Përgatitur nga: Financuar nga:

KKKKKOMUNA TREBISHTOMUNA TREBISHTOMUNA TREBISHTOMUNA TREBISHTOMUNA TREBISHTPlani Strategjik i ZhvillimitPlani Strategjik i ZhvillimitPlani Strategjik i ZhvillimitPlani Strategjik i ZhvillimitPlani Strategjik i Zhvillimit

2 KOMUNA TREBISHT

PËRMBAJTJAPËRMBAJTJAPËRMBAJTJAPËRMBAJTJAPËRMBAJTJA

1. Nevoja dhe rëndësiae Hartimit të PlanitStrategjik të Zhvillimit.

2. Profili i komunës2.1. Pozita gjeografike2.2. Pak histori2.3. Popullsia2.4. Punësimi2.5. Arsimi2.6. Shëndetësia2.7. Ekonomia lokale

2.7.a. Burimet natyrore2.7.b. Bujqësia2.7.c. Blegtoria

2.8. Infrastruktura dhe shërbimet publike

Rrugët Energjia Uji i pijshëm Kanalet e ujërave

të Zeza Shërbimi postar Telekomunikacioni

2.9. Qeverisja vendore

3. Analiza e situatës

4. Vizioni dhe strategjitësektoriale

5. Procesi i vendosjessë prioriteteve

6. Realizueshmëria

Plani strategjik i Zhvillimit të Komunës së Trebishtit për vitet 2009-2014, është dokumenti më i rëndësishëm dhe themelor në fushën

e zhvillimit të komunës dhe nëhartimin e Planeve meAktivitete specifike Zhvillimi.

Si një dokument i tillë, Aiidentifikon drejtimet strategjikeoptimale, sasiore dhe cilësorebrenda kuadrit të zhvillimit tëkomunës duke marrë nëkonsideratë hapësirat emundësive ekonomike që janëtë segmentuara. Gjatë procesittë përgatitjes së Planit strategjikjemi mbështetur për tëintegruar në të dhe dokumentete Strategjisë së ZhvillimitRajonal të Qarkut të Dibrëshartuar nga UNDP në 2005 dhestrategjinë kombëtare tëZhvillimit Rural, Strategjinë eZhvillimit të Turizmit dheStrategjinë e Reduktimit të Varfërisë në Republikën e Shqipërisë.

Plani Strategjik i komunës së Trebishtit konsiston në një listë meobjektiva kyçe prioritare që janë karakteristike për zonën duke u përpjekurtë zgjidhin problematikën aktuale, të parashtrojnë drejtimet dhetendendencat kryesore për të ardhmen e komunës në harmoni meperspektivën e zhvillimit të gjithë vendit.

Anëtarët e Grupeve të Punës kanë marrë pjesë aktive në procesin ehartimit të Planit Strategjik. Grupi qendror ka qenë i përbërë ngapërfaqësues të Administratës dhe të institucioneve të komunës, ngapërfaqësues të biznesit dhe sektorëve të tjerë, si dhe nga përfaqësuestë OJF dhe të komunitetit të cilët punuan sipas principeve dhe normavetë metodologjisë së hartimit të planit Strategjik.

Në hartimin e Planit Strategjik të Komunës u asistuam nga skuadra eekspertëve të ALPIN (Qendra për Zhvillime rajonale dhe Ekonomike) ecila u financua nga këshilli i Qarkut të Dibrës. Kjo ishte pjesë e finacimitqë Qarku i Dibrës ka marrë nga Ambasada Holandeze në kuadrin eprogramit për Forcimin e Qeverisjes së mirë në Rajonin e Dibrës.

Pas diskutimeve me publikun, plani strategjik u diskutua dhe u adaptuasipas rekomandimeve të anëtarëve të Këshillit të Komunës, duke marrëkështu dhe aprovim ligjor si plani final i zhvillimit të komunës.

Plani strategjik i Zhvillimit të komunës së Trebishtit do të zbatohetpërgjatë realizimit të planit të aktiviteteve. Kjo nënkupton që në planetvjetore që përgatiten nga Kryetari i komunës dhe miratohen nga këshillii komunës do të jenë sipas drejtimeve dhe gjurmëve të planit strategjik,i cili është i hapur dhe për rekomandime dhe shtesa të reja sipas nevojësdhe rasteve të krijuara.

1.1.1.1.1. NeNeNeNeNevvvvvoja dhe Rëndësiaoja dhe Rëndësiaoja dhe Rëndësiaoja dhe Rëndësiaoja dhe Rëndësiae Hare Hare Hare Hare Hartimittimittimittimittimittë Planittë Planittë Planittë Planittë PlanitStrStrStrStrStraaaaatetetetetegjik të Zhvillimitgjik të Zhvillimitgjik të Zhvillimitgjik të Zhvillimitgjik të Zhvillimit

Fitim Balla, kryetar i komunës Trebisht

3Plani strategjik i zhvillimitPlani strategjik i zhvillimitPlani strategjik i zhvillimitPlani strategjik i zhvillimitPlani strategjik i zhvillimit

2.1) POZIT2.1) POZIT2.1) POZIT2.1) POZIT2.1) POZITA GJEOGRAFIKEA GJEOGRAFIKEA GJEOGRAFIKEA GJEOGRAFIKEA GJEOGRAFIKE

Komuna Trebisht shtrihet në Jug-Lindje të rrethitBulqizë dhe ka një sipërfaqe prej 4948 Ha, me

një terren kryesisht malor. Nga lindja kufizohet mekufirin shtetëror të Maqedonisë, nga jugu dhe jug-perëndimi me komunën e Ostrenit dhe nga Perëndimime komunën e Fushë-Studen të rrethit të Librazhdit.

