TRONG SOÁ NAØYCHUÙA NHAÄT 12-B Ngaøy 25.6.2006 LÔØI CHU ÙA: Mc 4,35-41 Hoâm aáy, khi chieàu ñeán, Ñöùc Gieâsu noùi vôùi caùc moân ñeä: “Chuùng ta sang bôø

TRONG SOÁ NAØY��

1. Laù thö Muïc Vuï ..................................................................... 022. Lôøi Chuùa töø 25.6.2006 ñeán 20.08.2006 ................................043. Thaéc maéc...............................................................................374. Tình nghóa baø con loái xoùm....................................................425. Hai Nöõ Chaân Phöôùc cuûa Giaùo Hoäi .......................................456. Baåy bí tích cuûa Hoäi Thaùnh....................................................517. Meï Maria - Keâu xin Meï trong côn caùm doã ..........................568. Toøa Thaùnh vaø caùc thaùch ñoá cuûa gia ñình .............................589. Cuoäc tranh luaän chung quanh cuoán The DA VINCI CODE

cuûa Dan Brown ....................................................................659. Sau Irak... Ñeán Iran?.............................................................7510. VieätNam - Noãi nhuïc Bill Gates ..........................................8611. Phieám luaän: Tình yeâu tröôùc vaø sau ....................................8912. Huyeàn thoaïi nöôùc Nam.......................................................9513. Thôøi söï trong thaùng .............................................................9817. Thoâng tin Giaùo ñoaøn Antoân Quyønh..................................16718. Thoâng tin Muïc Vuï.............................................................17019. Trang Quaûng caùo ..............................................................181

ooOoo

Trang 1

GIAÙO ÑOAØNTHAÙNH ANTOÂN QUYØNH

LM.VINCENTEÂ NGUYEÃN VAÊN LÔÏIAV. DE MORGES 661004 LAUSANNETel.: 021/624 81 71Natel: 079/259 48 41Fax: 021/624 88 83E-mail [email protected]

GIAÙO XÖÙTHAÙNH MICAE HUY-MYÕ

LM.GIUSE PHAÏM MINH VAÊNMAIHOLDERSTRASSE 8

4652 OBERGOŠSGENTel.: 062/295 03 39Fax: 062/295 04 42

E-mail: [email protected] 46-2203-9

CON ÑÖÔØNG HAÀMKHOÂNG LOÁI THOAÙT

Thaät coù lyù khi noùi raèng: “taát caœ nhöõng tieán boä veà kyõthuaät vaø khoa hoïc ngöôøi ta ñang laøm hoâm nay laø moättuyeät dieäu, tuyeät myõ...”. Nhöng roài moät thôøi gian

ngaén naøo ñoù vaø coù theå ngay hoâm sau, trong nhöõng phaùtminh khoa hoïc aáy, trong nhöõng kyõ thuaät tieán boä aáy ñaõ phaœilaøm con ngöôøi keâu leân raèng: “khuœng khieáp vaø ruøng rôïn bieátbao khi chöùng kieán nhöõng thaœm caœnh nhö theá!!!”

Con ngöôøi seõ ñi veà ñaâu trong theá giôùi hoâm nay ñaây?Chuùng ta coøn nhôù con taàu Titanic ñaõ coù haøng ngaøn ngöôøi

reo hoø, vui möøng vaø haõnh dieän vôùi thaønh quaœ vaø roài cuõnghaèng bao nhieâu ngöôøi phaœi ruøng mình, rôi leä vì con taàuTitanic aáy.

Trong lòch söœ loaøi ngöôøi, chuùng ta ñaõ töøng chöùng kieán vaøthaùn phuïc heát phaùt minh khoa hoïc naøy ñeán nhöõng kyõ thuaättaân tieán kia vaø roài cuõng töøng ruøng mình vaø rôi leä tröôùc bieátbao thaœm caœnh gaây ra töø nhöõng tieán boä vaø nhöõng phaùt minhkhoa hoïc aáy!

OÂng “Tuyeät Dieäu”, baø “khuœng khieáp” cuõng chæ laø moätngöôøi thoâi. Ngöôøi ñoù laø chính toâi hay laø chính baïn ñaáy! Taïisao?

Bôœi coù raát nhieàu thöù ôœ treân ñôøi naøy chæ tuøy thuoäc vaøo kyõthuaät vaø khoa hoïc laø con ngöôøi coù theå thöïc hieän ñöôïc. Khi coùkyõ thuaät toát, ngöôøi ta coù theå thaønh coâng nhö laøm con taàuTitanic, ñuïc con ñöôøng haàm xuyeân qua nuùi, keùo daøi ñôøisoáng con ngöôøi hay laøm cho xe löœa chay nhanh, eâm, khoânggaây tieáng ñoäng... vaø ngay caœ thaùm hieåm khoâng gian trong vuõtruï...

