Upload
val3sk6320
View
67
Download
12
Tags:
Embed Size (px)
Citation preview
OEUVRES
COMPL&TES
DE J. DOMAT.
TOME IX.
OEUVRES
DE J. DOMAT
PREMIERE EDITION IN-OCTAVO,
ORN^E D*UN PORTRAIT,
Revue, corrigee, et augmentee <l'uno Noticc biographique sur
Domat, et iTune Tablc de conconlancc entre les aiticles tlc nosCoiles et !es passages ilo Domat qui s'y rapportcnt;
PAR M. CARRE,AVOCATA LA COVRROYALEDE VARIS.
TOME NEUVIEME.
A PARIS,
jfltjE^t^IS TENR^, LIBRAIRE,RUEDUPA0N-SAINT-ANDRE-DE8-ARTS,N°I.
1825.
DK 1,'IMPRIMERIE DE BHODARD,A COVLOMMIBRS.
LEGUM DELECTUS
EX LIBRIS
DIGESTORUM
ET CODICIS,
AD-USUM SCIIOLiVE ET FORI.
LIBER QUADRAGESIMUS UNUS.
TITULUS PRIMUS.
De at/uirendo rcrum dominw<
i. OUARUMDAM rerum dominium nanciscimur jure
gentium, quocl ralione naturali a inler omnes homines
persequc servalur : quarumdam jure civili, id est, jure
proprio civitatis nostrao : Et quia antiquius jus gentiumcum ipso generc humano proditum est, opus cst ut de
hoc prius referendum sit. 1. i. Vid. tit. de divis. rer.
a Id est, jure gentium : nam jure naturali omnia sunt
communia.
Nec signare quideui aut partiri limite campumFas ernt, in medium quocrebant, ipsaque tellusOmnia llberius nulla poscente ferebat. ( Vmo. /. Gcorg.)
IX. I
a LEGUM DKLECTUS.
2. Omnia igitur animalia, quee terrd, mari, ccelo ca-
piunlnr, id cst, ferae bcslix (et), volucres, pisces, ca-
picntium fmnt a, vel qu& ex his apud nos sunt edita. 1. 1,
$ i el I. 2.
La chasse et la piche sont du droit des gens; mais le
droit cisnl a usurpe ce quietait du droit desgens. Ilarendu
propre a quelques-uns ce qui apparlenait en commun a plu-sieurs.
Jus civile subegit jus gcntium.•2. Quod enimnullius est, id ratione naturali occupanli
conceditur.!. 3.
4« Nec interest quod ad feras bestias ct volucrcs, ntrum
insuo fuudo quisque capiat, au in alieno. Plane qui iu
alienuin fundum ingreditur venandi aucupandiquegratid,
potesta domino, si is providerit, jureprohiberine ingre-deretur. I. 3, § 1.
5. Quidquid autem eorum cccperimus, eo usque nos-
trum esse inlelligitur, douec nostra4
custodia cocrcetur.
Quum ver6 evaserit custodiam nostram, et in naturalem
libertatemse rcccperit, nostrum esse desinit, et rursus
occupantisjit, nisi si mansuefacta emilli, ac reverti solita
sunt. Naturalem autem libertalem recipere intelligitur,
quum vcl oculos nostros cffugerit, vel ita sit in conspcctu
nostro, ut dhTicilis sit ejus persccutio. 1. 3, $ 2, 1. 4 et
I. 5.
In his autem animalihus, qua) consuetudine ahire et
redire soient, talis regula comprobata est, ut e6usque
nostra esse intelligantur, donec rcvertcndi animum ha-
beant : qu6d si desiefint revertendi animum habere de-
sinant nostra esse, et fiant occupantium. Intelliguntur au-
tcm desiisse rcvertendi animum haberc tunc, qutim re-
LEGUM DELECTUS. 3
vertendi consueludinem deseruerint. 1. 5, § 5, in (in.
6. Illud quxsitum est, an fera bestia, quae ila vulne-
rata sil, ut capi possit, statim noslram csse intelligatur.Trebatio placuit, statim nostram esse, et eousque nos-
tram vidcii, donec eam persequamur. Qu6d si desieri-
mus eam persequi, desincrc nostram cssc, et vursus
fieri occupantis. Itaqne si per hoc tempus, quo cam
persequimur, alius eam ceperit eo animo ut ij»se lucri-
faceret, furtum vidcri nobis cum commisisse. Pleriquenon nlitcr putaverunt eam nostram esse; quhm si cam
cepcrimus : quia multa accidere possunt, ut eam non
capiamus. Quod verius csl. I. 5, S i
7. Apium quoque nalura fcra est» Itaque qnae in ar-
bore nostra* consederint, antequhm h nobis alveo con-
ciudanlur, non magis nostras esse intelligunlur, quhm
volucres; quae in nostrA arbore nidum fecerint. Ide6 si
alius eas incluserit, earum dominus erit. Favos quoquesi quos hftc fccerint, sine furto quilibet possidere po-test. Sed (ut suprh quoque diximus) qui in aiienum fun-
dum ingreditur potest h domino, si is providcrit, jure
prohiberi ne ingredcretur. Examen quod ex alveo nos-
tro evolaverit, e6usque nostrum esse intelligitur, donec
in conspectu nostro cst, nec difficilis ejus persecutio est:
alioquin occupantis fit. I. 5 , § ult.
8. QUGDex hostibus capiunlura, juregentium statim
capientium fiunt. 1. 5, § ult.
a Droit de conauile.
9. Proctereh quod per alluvionem agro nostro flumen
adjicit, jure genlium nobis aquiritur per alluvionem;
per alluvioncm autem id videlur adjici; quod ith pau-Intim adjicllur, ut intelligere non possimus quantum
4 LEGUM DELF.CTUS.
quoque nioiucnto temporis adjiciatur a. I. 7, § i, Vid»
I, 16.
a La loi 16 dit: l\\ agris limitalis jus alluvionis locum
non habere constat. Locum habebat olim dumtaxat in
agris occupaloriis et arcifiniis, qui occupanli erant sino
mcnsur;\; sed obtinuit ut omnes agros occupatorio more
possitjere liceret. Vide I. 1, S 6. Dc fluminibus. Nous
n'olmrvons point cette loi. Voyez Duperier. I. 2, q. 3, quidil queles llomains, apres la conquete d'une vitle 011d'unc
province, disiribuaient Ies terres aux soldals. On ecrivait
dans des tuldcs d'airain la porlion de chacun, el on lais-
siiit un grand espace vide depuis leurs ferres jusqu 'a la //-
vicre; 011ne voulaitpas que leurporlion fiit susceplible d'ac-
croissement ni d'atluvion, a/in d'eviter les proces; etpar ce
tnoyen, laporlion decliacun demeurail loujoursjixe et re-
gtce; mais cliez nous , toul cela n 'a point d'application. Les
lieritages des parliculiers vont jusqu}aux rivieres, et comrne
ils en ressentenl des incommodiles, it est juslc qu 'ils jouis-sent desprofits. Vid. 1. 7, § 1, h. 1. 1, § 6, dc (lumi-
nibus.
10. Qu6d si vi fluminis partem aliquam cx tno praulio
ietraxerit, ct meo proedio attulerit, palhni est eam tuaiu
.permanere a. Plane si longiore tenlpore fundo msero has- •
scrit, arborcsque, quas secum traxcrit, in meum fun-
dum radlces egerint, cx eo tempore videtur meo fundo
adquisita esse. 1. 7, § 2.
a Ista praescriptio definilum tempus non habct. Vid.
.1. 9, § 2. De damno infecto.
11. Qu6d si uno lalere perruperit flumen, et alia*partcnovo rivo fluere ccepit, deinde infrh novus iste rivus in
vclcremse converterit, ngerqui a duobiis rivis cmnpie-
LEGUM DELECTUS. 3
hcnsus, in formam insulrc rcdaclus est, cjus est scilin t
cujus etfuit. 1. 7, § 4«12. Qu6d si, toto naturali alveo dereiicto, flumen alias
fluere cccperit, prior quidem alveus eorum est qui prope
ripam pracdia possident, pro modo scilicct latitudinis cu-
jusque pradii, quee latiludo prop6 ripam sit. Novus au-
tem alvcus ejus juris esse incipit, cujus etipsumflumcn,id est, publicus, juris gentiuma. 1. 7, $ 5.
a Quod si post aliquod temporis ad priorem alvcum
reversum fuerit flumen, rursus novus alveus eorum esse
incipit qui prope ripamejus prasdia possident. Vid. I. 38,eod.
i3. Quum suo loco aliquis alicnA materia' scdificaverit,
ipse dominus iutclligitur aedificii, quia omnc quod iimdi'
Jicalur soto cedit. Nec lamen ide6 is, qui matcriae domi-
nus fuit, desit ejus dominus esse : sed tantisper nequevindicare eam polest, nequc ad exhibendum de ea agere,
propler legem duodecim tabularum, qua* cavetur : m
quis tignum atienum cedibus suisjunctum eximere cogaturosI. 7, S 10.
a JNe ruinis civilalis deformetur. 1. 1. De ligno juncto.1. 25, § 6. De rei vindicatione.
i/f. Ua3 res, quoc traditione nostroe fiunt, jure gentiumnobis adquiruntur : nihil enim tam conveniens est natu-
rali ocquitati, quam voluntatem domini, volentis rem
suam in alium transferre, ratam haberi. Nihil auleln 111*-
terest, utrum ipse dominus per se tradat alicui rem, an
voluntate ejus aliquis. Qua ratione, si cui libera nego-tiorum administralio ab eo, qui peregre pvoficiscitur,
permissa fuerit, ct is ex negotiis, rem vendtderit, et tra^
diderit, facit eam accipientis. 1.9, S 3 et 4«
6 LEGUM DELECTUS.
Nunquhm nuda tradilio transfert dominium, scd ith si
vendilio, aut aliqua justa causa pr&ccsserit, propter quamtradilio sequeretur a. 1. 3i.
a Pariter dominia rerum nontransfcrunturpactionibussinc tradilione. 1. 20. De paclis. Erg6 duo requirunlur,causa cl tradilio, vel saltem usucapio cum possessione.Grolius, 2, 8, 25.
i5. lntcrdum sine traditione nuda voluntas domini
sufticit ad rcm transferendam : veluti si rem quam com-
modavi, aut locavi tibi, aut apud le deposui, vendidero
tibi. Liccl euim ex ea causa* tibi cam non tradiderim, eo
tainen quod patior eam ex causa emplionis apud te esse,
tuam cflicio. I. 9, § 5.
16. Si quis inerces in horreo re^ositas vendiderit,
simul atquc ciaves horrei tradiderit emptori, transfert
propiiclatem mercium ad emptorem a. 1. 9, § 6 b.
a ls.'a traditio impcdiret vilium de donner et relenir.
b Vid. 1. 1, § 21. De acquirenda vel amiltenda' pos-Asessione.
17. Interdum et in incertam personam collocata vo-
lnntas domini transfcrt rei proprietatem : Ut ecce, quimissilia jactat in vulgus. ^gnoral enim quid eorum quis-
que excepturus sit. Et tamen quia vult, quod quisque exce-
peril cjus esse, stalim quiim dominum eflicit. 1. 9, § 7.18. Alia causa est earum rcrum, quoe in tempestate
maris, levandac navis caus^, ejiciuntur a. Haec enim do-
miuorum permanent; quia non eo animo ejiciunhir, qu6d
quis eas habere non vult, sed qu6d magis quum ipsd nave
periculum maris ellugiat. Qua de causa, si quis easfluc-
tibus cxpulsas, vel ctiam in ipso mari nanctus, lucrandi
animo abstulerit, iurtum committit. I. 9, § ult.
LEGUM DELECTU$. 7
a Vid. tit. de lege Khodia4.1. 7. Pro derelict.
19. Pupillus, quanlum ad ncquirendum, non indigcttutoris autoritate a : alieuare ver6 nuilam rein potest,nisi pracsente tutore autore, et ne quidem possessionem
quae est naluralis, ul Sabinianis visum cst: quae senlen*
tia vera est. I. 11.
a Quid, chcz nous? Un mineur peut-il accepler unc
donalion sans tuteur? Voyez Ricard, des Donaiions.
20. Si procuralor rem lnihi emerit ex mandalo mco,
eique sit tradita meo nomine, dominium mihi, id est,
proprietas adquiritur, etiam ignoranti. Et lulor pupiili,
pupillse similiter ut procurator, emendo nomine pupilii,
pupillae, prcprietatem illis adquirit, eliam ignoranlibus.1. i3.Dict. I.§i.
Si ego et Tilius r?m cmcrimus, eaqueTilio et quasimco procuratori tradila sit, puto mihi quoque quaesilum
dominium, quia placet, perliberam personam, omnium
rerum possessionem quaeri posse, et per hanc dominium.
1,20, § ult. a.
a Vid. L 1, § 20, de acquirenda* vel amillenda pos-sessione.
21.Traditio nihil amplius transferre debet,velpotest ad
eum qui accipit, quam est apud eum qui tradit. Si igitur
quis dominium in fundo habuit, in tradendo transferta:
si non habuit, ad eum qui accipit nihii transfert. Quoliens
autem dbnrinium trapsfertur ad cum qui accipit, tale
transfertur quale fuit apud eum qui tradit. Si servus fuit
fundus, cum servitutibus transit: si liber, uti fuit: et $i
forle servitutes debebantur fundo qui traditus cat, cum
jure servitutum debitarum transferlur. 1. 20. Dict. 1. § 1..
a h. i3^Communia de servitinV
8 LEGUM DELECTUS.
22. Thesaurus est velus quaedam depositio pecunia»,
cujns non exlat memoria, ut jam domiuum non habeat.
1. 3i, § i. Vid. 1. 22, familiae erciscunda*.
Alioquin si quis nliquid vel lucri causa* a> vel metus,vel custodiee, condiderit sub terra 4, non est thesaurus,
cujus ctiam furlum lit. Dict. I. in fin.
a Quia avaripccunias suas dcfodiunt, dum sperant pre-tia nummorum augeri. Gotofr.
Vid. 1. 67. ft'. de rei vind. I. 63, h. tit. et 1. un Cod. de
thesaur. quoe inventiin atienofundo ihesaun\ dtmidiam in-
ventori, dimidiam dominofundi largitur.2.3. Ilercditas non heredis personam, sed defuncti
«uslinet, ut mullis argumehtis juris civilis comprobatumesttf. 1.34. Vid.inf.I. 61.
a Adc6 usucapio nondum adilA hcreditaic compleatur,1. 3o. Ex quihus causis majores.
24. Si pecuniam numeratam tibi tradam donandi gra-•^ia a, tu cam quasi creditam accipias; constat proprie-fatcm ad le transire. Ncc impedimento cssc, quod circh'
causam daiidi atquc accipiendi dissenserimus b. 1. 36,inf.
a Secus si contrh."
b La loi 4o dit: Si fundum suum quis legaverit, heres
qui cum lcgatum esse sciat, procul dubio fructus suos
ex eo suos non facist. Anton. Faber. ), conject.4, ait
sfbi non liquere quid huic legi responderi commode pos-sit. Vid. I. 42, de usuris. Contrh I. 4° hfe» l* 1» 2 et
ult. Cod. de usuris et fructibus legatorum,25. Subslitulio quae nondum competit, extrh bona
nostra est. 1. /p.26. Incorporales res tradilionem et usucapionem non,
LEGUM DELECTUS. 9
accipere manifcstum esl. I. 4^, § *• Vid. tit.seq. 1. i.
Ego puto usum ejus juris pro traditione possessionis
accipicndum esse. 1. ult. ff. de servitut.
27. Boncetidei emptornon dubie. percipiendo fructus
eliam ex aliena re suos interim facit: nou tantura eos ,
qui diligentid et ojjera* ejus pervenerunt, sed omnes:
quia quod ad fructus allinet, loco domini pene est a.
Dcnique etiam priusquhm percipiat, sfatim ubi h solo sc-
parati sunt, bonae fidei emptqris fiunt. Nec interest ea res
quam bona fide enii, longo tempore capl possit, necne:
vcluti si pupilli sit b, aut vi possessa, aul praesidi contru
legem repetundarum donala, ab eoque alienata sitbonic
lidei emplori. I. 48 c.
a Apud nos bona fldes exigit ut observemus legem 48,
§ 1 de acquirendo rerum dominio, potius quhralegem25,
§ 2, de usuris. Pratereh non potest quis lucrari fructus
cx re aliena, nisi propter bonam fidem: atqui deficit bona
fidcs, quand6 quis cognoscit rem alienam esse, et eum
qui vendidit }us vendendi non habuisse
b Vid. le£em 25, ^2 de usuris. 1.43 de usurpationibus.Le %idela loilfi dit: In contrarium quaeritur si eo tem-
porc quo mihi res tradilur, putem vendentis esse, deindc
cognovero alienam esse; quia perseverat per longum
tcmpus capio, an fructus meos faciam : Pomponius ve-
rendum ne non sit boncc fldei possessor, quamvis usu-
capiat. Hoc enim ad jus illud ad factura pertinet: ncc
contrarium est qu6d longum tempus currit: nam e con-
trarib is qui non potest capere propter rei vitium suos
facit. La /o/23 J 1 hic, dil; Magis est ut singula mo-
mcnta spectemus. La loi 25 § 2 de usuris dil: Bonca
fidei emptor servit antequam fructus perciperet, cogno-
to LEGUM DELECTUS.
vit fundum alienum esse, an perceplio fructus suos faciat,
quocriiur? Respondi bonce fidei emptor quod ad perci-
piendos fructus intelligi debet quamdiu evictus fundus
non fuerit. Erg6 consequentia non valet de usucapionead fruclus, nec contrh. Dic leges istas conciliat i non
posse, quia dissenserunt jurisconsulti.c Vid. 5 i hujuslegis.Cerlum est maloc fldei possessores omncs fructus so-
Icre cum ipsA re praslare; bonas fidei ver6, extantes:
post autem litis contestationem universos. 1. 22, Cod. de
rci vind.
28. Ovium foetus in fructu sunt, et ideo ad bonae fldei
cmptorem pertinent. I. 48, § ult.
29. Retn in bonis nostris habere intelligimur, quo-tiens possidentes cxceptionem, aut amittentes, ad recu-
perandam cam, aclionem habemus. 1. 52.
30. Res (ex) mahdatu meo empta, non prius mea
(iet, quhm si mihi Iradideiit, qui emit a. 1. SQ. Vid. sup.1. i3.
a Propter I. 30, Cod. de paclis.31. Hereditas iu multis partibus juris pro domino ha-
betur. I. 61. Vid. sup. 1. 34.32. Quaedam quae non possunt sola aiienari J, per
universitatem transeunt, ut fundus dotaiis ad heredem,ct res cujus aliquis commercium uon habet. Nam elsi ei
legari noti possit, tanicn heres institutus dominus ejuscflicilur. 1. 62.
/zldem de jure patronatus addicto gleb%. Laloi 14 de
lcgatis, dit: Monumenta legari non posse manifestum
cst. Verum per universitatem legari non posse manifes-
tum cst. Vcrum per universitatcm legari possunt, nisi
LEGUM DELECTUS. II
sint addicta familioR tanlnm. Vid. 1. 6 de reli>iosis'. I. 9de jure patronalus* La loi 64 dit: Qua? quisque aliena
in censum deducit nihilo magis ejus tiunt. Quand les dimes
infeodees reviennent a VEgiise cum universitate feudi et
castri, etles demeurcnt infiodies jure accessionis^ dit Du-
nioulin: Seciis quand elles reviennent siue universitate, si
elles ne sont revenues avec la condition expreise de lafoi et
hommage,
TITULUS II.
De acquirenddi vel amittendd possessione.
1. Possessio nppellala est h pcdihus, qua6i positio:
quia naturaliter tenetur ab co qui insistit. I. 1.
Possideri possunt quae sunt corporalia. I. 3.
2. Dominium rerum ex naturali possessionc cccpit a.
l.i,§i.a La possession fait une prisomption legale de proprieii.3. Adipiscimur possessionem per nosmelipsos. 1. tt
§2.Per procuratorem, tutorem, curatoremve possessio
nobis acquiritur. I. § 2.0 a.
a Vid. I. 20, § ult. de acquirendo rerum doniinio.
4. Si jusserim venditorem procuralori rem tradere,
quum ea in preesentijl sit, videri mihi traditam Priscus
ait. Idemque esse, si nummos dcbitorem jusserim alii
dare, non est enim corpore et actu necesse apprehendere
possessioneni) sed etiam oculis et a/fectu, £t argumentocsse eas res, quas propter magnitudinem ponderis mo-
yeri noil possunt, ut colamnas: nam pro tradilis (eas)
12 LEGUM DELECTUS.
habcri, sVin re praesenti consenserint : et vina tradila
videri quum clavcs cellao vinariae emptori traditoe fuerint.
1. i,§2i a.
a Vid. 1. 9, § i deacquirendo rerum dominio.
Si vicinum mihi fundum mercato, vendilor in niea
turre demonslret b} vacuamque se possessionem tradere
dicat, non minus possidere cccpi, quhm si pedem fini-
bus intulissem. I. 18, § 2.
b Traditio longoe manus.
Adipiscimur possessionem corpore el animo c: neque
per se animo, aut per se corpore. Quod autem diximus,
et corpore et animo adquirere nos debere possessionem, non,
utique accipiendum est, ut qui fundum possidcrc velit,
omncs glebas circumambulet: sed sufticit quamlibet par-tcm cjus fundi inlroire, d6m mcnte et cogitalione (hAc)
sit, uli totum fundum usque ad lerminum veiit possiderc.I. 3, § i.
<:Vid.infrh,l. 3, § 6.
5. Incertam partem rei possidere nemo potest a: vc-
luli si hta mente sis, ut quidquid Titius possidet, tu quo-
quc velis possidere. I. 3, § 2.
a Igitur ista possessio non pareret usucapionem, ncc
pricscriplionem adversus creditores hypothecarios.Xocus certus ex fundo et possideri, et per longam pos-
sessionem capi potest: et ccrta pars pro indiviso', qua3introducitur vel ex emptione, vel ex donatione, vel qua^libet alia ex causA; incerta autem pars b nec tradi, nec
capi potest: veluti si ith tibi tradam, quidquid meijurisin eofundo est. Nam qui ignorat, nec tradere, nec acci-
pere id quod incertum est, potest c. I. 26.
b Incertitudo de qua* hic ogilur est incertitudo facti,
LEGUM DELECTUS. l3
non juris, nam si quis emerit fundum quem alter vindi-
cct, pcndente lite incertum est jus emptoris, sed posses-sio incerta non erat, id est, factum non erat incerlum,
undsc prxscriptio locum habebit, et implebiiur duranlc
litc adversiis creditores hypothecarios venditoris, siforte
ex post facto vcnditio confirmetur, et cadat h lite is quifundum venditum vindicabat.
c Lex ista adversatur principiis juris; maxime si post
longum tempus creditor hypothecarius agat hypothecaricconlrh eum qui emit et possedit.
6. Neratius et Proculus (et) solo anime non posse nos
acquirere possessionem, si non antecedat naturaiis pos-sessio. Ide6que si thesaurum in fundo meo positum
sciam, conlinuo me possidere, simulatque possidendi af:
fcctum habuero: quia quod desit naturali possessioni id
animus implet. Caeterftm, quod Brutus et Manilius pu-
tant, eum, qui fundum longa* possessione ccepit, etiam
thesaurum ccepisse, quamvis nesciat in fundo esse, non
est verum. Is enim qui nescit, non p.ossidet thesaurum,
quamvis fundum possideat. Sed etsi sciat, non capiet
longa possessione, quia scit alienum esse a. Quidam pu-tant Sabini sententiam veriorem esse, nec alihs eum quiscit possidere, nisi si loco motus sit, quia non sit sub
cuslodiA nostra 4, quibus consentio. b. 1. 3, § 3.
a Vid. contrh 1.48, § i de acquirendo rerum dominio.
b Si thesaurus non possidetur, sequitur non dari in-
tcrdictum recuperandac possessionis adversus eum, quithesaurum efTodit in alieno agro.
7. In amittenda4
quoque possessione, affectio ejus qui
possidet, intuenda est a. Itaque si in fundo sis, et tamen
uolis eum possidere, protinus amittes possessionem. Igi-
t(\ LEGUM DEt.ECTUS.
tur amilti et animo solo potest, quamvis adquiri non po-test. I. 3, § 6 b.
a Vid. conlrh I. 8.
b Vid. §i,I. i pro derelict.
8. Sed etsi animo solo possideas, licet alius in fundo
sit, adhuc tamen possides. I. 3, § 7.Liiel possessio nudo animo acquiri non possit, tamen
solo auimo relineri polest a. Si erg6 procdiorum dcser-
tam possessionem, non derelinquendi aflfeclione, tran-
sacto tempore non coluisti; sed meti\s necessitate cultu-
rani eoruui distulisti, praejudicium tibi ex transmissi tem-
poris Injuiia generari non potest. 1. 4. Cod. de acquir. et
rer. posses.a La /w'3, § &ff. eod. dit: Si qitis nuntiet domum
h lalronibus occupatam, et dominus tiinore conterritus
voluerit accedere, amisisse eam possessionem placet.Golofr. ad hanc legera ait: Si periculum vitoe sit non
amitli possessionem : secus si non sit vitac periculum.La loi 7, eod. dit: Et si nolit in fundum reverli, qu6dVim majorem vereatur, amisisse possessionem videbitur.
( Quod quidem intelligi debet de possessione naturali,
non de civili:) nec inlcrrumpitur possessio. Sicut si flu-
men agrum aliquamdiu occupaverit. 1. 34, § i,L 35,
deservitulibuspraediorumrusticanorum. Vid. I. 3, § 17,h. I. i3, ibid. et lit. de vi et vi armata, n° 2.
9. Nerva filius, res mobiles, excepto homine, quatc-nus sub custodid nostr^ sint, haclenus ppssideri, id est,
quatenus ( si) velimus naturalem possessionem nancisci
(possimus). Nam pecus simul atque aberraveritj aut
vas ith exciderit ut non inveniatur, protinus desinere h
nobis possideri, licet h nullo possideatur : dissimiliter
LEGUM DELECTUS. l5
atque si sub custodia me;\ sit, nec invenialur, quia in
prceseulia* non sit, et tantum cessat intcrim diligens in-
quisitio. 1. 3, § i3.
10. Quidam recte putant columbas quoque quoc ab
acdificiis nostris ( volant), item apes quae ex alveis nos-
tris evolant, et secundtim consuetudinera redeunt, h
nobis possideri. I. 3, § 16.
11. Labeo et Nerva filiut»responderunt, desinere me
possidere eum locum, quem flumen aut mare occupave-rit a, I. 3, § 17.
a Nec tamen interrumpitur prsescriptio. 1. 34» § 1 ct
I. 35, de servitutibus prsediorum rusticorum. Contrh
1.14. Quemadmodum servilus amitlalur. Vid. 1. 3, § 8 h.
Pomponius refert, quum lapidcs inTiberim demersi
essent naufragio, et post tempus extracti, an dominium
in integro fuit per id lempus quo erant mersi? Ego do-
minium me relinere puto, possessionem nonputo. 1. i3.
12. Illud quoque a veteribus praeceptum est, nemi-
nem sibi ipsum causam possessionis mutare posse. 1. 3,
§ 19«
Quod vulg6 respondelur, causam possessionis neminem
sibi mutare posse, sic accipiendum est, ut possessio non
solum civilis, sed etiam naturalis intelligatur. Proptereh
responsum est neque eum apud quem res deposita, aut
cui commodata est, lucri faciendi causa pro herede usu-
capere posse. 1. 2, § 1. ff. pro herede.
Quod vulg6 respondetur, ipsum sibi causam possessio-nis mulare non posse, totiens verum est, quotiens quissciret se bona
4fide non possidere, et lucri faciendi causa
inciperet possidere. Idque per haec probari posse: si
quis emerit fundum sciens ab eo cujus non erat, possi-
t6 , LEGUM DELECTUS,
debit pto possessore : sed si eumdem h domino emerit*
incipiet pro emptore possidere, nec videbitur sibi ipsecausam possessionis mulasse. I. 33, § i< ff. de usurp*
i3. Potest dividi possessionis genus in duas species,ut possideatur aut bona* fide, aut non bona fide. 1. 3,
§22.
I/J. Si exstipulatione tibi Stichum debeam, et non.
tradam eum, tu aurem nanctus fneris possessionem,-
praedo es a. AF.uue si vendidero, I.J^ tradidcro rem, si
non voluntale med nanctus sit possessionem, non pro
emptore possides, sed proedo es. I. 5.
a Vid. I. T3. Quod meuls causa\ 1. 7, ad legem Ju-
liam de vi privata, de vi bonorum raptorum. m. ult.
i5. Clhm possidere eum dicimus, qui furtive ingres-sus est possessionem, ignorante eo, quem sibi contro-
versiamfacturumsuspicabatur, etne faceret timebat. 1. 6,
Clhm nanciscitur posscssionem, qui futuram contro-
versiam metuens, ignorante eo, quem metuit, furtive
(in ) possessionem ingreditur. Dict. 1.
16; Quemadmodum nulla possessio adquiri nisi animo
et corpore potest o, ith nulla amittitur, nisi in qua utrunv-
que in contrarium actum est. I. 8.
a Vid. contrh 1. 3, § 6.
17. Generaliter quisquis omnin6 nostro nomine sit in
possessionem, veluti procurator, hospes, amicus, nos
possidere videmur. I. 9.Et per colonos, et inquilinos possidemus a.\. 25, § 1.
a Per medicos. 1. 20. Quemadmodum servitus amit-
latur, n° 3, h. 1, § 7, de itinere actuque privato.18. Aiiud est possidere, longc aliud in possessionc
LRGUM DELECTUS. 17
esse. Denique rei servandoo causa legatorum, damni in-
fecli, non possident, sed sunt in pnssessione custodiao
causa1. 1. 12, § 1. Vid. I, 7, sup. de damn. infecto.
19. Juste possidet, qui auctore praetore possidet. 1.11.
20. Nihil coinmune a habet proprietas cum posses-sioue. I. 12, § 1. Nec possessio et proprietas inisceri de-
bcnt. I. 5a.
a Vid. Fernandum ad h. I.
Proprietas h possessione separari non potest. 1. 8.
Cod. de acq. et rer» poss.Naturaliter videtur possidcre is qui usumfructum ha-
bet. Dict. 1. 12. Fructuarius non possidct, $ 4> mst» Pei"
quas pers. cuiq. acq. Alia possessio civilis, alia naluralis.
1.3, § ult. ff. ad exhib.Vid. inf. Quod iegator. I. 1, § 8.
21. Quum quis ulilur adminiculo ex persoua* auctoris,
uli drbet cum sua causa suisque vitiis. Denique addimus
in accessione de vi, et clhm el precari6 venditoris.l. i3,
§ 1. Vid. inf. de diversis temp. proesc. I. 5 a.
a L. 11, eodcm de diversis.
22. Picetereh quwritur, si quis hominem venditori
redhibuerit, in accessione uli possit ex persona4
ejus a?
Et sunt, qui putent non posse, quia venditionis est re-
solutio, redhihitio : alii emptorem venditoris accessione
usurum, et venditorem emploris: Quod magis proban-dum puto. 1. i3, § 2, 1. 14. ff de usurp. et usuc. 1. 6.
ff. de divers.temp. praesc. Vid. I. 19. h. 1.1. 2, § 20.
ff. pro emptor.a Idcm.in 1. 2. Cod. de rescindendd vendilione. Idem
in retractu conventionali. Attamen in casu redhibilionis
hvpolhecce impositoe ab emptore durant. 1. 4- Quibusmodis pignus vei hypotheca solvitur.
IX. 2
l8 LEGUM DELECTUS.
a3. Non ea tantum possessio testatoris heredi proce-
dit, quaj niofli fuit injnncla, verum ea quoque qtitc un-
quam testaloris fuerit. In dole quoque, si data res fuerit
vel ex dote receptA, accessio dabitur, vel marito, vel uxori
a. I. 13, § 5 ct 6. I. 14, § i. ff. de usurp. et hsue.
n Si defunctus possedit hiala4
fide, possessio ejus h6n
proderit legatario, neque possessio heredis, quia hcfes
succedit in vitia defuncti, sed legatarius poterit novam
ex sun* pfopria* possessibnem inehoare. Si defuhctiis sit
boncc fidei, heres mata fidei, quid de leg:.tafi6? Prode-
rit ci etposseslio defuhclUt possessio hcredis 4,quiaini-tium temporis spectalur, et heres ipse potest usucapere.1. 43 deusurpalibnibus. \. 10 ebd. I. 48, § 1 deacqni-rendo rerum dolninio.
Sed et legatari* d.ndam accessionem ejns temporis ,
quo fnit apud tCstatbreni, sciendum esl: an heredis j?6s-scssib ei accedat, videamus? Et putb sive bure, sive sub
conditione fiterit feliclhm, dieendum esse, id tempovis,
quo heres possedit anle existeutem fcbndilionem vel fes-
tilutionem rei, legatafio pvoficere. Testatbfis autem sem-
per prodcrit legaUtibj si legatum vefc fuit, vel fideic6m-
missum. Sed et is, cui res dbnata est, accessione utetur
ex personli cjus qul dohavit. 1. i3, § ibet ii.
24. Qu&siluin est, si heVes pfrus fion possederat tf, an
testatoris pbssessib fci accedat? !*ll quitlem in ethptbfibus
possessto 5nterfufnJ)ilurj stidhbn idem iri heredibus pte-
rique probant quoniam plenius est jus successiohis, ojhhfn
emplionis b : sed c swVlilhis est itJUod in eiriptbrem, et
in heredem id quoque probari* 1. i3, § 4« ^- *ni%'de
iistirp. et usucap. I. ao de diveVs. teiivpbfibus pfaescfipi.I. i5, § i.Vid. n°fc8.
LEGUM DELF.CTUS. 19
a Gotofr. ad hanc legem ait: Sensus est possessionein
testatoris heredi prodesse, si medio tempore res h nullo
possessa fuerit. 1. 20 de usurpationibus. Vid. 1. 3i, § 5,et legem 4° de usurpationibus. 1. 2, § 18 proemptore.
b Vid. 1. i38.1. 195 de re judicala\c Quia.25. Si quis vi de possessione dejeclus sit, peiinde ha-
beri debet, dc si possideret: quttm intcrdicto de vi re-
cuperandaj possessionis facullatem habeat a. I. 17.aLa cotnplainte el /a rein/egrande font continuer lapos^
session,
26. Differenlia inter dominium et possessionera hoec
est, quod dominium nihilomjnus ejus manet, qui doroi-
nus esse non vult, possessio autera recedit, ut quisqueconstituit nolle possidere. I. 17, § 1.
271 Non videtur possessionem adeptus is, quiithnac-tus est, ut eam retinere non possit. I. 22.
28. Quum heredes instituti sumus a, adita hereditate
oninia quidem jura ad nos transeunt, possessio tamen,nisi naturaliter comprehensa, ad nos non perlinet b. 1.
23 C. •• i
a Quid de herede ab intestato? Golofr.
^Gotofr. ait ad hanclegem. Huic legiebnsuetudoGal-
liee, femort saisit le vif, contraria est, quoe tantum in suis
heredibus locum habetj sed eliain in .extraneis. Yid. 1.
3i, § -S, et 1. 4° de usurpationibusi-Erg6 Vhetiiier en
droit napas la complainic. Vid. I. 3b. >Ex quihus causis
majores. ]. 11 de iibefis. Golofr. ad 1. 3o ex quibus cau-
sis majores.c Vid. n° 24.
20 LEGUM DELECTUS.
29. Qui universas scdes possidet, singulas res qnce iu
aedilieio sunt, non videtur possedisse a. ldem dici debct
etde nave, et de armorio b. 1.3o.
a Voyez la consequcnce de cetie regle dans la loi 2, § 6
in fine pro emplore, ubi dicitur : Si fundus cmptus sit,
et ampiiores fines posscssi sint, totum longo lempore, api,
quia universitas possidetur, non singulcc partes.b llatio est, qu6d tignum alienis ccdibus junctum vin-
dicari non poterat: unde nata actio non erat.
30. Exitus controversicc possessionis hic est tantum,
ut prius pronuutiet judcx, uter possideat. Ith enira fiet,
ut is qui victus est de possessione, petitoris parlibus fun-
gatur, el luric de dominio quceratura. 1. 35.
a Vid. 1. 36 de judiciis.3i.Interesse puto quamenteapud sequestrum a de-
ponitur res ; nam si omittendce possessionis causct, et hoc
aperlefuerit approbalutn, ad usucapionem possessio ejus
partibus non procederet: at si custodicecausa deponatur,
adusucapionem eam possessionem victori procedere cons-
tat. 1. 39.a De sequestro, vide legem 110 de verborum signi-
ficatione.
32. Possessio non tanlum cOrporis, sed et juris est.
I. 49, § 1, infin,
33. Quarumdam reriim animo possessionem nos adi-
pisci ait Labeo. Veluti si acervum lignorum emero, et eum
venditor tollere me jusserit, simu! atque custodiam po-suissem ,; traditus mibi videtur. Idem esse juris vino
vendito, qttum universse amphoree vini simul essent.
1. 5i.
LEGUM DELECTUS. 21
34. Mintis instruclus est, qui te sollicitum reddidit,
quasi in vacuam possessionem ejus quod per procurato-rem emisli, non sis induclus : quum ipse proponas te cliu
in possessione (e)us) fuisse, omniaque ut dominum ges-sisse.Liccteniminstrumentonon sit comprchensum quodtibi fradita sit possessio, ipsa tamcn rei veritate itl con-
secutus es, si sciente vcnditore in posscssione fuisli. I. 2.
Cod. cod.
35. Nemo ambigit possessionis duplicem esse ralio-
nem a : aliam quce jurc consislit, aliam quas corporc :
utramque aulem ila demum esse ligitimam : qtitim om-
nium adversariorum silenlio et tacilurnilate firmatur. In-
tcrpellatione vero controversia progressa, non posse eum
intelligi possessorcm, qui licel (possessionem) corporctcneat, taincn ex interposilrt conlestationc, et causa in
judicium deducla super jure possessionis vacillet, ac du-
bitet. 1. 10. Cod. eod.
a Interruptio judicialis ei dumtaxat prodest qui fecit:
secus realis.
TITULUS III.
De usurpationibus ei usucapionibus.
1. Bono publico usucapio introducta est, nc scilicet
quarumdam rerum diu et fere semper inccrta dominia
essent; qutim sufficeret dominis ad inquirendas res suas
statuli temporis spatium. 1. 1.
2. Usucapio est adjectio dominii per conlinualionem
possessionis temporis lege definili. 1. 3.
3. Quod dicit lex Atinia, ut res furliva non usucapia-
22 LEGUM DELECTUS.
lur, nisi in potestatem ejus, cui subrepta est, revertatur,
sic acceptum est; ut in domini potestatem debeat reverti,
non in cjus utiqnc cui subrcptum est. 1. 4, § 6,1. ult.
Usucapere uon potest ( qui) vi possidet. Dict. 1. § 25.
Quod vi possessum, raptumve sit, antequhm in po«teslate domini, heredisve ejus pervenit, usucapi lex ve-
tat. 1. ull. ff. vi bon. rap.
4. Libertalemservilulum usucapi posse verius est. 1.4«
§ult.
Itaque si quum tibi servilulem deberem, ne mihi pulhlicet altius ccdificare, et per slalulum tempus allius acdi-
ficare, et pcr stalutum lempus allitis ccdificatumhabuero,
sublala erit servilus. Dict. I. § ulf in fin. Vid. 1. 10. fY.
si serv. vind. I. 5, § 3. ff. de itin. act. pr. I. 1 et 2. Cod.
de servitnt. I. 1, § ult. ff. de servil. prsed. rust.
5. Usucapionem recipiunt maxime res corporales, cx-
ceptis rebus sacris, sanclis, publicis, populi romani,
et civilalum. I. 9 a.
a Vid. legtm 16, de vcrborum significatione, ubi civi-
tates loco privalorum habenlur.
G. Si aliena res bonrt fide empla sit, quccritur, ut usu-
capio currat, utriim emplionis initium ul bonam fidem
habeat, exigimus, an Iraditionis? Et obtinuit Sabini et
Cassii senlenlia, traditionis inilium spectantium a. I. 10.
a La loi 2, in fme prid. pro emptore, dit: In cceteris
contraclibus sufficit tradilionis tempus : at in emptione et
illud lempus inspicilur, quo conlractalur. Erg6 et bona
fide emisse debet et possessionem bonrt fide adeptuscsse.
7. Si ab eo emas, quem praetor vetuit, alienare, idquetu scias, usucapere non potes. 1, 12.
LEGUM DELECTUS. 23
8. Pignori remacceptam usu non capimus; quia pro' alieno possidemus a. 1. 13.
a Nec prcescribilur facuhas debitori data, luendi pi-
gnoris. I. 10 et 12. Cod. de pigneratilia aclione.
9. Servi nomine qui pignpri dalus est, ad pxltiberidum
cum crcditore, nou cum dcbilprc agendum cst; quia qui
pignori dedH» ad usucapioncm taiUuin possiplet: qu6d
ad reliquas prones causas perlinet, qui accepit possidet,adeo ut adjipi possit, et possessio ejus qui pignori dedit.
1. iG.1.33, $ 4.10. Quainvis adversus fiscum qsucapio non prpccdat,
tamen ex bonis vacantibus, nondum tamen nuntialis,
emplor prccdii ex iisdcm bonis exliterit, recle dinlurna
possessionc capiet. Idque conslilutum cst. 1. 18.
11. Posscssio lcstaloris ilh hercdi prsecedit, si medio
lempore h nullo possessa cst. 1. 20. Vid. sup. de pcq. vel
amit. possess. I. 23 et I. i3, § 4«12. Ubi lex inhibet usucapionem, bpna fiu^s possi-
dentinihil prodest. 1. 24.i3. Sine pessessionc usucapio conlingere non potest.
I. 25.
Nunquhmsuperficies sine solo capi longo lempore po-test. I. 26.
14. Si solum usucapi non pplerit, nec superficies usu-
capietur a. I. 3g.
a Oest un cas oh le mineur quisera seigneur dufonds,releve le majeur qui est seigneur de la superficie, comme
dqns la loi 10. Quemadmodum servitus amittatur.
i5. Nunquani in usucapipnibus juris error posscssori
prpdest. 1. 3i, 1. 2, § i5. ff. pro empt. Vid. n° 22,in fm.
16. Vacuum tempus qupd anl6 adilam heredilaleni,
24 LEGUM DELECTUS.
vel post aditam inlercessit, ad usucapionem heredi pro-cetVt fj I. 3i, § 5.
a Vid, 1. i3. § 4» !• 2^, de acquirendft vel amittendct
possessioue.
Gcptam usucapionem h defuncto, posse et anle adi-
tam heredilatem adimplcri, constitutum est. I. /jo.
17. Potest plurihus niodis accidere, ut quis rem alie-
nani aliquo errore deceplus, tanquam suam vendat forte,
aut donet: ct ob id h bona; fidei possessore res usucapi
possil. Veluti, si heres rem defuncto commodatam, aut
locatam, vel apud etim depositam , existimans heredita-
riam esse, al.ienaveril. I. 36.
18. Furlum sine affeclu furandi non committilur a.
1. 36.
a Ilh nec delictum fit sine dolo.
19. Heres ejus qui bona fide rem emit 0, usunon ca-
piet seiens alienam b. I. 43 c.
a Ergo inilium conlractus non sttfilcit. Contrhl. 10,
suprh.b Si modo ipsi possessio tradila sit. Conlinuatione vero
non impediretur heredis scientia. 1. 10, h. Quid, chez
noiis du legalcire universelP Chez nous scienlia rei alience
impcdit usucapionem, quando quis vult acquirere per
prcrscriplioncm. Quid apud nos si defunctus fuit bonce
lidei, heres nialce fidei, et legatarius bonse fidei, an con-
jungenlur tempora, vel obslabil possessio heredis malae
fidei? Nola. Legalarius jus suum non capit ab herede,sed h defnncto; nec dcbet nocere heredis scicntia legata-rio bonce fidei. Nam regulaiiter initium solum possessio-nis in*cipi debet, lex ver6 non vult facere possessori malee
fidei ut usucapionem impleat, hic vero qui praescriplione
LEGUM DELECTUS. . 25
juvatur non erat mala) fidci, qui autem erat malae fidei,
id est heres prcescriplione non fruilur; et apud nos est
dumlaxat exceplio propter \ilinm pcenale possessoris
malce fidei. Quid de eo qui emit bonu fide ab herede; nam
jus suum ab eo teuet.
c Vid. 1. 11, de diversis,
20. Pro herede usucapio locum nonhabet aX i. Cod.
de usucap. pro hered. 1. ult. Cod. com. de usuc. Vid.
n° 22.
a Tribus casibus usucapio pro herede locum habet,
i° in 1. 3. pro herede. 2° in 1. 33, § i. Vid. hoc ampliusde usurpationibus. 3°. Si defunctus quid sine vilio posse-dit. Gotofr. ad t. c. pro herede. Sed hccc omnia falsa
sunt.
Vitia possessionum h majoribus contracla perdurant,et successorem auctoris sui culpa comitatur. 1. n. Cod.
de acq. et rel. poss. Vid. 1. I i. fT. de div. temp. praesc.2i. Si qnis alienam rem mobilem, seu sc moventem
bona fide per continuum triennium delinuerit, is firmo
jure eam possideat. 1. un. Cod. de usuc. transf.
22. Super longi temporis praescriptione quce ex dccem
vcl viginli annis introducilur, perspicuo jure sancimus,
ut sive ex donatione, sive ex alia lucrativA causa, bona
fide quis per decem vel viginli annos rem detinuisse pro-
betur, adjeclo scilicfct tempore etiam prioris possessoris,memorata longi lemporis exceplio sine dubio ei com-
petat, nec occasione lucralivcc causa repellatur. 1. n.
Cod. de prcesc. long. temp.
Longi temporis prcescriptio, his qui bona fide accep-tam possessionem, et conlinuatam, nec interruptam,
26 LEQUM DELECTUS.
inquieludinc lilis tenueiunt, solet patfocinari. I. 2. Cp<L
eod. Vid, inf. n° 24.Diulina possessio tantum jure successionis, sine juslo
lilulo abtcnta a, prodesse ad prccscriplionem bk sola
ratione non potest. i. 4* Cod. eod.
a Vide n° 2.0.
Nec pelenlem dominium ab eo cui petentis solus error
causam possessionis b, sine vero tilulo prceslilit, silenlli
longi temporis prccscriplione repelli, juris evidentissimi
esl. 1.5. Cod. eod.
b Viden 0 i5.
s3. Longi temporis possessione munitis, instrumen-
torum amissio nihil jttris aufeit, nec diuturnilate ppsses-
sionis parlam securitatem malcficium alterius turbare
potest. I. 7. Cod. cod. a.
a Vid. I. 57, de administratione vel periculo tutorum.
24» Ppst decennium inter prccscntes, et vicennjuni
inter apsentes, securus cst possessor ex jqstp tilulo cum
bonrt fide, licet ejus aulor malct fide possederit, si rei
dominus sui juris ct alienalionis non sit ignarus. Si vero
hcec ignoret, solo trice,nnio repeilelur h possessore a
cujus autor fucrit malcc fidei. Nov. 119, cap. 7.a Hccc exceptio non servalur. Voy. Henrys, t. 1,1. 4.
25. Pro prcescnlibus habenlpr ar.lor et possessor, si
in cadem provincia doniicilium habeant, pro absentibus
vcro, si aller in aitera. 1. ult. Cod. eod.
26. Si quibusdam annis ahscntia, quibusdam prce-sentia intervcnerit, adjicicndum decennio tantum tcmpo-
ris, quanlum fuit absenlirc. Nov. 119, cap. 8.
27. Neque rautui, neque cpmmodati, aut depositi, scu
LEGUM DELECTUS. 27
legati vel fideicommissi, vel tuteloo, seu alii cuilibet per-sonali actioni, longi temporis prcescriptionem objici possecerti juris est. I. 5. Cod. cuib. non. objcct. long. tcmp.
prccscrip. I. 3, 1. 4* Cod. in quib. caus. cess. longi
tcmp. pr.Sicut iri rem speciales, ilh de universitate, ac perso-
nales actiones ullrh trigenta annorum spatium minime
protendantur. Sed si qua res, vel jus aliquod postuletur,vel persona qualicumque actione vel persectttione pulse-
tur, nihilominus erit agenti triginta annorum prcescriptiometuenda. 1. 3. Cod. de pracscrip. 3o vel 4o ann. Vid.
inf. I. 4 et 1. 7 eod. n° 35 et 37.28. Hrc acliones annis triginta continuis extinguantur,
quic perpetucc videbantur : non illce quce antiquis tem-
poribus limitabantur. 1. 3 in fin. Cod. de praesc. 3o vel
4o an.
29. Praescriptione bonrt fide possidentes adversus
prasentes annorum decem, abserites autem viginti mi-
nuuntur. Qu6d si ex alicujus pelsona de pelitorum parterestilutiouis prsetendatur auxilium, deducto co, quo si
quid fuerit gestum succurri solet, residuum computarifationis est a. 1. 7. Cod. quib, non obji. long. temp.
prcescript.a La minorite n 'esi pas une interrupiion, mais une sus~
pension de la prescription.30. Qttum per absenliam luam eos de quibus qucc-
reris in res juris lui irrnisse adseveres, teque ob medendi
curam h comilatu noslro discedere non posse palam sit:
Prcefeclus prcetorio nosler, accersilishis quos causa con-
tingit, inter vos cognoscet. Non necessario autem petisex longi temporis diuturnitale prcescriptionem tibi non
28 LEGUM DELECTUS.
opponi, quand6 justre absentice fatio, et necessitatis pu-bliccc obscquiuum ab hujusmodi prccjudicio re defendat.
I. 2. Cod. quib. non obji. long. temp. prccsc.Si possessio inconcussa sine eontroversia" persevera-
vit, firmitatcm suam tenct abjecla prascriplio, quamcontra abscntes vel reipublicaj causrt, vel maxime for-
tuilo casu, nequaquhm valcre decernimus. 1. 4 eou*.
3i. Noc est incognitum, id temporis, quod in minore
rctate transmissum cst, longi lemporis prcescriptioni non
imputari. Ea-cmni tunc currerc incipit, quand6 ad ma-
jorem cclatem dominus rei pervcncrit. 1. 3. Cod. quib.non objic. long. temp. prrcscript.
32. Univcrsas terras qucch colonis, sive emphylcuti-cariis domintei jnris, reipublicrc, vel juris sacrorum
templorum in qualibet provinciA vendilcc, vel ullo alio,
paclo alicnatcc stmt, ab iis, qui perperam atque conlrh
leges eas detinent, nullrt longi tcmporis prctscriplioneofficienle, jubemus rcstitui : ith ut ncc prelium quidem
iniquis coinparatoribus rcposccre liceat. 1. 2. Cod. ne rei.
dom. vel templ. vind. tenipl. prccscr. subntov.
Non nisi /\0 annorum ptwscriptio ectlesice, et vene-
rabilibits locis opponittu\ Nov. I3I. Cap. 6.
33. Male ogilurcum dominis pranlioruin, si lanlapre-cario possidcnlibns pra^rogativa defertur, ut eos post
quadraginta annorum spalia qurtlibet ratioue decursa,
inquiclare non litcat. Quum lex Conslantiaua jubeat ab
his posscssoribus inilium non rcquiri, qui sibi politis
quant alteri possederunt. Eos aulem possessorcs non
convcnit appcllari, quia ilh tenent, ut ob hoc ipsum so-
lilam debeaut pneslare inefccdcm. Ncmo igitur qui ad
|)oss<'.ssionem conductor accidit,.diualienas res lcnendo
LEGUM DELECTUS. 29
jps sibj proprietatis usurpet, ne cogarituf domini aut
amittere qucc locaverunt, aut conductores utiles sibi
fortassis excludere, aut annis omnibus super dominio
suo publicc potestari. 1. 2. Cod. de ptcesc. 3o vel 4o
ann.
Quadraginta annorum prcescriptione omnis contrac-
tus, omnis actio, quco cceteris prccscriptionibus non pe-
reat, sive privati juris, sive publici, extinguitur. 1. 4o
ann.
35. Publicaj functiones et tributa nulla* prajscriptionetollantur. 1. 6. Cod. de prtesc. 3o vel 4o ann.
36. Aclio liypotliccaria a contrh exlrancos posscssorestriccnnio finilur : at contrh debitorem, aut ejus heredes
pignorum possessores, ad annos quadraginta perseverat;licet actione pcrsonali tricennio liberentur. 1. 7 dc prcesc.3o vel 4o ann.
a Louet, 1. h.
Si antcrior creditor vivo dcbitore agat hypothecarieadversus poslcriorem ejusdcm debitoris creditorem, eunv
demquc pignoris possessorem, sola 4o annorum pras-
criplio possessorcm tuebitur j eique accedel tempus quodebitor ipse possedit. Si vero mortuo debilore secundus
creditor Iricennio possederit, ttitus erit. Dict. 1. § 2.
Idem jus erit pro temporum computatione, si posteriorcredilor anteriori credttori possessione se tuenli debitum
olferat. Dict. 1. § 3. .,
37. Debili sub condilione vel sub die non currit prces-
criplio, nisi post diei aut conditionis evenlum a, Dict. I. 7,
§ 4> Cod. de prcesc. 3o vel ann.
a Secus apud nos, saltem in actione hypothecarA ad-
versus extraneum possessorcm : Quia datur actio ad de-
3o LBGUM DELECTUS.
clarationem juris spectantem, quce juri romano erat in~
cognita.38. In his eliam promissionibus, vel legatis, vel aliis
obligationibus, qurc dationem pcr singulos annos vel
mcnses aul aliquod singulare tempus contincnt, tcmporamcmoratarum prajscriplionttm non ab exordio lalis obli-
gationis, sed ab initio cujusque anui, vel mcnsis, vel al-
terius singularis temporis, computari manifeslum est a.
1. 7, § ult. Cod. de prassc. 3o vel 4o ann.
a Yid. conlrh I. 26 Cod. de usuri9 quce est Justiniani
et ita rcvocat. 1. 7. Cod. de prcescriplione triginta vel
quadrai;inta aunorum. Vid. de usuris. n° 24.
TITULUS IV.
Pro emptore.
1. Si fnndus emptus sit, et ampliores fines posscssisint, to\um longo tempt)re capi: quoniam universitas ejus
possideatur, non singulce partes. 1. 2, § 6 in fin. a.
a Jlfaut supposer que neque fines demonstrati crant,
neque numcrus jugerum dictus erat. Alioquin emptor
possideret contrh proprium titulum, nec usucaperet, Vid.
1. 3o dc acquircndtt vcl amittcnda* possessione.2. Eliam heredi ulteriori defuncti possessio proderit,
quamvis meditis hercs possessioncm ejus nanctus non
sit a. I. 2, § 18 b,
a Erg6 non ihtemtmpitnr, sed dumtaxat snspenditur
possessio, et h nemine fucrat occupata.Vid. I. i3, J^ 4 ^c acquirciuU vel amiltendii posses-
sionc.
LEGUM DELECTUS. . 3i
TITULUS V.
Pro herede, velpro possessore.
a Vid. I. i Cotl h. 1.1. ult. Cod. communia de usuca-
pionibus, et titttlum prceccdentem, n° 20.
TITULUS VI.
Pro donato.
TITULUS VII.
Pro derelicto.
a Malc hic titulus insertus est inter modos acquirendi
per usucapiohem, si qnidcm litulus pro dereticto, Non
sufticit, si is qui rem pro dereliclo habuit, non erat ve-
rus dominus.
1. Si res pro dcrelicto habila sit, statim nostra esse
dctinit, et occupantis (statim) sit d. Quia iisdem modis
rcs desinunt cssc nbslrce, quibus acquirunlur. 1. 1.
a Vid. I. 3, § 6 de acquirendrt vel amitlcndri posses-sione.
2. Pro derelicto rem h domiuo habitam si sciamus,
possumus adquirere. Sed Proculus non desinere eam
rem domini esse, nisi ab alio posscssa fueril. Julianus
desinere quidem omittentis esse, non fieri autem alte-
rius,"iiisi possessa fuerit, et rccte. I. 2, dict. I. § 1.
3. Si quis incrces ex havc jactatas ihvenissct, num
ideo usucaperc nott possit, quia non viderenlur dere-
32 LEGUM DELECTUS.
licta?, quccritur? sed verius est, eum pro derelicto usu-
capere non posse. 1. 7 a.
a Vid. 1. de lege Khoditt. I. 9, § ult. de acqnirendorerum dominio.
TITULUS VIII.
Pro legalo,
1. Pro legato usucapit cui recte legalum relictum est.
Sed ctsi non jurelegatum relinqnalur, vel legatum ademp*tum est, pro legato usucapi, post magnas varielales, ob-
tinuit a. 1. ult.
a Agilur htc de re alienu4
Iegata\ Tres sunt defmitio-
nes in hac lege: Prima est de eo cui res aliena reclc
legata est. Secunda, de eo cui res aliena legata est in
testamento imperfecto. Locum habct usucapio in his ca-
sibus el valet decisio. Tcrtia, de co cui res aliena legalaest in testamento, et per codicillos adempta; non valet
decisio legis, nam deest titulus; proiudeque non currit
usucapio.
TITULUS IX.
De dote.
TITULUS X.
, Pro suo,
1. In alicni facti ignoranlia tolerabilis error est. I. ult.
in fin.
LEGUM DELECTUS. 33
I LIBER QUADRAGES. SEC.
i TITULUS PRIMUS-
\ De re jndicald, et de effectu sententiarum, et de interlocu-
tionibus.
I i. Res judicala a dicitur quce fmem controversiarum
| pronunlialione judicis accipit: quod vel condemnatione
i vel absolutione contingit. I. i.
i a Vid. 1. 9, § i de reccptis.
I Prrcscs provincice non ignorat definitivam sententiam,i qucc condemnationem vcl absolutionem non continet,I pro justrt non haberi. I. 3. Cod. de sentcnt. et interloc.
2. Qui pro tribunali cognoscit, non semper tempus ju-dicati scrvat, scd nonnunquhm arctat, nonnunquhm pro-
!rogat, pro causce qualitate, et quantitate, vel personaruni
obsequio, vel contumaciri. Sed perrar6intrhstatutum tem-
pus senlenlice exscqucnlur. Veluli si alimenla constituan-
I tur, vclminori viginli quinquc annis subvenitur. 1. 2.
3. Qui damnare potcst, is absolvendi quoque potes-tatem habel. 1. 3.
4* Si sc non °hlulit procurator, judioati aclio in euni
denegahitur, ct in dominum dabilur : si se oblulit, in
ipsum dabitur. I. 4«Tulor quoque vel curator in ea condilione sunt, ut
non videantur videri se liti obtulisse: idcirc6que debet
> dcnegari in eos judicati actio dict. I. 4« § r>
I Actor mnnicipum polest rem judicatam recusare : in
municipes enim judicati actio dabilur. Dict. I. 4» S 2.
n*. . 3
34 LEGUM DELECTUS.
5. Si quis proiniserit, prohibere se, ut aliquod damnum
slipnlatorpaliatu)\ et faciat: ncque ex ea*re damnum sti-
pulalor palieltir, et faciat : (ith habcalur) facit quod
promisit, si minus qui non facit, quod promisit, in pecu-niam numcralam eondemnatur, siculc venit.in omnibus
facieudi obligalionibus. 1. i3, § i.
6. Quod jussit, veluitve prcetor, contrario imperio tol-
lere et repeterc licct a\ de sententiis contrh. 1. i4»b Distingiicr cnlre une ordonnance ei une sentence.
Judcx postqnhm semel sentenliam dixit^, posteh judexesse desinit. Et hoc jttre utimur, ut judex qui semelvel plu-
ris, vtl minoriscondcmnavit, amplius corrigeresentcntiamsuam non possit. Semcl cnim male seu bcne oificio funclus
cst a. I. 55,1. 62, h. tit. 1.2, Cod. fin sent. ex peric. recit.
/; Vid. 1. 27 de pccnis.c Vid. 1. 19, § 2 de receptis.
Ncque suam, ncquc decessoris sui sentcntiam quem-
quam possc rctraclare, in dubium non venit. 1. 1, Cod.
sent. resc. n° poss.
7. Scntcntiam lloinrc dictam, ctiam in provinciis posse
prcesidcs, si hoc jussi fuerint, ad finem persequi, impe-ralor noster ctim palre rescripsit. I. i5, % 1.
8. In vendilionc pignorunt captorum facienda 4, primo
quidem res mobites animalcs pignori capi jubent a, mox
distrahi. Quarunt pretium si suIVecerit, bcne est: si non
suffecerit, ctiam soli pignora capi jubent, et dislrahi.
Quod si nnlla moventia sint, h pignoribus soli initium
faciunt. I. i5, § 2.
a Abroge par tordonnance de i53y, h ta riserve des
mincurs; ilfaul discufer kurs mrubles, avanf Vadjudica-iion dcs immtubks.
LEGUM DELECTUS. 35
9. Oportet res captas pignori et distractas prresenti a
pecunirt distrahi, non sic, ut post tempus pecunia sol-
vatur. I. t5, § 7 in fm.
a Prcetor vendit grrecct fidc.
10. Posse nomen jure pignoris capi, imperator noster
rescripsil. I. i5, § 8, I. 5, Cod. de cxcrc. rei jud.11. Inter eos quibus ex ertdem causft debclur, occu-
panlis melior a conditio cst. 1. 19 b.
a Priorite de saisie.
b Vide I. 10 de pignoribus et hypothccis.12. Et si tidejussor acceptus sit rci, vel aclionis, non
prodeiit (ei) si persona pro qur\ fidejussit; in quantumfacere potest condcmnanda est a. 1. 24,1. 7 de exceptio-nibus.
a Ne eludatnr providentia ejus qui fidejussorem ide6
accepit, quia reus tenebatnr dumlaxat in id quod facere
potcst. Hoc autem privilegium est 0111111116pccnale. Ve-
rum nonnc fidejussor regressum habebit in solidum si
solvat? llespondeo aflirmative, quia illud privilcgium est
relalivum dumtaxat inter conjunctas pcenas: ct ith eludi
potest hoc piivilegiuin remedio lidejussoris. I. 33, § 3.
De donalionibus. I. 41, h.
Sciendum est hcredes earum personarum, non in id
quod facere possunt, sed id inlegrum teneri. I. 25, Vid.
inf. n° i4«"
i3. Si convcncrit intcr litigatores quid pronuntietur 0,non abs re crit, judjcem hujusmodi sentcntiam profcrre.I.26*.
a Ubi partes convcniunt, cessat officium judicis.'
b Vid. I. 21. Communi dividundo.
i^. Qnum ex causi donationis promissa pecunia cst,
36 LEGUM DELECTUS.
si dubilatum sit an ea res c6 usque donaloris fncultates
exhaurire possit a, ut vis quicquam ei in bonis relictum
sit, actio in id quod faccre possit; danda est b : ilh ut
et ipsi donalori aliquid sufficiens relinquatur. Quodniaxime inter liberos ct parentes observandum est. 1. 3o.
a Vid. infrh n° 2a.
b Quid de donatore dotis? Si sit pater, tenelur tan-
lum in id quod faccre polest; extraneus autera in soli-
dum. Arg. I. 4i> infrh, quia maritus indotatam uxorem
dcduclurus non fuissct. 1. io. Quce in fraudem crediio-
rum.
Pinguius donalori succurcrc debemus c, quhm ei quiverum debitum persolvere coinpcllitur; ne liberalitate su;\
inops fieri pcriclitctur. 1. 49, in fin. et l. 5o.
ld est, deducto a;re alieno: secus de patrono, dema-
rito , diclA Icgc 49- Dc socio et parente. I. 16, 1. 19,cod.
t5. Dehitoribus non tanttim pctentibus dies ad sol-
vcndum dandi sunt, sed ct prorogandi, si res exigat: si
qui tamen per contumaciam magis, qtthm quia*hon pos-sint cxplicarc pccuniam a, difTerant solulionem, pignori-bus compcllendi sunt ad satisfaciendttm b, L 3i.
a Itt pccnali post menses quatuor, in re protinus cst
omnis sententia petikienda. Sed postquhm quis diem ad
soivendum petiit, prcccludilur ei appellalionis via 1. 5, c.
h. t. Vid. infrhn03g.b ISota. Judex inducias largitur, potcst inler usmium
lemporis proprio motu pronuntiare , quia potest bene-
iicio conditionem addere, et eluditur hic omnis usurcc
prohibitce suspicio, nuctorc Hcgone.16. Quitm prolatis conslitulionibus contra eas pronun-
LKGUM DELECTUS. 3;
tial judex, c6 quod non exislimat causam', de qua judi-
cat, per eas juvari 0, non videtur conlrh constilutiones
senteniiam dedissc. I. 32. Vid. inf. n° 3o.
a Nec litem suamfacit, qutim malce fideinon sit; sed
opinione surt licet falsa* excusatur. Lex enim humane cum
ministro suo agit. Vid. 1. i5, § 1, dejudiciis.
17. Imperatores Antoninus et Verus rcscripserunt,
quamquamsub obieniu novorum instrumentorum resiiiuine-
gotia minirneoporteat, tatnen in negotio publicoexcausA per»miiiere se hujusmodi instrumentis uli a, 1. 35.
a Cest un des privileges duftsc. J*ai vu M, d'Agues-
seau, pYoeureur-ginhal) formeropposition h un arrit rendu
conformiment h ses conctusic.p >\ A/. Maci ilait avocal. II
ny a point dejin de non-ucevoir contre le droitpublic, ni
contre les oppeltations comme d 'ahus, parce qtfit ne se comre
point.Sub specie novorum instrumentorum posteh reperlo-
rum, rcs judicatas restaurari exemplograveesl. 1. 4>.Cod.eod. Vid. inf. n. ult.
18. Tunc universi judices intelliguntur judicarc, quumomnes adsunt a. 1. 37 bv
a Nam siunus abfuit, potnisset alios.trahereinsuam
scnlentiam. I. 17, § ult. De receplis»/; Licet unus contrh sentiat. 1. 39.
19. Inter pares numero judiccs, si dissonce sententice
proferantur, in liberalibus quidein causis a (secundum
quod h divo Pio constilutum est) pro libertate slalutum
oblinet b, In aliis autem causis pro reo.
a Voyez Varticte 12 de$. sentences de Vordonnance.de
1670.b Acccdit judicium Minervce pro reo. Alteserra. 13,
38 LEGUM DELECTUS.
c. 17. De Ficlion. jur. Vid. I. 24. De manussionibus. Ce
privilege a iieu pour leftsc par une declaralion du roi
Louh XIII, en dale du mois de mars 16^0, viriftee le
20 avril suivant, rapportce par Brodeau sur Louet, let.
P. //.45. On dit quette ne s'observe ptus.
Quod ct in judiciis publicis oblincre oporlet. I. 38.
Vid. sup. de nianuin. 1. 24.ao. Si diversis summis condemnent judices, lninimam
speclandam essc Julianns scribil a. 1. 38, § 1.
a Le Prclre, cent. 1, chap. 74. Vid. I. 10, de inof-
ficioso tcstamento.
21. Duo cx tribus judicibns, ttno abscntc, judicarcnon possuut a: quippc omncs judicare jussi sunt. Scd si
ndsil, et conlra senliat, stalur duorum scntcnlicc. Quidenim initius vcrum cst, omncs judicassc. 1. 3g, I. 37. h.
a Quia potuit prrcsenlia unius alios Iraherc in suam
scnlcntiam. I. 17, § ult. 1. 18. Dc rcccplis.a2. Nescnnius Apollinaris : Si tc donaturum mitii dc-
lcgavcro credilori meo , an in solidum convcnicndus sis?
Et si in solidum conveniendus a, an diversum ptiles, si'
non credilori mco, sed ci cui donarc volcbam tc dclega-vcro? Et quid de co qui pro inulicrc, qui donarc volebat,
marilo cjtis dotcm proniiserit? respondi, nullrt creditor
cxceptiouc snmmoverclur, liccl is qui dclegnliis est polc-rit uti ndvers6s cum cujus nominc promisit : cui similis
cst marilus, maxime si conslanm matrimonio petat. Et
sicut hcres donaloris in solidum '•.ondcmnatur, et ipsc
fidejussor quem in donando adhibuit, ith et ei cui non
donavit, in solidum condemualur b. I. (\\. Vid. sup. de
dount. 1.33, § 2.
a Vid. suprhn0
14.
^LEGUM DEI.ECTUS. 3$
b Vid. I. 19. Dc novalionibus, quia curiosus cssc uon
dcbet.
I 2.'}. Paulus rcspondit, eos qui unrt senlentia in unam
1 quantilateni condemnati sunt, pro portione virili a, cx
causii judicali conveniri: et, si ex sentenlii\ adversus tres
dicla, Tilius portioncm sibi competentem exsolvit, ex
pcrsona creterorum ex ectdem senlentirt cpnveniti cum
non posse. 1. 43.a Scindilur sententia ptenas» atque adeo qui condcm-
nati sunt viriles parles dant.,1. 10, § 3. De appellatio-nibtis.
Si non singuli in solidum, sed genrrnliler tu ct colleg.i(uus una et ceilA quantitate condcmnali cstis, nccnddi-
tum est, ui quod ab attero servari non posset, id alter sup-
pleret; cffectus senlentire pro virilibus portionibus dis-t
crctus est. Ideuque parens pro tua* porlione scnicnticc,
ob cessationem nltcrius, cx causrt judicali conveniri non
potcs. I. t. Cod. si plur. unrlscnt. cond. sunt.
24. Conlrh indefensos minores tutorem vel curatoreni
a non habentes, nulla scntentia profcrcnda est. 1. 45,
8 2'.
a Vid. titul. Cod. Si ndversus rcm judicatam.
Ncquc cnim debet adultis nocere, quidquid eo tem-
porc statulum est, quo defcnsione jush\, et curatoris
nuxilio fucrant desliluti. 1. 6, inf. Cod. quomod. ct quand.
jud.25. De uno quoquc negotio prccscntibus omnibus,
qttos causa conlingit, judicnri oportct. Alitcr enim judi-cnlum tanl6m inter prcesentes tenet a, I. 47 h,
a Olim nemo absens condemnari potcrat; scd cx tri-
bus cdictis evocabalur, etfiobat ntissio in possessioneni
4o LEGUM DELECTUS.
bonorum ejus : secus jure novo. I, i, 3. Cod. Quo modo
ct quand6 judex est h parle abs. 1. 8, cod. cum authent.
qui semel, ubi reus cxpectatur per annum.
b Vid. 1. io,S ult. De appellationibus. 1. io. De excep-
tionibus. I. 12 et i3. Dc exceplionibus rei judicatcc.
26. Post rem judicalam, vel jurejurando decisam», vel
confessionein in jure factam, nihil quccritur post oratio-
nem divi Marci : quia in jure confessi pro judicatis ha-
benltir. 1. 56, 1. 1, de confessis.
27. Srcpc conslitulum , res inter alios judicatas a aliis
11011procjudicare. 1. 63. Tolo titulo. Cod. quib. resjud.
n. noc. el tit. Cbd. inter al. act. vel jud. ad n. hoc.
a Imo licct is contrh quem judicatum cst alleri heres
cxliterit, ci non nocet. 1. 10. De exceplionibus. 1. 10,
§ ult. De nppellationibus. Quid, un criancier peut-ilfor-mer opposiiion h un arrit rendu conire le debiteurP Vid.
tit. dccxceplione rei judicalse, et I. 12, i3 et I/J.
28. Ntilla ct senlenlia prolata die feriato, autextrhlo-
cttm judicii a cx 1. 4 <?t 5. Cod. Quom. et quand. jud.
sent. pr. dcb. 1. 6. Cod. de sent. et interloc.
a Extrh locum majornm.
29. Prolalam h prceside sententiam contrh solilum ju-diciorum ordinem 0, auctoritatcm rei judicatrc non ob-
tincrc, cerlum cst b. I. 4» Cod. de sent. et inteiioc.
a Non ex periculo. 1. 1. Cod. sentent, ex pcric. recit.
Si judex tanlum suasit. 1. 7.Cod. de sentcntiis ct inter-
locutionibus. Si non in loco majorum. Si non sedens,
ctc.
b Nec vox judicis , judicati continet aucloritatem dicta
lege 7, dc sentcnliis ct interlocutionibus.
30. Nemo judex, vel arbiter exislintet, neque consul-
LEGUM DELECTUS. 41
taliones, quas non rile judicatas esse putaverit, sequen-
dum. Et mult6 magis sentenlias eminenVissimorum prce-
fectorum , vel aliorum procerum (non enim si quid non
bene dirimalur, hoc et in aliorum judicum vilium extendi
oportet a; quum non exemplis, sed legibus judicandum sit),
Neque si cognilionales sint amplissiince prrcfeclurcc, vcl
alicujus maximi magislratus prolatce senientice, sed om-
nes judices nostros verilatem, et legum et justilice sequi
vestigia sancimus bX. i3, Cod.de sent. et inleiioc. Vid.
sup. 1. 32.
a Non enim thm spectandura et quid Romce factum
est, quhm quid fieri debeat. 1. 12. De oflicio prccsidis.
Quid si jus deficit, exeraplis juvari potest. Socinus. Ileg.225.
b VideDuval, derebus dubiis tract. i°.Dc aucloritate
arrestorum.
31. Liccat judici vel contrh actorem ferre sententiam a>et aliquid eum daturum vel faclurum pronuntiare, nullct
ei opponenda* exceptione, qu6d non competens judex
agentis esse cognoscatur. Cujus enim in agendo obser-
vat arbitrium, cum habere et contrh se judicem in eodem
negotio non dedignelur a.\, i4» Cod. de sentcnt. et in-
tciioc.
a Apud nos reconvenlio locum non hnbet. Voyez Var-
iicle 60 de la coutume de Paris.
b In causA reconventionis si ertdem lite agalur, non
habetlocum exceptio juris incompetentis. Gotofr.
32. Quum plura sunt in lile capila, potest judex deli-
nitivc qtircdam judicare, de cccteris intctioqui. cx 1. i5,Cod. de senlent. et intciioc.
33. Ubi de eo quod interest ngilur, danmum omne
4a LEGUM DEI.ECTUS.'
ex ccquo tcmperandum : nisi lex modum statuerit a. ex
1. un. Cod. dc sentent. qucc pro eo qttod. intcr. profes.a Si dc quantitntc pccuuiarirt agitur, non licct judici
nliam prenam iniligerc, quam tisuras ordiuarias , quiaconlcnti cssc dcbemus pccnis legum compreherisis. 1. 19.De verborum obligationibus. Vid. contrh Vordonnance de
i539» art. 88 et 89; fordonnance d'Orlians,art. 60, et
fordonnance de Blois, art. i45.
34. El in privalornm causis hujusmodi forma scrve-
lur, ne qucmquam liligntorum sententia non h suu lidice
dicla constringat a. 1. ult. Cod. si h non coinp. jud. judic.csse die b. *
a Le jugc n}a point daulorile sur celui qui n 'est pas son
justiciable, et inipune ei non paretur. 1. ttlt. De jurisdic-tionc.
b L. 25, eod.
35. Peremptorias excepliones omissas in initio aiite-
quhrh sententia feralur, opponi posse perpeluum edic-
tum manifes(e declarat. 1. 2, Cod. sent. rescin. 11'on
posse. *
36. Possessor viclusfruclusrestiluit, non tantum quos
percepit, sed etiam quos percipcre potuit, ex quo res in
judicium deducla est. Heredis quoque succedentis a in
vitium par habenda fortuna cst ex. 1. 2. Cod. de fruct. et
lit. exp. b.
ali. 5. De diversis.
b Vide 1. 40. De hereditatis pelitione.Hoc frucluum nomine continetur, quod justis sumpti-
bus deduclis superest. 1. 1. Cod. eod.
37. Omnis litigator viclus debet impensas. cx L 5 ,
Cod. de fruct. et lit. imp.
LKGUM DELECTUS. 4^
38. Res judicatre si sub pnelextucompulationisinstau-
rentur, nullusctit litium finis. I. 2, Cod. dc re judic. \id.
infr. I. 1, § 1. Qurc scnlent. sin. appell. resciud, a.
a L. 1, § 1. Qucc scntcntice sine appellatione. Vid. de
transaclionibus. n° 24, 1. un. Cod. de error. calculi.
39. Ad solntionem dilationem petenlem, adquievisscscntcnlicc manifestc probalur a, sicujl cum qui quolibetmodo sentcnliiu acquieverit b, Nec ehirn instaurnri fiuila
rcrum judicatarum patiturauctorilas. 1.5, Cod. de re jud.a Fin de non-recevoir contre Vappel.h Vide suprhn
0 i5.
40. Gesta quce sunl translala in publica monumenta,
habere volumus pcrpetuam firmitatem. Neque enim morle
cognitoris perire debet publica fidcs. I. ult. Code de re
jud.
4i. Stipendia relineri proptereh qu6d condemnatus
es, non patietur prreses provincice, quum rem judicatam
possit aliis rationibus exequi a. I. 4« Cod. de excc. rei
jud.a Ni les gages dc la maison du roi par les statuls de
Vordre de S. Lazare, ou on ne peut saisir les pensions queles chevatiers ont sur les biniftces; mais comme ces stoiuts
ne sontpas enregistres aupdrtement\ on nyy apoint eu d'i-
gardpararrit du 18 avril-ifoSj donne h tagrande charn-
bre a Vaudience de relevce, contreM. de Crequy, marqiiis
d'Hesmony plaidant M. des Rues pour lui. Peul-on saisir
les gages futurs de mon domesiiqueP Non, carilme servira
mal. Vid. I. 6. De cessione bonorum.
42. Ex falsis tabulis, vel instruinenlis judicalum res-
cinditur. ex I. 1; et seq. Cod. si ex fals. inst. vel test.
jud. sup. Vid. I. pen. Cod. de transact.
44 LEGUM DELECTUS. |
TITULUS II. ;;
De confessis.
i. Confessus pro judicato est, qui quodam modostnv
sententirt damnatur a. 1. b.
a Indfc point d'appel.b Vid. 1. 9, § i. De donalionibus ct 56. De re judi- |
cata\ u
2. Confessos in jure pro judicatis haberi placet. Quare '<
sine causa desidcras recedi h confessione tuit, quum et
solvere cogaris. I. un. Cod. eod. b
3. Non fatetur qui errat, nisi jus ignoravit. 1.2. g
TITULUS IIL I)
De cessione bonorum.
1. Creditori qui ob restitutionem redificiorum credide- |rit, prjvilegium a exigendi datur. 1. 1. [
a Les crianciers du fonds peuvent chez nous demander Ia l
ventilation de la superficie , et mime les simptes crianciers ?
hypothicaires 1epeuvent. Vid. 1. 1. In quibus causis pig. !
1. 5 et 6, Qui potiores. I. 24, § 1, § 3. De rebus aucto- l
ritatejudicis possid. Iln'y apointde loiquiordonnele de-
vis pour avoir privilige; mais au Chdtelet on en veut un : il I
y en a eu un acle de notoriite et.un riglement.2. personalibus aclionibus, qui posteh quidem con-
traxerunt, ver6m ut pecunia eorum ad priores creditores
perveniat, in locum eorum succedunt a, 1. 2. (
a Vid. 1. 1. Cod. De his qui in priorum creditorum lo-
LEGUM DELECTUS. 45
itim, el suprh. Qui priores. n° i5 et 1. 3. Quce res pi-
gnori. Modo pervenerit pecunia, nec post aliquod inter-
vallum. 1. 24, S 3. Dc rebus auctoritate judicis possid.3. Is qni bonis ccssit, ante rerum venditionem utique
bonis suis non caret: quare si paratus fuerit se defendere
bona cjus non veneunt. 1. 3.
Quem pcenitet bonis ccssisse, potest, defendendo se
consequi, ne bona ejus veneant. 1. 5.
Non tamen crediloribus sua auctoritate dividere hccc
bona, et jure dominii detinere, sed venditionis remedio,
quatenus substantia palilur, indemnitati suce consulere
permissum est a. Quiim itaque, contrh juris rationem res
jure dominii teneas ejus qui bonis cessit, te creditorem
dicens, longi temporis prcescriptione petitorem submo-
veri. non posse manifestura est. Quod si non bonis eum
cessisse, sed res suas in solutum tibi dedisse monstre-
tur, prreses provincice poterit de proprietate tibi accom-
modare nolionem. 1. /f. Cod. qui bon. ced. poss.a Lliiritage vendu sur le curaleur a cette chose aban-
donnie est sui eta reiraititant propretparce que lepremierabandonnement est datio in solutum, ct par consiquent une
vente,
Is qui bonis cessit, si quid posteh ncquisierit, in qunn-tum facere polest convenitur 1. 4- Si debitoris bona ve-
nierint, poslulantibus creditoribus permillitur rursum
ejusdem debitoris bona distrahi, donec suum consequan-
lurjsitales tamen facultates acquisilre sunt debitori, qui-bus prcetor moveri possit. 1. 7.
Qui bonis sttis cessit, si modicum aliquid post bona
sua veudila acquisivif, iterum bona ejus non. veneunt.
Undfc ergo ntodum hunc ceslimabimus? tttrum ex quan-
46 LRGUM DELECTUS.
titale cjus quod acquisitum est, an vero ex qualitate? et
putem exquanlilateidarstimandum csse ejus quod qurc-siit: dummodo illud sciamus, si quid misericordicc causrt
ei fuerit rclictum, puta, menslruum vel annuum nlimen-
lorum nomine «, non oportere propter hoc hona cjus
iterato venundari; uec eniut fratidandusestalimentis quo-ttdianis. idcm et si ususfrurtus ci sit concessus vel lega-
tus, ex quo tanluin percipitur, qttantum ci alimentorum
nominc satis cst. 1. 6.
a Pensions atimentaires non sujettes h saisie} nisi tale sit
lcgatum quo prretor moveri possit. I. 7, h. ni les gageset appointemens. Vid. de re judicala, n° %i.
5. Sabinus cl Cassius pulabnnt, eum qui bonis cessit,
nequidemabaliis,quihus debet, posseinquietaria. 1-4» § 1.
a Altamcn est res inter alios acta, nam debuit debitor
creditores omnes vocare in tributum.
6. Qui cedit. bonis antequhm debitnm ngnoscat, con-
dentnetur, vel in jus confiteatur, audiri non debet. 1. 80.
a Voyez Varl. 111 dc Paris.
7. Qui bonis cesserint, nisi solidum creditor reccpe-
rit, non sunt liberati. In co enim tantummod6 hoc
beneficium eis prodest, ne judicali delrahantur in carce-
rema. 1. 1, Cod. qui bon. ced. poss.
, a La contrarnte par corps avait tieu avani le Digesle, par/a loi des douze Tables et par les lois du Code,
Si quid(ei quibonis cessit)postea pinguius accesse-
rit, hoc ilerum; usque ad modum debili, posse h credito-
ribus legitimo modo avelli. 1. 7 in fin. Cod. eod.
8. Prreter miserabile cessionis auxilium 0, quinquen-nales interdtim inducire debitoribus indulgentur. 1. ull.
Cod. cod.
LEGUM DELECTUS. .{7a Ripiis ct quinquenneltes.
9. Jusjurandum per ndoranda prcebeat eloqttia ( quibonis ccdil), qubd nuilam rerum causdoccasioncm% aut au-
rum reliquum habeat, unde mris alieni supptemenlumfaciat.
Prrelerea, si qua ipsi jura lex hercditate, vel cognalorumdonalione in rebus mobilibus prcestet, in quarunt pos-sessione nondum coustilutus sit, compclere taincn ipsi
videantura, possintque credilores vel parlem ex iis, vel
eliam totum colligere, cxtrh tamcn res uxoris, si qui-dem reverhad illam pertincant, hoc fiat. Nov. 135. cap. 1.
«Jure novo sufficit bonam copiam cjurare absquecessione bonorum. Nov. i35.
TITULUS IV.
Quibus ex causis in possessionem ealur.
1. Is qui miscuit se (hereditati) contrahere videtur. 1.4.Etiam impubes a. 1. 3. in fine.
a A Toulouse Vadiiion dltiridiii emporle hypothequeconire la loi. Paulus 29. De pignoribus.
2. Si ditt incerlum sit heres extaturus nec ne sit 0,
causri cognitapermitti oporlebit bona rei servandre causa
possideri. Et si ilh res urgeat, vel conditio, bonum etiam
hoc erit concedendum, ut curator constitualur unus ex
creditoribus. 1. 8, et 1. 9 b.
a La Ioi 7, §11 dit: Furiosi staltts et habilus h pu-
pilli conditione non multum abhorret, quod quitlemnon est sinc ratione. Vcrum furiosi non sunt immunes
prresctiptione.b\~. 2, §4' ^e caratore bonis dando.
48 LEGUM DKLECTUS.
TITULUS V.
De rebus auctoritate judich possidendis} vel vtndendis.
i. Hereditarium rcs alienum inlelligilur eliam id de
quo cuiri defunctoagi non poteritfl: veiuli, quod is quunimoreretur dalurum se promissiset; item quodis qui prodefuncto fidejussit, post mortem cjus solvit^. 1. 7.
aLa loi 6, § 2, dit: Quid erg6 si quibusdam credito-
ribus solvit, deinde bona venierint; si quceritur an repe-titio sit, ex causft id statuendttm esse Julianus ait, ne
altcrius aut negligentia, aut cupiditas huic qui diligensfuit noceat. Quid si utroque instantc tibi gralificatus tu-
tor solvit, reqtium esse aut prius eamdem portionemmihi quari, aut communicandum quod accepisti. Vid.
!• 6, § 7. Quce in fraudem creditorum. Vid. plura privi-
legia in tit. In quibus causis pig. et qui potiores.b La loi 1. de religiosis, <///:Quia cum ipso defuncto
conlrahere videtur,
2. Qucesitum est, utrum ith demiim privilegium ha-
bet funeraria si TScujus bona veneunt funeralus sit, au
cliam si proponas alium esse funeratum? Et hoc jurc
utiniur, ut quicumque ut funeratus, (id est, sive is cu-
jns de bonis agilur, sive quid is debuita, quod reddere
eum, si viveret, funerariri actione cogi oporteret)^r/V/7tf-
gio locussit. 1. 17.a Si in stipulatum funeris impcnsa deducta est, diccn-
dum est locum esse privilegio, si modo quis non nbji-
ciendi privilegii causrt stipulatus est. ibid. in fine. Vid. I.
11. § 1. de pigneratilict actione. 1. de animo novandr.
Vid. I. 1, § 10, dc separationib.
LEGUM DELECTUS. 493. Si sponda dcdit dotem, ct nuptiis renuncialum cst,
tamctsi ipsa dotem condicit, tamcn requum est hanc
ad privilegium admitli, licct nullttm malrimonium con-
Iracluut est. Idem puto dicendum, etiamsi minor dttode-
cint annis in domum quasi uxor deducta sit a\ lic&t non-
duiii uxorsit. Interest enim reipublicre, ct hanc solidum
conscqui, ttt retate permittente nubere possit. 1. 17, § 1.
etl. i8.Vid. 1. 74. ff. dejur. dot.
„0 Pariter actio empti datur ad dislraheridam emptio-nem. Qualre droits au proftl de lafemme. i°. Celui de
ceite loi, 17 quon appelai/ privilegium actionis principa-
lis, quod locum habebat inter creditores chirographa-rios. 20. Lliypotheque Ilgale donnee par Juslinien dans la
loi 3o. Cod. de jure dotium. 3°. Celui de la loi Assiduis.
Cod. Qui potiores. 4°« Celuide Vauthenlique res quce com-
munia de legatis. Quid dans ce cas la femme exercera-i-
ellc Ie privilige de Vauthentique res qure Cod. communia
delegalis? Ow/cessantefraude.
4. Divus Marcus ith edixit, creditorqui ob reslituiionem
oedficiorum crediderit, in pecunid quce credita eril} privile-
gium exigendi habebit a. Quod ad eum quoque pertinet,
qni redemptori b, domino mandante, pecuniam submi-
ministravit. 1. 24, § 1.
ali. 5, de rebus creditis. 1. de cessione bonorum.
^Vid. I. 1. in quibus causis pig. 1. 1. de cessioue
bonofum. •
5. In bonis mensurarii vendendi 4, post privilegia po-tiorem eomm causarii esse placuit, qui pecunias apud
merisam, fidem publicam secuti, deposuerunt. Sed enim
qui deposilis nummis usuras h mensulariis acceperunt,h cretcris creditoribus non separantur; et merito: aliud
IX* 4
>o LKGUM DELECTUS.
est enim credcrc, aliud dcponorc b. Si tameu nummi
cxtent, vindicari eos posse puto h depositariisi; et fu-
lurum eum qui vindicat, ante privilegia. I. 24» § 2. Vid.
-up. 7, § 2. dcpos.a Idcnt du rcceveitr des consignations qui fait banqite-
wute. Duperrier, 1. 4, 4*b Hic versiculus si tamen rcfertur ad inilium ; natn si
dcpositarius ustirns semcl accepit, perdit vindicationem,
licet ntimmi cxtctit; sed vindicalio datur ei tantum quumnummi extenl.
cQuienim usuras ncceperunt, quasi renuntiaverunt de-
posito. I. 9, § a. depositi vcl contra.
6. Eorum ralio prior est creditorum , quorum pecu-uia a ad creditores privilegiatos perveriit. Pervcnisse au-
tcm qucmadmodum accipimus, ulrum si slatim profectacst ab inferioribus ad privilegiarios? an vero et si per
debitoris personam? Iloc est, si ante ei numerata sit,
ct sic debitoris facla, creditori privilegiario numerala
( cst) : quod qnidcm potest benigne dici; si modo non
post aliquod intervallum id factum sit b. 1. 24, § 3, et
%ic.a Vid. I. 11. § ult. Qui potiores.b Apud nos nullum tempus definitum est, quod valdc
desideralur in arrestis publicis'curire ad hanc materiam.
c Vid. 1. 2. de cessione bonorum.
7»Qui in navem extruendam 0, vel instruendam credi-
dit; vel etiam emendam, privilegium habet. 1. 26.
a Vid. 1. ult. de exercitorirt actione.
8. Fusidius refert statuas publico positas, bonis dis-
Iractis ejus, cujus in honorem positre sunt ,* non esse
emptoris bonorum ejus. Scd autpublicas, si ornandi mu-
LEGUM DELECTUS. 5l
nicipii causft positre sint, aut ejus cujus in honorem po-silcc sint/r, et nullo modo eas detrahi posse. 1. 29.
a Porlraits. Senience des requites du pataisy qui faitmoin-kvee h fabbe d*Ilocqitincours des porlraits de sa fa-mitle dans une saisie de meubks, Vid. 1. 4. de acquirendorcrum dontinio, et l. 6. in fine, de auro et argento.
9. Privilegia non ex tempore ceslimantur, sed ex cau-
sa; et si ejusdem tituli fuerunt, concurrunt, licet di-
versilates emptoris in his fuerint. 1. 32,1. 7, § ult. de-
positi.10. Si pupillus ex contractu suo non defendalur,
ideoque bona ejus creditores possidere cceperint, dimi-
nulio ex his bonis fieri debet, vescendi pupilli causa a.
1. 33.
a Provision aux parlies saisies pendant la saisie rlette.
Pupillus, si non defendatur, in possessione creditori-
bus constitutis, minoribus ex his, usque ad puberlatem,alimenla prcestanda sunt. a. 1. 8.
a L. 38, § 1. Respublica creditrix omnibus chirogra-
phariis creditoribus prrefertur. TNola civitatem noa esse
rcmpublicam.l. 26,^9, ex quibus causis majores. 1. 16.
dc verborum significatione.
TITULUS VI.
De separalionibus.
1. Sciendum est separalionem solere impelrarl de-
creto prretoris a. Solet autem separatio permitti credito-
ribus ex his causis : ut puth, debitorem quis Seium ha-
bnit; hic decessit, heres ejus extilit Titius; hic non est
52 LKGUM DKLKCTUS.
solvendo, palilur houorum vcnditionem : credilores Seii
dicunt bona Seii snfliccrc sihi: crcditores Tilii conlcnlos
esse debere bonis Tilii: el sio qnasi dtiornm fieri bono-
rum vemlilionem. Eicri^enim polest, ut Seius quideuisolvendo fucrit, potueritquc (salis) crcditoribus snis vcl
ilhscmel, et si non in assent, in aliquid tamcn salisfaccrc:
admissis nuteni contmixlisquc crcditoribus Tilii; rainus
sunt conseculuri; quia ille non est solvcndo; attt minus
conseqiv v, quia plures sunt. Ilic cst igitur requissimunicreditorej Seii desideranles separalioncnt audiri, impc-
trarcque h prxetore, ut scparatim quautum cujusquc,crcditoribus prrcstelur. 1. i. Dict. I. § i.
a Voyez k Prefre, i, 7^. Bacquet} 2. des droils dejus-tice, a 1. 422. e/suiv. ks loisciviks.
Est jurisdictionis tenor promptissimus, indemnitatis-
que remedium edicto prreloris crediloribus hereditariis
demonslratum, nt quotiens scparationcm bonorum pos-
Inlant, causa cognitrt iinpetrent. 1. 2. Cod. de bon. auct.
jud. possid.2. Sciendum est, eiiam si obligala res esse proponatur
ab herede jure pignoris vel hypothectv} attamen si heredita-
riafuit, jure separalionis hypoihecario creditori poiioremesse eum qui separationem impelravit a. 1. 1, § 3.
a Creditor defuncti chirographarius prrefertur in rc
heredilarift creditori hypothecario heredis.
3. Etiam adversus fiscum ei municipes iinpctraretur
separalio. I. 1, § f\.
4. Si primus secundum heredcm scripserit, secundus
tertiura, et tertii bonaveneant 0, qui creditores possirit
separationem impetrare? Et pulem, si qujdem prim*creditores petant, utique audiendos et adversus secun
LKGUM DELECTUS. 53
ili, et adversus tertii creditores. Si vero secundi credilo-
res petant, adversus terlii utique eos impetrare posse. 1.
a Pariter non fit confusio heredilalum in personct, nec
in hereditate ejus, qui inventarium fecit. Scilicet rccepta
creditorum; secus recepta heredum cjus; verbi gratict,
si heredes plurium linearum aptul nos relinquat.5. lllud sciendum est, cos deintuu creditores posse
impetrare separationem, qui non novandi animo ab he-
rede stipulati sunto. Cceterutn, si eum hoc animo secuti
sunt, amiserunt separationis commodum. Quippe quinnsecuti sunt nomen heredis, nec possunt jam se ab eo
separare, qui quodammodo cuni elcgerunt. 1. i, § 10.
d. 1. § 11 ctJjj 15. Vid. 1. 2. Cod. de bon. anth. ]ud. possid.AL. 17, in finc. de rcbns auctoritate judicis.6. Prccterea scicndum cst, postquam bona heredita-
ria bonis heredis mixta sunt, non posse impetrari sepn-rationem. Confusis enim bonis et unitis, separalio impe-trari non poterit. Quid ergo, si prredia extent, vcl man-
cipia, vel pecora, vel aliud quod separari polest? Hic
ulique poterit impetrarl separatio, 1. 1, § 12.
7.Debitorfidejussoriheres extitit, ejusque bona venic-s.
runt: quamvis obligalio fidejussionis exliricta sil, nihi-
lominus separatio impetrabitur, petente eo cui fidejussorfuerat obligalus; sive solus sit hereditarius creditor, sive
plures. Neque enini ratio juris o (quce) causam fidejussio-nis propter principalera obligatioi\em, quce major fuit ^
cxclusit, damnodebet adficere creditorem, quisibidili-
genler prospexefat. Quid erg6, si bonis fidejussoris se-»
paratis, solidum cx hefcditate stipulalor consequi non
possit? Utrtim porlio cum cceteris he.red.is crediloribu,s.
54 LEGUM DELECTUS.
ei quwrenda erit, an conlentus esse debebit bonis qnre
scparari maluit? Sed qnumstipulatoriste non aditrt lide-
jussoris h reo hereditatc bonis lidejussoris vendilis, in re-
siduunt promisceri debiloris creditoribus potuerit, ralio
non patitur eumin proposito summoveri. 1.3. Dicl. 1. § i.
a Non debct eludi providenlia* crcdiloris qui fidejus-sorem accepit.
8. Crediloribus quibus ex die, vel sub condilionc de-
belur, et propter hoc nondum pecuniam petere possunt,
ajque separalio dabitur. Quoniam et ipsis cautione com-
muni consulelur. I. 4*
9. Quotiens heredis bona solvendo non sunt, non so-
lunt creditores testatoris, sed etiam eos, quibus legatum
fuerit impetrare bonarum separationem cequum est: ith
ut quum iri creditoribus solidum adquisitum fuerit, lega-
tariis vel solidum, vel porlio qurcratur. 1. 6.
TITULUS VII.
De curatore bonis dando.
1. De curatore constituendo hoc jure ulimur, ut prre-tor adeatur, isque curalorem curatoresque constituat, ex
consensu majoris partis creditorum. 1. 2.
2. Qure per eum, eosve qui ilh crealus creative essent,
acta, facla, gestaque sunt, rata habebunlur; eisque ac-
tiones, et in eos utites compelunt. 1. 2, § 1,
3. Si plures aulera constituantur curatores, Celsus ait,
in solidum eos agere, et conveniri, non pro portionibus.
Quod si per regiones fuerint constiluti curatores, unus
forte rei Itaiicre, alius in provincia, puto regiones eos suas
conservare debere. 1. 2, § 2.
LKGUM DKLECTUS. 55
Si plures ejusdembonorunt curatorcs factisunt, inqnciii
coruin vult actorin solidum ei datur actio, tanquhm uui-
vis corum in solidum nget. I. 3.
4. Ncc omnimodo creditorem esse oportet eum quicuralor constituilur; sed possunt et non credilores a. 1.
2, § 4 b.
La loi 2, § 3 dit: Qucciitur an invilus curator fieri
polest, et Cnssius scribil neminem invitum cogendum fieri
bonorum curalorem; quod vcriusest, nisiex magnane-cessitate et iinperatoris imperiu.
b Vid I. 9. Quibus ex causis in possessionem eatur.
TITULUS VIII.
Quce in fraudem credilontmfacta sunt, ut restiluaniur.
1, AitPrrelor, quce fraudalioniscausdgestaerunt}cumeo quijraudcm non ignoraveritt de his curaiori bonorum, vet
ei cui de ed re aclionem dare oportebit, actionem daho: Id-
que etiam adversus ipsum quifraudemfecit servabo. Neces-
sari6 prrelor hoc edictum proposuit. Quo edicto consuljt
creditoribus, revocando ea qucecumque in fraudcm eorum
alienata sunt. 1. 1 Dict. 1. § 1.
2. Quae fraudationis causdgesla erunt. Hrec verba gc-
neralia sunt, et continent in se omnem omnino in frr!u<-
dem factam vel alienationem, vel quemcumque contrac-
tum. Quodcumque igitur fraudis causrl factum est, vide-
turhis verbisrevocari, qualecumque fuerit. Nam late ista
verba patent: sive erg6 rem alienavit, sive acceptilaliont*vel pacto aliquein liberavit, idem erit probandum. Et si
pignora liberet, vel qucm alium in fraudenx creditoruqi
56 LEGUM DELECTUS.
prceponat, veleiprrebuit exceplioncm, sive se obligavitfraudandarum creditorum causd; sive numeravit pecu-
niam, vel quodcumqueatiudfccitin fraudem creditorum,
palhm cst ediclum locum habere. 1. i, § 2. 1. 2 et 1. 3.
,Vid. sup. 1. 9, § 5 dc jurej.Oniites debitores qui in fraudem creditorum liberan-
tur, per lianc actioncm revocantur in pristinam obbga-tionem. I. 17. hu). t.
IIoc in factum actione non soluni dominia revocantur,
vcrtim etiam actiones restaurantur. Ea propter compelitbccc nclio et adversus eos, quibus actio cpmpetit, utac-
tiones ccdant. Proiridc si interposuerit quis personam Titii,
ut ci fraudator res tradat, actione mandati cedcre debet.
1. 14. h. tit.
3. Gesta fraudationis causa* accipere dehcmus, nonso-
ltun ea qucc contrahens gesserit aliquis, vcrum etiam si
ibrtc data* opent ad judicium non adfttit 0, vel litemmori
patiatur, vel h debitore non petit ut tempore liberelur,
attt usumfructum vel servitutcm amittit b. Et qui aliquid
fecit, ut desinat habcre quod habct, ad hoc edictum per-tinet c. \. 3, § 1 et 2.
a Vid. 1. 58, $ 1 de fidejussoribus. Difaut. Piremp-/ion. Prescription.
b Vcl si cxceptioncs in judicio non apponat. creditor
polest c;is cx ipsius pcrsona opponcrc. 1. i5.Cod. dennu
numeratrt pecunii.c Dans tes ordrcs on ne cotloque point un criancier du jour
dc von coniral, quand apres la prescription acquisey k dibi-
teur a reconnu la dctte: on ne cottoqueque dujourde la nou-
vette reconnaissance, Quid k criancierdu criancier peut-it
ogir en ditlaration (Vhypothequc contre k tiersditentcur?
LEGUM DELECTUS. 57
4. ln fraudem facere videri etiam eum qui ribn facit
quod debet facere, intelligendum esl; id est,sinonuta-
lurservilutibus, sedet si rem suampro derelictohabuerit,
ut quis cam suam faciat. 1. 4 et 5.
5. Apud Labeonem scriplum est, eura qui suura rcci-
pial, nultam videri fraudem facere: hoc est, eum, qui
quod sibi debelur, rcceperat. Eum cnim quem prtesesinvilum solvcre cogat, impunc non solverc iniquum esse
a, I. 16, S 6.
0 Vid. 1. ult. Depositivel contrh.
Sciendum, Julianura sCribere, eoque nos jurc uti, ut
qui debitam pecuuiam recepit, antequhra bona dcbiloris
possideanlur, quamvis sciens prudcnsqiie solvcndo non
cssc, rccipiat, non timere hoc edictum; sibi cnim vigi-lavitc Dict 1. 6, § 7.
a Vid. I. 6, § a de rebus auctoritatc judicis.
Vigilavi, meliorem meam conditionerii feci. Jus civiie
vigiianiibus scripium est. Ide6 (quoque) non revocalur id
qttod pcrcepit. I. 24 in fin.
Aliicredilores succ negligenticu expeusum ferrc debent.
Dict. 1. 24.6. Qui ver6post bona possessa debitum suumrecepit,
hunc in porlioricm vocandum, exccquaudamque ccctcris
creditoribus. Neque enim debuit prceripcre ccctcris post
bo.na posscssa, quum jnm par conditio omnium cicdito-
rum facla essct a, Dict. 1.6, S 7.a Par une dictaralion du \ 8 novembrc 1702, les trans-
ports faits dans ks dix fours pricidcns de la banqueroute
sontfraudutcux, Item, ks obligations ct ks sentenccs dans
ks dix fottrs n'cmportent point d'hypoi/fcquc aupri/udiccdes criancicrs chirographaires.
58 LEGUM DELECTUS.
Si dcbitorcm mcum, et complurinm crcditorum con-
seculus cssem fugientem, sccum ferontem pecuniam b, et
abslnlissem ci id quodmilti debealur, placel Julianisen-
tentiadicentismulluminteresse,anlequhminpossessionembonorum ejus crcdilores mittantur, hoc factum sit, an
posteh. Si antfc, cessarc in faclum actionem; si posleh,huic locum fore. 1. 10, § 16.
bSi calvitur pedemvc struit manum eundojacito.
7. IIoc edictum eum coercet qui sciens eum 111 frau-
dem crcditornm hoc facere, suscepit quod in fraudem crc-
dilorum fiebat. Quare si quid in fraudem creditorum fac-
tum sit, si tamcn is qui cepit ignoravit, cessare videntur
vcrba edicli. 1. 6, § 8.
8. Simili modo dicimus, et si cui donatum est, non csse
qmcrendum an scienle co cui donatum, gestum sit, sed
hoc tanlnm an fraudentur creditores. Kec videtur inju-ric\ affici is qui ignoravit; quum lucrum extorquntur, non
damnum infligatur. In hos tamen qui ignoranlcs ab co
qui solvendo non sit liheralitatem accepcrunt, haclenus
actio erit dnnda, qualenus locupteliores facti sunt a: ul-
trh non. 1.6, § 11. Vid. 1. 5. Cod. de revoc. his qucc in
fraud. cred.
aSi lautius vixit cl dilnpidnvit, mclioris est condiliouis
quhmis qui scrvavit. Vid 1. 25, § de hereditntis petitionc.
9. Si debilor in fraudcm credilortnn minore preliofundum scienti cmploii vcndiderit; deinde hi, qttibus dc
rcvocnndo co actio datur, cum petant, qucesilum est, an
pretium rcsthuerc debei f a? Proculus existimat, omni-
mod6 reslitucndum csse fttndum , ctiamsi prelium non
solvatttr. Et rescriptum est secundum Proculi sentenlianK
1.7.
LEGUM DELECTUS. 5^
a Sed emplor sallem veniel in tributum rntione pretii
soluli cum ccctcris creditoribus. Vid. 1.10, § 19 et 3o.
Ex his colligi potest, ne quidem portionem rmptorireddendam ex prelio : posse tamen dici, eam rem apud
arbitrumcx causa animadvertendnm, ut sinummi soluti
in bonis extent, jubeat eos reddi; quia ea rnlione ncmo
fraudetur. 1. 8.
10. Ith denium revocatur, quod fraudandorum credi-
torum causa* factum est, si cventura frnus habuit a\ sci-
licet, si hi credilores, quorum fraudandorum causr\fecit,bona ipsius vendiderunt. Ccclerum, si illos dimisit, quo-rum fraudandorum causa fccit, et alios sorlitus cst, si
quidem simpliciter dimissis prioribus, quos fraudare vo-
luit, alios posteh sortitus est, cessat rcvocatio. Si aulem
horum petunia quos frnudare noluit 0, priores dimisit,
quos fraudare voluit, Marcellus dicit, revocntioni locum
fure. Secundum hanc distinctionem, et ab imperatorcSevero et Antonino rescriptum est. Eoquc jurc utimur.
1. 10, § 1.
a L, 3, § 2 de jure fisci.
b (jmd faut-il ici observer ks formalitis de la stipulationel de la subrogalion?
Utruniquc in eorumdem pcrsonam exigimus, cl con-
silium ct evcntum. 1. i5.
Consilium fraudis et evcntus damui. 1. 1. Cod. qui mnn.
n. poss.11. Quod ait prtctor scientc> sic accipimus tc conscio
ct fraudem parlicipantc. Non cnim si simplicilcr Scio,
illum creditores haberc, lioc sulficit ad contcndcndinn
tcneri eum in factum actione, scd si pnrliceps frattdis
cst. 1, 10, §3.
60 LEGUM DELECTUS.
Alihs autetn qui scit aliquem creditores haberc, si
cum eo contrahat simpliciter, sine fraudis conscienlirt,non vidcri hrtr. actione teneti. Dict. 1. § 4*
12. Ait prcetor, scicnle, id est, co qui convcnietur
hac aclione. Quid crgo si forlc tulor pupilli sit, ipse pu-
pillus ignoravil? Videamus, an actioni locus sit, ut scicu-
tin ttitoris noceat? Idem et in curalore furiosi et adoles-
'ccnlis? Et pulem hactcnus illis nocere conscienliam tu-
torum, sive curatorum, quntenus quid ad eos pervenit.1. IO, § 5,1. 198, de rc judicatrl.
i3. Si quum in diera raihi deberctur, fraudator prre-scns solverit, dicendum erit (qu6d) in co quod sensi
commodum in reprcesentntione a} infaclum actioni lo-
cum fore. Nam praitor fraudem intelligil; etiam in tem-
porc fieri^. 1. 10, $ 12 c.
a Vid. 1. i, $ 10, ad legem falcidiam.
b Tcmporc cnim plus solvilur sicut ct minus. I. 12,
% 1, de verborum significalionc. Vid. 1. 10, 17, 18,
dc condilione indebiti.
c Vid. I. 17, % 2, infrh.
i4« Siquum mulier fraiulandorum crcditorunt consi-
liura inissct, marito suo cidcmque debitori in frattdcm
creditorum acceplum dcbitum fcccrit, dotis constilucndcc
causft; locum habct hrec actio. Et per hnncomnis pecu-nia quam niaritus debucrat, cxigilur. Ncc mulier de dolc
habet actionem. Neque enint dos in frnudcm credilorum
constituenda est. Kt hoc ccrlo certius cst a ct sccpissimuconstilutum. 1. 10, § 14, 1. 2. Cod. de rcvoc. his. quccin fr. cred, .
a Nota disctimcn. Qtiand6 niulier ipsa dotcm dat,
cripiturmarito, licet maritus non fucrit frnudis pnrliceps..
LEGUM DELECTUS. 6l
Si vcro dos ab allcrd data sil, non auferluv marito, nisi
fucrit ftaudis conscius matitus.
Si h soccro frnudalorc sciens gener nccepit dolem,
lenebitur hAc actionc. 1. 25, J i.
In marilum qui iguornvit non dnndam aclionem, non
tnngis quhm in credilorem, qui h fraudatore quod ei
deberetur acccperit a. Quum is indolalam uxoreai duc-
lurus non fuerit b. Dict. § in fiu.
a Vid. 1. 72, de jurc dolium, qurc ait: Mulier bona
sua omnia in dotcm dedit. Quccro an maritus quasi heres
oncribus rcspondere cogatur. Paulus respondit eum qui-detn qui tota ex repromissione dotis bona mulieris reti-
nuil; h crcditoribus conveniri ejus non posse, scd non
plus esse in promissione bonorum, quhm quodsupcre-rit deducto rere alicno. Nota. Licet maritus tola uxoris
hona rclinet post morlem ejus, tamen non tenclur nc-
lionc principnii proprio nomine, quia non cst hcrcs;
sed in rem tenelur; et cogilur rcsliluerc quod lucrntus
crnt morte uxotis.
b \, 25, § 1 , ait: Quia marilus indotatam uxorem
ducturus non fuissct. Dicitur in 1. 19, de obligationibuset nctionibus, dotem essc titulum oncrosum.
i5. Si debitorem riieum et complurium credilorum
consecutus cssem fugientcm, sccum fercnlem pecuniam,et abslulissem ei id quod mihi debeatur; placet Juliani
scntcnliit disccntis, nuillum intcresse antequhm iu pos-sessionem bonorum ejus creditores mitlantnr, hoc fac-
tum sit, an posleh, si antc, cessarc in fnclum nctionem;si posteh, huic locttm fore» I. 10, § 16. Vid. J 7 ct
n" 6, suprh.J6. Pcr hanc nctionem rcs mlitui dcbet cunxsuA sci-
62 LEGUM DELECTUS.
licet causA, et fructus non tantum qui pcrccpli sttnt,veriim ctinm hi qui percipi potuerunt h fraudatorc ve-
niunt; scd cum aliquo modo, scilicet, ut sumptus facli
dcducantur a. Nam arbitrio judicis non prius cogcnduscst retn rcsliluere, quam si impensas ueccssarias conse-
qnalur. I. 10, § 19 et 20.
flPfjtiler cmptor non debcret restituerc rcm, nisi re-
ccpto prelio. Vid. suprh. 1. 7, 8.
17. Prcctcreh genernliter sciendum est, ex hac aclione
rcslitulionem lieti oportcre in prislinum slatum, sive res
fucrunt, sive obligationcs : ut perinde omnia revoccntur,
ac si liburalio facta non esset a. Proptcr quod etiam
mcdii lemporis commodum, quod quis conscquereturlibcrationc non facl:\, prceslandum erit. I. 10, § 22.
a Qnid du donalaire qui est de bonnefoi, rendra-t-it ks
fruitsP Sntius est eum non lucrnri, lic&t tilulum babeat
h vero domino cum bonr\ fidc, qnhm creditores in datnno
vcrsati. Vid. suprh, n° 8, scd fruclus dantur pro cullura*
ct curc\, quia publiciintcrestfundosnon remanereincultos.
18. Ilrcc actio etiam in ipsum fraudatorcm datur. Li-
cet Mcla non putabat in frnudutorem eam dandam : quianulla actio in eum cx antegesto, post bonorum venditio-
netn daretur; et iniquum cssct actionem dari in cum cui
bona nblata cssent. Si vei'6 quccdam dispcrdidisset, si
nulla rcslitutiouc recupernri possent, niltilominus aclio
in eum dnbitur. El proclor non tantum emolumentunx
actionis intucri videtur in eo qui exulus est bonis, quhm
pccnam a, 1. ull., § ult.
a Gotofr. nit debitorem fraudatorem iu carcerem con-
jiti posse, nec posscbonis cedere.
LEGUM DELECTUS. 63
LIBER QUADR AGES. TERT.
TITULUS PIUMUS.
De i/iterdictis} sive exiraordinariis actionibus quce pro his
competunt.
i. Inlerdictorum tres species sunt; exhibitoria, pro-
hibitoria, reslitutoria. 1. i, § i.Vid. 1. i, inst. huj. t.
2. Inierdicta omnia licct in rem videantur concepta,vi tamcn ipsrt personalia sunt. 1. i, § 3.
3. Interdicta quce ad rem familiarem spectant, aut
adipiscendccsunt possessionis,autrecuperandce, aut re-
linendcc. 1. 2, § 3.
4« In interdiclis exinde ratio habetur frucluum ex quocdicta sunt, non retr6. I. 3, Vid. 1. 1, § 40 de vi et vi
arinnla 4.
5. Quum proponas radicibus arborum in vicinr\ Aga-
thnngeli nrect positis crescentibus, fundamentis domiis
turc periculum aflerri, prccses rem ad suam ajquitatcm
redigct. 1. 1, Cod. de inlerdict.'
TITULUS II.
Quorum bonorum.
TITULUS III.
Quod kgatorum,
t. Neque ususfruclus, ncque usus possidetur, sed
magis tenetur. I. 1, § 8.
64 LEGUM DELECTUS. R.
2. Quodquis kgalorum nomine, non ex voluntate here- ;dis occupavii} idrestituat heredi. Etenim asquissimum prre- i;tori visum cst, unumquemque non sibi ipsuin jus dicere
occupalis legatis a, sed nb heredc petere. I. i, § a.
a Atqui legatum recta viA transit h testatore in lega- -\
tarium si sit per vindicationcm. Item fructus ei deben- »
tur. I. 64. De usiuis 1. 4o. De acquirendo rcrurn domi-
nio. I. 43. De furtis.
TITULUS IV. l\
Ne visftat ei qui in possessionern missus eril. /•
1. Extrh ordinctn prastor jure sure potcitatis cxcqui-tur decrelutn suum, nonnunquhin ctiam pcr ninnum mi-
lilarem a, 1. 3. 1a Vid. 68. De rei vindicatione. )
TITULUS V.
« De tabulis exhibcndis.
TITULUS VI.
Ne qttid in loco sacroftai.
1. In muris itemque portis ct aliis sanctis locis aliquidfacerc ex quo damnuin aut incotnmodum irrogetur, non
pcrmittitur. I. 2.
2, Ncque muti, ncqueportcc hnbitnri, sine permissu
principis, proptcr fortuila iuccndia possunt. 1. ult.
LEGUM DELECTUS. 65
TITULUS VII.
De locis el itineribus pttblicis,
i. Vicc vicinales, quce ex ngris privatorum collatis
factrc sunt, qunrum mcmoria non exlot a} publicarumviarum numero sunt. Sed inter eas et ccetevas vias mili-
tares hoc interest, qu5d vice militares exitum ad mare,aut in urbes, aut in flumina publica, aut ad atiam viam
militarcm hnbcnt: harum autcm vicinalium viarum dis-
similis condilio est; nam pars earum in militarcs vias
exitum habent, pars sine ullo exitu intermoriuntur. 1. 3,dict. 1. § i.
a Vid. 1. 2, § tit. seq.
TITULUS VIII.
Ne quid in loco pttblico vel ilinere ftat.
i. Tam publicis utilitatibus, quhm privatorum perhoc (interdiclum) prospicitur. Loca enim publicn uli-
que privatorum usibus deserviunt, jure scilicet civilalis a,non quasi propria cujusque. Et tantum juris habcmus ad
obtinendum, quantnm quilibet cx populo ad proltiben-dum. Propter quod, si (quod) forle opus in puhlico liet,
quod ad privati damnum redundet, prohibitorio inter-
dicto potest convcniri, proptcr quam rcm hoc inlcr-
dictum proposilum est. I. 2, § 2.
a Sed jus prohibendi, fortius est jure faciendi. 1. 28.
Communi dividundo. 1. 11. Si scrvitus vindicetur.
2. (Si quist) in cnmpo publico lndore, vel in publico
•ix. 5
66 LEGUM DELECTUS.
bal nco lavare, aut iu thealro spcctare arccalur, in om-
nibus his casibus injurariuui actione utcndum cst. 1.2, § 9.3. Quotiens aliquid in publico fieri pcrmittilur, ilh
oporlct permilti, ut sine injuria" cujusquani fiat, ith solet
princcps, quoliens aliud novi operis inslilucnduin pcti-
tur, pennitlere. 1. 2, § 10.
Si quis ii principe simplicitcr impelrnverit, ut in pu-hiico loco (vdificel, 11011csse crcdendus sic ccdilicare, ul
cum iucoiumodo alicujus id fiat : nequc sic concedilur,nisi forte quis hoc impetraverit a, 1. 2, § 16.
a Le prince a dettx sorles de puissancc} la puissance or-
dinaire et la puissance absotue.
4. Si quis neniine prohibente in publico redificnverif,11011cssc cuin cogcudutn tollere, nc ruinis urbs defor-
nielitr, ct quia prohibilorium est interdicluin, non res-
liluloriutu. Si tnnien obslct id rcdificium publico usui,
utiqtie is qui opcribus puhlicis procurnt a} debcbit id.
deponcrc: aut si non obslct, solarium ci iinponere. Vec-
ligal cniin hoc sio nppellnlur solarium, c6 quod pro solo
pendalur b. I. 2, § 17.a Le grand voycr.b L. 3i. %)cpignoribus. 1. i5. Qui potiores.5. Vicc piivaht' solum alicnutn cst a , jus tnnluni eundi
(ct) ngcndi nobis competit. Viiu autein publiccc solum
publictnu est, rclictum nd dircclum ccrlis finibus lntitu-
diuis, nb co qui jus publicandi linbuit, ul ea" piibliec irc-
lur, cominearctur. I. 2, J 21.
a Ilcfectio tamen vias privnlrc ettni speclnt ad quem
pcrtinct privata; non eum cujtis forum est.
6. Viaruin quccdani publicrc sunt, qucedam privntrc,
quccdani vicinnlcs a. I. 2, § 22 b.
LEGUM DELECTUS. 67flPublicns vias dicimus quns Grceci B«7i>tx«;, id ost,
regias nostri praelorias, nlii consularcs nppellarit: Pri-
vntce, quns agrnrias quidam dicunt: Vicinales, qucc in
vicis sunt, vel qucc in vicos ducunt : Ilas quoque pu-blicas cssc quidam dicttnt. Ibid.
// Vid. I. 3. De locis et itincribus.
TITULUS IX.
De loco pttblico frttendo.
TITULUS X.
Dc vidpttbticd} et si quid in cd factttm csse dtcalur,
1. AEdiles sludcnnt, ut qucc sccundtnn civitnlem sunt
vice, adcequcntur : ct efiluxiones non noceant doniibus;
ct ponlcs fiant ubicumquc oporlct. I. un.
2. Stndeant cuim ne eorum, aut nliornm pnricles,ctiam domorum qui nd vinm ducunt, sint cnduci. Scd ut
oporlet emundent domini doniorum, ct conslruant. Sin
autcm non emuudavcrint, neque conslruxerint, niullcnt
cos quousquc firmos elfecerint. Dict. I. § t.
3. Conslruatvias publicns utlllsquisquL, secundum pro-
prinm donnnn a : ct aqucc dtictus purget qui sub dio
sunt, id cst crrlo libero, ct conslrunt ila, ut non prohi-bealur vehiculum Iransire. Dict. 1. $ 3.
a Arrct dans M. k Priire, qtti fuge que k haut-justi^cier doit k premierpavi, \
4. Quicumquc mcrcedc linbitnnt, si non construnt do*
minus, ipsi construenlcs computent dtspcndium in mcr-
cedem a dict. I. unic. § 3, in fm.
68 LEGUM DELECTUS.
a Le.propriitaire est tenu des charges publiques, si Von
saisit enlre les mains du locataire, ii fimpute sur ks loyers.5. Sliuleant (rediles) ut anl6 oflicinas niliil projeclum
sit, vel propositum, prrctorquhin si fullo vestinicnla sic-
tct, aut faber ctirrus exterius ponat. Ponaut autcnt et
hi, tituon proliibennt vchiculum ire. Dict. 1. § 4-6. Non permillilur autem rixari in viis, ncque ster-
cora projicere, ncquc morlicina, neque pelles jaccrc.Dicl. 1. § ult.
TITULUS XI.
De vid publicd et itincrc pubtico reftciendo.
TITULUS XII.
Dejlitmitu'bus} ne qttid in ftuminc pubtico ripdve
ejus fiat} qtto pefus navigelur a.
a La loi l, $ 6 dit: Si insula in pubiico flumine fuerit
nata nut occupnnlis est, si ngfi fucrint linntali, aut cjus
o.ujus ripnm conlingit, aut si in niedio nlveo nata est, eo-
rum cst qui propc utrnsque ripns possident. Vid.,1. 16.
Dc ncquirendo rcrum dominio. Quam imn servamus.
Dupcricr. 1, 2, q. 3.
i. Elumina publica quas (iiint« ripccqne corutti, ptt-bltcro sttnt. llipa ea pulalnr csse qiue plcnissimum llu-
nien conlinet. 1. 3, dict. 1. § i. Vid, I. 99 ct 1 la dc ver-
borum significalione.2. Quccsitum est an is, qui in utrrtque riprt flutnini.t
publici doinus habeat, ponlcm privati juris faccrc potost;
rcspondit non possc. I. ultv
LEGUM DELECTUS. 69
TITULUS XIII.
Ne quid in Jlumine pubiico ftat} qtto alitcr aqua flttat,
atque uti priore astatc fluxii,
1. Ait prcetor, inflttmine publico} inve ripd ejusjacereattt in idjlumen ripatnve ejus intmiitere} qtto aliler aqua
fluat} qttam priore astatcjluxit} veio. 1. 1.
Si quod vitii accolce ex facto ejus qui convenitur, sen-
tient, inlcrdicto locus crit. Dict. 1. § 3 in fm.
Oporlct cnim in hujusmodi rebus utililatein et tutelant
facientis spectari, sinc injuria4
accolarunt. Dict. § 7 in fm.
2. AEslas ad requinoxium autumnalc rcfcrlur. I. un.,
§ 8. Vid. inf. de aqurt quotid. ct test. 1. 1, § 3n.
TITJJLUS XIV.
Ui injlttminc pttblico tmvigare liceat.
TITULUS XV.
De ripd muniendd,
TITULUS XVI.
De vi} el de vi armatd,
1. Hoc interdum proponilur ei qui vi dejcclus csl.
Etcnim fuit ccquissimttm vi dcjccto subvenirc. Propler
quod ad rccupcrandam possessioncm inlcrdiclum hoc
proponilur. Nc quid autcm per vim ndniillntur, ctiam
70 LEGUM DELECTUS.
legibus Juliis prospicitur publicoruin, ct privatorum,
necnon, ct conslitulionibus piincipum. I. i, § i et 2.
