notre dame cathedral) ตงอยบรเวณกลางเมอง บนถนน Han Thuyen ไดรบการกอสราง

ตงแตป พ.ศ. 2420 ใชระยะเวลากา รสราง 6 ป โบสถนไมมการประดบดวยกระจกสเหมอนโบสถครสตทอน เพราะไดรบความเสยหายจากสงครามโลก ครงท 2 ส าหรบโบสถแหงนไดรบการยกยองวามความงดงามมากทสดแหงหนงใน เวยดนาม โบสถซงฝรงเศสไดจ าลองมาจาก โบสถนอเธอรดามในฝรงเศสและน ามาสรางไวทน โดยปกตวนเสาร -อาทตย จะมคบาวสาว มากมายมาประกอบพธกรรมทางศาสนา และถายรปเกบเปนทระลก รวมทงบคคลทวไปกแวะเวยนเขามาชมความสวยงามอยางไมขาดสาย

5) ท าเนยบประธานาธบด (Presidential Palace) ตงอยบรเวณใจกลางเมองโฮจมนห ท าเนยบของอดตประธานาธบด ปจจบนเปดเปนพพธภณฑดวย อาคารทนสมยหลง

ใหญนรายรอบดวยสวนขนาดใหญตงอยในบรเวณทเคยเปน ท าเนยบของผวาการชาวฝรงเศสทเรยกวา ท าเนยบนโรดม (Norodom Palace) ท าเนยบนถกทงระเบดโดยทหารอากาศเวยดนามใตและไดมการสรางอาคารใหม ทรจกกนในชอ ท าเนยบอสรภาพ (Independence Palace) ขนแทนทโครงสรางเกาถกท าลาย อาคารปจจบนออกแบบโดยโงเวยดท (Ngo Viet Thu) สถาปนกชาวเวยดนามผส าเรจการศกษาจากฝรงเศส และสรางเสรจสมบรณในป พ.ศ. 2509 กอนจะสนสดลงในวนท 30 เมษายน พ.ศ. 2518 เมอกองก าลงคอมมวนสตไดเคลอนขบวนรถถงเขาชนประตเหลกดานหนาของ ท าเนยบและโคนรฐบาลเวยดนามใตลงทกวนนทท าเนยบเดมถกเปดเปนพพธภณฑใหเขาชมได โดยทกสงทกอยางถกทงไวใหเสมอนสภาพเดมในวนท 30 เมษายน พ.ศ. 2509

(6) อโมงควนมอค (Vinh Moc Tunnels) อโมงควนหมอค ตงอยหางจากตวเมองเวมาทางทศเหนอราว 65 กโลเมตร นบเปนอโมงคใตดนทคนทงหมบานอาศยอย

เปนเวลาหลายปเพอหลบภยจาก การทงระเบดอยางตอเนองในสมยสงครามเวยดนาม แมวาคนสวนใหญจะพากนอพยพไปอยในสวนอนๆ ของประเทศ แตกมชาวบานจ านวนกวา 300 คน ทยงอาศยอยภายในอโมงคคนรแหงนเปนเวลากวา 5 ป นบจากป พ.ศ. 2509-2514

ภายในเครอขายอโมงคทมความยาวกวา 2,000 เมตร น แบงออกเปน 3 ชน มทางเขาออกทงหมด 13 ทาง แตละชนจะมการสรางเปนหองตางๆ ทางซายและขวา โดยชนแรกมจดเดนนาชมอยทหองทใชคลอดเดกทารกถง 17 คน และชนทสองเปนสวนทใชในการประชมในสมยสงคราม จากนนจะมทางเดนลงสชนท 3 ของอโมงค ซงคอนขางชนควรใชความระมดระวง อโมงควนหมอคสามารถเทยวชมไดตลอดป เพยงแตในฤดฝนอาจจะมความยากล าบากในการเดนทางสกหนอย และควรน าไฟฉายตดตวมาดวยเพราะทางเดนภายในอโมงคคอนขางมด

7) เมองดาลด (Dalat) เมองดาลด (Dalat) หรอยาตรง ดนแดน แหงความรกผลบาน เปนเมองทแสนโรแมนตก ซงไดชอวาเปน หบเขาแหง

ความรก สมผสบรรยากาศทแสนโรแมนตก โอบลอมไป ดวยขนเขา แมกไมนานาพนธ และทะเลสาบเมองดาลด ซงไดชอวาเปนแหลงทองเทยวทโรแมนตคทสดในเวยดนาม ดวยเนนเขาเขยวขจทสลบซบซอน ทะเลสาบในสายหมอกบางๆ และปาสนอนหอมกรน ดาลดไดชอวา เปนแหลงทองเทยวทโรแมนตคทสดในเวยดนาม แวดลอมไปดวยปาเขา ไรกาแฟและสวนดาลดอยสงจากระดบน าทะเล 1,475 เมตรและมกไดรบการเรยกขานใหเปน “เมองแหงฤดใบไมผลชวนรนดร” ซงเปนสมญานามทเหมาะทสด เพราะแมในอากาศอนรอน ระอของฤดรอนอณหภมในตวเมองจะอยระหวาง 15-24 องศาเทานน

8) เมองดานง (danang) ดานงอยตดทศเหนอตดกบเมองเว ซงเปนเมองหลวงเกาของเวยดนาม ทศตะวนตกและทศใตตดกบจงหวดกวางนาม

ทศตะวนออกตดกบทะเลจนใต ตงอยหางจากกร งฮานอยไปทางใต 764 กโลเมตร และหางจากโฮจมนหซตไปทางเหนอ 964 กโลเมตร ป พ.ศ. 2390 เรอรบฝรงเศสไดระดมยงโจมตเมองดานงเพอตอบโตทกลมมชชนนารคาธอลคถกป ระหารชวต เดอน

Page 163: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

สงหาคม พ.ศ. 2401 กองทหารฝรงเศสยกพลขนบกทดานง ตามพระบญชาของพระเจานโปเลยนท 3 เพอประกาศพนทนเปนอาณานคมภายใตอาณตของฝรงเศส และถกเปลยนชอเปนชอภาษาฝรงเศสวา Tourane ขณะนนถอวาเปน 1 ใน 5 เมองส าคญบนคาบสมทรอนโดจน ในระหวางสงครามเวยดนาม เมองนเปนทตงฐานทพอากาศหลกของกองทพสหรฐอเมรกา ครงนนจ านวนประชากรในเมองไดเพมสงขนมากกวา 1 ลานคน โดยสวนใหญเปนผลภยสงคราม กอนป พ.ศ. 2540 ดานงยงเปนสวนหนงของจงหวดกวางนาม-ดานง จนกระทงวนท 1 มกราคม พ.ศ. 2540 ดานงไดถกแยกออกจากจงหวดกวางนาม และเปนเขตการปกครองสวนทองถนแหงท 4 ของเวยดนาม

9) ทะเลทรายมยเน (muine sand dune) เมองมยเน : อยทางทศตะวนออกของเมองฟานเทยด หางออกมาประมาณ 22 กม. เปนหมบานชาวประมงขนาดเลก ม

ชายหาดและหมเกาะสวยงามปจจบนเปนเมองตากอากาศชายทะเลยอดนยมอกเมองหนงเพราะอยไมไกลกบโฮจมนหมากนก ทะเลทรายมยเน (muine sand dune) เนนทรายทใหญทสดของเมองมยเน ขนาดกวาง 4-5 กม. ทรายจะเปนทรายละเอยดสขาว เปนไฮไลทสดยอดของมยเน ทรายสขาวจะสะทอนเปลยนสไปตามแสงแดด สขาว เหลอง ทอง และ แดง

ทะเลทรายขาว อยหางจากตวเม องมยเนประมาณ 30 กม. ทะเลทรายขาวเปนเนนทรายสขาวทมแหลงน าจดหรอโอเอซสอยใกลๆ เปนอกหนงจดทองเทยวทนกทองเทยวนยมไปถายรป มรถจปและรถ ATV ไวบรการแกนกทองเทยว และเปนจดหนงทถายภาพยนตรไทยเรองเราสองสามคน

ทะเลทรายแดง เปนเนนทรายกวางใหญสชมพทมชอเสยงมากของเมองมยเน ทะเลทรายแดงอย รมทะเลหางจากตวเมองมยเนประมาณ 5 กม. บรเวณดานหนาทะเลทตดกบชายฝงทะเลมรานอาหาร และตอนเยนๆจะมเดกๆน าแผนพลาสตกใหนกทองเทยวไดเลนสไลดเนนทรายกน

Page 164: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

สปดาหท 11-14

ทรพยากรการทองเทยวทส าคญของทวปตางๆ

แหลงทองเทยวส าคญของแตละประเทศทงทเปนแหลงทองเทยวทเปนระดบโลก สงมหศจรรยของโลก แหลงทองเทยวเชงมรดรกโลก ทมอยในประเทศตางๆ นนมอยมากมาย ยงหากกลาวถงแหลงทองเทยวในภาพรวมของแตละทวปยงยากทจะกลาวถงไดหมด ในบทนจงขอกลาวถงแหลงทองเทยวทเปนทสดในแตละทวปเพอใหทราบโดยสงเขปกวางๆ วาแตละทวปมแหลงทองเทยวทเปนทสดนนมสถานทใดบาง ทงนทวปทจะกลาวถงแหลงทองเทยวในทวปนนๆ ไดแก

1. ทวปยโรป 2. ทวปอเมรกาเหนอ 3. ทวปอเมรกาใต 4. ทวปแอฟรกา 5. ทวปออสเตรเลย 6. ทวปเอเชย

1. ทวปยโรป (Eruope)

สถานททองเทยวในทวปยโรป 1) สนามกฬากรงโรม Colosseum of Rome สนามกฬากรงโรม Colosseum of Rome สถานทตงกรงโรม ประเทศอตาล ปจจบนสามารถเขาเยยมชมไดสนาม

กฬากลางแจงแหงนเปนสงกอสรางทมชอเสยงของโลกอยางหนง เปนอนสรณท ใหญโตของอาณาจกร โรมนสมยโบราณสรางขนในระหวาง พ.ศ. 615 ถง 623 (ค.ศ. ท 72 ถง 80)

ตวสนามสรางมรปเปนตกวงกลมกอดวยอฐและหนขนาดใหญ วดโดยรอบยาว 527 เมตร สง 57 เมตร ม 4 ชน ภายในมอฒจรรยส าหรบคนนงด จคนดประมาณ 80,000 คน ใตอฒจรรยและใตดนมหองส าหรบขงนกโทษทรอการประหารชวต และสงโตหลายรอยหอง ใชเปนสถานทใหนกโทษ ตอสกบสงโตทอดอาหาร หากนกโทษผใดเอาชนะ ฆาสง โตไดดวยมอเปลาไดกรอดชวตไป หรอไวใชเปนทประลองฝมอในเชงฟนดาบของบรรดาเหลาทาสใหตอสกนเอง ยงถาตอสกน จนถงสามารถฆาคตอสตาย กจะไดรบเกยรตอยางสงเพราะเปนการตอสทชาวโรมนนยมและยกยองกนมากทปๆธหนงตองสญเสยชวตนกโทษและทาสไมต ากวารอยคน

สนามกฬาแหงนจงเปนสงกอสรางทแสดงถงความรงโรจนของอาณาจกรโรมนโบราณ แตเมออาณาจกรโรมนเสอมลงกถกขาศกท าลายหลายครงหลายหนในปจจบนยเหลอแตซากโครงสรางอนใหญโตมโหฬารไวใหชม

2) หอเอนเมองปซา : Leaning Tower of Pisa สถานทตงเมองปซา ประเทศอตาล ปจจบนสามารถเขาเยยมชมได หอเอนแหงเมองปซา เปนหอคอยหนออนทพศดาร

สง 54 เมตร ( 181 ฟต) ม 8 ชน แตละชนมเสาหนออนทสลกลวดลายวจตรรองรบ ไดลงมอสรางเมอ พ.ศ. 1717 (ค.ศ. 1174) ไปเสรจในป พ.ศ. 1893 (ค.ศ. 1350) ใชเวานานถง 176 ป ซงเปนสงกอสรางทใชเวลาสรางนานทสดในโลก ความนามหศจรรยอกอยาง คอ เมอเรมสรางได 4-5 ชน หอนเรมเอยง แตไมถงกบพงทลายลงมา เพราะแรงทจดศนยถวง เมอลากดงลงมาไมออกนอก

Page 165: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

ฐานจงไมลมยงทรงตวอยได เมอสรางเสรจ ยอดของหอเอยงออกจากแนวดงของฐานถง 4 เมตร( 14 ฟต) และหอเอนนชวยใหกาลเลโอ นกวทยาศาสตร ชาวอตาเลยน ผมชอเสยงของโลก ไดทดลองเรองอตราเรวของเทหวตถทตกลงมาจากทสง

3) กองหนประหลาดสโตนเฮนจ : Stonehenge สถานทตง เมองซลลสเบอร มณฑลวลไซร ประเทศองกฤษ ปจจบนสามารถเขาเยยมชมไดกองหนประหลาดนอย

กลางทงนาแหงเมองซลลสเบอร หางจากกรงลอนดอนประมาณ 10 ไมล ประกอบดวยแนวหนขนาดมหมาหนเรยงรายราว ๆ 3 กโลเมตร และ มกลมหนใหญประมาณ 112 กอน ตงโดดเดยวอยกลางทงนา เปนรปวงกลมซอนกนอย 3 วง บางกอนลมนอน บางกอนตงตรง บางกอนวางซอนทบอยบนยอดกอนหนทตงอยสองกอน วงกลมรอบนอก มเสนผานศนยกลางยาว 100 ฟต มหนทงหมด 30 กอน แตละกอนสง 13 ฟต วงกลมรอบกลาง มเสนผานศนยกลางยาว 76 ฟต มหนทงหมด 40 กอน มสองกอนตงสงถง 22 ฟต วงในสด มเสนผานศนยกลางยาว 50 ฟต มหนทงหมด 42 กอน ลมบางตงสงบาง หนแตละกอนหนกเปนตนๆ เฉลยแลวสง 4 เมตร หนก 26 ตน

มผสนนษฐานวาตงอยในทนนมาตงแตกอนครสตกาลถง 1,700 ป เปนสงกอสรางทโดยไมมรองรอยของความเปนมา ไมมใครทราบวาใครเปนผสราง, สรางเพอวตถประสงคอะไร? ทนาแปลกกคอ ในรเวณนนเปนทงกวาง ไมมภเขาและสงกอสรางดวยกอนหนอน ๆ อกเลย จงท าใหสงสยวาผกอสรางน าหนเหลานนมาจากไหน และไมปรากฏวามการขน หรอสงปรกหกพงในการกอสราง บรเวณทดงกลาว ใชอะไรยกหนกอน ทหนก ๆ หลาย ๆ ตนขนวางซอนกนได ซงอยสงถง 13 ฟต นบเปนสงกอสรางทมหศจรรยททาทายความอยากรของมนษยยคปจจบนยงนก

4) สเหราเซนตโซเฟย : Mosque of Hagia Sophia (Istanbul) สถานทตง เมองคอนสแตนดโนเปล ประเทศตรก สเหราเซนตโซเฟย(Saint Sophia) หรอ โบสถฮาเจย โซเฟย

ปจจบนเปนทประชมสวดมนตของชาวมสลม ในอดตเปนโบสถทางศาสนาครสต พระเจาจกรพรรดคอนสแตนตนเปนผสรางเมอประมาณครสตศตวรรษท13 ใชเวลาสราง 17 ป เพอเปนโบสถของศาสนาครสต แตถกผกอการรายบกท าลายเผาเสยวอดวายหลายครงเพราะเกดการขดแยงระหวาง พวกทนบถอศาสนาครสตกบศาสนาอสลาม

จนถงสมยพระเจาจสตนเนยน มอ านาจเหนอตรก จงไดสรางโบสถเซนตโซเฟยขนใหม ใชเวลาสรางฐานโบสถ 20 ป ตวโบสถ 5 ป เมอประมาณป พ.ศ. 1996 (ค.ศ 1435) พระองคตองการใหเปนสงสวยงามทสดไดพยายามหา สงของมคาตางๆ มาประดบไวมากมาย สรางเสรจไดมการเฉลมฉลองกนอยาง มโหฬาร ตอมาเกดแผนดนไหวอยางใหญท าใหแตกราวตองใหชางซอมจนเรยบรอยในสภาพเดม

