TÜRKÇE DÜNYAM - 5 ŞİMDİ TÜRKÇE DÜNYASINA KAPI AÇMA … · GENÇLİĞE HİTABE Ey Türk Gençliği! Birinci vazifen, Türk istiklâlini, Türk Cumhuriyeti'ni, ilelebet muhafaza

TÜRKÇE DÜNYAM - 5Bu kitapta neler var?

Her bölümün başında konu kazanımlarının verildiği eğlenceli okuma parçaları >> Haydi Öğrenelim Yol gösteren, öğretici ve kazanım pekiştirici açıklamalı örnekler >> Örnekleri İnceleyelim Kazanımların hatırlatıldığı önemli ip uçları ve püf noktalar >> Bunları Unutmayalım Eğlenerek çözeceğiniz, pekiştirici etkinlikler >> Etkinlikleri Yapalım Kazanım odaklı, son müfredata uygun, tamamı özgün sorulardan oluşan test soruları >> Testleri Çözelim

ŞİMDİ

TÜRKÇE

DÜNYASINA

KAPI AÇMA

ZAMANI

AD, SOYAD:

OKUL:

SINIF:

NUMARA:

TÜRKÇE DÜNYAM – 5

Yazar: Ali ÜNLÜ

Baskı: Güler OfsetFevzi Çakmak Mah. 10447 Sk. No:24/1Karatay/KONYA • Tel: 0.532 662 94 21Sertifika No: 34742

Baskı Tarihi: Ağustos 2019

Yayıncı Sertifika No: 43937

ISBN: 978-605-80498-2-6

ATM YAYINCILIK SAN. TİC. LTD. ŞTİFevzi Çakmak Mahallesi 10448 Sokak No: 18/1 • Karatay / KONYATel: 0332 342 65 64 • Gsm: 0532 546 12 86www.artibiryayinlari.com // [email protected]

© Bu kitabın tüm yayın hakları; ATM YAYINCILIK SAN. TİC. LTD. ŞTİ’ne aittir. Kitaptaki özgün metin, soru, şekil ve resimlerin tamamının veya bir kısmının Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu uyarınca yayınevi ve yazarının yazılı izni olmaksızın elektronik, mekanik, fotokopi ya da başka bir şekilde çoğaltılması, yayımlanması ve dağıtılması yasaktır.

İSTİKLAL MARŞI

Korkma, sönmez bu şafaklarda yüzen al sancak;

Sönmeden yurdumun üstünde tüten en son ocak.

O benim milletimin yıldızıdır, parlayacak;

O benimdir, o benim milletimindir ancak.

Çatma, kurban olayım, çehrene ey nazlı hilal!

Kahraman ırkıma bir gül... Ne bu şiddet, bu celal?

Sana olmaz dökülen kanlarımız sonra helal;

Hakkıdır, Hakk'a tapan, milletimin istiklal.

Ben ezelden beridir hür yaşadım, hür yaşarım.

Hangi çılgın bana zincir vuracakmış? Şaşarım!

Kükremiş sel gibiyim: Bendimi çiğner, aşarım;

Yırtarım dağları, enginlere sığmam taşarım.

Garb'ın afakını sarmışsa çelik zırhlı duvar;

Benim iman dolu göğsüm gibi serhaddim var.

Ulusun, korkma! Nasıl böyle bir imanı boğar,

''Medeniyet!'' dediğin tek dişi kalmış canavar?

Arkadaş! Yurduma alçakları uğratma sakın;

Siper et gövdeni, dursun bu hayasızca akın.

Doğacaktır sana va'dettiği günler Hakk'ın...

Kim bilir, belki yarın, belki yarından da yakın.

Bastığın yerleri ''toprak!'' diyerek geçme, tanı!

Düşün altındaki binlerce kefensiz yatanı.

Sen şehid oğlusun, incitme, yazıktır, atanı:

Verme, dünyaları alsan da bu cennet vatanı.

Kim bu cennet vatanın uğruna olmaz ki feda?

Şüheda fışkıracak toprağı sıksan, şüheda!

Canı, cananı, bütün varımı alsın da Huda,

Etmesin tek vatanımdan beni dünyada cüda.

Ruhumun senden İlahi şudur ancak emeli:

Değmesin ma'bedimin göğsüne na-mahrem eli;

Bu ezanlar -ki şehadetleri dinin temeli-

Ebedi, yurdumun üstünde benim inlemeli.

O zaman vecd ile bin secde eder -varsa- taşım;

Her cerihamda, İlahi, boşanıp kanlı yaşım,

Fışkırır ruh-i mücerred gibi yerden na'şım!

O zaman yükselerek Arş'a değer, belki, başım.

Dalgalan sen de şafaklar gibi ey şanlı hilal!

Olsun artık dökülen kanlarımın hepsi helal.

Ebediyyen sana yok, ırkıma yok izmihlal:

Hakkıdır, hür yaşamış, bayrağımın hürriyet;

Hakkıdır, Hakk'a tapan, milletimin istiklal.

Mehmet Âkif ERSOY

GENÇLİĞE HİTABE

Ey Türk Gençliği!

Birinci vazifen, Türk istiklâlini, Türk Cumhuriyeti'ni, ilelebet muhafaza ve müdafaa etmektir.

Mevcudiyetinin ve istikbalinin yegâne temeli budur. Bu temel senin en kıymetli hazinendir. İstikbalde dahi seni bu hazineden mahrum etmek isteyecek, dahili ve harici bedhahların olacaktır. Bir gün, istiklâl ve cumhuriyeti müdafaa mecburiyetine düşersen, vazifeye atılmak için, içinde bulunacağın vaziyetin imkân ve şeraitini düşünmeyeceksin! Bu imkân ve şerait, çok namüsait bir mahiyette tezahür edebilir. İstiklâl ve cumhuriyetine kastedecek düşmanlar, bütün dünyada emsali görülmemiş bir galibiyetin mümessili olabilirler. Cebren ve hile ile aziz vatanın kaleleri zapt edilmiş, bütün tersanelerine girilmiş, bütün orduları dağıtılmış ve memleketin her köşesi bilfiil işgal edilmiş olabilir. Bütün bu şeraitten daha elim ve daha vahim olmak üzere, memleketin dahilinde, iktidara sahip olanlar gaflet ve dalâlet ve hatta hıyanet içinde bulunabilirler. Hatta bu iktidar sahipleri şahsi menfaatlerini, müstevlilerin siyasi emelleriyle tevhit ede-bilirler. Millet, fakr-ü zaruret içinde harap ve bitap düşmüş olabilir.