2. Qui vi dejectus est, quidquid damui senserit ob
hoc quod dejcctus csl, recuperare debet: prislina cnim
causa" rcstitui dcbel a} quam habilurus erat, si non fuis-
set dejectus. I. 1, § 3i b.
a Ilcstiluilur erg6 interruplio possessionis ad usuca-
pioneni tempus quo quis possessione privntus est. Vide
quic dixi ad titulum de acquirendd vel amiltendd posses-
stonc, n° 8.
a Vid. I. 1. Quod vi et danino. I. i5, § 7, eod.
3. Ex (lic quo quis dcjeclus est, fructuum ratio ha-
betur : qtiaiuvis in cajleris interdictis, cx quo edilasunt,
non reiro conipulantur a. Idem est etin rebus mobilibus,
quce ibi eranl. iNain ct carum fruclus computandi sunt,
cx quo qnis vi dcjectus cst. I. 1, § 4°* '
a Vid. 1. 3, dc inlerdictis.
Si dtvposscssionc vi dejettus es, euui ct lcgc Juliri vis
privalre mnn poslulare, ct nd instar interdicli unde vi}convenire poles, quo reum causam oinneiu prccslarc
oportct: in qnf\ fruclus eliani quos velus possessor per-
ciperc poluit, non tanlutn quos prcedo pcrcepit, venirc
11011ainbigilur. 1. 4« Cod. unde vi.
4. ln inlerdicto unde vi, tanti condemnatio facienda
est, quanti inlersit possidcre: el. hoc jurc nos ttli pompo-nius scribiltf. 11 est, tanti rcm videri, quanti actorisin-
tersil. 1. 6.
a L. nll. de vcrborum significatione.5. Fulcinius dicebat, vi possidcri quoliens vel non do-
minus, qutim tamen possideret, vi dejcctus cst. a. 1, 8.
a Lex i3. Qtiod mcttU causa4,
I.EGUM DELECTUS. 71
TITULUS XVII.
Uli possidetis.
r. Ait prretor, uli eas cedes de quidus agilur, nec vt}nec clftm, ncc precarib atler ab attero possidctis} qttomitihsilh possideatis vimfteri velo, 1. 1.
2. Hujus inlerdicli proponendi causa ltccc fuit, qudd
scparata esse dcbet possessio a proprielale : fieri elenini
polcst ut alter posscssorsit, dominns non sit; alter do-
ininus qnidem sit, posscssor ver6 non sit: fieri polcstut et possessor idem, el dominus sit. 1. 1, § 2.
3. Inter liligatorcs ergo quotiens est proprielatis con-
trovcrsia, aut convcnit inler liligalorcs uter posscssor
sit, uler pelitor, aut non convenit. Si convcnit, absolu-
tum cst; illc posscssoris rommodo, qucm convcnit pos-
sidere, illc pelitoris oncrc fungclur. Scd si intcr ipsosconlcndatur utcr possidcat, quia nltcrulcrse mngis pos-sidere adfirmat, tuncsi rcssolisit, in cujus posscssionc
contenditur, ad hoc interdiclunt rcmiltentur. I. 1, % 3.
Incerli juris non est, orlA propriclnlis et possessionis
lite, pritis possessionis decidi oportere qiiccslionom. I. 3.
Cod. de inlerd. a,
a Vid. tit. Cod. De ordine cognitionutn.
4» Omnis de possessionc controvcrsia aut co pcrlinetut quod non possidemus nobis rcslihiatnr, nut nd hoc tit
nobis rclincre liceat quod pobsidonius. 1. 1, § 4«5. Pcrpcluo autcm hoc interdicto insunt hrcc, qttod
necvt\ neccthm} nccprecarib, ab ilto possides. 1. 1, § 5.
Quod ait prcctor in intcrdicto ncc vi} ncc elhm, ncc
72 LEGUM DELECTUS.
precarib aiier ab atiero possidetis, hoc eo pertinet, ut si
quis possidet vi, aut clam, aut precario, si quidem ab
alio, prosit ci possessio : si vero ab adversario suo a,
non debeat eum, propter hoc qu6d ab eopossidet, vin-
cere : has enim possessiones non debere possidere pa-lhm est. 1. 1, §ult.
a Unusquisque actionem suam subire debet, fiducia
juris sui, non defectu juris alicni.
Justa nn injusla ndversus crcleros possessio sit, in hoc
inlcrdicto nihil refert: qualiscumque enitn possessor,hoe ipso quod possessor est, plus juris habet, quhm ille
qui non possidct. 1. 2.
6. IIou interdictum duplex est: et hi quibus compelitct nclorcs, et rci sunt. I. 3> J i.
TITULUS XVIII.
De supetftciebus,
TITULUS XIX.
De itincre, actuque privalo.
l. Hoc intcrdicto prcetor non inquirit utrum hnbuit
jurc servittttem impositnm, nn non, sed lioc tantum an
itinere actuque hoc anno usus sitnon vi, non clhm, non
precari6 a. Et tuclur eum, licet eo temporc, quo inter-
dictum redditur, usus non sit. 1. i, $ 2.
a A Parispoint de comptainte pour ks servitudes, II nyycn a point sans titre, et la possession nc suffit pas,
Anntint cx die inlerdicti retrorsuin computare dehe-
mus. 1. i, § 3. Vid. 1. 2. Cod. unde vi.
LEGUM DELECTUS,'
7^
3. In cujus colonus, nut hospcs, nut quis alius iter a
ad fundum fecit, usus videlur ilinere, vel actu, vel vir»,
et idcirc6 interdictum habcbit. 1. i, § 7.ALCX 20. Quemadmodtim servilutes aniittnnlur, n° 3,
I. 25, $ 1. De ctcquireiidrt vel amittendrt possessione,n° 17.
3. Si ego libi fundum precari6 dedero cui via debcba-
tur, et lu rogaveris, precari6, ut ect virt utaris, uihilomi-
nus utile interdictum milii esse. 1. 1, § 11.
Quotiens enim colonus mcus, aut is cui prccari6 fun-
dum dedi via*utitur, ego ire intelligor, propler quod ct
rectfc dico mc itinere usum a, Dicl. $11. Non entiii opi-nio tua, sed mea quccrcnda est. Dict. $11.
a Opinio dotnini non coioui inquiritur.
4. Si quis supradicto lempore anni non vi, non clhm,
non prccari6 hinere itsiis sit, veriun posleh non sit usus,
scd clam prccariovc, videndum est, an ei noccat; ct
magis est ut niltil ci noccat quod atlinet ad inlerdictttm.
Nec enim corrunipi aut mutari quod rccte transaclum
est, supervenicnle delicto, potcslrt. 1. i, § ult. I. 2.
a Delictum superveniens non corrunipit quod reetc
antea gestum est, attt polius inilium possessionis spcc-tatur.
Sicut 11011nocet ei qui &inc vitio usus est, quod codem
nnno vitios6 usus est, ilh emptori, herediquc non nocc-
bit, quod ipsi viliosc usi sunt, si testntor, vcndilorvc
reele usi sunt. 1. 6.
5. Reficere sic accipimus, nd prislinnm formnm iler et
actum reducerc, hoc cst, nc quis dilatet, aul producat,nut depiimnt, nut cxngcrct: ct aliud cst enini rcficere,
longe nliud faccre. 1. 3, § i5.
74 LEGUM DELECTUS.
6. Si quis servitutem jure impositam non habeat, ha-
beat autem velut longas possessionis prcerogativam <?,cx
eo qu6d diu usus est servitutc, inlerdiclo hoc uli potest.1. 5, § 3. Vid. 1. io. ff. si serv. vind. 1. i. Cod. de servit.
1. 2. Cod. eod. Vid. tit. seq. 1. 3, § 4.a Vid. contra/V/. 186 dcParis,
TITULUS XX.
De aqud cotiidiand, et aeslivd.
1. AEstatem incipere sic pcriliores tradidcrunt ab
cequinoxio verno a} ct finiri requmoxio autumnali. Et ith
scnis mensibus ccslas, atque hiems dividilur. 1. 1, § 32.
Vid. s. ne quid iu flum. pttbl. 1. 1, § 8.
a Dettx saisons} six mois d'iti ct six mois d'hiver.
a. Si diurnnrum nut nocturnnrum horarum aquccduc-
tum liabeam, 11011possum alirt lior;\ duccre, quam qiut
jtts habeam ducendi. I. 2.
3. Hoc jurc ulimttr, ut etiam non ad irrigandum, scd
pccoris causa 4, vcl nmoenitalis nqua duci possit. I. 3.
4> Ductus aqurc ctijus otigo inemoriam cxcessit, jureconstiluti loco habetur a. I. 3, § 4* ^* SUP* ul> Prox>I. 5, § 3.
a Minucndarum litium causa* veluslas pro lege habe-
lur. I. 2. De aqun et aqucc pluvicc.
TITULUS XXI.
De rivis,
1. Si quis novum canalcm, vel fistulas in rivo velit col-
LEGUM DELECTUS. 75
locare, quum id numquam habuerit* ullle ei hoc inter-
diclum fulurum, Labeo ait. Nos et hic opinamur utilita-
tem ejus qui ducit, sine incommoditate a ejus cujus nger
est, spectandam. 1. 3, § ?,.
a Vid. 1. i, § 4 et $ 11. De aqua* et aquce pluvice.
TITULUS XXII.
Defonte.
TITULUS XXIII.
De ctoacis.
TITULUS XXIV.
Quod viautclam.
i. Prcetor ait, quodvi aut clhm facttim est} qud de re
agitur} id quhm experiendipotestas esl, restituas, IIoc in-
tcrdiclum reslittitorium est: et per hoc occursum cst cal-
liditati eorum qui vi aut clam qucedam nioliuntur; jubeii-lur enim ea restilucre. Et parvi refert, ulrnni jns habue-
rit faciendi, an non a. Sive enim jus habuit, sive non,
tamcn tenelur intcrdicto, propler quod vi aut clhni fccit;
tueri enim jtis suum debuit, non injuriam comminisci h,
1. i.Dict. 1. S i ct 2.
a Lex i3. Quod metus caiisA.
b L. i, S 3i, de vi, et vi armnttL
2. Vi faclum videri, Quintits Mucitts scripsit, si quiscontrh quhm prohiberelur fecerit: et mihi videtttr plennessc Quinti Muciidefinitio. 1. i, S 5.
76 LEGUM DELECTUS.
Sed et si contra testalionem, denuntiationemque fece-
rit a} idcm esse Cassellius et Trebatius putant. Quod ve-
rum est. I. 1, S 7.' a Supposi qu 'on ait droit dfemphher.
3. Clhni faccre videri Cnssius scribit, eum qui celavit
adversarium, neqtic ei denuntiavit, si mod6 limuit ejus
conlrovcrsiam, aut debuit timere. ldem Aristo putat, cum
quoquc clatn facere qui celandi animo habet eum queni
prohibilurunt se intellcxerit; et id cxistimat, autcxisti-
mare debel se prohibilum iri. 1. 3, S pen. et ult.
4. Si alius fcceril mc invito, tcnebor ad hoc ut patien-tiam pracstcm. 1. 7.
5. Kst et alia exccplio dc qurtCelsus dubilat nn sit ob-
jicienda : ut puth, si inccndii nrcendi causft, viciniiccdes
inlcrcidi a} ct quod vi nut clam inecum agatur, atit damni
injuriri. Gallus cnim dubitat, an excipi oporteret, qttbdincendii defendendi cattsdfactum nonsit, Servius atttem ait,
si id mngislrntus fecisset, dandam csse; privato 11011essc
idem conccdendum. 8i tamcn quid vi, aut clhm faclum
sit, ncque ignis usque c6 pervenisset, simpli liteni oesti-
ninndnm; si pcrvcnissel,.nbsoIvi euin oportere. I. 7, § 4-Vid. sup. ndlcg, nquil. I. 49» § i, 1. 3, $ 7, deincendio.
a C*esl ttn cas ou la multitudc a droit de dicider en Vab-
sence du fuge, ct ou k peupk a k pouvoir souverain entre
ks mains,
6. Ad quccdnm quccnon hnbcnt nlrocilnlem facinotis
vcl sccleris rtignosciturscrvis, si vei dominis, vcl his quivicc doniinorum sunt? obtcmperaverint. 1. 11, § 7.
a Lcx i5, de rc judicat;\.
7. Heredilas domincc locum obtinet a. 1. i3, § 5,
in fin.
LEGUM DELECTUS. 77
a Hereditas acquirit usucapionem aut certe implet.
8. Opus quod a pluribus pro indiviso factum est^sin-
gulos in solidum obligat. I. i5, § 2.
9. IIoc interdicto tanti lis restimatur, quanti actoris
inlerest id opusfactum essc; officio autem judicis ith opor-tere fieri restilutionem judicandum est, ut in omni causa*
eademconditio sitactorisflqucefuluraesset, siidopus,de quo actum est, neque vi, neque clam factum esset.
I.i5,§7.a Lcx 1, § 3i. De vi et vi armatft.
TITULUS XXV.
De remissionihus.
TITULUS XXVL
De precario.
1. Precarium est quod prccibus petenti utendum con-
rcditur (tamdiu) quamditt is qui concessit partitur. I. 1.
2. Distat ( precnrium ) h donationc, eo quod qui do-
uat, sic dat ne recipiat: ac qui prccario concedit, sic
dat quasi tunc reccptttrus, quum sibi libuerit pi ecarium
solvere. 1. 1, § 2.
3. Est simile ( precatiuin ) comniodnlo. Nnm et qui
commodat, rcm sic commodal, ut non fnciat rcui acci-
pienlis, sed ut ci uli re commodalrt permittnl. 1. 1, $ 3.
4. Haberc precari6 videlur qui posses.;ioncm vcl cor-
poris, vel juris adeptus est, ex luic soluniniodo causa ,
quod prcces adbibuit, ct impctravit ut sibi possidorc ,
aut uti liceat. Veluli si nio prccario ro^javeris, ut per
78 LEGUM DELECTUS.
fundum meum ire vel agere tibi liceat, velut in tectum,
vel in aream redium mearum sliHicidium, vel tignum in
parictcm immissum habeas. In rebus cliatn mobilibus
precnrii rogalio conslilit. 1. 2, § 3, I. 3 ct 1. 4«5. Quum precari6 aliquid dalur, si convenil, tttin ka-
lettdas Juiias precario possideal, numquid exceptione ad-
juvaudus cst, ne ante ci possessio auferalur? sed nulla
vis cst hujus conventionis, ut rem alienam domino in-
vito possiderc liccat. 1. 12. Vid. 1. 17, § 3. fT. coinmod.
6. Kum qui precari6 rogavit, ut sibi possidere liceat,
nancisci possessionem non est dubium. An is quoque
possideat, qui rogatus sit, dubilatum est. Placet autcm
pencs utrumque esse cum hominem qui precario datus
csset : penes cunt qui rogassct, qu;\ posscderat corporc:
pcnes dominutn, quia non discesscrit anitno possessione
l.i5,8 4-
7. Duo in solidum precario hahcre non magis possunt,
quhm duo in solidum vi possidere, aut clani. Nam nequc
justrc, neque injuslrc passcssiones dure concurrcrc pos-sunt. I. 19. Vid. 1. 3, § 5, 1. 3, § 5, de ncquirendA vel
nniittenda* possessione.
TITULUS XXVII.
De arboribus cmdendis.
TITULUS XXVIIL
Deglande legendd.
1. Ait pr.xlor, glatidcm qtia: ex illitts agro in tuum ca-
dal quominits ittiterlio qitoipte die Icgcre} aufcrre liceat} vim
LEGUM DELECTUS. 79
fieri vero. Glandis nomine omnes fruclus conlinentur a,
I. un. Dict. 1. § 1.
a Mod6 arbor nec radices nec ramos agat in tuum
fundum: verum elsi radicibus, arbor vicini nlitur, tamen
cjus est in cujus jus fundo origo ejus fuetil. 1. 6 in finc.
Arborum furtint crcsarum. Vid. suprh de interdiclis,
n° ult.
TITULUS XXIX.
De homine libero exhibcndo.
TITULUS XXX.
De liberis cxhibendis, item ducendis.
1. Interdum magis (apud matrcma) quam apud pa-trcm morari filius debet et justissima sciliccl causa*. 1. 1,
§ 3,1. 3, § 5. Vid. sup. de divort, n° 2.
a Vide tilulum, ubi pupillus educnri et morari debet.
2. Cerlo jure ulimur, ne bene concordantia malrimo-
nia jure patticc polestnlis turhcnlur. Quod tamen sic erit
ndhihendum, ut patri persundetur a nc ncerbe pnlriam
potestntem cxercent b,\, 1, § ult. in fin. 1. 3, § 5, in f.
a Nota leges suasorias et hortnlorias vanas et inu-
tiles esse, et nullnm vini obtinerc : fruslrh cst lex quce
prohibet ctnon punit. Ilobbes, de cive i4> 7, sed omni
legi pcena appensn intclligitur. Idcm 8.
b Patria enim poteslas in pietatc non in atrocitatc con-
si.slit. 1. 5. De lege Ponipeia de parricidiis.
8o I.EGUM DKLBCTUS.
TITULUS XXXI.
De utrtibi.
TITULUS XXXII.
I)e migrando.
LIBER QUADRAG. QUART.
TITULUS PIUMUS.
De cxccptionibus, prascriplionibus ctpnrptduiis. l
ii. Ilcus in cxrcplionc actor csl. I. i. |'«. Kxrcplio dicla esl, quasi qiiivdam cxtiusio qiur h
( inlor) npponi arlioui cujusquc rci solel, nd eludciitluui
id quud in intcnlionctu, coniloinnalionciuvc dcduclntnv
rsl. 1. •>., :3. Ileplicaliones niliil aliud sunt quhtn exceplionos, :
rl h partc arloiis vcniunt: «pi.e quidcnt idco iierossnriii* h
snnt, ut o\ooptiont\s cxtiudanl. Scinper onint rrplicnlio {
idrirro ohiiritur, ul oxcoplunuin oppugnti. I. 2, £. i. \
4» Sotl ti ronlrh roplioationctn solot «laii Iriplionlio, *
cl oonlia liiplicalinnoin nirsus; ol doinrcps ninlliplioan j-lur noinina, dnm aut rous ntit atitir objicit. I. a, $ .'{. [(
5. Noloinus tlioorc «pia.stlain oxcopliones osso «lilalo t
rins, qiiasdaui pcioniploiias : ut pulh dilitloria csl o\ j?
ooplio qu;t« dilloii ncliouout, voltili proeuraloiia oxrep k
tio dibttoria osl : nain qui dioil non iiccrc proruralorio |
LF.GUM DELKGTUS. 8l
uoiuinc ngi, noit prorsus litcnt inlicinlur, scd pcrsonnmcvilat. 1. 2, $ 4>
0\ Kxccptioucs nnt pcrpeltuect pcrcinptoriresunl, nut
loinporales el dilalorite. Perpcluaj ntque percuiploriaisuut «picc scmpor locum habcnt, ncc cvitari possunt,
qunlis esl doli malt, rci judicalie, ct si quid conlrh legcssonalusve constilltnn lao.lum cssc dicclur: ilcm pacli con-
venli pcrpelui, id ost, ne otnnino pecunia pclalur. Tciu-
porales ntquc dilalorhe suut quic non scnipcr locum ha-
hcul, scd ovitari possunl: qualis cst pniii convcnti lom-
pnrnlis, id est, ue lorle inlrh quiiupienuium ngcrclur.1. !i.
7. Is quis dioit sefttrassc} polost cl nliis exocplionibnsuli cnni cxcoplionc jurisjuraudi, vol nliis: solis pluribusouim dcronsiouibu.s nti perniillilur. I. 5.
Ncmo prohiluiur plutibus exeopiionibus a uli, qtiiun-vis divcrsrc snnl. I. 8.
// Vid. I. «5. Dc probalionibus.8. Hxooplionos qihe porsonie cujiuquo oohaironl, non
Irnnscunl nd nlios : uiuli on qiiam sotius babct exoep-lionom qund fnccro possit, vcl parons, non ooinpetit
lidojtissori. I. 7 a. I\oi nutcni coluvrcntCA oxccptionosotinm lidcjussnrihus cnmpclunl, ul roi judionliu, doli
uiali, jnrisjurnndi, quod imiils cnusa laeltunesl. Igiturol si rcus pncltis sil in roin, oinniinodo oonipolil cxocp-lin lidcjussori a, Dicl. 1. 7, $ 1.
a Lcx :t(j. Do 10 judionlA. Nonncsooius, pnrons, do-
nator, tonchtinlur in soliduin rrgh litlojussorcnt qui sol-
vctit ?
b ISon uliquc cxislinintnr conlilcii do inlontionc ndvor
«.irius qnocuin ngilur, quia oxceptiotio ulilur. I. t).
IX. V;
8'2 l/KGUM DELECTUS.
g. Modeslinus respoudit : Res inicr alios fudicata,ftliis noti obest. Nec si is conlra qucm judicalum est d,
heres exliterit ei contrh qucm nihil pronuntiatum csl,
hcreditariam ei litem infercnti, prascribi ex ea*sentenliit
possc, quhm proprio noinine disceptans, antequam he-
res cxtiterit, excepit. 1. 10. Vid. tit. ac.q. 1. 3 a,
a Lex 9. Dc trnnsaclionibus.
b Vid. I. G3. De re judicala. I. 1. I)e exceplione rei
judicntte el lit. Cod. inler alios acta vel judic.10. Si res judicntn esset ex lalsis inslrumcntis, si pos-
lca fnlsa invcniantur, nec rei judicnta? pracscriptionem
opponi. I. 11.
11. Omncs excepliones quaj reo compelunj a} lido-
jussori quoquc, ctiam invilo reo compettint. I. 10 b.
a Vid. 1. i5. De (idejussor.b Vid. I. ult. Dc paclis.12. Piei majoris pecunhc procjudiciuin fieri videtur,
quutn ea qtiEcslio iu judicitun dedttcilur, qucn vel tola
vcl cx aliqua* patic communis cst qutestioni de rc mnjori.
I.21.
i3. lixceplio est conditio, quac tnodo eximit rcum
dnmnntioue, modo minuit dnmnntioncm. 1. 22. *
14. Debitores quidem hereditnrii unicuique hcrcdum,
pro portionc hereditnvift a} nnliquA lege oblignti sunt.
Sed si eis hcredibus omnem pecuninm exsolvisti qttibusnomcn pntris tui lestator in divisiorie adscripscrnt, doli
mali cxceptione ndvcrsus alios ngcntes tueri te potes. 1. 1.
Cod. de cxcept. seu praese.a Pnriter hcrcs crcditoris non potcst peterc ab herc-
. dibus debitoris, nisi partes singulns. Vid. 1. 1 ct a. Si
unus cx plnribus hercdibus.
LKGUM DELECTUS. 83
i5. Ileplicatio doli opposila bontc fidei jttdicium facit,et commenlum fraudis rcpellit. 1. 3. Cod. cod.
16. Exceptioncs peremplorias a nnte senlenliam quan-
documque objiccrc licet. 1. 4 ct 1. 8. Cod. eod.
a Laloi 2, Cod. scntentiam rescindi non posse, dit:
Pcremptorins exceptioncs omissn in initio nntcquam sen-
tcntia fcratur opponi posse; et judicnlum contrh mnjores
viginti quinquc annis non oppositrc procscriptionis vela-
mcnto, citrh remedium appellationis rescindi nonpossc.
17. Dilatoria exceplio in exordlo litis proponi debet.
I. penult. Cod. cod.
18. Prcescriplio fori in principio litis opponcnda est.
1. ult. Cod. eod.
TITULUS II.
De exaptionc reijtidicatcc.
1. Rcs inlcr alios judicntcc, ntillum aliis praijudiciumfaciunt. 1. \ a.
ah. 63. De re judicata\ 1. 10. De cxceplionibus. lit.
Cod. Inter alios acta vel jtidic.2. Julianm rcspondit, exceptionem rci judicatoc obs-
tare, quoliens cadem qunjstlo intcr easdem personns re-
vocatur. Et idco ct si singulis rebus petilis hcrcditatcm
pctat a} vel contrh, cxceptionc summovebitur. 1. 3 b.
a Vide I. 10. Dc cxceptionibus.b Vidc I. 28, infrh. 1. 12, i3| i4>3. Juliantts sctibit, cxccptionctn rei judicntce h pcr-
sont\ aiictoris ad cmptorem translre solere, relr6 autem
«b cmplore ad auctorcm rcvciii non dcbcrc a. Qunre s\
8j I.KGLM DKLECTUS.
horoditaiiatn rcm vciididcris, ego euindcm ah cmptore
ptiicro, cl \iccro, petenli libi non opponam exccplio-ncni b. 1. 9, § 2.
a Sccus coulru.
b lieiu si viclus fucro, tu advcrsus 111e cxceptioncni11011habcbis. I. 10.
Lxceplio rci judicaloe uoccbil ci qui in doiuiuium suc-
crsj.il cjus tpii jttdicio expettiLs csl. 1. 28 c.
c Vidc I. 3, snpra. I. i3. Conmiunia prcediorum.
4. Qtuini quasritur, hajc exceplio noceat, nccnc; ins-
pitiendun» est, an idem corpus sit, quanlilas eadem ,
idtm jus : et cadem causa petendi, et eadem conditio
personarutn. Quae niVi omnia concurrunt, alia res est:
idrm corpus itt hac exceplione, non uliqiie omni pris-tiuA (pialilale vcl quantitate servata, nulla adjeclionc,
diiuinutioncvc facta, scd pinguius pro coinmuni utililale
accipilur a. 1. 12, 1. i3, 1. i4-a lies aliquando pinguis accipilur in jure.5. Actionus in personnm ab actionibus in rem hoc dif-
lerunt, quod qutim eadem res ab eodeni niihi debealur,
singulas obligationes, singulae causae sequuntur, nec
ulla earuin alterius petitione vitiatur : at quiim in rem agonon expressa causa ex qua rem ineam ess» dico, oinncs
causce una petitione adprchenduntttr : ueqtte enim am-
plius quam semel res mea esse potest. Srcpius autem dc-
b^ri potest. 1. 14, § 2.
6. Si quis interdicto egerit dc possessione, postea, in
rent agens non repellitur per exceptionem : quoniam in
interdicto possessio, in actione proprietas vertilur. 1. i4f
§ ult. Vid. sup. uti posYidelis. 1. 1, § 3.
7. Si cum uno herede depositi aclum sit, tamen ct
LEGUM DEI.ECTUS. 85
ouni cccteris heredihus recle agetur, nec exccptio rei jti-dicaiiO eis proderil. Nam et si eadem qurestio in omni-
bus judicits vertitur, tnnten personarum mutalio, cuni
quibus singulis suo nomine agitur, aliam alquc aliam rcm
facit. 1. 22/7.
a Vide 1. 19. De inoflicioso leslamenlo. 1. 46. De usu-
frurt. 1. 10. De exceptionibus. I. 10, § ult. de appella-lionibus. 1. a5, § 8. Familise erciscunda?.
Judicatie rei prcrscriplio eo heredi qui non liligavit,obslare non potest. 1. 29.
8. Si dehitor de dominio rei, quam pignori dedit,unn admonito credjtore causam egetit, ct contrariam
senlenliam acceperit, credilor in locum vicli successisse
non videbilur; quttm pignoiis convenlio sentenliam prcc-cesserit a. I. 29, § 1.
«;Ex sextante heres instilntus qui intestato legilimusessc potest, qutim de jure toslamenti faceret qu$stioncm,ab nno ex instilulis dimidiam hereditalis peliit, nec oh-
linuit: vidctur in illa pctitione eliam pnrlem sextnntis
vindicasse, et ideo cceperit ab. eodcm ex tcstamento
eamdem porlionem pelete, obslabit ci exceplio rei judircata». I. 3o. Dq exceptionc rci judicatie.
TITULUS III.
De diversis temporalibus pmscriplionibus, et ( de) acccs-
sionibus possessionttm.
1. An vitium auctoris, vel donatoris, ejusve qui mihi
rem legavit a mihi noceat, si forle auctor meus justum
iniliuni possidendi non habuit, vidcndum est: Et puto
86 LKGUM Dfcl.KCTUS.
nequc nocerc, ncqtie prodessc. Nnui deniquc ct ustica-
pere posstim qtiod auctor nteus usucapere non poluit a.
I. 5. Vid. sup. de acq. vcl ainil. possoss. I. i3, § 1. Vid.
1. 5. Cod. de usucap. pro empt.a Allainen in causa lucraliva dolus aucloris nocet.
1. 4, Jj 29, lit. sequcnti.b ld ohliuet in sucoessorc singulari, et niodo non uta-
tur nccessionc ntictoris : secus in successore universali.
1. ii.
'2. Si quam rcm libi vendidciim, rursns a te emam,
otTilio vcndam, et meam oinneni et ttiain posscssionemTitio acccssuruni, vidtiicet ct quod et tu mibi et ego ei
pos.st ssioncm prcestare dcbcmus. I. 6.
l)e accessionibus possessionum nibil in perpciuuni, ne-
quo generaliter delinire possumus : consistttnt eniut in
sola xqiitate. Plane ttihuuntur his qui in loeinn aliorum
.succedunt, sive ex contractu, sive volunlate. Heredibus
enini, ct his quisuccessoruinloco habentur, datur acces-
sio testatoris. 1. i^- Dict. I. § i.
Ki cui hercs rem hercditariam vendidit, et heredis
tenipus et defuncti debet accedere. 1. 25, S ult.
3. Qutun hercs a in jus omne defuncli succedit, igno-ralione sua defuncti vilia non cxcludit b : veluti quumsciens alienuin illum, illo, vel precario posscdit. Quam-vis enim prccarium heredem ignorantem non teneat,
nec intcrdicto recle convcniatur; tamen usucapere non
poteril, quod defuncliis non poluit. Ideni juris est, quumde longa possessione quccritur. Neque enim recte defen-
detur: quum exordium el bonae lidei ratio non lueafur.
1. 11. Vid, sup. de usurp. etusucap. n° 20.
a Secus de successorc singulari. 1. 5, supra. d. La
LlUUMbKLKCTUS. £7
!ci \\\} de usurpationibus, dit: Ilcres cjus qui bona fidc
1tin ctuit, usu non capiet sciens alienam.
b Vide I. u, § 2. De publiciana 4. In usucapione ita
urvatiir, ut etiam si minimo momento novissinti diei pos-..tssa sit res, uihilominuus repleatur usucapio, nec tolus
dios exigitur ad explendum constilutum temptis. I. io, iu
princ. Vid. contra; I. 6. De obligalionibus et aclionibus.
,\. Acccssio possessionis fil non solum lempoiis, quod
apud eum fuit, und6 is emit: sed et qui ei vendidit uude
tu emisli. Sed si nwlius (medius) aliqttis ex auctoribus
non possederit, praecedentium auctorum possessio non
proderit, quia conjuncta non estfl. Sicut nec ei qui non
possidel, aucloris possessio acccdere potest b. 1. i5, § i.
Vid. sup. de acq. vel amilt, poss. 1. i3, § 4'a Verum quaero an pussint tempora computariiet con-
jungi deducto saltem medio? an vero sit pmnino ju,er-
rupta posse3sio.?.Deciditur in h&c lege tcmpus praecedensnon conipulari, unde praescriplio de npvo ppst inlerrup.-lionem est iuchoanda. Secus in interruptione. quqe.lit
pcr minoremaetalcm, quia est dumlaxatsu$pe.nsip.:i,b Ratio discrimiuis, quo faVorabilior sit usuc&pjp, quia
in ea occurrit ppsscssio. ..._...,. ',•
TITULUS IV.
Dc\dqli maU, et melusexcepiiouC.^s ,;
i. An dolp quid aclum sit} cj£ faclo.iul«lligiltir!'a.\. i,
a Dolum ex judiciis probari couveiut. 1, .6>.CQd..,de
dolo. '•'••.,':' - ; :l: >' -, •*; ' :•' '
88 I.F.GUM DKLRCTUS.
2. Doccrc debct is qui objicit doli exccplionem, dolo
malo atioris faclum, nec sufliciet ei ostendere in re esse
doluin. Aut si allcrius dicat dolo faclum, coruin perso-nas spccialilcr debehil cnutuerarc a: dummodo haj sint,
qnartim dolus noceat b. I. a, S 2. Vid. inf. 1. 4»'§ 33.
a Quia 11011licct in tanto errore vagari. 1. 16, dc dolo.
b Si qnis sinc causa* ab nliquo fuerit slipulatus, deindc
cx ci< slipnlalionc experialur, cxceplio utiqiie doli mali ci
nocehit. I. 2, § 3, 1. 7, § 4- De paclis.3. Dolo facil quicumque id quod quaqua cxceplione
clidi potest, pelil. Nnm et si inler initia nihil dolo malo
facit, nllamen nunc pelendo facit dolose, nisi si talis sit
ignorantia in eo, ut dolo careal. 1. 2, § 5.
Dolo facit, qui petit quod reddilums est a. 1. 8.
a La toi 2, § G, dit: Accipiens nsurns in futurum vi-
delur convenisse se non petilurum intereh.
4. Opinor de dolo tutoris exceplionem pupillo essc
objicicndam. Qme in tutore diximus, cadem in curatore
quoque fiiriosi dicenda erunt; sed el in prodigi a vel mi-
noris viginli quinque annis. 1. 4> § 24» in fin. et 25.
a Laloi l±} $ 3, dit: Iniquum cst communem malitiam
pelitori quidem prscmio, reo vero penac esse. Ex dolo
tutoris dalur cxccplio adversus pupillum, non vero actio:
et sic intellige. I. 198. De re judicat^.5. De dolo'minoris viginti quinque annis exceplio uli-
que locum habebit. Nam et de pupilli dolo interdum esse
excipiendum a nequaquam ambigendum est, ex ea celate
quaj dolo non careat; Denique Julianus quoque soepissime
scripsit doli pupillos, qui prope pubertatem sunt, ca-
paccs essc. 1. 4» § 26.
a Vid. I. III. Dc rc judicala. ct 1. 23. De fuiiis.
LEGUM DELECTUS. 89G. Hei cQuacren3 cxceptio etiam emptoti nocet. Kam
aulein qtiac ex dcliclo persona? oriatur, nocere non opor-let. I. 4» S 27, in (in.
7. Si qutun legitima heredilas Gaii Seii ad tc perveni-ret a} et cgo essem heres instilulus, persuaseris mihi
per dolnm lnalutn ne adeani hereditalem: et posteaquam
ego repudiavi hereditatem, tu eam Sempronio cesseris,
prelio acccpto, isque a mc petat hercditatem b, cxcep-tionem doli mali cjus qui ei cessit non potest pali c. 1. 4,
§28.a Exceptio doli non est scripta in rcm : secus exceptio
mettis. I. 4? S 33.
/; Quant tanien possideo non obslante mea repudia-lione. 1. 36. De verborum obligationibus. Le cessionnaire
aplus de droit ici que k cidant, cl cetle maxime a licu dans
loutcs ks cxccptions du dol.
8. Si quis ex causa legati vindicet, aut is cui ex causa
donationis res pra?slita est, vindicet, an de doloexcep-lionem palialur ex causa ejus in cujus locum successerita?
ct magis putat Pomponins summovendum. Et ego puto
exceplione eos esse repellendos, quum lucrativam cau-
sam sint nancti. Aliud est enim emere, aliud ex his cau-
sis succedere b. \. ^} § 29.a Atlamen currit praescriptio. 1. 5. De diversis tempo-
ralibus. Discrimen cst inter vindicalionem et praescrip-tionem. Non datur vindicalio quidem ei t;ui tilulo gra-Ittito acquisivit, sed acquiritur ei proescriplio si sit bonai
fidei, ut se possil defendere. Laprcscription eslfavorablc,
parcc que c'est un iitre qui iteint tous les atttres et quelk
empeche Viruerlitude des possessions.b Vid. de rei vindicatione, n° 26.
(]0 LKGUM DKLKCTUS.
F.x quAcumquc aliAcausa quie propelucralivain liabet
:*'!=!!iisilioiu'iu, quajsiisse quis videaltir, patitiur excep-: ^in doli cx persoua
4ejus in ctijus locum successit.
i. ;. .^ 3i.
\) Qui preliuni dedit, vel vice prelii, quuui sit bona
fde cnijioi', non palilur doli exceplioneiu ex persona.utcloris : utiquc si ipse dolo caret. Cxterum si ipse dolo
non careat, pervenielur ad doli cxceptionem ct pnlieturdf dob) suo cxceptiouem. 1. 4» § 3i, itt lin. Vid. sup.Diti. 1. S 27 et 28.
to. Metiis cnusa exceptio in rem scripta est (7, si in
ed re nihil meitis causdfactum est: ut non inspitiamus au
is qui agil metus causa* fecit aliquid, sed an oinnino nic-
tus causa fatiurn est in Itac re, a quocumque, non tan-
tuin ab eo qui agit. Et quanivis dc dolo auctoris excep-tio non objicialur 0, verumtainen hoc jure utinnir, ut dc
riiptu non tantiim ab auctore ,'verum a quocumque ad-
hibito exccptio objici possit. 1. 4» § 33, in fiu. Vid. sup.1. 2, § 11. Vid.,1. 4» § 3. IT. quod met. caus.
a Secus de doli exceplione qucc non est scripta in rem.
1.4, § 28. .b Quocnam est diversitalis ratio, nam et in melu facto
dolus inest? Vid. 1. 2, § 1, 2, supra. Golofr. ad. 1. 4,
§ 33, ait: Exceplio doli cst in rem ex parte opponcntis,in personam ex parte ejus cui opponitur. Exeeplio vero
mettis ex utraqtte parte est in rem. Zoesius hanc diver-
sitalis ralionem affert, scilicet propter delicti atrocitateni
quar in se vis vel nielus habent. Haec ergo summa est
exccptionis doli, utreus probet dolum in hac re ab ac-
tore commissum esse, licct adversus ipsum reum com-
missus uon sit.
LKGUM DKLECTUS. 91
11. Non sicut de dolo aclio cctlo tcnipore finitur, ita
tiiain cxccplio cotlcin lempore danda est. Nam ha>c per-
peluo conipelit: quiun actor quideni in suti potestalc ha-
beat quando utalur suo j..rc, is antent cum quo agilur,
non bnbcat potestatem quando convcniatur a. 1. 5. § ult.
Vid. I. G. Cod. de cxccpt. seu pra?script. b.
a La loi 17, § 1, h. t. dit: Avus nepotibus ex filia le-
gavit singulis 100, et adjecit hccc verba : Ignosiile, nam
potucrani vobis amplitis relinquere, nisi ine fronto palcr
vesler nialc acccpissct, cui dederam niutua quindecim
quoe ab eo recipere non polui. Quasilum est nn si avi
lieres abiis nepolibus patris sui heredibus pclat quiudc-cim contra volunlalem defuncli facere videalur, ct doli
mali exceptio summoveatur? liespondit exceplionentobslaluram. La /0/9, dit: Turpiler accepta pecunia jns-tius penes euni esl qui deceplus est, quatn qui .dcccpit.
La loi 11 dit : Lilis contestalcc res procuratoris fit:
eamque suo jam quodammodo nomine exequilur.
TITULUS V.
Quarum rerum actio non dctur a.
tfHic titulus respui debel aut niutari ila ul dicalur:
Quarum rcrum exceptio non detur. Freigius. La loi 2,
§ 1, dit: Si in alea rera vendam ul ludaiii, et cvicta re
conveniat, exceplione summovcbitur cmptor.1. Jusjurandum vicem rei judicataj oblinet, tion immc-
rilo: quum ipse quis judicem adversarium suum a de
causa* sua fecerit, deferendo eis jusjurandum. 1. 1.
a Vid. 1. i.De jurejurando.
9* LRGUM DELECTUS.
TITULUS VI.
De liligiosis a.
a Vice de litige n 'a lieu en France.
TITULUS VII.
De obligationibus et actionibtts.
i. Ohligationes aut cx contracttt nascuntur, nut cx
maleficio, aul proprio quodnm jure ex vnriis causarum
Ijguris. |. i.
a. Oblig.iliones ex contractu, aut re contrahunlur,
ant consensu. 1. i} $ i. Vid. 1. 52.
3. Re contrahitur obligatio mutui donationc. I. i. § 2.
Is quoque cui rem aliquam commodamus, rc nobis
obligntur. Dict. 1. i, S 3.
Is (juoque apttd quem deponimus, re nobis tenctur.
Dict. I. i, § 5.
Credilor quoque qui pignus accepit, re tenelur. 1. i.
$ 6.
4> Mutui dalio consislit in his rcbus quoe pondere,
nmnero, mensurave conslant: veluti vino, aleo, fru-
mento, pecunui numerata, quas res in hoc damus ut
fiant accipientis, postea alias recepturi ejusdem generis
et qualitalis. Dict. 1. 1, $ 2.
5. Is cui rem aliquam commodamus, re nohis obliga-
tur. Sed is de ea ipsa re, quam acceperit, reslituenda
tenetur a. Et ille quidem qui mutuum accepit, si quoli-
bet casu quod accepit, amiserit, nihilominiis obligatus
perraanet. Is vero qui utendum accepit, si majore casn
LEGUM DELECTUS. g3
rui lunnaiKi infirmilas resistere non potest ( vcluti inceiv
tlio, ruind, naufragio) rein quam acccpit amiserit, se-
curtis cst. 1. i, § 3, in fin. ct § 4*
a Lex 5, § 7, 1. 18. Coininodati vel contra.
6. Exactissimam diligentiain custodiendae rei praestare
compellilur (qui utendam accepit ), nec sufficit ei eam-
dent diligentiatn adhibere, quam suis rebus adhibet, si
alius diligentior custodire poterit. Sed et in lnajoribus
casibus, si culpa ejus inlerveniat, tenetur. Veluti, si
quasi aniicos ad ccennm invitalurus argentttm quod in
eant rem utcndum acceperit, peregrfc proficiscens, se-
ciun porlare voluerit, et id aut naufragio aut prcedouum a}
hosliumve incursu amiserit. 1. i, § 4*a Vid. legem 18. Commodati vel contra.
7. Is quoque apud quem rem aliquam deponimus, re
nobis tenetur. Qui et ipse de ea re quam acceperit resli-
tuenda tenelur: sed is etiam si negligenter rem custodi-
lam ami.erit, securus est: Quia enim non sua gratia
accepit, sed ejus i quo accipit, in eo solo tenelur, si
quid dolo perierit. Negligentiae vero nomine ideo non
tenetur, quia qui negligenli amicc rem custodiendam com-
mittit, de se queri debet. Magnam lamen negligentiam
placuit in doli crimine cadere a. 1. 1, § 5. Vid. 1. 32. fT.
de poss.a Lata culpa dolo aequiparatur.8. Aut proprio nomine quisque obligalur, aut alieno;
qui autem alieno nomine obligatur, fidejussor vocatur.
Et plerumque ab eo quem proprio nomine obligamus,
alios accipimus qui eadem obligatione teneautur, dtim
curatnus ut quod in ohligationem deduximus, tutius no-
bis debeatur. 1. 1, ^8.
9f J.KGUM DLLI.CTUS.
9. Si id quod dari stipulemur lale sil, ut dari nou
possil, palam cst naturali ratione iiiulilem csse stipula-tionein. I. 1, § 9.
Aeluli si qnis locuni sacrum , atit rcligiosum dari sibi
slipulatus fucri. Dict. in lin.
10. Sub impossibili condilione factam stipulationem,c.onslat inutileni esse. 1. 1, § 11.
Non solnni sliptlaliones impossibili condilioni appli-calcc nullius nionienli suut a} scd cliam caicri quoqucconlr;*:lus , veluli cmptiones , iocaliones , impossibilicondilione interposila, reque iiullius momcnli sunt. Quiain ca re qu;c cx dnorum pluriumve consensu agilur, om-
nitiin voluntas speclelur b quorum procul dtibio in hu-
jusmodi acttt talis cogitalio est, ut nihil agi existiment
npposila ea conditione quam sciant csse inipossibileni.1. 3t.
a Vid. lcgent 58, dc conditione indebiti, ct ibi. Gc-
tofr. 1. 3. De comlitionibus et demonstralionibus.
bt Conlrahcntcs intclligiinlur locali.
11. Conscnsu linnt obligationes in emptionibus, ACII-
dilionibus, localiouibus, condictionibus, socielalibus,
mardalis. Idco nutcm islis modis consensu dicimus obli-
gationem contrnhi, quia neque verborum, neque scrip-tura; ttlla proprielas tlesidcratur : scd snfficit eos qui ne-
golia gerunt, consentire. I. 2. Dict. 1. § 1.
12. Inler absentes quoque talia negotia conlrahuntur
vcluii per cpistolam, vel per nuntium. 1. 2, § 2.
13. lit his contractibus altcr altcri obli^atur de co
; ->«1altcrum alteri ex bono et cequo prceslarc oportet a.
)\ .£, S 3.
a i.f\ 3, de rcbus credilis.
LF.GUM DELF.CTUS. 9$
i4« Obligationum subslantin non in eo consislit, ut
aliquod corpus noslrum, nnt scrvilulcm noshnni faciat:
scd ut alium nobis obsliingal, nd danduin aliquid vti
fiuitiidum, vel praslaudun». 1. 3.
i5. Non satis nuleni est daulis csse nnromos, cl bVri
nnipientis, ut obligatio nnscntnr : scd tii.un hoc aniino
dari ti accipi, ut obligatio constituatur. Ilaquc si quis
pecuniam suam donnndi cnusa dcderit niilti, quainqn.ini
et donanlis fuerit a} ct niea fiat, lamen non obligabor ei,
quia non hoc inter nos acium cst. I. 3, § i.
a Lex 57. h.
In onmibus rehus, quae dominium transferunt. ron-
currat oportel afleclus cx utraque parle coiitraheuliiun.
ISam sive ea vendilio, sive donatio, sive conductio. sive
quaiibet nlia causa contrahendi fuit, nisi animus ulrius-
que consenlit, perdnci nd efleclum id quod inchoatur,
non potest. 1. 55.
16. Ex maleficia nnscuntur obligaliones, veluli ex
furlo, ex damno, ex rapina, cx injuria, qua? oumia
unius generis sunt. Nam ha; re tantum consislunt, itl est
ipso maleficio: quum alioquin ex conlraclu obligatioues
non tantum re consistant, sed etiani consensu. I. 4-
17. Si quis abscnlis negolia gesscrit, si quidcm cx
mandatu, palatn est ex contractu nasci inter eos at liones
mandati, quibus invicem experiri possunt dc co quod
allerum alteri ex bona fide prsestare opoiiet. Si vero sine
niandatu, placuit quidem sane eos invicem obliguri, eo-
que nomine prodilce sunt actiones, quas apptilanuis ne-
goiiorumgestorum, quibus seque invicem cxperiri possuntdc co quod ex bona fide alterum alleri prccstati opotiet.Scd neque ex conlraclu, neque ex maleficio acliones uas-
96 LEGUM DELECTUS.
cunlur; neque enim is qui gessil, cum absenle credilur
antc ccntraxissc: neque ullum nialeficium cst, sine man-
dalu suscipcre negcliorum administrationem. Longe ma-
gis is cujus negotia gesla sunt ignorans, aufcontraxisse,
nut dcliquissc intelligi potest. Sed utilitatis causa reccptumcst invicem eos obligati : Ide6 atilcm id ila rcceptum est,
quia plerumquc homines co animo pcregr6 proficiscunlur,
quasi slatim redituri : nec ob id ulli cutara negotiorumsuorum mandant: deinde novis causis intervenientibus,
ex necessilate diulius absunt, quorum negotia desperirc
iniquum erat, qtuesane desperirent, si vel is quiobtu-lissetse negoliis gerendis, nullam hnbiturus csset actio-
nem dc co qttod uliliter de suo impendisset, vel.is cujus
gesta cssent adversus eum qui invasisset negolia cjus,nullo jure agere possct. I. 5.
18. Tuteice fudicio qui tenenlur, non proprie ex con-
traclu obligari intclliguntur : nullum cnim ncgotium inter
tutorem el pupillum contrahilur. Sed quia sane non ex
maleficio tencntur, quasi ex contraclu tenerividenlur. Et
hoc aulem casu mutuce snnt actiones: non tanttim enim
pupillus cum tutore, sed et contra tutor cum pupillo ha-
bet actionem, si vel impenderit aliquid in rem pupilli,vel pro eo fuerit obligatus, aut rem snam creditori ejuo
obligaverit. 1. 5, § 1.
19. Ileres quoque qui legatum dehct, neque ex con-
tractu, neque ex maleficio obligatus essc intelligilur: nam
neque cum defuncto, neque cnm herede conlraxisse quic-
quam legatarius inlelligilur. Malelicium autem nullum in
QAre cssc plusquam manifestum est. 1. 5, § 2.
20. Is qttoque qui non debitum accepit per erroreni
solventis obligatur quidem quasi ex mului dationc : et ca-
LEGUM DELECTUS. 97dem actione lenetur qtta debitores creditoribus. Sed non
potest intelligi is, qui ex cnusa* tenetur ex contractu obli-
gntus esse: qui enim solvit per errorem, magis distra-
hendae obligationis animo, quam contrahendaj dare vide-
tur. 1. 5, § 3.
21. Si judex litem suam fecerit, non proprie ex male-
ficio ohligalus videtur, sed quia neque ex contractu obli-
galus cst 0, etulique peccasse aliqnid intelligitur, licct
per imprudenlinm, ideo videlur quasi ex maleficio teneri.
1.5, $4.a L. i5 et 16, de judiciis.
. 22. Is quoque ex cujus cacnaculo, vel proprio ipsius,vel conduclo, vel in quo gralis habilnbat, dejectum ef*
fusumve aliquid est, ilh ut alicui noceret, quasi ex ma-
leficio leneri videlur. Ide6 autem non propric ex malefi-
cio obligatus intelligitur, quia plerumque ob alterius cul-
pam tenelur, aut servi, aut liberi: cui similis est is quiea*parte qua
4vulg6 iter fieri solet, id posilum aut sus-
pensumhabet, quod potest, si ceciderit, alicui nocere.
1.5, §5.23. Idem exercitor nnvis, aul cauponao, aut stabuli,
de damno, aut furto quod in nave, aut caupond, aut
slabulo factum sit, quasi ex maleficio tencri videtur : si
modo ipsius nullum est maleficium, sed alicujus eorum
quorum opera* navcmj aut cauponam, aut stabulum
exerceret. QuCim enim neque ex contraclu fit adversus
eum constituta hac actio, et aiiquatenus culpaj rcus est,
qubd operA malorum hominum uteretur: ide6 quasi ex
malelicio teneri videtur. I. 5, § ult.
24. In omnibus temporalibus actionibus, nisi novis-
IX. ^N^'^'1 ^ ">v 7'
98 LEGUM DELECTUS.
simus totus dies compleatur, non finit ohligationem a. I. (i.
a Vid. conlra. 1. i5. De diversis temporalibus. Vcrum
lex 6. De obligationibus et actionibus nott loquitur dc
praescriplionibus. 1. 5o, infra. I. i3, 8. De verborum
obligationihus, et I. 3, § 3. De niinoribus.
Qui ante kakndas proximas stipulelur, similis est ei
qui kalendis stiputatur. 1. i3. fl. de vtrb. obl. Vid. inf.
!. 5o.
25. Sub hac conditionc, si voiam} nulla sit obligatio.Pro non dicto enim est, quod dare, nisi velis, cogi non
possis: nam nec heres promissoris ejus qui numquamdare voluerit, tenetur a\ quia hacc conditio in ipsum
promissorem numquam extitit. I. 8.
a Vid. authenlitam. Si quando. Cod. de conslituta pe-cunia.
26. Nalurales obligaliones non eo solo astimantur,
si actio aliqua earum nomine compelit: veruui etiam eo,si soluta pecunia repeti non possit. 1. 10.
Vid. inf. de fidej. 1. 16, § 4.
27. Quaecumque gerimus, quum ex nostro contractu
origincm trahunt, nisi ex nostrA persona obligationisinitium sumant, inanem nctum nostrum efficiunt. Et ideo
neque stipulari a, neque emere, vendere, contrahere,
ut alter suo noinine recle agal, possumus. 1. 11.
a Quia slipulntiones in id dumtaxat inveutae sunt, ul
unusquisque quod sua interest persequeretur, non quodalterius. 1. 38, § 17. De verhorum obligationibus.
28. Ex depositi, et commodali et mandati, et tuteke
et negotiorum gestorum, ob dolum malum defuncti he*
res insohdum tenetur. I. 12.
LEGUM DELECTUS. 99Ex contraclibus venientes actiones in heredes dantur,
licet delictum quoqtte verselur: veluti quum tutor in tu-
tela gerendd dolo fecerit, aut is apud quem depositum.cst. I. 49- Vid. inf. 1. 33.
29. Omnes debilores, qui speciem ex causd lucrativd
debent a} liherantur, quum ca species ex causd lucra-
livd ad creditores pervenisset. I. 17. Vid. 1. seq.a Dute causae lucrnlivao non concurrunt. I. 19. h.
30. Si is qni Stirhum dari stipulalus fuerat heres ex-
literit ei cui ex lestameuto idem Stichus debebatur, si
cx teslamento slicbum petierit, non consttmet stipulatio-nem : et contra si ex stipulalu Stichum pctierit, actionem
ex teslamenlo salvam habebit: quia initio ita constiterint
hac duae obligation 1, ut altera in judicium deductd,
altera nihilomitius inlegra remaneret. 1. 18. Vid. I. seq.3i. Ex permissione dolis non videbitur lucrativa causa
esse <?, sed quodammodo creditor, aut emptor intelligi-lur qui dotem pelit porro quiun creditor, vel emptorex lucrativa causa rem habere cccperit, nihilominus ii -
tcgras actioncs retinent: sicut ex contrario qui non ex
lucraliva* causa* rcm habere ccepit, eamdem non prohi-belur ex lucrativd causa petere. 1. 19.
a Lcx 10. Quce in fraudem creditorum. Indotatam
uxorem maritus duclurus uon luissel. I. 25, § 1, eod.
32. Conlraxisse ttnusquisque in eo loco intelligitur, in
quo, ut solveret, se obligavit. I. 21.
33. Servius rectissime existimavit, si quand6 dies,
qua pecunia daretur a} sententid nrbilri compreheusanon esset, modicum spatium. datum videri. lioc idem
dicendum et quum quid ed lege venierit, ut n si ad diem
pretium solutum fuerit, inempta res fiat. I. a3, in fin.
too LEGUM DELECTUS.
a Vid. legem io5. De solulionibus. 1. 21, § 1. De pe-'cunidconstitutd. I. 14. De rejudicatd etl. 21. De judiciis.
34. Actionum genera sunt duo: in rem, qurc dicitur
vindicatio : et in personam, quse condictio appellatur. ln
rem aclio est, per quam rem nostram quae ab alio pos-
sidetur, petimus, et semper adversus cum cst qui rcm
posstlct. In pcrsonam actio est, qud cum eo agimus,
qtti obligatus est nobis ad faciendum aliquid, vcl dandum:
et semper adversus eumdem locum habet. 1. 25.
35. Omnes pccnales actiones, post litem inchoatam,
et ad hcredcs transcunt. I. 26.
Constitulionibus quibus ostenditur heredes pcend non
teneri} placuit, si vivus convenlus fuerat, eliam pcenae
perseculioncm transmissam videri, quasi lite contcstatd
cum mortuo. 1. 33.
Jure canonico, quodsequitnur, tenelur omninb heressar-
ciredamnum ex delicto defuncti. 16, q. 6. c. 3, 12, q. 2.
c. 36, 1. q. 4- c« ll' Ifcm peccato Israetitarum infin.Cod. ult. de sepul/. c. 5, de rapl. e/ incend.
Cur cnim quod in principaiihus personis juslum est,
non adheredes et advcrsus eos transmitlatur? 1. i3. Cod.
de contr. et committ. slipul.Heres vitiorum defuncti successor. I. n, § 2, in fin.
fT. de public. in rem act. 1. 2, in fin. Cod. de fruct. et lit.
exp.Licet non ea sit liarum kgum sententia, quae in causd
delicti adversits heredem aptari possit; ratio ipsa legutn furicanonico convenit} et nostris moribus.
36. Obligationes, qua) 11011propriis viribus consis-
tunt, neque officio judicis, neque pnetoris imperio, ne-
qttelegis potestate, confirmantur. 1. 27.
LEGUM DELECTUS. 101
37. Mixlce sunt actiones in quibus uterque actor est:
utpnth finiuin regundorum, familiae erciscundac, com-
muni dividundo, interdictnm uti possidelis. 1. 37, § 1.
38. Hereditariarum actionum loco habentnr legata,
quamvis ab herede cccperint. 1. 4o.
39. Creditores cos accipcre debemus qui aliquam ac-
tionem habent: sic tamen nec cxccptione sttmmoveantur.
I.42, Si.§. ,40. Obligationum fere quatuor cnusec sunt, aut enim
dies in his est, conditio, nut niodus, aut accessio. 1. 44>
41. Circa diem duplex inspectio est: nnm vel ex die
incipit obligatio, aut confertur in diem. Ex dieveluti ka-
lendis marltidare spondesP Cujus natura hcec est, ut ant6
diem non exigalur. Ad diem autem usque ad kalendas
martiidare spondesP 1. 44» § *
42. Conditio ver6 efficax est quae in constitucnda obli-
gatione inseritur, non quac post perfectam eam ponitur:veluti centum dare spondes, nisinavis ex Asid venerit P Sed
hoc casn, existente conditionc, locus erit exccptione
pacli conventi, vel doli mali. 1. 44» § 2*
43. Modus obligationis est, quiim stiputamur decem,
authominem a\ nam alterius soltttio totam obligationem
interimit; nec alter peti potest: Utique quaindiu utrum-
que est. 1. 44» S 3.
a Lex 17, §ult. De conditionibus et demonstralioni-
bus.
44« Accessio ver6 in obligatione, aut personas, aut
rei fit: persona?, quttm mihi autTilioslipulor: rei, quumniihi decem, aut Titio hominein stipulor : ubi quaeritur,an ipso jure liat liberatio homine soluto Titio. I. 44» § 4'
45. Si ita stipulatus sim, sifundum non dederisy cen-
102 LEGUM DELECTUS.
tutn dare spondes} sola cenlum in stipulatione sunt: iii
exsolntionc, fundus a. Sed si navem fieri stipulatus sum,
ct, si non fcceris, cenlum : videndum ulrum diuestipu-laliones sint, pura el condilionalis, et existens sequentisconditio non lollnt priorem, an vero transferat in se,
et quasi novntio prioris fiat. Qttod magis verum est. 1.44«
§ penult. et ult.
a Et quasi novn atiio est.
46. Furiosus el pupillus, ubi ex re aclio venit, obli-
ganlur, etiatn sine curatore, vel tutoris auctoritate. Ve-
luti si coinmunem fundtim habeo cum liis, ct aliquid in
eutn impendero : vel damnum in eo pupillus dcderil.
Natn judicio coininuni dividuudo obligabunlur. 1. 46.
47. Arrianus ait, multum interesse, quteras utriun
aliquis obligetur, an aliquis liberetur. Ubi de obligando
quaeritur, propensiores essc debcre nos, si habeamus
occasionem ad negandum a. Ubi de liherando, ex di-
verso, ut facililor sis ad liberalionem. 1. 47«aVid. legem 109. De verborum obligalionibus. 1.138,
eod.
48. In quibuscumque negotiis sermone opus non est,
sufliciente consensu, iis ctiain surdus intervenire potest:
quia potest inlelligere et consentire. Veluti in locationi-
bus, condtu iionibus, emptionibus, et cseteris. 1. /fi.
49. Quod quis aliquo anno dare promiltit, aut dare
damnnlur, ei pottstas est quolibetejus anni die dandia.
1. 5o b.
a Vid. lcgf-m 6, supra. Quid, polestne solvere anl6
diem praefixum, si forle moneta imminutionem patiatur?b L. 70. De solutionibus.
Qui hoc anno, aut hoc mense dnri stipulatus sit, nisi
LEGUM DELECTUS. Io3
omnibus partibus prceterilis, annt vel mensis, non rect6
petet. 1. 42- ff« de verb. obl.
49. NiKil aliud est aclio quam )us, quod sibi debea-
tur, judicio persequendi. 1. 5i.
5i. Nulu solo pleraque consistunt. 1. 52, §ult.
52. In oninibus negotiis contrahendis, sive bond fide
sint, sive non sint, si error aliquis inlervenit, ut aliud
sentiat (puta) qui emil, aut qui conducit a, aliud quicum his contrahit, nihil valet quod acti sit. Et idero in
socictate quoque coeundd respondtndum est, ut s|, dis-
sentiant, aliud alio existimante, nihil valet ea societas
quae in consensn Consistit. 1. 87 b,
aL. i5. De jurisdictione.
b L. 3, § 1. h. I. 83, § 1. De verborum obligatiom-bus. 1. 66. De judiciis.
53. Sciendum est ex omnibus causis lites contestatas
et in heredem, similesque personas transire. I. 58.
54. Numquam actiones peennles de eddem pecunid
concurrentes alia aliam consnmit. I. 60.
55. Seia quum salarium constituere vellet, ita episto-lam emisiti Lttcio Titio satutem. Si ( in ) eodem animo et
eddem affectione circh me es qui sempetfuisti a+ tx eonHi-
nenii acceptis tii/erts tneis} dis/rac/d.re /ud} veni: hoc /ibi
quamdiu vivam prcestabo} annuos deeetti: scio enitn quiavnhle me bettC ames. Qucero, quum et rem suam dis-
traxerit Lucius Titius, et ad eam profetlus sit, et ex eo
ciim ed sit, an ei ex his epistolis snlnrium anntium de-
healur? llespondit ex personis causifcque eurii cujus no-
tio sit, sestimalurum an actio danda sit. 1. ult. $ r.
a Kpistola obligationetn parit.
104 LEGUM DELECTUS.
56. Bonam fidem in coutractibus considerari acquum
cst, 1. 4« Cod. de obl. et act.
57. Sicut inilio tibera polestes unicuique est hahendi,
velnon hahendi contractus : ita rcnuntiare semel cons-
tilutae obligalioni, adversario non consenlientc, nemo
potest. Quapropter intelligere debetis, volunlaria; obli-
gationi semel vos nexos, ab hdc, non consentiente alterd
parte, de cujus precibus fecistis mentioncm, minimc
posse disccdere. 1. 5. Cod. eod.'
58. Advcrsus debitorem clectis pignoribus ( persona-
lis) actio non tollitur, sed eo iquod de pretio servati po-tuit in debituni computato, dc residuo manet integra.1. 10. Cod. eod.
59. Ah heredihus et contrh heredes incipiunt actio-
nes et obligationes. I. un. Cod. ut act. et ab hered. ct
conlr. her. inc.
60. Certissimum cst ex alterius contractu neminem
obligari. 1. 3. in fin. Cod. ne ux. pro mar. vel. mar. p. v.
DICxESTORUM
LIBER QUADRAG. QUINT.
TITULUS PRIMUS.
De verborum obligationibus.
1. Stipulalionum quacdam in dando, qucedam in fa-
ciendo consistuut, et harum omniutn quccdam partium
praestationem recipiunt, veluti quum decem dari slipula-
LEGUM DELECTUS. 105
innr: quasdam non recipiunt, ut in his quae naturd divi-
sionem non admillunt, vcluti quum viatn} iter, actum
slipulamur a. 1. 2. Dict. 1. § i.
a Ex persond heredum conditio Qbligationis non im-
mulatur. 1. a, § 2. Erg6 nomina non deberent passiv6dividi inter plures heredes debitoris, lic6t acliv6 dividan-
tur ex. 1. 12. Tab. dividuntur eliam passiv6. 1. 1 et 2.
Cod. si unus ex pluribus heredibus. In Neuslrid noniine
ct actiones non dividuntur inter heredes debitoris; sicut
in quihusdam aliis consuetudinibus.
2. Satis acceptio est stipulatio qtiee ilh obligat promis-
sotem, ut ad promissores quoque ab eo accipiantur : id
cst qui idcm promittunt. 1. 5, § 2.
3. Si sorlem promiseris, et sieas sotuta nonesset} paenam}etiam si unus ex heredibus tuis portionem suam ex sorte
solverit, nihilominus pcenam commiltet, donec portiocoheredis solvatur a. Idcmque est de pcend ex compro-misso si unns paruerit, alter non paruerit sententiae ju-dicis b, sed a coherede ei satisfieri debet. Nec cnim
nliud in his stipulationibus sine injuria stipulaloris cons-
fitui potest. 1. 5, in fin.
a Quid deshiriiiers du vassalpour lafoiPb Qui non paret, pcenam integram debet, non potest
parlem ofTerre, qutim plures sint. Qui autem paret; nil
debet; nec enim iniqun conditio alteri per alterum inferri
dtbet. 1. 6 ait: Is cui bonis interdictum est, stipulandosibi acquirit; tradeie ver6 nori potest vel promittendo
obligari; et ide6 nec fidejussor pro eo intervenire pote-
rit, sicut nec pro furioso. Vid. contra 1. 25. De fidejus-sor. Quid si fidejussor sese in solidum et tanquhm prin-,
cipalcm debitum obliget ?
lo6 LEGUM DELECTUSi
4. Inilld stipulatione, si kakndis Stichtim non dcder/s,
dctein iJarc spondes a P Mortuo homtnc quccritur an sta-
tim onte kaleudas agi possit? Sahinus, Proculus expec-tandtim diem actori putant; quod est verius. Tota cnim
obligalio sub conditione, ct in diem collata est. Et licct
adcondilionem committi vidcatur, dies tamensuperest. 1.8.
(j Iilern in lcgatis, ubi tempus ct condilio sunt in fa-
voreni lieredis. Vid. I. 3, Jj 3. De usuris.
5. Si ex Iegnli causd aut ex stipulatu hominem cer-
tum milii debeas a, non alitei 4post mortcm ejus tenenris
mihi; quhm si per te steterit, quotninus vivo eo, cum
uiihi dares b: qttod ith fit, si nut interpellatus non de-
disti, aut occidisli eum. I. 23. Vid. 1. 33 et I. 82, § 1.
a laloi 19 dit: Contenti esse debemus pocnis legum
compreliensis. Cestpourqttoiquandiis 'agit d'une sommc, on
nepettifjilftiger plusqtte ks intirils poitr dommages etintirits.
b Qui moram conimisit, teuetur de cnsu fortuito. Mo-
ram fecissc videtur qui litignre irialuit quhm restituere.
I. 82, S 1.
6. (ieneraliter novimns turpes stipnlaliones nullius
esse niomeiiti. 1. 26 1. i5 dc conditionibus institutionum.
7. Si in nomine servi quem stipularemur dari, erra-
tum fnisset, quum de corpore constitisset, placet stipu-
lationem valerc a. I. 32.
a Qtiia nomina dumtaxat invcnta sunt ad res signifi-
candas, si indubilabili signo cum demonstraverit. 1. 9,
§ 8. De heredibtts iiisliluettdis.
8. Si Stichus ccrto die dari promissus, ant6 diem mo-
rialur, nott tenelur promissor a, 1. 33. Vid. sup. 1. 23
otl. 8a, Jj 1.
a Dcbilor intcritu rei debhae liberatur.
LEGUM DELECTUS. 107
9. Si quis, quum aliter eum convenisset bbligari, ali-
ter per machinationem obligatus est, erit quidem subti-
Htati juris obstrictus, sed doli exceptione uti potest. Quia
enim per dolum obligatus est, compelit ei exceplio. Idem
cst, et si nullus dolus intercessit stipulanlis, sed ipsa res
in se dolum habet a. Quum enim quis petat ex ed stipu-
lalione, hoc ipso dolo facit, qu6d petit. 1.36.
a Vid. I. 4, § 28. De except. d.
IO. Atteri stipulari nemo potest 1. 38, § 17.Inventae sunt enim hujusmodi obligationes ad hoc,
ut unusquisque sibi adquirat quod sttd interest. 1. Coete-
tiim ut alii detur nihil inlerest med. I. 38, § 17.a Lex 11. De obligationibus et actionibus.
Si slipuler alii quum med intcresset, videamus an sti-
pulnlio committetur ? Et ait Marcellus stipuiationem va-
lere in specie hujusmodi. 1. 38, § 20.
11. In stipulationibus quum quaeritur quid actum sit,
verba contra stipnlatorem interpractandit sunt. I. 38,
§ 18. Vid. 1. 39, ffde pact. 1. 21 et 33, ff. de contr.
empt. 1. 39. fT. de act. empt. et vend. Vid. inf. 1. 99.12. Quotiens in obligntionibus dies non ponitur a,
praesenti die pecunia debetur. Nisi si locus adjectus spa-tium temporis inducat, quo 1II6 possit perveniri. 1. 41»
§..l.73.a Lex 14 de re judicatd. Vid. 1. io5. De solutionibus.
L. 21. De pecunid constitutd, § 1. Neqne eum magnumdatnnum est in mord modici temporis. Nec quis cum
sacco venire debet, sed decem dies sunt indulgendi.i3. Si quis arbitratu (puth) Lucii Titii restitui sibi sti -
pulatus est, deind6 ipse stipulator moram fecerit, quo-mintis arbitretur Titius, promissor, quasi moram fece-
108 LEGUM DELECTUS.
rit, non tenelur. Quid ergo si ipse qui arbitrari debuil
moram fccerit a} niagis probandum cst h pcrsohd non
cssc rcccdcndum ejus cujus arbitrium incertum est. Et
ideo, si onuiino non arbitrclur, nihil valet slipulatio:idco ut ct si pocna adjecta sit, nc ipsa quidem commit-
tatttr. I. 43 et 44.a Quia hiccc igilur induslria pcrsona} non aequilas in
gcnere. 1. 76, 77, 78, 79. Pro Iccio. 1. 24. Locaticon-
ducti.
14. Si decem quittn petiero dari fucro stipulatus, mo-
nitioncm magis quamdam, quo celerius reddarilttr, ct
quasi sinc mord, quam conditionem habet stipulalio, et
ide6 licct decessero priusquhm petiero non videtur de-
fecissc condilio. I. 48.i5. In ccmventionalibus stipulationibus contraclui for-
manl conlrahentes dant. Enim vero praetoriae slipulatio-nes legem accipiunt de mentc praetoris, qui eas" propo-suit. Denique prsctoris slipulationihus, niliil immutarc
licet, nequc addere, neque delrahere. 1. 5, 1. 9, in fin.
de slip.' pract.16. Stipulntiones commodissimum est ith coiriponere,
ut quoccumque specinlitcr comprchendi possint, conti-
neantur: doli autem clausula ad ea pertineat, quoe in
praesentid occurrere non possint, ct ad inccrtos casus
pertinent. 1. 53. 1. 110.
Quoliens in diem vel sub conditione okum quis stipula-lur a, ejus oDstinialionem eo tempore spectari oportet,
quo dies obligalionis venit. Tunc enim ab eo peli potest.
Alioquin (alihs) rei captio erit. Idem eiit, et si Caputvcertum okipondo dari quis stipulatus sit: nani ejus tem-
poris fit astimatio, quum petit potest. Pcti autem po-
LEGUM DELECTUS. 109
test, quo primum in locum perveniri potuit. 1. 59 et 60.
a Vid. 1. 2. De rebus creditis.
18. Si qttis ilh stipttletur, sive navis ex Asid venerii}
sive Titius consul factus fuerit} utra prius conditio exti-
tisset, stipulatio committctur et amplitis committi non
potcst; scd enim quuin cx duabus disjunctivis condilio-
nibus altera defecerit, necesse est ut ea qtia) extiterit
slipulationem committat. 1. 63.
19. Injerdum pura stipulatio ex rc ipsd dilationem
capit. 1. 73. Sic qui Carthagini dari stipulalur, quumRoinoe sit, tacit6 tempus complecti videtur, quo perve-niri Carthaginem potest. Dict. 1. ^3. Vid. infr. I. 137,
§2, l.4i-20. Stichi promissor, post moram ofterendo purgat
moram a: cert6 enim doli mali exceptio docebit ei qui
pecuniam oblalam accipere noluit. 1. 73, § ult.
a L. 17. De periculo et com. 1. 5i. De actione emp-titid. Vid. 1. 19. Cod. de usuris. 1. 102. De solulionibus.
1. 72, eod.
21. Stipulationum quaidam certae sunt, quaedam in-
certcc. Certum est quod ex ipsd pronuntiatione apparet a}
quid, quale, quantumque sit: ut ecce aurei decem, fun-
dusTusculanus, homo Stichus, tritici Africi oplimi mo-
dii centum, vini Campani optimi amphoree centum. Ubi
autem non apparet quid, quale, quantumque est in sti-
pulalione, incertam esse stipulationem diccndum est.
Ergo si qmsfundurn sine propria appellatione, \el homi-
nem generaliter sine proprio nomine, aut vinumfrttmen-lumw sme qualitate, dari sibi stipulatur, incertum deducit
in obligationem. Usque adeo ut si quis ith stipulatus
sit, tritici Africi boni ntodios centtttn} vini Camponi.boni
fio LEGUM DELECTUS.
jainphoras tentum, incertum videatur slipnlari: quia bouo
mclius inveniti poteet. Quo fit ut boui appellatio non sit
ceiice rei significativa; qtitim id quod hono meliussit,
ipsum quoque bonum sit. At quum optimum qnisque sti-
pulatur, id stipulari intelligitur cujus bonitas principalem
gradum bonitatis habel: qucc res eflicit ut ea appellaliocerli significativa sit.). 74,1. 75. Dict. I. § 1 et 2.
a Quid dicatur certum. Vid. 1. 6. De rebus credilis.
22. Si stipulatus fuerim illud aut illud, quod ego vo-
luero, hccc eleclio personalis est. 1. 76. In heredes ta-
men transit obligatio, et ante electionem morttto stipula-tore. Dict. I. 76. Vid. n° 4<>.
a3. Ad diem sub pcend pectinia protnissa a} et antc
diem morluo promissore, committetur poena, licel non
sit hereditas ejus adita. 1. 77,1. 82,, § 1.
a Contra in. 1. AEmilius de minoribus.
24. In stipulalionibus id tempus spectatur quo con-
trahimus. I. 78$ I. \t\t\,$. dereg. jur. 1. 18, eod.
25. Quotiens in stipulationibus ambigua oratio est,
commodissimum est id accipi, quo res, qua de agitur a,
in tuto sit. 1. 80.
a Magis ut actus valeat.
26. Si post mornm promissoris homo decesserit, te-
netur nihilominus, perinde ac si homo viveret a. 1. 82,
§ 1. Vid. sup* 1. a3 et 1. 33,
a Si Stichum stipulatus de alio sCntiam, tn de alio,nil actum erit;quod in judiciis Aristo Cxistimavit; sed
hic magis est ut is petitus videatur de quo aclor sehlit:
pam stipulatio ex utriusque conseflsu valet; judicitim
autem etiam iri invituriv reddiliir, et ide6 ar.lori potius
^redendum estj alioquin semper negabit reus se con-
LEGUM DELECTUS. Ul
sensisse. 1. 83, § i. h. t. Vid. I. 66. De judiciis. 1. 57.De obligationibus et actionibus. 1. i5. De jurisdictione.
Quotiens culpa iulervenit, debitoris perpetuatur obli-
galioA I. 91, §3.b La loi 83, § 5, dit .•Casum adversamque fortunam
hominis liberi expeclare neque civile, neque nalurale est.
1. 34, § 2. De contrahendd emptione. La loi §5, dit: In
executione obligalionis sciendum csl quatuor causas esse.
Nam interdum est aliquid quod h siugulis heredibus divi-
sttm consequi possumus. Aliud quod tutum peti nccesse
est, nec divisum prastari potest. Aliud quod pro parte
petitur, sed solvi nisi tolum non potest. Aliud quod so-
lidum pelendum est, licet in solulionem admitlat solu-
tionem.
27. Mora rei fidejussori quoque nocet a. 1. 88.
a Und6 usurae currunt adversus fidejussorem ex mord
rei, mod6 fidejussor in omnem causam intercesserit.
I. 54. Locati conducli. Cujac. ad. 1. 2*1, $ 1. De usuris.
1. 2, § 2. De administratione rerum ad civitates perlinen-tium. 1. 10. Cod. de fidejussoribus. Vid. 1. 68. De fide-
jussoribus. 1.10. Rem pupilli vel adolesccntis salvam fore,
28. (/« qucestionibus de bonoei cequo)pkrumque, sub
auctoritate juris, scientid periculose erralur. 1. 91, § 3.
29. Quidquid adstringenda? obligatiouis est, id nisi
palam verbis exprimilur a omissum intelligendum est, apfer6 secundum promissorem interpraetamur : qiiia stipu-latori iiberum fuit verba lat6 coucipere. 1. 99. Vid,
n°3i b. ..,..'
a Omissum in contractu habetur pro omisso,
b Vid. snprh. I. 38, § 18,1. 39. De pactis. 1. 21. De
contrahendd emptione et 1. 26. De rebus creditis.
112 LEGUM DELECTUS.
3o. Couditio in praeterilum non tantum in prcesens
tempus relaja, statim aut peremit oblig ttioncm, aut om-
nino non diilr.t. 1. too.
3i. Si \\\nposl annutn atttbiennnium dabis} post bien-
nium debeutur. Quia in stipulatiouibus id servatur, ut
quod minus esset quodque longius a esse videtur in
oblignlionem deductum. I. 109 b.
a Vid. 1. 47- De obligaliouibus et actionibus.
b L. i38.
32. Si quis stipulatus sit Slichum au/ Pamphiliim,utrum ipse vellet, quem elegerit petet: ct is erit solus in
obligatione. An autem mulare voluntatem possit et ad
alterius petilionem transire, quserentibus respicienduserit sermo stipulationis a. I. ,1 12. Vid. inf. 1. i38, § 1.
a Vid. 1. 20, de optione legatd.33. In insulam deportato reo promittendi, stipulatio
ith concepta, qurttn morieris dari; non nisi moriente eo
committitur a. I. 121, § 2.
a Mais la banqueroute fait ichoir ks bilkts.
34i Plerumque ea quas praefationibus convenisse con-
cipiuntur, etiam in stipulatione reposita, creduntur a.
1. i34, § 1.
a Laloi i34» in fin. princ. dit: Inhonestum yisum est
vinculo pcenae matrimonia obstringi sive.futura sive jamcontracta.
35. Plura ad judicis cognitionem remittenda sunt a.
1. i35, J 2, in fin.
a Hobbes de Cive, i3, i5.
36. Quum stipulatus s.um Ephesi dari; inest tempus:
Quod autem accipi debeat, quoeritur. Et magis est ut
lotam eani rem ad judicem, id est, ad virum bonum re-
LEGUM DELECTUS. Il3
mitlamus, qui ccstimet quanto tempore diligens paterfa-
milias conlicero possit quod facturum se promiserit.I. 137, § a a.
aLc% ajoule: Ut qui Ephesi daturum se promisse-
rit, neque diplomate , diebus ac uoctibus, etoranitenv
pestate contemptd, ter conlinuare cogatur; neque . taui
delignt6 progredi debeat, ut reprehensione dignus sit.
Duplomata sunt codicilli qui danlur cursu pttblico uten-
libus. 27, in fine ad legem Corn. De ialsis, Duplomate
uli, courir la posle. Godefroi.
Item qui insuhm fieri apopondit, non utique conqui-sitis undique fabris, et plurimis operis adhibitis, festi-
nare debet: nec rursus utroque a aut altero contenlus
esse : sed modus adhihendus est secundum rationem di«
ligenlis aedificatoris, et temporum locorumque. 1. 137,
§3.a Uno aut altero.
37. Eum, qu* certarum nundinarum diebus dari stipu-letur a, primo die petere posse Sabinus ait: Proculus
autem et caeteri diversee scholee auctores quamdiu vel
exiguum tempus ex nundinarum spatio superesset, peli
posse exislimant: sed ego cum Proculo sentio b. 1. i38.
a Imo tolus novissimus dies arbitrio solventis est. Vid.
1. 70. De solutionibus.
. b Vid. 1. 47» de obligationibus. 1. 109. h.
38. Qu6m pure stipulatus sum, illud aut Hlud dari,
licebittibi, quotiens voles, mutare voluntatem in eo qubd
praBstaturus sis: quia adversa causa est voluntatis ex-
pressa?, et qua? inest. 1. i38, § 1. Vid. sup. 1. 112.
39. Omnes stipulationes, etiam si non solemnibus,
vel directis, sed quibuscumque verbis consensu contra-
IX. §
Il4 I.EGUM DELECTUS.
hentium coinpositic sunt, vel legibus cognilce suam ha-
beant firmitatem. 1. 10. Cod. de contr. et comm. slip.
4o. Sancimus omnem stipulationem sive in dando,
sive in faciendo, sive mixta et dando et faciendo invc-
niatur, et ad heredes a, et contrh heredes transmitli, sive
specialis heredum fiat menlio, sive non. Cur enim quodin principalibus personis juslum est, non ad hcredes, ct
ndvcrsus eos transinitlatur? 1. i3. Cod. de conlr. ct
comm. stipul.a Non solum nobis, sed et heredibus nostris conlra-
himus.
4i. Ex eo inslrumento nullam vos habere aclionem,
in quo contrh bonos raores de successione futurd inler-
posita fuit slipulatio, manifestum est: qutim omnia quceconlrh bonos mores, vcl in pactum, vel in stipulationem
deducunlur, nullius momenli sint. 1. 4* Cod. de inulil.
stipul. a.
a Lex ultima Cod. de paclis. 1. 29 et 3o. De donatio-
nibus.
TITULUS II.
De duobus reis consiiluendis.
1. Qui stipulatur reus stipulandi dicitur; qui promit-
tit, reus promiltendi habetur. I. 1.
2. Qunm duo eamdetn pecuniam aut promiserint aut
stipulati sunt, ipso jure ct singuli singulis in solidum
debetur in solidum debentur, et singuli debent. 1. 2.
Vid. infr. 1. 11, § 1.
3. In dtiobu<, reis promittendi frustrh timelur novatio.
Nam lic6t ant6 prior responderit, posterior etsi cx in-
LEGUM DELECTUS. Il5
tervallo accipiatur, consequens est dicere pristinam obli-
gationem durare, et sequentem accedere; et parvi refert
simul spondeant, an separatim promittant; quum hoc
nctum inter eos sil ut duo rei consliluantur; nequeullanovatio fiet. 1. 3.
4. Ubi duo rei facti sunt, polest vel ab uno corum
solidum peli: hoc cst enim duorum reorum, ut ttnus-
quisque eoruni in solidum sit obligatus, possitque ab al-
terutropcti. 1. 3, § 1.
Creditor prohiberi non potest exigere debitum a} quumsint duo rei promittendi cjusdcm pecunioe, h quo velit.
Et ide6, si probaveris te conventum in solidum exolvisse,rector provinciae adjuvare te adversus eum, cum quoconimuniler muiuam, pecuninm accepisli, non cuncta-
bitur b. 1. 2. Cod. eod. Vid. inf. n.lult.
a Cetui des coobiigis qui a paye avec ccssion les dona-
iions du criancier, peut-il exercer k recours so/idaire contre
Iesautres} sa part confuseP M. Gueret sttr M. k Prilre,
cent. 1, c. 69, tient Vaffirmative. II ripond a Varril de
Dufresne du 22 fivrier i65o. /. 5. C. 54, cc que Du-
fresne dit lui-mime qne cet arrit ripugnait a la disciptine
pubtique} el qu "tt vaul mivrc ks mieux suivre de Louet. I. R.
n. 11. // ripond encore a Varrii dtt 5 sep/embre 1674,rendti conire Cochon} procureur} qui voulaitfaire dcsfrais.
Duperier} 3, i5.
oContrh olim, quia proprium quis non alienum nego-tiurn gesserat. Vid. infrh de fidejussoribus, n°. i4 Hn° 20. Est hic Tribonianismus. Anton. Fab. conject.
Duperier, 1. 3, q. i5.
5. Ex duobus reis promittendi alius in diem, vel sub
conditione obligari potest: nec eniat impedimento erit
llG LKGUM DELECTUS.
dies, aut couditio, quomiuus ab eo qui pure obligatus
est, pctalur. 1. 7.6. Eamdein rem apttd duos pariter deposui a} ulrius-
(idcm fidem in solidum secutus b : vel eamdem rem duo-
bus similiter commodavi: fiunt duo rei promittendi, quianon lanliim verhis stipulationis, sed Cveteiis contracti-
bus, velttti emplionc, vendilione, locatione, conductione,
deposilo, cominodato, lestamento, ut puth, si, pluribushcredibus inslilutis testator dixit, Titius e/ Moevius Sem-
pronio decem dato. c I. 9.a Voyez k conseil donni par Dimosthene a un diposi-
lairc.
b Vid. 1. 47« Locati conducti.
c La loi 10 dit: Si duo rei promittendi socii non sinl,non proderit alteri quod stipulator alteri reo pecuniamdebet. La loi 11 dit: Ileos promittendi vice mutud fide-
jussores non inutiliter accipi convenit.
Et stipulalionum praioiiaruin duo rei fieri possunt.
7. Quum tabulis esset comprehensum, illum et illurn
centum aureos stipulatos, neque adjectum ith ut duo rei
stipulandi essent, virilem partem singuli stipulari vide-
bantur. Et 6 contrario quum ith caulum inveniretur,
/0/ aureos recte dari sliputalus est Julius Carpus spopon-dimtis cgo Antonius Achilleus et Cornetius Ditts, partesvitiles deberi: quianon fuerat adjectum singulos in so-
Hdum spopondisse, ilhut duo rei promittendi fierent a.
.1. 11, § 1, 2.
a Vid. contrh I. 2, suprh, in qud tamen de pecunia
agitur. Vix est ut concilientur leges Digestorum circh
6oIiditatem. Locum habet in mandato, deposito,•cpm-
LEGUM DELECTUS. 117
modato, ct quando quis duorum fidem in solidum secu-
tus est. Ilic vero exigitur ttt expressh adjccta fuerit. Idem
in nov. 99, quam sequimur.
Exprimere debueras tuis precibus utrumve M partemnn in solidum singuli vos obligaverilis, ac duo rei pro-mittendi extiteritis: quum, siquidcm ab inilio unusquis-
que pro partesit obligatus, egredi contractus fidem non
possit: si ver6 in solldum, electio rescripto adimi nnn
debeat. 1. 3, Cod. de duob. reis stip. et prom.8. Si reus promittendi altero altcri reo heres extite-
rit, duas obligationes eum sustinere dicendum est a. Nnm
nhi quidem altera difTerenlia obligationum esse possit,ut in fidejussore et reo principali, constitit alleram nh
altcrd peritni a: quum vero cjusdem duae potestalis sint,
uon potest reperiri qud altera potius quhm alteram con-
summari. Ideoque etsi reus slipulandi hercs extiterit,
duas species obligationis eum sustinere. 1, i3, Vid. 1. 5,
in fin.de fidejuss.a L. 3, § 2. De solutionibus.
/; Et de novd eavendnm est. 1. 8, § 3. Qui satisdare
cogunlur.
9. Et duobus reis slipulandi 0, si semel unus egerit,altcrt prpmissor offerendo pecuniam, nihil agit. 1. 16.
a Primo agenli solvendum est, se nonnc is partiri de-
bet cum altero, si quidem in correis debendi, qui to-
tum solvit, regressum habet. I. 2, Cod. h. t. Vid. 1. 1,
§ i3. De tuteld rationibus nisi socii sint.
10. Ex duobus reis ejusdem Stichi promiltendi factis,
alterius factum alleri quoque nocet. 1. 18. Vid. inf.
n°. ,12.• :.-.'••
11. Quum duo eamdem pecuniam dcbent, si unus ca-
Il8 LEGUM DELECTUS.
pitis dimiiiutione exemptus cst obligatione, nlter non li-
beratur: multiim enim interest, utrum res ipsa solvatur,
an persona liberelur. Qutim persona liberatur manente
obligalione, alter durat obligatus; et ideo si aqud et
igni interdictum est alicui, fidejusspr postea ab eo dalus
tcnelur. I. ttlt.
12. Si reus stipulandi, vel pluiium stipulandi correo-
rum unus, promissorem, vel plurinm promissorum unum
interpellaverit, aut si promissor, vel unus promissorum
sponle agnoveiit dehilum uni stipulatorum , tota obliga-
lio omnibus stipulatoribus adversus omnes promissores
integra perpetuatur a* ult. Cod. de duob. reis slip. et
prom. b.
<?Vid. 48. De fidejussoribus, etl. 47» eod.Td verum
esl iuter correos dunitaxat^ id est, qui se invicem et
mutuo obligaverunt principaliter : secus inter eos qtti in
solidum quidem ohligati sunt; veluti tutores, derelin-
quenles, etc, sed quid reciprocam non subierunt obligar
tionem, neque inter realiter tautum obligatos. Quid
inter realiter obligatos in solidum, si alter tolum solvat ?
Regrcssum habet adversus alterum. Verura regressus
istc exerceri debet iutrh triginta annos (h die obliga-
tionis) sicut et ipsa aclio principalis moveri debet in-
tra trig^nta annos, adeo ut per eosdem triginta annos
et actio principalis et actio regressus nomine extin-
guitur.'/ ne solulio ab uno facta alteri noceat postquhm
hic per pra?scriplionem liberatus est: nam prsescriptio
pro solutiorie est. Piegulaviter et jure antiquo', qui tolum
solvit regressum non habet, quia suum negotium gessit;
datur dumtaxat iste regressus benignitatis noraine. Ve-
rum isla benignitas verti non debet in praejudicium alte-
LEGUM DELECTUS. 119
vius, ith ut postquam libcratus est ab actionc principali,teneatur adhuc regressils nomine, licet h compossessorc
pulsatus inquietudine litis non fucrit. Vid, Molin. Dc
usuris. q. 89, n° 671 et seq.b Voy. Louet. 1. P, n° 2.
i3. S\ duo vel plures in solidum promiserint 0, non
in solldum tamen singuli, pro sua* quisquc parte conve-
nientur, Verum quod a quibusdam exigi non poluerit,cajterorum onus erit. Nov. 99.
a Quid? exist&novel. Divisio facta estne inter credi-
tores sicut inter debitores ? Respondco aflirmative. Vidc
Duperier, l. 3, q. 14 et 17.
LIBER QUADRAGES. SECT.
TITULUS PRIMUS.
De/idejussoribus et mandatoribus.
1. Omni obligatiom fidejussor accedere potest. 1. 1.
Kt conimodati, et depositi lidejussor accipi polest, et.
lcnelur. I. 2.
Et gencra|iter omnium obligationum fidejussorem ac-
cipi posse nemini dubium est a. 1. 8, § 6.
a Excipe casum inlerdicti. 1. 6. De verborum obliga-lionibus.
Sed et si ex deliclo oriatur actio, magis putamus te-
neri fidejussorem. 1, 8, § 5, Vid. 1. 70, {Jult.2. Qui satisdare promisit, ilh. demum implesse stipu-
lationem satisdationis videtur, si eum dederit accessionis
loco, qui obiigari potcst, ct conveniri a. 1. 3.
120 LEGUM DELECTUS.
a Fidejussor debet rcnuntiare privilegio fori. 1. a. Qui
salisdare coguntur. I. 7, in. p. eod.
3. Plane si non idoneum fidejussorem dederit, magis
est ut satisfactum sit, quia qui admisit eum fidejuben-
tem, idoneum esse comprobavit a. 1. 3, in f.
a L. 10. Qiri satisdare cogunlur. 1. 3 et 4« Ut in pos-
scssionem legatorum.
4. Potcsl accipi fidejussor ejus actionis quam habilu*
rns sum advcrsiis eum pro quo fidejussi, vel mandati,
vel negoliorum geslorum a. 1, l\.
a Fidejnssor in antecessum obligationis; mais les biens
dtt fidejusseur ne seront hypoiheques que du jour de Vobli-
gation contractee par le debiieur qui emprunte. Vid. 1. 1,
-• 9» )• 11 » § i« Qui potiores, et Yobligation accessoire
ne peut subsister sans principal. Quii! peut-on opposer qu 'il
ne depend pas dufidejusseur de nitre pas oblige, et que
Yobligation dn ftdejusseur est conditionneUe, et la condition
aun effet retroactif dans le conlrat? Dyaiiieurs il peutyavoir hypotheque sur les biens du fde/usseury sans%qu'ilyen ait $ur ceux du debi/eur% si le cautionnement est passepar~devant notaire, el que le dibiteur ne soit obiige quesous seing-
prive. Ce parti est le meilleur, et cest un principe que fide-
jussor, pignus et hypotheca possunt accipi in anteces-
sum fulurrc obligationis. Vide I. 16, infra, et-1. 8, § 4' h.
Slipulalus sum a reo, nec accepi fidejussorem; pos-tea volo adjicere fidejussorem; si adjecero, fidpjussor
obligatur. Et parvi refert ulrum purfe fidejussorem obii-
gem, an ex die, an sub conditione. Adhiberi autem fide-
jussor tam futurae, quam prascedenti obligationi potestdummod6 sit aliqua, vel naturalis futura obligatio. 1. 6.
Dict. 1. § 1 et2.
LEGUM DELECTU5. 121
5. Fidejussor et ipse obligatur, et heredem obligatum
rclinquit, quiim rei locum obtineat, 1. 4»
6. lllud commune est in universis qui pro aliis obli-
gantur, qu5d si fuerint in duriorem causam adhibiti,
placuit, eos omnino non obligari a. In leviorem plane
causam accipi possunt. Propter quod in minorem sum-
mam recte fidejussor accipielur. Item accepto reo pure,
ipse ex die, vel sub conditione accipi potest. Enim ver6
si reus sub conditione sit acceptus, fidejussor pure non
obligabitur. 1. 8, § 7.a Obliganlur saltem in veram causam. 1. 22. Mandati
vel contra.
7. Pro fidejussore fidejussorem accipi, nequaquamdubium est, 1. 8, § ult.
8. Si mandatu meo Titio decem credideris a, et me-
cum mandati egeris, non liberatur Titius, sed ego tibi
non aliter condemnari debcbo, quam si actiones quasadversus Titium habes, mihi praestiteris. 1. 13.
a Iieneficium cedendarum actionum.l. 17.
9. Si cum Titio debitore egeris, ego (mandator) non
liberabor, sed in id dumtaxat libi obligatus ero quod a
Tilio servare non potueris. 1. i3, in fin. 1. 55. in fin.
1. 68, § 1, in fin.
Priiis debitor conveniendus, et quod ab eo creditor
non potuerit recipere, secundiim hoc ad fidejussorem,aut sponsorem, aut mandatorem veniat, et ab illo quod
reliquum estsumat. Nov. 4» cap. 1.
10. Si slipulatus esses h me sine causS, et fidejussoremdedissem a\ et nbllem eum exceptione uti, sed potiiis
sblvere, ut meciim martdati judicio ageret; fidejussori,etiam invilome, exceplio dari debet. Interest enim ejus
123 LEGUM DELECTUS.
pccuniam retinerc polius, quam sotutam. slipulari a rco
repelere. i. i5.
a Vid. legem 19. De exceptionibus. 1. ult. Dcpaotis.Ex persona rei, et quidem invito reo %exceptio et cac-
tera rei commoda fidejussori, cajlerisque accessionibus
competere potest. 1. 32.
11. Fidejussor obiigari non potest ei apud quem reus
promittcndi obligatus non est. 1. 16.
12. Nalurales obligationes non eo solo acslimantur, si
actio aliqua eorum nomine competit, veriim etiam quiimsoluta pecunia* repeti non potest. INam licct minus pro-
prie debere dicantur naturales debitores, per abusionem
intelligi possunl debitores ; et qui ab his pecuniam reci-
piunt, debilum sibi recepisse. I. 16, § 4* ^^. SUP; de
obl. et act. n° 26.
i3. Siipulatione, in diem concepta, fidejussor si sub
conditione accepius fuerit, jus ejus in pendenti erit: ut
si ante diem conditio impleta fuerit, non obligelur; si
concurret dies et conditio, vel etiam diem conditio secuta
fuerit, obligelur. I. j6, § 5.
16. Fidejussoribus succurri solet, uli stipulator com-
pellatur ei qui solidum solvere paralus est, vendere cac-
terorum nominaa. 1. 17. Vid. 1. 3^, 1; 4*> § li-» J3-
a Quid, possuntne actiones cedi ex intervallo propter
legem 76. De solutipnibus? Vid. 1. 57. De legatis i°.
. Quum is, quj et reum et fidejussores habens, ab uno
ex fidejussoribus accepta* pccunia, prxstet actiones, po-
terit quidem dici nullam jam esse, quuni suum perce-
perit, et perccptione omnes liberati sunt. Sed non \[h,<;st,
lion enim in solutum accipit, sed quodammodb nomen
debitoris vendidit, et ide6 babet actiones, quia tenetur
LEGUM DELECTUS. 123
ad id ipsum ut practet actiones. I. 36,1. 76, desolutio-
nibus. 1. 28. Mandati vel contra.
Quum alter ex fidejussoribus in solidum debilo satis-
faciat, actio ei adversiis eum qui una fide jussit non
competit a. Potuisti san6, quum fisco solveres, deside-
rare ut jus pignoris quod (iscus habuit in te transferetur,
et si hoc iia factum est, cessis actionibus uli poteris,
quodetin privatis debitis observandum est, 1. u.Cod.
defidejuss.a Quia fidejussor suum proprium non aiicnum nego-
tium gessit. Idem olim in correis; secus hodie, I, 2. Cod,
De duobus reis. Vid, n° 4» 5. De duobus reis, et infra.
1.39.i5. Heres a debitore hereditario fidejussorem accepit,
deinde hereditatem ex Tfebelliano reslituit. Fidejussoris
obligationem in suo statu manere ait. Idemque in bac
causa- servandum, qu6d servaretur quiun heres contra
qucm emancipatus filius bonorum possessionem accepit,
fidejussorem accepit: Ide6que in utraque specie tran-*
seunt actionesfl, I. 21.
ah. 25, ait: si quis pro pupillo sine tutoris auctori-
tale obligato, prodigove, vcl furioso fidejusserit; magisesse ut ei non subveniatur: quoniam his niandati actio
non competit. Vid. contra;. 1. 6. De verborum obligationi-bqs. Gotofredus legit: Quaravis ei mandati actio non
competit,-Vid. 1.46, h.
16, luter fidejussores non ipso jufe dividitur obligatio.Ex epistola divi Hadriani: et ideo si quis eorum, ant6
exactam a se partem, $ine herede decesserit, vel ad ino-
piam pervenerit, pars, ejus ad coetcrorum orius respicit 0.
I.26.
*&*&;
124 LEGUM DELECTUS.
n Nonne distinguendum est inter eos qui simul uno
aclu fidejusserunt, et eos quorum alter post alterum fi-
dejussit? tunc enim primus accessit alience obligationi
integra? ct solus. Secundus autem potuit ignorare pri-mutn lldejussisse.
Ut autem is qui cum altero fidejussit, non solus con-
venialur, sed dividatur actio inter eos quisolvendo sunt,
anlc condemnationem ex ordine postulari solet. 1. 10,
§ i, Cod. de fidejuss. Vid. § 4» ms 1, eo^*
17. Sicut ipsi fidejussori, itaheredibus quoque eorum
succurrendum. 1. 27, § 3.
18. Fidejubere pro alio potest quisque, etiam si pro-missor ignoret. I. 3o.
19. Si fidejussor, vel quis alius pro reo antc diem
creditori solverit, expectare debebit diem quo eum sot-
vere oporluit. I. 3i.
20. Utfidejussor advers6s confidcjussorem suum agat,danda actio non est, lde6que si ex duobus fidejussori-bus ejusdem quanlitatis, quiim alter electus a creditorc
totum ei exsolvet a, nec ei cessae essent acliones; aller
ncc h crcditore, ncc h fideconjussore convenietur. 1. 3g.a Vid. suprh n° 14 in liue.
21. Si fidejussorcs in id accepti sunt, quodh curalore
servari non possit, et post impletam legilimain atatem,
thm ab ipso curatore; quhm ab hercdibus cjus in soli-
dum servari potuit a; ct ccssante eo qui pupillus fuit b,
splvendo csse desicrit, non lemere c utilcm in fidejusso-res actionem compctcre. 1. 4l»
0 Parentes pupilli vcl judex fidejussorem pro pupillo
acceperunt ab cjus curatore, sed subsidiarinm dumtaxat.
est, in id quod h curatore servari non possct.
LEGUM DELECTUS. 125
b Loiseau concilie ces deux lois, en distinguant le fidi-
jusseur subsidiaire et lefidijusseur pur et simple.^Facile.
Si fidejussor creditori denuntiaverit ut debitorem ad
solvendam pecuniam compelleret, vel pignus distraheret,
isquc cessaverit, an possit eum fidejussor doli mali excep-tione summovere? respondil, non posse. 1. 62.
22. Quu.m lex venditionibus occurrere votuerit a, fide-
jussor quoque liberatur b: e6 magis qu6d per ejusmodiactionem ad reuin pervenitur c. 1. 46.
aVid.l. 25, h.
b Parexemple si une veuvc quise remarie donne le con-
quit de sa premiere communauti avec garantie contre Yar-
//^•279 de Paris Gotofr. ait: Puta de donationibus
inter conjuges quac vetitaj sunt.
c Quid dufidijusseur d'une femme mariee qui s*obligesans son tnariP Id locum habct in fidejussore minoris.
Vide n° 27.23. Si Titius et Seia pro Maevio fidejusserint, sub-
ducta* muliere dabimus in sotidum adversus Titium ac-
tioncm: quutn scire polucrit aut ignorare non debucrit
nmlierem frustrh intercederc a. 1. 48. Vid. ult. de duo-
bus reis.
a La loi 47 dit: Si debitori deportatio irrogata est,
non posse pro eo fidejussorem accipi, scribit Jui. quasi
obligatio extincta sit. Voy. Duperier, 1. 1, q. 6. Ralio
quia condemnatus intelligitur mortuus civiliter et here-
ditatem habet, und6 sicut bonis exuilur, ith etomni rere
alieno liberatur. Vid. 1. 6. De verborum obligationibus.La loi 47 dit: Si debitori deportatio irrogata est, non
posse pro eo fidejussorem accipi scribit Julianus,
I2'6 LEGUM DKLECTUS.
quasi tota obligatio contrh ciim cxtincta sit. Duperier,I. i, q. 6 hoc limitat ad obligationem contractam antc
deportationem, quia depoftatus exuitnr bonis, et suc-
ccssorcm accipit : sectis si post condcmnationem mu-
tuum ateeperit et fidejussorem dederit, quiaremanet ca-
pax juris naturalis et genlium. Obligatur saltem naturali-
ter cl obligalio naturalis sufiicit ad fidejussioncm. 1. 16,
§ 3. Dc fidejussoribus. Quid de minore si restituatur ad-
verstis fidejussorem? Vide § i, cujus distinctioni non
plaudo.
24. Crcditor pignus distraherc non cogitur, si fide-
jussorcni simpliciler acceptum omisso pignore, vetit con-
venire. 1. 51, § 3.
Sed neque ad res debitorum qu.nc ab aliis detinentur
veniat priiis, antequam transcat viam super personalibnscontrh mandatores, ct fidcjussores, ct sponsorcs. Nov. 4.Cod. 2, ap.
25. Non deceptus videtur jure communi usus. 1. 5i,
§ 4> u^* Cod. de in integrum rcstitutionibus.
26. Quinn faclo suo reus principalis obligalionem
pcrpetuat 0, cliam fidejjssoris durat obligatio : vcluli si
moram fccit in Sticho solvcndo //, et is dccessit. 1. 58,
a Le dibitcurpeut couvrir lapiremption au prijudice du
fidejusseur. Quid sieile emporlait pmcription P Vid. 1. 3,
§ t. Quai in fraudem creditorum, sed dnmlaxat debitor
hic jurc suo non usus est, sed fidejussor potest adessc
lili nc collutlatur. Authcnt. Nunc. Cod. De litig.b Rcus potcst pcrpeluarc obligalioncm niora sun\
Quid, potcstnc augero usuras ex mord ? Vid. 1. 88. Dc
verborum obligationibus.
LEGUM DELECTUS. 127
27. 'Juicumque reusita libcratur h creditore, ut na-
lura debitum maneat, teneri fidejussorem respondit a.
Quiim vcro genere novationis transeat obligalio, fide-
jussorem aut jure, aut exceptione liberandum. 1. 60.
a Quid, post prxcscriptionem debilori acquisitam ?
Fidejussor liberatur. Si dcbilor perpcram h judicc abso-
lutus sit, liberatur fidejussor propter auctorilatem judi-ciorum.
Mlnoris fidejussor, co restituto, non liberatur, nisi
intervenerit dolus creditoris. 1. 1, Cod. de fidejuss.niin. a.
a Vid. 1. 10. Rein pupilli satvam ubi lidejussor tutoris
debet usuras. 1. 2, S 2. De administrationc rerum ad
civ. pertinent.28. Fidcjussores magistratuum iti pocnam, vcl vindic-
tam quam non spopondisscnt, non dcbere conveniri
dccrevit. 1. 68 a.
a La caution du bail sera tenue des dotnmnges et intirits
de Vincendie. Sec6s de la simple caulion des loyers. Dar-
gen.tre, I. 54> Locali. Quid de usuris quae cx mora* ve-
i niunt. Vid. I. 88. De verborum obligationibus. 1. 54«
\ Locati. 1. ult. De magistrat. conveniendis. I. 17, § ult.
Ad municip. I. 21, § 1, cod. 1. 10. Uem pupil. sal.
Fidejussores magistratuum in his qnac ad reipuMic.T
.) adininistrationem perlinent, teneri; non in his qtiae ob
culpam, vel delictum eis ptEnajnominc irrogentur, thm
v milii quhm divo Scvero patri mco placnit. I. un. Cod. de
x peric. eor. qui pro mag. inu»v.
\y 29. Id quod vulg6 dictum cst a, miikftciorumfidejns-sorem accipinon posse, non sic intetligt debet, ut in pav-
128 LEGUM DELECTUS.
nam furli, is cui furtum factum est, fidejussorem accipercnon possit. 1. 70, § ult. Vid. 1. 8, § 5.
a Vid. 1. 68, § 1. Qua* multum obtinetin praxi ubi
fidcjussor tenctur de secund;\ summd, 110n.de primi, si
forte dcbitor solvcndo sit in primd summi, parce que le
fidejttsseur ne serait qne certificateur, et les criancicrs ne
trouveraient aucutie stlreti dans le cautionnetnent, Voy. les
arrits de Augeardy t. 2, arl. 89.3o. Si vcl uniiin 6 reis, vel unum 6 fidejussoribus
crcditor convenerit, non amittit jus agendi contrh cac-
tcros. 1. 28. Cod. de fidejuSs. et mand.
TITULUS II.
De novationibus et detegationibus,
1. Novalio est prioris debiti in atiam obligationem vel
civilcm, vel naturatcm transfusio atque translatio a. lloc
est, quum ex prrecedenti causct ita* nova conslituatur,
ut prior perimatur: Novatio enim h novo nomen acccpit,et a novd obligatione. 1. 1.
a Point denovation. in l. 33, § 3 De donationibus. In
1. 24. De morlis causft donationibus. in 1. 17, in finc
princ. Dc rebus auctoritate judicis possidendis. in. 1. 11,
§ 1. l)c pigneratitiA actione. in. I. 1, § 10. De separalio-nibtis. in. I. 3. De duobus reis. 1. 6, hic. Cujacius 11, ob.
C. 3a, ait novatione obligationem rautari, superioris
temporis ordinem non mutari. Loyseau, dtt diguerpisse-
tnent, I. 6, c. 7, n° 8, ditqm cctle ctause de sans prdjudi-cier h fhypotlieque, est d'ordinaire superftue aux conlrats.
Voyez Louet et Rrodeau. I. n, c. 7.
LEGUM DELECTUS. 1292. Itlud non inlcrest qualis processit obligatio, utrum
naturaiis, an civilis, an honoraria : ct utriim verbis, an
re, an conscnsu : qualiscumque igilur obligatio sit quae
prascessit, novari verbis potest: dummod6 sequens obli-
gatio, aut civiliter leneat, aut naturaliter: ut puth si pu-
pillus sine tutoris auctoritate promiscrit a.\. 1, § 1.
a Lifemme mariie chez nous ne peut donner tieu h la
novatton sans Yauforiti de son mari.
3. Novatio ilh demiim fit, si hoc agatur, ut novetur
obligatio. Coeterumsi non hoc agatur fl, dua erunt obli-
gationes. 1. 2. in fin. b.
a Quare si in slipulalum funeris impensa dcducta cst,
diccndum est locum csse privilegio, si mod6 quis non
objiciendi privilegii causd stipulatus est. I. 17, in fine
princ. De rebus auctoritate judicis.
h Vid. ibi. I. 8, § 1, hic. 1. ult. Qui potiores, n° 5.
Novationem nocentia corrigenles volumina, ct veteris
juris ambiguitates resecantes, sancimus, si quis vel aliam
personam adhibuerit, vel mutaverit, vel pignus acccpe-rit vel quantitalem augendam, vcl minuendam esse r:c~
didcrit, vel condilionem, seu tempus addidcrit, vet de-
traxerit, vel cautionem minorem acceperit, vel aliquid
fecerit ex quo veteris juris conditores inlroducebant no-
vationes, nihii penilus prioris cauteirc innovari, sed an-
teriora stare et posleriora increnienlum illis accederer,
nisi ipsi specialiter remiserint qttidem priorem obligatio-
nem, et hoc cxpresserint, quodsecundam magispro ante-
rioribus elegerint, Et generaliter definimus votuntate solum
essc, non lege novandum; etsi non verbis exprimatur,ut sine novationc ( quod sotilo vocabulo «vuuwuvo T«:G«
graeci dicunt) causa procedat d, lloc enim naturatibus
ix. 9
l3o LEGUM DELECTUS.
incsso rcbus volumus, ct non verbis cxtrinsecus supei>venirc. 1. ult. Cod. eod.
c Licet utraque subsistat obligatio, idem tamen non
bis datur.
d Jure distinguitur. Non sil novatio nisi hoc actum sit,
Jure vcro Cod. Nisi expressum sit. Actum autem intelli-
gilur thm ex metu debitoris quhm creditoris, etapudnosnovatio locum habet, nisi hypotheca prioris obligalionis
cxpresse retenta fuerit. Vide tamen Louet, 1. n. c. 7.
4. Cui bonis interdictum est, novare obligationcmsuam non potcst, nisi meliorcm suatn conditionem fecc-
rit. 1. 3.
5. Si ith fuero stipulatus quanto tninus h Titio debito-
retn exegissetnt tantum fidejubes ? Non fit novatio, quianon hoc agitur ut novelur. 1. 6.
6. Legata, vel fideicommissa, si in slipulatione fue-
rint deducta, et hoc actum utnovetur, fict novatio. 1. 8,
§ 1. Vid. sup. 1. 2, in fine.
7. Quod ego debeo, si alius promittat, liberare me
potest, si novalionis caus&hoc fiat. I. 8, § lilt.
Mc is qui quod debco promittit, eliam si nolim, libc-
rat. Dict. § in fin. Vid. inf. de solut. 1. 23.
8. Qui sub condilione slipulatur quoc omnimod6 cxta-
turaest, pure videtur stipulari. 1. 9, $ 1.
9. Delegare est vice stu\ alium reum dare crcditori, vel
cuijusscrit. 1. 11.
10. Novatione legitime facw, liberanlur hypothccaj a,
et pignus : usurac non currunt b. 1. 18.
a Vid. 1. 11, § 1. De pigneratitia* actione, 1. 17, in fine
princ. De rebus auctoritate judicis possidcndis. La/0/27,dit: Emptor cum delcgante venditore pectiniam ith pro-
LEGUM DELECTUS. l3l
miltit quidquid ex vendito dare facere oportct novatione
secutA usuras neutri post insecuti i-mporis debet. Nota,Yenditio fundi parit ustiras ipso jurc. I. 2. Cod. De usu-
rls. I. 5. Cod. De actione emplitia\b Cujacius ad. 1. 6. Si certum petatur, dit: Pecunia
aliundc veniens veluti ex vendito vel ex mandato potesttransire in mutmim partium conventione, nec illa tamen
novatio impedit usuras.
Kx contractu pccuniffi creditcD, actio inefficax dirigi-tur, si delegatione persona? rite facta*, jure novalionis ve*
tustior conlractus cvanuit. I. 2. Cod. eod.
11. Dolicxceptio quae poterat deleganti opponi, cessat
in pcrsona* creditoris, cui qui delegatus est: Idemque est,ct in cccteris simitibus cxccptionibus. I. 19.
( Qui) jam excessit cctatem viginti quinque annorum,
quamvis adhiic possit restitui adversiis priorem credito-
rcm, (delegatione excepiibnem amitttit). Ide6 autem de-
ncgantur exceptiones advers6s secundum creditorem,
quia in privatis contractibus et paclionibus, non facile
scirc petitor potest quid inter eum qui delegalus est a
et debilorem aclum est, aut Ptiam si sciat, dissimulare
dcbet, ne curiosus videatur h : et ide6 merit6 denegan-dum est adversus eum exceptionem ex personA debito-
ris. Dict. I. 19.a Creditor curiosus csse debet in. 1. 3, § 9. De in rem
vcrso. I. ult. De exercitoritL
b Vide 1. 33, § 3. De donationibus. 1. 41» De re ju-dicatft.
Si Titius donare mitii volens, delegatus h me credilori
meo slipulandi spopondit, non habebit adversiis eum il-
lam exceptionem, ut quatenus facere potest condemnetur.
l3a LEGUM DELECTUS.
Nam adversiis me tali dcfensione metito utebalur, quiadonatumab eopetebam, creditorautem debitum perse-
quitur c. 1. 33.
c Secuj? par la voie de ta simple cession sans deligation
fortnclte.12. Tutor (novare) potest, si hoc pupillo expediat a.
1. ao, § i.
a Vid. contrh. 1. 96. De solutionibus. Ubi potest tutor
delegare, licet non oxpediat pupillo, modo non malo
concilio fecerit. Reveih domini loco habetur. 1. 2. De
administralione et periculo tutorum.
i3. Novare possumus aut ipsi, si sui juris sumus, aut
per alios, qui voluntate nostrd stipulantur. 1, 20,
Procuralor omnium bonorum ( novare potest). Dicl.
I. 20, § 1, infin. Vid. contrh. I. 60, de procuratoribus.
14. Agiialum furiosi, aut prodigi curatorcm novandi
jus haberc minime dubitandum est, si hoc furioso, vel
prodigo cxpcdiat. I. ult. § 1.
i5. Paulus respondit, si creditor h Sempronio no-
vandi anitno sliputatus esset, ith ut h prima obligattonc111univcrsum disccderctur, rursum easdem res h postcriore debitore, sine consensu prioris, obligari non posse.1. 3o.
16. Si duo rei stioulandi sint a, an attcr }us novandi
babcat qu,xritur| et quid juris unusquisque sibi adqui-sierit? Ferc autem convcnit, et uni rcct6 solvi, et ununi
judicium pctcntem tolam rem in litem dcducere h; ileni
unius acceplitatione petimi utriusquc obligationem; e\
quibus colligitur c unumquemque perindc sibi acqui-sissc ac si sotus stipulalus cssct: cxccpto eo, qu6d etiau.
faclo ejus, cum qtto communc jus stipulantis est, amit
LEGUM DELECTUS. i33
letc debitorem potest. Sectmdum quse si unus ab alio
quo slipuletur, novationc quoque liberare eum ab allcro
potetit, quum id specialiler agit. 1. 3i, § 1.
a L. 27. De pactis contrh.
b L. i3, § ult. De accepiilatione. 1. 16, eod.
c Si alter 6 correis credendi praevenit, debitor noti
potest alteri solvere. Verum qui tolum accepit debet par-tein alteri inferre. Arg. 1. 2. Cod. De duobus reis. Krgoanle solutionem totius potest debitor mediam partem al-
leri non petenli solvere. ltem potest hujusce mcdias par-tis compensationem pctenli solidum opponere. Vid. 1. 16.
De duobusreis. NoU semper ipso jure inesse sociclalem
in h&c parte.
17. In summA admonendi stimus nihil vetare utia sli-
pulatione plures obligationes novari, vcluti si ith stipule-mur: Quod Tititim et Seium mihi dare oportet, id dari
spondes? Licet enim ex diversis causis singuli fticrant
obligati, utrique tamen novationis jure liberantur: quiim
iitriusque obtigatio in unius personam, h quo liuuc sti-
pulcmur, confluat. 1. utt. § 2.
18. Detegatio debiti, nisi consenlicnte et slipulanti
promittentc debitore, jure pcrfici non polost a, Nominis
autem venditio, et ignorantc, vel invito eo- adversus
quem actioncs maudanlur, conlrahi solct. 1. 1. Cod. dc
novat. et dcleg»a Discrimen ccssionis et dclcgalionis.
19. Si delegalio non est intcrposita debitoris tui, ac
proptereh acliones npud tc remanserunt, quamvis cre-
dilori tuo adversiis eum sotulionis causA mandaveris ac-
tiones: tamcn nnlcquhm lis constelur, vcl aliquid ex "dc-
bilo acciptat, vcl debilori tuo dpnunliavcrit, exigere k
l34 LEGUM DELECTUS.
debitore tuo debitam quantilatcm non vetaris: et eo modo
tui trcditoris exactionem contra eum inhibere. I. 3. Cod.
eod.
20. Si delegatione facta* jure novalionis tu liberalus es,
frustrh vereris, ne eo qu6d qur/: h clicnle/2 suo non fa-
ciat exaclionem, ad te periculim rcdundet: quiim perverborum obligalionem volunlate novationis inlcrpositfl,h deblto liberalus sis. 1. 3, in fin. Cod eod.
a Istud veibum non est appositum : Reverh non cst
jurisconsultorum, sed imperatorum.
TITULUS III.
De solutionibus et liberationibus.
i. Quotiens quis debilor ex pluribus causis unum de-
bilum sotvit, est in arbilrio sotventis dicere, quod potiusdcbitum votuerit solutnm : et quod dixerit, id crit solu-
tum. Possumus cnim certam legem dicerc ci quod solvi-
mus. 1. i.
Iu potcstatc ejus cst qui cx pluribus contractibus pe-ctiniam debet, tempore sotutionis exprimere in quamrausain rcddat, I. i. Cod. cod.
2. Quotiens vero uon dicimus id quod solutum sit,in arbittio est accipientis, cui potius debilo acceptumfucrat dummodo in id consliluat solutum, in quod ipse,si debcrct, esset solitlurus, quoque debiio se exoneratu-
rus cssct, si dcbcret a\ id cst, in debituin quod non
est in controversia*, aut in illud quod pro atio quis fule-
jusserat, aut cujus dies notidum vcnerat : oequtaimumcnim visum cst crcditorem ith rem agere debitoris, ut
LEGUM DELECTUS. i3J»
suam ageret. Permittitur crg6 crcditori constiluere, in
quod velit solutum: dummodo sic constituamus, ut in.
re sua* constitueret, sed constituere in re prasenti, hoc.
est stalim atque solutum est b. Dum in re agendd hoc fiat,ut vel creditori liberum sitnon accipere, vel debitori noit
dare, si alio modo exsolutum quis eorum velit. Cecterum
posteh non permittilur. Haec res efficiet, ut in duriorcm
causam c semper videalur sibi debere accepto ferre.Jthcnim ct in suo constitueret nomine. 1. i, 2, 3.
a Idque juxth prceceptum altefi ne fcceris, elc. tam
prccclara htimanitatis principia.b Vid. 1, 73.c Vid. 1. 10, § 1. h. t. el 1. 35. De pigueratitiA ac^
lione. In dictft legc IOI. Creditor qui pignus distrahit,
pretium imputat in quamlibet causam. Arg. tit. Cod.
Etiam ob chirogr. pecun. pig. Item ad puniendam conlu-
inaciam debitoris, et ut indcmnis evadat creditor. Vitl.
tamen. 1. io3, quipeut syappliquerh un heritier quidoit dtt
chef du difunt et de son propre chef. Si te titre qui itait
contre le difunt tiest pas diclari exicutoire contre Yhiri-
tier, itfattdra imputer ce que Yhiritier apayi sur ce quitdevait de son chefs qui nondiim competli poterat. Idcm
iil n}ilait hiritier quepar biniftce, quandte titre attrait ilc
exicutoire.
3. Qu6d si forte h netttro dictum sit, in liis quidcm
nominibus, qtuc diem (vel conditioncm) habuerint, id
vldetur solulum, cujus dics venit: et magis quod mco 110-
niiue, quhm quod pro alio fidejussorio noniine debeo :
ct potiiis quod cum pccna*, quhm quod sine porm\ dcbe-
tur: et polius quod satisdato, quam qttod sinc sali.sda-
iione debeo. I. 3,§ 1 ct t. !\.
l36 LEGUM DELECTUS.
Quum ex pturibus causis debitor pecuniam solvit,
utriusque demonstratione cessante, polior habebttur
causa ?jus pecuniae qutcsub infamid dcbetur : mox ejtis
quoe pcenam continet a: terli6 qute sub hypolhccA, vel
pignore conlracla est. Post hunc ordinem polior liabe-
bitur propria, quhm aliena causa, veluti fidcjtissoris quodvetcres ide6 defmierunt, quod verisimile viderelur dili-
gentiam debitorem admonitu ith negolium suum gcsturumfuisse. Si nihil eorum intervcniat, vctustior contraclus
antc solvetur b. Si major pecunia numerata sit, quam ra-
tio singulorum exposcit, nihilominiis, primo conlractu
soluto, qui potior erit£, superfiuum ordini secundo,
vcl in totum, vel pro parle niiiiucndo videbitur datum.
1 97*a Sed quo proprio nomiiie debetur eliam sine hypo-
ihecA durius est co quod debetur iiomine fidejussorio cum
hypothecii. Quod cum pcenfl vel usuris debelur durius
est quhm cum fidcjussore.b Si sint duo vcl plures conctraclus ejusdem tempbris,
in singulos imputabitur pro rata. I. 96, § 3,1. 8, eod.
c Quid, pcut-on payer et recevoir par avance des arri-
ragestYun contratde constitution^ sans qtie te debiteurpuissedans ta suite lesfaire imputer au principal pour le dimi-
nuer? Le criancier pourrait-il dirc qtiii navnit intenlion
de morceter son principat^ ct que le debiteur ne pouvait en
payer uneparlie? La loi 2, § 6. De doli exceptionc, dit:
Accipiendo usuras in futurum distulisse videlur petitio-nem in id tempus quod est post diem usurarum proestita-
rum, et tacite convenisse interim se non petiturum. llfaut
distinguer entre ce qtti est exigi et ce qui estpoyi votontai-
rement.
LEGUM DELECTUS. l37
4. In his quaj prscsenti die dcbentur, constat quollensindistinct6 quid soUilur, in graviorem causam videri so-
lutum : si autem nutta pcrgravet, id estsi omnianomina
similia fuerint, in antiquiorcm a. Gravior vidctur, quoe et
sub satisdatione vidctur, quhm ea quce pura est. 1. 5.
a Conirh te dibiteitr a intirit d'ileindre les nouvetles
dettesy parcc qu 'ii empruntera plus aisiment de Vdrgent pour
pwer tes ancicnnes, en donnant la subrogatian; mais c*est
une subliliti.
5. Si quid cx famosft causa et non famosd debeatur,
id solutum videtur quod ex famosi causd debetur; proind6si quid cx causa judicati, et non judicati a debclur, id
putem solutum quodex causdjudicati^debeturr. 1. 7.a La toi 6 dit: Nec ordo scripturae spectatur, sed po-
tius ex juresumitur quod agi videtur. Ideminl. 77, § 12.