เมอสนสมยของจกรพรรดจสตนเนยน ถงสมยพระเจาโมฮมเมดท 2 มอ านาจเหนอตรก และเปนผนบถอศาสนา อสลามไดดดแปลงโบสถหลงนใหเปนสเหราอสลาม แตยงคงความงามไวเชนเดม

สเหราเซนตโซเฟย มเนอท 700 ตารางเมตร ภายในมเสางามค าทสลกอยางวจตร และ ประดบไวงดงาม 108 ตน (ชนบนขนาดเลก 68 ตน ชนลางขนาดใหญ 40 ตน) มยอดเปนโดม คลายซาลาเปา มหอมนาเรสทเปนยอดแหลม ๆ มากมาย เนองจากศลปะแบบครสเตยน ผสมกบอสลามนเองท าใหมความสวยงามอนนามหศจรรย

5) พระราชวงแวรซายส : Palace of Versailles สถานทตงกรงปารส ประเทศฝรงเศส เปนพระราชวงทสวยงามมากสรางขนโดย พระเจาหลยสท 14 แหงฝรงเศส มนาย

ชางสถาปนก อลเดรด เลอ นอสเตอร เปนผออกแบบ ลงมอสรางเมอป พ.ศ. 2204 (ค.ศ. 1661) สรางอยนาน เวลา 30 ป สนเงนคาสราง 500,000,000 ฟรงก ใชคนงาน 30,000 คน ทกสวนท าดวยหนออนสขาว เปนแบบอยางและศลปกรรมกอสรางทงดงามมาก

ภายในพระราชวงแบงออกเปนหองตางๆ เชน มหองบรรทม หองเสวย หองส าราญ หองทรงพระอกษร หองโถง หองออกวาราชการ ฯลฯ แตละหองมเครองประดบมคามากมาย ทงวตถ และ ภาพเขยนศลปะทมชอเสยง หองทมชอทสด คอ หองกระจกทเคยใชลงนาม เซนสญญาสงบศกระหวางสมพนธมตร กบเยอรมน ในคราวมสงครามโลกครงท 1 และเปนทใชลงนามในเมอเยอรมนบกตชนะฝรงเศส ในสงครามโลกครงท 2 อกดวย ในการท าสงครามใหญทกครงฝรงเศส จงตองประกาศใหปารสเปน

Page 166: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

เมองปลอดทหารคอ ไมมทหารตงอย ไมมการตอสใด ๆทงสน ทงนเพอรกษาไมใหพระราชวงแหงน ตองไดรบความเสยหายจากการโจมต ของขาศกไมวาโดยทางใด ทก ๆ ปจะมนก ปจจบนเปนสถาปตยกรรมมคาทสดของฝรงเศส และโลก ทมนกทองเทยวไปชมความงามไมนอยกวา 1,000,000 คน ตอป

6) วหารพารเธนอน : Parthenon สถานทตง ประเทศกรซ วหารพารเธนอน เปนวหารทไดรบการกลาวขวญถงในดานความงดงามและความมสดสวน

เหมาะเจาะสมบรณ มขนาดกวาง 100 ฟต ยาว 230 ฟต และสง 65 ฟต เปนศลปะแบบดอรก ออกบบโดยสถาปนกชอ อคตนส (Ictinus) และ คาลลคราเตส (Callicrates) ซงด าเนนการกอสรางภายใตการควบคมของประตมากรชอ พดอส (Phidias)

ซากทยงเหลอใหเหน กคอ โครงสรางทค าดวยเสาหนออน สอมชมพ และหนาบนบางสวน สวนภายในเคยม ประตมากรรม เทพอาธนา ขนาดใหญตงอย วหารนใชเปนทบวงสรวง เทพอาธนา ตอมาใช เปนโบสถของชาว ครสตนกายออรโธดอกซ แลวกเปลยนมาเปน โบสถคาทอลก จนกระทงในยคท ชาวเตรก ครองเมองถกดดแปลงมาเปน มสยด และในทสดกถกใชเปนทเกบดนปน ในสงครามระหวางเตรก กบ เวเนเชยน (Venetian) ท าใหถกระเบดเสยหายไปบางสวน และ วหารพารเธนอน มาทรดโทรมอยางหนก เมอคราวสงครามกอบกอสรภาพของกรก จาก เตรก

7) หอไอเฟล : Eiffel Tower สถานทตง กรงปารส ประเทศ ฝรงเศส หอไอเฟล (Eiffel) สญลกษณของนครปารส สรางขนใน ค.ศ.1887-9

ออกแบบโดยวศวกรทมชอเสยงของฝรงเศสชอ กสตาฟ ไอเฟล (Gustave Eiffel) เพอเปนสญลกษณการจดงานแสดงสนคาโลกในป 1889 (พ.ศ. 2413) ฉลองครบรอบ 100 ปแหงการปฏวตอตสาหกรรม

ทามกลางกระแสวพากษวจารณในทางลบวา ท าลายความงดงามของกรงปารสดวยโครงเหลกนาเกลยด อย ๆ มโครงเหลกสงโดงขวางตาพวกเขา เพราะมนท าขนจากโลหะ 15,000 ชน หนกถง 7,000 ตน ยดตอดวยนอต 3,500,000 ตว สทาทงหมด 35 ตน สง 1,050 ฟต สนเงนคากอสราง 7,799,401 ฟรงก เสยเวลาสราง 1 ป มลฟตพาชมววไดสงถงยอดหอซงมรานอาหารทสามารถนงชมววไดทวทงกรงปารส และชมความงามของแมน าเซนดวย สดทายหอไอเฟลกลบเปนสถานทยอดนยม ใครตอใครทมาปารสตองถายรปดวยตามธรรมเนยม หอนเคยเปนอาคารสงทสดในโลกสมยแรก จนกระทงตกเอมไพรเสตท สรางเสรจในป ค.ศ. 1931

ในวนทอากาศดอาจขนไปชมววไดถงชนสงสดท 899 ฟต ยามค าคน หอไอเฟลจะเปดไฟสวยงามมาก และมมทดทสดทจะถายภาพหอไอเฟล คอ บรเวณ Trocadero มทงรานขายของทระลก และภตตาคาร เปดทกวนเวลา 9.30-23.00 น. คาขนลฟตชม ชนแรก 20 ฟรงค ชนแรกและชนสอง 42 ฟรงค ชนแรก/ชนสอง/ชนสาม 59 ฟรงค

8) มอนผานกบญมแชล : Mont Saint Michel in France สถานทตง แควนบรตตาน ประเทศฝรงเศส พระอารามอนตงอยในสถานทแปลกประหลาดตนตานาดทสดแหงหนงใน

โลก เกดขนเมออครเทวทตไมเกลหรอมแชลไดมาปรากฎองคตอโอแบรต พระราชาคณะ(บชอบ) แหงอาวรางชและมบญชาใหสรางสถานทเผยแพรค าสงสอนของพระเจา บนเกาะทมภเขา เรยกกนในเวลานนวาตองเบ ลกษณะของภเขาลกนเปนรปกรวยคว า สงเดนงดงามขนไปจาก หาดทรายชายทะเลของแควนบรตตานในฝรงเศส

การกอสรางเรมแรกท าในระหวางครสตศกราช 1017-1144 ณ สถานทอนเปนทตงของ โบสถเกาชอโนเตรอะดาม-ซ-แตร (คณผหญงใตดนของเรา) สรางกนไปถงยอดระหวางสามศตวรรษถดมา มการสรางเพมเตมอยเรอย ๆ รวมทงสถานทซงสรางระหวาง ค.ศ.1211-1218 เพอใหความสะดวก แกนกแสวงบญทไปพกแรมคราวละเปนจ านวนนบพน

ตกสรางแบบศลปะโกธคทเดนมากคอ ตกลาแมรเวย หรอ ยอดมหศจรรย ประกอบดวย หมกฏโรงทาน กฏโรงรบรอง และเปนทเลยงอาหาร มระเบยงซงตกแตงไวอยางงดงามสวยสดใส ชวยใหความงามอนแทจรงของศลปะโกธคเดนชดขน

ในสมยสงครามรอยประหวางองกฤษกบฝรงเศส องกฤษซงยดพนทสวนใหญของฝรงเศส ไวได กมไดกกกนรงแกผทจะไปแสวงบญทน ซายงชวยใหความสะดวกปลอดภยอกดวย ในครสตศตวรรษท 14 มการสรางก าแพงปอมปราการปองกนศตรอยาง

Page 167: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

แขงแรง แทนบางสวนทพงทะลายไป ทสรางใหมลวนใชศลปะแบบโกธคทงสน ยอดแหลมของโบสถ ใหญสรางตอเตมในสมยครสตศตวรรษท 19 นเอง แตยงรกษาศลปะสมยกลางไวอยางครบถวน ดเหมอนมงกฎของมอนผานกบญมแชล

รอบ ๆ พระอารามมหมบานตดตอกนไปตามแนวก าแพง ปองกนขาศกทจะมาจากทางบกและทางทะเล นอกจากกนน าขนน าลงซงเปนไปไดในระยะเวลาอนรวดเรว ผแสวงบญทจารกไปเยยมเยยนพระอารามนสวนใหญ จะมาทางบก ผานก าแพงคายคประตปอมเขามา แลวกจะเดนเวยนไปตามทางจากลางไปบนจนถงยอดระหวางทางมรานคา บานพกเรอนรบรองทอยประจ าของผดแลรกษาตงแตเปนคนธรรมดา บาทหลวงผนอยผใหญ จนถงระดบพระราชาคณะ ปจจบนอาคารสถานทรารรวงไดจดไวเปนสดสวน มทพก ภตตาคาร รานขายของทระลกอนทนสมยส าหรบผไปเยยม ประมาณกนวามอนผานกบญมแชล น มความสงจากระดบน าทะเลราว 400 ฟต (130 เมตร)

9) วหารนกบญปเตอร : Saint Peters Basilica สถานทตง ประเทศนครวาตกน วหารนกบญปเตอรอนโอฬาร เปนจดส าคญของนครวาตกน แมวหารนจะกอสรางดวย

ฝมอ เลอเลศเปนพเศษเทาทจะท าได แตการเรมตนเตมไปดวยสงทเปนสามญธรรมดา ใน ค.ศ. 90 สนตะปาปาอนาคลตส ไดสรางหอพระขนาดยอมตรงตรงทฝงศพของนกบญปเตอร หลงจาก ทนทกขทรมานเพอพระเจาจนสนชวต

ตอมาสมยจกรพรรดคอนสแตนตน ซงยอมรบศาสนาครสเตยนมาเปนของชาวโรมนไดสราง เปนตกเหลยมขนาดใหญ ณ ทนเองพระเจาชารลมาญผชวยยโรปใหพนภยจากการรกรานของคนเถอนและสราง ความเจรญกาวหนาใหหลงจากชะงกงนชวระยะหนง ไดสวมมงกฎสถาปนาจกรวรรดโรมนอนศกดสทธ

ตวตกอนเปนวหารปจจบนสรางในครสตศตวรรษท 15 สมยสนตะปาปาจเลยสท 2 ผอปถมภ ศลปนลอนามจ านวนมากมาย สนตะปาปาองคนทรงเหนวาอาณาจกรครสเตยนจะตองมส านกงานใหญ ไวเกบรวบรวมเรองราวตาง ๆ ไวเปนหลกฐาน การกอสรางจงไดเรมขน ณ บดนนและสรางตอ ๆ กนมาถง 300 ป จงส าเรจบรบรณ

รปแบบการกอสรางเปนแบบกรกสมยยคฟนฟศลปวทยา ผทเนนแบบกรกใหชดเจนยงขนไดแก ไมเคล แอนเจโล มาในสมยครสตศตวรรษท 18 ไดเพมเตมศลปะแบบละตน(โรมน) รวมเขาไปดงทเหนในปจจบน การตกแตงภายในอาศยอจฉรยะยอดเยยมของศลปนเอกหลายทาน เชน ราฟาเอล และเบอนน เปนตน การจดระเบยบทนงทประชมภายในงท าไดสดสวนสวยงาม มรปปนของนกบญถง 96 องค ตรงกลางจตรส มเสาเหลยมแหลมสงใหญซงจกรพรรดคาลคลาโปรดใหน ามาจากเฮลโอโปลส

หองามมหศจรรยคแขงเคยงกบวหาร คอ หอซสไตน ทประทบสวนพระองคของสนตะปาปา สรางใน ค.ศ.1481 ภาพประดบภายในหองและทก าแพงเปนฝมอของไมเคล แอนเจโล ชนเอกและมหศจรรย ในโลก ในหองใช เวลาเขยน 4 ป สวนทก าแพงผนงใชเวลา 6 ป ภาพทประทบใจชาวโลก ไดแกภาพ “การตดสนครงสดทาย”

พพธภณฑซงครงหนงเคยเปนทประทบขององคสนตะปาปาลวนเปนสงมคามชอเสยง เกยรตประวตอนมหศจรรยของวาตกน ซงถอไดวาเปนสมบตโลก เชน หนงสอ รปปน ปฏมากร เครองมอทางวทยาศาสตร เครองเรอน เครองประดบ แผนทซงไดมาจากนกส ารวจ มชชนนาร(หมอสอนศาสนา) พระราชา จกรพรรด และจากบคคลทวไปทมาเยยมเยยน

10) ปราสาท Heidelburg ทตง ประเทศเยอรมนน ปราสาท Heidelburg ในโลกนมปราสาทโบราณทรกษาสภาพไดสมบรณแบบไมกแหง

ปราสาท ไฮเดนเบอรก เปนหนงในจ านวนนน เราสามารถมองเหน ปราสาทอยางชดเจนไดจากในตวเมอง แตนกทองเทยวสวนใหญนยมไปชนชมปราสาทกนทบรเวณบนสะพานเกา ซงเปนชอทแปลจากภาษาองกฤษ นนคอสะพานทชอวา โอลดบรดจ

ปราสาท Heidelburg ตงอยบนเนนเขาสง 640 ฟต ทมชอวา Jettenbhl ปราสาทแหงนตงอยบรเวณทางทศตะวนออกของเมอง Heidelburg และมแมน า Neckar ไหลผานในตอนหนาของเนนเขาทเปนทตงของปราสาท ปราสาทแหงน เปนทรจกกนในอกชอหนง ซงเปนสมญญานามวา” The Red Walled Castle ”

ปราสาทแหงนมความเปนมายาวนานกวาหกรอยปตวปราสาทถกสรางขนดวยหนทรายสแดงและในแบบสถาปตยกรรมแบบบารอค จงไดรบขนานนามวา ปราสาทก าแพงแดง หรอ The Red Walled Castle

ปราสาทแหงนทรดโทรมและพงทลายลงไปมาก จนบางสวนเหลอซากปรกหกพง แตบางสวนกมการบรณะแบบทใหรวาเปนของโบราณอย พรอมกบจดสภาพแวดลอมใหคลายในอดต

Page 168: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

ต านานทส าคญและปรากฏหลกฐานใหเหนอยทกวนนคอ ประตแหงความรกทสรางเสรจในคนเดยวเรยกในชอภาษาองกฤษวา One night gate ประตนตามต านานเลาวา พระราชาทรงรกพระชายามาก เยนวนหนงพระชายาไดมองไปทสนามหญาแลวคยกบพระราชาวา ทตรงนนถามสวนหยอมเลกๆ กจะท าใหสนามเมอมองจากมมนสวยขนมาก ปรากฏวาเมอถงเวลาเชา พระชายาตนขนมา มองออกไปทสนาม กทรงเหนสวยหยอมทสวยงาม ในสวนหยอมมประตปนปนขนาดกลาง เปนองคประกอบดวย ซงแสดงวาทงสวนและประตใชเวลาสรางเพยงคนเดยว ทพระราชาสงใหสรางขนเพอแสดงใหเหนถงความรกทมตอพระชายา ปจจบนนจงมครกจ านวนมากนยมมาท าพธแตงงาน ณ สถานทแหงน