Komuna përbëhet nga 6 fshatra me një popullsi1420 banorë dhe 277 familje si: Trebish-Micinë qëështë qendra e komunës, Trebisht-Bala, Trebisht-Çelebei, Vernic, Klenjë, Gjinovec.Trebishti ndodhet nëmes të rrugës Peshkopi-Librazhd, 75 km largPeshkopisë dhe 35 km larg qyetit të Librazhdit, rrugëqë akoma është rurale por ka përfunduar projekti dheka filluar asfaltimi i saj në dy krahët nga Librazhdidhe nga Shupenza.

Klima është kontinentale malore, me dimer të gjatëdhe të ashpër, me reshje dëborë përgjatë gjysmëssë vitit dhe me verë të freskët e të thatë. Temperaturatshkojnë më e ulta -15 në dimër dhe më larta në verëderi në 30, reshjet e dëborës arrijnë deri 2m duke ebllokuar shpesh zonën.

2.2) PAK HIST2.2) PAK HIST2.2) PAK HIST2.2) PAK HIST2.2) PAK HISTORIORIORIORIORI

Trebishti, është një nga 2 komunat në sëGollobordës. Toponimia e kësaj komunë vjen nga

fjala TRE - Bishta, që ka të bëjë me fshatin e cili katre lagje të mëdha që janë si fshatra më vete. Njëvariant tjetër është se Trebishti vjen nga gjuha bullgaree vjetër që do të thotë "vend i pastër".

Trebishti është pjesë e krahinës së Gollobordës,krahinë që është shumë e njohur në rajonin e Dibrësdhe në gjithë Shqipërinë, për karakteristikat e sajkulturore, gjuhësore, etnografike, historike etj.

Toponimia e Gollobordës, vjen nga sllavishtja qëdo të thotë "Kodër e zhveshur" pamje e cila të bie nësy menjëherë sapo shkel në këtë zonë. Ajo ka qenëe banuar që në kohërat e lashta antike iliro-romaketë cilën e tregojnë dhe rrënojat arkeologjike tëqyteterimeve antike dhe sidomos në periudhën emesjetës ku ka pasur një popullsi shumë të madhefalë dhe zhvillimit ekonomiko-social që kishte luginae Drinit e lidhur me Selanikun, Ohrin, Dibrën,Prizrenin, Shkodrën etj.

Banorët e Gollobordës shquhen për mjeshtërinëe tyre në ndërtimtari, si mjeshtrat më të mirë në gjithëvendin. Kjo ka bërë që karakteristike për banorët eGollobordës të jetë dhe migrimi dhe emigrimi që ngaqytetet më të mëdhaja të Shqipërisë si Tirana,Elbasani, Durrësi, Fieri, Lezha, Peshkopia por dhenë Greqi, Itali, Angli etj, duke punuar në veçanti nëfushën e ndërtimit.

Golloborda është shumë e pasur me vlerat e sajkulturore dhe artistike. Doket, zakonet, kostumetpopullore janë një pasuri e madhe e kësaj zonë.Kështu banorët e Gollobordës kanë dhënë njëkontribut të madh në zhvillimin e artit, pikturës,shkencës, arsimit, sportit, gazetarisë në rajonin eDibrës e gjithë Shqipërisë.

2.2.2.2.2. Pr Pr Pr Pr Profofofofofili i Kili i Kili i Kili i Kili i Komomomomomunësunësunësunësunës

4 KOMUNA TREBISHT

2.3) POPULLSIA2.3) POPULLSIA2.3) POPULLSIA2.3) POPULLSIA2.3) POPULLSIA

Trebishti ka një popullsi prej 1420 banorësh epërqendruar në 6 fshatrat e komunës. Lëvizjet

demografike të cilat janë karakteristike për rajonin eDibrës, për komunën e Tishtitre kanë qenë të larta.Kryesisht lëvizja ka pasur tendencën drejt qendrësmetropolitane në Tiranë e Durrës. Karakteristike tjetëre komunës së kalasë është lëvizja e njerëzve drejtzonave të ulta ka qenë e hershme, dhe ata janëvendosur kryesisht në zonat periferike të tyre.

1 TREBISHT-MUCIN 176 164 340 77 65 36

2 TREBISHT-BALA 128 134 262 70 60 31

3 TREBISHT-CELEBI 338 390 728 180 177 45

4 VERNICE 278 270 548 131 119 59

5 KLENJE 130 140 270 60 45 33

6 GJINOVEC 147 167 314 82 74 31

KOMUNA 686 734 1420 744 586 105

Fshatrat Nr. i banorëve

Femra Meshkuj Gjithsej

2.4) PUNËSIMI2.4) PUNËSIMI2.4) PUNËSIMI2.4) PUNËSIMI2.4) PUNËSIMI

Popullsia merret kryesisht me Blegtori, Bujqësi,mbledhje bime aromatike dhe medicinale.

Emigrimi është baza më e madhe e punësimit.Kryesisht emigrantët punojnë në ndertim, bujqësi dheshërbime. Në komunë janë të regjistruara 5 subjekteprivate, kryesisht në shërbime dhe tregti. Familjarëtdalin në treg javor në komunë i cili organizohet çdo tëmartë me produket e tyre blegtorale të bëra në shtëpidhe ku vijnë dhe shesin produktet industriale dhetregtare nga Shupenza, Zerqani, Bulqiza dhePeshkopia. Një numër i konsiderueshëm me arsimtë mesëm dhe të lartë janë punësuar në administratëne komunës, në shkolla dhe në qendra shëndetësore.Nga 277 familje ,105 prej tyre trajtohen me përkrahjesociale dhe rreth 172 familje janë në kushte shumetë vështira ekonomike .

nr Sektorët Nr. i të punësuarve1 Biznese 18 subjekte

- 5 dyqane- 3 pika tregtare- 2 lokale

2 Në arsim 403 Në shëndetësi 84 Në elektrik5 Në administratën e komunës 126 Në ujësjellës7 Në ndërmarrjen e rrugëve

2002 2007

Nr. fam. qëmarrin

ndihmë soc.

