Upload
nguyen-thi-ngoc-anh
View
101
Download
9
Embed Size (px)
Citation preview
Truy cp website: http://lovebook.vn/ hoc gi ti s in thoi: 0466 860 849 c th s hu cun sch ny.
1 | LOVEBOOK.VN
Trch on cun Tuyn tp 90 thi th km li gii chi tit v bnh lun c i ng tc gi th khoa, gii
quc gia GSTT GROUP bin son do Lovebook.vn sn xut.
Thi gian thm thot thoi a, cun siu phm (ci tn do cc em hc sinh tng) cho i c gn 3 thng.
Trong 3 thng qua, chng ti nhn c rt nhiu nhng phn hi gp t cc em hc sinh v cc thy c khp c
nc:
Theo thy Nguyn Minh Tun - GV chuyn Ha - THPT Hng Vng - Ph Th [tc gi ca hn 20 u sch n thi i
hc ni ting v nhiu ti liu cha s trn mng): y thc s l mt cun sch n thi i hc cht nht, cng phu v
tm huyt nht m thy tng bit ti. Mt hc sinh n thi i hc m khng s hu cun ny th s thit thi rt nhiu
so vi cc bn.
Theo em L Nht Duy [THPT TP Cao Lnh ng Thp]: y l ln u tin em c c mt cun sch tm huyt
nh th ny. Tng li bnh ca anh ch GSTT GROUP rt cht v gn gi na. K t khi cm trn tay cun sch ny,
em cm thy t tin v yu mn ton hn nhiu.
Theo c L Th Bnh [Thc s Ton - Ha] - ging vin khoa Ton Tin ng dng- H Kin Trc H Ni: "Mt cun sch
ng cp v thit thc nht ti tng bit. Khng ch dng li nhng li gii kho khan m cun sch cn cho ta nhng
li t duy, nhng kinh nghim sng mu m h tri qua".
Theo Nguyn Vn Tin [cu hc sinh L Thi T - Bc Ninh, tn sinh vin Y H Ni 29/30]: Lovebook lun bit cch
to ra nhng n phm tht hu ch cho cc em hc sinh, c bit cun Ton. Nm va ri mnh ch tic l cha c cun
Ton, nu c th chc kt qu ca mnh s trn vn hn. Tuy nhin vi 2 cun Ha nm ngoi cng khin mnh t
c c m vo i hc Y H Ni".
Cun tp 2 gm 45 thi i hc c chn lc v tng hp t cc thi th trng chuyn trn c nc trong nm hc 2013 2014. Ngoi ra cun sch cn c khong gn 300 bi ton luyn thm sau mi bi tp in hnh cho cc em luyn.
Khng ch c th cun sch cn bao gm 9 bi phn tch v d on i hc 2014. Vi phn d on ny, cc em c th nm bt c tng quan cc chuyn trong thi chnh thc qua cc nm ca B Gio Dc v c nhng d on tng i chnh xc v dng bi trong thi nm nay, qua vic n tp s trng tm v hiu qu hn.
Cui sch cn c thm 2 chuyn cc cht do i ng tc gi vit na.
nm bt ton b ni dung b TUYN TP 90 THI TH ch trong thng cui, mi cc bn tham gi kha hc c bit ca trung tm VEDU: http://vedu.edu.vn/
NH SCH GIO DC LOVEBOOK
Web: lovebook.vn
Facebook: https://www.facebook.com/Lovebook.vn?bookmark_t=page
Gmail: [email protected]
ST: 0466.860.849. a ch: 101 Nguyn Ngc Ni, Thanh Xun, H Ni
Tuyn tp 90 thi th i hc km li gii chi tit v bnh lun mn Ton tp 2- LOVEBOOK.VN
LOVEBOOK.VN | 2
Phn I: THI + LI GII CHI TIT V BNH LUN S 01
I. PHN CHUNG CHO TT C CC TH SINH (7,0 im)
Cu 1 (2,0 im). Cho hm s 2x 1
yx 1
(1), c th (C).
1. Kho st s bin thin v v th (C) ca hm s (1).
2. Mt hnh ch nht MNPQ c cnh PQ nm trn ng thng : 3x y 11 = 0, hai im M, N thuc (C) v
di ng cho ca hnh ch nht bng 5 2 . Lp phng trnh ng thng MN.
Cu 2 (1,0 im). Gii phng trnh 2sin xsin2x 11cos x cot x
2cot x 3sin2x
(x ).
Cu 3 (1,0 im). Gii phng trnh 1 1
x x ln x 14x 4x
(x ).
Cu 4 (1,0 im). Tnh tch phn I =
x5
x2
e 3x 2 x 1dx
e x 1 x 1
.
Cu 5 (1,0 im). Cho khi t din ABCD c AC = AD = 3 2 , BC = BD = 3, khong cch t nh B n mt phng
(ACD) bng 3 , th tch ca khi t din ABCD l 15 . Tnh gc gia hai mt phng (ACD) v (BCD).
Cu 6 (1,0 im). Tm m phng trnh sau c 3 nghim thc phn bit:
3 x 1 1 x 3 x 1 x 3 m 3 x 1 .
II. PHN RING (3,0 im). Th sinh ch c lm mt trong hai phn (phn A hoc phn B)
A. Theo Chng trnh Chun
Cu 7.a (1,0 im). Trong mt phng vi h trc ta Oxy, cho ng thng d: x + y 2 = 0 v im M(3; 0).
ng thng qua M ct ng thng d ti A. Gi H l hnh chiu vung gc ca A ln Ox. Vit phng trnh
ng thng , bit khong cch t H n bng 2
5.
Cu 8.a (1,0 im). Trong khng gian vi h trc ta Oxyz, cho cc im A(2; 0; 0), B(0; 4; 0), C(0; 0; 3) v D(1;
2; 3). Vit phng trnh mt phng (P) cha AD sao cho tng khong cch t B v C n (P) l ln nht.
Cu 9.a (1,0 im). Gi z1, z2 ln lt l hai nghim ca phng trnh 2z 1 3i z 2 2i 0 v tha mn 1 2z z
. Tm gi tr ca biu thc 2 21 1
1 2A z 1 z
.
B. Theo chng trnh Nng cao
Cu 7.b (1,0 im). Trong mt phng vi h trc ta Oxy, cho hnh thang OABC (OA // BC) c din tch bng 6,
nh A(1; 2), nh B thuc ng thng d1: x + y + 1 = 0 v nh C thuc ng thng d2: 3x + y + 2 = 0. Tm
ta cc nh B, C.
Cu 8.b (1,0 im). Trong khng gian vi h trc ta Oxyz, cho tam gic ABC c C(3; 2; 3), ng cao qua A v
ng phn gic trong gc B ca tam gic ABC ln lt c phng trnh l 1x 2 y 3 z 3
d :1 1 2
v
2
x 1 y 4 z 3d :
1 2 1
. Lp phng trnh ng thng BC v tnh din tch ca tam gic ABC.
Cu 9.b (1,0 im). Gii h phng trnh 2 2
2z w zw 7
z w 2w 2
z,w .
Truy cp website: http://lovebook.vn/ hoc gi ti s in thoi: 0466 860 849 c th s hu cun sch ny.
3 | LOVEBOOK.VN
LI GII CHI TIT V BNH LUN
Cu 1.
1.
Tp xc nh: = \ {1}.
S bin thin:
S bin thin:
2
3y 0
x 1
vi mi x .
Hm s nghch bin trn cc khong (; 1) v (1; +).
Gii hn, tim cn:x xlim y lim y 2
; x 1lim y
;
x 1lim y
.
th hm s nhn ng thng x = 1 lm tim cn ng v nhn ng thng y = 2 lm tim cn ngang.
Bng bin thin:
th:
th (C) ca hm s ct trc tung ti im (0; 1), ct trc honh
ti im 1
;02
. ng thi (C) nhn giao im ca hai ng
tim cn l I(1; 2) l trc i xng.
2.
nh hng: u tin vi d kin MNPQ l hnh ch nht th ta khai
thc ngay c tnh cht song song, l MN // PQ. Lc ny ta s
c ngay dng ca phng trnh ng thng MN l
3x y + m = 0, vi m 11, tng ng vi MN: y = 3x + m. Nh
vy honh M v N chnh l nghim ca phng trnh giao im
ca ng thng vi th (C) dng c phng trnh
honh v dng nh l Vit biu din c tng v tch xM
+
xN; x
Mx
N theo bin m.
Tip theo, vi hai ng thng song song th ta lun xc nh c khong cch gia hai ng thng , bi
khong cch gia hai ng thng song song chnh bng khong cch ca mt im bt k trn ng thng ny
n ng thng kia. Trn th ta lun ly c mt im K c ta xc nh dng khong cch s tnh c
khong cch t K n MN di cnh PN = d(K, MN) (theo mt n m).
Vy d kin cui cng l d kin ng cho. V ta c tng v tch xM
+ xN, x
Mx
N theo bin m nn vic tnh di
MN theo m l iu d dng. Ngoi ra, dng nh l Pytago ta s c ngay: MN2 + NP2 = PM2 = 2
5 2 , t y gii
phng trnh n m duy nht tm m MN.
Theo nh hng kh r rng trn ta c li gii:
Bi gii:
Do MNPQ l hnh ch nht nn MN // PQ ng thng MN c dng 3x y + m = 0 y = 3x + m.
x O
1
2
y
I
M
N
P
Q
5 2
K
x + 1
y
+
2 2
y
Tuyn tp 90 thi th i hc km li gii chi tit v bnh lun mn Ton tp 2- LOVEBOOK.VN
LOVEBOOK.VN | 4
Phng trnh honh giao im ca ng thng MN v (C) l:
2x 1
3x m 2x 1 x 1 3x mx 1
(d thy x = 1 khng tha mn) 23x m 5 x m 1 0 (*).
(*) c bit thc = 2 2m 5 4.3 m 1 m 2m 37 0 vi mi x (*) lun c hai nghim phn bit
x1, x
2. Theo nh l Vit:
1 2
1 2
5 mx x
3
m 1x x
3
Khng mt tnh tng qut, gi s M(x1; 3x
1 + m) v N(x
2; 3x
2 + m) th
MN2 = 10(x
1 x
2)
2 = 10
2
1 2 1 2x x 4x x
= 10
25 m m 1
4.3 3
= 210 m 2m 379
.
K(0; 11) d(K, MN) =
22
3.0 11 m
3 1
= m 11
10
NP2 = d2(K, MN) =
2
m 11
10
.
p dng nh l Pytago, ta c: MN2 + NP2 = PM2
2
22
m 1m 1110
m 2m 37 5 2 2899 10 m
109
i chiu iu kin m 11, ta c hai gi tr cn tm ca m l m = 1 v m = 289
109
.
Cu 2.
nh hng: Khi nh gi qua phng trnh ny th ta thy rng n cng khng phc tp qu, ch cha hm sin,
cos v cot dng thun (n gin). Nhm trong u nhn t th thy cotx = cos x
sin x; sin2x = 2sinxcosx th thy
ngay c t v mu u xut hin nhn t l cosx.
Tip tc nhp thm t sau khi rt gn cosx t v mu th c:
12sin x.2sin x 11
sin x 21
3.2sinxsin x
, vng, v n y
th phng trnh cng l bn cht ca n: y thc cht l phng trnh mt n t = sinx.
Bi gii:
iu kin:
00
xx
x
2
0 1x
x1
x 6 x 0x 3 0 6x
x 0
sincos sincot
sincos
sinsin
sin
sin (*).
Phng trnh cho tng ng vi:
cos x 12sin x.2sin xcos x 11cos x 2sin x.2sin x 11
sin x sin x2 2cos x 1
3.2sinxcos x 3.2sinxsin x sin x
(do cosx 0).
2 3 21 14sin x 11 2 6sin x 4sin x 12sin x 11sin x 3 0sin x sin x
Truy cp website: http://lovebook.vn/ hoc gi ti s in thoi: 0466 860 849 c th s hu cun sch ny.
5 | LOVEBOOK.VN
2sin x 1 2sin x 3 sin x 1 0
x k2
x k2
6
5
21
x2
x
x k2
1
6
sin
sin
(k ).
Th li (*), ta c phng trnh c hai h nghim l x =
6 + k2 v x =
5
6 + k2 (k ).
Cu 3.
nh hng: u tin, iu kin x > 0 l khng th thiu.
Nhn thy phng trnh c cha hm hu t v c hm logarit (hai hm khc tnh cht) nn ta ngh ngay n
phng php hm s trong u.
nh hng u tin gip ta pht trin hng gii cho bi ton: Chng ta nn dng hm s theo kiu tnh n iu
hay l nn dng hm s theo kiu hm g(f(x)) = g(h(x)), vi g l hm n iu?
Nu trin khai theo hng th nht: vic o hm trnh phc tp, chng ta s nn chia hai v cho x. Bi v ta
ly o hm ca 1
x.ln x4x
th s phc tp hn so vi vic ly o hm ca ln
1x
4x
.
Nh vy chia hai v cho x ta c: 2 2
1 1 1 1 1 11 ln x 1 ln x 0
4x x x 4x4x 4x
(*).
Th ly o hm ca v tri ta c:
3 2
3
2
3 2 2
11
1 1 4x1
2x 1 4x
2x x
6x 1
2x 1 4x4x
x
.
Vy vic dng hm n iu ca chng ta tiu tan khi m o hm khng dng hoc khng m vi
x > 0. Nhng nh th cng ng vi nn nh , khi o hm c nghim (v ch c mt nghim p) th ta c th
v c bng bin thin ca hm s, v bit u n s c nghim p cho chng ta nhn xt!
Tht vy, th lp bng bin thin th thy ngay VT(*) 0. Du ng thc xy ra khi x = 1
2 (chnh l nghim ca
o hm lun!).
Nu trin khai theo hng dng hm s. Cch ny s thng c cc bn ngi (ni ng hn l li) o
hm dng!
Khi gp phng trnh dng: A(x)
A(x) ln B(x)B(x)
(vi A, B dng) th ta bin i mt cht phng trnh s
thnh: A(x) ln A(x) B(x) ln B(x) , phng trnh ny c dng hm ng bin l f(t) = t + lnt, l hm ng
bin trn (0; +).
Vy khi gp phng trnh ny th ta thy trong logarit c th phn tch c thnh nhn t, ng thi mun a
phng trnh v c dng trn th u tin mnh phi chia hai v cho x . Ta thu c phng trnh:
2
2 2 2 2
11
1 1 1 1 1 1 1 1 14x1 ln x 0 1 ln 1 ln 1 ln
x 4x 1 x x x4x 4x 4x 4xx
.
n y th dng hm s xut hin v vic cn li ca chng ta cng khng qu kh na!
