Embed Size (px)
Citation preview
DEEL I – ALGEMEEN DEEL
Inhoudstafel
1. VOORWOORD...........................................................................................................................1
1.1. MILIEUEFFECTRAPPORTAGE: ALGEMEEN................................................................................1
1.2. HET REGLEMENTAIRE KADER M.B.T. MILIEUEFFECTRAPPORTAGE VOOR NUCLEAIRE INSTALLATIES...............................................................................................................................1
1.2.1. Milieueffectbeoordeling – Radiologische en niet-radiologische milieu-impact................................................................................................................1
1.2.2. Grensoverschrijdend overleg............................................................................3
1.3. KORT OVERZICHT VAN DE MER- PROCEDURE........................................................................5
1.3.1. Kennisgevingsfase............................................................................................5
1.3.2. Richtlijnenfase...................................................................................................6
1.3.3. Uitvoeringsfase.................................................................................................6
1.3.4. Beoordelingsfase..............................................................................................6
2. ALGEMENE INLICHTINGEN.....................................................................................................8
2.1. GEGEVENS VAN DE INITIATIEFNEMER......................................................................................8
2.2. HET EXPLOITATIEADRES VAN HET PROJECT...........................................................................8
2.3. KORTE SCHETS VAN HET BEOOGDE PROJECT.......................................................................8
2.4. HISTORIEK VAN DE KERNCENTRALE DOEL (KCD)...................................................................9
2.5. SITUERING VAN DE PROJECTSITE...........................................................................................10
2.5.1. Beschrijving van de omgeving........................................................................10
2.5.2. Ruimtelijke situering........................................................................................15
2.5.3. Ontsluiting.......................................................................................................16
2.6. TOETSING AAN DE M.E.R.-PLICHT............................................................................................17
2.7. VOORGESTELDE COÖRDINATOR EN DESKUNDIGEN............................................................17
2.8. OVERZICHT VAN DE BESTAANDE VERGUNNINGEN EN AAN TE VRAGEN VERGUNNINGEN.........................................................................................................................19
3. BELEIDSMATIGE EN JURIDISCHE RANDVOORWAARDEN................................................20
3.1. BELEIDSMATIGE RANDVOORWAARDEN..................................................................................20
3.1.1. Het milieubeleidsplan 2003-2007/2010...........................................................23
3.1.2. Milieu- en natuurverkenning 2030...................................................................36
3.1.3. Het Vlaams Energie- en Klimaatbeleid...........................................................37
3.1.4. Stofplan...........................................................................................................37
3.1.5. Provinciaal Milieubeleidsplan..........................................................................38
3.1.6. Gemeentelijk Milieubeleidsplan.......................................................................39
3.1.7. Ruimtelijk structuurplan Vlaanderen...............................................................40
3.1.8. Ruimtelijk structuurplan provincie Oost - Vlaanderen.....................................40
3.1.9. Gemeentelijk ruimtelijk structuurplan..............................................................41
3.1.10. Gemeentelijk natuurontwikkelingsplan............................................................41
3.1.11. Gemeentelijk mobiliteitsplan...........................................................................41
3.1.12. Het Strategisch Plan Haven van Antwerpen...................................................42
3.2. JURIDISCHE VOORWAARDEN...................................................................................................42
3.2.1. Ruimtelijke ordening........................................................................................46
3.2.2. Scheldeverdragen...........................................................................................47
3.2.3. Natuurbehoud en natuurmilieu........................................................................48
3.2.4. Landschap, Bouwkundig erfgoed en Archeologie...........................................52
3.2.5. Waterbeleid.....................................................................................................53
3.2.6. Kwaliteit van het oppervlaktewater..................................................................53
3.2.7. Drinkwaterproductie........................................................................................55
3.2.8. Legionella........................................................................................................55
3.2.9. Grondwaterbescherming.................................................................................56
3.2.10. Bodembescherming........................................................................................56
3.2.11. Afvalstoffen.....................................................................................................57
3.2.12. Milieuvergunningsreglementering...................................................................57
3.2.13. IPPC-richtlijn...................................................................................................59
3.2.14. Klimaat en energie..........................................................................................59
3.2.15. Veiligheidsrapportage (VR).............................................................................63
3.2.16. Gewestgrensoverschrijdende milieueffecten..................................................63
3.2.17. Radiologische effecten....................................................................................63
3.3. INTERFERENTIE MET ANDERE PLANNEN EN PROJECTEN...................................................64
4. CONCRETE BESCHRIJVING VAN DE ACTIVITEITEN..........................................................67
4.1. ALGEMEEN..................................................................................................................................67
4.2. INLEIDING TOT DE KERNENERGIE...........................................................................................67
4.2.1. Principe van kernsplijting................................................................................67
4.2.2. Radioactiviteit..................................................................................................68
4.2.3. Bindingsenergie per nucleon...........................................................................69
4.2.4. Kernsplijting in praktijk....................................................................................70
4.2.5. Veiligheid in een kerncentrale.........................................................................71
4.3. BEKNOPTE BESCHRIJVING VAN DE WERKING VAN EEN PRESSURIZED WATER REACTOR (PWR).........................................................................................................................72
4.4. BESCHRIJVING VAN DE BELANGRIJKSTE KENMERKEN VAN DE INSTALLATIES OP DE SITE VAN DOEL...........................................................................................................................73
4.4.1. Inleiding...........................................................................................................73
4.4.2. Nucleaire productie eenheden Doel 1 en Doel 2............................................74
4.4.3. Nucleaire productie eenheden Doel 3 en Doel 4............................................77
4.4.4. Behandeling en opslag van splijtstof...............................................................79
4.4.5. Gebouw voor de opslag van de oude stoomgeneratoren op de site van Doel.................................................................................................................80
4.4.6. WAB................................................................................................................80
4.4.7. Ondersteunende eenheden............................................................................81
4.4.8. Niet-radiologisch afval.....................................................................................81
4.5. KORTE TOELICHTING VAN DE TE VERWACHTEN MILIEU-IMPACT.......................................83
5. ADMINISTRATIEVE VOORGESCHIEDENIS..........................................................................84
5.1. BESTAANDE VERGUNNINGSTOESTAND..................................................................................84
5.2. TOEKOMSTIGE VERGUNNINGSTOESTAND.............................................................................84
6. BESCHRIJVING VAN DE ALTERNATIEVEN VOOR HET PROJECT.....................................85
6.1. LOCATIEALTERNATIEVEN:........................................................................................................86
6.2. NULALTERNATIEF.......................................................................................................................86
6.3. UITVOERINGALTERNATIEVEN...................................................................................................87
6.4. BESLUIT.......................................................................................................................................90
7. RELEVANTE GEGEVENS UIT VOORSTUDIES & RAPPORTAGES.....................................91
7.1. RELEVANTE BODEMONDERZOEKEN.......................................................................................91
7.1.1. Oriënterend bodemonderzoek KCD, mei 2000...............................................92
7.1.2. Beschrijvend bodemonderzoek KCD, mei 2001.............................................92
7.1.3. Oriënterend bodemonderzoek posten 380kV en 150kV, september 2002.....92
7.1.4. Orienterend bodemonderzoek KCD, mei 2005...............................................93
7.1.5. Indicatief bodemonderzoek GMH Doel 3, Oktober 2007................................93
7.1.6. Beschrijvend bodemonderzoek perceel 471 P2 SPG, november 2007..........93
7.1.7. Indicatief, oriënterend en beschrijvend bodemonderzoek werfzone perceel 471 H2, november 2009..................................................................................94
7.2. RELEVANTE STUDIES MET BETREKKING TOT WATER..........................................................94
7.3. RELEVANTE GELUIDSTUDIES...................................................................................................94
7.4. RELEVANTE MILIEUJAARVERSLAGEN.....................................................................................94
7.5. VEILIGHEIDSRAPPORTEN IN HET KADER VAN DE SEVESO-WETGEVING...........................95
7.6. RELEVANTE STUDIES MET BETREKKING TOT RADIOLOGISCHE IMPACT...........................95
8. BEKNOPTE BESCHRIJVING VAN DE REFERENTIESITUATIE............................................96
9. TOETSING AAN BBT-BEPALINGEN.......................................................................................97
9.1. BBT-STUDIE: STOOKINSTALLATIES EN STATIONAIRE MOTOREN........................................97
9.2. BBT-STUDIE: STOOM (ENERGIEBESPARING IN STOOMNETWERKEN)................................98
9.3. BBT-STUDIE: LEGIONELLABEHEERSING...............................................................................100
10. INGREEP– EN EFFECTANALYSE........................................................................................101
FigurenlijstFiguur 1-1: Stroomschema van de mer-procedure................................................................................7
Figuur 2-1: Omgeving van de productiesite KCD (schaal 1:150000)................................................10
Figuur 2-2: Bekken van de Beneden-Schelde (geen schaal beschikbaar)...........................................12
Figuur 2-3: Natuurwaarden in de omgeving van KCD en wijde omgeving (schaal 1:115000)..........14
Figuur 3-1: VEN- en IVON-gebieden in de omgeving van KCD (schaal 1:110000).........................48
Figuur 3-2: Speciale beschermingsgebieden in de omgeving van KCD (schaal 1: 120.000).............50
Figuur 3-3: Belangrijke broed- en pleistergebieden in de omgeving van KCD (schaal 1:155.000). . .51
TabellenlijstTabel 2-1: Gemiddelde afstand en ligging van de woonkernen tot KCD...........................................11
Tabel 2-2: Voorgestelde coördinatoren en deskundigen voor de niet-radiologische aspecten...........18
Tabel 3-1: Matrix van de beleidsmatige randvoorwaarden.................................................................21
Tabel 3-2: Matrix van de juridische randvoorwaarden.......................................................................42
Tabel 3-3: Beschermde dorpsgezichten, landschappen en monumenten in de omgeving van KCD. .52
Tabel 3-4: Belangrijke rubrieken milieuvergunning KCD.................................................................58
Tabel 3-5: Relevantie plannen en projecten in de omgeving van KCD op dit MER..........................64
Tabel 6-1: Structuur van de Belgische bruto jaar elektriciteitsproductie............................................86
Tabel 6-2: Overzicht van de emissies gerelateerd aan verschillende alternatieven zoals opgenomen in het MARKAL-model, uitgedrukt in gram per MWhe.................................................................88
Tabel 6-3: Overzicht van de benodigde oppervlakte per technologie voor een geïnstalleerd vermogen van 1.100 MWh..........................................................................................................................89
Tabel 6-4: Algemene vergelijking van de milieu-impact voor de verschillende technologieën voor elektriciteitsproductie.................................................................................................................90
Tabel 7-1: Gegevens kadasterpercelen en inrichtingen op KCD........................................................91
Tabel 10-1: Ingreep-effect-relatiematrix voor zowel de niet-radiologische als de radiologische aspecten....................................................................................................................................101
BijlagenBijlage I-1: aanduiding op kaart van KCD in zijn omgeving...........................................................103
Bijlage I-2: Gewestplan van de omgeving (inclusief legende).........................................................104
Bijlage I-3: overzicht van de vergunningen......................................................................................105
Bijlage I-4: Overzichtsplan van KCD met aanduiding van de verschillende eenheden....................106
Bijlage I-5: Overzicht van de geproduceerde afvalstromen..............................................................107
Bijlage I-6: Aanduiding van de kadastrale percelen van KCD.........................................................108
Dit
docu
men
t is
eige
ndom
van
Sue
z-Tr
acte
bel n
.v.;
het i
s ve
rbod
en h
et
te k
opië
ren
of a
an d
erde
n af
te s
taan
zon
der v
oora
fgaa
nde
toes
tem
min
g
1. VOORWOORD
In wat volgt, wordt een kort overzicht gegeven van de mer-procedure.
1.1. MILIEUEFFECTRAPPORTAGE: ALGEMEEN
Milieueffectrapportage (m.e.r.) is een juridisch-administratieve procedure waarbij de milieugevolgen van een gepland project op een wetenschappelijk verantwoorde wijze bestudeerd, besproken en geëvalueerd worden. De milieueffectrapportage gaat vooraf aan de aanvraag van een vergunning en het milieueffectrapport moet bij de vergunningsaanvraag gevoegd worden als beslissingsondersteunend instrument. Via het milieuonderzoek wordt getracht om de voor het milieu mogelijk negatieve effecten in een vroeg stadium van de besluitvorming te kennen zodat ze kunnen worden voorkomen. Op die wijze kan het project worden bijgestuurd.
1.2. HET REGLEMENTAIRE KADER M.B.T. MILIEUEFFECTRAPPORTAGE VOOR NUCLEAIRE INSTALLATIES
1.2.1. Milieueffectbeoordeling – Radiologische en niet-radiologische milieu-impact
1.2.1.1. REGELGEVING OP EUROPEES NIVEAU - DE RICHTLIJNEN 85/337/EEG EN 97/11/EG
De Europese richtlijn 85/337/EEG van 1985 handelt over de “Milieueffectbeoordeling van openbare en particuliere projecten die aanzienlijke gevolgen op het milieu kunnen hebben”. Door middel van deze richtlijn werden de lidstaten gedwongen een relatief uniforme wetgeving aangaande milieueffectrapportage in te voeren. Aanpassingen hierin hebben geleid tot de richtlijn 97/11/EG van 1997 “tot wijziging van de richtlijn 85/337/EEG”.
Deze richtlijnen bepalen onder andere de minimale inhoud van het milieueffectrapport en vermelden de categorieën van projecten waarop de milieueffectrapportage van toepassing is. Ze behandelen ook kernpunten zoals het grensoverschrijdende aspect en de openbaarheid van informatie. Een belangrijke wijziging in richtlijn 97/11/EG t.o.v. 85/337/EEG betreft het in beschouwing nemen van de voornaamste bestudeerde alternatieven in het licht van de milieueffecten.
KCD-MER/4NT/154702/000/01· 01/07/10 Deel I 1108
Dit
docu
men
t is
eige
ndom
van
Sue
z-Tr
acte
bel n
.v.;
het i
s ve
rbod
en h
et
te k
opië
ren
of a
an d
erde
n af
te s
taan
zon
der v
oora
fgaa
nde
toes
tem
min
g
1.2.1.2. DE OMZETTING VAN DE EUROPESE REGELGEVING IN BELGISCH RECHT VOOR NUCLEAIRE PROJECTEN
Als gevolg van de bijzondere wetten tot hervorming der instellingen van 8 augustus 1980 en 8 augustus 1988 wordt een groot deel van de wetgevende en reglementaire bevoegdheden op het gebied van het leefmilieubeleid voortaan uitgeoefend door de gewestelijke overheden (Belgisch Staatsblad (B.S.), 2 februari 1994). Het omzetten van de richtlijn 85/337/EEG behoorde grotendeels tot de verantwoordelijkheden van de gewestelijke overheden. Deze omzetting gebeurde op 23 maart 1989 door zes tijdelijke besluiten van het Vlaamse gewest, op 10 december 1987 door een executievebesluit van het Waalse gewest en op 30 juli 1992 door een ordonnantie van het Brussels hoofdstedelijk gewest. De regelgeving m.b.t. milieueffectrapportage is in Vlaanderen ondertussen vervangen door het zogenaamde MER-VR-decreet: Decreet van 18 december 2002 tot aanvulling van het decreet van 5 april 1995 houdende algemene bepalingen inzake milieubeleid met een titel betreffende de milieueffect- en veiligheidsrapportage.
In de bedoelde projecten van de richtlijn 85/337/EEG bevinden zich echter ook projecten die betrekking hebben op de kernbrandstofcyclus. De bevoegdheid op het gebied van ioniserende stralingen behoort als gevolg van de bijzondere wet tot hervorming der instellingen niet tot de bevoegdheden van de Gewesten maar wel tot deze van de federale staat. De omzetting voor wat betreft deze aspecten van de richtlijn 85/337/EEG moest dus ook op het niveau van de federale overheid geschieden. Dit gebeurde via de aanpassing van 23 december 1993 aan het Koninklijk Besluit (KB) van 28 februari 1963 houdende het algemeen reglement op de bescherming van de bevolking en van de werknemers tegen het gevaar van de ioniserende stralingen (afgekort het ARBIS) thans vervangen door het K.B. van 20 juli 2001, waarin artikel 6.2.9 de milieueffectbeoordeling voor de effecten die verband houden met ioniserende stralingen regelt. Voor de minimaal vereiste informatie in het milieueffectrapport wordt verwezen naar de aanbeveling van de EURATOM-commissie betreffende de toepassing van artikel 37 van het EURATOM-verdrag (aanbeveling 1999/829/EURATOM).
Op basis van wat het Arbitragehof reeds in 1988 besliste, op grond van de oorspronkelijke versie van de bijzondere wet tot hervorming der instellingen, sluit de federale bevoegdheid niet uit dat de Gewesten “nucleaire” inrichtingen aan een vergunning kunnen onderwerpen voor wat betreft de niet-radiologische aspecten en in het kader daarvan een milieueffectbeoordeling kunnen voorschrijven.
Inmiddels heeft het Arbitragehof bevestigd dat de Gewesten bevoegd zijn om een inrichting te onderwerpen aan een milieuvergunning. Het onderwerp van de vergunning betreft de milieudoelstellingen1 niet behorend tot deze die betrekking hebben op de bescherming tegen ioniserende stralingen. In dit kader kunnen de gewesten dan ook een effectbeoordeling voorschrijven, die zich echter niet mag inlaten met de bescherming tegen ioniserende stralingen, waarvoor immers de federale overheden bevoegd zijn.
Dit gegeven maakt de omzetting van de notie “milieueffectbeoordeling” zoals bedoeld in de Europese richtlijnen voor een “nucleair project” eerder ingewikkeld. De Europese richtlijnen vereisen immers een globale beoordeling (dus zowel met betrekking tot radiologische als niet-radiologische effecten) van de gevolgen van het project op een aantal factoren en op de interactie tussen die factoren.
Een invulling van de vereisten van de richtlijn voor zowel de radiologische als de niet-radiologische aspecten zou dan ook een samenwerkingsakkoord tussen de federale overheid en de Gewesten vereisen 2.
1 Arbitragehof, 12 juli 1995, nr.57/95, over. B.12.2 en overw. B8
2 E.Orban de Xivry. “Politique de l’énergie, évaluation des incidences sur l’environnement, permis d’environnement: une étape supplémentaire”. Noot onder Arbitragehof, 12 juli 1995, nr. 57/95, Amén.-Env, 1995, (245), 247
KCD-MER/4NT/154702/000/01· 01/07/10 Deel I 2108
Dit
docu
men
t is
eige
ndom
van
Sue
z-Tr
acte
bel n
.v.;
het i
s ve
rbod
en h
et
te k
opië
ren
of a
an d
erde
n af
te s
taan
zon
der v
oora
fgaa
nde
toes
tem
min
g
Aangestipt kan worden dat het advies van de Minaraad dd 22/1/2004 met betrekking tot het ontwerpbesluit (MER in Vlaanderen) ook deze lacune heeft vastgesteld en verwijst naar een mogelijk samenwerkingsakkoord.
Bovenstaande verklaart waarom ervoor geopteerd werd één globale kennisgevingsnota (niet-radiologische en radiologische aspecten) op te stellen.
Deze redenering wordt eveneens aangehouden bij het opstellen van het MER (niet-radiologische en radiologische aspecten).
1.2.2. Grensoverschrijdend overleg
1.2.2.1. NIET-RADIOLOGISCHE IMPACT - VERDRAG INZAKE MILIEUEFFECTRAPPORTAGE IN GRENS-OVERSCHRIJDEND VERBAND (25 FEBRUARI 1991)
In navolging van Richtlijn 85/337/EEG werd in 1991 door de leden van de Economische Commissie voor Europa van de VN het Verdrag inzake de milieueffectenrapportage in grensoverschrijdend verband gesloten (Espoo, 25 februari 1991).
Dit verdrag vindt in Vlaanderen ingang door de goedkeuring ervan door het Vlaamse Gewest (Decreet van 15 juli 1997 tot goedkeuring van het Verdrag inzake milieueffectenrapportage in grensoverschrijdend verband (B.S., 1 oktober 1997)) en daaropvolgend door België (Wet van 9 juni 1999 houdende instemming met het Verdrag inzake milieueffectenrapportage in grensoverschrijdend verband (B.S., 31 december 1999)).
Daarnaast komt het ook tot uiting in het samenwerkingsakkoord van 4 juli 1994 dat de verschillende gewesten in België al eerder afsloten met betrekking tot de uitwisseling van informatie over projecten met – in dit geval – gewestgrensoverschrijdende milieueffecten (B.S., 11/08/1994).
Het Verdrag omschrijft de effecten als ieder gevolg voor het milieu veroorzaakt door een voorgenomen activiteit. Met deze ruime definitie worden ook de effecten of de samenhang van de effecten bedoeld op de gezondheid en veiligheid van de mens, de flora, de fauna, de bodem, de lucht, het water, het klimaat, het landschap, de historische monumenten of andere fysieke structuren en ook de gevolgen voor het cultureel erfgoed.
Het Verdrag viseert het voorkomen, verminderen en beheersen van belangrijke nadelige grensoverschrijdende milieueffecten op projectniveau, en voor zover relevant ook op beleids-, planning- en programmatieniveau.
Het Verdrag is uiteraard enkel van kracht indien een voorgenomen activiteit leidt tot milieueffecten op het grondgebied van een andere verdragspartij.
In Aanhangsel I bij het Verdrag van Espoo is een lijst van activiteiten opgenomen die de verdragspartijen moeten onderwerpen aan een nationale milieu-effectenrapportageprocedure alvorens een besluit tot machtiging of uitvoering van deze activiteiten kan worden getroffen. Deze lijst van activiteiten bevat onder andere kerncentrales en andere kernreactoren, met inbegrip van de ontmanteling of buitengebruikstelling van dergelijke centrales of reactoren. In die zin is dus ook het Verdrag van Espoo van belang voor Electrabel Kerncentrale Doel (KCD).
KCD-MER/4NT/154702/000/01· 01/07/10 Deel I 3108
Dit
docu
men
t is
eige
ndom
van
Sue
z-Tr
acte
bel n
.v.;
het i
s ve
rbod
en h
et
te k
opië
ren
of a
an d
erde
n af
te s
taan
zon
der v
oora
fgaa
nde
toes
tem
min
g
De milieueffectenrapportageprocedure moet onder meer resulteren in een milieueffectenrapport en moet het publiek toelaten aan de procedure deel te nemen. In eerste instantie zal de verdragspartij die een activiteit uit Aanhangsel I met mogelijke belangrijke nadelige grensoverschrijdende milieueffecten moet vergunnen of toelaten, de potentieel benadeelde verdragspartijen in kennis stellen van deze activiteit. Er is geen verplichting tot uitwisseling van informatie indien deze schadelijk zou zijn voor de bescherming van industriële geheimen en handelsgeheimen of voor de nationale veiligheid. Op basis van deze kennisgeving bepalen de verdragspartijen of nadelige milieueffecten te verwachten zijn en of dus ook het opgestelde milieueffectenrapport aan de mogelijke benadeelde verdragspartij moet worden overgemaakt, zodat opmerkingen hierop gemaakt kunnen worden.
Aan het Verdrag van Espoo werd uitvoering gegeven door het Besluit van de Vlaamse regering van 12 januari 1999, tot wijziging van het VLAREM van 6 februari 1991. Door dit besluit werd een nieuw artikel 19bis ingevoegd in het VLAREM dat voornamelijk handelt over grensoverschrijdende effecten van exploitaties. Conform dit nieuw artikel 19bis moet de vergunningsverlenende overheid, wanneer op om het even welke wijze wordt vastgesteld dat de exploitatie van de inrichting negatieve en significante effecten op het milieu van een verdragspartij bij het Verdrag van Espoo zou kunnen hebben, of wanneer een verdragspartij bij het Verdrag van Espoo die daardoor in belangrijke mate getroffen kan worden ter zake een verzoek indient, een exemplaar van de milieuvergunningsaanvraag en de bijbehorende bijlagen aan de bevoegde autoriteit van een verdragspartij bij het Verdrag van Espoo overmaken.
1.2.2.2. RADIOLOGISCHE IMPACT - ART. 37 VAN HET EURATOM-VERDRAG EN ZIJN OMZETTING
Het verdrag van Rome richtte in 1957 samen met de Europese Economische Gemeenschap (EEG) ook EURATOM op. Het doel van dit EURATOM-verdrag was het scheppen van de voorwaarden die noodzakelijk waren voor de groei van de kernindustrie.
Artikel 37 van dit verdrag legt volgende vereiste op:
“Elke lidstaat is gehouden aan de commissie algemene inlichtingen over projecten die de lozing van radioactieve effluenten inhouden, onder gelijk welke vorm, te verschaffen. Deze inlichtingen moeten toelaten te bepalen of het uitwerken van het project tot een contaminatie van lucht, bodem of water van een andere lidstaat kan leiden.”
De aanbeveling 1999/829/EURATOM geeft aanbevelingen omtrent de toepassing van dit artikel. De belangrijkste aspecten van de aanbeveling betreffen de projecten onderhevig aan de bepaling van het artikel en de algemene gegevens welke verstrekt moeten worden.
De vereiste van art. 37 waarbij lidstaten de commissie algemene inlichtingen dient te verschaffen is in het Algemeen Reglement op de Bescherming van de bevolking, van de werknemers en van het leefmilieu tegen het gevaar van de Ioniserende Stralingen (K.B. van 20 juli 2001) opgenomen in artikel 6.3.2 ‘Internationale raadplegingen’, dat stelt dat het Federaal Agentschap voor Nucleaire Controle (het FANC) het advies van de Europese Commissie dient in te winnen in de gevallen voorzien in artikel 37. Dit zijn de projecten die nominatief opgesomd zijn in de aanbeveling 1999/829/EURATOM.
Bovendien stelt dit artikel dat het FANC het MER, opgesteld conform de bepalingen van de aanbeveling 1999/829/EURATOM, over dient te maken aan de EER3-lidstaten:
3 Europese Economische Ruimte
KCD-MER/4NT/154702/000/01· 01/07/10 Deel I 4108
Dit
docu
men
t is
eige
ndom
van
Sue
z-Tr
acte
bel n
.v.;
het i
s ve
rbod
en h
et
te k
opië
ren
of a
an d
erde
n af
te s
taan
zon
der v
oora
fgaa
nde
toes
tem
min
g
waarvoor de Wetenschappelijke Raad van oordeel is dat het geplande project aanzienlijke milieueffecten kan hebben;
die daar zelf om verzoeken indien zij van oordeel zijn aanzienlijke milieueffecten te kunnen ondergaan t.g.v. het geplande project.
Aangezien er aan dit MER geen vergunningsaanvraag volgens het ARBIS is gekoppeld zal de internationale raadpleging volgens artikel 6.3.2 van het ARBIS niet worden gevolgd.
1.3. KORT OVERZICHT VAN DE MER- PROCEDURE
Dit MER kadert in de milieuvergunningaanvraag voor de hervergunning van de kerncentrale. Gezien dit gewestelijke materie is, zal de gewestelijke m.e.r.-procedure als uitgangspunt dienen voor de uitvoering van dit MER. Ondanks het feit dat de milieuvergunning slechts betrekking heeft op de niet-radiologische aspecten zullen ook de radiologische aspecten behandeld worden. Deze radiologische aspecten zullen beoordeeld worden conform de procedure en de richtlijnen van de federale overheid.
Het decreet betreffende milieueffect- en veiligheidsrapportage van 18 december 2002 (het zogenaamde mer/vr-decreet, hierna “het decreet” genoemd) beschrijft de m.e.r.-procedure (B.S., 13 februari 2003, gewijzigd bij het decreet van 22 april 2005 (B.S., 13 mei 2005) en het decreet van 27 april 2007 (B.S., 20 juni 2007)). Deze procedure is opgebouwd uit vier belangrijke stappen die ook schematisch weergegeven zijn in Figuur 1-1.
1.3.1. Kennisgevingsfase
De initiatiefnemer controleert of de vergunningsplichtige activiteit moet onderworpen worden aan een milieueffectrapportage. Lijsten van mer-plichtige activiteiten zijn te vinden als bijlagen bij het uitvoeringsbesluit van 10 december 2004 (B.S., 17/02/2005).
Omdat de voorgenomen activiteit MER-plichtig is, werd door de initiatiefnemer een team van deskundigen samengesteld en werd een kennisgevingsdossier opgesteld en ingediend bij de bevoegde overheid, namelijk de Dienst Mer, Afdeling Milieu-, Natuur-, en Energiebeleid, van het Departement Leefmilieu, Natuur en Energie.
Na het ontvangen van de kennisgeving onderzoekt de dienst Mer of de kennisgeving volledig is en betekent deze beslissing binnen een termijn van 20 dagen na ontvangst van de kennisgeving.
Het dossier wordt voor wat betreft de beoordeling van de radiologische aspecten, intern doorgegeven aan de bevoegde instanties.
1.3.2. Richtlijnenfase
Binnen 10 dagen na ontvangst van de volledigverklaring van de kennisgeving stuurt de initiatiefnemer het kennisgevingsdossier door naar de betrokken gemeentebesturen, de vergunningverlenende overheid en de door de Vlaamse regering aangewezen administraties.
KCD-MER/4NT/154702/000/01· 01/07/10 Deel I 5108
Dit
docu
men
t is
eige
ndom
van
Sue
z-Tr
acte
bel n
.v.;
het i
s ve
rbod
en h
et
te k
opië
ren
of a
an d
erde
n af
te s
taan
zon
der v
oora
fgaa
nde
toes
tem
min
g
Het college van burgemeester en schepenen van de gemeente, waar het project gepland is, legt deze kennisgeving binnen de 10 dagen na ontvangst ter inzage. Op deze kennisgeving kunnen de burgers reageren. Binnen de 30 dagen na aanvang van de terinzagelegging bezorgt het college de bij hen binnengekomen reacties van inwoners en eigen opmerkingen aan de dienst Mer. Op basis van inspraakreacties van de inwoners en reacties van de aangeschreven administraties en openbare besturen en na een informele vergadering met de betrokkenen, stellen de medewerkers van de dienst Mer richtlijnen op die de initiatiefnemer moet volgen bij het opstellen van het milieueffectrapport. De dienst Mer betekent deze richtlijnen binnen de 70 dagen (of 90 dagen ingeval van grensoverschrijdende effecten) na goedkeuring van de kennisgeving aan de initiatiefnemer, de betrokken overheden, administraties en het college van burgemeester en schepenen van de betrokken gemeentebesturen.
1.3.3. Uitvoeringsfase
Na het betekenen van de richtlijnen stelt het team van erkende deskundigen het MER op onder leiding van een MER-coördinator, conform deze richtlijnen. Er bestaat een mogelijkheid de ontwerptekst van het MER informeel te bespreken tussen de initiatiefnemer, het team van deskundigen, de Dienst Mer en aangeschreven administraties en openbare besturen.
1.3.4. Beoordelingsfase
Na indiening van het MER bij de Dienst Mer zal deze controleren of het MER beantwoordt aan de inhoudelijke vereisten van de richtlijnen. Daarna keurt de dienst het MER goed of af en stellen ze een goedkeurings- of afkeuringsverslag op. Deze goed- of afkeuring wordt binnen een termijn van 40 dagen (of 60 dagen ingeval van grensoverschrijdende effecten) betekend aan de initiatiefnemer, de betrokken overheden, administraties, de MER-coördinator en het college van burgemeester en schepenen van de betrokken gemeentebesturen. Een goedgekeurd MER maakt deel uit van de vergunningsaanvraag en is een openbaar document.
KCD-MER/4NT/154702/000/01· 01/07/10 Deel I 6108
Dit
docu
men
t is
eige
ndom
van
Sue
z-Tr
acte
bel n
.v.;
het i
s ve
rbod
en h
et
te k
opië
ren
of a
an d
erde
n af
te s
taan
zon
der v
oora
fgaa
nde
toes
tem
min
g
Figuur 1-1: Stroomschema van de mer-procedure
KCD-MER/4NT/154702/000/01· 01/07/10 Deel I 7108
Dit
docu
men
t is
eige
ndom
van
Sue
z-Tr
acte
bel n
.v.;
het i
s ve
rbod
en h
et
te k
opië
ren
of a
an d
erde
n af
te s
taan
zon
der v
oora
fgaa
nde
toes
tem
min
g
2. ALGEMENE INLICHTINGEN
2.1. GEGEVENS VAN DE INITIATIEFNEMER
Naam: Electrabel
Adres:
(maatschappelijke zetel)
Regentlaan 8
1000 Brussel
Bestuurder: Sofie Dutordoir, Gedelegeerd Bestuurder
Telefoon: +32 2 518 61 11
Fax: +32 2 518 64 00
BTW-nummer: BE 0403.170.701 (Electrabel)
2.2. HET EXPLOITATIEADRES VAN HET PROJECT
Naam: Electrabel Kerncentrale Doel (KCD)
Adres: Haven 1800
Scheldemolenstraat
9130 Doel (Beveren)
Directie: Jan Trangez, Site Manager van de kerncentrale van Doel
Telefoon: +32 3 202 20 11
Fax: +32 3 202 20 07
Milieucoördinator Michel Aerts
Telefoon: +32 3 202 22 66
Fax: +32 3 202 20 08
2.3. KORTE SCHETS VAN HET BEOOGDE PROJECT
Momenteel baat Electrabel in de kerncentrale in Doel vier productie-eenheden uit. Het netto opgesteld vermogen bedraagt midden 2009 in totaal 2 839 MWe (megawatt elektrisch vermogen)4, inbegrepen de aandelen van SPE en EDF.
De hieronder aangegeven geproduceerde vermogens betreffen het jaar 2008.
Doel 1 heeft een vermogen van 392 MWe4 en produceerde 2 829,497GWh elektriciteit, t.o.v. thermisch geproduceerd vermogen 8 053,176 GWhth.
4 In de loop van 2009 verhoogde het totale vermogen van de centrale als gevolg van de vervanging van de stoomgeneratoren van Doel 1 (verhoging van 392 MWe tot 433 MWe) en de rotor van de turbine van Doel 4 (verhoging van 1008 MWe tot 1047 MWe). Het totale vermogen bedroeg daardoor eind 2009 in totaal 2 919 MWe.
KCD-MER/4NT/154702/000/01· 01/07/10 Deel I 8108
Dit
docu
men
t is
eige
ndom
van
Sue
z-Tr
acte
bel n
.v.;
het i
s ve
rbod
en h
et
te k
opië
ren
of a
an d
erde
n af
te s
taan
zon
der v
oora
fgaa
nde
toes
tem
min
g
Doel 2 heeft een vermogen van 433 MWe en produceerde 3 664,935 GWh elektriciteit, t.o.v. thermisch geproduceerd vermogen 10 349,377GWhth.
Doel 3 heeft een vermogen van 1 006 MWe en produceerde 7 334,575 GWh elektriciteit, t.o.v. thermisch geproduceerd vermogen 21 000,64 GWhth.
Doel 4 heeft een vermogen van 1 008 MWe 4 en produceerde 7 917,07GWh elektriciteit, t.o.v. thermisch geproduceerd vermogen 22 326,08GWhth.
Naast de productie-eenheden, de reactoren, beschikt KCD uiteraard over tal van neveninstallaties om de goede en veilige werking van de centrale te garanderen.
Dit MER kadert in de hervergunning van de milieuvergunning van de kerncentrale. Er zijn geen uitbreidingen van installaties of vermogens voorzien. De eerder aangehaalde vermogenstijgingen kaderen allen in een rendementsverbetering van de installaties en hebben geen bijkomende emissies tot gevolg.
Het project vereist geen hernieuwing van de exploitatievergunning volgens Art. 6 van het KB van 20/7/2001. De radiologische milieu-impact van de bestaande situatie zal echter wel worden behandeld in het MER.
In dit MER wordt als referentiesituatie de huidige productiecapaciteit vooropgesteld. Deze referentiesituatie zal in dit MER getoetst worden.
2.4. HISTORIEK VAN DE KERNCENTRALE DOEL (KCD)
Electrabel, onderdeel van de internationale industriële en dienstengroep GDF-SUEZ, vierde in 2005 zijn honderjarig bestaan. In 1905 werd immers uit een aantal kleinere elektriciteitsbedrijven de ‘Elektriciteitsmaatschappij der Schelde’ opgericht, wat de voorloper zou worden van het huidige Electrabel.
In 1956 fuseert deze groep met een aantal andere vennootschappen tot de ‘Verenigde Energiebedrijven van het Scheldeland’ (EBES).
In 1990 worden de bestaande energiebedrijven in België dan gehergroepeerd in één maatschappij, Electrabel.
In 2007 ten slotte wordt Electrabel volledig eigendom van de Franse groep SUEZ, dat in 2008 fusioneert met GDF tot GDF-SUEZ.
De geschiedenis van de kerncentrale in Doel zelf begint in 1968, het jaar waarin men de bestelling plaatste voor de tweelingcentrale die later in Doel zou komen te staan (Doel 1 en 2). De uitbating ervan zou gebeuren door EBES, nu dus Electrabel.
Het Scheldedorp Doel was eerder al een ideale plaats bevonden voor de bouw van een centrale omwille van de aanwezigheid van voldoende koelwater. Voor de bouw van de centrale werd tachtig hectare poldergrond ter beschikking gesteld.
In 1966 startten de opspuitingswerken. De dijken werden tot negen meter boven de zeespiegel verhoogd en in 1968 werden de palen geheid. De eigenlijke bouwwerken vingen pas in 1969 aan, maar vorderden snel.
In februari 1972 arriveerde de eerste reactor, later gevolgd door respectievelijk de stoomgeneratoren, de nooddiesels, de alternator en de turbine.
KCD-MER/4NT/154702/000/01· 01/07/10 Deel I 9108
Dit
docu
men
t is
eige
ndom
van
Sue
z-Tr
acte
bel n
.v.;
het i
s ve
rbod
en h
et
te k
opië
ren
of a
an d
erde
n af
te s
taan
zon
der v
oora
fgaa
nde
toes
tem
min
g
De eerste reactor, Doel 1, komt voor de eerste keer echt in actie op 18 juli 1974. Op 15 februari 1975 wordt de projectfase afgesloten en begint de productiefase. Ondertussen werd verder gewerkt aan de bouw van Doel 2, die in augustus van datzelfde jaar voor het eerst in actie zou komen en waar de projectfase werd afgesloten op 1 december 1975. In november 1974 startten de werken aan Doel 3. Op 14 juni 1982 stelden de bedrijfsmensen ook deze splinternieuwe kerncentrale in werking en op 1 oktober werd de projectfase afgesloten. Op 31 maart 1984 ten slotte was ook Doel 4 gebruiksklaar en op 1 juli 1985 werd de projectfase afgesloten.
Het water- en afvalbehandelingsgebouw, afgekort WAB-gebouw, herbergt de systemen voor de behandeling van vloeibare effluenten en van vast afval. De industriële indienststelling van de oorspronkelijke installaties vond plaats in 1983. De industriële indienststelling van de uitbreiding WAB vond plaats in 1992.
De containers met verbruikte splijtstof worden op de vestigingsplaats geborgen in het gebouw voor de intermediaire opslag (splijtstofcontainergebouw of SCG). De eerste container afkomstig van Doel 3 werd in het gebouw opgeslagen in november 1995.
2.5. SITUERING VAN DE PROJECTSITE
2.5.1. Beschrijving van de omgeving
De site is gelegen in het Antwerpse havengebied, meer bepaald op Linkeroever, in Doel, deelgemeente van de gemeente Beveren. De ligging is aangeduid op onderstaande figuur (zie ook Bijlage I-1, waarin topografische kaarten zijn opgenomen op schaal 1/:50.000 en 1:25.000).
Figuur 2-2: Omgeving van de productiesite KCD (schaal 1:150000)
Bron: Topografische kaarten 1:50.000 van het Nationaal Geografisch Instituut· Kerncentrale Doel
Het bedrijventerrein van KCD werd in de jaren ‘60 aangelegd, waarbij de toenmalige poldergronden opgehoogd werden met een laag Scheldeslib. De Scheldepolders zijn voornamelijk in het Holoceen tot stand gekomen en zijn dus, geologisch gezien, eerder recent ontstaan.