KARAKTERISTIKAT BAZË TË KOMUNITETITNr. i familjeve

në vitet

5Plani strategjik i zhvillimitPlani strategjik i zhvillimitPlani strategjik i zhvillimitPlani strategjik i zhvillimitPlani strategjik i zhvillimit

2.5) ARSIMI2.5) ARSIMI2.5) ARSIMI2.5) ARSIMI2.5) ARSIMI

Në komunën e Trebishtitarsimimi realizohet

nëpërmjet:arsimit të ciklit të ulët,arsimi nëntëvjeçar,

Sistemi Arsimor është iprapambetur. Ka mosfrekuentim të mësimit nganxënësit dhe mësues paarsimin perkatës. Lënë për tëdëshiruar dhe ambientet eshkollave ku kemi 2 shkolla9-vjeçare, 4 të ciklit të ulëtdhe 2 ambiente për kopshtete sistemit parashkollore.

2.6)2.6)2.6)2.6)2.6) SHERBIMISHERBIMISHERBIMISHERBIMISHERBIMISHENDETSORSHENDETSORSHENDETSORSHENDETSORSHENDETSOR

Në qendrën e komunësfunksionon Qendra

Shëndetësore me shërbim 8 orë.Aty shërbejnë 3 mami - infermiere.Për më shumë se 1 vit në komunënuk ka mjekë dhe për një vizitëmjekësore banorët e Trebishtitdetyrohen të ikin në Bulqizë dhePeshkopi. Qendra nuk është epajisur mirë, nuk ka auto-ambulancë, si dhe nuk ka farmacidhe shërbim stamatologjik.

2.7) EK2.7) EK2.7) EK2.7) EK2.7) EKONOMIA LONOMIA LONOMIA LONOMIA LONOMIA LOKALEOKALEOKALEOKALEOKALE

Ekonomia lokale kryesisht bazohet në burimet natyrore dhe nëmenaxhimin e tyre në formë tradicionale. Dega kryesore e

ekonomisë lokale është blegtoria, dhe bujqësia.

2.7.a) Burimet natyrore

Trebishti është shumë e pasur me burime natyrore. Malet dhe kodratjanë të gjelbëruara dhe të bukura si një mundësi e mirë për zhvillimin eturizmit pasi shumë pasionantë dhe vizitorë të ndryshëm e frekuentojnëkëto ambiente të bukura malore, përreth të cilave ka pyje, livadhe, burimeuji.

Trebishti ka 3929 ha pyje të mbrojtura, me ahe, pishë e zezë dhepishë e bardhë. Këto pyje nuk janë dëmtuar dhe ruhen me fanatizëm

1 Parashkollor 35- 2 2 17/1 17/1 8 22 CU 107 6 6 18/1 24/1 60 43 9-vjeçar 100 10 7 10/1 12/1 57 74 Mesëm - - - = - - -5 Total 242 18 15 14/1 16/1 125 13

Arsimi Nr.nxënësve

Nr.mësuesve

Nr.klasave

RaportiNx/

Mësues

RaportiNxënës/

Klasë

Nr.Nxënësve

femra

Nr.mësuesve

femra

Nr Fshatrat Personeli Ambjentet Mjek Infermiere

1 Trebisht-Mucin 2 Ambulancë

2 Trebisht-Bala 1 Ambulancë

3 Trebisht-Celebi 1 Ambulancë

4 Vernice 1

5 Klenje 1

6 Gjinovec

Komuna 6

6 KOMUNA TREBISHT

Nr Lloji i burimit Sasia I shfrytëzuar I pa shfrytëzuar1 Pyje dhe kullota 3929 ha Pjesërisht2 Toke 1019 ha pjesërisht3 Burimi ujor i Raducit Pjesërisht jo në treg4 Përrenj për hidrocentrale6 Mangan kërkime jo

2.7.b) Bujqësia

Bujqësia në Komunën Trebisht nuk përbën degëbazë por një faktor ndihmës për ekonomine dhe tëardhurat e familjeve të kësaj komune.

Kulturat kryesore bujqësore që kultivohenjanë Patatja, Misri, Fasulja, Jonxha, Gruri,Thekra si dhe disa llojë drurësh frutorë si Molla,Qershia, Kumbulla, Arra, Gështenja e të tjera.

Kjo degë e ekonomisë ndeshet dhe mevështirësitë e tjera si kudo në Dibër ku mungonmekanika, mungojnë farërat dhe pesdicidet,ngastrat e vogla, gjë që bën të kemi njërendiment të ulët të prodhimtarisë bujqësoreqë për rrjedhojë dhe dalja në treg të jetë e vogëldhe të ardhurat për banorët dhe famijet e tyretë jetë e ulët.

2.7.c) Blegtoria

Blegtoria ka qenë një ngadegët që ka ecur më shumëkohët e fundit. Kjo për arsyesë zona e ka pasur për

Fshati Tokë Tokë Tokë Tokë Tokëgjithsej në kodër në mal nën ujë mbi ujë

Klenjë 302 105 197 34 63Gjinovec 60 47 13 43Trebisht-Mucine 106 38 68 12 22Trebisht-Celebi 156 69 87 30 27Vernice 47 14 33 07 12Trebisht-Bala 167 64 103 24 36Totali 838 337 501 100 203

nga banorët e komunës. Gjithashtu ka shumë bimëmedicinale që rriten në këto pyje.

Gjithashtu në Trebisht ka dhe burime mineraresi rëra e bardhë dhe gëlqerore të tjerë. Mangani ështënjë pasuri tjetër e komunës por që akoma nukshfrytëzohet.

Fauna e Trebishtit është shumë e pasur, me llojetë ndryshme gjallesash dhe kafshësh e shpendësh.Përmendim ujkun, ariu, dhelpra, lepuri, thëllëza,pëllumbat e egër etj.