Ey Türk istikbalinin evladı! İşte, bu ahval ve şerait içinde dahi vazifen, Türk İstiklâl ve Cumhuriyeti'ni kur-tarmaktır! Muhtaç olduğun kudret, damarlarındaki asil kanda mevcuttur! (1927)

İÇİN DEKİLER B R NC BÖLÜM SÖZCÜKTE ANLAM

SÖZCÜK DÜNYAM (Hadi Öğrenelim) ......................................................................................................................................... 10

Sözcüklerin Alfabetik Sırası Sözcüklerde Çok Anlamlılık Gerçek (Temel) Anlam

Mecaz Anlam Terim Anlam

Örnekleri İnceleyelim .................................................................................................................................................................... 12

Bunları Unutmayalım ................................................................................................................................................................... 13

Etkinlikleri Yapalım ....................................................................................................................................................................... 14

Test 1: Sözlük Sırası .................................................................................................................................................................... 20

Test 2: Gerçek (Temel) – Mecaz – Terim Anlam .................................................................................................................... 22




YAZI TAHTASI (Hadi Öğrenelim) ............................................................................................................................................... 30

Sözcüklerin Çağrıştırdığı Kavramlar Eş Anlamlı Sözcükler Zıt Anlamlı Sözcükler

Eş Sesli (Sesteş) Sözcükler) Dilimize Yerleşmemiş Yabancı Sözcükler

Örnekleri İnceleyelim ................................................................................................................................................................... 32

Bunları Unutmayalım .................................................................................................................................................................. 33

Etkinlikleri Yapalım ...................................................................................................................................................................... 34

Test 1: Sözcükler Arası Anlam İlişkileri – Sözcüklerin Çağrıştırdığı İfadeler .................................................................... 40

Test 2: Eş (Anlamdaş) Anlamlı Sözcükler ............................................................................................................................... 42

Test 3: Zıt (Karşıt) Anlamlı Sözcükler ...................................................................................................................................... 44

Test 4: Eş Sesli (Sesteş) Sözcükler .......................................................................................................................................... 46

Test 5: Dilimize Yerleşmemiş Yabancı Sözcükler ................................................................................................................. 48

SÖZCÜKLER DE YARDIMLAŞIR (Hadi Öğrenelim) ................................................................................................................. 50

Söz Grupları Deyimler




Test 1: Söz Grupları ..................................................................................................................................................................... 58

Test 2: Deyimler ........................................................................................................................................................................... 60

Test 3: Deyimler ........................................................................................................................................................................... 62

K NC BÖLÜM CÜMLEDE ANLAM

CÜMLE DÜNYAM (Hadi Öğrenelim) .......................................................................................................................................... 66

Cümle Bilgisi Kurallı ve Devrik Cümleler Sebep (Neden) – Sonuç Cümleleri

Amaç – Sonuç Cümleleri Koşul (Şart) – Sonuç Cümleleri




Test 1: Sebep (Neden)-Sonuç Cümleleri ................................................................................................................................. 74

Test 2: Amaç-Sonuç Cümleleri ................................................................................................................................................. 76

Test 3: Koşul (Şart)-Sonuç Cümleleri ...................................................................................................................................... 78

Test 4: Sebep-Sonuç, Amaç-Sonuç, Koşul-Sonuç Cümleleri ............................................................................................. 80

VECİHİ’NİN HAYALİ (Hadi Öğrenelim) ......................................................................................................................... 82

Gerçek ve Hayal Ürünü İfadeler Duygusal ve Abartılı İfadeler


Bunları Unutmayalım................................................................................................................................................................... 85


Test 1: Gerçek ve Hayal Ürünü İfadeler ................................................................................................................................... 90

Test 2: Gerçek ve Hayal Ürünü İfadeler ................................................................................................................................... 92

Test 3: Duygusal ve Abartılı İfadeler ........................................................................................................................................ 94



BÜYÜK SÜRPRİZ (Hadi Öğrenelim) ........................................................................................................................................ 100

Öznel Anlatım Nesnel Anlatım

Örnekleri İnceleyelim ................................................................................................................................................................. 102

Bunları Unutmayalım................................................................................................................................................................. 103

Etkinlikleri Yapalım .................................................................................................................................................................... 104

Test 1: Öznel ve Nesnel Cümleler ............................................................................................................................................ 106

Test 2: Öznel ve Nesnel Cümleler ........................................................................................................................................... 108

Test 3: Öznel ve Nesnel Cümleler ............................................................................................................................................110

SİVRİSİNEK İLE ASLAN (Hadi Öğrenelim) .............................................................................................................................. 112

Karşılaştırma Cümleleri Benzetme Cümleleri

Kişileştirme Cümleleri Örneklendirme Cümleleri

Örnekleri İnceleyelim ..................................................................................................................................................................114

Bunları Unutmayalım.................................................................................................................................................................. 115

Etkinlikleri Yapalım .....................................................................................................................................................................116

Test 1: Karşılaştırma Cümleleri ............................................................................................................................................... 120

Test 2: Karşılaştırma Cümleleri .............................................................................................................................................. 122

Test 3: Benzetme Cümleleri .................................................................................................................................................... 124

Test 4: Benzetme Cümleleri .................................................................................................................................................... 126

Test 5: Kişileştirme Cümleleri ................................................................................................................................................. 128

Test 6: Kişileştirme Cümleleri ................................................................................................................................................. 130

Test 7: Örneklendirme Cümleleri ............................................................................................................................................ 132

TAKIM OYUNU (Hadi Öğrenelim) ............................................................................................................................................. 134

Cümle Oluşturma – Cümle Tamamlama Cümle Yorumlama – Örtülü Anlam

Düşüncenin Yönünü Değiştiren Sözcükler Geçiş ve Bağlantı İfadeleri Atasözleri - Vecizeler




Test 1: Cümle Oluşturma – Cümle Tamamlama .................................................................................................................. 144

Test 2: Cümle Yorumlama – Örtülü Anlam ........................................................................................................................... 146

Test 3: Düşüncenin Yönünü Değiştiren Sözcükler .............................................................................................................. 148

Test 4: Düşüncenin Yönünü Değiştiren Sözcükler .............................................................................................................. 150

Test 5: Geçiş ve Bağlantı İfadeleri .......................................................................................................................................... 152

Test 6: Atasözleri – Özdeyişler (Vecizeler) ............................................................................................................................ 154