Dc lcgatis 20. Causa judicati durior erat, i°. Quiainficia-tio rci juclicatrc crescebat in duplum. Cujacius, ad. 1. 36.
Familiae crciscundx. 20. Propler usuras rei judicaUe quaisunt centesimee. 1. utt. Cod. De usuris rei judicatoe. Chez
nous tachose adjugiepar sen/ence. Paris, art. 111.
bh. 24, hic loquilur dc fidejussore duorum debito-
rum qui solvit atiquid, soiutio imputatur 111antiquius de-
bitum.
6. Quod generalitcr constitutum est a, priits in usuras
nummum sotutum acceptoferendum^ ad eas usuras videtur
periinere, quas debitor exsolvcre cogilur b. 1. 5, § 2, in
finr.
oL. 35. De pigneratilia" antione.
b Vid. 1. 5, § 21. Ut in possessioncm legatorum.c Vid. I. io3.
Si fortb usurarum rationem arbiter dotis rccuperandce
l38 LEGUM DELECTUS.
haberc debuerit d, ith est computandum, ut prout quid-
que ad muliercm pervenit, non ex universd summct de-
cedat, sed prius in eam quanlitatem quam usurarum no-
mine mulierem consequi oportebat; quod non est ini-
quum. 1. 48.d Lapremiere imputalion est pow le dibilettr in gravio-
rem. La seconde est pour le criancier iu usuras. Le § der-
nier de la loi 5 dit: Si quis ita caverit debifori in sortem
et usuras se accipere non sorti et tisuris pro rata" decc-
derc, sed pritis in usuras, tunc deinde si quid superfue-rit iu sortem cedat. La /0/6 dit: Nec euim ordo scrip-turae spcctalur, sed poiiiis ex jure sumitur id quod agividetur. Gotofr. ait t°. Volumus coiitrahenlitim expressa.2°. Juris dispositio. 3°. Ordo scriptura inspicitur et sic
voluntas tacita.
7. Apud Marcellum quaeritur, si quis ith caverit debi-
tori, in sortem et usuras se accipere^ utrum pro rata et sorti,
et usuris decedat, an vero prius in usuras, etsi quid su-
perest, in sorte?Sed ego non dubito quin haec cautio,
in sorle et in usuras, prius usuras admitlat, tunc deindc,
si quid superfuerit, in sortem cedat a. 1. 5, § utt.
a Nous distinguons quand les intirits sont aussianciens
que le principat.8. Vero procuratori recte solvilur. Verum autem acci-
pere debemus euni, cui mandalum est, vel speciatlter,vel cui omnium negotiorum administratio mandata cst a.
\.l2b.
a Quand le dibiteur doit ex pluribus causis, Yimputa-tion sefait en sa faveur. Quand il doit ex eddem causa,
inais principalet intirit, ellesefait enfaveur du eriancier
prius in usuras, pourvu que tes intirets soient aussi anciens.
LEGUM DELECTUS. l3g
qut te principat. Qttand les intirits sont dtts par une sen-
tence, qui les adjugey on pcttt dire que c'est diversa causa
h sorte principali; en sorie que dans quetques lieux Yhypa-
ihequc des inlirits n*a licu que du jour de la sentencc; ainsi
en itnputant sur leprincipal', c'est itnpuier sur la cause la
plus dure el ta plus ancienne.
u Non autem procuratori ad lites. 1.86. h. Vid. 1. 58,
5"g.De procuratoribus.
9. Sed et si quis mandaverit, ut Tilio solvam, deinde
veluerit eum accipere, si ignorans prohibitum eum acci-
pere, solvam, liberabor; sedsi sciero, non liberaborfl.
1. 12, §2. Vid. n° 17.flldem in cacteris contractibus, empti venditi, locati
conducti, etc. Mais queltes pricautions prendre pourfaire
sgnifierla rivocation h ioute la terreP Sibi enim imputetnui mandatum dedit. Hoc jure utimur ut lilis procuratorilion recto solvatur. 1. 86.
Si Tilium omnibus negotiis liieis prceposuero, deinde
vclucro eum, ignoranlibus debitoribus, administrare ne-
golia mea, debitores ei solvendo liberabuntur. Nam is
qui omnibus negotiis suis aliquem proponit, intelligiturclinm debitoribus mandare, ut procuratori solvant. I. 34,
§3.10. Sunt quidam tutorcs qui honorarii nppellantur,
sunt qui rei noliliae gratid dantur, sunt qui ad hoc dan-
tur, ut gerant, et hoc vel pater adjicit ut uniis ( puta) ge-
rat, et vel voluntatc tutorum uni commitlitur gestus, vel
pralor ith decernit. 1. i4,-§ 1.
11. Sive legitimi sunt (tutores), sive testamentarii, sive
ex inquisilione dati j reclfc vel urti solvitur. 1. i.{, S 5.
12. Curatori quoqtte rect6 furiosi sotvitur: item cura-
1^0 LEGUM DELECTUS.
tori sibi non sufiicientis vel per cctatem, vel per aliam
justam causam: sed et pupilli curatori recte solvi constat.
1. «4» $7*i3. Cassius ait, si cui pecuniam dedi, ut eam creditori
meo solveret, in suo nomine dederit, neutrumlibcrari:
me, quianon meo nomine data sit; illum, quia afieuani
dederit: Caeterum mandati eum teneri: sed si crcdilor cos
nummos sine dolo malo consumpsisset, is qui suo no-
mineeos solvisset, liberalur: ne, si aliter observaretur,creditor in lucro versaretur «. 1.
a Et creditor de pradd magis quhm de damno solli-
cilus esset. 1. 25, in fine. De administralione et pericuiolutorum.
i4> Sotulione pro nobis et inviti, et ignorantes liberali
possumns. 1. 23.
Solvere pro ignorante et invito cuique licet, quum sit
jure civili constitulum licere etiam ignoranlis invitiquemeliorem conditionem facere a. 1. 53. Vid. inf. n° 4o.
a Vid. Cod. 1. 69. Dere judicata.i5. Debilores solvendo ei qui pro tutore negotia gerit,
liberantur, si pecunia in rem pupilli pervenit. I. 28.
16. Inter artifices longa difTerentia est, et ingenii, et
naturae, et doctrinae et inslitutionis. Ide6 si navem a se
fabricandam quis promiserit, vel insulatn adifcandam fo-
catnvefaciendatn, et hoc specialiter actum cst, ut suis opc-ris idper/iciaty fidejussor ipse aedificans, vel fossam forJieus,
non consentiente f.tipulatore, non liberabit reum. 1. 3i.
17. Si nullo mandato intercedente debitor fals6 exisli-
maVerit voluntate medpecuniam se numerare, non libera-
bitur. Et ide6 procuratdri qui se ultro alicnis negotiis of-
fert solvendo, nerao liberabilur?
LEGUM DELECTUS. l4lSi qnis offercnti se negoliis alieno bona fide solverit,
quando libcretur? Et ait Jutianus, quiim dominus ratum
Iiabuerit, tunc liberali. 1. 58.
18. Reo criminis postulato interim nihil proliibet recte
pecuniam h debitoribus solvi: alioquin plerique innoccn-
tium necessario sumptu egebunt a. Sed nec illud prohi-bilum videtur, ne h reo creditori solvatur b. 1.4i et i\2.
a Vid. 1. De donationibus. 1. 46, § 6. De jnre fisci.
I. 20. De accusat. 1. i5. Qui et h quibus maj. contra-
rium dicil in crimine Majest.b Sed curandum ne reo qui profugit aliquid h debito-
ribus ejus solvatur, ne per hoc fuga ejus instruatur. I.
ult. De requirendis reis.
19. In omnibus speciebus liberalionum etiam acces-
sioncs liberantur : puth adpromissores, hypothec», pi-
gnora. 1. 43«ao.Intercreditorem et adpromissores confusione facta*
reus non liberatur. 1. 43. in fin.
21. In numerationibus aliquand6 evenit, ut una* nu-
meratione duse obligationes tollantur uno momento.
Veluti si quis pignus pro debito vendiderit creditori.
Evenit enim, ut et ex vendito tollatur obligati et debiti.
Item si pupitlo, qui sine tutoris auctoritate mutuam pe-cuniam accepit, legatum a creditore fuerit sub ea
1r.ondi-
tione, si eum pecuniam numeravit, in duas causas videri
eum numerasse, et in debitum suum ut in falcidiam he-
redi imputetur , et condilionis gratia ut legalum conse-
quatur. i. 44* "Vid- in^r- b 64.22. Si quis aliam rem pro al$ volenti solverit, et evicta
fuerit (res), manet pristina obligalio, et si pro parte
t4'J LEGUM DELECTUS.
fuerit evicta, tamen pro 'solido durat obligatio a, Nhm
non accepisset re inlegru" creditor, nisi pro sotido ejusficret I. 46.
a Item non ptito hic fidejussorem liberari qtiand6 so-
lutum non durat solulum. Vide I. fin. 1. 47» § i« De mi-
noribus. I. 84. De regulis juris.23. Salisfactio pro solulione est 1. 5a.
Solutionis verbum pertinet ad omnem libcrationem
quoquo modo factam : magisque ab substantiam obtiga-tionis referttir, quam ad nummomm solutionem. 1. 54-
a4« In perpetuum quotiens id quod tibi debeam, ad
te pervenit, et tibi nihil absit, neque quod solutum cst
repeti possit, competit liberatio. 1. 6 •.
2,5. Quiim jussu meo,id quod mihi debes, solvis credi-
tori meo, et tu h me, et ego h creditore meo liberor. 1. 64.2(\ Quodcertd die promissum est, vel statimdari po-
test a : totum enim medium tenipus, ad solvendum pro-missori liberum relinqui intelligitur. I. 70 b.
a Quid si immineat monetae immunilio?Puto non possesolvi ante diem locationis : alioquin captaretur jus civile
tanquhm ex aucupio syllabarum contrh mentem legis.b Videl. i38. De verborum obligalionibus. 1. 5o. De
obligationibus et actionibus.
27. Modestinus respondit, si post solulum sine utlo
pacto omne quod ex causa" tutelae debeatur, actiones
post aliquod intervallum cessse sint, nihil ea"cessione ac-
tum, quiim nutla actio superfueritfl : quod si ante solti-
tionem hoc faclum est, vel quiim convenisset, ut manda-
rentttr actiones b, tunc solutio facta esset, mandatarum
subsecutum est, salvas esse mandatas actiones : quumnovissimo quoque casu c} pretium magismaudatarum ac-
LEGUM DELECTUS. i/t3
tionum solulum, quam actio quocfuit, peremplavideatur.I. 76 d.
a Gouj. t, des hypotheques. P. III, p. 196. distinguecoinine M. Louct. Vid. 1, 5 de legalis i°. L. 25. De
ndministralione et periculo tutorum. L. 23. De peculio
legalo. Chez notts on ne pratique point ta cession et inter-
vention ex intervallo enfaveur de cetui quipouvait etre con-
traint, parce qtt 'elte a tieu de ptein droit, comme dit Du-'
moulin.
a Voyez M. Louet. L. C. n° 38. // distingue si celui
quipaie pouvait y itre forci, ilpeut recevoir cession de droit
cx intervallo : seciis contrhglos. Vid. 1. 1 et 3, Cod. de
his qui in priorum creditornm loctim succedunt. L. 25.
De administratione et periculo tulorum.L. 1, Cod. de
contrario judicio tutelae. L. 25, ff. De administratione et
periculo tutorum. M. 1e Pritre, centur. i, C. 99, disiin-
^inler debttorem et extraneum. La Ioi§5% $ 10, h. t.
dit: Si mandatu meo Titio pecuniam credidisses, man-
datore damnato, quamquam pecunia soluta sit, non li-
. berari debitorem ratio suadet, sed et prcestare debet
, creditor actiones mandatori adversus debitorera, ut ei*
salisfiat. La loi 28 Mandati dil ta mitne chose. Molinoeus,
f de usuris 176. Dutnoutin ad L. Modestinus, qui esl la
premiere lecon du dol, pritend qtte celuiqui creditori prin-
cipaliter vel realiter obligatus solvit quum cogi posset•
ipso jure actiones ejus cessas habere intelligitur, licet
de hoc in sotutione nulla mentio facta sit. Voy. 'Ie Pritre
ct M. Guerei, cent. 1, C* 69, Maynard contrh in 1. 5.
De censibus. Fiscus mandat actiones suas ex intei vallo
et post solutionem acceptam, quia novum venditorum
pretium acceptum videtur.
J44 LEGUM DELECTUS.
b La tai 28, Mandati, dit que mandotorsolvens reum
ipso jure non liberat quia stipersunt acliones quas credi-
tor potest cx intervallo cedere saltem mandatori non ex-
traneo.
c L. De fidejussoribus.28. Si lancem apud me deposuerit Titius, et pluribus
hercdibus relictis decesserit 0, si pars heredum me inter-
pellct, optimum quidem esse, si praclor adilus jussissctme parti heredum eam lancem tradere :- quo casu depo-sili me reliquis cohcredibus non teueri. Sed et si sine
proetore, sine dolo malo, hoc fecero, liberabor b : aut,
quod verius est, non incidam in obligationem : optimumautem est id per magistratum facere. 1. 81, 5 1.
a IIy a un beau conseil que Dimosthene donna h un
diposilaire qui avait iti trompe par un de ses diposans.1. ult. Cod. depositi.
b Payer par autoriti de justice.
29. Quasi generale quid retinendum est a, ut ubi ei
obligationi quae sequelae locum obtinet, principalis acce-
dit, confusa sit obligatio b: quotiens duae sint principa-
les, altera alteri potiiis adjicitur adactionem, quam con-
fusionein parere. I. 93, § 2.
a L. j3. De duobus reis ubi dixi de novo cavendum
esse. 1. 8, § 3. Qui salisdare coguntur.b liemanet etiam beneficium separationis bonorum.
1. 3, § 1. De separationibus.30. Stichum aut Pamphitum^ utrum ego velim, dare
spondesP Altero morluo, qui vivit solus petetur; ^isi
(si) mora facta sit in eo mortuo quem pelitor elegerit.Tunc enim perinde solus ille qui decessit, praebetur a.
ac si solus in obligationem deductus fuisset. 1. g5.
LEGUM DELECTUS. I45
a Saltem aeslimatio.
3i. Si creditor a debitore culpa* sua* causa* ceciderit,
prope est ut actione mandali nihil h mandatore conse-
qui debeat: quum ipsius vitio acciderit, ne mandatori
pussit actionibus cedere. I. g5, § 11 a.
a Vid. legcm 67. De fidejussoribus, ubi ultima verba
expungenda stint : Cujacius 6, ad Afr.
3i. Quum eodem tempore pignora duobus contracti-
bus obligantur, pretitmi eorum pro modo pecuniae cu-
jusque contractus credilor accepto facere debet. Nec in
arbilrio ejus eleclio erit, quiitn debitor prelium pignorisconsorlioni snbjecerit. Quod si tempoiibus discretis su-
perfluum pignorum obligari placuit, prius debitum pre-tio pignorum jure solvetur, secundum superfluo com-
pensabilur. 1. 96, § 3 a. Vid. n° 3.
a Vid. 1. 36 in princ. quae ait: pupillo debilor tutore
delegante creditori tuloris solvit, liberatur si non malo
consilio factum est. Vid. 1. 20, S 1. De novationibus.
Ratio, quia lutor polent ipse recipere debitum : secus
autem si debitor nondinr» solvit: nam pupillus aut ejuscurator poterit impedire srJutionem. Yid. 1. 23. De com-
pensationibus. Duperier 3, '.
33. ln perpetuum sublar* obligatio restitui non po-test. 1. 98, § 8. 1. ult, de p^-is.
34. Debitorem a creditom non esse cogendum in
aliam formam nummos accjper» , si ex ea*re damnum
aliquod passurus sit. I. 99.a L. 101, § 1 ait: Paulus rt*iondit aliam causam
esse debitoris solventis, aliam cre. toris pignus distra-
henlis; nam quum debitor solvit pe uniam in potestate
ejus esse commemorare in quam caui*im solveret; quiim
IX. - 10
1^6 LEGUM DELECTUS.
autem crcditor pignus distraheret, licere ei prelium in
acceptum referre etiam in eam quantitatem quac natura
lantiim debebalur, et ide6 deducto eo tantum debitum
peti posse. 1. 5, § 2, hic. 1. 35. De pigneratiti;\ actione.
1. io3, ait: quiim ex pturibus causis debitor pecuniam
solvit, Julianus putat eum ex hctc causd videri solvisse
c*xqua" tunc compclli poterat.35. Crcditor oblatam h debitore pecuniam 0, ut alia
die accepturus, distulit, mox pecunia, qua illa respubiica
ulebalur, quasi acrosa jussu pracsidis sublata est: item
pupillpris pecunia ut possit idoneis nominibus credi ser-
vata, ith interempta est: qttaesitum est b, cujus detrimen-
lum esset? Respondi, secundum ea quse proponerentur,nec crcditoris, nec tuloris detrimentum esse c. 1. 102.
flCambol. 2, 24.b Vid. 1. ult. hic et Cujacium 1. Obs. 38.
c Quoddicimus in eo herede sui falejussori testatoris
id quod ante aditam hereditatem ab eo solntum est, de-
bere slalim solvere, quum aliquo scilicet temperamento
temporis intelligendum esse, nec eum cum sacco adire
debet. 1. io5 1. 23 in fine. De obligationibus et actioni-
bus. 1. 21, § 1. De pecunia constituta\ 1. 21. De judiciis.
Quia debitor debebat pecuniam solemniter oblatam ob-
signare. Vid. n° 34-1- 19, Cod. De usuris. 1. 73, § ult.
De verborum obiigationibus.36. Ejus quantitatis cujus petitionem ratio compensa-
tionis excludit, usuras nonposse reposci manifestum est.
1. 7, Cod. de solut. et lib. a.
a Vid. 1. 11. De compensationibus. 1. 4 et 5, Cod.
eod.
37. Obsignatione tolius debilae pecunioe solcmniler
LEGUM DELECTUS l/tf
fautft, liberationem contingere manifestum est i sed ith
demum oblatio debiti liberationem parit, si eo loco quodebctur solulio fuerit celebrata. 1. 9, Cod, eod.
38. Pecuniee solutae a professio collata ihstrumento
majorem rei gestaa probationem continet, quhm si chiro-
graphum acceptas pecuniee mutuae fuisset redditum. I. i4>Cod. eod.
a Vid. 1. 2, § 1 de pactis.
39. Eum h quo mutuam sumpsisti pecuniam in solu-
tum nolentem suscipere nomen debitoris tui, compelli
juris ratio non permittit. 1. 16, Cod. eod. • •
40. Manifisti juris est tam alio pro de\itore solvente,
quam rebus pro numerata* pecunii, consenticnte credi-
tore, datis, tolli paratara obligationem a. 1. 17, Cod.
eod. Vid. sup. 1. 23. Nov. 4» cap. 3 etsup. tit. de cess.
bon.
a ObUgation parie.
4i. Quum pro pecuniaVquam (mutu6) acceperas, se-
cundum placitum Evandro te fuudum dedisse profitearis:
cjus industriam, vel eventum meliorem, tibi non ipsi
prodesse, contrarium non postulaturus, si minoris dis-
traxisset, non juste petis. I. 24, Cod. eod.
42. Solutionem asseveranti probationis onus incum-
bit: quo facto chirographum cbndicere potest. 1. ult.
Cod. eod.
TITU1.US IV.
De acceptilatione.
1. Pluribus stiputationibus factis, si promissor ith ac-
cepto rogasset: quod ego tibi promisi habesne acceptutn?
t/{8 LEGUM DELECTUS.
Si quidein apparet quid actum est, id solum per accep-tabilem sublalum est: si nonapparet, onmes stipulatio-nes solulae simt. I. 6.
Et uno et pluribus contractibus, vel cerlis vel incer-
tis, vcl quibusdam exccplis caeteris, et onmibus ex cansis
una acceplilatio et liberatio fieri potest. 1. 18.
2. Species acquircndi a est liberari obligatione. 1. 11.
a Quis'acquitle s'enrichit.
3. Ex pluribus reis stipulandi, si unus acceptum fc-
ctfrit 0, iiberatio contingilin solidum. I. i3, § ult.
<!L. 3i, § i. De novationibus.
•4. Si ex pluribus obligalis uni accepto feratur, non
ips.e soltis liberatur, sed et hi qui secum obligaulur.Na;n quum ex duobus pluribusque ejusdem obligalionis
participibus uni accepto fertur, caeteri quoque liberan-
tur, non quoniam ipsis accepto latum est, sed ^uoniamvelut solvisse videtur a is qui acceptilatione sotutns est.
I. 16.
a L. 3, § 3. De liberatione legata. Si res sit indivisi-
bilis, velnti servitus, acceptilatio in partem est inutilis.
1. i3, $1 etff. h. t.
5. Per Aquilianam slipulationem pacto subditam obli-
gatione praecedente subiata, et acceplilatione quae fuit
inducta, peremptd, ei qui ex nulla causa reslitui potestomnis agendi via praecluditur. 1. ult. Cod. de acceptil.
TITULUS V.
De stipulationibus praioriis.
' 1. Si quid vel addi, vel detrahi, vel immutari in stipu-
LEGUM DELECTUS. 1^9latione oporteat, praitorue erit jurisdictionis. 1. i, § ult.
z. Praetoriae satisdationes personas desiderant pro se
intervenientium: et neque pignoribus quis, neque pecu-
niai, vcl auri, vel argenti depositioue, in vicem satisda-
tionis fungittir. I. 7 a.
a Lex 8 ait: Pauhis notat. Qtii sub conditione institu-
tus est agnila* bonorum possessione, cogitur substituto
in diem cavere longiorem : prcctorenimbeneficium suum
nemini vult esse captiosum, nec potest videri caItmmios6
satis petere quem alius antecedit. I. 8. Species est: Ti-
tius heres esto, si navis ex Asia* venerit: si non venerit,Caius heres esto. Omni casu heres legitimus e^cluditur,sive navis venerit, sive non; unde inslitutus admittilur
ad possessionem bonorum, non autem heres legitimus,sed institutus admiltitur tanliim ex beneficio praetoris,
quia revera nondiim est dominus et incerta estconditio.
Posset autem bona dilapklare intereh, unde tenetur'sa-
tisdare substituto vulgariter, ne beneficium pracforis nof
ceat substituto. DD. ad hanc I. quaerunt utrum gravatusteneatur satisdare substituto. Cambol. 4>' J'5. Cujac. 9,ob. 5. Nota; defectus conditionis ex parte instituti, re-
trotrahitur ad tempus mortis.testatoris in favorem subs-
tituti, licet substitutus decesserit ante defectum con-
ditionis; et ilh potest transmittere, quia agnovit judiciumdefuncti quando satis petiit. Verum ipse potiori jurc frui
deberet: nara videtur jure institutus, qu6m primus ins-
titutus vocatur tantiimsub condilione; et ipsi dari de-
beret possessio potius quam inslituto. Lex ith sequitur
potius ordinem verborum, quam mentem testanlis. '•
3. In prxetoriis stipulationibus, si ambiguus sermo ac-
ciderit, praetoris erit interpretatio. Ejus enim mens aes-
l5o LEGUM DELECTUS.
timanda est. 1, 9. Vid.J. 9. De verborum obligationibus.
4. In ejusmodi stipulationibus, qutc quanti res esl \ivo-missionem habent, commodius est certam summam com-
prehendere; quoniam plertmique difiicilis probatio est,
quaiili cujusque inlersit, et ad exiguam summam dcdu-
cilur. 1. ult. Vid. 1. 24 de re judicata\
TITULUS VI.
Rem pupitliy vel adotescentis, satvamfore.
. 1. Si poslcaquhm pupillus ad pubertatcm pervenerit,tutor in icstituenda* tutel^ aliquamdiii moram fecerit a,
certum est et friicluum nomine, ct usurarum medii tem-
poris, tam fidejussbres ejus, quhm ipsutn teneri b, I. 10.
a Mora rei nocet fidejussori. 1, 88. De verborum obli-
gationibus. 1. 68. de fidejussoribus. 1. 54- Locati. Vid.
1. 4'. De fidejussoribus, quse est tantum de fidejussoresubsidiario.
a Ergo fidejussor tutelac in omnem causam fidejubet.
TITULUS VII.
Judicatum solvi.
1. . .. 1. ; . >
l. In slipulatione judicatum solvi, post rem judicatamstatim dies cedit : sed exactio in tempus reo princi-
pali indultum differtur. J. 1. Vid. instit. de satisd. et 1.
ult. Cod. de usur.
LEGUM DELECTUS. I5I
TITULUS VIII.
Datam rem haberi\ ct de ralihabittone.
1. .Tutianus ait, intcrcsse quand6 dominus ratain ha~
bere debere solutionem in procuratorem factam, an tunc
demiim quiim primum certior factus esset, hoc aulem
ivR>atc*<,id est, cutn taxamento et atnptiludine accipien-
dum, et cum spatio quodam temporis, nec minimo, ncc
maxirao (et) quod inagis intellectu percipi, quhin locu-
tione exprimi possit. 1. 12, § a.
2. Si commissa Cst slipulatio, ratam rem doininiim ha-
hiiurtttn 0, in tanlum competit, in quantum mea1
inter-
fuit. Id est, quantum mihi abest, quantumque lucrari
potuit b. 1. 13.
a Dommages-intirits. Lucrum cesisans, damnum emer-
gens. 1. 2, S ult. De eo quod certo loco. Saepius ex slipu-
iatione rem ratam habcri agi potest, prout intersit agen-tis quod litigat, quod consumit, quod advocat, quoddamnatus solvit. 1. 18, conlrh in 1. 6, § l\. Nautae cau-
pones. Lucrum continetur in aestlmatione damni. 1. 3o
ct 33. Locati 1. 7, Cod. Arbitrium tutelac.
In stipulatione qua procurator Cavet ratam rem domi-
nutn habituruin, id continetur quod intersit stipulatoris.
119.
l52 LEGUM DELECTUS.
LIBER QUADRAG. SEPT.
TITULUS PRIMUS.
De privatis detictis.
t. Civilis constitutio est pccnalibus actionibus heredes
non teneri, ncc cateros quidem successorcs; idcirco nec
fuili convcniri possunt a,\, i. Vid. sup. 1. 26, dc ob.
etact.
a Conlra apud nos, quia debemus exonerare animas
parentum.2. Hasredem autem furti agere posse osquc constat;
execulio enim quorumdam delictorum heredibus data
cst. ith el legis Aquili.c aclionem heres habet. I. 1, § 1.
3. Sed injuriarum actio heredi non compelit a. 1. $ 1,in fin.
a Quia pcenac non irrogatae indignalio solam duriticm
continet. 1. 7. De servis exportandis.
4- Numquam plura deticta concurrentia faeiutit, ut
ultius impunilas detur: ncque enini delictum ob aliud
dctictum minuit poenam. Qui igitur homincm subripuit..et occidit, quia subripuit furli, quia occidit, Aquilid te-
netur: neque altera liarum actionum alleram consumit.
Idcm icendum si rapttit et occidit. Nam ct vi bono-
rum raptorum, et Aquilirl tenebitur. 1. 2, dict. 1. $ 1 et 2.
LEGUM DELECTUS. l53
TITULUS II.
De furtis,
i. Sola cogitatio furti faciendi non facit furema. I. i.
a Cogitationis poenam nemo patitur. 1. 18. De pcenis.Vide 1. 225. De verborum signilicatione. Nec etiam
adutterum licet quis eo animo sit occasione dala yovafaa
^vjYi. 1. 2i5.De verborum significatione.2. Furtum est contrectatio rei fraudulosa, lucri fa-
ciendi gratid, vel ipsius rei, vcl eliam usus ejus posscs-sionisvc. Quod legc nalurati a prohibitum est admitterc,
l.i,$3.a Id est, jure gentium.3. Furlorum genera duo sunt, manifestum, et nec ma-
tiifestum. I. 2.
4. Fur et manifesttis quemiit^toy^wappcllant,hoc
est, eum qui deprehendilur cum furto. I. 3.
Nec manifestum furlum quid sit, apparet: nam qnodtnaiiifestum tion est, hoc scilicet nec manifeslum est.
1.8.
5. Cujtts interfuit non subripi, is actioncm furli habet:
tum is cujus intercst furli habet aclionem, si honcsta
causa interest : Itaque fulto qui curanda, polienda ves-
timenta accepit, sempcr agit: Prestare enim custodiam
debet. 1. 10, 11, 12,
Qui non habet quod perdat, ejus periculo nihil est a.
I. 12.
a Inanis est aclio quam inopia debitoris excludit. La
l54 LEGUM DELECTUvS,
toi 6. Dc dolo. Qui dccumbit humi, non habet unde
cadat.
7. Scd (ct) si res pignori data sit, creditori quoquedamus furli aclionem, quamvis in bonis ejus res non sit.
Quinim6 non solum adversus exlraneum dabimus,verum et contrh ipsum quoque dominum furti actionem.
1. 12, $ 2.
8. Procterea habetit furli actionem coloni, quamvisdomini 11011sint, quia intercst corum. 1. i/f, § 2.
9. Kt ptito otiinibus quorum periculo rcs atiense sunt
vetuti comrnodati, item locati, pignorisvc accepli, si hae
subrcptae sint, omnibus furti actiones compctere 0. \, 14,
S 16.
a Si dcbitor rcm pignori datam auUlumiaxnt obliga-tam vendat, fuiium facit. I. 19, § 6. 1. 66. De furtis.
Erg6 chez nous on pettt contraindre au rachat celtti quivend thypolheque,
10. Si duo pluresvc unum tignum furari stitit, quod
singuli totlere non potuerint, dicendum cst omncs cos
furti in sotidum teneti, quamvis id contrectarc ncc tol-
lere solus posset: et ilh utimur. Neqtie enim potest di-
cere pro parle furtum fecisse singulos, sed totius re
univcrsos : sic fiet singulos furti lcneri. 1. 21, §9. Vid.
1, 1, in fin. fV, si is qui test. lib. cssc juss. er. 1.6, ff.
arb. furt. caes.
11. Impubes fmiumfaccre potcst, si jam doli capaxsit a, 1. 23.
a L. 4 S 6. De doli exccptionc. 1. 111. De re judicahl.
12. Qni tabulas vel cauliones aniovct, furti tcnetur
non tant6m pretii ipsarum tabularum, verum cjus qnodinterfuit: quod nd tcstimatiotvcnt rcfetinr ejns stmmiD?
LEGUM DELECTUS. l55
qua* in his tabiilis continetur; scilicet si tanti intcrfuit.
I. 27.i3. Qui jumenta sibi commodata longitis eduxerit 0,
alien&ve re invito domino usus sit, furtum facit. 1. 4° b.
a L. i5, § 3. Locati.
JVidel.76.
i4- Falsus creditor ( hoc esi is qui se simulat credi-
torem), si quid accepcrit, furlum facit. 1. 43.i5. Si quis nihil in personft sua* mentitus est, scd
verbis fraudem adhibuil, fallax est magis, quhm futium
facit. Ut puth , si dixit se locupletem, si in mercem se
collocaturum quod accepit £, si fidejussores idoneos da-
turum, vel pecuniam confeslim se solutorum : nam ex
his onmibus magis decepit, quhm furtum fecit, ct idc6
furti non tenetur : sed quia dolo fecit, nisisitalia advcr-
MIS eum actio, de dolo dabitur. 1. 43, $ 3.
a Stellional) 011plutdt difaut dfetnploi.16. Qui alicnum quid jaccns, lucri faciendi causti,
sustulil, futii obslringitur, sive scit cujus sit, sive ignu-ravit ? Nihil cnim ad itirtum minuendum facit, qu6d cti-
jus sit ignoret. 1. 43, § 4*
17. Sotcnt plerique ctiam hoc facere, ut libellum pro-
ponant continentem invcnisse, ct redditurum ci qui dc-
sideraverit. Hi erg6 ostendunt non furandi animo se
fccisse. 1, 43, § 8 in fin.
Quid erg6 si e^ttp, id est, inventionis pmmia qmcdicunt petat : nec id videtur furtum facerc, ct si non
probe petat aliquida. 1. /f3, § 9.a L. 1, §5. Dc cxtraordinariis Ccognitionibus : ubi
quicdam licet honest6 accipiantur, inhonestc tamen pc-tuntur.
l56 LEGUM DELECTUS.
19. Inter omnes constat, eliamsi extincta res furli-
va, atlamcn furti remanere actionem adversus furem.
I. 46.20. Rectc dictum est, qui putavit se domini volun-
tate rem altingere, non esse furem a. Quid cnim dolo
facit, qui ptitat dominum consensurum fuissc, sive fals6
id, sive vere putet? Is erg6 solus fur est qui attrec-
tavit quod invito domino sc facere scivit. I. 46, § 7 i»
fin.
a Sine dolo furtum non commitlimus. 1. 5, § 3.
21. Qui furem novit, siv«. indicet eutn, sive non jndi-
cet, fur non est: quum multum intersit furem quis ce-
Ict a, an-non indicct: qui novit, furti non tcnelur; qui
celut, hoc ipso tenetur. 1. 48, $ 1,
a Vid. I. 1. De receptatoribus, et ad leg. Jul. de vi
priv. n. ult.
22. Hcctc Pedius ait, sicut nemo furtum facit sine
dolo mato, ith ncc consilium, vel opem ferre sine dolo
malo posse : consiliumautem dare videturqui persuadetct impellit, atque instruit consilio ad furtum faciendum a:
opem fcrt qui ministerium atque adjutorium ad subri-
piendas res praebet, I. 5o, S 2 et 3.
a Vid. 1. 53, § 1. De verborum significatione.23. Tanli oeslimanda (rcs) quanti emptorcm a potest
inveniie. I. 52, § 29 in f.
a Non erg6 ex aflcctionc omnium rcs hic restimatur,
sed cx afiectione singulari. Contrh 1, 33. Ad legem Aqui-liam.
24. Maleficia volimtas ct propositum delinquentis dis-
tinguit. 1. 53.
i5. Si pignore creditor utatur, furti teuetur. 1. 54»
LEGUM DELECTUS. l5y
26. JEuni qui quid utendum accepit, si ipse atii com-
modavit, furti obligari, responsnm est. Ex quo satis ap-
paret furlum fieri, ct si quis usum alienoe rei in suum lu-
crum converlat: nec movere quem debet, quasi nihil
lucri stii gratia* a. Species enim lucri est, alieno targiri b
et beneficii debitorum sibi adqtiirerc : Undfi et is furli
tenetur, qui ide6 rem amovet, ut eam alii donet. 1. 54,
§..
a L. 72. De re judicatft.b Quia donatio obligat ad avwfapx 1. 25, Jj 11, De he-
reditatis petitione.
27. Quod ver6 ad mandati actionem atlinet 0, dubi-
tare se ait, nunt ajqufc diccndum sit omnimodo dam-
num proestari deberc? Et quidem hoc amptius quhm in
superioribus causis servandum, ut etiam si ignoraveritis qui certum hominem emi mandaverit, furem esse, ni-
liilotninus tamen damntun decidere cogelur : justissimtenim procuratorem allegare, non fuisse se id damnuni
passurum, si id mandalum non suscepisset. ldque cvi-
dentius in causA depositi apparere: natn licet alioquin
aequum videatur non oportere cuiquam plus danmi pcrservum evenire, quam quanti ipse servus sit b: mull6
tamen cequius csse, nemini officiutn suuin^ quod ejus cum
quo contraxerit, non etiam sui commodi causd suscepe-
rat, damnosum esse: Ktsicut in superioribus contraclibus,
vendilione, locatione, pignore, dolum ejus qui sciens
relicuerit, puniendum essc dictum sit; ith in his culpameorum quorum causcl contrahatur, ipsis potius damno-
sam esse tlebere: nam cerlc mandautis cttlpam esse,
qui talem servum emi sibi mandaverit.
Kt simililer ejus qui deponat, qu6d non fuerit dili-
l58 LEGUM DELKCTUS.
genlior circh monendum, qualem servum deponeret.
1.6t, §5.a La toi 56, § 1, dit: Si fur in perirulum majoris
poenae deductus est, et judex jussit tanlum resliluere,
quaeslio furti sublata est. Voy. Daudin, ad l. 8 de pos-tulando. Vid. I. ult. h. Vtd. n. ult. dc accusalionibus.
b L. 7, § 1. De damno infecto.
Circa commodatum aulem merit6 aliud existimandum,videlicct qu6d tunc ejus solius commodum qtti utendum
rogaverit, versetur : itaque eum qui commodaverit, sicut
in locatione, si dolo quid fecerit, non ullrh pretium servi
quid amissurum ; quin etiara paul6 remissius circh in-
terprcctationem doli debere nos versari: quoniam ut dic-
tum sit 1, nulla utilitas commodanlis iuterveniat, Dict. 1.
§»',Hnccita pulo vcra, si nulla cutpa ipsius, qui manda-
tum, vei depositum susceperit, inlercedat: coetcruni si
ipse ultr6 ei custodiam argenti forle, vel nummorum
commiserit, quum alioquin nihil unquam dominus tule
quid fccisset, aljtcr cxistimandum est. c, 1. 61, § 7.c Dicitur autem in %8 colonum teneri furti, si fruc-
tus pendentes vcndiderit in fraudem domini.
a8. Ka quoe legantur rectd viA ab co qui legavit 0, ad
cuin cui lcgata sunt, transcunt. 1. 64 in fin,
n\i, i5. \)a rebus dubiis.
29, Qui cAmente alicnum quid contrectavit, ut lucri
fnccrct; tametsi mutato consilio, id domino posteh red-
didit, fur cst : nemo enim taii peccato prcnitentid sud
noccns esse dcsiit a, t. 65. Vid. 5, ff. vi bon raptta L. 8, Cod. Ad legem Comeliam de falsis.
30. Qui re sibi commodal^, vel apud se deposita" usus
LEGUM DELECTUS. 1^9
est, aliter atque accepit: si existimavit se non invilo do-
mino id facere, furti non tenetur, sed nec depositi ullo
modo tenebitur a. Commodati an tencatur, in culptt aes-
timatio erit, id est, an non debuerit ecxistimare id do-
minum permissurum a. 1. 76.0 Vid. 1. 40.b La toi 91 dit: Si quis quum sciret quid sibi subripi
nonprohibuit quum posset, nihilominus furli aget.3i. Iucivilem rem desideratis ut agnitas res furtivas
non prius reddatis, quhm pretium fuerit solutum h do-
minis. Curate igitur cautius negotiari, ne non lantimi in
damna ejusmodi, sed eliam in criminis suspicionem in-
cidatis. 1. 2, Cod. dc furt. scrv. corrupt.32. Civile est quod h te adversarius tuus exigit, ut rei
quatn apud te fuisse fateris, exhibeas venditorem. Nam
atransetmte et ignoto te emissc dicerc non convenit, vo-
lenli evitare alienam bono viro suspicioncm. 1. 5, Cod.
de furt. etserv, corrupt.
TITULUS III.
De tigno juncto.
1. Lex duodecim a labularum neque solvere permitlit
tignum furiivum cedibus^ vel vtneis functum, neque vindi-
care, Quod providcnter lex efikit, nc vel oedificia sub
hoc preetexlu diruantur, b vel vinearum cultura turbetur.
Sed in eum qui convictus est junxisse, in duplum dat
actionem, Tigui autem appellatione continelur omnis
materia ex qu& ocdificium constet, vineaeque necessaria.
Und6 quidam aiunt tegnlam quoque, et lapidem, et les-
160 LEGUM DELECTUS.
tam, caeteraquc, si qua aedificiis sunt utilia : tigna enim
h tegendo dicta sunt: Iloc amplius ct calcem, et arcnam
tignorum appellatione contineri. Scd el in vineis tigni
appellatione omnia vineis necessaria continentur, ut puth
perlicx, pedamenla. 1. t, 1. dict. § i.
a Vid. I. 33, § 6. De rei vindicatione. 1. 7, § 10. De
acquirendo rerum dominio.
b. Nota legem cxtendi adalios casus identilale rationis.
TITULUS IV.
Si is qui testamento liber esse fussus erit a, post mortem
domini ante adita/n hereditalem subripuisse aut corru-
pisse quid dicetur,
flVid.l.48.AdTrebeltianum.t. Si quidem civilis deficit actio, quod natura' oequum
est, seqtiiinur. I. 1, § 1.
2. In pluribus causis justa ignorantia excusationem
meretur. 1. 2, in fin.
TITULUS V.
Ftirti adversus nautas, caupones stabutarios.
t. Ineos qui naves, cauponas, stabula exercebunt, si
quid h quoquo eorum quosve ibi habcbunt, furtum fac-
tum csse dicetur, judicium datur: sive fuiium ope, con-
silio exercitoris factum sit, sive eorum cujus qui in e&
navi navigatidi causA csset. Navigandi autem causA acci-
pere debemus eos qui adhibentur ut navis naviget, hoc
est, nautas. 1. 1. Dict, 1, § 1.
LEGUM DELECTUS. l6l
2. Caupo praeslat faclum eorum qui in ea*caupona*
ejus cauponoe exercendee causa* ibi sunt: item, corum
qui habitandi causA ibi sunt: Viatorum autem factum
non praestat: namque viatorem sibi eligere caupo vel
stabularius non videtur. Nec repellere potest itcr ageu-tcs a : inhabitatores vero perpeluos ipse quodammod6
elegit qui non rejecit, quorum factum oportet eum praes-tare. I. i, § ult,
a Vid. Cod. 1. i, § ult. 1. 2 et 3. Nautoo, caupones.3. In navi veclorum iaclum non preestatur a. 1. un. §
utt. in fin.
a Scilicet in duptum, secus in simplum. Cuj. Vide quaedixi hic ad. 1. 6, § 3. Naulae, caupones.
TITULUS VI.
Sifatniliafurtum fecisse dicetur.
• i. li accipitur scirc, qui scit et potuit prohibere. 1. i,
TITULUS VII.
Arborum furtim ccssarum.
i. Sciendumcst cos qui arbores, et maximc vites ee-
cideront, cliam tamquam latrones puniri. I. 2.
2. Si plures eamdem arborem furtim ceciderint a cum
siugulis in sotidum agetiir. 1. 6.
a L. 2t, § 9. De fuiiis.
3. Si arbor in vicini fundum radiccs porrexit, recidere
eas vicino non licebit a\ agerc autcm liccbit, non csse
l6a LEGUM DELECTUS.
cjus, siculi tignum atit proteclum, immissum habere.
1.6, §2. ^a Nemo sibi jus potcst dicere, ne occasio sit ttiniui-
tus. 1. 176. De re judicata\
4. Si radicibus vicini arbor alclur, lamen cjus est, in
cujus fundo origo cjtis fuerit. I. 6, in fin. a.
a Vide tit. De glande legala4. 1. 12. h. 1. 6. De aquaet nquac. Ulrtini hsec aclio detur venditori vcl emptorifimdi.
TITULUS VIII.
Vi bonorum raptorum et de iurbd.
1. Prtclor ait«, sicuidolo nwlo hotninibus coactis datnni
quidfacltun esse dicetur, sive cufus bona rapta esse dicetilury
in cttm qtti idfecisse dicatury judicium dabo, 1. 2.
a La loi 2, § 20, dit: Si publicanus pecus abduxit
dtitn pttlat contra legcm vccti^alis aliquid faclum esse ,
quamvis erraverit, ngi tamen non potest adversus" cum
vi bonorum raptorum. Heverh ftuiuni sine affectu fu-
randi non cominittilnr.
2. Kcs obligatas sibi creditorem vi rapientem, non
rem licitam faccre, sed crimen committerc convcnit. 1. 3.
Cod, cod. Vid, inf. ad leg, jul. de vi priv. 1. 7 a,
a L. i3. Quod mettVs causA. 1. 5. Ad leg, Jut. De vi
priv. 1. 5. De acquircmhl vel ainillcndft posscssione.
TITULUS IX,
De incendio, rtiitul^ naufragio, rate} nave expugnatd.
1. In eum (judicium datur) qui cx incendio, ruinfl,
LEGUM DELECTUS. 163
naufragio, ratc, nave expugnata* quid rapuisse, rcce-
pissc dolo malo 0, damnive quid in rebus dedisse dicetur.
/ a L. i. Ad lcg. Jul. De vi priv.
Ilujus .edicti utilitas cvidens, et justissima severitas
est.: si quidem publicc intcrest niliil rapi ex hujusmodicasibus. Dict. 1. § i.
2. Non tantum autem qui rapuit, vertim is quoque qui
recepit ex causis suprh scriplis tenetur : quia rcceploresnon minus delinquunt, quain adgressores. I. 3, § 3.
3. Quod ait proetor de danino dato, ilh demiun locum
habet si dolo mato damnum datum sit: nam si dolus
iiinlus absit rt, ccssat cdiclum : qucmadmodiun ergo pro-cedit quod Labeo scribit, si dcfendcndi mci caus;\ vicini
fedificiutn orto incendio dissipaverim : ct tneo nominc,
et familiac, judicium in me dandum ?
a Delictutn sinc dolo non commiltitur, scd quasi de-
liclum.
Qutnn enim dcfcndcndarum mearum ocdittm causa* fe-
cerim, utique dolo careo. Puto igittir non essc vcrum
quod Labeo scribit. An tamcn tegc Aquilia* b agi cum
hoc possit? Et non puto agendum. Nec cnim injurin* hoc
fecit, qni se tucri voluit, qttum atihs non possct. Et ith
Cclsus scribit. 1. 3, § 7.b Vid. I. 49» § i' Ad legem Aquilinm. I. 7, § 4- Quod
vi aut clam. Vid. 1. 27, J'i. Locati.
4. Plulimtim interest peritura collcgerint ( qni diri-
puissc aliqua ex naulragio probantur) an qttm scrvori
possint, flngitios6 invascrunt. 1. 4» § i« A7 omnino utin
cajteris, itit hufusmodi causis, ex personarum conditione, *•/
rerum quatitate, el ditigenter suttt ctslimando*, ne qttid aut
l64 LEGUM DELECTUS.
durius aut rcmissius constituatur quatn causa postulabit,Dict. § in fin.
5. Katis vi fluminis in agrum mcum dclatoe a} non nli-
ter potestatem libi faciendam, quhmsi praeterito quoquedamno mihi cavisses. 1. 8.
a Vid. De damno infecto, n* 3 et 4»
TITULUS X.
De injuriis eljamosis libettis,
i, Injuria cx eo dicta cst, quod non jure fiat. Omne
enim quod jure non fit, injuria" fiert dicilur: hoc genera-litcr. Spccialiter nutem injuria dicitur contumelia, inter-
dunt injurias appellationc damnum culpA datum significa-
tur, ut in lege Aquilia* diccrc solemus: intcrdum iniqui-
tatem, injuriam dicemu9. Nam quum quis inique, vci
injusth sentenliam dixit, injuriam ex eo dictam, quod
jure et justitia* caret, quasi non injuriam : contumeliam
autem h contemnendo. 1. i.
2. Injnriam autem fieri Labco ait, aut re, aut verbis:
re, quotiens manus inferuntur: verbis aulem, quotiensnon manus mferuntur, convicium fit. 1. i, § i.
3. Omuemque injuriam nttt in corpus infcrri, aut ad
dignitntem, nut nd infnminm perlinere : in corpus fit,
qu6m quis pulsatur : ad dignitatcm quum comes matro-
noc abducilur : adinfamiam, quuni pudicilia attentatur.
1. i.S».
4. Item aut per semctipsum alicut fit injuria, aut pernlias personas : per semet, quixim direct6 ipsi cui patri-
familias, vel malrifamilias fit injuria: per nlias, qui\m
LEGUM DELECTUS. l65
per consequenlias fit, quiim fit libcris meis, vel scrvis
meistf, veluxori, nuruive, Speclat enim ad nos injuna
qucc in his fit, qui vcl potcstati noslrse, vcl aficctui snb-
jccti sunt. 1. i, § 3.
a L. 8, § 3. Quod meuls causa.
5, Hcredis intercst defuncti existimationcm purgaro a,
li,§6.
flEgregium ct honeslum intcrcsse. Contrh injuriarumaclio heredi non compclit. \. io, § 2. Si quis caution.
1. i3, hic.
6, Qu6d si viro injuria facta sit, uxor non agit: quia'dcfendi uxores h viris, non viros ab uxore ccquum cst.
1.2.
7, Sanh sunt quidam qui facerc 11011possunt (infu-
riam); ut pnlh furiosus, ctimpubcs, quidolicapax non
est. Nnmqtte hi patl injmiam solent, non facerc : quihnenim injuria cx affectu facientis a consistat, consequcnscrit dicerc bos, sivo putsent, sivo convicium dicant,iniutinm fecissc non videri. I. 3, § 1.
a L *on ne peutfaire le proces h unfurienx, ni te pttnir
pour un critne commis temporc dilucidii intervatli, parce
qu*ilfaul que chacun aii la tiberti de se difendrc^ etpeut-foreaurait de bonnes raisonspour tcfaire s'ititait dans son
bon sens. On nepeut tui crier un cttrateur^ parce qtte Yor-
donnance nc ta dit pas, ctle ne parle que du muet et du
sourd, ce qtiinepcuts^apptiquerh Yinsensi: en sortoque$fil
devientftitictix aprcs Yinslrttction, mais avant h demicr in-
temgatoire, la peinc pubiique ne pottrra itre injtigie, Mais
pour les intirits civits de la patrie^ onpcut te condamncr^nmis ce sera par ta voie civile seutemetit, en sorte qifilfau-dra convcrlir tes informations en enquites^ demitmqws^l
166 LEGUM DELECTUS.
ilait tnort. Pcenae proptcr exemplum infliguntur. 1. 7,
§3. Ad legem Juliain majestatis, et ih emendalionem
homitium. I. 20. De poenis.8. Pati quis injuriam, eliam si non scnliat, potest:
facerc ncnio, nisi qui scit se itijuriam faccre. 1. 3, § 2.
9. Atroccm injuriam quasi contumeliosiorcm, et ma-
jorcm accipiiuus, atrocetn auteni injtuiam aut personft,atit tcnipore, aut rcipsd fieri Labco ait. Pcrsond atrocior
iiijmia fit, ut qtitim magislratui, qiium parcuti, patronofial: tempore, si ludis et in conspectu; nam prsctoris in
conspeclu, an in soliludinc injutia facta sit, niiilttim in-
tcresse ait a: quia atrocior cst qme in conspectu fiat.
1. 7,§7U8. ^.
^.
a Vid. 1. ult. Dc ritu liuptiarum. 1. ult. Dc abigcis.
10. Injuriarum actio ex bono ct ocquo est: et dissi-
muialione abolelur. Si quis enim injuriam dcrclinqucrit,hoc cst statim passus ad animttm stitim non revocaveiit,
posteh ex pccmteiitKt remissam injutiam non poterit rc-
colere a. 1. 11, § 1.
a liitniniscence non-recevable. Rcmiltentibus actiones
suas non datur regessus. 1. 14, § 9. De tcdilitio cdicto.
1. 7, in fine. De scrvis exportandis.
Qui accipit satisdalioncm, injuiiam suam rcmisit. Nam
et si nudA voliutlate injuriarum rcmisit, indubitnt6 diccn-
diim cst evtingui injiitiarum aclioncm, non minus quhmsi tempore abolila fiicrtt injutia. I. t7, § 6.
Injuiiarum aclio amio piacscribilttr a, 1. 5. Cod. dc
»»]• § ta Nisi dc crcditore ngattir : tuiic cnim viginti anni re-
quiriiutur.11. Si mandatu meo facta sit nlictii injutia, pleriquc
LEGUM DELECTUS. 167
aiunt, thm me qui mandavi, qnhm eum qui suscepit,
injuriarnm tefncri. 1. 11, § 3.
12. Injuriarum actio neque heredi fl, nequc in Itcre-
dem datur. 1. 13 b,
a L. 1, $ 6. Ubi heredis interest deftmcti exisliina-
tionem purgare.b L. 10, § 2. Si quis caution.
Lile contestata" hcec actio ad successores perlinet.Dict. 1.
i3. Is qui itire publico ulitur, non videtur injtiriae fa-
ciendae eausa* lioc lacere: Juris enim execulio uon habet
injuriam. 1. i3, $ 1.
14. Si quis dc honoribus decernendis alicujus passusnon sit deccrni, ut puth imaginem alicui, vct quid alittd
tale, an injuriarum teneatur: et ait Labeo, 11011teiicri:
quamvis hoc conlumeliae causa* faciet. Etenim mullum
interest, (inquit) contnmeliae causA quid fiat, an ver6
licri quid in honorcm alicujusquis non patiatur. I. i3,
54- -
i5. QUODjurc potestatis h magistraltt fitint, ad injtt-liaruni actionem non pertinent. 1. i3, Jj 6.
16. Quod ait praior: siquis adversiis eafecerit, prottt
Qticeque res eril aniinadverlatn : sic intclligcndum est, ut
plenior esset proctoris animadversio, id est, et quod-
ctimqtte cum moverittf, vet in persoiu\ cjus qui agit in-
juriarum actione, vel ejus adversus quein agitur, vcl
ctiatn in rc ipst\ in qunlilatc injuriaj audiat cunt qui agil b.
1. 10, § 28.
a La loi 18 dit: Eum qui nocentcm infamavit non
esse bonuni eequum ob eam rem condemnari, peccata
l68 LEGUM DELECTUS.
enim nocentium noln esse et oportero et expedirc 1. 3i.
Depositi.b Non tenclur qui curavit ut convicium ficret, si fac •
tum non sit. I. i5, $ 10. Vid. 1. t. s.
17. Injuriarum oestimatio non ad id tempu3 quo judi-
catur, sed ad id quo facta est, rcferri debct a, \. 21.
a Non augelur ex post facto procteriti dclicti sostimalio.
I. i34, § t, De regulis juris.
18. Si quis injuriam atrocem feccrit, qui contcmnerc
injuiiarnm judiciuni possit ob itifamiam suam et egesta-
tein A, prsetor acriter cxequi hanc rcm debet b, et eos
qui injuiiani feccruntcocrccre. 1. 35.
a Infamia el egcstas.
b h, 1, § ult. De pcenis.
19. Conslilulionibus principalibus cnvctur, ea quic
infamandi atteritis cnusav in monumenta pubiica posila
sunt, tolli de medio. 1, 37.20. Aliud convicii consilio aliquid injuriosum diccre,
atiund in rix:l incoiisullo cnlorc prolnpsum convicium ob-
jicere. 1. 5.Cod. de injiir.21. lnjuriarum causanon publlci judicii, sed privati
continct qttcrctain. I, 7, Cod. eod.
22. Si quis famosum libelliun sive domi, sive in pu-
btico, vel quocumquc loco ignarus rcpcril* aut corrum-
pal priiisquam nltcr invcnint, nnt nulli confitenlur inven-
lum; sivero non slatim easdem cliatiulas vel corruperit,vcl igni consumpscrit, scd vim earum manifcstaverit,
sciat sc quasi auctorcm hu}usmodi dcticti capitnti sentcn-
tiac subjngandum. 1, 1. Cod. do famos, libell. Vid. 1. 5,
§ 9, l, i5, § 29, iT. dc injur.
LEGUM DELECTUS. „ 169
TITULUS XI.
De extraordinariis criminibus.
1. Sollicitatores alienarum nupliarum, ilemque matri-
moniorum intcrpellalores, et si elTectuscelcris pqtiri non
possunt, propter voluntatem perniciosce libidinis a extrh
ordinem puniuutur. 1. i<
a Conlra. 1, 18. De pcenis. Et distingue conatum h
spei cogitationc. Vid. 1. 225. De verborum significationc.1. i5, j to. Tituli praeccdcntis.
2. Sul) prcetcxtu religionis, vel sub specic solvcndi
voti, coclus ilticilos nec h vctcranis tentare oportet. 1, s.
3. Stellionali\s vcl expilatae hcreditatis judicia accusa-
lionem quidem habcnt, sed non sunt publica. 1. 3.
4. Dcbct custodirc ( proconsul) ne Dardanarii a ul-
lius ntcrcis sint, ne aut ab his qtti coemptas merces sup-
primunt, nul a locupletioiibus qui frttclus suos ocquts
preliis vcnderc nollcnt, dum mintis ubcres provcnttis
expectnnt ( ne ) nnnona onerelur. I. 6/A
a Dardanarius, cociator, ariblnlor, TravTon&Xns,p*:«-
/3oj, Trav:o/;io:<*j3$).o£,auo/Anr^w, inonojjoleur.b Vid. til. de lege Juli;\. De nnnonsL
5. Onernnt nnnonam etiam statercc adulterinna r/, dc
quibus D. Trajanus cdicltmi proposttit, quo edicto pm-nam legis Cornelioe in cos staluit» I. 6, $ 1.
a L. 32, § 1. Dc Icge ConirliavDe fhlsis,
6. Sunt qu&cdam quao mnre prnviticiarum coercitionem
solent admitlcrc : ul.pulh in piovinciti Arabia* w.oit^tsftov,
idest} topidumposilionetn. crimcn appcllantfl. 1, §b.
170 LEGUM DELECTUS.
a Vid. 1. 16, § 9. De pcenis.«"
b Plcriquc inimicorum solent lapides ponere indicio
futuros quod si quis euni agrum coluisset, malo lelho pe-riliirus esset,
TITULUS XII.
De sepulchro viotato.
La toi 3, § 5, dil: D. Hadrianus rcscripto poenam stu-
tuit in eos qui in civitale sepeliunt. Quid lamen si lex
municipalis permittat? Post rescripta principalia an ab
hoc discessum sit, videbimus. Quin generalia sunt res-
cripta, et opotiet imperialia slatuta suam vim obtinere
et in omni loco valere.
TITULUS XIII.
De concussione a.
a Concussio est tcrror injectus pecunioe vcl rei allerius
extorquendac eausA. Cujacius.1. Si simulato pra?sidis jussu concussio intcrvenit,
ablatum cjusmodi tcrrore restitui prajses provincieq ju-
bet, ct dclicltmi coercet. 1. 1.
2. Si ideo pecuniam qttis accepit, quod irinieii niina-
tussit, potest judiciuin publicttin csse ex scnatuscon-
stiltis, qtiibtis poenA lcgis Corneliao tencri jubeutur quiin nccusnlioueni iiinocentium coierint, quive ob accusan-
dum vcl non accttsatidum, deiiuntiandum vel non de-
liuiiiiaiidtim tcstimonium, pecuniam acccpetint. 1. 2,
LEGUM DELECTUS. 171
TITULUS XIV.
De abigeis.
1. Abigei qniim dinissinie puniuntur ad gladiumdamnari solcnt: puniiiiittir autem durissimc non ubique,scd ubi freqtientius cst id gmos maleficii. 1. 1.
2. Abigei autcm propric hi liabciilur qtii pccora cx
pascuis, vel ex arnientis sublralumt, et quodammodo
dcpracdanlur, cl abigendi studium quasi arleni exercent,
cquos de ^rcgibus, vel boves de armenlis'abduceittcs.
Caierum si quis bovem aberrantem, vel eqttos in solitu-
dinc rclictos abduxerit, 11011cst abigcus, sed fur potius.1. 1, § 1.
3. Qui porcant vcl capram, vel vorvccem abduxit,
11011tnm graviler, qtthm qui majora aniinalia abigunt,
plecli dcbet. 1. 1, § 2.
4 Quia plcruniquc abigci ct ferro uluntur, si deprc-
Iieudantttr, ideo ct graviler puniri coriim admissum solct.
I. 2. Vide infrh de furib. bal. n° 2.
5. Oves pro nuinero abactorum, aut ftircm aut abi-
gcuin faciunt. Quidam dcccm ovcs grcgcm cssc pttta-
verunt, porcos cliani quinquc, vel quatuor abactos,
cquuiti, novem vel titium nbigealtis crimen faccre. 1. 3.
6. Eum quoque ptenius a coercendum qui h stabulo
abcgit doiniluni pccus 11011h sylvn", nec grcgc b. 1. 3,
§1.a Cujacius legit lenius non ptenius,b Vid.-l. ult. De rilti nuplianmi. I. 7, § 7 ct 8. Dc in-
juriis. I. 1. De ftuibus balncarum.
172 LEGUM DELECTUS.
TITULUS XV.
De prcevaricotione.
1. Frcevaricalor est quasi varicator 0, qui diversam
parlein adjtivat prodita* causft sun*: quod nomen Labeo h
varia" certatione traclum ait : nam qui praevaricatur ex
ulr&que paiie constitit, quininm ex altcra. 1, 1.
a L. 1, § 1 et 1. 1, § 6. Ad senatusconsultum Tur-
pillianum.2. In omnibus causis, proeterquam in sanguinc, qui
delatorem corrupit ax ex senatusconsulto pro victo ha-
betur. 1. ult. b,
a Quaelibct est lionesta ratio sanguinis cximcndi. 1. 18.
Cod, De transaclionibus.
b L. 29, De jure Gsci. I. 14. Ad leg. Jul. de adul-
tcriis.
TITULUS XVI.
Dc receplaloribus.
1. Pcssimuni gcnus cst rcceptalorum, sine quibus
ncmo lalerc diu potesl a, Et pro2cipitur, ut pcrr.ule pu-
uiantur, atque lalrones. In pari eausA kaliiuicli sunt:
quia apprchcndcrc lalroncs .possent, pccunii\ accept;\,vel subreptorum paiie dimiserunt b, I. 1.
a Vid. I. 48, § 1. De ftniis. Ad Icgem Juliam. Dc vi
privata^, n° ult. et de vi bonorum raptortim, n° ult,
b Aflinis antcm qui latronem reccpit, non tam gravi-
lcr puniltir. I. ?..
LEGUM DELECTUS. 1^3
Eos, qui secum alieni criminis rcos occultando, eum
eamve sociarunt, par ipsos et reos poena expectet: et
latrones quisquis sciens suscepcrit, et eos offerre judi-cibus supersederit, supplicio corporali, aut dispendio
facultatum, pro qualitate personae, et judicis oestima-
tione plectetur. 1. i. Cod. de his qui latr. vel al. crim,
i. occ.
2. Latrones auxilio militari inde eximendi a quo aufu-
gerunt, et latirant: iique puniendi, qui apud se latitan-
tem non exhibcnt. 1. 2. Cod. eod.
a Manu militari. 1. 68. De rei vindicatione.
TITULUS XVII.
Defuribus batneariis.
i. Fures nocturni extrh ordincm audiendi sunt, ct
causa* cognitft puniendi a. 1. i.
a L. 3, § i. De abigeis. 1. 2. De effractoribus.
2. Sitelo se fures defendunt, vel effractores, vel caeteri
his similes, nec quicquarn b percusserunt, mctatli pccna*,vel honesliores relegationis, afliciendi erunt. 1. i.
b Quemquam.
TITULUS XVIII.
De ejjractoribus et expitatoribus.
i, l)e his qul carccrc cffracto evascrunt sumcndum
supplicium.0.1. i, Quod si per negligentiam custodum
evaserunt, levius puniendi. Dict. 1. v. I. i3. ff. de cus-
tod. et exhib. reor.
174 LEGUM DELECTUS.
a Fn France onjait te proces pour le bris de prison.i, Inter efVractores varie animadverlilur. Atrociores
enim sunt nocturni eflVactores. 1. a.
TITULUS XIX.
Sfeltionatus.
i. Maxime in his locum habet (s/ellionattts) a, si
quis fortc rem alii obligatam/dissimulala b obligationc,
pcr calliditalem, alii distraxerit, vcl pcrmulavciil, vcl iu
solutinn .dcdetit: nam lioc oinncs spccies slcllionalum
contineiit. 1. 3, § i c.
a L. 43, J 3. De furtis.
b Chez nous ilfaui dklarer la chose franche et quitte.c Vid. L. 36. l)e pigneratitia actione.
Improbum quisdem et ciiininosum fatcris, casdcm
res pluribus pignorasse, dissimulando in posteriorc
obligatione, quod eaedem aliis pignori lencrenlur. Ve-
rtim sccuritati tuae consttics, si oblato omnibns dcbito,criminis instilucndi causam pcrcmeris. 1. i. Cod.de crim.
slcllion.
llcm donatam obligare stcllionattts est. 1. 2, Cod. cod.
. TITULUS XX.
De termino moto.
i. Divus Hadtianus in haec vcrba rescripsit: qtiin pes-simtini fnclunt sit corum qui terminos finium causll po-sitos proptilerimt, dubitari 11011potcst, De pccna" tainen
LEGUM DELECTUS. I75
modus ex conditione persohae, et mente facientis magisstatui polest. 1. 2. Vid. 1. 1. Cod. de accus. et insc.
2. ,IIi quoque qui fmalium a quDCStionum obscuranda-
rum causi\ faciem locorum convertunt, ut ex arbore ar-
buslum, aut ex sylva* novate^, aut atiqttid ejusmodifa-
ciunt, pccna plcclcndi sunt, pro personii ct conditione,et factorum violentia 4. I. 3, § ult.
a L. ii. Finitim regtmdorum.b L. 3o. De verborum significntione.
TITULUS XXL
De collegiis et corporibus.
1. Mnndatis principnlibus praecipitur prccsidibus pro-
vincinrum, ne pntiantur essc coltegia sodalilia. 1. 1.
In siinuna* nisi cx senalusconsulti aucloritate «, vel
Cossaiis, collcgium vel quodcumque tale corpus coicrit,
contrh senatusconsultum, ct mandata, ct constiliiliones
collegium b cetebrant. 1. 3, $ 1.
a Vid. 1. Quod cujusque universi. En Vannie 1662,
diclaration dtt roi aui obtige toutes les coinmunuutis de
France iiabties depuis quarante ans, de rapporter les lettrcs-
patcntes de leur ittiblissement,
b Scd permittittir ipsis qtitim dissolvuntur pcctmias
communes patiiri. Pacla collegiorum scrvaiilur ne quid
ex publico corrumpant, 1. ult, Vid. Bodin, de ta tipufdi-
qtte.
176 LEGUM DELECTUS.
LIBER QUADRAG. OCTAV.
TITUIvUS PRIMU3.
De publicis fudiciis.
1. Publicorum judiciorum quaedam capitatia, quaedamnon capitalia a. Capitalia sunt ex quibus pccna, mors nut
exilium b cst, hoc est nquse et ignis intcrdictio: perhasenim pccnns eximitur caput de civitatc. Nam caetera, non
exilia, sed relegaliones proprie dicuntur : tunc enim ci-
vitas retinetur. Non capitaliasunt, exquibus pecuniariar,aut in corpus aliqua cocrcilio poena cst. 1. 2.
a L. 2. De pccnis.AScilicet perpetuum. 1.3o,, De jure fisci.
c L. 2 et 21. De pocnis. 1. io3. De verborum signifi-catione.
2. Publica accusatio, reo vel reft antc defunctis, peri-mitur. 1. 3. Vid. exceptionem tit. scq. 1. 20.
3. Si quis reus factus est, purgare se debet a : ncc ante
polest nccusare, quhm fuerit excusatus. Constitutionibus
enini observattir, ulnon relalione criminutn, sed innocen-
tid reus purgetur, 1. 5.
a Ricritnination,
4> Infamen 11011ex otmii crimine sententia facit, scd
ex eo qtiod judicii publici causam habuit: itaque ex eo
criminc quod judicii publici 11011fuit, damnatum infamia
non sequetur: nisi id crimen ex ea4
aclione fuit, quoeetiam in privato jttdicio infamiam condemnnto importat:velut furli, vi bonorum raptorum a. I. 7.
LEGUM DELECTUS. 177a Idem de Yamende,
5. Feriatis diebus custodias a audire posse rescriptum
est, ith ut innoxios dimittat, et nocentes qut duriorem b
animadversionem indigent, differat. 1. 12.
a Id est, custodia* detentos.
b Duriore animadversione.
TITULUS II.
De accusationibus et inscriptionibus.
i. Si cui criraen objiciatur, praecedere debet in crimen
subscriptio. Quae res ad id invenla est, ne facile quis
prosiliat ad accusalionem 0, quum sciat inultam sibi ac-
cusationem non futuram. I, 7.a Quia visum est Mmieritatem agentium etiam extraor-
diuaria* animadversione coercendam. 1. ult. De furtis.
2. (Accusare non licet) eum qui reipublicoe causa*
abfuerit, dum 11011retractandae legis causa* abest. 1. 12,
Vid.l. i5,§i.fT.adleg.Jul, dendult.
3. Ex judiciorum publicorum admissis non alihs tran-
seunt adversus heredes pcence bonorum ademptionis,
quhm si lis contestata, et condemnatio fuerit secuta:
exceplo repetundarum, et majestatis judicio : quac etiam
mortuis reis, cum quibus nihil actum est, adhiic exerceri
placuit, ut bona eorum fisco vindicentur: ade6 ut D.
Severus et Antoninus rescripserint, exquo quis atiquodexhiscausis critnen contraxit, nihil ex bonis suis alienare,aut manumiitereeumposse a, Ex cecteris ver6 delictis pcena
incipere ab herede ith demum potest, si vivo reo accu-
satio mota est, licet nou fuit condemnatio secuta I. 20.
IX,'* 12
178 LEGUM DELECTUS.
Vid. sup. tit. prox. 1. 3. Vid. inf. de leg. Jul. repet. 1. 2.
a. L. i5, De donalionibus. 4i. De solutionibus. 46,
§ 6. De jure fisci. 1. i5. Qui et h quibus manumissi.
4. Alterius provinriac reus apud cos accusatur et dam-
natur apud quos ciiinen contiactum oslenditur. I. ult.
Vid. lit. seq. I. 11.
5. Non ide6 minits crimine, sive atrocium injuriarum
judicio tenelur is qui in justam accusalionem incidit, quiadicit aliuin se hujusmodi facti mandalorcm habuisse :
namque hoc casu, pra.iei\principaleni reum mandato-
rem quoque ex sua" person^ convciiiri possc, ignotumnon est. 1. 5. Cod. eod.
6. Quotiens dc re familiariet civilis ct criminatis conv»
petit actio, utrAque licct expeiiri, sive priiis criminatis
sive civilis actio moveatur : ncc sive civililer fueiit actum,
criminalem posse consumi : ct simililer h contrario. Sic
denique et per vim de posscssionc dejectus , si de en*re-
cupernnda interdicto undc vi fucrit usus, non prohibe»tur tamen cliam lege Jtilia dc vi, publtco judicio insli-
tuere accusationcm a. un. Cod. quando civ. act. crim.
praejud.0, Vid. 56, § 1, et 1, ult. De juris.
TITULUS III.
De custodid et exhibitione reorum,
1. De custodia rcorum proconsulccstimarcsolct, utrum
in carcerem recipienda sit persona. 1. 1. Hoc autem vel
pro criminis quod objicitur qualitatc, vel propter hono-
rcm, aut propler amplissimas facultales, vel pro inno-
LEGUM DELECTUS. 179
centia" personae, vel pro dignitate ejus qui accusalur
Dict. l.i.
2. Si quis reum criminis pro quo satisdedit, non ex-
hibuerit, pcena* pecuniariaV plectitur. 1. 4>3. Irenarchae quum apprebenderint latrones, interro-
gent cos dc sociis et receptatoribus. 1. 6.
4. Solent praesides provinciarum, in quibus delictum
cst, scriberc ad collegas suos ubi factores facinorosi
agere dicuntur, et desiderare ut cum prosecutoribus ad
sc remittantur. 1. 7.5. Carceri praeposilns si pretio corruplus, sinevincu-
tis agere custodiam vel ferrum venenumve ih carcerem
inferri passus cst, officio judicis puniendus est. 1. 8.
6. Non est dubium , quin cujuscumquc cst provinciashomo qui ex custodia* producilur, cognoscere debeat is
qui ei provinciac pracest, in qua* (provinciA a) agittir:illud h quibusdam observari solet, ut qiium cognovit, ct
constituit, remittat illum cum elogio b ad eum qui pro-viticiae pracest, unde is homo est. Quod ex causafacien-
dum cst. I. 11. Dict. 1. § 1.
a. Vid. 1. ult. De accusalionibus.
b Informations.
7. Kei non diutius in custodi;\ detinendi sunt, scd
quant6 citius aut puniendi, aut absotvendi. Nec vincutis,
aut intima sede a cruciandi: scd pro modo criminis custo-
diendi. Nec ferenda custodum avaritia qui crudelitalem
accusatoribus vendant. 1. 1, Cod. de cust. reor.
alntima sedes est lorus uttimus carceris ubi nulla lux.
De his quos tenet carcerinclusos, id aperta definitionc
sancimus, utaut convictos velox poena subducat, aut li-
berandos custodia diuturna non maceret, 1. 5. Cod. cod.
180 LEGUM DELECTUS.
8. Quoniam uiiuin carccris conclave permixtos sexu
crimiuosos iurludit, hac lcgc sancimus, ul ctiamsi pccua
qualilas pcrmixtionc jungcttdacst,sexu taincn disparesdi-versa rlaustrorum habcre tulamina jubeautur. I. 3. Cod.
eod.
c). Ad commeiitarienscm a receptarum personarumcustodia observalioque perlineat. I. 4. Cod. cod.
aGreflier dcs prisons.10. Neinincin opoiiet iujiei custodiae absque jussione
maglslratuum. 1. uh. Cod. eotl.
11. Jubemus nemini penitus licerein quibuslibct pro-
vinciis, vel in ngris suis, attt ubicumque domi privaticarceris exercere cuslodiani. I. 1. Cod. de priv. carc.
itihib.
TITULUS IV.
Ad tegeni Juliam mafesfalis.
1. Majestatis crimen illud est, quod adversus popu-lum romanum, vel adversus securitatem ejus commit-
titur. 1. 1, § 1.
2. Etiam ex aliis causis majestatis crimina cessant meo
.saeculo : ncdiim ctiam admittam te paratum accusare ju-dicem propterea crimine majestatis, quod conlrh cons-
tittttionem meam (eum) dicis pronuntiasse. 1. 1. Cod.
eod.
3. Eadem severitate voluntatem sceleris qua eflectum
(in reis majestatis) puniri jura voluerunt. 1. 5. Cod. eod,
Vid. inf. de pcen. I. 18 a.
a Vid. 1. 1. Deextraordinariis criminibus.
Propter cogitationem dignus est pcena^,1.6. Cod. eod.
LI.GUM DKI.r.CTUS. l8l
b Lasctiie pensie est criminetle. \°.A Yigard de lasott-
reraine/i. 2°. A Ytgard de Infui. 3°. A Yigard de la chas-
teti.
4.1'ilii vcr6(reoruni inajestatis) quibus \ilnmimperato-ria spctialitcr lenitnte ronmlimus, (patcrno cnim debc-
rent pcrire supplitio, in quibus paleuii, hoc cslheredi-
tarii criminis cxeinpla nietuuntur) h mntrrnaa, vel avita,oniniiuu eliam pmximorum hereditnte ac succcssione ha-
beantur alieni : tcslamcnlis exlraueorum nihil capiant,sint perpetuo cgentes, el pauperes, infamia eos palcrna
semper comitelur, ad nnllos prorsus honorcs, ad nulla
sacramcnta perveniant : sint poslumo tales, ut his per-
petua cgestate sordentibus , sil et niors solatium,et vita
supplicium. I. 5. Cod. eod. Vitl. inf. de pocn. n° 42 b*
a Charitas enim parentum erga liberos parenles ami-
ciores reipublica? reddidit.
b L. 2, J) 7. De decurionibus et filiis eornm.
5. Hoc tanien crimcn it judiribus non in occasionem
obprincipalis majeslalis vcneratJonem.habendum est, sed
in veritate. Nain et personam scctandam esse an potue-rit facere, et an antc quid fecerit, et an cogitaverit, et
an sanac mcntis fuerit. Nec tubricttm liiigua? adpoennm fa-ciie trahendumesta. Quamquam enim tcmerarii dignipcena
sint, tamen ut insanis illis parccndum est, si non tale sit
delictum, qttod vel ex scriplura legis descendit ad exem-
plum legis vindicandum est b. I. 7, § 3.
a L. ult. Cod. Si quis imperntori maledixerit.
b Poenae propter exemplum infliguntur. Voy. Hobbes
de cive, i3. n° 16. Vide ad I. 3, § 1. De injuriis.6. Is qui in realu decedit, integri status decedit: ex-
tinguitur euim crimen mortalitate, nisi forle quis majes*
l8a LKGUM DKLKCTUS.
tatis rcus fuit. Nain hoc crimine, nisi a succcssioiihus
purgettir, hcrcditas lisco vindicatur. I. ult.
Majestatis rei ctiam post mortem tciienlur, ct con-
liscatur cornni substantia. Kt post mortem hoc crimci»
movcri incipit, et mci . defuncti daninatur, et res
ejus heredibus aufcruntur. Nam ex t •'»tempore quo hanc
cogitationem subiit, proptcr cogitationem dignus cst
ptrna. I. (i. Cod. eod. I. penult. et ult. eod.
Post mortcni nocentium hoc crimen inchoari polesl.Dict. I. ////. Cod. eod.
TITULUS V.
Ad legem Juliam de adulteriis coerceadis.
i. Lenocinii crimen lege Julia de adulleriis praescrip-tum cst, quum sit in eum maritum pcena statuta qui de
adultetio uxoris suae quid ceperit. 1. 2, § 2.
2. Proprie adulterium in nupta commiltitur; propter
partum ex altero conceptum composito nomine. Stuprumvero in virginem, viduamve commitlitur. Quod graeci
onopdv id est, corruptionem appellant. 1. 6, § 1.
3. Ignorare non debuisti, durante eo matrimonio in
quo adulterium dicitur esse commissum, non posse mu-
lierem ream adulterii fieri, sed nec adulterum interim ac-
cusari posse. 1. n, § 10, in fin.
Constante matrimonio, ab eo qui extra maritum ad ac-
cusalionem admittitur, accusari mulier adulterii non po-test. Probatam enim a marito uxorem, et quiscens ma-
trimonium non debet alius turbare, atque inquietare,nisi prius lenocinii maritum accusaverit- 1. 26.
LF.GUM DEI.ECTUS. l83
4« Mulier, quum nbscntem virnm audisset vilh4
defunc*
tum esse, alii se jtuixit, mox maiilus revcrsus cst. Quaero,
quid advcrsus eam mulierem slaluendum sit? 1. 11, §12. Non lini niuiiori quantocnmqiic tcmpore vir adftie-
rit, alteri iiuborc : nisi ceiiissimo mortuum esse virum
legitimis probationibus conslilerit. AW. 117, cap. 11.
5. Divi Scverus ti \ntoninus rescripserunt, etiam in
sponsA lioc idem viudicandmu. Quia neque matrimonitim
qualcciunqiie, nec spcm matiimonii violare permitlimur.I. i3, §3.
6. Is ciijus ope, concilio, dolo malofactum est 0, ut vir
toeminave in ndulterio dcprehensa, pecunia atiave quA
pactione b se redimerent, eadem pcena damnatur. 1. i4-
a L. 18. Cod. De transactionibus.
b L. ult. De praevaricat.
7. Marito mntierem adtttteram non est permissura oc-
cidere. 1. 22, § ttlt. Mariti cator et impetus facile decer-
nentis, fuit refraenandus a. Dict. §. Vid. 1. 38, $ 8eod.
I. 1, § 5, ff.ad leg. Corn. de sic.
a Patri autem occidere filiam permittitur, plerumque
pietas paterni nomiiiis consilium pro liberis capit. Dicki
lege 22, S«//.
8. Sacrilegos nuptiarum gladio puniri oportet. 1. 3o.
Cod. ad/eg. Jtti. deadttlt. a.
a Item sollicitatores et interpellatores 1. 1. De extraor-
dinariis criminibus.
9. Adultera in monasterium detrudenda 0. Nov. i34,
cap. 10.
a Authent. Sed hodie Cod. h. t. Au Chd/elet de Paris
on adjugeta dot au tnari, mais en usufruit seulemeni, quand
ily a des enfans.
l84 LKGUM DKLKCTtl.S.
io. Propter dotis qti.Tslionem, ulritm in lucro marito
cedat, an heredibus mulieris (adulteroo) restituatur fa-
cultatem maritus habeat probationes adulterii praestare.
/.36, Cody ad leg. Jul. de adult.
TITULUS VI.
Ad lcgem Juliam de vipttbticA.
\. Lcgc Julia dc \I pttblica tencntur, qui turbae sedi-
lionisve faciendac consilium inrerint, aut homines in ar-
mis babticrint. 1. 3. Vid. teg. io eod.
2. In eadem causa sunt, qui pessimo cxemplo convo-
catu, sedilione \ illas expugnaverint, et cum telis et ar-
mis bona rapuerint. I. 3, § 2.
a Point d'assetnblies illicites sans porl d'armes : point
deportdarmesdefendu sans assemblies.
Ili, qui aedes alienas aut villas expilaverint, eflrege-
rint, expugnaverint, si quidem in lurba cumtelo fecerint,
capite puniuntur. 1. n.
3. Eadem lege tenetur, quicumhominibusarmatispos-sessorem domo agrove suo, aut navi sua dejecerit, ex-
pugnaverit (concursu). 1. 3, § utt.
Qtii caetu, concursu, turba, seditione, incendium fe-
cerit, quique hominem dolo malo incluserit, obsederit.
1. 5.
Quive per vim sibi aliquem obligaverit: nam eam obli-
gationem lex rescindit. Dict. 1. 5.
4- Si de vi et possessione,>vel dominio quaeratur, ante
cognoscendum de vi, quhm de proprietate rei. i. 5,
LKGUM DKLKCTUS. 185
Prius de vi qurcratnr, quam de jtire dominii,sive pos-
sessionis. Dict. $ \n fin.
Anlc omnia violenliac causam examinari praccipimus;ct in ci\ reqniri, qttis nd qtiem pervenerit possidenlem :
ut ei quem constilerit exptilsum, nmissae possessionis jura
repareiilur. I. 7.C01I. eod.
5. Qui vacantem a mulierem rapuit, vel nuptam, ul-
limo supplicio punilur. 1. § 2.
a Viduam.
Raptorcs virginum, sive jam desponsatae fuerint, sive
non, vel quarumlibet viduarum foemiriarum, pessimacri-minum peccantes, capitis supplicio plectendos decerni-
mus. /. un. Cod. de rapt. virg.Eadem pcena tenentur qui eos comitati fuerint: item
conscii, et ministri hujus criminis. Dict. 1. 5, § 2.
6. Armatos non utique eos intelligere debemus quileta habuerint, sed etiam qui aliud quod nocere potest.1. 9.
TITULUS VII.
yid legem Juliam de vi privafd.
1. Ex constilutionibus principum extraordinem qui de
naufragiis aliquid diripuerint, puniunlur. Nam et divus
Pius rescripsit, nullam vim nautis fieri debere, et si quisfecerit, ut severissime punialur. 1. 1, § 2 a.
a De incendio, ruina, naufragio.2. Sed si nulli convocati, nullique pulsati sint, per in-
juriam tamen ex bonis alienis quid ablatum sit, hdc legoteneri cum, qui id fecerit. 1. 3, § 2,
l86 LF.GUM DELF.CTUS.
3. Crcditores, si •cdvcrsus debitores suos agant, per
judicem iu quod sihi debeti putant, reposcere debctit.
Alioquin, s"iin rcni debitoris suiintraverint, id nullo con-
cedcute, divus Marcus decrevit jus credili eos non ha-
bere. Vorbadecreti ha«c sunt: Optimum est a, ut si quas
ptttes (e hnbere pelitiones, actionibus experiaris. Interim ilte
iti possessionc debet niorari, itt peliior es. Et quutn Mar-
cianus dicmi, f'im nttllam feci; Caesardixit, Tuviinptt-las esse solttm% si homines vulnerenlur? Vis est et ttinc,
quoliens quis id quod deberi sibiputat, non per fttdicem re-
f/oscit: nofi puto au/euiy uec verenmdiie, nec dignitati tucv
convenire qtiicquain no/i furefacere. Qttisqiiis igitur proba/usmihi ftierit millam debitoris non ub ipso sibi traditattt> sine
ullo fudicc merepossidere^ ettmquesibi jtts in eam rem dixi$sey
fus creditinon habebit. I. 7, 1. 5, Cod. eod.
a L. i3. Quod metus causa. I. 5. De acquirenda vel
amillcnda* possessione. De vi bonorum raptorum. n.
ult.
5. Quoniam multa facinora sub uno violentiae nomine
continentur, quuin aliis vim inferre certantibus, aliis
cum indignatione resistentibns, verbera caedesque crebro
deteguntur admissce; placuit si forte quis ex possidentis
partc, vel ex ejus qui posscssionem temere tentaverit.
intercmptus sit, in eum supplicium exerceri, qui vim fa-
cere tentaverit, et alterutri parti causam malorum prae-buerit: ct non jam aut relegatione, aut deportationeinsulae plectatur, sed supplicium capitale excipiat. 1. 6,
Cod. eod.
5. Crimen non dissimile est rapere, et ei qui rapuit
raptam rem , scientem delictum servare. 1. 9, Cod.
eod. a.
l.KGUM DKLKCTUS. 187
11Vid. liluliim. De reccptatoribtis. 1. 48, § 1. Defur-
tis.
TITULUS VIII.
Ad legem Corne/iam de sicariis e/ veneficiis.
1. Lcgc Cornclia de sicnriis et veneficiis tenetur quihomincm occiderit. I. 1. Praeterea tenetur, qui hominis
necandi cnusa venenum confecerit, dederit: quive fal-
sum testimonium dolo malo dixerit, quo quis publico ju-dicio rei capilalis damnaretur; quive magistratus judexvc
quaestionis subcapitalem causam, pecuniam acceperit, ut
publica lege reus fieret, dict. 1., § 1.
2. Qui honiiuem occiderit, punitur, non habita diffe-
rentia cujus condiliouis hominem interemit. 1. 1, § 2.
3. Divus Hadrianus rescripsit eum qui hominem occi-
dit, si 11011occidendi animo hoc admisit, absolvi posse..I. i, S 3.
...4« Si gladium strinxerit et in eo percusserit, indubi-
tale occidendi animo id eum admisisse : Sed si clavi per-
cussit, aut cucumaflin rixa, quamvis ferro. percusserit,tanien non occidendi animo, leniendam poenam ejus, quiin rixa causci(casu) magis, quam voluntate homicidium
admisit. Dict., § 3.
a Genus vasis.
5. Qui venenum necandi hominis causa1
fecerit, vel
vendiderit, vel habuerit, pleclilur. 1. 3.
6. Pigmentari a si cui temere b venena dederint,
pcena teneantur hujus legis. 1. 3 § 3, c.
a Pharmacopolae.b Facilius.
188 LF.GUM DELECTUS.
c Lex 3, § 2, ait: Relcgatur qui porlioncm conci
piendi caust\ dedil, licct non malo animo, scd malo cxcm-
plo, si ea quae sumpsit decesserit.
7. Solent hodie (sicarii ct vcneficii) capile ptiniri.!. 3,
S 5 a'
a Lex 7 ait: In hi\e lcge dolus pro facto accipitur :
nec lata ctilpa pro dolo nctipitur. Vid. quod dixi nd tit.
de suspeclis lutoribus.
8. Si quis dolo insulnm menm exusscrit, capilis pcena
plecletur, quasi incendiarius. I. 10.
9. lulans vcl furiosus qui homincm occiderint, legeCornelia non teuentur : quiim alterum innocentia cousilii
tuetttr, alterum fati infelicitns excttsat a. 1. 12.
a. Snflirit euni furore ipsc puniri. I. 9, § 2. De lege
Pompeia de parricidiis. 1. 14. De oflicio praesidis.10. In malificiis voluntas spectatur, non exitus. 1. i4-
Yid. n° 14.11. ISibil interest, occidat quis, an causam mortis pras-
beat. 1. i5.
12.O evT£()^-:vo; TIVI ovlu^oi, W; <pov-o;xpivsTai, id est,
mandator cogdis, pro homicida habetur. 1. i5, § 1.
i3. Si in rixa" percussus homo perierit, ictus uniuscu-
jusque in hoc collectorum contemplari oportel. 1. utt.
i5. Crimen contrahitur, si et voluntas nocendi inter-
cedat: Cseterum ea quae cx improviso casu polius quam
fraude accidunt, fato plerumque, non noxae imputantur.1. 1, infm. Cod. eod. 1. 5, eod.
i5. PIus est hominem cxtinguere Veneno, quam oc-
cidere gladio. 1. 1, Cod. demalef. et math.
16. Eorum est scientia punienda 0, et severissimis
merito legibus vindicanda, qui magicis accincti artibus,
LEGUM DELECTUS. 189aut contrh snlutem hominum moliri, aut pudicos animos
adlibidinem deflexisse b, detegentur. 1. /^Cod. dematef.et malh. Vid. 1101.seq.
a Voyez la diclaration dtt roi de 1682.
b Bonum hoc amatorium sine medicamento', cannine,vel herb:\, si vis amari, ama. Senec. 1. cpist. 9.
17. ISemo aruspicem consullat, aut malhematictim,nemo ariolum. Augurum et vatum prava confessio con-
ticescat. Chaldsei ac magi, et caeteri quos malelicos, ob
facinorum magniludinem vulgus appellat, nec ad hanc
partem aliquid moliantur. Sileat omnibus perpetufr divi-
nandi curiositas. Etenim supplicio capitis ferietur, gladioullore prostratus, cuicumque jussis (noslris) obsequium
denegaverit. 1. 5, Cod. eod
18. Culpa similis est lam prohibita discere, quam do-
cere. 1. 8, Cod. eod.
TITULUS IX.
De lege Pompeid de parricidiis.
1. Si quis parentis, aut filii, aut omnino affectionis
ejus quse nttncupalione parricidii rontinetur, fata, prope-
raverit, sive clam, sive palam id enisus fuerit, pcena par-ricidii puniatur. 1. 1, Cod. de his qui part vel tib. occid.
Vid. 1. 1, 1. 9, eod.
2. Ulriim qui occiderunt parentes, an etiam conscii
poena parricidii adficiantur, quaeri potest: Et ait Maecia-
nus, etiam conscios eadem poena adficiendos, non solom
parricidas : Proinde conscii etiam extranei eadem pcenaadficiendi sunt a. 1. 6.
\i)0 LEUUM DKLKCTUS.
a La loi 6 dit que: Patria potestas in pietate, non in
atrocitalc consislit. La loi i, § dernier, Dc liberis exhi-
bendis, dit: lla tamcn ut patri persuadeatur ne acerbe
palriam potestatem exerccat.
TITULUS X.
De legc Cornetid de falsis, et de senatusconsutto Libo-
riiano a.
a L'ordonnance de Blois pertnei aux curis de recevoir
des iestamens, quoiqu'ity ait des tegs au profit de YEglise.vid.i. ,4,j i, h.
i. Poena legis Corneliac irrogalur ei, qui falsas testa
tioncs faciendas, testimoniave falsa inspicienda dolo malo
conjecerit. (Coegerit.) 1. i.
2. Qui testamentum amoverit, celaverit, cripnerit de-
leverit, interlevcrit, subjecerit, resignaverit; quive testa-
menltun falsum scripserit, signaverit, recitavcrit dolo malo
cujusve dolo id factum erit, legis Corneliae pocna dam-
natur. 1. 2,1. 9, § 3.
3. Qui ignorans falsum esse testamentum, vel heredi-
tatem adiit, vel legatum accepit, vel quoquo modo agno-
vit, falsum testamentum dicere non prohibetur a. 1. 3,
Cod. eod.
a L. I/J.b De inoflicioso testamento. 1. 5. De bis qmeut indi-
gnis auferuntur. Point deftn de non-recevoir en faux.
4- Quicumque nummos nureos a partim raserit, par-tim tinxerit, vel finxerit, summo supplicio aflici debent.
1.8.
LEGUM DELECTUS. 191n Idem si argenteos. Patil. 5. Sent. 25, § 1 contra
pauia non exteuditur secundtim quosdam.
Lcge Cornelia' cavelur, ut qui in aurum vilii quid ad-
diderit, qui nrgenteos iiummos adulterinos flavcrit, falsi
crimine teneri. Kadcm pcena" afikitur etiam is qtti, quum
prohibere tale quid posset, non prohibuit. I. 9, Dict. 1.,
Si.Vid.1.8.
Qui ad hoc miiiisteiium prrcbuerint, cum eo, qui fecil,
supplicio capitali plecttintur. 1. 1. Cod, defals. mon.
5. Quum falsi rcus antccrimen illatum, aut sententiam
dictam, vita decedit, cessantcCornelia, quodscclerc qua-silum est, beredi non rclinquitur. 1. 12.
6. Falsi nominis vcl cognominis adscvcratio pccna falsi
coercetur. a.
a La loi 14 , § 1, peut s'appliquer h un cure et a un
notaire qui icrit un legs confointement pour lui et pour un
autre: elle dicide pottr un autre : eJIe dicide qttil est nul.
Vid. conlra Paul III. Sent. 6, § 14.Nominis mutatio, sine fraude, jion cst illicila. 1. un.
Cod. de mtttal. nom.
7. Paulusrespondit, legisCorneliajpcenaomnesteneri.
Qui etiam extra teslamenta caetera falsa signassent. Sed
et caeleros qui in ralionibus, tabulis, lilleris publicis,aliave qua re, si ne consiguntinne falsttm fecerunt, vel
ut verum non appareat, quid celaverunt a, subjecerunt,
resignaverunt, eadem pcena aiTici solere dubium non
esse. 1. 16, § 1 et 2.
a La loi 19, § 7, dit: Accusatio suppositi partus nulljt
temporis praescriptione depellitur: nec interest decesse-
ritnecne quse partum subdidisse contenditur.Cujaciusau-.tem ait prccscribi per viginti annos, scilicet quoad pcenam.
192 LKGUM DKLKCTUS.
8. Qui duobtts in solidum eamdcm rem di\ersis con-
tractibus vendidit, pan;\ falsi cocrcelur. Et hoc et divus
lladrianus constittiit a I. 21.
a Adjungitur et is qui jiulicem corruinpit; scd remis-
sius puniri solet, cod. Causa cadere debct qui in cor-
ruplelain judicis spem victoriie reposuerit. I. 1, Cod.
De pcuna judieis qui nialc judicavit.
9. Quid sil falsum quaetiltir : et videtur id esse, si quisalienum chirographuni imitelur, aut libellum vel rationcs
intercidat, vel describat: jSott (jtti alias in computatione,vel in ratione mcnliuntur. I. 23 a.
a Non qui mentitur.
10. Eos qui divcrsa inter se tcstimonia praebucrunt,
quasi falsum fecerint, et priescripto legis teneri pronun-ciat: Et eum qui contra signum suum falstim prabuittestimonium /2, pana falsi teneri pronunciatum cst: de
impudentia ejus qui diversa duobus lcstimonia praibuit b,
cujus itu anceps fides vacillat c, quod crimine falsi teneu-
tur, nec dubitandum est. I. 27, Dict. 1., § 1.
a jSec fides vili testimonio adhibelur conlra Guidonem
papam qui ait testem in secunda depositione videri cor-
rtiplum. Quid de ceux qui donuent des consutiaiions con-
traires ?
b Qui se pro milite gessit, vel illicitis insi»nibus usus
est, vel falso diplomate vias commeavit, puniendus est,
§ 2, 1. 137, § 2. De verborum obligationibus.c L. 23. De testibus.
11. Si a debitore, praelato die a, pignoris obligatiu
mentiatur, falsi crimine (crimini) locus est. I. 28.
a Antidate wpoxrj6viano^ proferre diem. Repelere. Au-
tevertere. Referre. Anticipare. 1. 33. De receptis. 1. 3,
I.KGUM DELECTUS. 1^3
§ 2. De cdendo, tit. 2, § 6. Testamenta quemadmodum
aperiantur.12. Decreto divi Hadriani praeceptnm est, in insulam
eos relcgnri qui pondera, aut mensuras falsassent a.
'.32,§ 1.
a Vid. I. 6, § 1. Dc extrnordinariis criminibus, ubi
dicitur: onemnt nnnonam eliam slaterae adulterinoe, quocasu lex Coruelia locum habet.
13. Capitalis est causa snbjecii partus/?. 1.1. Cod. eod.
a Nec pra?scriptione tollilur, aut morte. 1. 19, § 1, .
supra.La loi 3o, § 1, dil: De partu sunposito soli accusant
parentes, aut ii ad ouos ca res pertinet? non quilibete
populo. Ergo le procureur du roi chez notts nepourra s'en
/daindre si les parens se taisent: cxcepte qttaad le roiy aura
iiitiret, par exemple, dans la deshirance. Vid. Cod. 1. 1,
5 i3. De inspiciendo ventre. Cbi dicitur, publice intc-
rest partus non subjici, ut ordinum dignitas familiarum-
que salva sit. En effel, par ce moyen onfera un noble aVun
roturier.
i4- Salis aperte divorum patentum meorum rescriptisdeclaratum est, quiim moranda; solutionis gratia a de-
bitore falsi crimcn objicitur 0, nihilominus, salva exe-
culione criminis, debitorem ad solutionem compelli opor-tere. 1. 2. Cod. eod.
a On donne la provision au tilre quand il est authenli-
que: secus s V/ est sous seing-privi.i5. Falsi quidem crimen, vel aliud capitale movere
vos matri vestrae, secta mea non patitur: sed ea res pe-cuniarium compendium non aufert. Si enim de fide scrip-
turae, undc cadem mater veslra fideicommissum sibi
IX. i3
194 LEGUM DELECTUS.
vindicat dubilalio est, inqniri fides vetitatis, eliam sinc
nietu criminis polcsl. I. 5. Cod. cod.
16. Ipse significasfl, quiim primtim advcrsarii ins-
trunienta prolulerunt, fidcui eonmi le habuisse suspec-tam. Facla igilur transaiiiowc , diflicile csl, ut is qui
provinciam rcgit, velut falsum cui scmel acquicvisli, libi
accusare permittat. I. 7, Cod. eod.
a Qui lalsas tnbulas dixerit, nec oblinuerit, ad de-
ftmcli judicium adspirare non potcsl. 1. 6. Cod. eod.
sciliccl si legatarius falso accusavei it licrcdcm falsi. Vid,-
1. 5, § 7 et8, 1. 7. De his qun? ut iudignis.
17. Si falsos codicillos nb his contra quos supplicas,factos esse contendis a, tion ideo accusationem evadere
possunt, quod se illis egcnt uti. Nam illis prodcst ins-
trumcnti usu abslincrc / qui non ipsi falsi machiiiatorcs
esse dicuntur, ct quos periculo solus usus ndslrinxerit.
Qui nutem composilis per scelus codicillis, in severita-
tem legis Cornelia; inciderunt, non possunt, defcnsio-
nes cjus recusando, crimen evitare. 1. 8. Cod. cod.
a Voy. Yarl. 8 du crime defaux de Yordonnance de 1670.b Nemo enim tnli peccato pcenitenlia sua noceus esse
desinit. 1. 65. De finiis.
18. Querela falsi lemporalibus praescriplionibus non
excludilur a nisi viginti annorum exceptione: sicut caicra
quoquc ferc crimina b. 1. 12. Cod. cod.
a Preescriplio criminuni. Vid. 1. 2, § 1, et 1. 3 infra.
De requirendis reis.
b Ratio depromi potest ex versu Petronii:
Et paviilo ccrnunt inclusum corde tribtmal.
Dii immortalcs quhm male est extra legcm viventibus
quidquid meruere semper expectant. Vid. 1.25. De pceuis.
LEGUM DELECTUS. 195
19. Eum, qui celavit vel amovit testamentum, com-
mittere crimen falsi publice notum est. 1. 14« Cod. eod.
20. Ubi falsi examen incidcrit, tunc acerrima fiat
iudago argumenlis, testibus , scripturarum collatione a,
aliisque vestigiis veritatis : ncc accusnlori tantum qua\stio
incumbat; nec probationis ci lota nccessitas indicalur :
scd intcr utramque personam sit judex medius : nec ulla
interlocutione divulget, quae senliat b. Sed tanqunm nd
imitntioncm rclalionis, qua solum audicndi mandat ofTi-
cium, praebeat nolionum : postrema scntentia', quid sibi
liceat, prodilurus. I. 22. Cod. cod.
a Vid. n° 73.
q Officitmi judicis facere.
TITULUS XI.
De lege Jutid repetundarum.
1. Lex Julia repelundarum pertinet ad eas pecunias,
qtnis qnis in magislratu, potestate, curatione, legatione,vel quo alio ofticio, rnunere, ministeriove publico cepit:vel quum ex cohwtie cujus eorum est. 1. 1.
Lege Juli;\ repetundarum tenclur, qui quiim aliquam
potcstntem haberel, pecuniam ob judicnndum, dccer-
nendumve nccepctit : vel quo magis aut miniis quid ex
officio suo faceret. I. 3 et 4«Omncs cognitores et judices a pecuniis alque patri-
moniis malius abslineant a : neque alienum jurgium pu-tent suam pradam. I. 3. Cod. ad lag. Jul. repet.
a Idem des procttrcurs att Chdtelct.
2. Dalur ex hac legc in heredes actio. 1. 2.
196 LEGUM DELECTUS.
Sciant jtuliccs supcr admissis propriis aut a se, aut ab
hcrcdibus suis pcciiam csse repelcndam. 1. 2. Cod. nd
I. Jnl. repet.b Coutra si judex litcm sunm faciat. 1. 16. De judiciis.Vid. inf. ad Icg. Jul. pecul. I. ult.
3. ln comiles quoqtie judicum cx bac Icge judiciumdatur. 1. 5. Vid. sup, 1. 1.
4. Ut unius pana, tnctus possit esse mutlorum/2,
ducem qui male egit ad provinciam quam littdaverit,
cum custodia competenti ire praecipinius : ut.noti solum
quod ejus, non dicam domcslicus, sed manipularius, et
minister acceperit, verum eliam quod ipsc a provincia-libus nostris rapuerit aut sustulcrit, in quadruplum cxol-
vat invilus. 1. 1. Cod. cod.
a. L. 3i. Deposili. llobbcs, de Cive, i3, 16. 1. 7,
S 3. Ad legem Juliam majestalis. 1. 16, § ult. De pccnis.
TITULUS XII.
De legc Julid annond.
1. Lcgc Julia dc annonapanaslaliiitur adversus cum,
qui contra aunonam fecerit societatcmve coicrit,'fmo
nnnona carior fiat a. 1. 2.
a Dardauari. Vid. 1. 6. Dc cxtraordinariis criminibus.
TITULUS XIII. -
Adtegem Juliam pcculultls, etdesacrilegiis, etde residttis.
1. Lcgc Jutia pcculalus cavelur, nc quis ex pectmia
LEGUM DELECTUS. 19/
sacra, religiosa, publicave auferat, neve itttercipiat,neve in rcm suam vertat, neve faciat quo quis auferat,
inlercipiat, vel in rem suam vertat. 1. 1.
2. Lege Julia de residuis tenetur qui publicam pecu-
niam, delegatam in usum aliquera, retinuit, neque itt
eum consumpsit. 1. 2.
Lege Julia de residuis tenetur is, apud quem ex loca-
tione, emptione, alimentaria ratione, ex pecunid qiiam
nccepit, aliave qua causa pecunia publica resedit. Sed ct
qui pecuniam publicnmin usu aliquo acceptam retinucrit,
nee erogaverit, hac lege tenetur. I. 4 * § 3 et 4-3. Mandalis cavetur de sacrilegiis, ut praesides sacri-
legos, latrones, plagiarios conquirant, et ut prout quis-
que deliquerit, iu eum animadverlant. Et sic constitu-
tionibus cavetur, ut sacrilegia extra ordinem digna poena
punianlurff. 1. 4» § 2.
a L. 7, aii: Prajscriplione quinquennii crimcn pecu-latus tolli.
Sacrilegi capile piiniuntur. 1. 9.
4. Publica judicia peculattis, et de residuis, et repe-lundarum simililer adversus heredem exercentur : nec
immerito, quum in his quoestio principalis ablatac pecu-iiiac moveatur. a. 1. ult.
a Sacrilegii inslar est dubitare an is dignus sit quem
elegerit imperntor. 1. 3. Cod. De sacrileg.
TITULUS XIV.
De tege Jutid atnbitus.
1. Si conlrh hanc legem magistratum, aut sacerdo-
tium quis petierito. 1. 1, § 1.
ig8 LEGUM DELECTUS.
a § ult ait : Rcus et accusator non poterant ingredidoinum judicis. Cujacius, 6, ob. 3o.
TITULUS XV.
Ad senalusconsullttm Turpillianum, el de alolilionibtis
eriminum.
i. Accusatorum tcmeritas tribus modis detegitur, el
tribus panis subjicitur. Aut cnim calumniantur, aut prae-
varicantur, aut tergiversantur. Calumniari est falsa cri-
mina intendere : pracvaricari, vera crimina abscondere a:
tergiversari, in universum ab accusalione desisterel. 1.
Dict. 1. §. i.
a Aut colludere cum rco. 1. i, § 6.
2. Non utique qui non probat quod intcndit prolintiscalunmiari vidclur. Nam cjus rei inquisilio arbitrio co-
gnoscentis commitlitur, qui, reo absolnto, de accusatoris
incipil consilio quarere : qua mente ductus ad accusa-
tionem processit; cl si quidem juslum ejus errorem rc-
pcrit, absolvit eum : si vero in evidenti calumuia eum
deprehenderit, lcgilimam pccnam ei crogat. I. i, § 3.
3. Facli quaeslio in arbitrio est judicanlis a. 1. i, § 4«a Facti quaudo est in potestate judicantium, juris au-
tem auctoritas non est. 1. i5. Ad municip. 1. 7. Cod. de
fideicommissis.
4« Praevaricatorem eum esse ostendimus, qui colludit
cum reo, et translatitic a mutiere accusandi dcfungitur;co quod proprias quidem probationes dissimularct, falsas
ver6 (rei) excusationcs admilteret. 1. i, § 6.
flPcrfunctorie.
LEGUM DELECTUS. 199
5. Provocalionis remedio, condauiiiationis extinguitur
pronuncialio. I. 1, § ult. in fin.
a ln civilibus suspendiUir dumtaxat.
Si quis, quuin capitali pocna \cl dcpotialione dam-
nalus essti, appellatione interposita, ct in suspenso
conslitula, fati diem tiinctus est, crimen morte finitum
csl; idem observatur et si arcusator, pendentc appella-tiouis lempore, niinium dicm obiiasct. 1. ult. Cod. si
reus vel. accus. mor. fuer.
a L. 2, § 2, De pamis.6. Et iu privntis, et in exlraordinariis ciiminibus om-
nes calumniosi exlra ordinem pro qualitate admissi plcc-tuntur. I. 3.
Et qui caperit arguere, aut vindicta proposita sit, si
vcra delulerit; aut supplicium, si fefellerit. 1. 7, in fin.
Cod. de calum.
7. Abolitio aut publice fit, ob diem insignem, aut
publicam gratulationem, vel ob rem gestnm. 1. 8. 1. 9.Vid. I. 12.
Abolitio reorum quae pubhcc indulgetur, ad crimen
falsi non perlinet. I. 17. in fin.
8. lndulgcntia quos liberat, nolat a 1. ult. Cod. dc
gcner. abol.
a Sunlne infames juris et facti ?
TITULUS XVI.
De requirendis, vel a absentibus damnandis b,
flNec. Vid. 1. i.h.
b Divi Severi et Antonjni Magni rescriptum est, ne
20O LEGUM DELECTUS.
quis absens puniatur; ct hoc jurc ulimur ne abscnte&
danmcnliir, neque enim inaudita causa quemquam dam-
nari ajquitalis ralio palilur. 1. i.
i. Si per vigenli annos fiscus bona non occupavcrit,
postca praescriptione, vcl ab ipso rco a, vel ab hcredibus
cjus suminovebitur. Quamcumque enim qua^slioncni
apud fisctim, si non alia sit prascriptio, viginti aimoruin
silentio prascribi divi principes voltterunt. I. 2, § i, et.
1.3.
a Propler 1. 12, c. Ad legem Corneliam de falsis.
2. In summa sciendum e«t nulla temporis pr.xscrip-
tione, causae defensione submovcri cuni qui requirendtisadonatatus cst a. 1. 4. § 2.
a Quia dcfensio est juris naluralis, et pracscriptio juriscivilis. Jus aulem civile non potest corrumpcre jura na-
turalia. 1. 8. de capitc mlnulis.
3. Requirendorum bona obsignanlur a.... moventia si
qua sttnt, ne aut mora deteriora fiant, aut aliquo modo
inlereant, venire debent.... intcr moventia fruclus quo-
que habentur..,. curandum cst ne quid ei qui profugit,medio temporc it debiloribus cjus solvatur, ne per hoc
fuga ejus inslilualur b. 1. ult. Dict. 1. § 1, 2 et 3.
a Voyez Yarlicle 1" du titre des difauls et contumaces tk
YOrdonnance de 1670.b Vid. 1. 4i» L)c solutionibus.
TITULUS XVII.
De qumlionibus a,
a Par FOrdonnance de 1670, ilfaut trois condilions
LEGUM DELECTUS. 201
pour la queslion : i°. Qtte le corps du dilit soit ceilain.
??. Que le crime tnirite lamorl. 3°. Qu'ily ait un commen-
ccment dc preuve considirable. Quid a"un seul iitnoin qui
parle de visu. Vid. 1. 20.
1. In criminibus eruendis quacstio adhiberi solct. Sed
quando, vcl quatenus id faciendum sit videamus. Et non
esse a tormentis incipicndum ct divus Augustus consliluit,
ueque adeo quwslioni fidem adhibendam. 1.1. Vid. n° 5,et n° 11.
2. Divus Scverus rescripsit, confessiones reorum pro
cxploralis facinoribus hnberi non oportet, si nulla pro-
bntio religionem cognoscentis instruat a.\. 1, § 17.a Non audilur perire volcns.
Si quis ultr6 de malelioio falcalur, non semper ei fides
adhibenda est nonnunquatn enim autmelu, aut qnaaliudc causa in se confitenlur. 1. 1, § 27.
3. In tributis a reipublicnc nervi b. 1. 1. § 20.
a Tacilus 1. Hist. ult. et i3. Annal., ail: Nam neque
quics gentium sine armis, neque arma sine stipendiis,
neque stipendia sine tribulis haberi possuntj dissolulio-
nemque imperii sequi sublatis stipendiis et fruclibus
quibus respublica subslinelur. Undc servus torquclur iu
criniine fraudati vectigalis advcrsus dominum. Cujac. 6.
ob. 19. Iloug. 1. II. n° 8.
b. L. C. h. 1.1. 53. De judiciis. 1. 25. De administra-
tione et periculo tutorum.
4. Qui quaestionem habilurus est, non debet specia-liler intcrrogare, an Lucius Tilius homicidium fecerit,
sed generaliter quis id fecerit: atterum enim magis sug-
gerentis a, quam requircnlis vidctur I. 1, § 22.
a Suggeslioiu.
302 LEGUM DELECTUS.
5. Quoeslioni fulem non scmpcr, nec tamen nunquam
habeudam, coiistiluliouibus dcclaralur. Ktenim res est
fragilis, cl periculosa, et qua» verilatem fallat. Nam pte-
rique palientia, sive dutitia a tormeutorum ita lormenla
contemmmt, ut exprimi eis vcritas millo modo possit :
alii tanta sunt impatienlia, til quodvis meiitiri, quam
pati tormenta velint. lta fit, ut cliam vario modo fatean-
tur, noii tantum se, verum etiam alios comminentur.
Praicrea inimicorum quaestioni fides haberi non debct,
quia facilc meutiuiilur : nec tamen sub pratextu inimici-
tiarum delrahenda eril fides quaestionis. Causaquc co-
gnita,habcndafidcs,aulnonhabenda. 1.1,§ 23, 2^, 25.
a En Angleterre on ne pralique point laquestion.6. Quaestionis modum magis est judices arbilrari opor-
tcrc. Ilaque quaestionem habcre oportet, ut servus salvus
sit vcl innoccntia}, vel suppticio. t. 7.Tormenta adhibenda sunt ut moderatoe ralionis tem-
peramcnta desiderant. 1. 10, § 3.
7. De minorc qualuordecim annis quajstio habcnda
non cst. 1. 10. Vid. 1. i, $ 33. fV. dc Senat. Silan.
8. Plurimum quoqttc in excutienda veritatc eliam vox
i}>sa et cognitionis sublilis diligentia affert : nam et ex
sermone, ct ex eo, qua qttis constantia a, qua trepida-tione quid dicerct, vel cujus exislimationis quisque in
civilate sua est, quacdam ad illuminandara veritatera in
lucem cmcrgunll. 10, $5.a Quo vultu.
9. Repcli posse quacstionem divi fratres rescripse-runttf. 1. 16.
a Contra vero apnd nos.
Reus evidentioribus argumentis oppressus, repeti in
LEGUM DELECTUS. 2o3
quaistionem potest, maximc si in tormenta animnm cor-
pusque duraverit. 1. 18, S i.
10. Unius facinoris plurimi rei ita nudiendi sunt, ut
ab eo primiim incipialur, qui timidior est, vel lenerae
cctatis videtur. I. 18.
II. ln ea causd, in qua nullis reus argumcntis urge-
batur, tormenta non facilc adhibenda sunt, sed instnn-
dum accusatori, ut id quod intendat comprobet, atqueconvincat a. I. 18, § 2.
a La loi 20 dil: Teslimonium non oportere unius ho-
minis admitli, ut quacstio habeatur.
12. Quaeslionis habenda» causa ncminem essc dam-
nandum, D.'Iladrianus rescripsit. 1. 21.
i3. Ipsa quoque mulicr torquebilur. Neque enim a:gre
feret, si torquealur quoe venenis suis visccra hominis
exlinxit. I. 3, § 1. Cod. eod.
i4> Convictis confessisque ad societatem scelerum
vocantibus cos a quibus apprehensi custodilive sunt a
facile credi non oporlet. 1. 4« Cod. eod.
a Testarnens de mortfort incertains.
i5. Oportet judices, nec in his criminibus, quoc pu-blicorum judiciorum sunt, ad investigationem veritalis
atormenlis initium sumere; sed argumentis primumve-risimilibus probnbilibusque uti. Et si his veluti cetiisin-
diciis ducti, investigandae veritatis gralia, ad tormenta
putaverint esse veniendum, tunc id demum faccre debc-
bunt. I. 8, § 1. Cod. eod.
204 LEGUM DELECTUS.
TITULUS XVIII.
De pawis,
i. Generaliterplacetin legibus pubticorum judiciorum,vel privatorum criminum, qui exlra ordinem cognos-cunt prafecli, vel pra>sides, ut eis, qui pcctiani pecu-niariam egcntes eludunt, coercilioneiu exlraoidinariam
inducant. 1. i, $ ult.
a Lex 35. De injuriis.2. Rei capitalis damnatum sic accipere debcmus, cx
^quu causa damnalo vel mors, vel eliam civilalis amissiu
contingit. 1. 2/;.
a L. 2. De publiciis judiciis. 1. 21. h.
Qui ultimo supplicio damnanlur, slatim civitalem per-dunt. Ilaque prtcoccupat b hic casus mortem. 1. 29.
b 11 devient incapable d'effets civits.
3. Eum accipiemus damnatum qui non provocabit:caierum si provocet, nondum damnalus videlur a. Sed
ct si ab co, qui jus damnandi non habuit, rei capilalis
quis damnalus sit, eadem causa erit. Damnattts enim
ille est, ubi damnatio tenuit. 1.2, § 2 b.
a Proptcr. 1. 1, $ ult. Ad senatusconsullum Turpil-lianum.
b Quid des co/nmissaires. Voycz Yordonnance de Blois.
4. Pra^gnantis mulieris consumeiidac damnatae pccna
difTertur, quoad pariat a: ego quidem, et ne quossliode ea habeatur, scio observari, quamdiu prxgnans cst.
1.3.
a Quia parlus rcipublicec nascitur.
LEGUM DELECTUS. 205
5. Si quis non excesserit in exilium inlrhtempus intrh
quod debnit, sive ctiam alias exilio non obtemperavcrit,contumacia cjus cumulat panam a. 1. 4- ^rid. I. 8, § 7.
a Cujacius, 6, ob. 36, delet negationem in principio
legis. 1. 4-6. Nemo polest commcatum remeatumvc dare cxuli,
nisi imperator, cx aliqua causa. 1. 4, in fin.
7. l)e suspicionibus non debet aliquis damnari. Sa-
tiits enim impunitum relinquifacimis nocentis, quam inno-
centem damnare a. 1. 5.
a La politique der, Turcs cst contraire.
8. Rcfert ct in majoribus delictis, consulto aliquid
admittatur, an casu; ctsnnfc in omnibus criminibus dis-
tinctio hocc panam nut juslam eligerc debet, aut lempc-ramenlum admillere. I. 5, S rtlt.
9. Si quis forte, ne supplicip afTiciatur, dicat se ha-
bere qtiod principi referat salulis ipsius causd, an remitlcn-
dus sit ad eum, videndum est. 1. 6. Coclcrum, ut mea
fert opinio, prorsus cos non debuisse, posteaquam se-
niel damnatisunt, audiri, quidquid allegcnt. Quis enim
dubitat, cludembc pcenae causa ad hacc cos dccurrere?
Magisque esse puniendos, qui tamditi conticucrunt, quod
pro salute principis babere sc dicere jnctant. Nec enim
debebant tam mngnnm rcm tamdiu relicerc. Dict. 1. 6.
10. Nunc g_enern panarum nobis enumeranda sunt,
qtiibus proesides afliccre quemque possint. Et sunt pannc
qua; aut vitam adimant, aut civitatem nufernnt, nut cxi-
lium, aut cocrcitionem corporis contincant. 1. 6, § 2. Aut
damnum cum infamia*, atit dignitatis aliquam dcpositio-
ncm, aut nlicujus actus prohibitioncm. 1. 8.
Solcnt pr^sides in carcere continendos danmarc, aut
206 LEGUM DELECTUS.
ut in vinculis conlincaiitiir: scd id cos faccrc non oporlet,nnm hujusmodi pcenac intcrdictac sunt. Carcer enim ad
continendos homines a, non ad puniendos haberi dcbet.
1.8,§9^.
a Cujacius, 4 ob. 9 corrigit. 1. 8, S 2. IIy a des cou-
lunies en France qui punissent ceriains critnes de prison
perpitttelle et de consfication de biens.
b Vid. ult. Cod. h. t.
Mattdatis principalibus, quae praesidibus dantur, ca-
vetur, ne qttis perpeluis vinculis damnetur. I. 35.
12. Moris est advocatiotiibus quoquc pracsides inter-
dicere a. Et nonnunquam in perpetuum interdicunt, non-
nunquam ad tempus, vel annis mctiuntur. 1. 9.a L. 3, § 1. Dc decurionibus.
Nonnunquam non advocalionibus cui interdicitur, sed
foro Plus est antem foro, quam advocalionibus interdi-
ccre; si quidem huic omnino forensibus negotiis accom-
modarc se non permitlatur. Solet autem ita vel juris slu-
diosis interdici, vel advocatis, vel tabellionibus, sivc
pragmaticis. n° 1. 9, § 4-
a Pragmatici dicunlur multo rerum usu pcrili, ct so-
lertcs, quasi advocatorum postici, dicendorumque stig-
yestorcs. Golofr.
i3. a Sunt ct aliac pccnae, si ncgolialione abstincre quis
jtibeatur, vel ad conductionem eorum quac publicc lo-
cantur accedere, ut ad vectigatia publica. 1. 9, § 9.a Vid. 9, S *4 et !^' ^e libcris decurionis nalis anlc
el post dccurionatum.
i4> Perspiciendum est judicanti, ne quid nut durius,
nut remissius constittiatur, quhm cnusn deposcit. Nec
enim aut sevcritatis, aut clemeuliac gloria affcctanda cst.
LEGUM DELECTUS. 207
Sed perpenso judicio, prout quaeque res expostulat sta-
lucndum cst. Plane in Icvioribus causis proniores ad
lenitatem judices esse debent : in gravioribus panis se-
veritalem legum cuin aliquo temperamento benignitatis
subsequi. I. 11.
i5. Delinquitur atttem aut proposito, aut impetu, atit
casu : Proposito delinquunt latrones qui factiouem ha-
bent : Impelu autem quuni pcr ebrictatem ad nianus,aut ad furtum venitur: Casu vero quum in vcnando telum
in fcram misstun, homincm interficit. 1. 11, § 2.
16. Hodic licct ci qui exlra ordinem de criminc co-
gnoscita, quam vult scntenliam ferre, vel graviorcm, vel
leviorem : ita tamen ut in utroque modo ralionem 11011
cxccdat. I. i3.
a Les pcines sont arbilraires.
17. Autfactapuniunlur, utfurta, ca:desque:autdicla,ut convicia, ct infidaj advocatioues a: aut scripta, ut falsa,H famosi libelli: aut tonsilia, ut c.onjurationes et latro-
nuni conscienlia : quosquc alios sundendo jnvissc, scc-
leris est inslnr b, 1. 16.
a Non cxlnt npud nos hujtis dclicti exemplum, sed
omniuo piiniorum est Romanorum.
b Persuadere cnim plus est quatn competlere. I. 1,
§ 3. De servo corrupto.Scd hacc quatuor genern consideranda sunt septem
ntodis : causa, pcrsona, loco, tempore, quatilate, quan-lilate et eventu. 1. 16, $ 1.
Causa, ut in verberibtts, quac impunita sunt h ma-
gistro allata, vcl parentc, quoniani emendationis, non
injurla) gratiit videnlur adhiberi: puniunliir, quum quis
per iram ab extraneo pulsatus est, I. 16, S 2.
ao8 LEGUM DELECTUS.
Persona duplicilcr spectatur, ejus qui fecit, et eju*
qui passus est. Alilcr enim puniuntur ex iisdcm facino-
ribus servi, quhm liberi: ct aliter qui quid in dominum
parcntemve ausus est, quhm qui in extraneum, in ma-
gistrum, vel in privatum. In ejus rei consideralione cclatis
quoque ratio habeatur. 1. 16, § 3. Vid. inf. 1.28, S 8.
Locus facit, ut idem vel fuiium vel sacrilegium sit,
et capite luendum, vel minore supplicio. 1. 16, $ 4-
Tcmpus discernit furcnTdiurnum h nocturno. 1. 16.
§ 5.
Qualitale, quum factum vel alrocius, vel levius est.
Ut fuiia manifcsta a nec manifestis diccrni solent, rixcr
h grassaluris : expilaliones a furtis : petulantia h. violen-
tia. 1. 16, S 6.
Quanlitas discernit furem ab abigeo : nam qui unum
suem subripuerit, ut fur coercebitur, qui gregem, ut
nbigeus, 1. 16, S 7«Eventus spcclelur, ut h clemenlissimo quoquc facla.
!. 16, SS.
18. Evcnit ut eadem scelera in quibusdam provinciis
gravius pleclantur: ut in Africa1
messium incensores, in
Mysia vitium : ubi metallasunt, adulteratores monetootf.
a In Arabia <7XOUS).KJ^O?.1. g. De extraordinariis cri-
minib.
19. Nonnunquam evenit ut aliquorum mateficiorum
supplicia exacerbentur : quotiens nimiiim multis perso-nis grassantibus, exempto opus sit a. 1. 16, § ult.
a Ut unius poenae melus possit esse multorum. De teg.
fur. repetund. n. tilt.