Nhöng roài, coù nhieàu thöù khoâng chæ leä thuoäc vaøo khoa hoïcnhö: laøm cho ñôøi soáng con ngöôøi HAÏNH PHUÙC hôn,THÖÔNG NHAU hôn, TÖÔNG TRÔÏ, GIUÙP ÑÔÕ laãn nhau

Trang 2

Laù Thö Muïc VuïLaù Thö Muïc Vuï

nhieàu hôn, soáng QUAŒNG ÑAÏI hôn, CHAÁP NHAÄN vaø TOÂN TROÏNGnhöõng dò bieät cuœa ngöôøi khaùc caùch deã daøng, ÖÔÙC MONG vaø GIUÙP cho thanhaân ñöôïc thaønh coâng...

Ñeå coù nhöõng thöù naøy, con ngöôøi caàn coù moät söùc maïnh sieâu nhieân töøThieân Chuùa

Nhöng hoâm nay, ngöôøi ta ñaõ vieän côù laø con ngöôøi coù theå laøm ñöôïc taát caœvaø coù taát caœ. Ngöôøi ta coù theå coù moät gia ñình ñaày ñuœ nhö moät giaác mô maøkhoâng caàn ñeán Thieân Chuùa. Ngöôøi ta coù theå ñuïc moät ñöôøng haàm daøi xuyeânqua nuùi, qua bieån maø chaúng caàn ñeán Thieân Chuùa naøo caœ. Nhöng chính luùcñöôøng haàm ñaõ ñuïc qua nuùi, qua bieån... nhö moät kyø coâng, noù laïi ñaët chuùng tatröôùc moät ñöôøng haàm khaùc, moät ñöôøng haàm maø khoâng thaáy coù moät tiasaùng ñeå thoaùt khoœi caœnh ñen toái mòt muø ngay tröôùc maét!

Naêm 2001 taïi St. Moritz (vuøng nuùi cao nguyeân tröôït tuyeát cuœa Thuïy Sóthuoäc bang Wallis/Valais), moät coâ gaùi töøng ñoaït nhieàu giaœi voâ ñòch theåthao tröôït tuyeát, vaø haàu nhö ñöôïc caœ theá giôùi bieát ñeán laø CorinneRey-Bellet. Corinne gaëp chaøng trai haøo hoa phong nhaõ Gerold Stadler,moät nhaân vieân chuyeân bieät caùc chöông trình kinh taøi veà laõnh vöïc theå thaocho Credit Suisse (moät trong nhöõng nhaø baêng lôùn nhaát taïi Thuïy Só). Haingöôøi cuøng tuoåi, cuøng öôùc mô, cuøng moät caùi nhìn... Roài hai anh chò quyeátñònh xaây toå aám. Hoân leã ñöôïc cöœ haønh vaøo ngaøy 4 thaùng 5 naêm 2002. Keátquœa cuoäc tình maø nhieàu baïn beø, vaø chính caœ ñoâi uyeân öông naøy cuõng cho laøtuyeät dieäu laø ñöùa con ñaàu loøng mang teân Kevin sinh ra ñôøi.

Cuoäc tình tuyeät haœo vaø tuyeät ñeïp nhö moät giaác mô aáy ñaõ bieán thaønhthaœm caœnh thaät ruøng rôïn: Vaøo haï tuaàn thaùng 4/2006 hai ñoâi uyeân öông naøyly thaân vaø toái ngaøy chuùa nhaät 7 thaùng 5/2006 khoaœng 21giôø30 taïi laøng LesCrosets, trong caên nhaø cuœa gia ñình coâ Corinne Rey-Bellet, qua moät traäncaõi coï, anh Gerold Stadler ñaõ baén cheát coâ vôï, baén cheát caäu em cuœa coâ vôï vaøbaén luoân meï vôï baèng nhieàu phaùt suùng... Theá laø moät ñöôøng haàm khaùc ngaytröôùc maët cuoäc ñôøi anh Gerold Stadler, moät ñöôøng haàm maø anh khoângthaáy moät tia saùng naøo ñeå thoaùt... anh ñaõ töï saùt trong “con ñöôøng haàm cuœañôøi anh”!