Test 7: Atasözleri – Özdeyişler (Vecizeler) ............................................................................................................................ 156

İçin

de

kil

er

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM KÖKLER VE EKLER

SÖZCÜKLERİN YAŞAMI (Hadi Öğrenelim) ............................................................................................................................. 160

Kök Kavramı Kök Türleri Ekler Yapım Ekleri Çekim Ekleri


Bunları Unutmayalım ................................................................................................................................................................ 163


Test 1: Kökler ve Ekler .............................................................................................................................................................. 166

Test 2: Kökler ve Ekler .............................................................................................................................................................. 168

Test 3: Kökler ve Ekler ...............................................................................................................................................................170

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM SES B LG S

SESLERDE OLAY VAR! (Hadi Öğrenelim) ................................................................................................................................. 174

Ünlü (Hece) Düşmesi Ünlü Daralması Ünsüz Benzeşmesi (Sertleşmesi)

Ünsüz Türemesi Ünsüz Yumuşaması Değişimi)

Örnekleri İnceleyelim .................................................................................................................................................................. 176

Bunları Unutmayalım ................................................................................................................................................................. 177

Etkinlikleri Yapalım ..................................................................................................................................................................... 178

Test 1: Ünlü Düşmesi – Ünlü Daralması ................................................................................................................................ 182

Test 2: Ünlü Düşmesi – Ünlü Daralması ............................................................................................................................... 184

Test 3: Ünsüz Benzeşmesi – Ünsüz Yumuşaması – Ünsüz Türemesi ............................................................................. 186

Test 4: Ünsüz Benzeşmesi – Ünsüz Yumuşaması – Ünsüz Türemesi............................................................................. 188

Test 5: Ses Olayları (Karma) .................................................................................................................................................... 190

BE NC BÖLÜM PARÇADA VE RDE ANLAM

ŞİMDİ HAZIRIZ (Hadi Öğrenelim) ............................................................................................................................................ 194

Ana Düşünce Ana Duygu Yardımcı Düşünce Parçanın Konusu

Parçanın Başlığı Parçanın Anahtar Kelimeleri Parçada Soru




Test 1: Ana Düşünce – Ana Duygu – Yardımcı Düşünce ....................................................................................................200

Test 2: Ana Düşünce – Ana Duygu – Yardımcı Düşünce ................................................................................................... 202



Test 5: Konu – Başlık – Anahtar Kelimeler ........................................................................................................................... 208

Test 6: Konu – Başlık – Anahtar Kelimeler ........................................................................................................................... 210

Test 7: Parçada Soru................................................................................................................................................................. 212

YABANCI ADAM (Hadi Öğrenelim) .......................................................................................................................................... 214

Paragrafın Bölümleri Parça Oluşturma Parça Tamamlama Olayların Oluş Sırası

Geçiş ve Bağlantı Unsurları Düşüncenin Yönünü Değiştiren İfadeler



İçin

de

kil

er


Test 1: Paragrafın Bölümleri (Giriş, Gelişme, Sonuç) ..........................................................................................................222

Test 2: Paragrafın Bölümleri (Giriş, Gelişme, Sonuç) ......................................................................................................... 224

Test 3: Parça Oluşturma – Parça Tamamlama ...................................................................................................................226

Test 4: Parça Oluşturma – Parça Tamamlama ...................................................................................................................228

Test 5: Olayların Oluş Sırası – Geçiş ve Bağlantı Unsurları – Düşüncenin Yönünü Değiştiren İfadeler .................... 230

KIRMIZI KALEM (Hadi Öğrenelim) ...........................................................................................................................................232

Metin ve Anlatıcı Türleri Hikâye Unsurları Metin Karşılaştırma 5N 1K Söz Sanatları

Düşünceyi Geliştirme Yolları Görsel Okuma Tablo ve Grafik Yorumlama

Test 1: Metin ve Anlatıcı Türleri – Hikâye Unsurları ............................................................................................................ 240

Test 2: Metin ve Anlatıcı Türleri – Hikâye Unsurları............................................................................................................ 242

Test 3: Metin Karşılaştırma ..................................................................................................................................................... 244

Test 4: Metin Karşılaştırma ..................................................................................................................................................... 246

Test 5: 5N 1K .............................................................................................................................................................................. 248

Test 6: Söz Sanatları – Düşünceyi Geliştirme Yolları ......................................................................................................... 250

Test 7: Görsel Okuma ................................................................................................................................................................252

Test 8: Tablo ve Grafik Yorumlama ........................................................................................................................................254

ALTINCI BÖLÜM YAZIM KURALLARI KURALLARA UYALIM (Hadi Öğrenelim) .................................................................................................................................258

Büyük Harflerin Yazımı “-de, -mi, -ki”nin Yazımı Sayıların Yazımı

Örnekleri İnceleyelim ................................................................................................................................................................ 260


Etkinlikleri Yapalım ....................................................................................................................................................................262

Test 1: Büyük Harflerin Yazımı ............................................................................................................................................... 266

Test 2: “-de, -mi, -ki”nin Yazımı ............................................................................................................................................. 268

Test 3: Sayıların Yazımı ............................................................................................................................................................ 270

Test 4: Yazım Kuralları (Karma) .............................................................................................................................................. 272

YED NC BÖLÜM NOKTALAMA ARETLER

VEDA ZAMANI (Hadi Öğrenelim) ............................................................................................................................................. 276

Nokta Virgül İki Nokta Noktalı Virgül Soru İşareti Ünlem İşareti Kesme İşareti

Tırnak İşareti Kısa Çizgi Konuşma Çizgisi Yay Ayraç Köşeli Ayraç



Etkinlikleri Yapalım ................................................................................................................................................................... 280

Test 1: Noktalama İşaretleri.................................................................................................................................................... 284

Test 2: Noktalama İşaretleri ................................................................................................................................................... 286



CEVAP ANAHTARLARI ............................................................................................................................................................. 293

İçin

de

kil

er

9

HADİ

ÖĞRENELİM

CÖRNEKLERİ İNCELEYELİM

BUNLARI UNUTMAYALIM

ETKİNLİKLERİ YAPALIM

TESTLERİ ÇÖZELİM

Bölüm Haritası SÖZCÜK DÜNYAM

Sözcükleri Alfabetik Sıraya Dizme

Sözcüklerde Çok Anlamlılık

Gerçek (Temel) Anlam

Mecaz Anlam

Terim Anlam

YAZI TAHTASI

Sözcüklerin Çağrıştırdıkları Kavramlar

Eş Anlamlı Sözcükler

Zıt Anlamlı Sözcükler

Eş Sesli (Sesteş) Sözcükler

Dilimize Yerleşmemiş Yabancı Sözcükler

SÖZCÜKLER DE YARDIMLAŞIR

Söz Grupları

Deyimler

SÖZCÜKTEANLAM

10

SÖZCÜK DÜNYAM Günayd n Arkada lar! Günayd n ö retmeniiim!

