Haydarpafla Numune E¤itim ve Araflt›rma Hastanesi T›p Dergisi 2011; 51 (2)

74

Özet:Girifl: KPR uygulamalar›na iliflkin klavuzlar herbefl y›lda bir defa olmak üzere uluslararas› Resü-sitasyon dernekleri taraf›ndan gözden geçirilerekgüncellenmekte ve sürekli e¤itimin önemi vurgu-lanmaktad›r. Bu çal›flmada de¤iflik branfllardakit›pta uzmanl›k ö¤rencilerinin maket simülasyonmodelinde kardiyopulmoner resüsitasyona yöne-lik bilgi ve beceri düzeylerinin araflt›r›lmas›amaçlanm›flt›r.Metod: Anestezi, dahiliye ve genel cerrahibranfllar›ndan 8’er asistandan kardiyopulmonerresüsitasyonun temel yaflam deste¤i uygulama-lar›n› gerçeklefltirmeleri istendi ve pratik beceridüzeyleri 100 puanl› ölçek ile de¤erlendirildi. Ay-n› asistanlara ileri yaflam deste¤i konusunda teo-rik bir s›nav uyguland›. Sonuçlar KPR e¤itimin-den itibaren geçen süre, asistanl›ktaki e¤itim sü-resi, uzmanl›k e¤itim alan›, yafl, cinsiyet, KPRuygulamalar›na kat›l›m say›s› faktörleri ile analizedilerek de¤erlendirildi.Bulgular: Tüm asistanlar›n temel yaflam deste-¤ine iliflkin pratik beceri ve ileri yaflam deste¤ineiliflkin teorik notlar› düflüktü. Anestezi asistanlar›-n›n dahiliye asistanlar›na göre pratik, cerrahiasistanlar›na göre ise hem pratik hem teorik not-lar›n›n istatistiksel olarak anlaml› ölçüde dahayüksek oldu¤u bulundu (p< 0.05).Sonuç: Anestezi asistanlar›n›n sürekli KPR uy-

gulamalar›na kat›lmas›n›n yüksek bilgi-beceridüzeyi elde edilmesini sa¤lad›¤› ve di¤er branflçal›flanlar›n›n da KPR uygulamalar›na s›k kat›l-malar›n›n KPR beceri düzeyinin artmas›na katk›-da bulunaca¤› kan›s›na var›ld›.

THE EFFECTIVENESS OF BASIC LIFESUPPORT APPLICATIONS IN EDUCATIONOF MEDICAL STUDENTSAbstractBackground: Guidelines regarding CPR practi-ses are updated every 5 year by international re-suscitation assemblies after reviewing and roleof continuous education is emphasized. In thisstudy, we aimed to evaluate skill and knowledgelevles of residents on cardiopulmoner resuscita-tion at a manikin model.Methods: Twenty four residents from anesthesi-a, general surgery and internal medicine depart-ments were asked to practise basic life supportmaneuvers on a manikin and their skill levelswere evaluated with a 100 point scale. Same re-sidents had a theorotical aexamination about ad-vanced life support. Effects of age, sex, durationof residency and time elapsed from education,specialism, number of participated CPR applica-tions on those skills were assessed.Results: All of the residents’s practical skills re-garding basic life support and theoretical scores

TIPTA UZMANLIK Ö⁄RENC‹LER‹N‹N E⁄‹T‹M‹NDE TEMEL YAfiAM DESTE⁄‹ UYGULAMALARININ ETK‹NL‹⁄‹

SerhanYurtlu1, Volkan Hanc›1, Hilal Ayo¤lu1, Özcan Piflkin2, Cafer Altafl1, Dilek Okyay1, Ifl›l Özkoçak Turan1

1 Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Anesteziyoloji ve Reanimasyon Anabilim Dal›, 2 Zonguldak Atatürk Devlet Hastanesi Anesteziyoloji ve Reanimasyon Klini¤iYYaayy››nn GGöönnddeerriimm vvee KKaabbuull TTaarriihhii:: 23.02.2011-27.05.2011