20. Sunt quidam oMiWssa, hoc est, sine civitate, ut
LEGUM DELKCTUS. 209
sunt in opus ptiblicum pcrpehid dati, et in insulam de-
porlati: ut ea quidem quae jtiris civilis snnt b, non ha-
beant, quoo ver6 juris genlium sunt, habeant c. 1. 17,
a Vagabonds.b Oit doit-on Jaire assigner un banni? A son demier*
domicile.
e Leg. 8. De capile minutis.
21. Cogilationis pcennm nemo palitur a. 1. 18. V. s.
adleg. Jul. majest. n° 3.
a V. 1. 1, § 1. De fiuiis. 1. 225, De verborum signi-ficatione. Videcontra. 1. 1. De extraordinariis criminibus.
Sola cogitalio crimen est circa polestatem supremam,circa religionem et cnstilnlem. Lex. 20. h. ait: Si panaaticui irrogalur, receptum est commentilio fure ne ad hoe-
redes. transeat. Cujus rei ilta ralio videtur quod panaconstituitur in emendalionem hominum, qua3 mortuo co
in cujus emendalionem constituilur, desinit. X. quae dixi
ad. 1. 3, S- 1. De injuriis Antori. Faber, in jurisprud.
Papin. T. 1. princ. lllatio. 6. ait jus commenlitium non
esse fictitium aut mendax, iinliquo more receptum sine
ulla lege latS; sed quod sine lege recipilur, non tamen
sine ratione recipi. Unde jus dividilur in constitutum et
receplum.22. Ullimum supplicium csse mortem solam interpre-
tamur a. 1. 21.
a. L. 2. eod. 1. 2. De publicis'jiidiciis. 1. io3, De ver-
borum significatione.-23. In metallum damnati si valetudine aut ajiatis in^
firmitate inutiles opeii faciendo deprehendanlur, ex rcs-
cripto divi Pii, h pracside dimilti poterunt. 1. 22.
IX.* '
14
iito LEGUM DELECTUS.
24. Si diutino tcmpore aliquis inreatu fuerit, aliqua-tenns pccna ejus subtevanda erit, sic enim constitutum
csl a: non eo modo puniendos eos qui longo tempore in
rcntu ngtint, quhm eos qui in recenti senlenlinm cxci-
piuut b, I. 25.
a Lcx ista convenit mnximc legi querela 12. C. Ad
legem Corneliam dc fatsis.
b V. I. 12. C. Ad legem Juliam de falsis.
Ft paviJo cernunt inclusum corde tribunalt... FETRON.
Quod meruore semper cxpectant.
25. Crimen vel pcena paterna nullam maculam filio
inlligcre potest a. Namque unusquisquc ex suo admisso
sorli subjicitur, nec alieni criminis successor constiluitur.
1. 26. V. s. ad leg, Jul. maj. n" 4. et inf. h. t. n°42'a Lex 2. c. 4. De Decurionibus.
26. Suam mutare sententiam nemo potest a. 1.27.rtV.I. i4- Dere judicata. 1. 55. eod.
Si tamen de se quis menlitus fuerit, vel cum non ha*
beret probalionum instrurnenta, quae postea repererit,
pcena afflictus sit, nonnulla extant principalia rescripta,
quibus vel pcena eorum minuta est, Yel in infegrum res-
tilulio concessa. Sed id dumtaxat a principibus fteri po-test. D. 1. 27.
Pcenamsua dictam senlentia praesidi provinciie revo-
care non licet. 1. i5. C. eod.
27. Omnia admissa inpatrem, propinquum, maritum
uxores, caeterasque necessitudines, gravius vindicnnda
sunt, quam in extraneos. 1. 28, § 8,
28. Venennrii capite puniendi sunt. I. 28, § 9.
LEGUM DELECTUS. 211
29. Iuceiuliarii capite puniuntur, quiob inimicilias,
vel pr.ocda) causa incenderiut. 1. 28, § 12.
30. Foiiuila incendia, si ciim vitari possint, per ne-
gligentiam eortim, npud quos orta sunt, damno viciuis
fuerunt, civiliter cxercenlur, ut qui jactura affcctus est,
damni disceptet, vcl modicfc vindicaretur. 1.28, § 12.
31. Famosos latrones in his locis ubi grassati suut furcu
ligendos, compluribtis placuit: ut et conspectu deter-
reantur alii ab iisdem facinoribus a, ct solatio sit co-
gnatis et adfinibus interemptorem, eodem loco pcena*red-
dita, in quo latrones homicidia fecissent. 1. 28, § i5.
a De furca* et cruce. V. Gotofr. ad 1. 28. h. in prin-
cipio. Quidam putant Tribonianum htc statuisse furcam
loco crucis, quia crucis supplicium Christi veneratione
sublatum fuerat a Constantino; et baec est sentenlia Cu-
jacii. Sed crux et furca sunt res diversae, ait Gotofr. cruci
criminosi iiguntur; furcse ver6 suspenduntur; erat et
aiiud furca) genus quo furca in collum injecla damnati
traducebantur ad suppliciura virgis ad necem cxdcndi.
V. Cujac. 16. ob. 1. refert figuram hujusce furca?.
32. Severius famosi, quam iutegra fam& homines pu-niendi sunt. 1. 28, § ult.
33. Sanctio legum quoc novissime certam pcenam irro-
gat iis qui praeceptis legis non obtemperaverint, ad eas,
species pertinere non videlur, quibus ipsa lege pcena
specialiter addita est: nec ambigitur in caetero omni jure
speciem generi derogare. Nec sane versimile est delic-
tum unum eSdem lege variis a^stimationibus coerceri.1. /\i. V. 1. 8Q. de reg. jur.
34. Interpretatione legum pcenac molliendse sunt, po-tius qtiara asperandaB. 1. 42.
212 LEGUM DELEGTUS.
35. Si ante conceptus est puer de quo libellos dedisti,
qumn niater ejus in tnetallum condemnaretur a, natus
conditionis ejus est, cujus anlfc condemnationem mater
ejus fuit. 1. 4« Cod. depan.a Vid. 1. 3. De interdictis et relegatis.36. Impunitas delicti propter tetatem non datur: si mo*
do in e;\ quis sit, in quam crimen, quod intenditur, ca-
dere potest. I. 7, Cod. eod.
37. Non remilti pccnam facile, publice intcrest: ne ad
maleiicia tcmcrc quisquam prosiliat. 1. i/f, in fin. Cod.
eod.
38. CapitaUptxnd non damnelur, nisiquiconspirantibus.<7concordantibus probationibus ithconvictussit, ut vix ipsecriinen mgarepossit. 1. 16, Cod. eod. 1. ult. Cod. de pro-balionibus.
39. Si quis in metallum fuerit pro crirainum depre-hensorum qualitate daranatus, minime in ejus facie scri-
batur: Quum et inmanibus, et in suris possit pcena dam-
nationis una4
inscriptione coraprehendi; qu6 facies quajad simililudinem pulchritudinis est ccelestis figurata, mi-
nime maculetur. 1. 17, Cod. eod.
40. Non est differenda reorum condemnatio: sed citiits
proferenda sententia in'sceteros a. 1. 18, Cod. eod.
a Extat constitutio Theodosii, qua condamnati non
debent supplicio tradi ante triginta dies, ut principis cle-
mentiara possint interea implorare»
4^. Sancimus ibi esse pcenam, ubi et noxa est. Pro-
pinquos, notos, familiares, procul a calumriia submo-
vemus, quos reos sceleris societas non facit. Nec enim
aflinitas vel amicitia nefarium crimen admittunt. Peccata
igitur suos teneant auclores : nec ulterius progrediatur
LRGUM DELECTUS. 2t3
melus, quam reperialur deliclum. I. 22, Cod. eod. Vid.
sup. adleg. Jul maf. n° 4-
42. Mulcla damnum famcc non irrogat a. I. 1, Cod.
de modo mukiar.
a Apudnos mulcta, idest, Yamende, quw ex dclicto
descendit ct condemnato infligitur, est infamis, secus de
aliis. Voy. Yarticle 7 dutitre a5 de Yordonnance de 1670.Chez nous on ne condamne point auxgateres eiaYainende,
llsuffit de servir le Roi de soricorps. Item on ne condanme
point au bannissement et aii bidme non bis B.
TITULUS XX.
De bonis damnatorum.
1. Danmatione bona publicantura, quum aut vita adi-
railur, nut civitas b. 1. 2.
a Qui confisque te corps, confisque tes biens. Paris, i83.
Item in exilio perpeluo. I. 39. De jure' fisci. Vid. ex-
ceptio in 1. 24. Cod. de donationibus inter virum.
2. Maritus (mulieris damnaloe) salvas actiones tontra
fiscum habet. 1. 4« Vid. I. 10.
Si, utproponis, bona cjus qui tutelnm tunm adminis-
travit sentenliam passi ad fiscumsunt devoluta, procuia-torem nostrum adire cura, qui si quid jure posci ani-
madvertit, nonnegabit. 1.5 Cod. debon.prosc.seu damnat.
3. Ralio naluralis, quasi lex quaedam tacita, liberis
parenlum hereditalem addicit a. 1. 7.fl.Vclutad debitam successionem cos vocando, propter
qtiod et in jure civili suorum beredum nomen eis indic-
lum est, ac ne Judicio quidem parentis, nisi meritis de
2l4 LEGUM DRLECTUS.
causis, summoveri ab ea*succcssione possunt: ccquisst-tnum cst, si propler pccnam parentis aufert bona dam-
natio, rationcm haberi liberorum; ne alicno admisso gra-
viorem pcenam luercnt quos ntilla contingeret culpa, in-
terdum insumrnam egestatcm dcvoluti: utimperiura po-tius repleatur civibiis, quhm fiscus pecuniis, § 3. Le§
dernierdit: Post damnationem acquisita, si is cujus bona
publicata sunt relegatus sit, ad heredes ejus pertinenttestamento scriptos, vel ad heredes ab intestato. Quod si
dcportalussit, quia civitatem amisit, hereditatem habere
non potest et acquisita fiscus accipit. Vide I. i5. De in-
ierdictiset relegatis, el I. 22, § 5 Mandati.
TITULUS XXI.
De bonis eorttm qui ante sententiatn morlem sibiconsciverunt,
vel accusalore/n corruperunt.
TITULUS XXII.
De interdictis, et retegatis, et deportalis a.
aLaloiZ dit: Eum qui civitatem amitteret,nihil aliud
juris adimere libcris, nisi quod ab ipso perventurum es-
set ad eos, si intestalus in civitate moreretur; hoc est ci-
vitatcm ejus et liberos, elc. Qua3 ver6 non a patre sedh
^enere, a civitate, a rerum naturA tribuerenlur, ea ma-
nere cis incolumia : itaque et frntres fratribus fore legi-
timbs heredes et agnatorura tutelas, etc. Vid. 1. 4- Cod.
Depcenis.1. Potest alir.ui et unus honor inlerdici. Sic tamen, ut
LEGUM DELECTUS. 2l5
si cui honore uno interdictum sit, non tanlum eum ho-
norem petere non possit, verum ne eos quoqne qui co
honore majores sunt. Est enim pcrquam ridiculum, eum
qui minoribus, pcenaj causa prohibitus sit, minores pe«terenon prohibetur. 1. 7, §ult.
2. Relegatusnonpotest llomaj morari, Itcet hoc sententtd
comprehensum non sit, quia omnium est patria a. Sed nequein civitate in qud versaturprinceps^ velperquam transit; cis
enim dttmtaxat principem iniueri liccl, qui liomatn ingredi
possunt. Est enim princeps paterpatrice. I. ult.
a.Lex 33. Ad municipalem.
TITULUS XXIIL
De sentenliam passis et rcstitulis.
TITULUS XXIX.
De cadaveribus punitonim.
LIBERQUADRAGES.
NON.
TITULUS PRIMUS-
De appellalionibtts et retalionibus.
1. Appellandi usus quam sit frequens, quamque nc-
cessarius, nerao est qui nesciat. Quippe quum iniquila-tem judicantium, vel imperitiam (re) corrigat: licet 11011-
nunquam bene latas sententias in pejus refprraet. Neqiic
ai6 LKGUM DKLECTUS.
cnim ulique nielius pronunciat, qui novissimus scntcnliam
laturus cst. I. i, Vid. n° 23.
2. Libclli qui danliir appellatorii ilh sunt concipiendi,ut habeant scriplum, et a qtio dati sunt, hoc est, qniap-
pcllet, ct adverstis quem, ela qua senlentia\ 1. i, § ult.
3. Si apud actn quis appcllaverit, satis erit si dicat,
Appcilo a, 1. 2,
a Apud nos fierct judici injuria, si quis ante ora judi-cis appellnret.
4« lHud ceciditin qusstionem, si plures habuerit ad-
vcrsarios, ct quorumdam nominalibellissintplexa, quo-rumdam nou, an asque prrcscribifl ei possit ab eis quo-rum nomina comprehensa non sunt, quasiadversus ipsos
adquievcrit scntcntiai: ct quum una causasit, arbitror
non cssc praescribendum. 1. 3, § 1.
a Id es\%fn de non-recevoir.
5. Cerlc siplures bi suntndversus quos pronuncinlur,ct quorumdam nomina in libcllissint comprehensa, quo-rumdam non, hi soli nppellasse videbuntur, quorum 110-
mina libellis sunt comprehensa. 1. 3, § 2.
6. Quid ei 2<>si cnusam appellnndi certnm dixerit, an
liceat ei discedere ab hac, et aliam causam allegare? an
vero quasi forma quadam obstriclus sit? puto lamen,
quum semel provocaverit, esse ei facilitatem, in agendoetiam nliam causam provocationis reddere, persequique
provocalionem suain, quibuscumque modis potuerit. 1. 3,
§ 3. Vide infra, n° 20.
7. Alio condemnalo, is cujus inlerest, nppellarepo-test a. 1. 4) § 2« SiemptOr de proprietate victus est, eo
ccssantc, auctor ejus appollarep.olerit. Autsi auctoregit,ct viclus sit, non est neganda emptori appcllandi facut
LEGUM DELECTUS. 217tas. Quid enim si venditor, qui appellare rioluit, idoneus
non est? quin etiam si auctor nppellaverit, deinde in caus»
defensione suspectus visus sit, perinde defensio causae
cmptori commillenda est, atque sc ipse appellasset. Id-
que ita constitutum cst in persona* creditoris, qniim de-
bitor victus appellasset, nec ex fide cnusam defenderet.
Quaj constilutio ita accipienda est, si inlerveniente cre /
ditore debitor de pignore viclus provncaverit: nam ab-
senti creditori nullum praejudicium debitor facit, idquestalutum est. Dict. 1. 4» § 3 el 4*
a Krgo credilor appellare potest a sententialata adver-
sus debitorem, si injusta sit.
8. A sententia inter alios dictn appellari non potest,nisi ex justA causS, Veluli si quis in coheredum praeju-dicium se condemnati pnlilur, vel similem huic causam,
qtiamvis et sine appellatione lutus est coheres : Item fi-
dejussores pro eo, pro quo intervenerunt. Igitur et ven-
ditoris fidejussor, emptore victo, appellabit, licetemplccct veiiditor acquiescant. 1. 5.
Legatarii (heredc viclo a) cnusam appellationis agere
possunt. 1. 5, § 2.1.14.«Maxime siheresinjudicionon adfuit, quia non cre-
ditur tunc jus fieri ex sentenlia judicis. 1. 17, § 1. De
inofficioso teslamento.
9. Si rcsistat qui damnalus cst adversus provocato-
pem, nec velit admilti ejus appellalionem a, perire festi-
nans; adhuc putem differendum supplicium. I; 6. in fin.
a llumanitatis ratione receptum est ut quis possit proc,ondemnato appetlare.
10. Illud sciendum est, eum qui provocavit, non de-
2l8 LEGUM DELECTUS.
bcre conviciavi ei h quo appellat: C&terum oportebit eum
plecli. 1. 8.
II. Si qui separatim fuerint condemnati, quamvis ex
cfidem causa, pluribus eis appellationibus opus est. 1. io.
Vid.inf.l. 17.12. Si quis cum una actione ageretur a, quae plures in
se species habeat, pluribus summis sitcondemnatus, qua-rum singulse notionem principis non faciunt, omnes au-
tem conjuncke faciunt, poterit ad principem appellare.1. 10, § 1.
a Contrh in 1. 11. De jurisdictione.i3. Quod est rescriptum in communi causa, quoticns
alter appeliat 0, alter non, alterius victoriam eiproficerc
qui non provocavit, hoc ith demum probandum est, si
una eadem causa fuit defensionis b. 1. 10, § ult.
a Res judicata est individua, qui pro veritate habetur,
quae estindividua. Porr6 quod per arrestum seu vice alia
judicatum est, habetur pro veritate in prajudicium sen-
tentia?. Victoria heredis proficit heredi in 1. 19. De inof-
ficioso testamento. 1. 7. Familiaj erciscundaj. Contrh in
1. 25, § 8. Familia; erciscundee et in 1. 22. De exceplionc
rei judicata* et in 1. 11, § 3 eod. 1.46. Deusufructu. Vid.
1. 62, § 1. De evictionibus. 1. 20. De tutela; et rationi-
bus.
b Secus ratione pcenas si diversum judicium redditum
esset. Distingui potest inter actorem et reum. Victoria
unius h reis proficit alteri reo, secus de victoria unius ac-
torum; idque favore liberationis, ut uno liberato, alter
etiam liberetur. Igitur respectu actorum regula locum ha-
bet, quia sibi quisque agit et vincit. Respeclu reoruni
LEGUM DELECTUS. aig
exceptio. 1. 2. CodJSi unusex pluribus appellaverit, Ait
appetlationem unius alteri prodesse. Sed Gotofr. ait in
Gallia non prodesse; nam quilibet tenetur appellare se-
cundum Rebuffum in proccmio constit./»/. 5, n° 98.
14. Quum ex causa judicali soluta esset pecunia ne-
cessitate judicis 0, ab eo qui appellatione interpositame-nierit meliorem sententiam, recipere eumpecuniam quam
solvit, oportet. 1. 11.
a Quia invitus solvit, und6nonacquievit sententia?.
i5. Constitutiones quae de recipiendis, nec nonappel-lationibus loquuntur,utnihilnovifiat, locum non habent
in eorum persona, quos damnatos statim puniri publice
interest, ut sunt insignes latrones o, vel scditionum con-
citatores, vel duces factionura. 1. 16.
a Vel alia justacausa, quam moK prseses litteris excu-
savit, moram non recipiat, non pamce festinatione, sed
prasveniendi periculicausa; tunc enim punire pennittilur,deinde scribere. 1, 6, §§. De infusto rupto.
16. Quum in una causa separatira duplex sententiadi-
visa datur, veluti una sortis, alia usurarum, duplex ap-
pellatio necessaria [est, ne alteram agnovisse, de altera
provocasse intelligatur. 1.17. Vid. sup. 1. 10, § 4« ^0^*
depositi.
17. Eum, qui cognovit edictum peremptorium secun-
dum ordinis causam dari a% placuit non recte provocasse,
quum in ejus potestate fuerit, ante diem praistitutum pro
tribunali respondentem aut defensum edicti denunciatio-
nem rumpere. 1. 23, § ult.
a On n'appetait point de la troisieme senfencepar defaut.38. Substituli tutores in locum legitimi tutoris, experti
cum eo tutelae judicio, quum arbiter iniqufc condemna-
320 LEGUM DELECTUS.
vit, quam rci aquitas cxigebat, a sentcnlia ejus provo-caverunt a : pendente causa
4appellationis juvenes adole-
verunt. QiuTsituiu est, quum omnis executio hujus ad
aduilos pertineat, causam adse pertinentem idonee tuert
possunt, an postulatio eorum contrh quos appellatumeratdiccnlium illos debuisse causas appellalionis reddere,
qui primi sunt experli, admitlenda non sit? Respondit,cos quorum tutela gesta csset, si vellent causam exequi,non prohibendos. Idem et in curaloribus observandum
cst, si interim adultus ad legitimara actatem pervenit. 1.
ult. § ult. Vid. 1. io, in fm. Cod. eod.
a Dans Yusage de /a procidure, le mineursorii de tutette
doit reprendre linslance, parce quil n'y itatt pas en son
nom. Secus du mineurimancipi^ parce qttiiilait en cause
en son nom avec son curaiettr, et le curateur cesse seutement
d'y etre.
19. Super omnicausa interpositam provocalionem vel
injustam tantum liceat pronuntiare, vel justam a. 1. 6.
Cod. deappeltat. et consult.
a Bien fugi ou malfugi,2.0. S\ quid in agendo ncgotio minus se allegasse liti-
gator crediderit, quod injudicioactofuerit omissum, apud
eum, qui de appellatione cognoscit, persequatur : quumvotum gerentibus nobis alittdnihil in judiciis, quhm jus-titiam locum babere debere a, necessaria res forle trans-
missa, non excludenda videatur. \. 6, S i. de appelt. et
consutt.
a Vid. I. 2. Cod. Sententiam rescindi non posse.Vid. 1. 3, § 3. Vid. suprh n° 6.
2.1. Ne temere autem ac passim provocandi omnibus
facultas pra;beatur, arbitramar enm qui malum litem fue-
LEGUM DELECTUS. 221
rit persecutus, mediocriter pcenam h competenti judicesustinere. 1. 6, § 4» Cod. eod.
22. Si intrh dies praestitutos qui nppellavit desistat a,deserta existimatur provocatio, et executioni sententia
mandabitur. 1. 18. Cod. cod.
a Disertion a"appel. Annus datur in Authent. ei qui
appellat. Cod. De temporibus et reparationibus.23. Et in majoribus, et in minoribus negotiis appel-
landi facultas est. Nec enim judicem oportet injuriam sibi
fieri exislimare, e6 quod litigator ad provocationis auxi-
lium convolavit a. 1. 20. Cod. eod.
a Plusieurs coutumes admetfent Vcxempiion d'appetpour
empicher Yappetant de relourner devant le mime juge pourune auire cause. Propter. 1. 1, suprh.
24. Et in mullis h judicibus inferendis, appellationes
jubemus admitti. 1. 25. Cod. eod.
25. Si quis libellos appellatorios ingesserit, sciat seha-
bcre licentiam arbitrium commutandi, et suos libellos re-
cuperandi, nejusta^poenitudinis humanitas araputetur, a.
1. 28. Cod. eod.
a La loi 3g, § 1. Cod. De appellationibus, recom-
mande la briiveti dans les griefs> et de ne point ripiterce
qui a iii icrit en cause principale.
TITULUS II.
Quibus appellare non lieet.
TITULUS III.
Quis ct h quo appelleiur.
222 LEGUM DELECTUS.
TITULUS IV.
Quando appeltandum sit et intrh quce tetnpora.
TITULUS V.
De appetlationibus recipiendis, vel non.
i. Non solent audiri appellatilos, nisi hi quorum inte-
rest. 1. i.
TITULUS VL
J)e tibellis dimi$sorii$> quiapostoli dicuntur.
TITULUS VII.
Nihit innovari appellatione interpellatione inierpositd.
TITULUS VIII.
Quce sentenlice sine appettatione rescindantur.
i. Si calculi error in sententid esse dicatur 0, appel-lare necesse 11011est. Veluti si judex ita pronuntiaverit,
quiitn constet Titium Seio cx illd specie quinquaginta, item
ex iltd specie viginti quinque debere: idcircb Luciuin Ti-
titttn Seio cenfutn condemno: nam quoniam crror com-
putationis est, nec appellare necesse cst, et citra pro-vocationcm corrigitur. 1. 1, § r'.
a Error catculi nunqiiam veritati prrcjudiciuni facil.
LEGUM DELECTUS. 223
1. unic. Cod. De errore calculi. suprh. De transactioni-
bus. Error calculi non praescribitur. I. 8. De adminis-
tratione rerum ad civitates pertinentium. Vid. 1. 2. Cod.
De re judicata\ et suprh. De re judicata. n° 38.
Errorem calculi, sive ex uno conlractu, siveexpluri-bus einerserit, veritati non afferre praejudicium, saepeconstitutum est. 1. un. Cod. de error. calc.
2. Contrh constitutiones judicatur, quum de jure cons-
titutionis, non de jurc litigatpris prpnuntiatur.Nam si judex volenti se ex cura muneris vel tutelac,
beneficio liberorum, vel aetatis, aut privilegii excusare,
dixerit, nequeflios^ neque cetatem, dul ullutn privilegiumad muneris vel tutelae excusationem . prodesse, de jureconstituto pronuntiasse intelligitur. Quod si de juresuo probantem admiserit , sed idcirc6 contra eum
sententiam dixerit, qu6d negaverit eum de cetate sud, aut
de nutnero liberorum probasse^ de jure liligatoris pronun-
tiasse intelligilur. 1. i, § 2.
TITULUS IX.
De fure fisci a,
a Vide quinque privilegia fisci ad 1. 5. infrh de cen-
«ibus.
i. Quand6 fraus (legi) interposita videatur agendumest a, id est, utrum exitus spectari debeat b an consi-
lium. Et placuit exilum esse spectandnm. 1. 3, § 2.
a Combien faut-il de prescription contre te roi pour les
biens vacan$s occupis de bonne foiel vendtis h un acheteur
de bonnejoi? Faut-it 3o ans? Oti si laprescription de io
224 LEGUM DELECTUS.
et 20 ans sujfit? Lc roi qui agit par procureur sera-t-it
ripute prisent parlout ? Vid. 1. 2, § i, 1. 3. De requi-
rendis reis, ubi si per annos 20, tiscus bona non ocui
paverit.h L. 10, § 1. Quaj in fraudem creditorum.
Justa (rerum) prelia non ex praeterita* emptione a> sed
cx prnesenli oestimalione constituntur b. I 3, § 5.
a L. 2, § 1 et 2, ait in omni causd nummaria instru-
menta cdenda csse fisco. 1. 3. De edendo. 1. 2. De fide
instrunientorum.
b Quanli res venire potest.3. Si posteriori creditori fiscus successerit, eo jure
ulilur quo usurus erat, ctti successit. 1. 3, § 7. Vid.
n°I9..
4. Si in locis fiscalibus, vel publicis rcligiosisvc, aut in
monumentis thesauri reperli fuerint; Divi fratres consti-
tuerunt, ut dimidia pars ex his fisco vindicaretur. Item si
in Cassaris possessione repertus fuerit, diinidiam aeque
partem fisco vindicari. 1. 3, § 10.
Thesauri in privato loco invenli dimidinm hnbet inven-
tor 0, dimidiam loci dominns. 1. 1. Cod. dc Thesaur.
a Apud nos tres partes fiunt, quaud6 quis in alieno
loco invenit.
5. Quodcumque priviligii fisco competit, hoc idem
ct Ccesaris ratio, ct Augusta) habere solet a. 1. 6 ,S 1.
a Vid. 1. 56 et 5y. De legntis 2.
6. Non puto dcliiiquere enm qui in dubiis qiu-estioni-bus contrh fiscum Iacil6 responderit a. I. 10.
a Sub bono principc cnusa lisci semper mala est. Cas-
siodor.
LEGUM DELECTUS. 225
Quod communiler omnibus prodest, hoc rei privatsenostrae utilitati preefereiulum esse cnnsemus: nostrum,
esse proprium subjectorum commodum imperialiler exis-
timantes. I. 1, § 14. Cod. de cad. toll.
7. Non possunt ulla bona ad fiscum perlinere a, nisi
qua; creditoribus stiperfulura sunt: id enim bonorum
cujusque inlelligilur, quod aeri alieno superest. 1. n.
a Scilicet in confiscatione bonormn.
8..I11 summd sciendum est, omniuni fiscalium pcena-rum pelitionem crcditoribus postponi a. 1. 17.
a Secus in creditore peculatus.
Quod yhcuil fisco non e$$epcenam petcndam, nisi cre-
dilores suutn recupaverini, eb pertinet, ut privilegium in
pcena contrh crcditorcs non exercealur, non ut jus com-
mune privatorum fiscum amittat. I. 37. Vid. 1. 1. Cod.
pcen. fisc. cred, praef.
9. Nullo modo exigcndum quem probare undc habeat
c, circh delationes fiscales : sed delalorem probare de-
bere qttod'
*'^dit. 1. 25.
a L. 11. J pelitione hereditalis. 1. io. C. Arbitrium
tutelae. Le Preii , cent. 4. Cod. 55.
10. Si qui milii obligaverat quce habct habilurusque es-
set, cum fisco contraxerit, sciendum cstfl, in re posteh ad-
quisitn, fiscum potiorem essc debere Pnpininnum respoitrdisse; quod et constitulum est: prrevenit enim causam
pignoris fiscus a. 1. 28.
a Voyez Yidit du mois d^aotH 1669.b Vide 1. ult. Qui potiores, n° 5, ubi excipitur causa
tutelac.
ii. Eum, qui debitoris fisci adiit hereditatem, privi-
cgiis fisci cccpisse esse subjcctum a, I. 33.
tx. •i5
226 LEGUM DELECTUS.
a An fiscus habet ipso jure hypothecam in ejus Lona?
Nov. Sed dumtaxat fiscus habebit privilegium actionis
principalis.12. Bona fisco, citrh pcenam exilii a perpetuam, ad-
judicari sententia* non oportet. 1. 3g b.
a Le bannissement perpituel emporle confiscation. Vid.
I. i. De bonis damnatorum.
b Vid. exceplion. in 1. 24. Cod. De donationibus in-
tcr virum.'
.
i3. Eum, qui bona vacantia a fisco comparavit, de-
bcre aclionem quae contrh defunclum competebat exci-
pere. 1. /±i a.
a La loi 45, S i4» f"I •' Minoribus vectigalia locanda
non sunt, ne beneficio aetalis utantur.
14. Fiscus semper habet jus pignoris a, 1. 46, § 3
Vid. a qui potior. n° 5.
a Le %9 dit: Qui pro alio h fisco conventus solvit,
non inique petit persecutionem ejus bonorum pro quosolvit..
. 15. Ut debitoribus fisci a, quod fiscus debet compense-
lur, sa;pe constitutum est, excepta causa tributorin, et
stipendiorium b> item pretio rei h lisco emptae, et quodex causd annonariA debelur. 1. 46, $ 5. Vid. de compcns.1. 20 t.
a Le %6, I. 45, dit: Ipse autem fiscus liitc conditione
sua instrumenta edit, ut ne is cui describcndi sit potestasudversiis se vel rempublicam his actis utatur. Cesl le stytede ta Chambre des Comptes. La /0/29, S 1» dit: Eum quifalsutn testamentum dixit, possc adire hereditatem cons-
tat; sed denegalis actionibus fisco locus erit, ct obliga-
tiones quas adeundo tonfauit, non restiluuntur. I*e'$ 2
LEGUM DELECTUS. 227dit: Nam et in eo qui potest aditam hereditatem defuncti
morlera non defendit, imperator rescripsit obligatiouesconfusas non resuscilari.
b Item oportet ut ex eadem statione debeatur.
c L. 46, § ult. ait: si multi fisco fraudem fecerint, non
ut in actione futii, singulisolidum, sed omnes semel qua-
drupli pcenam pro virili portione clebent: sanc pro non
idoneis, qui suntidonei, conveniuntur. Vide 1. 6. De pu-blicanis. ubi dixi de Yamende de iooo livres contre tes
fraudeurs de tabac,
16. Moschis a quaedam fisci debitrix ex conductione
vectigalis, heredes habuerat, h quibus post aditam here-
ditatem Faria Senilla, et alii prcedia emerant: quum con-
venirentnr propler Moschidis reliqua, et dicebant here-
des Moschidis irjoneos esse, et multos alios ex iisdem bo-
nis emisse, eequum putavit imperator prius heredes con-
veniri debere b, in reliquum possessorem omnem, et ilh
pronuntiavit. 1. 47« Vid. n° 19 c.
a Discussion mime contre tefisc, Vid. n° 19. Quid chez
nouspour les deniers royaux? L'iditdumoisd'aoU 1669n 'exctul point la discussion.
b. Par dictaration de 1669, les dibets de clair sonl im-
prescriplibles par quetque lapsde tetnps qtie ce soit: et ilspor*tent intiril de plein droit, quand ils excidenl 200 Uv.parYi-dit de 1670. Vid. De administratione rerum ad civitates,
n°8.
c Vid. Cujacium ad Nov. 4.
17. Cornelio Felici a mater scripta heres, rogata erat
reslitucre hereditatem post mortem suam, quum heres
scripta, condemnata esset h fisco, et omnia bona mu-
lieris occuparentur, diccbat Felix, se ante pcenam esse :
228 LEGUM DELECTUS.
hoc enim constitutum est. Sed si nondum dies Cdeicom-
missi venisset, qnia posset prius ipse mori bt repulsus est
inlcrim h pelitione. 1. 48, § i e.
a La conjiscation emporle Yusujruit au profit du fisc. Si
les biens du pere quiavait Pusufruit de ceux de sonfils} sont
confisquis, ilfaut distinguer : si le pereperdta puissance
palernelte^ leftls gagne et riunit Yusufruit: Secus il passeatt fisc.
b Vid. 1. 69, § i. De legatis 1, etibiCujacium.c Vid. 1. 77, § 4- L>elegalis 2.
18. Justns etiam, et quco locum habent fisci actiones
praocipimus concremari ob hoc solum, qu6d suis tempo-ribtis prolata? non sunt. Ut jam calumniaj privatorum eo
sallcm nrceantur exemplo, quo justasfisci lites silere pra>
cipimns. 1. 6. Cod. dc jur. fisc. a.
a L. 2, § ult. 1. 3. Di requirendis rcis.
19. Non injusta* ratione desideratis, repromissa* fisco
indemnitate, eos ptiore loco conveniri, qui reliqua con-
traxenmt, mox nd vos perveniri qui nb his quoedammer-cati cstis. 1. Cod. de conv. fisc. deb. Vid. stip. I. 47-
20. Qui propria* scripturA debitorem sibi adnolat crc-
ditor non est, nec fiscus si'ei succedat a. 1. ult. Cod. de
conv. fisc. debit.
a Exemplo perniciosum cst ut ci scripturae credatur,
quia unusquisque sibi annotatione propria debitorem
constituit. J. 7, Cod. De probationibus.21. Scire debet gravitns tttn intestntornmres, quisine
legilimo hercdc deccsseriut a, fisci nostri rntionibus vin-
dicandns. 1. 1. (^od. dc bon. vncnnt. ct incorp.Vncnntia mortuorum bona tunc ntl fiscum jubemus
transferri, si nullum ex qunlibet sanguinis linej\, vel ju-
LEGUM DELKCTUS. 229ris tilulo, legitimum reliquerit intestatus heredem. 1. 4-Cod. cod.
a Dishirence.
. 22. Si quando adnolnliones nostrae continennt posses-
sionem, sive domum quam donaverimus integro stnlu do-
nalam, hoc verbo ea vis continebitur, quam ante sctibc-
bamus, ctini adjacentibus, et pecoribus, et fructibus, et
omni jure suo: ut ea quae ad inslructum possessionis vel
domus perlinent, tradenda sint. 1. 2. Cod.debon.vacant.
et de incorp.a L. 191. De re judicala. 1. 3. De constitutionibus
principum.23. Respublica minorum jurc uti solet. I. 4« Cod.
quib. ex caus, maf. in int. rest.
Rempublicam ut pupillam extrh ordinem juvari moris
est. 1. 3. Cod. de fure reip. lib, 11.
24. Si priusquhm fisci rationibus pater vcslcr obliga-
retur, perfectam preediorum donnlionem fecissc fuerit
probatus, quod cltrh fraudem creditorttm gestuni est,
non rescindilur 1. 1 de furefsci.
TITULUS X.
De captivisy et de posltiminio, et redemptis ab hosfibtts.
1. Verum cst, expulsis hostibus ex agris quos ccpc-
rint, dominia eorum ad priores dominos rcdire;-nec aut
publicnri, nut prncdao loco ccderc, Publicalur enim illc
agcr qui ex hoslibti3 captus sit. 1. 20, § 1.
23o LEGUM DELECTU5.
TITULUS XI. ''>'
De re militari.
TITULUS XII.
De castrensi peculio.
TITULUS XIII.
De veieranis.
LIBER QUINQUAGESIM.
TITULUS PRIMUS.
Ad municipalem, et de incotis.
1. Municipes dicimussua) cujttsquecivilatis cives. I. i,
§ l.infin.2. Placet etiam filios famiiias domicilium habcrc
posse : non utique ubi pater habuit, sed ubicumque ipscdomiciiium conslituit. I. 3 et 1. 4*
3. Imperator Titius Antonius Lcntulo Vero rescripsit:
Magislratuum ojjicium individttum^ ac pericutum esse cotn-
mune. Qttod sic intelligi oportet, ut ith demura collegoo
periculum adscribatur, si neque ab ipso qui gessit, ne-
que ab his qui pro eo intervenerunt, res scrvari possit,ct solvendo non fuit, honore deposito. Alioquin si per-sona vel cautio sit idonea, vcl solvcndo fiiit quo tem-
LEGUM DELECTUS. 23l
pore conveniri potuit, unusquisque in id quod adminis-
travit tenebitur. I. ir.
4; Municipes intelliguntur scire quod sciant hi quibussumma reipublicae commissa est. 1. i4«
5. Facti quaestio est in potestate judicantium : jurisautem autoritas non esla. 1. i5, infn. pr. b.
a L. 7. Cod. dc fideicommissis.
b L. 1, § 4. ad Turpillianum.6. Exigendi tyibuti munus inter sordida munera a non
habetur. 1. 17, § 7.a Iiecette de capitalion> dixieme, etc.
7. Fidejussores, qui salvam rempublicam fore respon-
derunt, poenalibus actionibus non adstringuntur a, in
quas inciderunt hi pro quibtis intervenerunt : eos enim
damnum reipublicrc praestare salis est b, quod promitlividetur. I. 17, § ult, Vid. inf. 1. ai, § 1.
a L. ult, De magistrat. convent. 1. 68. Defidcjussor.bL. 9. De administratione rerum ad civitates pcrti-
nentiuni.
8. Divtis Severus rcsctipsit inlervalla temportini iu
continuendis oneribtis, invitis, non etiam volentibus con-
ccssa, dum ne quis continuet bonorem. 1. 18, 1. i/i,
§. penutt, inf. de tnun, ei hon,
9. Quod major pars curiaj eflicit fl, pro eo habetur ac
si omnes egerint. 1. 19 b.
a Idem dans la constilulion des bannatilis.
b Vid. 1. 3. Dc decretis ab ordine faciendis.
10. Domicilium re et facto transfertur, uonnudt\ coit-
testalione, sicut in hi3 cxigitttr, qui negant se posse atl
mtinera, ul incolas, vocari. 1. 20.
1 r. Paulus respomlit, eos qui pre aliis non cx con-
232 LEGUM DELECTUS.
tractu, sed ex oflicio a quod administrnverint, convc-
niuntur, in dnmnuni sortis subslilui solere , non etinm
in usurns b. 1. 21, §. 1.
a L. ult. De mngistrnlibus convent.
b Quin 11011datur poena pcenae. 1. a/j. infra. 1. 17, $ ttlt.
suprit.12. Constantc mntrimonio dos in bonis niariti est.
1. 21, § 4- Vid. sup. defur. dot. n° 4»i3. Idem rospondit, si civitas nullam propriam legem
/inbet de adjectionibus admittendis d, non possc rccedi
h locatione, vcl venditionc proedioruni publicorum jam
perfeclA : tempora enim adjeclionibus prastita ad causas
fisci pertincnt b. I. 2t, S ulls
a. Tiercement, doublement.
b. Civitus non fruitur privilegiis fisc.i.
Si tcmpora, qua; in fiscalibus actionibus, vel hastis
stalula sunt patitmlur> quum etiam augmentum te fac-
turam csse profitearis, adi rationalem noslrum, ut justamuberioris prelii oblationem admillal. 1. /±. Cod. deftd. et
fur. hasl.
Congruit aiquitali, ut veteres possessores fundoruni
ptiblicoruni novis conductoribus pracferanlur c, si facla
per alios augmenta suscipiant. 1.4. Cod. de locat. pnvd. civ.
c Idem dans tes boutiques du Pa/ais.
14. Vidua nnilier amissi mnriti domicirtum retinct,
excmplo clarissiinoc personae per maritum factne : scd
ulrumquealiis intervenientibus nuptiis perniutatur. 1. 2?.,
$ 1. Vid. inf 1. 32 et 1. ult, § 3.
i5. Miles ibi domcilium habcre videtur ibimcrel, si
niltil in patriA possidcat. 1. 23, § 1.
t6. Conslitutionibus principum conlinclur, ut pecu-
LEGUM DELECTUS. 233
niae quae ex detrimento solvilur usurae non praestentur a
I.24.a Non datur pcena pcenee. 1. 21, § 1, supra. Les dom-\
inages et inlirets peuvent quetquefois produire des intirits*
17. Si quis negotia sua non in colonia4, scd in muni-
cipio semper agit, in illo vendit, emit, conlrnhit; eo in
foro, balneo, spectaculis utitur, ibi fcstos dies celebrat;
omnibus deniquc municipii commodis, nullis coloniarum
fruitur, ibi magis debere domicilium, quam nb\ colendi
causa" diversatur. 1. 27, § 1. Vid. inf. n° 23.
Eam domum unicuique nostrum debere existintari
constitutum est, ubi quisque sedcs et tabulas haberet,'
suarumquc rerum constitutionem fecisset. 1. zoS.Jf. de
verb. signif.In eo loco singulos habere domicilium non ambigituiy
ubi quis larcm, rerumque ac fortunarum suaruni sum-
mnm constituit : unde rursus non sit discessurus, si
nihil nvocet : untl6 quttm profetius tst, peregrinari vi-
detur(quo) quod si rediit jani dcstitit, 1. 7. Cod. de
incol. el ubl quisq. domic. hab. vid,
18. Kihil est impcdimcnto quominus quis ubi velit
habeat domicilium, quod ei interdiclum non sit. 1. 3i.
Non tibi obcst, si quiim incola esses, aliqttod mtmus
suscepisti, modo si antequam ad nlios honorcs vocnreris,domicilium trnnstttlisti. 1. 1. Cod. de inc. el ublquisdotn.Vid. inf. n° 21.
19. Ka quoe desponsa cst, nnte conlrnctas nuptinssutim non mutnt domicilium 1. 32. Vid. sup. 1. 23, § 1.
20. Roiua conuntinis nostra pntrin est. I. 33 a.
a L. itlt. Dc interdiiiis. 1. 6, § 11. De cxcusntionibus.
21. Incola jatn muueribtis publicis dcstitiatus, nisi per-
234 LEGUM DELECTUS.
fecto munere, incolatuirenuntiare non potest. 1.34- Vid.
inf de inun. et hon. 1. 4> § utt.
22. Itemrescripserunt, mulierem, quamdiunupta est,iucolam ejusdem civitatis vidcri, cujus maritus ejus est:
et ibi unde originem trahit, non cogi muneribus fungi.1. «//, § 3.
Mulieres honore maritorura erigimus, genere nobili-
tamus, etforum ex eorum persona* statuimus, et domi-
cilia mutamus. Si autem minoris ordinis virum postehsorlita? fuerint, priorc dignitate privata?, posterioris ma-
rili sequentur conditionem. 1. i3. Cod. de dignit, Vid.
1. 22, § i, 1. 8, ff. de Senat.
a3. Cives origo, incolas domicilium facit a.\. 7. Cod.
de incol. et ubi quisq. domic. habet. vid.
a Vide titulum sequentem, n° 8.
24. Senatorcs in sacrntissimn urbe domicilium digni-tatis habcre videntur. I. 8. Cod. de incol. et ub\ quisq.dom. hab. vid. v
25. Uona civitatum non sine solenmibus alienanda. 1.3.
Cod. de vend. reb. civ.
TITULUS II.
De decurionibus etfitiis eorunt.
1. Nullum palris deliclum itmoccnli filio pcenae est
a. Ideoque ncc ordinc decnrionunu aut coeteris honoribus
propter ejusmodi causam prohibetur. 1. 2, § 7. Vid. sttp.nd teg. maj, n° 4» *t tnf de mun. el hon, n° 4-
a L. 26. de paMiis.2. Antoninus edicto proposito stntuit, ut cuicinnquc
dtit quacumque causa nd tcmpus ordinc a v»l ndvocn-
LEGUM DELECTUS, 235
tionibus, vel quo alio officio fuisset interdictum, com-
pleto tempore, nihilominus fungi lionore, vel officio
possit. Et hoc recte, neque enim ex pggeranda fuit. sen-
tentia quae modum inlerdictioni fecerat. 1. 3, § i.
b L. 26. De pcenis.Ad tempus ordine motos ex crimine quod ignomi-
niam importat, in perpetuum moveri placuit. 1. 5.
Qnibus posthhc ordini suo, vel advocationi ad tempus
interdicetur, post impletum temporis spalium, non pro-
rogabitur infamia. 1. 1. Cod. de his quiin exil. dati ab
ord.m. s, Vid. 1. &,Jf, depostul.3. Privilegiis cessantibus cceteris, eorum causa po-
tior babetur in sentenliis ferendis, qui pluribus eodem
tempore suffragiis jure decurionis decorati sunt. Sed et
qui plures liberos habet <?, in suo collegio primus sen-
tentiam rogatur, caeterosque honoris ordine proecellit.
1.6, $ult.a Privilegium plurium liberorum honos est primum
sententiam dicere, vel opinionem.Patrem non habenti filios anteferri constat. 1. 9. Cod,
eod.
4- Licct indivisa bona fratres habcnt, nihilominus ta-
mcn singuli suo nomine civilibus tenentur mtmeribus.
1. 7. Cod. eod. Vid, inf de muner, et honor, n° 21.
5. Si ultrh sepluagesimum cetatis annum a patremtuum essc prajses provincice perspexerit, eum persona-lium munerum vacationo perfrui providebit. 1. 10. Cod,
eod.
d Vid. 1. 3. De jnrc immunitatis. Erg6 nnnus seplua-
gcsimus dcbct esse completus. Vld. 1. 8. De muneribus
et honoribus.
236 LEGUM DELECTUS.
6. A mtmcribus podagroo valetudo non praestat excu-
salionem. 1. t3. Cod. eod.
Podagrac qtiidcm vnlctudo nec nd personalium niu-
nerum prodest cxcusalioncm. Verunt quum ith te vale-
tudine pedum afflictuin dicas, ut rebus propriis inter-
cessum commodare non possis, rector provincia), si
allegntionibus tuis fidem ndessc perspexerit, ndpersonaliamimera te vocari non patietur. 1.3. Cod. quimorbo se excus.
7. Si quis decurio pnter sit duodecim liberorum, ho-
norntissima munerum quiete donetur. 1. 24. Cod.h.tit.
8. Pntris originem untisquisque sequilur. 1.*36. Cod.
eod. a.
a Vide tituUnn proeccdentem, n° 23.
9. Quis tnm inveniri iniquus nrbiter rerum potest,in urbibus magnifico statu praedilis, ac votiva curialium
numerositate locupletibus , ad iterationem quempiamtransacti oneris compellat : ut quum alii necdum peneinitiali ctiria; sacris fuerint, alios et continualio, et re-
petitaj saepb functiones adliciant. I. S2.C0d.c0d.Vid.
inf. de mtin. et bon. I. 3, S *5 et n° i5.
TITULUS III.
De aivo (albo) scribendo a.
a Album est malricuia dccurionum. Gotofred.
1. Decuriones in albo ith scriptos esse oportet, ut
lege municipnli pracipitur : sed si lex ccssat, tunc dig-nitales eruut spectandac, ut scribanlur eo ordine, quo
quisque corum maximo honore in municipio functus est.
2. Ili, qui nullo honore funcli sunt (ith scribendi),
LEGUM DELECTUS. 237
prout quisque eorum in ordinem venit. 1. i. infm, prin.3. In albo decurionum in municipio nomina a antfc
scribi oportet eorum, qni dignitates principis judicio
consecuti sunt, posteh eorum qui tantum municipalibushonoribus functi sunt. 1. 2.
aLes officiers du roipricedentles offtciersde ville,
TITULUS IV.
De muneribus et honoribus.
1. Munerum civilium quoedam sunt patrimonii, alia
personarum. 1. 1.
lllud lenendum est generaliler personale quidem mtt-
nus esse, quod corporibus, labore, cum sollicitudine
animi, ac vigilantia solemniter extitit : patrimonii vero,in quo sumptus maximc postulatur. I. 1, § 3.
Munerum civilium triplex divisio est, nam quaedammunera personalia sunt, quacdam patrimoniormn; dn
cuntur alia mixta. 1. 18. dict. 1. § 1.
2. Qui originem ab urbe Roma" habent, si alio loco
domicilium constituerunt, munera ejus sustinere dcbent.
1. 3.
3. His, qui castris operam per militiam dant, nullum
municipale munus injungi potest. 1. 3, § 1.
4. Quod pater in reatu criminis alicujus est a, filiis
impedimento ad honores esse non debe.t. 1. 3, § 9.a Vid. 1. 2, § 6. De decurionibus.
5. Eos mili*es, quibus supervenientjbus hospitia praj^beri in civitate oportet, per vices ab omnibus a quos id
munus contingit, suscipi oportct. 1. 3, § i3.
238 LEGUM DELECTUS.
a Nonne satiushospitia dividi pro ralct fortunarum, ut
putatLaviuitis, vir summoe probitatis, quhm pcr vices;
revera aequalitas queo sit per vices videtur prorsus iniqua.6. Proeses provinciac provideat, munera et honores
in civitalibus seqaliter per vices secundum aetates, et
diguitates, ut gradus munerum, honorumque, qui anli-
quitus statuti sunt, injungi: ne fine discrimine et fre-
quenter iisdem oppressis, simul viris et viribus respu-blicae destituantnr. 1. 3, § i5.
Civilia munera per ordinem pro modo fortunarum
sustinenda sunt. 1. un Cod. de inun. patrim.
7. Qui obnoxius muneribus suae civitatis fuit, nomen
militiae, defun^endi oneris municipalis gratia, dedit, de-
teriorem causam reipublicas facere t.on potuit. 1. 4»
§ ult. Vid. f. ad municip. n° 21.
8. Munera, quoe patrimoniis injunguntur, vel intribu-
tiones, talia sunt, ut neque aetas caexcuset, neque nu-
merus liberorum, nec alia praerogaliva, quoc solet h per-
sonalibus muneribus exuere. 1. 6, § 4.
9. Munera, quoenatrimoniis inducunlur, duplicia sunt:
Nam quaedampc.essoribus injungunlur, sive municipes
sunt, sivenonsunt: Quoedam non, nisi municipalibus vel
incolis. Intributiones quoc agris fiunt, vel sedificiis, pos-sessoribus inducuntnr. Munera vero quac patrimoniorura
babentur, non aliis quhm municipalibus, vel incolis 1. 6,
§ult.Cod. 18, S21.
10. Ad rempublicam administrandam ante vicesimum
quinlum nnnum, vel ad munera, quoe non palrimonii
sunt, vel honores, minores admitti non oporlet. 1. 8.
11. Aunus vicesimus quintus cceptus pro pleno ha-
bclurrtr.
LEGUM DELECTUS. 239
IIoc enim in houoribus favoris causa constitutum est,
ut pro plenis inchoatos accipiamus : sed in his honoribus
in quibus reipublicoc qui eis non commitlitur : cacterum
cum damno publico honorem ei committi non cst dicen-
dum, etiam cum ipsius pernicie minoris. 1. 8.
a Secus in restitutionibus. 1. 3, $ 3. De minoribus.
Vid. de docurionibus, n° 5.
7. Si quis magistratus in municipio creatus, munere
injuncto ftmgi detrectet, per pracsides munus agnoscere
cogendus est remediis, quibus tutores quoque solent
cogi ad munus, quod injunclum est, agnoscendum. 1. 9.8. Honorem sustinenli, munns imponi non potest;
munus sustinenti, honor deferri potest. 1. 10.
i4> Ut gradatim honores deferantur, edicto, et ut a
minoribus ad majores perveniatur, epistola divi Pii ad
Titianum exprimilur. 1. 11. Vid. inf. 1. 14, § pen.i5. Quotiens penuria est eorum, qui magistratum sus-
cipiunt, immunitas ad aliquid infringitur. 1. 11, § 2.
Vid. inf. 1. i4» § pen. et de Decurionibus. n° 9.16. Honor municipalis est administratio reipublicae
cum dignitatis gradu, sive cum sumptu, sive sine eroga-tione contingens a, 1. 14*
a L'Office estune dignite ayant Jonction publique, dit
Loyseau dans son Traili des OJJices.
17. Publicum munus dicitur, quod in administranda
Republica cum sumptu sine titulo dignitatis subimus.
1.I4,§I.18. De honoribus sive muneribus gerendis quum qua>
ritur, in primis consideranda persona est ejus, cui defer-
tnr honor, sive muneris administratio : ilem origo nata-
lium, facultates quoque, an suflicere injuncto muneri
a/jO LEGUM DELECTUS.
possint, item lex secund&m quam muneribus quisque
fungi debeat. 1. 14, § 3.
19. Gerendorum honorumnon promiseua facultas est,sed ordo cerlus huic rei adhibitus est. Nam neque pritts
majorem magistratum quisquam, nisi minorem susce-
perit, gcrerc potest, ncque ab omni octate, neque con-
tinuare quisque honores potest. Si alii non sint, quihonores gerant, cosdem compellendos qui gesserint com-
plurimis constitutionibus cavetur. D. etiam Hadrianus dc
iterandis muneribus rescripsit in haec verba : illud con-
sentio, ut si alii non erunt idonei, qui hoc munere fun-
ganlur, ex his qui jiftn functi sunt, creentur. 1. i3,
§ penult. et ult. Vid. sup. 1. 11.
Defensionem reipublicaj nmplius quamsemel susciperenemo cogitur, nisi id fieri necessitas postulet. 1. 16, S uit.
20. Sicut honores et munera quum pater et filius De-
curiones siint, in efldem domo conlinuari non oportet:ita vacationum concessa tompora non aliis prodesse pos-
sunt, quhm his, qui ad eosdem vel alios honores eadera
que vel alia munera, denu6 vocantur. 1. 1. Cod. de muner.
et hon. non conlin. Vid. n° seq.21. Intervalla temporum, qua in unius persona locum
habent, fratribus (licct communia possideant bona) mi-
nime prodesse, frequenter constitutura est. 1. ult. Cod.
eod. Tit. de Decurionibus, n° 14.22. Quum te omoibus muneribus functum esse adse-
veres, ad cadem munera, si aliorum.civium copia cst,
qui obsequiis civilibus fungi possint, proesesprovinciae de«
vocari tc non permiltet. 1.3.Cod quemadm. civ. mun, indic.
23. Ab honoribus ad honores eosdem quinquennii
datur vocatio a : triennii ver5 alios. 1. 2. Cod. de mUn.
LKGUM DELECTUS. 2^1
et honor. Idem in muneribus. Vid. § 5. ff. de nmn. et
honor.
a Idem des Cottecteurs.
24. Veterani snnt, qui post vicesimum annuni mililioe
honestam, vel causariam missionem consecuti sunt. 1.ult.
Cod. de his qui non impl. stip. sacr. sol. s.
25. Decuriones ad magistratum, vel exactionem anno-
narum antc tres menses, vel amplius, nominari debent.
Ut si querimonia eorum videaturjusta, sine impedi-
mento, in absolvendi locum alius subrogetur. I. 1. Cod.
de magistr. munic.
CJ
TITULUS V.
De vacaiione, et excusatione munerum. :;-
1. Omnis excusatio suti aequilate nititur. 1. 1. '
2. Quamvis sexaginta quinque annorum aliquis sit, et
tres liberos incolumes habeat, h muneribus tamen civi-
libus propter has causas non liberatur. 1. 1, § ult.
3. Numerus liberorum, aut septuaginta annorum, ab
honoribus aut muneribus his cobaerentibus excusationem
nOn praestat: sed a rauneribus tantum civilibus. 1."2, § 1.
In honoribus delatis heque major annorum septua-
ginta, neque pater numero quinque liberorum excusatur.
1.8.
l\. Qui ad raunera vocantur', vivorum se liberorum
numeruni habere, tempore quo propter eos excusari
desiderant, probare debent; numerus enim liberonim
postea impletus susceptis anteh muneribus non liberat.
1.2V§3,.:''-- ••• -.'
II.*
16
2^2 LEGUM DELECTUS.
Hoc circh vacationes dicendum est, ut si antc qtiis ad
mtmcramimicipalia vocatus sit, qtihm negotiariinciperet,vel nntequhm in collegium ndsumcretur quod immunita-
tem pntiat, tel antequhm scpluagenarius fieret a, vel an-
tequam publice profiteretur, vel antequhm liberos susci-
peret, compellatur ad honorem gerendum. 1. 5, § 7. ff.
de jure imm. b.
a Verum nonne aetas septuagenaria superveniens de-
beret excusalionem afferre? neque enim est privilegium,sed mtilto magis impotcntia et incapacitas.
b L. 7. Cod. De judiciis.5. Qnoe patrimoniorum onerasunt, numero liberorttm
non excusantur. 1. 2, § 4-
Neque tempore aetatis , neque numero liberorum h
muneribus quae patrimoniorura sunt, excusationcm quishabere potest. 1. 5. Cod. de muner. patrim.
Etiam minores oetate patrimoniorum muneribus sub-
jugari solent. 1. 7. eod.
Patrimoniorum munera mulieres eliam sustinere de-
bent. 1. 9. Cod. eod.
6. Minus audiensimmunitatem civilium munerum non
habet.l. 2, § 6.
7. Corporis debilitas eorum munerum excusalionem
praeslat, quoe tantum corpore implenda surit. Caeterum
quse consilio prudehtis viri, vel patrtmonio suflicientis in
homines obiri possunt : nisi certis, et receptis probabi-libus causis non rcmittuntur. 1. 2, § penulL
8. Tempus vacalionis, quod datur eis,, qui reipublicaecausa affilenmt, non ex. ep die numerandum est, quo
quis abesse desiit, sed cum quodam laxamento itineris.
Neque enim minus abesse reipublicae causa inlelligendus
LEGUM DELECTUS. 2^3est qui adit ncgotium, vel ab co revertilur. Si quis tamen
plus justo temporis, aut itineris, aut in alio loco commo-
ratus, consumpserit a : ilh ea interprctanda crit, ut ex
eo tempore vacationis dies incipui ei ccdere, qtto iter ex
commodo peragere potuisset. 1. 4«a L. a, § 8. Si quis cautionibus.
9. Verc philosophantes pecuniam contemnunt a, cujusretinendoe cupidine fictam adseverationem detegunt. 1. 8,
§ 4, in fin.
a Vid. 1. 6, § 5 et § 7. De excusationibns.
Possessio et desiderium tuum inter se discrepant. Nam
quum philosophum te esse proponas, vinceris avarilia et
rapacilate, et onera, quoe patrimonio tuo injungunlur,solus reeusare conaris, quod frustrh te facere coeterorum
exemplo poteris edoceri. 1. 6. Cod. de mun. patr.
Turpe esl ut palrias functiones ferre non possit, quietiam fortunas vim se ferre profitetur. 1. 8 in fin. Cod. de
profess. et med.
10. Qui in eam valetudinem incidit, ut certum sit eum
civilia officia subire non posse, aut alio morbo laboret,utsuisrebus superesse non possit (hic), in perpetuumexcusatur. 1. i3.
11. Eodem tempore idem duas curas operis nori ad-
ministrabit. 1. ult., § 1.
12. Exceptis qui liberalium studiorum antistites surit,
et qui medendi cura^ fungurilur, Decurionum decreto
immuriitasnemirii tribuipotesf. 1. r. Cod. de dec. ret. dec.
stirp. imm. quib. coric.
i3. Tutelas sollicitudo a muneribus civilibus non excu-
sat: ut pote qriuhi rieC tres sithiilmjunctae diversarum dbm-
utnfrithtijudtiiodi b^neficiurn praestenf. 1.3, § de excus. mun.
•Js44 r.F.GUM DRLRCTUS.
TITULUS VI.
De jure immunitatis.
i. Personis datcc immunitates, heredibus non relin-
quuntur. 1. i, § i.
2. Sed et generi posterisque datce custoditceque ad
eos qui ex focminis nati sunt non pertinent a.\. i, § 2.
a Nam mulier familiic suac fuiis est, sicut novae fa-
miliae caput est. 1. [9!*, § ult. De verborum significatione.Immunitates generaliler tributce eo jure, ut ad poste-
ros transmitterentur, in perpetuum succedentibus durant
M.
3. Si cui certa conditione muneribus vel honoribus a
se adstrinxerunt, quum alias compelli non possent inviti
suscipere istum honorein, fides eis servanda est condi-
tioque, qiia* se ad munera sive honores applicari passisunt. § 2.
a Vid. n° 9.
4. Majores septuaginta annis a tutelis et muneribus
personalibus vacant. Sed qui ingressus est septuagesi-mum annum, nondum egressus, hac vacatione non ute-
tur : quia non videtur major esse septuaginta annis quiannum agit septuagesimum a. 1. 3.
a Deux Arrels contraires pour la decharge de la con-
trainie par corps au Parlement. Deux Arrels conformes a
la loi, moiplaidanl a la cour des Aides. Vid. de Decurio-
nibus. Supra n° 5.
5. Semper in civitate nostra* senectus venerabilis fuit:
naraque majores nostri penfc eumdem honorem senibus,
LEGUM DELECTUS. 2^5
quem magistratibus tribuebanl. Circh muncra quoque
municipia subeunda idem honor senectuti tributus est.
Sed eum qui in senectute locuples faclus est, dici potestuon eximi ab hoc onere privilegio cetatis: maximc si non
tam corporis habeat vexationem, quhm pecunirc eroga-tionem indicli muneris administratio : et ex ea*sit civitale,
in qua* non facilc suiTicientes viri publicis murieribus in-
venianlur. Legem quoque respici cujusque loci oportet,an quiim aliquas immunitates nominatim complecterelur,eliam de numero annorum in ea commemoretur. 1. 5.
Dict. 1. § i.
6. Demonstratur varie nec abcise, numerum libero-
rum ad excusationem municipalium munerum prodesse,ex rescriptis divi Elvii Pertinacis. Namque Silvio Can-
dido in haec verba rescripsit. Et xctt pj ncta&v ).eixo\jpyi&v
ccyivqwTOUS7r«Te,o«so TWVxiyytov ccpiGxpoi;d)lovv ir.eiftri lx-
/.ctidexuncadcn; tyexv §ix TOU6I&XIQVeo^jXocras,oux eaxiv a).o-
yoVjwas ovyywpfacu ayo\<x^eiVTWTcaeJbTp y««, YUIavil%cu<je
TWVhixovpytw. Id est: Etsi non ab omnibus muntribus
dimittit patrem natorum numerus; tamen auia sedecim pueroshabere te per libellum notifcasli, non est irrationabile, ut
concedamusfiliorum educatione remiltitibimunera. I. 5, § 2.
Eos, qui cujuscumque sexus liberos quinque habeant,
impetrata semel vacatione poliri convenit. 1. ult. Cod. de
his qui num. lib.
7. Nepotes loco parentum succedentes, vice eorum
prodesse consueverunt a. Ideoque si quinque numerus
liberorum ex amissorum filiorum nepotibus suppletur, a
muneribus personalibus, is quem patrem tuum esse di-
cis, juxta constiluta excusalur. 1. 3. Cod. De his qui num.
liber.
2^0 LEGUM DELECTUS.
a Sed plurcs nepotes unius dumtaxat filii vice fun-
guntur.8. Quibusdam collegiis vel corporibus, quibus jus
coiiundi lege permissum est, immunitas tribuilur : sci-
lieet eis collegiis vel corporibus, in quibus artificii sui
causa unusquisquc adsumitur : ut fabroruin corpus est,
et si qua eamdem rationem originis habent, id est, id-
circ5 instituta sunt, ut necessariam operam publicis uti-
litatibus exhiberent. 1. 5, § 12.
9. Qui publici muneris vacationem habet, si aiiquemhonorem susceperit a, ob id qu&d patriae suce utilitatibus
cesserit, vel glorice cupiditate paulisper jus publicam re-
laxaverit, competens privilegium non amittit. I. 2. Cod.
de his qui spont. mun. sub.
a Vide n° 3.
10. Presbyteros, Diaconos, Subdiaconos, atqueExorcitas et Lectores , Ostiarios et Acolitos a etiam
personalium munerum expertes esse prcecipimus. L. 6.
Cod. de Episcop. et Clericis.
a Qui non sunt in sacris, ea lege immunes suitf,
tantummodo ut Ecclesicc inserviant.
TITULUS VI.I.
De legationibus.
1. Si quis legalum hostium pulsasset, contra jus
gentium id commissum esse existimatur : quia sancti
habentur legali. Et ideo, si quum legati apud nos essept
gentis alicujus bellum quum cis indictum sit, respon-sum est, liberos eos manere : id enim juri gentiumconvenit esse. 1. ult.
LEGUM DELECTUS. 2^7
TITULUS VIII.
De adminislratione rerum ad civi/ates pertinentium.
i. Quod quis suo nomine exercero prohibelur, id
nec per subjectam personam agere debet. Et ideo si
decurio subjectis aliorum nominibus praedia publica lo-
cat a, quoB decurionibus conducere non licet, secntv-
diim legem usurpata revocentur. 1. 2, §. i.
oLege conducit% vel colat, ut Fornerius, 2, 9.2. Qui fidejusserint pro conductore vectigalis a in
universam conductionem , \\\ usuras quoque in jure con-
veniuntur , nisi proprie quid in persona* eorum verbis
obligationis expressum est. 1. 2, § 12.
a Vid. S4. Locati. 1. 88. De verborum obligationibus.I. 68. De fidejussor.
3. Curatores communis officii, divisa pecunia, quam
omnibus in solidum publicfc dari placuit, periculo vice
mutua non liberanlur. Prior tamen exemplo tutorum
conveniendus est is qui gessit. 1. 3, l. 1 et 1. 2. Cod.
quo quisque ord.. conv.
4. Legatam municipio pecuniam in aliam rem, quamdefunctus voluit a convertere cilra principis auctorita-
tem non iicet. Et ideo , si unum opus fieri jusserit,
quod falcidicc legis interventu fieri non potest, permit-titur summam quac eo nomine debetur , in id quodmaxime necessarium reipublicae videatur, convertere.
1. 4. Vid. n° seq.c Vid. /. 16. De usufructu legato.5. Pecuniam , quaj in opera nova legata cst, potius
2^8 I.EGUM DELECTUS.
in tulclam eorum operum , qucc sunt, couvcrtciulam ,
quhm ad inchoandum opus erogaudum , divus Pius
rcscripsit; scilicet si satis operum civilas haheat," et non
facile, ad reficienda ea, pecunia inveniatur. I. uit. ff.
dc oper. publ. Vid. n. super.6. Magislratus veipublicoe non dolum solummodo,
sed et latam negligentiam, et hoc amplius etiam dili-
gentiam debent. I. 6.
7. Calculi erroris retractatio etiam ppst decennii aut
vicennii tempora admiltelur a. 1. 8.
a Quid sit error calculi. Vid. /. 1 , § 1. Quce sen-
tentice sine appellatione. Vid. /. 1. Cod. De errore cal-
culi. Quid de tricennio ? Disfmguo , si patet errorem
calculi fuisse cognitum vel incognitum. II y a un arrit
contre la prescription de 3o ans.
8. Imperatores Antoninus et Verus rescripserunt,
pecunia? a, quoe apud curatores remansit, usuras exigen-
das : ejus vero, quae a redemptoribus operum exigi non
potest, sortis dumtaxal periculum ad curatores pertinere,
*.1.9.a Vid. De jure tisci. n° 16.
b Vid. /. 17» § ult. Ad municipalem.
Imperatores Antoninus et Verus rescripserunt, eum
qui pecuniam publicam magistratus sui tempore, et
post non pauco tempore defmuerat, usuras etiam praes-tare debere, nisi si quid allegare possit, qua ex causa*
tardius intulisset. 1. 9 , § ult.
LEGUM DELECTUS. a/f9
TITULUS IX.
De decretis ab ordine faciendis,
i. Illa decreta, qucc non legitimo numcro decurio-
num coacta facla sunt, non valent a. I. 2.
a I. 19. Ad municipalem. La loi 3 dit: Lege aulera
municipali cavetur ut ordo non aliter habeatur, quamduobus parlibus adhibitis. La loi 4 dit : Ambitiosa de-
creta decurionum rescindi debent, sive aliquem debito-
rem dimiserint, sive largiti sunt.
TITULUS X.
De operibus publicis.
1. Curam operis aquaeduclus in alio jhm munere cous-
titutus posteh susceperat : praepostere visus est petereexonerari priore munere utrisque jhm implicilus : quan-
do, si alterum tantum eum sustinere oportuisset, ante
probabilius impetrasset propter prius munus a sequentiexcusationem. 1. 1 , § 1.
2. Ne ejus nomine, cujus liberalilate opus exttuc-
tum est, eraso, atiorum nomina inscribantur , et prop-tereh revocentur similes civium in palrias liberalitales,Praeses provincice auctoritatem suam interponat. 1. 2,
§2. ^.
3. Quibus operum publicorum extructio credita est,si quid vitii intrh quindeeim annos a ab opere perfecto
25o LEGUM DELECTUS.
evaserit, tencbuntur et eorum heredes. 1. 8. Cod. de
oper. publ.a A Paris^ dix ans pour les parliculiers.
4. An in totum ex ruinct doimls licuerit non eamdcm
faciem in civitate restituere , sed in hortum conver-
tere : et an hoc consensu tunc magistraiuum non pro-
hibentium, item vicinorum factum sit, praeses pro-
batis his quae in oppido frequenter in eodem genere
controvcrsiarum servata sunt, causa cognita* staluet.
I. 3. Cod. aedif. priv.5. Si cui loci proprietas sedificandi juxlh publicas
ccdes animum dederit, is quindecim pedum spatio in-
terjecio a inter publfca ac privata aedificia , ith sibi no-
vcrit fabricandum, ut tali intervallo et publicaj ccdcs
h periculo vindicentur, et privatus aedificator velut per-
perhm fabricato loco destructionis; quandoque futurac
non timcat detrhnentum. I. 9. Cod. aedif. priv.a Vid. I. ult. Einium regundorum.
TITULUS XI.
De nundinis.
t. Qui ad nundinas a concurrerunt, non possunt
pro debitis privatis inquietari. 1. un. Cod. de nund. e/
mcrc. b.
a Ptmtcges des Foires.
b La loi 1 au digeste dit : Nundinis impelralis h
principe , non utendo qui meruit, dcccnnii temporeusum amittit.
LEGUM DELECTUS. a5l
TITULUS XII.
De pollici/a/ionibus.
i. Inter liberos ncpotcm quoquc ex filia contineri
divus Pius rescripsit. 1. ult. a.
a L. Ifi, 116, 120, 220. De verborum signi-ficatione.
TITULUS XIII.
De extraordinariis cognitionibus , et si judex litem suam
/ecisse diceretura.
ali i5 et iG De Judiciis.
1. Est quidem res sanctissima, civilis sapientia: scd
quac prctio nummario non sit eestimanda, ncc desho-
neslanda, dum in judieio honor petilur, qui in ingrcs-su a sacramenti efierri debuit : quacdam enim tamclsi
honestc accipianlur, inhoneste tamen petuntur. b 1. 1,
§5.
a\j. 36, § 1. Locati, id est, in nntecessum.
b Verbi gratia h txpct, 1. 43, § 9. De furlis; item
honoravium advocatorum.
Divus Antoninus Pius rescripsit, juris sludiosos quisalaria petebant, hcec exigere posse. 1. 4-
2. In honorariis advocatoruni ila versari judcx dcbet,ut pro modo litis a, proque advocati facundul et fori
consuetudinc , et judicii b , in quo crat acturus , ccsti-
mationem adhibeat : dummodo licitum honorarium
quanlitas non cgrcdiatur. I. 1, % to.
25a LEGUM DELKCTUS.
a Avocat.
bli. 38, § i. Locati.
Licita autem quantitas inteiligitur pro singulis causis
usque ad centum aureos , c I. § 12 , in fin.
c Le § i3 dit: Divus Severus ab heredibus advocali
mortuo eo prohibuit mercedem repeli; quia per ipsumnon steterat quominus causam ageret. Vid. 1. 38 , § i.
Locati, 1. ult. Cod. De condictione ob causam data\
3. Si medicus , cui curandos suos oculos , qui eis
laborabat, commiserata, periculum amittendorum eo-
rum per adversa medicamenta inferendo, compulit, ut
ci possessiones suas conlrh fidem bonam ceger vendc-
ret, incivile factum prceses provincice coerceat, rem-
que restitui jubeat. I. 3.
a Voy. Varl. 276 de ta coulume de Paris.
4. Numcrus cognilionum in.quatuor fere genera di-
vidi potcst : aut cnim de honoribus sive muneribus gc-rendis agitatur, aut de re pecuniarid disceptaturi, aut de
existimatione alicujus cognoscitur, aut de capilali ai-
mine quceritur. 1. 5.
5. Exis/imalio est dignitatis inlcscc status, legibusac moribus comprobalus, qui ex delicto nostro auc-
toritatc legum attt minuilur, aut consumilur. I. 5 ,
S":6. Minuilur cxistimatio , quoticns circh statum digni
tatis pcena* plectimur : sicuti quum relegatur quis, vel
quum ordine movetur, vel quum prohibelur honoribus
publicis fungi, vel quum plebeius fustibus cacditur, vel
in opus publicum datur, vel qutim in eam causam quis
incidit, qucc ediclo pcrpctuo infamice causA enumeratur.
1.5, §2.
LEGUM DELECTUS. 253
7. Consumitur vero, (existimatio) quotiens magna
capitis minutio intervenit: veluti quum aqud et igni in-
terdicitur a, 1. S 3.
a Solus Cailistratus dixit magnam aut maximam ca-
pitis minutionem fieri per aquae et ignis interdictionem.
Cujacius 3, ob. 10.
TITULUS XIV,
De proxene/icis.
1. Proxenetica jurc a licito petuntur. 1. 1.
a Sur les Courliers, voy*z la coulume de Bayonne.2. Si proxencta intervenerit faciendi nominis, ttt
multi solent, videamus, an possit quasi mandator te-
neri. Et non puto teneri, quia hic monstrat magis no-
men , quhm mandat, tametsi laudet nomen. Idem dico,
et si aliquid philanthropi nomine acceperit, nec ex lo-
cato conducto erit actio. Plane si dolo et calliditate cre-
ditorem circumvencrit, de dolo actionc tenebitur. I. 2.
3. De proxenetico , quod et sordidum , solent prce-sides cognoscere : sic tamen ut in his modus esse dc-
beat, et quantitatis, et negotiis , in quo operula* ista*
defuncti sunt, ministerium qualc quatc accommodave-
runt. 1. 2.
Ex proxenetarum modus, qui emptionibus, vendi-
tionibus, commerciis, contractibus licilis tttites nonide6
improbabili more se cxhibent. 1. 3 , in fin.
254 LEGUM DELECTUS.
TITULUS XV.
De Censibus.
i. Personis data immunilas cum perso'n& cxtingui-tur a : rebus numquam extinguilur. I. 3, infm. I. 4 y
S 3.
a L. 196. De regulis juris.2. Formct censuali cavetur, ut agri sic in censum re-
ferantur, nomen fundi cujusque , et in qua" civitate, et
quo pago sit, et quos duos vicinos proximos a habeat.
I. 4 » quot jugerum sit. Dicet.
a Les tenans e/ les aboulissans.
3. Illam aequitatem debet admittcre censitor, ut of-
licio ejii3 congruat, rclevari cum qui irt pubticis tabutis
delaro modo frui certis ex causis non possit. Quare, et
si agri portio chasmate pericrit, debebit per ccnsitorem
refevari, Si vites mortitcc sunt, vel arborcs aruerint a ,
iniquum eum nunterum inseri censui. I. 4 > S 1 •
a Secos proptcr vetustam vinearum 1. i5, § 5.
Locati. *
4. Is vcro qui agrum in atid civitate habet, in ea"
civitate profiteri debet, in quct ager est. Agri cnim tri-
Imlum in eam civitatcm debet lcvare , in cujus territo-
rio possidetur. I. 4» S 2-
5. Lwcus quoquc piscatorius et portus in censum do-
mittus debet deferre. Salincc, si quae sunt in precdiis, et
ipsae in censum deferendce sunt. 1. 4» $ 6 et 7.6. Quum possessor unus expedicndi negotii caus& tri-
butorum jure convenirelur, advcrsus cceteros, quorum
ccquc prccdia tenentur, ei qui conventus cst, actioncs h
LEGUM DELECTUS. 255
fisco pracstantur : scilicetut omnes pro modo prsediofum
pecuniam tributi conferant: Nec inutiliter actiones praes-
tantur, tametsi fiscus pecuniamsuam recuperaverit: quianominum venditorum prelium acceplum videtur a. 1.5 b.
a Contrh in 1. Modestinus 76. De solulionibus. actio-
nes non possunt ex intervatlo cedi, utpotc exlinctcc. Ve-
rum Cujacius ad 1.1. lib. 19. respons. Pap. ait convenisse
in solvendo, ut actiones ccderentur, quod quidcm est
omnin6 divinatorium : nam ista Iex conlrarium prorsusinnuit. Cujacius quatuor alia fisci privilegia cnumerat hic,
quae ratione tributoruni tantum competurit. Priinum est,
ut fisco tributa persequenti cdmpensatio opporii rion pos-sit. Secundum, ut iri caus;\ tributorutn servi tofqueanturadversus dominos. Tertiurii, ut universa boria ploisessoristributorum nomine tacite obligata sint, alias frscus iioli
habet hypothecam nisi cx suis contractibus. Qriartum, ut
fiscus possit prius agere hypothecariA riClione in tribtttis
quhm principali, quttm alihs non possit. Postrcmuril, ut
secundttm hanc legem 5. Si in uno vico vci territorio ptu-rcs sint praediorum possessofes, fiscus possit unum con-
venirepro omnibus expcdiendi negotii tribotorum causa,
ne distingntur in plttres, salvo regressu cjus qui solvit
contrh cccteros.
b Vid. I. 57 in lln. Delegatis i°.
TITULUS XVI.
Dt verbotum significatione.
i. Creditorum appollatione nonhi tantum accipiantur
qui pecuniam crcdidcrunt: sedomnes quibus cx qnalibel
causA debetur. I. 11.
5l56 LEGUM DELECTUS.
Sed etsi ex delicto debeatur, mihi videtur posse erc-
ditoris loco accipi. 1. 12.
2. Miniis solvit, qui tardius solvit: nam et tempore mi-
nussolvitur. 1. 12, § 1.
3. Plerumque plus cst in manus pretio, quhm in re.
I. i3, § 1, infin.
4. Rem amisisse videtur, qui adversus nullum ejusper-
sequendac aclionem habet. I. 14- § '•
5. Bona civitatis abusive publica dicta sunt. Sola enim
ca publica sunt, quce populi romani sunt. 1. i5 a.~
a Vid. I. 26, § 9. Ex quibus causis majores. 1. 38, §1. De rebus auctoritate judicis. 1. 16, ibid,
6. Princeps bona concedendo, videtur etiam obliga-
tioncs concedere. 1. 21.
7. Niltil est aliud hereditas, quam successio in uuiver-
smtt jus, quod defunctus habuif. 1. 24. Vid. ins. dereg.
jur. n° 5,i.
8. Recte dicimus, eum fundum totum nostrum esse,
etiam quimt ususfructus atienus est: quia iisusfruclus
non dominii pars, sed servitutis sit, ut via et iter. Nec
fals6 dict totum meum esse, cujus non potest tttla parsdici alterius csse. 1. 25.
9. Quintus Mutius ait partis appellationc rem pro iu-
diviso significari; nam quod pro diviso nostrum sit, id
non partem, sed totum esse: Servius rion ineleganter par-
lis appellattone utrumque significari. 1.25, § 1.
10. Qui occasione adquirendinon ulitur,nonintelIigi-
tur alienare: veluli qui hereditatcm omittit, aut optionem
intrh cerlum tempus datum non amptectitur. 1. 28. Vid.
inf de reg.fur. n° 95.
IBGUM DEL'ECTtt$\ 287
xT. Conjunctionem nonnunquarn pro disjunctione ac-
cipiLabeoait: utin ilIastipulatione,w//;/^r^/^//?^, te
heredemque iuum. 1.26.
Saepe ith comparatum e$t, nt conjuncta pro disjunctis
accipiantur, et disjuncta pro conjunclis, interdum soluta
pro separatis. 1. 53.
Quam dicimus, quod dedi, aut donavi, utraque conti-
ncmus: quum vero dicimus, quod eum dare^facere opor-
tet, quodvis eorum suflicit probare. Dict. 1.
12. Bona intelliguntur'cujusque; quae deducto tcre
atieno supersunt. I. 3g, § x.
i3. Familiae appellatione liberi quoque continentur. 1.
4o, § 2.
i5. Verbo victus continentur quae esui, potuique, cul-
tuique corporis, quacque ad vivendum homini necessaria
sunt: vestem quoque victus habere vicem Labeo ait. Et
ccctera, quibus tuendi, curandive corporis nostri gratict
utiniur, cc\ appellatione significantur. 1.43 et 44'Verbum vime quidam putant ad cibum pertinere. Sed
Ofitius ad Atticum ait, his verbis et veslimenta ct stra-
menta contineri: sine his enim vivere nemincm posse. I.
234, §2.i5.Matrem familias accipere debemuseam,quaenon
inhoneste vixit. Malrem enim familias a cceteris focminis
morcs dicernunt atque separant. Proinde niltil intererit,
nuptasit, an vidua; nam ncque nuptce, ncque natales
faciunt matremfamilias, sed boni mores. I. 46, § 1.
16. Libcrattonis vcrbum eamdem vim habet, quhm so-
lutionis. 1. 4-7*
17. In bonis nostris computari sciendum est, nonso-
lttm quco dominii nostri sunt, sed et si bonc\ fido h, nobis
iXv X7
258 LEGUM DELECTUS.
possideantur,vet superficiaria sint. AEque bonis adnume-
rabitureliam si quidest inactionibus, petitionibus, per-secutionibus. Nani hccc omnia in bonis esse videntur.
1.49.18. Item dubitatum cstilla verba, ope, consilio^ quem-
admodumaccipiendasunt, scntentice conjungentium, axtt
separantium?Sedveriusest, quod et Labeo ait, sepa-ratim accipienda : quia illud factum est ejus, qui con*
silio facit.l. 53, § 1.
19. Nemo ope videtur fecisse, nisi et consilium mati-
gnumhabuerit: nec consitiumhabuissenocet,uisi et fac-
tum secutum fuerit. Dict. §.20. Conditionatcs creditores dicuntur, et hi quibus
nondum competit actio, est autem competitura : vel qui
speia habcnt ut competat. I. 54>21. Grcditor autem is est, qui exceptione perpctua
summoveri non potest: qui autem temporatcm exceptio-nem timet, similis est condilionali creditori. 1. 55.
22. Liberorum appellatione continentur non tantum
qui sunt in potcstate, scd omnes qui sui juris sunt, sive
virilis, sive fceminini sextis sunt, exve foeminini sexus des-.
cendentes. 1. 0*7,$ 1.
s3* Intestatus est, non tantum qui tcstamentutn non
fecit, sed etiam cujus ex testamento hereditas adita non
est. I. 64*
24. Hercdis appettatio non solttm ad proximum here-
dem, sed et ad ultcriores relertur: nam et heredis heres,
et deinceps,heredisappellationecontinetur. 1. 65.
Scicndum est heredem edam per raultas successiones
accipi. k. 70. Vid. inf dereg.jur. n° i58.
25. Restiluere is videtur, qui id restituit quodhabitu-
LEGUM DELECTUS. 259
rus esset actor, si controversia ci facta non esset. 1. 75.Vid. inf n° ult.
26, Interdnm proprietatem quoque verbum possessio-nis significat; sicut in eo, qui possessiones suas legasset,
responsum est. 1. 78.
2,7. Impensce necessarise sunt, quae si factae nonsint,
res aut peritura, aut deterior futura sit. 1. 79.28. Utiles impensas csse Fulcinius ait, quce meliorem
dotem faciant, non deteriorem esse non sincnt ex quibusreditus mulieri adquiratur, sicut arbusti pastinatione ul-
trh quhm necesse fuerat; quorum nomine onerari mulie-
rcm ignorantcm, vel invitam, non oportct, ne cogaturfundo carerc. In his impensis et pristinum, et horreum
insuta? dotati adjectum, plerumque dicemus. 1. 79, $ 1.
29. Voluptarice sunt, quae speciem dumtaxat ornant,
non ctiam fructum augent: ut sunt viridia, et aqucc sa-
lientes, incrustationcs, tolicationes, picturce. I. 79, § 2.
30. Neratius priscus tres facere existimat collegium.Et hoc magis sequcndum est. 1. 85.
3i. Littits est, quousque maximusfructus amariper-venit. 1. 96.
Qua maxime lluctus exacstuat. 1. 112. I. 3, § 1 De
fluminibus.32. Derogatur lcgi, aut abrogatur. Derogatur lcgi,
quum pars detrabitur; abrogatur legi, qutim prorsus tol-
litur. 1. 102.
33. Dcbitor intetligatur is, h quo invito cxigi pccunia
potest. 1. 108.
34» Ronccfidei emptor esse videlur, qui ignoravit eam
rem atienam esse; aut putaviteum, qui vendidit, jus ven-
dendiltabere, puthprocuratorem, auttutorem esse.l. 109.
26o 180UM DBLBCTUS.
35. Seqnester dicitur, apud quem plures eamdem rem.
de qua*conlroversia est, deposuerunt; diclus ab eo, quod
occurrenti, aut quasi sequentieos, qui contendunt, com-
mittitur. 1. no.
36. Qui mortui nascuntur, neque nali, neque pro-creati videntur : quia nunquamliberi appellari potuerunt.1. 129.
37. Inter mulctam etpoenam rmiltiira interest: quum
pcena generale sit nomcn, omnium delictorum coercitio:
mulcta, specialis peccati, cujus animadversio hodie pe-cunaria est. 1. I3I, § 1.
38. Anniculus non statinxut natus cst, trecenlissimo
sexagesimo quinto die dicilur, incipienle plane, non
exacto die: quia annum civilitcr, non ad momenta tem-
porum, sed ad dies numeramus. 1. x34. Vid. 1. 5, quitestam. fac.poss, l. 8, jf de muner, el honor. I. i>infin.de inanum. L*yff. excus. L un. c.quialalel 3, § 3,ffdeminor.
3Q. Quseret atiquis si portentosum, vel monstrosum,
vel debile mulier ediderit, vel qualemvisu, vel vagitu no-
vum, non humanao figurae, sed alterius magis animalis,
quhmhominis parlum, an quia enixa est, prodcsse ei de-
beat? ct magis est, ut hccc quoque parentibus prosint.Nec cnim est, quod cis Xmputetur, qucc quatitcr potue-
runt, statutis obtcmperaverunt: neque id, quod fatatitcr
acccssit, matri damnum injungere debet. 1.135. Vid. Zfc
sta/uhom. /. i/f.
4o. Cepisse quis intelligitur, qtwmvis alii adquisiit. 1.14o.
4i. Tripiicimodo conjunclio intelligitur. Autenim re
per se conjunctio contingit, aut re et verbis, aut verbis
tanlum. 1. 142.
LBGUM DBLECTUS. 261
4a. Idapudse quishabere videtur, de quohabet actio-
nem. Habetur enim, quod peti potest I. z4^> Vid. infr.
dereg. jur.L i5.
43. Non est sineliberis, cui vel unusfilius, unave filia
est. Haec enim enunciatio, habet!iberos(non habet liberos),
semp erplurativo numero profertur. 1. 148.Nan: qu >m sincliberis esse dicerenonpossumus,nunc
necesse est dicamus liberos habere. I. i4g. .
44» Delata hereditas intelligitur, quam quis possitadeundo consequi. I. I5I.
45. Hominis appeilatione tamfccminam, quam mascu-
lum contineri, non dubitatur. I. i52.
46.1ntelligcndus cst mortistemporefuisse, quiinuterorelictus est. 1. i53.
47* Farlitionis nomen non semper dimidium signiftcat,sed prout cst adjectum : potest enim juberi aliquis, ct
maximam partiriposse et vicesimam, ct terliam, et prout
libuerit: sed si non fucrit portio adjecta, dimidia parsdebetur. 1. 164, $ i, L 43. De usufructu.
48. Hereditas juris non est, quod et accessionem et
deccssionem in se recipit. Hereditas autem vel maxim&
fructibus augetur. 1. 178, $ I.
49. Verbum exac/cepecuniaj non solum ad solutionem
rcferendum est, verum etiam ad delegationem. 1. 187.50. Jure proprio familiam dicimus, plures personas,
qucc sunt sub unius potestate, aut naturc\, aut jure sub-
jectcc, ut puth patremfamilias, malrcmfamitias, filiumfa*
ittilias, filiamfamilias; quique deinceps vicem eorum se*
quuntur, ut puth nepotes, etneptes, et deinceps. 1. ICJ5,
§ 2.
5i. Paterfamilias oppellatur, qui itl dorao dominjuui ,
262 LEQUM DKLECTT7S.
habet. Recteque hoc nomine appellatur, quamvis filium
non habeat: non cnim solam personam ejus, sed et jus
demonstramus. Deniquc et pupillum patremfamilias ap-
pellamus. 1. 195, §2.52. Quum paterfamilias moritur, qubtquot capita ei
subjecta fuerint, singutas familias incipiunt habere: sin-
guli enim patrum familiarutn nomen subeunt : idemque
eveniet, etin eo qui emahcipatus cst; nam et hic sui ju-ris eftectus, propriam familiam habet. L 195, §2.
53. Gommuni jure famitiam dicimus omnium agnalo-rum : nam etsi patrefamilias mortuo singuli singulas fa-
mitias habent, tamen omnes qui sub unius potestate fue-
runt; rcctc ejusdem familicc appcllabuntur: qui ex ecldem
domo etgente proditi sunt. I. 195, § 2, in fin.
Appellalur familia plurimum personarum quaj ab ejus-dcm ultimi gcnitoris sanguine proficiscuntur, sicuti dici-
mus famiiiam Juliam, quasi h fonte quodam memoricc.
Dict. K 195, §4*
54. Mntier familiaesucc ct caput, et finis est. /. 195,
§ ul/. L 1, § 2, dejure immunitalis.
Focminarum libero3 in familia* earumnon essc, palhmest: quia qui nascitntur patris, non matris, familiam sc-
quuntur. 1. 196, § 1.
55. Familicc appellatione et ipse princcps familicc con-
tinetur. I. 196.56. Ea domus unicuiquc nostrum dcbet cxistimari,
ubi quisque sedes et tabulas Itabcret, suarumquc rerum
constitutionem fecisset. 1. 2o3.
57. Bonorum appetlatio, sicut hcreditatis universitatem
quamdam ac jus succcssionis, et uon singularcs res demons-
trat. 1. 208.
LEGUM DELECTUS. 263
53. Praevaricatores eos appetlamus, qui causam ad-
versariis suis donant, et ex parte actoris in partem rei
concedunt. 1.2ia.
5g. Cedere diem significat incipere deberi pecuniam:venire dicm significat eum diem venisse, quo pecunia
peti possit. Ubi purc quis stipulatus fuerit, et cessit, et
venit dies. Ubi in diem, cessit dies, sed nondum venit:
ubi sub coridittone, ncque cessit, neque venit dies pen-dente adhuc condilione. 1. 2i3.
6o. Lata culpa est nimia liegligentia, id est, non in-
teliigere quod omnes inlclligunt. 1. 2i3, $ 2.
Lateo culpae finis est non intetligere id quod omnes in-
telligunt. 1. 223.
6i. Potestatis verbo plura significanlur: in persona
magistratuum, imperium; in persona liberorum, patria
poteslas. 1.2i5.
62. In conventibus (conventionibus) contrahentium
voluntatem potius quhm verba speclari placuit. Quum
igitur ec\ lege fundum vectigalem municipes locaverint, ut
ad heredem ejus qui suscepit, pertineret, jus hereduniad
legatarium quoque transferri potuit. 1. 219.63. Natura nos docet parentes pios, quiliberorumpro-
creandorum animo et voto uxores ducunt, filiorum appet-latione omnes qui cx nobis dcsceiidunt, contineri. Ncc
enim dutciore ttomine possumus nepotes nostros quhmfilii appellare. I. 220, § ult.-
64. Amicos appellare debemus, non levi notilic\ con-
jurictos, sed quibus fucrint jura cutn patre famitias hones-
tis familiaritatis qutesila rationibus. I. 223, § 1.
65. Magna ncgligentia, calpa est; magna culpa, dolus
est. 1. 226.
2$4 JCEQUM DELECTC&
66* Quod dicemus eum, qui nasci speratur, pro, su-
perstiie esse, tunc verum est, quum de ipsiusjure quaeri-tur. Aliis autem non prodest, nisi natus.l. 23i.
Gj. Pignus proprie rei mpbilis constituitur. 1.238, $ 2.
infin.
68. Munus publicum est oflicium privati hominis, er
quo commodum ad singulos universosque cives, remqueeorum pervenit. 1. 239, § 3.
69. Territorium est universitas agrorum intra fines cu-
jusque civitatis. I. 239, § 8.
70. Verbum suum ambiguum est, utrum de toto, an
de parte significet: el ideo qui jurat suum non esse, ad-
jicere debet, nequi <bi comraunem esse, 239, §ult.
71. Jiestituit non tantum quisolum corpus, sed etiam
qui omnem rem conditionemque redditc\ causa" preestet,et tota restuliUo juris est interpretatio, 1, ult., § 1.
TITULUS XVII.
» De diversis regutis juris antiqui.
1. Regula est, quao rera, quas est, breviter enarrat.
Non ex regula* jus sumatur : sed ex jure quod est, re-
gula fiat: per regutara igitur brevis rerum narratio tra-
ditur, et (ut ai/ Sabinus) quasi causcc conjectio cst. Quaesimul quura in aliquo vitiata est, perdit officiuni suum.
I. 1,
2. Foenjince ab omnibus olTiciis civilibus, vel publicisremotce sunt: et ideo nec judices esse possunt/nec nta-
gistratum gerere, nec postulare. 1. 2.
3. Yelle non creditur, qui obscquituriwperiopatris'
LEGUty DELECTUS. A65
'4* 'ura sangninis nullo jure civili diriml possunt. I. 8.
5. Semper in obscuris, quod miniraum est, sequimur.1. 9-
6. Secundum naturam est, commoda cujusque rei eum
sequi, quem sequuntur incommoda. 1. io.
7. Id quod nostrum est, sine facto nostro ad alium
transferri non potest. 1. 11.
8. In testamentis plenius voluntates testantium inter-
pretantur. 1. 12.
9. In omnibus obligationibus, in quibus dies non po-
nitur, pracsenli die debentur. 1. i/f.10. Is qui actionem habet ad rem recuperandam, ip-
sam reni habere videtur. 1.i5» Yid. sup de verb, signil.1, i43.
10. Quum tempus in testamento adjicitur, credendum
est pro herede adjectum, nisi aliamens fuerit testatoris:
sicut in stipulationibus promissoris gratict tempus adjici-tur. 1, 17.
12. Qui cum alio contrahit, yel est, vel debet esse non
ignarus condilionis ejus. Ileredi autcm hoc imputari non
potest, quum non sponte cum legatariis contraltit. 1.19i3. Non debct, cui plus lieet, quod minus est non li-
cere. I. 21.
14. Generaliter probandum est, ubicumque in bonae
fidei judiciis confertur in arbitri^m domini vel procura-toris ejus conditio, pro boni viri arbitrio hochabendum
esse. I. 22, § i.
i5. Contractus quidam dolum malum dumtaxat reci-
piunt; quidam et dolum, et culpam. Dotura tantum, de-
positum, ct precarium. Dolum ct cutpam, mandatum,
commodatum, vendilum, pignori acceptum, locatum,
266 LEGUM DELECTUS.
itcm dotis datio, tutelae, negotia gesta 5 ihhis quidemct
ditigentiam. Societas. et rerum communio, et dolum et cul-
pam recipit, sed hccc ith, nisi si quid nominatim convenit,
vel plus, vel minus in singulis contractibus. Nam hoc ser-
vabitur, quod initio convenit; legem enim contractus de-
dit: Excepto eo quod Celsus putat, non valere, si con-
venerit, ne dolus praestetur;hocenimboneefidei judiciocontrarium est, et ita utimur. Animalium verd casus, raor-
tesque quac sine culpd accedunt, rapirise, tumultus, in-
ccndia, aquarum magnitudines, impelus praedonum a
nullo praestantur. 1. 23.
16. Quatenus cujus intersit,infacto, non jure consis-
tit. I.24.
17. Plus cauttonis in re est, quhm in person5.1. 25.
18. Qui potest invitis.alienare, multomagis etignoran-tibus etabsentibus potest. 1.26.
19. Nec ex practorio, nec exsolemnijure, privatorumconventione quidquam immutandum cst. 1. 27.
Privatorum conventio juri publico 11011derogat. 1. 45,
§I- .20. Obligationum causcc paclione possunt immutari.
1. 27.21. Divus Pius rescripsit, eos,qui ex liberatitate con-
veniuntur, in id quod facere possunt condemnandos.
I. 28.
22. Quod initio vitiosum est, non potest tractatu tem-
poris convatescere. 1. 29.a3. Verum est, neque pacta, neque slipulationes
factum posse tollure : quod enim impossibile est, neque
pacto, ncque sliptdationc potcst comprchcndi, ut ulilem
actionem, aut factum eificcre' possit. I. 3i.
LEGUM DELECTUS. 267
24» Quodad jus naturale attinet, omnes homines aequa-les sunt. 1. 32. infin.
25. In eo, quod vel is qui petit, vel is a quo petitur,
lucri facturus est, durior causa est petttoris. I. 33.
Quum de lucro duorum quaeratur, melior est causa
possidentis. 1. 126, § 2. Yid. inf. 1. 98.26. Semper in stipulationibus et in cteteris contracti-
bus id sequimur, quod actum est. Aut, si nori appareat
quid actum est, crit consequens ut id sequamur quod in
regione, in quc\ actum est, frequentanlur.Quid ergo, si
neque regionis mos appareat, quia varius fuit? Ad id,
quod minimum est, rcdigenda summa est. 1. 34«
27. Nihil tam naturale est, quam eo genere quidve
(quodque) dissolvere, quo colligalum est. Ide6 verbo-
rum obligatio verbis totlitur. Nudi consensiis oHigatio
contrario consensu dissolvitur. 1. 35.
Omnia qucc jure conlrahuntur, contrario jure pereunt.1 100. Yid. inf. 1. i53.
28. Culpa est, immiscere se rei ad se non pcrtinenti.
29. Nemo, qui condemnarc potest, absolverenon po-test. 1. 37.
30. Sicuti pcena ex delicto defuncti hercs teneri non
debeat, ila nec lucrum facere, si quid cx ec\ re ad eum
pervenisset. I. 38. Yid. inf. I. 44>^id.l. III,§I, 1.152.
I. 157, § 2, J. 164.3i. In omnibus causis pro facto accipilur id, in quo
pcr alium morcc sit quominus fit. 1. 39. Yid. inf. I. 161.
32. Furiosi, vel ejus cui bonis inlerdictuni sit, nulla
voluntas est. 1. 4o.33. Nou debet actori licere, quod rconon pcrmittitur.
1.4..
268 LEGUM DELECTUS.
34. In re obscurci melius est favere repetitioni, quamadventitio lucro. 1. 4*» § 1«
35. Qui in alterius locura succedunt, justam habent
causam ignorantiae, an id, quod peteretur, deberetur.
Fidejussores quoque non minus quhrii heredes, justam
ignorantiam possunt allegare. Hcec ita de herede dicta
sunt, si cum eo agetur: non etiam si agat. Nam plane,
qui agit certus esse debet, quum sit in potestate ejus,
quand6 velit, experiri: et ante debet rem diligentcr ex-
plorare, et tunc ad agendum procedere. 1. 42«36. Nemo, ex his qui negant se debere , prohibetur
etiam aliri defensione uti, nisi iex impedit. 1. 43.
37. Totiens in heredem damus de eo quod ad cum
pervenit, quotiens ex dolo defuncti convenitur, non quo-tiens ex suo. 1. 44' "Vid* SUP* 1«38.
Etsi nihil peweni/, jure canonico quod sequimur, /ene/ur
heres. Yoy. 16. q. 6. c. 3, 12. q. 2. c, 34- c. 3. depig.e, ult, de sepult. c. 5. de rapt.
38. Neque pignus, neque depositum, neque preca-
rium, neque emptio, neque locatio rei suee consistere
potest. 1. 45. .
3g. Consilii non fraudulenti nulla obligatio cst. Ccete-
rum si dolus ct calliditas intercessit, de dolo actio com-
petit. 1. 47.
4o. Socii mei socius, meus socius non cst. 1. 47, § 1.
4i. Quidquid in calore iracundice vel fit, vel dicitur,
non prius rarum est, quhm si perseverantic\ apparuit ju-dicium animi fuisse. 1. 48.
42. Culpct caret, qui scit, sed prohibere non potest.Nullum crimen patitur is, qui non prohibet, quum pro-
hiberc non potest. 1. 109.
LEGTJM DELECTUS. 269
'43. Non videtur quisquam id capere, quod ei necesse
estalii restituere. 1. 5i.
44« Cujus per crrorem dati repetitio est, cujus consulto
dati donatio est. 1.53.
45. Nemo plus juris ad alium transferre potest, quhm
ipse haberet. 1. 5/f.
46. Nullus videtur dolo facere qui suo jure utitur.
1. 55.
47-Semperindubiisbenignioraprseferendasunt.l. 56.
Yid.inf.I.168.
48. Heredem ejusdem potestatis, jurisque esse cujusfuit defunctus, cpnstat. I. 5g. Yid. inf. I. 120.
49. Semper qui non prohibetproseintervenire, man-
dare creditur. Sed et si quis ratum habuerit, qttod ges-tum est, obstringitur mandati actione. 1. 60. Yid. infr.
I, l52, § 2.
50. Domum suam reficere unicuique licet, dum non
officiat invito altcri, in quo jus non habct. 1. 61.
5i. Hercditas nihilaliud est, quhm successio in uni-
versum jus quod defunctus habuerit. 1. 62.
52. Ea qucc rar6 accidunt, non temerc iri agendis ne-
gotiis computantur. 1. 64. 1. 6. Qui et a quibus manu-
mitti liberi.
53. Quoliens idem sermo duas scntentias exprimit, ea
potissimtim excipiatur, qucc rci gerendcc aptior est. 1. 67.
54. In omnibus causis id observatur, ut, ubi personccconditio locum facit beueficio, ibi deficiente eci beneticium
quoque deficiat. Ubi ver6 genus actionis id desiderat, ibi,
ad quemvis pcrsecutio ejus dcvenerit, non deGciat ratio
auxilii. 1. 68.
Privilegia quccdam causae sunt, quccdam persottcc, et
2^0LEGUM DELECTUS.
ide6 qusedam ad heredem transmitluutur, qucc causse
sunt: quce personce sunt, ad heredem non transeunt.
1.196.55. Invito beneficium non datur. 1. 69.56. Fruclus rei est, vel pignori dare licere. 1. 72.
57. Yi faclum id videtur esse , quA de re quis quftm
prohibetur fecit. Clhm, quod quisque quum controver-
siamhaberet, habiturumve se putaret, fecit. 1. 73, §a.58. Qucc in testamento ith sunt scripta, ut intelligi
non possint, perinde sunt ac si scripta non essent.
I.73, §3.
59. Nec paciscendo, nec legem dicendo, necstipu-lando quisquam atteri cavere potest. 1. 73 , § 4* Y' 0'
inf. 1. 123.
60. Non dcbet alteri per alterum iniqua condilio in-
ferri. 1. 74.61. Ncmo potest mutare consilium in alterius inju-
riam. 1. 75.62. In totum omnia, quce animi destinatione agenda
sunt, non nisi vera* et certa sententid perfici possunt.1 79'
63. Generatiter quum de fraude disputatur, non quidnon habeat actor, scd quid per advcrsarium babcre
non poluerit, considerandum est. 1. 78.
64. Fraudis interpretatio semper in jnre civilt non ex
eventu dumtaxat, scdconsilio quoque desideratur. 1. 79.65. In toto jure generi per speciem derogatur : et
illud potissimum habetur, quod ad spcciem directum
est. 1. 80.
66. Qucc dubitationis tollcndas causc\ contraclibus
infcruntur, jus commune uon lsedunt. 1. 81.
LBGUM DBLBCTUS. 271
67. Donari videtur, quod nullo jure cogente ,..con-
ceditur. 1. 82.
68. Non videntur rem amittere, quibus propria non
fuit. 1.83.
69. Quttm amptius solutum est quhm debebatur, cu-
jus pars non invenitur, quce repeli possit, totum esse
indebitumintelligitur, manente pristina obligatione. 1. 84*
'70. Is naturc\ debet, quera jure gentium dare opor-
tet, cujus fidem secuti sumus. 1. 84 * § *•
71. In ambiguis pro dotibus respondere melius est.
1. 85.
72. Non est novum, ut quae semel utiliter constituta
sunt, durent, licct ille casus extiterit, a quo initium
capere non potuerunt. 1. 85 , § 1.
73. Quoliens ccquitate (acquitatem) desiderii naturalis
ratio, aut dubitatio juris raoratur, justis decretis res
terapcranda est. 1. 85, $ 2.
In omnibus quidem, maxinic tamen in jure, cequitas
spectanda sit. 1. 90.
74. Non solet deterior conditio fieri eorum qui litem
contestatisunt, quhmsj non: sed plerumquemelior. 1.86.
75. Nemo in persequendo deteriorem causam, sed
meliorem facit. Denique post litem contestatam heredi
quoque prospiccretur, et heres tenetur ex omnibus cau-
sis. 1. 87.
76. Nulla intelligitur mora tibi fieri, ubi nulla petitioest. 1. 88.
77. Quamdiu possit valcrc testamentum, tamdiu le-
gitimus non admittitur. 1. 89.
78. Nonsolent, quce abundant, vidare scripturas.
1.94.
272 LEGUM DELECTUS.
79. In ambiguis orationibus maximc sententia spec-tanda (est) ejus, qui eas prdtulisset. I. 96. Yid. /. 33,
ff. de contr. empt.80. Quotiens utriusque causa* lucri ratio vertitur, is
praeferendus cst, cujus in lucrum causa tempore prac-ccdit. 1. 98.
81. Si in duabus actionibus alibi summa mnjor, alibi
infamia cst, pracponcnda est causa cxistimationis. Ubi
autem eequiparant famosa judicia , et si summam impa-rem habent, pro partibus accipienda sunt. 1. 104.
82. Ubicumque causae cognitio est, ibi praetor desi-
deralur. 1. io5.
83. Fere in omnibus pcenalibus judiciis, et setali et
imprudentia? succurrilur. 1. 108.
84. In co quod plus fit, semper inest mlnus. I. 110.
In toto ct pars conlinetur. 1. 113.
85. In hcredem non solent acliones transire, qucc
pocnales sunt ex maleficio: velut furli, damni, injuricc,vi bonorum raptorum, injuriarum. 1. 111, $ 1. Yid.
sup. I. 33 et l. 44-S6. Nihil interest, ipso jure qnis actionem non ha-
beat, an per exceptionem infirmetur. 1. 112.
87. In obscuris inspici solet quod verisimilius est,aut quod plerumque fieri solet. I. 114.
88. Si quis obligalione liberalus sit, potest vidcri
cepisse. 1. n5. Vid, 1. 5o, de donationibus intervirum.
89. Non potest videri acccpisse , qui stipulatds po-test exceptione summoveri. 1. n5, § 1.
90. Nihil consensui tam contrarium est, qui ct bonce
fidei judicia sustinet, quhm vis, atque metus, quem
comprobare contrh bonos morcsest. 1. 116.
LKGUM DELECTUS. , 273
91. Noncapilur, qui jus publicum sequitur. 1. 116,
§;* .92. Non videntur, qui crrant, consentire. 1. 116,
g3. Non atienat, qui dumtaxat omittit possessionem.!• "9«
94. Nemo plus commodi lteredi suo relinquit, quhm
ipse habuit. 1. 120. Vid. sup. I. 5g.
95. Nemo atieno nomine lege agere potest. 1. 123.
Vid. sup. /. 73, § 4.
96. Favorabiliores rei potiiis, quam aclores habentur.
I. 125.
97. Quiim de hicro duorum quccratur, metiorest causa
possidentis. L. 126, 2.
98. In pari causa* possessor potior haberi debet. 1.
128. Vid. inf.l. i54.
99. Nihil dolo creditor facit, qui suum rccipit. I. 129.100. Quum principalis causa non consistit, ne ea
quidem, quce sequuntur, locunt habent. 1. 129, § 1.
Quum principalis causa non consistat, pterumque nc
ca quidem, quce sequunlur, locum habent. 1. 178.101. Nunquant actiones, pracscrtim pocnales, de ect-
dem re concurrentes, aliam consumunt. 1. i3o.
io2. Qui dolo desierit possidere, pro possidente
damnalur, quiapro possessione dotus est. I. I3I.
Parcm esse conditionem oporlet ejus qui quid possi-deat vct habcat, atque ejus cujus dolo malo factunt si
quomintis possideret, vcl haberet. 1. i5o.
Semper qui dolo fecit, quominus haberet, pro eo
habendus est, ac si habcrct. 1. 1^7 , § 1.
io3. Imperitia cnlpcc adnumcratur. I. i32.
ix. 18*
274 LEGUM DELECTUS.
io4^ Non fraudantur creditores, quuni quid non ac-
quiritur a dcbitore, sed quiim quid de bonis diminuilur.
1. i34.io5. Nemo ex suo delicto meliorem suam condilio-
nem facere potest. 1. i34, § 1.
106. Ea, qucc dari impossibitia sunt, vel qucc in re-
rum natura" 11011sunt, pro non adjectis habentur. 1.135.
107. Bona fides tantumdem possidenti prcestat, quan-ttim veritas, quoties lex impedimento non est. 1. i36.
108. Qui auctore judice comparavit, bonce fidei pos-scssor est. I. 137.
109. Oinnis hereditas, quamvis posteh adeatur, ta-
nien ciimtcmpore mortis continuatur. 1. i38.
Omnia fere jura hcredum perindc habentur, ac si
continu6sub tcmpus mortis here^es extitissent. 1. ig3.110. Nunquam crescit ex postfacto praeteriti deticli
tcstimatio. 1. i38, § 1.
III. Omnes actiones, quccmorle, aut tempore pe-
reunt, semel inctuscc judicio, salvcc permanent. 1. i'd§.112. Non videtur perfecte cujusque id rsse, quod ex
casu auferri potest. 1. 139, § 1.
113. Absentia ejus, qui reipnbliccc causa* abest,
neque ci, neque atii damnosa esse debct. I. iifjo.
114. Quod contra rationem jnris rcccptum est, non
esl produccndunt ad consequentias. 1. i/fi.
n5. Uni duo pro sotido hercdes esse non possunt.
1. 141, S 1.
116. Qnt tacet, non utique fatelur : scd tamcn verum
cst cutn 11011negarc.l.'142;
117. Quod ipsis , qui contraxerunt, obstat, et suc-
cessoribus eorutn obstabit. I. i4 3.
LEGUM DELECTUS. t 2jS118. Non omne, quod licet, honestum est. L. i44*
119. In stipulalionibus id tempus spectatur , quocontrahimus. 1. i44> § *•
120. Nemo videtur fraudare eos qui sciunt et consen-
liunl. I. i45.121. Semper specialia generalibus insunt. 1. 147.122. Ex qua personci quis lucrum cnpit, ejus factum
praestare debet. I. 149.123. Nemo damnum facit, nisi qui id fecit, quod
fitcere jus non habet. 1. I5I.
Non videtur vim faecrc, qui jure suo utitur, ordina-
ric\ actionc experitur. I. i55, § 1.
124. Itt maleficio ratihabitio mandata comparalitr. I.
i52, § 2.
125. In contractibus, quibus doli prccstatio, vcl bona
fides inest, heres in solidum tcnelur. 1. i52, Jj 3. Vid.
sup. I. 38, e/1. 44>126. Ferfc quibuscumque modis obligamnr, iisdem
in contrarium aclis libcramur : quum quibus modis nc-
quirimus, iisdem in contrarium aclis amitlimus : uli igi-tttr nulla posscssio acquiri animo et corporc polcst, ith
nuila admitlitur, nisi in qua* utrumquc in conlrarium
actum. I. i53.
127. Quum par est dclictorum duoruni, scraperonc-ratur pctitor, et mclior habctur possessoris catisa : sicul
fit, quiun dc dolo cxcipilur petitoiis : ncquo cnini datur
tatis replicatio pelitori, aut si reiquoquo in ed re dolo ac-
tum sit. 1. i54-128. llli debel perniitli pccnant petere, qui in ipsain
tton incidil. 1. i54, § i.
276 LEGUM DELECTUS.
129. Factum cuique suum, non adversario, nocere
debet. 1. i55.
i3o. In pocnalibus causis benignius interpretandumest. 1. i55, S 2. :
i3i. Cui damus acliones, eidemet exceptipnem com-
pctere mullo magis quis dixerit. I. i56, § 1.
i32. Quum quis in alii (alicujus) locum successerit,non est aequum ei nocere hoc , quod adversus eum no-
cuit, cujus locum successit. I. i56, § 2.
i33. Plernmque emptoris eadem causa esse debet
circh pctendum ac defendendum, quce fuit auctoris. I.
i56,§3.
i34. Quod cuique (pro eo) prcestatur, invito non
tribuilur. 1. i56, § ult.
i35. In contractibus successores ex dolo coruin (qui*
bus) successerunt, non tantum in id quod pervenit,vcrum etiam in sotidum tcnentur : hoc est, unusquisque
pro cd parte , qut\ heres est. 1. 1^7, § 2. Vid. sup. 33,
et I. 44.i36. Greditor, qui permitlit rem venire, pignus dc-
mittit. 1. i58.
137. Non ut ex pluribus causis deberi nobis idem po-
test, ith cx plurihus causis idem possit nostrum esse.
1«% , .
'
i38. Aliud est vendere, atiud vendenti consentire.
1. 160.
i3g. llefertur ad universos, quod publicc fit, pcr
majorem partem. 1. 160, § 1.
i4o. Jure civili receptum est, quotiens per eum, cu-
jus interest, conditionem non impleri, fiat quominus
LEGUM DELECTUS. »77
impleatur, perinde haberi, ac si conditio impleta fuisset.
Quod ad libertatem, et legata, et ad heredum institu-
tiones perducitur : quibus exemplis stipulationes quoque
committuntur, qutim per promissorem factum esset,
quominus stipulator conditioni pareret. 1. 161. Vide
supra l 39, /. i(\,ff de condit. e/ dem.
i41 • Quce propter necessitatem recepta sunt, non de-
bentin argumentum trahi. 1. 162.
1^2. Cujus est donandi, eidem et vendendi, etconce-
dendi jusest, 1. i63.
i43. Pcenalia judicia semel accepta, in heredes trans-
mitli possunt. 1. 164. Vid. sup. I. 38 e/1. 44«
i44» Non videntur data quce, eo tempore quo dantur,
accipientis non fiunt. 1. 167.
i45. Qui jussu judicis aliqttid facit, non videtur dolo
malo facere, qui parere necesse habet. 1. 167, $ 1 Vid.
inf I. 169.Non potest doto carere, qui imperio magistratus non
paruit. I. 199.
146. Uapienda occasio est, qucc prccbet benigniusres-
ponsum. 1. 168.
In re dubict benigniorem interpretationem sequi, non
mintis juslius est, quhm tufms. 1. 192, § 1.
147. Quod factum est, quiim in obscuro sit, ex
aifectione cujusque capit iuterprelalionem. 1. 168,
S 1.
i48. Is damnum dat, qui jubet dare: ejus vero nulla
culpa est, cui parere necesse sit. 1. 169. Yide supra. I.
167,§1.
i4<)' Quod pendet, non est pro eo, quasi sit. I. 169,S *•
«78 LKGUM DKI.KCTUS.
i5o. Factuni h judire, quod ad oflicium cjus non per-
linet, ratum non esl. I. 170.i51. Nemo ideo ubligatus, quia recepturus est ab alio
quod prrcsliterit. I. 171.i!>2. In contrahenda venditioue ambiguum pactuin
coulra vcndilorem iuterprelendum est. 1. 172.i53. Ainbigua intenlio ita accipienda est, ut res salva
aclori sil. 1. 172, § 1.
1.54. lncondcinnationc pcrsonarum, qucc iu id, quodfacere possunt, danuiantur, non tolmu quod habent, ex~
lorqucnduin esl; scd et ipsarum ratio habcnda est, ne
egeant. 1. 173.i55. Qiium verbum, restituas, legeinvenitur, elsi non
spccialiler dc fruclibus addilunt est, tainen eliant fruclus
sunt restiluendi. I. 172, § 1.
i56. Unicuiquc sua niora nocel. Quod et in duobus
rcis promiltendi obscrvatur. 1. 173, §2. .
1^7. Dolo facit qui pclit quod reddilurus cst. I. 173,
i58. Quod quis, sivelil, habere 11011potesl, idrepu-
diare non potest. 1. 174, § 1.
i5g. Non debeo melioris conditionis csse, quani auc-
tor ineus, a quo jus in 111e. transit. 1. 17!», § 1. Vid.sw/;./. 120.
Qui in jus dominiumve alterius succedit, jure ejus uti
debet. 1. 177.160. Non est singutisconcedendum, quod per magis-
tratum publicc possit fieri, ne occasio sit niajoris tuniul-
liis faciendi. 1. 176.161. Nemo videtur dolo exequi, qui ignorat causam
cur non debeat petere. 1. 177, § 1.
LF.GUM DELECTUS. 279
162. Quod jussu allerius solvitttr, pro co csl, qtiasi
ipsi solutum esset. 1. 180.
i63. Si nemo subiit hereditatem, omnis vis testa-
mcnti solvitur. I. 181.
164. Etsi niltil facile mutandum est ex solemnibns,lameit ubi ccquitas evidens poscit^ subveniendam est.
1. i83.
i65. Vani timoris jtlsta excusatio tion cst. I. 184.166. Impossibiliunt nulla obligalio. I. i85.
Qucc rertutt natura prohibentur, nutlc\ lege eonfinriala
sunt. 1. 188, § 1.
167. Nihil peti potest antc id tcntpus quo per rerum
naturam persolvi possit. Et quuni solvendi tempus obli-
gationi additur, nisi Co prceterit, pcti non potest. 1. 186.
168. Si quis praegnantent uxorem reliquit, non vi-
detur sine liberis decessisse. 1. 187.
169. Ubi pugnantia inter se in testamenlo juberen-
tur, neutruni ralum est. 1. 188.
170. Quod evincitur in bonis non est. 1. 190.
171. Neralius cottsultus, an quod beneficiutn dare
se, quasi vivenli, Ccesar rescripserat, jam defuncto
dedisse Cxislimaretur, respondil : non videri sibi prin-
cipem quod ci, queni vivere existimabat, concessisset,
defunclo concessisse : quem tamen uiodiim esse henc-
ficii sui vellet, ipsius cestimationem esse. I. 191.
172. Ea, qucc in partes dividi non possttut, solida a
singulis hercdibus debentur. 1. 192.
173. Qui per successionem, quamvis longissimam,defuncto heredes constiterunt, non minus heredes intel-
liguntur, quhm qui principaliter hcredes existunt. 1. ig/f.Vid. sup. de verb. sign. I. 65.
280 LKGUM DKLKCTUS.
174. Expressa nocent, non expressa noit uocent.
I. I95.
175. Privilcgia qiuudam causcc sunt, quccdani per-soncc : et idco qiuedain ad hcrcdem Iransinillunlur,
qucc causcc suut: quce pcrsoucc sunt, ail hercdem non
transeunt. I. 196, I. 3, in (iue, J. 4» § 3 de censibus.
176. Semper in conjuiictiouibus 11011solum quid liceat
consideranduni est, sed et quid honestum sit. 1. 197.Vid. sup. I. 144.
177. Neque in interdicto, ncque in cceteris causis pu-
pitlo nocerc oportet doluiii tutoris : sive solvendo est,sive non est. I. 198. Vid. /. 4» § 24 ^25, de. doli ex-
ceptione.
178. Quoliens nihil sine captioue investigari po-
lest, eligendum est quod ininimum habeat iniquitatis.I. 200.
179. Omnia, quce ex testamento proficiscuntur,, ilh
slatum eventus capiunt, si inilium quoque sine vitio ce-
perint. 1. 201.
Quce ab initio fuit inutilis institulio, ex post facto
convatescere non potest. 1. aio.
180. Oniuis definilio jurc civili periculosa est. Pariim
est enim, ut non subverti posset. 1. 202.
181. Quod quis ex culpa suci damnum sentit, non
inlelligitur damnum sentire. 1. 2o3.
182. Minus est actionem habere , quam rem. 1. 204.
i83. Plerumque fit, ut etiam ea, quce nobis abire pos-
sint, proinde in eo statu sint, atque si non essent ejus con-
ditionis, ut abire possint: et ideo quod fisco obligamus,
et vindicare interdum, et alienare, et servitutem in
prcedio imponere possumus. 1. 2o5.
LKGUM DELECTUS. - 281
184. Jure nattircc ccquunt est, ueminem cum alterius
dctriincnlo et injuria fieri locuplctiorent. 1. 206.
i85. Hes judicata pro veritate accipilur. ]. 2107.186. Non potest videri desiissc habere, qui niniquani
habuit. 1. 208.
FINIS.
TABULA MATERIARUM
1N HOC VOLUMINE CONTKNTAIUJM.
LIBKR QUADRAGKS. UNUS. TITULUS PlllM.De ncquirendo rcrum iloininio Png. i
TITULUS II. De nquirendn, vel ninittendn possessione. 1i
TITULUS 111. De usurpntionibus et usucnpionibus. . . 21
TITUU.SIV. Proemptore 3o
TITUIJUS V. Pro licrede, vcl pro possessore 3i
TtTULUS Vl.Prodonnto ibitl.
TITULUS VII. Pro derelicto ibid.
TITULUS VIII. Prolegnto 33
TITUI.USIX. Dedolo ibid.
TITULUS X. Prosuo ibul.
LIBER QUADRAGES. SKC. TITULUS PRIMUS. '
De rejudicntu, t\ le eflectu sentenliaruiu, et ile in-
terlocutionibus 33
TlTULUSILDeconfessis 44TITULUS 111.De cessione bonorum ibid.
TITULUS IV. Quibus ex cnusis in possessioneiu cntur. /\jTITULUS V. De rcbus uuctoritnte judicis possidendis,
vel vendendis 4^TITULUS VI. De sepnrntionibus 5i
TITULUS VII. De curntore bonis dnndo 54TITULUS VIII. Qute'in irnudem creditorum fuctn sunt,
ut restitunntur 55
LIBER QUADRAGES. TERT. TITULUS PRIMUS.
De interdictis, sive extrnordinnriisnctionibus quce probis competunt 63
TITULUS II. Quoram bonoriun ibid.
TITULUS 111. Quod legntorum ibid.
TABULA MATERIARUM. 283
TITULUS IV. Ne vis fmt ei qui in possessionem missus
erit Png. 64TITULUS V. Do tnbulis exhibcndis ibid.
TITULUS VI. Ne quid in loco sncro fiat ibid.
TITULUS VII. De locis et itiueribus publicis 65
TJTULUS VIII. Ne quid in loco publico vol itinere fiat./A/V/.
TITULUSIX. De loco publico fruendo ibid.