Benim ad m Türkçecinim. Bana ö retmenim, Türkçecinim ya da nas l isterseniz öyle hitap edebilirsiniz. Siz-lere mahzuru yoksa “Arkada lar m” diye hitap etmek istiyorum. Okulda ö retmenleriniz, evde ders çal rken de ben, bu kitab n sayfalar aras nda sizlere yard mc olmaya çal aca m. Benimle birlikte e lenceli Türkçe konular n i lemeye var m s n z?

Var z!

Herkes haz r m ? Haz r z!

Fikret: Ö retmenim, Vecihi bana laf at yor.Vecihi: Önce Fikret ba latt ö retmenim!

Sen mi ba latt n Fikret? Fikret: Evet ö retmenim. Sus demezsen susmaz Vecihi!

Vecihi de haz r oldu una göre, dilimizin yap ta lar n olu turan sözcükler konusuna ba layabiliriz.

Konumuz oldukça basit ama çok önemli. O kadar önemli ki; sözcükler cümleleri, cümleler paragraflar , pa-ragraflar metinleri olu tururken metinler de insan , ba ka bir deyi le dünyay ekillendiriyor. Sözcükler sayesinde ko uyor, yazabiliyor ve birbirimizle ileti im kurabiliyorsak, sözcüklerimizin anlam n ve de erini bilmeli, onlar yerli yerinde kullanmal y z. Peki, tek ba na kullan lan her sözcü ün bir anlam var m ?

Vecihi: Yok ö retmenim! “ama, oysa, ve, fakat, lakin” gibi sözcüklerin bir anlam yok.

Aferin Vecihi. Arkada n z n da belirtti i gibi, bu tür sözcüklerin tek ba na bir anlamlar yoktur fakat cümle içerisinde farkl anlamlara gelecek ekilde kullan l rlar. Geldim, uyudum, elma, mevsim vb. sözcüklerin ise tek ba na kullan ld klar nda dahi bir anlamlar vard r. O zaman size bir soru. “Göz” deyince akl m za ilk olarak ne gelir?

11

HADİ

Ö ĞRENELİM Gerçek / Mecaz / Terim Anlam Kazanımlar

Gözümüz gelir! Görme organ m z gelir ö retmenim! Vecihi: Sivrisine in gözleri gelir ö retmenim!

Hakl s n z arkada lar. Hepimizin akl na ilk olarak görme organ m z gelir. Tabii Vecihi gibi baz arkada la-r m n akl na sivrisine in gözleri de gelebilir. Ama olsun, neticede Vecihi’nin de ilk akl na gelen yine görme organ oldu. O hâlde unu unutmayaca z arkada lar: Bir sözcü ün zihnimizde uyand rd ilk ve as l anlam gerçek anlam d r. Ba ka bir deyi le bir sözcü ün ortaya ç k ya da konulu anlam d r. Gerçek anlama, temel anlam ya da sözlük anlam da diyebiliriz.

Fikret: Ö retmenim, sözcükleri mecaz anlamda da kullanabiliriz de il mi? Vecihi: Ö retmenim, Fikret sizin gözünüze girmeye çal yor!

Kocaman Fikret benim gözüme nas l girebilir Vecihi? Ama bu sözlerinle arkada n Fikret’in ne kadar do ru söyledi ini kan tlam oldun. Fikret gözüme giremeyece ine göre demek ki baz sözcükleri mecaz anlamda da kullanabiliyormu uz. Mecaz anlama kim ba ka bir örnek verebilir?

Vecihi: Ben söylemek istiyorum: “Umar m akalar mla gözünüzden dü memi imdir.” (He he he)

Hiç öyle ey olur mu Vecihi? Fikret nas l gözüme giremediyse sen de gözümden dü medin. Sayende dersimiz ne eli geçiyor. Verdi i bu güzel örnek nedeniyle Vecihi’ye büyük bir alk alal m arkada lar.

Vecihi arkada n z cümlesinde “kendisine daha önceden duyulan sevgi ve ilgiyi kaybetmek” anlam na gelen “gözden dü mek” deyimini kulland . Yani burada göz sözcü ü gerçek anlam ndan tamamen uzakla arak yeni ve bamba ka bir anlam kazanm . te bu tür sözcük ya da söz gruplar na mecaz anlam diyoruz arkada lar. Peki, terim anlam deyince akl n za ne geliyor?

Vecihi: Fatih Terim geliyor ö retmenim. Biraz yakla t n Vecihi ama cevab n do ru de il. Çünkü terim anlam; bilim, sanat, spor, meslek ya da

herhangi bir alana özgü kavramlar kar layan yani özel anlam olan sözcüklerdir. Örne in enfeksiyon sözcü ü t p terimi, senaryo sözcü ü ise tiyatro terimidir. Söz Fatih Terim’den aç lm ken, kim spor terimi olan birkaç örnek verebilir?

Ahmet: Mesela futbol, basketbol ö retmenim. Ahmet’in verdi i örnekler maalesef do ru de il arkada lar. Çünkü futbol ve basketbol bir alan ad d r.

Alan adlar ise terim olmaz. Örne in matematik sözcü ü alan ad oldu u için terim de ildir ama aç veya karekök dersek, matematik alan na ait özel iki terimden söz etmi oluruz.

Sibel: Ö retmenim, o zaman penalt futbol terimi; ribaunt ise basketbol terimidir.

Aferin Sibel, aynen öyle. Arkada lar unu hiçbir zaman unutmayal m: Bir sözcük tek ba na kullan ld -nda her zaman gerçek anlam n ifade eder. Ancak ayn sözcük cümle içerisinde mecaz ya da terim anlama

gelecek ekilde kullan labilir. Bu nedenle sözcü ün hangi anlamda kullan ld n anlamak için mutlaka cümleye bakmam z gerekir. Örne in “Odas n n perdelerini de i tirdi.” cümlesinde perde sözcü ü gerçek anlamda; “Oyu-nun son perdesi sahnelendi.” cümlesinde ise tiyatro terimi anlam nda kullan lm t r.

Vecihi: Ö retmenim, zil çal yor!