KCD-MER/4NT/154702/000/01· 01/07/10 Deel I 10108
Dit
docu
men
t is
eige
ndom
van
Sue
z-Tr
acte
bel n
.v.;
het i
s ve
rbod
en h
et
te k
opië
ren
of a
an d
erde
n af
te s
taan
zon
der v
oora
fgaa
nde
toes
tem
min
g
KCD ligt vrij geïsoleerd in een noordelijke uithoek van het havengebied op Linkeroever. Het bedrijfsterrein wordt geografisch begrensd door:
polders en het natuurcompensatiegebied Paardenschor in het noorden;
het polderdorp Doel (of de restanten ervan) in het zuiden;
de Schelde in het oosten;
en polders (aangeduid als zeehavengebied met tijdelijke agrarische bestemming – ZTA-gebied) in het westen.
Rondom het bedrijfsterrein is een veiligheidszone met een straal van 1800 meter gedefinieerd, waarbinnen industriële activiteiten niet zijn toegelaten.Er bevinden zich dan ook geen andere bedrijven rondom de site van KCD. De dichtstbijzijnde bedrijvigheid situeert zich op rechteroever op ongeveer 2 km (chemische industrie) en rondom het Deurganckdok (containertrafiek).
Voor wat betreft bewoning, bevinden er zich, naast de dorpskern van het polderdorp Doel, op zo’n 900 meter ten zuiden van KCD, waarvan de situatie beschreven wordt in paragraaf 2.5.2, geen woongebieden in de directe omgeving van de kerncentrale. Wel liggen er verspreid in de polders verschillende wooneenheden en woonclusters, onder meer de poldergehuchten Ouden Doel, Saftingen en Prosperpolder.
Het dichtstbijzijnde woongebied bevindt zich op 2600 meter (vanaf de terreingrens) naar het zuidoosten, met name Lillo-Fort. Daarna volgen Berendrecht (3300 meter – noordoosten) en Zandvliet (4000 meter – noordoosten). Al deze woonzones zijn gelegen op rechteroever. De dichtstbijzijnde woonzone op linkeroever is Kieldrecht, op ongeveer 5700 meter ten zuidwesten. Kallo is gelegen op meer dan 6700 meter (zuidoosten), terwijl de Beverse dorpskern zich op 10 km ten zuiden van het bedrijfsterrein situeert.
Tabel 2-1 geeft een overzicht van de belangrijke woonkernen rondom KCD, met aanduiding van de gemiddelde afstanden tot het bedrijf (bij benadering).
Tabel 2-1: Gemiddelde afstand en ligging van de woonkernen tot KCD
Woonkern Aantal inwoners Ligging t.o.v. KCD Gemiddelde afstand
Lillo5 32 ZO 2,6 km
Berendrecht5 5952 NO 3,3 km
Zandvliet5 3652 NO 4 km
Kieldrecht6 3784 WZW 5,7 km
Stabroek7 17500 O 6,4 km
Kallo6 1938 ZZO 6,7 km
Verrebroek6 1908 ZZW 8,4 km
Beveren – Melsele6 30064 Z 9,8 km
De polders in de onmiddellijke omgeving zijn dunbevolkt.
5 Bevolkingsgegevens Antwerpen – 2008, www.antwerpen.buurtmonitor.be
6 Bevolkingsstatistieken gemeente Beveren – 2008, www.beveren.be
7 De gemeente in cijfers – www.stabroek.be
KCD-MER/4NT/154702/000/01· 01/07/10 Deel I 11108
Dit
docu
men
t is
eige
ndom
van
Sue
z-Tr
acte
bel n
.v.;
het i
s ve
rbod
en h
et
te k
opië
ren
of a
an d
erde
n af
te s
taan
zon
der v
oora
fgaa
nde
toes
tem
min
g
Zoals gezegd is de centrale gelegen langs de Schelde en bevindt zich dientengevolge dan ook in het stroomgebied ervan, meer bepaald in het bekken van de Beneden-Schelde.
De Schelde is met zijn 350 km een van de belangrijkste rivieren in België en is opgedeeld in drie bekkens. Het stroomgebied van aan de bron in Noord-Frankrijk tot aan het samenvloeiingspunt met de Leie in Gent geldt als het bekken van de Boven-Schelde. Hierna volgt het bekken van de Beneden-Schelde of ook wel Zeeschelde genoemd, dat zich uitstrekt van Gent tot Antwerpen. Vanaf de Nederlandse grens wordt er gesproken van de Westerschelde, waarlangs de Schelde uitmondt in de Noordzee.
De rivier heeft een totaal stroomgebied van 21860 km² en is verantwoordelijk voor het grootste deel van de afwatering van Vlaanderen, met de rivieren de Leie, de Dender, de Zenne, de Dijle, de Demer en de Rupel, samen met de Nete als belangrijkste zijrivieren.
De omvang van het volledige bekken wordt aangetoond in Figuur 2-3.
Figuur 2-3: Bekken van de Beneden-Schelde (geen schaal beschikbaar)
Bron: http://www.lin.vlaanderen.be/awz/html/water.htm· Kerncentrale Doel
De Schelde is een getijdenrivier, waarvan de tijwerking voelbaar is tot in Gent. Deze tijwerking zorgt er ook voor dat er aan de oevers van de Schelde tal van belangrijke natuurgebieden met een biologisch zeer waardevol karakter liggen.
Die natuurgebieden omvatten de poldergebieden en de slikken en schorren die buitendijks gelegen zijn. Deze slikken en schorren zijn gebieden die onderhevig zijn aan de getijdewerking, waarbij ze periodiek overstroomd worden met brak water. Bij slikken gebeurt dit tweemaal per etmaal, bij schorren gebeurt dit slechts bij zeer hoog tij. Door deze extreme condities is hier een unieke fauna en flora te vinden.
De slikken zijn onbegroeid. Toch is hier veel leven terug te vinden, met name waterdieren die zich verbergen in het zand en daar een rijke voedselbron vormen voor vogels.
KCD-MER/4NT/154702/000/01· 01/07/10 Deel I 12108
Dit
docu
men
t is
eige
ndom
van
Sue
z-Tr
acte
bel n
.v.;
het i
s ve
rbod
en h
et
te k
opië
ren
of a
an d
erde
n af
te s
taan
zon
der v
oora
fgaa
nde
toes
tem
min
g
Op de schorren treft men zoutminnende en ruigtekruidvegetatie aan. Daarnaast is het een rust- en nestgebied voor veel watergebonden vogels en worden druk gebruikt tijdens de jaarlijkse trekperiodes.
De slikken en schorren zijn aangeduid als habitatrichtlijngebied.
Daarnaast zijn het hele gebied van de Waaslandhaven en de daarbij aansluitende poldergebieden aangeduid als faunistisch belangrijk gebied. Het is tevens ingekleurd als vogelrichtlijngebied.
Het is ten slotte belangrijk te vermelden dat een groot stuk ten noordwesten van de kerncentrale is herbestemd tot natuurgebied, zoals definitief vastgesteld door de Vlaamse Regering op 11 april 2008 in het RUP ‘Intergetijdengebied noordelijk gedeelte Prosperpolder’.
Ook net ten noorden van de kerncentrale is een deel van het industriegebied herbestemd tot natuurcompensatiegebied, met de naam Paardenschor. Dit maakt deel uit van het ruimtelijk uitvoeringsplan (RUP) Waaslandhaven fase 1 (zie ook verder).
Onderstaande figuur toont enkele voorname natuurwaarden in de omgeving van de kerncentrale (maar zie ook verder).
Figuur 2-4: Natuurwaarden in de omgeving van KCD en wijde omgeving (schaal 1:115000)
Bron: http://geo-vlaanderen.gisvlaanderen.be/geo-vlaanderen/ven/#
· Kerncentrale Doel
De geologie in de omgeving van KCD wordt gekenmerkt door de aanwezigheid van een opgespoten zandlaag, bestaande uit Scheldeslib. Deze laag heeft ter hoogte van KCD een dikte tussen 4 en 8 meter. Het gaat om heterogene fijne tot middelgrove zanden, lokaal met veel schelpfragmenten. Deze laag is antropogeen en kent dan ook een zeer beperkt reliëf. Ook de rondom gelegen polders vertonen vrijwel geen reliëf, al zijn ze natuurlijk lager gelegen dan de site zelf.
KCD-MER/4NT/154702/000/01· 01/07/10 Deel I 13108
Slikken en schorren van de Schelde
De Kuifeend
Wase Scheldepolders
Prosperpolder
Dit
docu
men
t is
eige
ndom
van
Sue
z-Tr
acte
bel n
.v.;
het i
s ve
rbod
en h
et
te k
opië
ren
of a
an d
erde
n af
te s
taan
zon
der v
oora
fgaa
nde
toes
tem
min
g
Onder de opgespoten laag worden alluviale afzettingen van de Schelde aangetroffen. Het gaat daarbij voornamelijk over een fijne kleilaag die kan aangeduid worden als de oorspronkelijke poldergronden.
Het tertiair wordt gevormd door de Zanden van Merksem uit de Formatie van Lillo. Het betreft weinig kleihoudende zanden. Daaronder worden respectievelijk zanden uit de formaties van Kattendijk en Berchem aangetroffen. Dit hele zandige pakket wordt aan de onderzijde afgesloten door de dikke kleilagen uit de formatie van Boom, die voor het eerst teruggevonden worden op een diepte van ongeveer 50 meter onder het maaiveld.
De grondwatertafel wordt, ter hoogte van de site, aangetroffen op een diepte tussen 2,2 m en 4,5 m onder het maaiveld. Het gemiddeld grondwaterpeil ligt hoger dan het nabijgelegen gemiddeld Scheldeniveau, waardoor het grondwater hiernaar afvloeit.
Als gevolg van de getijdewerking op de Zeeschelde treedt er toch verzilting op van het grondwater. Het zoutgehalte van het grondwater stijgt naarmate men dieper onder het grondniveau daalt.
De opgespoten zanden bezitten een hoge doorlaatbaarheid. De alluviale afzettingen daarentegen zijn slecht tot zeer slecht doorlatend.
2.5.2. Ruimtelijke situering
De vestigingsplaats van KCD bevindt zich op het grondgebied van Beveren in de provincie Oost-Vlaanderen, in het uiterste noorden van wat wordt omschreven als de Waaslandhaven (Antwerps havengebied Linkeroever).
Met betrekking tot de ruimtelijke ordening voor dit gebied blijven de gewestplannen tot op heden de belangrijkste wettelijke documenten. Het grondgebied van de gemeente Beveren is opgenomen in het gewestplan Sint-Niklaas/Lokeren (KB 7 november 1978 gewijzigd bij Besluit van de Vlaamse Regering (BVR) van 17 juni 1996).
Op dit gewestplan is de zone waarin de centrale gelegen is, aangeduid als industriegebied, waarbij het hele poldergebied ten westen ervan ingekleurd is als havenuitbreidingsgebied. Het dorp Doel is aangeduid als woongebied en is omgeven door een buffer ingekleurd als agrarisch gebied.
Op het bedrijfsterrein, waarop de kerncentrale gelegen is, zijn twee bijzondere plannen van aanleg (BPA) van toepassing, die elk handelen over de uitbreiding van de industriezone. Ze dateren van respectievelijk 15 oktober 1986 en 18 juli 1989, dus van voor de laatste gewestplanwijzigingen, waarin ze opgenomen zijn.
Om echter gehoor te geven aan de roep om meer overslagcapaciteit in de Antwerpse haven, meer bepaald op Linkeroever, duiken plannen op voor de bouw van een getijdedok, ten zuiden van Doel. Om dit te realiseren wordt het gewestplan een eerste keer gewijzigd (BVR 1 juni 1999), waarbij het polderdorp herbestemd wordt tot industriegebied en waarbij een zone wordt voorzien voor de bouw van het Deurganckdok.
Deze gewestplanswijziging werd echter geschorst (31 mei 2000) en later vernietigd (24 juni 2003) door de Raad van State, waardoor de dorpskern ingekleurd bleef als woongebied omgeven door agrarisch gebied.
Ondertussen is een tweede gewestplanswijziging in aantocht (BVR 08 september 2000), als ruimtelijke vertaling van het ‘Strategisch Plan Linkerscheldeoevergebied’ dat dateert van het jaar ervoor.
KCD-MER/4NT/154702/000/01· 01/07/10 Deel I 14108
Dit
docu
men
t is
eige
ndom
van
Sue
z-Tr
acte
bel n
.v.;
het i
s ve
rbod
en h
et
te k
opië
ren
of a
an d
erde
n af
te s
taan
zon
der v
oora
fgaa
nde
toes
tem
min
g
Op basis van deze wijziging wordt de industriezone waarin de centrale zelf is gelegen, aangeduid als een zeehavengebied type 2 (effectief onderdeel van het zeehavengebied, waar onder andere ook de lagunering van baggerspecie is toegelaten).
Op dit gewestplan verschijnt ook een zone met veiligheidsoverdruk met een straal van 1800 m rond de nucleaire installaties ingetekend. Dit impliceert dat industriële activiteiten binnen deze zone enkel zijn toegelaten op voorwaarde dat het geen industrieën betreft welke de veilige uitbating van de kerncentrale in het gedrang zouden kunnen brengen.
Doel zelf wordt zeehavengebied type 3 i.p.v. type 2. Dat betekent dat op deze zone speciale voorschriften van toepassing zijn in afwachting van de datum waarop een stedenbouwkundige vergunning wordt verleend voor een tweede getijdendok waardoor handelingen en wijzigingen worden toegestaan die de leefbaarheid van het gebied garanderen. Met dit tweede getijdendok wordt het Saeftinghedok bedoeld, dat ten noorden van het toen geplande (en ondertussen bestaande) Deurganckdok was gepland. Volgens het regeringsbesluit blijft de finaliteit van Doel en omgeving als zeehavengebied dus duidelijk. Tot de bouwvergunning voor een tweede getijdendok wordt verleend (op dat moment ten vroegste in 2007) kunnen renovatiewerken vergund worden. Daarmee verleent de Vlaamse regering woonrecht voor de Doelenaars.
Om de woonkwaliteit van Doel (voorlopig) te verzekeren wordt een reservatiestrook voor leefbaarheidsbuffer ingetekend.
Ook deze tweede wijziging werd geschorst door de Raad van State op 30 juni 2002. Het is echter pas wanneer het ook vernietigd wordt, dat deze tweede wijziging als onbestaand beschouwd kan worden.
Ondertussen gaat de bouw van het Deurganckdok door (met behulp van het goedkeuren van het nooddecreet van 14 mei 2001 en het aanduiden van natuurcompensatiegebieden). Het dok wordt uiteindelijk afgewerkt en geopend in het jaar 2005.
Uit de werkzaamheden in uitvoering van het ‘strategisch plan Linkerscheldeoevergebied’ blijkt op dat moment echter dat er nood is aan een RUP voor de Waaslandhaven. De Vlaamse Regering heeft in haar beslissing van 7 november 2003 de inhoud van dit RUP vastgelegd. Het omvat niet alleen het zeehavengebied Waaslandhaven, maar ook bestemmingen die te maken hebben met de leefbaarheid van de dorpskernen en met natuurcompensaties (onder meer Paardenschor, onmiddellijk ten noorden van KCD) die ingevolge de bepalingen van het nooddecreet van 14 december 2001 en de bepalingen over speciale beschermingszones in het decreet natuurbehoud moeten gerealiseerd worden om dit ruimtelijk uitvoeringsplan voor de haven te kunnen vaststellen.
Het ontwerp RUP werd op 16 december 2005 definitief goedgekeurd door de Vlaamse regering.
Het RUP Waaslandhaven omvat echter niet de bestemming van het polderdorp Doel. Het bestendigt daarmee de bestaande situatie, maar legt wel een bufferstrook vast tussen het dorp en het ten zuiden daarvan gelegen Deurganckdok ten behoeve van de (voorlopige) leefbaarheid van het dorp.
Daarenboven wordt in het RUP een herbestemming tot woongebied beschreven in de kern Haasdonk met het oog op de herhuisvesting van de overgebleven Doelenaars.
Dit alles heeft niets gewijzigd aan het oorspronkelijk besluit van de Vlaamse regering dat Doel moet verdwijnen. Het woonrecht werd in 2007, na afloop van een eerste periode, éénmalig verlengd tot 31 augustus 2009, wat meteen het definitief einde van het dorp zal inhouden.
KCD-MER/4NT/154702/000/01· 01/07/10 Deel I 15108
Dit
docu
men
t is
eige
ndom
van
Sue
z-Tr
acte
bel n
.v.;
het i
s ve
rbod
en h
et
te k
opië
ren
of a
an d
erde
n af
te s
taan
zon
der v
oora
fgaa
nde
toes
tem
min
g
Los van dit alles werd in april 2008 een ander gewestelijk RUP goedgekeurd. Het betreft de inrichting van het noordelijk gedeelte van de Prosperpolder tot intertijdegebied. Het gebied wordt daarmee omgevormd tot natuurgebied.
Een uittreksel uit het gewestplan van 8 september 2000, dat momenteel de bestemming van KCD invult, is opgenomen in Bijlage I-2. In die bijlage is daarnaast ook een plan opgenomen met aanduiding van de geldende RUP’s in de omgeving (RUP Waaslandhaven fase 1 en RUP Prosperpolder). In een laatste kaart die in deze bijlage is opgenomen is het bestaande gewestplan gewijzigd aan de hand van de wijzigingen uit het RUP. Het is deze laatste kaart, waarop dus de bestemmingen zoals vastgelegd in zowel het gewestplan als de RUP’s, die de huidige situatie vastlegt.
2.5.3. Ontsluiting
Het bedrijfsterrein is bereikbaar over de weg en via de Schelde.
De site wordt, net zoals de rest van de Waaslandhaven, ontsloten via de R2 – Ring rond Antwerpen die zowel aansluit op de E34 Antwerpen – Knokke (via de Beverentunnel) in het zuiden als op de A12 Antwerpen – Bergen-op-Zoom (via de Liefkenshoektunnel en de Tijsmanstunnel) in het noorden.
Zowel de E34 als de A12 ontsluiten naar de R1 – Ring rond Antwerpen, waarop verschillende autosnelwegen aansluiten:
E17 richting Gent
E19 richting Brussel (zuid) en Breda (noord)
A12 richting Brussel (zuid) en Bergen-op-Zoom (noord)
E314/E34 richting Luik/Eindhoven (NL)
KCD heeft geen aansluiting op het Belgisch spoorwegennet.
2.6. TOETSING AAN DE M.E.R.-PLICHT
Overeenkomstig de huidige wetgeving, met name het besluit van de Vlaamse regering d.d. 10 december 2004 houdende vaststelling van de categorieën van projecten onderworpen aan milieueffectrapportage, is de uitbating door Electrabel van de kerncentrale Doel m.e.r.–plichtig binnen het kader van de hervergunning van hun activiteit. Zij behoort tot een categorie van hinderlijke inrichtingen die m.e.r.–plichtig zijn volgens bijlage I van dit besluit, namelijk:
2b) Kerncentrales en andere kernreactoren, met inbegrip van de ontmanteling of buitengebruikstelling van dergelijke centrales of reactoren (met uitzondering van onderzoeksinstallaties voor de productie en verwerking van splijt- en kweekstoffen, met een constant vermogen van ten hoogste 1 thermische kW).
Dit betekent dat een milieuvergunningsaanvraag voor de hervergunning van de activiteiten van KCD vergezeld moet zijn van een MER.
Aanvullend aan deze toetsing en bij nader onderzoek blijkt dat op geen enkele van de niet-nucleaire installaties afzonderlijk een m.e.r.-plicht rust.
KCD-MER/4NT/154702/000/01· 01/07/10 Deel I 16108
Dit
docu
men
t is
eige
ndom
van
Sue
z-Tr
acte
bel n
.v.;
het i
s ve
rbod
en h
et
te k
opië
ren
of a
an d
erde
n af
te s
taan
zon
der v
oora
fgaa
nde
toes
tem
min
g
2.7. VOORGESTELDE COÖRDINATOR EN DESKUNDIGEN
De interne coördinatie van het globale MER wordt verzekerd door Michel Aerts (Electrabel) en Frédéric Madry (Tractebel Engineering).
De studie van de radiologische impact zal door Tractebel Engineering uitgevoerd worden. Hiervoor is een goedkeuringsdossier van de onderneming Tractebel Engineering als auteur van de impactstudie bij het FANC ingediend. Het FANC vereist niet langer dat de exploitant een onafhankelijke externe verificator inhuurt. Het Agentschap zal na ontvangst van het MER de onafhankelijke externe verificatie van de radiologische milieueffecten toevertrouwen aan Bel V. Op deze manier wordt de analogie behouden met de veiligheidsstudies, waarvan de verificatie eveneens door Bel V uitgevoerd wordt8.
Het college van interne en externe deskundigen, aangesteld door Electrabel Kerncentrale Doel voor wat betreft de studie van de niet-radiologische aspecten, wordt weergegeven in Tabel 2-2.
Tabel 2-2: Voorgestelde coördinatoren en deskundigen voor de niet-radiologische aspecten
Intern
Naam Discipline/Rol
Mr. Michel Aerts Milieucoördinator KCD - Electrabel
Mr. Frédéric Madry Energy & Environmental Consultant – Tractebel Engineering
Extern
Discipline Naam Rol
Coördinator Tinne Snoeijs en Geert Boogaerts
MER-coördinatoren
Geluid & Trillingen Stephan Claes Erkend MER-deskundige Geluid & Trillingen
Tom Schyvens Erkend MER-deskundige Geluid & Trillingen
Water Paul Van HaeckeKathleen NystenEliane De Becker
Erkend MER-deskundige WaterErkend MER-deskundige WaterErkend MER-deskundige Water
Fauna & Flora Tinne Snoeijs Erkend MER-deskundige Fauna & Flora
Mieke Deconinck Erkend MER-deskundige Fauna & Flora
Lucht Geert Boogaerts Erkend MER-deskundige Lucht
Bodem Frank Van Boven Erkend MER-deskundige Bodem
Mens-gezondheid Geert Boogaerts Erkend MER-deskundige Mens-gezondheid
8 Zie email ontvangen van Frederik Vanwonterghem dd 3 maart 2010
KCD-MER/4NT/154702/000/01· 01/07/10 Deel I 17108
Dit
docu
men
t is
eige
ndom
van
Sue
z-Tr
acte
bel n
.v.;
het i
s ve
rbod
en h
et
te k
opië
ren
of a
an d
erde
n af
te s
taan
zon
der v
oora
fgaa
nde
toes
tem
min
g
Ondersteuning Geert Boogaerts Ondersteuning MER-deskundigen en Coördinatie
Annelies Aerts Ondersteuning MER-deskundigen
Toon Timmers Ondersteuning MER-deskundigen
Alle MER-deskundigen zijn werkzaam bij Vinçotte Environment N.V., met uitzondering van mevrouw Deconinck (Discipline Fauna & Flora), mevrouw Nysten en meneer Vanhaecke (Discipline Water) die werkbaar zijn bij Arcadis Belgium N.V.
Dhr. Geert Boogaerts treedt op als coördinator van deze MER. Hij wordt bijgestaan door Mevr. Tinne Snoeijs en Dhr. Toon Timmers.
Naast hoger vermelde sleuteldisciplines Geluid, Water en Fauna & Flora worden bepaalde disciplines in het MER behandeld door de coördinator. Het gaat hier om de disciplines Lucht, Bodem, Mens-gezondheid en Landschap, Bouwkundig erfgoed en Archeologie. Zij worden als nevendisciplines beschouwd. Andere disciplines worden niet besproken.
Elke deskundige is verantwoordelijk voor de inhoud van de discipline waarvoor hij/zij werd aangesteld. De coördinator draagt de verantwoordelijkheid voor het finale MER (niet-radiologische impact). Zijn taak bestaat erin de verschillende disciplines op elkaar af te stemmen en de interdisciplinaire gegevensoverdracht tijdig en vlot te laten verlopen. Hij stelt een eindevaluatie en een niet-technische samenvatting op.
Deze eindevaluatie en de niet-technische samenvatting zullen aangevuld worden met de conclusies met betrekking tot de radiologische impact van het project.
2.8. OVERZICHT VAN DE BESTAANDE VERGUNNINGEN EN AAN TE VRAGEN VERGUNNINGEN
De vergunningstoestand van de kerncentrale in Doel vormt een complex geheel.
De kerncentrale Doel is als nucleaire instelling klasse I onderworpen aan het vergunningstelsel van artikel 6 van het Koninklijk Besluit van 28 februari 1963, dat vervangen werd door het Koninklijk Besluit op ioniserende stralingen van 20 juli 2001; zijnde het Koninklijk Besluit houdende algemeen reglement op de bescherming van de bevolking van de werknemers en het leefmilieu tegen het gevaar van de ioniserende stralingen.
In het KB van 20 juli 2001 art. 11.2. staat een richtlijn m.b.t. de door het KB te vergunnen inrichtingen:
“11.2. De inrichtingen die vergunningsplichtig zijn op grond van de milieuwetgeving en bovendien behoren tot een inrichting ingedeeld krachtens artikel 3 en door het Agentschap onontbeerlijk worden geacht voor de werking of de exploitatie van de inrichting, moeten vergund worden door de krachtens dit reglement bevoegde overheid.
De hierdoor te verstrekken inlichtingen en bescheiden zijn deze die door het eerste lid vermelde reglementeringen bepaald zijn. De onderzoeksformaliteiten zijn die welke door onderhavig reglement voor de betrokken onderneming bepaald zijn”.
KCD-MER/4NT/154702/000/01· 01/07/10 Deel I 18108
Dit
docu
men
t is
eige
ndom
van
Sue
z-Tr
acte
bel n
.v.;
het i
s ve
rbod
en h
et
te k
opië
ren
of a
an d
erde
n af
te s
taan
zon
der v
oora
fgaa
nde
toes
tem
min
g
De exploitatie van de kerncentrale Doel is vergund onder het ondertussen opgeheven ARAB-stelsel (Algemeen Reglement voor de Arbeidsbescherming), op basis van, enerzijds installaties die krachtens titel I van dit Reglement als gevaarlijke, ongezonde of hinderlijke inrichtingen aan dit reglement onderworpen waren, en anderzijds stoomtoestellen die onder de bepalingen vallen van het KB van 1991 (vroeger titel IV van het ARAB). Deze installaties zijn onontbeerlijk voor de werking en exploitatie van de (nucleaire) instellingen in haar geheel.
Daarnaast omvat de kerncentrale ook inrichtingen die wél gedefinieerd worden in het VLAREM (Vlaams reglement op de Milieuvergunningen). In die gevallen wordt de vergunning verleend door de Vlaamse regering. Dit is ook zo wat de lozingsvergunningen betreft (m.b.t. de niet-radiologische aspecten).
Dat maakt dat de vergunningen versnipperd zijn. In de tabel in Bijlage I-3 van dit MER wordt een volledig overzicht gegeven van de diverse vergunningen die van toepassing zijn op de installaties van de kerncentrale.
Een nieuwe milieuvergunningsaanvraag in het kader van het VLAREM wordt voorbereid, die alle voorgaande “niet-radiologische” vergunningen zal vervangen, voor zover het de niet-radiologische aspecten betreft. Het doel is te komen tot een eenduidige, globale vergunning. Enkel de bestaande activiteiten zullen worden vergund. Er is geen uitbreiding voorzien van welke aard dan ook.
KCD-MER/4NT/154702/000/01· 01/07/10 Deel I 19108
Dit
docu
men
t is
eige
ndom
van
Sue
z-Tr
acte
bel n
.v.;
het i
s ve
rbod
en h
et
te k
opië
ren
of a
an d
erde
n af
te s
taan
zon
der v
oora
fgaa
nde
toes
tem
min
g
3. BELEIDSMATIGE EN JURIDISCHE RANDVOORWAARDEN
3.1. BELEIDSMATIGE RANDVOORWAARDEN
In onderstaande Tabel 3-3 wordt een overzicht weergegeven van de beleidsmatige voorwaarden. De relevantie en de reden van relevantie zijn hierin opgenomen, en dit voor de verschillende disciplines.
KCD-MER/4NT/154702/000/01· 01/07/10 Deel I 20108
Tabel 3-3: Matrix van de beleidsmatige randvoorwaarden
Beleidsplannen Relevant Discipline Reden van relevantie
Milieubeleidsplan: verdunning van de ozonlaag Ja Lucht Potentiële emissies naar lucht
Milieubeleidsplan: verandering van het klimaat door het broeikaseffect Ja Lucht Uitstoot CO2
Milieubeleidsplan: verontreiniging door fotochemische stoffen Ja Lucht Fotochemische precursoren
Milieubeleidsplan: verzuring Ja Lucht / Mens NOX
Milieubeleidsplan: verspreiding van milieugevaarlijke stoffen Ja Mens Mogelijk zware metalen
Milieubeleidsplan: verontreiniging en aantasting van de bodem Ja Bodem Bodemonderzoeken en bodembescherming
Milieubeleidsplan: verontreiniging door afvalstoffen Ja Mens Productie van afvalstoffen door KCD
Milieubeleidsplan: verstoring van watersystemen Ja Water Lozing afvalwaters en koelwater
Milieubeleidsplan: hinder Ja Mens Geluid, klachten…
Milieubeleidsplan: geluid Ja Geluid & Trillingen Specifieke geluid van de installaties van KCD plus potentieel effect op Natura 2000 gebieden in de omgeving.
Milieubeleidsplan: verlies aan biodiversiteit Te onderzoeken
Fauna & Flora Ten gevolge van de hervergunning zijn er geen directe rechtstreekse ingrepen in de Natura 2000 gebieden; eventuele potentiële indirecte effecten zullen bestudeerd worden samen met de noodzaak tot het opmaken van een passende beoordeling.
Milieu- en natuurverkenning 2030 Neen - -
Visiedocument geur Neen - -
Vlaams Energie- en Klimaatbeleid Ja Lucht Energieplan
Stofplan Weinig Lucht Uitstoot van fijn stof door transport en verbrandingsprocessen
Provinciaal milieubeleidsplan Weinig Alle Interferentie van de activiteiten van KCD met de doelstellingen en de vooropgestelde acties van dit plan zal
KCD-MER/4NT/154702/000/01· 01/07/10 Deel I 21108
onderzocht worden
Ruimtelijk structuurplan Vlaanderen Weinig Alle Interferentie van de activiteiten van KCD met de doelstellingen en de vooropgestelde acties van dit planzal onderzocht worden
Provinciaal en gemeentelijk ruimtelijk structuurplan Weinig Alle Interferentie van de activiteiten van KCD met de doelstellingen en de vooropgestelde acties van deze plannen zal onderzocht worden
Gemeentelijk Natuurontwikkelingsplan Weinig Fauna & Flora Interferentie van de activiteiten van KCD met de doelstellingen en de vooropgestelde acties van dit plan zal onderzocht worden
Gemeentelijk Mobiliteitsplan Weinig Mens Mobiliteit in en rond de site van KCD zal bestudeerd worden
Masterplan Mobiliteit Antwerpen Neen - -
Strategisch plan Haven van Antwerpen Weinig Fauna & Flora Het Strategisch Plan Haven Antwerpen voorziet in de opmaak van een achtergrondnota natuur, met betrekking tot de instandhouding van de speciale beschermingszones in het Linkerscheldeoevergebied.
KCD-MER/4NT/154702/000/01· 01/07/10 Deel I 22108
Dit
docu
men
t is
eige
ndom
van
Sue
z-Tr
acte
bel n
.v.;
het i
s ve
rbod
en h
et
te k
opië
ren
of a
an d
erde
n af
te s
taan
zon
der v
oora
fgaa
nde
toes
tem
min
g
3.1.1. Het milieubeleidsplan 2003-2007/2010
Het Decreet Algemene Bepalingen inzake Milieubeleid (DABM) ligt aan de basis van het vijfjaarlijks milieubeleidsplan. Op 19 september 2003 keurde de Vlaamse regering het milieubeleidsplan 2003-2007 (MINA 3) goed. Op 21 december 2007 keurde de Vlaamse Regering de tekst goed voor de verlenging tot 2010 en actualisatie van het Vlaamse Milieubeleidsplan 2003-2007.
Dit plan zet de bakens uit voor het milieubeleid in Vlaanderen tot 2010.
Voor de benadering van het milieubeleid vormen de zogenaamde milieuthema’s het aangewezen analysekader. Het Vlaamse milieubeleid wordt opgebouwd vanuit twaalf milieuthema’s. Deze thema’s maken deel uit van de milieuverstoringsketen dat milieuproblemen ontleedt van oorzaak tot gevolg. Verder worden relevante projectthema’s uit het plan weergegeven. Telkens wordt ook aangegeven op basis van het milieujaarprogramma van 2008, wat de stand van uitvoering van het geldende milieubeleidsplan is anno 2007.
3.1.1.1. VERDUNNING VAN DE OZONLAAG
Op 29 juni 2000 keurde de Europese Raad de EU-verordening 2037/2000 betreffende de ozonlaag-afbrekende stoffen goed. Deze verordening is een gevolg van een verdere uitdieping van het protocol van Montreal (1987). Kernpunten van deze verordening zijn onder meer:
een verbod op het gebruik van CFK’s, HBFK’s, tetrachloorkoolstof en 1,1,1-trichloorethaan met uitzondering van het gebruik in enkele essentiële toepassingen;
een verbod op het gebruik van nieuw geproduceerde HCFK’s vanaf 1/1/2010 (met uitzondering van enkele specifieke toepassingen). Vanaf 1/1/2015 geldt dit ook voor gerecycleerde HCFK’s;
bepalingen voor gebruikers van ozonafbrekende stoffen met betrekking tot de ontmanteling van apparatuur die deze stoffen bevat en de verplichte terugwinning van deze stoffen;
strengere afspraken inzake import en export van ozonafbrekende stoffen om een doelmatiger beleid tegen de illegale handel in verboden ozonafbrekende stoffen te kunnen voeren.
Het milieubeleidsplan stelt de doelstelling voorop om de emissies van ozonafbrekende stoffen terug te dringen met ten minste 70% ten opzichte van de emissies in 1999 tegen 2007 (74,5% tegen 2010)). In 2005 werd reeds een reductie van 75% bereikt ten opzichte van 1999.9
In bepaalde koelinstallaties in KCD wordt er nog gebruik gemaakt van de CFK’s en R-115 (in R-502, een mengsel van R-115 en R-22) en van de HFCK, R-22. De VLAREM-regels dienen gerespecteerd te worden m.b.t. het handelen en de vervanging van deze koelmiddelen.
9 Milieujaarprogramma 2008 en doorkijk naar 2010. Vlaamse overheid
KCD-MER/4NT/154702/000/01· 01/07/10 Deel I 23108
Dit
docu
men
t is
eige
ndom
van
Sue
z-Tr
acte
bel n
.v.;
het i
s ve
rbod
en h
et
te k
opië
ren
of a
an d
erde
n af
te s
taan
zon
der v
oora
fgaa
nde
toes
tem
min
g
3.1.1.2. VERANDERING VAN HET KLIMAAT DOOR HET BROEIKASEFFECT
Het Raamverdrag over klimaatverandering (UNFCCC), dat in 1994 in werking trad, wil de concentratie van broeikasgassen in de atmosfeer gelijk houden. Het verbindt alle deelnemende landen (België sloot zich aan in 1996) tot een jaarlijks rapport over de broeikasgasemissies. Verder moeten zij een nationale klimaatstrategie uitwerken en uitvoeren.
In december 1997 werd het Protocol van Kyoto goedgekeurd door alle deelnemende landen van het Raamverdrag over klimaatverandering en trad in werking op 16 februari 2005. De deelnemende industrielanden, waaronder België, engageren zich daarbij om de jaarlijkse uitstoot van de voornaamste broeikasgassen (CO2, CH4, N2O, HFK’s en PFK’s) te verminderen. De jaarlijkse uitstoot moet gemiddeld 5% dalen in de periode 2008-2012 tegenover het referentiejaar 1990. Deze vermindering wil het Protocol in eerste instantie bekomen door middel van beleidsmaatregelen die betrekking hebben op energie, vervoer, industrie, land en bosbouw en afvalbeheer.
Naast emissiereductiedoelstellingen voorziet het Protocol van Kyoto ook in de uitwerking van maatregelen voor de aanpassing aan klimaatverandering. Een groep van 15 Europese landen (EU-15) heeft in Kyoto de verbintenis aangegaan een vermindering van de emissies met 8% in de periode 2008-2012 tegenover die van het referentiejaar 1990 te bewerkstelligen. Een Europees akkoord verdeelde in 1998 die reductie onder de lidstaten waarbij België zich engageerde voor een vermindering van 7,5%. Ondertussen beslisten de staats- en regeringsleiders van de Europese Unie op de Europese Raad van 8 en 9 maart 2007 dat de Europese Unie haar broeikasgasuitstoot tegen 2020 met 20% moet verminderen ten opzichte van 1990. Deze doelstelling is ook vastgesteld in het nieuwe Europese klimaatsplan dat nog wel goedgekeurd moet worden door het Europees Parlement en door de verschillende lidstaten.
In 2000 legde Europa haar rol in de verandering van het klimaat vast in een Europees Programma over de bestrijding van de Klimaatverandering (EPK), waarbij een klimaatactieplan en een emissiehandelssysteem uitgewerkt werd. Dit programma trekt de krijtlijnen van het toekomstig EU-beleid in de strijd tegen de klimaatverandering en de aanpassing aan de onvermijdelijke gevolgen ervan. Verschillende andere EU-beleidsplannen ondersteunen dit klimaatbeleid, namelijk het Zesde Milieuactieprogramma, de Strategie Duurzame Ontwikkeling en de Lissabon-strategie. Om bovenstaand programma uit te voeren nam de Europese Commissie een aantal wetgevende initiatieven, die in belangrijke mate de lijnen trekken van het klimaatbeleid in Vlaanderen.
Met betrekking tot het klimaatbeleid in België wordt het takenpakket dat voortvloeit uit het klimaatdossier verdeeld tussen de federale overheid en de gewesten. De federale overheid beschikt over de belangrijke beleidsinstrumenten voor fiscaliteit en productbeleid. De gewesten zijn bevoegd voor het beleid rond rationeel energiegebruik (REG), hernieuwbare energie, milieuwetgeving en klimaataspecten in de domeinen mobiliteit, woonbeleid en landbouw. Ten behoeve van een kosten- en middelenefficiënte samenwerking en een tijdige uitvoering van de Belgische reductiedoelstelling sloten de federale overheid en de gewesten in 2001 een samenwerkingsakkoord over het klimaatbeleid. Naar aanleiding hiervan werd de Nationale Klimaat Commissie (NKC) opgericht. Het is deze NKC die de Belgische verdeelsleutel voor de Kyoto-doelstelling vastlegde waarbij het Vlaamse gewest zich engageerde om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen met 5,2% ten opzichte van 1990 voor de periode 2008-2012. De federale overheid heeft zich ertoe verbonden een reeks bijkomende interne emissiereducerende maatregelen te nemen, minstens voor 4,8 Mton CO2-equivalenten.
KCD-MER/4NT/154702/000/01· 01/07/10 Deel I 24108
Dit
docu
men
t is
eige
ndom
van
Sue
z-Tr
acte
bel n
.v.;
het i
s ve
rbod
en h
et
te k
opië
ren
of a
an d
erde
n af
te s
taan
zon
der v
oora
fgaa
nde
toes
tem
min
g
Een Nationaal Klimaatplan 2002-2012 bundelt de maatregelen van de gewestelijke en federale overheden binnen de Belgische Kyoto-doelstelling in een landelijk plan. Dit plan dient regelmatig geëvalueerd te worden en in functie daarvan herzien zoals vastgelegd in de Wet van 11 april 2003 houdende instemming met het Samenwerkingsakkoord tussen de Federale Staat, het Vlaamse Gewest, het Waalse Gewest en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest betreffende het opstellen, het uitvoeren en het opvolgen van een Nationaal Klimaatplan, alsook het rapporteren in het kader van het Raamverdrag van de Verenigde Naties inzake Klimaatverandering en het Protocol van Kyoto, afgesloten te Brussel op 14 november 2002.