นอกจากประตแหงความรกแลว วากนวา ปราสาททนยงมถงเบยรขนาดใหญทสดในโลก จ านวนสองถง ใบหนงขนาดความสงเทาๆกบตกสองชน สวนอกใบหนงมความสงของถงขนาดตกสามชน ในสมยโบราณพระราชาใชส าหรบเกบบมไวนานๆท าใหมรสชาตดนนเอง อาคารพระราชวงหลงหนง ในปจจบน กยงรกษาสภาพของอาคารไวไดอยางด และใชเปนพพธภณฑแสดงลกษณะของรานขายยาโบราณ ทนาสนใจ เปนลกษณะนทรรศการถาวร ทมทงอปกรณผลตยา ยา ขวดบรรจยา ตลอดจนอปกรณทางการแพทย อกดวย เนองจากสาขาวชาทมหาวทยาลยแหงแรกของเยอรมนเปดท าการสอนใน เมองนตงแตเมอกวา 620 ปทแลวคอสาขาวชาการแพทย

2. ทวปอเมรกาเหนอ (North America)

สถานททองเทยวในทวปอเมรกาเหนอ 1) แกรนด แคนยอน” (Grand Canyon) แกรนดแคนยอนถอเปนความมหศจรรย ทางธรรมชาตทยงใหญแหงหนงของโลกถกจดใหเปนหนงในอนรกษสถาน ของ

โลกโดยตามสภาพภมศาสตรและการลงมตของสหประชาชาต ส ารวจพบสถานทแหงน เมอป ค.ศ.1776 ปเดยวกบทอเมรกาประกาศเอกราชจากองกฤษ แตเพงมารวามแมน าโคโรลาโดไหลผานในป ค.ศ1857 แมน าโคโลราโด ไหลจากทศเหนอไปใตสทะเลสาบม ด ระยะทางประมาณ 200 ไมล Grand Canyon ถกจด ใหเปนวนอทยานแหงชาตของสหรฐอเมรกา

แกรนอแคนยอนเกดขนโดยอทธพลของแมน าโคโลราโด ไหลผานทราบสงท าใหเกดการสกกรอน พงทะลายของหนเปนเวลา 225 ลานปมาแลว เดมทแมน าโคโลราโดมสภาพเปนล าธารเลกๆทไหลคดเคยวไป ตามทราบกวางใหญทอย ระดบเดยวกบน าทะเล ตอมาพนโลกเรมยกตวสงขน อนเนองมาจากแรงดนและ ความรอนอนมหาศาลภายใตพน โลกทท าใหเกดการเปลยนรป และกลายเปนแนวเทอกเขากวางใหญ การยกตว ของแผนดนท าใหทางทล าธาร ไหลผานลาดชนขนและท าใหน าไหลแรงมากขน พดเอาทรายและตะกอนไปตาม น าเกดการกดเซาะลกลงไปทละนอยในเปลอกโลก วดจากขอบลงไปกนหบเหวกวา 1 ไมล ( ประมาณ 1,600 เมตร ) และอาจลกวาสองเทา ของความหนาของเปลอกโลก กอใหเกดหนแกรนต หนชนแบบตาง ๆ พนดนทเปน หนทรายถกน า และลมกดเซาะ จนเปนรองลกสลบซบซอนนานนบลานป เปนแคนยอนงดงามนาพศวงเนอง จากผลของดนฟาอากาศ ความรอนเยนซงมอทธพลรอบดาน

ทางตะวนตกของแมน าโคโลราโด มลกษณะคดเคยวไปมานาสบสนและเปนทตงสวนหนง ของแกรนดแคนยอนดวย โดยยาวถง 150-200 ไมล บรเวณนเปนจดทนกทองเทยวใหความสนใจ มากทสดจดหนง ซงกคงเปนเพราะทศนยภาพทแปลกตาของความลกของหบเขาและลกษณะของ แมน าทมรปรางทรงกรวยและไหลเปนหลน ๆ ชนลงไปโดยเกดจากลาวาททบถมจากภเขาไฟเมอหลาย ลานปกอนนนเอง

บรเวณหนาผาของแกรนด แคนยอน แมน าโคโลราโดไดเดนทางมาบรรจบ กบแมน า"เวอรจน" ซงเปนทตงของทะเลสาบ "ม ด" ดวยจดน ไมเพยงแตเปนจดสนสดของแกรนด แคนยอนเทานน แตยงเปนจดส าคญทางธรณวทยาแหงหนง อยางดทงนเพราะสภาพบรรยากาศทแปลกแตกตางจากทอนอยางมาก เมอเปรยบเทยบ กบทราบสงโคโลราโดทางตะวนออก 2 จดนเปนจดทแตกตางกนอยางสนเชง ไมวาจะเปนในดานของโครงสราง ภมศาสตร หรอประวตศาสตร

ในทางใตของแมน าสายน จะเปนทางลาดลงไปกวา 3,000 ฟต โดยเกดจากดนทรายทพดพ มาจากทสงแถบนเปนทตงของทราบสง "ตอนใต" และหางออกไป 70 ไมลกเปนทตงของชองแคบ "อนเนอร กอรจ"ทเปนรปตว "ว" แคบ ๆ และกวาง 300ฟต

Page 169: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

นอกจากนสสนของสายน ากยงเปลยนแปลงไปดวย บางวนกเปนสน าตาล บางวนกเปนสเขยว ซงขนอยกบจ านวนของตะกอนทพดพามาแตละวน

นอกจากนน ในบรเวณซอกหลบของหบเขานอยใหญยงมการคนพบรองรอยอารยธรรม ของชาวอนเดยน แดงโบราณ ซงยงมลกหลานด ารงชวตแบบดงเดม และบางสวนกยงคงอยท แกรนดแคนยอน จนถงทกวนน เชน อนเดยนแดงเผา Hopis, Havasupais, Navajos, Hualapais, Paiutes, Pueblos เปนตน

2) ตกรฐสภาสหรฐอเมรกา ประเทศสหรฐอเมรกา ตกรฐสภาแหงนสรางขนบนเนนเขาเตยๆ เปนศนยกลางในการปกครองของสหรฐอมรกา กอสรางดวยหนออนสขาว

ลกษณะเปนโดมสง 268 ฟต ยาว 750 กวาง 375 ฟต ภายในประกอบดวยหองประชมรฐสภา ใชหนออน และแกะสลกลวดลายเสาสรางเปนแบบกรก ภาพเขยนสน ามนเปน สถาปตยกรรมทโดดเดนสวยงาม เปนทเชดหนาชตาของประเทศสหรฐอเมรกา และยงเปนตกรฐสภาทมความงามอนดบ 1 ของโลกอกดวย

3) น าตกไนแองการา ประเทศสหรฐอเมรกา น าตกไนแอการา (องกฤษ: Niagara Falls) เปนน าตกขนาดใหญหลายแหงประกอบกน ตงอยบนแมน าไนแอการาทาง

ตะวนออกของทวปอเมรกาเหนอ บนพรมแดนระหวางประเทศแคนาดากบสหรฐอเมรกาน าตกไนแอการาประกอบดวยน าตกสามแหงทแยกออกจากกน คอ น าตกเกอกมา (Horseshoe Falls บางครงกเรยก น าตกแคนาดา) สง 158ฟต, น าตกอเมรกาสง 167 ฟต, และน าตกขนาดเลกกวาทอยตดกน คอน าตก Bridal Veil. แมน าตกไนแอการาจะไมสงอยางโดดเดน แตกกวางมากน าตกไนแองการามจดชมววทสวยงามและเปนแหลงทองเทยวทส าคญของทง 2 ประเทศมานานกวาศตวรรษ แมน าไนแอการาไหลมาจากทะเลสาบอรไหลผานน าตกไนแอการาลงสทะเลสาบออนตารโอ เมองสองฝงของน าตกในสองประเทศนนเปนเมองแฝด โดยในฝงแคนาดาคอ ไนแอการาฟอลส ออนตารโอ สวนในฝงสหรฐอเมรกาคอ ไนแอการาฟอลส มลรฐนวยอรก

4) พระมดเมกซโก ประเทศเมกซโก พระมดเมกซโก ตงอยทเมองเตเออตวากนประเทศเมกซโก สรางขนโดยชนเผาพนเมองโบราณของอเมรกาชอ ตอลเตค

เพอบชาพระอาทตยและพระจนทร ซงมลกษณะคลายพระมดอยปตสรางดวยอฐและปนขาวเปนชนๆ สง 216 ฟตฐานกวางดานละ721 ฟต และไดมความเชอกนวาภายในพระมดไดบรรจอฐของกษตรยของชาวตอลเตค ในปจจบนนชนเผานไดสาบสญไปหมดแลวเหลอไวเพยงแตโบราณสถานทส าคญทแสดงถงความเจรญรงเรองของชนเผาทงไวใหคนรนหลงศกษาคนควากนตอไป

5) เยลโลวสโตน ประเทศสหรฐอเมรกา อทยานแหงแรกของสหรฐอเมรกาและเปนอทยานทใหญทสดในสหรฐอเมรกา มเนอทกวางขวางมากเกอบจะเปน 2

เทาของรฐเดลาแวร การเดนทางนนภายในอทยานนน สามารถท าไดดวยการใชรถสวนตว หรอรถบส หรออาจใชเฮลคอปเตอรไดในบางกรณ สงทนาสนใจในอทยานนไมใชแคทศนยภาพเทานน แตรวมถงน าพรอนกเซอรทมอยถง 10,000 แหง รวมถงน าพโอลดเฟธฟลทมชอเสยงดวยฝงตะวนตกของอเมรกาขนชอวาเปนบรเวณทมภมทศนหลากหลาย หรอจะเรยกวาเปนแหลงรวมความอศจรรยทางธรรมชาตกคงไมผดนก จงไมนาแปลกใจทแถบนจะเปนทตงของอทยานแหงชาตขนาดใหญและส าคญหลายตอหลายแหง หนงในนนซงเปนทรจกกนดกคอ อทยานแหงชาตเยลโลวสโตน (Yellowstone National Park) อทยานแหงชาตแหงแรกของอเมรกาและแหงแรกของโลก ทซงคนทมโอกาสไดไปเยอนอเมรกาใฝฝนจะไปสมผสกบความยงใหญของมนสกครง อทยานแหงชาตเยลโลวสโตนตงอยทางตะวนตกเฉยงเหนอของอเมรกา มพนทคาบเก ยวอยในสามมลรฐ คอ ไวโอมง (Wyoming) ไอดาโฮ(Idaho) และมอนแทนา (Montans)อทยานฯ แหงนมเนอทกวางขวางถงกวา ๒,๒๐๐,๐๐๐ เอเคอร หรอราว ๖ ลานไร ถอเปนอทยานแหงชาตทเกาแกทสดในโลก เพราะกอตงขนเปนอทยานฯ มาตงแต ป ค.ศ. ๑๘๗๒ (พ.ศ. ๒๔๑๕) หรอเมอรอยกวาปกอน

6) หอดดาวพารโลมาร ประเทศสหรฐอเมรกา (Palomar Observatory) หอดดาวปาโลมาร Palomar Observatory ตงอยบนยอดเขาปาโลมาร ในรฐแคลฟอรเนย ประเทศ สหรฐอเมรกา

ในปจจบนสามารถเขาเยยมชมได มลกษณะเปนโดมขาวสง 1,707 เมตร (5,600 ฟต) ภายในมกลองโทรทศน(กลองสองดดาวขนาดใหญ) ขนาดยกษ ซงตดตงมาตงแตป ค.ศ. 1947 (พ.ศ. 2490) กลองโทรทศนขนาดมหมาทสดไดรบชอตามนกดาราศาสตร

Page 170: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

ลอนาม คอ นายยอรช ฮาเล ซงเปนผอ านวยการหอดดาวอกแหงหนง ทยอดเขาวลสน ท านผนเปนผคนพบจดบนดวงอาทตยทมผลตอสนามแมเหลกโลก

กลองโทรทศนฮาเล ขนาดยกษนสามารถรบแสงมองไดเปน 360,000 เทา ของสายตาปรกต ชวยถายภาพวตถในหวงอวกาศ ในระยะไกล นบไดเปนบานปแสง ระยะไกลในหวงอวกาศแมจะมากเพยงใด กลองนสามารถชวยใหเหนได นกดาราศาสตรมากมายหลายทานไดคนพบความจรงใหม ๆ เกยวกบจกรวาล อลเบรต เอ. มเชลซน คนควาหาวธวดระยะเสนผานศนยกลางของดาวตาง ๆ และ เอดวน ฮบเบล พฒนาทฤษฎทนาสนใจเกยวกบวา จกรวาลอยในระยะของการขยายตว ซงท าใหวตถตาง ๆ ภายในปรากฏตวหางกนอกไปทกทดวยอตราความเรวสงมาก นอกจากนนยงมกลองโทรทศน ชมดท ชวยเสรมอกกลองหนง กลองนชวยสรางแผนทบอกทตงของเทหวตถตาง ๆ ในทองฟา ในขนาดพนทมากกวาประสทธภาพของกลองฮาเล 80 เทา ใหความสะดวกตาง ๆ ในการคนควาหาความรในหวงอวกาศไดอยางกวางขวาง รวดเรวออกไปอกมาก โดยใชเวลาส ารวจท าแผนททองฟาในซกโลกดานเหนอทงหมด และภาคใตราวครงหนง ภายในเวลาเพยง 7 เดอนเทานน

ผลงานคนควาทเกดจากหอดดาวปาโลมาร ยงคงอยและน ามาใชส าหรบทจะตองการศกษาเรองราวในอวกาศใหถองแท ตลอดจนผทประสงคจะทองไปในอวกาศ จะตองตดตามเรยนร

7) อนสาวรยเทพเสรภาพ ประเทศสหรฐอเมรกา เทพเสรภาพ-Statue of Liberty เดนสงา ณ เกาะเบคโล ปากอาวแมนฮตตน นครนวยอรก สหรฐอเมรกา

ประตมากรรมโลหะส ารด เทพหมเสอคลม มอขวาชประทป มอซายถอจารกปร ะกาศอสรภาพ ตวอนสาวรยภายในมบนไดวน 162 ขน ประชาชนชาวฝรงเศสมอบเธอเปนของขวญแกอเมรกนชนผแสวงหาเสรภาพ

ยอนไป ค.ศ.1865 ณ กรงปารส ฝรงเศส นกวชาการหวกาวหนาและกลมหนมไฟแรงพบปะสนทนาทบานนายเอด อารต เดอลา บลาเยอ ถงการเมองเรองการปกครองทประชาชนขาดเสรภาพและไมไดรบความเสมอภาคจากองคจกรพรรดนโปเลยนท 3พวกเขาชนชมชาวอเมรกนทหาญกลาลกฮอขนส กบองกฤษ และปลดแอกส าเรจเปนชาตเอกราชในทสด เสรภาพทอเมรกนไดมาจดประกายความคดปารเซยงกลมนนทจะสรางงานศลปชนหนงใหเปน ของขวญในวนอเมรกาเฉลมฉลองวนชาตครบ 100 ป 4กรกฎาคม 1876 พวกเขารณรงคหาเงนบรจาคจากประชาชนฝรงเศสทวประเทศ แลวใหปฏมากร เฟรเดรก ออกสตบารโธลดออกแบบจากมตทตองการใหของขวญเปนรปปนขนาดใหญของสตรในชดเครองแตงกายดงชาวโรมน สวมมงกฎรปเดอยแหลม 7แฉก สอความหมายถง 7 ทวป 7 คาบมหาสมทร ในทายนชคบเพลงดวยมอขวาใหแสงสวางแกเสรภาพ มอซายถอแผนจารกประกาศอสรภาพ จารกอกษร 4 JULY 1876 เทาขางหนงมโซตรวนขาดสะบนสอถงความหลดพนจากการเปนทาส

สวนฐานรองรบเทพ เปนภารกจของอเมรกน พวกเขาระดมทนสรางเปนตกสง 87 ฟต ออกแบบโดยสถาปนก รชารด มอรรส ฮนต ในตวอาคารจดเปนพพธภณฑประวตศาสตรการสรางอนสาวรย และการสรางชาตสหรฐอเมรกา พธเปดอนสาวรยแดอสรภาพของอเมรกน: เสรภาพสองแสงสวางแกชาวโลก (MONUMENT TO AMERICAN INDEPENDENT: LIBERTYENLIGHTENING THE WORLD) อยางเปนทางการโดยประธานาธบดโกรฟเวอร คลฟ-แลนด มขนวนท 28 ตลาคม 1886 ปตยนดถวนหนาทงฝรงเศสและอเมรกน