Araflt›rma

about advanced life support were low. Anesthesi-a residents had higher practical scores than in-ternal medicine residents and their both practicaland theoretical notes were found to be signifi-cantly higher than general surgery residents(p

do¤ru yan›tlar› s›ras›yla söyle-meleri ve yapmalar› istendi.Kat›l›mc› asistanlar›n TYD be-ceri düzeyi, KPR e¤itimi konu-sunda e¤itim sertifikal›, ayn›anestezist (HA) taraf›ndan Ek-1’deki ölçek ile de¤erlendirile-rek skorland›. Pratik ve teoriknotlar›n 80’in üzerinde olmas›“yeterli”, 80’in alt›nda olmas›“yetersiz” kabul edildi.Veriler SPSS for Win-dows,16.0 program› kullan›la-rak analiz edildi. Verilerin da¤›-l›m› Kolmogorov Smirnov tes-ti ile analiz edildi. Parametrikde¤iflkenlerin analizinde Krus-kall Wallis ve Mann Whitney Utesti kullan›ld›. Nümerik de¤er-ler Ortalama ± SS olarak veril-di. ‹statistiksel anlaml›l›k düze-yi p

oldu¤u belirlendi. Ülkemizde KPR uygulamalar›n›n t›pta uzmanl›kö¤rencileri taraf›ndan ne kadar ö¤renildi¤ine ilifl-kin araflt›rma say›s› çok s›n›rl›d›r. Tok ve ark.10

hastane resüsitasyon timinde görev yapan anes-tezi asistanlar›n›n TYD’nin temel manevralar›n›yapabilme yeteneklerini araflt›rm›fllard›r. Araflt›r-mac›lar bu amaçla 12 anestezi asistan›n›n do¤ruventilasyon, do¤ru gö¤üs kompresyonu, venti-lasyon ve gö¤üs kompresyonu hata oranlar›n›belirlemifller ve bu beceriler üzerine cinsiyet, k›-dem, KPR süresi ve gece/gündüz zamanlamas›-n›n etkilerini analiz etmifllerdir. Cinsiyet, k›dem,KPR süresi ve gece/gündüz fark›n›n baflar› oran-lar› üzerinde etkisi olmad›¤› belirlenen bu çal›fl-mada tüm kat›l›mc›lar›n genel baflar› düzeyinindüflük oldu¤u belirlenmifltir. Bizim çal›flmam›zdabranfllardan ba¤›ms›z olarak tüm kat›l›mc›lar›ngenel baflar› düzeyi düflüktü ve baflar› düzeyi ileyafl, cinsiyet, KPR e¤itimi al›p almad›¤›, KPRe¤itiminden itibaren geçen süre, k›dem gibi fak-törlerle iliflki saptanmad›. KPR e¤itiminden itiba-ren geçen süre ve k›dem ile pratik beceri ve bilgidüzeyi aras›nda tespit edilen negatif korelasyon,e¤itimden itibaren geçen süre artt›kça bilgi vebecerinin azald›¤›n› düflündürmektedir. Bu bulgudaha önce yap›lan ve kurs tekrarlar› düzenlen-medi¤i takdirde bilgi düzeyinin azalaca¤›n› bildi-ren di¤er çal›flmalarla uyumluluk içerisindedir11-13. Ayr›ca araflt›rmam›zda asistan›n kat›lm›fl ol-du¤u KPR uygulamas› say›s› artt›kça istatistikselanlaml›l›k düzeyine ulaflmamakla birlikte(p=0.05) teorik bilgi düzeyinin artt›¤› (KPR 6-20 :32; KPR>50 : 60) dikkat çekmektedir. Bu neden-le teorik e¤itimin bilgi-beceri düzeyini üst düze-ye tafl›makta yetersiz oldu¤u, zamanla teorik e¤i-timin etkisinin azald›¤›n› ve bir k›s›m teorik bilgi-nin de pratik uygulamalar esnas›nda kazan›ld›¤›-n› düflünmekteyiz. Cimrin ve ark.14 yapt›klar›

araflt›rmada ilk ve acil yar-d›m uzmanl›k ö¤rencilerininTYD ne iliflkin beceri dü-zeylerini araflt›rm›fllar, uz-manl›k ö¤recilerininin TYDuygulamalar›n› maket üze-rinde test edip skorlad›ktan