NUMRI I KRERËVE: Fshati Të imta Gjedhë Shpendë Bletë

Dele dhi1 Klenjë 260 70 64 50 122 Gjinovec 70 29 403 Trebisht-Mucine 280 170 173 80 404 Trebisht-Celebi 360 270 292 100 605 Vernice 70 60 15 606 Trebisht-Bala 340 260 254 160 20

Komuna 1380 830 827 490 132

traditë mbashtrimin e blegtorisë por edhe për shkaktë rritjes së kërkesave të tregut për mish, produktet equmështit, vezë dhe mjaltë. Shumë nga banorët ekomunës mbarshtrojne dele, gjedhë dhe mbajnë dhebletë për mjaltë. Në tabelë jepet një pamje më e plotë.

7Plani strategjik i zhvillimitPlani strategjik i zhvillimitPlani strategjik i zhvillimitPlani strategjik i zhvillimitPlani strategjik i zhvillimit

2.8) INFRASTRUKTURA DHE SHËRBIMET2.8) INFRASTRUKTURA DHE SHËRBIMET2.8) INFRASTRUKTURA DHE SHËRBIMET2.8) INFRASTRUKTURA DHE SHËRBIMET2.8) INFRASTRUKTURA DHE SHËRBIMET

Nr Lloji shërbimit Përshkrimi Gjendja aktuale

1 Infastrukturë rrugore Komuna ka 41 km rrugë që lidh fshatratme rrugën nacionale Peshkopi-Librazhd, të paasfaltuara .

- e keqe, nuk kalohetgjatë dimrit. Terreniështë i thyer dhe kaerosion gjë që e bën tevështirë kalimin dhe nëstinët e tjera.

2 Ujësjellës 2 ujësjellësa mbulojnë 80% të nevojaveme ujë të komunitetit të gjithë komunës.Ata janë ndërtuar në 1980 dhe ështëiamortizuar. Vështirësi ka në periudhene verës ku dhe sasia e ujit është e vogël.Kërkohet ndërhyrje në shtimin ekapacitetit të ujësjellësit dhe nërinovimin e linjave kryesore.

- jo e përshtatshme.Linja te reja dhendërhyrjet me investimedo te shtonin kapacitetindhe siguronte sasinë eduhur për nevojat epopulatës.

3 Kanalizimet e zeza Mungojnë fare. Përdoren gropa septike. - Shumë e keqe

4 Telekomunikacioni Nuk ka sistem fiks, por mbulohet mesistemin e lëvizshem GSM. Territorimbulohet nga AMC dhe Vodafone.

- Normale

5 Furnizimi me energji Rrjeti është i amortizuar, dhe mungonenergjia elektrike me orare të zgjatura.

- E keqe

Infrastruktura dhe shërbimet janë pika më e dobët ekomunës. Më poshtë do të jepet përshkrimi i tyre,

por mund të themi se mungon fare ose është në cilësishumë të dobët shërbimi që u ofrohet komunitetit.Kjo për disa arsye: një pasi zona është parë si zonë

e thellë, nuk janë investuar fonde në këtë drejtim, kanëmunguar projektet dhe programet cilësore si dheterreni është i vështirë dhe fshatrat janë larg nga njëri-tjeteri.Këto jane disa nga faktorët.

8 KOMUNA TREBISHT

B .B .B .B .B . KARAKTERISTIKAKARAKTERISTIKAKARAKTERISTIKAKARAKTERISTIKAKARAKTERISTIKATTTTTNEGANEGANEGANEGANEGATIVE:TIVE:TIVE:TIVE:TIVE:DISADISADISADISADISAVVVVVANTANTANTANTANTAZHETAZHETAZHETAZHETAZHET.....

Cilësia e ulët e shërbimeve në komunë.Infrastruktura rrugore e keqeMungesa e projekteve dhe planeve zhvilluese erregulluese bashkohore dhe të realizueshmeMungesa e investimeveimazhi i keq demagogjik i krijuar nga sistemi ikaluar për zonë e thellë dhe e pazhvilluar.infrastruktura e keqeMungesa e ujit të pijshëm dhe energjisë elektrike.Largimi i banorëve nga komuna për në zonat etjera urbane dhe metropolitane.Mungesa e burimeve të mjaftueshme humane,sidomos atyre profesionale.Mos pasja e një plani për zhvillimin e zonës dhepër zhvillimin e turizmit.ErozioniÇështjet e pronësisë të pazgjidhuraShërbim jo i mirë arsimor dhe shëndetësorKriza ekonomike globale, mund të frenojëinvestimet e huaja.

A .A .A .A .A . KARAKTERISTIKAKARAKTERISTIKAKARAKTERISTIKAKARAKTERISTIKAKARAKTERISTIKATTTTTPOZITIVE TË ZONËS.POZITIVE TË ZONËS.POZITIVE TË ZONËS.POZITIVE TË ZONËS.POZITIVE TË ZONËS.AVAVAVAVAVANTANTANTANTANTAZHETAZHETAZHETAZHETAZHET

Pasuri të shumta natyrore, peizazh imrekullueshëm malor, janë një mundësi e mirëpër zhvillimin e turizmit malor, ekologjik dhekulturor.Kullotat e shumta, tradita në rritjen e të imtave janënjë mundësi e mirë për shtimin e prodhimit tëqumështit dhe mishit, si dhe rritjes së të ardhurave.Pyjet dhe bimet medicinale janë burim tëardhurash për banorët.Asfaltimi i rrugës nacionale Peshkopi-Librazhd,mundëson lëvizjen e shpejtë për në qendraturbane të Peshkopisë e Librazhdit si dhe meElbasanin e Tiranën.karakteri punëtor, specialiteti në ndërtimtari dheshtegtimi i bën banorët e komunës së Trebishtittë shfrytëzojnë mundësitë për të rritur të ardhuratdhe zhvilluar duke shfrytëzuar lëvizjen e lirë nëvend dhe në Europë.Të ardhura të shumta që vijnë nga emigrantëtShtimi i fondeve nga qeveria qendrore për vendoretdhe programe e projekte të ndryshme që kanë nëfokus zhvillimin e zonave malore dhe atyre rurale.Programi i ambasadës holandeze me qarkun eDibrës ku mund të përfitojë dhe komuna.Skema e subvencionit nga Ministria e Bujqësisë