ขอมลจ าเพาะของสตรผยนเดนอยบนแทนทรงสเหลยมบนฐานกวาง 3 ชน ตวเธอสง 152 ฟต แขนแตละขางยาว 42 ฟตนวชยาว 8 ฟต เลบนวยาว 10-13 นว ภายเทพโปรงเปนโครงเหลกทออกแบบและค านวณโดย กสตาฟ ไอเฟล วศวกรผสรางหอไอเฟล แยกเปนชนสวนบรรจในลงทงหมดถง 214 ลง สงจากฝรงเศสน ามาตอเปนรปรางสงถง 302 ฟต (วดจากปลายคบไฟถงปลายเทา) ใชแผนโลหะทองแดงหรอส ารด 32 ตน รมสเขยว สวนคบไฟตดตงระบบแสงไฟฟาสเขยว 13,250 วตต มบนไดเวยนใหขนไปชมววทวทศนจากสวนทเปนมงกฎของเทพ รวมคาใชจายในการสรางสรรคดงเดมประมาณ 650,000 ดอลลาร สวนงบบรณะครงใหญตงแตป 1981 เพอจดฉลอง 100 ปเทพเสรภาพในป 1986 ใชไป 86 ลานดอลลาร จากทระดมทนมาได 265 ลานดอลลาร (16 ก.ค. 2547)

8) อนสาวรย 4 ประธานาธบด ประเทศสหรฐอเมรกา การสลกภผาเปนใบหนามหมาทเพงสายตามองลงมาจากดานขางของภเขาแบลกฮลส รฐเซาธดาโกตา ในสหรฐอเมรกา

เปนใบหนาทสลกเขาไปในเนอหนแกรนตบนยอดเขาแหงน หากมการสลกรางกายใหไดสดสวนกบใบหนาขนาดยกษเหล าน รป

Page 171: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

สลกนนจะตองสงถง 140 ม. ใบหนาทง 4 นเปนของประธานาธบดแหงสหรฐอเมรกา 4 ทาน ทสลกขนโดยอาศยคนปนปายหนาผาขนไปเจาะและระเบดหนดวยอปกรณเจาะทใชแรงลมและดนระเบด ผอ านวยการสรางอนสาวรยแงนคอประตมากรชาวอเมรกนเชอสายเดนมารกชอนายจอหน กตซน บอรกลม งานแกะสลกหนผาขนาดมหมานใชเวลาถง 14 ปจงเสรจสนลง

รปสลกบนยอดเขานคออนสาวรยแหงชาต เปนรปสลกใบหนาประธานาธบด 4 ทาน ซงไดรบเลอกใหเปนสญลกษณของก าเนดและอดมคตแหงชาต ประกอบดวยรปสลกใบหนาของนายจอรจ วอชงตน ซงเปนประธานาธบดคนแรกของสหรฐฯ นายธอมส เจฟเฟอรสน ประธานาธบดคนท 3 นายเอบราแฮม ลนคอลน ประธานาธบดคนท 16 และนาธโอดอร รสเวลต ประธานาธบดคนท 26

จดเรมตน ความคดเรองสรางอนสาวรยนสบเนองมาจากขอเสนอแนะของนกประวตศาสตรแหงรฐเซาส ตาโกตาชอนายโดเอน รอบนสน เมอป ค.ศ. 1923 เขาเสนอแนะวานาจะแกะสลกยอดเขาหนแกรนตแหลมชนในภเขา

แบลกฮลส ทมชอวา “เดอะนเดลส” (แทงเขม) ใหเปนรปเหมอนของวรบรษตะวนตกของอเมรกา เชน คต คารสน และบฟฟาโล บล โคต เปนตน แตนายบอรกลมซงเปนผด าเนนงานโครงการนไมเหนดวยทงในเรองของท าเลและเรองราวทจะแกะสลก เขาคดวางานใหญเชนนเปนงานทมความส าคญระดบชาต

การสลกอนสาวรยประจ าชาตทเมาตรชมอรด าเนนการในระหวาง ค.ศ.1927-1941 ดวยคาใชจาย 990,000 ดอลลารสหรฐฯ ซงสวนใหญไดมาจากงบประมาณของรฐบาลกลาง แตบางสวนกไดมาจากการบรจาคสวนบคคล งานแกะสลกจรง ๆ นนใชเวลาประมาณ 6 ปครง แตทงานลาชาเนองจากปญหาทางการเงนในชวงปแรก ๆ ซงเปนชวงทดนฟาอากาศก ไมอ านวย คนงานสวนใหญเปนคนงานเหมองในทองถน (ทงเหมองใตดนและเหมองเปด) ภายในเวลา 14 ปตองจางคนงานแกะสลกประมาณ 360 คน ท างานกนเปนกลม กลมละ 30 คน

ส าหรบท าเลทจะแกะสลกสรางอนสาวรยนนบอรกลมเลอกจดทมชอวาเมานต รชมอร (Mount Rushmore) หรอ “ภ” รชมอรซงสง 1,745 ม. ทงนเพราะวาหนแกรนตในบรเวณนมเนอละเอยด แตกระนนกยงตองท าความสะอาดผวหนาของหนโดยตองตดผวหนทกร าแดดฝนและแตกราวทงไปหลายตน กวาจะถงเนอหนชนทมคณภาพเหมาะแกการแกะสลก ในจดทจะสลกศรษะของประธานาธบดจอรจ วอชงตน ตองตดผวหนาหนทงไปหนา 9 ม. สวนศรษะของประธานาธบดรสเวลตซงอยดานในสดตองตดหนทงไปหนาถง 37 ม. เนอหนทตดทงไปในการแกะสลกนนมน าหนกราว 450,000 ตน ซงยงคงทงอยตามเชงเขานนเอง บอรกลมประสงคทจะแกะสลกรปหนาเหลานทละรป เพอใหกลมกลนกบรปอนและสงแวดลอม เขาเรมงานโดยการหลอรปหนาของประธานาธบดวอชงตนเปนรปแรกดวยปนปลาสเตอร โดยยอสวนลง 12 เทาจากทจะสรางจรง แบบจ าลองศรษะนสง 1.5 ม. บอรกลมตดแผนแบน ๆ ทมเครองหมายระบองศาไวบนศรษะรปยอสวนนโดยมแทงเหลกกลาหมนได ยาว 76 ซม. (30 นว) อยตรงกลาง บนแทงเหลกมเครองหมายระบความยาวเปนนว นอกจากนยงผกสายลกดงหอยลงมาจากแทงเหลก สายลกดงนกระบระยะเปนนวไวเชนกน เมอหมนแทงเหลกและรสายดงนนออกมาจากจดตาง ๆ บนแทงเหลก แลวลากไปจรดจดใดจดหนงบนใบหนา เชน จมก กสามารถวดระยะหางจากดานบนของศรษะถงจมกได

การถายทอดขนาดสดสวนจากรปตนแบบไปสรปบนภเขาอาศยเครองมอคลายกนน แตใหญกวาถง 12 เทา วางลงบนยอดหนาผา ณ ต าแหนงทจะแกะยอดกระหมอมของประธานาธบดวอชงตน บอรกลมเรยกเครองมอนวา “เครองชต าแหนง” (pointing machine) สวนผวดระยะเพอก าหนดจดทจะแกะสลกสวนตาง ๆ ของใบหนาลงบนภเขาเรยกวา ผชต าแหนง (pointer)

9) ฮอลลวดเมองมายา ประเทศสหรฐอเมรกา ตงอยเมองลอสเเองเจลส ประเทศสหรฐอเมรกา เปนศนยรวมความบนเทงในการผลตภาพยนตรออกจ าหนาย ไปทว

โลก เเหลงรวมดาราชนน ามากมาย บรษทผลตภาพยนตรชนน าอกมากมาย มโรงถายท าภาพยนตรชนน าอกเเหงหนงของโลก เปนเมองทใครๆใฝฝนทจะไดเขาไปอยในวงการบนเทง เพอสรางชอเสยงในระดบโลกเปนเเหลงทองเทยวทส าคญ ของเมองลอสเเองเจลส มปายค าวา HOLLYWOOD ขนาดใหญตดอยบนภเขา สามารถมองเหนได ในระยะไกลและจะสวางไสวในยามราตร

10) คลองปานามา ประเทศปานามา

Page 172: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

ตงอยทคอคอดระหวางทวปอเมรกาเหนอและอเมรกาใต ประเทศปานามา ปจจบน สามารถเขาเยยมชมได คลองปานามาเปนคลองขดตดคอคอดระหวางทวปอเมรกาเหนอและอเมรกาใตในประเทศปานามาใหมทางเดนเรอทางลดจากมหาสมทรอตลนตคไปสมหาสมทรแปซฟกไดสะดวกและรวดเรว ผเรมขดคลองนคอ เฟอรดนน เดอ ลสเซปส วศกรผขดคลองสเอซนนเองแตเขาท าไปไดไมส าเรจตองลมเลกไป รฐบาลอเม รกนจงเขาด าเนนการรบชวงตอและขดส าเรจเมอ พ.ศ. 2457 เปนคลองยาว 50 3/4 ไมล มสวนกวาง 300-400 ฟต ลก 35-40 ฟต สนเงนคาสราง 700,000,000 ปอนด ชวยยนระยะทางในการตองออมแหลมสดของอเมรกาถง 6,700 ไมล แตทแปลกไปกวาคลองสเอซกคอ คลองนขดขนไปบนทสง ผานทะเลสาบหลายแหง จงตองท าประตระบายน าไวเปนตอน ๆ เพอยกระดบเรอใหสงขนจนเสมอระดบน าในทะเลสาบ แลวไปลงทางอกดานหน งดวยการลดระดบน าใหต าลงไปจนเทยบเทากบระดบน าทะเล จดเปนคลองเดนเรอนานาชนดทส าคญมากคลองหนง

ความเปนมาของคลองปานามา กอนป ค.ศ. 1914 ถาใครอยากเดนทางจากนครนวยอรกไปยงนครซานฟรานซสโก เขาผนนตองเดนทางรอนแรมทาง

เรอเดนสมทรออมทวปอเมรกาใต เปนระยะทางถง 20,900 กโลเมตร เชอระหวางมหาสมทรแปซฟกกบมหาสมทรแอตแลนตกในบรเวณอเมรกากลาง ซงมลกษณะเหมอนเอวกวขอดระหวางทวปอเมรกาเหนอและทวปอเมรกาใตไดส าเรจแลวกจะสามารถยนระยะทางและเวลาเดนทางไปอยางมากมาย

ในป ค.ศ. 1878 ฝรงเศสเปนชาตแรกทตงใจจะลงมอปฏบตการใหความฝนทกลาวถงเปนจรง นกผจญภยชาวฝรงเศสชอ ลเซยน นะโปเลยน โบนาปารต ไวส ไดรบสมปทานจากรบบาลโคลมเบย (ขณะนนปานามาเปนจงหวดหนงของประเทศดคลมเบย) ใหขดคลองซงจะเชอมระหวางสองมหาสมทรในบรเวณปานามาเขาไดขายสมปทานตอใหกบบรษทฝรงเศสทบรหารดดยนายเฟอรดนาน เดอเลซเซป ซงด าเนนการขดคลองปานามาในทนท แตความพยายามกอสรางคลองของบรษทฝรงเศสไมส าเรจ ดวยเหตผลหลายประการดวยกนคอ

ประการแรก เพอนรวมงานและนกการเมองทสนบสนนเขามใจไมซอขโมยเอาเงนจ านวนมากไปจากบรษท ประการทสอง บรษทวางแผนจะสรางคลองทจะมระดบน าในคลองอยในระดบเดยวกบน าในมหาสมทร กลาวคอไม

สรางประตกนน า ซงเปนเรงยาก และฝรงเศสกไมมเทคโนโลยและเครองจกรททนสมนพอทจะด าเนนการดงกลาว ประการสดทายทดจะเปนอปสรรคทส าคญทสดคอ โรคภยไขเจบในภมภาคเขตรอนทคนงานกอสรางคลองตองเผชญ

ทงโรคไขเหลองและมาลาเรย คราชวตคนงานเปนจ านวนมากและท าใหการกอสรางไมคบหนาเทาไหร ในทสด บรษทของนายเดอเลซเซปกลมละลายตองขายโครงการขดคลองทอดตลาดไป ประเทศทเลงเหนความส าคญ

ของการขดคลองนคอประเทศสหรฐอเมรกา ทงนเพราะระหวางสงครามทสหรฐฯ ท ากบสเปนในป ค.ศ. 1898 การเดนทางระหวางฝงตะวนตกกบตะวนออกของสหรฐฯ กลายเปนเรองยทธศาสตรขนมา ถามคลองลดยนระยะทางการเดนทางของเรอรบและเรอขนสงยทธสมภาระได กจะเปนผลดอยางยงในการปองกนประเทศ รบบาลสหรฐจงไดหนมาใหความสนใจเรองนอยางจรงจง

แตกอนจะซอสมปทานสหรฐฯ กไดไปเจรจากบรฐบาลโคลมเบยกอนวาหากสหรฐฯลงทนขดคลองแลวกขอใหฝายหลงยนยอมใหสหรฐฯ เชาพนทบรเวณนนเพอด าเนนการควบคมการเขาออกของเรอทจะผานคลอง แตรฐบาลโคลมเบยกมวเกยงงอนเรองราคาคาเชาท ไมยอมตกลงกบรฐบาลสหรฐฯงาย ๆ พอดขณะนน ชาวปานามาซงกลววาโคลมเบยจะไมแบงผลประโยชใหเทาทพวกตนควรจะไดกไดกอการปฏวตขนและประกาศตวเปนประเทศเอกราช สหรฐฯไดรบรองเอกราชของปานามาและยงไดชวยไมใหโคลมเบยยกกองทหารเขามาปราบปรามชาวปานามาได ในทสดสหรฐฯกไดท าสญญากนในป ค.ศ.1903 โดยปานามายกกรรมสทธทดนเปนระยะทางกวาง 10 กโลเมตร ตลอดแนวทางทสหรฐฯ จะขดคลองใหรฐบาลสหรฐฯเปนผด าเนนการบรหารเปนสทธขาดตลอดไปโดยสหรฐฯจะจายเงนตอบแนใหปานามาเปนจ านวนเงน 10 ลานดอลลารและจะใหเปนประจ าทกป อกปละ 250,000 ดอลลาร

เมอจบเรองทางการเมองแลว สหรฐฯจงไดเรมด าเนนการกอสรางคลองปานามาในป ค.ศ.1904 กอนอนหสรฐฯไดศกษาความลมเหลวของบรษทฝรงเศสเสยกอนและไดเรมลงมอปราบปรามโรครายทเปนอปสรรคส าคญในการกอสรางคลอง พนเอก วลเลยม ซ กอรกสไดรบมอบหมายใหด าเนนการดงกลาว เขาเปนหมอทหารทมชอเสยงมาจากการปราบปรามโรครายในประเทศควบากอรกสไดเรมรณรงคขจดยงชนดหนงซงเปนพาหะในการน าโรคไขเหลองและมาลาเรย โดยการขจดหนองน าทเปนแหลง

Page 173: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

เพาะพมธและขจดพงหญาทเปนแหลงหลบซอนตวของยงเหลานน ตลอดจนก าจดหนซงเปนพาหะกาฬโรค เขาใชเวลาในการก าจดอย 10 ป รฐบาลสหรฐฯไดใชเงนไปประมาณ 20 ลานดอลลารเฉพาะในการปราบปรามโรคเหลาน

ใน ค.ศ.1914 การด าเนนการกอสรางคลองนกไดเรมขน โดยสหรฐฯตดสนใจทจะกอสรางคลองทมประตกนน าเปนระยะ ๆ แทนทจะเปนคลองทมระดบน าเทากบระดบน าทะเล

การขดคลองปานามาเปนเรองยากสหรฐใชคนงานถง 43,400 คน เงนประมาณกวา 380 ลานดอลลาร ตองสรางประตน าหลายประต และยงตองขดเขาไปในภเขา และสรางเขอนกนน าดวย

