Türkiye’de Yenilenebilir Enerji Piyasası

Dünya Bankası Shinya Nishimura 28 Haziran 2012

Yenilenebilir Enerji Türkiye için Neden Önemli?

Enerji Arz Güvenliği

– Enerji ithalat oranı %70’in üzerinde

(tüm ithalatın yüzde 20’si, cari açığın yüzde %50’si)

– Yerli Kaynaklar: Hidro, Kömür (Linyit)

Emreamadelik riski ve fiyat istikrarsızlığı riski

Yenilenebilir Enerji Türkiye için Neden Önemli?

Büyümenin Sürdürülmesi

– Elektrik talep artışı yıllık % 6,5 – 7,5

– 2008-2009’daki yavaşlama; fırsat penceresi

– Rezerv marjı küçülüyor

– Kapasite artışının sürdürülmesi gerekiyor

Ekonomik kalkınmanın sürdürülmesinin önünde bir darboğaz oluşturma riski

Yenilenebilir Enerji Türkiye için Neden Önemli?

İklim Değişikliği ve sürdürülebilir yüksek büyümenin Çevresel Etkileri

CO 2 Emisyon

Artışı

1990-2009

Türkiye 102

Euro bölgesi / OECD Avrupa -5

Doğu Avrupa ve Orta Asya -38

Dünya 38

Brezilya 74

Çin 207

Hindistan 172

Kaynaklar: “Dünya Kalkınma Göstergeleri”, 2011 , Dünya Bankası;

DB rakamları/Euro bölgesi, IEA rakamları/OECD Avrupa.

(%)

Yenilenebilir Enerji Türkiye için Neden Önemli?

Enerji Sektörü, sera gazı emisyonlarındaki artışa en fazla katkıda bulunan sektör

1990 2008

1990 - 2008

(% Değişim)

GSYH (SAGP, 2000, Milyar ABD$) 306.9 831.16 170.82

Kişi Başına Düşen GSYH (SAGP, 2000 ABD$/kişi) 5466 11693 113.92

Toplam Elektrik Üretimi (milyar kWh) 57.5 198.4 245.04

Enerji Yoğunluğu (TEP/ SAGP 2000 ABD$, 000) 0.17 0.12 -29.41

Toplam Sera Gazı Emisyonu (Mton) 187.03 366.5 95.96

Elektrik Üretiminden Kaynaklanan Sera Gazı Emisyonu (Mton) 30.44 101.79 334.4

Karbon Yoğunluğu (ton CO2/ SAGP 2000 ABD$) 0.61 0.44 -27.87

Enerji Arzının Karbon Yoğunluğu (ton CO2/ SAGP 2000 ABD$) 2.39 2.75 15.06

Kaynak: Türkiye İklim Değişikliği Eylem Planı, 2011

Yenilenebilir Enerjinin Teşvikine Yönelik Temel Çerçeve

• Yenilenebilir Enerji Kanunu (2005 tarihli, 2010’da değiştirildi) – teknolojiye dayalı taban fiyat sağlıyor

• Elektrik Piyasası Kanunu (2001 tarihli, 2008’de değiştirildi)

• Jeotermal Kaynaklar ve Doğal Mineralli Sular Kanunu (2007)

• Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğünün Kuruluşu (2011)

Türkiye’de Yenilenebilir Enerjinin Mevcut Durumu

• Toplam üretimin yaklaşık %26’sı yenilenebilir enerji kaynaklarından üretiliyor (2011, büyük HES’ler dahil)

• Küçük HES projeleri – İspatlanmış teknoloji

– Tarife (taban fiyat)

– Alım Garantisi

– Elektrik Piyasası

– Şu anda yaklaşık 189 MW kurulu kapasite mevcut, bir başka deyişle toplam HES kapasitesinin %1,1’i

Yenilenebilir Enerji Piyasasının Gelişimi

• Rüzgar Enerjisi yükselişte – 19 MW’tan (2004) 1.691 MW’a (2011)

– Ocak 2012 itibariyle yaklaşık 1.000 MW kapasite lisanslandırılmış / inşa halinde

• Jeotermal be Güneş?

– Jeotermal potansiyeli: 33.000 MW (2011 itibariyle 94,2 MW kurulu)

– Güneş potansiyeli : 380 milyar kWh/yıl (şu anda yaklaşık 1 MW kurulu kapasite)

Dünya Bankası Projelerinin Gelişimi • Yenilenebilir Enerji Projesi (2004 - 2010)

– TKB ve TSKB’ye sağlanan toplam 202,3 milyon ABD$ kredi hattı

– Çoğunlukla küçük HES’ler için kullandırıldı

– 618,5 MW

• Özel Sektör Yenilenebilir Enerji ve Enerji Verimliliği Projesi (2009, 2011 - 2016)

– 1 milyar ABD$ IBRD’den, 100 milyon ABD$ CTF’den

– Yenilenebilir Enerji ve Enerji Verimliliği

– 578 MW Yenilenebilir Enerji, ve 12 Enerji Verimliliği projesi

• KOBİ Enerji Verimliliği Kredi Hattı Projesi (hazırlık aşamasında)

– Halkbank, Vakıfbank ve Ziraat Bankası aracılığıyla kullandırılacak kredi hattı

Yenilenebilir Enerji ile ilgili Hükümet Hedefleri ve Programı

• Türkiye’nin Dokuzuncu Kalkınma Planı • Ulusal İklim Değişikliği Stratejisi (2010) • Ulusal İklim Değişikliği Eylem Planı (2011) • 2010 – 2014 Strateji Planı

– Amaç 2: Toplam elektrik üretimi içinde yenilenebilir enerjinin payının 2023 yılına kadar yüzde 30’a yükseltilmesi,

– 2015 yılı için belirlenen ara hedefler; • Hedef 2.1: Rüzgar enerjisi kapasitesinin 10.000 MW’a

çıkarılması (2011 itibariyle 1.691 MW) • Hedef 2.2: Jeotermal enerji kapasitesinin 300 MW’a

çıkarılması (2011 itibariyle 94.2 MW)

Teknolojiye dayalı tarifeler

2010 yılında değiştirilen Yenilenebilir Enerji Kanunu kapsamında sağlanıyor. Yerel olarak üretilen ekipman ve bileşenleri kullanan lisans sahiplerine ilave teşvikler sağlanıyor

Teknoloji Tarife Garantisi (kWh)

Hidroelektrik 0,073 ABD$

Rüzgar 0,073 ABD$

Jeotermal 0,105 ABD$

Biyokütle 0,133 ABD$

Güneş 0,133 ABD$

Sonrası?

TEŞEKKÜRLER!!

Yenilikçi fikirleriniz olmasını umuyoruz!!