41
Ξενοδοχείο Radisson Blu Park Αθήνα www.epilepsycongress.gr Tελικό Πρόγραμμα & Βιβλίο Περιλήψεων

Tελικό Πρόγραµµα & Βιβλίο Περιλήψεων 1 · Προεδρείο: Αλιμπέρτη Βαρβάρα Βοργιά Πελαγία-Στα παιδιά Ζαφειρίου

  • Upload
    others

  • View
    10

  • Download
    2

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Tελικό Πρόγραµµα & Βιβλίο Περιλήψεων 1 · Προεδρείο: Αλιμπέρτη Βαρβάρα Βοργιά Πελαγία-Στα παιδιά Ζαφειρίου

1

Ξενοδοχείο Radisson Blu Park Αθήνα

www.epilepsycongress.gr

Tελικό Πρόγραµµα &

Βιβλίο Περιλήψεων

Page 2: Tελικό Πρόγραµµα & Βιβλίο Περιλήψεων 1 · Προεδρείο: Αλιμπέρτη Βαρβάρα Βοργιά Πελαγία-Στα παιδιά Ζαφειρίου

www.epilepsycongress.gr

0302

NEW TARGET. NEW POTENTIAL.

ΠΡΙΝ ΤΗ ΣΥΝΤΑΓΟΓΡΑΦΗΣΗ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΕΙΤΕ ΤΗΝ ΠΧΠ ΤΟΥ ΦΑΡΜΑΚΟΥ

95% φάλαινα

Μικρή αλλαγήΜεγάλη διαφορά

Προσθέτει ποιότητα στη ζωή Zebinix® is under license from

Τοπικός Αντιπρόσωπος για Ελλάδα:ΑΡΡΙΑΝΙ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗ Α.Ε.Λεωφ. Λαυρίου 85, 190 02 Παιανία ΑττικήςΤηλ.: 210.66.83.000www.arriani.gr

FYCO

MPA

-AR0

5/OC

T201

5

Bοηθείστε να γίνουν τα φάρμακα πιο ασφαλή:Συμπληρώστε την «KITPINH KAPTA»

Aναφέρατε:• OΛEΣ τις ανεπιθύμητες ενέργειες για τα Nέα φάρμακα N• Tις ΣOBAPEΣ ανεπιθύμητες ενέργειες για τα Γνωστά

φάρμακα

Π Ε Ρ Ι Ε Χ Ο Μ Ε Ν Α

Χ Α Ι Ρ Ε Τ Ι Σ Μ Ο Σ Π Ρ Ο Ε Δ Ρ Ο Υ

Γ Ε Ν Ι Κ E Σ Π Λ Η Ρ Ο Φ Ο Ρ I Ε Σ

Σ Υ Ν Ο Π Τ Ι Κ O Π Ρ O Γ Ρ Α Μ Μ Α

Κ Α Τ Α Λ Ο Γ Ο Σ Ο Μ Ι Λ Η Τ Ω Ν – Π Ρ Ο Ε Δ Ρ Ε Ι Ω Ν

Α Ν Α Λ Υ Τ Ι Κ Ο Π Ρ Ο Γ Ρ Α Μ Μ Α

Ε Υ Χ Α Ρ Ι Σ Τ Ι Ε Σ

Β Ι Β Λ Ι Ο Π Ε Ρ Ι Λ Η Ψ Ι Ω Ν

V I D E O Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ε Ι Σ

Α Ν Α Ρ Τ Η Μ Ε Ν Ε Σ Α Ν Α Κ Ο Ι Ν Ω Σ Ε Ι Σ

Ο Ρ Γ Α Ν Ω Τ Ι Κ H Ε Π Ι Τ Ρ Ο Π H Ε Π Ι Σ Τ Η Μ Ο Ν Ι Κ H Ε Π Ι Τ Ρ Ο Π H

Φ Ο Ρ E Α Σ Δ Ι Ο Ρ Γ A Ν Ω Σ Η ΣΣ Υ Ν Ε Ρ Γ Α Ζ O Μ Ε Ν Ε Σ Ε Τ Α Ι Ρ Ε I Ε ΣΕ Τ Α Ι Ρ Ε I Α Δ Ι Ο Ρ Γ A Ν Ω Σ Η Σ Σ Υ Ν Ε Δ Ρ I Ο Υ

05

08

12

36

18

41

43

46

52

06

07

Page 3: Tελικό Πρόγραµµα & Βιβλίο Περιλήψεων 1 · Προεδρείο: Αλιμπέρτη Βαρβάρα Βοργιά Πελαγία-Στα παιδιά Ζαφειρίου

www.epilepsycongress.gr

0504

Χ Α Ι Ρ Ε Τ Ι Σ Μ Ο Σ Π Ρ Ο Ε Δ Ρ Ο Υ

Αγαπητές και Αγαπητοί Συνάδελφοι,Το Διοικητικό Συμβούλιο του Πανελλήνιου Επιστημονικού Συλλόγου κατά της Επιληψίας (Π.Ε.Σ.Ε.) σας καλωσορίζει στο 10ο Πανελλήνιο Συνέδριο Επιληψίας, που φέτος διεξάγεται από τις 8 έως και τις 10 Απριλίου 2016, στην Αθήνα, στο Ξενοδοχείο Radisson Blu Park.

Η Οργανωτική Επιτροπή του Συνεδρίου έχει την τιμή να φιλοξενήσει διακεκριμένους Έλληνες και ξένους επιστήμονες από τον ευρύτερο χώρο της Νευρολογίας. Στόχος μας υπήρξε η συγκρότηση ενός

ενδιαφέροντος και υψηλού επιπέδου Επιστημονικού Προγράμματος, μέσω του οποίου θα έχετε τη δυνατότητα να ενημερωθείτε για τις τελευταίες εξελίξεις σχετικά με την Επιληψία και τα συναφή επιληπτικά σύνδρομα.

Επιπλέον τα συνέδρια επιληψίας παρέχουν στους συνέδρους την ευκαιρία να συναντηθούν και να δικτυωθούν με συναδέλφους από την Ελλάδα και κορυφαίους επιληπτολόγους από το εξωτερικό, για μελλοντικές συνεργασίες.

Η ενεργός συμμετοχή σας θα αναδείξει τη δυναμική και θα ενισχύσει τη διαδραστικότητα του συνεδρίου.

Ευελπιστώντας ότι το 10ο Πανελλήνιο Συνέδριο Επιληψίας θα ανταποκριθεί στις προσ-δοκίες σας, ευχαριστούμε θερμά για την παρουσία σας.

Με συναδελφικούς χαιρετισμούς,

Αθανάσιος ΚοβάνηςΠρόεδρος της Οργανωτικής Επιτροπής του Συνεδρίου

Page 4: Tελικό Πρόγραµµα & Βιβλίο Περιλήψεων 1 · Προεδρείο: Αλιμπέρτη Βαρβάρα Βοργιά Πελαγία-Στα παιδιά Ζαφειρίου

www.epilepsycongress.gr

0706

Ο Ρ Γ Α Ν Ω Τ Ι Κ H Ε Π Ι Τ Ρ Ο Π H

Η Οργανωτική Επιτροπή του Συνεδρίου αποτελείται από τα μέλη του Διοικητικού Συμ-βουλίου του Πανελλήνιου Επιστημονικού Συλλόγου κατά της Επιληψίας (Π.Ε.Σ.Ε.):

Πρόεδρος: Αθανάσιος ΚοβάνηςΑντιπρόεδρος: Βασίλειος Κιμισκίδης Γ. Γραμματέας: Κυριάκος ΓαργάνηςΤαμίας: Στυλιανός ΓιαννακόδημοςΜέλος: Στέφανος Τσούνης

Ε Π Ι Σ Τ Η Μ Ο Ν Ι Κ H Ε Π Ι Τ Ρ Ο Π H

Πρόεδρος: Αθανάσιος Κοβάνης

Μέλη: Αλέξανδρος Αγαθονίκου Αλέξανδρος Ανδρέου Κωνσταντίνος Βαδικόλιας Κυριάκος Γαργάνης Στυλιανός Γιαννακόδημος Στυλιανός Γκατζώνης Δημήτριος Ζαφειρίου Βασίλειος Κιμισκίδης Θεόδωρος Κωνσταντινίδης Γεώργιος Κωστόπουλος Αντίγονη Παπαβασιλείου Χαριτωμένη Πιπερίδου Στέφανος Τσούνης Κωνσταντίνος Φουντάς

Φ Ο Ρ E Α Σ Δ Ι Ο Ρ Γ A Ν Ω Σ Η Σ

Πανελλήνιος Επιστημονικός Σύλλογος κατά της Επιληψίας (Π.Ε.Σ.Ε.) Μαυρομματαίων 2, 10682 Αθήνα Τηλ. 2107705785 email: [email protected] | Website: www.grlae.gr

Σ Υ Ν Ε Ρ Γ Α Ζ O Μ Ε Ν Ε Σ Ε Τ Α Ι Ρ Ε I Ε Σ

Ελληνική Νευρολογική Εταιρεία Ελληνική Εταιρεία Κλινικής Νευροφυσιολογίας Ελληνική Παιδονευρολογική Εταιρεία

Ελληνική Εθνική Ένωση κατά της Επιληψίας (Ε.Ε.Ε.Ε.)

Cyprus Epilepsy Society

Ε Τ Α Ι Ρ Ε I Α Δ Ι Ο Ρ Γ A Ν Ω Σ Η Σ Σ Υ Ν Ε Δ Ρ I Ο Υ

Everest Travel & CongressesΛυκούργου 14-16, 10553, ΑθήναΤηλ: 2103249242 | Fax: 2103242395email: [email protected] | W: www.everesttravel.gr

Page 5: Tελικό Πρόγραµµα & Βιβλίο Περιλήψεων 1 · Προεδρείο: Αλιμπέρτη Βαρβάρα Βοργιά Πελαγία-Στα παιδιά Ζαφειρίου

www.epilepsycongress.gr

0908

Γ Ε Ν Ι Κ E Σ Π Λ Η Ρ Ο Φ Ο Ρ I Ε Σ

ΤΟΠΟΣ ΔΙΕΞΑΓΩΓΗΣ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥΞενοδοχείο Radisson Blu Park HotelΛ. Αλεξάνδρας 10, 10682, ΑθήναΤηλ.: 2108894500

ΕΠΙΣΗΜΗ ΓΛΩΣΣΑ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥΕπίσημη γλώσσα του Συνεδρίου είναι η Ελληνική. Θα υπάρχει ταυτόχρονη μετάφραση των ομιλιών των Ξένων Ομιλητών από την Αγγλική στην Ελληνική γλώσσα.

ΕΓΓΡΑΦΕΣΕιδικευμένοι Ιατροί-Μέλη Π.Ε.Σ.Ε. 200€Ειδικευμένοι Ιατροί-Μη Μέλη Π.Ε.Σ.Ε. 200€Ειδικευόμενοι Ιατροί* 70€Νοσηλευτές** 50€Φοιτητές*** ΔΩΡΕΑΝ

Τα ανωτέρω ποσά δεν συμπεριλαμβάνουν ΦΠΑ 23%

*Οι Ειδικευόμενοι Ιατροί οφείλουν να προσκομίζουν βεβαίωση του Διευθυντή της Κλινικής ή του Νοσοκομείου, όπου ασκούν την ειδικότητά τους. Στην ίδια κατηγορία υπάγονται επίσης οι αγροτικοί ιατροί και οι απόφοιτοι Ιατρικής σε αναμονή ειδικότητας.**Οι Νοσηλευτές οφείλουν να προσκομίζουν βεβαίωση της ιδιότητάς τους.***Οι Φοιτητές οφείλουν να προσκομίσουν έγκυρο “πάσο” ή το τρίπτυχο του Πανεπιστη-μιακού Ιδρύματος στο οποίο φοιτούν.

Το ανωτέρω κόστος εγγραφής των Ειδικευμένων, Ειδικευόμενων Ιατρών και Νοσηλευτών περιλαμβάνει:• Παρακολούθηση του Επιστημονικού Προγράμματος • Είσοδο στον εκθεσιακό χώρο • Συνεδριακό υλικό

• Πιστοποιητικό Παρακολούθησης (εφόσον έχουν συμπληρώσει τον απαιτούμενο χρόνο παρακολούθησης)• Συμμετοχή στην Εναρκτήρια Τελετή και στη Δεξίωση Υποδοχής

Οι φοιτητές δεν δικαιούνται συνεδριακό υλικό.

Οι εγγραφές θα πραγματοποιούνται στη Γραμματεία του Συνεδρίου, η οποία θα λειτουργεί στο συνεδριακό χώρο καθ’ όλη τη διάρκεια του συνεδρίουΠαρασκευή 8 Απριλίου 2016 08.30-20.30Σάββατο 9 Απριλίου 2016 08.00-20.30Κυριακή 10 Απριλίου 2016 09.00-15.30

ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΤΙΚΟ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣΌλοι οι εγγεγραμμένοι σύνεδροι δικαιούνται σύμφωνα με τη διάταξη του ΕΟΦ (81867/19-11-2012) Πιστοποιητικό Παρακολούθησης, εφ’ όσον έχουν συμπληρώσει το 60% των συνολικών ωρών παρακολούθησης του Συνεδρίου. Τα πιστοποιητικά παρακολούθησης θα αποσταλούν ηλεκτρονικά από τη Γραμματεία του Συνεδρίου εντός δέκα (10) εργάσιμων ημερών από τη λήξη του συνεδρίου σε όλους τους συνέδρους που πληρούν την παραπάνω προϋπόθεση.

ΜΟΡΙΟΔΟΤΗΣΗΣτους εγγεγραμμένους συνέδρους που θα παρακολουθήσουν το 10ο Πανελλήνιο Συνέδριο Επιληψίας θα χορηγηθούν 17 μόρια Συνεχιζόμενης Ιατρικής Εκπαίδευσης από τον Πανελλήνιο Ιατρικό Σύλλογο, σύμφωνα με τα κριτήρια της EEACME-UEMS. Όλοι οι εγγεγραμμένοι σύνεδροι δικαιούνται σύμφωνα με τη διάταξη του ΕΟΦ (81867/19-11-2012) Πιστοποιητικό Παρακολούθησης, εφ’ όσον έχουν συμπληρώσει το 60% των συνολικών ωρών παρακολούθησης του Συνεδρίου. Τα πιστοποιητικά παρακολούθησης θα αποσταλούν ηλεκτρονικά από τη Γραμματεία του Συνεδρίου εντός δέκα (10) εργάσιμων ημερών από τη λήξη του συνεδρίου σε όλους τους συνέδρους που πληρούν την παραπάνω προϋπόθεση.

Page 6: Tελικό Πρόγραµµα & Βιβλίο Περιλήψεων 1 · Προεδρείο: Αλιμπέρτη Βαρβάρα Βοργιά Πελαγία-Στα παιδιά Ζαφειρίου

www.epilepsycongress.gr

1110

ΚΕΝΤΡΟ ΠΑΡΑΔΟΣΗΣ ΚΑΙ ΔΟΚΙΜΗΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΩΝΚατά τη διάρκεια του Συνεδρίου θα λειτουργεί κέντρο παράδοσης και δοκιμής παρου-σιάσεων ακριβώς έξω από τη συνεδριακή αίθουσα Silver Forest. Παρακαλούνται οι ομιλητές να παραδίδουν σε αυτό το χώρο το υλικό των εισηγήσεών τους (σε USB key), τουλάχιστον μία ώρα πριν από την προκαθορισμένη έναρξη της ομιλίας τους.Για όσους ομιλητές έχουν να παρουσιάσουν video περιστατικά, η παράδοση του υλικού πρέπει να γίνει νωρίτερα, για να βεβαιωθούν ότι τα video αρχεία είναι συμβατά.

ΕΚΘΕΣΗΣτο πλαίσιο του Συνεδρίου διοργανώνεται έκθεση φαρμακευτικών εταιρειών. Η έκθεση θα λειτουργεί στην αίθουσα Atlantis.

ΑΝΑΡΤΗΜΕΝΕΣ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΙΣΑίθουσα: Atlantis (εκθεσιακός χώρος)Ανάρτηση posters: Παρασκευή 8 Απριλίου 2016, 08.30-11.00Παραλαβή posters: Κυριακή 10 Απριλίου 2016, 14.00-15.30

Στον εκθεσιακό χώρο υπάρχει προκαθορισμένος χώρος ανάρτησης των ανακοινώσεων. Τα posters θα πρέπει να παραμείνουν αναρτημένα καθ’ όλη τη διάρκεια του Συνεδρίου. Σε κάθε πλαίσιο (panel) ανάρτησης ανακοινώσεων θα έχει τοποθετηθεί ο κωδικός αριθμός ταξινόμησης κάθε εργασίας και οι συγγραφείς καλούνται να αναρτήσουν τα posters τους στις προβλεπόμενες θέσεις. Οι συγγραφείς μπορούν να προμηθεύονται τα απαιτούμενα υλικά για την ανάρτηση των posters τους από τη Γραμματεία του Συνεδρίου. Σε περίπτωση που δεν πραγματοποιηθεί η παραλαβή/αποξήλωση των posters κατά τη λήξη του Συνεδρίου, την Κυριακή 10 Απριλίου, η Εταιρεία Διοργάνωσης δεν φέρει καμία ευθύνη για την απώλεια ή καταστροφή τους.

Παρουσίαση Αναρτημένων Ανακοινώσεων:

Παρασκευή 8 Απριλίου 2016, 14.30-15.30Θεματική Κατηγορία “Εκδήλωση: Επιληψία είναι κάτι περισσότερο από κρίσεις”Θεματική Κατηγορία “Επιληπτικές κρίσεις και σύνδρομα”

Θεματική Κατηγορία “Επιληπτογένεση”Θεματική Κατηγορία “Νευρολογικές παθήσεις και επιληψία”

Σάββατο 9 Απριλίου 2016, 14.00-15.30Θεματική Κατηγορία “Νευρολογικές παθήσεις και επιληψία”Θεματική Κατηγορία “Επιληψία και συν-νοσηρότητες”Θεματική Κατηγορία “Θεραπευτικές προσεγγίσεις”

ΒΡΑΒΕΥΣΕΙΣ ΕΡΓΑΣΙΩΝΜε στόχο την ενθάρρυνση της επιστημονικής έρευνας στον τομέα της Επιληψίας, η Οργανωτική Επιτροπή του Συνεδρίου θα αξιολογήσει τις τρεις καλύτερες υποβληθείσες εργασίες. Τα βραβεία θα συνοδεύονται από χρηματικό έπαθλο ως ακολούθως:

1ο Βραβείο: 500 € 2ο Βραβείο: 300 €3ο Βραβείο: 200 €

Η απονομή των βραβείων θα πραγματοποιηθεί την Κυριακή 10 Απριλίου 2016, κατά τη διάρκεια της Τελετής Λήξης του Συνεδρίου.

ΤΑΚΤΙΚΗ ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ Π.Ε.Σ.Ε.Την Παρασκευή 8 Απριλίου 2016 και ώρα 14.30-15.30 στην αίθουσα Silver Forest, θα πραγματοποιηθεί η Τακτική Γενική Συνέλευση του Π.Ε.Σ.Ε. και θα διεξαχθούν οι εκλογές του Συλλόγου. Σε περίπτωση μη απαρτίας, η Τακτική Γενική Συνέλευση θα πραγματοποιηθεί το Σάββατο 9 Απριλίου 2016 και ώρα 14.00-15.30, στην Αίθουσα Silver Forest και θα διενεργηθούν οι εκλογές με την πλειοψηφία των παρόντων.

Page 7: Tελικό Πρόγραµµα & Βιβλίο Περιλήψεων 1 · Προεδρείο: Αλιμπέρτη Βαρβάρα Βοργιά Πελαγία-Στα παιδιά Ζαφειρίου

www.epilepsycongress.gr

1312

Σ Υ Ν Ο Π Τ Ι Κ O Π Ρ O Γ Ρ Α Μ Μ Α

SILVER FOREST MEETING ROOM

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 8 | 4 | 2016 ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 8 | 4 | 2016ΣΑΒΒΑΤΟ 9 | 4 | 2016 ΣΑΒΒΑΤΟ 9 | 4 | 2016ΚΥΡΙΑΚΗ 10 | 4 | 2016 ΚΥΡΙΑΚΗ 10 | 4 | 2016

9.00-9.10ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ

10.30-11.00ΔΙΑΛΕΙΜΜΑ ΚΑΦΕ

9.10-10.30Η ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΩΝ

ΕΠΙΛΗΠΤΙΚΩΝ ΚΡΙΣΕΩΝ ΣΤΗΝ ΕΝΤΑΤΙΚΗ ΜΟΝΑΔΑ

Προεδρείο: Παπαβασιλείου ΑντιγόνηΚαραχριστιανού Στυλιανή

-Στη νεογνική ηλικίαΣκιαδάς Κων/νος

-Status epilepticus(Επιληπτική Κατάσταση)

Dimova Petia

-ΔιαφοροδιάγνωσηΚάζης Δημήτρης

8.30-10.15ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ - ΜΕΡΟΣ Α’

Προεδρείο: Γαργάνης Κυριάκος, Γκότσης Ευστάθιος

-Μαγνητική Τομογραφία του Κροταφικού Λοβού και των Επιληπτογόνων Βλαβών του

Λάχανης Στέφανος

-Τα χαρακτηριστικά των Εστιακών Φλοιϊκών Δυσπλασιών στην MRI

Καψαλάκη Ευτυχία

-Προεγχειρητικές Διερευνήσεις και Χειρουργικά Αποτελέσματα στις

Επιληψίες της Βασικής Μοίραςτου Κροταφικού Λοβού

Γαργάνης Κυριάκος

-The “temporal lobe plus” conceptin epilepsy -where do we

stand today?(Η έννοια της “Κροταφικής

Επιληψίας Plus” -που βρισκόμαστε σήμερα;)

Kahane Philippe

9.30-11.15ΝΕΥΡΟΛΟΓΙΚΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ

ΚΑΙ ΕΠΙΛΗΨΙΑΠροεδρείο: Κωνσταντινίδης

Θεόδωρος, Αβραμίδης Θεόδωρος

-Αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδιαΠιπερίδου Χαριτωμένη

-Σκλήρυνση κατά πλάκαςΚαραγεωργίου Κλημεντίνη

-ΆνοιαΤσολάκη Μαγδαληνή

-Ημικρανία και επιληψίαΜητσικώστας Δήμος

Το τραπέζι διοργανώνεται σεσυνεργασία με την Ελληνική

Νευρολογική Εταιρεία και τηνΕλληνική Εταιρεία Κλινικής

Νευροφυσιολογίας

11.45-13.30ΨΥΧΟΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΠΙΠΤΩΣΗ

ΤΗΣ ΕΠΙΛΗΨΙΑΣΠροεδρείο: Παπακώστας Σάββας,

Τσούνης Στέφανος

-Ποιότητα ζωής (στίγμα,εκπαίδευση, εργασία, οικογένεια)

Τερζούδη Κατερίνα

-Επιληψία τραυματισμοί και ξαφνικός θάνατοςΜαρκούλα Σοφία

10.15-12.00ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ - ΜΕΡΟΣ Β’ Προεδρείο: Ryvlin Philippe,

Οικονόμου Νικόλας-Τιβέριος

-Stereo-EEG investigations in MRI negative surgical candidates

(Στερεο-Ηλεκτροεγκεφαλο-γραφικές Διερευνήσεις σε

χειρουργικούς υποψήφιουςχωρίς βλάβη στην MRI)

Ryvlin Philippe

11.00-12.45ΔΙΑΔΡΑΣΤΙΚΗ ΣΥΝΕΔΡΙΑ:

ΕΠΙΛΗΠΤΙΚΕΣ ΚΡΙΣΕΙΣ ΚΑΙ ΣΥΝΔΡΟΜΑ (παρουσιάσεις βίντεο)