Bi gii:
Cch 1.
iu kin x > 0. Phng trnh cho tng ng vi:
Tuyn tp 90 thi th i hc km li gii chi tit v bnh lun mn Ton tp 2- LOVEBOOK.VN
LOVEBOOK.VN | 6
2 2 2
1 1 1 1 1 11 ln x 1 ln x 1
4x x x4x 4x 4x
2 2 2 2
1 1 1 1 1 1 11 ln 1 ln x 1 ln 1 ln
x x x4x 4x 4x 4x
(*).
Xt hm s f(t) = t + lnt trn (0; +). Ta c: 1
f (t) 1 0t
vi mi t > 0 f(t) ng bin trn (0; +).
Mt khc (*) c dng 2
1 1f 1 f
x4x
(vi
2
11 0
4x v
10
x )
2
2
1 1 1 11 1 0 x
x 2x 24x
.
Vy nghim ca phng trnh l x = 1
2.
Cch 2.
iu kin x > 0. Chia hai v ca phng trnh cho x ta c:
2 2
1 1 1 1 1 11 ln x 1 ln x 0
4x x x 4x4x 4x
.
Xt hm s f(x) = 2
1 1 11 ln x
x 4x4x
trn (0; +).
Ta c:
2
3
3 2
3 22
11
1 1 4x1
2x 1 4x
2x
6x 1f (x)
x x4x
2x 1 4x
;
1f (x) 0 x
2 (do x > 0).
Lp bng bin thin cho ta f(x) 0 vi mi x > 0. Ta c f(x) = 0 x = 1
2.
Vy nghim ca phng trnh l x = 1
2.
Bi tp cng c:
Gii phng trnh: x x1969
2014 x ln 19692014
(p s: x = 0).
Cu 4.
nh hng: Nhn thy tch phn c cha c hm v t, hu t v c hm m (cc hm khc tnh cht) nn ta ngh
n phng php tch phn tng phn, hoc tc dng I = b b
a a
g(x)f(x)
g(x) lm d dng hn. Nhng vi bi ton
th cch dng tch phn tng phn gn nh v hiu. Vy nn ta suy ngh n hng th hai l tch I thnh dng
nh trn. Mt iu gi cho chng ta thc hin theo phng n th hai na l t s c phn ging vi mu s
(phi ni l rt ging), nn vic rt gn bt i l iu ng nhin:
x x
x x
e 3x 2 x 1 e 2x 11
e x 1 x 1 e x 1 x 1
.
Nh vy s 1 tch ra th d dng ly nguyn hm, cn lng
x
x
e 2x 1
e x 1 x 1
th vn cha c dng
g(x)
g(x). Vy
phi lm sao? Khng l li b cuc gia chng? ng lo, khi cha gp dng ny th mun xut hin dng g(x)
g(x) th
nhiu lc ta phi cng chia c t c mu cho mt lng no (v thng th lng ny l lng tng ng,
Truy cp website: http://lovebook.vn/ hoc gi ti s in thoi: 0466 860 849 c th s hu cun sch ny.
7 | LOVEBOOK.VN
hoc l nhn t mu s hoc t s), hoc c lc l nhn c t v mu vi mt lng no xut hin c
dng . Th xem nh!
Vi cc din nh th ny th ta s c hai hng:
+ Hng 1: Chia hai v cho ex ta c:
x
2x 1
x 1x 1
e
cng cha thy xut hin dng g(x)
g(x).
+ Hng 2: Chia hai v cho x 1 ta c:
x
x
e 2x 1
x 1
e x 1 1
. Th ly o hm mu
xx e 2x 1e x 1x 1
(chnh
bng t s), thnh cng!
Bi gii:
Ta c:
x5 5
x2 2
e 2x 1I dx dx
e x 1 x 1
.
+) 5
5
1 22
I dx x 5 2 3 .
+)
x
x5 5 55
x2 2x x 2
2 2
e 2x 1
e x 1 1 2e 12 x 1I 2 dx 2 dx 2ln e x 1 1 2lne 1e x 1 1 e x 1 1
'
.
Vy 5
1 2 2
2e 1I I I 3 ln
e 1
.
Cu 5.
nh hng: T din ABCD ta bit c di 4 cnh, v li c iu c bit l A v B u cch u hai im C,
D (AC = AD, BC = BD) A, B nm trn mt phng trung trc ca cnh CD. V mt phng trung trc ny chnh l
mt phng i qua A, B v trung im M ca CD gc gia hai mt phng (ACD) v (BCD) chnh bng AMB hoc
bng 0180 AMB (ty vo ln gc AMB l nh hn 900 hay ln hn 900). ng thi bi ra cn cho thm khong cch gia mt nh n mt phng i din v cho thm c th tch khi t
din d dng tnh c din tch mt y l ACD tnh c di CD (do ACD bit di 2 cnh)
BCD hon ton xc nh cc thng s v 3 cnh tnh c BM (l ng cao BCD).
Ngoi ra nhn thy c khong cch t B n (ACD) nn sin
(ACD) (BCD), = d B (ACD)
BM
, t xc nh c gc
gia hai mt phng (ACD) (BCD), .
Bi gii:
Theo bi ra: d(B, (ACD)) = 3 ; VABCD
= 15 (vtt).
Ta c: SACD
=
ABCD3V
d B (ACD), =
3 15
3 = 3 5 (vdt).
Mt khc: SACD
= 1
2AC.AD.sin CAD
H
A
B
C
D
M
Tuyn tp 90 thi th i hc km li gii chi tit v bnh lun mn Ton tp 2- LOVEBOOK.VN
LOVEBOOK.VN | 8
sin CAD = DAC2S
AC.AD =
2.3 5
3 2.3 2 =
5
3.
cos CAD = 21 sin CAD = 2
3.
Gi M l trung im ca CD th do ACD cn ti A v BCD cn
ti B nn BM CD v AM CD (ABM) (ACD). Gi H l
hnh chiu ca B ln (ACD) th ta c H thuc ng thng AM,
ng thi di BH = d(B, (ACD)) = 3 . Ta c gc gia mt
phng (BCD) v (ACD) chnh bng BMH < 900.
+) Trng hp 1:
cos CAD = 2
3 CD = 2 2AC AD 2AC.ADcosCAD = 2 3
BM =
22
2 2CD 2 3BC 3 62 2
.
sin BMH = BH
BM =
3
6 BMH = 450.
+) Trng hp 2:
cos CAD = 2
3
. Tng t ta tnh c CD = 2 15 > BC + BD, khng tha mn bt ng thc tam gic loi.
Vy gc gia hai mt phng (BCD) v (ACD) l 450.
Lu : C th xy ra hai trng hp v v tr im H nh 2 hnh v trn, nhng d th no i na th gc gia hai
mt phng (BCD) v (ACD) vn bng 450.
Cu 6:
nh hng: tng v nhng bi tm m phng trnh c nghim l khng xa l g na tng ca chng
ta l c lp m thu c dng m = f(x), sau kho st f(x) kt lun cc gi tr ca m tha mn iu kin
bi.
Vi bi ny, mun c lp m mt cch nhanh chng th ta chia hai v cho 3 x 1 . Th nhng trc khi chia th
ta phi xt trng hp x = 2 ( m bo 3 x 1 0). Khi ta th x = 2 vo v tri th thy rng v tri cng bng 0 chc chn v tri c th phn tch c nhn t (x 2) nhn t (x 2) c th chia c cho
3 x 1 (v c hai u c nghim bng x = 2). Tht vy:
x 2 = 3 x 1 3 x 1 3 x 1 .
Vy nn ta chn cch thun li hn cho li gii l phn tch v tri cha nhn t 3 x 1 bi gii c ngn gn hn!
VT = 3 x 3 x 1 1 x x 2 3 x 3 x 1 1 x 1 3 x
3 x 1 3 x 1 x 1 3 x .
Nh vy chuyn v ta s thu c hai nhn t l 3 x 1 v 3 x 1 x 1 x 3 x m 3 .
H
A
B
C
D M
Truy cp website: http://lovebook.vn/ hoc gi ti s in thoi: 0466 860 849 c th s hu cun sch ny.
9 | LOVEBOOK.VN
Ci kh cn li l i x l nhn t th hai:
3 x 1 x 1 x 3 x m 3 0 m 1 x 3 x 1 x 3 x 3 (1).
X l phng trnh ny cng khng h kh, thng th ta s t 2t 1 x 3 x t 4 2 1 x 3 x
(1) gn nh c x l. Th nhng vi cc bn thun thc vic gii phng trnh ri th s chn cch
kho st v phi ca (1) lun khng mt thi gian bin lun theo n t na.
Bi gii:
iu kin x1 3 .
Phng trnh cho tng ng vi:
3 x 3 x 1 1 x 1 3 x 3 m 3 x 1
3 x 1 3 x 1 x 1 3 x 3 m 3 x 1
3 x 1 3 x 1 x 1 x 3 x m 3 0
x 2
m 1 x 3 x 1 x 3 x 3
(*)
Phng trnh cho c ba nghim phn bit khi v ch khi (*) c hai nghim phn bit khc 2.
Xt hm s f x 1 x 3 x 1 x 3 x 3 trn 1;3 .
Vi mi x 1;3 :
1 1 2x 2f (x) 0
2 1 x 2 3 x 2 1 x 3 x
.
f x 0 1 x 3 x 2x 2
1 x 3 x 1 x 3 x 1 x 3 x
2 7
1 x 3 x 1 x2
.
Bng bin thin:
7
Da vo bng bin thin, kt hp vi iu kin x 2 (v f(2) 2 2 3 ) ta c th kt lun c cc gi tr ca m
cn tm l 11
5;2
m
2 2 3 .
Cu 7.a.
nh hng: i qua im M nn c th vit c phng trnh ng thng dng tng qut:
a(x xM
) + b(y yM
) = 0.
f (x)
3 1 + 2 + 7
2
f(x)
11
2
5 1
x
+ 0
Tuyn tp 90 thi th i hc km li gii chi tit v bnh lun mn Ton tp 2- LOVEBOOK.VN
LOVEBOOK.VN | 10
dng sn hai n a, b. Tip tc tm ta im A theo hai n a, b sau chiu A ln Ox c ta im
H v bc cui cng l dng d kin khong cch tm t s a
b phng trnh .
Bi gii:
+) i qua im M(3; 0) nn c phng trnh l:
a(x 3) + b(y 0) = 0 : ax + by 3a = 0 (iu kin a2 + b2 0).
+) Ta A l nghim ca h:
3a 2bxy 2 x y 2 xx y 2 0 a b
ax b 2 x 3a 0 a b x 3a 2bax by 3a 0 3a 2by 2
a b
(iu kin a b).
+) Hnh chiu H ca A ln Ox s c ta l H(xA; 0) H
3a 2b0
a b
; .
+) d(H, ) = 2
22 2 2 2 2 2
2 2
3a 2ba. b.0 3a
a b 2 ab 4a b 5a b 4 a b a b
a b 55a b
2 22 2
a 2b
a 2b 2a b 2a ab 2b 0 b 2a
2a ab 2b 0
Nu a = 2b chn b = 1 a = 2 (tha mn) : 2x + y 6 = 0.
Nu b = 2a chn a = 1 b = 2 (tha mn) : x + 2y 3 = 0.
Vi a b th 22 2 2 21 32a ab 2b a b a b 0
2 2 .
Vy c hai phng trnh ng thng tha mn l 1: 2x + y 6 = 0 v
2: x + 2y 3 = 0.
Cu 8.a.
nh hng: Mt phng (P) i qua hai im c nh A, D bit ta nn c th dng phng php chm mt
phng mt cch gin tip, bng cch gi phng trnh mt phng (P) dng tng qut (s ch c hai n). Vic x
l tng khong cch cc i ta s dng bt ng thc n gin nh Cauchy hay Bunhiacpxki (p dng vi
cc bn kh, gii), hoc cc bn khng quen dng cc bt ng thc th c th dng xt hm s.
Bi gii:
+) Gi s phng trnh (P) l: ax + by + cz + d = 0 (iu kin 2 2 2a b c 0 ).
im A(2; 0; 0) (P) 2a + d = 0 d = 2a.
im D(1; 2; 3) (P) a 2b + 3c + d = 0 c = 2b a d
3
=
2b a
3
.
(P): ax + by + a 2b
3
z 2a = 0.
(hng x l trn chnh l hng x l theo phng php chm mt phng mt cch gin tip).
+) Tng khong cch t B v C n mt phng (P) l:
h = d(B, (P)) + d(C, (P)) = 2 2 2
2 2 2 2 2 2
a 2b3. 2a
4b 2a 3 2b a3
a 2b a 2b a 2ba b a b a b
2 2 2
.
p dng bt ng thc Bunhiacpxki ta c:
Truy cp website: http://lovebook.vn/ hoc gi ti s in thoi: 0466 860 849 c th s hu cun sch ny.
11 | LOVEBOOK.VN
h =
2
2 2 2 2 2
2
9. 2b a 9. a 2b 9 a 2b6
3a 2ba 2b
2a 2b 22
a 2b2 2 1 . a b
2
.
ng thc xy ra
a 2ba b 2 a b2 2 1
chn a = 3 b = 3 (P): 3x 3y z 6 = 0.
Nhn xt: Mu cht ca bi ton ny l dng bt ng thc nh th no cho hp l. lm c iu th ta
ch ch n vic dng bt ng thc cho mu s cho hp l.
K thut chn im ri s c cp y .
Ta dng bt ng thc: 2
2 2 2 2 2 a 2 a 1xa ybb
x y 1 a b b x a y 1 b2 2 2
, trong x, y
l cc hng s chng ta tm s dng bt ng thc cho hp l.
ng thc xy ra
a 2ba b a 2b2 x 2y 2x y 1 x 2y
(1).
Mun 1
x a y 1 b2
rt gn c cho t s th ta phi c
1y 1 2 x
2
(2).
Gii h (1), (2) ta c x = 2; y = 2. n y th vic p bt ng thc Bunhiacpxki l iu d dng .
Lu : Vi bi ton ny th cch s dng i s l ti u nht. Vic s dng phng php hnh hc s rt phc tp
trong vic bin lun, dn n ng nhn kt qu bi lm sai.
Cu 9.a.
y l mt bi ton hon ton c bn, ch yu cu bn nm c cch gii phng trnh bc 2 trong tp s phc
l c. Nhng li khuyn cho cc bn l khi tm c nghim ca phng trnh ri th chng di g li trnh by
theo cc bc gii phng trnh mnh lm trong nhp vo giy thi c! Hy dng cch phn tch nhn t trong
bi lm, ta ch cn dng cc du tng ng ch khng cn vit cu ch g nhiu nh .
Bi gii:
Phng trnh cho tng ng vi:
2z 2i
z 2i 1 i z 2i 1 i 0 z 2i z i 1 0z i 1
.