ในเดอนสองหาคม ค.ศ.1914 การกอสรางคลองปานามาจงไดเสรจสนสมบรณ คลองซงมความยาว 80 กวา กโลเมตร สามารถยนระยะการเดนทางระหวางฝงทะเลดานตะวนตกและตะวนออกของสหรฐฯไปถง 15,700 กโลเมตร

ภายหลงจากคลองไดมการเปดใชงานเปนเวลาหลายป รฐบาลปานามากเรมแสดงความไมพอใจวาสนธสญญาทท ากบสหรฐฯ โดยมอบกรรมสทธทดนและการบรหารงานบรเวณคลองใหสหรฐฯ เปนสญญาทอยตธรรมชาวปานามาไดกอการจราจลขนในป ค.ศ. 1964 มชาวปานามาเสยชวต 20 คน และชาวอเมรกน 4 คน รฐบาลสหรฐฯ ซงอยากจะรบความสะมพนธอนดของตนกบประเทศในละตนอเมรกาเอาไว จงไดยอมท าสญญาใหมกบปานามาโดยยอมคนกรรมสทธทดนบรเวณคลอง ใหกบปานามาในป ค.ศ.1979 นอกจากนนยงไดสญญาวาจะยอมมอบสทธในหารบรหารคลองปานามาใหกบรฐบาลปานามาในป ค.ศ.1999

คลองปานามาเปนเสนทางคมนาคมทางน าทส าคญยงยวดทงทางดานการทหารและการคา เรอกวา 13 ,500 ล า ใชเสนทางนเปนประจ าทกป 55% ของเรอดงกลาววงระหวางฝงทะเลตะวนออกและฝงทะเลตะวนตกของสหรฐฯ สนคาหนกกวา 148 ลานเมตรกตนผานเขา-ออกคลองปานามาในทกๆป

2. ทวปอเมรกาใต (South America)

สถานททองเทยวในทวปอเมรกาใต 1) เกาะอสเตอร ประเทศชล เกาะอสเตอร หรอตามภาษาทองถนเรยกวา เกาะราปานย (Rapa Nui) ตงอยในมหาสมทรแปซฟกอยในการปกครอง

ของประเทศชล โดยเกาะนมลกษณะโดดเดนทส าคญอยางรปปนหน โมอาย (Moai) ซงท าจากหนและกากแรภเขาไฟหรอหนบะซอลต ทปจจบนกยงไมมใครทราบวาทมาของการสรางประตมากรรมหนพวกน

2) รปปนพระเยซครสต ประเทศบราซล รปปนพระเยซครสต ตงอยบนยอดเขากอรโกวาด ในนครรโอเดจาเนโร ประเทศบราซล ไดรบการลงคะแนนเปน 1 ใน

7 สงมหศจรรยของโลกยคใหม และถอเปนสญญาลกษณของนครรโอเดจาเนโร และทยดเหนยวทางจตใจของชาวครสตในประเทศ บราซลทงหมด ทงยงเปนแหลงทองเทยวยอดนยมของเมอง

3) มาชปกช ประเทศเปร (Machu Picchu) นยมเรยกวา เมองสาบสญแหงอนคา เปนซา กอารยธรรมโบราณของชาวอนคา ตงอยบนเทอกเขาสงในประเทศเปร ท

ความสงประมาณ 2,350 เมตร มาชปกชเปนหลกฐานทส าคญของ จกรวรรดอนคา ในป พ.ศ. 2526 องคกรยเนสโกไดก าหนดมาชปกชใหเปนมรดกโลก โดยท าใหเปนสถานททองเทยวท

คนนยมไปศกษาประวตศาสตร 7 กรกฎาคม พ.ศ. 2550 มาชปกชไดรบเลอกใหเปนหนงในเจดสงมหศจรรยของโลกยคใหม 4) ลมา เมองหลวงมรดกโลกแหงเปร เมองลมา ถกกอตงขนเมอวนท 18 มกราคม พ.ศ.2078 โดย ฟรนซสโก ปซารโร ผพชตชาวสเปน โดยใหชอวานครแหง

เหลากษตรย ศนยกลางประวตศาสตรเมองลมา ประกอบไปดวยเหลาอาคาร รวมไปถงสงกอสรางทมความส าคญๆหลายแหง เชน วหารลมา เขตจตรสเกาแกพลาซาซานมาตน ปจจบนเมองลมาไดกลายเปนเมองและเขตนครหลวงส าคญทสดแหงหนงในทวปอเมรกาใต

5) ปาอเมซอน

Page 174: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

ปาอเมซอนกนเนอทกว างถง 2 ใน 5 ของทวปอเมรกาใต ครอบคลมพนทครงหนงของบราซล ทเหลอนนแผเขาไปในอก 8 ประเทศใกลเคยง คดเปนเนอทปาไดราว 2.5 ลานตารางไมล (สวนใหญเปนทราบลม ขนานกบเสนศนยสตร โดยสงทแบงปาออกเปนตอนเหนอกบตอนใตกคอแมน าอเมซอน ซงมตนน าอยทเทอกเขา แอนดส (Andes) ของเปร แลวไหลจากตะวนตกไปตะวนออก เปนระยะทางถง ๖,๔๐๐ กโลเมตร ลงสมหาสมทรแอตแลนตก ปาอเมซอนเปน 1 ใน 7 สงมหศจรรยทางธรรมชาตของโลก

6) น าตกอกวาซ แปลวา “สายน าอนยงใหญ” เปนค ามาจากภาษากวาราน ของชาวอนเดยนแดงเผาดงเดม ตงอยบรเวณรอยตอ

พรมแดนระหวางบราซลกบอารเจนตนา เป นน าตกทใหญทสดในทวปอเมรกาใต อยในประเทศบราซล และอารเจนตนา เปนเขตอทยานแหงชาตของทงสองประเทศ เพอคมครองรกษาสตวปาเขตรอน ทมอยอยางชกชม

7) อทยานแหงชาตตอรเรส เดล ไปยเน ประเทศชล เปนอทยานแหงชาตทครอบคลมพนท ภเขา ธารน าแขง ทะเลสาบ แมน า รวมไปถงพนทปาอนอดมสมบรณของชเลยน

ปาตาโกเนย (Chilean Patagonia) โดยมเทอกเขากอรดเยรา (Cordillera del Paine) เปนศนยกลางของอทยาน 8) เทอกเขาแอนดส เปนเทอกเขาทวางตวขนานกบดานตะวนตกของทวปอเมรกาใต เปนเทอกเขาทยาวท สดในโลก พาดผาน 6 ประเทศ

ตงแต โคลมเบย เอกวาดอร เปร โบลเวย อารเจนตนา และ ชล เทอกเขาเกดจากแนวรอยปะทะกนของแผนเปลอกโลก 2 แผนปะทะกนเปนเวลานานหลายลานป

9) ปนตา เดล เอสเต เปนเมองและสถานทพกตากอากาศบรเวณชายฝงของมหาสมทรแอตแลนตก ในจงหวดมลโดนาโด ทางตะวนออกเฉยง

ใตของประเทศอรกวย ตงอยทางตะวนออกของกรงมอนเตวเดโอราว 140 กม. ถงแมวาเมองจะมประชากรต ลอดทงปประมาณ 9,280 คน แตในฤดรอนเปนสถานทท ไดรบความนยมของนกทองเทยว ท าใหมจ านวนคนมากมายหลงไหลมาทน

10) ธารน าแขง Moreno Perito Moreno Glacier มขนาดความกวาง 5 กโลเมตร และสงเฉลยอยท 74 เมตร (240 ฟต) จากระดบผวน า เปน

ธารน าแขง ทมการเตบโตและเปลยนแปลงตลอดเวลา หลายพนปกอน พนทอทยานฯ แหงน ถกปกคลมดวยธารน าแขง ทงหมด แตดวยอณหภมทอนขน จงท าใหกอนน าแขงละลาย และเหลออยใหเหนในปจจบน นกทองเทยวทมาเยอน Perito Moreno Glacier ตางใจจดจอรอชมและฟงเสยงกอนน าแขงยกษหลนลงส ทะเลสาบ Argentino

11) หมเกาะกาลาปากอส ความงดงามอนหลากหลายของภ มประเทศและสรรพสตวบนเกาะแหงน เกดจากสภาพแวดลอมโดยรอบของหมเกาะ

กาลาปากอส ซงหมเกาะนตงอยในแนวเสนศนยสตรละตจดทศนยองศาหรอตรงกงกลางของโลก ซงไดรบอทธพลจากกระแสน าถงสามสายคอ กระแสน าอนจากทางดานเหนอ Galapagos กระแสน าเยนจากทางดานใต แลวกระแสน าเยนจากทลกจากทางดานตะวนตก และยงมภเขาไฟทยงปะทอยโดยความนาสนใจนนกคอธรรมชาตและสงมชวตทอาศยนน มแตกตางกนออกไปอยางสนเชง บางพนทแหงแลง บางพนทเปนปาฝน หรอลกษณะภมประเทศทแปลกตา ทงหนาผา ปลองภเขาไฟ หาดทรายด าทเกดจากลาวา ลานลาวาทขนาดใหญซงมอายกวา 100 ป หรอพชเชนตนกระบองเพชรกยงมอยบนหมเกาะแหงน เนองจากเกาะเหลานอยในอาณาบรเวณเดยวกนจงนาจะมภมประเทศทคลายกน แตธรรมชาตกไดสรรสรางความแตกตาง ทนาตนตาตนใจและเปนเอกลกษณ นบเปนความอศจรรยแหงหนงของโลก

12) ชการ โลฟ มหศจรรยแหงหบเขาโลกพระจนทร Sugarloaf Mountain (ยอดเขาชการ โลฟ) เปน ยอดเขาทตงอยไมไกลจากชายหาดโคปาคาบานา ในเมองรโอ เดอ

จาเนโร มความสง 396 เมตร ซงสงตระหงานอยทปลายแหลมสดของปากอาวกวานาบารา บนยอดเขามบรการกระเชาทจะพา

Page 175: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

นกทองเทยวขามจากเขาอกลกหนงไปย งยอด เขาชกา โรฟ เพอชมทวทศนทงดงาม ระหวางทกระเชาไปถงตรงกลางทางระหวางภเขาทงสองลก บรอ…ทงสงทงเสยว แตกสนกและตนเตนกบทวทศนทปรากฎอยโดยรอบ โดยเฉพาะดานลางนน กจะเปนววทงดงามของชายหาดโคปาคาบานา ทสามารถมองเหนชายหาดโคงรบกบหาดทรายขาวตดกบน าทะเลสฟาใส ดจภาพเขยนทตราตรง พอท าใหลมความเสยวไปไดบาง

13) วหารซปากรา (Cathedral of Zipaquira) เมองคนดนามารกา ประเทศโคลอมเบย ตววหารสรางขนโดยการขดเจาะเขาไปในภเขาเกลอ ชาวอนเดยท าเหมองเกลอ

มานานหลายศตวรรษแลว ตอมาจงถกพวกสเปนยดไป ครนถงชวงทศวรรษ 1920 อโมงคทขดมขนาดใหญมากจนธนาคารชาต (Banco de la Republica) ตดสนใจสรางขนทวหารภายใน

อโมงคนขดเจาะจากดานขางของภขาเหนอตวเมองเขาไป ภายในมดและอบอวลไปดวยกลนก ามะถนสดทายจะเหนเงาตะคมของแทนบชาตงอยแตไกลวหารแหงนสง 75 ฟต จคนได 10,000 คน แตผนงสด าทะมนกท าใหรสกคลายหายใจไมทวทองขณะเดนเขาไป แมจะไมเปนสขาว แตทงหมดกเปนเกลอบรสทธ 75% การท าเหมองเกลอยงด าเนนอยตอไปในสวนอนของภเขา ชาวโคลอมเบยมกคยดวยความภมใจวาภเขาแหงนสามารถผลตเกลอเลยงคนทงโลกไดอกกวา 100 ปทเดยว

3. ทวปแอฟรกา )Africa)

สถานททองเทยวในทวปแอฟรกา 1) เหมองทองโบราณโกลดรฟซต (Gold reef city) เปนทตงของสวนสนก แล ะ เหมองทองโบราณ "โกลดรฟ ซต สรางขนเพอฉลองครบรอบ 100 ป แหงการคนพบ

ทองค าในแอฟรกาใต อาคารภายในสรางจ าลองเลยนแบบและบางแหงยกของจรงท ยงเหลอ อยของสมยนนมาจดเปนพพธภณฑ กลางแจงใหชม จดนาสน ในอยท การลงไปชมเหมองทองใตดน ดวธการขดทองในสมยเกาเทยบกบสมย ใหม และชมสภาพความเปนอยของกรรมกรเหมองทแทบไมไดเหนแสง สวาง ทส าคญทสดคอ ไดเหนสายแรทองทฝงอยในเนอหน ชมการหลอม ทอง พพธภณฑเหรยญกษาปณและทนาสนใจอกอยางหนงคอ เครองเลน ทาทายความมใจถงโดยใหนงบนกระเชาเหลกทหลนลง มาในแนวดง 90 องศาจากความสงเทากบอาคาร 10 ชน

2) การทองปาซาฟาร (Safari) ไฮไลทของการเทยวแอฟรกา รใต คอ การทองเทยวแบบซาฟาร ชมสตวปาทมชวตอยอยางอสระเสรตามธรรมชาต ใน

ปาซง ปาโปรง ปาละเมาะ และทงหญา สะวนนา จนถงกงทะเลทราย แอฟรกาใต มสตวปากวา 220 ชนด แรงเจอร (Ranger) หรอผพทกษปาและนกตามรอย (Tracker) จะเปนผขบรถพาชม สตวปาซาฟาร รถท จดพานงชมถาเปนในอทยานแหงชาต จะเปนรถต หรอรถจ ปมหลงคา ตถาเปนเกมรเสรฟเอกชนทไมปลอยเสอและสงโตเดนเปนอสระ จะใหนงรถเปดประทนควรออกชมสตวตงแตเชามด กอนพระอา ทตยขน เพราะเปนเวลาทสตวหากนกลางคน ยงคงเดนวนเวยนและหากนกลางวนเรมออกหากนเปนชวงทพบ เหน สตวไดมาก ชนดทสด ชวงบายถงเยน สตวหากนกลางคนเรมตน นอน สตวหากนกลางวนจะมาชมนมตามบอน า การดกเฝาดใกล ๆ บอน าจะไดเหนสตวหลายชนดรวมทงอาจไดภาพของฝงเสอและ สงโต ในเวลากลางวนอากาศจะรอนจด สตวสวนใหญจะหลบ รอนในทรม สงโตและ เสอชตา จะนอนอยใตตนไมในพงหญา สวนเสอดาวจะนอนอยบนคาคบไม ตอนกลางคนสตวประเภทลาเนอจะออกหากน การออกไปสองชมสตวอาจจะไดเหนการลาเหยอ สตวใหญ 5 ชนด แหงปาซาฟาร หรอThe Big Five คอ ชาง แรด ควายปา เสอดาวและ สงโต

3) แหลมกดโฮป (Cape of Good Hope) แหลมทมชอเสยงทส ดแหงหนงในโลก อยหางจากเคปทาวนราว60กโลเมตร ในเขตสงวน Cape of Good Hope

Nature Reserveแหลมนไมใชสวนใตทสดของทวปแตมชอเสยงมากกวา แหลม ทอยใตสดคอ CapeAgulhasปลายสดของแหลมมประภาคาร เหนรอยตะเขบทมหาสมทรอนเดยกบแอตแลนตกมาพบกนได อยางชดเจนบนผวน าอากาศบรเวณนจะแปรปรวนในทะเลมหมอก จดเพราะกระแสน าทมอณหภมไมเทากนมาปะทะกน ยากตอการเดน เรอในสมยโบราณ และกอใหเกดภาพหลอน

Page 176: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

มตอนลกลบและเรองเลา ขานเกยวกบฟลายองดตซแมน ( Flying Dutchman) เรอทพยายามจะ ออม ผานแหลมกดโฮปแตท าไมส าเรจ สญหายไปเปนเวลาหลาย ศตวรรษมาแลว แตยงมผเหนเรอปศาจลอยล าหาทางไปในทะเล หมอกหนาทบจนทกวนน