TITULUS X. De viA pnblica, ct si quid in ea Ikctum
esse dicatur 67TITULUS XI. De vii\ publica et itinere publico refi-
ciendo 68
TITULUS XII. Do fluminibus, ne qnid in fluminc pu-blico ripave ejus fiat, quo pejus navigetur ibid.
TITULUS XIII. Ne quid in iliunine publico fiat, quoalitev nqun ilunt, ntqueuti prioro cRSlnte iluxit. ... 69
TITULUS XIV. Ut in ilumine publico nnvignre licent. ibid.
TITULUS XV. Dc rlpft munienda ibid.
TITULUS XVI. De vi, et de vi armata ibid.
TITULUSXVII. Uti possidetis ^i
TITULUS XVIII. De superficiebus 7aTITULUS XIX. Deitinere, nctuque privato ibid.
TITULUS XX. De aquft cottidianu, etwstivu 74TITULUS XXI. Derivis ibid.
TITULUS XXII. Da fonte ibid.
TITULUS XXIII. De cloncis 75TITULUS XXIV. Quod vi aut clam ibid.
TITULUS XXV. De remissionibus 77TITULUS XXVI. Dc precario ibid.
TITULUS XXVII. De nrboribus csedendis 78TITULUS XXVIII. De glnnde legenda ibid.
TITULUS XXIX. De hominelibero exhibendo 79TITULUS XXX. Deliberis exhibendis, item ducendis./#/i/.
TITULUSXXXI. De utrubi 80
TITULUSXXXIL De migrando ibid.
LIBER QUADRAG. QUART. TITULUS PRIMUS.
De exceptionibus, proescriptionibus et prrejudiciis. . ibid.
'28,'} TARUI.A MATKRIARUM.
TITULUS II. De excoptione «ei judicatce. .... l\»g. 83
TITULUS 111. l)o diversis temporulibus pnescriplioni-
bus, ct (de) acccssionibus posscssionum. ...... 85
TiTULUS IV. De doli mnli, et mctus exccplioue. . . 87TITULUS V. Qunrum reruninctio non ilctur. ..... 91TITULUS VI. De litigiosis 93TITULUS VII. Do obligationibus et actionibus. . . . Jbid.
DIGESTORUM LIRER QUADRAGES. QUINTUS.TITULUS PRIMUS. De verborum obligationibus. . 104
TITULUS II. De duobus reis constituendis. . .... ,/bid.
LIRER QUADRAGES. SECT. TITULUS PMMUS.
De fidcjussoribus et mandatoribus. 119TlTULUS II. De novationibuset dclegationibus. . . . 138
TITULUS III. l)o solulionibus et liberalionibus. . . . i34TITULUS IV. De ncccptilntione 147TITULUS V. Dc stipulntionibus prcetoriis 148TITULUS VI. Rem pupilli, vel ndolescentis, salvam
fore i5o
TJTULUSVIL Judicntumsolvi. , ibid.
TITULUS VIII. Rntnm remhnberi, et de rntihnbitione. i5i
LIBER QUADRAG. SEPT. TITULUS PRIMUS. De
privntis delictis. 162
TITULUS II. De furtis i53
TITULUS III. De tigno juncto i59TITULUS IV. Si is qui testamento liber esse jussas erit
post mortem domini nnte aditnm hereditatew subri-
puissc nut corrupisse quid dicetur 160
TITULUS V. Eurti adversus nnutas, caupones stabula-»
rios ibid.
TITULUS VI. Si fnmilia furtum fecisse dicetur .... 161
TITULUS VII. Arborum furtim coesarum,. ..... .ibid.
TITULUS VIII. Vi bonorum rnptorum et de turM . . \6z
TITULUSIX. De iucendio, ruina, naufragio, rate, nave
. cxpugnntu ibid.
TITULUS X. De injuriis et famosis libellis 164TITULUS XI. De cxtraordinariis crimimbu? 169
TAiniLA MATKRUniTJl. 28!>
TITULUS XII. i)osemilcbro\iola>o Pag. 170TlTULUSXlll. Deconcussione ibid.
TITULUSXIV. Deabigcis »71TITULUS XV. l)o proevuiontionc 172TlTULUSXVl. I)o roccptnloribus ibid.
TiTULUSXVlI. Oo lunhus balncariis i73TITULUS XVllL Dc elYrnclorilms ct expilatoribus.. .ibid.
TITULUSXIX. Stollionntus i74TlTULUSXX.Dotcrminomoto ib/d.
TITULUSXXI. Docollegiisctcorpoviks i75LIBER QUADRAG. OCTAV. TTTUUJS PltlMUS.
Po publicis jiuliciis i76TITULUS II. De accusationibus ct insoriptionibus.. . . i77TlTULUSllI.Decustotliaetexhibitionereoi-iim. . . . j78TITULIJS IV. Ad lcgeia Julinm mnjeshuis 180
TITULUS V. Ad legem Julinm dc «iJulteriis coercen-
tlis 182
T1TUJX\S VI. Ad legem Juliam de vi pnblicu 184TITULUS VII. Ad lcgem Julinm de vi rrivata i85
TITULUS VIII. Ad legem Corneliam dc sicariis et ve-
iieficiis 187TITULUS IX. Dc legc Pompein de parricidiis 189TITULUS X. Dc lege Comeliu de falsis, et Je senatus-
consulto Liboniano. ..190TJTULUS XI. De legc Julia repctundarum , 95TITULUSXII. De lege Julia annona 196TITULUS XIII. Ad lcgeni Juliam peculatis, et de sa-
crilegiis, et de residuis ib/d.
TITULUSXIV. Delege Jnlia ambitus i97TITULUS XV. Ad. senntusconsultum Turpillianiun, et
de atolitionibus criminum 19BTITULUS XVI. De requirendis, vel absentibus dnm-
mndis 199TITULUS XVII. De (juiestionibus 200
TITULUS XVIII. De poenis 204TITULUSXlX.Debo;usdnmuatoruin 2i3
286 TADULA MATERIARUM.
TTTULUS XXI. I)e bonis eorum qui nnte senlcntiam
mortem sibi eonseiverunt, vcl nccnsntoreiu corrupo-runt Pag. 2»4
TTTULUS XXII. De interdictis, et relegnlis, et dopor-tatis ibid.
TITULUS XXlll. De sci.tcnti.im passis ct restitutis. , .ibid.
TTTULUS XXIX. De cndnveribus punitorum. . .... o,i5
LIBl.R QUADRAGES. NON. TITULUS 1MUMUS.
De nppcllnlionibus ct relntionibns ibid.
TTTULUS II. Quibus nppellare non licet aai
TTTULUS 111.Quis et a quo appellctur ibid.
TTTULUS IV. Qnando nppellnmlum sit ct intra qua^
tcmporn 222
TTTULUS V. De nppellntionibus recipiendis, vel non...o/V/,
TTTULUS VI. De libellis dimissoriis, qui npostoli di-
cuntur. . ibid.
TTTULUS VII. Nibil innovnri nppellnliono interpelln-tione interposita ibid.
TTTULUS VIIL Qua? sententitc sine appellatione res-
cindnntur ibid,
TTTULUSIX. De jurefisci 2a3TITULUS X. De captivis, ct de postliminio, et redemp-
tis ab hostibus 229TITULUSXI. Dcrcmilitari.. . a3o
TITULUS XII. De castrensi peculio ibid.
TITULUS XIII. De veteranis ibid.
LIRER QUINQUEGESIMUS. TTTULUS PRIMUS.
Admunicipalem, et de incolis ibid.
TTTULUS II. Dc decurionibus et filiis eorum 234TITULUS III. Denlvo (albo) scribendo 236
TITULUS IV. De muneribus et honoribus 2^7TITULUS V. De vncatione, et excusatione munerum. . 241TITULUS VI. Dejureimmunitalis.. 244TITULUS VII. De legationibus 246TITULUS VIII. De ndministratione rerum nd civitates
pertinentium 2^7
TARUI.A MATERIARUM. 287
TTTULUS IX. DoDccretisab mdiim fncicndis . . l\ig. 249TTTULUS X. De operibns publicis. ......... ibid.TTTULUS XI. De nundinis a5«
TTTULUS XII. De pollicitntionihi.s c.5iTTTULUS XI11. De cxtraordinariis eognitioniljus, et si
judex liteiu stiam fecis c diccretur ibid.TTTULUS XIV. Do proxcneticic 253TTTULUS XV. Dc Ccnsibus a5{TITULUS XVI. De verbonun signifieationc 255TTTULUS XVII. J)e diversis rcgulis juris anliqui. . . . 264
FINIS TABULAE.
TARLK ALNIAHETIQUK
DES MATlfcllKS
CONTENUES DANS CET OUVRAGE.
IYO/.J.l.Mcliillivsloinaiin I, II, JM,IV, ctc. «Ii:>igtuntlcsvohinus; 1«sttiillni nrabcs I, ?., 3, 4- ,u>-in.ti.iucntIPSp.igcs.
l.is inalii-ivicoiitcniio;*d-uish- Lec.iiiiDELECTC.S,qui tsl i-onijuisd.unh%7', 8« tt <)*voliuni'.'»,sont jtlactVsd.un1»table, u ttur ordrc aljthalie-tirjiii*,nvecriudic.itiouL. D., ctccllc ilu volum(«ct tlc la page.
A.
Abandon tfun liciit.ige par iinfeunicr, sans cause, ilonne lieu ;i«tes jioursuites, u, 20. —Jdcm,jionr un locatahe, ibid. —Eftetsde ]'abandon «1'iine successionl>.»r1111nihieur, IV,422et suiv.
^«Wu/on/itit^chose). A cjuielloupparticnt, iv, 259. Les chosesnentues, et celles qu'on jelte .iJanicr ilansun peril tlc liaufratje,ue sont pas abandonnees, 2j67
Abigcis (tle). L. D. ix, 171.Ab intestat (succession). Si
les batards sont incapables «letoute succession ab intestat, v,78. Commcnton peut considcrerfa capacite 011l'incapacite pour]es successions ab inlestat, 91 et«j2. — Hentier testainentaire«1'intelltgenceavec 1'heritier abinteslat, 227.~ Des trois ordresprincipaux tles successions le/ji*times ou ab intestat, 278ct suiv.—Si 1'heritier legitime, etantinstitue, pcut renoncer au testa-ment pour succedcr ab intestat,vi, uo. —Si 1'hfjritierab intcstata la falcidie, 55o. •—S'il la pcrtljiour avoir voulu renoncer autestiiinent, 5jy.
Ab intcstato ( si quis oinissii
taus.i tcst.uiienti) vel nlio inodopossideat heVeilitatem.L.D. viu,ao3. *
Abolitionibu, ciimintint (tle).L. D.ix, io3.
Abscnt. Les comcntions peu-vent se faire entre tles absens, 1,?Jo. — Itesponsabilite tle celui,ii s'ingerc aux nffairestluu ob-sent, et en neglige une partie,III, a{i.—Sifauscntnieurtavantla lin tle l'affaire, 242. —Interettlesilcniersrecuspourunabsent,2.|3.— De la fcminc qui gerepour un absent, 24f.— En quel&ensla j)rescription nc couit jiascontrc les absens, iv, 320.
Abscnlibus(de rcqiiirendis, velilamnandis). L. D. ix, 199.
Abstcntion tle PJieredite- parlcs enfans donataires, vi, 3.{.Abus depouvoir par un^tuteur:
il cn est responsable, m, i\\.Acccptation tl'uneconveution:
la convention s'acconiplit parl'acceptation niutuelle tles par-ties contractantes, i, 237.
Acccptation «1'unedonation. IIn'y a point de donation sans ac-teptation, 11,806.—Par qui tloitetie iaite 1'acceptation, lorsquc
TABI.K ALPHABETIQUE DES MATIERES. 289lo donntairo cst inca|)ablo d'ac-cepter, ibid.
Acccptation tlo l'h«5reditd.l«'a«culte «lonuej a l'h«hitier, v, i3i;et 40.
Acceptation de lcgs par uninirieur.Le niineurest releved'a-voir accepte nu legs ou utio suc-cession, ou «.'yavoirrcnonce, iv,J22.
Acccptation do succession.Droit iPaccepter une successionot tl'en recueillir les iruits, v,i38.
Acceptilationc (de). L. D. ix,•47-
slccesuonibvs (tlcoinnibus).L.D. VIII,3i).
Accessoircs. Les accessoircs«leschoses vendues entrent dansla vente, 1,33p.~Ceux tles cho-ses mol)iliaires qui peuvcnt £tvesepait-s de la vente, n'y entrentpas, 3ft. —-Le dvoit tle servitutlclomprend lcs accessoires sansJesquels on ne pourrait en user,ir, 391.^-D^iinition des acces-soircs des choses legucies, vr,444.—On en distingue deux sor-tes, ibid. —•>Comnicnt on tlislin-gue ce qui est accessoire, 44^-•—Accessoire d'une maison, 446.—Un bittiment est un accessoiredu fonds, et aussi ca qui estajoute a son etendue, ibid.—Au-tre acccssoire dc meme naturedans une terre, un parc , 447-'—Les meubles des maisons de villeet tle campagne n'en sont pas «lesaccessoires , 4^!> — Comments'entendent les accessoires d'unemaison de campagne, ibid. — Si1'accessoire qui est «l'une plusgrandc valeurque la chose meme,appartient a celui a qui la choseest It5gu6e,454«
Accroissement. Comment seregle le droit d'accroissemententre coheritiers, v, i\-2. —Dd-iinition tle ce drott et son usage,vr, 247et 248.—II y a toujoursdroit «1'accroissementcntre co-h^ritiers legitimes, ai8. — Com-ment il est r^gle par les disposi-
IX.
tions tcstantentaires, 349.—Droit«1'accroisscmentcntro coheiilieisnnpclcs conjointctitcnt 011s«Jpa-reiuent, a5o. —II so rcglo entroeitx selon lenrs portioits, 253.—-J-.escolnJriticrs ont difforenuncntce droit, selon la mantere dontles 11ns sout joints 011non joints.\ tfattties, ibid. — Ce droit a lieucntreheiitiersnonconjoints,254.— Kntro lcgataircs d'une memechose il peut y nvoir ou n'y ayoirj)as droit «1'accroisscmcnt,a5{ eta55.'—U y a «Iroit «1'accroisse-ment entre legataires conjointsji.rr la chose, a55.—'Entre l<5ga-taires nar portions il n'y a pasd'accroisseineut, 259. —Diverscas «1'accroissement entre lt*ga-taires conjoints, 259 et 260.-—L^accroissenient,dans les legs etl'li<?redite,est une suite de la con-jonctionpar la chose, 260ct 261.—L'accroissement do la portiond'un iils de qui 1'exhtkedationsubsiste. accroit a celui qui faitannuler ia sienne, 3o5.
Accusationibus (de) etinscrip-tionibns. L. D. ix, 177.
Acheteur. Si toutes personnespeuvent acheter, 1, 307 et 370.—Dominages et int«5r£tsaccor-des a l'acheteur pour retard tlansla delivrance, 3ai. — Engagc-mens reciproques du vendeur ctde Pacheteur, 325 et suiv. 36oet suiv.—Engagement de 1'ache-teur tle ne pas acheter a trop vii
Fvix,3?-9.—Trois cas oii il doit
interet du prix, 33i et33a.— IIne d<5pcndpas de 1'acheteur cl*d—luderlavente en hepayant point,333.—Engagementde l'acheteur
fiourla depense qui le regarde et
e tlcmmage dont il ctoit riSpon-drc, ibid. — Si 1'acheteur n'estpas obligti de payer le prix lovs-qu'il est en peril dVSvicfion,334--~ Autre engagement tle l'ache-teur dans ce cas, ibid,—Si lestuteurs peuvent acheterdesbiensdes niineursetd'autrespersonnesqui sont sous leur tutelle, 372.— Dans quel cas l'aclieteur a le
*9
290 TADLE ALPIIAUETIQUE
droit de rcndre l.nchoso ou «1«'supplccr 1«;j>ii*,38a. •--J)e quoljour it «Ixitriiidic lcs liiiits lorv«iu'ily a lesion «lepltts «leinoitid1111ju.stepiix, ilnd. —Si l.t uaiau-tie a son cllet lorsquc P.ulietcurcsl evince «111trouhld,38|.et suiv.—Contre qui a sou ivcours Pu-chcteur evinci:ou troubld, 011eujniil «lcPdtre, 385,—Enquel cast'iitheteur trouble ne pout <lc-mandcr sagavanticiPunedvictionibiii. — Rdgles «PapreslcsquellcsI.tgar.intie u lieu pour Paclietenre\iuce ou trouhld, 388et suiv.—L'a«hcteur est tenu «lodduoucerlo tvouble pour obtenir sa gavan-tie, 3o^ et 3>;5.—Si racheteurneut fnre rdsoudre une veuto,les dcfauts «le la chose venduetilant inconnusntix vcndouis, .[06ct suiv. ~S'il peut domaiulertlesdommagcs-inteiels, 407. — SiP.tcheteur pcut se plaindrc dcsddfauts tSidons ou pidsuinds «lela chose vendue, 410.— De qucljour Pachctour doit restituev lesfvuits au vendcur cxercant la fa-cultdderachat, 421et suiv.—Dis-tinction «!o1'achcteur et «tiivcn-tleuv dans lc contvat «Pcchange,11,4.—Si Pacheteur «l'un fonds«loit Pintdvet du |)rix, iv , 101.Voyc/. Confrat dc vcntc.
Achctcur d'uno hdvdditd. Si,Pachetcur de 1'hdrdditdtient lieud'hdritier, v, 208.
Acqucrcur ( dviction d'un ).Peut-on stipuler qu'en cas d'dvic-tion, l'acqudreur ne pourra <le-ntanticr que la vestitution«luprixi1, 400.—Obligations de l'acqud-reur de portions indivises, m,256.—-Etlcts des alienations fai-tes iides acqudieurs de bonne oude mauvaise foi, 357 ct 358.—Subrogation «Punacqudreur auxcrdaucters qu'il paie, 4"6.—Lacaution est-ellc ddchargdequand1'acquereur s'est iliit rcstituercontre le coutrat de ventei iv,455et 456.
Acqucts. On appcllc dc cc uonica qu\ivaitacquis cclui dcs biens
diiqutl i| Vagit, 1, 219.—Les .u-qmMslait^dcs «lenicr.spruvcu.iu>ifun fouils liypothdqud, no sontpoint soinnis \ 1'liYpotheque,111,kiet.Wj.
Acquiicndd (tle) vel ainittcnd.iheivuitate. L. 1). vnt, i«j5.
Aiquircndii (de) vel umittendapossessione. L. D. i\, 11.
AKquiniido(ile) roium «loini-nio. L. D. IX, 1.
Acquis (tlroit ). Comniciit 011]>cutrcnoncor ii un tlroit acqtiispar uue loi, i, 187.
Acquiutioit. Si lo inineur estreleve il'uno acquisition ondreu-se, iv, 445.
Actc (JViiriticr.Si Phdtitier «jtiirejoit ou f.iit un paieuient, iaituu actc «Pheiitier, v, 22S.— SiPhdritier niiucur cst rclevd desactes d'hdrilicr, 229.—Pouvf.iire1111acte tPhdiitier, il laut savoirqtfou Pest, •->3i.—Distinctiou .iiaire entve les actes qtie poutfairc un heiitier, 2\.\. — Si unacte (1'hdiitier, fait par violencc,cngage, a36.—Quelleprecautionpeut preudro Phdritier qui cvaint«le s'engitger par «paclqueacte,ibid. — Ce qui est necessairepour fairc 1111acte tPhdritier, 245.
Actcs. EtVcts des conditionsinserdes dans"lcs actes, 1, 35oetsuiv. —.En quels cas les actesdcrits ont forcc de preuve, i\,170.—Si tes tdmoins d'un actcccrit sont recovables a tlire lecontraive, 171.—-Comment s'd-tablit la vdvitd «les actes dcrits,ibid.— En ipicl cas des copiesd'un acte diimcnt collationndespeuvent scrvir au ddfaut des ori-giuaux, 172et 173.—Si Penon-ciation tPun acto tlans 1111autrefait pveuve, 174.—Si tleuxactescontvaires se ddtruisent d~ipro-quement, 175.'—Sile niincuyestrelevd indistinctement de tousactes, 416 et suiv. — S'il estrelevd de tous les actes ou il adtd ldsd , 420.— S'il peut dtrevelevdd'un acte oii il a dtd au-torise par son tutcur, 43i. —Si
DKS MATIERES. 291Pheriticr tuiiieiir cst iclcvd «lesactes d'hdriliev, v, •.r.iy.— Enijiioi tonsistcnt lcs ionnalitds«!esattes, w, 45 et 46.
Actio (qiuuuiu revitm) nondctur. L. D. ix, 91.
Action, Si la ddtision du ser-ment dtcinl Pattion, iv, 23o.
Actionc cxenitorii («le).L. D.
Actionc inslitoiii (do ). L. D.vti, 386.
Actionc nignoratitii ( tlo ) velcontr.i. L. D. vtt, 37:!.
Actionc (depublicianain rein).L. D. vii, '.76.
Aclionc revninainotartini (de)L. D. viti, <;3.
Actionc tiibutorii (de). L. D.VII,388.
Actioue ( de ) utili curationiscausi. L. D. VIII, 126, 129.
^fc^'o/if(de)vcndita. L. D.vn,4{o.
Actionibus (de) ct obligationi-bus. L. D. ix, 92.
-^/c7/o/n'r!>/ij(deextvaortlinariis),
Jurepro intcrdictis tompetunt.
1.D. ix, 63.^c**/o/ii7»i/.tinterrosatoriis(de).
L. D. vn, 338.Actionibus (de noxalibus). L.
D. VII,324.Actacs ( dettcs ) d'un mineur.
Voy. Jllineur.Actuprhato (de itinere atque).
L. D. ix, 72.Addiclionein diem (de).L. D.
vn, 439.Addilioht, Si les additions
pouvexjiliquerun testament Pan-nullent, vi, 128.
Ademptioneliberatis (de ). L.D. VIII,A14.
Adexhibcndum.lj. D. VII,337.Adilam hercditatcm ( si is qui
testamento liber csse jussus erit,post mortem domini ante) subri-puisse, aut covvupissequid dica-tur. L. D. ix, 160.
Adition d'hercdite. De queljour elle a son elfet, v, 139.—En quel sens Padition regardeles biens qui nc demeuvent pas
tlaus Phdrdditd, ibid. — Si l'a-«lition iPhdidditddonnc le droitde transmission, vi, 142et 276.»—Engagcment qui nalt do Pa-«lition «Phdrdditd, 148 et ua3.— Quets sont les cffets de 1'adi-iion «Phdrdditd,a.fi.— Provisionaccordde nux cnfatts qui ddlibd-rcnt sur 1'aditinnd'lidreditd,309.— Si la substitution vulgaive .1un inipubere tinit par son adi-tion, lorsquc cnsuite il rcnoncc,vi1,47.
Adiniiiiitrationc (<le)rertim atlcivitatcs pcrtiiicntiuni. L. D. ix,247.
Adniuiistratiorretutorum («le).L. D. VIII, io3.
Adolcsccntit (rem) vel pupillisalvum foro, L. D. ix, i5o.
Adoptionibus(dc). L. D. vii,160.
Adsessomm (de officio).L. D.vit, 172.
Aduhcs. Quelssont ceux aux-qucls on tlonne cc nom, 1, aia.— Substitution entre un inipu-bero ct un adulte. Voy. Subsli-tution.
Adulteriis (de) coerccndis. L.D. ix, 182.
AEdilitio cdicto (de). L. D.viti, 28.
AEliam-sentiam (ad legem )manu missi libcri. L. D. vm,4i5.
AEstimatorid(de). L. D. VII,474-
Ajfaires. De ceux qtu font lesaffaires des autres a leur insu,III, 237.— Devoir de prcndresoin des affairesdes absens, ibid.—Engagemcnsde continuer uneaffaire commencde, ibid, —SointPune atfaire entreprisc , 240.— Responsabilitd tle celui quis'ingere aux aifaires «Punabsout,s'il en ndglige une partie, 241.—•S'il en entreprend sans ndccs-sitd, ibid.—II n'est pas tenu descas fortuits, 2.(2.— Celni qui acntrej>risune afiaire doit la con-tinuev si Pabsent meurt avantqu'elle soit terrninde, ibid.~De
2C,2 TABLE ALPnABfeTIQUE
celui qui gcrc 1'affairc«l'unepcr-sonno croyaiH gdrcr celle d uncuulre, a^j.
— A quoi sont tcinueeux qui gercnt par nccessitd,ilid. — Cas ou ccluiqui gerc unertHairencst pas teirti tliiu sointres-cxnct, 2^5. — Snr qtioi sontfondes !cs cn^agemcnsde ccliti«lonton a gcrd1'allaiveu sou insu,?46".
Affairet (hoinmcs d'). Voyir,IloniniesWaffhitvt.
Affinibus(dc ) ct gradibus. L.D. vitl, 373.
Affranchit. A quelles pcrsotiucs011donne ce noni, 1, 209.
Agc. Sur quoi sont fondees Irsdistinctionsriui lbnt 1'clatd«'Spcr-soiuicspar l'nge, 1, 204. — Liigetlc soixniite-rlixaiU accoinplisest1111motif dexcusc pour nc pasac-ccplcr uuo tutcllc, 111, 201. —Eltets «lesletlrcs ile bciicYicedVige,iv, /j36. — Lcs teiuoinjpour uutcstninent doivcnt aYoir iVigcdola pubcrle, VI, 5o. — Le bdneliee«1'ugeu'accomplitpns la coudition«le la majoritti, 226.
Age (lcttres dcbdneficed'). Voy,Lettret.
Agcntibut(do) vcl conveniendis.L. D. vni * io3.
Ager (si) vcctigalispctatur. L.D. vn, 276.
At,'iioscenditctalcmlislibcris(dc).L. J). vin, 93.
Aieult et ancitret. On designe«ousccsnoius lcs giands-pcrcspa-tcrnclsct maternels,V,327. -—Lcrang desaiculs comprcndles dcuxscxes, ilid. — Si laicul matcvnelcst obligd, au defaut du pcrc, dcfouruir Vcntrctirndcsenfaus, Sfa.— Si le pcve a le rctour do Iadot douncc par 1'ai'culpatcnud,368.
Aimer (dcvoir d') proscrit parlc cominnudcmentdo Dieu a tousles honirais, 1, 27 ct 28.
Albo scribcndo(do). L. D. ix,a36.
Aleatoribus (de). L. D. VI1,»4o.
AUenation.En quel cas doit
dtrc pennise lalidnntiondu fondsdotal, 11,254rt 2.'i.'>.—Revocatioudrs alidnaliousde mr-ubleset im-nieublesfaitescr*frnudedoscrdon-cicrsparleumlebitcitvs, 111,3:16ctsuiv.—Ilvceptioi),i?ui/.—>Pourqtioili s imnieublcsdesmineursnc peu-veut dtre alicncssausnecrssitd,IV,45o.—Fovuinlitesa observcrpourlalieiiiiliou<lufoudsdiin mincur^44>*•—L'alieuationdc la choscld-gtiecrdvoqucle Irgs,VI,533.
Alienatione(de) judiciimutandicausi f;iela.L. 1). vn , 23g.
Alimens(les)fournispar libdra-litd 011aulivnicnt ne so rdpctcntpoint, 11, 317.'—IIrst accordddesnliinrusnuxcnfnnspeudantlotempsquils delibetent, V, 210.»—Ali-lunis aecordrsniiv parens sur leshicnsde leurseiifans,345, 346.—Si <>npeut legucrdcsnlimensa uniiicnpable«Pnulivslegs, VI,4*7*—"I.rslegsdiiliineusdurentpcnrlantlavic dn ldmitaire,462.—CommcntIcslegsdiiiimens,jusqu'(ila pubcrtd,doiventsiiiteiidvc, 463.-—Ccquecomprendlc lcgsdalimens, ibid.-—Coiuiuentso rigleiit lcs lcgs<l'ali-rneiis, 464-—Coinmentscriglc unlegsdalimeiisque le ttslateur avnittoutuine de dounrr, 465.—-Silesalimciissout dns, rruoiqucIc le;;a-lairc ait ivcudailleurs, ibid.— Enquoi lrs lvgstValiincnssoutfavora-blcs, 466.
Alimentit(de)vclcibariislegntis.L. D., VIII,281.
Alinioiitit(Ac)pupilloprcstandis.L. D., vit, 12^.
Alliancesdes familles(pvincipesdcs), I, 21.
Al/ics. Si l'on doit rejetrr j>ourleiuoinslesallies, IV,184ct 18.1.
Allodial(co qu'oueitt-ud par unheritn^e), l. 226.
Ambitiis(dc legoJulii). L. D.IX, 197.
^//;<*.Sc%dcuxpuissancrsa quoideslinees,1, 5.
Ame/iorationt(les) faites parPacheteur,lui sont ivmljoursdesrncas dVviclion, I, 390 ct 391.—Egard qu'on dott avoir nuv fruii^
DES MATIERES. 2g3
percus pour estimer drs amcliora-tions, 391 rt 392.— Lrs circons-tnnccs iont ilivrv.scmrntreglcr lts«lillicultcsj>ourles anniliovations,3g3.—Si le fi-nuierdoit dtre lvm-Ixnirsede ccllesqu'il n fititcs, II,5i.—Si Pusufruitierpeat fafrcdesnmc1iovutious'utilcsou iidce.ssaircs,349.— Aiueliovationdim gagcfait
|)arle crdancier,Hi, 433.•—1'rivi-
ege pour les nmcliorations«litufonds, 447-—Iiiletdrce piivilegc.448.—SilcraincuvestobligedcMu-boursersttr les amcliovationsfaitcspar Pnequerourdo sonfoudsalicnd,IV,/J43.Amendet. Cellc cncourue pourdoiiiinngccaasdauxpcrsoiuicsct auxpvoprietes, 111,293, 299.
Amitii (dcllniliondeP), I, 39 —Comliiciiil y eti a desjiccrs, ibiil.—DiflcivnrcentroPnmitidet 1'amour,38.—-Eivtivquellcs pcrsoimrs<'llose fornic, ibid. — Qiicls smit lisdnix covretcvcsessentielsdo 1'ami-tie, 4o.—DillcivnceeiitvePiiniilie<tl'aiiiourcoiijii;.,al,4><— Atitvedif-feivncocnliv 1'riniitiect1'aiuourdespniviiset dcs tufans, ibid.—Quclest Pusngedcs amities pnr rnppovta la societd,42.
Amiltenda (dc acquircndi vel)possessione.y,. ]). IX, xi.
Amotnrumrevum(dcactione).L.D. viii ,g3.
Amour' ( derdglenicnlde, 1' ).Sourcedu dereglemciitdc )asocietc,1, 48.
Amour conjuga/(difleivnceentvoY) ct 1'amitid,l,"4>.
Aniour dcsenfans ct drs paveus(difleivncccntre 1') et lWiilie, 1,4> et^a-
Antour-vropre(l') cst lc poisonde la societe.Dietien a fait un rr-mcdequi conlribuca Ja faire sub-sistcr, 1, t\get 5o.
Aniinaux ( d<ux sortesd') t lcspvivdsct lcs sauvages,1, 223.—Qttclsanimauxpcuv-nt elre donnesa louagc, 11, u. — Usufruit drsniiiinmtx, 36i. — Scrviltidcj pottrliisagcdesnniniaux, II, 416.—Desdouuna^csquils causent, ct dc la
responsabilitddc ccuxa qui ils ap-paitienneut, IIt, 298 ct suivantes.— Coinniciit011conservelu po.sscs-sion d«snniniatix,IV, z\5.
AnnonA( de legc Julia). L. IVIX, 196.
Annucl(Irgs ). Voy.Z.egs.Annuislegatis( de ). L. D. Vlll,
262.Annulonimaurcorum( dojure ).
L. D. Mii, 416.Anlichrete(di^miilion,nnturect
objet de 1'), lil, 397.•—Engagcuuntduncivancier «lans1'antichrese,lll,439
Appel. Si l'on peut nppclerdcssentenccsnrbtlvalcs, lit, 19.
Appc/lalionibus( dc) ct relationi-bus. L. D. ix, 2i5 222.
Appointemcnt(les ) dcs oflicicrsdcguevrcne peuventdtrcsaisis, III,397-
Appuyer (dvoit d') un planchcr0111111Kilimcnlsur le nmrdiin voi-sinj coiiuiKiitil se regle, 11,/jcS-
Aipul ( dc ) tt aqunopluviai ar-cenda\L. I). vm, 3i)0.
Aqud ( dc ) cottidiana ct SRstiya.L. D. tx, 74.
Aqucduc (1') cst unc condnitcdeau diui foudsJiunnulre, ou pardes tuyaitx, 011a ddeouvert, 11,4i3.
Aqui/iam (ad lcgem).L. D.VH,3i8.
Arbitragc pour cstimntionqui,rdsultc diino conveutiou! scscflcts,>,264-
Arbitrairet (lois ). Voy. JAIS.Arbitrales( scnteivces).Voy.Sen-
lcnces.: Arbitrcs.NcVessitedonommcrunticrs-avbitvedansun comproniis,111,18.—Apjxl des sentcucesreuducspar lcs aibitrts, 19.— Lrur scn-tcnccdoit dlrc rcnditcdinisle teninsporle'par le conipromis,25. —lisont le pouvoirde prorogerlc temps,ibid..—Dclaiqu'ils ont jxmr 1'ins-truction, ibid.Ils ne peuvcnt chan-gcr leiir s.'iit<'iitv,26.—lls ucpcu-vcnt jugcr h s uns sans les atitres,ibit!—J.eurpouvoirrst reglepar Jccompromis, »7.— lls no pcuvent
294 TABLE ALPIIABETIQUE
dcciilcrqueIrscontrstationssur les-qucllcs 011a coiiipromis',et quiexislairnt lors<lucompromis,ibid.-—LVrhitredoit fixer les soiumesdont il' prononce'la condanuialion,28.—II pctitilonner<lutcmjispourlc pairiueut,ibid.—II licpeut]wsordoniicrquc la peincstipulecparlecoinprouiis11'nuraplus lieu, ibid.—Quelssmit«vuvqni pcuvcntetrcavbitres, ibid. — Lcs fcnunesnrpcuyciittllre nrbitres, ibid.-—Per-soiuirne pctitctri: arbilrc daus saprojirvcause,29.—lin filsne p.<ut«•tivarbitivdanslescauses'd.insles-qurllrsson]>eivestparlie, ibid.
Arbilritim( de rcccplisqui rccc-prrunt) ut scutentiamdicant. L. D.VII, 240.
Arborumfurliui cxsaruiu.L. D.ix, 161.
Arbrcs (les) sont iinmcubies,1.222.—Aqui aj)parlieniiciitIcsar-brrs nbnttiMpir le vent, II, 345.—CommeiitIesarbresniortsnjiparticn-ncnt a Pusufruitirr, 3^6.—Usagodc ccs arbrespcrmis a 1'usufruiticrpour rdpnrcr,ibid.
Architectet.Quclcst le privile'3cdcs architectes,l, 237.—ElletdeJcur privildgesur Jeshitinicns«lontils ont dirige Jaconstruction011lanfjKiration,fii, 44^el ^t\q.—L'ar-chili-ctequi se chamv <JcfournirJes matcnaux d'un bitiracnt qu'ilenlrcprenrldc liatir, fnit 1111louagect 11011uuc ventc, II, 54. -—II re-pond dcsdcfautsdcla mnticrcqu'ildoit fouvnir,57et suiv.—tOirw,si1'ediflccpdritpendanlqu'onIcbutit,6i.
Argent(mines d'). Voy. Mines.Argcnto(<le)ct auro.L. D. Vill,
283.ArmutA(dc). L. D. ix , 69.Arrcnigetde rentesounulresre-
devancrsannuelles; ils pcuvent sc
Invscrires'ilsne sontdeinandesdaus
c tenqisqui cnncquicrtla prescrip-tion, IV, 307.—Silc paienientdeti*oisainuiesdiirrei-agesprouvc lepairmriitdespriVt!dentes,341.
Arrftt. En quel cason pcutrcs-cindcrlesarrets, 4«5ct 4°6.
Arrhcs(Ics) ont lcur cfletsrlo11qu'il tn cst convcnu, i, 356-—Lcur cffetlorsqu'iln'y a ricn dcx-priine', 357.— D.msqucl cas lesarihcsdoiveut«!trcrcstitucVs,ibid.—Dansqucl cascllcs sontpcrducspourPacquercur,ibidet 358.
Artisant. Privilegc'deccux quiont mis leur tcmps, leur tvuvail,lcur soinou quelquematicrepourfaircunccbose,la rcfaircoula con-server. lil, 443.—•Par qucl'cnipsseprescriventlrs demandesdts par-ties<Iesnrtisans,IV,290.
Ascendant.Le seeond6r<lrcdessucceiisionslegitimescstceluidesas-ccndnns,v, 6. —-Ce qu'011cntend
Eirlignrs des nscendans,3i4>—
ivevsc.slignesdnscendansct<lcdes-cend.ins,317.<—Lignes«Pasccudanspaternelsctinaternels,ibid.—M11Utiplicationdesaseendansct de Jeursligues, 3i8. — Diilereiicccntrc lcslignrs<h'sascendausctcellesdcs<les-cciidans,319.—Comnientsuccedcntles n.scendans,3a3.— On designcsouscc 110111touteslespersonnesde«juiehaeuiitivc naissance,326.—•Lc rang dascendanscomprendlcsdeux scxes, 327.—>Lcsasceiidansplusproclicscxcluentlcsplus dloi-gnes,3a8.—Esjjcevsdcrepre'scnta-tion cntro ascendnns,329.—Con-coursdascrndniis,dc frcrcs ct «lencveux, 331.—-Si les asccvidansont droit de transmission,334-—Ascrudnn.fdcs Jiatards, ibid. •—Droits«juequelqursascendanspcu-vcntnvoira Pexclusiondes autrcs,sur lesbicns dcs cnfans, ihid.—Retouruuxascendans«leschosesparcuxdonnees,349-—QuellccstPin-tenliondes asceudanscn faisantdesdonationsa lcurs descendnns,35iet suiviintrs.<—Silrs frovesdcs ns-ceiulaiissont coniprissous lc notnde grandsonclcs,371.—Si ce quivient diiiileurs ijue des asceti<lansest sujit nn rapjKirt,391"'.—EnlreasceudanslalegitimenVstduequ'auxplus pvocbes,'VI, 336 et 337.—Ln lcgitinic des ascendaivsest lcticrs dcs biens, 33y.—Si la imircet aulrcsasccndanspcuvcnlfairc la
DES MATIERES. * lCkS
snbstitution excmplaire, vu, 3i.Assassin <l'untestateur. llerilier
qui allrulc a la vie dc cciui li quiil thiil sutxedi., v, 122.—Qui 110-gligc dc pour ivrc cii justicc lesconpablcsdc sa mort, 128.
Assignandislibcrlis ( do). L. D.viu, 371.
/yjjocf(;.Sil'lic'ritierd'uuassociecstassocic,11,181.—Tousrxicteslicitcsrntrcassocies,i84-—Ledcilomiuagt-nient persounel«Vuiiassocie'se rnp-povto«latisUucsocic'lciiiiiversclle,igi.—<Coiid.iiniiatioupersoimcllccontreunassocio,193—CequePassociepcut011iic peut preiidresur h; fondsdola socictc, io5. •—Depensescxtraor-dinaircset ifiicitesd'unassocic,196."—Uniotict firleliledesassocies,198.—'Soiuetvigilanceilont ils sont te-nus, ibid.—Jls ;/jiittcnusdti dol etdes fautesgrossires, 199. — N"ond<s r;is ioituils, u inoius«pi'ilsncpvoviciiueiitdc lcur faute, ibid.—Si 1'nssociosiipjivopvioou tournc11son prolit I,i cho.seconnuune, 200.•~-Usage<lcla chosecoiiiinuucsansmailvaisefoi, ibid.—Pcrtcou dom-magccatisepar>unnssocic,201. —•Ccquiin nssociiivendde scrvice, ncsc compciiscjws avecco<ia'ilcauscdc ptTle, ibid.—Lassocic',tt tenudu Jaitdo ctlui qu'il a sous-r'.ssocie,203.—Perle ct gain ca>;sespav lcsous-ossocic,ibid.— Dcpcnscs<lesassocies, ao3.—Perte p<i.liculievcd'unB.ssociearrivecpourlc fait«lolasocictc*,204. — Desgainsou perltsparticuliorrsa Poccasionde fa so-cielti, 2o5.— Pevtesdesclioscsdcs-tinecspouriHrcrjiisc. :ishisocicte,206.—A quoi sont teimsles asso-ciiistlanslc cnsdinsolvabiliteiliitiassocie, 207.-—Unossocienc peutengagerlcsnutrcs s'il nVna cliargc,207 ct 208.—Un associdno pcutretircr »onfonds, 209.—Dc celuiqui proposcun ossocicct qui cn rc-pouil, ibid..—Bencficcsdcs associespou*lepaiemeut«lccc qu'ilssedoi-vcut cnuecux, ibid,—8i Possocidse rtutl iudigucdc ccbcucQco,210.—Co bcntfice no sVtcntlpas nuxcautions, ni aux lieiitiers «lcsnsso-
cics, 211.—Vnassocit!nc pcutriinfaire ilans la socititecontrclc gro«lescs coassocies,ibid. —
fleparjtiondu doiutnagecaustipar la negligeiiceiViindesussocies,aia.—-•La socititcscdissoul<hicoiiseiittmtiitdcs&sso-cies, 2l4- —Chaque associtipoutrcnoncera la socicte, 214el 2i5. —Exceplioiistlans Ic CQSdo rcnoiicia-tion fvatiduleusevih. coiitrc-trmps,216ct suiv. —-Profitfait par 1'a.ssc-cioapres larcuoticiation,217«tai8.— Uu nssocioqui devicut incatialilcdecontviluirrdc MMIliienou dcsonindustrieau bdndiice<lcla soeiete,peut enelvcexclus, 220.—Ln morltiiiu nssocitiintcrrompt lintiuvlle-mcnt ]a sociiilt!u l*tigarcldc tous,221. —I-a mortcivile <l'uu flssociria le niemecliet qtie la inort hatu»relle, 222.—-La socicid finie, ]i:sas.sociespavlagentlc.i ]>rofits,ihid.—Lapcvtedo la niisc<1nn desasso-cicsnVpevepoint la dissolulioudcla societe, 223.— Parlaycciitre lcsnssociesdcsellets<lela societc,aa4-—DroitsetengngrniensiJeshcrituTSdcs associtis,225ctsuiv.*—Lamortdiui associcniiiterrompt pas la so-cieleloisquVUccst iiicoiuiucati<co-nssocies,2^ ct 228.—S'il sotrouve]id, sansconvenlion, ovcclcsasso-cies dc ccluih qui il sticcetlc, III,256.Voy. Sociitc.
Atibain, noin clomitf&un elran-ger11011imtuvalisdcu Frnncc, V, 38ct 39.—Lctlroit rPaiibaineSc ditde cehii «jiiolc roi acqviicrt»uf lasuccrssionde 1'r'trangcr11011natura«ralistien Francc, 38, 3y et 203.—Lcs nulains nc pcuvcnt sticcAIovapersonne,83 cl 99.—lls nepenventtester, VI, 35. — 11*nc priivc*iit«Jtretemoinsdans un tcstaraeiit,vi,62.
Auctoritatefttdicis(do rehmrKis-sidendisv<l vendendis). L. D. ix,48.
Auctoritata(ilc) tutoruai. L. D.Viu, u3.
Auro(da) ct argcnto.L. D.vjii,a83.
Avttnces,Si lo ttiteur poutpfcn-
2o6 * TABLE AIJPHABIITIQUE
tlre iotciet de scs avancrs, 111,186.
Aveuirinccrtain.Si l'onpctitfnirounccoiivciitioiisur un avcuir incer-taiu, i, 284.
Avcit.Lavcufait par uneparttecst-iliiucpivuve?iv, 137
Avcuglcs.I«aqucslionde savoirsi un aveuglejxiit nrhcter,doit sedccidrrpardillcrcutrscircoustanccs,l, 377.—Un tutcur avetiglepcutautoriscrlc niineur, 111,146.—De
quellciiAnieielcsaveuglcspcuvcnttcstcr, vi, 18ct 34.
Avocatt.Liivoratdc l.i particqtiiplaideneprutrnlrer rn patt aupro-ce.s, ni jiivnrlre<leStraiisjtovLs<leilvoitslitigieux,111,5i. —Lesavo-cats ne pcurcnl etre tdmoinsdanslcscauscsoii ilsont usridc leur mi-nislcro, iv, 19.5.
Avortons.Qitelsrnfaus sont ap-pcles«lecenoiu, 1, 199-
Ayeul.Voy.Aicul.
B.
ftail. Convciitionpar laquellcot\baillea louagruncchosea jouir,ou1111tra\ail a faire, 11,6 et 7. — Aqili0'1iloiiuele noin<lehiillrur, 9.— Si la vilite*<lupri.x est consi-«lcrceilans |cs baux, 13.—-Lrsbauxii fcrmect lcsnutrcsbauxpas-seutatix hcviiicrs<luliaillcurct aceuxdu preiieur, i3. —Couditiomrequises]>ourla vnliilite'drs hauv,ibid.— Ofiligatioindupvencurlors-
3ucle ]>ailcst.ilui, 21.—L'intcict
11prixdnliail t-st<hisi lcpvix11'cstpa)'<iau tcrme, 27.—Le bail cstroinpti par forccmajctire,ibid —.Si leprencurn ])aycdnvnncele privdc sonl>ail,'cst-ilen «Iroitile le ro-peter s'il survicnt tjuelrjueaccidcntqui lVmpcche<lejouir? 28.—Kn-gagcmrnsdit ])ailleuv,3o.—Si lobail «liinemaisoncsl rouipupar laventedo cettoinaisoii,32. —J'ourincommoditcsnrveiiuc,quoiqnesansie fait du bailleui*,33.—EiletsdimItftilfait par 1111usufruitier,35.—Nature<Ieshaux.« fermc, 36ct sui-vautes.—Dcshauxempliytcotiques.67ct suiv.—-Si le frviuier«piiu'aquAmbail «1'uncsculeaiiueoa pvixo'arc;ent,n»-rccueillantriea par uncasfovtuit, pcut «*tred<Vhargedu
frixde sa fernte, 44'—*Coniincnt
cinphytvosecst«listingitcVdcsIKUIV11fevine,69.—Si le pvixiPiinl>aila|>pavlicnta Piisufruittrrcoininelcsfiuits, 342.—Privilcgedeceluiquia doniuiun heritage par bail em-
phyteotique, 111,45i. —Privilcgcdu bailleursur lesmeublcsdu !oca-taire jwurles lovevsct lessuitesdubail, 452.—•Sila cautionditnbaillVstaussipour la reVonduction,iv,67.
fianquitrs,ouautrcsqui recoivcntdePnrgeiita conditioncfofairodeli-vrer la memcsoinmedansun ccr-laiti tcmpset dans nn autre lieti:lcuvsciigai-cmrns,111,81.
Bapttmc(registresde). Voy.Jic-giitrctpublics.
Btitardise.Surquoi cst fonde ledroit<Ieb;itar<liseoudroitsurlcssuc-cissionsdes bjtards, V,38.—Aquinpparticnncutc<-ssuccessions,i7»i</.
BAtardt.Aquds rufanson donuccenom, 1, 198.—Ils jKsuventtes-tcr, v, 36.—Si lesliatard*sontin-capablesde toutessiieccssionsab in-testat, 79.—En favcuvde qui Jisbatnrds,<piiont dcsbicns, pruventcn disposer, i35. —-Atiui nppav-tiriuieiit lcs biensdes batards quimr*m'cntsans cnfansIdgitimes,ao3.— Si lcs batsirdssont coiuprissonsle nomdVnfant,282ct 283.—Qnclrangticniieutlcs nscendausdcs bi-tnrds, 334'—I's pcuvent recevoirpar testament,vi, Ao.
BAtiinens(les)ct lcuvsaccessoivcssontimincuhles,1, 222.—Silcscho-s<sdritachtVsd'un biitimcnteiitrcntdansla vento,240.—-DiueVencccn-tro losbitiuicnset autrcsheiitagcs,111,268.—Droitdu voisindc fairc
MATlfcRES. a97
la sommation<ledeinolir ou d'ap-puycrun b.itinicntciiperil de rtiiue,lli, 3o6.— Intcrvcnlioiidn jugo a1'ciletde pourvoirau pdril, 307.—Doniniagcsot iiittirets«luspnr le pro-priclairc iicgligent,ibid.— Obliga-tionsdiin proprietniredout lo hati-metit lomhoavaut la dciioncialiondu pcril, 3o8 ct 309.— Connncntsc tloit faivoPcstiniationdcs ovuc-mens supcrflus dans lc batimcntabaltu par Ia chute dc 1'aulrc,3io.— Chute diin batinicnt par casfortuit npres la deiioiiciation,3n.— Coinmcntle dommagecauseparla cliuted'u» batttuentappirtenantu phisicursmailrcs, tloit «Hrorcpa-rd, ibid.—Si 011ne pcut pa3fairequclque uoiivclle ccuvre dans uubaliment, 3i2. — Que!ouvragcunpropridtairenc pcut pas fairo dansson fonds au prdjudiccdu voisin,3(4 ct 3i5. — Dcvant qui doit scpourvoir celui qui prdteudquimenouvcllc couvre<pi'unautro entie-
Ercudlui fait prdjudicc, 3i5. —
nlreprises de nouvcaut ouvragcsdansdcslicuxpublicsdefcndus,3i6.— Prdcaulionsk apportcr dans lcsouvragcsou travauxtPoiiil pcutar-rivcr quelquedommagc, 320.-—Si1'hypothequcsnr le toudi pcut sV-tendrc sur lc batimentdlcvtisur lefonds hypoibdqud,328.— LcsJ>a-timensapparticmicnta ccu.xqui soutinaitrcs «Iu fonds, IV, 263.—Unbatimcntconslruitsur un fondsdcterre legud,cst un acccssoircqui faitpartie <Julcgs, vi, t\\Q.
Beneficeddge(clietdeslettres<!e),IV, 436.
Beneficededivisionct<lcdisctissionentre plusicurstutcurs, 111,170.
Bencfice ilinventaire. Llicritierpcut acceplerla successionpnr bdud-lieetPinvcntaire,v, 1A0.—Onpeutse rcntlrclieritier par hdneliccd'itt-venlairesansddlibercr,2i3. —Liii-vcntuire doit clre fait dans les for-incs, 2t4>—IIdoitcomprendrctouslesbicns,ibid.—On pcut cn rdparerlcs oiuissions,2i5. —-Peincdu di-verlissementtlcsclVels,ibid,—Llid-rilicr hdneficiaircnVsttcnnquc jns-
IX.
qiPiiia concurrenccdcsbicns, 216.—Lcs legs sout veiluitssclon lesbiens, 217. — L'lidriticr crdaucicrconscrvcsadctle, 218.—.11rccouvroses depenses, ibid.—11doit fairevendre les meublcs,ibid.—11nVsttenuquc de rendrc conipte,219.—IInVslpaslemt,cnpayoutlc?crcan-cicrs, tfcgardcrlcur ordrc, ibid.—II pcut paycr les ldgalaires.si Icscrcanciersneparaisscut pas, 219ct220.— Les londs donnes en paic-inciitdcmcurentsujctsaux hypothc-qucs, 220ct 221.
Beneficiaire( hdriticr). Voyczci-dcssusBenificedinventairect Jtiri-tier.
Betail. Le niallre tiu betail cjttenu du dommagequ'il n pu causcren pacageant, m, 299.— A quoitst tcnu ccluiqui surpreuddanssonhdritagclc bdtaild'un autrc y paca-gcant, 3oi. —-Etcclui qui ne pcutconlenirsouchevalou atilre belail,302.
B&tes.'Hcsponsabilitdpourlcsdom-magcsquVUc3caiiscnt,soit quVllejsoient agscees, soit qu'cllcs ne lcsoicntpas, 111,3o4et 3o5.—B1H0quientuc uneautreappartcnant0 unautrc maitrc, ihid.
Bitesjarouches. Rcsponsabilitd<leccuxqui les ont 011qui lcs condui-sentquaarlellcScnnsentdcsdomma-gts, 111.3o4.
Bienfailt ites princcs. Commcntdoivcnt«Jlrcinterprdlds,1, 119,180.— lls ne ]>euveiittJtrcsaisis, 397.
Bien /itiblic (Elfels dc la venteforcdopour le ), 1, tiij.
Biens. Dtstinctiondes bicns dcspavticuliers, cn bicns patcrncls clmatcrneis, cn ncquetset cn pro-prcs, l, 228ct 229.—Silcs mincurspouvcntvcndrcleurs biens,372. —Siles insensdsct lesinterditspcuvcntveudrolenrsbicus,373.—Lcsbienssubstitncs nc pcuvcnt ctrc vcndtistant que la substitulion durc, 374.Distinclion<lcsbiensdc l.i femme,cn bicns dotaux ct cn bieDSpara-phertianx, ti, »32, 285ct suivan-tcs,—Conunciitla fcmmeprut jouirde scsbienspnrajihcniaux,288. —
20
298 TABI.li ALFIIABJ&TIQUE
liypothcqiicdu mincursur lcsbicnsdu tutcur, iil, 77.—Si lccrdan-cirr ]H'utctre uoitir.idcurateurnttxbiciisabandonncstliiu dchilcur,222.—Si lc bien «lotalde la femmcpeut tJlre prtscrit ]>endnntle mn-ri.ixc, IV,322.—Trois iiiatiiercs<lelaire passerPusagcdcs hicns diincgciicrnlioua 1'autre,v, 3. — Aquiappirlicnuenlles biens«lcceux«juinont point de parcns, 37ct 204.—Lcs bicus des condamndsa mort,dcs dlrangcrs, des balards et «lcccuxqui 11'ontaticiuiparent, 202ctsiiivantes.—Heglts sur !c parlagedcshicuscutrcdcscohdriticrs,247.Voy. Partagc.—Commcnlsc faitla ficitationdcsbicnsquincpcuveiit«Hre]>artagds,255.—Trois sorlcsdc bicnsqtiitn dcfuntpeut ovoir,260.—Commcutdcs bieus ldguds011subslituespcuvcntcntrer «Tans1111parlage,261.—Si lcsbicnsqu'ilfaut rcstitucrse partagcnt, 262. -—jVussibicnquc lcs choscsdont l'u-sagccst mnuvais,ibid.— Ileglcssurla disposit.ondcspcrcsstir lesbicnsde lcurscnfans, 3og ct suiv. VoyczPeret. —-Dcuxsorlcsde biens qucpcuvcnt avoir lcscnfansou autrcsacscendansquiont a parlagerentrccux la succcssionde lcur pcrc011deleur raerc 011autrcasccndant,394-—La legitiincse rcglcsur la valcurdes bicns, vi, 346.—-Lcs btensilonndssontsujctsa la ldgitimo,ibid.—Diverscssortes«lebiensquc peu-vcnt avoir lcspcrsonncsqui convo-lent cn secondesnoccs,853ct 354>— Deuxsorles<lcbicnsquc lo mariou la fcinnicpcuvcntavoirPun dc1'autrc,354 Bicnsncquisau mnrisur cctixilc la femmcct rdciproquc-mcnt,354ct 355.—Bicusvenus<lescnfniisou011pcre,otia.la mere,355.—-Biensdupcrcoude lamcreacquisjpar daulies titrts, ibid.—Droitstles cnfans sur lcs bicns quc lcurpcreoumcrequisercmarie,avaitnc-quis tlu prddecddd,356et sutvnntcs.— Dispositionsqucpciiventfaircdclenn bicns proprcs, les pcrsonncsqui ont convoldcn srcondcsnoces,36i cl suiv.—Commentse fait ie
calculdcs biens, 3G3.—-LafolcitUcsuprciiil sur les bioiuqui sc troU-vent au tcmpsde la »»ort«1«testn-teur, 55i. — LVstiiitntiontlts bieijssc fait sur cc qu'ils valcnt dftiiicomeuietcm]>s,55i et 55a.—Lcsper-tes «leshiens tomhfutsur liicriticr
Surcl siinplc,552 Lcscstinialioii-s
cs hicnsdoivcntso fflirenrcc touslcs Idgataircs, 554«— Prccaiitioiis'pour ln falcidica ]Vguir<ldis bicnsiiiccvtains,555.—Lcs bicnscldeou-vertsapres lc rdglciiicntdc la falci-die, la diminucnt,55;•—Dotprisrsur Icsbienssubstilues, vii, 73. —Conlrcqui courtla prtjscriptioud'unbiensubstitud,101.—Dilfcreiismo-des dc subslilulionstlesbiciis.Yoy.Sttbititution.
Bloc( ventc011).S'il cst jpcrmis, dc vcndrc cn gros ct tu bloc, 1,337.
Bccufqui frapj>cde 1»cornc; lcmaitrc cst tenu do.douiniagcqu'ilcause, 111,3o2.
BonisdamnatoriHm( de ). L. D.IX, 2l3.
Bonit (dc)lihcrtorum.L. D. VUi,370.
Bonncfoi. Sinedtitdct bonnefoidans lcs engngemciisvolonlaircsclmutiiels,I, 32. -—Lnlionncfoidoitctrc cnticrc dans les conventiotis,265.—Acquereurdc loniic ct 1ua.11-vaisefoi, 111,357-— Qiianclccssela bonncfoidu posjojscur,iv, 1.39.—-Sipottr acqudrivla prcscriptioiiil fnut avoir possddc<lolwnnefoi,299.Voy. Prescriplicn.—Si la rrs-titution fnite(i itn oiinctirest indc-
}>endanto<lela LoMne?011mnuvaisc
bidr la pnrtir, 4'6.Bonncs mceurs..Conditioiisqiti
blrsscntlesbonncsincenrs,vt, noo".Bonorum( dc ccSsionc).L. I). ix,
44.Bonontmpos.srsxicnihus(cle). L
D. viii, 357,358, 367,363, 374et375.
Bonontm rajitornin( vi) ct dtturha. L D. i\, 165.
Bornct.LcurusA^epotirlcslniri-tnges des campogtios,111,268.—Dillcrcnlcsmanieivs dc rdglcvIrs
DES MATIERES. 299lnirius, 270.—Qui j>eiitles fairerogin, ibitl —Si Ics lidritagcs<|c-vieiiiii'iitiitcer'aiiis|).irlii«lispari]tion«lis borncs,2?3.—A rpioicst lcnuccluiqui n iiifevdiesJorncsdcs lid-
ritagcs, 27^ —Pouvoirtlis arbitrcsct cxpcrtsilaiisle rdgltiuenl«lcsbor-ncs, ibid.
Bottriteois.Lcurs privilegcs, l,206.
c.
C<rco( de honorum posscssioncconi])ctciitc).L. D. VIM,35;.
Calcttl(ce quc cVsl tjuo IVrrcurde),iu, j,;.
Canonique(droit). Comnicnti!soLsfrvcdans lc royautue, I, 81et 128.
Capniitc1donnee p.ir la loi poiir
lieriter, voy. Hcriticr.—-Pour ld-gucr, voy. Legs,—lYiuvsuccciler,voy.Succession.—-Pourctretdmoin,voy.Temoin.'—Pour foircun tcsta-mcnt, voy. Teslament.—Pour vi-n-<lr«>ct achclcr, voy, Acheteur ctFcnileur.
Cnptionibus(dc) ct donalionibusmortiscnusa.L. D. viil, 4o8-
Captivis(de). L. D. IX, 229.Carbonianoctlicto (df). L. D.
vui, 365.Carriirei. S'\ lcs pitlres descar-
ricrcs, ct lcsaulrcs iuatieresqui sotircnt dimfonds, npjiartieiiijentaumari, II, 25i et 2^2.—Sicllcspa-partieivncnta Vusufruiticr,344-
Casfortuits. Delivrancod'nn oli-jct vciidu, cmpeclidepar tin ca.sfortuit, 1, 325.—Lc colon u nncporlioudofruirs, souflfrclescasfor-tuiu, 11,44— Kflctdu eas forttiitpour la fermc d'unc aeule nnnde,ibid.—DilTdrcnce«jnirelescas for-tuits cjuifontpdrir los rcvenus011lo fondsd'un terrqin possdddparbail cmpliytdotique,y^.—Cas for-tuils orrivcsa celut qui usedc lacliosccniprunteVcontfe Vinlentiondupretcur, 91.—Si kscas fortuitsdcVhargciitlcsddbiUiurji88-—Cnsforluilsdont sonttenuslcs nssocids,199.—Ccivxqui s'imttiisccntvolou-loiremcnt dans tmoaflairc, 110sont
Sastcnus <lcscas fovluitsqul rcn-
cnt SnutilcIcur lx>n.oflice, 111,
2^2 CnJfortuiti clontnc rdpojulpluslc ]n'ojiridtaircd'uiiemaisontlc-noncde]>oiirctre ahnUuo,311.—Dojnma^ccuust!par 1111cas forluit
Iirdeddd«lcquclquefait qui y itoniie
icu, 3a4-— PfdcdddtTiniefautc,327.•—EnsaRciwnjqui se foruicntpar de»cas fortuitj, ibiil.— Com-tiient le chaivgemcntdcs lieiw ar-rivd i»i' un cas fortuit pcut ctrcrdpnre, 332.—Dilfdrciistflels tlcscns forluitjjiour lcs suitcsd« pcr-tes, 337ct 338.—Cas011lc crOan-cier rdpondcVungngo«miapdri parcis forluit, 437ct 438-—Ptusonnc11'csttcim drscns fortuils, iv, 88.—-Lomincuvn'ostpointvclcvdj>ourIcscasfortiiitsqui rendciitoncrcuseunesuCcc.ssioiitiuiln rccucillic,4^3.—Liscnsfortuils, npreslcpartnge,rcgardentcemb.qui iharrivcnt, v,27.5.
Ca/oiii'(Wel(<lorcgnla).L.D. vili,299.
Ciilonicmic(qticllccst la tlisposi-tion de la roglc), 1, 35g.—Si cllea lieu pour lcs instilutious condi-tionncllcj, Ihid.
Cauponesstahdarios (fiirli nd-vcrsiiJnautns).L. D. IX, ib'o.
Caupones, ut recepta rcstituant.L. D. vii, 24.-
Cansd(tlcCondittoncsino).L. 1).vn, 357.
Caitsti dati, causi 11011sreutii(de conditione).L. D.vn, 355.
CaWf«Jlibcrali(<lc).L.D.vni, 416.Causam(doconditioncobtuipcin
vcl injnstatn).L. D. Vii, 356.CausesJavorahlct. On nomnio
ainsi ccllrs quc favoriscnt lcs loisqui ltj^nrdont!n lil>crl^nalurcllcctIdquito, ct qtii jwrmcltcnt totilcssortcJclccomcntions,1, 118.
3oo TABLE ALPIIABltTIQUE
Cautionel caittionncinent.Lcbd-udficcdcs associcsno sVleiulpas aleurs cautions,n, 211.—Lecrdan-cierqui trnusigoaveclacauliond'uudebitcttr,nVprouvcnuctinprejurlicea 1'dgnnl«iesondebitctir, 111,6. —
Obligationque coiitraclocelui quise reuil caution diin tuteur, 179.— L.i rautioti 011le liilcjussctirrstceltii qui sohligepour 1111nutre, rtrepond, en son noin, do la suretd<l'uiiengagemeutqu'il a conlractd,IV, 3i.—On jicut ilonncr cautionjionr toutes sortes dViigagcmcnsjihid.—-On]>cutaussidonucrcautiou<lctotite cspccedobligationsqu'onappcllc simplementnaturellcs,'3a.—CnutioniTutic«lcttcu vcnir, 33.—La caution110pcut pas clrc oldi-i;cVu plusque le «lebileur, 34-—II jK-utIVtreli inoitis, ihid.—Cau-lion a 1'iiistitht «Idhiteur, 35. —-Kn «idlit il n'v a pas de caution,35 ct 36.—tmgngemenshonntHesdont ou nc petitprendrodccaution,36 ct 37.—LacautionnVstpasd<>chargcopar la reslilutiondu prin-cipal obfigd, 38.—Lc niincur in-ilcmnisesacnution,s'il nVstrclcvd,3g.—I/Cconscilct la rccommanda-tion nc sont pas 1111canliouncmcnt,ibid.—Qunlitdsdiinc cautiourecuocn justico, 4°. —-Les cngagcmcnsdescaiitionspassenta lcurshdritier*,a Ia rdservc dcs conlraintcs parcorps,&i,—Quoiquela caulionsoitinsolvablc,011nc peut cn tlcmanilcrdnulro, ibid. — Les cnutionsdesconiptablcs110rdpondcnt pns dcs
pcincs pdctiniaivex, ibitl, — Celuiqui n dotindpotir cautionune pcr-sonncinsolvablc,est tcnu dcdonncrune nouvcllecaulion, fo.—Qttid,s'\la cautionsolvabledevient insol-vablc, ibid.—La remise 011ddbi-tcur csl censdefaitc ti la caution,At.— Quid, si npres la remise lc«leijileurconscntclcpayer, ibid.—•Lacaution 110peiit etre poursuivicquiipres la discussiondu ddbitcur,44.•—E\ceptionu.1'dgarddes cau-tiom jiulicinires,<j5.
—Autroexcep-tiou <lansle casuVbscnccdu ddbi«leur sins btcus npjiarens,46.—La
disciissioiiue sctend pas aux bienaalidndspnr le ddbitcur, 46 ci fa.—Lacautionnopcutobligcr lc crdau-cier oe fairc<lesdiligencescontreloddbitcur, 47. —-Commeiitplnsicurscautioussc trouventobligdcs,48.—Si roblignlionde 1'unctlescautiousS2trouvcnnniildj, les autrcscn rd-pondcnt, 49-—Quellesscnt lesex-ceptionsdu deliiteur <juisont com-mttnes a !a caution, 49 ct 5o.—Lengagemcnt<lcla cautionfait l'o-bli^ation, 5i. —Lo ddbitcitr doilindouiniser11caution,52.—Indcm-nildj ducspour!essuitesducautioii-ncmcnt, 52ct 53 —Casou la cau-lionpeutngiravantle tcrniccontrclacaution, 53 ct 54-—Si la cantionpiie avantle tcrme, 5/j.—Kllcpeutpayer sans dcmandeapres le tcrni?,55.—Si clle paie iinpriidcmmciitcoqui nVtaitpas di\, ibid, —Sicllo
Iiaio,ignovuiitlcs cxceptionsdu dd-
litcur, 55 ct 56. —Si cllc paicquoiqtiVllcait tle sonchefquelquccxception,56 Si clle manqiicdcse dcfcntircou d'appelcrdc la con-daiimation,57.—SiJacautionn'a-vcrlit pas le ddhitcur«juVHea paydpour fui, 58—Ohligalions dc lacautiond'un pret :i usngoou d'un
ddpot, ibid.—Droils du crdancierqut remct la dctte a la caution, 5Q.—Comnientuiic descautions, nc-quittant ia detto, peut ngir contvclesnutres, 59 ct 60.— Lescautionsrcpondent1'uucpour l'aulre, 6i. —II ne peut y avoirdo cautiondimcobligationillicite,62.—LV.xceptionpersonnelledti ddhitcm*ne ddchnrgepas la caution, 63.—Eilct dti dolau crcancicr111'dgarddc la caution,64-—Circonstauccsqui pcuvcntrcn-dro 1'obligationde la cautionnullc011valide, 64 ct 65.—La caulionesl ddchargdcsi 1'obligationnc sub-siste plus, t>6—Ousi cllc cst inno-vdc, 67.—La cautioud'un bail ncl'cst pas pour Ja rdcon<!uctioii,67ct 68.— LacnutionccsscdVxistersilc ddbileursuccidoau crdaucicr,oulocrdancierau ddhlteur,68.—Si Jccrdancitr011loddbitcursuccedea lacautiou, 011la caution a 1'un et K
DES MATIERES. 3oi
1'autrc, 69. — La dcmandecontre1'uncdcs cautionsne ddchargcpas] >saulres, ibid.—Obligalion quotontractc la cautionde la ddlivranced'uno chosc qui pdrit, 70.—-LcscautionspcuventacquittcrccquVllcssontobligeVsdcpaycr pourd'autres,35i.— EUcsnc sont point ddcliar-gdespar la ccssiondcbicns, 396»—Larcstitutiouqui aiidantitl'obli-gationdu mincur,nndnntitnussicellc<lcsa caution, fi\. —La rcstitutionaccorddcau vcndcur,nVmpechcpas1'acque'rcurdagir contrc la caution,455, 456.—Lcscautionssont ddga-gdcsparlc paicmcut, iv, 338.—Silccrdnnciersuccedca ccluiqui sVtaitrcndu cauliondc sou ddbiteur, 011la caution ou crdancicr,1'obligationdo la caulionest andantic1mais lcddbitcur rcstc toujoursobligd,346—•Lcscautionspcuvciitpaycr pourlc «ldbilcurqut «Icmcurealorsobligdeii vcrs clles, 35i. — L'hdriticrchargd<l'unfiddicommiscst tcuudcilonncrcaution,vu» 77.
Cautionibus(si qtiis) in judiciosistcndicansi factisnon ohtcmpcra-verit.L. D. vil, 178.Cens.Sonprivilcgc,Iti, 45i.
Censibm(de). L. D. l.x, 254.Certum(de rebuscrcdilis si) pc-
lilur L. D. vii, 345.Cettiondchient (la)cstl'abandon-
ncmcntfait par un ddbitcur,de tousscs bicnsa scs crdancicrs,IV, 38<)et suiv. —Ellc 11'acquittcpas lo cltf-bitcur, 3g4-— Ellc comprrud lcsdroits acquis au ddbiteur, ibid,—Dcsbicns acquisau debiteur opr6sla ccssion, ibid.—Serracntdn dd-bitcur cn faisaatla ccssiondcbicns,3o5.—La cessionnc ddpouille J.JSdiibord lc ddbiteiu', 3g6-— EllonVstrccuc quVn avouant la dctto,ihld.—La cessionno ddchargcpas!escautions, 397.—La cessionfaitea quclquescrdanciers,a licu a l'd-gard dc tous, ibid.' Cettiond'uno crdanco(Ja) donncau cddant ledroit d'ngircontrotousceiixqui sout obligdsa la dettc, !,342.
Ce«!'<2'tebonorum(de).L.D.IX,t\t\.
Charget. Engagcment du mariaux chargcsde ladot, 11, 273.—Lcs cliarges ajoutdcs h uno dona-tion no pcuvcnt avoir lf?u do lapart du douatcur, 3i2.—Chargesquc1'usufruiticrcst tcnudacquitter,36o.—Partagcdcschargcs«lcl'hd-rdditdentrc.lcscohdriticrs,v, zt\ ctsuiv.-—Lcschargcs do 1'hdrdditcsont dc trois sortes, 48, 61 ct 148.—•Ddlinitiondes chargcs imposccsdons lcs testamens,189.—•La ldgi-timc nc peut dtrc sujettca aucuncschargcs, VI, 348.—L'hdritierdoitacquitlcr lcs chargcs des fonds ld-gucsju.squ'tila ddlivrance,5t8.
Chargctpuhliquet(il n'y a pointdo compcnsationcontrc les rede-vancespour), iv, 372.—Lcsdtran-gcrssont cxclusdcschargcspubli-qucs, v, 3y.
Chasse(lc droit dc) nc doit pa>dtrc misau noinbrcdcs fruits d unheritage, iv, i3.—Manicre d'ac-qudrir par la chassc, 253.
Chemintpubiics. L'hdritagovoi-sin dim grandchcinin qui cst em-portdpar cas fortuit, doit lc chc-min , 1, 43o.—Lcs hdritagcssdpa-rdspnr un grandclicminnc socon-fincntpas livn l'aulro, 111,252.
Cheval.Ccluiqui posscdcun clic-val qui mord 011qui ruc, doit cnnvertir, ou lc fairc gnrdcr, lli, 3o2.
Cheval. Si un chcval ldguddtaitdchappdavant la niort dtt teslatcur,rhdriticr n'cst jvis tcnu do le faireclierclicr,vt, 5i4>
Chicn. Dommagccausd par uncliien tiui a coutumcdc mordt-c,111,3o3.
Chirographairei(crdnnciors).Voy.Crianciert, Gaget ct Jlypothcquct.
Chosejugie. Lcs trnusactioiuo.itforcede chosejugdo,111,6".
Choset.Commentlcs lois regar-dcnt lcs choscs, I, 217.—Fondc»mcns dcs distinctions dcs choscs,ibid.—Choscscomnnmcsa tous,ato..—Choscspubliqucs, 220.—-Choscsdcs villes ou autrcs licttx, 221.—Distinctiondcs choscsiinmobiliircsct mobiliircs, 223 ct stiiv.—Dis-tinctiondcs choscspar lrs loiscivi-
302 TABLE ALPIIABETIQUE
lcs, 224.— Distinctlon dc ccllcsqui sontcn coinincrcc,ct dc celles«juin'y cntrentpoint, 225.—Clio-sessacrdesot «lestindesnu cultc «li-vin, ibid.— Choscscorporellesctincor]>orelles,226.—Quellcschosesne peuvcnt«Jtrcvenrlucs,336.—•Sihs clioscsdont !r comiuercccst«leftndu, pctivcnt «?trc vcnducs,ibid.—ComiiientsVslimcla juslevulcurd'unecliose, jwurrdglcrs'ily a Idsion,3Si. — Quclloscliosesne]K'iiveiitseprdtertiVusnge,II,80.—Commentunc cJiose pout <Hrcconitnuncliplusieurspcrsoiincssansroiivrntion,111,a55.—Engagcnicnt]>ourl.i cliosocommuuc, 2.57.—DeldriorationdoJachoscconimune,260.—Si nucuu des propridtaires«1'unecliosecominuneprut y faircdti clinngrmnit, 261. — 1'eincdcceluiqui y fait du chaiigciueiitsansnccessitd,innlgrdlesnutres, ibid.—A leur insu, ibid.— Chaiigenieiitsoufli-1\iitioiquenuisihle, 262.—Libertd<lcpnrtngtr la chosccom-liiutic, ibid.—Co"qnon jieut fairelorsqueI.iehosorommuncne peutse diviscr,ibid.—Aqui doiventdlrclaissds Ics titres des chosescom-iiiunes, 265.-—Quelleschosesnepcuvcntpns ctrc miscscn partagc,266.—-Silcscliosesncquisespar dem.invaisesvoicscntrrnt cnpartagc,267.—Diftercntesmanicres«Vavoirla chosc<l'nulruisans couviiition,275.'—Aquoi est obligdcclui quise trouvocn possessionilime chosenppirtenante (i un nutrc, ibiil.—Docchii qui doit <leileuv chosesliinc, 281. — Rr.slitution«Vnnccboscqu'011a snnsjuste tilre, 282.—Engagcmens<leccluiqtii a «piel-qnc choso «Vuncaulrc pcrsonnc,snns convention, 286.—Si 1'ang-mcntationarrivdcii ln C1IG.SC,pcn-dant la possessiondccclui qui cstoliligdde la rendrc, nppirtient oupropvidtairc, 280. — A quoi csttenuccluiqui n alidndla choso«Vunnutre, croyant <lc bonne foi cnctro lo iiiattre, 290.—Silc inaltrcdc la chosedoit cc qui n dtd dd-pcnsdpour In conscrvcr,ibid.— A
quoicstobligdccluiqui trouvcunccnascpcrdue, 33o ct 339.—•Md-langc«lochoseajqiarteiiantca di-vers maltres, 335 —A quoi cstobligdcelui11quionrend unechose]K*rdue,34o.—Obligationsdu fidd-jtisscurdola ddlivrancodimochoscqui pdrit, iv, 70.—A «juiappar-ticnt unc chosoobaudonnde,259.— Pcrdue, et tlont 011nc pculdeVouvrirlc maitro, 260.—-Silesciioscspeiiluesct cellcsquVti jctloii la merdans1111])drildc uaufragc,sout abamlonndes,276.
Cibariit(de) lcgalis.L. D. viil.281.
Civil(droit ). VoyczDroit civil.Civitatct(de ndniinislratiouere-
rtiin ]>crtiiiciitiumnd). L. D. l.x,247.
Clhm(quod vi aul). L. D. ix.75-
Ctandeslinc(posscssion)cquivauta ]>ossessioiide mauvaisofoi, IV,248.
Claitdiano(de seiialtis-consulto).L. D. vm , 211.
Ciatisccodicillaire(dellnition elusngede la), VI,74ct suivantcs.—Si iexprcssiondiui testateur doitavoir1efiet«Vuncclausccoilicillnire,89.
Clausesdirogatoiresdanslcstes-tamcns:leurobjctct leurnsage,VI,95 ct suiv.
Clauscsresolittoirjscl jjdnalrsjquelcst leur efiet,ct si clles sVxe-cutenttoujoursa la rigueur,l, 283,299et 422.
Codkille(le) rst unc dispositioua causcdc mort. Cnrncleresqui ledisliiigH,nt dn tcstninent,vi, 367rt 368.—I'ourfairouncodicillc, ilfautponvoirfairountcstnment,36V).—On pcut fnirc uti cotlicillc, 011nvccun tcstnmcnt,011sans tesla-nient, 370.—Onpcutfaireplusicurscotlicillcsqui suhsistenttous, 371.—Locodicillefait parlio<lutcstn-mcntIovsqu'ily cn a un, ibid.—L'hdriticr nl> inlestat rst chnrgd«VcxcVttterIcs codicillcs, 372. —Difldrenccdc deux sortcs do codi-ciilcs,372.—Lccodillca soncllet,
DES MATIERES. 3o3
quoiqu'il nc soit pas confirmcparlo tcslameiit,3i3 ct 374.—On 110peut pas imposerpar un codicillcuuccoiiditio]i<l'oiiildjieudeViiulitu-tion iVhdritier,374.—H faut cinqtdmoinsdatis 1111codicillc, ibid.—Rcglestlcstcstamcnsquiconviennentaux codicilhs, 375.—-Lccodicillccst nul fautc «lc formalitds, 376.—Ous'il cstrdvoqudpar 1111sccond,ihid.— Oupar un tcstoment, 377.—La naissanccdini cufantannullelc codicillc, ibid.-• Autres cnuscsqui 1'nniuilli.nt,38o.-—Euquoiscrcssrmblcnl,ct cn quoi se distin-gucnt lesdonatiousu causodc morlct lcs codicillcs,385.—Les reglesdcs cotlicillcsconviemieiitnux do-.'intioiisricauscdc mort, 336.
Codicillomm(de jurc). L. 'D.vni, ai3.
Cofidejusseurs.La dcmandocon-liv Titii des cofiddjusscursnc tld-chargcpas lesautres, IV,69.
Coherititrt(lcs) «liincnulmcsuc-ccssion,soit par tcslnmcut,soit abinteslat, sont lidspar les droits ctles chnrgcsdc la succcssionqu'ilsont cn coimnun, nt, 256.— Modc<!cdivisiondiinc lidrdditdriitrc lcscolidriliers,v, 52.—Dvoitde venircn partagc, ct «lroit«Vaccroisscnieutrntrc lcs cohcriliers, 142.— Modcdc la divisiondcsdcltcscntro cux,167et suiv.-—s\xs coheriticrsdoi-vcnt sc fairc part rdciproqucmcntdc coqu'ils ont ou savcntuo Vhd-rdilitd, 195.—Soinquo lcscohdri-licrsdoivcntprcncircdcsbicnscom-muns, ic6. —lls doivcnt so rap-]>ovterlcurs iouissanccs,197.—Etmcincccquc Vindustricnpny ajou-tcr, lcs depensesddduilcs, 198.—Us doivcnt sc remliourserlcs inld-rcts dcs avances, ibid.—Rnppovtcrlcs choscssujcttcs a rapport, 190.— Uu cohdriticr ne pcut fairc clcchangcmenssanslr conscntemeutdesautres, 200.—Engugcmenta pavta-gcr cnlro lcscohdriticrs,201.—Lcmajcur,cohdritierdu inincurrelevd,deincurc lidvilier, a3o.'—Modcdepartagccntrecolidrilicrs,247ctsuiv.—Garanties cutrc cohdritiers, ct
suitcsdti partagccnlrc eux, 270 ctsuiv.—Modett reglcsdu rapport,387 ct suiv. —Entrc cohdriliers,rdciproquemcntsiibstituds,lcs por-lions ]K)iirla stibstitutionsont lesmcinesquc celles tlc Vinstitittton,Vi, 9.—Coiuiuentse rcglc Ic «Iroit«Vnecroissementcntrc lescohdriticrs,253.—Falcidicenti-ocoheriticrsld-galnires, 58ri.
Cognitionibui(dc)cxlraortiinariis.L. D. ix, a5i.
Collatcralci (ligues). Lcurs di-versesospeccs,V,319.
Coltatcraux. Pourquoioinsi ap-]>clds,.v,6. —Successfonsdescolla-tdraux, 10.—Divcrscsligncsdcscol-latdraux, 319.'—Leurdistinctioncntroisordrcs, 320, 373 et suiv.—La pvoximitddcs collaldrauxnc scrcgfopaspar 1'ordrcdcsligucs,321.•—Situationdcs ligncsdes collnte-rau.x, 1'61'rt'.— Dcux maniercs <iecoinplcrlcsdcgrds,liinc suivant Jcdroit romain, ct Vautresuivnnt ledioit canoniquc,322.—Enlrecollr.-tdrauxqui sontlcsplusproclies,.',70ct suiv.—Lcscollatcrauxvicnnenta unc saccessionsclon lcurs dcgrds«lc proximitd, 383 ct 384>•—Lcsfrcres sont «lans lc prcmicr ordi-c<lcscollatdraux, 375.
Collatione( dc ) ct de dotis colla-tionc.L. D. viil, 35g, 36a.
Collegiii(de)et corporibus.L. D.IX, 175
Collution(hdriticr renoncantavccou sans), vi, 116 ct suiv. Voy.Tettanient.
Colluiionedelegenda(dc). L. D.VIII, 4»8.
Commcrcans.Engagcniensdcccuxqui cxercentquclquccommcrccpu-]>licsur terre 011surmer, m, 70.—Engngemenstlesmaltrcspour lofaitdc lcuvspveposds,ibtd.—-Borncsdupouvoirtlrs conunisct autresprdpo-sds, 71.—Do celui qui est comiuispar ic preposd, ;3. — Mineur 011tcinmcpreposds,74*— Eemmesctlniucursqni cxei-centun coniinrrcc,75.—Soliditdconlrelesninitresquicxei-ccnteinieinlilellnconllllcm,,ibid—Conlrelesmnitrcsquicxerccntsd-
3o4 TABLE ALPHABETIQUE
pardment un coinmcrcc,76.-—Lcprdposdn'cst pasobligdcnsonuom,i6i'</.—Commenttlnit le pouvoirduprdposd,77.
Comtnissions( cc qu'i' y a decoinmuncntrc) ct procuratiotis,111,3i.
Commiisit(do). L. D. viu, 3g6.CommittoriA(de lcgc).L. D. vn,
439.Commoilativelcontru.L. D. VII,
367.Commodo( do) ct pcriculorci
venditir.L. D. VII, 443-Commoricntibut(<lc) 011dcspcr-
sonncs rdciproqucmcnt hdrjliercsprdsoniptivesVuncdc Vautrc, «piijidrissentcnscmhlcpar accidcnt,V,57'
Communauteteccletiastitmct.0h«jet <ieleur instilutioti, ct Jctir ad-niinisliation, 1, 216.
Commtinautii dhahitant. Ltiirdlahlisscmrntpour formcr<lrssocid-tds utiles a la jioliccgdndralc<lcVElat, i, 216.—Leurs inimcublesiic peuvent sc vcndre 011s'alienerquc pour des causesudccssnircs,ctiVaprestlcsreglcsparticulicres,374.—Nominnlion«lcssyndics, dirtc-tcurs ct administratcurs, lcur pou-voir ct leurs engagemens,m, 229ct suiv. Voy. Syndict.—Lcscom-niunautt[spcuvcntsuccdtlerpar tes-tnmcnt, V,83 -—Nalurc cn cspecede lcgsquon pcutlcnrfnivc,vi, \* 1.
Communi«Jividcudo.L. D. vu,333.
Communiaproodioruinlam urba-noriiniquivnimsticoritni.L. D. vn,309.
Compendicute(substilution).Voy..Subilitution.
Compentation( definilion«lola ),iv, 365ct suivantes.•—Elledvitclocircuit de «lettxpaicmcns, 367.—Ellcsc fait jiisqua concurreuccdc lainoindre dcltc, 1611/.—Ellc se faitdc drbit, 367ct 368. Calculonndopar aiuidejiour fairo lescompensa-tions dans lcurs temps, 368.—Lcjugepcul coni])cmcrtVofllco,36o.—On 110coni])enseque do sonclicf,3701— Pourconi])cnseril faut «pie
lcs deltcs soient liquides, 371.—Et qu'il n'y ait poinl dexccption
3uiaunulle la detto, itW.-—Les
ettcs noudcliucsnc secompenscntpas, 372.—II n'y a pas<locotn])en-aationcontrclcsrcdcvanccspourdeschargcspubliqucs, ibid.—Lc prdtct Jcddpdtne sc compciuentjioiiit,373.— Conirr.ontla compcnsationcn crimesct ddlitspcitt avoir lteti,374.—Sion compenscdcux «lcttcsdgalcscn sommcs,mais daillcursiucgales, ibid.—On uo pcut com-jKiucrquc ce «piipcnt Ctredonndcn paicmcnt, 375.—Lacompensa-tion rdsout la convcnlion,1, 3o3.
Compentationibnt(de) L. D. vn,393.
Complicctdefraudet qucfontlcsddhilcursti Icurscrdanciers:ils souttcnus <lerepanr lc tort qu'ils ontfait, 111,367.
Compromii(usagodes), 111,i4-—Ddfiniliondu compromis,16 cl17.—ProciMuredatislcscompromis,18.— Obligation do uommcr untiers arbilre dans uu compromis,,ibid. — Facultd «liiitcrjctcr np]>cld'uncsentcncoi-cnducpar un arhi-tro, 19.—Lc coiiipromisnVbligequii la jveinefcl pointdopcincsausstipulationdansfc compromis,ibid.— Onpcut stipulcr tuic pcineplusforteque la somnicqui fait Vobjctdc lacontcstattoii,20.—On ncpciitsosouslraircala pcineprononcoVparlc coiupromis,soiu prdtcxtcquc lascntcncc11'cstpas favorablea celiti*qui veutlnsoutcnir,ihid.—Lapcincn'n ]>aslicu si Varbilrc11'apas pro-lioncesuv totitcs les dcmandessti-puldes«laiu le compromis,ihld.—Si Varhitreordonno«ptelqucchoseconlrc lcs bonncsmoctirs,21.—SiVarbitren'a pas])rononcdsur tontcslcstlcmandcsdont 011ne Vavaitpasiiulruit, on pcut lesformcrdc 11011-vcausans sc soumcttrc11la pcine
Eortdopar le comproinis, ibid.—
0compromiscst gdncrai011parli-culicr,22.—11finttqiutndlqtempscncst expird, ibid,—Xccomprontisfiuit p^r la niort, ibid.— On nepcut compromcttrcsur dcs accnsa-
DES MATIERES. 3o5
sationsde Crimes,2.3.—Nisur uneoauseou il s'ogit«leVdtattVuncper-sonucou dc sonhonueur, 24.—Lascntcncoaibitralo doit tMrcremlucdaus lo teinpsportdpar le compro-mis, 25.— Lcpouvoirdes nrbilvestst rdgldpar lc compromis,27.—-LcsBrbitresne pcuvcut.ddciderquclcs contcstatioussur lcsquclles011acompromis,ctqui cxislaunt lors ducomproinis,ibid.—LVrbitroncpcutpas ordonucrque la peinostipuldcpar Jccompromistinurapaslicu, 28.— Lcmincurpeut dlrc rclcvdd'uuconipvomis,iv, 42^*
Comptahlet.Hypothcqucncquiscau roi sur lcnrs hieiis, 111,454.*-*LcScautionsdcs comptahltsnc rd-pondcntpas tlcspcincspccuniaircs,IV,4t.
Comptet.Casou lc tnteur cst tenudc reudrc dcs comptcspcndant iatutcllo, lll, 175.—Comptcsa rcn-drc, par !cs procurcursconstituds,do la conduitcet administrationdcsaflaircs qui leur sont confidcs,5o.—'Modcdc rcddition dcs comptesdcs cxdcntcurstcstameutaircs, VI,289.—Enquel sens le pere tutciirdc son fils pcut dtro dcchargd dcrcndrc coinptc,435.
Concttssione(dc). L. D. ix, 170.Condamnationct condamncs.Lcs
condanmdsa mort, ou a d'autrespeincsq«i cmportentJa inort civilc,sont incapablesdc 'succdder,v, 830192.—EiVttsdc cctte incapacitd,113.—Cetlcincapacitdnecommencoqucpar la condamnation,ni. —Siia condamnationsuhsistc, cllc fnitsubsistcr Vincapacitd,ibid,—Cctteincnpacitdccssccn divcrs cas, ibid.—DiiTdrencccntro lc droit rotnainct lesordonnanccs,cnccqui regardoVusagcdes condamnations,n5. -"Condnmnationa mort nalurellc ouh mort civile cmportoconfiscationdc bicns, n6. —Combicni! y a desortcs dc condamnations, ihld. •—Les eoiidatnncsn'ont'point d'hdri-tiers, i36.—Le fisctient lieud'hd-riticr dcsbicnsdcscondainuds,202.•—Lescondamndsh inort nepcuvcnttestcr,VI, 35.—Exception, 36.
IX.
Conditione(dc ) causadata, causanonsccuta.L. p. vu, 355.
Conditione(de)furtiva. L. D. vil,364-
Conditione(dc) in dcbiti. L. D.vn, 357.Conditione(«le)ob turpetn vcl in-jastniucausam.L. D. vn, 356.
Condilione( de) tristi causa.L. D.vu, 364.
Conditionibut(de) qnaein tcsta-mcnto scribuntur. L. D. vill, 3o6.
Condilionibutiiutitutionum(dc).L. D. vill', 184.
Conditiontdcs convcnlions.Lcurdefinition, leur usagcct lcursditTd-rcns cilcts, t, 273.•—trois sortcsd'dvdnemcnsprdvus par lcs condi-tlons, 274. — ComLicnil y a desortcsdcconditions, 275.—-Condi-tion d'ou depeurlVaccomplisscmqnt«Vuncconvcution, ibid.—Qucl cst1'cffetdc Vdvdncmcntdccctlccondi-tion, 277. — Conditiondo laqucilcddpcndla rdsolutiond'une *x)nven-tion, ibid.—Quel cst Vcfietde l'd-vdncmtntdoccttccondition,ibid.—Commcntse rcglcce qni arrivc, oilavant, 011opres 1'dvdiicmeutdo lacondition, 277 ct 278.— Quellcsconditions ont tValxwdJcur cffct,280.—-Siloscondilionsimpossiblrsannuilcnt lcsconvcntionsou on lcsajouto, ibld. — Si Vcffetdes con-ditionspassoaux hdriticrs, ibid.—Si lcs conditionsqui ddpcndcnt.ditfait dcscontractAus,pcuvcnt souf-frir ddlai, 280et 281.—A cmoicstobligdccluiqui cmpccheque la con-dition no soit accomplic,282.—Siles coiulttionsinddpmidantesdti faitdcs contraclansout d'abord lcur tf-fct, 280.—ElTetdc cellcs qui sontapposdesaux ventcs, 35o.— Ccllcinsdrdeau commcnccmcnttVunacte
Feutdt.-cchaligdcdans lo corps do
acte, 354.Conditiont.Si cclui qni doit ac-
complirune condition,peut profitcrdeViuexeVution,11,365.—Delinitiondcs conditionsdans Jcs tcstamcns,VI, 189.—On confondsouvcnt lcschnrgrs, drslinatlons ct condilionsdansirs trstamcns,192.—Lrs Chai-
21
3oG TAnLE ALPIIABlfrtQUE
gcspcuvcntctroconcurscn condi-tions, ibid.—Troissortcsdecondi-tionspnr ranpovtnuxdiversessortesdofaitsou ddvdnciiicns,VI,201.—Troissortcsdgaicnientdeconditionipar rapporl au tcnqvi,202cl 2o3.—Deuxsortesde roudiliousexprts-scs 011tncites, 204.—Condilionsimpossibles,2o5 tl 206.—Condi-tionsqui blesscnlhs bonnesmtvnrs,v.07.—Une ou plusieuvsconditiotnddjiciiilantcsdilne disjxvsitton,209et 2io.—La voiontd<luteslnlcurest la premiererogleponr interprd-tcr lescoiulitions,aio.—Conditionsipii «lependcntdu iait tlo Vhdriticrou du Idgatnire,ibid.— Giiiditionsde ne pasfaircquelqucchosi:,211.—•Conditioiuiu<ldpeudautcsdti faitdc Vheritier011du IdgaUiirc,ibid.—Conditiousqni ddpendcntdu faitde lierces rvcrsonncs,212. — Docombinaisousdc fails ct tVdvcnc-mens, ibiii.—Excroplesdescondi-tinnsqui ddpcudcnttlu fait dc ecluiqui cslchargdthi fait diiulresper-sonues, ibid.—Qui ddpeudentcnoarlio de ticrccspcrsonnes,214.—Eilet de la conoitionqui depcudcutiemnentdu fait tVunticrs, ibid.—Exemple ditne coiiditiouqui,quoiqtic«lcpcildantcdu fait«Vaulrespcrsonncs,doiteircaecomplic,214ct 2i5. —Reglrs]>ourlesconditionsqui ddpendentcii particdu fait doceuxctqui cllss seraicnt imposdes,ct cn partie daillcurs, 217.—-1U-gle pour distingurvIcsdispositionscoiiditionnellcsde cellcsqui nc lesontpoiut, 218.—11fnutconsiddrerdans lcs disposilions,s'il y a desconrlitions,ct quelenestVefiet,219.—La conditiouqni dcvaitdistin-guerdeux heriticrs11'arrivantpas,ils sitcccdeiitdgalcmcnt,ibid.—Unccondilionpcut se trouveraccompliolc tcstatcur vivant, 220.—Siccltoconriilionrst diin fait qui puisscctre rditdrd,il faut Vaccomnlir,221.—-S'ily a un tcrinc joint^ la con-ditiou , il fattt altcndre ce terme,ibid.—Lcsconditionsnesedivisentpoint 222.— La conditionimposdea plusiturj pcut se diviser entre
cux, vi, 2a3.—Laconditton,ti ittestaleurmouraittant tnfant, cstarrivdo,si le pcrott )ofilsineurcnten mcine temps, aa5.— Diverscsmaniercsde ]x>urvoirh Vcxdcutioii<lesconditiousct autrrs dispositiotistestanienlaires,aa6 et 327.-—Unlcgs, cn cas quc lheriticr Vagrdc,nVstpas conditionncl,229.—Lcsconditionsinjustes,mulhoiiuetcs011inipossihles,ne suspcudeut.pus lelcgs,5o2.
Conducti( looati). L. D. vil,458.
Confessionsdeiparlict. Dilleren-tcs mnnieresrlont011pcutnvoirlaeoitfessioniVunepartiesur des faitsIV,212.—•Laconfessionde!a jwvtiescrt <Iepreuvc, ai5.—Coufessionpar unc evrcurtle fail, 216—Parunc crreur tle droit, ibid. VoyczInterrogatoins.
Confessis(«lo) L. D. ix, 44-Confinstles hevitages.Commcnt
ils seregleutcntrelespropridlaires,Icscmphytdotcs,Irsiuutruiticrs,clr.,III, 268 ct suivantes.—Le continnese jugcqunpvosla possession,271.—Aquoirst tenuccluiqnia usurpdsur sonvoisinau-delu dcsconfjns,272 et suiv.— Commentdoiventdtre rdgldslcsoonfinsde deuxlicri-tages devcnus incerlains, 16/V/.—Distaiiccrcquisc d.i confin pourplanter, hatir, 011fairctVautresou-vragcs,ibid.
Confiscationsc dit dn droit quiacquiertau roi leshicnsdeccuxquisont coiidnmndsa mort, ou ii dcspcinesqui cmporlcntla mortcivilc,V,3Q,40 et n5.
Cortftision(la) resoutla conven-tion, 1, 3o3.— Empdchela scpa-ration dcs hiens dinte succession,IV,.i4-—eteint la dctte, 35o.
Consanguins(frcrcs). Ilssonlc.x-clus par les cnfansdcs frtiresgev-mains, v, 377.—Leurs cnfanslrsreprdsentent,379.. Consentemenl(les convcntionssoformentpar lc), 1, 2^2ct 243.—Lavcnte sVccomplitpar le conscn-tement, 3o6.—Nullitddimcoiuen-tcment cxtorqttdpar un magislrat
DF.S MATlfcllES. 3o7
«juinbusodc ton autoritdpour inti-inider, III, io3.
Consignation(la ) cn casdir refusdocreancierdorcccvoivsonpaicmcntpcrmisoau ddbiteur,lii, 481.Lesin-tdrdtscesscntdocourir apresla cou-signation, iv, u3 ct 346.
ComlitutA(«lojvccuniii).L. D.vu, 366.
Constitutiontlodot (la) renferinoVohligationquc lc mariagcsoit aoeompli, 11,a56.
Lonslituliondopvocurcurs.VoycaProcureurt.
Conititutionibus( de ) principum.L. D. vii, i5a.
Consuetudine(de longi) L. D.Vli, i47-
Conlractuel( hdriticr). Questionsur srs droits et obligations,v, 33ct 34.
Contractitelles(institutions).Voy.Institutions.
Contrahenddcmptione( do). L.D. vil, 4*9-
Contraridtutclai( de). L. D. Vlll,129.
Conlrarietddans lcs actcs, cffetsde celtccontrarietd,iv, 174.
Contrat( transactionpour pallicr1111),111,i3.
Contratde doualion.Voy. Dona-iion.
ConlratdVthangc.Voy.bchange.Contratdcmariage.Diflcrcncecn-
tve lcsobligationsqui cn resultent,ct cellcsdesaulrcscontrals,u, 232.— Un conlvat de iuaviagenc doitpas rcnfermcrdesconventionscon-traires au.xbonncsmccurs,254.—11ue pcut avoir licu quand lc ma-<riage11'estpasceldhrd,256.—rQuidsi le mariagedtnnt.rompuune prc-micro fqis, cst contractddaus lasuite, 257et 258.—Questionssurlesdroitsct obligationsdcshdritiersinstiluospnr contratdc mariagc,v,3a ct 33.
Contratde rente(le)cst uncvraievcutc quc fait celniqui prend «lcVargentti cctil.rc, 11,122.
Contratde venle ( dc VoriginceldeVusagcdu ), 1, 3o4--^pdfinitionde la vcnte, 3o6.—La vcntc s'ac-^
compiit iwi lo s«nl coiucnlcmciit,ibid.•—Commentso formolo con-«eutcment,307.—Qulpculvcndroct acheter, et tjtiellcschoscs 011
Scutvcndro, ibtd.—Trois sorlcs
'cngagcmcnsdans lo conlrat devente, 3o3.— La premicro, descngagcmenstiui sontcxprimds,ibid.la sccondo,ifcscngagemensnui «ui-vcut J<inaturodu contrat, 309.—La troisieino,dcsengagemensrdgldspar lcslois, par lis coutumrsct parIcsusages,ibid.—Dola ventofaitoa deux personncssans lo conscntc-ment<lornii iVcux,ibid.
La ddlivrancecsl Jo premier cn-gagcmcntdti vendcur, 3i 1.——Losccoudcngagemcntdu vcudeiiTcstla gardcdo la cliosov<ndue jusquiila dclivrauco,ibid.—»Lagaranticcst lc tvoisieiuocngagemcnt,3ia. —Loqualriemccngagcmentrdsultcdesddfuutsde la clioscvenduo.-iftirt'.—Ddfiuitionct elYetedo la ddiivranccdes meubles,drs immcublcsct dcschosesincorporclles,3i3 ct suiv.—Lopremicrcffetdc la delivrancecst la translationdc la plcinc pro-pridtd, 3i6. —Un atilrc cffetue latldlivrancoponrceluiqui, de liouncfoi, achotola choscdont lc vcndeur11'dlaitpasle maitro, cst lc droit dejouir, 3i8. —Lo droit de preserirecstun cffetdela ddlivvance,319.—.Aulrc effet de la delivruncecntredeux achctcursdc la mdmcchose,tbid.—•Tcmpsct licu do la. dcli-vranco, 321.—r.Dommagescl inte-rdts pour lc retavdcmentde la ddli-vrauccj cn quoi ils cousistcnt, 3aict 322.—rSuitedc gains; suitcsdegain ou da pcrtc qui nVntrentpasdansles dommagesct interiks, 323.—Lesdommageict iutcretssontdus,soitquc la ventecxisteon11011,3a4-—11 110ddpcnd pas du vendeurdVnnulerla vcntclautedc ddlivrcr,ibid.—Ddlivranceempdchdcparuncasfortuit, 325.—Si levcndcurestcnperil dc perdre lc prix, il 11'estpas obligda la dclivrancc,ibid.—iEffelsdu retardcmentdu vcndcurctdcVaehcleur,326.—Quelsoin«loitprendrelcvcndcurdo la choscvcn^
3o8 TABI.E ALPIUBETIQUE
duc, i'6i«l.— Oa |>cut rdgltr, naruuocouvention,lo soiu<luveiuleur,1,327.—SiVachctcurcst111demeurc«Joreccvoir,le vendcurcst dcchargddu soin, ibid. —.Eiigagcnieiitduvcudeur do uo nas surveiulre, 3a8.
Eiigagttuenttle 1'ucheteurdc nc
IKisachtter 0 trop vil prix, 329.—-
.epremicrciigagement<ieVacheteurcst lo paieiuent du prix, 33o.—Tcnipsct lieu du paieiueiit, ibid.—.I*oveiideur pout retenir la chosofauto«lopaicmciit,33i. —Reiarde-uientcausdpar un cas.forluit, ibid.—L'intdrctdesdenirrs lient licu dotout dommagcpour le retardemciitde paycr le prix, ibid.— TroiscasoiiVachetettrdoit Vinteretdu pri.x,ibid.— Si lo vendcur reprend sauiarchandiscfautcdopaiemoiit,33a.—Resolutionfauto do paiemeut,ibiti,— U ne ddpcnd]>asde l'aclic-tcur dVluderla vcntccn nc payant
foint,333.— Aulrocngagemcntdc
achcteur pour la dcpensciiui lereganleou le dommagodout ll doitrepondre, ibid.—•L'achcteur nVstpas ohligddc payer Jc prix s'il cstcii pdril tVdviction,334-— Engagc-incnt dc Vachctcurde prendrc soiu«lela choseachcleV,ihid. —Do laremisedc portiondu pri.xa condi-tion do payer le surplus daus uuccrtaiu temns, ibid.
Quellcscnoscspcuvent dlre ven-dues, 336. — Lcs clioscsincorpo-rclles, commcdcs «Iroits, pcuvcnt«Hreveuducs,ihid—Vontesdeschosesu vcnir, ibiti.— Vcute tVunecspd-rnncc iiicertaiuc, 337.— Vente cngros ct cn hloc, ifcii/.— Vcnte aunombro, au ]x>idsct a la mesure,ibid.— Commcntsacoomplissentlesventts cn erosct cn detail, 338.—Vcntc a lessai, ibid —-Lcsacces-soires dc la chose vcndueentrcntdans la vcntc, 33^.—Chosesddta-chdesdiin batimentqui cntrcntdansla vente, 34o.—Accessoircsdc cho-scsmobiiieres,341 —DansJavcntodc 1'uncdc dcux cboses, le, clioixcst au vcndeur,ihid.—•Ventc de Jachosc dauirui, ibid.—La ccssiondiiue creancc,donne au cddant lc
droit tVagtrcontrvtouscouxqui sout<obligcs11lii tlctte, 1,34»-—LodroitdoserviludorcVlloqui appartenaitauveiuleur,passeh lacquereur,ihid.•—•La vento d'un droit do preudra<leVcaudans uneudroit, obligo loveudeurde fouruir uu ]>assage,343.—Lacqudrour 110peut demanucrque coqul lui a dldvcudu, ibid.
Lc prix do la vcutouo peut dtroautro chosoquede Vargent,345.—Siau licu thi prix convenu, lc vcn-deur rccoitautrechosocu]>aieineut,cesonlcommcdeuxventesqu'il fiutdistinguer, ibid.— II peut existerun ou plusicurs prix d'uno sculcvcute,346.—-Pri.xinccrtainet in-connu, ibid.—Le prix iles vrntcscst arbitraire, 347.— Un vendeurcst lo niatlrede vendrea tel pri.xcttitcllemcsuroqu'illui plait, pourvuqu'il nc coiitrevtenne,ni a la loi,ui aux usages,3^7 ct 348.'—-Lors-que lo jprix d'une venle cst fixd araisoutiiiuomlirod'arpcus, lesriva-gesct chcmius publics ue doivcntpas fairc partic dumcsuragc, 348.—S'\, par lo tnesurago,il se trouve
SlustVarpcnsque lo vcndeurnVna
eclares, Vacheteurdoit payer lcpvixdeVe.xcddant,ibid.
On pcut ajouter au coulrat devcntclcs pactesquon vent, 35o.—Effetdc la conditiond'ou la vcntedepeud, ihid.—Efietde Iaconditioiiqui resoutlavcntc, ibid.— Stipula-lion au profitdu vcndeurou de Vac-qudreur,351.•—Unevcntc faitesousconditioncst nullc, cpiand la con-dition n'a pas lieu, ibtd.—On peutstipulerqne le vendeurttendra1hd-ritagevcndu,afermcoualoyer, ibidt— On peut aussi stipuler que 1'ao-qudreurno pourra vendre a tVautrcqu'au vcndeur,352.—On peut cn-corestipulerquele vcndeurseratenude libdrerVhdritagcdansun certaintemps,353.—Uneconditioninsdrdeau commencementdu contrat pcnldtre cliangeedansIdcorps mdmede '
Vacte,354.—Effctdc la claust;quelc vendeurseratenudepaycr Icprixdans nn cerlain tcmps, ibid.— Dccclle que Vacqucrcurpourra vendrc
DES MATIEftES. 3ot)
an vtndeur 1'tffetvendu, l, 356.—Lesnrvliesont leur cflctseton qu'ilrn csl convemi,ibid.—Ellctdcsar-rlics lt)rsqu'iln'y a rien dVxprhnd,357.—LorsquoJesdeuxparticscon-sciilcnt fiuola ventcii'ait pns«Wxd-culion, Jesarrhrs doivcntetrc res-titudesi si lo coutrut a cu son cxd-culion, cequi a dtddonudpour ar-rhes doit ctroddduit sur lc prix dola vtnto, 358.— Clauscrdsolutoircfautc do paiement, ibid.— Facultdde rachat, ibid.
Lcs changcmensdo la choscvrn-due, avant Vaccomplisscmcntde lavento, rcgardent le vendeur, 36o.—Ceux apres la vcntc, rcgardcntVotVteur, ibld.— Lcs changcmcnsf]ui arrivent apres quo lo vcndcurcst cn dcmcurodo udlivrcr, sont ases perils, 36i. —Si Vunet Vautrosontcn demeure, 36a.—•Dece quiso vend au nombre, au poids ct alamcsure, 363.—-Ventea Vcssai,ibid.—rSi dans la vcntede Vuncdedeuxchoscs,1'unevienta pdrir, 364-— Si la chosopdrit ov.antVdvdue-ment tle la conditionqui doit ac-complir la vcnte, 364 ct 365.—Sidans lo mcmccas la chosediminuoou devicntmeillrure, ibid.— il 110ddpeudpasdc ccluiqui doit acco.n-
flirune condition, de profiter de
inexdcution,ibid.—Pcrto arrivdepar la fautc dcVundcscontractans,366.-—Lesfruits sonttoujoursaceluiquiestlemattrcquandilsse rccueil-lent, 367,—Si on a rdgldpar uneconvcntion, sur qui Ja pcrtc doittomber, il faut s'y tcnir. 368.—Cc
3u'ilfaut considererponr juger qui
oit soufirir la pertc, et avoir legain, ibid.—Si1effetvenduet livrdcst vold, la perte tombesur Vacqud-leur, 369.—Si on vend un ccrtainnombrcdc houtcillcsde vin a pren-dre dansun tonneau, ct que le vinde ce tonncau se pcrdc, la pcrtetombesur le vendeur,ibid.
Quellcssontlcsventcsnulles,36get 370.—Lcsluteursct lcscurateursnepeuventachetcrdeshiensde ceu.xqui sont sous lcuv charge, 372.—Les procurcurs conslitudsdc ceux
dont ils fout !es nuhircs, ibtd.-~L'hdritler cliargd«Vunosiibstitullou110pcut vendre les liienssiihstiluds,1,3;a ct 374.—Lcsmincurs, ies in-sensdsct Ics IntcrdiU ne pcuvcntdgaleincntvcndro lcurs biens, 373.—Lrs chosrspubliqucs, tellcsquelesports, leschcmins, ctc., 110pcu-vcnt ctro venducs, ihld.— Les im-ucublesdcs cglises,dcs coinmunautds, desinineurs, ctc., ne pcuvcntetrovcndusque pour causcsndces-saires, 374.— Ainsi que lo fondsdotal, ibid.—Choscscommerclablesdont !a vente cst ddfenduc, 375.—Ventesnullcs par lo ddfaut dWecondition, 376.— Par crrcur, ibid.—Effetde Verrcurdans lcsqualitdsdo la chosevcndue, 377.—Nullitdsdcs ventesfaitesjiar dol ct violeiice,ibid. — Circonstanccspour validcrun achat fait par un avcuglc, ibid.—LVrrcurdans lo nora de la chosovenduene rcnd pas la ventonullc,ibid.—La vcnto d'uno maison, oudo bois de hauto futaie, cst valahlcpour Ic fonds, lorsquola maisonoula boisdtaicntbrules lors du contratdevtntc, 378.—La ventesouscon-dition d'un effctqui avait dtdvcndupuremcnt, nVstpasvalable, 379.
Rescisiondes vcntespour causcdeldsiondeplusdemoitidduprix, 38o.— Tcmpsde Vcstimation,38i. —CommentsVstimcla jnsto vnleur,i?'in*.—Choixde1'achctenrde rendrela chose,011dc supplderleprix, 382.Cctte rescisioncst indepciid.intedudol, ibid.—Restitution dcs fruitscontrole posscsscurdcmauvaisofoi,ibid.
DeVevictionct dcsautres trouWcsen matierc dc chosesvcnducs, 384-—Garantio que lo vendeuvdoit aVacqudrcur,385.—Nullc gnrantiedts casforluits ct du fait du princc,ibid.—Deux sortcsde garantics, lanaturelle 011de droit, et la convcn-tionnelle, ibid.— Garanticde droit386. — Garantie convcntioimellc,387.— Garantio des faits du vrn-deur ne pcut dtrc remise, ibid.—Garanties rdgldcspar quclqucsusa-ges, 388.— Dommageset intdrets
3io TABLE ALPHABKTIQUE
pourVcviclioiiclaulrrslrotiJilcs,ibui,—-Divers cffots«les Iroubles tiuosoitfirelovciidcur,ibid,—Reslitutioudu pri t avcc lcsdommagesct intd-rdls, i, 389.—Si la cliose11'apaschangdau tempsdo Vdviclion,ibid,Si la chosocst diminudoau tcmpsdo Vdviction,ibid.—Si la choseaauguicnlddcprix, 390.—Si loclie-teur a fait iles oineliovations,390et 391. VoyeaAmclionUions.—SiVachcteurtroubld110dduoiico011faitqnclquoaulroprdjndiccii la coudi-tion do son garant, 39-'|.— Luclie-teur n'est tenu tjtio tlo «lenoncerletrouble, 3^5.—Garantio avaut lotroublc, ibid.—Garantiodc ilvoitcn ventedo droits, 39? ct 396.—•Garautic en vente iliine hdrdditd,ibid.—Diinc dette, 397.— Quel-lessonllescJiostspottr lesquciles!cvcndcurrst obligdtlo garantir Vac-qudreur,398.— Conlroqui la ile-mandoen garanticdoit dtroformeV,399.—Ceiuiqui reprdscntcVacqud-reur cst cn «Iroit«VcxercerVactioncngaranticcontrelcvendeur,commoVacquereuraurait pu Vcxcrccr,ibid.—Si Vacquereurevincdavnit con-naissanco,lorsde la vente, quosonvendeur uVtaitpas propridlairc, iluo pcut demaiiderdesiloniinagcsctintcrets, 400,—^n pciit stipulerquen cas«lVIviclioii,Vacquercurnc]>ourradeinanderla reslitntionquciVuneporliondu prix, ibid.—Ccitii<niia vendu 110pourrait dvinccv1acqtiercurs'ilavail venduVlidritngcdiin tiers dont il sa cvoitVhevilier,4oi. — Si dVipresVaditiontVhdrd-ditd lo vrinleiirvend u iin' tievs lopremicr acqudrcur 110pcut dtrecviiieepar losccond,402.
On appcllcredhibitionla resolu-tion ilo la ventcpour ddfautsde lachoscvcnduc, 4°4- —^Mvcndcurdoit «leclarerces «lefauls,ibid.—.Distiuctionrles dcfauls dcs clioscsvcndues,4o5.—Rcdhihition«lesim-inenblcs, ibid.—Quoiquc le vcn-deur ignorcles defauts, lnchelcurasonaction, 406.—Dommagcsct in-terdtssi lc vcndcurigr.orclcsdcfauls407.— S'il les connait, ibid. —
Totites les clioses«ont rcinlsrs atimeinodtat]iarla redhihition,1,408.T- Chnugcinriitde la chosoavant larcdhiliitioii,409.—Silesdefautssontdvidensou«leclaresparlavcute,ibid.—Si les ilefaulspcuveutdtrecounus011pivsitinds,4io. —Si lc vcudcura tleclardquclqnc«jualildqui rcnrlela chosomeilleur^,ibid.— lldrilagovcndu conimeil soconvporte,41a-— Ddfuiit«IVxpressiondu vendcur,itj/rf.—Trompcricdansla choso,Ai3.—Rrdhihitionpar ledefautdc I unc<leplusicurschoscsqni s'assortissent,ibid.—I^i rcdhihition ii'a p.is lieu«lansles venlrs qui sc font cn jus-tico, 4'V—'Tetjs ]>ourexcrcerJa rcdhibitiou, ibhi.—Ou pcut sti-puicr que lcveiidcurncscra JKISga-rant dcsdefnutsde ln chos1)ventluc,4i5. — La rcdhibition a licu danslo casdovcntctlobicnstle inircurs,iW«*.
Diverscscausesdc la rdsolutiondcsventes,4i5 et 416.—Dilldrenceentrc la nullitdct la rdsolutioutVuucvcnte, 417-—-Loposscsseurne peutclrOdd]>ossd<ldquopar lajnslice,ibid.—Donunagcset interetss'il y a licn,4i8. —Lardsolutionde la veutorc-met toules ehosescn dlat, i6/</.—Le voiuleur rentre dans son «lroit,ibid.—Motlect cflclsdc la facultcdc rachat tliiuo chosevcndiio,419-—Faculte de-rachntex inteivallo,420.—DiiveVde celtcfncultd,^ai.Fruits depuislesollvcs,ibid.— Oh-jet du pncterdsolutoirotbinslesvrn-trs, 422.—ElVetdesclnusesresolu-toircs,ibid.—Rdsolulionsansclauscrdsolutoive,ibid.— Hdiolutioncon-senlic avanl 1'exdcution,4a^-—
jVpveslVxdcution,4a4-Causesdes ventcsforcces,4a5 et
426. — Vcntc forcco])our lc bienpublic, 437ct 428.—Pouruno110-cessitdpavliculiero,4^8.—•Siceluiqui pouvait dtre contraint, conscnth. la ventc, 429-— S'il refusedcvendrc, ibid.—Effctdc ccs sorlesde ventes, ibid.-—On110peut vcn-drc partic «Vuiilieritagcdonndecuremplacementdim grand chcminqui a pcri, 43o.— Vcntc'dcsbicns.
DES MATIERES. 3ll
par saisiect ddcrct, ibid.—>Par li-cilalion, ibut. — Par ventilalicu,ibid.
Contiv-lcttrei(Jcs) sontdcsactesquecnix «piitraitentenseinblosdpa-rcnt do lcurs conventions,lorsquiis110vculent pas y comprcndrc coqu'ils so rdservcut«Vcxpliqucxparcesconlre-letlvcsi lu coutraridldcn-trc un traitd ct uuc coulrc-letlrcnolc iletruitpas, IV,175.
Contributionpour la pcrle de coqiioii jetloa !amcrdatisun peril denaufrage,lll, 3.'ia.— Surquclpicdso fait ccltc contrihutiou, 3^5 ctsuivautes.— Si lo vaisseaupdrit, iln'y a ]>ointdc contrihutioii,348.—
Contribution.Modcdo cellcqui alicu, tlansluie succcssion,eulrc leacrdancitrsquinout, ni privildge,ui hypothcquc, V, i64<
Conventhns.Eugagenicns«pii sefornientpar le consentcmcntmuluel«ledeux ou plusieurspcrsonnesis'ilcsl pcrinisdesolier par toutessortcsdeconventions,1, 34-— Naluroetusagcdc cetto sortc dVngagement,a3o. —Lemotconventionconipreiidtoutessortcs de coutrats, traites etpactes, a33. — Maticrcdcsconven-tions, ibid.—Qnatrcsortcs<lecon-venlionspar quatrccomhinaisonsdoVusngcdes pcrsonncset dcschoscs,234.— AucuneconvcntionnVbligcsans causc,235.— Livcccptationetle conscntcmeutformcntla conven-tion, J35 ct 237.— Quelquescon-vcntions ont un nom propvc,cttVautvesnVnont point, mais toutesobligcntu cc qui est convcnu,236.— Convcntionsqui obligcntpar lachose, 237.—Convcntions,ou parccnt, 011sansccrit, 238.—Convcn-lionsdcrites, 011devautnotaires,011sousseing- privd, ibid.—Preuvesdcscoirvcnlionssausdcvit, 239. —Lcsconventionspar-devantnotairesportcntIcurprcuvc, ibid.— Vdrifi-cationdccellcsdont leseingcstcon-tcstd, ibid.— Comm^ntsc fait Vac-complissemcntdesconvcntionspar-devaut notaivrs, ibid.
Qii. peutfairedesconvcntions,ctqucllcs,241.—Lesconvcntionsdoi-
vcntclrc fattesavco connaissancoctavcclibcrtd, 1, i\i. — Pcrsonuonopeut fiiro iles convcnlionspourduulrcs, et u lcur prdjudico,«43.—Premierec.xcvpliondo ccluiqut Acliorgcd'un outro, ibid.—Sccondoc.xccptioudo ccux qui ont droit detrailcj.'pour tVautrcs,a44«—-D0V0lui qui traitc pour un aulrescn fai-sant fort, ibid.—Les coiivciitionstienueiit licu do lois, a45.—Ellesijopctvventprdiudiciera uu tiers,ibia,—Exccption,246.—RcglcsdoVinterprclaliondescouvcntions.Prc-inieve1Lcsobscuritcsct les dontessintevpveteutpar Vintcntioncom-munc des contractaus, 247. —Douxioinc: Interprelation par lesusagesou aulrcs voi.x,248.—Troi-siovao: Juger du sens ilo chaquc'ci4uscpar la tencurdoVactccntier,ibid.—Qualricme1Intentionprefe-rccuVexprcssion,ibid.—Ciiiqmeme:Des clauscsii doubiosens, 2^9.—Sixieme:Interprdtationcn favcuvdocelui qui cst obligd, ibid.—Sep-ticme. Intcvpvetationcoulre celuitiui a dii sVxpliquer,a5o.— llui-tieiueiLVbiigatioiialternativeestauchoix do celui qui estoblige, a5i.—Neuvieme: Obligationsdcchosesdont la houtd et la valeur peuventaller 11plus ou li moius, irW. —Dixiemc: Coinmentse rcgle lepri.xdcs choses, 25a. — Onziemc: Dutcmpset du lieude l'estimation,a53.— Douziemc:.Exprcssionsqui 11'ontancunseiis,ibid.—Treiziemc:Fau-tcsdVVriturcs,a54 —Quatorzieme:Lcsconventionsontlcursborncsrlanslcuvsujct, ibid.— Qtiinzieme: In-tcrprdtation dcs convcntionsjudi-ciaires,a55.
Distinctiondo troissortcsdVnga-gemensdanslcsconventions,a56.—•Exdculion rdciproquodes convcn-lioiis,2^7.—PcincsdcVincxccutiondesconvcntions,a58.—Ohligationssaustcrme, 25g.—Lieu du paio-mentpqur IVxceutiondiine conven-tion, 260.— Lcdelaidurc jusi]u'au,dcrnier niomcnt du tcrme e.xphc,ibid.—•Soinqu'ondoit avOirde coqui cst a daulres, lorsqu'011cn cst
3i; TABLK ALPHABltTIQUK
charjryparquolqiioconventioii,i,a6i.—Hoiuiofoi cutieroetitoutessortes«loconv.^Vns, a65 et suiv.—Enquel so j fatit entendroquodansuneconveiitionon pcut so trornperVunVautre,267.—Ddlaisarbitrai-rcspour1'exeVutiontlesconventionsselouVdtatdcs choses,268.—Ce-lui qui, dansuno conveiition,sVstddsistd<Vunedeinnnile,110peutplusformcrla meiuedemande,269.
Diverscssorlcs dc pactcs quon
(>eutaiouter aux coiiventions: lenr
ibcrto inddfinie,370ct 271.—Onpetitojoulcraux cngagcmeiisordi-noires011lesdimiuuer',371.— Ex-ceptioiidc ce qui blessela botinefot, 273.— Chaciinpeut rvnoncera sonilroit, ibid.—Lespactessontborndsa leur sujet, 373.—Defini-tiondcscoiulitionsiiisdrdesdansiesconYcntions,leurusagect lcursdif-fdrcnseffets,ibid.—DolacouditiondVtiddpcndVaccoinplissemcut«Vunooonvenlion,375.— Effot<lcVdvcne-mentdeceltecoudition,376.—Dola conrlition«Voiiddpendla rdsolu-tiou«Vunccotivcution,377.—Eiletdc Vdvdncmcntde ct-ttccoudilion,ibid.—Commcntsoreglentlcssui-tcsdesconventionscouditiotniclles,ibid.—Dcsconditionsqui se rap-portcntau prdsentou aupassd,279.— Contlitionsimpossibiesonuullenteonventions,280.—LVffetdesconditionspasseau.xhdritiers, ibitl.—-Lesconditionsinddpcndantcsdu faitdescontraclansont«Vabordletirelfct,ihid.—Cclicsquicnddpcndcntpeu-yentsouffrirun ddlai,281.—Dece
qui empcchequela conditioune soitaccomplicpar un dcscontractans,'a8a.
Nalure,objetct cffetdes claiiscsrdsolutoiresct dcs clauscspdnalesinsdrdcsdans les couventions,a83.—II nc dcpend pas de celui quinVxdculepofnt ce dont il rst cou-Venu,dordsoudrcla conventionparVinexdcution,ibid..— ConvcntionSsur Vavenirincerlain,284.