Duyuyorum Vecihi. Arkada lar, verdi im aç klamal örnekleri dikkatle incelerseniz, konuyu tam olarak kavram olursunuz. Hepinize iyi dersler…

12

C ÖRNEKLERİ

İNCELEYELİM

1. BÖLÜM Sözcükte Anlam

Açıklamalı örnekleri dikkatlice okuduğun zaman konuları daha güzel anlayacaksın. Benim Akıllı Arkadaşım,

ÖRNEKLERİ İNCELEYELİM

“Türkçe dersimiz oldukça zevkli geçti.” “Türkçe” sözcü ü gerçek anlamda kullan lm t r. Ancak terim anlam de ildir. Çünkü alan adlar te-rim olamaz!

“Türkçe dersinde zamirler konusunu i ledik.” cümlesindeki “zamirler” sözcü ü terim anlaml d r. Çünkü bir alana ait özel bir kavram belirtmektedir.

“Dere yataklar suyla dolup ta m t .” cümlesindeki “yataklar ” sözcü ü terim anlaml d r.Çünkü co rafya alan na ait özel bir kavram belirt-mektedir.

“Çocuklar çoktan yataklar na yatm lard .” cümlesindeki “yataklar na” sözcü ü temel anlaml -d r. Çünkü cümlede yat lacak yer anlam nda kulla-n lm t r.

“Dedem iki gündür yatak yorgan yat yor.” “yatak” sözcü ü mecazd r. Çünkü “çok hasta ol-mak” anlam na gelen bir deyim içinde kullan lm , yani temel anlam ndan tamamen uzakla m t r.

“Acemi ç ra n tala tahtas ndan çok olur.” cümlesinde “acemi” sözcü ü “bir i in yabanc s olan, eli i e al mam ” anlam nda kullan ld ndan gerçek anlamda kullan lm t r.

“Sobay yakt ktan k sa süre sonra içerisi s nd .” cümlesinde “ s nd ” sözcü ü “s cak duruma gel-mek” anlam nda yani temel anlam yla kullan lm -t r.

“Onu görür görmez içim s nm t .” cümlesinde “ s nm t ” sözcü ü “s cak duruma gel-mek” anlam ndan tamamen kopup “ho lanmak” anlam nda kullan ld için mecaz anlaml d r.

13

1. BÖLÜMSözcükte Anlam

BUNLARI UNUTMAYALIM

Aşağıda verilen önemli bilgileri okuyalım. Bol bol alıştırma yaparak bilgilerimizi pekiştirelim. Benim Akıllı Arkadaşım,

BUNLARI UNUTMAYALIM

Kelimeler alfabetik olarak s ralan rken;1. Önce ilk harflerine bak l r. Hangisi alfa-bede önce geliyorsa o harfle ba layan ke-lime önce yaz l r. Örnek: Baba, Akraba S ralamas : Akraba, Baba

2. Kelimelerin ilk harfleri ayn ise o zaman ikinci harflerin alfabe s ras na bak l r ve ikinci harften hangisi alfabede önce geliyorsa, o kelime önce yaz l r. Ör: A evi, Araba, S ralama: Araba, A evi

Gerçek (temel) anlam; bir sözcü ün zihni-mizde yans tt ilk ve as l anlam d r. Ba kabir deyi le bir sözcü ün ortaya ç k ya dakonulu anlam d r.

Sözcüklerin sözlükteki ilk anlam oldu u için temel anlama sözlük anlam da denir. Tek ba na kullan lan tüm sözcükler her za-man gerçek anlaml d r.

Bir sözcü ün mecaz olabilmesi için gerçekanlam yla uzak ya da yak n herhangi bir an-lam ili kisinin olmamas gerekir.

Mecaz (de i mece) anlama; bir sözcü ün gerçek anlam d nda ba ka bir sözcü ün yerine kullan lmas sonucu ortaya ç kan an-lamd r da diyebiliriz.

Terim anlam; bilim, sanat, spor, meslek yada herhangi bir alana özgü kavramlar kar-

layan yani özel anlam olan sözcüklerdir.

Bilim, sanat, spor vb. alan adlar terim de il; sadece o alana ait olan özel sözcükler terim-dir. Örnek: Basketbol terim de ildir ama pota, smaç, asist vb. sözcükler terimdir.

Bir sözcü ün terim olup olmad kullan l-d cümleye göre de i ir. Örnek: Cümle sonuna nokta konur. (Terim)Teknolojide son nokta! (Terim de il)

Terim anlamda kullan lan bir sözcük, mecaz anlamda kullan l rsa, terim anlam özelli ini kaybeder. Ayn sözcük birden fazla alanda terim anla-m yla kullan labilir.


14



1 Üç çift telli ve m zrapla çal nan bir saz türü.

BLAM AA BA LAMA

2 Birbirinin t pk s olan yaz l eylerin her biri.

NAÜSH

3 Taze olmayan BAAYT

4 Alçak gönüllülük, gösteri sizlik VTZEAU

5 At ko turup birbirine de nek atarak topluca oynan bir oyun.

RCT

6 Yap lar n plan n yap p bunlar n gerçek-le mesini sa layan, yöneten kimse.

MRMA

7 Yap lar n kaba a aç i lerini yapan kimse DGLRÜE

8 Zihinde tasarlanan ve gerçekle mesi öz-lenen ey, dü .

LAHYA

9 Karadeniz Bölgesinde kemençe ile oy-nanan halk oyunu

HOONR

10 Sayg EÜHMRT

11 Ata bakan, t mar eden kimse, at bak c s . SSEY

12 Dam tmaya yarayan, dam tma i inde kullan lan araç, dam t c

M BK

13 Ney üfleyen sanatkâr ZNYEEN

14 Genellikle eski kitap al p satan kitapç . HASFA

ETKİNLİK Kelimelerin Anlamını Bulma

Aşağıda anlamları verilen kelimeleri ipuçlarından hareketle bulunuz. Bulduğunuz kelimele-

rin doğruluğunu sözlükten kontrol ediniz.

1.