Nhìn ra theá giôùi hoâm nay, cuõng nhö nhìn vaøo töøng gia ñình vaø caùc laõnhvöïc lôùn nhoœ, con ngöôøi ñang döïa vaøo khoa hoïc, tieàn baïc, quyeàn löïc ñeå ñaøoñuïc nhieàu ñöôøng haàm xuyeân qua nuùi röøng, xuyeân qua bieån caœ, xuyeân quacaùc haønh tinh, xuyeân qua caœ “xaõ hoäi gia ñình vaø cuoäc ñôøi...”. Nhöng neáukhoâng coù söùc maïnh sieâu nhieân, hay ñuùng hôn, neáu gaït boœ Thieân Chuùa rakhoœi loøng mình, ra khoœi coâng aên vieäc laøm, ra khoœi gia ñình, ra khoœi xaõ hoäi...con ngöôøi chæ laø nhöõng sinh vaät baát haïnh choân ñôøi mình vaøo con ñöôønghaàm ñen toái nhaát maø chính hoï ñang “haân hoan” ñeõo ñuïc hoâm nay! ª

Muïc Vuï, ngaøy Hieàn Maãu 5/2006

Trang 3

CHUÙA NHAÄT 12-BNgaøy 25.6.2006

LÔØI CHUÙA: Mc 4,35-41

Hoâm aáy, khi chieàu ñeán, ÑöùcGieâsu noùi vôùi caùc moân ñeä:

“Chuùng ta sang bôø beân kia ñi!”Boœ ñaùm ñoâng ôœ laïi, caùc oâng chôœNgöôøi ñi, vì Ngöôøi ñang ôœ saün treânthuyeàn; coù nhöõng thuyeàn khaùc cuøngtheo Ngöôøi. Vaø moät traän cuoàngphong noåi leân, soùng aäp vaøo thuyeàn,ñeán noãi thuyeàn ñaày nöôùc. Trong khiñoù, Ñöùc Gieâsu ñang ôœ ñaøng laùi, döïañaàu vaøo chieác goái maø nguœ. Caùc moânñeä ñaùnh thöùc Ngöôøi daäy vaø noùi:“Thaày ôi, chuùng ta cheát ñeán nôi roài,Thaày chaúng lo gì sao?” Ngöôøi thöùcdaäy, ngaêm ñe gioù, vaø truyeàn chobieån: “Im ñi! Caâm ñi!” Gioù lieàn taét,vaø bieån laëng nhö tôø. Roài Ngöôøi baœocaùc oâng: “Sao nhaùt theá? Laøm saomaø anh em vaãn chöa coù loøng tin?”Caùc oâng hoaœng sôï vaø noùi vôùi nhau:“Vaäy ngöôøi naøy laø ai, maø caœ ñeán gioùvaø bieån cuõng tuaân leänh?”

SUY NIEÄM:GIOÂNG BAÕO

Qua hình aœnh maët bieån daïy soùng

Chuùa Gieâsu muoán noùi vôùi chuùng tanhöõng gì?

Maët bieån daïy soùng tröôùc heát laøhình aœnh cuœa taâm hoàn chuùng ta.

Thöïc vaäy, nhieàu luùc chuùng ta ñaõcaœm thaáy: nhöõng quyeán duõ baátchính, nhöõng ñam meâ muø quaùng,nhöõng caùm doã naëng neà, quaœ thöïc ñaõtrôœ neân nhö nhöõng ngoïn soùng ngaàm.Nhöõng quyeán duõ aáy, nhöõng ñam meâaáy, nhöõng caùm doã aáy nhö muoán ñeøbeïp con thuyeàn nhoœ beù laø taâm hoànchuùng ta, nhaän chìm noù xuoáng ñaùynöôùc toäi loãi, neáu nhö Chuùa Gieâsu,Ñaáng coù quyeàn laøm cho gioù yeânbieån laëng ñaõ khoâng ñeán can thieäpvaø giuùp ñôõ chuùng ta. Vì theá chuùng ta

Trang 4

Lôøi ChuùaLôøi ChuùaSOÁNG

haõy keâu xin Chuùa nhö caùc toâng ñoàngaøy xöa:

— Laïy Chuùa, xin haõy cöùu giuùpchuùng con khoâng thì chuùng con cheátmaát.

Maët bieån daïy soùng coøn laø hìnhaœnh cuœa theá gian.

Ñuùng vaäy, theá gian laø moät maëtbieån daïy soùng, trong khi ñoù Giaùohoäi chæ laø moät con thuyeàn nhoœ beù,maø ngöôøi caàm laùi, laø Ñöùc Kitoâ thìdöôøng nhö laïi ñang nguœ say. Nhöõngphong ba baõo taùp vaø nhöõng ngoïnsoùng traøo daâng laø nhöõng caám côùbaùch haïi, laø nhöõng laäp tröôøng baøibaùc vu khoáng vaø chuïp muõ, khieáncho chuùng ta, nhöõng moân ñeä cuœaChuùa cuõng phaœi baøng hoaøng kinhhaõi, neáu khoâng muoán noùi laø ñaõ ñiñeán choã tuyeät voïng.