Προεδρείο: Κότσαλης ΧάρηςΚυρώζης Ανδρέας

Ιδιοπαθείς γενικευμένεςκρίσεις - Σύνδρομα

- ΑφαιρέσειςΚοβάνης Αθανάσιος

- ΜυοκλονίεςΑγαθονίκου Αλέξανδρος

Εστιακές κρίσεις - Σύνδρομα- Επιληψίες του Μετωπιαίου Λοβού

Γκατζώνης Στυλιανός

12.45-14.30ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΕΣ

ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΕΣΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΕΠΙΛΗΨΙΑΠροεδρείο: Ευδοκιμίδης Ιωάννης

Ευαγγελίου Αθανάσιος

-Διακρανιακός Μαγνητικός Ερεθισμός

Κιμισκίδης Βασίλειος

- Intra-Cranial Approach (Ενδοκρανιακή Προσέγγιση)

Velis Demetrios

-Mechanisms of action of theketogenic diet: from slime mould

to coconuts(Μηχανισμοί Δράσης της

Κετογόνου Δίαιτας)Walker Matthew

- Η παρούσα θέση του ερεθισμού του πνευμονογαστρικού νεύρου

στην αντιμετώπιση της επιληψίαςΓιαννακόδημος Στυλιανός

14.30-15.30ΜΕΣΗΜΒΡΙΝΗ ΔΙΑΚΟΠΗ

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ ΑΝΑΡΤΗΜΕΝΩΝ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΩΝ

Προεδρείο: Θεοδώρου Βιργινία, Σιατούνη Άννα

ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ Π.Ε.Σ.Ε. - ΕΚΛΟΓΕΣ

- Νεότερες χειρουργικές προσεγγίσεις στην αντιμετώπιση

των εστιακών επιληψιώνΦουντάς Κωνσταντίνος

15.00-15.30ΤΕΛΕΤΗ ΛΗΞΗΣ -

ΒΡΑΒΕΥΣΗ ΕΡΓΑΣΙΩΝ11.15-11.45ΔΙΑΛΕΙΜΜΑ ΚΑΦΕ

12.00-12.30ΔΙΑΛΕΙΜΜΑ ΚΑΦΕ

-Screening/managing co-morbidi-ties in chronic epilepsy

(mood, memory, bone health)Cock Hannah

-Τα ανθρώπινα δικαιώματα των ατόμων με επιληψία

Κάμπρα Ματίνα

Το τραπέζι είναι αφιερωμένο στη μνήμη του Άγγελου Ζαχάρωφ

13.30-15.00ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΩΝ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΩΝ ΜΕ ΔΙΑΔΡΑΣΤΙΚΗ

ΣΥΖΗΤΗΣΗΠροεδρείο: Τσούνης Στέφανος,

Βούδρης Κωνσταντίνος

Σ Υ Ν Ο Π Τ Ι Κ O Π Ρ O Γ Ρ Α Μ Μ Α

SILVER FOREST MEETING ROOM

-Stereo-EEG in presurgical evalu-ation of focal epilepsy and

our experience(Η Στερεο-Ηλεκτροεγκεφα-

λογραφία στην προεγχειρητική εκτίμηση της εστιακής επιληψίας

και η εμπειρία μας)Basic Silvio

-Changing trends in utilization of Subdural vs Depth Electrodes vs Both in presurgical epilepsy in-

vestigations - the Cleveland Clinic Experience

(Οι Μεταβολές και η Εξέλιξη στη χρήση των Υποσκληριδίων ως

προς τα εν τω Βάθει Ηλεκτρόδια και Συνδυασμούς αμφοτέρων στην προεγχειρητική εκτίμηση της επιληψίας - η εμπειρία της

Κλινικής του Cleveland)Alexopoulos Andreas

-Comparing Anterior Tempo-ral Lobectomy vs Selective

Amygdalohippocampectomy for Medial Temporal Lobe Epilepsy (Σύγκριση Πρόσθιας Κροταφικής

Λοβεκτομής και Εκλεκτικής Αμυγδαλοϊπποκαμπεκτομής στην

Εσω-Κροταφική Επιληψία)Elger Christian

Page 8: Tελικό Πρόγραµµα & Βιβλίο Περιλήψεων 1 · Προεδρείο: Αλιμπέρτη Βαρβάρα Βοργιά Πελαγία-Στα παιδιά Ζαφειρίου

www.epilepsycongress.gr

1514

Σ Υ Ν Ο Π Τ Ι Κ O Π Ρ O Γ Ρ Α Μ Μ Α

SILVER FOREST MEETING ROOM

Σ Υ Ν Ο Π Τ Ι Κ O Π Ρ O Γ Ρ Α Μ Μ Α

SILVER FOREST MEETING ROOM

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 8 | 4 | 2016 ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 8 | 4 | 2016ΣΑΒΒΑΤΟ 9 | 4 | 2016 ΣΑΒΒΑΤΟ 9 | 4 | 2016

15.30-16.30ΕΠΕΙΣΟΔΙΑ ΠΟΥ ΣΥΓΧΕΟΝΤΑΙ ΜΕ

ΕΠΙΛΗΠΤΙΚΕΣ ΚΡΙΣΕΙΣ Προεδρείο: Αλιμπέρτη Βαρβάρα

Βοργιά Πελαγία

-Στα παιδιάΖαφειρίου Δημήτριος

-Στους ενήλικεςΜπονάκης Αναστάσιος

16.30-18.15ΦΑΡΜΑΚΟΛΟΓΙΑ

Προεδρείο: Perucca Emilio, Μαχαίρας Παναγιώτης

-New Potential Antiepileptic Drugs for Benzodiazepine-Resistant

Status Epilepticus (Αναδυόμενα αντιεπιληπτικά φάρμακα για την ανθεκτική στις βενζοδιαζεπίνες

Επιληπτική Κατάσταση)Bialer Meir

-Do AEDs lose their effect during prolonged treatment?

(Μειώνεται η αποτελεσματικότητα των ΑΕΦ κατά τη διάρκεια παρατεταμένης αγωγής;)

Perucca Emilio

-Status epilepticus (new insights on pathophysiology, clinical course,

new treatment approaches, future perspectives) - Επιληπτική κατάσταση (νεότερα δεδομένα για την παθοφυσιολογία, την κλινική

πορεία, θεραπευτικές προσεγγίσεις και μελλοντικές προοπτικές)

Shorvon Simon

-Problems in drug therapy in difficult to treat patients and the question of pharmacore-sistance (Η φαρμακοθεραπεία

δυσίατων ασθενών με Επιληψία και το ερώτημα της

φαρμακοανθεκτικότητας)Elger Christian

18.30-20.00ΔΟΡΥΦΟΡΙΚΟ ΣΥΜΠΟΣΙΟΟ ΑΝΑΔΥΟΜΕΝΟΣ ΡΟΛΟΣ

ΤΟΥ AMPA ΥΠΟΔΟΧΕΑ ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ ΕΣΤΙΑΚΗΣ &

ΓΕΝΙΚΕΥΜΕΝΗΣ ΕΠΙΛΗΨΙΑΣΠροεδρείο: Κιμισκίδης Βασίλειος

Φαρμακοανθεκτικότητα στην Ιδιοπαθή Γενικευμένη Επιληψία:

επιδημιολογία, κλινική προσέγγιση & παθοφυσιολογικοί μηχανισμοί

Κιμισκίδης Βασίλειος

Ο ρόλος του AMPA υποδοχέα στην αντιμετώπιση της εστιακής &

γενικευμένης επιληψίαςΠανδής Διονύσιος

The treatment of tonic-clonicseizures and the role of the new

drug perampanel(Θεραπευτική προσέγγιση των τονικο-κλονικών κρίσεων και ο

ρόλος της περαμπανέλης)Shorvon Simon

Mε την ευγενική χορηγία τηςArriani Pharmaceuticals

18.15-18.30ΔΙΑΛΕΙΜΜΑ ΚΑΦΕ

17.15-17.45ΔΙΑΛΕΙΜΜΑ ΚΑΦΕ

14.00-15.30ΜΕΣΗΜΒΡΙΝΗ ΔΙΑΚΟΠΗ

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ ΑΝΑΡΤΗΜΕΝΩΝ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΩΝ

Προεδρείο: Φιτσιώρης Ξενοφών, Βάρτζελης Γεώργιος

ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ Π.Ε.Σ.Ε. - ΕΚΛΟΓΕΣ

12.30-14.00ΔΟΡΥΦΟΡΙΚΟ ΣΥΜΠΟΣΙΟ

ΛΑΚΟΣΑΜΙΔΗ ΚΑΙ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΣΕ

ΕΙΔΙΚΟΥΣ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥΣ ΑΣΘΕΝΩΝ - ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΚΛΙΝΙΚΩΝ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΩΝ

Χρήση της λακοσαμίδηςσε ενήλικες

Γκατζώνης Στυλιανός

Χρήση της λακοσαμίδηςσε υπερήλικες

Αγαθονίκου Αλέξανδρος

Γνωριμία με τον Κοινωνικό Σύλλογο της Επιληψίας (Ε.Ε.Ε.Ε.)

Με την ευγενική χορηγία της UCB

15.30-17.15ΕΠΙΛΗΨΙΑ ΣΤΙΣ ΝΕΟΤΕΡΕΣ

ΗΛΙΚΙΑΚΕΣ ΟΜΑΔΕΣΠροεδρείο: Κατσαρού-Πεκτασίδη

Έφη, Αγαθονίκου Αλέξανδρος

-Cannabidiol and the treatmentof children with epileptic

encephalopathy(Η κανναβιδιόλη και η θεραπεία

παιδιών με επιληπτικές εγκεφαλοπάθειες)

Cross Helen

-Επιληψία και μηχανισμοί ανοσίαςΣπηλιώτη Μάρθα

-Epilepsy during puberty(Η επιληψία κατά την εφηβεία)

Trinka Eugen

-Treatment of Prolonged Acute Convulsive Seizures

(Η θεραπεία των παρατεταμένων κρίσεων με σπασμούς)

Vigevano Federico

Page 9: Tελικό Πρόγραµµα & Βιβλίο Περιλήψεων 1 · Προεδρείο: Αλιμπέρτη Βαρβάρα Βοργιά Πελαγία-Στα παιδιά Ζαφειρίου

www.epilepsycongress.gr

1716

Σ Υ Ν Ο Π Τ Ι Κ O Π Ρ O Γ Ρ Α Μ Μ Α

SILVER FOREST MEETING ROOM

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 8 | 4 | 2016

20.00-20.30TΕΛΕΤΗ ΕΝΑΡΞΗΣ - ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΙ

Εναρκτήρια ομιλία:Η σημασία της ακριβούς διάγνωσης

του τύπου της επιληψίαςPanayiotopoulos Chrysostomos

19.15-20.45ΕΠΙΛΗΨΙΑ ΚΑΙ ΨΥΧΟΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ

ΠΡΟΕΚΤΑΣΕΙΣΠροεδρείο: Πιπερίδου Χαριτωμένη

Κοβάνης Αθανάσιος

-“Metamyth”©/Δραματοθεραπεία για ανθρώπους με επιληψία

Valeta-Panayiotopoulou Thalia

- Επιληψία και Διαταραχές Προσωπικότητας

Πολυχρονόπουλος Παναγιώτης

- Επιληψία και Οικονομική ΚρίσηΜανιαδάκης Νίκος

Η εν λόγω συνεδρία είναι ανοιχτήστο κοινό

ΣΑΒΒΑΤΟ 9 | 4 | 2016

17.45-19.15ΝΕΥΡΩΝΙΚΑ ΔΙΚΤΥΑ ΚΑΙ

ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗ ΜΑΓΝΗΤΙΚΗ ΤΟΜΟΓΡΑΦΙΑ (fMRI)

ΣΤΗΝ ΕΠΙΛΗΨΙΑΠροεδρείο: Κωστόπουλος Γιώργος

Νίκας Ιωάννης

Επιληψία και Νευρωνικά ΔίκτυαΠανδής Διονύσιος

Λειτουργική Μαγνητική Τομογραφία (fMRI): Βασικές αρχές και

ο ρόλος της στην κλινική πράξηΓαβρά Μαρία

Η λειτουργική μαγνητική τομο-γραφία (fMRI) λόγου/μνήμηςστον προεγχειρητικό έλεγχο

της επιληψίαςΚόκκινος Βασίλειος

Page 10: Tελικό Πρόγραµµα & Βιβλίο Περιλήψεων 1 · Προεδρείο: Αλιμπέρτη Βαρβάρα Βοργιά Πελαγία-Στα παιδιά Ζαφειρίου

www.epilepsycongress.gr

1918

Α Ν Α Λ Υ Τ Ι Κ Ο Π Ρ O Γ Ρ Α Μ Μ Α

SILVER FOREST MEETING ROOM

Α Ν Α Λ Υ Τ Ι Κ Ο Π Ρ O Γ Ρ Α Μ Μ Α

SILVER FOREST MEETING ROOM

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 8 | 4 | 2016 ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 8 | 4 | 2016

9.00-9.10

9.10-10.30

11.00-12.45

10.30-11.00

Χαιρετισμός

Η ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΩΝ ΕΠΙΛΗΠΤΙΚΩΝ ΚΡΙΣΕΩΝ ΣΤΗΝΕΝΤΑΤΙΚΗ ΜΟΝΑΔΑΠροεδρείο: Παπαβασιλείου Αντιγόνη, Καραχριστιανού Στυλιανή

Στη νεογνική ηλικία, Σκιαδάς ΚωνσταντίνοςStatus epilepticus (Επιληπτική Κατάσταση), Dimova PetiaΔιαφοροδιάγνωση, Κάζης Δημήτρης

ΔΙΑΔΡΑΣΤΙΚΗ ΣΥΝΕΔΡΙΑ: ΕΠΙΛΗΠΤΙΚΕΣ ΚΡΙΣΕΙΣ ΚΑΙ ΣΥΝΔΡΟΜΑ (παρουσιάσεις βίντεο)Προεδρείο: Κότσαλης Χάρης, Κυρώζης Ανδρέας

Ιδιοπαθείς γενικευμένες κρίσεις - ΣύνδρομαΑφαιρέσεις, Κοβάνης ΑθανάσιοςΜυοκλονίες, Αγαθονίκου Αλέξανδρος

Εστιακές κρίσεις - ΣύνδρομαΕπιληψίες του Μετωπιαίου Λοβού, Γκατζώνης ΣτυλιανόςΝεότερες χειρουργικές προσεγγίσεις στην αντιμετώπιση των εστιακών επιληψιών, Φουντάς Κωνσταντίνος

12.45-14.30

14.30-15.30

ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΕΠΙΛΗΨΙΑΠροεδρείο: Ευδοκιμίδης Ιωάννης, Ευαγγελίου Αθανάσιος

Διακρανιακός Μαγνητικός Ερεθισμός, Κιμισκίδης Βασίλειος

Intra-Cranial Approach (Ενδοκρανιακή Προσέγγιση), Velis Demetrios

Mechanisms of action of the ketogenic diet: from slime mould to coco-nuts (Μηχανισμοί Δράσης της Κετογόνου Δίαιτας), Walker Matthew

Η παρούσα θέση του ερεθισμού του πνευμονογαστρικού νεύρου στην αντιμετώπιση της επιληψίας, Γιαννακόδημος Στυλιανός

ΜΕΣΗΜΒΡΙΝΗ ΔΙΑΚΟΠΗΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ ΑΝΑΡΤΗΜΕΝΩΝ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΩΝ(Αιθουσα ATLANTIS)Προεδρείο: Θεοδώρου Βιργινία, Σιατούνη Άννα

ΘΕΜΑΤΙΚH ΚΑΤΗΓΟΡIΑ “ΕΚΔHΛΩΣΗ: ΕΠΙΛΗΨIΑ ΕIΝΑΙ ΚAΤΙ ΠΕΡΙΣΣOΤΕΡΟ ΑΠO ΚΡIΣΕΙΣ”05ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΕΠΙΛΗΨΙΑ

Ελένη Μπακόλα1,2, Nίκος Τριανταφύλλου3, Ανδρέας Παυλάκης1

1. Ανοικτό Πανεπιστήμιο Κύπρου2. Γ. Ν. Ελευσίνας Θριάσιο3. Α΄Πανεπιστημιακή Νευρολογική Κλινική Αιγινήτειο Νοσοκομείο

ΔΙΑΛΕΙΜΜΑ ΚΑΦΕ

14.30-15.30 ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ Π.Ε.Σ.Ε. - ΕΚΛΟΓΕΣ

Page 11: Tελικό Πρόγραµµα & Βιβλίο Περιλήψεων 1 · Προεδρείο: Αλιμπέρτη Βαρβάρα Βοργιά Πελαγία-Στα παιδιά Ζαφειρίου

www.epilepsycongress.gr

2120

Α Ν Α Λ Υ Τ Ι Κ Ο Π Ρ O Γ Ρ Α Μ Μ Α

AIΘΟΥΣΑ ATLANTIS

Α Ν Α Λ Υ Τ Ι Κ Ο Π Ρ O Γ Ρ Α Μ Μ Α

AIΘΟΥΣΑ ATLANTIS

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 8 | 4 | 2016 ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 8 | 4 | 2016

ΘΕΜΑΤΙΚH ΚΑΤΗΓΟΡIΑ “ΕΠΙΛΗΠΤΙΚEΣ ΚΡIΣΕΙΣ ΚΑΙ ΣYΝΔΡΟΜΑ”06ΕΠΙΛΗΨΙΑ ΒΡΕΓΜΑΤΙΚΟΥ ΛΟΒΟΥ-ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΟΥ

Χρήστος Ζιάμος¹, Ιωάννης Νικολαϊδης¹, Κωνσταντίνος Νατσής¹, Χρήστος Μπακιρτζής¹, Θεοδώρα Αφράντου¹, Bασίλειος Κιμισκίδης², Δημήτριος Καρακώστας¹1. Β΄Νευρολογική Κλινική Π.Γ.Ν.Θ. ΑΧΕΠΑ Θεσσαλονίκη2. Εργαστήριο Κλινικής Νευροφυσιολογίας Π.Γ.Ν.Θ. ΑΧΕΠΑ Θεσσαλονίκη

09 ΜΟΤΙΒΑ ΔΙΑΔΟΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΑΔΟΧΗΣ ΓΕΝΙΚΕΥΜΕΝΩΝ ΑΙΧΜΩΝ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΟΥ ΚΡΙΣΙΚΟΥ ΗΕΓ ΑΦΑΙΡΕΣΕΩΝ ΤΗΣ ΠΑΙΔΙΚΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣΒασίλειος Κόκκινος1,2, Ανδρέας Κουππάρης2, Μιχάλης Κουτρουμα-νίδης1, Γεώργιος Κωστόπουλος2

1. Τμήμα Κλινικής Νευροφυσιολογίας και Επιληψιών, Guy’s, St. Thomas’ and Evelina Hospital for Children NHS Trust, Λονδίνο, Ηνωμένο Βασίλειο2. Μονάδα Νευροφυσιολογίας, Τμήμα Φυσιολογίας, Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Πατρών

ΘΕΜΑΤΙΚH ΚΑΤΗΓΟΡIΑ “ΕΠΙΛΗΠΤΟΓEΝΕΣΗ” 10 ΕΠΙΛΗΠΤΙΚΕΣ ΚΡΙΣΕΙΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΙΚΟΥ ΝΕΥΡΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ: ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΣΤΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΩΡΙΜΟΥ ΚΑΙ ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΤΗΣ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗΣ ΥΨΙΣΥΧΝΩΝ ΤΑΛΑΝΤΩΣΕΩΝ ΣΤΟ IN VITRO ΜΟΝΤΕΛΟ ΤΗΣ 4-ΑΜΙΝΟΠΥΡΙΔΙΝΗΣ Χρήστος-Παναγιώτης Λισγάρας και Αικατερίνη ΨαρροπούλουΕργαστήριο Φυσιολογίας Ζώων και Ανθρώπου, Τμήμα Βιολογικών Εφαρμογών και Τεχνολογιών, Σχολή Επιστημών Υγείας, Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων

07 ΕΣΤΙΑΚΗ ΕΠΙΛΗΨΙΑ ΣΕ ΑΣΘΕΝΗ ΜΕ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟΥ WEST: ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΟΥΧρήστος Μπακιρτζής, Παναγιώτης Φωτιάδης, Χρήστος Ζιάμος, Στυλιανή-Αγγελική Συντήλα, Θεοδώρα Αφράντου, Δημήτριος ΚαρακώσταςΒ’ Νευρολογική κλινική, Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ, Θεσσαλονίκη

08 ΚΛΙΝΙΚΑ ΚΑΙ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ ΕΞΙ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΣΤΡΟΦΙΚΕΣ (VERSIVE) ΕΠΙΛΗΠΤΙΚΕΣ ΚΡΙΣΕΙΣΣτυλιανή Καραχριστιανού, Παύλος Δεληγκάρης, Ανδρονίκη Δημη-τριάδου, Μαρία ΓραμματικοπούλουΙατρείο Επιληψίας, Νευρολογική Κλινική, Γ.Ν. Ιπποκράτειο Θεσσαλονίκης

Page 12: Tελικό Πρόγραµµα & Βιβλίο Περιλήψεων 1 · Προεδρείο: Αλιμπέρτη Βαρβάρα Βοργιά Πελαγία-Στα παιδιά Ζαφειρίου

www.epilepsycongress.gr

2322

Α Ν Α Λ Υ Τ Ι Κ Ο Π Ρ O Γ Ρ Α Μ Μ Α

AIΘΟΥΣΑ ATLANTIS

Α Ν Α Λ Υ Τ Ι Κ Ο Π Ρ O Γ Ρ Α Μ Μ Α

AIΘΟΥΣΑ ATLANTIS

SILVER FOREST MEETING ROOM

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 8 | 4 | 2016 ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 8 | 4 | 2016

11 ΑΠΟΥΣΙΑ ΕΤΕΡΟΓΕΝΕΙΑΣ ΣΤΙΣ ΚΩΔΙΚΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΤΟΥ ΓΟΝΙΔΙΟΥ SCN1A ΣΤΟΝ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΚΟ ΤΥΠΟ ΕΠΙΛΗΨΙΑΣ ΜΕΣΟΥ ΚΡΟΤΑΦΙΚΟΥ ΛΟΒΟΥ ΜΕ ΕΜΠΥΡΕΤΕΣ ΚΡΙΣΕΙΣΣτέφανη Στεφανή1, Ιωάννα Κουσιάππα1, Γιολάντα Χρίστου1, Γιώργος Ταντελές2, Βιολέττα Χριστοφίδου-Αναστασιάδου2 και Σάββας Σ. Παπακώστας1

1. Τμήμα Νευρολογικής Κλινικής Β’, Ινστιτούτο Νευρολογίας και Γενε-τικής Κύπρου, Λευκωσία, Κύπρος2. Τμήμα Κλινικής Γενετικής, Ινστιτούτο Νευρολογίας και Γενετικής Κύπρου, Λευκωσία, Κύπρος

14 ΚΛΙΝΙΚH ΣΥΣΧΕΤΙΣH ΤΩΝ ΤΡΙΦΑΣΙΚΩΝ ΚΥΜΑΤΩΝΦωτιάδου Στ., Τερζούδη Αικ., Ηλιόπουλος Ι., Βαδικόλιας Κ., Πιπερίδου Χ.Πανεπιστημιακή Νευρολογική Κλινική, Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκο-μείο Έβρου (Π.Γ.Ν.Ε.), Αλεξανδρούπολη

ΘΕΜΑΤΙΚH ΚΑΤΗΓΟΡIΑ “ΝΕΥΡΟΛΟΓΙΚEΣ ΠΑΘHΣΕΙΣ ΚΑΙ ΕΠΙΛΗΨIΑ”12ΟΨΙΜΗ ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΕΠΙΛΗΠΤΙΚΩΝ ΚΡΙΣΕΩΝ ΣΕ ΑΣΘΕΝΗ ΜΕ ΥΠΟΕΠΕΝΔΥΜΑΤΙΚΗ ΠΕΡΙΚΟΙΛΙΑΚΗ ΟΖΩΔΗ ΕΤΕΡΟΤΟΠΙΑΌλγα Σινάνη, Τριανταφυλλιά Καλαντζάκου, Κωνσταντίνος Κατσιαρδάνης, Θωμάς Μπουρινάρης, Jobst Rudolf, Γεωργία ΔερετζήΝευρολογική κλινική, Γενικό Νοσοκομείο Παπαγεωργίου, Θεσσαλονίκη

