10
THE Thoma':l FripHrnan Sach Cá Ngựa / %}

TR685: Thế Giới Phẳng - Tóm Lược Lịch Sử Thế Giới Thế Kỷ 21 (TB 2014) - Thomas L. Friedman

Embed Size (px)

DESCRIPTION

Trong xu thế toàn cầu hóa, việc tiếp cận và tham khảo những tri thức đương đại từ những nước đã phát triển về sự chuyển động của thế giới (đang ở bước ngoặt từ “tròn” sang “phẳng”, như cách nói của tác giả) có lẽ sẽ giúp chúng ta có thêm những thông tin bổ ích để có sự chủ động trong quá trình hội nhập.

Citation preview

Page 1: TR685: Thế Giới Phẳng - Tóm Lược Lịch Sử Thế Giới Thế Kỷ 21 (TB 2014) - Thomas L. Friedman

T H E

Thoma':l FripHrnanSach C á Ngựa

/ % }

Page 2: TR685: Thế Giới Phẳng - Tóm Lược Lịch Sử Thế Giới Thế Kỷ 21 (TB 2014) - Thomas L. Friedman

Mục lục __ • •

Bạn đọc thân mến, 7

Lời giới thiệu 9Lời tác giả dành cho phiên bản bìa mém 12

Quá trình làm phầng thế giới diẻn ra như thế nào?

Một: Khỉ Tôi đang Ngủ 16Hai: Mười Nhản tò Lầm Phẳng Thế giới 67

Ba: Ba sự Hội tụ 245Bổn: Sự Sáp xếp Vĩ đại 281

Mỹ và Thế giới Phẳng

Nàm: Mỹ và Tự do Thương mại 312Sáu: Nhửng Kẻ Tiện dàn 329

Bày: Bán cáu Não Phải 359Tám: Cuộc Khủng hoảng Thám lặng 386Chín: Đây không phải là Một Cuộc Diẻn tập 424

Các nước đang phát triển

Sóch Có NgựaMười: Đức Mẹ £ * 454

Page 3: TR685: Thế Giới Phẳng - Tóm Lược Lịch Sử Thế Giới Thế Kỷ 21 (TB 2014) - Thomas L. Friedman

Các công ty và Thế giới Phầng

Mười một: Các Công ty đól phó như thế nào?

Bạn và Thế giới Phầng

Mười hai: Toàn cáu hóa các yẽu tỗ địa phương

Mưởi ba: Nếu điéu đó khóng xảy ra thi đó lã vi bạn không làm mà thôi

Mười bốn: Điéu gì xảy ra nếu tất cà chúng ta đéu bị nghe lén?

Địa chính trị và Thế giới Phầng

Mười làm: Thế giới Khòng PhẳngMười sáu: Lý thuyết Dell vé Ngăn ngừa Xung đột

KẾT LUẬN: Trí Tưởng tượng

Mười bày: 9/11 đối nghịch với 11 /9

Lời cảm ơn

536

546577

598652

682

717

494

Sách Cá Ngựa

Page 4: TR685: Thế Giới Phẳng - Tóm Lược Lịch Sử Thế Giới Thế Kỷ 21 (TB 2014) - Thomas L. Friedman

Quá trình

làm phẳng thế giới

diễn ra như thế nào?

Sóch Cớ Ngựa

Page 5: TR685: Thế Giới Phẳng - Tóm Lược Lịch Sử Thế Giới Thế Kỷ 21 (TB 2014) - Thomas L. Friedman

Khỉ Tỏi đang Ngủ

Các Hoàng tử - những tín đó của Đ ạo Cơ đốc, tôn thờ và m ong m uốn m ờ rộn g n iềm tin C ông g iáo linh th iêng , là những người chống lọi g iáo lý M ahom et củng như m ọi hình thức sủng bái thân tượng và d ị g iáo - đã quyết định cừ tỏi, Christopher Columbus, đ i đến các m ién đất của Ăn Độ để yết kiến các hoàng từ, người dân và các vùng đát ốy, đ ể tìm hiểu tính cách của họ và cách thức phù hợp cỏ i biến họ theo niểm tin linh thiêng của chúng ta ; đóng thời lệnh cho tôi không được đi bống đường bộ theo hướng Đòng như lệ thường mà bàng con đường ph ía Tày, theo hướng m à đến nay chúng ta chưa từng có bồng chứng chóc chân nào là đã có người đi.