hemen sonra 1 saat teorik ve dört saatlik pratiksaha çal›flmas› yapt›rm›fllard›r. Yirmi sekiz uz-manl›k ö¤rencisinin dahil edildi¤i bu çal›flmadae¤itim öncesi beceri düzeyi sadece 11 asistanda(%39.4) “iyi”” ve “çok iyi” olarak bulunurken, e¤i-tim sonras› 27 asistanda (%96.4) “iyi” ve “çok iyi”skorlar elde edilmifltir. Asistanlar›n havayoluaç›kl›¤›n› ve solunumu kontrol, uygun h›zda gö-¤üs kompresyonlar› yapma ve iki etkili solunumverme gibi TYD nin temel becerileri konusundaders sonras›nda anlaml› bir düzelme görülmüfl-tür. Araflt›rmac›lar kat›l›mc› ‹lk ve Acil Yard›masistanlar›n›n ders öncesinde de TYD uygulama-lar› ile s›k karfl›laflt›klar› düflünüldü¤ünde bir uz-manl›k alan›nda basit uygulamalar› yapabilmekonusunda deneyim kazanman›n rutin klinik pra-tik içerisinde her zaman mümkün olmad›¤› sonu-cuna ulaflm›fllard›r14. Bizim araflt›rmam›zda daanestezi asistanlar›n›n pratik beceri not ortala-mas› 80’nin alt›nda kald›¤›ndan periyodik aral›k-larla tekrarlanan ve prati¤e dönük maket/sahaçal›flmalar›yla desteklenen KPR e¤itimlerininbaflta ameliyathane, yo¤un bak›m, acil servistegörev alan klinik branfllardaki uzmanl›k ö¤renci-leri olmak üzere tüm hekimlere verilmesi gerekti-¤i kan›s›nday›z. Bu araflt›rmada pratik beceri de¤erlendirmesininanestezi asistanlar›n›n kendi ö¤retim üyeleri ta-raf›ndan yap›lm›fl olmas› çal›flman›n k›s›tl›l›¤›olarak görülebilir, ancak de¤erlendirmeyi yapananestezist daha önce KPR e¤itimi kurslar›na ka-t›lm›fl ve ülkedeki KPR kurslar›nda e¤itim veripde¤erlendirmeler yapm›fl tecrübeli bir ö¤retimüyesiydi. Ayr›ca anestezi asistanlar›n›n teorik bil-gi düzeyinin de pratik becerileri ile paralel oldu¤ugörüldü. Temel ve ileri yaflam deste¤i e¤itiminde simülatörkullan›lmas› de¤iflik kaynaklarda ve resüsitasyonklavuzlar›nda önerilmektedir15-17. Simülatör kulla-

T›pta Uzmanl›k Ö¤rencilerinin E¤itiminde Temel Yaflam Deste¤i Uygulamalar›n›n Etkinli¤i

77

TTaabblloo 55:: Yafl, k›dem ve KPR e¤itiminden geçen sürenin elde edilen notlarla korelasyonu

T›pta Uzmanl›k Ö¤rencilerinin E¤itiminde Temel Yaflam Deste¤i Uygulamalar›n›n Etkinli¤i

78

n›lmas› KPR e¤itiminin çok önemli bir bilefleni-dir17. Ancak ileri düzeyde gelifltirilmifl, bilgisayardestekli, ekranl›, ve dolay›s›yla pahal› simülatör-lerin e¤itim alanlarda KPR becerilerini art›rd›¤›henüz ispatlanmam›fl olmakla birlikte baz› hata-lar› saptayabilmek ve verilen bilgi-becerinin uzunsüre korunabilmesi anlam›nda yararl› oldu¤u bil-dirilmektedir15-16. Bir çok hastanede oldu¤u gibihastanemiz bünyesinde simülatörle e¤itim verile-mesinin ö¤renilen bilgi ve becerilerin k›sa süredekayb›nda önemli oldu¤unu düflünüyoruz.Sonuç olarak özellikle yo¤un bak›mla ilgili branfl-larda KPR uygulamalar›na iliflkin TYD beceri veileri yaflam deste¤i bilgi düzeyinin yüksek olmas›için s›k aral›klarla ve pratiklerle desteklenereke¤itim verilmesi gerekti¤i kan›s›nday›z.