Voor de realisatie van de Kyoto-reductiedoelstelling van 7,5% binnen België over de periode 2008-2012 dienen zowel beleidsinstrumenten ingezet te worden die behoren tot de federale als de gewestelijke bevoegdheden om tot een gelijkwaardige inspanning te komen. De verschillende gewesten werken eigen verdelingsscenario’s uit.
Het Vlaamse klimaatbeleidsplan 2006-2012, dat als een strategisch plan is uitgetekend, is opgesteld om de Vlaamse Kyotodoelstellingen te realiseren en bevat concrete beleidsmaatregelen. Aan de basis van het Vlaamse Klimaatbeleidsplan ligt het principe dat alle sectoren in de samenleving zich moeten inzetten om de strijd tegen de klimaatverandering aan te binden.
In uitvoering van het Kyotoprotocol is daarenboven een handelssysteem van CO2-emissierechten opgezet. Elke lidstaat beschikt over een toewijzingsplan dat emissierechten toewijst aan energie-intensieve bedrijfsinstallaties. Dit handelssysteem is voor het Vlaamse gewest een belangrijk klimaatbeleidsinstrument dat resultaten boekt; de emissies van 171 deelnemende Vlaamse bedrijfsvestigingen uit de handelsperiode 2005-2007 daalden met 4% van 33,6 miljoen ton in 2005 tot 32,3 miljoen ton in 2007. Het aantal toegewezen emissierechten voor de bedrijven in de handelsperiode 2008-2012 bedraagt 32,6 miljoen emissierechten per jaar.10
Enkele voorname doelstellingen uit het milieubeleidsplan in deze context is het stabiliseren van de broeikasgasemissies in Vlaanderen in 2005 t.o.v. 1990 (plandoelstelling), een 7,5% emissiereductie voor de familie van zes broeikasgassen in België over de periode 2008-2012 ten opzichte van 1990 (tussentijdse doelstelling) en een 5,2% emissiereductie voor de familie van zes broeikasgassen in Vlaanderen over de periode 2008-2012 ten opzichte van 1990. De stabilisatiedoelstelling werd in 2005 niet gehaald. De cijfers van 2006 geven echter aan dat de totale uitstoot van broeikasgassen voor het eerst onder het niveau van 1990 zou liggen, namelijk ruim 2% minder dan in 1990.9
10 Persmededeling van het kabinet van minister Hilde Crevits, 21 oktober 2008
KCD-MER/4NT/154702/000/01· 01/07/10 Deel I 25108
Dit
docu
men
t is
eige
ndom
van
Sue
z-Tr
acte
bel n
.v.;
het i
s ve
rbod
en h
et
te k
opië
ren
of a
an d
erde
n af
te s
taan
zon
der v
oora
fgaa
nde
toes
tem
min
g
Per Koninklijk besluit van 21 april 200711 werden de kerncentrales voor de periode 2005 – 2007 voor alle hulp- en veiligheidsinstallaties, voor zover zij uitsluitend dienen voor de veilige exploitatie van een kerncentrale vrijgesteld van het hebben van een vergunning voor de uitstoot van broeikasgassen en werden ook tijdelijk buiten de gemeenschapsregeling voor de handel in broeikasgasemissierechten gehouden. In de tussentijd werd door het FANC geoordeeld dat de Europese Richtlijn niet van toepassing is op nucleaire installaties of op installaties die onontbeerlijk zijn voor de werking van deze nucleaire installaties. De werking hiervan wordt immers uitsluitend geregeld door het EURATOM-verdrag. Dit standpunt werd bevestigd door de Vlaamse Administratie en daaruit voortvloeiend eveneens dat er voor de volgende periode 2008 – 2012 geen CO2-monitoringsplan moet worden opgesteld door KCD. De Europese Commissie werd hiervan op de hoogte gesteld en heeft dit stilzwijgend goedgekeurd. Onder dit stelsel hoeft KCD dus geen monitoringsplan op te stellen.
In dit MER, zal onafgezien onder welk regime de broeikasgassen vallen, een inventaris worden opgemaakt van de relevante broeikasgassen.
3.1.1.3. VERONTREINIGING DOOR FOTOCHEMISCHE STOFFEN
De Europese Richtlijn inzake de beperking van de emissies van Vluchtige Organische Stoffen (VOS) als gevolg van het gebruik van organische oplosmiddelen bij bepaalde industriële installaties (Richtlijn 99/13/EC) voorziet in een reductie van de VOS-emissies met ongeveer 70% tegen 2010. VOS worden immers aanzien als een precursor van fotochemische luchtverontreiniging.
Deze richtlijn is grotendeels omgezet in VLAREM I en II via onder meer een wijziging van de indelingslijst, rubriek 59 en de bijhorende sectorale voorwaarden onder rubriek 5.59.
Het Protocol van Genève van 18 november 1991 omvat een reductie of een stand-still ten opzichte van een referentiejaar voor de emissies van VOS. In dit kader koos België voor een emissiereductie van 30% tegen 1999 met als referentiejaar een jaar te kiezen tussen 1984 en 1990.
De Europese Unie legt doelstellingen vast voor de luchtkwaliteit, gekoppeld aan uniforme methoden en criteria om deze te beoordelen en de resultaten aan de bevolking mee te delen. Zij vaardigt ook richtlijnen uit waarmee emissieplafonds aan de verschillende lidstaten worden opgelegd om verzuring, eutrofiëring en de ozonproblematiek in te dijken (NEC-richtlijn en de richtlijn Grote Stookinstallaties).
Europa heeft ook wetgeving voor sectoren ontwikkeld. De bindende emissiedoelstellingen zijn afgeleid uit de EU-richtlijn Nationale Emissiemaxima (NEC-richtlijn). De milieukwaliteitdoelstelling zal worden bereikt indien de EU-lidstaten de overeengekomen NEC-emissieplafonds tegen 2010 realiseren. De NEC-richtlijn heeft als doel de grensoverschrijdende milieuproblemen van verzuring en troposferische ozonvorming aan te pakken.
11 Koninklijk besluit van 21 april 2007 tot omzetting van de Richtlijn 2003/87/EG van het Europees Parlement en de Raad van 13 oktober 2003 tot vaststelling van een regeling voor de handel in broeikasgasemissierechten binnen de Gemeenschap en tot wijziging van Richtlijn 96/61/EG van de Raad voor wat betreft de hulp- en veiligheidsinstallaties van kerncentrales
KCD-MER/4NT/154702/000/01· 01/07/10 Deel I 26108
Dit
docu
men
t is
eige
ndom
van
Sue
z-Tr
acte
bel n
.v.;
het i
s ve
rbod
en h
et
te k
opië
ren
of a
an d
erde
n af
te s
taan
zon
der v
oora
fgaa
nde
toes
tem
min
g
De richtlijn werd omgezet in Vlaamse wetgeving door het Besluit van de Vlaamse regering van 14 maart 2003 (gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad van 14 april 2003). In dit besluit worden de Vlaamse emissieplafonds vastgesteld, de doelstellingen van de richtlijn onderschreven en verantwoordelijke instanties voor de implementatie van de richtlijn aangeduid.
De emissiereductiedoelstellingen voor Vlaanderen zoals deze zijn vastgesteld in bovenvermeld besluit zijn:
SO2: 65,8 kton/jaar
NOX: 58,3 kton/jaar
VOS: 70,9 kton/jaar
NH3: 45,0 kton/jaar
Het Belgisch NOX-plafond werd opgesplitst in 4 subplafonds: één nationaal cijfer voor emissies van de niet-stationaire bronnen en drie plafonds voor de overige bronnen van elk van de gewesten. Gezien er geen overeenstemming bestaat over de verdeling van het plafond voor de niet-stationaire bronnen, kan geen globale Vlaamse doelstelling vooropgesteld worden. Bijgevolg is in het geactualiseerde milieubeleidsplan de volgende Vlaamse doelstelling opgenomen:
voor stationaire bronnen (industrie/huishoudens) het Vlaamse NEC-emissieplafond van 58,3 kton NOX tegen 2010;
voor niet-stationaire bronnen het Belgische NEC-emissieplafond van 68 kton NOX
tegen 2010.
Voor VOS gelden de volgende plafonds:
voor stationaire bronnen (industrie/huishoudens) het Vlaamse NEC-emissieplafond van 70,9 kton VOS tegen 2010;
voor niet-stationaire bronnen het Belgische NEC-emissieplafond van 21 kton VOS tegen 2010.
Het Protocol van Göteborg en de richtlijn ‘nationale emissieplafonds’ werden parallel uitgewerkt voor dezelfde polluenten (SO2, NOX, VOS en NH3), evenwel binnen andere fora: terwijl de toepassing van de NEC-richtlijn beperkt is tot het grondgebied van de Europese Unie, is het LRTAP-Verdrag (Verdrag ter bestrijding van Grensoverschrijdende Luchtverontreiniging in het kader van de Economische Commissie voor Europa van de Verenigde Naties), en dus ook het Protocol van Göteborg, van toepassing op de 15 lidstaten van de EU, de Midden- en Oost-Europese landen, Canada, de Verenigde Staten en Rusland.
Beide dossiers hebben dezelfde benadering: op basis van een grondige kosten-batenanalyse, waarbij de geografische gevoeligheidsvariatie en het grensoverschrijdend karakter van de polluenten in rekening worden gebracht, zijn een aantal maatregelen en acties geïdentificeerd en voorgesteld in de strategie.
De NEC-richtlijn legt echter scherpere emissiemaxima op dan het Protocol van Göteborg en is sowieso bindend, terwijl de engagementen in het kader van het Protocol pas bindend worden op het moment van de ratificatie. Dit NEC-reductieprogramma dient bijgevolg ook als reductieprogramma in uitvoering van het Protocol van Göteborg.
KCD-MER/4NT/154702/000/01· 01/07/10 Deel I 27108
Dit
docu
men
t is
eige
ndom
van
Sue
z-Tr
acte
bel n
.v.;
het i
s ve
rbod
en h
et
te k
opië
ren
of a
an d
erde
n af
te s
taan
zon
der v
oora
fgaa
nde
toes
tem
min
g
Volgens het milieujaarprogramma van 2008 vertonen de stationaire NOX-emissies in de periode 1990-2002 in Vlaanderen een licht dalende trend. In de periode 2002-2005 is er echter een stagnatie waarneembaar, doch de emissie nam in 2006 verder af tot 67,6 kton.9
De stationaire VOS-emissies zijn in Vlaanderen sinds 1990 jaarlijks gedaald. Voor het jaar 2006 bedroeg de stationaire VOS-emissie 57,5 kton. De gerealiseerde daling is voor het grootste deel te wijten aan een aanpassing van de methodologie om industriele VOS-emissies in te schatten. De huishoudelijke VOS-emissies zijn sinds 1990 nauwelijks gedaald.9
De evolutie van de NOX-emissie van de niet-stationaire bronnen vertoont een licht dalende trend in Vlaanderen. Het doelbereik van de Vlaamse niet-stationaire NOX-emissie kan echter niet exact worden berekend omdat de beschikbare emissiegegevens niet vergelijkbaar zijn met de oorspronkelijke mina-plan 3 doelstelling. De VOS-emissie van niet-stationaire bronnen bedroeg in Vlaanderen 20,6 kton in 2006. De doelstelling wordt momenteel al bereikt. De mobiliteitsevolutie wordt hier gecompenseerd door de verdieselijking.9
De verbranding van diesel gaat gepaard met de emissies van schadelijke stoffen die onder controle gehouden worden door bovenstaande emissieregelgeving (voornamelijk NOx). VOS-emissies kunnen mogelijk geassocieerd worden met de opslag en activiteiten ter hoogte van KCD, met name voor de te vergunnen spuitinstallatie. In dit MER zal onderzocht worden of KCD aan de verplichtingen voldoet en zullen de emissies van de desbetreffende stoffen onderzocht en beoordeeld worden binnen het kader van de emissieplafonds.
3.1.1.4. VERZURING
Het LRTAP-verdrag van 1979 (Verdrag betreffende grensoverschrijdende luchtverontreiniging over lange afstand, Genève) en zijn protocollen zorgden ervoor dat in Europa en Noord-Amerika een nationaal stelsel werd opgezet, gestoeld op onderzoek, op samenwerkingsprogramma's voor systematische observatie, op evaluatie van de luchtverontreiniging en op de uitwisseling van informatie hieromtrent. Het verdrag beoogt de mens en zijn milieu tegen verontreiniging van de lucht te beschermen en deze in de mate van het mogelijke geleidelijk terug te dringen en te voorkomen. Dit geldt voor de grensoverschrijdende luchtverontreiniging over lange afstand. Verschillende protocollen werden in het raam van het LRTAP-Verdrag afgesloten ter bestrijding van enkele specifieke verontreinigende stoffen of verontreinigingen.
Verzuring is één van de grensoverschrijdende problematieken. Het resultaat van behaalde reducties is functie van het reductiebeleid in de andere gewesten en de ons omringende landen. Vandaar dat, net als bij andere milieuproblemen, een verhoogde inbreng bij de totstandkoming van het internationale beleid een must is.
De trends inzake NOX-emissies in Vlaanderen staan reeds hierboven geschetst. Wat betreft de SO2-emissie, wordt waargenomen dat het een dalende trend vertoont die sinds het jaar 2000 is afgezwakt. In 2006 bedroeg de SO2-emissie nog 106,4 kton. De doelstelling voor 2010 is het verminderen van de totale jaarlijkse SO2-emissie tot maximum 67,05 kton (er wordt gestreefd naar een verdere reductie tot 60 kton).9
Met betrekking tot verzuring zijn voor KCD de parameters stikstofoxiden van belang. Dit wordt verder in de discipline Lucht onderzocht. De elektriciteitsproductie van KCD is echter stikstofarm.
KCD-MER/4NT/154702/000/01· 01/07/10 Deel I 28108
Dit
docu
men
t is
eige
ndom
van
Sue
z-Tr
acte
bel n
.v.;
het i
s ve
rbod
en h
et
te k
opië
ren
of a
an d
erde
n af
te s
taan
zon
der v
oora
fgaa
nde
toes
tem
min
g
3.1.1.5. VERSPREIDING VAN MILIEUGEVAARLIJKE STOFFEN
De internationale context is bepalend voor de beleidsuitvoering en -ontwikkeling van het stoffenbeleid en introduceert tevens beleidsvernieuwing, zowel op het gebied van nieuwe aandachtsstoffen als van beleidsstrategieën.
Er komen internationaal afspraken tot stand om de grensoverschrijdende verspreiding van milieugevaarlijke stoffen aan te pakken. Een voorbeeld hiervan is het LRTAP-protocol ter voorkoming van grensoverschrijdende luchtverontreiniging. Momenteel is dit ingevuld voor zware metalen en Persistente Organische Polluenten (POP’s).
Om verstoringen van de markt te beperken en de verspreiding van bepaalde stoffen via lucht of water in te dijken, wordt ook getracht om op internationaal niveau stoffen te bannen. Voorbeeld hiervan is het recent goedgekeurde UNEP-POP’s-protocol dat de globale ban van twaalf POP’s en onder meer het Europese PCB-beleid regelt.
De Europese aandacht gaat ook steeds meer naar het bereiken van kwaliteitsnormen voor de verschillende milieucompartimenten. In dat opzicht zijn de Europese Kaderrichtlijn Water en de Kaderrichtlijn Lucht opgesteld. Na een grondige evaluatie van het Europees wetgevend kader inzake gevaarlijke stoffen werd eind 2000 een Witboek Chemicaliën voorgesteld aan de lidstaten.
De federale overheid is bevoegd voor het productbeleid. Daardoor bepaalt zij een belangrijk onderdeel van het stoffenbeleid. De federale overheid is betrokken bij de risicoanalyse van bestaande en nieuwe stoffen en zij voorziet in de uitwerking van een nationaal actieplan. Bij het instellen van gebruiks- en marktbeperkingen ter bescherming van de consument en het leefmilieu leunt de federale overheid nauw aan bij de Europese regelgeving ter zake. Hierbij is de federale kaderwet Productnormen een belangrijk instrument.
Aanvullend regelt de REACH-verordening de beperking van milieugevaarlijke stoffen.
Wat betreft zware metalen stelt het milieubeleidsplan tegen 2010 een reductie in emissie naar de lucht voorop van 70% (t.o.v. 1995). In 2006 werd de doelstelling al gehaald voor Cd, doch de trend is niet langer dalend. Voor de andere zware metalen wordt een dalende trend vastgesteld: As (-52%), Cr (-57%), Cu (-32%), Ni (37%), Hg (56%), Pb (58%), Zn (46%). Voor de zware metalen As, Cd en Ni zijn er verschillende hotspotgebieden in Vlaanderen, meer bepaald rond bedrijven van de sector ferro en non-ferro.9
Wat betreft de emissie van zware metalen naar water, stelt het milieubeleidsplan tegen 2010 een reductie voorop van 50% (t.o.v. 1998). De emissies naar oppervlaktewater nemen voor de meeste zware metalen verder af ten aanzien van 1998: As (-16%), Cr (-13%), Cu (-7%), Hg (-21%), Ni (-25%), Pb (-14%), Zn (-15%). Voor Cd werd in 2005 een lichte toename vastgesteld (+2%).9
Voor de emissies van PAK (Polycyclische aromatische koolwaterstoffen) stelt het milieubeleidsplan een reductie naar lucht voorop tot maximaal 192 ton in 2010. Sinds 1990 daalt de PAK-emissie. Op basis van de recentste cijfers blijkt dat de vooropgestelde doelwaarde al in 1995 werd bereikt. Sinds 1995 is de daling sterk afgezwakt en schommelt de PAK-emissie rond 170 ton per jaar. In 2006 wordt de doelstelling nog net gehaald met een totale emissie van 188 ton. De PAK-emissie door de industrie kent een sterke daling, terwijl men een grote toename merkt voor de transportsector. Ook de huishoudens hebben een belangrijk emissie aandeel.9
KCD-MER/4NT/154702/000/01· 01/07/10 Deel I 29108
Dit
docu
men
t is
eige
ndom
van
Sue
z-Tr
acte
bel n
.v.;
het i
s ve
rbod
en h
et
te k
opië
ren
of a
an d
erde
n af
te s
taan
zon
der v
oora
fgaa
nde
toes
tem
min
g
Het aantal overschrijdingen van de 40 μg/m3 norm voor PM1012-concentratie (fijn stof)
vertoont een schommelend verloop. In 2006 werden twee overschrijdingen vastgesteld terwijl de doelstelling van het milieubeleidsplan is het vermijden van een dergelijke overschrijding. Bijkomende doelstellingen tegen 2010 zijn het vermijden van meer dan 35 overschrijdingen op jaarbasis van een PM10-daggemiddelde concentratie van 50 μg/m3, het reduceren van de PM10-concentratie tot 20 μg/m3 (jaargemiddelde) en het reduceren van de PM2,5
13-jaargemiddelde concentratie tot 25 μg/m3. De jaargemiddelde PM10-concentratie vertoont, na een scherpe daling in de periode 1996-1998, een eerder schommelend verloop. Binnen de planperiode treedt een lichte daling op. In 2006 was dit jaargemiddelde 34 μg/m3. De metingen van PM2,5 bevinden zich nog in een experimentele fase zodat nog geen uitspraak kan gedaan worden over trend en doelbereik. 9
Dit wordt verder in de disciplines Lucht en Water (verspreiding via oppervlaktewateren) onderzocht. De elektriciteitsproductie van KCD is echter zeer arm aan emissies van PM (alle korrelverdelingen).
Inzake de regelgeving die voortvloeit uit REACH, is KCD geen producent of invoerder van gevaarlijke stoffen onder het toepassingsgebied van REACH. KCD is enkel downstream-gebruiker van gevaarlijke stoffen en producten. Bijgevolg heeft KCD geen preregistratie- of registratieverplichtingen maar wel communicatieverplichtingen up- en downstream van de toeleveringsketen.
3.1.1.6. VERONTREINIGING EN AANTASTING VAN DE BODEM
Dit thema wordt niet onmiddellijk gestuurd door het Europees kader aan de hand van richtlijnen. Lange termijndoelstellingen met betrekking tot bodemverontreiniging zijn onder meer dat de sanering van dringende historische bodemverontreiniging aangevat dient te worden voor 2021. Historische verontreinigingen die een ernstige bedreiging vormen, worden voor 2036 gesaneerd.
Inzake mogelijke bodemsanering volgt de overheid het bodemsaneringsbeleid (vrijwillige en verplichte saneringen). De krachtlijnen en de bepalingen hiertoe zijn vastgelegd in het bodemsaneringsdecreet en zijn uitvoeringsbesluiten.
Versnelde ambtshalve saneringen worden vooropgesteld om de hierboven weergegeven doelstellingen te kunnen halen. Een geautomatiseerde procedure zorgt voor de aanwijzing van historisch verontreinigde gronden waar sanering moet plaatsvinden.
Een belangrijke doelstelling vastgesteld in het milieubeleidsplan is de sanering van 23% (2.450 gronden) van de gronden met historische bodemverontreiniging minstens opgestart (d.w.z. een project is ingediend) tegen 2007 (totaal te saneren gronden met historische bodemverontreiniging is naar schatting 10.700). De trend daaromtrent is sterk stijgend voor de periode 1997 (47 gronden) tot 2006 (2.694 gronden = 25,2%) waarmee de doelstelling voor 2007 werd bereikt. Tegen 2010 dient de sanering van 31% (3.300 gronden) van de gronden met historische bodemverontreiniging minstens opgestart (d.w.z. een project is conform verklaard).9
Op de verplichtingen van het bodemsaneringdecreet en de bijhorende uitvoeringsbesluiten, samen met de mogelijke effecten van potentieel aanwezige bodemverontreiniging wordt tijdens het m.e.r.-proces in de optiediscipline Bodem uitgebreid ingegaan.
12 PM10: fijn stofdeeltjes (PM) met een aërodynamische diameter kleiner dan 10 µm
13 PM2,5: fijn stofdeeltjes (PM) met een aërodynamische diameter kleiner dan 2,5 µm
KCD-MER/4NT/154702/000/01· 01/07/10 Deel I 30108
Dit
docu
men
t is
eige
ndom
van
Sue
z-Tr
acte
bel n
.v.;
het i
s ve
rbod
en h
et
te k
opië
ren
of a
an d
erde
n af
te s
taan
zon
der v
oora
fgaa
nde
toes
tem
min
g
3.1.1.7. VERONTREINIGING DOOR AFVALSTOFFEN
Europese en internationale wetgeving en afspraken bepalen het Vlaamse afvalbeleid. Deze internationale context bepaalt de wijze waarop in het Vlaamse Gewest de verwerking van afvalstoffen plaatsvindt samen met het regime dat van toepassing is op de grensoverschrijdende overbrenging van afvalstoffen.
Lidstaten van de EU zijn verplicht een plan op te stellen voor het beheer van afvalstoffen op grond van de kaderrichtlijn. De prioriteiten voor wat bedrijfsafvalstoffen betreft, worden gelegd in het in kaart brengen van de productie van de belangrijkste bedrijfsafvalstoffen en het vastleggen van reductiedoelstellingen, interne recuperatie en terugname door hergebruik, afvalkost en economische voordelen van afvalpreventie.
Na een sterke toename in de periode 1992-2000, stabiliseerde de afvalproductie in Vlaanderen rond 20 Mton. De waarde voor het referentiejaar 2002 is 19,0 Mton. In 2005 (24,9 Mton) wordt er terug een toename vastgesteld. Gezien de toegenomen afvalproductie in 2005 wordt in de periode 2002-2005 niet langer een ontkoppeling tussen afvalproductie en het Bruto Regionaal Product vastgesteld. De voorzichtig positieve trend van de voorbije jaren zet zich dus niet door. De trend van de hoeveelheid gestorte bedrijfsafvalstoffen is dalend voor de volledige periode van 1992 (5,4 Mton) t.e.m. 2005 (1,9 Mton). De doelstelling van 2010 (2,3 Mton) van het milieubeleidsplan wordt hiermee bereikt.9
Een aanvullende doelstelling beoogt het verminderen van de schadelijkheid van het geproduceerde afval, zodat de impact ervan op het milieu zoveel mogelijk wordt beperkt.
De productie van de niet-radiologische afvalstoffen en de verdere verwijdering ervan bij KCD worden in het MER behandeld.
3.1.1.8. VERSTORING VAN WATERSYSTEMEN
De kaderrichtlijn Water (KRLW) (RL 2000/60/EG) is sinds 22 december 2000 van kracht en heeft verregaande gevolgen voor het waterbeleid in de Europese lidstaten en dus ook in Vlaanderen. De richtlijn benadert de waterproblematiek integraal op stroomgebiedniveau en heeft zowel betrekking op oppervlaktewater als op grondwater. Het doel van deze richtlijn is een kader op te stellen voor de bescherming van landoppervlaktewater, overgangswater, kustwateren en grondwater, dat:
aquatische ecosystemen en wat de waterbehoeften ervan betreft, terrestrische systemen en waterrijke gebieden die rechtstreeks afhankelijk zijn van aquatische ecosystemen, voor verdere achteruitgang behoedt, beschermt en verbetert;
duurzaam gebruik van water bevordert op basis van de bescherming van de beschikbare waterbronnen op lange termijn;
verhoogde bescherming en verbetering van het aquatisch milieu beoogt, onder andere door emissies van prioritaire stoffen progressief te verminderen en emissies van prioritaire gevaarlijke stoffen stop te zetten of geleidelijk te beëindigen;
zorgt voor de progressieve vermindering van de verontreiniging van grondwater en verdere verontreiniging hiervan wordt voorkomen;
bijdraagt tot het afzwakken van de gevolgen van overstromingen en perioden van droogte.
KCD-MER/4NT/154702/000/01· 01/07/10 Deel I 31108
Dit
docu
men
t is
eige
ndom
van
Sue
z-Tr
acte
bel n
.v.;
het i
s ve
rbod
en h
et
te k
opië
ren
of a
an d
erde
n af
te s
taan
zon
der v
oora
fgaa
nde
toes
tem
min
g
De algemene doelstelling van de richtlijn is tegen eind 2015 een goede toestand voor oppervlaktewater en grondwater te bereiken. Om deze doelstelling te bereiken legt de richtlijn onder meer volgende verplichtingen op:
omzetten van de richtlijn en aanduiding van bevoegde autoriteiten tegen eind 2003;
analyseren van de kenmerken van het stroomgebiedsdistrict, beoordelen van de effecten van menselijke activiteiten en economische analyse van het watergebruik tegen eind 2004;
monitoringprogramma’s operationaliseren voor de toestand van oppervlaktewater, grondwater en beschermde gebieden tegen eind 2006;
eerste stroomgebiedbeheersplannen en eerste maatregelenprogramma’s vaststellen tegen eind 2009 (voor de eerste keer en vervolgens om de zes jaar);
het beginsel van terugwinning van de kosten van waterdiensten toepassen, inclusief milieukosten en kosten van de hulpmiddelen tegen eind 2010.
In Vlaanderen gebeurt de omzetting door middel van het Decreet betreffende het integraal waterbeleid van 18 juli 2003 (B.S., 14.11.2003).
Het aantal meetplaatsen dat in 2006 voldeed aan de basiskwaliteit voor BZV (BOD) bedroeg 45% (doelstelling milieubeleidsplan voor 2007-2010 bedraagt 66%). De evolutie van de laatste 10 jaar wijst op een aanzienlijke verbetering, maar met sterke schommelingen per meetjaar. Het percentage meetplaatsen dat voldoet aan de basiskwaliteit voor biologische kwaliteitsnorm schommelde tot 2001 al enige jaren rond 25%. Sinds 2002, en ook in 2006, voldoet ongeveer 30% van de meetplaatsen aan de biologische kwaliteitsnorm (doelstelling milieubeleidsplan voor 2007-2010 bedraagt 40%). Op maximaal 25% van de meetplaatsen met een goede of zeer goede biologische kwaliteit (situatie 2001) is de toestand verslechterd in 2007. Van de 52 meetplaatsen die in 2001 een goede of zeer goede kwaliteit hadden en die in 2006 opnieuw bemonsterd zijn, waren er 4 (8%) die significant lager (minimaal twee indexpunten) scoorden dan in 2001. De doelstelling voor 2010 is dat de biologische kwaliteit van de meetplaatsen echter niet mag verslechteren.9
In dit MER zullen alle waterstromen van het project geïdentificeerd worden, kwantitatief en kwalitatief beschreven worden en er zal een waterbalans opgemaakt worden. Ook de oorsprong en de uiteindelijke bestemming van deze verschillende waterstromen zullen omschreven worden. De afvalwaterkarakteristieken zullen getoetst worden aan de geldende reglementering.
Daarnaast gaat er specifieke aandacht naar de captatie en het terugstorten van koelwater in de Schelde, waarbij ook gekeken zal worden naar de potentiële thermische belasting in de Schelde, die dit met zich meebrengt.
3.1.1.9. HINDER
Ter ondersteuning van het hinderbeleid heeft de overheid in de loop van 2000 en 2001 een belangrijk instrument ontwikkeld dat het mogelijk moet maken het hindergevoel bij de Vlaamse bevolking op te volgen.
KCD-MER/4NT/154702/000/01· 01/07/10 Deel I 32108
Dit
docu
men
t is
eige
ndom
van
Sue
z-Tr
acte
bel n
.v.;
het i
s ve
rbod
en h
et
te k
opië
ren
of a
an d
erde
n af
te s
taan
zon
der v
oora
fgaa
nde
toes
tem
min
g
Het SLO (schriftelijk leefomgevingonderzoek) is een gewestelijk beleidsinstrument waarbij op regelmatige basis een representatief staal van de Vlaamse burgers door middel van een schriftelijke enquête wordt gevraagd het hindergevoel van geur, geluid en licht te evalueren. Een eerste referentie-enquête (SLO-0) had begin 2001 plaats bij ruim 3200 personen verspreid over het hele Vlaamse grondgebied. Ze gaf een beeld van de toestand begin 2001 en leerde dat 30% van de respondenten tenminste tamelijk gehinderd was door geluid, 19% door geur en 5% door licht. Meer dan 90% vond het belangrijk tot uitzonderlijk belangrijk dat de overheid een oplossing zocht om geluidhinder en geurhinder weg te nemen. Voor licht was dat ongeveer 80%. 30% van de ondervraagden ondervond geluidshinder van straatverkeer, 10% van luchtverkeer, 9% van huisdieren van buren. Andere belangrijke bronnen van geluidshinder waren laden en lossen van vrachtwagens (5%), doe-het-zelfactiviteiten van buren (5%), bouw- en sloopactiviteiten (4,5%), treinverkeer (4%) en bedrijven (3,5%). Straatverkeer was ook de belangrijkste bron van geurhinder (13%). Verder waren ook verbranden van afval door buren (6%), uitspreiden van dierlijke mest (5%) en huisdieren van buren (3,5%) belangrijke bronnen van geurhinder. Bij lichthinder was voornamelijk de verlichting van gemeente- en gewestwegen een hinderbron (3%).
MKROS, het milieuklachtenregistratie- en -opvolgingssysteem maakt het mogelijk milieuklachten in te voeren en op te volgen via het internet.
In het geactualiseerde milieubeleidsplan worden met betrekking tot hinder door geluid, geur en licht volgende doelstellingen vooropgesteld9:
in 2010 ligt het aantal potentieel ernstig gehinderden door geluid niet hoger dan 15% van de bevolking; Het percentage van de bevolking dat potentieel ernstig gehinderd wordt door geluid bedraagt ongeveer 18%. Dit cijfer is onveranderd gebleven gedurende de planperiode en verschilt ook niet beduidend van de jaren voordien;
tegen 2010 het aantal gehinderde door geur terugbrengen tot 15%; op basis van enquetes werd aangetoond dat het aantal gehinderden in 2004 tot 15,4% teruggebracht was t.o.v. 18,7% in 2001;
tegen 2010 nieuwe lichtvervuiling voorkomen en bestaande lichtvervuiling verminderen.
In het kader van het milieueffectrapport wordt onderzocht of enige hinder met betrekking tot geluid, geur of licht ten gevolge van het project kan worden verwacht.
Daarnaast wordt onderzocht in welke mate er reeds klachten van omwonenden werden geregistreerd.
3.1.1.10. GELUID
In juni 2002 keurde de EU-raad de nieuwe richtlijn goed ‘aangaande de beoordeling en het beheer van omgevingslawaai’. Richtlijn 2002/49/EG inzake de evaluatie en beheersing van omgevingslawaai heeft als doel de aanpak van geluidsproblemen in de verschillende lidstaten te harmoniseren. De richtlijn heeft betrekking op lawaai veroorzaakt door weg-, lucht- en treinverkeer en industrie. De richtlijn geeft voorschriften voor het opstellen van geluidskaarten, het informeren van de bevolking, het rapporteren van het aantal blootgestelde personen aan de Europese commissie en het opstellen van actieplannen voor lokale probleemgebieden. De richtlijn voorziet tevens in een lange termijnstrategie om het aantal geluidgehinderden te reduceren.
KCD-MER/4NT/154702/000/01· 01/07/10 Deel I 33108
Dit
docu
men
t is
eige
ndom
van
Sue
z-Tr
acte
bel n
.v.;
het i
s ve
rbod
en h
et
te k
opië
ren
of a
an d
erde
n af
te s
taan
zon
der v
oora
fgaa
nde
toes
tem
min
g
Ook de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) heeft richtlijnen uitgevaardigd voor omgevingslawaai. Vooral de richtlijn die stelt dat het aanbevolen geluidsniveau van de slaapkamer (LAmax = 45 dB(A)) 's nachts slechts 10 tot 15 keer mag overschreden worden, wordt regelmatig gehanteerd in verband met de luchthavenproblematiek.
Bij de beoordeling van het geluid van hinderlijke bedrijven wordt vastgesteld dat op verschillende plaatsen in Vlaanderen de milieukwaliteitsnormen voor geluid overschreden worden. Als een groep dicht bij elkaar gelegen bedrijven de overschrijding veroorzaakt, was het tot op heden moeilijk uit te maken welke bedrijven moeten saneren en welke niet. Via de vastgestelde methoden voor het bepalen van het geluidvermogenniveau van industriële bronnen (EMOLA) en het geluidsimmissieberekeningsmodel voor industrielawaai (BEGIS) is dit evenwel mogelijk geworden.
Het geactualiseerde milieubeleidsplan stelt voorop dat in 2010 het aantal potentieel ernstig gehinderden door geluid niet hoger dan 15% van de bevolking mag bedragen.9
Tijdens het m.e.r.-proces zal onderzocht worden of het opstellen van een geluidskaart en dito modellering noodzakelijk is teneinde de potentiële hinder en de conformiteit met de Vlaamse regelgeving in kaart te brengen respectievelijk aan te tonen.
3.1.1.11. VERLIES AAN BIODIVERSITEIT
De belangrijkste internationale verdragen zijn:
de Conventie van Ramsar (1971) inzake watergebieden van internationale betekenis, in het bijzonder als leefgebied voor watervogels;
de Conventie van Bern (1979) tot behoud van wilde dieren en planten en hun natuurlijk milieu in Europa;
de Conventie van Bonn (1979) ter bescherming van trekkende wilde diersoorten (en de overeenkomsten voor onder meer watervogels, vleermuizen en kleine walvisachtigen);
de Conventie van Rio (1992) voor biodiversiteit.
Op Europees niveau werd in de Ministeriële Conferentie van 1995 de Pan-Europese Strategie voor Biologische en Landschappelijke Diversiteit bekrachtigd. In het kader hiervan werd de Europese Landschapsconventie opgesteld (2000).
Inzake bosbeleid zijn vooral de Ministeriële Conferenties ter Bescherming van de Bossen in Europa van belang. Daarin is onder andere het begrip duurzaam bosbeheer gedefinieerd. Deze conferenties stellen de zorg voor biodiversiteit centraal in het bosbeleid en bosbeheer. Op het niveau van de Europese Unie kaderen de belangrijkste bepalingen inzake natuur- en/of bosbehoud in:
de Vogelrichtlijn 79/409/EEG (1979) tot behoud van de vogelbestand (Natura 2000);
de Habitatrichtlijn 92/43/EEG (1992) inzake de instandhouding van de natuurlijke habitats en de wilde flora en fauna (Natura 2000);
de Verordeningen voor bosbescherming inzake luchtverontreiniging (1986) en tegen brand (1992);
de Plattelandsverordening (1999);
KCD-MER/4NT/154702/000/01· 01/07/10 Deel I 34108
Dit
docu
men
t is
eige
ndom
van
Sue
z-Tr
acte
bel n
.v.;
het i
s ve
rbod
en h
et
te k
opië
ren
of a
an d
erde
n af
te s
taan
zon
der v
oora
fgaa
nde
toes
tem
min
g
de Kaderrichtlijn Water (2000).
Een belangrijke doelstelling uit het geactualiseerd milieubeleidsplan is de milieukwaliteit afstemmen op de ecologische vereiste van de kwetsbare soorten en habitats in gebieden in het VEN, de groen-, park-, buffer- en bosgebieden en in de speciale beschermingszones. Indicatoren die daartoe vanaf 2008 opgevolgd worden, zijn9:
Percentage oppervlakte met overschrijding kritische lasten verzuring in bos, heide en graslanden.
Gemiddelde overschrijding van kritische lasten vermesting in bos, heide en graslanden.
Percentage meetplaatsen oppervlaktewatermeetnet met duurzame BBI.
Voor de Natura 2000 gebieden dient conform de Europese richtlijnen een gunstige staat van instandhouding gegarandeerd te worden voor de tot doel gestelde soorten en habitats, m.a.w. de ecologische integriteit van de beschermingszone dient ten allen tijde gevrijwaard te blijven. Om de inpasbaarheid van toekomstige plannen en projecten in het Linker-en Rechterscheldeoevergebied en de cohabitatie ervan met het krachtens de Vogel- en Habitatrichtlijnen beschermde ecosysteem mogelijk te maken, dient als kader een plan te worden opgesteld dat de gunstige staat van instandhouding van soorten en habitats garandeert. In dergelijk plan worden zowel in kwantiteit als in kwaliteit voldoende oppervlakten aan habitats en leefgebieden voor de beschermde vogelsoorten continu verzekerd.
Als voorbereidende stap naar voornoemd (natuurricht)plan en naar het strategisch plan voor de haven Antwerpen werd door de Vlaamse Regering op 7 november 2003 echter beslist voorafgaand een zogenaamde Achtergrondnota Natuur (AN) op te maken. De Minister bevoegd voor Leefmilieu preciseerde in zijn nota van 12 januari 2004 de scope en het doel van deze Achtergrondnota Natuur (AN) als volgt.
“De AN geeft een ruimtelijke vertaling aan de omvang en de aard van de biotopen die volgens de instandhoudingsdoelstellingen (IHD) noodzakelijk zijn en geeft deze ruimtelijke keuzen (selectie van gebieden voor biotopen) weer. De verdere ontwikkeling van de zeehaven zal binnen de bepalingen van de AN en het natuurrichtplan verlopen.
De AN geeft uitvoering aan de betreffende principes van de ‘Geactualiseerde principes van Strategisch Plan Linkerscheldeoever.’ Over deze principes is bij de verschillende ondertekende bestuurlijke entiteiten een dergelijke mate van consensus aanwezig dat zij door hun uitvoerende bestuurlijke organen worden onderschreven. De AN geeft tevens uitvoering aan het ontwerp strategisch plan voor de haven rechteroever, in bijzonderheid het streefbeeld natuur zoals daarin opgenomen.
De AN formuleert kwantitatieve, kwalitatieve en ruimtelijke doelstellingen met betrekking tot de natuurwaarden in en om de haven, met het oog op de duurzame instandhouding ervan.”