Do 1 2
z z nn ta c z1 = 2i v z
2 = i + 1.
Ta c: 2 2 22 21 1 21 1 i 1 3
A 2i 1 i 1 i 12i i 2 2 2
.
Cu 7.b.
nh hng: Do ta ca A v O bit nn phng trnh ng thng OA l hon ton xc nh dng ca
phng trnh ng thng BC (ch cha mt n cn tm l m). Vy hon ton c th xc nh c ta im B
v C theo mt n m, da vo h phng trnh giao im ca ng thng BC vi ng thng d1 (tm c B); h
phng trnh giao im ca ng thng BC vi ng thng d2 (xc nh c C).
Cui cng ta khai thc d kin din tch: S = 1
OA BC d O BC2
. , y s l phng trnh c mt n duy nht
l m tm m ta B, C.
Bi gii:
Tuyn tp 90 thi th i hc km li gii chi tit v bnh lun mn Ton tp 2- LOVEBOOK.VN
LOVEBOOK.VN | 12
+) Phng trnh OA: x 0 y 0
2x y 0.1 0 2 0
OA // BC phng trnh ng thng BC c dng: 2x + y + m = 0 (vi m 0).
+) Ta B l nghim ca h: x y 1 0 x 1 m
2x y m 0 y m 2
B(1 m; m 2).
+) Ta C l nghim ca h: 3x y 2 0 x m 2
2x y m 0 y 4 3m
C(m 2; 4 3m).
+) Din tch hnh thang OABC l: S = 1
2(OA + BC).d(O, BC)
2 2 2 22 2
m1( 1) 2 (2m 3) (4m 6) . 6
2 2 1
2m 3 1 m 12 (*).
Phng n ti u nht gii phng trnh ny s l ph du gi tr tuyt i!
Nu m < 0 th (*) thnh: (3 2m + 1).(m) = 12 m2 2m 6 = 0 m = 1 7 .
Kim tra iu kin ta ch ly nghim m = 1 7 B 7 1 7 ; v C 1 7 1 3 7 ; .
Nu 0 < m < 3
2 th (*) thnh: (3 2m + 1).m = 12 m2 2m + 6 = 0, v nghim.
Nu m 3
2 th (*) thnh: (2m 3 + 1).m = 12 m2 m 6 = 0 m = 3 hoc m = 2.
Kim tra iu kin ta ch ly nghim m = 3 B(2; 1) v C(1; 5).
Vy c hai cp im B, C tha mn bi nh trn.
Cu 8.b.
Ta x l bi ton ny ging nh x l mt bi ton hnh hc phng, v phng php th khng c g mi khi gp
ng cao (tn dng yu t vung gc) v ng phn gic (tn dng phng php ly i xng).
Bi gii:
+) d1, d
2 c vct ch phng ln lt l
1u = (1; 1; 2) v
2u = (1; 2; 1).
+) B d2:
x 1 t
y 4 2t
z 3 t
B(1 + t; 4 2t; 3 + t) CB = (t 2; 2 2t; t).
d1 l ng cao k t A nn
1u .CB 0 (t 2) + (2 2t) + (2).t = 0 t = 0 B(1; 4; 3).
BC i qua C v nhn vct 3
1u BC
2 = (1; 1; 0) lm vct ch phng
phng trnh ng thng BC l
x 3 t
y 2 t
z 3
(t ).
+) Gi H(a; b; c) th trung im ca CH thuc d2, ng thi
2CH u nn ta H l nghim ca h:
a 3 b 2 c 3a 11 4 3
2 2 2b 2
1 2 1c 51 a 3 2 b 2 1 c 3 0
. . .
H(1; 2; 5).
+) Thy rng H d2 A H A(1; 2; 5) v ABC vung ti A.
Truy cp website: http://lovebook.vn/ hoc gi ti s in thoi: 0466 860 849 c th s hu cun sch ny.
13 | LOVEBOOK.VN
Din tch tam gic ABC l: S = 1
2AB.AC =
1.2 2.2 2
2 = 4 (vdt).
Nhn xt: Bi ton ny s l vt tm thi i hc nu im H tm c khng thuc ng thng d2. Bi nu vy
th sau khi tm c im H, ta s phi i vit phng trnh AB, ri tm ta A dng cng thc din tch
tnh din tch tam gic th bi lm tr nn qu di, khng ph hp vi mt bi thi i hc (nht l cu n im
nh ta khng gian). Vy nn trong qu trnh lm bi, cc bn hy ch n s c bit ca bi, ch ng
di g m c i theo li mn phng php m ta s dng lu nay trong khi gii ton.
Nu gp mt bi tng t th ny th khi tm c ta H, nu thy H d2 th khi dng cng thc tnh din tch,
ta dng S = 1
2AB.CH nh! ng nn dng cng thc S =
1
2BC.d(A, BC) trong trng hp ny v lm nh vy s
phc tp tnh ton hn ch dng cng thc tnh khong cch t mt im n mt ng thng cho trc!
Cu 9.b.
Phng trnh th nht ca h tng ng: w 7
z 2 w w 7 z2 w
(d thy w = 2 khng tha mn).
Th vo phng trnh th hai ca h ta c:
2
2 4 3 2 2 2w 7 w 2w 2 w 6w 15w 2w 57 0 w 7w 19 w w+3 02 w
2
2
2 2
7 3i 3 5 3i 3w z
2 2
7 27 7 3i 3 7 3i 3 5 3i 3w w w zw 7w 19 0 2 4 2 2 2 2
w w 3 0 1 11 1 i 11 3 i 111 11 w w zw2 2 2 22 4
1 i 11 3 i 11w z
2 2
Vy h phng trnh cho c 4 nghim:
(z; w) = 5 3i 3 7 3i 3 5 3i 3 7 3i 3 3 i 11 1 i 11 3 i 11 1 i 11
2 2 2 2 2 2 2 2
; , ; , ; , ; .
Nhn xt: Vic bin i phng trnh bc 4 c nghim thc th khng qu kh khn, c th dng my tnh nhm
nghim v on nhn t chung. Th nhng vi phng trnh bc 4 nghim phc (v khng c nghim thc) th
vic dng my tnh nhm nghim ri on nhn t l khng th. Vy nn ta phi dng k thut gii phng
trnh bc 4 phn tch nhn t chung mt cch nhanh chng:
2
4 3 2 2 2w 6w 15w 2w 57 0 w 3w 6w 2w 57 .
By gi ta thm vo hai v mt lng l 2 22m. w 3w m ( v tri c mt bnh phng ng):
2
2 2 2w 3w+m 2m 6 w 2 1 3m w m 57 (*).
Mun v phi l mt bnh phng ng (hoc c th l lng m ca bnh phng ng: A2) th:
= 0 2 2 77 3 331 3m 2m 6 m 57 0 m 11 m4
.
V l do thm m nn chng ta chn m = 11. Thay m = 11 vo (*):
2 22 2 2 2w 3w+11 16w 64w 64 4w 8 w 7w 19 w w+3 0 .
Tuyn tp 90 thi th i hc km li gii chi tit v bnh lun mn Ton tp 2- LOVEBOOK.VN
LOVEBOOK.VN | 14
Bc ny ta ch cn lm ngoi nhp ri rinh vo bi lm nh .
Truy cp website: http://lovebook.vn/ hoc gi ti s in thoi: 0466 860 849 c th s hu cun sch ny.
15 | LOVEBOOK.VN
S 2
I. PHN CHUNG CHO TT C CC TH SINH (7,0 im)
Cu 1 (2,0 im). Cho hm s y = x 3
x 2
c th (C).
1. Kho st s bin thin v v th (C) ca hm s.
2. Tm cc gi tr thc ca m ng thng (d): y = x + m ct (C) ti hai im phn bit A, B nm hai pha
trc tung sao cho gc AOB nhn (O l gc ta ).
Cu 2 (1,0 im). Gii phng trnh cos2x + sin2x cosx (1 sinx)tanx = 0 (x ).
Cu 3 (1,0 im). Gii bt phng trnh
2
23
x 4x 9x 6
x 4x 3x 1 1
1
2
(x ).
Cu 4 (1,0 im). Tnh tch phn I =
2
3
sin2x cos x 1 2x cos x 1 ln xdx
sin x x ln x
.
Cu 5 (1,0 im). Cho hnh lng tr ng ABC.ABC c y ABC l tam gic cn ti C, cnh AB = 2a v
gc ABC = 300. Mt phng (CAB) to vi mt y (ABC) mt gc 600. Tnh th tch ca khi lng tr ABC.ABC
v tnh khong cch gia hai ng thng AB v CB theo a.
Cu 6 (1,0 im). Cho cc s thc a, b, c thuc on [0; 1]. Chng minh rng:
a b c
1 a 1 b 1 cb c 1
1c a 1 a b 1
.
II. PHN RING (3,0 im). Th sinh ch c lm mt trong hai phn (phn A hoc phn B)
A. Theo Chng trnh Chun
Cu 7.a (1,0 im). Trong mt phng vi h trc ta Oxy, cho hnh ch nht ABCD c nh A nm trn ng
thng : x y + 1 = 0. ng cho BD c phng trnh: 5x y 7 = 0. Xc nh ta cc nh hnh ch nht
cho, bit rng I(1; 4) l trung im ca CD v nh D c honh l mt s nguyn.
Cu 8.a (1,0 im). Trong khng gian vi h trc ta Oxyz, cho mt cu (S): 2 2 2x y z 2x 4y 4z 16 v
ng thng : x y z 5
1 1 4
. Vit phng trnh (P) cha ng thng v ct mt cu (S) theo mt ng trn
c bn knh bng 4.
Cu 9.a (1,0 im). Anh Thy v ch Hin cng chi Boom Online. V mun tng thm sc hp dn cho tr chi
cng nh s c gng ca mnh, ch Hin ngh ra mt tr c cc: nu ai thng trc 3 vn th thng trn v
ngi thua phi np cho ngi thng 3K. Bit rng s trn chi ti a l 5 vn, xc sut m ch Hin thng mi
trn l 0,4 v khng c trn ha. ng thi khi c ngi thng ng 3 vn ri th tr c cc dng li. Tnh xc
sut m ch Hin s ly c 3K t v thng cc ny?
B. Theo chng trnh Nng cao
Cu 7.b (1,0 im). Trong mt phng vi h trc ta Oxy, cho hnh vung ABCD. Gi M l trung im ca cnh
BC, N l im trn on CD sao cho CN = 2DN. Bit ng thng AN c phng trnh: 2x y 3 = 0 v im M c
ta M11
22
; . Tm ta im A.
Cu 8.b (1,0 im). Trong khng gian vi h trc ta Oxyz, cho bn im A(1; 2; 3), B(2; 3; 1), C(0; 1; 1) v
D(4; 3; 5). Lp phng trnh mt phng (P) bit (P) i qua hai im A, B, ng thi C v D cch u (P).
Cu 9.b (1,0 im). Tnh mun ca s phc z, bit rng 3z 12i z v z c phn thc dng.
HT
Tuyn tp 90 thi th i hc km li gii chi tit v bnh lun mn Ton tp 2- LOVEBOOK.VN
LOVEBOOK.VN | 16
LI GII CHI TIT V BNH LUN
Cu 1.
1.
Tp xc nh: = \ {2}.
S bin thin:
Chiu bin thin:
2
5y 0
x 2
vi mi x .
Hm s nghch bin trn cc khong (; 2) v (2; +).
Gii hn v tim cn: x xlim y lim y 1
; x 2lim y
; x 2lim y
= .
th hm s nhn ng thng y = 1 lm tim cn ngang v nhn ng thng x = 2 lm tim cn ng.
Bng bin thin:
th:
th (C) ca hm s ct trc tung ti 3
02
; , ct trc
honh ti im (3; 0). ng thi (C) nhn giao im ca
hai ng tim cn I(2; 1) lm tm i xng.
2.
nh hng: Chc chn l trong qu trnh x l bi ton th phi dng n phng trnh honh giao im ca
(C) vi (d). Thy phng trnh honh giao im c dng bc 2 nn vic dng nh l Vit l iu ng nhin!
Gi hai nghim ca phng trnh l x1, x
2 th theo bi ra, x
1 v x
2 phi tri du ac < 0.
Tip tc x l gc AOB nhn. rng AOB chnh l gc hp bi hai vct OA v OB , ng thi thy rng trong
qu trnh gii th ta cha s dng nh l Vit, vy nn ta cn ngh ra mt lin h i xng A, B p dng c
nh l Vit. R rng, AOB nhn cos AOB > 0 (1). Thm mt cht gia v vo hai v: nhn c hai v vi OA.OB
th (1) OA.OB > 0, y chnh l mt lin h i xng vi A, B gip ta s dng c nh l Vit!
Bi gii:
+) Phng trnh honh giao im ca (C) v (d):
x 3
x m x 2 x m x 3x 2
(d thy x = 2 khng l nghim)
2x m 1 x 2m 3 0 (*).
+) d ct (C) ti hai im phn bit A, B nm hai pha trc tung
(*) c hai nghim phn bit x1, x
2 tha mn x
1x
2 < 0
P = 2m + 3 < 0 m < 3
2
(**).
Lc ny theo nh l Vit ta c: 1 2
1 2
x x m 1
x x 2m 3
+) Khng mt tnh tng qut, gi s A(x1; x
1 + m) v B(x
2; x
2 + m).
x O
1
2
y
I
3 3
2
x + 2
y
+
1 1
y
Truy cp website: http://lovebook.vn/ hoc gi ti s in thoi: 0466 860 849 c th s hu cun sch ny.
17 | LOVEBOOK.VN
AOB nhn cos AOB > 0 21 2 1 2 1 2 1 2OA.OB 0 x x x m x m 0 2x x m x x m 0
22 2m 3 m m 1 m 0 3m 6 0 m 2 .
Kt hp vi (**) ta kt lun c cc gi tr m cn tm l m 3
22
; .
Cn nh: AOB nhn OA.OB 0 .
Cu 2.
Nhn xt: Phng trnh dng kh thun, ta bin i tanx = sin x
cos x v quy ng ln th c ngay dng phng
trnh quen thuc vi hng gii l phn tch nhn t chung:
cosx(cos2x + sin2x cosx) (1 sinx)sinx = 0 (*).
n y ta dng my tnh th nghim th thy rng (*) c cc nghim l 0;
4 ;
3
4 ;
2 (sau khi quy ng ta
mi th nghim, ch khng th nghim trc khi quy ng. Bi v nu th nghim trc khi quy ng th c th
lm mt i mt s nghim ca phng trnh, t lm mt i s nh gi khch quan hn v nhn t ca phng
trnh ).
nht l cp nghim i nhau (ta u tin xt trng hp i nhau hoc b nhau, hn km nhau
2 trc), ta
nhn xt:
4 l nghim ca phng trnh
1cos x 0
2
; cn
3
4 l nghim ca phng trnh
1cos x 0
2
. D on rng
1cosx
2
v
1cosx
2
u l nhn t ca phng trnh nhn t chung
ca phng trnh c th l 21 1 1 cos2x
cosx cosx cos x2 22 2
.