Trích một đoạn nhật kỹ của Christopher Columbus vẻ chuyén đi nim 1492 cùa ỏng

Sớch Có Ngựa

Page 6: TR685: Thế Giới Phẳng - Tóm Lược Lịch Sử Thế Giới Thế Kỷ 21 (TB 2014) - Thomas L. Friedman

Chưa ai từng ch i hướng ch o tô i như th ế nãy trôn m ột sản golf: “Hây

nhẩm vào M icrosoft h o ặc IB M ." Đ ó là khi tỏi đứng tại điểm phát

bóng củ a sân g olf củ a câ u lạc b ộ KGA ở khu tru n g tàm th àn h p h ố

Bangalore thu ộc m iền nam Ấn Độ, khi bạn chơi củ a tỏi ch i vào hai cao

ốc bàng kính và thép bóng loáng nổi bật lên ở đằng xa ngay sau bải

cỏ đầu tiên . Cao ốc thứ ba là G oldm an Sach s vẫn chưa được xây xong;

nếu không ta có thể nhìn thấy m ột bộ ba cao ốc. C òng ty HP và Texas

Instrum ent có văn phòng ở sân phía sau , d ọc theo 16 golf thứ m ười. Đó

chưa phàỉ là tất cả. C ác m ốc phảt bỏng là của còn g ty in Epson, m ột

trong những cát-đ i (người xách gậy) đội m ủ 3M . Bên ngoài, cá c biển

hiệu giao thõng cũ ng do còn g ty Texas Instrum ent tải trợ. Biến quáng

cáo pizza I iut trên đường trưng m ột m iếng pizza hốc hơi phía trên (lòng

chừ “Các m iếng gi-ga đầy Hương vị!"

Không, dây ch ắc chắn không phải là thành phố Kansas của Mỹ. Thậm

ch í nơi này không có vẻ giống Ấn Độ. Đây là T h ế giới Mới, T h ế giới Cũ

hay T h ế giới củ a tương lai?

Tối đã đến Bangalore. Thung lũng Silicon củ a Ấn Độ, theo hành trình

khám phá cúa riêng tôi giống như C olum bu s truớc đây. C olum bus đã

đi đường biển trên cá c tàu N iña , Pinta, và San ta M a r ía nhằm tim ra

con đường ngán hơn, trực tiếp hơn đến Ấn Độ theo hướng vẻ phía Tây

Đại Tây dương, ổ n g gọi chu yến hành trinh của m ình là đường đi Dỏng

Ấn - khác với hành trình xuống phía D ông và Nam vòng qua chàu Phi

m à những người khai phá Bỏ Đ ào Nha đã đi. Ấn Dộ và cá c Hòn đão Gia

Vị phuơng Đ ỏng từng nổi tiếng vẻ vàng, ngọc, đá quý và tơ lụa - nhũng

nguồn của cải vô tận. T im đường đi tát trẽn biển đến Ấn Độ khi tuyến

đường bộ đã bị cá c th ế lực Hồi giáo ngân cản ià cá ch m ang lại gỉàu có

va th ịn h vượni £ I • ' K’ha. Rỏ ràng,

khi càng bu ồn O Q C h C _ ^ Q N Q ư Q h cầu . Do đó ông tin ch á c r * jh iron g Tây.