KCD-MER/4NT/154702/000/01· 01/07/10 Deel I 35108
Dit
docu
men
t is
eige
ndom
van
Sue
z-Tr
acte
bel n
.v.;
het i
s ve
rbod
en h
et
te k
opië
ren
of a
an d
erde
n af
te s
taan
zon
der v
oora
fgaa
nde
toes
tem
min
g
De AN werd in maart 2006 afgewerkt. Voor het Linkeroevergebied zijn er in de Achtergrondnota verschillende scenario’s opgemaakt en is nagekeken of ze volstaan om aan de natuurverplichtingen te voldoen. Bij de opmaak van de scenario’s stonden de Vogelrichtlijnverplichtingen (oppervlakte van diverse habitattypes) centraal. Daarna werden ze ook nog getoetst t.o.v. de Habitatrichtlijnverplichtingen. Vooral het creëren van voldoende areaal kwalitatief slik en schor is een cruciale factor gebleken omdat er in de actuele toestand immers geen garantie op duurzaamheid is. De autonome ontwikkeling wijst op verdere degradatie en de impact van toekomstige menselijke ingrepen in en rond het gebied zal hierop ook nog een belangrijke invloed kunnen hebben. Enkel de scenariovarianten die beter dan behoorlijk scoorden na een toetsing met zowel de Vogel- als de Habitatrichtlijnverplichtingen, werden vervolgens meegenomen bij de opmaak van het plan-MER voor het Ontwerp-Strategisch Plan voor en de afbakening van de haven van Antwerpen in haar omgeving.
De voorliggende scenario’s uit de AN zijn echter slechts in abstracte termen beschreven, m.n. in functie van het habitattype dat in de verschillende deelgebieden moet worden ontwikkeld. Verder onderzoek naar de meest wenselijke inrichtingsmaatregelen zal via andere studies moeten gebeuren. Wat betreft de directe omgeving van KCD zijn de voorliggende scenario’s nagenoeg identiek. In de discipline Fauna & Flora zullen in de effectbespreking de verwachte effecten getoetst worden aan de voorliggende scenario’s.
Voor Natura 2000 gebieden gelden een aantal verplichtingen zoals het uitvoeren van beschermingsmaatregelen en de monitoring van effecten en dit om de al dan niet nog op te stellen instandhoudingsdoelstellingen te waarborgen. Bij plannen, programma’s en vergunningsplichtige activiteiten die effecten kunnen hebben op de habitats en soorten van deze gebieden moet uit een passende beoordeling blijken of de natuurlijke kenmerken van het gebied niet aangetast worden.
In geval dat er aantasting verwacht wordt zal het project of plan niet kunnen doorgaan tenzij in geval van groot openbaar belang en indien er bovendien geen alternatieven mogelijk zijn. In dit laatste geval is een volwaardige compensatie naar aard en omvang verplicht. Er wordt gesteld dat de compensatie moet gerealiseerd zijn op het moment dat het betrokken gebied schade ondervindt.
In dit MER zal er een evaluatie uitgevoerd worden met betrekking tot de noodzaak van het opstellen van een passende beoordeling. Deze zal gebeuren op basis van de mogelijke effecten die er zijn op de Natura 2000 gebieden in de omgeving.
Een belangrijk aspect waar rekening mee gehouden moet worden, is het feit dat de kerncentrale reeds van 1974 in gebruik is en dat er in het kader van dit MER-onderzoek geen nieuwe activiteiten of uitbreidingen voorzien zijn.
3.1.2. Milieu- en natuurverkenning 2030
De Milieuverkenning en de Natuurverkenning 2030 (opgesteld door respectievelijk de VMM en het INBO in samenwerking met de VITO) beschrijven meerdere ontwikkelingen die zich in de toekomst onder bepaalde omstandigheden kunnen voordoen met betrekking tot de evolutie van het milieu en de natuur in Vlaanderen gedurende de volgende decennia. Bovendien bekijken ze hoe het beleid hier een impact op kan hebben.
De Milieuverkenning 2030 beschrijft ontwikkelingen in de economische sectoren, en de gevolgen daarvan voor de milieudruk en de milieukwaliteit. De Natuurverkenning 2030 focust op de gevolgen van de milieukwaliteit en het landgebruik voor de biodiversiteit.
KCD-MER/4NT/154702/000/01· 01/07/10 Deel I 36108
Dit
docu
men
t is
eige
ndom
van
Sue
z-Tr
acte
bel n
.v.;
het i
s ve
rbod
en h
et
te k
opië
ren
of a
an d
erde
n af
te s
taan
zon
der v
oora
fgaa
nde
toes
tem
min
g
De Milieuverkenning en de Natuurverkenning 2030 evalueren enerzijds een referentiescenario, dat het huidige beleid ongewijzigd voortzet tot 2030. Ze evalueren anderzijds ook een of meerdere alternatieve scenario’s die zich richten op de Europese doelstellingen voor milieu en natuur.
3.1.3. Het Vlaams Energie- en Klimaatbeleid
Vlaanderen heeft een belangrijke bevoegdheid inzake het energie- en klimaatbeleid, dat onder meer wordt gestuurd door het halen van de Kyotonormen. Rationeel energiegebruik, warmtekrachtkoppeling, hernieuwbare energiebronnen en flexibele mechanismen zijn, in die volgorde, de voornaamste aandachtspunten.
Deze kernpunten worden uitgezet in de beleidsnota Energie en Natuurlijke Rijkdommen 2004 – 2009.
In het kader van rationeel energiegebruik worden voor gebouwen op een gefaseerde wijze de energieprestatieregelgeving en de energieprestatiecertificaten ingevoerd. Daarnaast worden de netbeheerders verplicht om maatregelen te nemen op het gebied van rationeel energiegebruik. Zo moeten ze jaarlijks een vooraf bepaalde hoeveelheid primaire energie besparen bij hun afnemers.
Voor de industrie zijn er de energiebeleidsovereenkomsten, zoals het benchmarkconvenant en het auditconvenant, het besluit energieplanning en het beleid betreffende verhandelbare emissierechten.
Verder zijn er verscheidene initiatieven genomen, zoals ecologiesteun en certificaten, die het gebruik van hernieuwbare energiebronnen en warmtekrachtkoppeling substantieel verhogen. In het nieuwe Vlaamse klimaatbeleidsplan worden, naast de voortzetting van het bestaande beleid, tal van nieuwe maatregelen aangekondigd die kaderen in een integrale en duurzame visie.
Een en ander werd reeds besproken in het kader van de toelichting van het milieubeleidsplan van de Vlaamse Overheid (zie voorgaande).
3.1.4. Stofplan
Op 23 december 2005 keurde de Vlaamse minister van leefmilieu het zogenaamde fijn stofplan goed ("Saneringsplan fijn stof voor de zones met overschrijding in 2003 en aanpak fijn stofproblematiek in Vlaanderen"). Met het plan voert de Vlaamse overheid de richtlijnen 96/62/EG en 1999/30/EG uit. Door de maatregelen in dit plan uit te voeren, hoopt de Vlaamse overheid de concentratie aan fijn stof in de omgevingslucht te verlagen.
Het plan focust vooral op PM10, maar besteedt ook aandacht aan PM2,5 en NOx. Het plan beschrijft genomen en geplande maatregelen voor de verschillende bronnen van fijn stof in Vlaanderen. Het plan maakt een onderscheid tussen (1) generieke maatregelen die over het ganse Vlaamse grondgebied genomen kunnen worden, (2) generieke maatregelen naar verontreinigde zones en (3) specifieke aanpak van verschillende verontreinigde zones.
Voorbeelden van maatregelen zijn (uit het Stofplan):
aandachtig opvolgen van de luchtkwaliteit in de havenregio's. Bij knelpunten wordt een multipolluent aanpak voorgesteld en besproken met de betrokkenen;
verscherping van de controle naar diffuse emissies van industriële bronnen;
KCD-MER/4NT/154702/000/01· 01/07/10 Deel I 37108
Dit
docu
men
t is
eige
ndom
van
Sue
z-Tr
acte
bel n
.v.;
het i
s ve
rbod
en h
et
te k
opië
ren
of a
an d
erde
n af
te s
taan
zon
der v
oora
fgaa
nde
toes
tem
min
g
opstarten van een studie naar de bronnen die overschrijdingen veroorzaken in de haven van Antwerpen en onderzoek naar set van mogelijke maatregelen. Evalueren van de maatregelen van in dit onderzoek en studie 'hot spot' voorgestelde maatregelen. Overleggen met de betrokkenen.
Deze studie waarvan sprake in het laatste punt heeft geleid tot het opstellen van een ‘actieplan fijn stof en NO2 in de Antwerpse haven en de stad Antwerpen’, waarin tal van acties verder uitgewerkt worden met betrekking tot de reductie van de emissie van fijn stof en NO2, toegespitst op de specifieke situatie.
Het vervoer, maar ook verschillende verbrandingsinstallaties kunnen bij KCD verantwoordelijk zijn voor de emissie van fijn stof. De activiteiten zelf, namelijk de productie van elektriciteit op basis van kernenergie, levert geen bijdrage tot de fijnstofproblematiek. De emissie van fijn stof wordt bekeken in de discipline lucht.
3.1.5. Provinciaal Milieubeleidsplan
Het Decreet Algemene Bepalingen Milieubeleid (DABM) bepaalt dat het Provinciaal Milieubeleidsplan uitwerking geeft aan het Gewestelijk Milieubeleidsplan. Algemeen zijn de bepalingen van het Provinciaal Milieubeleidsplan indicatief, uitgezonderd de bepalingen en het actieplan die door de provincieraad als bindend zijn aangeduid. De provincieraad keurde op 21 april 2005 het provinciaal milieubeleidsplan van Oost-Vlaanderen definitief goed.
Dit provinciaal milieubeleidsplan geeft een beeld van het milieu- en natuurbeleid dat de provincie voor de volgende 5 jaar wil voeren. In het plan is er aandacht voor thema's zoals ruimte voor water, een groene provincie en duurzame ontwikkeling op provinciaal niveau.
Het provinciaal milieubeleidsplan 2005 – 2009 omvat 14 grote projecten:
Project 1: Werken aan integraal waterbeleid via de deelbekken werking;
Project 2: Bestrijden van erosie;
Project 3: Behoud en versterking van stiltegebieden in Oost-Vlaanderen;
Project 4: Uitbouw, coördinatie en ondersteuning van het overlegplatform huishoudelijke afvalstoffen;
Project 5: Intensiveren van de samenwerking met regionale landschappen en bosgroepen;
Project 6: Samen met landbouwers de natuur beheren;
Project 7: Natuurgerichter beheer van de Provinciale domeinen en natuurgebieden;
Project 8: Creëren van natuurverbindingsgebieden;
Project 9: Verruimen van het bovenlokale fietsroutenetwerk tot een netwerk van trage wegen;
Project 10: Ontwikkelen van een visie voor de inplanting van windturbines;
Project 11: Milieubewuster aankopen;
Project 12: Duurzaam bouwen in Oost-Vlaanderen;
KCD-MER/4NT/154702/000/01· 01/07/10 Deel I 38108
Dit
docu
men
t is
eige
ndom
van
Sue
z-Tr
acte
bel n
.v.;
het i
s ve
rbod
en h
et
te k
opië
ren
of a
an d
erde
n af
te s
taan
zon
der v
oora
fgaa
nde
toes
tem
min
g
Project 13: Samen met gemeenten werken aan een duurzaam milieubeleid;
Project 14: Netwerking en kwaliteitsbewaking van de natuur- en milieueducatie.
De meeste van bovenstaande projecten vinden hun implementatie binnen de bedrijfsvoering van KCD door het milieuzorgsysteem dat ISO14001 en EMAS gecertificeerd is. Andere projecten hebben geen relevantie met KCD (bijvoorbeeld ‘bestrijden van erosie’). Geen enkel project is in tegenspraak met de exploitatie van KCD.
3.1.6. Gemeentelijk Milieubeleidsplan
Het DABM regelt de milieubeleidsplanning op de verschillende Vlaamse bestuursniveaus. In het kader hiervan wordt de gemeente door het Vlaams Gewest gestimuleerd om via intekening op milieuconvenanten, en nadien de Samenwerkingsovereenkomst 'Milieu als opstap naar duurzame ontwikkeling', haar milieubeleid beter te plannen en verder uit te werken in milieujaarprogramma’s.
In het kader van een uitvoeringsbesluit betreffende de provinciale en gemeentelijke milieubeleidsplanning (B.S., 08/08/02) van dit decreet, dient elke gemeente in Oost-Vlaanderen te beschikken over een goedgekeurd gemeentelijk milieubeleidsplan. Dit milieubeleidsplan dient in overeenstemming te zijn met de bindende bepalingen opgenomen in de milieubeleidsplannen van het Vlaams Gewest en van de provincie Oost-Vlaanderen.
Het gemeentelijk milieubeleidsplan is zeer praktisch opgebouwd aan de hand van clusters. De acties die erin beschreven staan, kunnen zowel betrekking hebben op de gemeentelijke diensten als op de burgers en huishoudens, de scholen, de landbouwers en de bedrijven. Zij kunnen ook specifiek gericht zijn op een bepaalde gebied gelegen binnen de gemeente. Raakvlakken tussen de activiteiten van KCD en de doelstellingen van het gemeentelijk milieubeleidsplan van Beveren situeren zich uiteraard binnen de context van acties gericht op bedrijven en op het gebied van de Waaslandhaven. Een hierop gebaseerde selectie van acties, is:
actieve informatie en sensibilisatiecampagnes naar de diverse doelgroepen opstellen met betrekking tot het gebruik van milieuvriendelijkere bestrijdingsmiddelen, verven, lijmen, oplosmiddelen, bouwmaterialen of alternatieve werkwijzen in het algemeen, hiertoe wordt een prioritering wat betreft milieuvriendelijkheid van verven opgenomen;
bij het afleveren van milieuvergunningen toezicht houden op toepassen van de principes van rationeel watergebruik en de uitvoering hiervan;
sensibilisatiecampagne naar bedrijven (KMO’s, landbouwbedrijven, …) om te komen tot een afbouw van hoogwaardig water voor laagwaardige toepassingen;
in geval van klachten/calamiteiten/bij probleeminrichtingen toezien op het naleven van de geluidsnormen en zo nodig bijkomende exploitatievoorwaarden opleggen;
de milieudienst legt bij vergunningen waar het nodig geacht wordt, bijzondere voorwaarden op ivm lichthinder (bij grote terreinen, bij woonkernen, terminals, parkings in de dokken, …);
informatie over de voorwaarden opgelegd in VLAREM betreffende bovengrondse en ondergrondse stookolietanks, in het kader van klachten uitvoeren van controle;
KCD-MER/4NT/154702/000/01· 01/07/10 Deel I 39108
Dit
docu
men
t is
eige
ndom
van
Sue
z-Tr
acte
bel n
.v.;
het i
s ve
rbod
en h
et
te k
opië
ren
of a
an d
erde
n af
te s
taan
zon
der v
oora
fgaa
nde
toes
tem
min
g
aanleg van korte en autoluwe fietsverbindingen tussen de verschillende stadsdelen, en onderhoud en verbetering van de bestaande verbindingen zoals opgenomen in het mobiliteitsplan. Ook de aanleg van goede fietsverbindingen naar de Waaslandhaven is prioritair om de autopendel te verminderen;
verbeteren van de busverbindingen tussen de deelgemeenten, de Waaslandhaven en andere steden via frequentieverhogingen of nieuwe lijnen.
Het meest recente gemeentelijk milieubeleidsplan van Beveren bestrijkt de periode 2006 – 2010.
3.1.7. Ruimtelijk structuurplan Vlaanderen
De decretale basis voor de ruimtelijke planning in Vlaanderen wordt vastgelegd in het Decreet ruimtelijke planning van 24 juli 1996 houdende de ruimtelijke planning aangevuld met het Besluit van de Vlaamse regering van 23 september 1997 houdende de definitieve vaststelling van het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen (RSV) en het Decreet van 17 december 1997 houdende de bekrachtiging van de bindende bepalingen van bovenvermeld besluit met betrekking tot de definitieve vaststelling van het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen.
Het RSV bestaat uit drie delen. De eerste twee delen schetsen een beeld van de bestaande en de gewenste ruimtelijke structuur. Het derde deel omvat de bindende bepalingen.
Het RSV beschouwt Beveren als een kleine stad, die behoort tot het stedelijk kerngebied met daarin de centraal gelegen grote steden Antwerpen en Brussel.
Daarenboven bevestigt het RSV het belang van het Antwerpse havengebied, waarvan de Waaslandhaven op het grondgebied van de gemeente Beveren een belangrijk onderdeel uitmaakt.
Tevens behoort het aangrenzend internationaal multimodaal logistiek park Beveren-Verrebroek tot het afgebakend zeehavengebied van Antwerpen.
In het RSV worden ook de belangrijkste infrastructuurkenmerken beschreven. Voor Beveren zijn dit dan vooral de verschillende autosnelwegen die het grondgebied opdelen, zoals de N49 Antwerpen – Knokke, de R2 als onderdeel van de ring rond Antwerpen en de E17 Antwerpen – Gent.
Daarnaast wordt de gemeente doorkruist door de spoorweg Antwerpen – Gent en worden er hoogspanningsleidingen teruggevonden die door het landschap lopen.
Tot slot heeft het RSV ook aandacht voor de natuurgebieden in Vlaanderen, waarbij voor de omgeving van de kerncentrale voornamelijk de Scheldepolders en –oevers van belang zijn, als elementen van de open ruimte die zoveel mogelijk gevrijwaard moeten worden.
3.1.8. Ruimtelijk structuurplan provincie Oost - Vlaanderen
Het ruimtelijk structuurplan van de provincie Oost-Vlaanderen beschrijft de bestaande ruimtelijke structuur, de visie op de gewenste ruimtelijke ontwikkeling, de ruimtelijke principes (de ordeningsbeginselen), de gewenste ruimtelijke structuur en de beleidsmaatregelen om deze structuur te realiseren.
KCD-MER/4NT/154702/000/01· 01/07/10 Deel I 40108
Dit
docu
men
t is
eige
ndom
van
Sue
z-Tr
acte
bel n
.v.;
het i
s ve
rbod
en h
et
te k
opië
ren
of a
an d
erde
n af
te s
taan
zon
der v
oora
fgaa
nde
toes
tem
min
g
Analoog aan het RSV worden drie delen beschouwd: een informatief deel, een richtinggevend deel en een bindend deel.
Raakvlakken tussen de activiteiten van KCD en de doelstellingen van het ruimtelijk structuurplan van de provincie Oost-Vlaanderen worden besproken in de discipline Landschap, Bouwkundig erfgoed en Archeologie.
3.1.9. Gemeentelijk ruimtelijk structuurplan
Het gemeentelijk ruimtelijk structuurplan concretiseert de doelstellingen die worden opgelegd vanuit het ruimtelijk structuurplan Vlaanderen via het provinciaal ruimtelijk structuurplan. Het gaat hierbij voornamelijk om het creëren van ruimte voor wonen en werken, kaderend in de algemene principes van ruimtelijke ordening, zoals het stedenbeleid en het beleid specifiek gericht op het buitengebied.
Daarnaast wordt in dit plan ook een antwoord gezocht op gemeentespecifieke problematieken, zoals verstedelijkingsdruk of de nabijheid van het Antwerpse havengebied.
Raakvlakken tussen de activiteiten van KCD en de doelstellingen van het gemeentelijk ruimtelijk structuurplan van Beveren worden besproken in de discipline Landschap, Bouwkundig erfgoed en Archeologie.
3.1.10. Gemeentelijk natuurontwikkelingsplan
In 1995 verscheen het Gemeentelijk Natuurontwikkelingsplan voor Beveren, kortweg GNOP. Dit plan brengt het huidige natuurbestand in kaart en schetst het beleid dat ervoor moet zorgen dat de natuur maximale overlevings- en ontplooiingskansen krijgt.
Dit plan bevat 5 grote delen: fysische aspecten, natuurbeleid, inventarisatie, knelpuntenanalyse en plannen.
Het gemeentelijk natuurontwikkelingsplan van Doel (Beveren) wordt kort toegelicht in de discipline Fauna & Flora.
3.1.11. Gemeentelijk mobiliteitsplan
De gemeente Beveren keurde op 1 juli 2003 het mobiliteitsplan goed, waarin de contouren vastgelegd werden van een meerjarig verkeersbeleid. Dit mobiliteitsplan wil een duurzaam mobiliteitsbeleid ontwikkelen.
Het mobiliteitsplan heeft 4 belangrijke doelstellingen namelijk:
1. de verkeersveiligheid verhogen;
2. de verkeersleefbaarheid verbeteren;
3. de bereikbaarheid instandhouden en
4. de groei van de automobilisten beheersen
Het gemeentelijk mobiliteitsplan van Doel (Beveren) komt ter sprake in de discipline Mens-gezondheid.
KCD-MER/4NT/154702/000/01· 01/07/10 Deel I 41108
Dit
docu
men
t is
eige
ndom
van
Sue
z-Tr
acte
bel n
.v.;
het i
s ve
rbod
en h
et
te k
opië
ren
of a
an d
erde
n af
te s
taan
zon
der v
oora
fgaa
nde
toes
tem
min
g
3.1.12. Het Strategisch Plan Haven van Antwerpen
Op basis van de uitvoering van het Vlaamse Regeerakkoord van juli 1999 werd in de Vlaamse havens een planningsproces opgestart waarbij elk havengebied in Vlaanderen een strategisch plan en een ruimtelijk uitvoeringsplan moet opstellen. Dat moet uitgaan van een maximale bescherming van de omliggende woonzones, het behoud en het versterken van de ecologische infrastructuur binnen en buiten het havengebied en een zuinig ruimtegebruik. De principes van het strategisch plan vormen de basis voor elke verdere ontwikkeling van de haven, ongeacht of het hierbij gaat over maritieme dan wel industriële ontwikkeling. Deze ontwikkelingen zullen ook gekoppeld worden aan de realisatie of de versterking van de ecologische infrastructuur in en rondom het havengebied.
Oorspronkelijk werd de strategische planning van de Antwerpse haven voor beide Scheldeoevers afzonderlijk uitgevoerd. Ondertussen zijn beide planningsprocessen geïntegreerd, waardoor in 2006 één globaal strategisch plan voor het Antwerpse havengebied werd opgemaakt.
Het Strategisch Plan focust vooral op de verdere ontwikkeling van het havengebied, waarbij prioritaire projecten worden gedefinieerd, zoals een tweede toegang tot de Waaslandhaven, de afwerking van het Verrebroekdok, de ontwikkeling van het Logistiek Park Waasland en het Logistiek Park Hoevenen, en een substantiële uitbreiding van de containerbehandelingscapaciteit.
In het kader van dit planproces werd echter ook de zogenaamde Achtergrondnota Natuur opgesteld en in het plan verwerkt. De kwantitatieve, kwalitatieve en ruimtelijke doelstellingen van de Achtergrondnota Natuur moeten garant staan voor het bereiken van een ‘robuust’ natuurlijk systeem, waardoor een duurzame cohabitatie van economie en natuur gerealiseerd kan worden (zie hoger).
Hiermee zal rekening gehouden worden in de discipline Fauna & Flora.
3.2. JURIDISCHE VOORWAARDEN
Tabel 3-4 geeft een overzicht van de juridische voorwaarden. De relevantie en de reden van relevantie zijn hierin opgenomen voor de verschillende disciplines (Geluid, Fauna & Flora en Water).
Juridische voorwaarden die relevant zijn voor het beschrijven van het breder milieukader of die relevant zijn voor één van de nevendisciplines (Lucht, Bodem, Landschap, Bouwkundig erfgoed, Archeologie en Mens-gezondheid), worden door de coördinator besproken doorheen het rapport.
Tabel 3-4: Matrix van de juridische randvoorwaarden
Wetten en decreten Relevant
Discipline Reden van relevantie
Wet op de ruimtelijke ordening van 1962 Ja Mens-gezondheidGeluid & Trillingen
(1) o.a. bestemming gewestplan, inplanting, …(2) stedenbouwkundige vergunning…
KCD-MER/4NT/154702/000/01· 01/07/10 Deel I 42108
Dit
docu
men
t is
eige
ndom
van
Sue
z-Tr
acte
bel n
.v.;
het i
s ve
rbod
en h
et
te k
opië
ren
of a
an d
erde
n af
te s
taan
zon
der v
oora
fgaa
nde
toes
tem
min
g
Wetten en decreten Relevant
Discipline Reden van relevantie
Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening Ja Mens-gezondheidGeluid & Trillingen
(1) o.a. bestemming gewestplan, inplanting, …(2) stedenbouwkundige vergunning
Scheldeverdragen Ja Fauna & Flora Effect captatie op het estuarien systeem
Decreet van 21 oktober 1997 betreffende het natuurbehoud en het natuurlijk milieu (Natuurbehoudsdecreet)
Ja Fauna & Flora KCD bevindt zich in de nabijheid van VEN-gebieden
Besluit van 23 juli 1998 van de Vlaamse regering tot vaststelling van nadere regels ter uitvoering van het decreet van 21 oktober 1997 betreffende het natuurbehoud en het natuurlijk milieu
Ja Fauna & Flora KCD bevindt zich in de nabijheid van VEN-gebieden
Besluit van de Vlaamse regering van 24 mei 2002 tot vaststelling van de gebieden die in uitvoering van artikel 4, lid 1, van Richtlijn 92/43/EEG van de Raad van de Europese Gemeenschappen van 21 mei 1992 inzake de instandhouding van de natuurlijke habitats en de wilde flora en fauna aan de Europese Commissie zijn voorgesteld als speciale beschermingszones
Ja Fauna & Flora KCD is omgeven door een SBZ-V (vogelrichtlijngebied)
Beslissing van de Vlaamse regering van 4 mei 2001 aangaande het aanduiden van habitatrichtlijngebieden
Ja Fauna & Flora KCD bevindt zich in de nabijheid van een SBZ-H (habitatrichtlijngebied)
Besluit van de Vlaamse regering van 27 juni 2003 tot vaststelling van de voorwaarden voor de erkenning van natuurreservaten en van terreinbeherende natuurverenigingen en houdende toekenning van subsidies
Ja Fauna & Flora KCD bevindt zich in de nabijheid van een natuurreservaat
Besluit van de Vlaamse Regering houdende de definitieve vaststelling van het gebied “Waterzone van het gebied Schelde- en Durme-estuarium van de Nederlandse grens tot Gent” dat in aanmerking komt als speciale beschermingszone in toepassing van de Habitatrichtlijn 92/43/EEG van de Raad van de Europese Gemeenschappen van 21 mei 1992
Ja Fauna & Flora In dit besluit wordt een gedeelte van de stroomgeul van de Zeeschelde bijkomend afgebakend als SBZ-H (habitatrichtlijngebied). KCD loost koelwater in de Schelde.
Besluit van de Vlaamse Regering van 3 april 2009 betreffende de aanwijzing van speciale beschermingszones en de vaststelling van instandhoudingsdoelstellingen
Ja Fauna & Flora KCD bevindt zich in de nabijheid van een SBZ-H en in een SBZ-V.
Koninklijk Besluit van 27 september 1984 tot aanwijzing van de watergebieden van internationale betekenis
Ja Fauna & Flora KCD bevindt zich in de nabijheid van een Ramsar-gebied
Wet van 20 april 1989 aangaande het behoud van wilde dieren en planten en hun natuurlijk milieu in Europa
Neen - Er komen geen bedreigde wilde plant- en diersoorten voor in de directe projectomgeving van KCD
Decreet van 16 april 1996 betreffende de landschapszorg (Decreet Landschapszorg)
Neen - Het voorgenomen project beoogt geen ingrepen in het omliggende landschap
KCD-MER/4NT/154702/000/01· 01/07/10 Deel I 43108
Dit
docu
men
t is
eige
ndom
van
Sue
z-Tr
acte
bel n
.v.;
het i
s ve
rbod
en h
et
te k
opië
ren
of a
an d
erde
n af
te s
taan
zon
der v
oora
fgaa
nde
toes
tem
min
g
Wetten en decreten Relevant
Discipline Reden van relevantie
Decreet van 3 maart 1976 tot bescherming van Monumenten, Stads- en Dorpsgezichten
Neen - Het voorgenomen project beoogt geen ingrepen aan monumenten, stads- en dorpsgezichten
Decreet van 30 juni 1993 houdende de bescherming van het archeologisch patrimonium
Neen - Het voorgenomen project kan niet geassocieerd worden met archeologisch patrimonium
Het Bosdecreet van 13 juni 1990 Neen - Geen bossen in de nabije omgeving van KCD
Decreet van 18 juli 2003 betreffende het integraal waterbeleid
Ja Water Alle nodige informatie ter uitvoering van de watertoets wordt vermeld in een aparte paragraaf
Wet van 24 mei 1983 betreffende de kwaliteitsobjectieven van oppervlaktewater
Ja Water Lozing van het afvalwater wordt geëvalueerd
Wet van 26 maart 1971 op de bescherming van de oppervlaktewateren tegen verontreiniging
Ja Water Lozing van water in de Schelde
Besluit van de Vlaamse Regering van 3 mei 1991 betreffende het afleveren van vergunningen voor het capteren van water uit de in het Vlaamse Gewest gelegen bevaarbare waterlopen, kanalen en haven.
Ja Water KCD capteert oppervlaktewater voor de koeling.
Besluit van de Vlaamse Regering van 10 maart 2006 houdende de vaststelling van de regels met betrekking tot de scheiding tussen de gemeentelijke en de bovengemeentelijke saneringsverplichting en het vaststellen van de zoneringsplannen
Neen - KCD reinigt het eigen huishoudelijk afvalwater
Besluit van de Vlaamse Regering van 9 februari 2007 betreffende de preventie van de veteranenziekte op publiek toegankelijke plaatsen
Ja Mens-gezondheid
Koeltorens
Decreet van 24 januari 1984 houdende maatregelen inzake grondwaterbeheer (grondwaterdecreet)
Neen - Het project omvat geen grondwater-winning
Decreet van 22 februari 1995 betreffende de bodemsanering
Ja Bodem Bodembescherming, bodemonder-zoeken
Besluit van de Vlaamse regering van 5 maart 1996 tot vaststelling van het Vlaams Reglement betreffende de Bodemsanering (VLAREBO)
Ja Bodem Bodembescherming, bodemonder-zoeken
Decreet van 2 juli 1981 betreffende de voorkoming en het beheer van afvalstoffen (Afvaldecreet)
Ja Algemeen deel Productie van afvalstoffen
Besluit van de Vlaamse regering van 17 december 1997 tot vaststelling van het Vlaams Reglement inzake afval- voorkoming en –beheer
Ja Algemeen deel Productie van afvalstoffen
Decreet van 28 juni 1985 betreffende de milieuvergunning (Milieuvergunningsdecreet)
Ja Bodem, Geluid & Trillingen, Water, Lucht
Exploitatie van vergunningsplichtige inrichtingen
KCD-MER/4NT/154702/000/01· 01/07/10 Deel I 44108
Dit
docu
men
t is
eige
ndom
van
Sue
z-Tr
acte
bel n
.v.;
het i
s ve
rbod
en h
et
te k
opië
ren
of a
an d
erde
n af
te s
taan
zon
der v
oora
fgaa
nde
toes
tem
min
g
Wetten en decreten Relevant
Discipline Reden van relevantie
Besluit van de Vlaamse regering van 6 februari 1991 houdende de vaststelling van het Vlaams Reglement betreffende de milieuvergunning (VLAREM I)
Ja Bodem, Geluid & Trillingen, Lucht, Water
Exploitatie van vergunningsplichtige inrichtingen
Besluit van de Vlaamse regering van 1 juni 1995 houdende algemene en sectorale bepalingen inzake milieuhygiëne (VLAREM II)
Ja Bodem, Geluid & Trillingen, Lucht, Water
Sectorale voorwaarden voor vergunningsplichtige inrichtingen
Samenwerkingsakkoord van 01/06/2006 tussen de Federale Staat, het Vlaams Gewest, het Waals Gewest en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest tot wijziging van het samenwerkingsakkoord van 21/06/1999 tussen de Federale Staat, het Vlaams Gewest, het Waals Gewest en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest betreffende de beheersing van de gevaren van zware ongevallen waarbij gevaarlijke stoffen zijn betrokken
Ja Mens-gezondheid
Aanwezigheid van gevaarlijke stoffen
Wet van 31 januari 2003 houdende de geleidelijke uitstap uit kernenergie voor industriële elektriciteitsproductie
Ja Algemeen deel Exploitatieduur van de kernreactoren van KCD
Decreet van 8 mei 2009 houdende algemene bepalingen betreffende het energiebeleid
Ja Algemeen deel, Lucht
Emissie van broeikasgassen
Decreet van 18 december 2002 tot aanvulling van het Decreet houdende algemene bepalingen inzake milieubeleid (DABM) betreffende veiligheidsrapportage
Ja Mens-gezondheid
Aanwezigheid van gevaarlijke stoffenDe Seveso-toetsing zal geëvalueerd worden
Samenwerkingsakkoord met betrekking tot gewestgrensoverschrijdende milieueffecten van 4 juli 1994 (B.S. 11 augustus 1994) als uitvoering van het verdrag van Espoo (Finland 1991).
Mogelijk
Lucht, water (legionella, thermische verontreiniging)
Er zal worden onderzocht of gewestgrensoverschrijdende milieueffecten te verwachten zijn Dit wordt mogelijk geacht
Wet van 15 april 1994 betreffende de bescherming van de bevolking en van het leefmilieu tegen de uit ioniserende stralingen voortspruitende gevaren en betreffende het Federaal Agentschap voor Nucleaire Controle
Ja Radiologische effecten
De nucleaire activiteiten van KCD kunnen ioniserende stralingen veroorzaken die een gevaar kunnen vormen voor de bevolking en het leefmilieu
Koninklijk besluit van 20 juli 2001 houdende algemeen reglement op de bescherming van de bevolking, van de werknemers en het leefmilieu tegen het gevaar van ioniserende stralingen
Ja Radiologische effecten
De nucleaire activiteiten van KCD kunnen ioniserende stralingen veroorzaken die een gevaar kunnen vormen voor de bevolking en het leefmilieu
Koninklijk besluit van 17 oktober 2003 tot vaststelling van het nucleair en radiologisch noodplan voor het Belgisch grondgebied
Ja Radiologische effecten
De nucleaire activiteiten van KCD behoeven een noodplan
Euratom-verdrag Artikel 37 (overleg inzake mogelijke grensoverschrijdende nucleaire milieueffecten)
Ja Radiologische effecten
KCD bevindt zich op enkele kilometers van de Nederlandse grens. De grensoverschrijdende radiologische effecten zullen worden geëvalueerd.
KCD-MER/4NT/154702/000/01· 01/07/10 Deel I 45108
Dit
docu
men
t is
eige
ndom
van
Sue
z-Tr
acte
bel n
.v.;
het i
s ve
rbod
en h
et
te k
opië
ren
of a
an d
erde
n af
te s
taan
zon
der v
oora
fgaa
nde
toes
tem
min
g
3.2.1. Ruimtelijke ordening
De wetgeving betreffende ruimtelijke ordening en stedenbouw biedt de bevoegde overheden verschillende mogelijkheden om de kwaliteit van het leefmilieu in stand te houden of te herstellen/verbeteren. Een ruimtelijke ordening ontstaat pas als gevolg van een ruimtelijke planning en een daaruit voortvloeiend ruimtelijk beleid waarbij men een afweging maakt van de belangen van de maatschappelijke sectoren in functie van de kwaliteit van het leefmilieu. De ruimtelijke ordening probeert om de verschillende activiteiten zo goed mogelijk tot ontplooiing te brengen in een ruimte waarvan de kwaliteit en de kwantiteit optimaal bewaard blijven. Bodembestemmingsplannen zijn gebaseerd op de Wet op de ruimtelijke ordening van 1962 die voorzag in de opmaak van bodembestemmingsplannen namelijk de plannen van aanleg.
In de praktijk worden twee planniveaus gehanteerd. Vooreerst zijn er de gebiedsdekkende gewestplannen, waar de bestemmingen worden vastgelegd tot op perceelsniveau. Gewestplanwijzigingen worden echter niet meer doorgevoerd. In het decreet van 18 mei 1999 is immers vastgelegd dat in de toekomst bestemmingen vastgelegd worden in ruimtelijke uitvoeringsplannen (RUP's). De gewestplannen blijven wel gelden op de plaatsen waar ze (nog) niet vervangen zijn door deze nieuwe plannen.
Daarnaast zijn er de meer lokale voorschriften, vastgelegd in onder meer de bijzondere plannen van aanleg (BPA). Dit zijn plannen die de gemeentelijke overheid opstelt voor een bepaald deel van hun grondgebied. Net zoals de gewestplannen bestaan bijzondere plannen van aanleg uit een grafisch plan, aangevuld met een tekstgedeelte met de bijhorende voorschriften.
De site van KCD is op het gewestplan ingekleurd als zeehavengebied type 2. Op het bedrijfsterrein waarop de kerncentrale gelegen is, zijn twee bijzondere plannen van aanleg van toepassing, die elk handelen over de uitbreiding van de industriezone. Ze dateren van respectievelijk 15 oktober 1986 en 18 juli 1989, dus van voor de laatste gewestplanwijzigingen, waarin ze in opgenomen zijn.
Een uittreksel van het gewestplan is gegeven in Bijlage I-2.
Op delen van de omgeving van de kerncentrale zijn bepaalde ruimtelijke uitvoeringsplannen van toepassing. De site van de centrale behoort niet tot de gebieden besproken in deze RUPs. Gelet op de mogelijke impact van deze RUPs op de externe veiligheid van de Kerncentrale Doel heeft het Federaal Agentschap voor Nucleaire Controle (FANC) echter gevraagd betrokken te worden in het beslissingstraject voor ruimtelijke wijzigingen in de omgeving van de centrale. Eveneens werd de noodzaak aangekaart voor een structureel overleg tussen de verschillende beleidsniveaus (gewestelijk-federaal) betreffende ruimtelijke ordening in de buurt van nucleaire installaties zoals de centrale van Doel.
Sinds 1 september 2009 is de Vlaamse Codex Ruimtelijk Ordening in werking getreden dat een coördinatie is van het Decreet betreffende de ruimtelijke ordening (gecoördineerd op 22/10/96) en het Decreet houdende de organisatie van de ruimtelijke ordening (18/05/99 met aanpassingen). De Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening bepaalt enerzijds hoe de ruimtelijke ordening in plannen van aanleg en ruimtelijke uitvoeringsplannen wordt gegoten, en anderzijds hoe de normen van de ruimtelijke ordening concreet, op individuele situaties, worden toegepast. Het gaat hier om regels in verband met onder andere de stedenbouwkundige en de verkavelingsvergunning. Niemand mag zonder voorafgaandelijke, schriftelijke en uitdrukkelijke vergunning, een vaste inrichting bouwen, het reliëf van de bodem wijzigen of ontbossen.
KCD-MER/4NT/154702/000/01· 01/07/10 Deel I 46108
Dit
docu
men
t is
eige
ndom
van
Sue
z-Tr
acte
bel n
.v.;
het i
s ve
rbod
en h
et
te k
opië
ren
of a
an d
erde
n af
te s
taan
zon
der v
oora
fgaa
nde
toes
tem
min
g
Ruimtelijke uitvoeringsplannen zullen de gewestplannen en plannen van aanleg in voorkomend geval in de toekomst vervangen en de link leggen met de hogere structuur van het ruimtelijk structuurplan Vlaanderen, het provinciaal ruimtelijk structuurplan en het gemeentelijk ruimtelijk structuurplan. Dit toont aan dat de wetgeving aangaande ruimtelijke ordening zich momenteel in een overgangsfase bevindt.
In het kader van ruimtelijke ordening stippen we een belangrijk besluit aan: het Besluit van de Vlaamse regering van 1 oktober 2004 houdende vaststelling van een gewestelijke stedenbouwkundige verordening inzake hemelwaterputten, infiltratievoorzieningen, buffervoorzieningen en gescheiden lozing van afvalwater en hemelwater.
De site van KCD beschikt over geldige stedenbouwkundige vergunningen.