Vy ta i theo hng tch nhn t chung cos2x = cos2x sin2x.
(*) cos2x.cosx + 2sinx.cos2x cosx2 sinx + sin2x = 0
cos2x.cosx + sinx(2cos2x 1) (cosx2 sin2x) = 0.
n y th nhn t chung cos2x xut hin ri! Vic d on nhn t ca chng ta thnh cng m mn
Bi gii:
iu kin: x
2 + k (k ) (1).
Phng trnh cho tng ng vi:
cos2x + 2sinxcosx cosx (1 sinx).sinx
cos x = 0
cosx.cos2x + 2sinx.cos2x cos2x (1 sinx)sinx = 0
cos2x.cosx + sinx(2cos2x 1) (cos2x sin2x) = 0
cos2x.cosx + sinx.cos2x cos2x = 0
cos2x.(cosx + sinx 1) = 0
k2x k x2x 0 2 4 2
1x x 1 x x k2 x k2
4 22
cos
cos sincos
Kim tra li iu kin (1), ta kt lun c phng trnh c hai h nghim l x =
4 +
k
2 v x = k2 (k ).
Tuyn tp 90 thi th i hc km li gii chi tit v bnh lun mn Ton tp 2- LOVEBOOK.VN
LOVEBOOK.VN | 18
Cu 3.
nh hng: Cm gic u tin khi gp phi bt phng trnh ny chc l cng kh ngp . Cha vi ng th,
tm iu kin xc nh ca phng trnh nh .
Khng kh tm c iu kin xc nh ca phng trnh l x 0.
Bc tip theo l bc bin i phng trnh. Mt iu phi tha nhn l bt phng trnh ny kh hc, khi m
ngay trong bc quy ng cng rc ri (mun quy ng ng, phi chia hai trng hp l x > 0 v x < 0), trong
khi li khng nh gi c x nh vo bt phng trnh cho. Khng sao, Nng c m, ma c , cn
gii bt phng trnh iu kin phc tp c phng trnh lo! Tht vy, ta i gii phng trnh tng ng vi
bt phng trnh trn, sau dng bng xt du kt lun nghim ca bt phng trnh.
Bt phng trnh cho tng ng vi:
2 23
23
x 4x 9x 6 x 4x 3x 2 1 1
x 4x 3 1
0
x 2 1
.
Ta i tm nghim ca t s v mu s ca g(x) =
2 23
23
x 4x 9x 6 x 4x 3x 2 1 1
x 4x 3x 2 1 1
v lp bng xt du
ca g(x).
Nghim ca mu s: tm trong iu kin xc nh.
Nghim ca t s l nghim ca phng trnh:
2 23x 4x 9x 6 x 4x 3x 2 1 1 . Trc tin, xin c ph ci v l cc du ngoc phng trnh c d nhn hn:
33 2 3 24x 9x 6x 1 4x 3x 2x 1 (*).
n y chng ta c g? V tri l mt a thc bc ba. V phi l mt cn thc bc 3. Vy gii theo cch thng
thng l lp phng hai v s chng thu c kt qu tt p g. t n ph cng khng kh quan, bi nu t
th ch t c 3 3 2t 4x 3x 2x 1 m khng biu din c lng cn li theo bin t th cng khng n.
Dng nh vic b tc trong cc phng php khc cng vi hnh thc ca phng trnh (mt v bc 3, mt v
cha cn bc 3) gi v p ta i theo phng php dng hm s ny.
Ta s nhm tnh dng hm s bc ba, bng cch thm vo hai v mt lng ng bng lp phng ca v phi (*).
iu ny cng khng c g qu gng p, bi khi cng thm vo hai v mt lng l 3 24x 3x 2x 1 th bn v phi xut hin s hng c ly tha cao nht l 8x3 = (2x)3, l lp phng ca mt lng p.
(*) 33 2 3 2 3 28x 12x 8x 2 4x 3x 2x 1 4x 3x 2x 1 .
Vy hm s ta dng trong bi ton ny l f(t) = t3 + t (l hm ng bin) cn bin i v tri thnh dng (ax
+ b)3 + (ax + b). tm a, b th ta dng phng php h s bt nh:
33 2 3 3 2 2 2 38x 12x 8x 2 ax b ax b a x 3a bx 3ab a x b b
3
2
2
3
a 8
3a b 12 a 2
b 13ab a 8
b b 2
Vic cn li ca l trnh by ra giy na thi nh .
Bi gii:
iu kin: 2 23 x 4x 3x 2 1 1 x 4x 3x 2 0 x 0.
Truy cp website: http://lovebook.vn/ hoc gi ti s in thoi: 0466 860 849 c th s hu cun sch ny.
19 | LOVEBOOK.VN
Bt phng trnh cho tng ng vi:
2 23
23
x 4x 9x 6 x 4x 3x 2 1 1
x 4x 3 1
0
x 2 1
(**).
Ta xt du ca v phi bng cch tm nghim ca t s v mu s:
Nghim ca mu s: x = 0.
Nghim ca t s l nghim ca phng trnh:
2 23x 4x 9x 6 x 4x 3x 2 1 1 33 2 3 24x 9x 6x 1 4x 3x 2x 1
33 2 3 2 3 28x 12x 8x 2 4x 3x 2x 1 4x 3x 2x 1
3 33 2 3 22x 1 2x 1 4x 3x 2x 1 4x 3x 2x 1 (1).
Xt hm s f(t) = t3 + t trn . Ta c f (t) = 3t2 + 1 > 0 vi mi t f(t) ng bin trn .
Mt khc (1) c dng 3 33 2 3 2f 2x 1 f 4x 3x 2x 1 2x 1 4x 3x 2x 1
3 3 2 3 2 9 172x 1 4x 3x 2x 1 4x 9x 4x 0 x 0 x
8
.
Lp bng xt du ca v phi (**):
Da vo bng xt du, ta kt lun c tp nghim ca bt phng trnh l:
S = 9 17 9 17
0 08 8
; ; ; .
Bi tp cng c:
1. Gii phng trnh 32 22x x 1 2x 9x 1 11x 1 (p s x = 0 v x = 2).
2. Gii phng trnh 32 3 25x 4x 5x 3 5. 7x 2x 9x 6 (p s x = 1 v x = 8 178
).
3. Gii bt phng trnh 23 23 22x . 6x33x 35 5x 2x 4x 3 (p s
5 97x
12
7 1
9
).
Cu 4.
nh hng: Li mt tch phn bt nh na cha tng hp nhiu loi hm (hm hu t, hm logarit, hm lng
gic). Vi cn khng c g c bit v mu s cha hn hp nhiu hm, nn vic dng tch phn tng phn cng
khng c tc dng g. Tt nhin, nh hng u tin ca chng ta vn l a tch phn v dng: b b
a a
g(x)I f(x)
g(x)
. iu ny cng d nhn ra khi m t s c nhiu s hng tng ng vi mu s, vy nn ta s tch t s thnh
dng f(x).g(x) + g(x) ta s tch nhng du ngoc t s ra, sau tm s hng c cha xlnx v nhm li vi
s hng thch hp, c th l:
x 9 17
8
9 + 17
8 0
0 0 T s VP(**)
Mu s VP(**)
VP(**)
+ +
+
0 0 + + +
Tuyn tp 90 thi th i hc km li gii chi tit v bnh lun mn Ton tp 2- LOVEBOOK.VN
LOVEBOOK.VN | 20
T s = sin2x cos x 1 2cos x.x ln x ln x s hng cha xlnx l 2cosx.xlnx nhm c dng f(x).g(x)
(vi g(x) l mu s) th phi nhm (sin2x + 2cosx.xlnx) = 2cosx.(sinx + xlnx).
Lng cn li l (cosx + 1 + lnx) chnh bng o hm ca mu s.
Bi gii:
Ta c:
2
3
sin2x 2cos x.x ln x cos x 1 ln xdx
sin x xI
ln x
3
2
2sin xcos x 2cos x.x ln x sin x x ln xdx
sin x x ln x
3 33 3
2 22 2
sin x x ln xdx 2sin x ln sin x x ln x
sin x x los
n2c x
x
3 2 3 ln 1 ln ln ln2 2 2 3 3
Vy I = 3
2 3 ln 1 ln ln ln2 2 2 3 3
.
Thng tin thm : Dng ton ny tng c xut hin trong thi i hc Khi A nm 2010;
Khi A nm 2011 v trong c thi d b i hc Khi A nm 2012.
Cu 5.
nh hng:
+) Tnh th tch:
u tin phi xc nh c lng tr ng th c cnh bn
vung gc vi mt y CC (ABC).
xc nh c gc gia hai mt phng (ABC) v (CAB)
(c giao tuyn l AB) th ta cn dng mt mt phng vung
gc vi giao tuyn xc nh gc. Thy rng kh thun
li khi c mt cy cu l CC AB, vy nn khng ngi th
m chng ta khng dng thm mt cy cu na l ng
cao CM ca ABC (lu ABC cn ti C nn M l trung
im AB) t bc c mt phng (CCM) l mt
phng vung gc vi AB gc cn xc nh l CMC .
Khai thc c gc th tnh ng cao cc k d dng,
trong khi y xc nh tnh th tch mt cch ngon
lnh nh .
+) Tnh khong cch:
Hai ng thng cn tnh khong cch c mt cnh l cnh y ca lng tr (cnh AB), mt cnh th thuc mt
bn ca lng tr (cnh CB). Li dng tnh cht song song gia cc cnh y (AB // AB), ta tnh khong cch gia
hai ng thng cho nhau bng cch dng mt phng song song, l (CBA) // AB.
Nhim v ca by gi l chn im no trn AB dng ng vung gc n (CBA) cho hp l. Mun thc hin
c iu ny th hy ch rng (CCM) AB, m AB // AB nn (CCM) AB. Vy c mt mt phng i qua mt
C
B
C
B
A
A
M
M
H
Truy cp website: http://lovebook.vn/ hoc gi ti s in thoi: 0466 860 849 c th s hu cun sch ny.
21 | LOVEBOOK.VN
im thuc AB (mt phng (CCM) i qua M AB), ng thi mt phng ny cn vung gc vi mt ng thng
trong (CBA) (mt phng (CCM) AB) dng ng cao trong mt phng (CCM) l thun li nht!
Bi gii:
+) Gi M l trung im ca AB. Do ABC cn ti C CM AB. Mt khc AB CC gc gia hai mt phng (ABC)
v (CCM) l CMC = 600.
Ta c: CM = BM.tan CBM = a.tan300 =
a
3.
CC (ABC) CC CM CC = CM.tanCMC = a
3.tan600 = a.
+) Th tch khi lng tr l: VABC.ABC
= CC.SABC
= CC.1
2AB.CM =
31 a a.a.2a.
2 3 3 (vtt).
+) Gi M l trung im ca AB th MM // CC M (CCM).
Ta c: CC AB
CM AB
AB (CCM) nu trong CMM k MH CM (H CM) th AB MH AB MH.
MH (CBA).
+) CMM vung ti M nn 2 2 2 2 2 2
2
a.a
1 1 1 CM.MM a3MH2MH CM MM CM MM a
a3
.
Mt phng (CAB) cha CB v song song vi AB nn:
d(AB, CB) = d(AB, (CAB)) = d(M, (CAB)) = MH = a
2.
Lu : mch trnh by c lu lot th nn l lun v khong cch phn cui cng.
Cu 6.
Trong bi ton ny, chng ta s cp mt phng php khng h mi nhng li t c s dng. l phng
php Nhn vo im cui (Look at the end point). y l mt phng php s gip n gin ha rt nhiu bi
gii, ng thi th n cng l mt trong nhng phng php dn bin m ta t gp.
Phng php ny thng da trn nhn xt n gin sau v hm bc nht:
Gi s f(x) l hm bc nht theo x th:
min{f(a), f(b)} f(x) max{f(a), f(b)} vi mi x [a; b].
iu ny c minh ha mt cch rt trc quan bng th.
Bi gii:
+) Gi s a = max{a, b, c} a b c a b c
b c 1 c a 1 a b 1 b c 1
.
t a b c
P 1 a 1 b 1 cb c 1 c a 1 a b 1
th cn chng minh P 1.
Ta c: (P 1) a b c
1 a 1 b 1 c 1b c 1
.
Xt a b c
f(a) 1 a 1 b 1 c 1b c 1
trn [0; 1]. Theo nh l: (P 1) max{f(0); f(1)}.
Mt khc:
+) f(1) = 0.
Tuyn tp 90 thi th i hc km li gii chi tit v bnh lun mn Ton tp 2- LOVEBOOK.VN
LOVEBOOK.VN | 22
+) f(0) =
2 22 2
b cb c 1 bc 1bc b c b c bc 1 2b c
1 b 1 c 0b c 1 b c 1 b c 1
.
max{f(0); f(1)} 0 (P 1) 0 P 1.
ng thc xy ra (a, b, c) = (1; 1; 1), (1; 0; 0), (1; 1; 0) v cc hon v vng.
Cch gii khc:
Gi s a = max{a, b, c}. Khi ta c: a b c a b c
b c 1 c a 1 a b 1 b c 1
.
Nh vy ta ch cn chng minh rng: 1 a
1 a 1 b 1 cb c 1
.
S dng bt ng thc Cauchy ta c:
31 1 1 a 1 a
b c 1 1 b 1 c b c 1 1 b 1 c 1 a 1 b 1 c3 27 27 b c 1 b c 1
.
ng thc xy ra (a, b, c) = (1; 1; 1), (1; 0; 0), (1; 1; 0) v cc hon v vng.
Bi tp cng c:
Cho cc s thc a, b, c, d thuc on [0; 1]. Chng minh rng: 1 a 1 b 1 c 1 d a b c d 1 . Gi : Xem v tri l hm vi bin a dng nh l ln 1 th ta c: f(a) min{f(0), f(1)}.
+) f(1) = 1 + b + c + d 1.
+) f(0) = (1 b)(1 c)(1 d) + b + c + d = g(b).
Tip tc coi y l hm bin b th: g(b) min{g(0), g(1)}.
+) g(1) = 1 + c + d 1.
+) g(0) = (1 c)(1 d) + c + d = 1 + cd 1.
min{g(0), g(1)} g(b) 1 f(0) g(b) 1 min{f(0), f(1)} 1 f(a) 1 (iu phi chng minh).