13 ΠΟΡΕΙΑ ΗΛΕΚΤΡΟΕΓΚΕΦΑΛΟΓΡΑΦΙΚΩΝ ΕΥΡΗΜΑΤΩΝ ΣΕ ΑΣΘΕΝΗ ΜΕ ΠΙΘΑΝΗ ΣΠΟΡΑΔΙΚΗ ΜΟΡΦΗ CREUTZFELDT-JAKOB DISEASE (MV2 ΦΑΙΝΟΤΥΠΟΣ)Στυλιανή-Αγγελική Συντήλα, Ιωάννης Νικολαΐδης, Παναγιώτης Φωτιάδης, Παναγιώτα Παπαζαφειρίου, Ελένη Σταυρίδου, Αφράντου Θεοδώρα, Δημήτριος ΚαρακώσταςΒ’ Νευρολογική Κλινική Π.Γ.Ν. ΑΧΕΠΑ, Θεσσαλονίκη

15.30-16.30

16.30-18.15

ΕΠΕΙΣΟΔΙΑ ΠΟΥ ΣΥΓΧΕΟΝΤΑΙ ΜΕ ΕΠΙΛΗΠΤΙΚΕΣ ΚΡΙΣΕΙΣΠροεδρείο: Αλιμπέρτη Βαρβάρα, Βοργιά Πελαγία

Στα παιδιά, Ζαφειρίου ΔημήτριοςΣτους ενήλικες, Μπονάκης Αναστάσιος

ΦΑΡΜΑΚΟΛΟΓΙΑΠροεδρείο: Perucca Emilio, Μαχαίρας Παναγιώτης

New Potential Antiepileptic Drugs for Benzodiazepine-Resistant Status Epilepticus (Αναδυόμενα αντιεπιληπτικά φάρμακα για την ανθεκτική στις βενζοδιαζεπίνες Επιληπτική Κατάσταση), Bialer Meir

Do AEDs lose their effect during prolonged treatment? (Μειώνεται η αποτελεσματικότητα των ΑΕΦ κατά τη διάρκεια παρατεταμένης αγωγής;), Perucca Emilio

Status epilepticus (new insights on pathophysiology, clinical course, new treatment approaches, future perspectives) - Επιληπτική κατάσταση (νεότερα δεδομένα για την παθοφυσιολογία, την κλινική πορεία, θεραπευτικές προσεγγίσεις και μελλοντικές προοπτικές),Shorvon Simon

Page 13: Tελικό Πρόγραµµα & Βιβλίο Περιλήψεων 1 · Προεδρείο: Αλιμπέρτη Βαρβάρα Βοργιά Πελαγία-Στα παιδιά Ζαφειρίου

www.epilepsycongress.gr

2524

Α Ν Α Λ Υ Τ Ι Κ Ο Π Ρ O Γ Ρ Α Μ Μ Α

SILVER FOREST MEETING ROOM

Α Ν Α Λ Υ Τ Ι Κ Ο Π Ρ O Γ Ρ Α Μ Μ Α

SILVER FOREST MEETING ROOM

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 8 | 4 | 2016

ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ - ΜΕΡΟΣ Α’Προεδρείο: Γαργάνης Κυριάκος, Γκότσης Ευστάθιος

Μαγνητική Τομογραφία του Κροταφικού Λοβού και των Επιληπτογόνων Βλαβών του, Λάχανης Στέφανος

Τα χαρακτηριστικά των Εστιακών Φλοιϊκών Δυσπλασιών στην MRI, Καψαλάκη Ευτυχία

Προεγχειρητικές Διερευνήσεις και Χειρουργικά Αποτελέσματα στις Επιληψίες της Βασικής Μοίρας του Κροταφικού Λοβού, Γαργάνης Κυριάκος

The “temporal lobe plus” concept in epilepsy - where do we stand today? (Η έννοια της “Κροταφικής Επιληψίας Plus” - που βρισκόμαστε σήμερα;), Kahane Philippe

ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ - ΜΕΡΟΣ Β’Προεδρείο: Ryvlin Philippe, Οικονόμου Νικόλας-Τιβέριος

Stereo-EEG investigations in MRI negative surgical candidates (Στερεο-Ηλεκτροεγκεφαλογραφικές Διερευνήσεις σε χειρουργικούς υποψήφιους χωρίς βλάβη στην MRI), Ryvlin Philippe

Stereo-EEG in presurgical evaluation of focal epilepsy and our experi-ence (Η Στερεο-Ηλεκτροεγκεφαλογραφία στην προεγχειρητική εκτίμηση της εστιακής επιληψίας και η εμπειρία μας), Basic Silvio

8.30-10.15

10.15-12.00

18.30-20.00

20.00-20.30

ΔΟΡΥΦΟΡΙΚΟ ΣΥΜΠΟΣΙΟΟ ΑΝΑΔΥΟΜΕΝΟΣ ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ AMPA ΥΠΟΔΟΧΕΑ ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ ΕΣΤΙΑΚΗΣ & ΓΕΝΙΚΕΥΜΕΝΗΣ ΕΠΙΛΗΨΙΑΣΠροεδρείο: Κιμισκίδης Βασίλειος

Φαρμακοανθεκτικότητα στην Ιδιοπαθή Γενικευμένη Επιληψία: επιδημιολογία, κλινική προσέγγιση & παθοφυσιολογικοί μηχανισμοί, Κιμισκίδης Βασίλειος

Ο ρόλος του AMPA υποδοχέα στην αντιμετώπιση της εστιακής & γενικευμένης επιληψίας, Πανδής Διονύσιος

The treatment of tonic-clonic seizures and the role of the new drug perampanel (Θεραπευτική προσέγγιση των τονικο-κλονικών κρίσεων και ο ρόλος της περαμπανέλης), Shorvon Simon

Με την ευγενική χορηγία της Arriani Pharmaceuticals

ΤΕΛΕΤΗ ΕΝΑΡΞΗΣ - ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΙ

Εναρκτήρια ομιλία: Η σημασία της ακριβούς διάγνωσης του τύπου της επιληψίας, Panayiotopoulos Chrysostomos P.

18.15-18.30 ΔΙΑΛΕΙΜΜΑ ΚΑΦΕ

ΣΑΒΒΑΤΟ 9 | 4 | 2016

Problems in drug therapy in difficult to treat patients and the question of pharmacoresistance (Η φαρμακοθεραπεία δυσίατων ασθενών με Επιληψία και το ερώτημα της φαρμακοανθεκτικότητας), Elger Christian

16.30-18.15

Page 14: Tελικό Πρόγραµµα & Βιβλίο Περιλήψεων 1 · Προεδρείο: Αλιμπέρτη Βαρβάρα Βοργιά Πελαγία-Στα παιδιά Ζαφειρίου

www.epilepsycongress.gr

2726

Α Ν Α Λ Υ Τ Ι Κ Ο Π Ρ O Γ Ρ Α Μ Μ Α

SILVER FOREST MEETING ROOM

Α Ν Α Λ Υ Τ Ι Κ Ο Π Ρ O Γ Ρ Α Μ Μ Α

ΑΙΘΟΥΣΑ ATLANTIS

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 8 | 4 | 2016

ΘΕΜΑΤΙΚH ΚΑΤΗΓΟΡIΑ “ΝΕΥΡΟΛΟΓΙΚEΣ ΠΑΘHΣΕΙΣ ΚΑΙ ΕΠΙΛΗΨIΑ”22 ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΟΥ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟΥ ΓΟΝΙΔΙΩΜΑΤΟΣ (ΕΧΟΜΕ) ΩΣ ΕΡΓΑΛΕΙΟ ΔΙΑΓΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΤΑΥΤΟΠΟΙΗΣΗΣ ΜΕΤΑΛΛΑΓΩΝ ΝΕΥΡΟΛΟΓΙΚΏΝ ΝΟΣΗΜΑΤΩΝΚατερίνα Αναγνωστοπούλου1, Λουκία Αποστολακοπούλου2, Βίκη Ζουβέλου2, Roser Pons2, Έλενα Φρυσίρα2, Χάρης Κοντός1

1. GENOMEDICA, Εργαστήριο Γενετικής Διάγνωσης, Πειραιάς2. Νοσοκομείο Παίδων “Η Αγία Σοφία”, Α΄ Παιδιατρική Κλινική, ΕΚΠΑ

ΘΕΜΑΤΙΚH ΚΑΤΗΓΟΡIΑ “ΕΠΙΛΗΨIΑ ΚΑΙ ΣΥΝ-ΝΟΣΗΡOΤΗΤΕΣ” 15 ΑΠΕΣΥΡΘΗ

16 ΑΠΕΣΥΡΘΗ

17 ΑΠΕΣΥΡΘΗ

ΔΟΡΥΦΟΡΙΚΟ ΣΥΜΠΟΣΙΟΛΑΚΟΣΑΜΙΔΗ ΚΑΙ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΣΕ ΕΙΔΙΚΟΥΣ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥΣ ΑΣΘΕΝΩΝ - ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΚΛΙΝΙΚΩΝ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΩΝ

Χρήση της λακοσαμίδης σε ενήλικες, Γκατζώνης Στυλιανός

Χρήση της λακοσαμίδης σε υπερήλικες, Αγαθονίκου Αλέξανδρος

Γνωριμία με τον Κοινωνικό Σύλλογο της Επιληψίας (Ε.Ε.Ε.Ε.)

Με την ευγενική χορηγία της UCB

12.30-14.00

ΣΑΒΒΑΤΟ 9 | 4 | 2016ΣΑΒΒΑΤΟ 9 | 4 | 2016

Changing trends in utilization of Subdural vs Depth Electrodes vs Both in presurgical epilepsy investigations - the Cleveland Clinic Experi-ence (Οι Μεταβολές και η Εξέλιξη στη χρήση των Υποσκληριδίων ως προς τα εν τω Βάθει Ηλεκτρόδια και Συνδυασμούς αμφοτέρων στην προεγχειρητική εκτίμηση της επιληψίας - η εμπειρία της Κλινικής του Cleveland), Alexopoulos Andreas

Comparing Anterior Temporal Lobectomy vs Selective Amygdalohip-pocampectomy for Medial Temporal Lobe Epilepsy (Σύγκριση Πρόσθιας Κροταφικής Λοβεκτομής και Εκλεκτικής Αμυγδαλοϊπποκαμπεκτομής στην Εσω-Κροταφική Επιληψία), Elger Christian

12.00-12.30 ΔΙΑΛΕΙΜΜΑ ΚΑΦΕ

14.30-15.30 ΜΕΣΗΜΒΡΙΝΗ ΔΙΑΚΟΠΗΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ ΑΝΑΡΤΗΜΕΝΩΝ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΩΝ(Αιθουσα ATLANTIS)Προεδρείο: Φιτσιώρης Ξενοφών, Βάρτζελης Γεώργιος

14.30-15.30 ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ Π.Ε.Σ.Ε. - ΕΚΛΟΓΕΣ

Page 15: Tελικό Πρόγραµµα & Βιβλίο Περιλήψεων 1 · Προεδρείο: Αλιμπέρτη Βαρβάρα Βοργιά Πελαγία-Στα παιδιά Ζαφειρίου

www.epilepsycongress.gr

2928

Α Ν Α Λ Υ Τ Ι Κ Ο Π Ρ O Γ Ρ Α Μ Μ Α

ΑΙΘΟΥΣΑ ATLANTIS

Α Ν Α Λ Υ Τ Ι Κ Ο Π Ρ O Γ Ρ Α Μ Μ Α

ΑΙΘΟΥΣΑ ATLANTIS

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 8 | 4 | 2016

ΘΕΜΑΤΙΚH ΚΑΤΗΓΟΡIΑ “ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚEΣ ΠΡΟΣΕΓΓIΣΕΙΣ” 19 Η ΑΛΛΗΛΕΠΙΔΡΑΣΗ ΜΕΤΑΞΥ ΤΩΝ ΠΟΛΥΜΟΡΦΙΣΜΩΝ ΤΩΝ ΓΟΝΙΔΙΩΝ UGT1A6 ΚΑΙ UGT2B7 ΣΤΟΝ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟ ΤΟΥ ΒΑΛΠΡΟΪΚΟΥ ΟΞΕΟΣ ΜΕΤΑΞΥ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΩΝ ΗΛΙΚΙΑΚΩΝ ΟΜΑΔΩΝΔημήτριος Χατζηστεφανίδης1, Γκιάκα Αικατερίνη2, Λέανδρος Λάζαρος2, Ιλιάδα Νάκου3, Μερόπη Τζούφη3, Ιωάννης Γεωργίου2, Αθανάσιος Κυρίτσης1, Σοφία Μαρκούλα1

1. Νευρολογική Κλινική, Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Ιωαννίνων, Ιωάννινα2. Ιατρική Γενετική και Υποβοηθούμενη Αναπαραγωγή, Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Ιωαννίνων, Ιωάννινα3. Παιδιατρική Κλινική, Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Ιωαννίνων, Ιωάννινα

20 ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΕΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΣΕ ΑΣΘΕΝΗ ΜΕ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΤΗΣ ΑΠΟΒΟΛΗΣ ΟΥΡΩΝ ΛΟΓΩ ΑΓΓΕΙΑΚΟΥ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΟΥ ΕΠΕΙΣΟΔΙΟΥΜαρία-Αλεξάνδρα Κάτσου1, Ελένη Λαχανά2, Κωνσταντίνος Τσάρας3

1. Φοιτήτρια, Τμήμα Νοσηλευτικής, Τ.Ε.Ι. Θεσσαλίας, Λάρισα2. Επίκουρος Καθηγήτρια, Τμήμα Νοσηλευτικής, Τ.Ε.Ι. Θεσσαλίας, Λάρισα3. Επίκουρος Καθηγητής, Τμήμα Νοσηλευτικής, Τ.Ε.Ι. Θεσσαλίας, Λάρισα

18 ΜΕΤΑΚΡΙΤΙΚΗ ΨΥΧΩΣΗ ΣΕ ΑΣΘΕΝΗ ΜΕ ΚΡΟΤΑΦΙΚΗ ΕΠΙΛΗΨΙΑ ΟΨΙΜΗΣ ΕΝΑΡΞΗΣΆννα Μαυρίδου, Μαρίνα Μποζίκη, Παναγιώτα Παπαζαφειρίου, Θεοδώρα Αφράντου, Παναγιώτης Ιωαννίδης , Δημήτριος ΚαρακώσταςΒ’ Νευρολογική Κλινική, Π.Γ.Ν.Θ. ΑΧΕΠΑ

21 ΤΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΗΣ ΧΟΡΗΓΗΣΗΣ ΟΞΚΑΡΒΑΖΕΠΙΝΗΣ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΓΕΝΙΚΕΥΜΕΝΕΣ ΤΟΝΙΚΟΚΛΟΝΙΚΕΣ ΚΡΙΣΕΙΣ ΜΟΝΟΜαρίνα Μανάνη1, Αντιγόνη Γκουλιόβα1, Βασίλης Λευκόπουλος2, Στυλιανή Καραχριστιανού1, Ζωή Κατσαρού1

1. Ιατρείο Επιληψίας Γενικό Νοσοκομείο Ιπποκράτειο Θεσσαλονίκης, Θεσσαλονίκη2. Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών Α.Π.Θ., Θεσσαλονίκη

23 ΤΟΞΙΚΟΤΗΤΑ ΑΠΟ ΚΑΡΒΑΜΑΖΕΠΙΝΗ, ΣΥΝΕΠΕΙΑ ΣΥΓΧΟΡΗΓΗΣΗΣ ΜΕ ΚΛΑΡΙΘΡΟΜΥΚΙΝΗ. ΑΝΑΦΟΡΑ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΟΥΧαρισίου Κλεονίκη-Μαρία1, Αλεξίου Δήμητρα2, Μαρκούλα Σοφία1

1. Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Ιωαννίνων, Νευρολογική Κλινική2. Γενικό Νοσοκομείο Καβάλας, Νευρολογική κλινική

ΣΑΒΒΑΤΟ 9 | 4 | 2016ΣΑΒΒΑΤΟ 9 | 4 | 2016

Page 16: Tελικό Πρόγραµµα & Βιβλίο Περιλήψεων 1 · Προεδρείο: Αλιμπέρτη Βαρβάρα Βοργιά Πελαγία-Στα παιδιά Ζαφειρίου

www.epilepsycongress.gr

3130

Α Ν Α Λ Υ Τ Ι Κ Ο Π Ρ O Γ Ρ Α Μ Μ Α

ΑΙΘΟΥΣΑ ATLANTIS

Α Ν Α Λ Υ Τ Ι Κ Ο Π Ρ O Γ Ρ Α Μ Μ Α

ΑΙΘΟΥΣΑ ATLANTIS

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 8 | 4 | 2016ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 8 | 4 | 2016 ΣΑΒΒΑΤΟ 9 | 4 | 2016ΣΑΒΒΑΤΟ 9 | 4 | 2016

25ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΧΡΩΜΑΤΟΓΡΑΦΙΚΗΣ ΜΕΘΟΔΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥ-ΘΗΣΗ ΤΩΝ ΕΠΙΠΕΔΩΝ ΤΗΣ ΛΙΚΑΡΒΑΖΕΠΙΝΗΣ ΣΤΟΝ ΟΡΟ ΕΠΙΛΗΠΤΙΚΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΠΟΥ ΒΡΙΣΚΟΝΤΑΙ ΥΠΟ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΜΕ ΟΞΥΚΑΡΒΑΖΕΠΙΝΗΓεώργιος Βατίδης1, Ηλίας Μπέγας1, Ανδρέας Τσακάλωφ2, Ευθύμιος Δαρδιώτης3, Ευάγγελος Κουβαράς1, Ευτυχία Ασπροδίνη1

1. Εργαστήριο Φαρμακολογίας, Τμήμα Ιατρικής, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, Λάρισα2. Εργαστήριο Χημείας, Τμήμα Ιατρικής, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, Λάρισα3. Νευρολογική Κλινική, Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο Λάρισας, Τμήμα Ιατρικής, Λάρισα

26Ο ΔΙΑΚΡΑΝΙΑΚΟΣ ΜΑΓΝΗΤΙΚΟΣ ΕΡΕΘΙΣΜΟΣ ΣΕ ΣΥΝΔΥΑΣΜΟ ΜΕ ΗΕΓ (TMS-EEG) ΣΤΗΝ ΙΔΙΟΠΑΘΗ ΓΕΝΙΚΕΥΜΕΝΗ ΕΠΙΛΗΨΙΑ (ΙΓΕ): ΜΕΛΕΤΗ ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗΣ ΑΚΡΙΒΕΙΑΣ ΦΑΣΗΣ ΙΙ Βασίλειος Κ. Κιμισκίδης1, Αλκιβιάδης Τσιμπίρης2, Philippe Ryvlin3, Reetta Kalviainen4, Michalis Koutroumanidis5, Antonio Valentin6, Νικόλαος Λάσκαρης7, Δημήτρης Κουγιουμτζής8

1. Εργαστήριο Κλινικής Νευροφυσιολογίας, Ιατρική Σχολή Α.Π.Θ.

24ΕΠΙΛΗΨΙΑ ΚΑΙ ΣΥΝΕΙΔΗΣΗΜαριγιάννα ΖερβούΜεταπτυχιακή Φοιτήτρια “Ψυχολογία Υγείας”, Πανεπιστήμιο Κρήτης

27ΟΜΑΔΑ ΣΤΗΡΙΞΗΣ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ EΠΙΛΗΨΙΑΕλληνική Εταιρεία Ψυχοθεραπείας GestaltΕλληνική Εθνική Ένωση κατά της Επιληψίας (E.E.E.E.)

2. Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών & Μηχανικών Υπολογιστών, Πολυ-τεχνική Σχολή Α.Π.Θ.3. Department of Functional Neurology and Epileptology, Hospices Civils de Lyon, Lyon, France and Department of Clinical Neurosciences, CHUV, Laus-anne, Switzerland4. Kuopio Epilepsy Center, Department of Neurology, Kuopio University, Hospi-tal and Institute of Clinical Medicine, Neurology, University of Eastern Finland, Kuopio, Finland5. Clinical Neurophysiology Dpt., Epilepsy, Guys, St Thomas’ NHS Foundation Trust, Department of Academic Neurosciences, Kings College London, Lon-don, UK6. Department of Basic and Clinical Neuroscience, KCL-IOPP, London, UK; Department of Clinical Neurophysiology, KCH, London, UK; Department of Human Physiology, Universidad Complutense Madrid, Madrid, Spain7. Εργαστήριο Τεχνητής Νοημοσύνης και Ανάλυσης Πληροφοριών, Τμήμα Πληροφορικής Α.Π.Θ.8. Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών & Μηχανικών Υπολογιστών, Πολυτεχνική Σχολή Α.Π.Θ.