3.2.2. Scheldeverdragen
Het Schelde-estuarium is gelegen op zowel Nederlands als Vlaams grondgebied. Het heeft een lengte van ca. 160 km van de stad Gent in Vlaanderen tot de monding in Nederland. Dit estuarium is geregeld onderhevig aan stormvloeden vanuit de Noordzee, het is de maritieme toegangsweg tot belangrijke havens, waaronder Antwerpen en het heeft een grote ecologische waarde met zowel zoet als zout water getij.
In 1999 besloten Nederland en Vlaanderen een gezamenlijke langetermijnvisie voor het Schelde-estuarium op te stellen rond de functies ‘Veiligheid tegen overstromen’, ‘Toegankelijkheid van de havens’ en ‘Natuurlijkheid van het systeem’.
Het uitgangspunt hierbij was: “Het ontwikkelen van een gezond en multifunctioneel watersysteem dat op duurzame wijze gebruikt wordt voor menselijke behoeften”. De langetermijnvisie kan samengevat worden in een streefbeeld voor het jaar 2030 bestaande uit 5 kenmerken:
1. De instandhouding van de fysieke systeemkenmerken van het estuarium is uitgangspunt van beheer en beleid.
2. Maximale veiligheid is belangrijke bestaansvoorwaarde voor beide landen.
3. Als trekpaard voor de welvaart zijn de Scheldehavens optimaal toegankelijk.
4. Het estuarien ecosysteem is gezond en dynamisch.
5. Nederland en Vlaanderen werken bestuurlijk-politiek en operationeel samen.
Dit alles is vastgelegd in de zogenaamde Scheldeverdragen. In deze verdragen worden drie doelen vastgelegd:
1. Opvolgen en bewaken van de morfologische evolutie van het Schelde-estuarium.
2. Scheppen van een wetenschappelijk kader voor en het ondersteunen van plannen, programma's en projecten.
3. Geregelde toetsing van de effecten van in uitvoering zijnde en uitgevoerde projecten.
Hierin wordt dus onder meer gestipuleerd dat de effecten op het estuaria systeem als gevolg van bepaalde ingrepen in het Schelde-estuarium moeten worden onderzocht. In het MER zal hierop verder worden ingegaan in de disciplines Fauna & Flora en Water.
KCD-MER/4NT/154702/000/01· 01/07/10 Deel I 47108
Dit
docu
men
t is
eige
ndom
van
Sue
z-Tr
acte
bel n
.v.;
het i
s ve
rbod
en h
et
te k
opië
ren
of a
an d
erde
n af
te s
taan
zon
der v
oora
fgaa
nde
toes
tem
min
g
3.2.3. Natuurbehoud en natuurmilieu
Het DABM integreert het natuurbehoud in het milieubeleid. Het natuurbehoud en de bevordering van de biologische en landschappelijke diversiteit behoren immers tot de doelstellingen van het milieubeleid.
Het Decreet van 21 oktober 1997 betreffende het natuurbehoud en het natuurlijk milieu, kortweg Natuurbehoudsdecreet, vult deze bepalingen verder aan. De krachtlijnen van dit decreet zijn onder meer de horizontale maatregelen, het vrijwaren van de ecologische milieukwaliteit, het gebiedsgericht natuurbeleid samen met het soortgericht natuurbeleid en het doelgroepenbeleid. De afbakening van het ‘Vlaams Ecologisch netwerk’ (VEN) samen met het ‘Integraal Verwevings- en ondersteunend Netwerk’ (IVON) zijn kernpunten van het gebiedsgericht beleid.
Het VEN is een samenhangend en georganiseerd geheel van gebieden van de open ruimte waarin een specifiek beleid inzake het natuurbehoud wordt gevoerd, gebaseerd op de kenmerken en elementen van het natuurlijk milieu, de onderlinge samenhang tussen de gebieden van de open ruimte en de aanwezige en potentiële natuurwaarden.
Het Besluit van 23 juli 1998 van de Vlaamse regering tot vaststelling van nadere regels ter uitvoering van bovenvermeld kaderdecreet voorzag onder meer in een procedure tot het afbakenen van het VEN, GEN (Grote Eenheden Natuur), GENO (Grote Eenheden Natuur in Ontwikkeling) en het IVON.
Figuur 3-5 geeft alle VEN-gebieden en IVON-gebieden in de directe omgeving van KCD weer. De gearceerde zones langs beide oevers van de Schelde maken deel uit van het VEN-gebied ‘De slikken en schorren langsheen de Schelde’. Het gebied ‘De Kuifeend’ is ook een VEN-gebied maar ligt op meer dan 6 km van KCD (meer bepaald op 6,1 km), net zoals het VEN-gebied ‘Wase Scheldepolders (6,9 km).
Figuur 3-5: VEN- en IVON-gebieden in de omgeving van KCD (schaal 1:110000)
Bron: http://geo-vlaanderen.gisvlaanderen.be/geo-vlaanderen/ven/#
Kerncentrale Doel
KCD-MER/4NT/154702/000/01· 01/07/10 Deel I 48108
Slikken en schorren van de
Schelde
De Kuifeend
Wase Scheldepolders
Dit
docu
men
t is
eige
ndom
van
Sue
z-Tr
acte
bel n
.v.;
het i
s ve
rbod
en h
et
te k
opië
ren
of a
an d
erde
n af
te s
taan
zon
der v
oora
fgaa
nde
toes
tem
min
g
Natura 2000 betreft een Europees netwerk gevormd door speciale beschermingszones in uitvoering van de Europese Richtlijnen 92/43/EEG (Habitatrichtlijn) en 79/409/EEG (Vogelrichtlijn): de zogenaamde habitatrichtlijngebieden (SBZ-H) en de vogelrichtlijngebieden (SBZ-V). De Habitatrichtlijn heeft tot doel de biodiversiteit in de lidstaten te behouden en streeft naar de instandhouding en het herstel van de natuurlijke habitats en de wilde flora en fauna die hiervan deel uitmaken.
De Vogelrichtlijn op zijn beurt heeft tot doel de instandhouding van alle natuurlijk in het wild levende vogelsoorten op het Europese grondgebied van de lidstaten te bevorderen. Hiervoor moeten speciale beschermingsmaatregelen getroffen worden voor de leefgebieden van een aantal vogelsoorten, vermeld in de Bijlage I van de richtlijn. Bovendien moet men ook de rui-, overwinterings- en rustplaatsen van geregeld voorkomende trekvogelsoorten, onder andere watervogels en ganzen, beschermen.
De Vlaamse regering gaf op 4 mei 2001 haar goedkeuring voor de afbakening van de habitatrichtlijngebieden. Het Belgisch Staatsblad van 18 augustus 2002 publiceerde deze goedkeuring. De afbakening van de vogelrichtlijngebieden is vastgelegd in het Besluit van de Vlaamse Executieve van 17 oktober 1988 en de wijzigingen die op 23 juni 1998 en op 17 juli 2000 door de Vlaamse regering werden goedgekeurd.
Figuur 3-6 geeft de ligging van habitat- en vogelrichtlijngebieden aan voor de omgeving van KCD.
De groene zones die habitatrichtlijngebieden aanduiden en zich langs de oevers van de Schelde uitstrekken, maken deel uit van het habitatrichtlijngebied ‘Schelde- en Durmeëstuarium van de Nederlandse Grens tot Gent’, afgebakend bij het Besluit van de Vlaamse regering van 24 mei 2002 (B.S., 17 augustus 2002).
Daarnaast is er nog een klein habitatrichtlijngebied ter hoogte van Berendrecht. Dit omvat één van de historische forten rond Antwerpen en is van belang voor zijn vleermuizenpopulatie.
De gebieden, aangeduid door de blauwe arcering, zijn fragmenten van het vogelrichtlijngebied ‘Schorren en polders van de Beneden-Schelde’ dat tevens opgenomen is in de lijst van Ramsargebieden (afgebakend bij het Koninklijk Besluit van 27 september 1984). Ook het VEN-gebied ‘De Kuifeend’ maakt hier deel van uit.
Daarbij mag niet vergeten worden dat ook het gebied Westerschelde - Verdronken Land van Saeftinghe, op Nederlands grondgebied, aangeduid is als vogel- én habitatrichtlijngebied. Andere nabij gelegen Natura 2000 gebieden op het Nederlandse grondgebied zijn Brabantse Wal (vogel- én habitatrichtlijngebied), Markiezaat (vogelrichtlijngebied) en Zoommeer (vogelrichtlijngebied) en Vogelkreek (habitatrichtlijngebied) (niet aangeduid op kaart).
KCD-MER/4NT/154702/000/01· 01/07/10 Deel I 49108
Dit
docu
men
t is
eige
ndom
van
Sue
z-Tr
acte
bel n
.v.;
het i
s ve
rbod
en h
et
te k
opië
ren
of a
an d
erde
n af
te s
taan
zon
der v
oora
fgaa
nde
toes
tem
min
g
Figuur 3-6: Speciale beschermingsgebieden in de omgeving van KCD (schaal 1: 120.000)
Bron: http://geo-vlaanderen.gisvlaanderen.be/geo-vlaanderen/natura2000/#· Kerncentrale Doel
De afbakeningen van de Waaslandhaven (K.B. 7/11/78) en van het Vogelrichtlijngebied (79/409/EEG) 3.6 “Schorren en polders van de Beneden Schelde” (BVE 17/10/88) vallen grotendeels samen. De schorren en slikken in het gebied behoren eveneens tot het Habitatrichtlijngebied (92/43/EEG) ‘Schelde- en Durme-estuarium van de Nederlandse grens tot Gent’ (BVE 14/2/96). Door de realisatie van het Verrebroekdok en het Deurganckdok werden habitat van verschillende vogelsoorten en slikken en schorren vernietigd. Krachtens artikel 6 van de Habitatrichtlijn was hiervoor compensatie vereist. De in eerste instantie voorziene compensatiemaatregelen werden door de Europese Commissie ontoereikend geacht, met stillegging van de in 1999 aangevatte werken voor het Deurganckdok tot gevolg. Het Vlaams Parlement heeft toen het initiatief genomen tot de opmaak van het “decreet voor enkele bouwvergunningen waarvoor dwingende redenen van groot openbaar belang gelden”. Het zogeheten Nooddecreet werd op 20 december 2001 gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad. Tevens keurde het Vlaams Parlement op 20 februari 2002 de resolutie “betreffende de toepassing van de Richtlijn 79/409/EEG en 92/43/EG ter compensatie van grote infrastructuurwerken in de Westerschelde en de Zeeschelde” goed, waarin aan de Vlaamse regering een aantal aanvullende maatregelen gevraagd werden. De Vlaamse regering hechtte op 18 maart 2002 haar goedkeuring aan het protocol ter uitvoering van het compensatieplan van grote infrastructuurwerken in de Westerschelde en de Zeeschelde, af te sluiten tussen het Vlaams Gewest, de Vlaamse Landmaatschappij, het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen en de Maatschappij voor Haven-, Grond- en Industrialisatiebeleid van het Linkerscheldeoevergebied. In de discipline Fauna & Flora wordt verder ingegaan op de afgebakende compensatiegebieden in de omgeving van KCD.
In de directe omgeving van KCD zijn er verschillende broed- en pleisterplaatsen afgebakend (zie Figuur 3-7). KCD is nagenoeg volledig omsloten door het pleistergebied Beveren Linkeroever Polders. Andere belangrijke gebieden zijn de Zeeschelde Nederlandse Grens-Lillo (pleistergebied), Linkeroever (broedgebied), Galgeschoor en het Groot Buitenschoor (broed- en pleistergebied), het Kanaaldok B2, het Kanaaldok B3, de Zandvliet sluis, het Doeldok en het Deurganckdok. Vogeltrekroutes vermijden de site van KCD maar rondom de site is het een druk verkeer van slaap-, voedsel- en seizoentrek.
KCD-MER/4NT/154702/000/01· 01/07/10 Deel I 50108
Groot Buitenschoor
Galgeschoor
De Kuifeend
Schor van Oud Doel
Schorren en polders van de Beneden-Schelde
Schelde- en Durmeëstuarium van de Nederlandse Grens tot Gent
Dit
docu
men
t is
eige
ndom
van
Sue
z-Tr
acte
bel n
.v.;
het i
s ve
rbod
en h
et
te k
opië
ren
of a
an d
erde
n af
te s
taan
zon
der v
oora
fgaa
nde
toes
tem
min
g
Figuur 3-7: Belangrijke broed- en pleistergebieden in de omgeving van KCD (schaal 1:155.000)
Bron: http://geo-vlaanderen.gisvlaanderen.be/geo-vlaanderen/vogelatlas/#
· Kerncentrale Doel
De terreinen die van belang zijn voor het behoud en de ontwikkeling van de natuur of het natuurlijk milieu kunnen door de Vlaamse overheid aangewezen of erkend worden als natuurreservaat. In deze natuurgebieden wordt via aangepast beheer, een natuurstreefbeeld behouden of ontwikkeld. Een onderscheid wordt gemaakt tussen een Vlaams natuurreservaat en een erkend natuurreservaat. Een Vlaams natuurreservaat wordt door de Vlaamse regering aangewezen op gronden die het Vlaamse Gewest in eigendom of huur heeft of die ze daartoe ter haar beschikking worden gesteld. Erkende natuurreservaten worden door de Vlaamse regering erkend op verzoek van de eigenaar, de beheerder of diegene die het gebruiksrecht heeft.
In de directe omgeving van KCD bevindt er zich geen enkel Vlaams natuurreservaat. Het Schor van Oud Doel, Galgeschoor, Groot Buitenschoor en De Kuifeend zijn vier erkende natuurreservaten (zie Figuur 3-6 voor hun ligging). Er bevinden zich ook geen bossen in de directe omgeving van KCD.
Verderaf gelegen zijn de reservaten Grote Geule in Kieldrecht (Wase Scheldepolders – zie Figuur 3-5) en Kreken van Saleghem in Meerdonk (niet op kaart). Beide reservaten liggen ten zuidwesten van KCD.
Het Decreet van 19 juli 2002 betreffende de wijziging van onder meer het Decreet van 21 oktober 1997 aangaande het natuurbehoud en het natuurlijk milieu en het Bosdecreet voorziet voor sommige activiteiten, plannen of programma’s in een passende beoordeling. Wanneer een vergunningsplichtige activiteit (of plan of programma) onderworpen is aan de verplichting tot milieueffectrapportage, dan gebeurt de passende beoordeling binnen dit kader. Een vergunningsplichtige activiteit (of een plan of programma), die een betekenisvolle aantasting van de natuurlijke kenmerken van een speciale beschermingszone kan veroorzaken, wordt onderworpen aan een passende beoordeling aangaande de betekenisvolle effecten voor de speciale beschermingszones.
KCD-MER/4NT/154702/000/01· 01/07/10 Deel I 51108
Beveren Linkeroever
Polders
Groot Buitenschoor
Galgeschoor
Zeeschelde Nederlandse Grens - Lillo
Linkeroever
Dit
docu
men
t is
eige
ndom
van
Sue
z-Tr
acte
bel n
.v.;
het i
s ve
rbod
en h
et
te k
opië
ren
of a
an d
erde
n af
te s
taan
zon
der v
oora
fgaa
nde
toes
tem
min
g
Op 3 april 2009 keurde de Vlaamse Regering het besluit betreffende de aanwijzing van speciale beschermingszones en de vaststelling van instandhoudingsdoelstellingen goed (B.S., 28/05/2009). Het besluit geeft uitvoering aan enkele bepalingen van de Habitatrichtlijn en de Vogelrichtlijn. Het grootste deel van het besluit is gericht op het verder concretiseren van de procedure voor vaststelling van de instandhoudingsdoelstellingen. Daarnaast zorgt het besluit voor het faciliteren van de aanwijzing van speciale beschermingszones. Ten slotte bevat het ook enkele bepalingen inzake het instandhoudingsbeleid. De rechtsgrond van het ontwerpbesluit ligt in diverse artikelen van het Natuurdecreet. Artikel 36bis van het Natuurdecreet bepaalt de procedure tot aanwijzing van speciale beschermingszones. Artikel 36ter vormt de rechtsgrond voor instandhoudingsdoelstellingen en instandhoudingsmaatregelen. Artikelen 48 tot en met 50 van het Natuurdecreet geven invulling aan het instrument van het natuurrichtplan.
In dit MER zal er een evaluatie uitgevoerd worden met betrekking tot de noodzaak van het opstellen van een passende beoordeling. Deze zal gebeuren op basis van de mogelijke effecten die er zijn op de Natura 2000 gebieden in de omgeving.
3.2.4. Landschap, Bouwkundig erfgoed en Archeologie
Het Decreet van 16 april 1996 houdende de bescherming van landschappen of kortweg het Landschapzorgsdecreet, voorziet onder meer in de bescherming en de instandhouding, het herstel en het beheer van de in het Vlaamse Gewest gelegen beschermde landschappen. Een besluit van de Vlaamse regering legt algemene beschermingsvoorschriften vast. Het Decreet van 3 maart 1976, geactualiseerd in 1995, regelt de bescherming van monumenten, stads- en dorpsgezichten. In uitvoering van dit decreet wordt de bescherming finaal gerealiseerd via besluiten van de Vlaamse regering. Het Decreet van 30 juni 1993 houdende de bescherming van het archeologisch patrimonium regelt de bescherming, het behoud, de instandhouding, het herstel en het beheer van het archeologisch patrimonium. De organisatie en de reglementering van de archeologische opgravingen zijn eveneens aspecten die geregeld worden door dit decreet.
KCD zelf ligt niet in een beschermd landschap of dorpsgezicht. Archeologisch patrimonium kan niet in verband worden gebracht met dit project. Tabel 3-5 geeft een overzicht van de beschermde landschappen, monumenten en stads- en dorpsgezichten in de directe projectomgeving.
Tabel 3-5: Beschermde dorpsgezichten, landschappen en monumenten in de omgeving van KCD
Omschrijving Erfgoed Waar Wanneer Ligging tov KCD
Gem. afstand(km)
Groot Buitenschoor - Galgeschoor
Landschap Scheldelaan, Lillo
21/01/1985 O-ZO 1,3-3
Slikken en schorren ‘Ouden Doel’
Landschap Hertog Prosperstraat, Doel
17/12/1981 N-O < 0,5
Witte molen of eenhoorn Lillo
Monument Scheldelaan,Lillo
13/10/1943 O-ZO 2
Stenen windmolen op de Scheldedijk
Monument Scheldemolenstraat, Doel
05/11/1946 Z 0,7
Bron: http://paola.erfgoed.net/
KCD-MER/4NT/154702/000/01· 01/07/10 Deel I 52108
Dit
docu
men
t is
eige
ndom
van
Sue
z-Tr
acte
bel n
.v.;
het i
s ve
rbod
en h
et
te k
opië
ren
of a
an d
erde
n af
te s
taan
zon
der v
oora
fgaa
nde
toes
tem
min
g
3.2.5. Waterbeleid
Het Belgisch Staatsblad publiceerde op 14 november 2003 het Decreet inzake integraal waterbeleid (bekrachtigd op 18 juli 2003). Dit decreet werd van kracht op 24 november 2003. Het legt de krijtlijnen vast voor het waterbeleid in Vlaanderen en geeft uitvoering aan de verplichting om de Europese kaderrichtlijn Water om te zetten naar eigen wetgeving. Dit decreet is een kaderdecreet en legt de doelstellingen en de beginselen van het integraal waterbeleid in grote lijnen vast.
Watersystemen worden ingedeeld in stroomgebieden en stroomgebieddistricten, bekkens en deelbekkens. Hoewel de Europese kaderrichtlijn Water in hoofdzaak doelstellingen oplegt voor de waterkwaliteit en slechts indirect ingaat op de kwantiteit van het oppervlaktewater en de waterbodems, komt dit kwantiteitsaspect wel aan bod in het decreet. Het legt eveneens de verbinding met andere beleidsdomeinen.
De site van KCD is uiteraard gelegen in het Scheldebekken.
Op 9 september 2005 werd een eerste uitvoeringsbesluit bij bovenvermeld decreet bekrachtigd. Dit besluit zorgt voor de geografische indeling van de watersystemen. Eveneens voorziet dit besluit in de formele oprichting van de overlegstructuren op de verschillende niveaus.
In uitvoering van het Decreet integraal waterbeleid is ook ‘de watertoets’ ingevoerd. Met de watertoets gaat de overheid na of een ingreep schade kan veroorzaken aan het watersysteem. Bij elke beslissing over een plan, programma of een vergunning moet de bevoegde overheid deze evaluatie opmaken. In dit MER zal in een aparte paragraaf de noodzaak van een watertoets onderzocht worden en indien nodig zal de nodige informatie worden aangeleverd om de watertoets te kunnen uitvoeren.
3.2.6. Kwaliteit van het oppervlaktewater
De Wet van 24 mei 1983 betreffende de kwaliteitsobjectieven van oppervlaktewater, stelt de algemene normen vast voor de kwaliteitsobjectieven waaraan oppervlaktewater, bestemd voor welbepaalde doeleinden, moet voldoen. Er worden verschillende soorten oppervlaktewater onderscheiden: water bestemd voor de productie van drinkwater, zwemwater, viswater en schelpdierwater. In het Vlaamse Gewest kan men stellen dat deze wetgeving achterhaald is. Analoge voorschriften zijn terug te vinden in VLAREM II. In uitvoering van de Wet van 26 maart 1971 (Wet op de bescherming van de oppervlaktewateren tegen verontreiniging), worden in hoofdstuk 2.3. van VLAREM II de milieukwaliteitsnormen voor oppervlaktewateren opgenomen. De basiskwaliteitsnormen gelden voor alle oppervlaktewateren en zijn als bijlage opgenomen in VLAREM II. Aanvullend bevat VLAREM II nog bijzondere milieukwaliteitsnormen voor:
oppervlaktewater bestemd voor drinkwaterproductie;
oppervlaktewater met de bestemming zwemwater;
oppervlaktewater met de bestemming viswater;
oppervlaktewater bestemd voor schelpdieren.
De indeling van de oppervlaktewateren naar bestemming toe, gebeurt door het Besluit van de Vlaamse regering ter aanduiding van de oppervlaktewateren bestemd voor de productie van drinkwater, zwemwater, viswater en schelpdierwater.
KCD-MER/4NT/154702/000/01· 01/07/10 Deel I 53108
Dit
docu
men
t is
eige
ndom
van
Sue
z-Tr
acte
bel n
.v.;
het i
s ve
rbod
en h
et
te k
opië
ren
of a
an d
erde
n af
te s
taan
zon
der v
oora
fgaa
nde
toes
tem
min
g
De belangrijkste waterloop in de omgeving van KCD is de Schelde. Voor de Schelde geldt de basismilieukwaliteitsnorm.
De voorwaarden waaraan de lozingen van huishoudelijk en bedrijfsafvalwater moeten voldoen, zijn opgenomen in VLAREM II, net zoals de sectorale lozingsnormen. Er wordt hierbij zowel voor industrieel als voor huishoudelijk afvalwater een onderscheid gemaakt tussen lozingen in de openbare rioleringen aan de ene kant en lozingen in oppervlaktewater of kunstmatige afvoerwegen voor hemelwater aan de andere kant.
Alle gemeenten dienen in het kader hiervan over een goedgekeurd zoneringsplan te beschikken. Een zoneringsplan zegt heel concreet hoe het huishoudelijk afvalwater in een bepaalde zone wordt gezuiverd, door collectieve zuivering, via een bestaande of nieuw aan te leggen riolering of door individuele zuivering. Op een zoneringsplan zijn vier zones terug te vinden:
het centrale gebied met een bestaande aansluiting op een zuiveringsstation (oranje gearceerd);
het geoptimaliseerde buitengebied met recente aansluiting op een zuiveringsstation (groen gearceerd);
het collectief te optimaliseren buitengebied, dit is de zone waar de aansluiting nog zal worden gerealiseerd (groen ingekleurd);
het individueel te optimaliseren buitengebied, waar het afvalwater individueel zal moeten gezuiverd worden door middel van een individuele behandelingsinstallatie (rood ingekleurd).
De definitieve zoneringsplannen zullen conform het decreet integraal waterbeleid om de 6 jaar worden getoetst en zo nodig gelijktijdig en conform de procedure voor herziening van de bekkenbeheerplannen worden herzien. De definitieve zoneringsplannen blijven in ieder geval van kracht tot de herziene definitieve zoneringsplannen in het bekkenbeheerplan zijn opgenomen en bekendgemaakt. Specifiek voor KCD zijn deze zoneringsplannen niet relevant, aangezien KCD het eigen huishoudelijk afvalwater reinigt en loost. De Wet van 26 maart 1971 en haar uitvoeringsbesluiten vormen de basis voor de bescherming van het oppervlaktewater tegen verontreiniging. Bijkomende verordenende bepalingen door gemeenten zijn uitgesloten. Het toepassingsgebied van deze wet is beperkt tot het openbaar hydrografisch net.
De vergunningsaanvraag van KCD waarvan dit MER deel uitmaakt heeft betrekking op de lozing van afvalwater.
Grootschalige captatie van oppervlaktewater wordt in Vlaanderen geregeld door het Besluit van de Vlaamse Regering van 3 mei 1991 betreffende het afleveren van vergunningen voor het capteren van water uit de in het Vlaamse Gewest gelegen bevaarbare waterlopen, kanalen en haven.
De voorwaarden qua thermische belasting waaraan koelwater moet voldoen voor het mag teruggestort worden in de betreffende waterloop zijn dan weer opgenomen in Vlarem. Deze voorwaarden met betrekking tot de maximum opgelegde koelwaterlozingstemperatuur zijn echter onafhankelijk van de aard en de grootte van het oppervlaktewater waarin wordt geloosd (klein kanaal of grote stroom).
KCD is in Vlaanderen de grootste verbruiker van koelwater. In het MER zal dieper worden ingegaan op de effecten hiervan op de Schelde, zowel aan de zijde van de captatie als wanneer het water, thermisch belast, teruggestort wordt.
KCD-MER/4NT/154702/000/01· 01/07/10 Deel I 54108
Dit
docu
men
t is
eige
ndom
van
Sue
z-Tr
acte
bel n
.v.;
het i
s ve
rbod
en h
et
te k
opië
ren
of a
an d
erde
n af
te s
taan
zon
der v
oora
fgaa
nde
toes
tem
min
g
3.2.7. Drinkwaterproductie
Het Grondwaterdecreet van 24 januari 1984 betreffende het grondwaterbeheer voorziet in de mogelijkheid tot afbakening van waterwingebieden en beschermingszones en tot de uitwerking van een specifieke regeling voor de grondwaterbescherming in deze gebieden. De waterwinningsinstallaties met een bufferzone van maximum 20 m bakenen een waterwingebied af. De beschermingszones voor type I, II en III zijn echter ruimer:
type I komt overeen met de 24-uurs grens;
type II geldt als bacteriologische zone en wordt begrensd door de 60-dagen-lijn (met een maximum van 150 m voor artesische lagen en van 300 m voor de andere lagen);
type III geldt als “chemische zone” en omvat het voedingsgebied van de waterwinning.
De oppervlakte van het voedingsgebied wordt evenwel beperkt door een contour gelegen op 2000 m van de grens van het waterwingebied voor het geval van freatische waterwinningen. Voor artesische winningen wordt een zone III niet afgebakend.
Er zijn geen waterwingebieden of beschermingszones binnen een straal van 5 km rondom KCD.
3.2.8. Legionella
Op 4 mei 2007 werd het nieuwe Legionellabesluit, dat door de Vlaamse Regering werd goedgekeurd op 9 februari 2007, gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad en ging het ook meteen van kracht. Het besluit vervangt de legionellawetgeving van 11 juni 2004. De bedoeling van de wetgeving is de preventie van de veteranenziekte, die veroorzaakt wordt door de legionellabacterie.
In dit legionellabesluit worden regels opgelegd onder meer met betrekking tot de exploitatie van koeltorens.
Exploitanten van bestaande koeltorens moeten volgende maatregelen nemen:
een beheersplan moet opgesteld worden;
het meldingsformulier voor een inrichting met koeltoren moet ingediend worden bij de afdeling Toezicht Volksgezondheid;
bij aanpassingen aan de koeltoren moet een conformiteitsattest ter inzage liggen van de toezichthoudende ambtenaar.
Daarnaast zijn er ook specifieke maatregelen opgelegd voor koeltorens die werken met oppervlaktewater.
Op de verplichtingen die KCD heeft in het navolgen van het legionellabesluit zal in het MER dieper worden ingegaan.
KCD-MER/4NT/154702/000/01· 01/07/10 Deel I 55108
Dit
docu
men
t is
eige
ndom
van
Sue
z-Tr
acte
bel n
.v.;
het i
s ve
rbod
en h
et
te k
opië
ren
of a
an d
erde
n af
te s
taan
zon
der v
oora
fgaa
nde
toes
tem
min
g
3.2.9. Grondwaterbescherming
Het Besluit van de Vlaamse regering van 27 maart 1985 houdende reglementering van de handelingen binnen waterwingebieden en beschermingszones, zoals gewijzigd via VLAREM I en II (B.S., 11.03.1999), realiseert de specifieke regeling voor de grondwaterbescherming.
Deze wijziging leidt tot een uitbreiding van de indelingslijst van VLAREM I met een rubriek 53, zodat de winning van grondwater geïntegreerd werd in het VLAREM vergunningsstelsel.
KCD beschikt noch voorziet grondwaterwinningen voor hun werking. Grondwater wordt dan ook niet beschouwd in dit MER. De grondwaterkwaliteit (ondiep grondwater) zal besproken worden aan de hand van uitgevoerde bodemonderzoeken in de discipline Bodem.
3.2.10. Bodembescherming
Het Vlaams Parlement keurde op 11 oktober 2006 een nieuw Decreet betreffende de bodemsanering en de bodembescherming goed. De Vlaamse regering bekrachtigde dit decreet op 27 oktober 2006 (B.S., 22/01/2007).
Het is een kaderdecreet, wat inhoudt dat de belangrijkste bepalingen in het decreet vervat zijn, maar dat deze verder beschreven worden door de uitvoeringsbesluiten.
Bovenstaand decreet verschilt in weinig van de geest van het voorgaande Bodemsaneringsdecreet, dat dateert van 22 februari 1995. Het omvat onder meer:
een inhoudelijke bijsturing en verfijning van een aantal bestaande krachtlijnen (o.a. grondinformatieregister; saneringsdoel; getrapte saneringsplicht; vrijstelling saneringsplicht...);
een vereenvoudiging, verfijning en verduidelijking van bestaande procedures en begrippen (o.a. definitie 'overdracht van gronden', oriënterend en beschrijvend bodemonderzoek, beperkt bodemsaneringsproject, versnelde overdrachtsprocedure, grondverzet,...);
een aantal nieuwe krachtlijnen (cofinanciering en draagkrachtregeling, risicobeheer, schadegevallen, waterbodems, bodembescherming...).
Op KCD worden onderzoeksplichtige activiteiten uitgeoefend. KCD heeft hiervoor de nodige bodemonderzoeken laten uitvoeren. Deze zullen in het MER nader besproken worden.
In het VLAREBO van 14 december 2007 is ook een regelgeving uitgewerkt in verband met grondverzet. Deze regelgeving legt vast hoe je met uitgegraven bodem moet omgaan, vertrekkende op de plaats van ontgraving, over het transport tot en met de eindbestemming van de bodem.
Aangezien er echter geen sprake is van nieuwe bouwwerken of uitbreidingen, is deze regelgeving over grondverzet niet van toepassing in het kader van dit onderzoek.
KCD-MER/4NT/154702/000/01· 01/07/10 Deel I 56108
Dit
docu
men
t is
eige
ndom
van
Sue
z-Tr
acte
bel n
.v.;
het i
s ve
rbod
en h
et
te k
opië
ren
of a
an d
erde
n af
te s
taan
zon
der v
oora
fgaa
nde
toes
tem
min
g
3.2.11. Afvalstoffen
Het Vlaamse Decreet betreffende de voorkoming en het beheer van afvalstoffen dateert van 2 juli 1981. Dit decreet werd een aantal keren gewijzigd. Het is een kaderdecreet, wat inhoudt dat de belangrijkste bepalingen in het decreet vervat zijn, maar dat deze verder beschreven worden door uitvoeringsbesluiten.
Het Vlaams reglement inzake afvalvoorkoming en –beheer, VLAREA geeft uitvoering aan dit decreet. Dit besluit werd van kracht in 1998 en bundelde alle reeds bestaande uitvoeringsbesluiten. Het VLAREA werd diverse keren gewijzigd. Een laatste wijziging werd goedgekeurd door de Vlaamse regering op 13 februari 2009.
Belangrijk in deze context is het begrip afvalstof: een afvalstof is ‘elke stof of elk voorwerp waarvan de houder zich ontdoet, voornemens is zich te ontdoen of zich moet ontdoen’. Nucleair afval is uitgesloten van deze definitie.
Het beleid van KCD m.b.t. afval wordt grotendeels bepaald aan de hand van de internationale norm ISO14001 en de Europees aanvaarde norm EMAS. Beide normen hebben hetzelfde doel: een performant milieuzorgsysteem creëren dat streeft naar continue verbetering t.a.v. het milieu.
Om het milieubeleid in goede banen te leiden werd beroep gedaan op een set van procedures die alle verplichtingen m.b.t. het milieu, en in dit geval niet-radiologisch afval, borgen.
Het bovenvermeld besluit is van toepassing op de niet-radiologische afvalstoffen geproduceerd bij KCD, die als volgt worden ingedeeld:
Afval van huishoudelijke aard: afvalstoffen welke afkomstig zijn van niet-technische lokalen
Inerte afvalstoffen
Recyclage/recuperatie afvalstoffen
Gevaarlijke afvalstoffen.
Bedrijfsafvalstoffen: afvalstoffen uit technische installaties die niet ondergebracht kunnen worden bij één van de voorgaande 4 groepen
Overig afval
Afvalstoffen worden, waar mogelijk, steeds zoveel mogelijk gescheiden ingezameld en gerecupereerd, gerecycleerd en slechts in laatste instantie gestort of verbrand. Alle verwerking van afvalstoffen gebeurt door daarvoor erkende overbrengers en verwerkers.
Meer informatie hieromtrent wordt gegeven bij de beschrijving van de werking van KCD.
3.2.12. Milieuvergunningsreglementering
Op 28 juni 1985 keurde het Vlaams parlement het Decreet betreffende de milieuvergunning goed. Dit decreet noemt men ook kortweg het Milieudecreet. Het verscheen in het Belgisch Staatsblad op 17 juli 1985. Dit kaderdecreet legt alleen de grote lijnen vast, de meer uitgebreide regelgeving vindt men in haar uitvoeringsbesluiten terug.
KCD-MER/4NT/154702/000/01· 01/07/10 Deel I 57108
Dit
docu
men
t is
eige
ndom
van
Sue
z-Tr
acte
bel n
.v.;
het i
s ve
rbod
en h
et
te k
opië
ren
of a
an d
erde
n af
te s
taan
zon
der v
oora
fgaa
nde
toes
tem
min
g
Titel I van het VLAREM is het eerste uitvoeringsbesluit. De Vlaamse regering keurde het op 6 februari 1991 goed (B.S., 26/06/91). Deze reglementering behandelt onder meer de vergunningsplicht van (industriële) activiteiten aan de hand van een indelingslijst van hinderlijke inrichtingen.
Daar waar VLAREM I een reglementering is die de procedures beschrijft met betrekking tot het verkrijgen van een milieuvergunning, omvat VLAREM II onder meer de voorwaarden waaraan een bedrijf dient te voldoen na het verkrijgen van de milieuvergunning tijdens de exploitatie van een inrichting. De algemene en de relevante sectorale voorwaarden die in VLAREM II zijn opgenomen, gelden voor KCD.
Volgende belangrijke rubrieken14 van de indelingslijst zijn onder meer van toepassing op KCD.
Tabel 3-6: Belangrijke rubrieken milieuvergunning KCD
Rubriek Omschrijving
Rubriek 3 Afvalwater en koelwater
Rubriek 12 Electriciteit
Rubriek 15 Garages en parkeerplaatsen en herstellingswerkplaatsen voor motorvoertuigen
Rubriek 16 Gassen
Rubriek 17 Gevaarlijke producten
Rubriek 19 Hout
Rubriek 24 Laboratoria
Rubriek 29 Metalen
Rubriek 31 Motoren (machines) met inwendige verbanding
Rubriek 39 Stoomtoestellen
Rubriek 43 Verbrandingsinrichtingen
Rubriek 44Vetten, wassen, oliën, paraffine, glycerine, stearine, harsen en andere niet voor voeding bestemde soortgelijke producten
Rubriek 50 Zout (strooizout)
Rubriek 57 Vliegvelden
14 Deze lijst is louter indicatief maar geeft een vrij volledig beeld van de toekomstige vergunningstoestand.
KCD-MER/4NT/154702/000/01· 01/07/10 Deel I 58108
Dit
docu
men
t is
eige
ndom
van
Sue
z-Tr
acte
bel n
.v.;
het i
s ve
rbod
en h
et
te k
opië
ren
of a
an d
erde
n af
te s
taan
zon
der v
oora
fgaa
nde
toes
tem
min
g
3.2.13. IPPC-richtlijn
De IPPC-richtlijn, 96/61/EG, inzake geïntegreerde preventie en bestrijding van verontreiniging heeft betrekking op industriële activiteiten (bijlage I-activiteiten). Deze richtlijn stelt verplichtingen vast waaraan elke betrokken bestaande of nieuwe industriële installatie moet voldoen. Deze verplichtingen omvatten een lijst van maatregelen om industriële emissies in lucht, water en bodem te bestrijden en het ontstaan van afvalstoffen te voorkomen of ze te verwerken. Deze richtlijn is omgezet via VLAREM I en II aan de hand van de aanduiding ‘X’ in de indelingslijst.
De inrichting KCD is volgens de Europese richtlijn niet gecatalogeerd als een IPPC-inrichting.
3.2.14. Klimaat en energie
3.2.14.1. FEDERALE REGELGEVING INZAKE (KERN)ENERGIE
Kernsplijting in kernreactoren op Belgisch grondgebied voor de industriële productie van elektriciteit is in tijd beperkt. De wet bepaalt immers een geleidelijke uitdoving. De geleidelijke uitdoving van het gebruik van kernenergie voor de industriële elektriciteitsproductie op Belgisch grondgebied is geregeld door de Wet van 31 januari 2003 houdende de geleidelijke uitstap uit kernenergie voor industriële elektriciteitsproductie (B.S., 28/02/2003).
De wet heeft betrekking op:
de bestaande kernreactoren gelegen op Belgisch grondgebied bestemd voor de industriële elektriciteitsproductie door kernsplijting;
op Belgisch grondgebied nieuw te bouwen kernreactoren bestemd voor de industriële elektriciteitsproductie door kernsplijting.
De wet is niet van toepassing op: het gebruik van kernenergie in nucleaire onderzoeksreactoren;
het gebruik van kernenergie voor de productie van radio-isotopen;
kernfusie.
Het uitdovingsscenario gaat uit van een exploitatieduur van de Belgische kernreactoren van veertig jaar. De uitbatingsvergunningen voor de volgende kernreactoren moeten bijgevolg stopgezet worden op de hierna vermelde data: Doel 1: 15 februari 2015
Doel 2: 1 december 2015
Doel 3: 1 oktober 2022
Doel 4: 1 juli 2025
Tihange 1: 1 oktober 2015
Tihange 2: 1 februari 2023
Tihange 3: 1 september 2025
Het uitdovingsscenario kan worden herzien:
KCD-MER/4NT/154702/000/01· 01/07/10 Deel I 59108
Dit
docu
men
t is
eige
ndom
van
Sue
z-Tr
acte
bel n
.v.;
het i
s ve
rbod
en h
et
te k
opië
ren
of a
an d
erde
n af
te s
taan
zon
der v
oora
fgaa
nde
toes
tem
min
g
door de Koning bij een in ministerraad overlegd besluit, én
na advies van de Commissie van de Regulering van de Elektriciteit en het Gas (CREG), en
in het geval van bedreiging van de bevoorradingszekerheid, en
in het geval van overmacht.