Cu 7.a.
nh hng: Hnh vung c rt nhiu tnh cht khai thc (tnh cht vung gc; cc cp cnh bng nhau; hai
ng cho ct nhau ti trung im; tnh cht i xng;), vy nn nu gi c ta cc nh ra theo mt s
n t nht th vic x l s khng h kh.
u tin ta im A s vit theo c mt n a. Hai im B v D u c th xc nh ta theo mt n khc,
nhng do im D c mc ni nhiu d kin hn (xD la s nguyn, v I(1; 4) l trung im ca CD u tin
khai thc im D, gi ta D theo mt n biu din c C theo n do bit c th trung im CD) ta
ch dng tt c l hai n cn 2 lin h tm ra c hai n . Hai tnh cht sau s gip ta gii quyt vn
trn
(1) AD ID v (2) trung im ca ng cho AC thuc ng thng BD.
Vi hai mi lin h ny th chc chn s tm c hai n ta A, C, D ta B.
Bi gii:
+) Do A : x y + 1 = 0 A(a; a + 1). Tng t D BD: 5x y 7 = 0 D(d; 5d 7) (d ).
+) I(1; 4) l trung im CD C I D
C I D
x 2x x
y 2x x
C(2 d; 15 5d).
+) ABCD l hnh ch nht nn hai ng cho ct nhau ti trung im mi ng.
trung im Ma d 2 a 5d 16
2 2
; ca AC thuc BD
a d 2 a 5d 16
5. 7 0 4a 20 0 a 52 2
A(5; 6).
Truy cp website: http://lovebook.vn/ hoc gi ti s in thoi: 0466 860 849 c th s hu cun sch ny.
23 | LOVEBOOK.VN
+) AD ID 2d 2
AD ID 0 d 5 d 1 5d 13 5d 11 0 26d 126d 14 37d
1
0
3
8
.
(loi)
D(2; 3) C(0; 5) M5 11
2 2
;
B M D
B M D
5x 2x x 2 2
2
11y 2y y 2 3
2
.
.
B(3; 8) (do M l trung im BD).
Vy A(5; 6), B(3; 8), C(0; 5), D(2; 3).
Cu 8.a.
nh hng: u tin xc nh c tm v bn knh ca mt cu (S). Khi c
c bn knh mt cu (S) v bn knh ng trn giao tuyn ca (S) vi (P)
tnh c khong cch t I n (P) nh nh l Pytago. Mt khc (P) li
cha c th gi c dng tng qut ca (P), dng hai iu kin ny l
c th xc nh c phng trnh mt phng (P).
Bi gii:
+) Mt cu (S) c tm I(1; 2; 2) v bn knh R = 5.
Do (P) ct (S) theo mt ng trn c bn knh r = 4 nn khong cch d t
tm I n mt phng (P) l:
d = d(I, (P)) = 2 2 2 2R r 5 4 3 .
+) ng thng i qua im M(0; 0; 5) v c mt vct ch phng l u = (1; 1; 4).
Gi P
n = (a, b, c) l vct php tuyn ca (P) (iu kin a2 + b2 + c2 0). Ta c M M (P) phng trnh
mt phng (P) l: ax + by + c(z + 5) = 0.
Do (P) nn P P
n u n .u 0 a b 4c 0 a 4c b .
+) d(I, (P)) = 3
22 2 2
2 2 2 2 2 2
4c b 2b 3ca 2b 3c3 3 7c b 9 4c b b c
a b c 4c b b c
2 2b 2c
17b 86bc 104c 0 b 2c 17b 52c 0 52cb
17
Nu b = 2c a = 2c chn c = 1 a = b = 2 (P): 2x + 2y + z + 5 = 0.
Nu b = 52c
17 a =
16c
17 chn c = 17 a = 16 v b = 52 (P): 16a + 52b + 17c + 85 = 0.
Cu 9.a.
+) Do khng c trn ha nn xc sut ch Hin thua mt vn l 1 0,4 = 0,6.
+) Gi H, A, B, C ln lt l cc bin c: Ch Hin thng cc, Ch Hin thng cc sau 3 vn, Ch Hin thng
cc sau 4 vn, Ch Hin thng cc sau 5 vn th cc bin c A, B, C xung khc.
+) Khi : H = A B C. p dng quy tc cng xc sut th P(H) = P(A) + P(B) + P(C).
V cuc chi dng li ngay khi c ngi thng vn th 3 nn vn cui cng trong s cc vn chi s l vn ch Hin
thng.
Ta c:
P(A) = 0,43 = 0,064.
Ch Hin thng cc sau 4 vn tc l vn th 4 ch Hin dnh chin thng, v trong 3 trn u tin th: c 1
trn ch Hin thua v 2 trn ch Hin thng.
I
R
r
d
Tuyn tp 90 thi th i hc km li gii chi tit v bnh lun mn Ton tp 2- LOVEBOOK.VN
LOVEBOOK.VN | 24
P(B) = C 23
.(0,4)2.0,6.0,4 = 0,1152.
Tng t: P(C) = C 23
.(0,4)2.(0,6)2.0,4 = 0,13824.
Xc sut ch Hin thng l P(H) = 0,31744.
Cu 7.b.
nh hng: Bnh thng, vi mt hnh vung cnh bng 1 chng
hn, ta xc nh c ng v tr cc im M, N c nh trn hnh
vung ri th chc chn mt iu rng, cc gc trong hnh v (bt
k l gc no to t 3 trong 6 im A, B, C, D, M, N trn hnh v) u
c th xc nh c!
Trong bi ton ny th di cnh hnh vung ta cha xc nh c,
nhng cc gc th s khng thay i so vi mt hnh vung c di
bng 1 u nh. bi cho ng thng AN v im M, vy nn
vic i tnh gc MAN s l mt bin php thun li tm c ta
im A, nh vic vit phng trnh AM hp vi ng thng AN
mt gc MAN bit!
Bi gii:
+) t AB = BC = CD = DA = a th BM = a
2 v CN = 2DN =
2a
3.
Dng nh l csin trong MAN ta c:
2 2 2 2 2 22 2 22 2 2 2
AB BM AD DN CM CNAM AN MNcosMAN
2AM.AN 2 AB BM . AD DN
2 2 2 2
2 2
2 2
2 2
a a a 2aa a
2 3 2 3 1
2a a2 a . a
2 3
.
+) A AN: 2x y 3 = 0 A(x; 2x 3) 11 7
AM x 2x2 2
; .
AN c vct ch phng l AN
u = (1; 2).
Ta c: 2
2AN
2 22 2
11 71 x 2 2x
2 2 1 25 85u AM MAN 2 5x 5 5x 25x
2 2211 71 2 x 2x
2 2
. .
cos ; cos
.
x 1 A(1 1)
x 4 A(4 5)
;
;
Vy c hai im A tha mn bi l A1(1; 1) v A
2(4; 5).
Nhn xt, cch gii khc: Bi gii trn ch l mt trong s cc cch c th dng c trong bi ton ny. xc nh
c gc MAN th ta cn c th da vo cng thc cng cung, v d nh:
Cch 1:
A B
C D N
M
Truy cp website: http://lovebook.vn/ hoc gi ti s in thoi: 0466 860 849 c th s hu cun sch ny.
25 | LOVEBOOK.VN
1 1BM DN
tanMAB tanNAD 2 3AB ADcot MAN cot MAB NAD tan MAB NAD 12 BM DN 1 11 tanMAB.tanNAD 1 . 1 .
AB AD 2 3
MAN = 450.
Cch 2:
01
2tanMAD tanNAD 3tanMAN tan MAD NAD 1 MAN 45 .
11 tanMAD.tanNAD 1 2.3
V cn nhiu hng na tip cn gc MAN da vo cc nh l sin, cosin, cng cung.
Cu 8.b.
nh hng: (P) i qua hai im cho trc dng gin tip phng php chm mt phng (hai n). Sau da
vo d kin D v C cch u (P) mi quan h t l a : b tm c mt phng (P) xong phim!
Bi gii:
+) Gi phng trnh mt phng (P) l: ax + by + cz + d = 0 (iu kin a2 + b2 + c2 0).
A (P) a + 2b + 3c + d = 0 d = a 2b 3c (1).
B (P) 2a + 3b c + d = 0 c = 2a + 3b + d (2).
T (1) v (2) c = 3a b
4
v d =
5a 11b
4
.
+) Ta c:
d(C, (P)) = d(D, (P)) 2 2 2 2 2 2
b c d 4a 3b 5c db c d 4a 3b 5c d
a b c a b c
3a b 3a bb 4a 3b 5
b c d 4a 3b 5c d 7a 3b4 4
b c d 4a 3b 5c d 3a b 5a 11b 3a b 5a 11b a bb 4a 3b 5
4 4 4 4
.
.
Nu 7a = 3b, chn a = 3 b = 7 c = 4 v d = 23 (P): 3x 7y 4z + 23 = 0.
Nu a = b, chn a = 1 b = 1 c = 1 v d = 4 (P): x y z + 4 = 0.
Nhn xt: Khi bit c mt mt phng i qua hai im th vic dng phng trnh chm mt phng mt cch
gin tip s rt thun li cho vic gii ton.
cng c thm, cc bn hy gii cc bi tp sau:
Bi 1. Trong khng gian vi h ta Oxyz, cho bn im A(1; 1; 1), B(2; 1; 3), C(0; 0; 2) v D(2; 3; 5). Lp
phng trnh mt phng (P) bit (P) i qua hai im A, B, ng thi khong cch t im C n mt phng (P)
gp hai ln khong cch t im D n mt phng (P).
Bi 2. Trong khng gian vi h ta Oxyz, cho bn im A(2; 1; 3), B(1; 2; 3), C(1; 0; 2) v D(2; 2; 1). Lp
phng trnh mt phng (P) bit (P) i qua hai im A, B, ng thi khong cch t im C n mt phng (P)
bng mt na khong cch t im D n mt phng (P).
Cu 9.b.
+) t z = x + yi (vi x, y v x > 0) z x yi .
+) Theo bi ra:
33 3 2 2 3z 12i z x yi 12i x yi x 3xy 3x y y 12 i x yi
Tuyn tp 90 thi th i hc km li gii chi tit v bnh lun mn Ton tp 2- LOVEBOOK.VN
LOVEBOOK.VN | 26
2 23 2 3
2 32 3 2 2
x 3y 1 (do x 0)x 3xy x 8y 4y 12 0
3 3y 1 y y 12 y3x y y 12 y x 3y 1
2
2
2 y 1 y 2y 3 0 y 1
x 2x 3y 1 (do x 0)
+) Mun ca s phc z l |z| = 2 2x y 5 .
Nhn xt: Cch t z = x + yi l cch thng c s dng trong cc bi ton v s phc khi cho trc mt
ng thc. Trong bi tp ny, chng ta khng s dng dng lng gic ca s phc bi v s m y cng khng
qu cao, ng thi th trong bi ra cc d kin cng khng xut hin dng tch hay thng p dng dng lng
gic.
Truy cp website: http://lovebook.vn/ hoc gi ti s in thoi: 0466 860 849 c th s hu cun sch ny.
27 | LOVEBOOK.VN
S 3
I. PHN CHUNG CHO TT C CC TH SINH (7,0 im)
Cu 1 (2,0 im). Cho hm s y = x 2
x 1
(1).
1. Kho st s bin thin v v th ca hm s (1).
2. Chng minh rng vi mi gi tr ca m, ng thng d: y = x + m lun ct th hm s (1) ti hai im
phn bit A, B. Tm m ba im A, B, O to thnh mt tam gic tha mn 1 1
1OA OB
.
Cu 2 (1,0 im). Gii phng trnh (2cosx + 1)(sin2x + 2sinx 2) = 4cos2x 1 (x ).
Cu 3 (1,0 im). Gii h phng trnh
2 2 2
2 3 3
xy x 1 1 3 y 9 3y
3x 1 x y xy 5 4x 3x y 7x 0
(x, y ).
Cu 4 (1,0 im). Tnh tch phn I =
2
0
x 1 sin x cos x cos xdx
x 1 sin x cos x
.
Cu 5 (1,0 im). Cho hnh chp S.ABCD c SA vung gc vi mt phng (ABCD), SA = a, y ABCD l hnh thang
vung ti A v B, AB = BC = a, AD = 2a. Tnh theo a th tch khi chp S.BCD v khong cch t B n mt phng
(SCD).
Cu 6 (1,0 im). Cho x, y, z l cc s thc dng tha mn x z. Tm gi tr nh nht ca biu thc
2
2 2
2z 2y z2x 3zP 2
z xx y y z
.
II. PHN RING (3,0 im). Th sinh ch c lm mt trong hai phn (phn A hoc phn B)
A. Theo Chng trnh Chun
Cu 7.a (1,0 im). Trong mt phng vi trc ta Oxy, cho hnh ch nht ABCD c AD = 2AB. Gi M, N ln lt
l trung im ca cnh AD, BC. Trn ng thng MN ly im K sao cho N l trung im ca on thng MK. Tm
ta cc nh A, B, C, D, bit rng K(5; 1), phng trnh ng thng cha cnh AC: 2x + y 3 = 0 v im A
c tung dng.
Cu 8.a (1,0 im). Trong khng gian vi h trc ta Oxyz, cho mt phng (P): x 3y + 4z 1 = 0, ng thng
d: x 1 y 1 z
3 1 2
v im A(3; 1; 1). Vit phng trnh ng thng i qua A ct ng thng d v song song
vi mt phng (P).
Cu 9.a (1,0 im). Cho khai trin (1 + 2x)n = a0 + a
1x + a
2x2 + + a
nxn vi n *. Bit a
3 = 2014a
2, tm n.
B. Theo chng trnh Nng cao
Cu 7.b (1,0 im). Trong mt phng vi h trc ta Oxy, cho hnh thoi ABCD c ABC = 600. ng trn (C)
c tm I, bn knh bng 2 v tip xc vi tt c cc cnh ca hnh thoi (tip xc vi AB, CD ln lt ti M v N, tung
ca I dng). Bit phng trnh ng thng MN: x + 3 y 1 = 0, ng thng cha cnh AD khng vung
gc vi trc tung v i qua im P(3; 0). Vit phng trnh cc ng thng cha cnh AB, AD.
Cu 8.b (1,0 im). Trong khng gian vi h trc ta Oxyz, cho ng thng : x 1 y 3 z
1 1 4
v im
M(0; 2; 0). Vit phng trnh mt phng (P) i qua im M, song song vi ng thng , ng thi khong cch
gia ng thng v mt phng (P) bng 4.
Tuyn tp 90 thi th i hc km li gii chi tit v bnh lun mn Ton tp 2- LOVEBOOK.VN
LOVEBOOK.VN | 28
Cu 9.b (1,0 im). Gii h phng trnh
2
2 2
x 4x y 2 0
x 2 y 0
log log (x, y ).