2.9) QEVERISJA2.9) QEVERISJA2.9) QEVERISJA2.9) QEVERISJA2.9) QEVERISJA VENDORE VENDORE VENDORE VENDORE VENDORE

Struktura e KomunësQë me 1991 me ndarjen e

pushteteve, kalaja e Dodës ështëpjesë e nivelit të parë të qeverisjesvendore si komunë. Ajo kaadministratën e cila emërohet ngakryetari i komunës i cili zgjidhet mevotim të drejtpërdrejtë nga populli sidhe organin vendimmarrës KëshillinKomunal që zgjidhet nga listaemërore e këshilltarëve mbi bazëne përqindjeve që forcat politike që ipërfaqësojnë, kanë marrë në votimetpër zgjedhjet lokale.

Gjithashtu çdo fshat ka dhe kryetarin e fshatit qëzgjidhet nga përfaqësuesit e çdo lagje.

Në vitet e fundit janë krijuar dhe disa shoqata qëmerren me çështje të caktuara si ajo e pyjeve, ujit tëpijshëm apo vaditës etj, si dhe ekzistojnë dhekomisione të ndryshme që merren me një problemtë caktuar si i zgjidhjes së konflikteve, i pronave, i

xhamisë etj.Komuna ka një administratë me 11 punonjës.

Kryetari, Zyra e Shërbimeve, Zyra e Financës, Zyrae Bujqësisë, Zyra e Tatim Taksave, Zyra e NdihmësEkonomike, Zyra e Administratë -Arkivit, si dhe PoliciaKomunale.

Këshilli i Komunës përbëhet nga 13 Këshilltarë.

3.3.3.3.3. Analiza e situaAnaliza e situaAnaliza e situaAnaliza e situaAnaliza e situatëstëstëstëstësPozita gjeografike e favorshme për bashkëpunimme komuna të tjera, rajone të tjera dhe meMaqedoninë ku është hapur dhe një pikë kufitarenë Vernicë.Tradita e pasur kulturore dhe fetare

9Plani strategjik i zhvillimitPlani strategjik i zhvillimitPlani strategjik i zhvillimitPlani strategjik i zhvillimitPlani strategjik i zhvillimit

VIZIONI:VIZIONI:VIZIONI:VIZIONI:VIZIONI:

Komuna e Trebishtit në 2014 do të jetë një njësiadministrative e qeverisur mirë, me rrugë tërregulluara dhe me rrugën nacionale Peshkopi -Librazhd të asfaltuar, me rrjete ujësjellesash nëshumicën e territorit të saj, me kanale të zeza tërregulluara, me shkolla në kushte normale për mësim,me qendër shëndetësore dhe ambulanca në çdofshat ku ofrohet shërbim me cilësi. Trebishti do tëjetë një vend i bukur dhe për turizëm nga i cili do tëvijnë të ardhura për banorët e Trebishtit të cilët dojetojnë në mirëqenie nga ekonomia e tyre dhe nëfqinjësi të mirë e bashkëpunim me komunat dhebanorët e Maqedonisë fqinje.

ÇËSHTJET DHE SEKTÇËSHTJET DHE SEKTÇËSHTJET DHE SEKTÇËSHTJET DHE SEKTÇËSHTJET DHE SEKTORË KYÇE:ORË KYÇE:ORË KYÇE:ORË KYÇE:ORË KYÇE:- Zhvillimi ekonomik, fokusuar në

zhvillimin e Blegtorisë, Bujqësisë dheTurizmit

- Përmirësimi i infrastrukturës dheshërbimeve publike bazë përkomunitetin

- Zhvillimi social, me arsimin, kulturën,dhe shëndetësinë.

- Sigurimi i një qeverisje të mirë lokale.

OBJEKTIVOBJEKTIVOBJEKTIVOBJEKTIVOBJEKTIVAAAAATTTTT:::::

1. Sigurimi i zhvillimit ekonomik lokalpërmes zhvillimit të blegtorisë,bujqësisë dhe Turizmit lokal.

2. Përmirësimi i cilësisë së shërbimevePublike për komunitetin e Trebishtit, meujë, rrugë, kanalizime të zeza etj.

3. Sigurimi i një zhvillimi të kënaqshëmsocial, me kushte të mira për arsimin,shëndetësinë, kulturën etj.

4. Sigurimi i qeverisjes së mirë lokale,transparente dhe në shërbim tëkomunitetit.

STRASTRASTRASTRASTRATEGJIA SEKTTEGJIA SEKTTEGJIA SEKTTEGJIA SEKTTEGJIA SEKTORIALEORIALEORIALEORIALEORIALE

OBJEKTIVI 1:Përmirësimi dhe rehabilitimi i shërbimevepublike dhe infrastrukturës rrugore nëkomunën e Trebishtit për komunitetin dhepër krijimin e kushteve optimale përzhvillimin e Turizmit.