Met betrekking tot dit uitdovingsscenario heeft de Belgische regering in een principebesluit recent bepaald dat de exploitatieduur van de kernreactoren Doel 1, Doel 2 en Tihange 1 met tien jaar kan worden verlengd. Concreet wil dat zeggen dat deze reactoren tot in 2025 operationeel kunnen blijven. Voor het echter zover is, zal de nucleaire exploitant grondige werkzaamheden uitvoeren onder toezicht van het Federaal Agentschap voor Nucleaire Controle (FANC).
De beslissing van de Belgische regering is gebaseerd op een studie uitgevoerd door de zogeheten GEMIX-commissie. Deze commissie van nationale en internationale experts is door de Regering in het leven geroepen met de opdracht van een denkoefening over de toekomst van de elektriciteitsvoorziening van het land uit te voeren. Haar conclusies, die in de herfst van 2009 werden gepubliceerd, waren ondubbelzinnig. Mochten de oudste kerncentrales van België (Tihange 1, Doel 1 en Doel 2) dichtgaan, zou het volgens de GEMIX-commissie nauwelijks mogelijk zijn om een elektriciteitsvoorziening te garanderen tegen prijzen waarbij de koopkracht van de gezinnen en het concurrentievermogen van de ondernemingen behouden blijven. De sluiting van de drie reactoren in 2015 zou het land bovendien nog bijkomende problemen bezorgen omdat het, zoals vele andere, ambitieuze doelstellingen inzake het terugdringen van CO2-emissies moet waarmaken.
Tussen de herfst 2006 en de herfst 2009 werd tevens op grond van de bepalingen van de wet van 1 juni 2005 tot wijziging van de wet van 29 april 1999 betreffende de organisatie van de elektriciteitsmarkt een prospectieve studie van elektriciteitsbevoorrading 2008-2017 (PSE 2008-2017) opgemaakt.
De PSE heeft als voorwerp de analyse van de mogelijkheden van het realiseren van het op elkaar afstemmen van het aanbod van en de vraag naar elektriciteit, op lange en middellange termijn, rekening houdend met de noodzaak om:
een gepaste variatie in gebruikte brandstoffen te verzekeren;
het gebruik van hernieuwbare energiebronnen te bevorderen;
de milieuverplichtingen die bepaald zijn door de gewesten, te integreren;
de productietechnologieën met een lage emissie van broeikasgassen te bevorderen.
Het doel van deze prospectieve studie is de economische actoren en de openbare instanties een referentiekader te bieden voor het definiëren van een in economische termen optimaal elektriciteitsproductiepark, rekening houdend met de evolutie van de elektriciteitsvraag, de afbouw van de bestaande kerncentrales, de randvoorwaarden op het gebied van leefmilieu en de mogelijkheden om elektriciteit uit te wisselen met de buurlanden. De studie is ook nuttig voor de toekenningsprocedure van de individuele vergunningen voor de vestiging van nieuwe productie-eenheden.
KCD-MER/4NT/154702/000/01· 01/07/10 Deel I 60108
Dit
docu
men
t is
eige
ndom
van
Sue
z-Tr
acte
bel n
.v.;
het i
s ve
rbod
en h
et
te k
opië
ren
of a
an d
erde
n af
te s
taan
zon
der v
oora
fgaa
nde
toes
tem
min
g
Enerzijds toont deze studie hoe de energievraag, en de elektriciteitsvraag in het bijzonder, zal evolueren in een bepaald hypothesekader (referentiescenario) en wat de invloed is van onzekerheidsfactoren op deze evolutie (alternatieve scenario's). De studie komt echter niet tot een bepaalde keuze: er wordt geen voorkeur in geformuleerd voor een bepaald scenario. Anderzijds beschrijft ze de productiecapaciteiten die nodig zijn om te voldoen aan deze elektriciteitsvraag, met vermelding van de primaire energiebronnen, de types centrales, de investeringskalender en de verhoudingen van binnenlands geproduceerde en ingevoerde elektriciteit.
Het modelleren van de evolutie van het energieaanbod en de energievraag is echter een oefening die onzekerheden inhoudt en de vooruitzichten die eruit voortvloeien kunnen niet beschouwd worden als exacte voorspellingen, maar eerder als een toelichting van de uitdagingen voor de komende tien-vijftien jaar. De oefening zal dus regelmatig worden herhaald en bijgesteld worden zoals bij wet voorzien. Bovendien voorziet de wet van 1 juni 2005 niet dat de studie wordt aangenomen. De resultaten van de prospectieve studie zullen waarschijnlijk wel als input dienen voor plannen en programma’s en/of andere werkzaamheden die zouden kunnen aangenomen worden.
Het kwantitatieve deel van de PSE 2008-2017 werd opgesteld vooraleer de federale regering een beslissing nam inzake de verlenging van de werkingsduur van de kerncentrales Doel 1 & 2 en Tihange 1 die, conform de wet van 31 januari 2003 houdende de geleidelijke uitstap uit kernenergie voor industriële elektriciteitsproductie, hun productie zouden moeten stopzetten in 2015.
De beslissing van de regering houdt in dat het geheel van de huidige nucleaire capaciteit (5800 MW) operationeel zal blijven tijdens de ganse horizon van de PSE 2008-2017, in plaats van 1800 MW te moeten missen vanaf 2015. Dat heeft dus een impact op verschillende indicatoren bestudeerd in de studie, waaronder de investeringen in nieuwe productiecapaciteit, de energiemix voor elektriciteitsproductie, de CO2-emissies en de grensoverschrijdende stromen.
Binnen de PSE 2008-2017 werden evenwel een aantal alternatieve scenario’s bestudeerd waarvan één zich inschrijft in de logica van het referentiescenario, maar de recente regeringsbeslissing integreert. Het scenario Base_Nuc beschouwt ‘s lands elektriciteitsbevoorrading wanneer het geheel van nucleaire capaciteit beschikbaar blijft tegen de horizon 2020. De resultaten van dit scenario worden in sectie 7.2 van de studie onder de loep genomen.15
3.2.14.2. VLAAMSE ENERGIEREGELGEVING
In 2009 heeft Vlaanderen al zijn energiedecreten gecoördineerd in één nieuw energiedecreet, het decreet van 8 mei 2009 houdende algemene bepalingen betreffende het energiebeleid (het zogenaamde energiedecreet). Dit nieuwe decreet maakt de zeven bestaande energiedecreten tot een meer samenhangend en transparanter geheel en omvat onder meer het REG-decreet, energieprestatiecertificaten, regels voor de erkenning van energiedeskundigen, regelgeving m.b.t. groene energieproductie, sociaal energiebeleid,.. Energieplanning is hierin niet opgenomen. Het nieuwe energiedecreet bevat slechts een beperkt aantal wijzigingen. De Vlaamse regering zal de inwerkingstredingsdatum van het nieuwe decreet vastleggen. De bijhorende uitvoeringsreglementering wordt later gecoördineerd tot één uitvoeringsbesluit bij het energiedecreet van 8 mei 2009.
Het Vlaams klimaatplan voorziet in een aantal acties met betrekking tot energieverbruik en klimaatvriendelijke investeringen. Ze worden hieronder toegelicht.
15 http://economie.fgov.be/nl/ondernemingen/energie/elektriciteit/Prospectieve_studie_elektriciteit/index.jsp
KCD-MER/4NT/154702/000/01· 01/07/10 Deel I 61108
Dit
docu
men
t is
eige
ndom
van
Sue
z-Tr
acte
bel n
.v.;
het i
s ve
rbod
en h
et
te k
opië
ren
of a
an d
erde
n af
te s
taan
zon
der v
oora
fgaa
nde
toes
tem
min
g
Energieplanning
Het Vlaams klimaatplan voorziet onder meer dat aan energie-intensieve bedrijven met een verbruik van meer dan 0,1 petajoule verplichtingen opgelegd worden. Dit wordt geregeld in het Besluit van de Vlaamse regering van 14 mei 2004 inzake energieplanning voor ingedeelde energie-intensieve inrichtingen waarin wordt bepaald dat:
een energiestudie opgesteld dient te worden in het kader van een milieuvergunningsaanvraag zowel voor een nieuwe inrichting met een verwacht jaarlijks energieverbruik van tenminste 0,1 PJ als voor het veranderen van een bestaande inrichting met een jaarlijks energieverbruik van tenminste 0,1 PJ;
een energieplan opgesteld dient te worden door zowel bestaande inrichtingen met tenminste 0,1 PJ energieverbruik per jaar die een hernieuwing van de milieuvergunning aanvragen als door bestaande inrichtingen met tenminste 0,5 PJ energieverbruik per jaar.
De bedrijven moeten jaarlijks rapporteren over hun energieverbruik in het emissiejaarverslag.
Electrabel is ingedeeld als een energie-intensief bedrijf en zal dus een energieplan opstellen in het kader van de geplande hervergunning.
Emissiehandel
De Europese richtlijn 2003/87/EG inzake de handel in emissierechten voorziet in de invoering van een CO2-emissiehandelssyteem. Elk van de deelnemende bedrijven krijgt een hoeveelheid emissierechten toegewezen.
Elk emissierecht verschaft het recht om 1 ton CO2 uit te stoten. Op het einde van de eerste handelsperiode (eind 2007) moet het bedrijf precies evenveel rechten kunnen voorleggen als ze tijdens dat werkingsjaar heeft uitgestoten. Door de aankoop van rechten kan een bedrijf meer emissieruimte verkrijgen. Wanneer een onderneming denkt emissierechten teveel te hebben, kan ze deze verkopen.
KCD hoeft geen monitoringsplan in het kader van de handel in broeikasgasemissierechten op te stellen (zie 3.1.1.2).
Gunstig investeringsklimaat
Het is de wens van de Vlaamse Overheid om een gunstig klimaat te scheppen voor energiezuinige en klimaatvriendelijke investeringen.
Daarvoor zijn volgende maatregelen genomen: De ecologiepremie
De investeringsaftrek
Groenestroomcertificaten
Warmtekrachtcertificaten
Geen van deze maatregelen zijn echter van toepassing op de activiteiten van de kerncentrale.
KCD-MER/4NT/154702/000/01· 01/07/10 Deel I 62108
Dit
docu
men
t is
eige
ndom
van
Sue
z-Tr
acte
bel n
.v.;
het i
s ve
rbod
en h
et
te k
opië
ren
of a
an d
erde
n af
te s
taan
zon
der v
oora
fgaa
nde
toes
tem
min
g
3.2.15. Veiligheidsrapportage (VR)
Het Samenwerkingsakkoord van 21 juni 1999 betreffende de beheersing van zware ongevallen waarbij gevaarlijke stoffen betrokken zijn (SWA), werd in het Vlaamse gewest van kracht door het Decreet ‘goedkeuring samenwerkingsakkoord’ van 17 juli 2000. Dit Samenwerkingsakkoord werd, als gevolg van de wijziging van de Seveso II-richtlijn, gewijzigd door het Samenwerkingsakkoord van 1 juni 2006 en die wijziging werd door het Vlaamse gewest bekrachtigd op 1 december 2006.
De kerncentrale is ingedeeld als een lagedrempelinrichting, als gevolg van de aanwezigheid van een hoeveelheid gasolie die die lage drempel overschrijdt.
Een lagedrempelinrichting moet een kennisgeving indienen, een document opstellen dat het preventiebeleid voor zware ongevallen beschrijft, en dit beleid actief voeren, en dit samen met het opstellen van een intern noodplan.
KCD heeft als lagedrempelinrichting niet de verplichting om een SWA-VR op te stellen.
Ook moet voor de hervergunning van de activiteiten geen omgevingsveiligheidsrapport opgesteld worden, zoals dat bepaald wordt in het Decreet van 18 december 2002 tot aanvulling van het Decreet van 5 april 1995 houdende algemene bepalingen inzake milieubeleid, dat aangevuld is met een titel betreffende onder meer de veiligheidsrapportage.
3.2.16. Gewestgrensoverschrijdende milieueffecten
Op 4 juli 1994 werd een Samenwerkingsakkoord goedgekeurd met betrekking tot gewestgrensoverschrijdende milieueffecten (B.S., 11 augustus 1994) als uitvoering van het Verdrag van Espoo (Finland 1991). Er zijn voor deze inrichting geen onmiddellijke gewestgrensoverschrijdende milieueffecten te verwachten.
De centrale is gelegen op slechts enkele kilometers van de grens met Nederland. Teneinde potentiële effecten te kunnen melden, zal de gewestgrensoverschrijdende procedure opgestart worden.
3.2.17. Radiologische effecten
De federale regelgeving omtrent milieueffectrapportage van nucleaire projecten heeft de praktijk omtrent artikel 37 van het EURATOM-verdrag als basis genomen. Zo wordt voor de minimaal te verstrekken gegevens verwezen naar de aanbeveling 1999/829/EURATOM m.b.t. het toepassen van het zgn artikel 37.
In België is de regelgeving met betrekking tot de gevolgen op de mens van radioactieve lozingen opgenomen in het ARBIS (Koninklijk besluit van 20 juli 2001 houdende algemeen reglement op de bescherming van de bevolking, van de werknemers en het leefmilieu tegen het gevaar van de ioniserende stralingen). De controle op een correcte uitvoering van dit ARBIS en andere nucleaire wetgeving gebeurt door het FANC waarvan de werking is vastgelegd in de FANC-wet16.
16 Wet van 15 april 1994 betreffende de bescherming van de bevolking en van het leefmilieu tegen de uit ioniserende stralingen voortspruitende gevaren en betreffende het Federaal Agentschap voor Nucleaire Controle
KCD-MER/4NT/154702/000/01· 01/07/10 Deel I 63108
Dit
docu
men
t is
eige
ndom
van
Sue
z-Tr
acte
bel n
.v.;
het i
s ve
rbod
en h
et
te k
opië
ren
of a
an d
erde
n af
te s
taan
zon
der v
oora
fgaa
nde
toes
tem
min
g
Voor de situatie bij normale uitbating, ook wel de routinelozingen genoemd, is in het bijzonder artikel 20 met betrekking tot het beperken van de doses belangrijk. Met betrekking tot de effecten voor omwonenden vereist dit artikel in het bijzonder dat:
(artikel 20.1.4 punt a) De effectieve-dosislimiet voor de personen van het publiek is vastgesteld op 1 millisievert per jaar;
(artikel 20.1.1.1 punt b) Elke blootstelling dient zo laag als redelijkerwijze mogelijk te worden gehouden, rekening gehouden met economische en sociale factoren. (Dit staat ook wel bekend als het ALARA-principe “As low as reasonably achievable”)
Om aan noodsituaties het hoofd te bieden is de uitbater ertoe verbonden een intern noodplan op te stellen. Dit noodplan moet goedgekeurd worden door de bevoegde overheid en geïntegreerd worden in het ‘Noodplan voor Nucleaire Risico’s op het Belgisch Grondgebied’, zoals bepaald door het Koninklijk Besluit van 27 september 1991 (uitwendig noodplan). Dankzij een intensieve samenwerking met de betrokken overheden en diensten en regelmatige oefeningen wordt de noodplanorganisatie permanent getest en indien nodig verbeterd.
3.3. INTERFERENTIE MET ANDERE PLANNEN EN PROJECTEN
In de Antwerpse haven en in de daar rond liggende gebieden zijn verschillende planningsprocessen van belang. Daarnaast staan er tal van projecten op stapel. In onderstaande tabel worden deze plannen en projecten getoetst op hun relevantie voor dit MER en de disciplines waarop ze een invloed kunnen hebben.
Tabel 3-7: Relevantie plannen en projecten in de omgeving van KCD op dit MER
Plan / Project
Omschrijving Relevantie
PL0002 Sigmaplan Beperkt
Het Sigmaplan gaat over beschermingsmaatregelen tegen overstroming van de Schelde. Het bespreekt onder meer de verhoging van dijken, maar ook het inrichten van overstromingsgebieden, onder meer ten noorden van KCD. In die zin is het beperkt relevant (Fauna & Flora)
PL0003 Ontwikkelingsschets 2010 Schelde-estuarium
Beperkt
Het plan bespreekt de toekomst van het fysieke Schelde-estuarium, onder meer vanuit het oogpunt van de natuurlijke eigenschappen van de Schelde, rekening houdend met de bereikbaarheid van de Antwerpse haven en met het benodigde beveiligingsniveau t.o.v. overstromingen in het stroomgebied van de Schelde. Het bevat weinig concrete elementen die van toepassing zouden kunnen zijn op KCD. Het is enkel beperkt relevant voor de discipline Fauna & Flora (Herwige-Prosperpolder).
KCD-MER/4NT/154702/000/01· 01/07/10 Deel I 64108
Dit
docu
men
t is
eige
ndom
van
Sue
z-Tr
acte
bel n
.v.;
het i
s ve
rbod
en h
et
te k
opië
ren
of a
an d
erde
n af
te s
taan
zon
der v
oora
fgaa
nde
toes
tem
min
g
PL0005 Lange termijn visie Vlaamse havens
Neen
De doelstelling van de Langetermijnvisie is een visie te ontwikkelen over de rol van de Vlaamse overheid in het zeehavenbeleid. De langetermijnvisie is geen juridisch bindend plan, het is een beleidsplan dat eerder te beschouwen is als een beleidsvoornemen. In die zin bevat het weinig concrete elementen die relevant zijn voor dit onderzoek.
PL0015 Strategisch plan haven Antwerpen en omgeving + Achtergrondnota Natuur
Ja
In dit MER worden verschillende alternatieven voor de ontwikkeling van de haven in zijn geheel afgewogen t.o.v. het gewenste economisch beleid en de impact op de mens enerzijds en de natuur anderzijds. Het in dit plan gekozen maatschappelijk meest haalbare alternatief is belangrijk voor KCD in die zin dat de dorpskern Doel plaatsmaakt voor het (kleiner dan voorzien) Saeftinghedok en dat de zone daarrond (die dan zal aansluiten op het terrein van KCD) ingenomen zal worden door logistiek (eigenlijk zoals dat nu het geval is voor het Deurganckdok). De Achtergrondnota Natuur geeft o.m. voor de gebieden aansluitend aan het terrein van KCD aan welke biotopen en natuurwaarden er gecreëerd moeten worden opdat deze gebieden in een goede staat van instandhouding zouden verkeren. Het verlies aan slikken en schorren door de aanleg van een nieuw dok wordt volgens het MER ruimschoots gecompenseerd door het nieuw aan te leggen intergetijdegebied (Hedwige - Prosperpolder)(zie ook eerder). Met deze gewenste ruimtelijke vertaling wordt rekening gehouden in de discipline Fauna & Flora.
PL0055 Liefkenshoekspoor-tunnel
Beperkt
In dit MER wordt de aanleg van een tweede spoorwegtunnel onder de Schelde onderzocht. Relevant zijn de compensatiegebieden voor natuur die hiervoor gezocht moeten worden. De zoekgebieden voor deze compensatie zijn echter reeds beschreven in de Achtergrondnota Natuur (zie eerder). De beschreven situatie als gevolg van de aanleg van deze tunnel verandert dan ook weinig.
PR0053 Doelpolder Noord Ja
De aanleg van een Kreek in Buffer Noord en anderzijds de aanleg van weidevogelgebied in Doelpolder-Noord kadert in de natuurcompensatie als gevolg van het ontwikkelen van andere projecten. Deze studie is relevant omdat het het gebied ten noorden van KCD als onderwerp heeft. Dit gebied wordt mee opgenomen in het onderzoek van de discipline Fauna & Flora.
PR0182 Verruiming vaargeul maritieme toegang
Neen
Dit onderzoek komt voort uit eerder onderzoek voor de Ontwikkelingsschets 2010 Schelde-estuarium. De vaargeul wordt verdiept en verbreed zodat Antwerpen bij eb én vloed goed bereikbaar is voor schepen. Het onderzoek focust op het baggeren en terugstorten van baggerspecie op het Scheldesysteem. Uit de studie blijkt dat de effecten van de verruiming en verdieping beperkt zijn en gecompenseerd kunnen worden. Andere elementen die van belang zijn voor KCD zijn niet relevant.
KCD-MER/4NT/154702/000/01· 01/07/10 Deel I 65108
Dit
docu
men
t is
eige
ndom
van
Sue
z-Tr
acte
bel n
.v.;
het i
s ve
rbod
en h
et
te k
opië
ren
of a
an d
erde
n af
te s
taan
zon
der v
oora
fgaa
nde
toes
tem
min
g
PR0195 Hedwige- en Prosperpolder
Ja
De aanleg van het intergetijdegebied Hedwige- en Prosperpolder kadert in het Sigmaplan waarin het veiligheidsniveau tegen overstromingen in het Scheldegebied wordt verhoogd. De inrichting van het gebied tot natuurgebied is relevant gezien de ligging ervan ten noorden van KCD. Dit gebied wordt mee opgenomen in het onderzoek van de discipline Fauna & Flora.
PR0283 Tweede maritieme toegang tot de Waaslandhaven
Neen
Deze MER bespreekt de bouw van een sluizencomplex op het einde van het Deurganckdok, waarmee een verbinding wordt gemaakt tussen dit dok en de Waaslandhaven. Dit project heeft geen invloed op het onderzoek dat in dit MER gevoerd wordt.
PR0306 Steenkoolcentrale E.on Beperkt
Op rechteroever, op de terreinen van Bayer-Lanxess wordt een steenkoolcentrale ingeplant. De significantie van mogelijke cumulatieve effecten zal worden onderzocht.
OHPR0303 Dijkwerken Liefkenshoek tot Deurganckdok
Neen
Dit project kadert in de uitvoering van het geactualiseerde Sigmaplan en bestaat uit de verhoging van de bestaande dijken op Linkeroever tussen de Liefkenshoektunel (R2) en het Deurganckdok. In deze zone wordt verlies aan habitat gemeld. Meer concrete gegevens met betrekking hiertoe zijn niet beschikbaar, waardoor de relevantie voor dit MER niet beoordeeld kan worden.
Hieruit blijkt dat voornamelijk de ontwikkeling van bijkomend natuurgebied (in de vorm van intergetijdengebieden en natuurcompensatiegebieden) belangrijk is voor het onderzoek dat in dit MER wordt uitgevoerd. Hiermee zal rekening gehouden worden in de desbetreffende discipline(s).
Daarnaast verdient het cumulatief effect van de koelwaterlozingen van de verschillende centrales in het Scheldewater meer aandacht. Ook hier zal verder worden op ingegaan in de gepaste discipline(s).
KCD-MER/4NT/154702/000/01· 01/07/10 Deel I 66108
Dit
docu
men
t is
eige
ndom
van
Sue
z-Tr
acte
bel n
.v.;
het i
s ve
rbod
en h
et
te k
opië
ren
of a
an d
erde
n af
te s
taan
zon
der v
oora
fgaa
nde
toes
tem
min
g
4. CONCRETE BESCHRIJVING VAN DE ACTIVITEITEN
4.1. ALGEMEEN
Electrabel baat in Doel een kerncentrale uit waarin in 2008 (referentiejaar) vier productie-eenheden instonden voor een totaal opgesteld vermogen van 2839 MWe. Eind 2009 bedraagt het totale vermogen 2919 MWe als gevolg van een rendementsverbetering na de vervanging van de stoomgeneratoren van Doel 1 en de turbinerotor van Doel 4.
Daarnaast zijn er een aantal nevenactiviteiten aanwezig die de optimale werking van de kerncentrale moeten ondersteunen en waarborgen.
De vier productie-eenheden worden aangeduid met Doel 1, Doel 2, Doel 3 en Doel 4.
De impact op het leefmilieu van de nucleaire en niet-nucleaire activiteiten van de kerncentrale vormen het onderwerp van het onderzoek dat gevoerd zal worden in het milieueffectenrapport. Er is geen sprake van een capaciteitsverandering, noch van de bouw (of afbraak) van nieuwe (bestaande) installaties.
4.2. INLEIDING TOT DE KERNENERGIE
In dit deel “inleiding tot de kernenergie” is het de bedoeling de lezer op een vlotte manier vertrouwd te maken met enkele principes uit de kernenergie. Hierbij kan de lezer steeds naar de verklarende woordenlijst waarin basisbegrippen uit het nucleair domein uitgelegd staat.
4.2.1. Principe van kernsplijting
4.2.1.1. HET ATOOM
Een atoom is van ieder scheikundig element de kleinste nog als zodanig herkenbare bouwsteen. In Figuur 4-1 wordt de voorstelling gegeven van een zuurstof atoom.
KCD-MER/4NT/154702/000/01· 01/07/10 Deel I 67108
Dit
docu
men
t is
eige
ndom
van
Sue
z-Tr
acte
bel n
.v.;
het i
s ve
rbod
en h
et
te k
opië
ren
of a
an d
erde
n af
te s
taan
zon
der v
oora
fgaa
nde
toes
tem
min
g
Figuur 4-1 Schematische voorstelling van een zuurstof-16 atoom
Hier zien we dat het atoom zelf verder onder te verdelen is in drie bouwstenen. De elektronen, de protonen en de neutronen. Het geheel van protonen en neutronen wordt de atoomkern genoemd. De elektronen zijn elektrisch negatief geladen, de protonen zijn positief geladen en de neutronen zijn elektrisch neutraal. Het atoom in zijn geheel is elektrisch ongeladen als gevolg van het feit dat er steeds evenveel protonen als elektronen in een atoom aanwezig zijn.
Het chemisch gedrag van een atoom wordt volledig bepaald door de elektronen die zich rond de kern van het atoom bevinden. Een gevolg hiervan is dat twee atomen met een gelijk aantal protonen en elektronen maar een verschillend aantal neutronen hetzelfde chemisch gedrag hebben. Dit worden isotopen van een chemisch element genoemd. De fysische eigenschappen (bv. smeltpunt) van deze 2 isotopen kunnen echter wel verschillen.
Om de verschillende isotopen te noteren wordt gebruik gemaakt van het massagetal en het atoomnummer. Het atoomnummer is het aantal protonen in een kern; het massagetal is de som van het aantal neutronen en protonen in een kern. Een isotoop van een chemisch element heeft hetzelfde atoomnummer, maar een verschillend massagetal. Als algemene notatie hebben we
waarbij X staat voor het desbetreffende chemisch element (bv. H, He, Li,…,U, enz). Aangezien de notatie X op unieke wijze verbonden is met het atoomnummer wordt dit veelal weggelaten (zo heeft zuurstof (O) altijd 8 protonen). Zodat we tot de notatie X-massagetal komen. Bv. U-235, U-238, O-16, enz.
4.2.2. Radioactiviteit
In vorige paragraaf is uitgelegd wat een atoom is. Een ander belangrijk aspect om te verstaan wat er in een kerncentrale gebeurt, is een zicht hebben op wat radioactiviteit is. Er zijn 3 belangrijke soorten radioactiviteit te onderscheiden. Alfastraling, bètastraling en gammastraling. Radioactiviteit heeft zijn oorzaak in het feit dat de verhouding tussen het aantal neutronen en protonen niet in balans is zodat de sterke kernkracht, die de kern samen probeert te houden, niet in staat is de elektromagnetische kracht, die de kern uiteen wil doen vallen, in te tomen. Het gevolg is dat de kern zal trachten deze balans te verbeteren. Hieronder staan de 3 meest voorkomende mechanismen hiertoe beschreven:
KCD-MER/4NT/154702/000/01· 01/07/10 Deel I 68108
Dit
docu
men
t is
eige
ndom
van
Sue
z-Tr
acte
bel n
.v.;
het i
s ve
rbod
en h
et
te k
opië
ren
of a
an d
erde
n af
te s
taan
zon
der v
oora
fgaa
nde
toes
tem
min
g
Figuur 4-2 Grafische voorstelling van alfa-, bèta- en gammastraling
In het geval van alfastraling wordt een heliumkern (2 protonen en 2 neutronen) uitgestoten om zo tot een stabielere kern te vervallen. In het geval van bèta straling wordt een elektron uitgestoten om zo een neutron om te zetten tot een proton. In het geval van gamma-straling zijn het de neutronen en protonen zelf die gaan evolueren tot een stabielere toestand door uitzenden van een energierijk foton maar zal de kern niet van gedaante veranderen.
4.2.3. Bindingsenergie per nucleon
Om het verschijnsel kernsplijting te begrijpen is niet het chemisch gedrag en de elektronen van belang maar het gedrag van de kern zelf. De kern bestaat uit een aantal protonen en een aantal neutronen. Het feit dat de kern niet uiteen valt ondanks dat hij bestaat uit elkaar onderling afstotende protonen (deze zijn immers elektrisch positief geladen) heeft zijn oorsprong in de werking van de kernkrachten. Deze kernkrachten zullen de kern trachten bijeen te houden en ze behandelen neutronen en protonen op dezelfde manier.
Wanneer de gemiddelde bindingsenergie per nucleon (dit is de gemeenschappelijke naam van protonen en neutronen) uitgezet wordt in functie van het aantal nucleonen krijgen we de resultaten uit Figuur 4-3.
KCD-MER/4NT/154702/000/01· 01/07/10 Deel I 69108
Dit
docu
men
t is
eige
ndom
van
Sue
z-Tr
acte
bel n
.v.;
het i
s ve
rbod
en h
et
te k
opië
ren
of a
an d
erde
n af
te s
taan
zon
der v
oora
fgaa
nde
toes
tem
min
g
Figuur 4-3 Gemiddelde bindingsenergie van een nucleon in functie van het totaal aantal nucleonen
De bindingsenergie per nucleon is de energie die we aan de kern moeten toevoegen om er een nucleon uit los te maken. We merken 2 zaken op uit de grafiek. Enerzijds valt op dat de bindingsenergie voor lage massagetallen kleiner is dan voor grote, deze trend zet zich voort tot Fe-56. Voorbij Fe-56 daalt de energie per nucleon. Het is dit verschijnsel wat gebruikt wordt bij zowel kernfusie als kernsplijting. Bij kernsplijting zal men zware elementen splijten in verschillende lichtere kernen. Het verschil in energie komt dan vrij en wordt gebruikt voor de productie van elektriciteit. Bij kernfusie zal men trachten 2 lichte elementen te binden tot één zwaarder element.
Alle huidige commercieel uitgebate kernreactoren maken gebruik van het principe van kernsplijting.
4.2.4. Kernsplijting in praktijk
KCD-MER/4NT/154702/000/01· 01/07/10 Deel I 70108
Figuur 4-4Splijting van U-235
Dit
docu
men
t is
eige
ndom
van
Sue
z-Tr
acte
bel n
.v.;
het i
s ve
rbod
en h
et
te k
opië
ren
of a
an d
erde
n af
te s
taan
zon
der v
oora
fgaa
nde
toes
tem
min
g
In de Belgische centrales gebruikt men U-235 als brandstof in de kernsplijting.
Zoals schematisch getoond in Figuur 4-4 zien we dat wanneer U-235 beschoten wordt met een neutron U-236 gevormd wordt. Dit U-236 is instabiel en valt uiteen in 2 verschillende kernen en een aantal (2 à 3) losse neutronen en waarbij energie vrijkomt. Dit proces wordt gebruikt in een kerncentrale.
De vrijgekomen neutronen worden na moderatie gebruikt om een nieuwe U-235 te splijten zodat men tot een kettingreactie komt. Bij de splitsing ontstaan echter meer neutronen dan er verbruikt worden. Om de kettingreactie gecontroleerd te laten verlopen wordt het overschot van neutronen gevangen met materialen zoals cadmium (typisch in de regelstaven) en boor (typisch opgelost in het water).
4.2.5. Veiligheid in een kerncentrale
Nucleaire veiligheid omvat het geheel van technische en organisatorische maatregelen die worden getroffen in alle stadia van het ontwerp, de bouw, de werking en de stillegging van installaties, om een normale werking te waarborgen, ongevallen te voorkomen en de gevolgen voor gezondheid en milieu te beperken.
Nucleaire veiligheid is gebaseerd op een aantal basisprincipes:
Defense in depth: het concept "defence in depth" (verdediging in de diepte), dat erin bestaat op systematische wijze rekening te houden met mogelijke ‘zwakheden’ (technische en menselijke), en zich ertegen te beschermen door opeenvolgende maatregelen (preventie, toezicht, actieplan in geval van anomalie).
België is een land met een grote bevolkingsdichtheid; de ontwerpers van onze centrales streefden er dan ook constant naar om zoveel mogelijk barrières te voorzien. De eerste barrière (1) wordt gevormd door het splijtstoftablet zelf, de tweede (2) door de hulzen in een speciale legering, waarin de splijtstoftabletten zijn gestapeld. De derde barrière (3) bestaat uit de volledige kringloop (primaire kringloop genaamd) waarin het water circuleert dat de warmte afvoert afkomstig van de splijtstofelementen. De laatste twee barrières (4 & 5) ten slotte worden gevormd door de dubbele mantel rond het reactorgebouw die bescherming biedt tegen ongevallen van zowel interne als externe oorspong
Figuur 4-5 Voorstelling van de 5 barrières
de beheersing van de veiligheidsfuncties (controle van de kettingreactie, koeling van de splijtstof en insluiting van de radioactieve stoffen), waarbij essentiële regels in acht moeten worden genomen, zoals de redundantie, de diversificatie en de fysieke scheiding van de installaties.
KCD-MER/4NT/154702/000/01· 01/07/10 Deel I 71108
Dit
docu
men
t is
eige
ndom
van
Sue
z-Tr
acte
bel n
.v.;
het i
s ve
rbod
en h
et
te k
opië
ren
of a
an d
erde
n af
te s
taan
zon
der v
oora
fgaa
nde
toes
tem
min
g
Dit zijn de basisprincipes van de nucleaire veiligheid. Daarnaast rust die ook op de competenties van de medewerkers en een efficiëntie organisatie. Allemaal samen vormen ze de pijlers van de veiligheidscultuur van Electrabel. Die verplicht iedereen die bij de werking van een kerncentrale betrokken is om zich voortdurend alert, gedisciplineerd, voorzichtig en communicatief te gedragen.
4.3. BEKNOPTE BESCHRIJVING VAN DE WERKING VAN EEN PRESSURIZED WATER REACTOR (PWR)
De vier reactoren van Doel zijn van het type Pressurized Water Reactor (PWR), wat wil zeggen dat water onder druk, (155 bar), de door een kernsplijtingsreactie ontstane warmte wegvoert van de reactoren.
Figuur 4-6: Werking van een PWR
Een PWR is typisch opgebouwd uit drie kringen.
In een eerste kring, de primaire kring (roze kring op Figuur Figuur 4-6), wordt water onder hoge druk (155 bar) rondgepompt. Deze kring voert de vrijgekomen warmte die door de kernreactie in het reactorvat vrijkomt, af. De hoge druk, geregeld door het drukregelvat, belet dat het water begint te koken.
De reactorkern bevat de splijtstof. De splijtstof is gesinterd uraniumoxide (UO 2) in de vorm van gestapelde tabletten in bekledingsbuizen in legering van zirkonium. Zij zorgen voor de insluiting van de splijtingsproducten (zie ook §4.2.5). De aldus gevormde stiften worden gebundeld tot splijtstofelementen en worden in een netwerk gehouden door middel van roosters.
De reactiviteit van de reactor wordt gecontroleerd door middel van de neutronenabsorberende bundels (controlestaven) en het boor aanwezig in het water van de primaire kring in de vorm van boorzuur. De regelbundels worden onderverdeeld in twee categorieën:
de regelbundels, die zorgen voor de snelle controle van de reactiviteit;
de stopbundels, die samen met de regelbundels zorgen voor een voldoende antireactiviteitsmarge in geval van een automatische stop.
KCD-MER/4NT/154702/000/01· 01/07/10 Deel I 72108
Dit
docu
men
t is
eige
ndom
van
Sue
z-Tr
acte
bel n
.v.;
het i
s ve
rbod
en h
et
te k
opië
ren
of a
an d
erde
n af
te s
taan
zon
der v
oora
fgaa
nde
toes
tem
min
g
De regelbundels bestaan uit een legering van zilver-indium-cadmium. Ze worden gemanoeuvreerd aan de hand van elektromechanische uitrustingen. De ontkrachtiging van deze mechanismen bij een automatische stop garandeert dat de bundels in de reactor vallen door de zwaartekracht.
Het onder hoge druk opgewarmde water stroomt vanuit de reactor vervolgens naar een stoomgenerator, in wezen een warmtewisselaar, waar het water door duizenden buisjes wordt gepompt. Aan de andere zijde van deze buisjes verdampt het water van de secundaire kring (blauwe kring op figuur Figuur 4-6) tot stoom. Daarna wordt het water van de primaire kring via de primaire pompen terug naar de reactor gevoerd.
De primaire kring is volledig gescheiden van de secundaire, wat moet vermijden dat eventueel aanwezige radioactieve stoffen in het secundaire deel zouden terechtkomen.
De stoom van de secundaire kring doet een turbine en de daaraan verbonden alternator draaien. De alternator zorgt voor de opwekking van elektriciteit.
De stoom verlaat vervolgens de turbine en gaat richting condensor om er gekoeld te worden door water van de derde (tertiaire) kring (groene kring op figuur Figuur 4-6). Deze kring wordt gevoed door Scheldewater. De stoom uit de secundaire kring geeft zijn warmte af aan het Scheldewater uit de tertiaire kring. De stoom koelt af, condenseert tot water en gaat terug naar de stoomgeneratoren.
De koeling van het water uit de secundaire kring zorgt ervoor dat dit Scheldewater lichtjes opwarmt. Daarom wordt het eerst afgekoeld in de koeltoren vooraleer het ofwel opnieuw naar de condensor gaat of terug in de Schelde stroomt.
Om contaminatie van het secundair circuit te vermijden worden de stoomgeneratoren onderworpen aan een streng programma van kwaliteitscontrole. De specificaties van de onderzoeken (radiografie/ultrasoon/magnetoscopie/penetranttest naargelang het onderdeel van de stoomgenerator) en de aanvaardingscriteria zijn conform de vereisten van de ASME-code.
Bovendien wordt de radioactiviteit in het secundair circuit gemeten. De gemeten radioactiviteit is een aanduiding voor een lek van het primair naar het secundair gedeelte van de stoomgeneratoren.
4.4. BESCHRIJVING VAN DE BELANGRIJKSTE KENMERKEN VAN DE INSTALLATIES OP DE SITE VAN DOEL
4.4.1. Inleiding
De globale inplanting van het bedrijfsterrein van KCD in de omgeving werd reeds aangegeven in paragraaf 2.5.
In Bijlage I-4 wordt de inplanting van de installaties op de site van KCD getoond.
KCD bestaat uit:
Vier productie-eenheden:
De tweelingcentrale Doel 1/2 met een respectievelijk nominaal netto vermogen van 433 (392 voor de vervanging van de stoomgeneratoren van Doel 1) en 433 MWe;
De centrale Doel 3 met een nominaal netto vermogen van 1006 MWe;
KCD-MER/4NT/154702/000/01· 01/07/10 Deel I 73108
Dit
docu
men
t is
eige
ndom
van
Sue
z-Tr
acte
bel n
.v.;
het i
s ve
rbod
en h
et
te k
opië
ren
of a
an d
erde
n af
te s
taan
zon
der v
oora
fgaa
nde
toes
tem
min
g
De centrale Doel 4 met een nominaal netto vermogen van 1047 MWe (1008 MWe; voor de vervanging turbinerotor
Een installatie voor verwerking van nucleaire afval en levering van proceswaters.
Een installatie voor droge opslag van gebruikte nucleaire brandstof.
Een gebouw voor opslag van de oude stoomgeneratoren.
Merk op dat de hervergunning die aanleiding geeft tot dit MER geen betrekking heeft op het ‘nucleair eiland’, doch wel op het ‘niet-nucleair’ deel van de centrale.
De eenheden van Doel 1 en Doel 2 worden samen beschreven omwille van het feit dat het gaat om een tweelingcentrale waarvoor bepaalde circuits gezamenlijk zijn.
De eenheden van Doel 3 en Doel 4 zijn aparte, doch nagenoeg identieke eenheden en worden daarom eveneens samen beschreven.
4.4.2. Nucleaire productie eenheden Doel 1 en Doel 2
De installaties van Doel 1 en Doel 2 omvatten de volgende structuren en gebouwen.