HT
Truy cp website: http://lovebook.vn/ hoc gi ti s in thoi: 0466 860 849 c th s hu cun sch ny.
29 | LOVEBOOK.VN
LI GII CHI TIT V BNH LUN
Cu 1.
1.
Tp xc nh: = \{1}.
S bin thin:
Chiu bin thin:
2
1y
x 1
> 0 vi mi x .
Hm s ng bin trn cc khong (; 1) v (1; +).
Gii hn: x xlim y lim y 1
; x 1lim y
= ;
x 1lim y
= +.
th hm s nhn ng thng x = 1 lm tim cn ng, v nhn ng thng y = 1 lm tim cn ngang.
Bng bin thin:
th:
th (C) ca hm s ct trc tung ti (0; 2), ct trc honh
ti im (2; 0). ng thi (C) nhn giao im ca hai ng
tim cn I(1; 1) lm tm i xng.
2.
nh hng: Vic chng minh d ct th hm s (1) ti hai
im phn bit th kh n gin, ch cn dng phng trnh
honh giao im (l phng trnh bc 2 c hai nghim)
X l iu kin 1 1
1OA OB
. y l mt biu thc i xng ri,
hy th xem nu gi s A(x1; x
1 + m), B(x
2; x
2 + m) (vi x
1,
x2 l nghim ca phng trnh honh giao im
c th dng c nh l Vit) th nh th no nh!
2 22 2
1 1 2 2
1 11
x x m x x m
2 22 21 1 2 2
2 22 21 1 2 2
x x m x x m1
x x m x x m
.
Phi ni rng y l mt biu thc cc phc tp (mc d n
i xng trn c bn th vn dng c nh l Vit, nhng
vic trnh by s rt di), cha k l phi bnh phng hai v
ln mt ln na mi mong xut hin c tng (x1 + x
2) v
tch x1x
2.
1 x O
1
y
I
2
2
1 x O
1
y
I
B
A
d
x + 1
+ + y
+
1 1
y
Tuyn tp 90 thi th i hc km li gii chi tit v bnh lun mn Ton tp 2- LOVEBOOK.VN
LOVEBOOK.VN | 30
n y ta nn ngh n tnh cht c bit ca hm s bc nht trn bc nht khi m vic s dng nh l Vit
cho phng trnh honh giao im gp phc tp. th hm s y = ax b
cx d
(vi ad bc v c 0) nhn ng
thng i qua giao im ca hai ng tim cn c h s gc l 1 hoc 1 lm trc i xng (tnh cht ny
cp sch Tuyn tp 90 thi th mn Ton Tp 1). Vi bi ton ny th th (C) ca hm s nhn ng
thng i qua im I(1; 1) v c h s gc k = 1 lm trc i xng v trc i xng ny khng ct th (C). D
vit c phng trnh ng thng : y = x i qua gc ta O. Theo tnh cht i xng ca th th do
ng thng d (c h s gc bng 1) vung gc vi hai im A, B i xng nhau qua . Mt khc O nn
OA = OB. Vy th phc tp ca bi ton c mt phn no ha gii!
Gi ta li c gng tnh OA theo m. Nhn thy rng AB th s tnh c theo m nh nh l Vit, cn d(O, ) hon
ton biu th c theo m. Nh vy dng nh l Pytago s cho ta:
2
22 ABOA d(O )2
, t y tnh c m.
l mt hng lm suy ngh theo bn cht ca vn . khc phc hn ch cch lm trn l l lun hi di
th ta gii bng cch th khn kho nh trong bi gii sau:
Bi gii:
+) Phng trnh honh giao im ca d v th hm s (1) l
x 2
x m x 2 x m x 1x 1
(d thy x = 1 khng l nghim)
2x mx m 2 0 (*).
+) (*) c bit thc = m2 4m + 8 = (m 2)2 + 4 > 0 nn (*) lun c hai nghim phn bit (khc 1) d lun
ct th hm s (1) ti hai im phn bit A, B (pcm).
+) Khng mt tnh tng qut ta gi s A(x1; x
1 + m) v B(x
2; x
2 + m) (vi x
1, x
2 l 2 nghim ca (*)).
Lc ta c: 2 2 2 21 1 2 2 1 1 2 2
x mx m 2 x mx m 2 0 x mx x mx 2 m .
OA = 22 2 2 2 2
1 1 1 1x x m 2x 2mx m 2 2 m m m 2m 4 .
Tng t, ta c 2OB m 2m 4 .
+) 22
m 01 1 21 1 m 2m 4 4
OA OB m 2m 2m 4
Th li, ta thy vi m = 0 th O d; cn m = 2 th O d gi tr m cn tm l m = 2.
Nhn xt: Cch th trn l mt cch th rt c o, ta cn phi nh c c th ng ph vi mi thi tit!
Ngoi ra cc bn cng phi ch vic loi nghim, khng nn xy ra nhng sai lm ng tic l khng loi
nghim.
Cu 2.
nh hng: Ch cn dng hng ng thc th thy ngay 24cos x 1 2cos x 1 2cos x 1 l thy ngay c
nhn t (2cosx + 1). Vic cn li l x phng trnh:
sin2x + 2sinx 2 = 2cosx 1 sin2x + 2sinx 2cosx 1 = 0 (*).
Phng trnh ch c 4 s hng nn chng cn dng my tnh nhm hay th nghim lm g c , ch cn th
nhm vi s hng vi nhau l c. Lu rng: 1 sin2x = (sinx cosx)2 (*) c nhn t l (sinx cosx) ri .
Bi gii:
Phng trnh cho tng ng vi:
2cosx 1 sin2x 2sin x 2 2cos x 1 2cos x 1
2cosx 1 sin2x 2sin x 2cos x 1 0
Truy cp website: http://lovebook.vn/ hoc gi ti s in thoi: 0466 860 849 c th s hu cun sch ny.
31 | LOVEBOOK.VN
2 22cos x 1 2 sin x cos x sin x cos x 2sin x cos x 0
2cos x 1 sin x cos x 2 sin x cos x 0
21 1 x k2
x x 32 2
x x 1 x k
4
cos cos
sin cosx tan
(k ).
(d thy sinx cosx =
2 sin x4
< 2).
Vy phng trnh c hai h nghim l x = 2
3 + k2 v x =
4 + k (k ).
Cu 3.
nh hng: Nhn cc din chung th thy khng th nh c phng trnh (2) trc c. Hn na phng
trnh (1) cng c dng kh quen, l cha hai biu thc cha cn c kh nng lin hp c, t nhiu lm ta hnh
dung n vic s dng hm s. M mun s dng hm s th phi tch ring x v y ra phi chia hai v cho y2
hai v l hai n tch bit (tt nhin phi xt trng hp y = 0 nu mun chia):
(1) 2 22
3x x 1 1 y 9 y
y
(*).
n y do nng vi dng php chia hai v xut hin dng hm f(t) = 2t t 1 1
nn dn ti mt bi gii
cha cht ch: (*)
2
2 3 3x x 1 x . 1 1y y
.
Vic a y vo trong du cn l cha ng, bi cha xc nh c y m hay dng a vo du cn. Vy nn
cn c thm mt bc nh gi na, bi gii c th c hon thin.
u tin l t iu kin xc nh 2x y 5xy vn cha khai thc c vic chn y > 0. Th nhng ng qun
cn phng trnh (1) cha cc biu thc dng thng gp l 2y 9 y (d chng minh iu ny) VP(1)
dng VT(1) > 0 y 0 v x > 0. Vi x > 0, kt hp vi 2x y 5xy ta suy ra y > 0.
Th ly o hm f (t) > 0 hm ng bin x = 3
y.
Xong vic x l phng trnh th nht! Vic x l tip theo s trong phn Nhn xt trnh b trng lp.
Bi gii:
2 2 2
2 3 3
xy x 1 1 3 y 9 3y
3x 1 x y xy 5 4x 3x y 7x 0
(1)
(2)
+) iu kin: 2x y 5xy .
Ta c: 2 0y 9 y y y VP(1) > 0 VT(1) > 0 y 0 v x > 0 (do 2 2x 1 0y 1
).
+) Lc : (1)
2
2 3 3x x 1 1 1 1y y
(*).
Xt hm s f(t) = 2t t 1 1
trn (0; +).
Tuyn tp 90 thi th i hc km li gii chi tit v bnh lun mn Ton tp 2- LOVEBOOK.VN
LOVEBOOK.VN | 32
Ta c: 2
2
2
tf (t) t 1 1 0
t 1
vi mi t > 0 f(t) ng bin trn (0; +).
Mt khc (*) c dng f(x) = 3
fy
(vi x > 0 v 3
y > 0) x =
3
y y =
3
x.
+) Th vo (2) ta c:
3 2 3 23x 1 3x 2 4x 9x 7x 0 3x 1 3x 2 x 4x 12x 8x
2
3 2 2x 3x 2 3x 13x 1 . 4x 12x 8x x 3x 2 x 03x 2 x 3x 2 2
2x 1 y 3
x 3x 2 0 3x 2 y
2
(do x2
3 nn
3x 1x 0
3x 2 2
).
Hai nghim trn u tha mn, vy h phng trnh c hai nghim l (x; y) = (1; 3), 3
22
; .
Nhn xt: Chc chn rng nhiu bn s phn vn cch gii phng trnh (2) sau khi th y vo, ti sao li lin hp
c ngon lnh cnh o nh th. Cch gii trn l cch gii ca nhng ngi thnh tho v c k nng lin
hp, cn by gi chng ta hy i cch gii d nhn hn nh .
Cch gii ny da trn yu t quan trng nht l ta phi nhm c hai nghim ca phng trnh
3 23x 1 3x 2 4x 9x 7x 0 ( l x = 1 v x = 2 c th nhm hoc bm my tnh). Sau dng phng php h s bt nh nh sau:
3 2
3 2 4x 9x 7x3x 1 3x 2 4x 9x 7x 0 3x 23x 1
3 24x 9x 7x
3x 2 ax b ax b3x 1
2 2 2
3 2a x 3 2ab x 2 b 4x 9x 7xax b
3x 13x 2 ax b
(**).
Do chc chn phng trnh c nghim x = 1 v x = 2 nn n c th phn tch dng nhn t:
(x 1)(x 2) = x2 3x + 2.
Vy ch cn tm a, b sao cho: 2 2 2 2a x 3 2ab x 2 b k x 3x 2 ( khng nh c nhn t chung ca phng trnh ri th ch cn dng h s bt nh cho mt v thi nh h qu ca nh l Bzu)
22
2
222 2
22
3 3abk a a 1 b 03 2ab 3 a a
3k 3 2ab a 1 b 03 3a2 b 2 a 32 2a2k 2 b aa
7
.......
Ta khng ch a = 3
7
v tnh thm m ca li gii. Khi chn a = 1, b = 0 th ta c:
(**) thnh:
22 3 2 2 3 2 4x x 3x 2x 3x 2 4x 9x 7x x 3x 2 4x 12x 8x
x3x 1 3x 1 3x 13x 2 x 3x 2 x
, y chnh l cch
gii trnh by trong p n!
Truy cp website: http://lovebook.vn/ hoc gi ti s in thoi: 0466 860 849 c th s hu cun sch ny.
33 | LOVEBOOK.VN
Khi chn a = 1, b = 0 th thay vo (**) ta thy xut hin c mu s l 3x 2 x , mu s ny bng 0 vi
x = 1 hay x = 2 khng xc nh khng gii theo hng chn a = 1, b = 0.
Vy l thm mt bi phng trnh hay na c gii quyt nh .
cng c vic dng hm v vic dng h s bt nh trong lin hp th cc bn hy cng i lm 2 bi tp sau nh!
Bi tp cng c:
1. Gii phng trnh: 23x 3 3x 1 5x 4 x (p s x = 0 v x = 1).
2. Gii h phng trnh: 2 2
32 3
x 4 x y 1 y 2
6y 5y 1 x 1
(p s (x; y) = (0; 0), (1; 2)).
Cch gii khc cho phng trnh:
3
3 2 33x 1 3x 2 4x 9x 7x 0 3x 2 3 3x 2 x 4x 3x 2 x 0
t a = 3x 2 0 th phng trnh trn tr thnh:
23 2 3x 1
a 3a x 4x a x 0 a x a 2x 1 0 a x 3x 2 xx 2
Tuyn tp 90 thi th i hc km li gii chi tit v bnh lun mn Ton tp 2- LOVEBOOK.VN
LOVEBOOK.VN | 34
Phn 2: D on i hc 2014
D on cu 2: Phng trnh lng gic
1. Kin thc cn nh: Cng thc lng gic.
Phng trnh lng gic c bn. Mt s dng ton thng gp. K thut dng my tnh CASIO trong gii phng trnh lng gic. Mt s bin i quen thuc, nhn t thng gp. Cng thc lng gic:
+ Cng thc quy nhn gc:
* Cc gc i nhau:
x x
x x
x x
sin sin
tan tan
cot cot
cos x =cosx * Cc gc b nhau:
x x
x x
x x
cos cos
tan tan
cot cot
sin x =sinx
* Cc gc ph nhau:
x x
2
x x
2
x x
2
x x
2
sin cos
cos sin
tan cot
cot tan
* Cc gc hn km nhau :
sin x sinx
cos x cosx
tan x+ = tanx
cot x+ = cotx
Cch nh: cos i sin b ph cho hn km nhau l tan, cotan. + Cng thc lng gic lin h c bn:
sin2x + cos2x = 1; tanx = sin x
cos x; cotx =
cos x
sin x; 2
2
11 tan x
cos x ; 2
2
11 cot x
sin x .
+ Cng thc cng cung:
cos a b cosacosb sinasinb ; sin a b sinacosb sinbcosa ; tana tanb
tan a b1 tana tanb
Cch nh: tan ca tng bng tng tan chia 1 tr tch cc tan oai hng. + Cng thc nhn: * Nhn i:
2 2
sin2x 2sin xcosx sin x cosx 1 1 sin x cosx
2 2 2 2cos2x cos x sin x 2cos x 1 1 2sin x
* Nhn ba: 3sin3x 3sin x 4sin x ; 3cos3x 4cos x 3cosx .
Cch nh: Nhn ba mt gc bt k || sin th ba bn, cos th bn ba || du tr t gia hai ta || lp phng ch bn, ... th l ok. + Cng thc h bc:
22 2 2
2
1 2x 1 2x x 1 2xx x x
2 2 1 2xx
cos cos sin coscos ; sin ; tan
coscos
3 3sinx sin3xsin x4
; 3
3cos x cos3xcos x
4
Truy cp website: http://lovebook.vn/ hoc gi ti s in thoi: 0466 860 849 c th s hu cun sch ny.