Aşağıdaki etkinlikleri yaptıktan sonra testleri çözmeye baş-layabilirsin. Benim Akıllı Arkadaşım,


15



1 Yayla, diz üzerinde çal nan, kemana benzer üç telli küçük bir çalg .

2 Uzay adam

3 Orta ve Güney Anadolu’nun birçok bölgesine özgü bir türkü

4 Göçebelerin konak yeri; bu konak yerinde konaklayan göçebe halk veya aile.

5 Bir kimseyi veya bir eyi görme, kavu ma iste i, hasret, tahassür.

6 Ciltçilikte, kitap yapraklar n düzgün tutmaya yarayan ince örülmü erit.

7 Ba ms zl k

8 Su ve sulu eyler koymaya yarayan kulplu, emzikli kap

9 Ozanlar n çald telli Türk saz .

10 Sahnedeki oyunculara, izleyicilere duyurmadan unutulmu bir sözü veya cümleyi hat rlatma.

11 Telli çalg lar çalmaya yarayan ve a aç, kemik, maden veya kiraz a ac ndan yap lan alet, çalg ç, tezene.

12 Ya l güre te pehlivanlar n giydikleri, belden bald ra kadar uzanan, dar pa-çal me in pantolon.

13 1. Güre çi. 2. Boylu poslu ve güçlü kimse.

14 Gelecek

15 1. Herkesçe bilinme, tan nma durumu, ün. 2. Tan nm , ünlü kimse.

16 Bir hizmetin gelecekte de yap lmas için belli artlarla ve resmî bir yolla ay-r larak bir kimse taraf ndan b rak lan mülk veya para.

ETKİNLİK Sözcükleri Anlamlarıyla Eşleştirme

Aşağıda bazı sözcüklerin anlamları verilmiştir. Bu sözcükleri örnekteki gibi anlamlarıyla

eşleştiriniz.

2.

M zrap

Kemençe

iraze

brik

stikbal

Vak f

Pehlivan

Oba

Kopuz

stiklal

Sufle

Kispet

Bozlak

Astronot

Özlem

öhret

6


16



ETKİNLİK Sözlük Sırası Oyunu

Aşağıda verilen “Sözlük Sırası Oyunu” etkinliğini açıklamalara göre yapınız.

3.

Ebru Ceyda

Bekir

Aç klamalar:

Ö retmen Can Bey, 5-A s n f ö rencileriyle bir etkinlikyapmak istemektedir. Bu et-kinlik için tahtaya Ebru, Ceyda, Bekir, Erhan, Bayramve Cüneyt adl ö renciler ç k-m t r.

Can Bey, ö rencilerine “ sim-lerinizin sözlük s ras na görebir s ra olu turabilir misiniz?”diye rica eder.

Alt ö renci de k sa süre içinde isimlerinin sözlük s ra-s na göre do ru bir ekildes raya geçerler.

Buna göre;

1. Sıraya geçen öğrencilerin adlarını sözlük sırasına göre yazınız

1. ________________ 2. ________________ 3. ________________ 4. ________________ 5. ________________ 6. ________________

2. İlk sıradaki öğrenci 5-A sınıfının en başarılı öğrencisidir. Buna göre 5-A sınıfındaki en başarılı öğrencinin adını aşağıya yazınız.

_______________________

3. Son sıradaki öğrenci ile sondan bir öğrenci kardeştir. Buna göre kardeş öğrencilerin adlarını

aşağıya yazınız.

_______________________ _______________________

17



CÜMLELER DO RU YANLI

1 Mecaz anlamda kullan lan bir sözcü ün gerçek anlam yla bir anlam ili kisi vard r.

2 “Kimya, zannedildi i kadar zor bir ders de ildir.” cümlesinde “Kimya” sözcü ü alan ad oldu u için terim de ildir.

3 “Yüksekten a a bak nca gözlerim karar yor.” cümlesinde “a a ” sözcü ü mecaz an-lamda kullan lm t r.

4 “Beli a r d için yürümekte güçlük çekiyordu.” cümlesinde “a r ” sözcü ü gerçek anlamda kullan lm t r.

5 “Daire” sözcü ü, “Çemberin iç noktalar kümesinin olu turdu u ekle daire denir.” cümlesinde terim anlamda; “Yeni ald dairesine dün ta nd .” cümlesinde ise gerçek anlamda kullan lm t r.

6 “Havas ndan kimse yan na yakla am yor.” cümlesinde “hava” sözcü ü mecaz an-lamda kullan lm t r.

7 “Ömer Seyfettin’in bu hikâyesi beni fazlas yla sard .” cümlesinde “sard ” sözcü ü ger-çek anlamda kullan lm t r.

CÜMLELER Gerçek Mecaz Terim

1 Gerçek dost, kara günde belli olur.

2 Epik iirler üzerinde ara t rma yap yordu.

3 Saatlerce yürüdü ünden ayaklar i mi ti.

4 F rlat lan uzay meki i yörüngesine oturdu.

5 Bo vaatlerinle art k kimseyi kand ramazs n.

6 Lokomotif a r a r hareket etmeye ba lad .

7 Annemle konu urken içim aç l yordu.

ETKİNLİK Doğru – Yanlış İşaretleme

Aşağıdaki cümleleri okuyunuz. Doğru ise doğru kutucuğunu yanlış ise yanlış kutucuğunu

işaretleyiniz.

4.

ETKİNLİK Sözcüklerin Hangi Anlamda Kullanıldığını Bulma

Aşağıdaki cümlelerde altı çizili sözcüklerin hangi anlamda kullanıldıklarını ilgili kutucuklara

işaretleyiniz.

5.


18



ETKİNLİK Sözcükleri Gerçek ve Mecaz Anlamlarıyla Kullanma

Aşağıda verilen kelimelerin sözlük anlamlarını öğreniniz. Bu kelimeleri gerçek ve mecaz

anlamlarıyla birer cümle içerisinde kullanınız.

6.

Ate ……………………………………………………............

…………………………………………………...………..Akmak

……………………………………………………............

…………………………………………………...………..

Yakmak ……………………………………………………............

…………………………………………………...………..Kafa

……………………………………………………............

…………………………………………………...………..

K rmak ……………………………………………………............

…………………………………………………...………..Yürek ……………………………………………………............

…………………………………………………...………..

ETKİNLİK Terim Anlamlı Sözcükleri Eşleştirme

Aşağıda verilen terim anlamlı kelimeleri örnekteki gibi ilgili alanlarıyla eşleştiriniz.

7.