Page 17: Tελικό Πρόγραµµα & Βιβλίο Περιλήψεων 1 · Προεδρείο: Αλιμπέρτη Βαρβάρα Βοργιά Πελαγία-Στα παιδιά Ζαφειρίου

www.epilepsycongress.gr

3332

Α Ν Α Λ Υ Τ Ι Κ Ο Π Ρ O Γ Ρ Α Μ Μ Α

SILVER FOREST MEETING ROOM

Α Ν Α Λ Υ Τ Ι Κ Ο Π Ρ O Γ Ρ Α Μ Μ Α

SILVER FOREST MEETING ROOM

ΣΑΒΒΑΤΟ 9 | 4 | 2016 ΣΑΒΒΑΤΟ 9 | 4 | 2016

ΕΠΙΛΗΨΙΑ ΚΑΙ ΨΥΧΟΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΠΡΟΕΚΤΑΣΕΙΣΠροεδρείο: Πιπερίδου Χαριτωμένη, Κοβάνης Αθανάσιος

“Metamyth”©/Δραματοθεραπεία για ανθρώπους με επιληψία, Valeta -Panayiotopoulou Thalia

Επιληψία και Διαταραχές Προσωπικότητας, Πολυχρονόπουλος Παναγιώτης

Επιληψία και Οικονομική Κρίση, Μανιαδάκης Νίκος

Η εν λόγω συνεδρία είναι ανοιχτή στο κοινό

19.15-20.45

ΝΕΥΡΩΝΙΚΑ ΔΙΚΤΥΑ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗ ΜΑΓΝΗΤΙΚΗ ΤΟΜΟΓΡΑΦΙΑ (fMRI) ΣΤΗΝ ΕΠΙΛΗΨΙΑΠροεδρείο: Κωστόπουλος Γιώργος, Νίκας Ιωάννης

Επιληψία και Νευρωνικά Δίκτυα, Πανδής Διονύσιος

Λειτουργική Μαγνητική Τομογραφία (fMRI): Βασικές αρχές και ο ρόλος της στην κλινική πράξη, Γαβρά Μαρία

Η λειτουργική μαγνητική τομογραφία (fMRI) λόγου/μνήμης στον προεγχειρητικό έλεγχο της επιληψίας, Κόκκινος Βασίλειος

17.45-19.15

17.15-17.45 ΔΙΑΛΕΙΜΜΑ ΚΑΦΕ

ΕΠΙΛΗΨΙΑ ΣΤΙΣ ΝΕΟΤΕΡΕΣ ΗΛΙΚΙΑΚΕΣ ΟΜΑΔΕΣΠροεδρείο: Κατσαρού-Πεκτασίδη Έφη, Αγαθονίκου Αλέξανδρος

Cannabidiol and the treatment of children with epileptic enceph-alopathy (Η κανναβιδιόλη και η θεραπεία παιδιών με επιληπτικές εγκεφαλοπάθειες), Cross Helen

Επιληψία και μηχανισμοί ανοσίας, Σπηλιώτη Μάρθα

Epilepsy during puberty (Η επιληψία κατά την εφηβεία), Trinka Eugen

Treatment of Prolonged Acute Convulsive Seizures (Η θεραπεία των παρατεταμένων κρίσεων με σπασμούς), Vigevano Federico

15.30-17.15

Page 18: Tελικό Πρόγραµµα & Βιβλίο Περιλήψεων 1 · Προεδρείο: Αλιμπέρτη Βαρβάρα Βοργιά Πελαγία-Στα παιδιά Ζαφειρίου

www.epilepsycongress.gr

3534

Α Ν Α Λ Υ Τ Ι Κ Ο Π Ρ O Γ Ρ Α Μ Μ Α

SILVER FOREST MEETING ROOM

Α Ν Α Λ Υ Τ Ι Κ Ο Π Ρ O Γ Ρ Α Μ Μ Α

SILVER FOREST MEETING ROOM

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 8 | 4 | 2016 ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 8 | 4 | 2016

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΩΝ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΩΝ ΜΕ ΔΙΑΔΡΑΣΤΙΚΗ ΣΥΖΗΤΗΣΗ

Προεδρείο: Τσούνης Στέφανος, Βούδρης Κωνσταντίνος

Επιληπτικές Κρίσεις στην Παιδική Ηλικία, Δραγούμη Πηνελόπη

Επιληπτικές Κρίσεις στους Ενήλικες-video περιστατικά, Αφράντου Θεοδώρα

Ο ύπνος και η Εγρήγορση στους ασθενείς με Επιληψία-Μελέτη με τη χρήση Ημερολογίων Ύπνου, Οικονόμου Νικόλας-Τιβέριος

Νευροαπεικονιστικά Ευρήματα σε ασθενείς με Επιληψία και Εγκεφαλική Παράλυση, Στρατάκη Ελένη

15.00-15.30

13.30-15.00

ΤΕΛΕΤΗ ΛΗΞΗΣ - ΒΡΑΒΕΥΣΗ ΕΡΓΑΣΙΩΝ

ΚΥΡΙΑΚΗ 10 | 4 | 2016 ΚΥΡΙΑΚΗ 10 | 4 | 2016

ΝΕΥΡΟΛΟΓΙΚΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΕΠΙΛΗΨΙΑΠροεδρείο: Κωνσταντινίδης Θεόδωρος, Αβραμίδης Θεόδωρος

Αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια, Πιπερίδου Χαριτωμένη

Σκλήρυνση κατά πλάκας, Καραγεωργίου Κλημεντίνη

Άνοια, Τσολάκη Μαγδαληνή

Ημικρανία και επιληψία, Μητσικώστας Δήμος

Το τραπέζι διοργανώνεται σε συνεργασία με την Ελληνική Νευρολογική Εταιρεία και την Ελληνική Εταιρεία Κλινικής Νευροφυσιολογίας

9.30-11.15

11.15-11.45 ΔΙΑΛΕΙΜΜΑ ΚΑΦΕ

ΨΥΧΟΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΠΙΠΤΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΛΗΨΙΑΣΠροεδρείο: Παπακώστας Σάββας, Τσούνης Στέφανος

Ποιότητα ζωής (στίγμα, εκπαίδευση, εργασία, οικογένεια),Τερζούδη Κατερίνα

Επιληψία τραυματισμοί και ξαφνικός θάνατος, Μαρκούλα Σοφία

Screening/managing co-morbidities in chronic epilepsy (mood,memory, bone health), Cock Hannah

Τα ανθρώπινα δικαιώματα των ατόμων με επιληψία, Κάμπρα Ματίνα

Το τραπέζι είναι αφιερωμένο στη μνήμη του Άγγελου Ζαχάρωφ

11.45-13.30

Page 19: Tελικό Πρόγραµµα & Βιβλίο Περιλήψεων 1 · Προεδρείο: Αλιμπέρτη Βαρβάρα Βοργιά Πελαγία-Στα παιδιά Ζαφειρίου

www.epilepsycongress.gr

3736

Κ Α Τ Α Λ Ο Γ Ο Σ Ο Μ Ι Λ Η Τ Ω Ν – Π Ρ Ο Ε Δ Ρ Ε Ι Ω Ν

Andreas Alexopoulos, Program Director, EEG/Epilepsy & Clinical Neurophysiology Fel-lowship Programs Staff Physician, Epilepsy Center, Cleveland Clinic, USA

Silvio Basic, MD, PhD, Head of the Department of Neurology, University Hospital Dubra-va, Croatia

Meir Bialer, David H. Eisenberg Professor of Pharmacy, the Hebrew University of Jeru-salem, Israel

Hannah Cock, Reader in Clinical Neurology & Honorary Consultant Neurologist, St. Georges, University of London, UK

Helen J. Cross, Professor of Childhood Epilepsy, UCL - Institute of Child Health & Great Ormond Street Hospital, London, UK

Petia Dimova, Neurologist/Child Neurologist/Epileptologist, Epilepsy Center, Depart-ment of Neurosurgery, St. Ivan Rilski Univ. Hospital, Sofia, Bulgaria

Christian Erich Elger, Director and Head of the Department of Epileptology, University of Bonn, Department of Epileptology, University Clinic Bonn, Germany

Philippe Kahane, Head of the Clinical Neurosciences Department, University Hospital and INSERM U836, France

Chrysostomos P. Panayiotopoulos, Consultant Emeritus, St. Thomas Hospital, London, UK

Savvas Papacostas, Καθηγητής Νευροεπιστημών, Σχολή Μοριακής Ιατρικής και Διευ-θυντής Β’ Νευρολογικής Κλινικής, Ινστιτούτο Νευρολογίας & Γενετικής Κύπρου

Emilio Perucca, Director, Clinical Trial Center, C. Mondino National Neurological Hos-pital and University of Pavia & President, International League Against Epilepsy (ILAE), Italy

Philippe Ryvlin, Head of Department, Department of Clinical Neurosciences, CHUV, Lausanne, Switzerland

Simon Shorvon, Professor of Clinical Neurology, UCL Institute of Neurology, London, UK

Eugen Trinka, Professor for Neurology and Chair of the Department of Neurology, Par-acelsus Medical University, Christian Doppler Klinik Salzburg, Austria

Thalia Valeta-Panayiotopoulou, BA MA HPC reg., Επιστημονική Συνεργάτης, Α’ Νευρο-λογική και Ψυχιατρική Κλινική Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Αιγινήτειο Νοσο-κομείο

Demetrios Velis, Senior Clinical Neurophysiologist and Consultant Neurologist, Free University Medical Center, VUmc, Amsterdam, The Netherlands

Federico Vigevano, Head Neuroscience Department, Bambino Gesù Children’s Hospi-tal, Rome, Italy

Matthew Walker, Professor of Neurology, National Hospital of Neurology and Neuro-surgery and University College, London Institute of Neurology, UK

Θεόδωρος Αβραμίδης, Νευρολόγος, Διευθυντής ΕΣΥ, Ερυθρός ΣταυρόςΑλέξανδρος Αγαθονίκου, Νευρολόγος, Διευθυντής ΕΣΥ, Νοσοκομείο ΚΑΤ

Αλέξανδρος Αγαθονίκου, Νευρολόγος, Διευθυντής ΕΣΥ, Νοσοκομείο ΚΑΤ

Βαρβάρα Αλιμπέρτη, Νευρολόγος, Δ/ντης ΕΣΥ, Υπεύθυνη Εξωτερικού Ιατρείου Επιλη-ψίας, Νοσοκομείο Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού

Θεοδώρα Αφράντου, Δρ., Επιμελήτρια Α΄ Νευρολογίας, Β΄ Πανεπιστημιακή Νευρολογική Κλινική, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ, Θεσσαλονίκη

Γεώργιος Βάρτζελης, Λέκτορας Παιδιατρικής Νευρολογίας, Β’ Παιδιατρική Κλινική Πανεπιστημίου Αθηνών, Νοσοκομείο Παίδων “Π. & Α. Κυριακού”

Πελαγία Βοργιά, Παιδίατρος - Παιδονευρολόγος, Λέκτορας Παιδιατρικής, Παιδιατρική Κλινική, Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Ηρακλείου Κρήτης

Κωνσταντίνος Βούδρης, Διευθυντής, Νευρολογικό Τμήμα, Νοσοκομείο Παίδων “Π. & Α. Κυριακού”

Μαρία Γαβρά, Επιμελήτρια Α’ Ακτινολόγος, Τμήμα Μαγνητικού - Αξονικού Τομογράφου, Νοσοκομείο Παίδων “Η Αγία Σοφία”

Κυριάκος Γαργάνης, Νευρολόγος - Επιληπτολόγος, Κέντρο Επιληψίας, Κλινική “Άγιος Λουκάς”, Θεσσαλονίκη

Στυλιανός Γιαννακόδημος, Νευρολόγος, Διευθυντής Νευρολογικής Κλινικής & Υπεύ-θυνος Ιατρείου Επιληψίας, Γ.Ν.Α. “Γ. Γεννηματάς”

Page 20: Tελικό Πρόγραµµα & Βιβλίο Περιλήψεων 1 · Προεδρείο: Αλιμπέρτη Βαρβάρα Βοργιά Πελαγία-Στα παιδιά Ζαφειρίου

www.epilepsycongress.gr

3938

Κ Α Τ Α Λ Ο Γ Ο Σ Ο Μ Ι Λ Η Τ Ω Ν – Π Ρ Ο Ε Δ Ρ Ε Ι Ω Ν

Στυλιανός Γκατζώνης, Νευρολόγος, Αναπληρωτής Καθηγητής, Α’ Ν/Χ Κλινική ΕΚΠΑ, Νοσοκομείο “Ευαγγελισμός”

Ευστάθιος Δ. Γκότσης, PhD, Φυσικός MRI/Spectroscopist, EUROMEDICA-ΕΓΚΕΦΑΛΟΣ

Πηνελόπη Δραγούμη, Παιδίατρος με εξειδίκευση στην Παιδική Επιληψία, PhD, Α’ Πανε-πιστημιακή Παιδιατρική Κλινική, “Ιπποκράτειο” ΓΠΝ Θεσσαλονίκης

Αθανάσιος Ευαγγελίου, Αναπληρωτής Καθηγητής Α.Π.Θ., Νοσοκομείο “Παπαγεωργίου”

Ιωάννης Θ. Ευδοκιμίδης, Καθηγητής Νευρολογίας, Α’ Νευρολογική Κλινική Πανεπιστημίου Αθηνών, Αιγινήτειο Νοσοκομείο

Δημήτριος Ζαφειρίου, Καθηγητής Παιδιατρικής Νευρολογίας - Αναπτυξιολογίας ΑΠΘ, Α’ Παιδιατρική Κλινική ΑΠΘ, “Ιπποκράτειο” ΓΝΘ, Θεσσαλονίκη

Βιργινία Θεοδώρου, Διευθύντρια Νευρολόγος - Παιδονευρολόγος, Νοσοκομείο Παίδων “Η Αγία Σοφία”

Δημήτριος Κάζης, Επίκουρος Καθηγητής Νευρολογίας, Γ’ Πανεπιστημιακή Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο “Γ. Παπανικολάου”

Ματίνα Κάμπρα, Δημόσιος Υπάλληλος - Γραφείο Γενικού Γραμματέα, Υπουργείο Υγείας

Κλημεντίνη Καραγεωργίου, Νευρολόγος, Ψυχίατρος MD, PhD, Διευθύντρια Νευρολογικού Ινστιτούτου Αθηνών, Διευθύντρια Νευρολογικού Τμήματος Ιατρικού Κέντρου Αθηνών

Στυλιανή Καραχριστιανού, Δρ. Νευρολογίας, Διευθύντρια ΕΣΥ, Υπεύθυνη Ιατρείου Επιλη-ψίας, Γενικό Νοσοκομείο “Ιπποκράτειο” Θεσσαλονίκης

Έφη Κατσαρού-Πεκτασίδη, Παιδίατρος - Παιδονευρολόγος, Διευθύντρια Νευρολογικού Τμήματος, Νοσοκομείο Παίδων “Π. & Α. Κυριακού”

Ευτυχία Καψαλάκη, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Ακτινοδιαγνωστικής Πανεπιστημίου Θεσσαλίας

Βασίλειος Κ. Κιμισκίδης, Αναπληρωτής Καθηγητής Νευρολογίας - Κλινικής Νευρο-φυσιολογίας Α.Π.Θ., Εργαστήριο Κλινικής Νευροφυσιολογίας Α.Π.Θ., Π.Γ.Ν. ΑΧΕΠΑ

Αθανάσιος Κοβάνης, Παιδονευρολόγος, τ. Συντονιστής Δ/ντής Νευρολογικού Τμήματος Νοσοκομείου Παίδων “Η Αγία Σοφία”, Πρόεδρος International Bureau of Epilepsy (IBE) και Π.Ε.Σ.Ε

Βασίλειος Κόκκινος, Υπεύθυνος Νευροφυσιολογίας - Νευροαπεικόνισης, Κέντρο Επιλη-ψίας Θεσσαλονίκης, Κλινική Άγιος Λουκάς

Χάρης Κότσαλης, Νευρολόγος-Παιδονευρολόγος, Διευθυντής Νευρολογικής Κλινικής, Γ. Νοσοκομείο Παίδων Πεντέλης

Ανδρέας Κυρώζης, Επίκουρος Καθηγητής, Α’ Νευρολογική Κλινική, Αιγινήτειο Νοσο-κομείο, ΕΚΠΑ

Θεόδωρος Κωνσταντινίδης, Δρ. Νευρολόγος, Πρόεδρος Ελληνικής Εταιρείας Κλινικής Νευροφυσιολογίας

Γιώργος Κωστόπουλος, Καθηγητής και Δ/ντής Εργαστηρίου Φυσιολογίας, Τμήμα Ιατρικής Πανεπιστημίου Πατρών

Στέφανος Λάχανης, Ακτινολόγος, Δ/ντης Απεικονίσεων, Διαγνωστικό Κέντρο Ιατρόπολις, Αν. Δντης Ακτινολογικού 401 ΓΣΝΑ

Νίκος Μανιαδάκης, Αναπλ. Κοσμήτωρ, Καθηγητής & Διευθυντής Τομέα Διοίκησης & Οργάνωσης Υπηρεσιών Υγείας, Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας

Σοφία Μαρκούλα, Επιμελήτρια Α’ Νευρολογίας, Νευρολογική Κλινική, Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Ιωαννίνων

Παναγιώτης Μαχαίρας, Ομότιμος Καθηγητής, Τμήμα Φαρμακευτικής ΕΚΠΑ

Δήμος Μητσικώστας, Δ/ντής Νευρολογικής Κλινικής, Ναυτικό Νοσοκομείο Αθηνών

Αναστάσιος Μπονάκης, Επίκουρος Καθηγητής ΕΚΠΑ, Β’ Πανεπιστημιακή Νευρολογική Κλινική, Νοσοκομείο “Αττικόν”

Ιωάννης Νίκας, Ακτινολόγος, Δ/ντής Τμήματος Αξονικής & Μαγνητικής Τομογραφίας, Νοσοκομείο Παίδων “Η Αγία Σοφία”

Νικόλας-Τιβέριος Οικονόμου, Νευρολόγος, Κλινικός - Ερευνητικός Συνεργάτης Παν/μίου Αθηνών, Αιγινήτειο Νοσοκομείο - ΕΝΥΠΝΙΟΝ Κέντρο Δ/χών Ύπνου/Επιληψίας, Βιοκλινική Αθηνών

Διονύσης Πανδής, Νευρολόγος, Α’ Νευρολογική Κλινική ΕΚΠΑ, Αιγινήτειο Νοσοκομείο

Αντιγόνη Παπαβασιλείου, Νευρολόγος - Παιδονευρολόγος, Συντονίστρια Δ/ντρια, Νοσο-κομείο Παίδων Πεντέλης

Page 21: Tελικό Πρόγραµµα & Βιβλίο Περιλήψεων 1 · Προεδρείο: Αλιμπέρτη Βαρβάρα Βοργιά Πελαγία-Στα παιδιά Ζαφειρίου

www.epilepsycongress.gr

4140

Κ Α Τ Α Λ Ο Γ Ο Σ Ο Μ Ι Λ Η Τ Ω Ν – Π Ρ Ο Ε Δ Ρ Ε Ι Ω Ν

Χαριτωμένη Πιπερίδου, Καθηγήτρια Νευρολογίας ΔΠΘ, Διευθύντρια Νευρολογικής Κλι-νικής Πε.Πα.Γ.Ν.Α.

Παναγιώτης Πολυχρονόπουλος, Αναπληρωτής Καθηγητής Νευρολογίας, Νευρολογική Κλινική, Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Ρίου Πατρών

Άννα Σιατούνη, Δρ., Νευρολόγος, Άμισθος Επιστημονικός Συνεργάτης Α΄ Νευροχει-ρουργικής Κλινικής ΕΚΠΑ, Ιδιωτικό Ιατρείο

Κωνσταντίνος Σκιαδάς, Παιδονευρολόγος, Πρ. Διευθυντής Νευρολογικής Κλινικής Νοσοκομείο Παίδων “Η Αγία Σοφία”, Επιστ. Συνεργάτης ΙΑΣΩ Παίδων

Μάρθα Σπηλιώτη, Επίκουρος Καθηγήτρια Νευρολογίας, Α΄Πανεπιστημιακή Νευρολογική Κλινική, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ, Θεσσαλονίκη

Κατερίνα Τερζούδη, Επίκουρη Καθηγήτρια Νευρολογίας, Πανεπιστημιακή Νευρολογική Κλινική, Π.Γ.Ν. Έβρου

Μαγδαληνή Τσολάκη, Καθηγήτρια Νευρολογίας, Γ’ Νευρολογική Κλινική, ΓΠΝ “Γ. Παπα-νικολάου”, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Στέφανος Τσούνης, Νευρολόγος

Ξενοφών Φιτσιώρης, Διευθυντής Νευρολογίας, Γ. Ν. “ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ” Θεσ/νίκης

Κωνσταντίνος Φουντάς, Αναπληρωτής Καθηγητής Νευροχειρουργικής, Ιατρική Σχολή, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας

Ε Υ Χ Α Ρ Ι Σ Τ Ι Ε Σ

Χ Ο Ρ Η Γ Ο Ι

Ε Κ Θ Ε Τ Ε Σ

Y Π Ο Σ Τ Η Ρ Ι Κ Τ H Σ

Η Οργανωτική Επιτροπή του 10ου Πανελλήνιου Συνεδρίου Επιληψίας ευχαριστεί θερμά για τη συμβολή τους στην πραγματοποίηση του Συνεδρίου τις ακόλουθες εταιρείες:

Page 22: Tελικό Πρόγραµµα & Βιβλίο Περιλήψεων 1 · Προεδρείο: Αλιμπέρτη Βαρβάρα Βοργιά Πελαγία-Στα παιδιά Ζαφειρίου

4342

www.epilepsycongress.gr

Βιβλίο Περιλήψεων

Page 23: Tελικό Πρόγραµµα & Βιβλίο Περιλήψεων 1 · Προεδρείο: Αλιμπέρτη Βαρβάρα Βοργιά Πελαγία-Στα παιδιά Ζαφειρίου

www.epilepsycongress.gr

4544

“METAMYTH”©/ΔΡΑΜΑΤΟΘΕΡΑΠΕΙΑ ΓΙΑ ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ ΜΕ ΕΠΙΛΗΨΙΑ

Θάλεια Βαλέτα ΠαναγιωτοπούλουΣήμερα η αντιμετώπιση της επιληψίας έχει επεκταθεί πέρα από τα φάρμακα και τις νευροχειρουργικές προσεγγίσεις σε ψυχοκοινωνικές παρεμβάσεις με σκοπό την βελτίωση των ψυχολογικών κοινωνικών γνωστικών και προβλημάτων συμπεριφοράς των ανθρώπων με επιληψία.H Δραματοθεραπεία ‘’Μetamyth’’© Θεραπεία μέσω Τέχνης σαν ψυχολογική θεραπεία για τους ανθρώπους που έχουν επιληψία παρουσιάστηκε για πρώτη φόρα στην διατριβή Dramatherapy and Epilepsy (Valeta 2009). Η ‘’Μetamyth’’ © Θεραπεία μέσω Τέχνης είναι μια ψυχοθεραπευτική προσέγγιση που βασίζεται στην Δραματοθεραπεία και την Μυθολογία. Eίναι μια πολυεπίπεδη διεργασία όπου το στοιχείο της μεταμόρφωσης–θεραπευτικής αλλαγής δρα και λειτουργεί σε: ατομικό επίπεδο κοινωνικό/συλλογικό επίπεδο πνευματικό/φιλοσοφικό επίπεδο. Αφορά στο “όλον” της ανθρώπινης ύπαρξης: Σώμα - Ψυχή - Πνεύμα. Η Μetamyth © είναι μια ολοκληρωμένη ψυχοθεραπευτική προσέγγιση. Ως ψυχοθεραπευτική διαδικασία αξιοποιεί με τον ιδιαίτερο και πολυεπίπεδο τρόπο της την ίδια την δραματουργική ικανότητα του ανθρώπου είτε προς την διερεύνηση των αναγκών του (διάγνωση) είτε προς την πραγματοποίηση της διορθωτικής εμπειρίας (θεραπεία), όπου και τα δύο μπορούν να συνθέτουν το αίτημα για θεραπευτική αλλαγή.Δημιούργησα την τεχνική “Μetamyth”© για την θεραπεία των ανθρώπων που έχουν επιληψία μελετώντας τις ψυχολογικές ανάγκες των ασθενών αυτών, και τις ψυχολογικές διαταραχές που συχνά συνυπάρχουν με την επιληψία και που είναι το άγχος, η κατάθλιψη και προβλήματα συμπεριφοράς. Η ‘Μetamyth’© επιτρέπει το ενστικτώδες και το μη λογικό μέρος του εαυτού να συνυπάρξει με το εγκεφαλικό και το βιολογικό. Στηρίζει και βοηθά στο γκρέμισμα και στην ανάλυση προκαταλήψεων, θέμα σημαντικό που αντιμετωπίζουν οι άνθρωποι που έχουν επιληψία και οι οικογένειες τους, κάνει πράξη την επικοινωνία νου και σώματος και ενδυναμώνει την προσωπικότητα.Στην Α’ Πανεπιστημιακή Νευρολογική και Ψυχιατρική κλινική στο Αιγινήτειο νοσοκομείο συμπεριλάβαμε την ‘Metamyth’© Θεραπεία μέσω Τέχνης σαν ψυχολογική θεραπεία για τους ανθρώπους που έχουν επιληψία. Οι συνεδρίες γίνονται παράλληλα με τα ειδικά ιατρεία επιληψίας και οι ειδικοί γιατροί νευρολόγοι /επιληπτολόγοι παραπέμπουν τους ασθενείς που δηλώνουν ότι χρειάζονται ψυχολογική βοήθεια.

Tο σύστημα αυτό καθιστά ένα πρότυπο ιατρείο επιληψίας και φέρνει κοντά την επιστήμη της νευρολογίας με την επιστήμη της ψυχολογίας και για πρώτη φορά την Δραματοθεραπεία /Metamyth © Θεραπεία μέσω Τέχνης για την μέριμνα των ασθενών με επιληψία. Οι ασθενείς που είναι από 22-80 ετών άνδρες και γυναίκες έχουν κροταφική επιληψία ιδιοπαθή γενικευμένη επιληψία, μετατραυματική επιληψία, ψυχογενείς κρίσεις, αφαιρέσεις, κρίσεις πανικού, επιληψία με διανοητική καθυστέρηση, έχουν σημαντική βελτίωση συμφώνα με την αξιολόγηση των ίδιων, του θεραπευτή, του περιβάλλοντος και του γιατρού. Έτσι διαπιστώνουμε ότι η Δραματοθεραπεία ‘’Metamyth’’© βοηθάει τους ανθρώπους που έχουν επιληψία να έχουν μια καλή ποιότητα ζωής αναδεικνύοντας την προσωπικότητα τους με όλες τις θετικές πλευρές. Μπορούν να χαίρονται και να προσφέρουν έργο.