35 | LOVEBOOK.VN
Ch : T cng thc h bc hai c th suy ra cng thc h bc bn (cn chng minh trong qu trnh lm bi):
4 4 3 cos4xsin x cos x4
; 6 6
5 3cos4 xsin x cos x
8
.
+ Cng thc biu din theo t = tanx
2:
2 2
2 2 2
2t 1 t 2t 1 tx x x x
2t1 t 1 t 1 t
sin ; cos ; tan ; cot .
+ Cng thc bin i tng thnh tch:
a b a bcosa cosb 2cos cos
2 2
;
a b a bcosa cosb 2sin sin
2 2
a b a bsina sin b 2sin cos
2 2
;
a b a bsina sin b 2cos sin
2 2
Cch nh: cos cng cos bng hai cos cos || cos tr cos bng tr hai sin sin || sin cng sin bng hai sin cos || sin tr sin bng hai cos sin.
h qu thng s dng:
sinx cosx 2 sin x 2 cos x
4 4
;
sinx cosx 2 sin x 2 cos x
4 4
.
+ Cng thc bin i tch thnh tng:
1
cosa cosb cos a b cos a b2
; 1
sinasin b cos a b cos a b2
1
sina cosb sin a b sin a b2
; 1
cosasin b sin a b sin a b2
Ch : Cng thc biu din theo t = tanx
2 khng c trong sch gio khoa, nn nu cn s dng th ta nn chng
minh mt cht (vic ny khng kh nh!).
Cng thc nhn v cng thc h bc thc cht l mt, nn ch cn nh mt trong hai l c. Tng t vi cng thc bin i tng thnh tch v cng bin i tch thnh tng, ta cng ch cn nh mt trong hai l c. Phng trnh lng gic c bn: Cc phng trnh lng gic c bn:
1) x k2
x x k2
sin sin (k ).
2) cosx cos x k2 (k ).
3)
k
x 2x k
tan tan (k, k ).
4) k
x
x
k
a
cot cot (k, k ).
Mt s dng ton thng gp:
+ Phng trnh bc nht vi sinx v cosx c dng: asinx + bcosx = c (trong a2 + b2 > 0).
* Nu a2 + b2 < c2 th phng trnh v nghim.
* Nu a2 + b2 c2 th phng trnh tng ng vi:
2 2 2 2 2 2 2 2
a b c csin x cos x cos x
a b a b a b a b
, trong 2 2
2 2
a
a b
b
a b
sin
cos
Tuyn tp 90 thi th i hc km li gii chi tit v bnh lun mn Ton tp 2- LOVEBOOK.VN
LOVEBOOK.VN | 36
+ Phng trnh bc hai vi mt hm lng gic no c dng: at2 + bt + c = 0, trong t c th l sinx, cosx, tanx hoc cotx. Ta cng thng phng trnh bc ba, bc 4 vi mt hm lng gic no . Cch gii th khng c g mi l na.
+ Phng trnh i xng hoc na i xng vi sinx v cosx c dng: f x x x xsin cos , sin cos , thng hay gp
l dng: a sin x cosx bsin xcosx c 0 .
gii ta t t = sinx cosx (iu kin 2 t 2 ) t2 = 1 2sinxcosx a v gii phng trnh n t, sau
tm x.
+ Phng trnh thun nht (ng cp) vi sinx v cosx, dng thng gp nht l thun nht bc hai v thun nht bc ba vi sinx v cosx:
* Bc hai: 2 2asin x bsin xcos x ccos x d 0.
* Bc ba: 3 2 2 3asin x bsin xcosx csin xcos x dcos x esin x f cosx 0.
Cch gii chung: Xt trng hp cosx = 0 (hoc sinx = 0) xem c tha mn khng. Trng hp cosx 0 (hoc
sinx 0) th chia hai v cho cos2x (i vi phng trnh thun nht bc hai) hoc cos3x (i vi phng trnh
thun nht bc ba) (tng t cho sinx) thu c phng trnh vi mt n l t = tanx (hoc t = cotx).
Ch : Trng hp thun nht bc hai vi sinx v cosx th ta nn dng cng thc h bc a phng trnh v phng trnh bc nht vi sin2x v cos2x.
+ Phng trnh dng: asin x bcosx csin y dcosy (vi a2 + b2 = c2 + d2 > 0). Phng trnh ny tng ng
vi: 2 2 2 2 2 2 2 2
a b c dsin x cos x sin y cos y sin x sin y
a b a b c d c d
.
y l phng trnh lng gic c bn.
Ngoi ra cn mt s dng khc ta cp trong cc thi th ca b sch ny, v d nh nh gi, hay nhn thm mt lng, Ni chung nhng dng l ny t kh nng c trong thi.
+ Phng trnh c dng x
f x x x x2
sin , cos , tan , cot , tan = 0 th ta gii bng cch t t = tan
x
2.
+ Phng trnh lng gic khng mu mc: ty bi ton m ta s dng phng php nh gi (thng s dng
nht), thm bt, nhn hoc chia cho mt lng no (p dng vi cc dng c bit), K thut dng my tnh CASIO trong gii phng trnh lng gic: Cc bn c th tham kho phn chuyn sch Ton tp 1 c th hiu r hn v th thut ny, hoc c th ln mng t tm hiu. Mt s bin i quen thuc, nhn t thng gp:
Hin ti th thi i hc c v ra bi phng trnh lng gic kh n gin, v hu nh cc phng trnh u c x l bng phng php nhm nhn t chung. Mt s phn tch nhn t thng dng l:
+) sin2x = (1 cosx)(1 + cosx); cos2x = (1 sinx)(1 + cosx)
+) sin4x cos4x = sin2x cos2x = cos2x.
+) sin4x + cos4x = (sin2x + cos2x)2 2sin2xcos2x = 22 sin 2x
2
.
+) sin6x + cos6x = 1 23sin x
2.
+) 2
1 sin2x sin x cos x ; 2
1 sin2x sin x cos x ;
+) cos2x cosx sin x cosx sin x 2cosx 1 2cosx 1 1 2sin x 1 2sin x
+) 2sin3x sin x 3 4sin x sin x 2cosx 1 2cosx+1 sin x 3cos x sin x 3cosx sin x +) 2cos3x cosx 4cos x 3 cosx 1 2sinx 1 2sinx cosx cosx 3 sinx cosx 3sinx
Truy cp website: http://lovebook.vn/ hoc gi ti s in thoi: 0466 860 849 c th s hu cun sch ny.
37 | LOVEBOOK.VN
+)
cosx sin3x cosx cos 3x 2sin x sin 2x cosx sinx cos2x sin2x2 4 4
+) sin x cos3x sin x cos x sin2x cos2x
+) 2sin x cos2x 2sin x sin x 1 1 sin x 2sin x 1
+) 2cos2x cos x 2cos x cos x 1 cos x 1 2cos x 1 Ngoi ra cn c thm cc nhn t cn nh na l +) (1 tanx) cha nhn t (sinx cosx). +) (1 cotx) cha nhn t (sinx cosx).
+) tanx cotx cha nhn t (sinx cosx)(sinx + cosx). Ch : Cn phi s dng linh hot trong vic dng cng thc, v d nh (1 + cosx) th cosx khng c dng nhn
i mt cch cng khai, nhng vn c th dng cng thc nhn i 2x
1 x 22
cos cos ; hay cng thc nhn i
i vi sinx l x x
x 22 2
sin sin cos ;
2. Thng k cng thc s dng trong phng trnh lng gic trong thi i hc: u tin hy im li phng trnh lng gic trong thi i hc qua cc nm t nm 2009:
Cu 1 (Khi A 2009). Gii phng trnh
1 2sin x cosx3.
1 2sin x 1 sin x
Cu 2 (Khi B 2009). Gii phng trnh 3sin x cosxsin2x 3 cos3x 2 cos4x sin x . Cu 3 (Khi D 2009). Gii phng trnh 3 cos5x 2sin3xcos2x sin x 0.
Cu 4 (Khi A 2010). Gii phng trnh
1 sin x cos2x sin x4 1
cos x.1 tan x 2
Cu 5 (Khi B 2010). Gii phng trnh sin2x cos2x cosx 2cos2x sin x 0. Cu 6 (Khi D 2010). Gii phng trnh sin2x cos2x 3sin x cos x 1 0.
Cu 7 (Khi A 2011). Gii phng trnh 2
1 sin2x cos2x2sin xsin2x.
1 cot x
Cu 8 (Khi B 2011). Gii phng trnh sin2xcos x sin xcos x cos2x sin x cos x.
Cu 9 (Khi D 2011). Gii phng trnh sin2x 2cosx sin x 1
0.tan x 3
Cu 10 (Khi A, A1 2012). Gii phng trnh 3 sin2x cos2x 2cos x 1.
Cu 11 (Khi B 2012). Gii phng trnh 2 cosx 3sin x cosx cosx 3sin x 1. Cu 12 (Khi D 2012). Gii phng trnh sin3x cos3x sinx cosx 2cos2x.
Cu 13 (Khi A, A1 2013). Gii phng trnh
1 tan x 2 sin x .
4
Cu 14 (Khi B 2013). Gii phng trnh 2sin5x 2cos x 1. Cu 15 (Khi D 2013). Gii phng trnh sin3x cos2x sin x 0. Sau y s l bng thng k cc cng thc c s dng trong thang im p n ca B Gio Dc.
bi Cng thc c s dng
Tuyn tp 90 thi th i hc km li gii chi tit v bnh lun mn Ton tp 2- LOVEBOOK.VN
LOVEBOOK.VN | 38
Quy nhn gc
Lin h c bn
Cng thc cng
Cng thc nhn Cng thc
h bc
Biu din
theo tanx
2
Bin i tng thnh
tch
Bin i tch thnh
tng i Ba
A 2009 X X B 2009 X X D 2009 X X A 2010 X X X B 2010 X D 2010 X A 2011 X X X B 2011 X X D 2011 X
A, A1 2012 X
B 2012 X X D 2012 X X
A, A1 2013 X X
B 2013 X X D 2013 X
Cn v phn loi dng phng trnh lng gic th xin c b qua, bi v ch yu cc bi ton s dng bin i tng ng v phn tch nhn t a v phng trnh lng gic c bn; phng trnh bc nht vi sinx
v cosx; v phng trnh dng: asinx bcosx csiny dcosy (vi a2 + b2 = c2 + d2 > 0).
Nhn xt: Trong cc nm gn y th cng thc c s dng nhiu nht l cng thc cng v cng thc nhn i. y l cc cng thc cc c bn trong qu trnh bin i, nn chc chn l tn sut s dng ca n trong cc
thi s cao. Cc cng thc cn li xut hin vi tn sut s dng nh hn, ring cng thc biu din theo tanx
2
khng xut hin trong thi i hc cc nm gn y na chc l do Chng trnh mi khng cn cp cng thc ny trong sch gio khoa. Ngoi ra ta thy rng ch yu cc phng trnh u c hai dng ch yu, l phn tch nhn t a v phng trnh lng gic c bn hoc phng trnh c dng l:
asinx bcosx csiny dcosy (*) (vi a2 + b2 = c2 + d2 > 0). Phng php nh t n ph th c xut hin trong
khi gii phng trnh, th nhng ta chng cn trnh by vo bi lm v tn thi gian vit t n ph v thay tr li gi tr n ph t tm x. Cn cc loi phng trnh lng gic khng mu mc s dng cc phng php nh gi, hay cc phng php l khc nhng nm gn y khng thy xut hin. C l rng vi vai tr l mt cu cho im, th cu phng trnh lng gic cng ra mc khng qu kh hc sinh c th g im c phn ny. Ring nm 2013 th ra cu lng gic ch n gin c 3 s hng, v vic pht hin ra vn phi ni rng cng qu d dng. D on nm nay s vn l cc phng trnh s dng phn tch nhn t a v cc phng trnh lng gic c bn, hoc phng trnh c dng (*), nhng kh s c nng ln mt cht. Da trn , tc gi xin c d on cc bi sau:
Cu 2A1
. Gii phng trnh
2cos x cos3x 1sin x sin2x.
1 2cos x cos x sin x
Cu 2A2
. Gii phng trnh
2cos x cos x 1
2 1 sin x .sin x cos x
Cu 2A3
. Gii phng trnh 4sin2x 3cos2x = 3(4sinx 1).
Cu 2B1
. Gii phng trnh sin2x + 2cos2x + 4cosx sinx = 1.
Cu 2B2
. Gii phng trnh cotx tanx = cot2x + 1.
Cu 2B3
. Gii phng trnh sin2x cos2x
2.
sin x cos x4 4
Cu 3D1
. Gii phng trnh 2cos3x + cos2x + sinx = 0.
Truy cp website: http://lovebook.vn/ hoc gi ti s in thoi: 0466 860 849 c th s hu cun sch ny.
39 | LOVEBOOK.VN
Cu 3D2
. Gii phng trnh cos2x 3sin2x + 9sinx + 6cosx = 8.
Cu 3D3
. Gii phng trnh 24cos x 2 1 cos2x cos3x 6cos x.
Tuyn tp 90 thi th i hc km li gii chi tit v bnh lun mn Ton tp 2- LOVEBOOK.VN
LOVEBOOK.VN | 40
D on Cu 3 Phng trnh, bt phng trnh, h phng trnh
1. Chun b kin thc: + Cc phng php gii PT, BPT, HPT nh: S dng phng trnh c bn. Phn tch thnh nhn t.
t n ph. Hm s. Lin hp.
2. Phn dng ton:
3. Phn loi phng php gii: Di y l mt s phng php thng gp trong thi i hc nhng nm gn y:
Dng ton Du hiu V d Phng php thng dng
PT,
BPT
V t Bi ton c cn
:f(x), f(x)3 ...
1. 5x 1 x 1 > 2x 4 (A2005)
2. 235 1 9 2 3 1x x x x
3. 4x 1 + 4x2 1 = 1
4.x3 1
2= 2x + 1
3
BPT c bn Nhn lin hp
nh gi t n ph
Logari
t
M
Bi ton c hm Logarit: ln, log, Bi ton c hm m ax
1. log4(x + 1)2 + 2 = log 2 4 x + log8(4 + x)
3
2. 2 log3(4x 3) + log12
(2x + 3) 2 (A2007)
3. 4x2+x + 21x
2= 2(x+1)
2 1
4. 2x2x + 932x + x2 + 6 = 42x3 + 3xx
2+ 5x
5. 5. 8x + 4. 12x 18x 2. 27x = 0 (A2006)
PT c bn hm s t n ph Phn tch thnh nhn t
HPT
Logari
t
Bi ton c hm m, Logarit: ln, log,
1. {log1
4
(y x) log41
y= 1
x2 + y2 = 25 (A2004)
2. {logx+y(3x + y) + log3x+y(x
2 + 2xy + y2) = 3
4x+y + 2. 4xx+y = 20
3. {x2 + 3x + ln(2x + 1) = y
y2 + 3y + ln(2y + 1) = x
PT c bn
t n ph Hm s
V t Bi ton c cn
f(x), f(x)3 ...