Perde Kö e vuru u

Bas nç Senaryo

Nokta Elektron

Kostüm Do ru

Penalt Suflör

Aç Dinamik

Sahne Mimik

Kulis Çember

Taç Gol

Jest Periyot

ut Üçgen

vme Basamak Futbol Matematik

TiyatroFizik

19



Cümledeki farkl renkli sözcük; Terimdir Terim De ildir

1 Adrenalin, böbreküstü bezlerinden salg lanan bir hormondur.

2 Heyecandan adrenalim yükseliyor, mideme kramplar giriyordu.

3 Sahne dekoru seyircinin bir hayli ilgisini çekmi ti.

4 Ceviz kaplama masa, oturma odas n n dekorunu bozuyor.

5 Ferhat Bey, her yönüyle dört dörtlük bir insan.

6 Yunus Emre’nin bu dörtlü ü gerçekten kusursuz.

ETKİNLİK Boşluk Doldurma

Aşağıdaki cümleleri okuyunuz. Cümlelerin karşısında verilen açıklamalardaki boşlukları

uygun şekilde doldurunuz.

8.

ETKİNLİK Kelimelerin Anlamını Bulma

Aşağıdaki cümleleri okuyunuz. Cümlelerdeki farklı renkli sözcükleri terim olup olmadıkla-rına göre örnekteki gibi işaretleyiniz.

9.

Nota sözcü ü, cümlede ___________ anlam yla kullan lm t r. Çünkü nota, __________ alan na ait özel bir terimdir.

Bir nota haricinde tüm parçay kusursuz bir ekilde çalm t .

Sahne sözcü ü, cümlede __________ anlam yla kullan lm t r. Çünkü cümlede ifade edilen __________ __ de ildir.

Tezene sözcü ü, cümlede __________ anlam yla kullan lm t r. Çünkü tezene, __________ alan na ait özel bir terimdir.

Perde sözcü ü, cümlede __________ anlam yla kullan lm t r. Çünkü cümlede ifade edilen __________ __ de ildir.

Antikor sözcü ü, cümlede __________ anlam yla kullan lm t r. Çünkü antikor, __________ alan na ait özel bir terimdir.

Hayat sahnesinde hepimiz birer oyuncu de il miyiz?

Tezene, saz çalarken tellere vurulan m zrab n di er ad d r.

Ay e Teyze, evin tüm perdelerini yenilemi ti.

Antikor, yabanc maddeleri yok et-mek için vücut taraf ndan üretilir.

Etki-tepki kuvvetleri farkl cisimler üzerinde olu ur.

Kuvvet sözcü ü, cümlede terim anlam yla kullan lm t r. Çünkü kuvvet, fizik alan na ait özel bir terimdir.


20


TEST

3.

Yukar daki sözcükler, sözlükte alfabetik ola-rak ba tan sona do ru nas l s ralan r?

A) 1 – 4 – 2 – 3

B) 2 – 1 – 3 – 4

C) 3 – 2 – 1 – 4

D) 4 – 1 – 3 – 2

6. * Güre * Kispet * Pe rev * Pehlivan

Ece, anlam n yeni ö rendi i kelimeleri sözlük defterine yazmak istemektedir. Buna göre yu-kar daki kelimelerden hangisine sözlü ünde en ba ta yer vermelidir?

A) Kispet

B) Pe rev

C) Güre

D) Pehlivan

1. A a daki kelimelerden hangisi sözlükte di-erlerinden sonra gelir?

A) Amatör

B) Amazon

C) Amanos

D) Amans z

4. A a daki kelimelerden hangisi sözlükte en son aç klan r?

A) Soru

B) Soya

C) So an

D) Solgun

2. A a dakilerden hangisi sözlük s ras nda “De-niz” sözcü ünden sonra gelir?

A) Denk B) Demir C) Demet D) Denge

5. A a daki sözcüklerden hangisi sözlükte di-erlerinden önce gelir?

A) Kart B) Kâ t C) Kalem D) Karpuz

1

Sözlük Sırası


21


Sözlük Sırası

9. Deniz – Çikolata – Nab z – Huzur

Yukar daki sözcükler alfabetik olarak s ralan-d nda hangisi sondan üçüncü olur?

A) Deniz B) Nab z C) Huzur D) Çikolata

12. A a daki ehirlerden hangisi alfabetik s rala-mada di erlerinden önce gelir?

A) zmir B) zmit C) çel D) stanbul

7. “Lama, limon, leylak, lokum” sözcüklerini alfa-betik olarak s ralad m zda sondan ikincisözcük a a dakilerden hangisi olur?

A) Lama B) Limon

C) Leylak

D) Lokum

10. Abaküs – aciz – ……… – akarsu A a daki sözcüklerden hangisi noktal yere

yaz l rsa sözlük s ras bozulur?

A) açl k B) adam C) açelya D) akraba

8. 1. Abone 2. Acemi 3. Acaba 4. Ac mak

Yukar daki sözcükler sözlükte sondan ba ado ru nas l s ralan r?

A) 1 – 3 – 4 – 2 B) 2 – 1 – 3 – 4 C) 3 – 4 – 1 – 2 D) 4 – 2 – 3 – 1

11. Güne – Güney – ? – Güre Yukar daki alfabetik s ran n do ru olmas için

bo b rak lan yere a a dakilerden hangisi gelmelidir?

A) Günlük B) Güncel C) Gürültü D) Gündem


22


TEST

3. Sabahlar göl k y s nda yürüyü yapmaya bay l -yorum.

Bu cümledeki alt çizili sözcü ün anlam a a-dakilerden hangisidir?

A) Ödemek B) Çok ho lanmak C) Kendini kaybetmek D) Dayanma gücünü yitirmek

6. 1. Bu y l, genel kültür kitap sat lar patlad . 2. Film izlerken gülmekten karn m z patlad . 3. Hastane koridorunda oksijen tüpü patlad . 4. Kaba sözleri, amar gibi kula nda patlad .

Yukar da numaralanm cümlelerin hangisinde “patlamak” sözcü ü mecaz anlam yla kullan l-mam t r?

A) 1 B) 2 C) 3 D) 4

1. “Dolanmak” sözcü ü a a daki cümlelerinhangisinde “bir eyin çevresinde dönmek, gez-mek” anlam nda kullan lm t r?

A) Paltosu ayaklar na dolanm t . B) Dinledi im ark dilime doland . C) At n n yular aya na dolanm t . D) Bahçe çitinin arkas ndan dolanm t .

4. 1. Buram buram terleyen aln n sildi. 2. Jüri, genç oyuncunun iki puan n sildi. 3. Kafas ndaki olumsuz dü ünceleri sildi. 4. Ak ama kadar pencere camlar n sildi.

Numaralanm cümlelerin hangisinde “Silmek”sözcü ü mecaz anlamda kullan lm t r?

A) 1 B) 2 C) 3 D) 4

2. “Tutmak” sözcü ü a a daki cümlelerin hangi-sinde “Ya l teyzeyi elinden tutup yolun kar s nageçirdi.” cümlesindeki anlam yla kullan lm -t r?