Masat:Përgatitja e projekteve teknike sipasstadardeveRehabilitimi dhe asfaltimi i rrugës nacionalePeshkopi - LibrazhdHapja e rrugës që lidh komunën me PikënKufitare të Maqëdonisë në Vernicë.Përmirësimi i infrastrukturës rrugore që lidhfshatrat me rrugën nacionaleShtimi dhe sigurimi i investimeve për Ujin epijshëm.Projekte dhe investime për sistemin e ujëravetë zeza për të disa nga fshatrat me të mëdhatë komunës.Përmirësimi i furnizimit me energji ipopullatës, duke investuar në kabinat dheburimet e tjera hidrikeShtimi i fondeve për mirëmbatjen einfrastrukturës

1 .1 .1 .1 .1 . INFRASTRUKTURA DHEINFRASTRUKTURA DHEINFRASTRUKTURA DHEINFRASTRUKTURA DHEINFRASTRUKTURA DHESHËRBIMET PUBLIKESHËRBIMET PUBLIKESHËRBIMET PUBLIKESHËRBIMET PUBLIKESHËRBIMET PUBLIKE

4.4.4.4.4. VVVVVizioni dhe strizioni dhe strizioni dhe strizioni dhe strizioni dhe straaaaatetetetetegjitë sektorialegjitë sektorialegjitë sektorialegjitë sektorialegjitë sektoriale

10 KOMUNA TREBISHT

OBJEKTIVI 2.1:Rritja në masën 15% i e prodhimeveBujqësore dhe Blegtorale BIO në komunëne Trebishtit.

Masat:Rritja e rendimentit të prodhimit të qumështite mishit, nëpërmjet përmirësimit racor tëgjedhit dhe të imtave.Shtimi i numrit të krerëve dhe matrikullimi igjithë krerëve të imta në komunëOfrimi i asistencës së nevojshme teknike nëkomunë, për të luftuar sëmundjen ebrucelozës dhe sëmundjeve të tjera.Nxitja e profilizimit të fermerëve dhembështetja institucionale nga komuna për tëpërfituar nga skema e subvencionit dheprojektet e tjera nga Ministria e Bujqësisë dhedonatorë të ndryshëm.Nxitja e përpunuesve të qumështit nëkomunë dhe mbështetja e tyre për të dale nëtreg me emrin e tyre, dhe ngritja e një baxhoje.Rritja e lobimit dhe promocionit përpozicionimin dhe mbrotjen e prodhimit lokalsi prodhime BIO.

OBJEKTIVI 2.2:Rritja e të ardhurave nëpërmjet menaxhimitefektiv të burimeve natyrore:

Masat:Kalimi në pronësi të komunës e pyjeve dhekullotave që janë në teritorin e komunësMbështetja e shoqatës së Pyjeve dhekullotave komunale për zbatimin e planit tëmenaxhimitNxitja e banorëve të komunës për mbledhjendhe grumbullimin e prodhimeve të dyta të pyllitsi bimë medicinale etj.Rregjistrimi dhe një plan menaxhimi i pasurivedhe pronave që kalojnë në pronësi tëkomunës,Shtimi investimeve në zonat e dëmtuara ngaErozioni.

OBJEKTIVI 2.3:Shtimi i përpjekjeve të institucionalizuarapër zhvillimin e Turizmit në Komunë.

Masat:Hartimi i një plani për zhvillimin e turizmit.Shtimi i përpjekjeve për promovimin e Turizmitnë TrebishtRritja e kapaciteteve dhe ndërgjegjësimit tëbanorëve të Trebishtit dhe biznesmenëve qëdo merren me TurizëmFutja e Turizmit si priorietet i kërkesave dhepunës së adminsitratës së komunës dheaktorëve të tjerë mbështetës.Rritja e bashkëpunimit me agjenci dheorganizata që merren me zhvillimin dhebiznesin turistik.Krijimi dhe investimi në modele pilote qëzhvillojnë TurizminNxjerrja e rregullave dhe politikave qëfavorizojnë turizmin nga organetvendimmarrëse të komunës.

2 .2 .2 .2 .2 . ZHVILLIMI EKZHVILLIMI EKZHVILLIMI EKZHVILLIMI EKZHVILLIMI EKONOMIK LONOMIK LONOMIK LONOMIK LONOMIK LOKALOKALOKALOKALOKAL

Zhvillimi ekonomik shihet në 3 aspekte kryesore:Zhvillimi i blegtorise dhe bujqësisëZhvillimi i TurizmitMenaxhimi i mirë i burimeve natyrore

11Plani strategjik i zhvillimitPlani strategjik i zhvillimitPlani strategjik i zhvillimitPlani strategjik i zhvillimitPlani strategjik i zhvillimit

4.3 ZHVILLIMI SOCIAL4.3 ZHVILLIMI SOCIAL4.3 ZHVILLIMI SOCIAL4.3 ZHVILLIMI SOCIAL4.3 ZHVILLIMI SOCIAL

ARSIMI

OBJEKTIVI:Rritja e cilësisë së shërbimit arsimor përkomunitetin e Trebishtit.

Masat:Rritja e investimeve për objektet arsimore,godina, mjete, etjShtimi i përpjekjeve për profesionalizimin emësuesve.Bashkëpunim i mirë me drejtorinë Arsimorepër zbatimin sa më të mirë të politikavearsimore në komunëNxitja e komunikimit me komunitetin për tëkontribuar në rritjen e cilësisë së shkollimit.

SHËNDETËSIA

OBJEKTIVI:Rritja e cilësisë së shërbimitshëndetësor.

Si do të arrihet:Rritja e investimeve për godinat dheinfrastrukturën shëndetësore në komunëOfrimi i shërbimit shëndetësor me cilësi dhenë kohë për çdo fshat të komunësRritja e fondeve dhe kujdesit të komunës përshërbimin në Qendrën shëndetësore tëkomunësPërmirësimi i kujdesit ndaj nënës dhefëmijëveNgritja e konsultoreve në ato fshatra qëmungojnëBashkëpunim i mirë me drejtuesit e shëndetitpublik në komunë dhe në rajon.

4. QEVERISJA E MIRË LOKALE:4. QEVERISJA E MIRË LOKALE:4. QEVERISJA E MIRË LOKALE:4. QEVERISJA E MIRË LOKALE:4. QEVERISJA E MIRË LOKALE:

OBJEKTIVI:Rritja e cilësisë së shërbimit ndajqytetarëve me aftësi profesionale, nëkohë duke menaxhuar me efiçencë dhetransparencë fondet publike.