Conventionsqui sont nullesdansleur origine: definilinudc.ccscon-»ventions,286.—Conventionshiilles
quolquoJanullitdnosoitpaj cncorcreconnuc,1,387.—Causoticsuullitdsdes convcntions,ibid.— Pcrsonucsincapablesdo touto rspocodocon-veutions, a88. — Dcuxsortrs donullitdsdes convcntlomrdiultnntesdola naturooudoquelquoloi, »Sg.—Coiivciilionsnullesdiino pirt, ctdont la nullitdnVstpasrdciproque,ibid.—Conventionsnullcsqui ]>cu-vcntdtre validdcs,290.— LVrreurct la forceanniiUeutlcsconveiitions,aoi. — Lcsconventionssur cc quincst pascn commcrcc,soutnulles.Conveutionatinuldojwr lo changc-inentdo la chosoYeuduo,293.—Lcsobligationssauscausosontnul-Ics, 293.— Effet des conventiousntillespar lo fait dcs coutractans,ihid.—Suitedesconvcntionsannu-ldes, ibid.—Miuislerode la justiccudcessairopour Qiinulerlesconven-tions,394.—Lesconvcnttonsnullcssont inutilcsaux ticrccspcrsonncsqui en devaicnt profilcr, 394.—Toitto conveutionfraiiduJeiisocstnnllo, ag5.— iNullitdd'uriCconveii-tion pourcmpecliermi crime, ibid.—D'micconventioncontrcla dispo-silionde la loi, ibttl,—D'uuecon-vcntionportantrcnonciationaudroitdcparcntd, ibid.— Casoiilesparissontdesconventionsvalablcs,296.Diffdrencoentro les convcntionsnulles, ct ccllesqui seront resolu-toircs, 297.—Diversescauscsquirdsolventlcs conventions,ibid.—Les derniercsconventionsddrogcntaux premieres,298.—Lesuouvcllcsconventionsnepeuventfairedeprd-jmlicoau droit acquispar lcs pre-niiercsa des ticrcespersonncs,208et 299.—ConventionrdsoluoparVdvdnementtVuneconditlon,290.—Effetdesclausesrdsolutoircs,i2>iV?.—Resolutionconvcntionnelle,ibid.—Rescisiondime conveutionpar ledol,mdmcpar ldsionsansdol,qu'onappelledolut reipth, 3oo.*--Evdne-menscpiirdsolvenlesconventions/3oi. —RdsolutionparVine.xdcutlon,ibid.—Effetset suitesdo la rdsolu-tion dcs conventions,ibid..—LesConventionsacccssoiicssc resolvent
DKS MATlfiRES. 3l3
uveclcs principalrs, i, 3oa,—Auto-rite dc la juslicopour rdsoudrc lesfonvrntionsct pour cc qu'il y a acxdciitri', 3o3. — Lts «mveiitionssout rdsohvcspar le p,iiement, lacomprnsntion,la confiisionct luno-vation, 3o3ct 3o4-— Si la conven.tion qui roglesur qui la pcrtc «loittonihcr, «loitdlroobservdo,363. —On nppellc vices de conventionicoqui blessolcur unture ct leurs carnc-tercs cssentiels: quclssontcesviccs,III, 86. — Difleronccsrnlre lo plusou le moinspour Vetletdcs vicesd.sconvenlions, 87. — Ou distiiiguo
auatrccspcccsprincipalcs do viccs
cs convcutions,Preiniere: L'igno-ranccon crreur de fait 011dc «lroit,gi ct suiv. —•Deuxicmc: Ln forcc,IOIct suiv. —Troisieinc:Ledol etle stelliount, n3 ct suiv.— Qua-tricmc: T.csconventionsillicitesctmalhonncies, 118 ct suiv, — Deuxsortcs«leconveutionsillicites, 118ct 119.—Commcntune convcntioncst contraireaux lois, 119 — Con-vcntionspunissablcs, 120.— Effcts«lcs convcntions illicites, ibid.—Quautl 011pcut rdpdttr ou non cc«juicst injustcmcntdonnc, ibid.
Engagemcnsqut se formentsansconvcntion, 122ct suiv.
Conventionnel(hevilier).Questionsur ses«iroitsct ohligations,V,33et34v
Conventionnel( reiour ) entre as-cciij?ansct descendans,011autvesicommcntil se reglc, v, 355.
Cooblijcs. La condition des co-obligessolidaircmcntpcut t-tredifle-rcnte', lv, 21. — Lcs.coobligdssoli-daircmcnt pcuvent paytr pour lcdebitcur, lesunspour lesautrcs : leddbiteur rcstc nlors obligd cnversccivxquiont payd, v, 351.—Lclegsde ce que doit 1111de denx coobli-gdssolidaircment,n'acquittcque lui,vi, 434.
Copartageans ( garantie cntre ).Ellea lieujxmrle partagcdeschoscsqui dtaientcommuncs,111,265.
Copiesd'actes. Cas 011cllcspeu-vent servir au ddfautdcs originaux,iv, i73.
*ix.
Cornelid{do lege) de falsis. L.D. iv, 100.
Corneliam( ad lcgan) do sicariisct vciullciis.L. 1). ix , 187.
Corporibus(tle ) ct colfegiis.L.D. ix, i75.
Corrttpto( dc scrvo). L. D. vu,339:
6'ours d'eau. Voy. Eau ct Flu"minibus( de).
Courtters.Lcursfonctions,lll, 8actsuiv.
Cousins(tous lcscollatdrauxsontcomprissouslc nomdc ). Lcur dis-liuction sclon icurs rangs dans Icsordrcs dc coilatdraux,v, 372.
Coutumei(les)considerdrscommcantant delois arhilraircsqni, sur lcsnu!mcsmaticres, sontdilldrcntcsendivers Jieux, 1, 81 ct 82. — DansVoriginelescoutltmcsn'ontpoint ctecVvilcs;cllcsse sont etablies par leconsentcmentdcs pcuplcs, par unccspecedc conventionde lesobservcret par Vnsagc, 110.—Elles ontforcodc lois, ct cllcsscrvcntdo re-glcspour Vinlei-pretationdcs autrcslois, 115ct i16.—Lcnon usagelcsabolit, ihid.—Quand lcs contumcsvoisincsetccllesdcsprincipalcsvillesservciitdercglcauxautrcsjieux,i8a.—Origiucdesdiverscsjurisprudcn-ccsdescoutumcssurlcs tcstnmcns,V, i4- — Droitde retour borncparqnclquescoutumcs,365.
Creancetct creanciers.Privildgcdcscrtbnciers.Voy.Privilegei,—Lccessionnaire«liinecrdancepeut agircontrc tous lcs obligds, 1, 342.—Droitsdcs crcancicrssur lcs hiensde leursddbitcurs, 43o.— Aqui scdonnclc nomdc crdancier,II, 124.—Sile creancicrpcutstipulermoins
3u'iln'a prctd, 127.— On pcut
onncr une crdance,ct il nVstpasneVessairejxnir la validitddc la do-nation que le debitcury coriscnto,3io. -^-Lcs crennciersne pcuvcntpoursuivrelesfiddjusseursoucnutionsqu'apresladiscussiondcsbiensdude-biteur, 111,44-Voy-Caution.—Obli-gationsdu lutciircrcancicrqui com-pofoavecksautrcscreancicrs,162.—Lccrdancicrpeut dtreiiommdcuva-
22
3i4 TAUI.t ALFIIABt.UQlJK
lcur uuxhienstthiiiiiloiiudsd'uu dd-biteiir,ili, aaa.—Diversesc-spcccs«lefruiuh*uii prdjudico«le.screaneiers,358ct suiv. Voy./Vunr/tf.— Droitstlucrdaiicicrsnr !eshiensdosoit<h>-biteur, si le guge«ju'ila pris nistpas stillisaiit, 3yj.—llypothcquepoor tous lesheritiers«hitivnucier,sur toutcequi esthypolhequd,5y>ct 401.—Locreuneieru«>jvul, parvoie<leliiit,se saisirdiui gage,4i3.— II tst ohligd<lediscutcrles hieusrestes ii son dehiteuv, avaul quo«Vinquictcrlesliersdetciiteuis,4i8.—Coiiuueiitlecreanciersuhsdqucntsassuro Vhypollicqiie,Aaa.—II cstiii choixdu crdaucierdVxevcersonhypothequesur celloqu'il voudra<le plusieurs cboses hypothdqudes
fiotu'unoseuledelto, 427-—Ledd-
liteuv «'st tenti do rcmbourscrauCrdancierles dd]>ciisesqu'il a faitespour la conservationtlu nagc, 43a.— Commcnt1111creancievpcut ctromis cn posscssiondu gagc, 435.—Dioit du crdancierbornd a celui
auavaitle ddbitcur,436.— Qucls
oivent dlrelcs soiusdu crdancierpourle gagequi cstcn sapuissancc,437.— Le creancierne repoudjwsdu gagc qui est en sa puissancc,lorsqu'ilvienla pcrir par cas for-tuit, 438.—Lecrcancierqui se sertdu gage, coiilrcle grd du ninitre,commetUIIlarcin, ibid.—A quoicst lenu lc creancierqui re<;oitdela ventcdu gagej>Iusqu'il 110luicst du, ibitf. — EngagcmentducreancicrdansVantichrese,43g.—On distingucIroissortesdc crean-ciers, t\$i. —Quclssont leurspri-vildges, ibid.— Entrc crdancicrsprivilegies,il n'y a pas prioritd«lctcmps,4'j3-—Concurrcnccdccrean-ciers pour «liversdepots, 463. *-Concurrencect prdfdreuceentrc descrdancicrsprivildgids,465.—Prefd-rencc cnlre crdancicrsprivildgids,ibid.—Trois ordresde crdanciers,466.—Effelsdc la subrogationauprivildge dcs creanciers, 4^7-—Commentou peutacqudrirsansau-torilddcjusticele droit diin crdan-«icret sonhypotheque,47i.—Cclui
qiii puic un trdaiicter privildgid,succedeiisotiprivildge,ill, 474"^"Lecrdaucicrqui p;iie 1111iiutrecrdaii-ciir jdiisnncien«nielui, suctvdeason)iyjiolho<]ut>,476.—Lccrdancievriuisaisit Its «Iroitsrt actionsdeson«lehiteiiv,cstsubrogd«iseshjpothe-«iitcstt privildges,i'W</.—Du rcfusfiiiljKiruu cveancier«lortcevoirsonpiieinent,4811IV,n3 et 346.—LocveaiicierJKTI!sonhyj>olhequesur Icfomlsquesondebiteurlui avait hy-polheque,lors<ju'ilvientu perdrc ledroit<jii'ily avait, 111,433.
Lecrenucicr<juiconseiita Vnlid-iiationdu fomlscngngd,perd sonliyjiotheipies'il 110la rdserve, 484.— Si lo Cveancierqui consent«juosongagesoitobligd11un aulre, rstcensdremctlrcsontlroit, 485.— IIreiitvocn son droit si Valicnationn'a pas sonclfct, ihid.—Commcntse «foitenteudre le cousentemcnt«lucvcancicrii Valienation,486.—Un des heritiers «liine succession,creancierdu defunt, ]>eutdcman-dcr la sepirationdcsbicns, iv, i3.—Soliditdentre ]es crdancicrs,16.— Elfct du dol tles crcaucicrs i»Vdganldd fidejusscur,64- —•Locrdancier110pent ctre contraint atlivisersatlette,3^2.—Lcddbiteurrestc toujoursobligdsi le creanciersuccodea la cautiou, ou Ja cautionau crdancier, 3^6.— Lc paicmcntfait ii l*uiidcscrdancievsqui out uudroitsolidaire,lihcrcenvcrslcsau-tres, 357. — L'un des crdancicrsquipeutrccevoir,peut innover,3S|.— Ceque peut fnire le crdaucicraqtiisondebitcurcndelegucunautre,386.—En cas dc ddconfiture,locrdanciersaisitVungagcest preferd,390.—Prefercncc<lescrdancicrsdudclunta ccuxde 1'heritier,sur lesbicnsdeVhdrdditd,v, i63. — Prd»ferencedes crcanciersdc Vhdriliera ccuxtlu ddfunt sur lcs biens deVhdritier,164.—Contribntioncntrelescreancicrsquin'ont ni hypothe»quc ni priviloge, i65. —Concur,rence enlrolcscreanciersdu ddfuntSur lcs bicns doVheriticr,ibid.—L'hc'ritiercrcancierconservesadcttc,
DKS MATIEBES. 3l5
v, at8. -- Scsdroils et obligatlons.VoyeaIleritiert beneficiaires.— Ef-fct diiretoura 1'dgaiildescrdauciers,363.— Un crdancier]>eutIdgncriison tlcbitcurtoul ce qu'i'1lui doit,ou unojwrlic, vi, 43».
Creditii(derchus).I.. D.vii, 345.Crcditorttm( dohis qtti in prio-
rtini) locuiiisucceduut.L. D. vill,
Creditontm(quai in fraudem)facta sunl, ii3 restitunntur. L. DIX, 55.
Crimetet Delits. Ils sont inliuis,l, 45.—De qucllcsvoicson sosertpour les punir, 46.— II nepout yuvoir dc cnution 111matiero tfecrimcsct delits, IV,35. — Danslescrimes, lo sermcntnc pcut dtro«Id-fdrd, ni par Vaccusatcurti Vaccusd,ni par 1'acv.tisdi)Vaccusateur,ni jvarlc jugc ii aucm. des deux, a3a.—Danslescrimeset ddlits,la pompen-sationn'a pas lieu, cxceptclorsquils'agitdedoiumagcs-intdrcts,374.—*La minoritd peul «lonncrlicu demoddrerles peiucs, maiselle nVm-peVhepas la condainnatiouou dd-aommagementdu malcausd, 4l9-—Engagemensdo Vhcriticrii causedes crimcset delilsdoceluia qui ilsuccede, v, 169.
Criminibus( doextraordinariis).L. D. ix, 169.
Criminttm(de abolitionibus). L.D. ix, 198.
Culledivin.La religionet lcs loiscivilcsdistingucnt leschoscsdestt-necs au culte divin dc toutcs lesaulrcs, 1, 225.
Curateurs(lcs ) ne peuventaclic-ter les biens de ceuxqui sontsousJeur charge, 1, 372.— Lecurateurdu prodigue ct dc Vinsensdpcutrcionccr a la socidtddont ils font
Sartie,U, 221.— Quellcssont Jes
iversesespecesde curateursct leurpouvoir, III, 212ct suiv.—Cura-tenrs dcs inscnsds,ai4--~Dumi-ricur en ddmence, 215,— Ladd-mence doit etre prouvdc, ifciVi.—Fils curateur de sonpereou de samere en demence, 216.—Fils defamillecndduveneeadanssonpereun
curatcurnaturel,111,ai6.—Lomarl110pcut olre curateur de sa feininocn «Idincnco,ibid.—Lorsquela dd-lncncocstpav intcrvallcs, lo cura-teur nVxercoquodons lcs momensdo ddinciice,217.—Inlirmitdsquideinandentun curatcur, ai8. —Cu-ratciwdes protiigucsintcrdits, aio.—I.cprodigtiodoit etrr prouvdtel,220.—Le lils no pcut dtrecurateurde son]>cveprodigue, ibid.—Durdedc la chargodu curatcur diin pro-digue, ibid.— Curatcur aux bicnsiVunalisent, ibid.—Curatrurti IVn-fiiutqui n'cstpascncorend, 2ai.—Curatcura uno succession,ibid,—Cuvatcuraux biensvacnns, aaa. —Un crdaucier110peut clra curateuraux biensdo son ddbitcur,161V/.—Pouvoirtlcscuratcurs, aa3.
Scrincntel ndniinistrationdescu-rateurs, ihid.—Dillcrciicecntrc lcstutcurs et lcscurateuvs,224.—En-gagemensdescuratcurs, ibid.
Actioudcscurateurs aux ptrson-ncs, 225.—Descuratcursauxbicns,226.—Descuralcursaux biens deVabsent,ibid.— Actiondu curatcurdout la chargecst finic, ii/rf.—Ef«fets tlc Vactiondescurateurs, 227,—Hypolhequcsdcscurateurs, ihid.—Ils sont pevsounellcinentrespon-sablcsdcsfraudcs que font ii leurscrdancicrslcs ddhiteursqui sont alcur charge, 368. — Ils peuventfiire et reccvoirdcspatcmenspourccux dont ils sont curateuvs, IV,357.—Us peuventfairo des nova-tions, 33o.—Le curateur a unesnccessionvacantc rcprdsenteVhd-riticr, V, 208.—On pcul nommerun curatcur pendant que Vheriticrdelibere,214.—Onpcut cn uonimer.un a Vcnfanta naitre, a raisondimesuccessiona partagcr,293.
Curateurs. Eccldsiastiquesuom-mdscuratcurs.Voy.Ecctesiasliques.
Curationis(de utili causiactione).L. D. viii, 126.
Curatore(de )bonisdando.L. D.ix, 54.
Curatore(de eoquinegotiagessitpro). L. D. VIII, i3o.
Curatore ( dc ) ct de ventre in.
3i6 TABLK ALPIIABltTIQUE
itosscsslomutniittendo.L. D. sill,
163.Curatoribut(de). L D.vui, ioa-Curatorihut( de) furiosoet uliis
cxtra miuoirs dai.dis. L, D. viu,i37.
Curatoribut( de suspcclis). L. D.vni, u5.
Cttratorit( quaudocx facto) mi-
liores ugerevel convetiiropossunt.L. D. Vlll, 114.
Curatorum(dcadmiuisiraliotiectpcriculo). L. D. viil, io3.
Curatorum ( «lo auctnrilate cxconsensii). L. D. Ylll, Ii3.
Curatorum(do luredibus). L. D.Vlii, i3i.
D.
Damno infecto(do). L. D. VIM,383.
Debiteurt.Droits dcs crdancierssur hs hieusdo leursddhilcuvs,1,43o.—Ditloivntcsacccptionstlu motdebiteur,II, 124.—Aquoi le dd-bitciircslobligddans1«;prtit, 128.— Transactionavcola cautiondiinddbiteur, lll, 6. — P.iieiueutfuit]>ar1111tiers ]>our1111debilcur, 279.—Rcvocalion<iocc quofoutlcs<ld-biteursenfraudctloleilrscrcancicrs,356 et suiv.—Peiius <hiddbitcurqui fraudc ses crdancicrs,Wj. —Si lc dehitcurpeut ddgagcruu gageendoiuiant1111ntttre gagcdc meuicvaleur,oucn donnantcautiOu,427*—Lo«Idbiteurcsttenudcrembourscraucrdancierlesddpcnscsqu'il a fai-tcspourlaconservationdu gage,432.—Le ddhitetirqui «loiinocn gagotmechosc]x>uruucnutre, coinmetloslellionat,434ct 435.—II ne peutrcprcudrclo gagcsansle consente-mcntdu crdancier,435.—L'hypo-thcquecst borndeau ilxoitquavaitlo ucbitctir,ibid.—Leseiinent dd-fdrd ou tldbitcur ctciiit la dettoquaudil a jurd avoir paye, 480.—Si lo ddbiteursuccodea sou fiddjus-seur, la sdparationdes bieus do Jasucccssiona lieu, IV, 12,—pfaturedela soliditdentrc deux011plusicursddbiteurs, qui doimj au creancierle droit dV.xigcrla dettc cuticrodoccluidesddbiteursqu'il choisit, 16.—La reinisefaite au ddbitcurcstccnsdefaitc a la caution, 43.—Lacaution,ou lo fiddjusseurno peittdtrcpoursuiviquVpresla discussion
desbicnsdu ddbileur, IV,44-—'•"discussionno sVteudpa. aux hicusaliduds]>arlc ddbileur, A6.—Lcliddjusseurnc peut obligerlocrdau-cier<Iefaire desdiligcuccscoutrcloddbileur, 7«— Exccplioiistlutldbi-leur qin sont comniuncsa la cau-tion, 49.—Loddbilcurdojt iudcm-uiser le iiddjiisseur,5a. —Cns011lacautionjKutagir coiitrclc ddbiteurovantlc tcrme, 53.—Si lc fiddj'us-scurpaic, ignornntICJ"\ccj)tionstluddhhcitr,55. — S'il nVveititpas leddhiteurqu'il a paydpour lui, 58.—Rccoursdesfiildjusscurscoutru!esddhiteiirs,59 ct suiv.—LVxccptioupcrSonncllc<Iudebitcur110deVhargepas lo fiddiusscur,63.—Si leddbi-lcursuccodcaucrdducicr,oulecrdan-cier au «Idljiteur,68.—Si lo crcan-cier 9UIc dcbituir succedoau fidc-
{'iisjeur,ou lc fiddjusscura Vun011a
autre, 69. —Lc ddhitcur ne doitjamais «Vintcvctsdinteitits, 106 ct107.— JXatuvcdes ]>aiemensfailspar lrs ddhitcurs,ct leurscifets,334et suiv.— Paiemciitpar autro qucpar le debiteur, 337.—Plusieursacquittcnieus pour plusieursddbi-tcurspar 1111seulpaiemout,33o.—Deuxobiigationsdun nieme debi-teur acquittdes par un seul paie-ment, 3^0,—Si la clioscpdrit, leddhiteurcst acquitte, 345.—>Effetsdc la consignation.faitepar lodebi-teur lorsque le crdancierrcfuselepaicment, 346.—Debiteurs'recusa faire la ccssiondobieus, 348.—Loscautiouset lcscoobligcs])ciiventpayerpour lo dcbitcur, 35i. —Du
DES MATIEttKS. 3>7
dcliitcurqul, deVargcntd'un autro,pnio ]>ouvsoi» mcnie au crdaucicrconmuin, iv, 35.*j.—Loddhitcurdeplusiciiis dettes ncrjuittocello qu'ilveul, 35o.— Lespaieiucnss'impu-tcut au clioi.x1I11ildhiteurct en safavtur, ibid.— La compcnsationcstVactjuittementrdciproquacutrc<lcbi-tcuvs, 367.—Entro qtHs ddbitcurspcut sofairc la compciisation,370ct suiv. — Eftetsdo la uovationquisVperecntrole crdancieret !cddbi-teur, 377et sniv.— Effotsde la ces-sion do liiens par un tldbiteur,393ct suiv. VoyeaCessionde biens.—Uncrdancierpeut leguera sonddhi-teqr tout ou partie do ce qui lui cstdu, VI,43a,—LolegscVuncsurscancoh un debitcur lc ddchargcdes intd-rdts, 435.
Debordement.Aqui appartientceqni cst laissddans 1111lioritagcparuu ddbordcmciit,111,331.
Decet ( registrcdcs ). Voyeaiie-gistres.
Dechargede la caution.Si elleestopdrd:*par ia cessionde hieus, IV,396.
Dcchargedcs caux diin toit (lcdroitt!ela)estuneservitude, n, 406.
Deconfittire( la ) cst 1'dtatoii setrouvcun ddbiteur lorsquesesbicnsnc sufiisentpas u sescrdauoierspourIcspdycrtous, iv, 3Q8.—En casdeddconfiture,le crdancicr saisi d'urigagecst prcfcrd, 399.— Et aussilevendeursur la cbosoveiiduc, ihid.— Mode tVacquitlementdcs dcltesconvcntionncllcs,400.
Decretit( dc) ab ordincfaciendis.L. D. ix, 2^9.Decrets(les ) ne font pas cesscrlcs servitudcs, 11,436.
DecridVspcces.Un paicment,fait!a veillo diiu ddcri dVspeces,estnul, IV,35o.
Decitrionibus( de ) ct filiiseoruin.L. D. jx, 234.
Didommagemensdont cst tcnuunhdriticr, V, i58.\Defautt tVunochoso vcudue. Si
Vachcteurpeutse plaindrc de ceuxqui sontdvidensou prdsumes,1,409et suiv4
Defen/tt tacitn faitespa»leslois,t, i85.
DeJ'enioribitt(i\Q).L. D. VII,aoa.Degret dcs collatdraux.Commcnt
seroglolour pvo.xiniitd,v, 3ao.DegrJsdeparente. Mauicrede lcs
coniptcr,v, 3aa.Dejecerint(dc hisqui). L. D. vn,
3a3.Delai. Quand est censdexpird !a
delai pourpaycr ou potir faire touteautro choso,"i, 260.—Ddiaisarbi-traircs pour IVxdcutioudes conven-tions, 268.
DeUgation(la ) cst le changemcntd'un «Idbiteurau lieu diin autre,IV, 384-— La ddldgation«lemandele conscntementdc toutcslcspartics,ibid.— Dilfdrcncccutro lo transportct la ddldgation,ibid.—Lotrausportd'unc dcttc, ni Vobligationdiinticrs.pour le ddbitcur nc font pasde dd-ldgation,385.—Ddldgationdu crdan-cicr, ou autrc par souordre, 386,—Ddldgation,sousla fonnc de nova-tion, ihid. — IJOddldgudno pcutfaire rcvivrcla prcmiereobJigation,387.—Loddldgudne pcut soservirdesnioyensqu'il avail contrclc dd-ldguant, 387 ct 388.
Dehgationibut( de ) ct uovationi»bus. L. D. i.\, 128.
Delibcrandi(de iuvc). L. D. vill,188.pDclibcrationcn matiorode succcs-sion. Casou elle a lieu do la part«Vunhdritier, ct scscffets,v, 2i3 ctsuiv. —Lcs cnfans ddlil>dranssurVadditiontVhdrdditc,ont droit a uneprovision,309.
Delictis ( de privatis ). L. D. IX,l52.
Delits et crimes (11 nVst pointadmisdc cantioncn maticrcde), iv,35. VoyezCrimes.
Delivrancedes objets vendus(la)cst le prcmier engagcmchtdu ven-dcur, 1, 311.—IJOsccoud c?t )agardc dola chosovcnduejusqu'a laddlivraucc, ibid.—Wode de deli-vranccdcsmeuhlcset immcublcs,ctdeschosesincorporcllcs,3i3 ct suiv.— Effets de la ddlivrancc,3i6 etsuiv.—Temps et lieu dc la ddli-
3i8 TABLfe ALVltABrVnQuK
vrancc,i, 3ai. —Peiuesdu rclarde-meiitdunslii ildlivrance,3ai et 3aa— Ohligiitiousrespectivesdii vcn-deur cl <loVuclu-tcurrelativenienti1« delivrauco, 3a4 ct suiv. VoyenContrat de vente.— LaddlivraucoiVunjirOti-stiuVessairojvourforinerIVngiigcinent,II, 126.— Possessionqui 110se preiul que ]>arl.i ddli-vrauce, iv, 268.—Enquoiconsistola delivranccqui douuola possessiou269.— Ddlivraucoct prisode pos-session<lesmeubles,«!esiiiunciiblesct tleschoses«piiconsistcntendvoils,269ct suiv.— Eu maticredodeli-vrancedc clioscsldgiides,lc ldga-tuirc doit avoir la delivrauccdiilcgs, et ncpeut lc prcndrodo voiodo fait, vi, 5ia.—La delivrancodoitelrofaitoau lieuoiicst la choseIdgudoau tcmps<lela niort du tes-tatcur, 5i4- —Llidritier doit noquitter les chnrgesdesfondslegudsjiisqua )a ddlivranco,5i8.—11souf-fro la pcrtc arrivdcpar lc rctardr-ment do la ddlivrance,ibid.—IIdoit garantir la delivranccdimochosc ldgudeiudefiniment,5ig. —11ne garantitpasla ildlivrancediincchoseddsigneccn parliculter, 520.
Demandes.Celuiqui s'cst desistddiinc «lemandoncpeut pltu formerla mcmedcmaude,l, 269.— Modede dcmandcdan.iVinstanccdo par-tageentrecohdriticrs,Y,357.—En
aucltempscoinmencclaprescription
csdemandcspourdettes, IV,3i8.—Ladcmandccnjusticeinterromptla nrcscription,329.
Demandescu garantic.Voy.Ga-rantie.
Demence.Les pcrsonncsqui sontattaqudesdedemcnconeperdentpasVdtatquc leurdonncntleursdiverse3qualites, I, 203.—Laddmencediinmajcur doit ctre prouvdepour luidonnernn curatcur,111,2i5. —Unfils pcut dtrc curateurde sonpereou de sa mereen ddmence,'2i6.—•Lept^rccst naturellemcntcurateurde son fils tombden ddmence,ihid.—Un marine peut dtrecurateurdosa femmccu ddmcucc,ihid.—Dansles ddmencespar intervalles,le cu-
rateur nVxcrcoscs fonclioni qnepcndantla ddincnce,lli, 217.
Denicrsdotaux. Lo fondsquolemari acquiert«lesdenitTS«lotaux,11't-st]>asttota),maisproprcaunuiri,II, a53.
Denlcrsd'un ininetir.Leuremploilorsqu'ilspvoviennent«Vunovente«lottcttesncliws, 111, 161.—Letuteur cst responsabledes intdrdtss'il ne les a pas einployds,i63 et164.
Dcnn!es.Lcurvente«'stforceodansles eas «loneVcssitdspnhliqucs, I,4a8.—Obligationsdu ddbitcur«lunslo casdc changcnient<lela valeurdesdcnrees«loutil rst tenii,II, 128.
Dcpens(les)sontconsiderdscotnmcunc sortcdc «lommagesct intereti,IV,96.
Dcpenses.Ccllcs«piipcuvcntdlreprisessur le fondsde la socidtd,11,195.— Qiiellcssont les tldpensesdout 1111niari cst chargd, ct cellesdont il doit ctrc rcmboursd,278ctsuiv.— Remboui'sementi)ts clepcu-sesfaitespar1111procurcurconslitud,III, 41 — Queflesddpensesles tu-teurspcuventemployerdans leurscomptes,176.—-Commcntscreglentles«ldpcnsesdu mineur, 184ctsuiv.—-Lcsddpcnsrsfaites poiirla «X)ii-servatiou dim gagc «loiventctroremlioursdcspar lc debiteur,432.—Ondistinguotroissortcsdcdcpensesquim hdritierpeutavoirfaitestlanslesbiensde Vhdrdditd,v, 218, 265ct suiv.—Rcmbciirscmentdcs dc-penscsfnitcspourdcsbienssujetsarapjxirt,3go.—Durapportdesdd-pcnsosfaitespourddncation,396.—Si-un heritier doitdtro rcmboursdde scs ddpensespour la gardod'unfiddicommis,VI, 517.— Ddpensesfaitesparun fermier.Voy.Fermier.— Par uh prencur. Voy. Preneur.
Deportatis( de ). L. D. ix, ai^-Depositaires.VoyezDipdls.Depositiondctdmoin.Siona droit
de 1'exiger,IV,191.DepStset Depositaires.Efiquel
cas un ddpositatreest tenude lar-gentddposdpour prdtcr,II, 129.—Usage du ddpdt, 139.—Consd-
DKS MATIERES. 3ig
qttfnced•'ufideiitddilddpAt,II, i4o.— Lc dtjiit, designdsous lcuoin«!oscfpu-slro,cst «lodcux sortesj rcluifait «logrd ii grd rnlro les partics,ct ccluiordonndcn justicc, iiii. —
DdpAtiViumicublcs,ibid. — Ddpfitde gageurcs, i/|2. —DdpAtndces-sairo, ibid.—Ddpotde chosessai-sics, i43. — Depot choa les lidle-liers, ibid.—Dcfiuition du dcpot,144*—N t,0'>dlrogrutuit, if\5.—Espece<lodepotdes immcubles.On]>cutdeposerla choso dini autre1un voleur meiue peut dd]>oserunocliosovoldo, ibid.— Restituttou<!ola chosc«leposde,i cclui «juien cstle maltrc, 146.— Commentle dd-pdt pcut cire rendu i autrc qiiVumailro, ibid.—11 peut dtre retirequand le maitro le vcut, 147. —Licu ou la choscddposecdoit dtrerenduo, 148.—Toitt ce que lachose ddposdepcut produirc, cstaussien «Jepdt,ihid,—Ddpotavccla libertd au ddpositairo<l'uscrdela choseddposdc,149,—Si la choscddposdcapparticnta plusicurs, ibid.—Si un des hdritiersayaitt recusaI>ortiondu de'p6t,le ddjxwitairede-vient insolvablc, i5o.—Si cnlroplusieursproprietairesi1cstditqu'unseulpuissclietirerlc ddpdt, I5I. —Si plusienrssont ddpositaircsd'unomeincchose, iWrf.—Si lc ddposi-tairc use dc la choseddposdc,i5a.— De'p6tpour Vintdretdu ddposi-thire, ibid.— Ddp6tdiine cassctteoii sont plusicurs choscs, i53. —Frais dc la garde d'un ddpfit, i54-— Ddpcnsopour la chosedeposde,iWrf.— Frais de transporl, i55.— Dechargedu ddpositairc,iWrf.—Fondtmcntdu soindu ddpositairc,i56. — Faute du ddpositaire,ap-prochant du dol, 157.— Deposi-taire ndgligcntdans sespropres af-faircs, i58, — Si la chose sepcrdpar la fautedu depositaire,i5g. —.Conventionpour Ja qualitddu soindu ddpositairo,iWrf.— Ddpositairoqui sVstingdrdlui-memea sechar-gerduddpot, 160.—Dnddpjsitairequi a vendule depotct Varachete*,ioid,—Si le depositaircest cn do
nicnrcdercudrts II, 160.—Deji6t<jui
Iietitdlro renducn Vun«!oplusicurs
ieux, 161.— OhligalionttoVhdri-tier <luddi)ositnirc,ibid.— Si lhd-riticr vcudla chascddposdc,163.—LodepAtne secompcnsepoinl, i63.— Le dcpositaire110doit ricn c.xi-gcrpourJa rcstilutioniludd])6t,164.—CVluiqui a ]>rtUdi un tiers 1'clfctqui lui avait dtd doimdcn depAt,nVn cstpas nioiiisohligdde lc ren-tlrc, ibiil.— Celuiqui a fait lo dd-
{>6ta uncaetioncontrecclui(auqucl
c prdt a dtdfiit si Vobjetcst faciloi rcconnaitrcj si 11011il nc pcut agircjuecontrc le dcposilairo, i65. —Difiereiiecentre le depositairect lcsequestre, 166.—Ce qu'on entendpar ddp6tnccessairc,169.—Defini-tiondocetteespcccdedep6t, 170.—Cetlepdtcstconvcntionncl,iWrf.Dc-voir tlu depositairc,ibitl.—Reglesdcs autrcs dep6tsqui pcuvcnt s'yappliqucr, 171.;—Prdfercnccpourlcdep6tsur lesbiensdesddpositairespublics, iii, 459.—Caution d'undep6t, seseftcts,iv, 58.—La com-pcnsationna pas lieu cntre lo prdtct le dep6t, 373.
Derelicto( pro). L. D. ix, 3i.Descendans.Lepremicrordrodcs
succcssionsldgitimescst cclui descnfansct autresdescendans,v, 6.—Qui sont ceuxqu'onoppelledcsccn-dans, ct s'i!ssont touscomprissousle nomdVnfans,282.—Lcsdescen-danse.xclucntlesascendansdcssuc-ccssions,297.—CommentsVtablitla lignedes descendans,3i4-—Dif-fdrcncoentre cette ligneet cellc dcsascendans,319.
Designaliondans les tcstamens,ccquecVst,VI, 191.—En quoi lcsdesignationssontdistmguccsdcscon-ditions, 192.
Diiiitementdimodeinande.Celuiqui sVstddsistdd'unc dcmande,ncpent plus la formcr,1, 269.
Destinationsdans lcs tcstamens,coque cVst, VI, 190.—Lcs desti-nationsdiffercntdeschnrgeset desconditions, 192.
Destitutiond'un tutcur.Sescauscs,111,191rt 192.
320 TABLE ALPHABETIQUE
Detail( vcntccn). Commcntcllcsitccomplit,i, 338.
Dctentcurt.Ladiscnssiondeshicnsdesddhitctirsdoitdtrcprdalahlcmcntfaitcnvnntquc d'inquidterles ticrsddtcnlcurs,m, 4i8.
Ditention.(dificrcncecntrcla ) ct)d posscssion,iv, a34-—Coinbicnil y a dccanscsdo)addtcntion,/Wrf.—Lapossessionnodctnandcpasuncddteution conlinucllc, 2/J4-*—Dd-tcntionquc )c niallrc nc pcut 6tcr,
Dettct. Sur quoi s'acfjuittcntlcsdcttcs passivcs ct aulrcs cliargcscVuiicsocictd,ll, io/j-*—Ndcessitddc fairc cmploidcsdeniersqui pvo-vicnnriit «lc la vcntc drs dctlrsdu iniiiciir, III, 164.—Eflels dnpnlcmcntdrs deltesquVnnurnitpufaire nniitilercn justicc, 283.—SiVonpcutJtypothdquersonhicnpourlcs dottosdcs ntilrts, 399.—Si laprcscriptiondc Ia deltcdtcintVliy-
Sothcqttc,48--~~ Caution cVunc
ettc ii venir, IV,33.— Si lo fidd-jtisscurqui a ocquittduncdetto, nsonrccourspourlc reinbourscment,5a ct 53. — En qnel tcmpscom-,mcnccIn prcscriptiondesdrinnudcspourdeltrs, 3t8. —Dilldventesmn-nicrcs«Vniidnnlir011dodiniinuerlesengngrmrnspourdcttes, 332.— A
auellcclioscso donno lo nom do
cltcs, 336. — Lo paiement fnit
IJOUVnvoirun trnnspovtnVlcint]>ns
11deltc, 338.—La vrntcd'un gngcliVcqulllc ia detto que jusquii loconcurrencc<leccqut rii vient, 33o.-—Lecrennetcrnrst pns oliligddodiviscrlepaieiurnt«losadrttr, 3^2.—Divrrsis inanitirs de painnrnspourncrjnitlevunedellr, 343.—Sila choscqnt dtnitdue vient i pevirsaus ia fnutcdu tleuiteur,la «Icltcrst ncquittcc,3^5.—Ln conftisiondtcint in deltc, 55o.—Lcddbiteurdo pltisicuvstletlesncquiltc c<'lles
J[u'ilvcut, 359.—L'iiiipiitnlionso
nit sur ln dette dont il rst plusnvnntngcu.xnu ddbitctirdosncqtiit-tcr, 36o.—Iinputntlonqul n liculorsqu'1111paicinentcsl fait stirdeitxdcltes diflermtcs, 36i. —•Imptitn-lion du pri\ du [,n;;oliypothdqud
pourplusicursdcttcs,IV,364-—-Hya dcs dctlcsqui nc sc compcnsculpoint,366.Naturedcscompensationstpii ont licu pour «lcttcs,ct leursclfcts, 367ct suiv.— Pourcompen-scr il fnutquc lcsdcttessoitntliqui-des, 371.—Et qu'il n'y dit pointdVxceptionqui onnullc la dctlc,iWrf,—Lcsdettcsnondchuesno sccompcnscntpas, 372.—On pcutcompcnscrdcux detles dgalcs cnsommes, mais dnillcurs indgalcs,374-—Novationdcsdcttes, ct sonellet, 377.—NovationdepluSieursdctlcscn unc, 379.—Toutcsdcttcspeuveiits'innoV<r,381.—Objctdela ddldgationditnc dcttc, 384-—Eifetdu transj>ort<Vunodottc, 385.—Unc premiercdcltc andantioparla ddldgnlionnopcut rcvivro,387.—La ctssiondcbicnsnVcijuittcpnsJa dcttc, 3t)4>—^'i0 ncst rccuoquVnavonnntIndetto, 396—Ohli-gatlonsdes crdnncirrsdontla deltecst conditionuclle,4oo.—L'hdritiercst tetiu des dettcsqui 110doiveiitctrcpaydrsqunjircslamortdoceluiqul les n conlracldes,V, i58.—IIrst trnudesdeltcsou-dclidcsbirnsdc Vhdrdditd,i6a. — Trois sortesdodcttessIcspurespersonnrlles,leshypothdcairrsetlcsprivildgides,i63ct suiv.—Lndeltcliypotfidcnireotiprivildgidcso divisca Vdgnrddes.hdvitievs,167.—Comiuciitsodivi-senttoutes Icsdcltesenirc lescohd-ritiers, ibid.—Ellessodiviscntcnlrclrs cohdvitievs,niemccontrolo iisc,168.— Ellessb «liviscntselon lesjioftions hdrddilniiTS,160.— Ltstleltescontviicldcspor lcdefuntcu-vevsVhdritirr,rntrrnt d.inslesclinr-ges dc Vlidvddild,2,55.— Garanticilcsdcllrspassivesentrocolidritiers,273.'—Lesenfnnsrt iesparcnsncsonlpar trnusdrs dettcslesuttsdesnutres, 3^8.—Lo legsdiinc drttecst rdvoqudsi lo testntcursVnfnitjviyer, vi, 533.— Les deltcs seprenncntnvont lcs lrgs, ct mdincce«piicstdt\ t\ Vlidrilicr,!y\S.— Letrstntrur, ddliltritr de xoiihdrilirrpeut lui ddfcndivdo comptcr 'idelle jiourla falcidie, 582.
t)ES MATlfeRES. 321
Diem(dcaddlctioneIn).L.D. Vll,
Dieu.SesvuesencrdantVhomme,t, 5. — Pourtiuoiil Vacrddcn socidtd, a^. — PuissancesdtabliesdcDieu, 29. — CommcntDieu s'cstscrvi de Vamour-propropour fairesubsistcrla socidtd, g.
Dilationibut(dc feriis<">.L. D.Vi, 180.
Diminutionde legt. Un lcgs.peutetrediminudpar quclfnicretranche-mcnt, VI, 526.—Diminution dulegspar la diminutiondc )a choscIdgude,54'|. — Porun ddlachcmentdinifipartle du fondspour lc join-dre k un outro, ibld,
Ditcuisiondcs bicnsdu ddbiteur.EUcdoit ctrc failcavontd'iuquldtcrlcs ticrs ddlcntcurs,111,&,i$.—Lofiddjusseurne peut «Jtropoursulvi
au'aprcsla discussiondes blens dti
dbilcur, IV,44' — si '* d'scii"lc.ripeut sVtondreaux blcnsque lo dd-liteur a alidnds,iWrf.
Diipamtiorxd'un locataire(pour-auitcscn casdo), it, 19et suivau-tcs.
Ditpositionta causedemort1lcurnalurc, v, i53.
Dispositiontinoflicieiisest pour-qttoiainsl appeldcs,VI, 291.
Dittinctionafairecntre lcs causcsqui rcndcut indigncsde succddcr,V, i3a.
Divinet(lois ). Aqucllcs lolsoadonnccenom, I, 102.
Divhton( bdndficede ) entre plu-•icurs lutcurs, lil, 170.
Divitiondiiuo dcttct lc crdancicrncpcuty elre contraint, IV,3^3.
Divisionercrttm( dc ), L. D. Vil,160.
Divortiis( de ) et rcpuditils.L. D.viii, 84.
Dol. Tout dol cst illicitccn ma-tierc tVeijgagcmcnt,t, 33.—Hcstincompolinleavcc toutc cspecodeconvcntions,272ct 3oo.—•11rcndune vcntcnulle, 3??. — Un ddpo-sltairocst rcsponsahlo<luddpdtqtiilut cst confld,s'ilsepcrdouse ddtd-rlore par dol, II, 157.— Le dolannulleune transaotion,llt, 9 et 10.
IX.
— II suffitpour rdsoudronne eon-vcntion, iil, 88.—Effctsde 1'erreurcausdopar do), o5 et 06. — Ddfi-nition dtidol, 114,— Ilsc jugeparla qualitddu fait et les circoiistan-ccs, 1x5.<—LedolnVstpasprdsumd,il doit dtre prouvd, 116.— Diffd-rencocutrc fc dolpcrsonnclet coquVunppellednlutre iptd. ibid.—Distinctioncntro lc dol ct le stellio-nat .117.— Doldu crdancicra Vd-gortldtt fiddjusseur,iv, 64-— Dolcntrccohdfiticrs,45a.
Dolimali ( do cxccptionoct rac-li\s, L. D, IX,87.
Dolomalo( dc ). L. D. vil, 217.Domeitiquetdcs hotcliers.Lctirs
mattrcs sont rcsponsahlcsdc lcursfalts, 111,65.—Par quelstempsso
Srcscriventlesdcmondcsdcssalalres
csdoinestlqucs,IV,280.Domici/e.Si ladiversitddc donil-
cilocst un moycndcxcusopour cc-lui qui est oppcldaunctutelle, lll,ati.
Dominlo(dc acquircndorerum).L. D. tx, t.
Dommagetcousdsaux pcrsonnei'ct auxchoscs.Lcsprcncuvssontrcs-ponsablcsdcs dommogcsqu'ils ontcprouvdsparlcur faute, ti, 18.—Diffcrcntcsespcccsdcdommagescau-sdspor desfautcsqui 110constitucntpas un crimcou un ddlit, 111,291.— Lcs propridtaircsou localaircssont tonttstftidoinmogocnusdpar cequi cst jotdou rdpatulti doquelquocndrnit do la tuai "», soit do jour011denuit, 29211 ••-.—Lcspropridtoircs ct gardii do bcstiautsont tciiusdcsilommngesqu'ilspcu-vcnt cattscr,298 ct suiv. — Ainslque lcsproprietaircs«lcchevoux,doJiceufs,tfeclilcnsctdcbctesforouches
3uiIilcsscntotitucntdcspnrticulicrs,
01 ct suiv. —Dommogcsqui pcu-vcnJtorrivcr]>arla clitttctVunhatl-inentoudoquclqucnouvelloceuvre,3o5 ct sniv.—Autrcs ospccesdedoniniagescausdspar dcsfautcssarscrimcnl ddlit, 317.—Par qul doUventetre rdpavdsle.idommagcscau»sin par des fautcssans dcsscindenuire, 3i8, — Si le ddfautde i'»c-
23
322 TABLE-ALPHAfiftllQUE
quittcr 4'un engagcutcnt,peut don«lier occasloiitl desdoinmagts,111,3|8> — Domninsccausd por uuc,suitoituprdvuctVutifait inuotent,3io. —-Si ViguoranQode co quVaidoit sayoircstdu nomLrcdc3tloiu-mogcscausdspardcsfautcs,3ai. —Demniagecauscpourdvitcrw\ pd-<ril, 3aa.—DommagequVnpouvaitempccbcr,3a4-—Dommagcnrrivdpar un,casfortuit prdcddddc qiu.1-quofajt qni y donnclicu,, ibid,—Dommagceousdpar un cas fovluitprdcdddd'uucfautc, 327.—Surquitoiubclc doinmagcarrivdm\ vats-»cau,347'
Dommagetet intiritt. Lcurs.di-tcrsescspcccsctkurseauses,iv, 70.—Diffdreuccentrelcs iuterOlset losdommagesct intdrels, 72.— Pour-
3uoilcs intdretssont fixds, ct lcs
ommagcsetiu,tdrdtsinddpcudans,73 ct suiv. -r- Laqualitd des faitse\ despcrsonncsdevicnt)a reglcdola fixationdcsdommagcsct intdrdts,82ct suiv.— Ccllofixationcstdanslcsatlributionsdcsjugcsct dVsex->
ScrUioj ct suiv. — OII appolio
ommagcset intdrits,ie dd«tntdrcs-semcnt, ou dddoinmagemciitquodoiventceuxqu}sonttinus dcquol-
31AOdoiiiwoge,u5- — Deuxsortcs
0 qucstions,daus lcs,matievcs<lcsdommagcsct intdrdts.Lapreniierc,s'il cn est dii, ihid.—La secoudc,en <juolils consistcnt,116ct sttiv,—tLatroisiemequcslioncst rclattyoc\lcur rstiinntion, IIO.T-Deuxsor-tes.de dommagesqu'ii fnnt distiu-guer, lao. — Donuuageset inldrdtapotu*unc ]>erlo«juVusoullre, oupavccqttVu inanque do fairc un
Srofit»iai. — DilTdrciiccdans lcs
ommagcsct intdrdtsscloula bonueOUla luauvaiscfoi docelui qui lcsdoit, taa. —On doit ovoirdgard<\la qualittjdu fait qui a catisd ladouunage, 126.—»11pcttt el.rodt\dcs dotnningeset intdrdts, snnsqu'aucnncfaute y ait donndlieu,ibid.—Suitts qtti parnisscutdloi-
(;ndrJ,ot qui peuVentcntrcr d»u.i
es doramagesct iutdrels, 127.—Doniniageset inldretspourdesprr-
tcsqniddpendcutdeVuvenir,iv,i28..—Prudencoque doit avoir le jugtdans 1'estiinationdcs dominngcsctintdrdts, 129ct i35. — Dommagesct intdrdtsentro )cs mauvaisplal-dcurs, i3i. — Stipulalion tVunesotutncpour tousdommagcsct intd-rcts, i32. —Tousdomniagcsct in«tdrdtss'estimeuten argcnt, i33. —Pcrtrs dont cclui qui lcs couso11«doit pas repondre, i34>—*LVchc-teur pcut uemnnderdes dommagesct intdrdlspour lc rctardcmcutdola ddlivranco,1, 3ai. — En quoicousistcntccsdouunagcsct intdrets,ibid.—S'il»sont dn»,soit, quo lavcntosubsisleounpn,3ai. —Dom-magcsct intdrdlseu castVdviction,388.-T-Ceitxrdclamdspar Vuchc-.tcur, 407.—Doiamagcsct iutdrdtsduspavVhdriticrqui rclardolc par-tagc, v, 263.—Controun ldgalairn,fautcdo reccvoirson legs, VI, 5|5.
Donationibut( dc ). L. D. VIII,398.
Donationibut( do) intcr virumct uxorcm.L. D, vill, 8a,
Donationibus( do) morliscausa.L. D. vtii, 4o3.
Donation cn gdndital.Les dona-tions ont lettr causc, I, a35.—Donatipnsous1'appaveuced'uncso-cidtd, 11,187.—Lcstlonationspos-sdddes]>aisibfcmeutpendantlotcmpsrdgld]>arla loi, peuvcutsc prcs-crirc, iv, 3o5.—Ladonation«Vunehdrdditdpotit dlrc fuitcpar lhdvi-ticr,V,1qt.—Lcdouatnirouiiivcrscltient licu tVlidritier,no5.—Rotouvaux nsceutlansdcs clioscsdoundcspnr eux, 34g—-Dvoit do rctourc.xcrcdpar lrs crt^anciersd'iui iloua-taire grcvddodcltcspassivrs.36o»—tRnpportJes donalioivscu fnveurdc manago, 397.—Toutes autrvs«lonationsso rap]>orlcnt,4oo. —Leschoscapc.'!s, snns la fautodndonalairc, IJOso rapporlcutpoint,4o4>—Les «lonationsinoDicicuscssoutdiminudespour lcs ldgitbncs,VI, 3a7ct 328.—Lcshirns donndssout suVli 11la idgitituc, t\$,—«Lcscnfatisdonatajrcspcuvcuts'alj-»stniir do1'hdrdditdimnis lcursdo-
DES MATLERES. 323
nationssontcujcttesaux Jdgitimes,VI,347.—Lcsdonationss'imputcnt«urla ldgititnc,3^8.
Donationtentrevft. Lcnrnatttrc,II, 2g4-—Diffdrcncocntro les do-nationscntro vifs ct lcs douationsa caascde mort, 295 ct suivautcs.— Principcsgdndratixdcs diverscsjurlsprudcticcssur lcsdonations011-tro marisct fcmmcs,297.— Ddfl-nitionde la donalion,3oi. —Dcuxespcccsdc donationsi ccllcs cntievifsct ccllesa causedemort : ddft-nitirfndc cesdetixesp6css,302.—Unepcrsonncmalndone ]>cutdon-ner cntrc vifs, ibid.—La grojsessetVuncfemmon'cstpoint une mala-dio qui lVmpdchcdo donner entrcvlfs, 3o3.— Lr.i sottvdsct nmets-uc pcuvcntpas iaire de donntion,3o4-—Nilcsintcrdttspottrcnttscdcprodigalitd, do ddmcnccct otttrncouso,3o5.—Nilesmineurs,ibid.—Nlccu.xrmlontcomniistin ct-imecapitnl, ibid.—Validllddc ia do-nationCaitcpar un vicillord, ibid.Par marisct fcmmesimaispar con-trat domaringosculcinent,3o6-—Lcsdonationsfaitcspor dcspcrson-ncsdont lo maringocstnul, 110sontpas valahles,ibid.—II n'y n pointde «lonationsansocccptation,'ibid.—>5ilc donatairccstiucnpnblctVnc-ceptcr,Vocccplalionsc faitpar ccnxqul rdgisscnt sn pcrsonnc ct seshielts, ibid.—Nitlhtddesdonnlioiisfaltcstidcspersonuesaveclcsqueltrslo douatetivvit rn ninitvalscom-incrcc, 307.—I/cs lidriticvs iVundonntcurpcuvcntcxclpcrdc Vntlul-terc, ]K)ttrcinptk;IicrlVllbt<Ieladonatlon, ibid.— Donntioiuqu'011pctttfaircouxJi^tnrds,3o8.—Nnllitddcs donatioiufnitesnux niddcchu,aux procureiirs,nttxcoiifessruvsdesdoiialcuvs,3og.— VnliditddccelloqnVn pcut fairo a uno perjoimcqti'011Itc connnUpoint, 10.—*Onpctttfairola donationtVunecrdancc,ibld.—D'nncportiou indiviscdntuun imtnctthlo, ibid.— Celui qntdonnoliuc!cho.10qti'il rst <r)l>li^t*<lodonncl4, 110fnit vwi.iuiif>dotinlioti,ibtd., — Donatloni rdnundraioi-
res, 11,3'n. —Les donationssoritin-dvocablcs,ibid.— ChoscsqttVhpeut doniicr, 3i2.'—Ddnatlon detousbicnsou cVuuopartic, ibid.—Lcsfruitsaprcs ladonattonneVaug-mcntcntpas, 3i3. •—Lesdnnationssont ou pnres ct simplcs, ott sanscondition,ouavccquclqucstharges,ibid.—Lvsconditionsdansles dotla-tions,cominodansleioAilrcsconven-tions,sontdc troissottcs, i\&.—Onnopcutnjouteraladonationdouou-vclles cbargcs, 3i5. •—DiffdrcnCocnlre les motlfs ct IcSconditiOns,ibid.—Undonntourpelit sordscrverVusufruit, 316. — Lcs donationsdoivcut.dtroinsinudcs,ibid.—Sonteonsiddrdsconunedoiiation lcsali-incnsfouvnispavlibdvalitdouaulrc-metit, 3i7.—Lo prcmbr cngagc-mcntdu donatcnrtst dcUcpOuvoirrdroquer,318.—Losccondengagc-mentcst la ddlivroncc, ibid.—LardtciitioniVnsufruitscrtdotraditlon,319.— Lc donatcur doit livrer lachosedouncV,ibid.—La traditiondoit prdcdtlcrla donation, ibid,~*Lapcvtcdti coutrat11'atmullcpas iadonntion,320.— Lotvoisieinoeil-gagcmrntdu dohatcurcst la garan-tlc, ifcirf.—Dcsdommagesot Intd-rdtssontduspar lo donatetir,si samativnlsc>fol causc «ptclquopcrteott douittairc,321.—Lc tlonatcurnu pcnt dlro contrnintqu'Accqu'ilpoitl, sanselro rddnita landccssitd,ibtd,—Intdrdtsdes chosesdo)\ndcs,ibid.— Kngagempntdil donatotrctVocquitterlcs charges, 323.—Lddoiuitiiirccst-il tinu de phycr lesdettis du doiiatcurf ibld.—*Lodo-nntriirpetit-ilrdvoqnerln donatloii*'ibid.—La grattttttlccst itn rngrigc-ment dudonntniro, 3a4-—L'hcrl«tier du donatoiirnc pcut otlaquerutic «lonatlonpottr causctVingratl-tudc, 325.— Rdvocation«Vutiedo-n.itionpourcnustiiVingrntUv.de,326.— LerefiistVnliinensati douatcnr,pcttt nutoriset ia rdvocationdc ladortnlion,itW,— Quid sl lcs oli-111OI1111'nvnientpnsdtd pvolnlsparlo rontrat do doiiation,3a?. — Lttrdvocntion,pourcausciVlngratltttdc,
3a4 TABLE ALPHABlfrlQUE
pcnt-eileavoir licu lorsquela dona-tioh cst faitc a dc proclicsparcns,li, 328.—Leshdritiers du douateur
Scuvent-ilsdemanderla rdvocalion
e )a donationpour causctVingrati-tudoT329.— La dcmaudecn rdvo-cationpeut-elle dtrc formdecontrc1'hdriticrdu douatairc? 33o.— Sile donatairc a olidnd lcs hdritagcsqui lui ont dtddonnds, lcs ocqud-reurs pourrout-ilsdtro dvincdspourlcs faitsd'ingratiludcdu donatairctibid.— Lcsbiens compris dans ladonationrdvoqueV]>ourcausctVin-gratitude, rentrcnt-itsdaiu la maindu donatcurlihrc dcs dcttcsct hy-
e)thcqucsdu donataircT 33i. —
(injle casdc rdvocationpourcaused'ingratitudr, quo doit rcudro lcdoiialairci ibid.—RdvocationtVuucdonntionpor survcnauccdVnfant,
Donationtk causcde mort.Toutcdispositiona caiuc do morl, ou iln'y a pas do nomiualiou«Vuuhdri-tier, nVst rdpuldequ'un codicillc,011donaliona causctlomort, ct 11011un tcslaincnt,vi, 367 ct suiv. —Naturc ct usagotlcs codicilles, ctlcur forme, 369.— Causcsqui lcsAtinullcut,375.— Ddfinitionde ladonationa causodo innrt, 383.—En quoi se ressomblcnt,cl cn quoisc distingucntlcs donationsu causcde mort, ct lcs codicillcs, 385.—Formalildsdcsdonationsa causcdomort, 386.—-Qiii pout fairc ccsdonations, ihid, — Lcs rcgles dcscodicilicscouvicnncntouxdouatlonsh cnusodo mort, ibid,— Kt oussicellesdrs lcgs, ibid. —La dotiationfVtincchoseIdgudoaunuilc lc legs,536.—Touto cspeccde donationacausodo mort, cst sujct a la falci-dic, 55i. — Unodonation a l'effetdu choix d'un substitudque lo do-nntcur pouvaitchoisir, vil, 08.
Donneret retentr no vatit. Expll-cationde cettaluaximodcdroit ,11,a97-
Donsdu prince( lcs ) s'intcrpro-tent favorablemcnt, l, 180.—Un
Sevcn'n pos 1'usufruitdit pdcule
e son filj, qui provicnl des don»du princc, V, i/\i.
Ddt quetnad modumpetatur so-luto matrimonio.L, D. viu, 84-
Dot.Lc fonds dotal dela fcmmc,cn puissanccdc mari, ne pcut dtrcvcndu dans Jcslieux011Vaiidnationen cstprohibdc, si cenVstdanslescas cxccptds,1, 374.—Fondementdesrcglcsdesdots, 11,23a.—Re-marquesur lc privildgcdc la dot,a33. —DcTinitiondc )a dot, a38.— La femniedoit apportcrunc dota son mari, a3o.—Lc mari jouitde la dot pour los chargcs du ma-riago, ibid.— Commcntlc mari estmattrc dc la dot, ibid.—Dcla dotcn denieiJ, ou cn choscscstimdcs,a4t. —LVffetapportdcn dot etantcstimd, si lc mari cst dvincd,peut-il dcmandcrdcs dommagcsct intd-rdts contrc sa fcmmer 2^2.— SiIVfictcstimdpdritavant 011pendnutlo mariagc,sur qui tombcla pertc ra43. —•Pciit-on'stipulcr que si Vef-fet, quc la fcmmcopporleen dot,cst vendupltts 011moinsqu'il nVstcstimdpar lc contrat do miriagc,lc inari scra lcnu dc rciidrclc prixdola vcntc apvcsla dissolutionduinoriogo?2^4 ct suiv.—Dotdc tousbiensou «Vimopartic, 247.— Unefcinmcpcttt npportcrcn tlot cc quilui cst ilu ]>arsonmari, ibid.— Silcs fruits ct revcuus,dchusavantou
t)cndantlc innriage, fout partic de
a dot, 2^3. — Si'1'on peut sti-pulcr quc les fruits qui cchcrrontpcndant lc tnariagc, fcvoiitparlieile la dot, 249.— Profitide la dot,qui nc sont pas dcs ltsvciitis, a5o.— Fondsacquijdesdcniersdotttux,253.—Lo fondstktal 110pcut dtroalidnd, a54-— Ni ossujctti a dcsscrvitudcsou autros chaigcs, a55."-Exccplion pour 1'olidnationdubicn dotal, ibid.—La fcmrucnopcut pas, sans lc consentcmcntdcsonmari,aliduerlefondsdotal, a56.— La constitutionde dot renfermeh conditionquo lomariagosoit ac-compli, ibid.—Lo pirc dotc safillo, 260.— La fillo 011la veUve,qui est hors dc ln puissancede sonpere, se dote ellc-memc, ibid.*—Si le pcre dotc sa tllte, il eit t\ prd^
DES MATlfiRES. 325
Siunerque cVstdc son bien, ct non
Sasde celui que sa fille peut avoir
'aillcurs, li, 261.—Unpcrepcut-il repctercc qu'il a donnocn dot?ibid.— Quellercglcun tutcur doitsuivrepour la constitutionde !adotde sa mincurc, 262.— Lepere ncpeut pas diminuer la dot qu'il aprgmisc a sa fillc, 263.— Ladotque !epcrcousonfondddoprocura-tion conslituc,sVppeiloProfectice,Ibid.— On appcllcde mdmcla dotdonndcpour gratificrle peve, 264.— Diffdrentcsespccesde dols pro-fecticcs.265.— Rdvcrsionde la dotprofcctice,266.—Cctlcdot cst su-jetle aux gains du mari, 267.—Scscffctsrciatifs a un pere insensdou prodiguc, ibid.— Dotprofcclicoqui vicnl de Vatcul,ou atttrcs os-cendanspatcrncls, 268.—Eftetsdola dot constitudcpar dcsparensoudes dtrangers, iiiid.—Coquclc p6rodoit, nVst pas unc dot profcctice,269.— Facultda la mcrc de cons-tituer uncdot a sa fille, 269ct 270.— «.«arantiede la dot, 270.—Lcperc qui a dotd, 011scs hdriticrs,sont garansdc la dot, 371.—SiVefletdonnd cn dot 11'oppartcnait
Snsa Ja frmmc, lc mari a lc droit
0dcraandcrunc indchmitdsur lcsautrcs biensdc la feinine, 271 tt272.— Engagcmeusdu mari ouxcuargesdo Ja dot, 373.— Soinquolc niori doit avoir pour les bicnsdotoux, ihid.—Diligcncccontrclesddbitcurs, »74.—Lauovationfoitcpar lc mari, cst 11scs ndvils, 275.—AinsiquolcprincipaltVuncdettcdont il 110rccoit quc les intdrdts,376.—Laprcscriptiondu bien do-tal pcut etrc imputdou mari, ibid.—-Casdc la rcstitutiondc la dot ctdesacccssoircs,277.—Aqui 1odotdoit etrc rendue, 278.—Lesgainsdti mari diininueiitla rcstitutiondcIa dot, ibid,— AinsiqucIcsrdpara-tions et autrcsddpcnsesqu'il a fat-tcs, ibld. ct suiv. —Connncntlcshicns parapliernauxsc distingucntdo ceuxdo la dot, 289.—Lafcmmopeut saisiret faire vcndrelcsbiensdu mari pour sa dot, 293.
DotdonncVen fraude des crdan-ciers, 111,36a.— Pourquoila dotdoit, de sa nature, produiredes in-tdrdts, lv, io5. — Si lc bien dotalpeut dtre prcscritpendantlc maria-ge, iv, 3aa. —Lcpere a le rctourde la dot donndcpar Vaieulpater-nel, v, 368.— l>s dots en faveurde mariagcsontsujcttcsau repport,397.— Rapportdc la dot, le maridtant insoivable,398.—Diminution.desdots inofiicicuscspar lcs ldgiti-mcs, VI, 327.— Dot prise sur lesbicnssubstiluds,VII, 73.
Dotales (de impensis factis inrcs ). L. D. viii, 90. ,
Dotali (defundo).L. D. Vlll, 79.•Dofa/uWfdepactis).L,D.vm, 58.Dotepralegatd ( de). L. D. vill,
273.Dotium(de jtire). L. D. vill,65.Droitcn gdndral.Combicnil y a
dc sortcsdc reglesdcdroit, l, 148ctsniv. — Rigueurdu droit tcmpdrd»170.— Casou Vignorancedii droitnc scrt dc ririi, lil, 99. >
Droitcanonique,Commentil sVb-servccn Froncc, l, 81 ct 128.
Droitcivil,Dcqucllcsmatieresilconnatt, 1, 107.— Divcrscsnianie-rcsdo concovoir)cs loisqui coinpo-sent le droit civil, 108.— A quelslivreson donnclonom de droit ct-vil, 110.—Toutes Ics lnaticresdocc droit ont un ordrc simplcct na-tttrrl, 121ct laa.
Droit ecrit( ccqucc'estquc le ),1, 110.—ScsdiUevcnsusngcs,129.
Droit dei gcnt. Quellcslois luiscrvcntdorogles,I, io5.—Enquelscnsil cstpriJ dni» ie droitroinnin,106.— Qucllcs sont lcs mntiorcsdontccdroit soconipo°c,121ct 122.
Droitpriv^ (ccqu'onrnteiidpar),I, 107.— Waticvcsdont il sc com-posc, 121ct 122.
Droit public(ccquc cVstque lc),I, 107.—Maticrcs«lontil sc com-poso, 120ct 121.
Droit romain,Coraincntcst rrcu111Frouce, l, 81. —Division dcsloisdont il sccompose,108.—Etatdcspersonnesdam lc droit lomalu,ao5.—CommcntVdchangey estcon»
326 TABLE ALPHABtiTtQUE
liddrd, II, i et a. —Diffdroncech-trc io «Iroitromninct lodroit frau-oni.ipour la tutcilc, ilt, 125.—Jurisprittlcuccdu droil toiiiain surles trstuineiij,vi, 17.—Troissor-tes dc doiKitioiudaus lc droit ro-niaiii, 363.* JJroitt .tcpiit nux pcrsoitncspar1'cllctdes loij, l , 185.—Commcnton ]>eutrenoncerouxtlrollsacqtil.t,l, 187.—Droitsqui jwujont11ceu.x
dc I.i fnntillc,quol<]ii'ilsne soientpas lidriticr.1,V,3o<J.
Droils litlgicttx( lcs ) nc peuvcutdtroochetdipnr Its procureitrscon-stitud.1,ct par lcs avocntides par-tic.i,iil, 5t.
Dttbiit (dc rebus). L. D. vin,291.
Dupla? ( dc slipulationc), L. D.vilt, 33.
E.
EaU.Lcdrolt dc ln ddchorgedcscaux«Vuntoltcstunoservitudc,11,1106.— Alnsi rjiie;celui do priseilVnii, t\\*.—LVuii nppnrlientuccluidaiislo foudsduquclsotrotivcln sottrco,4"3. —L'cau«l'unruls-senitn]ijvirtient11ceuxrjni cn ontloujouvsjoui, quaudIInV a pnj <lotitro contrairc, ibid.—Lcdroit de
SrcndrotleVcatipcittctre accordd11
ifloYctitcspeivioniies,t\\\. —Droitdo clicrlierdo lVntidnnsun fondspoar la condiiirodnusunautro,ibid.—Causesdu droit «loprendre dclVau, ibld.— On 110pcttt chnnger1'nnclcncotirs tlesratix, III, 3i5.Voy. Flttminibus( «le) ct Itivihrcs.
Eccliiiaitiquct,En quoilrur dtotles distinguodesIniqttes,I, at5. —Si Jes cecldsiiisliqtkspoiivent<*trenomiudsttttruvs ct curntciiri, III,208.
Echalat. Si Vitiufi-iiitierpeut ti-rer <lesnrhve*iVuiibois 110qiioifnlrodesdclialnspour«lesvigncs,ll,340.
Echange. PiVinierConiMcreedoln propridtddcs clioscs,11, 1.—Cominoiitdtnitcoiisidevddansledroitroinnin, ibid.—On peul nppliquera 1'dchangototttcslesroglesdosvcn-tcs, 3 ct 5. —Co«ptccVstqtio l'd-clinnge,4 —Sidunslocontval«IV-cliongo011peutfnivodi.itincliniid'1111vctidrtir ct tVtutnclicteitr,ibid.-—8i Vdvicthmn licudnniIWlinnjje,5.— Ecliflugi!considcrdcomuiounporloge,v, a.lo.
Ecole.Si les maltrcsd'dco!csontteimsdti fait dc lcurs dcolicrs,111,295.
Ecrit( dvoit). Voy.Di-oiticrit,Ecrit (prcuvcspar). En qttoicon-
siste lcur force, Iv, 16I.Ecrituiv. NeVcsiitd<losonusaso
]>ourla conservatioiides nclesdetotttonaturo, IV,i65.
Edcndo( <!o).L. D. VII, 181.Ediclo(dc tcdilio). L. D. VIII,
28.Edicto ( do Carboniano). L. D.
VIII,365.Edicto(dcsucccssorio).L, D.Ylilj
373.EditAcs mirrs, donudp.irClinr-
lrs IX, cn 1567,pour cmpechrrlc.imcrcs<juiherilcut do lcur.tcnfnn.i,do trnn.iiuotlrolrs blein 'palernelsdoiu 11110nittre futnillc,V,3a5.
Et/ticationdet mincitrs(«Idprnsrsjwur i' ), lll, i53ct 1.15.—Volontd<iupcrestir'ccttodrliicalion,i!i\. —A«tul rlle oppartieiit, i55 <t 177.— LesildpensesdoVddtiCntltM110sorapj)ortentpoint, V,3g6.
Effett fVnncsucccssion.Pcinocil-conruopnr Vhdritierqni lesa diver-til, V, 215.
Efftlt mobiliert( mttfruit des).Knqnoi il consisto,11,353.
E/f'raclorihui(de).L. 1>.IX,173.Ejfiiderint ( dc lils qtti). L. D.
VII, 323.Egliiet ( tmmctthUsdes ). 8'ils
pCUVentdttovendit.1,I, 37.JEgoAt,Sa ddchargcdons lc fonds
DES MATIERES. 327
voisin, cst unoscrvitudc, u, 4°$-Elcctione(de ) vel optimolegata,L. D. vill, 274.Emancipation.Son cffct nVttirc
poiutlc droit uaturcldc)a puissancopatcrnellc, 1, an. —Cc quo cVst
SucVdmancipatiou,V, 338,— Un
c scs priucipau.xclfcts]>arle ina-riogc, ibid.— Coninventsofait IV*maucipatioti,ihid.
Emancipationibut(dc). L. D. vil,t6o.
Emancipato ( do coujungeiidi,tcum) libcriscjus.L. D. vi" , 363.
Emancipis(iils dc famillo).S'ilspcuvcntcinprunter,l, |37 — Usu-Iruit desbieusdcsciifansuoudman-cipds, occor<ldau.xporcs, V,344-
Emphytiosc(coquc cVstquo V),il, 68. —Si totishdrilages]x'itvcutsc donuer ii cmphytdosc, 69. —CommcntIVmphytdosotst distin-gudcdu bail a fcrmc, ibid.— Quelcst Velletdo la pcrpdtuitddc Vcm-phyldosc,70.— LVmphyldolopar-lagolcs droitsdc proprictd,ibid.—Engagcmcnsdc lVnipiivtcoto,73.—S'il pctitddtdriwcr10fonds, 74.—Si, fauledc paicmcnt, il pcut dti'3cxpulsd, 75.— En quel cas il no]>ctit«as prdtcndro 10 remboursc-menttlc scs ddpenscs,ibid,— Pri-vildgodo lVmphytdolo,tll, 451.
Emphytcoticariut( st agcr) pcln-tnr. L. D. vn, 376.
Emploidet dcnicrtdotaux, ct doceitxdu iniueur.Voy.Dot, Mineursct Ihtcurs.
Empnmt. Quclssont )cs cnga^c-mcnstloccluiqui crapruntc,11,85.— Quclsdoiventelroscssoiiu, ibid.— Soindocclui qui cmpvuntcpourVintdrctdu mattre do la chosoprd-tdo, 86. — Pour Viutdyiitdc cclul«micinpruntc, 87.—Egard qu'on«toitavoiru ]achosccinpruutccplusqu'«\la sionnc, 89. — Si cclui qutrmprimlo pcut so chnrgcr dcs casfortuili, 90.—Siccluiqtti cmpruntopoutsosevvirde la choscu uu aulvousogcquopour celuia quoi cllc ejtproprc, 91. — En qucl cos il doltrdpon<lrodo ia cboso,lorsqiiVllccstdrtdrior/o, ibid.— '5i celui qui a
cmprunldune chosepcut ia vctenir
Sarcompcusationdo cequopent lui
evoircelui qui Vnprdldc, II. 92.— Por qui sont ducs les ddpcnscsndcessairespour uscr do )a chosceniprunlco. ibid.— Quels sout lcscngcgcmcnsdc coluiqtii cmprunte,io5.—Qunndcelui qui a cmpruntcj«loVorgcntcn «loitlet intercts, ibid,—Empruntpar lcs iils do famillc,pvobibes, i35ctsuiv.
Emptt (deacliouibus).L. D«vu,448.
Emptione( decoutralicnda) ct depnctisiutcr cmptorcmct vcnditorcmcompositis.L. D. vu, 429.
Emplione( qnandolicct disccdcrcob). L. D.vil, 441.
Emptoiv( pvo). L. D. ix, 3o.Enjant (les ) sont souj la pnis-
saucodc ccuxdoqui ilsnaisscnt, 1,197.— Distiustioucntro )cscnftuislegitiuics et les butards, 198.—Conuuontsont considdrdsiesenfansmorls nds, ks avorlons, les cnfansnon cncorcues, lesposiliuiucs, 199ctsuiv. —Ccuxqui naissoutoprcsla inovtdc )cur mcrc, lcs liernia-piiroditcs, loseunuques,les inson-sds ct les imbdciles,les sourds etmuets, les cnfans qui 11'ontpasformo htuuniuc, 202 et suivantes,ct v, 66, 67ct suiv. — RdvocMioudedonatiouparsurvcnancodVnfans,11, 33a. —Si lo tiombrocVcnfanslcgitiiuoscstuumoycupottrsVxcnip*tcr do lutellc, 111,aoa. —Noraiim-tiou dinii curateur ct lVnfaut quinVstpas cncorend, 221.—SileScnfans,qui uc sontpas rucovends,lorsquclnsuccessionestdcliuo,peu-ventjuccdder,V,84.—SiloiiiotdV»-fant ne sVutcndquc dcs ldgitintes,28» ct 233. — Si tous dcsceiidanssontcompvissous lc nom dVnfaiis,ibid.—Silcscnfnnsndsa sepletotifcemois y sont pnreitlementcompris,ifltVi.—Si lesenfunsmortsndssontdti uotnhrcdcscnfnnsquisucccdcut,286.—SilVnJantndpeudantloma-ringucst pvdstiiudIVnfunttlumnvi,ibtd.—Si lotu lcs cnfatissiiccodentpowportions dgaks, 288.-81 lcscufausdct enfansvicnnciitpai?rc«
328 TABLE ALPHAB6TIQUE
prdscnlalionavcclcsenfansdu pre-micr dcgrd, V, 280-— ComincntuccedcnlICJcnfansdcdiversniaria-gcs, 290.—Si lcsenlhnsdc diversmariagesprenncntlesdroitsdcletirsperes ct mcrcs, ibid.—Si Vcnfantqui nVstpas cncorcndcstdu nom-bre dcs enfnns, 291.— Piovijionpour IVnfantde qui Vdtatcit con-testd, 294.—Cas011lc p6re ct lofilsmcurentenmdmetemps,298.—Cas011la rnercet Vcnfanta la ma-inelle,mcurcntcnmcmctemps,299.—Si lesenfantont ledroit tlctrans-mistion,3o3.—Provisionsaux cn-fansqtii ddlibdrcntsur VoditiondcVhdrdditd,309. — L'usufruit dessucccsjionsqul lcttr sont dcliues,opparticntati p6rc, ibid.— Droilsdcs cnfnnsdmancipdspar marlagc,338.— La nourriturcct IVutretiendcscnfanssontdVhligotioiij>ourlesparens, 3J7.—Lrs cnfansno sontpas tenustlesdettcsdc lcursparens,348.—Sl les cnfansdcsfrercsccr-mainsconcourcntavcclcursonclcs,376.—Si lcs cnfonsdcsfr6rcsgcr-mainscxclucntlcsfrcrcsconsanguinsct lcsutdrins,ibld.—Silcscnfnnsdcsfr6rcsconsanguinsct utdrinsrrprd-scntcntlcurjpircs,379.—Sitotucn*fans indistinctcmcntsontobligdsnuropport, 383. •—Dcttx sortcs <lobient dcs cnfans, 3g3.—Si Ic filsrst tenudornnporlcrcc«piosonporcdtaitchargd<leiul rcndvc, 395.—St ics rnfaut qui nc sont pat nds,
!>cuvcntctro insliludslidrilicrs,VI,
[o.—Si ou peut foirodcs Icgsctiletir favcur, ibid.—Si lcs cnfansqnl ncsontpatconcutpcuvcntrece-voirquclqueJiicnfnltpar tcstamcnt,ibid.—S'\ lcs cnfansdu tcstnteurpcuventdtrc tdmoint«lutcstnmrnt,58. — Si la naissancctVuncnfantnnniillc lo tc.itnmcnt, 106.— SiVcxhdrddatlonInjuste des nnfans,lonnulic dgnlcmrnt, 107.—Potirqucllecnusopcut avoir licitVexhd-i-ddationdestnfans, 2p3.—Lnprd-tdritiondr.t cnfonsa le mcmocffctque Vexbdrddationsanscausc, ig$.—Si lorsquodo dcuxon plusteurscnfans,un scul cst c.xhdrdddsans
etrcnommd,1'cxhdrddationcstnulfe,V,3o4>—Provisionau filsexhdrddd
-pcndantVoppcldc la scntcncercn-tluccn sa favcur,ibid.—Si lcs en-fanj, a qui les parens donnentmoinjouc la ldgitiino,cn pcuventdemanderJe.suppldmcnt, 3o5 et3o6.—Enquc)caj lcscnfanspcu-vcnt cxhdrfkterleurs parcnt, 316.—Commcntlcs cnfanssucccdcnt,le testamcntdtantddclardinofiiciettx,3a6. Voy.Exhiredation.—Si touslcscnfansqui pcuvcntsuccdder,ontdi-oittlc Idgitimo,335.—Commcntse regle la ldgitimcdcs enfausau
Srenuerdegrd,336.—Silcscnfans
onataircs pcuvcnt s'abstenir del'Iidrdditd,347.—Droitsdescnfanssur lcsliiensquolcurpcre011m&rc,nui sorcmnrio,nvaitacquisduprd-«dcddd,356.—Commcntlcscnfansdcnlusicurslitsprcnncntlcursgains,364-—Si la naissancedes enfantnnnullo ct tcslamentet .codicillc,377.—Ohligationdcspircs ct m6-reschargdsdc flddicommisrn favcurdc.lcurscnfaiu, 56i.—Voy.Fidii-commis.Si011pcutsubstitucrpupil-latrcmcntu VcnfaiitquVnn'a pasensapuisjoncc,vu, v/,—Substitutioiicxcinplniredcsenfnns,28ot 38.—Si Vcnfantsurvcnutt un filschargdtVttncsubstitutionla fait ccsscr,76
Engagemcnt( dilTdrcnlcscsp6ccsd') cntroparticulicrs,l, t6 ct suiv.— Premicrccspcco1 Engagemcn*naturcls dtt mariagoct de ln nais-sance, ibid, — Deuxi6mccsp6cc:Engngcmenjdivisdt cu volontnircsct involonloircs,23. — Qiiel cstVcspritdo la ioldans tousccscngo-
f;rmcns,26 et 27.—R6glcsgdndra-
csqui sttivcnt des cngngcmcnsetqui sont autant de principcs desloiscivilcs,3o.—Sinccritdct bonncfoidonsIcs cngngcmensvolontaircsct mutuolj, 3a.— FiddlitdrcquisodanSIci cngagcmensinvolDUtairnj,33. — Tout dol illicito cn totitosortedVngagcmcus,ibtd.—Aquelsrngagcmcnsin justlcepctttconlraiii*drc, 34«*—Quelsengngemrn.tsontillicites. 35. — Comhionil y n detortcsdcngagettiensdant le eoutrat
DES MATIERES. 329dc vcnto,1, 3V-8.—Engngcmeiitduvcndciir, 310. — EngagcmcnsdoIVcIieteur,329.— Engageincnsdeccluiqtii pivnd u louagc, 11, i(\:Voy. Prencitr.— En quoi consis-teut les fiigngcmuns<lesassocids,197. — Engagcinensdu niari ticauso dc la ctot ct dc la resti-tutioii tlo la dot, 272. — Enga-gemcnsdes hotcliclspottr lcs ob-jelsconfidsu leur gardc, 111,62.-»-Des voitnviers,67.—Dc cetixquic.xcvcentun coinmcrccpublic sttrtevvoet sur mer, 70.— DesmoilrcSpour leurs prdposds,ibtd,—Lesen-IVigemvnsqtii sc foriucntsnnscon-veulion, sont ccux qui sc formcntsaus uiicvoloutdlniililello,maisotiseulenirntpnr lc fait dc ccliti qmsVn^ogesuusbi particlpaliondc lapersonnccnversqui il cst ciigagd,ott inciuosans la volontddo Vunuido Vaulrc, 122ct suiv.—Le pvc-mier <loces cngagenienscst celutdcs tiileuvs ct cuvatcuvs,124 ctsuiv. Voy. Curatetirtet Tuteurt.—Lcs nuties sout lis cngageiucnstkssyndicj, «lirectcuvsct oulris ndnil-nistrateiirsdescorpsct coliiiuundu-tds, 227 ct suiv. Voy. Syndict.—Docetixqui foutles nfihiresdesnu-trcs ti leur in5ii, 237ct suiv.VoyeaAffaiivs.—Doccuxqui sotrouvcntovoirquclqtiochosodocoiuiuuncn-scmblc, snns collvfntiou, a53 etsuiv.—Decetixtntl rccoivcntcoqul110ieur cst ]>nstfti, 011qni sotrou-vent nvoii' in cliose iVnutvulsansconvcntion,275ct suiv.—Doceux«juiont cousddcsdonnnngespnrdesfutttcsqui nc coiistitiwulnl crinic,nt ddlit, 291 ct sttiv.— L<scnga-
?emeiisqui so fovinuitpnr dts cus
brlttits, 327 cl stiiv.— Co qiii sofnit en fvniulctlescrdnnciers,352ctsuiv. —Eiigagcmcnsqui se fovnientpar des casfovlnils,33o.—Si tons•JCSenga^eineiisobligeiit<lepavtcttlVtitrc, 336 et suiv.—Dilldrcnlcscspeccsdescngngciuciisqni nnissentdis cas fofluils, 33g.— LVngngc-iitentduIhldjttsscursuil Vohligation,IV, 5t. — Eiigagrinensdu dehiteuvrnvers la cautiou, ct de la cnution
IX.
cnvcrslo ddbitcur, iv, $2.— Ma-ni6rcjdVndantir011dodimiuuerlescngagcmcns,33aet suiv.
EnmtilesdVxaincn11futur. Lcurobolltioii, IV, 179.— Ainsi quoccllodesenqudtespar turbes, ibid.
Entrelien.Si les lcgsd'un entrc-tien dtirentpcndantla viodu ldga-tairo, vi, 4°3. Voy. AUmcnsctEnfans.
EiAremettcuri.Leurcmploi, lii,83. — Lcurj cngagemcns,84.—LcuiJ foiictioiu, ibid.— Sils sontrcs])onsabresdesdvdnciiicnjdcs nf-fuiresdont ils sVntremeltcnt,iirrf.—Engngenicnsdo ccttx qu'ils em-pioieut, 8J. — Lcurssnlaives,ibid.
Entrcprcncurt.S'ils sont rcspon-sablet<lchiir ignornncc,II, 56.—DJ qiicl soin ils sont tenus, 57.—Accessoiresdo Vengngemeiitdcscn-tivpreiicurs,62V—Sils doivcutclrbranLmirsdsdo la ddpensoqu'ilsontfaitcpourlaconscrvatioudelachosc,00.—Quel cst lc privildgedesen-treprcucurs,lit, 443.—Obligalionsdcs cntveprcncursavtisans, obiigdsdc doniiir des ouvrugcsdc lcursmains, iv, 3^3.
Envoieilposteiiion,Voy.Posses-sioncm.
Epargr.esdesmiuenrs.Loluteurdoit cufuirc Vcinploi,lll, 166.
Epoux.SiVusufriiitlaissdau sur-vivnntso pcrd par un sccondiha-viasc, vi, 365.
Emtili iinlnrclle. En riuol clloconsisic, l, 32, 118.—La con-nnissancodo Vdcpiildest naturelle,5a.'—LVquitdeonsiddidecoiuinclaloi univeisellc, i6i. — La vuo do]'dquildrst la pivmievevoio pouvinterprdterleslois, i63. — Teinpd»rniucnsdcVequitdU\cspar 1'inten-tion dtt legislnteurtlnnsles lois nv-hilvaivcs,i6.'|.—Enquel easil fautsuivvo011ln rigttettr ilit dvoit ouVdquild,172.— S'it tst pevinisitt-dillercnimentdcsuivrooiiln rigttetu*du dvoit o\t Vequitd, 173.—Laviguenrdil tlvoit, quuntl il la fatttsttivve,n soudqtiito, ibid.
Envur. Si 1tnvuv pcttt rrndre11110ventoniiilo, l, 377.—Erronr
»4
33o TAJiLE ALPIIABETIQUK
danslcsqualiids<leInchosovcnduc*1, 377.— Si les trnnsnclionssonl(iiiuu)dcspov1'erreur,111,10.—CcquocVstquelVvveurdc fait, 92.—En quoi cniisisleVevrcurdo droil,ibid.—Dilfdivucorntrc celui qttirvrc dnnsle f.iit, el celuiqui errcdans lo dvoit, 9!,.—SilVnvuvnuitnuxiiiiucurs,iiud.— Auxniajeiivj,ibid.—Evreur do fnit qui est lacausciiuiqiicdc ia couvention.g!\.—Siellecinpeciioque lacbuvcntionnit lout son elfct, n!i.— Errcurcausdepnvitndol, 96. —Coininenton jugode VcfivldcTcrrcur, //»/</.—Co«juoc'i'stiincIVvreiirtlocalcnl,97.— Ellct <(olVrrctir dc droit,ibid.—Si Vevveuvtln dvoit cst oilnVstpnj ia cuuseuiiiquudola cou-vcntion, 98 ct suiv.
Esclavage.Scscausesct seselYets,1, 208ct 209.
Espicetmonnayict(deVrid')ivndun paieincntntil,si desollresrdellesiiont dtdfaitesnuparavant,IV,35o.Vov. Paicmcnt.
Espiranceincertalne(si l'onpcutvendreiine),1, 33-.
Essai ( ventoh V). Scs clouscs,conditionsct clTets,1, 338rt 363.. Estimationdes hieiis. Cotinnentcllcso fait, VI, 551.Voy.Biens.',
Estimaliondcs fvuils. Commcnt.cllc<loitscfnivo,IV,144-
Etat des pevsonnes.En quoi i!CClUislO,I, |«)i).
Etnvigcrs(*cc<]u'oncnteitdpar Inqualilicaliond'), l, ai3. —1'our-qttoisontrxclus descliargespubli-ques, v, 3y.—Aqui nppnrlientleiirsuecession,'in, i35 cl 203.—Si le.idlrnngrrssoutinctipabltsdosurcrs-sions,V,82, 89ct 99.—Lrsdlrnn-urr.tqui111curents.111selve l.ntuvn-lises, ncpeuventnvoivnucitnbdri-ticv, V, i3;>.— Lcurs littiis soiitncqui*11u roi pnr dvoilduuhniin',tjuaii<!ils iiiruivht.snns nvoir dtdnaltiralisd),2o3.Yoy.Bieit.—Lesctr«ni;;crsnepeiivenllesler,VI, 35.—lls nepettveiiti'lvetdmoinsditnsun trstnnieiit,5t et 52.
Eunuquet( viccdc confovmntiontks), t, B02.
Eviction.Un nchctfeurn'rst pasobligddc paycr lc prlx dc son 00-quisition,s'ifrsten pdvildVviclion,1,,334-— Ddfiuition<loIVviclion,«tseseilels, 383.—IVnt-on stijiu-ler quVnc.istVdvielion,Vaequereurno ]»urvadenianrlerquc la rcstitu-tion iVuucportiondu prix, /joo.—Lo vciideuvprtit-il dvincer s'il nvcuiliil'lidrita^o«Vuiiticrs dont ilrst 1'heritirv,/joi. —U11sccondnc-qudreur pourvnit-il, dans cc ras,cvincerle pivmier,402.—SiVdvic-tionn lietidnnsVdcliaugc,11,5.—Prcnetircxpulsdpar unc dviction,3i. —Eviction«Vunfontlsdonndcnpnii-nunt,IV,3-4<j.
Evictioiiibiii(<\(!).L. D. vtii, 33.Exantcnh ftttitr (oiiqudlcsd').
Ltiir nbolition,IV,179.Exccdantde pniement.Soncflbt,
IV,363.Voy. Paicmcnt.Exccptionerci judicata;( do). L
D. ix, 83.Exccptionibus(<lc).L. D. IX, 80.Exceptiont(lcs ) sontdes reglet,
I, t5a. —Combicnil y cn a desovtrs,ibid.
Excutationc(dc ). L. D. ix, a^t.Excutationibui(tlc ). L. D. vili,
Excusci dc In lutellc(dificvcntessortcsd'), III, 200rt 20.
Executcttrsteslaincntairct.Objctdo Icur iiibtitutioii,vi, 285.— IIssonl teinitdc rcndrccoinptc,289.
Exciiiplairv(siibstilulion).Voy.Snbstitution.
ExcrcitoriA(do ) nctionc.L. D.Yti, 3?3.
Exhavdundit ( dc libcris). L. D.Vlll, ir>8.
Exhiivdation. Unocxlidrddatiotiinjtisloonntillctiu Itslament, VI,107 i'l 2;)3.—Ln prdtcrilion <lesliifansn lom<,nu!ellet<jueVcxlidrd-ilntioitsniucanse,ZQ'),—Lespaivnsltepeiiventoxhdveilirletivsciiftms,qiioirjtVilsiLiirlaisseutleitr ldgiliiuopnr «1'nnlrrsdisposiliotis,ibid.—Coiiiiiiiiit1« jduiiite d'iu«>llicio.iitd
pnssenux Iieritiers«Vuncvhdrddd,3ot. —Si tledctixou plusimrscti-fans un svttlcstoxhdrdddsans dlro
DES MATlfiRES. 331
nommd,lVxhdrddationcstnullc,vi,3o/|. — ProvisionQtifils c.xlidrdddpcndontVoppcldc In scntcnccrcn-diiocn sa lavcur, ibid.—Laportiou«Viinfils dequi lVxbdrddatioiisttli-sisto,occrolta celuiqiiifaitrfnnulevla sicnnc, 3o5.— La favrur dcVJidritieriustiludno fait passubsis-ter Vcxlidrddation,3o6.—Lescu-fnnsnc pcuvcntctvcexhdrdddssansdc juslcscnitscs,3i2. —DeuxsovlcjdocausesdVxbdredatioii,dcscnfatiSiwirleursparcns, ct desparcnsparJeins cnfans, 3i3 ct suiv. — Lrs
causesdVxJidrddationdoivent tflrcprouvdes,\t, 317.— Si Vexhdrdtld.ctaut ld^atairc,rccoitle legs, il nj>-prouvo Vexhdrddation,319.
Exhibendum(ad).L. D. vn, 337.Exoines(tcmoinsoppclds).Lcuvs
cxcuses,tv, 193.Expcrt. Cc qiii se rogle11diro
«Vcxperts,II, 55.—Pouvoir <hscxperts qui reglcnt les bovnesdeshcritagcs,Ul, 2?4*
Expilatoribus. (dc). L. D. IX,173.
F.
Facli ct/uiis ( de ignornntiii).L.1).vni, 5y.
Faculle dc rachat ( co qu'011cn-ttiid par), ct scs cllels, l, 358 rt419.— Qiteilctst la durdodo lafacnUc«lerachnt, 420.
J'"aits.Cc<]uccVstquAinccrrcur«loicit, iii, 92.— Sesclfcts pourlcs 1.1'nciiisci lcs majcurs, o3.—Co qu'011cntcndpar faits illicilc.t,ct comliicnil y cn a dcsortcs, lll ,s83 ct 284.—Foitillicitodo la partde celui qui donno,285.—Dc lapnrt dc cclui qui rc^oit, ibid.—-DcIr.pnvtdoVunet dcyVulre,286.—Deuxsortesdc fnitsdanslescnsfor-tjtits, 328.—PouvquoiVonpvesiinicVignoinnccdesfnilt, 06.Voy.Igno-IVIIICC—Pvcnvrsdofailsdeplusieuvssovtcs, iv, \t\g.—Quelsfiiit.t11'ontpns bcsoindo pvcuves,157'.— Slcelui qui nvonceun fiiit', doit lopvouvrr,1S8.—Silc«Idfciideurdoitprouvcrlcs faitsqul fondcntscsdd-fciiscs,ibid.—Chnquopavliopeut
!>ronvcrlc contraivcdes fnits «lc
'nttlvo 169 Libcrtd rdciproqnedespnrtie.t«Vnlld;;ttcrdcs fnilsctdclcs pvouvrv,ihid,— Fnitsu distin-gucrcnmatiovodojirdsoniptions,aoi.
Fa/cidiam(ndlegcm).L. 1).vill,3i8.
I'\tlcidiam( sl cui plutqiiiiinjicrle^em) liciitiit, le^ntuntr.w dien-liir. L. 1).Vill, 336.
Falctdie (la ) cst ainsi oppcldodu nonido cclui ciuien fut Vinvcn-tcur, VI, 546.—CcquocVsttiuc lafalcidic,ibid.—Sonusapo,547.—La !oidc !a falcidioconsiddrtVpour1'intdrdtdes tcstatcttrs,tlcslidrilienct dcs ldgatniros,5^6 et suivnntcs—L'hdriticrnV pas la falcidies'iinc faitun invenlnirc,55o.— L'lid-rillcr ab intcslata \a fuleidio,ibid.—Toutcs dispositions\ cnuso «lemortsontsujcttestila falcldic,551.—Lafnlcidicsc prendsur lcsbicmqiiIsotrouvcntnu tcinpsdc ln movtdti tcstatcur,ibid.—Lcscstimalionsquc lo tcslatcuvpcttluvoirfnitcs,110rcglentpns)a falcidic,554-—V.Wvsdoivontsofnironvrc tous les ldy.t-taircs, ihid.— Prdcnutionsponr I,ifnicidica lVgnrddc.thiensinccrtains,555.—Lcsdiiniuntionsdrs chargrsct Ics iiouvcnuxfnndsdiminuentlnfnicldio, 556.— Lrs bicns dtVon-vcrtsnpvesle rdglrmentde lu fnlci-diola diminurnt,557.—Sila clioseldgudcnc peu JOdivistr, la fnlcidiesorejdepnr de.scslininlions,558.—Cn.tdans lesquclscessola fnlcidio,559.— La favcnrdu ICRS011du,ld-o,ntnirenVmpdcltop.i.tla falcidir,560.—Morlc<lordglcinent«le Infnlctdiclor.tqu'ily n <leslcpscondi-tlonnol.t, 563.—Fnlcidii' dtt 1;;;.-.<l'uncsevvitiule, 565.—Loleg.t«lcVfivniic.'tVituedrtti' « trrmo011xout
332 TADLE ALPHAmtTIQUE
CDiiilition,cst sujet0 iii f.ilciilie,VI,/,<•;.*>.—L<>lcgstVuncdeltodont lo«ld-hitourcst insolvahle,nVstpascomp-l>!pour rdgler lu filcidie, 566.—Troissortct <lecaspour la falcidio,5t>7.—La falcidiecst ducd'un lcgs1'iiiufruits commentclle soreglo,ibid.—L'hdritier pur ct siinjilcn'a
poitttdo falcidic, 575.— L'hdriticrhdndlieiairequi fraude, la pcrtl surlc foiulsqti'il n vouludivertir, ibid.— Et aussisur tc lcgsriu'il n voultiMipprimcr,576.—Llicritirr ab in-lestat 113pcrd pa.tl.i faicidio]>ournvoivvotilttrenonivritu teslainciit,.">77.—Kutr«>ptusietir.t lidriticrs,r ifdranmentchargd.stle logs, cbn-eun ti li fulcidic sur si portion,ibid.—Lo.t legalnires churgdsdole:s sur Irs lcnrs, 11'ojitpas la fnl-cidio, 578.—Untcstateurpeutpro-liihev lu falcidic, 58o.—Lo lcgsl'un foiult nvec proiiihilton d'alid-ner, 11'rstpa.tsujet 11la falcitlie,58i,—i.e testateur,ddhitcurdcsonhd-ritiev,pout lut ddfendrodocoinptersi detto i>ourla f.ilcidie,M2.—Laiaicidicn'n pns lictt ]>ourles testa-iucns tnilitniiv.1, ibid.— \M leV,a-t.iivc«Vtiufontiscliargd«Vttncpcji-sionsttv Jesfruits d<;co fouds, 110lvtiontpat la fulcidie,qitoiqu'illa.soiilliv, 583. —Cc qui augmtijicVhdrddilddiiniuuo la falcidio,585.—Tottt co qui revient 11Viidriticrrii cotloqualtld, diminuodgaleiivoiitln falcidio, ibid.— Ceqtticst ldgud«iun <Iethevitiovsa prondvesur1'niUre,110diininui'pns la falcidic,,39.— FaloidiOentrc coheritierstdnitaiivs, itW.—Uu hdri.icrponriliverse.tnovtionsdoit iesconfontive
.pour iu faicidiode.t lcgsdoloutes,^j,».—Si le le^atairc«Vunlegscon-diltnnnrlsnccodon Vhdrilier,lc lef>siivnnl lieii ne diminuerajw.sl.i fal-iidi<!<I<,1legsorilouudsj>arcet !ie-titiii', S91.— Lttchnrgi!iinjwsdeu11.1hevilievli! iv;'iir«losiiil pouvlalnleidii),ibid.—1.0legt dont lnd<i-livranci!IMIlo |.«iirnuiitsoiit dillii-ivs, rtt iunlti.testinidpoiirla fniei-d'<'. 592.—1,'licritieriini 11payd,tni pvuinisde p.iyrr lu le^s cutirr,
ii'n p:i.tdc fatoidie, VI, 599.—Sicoii'«'3t<ju'iiriit j>;iyd011pvomisjmvitnorrreur <Iofait et non do droil,593.— La fnlcirlio110sc pcrd p;iipar !e siinpleclfet dn tcmps, ibiil.—La falcidiode plusicursfcgsa 1111seul lcxataircpeut se retenir sur lodernicvp.iyd, .I9I.—L'hdritierqui,sout prctexlede la falcidic,dillero«Vncquilter!cs legs, cn devrii lesiutdrets, si clle tiVstpasduo, ibid.
I'\Usis ( de) de lcgoComelii.L.D. ix, 190.
Fainiliai crcisctuidae.L. D. vil,3-s.S.
Famille (qusis soiit lcs lils rt(llles«le), l , 209.— Qiicllesper-sonnessontnpneleesperesou miris<lefaiuiilo, ibid.
J<\ntx.Si lo fnux cxclut do lajilaintc iViiiollieiositd,VI, 3a4-Voy.Inscriptiondefaitx.
Femmet(\es) sont incnpahlo.i<io
[ihisictivssorte.s dVugagcmcnsct
bnctioni,l, 19.4.—Distiuctiondc.thirnt «lcsfennncscnbiensdotauxctbienspiraplieriiiux, ll, 23act 28.1.—La fetninopsut disjioscr«le seiliieiu parnplicrimuxinddpondntn-incnt«losonttinrl, II, 287.— Ooin-nient cilo petit jouir de ccs hieiu,288.—Cequi )n feniinepeut avoirsnnstitrc npp&rcnt,cstnu innri,290.—Ln fcmmc.-.dpardo<lohieiu 110jieutulidner,293.— Knvciiitde lasdpnrntionello peut saiiir tt fuivovendroles bien.t<ioson innri, ?<)3ct zg\. — Lrs fcnnnes110peuveiitdlvenrbitres, ttl, 28.— Elfe.tjictt-ventdlvoprdposdrsu un comnivre",71.— Eile.tnu jieuventdtrottitric.Mqtio «loleur.tenfant, 107.— Kllrtpeiivontpdrerpoitr itniiiiscnt, 2.'|4-—Coiutiientl.ifemnit!sitccc.de11sonmnvi,V,334-—Lrsfeniniesnepen-ventdtreteiuoinsdan.t1111tc.ttamtiit,VI, 5o.
iyci'iis( dc ) rt de dilntioiiibus.L.I). vn, i8o.
Fccmc,Loiiail11fei-niojmssontixheritievstlti biilletir rt 11cei\x tlupv.iiiiv, u, t3. — Dilfdrcnccrnlivlii fiiiiic et le ioii(i;;<>,38.
Fi-rmicr.S^stir.^151tucns cn*crs
DES MATlfeRES. 333
lc proprictairc, II, .{2.— II doitjouir en bon pcredc lamillc, iiirf.•—AiUctotiondcsfruits ct du prix<loh fenuo, 43.—Eflctdu cns for-luit pour la fermod'unconndo,44*— IVrtesqui peuvcntdonner lieu.111fermierdodcniandcrdrs dddom-inagenicns,45 ct suiv.—11nc pcutquiltrr ni iiitcrroinprcVexploilalioii<lcsa fcrmo sans sVxposerti desdoinniagesct intdrdts,48. — Enga-gcmcnsdu propridtairocnvers lcfermier, 49-— Ohjets ct moycnsdVxploitatiouqu'il tloit lui fouruir,5o.—ildparntions,ddjwnscsct aind-lioratious dont il tloit Jui lcnircomplc, 5o ct 5i. — Troublcsc.xcr-CCJcnvcrsun ferniicr, 52.
Fiance (lo ) 110pcut dlrc nommdcurateui'dosa iianctiocn ddmcucc,111,216.
Fidc inslrttmentontm(dc). L. D.vni, 5o.
Fidcicommit. L'hdritier qni aprdtdson110111pour 1111fuldicommistucile,tst inisau rangdcspcrsonucsinilignesdo successious,V, i3o. —L'hdriticr pcut fairo moddrer lcsliddicoinmis,l^i.—Les roglesdela trnn.sniissioitpeuvcutsVppiirjucrattx tlddicoiiiiiiis,VI, 282.— Ddfi-uilion dti fuldicommisparticulier,!h)3.— Qtteldlait lc premier usago«lu liddicoinmis,3o4>— En quoiconsistcla validitdttesiiddicominis,;'o5.—Uii teslnlrur lwut chargeril1111liddiconunissonlogntairo,396.—Snveldpour les liddicoinini.5i6.— J.11ijuel cnt lo peroct la 111610rhiir^dsdo fiddiconiinistiivevslcuvtiiifiiiisdoivcutciidonueruncsttretd,ibid.—Liidrititr cliar^diVuniMdi-toniinit peut recouvvevco qu'il a«lepensdpour la couscvvationdo Inchosc.sujetlonu fideicoinniis,517.—Siles lideiconitnissontsujctsii laliilcidie, 549.—LefiddicoinmiscstIIIICcspocoilosiihstilulion,vil, 1 ctMiiv., tt 60.—Diildreiicccntro lesliddiconnnisct lessubstilulionsvul-i;,iiiv'i, 4 et 5. — L'lidvilitr doitiv.stilu.i'lcs fruits du liileicoiiituisifjinis son ivlnvileiuiiit,et niis.stiesdtuiiiii.ij»»:*etiiittvcUs'il) n licu,CO.
— L'hdriticr rccouvrolcs ddpcnscsfaitcspour lc ilddicommis,vn , 68.—LorsquVinpirc chnrgdtVunliddi-commiscn faveurde scscnfnnscndissipe lcs Iiiciu, 011pcnt lcs lui6ter, 69. — IVinodo lndriticr quircticnt dcs hictu du Itddicommis,i6/</.—Lcscnfanscliargdsdu fiddi-cominisrcticuncntlcttrldgilime,71.—Coqui cstndcessaii*opour )a sii-rctd du itddicommts,77. —En quclcas ic pcroct la meredonnentcau-tion pour lo fiddiconimis,78 — Si011peutchargcrtVunfiddicommisouVhdriticrott un ldgataire, 80.—DiQdrcntesmaniorcsde fairodes fi-ddiconmiis,82. — Si011pcut fairc1111liddicommiscn faveurdopcrson-ncs u uattre, ibid.—Ordrodcs fiddi-commissaircs, s'il y cn a plusicttrssuccessivcmcnt,ibid,'— Dilleivntesninniercsde rdglercct ordrc, 83.—Fiddicommisinddtlni,nu a uu do\afamillcouhccttxdola famille,ibid.—Si lorsquoVhdrilier«juiovait lochoixtVunfiddicommissairotVenlreplusicurs,n'npnsfait ccchoix, tousont part nu fiiJdicoininis,85. — Do<julttent sou droit lc thldicommis-saivcchoisi par Vhdriticr, ihfd,—Lo liddicoi11111issairodoit avoir lachososujcttcati fiddicoinmis,011savnleuv,83.—Dequei jour lcs fvuilsct !es iuldvctslui soutdus, 89. —Qui dott pvofitcr du liddicommisqtti so trouvcnul, ibid.—Lo fitldi-cominisiViutosucccstiondciinorstun liddicoinmisparticnlier, 90. —Qtirile.1persoiinessontincnjiahlestle(hldicommis,g!\.—Lo.t(iddicominislncitis sont delendu.t,\bid.— Ddlit<loctttx <piiprdtontlcur noniti unlideicomiuistacito, ilid.—Comtncntse prouventles llddicoinmistncilrs,95.— Onnopeut nvnucerla resti-liitiondu lideicoiiimis,lorsqiteIV-vancetourncou prdjudicodu fiddi-coinmissairc,97. —Lrs suhstitudsivVipitKjueinentpeuventrenoneernufiitdieoininij,100.—LapvescviptioniVitnhieu sulittitudnlidndpnr 1tisu-friiilier ddpouillolo liiieiioininis-s.iire, 102.—Lo lideiconiniiiijuiiloit tire oiivtit npiej la inoit «l«>
334 TAIH.K AI.PIIABlhTQUF.
Vhdritierou du Idg.itniro,nVstpntimvrrt par la inort civile«loVimou«lcVnutro,VII, io3. —Lessulisti-tnlionsfiddicoiuiiiijsaiivsnc]wnventavoir lieu sant institiilion, na.— Un iiddicommisne peut nvoirlieii si 1«tcstnincnt«ptilo coitticnluVstrevdtudo sesformalitds, n3.— La prohihitinn «ValidnernVm-
tiortopas un fiddicomniis,ii5. —
.0 fiddiconimissaircchargc tVuucsucondoreslilution n'a pas «!eliv-bellinnique, 127.
Fideicommisiariit( do) libcvlati-Iuis. L. D. VIII,4i3.
Fidcicommiisis(doadimendisvcltransfercndis).L. D.vm, 288.
Fideicommissis(dc ) ct legatis.L. D. vill, 2i5, 238, 25a et 262.
Fideicommissortim(qtiando«lies)cedat. L. D. viu, 348.
Fideicommfssontm(utinpossessio-nem scrvandorum)causiicsseliceat.L. D. VIII, 356.
Fideicommissortim( ut) scrvan-dorutn causacaveatur. L. D. vill,354.
Fideicommissum(do usu, usu-fructu, rcditu, hahitationcct operisdatis per ). L. D. vm, 269.
Fide/ussettr.Laseparationdebicnsn lieu, Jc ddbitcursucccdanta sonfiddjnsseur,IV,12.—Ondonnoaux«cautionsle nomi\eJidi/uiieurt,\>tiT-cc qiie cVstsur leur foi ques'assu-rent ccuxenversqui ils sobligcnt,28. —Lo fidejusseurnVst pas dd-chargcpar )a lestilutiondn princi-pal obligd, 38.—11 ne peut etrepoursuiviqti'aprcsia discussiondu«lehitcur,44""~~s cautionsjurli-ciairespenvcntdtrccontraintessansdiscussionduprincipalddbitenr,45.—En quel cas Je (iddjusscurpcut«etrepoursuivi, ibid.—Lc (idejus-seur peut obligcr le crdancierdefaircdcs diligcnccsconlre lo ddbi-teur, 47-—Commcntplusicursfi-dcjusseurssont obligds, 48.—Si1'oliligationde VundcsfidejusseurJcstannuleV,lesaulrcsenrdpoudcnt,t\g.— LVngagemcnttlu lidejnsseursuil Vobligation,5i. — Lc fiddjus-seijrdoit elrc iiutcninisd]>nrlc ile-
hitetir, IV,52— Casoii lo fidejutseur peut »xir contrc lo civinricrnvant Je terme, 53. — 8'il pcnlpaycropris Jr tcrmc, ibid.—Fidd-jussciirqiii paie impviuleininiiitcu«jni11'dtaitIMSdii, 55.— Fidejus-seiirsomniede paycrct qni acquitt<>la dcttodo JJOHIIOfoi, iguorautIt-scxceptionsduddhitciir,s'iln sonre-cours, 55 ct 56.— Si le fiddjiisscurpoursuivipar le crcnncierinniique«lcs,o«lcfcmiro011dVpjwler«!e)acondanmation, 56. — Fidejusscuv
auia paydsanscn nvoir nvertile
dbitcur, 58.—Si io fiddjusseuracpii le crdancicra rcmis l.i dctte,pcutla rocouvrerconlrolodebitcur,39. —Commcntun dcs(iilciusseiirs,acquitlantla dctto,jwutngirconireJcsautrcs, iiirf. —Qiiclest IVng.i-gcmcntdes fiddjusseurscutro rux,61. — Si VcxcrplionpersonucllcdudcbitcurdeVbargelc hddjusscur,63.—Qucllcscirconstancespcuventren-dro Vobligationdu (iddjusscurnulle011validc, 64-— Lcfiddjusseurcstddchargd,Voliligationne suhsistantplus, 66.—Ou lorsquVllecstinno-vdc,67.—CommcntsVneantitVcn-gagrmcntdufiddjusseur,1,68tt 346.—Ladcmandofaiteu Vuudcscoli-ddjusseursnc ddchargepas lcs au-tres, 6\).—Le fidejusseurcst teinide la choscqui a ])dii depnisqu'ilest en dcmcurcdc la dclivrcr, 70.Yoy. Caulion.
Fidejussoribus(de) ctmandatori-bus.L. D. ix, 119.
Fide/uiioribus( dc ) tutorum ctcuratorum.L. D. vin, I3I.
Fidiliti, ndccssairedans toutessortcstVcngagemens,1, 33.
Fiefs (loi immuabledaus la ma-tierc dcs), 1, 80.
Fille. Dans la loi mosaiquc,Icsfillcs, se trouvantsansfrercs, pou-vaicnt succdderaux bicns de leurspcres, 1, 98.—Aqnel agclrs filltssont adultcs, 212.—Por qui tloitctredotdola filleqni se mario, 11,260.— La fille cst tchuedo rap-portcr a la succession<lupere, la«totdonndcpar Vnieul,v, 402.
Fi/s et Filles defamille. On np-
DKS MATlfcllES. 335
pelloninti lesciifmistjui sontSOIISlupuiss.inccjmteruelle,i, 209.—Lnfilsd«fninilledinnncipdpentniipriiiiter,II, 137.—Exccplions,i38ct i3«>.—Le lils <le1'niiiillelimjrur, quoiqiii'sousla piiissnucc«lesoupeve, j>;utdtrc tuteiir, 111,199.— 11pculi'tronoiutndcuvateiiv11sis pevoct nteroqui sont en ddmciico,216.—Onlioninu!uii curaleiiviiu filsde f;i-millo toiuhd en ildmiiice,ibid.—Le lils lii!]>iit dtrocuratcurde sonpcvoprotligue,220.—Ducasoii lohls ineurt 111iuoniettnipsqucsonpero,v, 298.—Lespceulesjiropvosaux fils110seropjiorleut]>oint,394.—Les (ils de flliiille ne peuventfaivede testamoul,vi, 28.
Fin. CoquecVslquodeconnailreJa fiu«Viiiiochose, 1, 5.
Finittmrcgundorum.L. D. vii,325.
/*'/fC.Sesdroilssur lessucccssionsu ddfautdhdriticr, v, 35.—Dvoitdu vingtieincque le liscctoit auto-risd, par Its loisroninines,a prea-dvesttvlessucccssions,VI, 573.
Fisci («lejure), L. D. ix , aa3.Fluminibttt( do). Nequid in llu-
niincpuhlico ripavc ejusfint, quopejiu ravigctur.L. D. ix, 63et 69.
Foi. L.ihnnuefoidoit«Jlreeiticvodanstoutessorlcsdoconvenlions,1,26). Kuvcrs les tiercespevsonnes,267.—Alienationu dcsacrjiiereuvs<lobouno011do mauvaiscloi, 111,357.—La honnofoicst ndccssairc]>ourprcscriro, I, 3o5.—Dillerenccde la honitc011mauvaisefoidansunmihiiccas, ibid.—Ln mauvaisofoicnipechela prescviption,323.
Fonds.CcqueVnssocidp<;utprcn-dre dnns un foutls<lesocidtd,ll,ig5. —Fondshvpolhdqudcnmdmctcuipsa «lcuxcrdaiicirrs, lil, 3S5.—Aqui apparlicntce«juolanaturcojoutti111111fonds, IV,262.—For-mnlitdsivquiscsjvourValidnatiouii^sfondsdesmineurs, 4'|0'—Commentsc rdduit le legsd'un fonclslorsijuo]e testateurn'en a qiiVmeporlion,VI. 43i, Yoy. Legs.
.FoivcmoyeHre(bailrompupar)quiempcVhele preueurde jouir, 11,3i.
Force. Sa iiaturcct scscfletssur!a lihertd, ill, 101.— Quellcforconuniillo les cnnveiilioiis, io3. —Delinitiondo Jnforco, 106.—Ellets<lohifovtvdniislcicoiivciitioiis,ibid.•—Divnses iu.inieivsdVxevtvrlafovce,107.—Co «jui i'st fait pnrfovceestnulu IVVard<leccuxmciiioqui 1101'ont]>'i3cxevcdo,109.—Coiumenlse juuent les rllets «lc lafovce,iio, —Fovcepourobligoruunochosejusle, 111.— Lo conseilct 1'nulovitd110peuveutpasserpourfovco,112.— Ovtlre<lejusttce11'istp.u forco, n3. —Nullitd«Vuiites-tainentfait par forco,vi, i3o.
Foivecs ( vcntes). Leur objet ctleur niode, I, 437.
Formalitisd un nctc.Onaiipclleninsiles iniinievesregldesp.irleslois]>ourfaivcpveuvcde sa vdritd, ctctabjii-savalidild,vi, 45.
J?ortuils(cas). Si Von pent endlre teiiu,l, z6i. Voy. Casfortitits.
Fraitfunirairet. Lcurprivildgc,III, 458 ct V, ipa. —Coinmeiitilsse reglcntentrohdriticrs, V, i58 ct
Frais de justice.Leurprefeivnceh touteautrcdetto, III, t\5g.
Fniis de voyages des temoins.Par qui doivent etro rembour>ds,IV, 195.
Frattde. Cellefaitc au prdjtidicc«lescrdaucicrs,111, 356.—DcsseintlcfraudosuivideVdvcncment,3.">8.•-Divevsesmanicrvsdefraudes,3">g.— Le crdancicrfjui recoit de soudchitcurcoqui Ini cst dii, nc com-metp.isunefraurle,36{.— Aquoiestohligcccluiqui a pavticipea unefraudefaitcudescvdancicvs,367.
J^raudem( qitnein ) creilitovumfacta sunt, ut vesiituautur.L. D.ix, 55.
Frires. Lcsfrercsgennainset lcssoetirsgcrniaiucssuccedentaveelesnscciidnus,V,33o.— Conconrs<Vas-cvndans<lefivveset dcucveux,331.—Tvoissovtesdofriuvst germains,consangiiinsctutdrins, 3j$. — Lcsfrdrcssont lesprcmirrs<lunsVovdrctles collatdraux,3^5.— LesiVeresgcraaius cxcluenllcs autrt-j, ibid.
336 TAIU.E Al.rilABtfTlQIJE
—Concoursdes consaiiguliisuvecles utdriiis, V,377.— l.o friiv dnteslatcur 110peut elre ttiuoiu «hitestiininit,M, 58.—l.ts fvevesnVntpasdo Idgiliiiie,337.
Fntcttbus(dc ). L. D. Vlll, 39.Fntitt. I«csfruilspcudauspnf bs
raciutsfoiitpavtietlu fowls, 1, 222.—Ltsfruitssoii»toujoursu celui<piiinist leinnttiv,qu.mdilssericiu.il-lent, 367.— l.<sfruits «lela choievtiiduosontrestituesdanslo ctisdor.tchut, 421.—Aquoisont altlctdsIts frutts ct reveiius«lufomlsbaillda lt-rmc, II, 4^-— Lcsfrutts IOcueillis par un usiifruitiersont sa
Iivoprictc,3^0.—On doitrestittier
es fruits iVuuhdrilngequVnrestt-lue, 111,288.— Ceque cVstque larestitutiondts fruits, iv, 98 et 136.—Lcmolfntiti sVntend<letouteSsovtts de rcvcnus,i3?. —Lo pos-sesseur<tcmauvaisctoi cst obligdilc restituertousles fruilsdont il aioui, i38 et suiv.—Lesfvuitsctieit-lis sont au possesscur«luboimcfoi,quoiqucrestesdanslc chanip, t^o.—£11quelcaslcpossesseurdoboiinofoi cst obligdde rentlro lcs fruitsdont il n joui, 141.—Si la reslitu-tionde fruits seteiida toute la va-leur, 144.—A.qui lcs fruits ap-particnncnt, ibia.—Coiuincnt sodoitfaircVestimationdcsfruits,146.—1111'cstpointdd intdrctdesfruits,
148.—L'lidriticrindignc«loit ivs-liluir les fruits des biens do Vhd-rdditd, V, i3l.—Dequel teiupssontdus les fruits <lola Idgitimc,VI,348.—De quel jour soiit dus letfruils di.t legs, 4S6.— Ils sont ilussar.siliin.indr,.^j'j.—1K«quel joiivsoitttlitsl«s1'ruils<l'uiiliileieoiiiiuis,vil, 89.—Commrnlirs fruitss'im-jiuteut 011ne s'iniputentpnssur latrebellianiqiie,128.
Fugitivis(<Ie). L. D. Vll, 3.'jo.I'undo dotali ( de). L. 1).vili,
79-, ,Funcrairct ( friis ). Lrnr peivi-
lege,111,458, etv, 193.Voy.J'rJtfunirativs.
Funcrum(de ivligiosiset siimp-tibu.t),et ut fuuustluceroliceat. L.D. vil, 341.
Furibus lialiif.iriis(<Ie). L. D.ix, 173
Jutrioso(d>:Lonovunipossessionecompctcnto). L. D. viil, 3.I7.
Jttrioso. ( decuratorihtts). L. D.viii, 137.
Fttrti advcvsiisnaulas, caupones,slaliularios.L. D. ix, 160.
Furtis ( de ). L. D. IX, i53.Furtivti ( do conditionc).L. D.
111,364.Fiirlive(posscssion).Coque cVst,
IV,248.Fitrtttm( s'\familia) fecisscdica-
tur. L. D. IX, 161.
G.
Gagcsou hypotheques.Lcurori-gine, lll, 36y.—Significatioudumot gage, 374.—Lc gage qu'uncrdaucicra pris poursa siircte, nosuflisantpaspour soupaicmcnt,quodoit fairc lc crdancicr?399.— Lecrdancicrne pcut, par voiedc fait,s'esaisird'un gage,4i3. — Lcgagepcut dtrcvciidu,4i5. — Convciilionsur la veuledu gagc,4^5.—Stipu-lation quc le gagcsera au crdancicrfaute flo pairmcnt, ibid.— Si )oddbilcurpcut ddgagerun gagc, cndotmautun autro dc mduiovaleur
ou cn donnantcaution,III, Lvj.—Imputationtlc deuicrsprovenusdugagesur les intdrdts,ct puis sur lepriucipal, 428.—Lesdepenscsfai-tcs par lc creancicrpour la conser-vationdu gage, doivent«Hrerem-boursdts par le ddbitcur, 4^2.—Amcliorationdu gage fait.par lecrdancier,433.—Soiudu creancierpour lc £,agequi estc'nsapuissauce,437.—Si lo gagcpdrit par ca,sfor-luit, ibid.—Creancierqui so sertihi gagc, 438.— A qui appartientVaugmcnlationdu gage, 43g.— Si
DLS MATIERES. 'S^
10gu^o<Jl iiiiprcscriplible,111,t\$o.—Locrcancierqui couscutquosongagosoitohligdu un autro, remetsondroit, 485.—Cominentla ventodugagoucquilteladetlCjlv,339.—Prixdtt ga^ohypothdqudimpulesurpltisieursdettes,359-
Gneej desdomcstiqucs.Par qucltempsils sc prcscrivent, iv, 289.
Gayettres(<ldp6ldeprixdans lcs),II, i4a.
Gain.Ccqu'il fautfaire ]K>urju-gerqui doil uvoir le gaintluns unovento, I, 368.— Porlionsdo pcrto011dogaindausunosociete,11,174*— Lapnrt au gain reglecellcdo lapertc, ibid.— Indgutitode la partau gain,et «lela part a la perte, 176.— Societdde gainsou pnro ou siiu-plc, 189.—Pertcct gaiucauscspar1111associd,202.— Gainsparticu-licrsa Voccasiond'uncsocidtd,2o5.—Gaiustlumari survivantstipuldssur lcs bicnsde la fcmmc,253.—Onnedistinguepaspar Vorigiuedcsbicns sur lcsquels sa prenucntlcsgainsdu mari ou de la feinmc,VI,358.—Aqui ccsgainssont ncquis,ihid.— Commentse prenuent lcsgainsdes cnfansde ptusieurslits,364-
Garanlie.En quoiconsistela go-ranliccn matiarede vcntc, 1, 385.— Nullogarautiedcscasfortuilsctdcs fails du princo, ihid.— Deuxsortcs de garantio, )a naturelleoude droit, et la couventionnellc,ibid.— Garantic de droit, 386.— Ga-rantie conventionnellc,387.—Ga-rantic desfaits dti vendeurnc peutctrc rcmise, ibid.— Garantiesrd-gldespar quelqucsU3ages,388.—— Celuiqui doit garantir nc peutdvinccr, 394. — Garantieavant lctrouble, 3o5 — Garantiede droiten vente ue droits, 3o6.—Garan-tie eu vented'unehdreditd,ibid.—Garanttecn ventcdVuiedelte, 397ct 403.—•Quelles sont lcs choscs
r
*IX.
pour Icsqucllesle vcndeurcst oldigdclogarantirVaccpidrcur,1,3g8.—Cou-trc qui la dcmandeen gnrontiodoitdtrc forindc,399.— Droit respcctifdo garantic«ltivcndcur ct dc l'ac-qucrcur, ibid.— Garautiecnlroco-
fmrtagcans,Ilt, »65.—Pourquoi
a gariuilionoso prcscrit]>oint,iv,3a3.— Lo transportsansgarantio,pour dcnicurcrquitte, cst un paie-meut, 344. ~ Garantio pour lcsdvictionsct pourlescliarges,v, »53.—GurantioreViproquocutrocrd.111-ciers, 271.—Deuxdiverseffetsdecettegarantie, ihid.—Garantiodcstleltcspissivesetautreschargcs,273.—Leshdiilicrs peuvent regler«lif-fdrcinmcntIcs garanties, ibid.—•L'hdritierdoitgarautirIadelivrancecVunochosoIdgudo,vi, 519.—Ga-rantio du legsdVmcchoscddsigndocuparticulicr, 5ao.