Tuy nhiên, ông đâ tính sai quãng đường khi nghĩ rằng trái đất là m ột

K h l T ô i đ a n g N g ủ 1 7

Page 7: TR685: Thế Giới Phẳng - Tóm Lược Lịch Sử Thế Giới Thế Kỷ 21 (TB 2014) - Thomas L. Friedman

TH

Í W

OR

LD

15

FIA

T

quả cầu nhỏ hơn. Ồng củng đã không dự tính được là sổ gộp một vùng

đấl rộng lớn trước khi ông đến đuợc Đóng Ấn. ỏ n g gụi những người

thổ dân ở th ế giỏi mói lả “Indian” - dãn da đỏ (những người An Độ).

Khi trở vẻ nước, Coỉum bus đà tấu trinh với những người đ ởđ ảu ỏng lã

Vua Ferdinand và Hoàng hậu Isabella ráng m ặc dù khóng đến được Ân

Đ ộ nlurng ỏng có thể khảng dịnh thế giới là hinh cầu.

T ôi bát đáu đi Ấn Độ theo hưởng Dông, qua thành phố Frankfurt.

Tỏi đi bằng máy bay của hàng không Lufthansa với vé hạng thuơng gia.

Tôi biết chính xác hướng m ình đi n hờ bản đỏ định vị toàn cảu (CÌPS)

trẽn m àn hình gán với ghẽ' ngồi trên m áy bay. Máy bay hạ cánh an toàn

và đúng giờ. T ôi đâ gặp những người được gọi là "Ind ỉan ." Tôi cũng đi

tìm nguồn của cái của Ấn Độ. Trong khi C oỉum bus tìm phần cứng - các

kim loại quý, tơ lụa và gia vị - nguồn của cải trong thời ỏng, thi tôi tìm

phần m ềm - năng lực trí óc, các thuật toán phức tạp, các công nhân tri

thức, các trung tâm liên lạc (cali centre), các giao thức truyền, những

dột phá vè kỹ thuật quang học - các nguồn cúa cải của thời đại hiện nay.

Khi gập những người Anh-dỉèng, Colum bus m ừng rô vì cỏ thế bắt

họ làm nô lệ - m ột nguồn lao động thù công. Tỏi lại m uốn tim hiểu

tại sao những người Ấn Độ đang cướp m ất côn g àn việc làm của người

Mỹ, tạ i sao Ấn Dộ lại trở thành m ột địa điểm quan trọng về thuê làm

bẽn ngoài (outsourcing) về dịch vụ và việc làm công nghệ thông tin

(CNTT) của Mỹ và các nước còng nghiệp khác. C olum bus có đoàn lũy

[ùng gồm hơn m ột trảm người trên ba ch iếc tàu của ông; tôi chi di cùng

m ột nhỏm phỏng viên nhỏ của kênh truyền hình D iscovery Tim es ngồi

dú trong hai ch iếc xe vởi các lái xe Ấn Độ đi chân trẳn. Khi câng buồm

ra khơi, ấy là nói vậy, tỏi cũng dâ cho rủng thế giới là tròn, song những

gi chứng kiến tại Ấn Dộ thật sự đả làm lung lay n iềm tin của tôi vào ý

Iiiệm dỏ. Colunibus linh cờ cập bến tại châu Mỹ song ông nghĩ m inh

dã khám phá ra Ấn L)ộ. Tôi đặt chân den đất nước Ấn Độ và tin rằng

cố nhiều người Mỹ đang ờ đây. M ột số ngưởi Ấn Dộ tự đặt tên giống

người Mị c ' _ L X N I — _ c giọng Mỹ rá* cừvả các k\ oách Ló Ngựa I thi h ọ c kỹ thuật

kinh doa...........J . . .T..........

1 8 T MÉ G l ơ l P H Ả N G

Page 8: TR685: Thế Giới Phẳng - Tóm Lược Lịch Sử Thế Giới Thế Kỷ 21 (TB 2014) - Thomas L. Friedman

Columbus tàu vua và hoàng hậu Tây Ban Nha ràng trái đất có hình cảu và ông đã đi vào lịch sứ như người đầu tiên khám phá ra điều này.