Masat:Krijimi i kushteve të përshtshme me ambientedhe pajisje për stafin e komunës.Rritja e aftësive të punonjësve tëadministratës së komunës dhevendimmarrësve të këshillit të komunësnëpërmjet trajnimeve nga Njësia e Trajnimitnë Qark dhe Organizata të tjera.Rritja e pjesëmarrjes së komunitetit nëvendimmarrjeRritja e bashkëpunimit me të gjithë aktorëtmbështetës të qeverisjes në komunë.Rritja e bashkëpunimit me komunat fqinje tëMaqedonisëRritja e bashkëpunimit me strukturën e Qarkuttë Dibrës

12 KOMUNA TREBISHT

Grupet e punës të krijuara gjatë procesit të planitstrategjik identifikuan çështjet kritike që lidhen me

zhvillimin lokal. Anëtarët e grupit kryesor të planitstrategjik kanë bërë një pjesëmarrje aktive nëaktivitetet e grupeve të punës në përcaktimin e 29objekteve nga ku janë përcaktuar 10 projektet mëprioritare.

Projektet prioritare janë zgjedhur duke u bazuarnë shtatë kritere:

1. inpakti në planin operacional dheobjektivat strategjike

2. realizueshmëria3. shtrirja në kohë

5.5.5.5.5. Pr Pr Pr Pr Procesi i vocesi i vocesi i vocesi i vocesi i vendosjes së prioriteteendosjes së prioriteteendosjes së prioriteteendosjes së prioriteteendosjes së prioritetevvvvveeeee4. inpakti në investime e zhvillim dhe në

krijimin e vendeve të reja të punës5. pjesëmarrja e sektorit privat6. krahasueshmëria me objektivat dhe

projektet e tjera7. rëndësia specifike e projektit bazuar në

vlerësimin e grupeve të punës.Për kriteret 1-6, selektimi është bërë me pikë nga

1-4. Grupi i punës paraqiti dhe një kriter shtesë (1-3)për projektin që kontribuon më shumë në arritjen eqëllimit për çështjen kritike konkrete.

Lista e objekteve dhe aktiviteteve prioritaresipas Fushave:

Nr Projektet Fusha Përgjegjësit Kostoja Vlerësimi

1 Kanali Vadites Klenje. Bujqësi Komuna dhe BankaBotërore

15 000 000 20

2 Kanali vadites Bala-Mucin-Çelebi

Bujqësi Komuna dhe BB 13 000 000 20

3 Ujësjellësi i Klenjës Shërbime Komuna, donator dheBuxheti i Shtetit

10 000 000 19

4 Rikonstruksioni i ujësjellësitBala-Mucin-Çelebi

Shërbime Komuna me partner QeverinëQendrore dhe qarku

10 000 000 19

5 Kanalizimi i ujërave të zeza nëtë gjithë fshatrat

Shërbime Komuna me partner FZHSHdhe Qeveria Qendrore

40 000 000 18

6 Rikonstruksioni i shkollësKlenje-Celebi

Arsim Komuna dhe MinistriaArsimit

3 000 000 18

7 Asfaltimi i rrugës së pikëskufitare Vernice-qendërkomunë

Infastrukturë Komuna me partnereQeveria qendrore

12 000 000 17

8 Sistemimi i tregut të komunësshtrim me çakull, rethim etj

Ekonomi Komuna 6 000 000 17

9 Ndërtimi i thertore të tregu përgjithë komunen

Infrastrukturë Komuna me parnere Qarkudhe Ministria e Bujqësisë

6 000 000 16

10 Ndërtim i një baxhoje Industripërpunuese

Komuna, bisnesi,donatore

16

11 Ndërtimin e ambulancave nëfshatrat Vernicë, Gjinovec,Klenje

Shendetesi Komuna dhe OJF 15

12 Mbrotjen e të gjitha rrugëvedhe tokave të cilat rezikohennga Erozioni.

Mjedis Komuna dhe projekti ibankës Boterore

5 000 000 15

13 Ndërtimi i një pikëgrumbulluese për bujqësinë,me prodhime bujqësore,farëra, pesdicide etj

Bujqësi Komuna dhe Ministriae Bujqesise

N/A 14

N/A

4 000 000

14 Ndërtimi i katit të dytë tëshkollës në qendër të komunës

Arsim Komuna dhe Ministriae Arsimit

6 000 000 14

13Plani strategjik i zhvillimitPlani strategjik i zhvillimitPlani strategjik i zhvillimitPlani strategjik i zhvillimitPlani strategjik i zhvillimit