Garcont.Aquelageilssontadul-tes, 1, 212.
Gent( droit des). Voy. Droitdetgent.
Gentilt- hommct.Lcur dtat civilct leursprivileges,1, 206.
Germaint(freres). Leurexclusionpar lts enfans.Yoy.Friret.
Glandelegcnda( do ). L. D. IX,78.
Gradibut( do) et aflinibus,et no-minibuscorum.L. D. viu, 373.
Graint (legs de ) a preudrcdansunordcolte,vi, tfig.
Grar.d chemin.Confinsdcshcri-tagessdpardspar un grand themiu,'111,271.
Grandsonclesoufreresdesccndans.Vo>".Ascendans.
Gros ( veutocn ). CommcntellesVccompiit,1, 337.
Grossesse(provisionsur lesbicnsde lasuccessionaccorddVa uueveuve])endantsa), v, 29^.
Guerres.Lcurorigineet Icurses-pecesdilfdrcntes,1, 4*3-
25
338 TADLR ALPItAUttTIQUK
H.
Ilabitation(V) est ponr lcj mai-sonscoquVst1'usagepotir lcs autresfotulj, II, 352.—Delinitioudelha-hitntiou,355.—LcdroittVhabitationsVtcnda toutcla famillodeceluiqnia codroil, 356.— AquelslicuxellosVtt-nd,357.— Si 011peut traus-mcltrolcdroitd'hnhitation,ibid.—-Combicncedroitduro,358.—Cotn-menti)finit,282.
Habitatione(i\eusu,ujufructuel)pcr lcgatimivclfidcicomiuissumda-tis. L. D.vill, 269.
Ilabitalione(do) cl usu. L. D.Vll, 295.' ro). L. D. IX, 3i.
it (dc) institucndis.L.li. viu, 67^
Ilerciiibutimtituendit(doliberis).L. D. viil, i58.
lleredibut(do suisct lcgitimis).L. D. viii, 375.
Hcrcditate(dcacquircudavelomil-tenda). L. D. vili, igS.
Hereditate(de)vel actionoveudi-ta. L. D. vil, 44°>
•JJereditatemadittm (ante). L. D.IX,160.—Voy.Aditamhereditalem.Itereditatem(siquisabinstestatovcl
aliomodopossidcat).L.D.vin, 208-Hereditatit(do petitionc).L. D.
Vii, 263, 268.Hiriditi, ce que cVst,v, 46.—
Siellecomprendtouslcsbicnsetlcsdroits d'un defunt, t\y,— Quosi-gnifiecemotberdditd,48.—Quellcssontles chargesde Vherddite,ibid.— L'hdrdditesodivisocnlre cohd-ritiers, 52.—L'hereditdnonencorerecueilliercpreseutelo defunta quidtaientlcsbiens, 53.—Enga.sjementde Vhdritierou.xchargesdeVhdrddi-td, i48. —EngagcmcntdcVhdritierau.xchargcsdeVbdmlitd,memcin-connuesauddfuut, 1.57,—Diverscsespecesdeschargesde]'herdditd,162.—Sdparationdes biens de Vhdre-ditdueceuxde 1'lidritier,v, 166.—Commeuton acquiertune hdrdditd
etcommentony renonca,v, 221.—Actesiiuiont rapjiortu Vacquisitiond'hdrdtlitd,mais sant engagcinent,23o.— QUCIJsont lcselletsdo l'a-dilioncVhdrdditd,2/1I.—Commcuton rcnoncoa VheroVlitd,a44**~~'on pcuty rcnonceren )>artie,a47>Voyca Jcs mots Accroittemint,Aaitiondheriditi, Charget,Dettet,Enfant,£egt, Partage, Jlapport,Sommetct Substitution.
Hiiilageallodial.YoyczAllodial.Iliritaget. Leursdiilerenlescspe-
ccs, 1, 226.—Hdritagovcnducom-me il se comporte,l\\2. —-Leshd-ritages voisinsd'un grandchemindoivcutun chcminquandIcchcminordinairecstcmportdparcasfortuit,429.—Servilutlesdes hdritagesde)a campagne,11,4u> — Commcutlcshdritagessebornentou se confi-ncnt, m, 267.—Si lcs herkagessepardspar un grandchcminsccon-finent lun Vautrc, 269.— Si lesruisscauxqui ne sont pasa Vusagepublic servcntdc borncsaux hdri-tagesdesparticuliers,270.—Com-ment doivcnl«?trcreglcslesconfinsdc dcux hdritages, devcnusinccr-tains, 273.—Si011doitrestilucrlesfruits dun heritagcquVnrestituo,288. Droit de retirer dj Vhdritaged'unautrc ce qu'un casfortuitpcuty avoir jete, 341.—Yoy. Confint,EmpJiyliose,Experls. Plantation,Propriitaires,Servitttdcs.
Hiritier.CcluiquiestchargdcVunesubstilution,nc pcut vcndrclc bienqu'il ncpossedequa la chargodc lerendrc, 1, 372.— L'hdriticr d'unassocidnVst pasnssocid,11,18.—Dvoitsct engagemensdcVhdritieri\cVassocid,2a5.—CommcntVhdriticrdc Vassocida part aux profits, etportclespcrtes, 226.—Silesfobli-gd dVclievcrcc que Jedefunt dtaitobligede faire, 227.— S'il est tenuenversIasocidtedcsfautcsdu ddfunt,ibid.— SiVhdriticriVunassociesc
DES MATlfcRF.S. 33o
trouvo lld saiucouventionsnvcolesassocids<tocclul a qui il lucccdo,Itl, a56.—•AqttoiestobligdVhdri-tier qui, pcndant Vabscucodosoncohdriticr,ou so croyantscttlhdri-ticr, sVstmis cn posscssiondotousleshiens, 282,—Si leshdrilicrsde»posstsseurs«toinauvaisefoi sont tc«uus<to!a nidmorestitutiondotfruits,quo couxa qui ils succodent,IV,i46«— SiVhdriticrtVundefuntquiavait possddddomauvaisofoi, prutprcscrivcccquolcddfttntavaitusiir-
|>d,3o4«-—L'hdritierpcut«Jtrort •
ovddu cht-fdu ddfunt, 407.— Siun lidriticr instititdpar son contratdoniariogcola libcrld,npivslamort«loccluiqui Vafait heriticr, dc rc-nonccrii sa succession,v, 32.— Siceluiqui a fait un hdviticrpar cou-trat demaviage,pcutrdvoquerccttotnstitution a sa volontd, 33.— Siccluiqui auraitfait uu hdriticrcon»tractucl, 110pouvantrdvoqucrcettotnstitution, p"ttt aliencr ses bicns,ihid.— Quefssontlcshdviticrscon-tractuels011cohventionucls,i\. —Le nomd'hdvitiercommuna 1'he'ri-tier Idgitimoet testanienluire, 5 ct46. —11v a dcuxsortcs«Vhdviticrs,q6.—L'lidritiersuccdtlautnuxbienjct aux chavgcsdn ddfuntsc met cnla placodu ddfunt,48 ct .\g.—Carractercs cssiiitielsa Vhdritier,5o.—Si ccluiqui renoricoa unohdrc-ditdpour uuecertaiuosommed'ar-gcnt, cstrepuldhdviticr,55.—Quipcut dtrehdriticr,Sget65.—Quellcspcrsonncsnepcnvcntetre Iicriticrs,66.— Qucllcsprisonncssont capa-blesde succdder,ibid.— Commentsc regleuties portionsdcs hdritierstcstamentaircs,nVlantpoint rdgldcspar le testamcut, 57.—>L'hdriticrmdigue, exclusde Vhdrcditc,117,u8ct 121.—Lcscausesqui rcndcntVheritierindignedc)asucccssionsontindcfinics,121.— lldritierqtii at-tcute a la vic dcccluia qui il doilsuccdder, 122;—qui y a quelqucpart seulcmeutparudgligcnce,ibul;—qui a attcntda sonhonncur, ia3.— Etfetd'uncinimitidcapitalccntrcle tcstateuret son hdritier, 124.—
Hdrilterqtii fait vwproce*au tc»ta-tcursur toa e*tat,v, 127»—qul n«i-gligedepourjuivrocn justicola pu-Iiittondescoupablcsdo U mort doccluia,qui il doit succddcr,128»—qui traitetVunesucccssiondu vivantct a Vinsudoccluia quiil doit suocdtlcr, I2Qj — qui cmpcchele tes-tatcur defairc uu secontltcstament,ibids—qula prdtdsonnompourunfiddicommistacite, i3o. — Si Vhd-riticr indignedoit rcndre lcs fruitsdequclqucshicnsdo1'hdrdtlitd,i3i.—QuellcsncrsoiincsncpcuvcntavoircVhdriticrs,i33. — Droitsattachdsb. la qualitd dheritier, i3?. —SiVhdriticrpeut renoncerliVherdditd,139.— Sil pcut delibdrcrtouchantVncccptationde Vhdreditd,140.—S'i) pout accepterla successionparlidndlicocVinvcntairc,ibid.— S'ilpeut faircrdduirolcslegset lesfiddi-commis,Iorsqu'i)y eu a, irji. —S'ilpcutvendrcou donncrVhcrdditd011cn disposerautrcment, ibid.—S'i)pcut transmettreVhereditdisonheriticr, 143. — Quclsdroits nepasseutpoint a Vhdriliev,iiirf.—Droits des hdriticrsdu sangsur lesbiens qui lcur sont affectd,ibid.—Droitdcvcuircn parta<>ccntrccohd-ritiers. ibid.—DroittVaccroissemcntcntrccohdriticrs, ibid.— Droit dorapporter, 143.— Droit do retourou do rdversion, ibid.— CommcutVhdritiercntre danstoutesks char-gcsde Vhdrdditd,148.'—Qticlssontsescngagrmcns,1^9.— Quclscnga»gciucnsdu ddfuutne passcntpointaVhdriticr, i5o. —Quelleschargesonpeut imposera 1'hdriticr, i53.—Commcutse rcglentlcschargesqu'onpcut iruposeru un hdritier, ibia,—CommeutsV.xdcuteiitccsdispositions,154.— Si l'hdritier cst tcnu dcschargcstle Vhdrdditdludmcincon-nuesau ddfunt, 157.— S*ilesttenudes dddommagcmensqu'il pouvaitdcvoir par quclquecrimeou delit,i58. — D?s dcttcs qui ne doiventelro paydesqu'u sa mort, ibid.—S'il cst tcnudes fraisfiindraircsdela pcrsonuea qni il succedo, i58et i5y >—Droitdcsheriticrs, et lpi»
34<> TADI.K ALVHADIATIQUFJ
lienxouil est traitd, v, 159.—Chnr-
fesde 1'hdrilteriiiddpcndautes«lece»
ui a qui il succcde, i6a. — Com-pinit lcslidriticrssontenus«lesdet-tes pajjivcset detontesautrescliur-•jesdoVhdrdditd,ibid.-—SiVhdritierpur ct simplc cst tcuu dcs dcttcsnu-deladeshieusdelhdrdtlitd,ibid.— Hdrilicrsleniit pcrsoiinellcinentpour leurs portions, ct liypotlid-cairement]>our lo toul, 166. —Engagemensdo Vhdritiera caiuodcs crimrsct ddlits do celui k quiil succcde, 169. — En quels caslcs lidrilicrs sontsujctsaux pcincs
JxVuniaires, 187.— Distinctiona
airo ontro la pcinc pdcuniaircctVinterctcivil, cianslcscas011il s'a-gitdeVengagemcntd'unhdritierpourles crimesel ddlitsde celuik qui ilsuccodc, ibid.—CommcntVheritierpcut <5lretenn de la pcine pdcti-niaire , ibid.—Si VheritiereJt tou-
!'ourjtcnude Vintdrdtcivil, lSS.—
''ngagcmeutdcs cohcriticrs cntroenx, \gi. — Si un hdritier peutfairc quciqncchnngemeiitdansunchdrcdite,aoo.— Quisoutceuxqnitienuentlieu dhdriticrs, quoiquilsnolc soicntpas, aoi. — Si lo tfona-tnireuniverscltient lieudlidritier,2o5.— Si Vachetcurde Vhdrdditctieut lieu d'hdriticr, 208.—Si lcciiralrur a urie sticcc-rionvacantorcprdsenteVheritier,ibid.—Silhe-ritier pcut_ddlibdrer, ai3. — Cequ'il faut fairepourmetlrcVhcriticrenetat ddddlibdrer, ai^.—Si onpeut noiniuerun curaleurpendant
aua1'hdritierdeliliere,ibid.—Quello
loscil peut vendropcndantce re-tardement, 209.— Si plusicurjJid-ritiers successivementout chacunlodroit do delihdrer, 211.—>Si l'hd-rilier qui meurt pindant qu'il ddli-Lcrc, transmctson droit a sessuc-cesseurs,212.—Comincntouserendhdriticr par Jidncficod'iuventairo,2i3. —Commentdoit dtrepuuiVhe-rilicr qui a diverti les clfctsde lasuccessiou,215.— Jusqucsa quoiVhcriticrbendficiniri!csl tenu, 216.—Si Vhdritiercrdaucierconscrvesadctte,218.—S'ilrccouvrcscsddpcn-
*ej, v, ai8,—6'il cstteimderVndrocomple,219.—S'ildoit faire vcndrolcs meublcs,218.—S'il cst tcnu,en]>ayantlcscrdancicrs,dognnler leuronlro, aiq. —S'ilpcutpayer Icsld-gataircs, lescrdancicrsue ]>uiaisseutpoint, ibid.—S'iljcsttcnudegaran-tiocnvcrslescrdanciersqui ont prisdes fondssujetsaux hypolhdques,aai. —SiVhdritierqui recoitou faitun paicment,fait 1111acteiVhdriticr,325,— Sicelui qul disposo«!o1'Jid-rdditd, so rcud Viidriticr, 326. —Hdrilicrtestameutairo«VintclligenceavecVhdriticrab intetlat, 227. —Heritierqui n fait dcssoustractions,223.— SiVhdritier,aprosavoir re-noned,commetlarcinensouslrayant,ibid —SiVhdriticrmincurest rclc-vd «lesactes dlidrilicr, 229.— Ccqu'il faut savoir pour laire un acle«Vhdriticr,a3i. — Sillidriticr Jdgi-timc, qui ignoreJotostamentl'ap-prouveen se rcndanthdriticr, a33.— Distincliona fairelSentroles ac-tes quopcut fairc uii hdriticr, a34-—UnactciVhdritierfaitpar violencenVngagepoint, 236.— Quclloprd-caution pcut preudro 1'hdrilicrquicraint de sVngagerparquelqueacte,ibitl. — Diffdrentesespocesdactesd'hdriticrqui ne constituentpas laqualitdtVberitier,238et suivans.—Si la posscssionestm.Vessa.repour sorendre hdritier, 2^1 et 2^2.— Sitout hdritierpeut renoncera Vhdre-ditd, a^a. —Si 1orsqu'undeshdri-tiers se rend adjucataircde la chosemisocnlicitation, lcsaulrcspcuveiity avoirpart en lc remliouvsantduprix, a56.— Si Vhdriticrpcut rc-couvrcr toutcs sortcs de dopenscs,264. — Doininagcset intcrets cou-trc Vhdriticrqui relardclo parlagc,268.—Si leshdriticrspcuventrdglerdiUJremiiienllcs garantics, I, 393.— Silcshdritierssogarantissentdeschavgcsponr leursportious, 373.— •Si1'hc'ritierestteuu«Vunepertc arri-vdcpar une suilode .son failqiiVnpuisselui imputcr, ibid.— Si l'hd-ritier qui usnrpe, porlc seul lcspertts qui en peuvent suivro, i/>i</.— D?qucllemanicrcVhdriticrtiiiu
DES MATIERES. U f
tVunrspportpcuty satijfnirr,v, 3gi.—Si la siniploinslitutiondherilicrfait uu tcstament, VI, n. —Enqiielcasl'hdritii'rld?itimcest'hdriticrteslamentairc,13.— Sipotiriusti-tuer 1111Jieriticril cslndcessaircqu'ilsoitnoiiimdpursnniiomdanslo tes-tnintnt, ^i. — Si 011peut iiislittnrhdriticrunopcrsonnciuconnue,4a«— SiVitistitiitionestnulle par lii>-crrlitudodc Vlidriticr,43. — L'hd-riticr nommdpnr un teslammtnepeut y dtro tdiuoiu, 5a. —L'hdri-tier renoiKjnnt,Vinstitutioncst inu-tile, 108.—Llidritirr Idgitimedtantinstitud, ne pcutrenoncerau testa-mcntpoursuccddcrab inlcttat, i \6.— Heritierinstitudqui rcnonceparcollusionavcc la ldgitime,ibid.—Ou sanscollusion,117.— Iuterprd-tationcnfavturdoVhdriticrlegitimocontrc un ctrangcr, 157.—Inter-prdtationd'unpremierhcvilierpre-fdrcuunsccouddnnslesformrs,158.—Diflerencc'cnlivla conditiondcVheviticrct ccllc«lcsldgataircs,163.—SiVhdritiercngdndralestplusfa-vorise*«pie lc Idgatairc, ibtd. —Excmplcsdola prdfdrcncede)'hdri-ticr, 162ct i63. —Laconditionquidcvaitdistinguer«leuxhdriticrsn'ar-rivaut pas, ilssucccdcntCgalemcnt,219.— Trois manieresdontlcslid-ritiers et lesIdgalaircstVuuemcmochosopcuventdtrc Jidsou«x>njointsdansun testamcnt, 249.— A uncmdmcIidrdditd,ibid.—Commentlcdroit «Vaccroisjcmcntse regle cntrocohdritiers,25o.— Si lcdroitd'ac-croisscmcnta lieuentrehcriticrsnonconjoints, a53.—Si Vhdriticrquimcurt dans le tcmpsdc ddliberertransmetfon droit, 276. —Casoii1'institutiond'hdriticrncsetransmctpoint, 280.— La faveurde Vhdri-ticr institudncfaitpassubsistcrVe.x-hddcration, 3o6.— L'hdriticrIdgi-timeest chargddVxdcutcrlescodi-cilles, 372.—Onnepeut pas inqxvscr par un codicillcunc conditiondVtiddpendcViustitutiond'hdritier,374.—Quellcdillerenceilyaenlreleshcritiersct lesIdgataires,387.—L'hd.ritier hjgatairepciits'eutcnir a son
)c?scl renonceri IVreVlitt",VI,418.—Sili-slieritirrssoutcapablcsdclees,vi, 4»8.— L'hdrltierdolt prentlre10soin do la chosoidgude,5i3. —11doit garantir la delivrnncotVunochoseIdgudoiiideTiniinent,5i9ct5ao.— Qucl hdriticr pcut drmnndtrlafalcidie, 55o.—Queljedilldrer.ceily a enlro VhdrilierbdndficiairectVhdritirrpuretsiinple,55a.—Pour-quoiVheriticrnuret simpleno ]K>utprdtcndrcla falcidie,575.—L'lidri-ticr Lcucficiaircqui fraudo,pcrd lafalcidicsur le foudsqu'ila vouludi»verlir, 576.— Ausstbienque surle Jegsqui)a voulusupprimer,577.—L'hdriticrn«*)iiiiejiaiucpcrdpoiutla falcidiopouravoirvoulurcnonccroiitesliiiiHiit,ibid.—Entrcplusicurshu-itier* dilVdivmiuentchargds dolcgs, clincunn l.ifalcidicsursa por-tion, I7J/</.— Un heriticr pour tlt-vcrscsporlions «loit lcs confondrepour la falcidict!eslcgsdo toutcs,5oo.— LorsfiuVinheriticr chargdclun legsconaitionnelinstitucle ld-gataircsonhdriticr, lc legsdiminuela falcidicdeslegsordonncspar cethdritier, 591.—Lachargcimposdca un hdritierlc re;;ardcsculpour lafacidie,ibid.—L'heritierquiapay£ou promisdepaycr]olegsenticrn'apasJafalcidie,5Q2.—CommcntVhe*-riiicr cstprivd«lela falcidie, 5g3.—L'hdritierqui, sousprdtcxtcdclafalcidio,diflerodacquitterlcs legs,en doit les inte'rt?ts,594. — Hdri-licr substituda hii-mdmc,vil, i3.—L^hdriticrcharge^dVmesuhstitutionpeutenretenirunquart,64-—Enquclcas lesfruilsdesbicnssubstitucsde-meurcnta l'hdriticr, ibid.—L'heri-tier chargede rendretoutcoqu'il acu «lcsbicns, dn ddfuntdoit rcndrc«cequ'il a eu par dcslegsct dcsprd-ciputs, 65.—Si Vhdritierdoit rcs-tituer lcs fruits du fldeicommistle-puisson rctardement,66.^- QuclsoinVhdritierdoitprendredcshienssuhstituds,67.—L'he'ritierpeutre-couvrct lesddpcnsesfiitespar Ic fi-ddicominiS,68. —Pcinc dc Vheri-tier qui relicut dcshicns du fidei-coniuiis, 69. —L'hdriticr uc pcut
3/x2 TABIE AI.PHAnJjTIQUP.
rdvocju»r lenaiemeiitdu lidcicominlsiiul, lorsquil la aequittd, vn, 89.— Si Vhdriticrijtii reslituovolon-tairemcutloutoVhcrddild,n«jKiitde»iiiiuiier In tvebellianiqtio,137.—IViuedoVhdrilierchargddo reudroVhdrdditd,ct «piinVun pas fait in-ventairo, i3o. Voy. lesinoU, Aocroittement.Bail,Codkille,Condam-nii, Conditiom,Depemet. Dipdt,Dommaget,Don<Uaire,Falcidie,Fi-diicommit,Hypothiqutt,LegtetLe-gatairv, Frattfttnirairei, Partagtt,Pertonnes,Posieiseur,Prescription,Prit, Procureur, Beligieux,Ilesci-•tfon,Siparation,Sociite,Subititution,
, Teitament,TrebeUianipteet Ttttettrt.Hermaphrodttet.Lcurdtat dansla
l.i sncidtd,1, 302.//oimViHiii(destritu).L.D.Vll, i54-Itommes. Iddo«lesHoniaiustou-
chant Vorigincdi la socidtd«leshonj-incs, 1, 2. — PourquoiVhominaignorelcsprinci]>esdc la soeidtd,3.—Quellocst la naturcdoVliommoct sa rcligion, 8.— Co qu'il fautfaire pour tlccouvrir les prcmiersfondemcusdesloisdcVhommc,ibid.—PourquoiVhommea ctd fait, 9.— Par quel motif lcshoiumcssoutobligdsdc simir et «les'aimcr, ibid.—QuelcstlVtatde Vhommecnccttevie, ibid.—L'hommeest naturelte-mcntdestindau travail, i3. —Et a>asccidtepar dcuxcspccesdVngagc-lneiis, »4. — Devoirs«lesliommcscnlrecux, i5. —•QnsllcsVhosesren-,dent lcs hommcsneVessaireslcs unsanx outres,ibid.— PourauoiDicuaniis lcs liommcscn societd,23. —Dc qucllcsvoiesDieu se scrt pourmcttrecliacundausVordrcdeseuga-gemensou il cstdcstinc, 24.
JlommeicValfnires.Voy.Affaires.Honoraires(tuteurs).\ oj.Tuteurt.Honorihus(de) ct muncribus.L.
D. ix, 237.Hdteliert.Lcurscngagcmcns,111,
62 —Comment1'hoteliercstchargddeschosespar Jefait dc sesdomesti-qucs, 63.— Quclsdoivcutctvc sos5oins,64-— II lvponddes larcins,ibid.— II rdpondtlu fait do scsdo-mestiqucs,65.—Voy.Dip6t.
Hypothtca(iu quibusomuls)ta-citocontrnhitnr.L. D, viu, 10.
Hypotheca(quihus modis)solvi-tur. L, D.viii, 24.
HypothecA(qni potioresin) ha-beaiituv.L. D. vill, 14.
Hypothecat(juaj res) dal», obli-gari11011possuut.L. D.viil, 12.
Hypotnecarum(do dislractiouo).L. 1).viil, a3.
Hypothecit (de) ct qualitcr cacoutr ! antur ct dopactiscorum.L.D.vin, 1.
Hypothiquet, Lcur origiuo, 111,369.— Naliiroct usage«loVIiyjK)-theque,370.—QuclleschosesensontSusccptibios01111011,371.— Cuquesi.'nilielomothypotheque,374- —PourqitoiVhypolhdquca dtddtahlie,375.—Pour quelle chosoon peulliypotlidcjuerscsbicns, 3/6. — S'ily a Jiypothoquopour un prdt a ve-nir, 377.—Sur lcsbicus a vcnir,378.— CointneiitVhypothcqucs'd-tcud a tous leshiens, ou soborneudocertainsbicns,379.— Accessoiresde Vhypotheque,38o. — L'hy]>o-thoque sur lo fondspcut sVtcndrosur lc bitinvcntclcvosur lc fondshypolhdqud,38a.—Foudshypolhd-quocn mcmetcnipsu dcux crdan-cicrs, 385.— Pmerencedu posses-seur en paritd tVhypotheque,ibid.— Hypotliequcsur' la portion indi-viso de l'un des lieritiers, 386.—nypotJiequedu crdancicrsur toutcsJesportiousdcshcriticrsduddbitcur.389.— Hypothequepour tous lcshevitievsdu crdancicrsur loutcequicsthypoihdqud,390.— L'bypothe-.quc fait IUICoQcclalionindivise,ioid.•—Quelleschoscspeuvent<krehypotbdqudcson 11011,391.— ny-polhequeSurle fopdsd'autrui, ibtd..—StclliouatdansVbypolheque,392,—Commeutle tutcur, le procureuretautrcs,licuvcnthypothdtjucr,3g3.—HypotbequesurlcscbosesiiKirporellcs, 3g4.—Qaelloschosesnesontpointsiijettesahypothcque,3g5.—Qni pcut hypothdquer,4oi.-—LcscrdancicrsuYpothdcairespvdfdresauxcrdnncierschirograpbaircs, ibid.--.Prdfdteucccntroplusieurscreancier*.
DES MATIEAES. 343
hypothdcaires.ill, 401.—Sion pcuthypothequerscsbienspour lesilettcsdrs aulres, ibid.— En que)casVhy-
IxillioqiioOson cffct, lorsquclc <fd-
jitcnrengagocoqui est li un nulro,4oa. — CommentsVtcintVhypolhc-quo, ibid,et 479-— Distinctiondeshypothoqnescu hypothoquc pciid-raio, spccialc,simpleou privildjjide,409 ct 410.— Troismanieresdonton acqutert Vhypotheque,4u> -*Co qtie cVst quo Vliypothcqitoox-prcssooti tacitc,413.—I.'hypotlieqttoconvcutionnelloou KVnle,4i3. —QuelssontleseQotsde1'hypotncquo,4i5 ct 416— Silsout licu, soitquolhypotbequc soit oendralc011spd-ciale, A17.— Si Je crcancier a lochoixdcxercerson hypolhcquosurc.'l!«!«pi'ilvoudrade pliisjciivscho-seshypothdqucesparuneseulodette,A27.— Quel cst Vcfletdc Vhypo-thcqucavantlc tcrmodu paiement,429.—Si on pent c.xercerunc Jiy-pothequesur nne dcttc condition-nellc, ibid.—QuelcstVeiTctde l'hy-pothequodiin secondru-danciersurla choso ddja cngagecc un autrc,43i. —Lapcrto <loVhypothcquouo
diminiiopas la dclto,111,434.—Hy-polhcquoacquiscui\roi sur tous leshiensuesoihcicrscomplables,4"4—DViiddpcn<lIVIlet«loVliypotlio-quo, 4^5.— Entro hypailieques,cellodu roi iie vaquo «iansson or-dro, 457-—'L'hypoth6quorevtt, si]e ]>aicincntfait 110suhsiste point,/|8i. —Liiypothefjuesetcint si lefoiuls hyjKithdqudcesso dVlre 011commcrco011s'il vicnta perir, 482.— La prescripiiondc la ttelteetciutVhypoiliequo,483.—L'hypothequeassiaudosur un fondsqui vientu sa•pcrdre,ncsubsistcp'us, ibid.—Quclcst Vcllctde la ivdhibition dc lachtisehypothtqndc,484-—Lecreau-cicrqui conscuta lnlieuationdesongagc,pcrdsonhypothcqucs'il nc lardservo,ihid.—Sil consentquosougagesoit ohligda un autrc, 485.—Ccttehypolhcfjuerevit si )aliena-tion n'a passoneflet,ibid.Yoy. lcsmotsAccettoire, Acquitt, Crian-ciert, Curateur, Debiteur, Dettet,Dot, Gage, Mineurt, Novation,Paiement,Prescription,Prit, Rcd-hibition,Stellionatct Trdntport.
I.
Ignorance. Pourquoi Vignorancodcsfailscst prdsumec,111,g5.—CasOiiVignorancedu droit ue sert dorien, 90, — Entreprcneursrespon-sahlcsde lcur ignorancc.Voy.En-tfepreneurt.
Ignorantid(de) j*uriset factis.L.D. vili, 5g.
Illicites(conventionSjfaits.gains.ctintdrets).Voy.cesraotsenparticulicr.
Imhiciles ( les) conservcntlVlatque leur donncnt leursqualilcs, l,203. Voy. Dimence.
Immeuhlcs(enquoiconsistentles),et cc qui est comprissouscenom,l,326-—Commeritsefait la traditiondes imntcublcs, 3i4-— ClausodoproVaircomisc.dansun contrat devented'immeublesi3i5.—Lcs im-ineublesdes dgliseset descommu-
nautes no peuvcnt so vnndroqueponrdcscauscsneVessaires,1,3?4.—Dansla vcntedesimmcubles,la !c-sionde plnsde moitiddu prix rcn«l!n vcntenulle, 38o.—Eu quclcasdaus la vcntc«lcsimmrubles,il pcuty avoir licu a )a rodhibition,3o5.—Desinimeublespenventdtreprc1-tcs, 11,80.—Espcccparticuli6redodepc-tponr les immcublcs',i45. —Delivranceet prisedcpossessiondesimmcubles,iv, 269. Voy. lcs motsBient, Dilivrance, Loit, Mineurt,Bedhibitionet Usufruit.
/iijm«mVoi«(dojurc).L.D.ix,244'Impensis(dc)iu rcs dolalesfactis.
L. D vm, 90.Jmposiliondc dcnicrs publics.
Voy. Denierspublfct.—Surlcs dcn-rdcs.Voy.Denriet.
344 TABLB ALPHABETIQUP.
Irnpubiret(eoquVncnlcndpar),l, 3ia.—LeJimpubvrcsnopeuventfairo do tcjtamcnt, VI, a<).—lls]>euvcntrccovoirpar testaiuent,3y.—Substitulioncntrodcux impulxV»rc*.Voy.Subititution.
Imputationdes denicrsprovrnusdiin gage.Voy.Gage,—Stirla Id^i-tiino,Yoy.J^gitime.—Dopaieuicnt.Voy. Paiement.
Impreicriptibilitdd'ungage.YoycaGage.
tncapable( alimcusid^udsi un ).Yoy.Aliment.
Incapaciti.Diffdrcnceentre Vin-•
cupacitdet lesinoycns«VexcusepourlV.xercicetle la tutclle, lll, 196.—Lescauscsdincapacitdon».leur fon-demcntousur Vequitdnaturelle,ousur «juclquoloi, 197.— Incapacitdsurvenuo,aio. —Incapacitdde suc-cddcr,V,66.— Diffdrencecutre lesincapacitdset leursdificrvn.fcffets,84et 85.—Tempsucousidcrcrpourlescffets«lcsincapac.itds,90. — DoVincapacitdpour les diQdrcutescs-pccesdosuccessions,01, 93 ct suiv,—EffetdeVincapacitodespcrsonncssur unoconvcntion.Voy. Conven-tion. Yoyeaaussi lcs mots Legt,Pertonnet,Succtttion,TettamentctTulelte.
Jncendiescausdspar imprudcncoouparndgligeiice1responsabilitesdcccuxqui lesont causds,III, 333.
Jncendio(de ). L. D. ix, 163.Incolis( de) ad municipalcm.L.
D. IX,33o.Incompatibililicnmatiercdepos-
scssion.Voy. Possession.Incorporelles(hypothcquesurdes
choscs).Voy.Hypotheque.Jndebili( de conditionc). L. D.
VH, 357.Jndemniteduoaufiddjusscui:.Voy.
Fidi/usseur.Jndigneset Indignilien niatiere
de succcssion,v, lai et suiv. Voy.Hiritier,Legt et Tetlament
Indignit(de hisquaeut; r-ueran-tur. L. D.vili, 3oi.
InfamiA( do his qui notantur).L. D. VII, 199.
Infamie. Si les persamcsuotee»
«1'infuiiiiopcuvcntdtrctdiuoiiudansun teslamint, vi, 5i.
Infantl( do bonorumpojsessionecomjvtente). L. D, vill, 357.
Injirmtt. Inliriuitdsqui rcndentineapablcjdo l.i tutelloct de h cu-r.ilellc,111,198,—Comiiicntles in-firincspeuventfairetestauicut,VI,3o.
Ingenuut( si) esscdicitur. L. D.viu, 417.
Ingratiludedu donatairo. Com-mcnt cllc pcutdonncrJicua li rd-vocationdo la douation,1, laf. —•Quid de Vingratilude dissimuldopir lcdonateur,ibid.
Inimilii capitaie.Si c)le cst unee.xcu<st>vulublej>oursofaireddchar-ger tVunotutcHc,l, 188.
In/urieux(derits). Voy.Libellet.In/itriit( «lo) ct famosislibutlis.
L. D. ix, 164.Inofficieux(tcslaraent).Yoy.Tei»
tament,Inofficiototoslaiuonto.L. D. VII,
a53.Inondationdiiu hdritagopojsddd
cn nsufruit.Voy. Uttifniit.Inscriptioncu faux.Yoy.Plainte.Inscnptionibus(de) et accusatio-
nihus.L. D. l.x, 177.Inscnsis(lcs ) soutincapablcsdo
tont engagementct dc toutcadmi-nistraliondcleursbieus,1,202.—Ilsue peuventles veiulrc,5-iti.—Ilsont capacitdpoursucceder,v, 77.—Quandles inscusdspeuventfaireuntcstamcnt, VI, 29,—Ils pcuventrccevoirpar testaracnt,39.—llsnepcuventetrc tdmoinsdansun testa-mcnt, 5i.
Itisinuationdes donations.Voy,Donation.
Insolvahilitid'un assccid.YoyeaAttocie.— Du mari. Voy. Dol.
Instance( pdrcmptiond ). \6yczPiremplion.
Instancepene, VoyczPlainte.Institoridaciionc(dc ). L. D. VII,
386.Intlituendit (de hercdibus). L.
D. vin, 167.Instituendis(dclibcrtsheredibus).
L. D. viii, i58.
DES MATIEHES. 3/i5
Inslitution (Vhdvitier.Yoy. 6'o-dicille. Enfant, Hiritier, Plainte,Substitutionct Tcstamenl.
Initittttionicontlitioimillei.YoycsCatoiiienne( rogle).
Inttittitiont contractuelkt. Troisespcccsdt!reglcsqui lts conctrnrnt,V, 3i. —Reniarquesdo quelquesprincijKSstir cesiustiluiioiis,32.
Inttiliitionum( doconditionihus).L. D. vill, I8.'J.
v
/Hjiri<cio(de)lesato,L.D.vilt,376.Instramento(de ) lcgalo. L. D.
vm, 376.Jnstrtimentorttm( dc fido). L. D.
VIII,5o.Intention.Si dans les eonvcntions
Viiitentioiidoit etro pvdfdrdoa IVx-pvcssion, 1, 2^7.—Intentioiidimtistanicnt. Voy. Testament.
Intenlictis( de ). L. D. IX, 214.Interdfclis(t!c ) siveextruordina-
riis nctionibusqua?pro his compo-tunt. L. D. r;, 63.
Inteniils( ies) nepeuventvendreleursbiens,1,373.Voy.CurateursctProdigttes.
Intirit civil(peinepcciiniairedis-tingude«loV). Voy. Peine.
Intirits. Cenxde la chosaprdteosepaientsur kpicd <lclVslinialion,11,i35.—Lintcretd'inle'v«5lest illi-citc, ibid.— 11est dii des interdtsdcs dcniers r:i;us pour un absent,243.— DiQertiiccentre Its inldrotsct lesdotnmagesct iutdrdts, IV,72.— Pourquoi les intdrCtssont (ixdspar la loi, ct lesdonimagcscl intd-r<itsindefinis, 73.— DJfinitiondoVintdrdt,99. — En qnoiil consistc,joo. —Qiiand il cst dii, ibid.—LVchetcurd'un fondsdoit 1'iutdrdtdu prix, 101.—Iuldrdt tiii apresJademnnde, 102.— En quel casonpeut slipulcrlcs inleretsdessommesqui, df leur ualuro, nVn produi-raieut pas, 104.— Pourquoi1adotdoit, de sa nature, produircdcs in-tdrdls, io5. — Ceuxqui rcticnnentdcs dcniei-3npjiartenaiisa dautrcspersonnes,et qui lestournenta leurprofit, en doiventVinterdt, 106.-T-Peinesstipulecspour tenir lieud'iu-tdrdt, ii3., — II nVst pnint dii
*IX.
intdrdtdesfrulU, 11,148.—Doqucljoiir sont<nnies iutdvdts<lrslegsdedenirrs, VI, t\g-i.—Les inlcrctsdesJepspkiix sont diis saiu «lenmnde,4y'l' "*'0.V>'rs niols Absent, Dibi-tettr,Doniniages,l)jitaleur,Dot,Em-/itint, Fntits, lleiitier, Judiiconi'mis, Lcgs.Prit, Proctireur,Femmect Tuteur.
Interloctttionibus(de).L.D. ix, 33.Intcrprctationdisconvcutions,tlt-s
legscl «les.ois. Voy. les motsCon-ventions,Loiscl Teitament
Interrogationibut(do) in jurc ft«cirndiset iuterrogatoriisacliouibus,L. D. vtl, 338.
Iitterrogatoiret.DKfdrcntesraanie-res dont 011pcut avoir la conftssVntVunepartic sur dcs faits, tv, 212.—Par qui doil dtroordonudVinter»rogatoircdo la partie, 216.—Com-ment«loitidpondreceluiqiii csl in-tcrrosd, 217.— Quelcst l usagcdesinterrogaloires,iiid. — La rcponsefaitepar uuccrreur de fait nVstpasnuisible,218. —Quel cst lVlfctdesiiiteiTogaloires,iZiirf.— lls n'cmp<4-chent pas Veffetdosaulrespreuves,219.— Quelledillerenceil y a en-tre lcs intcrrogatoirrsct la demandedc coinmiiiiicaliondes piecjs ditnepartie, ibid.
Interntption. Sa «lefinition, IV,309.
Interniptiondc possession.VoyezPottcttion.
Intettat. Combicnil y a dVrdrcsdepersonnesqui succedentab inlet-tat, v, 280.
Inventaire.Commentil doit dtrefait, v, ai4- — Coqu'il doit com-
prendre,ii/rf.—On.nVnpeutreparerIcs omissions, ai5. — Jnvenlairopour la siiretddu fideicommis,Vli,77-
Inventaire( Ldneficed'}. VoyeaHiritier.
Jrrivocabiiitedcsdonations.Voy.Donationt.
Itinere( de ) actu que priv3*.o.LD. ix, 72.-
Itineributpublicis( do). L. D. ix,65.
3/,6 TAULK AI.VUAltRllQtJli
J.
Jaclu («le icgonluxliade ). L. D.VII, 3$2.
Jar.ltn. Le lrgs «liuie maisoncoiu]>reudlo jarilin «juieu failpar-lie, VI, 141•
Jet a )u iucr eu casde naufragc.Voy. Contributioncl Naufraet,
Jottrt ( co quVnenlend jwr) enfalt de biitiuiem, li, t\n6-— Deuxsortcsdoserviludesjx>urles jours,4o7.
Jttdex (s'\) litem stium fccisscdiccrotur.L. D. ix, a5i.
Jttdicatd( dorc ). L. I). IX, 33.Jtulicatumsolvi. L. D. ix, i5o.Judicem(dequibitsvoliusadcum-
dfin) ealur. IJ. D.vil, 33y.Jttdiciimiilatidic.iusa(<toalicna-
tnre facla). L. D. vn , a3g.Jttdicio( dc ro per ijiiaiufactuin
«rrit,quoininusquis sistatin). L.D. VII, 178.
Jurf/c/ii(de)pitl)lici.<t.L.D.IX,176.Judiciit(do ) et ubiquistjueagere
velconveniridelicnt.L. D.vu, 2^7.Jud.cit ( de rebus jiossideiidisvel
vendendisauctoritato).L.D. IX,48.Juge. LVIIetdcsprenvesddpoutl
«le)a prmlriiccdu ju*e, IV,161.—Cc «ju'il doit fairc pour connaltroqucl doil «JtrelVlfettliinepveuvc,iw/rf.— Son discerncmentpour lechoix tlesttmoinsqu'il doit rnten-drc , 184 et suiv. —Sa p:udencopeut discernerVeffet<lesprdsomp-tions, 2o3 — En qnel cas il pcutordonncr!e scrment, 2i6. — Qucl«it le devoirdu jugesur lesermentdefdrd011rdfdrd,328.—Si Ic jiige}vutcompcuscrdVllico,369.Voy.lcstnots Desmliressement,Prisomp-tionet Serment.
Julid(de lege)ambitus.L. D. ix,197.
J«//<l(do]cgc)annonl.L.D.ix,i96.*Julid ( dc lege), repetundarum.L; D. iXj-i'f)5.
Jvliam( ad lcsjcm) de adulteriiscoercendis.L. D. IX, i3a.
Juliani( «d Icgem) m.ijejtatij.L.D. i.x, 180.
Jttliam(nd icgeni)pecuiatiij,cte.L. I). i.x, 196.
Jtdiain( ad legem)do vi publtci.L. D. ix, 18. et i85.
Jitre ( do) ct justitii. L. D. vil,i45.
Jtire (de ) ntmovuinaimulornni.L. D. viii, 4i5.
Jitre ( dc ) cndicilloriim.L. D.VIII,2l3.
Juiv delibcrandi(<le).L. D. vm,188.
T.vradotium( de ).L. D.vill, 65.Jinv (i)eintcrrogalionibusfacien-
disin). L. D. vn, 338.Jttnt Patronalus( do). L. D. Ylll,
363.Jtire /urando ( de) sive votonta-
rio, sivcnec^sjario,sive judiciati.L. D. vii, 349.
Jltris («le origine). L. D. vii,i46.
Jttr.s antiqui(dedivcrsisrogulis).L. D. ix,36Vi.
Jttris («lehis qni sui vel alienisnnl). L. D. VII, 1^7.
Jttrisct facti( de ignorantii). L.D. VIII,59.-
Jitrisdictio (dc ofiicioejus cuimaudalarst). L. D. vil, 171.
Jurisdictione(de).L. D. vii, 172.'Jtis (si quis in ) vocatusnonierit.
L. D. vil, 276.Jus (iiequiscnm qni in) vocabi-
tuv, vi eximat.L. D. vii, 176.Jtts dicciidi(si quis) nouobtcm-
pernvcrit.L. D. VII, 270.Jtts (de in ) vocando.L. D. til,
175. *Juslice(ordvede)nVstpas force.
Yoy.Force.—Fraisdejustice.Voy.Frais. —Diinandccu justtccinter-rompt la prcscription.Voy. Pres-cription.—Ventesenjtistice,a rqdhi-hltion. Yoy.Bedhihltion. ••'_
Jussu ( quofl).L. D. Vn, 393.Juslit(A(de)Hliv\re.L.D. Vli,il\5.
1)1.1 MAllKllliS. 347
I,
LcgatA(dolihcvaliouc).L. D.VIII,a33.
Ltgatd (dc optionovclclcctionc).L. D. VIII,2T4-
LegatA(dc ]>cii.i).L. D. vill,»79-
Legatd(doservilutc).L. D. vilt,373.
Legatd(cje suppelltctilo). L. D.viti, 379.
Ligataircs ct Lcgs. Le lc-VatairenVstpasobligcdo tenir lo bail faitpar lo tcstatcur,11.M. — Leslega-taires du ddfuutout le droit dc se-paratiou, IV,9. — Potirquoilc.ilc-
fatairesne sont pas leiius comme
hdiiticr<Iufaitdts tcstateurs,3o5.—L'heritierpeut fairo reduirc Irsle^s, v, I4I> —-Cclterdditctionsefait selon lcs tlettcs ct les clmr^csdrs biens, 217,ct M, 4^6.— Leslcgs du tcstnmeutinofiicicuxsnlvsis-tent, VI, n5.—Interprdtotiond'unlegsqui serapporto0 deuxchoses,«t qu il faut fixer11uue, i3g.—LVr-rrourdansleuom de la choseIeV,uccuuitaux lcgs, 141cl 4°4'—jU ••'!-"*«iiiliomaisoncomprena lc jardinqui en fnjitpartio, 144-— Couiinentles legsdiin-sccondteslamcntsub-jjistciit, i5g.— Dilferrnceenlre lacouditiondes Idgalaircsct ccllc d<sVhdrititr,162.—Excnipleou le lc-.galaivoestfavorise,164.—Aquellespersounesonpeut011onnepcutpasle^iier, i84 ct i85.—Comineutsoregleun leirspour un ouvra^c,vi,aa^. —Un legsfait encasqueVhc-ritier VasrdenVstpasconditionncl,329.—Troismaniercsdont lcs Id-grttajivs ct heritiers dime memochosepeuvcutetre lids ou conjoinlsdans un tcstanicnt, 249.— Annmdmelegs, it/rf.— Ledroit dac-croissemcnta lieucntrelesId^ataircsdime mdmechoso,254-—Hn'a paslieu eutre leVatairespar portious,:>J>g.-r- Divers cas dVccroissement«ntre IdtjRtaircset conjoints, 2C0.
— Tiaiismiisiondu lc^s]>urcl sini-ple, VI, 280.— Du leyscoiiditiou-uel, 281.—Du ICRSa 1111jour in-xcertain, 283.—Silrctdpourlcs lojjsconditionncls,288.—Quclledille-rrn«vil y ocnlrolcskyatiivoiel Irslieritieis, 387.—Coqui cstcomprissonslo uonidolegs, ibiil.—Un )d-ptnirc peut dtro cbargo«Vunlegscnvcrsd autres,396.—UnleVatairede piusifurs legs pcut «jcccpterlesunset rcjeter lesautrcs, ibiil.—Lcsleis sout dc nicinonaliirc que lesfideicoinu.ispartictiliersct les do-iialionsiiruusedemort, 3p4-—»Kuquoi cousislcla vaUditddes iec.3,3q5.— Un tcstatenr peut rharscrdiin lcgssonld^ataire, 3y6.—Les)e;'s iiosonldtis fjuVpvcstouteslesdetles, 397.—Coiinucutsodoitp.11-lagcrunomduicclioseJdinteVa clcnxou plusicitrspersonncs,3o6ct t\n\.— Lcgsu ln volontedo Vhcriiicr,3y8.—Quclssont lcs leas proprt-iueiitcoiiditionnels,4°o et suiv.—•LocSfait en compcnsalion,/\i>/\.—~Loleusnnniicllinitpavla inortcivili;du le^ataive, 410-— Leps iliineluOmcchosef«iitpiusieiirsfoisa lnniihnepersonne,407.—Fait1»unoseulepersonnepar plusieurs, ihid.— Qucllespcrsonncspeuvent faire«iil less, 4>4*—Kuquel temps ilfaut cotisiiicrcrla capacite011l'in-rapacite de leV,uer,4i5.— Le leestliin trouucaudc moutonsne peutsuhsisler lorsrjtiil ne restc quinicbctolorsdu deVesdn trstateiir, 4i3.— Lorsquela choscldjiidechaiiu.e«lonature, !olegscst rdvoqud,ibid.•—11«ii est do mdmelovsqu'iluereste doia choseldjudcqupdcsac-ee.woires,ibid.—Onpcut Idsmerdcsoiiincnsl\un incaj>ablcdVulre Icgs,417.—Le tcstateur pcut ld«uer l\ses hdritiers, 4'3. <—Commmt«odoitpartagerunlegscon.iouna deuxhdritiers, ibid.—L'heritUrId^alairepeut s'entenir i)sonlp<^iet r;noucev
3/c8 TABLE ALPHABfcTlQtJK
ii Vlidrdditd,VI,4t8.—-UnteJlatcurpcut faiveun legs ii unc pcvsomioinconnui*et nidineinccrtaino,t\\g.—On peut ldguerii une pevsonnodViitrc pliuirurs, 420.—On peutld^uerii 11110ville01111uticcoiniuu-nautd, 421.—Onpeul ldguertoutcssiirtrs <lechosesqiti sont dans lecoinmevco, 4^3.—Leschojis pu-hliijuesoti sacrdesnc peuvent elrold^iides, a-i-—^ 11,lt-'lK'ulM£\\runc chosequi est 11uiiautvo, ibid.— En qitol cas lo h'j;j diuio choie«juinVpparticutpasau trslateiirtstnul, 4^6.— Si 10lcgJdiinc chosoacquijcpar lo ld^alaircti lilro lu-cratif«ltinoiircmil, 4*^9*—kfflJdo)a nidnicCIIOJOit la mOincpcvsonua
1>ardcux tejtateuiJ, t\'io.—Deux
egsdiiuc mdincsonnnc110sontp.udeuxlegsd'unomduiccliose,4-31.—Coninientsordduitlolegjdini fondsdont lo l<slaleuvn'aqu unoporttou,43a.— Un cvdaucierpeut ld^uevlison ddliitetirtottt co tjuil doit 011unopartie, Ibid.—Leleusfait <iundcs di-iix coobligdjsolldnirementiiVicquittcquo lui, 4^4-—Lole;'Stlitnc sttrjdancc11tinildbiteurlo<ld-char^c des intdr.Hs,435.—Si otipeut idjJiteruiicclioscengagdo,4'*7•— Si011pout Id^tvrdescliosesijitilic soutpas fiicovcen naluro, t\Sg.— Coinnient'so liornolo legsd uuoccrtainoquantitddograinsa pren-dro sur uuc rdcoltcou clansuugiv-nier, tbid,—Coiiiinentsorcgleuiilcgsindellnidomcnbies,vJ4'>.
—Lolcgs diitie cliososjiecillcocoininodUtul1111ItslaletircJtnut,lovsqitVlloItcso trouvep.isdanssasuccesiion,44i>—Ciuiunrntso «loitcntrndvole lo^sditiie chosoinddtevinliideenson rspetv, 443,—On |>eutIdnterun oiivva^eii fairo, ibld.—Voiiv-qttotloIr^svaytiodiin fomlsrsl ntil,443.— Coinnieiitco ijitt cstajotitdau foudsIdgudapj)at'lient011n'ap-
Iiartioiitpas au ld;a!niro, 447-—
jVn^nuiitationditii fondsId^udalVlleltlo rdv<x]ii<rlc lcgs, r\f\h-—Loicgsdiin fondsromprendla scv-vltudolidccssaivcpottrco fondssuritn autro quc Vhdrd-.Utd,i\\g, —Sl
le )*gsdime maijonde )a villootid« la cainpaguecu comprcudlmmeubles, vi, /j5t. —Coque com-preii'1lc legsduue inaisonaveclcsineiililes,462.—Lcspapicrsncsontpascompvisilatu lc legsde totitco«luicjt tlaus!a maisoii,ibid.—Lc^s«Vuiiusiifruitii plusicurj,ct do iapropridtdiiliiiitiVux,t\Mic\.&W.—OJI]Kuttd^nernti usufrtiil<loclio-ses iiiohilicivs",t\.56.—CoinniontloJogsiliincpovtionde fruitssuusistuoprejlo veiilo1I11fontls,4»7'—Lnchar^odu lcgsduu iiiulruitpasji)aVbdrilicr,lorsque io legj n'a paslicu, ibul.— Qnellodilldvciic;il yu eniveuu legs antiuelct uu lcj!*diuufruit, 458.—Si lclogsannuclcstnoquisaucommoticcinoiit<loVau-iuV, 460.—Si un legsa puycrcnplttjicuvsanndcst-Jtdiinoaulvona-turo quim legs annuel, ib(d,—Silo lcgj diiuc sommou dislvibucruMIIcerlaiujouvcstpi/rpdtuclou an-nuel, 461.—LCJlegjtVallmcusoudVntreticnsontjxinrla vio<iuIduu*tnire, 462.—Connneiitlcsle^sii'n-Jiinciu jiuqtiu )a puberld,doiv.-ntsVntendiv,4b3.—CotnmrutleJlegjdVliineiijsi>lvgleut, &6\.—Coni-meutsoroglettu lcgstloliiiiensquele tistattiir avait coiituincde doii-ner, f\65.—Knquol les leystVuli—intiissontfavorahles,466.—Qidssotit les legs pieux, 467.— Dille-rcncccnlro lcs lcgjpieuxet lej au-trespar leiivsmotifset letirjitsajes,ibld,—DillJvenct!entroICJlc;vspieuxct ttiilegsqut re»ardo(juelqitobliiipulilic, t[6S.—Qucltuago011doitfaivo<liiiilcg*pieux sansdrsllna-tlou, 469.—DequiddpeudIVtdcit-tion«ICJlegj pit-tix, ibid.—Si onpeut deJtineV1111legspittix 11itn-autvo11111if>qiti;cetiil«jitele tesln-teur auvaitovdound,470.— Qu.dcst loprivildgodeslogspi.!MX,471-— En quellcsinaiiifivs011jieiillt-gittr nnede dcitx 011do plnsieitrJclioses,47'*)'—Le^sqtii neniarquopaj a qul en stra lochoix, ibttl.—Cominiittso iloit cnteiitlro!o lc^Jdiiiicchoserntvepliuicuvs,ibid.—Lvgsauchoix dc Vlidritlcrct dii le-
DES MAllltKliS. 349
eatalre, >i, t\'t6.—Legs au choixd'un tiers, 477et 4?8. <—Celulquta lc choixpeut le diffdver,479-—L'hdriticrqui avait le choixcjt tenudo la perleoudiminutiouu laquclloson retardcmcntn <loundlicu, t\8o.— II cn cst dcitiOuicdu ldgntairc,/j3i. — Lorsquodes chos.s dout lcclioixdtait ldgudil nVnivstcrjuiine,cllo cstou ld^alnivc,ibid.—SinproJlo choixla cliosepdiit, lo ldjnlnivecn sonllvola p.-rte, t\$2.— Litdvi-licr oii legatilivequia fait sonchoixni!pcut cn fairo un nulro, ibid.—Lofdgnltiiroqui a lcdvoitdiiuchoix,iiopetil lo fairoavaut qnoVhdriliernil accepldla succcssion,483.— Loldgatoirc,do coqui restevaapreslcehoi.xd'uu aiilrc, attra lc to.it, lechoix nViniil pas fnit, ibid.—Lodvoittlochoisirpnsjoa liidriticr tluldgatalro, 483 rt t\9t\.— Qtfjlleslunt Ics choies <lonticJ testaleuvsout ln libcrlddc fnivcdes b>gs,485.— La volouuidti tesUttctirtioit rJ«glcr losfvuilsct lcs revenujdu legs,486.—Di! qtiel jour sont dus leSfruits dcslcgs, ibid.— Doqiiel jottrsontduj lej hildrdtsdes lo<j,sdc de-liicrs, 4<ja.—Pivfit de.J legs qtiicst dVutvi!natinv «jticles frtiils etles hildrdts, 4<j3«—Lesfruils etles inldrdtsdes logs pieuxsontdussaiu d<iiinn<io,t\g\. —Coiubieiiiiy a de sortes do lcgs, t\gH.—Doqncl moiuentIc legs pur et siinplccst iicquisntt Idgnluive,t\tyj.—IItitcst do nidniodu legsebiiviiitioniiel,4y8.—Jj..'qnel toinpslo dvoittln id-gnlairecst iicquij, t\y(i.—Si lo Id-gntnire vennilii moiirivnvautquodiivoir recttInrliojoId.ntde,il Ivnnt-niet le legi it sonhdritiev,4<J9,""!'>lo ldgnlaivt»qul n siivvtcttnii te.ita-tettr triinsiitetsnn tlvoitti son lidvi-tier, ib:d.—TVOIJ«orlrs «lo legsquil funt disliinmcrpour Vcllotdu«Iroit du Idgntniiv, t\g*.— DilfJ-ivnccrnlro lo tempj oti le 1•;< rslneijuij, ut io tcinpj oii ii pcut dttvdcinniuld,itiid.— Kn qiicl c.U lolegs cojiditioiiut'1uo se tv.insiintpoint, 5oo.— Si lolegspur rt situ-p!ofslytr.n-.smis,lorsqitoIcl^stairo
meurt nvantlo terme, VI, Coo.—Celui do qtii la vcuvecst euccintetrausmct)olcgsfaita couditioiiqu'iletltdeseiifutu,5o3.—Uuccondiliouinjtulo, mnlliomidleott impossiblc,no suspcntlpaj lc legs, Ibfd.— Silc ldgatairoquimenvtavontlc ciioixtransnietsondroit, 5o5.—Losleg*ii1111leinpjinciiaiiisoiitcontlilinii-uels, 5o3.— Lt>slegj allachdj auxp.iiouiiesnc se Iransmctteutjioint,5o5.—Cfuiunciittst considcrduulegsniiiuud, 5o6.— Excmptediiulegsnlloclidti !a pcvsouncdu ldga-tniro, 507.—Si lesrctardcniciutltidroit do lhdritier rctavdcnt celnidu legalattv,5oy.— Lcgs«lontVcf-fot estsusnendti,rtqni suIransmct,ibid.—Silc legsdontVlidriticrsub-stitudest chavgd,csl ncqtiispar lamort du lestnteiir,5io. — Lc ldga-tnivcne peitt prcudresou logs pirvoio clcfait, 5i2. —DoiniiuigtsctJutdrdtscoiitrolo ld;nlairefnuto tlorecevoirson logs, 5i5. — Da qitoltrmpj sout dtu ics lc^s saiu term<inl t.jiiilition, 5t3. —K11(jticllieitlaCIIOJOld.ui.dcdoit dtivddlivrdoauldgntniro, 5iA.— L'lidfitler nVstpns tenu du'lcg* «Vniiclievnl quisV.sloVIinppdnvnntl.i niort <lules»laleiiv,ibt.l.—Siiretdpottr lej logj,5t5.— Si Vhdrilierpitt recouvrcrcoquil n ddpoindpoiif la coiisrrvn-lioil ilf in clitMOV;;n:!.»,517.— 11<**oitncqititltf les clinvg.s du foinljIdiiudjuiqiiii la ddlivviiiico,5i8.—II Joullrela pr.iienrrivdj npvossonr.invdenieut, ibitl.—S'il «foit gn-rnnllr l.i ddlivvnucodiine ehojjId^udoliuldlhilinonl,!i\g.—Unrn.i-lie dil lcgjdiiuo ehini>ddiignd.!filjiniticuliiT,5?.i).—Liiefitlrrne]viilOltvreslituddu pikinriitiliin le^s,«luoiijiti!iuil, 5m. — Celan nitislI1011li Vdgnrdiliin le;^jdonl ln con-dition nosrrait jinsnrrivd.>,5a2,—h'i Imileperlt»,nu rien ne pmt dlroinipntJii 1'hdrttier,lvgnnlule Id.^a-taire, 5i<).— t)oqnclles mnntoivi111»legsp.iit dlrontil, 525.—Cont-nioiitil ji:>utdlv»rdvotpu',«lluiiiiudon Irnn.ifdrd,526.—Si utt h»?,iniildniu jo'i ort^ino pcut validortlan»
35 o TABLB ALPHABKTtQUE
I» tuite, 11, 5a6.—>Sicclaa lietipour lej lcgscoudiliotmelj,5a8.—Le lcgjdcvicntnul, lorsque.leldga-taire mcurtavantla mortdivlcsta-teur, 529.—Lachorgeimposdoaulegs aiinuld, pnsseii celui qtii eaprofilc, £30.—Vu logsqui dtaiti)onnutc.Maiucnt,pcuttlcveniruulpar mi cliangeiuent,53i.—Diver-ses ninnieres«lerdvoqiUTIrs legs,533.— Lolegs«liino«lettc«st rd-voqud,lnrsrjui:le tesiatcursVnfaitpaycr, ibitl.—LVlidnnliondo lucliosr!)d;mdordvorjuclo legs, 536.—Siuiiedonnlioua lomeinecllet,ibid,— LVii^n^cinenl<lola chosoJdgudo110rdvoquopnslc lepj, 537.— 11cn cst<lemeiuc«lcschange-iiii.iijqiii la rdforiucntrt <juil.i re-ilioiivelleiit,538.—Si lo legstliini-riuopar la diminutiondes ciiosiMld;;tiocs,5\\. —\'av1111ddlaehenientdinie partic1I11foiidsldgtidponrlnjoiudrotiunennlvo,ibid.—LoiegstrausferdrstAldaupremierlegntaire,ibtd. — ltdvocation«liin do «lcux\°.'isqui nVnniinulcnucundesdeux,5^5.—Lolcgsrst rdvoqndlorsruiolo IdgolnlresVnrcndindignc,5)6.—Leslogssniitdiininiidss.nulefnitdn tcstnlvurpnr In falctdic,5 ,6et547.—Lesitgs iiepouvcutONcddefles trois quiirlsths bicns, .VjS.—LeslegsJontJiijeU11Infalcidio,551.—Lo legs«liincservitudocst suj-.-tii la fnlciilio,565.—Lclcps<teIV-vnncodiinc dettc u termc011souicouditioucstsujctu ln fnlcldic,ibiil.— Lc lcgsdiiiicdcttodonticddli-tcur rst iiuolvnblo,cstcomptdpouvla Inicidic, 566.—Les lognlniivsclinigds<loIrg.jsur les lctivj,n'n;itpns ln ftiiVidie, 558—•LcIdgalnirodiin fotidjchnrgiidiniGpeiuioiisurlci fvuitJdecofondj, rellentla fnl-cidio, (juoiquilIn soiilltv,583.—Lolegsdiin fondsnvcoproliihitiundVlidnrr,rjtsujctii Infulcidie,58t.—Lolcgi tlontin ddlivrnnco011lopnlciwiitrstdilfdrd,rst iiioinsrstiiiidpoitrIn fnlcidie,5ya—SlVhcritirrrtni, sou»prctcxtodo ln fnlcidie,ditlcreiVncqiilttrr«!cs)ei?s,rn dnitIrs iiitiirdU,fig\. Yoyea lcs woU
.-iccctsoiret,AUinalion,Aiimeni,Condiliont,Dette,Dommagct«.•(/«-tiritt, Enfant, Entrttitn, Falcidie,Fidiicommit,Fruilt, Garantie,Ui-rilier,Janlin, Minet,Mineurs,Ou-vraget,Papiert, Parlage,JVetcrip-tion, Servitudjt, Subttilulion,Tes-tament, Transmtssion,Usttjruit,yille et Vingtihne.
Legati(({w\mhdicsUJUJfvuctus)ccdnt.L. D. vil, 290.
J,cgationibus(de).L. D. ix, a^tf.Legatis(dc)et fidcicoiumissij.h.
D. vill, ai5, 238, a5act 262.Jjtgatis(de adimciulijvcl trnm-
fereiulis).L. D.vni, 288.Legatis(dcnliiiieutisvolcibariis).
L. D. vm , 281.Legatfi(dcauro,orgcnlo,munito,
ornaiuiiilis, ungucntis, vcsto velveslimcnlisct statuis). L. D. vill,a&3.
Lcgato(pro). L. D. ix, 3a.Legato(tlc iiutrttclovc) iiutru-
mento).L. i). VIII,276.Legato(dc pccttlio).L, D. Vlll,
278.,Leiato(&ctritico, viuoct olco).
L. D.vin , 275.Lcgatoram( quaudodics) codnt.
L. D.vin , 348.I,egatorum(quod).L. D. IX,63.Legatorum( ut in poJJcJjioneniscvvaiuloruincatuucsscliceat).L. 1).
Vllt, 356«Legatorum ( ut) scrvnixlorum
cnuj.icnvenlur.L. D. vill, 354<Legatum( de usn, usufructu,rc-
ditu,litiliitationcctopcristlatispt»r),L. D. viil, 269.
Legatum(s\ ciut pltijquuinperlegeiufalcidininlictmritCJSOdicc-tur). L. 1).viil, 336.
Legecouiiuissnrii\(<lo).L. D. VII,t\h>
Le-ieBhodid(de) dojactu.L. I).VII, 382.
J,cgem( nil ) OKlintusentinm,Aqitilinni,Coviielinni,falcidintn,1'oiiipeiniii.Yoy.ccsnioljcn pnrti-culiir.
Lezibtts(do). L. D.VII, i4:>Legibtii( nt posscsjiohniioi-ttni
dctntox ). L. D. Vlil, 375.
DES MATlfcRES. 351
Lifgitlattur.Lintcntion du ldgis-hiteur tlnns )cs loisarbitraircs fixoles terupeianicnsdc1'dquitd,i, 16'j.
Legitimedcscnfaus.Cequccelaitdnns l'aiiciciidvoitromain, VI,33t.— CoquccVstquo)aIcgitime,335.— Aqui ellecstdtic, ihid. —Coiu-mcntsoreglc la Idgitimodcstnfansau preinicr«legrd,336.—Comiuentse reglola ldgilimcdcs cnfausnuxautrcj tlogrds, /*>/</.— A qui la ld-gitimctst duc cntreasccndans,337«—Silesfreresontdroitde ldgitimo,ibid.— Ccqtti:cVstquela quotcdel«i Idgitimc, 338.— Ldgilimedcsenfdns rdgldc dilldrcniuicnt sclonlcbr lioinlirc, ibtd, —Qucllo cstcollcdoccuxqui viennciitpor rcprd-scntation, 33<).— Co«juccVst quo)a idgitimcdes ascciidaus,ibid.—Surqucisbicnssc prcndla ldgitime,346.— CcqitccVstquc \a «kiiiandodc.Ja ldgitime, ibttt.— Lcs bicnsdoiuidssontsujetsii laldgilimc,»7'iV/.— Dtpuis quel teinps .«ontdus lesfruits do ia ldgilimo,3^8.—Ln Id-(titiiucncpcut dtrosujcttc11aiicuncsrliargcs, ni ddlais, ni conditious,' '/. —Si la idgitimcdcs enfans«lodivcrsinnringesnVstpn.jdijtingude,34o-—Qucicst loprivildgodc laIdgitiinctie.scnfans,VII,71.VoyczJes molsDonaliont, Enfani, Jrh»ret, liap/wrt ct Subititution'
Zdj7i7//JiL'f(quclsciif'anssonl).l,i()8.Legitiml(iinrlc).L. D. Vlli, 372.
_Lision. LaJdsioudc plusdo niot-.tid titt prix, st cllo ivnd ln vcntonulio, 1, 38o.— Do qucl jottr Va-ehctcurdoitrendro les fruits, lors-qu'i) y n Idsiondc p'iu do mnilidduiiuto prix, 38a.—Coinintiit unoldsionconjiddrablcdaiu tiu.parlngopeut ctre rdpnrdo, 111,»641ct V,a5g. Voycjj lcs mots Acheteur,CnoteiJmmenhtet,Mineur,Partage,Ilescnioit,'Trantactiont»tFente.
Lettrcsde bineficed'dge. AquclftgesVhtiiiinent,' IV, t\$6.— Qtielest Icur cllet, ibid.
Leltret de change.Leut naturc,I», 77.
Ltvi». de denierspnbltcs.Voyo»Dtnitn pubtiet,
Liaiiont de parentd. Voy. Pa-rtnti.
Lihellit( «lofainosis). L. D. IX;i6'|.
Liber (is qui tcstamcnto) cssejujjus trit. L. D. ix, 160 YoyezTettamento.
Jjibentticatisi (dc). L. D. Vlil,
Libiraliti. Allmciu fotirnis f>arJibdrolild.Voy.Aliment.
Liberalitit frauduleutet (rdvoca-tion drs ), iii, 356.
Liberatione(de) legalft. L. D.vm, 283.
Liberatfonibut( dc ) ct solutioni-btis.L. D. IX, 134.
Liberi(uudc)si tabula»tcstamcntliiulliT!cxtahunt.L, D. VIII,371.
'Liberi( qttict nquibusmanumissi
non liunt). L. D. vilt, t\\5.Liberlt(dcagnoscendisct nlendis).
L. D. vtil, Q3.Liherit (de)oxhibondis, itcmdu-
ccndis.L. D. IX, 79.Ltbcrii(\\c)hcrcdibusinititurndiJ
vol cxhcrcdandis.L. D. Vlit, i53.Liberit (destatu) L. D. VIII,
4i5.Libertatem(qtiibiu nd ) procla»
niaiv non licct. L. D. vnt, 4>7-Libertatem(qul sinc maliumis»
sionopcrvcniunt nd ). L. D. vMi415.
Liberlatibut( de ) fiddicommlssa-riis. L. D. viil, 4»3.
Libertatit ( dc ndcmptiono). L.D. Vlll, 4'4«
Libcrti. Ccqno oVslicnquoiclleconsijtc, l, 208.«—Nnturoet ctretsdc In forcosur )a lihcrtd. Voye»2<Vrc<?.
Libcrtii(deninojccndijctnlendis).L. D. VIII,93.
Libertit ( do) unlverjitntuni.L,D. Vlil, 371. v• Libertit ( de nsjlgnnndis)>L. D.vin, 371.
Libertomm( dc npcris ct bonu ),L. 1).viil, 36<)i't370.
Liboniantano(desctinttuconsnlto),L. D.IX, 190.
Licitation( cequ'on rntend pnv).Sonobjet ct srs eftvH, i, 43»i <**.
35a TABLE ALPIIAB^TIQUE
V.a55.—•JidritieradjadicatairedVnechosemisecn ltcitation.Voy.Ilcri*tier,
Lieu.Enlrcprisosur tin licu pu-blic, 111,3i6.—Coinnientlc clian-ccincntdeslieux,nrrivdpar un cnsibrlnit, piut dtrcrdpard,33a.Yoy.le niotBatinicnt.
Lignet<leparenld(ccquVncntcndpar), V, 3io. —Ligucdcs.asccu-dansct dts descendnus',3ii|.—Dcscollnldrnux,3i5. Yoy.le niot Pa-rtnte.
Litigieux( droit). Yoy. Droittlitigieux.
Locataire.Aquoiil cstohligd,ll,i5 ct suiv.—Sil quitlc pur )arrainlcdcquclquepdvil,il rst tcnudcs loyrrs tt du dominagc,19.—Potif qucllcs chosesil peut dtrcpourstiivi,lorsquilaliantloiincsanscauscViinbitationdolnmaisonlotide,ibid.—11cst ttiiu«lofaivolesrdpa-rnlions, 20.—Coqn'il fuut fniro]orsquo)o locatairoiliino uiaisoudispavaltsatu payerlrj loyrrj, 20ct ai. —A quol sont alltcldj leJmcnlilrs<lulocalaivo,ai. — Aulvecnsotiil peutdlvccxpulsd,26.—11peitt rompvclo bail iliine maijoiipour iiieominodildstirvcnuc, 33.Yoy. ICJmotJ Baux, J}rivilige,Lotiagect Propriitaire.
Zotfifi'coiiducii.L, I). vil, 4>>3.Locotacro (nc quid ilat in ). L.
D. IX, 64.Locit publiclt ( dc ). L. D. IX,
64.Lott. Prcmicrsprinctpesdvs lois
iiicoijiiiuattxpaicns,1, 1.—Quelssont les.pvincipes«Irslois, a. —Coiiimcnt011juge«litcnrncleredoinctrtitudode c«sprlncipts, 3,—YoiosiAropoiir «lccouvrlfhs preniitrsprlncipesdes lois, 5. <—Doiixespo-cts de lois, les uneJinimunblrsctlcs ntttvtsnvbilvnivfs,72.—Potiv-quoi lis loij iuiinunbirssitppellentniiut, 73.—ExempJestlesloij im-rnunlilfs ct arbitrnirts , i't/</.—QiicllcvstVoriuincdes loisiuiinua-Idrs, "}4.—Deslolsnrhitroivej,ibid.— Ditliculldsqul nnisscnt «l«sloisiinmtulilej,ibid.— Pnrq.trllcj r^-
gles,arbitratrcsouinnnuahics,doi-ventdtrerdgldeslesniatieresiuven-tdcs,1,78ctsniv.—QucllcdiHercncoil y a cntroIcsmatierescrimliicJlrsct lesmalidresinventdespnr rnp-port aux lois, 80 ct suiv.— D.-uxsorlcsdeloisavbilvaiivs,81.— I''nquelslivrescllessontconipriscs,ibttl.—Quatrcaulresrspeccstfoloisnrhi-traivesqui sont tn usigc «l.iiucoroyuutnc,ibid.—Dilldrcncocntrclej loij nalurellesct ies lois arbi-traires, 83.—Quelssont lcs ditlc-renscarncteres«loItur justicect deleurauloritd, ibid.—Eu«juoicon-sistcla jtiJticoetVautorilddototitrsleslois, 84-—liemnrqucii fairesurla disliucliondc toutesles lois, 84ct 85.—linportnnccdc •listingucrlescnracleresct Vcspcccdes lois, 86ct 87.—Pourqiioiles loisnrbitraircssonttoujottrscndvidcncc,87 ct 88.—Si Icj loisiialurellcssonttoujoiiMu prefdvcrnux lois iirbilrnires,91.—Dillicultd«Vnppliqiterlcsloisnuxquestions«juisoprdstiilent, g3.—jNeVessitdtVdtudierlesloisnntuvellcj,f)4«—DeuxcausesdocetloneVesjitd,ibitl.—Deuxsorlesdoroglesd»I'd-tudedesloisnnturcllcJ,y:i.—Jixcm-plodoliinr ct do 1'anlrojjjrlo, 96.— Lois lintiirellcsqut stiiililentquchjiicfoijaboiiespnrdcsioiscon-tvaives, 98.—Dilldrenstllels doiiiieiqucslois nalurellts 100.—Aulrcdivisiondesioisen loisdivi-1113cl lois liumnincJ, ioi>—A«iiicllt-sloisondonnclonomdolois«livincs,102.—Distincttondes loiido la lvliglontt <lcstoisilc ia \w~lice, i<>3.—Qiteilesloissontcom-niiinrict propresii liinocl ii Vnu-trc, toA.—Lctiri lliu dilfdreutrs,ibid.—DiltcrvncctiilvoIrs loisnv-Iiilrnires<lela ivligiouet lu lpisnvliitvaiivsdo la policc, to5.—Coiunientles lois dtaient diviidesdniulodroil roinnin,108.—Atitronianievodo «livisivlis lois, i7n'</.—DiHtivnjVlIelsdcsloisniilure)lrsct dcs)oisnrhitraires, 109.-r Pvd-soinptionpotir Vutilitddimo iotnonohstnntIrsinronvdnicns,n5.—Qucissont les iulcrpritesdcs lois.
DES MATIERES. 353
i, 115.— Cominontuno loi s'abo-Iit, 116.—Losloistt coulumcsdeslienxvoisinspcuventscrvirdVxcm-
ploet <lologlc, ibid.—Commcuti)luul jugovdu scnsct dcVesprit«Vuiieloi, ibid. — Qnollcs lois doiventsVttiidroon sc restreindrc, 117.—
Quelssont lcsdivcrscifctsou usagcs«lcsJoiJ, 119.— Etcuduc dos loissclon lettr csprit, iai.—Impor-lancc do distingiicr lej dilfdrcutcssortcs de Jois, taa. — Toutcs lesniaticvesdes.loissontou dc Jnrcli-gionoudc InpolicotemjKirello,126.— QucllcsloissontcnUJigedaiu coroyntimo, 128.—Ccrpi'011cntcnd
Imr)emotJoi, 146.—Pourquoilrs
OIJdoivcnt«Jtredcritcs,147.—Denxsortts do lois arbitrnires, i53. —Coque les lois nnlurellesvdglent,i55. —Sur quoi sVtcnrllc pouvoir«lesloisnrbitrnircs, ibtd.—QuolcstIVtbitdrs loi.inouvoltesk Vdgarddupasjd,i56.—Autrcclfetdesloisnou-vollcs,157,—Doquel tcmpslcs loisaihitrairescommouccntdiivoir lettrcllbt.— Dcuxmnniirosdontlosioisnrbitraircspcuvcntdtrcalx>licj,i58.—En quoiconiisleVtisngcct 1'nuto-ritd do toutcsles lois, ibid.—Lrsloissont gdudralcj,160.—Eu qurlcns il cst tidcesjairc«Vinterprdtcrlcsloisnrhilraires, 161.— Ccquo flxoVintonlionduidgijlntcurdniu lcslolsiirbitvaircs, i64. —Divrrsrs vncsndcissaircspottr Vinterprdtnltondeslols, i65. — Quel est Vcsprit deslois, 167.—En qticlcaslcs loisnn-lurcllcs snut mnl oppllqudos,168.— Aussihicn«juclcs lots nrbitrnl-ves, 169.— Coqu'tl fuutfnlrepottrl)iournUiidivle seiudiinc loi, 174.-*•Commetit011pfiit supplderti Juloi, 17.5.—Kn quel cnsfl fnut rc-
courir au priuccpour Vinterprdta*tion ilola lol, 1, 176.—3'ilfaut sui>vrc h loi, quoiquele moliftn soiriticonnu,177.—QucllesJoissVten-dentfavorablemeut,178.—Qucllesloisse restreignrnt,179.—Loisdontles disjHwitionsno s'dlcudcnt]>aihors dc ceqnVlhs rdglcntexprcssd-mcnt, 180.—Lesloissiiitcrprdlciitlesunrslcsnutrcsetpar liisage,181.—Lcsloij sVtcndcnta cequi cstes-sentielu Irurintcntion, 182.—Lcslois fjui iK»rmcttentsVtcndcntdtiplus ou tfn nioins, i83.—Lesloisqni defcndcntsVtcndcnldu moiusnuplus, ibfd.—Coinmcntlcstlroitssontucqulsnux personncspar lVlletdcs tois, i85. — Si lesloisont lcurt'11'etiu<!dpcii<latnmentde la volontddcs particuliors, 188.—Conimciitlcs lois civilesdistingucntlcs ptr-sonues, 190.— Coiumtut lcs loi.ircgardcntlcs CIIOJCS,217.Voy. IrjmotsDroit,Equiti, Fillti, Perton-net, Princeet Testainent,
Louage. Ddfinilioudu loungoengdndral, ll, 8. — Contiurntil »'nc-coniplit,9.—QuclJcschoscsonpcutloitcr 011non,ii ct sniv.—Cora-inentsc regtolc prix du lottngc,ia.—Ccluiqui tient ii louagcuncnint-sonotintitrchdritngo,pcut la louer011bnillcra fermca d'nutrespcrjon-lieJs'i! y ticonvention, i3.—Quelisont le.i rngagrmcnsdo cctix quiprcnnrut ct lmiltent11lounge,14ctsttiv.—Vicesdo Inchoseloudo, 34.—Nnturoileshnuxli fenno, 36.—Engngemensvespcctifl«lesproprid-tnircsct «lesfermiers, 4a rt stilv.Voy.lesmotsAntmaux, Ilall, Moit-tont, Prencttr,PnHct Prix.
Loyeri. Voye»Bail, Locataiiv,-Pnypriitaiivrt Priviligc.
M.
Maccdoniano( de senulus- ron-Milto). L. 1).VU,38y.
Macidonicn.Sdiintus-cotisiilte11111-cddoitiini1d'odainsio|)jM>ld,ll, i35.
'IX.
Magistratibitt( de ) convitikiulis.L. D. VUl, 133./i/«ik;ij'n(/riir;/i(d('OiigiiiL'oiiiniuni)
L. D. vn, 146.
35A TABLE ALPMABETIQUE
Maiton.Si cclui<iui)iH)>itennciiiuisoncst Irnudti diuiimiigocniisdpar ccqul est jetdou«piipeittlont-Ler, lll, aya.—IJOlcgs«1unoinni-soncoinprendlo jnrdiuijui dtifuitpirtio, vt, it\\.—Qucls sonl lesaccessoiresdiinc niaison,446-Voy.les inotsAcccnoin'1,Ilubitation,Junlint.Lcgi,LocataireictMtitbkt.
Maitrvt.Leurscngngemcus,lil,711.—Soliilitdcotitro les iiitltvcsJIOUI'le faitdoleitr pniposd,75.—Solitlitdeoiilrelesiiintlris<juitxer-tvnt ensiiiiblc1111coininerce,76.—Le uiattrode lu ciios^»doit co<juiudtddejx-nsdpour iitconserver,290.
Maitivt«ldcolo.Voy.Ecolc.Majcttatit(a<llegeuiJuliam).L.
D. ix, 180.Mu/ctirs( cequVneiitendpur ),
l, ai3.—MnjftirsparbdudllcotVugo.Voy.Bincjicoi/ilye. — Doquellesc.itiseslesmajeurspeuvtiitsoservlfjMiur«Mivrelovdsdesaclesoti il y aquclqtievice,IV,447'—,'1'lunjeurcohdvitieriluluineiirrelevdthineurolieritier,v, a3o.VoylesmotsEr-mtr, Ftlt de familte, Partage ctPivscription.
Ma/oivt(cx qiiibuscausis) vi-giutiijuinqucaimisiutcgruiiircsti-liKiiliiv.L. D. vil, 235.
Mttladet(les ) pcuvonttester,VI,3o.
Mancipium(s! ila vcnrrit), ittniattumitlnturvelcoiitni.L. D. VII,4-.7-
Mandatoribui(de) et fidejiisjori-Jitu.L. D. IX, 119.
Mundativelconini.L.1).vil, 4»a.Mandementot coininisjionj(<lif-
fdrencoonlre ICJ) rt les proourit-tioiu.Yoy.Procnrationt,
Manttmiiii(qttiet «iquiliuililievi11011liiint) el uti legeni/F.linmSen-tiam.L. D. vill, t\\!i.
Manitmiitloiie(qitlud libertatempeiveniuutsino). L. D. Vllt, t\\5.
Manumltiionibut(«lo) ct <lomn-uuinijsisvindictiict teslanieiilo.L.D. VIII,/jii ct 4>3>
Manumisiiii( st qnl 11pnrentoquissit). L. D. vill, 368.
Muivhandiseijeldrsu )n11111'dniis
1111j>t'rii«le natifragc• leur pcrlosu]>j>orldepar lespropridtaires,111,35o.—Iinposilioiusur lcsmarclio.i-discsel ilenrdes.Voy.Dcnrict
Maichandt.A qul sont <hudrsfrnij fundrairejileurprivildge,ill,4)8.—l'nr quel teinjissa preseri-vent les dtiiian<lcsdes particj <lejinuivh;iii<lsv<iidaiil(ii(ldtail,lV,2(jo.
Mari. Coiiiiueutil cst mittre ilchi tlot, ll, 2^9.—Gnins«lumnrisiirvivnnt, 2.'>3.—Engngeuiens<iuniiiriauxchurgesdolndot, 273.—Troissovtes<ii»ddpcnses«juolointvi011scsIidritierjpeuveutnvoirfniti-s,278.— Dequeflesildpeuseslo mavicstchnrgd,270.—Qucllesddponsossont lviiibourseesnumuri, ibid.—Lomnri jieutdtro ii<nnmdciivnleuva s.i feiiiiuocu ildiitenco,lll, 216.—Coinnieutlo innri snccodc«isafciniuo,V,38.'}.— Loinnrine jietit]MISdlri!jnivd«lolu ilotjiarVingvn-liluilod<!lnfenimoenvrvshs pnrcusquiVavuientdoiiiide,VI,3i8. Voy.les 1110I1Bient, Donationt, Dot,Femme,Paraphcrnaux,Si/mrationct Utagc.
Mariage.Son iiistitulioudivnie«;t lesdiversprincipesdes loisquicnddpiiident,I, 17,—Ungngenienjnnturelsdu uiariouo,a3.—Qitelleschoscsdoivrntprccdtlerlo innringo,182.—Ses deux «iigageintiis,11,a3o.—Dillerencoontro!esconven-tionsdit coiilvatdomnringootcrllrsdrs nutvcsconlrnts,a3a. —S'ilcst])crniisd.tiu les conlvntsdo inn-llago«l<!filro toutessortes<locon-Vfiilioiu,ibid.—Li»nnvlagedniiin-cipoIrsliifniu, V,338.—Liisufriiithilsjdnusiivvivuiiln<!s;.'pcrdpointpar son secondinnringu,VI, 36:5.\i>y. lesnvtlolrsConlrat,Doimtion,Enfitnt,Beloitrct Sccondetnocct.
Mnrft.gct( regtstrestles). Voy<'»Ilcgiitivt.
Matcntamatcrnii,Kxplicntion«h»cesmots, 1, 3\o.
Matrimoniosoltito( tlos(jiieninil-nioduinpelnltii*).JJ.D. vill, 8'|-
Mauvaisefoi(nequdivurtl «Idjio-ctlatrt!«Ii!).Voy«»«Acaiiircur <iDipositaiiv.Voyr/iiiiiisl irs inols
DES MATIEHES. 355
Donatcur, Foi, Fruitt, Hiriticr,Mfneur,Poitetseurci Pretcription.
Menucet(coiisenteniciitcxtorqttd[>ur). Voy.Contentement.
Mentor(si) falsuniiiiodumdixc-rit. L. D. vil, 34i.
Mer(jct a la ). Voy. Naufragc.Meivenairc.Celitiqui Vnengngd
iloit lo poyrr quoiquil 110VuitJIOSocciqid,11,65.
Miivt.Cellesdesniiiirtirsontleitvddiiiiitioii,111,i5i.—Quid.si tlltsi)iitconvoldcn secondcsnoces,»5a.—Casoii In tnevoel lVnfanlli !anmmelloliieuivnl«n inciiioteinps,V, 299.—Coiunirntlcs iucrcssuocedentti lcur.1«iiluns,3a3 rt suiv.—Luiuevoestobligde,;niddfuutditpcro, «tefouruirVentretifiidrs en-Inii.i,348.—Lauiere]ieutJuivoiasii.hslitulionc\rni]>lnive,vil, 3i.Voy.lesniolsDot, Etlit, Enjant 11Suiitlitittioii.
Mcture(cliosfsvcnthies11111).Voy.feitdettr.
Mitaux ( mincs«le). Voy.Minet.Metiit(docxaplionodoliiualicl).
L. D. i.x, 87.Mctiit( qtiotl)caiuugcstunicrit.
L. I). vit, ai4>Mcttb/ct,Quellcschosessonl rd-
pultV.1leilis, l, aaa et aa3.—Com-hieii il y II do sorlrsdo iiiouhlcs,2a3.—Chnsrs inobiliove.1qui sorousumriitpnr Vusngo,22^«—Com-iiiciitsofoit lo ddlivriincodrs mett-bies, 3i3. —AquoisontnlKctd.1)esincublfsdit locntnlvc,II, 21.—L'u-.lufniitirrdesimiiblrspentleslouor,36t\.—Ddlivrtincoct priso do pos-srssiondomeuliles,IV,269.—Logsinddltnido iiicubhst comiiientil sor-iglo,VI. \\o<— Lesnitiihle.1desmnlsonstloln vllloet do la ciiiupa-gno nVn sont pus dcs ncctssolvis,45i. Voy.lesinotsDc/ivrance,J,egt,Locataiiv, Potiesiion, Privilige,Propriituiiv,Tuteurct Ustfruit.
Militaiivi( testnmtiitdes). Voy.Tetlamcns.
Militit ( do testnmenlo). L. D.viii, 193.
Milititm( de successiono). L. D.vilt, 37\.
Minetd'orel durgculct dVutrrsmdtuuxicllcs nc pcuvcntdtrepos-sdddesdc piciil «lroit]>nr«le.sparti-cuiirrs, 1, 227.
Miuettrtct Mitiorili.Ccqu'oncn-tendpar mincurs,l, 212et 2i3. —Lcsmincursncpeuventvcndreleiirsbicns, 373.—Lerreurdans lo «lroit
>011<1aaslc fait 110nuitpaj auxmt-luiivs, 111,93. —CcquVnappclledlnt do lninoritd, 124.—On peutlionnufrii tinstiil inintufplusiturstuttiirs, i32. —Coninicntlo luteurogitpour loniincur,i45.—S'ilptutngircoiitvele biin de soniiiiiieur,ibitl.—En «jitelrus011noninicauminrur 1111suhrogdluteuv,1^8.——Un liiteur 110prut accepteruutvnuspovtcontrcsoiiininenr,149.—Lcsineivsdesuiliiiursont letifddu-cnlion, I5D.—Co quo coinprendlViluciilionitu iiiiiienv,i5a. —Mi-ntiir <jiiise tvouvosniubiens, i55.—Ulilild«1ti nuiietirprdfdrdoii ladts]K)silion«lu 5011porc, 160.—VcntiMdc «tottrsnctivesdu inineur,ibid.—A fjuoi lesdnitrrs qui rusontprovniusilolvenldtrorinployds,161.— Ilypoliieijuedu niincnvsurles liit'n.1ilii liittnr, 177.—llnga-gt>iiitulilu miiKiivrnvfvsb.»(titrur,184. — Quelles«Idpensrsil doit.nllourr, ihtd.—Uniiilneiirnc iKiitdtrettttrur,i98.—Oiidnnucplulofun.ttiteurtiunmineurenddinenccquiincuviilciiv,2i5.—Lcmiiicurindemniscsa cniitious'il 11'estrcievd,IV, 39.—Queilespevsonnes011ojmellc»:/-neurt, 4ia.—Surquoicst fonddoInlvstitulioiides mriKiirs, 4'4- '—Eliorst inddpciidniitode )a bonno011mauvnlsofol do la pavtlo, t\\6.—Loiniiieui'nVst]>n.iivlevi;iudis»tliicliiuentde totisactes, ibtd.—IInist pas relevddecc «ttiln dldfaitpourtlejiutrj cniues,417.—Lorj-ntiil trompoou fuit qticlqucmnl,At8.—Dans les criinr.1ct ddliti,/19.—LoiKjuilsVstddclnidiunjeur,ibid,—l\cst relevdde totu lesnctcsoii il rst ldsd,421).—11cst relrvddiivolfncccpldun lrgs 011nuesur-crsjitmoit u'y nvoir lvnontd, t\T*.—Diinesucvrssiondeventn^niidiviisi
356 TABLR ALPHABlfriQUE
par des casforluils, iv, 4*3. — II]icutrcprcudrounosticcessionqu'ilavait nbnndonnde,4>4--~ "' csl ro"lcvd]>ourlcsprofltsqui dcvnicntluircvcnlr, 4a5.-—Pourdvitcrdespro-cesct desnlfniresdiflicilcs,4*6.—11pcut <5trerclcvdd'un compromis,4a7.—Contrc iinc oinisslon,ibid.—IIist relcvddu prdt s'il n'y n pasdVmploiutilc dn dcniers, 428.—Lnrcstitutiona lieucutrcdcux mi-ncurs, 439. — Lemincurpeut dtrorelevddun acte oti il a dtdautorisd
!mrson tutcur, 431.— Aqucl ugc
init la mtnoritd, 434«—Pourquoilcs immcublesdcs mincursuc ]>cu-vcnt dtrcolidndssansndccssitd,44°-— Formalitdsa ohscrvcrpour la-lidnaliondu foixtjdiin miticiir,441•— Lcmincnrpcutdlre relcvdd uucvnntofaitcpar son tutcttr snns oh-servcr lcs formcs, 443-""**•' IJStoldtgddo lvmliourscrles nindltorn-ttons foitcs por Vacqudrcurdc sonfondsaliend, r'&/ci*.—11 cst relevdtVuncacf]ulsitlonondrcusc,t\t\!i.—L'hdrltierminctircstrelcvddesnctcs(Vhdriticr,v, 329. Voyczlcs motsCatition, Compromitj Education,Erreur, Hiritier, Majeurt, Meret,Batification,Pripoti, Prescriplionct 'ntlelle.
Minorlbus( do) viginti «luiuquciinnis.L. D. Vii, ai8.
Mlnorit(quanti). L. D. Vili, 28.Mtnulit(tlc capitc). L. D. vil,
a34.MitoYennetiiVunmur. Voy.Mtu.Modttm(simcnsordlxcritfalsuin).
L. D. vtl, 34l.Monnaieptthliquc(dislincllondo
ln ) fnitopnr les lots, l, aa8. VoyczDicri dcipbcci,
Monitivtnul nVnt pns la fortnohnniaine»s'ils sontrdputdsdu 110111-hro tlcspcrsonncs,l, ao3.—Euqticl' ensilssontmisnunomhrcdcsritfnn.1,204.—Monstrcsqtti ne doiventpas»Urotnisnuiiombrodcsenfnm,v,286.
Mort.Si la mort dun associdiu-terroinpt naturellcmcntta socidte,li, aaa.—Sila niortcivilcn leuidmcelltt qtic la mort naturcllc, ibid.VoyczlcsniotsAttocti , Donation,Hiritier, Mtret et Peret.
Mortcivile/coquVticntcnilpar),l, aii. Voy. les niots Condamna-tion, Fidiicommilet Sociiti.
Mort taiiit le vif( lo). Sonpro-chnln lignagchabiioa lui succdtler.Explicationdccettorogle, V,ai ct91f,ct VI,367.
Morttt causa( dc donationlbtis)L. D. vni, io8.
Morttet i5d/;ir//(«,rej*(regijtvejdes).Voy. Begittret.
Mortt-nit(cnfans).Voy.Enfans.Morluo(dc) iiiftvcndo.L. D, vil,
345.Motift<lanslts testainens1coquc
cVst, VI, 190.—En rjuellcsmnnto-rt'i ils pfuvtnt dtroconcus, 194.
Moutont( lcs) pctiviiitdtrodon-ndsk louago,II, 11.—lo legsd'untroupcnu<lemoutoussubsistequoi-qu'il nVnrcsteouctiii«lesprenilcrs,VI, 538.
Mttett(les)quine sontpnssourds]K.>aventtcstct,VI,34.—11»pcuveiitctro tdmoinsdnnsuti Itstamcnt,5i.Vov.Sourdt et Mttett.
Midter(si)ventrisnoniiucin pos-scuioitc, caliimuiiucnujti,cssedicn-tnr. L. D. Vltl, 06.
Mttrido(do) legnto.L. D. Vlll,383.
Muneribttt ct honorihtis.L. D.tx, »37.
Munemm( do vocatlonect cxcu-sntiono.L. D. ix, a4i.
Municipalem(nd) et do incolls.L. D.ix, a3o.
Mur. En ttuolcns ll tst niitoyrn,11,4'9- —Obllgntlonsqul rdsitttcntde lnniitoycnnetd,ibid.
Mitto («to bonorum ]>oiscssioiiocomijctrnto). L. 1).vin, 357.
DES MATlftHES. 357
N.
Naissance( cngngeinrnsnaltirelsdola ), l, 16.—Lien do la nais-Juncccl les priucipcsdcs loisqui cusont lessuitcs, ai. — La naissanccdes etifnnsnunullo ct tcstamentctcodicilie,vi, 377.—Etat dcspcr-sounespar la naissance.Voy. Per-tonnet.
Naitiancet ( rcgUlrcsdes). Voy.Beglttret.
Natalibttt ( do) rcstitucndis. L.D. VIII, 416.
Naturalitationdcsdtraugcrs.Voy.Etningert.
Naturaliti ( qucl cst VcffctdesIcttrcsdo), V,86 ct g5.
AVnrrvfdtatdespcrsonncspar la).Voy.Pertonnci.
Naturclles(lois). Voy.Loit.Nuiifragei( coniincntsorcglo )a
pertc tlocoqu'oncst obligddojctcrrlansla mcr cu pdril do), ttl, 331,338et 345.—l^s clioscsquVnjettodans la mer dansun pdril do nau-frngene sont pas pour ccla abon-dotindcs, IV, 276. Voy. lcs motsConlributionct Marchandiset.
Naifragio ( do ). L. D. ix, i6a.Nautaf(ut rcceptolvstituant).L.
D. vii, a44>Natttat (furti advcrstis). L. D.
IX, 160.Nave cxpugnata(de ). L. D. ix,
163.Navigationdc.iticuvcs.Voy.Flu-
mtnibut(dc).Negottit ( dc ) gestis.L. D. vil,
»t>5.Ncgotium gcstum cuo dlcctur
( qiiotlctim 10qui in alicn/ipotcs-Intetst). L. D. VII, 389.
Nevcux.Quolcst lenr dogrd«iejinivntd, V,370.— LonrJ diverseisovtrs, ihitl.—Nevettprdfdrdii Von-rlo quolquVniiieini*ilegrd,38o.
Nob/ctte.Scsprivildgesftcxemp-liniu, 1,21)6.—ConnutntsVctiuitrt,ibid.
Nocet(chnngcuientcnusdpar lcs
sccondcs),v, 35o.—LoisdoVdgliscct lois civilcsau sttjctdcs sccondesnoccs, vi, 35o.—CcquVn cntendpar sccondcsnoccs, 351 —Peinesdcs sccondcsnoccs, 35a. — Troissortcs dobicns quc peut nvoiruuopersonncqui convolccn scconilesnoccs,354•— Diipositionsqucpcu->ventfairedo lcursbicnsproprcslcs
Scrsotinciquiont convolocn sccoii-
csnoccs,361.Nombre(choscsvcuducsau).Voy.
Vtndtur.Nomtnationibut( do) tutorumct
curatorum.L, D. vni, i3i.Notaire(conveutioupar-dcvant).
Voy.Convtntion.Nourrlturadcscnfnns.VoyczPa-
rens.Novatton(\a) rdsoutla couveti-
tion , 1, 3o4«— Etcint Vliy]>otl)c-qtto, III, 479<—-Empdchola sdpa-rntton, IV,i5. — Ellc cst un paic-incnt, 344.—Nnttiroct tifet 110lanovation, 375.—Eu qucl cos ellecst prdsttmdc,377.—Lcs chnnge-mciisquVn pcut falro <i unc pro-mitrc obligalton,nc sont pns unouovatlon, 378.—On pent ii»»iovcrplusicursdcttespar unoscult»,379.—Qucllcsptrsonncssont cnpahlcsdinnovcr, 38o.—Un ticrs pcttt iu-nover jwur 1111nulro, 38i. —Onpcut Innovcrtoutcssortcjdodcltes,38a.—Qucllodiffdrcnci'il y n 011-trc lanovntlonct laddldgntion,384.— Lotramport tVunodetloou ohli-gntionditn ticrs pouv lo ddbitfitvne fnlt]>asunonovntioii,385.Vt>y.lcsniotsCiiratcur,Ditigatlon, Del-tet ct Paiemcnt.
Novattonibut( do) ot tloltgntioni-btis.L. I). ix, 128.
Noviopcrls( donuutiatiom»).LD. viil, 38a.
Noxaiibut nctiouihiu (<lo). L.D. vn, 3a4-
Nul. Coqui cjt iiul dnuj sonori-giuodiiurure totijoursnul, v. t<>3
358 TADLK ALPIlABrhTQUE
Nttllilisqui vdiulttiitdt!erit.iineseonviiitions.Voy. Convcitliont.—Desvcnlesct tr.insnclioiislorsrjnily u <!»1.Yoy. Dol.—iVultitdsde.itegs, <l'Ste.jlnmcnsct des ventcs.
Voy.Lcgs, Tetlamentct Vcndeur.Nttndinit(do). L. D. ix, 25g.Nuntiationc(do ) opcrijnovi.L.
D. VIII,38a.Ntiptiit( dc ). L. D. vin, 63.
0.
Obligation.Au choix do «juicjtVobligntiouiilleruative,l, a5i.—Coquo cVstijitc Vobligntionnatu-relle, 290.—SiIr.iobligntionssnusrnusessontiiull«'3,293.— Pourquoitoiitesobligutionsso convertijsciiteu jndt, 11,126.—LVhligationdujudtnepeutcxcdderla cho.«cpreldc,127.— LVbligationsolidairosodi-vise, iv, 19.—On peut sVbligersolidairrmtiit]>ouvtoulcssortes<Vo-hlignlions,20.—Locrdanciersuc-editnntlilucnution011ln ratitUmauerdnnoirr,Vulilignliondu liildjusseuvesl andiiiitie,$t\6. Voycales inot.iCaution,J'idi/uttcur, Gage, Paie-mcnt,Pripose\\ Prit.
Obligationibut(«lo)rt nctionibiis.IJ.1).ix, 92.
Obligationihut(tle ) vcrborum.L.D. ix, 104.
Obscquiit( do) parcntibuj pra>ttninlis.L. 1).vill, 369.
OEttvicnoilvcllc(ddnoiicintion«V).Voy.Bdtimcni.
Of/iciert.Lrs nppoiiittiuen.1dc.iollieirr.1<legurvve110peuvrnt dlvesaijls, 111,397.
Officierscornptablcsrnvevs)<•roi.Lenvshleiissntilhypollidquds]K)iivtoutrs lesstiiiiiiirsquilspciivtiitdc-voiv,III, /j>J.
O/Jicb (<li>)piwfrcllprtftiini),itrliVirt vlgilumipv.rtoiiim,pvoeorwsulis,piwjidls, tic. L. D. vll, »64ctsniv.
«/«.•<»(«lo) logitn.L. D.vtll, 27.5.
Oncle( ncveuprdferdiiV). Voy.iV*tv<;H.—CeqtiVnonteudpargvand-onclo,V, 371.
Opcrihutpublicis (do ). L. 1).IX, 249.
Opcrii (ilo ) pcr lcgatumvel 11-dcicomiuisstimdutij.L.1).vill, 369.
Operitlibcrlorum(<le).L. D.Vlll,36f).
Operitnovi(dc nunliationo). L,D. vili, 38a.
0/)/)ojrt/o»niKlefout.Voy.Difat.t.Optione( do) velcltctionolegntii.
L. 1).vni, 274.Or et nrgont( niiiios«V). Voyr/.
Mtnet.Onlonnanccs.Lcuruulorild,l, 81
et laa.On(republic.jNdcessitd<losonoh-
servulion,l, 3i.Onln't royanx ( cliovalitvs«V).
Voy. Chcvalieri.Onln't tacrit ( rcgistvcsdespro-
mtilioniaux). Voy.Ilegiitnt,Originaux( eopiesd'nctesseiviinl
ii ildtaut«V). Voy. Actet.Ornamentii( do) Itgatis. L. D.
VIII,283.Oiphitiannm( fldseiintus-consul-
tiiin ). L. D. Vlll, 379.Ouvragc. Engngeinonsdo celui
<|iiifiitivpvtiid1111oiivrngo,II, 56rl sniv.—Dectlul qtti doniu»tmouvriigo11fnivo,63«:tsttiv —Coiu-iniiil soreglottii lcgsponrouvruge,VI, 2-J.3.
P.
Pacagc,Vny.AnimalciDommu-:<ct.
Pattc. Lihtrtdiiidtliniedo toutenvtede \mU>,I, »71.—Sihs jwie-
DES MATIERES. 35q
tes jwrticulicrssont )>orndsii leursujft, l, 273.—Co qu'011cntcudpavpactordsolutoiro,422.—Dilfd-reutts cspcccsdopaclescntro asso-eies, II, 184tt suiv.
I>actii( <ic). L. D. Vll, i83.Pactit fde) dotalibus.L, D. vm,
75.Pactis ( <lc) intcr vcnditorcinct
emptoremcompositis.L.D,vu,429-Pactii ( do) pignoriiinet hy])0-
thecuriini.L. D. Mll, 1.Paic dci toldntt (la) 110pcut dtro
suisio,111,397.Paiemcnt.LcpnicmcntrdsoutIn
coiivention, I, 3t>3.—A quoi istohligdcelui qui recoit1111pulrmcntdc i'c qui nc lui cst pnsilit, 111,«77.—Elfetdu paienientfnit pnrceluiqui se croit ddbiteur<>tqtit 110Vrstpas, 278.—Ellotdii paiementfnit pnr un tirrs pouvlo ildbitciiv,279.-1)11 paienientfnit avnnt lotiiiiic, ibid.— Diipntiiiicnlfnitpnrliiviiv do co qul iitsl pnsd«i,280.— D.iiislo doiitosi nn doit 01111011,a8t. — 1'oitiiirntfuit pnr celul«piitloit <lo«leitxchosesVuno,ibid.—hiiriiuitt desdclttJ iinViinuvnitpufnivoiiiinnlcrrn justicc, 283.— Co[iioii cnttiid coiiiniundnient]>arloniotpaicmcnt,334.—Udlhiltiont*t'spaieiuens, 335. — Quelles choststiemuiit lieu dc pnirmtiit, ibid.—1'attiiientdc co qtii 11'dtnitpas dti,011«locoipi'011110]K>tivaltpnspnycr,336.—Loddhiteurpcntpnyernvuntlo terinc, 337.— Qiicl«stVrlletdupninniiit, /<V</.—Elltt dn [loloinoiitJnit jwr tui nutrc quo pnr ]t>ddbi-truv, ibid.— Lo pnioniiiit «idgngoIrscnutionsct lesliypotticquc.i,338.—Lrpnionientpoitrnvoirmi Iruns-pot-t tluint In «lello, ibid,— 1'lu-siiitrs oblignt1011.1do divevjes per-sonuesncqulltdrspnvun seitlpnlc-mtiit, 33o.—Dtiixobligntions«Vtmmdinuddhitcurncquittoeipar 1111seul paienuiit, 340.— Celtit qttinllegiic1111pnirmcntdoit lc pvouvrr,34i. — Lt»pnirnuiit de trois nnntVsiVnvvdiugrsproitvo lo painnrlil <l<<s|>rdcddiiitcs,ibid,—Dilfdvrntcsina-nicvrsdofniivdespnleniciu,344—
Lc trnnsportsans gnranticpourdcmetirerquittc cst 1111jwifinent, iti,344-—l^nnovationrst 1111]>a!eniciit,345.—On ncpeut payer uiiechosc
Jwiirunonulre, 347.—Lc[nicmcnt
liino soinincaulro que do Vnvgcnltst uuov«iito,349>— II Va lieundviclion «liinc partic diiu fondsiloinidcn paicnuiit, 35o.— On ncpcut fairo un paienicntcu nrgentlaveillodiin dtrri cn especes,ibitl.—Lcscoobligdsct lescautionspeuventpaycrpoiir Ic ddbileur, 35t. — Unpatemcnt pcitt dlrc fnit pnr tout ssortesdc persoiuirspouvune nulre,35a. —En qucl cas les procurrursconstitudspeuvcntfuiroilrspnirmenspour les tldbitetirsrt lcs rcccvoirpour Jescvdiiiicievs,356.— Lcpaic-mcnt faitiicclitiqttin'u ]visle jwit-voir de ilonnerquiltunceiiiii'<]iiitt<>pas lo tldbitenr,ibid,—Lopnitiiientlnit ii l*iiiidescrdanciersqui otit 1111droit solidniro,nctjuittolo ddbitruvcnvers totu lesnutres, 357.—Lespaieuicnssinipitlriit nu clioix ilnddbitcur ct cn s.i fnveur, 359.—Qitid,do IVxeddcnt«Vunpaieinint,363.Yoy.irs motsI'"idi/nsteur,Iti-ritier, Priiomptitini, Pivcttnurt ,Stibrogatbn, Trantport, littcurciVendeur.
Paient ( priticipcsdes iois iiicon-ntu nux). Voy.Loit.
Paplers ( les ) 110sontpas com-j>rij«lanslo log*tlo tout coijul csttliinsla niaisoii,vi, <V'2>
Paraphirnaux ( hiens ). Quellei'SlIn iinlitri!de cesliirns, n, 285—Leur«tdlinitioit,287.—LnIrnnnopeut cit <liqvoM'fiiiddiiiiftmniutiilde son innri, ibtd.— Ki les biensi)nivip'i<iiiiiiixsonlnn.liiliiiiivJ,»88.Voy.its iiml.i/iVcfii,JDoretFcmniv,
Panlon (lellvesde). Voy.Ijittns.Puivnt. A qui (ipimvtienuentl<s
liiens <1tCtitxijui nnnt niiemi p:t-lvnt, V,37 ot stni.— Lcs ])uvriis110peiivent exhdrcflerleurs eiilaiisijuoiqitiishiiv laissentleur Idgitiim.'pnr «liiulivsdispojitions, "•ij.i.
Pan-nti, Linisons«hs ]iaitiitrs«ileuvs principes, t, at. —On nejHiitvenoiieeru 1111dvoitdepitriiild,
36o TABLE ALPnABgTlQUB
i, agS.T-Ccqu'011cntcndpar li-giu-sdopnrcnttf,V,3i3. —Municrcilccoiiipterlcsdegrdsdc patvntdcn-livdeitx[Hi-sonnes,3aa.—Lcspa-ivn-jsonttcnusdc nourrirct cntre-ti-nirlotirsenfuns,3/17,—Ilj110sontJ>.ISttiiiudesdettcstlc lctirscnfans,3\H.Voy.lej niotsAlimcns,Exhi-ivdation,Pretirilhn ct Tintoin.
Parente( si h ) qui niaiiuinisstissil. L. 1).Vlli, 368.
1'arentihut ( de oguoscendisctalrndis). L. D. VIII,93.
Parcntibut( «loobscqiiiis) prac-slaudis.L. D. vill, 369.
Paris.Dausquclcasi!ssontvala-hles, 1, 296.
Parricidiis( do) doIcgoPompci<i.L D. ix, 189.
Partage. HcsciJiondiui partagos'iJ y n Idslou,IV,45a.—PartagodoshttiisdoVbdrdditdcntrocohdri-ticrs,v, 248.—Lopartagucstconnuoitu dchangc, tbta,—11 peut dtrc
compnrdii uncontratdevcnto,a5i.— Qucdoitcomproudrclepnrtago,a5a.—Commcntsopnrtagcntcntrccohdriticrsles l-.icnsct lcscharges,ibid,—ComnientoiuuppleVaVdgalitddeJhicnsct dcschnrgcsponrla rtn-dropurfnitc,a53.—Quclcst!«;dc-innndeurdnnsVinslnncotlopnrlagocutro cohdritiers,,»57.—En quelcnsil fautfnircunnouvenuparlnge,258.—Commcnttinc ldjionconsi-ildraldodaus un parlngepcut dlrordpnroV,359.—Troislunnlercsdefnirolrs pnrtngcs,ihid.—Conitncnt«le.1hieitsldguts011substitudspcu-vcnt liilnr dans un partage,261.—8i lrs rovcnujdontclmquehdri-tier(ijoitisorap]>ortentnupnrlnge,?.63.—81 011pctttdddulrosnr lesrovenusles«ld]>cnsf'Sfaitcspotirjoutr,//,/,/.—Dommngesct intdrdlscontrc1'hdritlcrqttirotardclcpnrtago,268.—Coqni n dtdprojcrit par l'hdri-tiercnlrc-t-ilcnpnrlngc,260ct 370.—L«»jmrlngo«loitctre rddigdpar«Vrit,377.—Ccuxfailscntroina-jeursncpeuvrnt trordvo<iuds,ihtd.—Lcscnsfnrluits, oprislo[virtagc,rrgnrdrnt ccitxh qui ilj nrrivent,7j5. Voy,lcsinotsChotet,Iliritier,
Legt,Lition,Priciputci Bctciiion.Partic( prisen ) «Vunjuge.Voy.
Juga,Partu («lc custodicndo).L. 1).
Vlii,96.Pattage( ccquocVstqtiolodroit
dc), 11,413.Paterna paterntt.Explicationdo
cts iiiots, 1, 34o.Patronage(droit de ) altnchdu
uuofamillcisoncifct, v, 310.Palronatdt(dc jurc). L, D. vill,
368.Patroni(si quid iu fraudom) fao
tumsit. L. D. viii, 371.Patronit( dcagnosccndisct nlrn-
i\'\s\ L. D.vill, 93.Patronii( doobsefjuiis) prsestau-
dis. L. D. vni, 369.Payent. Voy. Paiens.Pauperiem(si quadrupcsfccisse)
dicntur.L. D.vn, 317.Piche( rxtrclccdudroitde), IV,
a57.Pictde.Si lcs pdculesproprcsnti
fllsuosontpoiutsujetsou ropiiort,V,3p5,—Usufruitdit [>dculotlu fllupar le p6rc.Voy.Vhre.
1'cculatAs( ad lcgcm).L. D. iv,196.
J^ccu/io( de). L. D. vil, 391.Pccullo\ de) lcgato.L. D. vui,
378.1'ccunid(dc ) constltutri.L. D.
vil, 366.1'elne.Dcuxsorlesdepcincj]>oui
lescrinicspublics,v, 172.—PeincpdcuninircdistingudodcVintdrdtci-vil, 187.—Pcinespdcuninivesniix-iiiicllcssontsouiiiijlcjlidritievs.Voy.tliritiert.
J}enlttet( chosos).Voy.Chotci.1'tre.LeperecstlotuteurIdglthne
dosts ciilQns,III, l36. —Cnsotii<»pcre et lo lils mcurcntcn ineiuetemps,v, 298.— Casmi les ]»crrsout Vtisuiruitdcssucccssioiudchuesti lcttrs cnfnin, 3og.—Coiniiicntsucc6dcnt1«'Sp6rcsct niortsu lcnvstufans,3a3.—Lopero110jictitprd-tendroquolquechoscsurlapropridtddosbicnsncquisnuxenfaus,3qo.—IInliisurruitilesJiicnsde scscnfniu11011dnmncq>di,34l— II n'n pas
DES MATIJERES. 361
VusufruitdupeVuledesonGls,v,342.—JNicclutdcsdonsdu priucect docc qui lui serait donndu conditionquil nVn aurait pas liijufruit,343.—Lcpcre, succddanta souflljAvcclcsfrores,n'a ]>as1'usufruitdclcursportionj,344'--Devoirdu percsur JcsbiensdontiluVusufruit,ibid.— Lepcren lu propridtd«lctout coqu'il prolllc do liuufruit, ibid.—Loperc Qscsalinirns ct aulivsnd-ccssitdssur lcs bicusdo scseiifans,345.— II peut rcprcndrc lcs pro-fits vcinis«lesonbicn, 35o.— II alc rctotirdc iadotdonndcpar Vaienlpaterncl, 368.— En qucl s.iis lcpcre tutctir<lesonenfant]>eiitdlrcddchargddc rendrccomptt»,VI,435.Voy. lts inolsDot, Enfant, 2'ldei-commis,Filt defarnillett Criancicrt., 1'iremptiondinttance ( co qtiVn
rnttnd par ), IV,290.Pericitlo ( do) ct coniinoilorei
vendila».L. D, VII,443."
J'iric ( instanco). Voy. Plaintc.PJriet ( clioscs). Lcur rapport.
Voy. Choict. 'Piril commun(vivrcsdevicnncnt
comnmnsdansuii). Voy. Vivitt.Pcrmittationc(dr ) ivvnin.L. D,
vii, 474>Vcrtonnei.Connnrntlesloiscivi-
ltsdisliiiguentlespci.,oiiiics,l, 190.—CoquocVstquo Vdtntilcs pcr-sonncs, 191.—Dciixsortes«tcqtin-litdsqui Jont 1'dlnldrs pcrsoniir.1,ihid.— Sur qttoi sont londdeshsrlistinclioiisijui font.Vdlntdespcr-sonnrs pnr la natuio, 193.— Pnrle sc.xo,194.—Distlnctionpar lunaissancott Inptiirssnucepnlurnelli»,197.— Distinctiniipar lugc, ao^.—Pnrlci iolsciviles,2o5.—Quellrschoscson considdvuililuiis It»dvoitvoinninrn cliuquepciionni!,ibitl.—Distinctiondej pevsonntsselouno-tvousngo,206.—Qnellejpcrsonnessontappoldeslnallrejdclcursdroits,211.— QuellcspersounespcuvcnliHvoincajwbicsdc contracter,288.«—Dilldivntcjinc.ipacitdsdes per-sunnes,ibid. — Sk loutcs person»nc.1pcuventycndvi!ct nchetcv,307.1*-Qucllij persoiinrsnc pcnvent
*IX.
vcndrc 011ucheter, i, 371et sui-vnntcs.—Qucllcspcrsonncspcuvent
(irdteroucmpruntcr,11,83.—Quel-
espersonnespeuvcntdtrctdmoins,IV, 181.— QucllespcrsonnossontdispeiudesdoVdtropar lcur dignitd,193.—Qucllcj pcrsonncjpeuvcntdefdvv lo sevmcntpotir daulrts,234.—Qucllespcisoimessont inca-pablesilVtrohciitiers, V,66.—Cn-pnblts on non do succddcr,71 ctsuiv. — Trois ordrcs do personncsqucIts loijapjwllcntnuxsuccesjions,280ct 370.—Qucllcspcisoinicssontrapnblesde tester011«lorcccvoirpnrtcstamcnt,VI,20ct suiv.—Qiictlcsprrsoniicspcuveut fairc dcs lcgs,414.— En rccevoirou npn, 417cisniv.Voy. l<'jnioti Drottacquit «»tFidcicommii,
Pcrte. Ceiui qui a lc profit doitsupjiortcrlu pevto,1, 2o3.
Pertet «lesocidtd.Yoy.Aitociit.Pertct («loiniiiagcs[Hiur). Voy.
Doiiimaxei.*-IVrtescsstiytVsparunferniicr.Voy.Fcrmicr.—PcrtctVunt»hdrdilild.Yoy. Heriditi. — DimcchoseIdgude.Voy.Lcgi.—Dola[>os-srssinn.Yoy. Posscsiion.— Peiits«'jiuydespnrttnprocuvciircoiiititud.Voy.Ptocuivurt—Pertodcscmtnctsct culturc. Yoy.Semcncci.— Daiuniio vcnlc. Voy.Vente.
jPci/eftrslointiisfnitscntcinpsdr),VI, 18ct 64-
Pctitionc( «ie) herediUilts.L. D.vn, 263tt 268.
Pciitt-Hcvcttx.Voy.Ncvcux.Pivcctfausses(tvnnsactionsur).
Voy.Tnvisaclion,lHerreriesIrouveVsi<iqut nppav-
tirnncnt, iv, a58.Picttx ( lri;j). Voy.Legs.PigncnitittA(de )'nctionevclcon-
lni. L. D. vii, 372.Pinnon (qitipotiovc.jin ) liubeau-
lur. L. D.viii, \\.Pignori( qiircIVS)dalmohligari
iion]K>jJtiut.L. D. Vlll, 12.1'ignoribus(tlo) tt qualiter cu
contvncluiiluv,rt de pnctiscoruui,L. D. vill, t
1'ignomm( dodijlvnctionc).L.p,yiu, a3.
28
36a TABLE ALPHABltTIQUE
Vignus(in quibuscausis)tacititotitraiiilur.L. D. vtn, 10.
Pignut(quibusmodis) solvitur.L. D. viil, 24.
Plaideurt. Dommagcsct intdrdtscontrclesmauvnisplaidcurs,IV,96.
Plainte d'inofficioiiti( cc quonrntcndpnr), VI, 292.—CommcntcllcpasjcauxhdritiersdeVexhdrddd,3oi. — Aquicctteplaintccstinter-ditc, 307.—Commcntcctteplaintc
, cesse,3tg- — Par qucllcmpsccttc'plainlcseprcscrit, 3aa.—Si Vius-tnncedolnplaintecstunefoispdvic,cllenopeutpliudtrorocuo,323.—Elle ncxclut ]>asVinscriptioncnfnux,3a4- CaJoitclloaugmeutolaportiond'un filJ iiutitud,327.
Plant. Aqui apparticntccqttiestplautddansun lidrilagc,IV,s.6h.
Pasntv(do his qu»caiua) rciin-quunlur.L. D. Vlll, ig,.
Ptxnit(da)L.D. ix, 204.Poids(chojcsVenducsau). Voy.
Vendctir.Police.Quclcstsonfondement,1,
58.— Sonesprit, 5g. —Scslois,ioa. — Comhienil y n dcsorlcsdcloisdola policetcmporcllo,io5<—Mntioresproprcsdo la policc,126.—Matlercscommuncsa la policect11lareligion, ia9 — Troissortcsdomnlioresdelapolicctcmporelle,ibld.
Pollicitationibus(dc). L. D. IX,a5i.
PompetA(dolcgo)doparrioidlis.L. D. ix, 189.
Portiontindivittt(acqudrcurde).Voy.Acqnireurt.
1'otsctscur.LoposJesscur«lentau-vuiscfoi cstobligdu la rcstitutionilesfruits ttontii a jout, IV,138.—11nVntst pnj tlo ltidniedu possos-scur dc honncfoi, ihid.—QuandCCSJCinlionncfoldupojJcsjcur,139.—Lcsfruils cucillis, innij lvstdsilani ic cliamp,sont au possesjeur,i4o. —Quel cst lo posscsscurdohonncfoi et dc mauvaiscfoi, t^o.ct 248.—Lcsrevenusquivicnucnt.iurccjslvemcntct dc jottr cn jourluinpparticnncnt,i4i.—Qncl.isontlcs cai oti le posscsjetirdo bonnofoi CJIobllgddc rcnilre Jcs fruils
dontila joui, iv, 'ti\i.—Lcposses-setirde mauvaisefoiest tenudc lareslitutiondcsfruitsqu'il auraitpurccuclllir,145.—Leshdriticrsdespossesseursdemauvnijefoi souttc-inude la meiuercstittttiondcfrnitsquc ccuxa qui ils succcdciit,146.—Si lo jx)sscsscurrst prdsuindlemaltre, 248.—Eitquclcaslcpos-sesscurcstmaintcnusunstilrc,2/(9.—Lcqucldoceuxqui seprdliiidentpojsesseuwdoitdtroprdfdrd,a5i.—Toutpossesscursuccodoau droil<Ioson autcur, 274.— Lo possesscurpcutcliungcrla cnusctlc saposscj-sion, 326. Voy. lcs mots Fntitt,-Hirititr ct Pretcription.
Potictiio ljonovuin(ut exlcgibusscnatdjvecousultis dctur). L. D.VIII,37.5.
Posiettlo (quibusciuncompctitbonortiin).L. D. vnt, 374.