4.4.2.1. REACTORGEBOUWEN (RGB)
De twee reactorgebouwen (RGB's) van Doel 1 en Doel 2 zijn symmetrisch aan weerszijden van het gebouw van de nucleaire hulpdiensten (GNH) gelegen.
Elk reactorgebouw bevat een twee-loopsreactor en zijn primaire kring met water onder hoge druk, alsook een gedeelte van de nucleaire hulpdiensten, zoals de accumulatoren van het veiligheidsinjectiesysteem, en de sproeicollectors van de sproeikring van het containment. Men kan stellen dat het veiligheidsinjectiesysteem en de sproeikring ervoor zorgen dat de reactorkern tijdens een ongeval met verlies van primair koelmiddel gekoeld blijft en dat de drukstijging in het containment beperkt blijft zodat het containment intact en de uitstoot van radioactiviteit beperkt blijft.
Elk van de beide nucleaire stoomproductie-eenheden is geïnstalleerd in een lekdicht containment dat wordt gevormd door een metalen sfeer met een diameter van 46 m, omgeven door een betonnen cilindrisch containment met een buitendiameter van 50 m, bekroond met een afgeronde kap.
Tot de interne structuren worden hoofdzakelijk gerekend:
de ballistische afscherming rond de primaire kring van de reactor;
het reactorbekken;
de werkvloeren verdeeld over 4 niveaus (5m - 9m - 18,5m en 24,5m);
de rolbaan van de polaire kraan.
KCD-MER/4NT/154702/000/01· 01/07/10 Deel I 74108
Dit
docu
men
t is
eige
ndom
van
Sue
z-Tr
acte
bel n
.v.;
het i
s ve
rbod
en h
et
te k
opië
ren
of a
an d
erde
n af
te s
taan
zon
der v
oora
fgaa
nde
toes
tem
min
g
4.4.2.2. GEBOUW VAN DE REACTORHULPDIENSTEN (BAR)
In het gebouw van de reactorhulpdiensten bevinden zich de stoomleidingen (MS-kring) en de voedingswaterleidingen (FW-kring), de uitrustingen van deze kringen en nagenoeg alle uitrustingen van de hulpvoedingswaterkring (AFW-kring).
4.4.2.3. GEBOUW VAN DE NUCLEAIRE HULPDIENSTEN (GNH)
Het gebouw van de nucleaire hulpdiensten, dat zich tussen de reactorgebouwen nummers 1 en 2 bevindt, werd opgesplitst in twee zones om de potentieel hoog radioactieve zones af te zonderen van de rest van het gebouw. De opsplitsing gebeurde ter hoogte van de vloer 9m. Het GNH bevat:
de nucleaire hulpsystemen en de veiligheidssystemen van de reactoren van Doel 1 en Doel 2;
het desactiveringsbekken voor de afgewerkte splijtstof;
de installaties voor de opslag en de behandeling van de radioactieve afvoerstoffen,
de laboratoria en de kleedkamers die toegang verlenen tot de gecontroleerde zone.
Het gebouw van de nucleaire hulpdiensten is 85 m lang op 22 m breed.
4.4.2.4. GEBOUW VAN DE NOODSYSTEMEN (GNS)
Onder GNS verstaat men het gebouw waarin de noodsystemen zijn ondergebracht. Het gebouw van de noodsystemen (GNS) werd gebouwd aan het GNH langs de kant van de Schelde. Het bevat de noodcontrolezaal en het staat in verbinding met het GEH via een gang op het dak van het GNH.
4.4.2.5. MACHINEZAAL (MAZ)
De machinezaal (MAZ) bevat, opgesteld in lijn, de uitrustingen van het secundair gedeelte van de eenheden, met uitzondering van de circulatiepompen die zich in de watervang bevinden.: de turboalternatorgroepen met een toerental van 1500 t/m, hun waterposten, de condensors, de herverwarmingspost, enz..
De MAZ is 132 m lang, 38 m breed en 40 m hoog.
4.4.2.6. GEBOUW VAN DE ELEKTRISCHE HULPDIENSTEN (GEH)
Het gebouw van de elektrische hulpdiensten (GEH) grenst aan de machinezaal, langs de kant van de Schelde.
Het gebouw van de elektrische hulpdiensten omvat:
de controlezaal met de bedieningstafels en de verticale hoofdpanelen. Er is slechts één controlezaal (KZ), gelegen in het midden van het GEH en grenzend aan het GNH; van daaruit kunnen de beide eenheden vanaf afzonderlijke kontroletafels en -panelen worden bestuurd;
de hulpcontrolezalen met de verticale hulppanelen;
KCD-MER/4NT/154702/000/01· 01/07/10 Deel I 75108
Dit
docu
men
t is
eige
ndom
van
Sue
z-Tr
acte
bel n
.v.;
het i
s ve
rbod
en h
et
te k
opië
ren
of a
an d
erde
n af
te s
taan
zon
der v
oora
fgaa
nde
toes
tem
min
g
de elektronicazaal;
de relais- en verdelerszaal;
de kabelzaal;
de batterijzaal;
de zalen met de elektrische borden.
Het gebouw heeft een totale lengte van 132 m en een breedte van 10 meter. In het midden van het gebouw loopt deze breedte op tot 14 m over een lengte van 39,6 m. De totale hoogte van het gebouw bedraagt 22,5 m.
4.4.2.7. GEBOUW VAN DE MECHANISCHE HULPDIENSTEN (GMH)
Het gebouw van de mechanische hulpdiensten bevat de veiligheidsdiesels. Vier veiligheidsdiesels leveren de noodvoeding aan de verbruikers met veiligheidsfunctie van de centrale. Ze hebben een voldoende capaciteit om in een ongevalsituatie alle verbruikers te voeden die nodig zijn om de gevolgen van het ongeval in die mate te beperken dat de gezondheid en veiligheid van de bevolking niet in gevaar wordt gebracht.
Het is een gebouw van 51 op 28 m. Het gedeelte van het gebouw met verdieping is 18 m hoog. Het gedeelte zonder verdieping is 9 m hoog. Op het dak werden de luchtkoelers van de dieselgroepen en de ventilatie van het Onsite Technical Support Center (OTSC) geplaatst.
4.4.2.8. WATERVANG- EN WATERLOZINGSLEIDINGEN
De watervang voor de aanvoer van Scheldewater (tertiair circuit) bevindt zich op ongeveer 200 m van de vaargeul. Hij wordt beveiligd door een reeks van dukdalven waarvan de drie belangrijkste, die in visgraat langs de zijde van de vaargeul zijn opgesteld, zijn berekend voor het opvangen van een schok van een schip van 50.000 ton.
Het circulatiewater wordt naar de machinezaal gestuwd via een stuwleiding uit gewapend beton.
4.4.2.9. GEBOUW VAN DE POST-LOCA WATERSTOFRECOMBINATOREN (GWR)
Het gebouw van de Post-LOCA waterstofrecombinatoren is ingeplant tegen het reactorgebouw van Doel 2 en tegen het GNH.
Het gebouw van de Waterstofrecombinatoren heeft hoofdzakelijk tot doel de uitrustingen gebruikt voor de recombinatie van de waterstof onder één beschermend omhulsel samen te brengen. Deze waterstof wordt na LOCA in het containment geproduceerd, het wordt afgevoerd en behandeld door de HR-kring (HR = Hydrogen Recombiner).
4.4.2.10. BIJGEBOUWEN
De bijgebouwen omvatten de volgende structuren:
het ingangsgebouw
KCD-MER/4NT/154702/000/01· 01/07/10 Deel I 76108
Dit
docu
men
t is
eige
ndom
van
Sue
z-Tr
acte
bel n
.v.;
het i
s ve
rbod
en h
et
te k
opië
ren
of a
an d
erde
n af
te s
taan
zon
der v
oora
fgaa
nde
toes
tem
min
g
het kantoorgebouw
werkplaats – magazijn
4.4.3. Nucleaire productie eenheden Doel 3 en Doel 4
De installaties van DOEL 3 en 4 omvatten elk de volgende structuren en gebouwen:
4.4.3.1. HET REACTORGEBOUW (RGB)
Het reactorgebouw (RGB) waarin ondermeer de reactor en de primaire kring zijn ondergebracht, alsook een gedeelte van de nucleaire hulpdiensten zoals de nakoelkring, de accumulatoren van het veiligheidsinjectiesysteem, de sproeicollector van de sproeikring van het containment.
Het RGB van Doel 3 en Doel 4 bestaat uit een primair en een secundair containment.
Het primair containment bestaat uit een cilinder waarop een koepel in de vorm van een bolkap is opgetrokken. Beide structuren zijn vervaardigd uit spanbeton. Deze bovenstructuur is verankerd op een funderingsplaat van gewapend beton.
De lekdichtheid is verzekerd door een metalen wand ("liner").
Het secundair containment bestaat uit een cilinder die overwelfd is door een koepel die vervaardigd is uit gewapend beton.
Het secundair containment heeft als doel:
1) de integriteit van het primair containment te waarborgen t.g.v. belastingen van buitenuit. Deze belastingen kunnen van klimatologische of seismische oorsprong zijn, of kunnen het gevolg zijn van het neerstorten van een vliegtuig of van een externe ontploffing.
2) Eventuele lekken vanuit het primair containment op te vangen. Daartoe wordt er een kleine onderdruk in stand gehouden in de ruimte tussen de twee containments (de zogenaamde tussenruimte of TUR). De totale dikte van de 2 containments verzekert de biologische afscherming.
4.4.3.2. HET GEBOUW VAN DE NUCLEAIRE HULPDIENSTEN (GNH)
Het Gebouw Nucleaire Hulpdiensten (GNH) heeft een nuttige hoogte van 34,8 m (25,8 m boven het grondniveau). Het is in drie afzonderlijke delen verdeeld:
het veiligheidsgedeelte, dat de 3 veiligheidssystemen van de reactor bevat (veiligheidsinjectie, besproeiing, enz...);
het hulpgedeelte, dat de nucleaire hulpkringen en de aanverwante installaties omvat, zoals de verzamelkring en de tijdelijke opslag van afvoerstoffen, de verzamel- en opslagkring voor gasvormige afvoerstoffen (GW ) en de distributienetten van de algemene fluïda;
KCD-MER/4NT/154702/000/01· 01/07/10 Deel I 77108
Dit
docu
men
t is
eige
ndom
van
Sue
z-Tr
acte
bel n
.v.;
het i
s ve
rbod
en h
et
te k
opië
ren
of a
an d
erde
n af
te s
taan
zon
der v
oora
fgaa
nde
toes
tem
min
g
het derde gedeelte, dat de laatste verdiepingen beslaat en dat de algemene ingang van de nucleaire zone met de kleedkamers omvat, de toegangen tot de reactor en de desactiveringsdokken van het SPG, het laboratorium en de ventilaties.
4.4.3.3. HET SPLIJTSTOFGEBOUW
Het gebouw voor de opslag van de splijtstof (SPG) omvat:
de dokken voor het stockeren van de bestraalde splijtstof,
de koel- en zuiveringskring voor het water van deze dokken,
de plaats voor het stockeren van de nieuwe splijtstof
en de halls en de uitrustingen die nodig zijn voor de behandeling van zowel de nieuwe als de bestraalde splijtstof.
Het gebouw beschikt tevens over eigen ventilatie-uitrustingen. Het SPG heeft een hoogte van 31 m.
4.4.3.4. HET GEBOUW VAN DE ELEKTRISCHE HULPDIENSTEN (GEH)
Het gebouw van de elektrische hulpdiensten (GEH) bevat de elektrische uitrustingen en de controlezaal.
Het is de enige toegang tot de centrale in bedrijf (niveau 9.00 m) en het omvat de controlezaal.
Het gebouw is onderverdeeld in verschillende cellen:
de afdeling elektrische uitrustingen, die op zijn beurt is onderverdeeld in een veiligheids- en een niet veiligheidsgedeelte;
de afdeling controlezaal;
de administratieve en sociale afdeling.
4.4.3.5. HET GEBOUW VAN DE MECHANISCHE HULPDIENSTEN (GMH)
In het Gebouw van de Mechanische Hulpdiensten (GMH) zijn de veiligheidsdiesels en de hulpdiesels ondergebracht.
4.4.3.6. HET GEBOUW VAN DE VOLLEDIGE DEMINERALISATIE (GVD)
Het gebouw van de volledige demineralisatie (GVD) bevat een gedeelte van de hulpvoedingswaterkringen (AF) en de demineralisatie-installaties van het secundaire water.
KCD-MER/4NT/154702/000/01· 01/07/10 Deel I 78108
Dit
docu
men
t is
eige
ndom
van
Sue
z-Tr
acte
bel n
.v.;
het i
s ve
rbod
en h
et
te k
opië
ren
of a
an d
erde
n af
te s
taan
zon
der v
oora
fgaa
nde
toes
tem
min
g
4.4.3.7. HET NOODGEBOUW (BKR)
Het noodgebouw, ook wel bunker (BKR) genoemd, bevat de afsluiters en de ventielen van het voedingswater en van de stoom evenals de systemen die nodig zijn om de centrale stil te leggen en haar bij een extern ongeval gedurende een zekere tijd automatisch in deze toestand houdt.
4.4.3.8. DE MACHINEZAAL (MAZ)
De machinezaal (MAZ) omvat het grootste gedeelte van de secundaire kring en grenst aan het BKR-gebouw
4.4.3.9. OVERIGE INSTALLATIES
de atmosferische koeltoren (KTR), de gemeenschappelijke watervang (WVG) die het pompstation gemeenschappelijk aan Doel 3/4 voedt (WVP), de leidingen van de toevoegkring aan de koeltoren, en de circulatiewaterleidingen (tertiair circuit);
de koelvijver (KVR) die de ultieme koude bron vormt. De KVR bestaat uit drie onafhankelijke bekkens, die elk een nuttig volume van 33 500 m³ en een vrije oppervlakte van 9 000 m² hebben. Het eerste bekken is bestemd voor Doel 3, het tweede bekken dient voor Doel 4, en het centraal gelegen bekken dient als reserve.
de ondergrondse verbindingsgalerijen (OVG). Men maakt een onderscheid tussen de volgende ondergrondse verbindingsgalerijen:
OVG1: verbindt de eenheden met het water- en afvalbehandelingsgebouw (WAB). De afvoerleidingen van de radioactieve afvalstoffen die afkomstig zijn van de eenheden zijn hierin ondergebracht.
OVG2: verbindt de noodkoelvijver (KVR – zie lager) met de bunker (BKR); dit gebouw bevat de toevoegwaterleidingen van het KVR en de luchtinlaatkoker van de bunker.
Het HUK-gebouw (hulpkoeltorens) bestaat uit zes naast elkaar gelegen cellen die elk een koeltoren met gedwongen trek hebben. Deze torens verzekeren de hulpkoeling van het primair systeem van de reactor.
4.4.4. Behandeling en opslag van splijtstof
De nieuwe-splijtstofelementen worden droog opgeslagen. De gebruikte splijtstofelementen worden meerdere jaren opgeslagen in het desactiveringsbekken van de verschillende eenheden (cfr §4.4.2.3 voor D1 en D2 en 4.4.3.3 voor D3 en D4), waarvan het water wordt gezuiverd en gekoeld. Nadien worden ze droog opgeslagen in containers die geplaatst worden in een specifiek opslaggebouw (SCG).
Het opslaggebouw voor de splijtstofcontainers bestaat uit een technische zone, een verladingshal ,een eerste gedeelte van de opslaghal met een capaciteit voor 56 containers en een tweede gedeelte met een capaciteit voor 112 containers.
De veiligheid van de opgeslagen splijtstofelementen, evenals de beperking van de radiologische gevolgen van eventuele uitwendige ongevallen berust volledig op de structurele integriteit en op de lekdichtheid van de containers.
KCD-MER/4NT/154702/000/01· 01/07/10 Deel I 79108
Dit
docu
men
t is
eige
ndom
van
Sue
z-Tr
acte
bel n
.v.;
het i
s ve
rbod
en h
et
te k
opië
ren
of a
an d
erde
n af
te s
taan
zon
der v
oora
fgaa
nde
toes
tem
min
g
4.4.5. Gebouw voor de opslag van de oude stoomgeneratoren op de site van Doel
Op het terrein is een gebouw aanwezig voor de opslag van oude stoomgeneratoren, die na ontmanteling beschouwd worden als radioactieve bron. Het gebouw is overeenkomstig uitgerust.
4.4.6. WAB
Het water- en afvalbehandelingsgebouw (WAB) met de behandelingssystemen voor de vaste afval en de vloeibare afvoerstoffen.
4.4.6.1. RADIOLOGISCHE VLOEIBARE EFFLUENTEN
De vloeibare effluenten gaan vanuit de eenheden naar het WAB-gebouw langs leidingen in de ondergrondse galerijen (OVG) : OVG 1a vanuit Doel 1/2 en OVG 1b vanuit Doel 3, die samenkomen in de OVG 1c in de nabijheid van het WAB-gebouw en OVG 1d, die de verbinding met Doel 4 verzekert.
Deze effluenten worden selectief opgeslagen op basis van hun eigenschappen en, indien nodig, worden ze geconcentreerd door indamping of uitvlokking al naargelang het geval. De concentraten worden vervolgens in beton verwerkt en in vaten gedaan of ongeconditioneerd afgevoerd.
Vanuit de controletanks kan de lozing van radioactieve effluenten in de rivier gebeuren langs één leiding, die door de OVG 1c gaat en uitmondt in de enige lozingscollector (ELK). Die begint in Doel 1 en 2, gaat door de OVG 1a en vervolgens door de galerij (OVG4), en mondt uit in het lozingskanaal van het koelwater van de eenheden.
4.4.6.2. RADIOLOGISCHE GASVORMIGE EFFLUENTEN
Deze effluenten worden opgeslagen en behandeld in de eenheden. Het WAB heeft een beperkte opslagcapaciteit voor de resten radioactief gas die nog aanwezig zijn in de vloeibare effluenten. Deze resten komen hoofdzakelijk vrij bij de verdamping.
4.4.6.3. RADIOLOGISCHE VASTE AFVAL
De verbruikte radioactieve harsen van de eenheden mogen in het WAB-gebouw per container vervoerd worden en mogen overgebracht worden naar de tanks waarin ook de gebruikte harsen van het gebouw zelf terechtkomen. Vanaf hun opslag kunnen de harsen in vaten worden gedaan of worden weggevoerd in containers.
De kaarsen van de filters komen van de eenheden in een loodkasteel en worden in vaten gedaan.
De niet-samenpersbare vaste afval wordt ofwel versnipperd en in vaten verpakt, ofwel afgevoerd naar een behandelingsinstallatie buiten de vestigingsplaats.
De samenpersbare vaste afval wordt ofwel samengeperst in vaten ofwel in bulk afgevoerd naar een behandelingsinstallatie buiten de vestigingsplaats.
KCD-MER/4NT/154702/000/01· 01/07/10 Deel I 80108
Dit
docu
men
t is
eige
ndom
van
Sue
z-Tr
acte
bel n
.v.;
het i
s ve
rbod
en h
et
te k
opië
ren
of a
an d
erde
n af
te s
taan
zon
der v
oora
fgaa
nde
toes
tem
min
g
4.4.6.4. HET IN VATEN DOEN EN HET OPSLAAN VAN DE VATEN
Het bovenvermelde in vaten doen van de effluenten en de afval gebeurt door betonnering. De grondstoffen nodig voor deze werkwijze worden buiten het gebouw zelf, in een niet-gecontroleerde zone, opgeslagen.
Het mengen van beton met de effluenten en de realisatie van de vaten worden volledig van op afstand bestuurd, vanuit een biologisch afgeschermde besturingspost.
Het verplaatsen van de vaten gedurende de operaties gebeurt door middel van computergestuurde wagentjes, aangedreven door batterijen en geleid door in de vloer ingewerkte magneten.
Deze wagentjes voeren de afgewerkte vaten hetzij naar een opslagplaats in de kelder met een capaciteit van ongeveer 500 vaten van 400 l als hun radioactiviteit een contactdosis geeft die te hoog ligt voor een snelle afvoer, hetzij onmiddellijk naar de hoofdopslagplaats met een vermogen van ongeveer 1800 vaten.
4.4.7. Ondersteunende eenheden
4.4.7.1. OPSLAGMAGAZIJNEN
Producten worden onder meer opgeslagen in de eenheden waar ze ingezet worden. Daarnaast is er ook een magazijn aanwezig voor de opslag van producten (MOB).
4.4.8. Niet-radiologisch afval
KCD produceert in zijn productieproces heel wat niet-radiologisch afval. De manier waarop hiermee wordt omgegaan, wordt grotendeels bepaald aan de hand van de internationale norm ISO 14001 en de Europees aanvaarde norm EMAS. Beide normen hebben hetzelfde doel: een performant milieuzorgsysteem creëren dat streeft naar continue verbetering t.a.v. het milieu.
Er gaat dan ook veel aandacht uit naar afvalpreventie, iets wat geformaliseerd wordt in de doelstellingen van het bedrijf.
De resterende afvalstromen worden, waar mogelijk, steeds zoveel mogelijk gescheiden ingezameld en gerecupereerd, gerecycleerd en slechts in laatste instantie gestort of verbrand. Bij KCD worden de niet-radiologische afvalstoffen ingedeeld in vijf grote groepen. Dat laat toe om zeer specifiek acties te ondernemen en de inzameling, verwerking en afvoer te organiseren
Die vijf groepen zijn:
Afval van huishoudelijke aard: afvalstoffen welke afkomstig zijn van niet-technische lokalen: sanitaire lokalen en kleedkamers, refter CGA en CGB, burelen CGA,CGB en GEH, burelen, de keuken van het CGB en de burelen van het ADG.
Bedrijfsafvalstoffen: afvalstoffen uit technische installaties die niet ondergebracht kunnen worden bij één van de andere hier vermelde 4 groepen.
Inerte afvalstoffen: het betreft hier vooral bouw- en sloopafval (betonbrokken, …). In het algemeen gaat het om inerte, onbrandbare en niet biodegradeerbare afvalstoffen.
KCD-MER/4NT/154702/000/01· 01/07/10 Deel I 81108
Dit
docu
men
t is
eige
ndom
van
Sue
z-Tr
acte
bel n
.v.;
het i
s ve
rbod
en h
et
te k
opië
ren
of a
an d
erde
n af
te s
taan
zon
der v
oora
fgaa
nde
toes
tem
min
g
Recyclage/recuperatie afvalstoffen: deze afvalstoffen worden mits correcte scheiding gerecycleerd of gerecupereerd.
Gevaarlijke afvalstoffen: onder gevaarlijke stoffen wordt een veelheid aan verschillende afvalstromen verstaan. Een overzicht is hieronder gegeven:
Absorptiemiddelen Accubatterijen Afvalolie (verschillende types) Asbestafval en asbesthoudende dichtingen Batterijen Vervuilde slib en slijk Condensatoren Koelvloeistoffen Kwikafval Lege plastic bussen en flessen van
gevaarlijke producten Oliefilters Oliegevulde transformatoren Oliehoudende filterdoeken Oplosmiddelen (solventen) Printplaten Scheikundig afval Spuitbussen Staalgrid TL-lampen Vaste- en vloeibare chemische producten Verfblikken Vetten Zuurbestendige materialen
Voor elk van de afvalstoffen worden inzamelpunten gedefinieerd, alsook de manier waarop er met dit type afval moet worden omgesprongen en wat er mee gebeurt.
Alle verwerking van afvalstoffen gebeurt door daarvoor erkende overbrengers en verwerkers.
Een aantal afvalstromen die een bijzondere behandeling vragen door hun gevaarlijke kenmerken, wordt apart beschouwd. Het gaat hier om actieve kool, actieve koolfilters, harsen, lampen (Na en Hg lampen) en naalden afkomstig van de medische dienst.
Bijlage I-5 geeft een overzicht van de geproduceerde afvalstromen in KCD.
4.4.8.1. KOELWATER
De werking van de centrale vereist het gebruik van koelwater (tertiaire kring). Dit koelwater wordt uit de Schelde opgepompt en daarna teruggestort. Een deel van dit koelwater verdampt in de koeltorens.
Daarnaast gebruikt de centrale ook stadswater, onder meer voor het sanitair, maar ook voor het maken van gedemineraliseerd water dat ingezet wordt in het proces.
4.4.8.2. ELEKTRICITEIT
De kerncentrale Doel produceert elektrische energie.
Een klein deel van deze elektrische energie wordt door eigen installaties gebruikt. Bij onbeschikbaarheid van eigen productie of externe voeding via het hoogspanningsnet, worden de veiligheid- en/of noodsystemen elektrisch gevoed door dieselgroepen.
Voor de autonomie van deze groepen is een aanzienlijke hoeveelheid dieselolie opgeslagen in verschillende tanks. Deze voorraadtanks zijn hetzij ondergronds of in kelders geplaatst.
KCD-MER/4NT/154702/000/01· 01/07/10 Deel I 82108
Dit
docu
men
t is
eige
ndom
van
Sue
z-Tr
acte
bel n
.v.;
het i
s ve
rbod
en h
et
te k
opië
ren
of a
an d
erde
n af
te s
taan
zon
der v
oora
fgaa
nde
toes
tem
min
g
Naast deze dieselvoorraad voor de dieselgroepen is de installatie eveneens voorzien van een bovengrondse tank die de hulpstoomketels voorziet van brandstof.
Tot slot zijn er ook voorraadtanks aanwezig voor de brandstofvoorziening van de verwarmingsinstallatie van het magazijn en voor de bevoorrading van de voertuigen.
4.5. KORTE TOELICHTING VAN DE TE VERWACHTEN MILIEU-IMPACT
In wat volgt worden de te verwachten significante milieueffecten in het kort geschetst. Het betreft voornamelijk geluidsemissies en de waterhuishouding van de centrale. De radiologische milieu-impact wordt apart behandeld.
Voor de geluidsemissies en hun impact op de omgeving, zullen voornamelijk de verschillende pompen, transformatoren en motoren verantwoordelijk zijn.
Voor wat betreft de waterhuishouding is het natuurlijk evident dat het onttrekken en vervolgens terugstorten van grote hoeveelheden koelwater in de Schelde een impact zal hebben.
Daarnaast zullen ook kort de luchtemissies besproken worden. Deze beperken zich evenwel tot de emissies van dieselgroepen, die slechts periodiek gebruikt worden. De impact hiervan wordt dan ook verwaarloosbaar verondersteld.
Na de interdisciplinaire gegevensoverdracht vanuit deze domeinen, worden de milieueffecten binnen de disciplines Fauna & Flora, Mens-gezondheid en Landschap, Bouwkundig erfgoed en Archeologie geëvalueerd en besproken.
De radiologische milieu-impact behandelt de radiologische consequenties voor mensen in de omgeving door zowel routinelozingen als accidentele lozingen.
KCD-MER/4NT/154702/000/01· 01/07/10 Deel I 83108
Dit
docu
men
t is
eige
ndom
van
Sue
z-Tr
acte
bel n
.v.;
het i
s ve
rbod
en h
et
te k
opië
ren
of a
an d
erde
n af
te s
taan
zon
der v
oora
fgaa
nde
toes
tem
min
g
5. ADMINISTRATIEVE VOORGESCHIEDENIS
5.1. BESTAANDE VERGUNNINGSTOESTAND
Voor een overzicht van de bestaande milieuvergunningen die van toepassing zijn op de activiteiten van KCD wordt verwezen naar paragraaf 2.8 van Deel I, waarin deze reeds uitgebreid aan bod kwamen. De vergunningen voor het oprichten van de verschillende reactoren van de kerncentrale werden verleend in respectievelijk 1974 (Doel 1 en 2), 1982 (Doel 3) en 1984 (Doel 4).
Voor een overzicht van de stedenbouwkundige vergunningen op naam van KCD wordt verwezen naar de overzichtstabel in Bijlage I-3, waarin zowel de milieu- als de bouwvergunningen zijn opgelijst.
5.2. TOEKOMSTIGE VERGUNNINGSTOESTAND
Voor de toekomstige vergunningsaanvragen verwijzen we zowel naar paragraaf 2.8 en paragraaf 3.2.12 van Deel I, waarin een kort overzicht gegeven wordt van de rubrieken waarvoor een milieuvergunning zal worden aangevraagd. De vergunningsaanvraag betreft de hervergunning van een bestaande inrichting.
KCD-MER/4NT/154702/000/01· 01/07/10 Deel I 84108
Dit
docu
men
t is
eige
ndom
van
Sue
z-Tr
acte
bel n
.v.;
het i
s ve
rbod
en h
et
te k
opië
ren
of a
an d
erde
n af
te s
taan
zon
der v
oora
fgaa
nde
toes
tem
min
g
6. BESCHRIJVING VAN DE ALTERNATIEVEN VOOR HET PROJECT
Er bestaan verschillende soorten alternatieven die in het kader van een MER besproken dienen te worden, zoals nulalternatieven, locatiealternatieven of uitvoeringsalternatieven.
Voor bestaande installaties die niet worden uitgebreid of gewijzigd, is het aantal alternatieven uiteraard beperkt.
Voor de volledigheid van de studie gaan we in wat volgt de diverse alternatieven bespreken. De alternatieven die in wat volgt zijn weergegeven dienen geïnterpreteerd te worden voor een tijdspanne van maximaal 20 jaar.
Alvorens hiermee te starten geven we een kort beeld van de productie van elektriciteit in België die grotendeels te vergelijken is met deze in Vlaanderen. Specifieke opsplitsing naar Vlaanderen werd in deze niet uitgevoerd daar het overzicht enkel tot doel heeft om inzicht te krijgen in de algehele elektriciteitsproductie, verbruik en invoer.
De hoeveelheid elektriciteit die in ons land geproduceerd wordt bedraagt ongeveer 88 000 GWh17. De mogelijkheid bestaat eveneens dat elektriciteit geïmporteerd wordt vanuit de Belgische buurlanden. Op jaarbasis is onze globale netto import van elektriciteit gelijk aan ongeveer 12% van de jaarlijkse binnenlandse productie. Hiermee hoort België bij de Europese koplopers. De oorsprong van de verbruikte elektriciteit in België, respectievelijk Vlaanderen dient dus gecorrigeerd te worden met de oorsprong van de ingevoerde elektriciteit.
Een belangrijk element bij de bestudering van de alternatieven omvat het vermogen dat in de loop van een willekeurige dag ontwikkeld dient te worden. In 2005 en 2006 bedroeg het maximale geproduceerde vermogen ongeveer 13 000 MW deze kan met 50% naar beneden variëren. Bij de bespreking van de alternatieven is dit vrij belangrijk daar energie in Vlaanderen, België nauwelijks opgeslagen kan worden.
De totale geïnstalleerde capaciteit voor de productie van elektriciteit in België bedraagt ongeveer 16 000 MW. Het aandeel van de nucleaire capaciteit (5800 MW) bedraagt ongeveer 36 % van het totale geïnstalleerde vermogen terwijl fossiele centrales goed zijn voor ongeveer 7000 MW of 42%. De resterende 22% productiecapaciteit wordt voorzien door WKK (8,5%), waterkracht, afval, wind en biogas.
17 1 Gw of gigawatt staat voor 109 of één miljard watt. 1 Mw is één megawatt of 106 watt. Wanneer dit vermogen
gedurende exact één uur geproduceerd wordt, wordt achteraan een h toegevoegd.
KCD-MER/4NT/154702/000/01· 01/07/10 Deel I 85108
Dit
docu
men
t is
eige
ndom
van
Sue
z-Tr
acte
bel n
.v.;
het i
s ve
rbod
en h
et
te k
opië
ren
of a
an d
erde
n af
te s
taan
zon
der v
oora
fgaa
nde
toes
tem
min
g
Tabel 6-8: Structuur van de Belgische bruto jaar elektriciteitsproductie18
Bruto jaar productie 2003 2004 2005
GWh % GWh % GWh %
Kernenergie19 47379 56 47321 55,4 47596 54,7
Steenkool 9638 11,4 9147 10,7 8199 9,4
Gas 23579 27,9 23812 27,9 25409 29,2
Vloeibare brandstof 1007 1,2 1675 2,0 1740 2,0
Biomassa en afval 1609 1,9 1760 2,1 2250 2,6
Waterkracht, wind en pompcentrales 1404 1,7 1736 2,0 1831 2,1
Totaal 84616 100 85442 100 87 025 100
Uit bovenstaande tabel blijkt dat de Belgische kerncentrales ongeveer 55% van de Belgische elektriciteitsproductie leveren of 47 600 GWh. Uit deze tabel blijkt duidelijk dat nulalternatieven of uitvoeringsalternatieven (vloeibare brandstof, biomassa en afval, waterkracht, wind en pompcentrales) op een termijn van 10 à 20 jaar niet als haalbaar beschouwd kunnen worden.
6.1. LOCATIEALTERNATIEVEN:
Een locatiealternatief kan overwogen worden wanneer de impact van een bestaande inrichting te groot is op een bepaalde locatie en wanneer de milderende maatregelen niet haalbaar zijn.
In het kader van dit milieueffectrapport wordt de hinder onderzocht en wordt de evaluatie van een locatiealternatief besproken. Wanneer we de niet-radiologische effecten bekijken kunnen we stellen dat een locatiealternatief niet aan de orde is.
De geformuleerde milderende maatregelen zijn niet van dien aard dat hun haalbaarheid of noodzakelijkheid in vraag gesteld kan worden.
Het locatiealternatief is als gevolg hiervan geen optie.
6.2. NULALTERNATIEF
Het nulalternatief zou neerkomen op het afzien van een hervergunning van de activiteiten en installaties van de kerncentrale in Doel.
Dit zou echter de (veilige) werking van centrale in het gedrang brengen, wat meteen impliceert dat een nulalternatief geen optie is.
18 FOD Economi e (2007). De energiemarkt in 2005, p.24
19 De elektriciteitsproductie uit kernenergie komt ongeveer overeen met het verbruik van de Belgische industrie.
KCD-MER/4NT/154702/000/01· 01/07/10 Deel I 86108
Dit
docu
men
t is
eige
ndom
van
Sue
z-Tr
acte
bel n
.v.;
het i
s ve
rbod
en h
et
te k
opië
ren
of a
an d
erde
n af
te s
taan
zon
der v
oora
fgaa
nde
toes
tem
min
g
Het nulalternatief heeft ook als onmiddellijk gevolg dat er bijkomende capaciteit van de andere energieproducenten gerealiseerd moet worden. Dit kan op de korte termijn leiden tot onzekerheid met betrekking tot bevoorrading. Daarnaast mogen de economische aspecten van een dergelijk alternatief niet uit het oog verloren worden. Tot slot zal het op korte termijn moeten creëren van bijkomende capaciteit zeker leiden tot bijkomende én andere effecten voor het milieu. Een groot deel van deze vervangcapaciteit dient continu elektriciteit te produceren. Een windpark dat voor 25% tot 30% van de tijd rendeert aan maximaal vermogen komt niet in aanmerking teneinde invulling te geven aan het nulalternatief zolang opslagcapaciteit uitblijft.
Naast het in gedrang brengen van de bevoorradingszekerheid kan het nulalternatief tot gevolg hebben dat de elektriciteit van andere (kern)- centrales moet ingevoerd worden dewelke een ambigue maatregel is.
Het nulalternatief is enkel een optie wanneer er op korte termijn nieuwe gas- en steenkoolcentrales met een totaal vermogen van ongeveer 3000 MW worden gebouwd. Hier dient men evenwel wel rekening te houden met bijkomende en andere milieueffecten die voor steenkoolcentrales voorlopig significant negatief uitvallen.
Het nulalternatief is in deze geen optie.
6.3. UITVOERINGALTERNATIEVEN
De vergelijking tussen de alternatieven werd uitgevoerd op basis van het richtinggevend vermogen van 2839 MWe, afgerond naar 3000 MWe. Vergelijkbare alternatieven zijn deze die aan stoomopwekking doen met behulp van andere warmtebronnen. We maken een onderscheid tussen verbrandingsprocessen op basis van biomassa en verbrandingsprocessen volgens de meer conventionele technieken (gas- en steenkoolcentrales) aan de ene kant en andere alternatieve technieken aan de andere kant. Ten slotte belichten we kort de optimalisatie van de centrales zelf die naar de toekomst toe als uitvoeringsalternatief eveneens niet uit het oog verloren mag worden.
Een centrale die ongeveer dezelfde hoeveelheid energie kan leveren op basis van enkel biomassa wordt hier niet besproken. Dergelijke centrales zijn niet haalbaar, onder meer omdat het niet realistisch is te veronderstellen dat de benodigde hoeveelheid biomassa beschikbaar is. Andere argumenten zijn de houdbaarheid van de biomassa, naast de logistieke impact met betrekking tot de aanvoer en de milieueffecten die hieraan gekoppeld zijn. Een belangrijk voordeel van biomassa is de cyclische CO2-neutraliteit op voorwaarde dat de logistieke impact beperkt blijft, met andere woorden, indien de biomassa van nabij en op continue wijze kan worden aangevoerd. Een laatste belangrijk aspect is de energiedichtheid. Goede biomassa heeft een energiedichtheid van 18 Megajoules per kilogram, steenkool 30 Megajoules per kilogram, terwijl aardolie zit op 42 Megajoules per kilogram.
De andere uitvoeringsalternatieven zijn de meer conventionele technieken:
Poederkoolcentrale samen met een stoomturbine;
Een gascentrale met een gas turbine.
Alternatieve (in dit geval hernieuwbare) energiebronnen:
Het opwekken van elektriciteit met waterkracht;
Het opwekken van elektriciteit door middel van wind (off shore windpark)
KCD-MER/4NT/154702/000/01· 01/07/10 Deel I 87108
Dit
docu
men
t is
eige
ndom
van
Sue
z-Tr
acte
bel n
.v.;
het i
s ve
rbod
en h
et
te k
opië
ren
of a
an d
erde
n af
te s
taan
zon
der v
oora
fgaa
nde
toes
tem
min
g
Het opwekken van elektriciteit met zon als voornaamste bron van energie.
Aan de conventionele niet-nucleaire technieken voor energieopwekking zijn een aantal milieueffecten verbonden, zoals daar onder meer zijn: emissies naar de lucht en in het oppervlaktewater, het ruimtegebruik, en de emissie van geluid. De belangrijkste luchtemissies bij de verbranding van fossiele brandstoffen zijn SO2, NOx, CO, stof en broeikasgassen zoals CO2 en N2O. Ook andere emissies komen voor, zij het in kleinere hoeveelheden. De emissies naar de lucht kunnen beschouwd worden als de belangrijkste impact van fossiele verbrandingsinstallaties. Voor alternatieve bronnen van energieopwekking zijn deze emissies naar de lucht uiteraard niet relevant. In onderstaande tabel wordt een overzicht gegeven van de emissies naar de lucht voor de verschillende conventionele technieken. Ook de emissies van de kerncentrale in Doel zijn opgenomen, gebaseerd op de beschikbare emissiedata, zoals die in deel II van dit MER worden besproken.
Tabel 6-9: Overzicht van de emissies gerelateerd aan verschillende alternatieven zoals opgenomen in het MARKAL-model, uitgedrukt in gram per MWhe
Alternatief Emissies
CO2 eq
g/kWhe
NOX
g/MWhe
PM
g/MWhe
SO2
g/MWhe
Ultrakritische steenkoolcentrale 732 216 33 144
Ultrakritische steenkoolcentrale met CO2 opvang 88 163 33 < 33
Kolengestookte wervelbedinstallatie 751 491 66 652
Aardgasgestookte gecombineerde cyclus 395 59 0 0
Aardgasgestookte gecombineerde cyclus met CO2 opvang 110 59 0 0
KCD 0,1 2 0,1 0
Uit deze tabel blijkt dat voor wat betreft de klassieke emissies naar de lucht, de impact van nucleaire energie verwaarloosbaar is ten opzichte van conventionele verbrandingsinstallaties. Ook alternatieve energiebronnen (zon, wind, water) hebben een te verwaarlozen rechtstreekse impact op de luchtkwaliteit.