1. {x + x2 2x + 2 = 3y1 + 1
y + y2 2y + 2 = 3y1 + 1 (D b A2007)
2. {x y3 = x y
x + y = x + y + 2 (B2002)
Hm s t n ph
Tng hp
Nhng HPT khng thuc 2 dng trn
1. {x4 + 2x3y + x2y2 = 2x + 9
x2 + 2xy = 6x + 6 (B2008)
2. {x
1
x= y
1
y
2y = x3 + 1 (A2003)
3. {x2 + y+x3y + xy2 + xy =
5
4
x4 + y2 + xy(1 + 2x) = 5
4
(A2008)
Th
Phn tch thnh
nhn t t n ph Hm s
PT, BPT, HPT
tham s
Trong PT, BPT, HPT
c tham s. Thng l cc bi ton bin lun.
1. Tm m HPT c nghim { x + y = 1
x x + yy = 1 3m
(D2004)
Hm s
t n ph Tam thc bc hai
Ta
Truy cp website: http://lovebook.vn/ hoc gi ti s in thoi: 0466 860 849 c th s hu cun sch ny.
41 | LOVEBOOK.VN
Tuyn tp 90 thi th i hc km li gii chi tit v bnh lun mn Ton tp 2- LOVEBOOK.VN
LOVEBOOK.VN | 42
Phng php
Phn tch phng php V d in hnh
PT,
BPT,
HPT
c bn
PT
V
t
1.f(x) = g(x) {g(x) 0
f(x) = g(x)2
2.f(x) = g(x) {f(x) 0f(x) = g(x)
1.7 x2 + x x + 5 = 3 2x x2
BPT
v
t
1.f(x) g(x)
[ {
g(x) < 0f(x) 0
{g(x) 0
f(x) g(x)2
2.f(x) g(x) {
g(x) 0f(x) 0
f(x) g(x)2
3.f(x) g(x) {g(x) 0f(x) g(x)
1.x2 8x + 15 +x2 + 2x 15
4x2 18x + 18
(Dc HN 2000)
Log
arit loga x = n x = a
n 1. log4(x 1) +1
log2x+1 4=1
2+ log2 x + 2
M ax = n x = loga n 2. (x 3)3x25x+2 = (x2 + 6x + 9)x
2+x4
HPT
1. PP th 2. H i xng loi I:
{f(x, y) = 0g(x, y) = 0
vi {f(x, y) = f(y, x)
g(x, y) = g(y, x)
3. H i xng loi II:
{f(x, y) = 0f(y, x) = 0
1. {x3 2xy + 5y = 7
3x2 2x + y = 3
2. {x2 + y2 + xy = 13
x4 + y4 + x2y2 = 91
3.
{
2x + y =3
x2
2y + x =3
y2
Phn tch
thnh nhn
t
Bin i PT, BPT hoc mt PT trong HPT v dng phng trnh tch f(x).g(x) = 0 (hoc f(x, y).g(x, y) = 0). C th: B1: Nhm nghim: Nhm nghim nhn
Nhng PT dng ny thng c nghim p do bc u tin ta nhm nghim. T nghim nhm c ta nh hng nhn t c th xut hin. B2: Phn tch PT theo nhn t d
on.
B3: X l tng phng trnh mi. * Mt s dng thng gp trong thi i hc:
1. PT M, logarit: PT thng phn tch thnh dng sau: (u a)(v b) = 0. 2. HPT c 1 PT l bc 2 vi 1 n (gi s l x) nu xem n cn li (y) l tham s (i khi phi kt hp c 2 PT hoc phi
t n ph vi a c v dng ny): Ta xem y l PT bc 2 vi x. Tnh theo y ri tnh nghim x theo y. T suy ra nhn t chung.
1. 42x+ x+2 + 2x3= 42+ x+2 + 2x
3+4x4 (D2010) Li gii:
Chuyn v:
24x+2 x+2 + 2x3 24+2 x+2 2x
3+4x4 = 0 D nhm c PT c 2 nghim p x=1 v x=2.
Vi x = 1 d thy 24x+2 x+2 = 24+2 x+2 v
2x3= 2x
3+4x4 do ta nhm li v thu c nhn
t chung 24x 24 PT cho tng ng vi:
(24x 24) (2x34 22 x+2) = 0
n y PT d dng gii quyt. + Bi tp tng t D2006
2x2+x 4. 2x
2x 22x + 4 = 0
2. (D 2008)
{xy + x + y = x2 2y2 (1)
x2y y x 1 = 2x 2y (2)
Li gii: Cch 1: Nhm nghim: D thy vi x = y PT (1) lun bng 0. Do (1) c cha nhn t x + y t
d dng phn tch (1) thnh dng (x + y)(x 2y 1) = 0.
T y kt hp vi PT(2) d dng gii HPT.
Truy cp website: http://lovebook.vn/ hoc gi ti s in thoi: 0466 860 849 c th s hu cun sch ny.
43 | LOVEBOOK.VN
Sau x l HPT mi thu c khi kt hp vi PT cn li.
Cch 2: Xem (1) l PT bc 2: Cch ny rt hiu qu khi cch 1 nhm nghim gp
kh khn: Trong HPT ny PT (1) l PT bc 2 vi c x v y do chn 1 trong 2 bin l n, ta d dng tnh c
v suy ra 2 nghim x = y
x = 2y + 1
VD: D2012
{xy + x 2 = 0 (1)
2x3 x2y + x2 + y2 2xy y = 0(2)
HPT ny khng d nhm nghim x theo y hoc ngc li. Khi Cch 2 t ra rt hiu qu. D thy (2) l PT bc 2 vi y c dng
y2 (x2 + 2x + 1)y + (2x3 + x2) = 0
= (x2 + 2x + 1)2 4. (2x3 + x2)
= (x2 + 2x + 1)2 Do PT (2) c 2 nghim:
{y = x2
y = 2x + 1
Do PT (2) c ch 2 nhn t (y x2) v (y 2x 1). T :
(2) (y x2)(y 2x 1) = 0 n y x l bc 2 khng kh.
+BT tng t: (A 2011)
{5x2y 4xy2 + 3y3 2(x + y) = 0
xy(x2 + y2) + 2 = (x + y)2
t n
ph
PT,
BPT
PP ny c rt nhiu ng dng v lng dng bi v cng phong ph. Do
trong gii hn ca bi vit ti khng th trnh by ht c. Sau y ti xin a ra nhng dng tng qut nht v phng php ny. hiu thm v
phng php ny cc bn tham kho thm trong cc cun sach TUYN TP 90 TON TP 1 VA 2 cng nh cc ngun ti liu khc. 1. t 1 n ph hon ton:
+ Bin i PT v dng f(g(x)) = 0.
+ t g(x) = t + PT tr thnh f(t) = 0. * Mt s dng thng gp : + PT thun nht 2 n:
Bc 2: ax2 + bxy + cy2 = 0
Bc 3: ax3 + bx2y + cxy2 + dy3 = 0
Cch gii: Chia 2 v cho xk. ynk (n l bc
ca PT, k ; 0 k n) (ta thng dng l chia cho xn(k =n)hocyn (k = 0))
+ () + () + ()() = ()
1. 2x2 6x + 4 = 3 x3 + 8
2(x2 2x + 4) 2(x + 2)
= 3(x + 2)(x2 2x + 4)
2. sin3 x + 2 sin x cos 2x 2 cos x cos3 x = 0 3. B2011:
Tuyn tp 90 thi th i hc km li gii chi tit v bnh lun mn Ton tp 2- LOVEBOOK.VN
LOVEBOOK.VN | 44
Cch gii: t t=f(x) + g(x) bin i
PT theo t.
2. t 1 n ph khng hon ton:
Dng 1: a PT cho v PT 2 n + Bin i phng trnh v dng:
f(x, g(x))=0.
+ t t = g(x) + PT tr thnh f(x, t) = 0
+ Xem y l phng trnh 1 n (x hoc t), n cn li (t hoc x) l tham s v gii. * Mt s dng thng gp :
() + () = ()()
Trong : u(x) thng bc 1
f(x) thng bc 2 hoc 3 g(x) thng bc 1 hoc 2 Dng 2 : a PT cho v HPT 2 n + Bin i phng trnh v dng:
f(x, g(x)) = 0.
+ t y = g(x) + PT tr thnh f(x, y) = 0. + Ta c HPT (thng l HPT i xng
loi II): {y = g(x)
f(x, y) = 0
+ Gii HPT ny thu c nghim. * Mt s dng thng gp :
+) + =
Cch gii :
t y = bx an
yn + a = bx
PT cho biu th theo t v x : xn + a = by
Ta c HPT {yn + a = bxxn + a = by
y l HPT i xng loi IIHPT c bn
+) + = + + ( ) (*)
Cch gii :
t + = ac2 (y +
d
2c)
Bin i PT v HPT i xng loi 2 vi x v y (HPT c bn)
3. t 2 n ph a v HPT + Bin i PT v dng f(u(x), v(x)) = 0
+ t {u(x) = uv(x) = v
+ chuyn PT v HPT 2 n u v v
3 2 + x 6 2 x + 44 x2 = 10 3x
4. (4x 1) x3 + 1 = 2x3 + 2x + 1 (1)
(1) 2(x3 + 1) (4x 1) x3 + 1 + 2x 1 = 0
t t = x3 + 1 ta c:
2t2 (4x 1)t + 2x 1 = 0
= (4x 1)2 4.2. (2x 1) = (4x 3)2
Do { t =1
2t = 2x 1
n y PT tr nn rt n gin
5. x3 + 1 = 2 2x + 13
D thy t y= 2x + 13
Ta c HPT {x3 + 1 = 2y
y3 + 1 = 2x
6. x22x = 2 2x 1 Bin i PT trn v dng tng qut (*):
x22x = 8x 4
D thy a = 8; b = 4; c = 1; d = 2; e = 0.
Do t + = ac2 (y +
d
2c)
ngha l 8x 4 = 8.13
(y +2
2.1) hay
2x 1 = y 1
hay (y 1)2 = 2x 1 (1)
PT cho biu din theo y v x l
x2 2x = 2(y 1) (x 1)2 = 2y 1 (2)
T (1) v (2) ta c HPT
{(y 1)2 = 2x 1
(x 1)2 = 2y 1
n y ta d dng gi quyt bi ton (HPT c bn)
Bi tp tngt: 3x2 + 6x 3 = x + 7
3
7. 5 x4
+ x 14
= 2
Truy cp website: http://lovebook.vn/ hoc gi ti s in thoi: 0466 860 849 c th s hu cun sch ny.
45 | LOVEBOOK.VN
HPT
+ Bin i HPT thnh dng:
{f(u(x, y), v(x, y)) = 0
g(u(x, y), v(x, y)) = 0
+ t {u(x, y) = uv(x, y) = v
+ Chuyn HPT thnh {f(u, v) = 0g(u, v) = 0
+ Tm u, v t suy ra cc nghim (x, y)
1. B2009 : {xy + x + y = 7y
x2y2 + xy + 1 = 13y2
2. D2009: {x(x + y + 1) 3 = 0
(x + y)2 5
x2+ 1 = 0
Hm s
Vi f(x) v g(x) l 2 hm s lin tc trn
ta c: 1. Hm s f(x) n iu trn th: +) f(x) = a c khng qu 1 nghim trn
(nu f() = a th x = ( )
+) f(u) = f(v) u = v u, v .
2. f(x) v g(x) n iu v ngc chiu bin thin trn th f(x) = g(x) c
khng qu 1 nghim trn . 3.
+) f(x) ng bin trn D th f(u) > f(v)
u > v u, v .
+) f(x) nghch bin trn D th f(u) > f(v) u < v u, v D
1. x2 + 3log2 x = xlogx 5
2. 8x3 36x2 + 53x 25 = 3x 53
Ta cn tm cc s sao cho
m(ax + b)3 + (ax + b) = m(3x 5) + 3x 53
ma3x3 + 3ma2bx2 + (3mab2 + a 3m)x
+ mb3 + b + 5m = 3x 53
{
ma3 = 83ma2b = 36
3mab2 + a 3m = 53mb3 + b + 5m = 25
{m = 1a = 2b = 3
Do PT cho tng ng vi
(2x 3)3 + (2x 3) = (3x 5) + 3x 53
(2)
D thy hm s f(t) = t3+t ng bin trn R
Do (2) 2x 3 = 3x 53
n y PT d dng c gii quyt (PT c bn)
3. x + 2. 3log2 x = 3
4. 8x3 + 2x < (x + 2) x + 1
(2x)3 + 2x < ( x + 1)3+ x + 1
Lin hp PP hu ch Gii PT v t (tham kho chi
tit chuyn ny ti quyn 1) 1. (x + 1) x2 2x + 3 = x2 + 1
Tham s
B1: n gin ha PT Dng cc phng php bit nh: Dng PT c bn, t n ph, nhn lin
hp, phn tch thnh nhn t x l PT, BPT, HPT nh bnh thng.
B2: Dng 1 s phng php bin lun
tm m tha m bi ton. *Mt s PPT thng dng
1. Hm s: + c lp tham s m: bin i PT thnh f(t) = g(m) hoc f(t) g(m) hoc
f(t) g(m). + Lp bng bin thin vi f(t). + Bin lun theo yu cu bi ton. VD: +) f(t) = g(m) c nghimmin
Df(t) g(m) max
Df(t)
+)f(t) g(m)c nghim
g(m) maxDf(t).
2. Tam thc bc 2:
Tm m PT 3x2 + 2x + 3 = m(x + 1) x2 + 1 (1)
c nghim. B1: D thy c th dng 2 phng php cp trn gii quyt PT (1) l:
1. t n ph khng hon ton a v HPT 2 n:
t t = x2 + 1 1 x
(1) tr thnh 3t2 m(x + 1)t + 2x = 0 Nu y khng c m th bi ton vn c th gii quyt bng cch xem t hoc x lm tham s. Tuy
nhin y c thm tham s m nn nu lm nh trn s c 2 tham s v 1 n. Bin lun theo hng ny rt phc tp. 2. t n ph hon ton a v PT 1 n:
(1) (x + 1)2 + 2(x2 + 1) = m(x + 1) x2 + 1
y l 1 dng c th bin i v PT thun nht v ta s dng phng php chia t 1 n ph hon ton (nh phn PP t n ph trnh by). D thy x = 1 khng phi nghim ca PT (1). Do x 1.