Kaynaklar1. Kostera RW, Baubinb MA, Bossaertc LL, Caballerod A, Cas-sane P, Castrénf M, Granjag C, Handleyh AJ, Monsieursi KG,Perkinsj GD, Raffayk V, Sandronil C. European resuscitation co-uncil guidelines for resuscitation 2010. Section 2. Adult basic li-fe support and use of automated external defibrillators. Resusci-tation 2010; 81 : 1277–12922. Çertu¤ A. Modern resüsitasyonun do¤uflu, geliflmesi ve oto-matik eksternal defibrilatörler. Türk Anest Rean Der Dergisi2004; 32: 415-4233. Kaye W, Mancini E. Teaching adult resuscitation in the UnitedStates: time for a rethink. Resuscitation. 1998;37:177-187.4. Hightower D, Thomas SH, Stone CK, Dunn K, March JA. De-cay in quality of closed-chest compression over time. AnnEmerg Med. 1995;26:300-303.5. Handley JA, Handley AJ. Four-step CPR—improving skill re-tention. Resuscitation. 1998;36:3-8.6. Asar D, Chamberlain D, Colquhoun M, et al. A rationale forstaged teaching of basic life support. Resuscitation.

1998;39;137-143.7. Brennan RT, Braslow A. Skill mastery in cardiopulmonary re-suscitation training classes. Am J Emerg Med. 1995;13:505-508.8. Eisenburger P, Safar P. Life supporting first aid training of thepublic-review and recommendations. Resuscitation. 1999;41:3-18.9. Berden HJ, Pijls NH, Willems FF, Hendrick JM, Crul JF. A sco-ring system for basic cardiac life support skills in training situati-ons. Resuscitation. 1992;23:21-31.10. Tok D, Kelefl GT, Taflyüz T, Yentür EA, Toprak V. Basic lifesupport skills of doctors in hospital resuscitation team. Tohoku J.Exp. Med, 2004; 203 : 123-12811. European Resuscitation Council. Guidelines for basic lifesupport. Resuscitation. 1992;24:103-110.12. Handley AJ, Bahr J, Basket P, et al. The 1998 European Re-suscitation Council guidelines for adult single rescuer basic lifesupport. A statement from the working group on basic lifesup-port, and approved by the executive committee of the EuropeanResuscitation Council.Resuscitation. 1998;37:67-80.13. Barbero MG, Such JC. What are we doing in cardiopulmo-nary resuscitation training in Europe? An analysis of a survey.Resuscitation. 1999;41:225-236.14. Cimrin AH, Topacoglu H, Karcioglu O, Ozsarac M, Ayrik C.A model of standardized training in basic life support skills ofemergency medicine residents. Adv in Therapy 2005 : 22 : 10-18. 15. Wayne DB, Siddall VJ, Butter J, Fudala MJ, Wade LD, Fe-inglass J, McGaghie WC. A longitudinal study of internal medici-ne residents’ retention of advanced cardiac life support skills.Acad Med. 2006;81 (10 Suppl):S9-S12.16. Spanos SL, Patterson M. An unexpected diagnosis: simula-tion reveals unanticipated deficiencies in resident physiciandysrhythmia knowledge. Simul Healthc. 2010;5 :21-23.17. Soara J, Monsieursb KG, Ballancec JHW, Barelli A, Biaren-te D, Greiff R, Handleyg AJ, Lockeyh AS, Richmondi S, Ring-stedj C, Wylliek JP, Nolanl JP, Perkinsm GD. European resusci-tation council guidelines for resuscitation 2010. Section 9. Prin-ciples of education in resuscitation. Resuscitation 2010; 81 :1434–1444

T›pta Uzmanl›k Ö¤rencilerinin E¤itiminde Temel Yaflam Deste¤i Uygulamalar›n›n Etkinli¤i

79

T›pta Uzmanl›k Ö¤rencilerinin E¤itiminde Temel Yaflam Deste¤i Uygulamalar›n›n Etkinli¤i

80