Page 24: Tελικό Πρόγραµµα & Βιβλίο Περιλήψεων 1 · Προεδρείο: Αλιμπέρτη Βαρβάρα Βοργιά Πελαγία-Στα παιδιά Ζαφειρίου

47

www.epilepsycongress.gr

www.epilepsycongress.gr

Video Παρουσιάσεις

01ΕΠΙΛΗΠΤΙΚΕΣ ΚΡΙΣΕΙΣ ΣΕ ΕΝΗΛΙΚΕΣ - VIDEO ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ

Δρ. Αφράντου ΘεοδώραΒ΄ Πανεπιστημιακή Νευρολογική Κλινική, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ

Η μακρόχρονη βίντεο - ΗΕΓ Καταγραφή αποτελεί ειδική διαγνωστική εξέταση στη διερεύνηση της επιληψίας. Βασικές ενδείξεις είναι οι εξής: 1. Διάγνωση της φύσης των παροξυσμικών επεισοδίων, εάν πρόκειται για επιληπτικής αρχής επεισόδια ή για επεισόδια οφειλόμενα σε άλλες καταστάσεις όπως συγκοπή, διαταραχές ύπνου, ψυχογενείς κρίσεις κ.α.. Διάγνωση νέου τύπου επεισοδίων σε ασθενείς με γνωστή επιληψία. 2. Εξακρίβωση του τύπου των επιληπτικών κρίσεων. Μελέτη του κριτικού και μεσοκριτικού ΗΕΓ στην προεγχειρητική εκτίμηση. Μελέτη των κρίσεων σε σχέση με τον ύπνο και με συγκεκριμένα ερεθίσματα – εκλυτικούς παράγοντες. 3. Ποσοτικοποίηση της συχνότητας των κρίσεων και των μεσοκριτικών ευρημάτων. Εξακρίβωση της ανταπόκρισης σε θεραπευτικές παρεμβάσεις. Καταγραφή των ΗΕΓ ευρημάτων σε αφαιρέσεις ή σε άλλες κρίσεις με ήπια κλινική σημειολογία [1].Βάσει των ανωτέρω ενδείξεων παρουσιάζονται επιληπτικές κρίσεις σε ενήλικες με επιληψία κροταφικού λοβού με ήπια κριτική σημειολογία στα πλαίσια αύρας ή σύνθετων εστιακών επιληπτικών κρίσεων και τονίζεται η διαφορική διάγνωσή τους.Μεταξύ των καταστάσεων που εμπλέκονται στη διαφορική διάγνωση των επιληπτικών κρίσεων του κροταφικού λοβού (και κυρίως αυτών με έντονη σημειολογία από το αυτόνομο νευρικό σύστημα) περιλαμβάνονται οι εξής οντότητες: οι κρίσεις πανικού, η ημερήσια υπνηλία, οι τυπικές αφαιρέσεις, κάποιες κρίσεις του ινιακού λοβού άμεσα επεκτεινόμενες στον κροταφικό λοβό, οι ψυχογενείς κρίσεις.Ιδιαίτερο διαγνωστικό πρόβλημα στην κλινική πράξη αποτελεί η εξακρίβωση της φύσης των επεισοδίων σύγχυσης ή διαταραχής μνήμης στους ηλικιωμένους ασθενείς όπου η κλινική έκφραση αυτών των επεισοδίων είναι λιγότερο τυπική, με αποτέλεσμα συχνά να παραμένουν αδιάγνωστα χωρίς την κατάλληλη θεραπεία.Επίσης παρουσιάζονται επιληπτικές κρίσεις σε ασθενείς με μετωπιαία επιληψία.1. American Clinical Neurophysiology Society. Guidelines for Long - Term Monitoring for Epilepsy, Journal of clinical neurophysiology 25(3),170-180, 2008.2. Keranem T., et al. The usefulness of video-EEG monitoring in elderly patients with seizure disorders, Seizure 11(4), 269 -272, 2002.

Page 25: Tελικό Πρόγραµµα & Βιβλίο Περιλήψεων 1 · Προεδρείο: Αλιμπέρτη Βαρβάρα Βοργιά Πελαγία-Στα παιδιά Ζαφειρίου

www.epilepsycongress.gr

4948

03Ο ΥΠΝΟΣ ΚΑΙ Η ΕΓΡΗΓΟΡΣΗ ΣΤΟΥΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΕΠΙΛΗΨΙΑ - ΜΕΛΕΤΗ ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΩΝ ΥΠΝΟΥ

Νικόλας-Τιβέριος Οικονόμου M.D., Ph.D.1, Θωμάς Παπαρρηγόπουλος M.D., Ph.D2, Ιωάννης Ηλίας M.D., Ph.D3, Noah Andrews, R.PSGT.4, Nancy Foldvary-Schaefer D.O., M.S.1,4

1. Cleveland Clinic Epilepsy Center, Neurological Institute, Cleveland, OH, USA2. Μονάδα Μελέτης Ύπνου, 1η Ψυχιατρική Κλινική Παν. Αθηνών, Αιγινήτειο Νοσοκομείο3. Τμήμα Ενδοκρινολογίας, Νοσοκομείο Ε. Βενιζέλου, Αθήνα4. Cleveland Clinic Sleep Disorders Center, Neurological Institute, Cleveland, OH, USA

Εισαγωγή - Σκοπός: Ο κύκλος ύπνος-εγρήγορση καθώς και οι συνήθειες αυτού, στους ασθενείς με επιληψία δεν έχουν μελετηθεί επαρκώς. Καίρια ερωτήματα όπως το κατά πόσον οι ασθενείς με επιληψία εμφανίζουν περισσότερο υπνηλία ή το κατά πόσο ο συνολικός χρόνος ύπνου τους είναι μεγαλύτερος σε σχέση με τον μη επιληπτικό πληθυσμό, παραμένουν αναπάντητα.Ο σκοπός της μελέτης είναι η περαιτέρω διερεύνηση του κύκλου ύπνος-εγρήγορση και των συνηθειών αυτού με τη χρήση αυτοχορηγούμενων υπνικών εργαλείων.Μέθοδοι: Τα δεδομένα δομημένων ερωτηματολογίων ύπνου και ημερολογίων ύπνου (1 εβδομάδας) συγκρίθηκαν μεταξύ 70 επιληπτικών ασθενών (39.5±12.9 χρ) και 167 μαρτύρων (38.02±13.03 χρ), οι οποίοι προσήλθαν σε κέντρο διαταραχών ύπνου-εγρήγορσης. Οι δύο ομάδες ήταν ίδιες ως προς: την ηλικία, το φύλο, το δείκτη μάζας σώματος και το δείκτη απνοιών-υποπνοιών. Οι παράμετροι που μελετήθηκαν ήταν η συνολική διάρκεια ύπνου -Total Sleep Duration- (TSD: ολική διάρκεια ύπνου 24ώρου: νυκτερινός ύπνος και μικροί ημερήσιοι ύπνοι [naps]), αριθμός αφυπνίσεων, και μέσος όρος αριθμού και διάρκειας naps/εβδομάδα. Οι συγκρίσεις έγιναν και μεταξύ των διαφορετικών υπο-ομάδων επιληπτικών: ασθενείς με εστιακές -63%- vs. γενικευμένες κρίσεις, κροταφικές -68%- vs. εξωκροταφικές κρίσεις, με βάση την αντιεπιληπτική αγωγή (μόνο-πολυθεραπεία) και με βάση την τυποποιημένη δόση φαρμάκου [standardized (STD)]. Οι συγκρίσεις έγιναν με την χρήση Student’s t-test, ANOVA and ANCOVA, ενώ το Mann-Whitney Test χρησιμοποιήθηκε για τις μη φυσιολογικές κατανομές.

02ΕΠΙΛΗΠΤΙΚΕΣ ΚΡΙΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΠΑΙΔΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ - Video Παρουσίαση

Πηνελόπη Δραγούμη, MD, PhD“Ιπποκράτειο” Γενικό Περιφερειακό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης, Θεσσαλονίκη

Εισαγωγή: Οι πιο σημαντικές πληροφορίες για την ορθή διάγνωση της επιληψίας προέρχονται από την περιγραφή της σημειολογίας των κρίσεων ή την ανάλυση video καταγραφών.Σκοπός: Παρουσίαζονται τρία είδη σπάνιων επιληπτικών κρίσεων στην παιδική ηλικία με χαρακτηριστική σημειολογία που συμβάλει στην αναγνώριση του είδους της επιληψίας, του επιληπτικού συνδρόμου και πιθανώς της επιληπτογόνου εστίας στον εγκεφαλικό φλοιό.Υλικό & Μέθοδος: α. Δύο διαφορετικές όψεις του γέλιου ως κλινική εκδήλωση επιλη-πτικής δραστηριότητας περιγράφονται και απεικονίζονται με video: (1) μια τυπική γελα-στική κρίση σε έναν έφηβο με εστιακή επιληψία αγνώστου αιτιολογίας και (2) περίπτωση επιληπτικής κρίσης με παθολογικό γέλιο ως μέρος της στερεοτυπικής κλινικής σημειολογίας. β. Εστιακή κρίση με προεξάρχον κλινικό σύμπτωμα την εξεσημασμένη σιελόρροια καταγράφεται σε video-ΗΕΓ και γίνεται αναφορά στην πιθανή ενοπιστική αξία αυτού του ευρήματος. γ. Αγόρι με ανθεκτική στη θεραπεία επιληψία με μυοκλονικές-ατονικές κρίσεις παρουσιάζει χαρακτηριστική ευαισθησία στο κλείσιμο των ματιών και στο σκοτάδι.Συμπεράσματα: Το γέλιο αποτελεί ασυνήθιστη κλινική εκδήλωση επιληπτικής δραστη-ριότητας στην παιδική ηλικία και μπορεί να εμφανιστεί τόσο ως τυπική γελαστική κρίση όσο και σε συνδυασμό με άλλα είδη επιληπτικών κρίσεων. Η εξεσημασμένη σιελόρροια είναι σπάνια εκδήλωση εστιακής επιληψίας του κροταφικού λοβού με πιθανή εντόπιση στην έσω επιφάνεια του μη-επικρατητικού ημισφαιρίου. Ενίοτε η ευαισθησία στο κλείσιμο των ματιών μπορεί να παρατηρηθεί και στο σκοτάδι με ή χωρίς συνοδό φωτοευαισθησία.

Page 26: Tελικό Πρόγραµµα & Βιβλίο Περιλήψεων 1 · Προεδρείο: Αλιμπέρτη Βαρβάρα Βοργιά Πελαγία-Στα παιδιά Ζαφειρίου

www.epilepsycongress.gr

5150

www.epilepsycongress.gr

51

04ΝΕΥΡΟΑΠΕΙΚΟΝΙΣΤΙΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΕΠΙΛΗΨΙΑ ΚΑΙ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΗ ΠΑΡΑΛΥΣΗ

Ελένη Στρατάκη, Φωτεινή Δαβόρα, Μαριάννα Πετρά, Ειρήνη Νίκαινα, Νικολέττα Σμυρνή, Χαράλαμπος Κότσαλης, Ευάγγελος Παρασκευουλάκος, Αντιγόνη ΠαπαβασιλείουΓενικό Νοσοκομείο Παίδων Πεντέλης

Εισαγωγή: Η Επιληψία στην Εγκεφαλική Παράλυση (ΕΠ) επιδρά δυσμενώς στην εξέλιξη και ποιότητα ζωής των ασθενών χωρίς να έχουν αποσαφηνιστεί οι παράγοντες που σχετίζονται με τη βαρύτητα και πρόγνωση.Σκοπός: Συσχέτιση των ευρημάτων της μαγνητικής τομογραφίας (ΜΤ) με την επιληψία στους διάφορους τύπους ΕΠ.Μέθοδος: Ανασκόπηση δεδομένων 336 ασθενών καταγραφέντων στο Νοσοκομειακό Μητρώο ΕΠ σε 18 μήνες, 153 με επιληψία. Συσχέτιση των νευροαπεικονιστικών ευρημάτων κατά SCPE με τον τύπο ΕΠ και λοιπά κλινικά δεδομένα.Αποτελέσματα: 133 ασθενείς είχαν σπαστική ΕΠ [100 αμφοτερόπλευρη (ΑΣΕΠ) (65,36%), 33 μονόπλευρη (ΜΣΕΠ) (21,57%)], 7 δυστονική (4,57%), 13 αταξική (8,5%).

ΑΣΕΠ: 72 (72%) έφεραν MΤ, 4 (4%) φυσιολογική, 12 (12%) διαταραχές διάπλασης, 41 (41%) επικρατέστερη βλάβη λευκής ουσίας, 5 (6%) βλάβη φαιάς, 10 (10%) ποικίλες αλλοιώσεις.

ΜΣΕΠ: 29 (87,87%) έφεραν MΤ, 1 (3,03%) φυσιολογική, 1 (3,03%) διαταραχές διάπλασης, 7 (21,21%) βλάβη λευκής, 18 (54,54%) βλάβη φαιάς, 2 (6,06%) ποικίλες αλλοιώσεις.

Δυστονική ΕΠ: 6 (85,71%) διέθεταν MΤ, 1 (14,28%) φυσιολογική, 1 (14,28%) διαταραχές διά-πλασης, 1 (14,28%) βλάβη λευκής, 2 (28,57%) βλάβη φαιάς, 1 (14,28%) ποικίλες αλλοιώσεις.

Αταξική ΕΠ: 12 (92,3%) διέθεταν MΤ, 4 (30,77%) φυσιολογική, 1 (7,69%) βλάβη λευκής, 1 (7,69%) διαταραχές διάπλασης, 6 (46,15%) ποικίλες αλλοιώσεις.Συμπέρασμα: Τα νευροαπεικονιστικά ευρήματα ασθενών με Επιληψία και ΕΠ διαφέρουν μεταξύ των υποομάδων ΕΠ. Φυσιολογική MΤ παρατηρήθηκε μόλις στο 6,53%, κυρίως στην αταξική ΕΠ. Στη δυστονική ΕΠ παρατηρείται μεικτό απεικονιστικό πρότυπο. Στην ΑΣΕΠ επικρατούν βλάβες λευκής ουσίας, ενώ στη ΜΣΕΠ βλάβες κυρίως της φαιάς και λιγότερο της λευκής. Στην αταξική ΕΠ παρατηρήθηκαν ποικίλες αλλοιώσεις, ενώ δεν καταγράφηκαν βλάβες της φαιάς.

Αποτελέσματα: Μεταξύ των δύο ομάδων δεν παρατηρήθηκαν διαφορές όσον αφορά το TSD (8.35 vs. 7.9 hr; p=.226), τον αριθμό αφυπνίσεων (4.04 vs. 4.52; p=.543), ή τον αριθμό των naps (2.04 vs. 1.42; p=.07) και τη διάρκειά τους (101.7 vs. 113.2 min; p=.32). Μεταξύ των επιληπτικών ασθενών, το TSD σχετίσθηκε με τη STD δόση (r=+.440, p< .001) τις εστιακές κρίσεις (p=.041) και τον συνολικό αριθμό κρίσεων/μήνα (p=.044). Μεταξύ των ασθενών με εστιακές κρίσεις, θετική συσχέτιση βρέθηκε μεταξύ του TSD και: της STD δόσης (r=+.579, p=.048) και του συνολιικού αριθμού κρίσεων/μήνα (p=.033).Συμπεράσματα: Η συνολική διάρκεια ύπνου και ο χρόνος των μικρών υπνάκων (naps) δε διαφέρουν μεταξύ των ασθενών με επιληψία και επιλεγμένων μαρτύρων που προσήλθαν για μελέτη ύπνου. Παρόλα αυτά, στους επιληπτικούς ασθενείς η μεγαλύτερη διάρκεια ύπνου συνδέεται με την μεγαλύτερη δοσολογία αντιεπιληπτικών φαρμάκων και με τη συχνότερη εμφάνιση επιληπτικών κρίσεων.

Page 27: Tελικό Πρόγραµµα & Βιβλίο Περιλήψεων 1 · Προεδρείο: Αλιμπέρτη Βαρβάρα Βοργιά Πελαγία-Στα παιδιά Ζαφειρίου

www.epilepsycongress.gr

5352

ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ “ΕΚΔΗΛΩΣΗ: ΕΠΙΛΗΨΙΑ ΕΙΝΑΙ ΚΑΤΙ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ ΑΠΟ ΚΡΙΣΕΙΣ”05ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΕΠΙΛΗΨΙΑ

Ελένη Μπακόλα1,2, Nίκος Τριανταφύλλου3, Ανδρέας Παυλάκης1

1. Ανοικτό Πανεπιστήμιο Κύπρου2. Γ.Ν. Ελευσίνας Θριάσιο3. Α΄Πανεπιστημιακή Νευρολογική Κλινική Αιγινήτειο Νοσοκομείο

Εισαγωγή: Η επιληψία είναι μια νευρολογική διαταραχή, που οδηγεί στην περιστασιακή εμφάνιση επιληπτικών κρίσεων, με σημαντική επιβάρυνση της ποιότητας ζωής των ασθενών, των οικείων τους και του συστήματος υγείας.Σκοπός: Ο σκοπός της παρούσας μελέτης είναι να διερευνηθεί η ποιότητα ζωής επι-ληπτικών ασθενών και να γίνει εκτίμηση διάφορων παραμέτρων που πιθανώς να συσχετίζονται ανεξάρτητα με την ποιότητα ζωής.Υλικό & Μέθοδος: Για την παρούσα έρευνα χρησιμοποιήθηκε το ερωτηματολόγιο QOLIE-31, το οποίο συμπληρώθηκε από 45 ασθενείς με επιληψία όλων των ηλικιών, από το σύνολο των 100 ασθενών οι οποίοι προσήλθαν στα εξωτερικά ιατρεία επιληψίας του Αιγινητείου Νοσοκομείου στο χρονικό διάστημα μεταξύ Ιανουαρίου και Ιουνίου 2013. Η συσχέτιση των μεταβλητών που καταγράφηκαν με την ποιότητα ζωής διενεργήθηκε με μονο- και πολύ-παραγοντικά μοντέλα γραμμικής παλινδρόμησης και με τη σταθερά αλληλεξάρτησης κατά Pearson (r).Αποτελέσματα: Η μέση ηλικία των ασθενών ήταν τα 44,5 έτη. Η διάμεση διάρκεια νόσου ήταν τα 6 έτη (2-13) και ο συχνότερος τύπος επιληψίας ήταν η εστιακή με δευτεροπαθή γενίκευση (40,0%). Η μέση τιμή της συνολικής ποιότητας ζωής στο συγκεκριμένο πληθυσμό ήταν 64,5±25,5. Θετική συσχέτιση καταγράφηκε ανάμεσα στην συχνότητα των επιληπτικών κρίσεων, την ηλικία, τη συννοσηρότητα και την ποιότητας ζωής. Δε βρέθηκε στατιτικά σημαντική συσχέτιση της διάρκειας της νόσου και του τύπου της επιληψίας και της ποιότητας ζωής.Συμπεράσματα: Η βελτιστοποίηση της ποιότητας ζωής σε ασθενείς με επιληψία απαιτεί μια προσέγγιση που εκτείνεται πέρα από έλεγχο των επιληπτικών κρίσεων, ώστε τα άτομα αυτά να μπορούν να ζουν μια φυσιολογική ζωή χωρίς περιορισμούς που να προέρχονται από την ασθένεια.

www.epilepsycongress.gr

Αναρτηµένες Ανακοινώσεις

Page 28: Tελικό Πρόγραµµα & Βιβλίο Περιλήψεων 1 · Προεδρείο: Αλιμπέρτη Βαρβάρα Βοργιά Πελαγία-Στα παιδιά Ζαφειρίου

www.epilepsycongress.gr

5554

07ΕΣΤΙΑΚΗ ΕΠΙΛΗΨΙΑ ΣΕ ΑΣΘΕΝΗ ΜΕ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟΥ WEST: ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΟΥ

Χρήστος Μπακιρτζής, Παναγιώτης Φωτιάδης, Χρήστος Ζιάμος, Στυλιανή-Αγγελική Συ-ντήλα, Θεοδώρα Αφράντου, Δημήτριος ΚαρακώσταςΒ’ Νευρολογική κλινική, Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ, Θεσσαλονίκη

Εισαγωγή: Το σύνδρομο West χαρακτηρίζεται από το συνδυασμό επεισοδίων σπασμών, υψαρρυθμίας στο ΗΕΓ κι ενίοτε νευροαναπτυξιακών διαταραχών, με έναρξη σε ηλικία κάτω του 1 έτους.Σκοπός: Παρουσιάζουμε περιστατικό εξέλιξης του συνδρόμου West σε εστιακή επιληψία μετωπιαίου λοβού.Υλικό: Άρρεν 16 ετών νοσηλεύτηκε λόγω εστιακών δυστονικών επιληπτικών κρίσεων. Είχε διαγνωσθεί με σύνδρομο West στην ηλικία των 4 μηνών, ετέθη σε αγωγή με βιγαμπατρίνη και κατόπιν με ACTH, μένοντας ελεύθερος κρίσεων από 2 ετών μέχρι την ηλικία των 14. Κατόπιν, παρουσίασε εστιακές κρίσεις κι έλαβε αγωγή με λαμοτριγίνη, με μερική ανταπόκριση, η οποία διεκόπη λόγω εμφάνισης ψευδολεμφώματος. Ετέθη σε αγωγή με λεβετιρακετάμη σε υψηλές δόσεις, χωρίς ανταπόκριση, με καθημερινή συχνότητα κρίσεων. Ο ασθενής παρουσίαζε φυσιολογική ψυχοδιανοητική ανάπτυξη.Μέθοδος: Ο ασθενής δεν παρουσίαζε νευρολογική σημειολογία, η ΜRI εγκεφάλου ήταν φυσιολογική και η μέτρηση της νοημοσύνης ήταν εντός των φυσιολογικών ορίων. Η κριτική σημειολογία των επεισοδίων χαρακτηριζόταν από τονική σύσπαση άνω άκρων σε καμπτική θέση και κάμψη κεφαλής με διατήρηση επιπέδου συνείδησης, διάρκειας δευτερολέπτων. Στο κριτικό ΗΕΓ καταγράφηκε ρυθμική βραδεία πολύμορφη δραστηριότητα στην ΑΡ μετωποκεντρική περιοχή, ακολουθούμενη από μυϊκά παράσιτα.Αποτελέσματα: Πρόκειται για ασθενή με φαρμακοανθεκτική εστιακή επιληψία, πιθανόν μετωπιαίας προέλευσης. Ετέθη σε συμπληρωματική αγωγή με τοπιραμάτη, με καλή ανταπόκριση. Δύο μήνες μετά, στο μεσοκριτικό ΗΕΓ καταγράφηκε βραδεία πολύμορφη ανωμαλία ΔΕ μετωποκροταφικά.Συμπεράσματα: Στο 50-70% των περιπτώσεων συνδρόμου West παρατηρείται εκδήλωση άλλων μορφών επιληψίας κατά την ενηλικίωση. Νοητική υστέρηση παρατηρείται στο 70-80% των κρυπτογενών συνδρόμων West. To περιστατικό αποτελεί ασυνήθης περίπτωση εξέλιξης του συνδρόμου σε εστιακή επιληψία, χωρίς νοητική υστέρηση.

ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ “EΠΙΛΗΠΤΙΚΕΣ ΚΡΙΣΕΙΣ ΚΑΙ ΣΥΝΔΡΟΜΑ”06ΕΠΙΛΗΨΙΑ ΒΡΕΓΜΑΤΙΚΟΥ ΛΟΒΟΥ-ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΟΥ

Χρήστος Ζιάμος¹, Ιωάννης Νικολαϊδης¹, Κωνσταντίνος Νατσής¹, Χρήστος Μπακιρτζής¹, Θεοδώρα Αφράντου¹, Bασίλειος Κιμισκίδης², Δημήτριος Καρακώστας¹1. Β΄ Νευρολογική Κλινική Π.Γ.Ν.Θ. ΑΧΕΠΑ Θεσσαλονίκη2. Εργαστήριο Κλινικής Νευροφυσιολογίας Π.Γ.Ν.Θ. ΑΧΕΠΑ Θεσσαλονίκη

Εισαγωγή: Οι επιληπτικές κρίσεις του βρεγματικού λοβού εκδηλώνονται σε ποσοστό 6-7% των εστιακών επιληψιών. Η κύρια κλινική σημειολογία συνίσταται σε εστιακές σωμα-τοαισθητικές κρίσεις, είτε ως αύρα είτε ως κύρια κλινική εκδήλωση, ενώ πιο δραματικές κλινικές εκδηλώσεις αντικατοπτρίζουν επέκταση της επιληπτικής δραστηριότητας.Σκοπός: Παρουσίαση περιστατικού φαρμακοανθεκτικής επιληψίας με εστιακές επιλη-πτικές κρίσεις βρεγματικού λοβού σε έδαφος παλαιού ισχαιμικού ΑΕΕ.Υλικό και μέθοδος: Άρρεν ασθενής 65 ετών με ιστορικό ΑΥ, ΑΕΕ (2012) και εστιακών επιληπτικών κρίσεων από 2ετίας υπό αγωγή με λεβετιρακετάμη (με μερική ρύθμιση των κρίσεων). Δύο ημέρες προ της εισαγωγής του παρουσιάζει πολυάριθμες εστιακές κλονικές κρίσεις ΔΕ ωμικής ζώνης διάρκειας ολίγων δευτερολέπτων, περιστασιακά με διαταραχή επιπέδου συνείδησης και αύρα (δυσαισθησίες ΔΕ άνω άκρου, κεφαλαλγία). Διενεργήθησαν α) MRI εγκεφάλου με εντόπιση παλαιού ισχαιμικού εμφράκτου στον ΑΡ βρεγματικό λοβό, β) ΗΕΓ με καταγραφή 12 εστιακών κινητικών επιληπτικών κρίσεων από την ΑΡ κροταφοβρεγματική περιοχή.Αποτελέσματα: Από την MRI εγκεφάλου και την κλινικο-ΗΕΓ συσχέτιση των επεισοδίων πρόκειται για ασθενή με φαρμακοανθεκτική εστιακή επιληψία με πιθανή εντόπιση της επιληπτογόνου εστίας στην πρόσθια βρεγματική περιοχή του ΑΡ ημισφαιρίου, σε έδαφος παλαιού ισχαιμικού ΑΕΕ.Συμπεράσματα: Η τυπική σημειολογία των κλονικών εστιακών κρίσεων συνίσταται σε μετάδοση κατά Jackson από την προκεντρική έλικα. Ο ασθενής εμφανίζει μη τυπικές κλονικές εστιακές επιληπτικές κρίσεις. Για την ακριβή διάγνωση απαιτείται βιντεο-ΗΕΓ καταγραφή και σωστή αξιολόγηση της αύρας (κεφαλαλγία, δυσαισθησίες) προκειμένου να διαφοροδιαγνωσθούν από πιθανές ψυχογενείς κρίσεις.

Page 29: Tελικό Πρόγραµµα & Βιβλίο Περιλήψεων 1 · Προεδρείο: Αλιμπέρτη Βαρβάρα Βοργιά Πελαγία-Στα παιδιά Ζαφειρίου

www.epilepsycongress.gr

5756

09ΜΟΤΙΒΑ ΔΙΑΔΟΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΑΔΟΧΗΣ ΓΕΝΙΚΕΥΜΕΝΩΝ ΑΙΧΜΩΝ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΟΥ ΚΡΙΣΙΚΟΥ ΗΕΓ ΑΦΑΙΡΕΣΕΩΝ ΤΗΣ ΠΑΙΔΙΚΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ

Βασίλειος Κόκκινος1,2, Ανδρέας Κουππάρης2, Μιχάλης Κουτρουμανίδης1, Γεώργιος Κω-στόπουλος2

1. Τμήμα Κλινικής Νευροφυσιολογίας και Επιληψιών, Guy’s, St. Thomas’ and Evelina Hospital for Children NHS Trust, Λονδίνο, Ηνωμένο Βασίλειο2. Μονάδα Νευροφυσιολογίας, Τμήμα Φυσιολογίας, Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Πατρών

Εισαγωγή: Οι αφαιρέσεις της παιδικής ηλικίας είναι ένα ιδιοπαθές καλόηθες επιληπτικό σύνδρομο, χαρακτηριζόμενο από γενικευμένα ΗΕΓ στοιχεία κατά την εξέλιξη των κρίσεων.Σκοπός: Η παρούσα μελέτη διερευνά τα μοτίβα διάδοσης και διαδοχής (ΜΔΔ) των γενικευμένων κρισικών αιχμών.Μέθοδος: Δώδεκα (Α1-Α12) ασθενείς (8 κορίτσια, μέσης ηλικίας 6,8 χρονών) με διάγνωση αφαιρέσεων της παιδικής ηλικίας συμπεριλήφθησαν στην μελέτη. Κατά τη διάρκεια του ωριαίου διαγνωστικού ΗΕΓ ρουτίνας υπέστησαν κατά μέσο όρο 4 κρίσεις [2-7 κρίσεις], συνολικά πενήντα ένα (51). Για κάθε κρίση, οι γενικευμένες κρισικές ΗΕΓ εκφορτίσεις αιχμών των ασθενών αναγνωρίστηκαν (Μ.Ο: 41 αιχμές/κρίση, σύνολο 2123 αιχμές), ση-μειώθηκαν στο ηλεκτρόδιο μέγιστης έντασης και απεικονίστηκαν σε χρονική διαδοχή στον δι-διάστατο χώρο ηλεκτροδίων.Αποτελέσματα: Για τον κάθε ασθενή, το ΜΔΔ παρέμενε σταθερό μεταξύ των διαδο-χικών κρίσεων. Μεταξύ των ασθενών, οι Α1 και Α8 εκδήλωσαν παρόμοιο ΜΔΔ, το οποίο χαρακτηριζόταν από αμφοτερόπλευρη μετωπο-κροταφική έναρξη (F7/F8), αμφοτερόπλευρη μετωπιαία μεγιστοποίηση (F3/Fz/F4) και αξίσου αμφοτερόπλευρη προμετωπιαία απόσβεση (Fp1/Fp2). Ο Α2 παρουσίασε μεταβολή μοτίβου διαδοχής, ξεκινώντας από αυτό των Α1 και Α8, το οποίο εν συνεχεία μετασχηματίστηκε σε αντίστοιχο μονόπλευρο δεξιό ημισφαιρικό μοτίβο (F8/F4/Fp2) χωρίς αριστερή ημισφαιρική συμ-μετοχή. Οι Α5 και Α11 επίσης εκδήλωσαν εφάμιλλο ΜΔΔ προσθιο-οπίσθιας διάδοσης, το οποίο χαρακτηριζόταν από αμφοτερόπλευρη προμετωπιαία έναρξη, με μετωπαία μεγιστοποίηση για τον πρώτο - αμφοτερόπλευρη μετωποκροταφική για τον δεύτερο - και οπίσθια κεντρο-βρεγματική διάδοση διάδοση. Οι Α3 και Α9 παρουσίασαν επίσης μεταβολή μοτίβου διαδοχής ξεκινώντας από ένα μοτίβο διάδοσης αιχμών με αμφοτερόπλευρη

08ΚΛΙΝΙΚΑ ΚΑΙ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ ΕΞΙ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΣΤΡΟΦΙΚΕΣ (VERSIVE) ΕΠΙΛΗΠΤΙΚΕΣ ΚΡΙΣΕΙΣ

Στυλιανή Καραχριστιανού, Παύλος Δεληγκάρης, Ανδρονίκη Δημητριάδου, Μαρία Γραμ-ματικοπούλουΙατρείο Επιληψίας, Νευρολογική Κλινική, Γ.Ν. Ιπποκράτειο Θεσσαλονίκης

Εισαγωγή: Πρόσφατα η ILAE (2001) όρισε σαν versive seizure την επιληπτική κρίση που χαρακτηρίζεται από στροφή των οφθαλμών, της κεφαλής και την περιστροφή του κορμού ή την πλάγια απόκλισή του από τον κατακόρυφο άξονα. Η περιστροφή του κορμού μπορεί να παρουσιάζεται και μόνη της σαν επιληπτική κρίση και ονομάζεται circling/rotatory seizure. Οι επιληπτικές αυτές κρίσεις είναι σπάνιες και ενώ αρχικά είχαν παρατηρηθεί σε ασθενείς με εστιακή εγκεφαλική βλάβη, στην πορεία περιγράφηκαν και σε λίγους ασθενείς με ιδιοπαθή γενικευμένα επιληπτικά σύνδρομα.Σκοπός: Η μελέτη κλινικοεργαστηριακών ευρημάτων των ασθενών με στροφικές επι-ληπτικές κρίσεις.Μελέτη-Αποτελέσματα: Μελετήσαμε έξι ασθενείς με επιληπτικές κρίσεις στις οποίες εμφάνισαν στροφή της κεφαλής ή περιστροφή του κορμού και επιπλέον γενικευμένες τονικοκλονικές κρίσεις και το 50% και μυοκλονίες. Η ηλικία έναρξης των επιληπτικών κρίσεων ήταν στην εφηβεία και όλοι είχαν φυσιολογικά ευρήματα στην Μαγνητική Τομογραφία Εγκεφάλου. Στο 50% των ασθενών μας το αρχικό Ηλεκτροεγκεφαλογράφημα ήταν χωρίς παθολογικά ευρήματα, ενώ στους υπόλοιπους καταγράφηκαν παροξυντικές ανωμαλίες στο ένα ημισφαίριο και γενικευμένες. Θεραπευτικά χορηγήθηκε βαλπροϊκό νάτριο ή λεβετιρασετάμη με πλήρη έλεγχο των κρίσεων στα 3-4 χρόνια παρακολούθησής τους.Συμπέρασμα: Οι ασθενείς με ιδιοπαθή γενικευμένα επιληπτικά σύνδρομα μπορεί να εμφανίζουν και επιληπτικές κρίσεις με στροφή των οφθαλμών, της κεφαλής και περι-στροφή του κορμού.

Page 30: Tελικό Πρόγραµµα & Βιβλίο Περιλήψεων 1 · Προεδρείο: Αλιμπέρτη Βαρβάρα Βοργιά Πελαγία-Στα παιδιά Ζαφειρίου

www.epilepsycongress.gr

5958

ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ “ΕΠΙΛΗΠΤΟΓΕΝΕΣΗ”10ΕΠΙΛΗΠΤΙΚΕΣ ΚΡΙΣΕΙΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΙΚΟΥ ΝΕΥΡΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗ-ΜΑΤΟΣ: ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΣΤΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΩΡΙΜΟΥ ΚΑΙ ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΤΗΣ ΔΙΑΜΟΡ-ΦΩΣΗΣ ΥΨΙΣΥΧΝΩΝ ΤΑΛΑΝΤΩΣΕΩΝ ΣΤΟ IN VITRO ΜΟΝΤΕΛΟ ΤΗΣ 4-ΑΜΙΝΟΠΥΡΙΔΙΝΗΣ

Χρήστος-Παναγιώτης Λισγάρας και Αικατερίνη ΨαρροπούλουΕργαστήριο Φυσιολογίας Ζώων και Ανθρώπου, Τμήμα Βιολογικών Εφαρμογών και Τεχνολογιών, Σχολή Επιστημών Υγείας, Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων

Εισαγωγή: Οι πρώιμες επιληπτικές κρίσεις, σε μια περίοδο αυξημένης πλαστικότητας για το ΚΝΣ, συχνά συσχετίζονται με γνωσιακές και συμπεριφορικές διαταραχές κατά την ωρίμανση, αλλά και με την εμφάνιση κρίσεων διά βίου. Οι υψίσυχνες ταλαντώσεις (HFOs), αποτελούν νευρωνικούς ρυθμούς (>80Hz) που διέπουν την επιληπτογενή δραστηριότητα σύμφωνα με in vitro και in vivo πειραματικές αλλά και κλινικές μελέτες.Σκοπός: Η διερεύνηση των μακροχρόνιων και πιθανά μόνιμων συνεπειών πρώιμων αναπτυξιακών κρίσεων τύπου Status Epilepticus σε παραμέτρους των HFOs κατά την ενήλικη ζωή, σε επίπεδο νευρωνικών κυκλωμάτων.Υλικό & Μέθοδος: Οι πειραματικές επιληπτικές κρίσεις προκλήθηκαν σε επίμυς κατά την 20η ημέρα μετά τη γέννηση και χαρακτηρίστηκαν αναφορικά με τη βαρύτητα και τη διάρκεια τους. Ακολούθως, οι επίμυες χρησιμοποιήθηκαν μετά την πάροδο 40 ημερών για την παρασκευή τομών ιπποκάμπου και ηλεκτροφυσιολογική καταγραφή βιοδυναμικών στην CA3 περιοχή, στο in vitro πειραματικό μοντέλο της 4-αμινοπυριδίνης.Αποτελέσματα: Κατεγράφησαν υψίσυχνες ταλαντώσεις στο αργό-Ripples (R, <200Hz, φυσιολογικό) και γρήγορο-Fast Ripples (FR, >200Hz, παθοφυσιολογικό) φάσμα συχνο-τήτων, τόσο σε φυσιολογικά όσο και σε επιληπτικά πειραματόζωα. Διαπιστώθηκε οτι συνιστούν μέρος των παροξυσμικών εκφορτίσεων της CA3 και η αναλογία FR/R ήταν ενισχυμένη σημαντικά (p<0.0001) έπειτα από την πρόκληση κρίσεων κατά την ανάπτυξη, ένα αποτέλεσμα που υποστηρίζει μακροχρόνιες και πιθανά μόνιμες αλλαγές.Συμπεράσματα: Μια πρώιμη, παρατεταμένη και γενικευμένη επιληπτική κρίση νωρίς κατά την ανάπτυξη φαίνεται να σχετίζεται με μακροχρόνιες αλλαγές στον τρόπο επεξεργασίας και μεταγωγής πληροφοριών στον ώριμο ιππόκαμπο επηρεάζοντας ενδεχομένως, το κατώφλι για μελλοντικές κρίσεις αλλά και τη λειτουργία του εγκεφάλου εν γένει (μνήμη, μάθηση, συμπεριφορά).

προμετωπιαία έναρξη, μετωπιαία μεγιστοποίηση και προμετωπιαία απόσβεση, το οποίο μετασχηματίστηκε κατά την εξέλιξη της κρίσης σε μοτίβο με οπίσθια διάδοση κατά την μεγιστοποίηση/απόσβεση (P3/P4 ο πρώτος και Pz/Cz ο δεύτερος). Ο Α4 εμφάνισε μοτίβο διάδοσης με έναρξη στην βρεγματική χώρα (Pz), αριστερή ημισφαιρική διάδοση και μεγιστοποίηση/απόσβεση αμφοτερόπλευρα προμετωπιαία, ενώ ο Α6 εμφάνισε μοτίβο διάδοσης με έναρξη δεξιά μετωπο-κροταφική (F8) και ταυτόχρονη κεντρο-βρεγματική (Cz/Pz) και προμετωπιαία μεγιστοποίηση/απόσβεση, χωρίς συμμετοχή της μετωπιαίας χώρας. Ο Α12 παρουσίασε μεταβολή μοτίβου διαδοχής, ξεκινώντας από αυτό της προσθιο-οπίσθιας διάδοσης των Α5 και Α11, μετασχηματιζόμενο σε μοτίβο οπισθο-μετωπιαίας διάδοσης (Oz->Cz/Fz->Fp). Αντίστοιχο μετασχηματισμό διαδοχής εμφάνισε και ο Α7, με οπισθο-μετωπιαία διάδοση αποκλειστικά στο δεξιό ημισφάιριο (O2/T6->F8/F4/Fp2). Ο Α10 εμφάνισε μοτίβο αποκλειστικά αριστερής ημισφαιρικής οπισθο-μετωπιαίας διάδοσης (Ο1/Τ5->F7/Fp), χωρίς συμμετοχή της μετωπιαίας χώρας.Συμπεράσματα: Παρότι όλοι οι ασθενείς ανήκουν στην ίδια συνδρομική κατηγορία, η ΗΕΓφική εκδήλωση των κρίσεών τους διαφέρει εμφανώς τόσο ως προς το μοτίβο διάδοσης των γενικευμένων αιχμών όσο και ως προς το μοτίβο διαδοχής αυτών εντός της κρίσης.

Page 31: Tελικό Πρόγραµµα & Βιβλίο Περιλήψεων 1 · Προεδρείο: Αλιμπέρτη Βαρβάρα Βοργιά Πελαγία-Στα παιδιά Ζαφειρίου

www.epilepsycongress.gr

6160

ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ “ΝΕΥΡΟΛΟΓΙΚΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΕΠΙΛΗΨΙΑ”12ΟΨΙΜΗ ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΕΠΙΛΗΠΤΙΚΩΝ ΚΡΙΣΕΩΝ ΣΕ ΑΣΘΕΝΗ ΜΕ ΥΠΟΕΠΕΝΔΥΜΑΤΙΚΗ ΠΕΡΙΚΟΙΛΙΑΚΗ ΟΖΩΔΗ ΕΤΕΡΟΤΟΠΙΑ

Όλγα Σινάνη, Τριανταφυλλιά Καλαντζάκου, Κωνσταντίνος Κατσιαρδάνης, Θωμάς Μπου-ρινάρης, Jobst Rudolf, Γεωργία ΔερετζήΝευρολογική κλινική, Γενικό Νοσοκομείο Παπαγεωργίου, Θεσσαλονίκη

Εισαγωγή: Η περικοιλιακή οζώδης ετεροτοπία αποτελεί μία σπάνια, αλλά καλά τεκμη-ριωμένη αιτία επιληψίας. Οφείλεται σε διαταραχή της μετανάστευσης των νευρώνων κατά την εμβρυϊκή ζωή και χαρακτηρίζεται από την εμφάνιση επιληπτικών κρίσεων κατά την παιδική κυρίως ηλικία, οι οποίες είναι ανθεκτικές στη φαρμακευτική αγωγή.Σκοπός: Περιγράφουμε την περίπτωση ασθενούς με όψιμη εμφάνιση επιληπτικών κρίσεων επί εδάφους αμφοτερόπλευρης, υποεπενδυματικής, περικοιλιακής οζώδους ετεροτοπίας.Υλικό & Μέθοδος: Γυναίκα 25 ετών, με ελεύθερο ατομικό και οικογενειακό ιστορικό, προσεκομίσθη στα ΤΕΠ του νοσοκομείου μας λόγω επεισοδίου απώλειας συνείδησης με βολβοστροφή και κλονικές συσπάσεις των άνω και κάτω άκρων, διάρκειας δύο λεπτών και μετακριτική συγχυτική κατάσταση. Προηγήθηκε παρατεταμένη στέρηση ύπνου.Αποτελέσματα: Διενεργήθηκε μαγνητική τομογραφία εγκεφάλου η οποία ανέδειξε παρουσία ετεροτοπικού ιστού φαιάς ουσίας υποεπενδυματικά στα τοιχώματα των πλαγίων κοιλιών αμφοτερόπλευρα, χωρίς άλλα παθολογικά ευρήματα. Ακολούθησε ηλεκτρο-εγκεφαλογραφικός έλεγχος στον οποίο δεν καταγράφηκαν παθολογικές εκφορτίσεις. Από τη νευρολογική εξέταση δεν προέκυψαν παθολογικά ευρήματα. Η ασθενής τέθηκε σε αγωγή με λεβετιρακετάμη και παραμένει ελεύθερη κρίσεων για χρονικό διάστημα ήδη 6 μηνών.Συμπεράσματα: Οι δυσπλασίες του εγκεφαλικού φλοιού συνδέονται συχνά με σοβαρές αναπτυξιακές ανωμαλίες και εμφάνιση επιληπτικών κρίσεων ανθεκτικών στην φαρμα-κευτική αγωγή. Κατά κανόνα, οι πρώτες επιληπτικές κρίσεις εμφανίζονται κατά τη νηπιακή και παιδική ηλικία, ενώ σπάνια είναι η εμφάνιση κρίσεων για πρώτη φορά σε ενήλικες. Παρόλα αυτά οι δυσπλασίες του εγκεφαλικού φλοιού θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη στη διαφορική διάγνωση ενήλικων ασθενών με πρωτοεμφανιζόμενη επιληπτική κρίση. Η όψιμη εμφάνιση των κρίσεων είναι σπάνια, ωστόσο φαίνεται να σχετίζεται με καλύτερη πρόγνωση και ανταπόκριση στη φαρμακευτική αγωγή.

11ΑΠΟΥΣΙΑ ΕΤΕΡΟΓΕΝΕΙΑΣ ΣΤΙΣ ΚΩΔΙΚΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΤΟΥ ΓΟΝΙΔΙΟΥ SCN1A ΣΤΟΝ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΚΟ ΤΥΠΟ ΕΠΙΛΗΨΙΑΣ ΜΕΣΟΥ ΚΡΟΤΑΦΙΚΟΥ ΛΟΒΟΥ ΜΕ ΕΜΠΥΡΕΤΕΣ ΚΡΙΣΕΙΣ

Στέφανη Στεφανή1, Ιωάννα Κουσιάππα1, Γιολάντα Χρίστου1, Γιώργος Ταντελές2, Βιολέττα Χριστοφίδου-Αναστασιάδου2 και Σάββας Σ. Παπακώστας1

1. Τμήμα Νευρολογικής Κλινικής Β’, Ινστιτούτο Νευρολογίας και Γενετικής Κύπρου, Λευκωσία, Κύπρος2. Τμήμα Κλινικής Γενετικής, Ινστιτούτο Νευρολογίας και Γενετικής Κύπρου, Λευκωσία, Κύπρος

Εισαγωγή: Η επιληψία είναι μια ετερογενής ασθένεια που προκαλείται από γενετικούς ή/και επίκτητους παράγοντες. Μεταλλάξεις στο γονίδιο που κωδικοποιεί την α-υπομονάδα του καναλιού νατρίου τύπου-1 (SCN1A) συσχετίζονται με διάφορους τύπους επιληψίας, όπως, Σοβαρή Μυοκλονική Βρεφική Επιληψία (Σύνδρομο Dravet), Γενικευμένη Επιληψία με Εμπύρετες Κρίσεις (GEFS+) και Εμπύρετες Κρίσεις στην Επιληψία Μέσου Κροταφικού Λοβού με Σκλήρυνση του Ιππόκαμπου.Σκοπός: Σε αυτή την προκαταρκτική μελέτη, εξετάσαμε τον πιθανό κληρονομικό ρόλο του γονιδίου SCN1A σε μια οικογένεια με μέλη που εμφανίζουν εμπύρετες κρίσεις και απύρετες πολύπλοκες εστιακές κρίσεις λόγω Επιληψίας του Μέσου Κροταφικού Λοβού.Υλικό & Μέθοδος: Η γενοτυπική ανάλυση διεξήχθει στην κωδική περιοχή του γονιδίου SCN1A. Απομονώθηκε DNA από τον πρόγονο δείκτη και δύο άλλα άτομα με τον ίδιο φαινότυπο, δύο μέλη που εμφανίζουν μόνον εμπύρετες κρίσεις και δύο υγιή άτομα της οικογένειας. Έγινε PCR ενίσχυση και των 26 εξωνίων του γονιδίου (συν των περιοχών που γειτνιάζουν με τα ιντρόνια) και ακολούθησε αλληλούχιση Sanger.Αποτελέσματα: Ανιχνεύθηκαν σε όλα τα μέλη της οικογένειας δύο σιωπηλές νουκλεο-τιδικές αντικαταστάσεις στα εξώνια 9 και 13 (c.1212A>G, p.V404V και c.2292T>C, p.V736V, αντίστοιχα) και ένας ουδέτερος νουκλεοτιδικός πολυμορφισμός στο εξώνιο 16 (c.3199G>A, p.A1067T), ο οποίος δεν συσχετίζεται με παθογένεια.Συμπεράσματα: Αν και δεν βρέθηκε καμία παθογόνος μετάλλαξη στις κωδικές περιοχές του γονιδίου SCN1A, προτείνεται η διερεύνηση άλλων περιοχών του γονιδίου, όπως οι μη-μεταφραζόμενες περιοχές (UTRs) και τα ιντρόνια, και άλλα πιθανά γονίδια στόχους. Η χρησιμοποίηση πιο ευαίσθητων μεθόδων, όπως η αλληλούχιση νέας γενιάς, θα ήταν αποτελεσματικότερες στην ανακάλυψη των γενετικών παραγόντων που ευθύνονται για τις κληρονομικές μορφές επιληψίας.