Nr Projektet Fusha Përgjegjësit Kostoja Vlerësimi

15 Qendër kulturore dhe komunitareme muze, takime etj.

Kulturë Komuna dhe donatorë 7 000 000 14

16 Blerja e një makinë ambulancëper shëndetësinë

Shëndetësi Komuna 2 000 000 13

17 Plani i zhvillimit të Turizmit Turizëm Komuna dhe SNV N/A 13

18 Guidë turistike për zonën Turizëm Komuna dhe SNV N/A 12

19 Ngritja e 5 haneve turistike Turizëm Komuna me donatore 5 000 000 12

20 Ndërtimi i një qendre skish neKlenjë

Turizëm Biznesi N/A 11

21 Rregullimi i zyrave të komunes 6 000 000

22 Blerja e kompjuterave dhepajsijeve të tjera për stafin ekomunes

N/A

23 Trajnimi i stafit N/A

24 Hartimi i një manuali për etikëndhe regulloren e administratës sëkomunës.

Qeverisje Komuna me OJF dheekspert

N/A 10

25 Ndërtim kopshtesh për fëmijë nëçdo fshat

Arsim Komuna dhe Ministriae Arsimit

8 000 000 9

26 Qender inertesh për rërën ebardhë

27 Shfrytëzimi i pasurive minerare tëManganit

N/A

28 Pyllëzimi i tokave të eraduaradhe shtrateve të lumejve

N/A

29 Pikë grumbullimi për mbeturinat N/A

Totali 166 000 000

Qeverisje Komuna 11

Qeverisje Komuna 10

Qeverisje Komuna dhe NJT meSNV

10

Burimeminerare

Biznesi 9

Mjedis Komuna dhe Projekti ibankës Botërore,Federata e Pyjeve

9

Mjedis Komuna 8

Shënim:1. Rruga Librazhd - Peshkopi që

është prioriteti kryesor ikomunës nuk është paraqiturnë listën e prioriteteve pasiështë pjesë e Rrugëvenacionale dhe pritet të asfaltohetme Fondet e Rrugeve Rurale siprioritet i Qarkut të Dibrës. Njëkosto e përafërt 50 milion EU

2. nuk janë futur në kosto investimetnë bisneset private të cilave nuku dihet kapaciteti dhe vlera eplotë.

Burimeminerare

Biznesi N/A 9

14 KOMUNA TREBISHT

Ky plan është i realizueshëm pasi mbeshtet mbiobjektiva reale dhe mbi gjendjen reale ekzistuese.

Ai bazohet mbi opinionet e të gjithë aktorëve potencialelokalë si dhe në modele të sukseshme të propozuarprej tyre. Gjithashtu në konsiderate janë marrë dheopinione të specialistëve. Objektivat e Mijëvjeçarit dheStrategjia Kombëtare e Zhvillimit.

Plani synon të realizojë çështjet kritike që lidhen me:zgjidhjen e problemeve emergjentenëpërmjet shtimit të investimeve nëpërmirësimin e infrastrukturës dhe tëshërbimeve bazë për komunitetin.Zhvilimin ekonomik lokal, nëpërmjet nxitjesdhe mbështetjes së fermerëve për rritjen eprodhimit të produkteve BIO dhe zhvillimin eTurizmit.Zhvillimin e Burimeve Njerëzore, që ka tëbëjë me shtimin e masave dhe kujdesit përarsimin, shëndetësinë, kulturën, dheqeverisjen e mirë të komunitetit.

Projektet: Projektet:Plani parashikon qënëpërmjet 29 projektevenë fushat e infrastru-kturës, shërbimeve,bujqësise, turizmit,burimeve natyrore, arsimit,shëndetësisë, dheqeverisjes së mirë tëarrihen qëllimet dheobjektivat e vëna. Ngakëto projekte 10 janëprojektet më prioritare tëcilat do të kërkohen tërealizohen në vitet e para.Fondet: Buxheti ikërkuar për realizimin ekëtyre projekteve ështëafërsisht 166 000 000 lekë.Për 10 projektet prioritarnevojitet një buxhet prej115 000 000 ky buxhet dotë gjendet nga të ardhuratlokale, grandet ngaqeveria qendrore dheinvestimet nga donatorë tëndryshëm dhe qeveriaqendrore.Aktorët zbatues: Kryetari ikomunës dhe administrata e tij, janë përgjegjësit kryesorepër zbatueshmërinë e planit. Ata do të hartojnë dheparaqesin projektet me profesionalizëm para këshillit tëkomunës në plan buxhetin vjetor, ku do të merret miratimi

për zbatimin e ketyre projekteve. Administrata dhe kryetarido të përpiqen të shtojnë të ardhurat dhe investimet ngadonatorë dhe grandet qeveritare për realizimin e këtyreprojekteve. Këshilli i komunës do të jetë vendimmarresi dhemonitoruesi per realizimin e tyre sipas kerkesave tekomunitetit dhe kuadrit ligjor.Aktoret mbështetës: Qeveria qendrore, me ministritëe linjës si Ministria e Rendit, Ministria e Arsimit, Ministriae Shëndetësisë, Ministria e Punëve Publike, Transportitdhe Komunikacionit, Ministria e Financave, Ministria eBujqësisë dhe Ministria e Mjedisit dhe me drejtoritërajonale do të jenë mbështetësit kryesorë financiarëme grande dhe me programet e tyre.Këshilli i Qarkut të Dibrës do të mbështesë nëpërmjetasistencës teknike, nxitjes së bashkëpunimitndërkomunal dhe ndërkufitar, politikave dhestrukturave rajonale zhvilluese dhe mbështetjesfinanciare me fonde të dhëna nga donatorë të huajdhe qeveritarë.Donatorët: FZHSH (Fondi i Zhvillimit Shqiptar) meinvestimet në infrastrukturë, Banka Botërore me

investimet dhe programetpër bujqësinë, pyjet dhesektorë të tjerë, SNV measistencën për bujqësinë,pyjet dhe turizmin,WorldVision meinvestimet në fushën earsimit, KE (Këshill i iEuropës) me ambasadate vendeve të tyre dhe meprogramet e veta nëfusha të ndryshmeekonomike dhe socialejanë donatorët e huaj mëtë rëndësishëm nga tëcilët do të priten investimedhe mbështetje përrealizimin e planit.Aktorët lokalë: OJFlokale, si ALPIN në fushëne Zhvillimit Rajonal dheRural, Federata e Pyjevenë fushën e mjedisit,Agritra-Vizion në fushënsociale dhe ekonomikeme fokus gratë rurale,janë organizatat më tëkonsoliduara që do tëndihmojnë në realiziminme profesionalizëm të

planit.Fermerët, biznesmenët vendas dhe të huaj, si dhekomuniteti në tërësi janë investuesit dhe përfituesitkryesorë për realizimin e planit strategjik.

6.6.6.6.6. R R R R Realizueshmëriaealizueshmëriaealizueshmëriaealizueshmëriaealizueshmëria