Potictiion (la ) doit dlre jugdoavantquodcdiscutcrlcconfin,III,271,—Ujagodo la pojjcsiion, IV,a34>—•Dilldrcncoentrcla ]H)JSCssIon,la propridtdct la ddtcntion,tbtd.—Deu.xsortesdo ]>ossc&jionJ,a35ct a\i, —DiversscnsquorecoitJemot dc posjcjjion,a3g.1—Liaisonqu'tt la pojsesjionavtc lo droit dc
Sropridto,a^a.—Dcuxposjcsjions
'unc mdmccliosoincoinpaliiilcj,a43,—Quellcsclioscs011pcutpos-sotlcr,ibtu.—Espicodoposscsjlondodroits, z^r\,-—Lapossesslon110dcmandcjws unc ddtentionconli-nuclio,ibid,—Connncnt011coiiservc)n pojsejjiondesnnimaux,a/j5.—LnsimplcddtentioniVuucchojen'cstjmsitnovdritaliioposjcsjion,246.—Onpcutpossddcrpar dVutrci,ibid.—Co quc cVjt qtiiinc posjcssionprdcniro,347.—Possessionfurtivoottclandestlnc,a/j.8.—Lnqucsliondo la jiossesjionse jiigenvnntcclicdo la propridtd,a5i."—Dansqitcltenipjsedoitfaircin demnndo]>OJ*scs.soirc,a53.—Coqtio Vondoitfairc qitand ln ]>ossCssioncst dou-tctisc, 354.—IJOdroitdc possdders'acquiertnveclapronridtd,»55.—Dilferencccntroncqudrir!cdroitdopossddcr,ctacqitdrirlnposscsstonac-
DES MATIEKES. 363
tuelle,iv, a56.—Enuuclcasoupeutacqudrir)a proprietepar lc simpleefletde la possessio bid. —Quelest Vcllctde la pos ssion,257.—Laposscssiondtibutimcntestacquiscau mattredu fouds, 263.—Posscs-siondccequi cstnjoutda uu mcu-blo, 264.—Enqtioiconsislclapos-session, 266. — Posscssion«juVnprendde soi-uieiucsansdroitprdcd-denl, 268.—Commcntpassca Vac-«pidrcttrla possrsjiondcjCIIOJCJ,ibid.—Enquoiconsislcladdlivranceqtii«loiincla posscsslon,269.—Com.mcntso fait la ddlivrancect prise«lepossessiontlcsincublcs,ibid.—Dts inimcubles,271.—Decc quiconsistcen droils, 372.—On nepcutpossdderquimocliosoccrtaincct ddlcrmindc,ibid.—CommcntJnposscssionsecouserve,273.—Com-ment011]>cutcntrcrcnposscsjion,274.—Commrntsepcrd la pojscs-«ion,275.—Quclssontlcscflctadcla posscsjion,377.—«Quelrst Vcf-fct do ia posscssionde bonnefoi,279.—Do ccllc do mauvaiscfoi,280.—Posscssionde voio«!ofalt,ibid. — Posscjsionsintermmpucs,295.—«Ditfdrcntcsobscrvationssurla posscssion,3o5ct suiv.—Touteposscsstonndccssairopour prcscrircdoit avolr dtd sans niauvalscfoi,3a3.—Lavoiodcfait 11'intcrromptpasln po5scssiou,331.
Pottettione Loiiorum( do) c.xtcslamcnto.L. D. vtll, 368.
Poisettionchonorum(<le)fuvioso,infnnti, nititn, surdo, carcocom-pctentc.L. D. Vlll, 357.
Posiersione( do acquirtndAvclamittcnd.i).L. D, IX, 11.
Possessione(<lohonorum)conlralabulns.L.D. vlll, 358.
Ponciiioncm(110vis fiatei «ptimisstijerit in ). L. D. IX,64-
Potsessioncm( quibuscx cnujisin ) ratnr. 1J.D. IX, t\\),
Pottetsionihitt( do) bonorum.L.D. VIII, 357.
Pottciiionibut( de ) IjOiioiiinist-eundiimtnbul.is.L. D. vili, 367.
Potieiiior.ibut(«piisovdosrrve-iur in ). L. D.vm, 37.5.
Pottettionum( deaccessiouibus).L. D. ix, 85.
Poitetiore ( pro). L. D. ix , 3i.Pottidendit( de rcbus) vcl vcn-
dcndijauctoritatojudicis,L. D. 11,48.
Potiidelit(uti), L. D. IX, 71.1'otthumet(ccqu'011entendjxir)
ct lcursdroils/t, aoi| ct V,a85.—On peutsubstitucra unpostliiiuir,VII,a3.
Potthumit( de) hcrcdibusinsti-tttendisvelcshcrcdandis.L. D.VIII,i58.
Pottliminio( dc). L. D. IX,329.Pottu/ando(dc). L. D. Vll,197.tPotetlat ( dc modisquibus)sol-
vitur. L. D. vil, 160.Potcitate( quodcutu co qui in
alienl) cst, ucgotiumgcstumtssedia-tur.L. D. vil, 38g.
1'rasdiorumurlianorunict rusli-corum(de scrvitutibus).L. D.vn,3oi et 3o5.
PrauliommiVu••idwnorumqnuinliisticovum(communia). L. D.vn ,309.
Prafccti prcctorio,ttrliisct vi;i-lum(do oflicio).L. D. vil, t64 .i65tti66.
Prceptdicis(do). L. D. ix, 80.iWegatMOledotc). L. D. vin,
273.Praucrtptionibut(dc). L. D. i\,
80.Prartcriptionihtit( do «livovjis
temnornlihuj).L. D. ix , 85.Prcvitdii(dcoilicio) L. D. vn ,
168.Prartuinptionibui(de).L. D. vn,
46.i*At/orwm(dooflicio).L. D. vm,
165.Pravaricatione( «le). L. D. ix,
173.Pricaint oti prdt<iiisaf-e.>S,tde-
finitiou, II, 79.—LoprccaiivliuilpavIninort«Iccelul<juinprild,83.—Coinnieut011[)rntrrlirer lnCIIOK-donndcu prdeaiiv,g3.•—Clanse«leprdcnire.VoyrzImmctthles.Voyrr.(iiissiPosseision.
Prccario( do). L. D. ix, 77.Priciptit (Ic ) nVntrc [xiinl rn
364 TABLB ALPHAB^TIQUE
partagc,V,262.—Lcschosesdon-ndesen prdciputne se rapportentjioint, 396.Voy.hstmots tliritter.ct Eapport.
Prijirence d'un hdrititr. VoyezHiriticr.
Preneur.Aqui011donncco110111,11,9.—Qucissontscsciigagcmens,14.—Commcntil doit uscr do lachoseprijo11louago,t5.—A quclssoltuit cstohligc, 16.—llcst tenudu fait dcs pcrsonuesdont il doitrdpondrc,17.—Iltst tcnu«hi«lom-mngccausd]>arsoucmicini,18.—Lcprcueurquiquitte,parlacrainto«lequclqucpdril,cJttenu«ICJloycrsct tlu dominagc,19.—Qito<ioitfairclo proncur,le ttinps du baildtantcxpird, ai. —Prcueurcxpttl-sd par dviction, at*.—Par Ibrccmajctiroqui cmpdch'do jouiv,3i.— La«ldjicnscfaitcp,r loprenciir,
IKiiirlu constrvationdc iti clioso
oitdc,doit luidtrertniboursdeparlchaillcur,33.
Priposi. Dorntsde sonpouvoiv,III, 71.—Euit d<<celui qui estcointnij.par lo pvdposd,73.—Uninineuvct uue feiumo110pcuventdlrt»prd[K)sds,ibid.—La prdposd.uVstpasohligdtn sounom, 76. —Commtntson ]>oiivoirliuit, 77.
Prticription.La prescviption<lcla dcltc dteiiit Vhypothoquo,III,43a.—Natuvort usagedo la prcs-cription, IV, 281.— Prescriptionde loutessortes<lctlroits, 282.—Deuxsortcstlo rcgles<loprcscrip-tion, 28.4—Pr.'Scriptionsobscr-veesdu teuipjdoJustitilen,a8.t.—Qnollodilldrciireil y n entvolajnvscriptionct Vusucupion,288.—Uiversessorlcs«loprcscriplioiisdtn-hlio.spnr lcsordoniiancea,289.«—CcqticcVsttiucla ptvscription,291.—Quelcst 10motifdoia pvescnp-lion, 292. — S011eflet, ibid.—Qiiuiulcllc est nctpiisc, ibid. —Comnuiitla pvescriptioncst acquisciiitposscsscurct ii souhdrilicr,294.— Lcs intcrvnllesoa lc ]>ossesseurtcssodVxcrccrsa posscssioncnipd-rlient laprescription,295.—Quclltstlioscspcuventsopivscrlre,297.—
En qucl cas011prcscritdes chosc'.*quisonthorsducommerce,IV,29$.— Lesservitudess'acquiercntet sc
pcrdcntpar la prcscription,*299.—Pouracqudrirlaprcscriptionil fautavoirpossddd<lcnotmefoi, ihid.—On pcut prcscrircsans tilrc, 3oo.—Celuiqui a perduson titro peutdlromainlcmi«lanssaprcscription,36a.—LVcqudreurdcbonnefoinclaijse ]KIJdo prcscrircquoiquoleycndeursoitusurpatcur,3o3.— Si)'Jidriticrd'unddfuntqui avaitpos-sddddomaiivaisefoi peutprcscrireccquole tldfimtavaitiisur]>d,3o4-—tcs ldgataircsct lcs donataires[>cuvciitprescriro,3o5.—Laprcs*criptioupcut s'acf]udrirsansqu'011posscdc[>arsoi-memo,3o8.—Qucl-lcscattscsfontcesscrlaprcscription,3i4«—Qttclleschoses011nc peutprcscrirc,3i5.—Euqucltemps011coniincncola prcscriptiondcs de-inamlcspotirdettes,318.—Lnprcs-criptionncconrtpnscontrelts mi-nctirspcndantlcur minoritd,ibid.— Enqucl sens ln prescription110courtpascontvolcsnbjcns,3ao.—Lobicndola!do ia fcnunencpcutdlro pvescvitpendantle maviagc,322.—PouvtpioiJa gavouticno sepivscvitpoiiit, 323.—Lamauvaiseloi tinpcclicInprcscription,/6i</.—Si loviccilu tilvocnipccholn pves-crlption, 327.— Si la pveseriptionest interronipuepnr ln deninndotnjiistico,329.—Contrequi courtInprescriptiontVuiibiensuhstitud,Vil,tot.-La prescviptiondiin biensiibstitud,ntidndpnr Vusufrulticv,ddpoilillclo ilddicoiiimijsaiiv,102.Voycxlrs moUAbscnt,Arriragei,Demande,Dol, Foi, Garantic,Hi-titicr, Hypotheque,Plainte, Bcsci-sion, Scivitudes,Soliditi,TilrcsctUsucapion.
Prcsomplions( les) sontiledeuxsortcs, IV,i53 ct 190.—CoipiVncntcnd iwr pvdsoinptions,196.—Lcuvsdilfdrentcscspcccs, 197.—Qucl est lcur fondcmcnt,198.'—Qtiellccst leur fovec,201.—Prii-dcncedu itigondccjsuive]>onv«tli.i-ccvucrVeiictdesprdsotnptions,ao3.
DES MATI&RES. 365
—Prcsomptiohquc cequia etdpayedlait dti, en quoibicn fonddc, IV,2o3.— Prdsomptionqui nc prouvoricn, 206.— Prdsomptiondans unfait ancicn, 207. — Prdsomritiondiinc autrc naturc que cclies quiscrvcntaux preuves,208.— Aulresortcde prdsomption,210.— Quelcst Vusagcdcs prdsomptions,211.Voy.lcsmotsFaits ct Juge.
Prit h usage( ddflnitiondu ), 11,79.—Commentil oblige, 80.—Ccluiquiprdtodcmeurcproprietaire,ibid.— Lcs mcublcsct iiumcublcspcuventscprdtcrli usage,ibid.—Onpcut prdtcr cc qtii cst a uu autrc,81. —A qui appartieut de rcgler!a nianiercct la uuvdcdc Vusagcdola choscpretdc, ibiil.-~Prc.ili usageprdsumdpour Vusagoimturelde laCIIOJO,ibid.—Sur qttoisc propor-tionncla durdcdu prdt a usagc,82.— Commentlo pr«Jta usagepeutdtro fait, ibtd.—Quclicspcrsonncs
Ecuvcntprdter ct cinpruutcr,83.—
cs cngagemcusdu prdt a ujagopasscutnuxhdriticrs, ibid,—Quandccluiqui a prdtd uuc choscpeut laretirer, 9,3.— Ddfautdc la choscprdtdo, 94. —Qucllo cst VorigUicdu prdt, g5.— DcuxcaractiresdcsCIIOSCJquVnprete, ibid.— Naturcdii prdt, ct lcscarnctorcsqui le dis-tiugtieiitdti prdt 11usagoct des an-trrs conlrats, 96.—Si 1'intdrctduprdt cst illicilc011nou, 99 ct too,— Dcuxmanicrcsdo pvdter, 101.— Pavallolcdu prdt aveclo louagc,102ct io3. — Qitellodilfdvcnceil y«ientvoloprdtct locontrntdt»vcnto,10:").—Doln nntnrodu prdt, 123.— Coquiso foit dans lo pvdt, 124.—QiielieschoSfSonpeittpveter,125.— La ddlivrancccst lidcessairctlans.1«'pvdtpotir formcr IVngngcmeiit,126.—Pourqtioitotttesobligntionss<>convertisseut011prdt, ibid.—LVbligationdu prdt nc peiit pointexcdder in choso prdtdc, 127.—Prdtapparentqulestiincvciitc,128.—Cliosobailldoa Vendrc[>onrcn
prtter ioprix, ibid.—Quels sontlt».icngRgeniensdo celuiqui prdto,i3o —Ddfeusodcprdtcraux lils«le
famillc,iu,35.—Lamortdupcrenevalidepas )cprdt faitdux filsdc fa-millo, i38. —Onpcutprdterau filsdc famillcdmancipd,ibid.— II n'ya pas d'hy]>othoquejwur uu prdt uvenir, 377.— Lo prdt ne so com-pcnsepoint, lv, 373. Voy. lcs motsCaution, Chotet, Compentation,Immcublet,IntirStt, Mtneur,Per-tonnct rt Privitiget.
Pritirition (ce quVncntcudpar)dcscnfans,VI, 2p5.
—En quoicllodiiloro do lVxliorddation,ihid.—Ellc a ic mdtnociVctqucVcxhdrdda-tiou sanscausc, ibid.— Prdtdritiondes parcns, ibid. — Prdtdritioniu-volontairc, 3o3.
Preuve( ccqtiVnontentlpar ), IV,i48. —Dilfdrcutcssortes <leprcu-ves, i4g.—Coquc cVstquopreiivocn justice, i56. —Comluciiil y adc sortcs<lcprcuvcs,ibid.•—LVvcitfaitpnvuticpartic cst-iluucpivitvc,157.— Qucls faits ont bcsoin «lo
fireuvoj,ibtd.•—Doqui ddpcndVef-
et des jircuvcs, ibi. — Co qnilfautcxamincrdunslesprctivcs,iliid.—Enquoicoiuijtoinfovcode.jpivu-vespnr dcrit, i64 rt suiv.—Qitellessont lcspreuvcj dcritcs, 167.—Lcttrusage, ibid,— Lesprtuvespnr dcritsont lespliu fortcs, 168.— On 110rccoit pas dcs prcuvts contrc itudcrit, i'6/</.—En quel cas les nctrsdcritsont forccdo prcuvo, 171.—Controqui les prcuvesqui so lireutdos nctcsdcrits ont lcttr elfet, ibid.— CoqttocVst fjnola'prouve partdmoins, 177.— C<«qn'il faut fniivponvjugeriles]>reuvespar tdinoiiis,188. Voy.!esmolsAcqitcti, 6'on-
Jetiion, Faitt, Interrogatoiivs,Jttge,Paicmcnt, Sermcntit Tvmoin.
Prtnccs.En quol«<asil faiitrecou-vir nn pvincopouv Viiilrrjnviatioiidc la ioi, I, 176.—Bienfaitsct donsdts pviticossinterpretcnt favoralilc-liunt, 180.
Principat oA/iV/dfroslitiitioudu).Voy. Fidi/ttssetir.
Principttm(do coiulilulionibiis).L. D. vn, i5a.
Prise decorps (deticts <le).Voy.Dicr.ti.
366 TABLB ALPHABETIQUEPrised'cau.Voy.Ean.J'risehpartieduujugc.Yoy.Juge.Prisessur lcscnncmis,i, 297.Privi(droit). Voy.Droit.1'rivitigcqui c.xemplede lutellc,
ill, 207.—Privildgcacquisaprcslanoniination,aio.—CcquVncntendpar privildgcdim crdancicr,443-—Sontflet, 444.—Quelcstlc privi-Idgctlu vendenr,ibid.—De celuiqui pvdtodes dcnicrspour uucac-quiJitiou,446.—Decclniqui prdtcpour conscrvcrla choso, 447.—Doceluiquiprdtcpourquelijue011-vragc,44g DupropndtairctVunhoritagoltuilldiifermc]>ourlepaic-mentdu prixdc la fcnno, 4-5o.—Ducensct dcla rentccmphytdoti-qucs,451 Surlesiiicublcsdu!ocalairopour)es Joyersct lessuitcsdu bui), 453._ sil sVtcndsur lcsmeublcsdcssous-locntairrs,453.—Si lo pvivildgopouvloycrssVtcndau.x propridlaircsdcs boutiqucs,grtnicrs. clc, 454.—Privildgeduroi, ibid.—Privildgcdesfrais fu-ndrairrs, 458.—Desfrais dc jus-ticc, 459.—Desddpdts, ihid.—ElTettles privildgcs,464-—Diflc*-rence du privildgedes crdancicrspourValfectatioudesbiens,ihid.—Casdcprdfdrcncocnlromcmrspri-vildgcs,46/|.—Coluirjui pate uticrdancierprivildgidsttccedoa sonprivildgc.470.—Commcntlopri-vildgesVcquicrtsans subrogntion,474*—"L-VSprivlidgcsnVmpcVhentpas la sdpfirntion,iv, i3. Voy.!csmots Amiliomtiont, Architecte,Crianciers,Dip6t, Dot, Entrcpre-nettrs, Frait fttnimiret, Proprii-taire, Sipamtion,Tmntport, Tu-teur,Vendettrct Voiturteri.
Priviligiiet(dcttw).Voy.Dettct.Prtx. Commcntsc reglelc prix<lcsCIIOJCS,1, 252.—Ce«ju'oncn-
tcndp,ir prtx de la vrnto, 344-—Enquclcasil rst incrrlatn011in-conini,346.—Lc prix dcs vcnlrscst avhitvnivc,34?.—CommentscfriitIcprix (Vunloiuigc,it, ta. —Si ln vilite dit pvix cst cotisiddvdcilnuilesIKIIIX,ibid.Voy. Ics mots.lchclcurct Vcnlc.
Probationihus(dc). L. D. Vlii,46.
Prociduret dans lescompromisVoy. Compromit.—Pour lntcrro-gatoircs.Yoy.Interrogatoiret,
1'rocet.Combienil y cna dcsor-tcs, 1, 45.—Dcnxmanicrcsde lesterminergrdu grdoitde lcsprdvc-nir, 111, 2.— Proccsqui cxcusodimo tutcllc, 206. Voy. lcs motsHirilier,Mineur,Procureurt,Tmn-tactionet 'Ihtclle.
Procontulit(deofiicio).L. D.vil,166.
Procnrationt.Leur origine,lll,3o.— Coqu'ily a docommutiauxprocurntionsctnuxcommissioiis,3i•—Naturcdesprocurations,33.—Siunopvocurationpcutctre cnndi-tionnello,35. —Procurationgdud-rnlc ou spdcinlo,/*>/</.—Pouvoirinddllniou rdgldou liniitd dimcprocuration,36.—ElVetdo la pro-curationponr1'ntfaired'unticrs,37.—Dilfdroucccutrclcsprocurations,matidemensct coinmissions,cl leJcousciljct rccomniandations,39.—
Unoprocurationdoitdtrc cxdcuteV-cn soncntier,47«—-Pouvoirdccc-lui qui a unoprocuraliongdudralc,ibtd.—Laprocurationgdndralcnesuflitpourtransigcrotialidncr,il cnfnutunespdcinic,53,
Procumtoribut( dc). L. D. vu,aoa.
Procitrcurtconstitudj( lcs) nepcuvcntso rcndroacqudrcursd«jshiensdccctixdontil fontlcsalTni-res, t, 372.—Pouvoirdtiprocurciirconstitud,111,3^.—Conimentseformoln convcntioncntrcccltiiquiconstitucun pvocurcurct lc procu-rciir constttttd,ibtd.—Safonctiongrntuite,36.—Procurcurpourl'of-foiroou il a intdrdt, 36 ct 37.—Ddpensesfaitcs jvir lo procuretircoiutitud,4i.— Intdrdtsdcsdeniersnvnncdipar lui, 4a' —*Proctireuv<>oit<ititudpar deuxpcrsonncs,ibid.—PcrtoqtiVttircauprocnreurcon-s ilndVallnirc«!ontil sochnrgc,43-—•De.iqtii'la ncccptdVordro,il,rstobligd ile Vexifcuttr,t\6.<—Soinsqnil doit nux aflitircsdont il rst
DES MATlfiRES. 36?
chargd, m, 48. —Oii se horncntsrs soins, ibid.—II peut faircmeil-lcure la conditionde celui dont ilcxdcuteVordrc,4<).—II c&itcnudorendrccompto,5o.—II ne pcutenlrer cnpart au proces,et acheterlesdroitslitigieux,5i,—Si1'incxd-ctition dc la procurationcngagoaquelquochoscle procurcurconstl-tud, 53.—Deu.xprocureurspourla inetncchose, et Vunii VinsudcVautrc, sontsolidaircs,54-—Com-mcnt fiuit lc pouvoirdu procurcurconslitud,55.—Laconstitutiondusccondprocurcur rdvoquole prc-inicr, 56.— Lc procurcurpcutsc«ldchargernpres nvoir ncccptd lavprocuration, ibid.— 11 doit faircsayoir souchangcincnt,57.—S'ilno lc pcut fnirc, sur qui tombcntlespcrtcsqui suivronttloVine.xdcu-tioii, 57ct 58.—Procurcurqui gerosnnssavoiria mortdc celuiqtii Vnconstitud, 58.—Co quo Vhdriticrtlu procitrcurddcdddfait apres samort cst nul, 59.—LrJprocurcurs110peuvrnt dlre tdmoinsduns lescauscsou ils ont servi dolcur mi-nistcrc, iv, ig5. —En quclcas lcs
Srocureursconstituespcuveutfairo
es paiemenspour lcs ddbitcursctlcsreccvoirpourlcscrdancicrs,356.— Lorsqu'ils011ont Vordrcils pcu-veiitinnovcr,38o.
Prodigucs(les),quoiquomnjcurs,doivcutdtrcmisau nombrcdcsmt-nours, 1, ai3. —Nominationdocuratcurs nttx prodigucsintcrdits,111,atg.—Combicu«!urcleurchargo,aao. —Lcs prodiguesinterdits ncsontpointincopablesdosuccddcr,V,77.—lls nc pcuvcnttcjter, vi, 3i.—Ils no pcuvcntdtrotdnioinsdansiin ttstnmciit, 5i.
Prqfectice( dot). Voy.Dot.Profitsdes nssocidj.Voy. Asio-
ciis.—ltevcnnnt11un mineur.Voy.Mineur.— Desbiciude pere, Voy.Pbre. — Socidtdde profitJ. VoyeaSociiti.
Propriitairect Propriiti. Lcpro-pridlairc tliine maijon lotidi!petttobligcrlc locataivoa cn sorlir pouvVliahitcrlui-ineine, 11, aa.—Eti
quel cas il cst tenu des dommagtsct intdrdtscnversle locataire,11,24.—Sescugagemenseuversle fcrmierct cc «rruiliui doit fournir,t\g, —Comhienil y a dosortesdeproprid-tds, 71.— Engagemensdu proprid-tairc envcrsVusufruiticrct cnvcrsVusagcr,371.—Eirgagementdupropridtairctliui fondsassocid,373ct374.—Ccquedoitobscrvcrle pra-pridtairc tVunhdritagc, faisant1111plan, un batiment, 011nutre ou-vrage, 111,272.—Aquoicst tcnuccluiquinusurpdsur souvoisiuau-dcladcs coulins, ibid.—Quin en-lcvd les borncsdcs hdritagcs,273.— Privildgodu propridtairestir lesmcitblesdu locatairc]>oiirlcsloycvsct lcs suitesdu bail, 457.— Usagode la propridtdct sa iiuisonnvecluposscssionct la propridtd, IV,242.Voy.lcsinotsFermiers,Possetsion,Pnviliget ct Utagct.
Protectiontbut( dc). L. D. vni,383.
Provition:doit dtrcnccorddo11lavcuvcsur lcshiensde sa succesjionpoursa sul.jijtancctt soncnlivticn
Fcndantsa grosscssc,v, 294.— A
cnfant dc qui Vdtalcst contcstd,295,— Aux cnfans qui ddlibcrcntVaditioniVhdrdditd,3oo.—Aufiiscxlidrddd])cn«lantVappcldolftscn-tcucorcnduocn sn favour,VI, 3o.*j.
Proxeneticii(do). L. D.IX,2.53.Proxinelet. Voy. Entivmcttcttrt.Proximiti cntro dcux pcrsotuitJ
(dcgrds«lc), v, 3t3.Prtuivntium( do successionc). L
D. vii, 146.Pubtic( droit). Voy. Droit.Publicanit( de ). L. D.vm, 3g6.Publiciand( de aclionc) in reni.
L. D. VII, 276.Pttittancepatcviielle(dtatdespcr-
sonncs]«irla). Voy. Pertonnet.Pttittancet. ronrqnoi dtablies«lo
Dieu, 1, 29.—Souniissionqui leurtJt dtio, 3i. — Ijcitrnutovitd,53.—Distinction«iumiiiistercdcspuis-sanccsspirilucllesctteinjioa-lle.i,60.—•Leur iiniondans lcur fin «nni-miincdc inaintcnir Vnnlrc,65. —1'ourquoiDieu n .id[mrdcts deiix
368 TABLE ALPIIABETIQUE
puissanccs,l, 65.—Sont ininid-«liatcmcntdependantcsdcDicu,ibld.—'Autoritddcspuissancrsd'un mi-nisteresttrccllcsdcVautrcdanslcursfonctioiu,ibid.—Preuvcs«lcceia,ibid.—Loijdcjpuissanccsspirituel-Icsoii il paratt tlcVautoritdsur lottiiiporel,66 —Loi.idespnisjanccstcinporellesqui regardcutle spiri-tucl, ihid.
Pupillaire ( substitution). Voy.Subslitulion.
P(«/>///ar/subslitutionc(de).L.D.VIII, 196.
Pupiltes.Voy.Tttteur.Pupilli(rem) veladolesccnliss.il-
vumfore.L. D. ix. i5o.Piipilltil(ttbi) e<iucari vclmorari
debeat.L. D. VIII, 124.
Q-
Qitadnipcs(s'\)pauprriemfecisscdiealiir.L. I). vil, 317.
gittvstionihus(dc ).L.D.IX,200.
^untHatc(de)reruin.L. D.vil,160.
Quart quotloit avoir Vhdriticr1surquoisoprcnd, VI, 55l.
Quartctribcllianiquc.Voy.Tetta-teur.
Querclle.Voy.Plainle.Qitittancct.EiTcltlcs quittances
gdndralcsct particiiliereJ,IV,34«ct 34i. Voy.Paiement,
R.
Bachat( coquVncntcndpnrfa-r.ultddc), 1, 358.—Vtnteiifacultd<lcrachat, cn formc11110conditiou,419.— Facullddorachatex inter-vallo, /j20.— Durdc<Icia facultddovuchnt,4^1.Voy.losmolsAchc-teur, Factdli tt vtnto.
Bncinei(friiiispciidaiupav).Voy.Fntitt.
Bttpport(cequeoVjtnuelcdroit''>'))v, 197ct 385.— lotis lcscn-fnnssontobligdsnurapport,388.—En quelcas sc fait le rapportdcsliiiiis intre cohcritifVJ,ibid. —QuelleJchoscjsontsnjeltcsau rap-[H)Vt,389.«—Celuiquidoitrappor-ter, pcut ivcouvrer lei ddpensesfaitts pour lcs hicnssujclsau rap-
I>ort,390.—En qucllcsnianiorcs
'hdrilier trnu «Vunrapport, ]>cuty satisfairo, 391 — Qucllcspcr-sonntssontobligdesuttrai>j>ort,392.— Aqui lo rnpportcstim, 3g3.—Ce qui vientdnilleursqucdcs as-ceudaiis,nVstpnssiijctnnraj)povt,39-'j.— LrspiVulcspvopvesauxfilsne sont[KISsujclsnn rupjiovt,39.5.
— l.csddpcnscs<lcVdducationnc sorupportcntpoint,V,3g6.—Nilcsclio-scstlonntVscnpvdciput,ibid.—Lcsdolsct donatioiiscn favcurdc ina-riagc sorapportcnt,397.—Coquipeut dlrc imputdsur la ldgitime,«ioitdtrorapporld,4oi. — Lcrop-]>orttst di), soit«itiil y ait 1111tcs-tament, otinon, qo2.•—Lcschoscspdricsjans)afautc«ludoiiatairc,nese rapportcntpoint, !\o'.\.— Cc>niisoconsutncpar liisago,doitsorap-porlcr, 4o5.Voy.les molsDona-tion, Dot, Enfant, Fi/lei, lliri-ticrt, Partage et 1'wcfptit.
Batification(la) cmptVhcia rts-cisioti, IV, 4°3- ~" ^"° cinpecliedgalcincntlarcstitutiondrj mincurs,438.
i?fili»iofciVioi!<!(do).L.D. ix, i5i.Bcbut { d<!)auctoritntcjudiris
possidciidijvelvtndcndis.L. D. l\,
Bcbutcrcditis( de) sicertumpe-tatnr. L. D. vn. 345.
Bebut(dc)dubiis.L.D.vili, 291.Bcccptatotibui(dc).L.D.ix, 173.
DES MATIERKS. 369
lieccplis(de)qui twbitriumrccc-perunt, ut scntentiamdicant.L. D.vii, 240.
liiciprooae( substitution). Voy.Substitution.
liecolcmentde tdmoin.Voy.Tc-moin.
Hecolte(nnticipationdc )a) pnr1'usufruiUer.Voy.Usufrult.
Iieconduction( ce qu'on cntcndpar), 11,3g. — Quelssontse.tcf-fcts. ibul. — La rdconductionre-nouvollntotttcslcs mdmcscondi-tions, i}o.Voy.Bailvl Caution.
Itcdemplis( dc ) ab hoslibus.L.D. ix, 229.
Iiedc\<ances(compimsationentrelcs). Voy. Compensation.
liedhitition(cequ'oncntcndpnr),
avoir lic\ih Inrduhibition, tlonslaventcdes immcublcs, 4o5 ct §06.— Quclcst l'efl'etdelarddliibition,'4»7ctsuiv.—Larddhibltiont»licupar lc ddfauttlc l'»tocdc plusicurschoscsqui«'assorlissent,4»3.—-Ellon'a pas licudans lcs vcntcscinl scfontcn justicc,4L4*—Quandeom-incticei»courir lc tcmpspour dtrerccutt oxcrccrln rddhiltition, ibid,— Quel rst 1'cllctde la rtfdhibitioude la choseliypolhdftudc,lii> 4^4-Voy. Ifypolheijuect Itnmcublet,.
ItedhibUlone(de ). L. D. vnt,a8.
Itcditu( de »isuct usufructuct)pcr hgatumvclfideiconimissumtla-tis. L. D. VIII. 269.
ll&duclionticICRSct fiddicommis.
Voy.Heritierct Lcgs,itegistrcs fmblicsdcs liaptdmcs,
<lcsmaringrs,dcs mortsct sdpultu-rcs, dc la promotionnux ordrcs,du vomnionnca)| ponrquoiordonndsct dtnblis,IV, ify\,
Iliglc, Co qn'oi»cntcnd par ccmot, 1, 1A8.-—Coqucc'cstquclcsveglesdn droit, ibid,—Combicnily u de sortcs de reglcs, i'M</.—Qucllessontlcsrcglesdu droit na-turcl, 149.—Qucflessontlcsreglesaibitraires, i5o. — Trois autres«ortcsde rcglcs,ibid.—En qnclcaslcs reglcsccsscntd'nvoirlcur iliet,
' IX.
1, i5i. —Toutesrcglesdoivcntdtreconnucs,t5a.
libglc catonicnuc.Voycz Cato-niennc.
llbgnicolcs(c«qu'oncntcudpar),l, 2l3.
liegulACatoniana(de). L. D.Vlll, 299.
lier.ttlis(de dircrsis) jnris antUqui. L. 1).ix, 264.
/tWjudicntai(tle cxccptione).L.D. ix, 83.
./fWvendicntloue(de)L.D.vil, a6g.Itcis ( dn duobus)Constitucntlis.
L. 1). ix, 114.IlejudicatA( de ). L. D. ix, 33.Helalionibus( de) et nppcllatio-
nilms.L. ft. ix, ai5.Itelegatis (dc). L. D. ix, 214.ItMexues( doniicilcdcs). Voyez
Domicile.lieligieuxprofes(lcs) sonl dans
ttndlntde mortcivilcqui lcsrendiuhnhilcs1»succdder,1, ai5| V,82,86, g3 ct t la. —lls pcuventtcstcrnvnntluur ptofcssion,VI,35.—Ilstnc pcttvcntrccevoirpnr tcstanunt,39. Voy.y<xti.
lielixion.Cc quc noiisnpprcnonspnr la rcli^ioncurdtienne,1,1.—-Ccttercligion cst lc fondemcntlcplnsnnturcldcrordrc dc la socidtd,t>i.—Snr quoi la rcligioncst fon-dde, ibid.—Qucl cst son csprit,6a ct sulv.—Qucllcssontscslois,toa. •—Mnti&rcsproprcsdc la rcli»alon, 137.— Mntiercscomlnuncsttla rcligionct 1»1apolicc,ibld.
Iteliglotis(dc) ct sumptibusfu-ncrum.L. D. vtl» 34»•
Itenl ( de in ) vcrso. L. D. vtl,391.
Item( rnlamhnbcri), ct dc rati-habillonc. L. D.IX, i5i.
Itembourscinenttlcsddpcnscsdcscnli-cprcnctirs.Vuy. Bnttvpreneurs.•—De l'cmpliytdole.Yoy. Emphy-tiote,—Du innri. Voy. Hfari.—Duprcncur.Voy.Preneur.
lidmission lcttrcsdc). Voy.Ze(«tivs.
ItdinuniSnitoiiv( donntion). Voy.Donation.
Iicnonciationn uncsocldtd.Voyez
a9
370 TABLE AJLPHABETIQUE
Assoeii.— A une succession.Voy.Ifiritier.Legsct Mineur,
Itentes( nrrdragcstle). Voy.Ar-remses.—Conlralsdort ilcs.Voy.Cvnlmts.
lieortun( do custodio.ct exhibi-tione). L. D. ix, 178.
Iteparationsduespar lesfermicrs.Yoy. Fcrmiers,—Cellcsdont cstlciiulc locatairc.Voy.Locatairc.—Rdparationsdcs scrviludes.VoyexSeiviludes,—Ccllcsfnitcspour l'u-sufruiticr.Voy.Usufruit.
Itepelundantm(tlc lcgoJuliA).L. D. l.x, 195
lieprJscntation( espccotle ) cntrelcsasccndaus,V,329.—Ledroit dereprdsentalioncst l>orndoux cnfansdesfreres, 38o.Voy.Enfans.
liepudiis( dc ). L. D. VIII,84.llcivm(do acquircndodoininio).
L. D. IX, 1.Itertun(dodivisionect qunlilatc).
L. 1).vii, ib'o.licruni(depcrmutationc).L. D.
Vll, 474'ltcrtun ( quarun»)nctiotion dc-
tur. L. D. ix, 91.liescindenddvcnditionc( de ) ct
quniutolicctabemptioucdisccdcre.L. D. vil, 441'
liescision.(coqu'oncntcndpar),IV, 4'4' "~* 0 cl"' cst »&«ssairo
EntrohtenirJa rcscision,ibld,—
11qublcas011peut faircrcscimlcrdesorrdts, 4o5,—Dequiddpcndentlcsrcscisions,ibid,—•Pourquoincsodoivcntpnsaccordorfacitcment,4o6.— Qitcl cst 1'cfl'etdo la rcscisioucnirc lcs tiercespcrsonncs,ibid.—Les ltdritierstlo ceiwqui penycntdlrorclcvds,peuvcntcxerccrln »cs-cision, 4"7.—Ccqulcstndccssairc
Iiourticmnndcrla rescision,4«8.•—
„1ratilicalionempcchela rcscision,ibid.—ElTctsrdciproquesdela rcs-cision,4"9-"—Qncllcsbornesrecoitla rcscision,4>o.—•Rcscisiond'uncpnrticcpilnsoncfletpourletout.ifW.—Qtielcstle tcmpsttcla rescision,Au•—•Qitandcommcncea courir,ibid,•—Coinmcntil sccoiuptea l'd-gnrd dcsherilicrs, 4<t ct 413.—-Rcscisumcutrcmajcurs,par lc vice
dcscohventions,lY,447'~-Rwcisioiid'uiipartngeehtremajcurs,453.—D'unovcntc, par la Idsioi»tlans loprix, 45a.Yoy. Convcntion,lliri-ticr, Ilatificationct Vente.
Itesiduis(dc) ct sacrilcgiis.L.D.ix, 196.
Itisolutiond'uncvcntc.Voy.Ache-tcurct Vcnlc,
Hisoltttoircs(clnuscs).Voy.6Y<IH-scs.—Paclcresolutoiiv.Voy.Pacte.
ltesponsabilUidnssocid.Voy.As-socii,—Dcrempruntcur.Voy.Etn»prtmt, — Doscntrcprcncurs.Voy.Entivprencurs.—Duprcncur.Voy.Preneur.—Duvoituricr.Voy.Voi-turier.
Iicstiluantiir(t[\ixinfraudcntcrc-ditotuiufactnsunt,ut).L. D.ix, 55.
Itcstittttiondnfrnits(cequ'011en-tcndpar), ct scscfiets, IV,t36 ctsuiv.—RcslituUoiittesrevenusdeschosesmobiliaircs, 147. Voy. lcsmotsCatttion, Dot, Fidiicommis,Fidijusseur,Fntits, Heritagc,Mi-neur,Posscsscur,llatijicalion,Usu-fruit.
Heslilutionscn cnticri pnr qucltcinpsellcsscprcscrivent,29ictsuiv.—Ce qu'011cntcudpar rcstitutioncncntiir, 4')3.
Pestittttionibtts(tlc) in intcgrttm.L. D. vil, ai3.
Hetaniemcntcluvendcurct tlcl'n-chctcur(eftetsdu). Voy.Vendcur,
7?<?tVn/r(donnerct)ncvaut. Voy.Donner./rVtoMi'(cequ; c'cstquc Ic droit
dc), v, i43, 351ct 354. — Dcuxsortcsdc rctour, 35.^ —Comincntscriglclcrntourconvcntionncl,355.— Rctourdcsctioscsdouudcscn fa-vcurdumnriage,ibid.—Silcscrdan-cicispcuvcntcmpdchcr1'cll'etderc-tour, le donataireayant contraclddcsttettespassives,3b'o.—Quclcstle carnctcrepropredu tlroit de re-totir, 36a. — Coinmcntlc droit dc»X'lourcst bofndpnr quelquescou-tumcs,365.—Lepercn lcretoitrdcla chosedoiindcp.ir1'ai'eulpaterncl,368.Voy.lcsniots//e'n7i'c/'ctiJ<>rc.
Itetrait.Pnrquctlcntpsscprescrit1'actioitditrctrait lignager,IV,289.
DES MATIERES. 371
Itevenusde ln dot. Voy. Dot. —D'unheritagc,rapportdsau partagc.Voy. Partage. — D'un usufruit.Voy.Usufruit.
Itiversion(droit dc). Voy.Hiri-ticr.
Itivocationdedouation,dc lcgs,d'instituliond'ltdriticr,ct dc par-tnge.Voy.tousccsmolscnparticu-licr.
IthodiA( dc lcgc)de jaclu.L. D.Vii, 38a.
Ititu nuptiarum(de). L.D.vin ,63.
Ilivis(ik). L. D. ix, 74.lioi. Lcsroissontlesproteclcurs,
conscrvatcursct cxdcutcursdcslois
tlc1'Eglisc,1,68.•—Privildgedu roisurlcsbiensdeccuxquisctrouvcntobligdscnvcrslui, II, /|55. Voy.Ilypolhequc.
ltomains(lcs) ignoraicntlcs loisde riiunianitc, 1,2. — IgnoraiVntlcssottrccsdcla justiccntdtnc,ibid.—Leuriddotlcl'originedelasocidtddcs homnics,ibid. Voy. llotnmes.
Ituind( cle).L. D. IX, 162.7?Hi'/»;(baliinensmcnacant).Yoy.
LAtimens.liuisseaux(les ) qutncsontpasu
lWagcpublic, ct qui sonlproprcsuut particttliers,ne rcglentpas lcsLorncstlc lcurshdritagcs,111,270.Voy.Hiritages.
S.'
Saciitcgiis(tle). L. D. IX, 196.Salsie ( subrogationpar ). Voy.
Subrogation.Saisiedcsoppointcutcns.Voy.Ap-
/lointcmens.—Desbicnsd'un contu-macc.Voy.Contumace,
Saisies(ddpdt de choscs).Voy.Vipdt.
Salairesdcsdoinestiquesj |vn*qucllcmpsseprcscrivcntlcs dciunuues,IV,289.
Sataircsdcscnlrcmcttcurs.Voy.Entremetteurs,—-Destdmoins.Yoy.Timoins.
Satis darc (qul) cognntur,Vcljuratopromitlant,vcl sua;proinis-sionicommillaiitur.L. D, vil, 176.
Scriptis( de his qua?pro 11011)liolicnlur.L. 1). vni, 3oo.
Secondcsnoces. Voy. Eifans,Mbivs,Noccsct Vcuvcs.
Seiiigprivi (convcntionsous) \vdrilicationtlo la signaluic Voy.Convention,
Scmcnces\Surqui tombclapcrtcdcsscincnccsctculturcs, II, 48-
Senatoribus(de). L. D.VII,162.Jc/«a/HWo/iJ«/?e»naCLtdonicii.Vcjy.
Macidonien,Scnattls-constdlis(de). L.D. VII,
t\y,Scnattis-consultis(utposscssiobo
norumdelurcx). L, D. viu , 375.SenatAs-consultum( ad) Terlul-
liamunct Orpltitianum,L. D. vill,379-
SenatAs- contttltumtrcbellianum(nd). L. D.VMI,337.
Scnattts- constdtitmvclleiaiium(nd). L. D. vii, 393.
liV/Kj/iJf-co/tiu/coniaccdoniunofdc).L. D. Vll, 389.
Senatus-consulto(tte) silaninnoct claiidianoqiiorumtcstamcntaneapcrinntuv.L, 1).viil, 211.
Sens.Quclcst lctir usngc,l, i3.Scntencedemo»'t(cxdcitticnd'unc).
Voy.Condamnes,Scntences.Sur quoi Icsscntcnccs
arbitrnlcsontlcur fnndemcnt,III,»6.— Dfinsqticltcinpscllcstloivmtdlrcvenducs,ibid,—Onpcuttti np-pcter, 19 — Si la seulcnccdont il11'ya pointappelttcnt lictidcpaie-meiit, iv, 3^5.Voy.Arbhivs.
Sententitv(cniaj)sinenppcllationcrescindanlur.L. D. tx, 222.
Sententiamm( dc cflcclu).L. D.«x, 33.
Separationdcbiens.Objet, niodect cllctsdc ta sdpnrationde biinscntrc mart tt fcnime, II, 292,—ScpurnlionttcsbienscVunesuccccs-sion,tfavccccuxttu1'hiJriticv,IV,1.
372 TABLE ALPIIABETIQUE
— Lcdroit tlc cettc sdparation&tiuddpcndanVderhypolhequu,IV,8.—Parqui ccttcsdparationpeutdtredcmantide, ibid. — L'alidnationfaitcpcr 1'lidriticiempcchcla sdpa-ratiou, 10. — Si 1'cngagcmcntfaitpar 1'hdriticrcmpechcdgalcmcntlasdparation,ibid.—Si la sdpnratioiia lieu dansuncsccoudect troisictncsucccssion,ctnu-dclii,11.—Silhsd-paration a licu, lc ddbitcursuccd-dant u son fiddjusscur, 12.— Lnsdparuliondcmauddepar lc crcan-cicrnc ntiitpointiiscstlroitscontre1'hdriticr,IV,i3. —Si]asdparationpcut dtrc dcmanddecontre toutcspcrsonncsprivildgidcs,ibid,— Lasdparutiottpcut ttre tlemnuddcparutt deshdritters, qui cstcrdancicr,ibitl,•—Laconfusioncmpcchcla sd-paration, 14.—-La novationa lemciuccflet, tbid.—Parqui doivcntetro rdgldcslcsdiflicuttdssttr la sd-pamtiondrmamtde,i5.
Separattonihus(Ac).L. D. ix, 5i,Seputchro(de ) a.'dificando.L. D.
VII. 345.SttpulcroviohUo( de ). L. D. ix ,
»70.Scpidtnres(.registre dcs). Voy.
Itegistres.Sct/uestre( cequ'oncntcndpar ),
11, l^o. — I'nr qui lcs sdqucstrcspcuvcnt«?tronoinnids,ibid,— Cecptec'cstqu'imsdqucstreconvcntion-nct, i65. — Droitdnnstonslcssd-queslres,ibid.—Dilltfrcuccenlrotcsdqiicstroct le tldposilnlre,166.—Qitclcst l'cll'etde la posscsslonditseqtiestro,167.— I-osdcpiestrodoitrcndre coinpte. ibid, —•Quo doitfaire le sdqurstroqul vcutetrc ttd-chnrgd, 168.—Lesreglcsdu tidpdtpcnvcnt s'nppli(iucrnu sdqucslre,ibid. Voy. Diptfl.
Scrmcns,Le tutetir doit prdtcrscrmcntcn jttslicc,lil, i36. Lcsi-r-niciit ddfcroau tfdhitettrqul jurcnvoirpnyd,dtelntriiypotlieqitect ladctte,4oo.—DdfiniUondiisernicnt,ct sonttsnge,IV,22/5.— 11n'cstpasrecu, s'il n'cst IWIStldfdrd,aa5. —Connncntil sctfdfcrc,226.— II itfpcut pas sc ddfdrcrcn tontcssortcs
tVaftaires,IV,126.— Enqncl cas lcjugepeutordcnncrlcsermcnt,ibiit.—Lcrefusdojurerserttlopreuve,227.—Lesermcntpcutdtrcrdfdrd1»celuicittilc ddfdroit,ibid.—Onpeutdd-chnrgcr tlu scrmcntcclitia qni itdtnitddfdrd,aa8.—Onpctttaussilcrdvoqucr,ibid.—Qttclcstle dcvoirtlu jugcsur le sermcntddfdrdou rd-fere, ibid.—Lescrmentddfdrdituncpartic est ddcisif,229.— Lo ttdci-siondtiscrmcntdtcintl'action,a3o.— Dc nouvcllcsprcuvcsddlruiscntrcttet tlttscrmcnt, 23t. —Dauslcscriincs, le sermciUnc jpeutctre dd-fdtd, 232.— Quelcst Pcftctdu scr-incnt, a 1'dgnrddespersonncsintd-rcssdcsavccles partics, 233.—Lcscrmcntnescrtni 110ntiitnuxticrccspcrsonncs,ibid.—Qucllcspersonncs
Scuvcntddfdrcr le scrmcnt pour
'autrcs,234.— Lcscrmcntdefdrdticnt licu dc paicment, i\Si ^oy.lcsmotsJttgect Personnes,
Servis(de)exportandis,vclsi itamancipiumvcneritut manumittalurvclconlra.L. D. vil, 447«
Sctvis( dc manumlssionibusqu»ndunivcrsilatcmpcrtincutibus)1111-poimntur.L.1).viil, 4ta.
Servitiules.Lcur o*igincct lcurusage,11,38a.—DdfiniUondttmotstrvitudc, 385.—•Knquoi consistela scrvllude, ibid.Divisioi»dcsser-vitudes, 386.— Lcsscrvitttdcssontpourlcsfonds,388.— Li servitudcpcut subsistcrpottrunc portion ttuionds, 389. — Divcrscssortcs dcscrviludcs,ibid. — Ktlcssontcom-priscssous dcitxcspeccsgdndratcs,itW. — Servitudcdcs batimcnscthdritagc»de ta campagne,3p,o.—Lcitrsnrccssoircs,391.—Lcsser»i-ludcsse reglentpar titrcs, 392.—
S'interpretentfuvornblenu'iit|v\irtnlibcrtd, 393.— Untlrolt dc scrvl-tutlepents'dtal)livpnr ui»contrntdcvente, 3g4-— Oupcul cn imposcrsur 1111hcritngcqui n'cstpnsvoisindu sicn, ibid. — LV-specede servi-ttulc imposdcpar un conlvatdoitdtrcddsignde,395.—Scrviludeprd-sumdc rdscrvdcpar lc contrnt dcvcntc, 3g6.— Lnequdniird'un ltd-
DES MATIERliS. 3^3
rilagoucpcutpretendrcaucundroitdc servitudcsur lherita^c de souvendcur,si cedroitn'est ctablibicnprdcisdmcnt,II, 396.— IJCldga-tniren'aaucuudroitdoscrvitudcsurlesltdritagcsdc la succcssion,si ccdroit n'est dtablipar.le testament,ibld.— Servitndcpourunoccrtainchcure, 397.-—L'acqudreurd'unhd-ritagechargdtPuudroitdcscrvitudc,tloit laisscrjouir do cc'th-oitcclttinuquclil cst dti, ibid.— Changc-mcnsfailscontrcIc droit dc scrvi-tudc, ibid.—Servitudendcessaire,398.— Les scrvitudcss'acq!iierentpar la prcscription,ibid.—Manieredontlaservitudcpcutscconiiailrcpar1'dlatdcs licux, 399.— Lcsservi-tudcs sc pcrdcnt 011sc diminucntpar la prcscription, 4<>o.—-Ellcssontattachdesauxfottds,ibid.-—Lapropridtddulietiquisert,opparticutaumattrcdc l'hdritagcasscrvi,4oi>—Scrvitudehrusagcdcdcuxfontls,cloa.—Sf-rvitudequipnrnltinutilc,ibid.—Posscssionclcsservitudcspnrtlcslocntaircsouautrcspossesseuis,4o3.•—Posscssiond'un sculpour lascrvitudccommuncn.plusteur.«,ibttl,-—Lcprivildgcdc l'un cmpechclaprcscriptionpourtous, Lo\, —Scr-vitudc dcs bitimcns, <jo5— Dd-chargcd'eau«:,dgoutct jotir, \o6 ct407. — Dous sortcstlc scrviludcspour les rttcs, 4<>7'— Droit d'ap-
}myer,408.— Kntrepriscssur fes
oitdsvoisins,409ct suiv.—Scrvi-lutlcsdeshdritngestlc la campagnc,/112.— Possnges,ibid. -—CoursilVuu,4t3.-—Diverscssortcsdcscr-vitudcspoiiv1'usngctlcspcrsonnesctdc.snnlmnux,/\i5. -—Totdinncettelciservitiidc,4«7-—Scivitudecon-.si>rvdepi»iirclmipii'\K)rliouil'itufniidsdivisd,4'))>— Fondssujcli\ tlcnxserviludcs,4a«'>—Kiigngcinensdupmprldtnirctlti foudspoiir lequclilcstdti uiiescrvitude, 4*t>— II nt>pcittrieu iuuovcr, ibid.-—Hdparn-lions ndccssaircspour 1'tLsngctte Inscrvittutc,4aa — Donimngt'qui nr-rivcunturcllcmcut11rocciisloncruiiescrvitudc, 4a3. —-Lcdroil doscr-vltudc nc st>communiqucpns h
d'autrcsqu'accluinuicnn 1'ttsage,11,4a3.—CommentItitissentlesservi-tudcs,4a4.—•Leurprcsoription,433.— Lcsdccrctsnc font pasccsscrlcsscrvitudes,436. — Commentcloitdtredgalisdcla scrvitudemiscsur1111ltdritago,III, 263.—Lcsscrvitudcss'acquierentct sc pcrdent par laprcscription,IV,299. — Serviluderdciproquocntre lcgataircsdo dctixniaisonsjoignantcs,VI, 45o.— Lelcgsd'uncscrvitudecstsnjet1»lo fal-ciuio, 565.Vov.lcsmolsDot,Eatt,ligoAt,Fatcittie, Hiritagc, Jours ,Legs, Prescriptionct Usufmil,
Servitus( si) vindicclur, vcl adaliumpcrtittcrcncgctur.L. D. VII,3l2.
Servitutelegatd(dc). L. D. vm.272.
Scrvitutes(qucmadmodumamit-ttintur ). L. D. vtl, 3t4<
Servilutibtis(dc). L. D. vil, 299.Servitutibns( dc) praxliorumrus-
ticorumct ttrbanorum.L. D. vil,3ot ct3o5.
Scrvocorrupto( dc ). L. D. vii,339.
Scrvorum(doopcribus).L.D.vii,295. ,
Sexe(dtnt dcspersouncspar lc).Voy. Pcrsonncs.
Sicariis( do) ntllcgcmcorncliant.L. 1). ix, 187.
SignaturatVimoconvcntiousousscingprivd(vdrillcationdela). Voy.Convention.
Slgnijicationevcrborum(tlc ). L.D. ix, a55.
Silaniano( dc seiiiiliis-ci>usiill<i).L, D. viil, 211.
Sinccrili cl boiinc fni rcquiscsdnns I s c-ng.igfiurii*VOIOIIIHIIVSctiiiiitucls,l, 32.
Socieli(tptcl ist lt>foiidcutciititel.t), 1, 11.— PounpioiDiciin mi*lcs hoiiuitcsciisocicld,»4-—Quclstrnubles nlesseiitlurdiv dc In so-cidtd,45.—Tousles troiibtcsdc b»societdsonl itiic suiti»de In ddso-bdissnnc.'ii In pivniicri»loi, <\j.—CoiuincntDiciiscst scrviilcrniuotir-proprcpoiir faircsiiksi.stcrInsocie-td, 4^>—Quclssont lcs fondcmciis
374 TABLE ALPIIABETIQUE
nnluivlsdc1'ordredela socidtddansIViatpresent,I, 5».—Larcligioncstlefoiidemenlleplusnalurcldcl'or-dredc Insocidtd,56.Yoy.Ilommesct Iteligioit,
Societi cntre particulicrspourcertuinsouvrugcs, ccrlains coin-inciccscl nutrcsnllhircstoriginede«•contratct sonusagc,n, 171.—Dclinitiondc la socidtd, 173.—Porlionsdcs associdscn la chosec-amiiitiuc,pourgnin011pourperte,17.4el suiv.—Socictefrauduleuse,178.—Socidtdsillicitcs, ibid,—Dillctviicede Insocidtdct desnutrescontrutspourl'dtciitlucdcscngagc-IUCIIS,179.—Lasocictdncpctttscconliactcrqucponruii tcmps,ibid.—Li'snssocidstloivcntscchoisirrd-ciproqucmcut,t8o. — Dillcrencct>nlrenvoirqitclqnechose'de com-1111111cl dlrc associd,181.—Lnso-cidtdpcttt sccontrtictcrsnnsdcrit,rt coininent,i83.—-Libcrtdde touspaclcslieilcscnlrenssocids,184.—1'actcssur lu dtircede ln socidtd,ibid.— Clauscspdnalcs, i85. —Pactessurlc rdgtcnienttlcsportioiis,186.— Donutionsousrupparcnced'iine socictd,187.—Lcs socidtdssontgdncralcsonparliculicrcs,188.—S<K'idtddcguins011ptirc011siin-plc, 189.— La socidtddcs prolitsnc coiiiprcndpas les successions,lcgsctdonalions.190.—Socidtdttctous bicii.snV\elut ricn, igt. —Uddommngcincnlpcrsonnelil'unns-socidse riipporlcdiinsune Jiocictdiiniversellc,ibid.—ProlltsillicitcsiiVntrcntpnscluiisln socidtd,193.— Lcssocidtdssont borndcsa cctiu'011y inet, ibid.—•Interprdlntioi»clcsdispositionstlcscontratsde so-cietdqui prdjcntcuttle l'ohscuritd,194.—Dcltcsd'unc socidtdet dcsussocids,i7//</.—Cc que 1'associdpeut011nepcutprcndrcsur lcfond*de ln socidld,195.-—Engagcmcnstlesassocidssousle rnpport tlc l'u-nion, dcta liddlitd,dcssoinsct dcIn vigilnncc,197 ct suiv.—Lcsnssociessont tcnns dit dot ct dcsfautcsgrossiercs,199.—•Quelqtie-folsdcscas forlttits, ibid.—Pcrtes
ct gainspourlc fait dc la socidtdV11,2o4-—Pcrlcsdcchoscsdcstinde»pourdlrcmisesdauslasocidtd,206'•—Unassocidnejtetttricnfairetlan»lu socidteconlrclc grddcsautrcs,211.—Dissolutiontiela socidtddttconseulemcntdes associds,214-—
Chaqucassocidpeut rcnoncern Insocictd,ibid.—Larcnonciationfrau-dulcusene ddgagcjus,216.—Lasocidldfinitpar lu ccssationdc )achoscou de lnHhircpour laquclleclleavaitdtdconlructdc,210.—Lecurntcurdu prodigucct derinscnsdpcut inlerroinprela socidtd,221.—Lasocidtdsedissoiitlorscjuel'ns-socidrcnonceu sapart, aa3.—Modedc partagetlcscllctsde, la socidtd,224.—Kflctdc la socielda 1'dgarddes hdriticrs dcs nssocids,2a5 clsuiv.•—Ln socidtd11'cstjms intcr-rompiiepar lnmorld'uuassocid,sicctlemortn'cslcontiuc,237.•—So-cidtdd'uuefemme11l'dgartldcshd-riticrs, 328.Voy.lcsmotsAssocii,Dipenses,Dcttes,Gainsct Iliritier,
Soch( pro). L. D.vil, 4i3.Sxt,irsgcnnaines(succcssionsdcs).
Voy.Frbivsgermains.Soldals1leur testamcnl,I, 4^7
el <135Solidaiiv(obligation).Voy.Obli-
galion,Sotiditicntrc dcttx011plusicurs
ddbitcursct cntredeuxouptusieurscrdnncicrsjsu lintntc, IV, 16.—CcquccVstejucInsoliditdentrclcsdd-bitctirs, 18.—II n'y a pasde soli-dild*icllen'est cxpriincc,ibid.•—Lacoudiliondcscoobligdssolidaire-iticnt pcttt dt»vdilTdrciitc,21 —Conlreiiui11ivcotusccluittcsobli-
?\issoliunircincntqui 11puydjiour
c3nulres, ibid.—•L'actioncontrc»111dcsobligdssolidaircmentnc fnilpnsccsserln soliditd,22.—LV.x-ccptioupcrsonucllcdc l'undcsobli-
f\issoliclnirementne ddclinrgcpas
csnutrcs,ibid,—-Ladcmandefaitca 1111dcscoobligdsrmpcclicla prcs-cription111'dgarddc tous, a4-—Knijuoiconsisteln solidildcntrepltt-sicurscrdancicrsidoh cllcddpcnd,a5. —Commcnton 1'ncquicrt,ibid.
DES MATIERES. 3?5
Soluthnibus( dc ) ct libcrationi-btts.L. D. IX, i34-
Sontmedargcnt et Ics inldrdtsdusnu propridlaircparcclniqut sctrouvc avoir l'orgcnt tl'unc aulrepcrsoune,111,286.-—Soinmerccuopour rcnonccr u une hdrdditd,v,226ct 227.
Sponsatibus(dc ). L. D.vill, 62.Aountset mttetsct autrcsqui ont
dc parcillcs infirmitds1 lcur ctatcxige un curatcur, I, 2o3.—-Ilssont cnpablcsde succdder,v, 77.—Ccluiejtiicstsourdct mucttoutrn-scinblcnc pcut tcstcr,VI, 32.—Ex-ccptionquaiulil sait dcrirc, 33.—Losourtl qni pcut parlcrpcttt tcs-ter, 34—LemiictqninVstpassourdttqui jKtitdcrirc,itW.—Ix-ssonrdsnc iKiivcntdlro tdmoinsdans untcstamcnt,5i.
Sous-associi.Voy.Associi.Sous-locatairc(privildgctliibail-
lcnr sur les mcublcsdu). VoycaPrivilige,
Soustractionsfaitcspar un hdri-ticr. Voy.IUritier,
Slabidariiut nccplarcstituant.L.D. Vii, 244.
Statu (clc) dcfunctorumnc postqiiinqiicnniumqua-ratur.L.D.VIII,
Statu hoininttm( dc ). L. D. VII,i54.
Stattt (tlc) libcris.L, D. Vlll,4.5.
Statuis( dc ) lcgnti*.L. D. vni,a83.
Slellional( ccqu'6ncntcndpar),lll, 117.—II nVstpointdistingudtltt dol, tbid.—-Sonoriglncct scseflets, 118.— Stclllonatconsiddrdsous lo rapport dc riiypolhcque,392.—Lc tJdbiteurqui doiinc cngagc unc chosc pour uno nulrc,commct1111slcllionat,435.Voy.lcsmotsDibiteur ct Ilypothetpie,
Steltionaliis.L. D. ix, 174.Stipulationusttralre.Voy.Usuiv.Sttpulatione( dc duplicf).L, D.
Viii.33.Stiputalionibuspraitoriis( dc). L.
D. ix, 148.Stibrogationauxdroitsdcscrdon-
cicrs (cc qu'on cntcndpar), 111,466.—Qucllccst]>»inauierola plttssimplcdc subrogcr,467.— Divcr-scscspcccstlcsubrogation,469.-r-Sttbrogationsanstransport,471.—Subrogaliond'nn acqucrcur auxcrdancicrsqu'il paic, 476.—Subro-gationpar saisic,faj. —La.subro-gationcstnullc oprcslc paicment,ibid,—•D'oudepcndla validitddcla subrogation,A78.Voy.IcsmolsCrianciers,Priviligesct Tnmspoii.
Subrogi tutcitr.Voy. MineurctTuteur.
Subslitui( cflct du choixd'iui).Voy.Donation,
Substituis(bicns), Voy.lcsmolsDot, Partagcct Prescriptlon.
Substitutions.Sur cjuoiont Icurfondcmcnt, l, 79. — Suivant letlroit romainIn substittitionptipit-lairocxclutJn nicrede sa Idgitimc,89.—Doublc3iguillcaliondu niotsubslittttion,Vll, 1.—La prcmicrecstccqn'onnpjwllcvulgairednprdsledroitroinaui, ibid.—Lasccoudccst ce iju'011njijtclnitJidiicommisdans lc droit romain, 2.—Defiui-tiondc la substitutioitvulgairc,7.—Disqu'il y n 1111hcritier la sub-stitutionvulgairccstandautic,ibitl.—Ou pcut fairc plusicursdcgrdscftincsulislitutionvulgaire, 8. —Kulrc cohdriticrs rdciproqucmciitsubstituds,lcsportionsjiotirInsuh»stitulionsont lcs iiidmc-squccclltsdc rinstituliou, 10.—Lasubstili:-lionrdciprajuocntrccohdriticrscst1-orndcnux survivanstjuandtc casorrivc, ibid.—Lcsnbstitudnnsiit-stitud1'cstnusslu l'instilud,11,—L'institutiondc cclui dcs dcitxquisurvivrarcnfcrmclnsiibstitiitinndiisurvivnntnu prdddcddd,ia. —Si tcsiibstitudinctirtuvnnt lc cns dc lasubstilution,il ne trnnsmctpn*sondroit11sonhdriticr,i*6/</.—Lcsuli-stitudd'un dcscohdriticrscst prd-fdrc nu cohdriticrcjiti n lc clroildWroisscmcnt, i3. —Cns oi'i,unhdriticr cst substilitdI»soi-mdiuc,»4>—Dcfinitiondc Insubstilntioii,i5. —Lasubstilutionvtilgniredc-vicnt iinitilc si Vhdritiirdcstttud
37fi TABLh ALPHABKTIQUK
actvpU',vil, iS.—Quid,sirhdrilicrqui11uccejitdse faitrrstitucrcontrcsonuevrpl.itlon,i6. —Nitlnro,ol>-ict it cllitsdela substiliiiKinj .ipil-iiiire, 17ct suiv.—S.iilrtinition,:»3.—On jx-ut.substitiicr0 uu j>os-lliiiuit»,ibid.—la substitiition»>u-jtilliiirerciiffrun1la vulgniiv,ibid.—Kllt»comprcndlcs bicnstlc IVu-IJIII, .»*>.— On m»jH>utsiilistilucrj>iipilb>iivnifnta lVufantqttoii11'aj>;isfii su puisxmct»,27.—CctteMilolitiilinuliuiljwrl.ij)iii»crtd,ibid.— Sukstitutionu 1111t-nJ\int1-11dd-ntciiecIJIIVIIappcllccv.-nijtlaire.28.—On ii'iq)j)flle11ccltt»suhstitutionqiu' l<-sculaiisoufrercsdc1'hdritifr<|iiit-st dunsci-t dlal, 29.—Ellcliuitsi ladjmenccvicntuccsscr,3o.—l.aniercctautrcsasccndansj>cu-:nt faircccttesortedesubstitution,
.li. —SuhslilutioncoinjK-ndifuse,34.—Ellt-tdcs trois stibstitutionsdansl;ieoiupcndiciisc,36.—Diffd-ivnct»dcst-Ilctsdeccstroissubstitu-tions, ibid.•—Substitutionrdciproquc, <7>/</.—Ccqu'ilfautpottrlairenncsithstilutionpnpillairu,37.—Dillercucccntiv I.istibstitutionpu-pillaircct lasulistitutioi»cxemplai-re, 38.—Lasubstitutionpupillaire
Seutctrefaitej)ourfiniravantl'uge
c 1.1pubcrtd,39.—Onpeutsub-slitncr pupillairctncntattx pctitscnfansct autrcsdcscendans,<jo.—Casottuu aictilne le j>cutjws,ibid.— Reglcsparticulieressur quclquescastlcsiiLslitutioupupillaircs,41-—Elletde la substilutionrccipro-quc cntrc dcux impuberes,42.—Lasubstitntionrdciproquecntreuninipuberect un atlulte est seulc-liicntvulgairc,43-—La substilu-tion vulgairea un impnbercuefinitj>asjwrsonaditions'il rcnoncecn-suitt»,47-—Dcsccndansgrevesd'unesubstitulionfiddicommissaire,5o.—Defiuitioiidcssubstilutionsoufiddi-comiuis,61.—La substitutionestl>oriidea ce que le testatcurlaisseclescsbicns,63.—L'hdriticrcharged'uncsubstilutionjtettt cn rctcniriut quart, 64>— La substitutioii)>cutcHreouit »»11certdintcmpson
st>inc\>!i(litioii,vii,(>6,—LVnfuntsur-vcnii111111filschargdcfiuiosubsli-tutionlu fuitccsst-r,76.—Li»sub-stiliilionJK-I,
•avoirpourobjVttott-tcssortcsde rliosc*,80.—Lnsuh-stitutiou11uu hcritirrou legntniiv,111cas<ju'ilineiiresunsenlans,tlr-incurcsniisrflcts'il laisst»tlcscnfans,io3.—Substitutionpour causedcdissijKttion,110.—Substitutioncon-tracluelle,lu. —Dessnbstitutiousfitlcicommissaircsnc pritvcutavoirlieu sans inslitiilions,i7>/'</.— Ce<iu'ilfatitfaircpourgrcver<|uclqu'uiitle substitut.on, na.—Rour rc-cueillirnncstibslitutionil fuuteIrendlorsde rouvcrlurede ln subsli-tutioit, n3. —Faculldd'y rciion-ccr, 117it siiivoiitcs.Voy.lcsmolsBicns,Enfans,Fidiicommis,Iliri-tier,Mere,Posthumesct Transmis-sion.
Subslitiitione(de vulgarict jm-pillari). L. D. vili, 179.
Successions.Ndccssitddcs succcs-sionsct lenrusage,1,43.— Dcuxmaniercsde succdtler,44-—^cssucccssiousdoiveutdlre distingueesdcs engagcinciis,ibid.—Pourqitoiccttcdistinction,v, 1.—Naluredcssuccessionsct Icurusage,2. —Suocessionslegitintcset tcstamentaircs,3. — Dcu.xsortcs de successionsqu'ot»aj)j)cllelegitimes01»tcstamcu-tatrcs, 5. •—Ordrcdcs succcssionslegitiuies,6.—Originedessucccs-sionstcstanientaires,12.—•Conci-liationdeTusagcdcsteslauicnsaveclcssuccessionslcgitimes,»3.—Dif-fercncecntrelVspritdudroitromainct celuides coutumesrelativemcntauxsuccessions,18.—Laquellcdeselcuxsucoessiouscstplu*favorablc,la tt-stamcntaireou la ldgitime,23.— Succcssioudeceu.xqui mcurcntsans parenset sanstestament, 35.—Succcssioudcs batards, 37.—Succcssiondcsdtrangersqu'onap-pcllcaubains,38.—Successiondcspersonnesdeconditionscrve,4o.—Ccqu'oncntcndpar succcssion,&6.—Combicnil y eti a dcsortes,47-—Troissortcsde cbargcsrdsultentdc la sttccession,48-—Modt»d'1
t)KS MATIERKS. 377
divisiondcsbicn*tVuiu'succession,V,5a.~Qul jvut succcdtr ct ijucllcssont lcs pcrsomtcsiuciipahlcs,59.—-Dettxsortcsd'incaj)acitdjxirrup-j.orlnuxelcuxlortcsdc snccessioiis,66. —-Divers tcnij)*a rousiddrerjxmr 1'cll'etdcs iiit-njwcitcs,90.—Ui»seitlpour les suctvssionsah in-testat, 91. —-Qitclltssontlcsper-sonncsindigncsde sucrddcr,118.—DistinctionsdescansesdeVindignilda 1'dgarddedetix sortt-stle sncccs-sions, i32.—Deceuxqui ne j>t-u-vcnlavoircVheritirrs,i33. —DroiteVaccejttcrluiesucccsionct eVcnrc-rueillir lcsbiens, t38.—Divrrscn-gngrnieusrclalifs ii unc succcssioitpar le sinipleclletde 1'adition,148rt suiv.—Knga;;eiuensqtt'onpeutiuijxjscri»ttulidritirr,et j>arcjuellcsdisjwsitionson pcut lc faitc, i5a.—ModetVncquttteincntdes dettcsjiassivesct dc toutesautrcschargcstVuncsucccssion,161ct sniv.—Dcsfrais fttndraircs,190.—Kngagcntr-nsdes cohdriticrscntre eux, IQ!\.—-Succcssicnsbdneficiaires,209ct 213.—Curatcur a uiie succcssionpcn-dantqucVhdriticrdelibfire,214.—EtTetsdttbeneliced'invcnlaire,216.—Commcnt011acquiertuncsucccs»sion,ct coinmentony renoncc,221.—Actcsqui cngagenta la qttalitdd'hdriticr, 223. — Actcsqtii ontquclejuerapporta la qualilcd'hdri-tier, maissansy cngager,a3o.—Effelsct suitesdc 1'nditioncVhcrc-ditd, 241.— Motlede renonciation.u la succcssion,2^4-—De parlagetVunesucccssion,2^7.—Objctsqni11'cntrcntpoint cn partaac, ct re-couvrcmentdcs ddpensesfnitrsparleshdriticrs, 260.—Garanlicscn-trc cohdritiersct suitcsdiverscsdupartage tVunesucccsston,270.—Successionsldgitimcsou ab intestat;commcntsuecedentlescnfanscXlc*desccndans,281 ct suiv.— Ordrcdc la succcssion,286.—Lignesctdegresdc proximitd,3tO.—Modedesuccedcrdespereset mereset desasccndans,323.—>Droitsquc qttcl-
auesasccndanspcuventnvoira Vcx-
usiondes autressur ln succession• IX.
tltscnfans,v, 334-—LessucccssionsdcsccnilcntjdtitdtcjuVltcsnerenion-tcnt, 381.— Coinmcntscdoit jwr-tagcr ln siircvsiionrnlrc desriifnnselcfreresdr ilefunt, 383.—Com-inent]f marisucectle11ln femtnectla fcmutt»(itt mnri, 381.Yoyry.lcsniots Attbuin, IlAlards, Collati-rattx, Cuiida'iines,Dcsce.idans,En-fans morts-ncs,Etrangers,Filles,Hsc, Frins, Hiritier, Incapaciti,Legs, Mineiir,Pera, Personncs,Protliiiiies, Provlsion, Ilcli/intx,Separation,Sourdset tnucts,Titre,Usi.fmit, Vettves, Vingtiemee»Vcett.
Sitcccssione(<le) vclcrnnorumrtmiliuim.L. D. VIII, 374.
Sticcessoriocdiclo ( d<>). L. D.VIII,37.3.
&/.£?<?*uoii-j.ouriititcslninent.VoyTettament.
Sucgrttndis(de). L. D.vm, 383.Siimptibtts( dc ) ct rcligiosisfu-
ucriiin.L. D. vn , 3^1.Suo(pro). L. D. ix, 32.Suppeltcclile(dc) legatit.L. D,
VIII, ?-79.Supplementde legitimcdu attt
cnfans.Voy.Erfans.Surdo ( de bolorum jwssessiono
comj)ctcntc). L. D. viil, 357.Siiretede toutcssortcsde licitx,
Ul, £92.SurseanceId^udca un tlchitcitr
le dechargcdcs intcrdts, vi, 435.Voy.lesmolsDibilcttrct Legs.
Snrtaux.Vov. Colisations.Stttvenancedenfans( la) rdvoque
uncdonation.Voy.Donation.Stttvendre( cngagcmciitdu vcn-
dcitr,dene J>as),1, 328.iS.irviV<jn/( tisnfruit laissca 1c-
j)oux). Voy.Usufruit.Syndies.Lcurttsagc,111,23o.-—
par tjui sontuommcs,ibid.—•Com-ment s'enfait la nominatiou,231.—Pouvoirdeceluiqui rst nommd,ivid.— Durccdesonponvoir,ibid.—Quelsdoiventdtrescssoins,232.—Engagemcnsdessyndics,ibid.—Commcntpcnvcnt<5tretcnusenleincnom, 235.Voy. Communautis.
3o
»78 TABI.K AI.PHAUKTIQUF.
T.
Tabulcetcstamcnti( si) extabunt.L. D. vill, 357.
Tahulajttstamcnti(si nulhecx-labuiit,uudelitK-ri).L.D.vill, 371.
Taiulas( dc pojscssiouibiul>o-noriiiiisrcmidiim).L. 1).VIII,367.
Tabnlas(de Imnorum|>o>S"'Ssiouerontia). L. D. vni, 3.18.
Tacite(fideironimis).Voy.Fidei-conimis.
Tailles(eliflercncecntrclcsaidcsrt lcs). Yoy.Aides.
Ttixc drs sataircsiles temoins.Voy.Temoiiis.
Timoignaec(avoeaUajipeldscn).Voy.Avocats.
Timoin,Lcs tdnioinsd'un acledcritnc sonlpasrecevablesa dirclecontrairc, iv, 171.—Cequo c'cstqu'unepreuvepartemoins,177.—Ceqn'oncntendpar temoin,181.—L'nsagcdcstdmoinscstinftui, ibid.— Qucllcspersonncspeuvcnte?trctdmoiiu,182.— Quellcsqualilcssont necessairesdaus Ics tdmoius,ibid.—Quelstcmoitusontsuspccls,i83.—Lctcmoinquia quelquein-tdrdtdans lc fait, doitdtrerejele,t8f. — Destcmoinscugagdsdau*les intdret*de la partie doiveutdtrc lvjetcsegalcment,ibitl.— IIcncst tlcindmcdcstcmoinsparcnsou allics, »85. — DJStdntoinsamis,ibid.—Destemoiuscunemis,186.— Destdmoiiudomestiqucsoudependansde Japartie, ibid.•—Dcstemoinsqui chancetent, ibid. —
•Quelnombredc tdmoinsrst neccs-saircdanslccasoul,ipreuvcpar te-moinspeutelrcrecue, 187.—-Onpcut faire cnteudreplusieurs te-moins,ibid.Divcrscsvucspourju-gerdesprcnvespar temoins,1S8.—Destcmoins,mdinesunsrcproche,peuvejttsetrompcr,191.— Deste-raoinspcuvent lrccontraintsdcdd-poser, ibid.— lls doivcnteitrevuset ouispar le juge, »92.—Excusesdcslcmoius,qnon apprlleexoines,
iv,193.—Qucllcspcrsounrssontdii-pouscVs,j>arIcur diimitd, iVuIlcrdcvantlejiix»'JK>urtdinoijmer,i7'/'</.—P.irciuilcsfraisdcsvoyagestlestemoiuileurdoivcntdtrcr.mlourses,195.—-ConnuMitim fanx tdmointloitdtrepuni, ibitl.—I» jndseiicedestdmoirurst ndccssairejMiir)ava-liditd d'un tcslamritt,VI, 48>—Leuruge, 5o. — Le*fcmmr*uejxmventj>asdlre lciuoins, ihU.—Quclltsp-rionnesnc jieitvcntetrctdmoins«lati*1111tcstamcnt,5i. —D'ousecousiderelamjiacitddu td-moin, 52.—•L'hdrtlicrnommdparun teslamcntne peuty dtrcidmoin,ibid.— Nile pere, ui les cnfans,ni lesfreresdu tcstateur,55.-—Plu-sieurspersoDitcscVunememefamiliepcuvcnteStretcmoins,58. —-Quelnombrcde tdmoiusest requispourla validildd'uncodicillc,37<i-Yoy.lc*motsActes, Age, Codicille,Ltrangets.Excuses.Feinmes.Frais,Ileriticr, Infamie,Insensis,Juge^.Muets, Personnes,Prtuve, Pro-cureurs,Prodigues,Sounls«tMuetset Testamenl.
Termesdutempsopposdsdanslcstcstameiu,vi, 191.—Letcrmea untcmpsinccrlainrcndla dispositionconaitiounelle, 198.—Cequ'ilfautfairclorsqu'ily a uutcrmcjoiuta lacouditiou,199.Voy.Paientent.
Terminomoto(dc).L. D.ix, 174.Tertulliannm( odscnatus-consul-
luiu).L. D. viu, 379.Tcstamens.Coociliatioade1'usage
dcsteslamensaveclcssuoocssionsId-gitimes,v, i3. —Origiuedcsdiffd-rentesjttrisj)rudenccsdu droit ro-mainct dcscoutumcspour lcs tes-tameiu, 14.—Leursincouvdniens,17.—Successiontestamentaire,23.Voy.iSuccejjw/».--Su<xcssioiideceuxqui meurentsanstesUment,35.—•UeritierstcsUmentaircs,44-^oy.Hiriticrs.— Peiuccncouruepar c&-lui «juiCDipdchede faire uu tcsta-
UKS MATIKKKS. .jhq
iuctit,v,i»9.—l.«»locapables.defctircui»tesltimeutucpuuvciitavoirdhd-ritier*tcktautcutaircs,t34*~ Toutedispositumi»caiuedemorts'aj>j)clletestameut,VI,* ct 3. •—Natutvdcsteslomcu*,*tltur*dill'etvnlcscspcccs,telltsqutitestamensologt-ajdics,tes-tameusdcspauvrcsgeusdcla cam-»pogue,et uslamciucntrocufans,4*— Dditnitioi)dn tcslamrnt,to. —La siaiploitutitutioi»dhdrilicr faitun tcstameut,n. —-Le tcstamcutrcnfermela disjHuitionde tousIcsbieiu, ibid.—11u'a soneltti qu'a-
(>rc*la mort du tcstatcur,12. —
.'udritit-rlegitimocsthdrilicrtcsta-inentairc,s'il rst institud,ibid.—Letcstanientdoitcoulcuirtuicinsti-tutiondlterilier, i3. —Lesdisposi-tionsdcstcstateurstirnucntlicntlolois, ibid —Lotcstamentue doitddpcndredautro pcrsounequudutrslutcur,14>—Dcu.xsovtesdecjues-tions sur les tcstatnens1Cuqucletestateura pu, ccqu'ila voulu, 16.—Letcstamenta sonelfetpar l'ac-ceptationdeVheritier,»7.—Divtrsessortcsdetestamens,savoir;tcstamensdvsaveuglcs,dcssourds,desrauetset dcsmilitaires}testameuienlempsde pcste,ct testamensstcrcls, 17et18.—11pcutexisterplusieursori-ginauxtVtinscultestiimeut,19.~Letestamentrst commuui»totulcsmtdresscs,ibid.-—Quijxn»tfaireuutcstament,etqutonpeut fairchc-riticrott ldgatairc,20.—Ceuxquin'ontpointdincapacitepeuventtes-ter, 24.—Lcsimpubercsncpcnvcntlcstcr,ibid.—Ainsique lesfilsdefamille,28.—-Lcsinseuses,exceptedansleurs bonsiutervalles,29. >—•LcsTieillartU,maladcsct iufirmes,peuvcuttester, 3o. — Nopeuventtesterlcsprodigues,3i. —•Ceuxquisonta la foissourdsetmucts,32.—
Exceptionspour les sourdset lcsntttets,33 et 34-~~ Lcsaveugles,lesreligiettx,avantlcurprofession,ct lesbalards,pcuventtester,34*»•suiv.—-NepeuventtestevUsetrangerset Icscotidamndsa mort, 35ct suiv.-—•Diflercnceentre Vincapacitdtlesdlrangersct tloscondaninesh raort,
ctwlletk*tmtre*,11,37»—Dtfl'e«c«cccutrt»VincapacitcjtteuMler,el celUdurccevoirpartcstii.unt,39clsuiv.— Personuesiucejvtblc*d« tist*r,utaiicapable*dc ivccvoirjxirtcslu-mciil, ibid.— Pirsonuesincapablcsdc1'mict tleVautro,ibid.—Otipcutinstitucr1111ltdritUr,sansleuoiimiertu lo deisiguant,\i. — L'hdritierpcutetre incouutiau tcstatcur,l\i.-—Lcsjtcrsouncsiudigucsttepcuventrccevoirpartestamcnt,44-—Kormcs011formalitesueccssairesdaus lestcstamens,k5. — Tdmoiusrrquispourlettrvaliditd,48et suiv.—-Onpcutfaireuuleslamentt»toutchcure,5ij. — DiHercittrsformalitdspourdiversessortcsdatcstamriu,ibitl.—Tcstamcusinilitaires,cn tempsdujttsteet secrots,ibid.ct suiv.—Ou-vcrturod'untestaiueut,69.— Tes-tamcuttVutiaveugli»,70.—Manierede lcslameutpourtoutcspcrscmnes,71. — fliullitdd'unU'stnment,s'ily mainjuequelqueformalitd,72.—Ddliiiitiouct usagede la clauscco-dicillaii-o,74.Yoy. Codiciiles.—Clausesdivcrsesqutpcuventaunulerun testamentcn totitou en partie,
Sjoiquilsoit daus les formestt
auscaddrogatoires,g5.—Unprermicr testamcntest annule par uusecond, 102.— Le tcstameutquipcal subsistcravccmoinsde/ortuc,rdvoquele ptvmier,io4 Lanais-sancctVmtenfantannullelc tcsta-ment, io5.—Estnul uu testamcntou lescufanssontoublicS,107.—Lexhdrddatiouinjustc dcs cnfansVanuulle,ibid.— 11est nul si letestaleurmeurtincapablede tester,108.-—Lesaulrescnangemens,nile longtemps,nauiutlletitpas nutestament,109.—II pcutelre, ouenlieivmentaneanti, 011sculrmentpoujrViiutitutiou, ottpourquelqueautre disposition,114.~- Un sc-condtestamentanuulleouchangelcpremier,selonlesdisjiositioitsqu'ilconticnt,ibid.— Lcslegsdu tcsta-mcntinofiicieuxsubsistent,115.—L'hdritie;rlegititne,dtantinbUtud,nepeut reuoncerau tcstameuti»oursuccederabittestaty116.-~ Sii'!i«-.
38o TAliLE ALIMIAHKTIQVK
riticr iiulitudivuouce, j>arcollusionavcelcldgitimt1,leU-stamcutstibsiite
1K,urlcsaulrcsdisj)oiitit>i)s,vi,ii7.—,'iucjjiacitdsuivcnuoau tesluUurttnuulletoutis lcs disjHisiUonsilutrstaincul, ia6-—•IA-trslatrurJJK-III«iiuulerst)iitcsliiuiciit,CIIle ileelii-rant, ou jKirde»ratuivs, ibid.—Lt-sclluvuit*faitcsjvir liasnil, oitcontie11voloutddu trslattur, i»'ait-nullcntjvisletcslauicnt,127.—.NilesatltlitionsjxiiirVcxjdiqurr,128.—Letcslainriilfuitj>arforcecsluul,i3o. —•II rst uiil ii legaitl deceluiquitinjiet-hc, j>arforee,de le revo-citicr,I3I. •—II ne Vcstj>a*jwr Ic*ilisjHisitionsinotivccssur qticlqticoflreou scrv.ce, i3a. — ReghstleViutrrptviutiondcsobsctiritds,am-higuilesetaultvsilefautsdVxjnvssiondaus lcstcstaincn*,134*t suiv.—Kgartlqu'il faut avoiru la elcstina-tiondu tcslamcut,»47.—Divcrsrsvues pour connatlrcI intcntiondutcstatcur, i5i ct suiv.—•ReglesdeVintirprJiationdcsaulrcs wrlesdediflicultesquecellcsdesexprrssions,tellcsquc la volpntetlu trstatcur,ctsacoiisidcratiotipourlesprrsonncs,l54ct suiv.•—Lavaliditeid'nnedis-positioncst itiddpcndantodu motifcxpliquepar le tcstateur, 177.—Dispositiontlcstestatcurs,quon nedoit j*s cxdcutcr,178.— En quclscns lcs trstatcurs jx-uvcnt,011nepcuvcntdcrogcraux lois, 180.—Dcuxtcslamensdiltcrensqttisubsis-tent, 182. — DivcrscsvuespourVinterprdtationdcstcstamens,ibid.— Conditionrcquisepour j>rofitertVunedisj>ositiontcstamcutairc,i84-— Lcs tcstamcnsdoivcnt-ils dtrcecritsdcla inaittdu tcstatcurt ibid.—LetcstamcntdeceluicjuisVsttueest-il valablt? ibitl.— Un furicuxpeut-il tcstcr? t85.—Lestestamcnspeuveut«Jtrerdvoquds,noiinbstantla faveurde ccuxan protitdcsquclsilscontienucnldesdispositions,ibid.—-Uufilsdefamillepeiit-ilrccevoirparteslameut?186.—-Defiuitibiidesconditionsdans lcstcstamens,189.—Deschargcs,ibid.-**Dcla dcsti-;nation,190.—Desinotifs,'ibid..—De
laddsignatioii,vi, 191.—DcsUrmt-1elutt-iiiji*,ibid.— Oi»confoudsoit-vriitlcschargr*.lc*drjtinutioiiittlcsroinlilions, 192. - Le*chargesjHiivfiitiV.»coiteucs,011cn coiuli-tions,oitsiiiiplriiientcncliargcs,ibitl.—Explicatiottelcsrupj.ort*cjiiicxis-trnt rinre lcsconditions,lesdcsli-nations,lcsmotifsctIcsdcsignation*,it>3ct suiv. — Etlettlu terincu tnitcinjuinccrtain, sur lcsronditions,198.— Didcreiitcssortcstlccondi-tious, 201ct suiv.—Lavolontddt»tcstatcurtst la premicreregle jiouvinttrjiretrr lcs conditions,210.—l)iu'errutcscsj)ccfsdccotiditioits,211ct suiv. — Diversesmanicrcsdcjioinvoir11Vcxccutiondcscouditioiuct autrc*dispositious,226 ct suiv.—Ledroitdaccroisscment,danslcstcstamcus, ddpendde la mnniercdont Icshrriticrs 01»legatairessontjointsenscmble,2^9.—Lapremicrosiitvtdjxutr Vexecutiondcs tcsla-nicns,rstqiVilssoientconnaset miscn lieu piihlic, 285. — Usagedescxdcutionstestamentaircs,etdcvoirsqui leursont imposes,286 et suiv.—Personncsquij)cuvcntscplaindrod'un tcstamentinoflieieux,savoir,pour cause dVxhdrdtlatiouou doprdtcntion,290et suiv.— Lcstcs-tamcns iuoflicicuxsonl aiuildsparVinstitutioninoflicicuse,3oo. —•Celui cjuia approuvdle tcstamcntnepcut iutenltr la querelled'inofli-ciosite,3o8.— Un tcstamentpctitdtredcclardinoflicieux, sansdonncratteinte au.xdonatiouscntrc vifs,3io. —EHetsdestcstamensattaqudscommeinofticicux,ibfd.ct suiv.—La plaintc tVinofliciositdcesseparVapprobationdu tcstamcnt,3t9 etsuiv'.— On pcut alldguersttccessi-vementlcsuullitdsdtt testamcnt,011Vinofiiciosild,324-— Le tcslatnentetaut tldclare inoflicicux,tous lesrnfatusucccdentabinlestal, 326.—Les lcgs di» tcstaincut inoflicicuxsubsistent,32y — Dificrenceentrcles trstamcnset les codicilles,368.—Reglesdcstcstamensqui exmvjen-ncntau.xcodicitlcs,375.—NulliteiVuntcstamentrdvoqudpnr »hicodi-
DKS MATTEHRS. 381
cille,vi,376.—Lnunissancod'uucn-fant aimullclc tcstnmcnt,377.—Uu tcstateurjwutchargcr1V1111legs011tVuiiliildiconuni*$011herilitr ct501»ldgatairc,394«— Lcsmcuii-spcrsonncsquipcuvcutfaire 1111tc«-tauicul, jKuvcntfaitvdcslcgs, 4'4ct suiv.—Uu tcslalcurpcntldgueruucchosecju'ilsaitnVtrcj>assiciuie,/126.—I.a volontddu testatcurscrttle reglejHturrcglerlcsfruitset re-vemiseVunlegs,\H5.—L«trstulcur
IH-ntohligtTsonhcriticri»occjuiUcr
cslegs, sansdcductionde la fulci-die, 58o. — Le tcslateurdebiteui*ttesonhcriticr,j>cutluidefenthetleconij»tcrla dcttojx>urla lalcidic,582.— Lcstestauicnsmilitaircsliesont jxtintsujetsa la falcidie, ibid.— Lc tcstateurpeut, au lieu tle laqtiarlo trebellianiquo,assiguerttnfondsou nitlrecbose, VII, 124.—11j>cutprohibcrla trebcllinniquc,126.Voy.lcsmotsAge, litllards,Clausecodicillaire,Codicilks,Com-iminaiitis, Condamnis,C01ditions,Destinations,Enfaiis,Etrangers,Fal-.cidie,Femmes,Filsdefamiile,Fidii-commis,Hiritiers, Injirme,Impu-bere, Insensis,Legs,Molfs,Nais-Sance,Pcrsonnes,Peste,Prodigues,Peligiettx,Sounlset muetset Ti-mcins.
Testamcnta(dc senatus«-consultosilanianoet claudiano,cjuorum)neajtcrianlur.L. D.vm ,211.
Testamenta,qucmadmodumapc-riantur, inspiciantur,etdescriban-tur. L. D. VIII,207.
Testamenta(qui) facercpossunt,et quemadmodumtcstamcntafiaut.L. D. viii, »41.
Testamentaridtutela (dc) L. D.VIII, 100.
Testamenti( si qui oinrsacausi»)ab intestato,velalinmodopossidenthereditatem.L. D. vin,2o8.
Testamenti( si tabulBe) extabuut.L. D. viil, 357.
Testamenti( si tabulae) nulla;cx-tabunt,nndelibcre.L. D.vni, 371.
Testamento( dc bonornmposscs-sionecx). L. D.vm , 368.
Testamento(decondilionibus,de-
monslraUottiliusct causiset niodi*rortuu quaoiu) scrihuiitur.L. D.vill» 3o6.
Tcstantento(dnhisqiiJOiii)dclen-tur, iuducuiitur,vcl inscribuulur.L. D. vitl, 166.
Testamento( de injusto, rupto,irrito facto). L. D. vill, it>4>
Testamenlo( de) iuollicioto.L. D.VII,253.
Testamento( dc manumissis). L.1).VIII,4l3.
Testamento( si is qtti) lilicrcssojiusus crit, j>ostmortcmdoinini,auteadilamliercditatcmsubripuissoatttcorriqnsscquiddicctitr.L.D.IX,160.
Testamenlomilitis (de). L. D.viii, 193.
Testari( si qttisaliquem) probi-buerit vclcocgcrit.L. D. Viil, 222.
Teslibus(de)L. D. Vlll, 53.Tiercespersonnes(bonnefoienvcrs
lcs). Voy.I<oi.Tiers.Paicmentf»itj>artiitticrs.
Voy.Paiement.—.Effetdela resci-sioncontredesticrs.Voy.Pescision.—Sermcnta Vdganldcsticrs.Voy.Serment,
Tiersarbitre.Voy.Arbilre.Tiersditentcurs.Voy.Ditentcurs.Tiersusifruitier.Voy.Usufruitier»Tignojiinclo(dc). L. D. ix , i5g.3</n?(prcscripiionsur).Voy.Pres-
cription."Titresde la succcssionja qui
doivcntetrercmis,Y,256. -Toitdemaisou(dechargedescaux
d'un). Yoy.Eau.Transaction.Ccque cVstqu'unc
transaction,111,i.—Sonusage,ibid.—Sesdilferentessortes,2.—Tran-sactionsborndesa leur sujct, 3. —La trausuctionavccVundcs intd-ressesne faitpasprejudicca 1'dgarddes autres, 4. — Transactionfaiteavccautrecjuela parlie, ibid.—Latransactionsur un droit ne fait pasprejtuliceatmaittredroitsemblable,survcnudcpuis, 5. — Transactionavccstipulationdepeiue,6.—Avccla caulionde sondebiteur, ibid.—Lcs transactionsont forcede choscjugdc,16«/ Ellesdoiventdtrc'*-
382 TABLK Af,»MIAilf\ilQUF.
tHgA»sjv»r]cVrit,Iti, 7.—Sitotttrsle%parlk»*m rotisctiUntla tiullitd,8.—-ComiifntetoitsVittcnitrelarenon*ciationu toit*droit*,faitepartrau-Mction,i7>/*</.—.I.a transnctionnejicutnuireqiia cciixcontrequicllcestfaite, 9.—-Lcdolot»rcrrrurnn-ntillelatraitiarlion,10.—-Silatrun-sactioncldro^eu1111elroitdontlt>tltresoitiiiconnu,u. —Transictionsurpiccr*fmmrs, i7/i/.— 8i lc*trau-sactionssontrdsolucspai*la Idslon,13.— Transadionj>ourpallirr ttiironlrat, »3.—Sur jiroces,itVinsude*purtics, i^. Voy. lc*inotsDotrt krrettr.
Transactionibiis(i]c).L.D.vil,)<)o.Tt\tnsmission(ce <raccVstqne le
droitde), v, i^a, 243,3o8et 3345VI,262et5t<5.—Surquoitl estfon-dd, 263rt stiiv.— Ddllnitionde latransniission,273.—Aquoiellecitrcsttvintc,274-—-Knquelras rllca litii, <7i/</.—Dotiellrttdpcnd,ibitf.— L'aditioncVhcrdditedonne ledroitde tninsumiion,376.—Trans-missiondi»legsjmrtt simple,280.-—Dulegsronditionnel,281.—Dulegsa jour inccrtain,282. — Lesreglesde la trunsmissionjteuvmtsnpplicjucratixsubstittttionset auxfiddtcotuniis,ibid.Voy. Hiritiers.
Traitsporls.Combirnil y ena desortcs,111,467.—Qu?lestlcurcf-fct, 468.—Le transportsubrogei»VbyjHjthwjueet au privilege, 470-—Let.-unsportsan*garantie,pourdeiueurerejuitte, ' .' un paiemcnt,IV,34< — QuellediUercnceil y arntre le tranjjtortet la ddtegation,384-— Le transj>orttVunedettenefaitpasunedclcV^atieii,386.—Voy.lesmotsDilegation,Minettr,Nova-tion,Paiementet Sttbngation.
Travail.DilVdrrnceentreletravaild'dtald'innocenccrt le ntitre,l, i3-
Travaii. Lliontmerst naturellc-lucnttlostintiou travail, ibid.
Trebeliianitfite( eo qu'01»enlendpar ), vi1, 121.— Pourquoiaiusioppelde,ibid.— Saddfinitiou,123.— Elfea Heupourun hdriticr en
fiartle,124.—Letestatcurpeut/au
ieudelaquartetrdbellianiquo,assi>
gitrrunfondsouautrcchose.vn,1i\.—-IIjjncutjirohlberlatrdbellianique,ix*}.— Commrntlcsfrult*s'impu-tcut nti nc s'imjniten»pointsur latrdbcllianique,129.Voy.IcsmotsIliritierrt Fidiicommis*
Trebellianum( adsenntas-constit-tttm). L. 1).viil, 337.
'Itvsor.Cequoc'r*tqu'un trdsor,I, 228.—-Aqni il appartieut,ibitl.
Tribonien.Sonavaricc, 54.Tributoridactioncfelc).L. D.VII,
388.Tritlcurid( deronditione). L. D.
Vii,364-7>/7/co(de)legato.L.D.viil, 275.Troupeait(leg*tViin).Voy.Legs,
—-Usnfruitierd'uu troupc.iu.Voy.Usufruiticr.
Trouvies(choses)• a qui appar-tiennriit.Voy. Pierrericset Trosor,
TuilestoiubccstVuntoit, 111,297.2'ttrbd(de) ct vi bonoriunrapto-
rum. L.D. IX,16».Turbcs(enquelepar ). Voy.En-
ijuSte.Dtrpilliamtm( adsenatfts-consul-
tum),Ctdcabolitionibuscriminum.L. D. ix, 108.
Tuteld( ctcrebuscorttmqui snntsub) 3inodrcrelonon alieuandis,YrlsujuKMicndis.L. D.viil, i34-
Tutetd( de) tcstameutaria.L. D.VIII,100.
Tutelai( de-contraria,ct utili ac-tione). L. D.VlU, 129.
Ttttelm( de rationibusdistrahen-tlis). L. D. Vtii, 126.
Tutelis( dc ).L. D.vill, 97.Tuteltect Tuteur.Lestuteursnc
peuvcutachetertles biensdes mi-neursrt tVautrcspersounrsqut sotttsousleurcbai^e, 1, 372.—Neccs-sitddcstutcurs, iit, 124.—Ifalutv.de leurscngagomens,125.»-~-Ditld-rencerntre ledroit romainrt uotreusageconccrnontlcs tutCui-s,126.— Quclr*tcelui<ju'onappelletu-tcur, ibid.—Ddfiuitionde la tutelle,129.-™Sadurec,ibid,—-Aqui ap-partient la tutelle, i3o. —A quiapparticntlanominatioudu tuteur,131.__Onpctttnommcra un seulmineurplusieurs tuteurs, i32. —
DKS MATIRUKS. 383
Fouctioudcstnte>usltono»-nuvs,ui,133tl 173.— Tonalcs tutcuisdol-veutctre confirmdscn juiticc, i34>_ Kncjucllcsinnuiercsprut se fairoJa nominatioudcs lulcurs, ibid.—•
Lctjttclde pltuicutsuoromdspourejtrc tutettrs tloit elrejnvfdrd,i35ct 173.—Qui jH-»itctrc tiouuudlu-tcttr, i36.—•Quodoit faire cclui
Jjuicstnommdttileur, ibid.— Scs
oncUons,i3y.—Son jxmvoir ctsonnutoritd,ibid.— DCJH-IUCSqtt'ilpeul faire, i^o- '—Eteudueelesonadminislration, i^a. —KUnducctborucs de sou pouvoir,143.—Sa
rcsj»onsabilttddrs nbusdc sonjx»u-voir, i44>— Commcntil agit jniurlo miucttr,»45.—KUetde sonau-toritd, ibid.—»Elle c-*tnecnssnirepour la validitddcsoeU-sj>assdsparlo mincuv}c <:t'j)tion,146.—Lin-firntitd dc la tvcilenVst jwiiit111»obstaclea lVxerciccdcsfouctionsdututcur, ibid.—Dausquel caslo tu-tcur cslobligdsoussavespousabilitetTautoriserlc tutcur, 147.—Quandil y a pjusicurstutcurs Vautoritdd'un scttl suflit, ibid.— Lautoriledu tuteur cstudccssairepour loutecspecetVobligations,ibid.— Restt-.tutionnonobstantVautoritddes tu-tcurs, icW.—AUaired'intdrtHdututcur coutre soumincur cxigela«omination d'un subrogdtuteur,»48.—Letutour ne peut accej>terun transportcontresonmineur,ifjQ.— Obligationdaccepter la tutellcct degerer, i5i. —L'educationdnmineurestlepremiercugagcmentdututeur, ibid.— Ellerst confieeit lamerc, ibid.—Rcglcmentdesdcpen-sesdeVetlucation,i52. —Lesccondcngagcmmtdu tutcur csl1'adminis-tration desbiensdu mineur, i55.—Lcs papiers ct cffetsmis eatre sesutaiiu, 157.— II cst cn posscssiondc tous les biens, t58. —U doitvendre les mcublcs, ibid.—II nepcut acheterlcsbicns, iSg. — Ex-ceptionsa la reglede la ventedesmeubles, ibid.-—II regle Vemploidesdeniers, 261.—Sa responsabi-litd relativea la solvabilitedcs de-hiteurs, 162.—-Tutcurcrdancicrqui
coitiposeavccICJautrct, 111,162.—Lc tittcur qul a ohtctuitiue rcmisedcscrdaucicrs,cst.ilobligddVnfairoune srinblablet i63. - Intdrct tlcsdcnicrsdt\pr le liitcur,fautedVra-ploi, 164.—Lotnlcur doit-il dcsintdrcls lorsqu'iln'opas trotivduuIiontmploiJ i65 vt 166.— Qttid,si lc tntcur a placdsonorgcut,ibid,—•Letutcttrne jteutdcvoirdcsin-tdrets aprcs la majoritdde celuidont il a dtdtutriir, ibid.•—KmpJoidcs dj>argms,ibitl.— Ktnploi desrtvcnusdcs nouvcauxfonils, 167.—-S'ilne se trottvepointdoccasiondVmjiloi, i7>/</.—Si lo tuteur i»j-»gligede fairelViupbioudc prcndresa ddchnrge,169.—Adniiuistratiot»de dcux011plusieurstuleurs, ibid.— Bcnelicetlcdivisiouetde discus-sionenU*cpttisicursluteurs,170.—Un tutcitrpcut-ilctre tcuu de sonco-tutcur?171.—Lcqucldeplusieurstuteurscstprefere,ibid.—Tuteurshonoraircs, 173.— Rrddttion decomptoapresla tutelle finie, 174.— Casou lc tuteurcomptepcndantla tutelle, 175.-- Rccettcscn reprUses, 176.—DdjKMsestlc la tutelle,ibid.—Ilypothcquedu mineursurlcs biens du tuteur, 177.•—Meretutriccqui convoleen secondesno-ccs,ibid.—Cautionsdcstutcurs1aquoiobligees,179.—Letuteurdoitetre discutcavanldevcniru sa cau-tion, 180.—Da ceitxqui nttcstcntle tuteur solvable, ibid.-—Desno-minatcurs,ibid.—Engagemcnsdesheriticrs des tuteurs, 181.—-De-voirdeshdritiersdu tuteurpour lesafiaircsqn'ilavaitcommencces,182.—DesaUairessurvenuesapres lamortdu tutcur. ibid,—-SiVheritiers'ingerea Vadministralionde )a tu-telle, i83. — Engagementgdneraldu inincurenversle tutcur, 184.—Interet dcs avancesdu tuleur, 186.— Hypothecjuedu tuteur, 187.—Casou letuteura un privildge,ibid.—Latutellcfinitalamajorild, 189.—Suitede Vadministrationapresla.majoritd,ibid.—La tutcllefinitparla mort du mineuret par celledututeur, 190.—Dcstitutionoucxcusc
384 TAHLB ALPIIADRTTQUE
cVunttiteiir.lll.igi,—Cansesrtfornieelt»la destitutioiicVuiiliitcur, 191.rt suiv.—Aliscnccdu ttiteur, 193.— Prdvaricationitu tutritr cjninliit»dc doiinrrraution, igi- —Catur*qui rcndfiitincajwbtcclctulclle,rtrellc*ejnicn cvcusrnt,195rt suiv.—Lcsrcrldsiiistiqucsncpcnvciitdtrcnomiiid*tutctir*, so8. — Jusqu'11quel trmj>sle tutrur ttoit gercr s;»tutclle, 2oy.— L'ueceptalionelelachargede tutcur fait resscr lcs rx-rusrs, aio. — Diffdrcnccrnttv Ic*fiigagcinen*dr* tuUAirsct c-ruxdescuratcur*, 224.—Coniuicnt1111lu-tcnr se rend]>articij)antde fraude,363.—Coinmcntle liitcurpeuthy-pothdcjuer,3^3.>—Lcstutrurspeu--vcntjwyrrct rcccvoirelc*jiaiciucns,IV,357.—Ilspettventfairedcs110-vations,381.— A q»toicst l>orndle pouvoirdu ttiteur,rn matieredercstitutiondu mineur,431.— CcqtiVintutcur fai! jxuir son inincurnedoitpaslui nnire, ni a sonmi-nctir,cequ'il faitpoursoi,vi, 220.Voy.lesmotsCaution,Age,Domi-
cile, Ecclitiattiquet,Enfant, Ex-cuses,Filt defamille,Hrpolhhpie,Incapaciti,Inimitii, Injtrtnes,Mi-neitrs,Paiement,Priviteges,Procbs.
Ditore (clero qui pro) nrgotiagrssit.L. D. vill, i3o.
Tiilore( qur1ialso) nuctoregrs-titinrsscdicatur.L. D. VIII,i3l.
Tutoribiis( de) datis ab hi*quijiiidandihalx-nl,etquiet iuquibti*c»usissj>ccialitcrdari jx>s.sunt.L.D.VIII,102.
Tuloribtis(ele lcgitimis). L. D.VIII, 102.
Tutoribus( de sttsj»ectis).L. I).Vill,n5.
Tvloris(quaudocxfacto) miiio-rcsagcrcvelconvcnirejiossunt.L.D.VIII, 114.
Tutontm( de administrationeetj)cricuto) qni gcsscrintvelnon. L.D. VIII, io3.
Tulorum( de auctoritatect con-scnsu).L. D. viii, n5.
Tutoritm( defidcjussoribusct uo-ininatoribus). L. D.viu, 113.
Tutrices(fentuies).\oy.Femmes.
U.
Unguentis(de) legatis.L.D. viil,283.
Universitatis( quedcujusque) 110-mine vel rontra ram agalur.L. D.Vil, 204.
Universitalum( tle libcrlis). L.D. vifi ,371.
Usagecnusagcr.DiffdrcncocnlreVusagert Vttsufrnit,11,35i. —De-finitionde Vusage,353.— QitandVusagccmportcVusufruit,ibid.—L'usagernedoitpas incoinmoderleproprietaire,354-— LVisagone setraiumetpointa dautrcspcrsonncs,ibid.— CommcntVusageactjuisaumarioua la fctnmecst j>onrVitnrtjK)iirVaulre,ibid.—•L^usa^cdnrcjiendantla vic, 355.—Usufruitdoschosesqutseconsumentj>arVusagc,358.— Engagemensde Vusagecn-versle propridtaire, 365.— Enga-gemensdupropridlairccnvcrsVusn-
grr, n, 371.—CommcntfinitledroittVusagc,381.Usage( prettt). Voy.Prit.
Ustt( de) per legatumvcl fielei-commissumuato.L. D. VIII, 269.
Ustt(dc) ct habitatione.L. D.VII,295.
Usucapion,QuelleditTercnceil ya cntteVusucajiionctlaj>rescrij>tion,IV,288.Yoy.Prescription.
Usttcapionibus(de).L.D. IX,21.Usufriictu(de)accrcsccndo.L.D
vil , 290.Usufmclit(de) carnmrerumqtta
usu consumunlurvcl minuttntur.L. D, vii , 293.
Usufniclu(de) ct qurmadinodumquisutattir,frualur.L. D.vn, 277.
Usufructu(de)j>cr legalumvelfidcicommissumdato.L.D.vin, 269.
Usttfructariusquemadmodnmra-vcat.L. D. vil , 299.
l)KS MATIKKKS. US
Usnfruitct Usufruitier.DdfinitioutleVttsulriiit,li, 337.—Coiiiincntitse ceuiitilue, ibid. — I/usufiuitnViiijuVhepaslcprtiprictairettcdis-posrrtlcla juopriete.333.— IVnucsd.:sij;i.aiituu droitcViisntiuit,i7>/</.—-Kmploidu uiotusufrtiitj>oursi-giiilicrIn pioprietdqui apj.articntau gtvvdde substilution,i7</'</—U.sufruildcporlioiidivi*eeliudivise,339.— Demeublcscl cVimnitublcs,ibid.—•LVtsufruitroniprcntlloutc*sortrsdercvcuus,3^0.—LVisufrui-litr faitsicnslesfruitsqu'ilrccueille,34».— Lt»prixdu l.ail csta Vusu-fruitier conimelcs frtiits, 3^2. —Lcsrcvcnnsqui s'accjuiercntsucccs-sivcmciit,scparlagcuttntrc te j>ro-pridtuireet 1usufruiliir, a projior-tiondutemps,3^3.—ConimcutVu-sufruitierjicutauticipcrla rdcoltc,ibid.—Augmeulatiououdiiuiniiliondc Vusufruit,jwr le changcmcntdttfonds,344-—Changcmcnsdu fonttsque peut fairc Vusufruitierj>ouraugmcntcrle rcvtnu, ibid.—Dis-positiondesarbrcsabattusoumorls,et des dcbalas.3^5. — Serviludeacccssoircde lusufruit, 34*5.—Commoditesnonuecessairesa Vusu-fruitier, 347. — L'usufruiticra lcsscrvituttcs,348. — H nc pcut pasabattrelesboisdchautc-futaie,ibid.— 11cst tcnude souUrirles scrvi-tudcsdontVhdritagccstchargd,ilid.—Amdliorationset reparatiousqu'ilpcut faire, ibid.—]f ne j>cutotcrccllcsqu'il aurafaitrs, 349-— L'u-sufruitirr pcut ccdv.»-, vendtv rtdonncr son droit, 35o. — II ]>eutinterroinprelctiail, ibid.—Usufruitdeschoscsqtti seconsumeutjwr Vu-sage, ouqui scdintinucnt,358.—Usufruittlc toutessortesdechoscs,35g. — Usufruil dcs eUetsniobi-haires, dansune toialitddc bicns,36o.—Enquoiconsislecetusufruit,ibid.—Usufruitdcsanimaux,36i.—-LVisufruilicrd'un troupcaudebdtaildoitreiuplacer,362.—L'usu-fruitierdVnimauxquineproduisentpasdequoiremplaccr,ue rcmpJacjpoint, ilid. — UsuftuiLdes choscsqui seoonsumrnt,ibid.— Usagect
IX.
usufruitrgauxpour ces choscs,11,363.—Lusufruiticidesmeuhltspeittlc*loucr,364-— LViiulruiiifi-tloitfaireuiiinveiitairodescliosL-ssttjctt-sa Vuiufruit,365.—-II eloitdonm-rsilrctdjvtur la rcstitiitiou, 366. ——Doitprendresoindescliosessu-jclli*u 1usufruit,367.—-Doitjottiren1>OIIperedofuntille,ibld.—-Usu-fruitdVmbalcauott tVunvaiss.-au,368.—Chargestj'»edoitpayerl'u-sufttiiikr, ibid.— II doitacquilterlcscharges,36g.— 11doit fairoIrsrdparations, ibid. — AbandondeVusufrui!pour dvitcr le* churgcs,370.—Knga'eincnsduj^opriilairceuvcrs1'iisufruiticr,371.— L'usu-fruitierjouit deschosesctt Vdlatovicllessont, 374>— L'usufruitnVstquc j)ourttn trnips,375.--Ln tnortclupropridtairen<>produilpasVex-tinctiou <!c1'usufruit, ibitl. —-L<>chaugcmcutde projiridlaJr", j>arautrec.Miioque par la mort, n'a-iidautilj>a*lusulruit, ibid. — Cesdroitsfiuisscntpar la mortde Vtistt-fruitier, 376.—Si Vusufruit11'adlddonndque j>ouruu temjts, il finitaprescetcmps,ibid.—SiVhdritagechargdtVusufruitestprispar lesen-ncmis,le droit deVusufruiticruVst
rsctcint,377.— LVtsufruitIdgue
unevillc, finit si ia ville rst dd-truitc, ibid. — Rcstitutiond'unusufruita un tiersusufruitier,ibid.LVuufruitcossc,si la chosepdrit,378.— Usufruitsur cequi rrstedufontts, 379. — Difierenccentre 111»usufruit univcrsel ct un usufruitparticulicr,ibid.—Chauge1.1t.utdtttbudsde la chosesujclteuVusufruil,38o.—Ccqui rcstctVunfondsj>e'rinj>j>artieutau propridlaire. 381.—Usufruitauxj>eressurlcssuccessionsdchuesa lcurscnfeus,v, 309.— Lcperc, succddauta sonfils aveclesfreres, u'apas cVusufruitsur leur«portions,343.—Devoirdu pere rc-lativemcntaux bicusdoiitif a i'usu-fruit, 344-—*•«perea la proj>riotddc toutcequ'il j>rofitcdc1usufruit,ibid.— LVuufruitlaissdau survi-vant ne sc perd j>aspar uu secondmaria^e,vi, 365.—L"gsd'unusu-
•>.) t
:>8(J TABI.E ALPHABE"TIQUK
fiuit, VI,4-5J.*-»LrgsiVuntuiifruii.', plusitur.s,rt de la juoj>rirld,'iJ"11»iVtiix, t\5li. — Ijsiifruit tlrsfim.isiunliiliairrs,itW.—Coiuincnt' I j,.<lllliejKUtioinlcffuit'.MlhsislC•iL.S!.ivcnteditfoiuls, \\-. —La•li;ir„eeli»lcgscViinUMilVtiitj>usseilriniitiir, si le le^sn'a j>asliru,'<;/</.—Ditlcrciiceriitre1111Irgsau-i.url, tt iiu le-|:siVusiilViiit,4^8.Voy.Ltsnu)'sArbivs,Itail, Dona-tkn, Echulus,Legt, Mvttbtes,Ma-r/./.ce,Vtre, Vivscriptionct Usasc.
Usuiv.Cuusisijuila rcndeiilna-liiriHriiit-iilillicilc, II, 99 ct 100.—Mauvaisprdtrxlr.sdi-sitsuriers,106.-—Souivetle letir commcrce,109ct 110.—Iniquitcde Vusure,111ct suiv.—DefensedVxrrccrVit-stiredai.slaIcirt lcspropbeles,112.—Usinvtlcfeiiduea Ronie,n3Au\Juifs, 115.—DunsVEvengilc,118.—11n'y a pointelccasoi»Vit»suresoitlicite, 121.-—Uucstipula-
lionusuraireilins tin rontrat n.V-1pasnullc, inai*cllerst rdeliicliblc,iv, 114.
Usuris(dc ). L. D. VIII,39.Usurpuiion\wt 1111lirrititr. Voy.
Hititicr.— Debirnsji.irtuielrfiiitt.Voy.ibid,—Dctcrrain.Voy.Pro-prielaire.
Usurpationibus( de). L. D. ix,21.
Usiifructds(cju.mdodies) leg.iticodat.L. 1).vii, 290.
Usitftiictits( quibiismotli*) vclususiuiitlitur.L D.VII,>ij3.
Usujhiclus( si) j>el;ilur,vel atlaliunipcrtinerL»uc;flur. L. D. vn ,
Ulirint( frerrs). Voy.Enjar.srtFretvt.
Uxor( undovir rt). L. D.VI11,3?4- ...U.corcmrt virciui(tle tlonatioui-businU-r).L. D.viti, 82.
V.
Vaisscaucn peril de naufragc.Voy. Contribulions,DommagesctKaufmse.
Vcctigalibus(de). L. D. VIII,396.
Vectigalis( si agcr). L D. vil,276.Vfllciar.um(adscnatus-cousultum).
L. 1).vn, 3j3.Vevdcmls(elcrebn*) vcl jK>ssi-
dcntlisauclorilalcittdieii.L. D. IX,48.
Vendturcl Vcnte.Origincct usa-gechi coulralelevvnte,1, 3o4-—jialurt t!ececontrat, ct commcntils'accii!iij)Iil,3o6ct suiv.—Kngagc-mciisdiivendeurci>v:rsVichctetir,3to ct suiv.—DelivrancetleVobjetvc,ndu,3i3.—Gurtle dc la chosevcntluc,326.— Garantiect decla-rationtlcs ddfautsde la choseven-duc, 3a8.—Engagcmcnsdc Vachotcurcnvcrsle vcndeur,329etsuiy.—Diverscscspccxisdemarchandiscsouchoscsvenducs, 335ct suiv.—-
Prixdelavcnte,1,344cl*u>v.«—Con-ditionsct jwctcs<lucontrattlevcn-tc, 3^9et suiv.— Arrhrj dotindrsjwirVachetcur,356.—Clauscrdso-itttoirefautedej>airtueut,358. —•Fncultdderachat,ibid.—Kncastlechangcmcusde la chose vcndne,commcntlajxrte ou lt»gaincn sontpotirle vcndctirct pourVachctcur,359.—Vcntcsniillcs,369.—Per-sotnicsqui nc pcttvcntvcndre ouacheler,370.—Chosesqul nej>cu-vcnt ctre vendues, 373.—Causestlivcrsesqui auuullciitlcs vcutes,076.—Rcscisiondcsvcntcsj>arlavilitddu prix, 379.—Evictionclautrrs troublcsauxqttelspcnt clrecxposeVachctcur,383.—Rcdhibi-tiou ct diminutionduprix, 4°3>—Divcrscscauscsdc la rcsoltiliondcsvcntcs, 4>5--—Facultede ra-chat assureeau veudeur,t\19.-—Pacterdsolutoirect incxecuttondesconditionsdevcnte, 422.—-Vcutcsforcees,425.—Saisicsetddcrets,43o.
PES MATIERES. 387
*>—Licitation,l, 43o.—VcntilaUoii,43i.-Privilcgcsdu vcndctir,111,444*Voy.lesniot*Acheleitr,Conditioni,Contratdaventc,Dol, Dommagtt,Echange, Engagemens, Erreur,Essai, Eviction, Gagc, Garantie,Hiritier, Immcublet,Mineitrt,Per-sonnes,Vrivilege,Prix, PiJhibi-tion,liescision,Tnteurct Violence.
Vcnditd(de actionu).L. D. VII,44.».
Vendita*( dopericuloctcommodorci). L. D. vu, 443.
Venditi(ihacliouibus).L. D.VII,448.
Vendtlione( do rescindendi) ctqtiandolicetah cmptiouodisccdcrc.L. D. vll, 441.
Vendiloivm( de jiactisInter) ctcn»|»torcincomnositis.L.D.VII,429.
Vencjiciis(tle ) ad lcgenaCorne-liam.Ii. D. ix, 187.
Ventilation(naturc,objetctmodedc la ), 1, /{3i.
Ventre(de) injxjsscssioncmmit-tendoct curatorcejus.L. D. VJil,363.
Venlre( do inspicicndo) cttstc—dieniloquepartu. L. D. VIII,96.
Ventris nomine (si mulier)tnpossessionecalumnisacausacsscdi-cattir.L. D. vill , 96.
Virijicationde la signalured'uneconventiousousseingprivd. Voy.Convcntion.
Verbis(de) pnescriptis.L. D.vii, 47^-
Verltorumobligationibus( dc).L. D. IX, 104.
Verborumsignificationc( dc). L.D. ix, 255.
Virite (ce qucc'estquc la),IV,i4g. — CP.cju'oucutendjtarconnai-/rv?la virite, ibid.—Lachoseju-gdetient licttdc vdrite, 160.
Vesteet vestimeutis(tle ) legatis.L. D. viil, 283.
Veteranorum(de succcssione).L.D. vin, 3?4>
Veuvequidcmaudcuneprovisiousur Ics bicnsde lasuccession,jKtursa sulisislanccct soncntretienpeu-dant sagrosscssc,V, 294.—Peinescontre tcs vcuvesqui se remarient
lollcment« persoiiaeiindignct,Tl,35a. Voy.IYOCIS{«econdcs).
Vi(do)ct dovi ariuata.L. D. u,69.
ViboDorDtnlaptorum(dc} ct deturba. L. D. ix, irja.
Vi pul>lici( de)et privata.L. D.ix, 184ct i85.
Vi ( quotl) aut clani.L, D. IX,74.
ViApublicA( de) ct si quiil in esifactumessodicatur.L. D. IX, 67.
Vicetdeconventions(coqu'oncu-tcndj»ar), lll, 86.—Dilldrcncccn-tre le jdus 011lc moinsjtour lVllctdoccsviccs,87.—Effetsct especesdiverscsdc ccs vices,90 et suiv.Vov. Convention.
Vieiltardt(les)peuventtestcr,VI,3o.
Vignes(dchalasdes).Voy.Echa-las. ,
Vilte( on j»eutldguera imc), vi,421.
Vindicationcrci ( de). L. D. Vil,269.
Vindictd( demanumissis). L. D.vm, 4n.
Vinglihme.Droitquolc fisoprc-nait sur lcs succcssionsct Icsleg*,vi, 573.
Vino(de)legato.L. D. VIII,275.Violence(acted'hdritierfaitpar).
Voy. Heritier.Vir et uxor( unde). L. D. VIII,
3?4.Virumctuxorcm(dedonationibus
inter).L. D.vui, 82.Vis (ne) fiateiqut missuserit in
posscssionem.L. D. IX, 64>Vivres.Dansim perilcommunla
Srovisiondesvivrcsdesparticuliers
evientcommuno,lil, 332et 346.Vttlgarisubslitutione(de). L. D.
VIII, 176.Vcett.Lanullitd des vceuxrend
les religieuxhabilesa succeder,v,89. —Regislresdes voentmonasti-ques.Yoy. Pegistres.
Voieaefatt (lcgsprispar). Voy.Ligataire.—Possessionpar voieuefait. Yoy.Posscssion.
Voisinct Voisinage.Ou ne peutrienentreprendresur lc fondsdcson
388 TABI.F. ALPHABKTTQUKl)PS MATIERKS.
voisiu, ll, AoJi-—Cequon peutfuin»dansun batimeutttttprdjudicedu voisin, 4»o.—•lucoiuiuodite*quelevoisiudoitou nc doitJVHsoullrir,ibtd.—-0»»nc peul jtuspasscrsur le
foud*voisin si on n'a j>asdroit dcscrvitudcsur cc foud»,!\\2. VoycaB&timent11Seivitttdes.
Voituriert j>artcrrc ct par rau.11»sontrcspousublcsdes pcrtcsou
dommagosdesobjcUqui lcur sontconftc*,ii, 58 ct 591ct III, 67. —
Lcurprivildgestir lesmarchandiscs
qtfils voiturcnt, lil, 449-Voleur(le) pcutdejxjserccqu'il
a votd, 11, 145.Voyagct( frui*dc ) dc*tdmoins.
Vov Frail ct Tcmoint.Vulgain ( substilution). Voyt»
Substiiution.,1
FINDIM.ATABLEDES&AT1ERES.