4) เกาะแมวน า ฮทเบยหมบานชาวประมงซงกลายเปนเมองขนาดเลก มทาเทยบเรอและภตตาคารอาหารทะเลมเรอออกไปชมแมวน า

ทเกาะดยเกอร (Dduiker) ใชเวลานงเรอไปกลบรวม 1 ชงโมง ทงมเรอลองชมพระอาทตยตกดนจากฮทเบยไปขนทวคทอเรยและ อลเบรตวอเตอร ฟรอนทดวย

5) กรทคอนสแตนเทย (Groot Constantia) ไรองนและแหลงท าเหลาองนท เกาแกทสดของแอฟรกาใต สรางขนตงแตป ค.ศ. 1692 โดยผวาการเมองชาวดตซ

ปจจบนยงคงด าเนนการท าเหลาองนและเปดใหคนทวไป เขาชมการผลตภายในบรเวณมอาคารพพธภณฑไวน แสดงประวตความเปนมาของไวนยอนหลงไปถง 500ป ครสตกาล ในชวงศตวรรษท 18-19 ไวนเปนอตสาหกรรมทส าคญผผลตเมอขายไวนไดกสรางบาน และโรงบมทสวย งามดวยสถาปตยกรรมทเรยกวาเคป ดตซ(Cape Dutch) ตวอาคารสขาว หลงคามงหญา มลวดลายปนปนตรงหนาจวเปนเอกลกษณทยงอยคกบไวนมาจนทกวนน ไรองนแทบ ทกแหงมรานอาหาร และทพกขนาดยอมไวตอนรบนกทอง เทยวเมองหลวง ทส าคญในการท าไวน คอ สแตลเลนบอช (Stellenbosch)

6) เทเบลเมาทเทน (Table Mountain) ภเขาสงยอดตดตรง เหมอนกบโตะสงกวา 1,000 เมตร เปนสญลกษณของเคปทาวน และเปนทชมววไดดทสด อากาศ

เยนและมลมแรงบางครงจะปกคลมดวยหมอกและ ปยเมฆ ทเรยกวาผาปโตะ (Table Cloth) การขนไปบน เทเบลเมาทเทนทสะดวกทสด คอ นงรถกระเชา (Cabl e Car)

7) ฟารมนกกระจอกเทศ ฟารมนกกระจอกเทศ WESTCOAST OSTRICH RANCH เปนทเพาะเลยงนกกระจอกเทศ ซงเปนนกทตวใหญทสดใน

โลก บางตวสงถง9 ฟต วงเรวไดถง 60 ไมคตอชวโมง นกพวกนมถนก าเนดอยในแอฟรกา ตวผมขนสด า ตวเมยจะมขน สเทา ฟารมนกกระจอกเทศ เปนธรกจอตสาหกรรมทท ารายได เนอท าสเตกชนด รสชาต คล ายเนอววแตอรอยและหวานกวา ขนใชท าเครองประดบ สวนหนงท ารองเทา กระเปา และของทระลกอน ๆ เปลอกไขสามารถน ามา วาดรป ระบายส ลวดลาย สวยงามได ธรกจฟารมนกกระจอกเทศเคยเจรญรงเรองมากในตนศตวรรษท 19 ประมาณ ค.ศ. 1910 ในยคนนทวโลกนยมขนนกกระ จอกเทศน ามาท าเครองประดบ และของใชสตร กกระจอกเทศตวเมยจะ ออกไขเมอมอายได 3 ปขนไป และสามารถออกไขไดมากสดถง 85 ฟอง ใชเวลาฟก ประมาณ 45 วนไขใบหนงน ามาทอดเปนไขเจยว ใหคนกนไดถง 20 คน

8) คมเบอรล (Kimberley) หลมเหมองเพชรทใหญทสดสรางโดยฝมอมนษย คมเบอรล เปนเมองหลวงของจงหวดนอรธเคปทมชอเสยงโดงดงใน

ฐานะเปนแหลงผลตเพชรคณภาพสง และมหลมซงเกดจากการขดเหมองเพชรทใหญทสดในโลก แอฟรกาใตมแรทองค าและแพลทตนมมากถง 70% ของโลกและเปนประเทศ ผสงออกเพชรทใหญเปนอนดบสของโลก

9) อทยานแหงชาตครเกอร (Kruger National Park) มชอเสยงกองโลกในแอฟรกานกทองเทยวจะไดสมผสกบชวตของสตวปาไดดทสดในแอฟรกาและทวโลก อทยาน

แหงชาต ครเกอรกน พนทกวางเกอบ 2 ลานเฮกเตอร 10) อทยานแหงชาตชางแอดโด (Addo Elephant Park) แหลงชมโขลงชางทนาตนเตนทสด ในโลก อยลกเขาไปในเงา ของหบเขาแหงบชเวลด (Bushveld) แถบซนเดยรเวอร

ในอสเธรน เคปคออทยานแหงชาตชางแอดโด ซงเปนเขตปลอดมาลาเรยท อยหางจากพอรท อลซาเบธ เดนทางโดยรถยนตเพยงหนงชวโมง เทานน อทยานแหงชาตชางแอดโด (Addo Elephant Park) แหลง ชมโขลงชางทนาตนเตนทสดในโลก อยลกเขาไปในเงาของหบ เขาแหงบชเวลด (Bushveld)แถบซนเดยรเวอรในอสเธรนเคปคอ อทยานแหงชาตชางแอดโด ซงเปนเขตปลอดมาลาเรยทอยหาง จากพอรท อลซาเบธ เดนทางโดยรถยนตเพยงหนงชวโมงเทานน

Page 177: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

11) อทยานแหงชาตโกลเดนเกทไฮแลนดส (Golden Gate Highlands National Park) ตงอยเชงเขามาลต (Maluti Mountains) ทางทศตะวนออกเฉยง เหนอของจงหวดฟรสเตท (Free State) อทยานแหง

นไดชอมาจากแสงอาทตยสทองทสาดสองมากระทบกบผาหน ทรายภายในบรเวณอทยาน โดยเฉพาะอยางยง หนทชอ วาแบรนดแวก รอค (Brandwag rock) ทตระหงานอยเหนอบรเวณ แคมปทพก อาณาบรเวณทกวางขวางถง 11,600 เฮกเตอรแหงน มสภาพแวดลอมเฉพาะตว และเปนถนทอยของสตวในเขตทราบ สงมากมาย ทงสตวเลยงลกดวยนม เชน วลเดอรบสต ( Black Wildebeest) ละมงอแลน (Eland) กวางออรบ (Oribi) ละมงสปรง บอค (Springbok) และ มาลายเบอรเชลล (Burchell''s zebra) รวม ถงฝงนกนานาพนธ และนกหายาก เชน นกแรง Bearded Vulture (Lammergeier) รวมไปถงนกชอนหอยหายากพนธ Bald Ibis ซง มแหลงผสมพนธบรเวณแงผาหนทราย

12) เวนดา (Venda) ดนแดนในต านาน เหนอขนไปใกลๆ กบชายแดนประเทศซ มบบเว นกทองเทยวจะไดสมผสกบถนทอยของชนเผา

เวนดา ซงเปนกลม ประชากรในพนท พวกเวนดามรปรางลกษณะทสงางาม สงยาวและ ผวด าเขม เชอกนวาพวกเวนดาไดอพยพขามแมน าลมโปโปมาตงถน ฐานอย ทนตงแตศตวรรษท 12 และไดตอสปกปองดนแดนจากการ รกราน ของชนเผางน (Nguni) และ วร

4. ทวปออสเตรเลยและโอเชยเนย (Australia and Oceania)

สถานททองเทยวในทวปออสเตรเลยและโอเชยเนย 1) โรงอปรากรซดนย ภาพความงามของสงกอสรางอนยงใหญ ทมหลงคาเปนรปเรอซอนเลนลม ทรงคลายๆ หอยเชลล เอกลกษณโดดเดน

สวยงาม ตามแบบสถาปตยกรรมรวมสมย ตงตระหงานเปนสงาอยทปลายแหลมของผนดนทยนออกไปในทะเลเลกนอยโดยมน าทะเลลอมรอบอยถง 3 ดาน มองดเหมอนเรออาวสฟาคราม นนคอ ซดนยโอเปราเฮาส หรอ โรงอปรากรซดนย สงกอสรางหลงคารปเรอซอนกนทโดดเดน และมเอกลกษณในแบบสถาปตยกรรมรวมสมย เปรยบเสมอนสญญาลกษณของประเทศออสเตรเลย และไดรบลงทะเบยนใหเปนมรดกโลก Sydney Opera House

ซดนยโอเปราเฮาส เปนหนงในสงกอสรางสมยใหมทรจกกนดทวโลก มศลปะ การออกแบบทนสมย ดวยชดคอนกรตส าเรจรปขนาดใหญ หากใครไดมาเยอน ซดนย ไมไดมาเทยวชม ท โอเปราเฮาส กเทากบวามาไมถง ซดนย ประเทศออสเตรเลย

2) วนอทยานแหงชาตบลเมาทเทน อทยานแหงชาตบลเมาทเทนส...แหลงทองเทยวมชอเสยงของชาวซดนย ทภมใจเปนหนกหนากบผนแผนดนกวางใหญ

แหงน ดวยความงามทเลองลอ ทองฟาสน าเงน ภเขาเขยวขจ พรอมกบทศนยภาพสวยงามแปลกตาของยอดเขาสามพนอง มองเหนผาหนใหญโตตงตระหงานอยสามกอนเรยงกน และไดชมบรรยากาศของหมอกทอยทามกลางแสงแดดอนสวางจา สะทอนกบละอองของหยดน ามนทออกมาจากตนยคาลปตสในอากาศ และท าใหเกดเปนประกายสฟาเรอๆ ลองลอยเปนดงหมอกควน เมอมองดจากไกล ๆ เหนทวเขาทปกคลมดวยตนกมกลายเปนสน าเงน จนไดรบการขนานนามจากผมาเยอนวาเปน “หบเขาสน าเงน” สวรรคของผรกกจกรรมกลางแจง มทงการปนเขา ขจกรยานเสอภเขา การเดนลยหบเขาลก เดนปา เลนกอลฟ หรอ นงรถขบเคลอนสลอชมอทยานไปกบไกดทองถน ในแถบนมรานอาหารและคาเฟกระจายอยทวไป ส าหรบทพกกมทงสไตลยสโฮสเตล Bed and Breakfast และโรงแรมหรระดบหาดาวดวย

3) แคนเบอรา แคนเบอรรา เมองหลวงอนสงบเงยบของประเทศออสเตรเลย ไดชอเปนเมองทมการจดระเบยบผงเมองไดสวยงาม ม

ความเปนระเบยบเรยบรอยทสด และเปนทตงของสถานทราชการส าคญๆ ทงหลาย รวมถงรฐสภาแหงออสเตรเลยดวย แคนเบอรรา มสถานทองเทยวส าคญ สวยงาม หลายแหง อาท ทะเลสาบเบอรเลยกรฟฟนธ , น าพกลางเมอง, อนสรณ

สถาน Australian War Memorial, รฐสภาแหงออสเตรเลย, สวน Cockington Green Gardens เปนตน แคนเบอรรา มมมอน

Page 178: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

นาประทบใจ และมหลายสงหลายอยางทนาประทบใจไมนอยหนาเมองอนๆ แคนเบอรรา มมมอนนาประทบใจ ท าใหทอยากจะกลบมาเยอนอกสกครง

4) โคอาลา ปารค เชญเทยวชมธรรมชาตและความนารกของเหลาสตวพนเมองนานาชนด ท “สวนสตวพนเมองโคอาลาพารค” เมอง

ซดนย ถายรปคกบโคอาลาตวนอยอยางใกลชด, สนกสนานกบการใหอาหารจงโจจากมอของทานเอง พรอมชมการสาธตการตดขนแกะหนงในอาชพทสรางรายไดใหกบชาวออสเตรเลย เรมจากการตอนแกะดวยสนขสนขแสนร, การแยกฝงแกะ, การตดขนแกะ ทสรางความเพลดเพลนใจ ตลอดจนการน าเอาผลผลตมาท าเปนผลตภณฑตางๆ อาท ครมลาโนลน ขนแกะ หรอ ใยแกะ เปนตน การโชวนเปนทนยมมากส าหรบนกทองเทยวชาวตางชาตมาก

5) ฟรแมนเทล สมผสเสนหของ “ฟร แมนเทล” เมองทขนชอเรองมรดกทางสถาปตยกรรมและความผสมผสานของวฒนธรรม อกทง

ยงเปนเมองทมสสนและมชวตชวา เพราะมกจกรรมตางๆ มากมายเรยงรายตามรมถนน ตนตาตนใจกบสนคาหตถกรรม การเกษตร ของเกาแอนตค เครองเทศมากมาย ราคาเบาๆ ท ตลาดฟรเมน หรอ เยยมชม เรอนจ าฟรแมนเทล สถานท ทยอดฮตของนกทองเทยว ยครอยกวาปกอนโนน มหองประหารชวต ภาพวาดโดยจตนาการของนกโทษทตองโทษระยะยาว

ฟรเมนเทล ยงเปนทเลองชอในรานอาหารสไตลอตาเลยนและรานอาหารทะเล เปนเมองทาท าประมง เชญเยยมแวะไดททาเรอประมงฟชชง โบทและทเซาธ เทอเรซ รานคาเฟและผบมใหเหนอยทวไป หรอจะเลอกจบเบยรหรอกาแฟตามแตใจจะชอบ แลวพกผอนนงมองดความเคลอนไหวของผคนผานไปมาสบาย

6) เดอะ พนนาเคลส เดอะ พนนาเคลส อยหางจากเมองเพรทเพยง15 กม.เทานน ดวยภมประเทศเปนยอดเขาตามธรรมชาต มหนปนงอก

ยอดแหลมมความสงจากพนทรายขนไปประมาณ 5 เมตร ซงการกดกรอนทเกดขนนเปนปรากฏการณทางธรรมชาต เดอะ พนนาเคลส เปนสวนหนงของอทยานแหงชาต Nambung National Park ซงมชายหาดสวยงามและเนนทราย

ตามชายฝง ในชวงเดอนสงหาคมถงเดอนตลาคมดอกไมจะผลบานในบรเวณนซงจะสรางภาพทงดงามนาจดจ าใหแกผมาเยอน สถานทองเทยวในฟรแมนเทลมมากมายหลากหลาย ทงพพธภณฑประวตศาสตร หอศลป ตลาดนด โรงงานชอกโกแลต

ฯลฯ นอกจากน ยงมเกาะรอตตเนสต ซงเปนเกาะเลกๆ ทอยใกลกบฟรแมนเทลมากทสด เปนเกาะทมชอเสยงดานทองเทยวและดงดดนกทองเทยวใหมายงฟรแมนเทลมากขน

7) เพรธ เพรธ ไดวาเปนเมองสวยทสดเมองหนงในออสเตรเลย ตงอยบนรมฝงของแมน าสวอนและขนาบขางดวยสวนสา

ธรณะคงส พาร เปนเมองฟาใส ธรรมชาตงดงาม ผคนอธยาศยทด อกทงยงไดชอวามชวงเวลากลางวนยาวนานทสดในออสเตรเลย ท าใหผอยเมองนสามารถท ากจกรรมกลางแจงไดยาวนานและสนกสนานยงขน ในตวเมองเพรธ มสถาปตยกรรมเกาแกสวยงาม ยานการคาใจกลางเมองขนาดใหญ แหลงธระกจ อาคาร รานคามากมาย อากาศคอนขางอบอนสบาย เชญเทยวชมเมองทนสมยทรงเสนห เสมอนเมองแมเหลกดงดดนกทองเทยวจากทวทกมมโลก

8) ออสเตรเลยน วอร เมโมเรยล ออสเตรเลยน วอร เมโมเรยล เปนสถานทสวยสดแหงหนงในประเทศออสเตรเลย ภายในมอาคารพพธภณฑอาวธ หอ

แสดงภาพเกยวกบสงคราม หองฉายภาพยนต เปนตน เหนแลวมทง พลง ความภมใจ น าตา ความดใจ เสยใจ หลายๆอยาง มนชางโหดรายเหลอเกน ทางเดนมรายนามทหารหายทไดพลชพในสงครามตางๆ ตรงกลางเปนบอน าโยนเหรยญ