Tôi quay vẻ nhà và chi dám chia sẻ sự phát hiện với vợ của tôi bàng giọng thi thầm.

“Em yêu’ , tổi thủ thi, "anh nghĩ thế giới là phấng."

Tôi đã đi đến kết luận trên như th ế nào? Tỏi đoán là các bạn sẽ nói

ràng mọi chuyện bát đáu tại phỏng hụp củ a Nadan Nỉlckani tại Tậpđoàn Cống nghệ Infosys. Tập đoàn Infosys là m ột trong những eỏng ly

hàng đảu về Cóng nghộ thông tin của Ấn Độ. và Nilekani là Tổng Giám

đốc, một trong những thuyền trưởng chín chắn và được kính trọng nhất

trên con tàu cỏng nghiệp phần m ềm cúa Ấn Độ. Tỏi di cùng xe với nhỏm

Discovery Tim es đến khu Infosys, m ất khoảng bốn mươi phút từ trungtám Bangalore, đế thăm cơ sờ và phỏng vấn Nilekani. Con đirờng dân

đến khu Infosys đầy ổ gã, với những chú bò chạy lăng xăng, xc ngựa kéo

và xe có động ca c ù n g chen lấn sát cạnh xe chúng tôi. Tuy nhiên, khi đã

bước qua cổng ỉníosys, bạn sẽ bước vào một th ế giới hoàn toàn khác.

Một bé bơi lớn nép m inh giữa các tảng đá mòn vả những dái cỏ được

cắt tia. sát ké m ột bãi cỏ khổng lồ như m ột sân golf nhỏ. Có vỏ só’ quán

ản và một cảu lạc bộ sức khỏe rất tiện nghi. Các cao ố c kính-và-thép

mọc lôn như nấm sau con mưa. Trong m ột số cao ốc, các nhản viên

Infosys đang viết các chương trình phần mồm cho các cỏng ty của Mỹ

hay châu Âu; trong các cao ốc khác, họ thực hiện công việc hậu trưởng

của các cổng ty đa quốc gia lớn có trụ sở tại Mỹ và chàu Âu - lừ bảo

dưỡng máy tính đến cá c đẻ án nghiôn cứu cụ thể va trả lòi các cuộcgọỉ cùa khách hãng từ kháp noi trên th ế giới. An ninh rất nghiêm ngặt

và được hỗ trợ bởi các máy quay theo dỏi được gán tại các cửa ra vào.

Nếu bạn làm việc cho Am erican Express thi bạn khống thể vào các cao

ốc của G eneral E lecư ỉc. Các kỹ sư Ấn Độ tré, nam và nữ, đeo thẻ nhận

dạng lủng láng và đi Ịại hỏi hả từ cao ốc nàv sanR cao ốc kia. Một anh

chàng trông c< C " Ị^ i K l o i >1 cô nàngc ó ih é ih á o r ờ i o u v ^ l l I N y ự U vẻ như da

thiết kê ra nó!

K h i T ò i đ a n g N gũ 1 9

Page 9: TR685: Thế Giới Phẳng - Tóm Lược Lịch Sử Thế Giới Thế Kỷ 21 (TB 2014) - Thomas L. Friedman