Taïi sao chuùng ta laïi sôï haõi? Phaœichaêng laø vì yeáu ñöùc tin. Chuùng taneân nhôù raèng, tình thöông vaø söïquan phoøng cuœa Ngaøi luoân canh giöõchuùng ta. Chæ moät caùi nhìn cuœa Ngaøicuõng ñaõ ñuœ ñeå laøm cho soùng yeânbieån laëng, taát caœ trôœ laïi traät töï.

Kinh nghieäm cuœa Giaùo hoäi, cuõngnhö cuœa baœn thaân moãi ngöôøi cuõnglaøm chöùng nhö vaäy. Ñieàu quantroïng, chuùng ta phaœi luoân xaùc tínraèng: Chuùa Gieâsu luoân ôœ vôùi chuùngta. Maëc duø ñoâi luùc Ngaøi döôøng nhöcoù veœ nguœ say, nhöng thöïc söï thì tìnhthöông cuœa Ngaøi luoân canh giöõchuùng ta. Vaø moät khi Ngaøi ñaõ ôœ vôùichuùng ta thì khoâng ai coù theå choánglaïi chuùng ta.

Thaùnh nöõ Cartarina Siennangaøy kia ñaõ hoœi Chuùa, sau khi ñaõthoaùt khoœi söï caùm doã naëng neà:

— Laïy Chuùa, Chuùa ôœ ñaâu khicon phaœi chieán ñaáu. Chuùa Gieâsu ñaõtraœ lôøi:

— Ta ôœ beân caïnh con ñeå giuùp ñôõcon.

Chính vì theá, giöõa nhöõng giannguy thöœ thaùch, giöõa nhöõng caùm doãñe doïa, chuùng ta haõy bieát chaïy ñeánvaø keâu van:

— Laïy Chuùa, xin cöùu chuùng con,khoâng thì chuùng con cheát maát.

Ñieàu quan troïng laø laøm theá naøoñeå Chuùa Gieâsu thöïc söï ôœ trongchuùng ta vôùi taát caœ tình thöông cuœaNgaøi?

Toâi xin ñöa ra moät phöông phaùpñoù laø haõy xa traùnh toäi loãi. Vì toäi loãiseõ ñaåy chuùng ta xa lìa tình Chuùa vaølaøm daáy leân trong taâm hoàn cuõng nhöxaõ hoäi moät traän cuoàng phong thaœmkhoác.

Chính vì theá muoán traán aùp cuoàngphong, muoán taùi laäp traät töï, chuùng taphaœi bieát haõm deïp nhöõng duïc voïngxaáu xa, nhöõng khuynh höôùng toäiloãi. Tuy nhieân, ñeå baœo ñaœm söï thaønhcoâng, chuùng ta haõy baét chöôùc caùcmoân ñeä ñaõ keâu leân vôùi Chuùa giöõacôn phong ba baõo taùp:

— Laïy Chuùa, xin cöùu giuùpchuùng con, khoâng thì chuùng concheát maát. º

Trang 5

Trang 6

LEÃ THAÙNH TAÂMNgaøy 23.06.2006

LÔØI CHUÙA: Ga 19, 31-37

Hoâm ñoù laø ngaøy aùp leã, ngöôøiDothaùi khoâng muoán ñeå xaùc

cheát treân thaäp giaù trong ngaøy sabaùt,maø ngaøy sabaùt ñoù laïi laø ngaøy leã lôùn.Vì theá hoï xin oâng Philatoâ cho ñaùnhgiaäp oáng chaân caùc ngöôøi bò ñoùngñinh vaø laáy xaùc xuoáng.

Quaân lính ñeán, ñaùnh giaäp oángchaân ngöôøi thöù nhaát vaø ngöôøi thöùhai cuøng bò ñoùng ñinh vôùi ÑöùcGieâsu. Khi ñeán gaàn Ñöùc Gieâsu vaøthaáy Ngöôøi ñaõ cheát, hoï khoâng ñaùnh

LÔØI NGUYEÄN GIAÙO DAÂN CHUÙA NHAÄT 12-BCHUŒ LEÃ: Anh chò em thaân meán, chæ coù Chuùa môùi ñem laïi cho con

ngöôøi söï bình an ñích thöïc. Tin töôœng vaøo tình thöông vaø quyeàn naêngcuœa Chuùa, chuùng ta cuøng daâng lôøi caàu xin:

1. Con thuyeàn ñang gaëp phaœi cuoàng phong, chính laø hình aœnh Giaùohoäi ñang gaëp phaœi nhieàu thöœ thaùch gian nan. Chuùng ta hieäp lôøi caàu xinChuùa gìn giöõ Giaùo hoäi luoân ñöôïc hieäp nhaát vaø bình an, giöõa moät theá giôùicoù nhieàu bieán ñoäng.