ออสเตรเลยน วอร เมโมเรยล ตงอยบนถนน แอนแซค พาเหรด เมองแคนเบอรรา เปนอนสรณสถานทางสงคราม เพอระลกถงทหารและพลเรอนทเสยชวตในสมรภมรบตางๆ กวาแสนคน และเปนพพธภณฑศลปะ ศนยกลางการว จย เอกสารประวตศาสตรทางทหาร

9) เดอะเกรทโอเชยนโรด

Page 179: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

ตนตากบ เกรทโอเชยน โรด เสนทางสายโรแมนตค แนวชายฝงสวยงามทสดในออสเตรเลย อยทางตอนใตของเมองเมลเบรน เปนแหลงทองเทยว ทไดรบความนยมมากทสดแหงหนงในรฐวคตอเรย เชญชมอาวอนมเส นห ชายหาดทรายขาวละเอยด และผาหนทผกรอนไปตามแรงน า แรงลมธรรมชาตทมรปรางแปลกตา

เดอะเกรทโอเชยนโรด เปนสถานท พกผอนตากอากาศทดแหงหนงทรายลอม ดวยรสอรทมากมายทสรางดวยถาปตยกรรมสมยศตวรรษท 19 นอกจากน ยงมจดชมววทความสวยงามแตกตางกน

10) พพธภณฑศลปะวคตอเรย เชญชมงานสะสมขนาดใหญของศลปะออสเตรเลยทเมองเมลเบรน พบกบศลปะวฒนธรรมทมเสนหทรงคณคาของ

ชาวอะบอรจนในรฐวกตอเรย ตนตาตนใจกบงานสะสมสงประดษฐของชาวอะบอรจนทใหญทสดในโลกในพพธภณฑศลปะวคตอเรย เรยนรเพมเตมท Koorie Heritage Trust หรอบนเสนทาง Aboriginal Heritage Walk

พพธภณฑศลปะวคตอเรย เปนศนยศลปะวคตอเรย และศนยกลางความบนเทงในยานเซาธแบงคของเมองเมลเบรน เปนสถานททจดงานแสดงศลปะหลายงาน รวมทงการแสดงบนเวททมาจากหลายๆ ประเทศ อาคารของศนยมยอดแหลมสงถง 160 เมตร อยบนถนนเซนต กลดา

ศนยศลปะวคตอเรย เปดใหเขาชมทกวนมนทรรศการ กบศลปะวฒนธรรมทมเสนหทรงคณคาของชาวอะบอรจนในรฐวกตอเรย ตนตาตนใจกบงานสะสมสงประดษฐของชาวอะบอรจนทใหญทสดในโลก รวมทง การแสดงบนเวทในตอนค า และทกวนอาทตยเหลาศลปนจะมาเปดรานขายของบรเวณดานหนาศนยบนถนนเซนต กลดายาวไปจนถงยานเซาธเกตดวย ใกลๆกน มรานคามากกวา 150 ราน ขายสนคาประเภทศลปหตถกรรมของรฐวคตอเรย ตงอยไมไกลจากสถานฟลนเดอรส สตรท เพยงขามสะพานปร นซ ขางๆ แมน ายารรา สามารถเดน ชอปปงในยานนไดตลอดเวลาจนกวาจะพอใจ

6. ทวปเอเชย (Asia)

สถานททองเทยวในทวปเอเชย 1) ทชมาฮาล อกกรา ประเทศอนเดย ทชมาฮาล อนสรณสถานแหงความรก ตงอยในเมองอครา รมฝงแมน ายมนา ประเทศอนเดย นบเปนหนงในเจดสง

มหศจรรยของโลกยคใหม ทชมาฮาล หรอ ตาชมะฮล (Taj Maha) สสานหนออนทผคนเชอวาเปนสถาปตยกรรมแหงความรกทสวยทสดในโลก

นบวาเปน หนงในเจดสงมหศจรรยของโลกยคกลาง ถกสรางขนโดยกษตรยอนเดยผมรกมนคงตอพระมเหสของพระองค เจาชายขรรม ชงตอมาคอจกรพรรดชาห ช หาน พระราชสมภพในป พ.ศ. 2135 (ค.ศ. 1592) พระบดา คอ จกรพรรด ชาห ชหานชร จกรพรรดองคทสแหงราชวงศโมกล แหงอนเดย ตามต านานกลาววา เจาชายขรรม ไดพบกบ อรชมนท พาน เพคม ธดาของรฐมนตร เมอพระองค มพระชนมาย 14 พรรษา พระองคทรงหลงใหลและหลงรกนาง เจาชายขรรมจงซอเพชรดวยเงน 10,000 รปและบอกแกพระบดาของพระองควาพระองคมความประสงคทจะแตงงานกบบตร สาวของรฐมนตร พธอภเษกถกจดขนหลงจากนน 5 ป ในป พ.ศ. 2155 (ค.ศ. 1612) จากนนมาทงสองกมเคยอยหางกนอกเลย

ทชมาฮาลถกพจารณาใหเปนหนงในเจดสงมหศจรรยของโลกในยคใหม ในทชมาฮาลสวนทมชอเสยงทสด คอ หลมศพของพระนางมมตซ มาฮาล ซงถกสรางดวยหนออนสขาว ศลาแลง ประดบลวดลายเครองเพชร พลอย หน โมราและ เครองประดบจากมตรประเทศ ไดรบค ารบรองวาสรางขนดวยสดสวนทวจตรและงดงามทสด กวางยาวดานละ 100 เมตร สง 60 เมตร มผสรางและออกแบบรวม 20,000 คน การกอสรางกนเวลานานถง 22 ป ทชมาฮาลมเนอทประมาณ 42 เอเคอร เปนทตงของมสยด มหออาซาน (หอสงส าหรบรองแจงเวลาท านมาซ) และมสงกอสรางอน ๆ นายชางทออกแบบ ชอ อสตาด ไอซา สวนหวของทชมาฮาลมลกษณะโดมทเรยกวาโอเนยนโดม ดานขางมโดมขนาดเลกสดาน อาคารตงอยบนลานหนออนสขาวโลงกวาง รอบลานหนมราวหนออนโปรงตา สวนทมมทงสของลานหน มหอคอยประจ าทศ เรยกวา “มนาเรต” เปนทปาวรองใหประชาชนสวดมนตตามเวลา

Page 180: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

ในการสรางทชมาฮาลครงนน ตองใชแรงงานและเงนเปนจ านวนมาก จงมการเกณฑชางฝมอแรงงานและมการขดรดเกบภาษจากราษฎรเพอเอาเงนมาใชในการกอสรางอยางมากมาย ชางฝมอจ านวนมากทแกะสลกหนตองตาบอดเนองจากตองท างานกลางแดดจดเปนเวลานาน คนงานจ านวนมากตองลมตายลงเพราะท างานหนกและถกบงคบทารณใหท างานไมมหยด ครนสรางทชมาฮาลส าเรจลง พระเจาชาหชาฮนกสงใหฆาสถาปนกผออกแบบทนท เพอปองกนไมใหไปสรางสงกอสรางสวยงามอนมาเปนคแขงกบทชมาฮาลอกตอไป

ทชมาฮาลมประตทางเขาขนาดใหญ ท าดวยหนทรายสแดง ขอบประตทางเขาทงดานนอกและดานในมตวอกษรจากภาษาโกรานจารกไว ตวหนงสอเหลานเปนบทสวดมนตอนศกดสทธ ผจารกไดค านวณขนาดของตวอกษรทขอบประตใหมความสงตางกนเพอท าใหผอานไมวาจะยนอยมมใดกสามารถมองเหนตวอกษรเหลาน มขนาดเทากนและเหนไดชดเจน

สวนดานหลงทชมาฮาลตดกบแมน ายมนา ดานหนามสนามหญาและลานอทยานทมบรเวณกวางขวางจงท าใหทชมาฮาลดโดดเดน ดานหนามถนนตรงไปสตวอาคารประมาณ 4 ทาง เมอมองในระยะไกลเหมอนกบถนนนเปนแนวรศมของทชมาฮาล ถนนเทพนดวยคอนกรตและคนดวยสนามหญา มพมไมจ าพวกไมสนปลกเรยงรายกนเปนแถวตลอดแนว ระหวางตรงกลางมสระน าซงมหวท าทองเปนน าพเรยงรายตลอดแนว สวนตอนหนาเปนน าพขนาดใหญอยในสระทถนนทกสายมาเชอมถงกน

เมอเขาไปในตวอาคารของทชมาฮาล จะเหนการแกะสลกลวดลายประดบเปนลายดอกไมนานาชนด ผนงหองและพนหองมการตกแตงโดยใชหนสชนดตางๆ ตดและเจยระไนเปนชนเลกๆ ท าเปนรปกลบดอกไม กานดอก ใบไม แลวฝงลงในเนอหนออนทละชนๆ ไลโทนสของหนจากสออนไปยงสแก ลวดลายประดบนนดออนชอยราวกบภาพทจตรกรวาดเปนลายเสนดวยมอทเดยว หนเหลานเมอถกแสงไฟกระทบจะเกดการสะทอนแสงและสออกมาสวยงาม

ภายในอาคารทชมาฮาล ตรงกลางมหบพระศพจ าลองของพระนางมมตาสกบหบพระศพของพระเจาชาหชาฮนวางคกน (หบพระศพจรงอยในหองลกลงไปดานลางประมาณ 10 เมตร) รอบๆ มฉากกนทงสดาน ตวฉากกนเปนหนออนฉลลวดลายเครอไมและไมดอกทงามวจตรโปรงตา ภายในหองโถงใหญมแสงสวางสองจากภายนอกเขาไปไดตามชองแสงทตดกระจกสไว เวลาพดคยกนจะมเสยงสะทอนดงกองมาก

2) ก าแพงเมองจน ปกกง ประเทศจน ก าแพงเมองจน เปนสงกอสราง 1 ใน 7 สงมหศจรรยของโลก ตงอยทางเหนอของกรงปกกงเปนระยะประมาณ 70

กโลเมตร เรมสรางเมอ 2,500 ปทแลว ในสมยจานก วอทแบงแยกดนแดน ท าสงครามสรบเพอแยงกนเปนใหญของแตละกก ตางกสรางก าแพงเพอความมนคงของงตนเอง แนวก าแพงจะทอดตวลดเลยวไปตามแนวภเขาเขตภาคเหนอของจน ระยะทางยาวกวา 10,000 ล จงเรยกวา “วานหลฉางเฉง” (ก าแพงหมนล) ในอดตเชอกนวายาวถง 9,000 กโลเมตร

มาถงยคของพระเจาจนซฮองเต ไดทรงปราบปรามกกตางๆ ทง 6 กกไดส าเรจ รวบรวมจนเปนหนงเดยว และเพอปองกนชาวซงหน ชนเผาเรรอนทท าปศสตว เขามาบกรกและปลนสะดม จงทรงสงให ปรบปรงก าแพง และมการบรณะแกไขเพมเตมทงในสมยฮน ถง และหมง ปจจบนทเหนเปนก าแพงของราชวงศหมง (ค.ศ.1368 – 1644)

นบเปนครงแรกในโลกทมการน าอฐมาสรางก าแพงแทนการใชดนอดตามแบบดงเดม ราชวงศหมงสรางก าแพงชวงใหมขนทางตอนบนของปกกง ยาว 630 กโลเมตร โดยหวงจะใหเปนปราการและหอสงตอสญญาณแจงเตอนใหทางเมองหลวงรตว เพอจะไดเตรยมตานรบการบกโจมตของชนเผาซงหนจากทางเหนอไดทนทวงท โดยทหารยามในหอคอย(สง 12 เมตร) จะสงสญญาณไฟและสญญาณควนตอกนมาเปนทอดๆ ทกๆ 60 เมตร แตในทสด กองทพของแมนจกสามารถตฝาแนวก าแพงเมองจนบกเขายดปกกงได และตงราชวงศชงขนปกครองจนแทนราชวงศหมงไดส าเรจ

ในการกอสรางตอเตม และซอมแซมก าแพงเมองตลอด ชวงเวลาหลายรอยปตอมา มแรงงานถกเกณฑมาหลายแสน หลายลานคน สวนใหญกตองมาทงชวตและซากรางเอาไวใตก าแพงนนเอง หลงจากนนก าแพงกตองมาถกทงรางทรดโทรมในสภาพปรกหกพงเสยเปนสวนใหญ บางชวงเหนแตเพยงแนวคนดนพอเปนรองรอยเทานน ทเคยกลาวกนไววา “ก าแพงเมองจนนเปนสงปลกสรางเพยงหนงเดยวบนพนโลกทมนษยอวกาศสามารถเหนไดจากนอกโลก” ประธานเหมาเจอตงเคยกลาวไววา “ผใดทเกดเปนชายแลวยงไมเคยปนขนไปบนก าแพงเมองจน ผนนไมใชคนจรง”

Page 181: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

ก าแพงเมองจนชวงทมคนนยมมาเทยวชมมากทสดคอ “ปาตาหลง” (Badaling) อยหางจากกรงปกกง 67 กโลเมตร ไดรบการบรณะขนใหมในปค.ศ.1957 ววทวทศนขนเขาก าแพงแถบนสวยงาม แนวของก าแพงเหยยดตวไปตามแนวสนเขา สงๆต าๆ แลดคลายระลอกคลน หรอมงกรยกษเลอยไปตามสนเขา มความสง 7 เมตร กวาง 5 เมตร สรางในสมยราชวงศหมง ใชวสดทงดนอดแขง หน และอฐ มหอไฟสญญาณเปนระยะๆตลอดรายทาง ก าแพงชวงทถกบรณะขนใหมยาว 2 กโลเมตร สามารถปนปายเทยวไดอยางสบายๆ แตพนจากนไปกจะมสภาพหกพงจนไมสามารถเดนได

ปลายก าแพงดานเหนอมกระเชาไฟฟาน านกทองเทยวขน-ลงจากบรเวณลานจอดรถ ทเชงก าแพงขางลางมทงรานคา รานอาหาร พอคาแมคาหาบเร โรงภาพยนตร รถทวร แมกระทงรานฟาสตฟด (ไกทอดเคเอฟซ) กยงม

แตในปจจบนทวรมกจะแวะชมชวงทอยใกลทสด ผคนไมหนาแนนมากนกคอ “จหยงกวน”(Juyongguan) อยหางจากกรงปกกง 50 กโลเมตร เปนซมประตดานปราการทอยใกลปกกงมากทสด เพ งเปดใหคนมาเทยวชมเมอป ค.ศ.1998 เปนดานสดทายทปกปองรกษาความปลอดภยของปกกง สรางในป ค.ศ.1345 มการจ าหลกเรองราวทางพทธศาสนา มจารกภาษาจน ทเบต สนสกฤต และภาษาชนเผาทางเหนอประดบไวดวย มวดและสวนอยกระจายในบรเวณใกลเคยง สรางในสมยราชวงศหมง หลายแหงไดรบการบรณะขนมาใหม ก าแพงในชวงนทอดยาวไปตามแนวเทอกเขาไทหงซาน โดยมความยาวกวา 4 กโลเมตร

ก าแพงเมองจนทเหนกนอยในปจจบนน สวนมากจะเปนก าแพงในสมยราชวงศหมง ทเรมจากดานทศตะวนออกดานซานไหกวน ตดทะเลเปอไห มาจรดดานทศตะวนตก จบทดานกานสเจยอกวนในมณฑลกานส ยาว 6,700 กโลเมตร (ยาวทสดในโลก)

3) เอฟซส (องกฤษ: Ephesus; กรก: Ἔφεσος; ตรก: Efes, ออกเสยง) เปนเมองกรกโบราณทตงอยทางฝงตะวนตกของอานา

โตเลยในจงหวดอซเมยร ในประเทศตรกปจจบน เอฟซสเปนหนงในสบสองเมองของสหพนธไอโอเนย ( Ionian League) ในสมยกรกคลาสสค ในสมยโรมนเอฟซสเปนเมองทใหญเปนสองของจกรวรรดโรมนรองจากโรมทเปนเมองหลวงของจกรวรรดอยเปนเวลานาน เอฟซสมประชากรกวา 250,000 คนในศตวรรษท 1 กอนครสตศกราชซงเทากบท าใหเปนเมองทใหญเปนสองของโลกในยคนนดวย