A) Yazd bilimsel eserlerle tüm topluma ktuttu.

B) Ani bir hareketle, yere dü mek üzere olan va-zoyu tuttu.

C) Çocuklu undan beri tuttu u tak m de i tir-meye karar verdi.

D) A lad meyve fidanlar n n tuttu unu gö-rünce çok sevindi.

5. 1. Pastoral iirlerinde yal nl k hâkimdi. 2. F rt nada geminin yelkenleri y rt ld . 3. Depremde birçok dayan ks z ev y k ld . 4. Bu bölümde sözcüklere a rl k verece iz.

Numaralanm cümlelerdeki alt çizili sözcük-lerin anlam özellikleri a a dakilerin hangi-sinde s ras yla verilmi tir?

A) Terim – gerçek – gerçek – mecaz B) Terim – mecaz – gerçek – gerçek C) Gerçek – terim – mecaz – gerçek D) Gerçek – gerçek – mecaz – mecaz

2

Gerçek (Temel) – Mecaz – Terim Anlam


23



9. * Foto raf çekmek ayr bir ustal k gerektirir. * ki saattir kürek çekmekten kollar a r m t . * Dert çekmeyen, dertlilerin hâlini anlayamaz.

A a dakilerden hangisi “çekmek” sözcü ü-nün bu cümlelerde kazand anlamlardan biride ildir?

A) Bir yerden bir eyi yukar do ru almak B) Güç durumlara u ramak, dayanmak, katlan-

mak C) Bir eyi tutup kendine veya ba ka yöne do ru

yürütmek D) Görüntüyü bir aletle özel bir nesne üzerinde

tespit etmek

12.

Yukar daki parçadaki alt çizili sözcüklerden hangisi as l anlam d nda kullan lm t r?

A) Amac B) Zaman n C) Bilemezdi D) Kuruluydu

7. A a daki cümlelerdeki alt çizili kelimelerdenhangisi sözlük anlam yla kullan lm t r?

A) Yaral ceylan ac içinde k vran yordu. B) Yine çok ate li bir konu ma yapm t . C) Yapmaya çal t m z i leri baltalam t . D) Söylediklerini duyunca gururum k r lm t .

10. A a daki cümlelerde alt çizili kelimelerden hangisi sözlük anlam yla kullan lm t r?

A) Ara s ra arkas na bak yordu. B) Kara k bütün yurdu sarm t . C) Toplant da yine çenesi dü mü tü. D) Bu gece deliksiz bir uyku çekmi ti.

8. “Köprü” sözcü ü a a daki cümlelerin hangi-sinde terim anlam yla kullan lm t r?

A) ampiyon tak m m z n bayra köprüye as ld . B) Bu asma köprüden her gün yüzlerce insan

geçiyor. C) Türkiye, Asya ve Avrupa k talar aras nda köprü

görevi görmektedir. D) Köprü ad verilen protezlerle di lerin kaybo-

lan yap lar tekrar yerine konur.

11. A a daki cümlelerin hangisinde terim an-lamda kullan lan bir sözcük yoktur?

A) Dik üçgenin iç aç lar ndan biri doksan derece-dir.

B) Düzenli kitap okumak, insana farkl bak aç -lar kazand r r.

C) Ters ve ileri do ru salto hareketlerini hatas z bir ekilde tamamlad .

D) Fotosentez, k ve karanl k reaksiyonlar ol-mak üzere iki a amada gerçekle ir.

Tüm ya am tembellik üzerine kuru-luydu. Hayatta hiçbir amac olmad için zaman n da önemi yoktu onun için. Ne-rede ne zaman ne yapaca n kimseler bilemezdi.


24


TEST

3. A a daki cümlelerin hangisinde “Atlamak”sözcü ünün anlam yay ayraç içinde do ruverilmemi tir?

A) At na atlad ve im ek h z yla yola koyuldu.(Binmek)

B) kinci ünitenin etkinliklerini atlad k. (Baz bö-lümleri b rak p geçmek)

C) Çizmelerini bile ç karmadan suya atlad . (Birengeli s çrayarak a mak)

D) ki metrelik duvardan a a atlad . (Yüksek biryerden kendini yere b rakmak)

6. A a daki cümlelerin hangisinde hem terim hem de mecaz anlaml sözcükler bir arada kul-lan lm t r?

A) Bence, dereyi görmeden paçalar s vama.

B) Hastane in aat sahas n n zemin etüt raporlar ç kar ld .

C) Sekiz hücum ribaundu alan tak m m z, âdeta sahada devle ti.

D) Aç lar na göre üçgenler; dar, dik ve geni aç l olmak üzere üçe ayr l r.

1. “Ziyafet” sözcü ü a a daki cümlelerin hangi-sinde mecaz anlamda kullan lm t r?

A) Mutfakta ziyafet haz rl yap l yordu.

B) Konaktaki ziyafete birçok davetli kat ld .

C) Ak am kendimize güzel bir ziyafet çektik.

D) Muhte em bir müzik ziyafeti sizleri bekliyor.

4. “Sistem” sözcü ü a a daki cümlelerin hangi-sinde terim anlamda kullan lm t r?

A) Tu çe, sistemli bir ekilde çal yordu.

B) A z, sindirim sisteminin ba lang c d r.

C) Yeni s nav sisteminin ayr nt lar yay nland .

D) Sahneye devasa bir ses sistemi kurulmu tu.

2. Güzel ahlakl insanlar hiçbir zaman yalan söyle-mezler.

Yukar daki cümledeki alt çizili sözcük ile ilgiliverilen bilgilerden hangisi do ru de ildir?

A) Soyut bir sözcüktür. B) Be duyu ile alg lanamaz.

C) Mecaz anlamda kullan lm t r.

D) Gerçek anlamda kullan lm t r.

5. Nihayet her ey bir düzene girmi ti. Bu cümledeki alt çizili sözcü ün kullan ld

anlam a a dakilerden hangisidir?

A) Dolap, hile B) Yerle tirme C) Devletin yönetim biçimi D) Nesnelerin bir s raya göre dizilmesi

3


Documents

TÜRKÇE DÜNYAM - 5 ŞİMDİ TÜRKÇE DÜNYASINA KAPI AÇMA … · GENÇLİĞE HİTABE Ey Türk Gençliği! Birinci vazifen, Türk istiklâlini, Türk Cumhuriyeti'ni, ilelebet muhafaza