Page 32: Tελικό Πρόγραµµα & Βιβλίο Περιλήψεων 1 · Προεδρείο: Αλιμπέρτη Βαρβάρα Βοργιά Πελαγία-Στα παιδιά Ζαφειρίου

www.epilepsycongress.gr

6362

14ΚΛΙΝΙΚH ΣΥΣΧΕΤΙΣH ΤΩΝ ΤΡΙΦΑΣΙΚΩΝ ΚΥΜΑΤΩΝ

Φωτιάδου Στ., Τερζούδη Αικ., Ηλιόπουλος Ι., Βαδικόλιας Κ., Πιπερίδου Χ.Πανεπιστημιακή Νευρολογική Κλινική, Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο Έβρου (Π.Γ.Ν.Ε.), Αλεξανδρούπολη

Εισαγωγή: Η αιτιοπαθογένεια των τριφασικών κυμάτων δεν έχει αποσαφηνισθεί, ωστόσο ενοχοποιείται κάποια δυσλειτουργία των θαλαμοφλοιϊκών κυκλωμάτων, σε έδαφος μεταβολικών, λοιμωδών και δομικών καταστάσεων, ή συνδυασμό τους1.Σκοπός: Αναδρομική μελέτη της κλινικής συσχέτισης των τριφασικών κυμάτων.Υλικό & μέθοδος: Αναζήτηση τριφασικών κυμάτων στο αρχείο των ηλεκτροεγκε-φαλογραφικών καταγραφών της Πανεπιστημιακής Νευρολογικής Κλινικής του Π.Γ.Ν.Ε., από τον Φεβρουάριο του 2010, και κλινική συσχέτιση του ηλεκτροεγκεφαλογραφικού ευρήματος με τις υποκείμενες παθολογικές διαταραχές.Αποτελέσματα: Ανευρέθηκαν δέκα καταγραφές με τριφασικά κύματα. Τέσσερις αποδό-θηκαν σε δομική βλάβη, μία σε μεταβολική/τοξική διαταραχή και πέντε σε συνδυασμό δύο αιτίων, μεταβολικών, δομικών ή λοιμωδών. Μεταβολικές διαταραχές ήταν η ουραιμία, η πολυοργανική ανεπάρκεια και η εγκεφαλοπάθεια Hashimoto. Λοιμώδη αίτια ήταν η σήψη, οι λοιμώξεις αναπνευστικού και ουροποιητικού και η νόσος Creutzfelt Ja-cob. Συχνότερη δομική βλάβη ήταν η υποφλοιώδης ατροφία με μικροαγγειακού τύπου λευκοεγκεφαλοπάθεια. Ένας ασθενής βρισκόταν σε μετακριτική κατάσταση μετά από επιληπτική κατάσταση.Συμπεράσματα: Τα ευρήματα είναι σε συμφωνία με προηγούμενες μελέτες που αφορούν στην κλινική συσχέτιση1,2,3. Νεότερα δεδομένα δείχνουν ότι τα τριφασικά κύματα είναι μη ειδικό εύρημα. Δεν τεκμηριώνουν τοξική/μεταβολική εγκεφα-λοπάθεια ή ηλεκτροεγκεφαλογραφικές κρίσεις, σε αντίθεση με τις γενικευμένες περιο-δικές εκφορτίσεις, με ή χωρίς τριφασική μορφολογία, που συνδέονται με ηλεκτρο-εγκεφαλογραφικές κρίσεις4. Υπάρχουν, εντούτοις, ανεξάρτητοι προγνωστικοί παράγοντες, όπως η ηπατική ανεπάρκεια, η κατάχρηση αλκοόλ, οι λοιμώξεις και η υποφλοιώδης εγκεφαλική ατροφία, που αυξάνουν την πιθανότητα εμφάνισης τριφασικών κυμάτων σε εγκεφαλοπάθειες5. Ιδιαίτερα ηλεκτροεγκεφαλογραφικά κριτήρια και η ανταπόκριση σε επώδυνα ή ακουστικά ερεθίσματα είναι χρήσιμα για τη διάκριση των τριφασικών κυμάτων από τη μη τονικοκλονική επιληπτική κατάσταση6.

13ΠΟΡΕΙΑ ΗΛΕΚΤΡΟΕΓΚΕΦΑΛΟΓΡΑΦΙΚΩΝ ΕΥΡΗΜΑΤΩΝ ΣΕ ΑΣΘΕΝΗ ΜΕ ΠΙΘΑΝΗ ΣΠΟΡΑΔΙΚΗ ΜΟΡΦΗ CREUTZFELDT-JAKOB DISEASE (MV2 ΦΑΙΝΟΤΥΠΟΣ)

Στυλιανή-Αγγελική Συντήλα, Ιωάννης Νικολαΐδης, Παναγιώτης Φωτιάδης, Παναγιώτα Παπαζαφειρίου, Ελένη Σταυρίδου, Αφράντου Θεοδώρα, Δημήτριος ΚαρακώσταςΒ’Νευρολογική Κλινική Π.Γ.Ν. ΑΧΕΠΑ, Θεσσαλονίκη

Εισαγωγή: Η Creutzfeldt-Jakob (CJD) είναι η πιο συχνή νόσος εκ prion στους ανθρώπους. Σε ποσοστό 90% εμφανίζεται σποραδικά. Μέσος όρος εκδήλωσης είναι τα 65 έτη, με θνητότητα 90% εντός έτους. Ταχέως εξελισσόμενη άνοια και μυοκλονίες είναι οι προεξάρχουσες αρχικές εκδηλώσεις. Ως διαγνωστικό βοήθημα, το ΗΕΓ θεωρείται η πιο αξιόπιστη μη-επεμβατική διαγνωστική δοκιμασία, με ειδικότητα έως και 90%.Σκοπός: Η παρουσίαση της πορείας των ηλεκτροεγκεφαλογραφικών ευρημάτων σε ασθενή με πιθανή σποραδική μορφή CJD (MV2 φαινότυπος)Υλικό: Γυναίκα ασθενής, 61 ετών, με ιστορικό από 4μήνου έναρξης ανοϊκής συνδρομής, γενικευμένου μυόκλονου και αστάθειας βάδισης, η οποία πληρούσε τα διαγνωστικά κριτήρια της πιθανής σποραδικής μορφής CJD. Κατόπιν αλληλούχησης του PRNP γονιδίου ευρέθη μεθειονίνη/βαλίνη ετεροζυγώτης (MV129).Μέθοδος: Καταγραφή των ηλεκτροεγκεφαλογραφικών χαρακτηριστικών σε διάστημα παρακολούθησης 15 μηνών.Αποτελέσματα: 1ο ΗΕΓ στον 6ο μήνα= βασικός ρυθμός 8-9 κ/δ, καταγραφή γενικευμένων αμφοτερόπλευρων πνοών, τριφασικών συμπλεγμάτων με πλαγίωση ΔΕ2ο ΗΕΓ στον 8ο μήνα= εξέλιξη σε αιχμηρόμορφα συμπλέγματα τριφασικής μορφολογίας3ο ΗΕΓ στον 11ο μήνα= ήπια επιδείνωση διάχυτης γενικευμένης επιβράδυνσης4ο ΗΕΓ στον 15ο μήνα= διάχυτη επιβράδυνση, χωρίς τυπική εξέλιξη των γενικευμένων αμφοτερόπλευρων εκφορτίσεωνΣυμπεράσματα: Η τυπική εικόνα-πρότυπο ΗΕΓ στην σποραδική CJD παρατηρείται σε διάστημα 3 έως 9 μηνών της πορείας του ασθενούς και εξαφανίζεται στα τελικά στάδια της νόσου. Στην ασθενή μας, η οποία εκδήλωσε χαρακτηριστική απεικονιστική και κλινική εξέλιξη σε διάστημα 1 έτους, το ενδιαφέρον επικεντρώνεται στην μη-τυπική εξέλιξη των ΗΕΓ ευρημάτων. Σύμφωνα με την βιβλιογραφία, η ατυπία αυτή μπορεί να παρατηρηθεί στον MV2 φαινότυπο της σποραδικής CJD, που εκφραζόταν και στην ασθενή μας.

Page 33: Tελικό Πρόγραµµα & Βιβλίο Περιλήψεων 1 · Προεδρείο: Αλιμπέρτη Βαρβάρα Βοργιά Πελαγία-Στα παιδιά Ζαφειρίου

www.epilepsycongress.gr

6564

22ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΟΥ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟΥ ΓΟΝΙΔΙΩΜΑΤΟΣ (ΕΧΟΜΕ) ΩΣ ΕΡΓΑΛΕΙΟ ΔΙΑΓΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΤΑΥΤΟΠΟΙΗΣΗΣ ΜΕΤΑΛΛΑΓΩΝ ΝΕΥΡΟΛΟΓΙΚΏΝ ΝΟΣΗΜΑΤΩΝ

Κατερίνα Αναγνωστοπούλου1, Λουκία Αποστολακοπούλου2, Βίκη Ζουβέλου2, Roser Pons2, Έλενα Φρυσίρα2, Χάρης Κοντός1

1. GENOMEDICA, Εργαστήριο Γενετικής Διάγνωσης, Πειραιάς2. Νοσοκομείο Παίδων “Η Αγία Σοφία”, Α΄ Παιδιατρική Κλινική, ΕΚΠΑ

Εισαγωγή: Η τεχνολογία της αλληλούχισης νέας γενιάς επιτρέπει το “διάβασμα” του λειτουργικού ανθρώπινου γονιδιώματος (Exome) και έχει συμβάλει σημαντικά στον προσδιορισμό των γενετικών αιτιών πολλών επιληπτικών νοσημάτων.Σκοπός: Η ανίχνευση παθογόνου μεταλλαγής για τη γενετική ταυτοποίηση και διάγνωση του νοσήματος σε αγόρι 2,5 ετών με δυσμορφικά στοιχεία, κρυψορχία, νεογνικούς σπασμούς και ψυχοκινητική καθυστέρηση.Υλικό & Μέθοδος: Ανίχνευση μεταλλαγών με ανάλυση Exome. Αρχικά ο έλεγχος για μεταλλαγές επικεντρώθηκε, με κριτήριο την κλινική εικόνα, σε γονίδια υπεύθυνα για μικροκεφαλία, νοητική υστέρηση, πρώιμη επιληπτική εγκεφαλοπάθεια και για τα σύν-δρομα Kabuki και Ohdo. Τέλος, πραγματοποιήθηκε μη στοχευμένη ανάλυση όλου του γονιδιώματος χρησιμοποιώντας βάσεις δεδομένων και εργαλεία βιοπληροφορικής.Αποτελέσματα: Δεν βρέθηκε παθογόνος μετάλλαξη στα γονίδια που ελέγχθηκαν στοχευμένα. Αντίθετα, αναλύοντας όλο το γονιδίωμα στο σύνολό του, βρέθηκαν δύο μεταλλαγές σε ετερόζυγη κατάσταση: 1) c.1001T>C(I334T) στο γονίδιο KCNAB2 και 2) c.1448G>A (G483E) στο γονίδιο KANSL1. Η μεταλλαγή I334T (KCNAB2) αποκλείσθηκε λόγω πατρικής προέλευσης και ασυμφωνία με τα κλινικά χαρακτηριστικά. Η μεταλλαγή G483E (KANSL1) διαπιστώθηκε ότι δημιουργήθηκε de novo στο παιδί. Το γονίδιο KANSL1 ενοχοποιείται για το σύνδρομο Koolen-De Vries και εμφανίζει επικρατούντα χαρακτήρα με την πλειοψηφία των περιστατικών να είναι de novo. To σύνδρομο Koolen-De Vries ταίριαξε με το φαινότυπο του παιδιού.Συμπεράσματα: Το παρόν περιστατικό αποτελεί το πρώτο στην Ελλάδα που διαγνώσθηκε με τη βοήθεια της ανάλυσης Exome. Η ανάλυση Exome καθιστά την γενετική ανάγνωση μεγάλου αριθμού γονιδίων εφικτή στη κλινική πράξη. Επίσης, παρέχει τη δυνατότητα διάγνωσης νοσημάτων τα οποία δεν μπορούν να προσδιορισθούν κλινικά, “σαρώνοντας” όλο το λειτουργικό γονιδίωμα για την ανεύρεση παθογόνων μεταλλαγών.

Βιβλιογραφία1. Sutter R, Stevens RD, Kaplan PW. “Clinical and imaging correlates of EEG patterns in hospitalized patients with encephalopathy.” J Neurol. 2013; 260: 1087–1098.2. Kaplan PW, Sutter R. “Affair With Triphasic WavesdTheir Striking Presence, Mys-terious Significance, and Cryptic Origins: What are They?” J Clin Neurophysiol. 2015; 32:401-5.3. Sutter R, Kaplan W. “Clinical and Electroencephalographic Correlates of Acute En-cephalopathy.” J Clin Neurophysiol. 2013; 30: 443-53.4. Foreman B, Mahulikar A, Tadi P, Claassen J, Szaflarski J, Halford JJ, Dean BC, Kaplan PW, Hirsch LJ, LaRoche S. “Generalized periodic discharges and ‘triphasic waves’: A blinded evaluation of inter-rater agreement and clinical significance.” Clin Neurophysi-ol. 2016; 127: 1073-80.5. Sutter R, Kaplan PW. “Uncovering clinical and radiological associations of triphasic waves in acute encephalopathy: a case-control study.” Eur J Neurol. 2014; 21(4): 660-6.6. Andraus ME, Andraus CF, Alves-Leon SV. “Periodic EEG patterns: importance of their recognition and clinical significance.” Arq Neuropsiquiatr. 2012;70(2):145-51.

Page 34: Tελικό Πρόγραµµα & Βιβλίο Περιλήψεων 1 · Προεδρείο: Αλιμπέρτη Βαρβάρα Βοργιά Πελαγία-Στα παιδιά Ζαφειρίου

www.epilepsycongress.gr

6766

ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ “ΕΠΙΛΗΨΙΑ ΚΑΙ ΣΥΝ-ΝΟΣΗΡΟΤΗΤΕΣ”15ΑΠΕΣΥΡΘΗ

16ΑΠΕΣΥΡΘΗ

17ΑΠΕΣΥΡΘΗ

18ΜΕΤΑΚΡΙΤΙΚΗ ΨΥΧΩΣΗ ΣΕ ΑΣΘΕΝΗ ΜΕ ΚΡΟΤΑΦΙΚΗ ΕΠΙΛΗΨΙΑ ΟΨΙΜΗΣ ΕΝΑΡΞΗΣ

Άννα Μαυρίδου, Μαρίνα Μποζίκη, Παναγιώτα Παπαζαφειρίου, Θεοδώρα Αφράντου, Παναγιώτης Ιωαννίδης, Δημήτριος ΚαρακώσταςΒ’ Νευρολογική Κλινική, Π.Γ.Ν.Θ. ΑΧΕΠΑ

Εισαγωγή: Οι ψυχωσικές διαταραχές στην επιληψία εμφανίζονται σε ποσοστό 50%. Εκδηλώνονται συνήθως σε ασθενείς με χρόνια επιληψία, κατά τη διάρκεια της κρίσης, μεσοκριτικά ή στη μετακριτική φάση. Η υπόνοια πιθανής συννοσηρότητας σε συνδυασμό με την τακτική ΗΕΓ καταγραφή, θέτουν την επιτυχημένη διάγνωση.Σκοπός: Παρουσιάζουμε περιστατικό με όψιμη εμφάνιση ψυχωσικής συμπεριφοράς στα πλαίσια μετακριτικής ψύχωσης, λόγω νεοδιαγνωσθήσας επιληψίας.Υλικό-Μέθοδος: Aσθενής άρρεν 77 ετών, με ελεύθερο ιστορικό, εμφανίζει διαταραχές συμπεριφοράς και ψυχωσικόμορφες εκδηλώσεις με υποξεία έναρξη και σταδιακή επιδείνωση από μηνός. Ο πλήρης εργαστηριακός και παρακλινικός έλεγχος με εξέταση ΕΝΥ (κύτταρα, αντισώματα έναντι ιών και αυτοάνοσων εγκεφαλίτιδων, ηλεκτροφόρηση πρωτεινών) MRI εγκεφάλου, ΗΕΓ, ήταν αρνητικός και αντιμετωπίστηκε με αντιψυχωτική αγωγή, με μερική ύφεση των συμπτωμάτων. Μετά διαστήματος 6 μηνών, εμφανίζει επιδείνωση των ψυχικών διαταραχών με επιθετικότητα, ακουστικές ψευδαισθήσεις, παρανοειδή ιδεασμό, άρση αναστολών και διαστήματα σύγχυσης. Διενεργείται επανέλεγχος με ΗΕΓ όπου κατεγράφησαν 2 σύνθετες εστιακές επιληπτικές κρίσεις προερχόμενες από την αριστερή μετωποκροταφική περιοχή. Ετέθη σε αγωγή με οξκαρβαζεπίνη 1200mg σε συνδυασμό με κουετιαπίνη (50mg),εμφανίζοντας σταδιακά βελτίωση.Αποτελέσματα: Πρόκειται για ασθενή με εμφάνιση όψιμης ψυχωτικής διαταραχής, στα πλαίσια μετακριτικής ψύχωσης λόγω σύνθετων εστιακών επιληπτικών κρίσεων κροταφικής προέλευσης, οι οποίες κατεγράφησαν στη φάση επιδείνωσης των ψυχωσικών συμπτωμάτων.Συμπεράσματα: Οι ψυχικές διαταραχές σε συνδυασμό με την παρουσία επιληψίας είναι συχνές, έχουν άτυπο χαρακτήρα και μπορούν να παραμείνουν αδιάγνωστες, αποπρο-σανατολίζοντας τον θεράποντα και επιδεινώνοντας την ποιότητα ζωής του ασθενούς. Το παρόν περιστατικό θέλει να τονίσει τη σημασία του τακτικού ελέγχου με επαναλαμβανόμενα ΗΕΓ, ιδιαίτερα σε φάση έξαρσης ψυχωτικών συμπτωμάτων, σε ασθενείς με όψιμη έναρξη ψυχωτικής συμπεριφοράς.

Page 35: Tελικό Πρόγραµµα & Βιβλίο Περιλήψεων 1 · Προεδρείο: Αλιμπέρτη Βαρβάρα Βοργιά Πελαγία-Στα παιδιά Ζαφειρίου

www.epilepsycongress.gr

6968

ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ “ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ”19Η ΑΛΛΗΛΕΠΙΔΡΑΣΗ ΜΕΤΑΞΥ ΤΩΝ ΠΟΛΥΜΟΡΦΙΣΜΩΝ ΤΩΝ ΓΟΝΙΔΙΩΝ UGT1A6 ΚΑΙ UGT2B7 ΣΤΟΝ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟ ΤΟΥ ΒΑΛΠΡΟΪΚΟΥ ΟΞΕΟΣ ΜΕΤΑΞΥ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΩΝ ΗΛΙΚΙΑΚΩΝ ΟΜΑΔΩΝ

Δημήτριος Χατζηστεφανίδης1, Γκιάκα Αικατερίνη2, Λέανδρος Λάζαρος2, Ιλιάδα Νάκου3, Μερόπη Τζούφη3, Ιωάννης Γεωργίου2, Αθανάσιος Κυρίτσης1, Σοφία Μαρκούλα1

1. Νευρολογική Κλινική, Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Ιωαννίνων, Ιωάννινα2. Ιατρική Γενετική και Υποβοηθούμενη Αναπαραγωγή, Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Ιωαννίνων, Ιωάννινα3. Παιδιατρική Κλινική, Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Ιωαννίνων, Ιωάννινα

Εισαγωγή: Ο μεταβολισμός των αντιεπιληπτικών φαρμάκων και ο υπολογισμός της χορη-γούμενης δόσης είναι κομβικής σημασίας στην αντιμετώπιση της επιληψίας. Σημαντική θέση στο τελικό αποτέλεσμα φαίνεται ότι κατέχουν πολυμορφισμοί των εμπλεκομένων στον μεταβολισμό γονιδίων, οι οποίοι ενδεχομένως οδηγούν στην εμφάνιση ταχέων και βραδέων μεταβολιτών.Σκοπός: Η κατανόηση του ρόλου των πολυμορφισμών UGT1A6 και UGT2B7 και της μεταξύ τους αλληλεπίδρασης, όπως και της επίδρασης του φύλου και της ηλικίας στον μεταβο-λισμού του βαλπροϊκού οξέος.Υλικό και Μέθοδος: Στην μελέτη συμπεριελήφθησαν συνολικά 134 ασθενείς (76 ενήλικες). Προσδιορίστηκε μέσω PCR ο γονότυπος των ασθενών ως προς τους πολυμορφισμούς rs2070959, rs1105879 και rs67598 του γονιδίου UGT1A6 και rs7439366 του γονιδίου UGT2B7. Για κάθε ασθενή υπολογίστηκε η χορηγούμενη δόση και το λόγος συγκέντρωσης προς δόση (ΛΣΔ). Περαιτέρω, οι ασθενείς ομαδοποιήθηκαν ως προς το φύλο και την ηλικία τους.Αποτελέσματα: Παρατηρήθηκε αυξημένη μέση ημερήσια δόση βαλπροϊκού οξέος σε άρρενες φέροντες πολυμορφισμούς στο γονίδιο UGT1A6. Συγκεκριμένα, το αλλήλιο *2 σχετίστηκε με αυξημένο ρυθμό κάθαρσης σε ενήλικες άρρενες ασθενείς, ενώ το αλλήλιο *2 του ενζύμου UGT2B7 φαίνεται ότι σχετίζεται με μειωμένη μεταβολική δραστηριότητα σε θήλεις ασθενείς. Η ταυτόχρονη παρουσία των αλληλίων UGT1A6*2 και UGT2B7*1 σε ομόζυγη κατάσταση χαρακτηρίστηκε από σημαντική αύξηση της μέσης χορηγουμένης ημερήσιας δόσης βαλπροϊκού οξέος.

Συμπεράσματα: Τα ευρήματα υποστηρίζουν αυξημένη ενζυμική δραστηριότητα των αλληλίων UGT1A6*2 και UGT2B7*1. Η συνύπαρξή τους σε ενήλικα άτομα φαίνεται ότι οδηγεί σε υψηλές ανάγκες ημερήσιας δόσης βαλπροϊκού οξέος. Η επίδρασή τους όμως στο τελικό αποτέλεσμα φαίνεται ότι επηρεάζεται σημαντικά από το φύλο και την ηλικία.