THE

WO

RL

D

IS F

IAT

Sau cu ộc phỏng vấn, Nilekani dản nhóm chúng tôi dạo quanh trung

tâm hội nghị toàn cầu của Infosys - nơi khởi nguồn của công nghiệp

thuê làm bẽn ngoài cùa Ấn Dộ. Đó là m ột phòng sảu hút được lát ván ô

gồ giổng như m ộl phòng học được xếp thành dây cú a m ột trường luật

hàng đầu tại Mỹ. Ở phía trước của cân phòng đột m ột m àn hình đồ sộ

choán hết một bức tường, trên trân có gán các máy quay để phục vụ

cho hội nghị tữ xa. "Đ ày là phỏng hội nghị của chúng tôi, m àn hình

kia có lẻ là m àn hình lởn nhất châu Á - gổm bôn mươi m àn hình nhỏ

ghép lại" Nilekani chi lên ch iếc m àn hình tivi lớn nhất m à tôi từng nhìn

thấy và giải th ích đáy tự hào. ồ n g nối: Infosys có thể sử dụng m ãn hinh

sỉêu cở đó để tổ chứ c hội nghị từ xa có sự tham gia của những nhản

vật hàng đầu trong toàn bộ chuỗi cung toàn cầu cùa tãp đoàn để thảo

luận bất cứ dự án nào, vào bất cứ thời điểm nào. Do đó, các nhà thiết

kế tại Mỹ có thể trao đổi crên m àn hình với những chuyên gia Niết phần

m ẻm Ấn Độ và các nhà sản xuất chàu Á của họ cùng một lúc. Nỉlekanỉ

nói: “Chúng tôi có thể ngồi ở đày và trò chuyện trực tiếp với bất kỳ ai ở

New York. London, Boston, San Francisco . Nếu dự án được thực hiện

ỏ Singapore thì nhân viên tại Singapore cúng trao đổi trực tiếp ... Đó là

toàn cầu hóa." Phía trên m ân hình có tám chiếc đồng hồ hiển thị rất

tinh tế ngày làm việc của Infosys: 2 4 /7 /3 6 5 (24 giờ m ột ngày; 7 ngây

m ột tuần; 365 ngày một nftm|. C ác đồng hồ có gần m úi giờ: m iền Tày

nước Mỹ, m iẻn Dỏng nước Mỹ, GMT, Ấn Độ, Singapore, Hong Kong,

Nhật Bàn, Australia.

Nilekanỉ giải thích: "T hu ê làm bên ngoài chi phản ảnh m ột chiẻu

cúa quá trinh thay đổi cơ bản đang diễn ra trẽn th ế giới ngày nay. Trong

những nam qua, đầu tư ồ ạt đa đổ vào linh vục công nghệ, đặc biệt

trong thời ky bong bóng của kinh tế th ế giới, khi hàng trâm triệu dollar

đưọc đảu tư cho kết nôi Internet bâng rộng ờ khắp nơi trên thê giói,

cho hệ thống cáp quang dưới biển và nhiều thứ khác nửa.” Dỏng thời,

ỏng nối thèm , máy tính đả trở nên rẻ hon và được phân phối trốn kháp

thế giới. Cũng dâ xảy ra m ột sự bùng nổ vè phần m ẻm - c-m ail, các

phương ỈJ c ' _ L ' M „ _ c h ia n h ỏ b ấ tc ứcòng việc oách Ngưa ến Bangalore và

m ột phảr c làm từ xa phát

20 THÉ GlOl PHẢNG

Page 10: TR685: Thế Giới Phẳng - Tóm Lược Lịch Sử Thế Giới Thế Kỷ 21 (TB 2014) - Thomas L. Friedman

T H Ê G I Ớ I

va la tac giã cùa cuốn sach "Chiée Lexus va cầy ó-liu“.

“Đàc d i è í T i cua một cuón sach hay la no khién b$n nhìn nhàn mọi thư theo một nhan quan moi, va xet theotiéu chi nay. tac giá Friedman đã thực sa thanh cống." - nhãn xet cua Joseph E. Stìgliư, nguoi đoat giãi Nobel, trong bai viét danh giá vé cuỏn Sdch Thế giới phàng đáng trèn to Thoi bào New York rtém 2005.

Trong lần tâi bàn co cốp nhật và bỏ sung nay. Friedman ctó trinh bay cuón sach cùa mình theo một nhãn quan moi, mó ra nhùng câu chuyện va tư tuòng moi giup chúng ta hièu thèm vé su làm phâng thé gioi

■ TH O M A S !..I r m i ) SI AS41 MICHAEL

Sách Cá K h r * . M/-N -604 1-0107S-8I N Q Ự Q

H ä « * /fatebook.com/nhaxuatban.tre

Giá 272.000 đ