De geluidsimpact voor de verschillende vormen van thermische energieopwekking (conventionele verbranding of nucleair) zijn vergelijkbaar, waarbij de belangrijkste geluidsemissie zal worden bepaald door de koelmethode.
Met betrekking tot het ruimtegebruik scoren de conventionele en nucleaire technologie voor energieopwekking beduidend beter, zoals moet blijken uit onderstaande tabel.
KCD-MER/4NT/154702/000/01· 01/07/10 Deel I 88108
Dit
docu
men
t is
eige
ndom
van
Sue
z-Tr
acte
bel n
.v.;
het i
s ve
rbod
en h
et
te k
opië
ren
of a
an d
erde
n af
te s
taan
zon
der v
oora
fgaa
nde
toes
tem
min
g
Tabel 6-10: Overzicht van de benodigde oppervlakte per technologie voor een geïnstalleerd vermogen van 1.100 MWh20
Alternatief Benodigde oppervlakte
Steenkoolcentrale 20 – 40 ha
Gasgestookte centrale 15 ha
Waterkrachtcentrale 140 ha
Offshore windpark 11000 ha
Zonne-energie 1100 ha
KCD 31 ha (80 ha voor 2839 MWe)
De alternatieve energiebronnen blijken veel meer ruimte-intensief voor een zelfde vermogen. Om de bestaande (conventionele) capaciteit te vervangen door vormen van alternatieve energie is dus een aanzienlijke hoeveelheid ruimte nodig. Alternatieve energieopwekking wordt voorlopig dan ook niet als een volwaardig alternatief beschouwd, zoals ook eerder aangegeven.
Daarenboven scoren deze vormen van energieopwekking echter beduidend minder goed op het vlak van beschikbaarheid en dus efficiëntie. Daarenboven is de capaciteit in Vlaanderen en met uitbreiding Belgïe zeer beperkt, zeker voor wat betreft waterkrachtcentrales. Daarenboven kampen al deze vormen met problemen op het gebied van flexibiliteit, continuïteit en energieopslag. De meeste technieken zijn afhankelijk van de weersomstandigheden om hun volle rendement te halen, wat gevolgen heeft voor het distributienet aangezien er voorlopig nog niet voorzien is in voldoende mogelijkheden voor energieopslag en er dus voorzien moet worden in back-up installaties die de algehele rendabiliteit ondermijnen.
In onderstaande tabel wordt een algemeen overzicht gegeven met betrekking tot de milieueffecten van verschillende conventionele technieken voor energieopwekking, in vergelijking met een nucleaire centrale. Omdat alternatieve technieken voorlopig niet in aanmerking komen als uitvoeringsalternatief omdat ze op korte termijn niet in staat zullen zijn om de capaciteit van de bestaande nucleaire centrale op te vangen, zijn deze technieken verder niet beschouwd in het overzicht. De tabel steunt op gegevens opgenomen in recente milieueffectrapporten voor energiecentrales die in Vlaanderen werden uitgevoerd.
In deze tabel wordt de relatieve impact van een bepaalde technologie als volgt aangeduid:
-- : een significante impact op de omgeving
- : een beperkte impact op de omgeving
+: een te verwaarlozen impact op de omgeving
++ : geen impact op de omgeving
Tabel 6-11: Algemene vergelijking van de milieu-impact voor de verschillende technologieën voor elektriciteitsproductie.
Alternatief Lucht Water Landschap Fauna/Flora
Geluid
SO2 NOx Stof CO2 Koelwater
20 MER E.ON-elektriciteitscentrale te Antwerpen, SGS Belgium NV, Juni 2009
KCD-MER/4NT/154702/000/01· 01/07/10 Deel I 89108
Dit
docu
men
t is
eige
ndom
van
Sue
z-Tr
acte
bel n
.v.;
het i
s ve
rbod
en h
et
te k
opië
ren
of a
an d
erde
n af
te s
taan
zon
der v
oora
fgaa
nde
toes
tem
min
g
Poederkoolcentrale zonder DeSOx of DeNOx
-- -- -- -- - (koeltoren) / -- (directe koeling)
- (koeltoren) /+ (directe koeling)
+ +
Poederkoolcentrale met DeSOx of DeNOx
- - - -- - (koeltoren) / -- (directe koeling)
- (koeltoren) /+ (directe koeling)
+ +
Poederkoolcentrale met DeSOx of DeNOx en CO2-afvang
- - - - - (koeltoren) / -- (directe koeling)
- (koeltoren) /+ (directe koeling)
+ +
Gasgestookte centrale ++ - ++ -- - (koeltoren) / -- (directe koeling)
- (koeltoren) /+ (directe koeling)
+ +
Gasgestookte centrale met CO2-afvang
++ - ++ - - (koeltoren) / -- (directe koeling)
- (koeltoren) /+ (directe koeling)
+ +
Kerncentrale + + + + -- (koeltoren) - (koeltoren) + +
Uit bovenstaande tabel moet blijken dat wanneer naar de klassieke aspecten wordt gekeken, nucleaire energie het verschil maakt met meer conventionele technieken voor wat betreft emissies naar de lucht.
Als laatste in dit lijstje van uitvoeringsalternatieven willen we eveneens de aandacht vestigen op de optimalisatie van de nucleaire technologie. Door bijkomend toepasselijk onderzoek en implementatie is het mogelijk het rendement en de veiligheid van nucleaire installaties te verhogen. Dit vergt een visie op lange termijn.
6.4. BESLUIT
Een locatiealternatief is gezien de effecten en de geformuleerde milderende maatregelen in deze niet aan de orde.
Wanneer we naar het nulalternatief kijken, t.t.z. het niet afleveren van een milieuvergunning kunnen we stellen dat dit enerzijds de veiligheid in gevaar brengt en anderzijds gezocht moet worden naar uitvoeringsalternatieven.
Uitvoeringsalternatieven die rekening houden met het te produceren vermogen t.t.z. de elektriciteitsvraag en het ontbreken van opslagcapaciteit zijn conventionele gasgestookte installaties en steenkoolinstallaties. Beide types van elektriciteitsproductie zijn reeds vertegenwoordigd in de elektriciteitsproductie. Voor wat betreft steenkool kunnen we stellen dat deze wijze van elektriciteitsproductie aanzienlijke luchtemissies met zich meebrengt. Een ander uitvoeringsalternatief ten slotte is het verder optimaliseren van de nucleaire technologie.
KCD-MER/4NT/154702/000/01· 01/07/10 Deel I 90108
Dit
docu
men
t is
eige
ndom
van
Sue
z-Tr
acte
bel n
.v.;
het i
s ve
rbod
en h
et
te k
opië
ren
of a
an d
erde
n af
te s
taan
zon
der v
oora
fgaa
nde
toes
tem
min
g
7. RELEVANTE GEGEVENS UIT VOORSTUDIES & RAPPORTAGES
7.1. RELEVANTE BODEMONDERZOEKEN
Binnen de terreingrenzen van de inrichting zijn VLAREBO-activiteiten aanwezig en moeten dus bodemonderzoeken worden uitgevoerd. Onderstaande tabel geeft een overzicht van de onderzochte percelen. Een plan met aanduiding van deze percelen is opgenomen in Bijlage I-6.
Tabel 7-12: Gegevens kadasterpercelen en inrichtingen op KCD
Perceelnummer Situering KCD VLAREBO-inrichtingen
Categorie Laatste OBO
562 Z D1/2, MOB, GAR, WPG Ja B 01/05/05471 N2 D3+deel koelvijvers Ja B 01/05/05471 P2 D4 Ja B 01/05/05471 F2 WAB Ja B 01/05/00471 H2 Werf Neen - 01/05/00471 G2 Deel koelvijvers Ja A 01/05/00471 R2 Werf oostzijde Neen - 01/05/00471 Z2 Werf perceel Schelde Neen - -
De grondwaterkwetsbaarheid voor alle onderzochte percelen wordt omschreven als zeer kwetsbaar (code Ca1). De percelen van KCD zijn niet gelegen in een waterwinningsgebied of een beschermingszone. In de nabijheid van de percelen zijn geen relevante grondwaterwinningen bekend.
Voor de invoering van het bodemsaneringsdecreet werden reeds verschillende bodemonderzoeken uitgevoerd bij KCD. De resultaten van deze vroegere onderzoeken kunnen als volgt samengevat worden:
Algemeen verhoogde concentraties van het arseen in het grondwater als gevolg van de ophoging met baggerspecie van de Schelde.
Geen overschrijding van de bodemsaneringsnormen voor de algemene verontreinigingsparameters in de opgespoten zanden (vaste deel van de bodem).
Op de werf werd ter hoogte van de vroegere locatie van de firma Sarens verontreiniging van de grond met minerale olie waargenomen (perceel 471H2).
Ten westen van het gebouw GSG wordt de bodemsaneringsnorm voor de parameter minerale olie in de grond beperkt overschreden. Op deze locatie bevonden zich tijdelijk de ondergrondse tanks die werden uitgegraven ter hoogte van Doel I (perceel 471G2).
Deze resultaten werden gebundeld en door OVAM gelijkgesteld aan een eerste oriënterend bodemonderzoek.
De bevindingen van de voornaamste daaropvolgende onderzoeken worden hieronder kort besproken per onderzoek.
KCD-MER/4NT/154702/000/01· 01/07/10 Deel I 91108
Dit
docu
men
t is
eige
ndom
van
Sue
z-Tr
acte
bel n
.v.;
het i
s ve
rbod
en h
et
te k
opië
ren
of a
an d
erde
n af
te s
taan
zon
der v
oora
fgaa
nde
toes
tem
min
g
7.1.1. Oriënterend bodemonderzoek KCD, mei 2000
Dit bodemonderzoek is, na het gelijkgestelde bodemonderzoek van 1997, het tweede oriënterend bodemonderzoek van de terreinen van KCD. Het bodemonderzoek werd uitgevoerd in het kader van een overdracht, evenwel onder de bepalingen van het artikel 48 van het bodemsaneringsdecreet.
Uit dit oriënterende bodemonderzoek blijkt dat voor de percelen (562Z, 471N2, 471G2, 471F2, 471P2, 471H2 – De percelen 471Z2 en 471R2 waren niet onderzoeksplichtig en warden niet in het onderzoek opgenomen) voor meerdere parameters de concentratie hoger ligt dan 80% van de bodemsaneringsnorm voor die parameters binnen het geldende bestemmingstype (II).
Bijgevolg werden deze terreinen opgenomen in het register van verontreinigde gronden. Ter hoogte van de ondergrondse afvalolietanks aan de garage werd eveneens een historische verontreiniging vastgesteld met minerale olie, aromaten en gechloreerde koolwaterstoffen. Daar er ernstige aanwijzingen waren dat deze verontreinigingen, alsook de over het terrein verspreide verontreiniging met arseen, die als historisch beschouwd worden – een ernstige bedreiging vormden, werd een beschrijvend onderzoek (BBO) geadviseerd.
Voor de verontreiniging van GSG (perceel 471G2) met minerale olie werd na onderzoek over oorzaak en risico besloten dat een BBO niet noodzakelijk was.
7.1.2. Beschrijvend bodemonderzoek KCD, mei 2001
Uit dit BBO is gebleken dat de verontreiniging met minerale oliën, aromaten en gechloreerde koolwaterstoffen ter hoogte van de garage en de verontreiniging met arseen over het volledige terrein geen ernstige bedreiging vormden. Er moest dus geen bodemsaneringsproject worden opgesteld.
Er werd wel aanbevolen om in de periodieke oriënterende bodemonderzoeken de verontreinigingstoestand ter hoogte van de garage op te volgen.
7.1.3. Oriënterend bodemonderzoek posten 380kV en 150kV, september 2002
Dit bodemonderzoek werd uitgevoerd in het kader van de overdracht van hoogspanningsposten naar ELIA. Met de OVAM werd afgesproken dat de onderzoeken rondom deze hoogspanningsposten zich zouden beperken tot de betrokken percelen.
Bij geen van de bodemstalen werd een overschrijding van de achtergrondwaarden vastgesteld. Bij drie van de grondwaterstalen werd een overschrijding van de bodemsaneringsnorm vastgesteld voor de parameter arseen.
Deze verontreiniging werd reeds vastgesteld tijdens het oriënterend bodemonderzoek op heel de kerncentrale.
Een BBO werd bijgevolg niet noodzakelijk geacht.
KCD-MER/4NT/154702/000/01· 01/07/10 Deel I 92108
Dit
docu
men
t is
eige
ndom
van
Sue
z-Tr
acte
bel n
.v.;
het i
s ve
rbod
en h
et
te k
opië
ren
of a
an d
erde
n af
te s
taan
zon
der v
oora
fgaa
nde
toes
tem
min
g
7.1.4. Orienterend bodemonderzoek KCD, mei 2005
In het oriënterend bodemonderzoek werden volgende vaststellingen gedaan:
Perceel 562Z:
overschrijding in de bodemstalen van lood ter hoogte van het MOB
overschrijding in de bodemstalen van EOX ter hoogte van het WPG (historische verontreiniging)
overschrijding in het grondwater van geleidbaarheid en arseen op verschillende locaties (historische verontreiniging)
overschrijding in het grondwater van minerale olie en 1,1,1- trichloorethaan op verschillende locaties (historische verontreiniging)
Perceel 471 N2:
overschrijding in het grondwater van geleidbaarheid en arseen op verschillende locaties (historische verontreiniging)
Perceel 471 P2:
overschrijding in de bodemstalen van de parameters zink en koper ter hoogte van het SPG
overschrijding in het grondwater van geleidbaarheid en arseen ter hoogte van het WVC (historische verontreiniging)
Elk van de percelen werd opgenomen in het register van verontreinigde gronden. Er werd tevens een beschrijvend bodemonderzoek gevraagd voor de verontreiniging ter hoogte van het SPG.
7.1.5. Indicatief bodemonderzoek GMH Doel 3, Oktober 2007
Ter hoogte van het lozingspunt H4 werd gasolie gedetecteerd in de H4 bufferput. De oorzaak van deze verontreiniging kon achterhaald worden en situeerde zich in de verbindingsgoot vooraan het gebouw van de dieselgroepen. Bodemonderzoek heeft aangetoond dat er geen gasolie in de bodem terechtgekomen is.
7.1.6. Beschrijvend bodemonderzoek perceel 471 P2 SPG, november 2007
In het onderzoek van mei 2005 werd een beschrijvend bodemonderzoek gevorderd. Het beschrijvend onderzoek toonde aan dat er geen ernstige bedreiging aanwezig is en kwam tot de conclusie dat er geen bodemsaneringsproject noodzakelijk was noch werden voorzorgsmaatregelen opgelegd. Het perceel blijft wel opgenomen in het register van verontreinigde gronden.
KCD-MER/4NT/154702/000/01· 01/07/10 Deel I 93108
Dit
docu
men
t is
eige
ndom
van
Sue
z-Tr
acte
bel n
.v.;
het i
s ve
rbod
en h
et
te k
opië
ren
of a
an d
erde
n af
te s
taan
zon
der v
oora
fgaa
nde
toes
tem
min
g
7.1.7. Indicatief, oriënterend en beschrijvend bodemonderzoek werfzone perceel 471 H2, november 2009
In oktober 2007 werd in een indicatief bodemonderzoek ter hoogte van het brandweeroefenterrein in de grond en het grondwater een overschrijding vastgesteld van minerale olie. Ter hoogte van de stortzone werd een sterk verhoogde pH, geleidbaarheid en zware metalen gemeten in de grond en in het grondwater. In de andere zones is er een verhoogde concentratie aan zware metalen en acenaftyleen in de grond en arseen en nikkel in het grondwater vastgesteld. De verontreinigingen dienden verder onderzocht te worden.
Tengevolge hiervan werd overgegaan tot een gecombineerd oriënterend en beschrijvend bodemonderzoek. In dit onderzoek werden de verontreinigingen in kaart gebracht en door de overheid beoordeeld als ongevaarlijk voor mens en milieu. Er diende geen sanering te gebeuren.
7.2. RELEVANTE STUDIES MET BETREKKING TOT WATER
Door het grote waterverbruik van KCD werden in het verleden al enkele studies opgesteld met betrekking tot de impact hiervan op de omgeving.
Zo werd onder meer een studie uitgevoerd die de impact van de waterverdamping uit de koeltorens op de omgeving nagaat.
Daarnaast werden door de KULeuven twee studies opgesteld rond het effect op biota in de Schelde als gevolg van de captatie van koelwater. Een daarvan focust daarbij op het visverdrijvingssysteem op basis van onderwaterluidsprekers dat door Electrabel werd geïnstalleerd.
De studies zullen verder tijdens de bespreking van de disciplines uitgebreider aan bod komen.
7.3. RELEVANTE GELUIDSTUDIES
Er zijn tot op heden nog geen geluidsstudies uitgevoerd met betrekking tot de exploitatie van de kerncentrale van Doel. Vrij recent worden er wel indicatieve geluidsmetingen uitgevoerd op 9 punten ter hoogte van de terreingrenzen van KCD. Het betreft hier metingen met een meetduur van enkele minuten waarbij het geluidsdrukniveau wordt afgelezen door personen van KCD zelf op een niet-integrerende geluidsniveaumeter. Het is de bedoeling deze metingen 4 maal per jaar uit te voeren.
7.4. RELEVANTE MILIEUJAARVERSLAGEN
Jaarlijks stelt KCD een milieujaarverslag op. Het meest recente, beschikbare jaarverslag dateert van 2009 (emissies 2008).
KCD-MER/4NT/154702/000/01· 01/07/10 Deel I 94108
Dit
docu
men
t is
eige
ndom
van
Sue
z-Tr
acte
bel n
.v.;
het i
s ve
rbod
en h
et
te k
opië
ren
of a
an d
erde
n af
te s
taan
zon
der v
oora
fgaa
nde
toes
tem
min
g
7.5. VEILIGHEIDSRAPPORTEN IN HET KADER VAN DE SEVESO-WETGEVING
De kerncentrale in Doel is een laagdrempelige Seveso-inrichting, zoals bedoeld in het Samenwerkingsakkoord tussen de Federale Staat, het Vlaams Gewest en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, betreffende de beheersing van de gevaren van zware ongevallen waarbij gevaarlijke stoffen betrokken zijn.
In dit kader werd een kennisgeving opgesteld, die dateert van 2007.
KCD overschrijdt de lage drempel door de aanwezigheid van dieselbrandstof.
7.6. RELEVANTE STUDIES MET BETREKKING TOT RADIOLOGISCHE IMPACT
Voor wat betreft de radiologische impact door de site kan men volgende rapporten beschouwen als voorstudies:
‘Nucleaire vestigingsplaats Doel: algemene gegevens in het kader van art. 37 van het EURATOM-verdrag’
Reeds uitgevoerde MER:
MER ihk van stoomgeneratorvervanging Doel 2
MER ihk van stoomgeneratorvervanging Doel 1
MER ihk van de cyclusverlenging naar 18 maand voor Doel 4
De nucleaire veiligheidsrapporten van de verschillende eenheden/gebouwen t.t.z.:
Doel 1/2
Doel 3
Doel 4
Water- en Afvalbehandelingsgebouw
Splijtstofcontainergebouw
De informatie uit de veiligheidsrapporten is het resultaat van een ganse reeks studienota’s waarvan de referenties in de veiligheidsrapporten zijn weergegeven.
Onderzoeksrapporten (SCK) i.v.m. radiologische impact op de fauna en flora ten gevolge van de vloeibare lozingen bij KCD.
Radiologisch toezicht in België – Syntheseverslag (FANC), inclusief syntheseverslag m.b.t. de eetwaren uit de voedselketen bestemd voor menselijke consumptie
KCD-MER/4NT/154702/000/01· 01/07/10 Deel I 95108
Dit
docu
men
t is
eige
ndom
van
Sue
z-Tr
acte
bel n
.v.;
het i
s ve
rbod
en h
et
te k
opië
ren
of a
an d
erde
n af
te s
taan
zon
der v
oora
fgaa
nde
toes
tem
min
g
8. BEKNOPTE BESCHRIJVING VAN DE REFERENTIESITUATIE
De huidige installaties van KCD bevinden zich op verschillende percelen (overzichtsplan in Bijlage I-6), met een totale oppervlakte van ongeveer 80 ha.
De kerncentrale produceert elektriciteit. Hiervoor zijn op het terrein vier productie-eenheden gelegen. Het totaal opgesteld vermogen bedraagt eind 2009 2919 MWe als gevolg van het vervangen van onderdelen van Doel 1 en Doel 4, met een rendementsverbetering en verhoging van het vermogen tot gevolg. Hiervoor bedroeg het totaal opgesteld vermogen 2839 MWe.
Daarnaast vindt men op het terrein een water- en afvalbehandelingsgebouw (WAB), de installaties voor droge opslag van gebruikte nucleaire brandstof (SCG) en een gebouw voor opslag van de oude stoomgeneratoren (GSG). Tot slot zijn er op het terrein ook twee omvangrijke koeltorens aanwezig.
Het is deze toestand die als de referentiesituatie van dit MER wordt beschouwd. Het betreft de toestand van het studiegebied naar dewelke zal gerefereerd worden in het kader van effectvoorspelling. Aangezien er geen wijzigingen voorzien zijn, zal enkel deze referentietoestand worden bestudeerd.
Bij de beschrijving van de referentiesituatie zullen alle milieucompartimenten beschouwd worden. Concreet houdt dit in dat de lucht-, bodem- en grondwaterkwaliteit, het geluidsniveau worden beschreven. Ook worden de fauna & flora, oppervlaktewaterkwaliteit en monumenten en landschappen beknopt besproken. Hierin zullen kort de aanwezige natuurgebieden, monumenten en landschappen aangehaald worden. Ten slotte worden de radiologische aspecten van de referentietoestand bepaald.
KCD-MER/4NT/154702/000/01· 01/07/10 Deel I 96108
Dit
docu
men
t is
eige
ndom
van
Sue
z-Tr
acte
bel n
.v.;
het i
s ve
rbod
en h
et
te k
opië
ren
of a
an d
erde
n af
te s
taan
zon
der v
oora
fgaa
nde
toes
tem
min
g
9. TOETSING AAN BBT-BEPALINGEN
KCD is geen IPPC-inrichting. Dit impliceert dat de zogenaamde BREF’s of BBT-referentiedocumenten niet van toepassing zijn.
Anderzijds inventariseert het BBT-kenniscentrum informatie in verband met milieuvriendelijke technieken, evalueert per bedrijfstak de Best Beschikbare Technieken (BBT) en formuleert BBT-aanbevelingen naar de Vlaamse overheid en bedrijven.
De BBT-studies die van toepassing zijn op de activiteiten van KCD zijn: stookinstallaties en stationaire motoren;
stoom (energiebesparing in stoomnetwerken);
legionellabeheersing.
9.1. BBT-STUDIE: STOOKINSTALLATIES EN STATIONAIRE MOTOREN21
Op de site van KCD zijn een verwarmingsinstallatie van 204 kWth, 2 hulpstoomketels met elk een vermogen van 43,126 MWth en verschillende dieselgroepen met vermogens tussen 2,4 en 12,6 MWth aanwezig. De hulpstoomketels werkten in 2008 amper 9 à 10 bedrijfsuren, de dieselgroepen werkten elk minder dan 90 bedrijfsuren.
De BBT’s voor bestaande installaties worden opgedeeld al naar gelang de installatie waarvoor ze geschikt zijn. Daarenboven zijn ze voornamelijk gericht op de reductie van de emissie van NOx en SO2.
Voor de bestaande stookinstallaties, zoals de hulpstoomketels en de verwarmingsinstallatie, kunnen 3 BBT’s worden geselecteerd die mogelijk toepasbaar zijn op de installaties van KCD.
Een eerste maatregel, ter reductie van NOx-emissies is het toepassen van “selectieve niet-katalytische reductie” of SNCR. Deze techniek is echter niet haalbaar. Enerzijds heeft de verwarmingsinstallatie een te laag thermisch vermogen om deze techniek toe te passen en anderzijds kennen de installaties een zeer laag aantal bedrijfsuren per jaar, waardoor het toepassen van SNCR economisch niet haalbaar is.
Een tweede maatregel die de reductie van SO2 als doel heeft, is het toepassen van zogenaamde secundaire maatregelen, zoals de installatie van een natte wasser. In het BBT-document wordt echter gesteld dat een dergelijke maatregel maar zin heeft voor installaties met meer dan 2000 draaiuren per jaar. De installaties in KCD zitten daar ruim onder, zodat ook deze maatregel niet wordt weerhouden.
Een laatste maatregel, eveneens met het oog op het reduceren van de SO2-emissie, is het gebruik van zwavelarme brandstof (vb 0,5 % S, indien voldoende op de markt voorhanden). Het gebruik van dergelijke brandstof is universeel toepasbaar en is economisch wel rendabel. De stoomketels van KCD worden, conform de BBT, reeds gevoed met gasolie met een zwavelgehalte kleiner dan 0,1% S.Voor dieselmotoren met een vermogen van meer dan 3 MWth en meer dan 360 bedrijfsuren per jaar kan als BBT het gebruik van SCR (selectieve katalytische reductie)
21 Goovaerts et al. Best Beschikbare Technieken (BBT) voor stookinstallaties en stationaire motoren. 2002/IMS/R/059 VITO.
KCD-MER/4NT/154702/000/01· 01/07/10 Deel I 97108
Dit
docu
men
t is
eige
ndom
van
Sue
z-Tr
acte
bel n
.v.;
het i
s ve
rbod
en h
et
te k
opië
ren
of a
an d
erde
n af
te s
taan
zon
der v
oora
fgaa
nde
toes
tem
min
g
technologie worden geselecteerd. De dieselmotoren van KCD hebben individueel echter minder dan 90 bedrijfsuren per jaar, waardoor deze maatregel niet weerhouden wordt. Voor de reductie van SO2 werd het gebruik van zwavelarme brandstof als BBT beoordeeld. Ook de dieselmotoren worden echter al gevoed met gasolie met een zwavelgehalte kleiner dan 0,1% S.
9.2. BBT-STUDIE: STOOM (ENERGIEBESPARING IN STOOMNETWERKEN)
In de (BBT-)studie ‘Energiebesparing in stoomnetwerken’22 worden 13 verschillende mogelijke energiebesparende technieken voorgesteld. In wat volgt worden de in dit document beschreven best beschikbare technieken aangehaald, getoetst voor wat betreft hun relevantie voor KCD en waar nodig wordt een toelichting gegeven.
Technische fiche 1: Economiser voor de voorverwarming van het voedingswater
Een economiser is een extra warmtewisselaar die voor voorverwarming van het voedingswater van de stoomketel zorgt. Beide hulpstoomketels zijn voorzien van zo’n economiser.
Technische fiche 2: Luchtvoorverwarmer
In een luchtvoorverwarmer wordt de lucht die naar de stoomketel wordt geleid opgewarmd met behulp van de rookgassen. Beide hulpstoomketels zijn niet voorzien van luchtvoorverwarmers. Dat is niet gebruikelijk voor dergelijke kleine stoomketels.
Technische fiche 3: Regelmatige verwijdering van aanslag op de waterzijdige kant van de productieketels
Beide hulpstoomketels functioneren op basis van gedemineraliseerd water waardoor aanslag zeer beperkt is. Bovendien is de werkingstijd van beide hulpstoomketels beperkt tot enkele uren per jaar.
Technische fiche 4: Minimaliseren van spui van 7-8% tot waardes van 3% en minder
Gezien de hulpstoomketels werken op gedemineraliseerd water is de spui zeer beperkt. Bovendien betreft het lagedrukketels waardoor de zoutinhoud aanzienlijk mag zijn. Overwegende dat de draaiuren van de ketels beperkt zijn, is de spui van deze installaties te verwaarlozen.
Technische fiche 5: Warmterecuperatie uit de spuiverliezen
De energie die verloren gaat bij de spui van de condenspotten op de stoomleidingen, wordt niet gerecupereerd.
22 Remans et al. Energiebesparing in stoomnetwerken. Januari 2008. 2008/IMS/R (Vito)
KCD-MER/4NT/154702/000/01· 01/07/10 Deel I 98108
Dit
docu
men
t is
eige
ndom
van
Sue
z-Tr
acte
bel n
.v.;
het i
s ve
rbod
en h
et
te k
opië
ren
of a
an d
erde
n af
te s
taan
zon
der v
oora
fgaa
nde
toes
tem
min
g
De spui van de stoomgeneratoren wordt gekoeld en de warmte wordt afgevoerd via de koelkringen. Er is geen warmterecuperatie van deze energie. Dit is een studiepunt bij het energieplan dat momenteel door Laborelec wordt opgesteld.
Technische fiche 6: Verliezen door intermitterend gebruik van de ketel minimaliseren
Dit is niet van toepassing. De hulpstoomketels draaien alleen om te testen en indien de diverse eenheden uitgeschakeld zijn of problemen vertonen.
Technische fiche 7: Hoge druk stoomketels en tegendrukturbines voor productie van elektriciteit of voor roterende installaties
De thermische kring is reeds geoptimaliseerd. Het werken op een hogere druk is niet mogelijk daar alles afhankelijk is van de primaire druk en de temperatuur. De stoomketels dienen daarenboven om hulpstoom te leveren op 16 bar en zijn niet bedoeld voor elektriciteitsproductie.
Technische fiche 8: Een controle- en reparatieprogramma voor condenspotten
Een dergelijk programma is momenteel in gebruik bij KCD.
Technische fiche 9: Isolatie van stoomleidingen en condensaat-retourleidingen
Alle stoomleidingen zijn reeds geïsoleerd om verliezen tegen te gaan. De condensaat-retourleidingen zijn nog niet geïsoleerd. De isolatie hiervan kan worden onderzocht als mogelijk te ondernemen actie in het kader van het op te stellen energieplan.
Technische fiche 10: Verwijderbare isolerende schalen op kranen en kleppen
Verwijderbare isolerende schalen op kranen en kleppen zijn aangebracht.
Technische fiche 11: Opvang van condensaat en hergebruik in het ketelhuis
Condensaten worden gerecupereerd als water. De warmte wordt via de koelkringen afgevoerd. De recuperatie van deze warmte is eveneens een studiepunt bij de opstelling van het energieplan.
Technische fiche 12: Hergebruik van naverdampingsstoom of flash stoom
Dit wordt toegepast op de spui van de stoomgeneratoren.
Technische fiche 13: Gebruik van flash stoom op de site zelf of condensaat-recuperatie op onderdruk
KCD-MER/4NT/154702/000/01· 01/07/10 Deel I 99108
Dit
docu
men
t is
eige
ndom
van
Sue
z-Tr
acte
bel n
.v.;
het i
s ve
rbod
en h
et
te k
opië
ren
of a
an d
erde
n af
te s
taan
zon
der v
oora
fgaa
nde
toes
tem
min
g
De flash stoom afkomstig van de blow down is afhankelijk van de spui stoomgeneratoren terwijl het verbruik afhankelijk is van de installatie en de weersomstandigheden. Beide zijn moeilijk met elkaar in rekening te brengen.
9.3. BBT-STUDIE: LEGIONELLABEHEERSING
Deze studie richt zich op nieuwe sanitaire installaties en bevat BBT-conclusies die leiden tot aanbevelingen voor de beheersing van het Legionellarisico bij de bouw en exploitatie van nieuwe sanitaire installaties.23
De bouw van dergelijke nieuwe installaties is echter niet voorzien. Niettegenstaande hanteert KCD een beheersplan voor pathogene organismen, waaronder legionella, omwille van het risico dat uitgaat van volgende installaties: de koeltorens, de koelwatercircuits en randinstallaties; hogedrukreinigers (onderhoud); sanitair met douches, nooddouches, oogdouches; airconditioning systemen...
De beheersing van Legionella op KCD wordt verder besproken in de discipline Mens-gezondheid.
23 Kreps et al. Best Beschikbare Technieken (BBT) voor Legionella-beheersing in nieuwe sanitaire systemen. 2007/IMS/R/090 VITO.
KCD-MER/4NT/154702/000/01· 01/07/10 Deel I 100108
Dit
docu
men
t is
eige
ndom
van
Sue
z-Tr
acte
bel n
.v.;
het i
s ve
rbod
en h
et
te k
opië
ren
of a
an d
erde
n af
te s
taan
zon
der v
oora
fgaa
nde
toes
tem
min
g
10. INGREEP– EN EFFECTANALYSE
Tabel 10-13 verduidelijkt voor elke fase van de uitvoering van het project of een potentieel effect op bodem, grondwater, lucht, geluid, mens-gezondheid en fauna & flora al dan niet aanwezig is. Indien een potentieel effect aanwezig is, wordt er nog een onderscheid gemaakt tussen verwaarloosbaar (V) en significant (P).
Tabel 10-13: Ingreep-effect-relatiematrix voor zowel de niet-radiologische als de radiologische aspecten
Constructie
Productie
Opslag Calamiteit
Transport
Water NVT
Lozing afvalwaterCaptatie en lozing koelwater
VP
Geluid & Trillingen NVT
Geluidsemissies P P V
Fauna & Flora NVT V P
Lucht NVT
Geleide emissies V
Niet-geleide emissies V V V
Transportemissies V
Bodem NVT
Bodemkwaliteit V P
Mens-gezondheid NVT
Hinder V V
Toxiciteit V V V
Mobiliteit V V
Veiligheid V
Psychosomatische effecten V
Landschap, Bouwkundig erfgoed en Archeologie
NVT V
Radiologische impact NVT P P24 P
De letter ‘P’ wordt gebruikt wanneer een potentieel effect aanwezig is. De letter ‘V’ staat voor het feit dat een potentieel effect aanwezig is maar dat dit effect naar verwachting verwaarloosbaar is. Staat er niets, dan is er geen potentieel effect aanwezig.
Wanneer in bovenstaande tabel de letter ‘V’ wordt vermeld, impliceert dit niet dat dit potentieel effect niet nader onderzocht zal worden in het uiteindelijke milieueffectrapport. De vermelding van de letter ‘V’ of ‘P’ is louter richtinggevend. Afhankelijk van de inzichten verworven in de loop van het onderzoek, worden deze gewijzigd of bevestigd. In Deel II wordt voor elke sleuteldiscipline een gedetailleerde ingreep-effect-relatiematrix opgesteld.
24 Betreft de radiologische impact door het SCG
KCD-MER/4NT/154702/000/01· 01/07/10 Deel I 101108
Dit
docu
men
t is
eige
ndom
van
Sue
z-Tr
acte
bel n
.v.;
het i
s ve
rbod
en h
et
te k
opië
ren
of a
an d
erde
n af
te s
taan
zon
der v
oora
fgaa
nde
toes
tem
min
g
De nevendisciplines Lucht, Bodem, Mens-gezondheid en Landschap, Bouwkundig erfgoed en Archeologie worden niet weerhouden als relevante sleuteldisciplines. Er wordt niet verwacht dat het voortzetten van de activiteiten een relevante invloed zal hebben op een van deze domeinen. Ze worden uitgebreid besproken door de coördinator.
De disciplines Warmte, Licht en Straling en Mens–ruimtelijke aspecten worden niet behandeld.
Met betrekking tot afval zal in het MER een korte bespreking gegeven worden van de aspecten hiervan.
De nucleaire basisinstallaties wijzigen niet waardoor er geen impact zal zijn op de referentietoestand voor wat betreft de radiologische effecten. De radiologische aspecten van de referentietoestand zullen worden behandeld en dit zowel voor de routinesituatie als voor ongevallen.
Traditioneel worden enkel de radiologische gevolgen behandeld voor de mens. De compartimenten lucht, bodem en water worden enkel behandeld als transfermedium van de radio-isotopen voor het bepalen van de blootstelling.
In 2009 werd op echter initiatief van Electrabel een onderzoeksproject opgestart, uitgevoerd door het SCK, met de bedoeling een kwalitatieve evaluatie uit te voeren naar de mogelijke impact op flora en fauna ten gevolge van de routinelozingen van vloeibare effluenten door KCD. In 2010 zal een gelijkaardig project worden uitgevoerd voor atmosferische routinelozingen. Gezien het gaat om onderzoeksprojecten zijn er nog heel wat onzekerheden in de evaluatie en de bijhorende onderbouwing.
KCD-MER/4NT/154702/000/01· 01/07/10 Deel I 102108
Dit
docu
men
t is
eige
ndom
van
Sue
z-Tr
acte
bel n
.v.;
het i
s ve
rbod
en h
et
te k
opië
ren
of a
an d
erde
n af
te s
taan
zon
der v
oora
fgaa
nde
toes
tem
min
g
BIJLAGE I-1: AANDUIDING OP KAART VAN KCD IN ZIJN OMGEVING
Kaart 1-a : Topografische kaart op schaal 1:50.000
Kaart 1-b : Topografische kaart op schaal 1:25.000
KCD-MER/4NT/154702/000/01· 01/07/10 Deel I 103108
Dit
docu
men
t is
eige
ndom
van
Sue
z-Tr
acte
bel n
.v.;
het i
s ve
rbod
en h
et
te k
opië
ren
of a
an d
erde
n af
te s
taan
zon
der v
oora
fgaa
nde
toes
tem
min
g
BIJLAGE I-2: GEWESTPLAN VAN DE OMGEVING (INCLUSIEF LEGENDE)
Kaart 2-a : Gewestplan van september 2000
Kaart 2-b : Aanduiding van de verschillende RUP’s in de omgeving van KCD
Kaart 2-c : Gewestplan inclusief wijzigingen zoals bepaald in de RUP’s
Legende bij het gewestplan
Woongebieden
Woonuitbreidingsgebieden
Woongebieden met een landelijk karakter
Woongebieden met culturele, historische en/of esthetische waarde
IndustriegebiedenGebieden voor ambachtelijke bedrijven en de gebieden voor kleine en middelgrote ondernemingen
Landelijke gebieden
Agrarische gebieden
Bosgebieden
groengebieden
Landschappelijke waardevolle gebieden
Gebieden voor gemeenschapsvoorzieningen en openbare nutsvoorzieningenBestaande autosnelwegen
Bestaande snelverkeerswegen
Bestaande hoofdverkeerswegen
Bestaande spoorlijnen
Waterwegen
Gemeente
KCD-MER/4NT/154702/000/01· 01/07/10 Deel I 104108
Dit
docu
men
t is
eige
ndom
van
Sue
z-Tr
acte
bel n
.v.;
het i
s ve
rbod
en h
et
te k
opië
ren
of a
an d
erde
n af
te s
taan
zon
der v
oora
fgaa
nde
toes
tem
min
g
BIJLAGE I-3: OVERZICHT VAN DE VERGUNNINGEN
KCD-MER/4NT/154702/000/01· 01/07/10 Deel I 105108
Dit
docu
men
t is
eige
ndom
van
Sue
z-Tr
acte
bel n
.v.;
het i
s ve
rbod
en h
et
te k
opië
ren
of a
an d
erde
n af
te s
taan
zon
der v
oora
fgaa
nde
toes
tem
min
g
BIJLAGE I-4: OVERZICHTSPLAN VAN KCD MET AANDUIDING VAN DE VERSCHILLENDE EENHEDEN
KCD-MER/4NT/154702/000/01· 01/07/10 Deel I 106108
Dit
docu
men
t is
eige
ndom
van
Sue
z-Tr
acte
bel n
.v.;
het i
s ve
rbod
en h
et
te k
opië
ren
of a
an d
erde
n af
te s
taan
zon
der v
oora
fgaa
nde
toes
tem
min
g
BIJLAGE I-5: OVERZICHT VAN DE GEPRODUCEERDE AFVALSTROMEN
KCD-MER/4NT/154702/000/01· 01/07/10 Deel I 107108
Dit
docu
men
t is
eige
ndom
van
Sue
z-Tr
acte
bel n
.v.;
het i
s ve
rbod
en h
et
te k
opië
ren
of a
an d
erde
n af
te s
taan
zon
der v
oora
fgaa
nde
toes
tem
min
g
BIJLAGE I-6: AANDUIDING VAN DE KADASTRALE PERCELEN VAN KCD
KCD-MER/4NT/154702/000/01· 01/07/10 Deel I 108108