Page 36: Tελικό Πρόγραµµα & Βιβλίο Περιλήψεων 1 · Προεδρείο: Αλιμπέρτη Βαρβάρα Βοργιά Πελαγία-Στα παιδιά Ζαφειρίου

www.epilepsycongress.gr

7170

20ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΕΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΣΕ ΑΣΘΕΝΗ ΜΕ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΤΗΣ ΑΠΟΒΟΛΗΣ ΟΥΡΩΝ ΛΟΓΩ ΑΓΓΕΙΑΚΟΥ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΟΥ ΕΠΕΙΣΟΔΙΟΥ

Μαρία-Αλεξάνδρα Κάτσου1, Ελένη Λαχανά2, Κωνσταντίνος Τσάρας3

1. Φοιτήτρια, Τμήμα Νοσηλευτικής, Τ.Ε.Ι. Θεσσαλίας, Λάρισα2. Επίκουρος Καθηγήτρια, Τμήμα Νοσηλευτικής, Τ.Ε.Ι. Θεσσαλίας, Λάρισα3. Επίκουρος Καθηγητής, Τμήμα Νοσηλευτικής, Τ.Ε.Ι. Θεσσαλίας, Λάρισα

Εισαγωγή: Το αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο είναι μια επείγουσα κατάσταση, στην οποία η αιφνίδια μείωση της αιματικής ροής σε μια εντοπισμένη περιοχή του εγκεφάλου οδηγεί σε νευρολογικά ελλείμματα. Πολλοί ασθενείς αναρρώνουν πλήρως ενώ σε ορισμένους καταλείπονται διάφορες αναπηρίες που επηρεάζουν τη σωματική τους λειτουργία. Η αποβολή των ούρων μπορεί να διαταραχθεί λόγω της νευρολογικής βλάβης, των προβλημάτων κινητικότητας, του επιπέδου συνείδησης και επικοινωνίας ή λόγω προϋπαρχόντων προβλημάτων.Σκοπός: Η παρουσίαση των πρόσφατων βιβλιογραφικών δεδομένων που αφορούν τις νοσηλευτικές παρεμβάσεις σε ασθενή με διαταραχή της αποβολής ούρων λόγω αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου.Υλικό & Μέθοδος: Πραγματοποιήθηκε αναζήτηση ανασκοπικών και ερευνητικών άρθρων δημοσιευμένων στην Αγγλική και Ελληνική γλώσσα κατά την τελευταία δεκαετία, στις ηλεκτρονικές βάσεις δεδομένων “PubMed”, “Google Scholar” και “Trip-Database” με λέξεις ευρετηριασμού σχετικές με την παρούσα ανασκόπηση καθώς και σε βιβλία έντυ-πης μορφής.Αποτελέσματα: Οι κυριότερες νοσηλευτικές παρεμβάσεις είναι η εκτίμηση για διάταση της ουροδόχου κύστης, για τυχόν παρουσία συχνουρίας, έπειξης προς ούρηση, ακράτειας ούρων, νυκτουρίας και ούρησης κατά μικρές ποσότητες. H διδασκαλία ασκήσεων Kegel, η βοήθεια του ασθενούς για εκπαίδευση της κύστης μέσω της εφαρμογής υποχρεωτικών προγραμμάτων, η ενθάρρυνση του ασθενούς κάθε φορά που ελέγχει αποτελεσματικά τη λειτουργία της ούρησης είναι μερικές συμπληρωματικές παρεμβάσεις που ολοκληρώνουν την νοσηλευτική φροντίδα.Συμπεράσματα: Η απαιτούμενη νοσηλευτική φροντίδα είναι σύνθετη και πολυδιάστατη. Απαιτείται παροχή ολιστικής και εξατομικευμένης νοσηλευτικής φροντίδας προκειμένου

να διασφαλιστεί η ποιότητα ζωής του ασθενούς. Τα νοσηλευτικά καθήκοντα είναι πολλαπλά, ενώ σημαντικές και πολύ καθοριστικές είναι οι νοσηλευτικές παρεμβάσεις που σκοπό έχουν την επαναφορά και διατήρηση της αποβολής των ούρων σε συμβατά με τη ζωή επίπεδα.

Page 37: Tελικό Πρόγραµµα & Βιβλίο Περιλήψεων 1 · Προεδρείο: Αλιμπέρτη Βαρβάρα Βοργιά Πελαγία-Στα παιδιά Ζαφειρίου

7372

www.epilepsycongress.gr

21ΤΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΗΣ ΧΟΡΗΓΗΣΗΣ ΟΞΚΑΡΒΑΖΕΠΙΝΗΣ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΓΕΝΙΚΕΥ-ΜΕΝΕΣ ΤΟΝΙΚΟΚΛΟΝΙΚΕΣ ΚΡΙΣΕΙΣ ΜΟΝΟ

Μαρίνα Μανάνη1, Αντιγόνη Γκουλιόβα1, Βασίλης Λευκόπουλος2, Στυλιανή Καραχρι-στιανού1, Ζωή Κατσαρού1

1. Ιατρείο Επιληψίας Γενικό Νοσοκομείο Ιπποκράτειο Θεσσαλονίκης. Θεσσαλονίκη2. Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών Α.Π.Θ., Θεσσαλονίκη

Εισαγωγή: Η οξκαρβαζεπίνη θεωρείται αποτελεσματική σαν μονοθεραπεία στους ασθενείς με “Γενικευμένες τονικοκλονικές κρίσεις μόνο” σύμφωνα με τα πρόσφατα θεραπευτικά κριτήρια των επιληπτικών κρίσεων της ILAE. Σημειώνεται όμως ότι υπάρχουν και μελέτες στις οποίες η χορήγηση οξκαρβαζεπίνης προκάλεσε ή επιδείνωσε την εμφάνιση των γενικευμένων τονικοκλονικών κρίσεων.Σκοπός: Ο έλεγχος της αποτελεσματικότητας της οξκαρβαζεπίνης στις γενικευμένες τονικοκλονικές κρίσεις.Υλικό-Μέθοδος: Σε 36 ασθενείς που πάσχουν από γενικευμένες “τονικοκλονικές κρίσεις μόνο”, μελετήσαμε α) την αποτελεσματικότητα της οξκαρβαζεπίνης, η οποία χορηγήθηκε σε θεραπευτικές δόσεις και β) τη σχέση της με τα αρχικά Ηλεκτροεγκεφαλικά ευρήματα του ασθενούς.Αποτελέσματα: Στους 17 ασθενείς (47,2%) η οξκαρβαζεπίνη δεν έλεγξε τις επιληπτικές κρίσεις παρά την πλήρη συμμόρφωση του ασθενούς και τη σωστή λήψη του φαρμάκου και αντικαταστάθηκε από βαλπροικό νάτριο ή λεβετιρακετάμη, με αποτέλεσμα τον πλήρη έλεγχο των επιληπτικών κρίσεων. Στους υπολοίπους 19 ασθενείς (52,8%) εξ’ αρχής οι επιληπτικές κρίσεις ελέγχθηκαν πλήρως. Επιπλέον, συγκρίνοντας τα αρχικά Ηλεκτροεγκεφαλογραφικά ευρήματα στις δύο παραπάνω ομάδες ασθενών δεν βρέθηκε στατιστικώς σημαντική διαφορά ούτε στα επιμέρους χαρακτηριστικά του Ηλεκτροεγκεφαλογραφήματος (φυσιολογικά ευρήματα, γενικευμένες ή εστιακές ή και τα δύο παροξυντικές ανωμαλίες) ούτε και στο σύνολο αυτών (x2= 1,822 και ρ=0,793).Συμπεράσματα: Η οξκαρβαζεπίνη μπορεί να ελέγξει πλήρως τις γενικευμένες τονι-κοκλονικές κρίσεις σε κάποιους ασθενείς. Τα αρχικά Ηλεκτροεγκεφαλογραφικά ευρήματα δεν βοηθούν σαν προγνωστικό στοιχείο για την αποτελεσματικότητα ή όχι της οξκαρβαζεπίνης.

23ΤΟΞΙΚΟΤΗΤΑ ΑΠΟ ΚΑΡΒΑΜΑΖΕΠΙΝΗ, ΣΥΝΕΠΕΙΑ ΣΥΓΧΟΡΗΓΗΣΗΣ ΜΕ ΚΛΑΡΙ-ΘΡΟΜΥΚΙΝΗ. ΑΝΑΦΟΡΑ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΟΥ

Χαρισίου Κλεονίκη-Μαρία1, Αλεξίου Δήμητρα2, Μαρκούλα Σοφία1

1. Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Ιωαννίνων, Νευρολογική Κλινική2. Γενικό Νοσοκομείο Καβάλας, Νευρολογική κλινική

Εισαγωγή: Η καρβαμαζεπίνη είναι από τις πλέον συχνότερα συνταγογραφούμενες αγωγές στην αντιμετώπιση της εστιακής επιληψίας. Η συγχορήγηση της με άλλα φάρμακα, όπως τα αντιβιοτικά, μπορεί να οδηγήσει σε οξεία αύξηση των επιπέδων της, τα οποία μπορεί να καταστούν τοξικά.Παρουσίαση περιστατικού: Παρουσιάζουμε την περίπτωση ενός εικοσάχρονου κοριτσιού που ελάμβανε καρβαμαζεπίνη για εστιακή επιληψία και έλαβε αγωγή με κλαριθρομυκίνη, λόγω λοίμωξης αναπνευστικού. Ήδη από την δεύτερη ημέρα συγχορήγησης παρουσίασε υπνηλία και κεφαλαλγία και στη συνέχεια θόλωση όρασης, ναυτία, δυσαρθρική ομιλία, τρόμο άνω άκρων και έντονη αταξία. Σε εργαστηριακό έλεγχο αναδείχτηκαν τοξικά επίπεδα καρβαμαζεπίνης.Συζήτηση: Η ερυθρομυκίνη και η τρολεανδομυκίνη πολύ συχνά προκαλούν αλληλεπι-δράσεις, όταν συγχορηγούνται με φάρμακα που μεταβολίζονται από το σύστημα Ρ-450. Η κλαριθρομυκίνη, η ροξυθρομυκίνη, η μιντεκαμυκίνη και η μιοκαμύκινη δρουν σε μικρότερο βαθμό στο σύστημα Ρ-450 και προκαλούν σπανιότερα τέτοιου τύπου αλληλεπιδράσεις, που θα πρέπει όμως να λαμβάνονται υπόψιν από τον κλινικό ιατρό, όπως περιγράφεται στο παρόν περιστατικό.H κλαριθρομυκίνη ανέστειλε τον ηπατικό μεταβολισμό της καρβαμαζεπίνης, μέσω του κυτοχρώματος P450, αυξάνοντας τα επίπεδα του φαρμάκου στο πλάσμα, τα οποία έφτασαν σε τοξικά επίπεδα προκαλώντας αντίστοιχη συμπτωματολογία.Ως εκ τούτου σε ασθενή, ο οποίος λαμβάνει καρβαμαζεπίνη, γίνει συγχορήγηση μακρολίδης, θα πρέπει να παρακολουθούμε τα επίπεδα της καρβαμαζεπίνης προσαρμόζοντας τη δόση αυτής.Η χορήγηση αζιθρομυκίνης, η οποία δεν αναστέλει το κυτόχρωμα P450 ίσως αποτελεί μια πιο ασφαλή επιλογή.

Page 38: Tελικό Πρόγραµµα & Βιβλίο Περιλήψεων 1 · Προεδρείο: Αλιμπέρτη Βαρβάρα Βοργιά Πελαγία-Στα παιδιά Ζαφειρίου

7574

www.epilepsycongress.gr

24ΕΠΙΛΗΨΙΑ ΚΑΙ ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ

Μαριγιάννα ΖερβούΜεταπτυχιακή Φοιτήτρια “Ψυχολογία Υγείας”, Πανεπιστήμιο Κρήτης

Εισαγωγή: O όρος επιληψία χρησιμοποιείται για να περιγραφεί η τάση εκδήλωσης επει-σοδίων, στη διάρκεια των οποίων εκδηλώνονται ποικίλα κλινικά φαινόμενα που προκα-λούνται από παθολογική ηλεκτρική εκφόρτιση του εγκεφάλου. Οι επιληπτικές κρίσεις, σύμφωνα με την ILAE, διακρίνονται σε πρωτοπαθείς γενικευμένες (τονικοκλονικές, αφαιρέσεις, ατονικές και μυοκλονικές), σε εστιακές (απλές και σύμπλοκες) και σε αταξινόμητες.Σκοπός: Σκοπός της παρούσας εργασίας είναι να διερευνηθούν οι διαταραχές της συνείδησης όταν συμβαίνουν επιληπτικές κρίσεις στο άτομο.Υλικό & Μέθοδος: Για την πραγματοποίηση της εργασίας χρησιμοποιήθηκε η μέθοδος της βιβλιογραφικής ανασκόπησης σε ηλεκτρονικές βάσεις δεδομένων (Pubmed, PsycINFO, Scopus, Google Scholar) το Νοέμβριο του 2015. Οι λέξεις κλειδιά που χρησιμοποιήθηκαν ήταν: epileps*, ictal, seizure, grand mal, petit mal, conscious*. Αποτελέσματα: Από την ανασκόπηση της βιβλιογραφίας προέκυψε απουσία συνείδησης κατά τη διάρκεια των γενικευμένων τονικοκλονικών επιληπτικών κρίσεων και των αφαιρέσεων και διαστρέβλωση του περιεχομένου της συνείδησης, δηλαδή των υπο-κειμενικών εμπειριών του ατόμου, κατά τη διάρκεια των σύμπλοκων εστιακών κρίσεων.Συμπεράσματα: Η απώλεια συνείδησης είναι μια σοβαρή κλινική εκδήλωση που επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό την ποιότητα ζωής των ατόμων με επιληψία κάτι που την καθιστά ένα ιδιαίτερα ενδιαφέρον αντικείμενο μελέτης στο χώρο της νευροψυχολογίας. Παρόλα αυτά, ακόμα και μέχρι σήμερα, οι διαταραχές της συνείδησης κατά τη διάρκεια μίας επιληπτικής κρίσης είναι δύσκολο να αξιολογηθούν αφενός γιατί η φύση της επιληπτικής κρίσης είναι παροδική και απρόβλεπτη γεγονός που καθιστά δύσκολη την αξιολόγηση της από τους ερευνητές τη στιγμή που συμβαίνει και αφετέρου γιατί η συνείδηση στερείται ενός κοινά αποδεκτού ορισμού και αποτελεί μία έννοια που δύσκολα μπορεί να είναι αντικειμενικά επαληθεύσιμη.

25ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΧΡΩΜΑΤΟΓΡΑΦΙΚΗΣ ΜΕΘΟΔΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΤΩΝ ΕΠΙ-ΠΕΔΩΝ ΤΗΣ ΛΙΚΑΡΒΑΖΕΠΙΝΗΣ ΣΤΟΝ ΟΡΟ ΕΠΙΛΗΠΤΙΚΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΠΟΥ ΒΡΙΣΚΟΝΤΑΙ ΥΠΟ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΜΕ ΟΞΥΚΑΡΒΑΖΕΠΙΝΗ

Γεώργιος Βατίδης1, Ηλίας Μπέγας1, Ανδρέας Τσακάλωφ2, Ευθύμιος Δαρδιώτης3, Ευάγ-γελος Κουβαράς1, Ευτυχία Ασπροδίνη1

1. Εργαστήριο Φαρμακολογίας, Τμήμα Ιατρικής, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, Λάρισα2. Εργαστήριο Χημείας, Τμήμα Ιατρικής, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, Λάρισα3. Νευρολογική Κλινική, Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο Λάρισας, Τμήμα Ιατρικής, Λάρισα

Εισαγωγή: Η οξυκαρβαζεπίνη χρησιμοποιείται στην αντιμετώπιση της μερικής επιληψίας. Μετά από την απορρόφησή της, ανάγεται στο φαρμακολογικά ενεργό μονο-υδρόξυ παράγωγό της, την λικαρβαζεπίνη. Διάφορες χρωματογραφικές μέθοδοι που αναφέρονται στη βιβλιογραφία σχετικά με τον προσδιορισμό των επιπέδων της λικαρβαζεπίνης στον ορό ασθενών παρουσιάζουν μειονεκτήματα όπως το μεγάλο κόστος της υγρής χρωματογραφίας με φασματομετρία μάζας ή την χαμηλή ευαισθησία ή/και την πολύπλοκη επεξεργασία δείγματος της χρωματογραφίας με ανίχνευση στο υπεριώδες.Σκοπός: Η ανάπτυξη απλής, χαμηλού κόστους, ταχείας, ειδικής και ευαίσθητης χρωματογραφικής μεθόδου για την παρακολούθηση των επιπέδων λικαρβαζεπίνης στον ορό ασθενών που λαμβάνουν οξυκαρβαζεπίνη.Υλικό & Μέθοδος: Δείγματα ορού επιληπτικών ασθενών (ν=13), δείγματα βαθμονόμησης και ποιοτικού ελέγχου επεξεργάσθηκαν με μεθανόλη για την κατακρήμνιση των πρωτεϊνών. Η χρωματογραφική ανάλυση διήρκησε 9’ με την χρήση στήλης C

18 και κινητή

φάση αποτελούμενη από μίγμα φωσφορικού ρυθμιστικού διάλυματος/ακετονιτριλίου (70/30 v/v, pH=4) με ισοκρατική έκλουση (0,8 mL/min, 30°C). Η ανίχνευση έγινε στα 210nm.Αποτελέσματα: Η καμπύλη βαθμονόμησης ήταν γραμμική (συντελεστής παλιν-δρόμησης=0,998) σε εύρος συγκεντρώσεων 0.5-50.0 μg/mL. Η ανάκτηση της λικαρ-βαζεπίνης ήταν 99.49-104.52% με κατώτατο όριο ποσοτικοποίησης 0,2 μg/mL. Δεν παρατηρήθηκαν χρωματογραφικές παρεμβολές από το βιολογικό υπόστρωμα του ορού και από πλέον των 50 πιθανώς συγχορηγουμένων φαρμάκων που ελέγχθηκαν. Οι συγκεντρώσεις της λικαρβαζεπίνης στον ορό των ασθενών παρουσίασαν στατιστικώς

Page 39: Tελικό Πρόγραµµα & Βιβλίο Περιλήψεων 1 · Προεδρείο: Αλιμπέρτη Βαρβάρα Βοργιά Πελαγία-Στα παιδιά Ζαφειρίου

7776

www.epilepsycongress.gr

σημαντική συσχέτιση με την χορηγηθείσα δόση οξυκαρβαζεπίνης (συντελεστής Pearson: 0,75, p=0,02).Συμπεράσματα: Αναπτύχθηκε απλή, ταχεία, ευαίσθητη, χαμηλού κόστους και υψηλής εξειδίκευσης χρωματογραφική μέθοδος μέτρησης της λικαρβαζεπίνης στον ορό η οποία εφαρμόστηκε με επιτυχία στον προσδιορισμό των επιπέδων της λικαρβαζεπίνης σε ασθενείς. Η αναπτυχθείσα μέθοδος μπορεί να αποτελέσει σημαντικό εργαλείο στην κλινική πράξη.

26Ο ΔΙΑΚΡΑΝΙΑΚΟΣ ΜΑΓΝΗΤΙΚΟΣ ΕΡΕΘΙΣΜΟΣ ΣΕ ΣΥΝΔΥΑΣΜΟ ΜΕ ΗΕΓ (TMS-EEG) ΣΤΗΝ ΙΔΙΟΠΑΘΗ ΓΕΝΙΚΕΥΜΕΝΗ ΕΠΙΛΗΨΙΑ (ΙΓΕ): ΜΕΛΕΤΗ ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗΣ ΑΚΡΙΒΕΙΑΣ ΦΑΣΗΣ ΙΙ

Βασίλειος Κ. Κιμισκίδης1, Αλκιβιάδης Τσιμπίρης2, Philippe Ryvlin3, Reetta Kalviain-en4, Michalis Koutroumanidis5, Antonio Valentin6, Νικόλαος Λάσκαρης7, Δημήτρης Κουγιουμτζής8

1. Εργαστήριο Κλινικής Νευροφυσιολογίας, Ιατρική Σχολή Α.Π.Θ.2. Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών & Μηχανικών Υπολογιστών, Πολυτεχνική Σχολή Α.Π.Θ.3. Department of Functional Neurology and Epileptology, Hospices Civils de Lyon, Lyon, France and Department of Clinical Neurosciences, CHUV, Lausanne, Switzerland4. Kuopio Epilepsy Center, Department of Neurology, Kuopio University, Hospital and Institute of Clinical Medicine, Neu-rology, University of Eastern Finland, Kuopio, Finland5. Clinical Neurophysiology Dpt., Epilepsy, Guys, St Thomas’ NHS Foundation Trust, Department of Academic Neuro-sciences, Kings College London, London, UK6. Department of Basic and Clinical Neuroscience, KCL-IOPP, London, UK; Department of Clinical Neurophysiology, KCH, London, UK; Department of Human Physiology, Universidad Complutense Madrid, Madrid, Spain7. Εργαστήριο Τεχνητής Νοημοσύνης και Ανάλυσης Πληροφοριών, Τμήμα Πληροφορικής Α.Π.Θ.8. Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών & Μηχανικών Υπολογιστών, Πολυτεχνική Σχολή Α.Π.Θ.

Σκοπός: Το TMS-EEG είναι μία νεοεισαχθείσα στην κλινική πράξη νευροφυσιολογική μέθοδος με σημαντικές διαγνωστικές δυνατότητες στο χώρο της Επιληψίας. Η παρούσα μελέτη αποσκοπεί: A) Στην ανάπτυξη και βελτιστοποίηση ενός πρωτοκόλλου ερεθισμού εγκεφάλου και ανάλυσης δεδομένων σε ασθενείς με ΙΓΕ. B) Στη διερεύνηση της διαγνωστικής ακρίβειας του TMS-EEG σε ασθενείς με ΙΓΕ.Μέθοδος: Εκτεταμένα πιλοτικά πειράματα κατέληξαν στο σχεδιασμό και τη βελτιστοποίηση ενός πρωτοκόλλου κατά ζεύγη ερεθισμού του εγκεφάλου σε συνδυασμό με πολυεπίπεδη ανάλυση δεδομένων (περιγραφική καθώς και ανάλυση σε επίπεδο προκλητών δυναμικών σε συνδυασμό με τεχνικές εξόρυξης γνώσης). Συνοπτικά, εφαρμόσαμε πρωτόκολλο κατά ζεύγη ερεθισμού του εγκεφάλου εν ηρεμία, κατά τη διάρκεια (HV) και μετά τη διενέργεια υπεραερισμού (post-HV). Το πρωτόκολλο αυτό εφαρμόστηκε σε 11 υγιείς εθελοντές και 25 ασθενείς με ΙΓΕ που διαιρέθηκαν περαιτέρω σε υποομάδα φαρμακοευαίσθητων (n=13) και

Page 40: Tελικό Πρόγραµµα & Βιβλίο Περιλήψεων 1 · Προεδρείο: Αλιμπέρτη Βαρβάρα Βοργιά Πελαγία-Στα παιδιά Ζαφειρίου

7978

www.epilepsycongress.gr

φαρμακοανθεκτικών ασθενών (n=12). Τα χαρακτηριστικά (n=57) που εξήχθησαν από τις TMS-EEG απαντήσεις μετά από πολυεπίπεδη ανάλυση εισήχθησαν, μετά από διαδικασία επιλογής χαρακτηριστικών, σε ταξινομητή κατά Bayes και υπολογίστηκε η ακρίβεια (cross-validated accuracy) της ταξινόμησης των συμμετεχόντων σε δύο (ασθενείς/υγιείς) και τρείς (φαρμακοευαίσθητοι/φαρμακοανθεκτικοί/υγιείς) κλάσεις.Αποτελέσματα: Το πρωτόκολλο ερεθισμού ήταν καλά ανεκτό. Από περιγραφική άποψη, ο ερεθισμός προκάλεσε επιληπτικές εκφορτίσεις (n=2, φαρμακοανθεκτικοί) και παθολογικές από μορφολογική άποψη φλοιικές απαντήσεις (n=4, φαρμακοανθεκτικοί). Η ακρίβεια της μεθόδου για το διαχωρισμό ασθενών με ΙΓΕ από υγιείς ήταν 0.862 εν ηρεμία, 0.814 κατά τη διάρκεια HV και 0.916 post-HV. Η ακρίβεια για τη διάκριση φαρμακοευαίσθητων από φαρμακοανθεκτικούς και υγιείς ήταν 0.655 εν ηρεμία, 0.555 κατά τη διάρκεια HV και 0.416 post-HV. Τα επίπεδα ακρίβειας ήταν σε όλες τις περιπτώσεις στατιστικά σημαντικά. Τα χαρακτηριστικά που παρείχαν τη μέγιστη διαγνωστική ακρίβεια διέφεραν ανά κατάσταση (ηρεμία, HV, post-HV) γεγονός που υποδηλώνει ότι η πολυεπίπεδη ανάλυση δεδομένων αποτελεί κατάλληλη μεθοδολογική προσέγγιση.Συμπέρασμα: Το TMS-EEG μπορεί να χρησιμοποιηθεί για διαγνωστικούς σκοπούς και για την εκτίμηση της βαρύτητας των γενικευμένων επιληψιών. Ο περαιτέρω έλεγχος της τεχνικής αυτής στα πλαίσια μελετών διαγνωστικής ακρίβειας φάσης ΙΙΙ κρίνεται αναγκαίος.

Page 41: Tελικό Πρόγραµµα & Βιβλίο Περιλήψεων 1 · Προεδρείο: Αλιμπέρτη Βαρβάρα Βοργιά Πελαγία-Στα παιδιά Ζαφειρίου