ชอเสยงของเมองมาจากเทวสถานอารทมส (สรางเสรจราว 550 ปกอนครสตศกราช) ซงเปนหนงในเจดสงมหศจรรยของโลก ตวเทวสถานถกท าลายในป ค.ศ. 401 โดยฝงชนทน าโดยนกบญจอหน ครสซอสตอม จกรพรรดคอนสแตนตนท 1 ทรงสรางเมองขนมาใหมและทรงสรางโรงอาบน าสาธารณะ ตอมาในป ค.ศ. 614 บางสวนของตวเมองกมาถกท าลายไปโดยแผนดนไหว เมอความส าคญทางการคาขายของเอฟซสลดถอยลง อาวกตนเขนขน

ในปจจบนศนยโบราณคดของเอฟซสตงอยราว 3 กโลเมตรไปทางตะวนตกเฉยงใตของตวเมองแซลจค (Selçuk) ซากเมองโบราณของเอฟซสเปนสงทดงดดนกทองเทยวเปนอนมาก

4) แองน าอฟสนร เปนพนทแองปดลอมทอยเหนอสดของเอเซยกลาง ไดชอตามทะเลสาบอฟสนร (Uvs Nuur Lake) ทะเลสาบท กวาง

ตน และเคมมาก มความส าคญตอนกอพยพ นกน า และนกทะเล แหลงนประกอบดวยพนทอนรกษ ๑๒ พนท เปนตวแทนของเขตชวภาพส าคญของยเรเซย (Eurasia) ตะวนออก ระบบนเวศแบบสเตปป (stepep) รองรบความหลากหลายอยางมากของนก ทะเลทรายเปนทอยอาศยของตวเจอรบล (gerbil) เจอรบว (jerboa) และโพลแคทลายหนออน (marbled polecat) ทหายาก ภเขาเหลานเปนทหลบภยของสตวโลกทอยในภาวะเสยงตอการสญพนธคอเสอดาวหมะ (snow leopard) แกะภเขา (อารกาล argali) และเอเซยตก ไอเบกซ (Asiatic ibex แพะภเขาขนดหนง)

แองน าอฟสนรไดจดทะเบยนเปนมรดกโลกในการประชมคณะกรรมการมรดกโลกสมยสามญครงท 27 เมอป พ.ศ. 2546 ทกรงปารส ประเทศฝรงเศส ดวยขอก าหนดและหลกเกณฑในการพจารณา ดงตอไปน

Page 182: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

- เปนแหลงทเกดจากปรากฏการณทางธรรมชาตทมเอกลกษณหายากหรอสวยงามเปนพเศษ เชน แมน า น าตก ภเขา

- เปนถนทอยอาศยของชนดสตวและพนธพชทหายากหรอทตกอยในสภาวะ อนตราย แตยงคงสามารถด ารงชวตอยได ซงรวมถงระบบนเวศอนเปนแหลงรวมความอดมสมบรณของพชและสตวททว โลกใหความสนใจดวย

5) นครเปตรา (จากภาษากรก πέτρα แปลวาหน ภาษาอารบก البتراء) คอ นครหนแกะสลกโบราณทซอนตวอยางลกลบในหบ

เขาวาด มซา หบเขาทตงอยระหวางทะเลเดดซกบอาวอะกาบาในประเทศจอรแดน นครน แตเดมนนเปนนครแหงการคาขนาดใหญซงตอมาถกละทงเปนเวลานานกวา 700 ป จนเมอมนกส ารวจชาวสวตเซอรแลนด โยฮนน ลควก บวรกฮารท เดนทางผานมาพบเหนเขาเมอป พ.ศ. 2355 (ค.ศ. 1812)

นครเปตราไดรบลงทะเบยนจากองคการยเนสโกใหเปนมรดกโลกเมอป พ.ศ. 2528 โดยกลาวอธบายไววา "เปนหนงในสงทล าคามากทสดของมรดกทางวฒนธรรมแหงมวลมนษยชาต" (one of the most precious cultural properties of man's cultural heritage) แมจะไมทราบระยะเวลาแนชดของการกอสราง แตคาดกนวานครเปตราท าหนาทเปนเมองหลวงของอาณาจกรนาบาเทยนจนกระทง ถกยดครองโดยพวกโรมน

ปจจบนสามารถเดนทางเขาไปโดยอาศยมาเทานน ทงน นครเปตรายงไมเปนทรจกของชาวโลก จนกระทงนกส ารวจชาวสวส โยฮน ลดวก คนพบมนในป 1812 ซงนครหนแกะสลกดงกลาวมโรงละครทจดคนไดมากถง 4 พนคน

นอกจากน ยงมอโมงคและระบบทอระบายน าอนยอดเยยม รวมไปจนถงมซากปรกหกพงอนวจตรของอลคซนย (Al Khazneh) หรอเดอะเทรเชอร

เมอวนท 7 กรกฎาคม พ.ศ. 2550 นครเปตราไดรบคดเลอกใหเปน 1 ใน เจดสงมหศจรรยของโลกยคใหมของโลก จากการลงคะแนนทวโลกทงทางอนเทอรเนตและโทรศพทมอถอ

6) เกาะเชจโด หรอเกาะเชจ (Jeju) เชจโด หรอเกาะเชจ ซงอยทางใตของโซลเปนหนงในจงหวดทงเกาประเทศเกาหล หากคณเดนทางโดยเครองบนจาก

โซลจะใชเวลาเพยง 1 ชวโมง ทงยงมเทยวบนตรงจากโตเกยว โอซากา นาโงยา ฟกโอกะ เซยงไฮ และฮองกง มายง เชจ อกดวยหรอคณจะเดนทางมาจาก พซาน วานโด อนชน ยอซ หรอ มกโพ โดยเรอเฟอรรกได เนองจากเปนจงหวดทแยกออกไปจากแผนดนใหญ และมบรรยากาศโรแมนตคแบบประเทศในเขตรอน โดยมสฤดและอากาศอบอนสบาย อณหภมโดยเฉลย 15 องศาเซลเซยส ตลอดทงปและในฤดรอนอณหภมโดยเฉลยคอ 22-26 องศาเซลเซยส คบาวสาวทเพงแตงงานและนกทองเทยวจงนยมไปเทยวทเกาะแหงน เกาะเชจและถ าลาวา คอหนงในแหลงมรดกโลกของประเทศเกาหลใต เปนเกาะภเขาไฟทตงอยในทะเลจนตะวนออก และหางจากชายฝงทางใตของเกาหล 130 กโลเมตร ตวเกาะมพนท 1,846 ตร. กม. เปนเกาะทใหญทสด มภเขาทสงทสด (1,950 เมตร) และเปนจงหวดทเลกทสดของเกาหลใต

เกาะเชจไดรบจดทะเบยนใหเปนมรดกโลกภายใตชอ “เกาะเชจและถ าลาวา” ในการประชมคณะกรรมการมรดกโลกสมยสามญครงท 31 เมอป พ.ศ. 2550 ทเมองไครสตเชรช? ประเทศนวซแลนด ดวยขอก าหนดและหลกเกณฑในการพจารณาใหเปนแหลงมรดกโลก ดงน

– เปนตวอยางทเดนชดของการเปนตวแทนในววฒนาการส าคญตางๆในอดตของโลก เชน ยคสตวเลอยคลาน ยคน าแขง ซงสะทอนใหเหนถงการพฒนาความหลากหลายทางธรรมชาตบนพนโลก

– เปนตวอยางทเดนชดในการเปนตวแทนของขบวนการเปลยนแปลงทส าคญทาง ธรณวทยาหรอววฒนาการทางชววทยา และปฏสมพนธของมนษยตอสงแวดลอมทางธรรมชาตทก าลงเกดอย เชน ภเขาไฟ เกษตรกรรมขนบนได

7) ภเขาไฟฟจ ( Fuji ) ภเขาฟจ เปนภเขาทสงทสดในประเทศญปน ราว 3,776 เมตร (12,388 ฟต) ตงอยบรเวณจงหวดชซโอะกะและจงหวด

ยะมะนะช ซงอยทางตะวนตกของจงหวดโตเกยว โดยในวนทอากาศแจมใสสามารถมองเหนจากโตเกยวได ในปจจบนภเขาไดถกจดโดยนกวทยาศาสตรอยในลกษณะของภเขาไฟทมโอกาสปะทต า ระเบดครงลาสดในป พ.ศ. 2250 (ค.ศ. 1707) ยคเอะโดะ

Page 183: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

ภเขาฟจ มชอในภาษาญปนวา "ฟจซง" ซงในหนงสอในสมยกอนเรยกวา "ฟจยะมะ" เนองจากตวอกษรคนจตวท 3 สามารถอานไดสองแบบทง "ยะมะ" และ "ซง"ประทป เชอวามผปนเขาฟจ ครงแรกเมอ พ.ศ. 1206 โดยนกบวชทานหนง และในชวงระหวางนนจนถงยคเมจ ภเขาฟจไดชอวาเปนภเขาศกดสทธซงหามผหญงขนเขา โดยในปจจบนภเขาฟจเปนสถานททองเทยวทส าคญแหงหนงของประเทศญปน ภเขาฟจไดเปนสญลกษณอยางหนงของญปน ซงจะเหนไดจากในงานเขยนหรอภาพวาดตาง ๆ โดยเฉพาะภาพวาดของ โฮะกไซ ทมใหเหนในวรรณกรรมญปนและกาพยกลอนทส าคญมากมาย ในป พ.ศ. 2556 องคการยเนสโกไดประกาศใหภขาไฟฟจเปนมรดกโลกทางวฒนธรรมในวนท 22 มถนายน พ.ศ. 2556 ท าใหภเขาไฟฟจเปนมรดกโลกทางวฒนธรรมแหงท 13 และเปนมรดกโลกแหงท 17 ของประเทศญปนภเขาฟจ เปนภเขาทสงทสดในญปน รอบๆ ภเขาเตมไปดวยธรรชาตอนงดงาม และเปนอทยานแหงชาตฟจฮาโกะเนอซ มทะเลสาบ 5 แหง ไดแก ยามานากาโกะ คาวากจโกะ โมโตสโกะ โชจนโกะ ไซโก และมออนเซนหลายแหง ไดแก ยามานากะโกะ คาวากจโกะ โอชโนะโกะ ฯลฯ ภเขาฟจมอทธพลตอศลปวฒนธรรมของญปนมาตงแตสมยโบราณ มชอภเขาปรากฎอยในทงขะ หรอบทกลอนญปนหรอ อคโยเอะ หรอภาพพมพญปน และทกวนนไมวาจะเปนชอบรษท ชอสนคา ชอนกซโม และอนๆ อกมากมาย ลวนตงชอวาฟจ เรยกวาภเขาฟจน เปนหวใจของญปนกวาได ในชวงเดอนกรกฎาคม - สงหาคม ของทกป เปนชวงทภเขาฟจเปดอยางเปนทางการใหนกทองเทยวไดขนไปปน ทางขนกมหลายทาง ไมวาจะเปนคาวากจโกะกจ ฟจโนะมยะกจ สบาชรกจ โกะเตนบะกจ เปนตน ใครทชอบปนเขากลองขนด ภเขาฟจมความสง 3776 เมตร ถาเรมเดนขนจาก โกะโกะเม ถงยอดเขา จะใชเวลาประมาณ 6 ชวโมง โดยเฉลย และเวลาลงกจะใชเวลา 4 ชวโมง แตใครทสนใจอยากจะปนเขาฟจ ตองเตรยมตวและเครองมอใหพรอมกอน

8) พระราชวงโกเลสตาน (Golestan Palace) หรอ วงสวนกหลาบ กรงเตหะราน ประเทศอหราน พระราชวงโกเลสตานหรอวงสวนกหลาบ เปนพระราชวงทมต าหนก

ตางๆ อยในบรเวณเดยวกนซงเปนสวนดอกไม วงสวนกหลาบแหงนมอาคารรปลกษณโบราณและคลาสสคแบบยโรและเปนสงกอสรางทเกาแกมาก ตงแตสมยรา ชวงศ ซาฟาวด เมอครสตวรรษท 16 ปจจบนยงคงใชเปนทรบรองบคคลส าคญอยางเปนทางการ โดยเฉพาะอยางยงแขกบานแขกเมองมาจากตางประเทศ ภายในพระราชวงตกแตงดวยหนออน และหองตางๆ ไดถกน ามาพฒนากลายมาเปนพพธภณฑเพอเปดใหเขาชม

สรางขนเมอศตวรรษท 19 ในยคสมยของกษตรยคาจาร (Qajar) เพอใชเปนทประทบสวนพระองค ซงเปนพระราชวงมความกวางขวางใหญโต พรอมดวยสวนดอกไมทงดงาม อางน าสน าเงนทท าดวยหนออนในสนามรอบ นอกจากน ยงมต าหนกตางๆ อก 7 อาคารอยในบรเวณเดยวกน มอาคารรปลกษณโบราณ และคลาสสกแบบยโรป

พระราชวง โกเลสตาน ปจจบนยงคงใชเปนทรบรองบคคลส าคญอยางเปนทางการ โดยเฉพาะอยางยงแขกบานแขกเมองมาจากตางประเทศ สงทดงดดมากทสดคอ บลลงคนกยง ซงจะถกตงไวในดานหลงสดของหองใหญกบเตยงนอนทใหญ ซงงดงามไมแพกน ปจจบนความสวยงามของ พระราชวง โกเลสตาน ของอหราน ทางดานองคการยเนสโก ไดประกาศใหเปนมรดกโลกทางวฒนธรรม ลาสดป 2013 คาดวาในอนาคตจะมนกทองเทยวนยมเดนทางมาเทยว และถายภาพ พระราชวงโกเลสตาน เปนทระลกกนเปนจ านวนมากขน

9) อทยานแหงชาตทาจค” (Tajik National Park) ประเทศทาจกสถาน อทยานแหงนตงอยในเทอกเขาปามร ตงอยบน ทเชอมตอระหวางทวปเอเชยกบทวปยโรปเรยกวา

“ยเรเชย” เปนเขตสงวนและมสตวหายากอยางเสอดาวหมะและหมาปาแดงซงใกลจะสญพนธแลว นบเปนสถานททสวยงามควรคาแกการเกบไวใหคนรนหลงไปศกษาและรกษาสบตอไปลกเขามาในพนแผนดนแหงทวปเอเชย ทางตะวนออกของประเทศทาจกสถาน เปนภเขาทสงทสดของภมภาคเอเชยกลาง โดยมยอดทสงทสดชอ คอมมวนสตพก มความสง 7495 เมตร ลกษณะภมประเทศในอทยานแหงชาตทาจคนนเปนดนแดนทมลกษณะแตกตางกนออกไปจากระดบความสงของแตละพนท สวนใหญถกคลมไปดวยกอนหนและมความลาดชนสงมาก เปนทอยอาศยของเสอดาวหมะ สตวเลยงลกดวยนมทหาพบยาก

10) เขตโบราณสถานอล ซบาเราะห (Al Zubarah Archaeological Site)

Page 184: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

ประเทศกาตาร โบราณสถานแหงนเปนซากเมองรางและตงอยบนชายฝงทางตอนเหนอของป ระเทศทศตะวนตกของคาบสมทรกาตารในเขตเทศบาลเมองอชชะมาล เปนโบราณสถานทใหญทสดของกาตารถกกอตงโดยพอคาจากคเวต เมอครงอดตเคยเปนเมองทเจรญรงเรองในยานอาวเปอรเซยซงเมองแหงนเปนจดเชอมตอของเหลาพอคาทมาจากมหาสมทรอนเดยทตองการเดนทางเขามายงคาบสมทรอาหรบ โดยเปนศนยกลางการคาในศตวรรษท 18 ตอนปลาย

Page 185: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

สปดาหท 15-16

น าเสนอรายงาน

Page 186: TIM1301 ทรัพยากรการท่องเที่ยว · ประวัติศาสตร์ ทรัพยากรการท่องเที่ยวนี้มีทั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณ

TIM1301 ทรพยากรการทองเทยว

สปดาหท 17

สอบปลายภาค