Chuùng con caàu xin Chuùa.2. Con thuyeàn ñang bò soùng to gioù lôùn laøm cho troøng traønh, chính laø

hình aœnh cuœa caùc daân toäc ñang bò chieán tranh laøm cho ñieân ñaœo. Chuùngta hieäp lôøi caàu xin Chuùa cho moïi ngöôøi treân theá giôùi ñöôïc soáng trong vuimöøng vaø hy voïng.

Chuùng con caàu xin Chuùa.3. Con thuyeàn ñang bò ngaäp nöôùc, chính laø hình aœnh caùc gia ñình

ñang gaëp khoù khaên. Chuùng ta hieäp lôøi caàu xin Chuùa cho caùc gia ñìnhtrong coäng ñoaøn chuùng ta bieát soáng treân thuaän döôùi hoøa, nhôø ñoù hoï coùtheå vöôït qua ñöôïc moïi thöœ thaùch trong cuoäc soáng thöôøng ngaøy.

Chuùng con caàu xin Chuùa.KEÁT THUÙC: Laïy Chuùa, xin ñöøng ñeå cho nhöõng lo aâu vaø sôï haõi nhaän

chìm chuùng con, nhöng xin haõy giuùp chuùng con luoân tin töôœng chaïy ñeáncuøng Chuùa, ñeå cuoäc ñôøi chuùng con luoân ñöôïc bình an vaø haïnh phuùc.Chuùng con caàu xin, nhôø Ñöùc Kitoâ, Chuùa chuùng con. ª

giaäp oáng chaân Ngöôøi. Nhöng moätngöôøi lính laáy giaùo ñaâm vaøo caïnhsöôøn Ngöôøi. Töùc thì, maùu cuøngnöôùc chaœy ra. Ngöôøi xem thaáy vieäcnaøy ñaõ laøm chöùng, vaø lôøi chöùng cuœangöôøi aáy xaùc thöïc; vaø ngöôøi aáy bieátmình noùi söï thaät ñeå cho caœ anh emnöõa cuõng tin.

Caùc vieäc naøy ñaõ xaœy ra ñeå öùngnghieäm lôøi Kinh Thaùnh: Khoângmoät khuùc xöông naøo cuœa Ngöôøi seõbò ñaùnh giaäp. Laïi coù lôøi Kinh Thaùnhkhaùc: Hoï seõ nhìn leân Ñaáng hoï ñaõñaâm thaâu.

SUY NEÄM:THAÙNH TAÂM

Traùi tim laø bieåu töôïng cuœa tìnhyeâu. Vì theá möøng kính Traùi TimChuùa cuõng coù nghóa laø möøng kínhtình yeâu Ngaøi ñaõ daønh cho chuùng ta.

Chính vì tình yeâu aáy maø Ngaøi ñaõxuoáng theá laøm ngöôøi, chòu cheát treânthaäp giaù vaø ñoå ra cho ñeán gioït maùucuoái cuøng nhö lôøi Ngaøi ñaõ phaùn:

— Khoâng ai yeâu hôn ngöôøi hieánmaïng soáng mình vì baïn höõu. Theánhöng tình yeâu aáy ñoái vôùi chuùng tangaøy hoâm nay phaœi chaêng chæ coøn laømoät bieåu töôïng, moät caùi gì ñaõ qua ñitrong dó vaõng? Chieâm ngöôõngThaùnh Taâm Chuùa, chuùng ta seõnghieäm ra raèng, tình yeâu aáy vaãn coønchaát chöùa moät söùc soáng maõnh lieät.

Coù moät vieät kieàu töø Myõ trôœ veà ñaõñöa ra moät nhaän xeùt nhö theá naøy:

— Ngöôøi coù ñaïo ôœ queâ nhaøthöôøng xin ôn hôn laø caùm ôn. Trongkhi ñoù, ngöôøi coù ñaïo ôœ beân aáythöôøng caùm ôn nhieàu hôn laø xin ôn.

Chuùng ta caàn phaœi tìm hieåu

nhöõng lyù do daãn ñeán tình traïng aáy,tuy nhieân coù ñieàu chaéc chaén laø giaùolyù taïi Vieät Nam daïy kieán thöùc veàñaïo lyù nhieàu hôn laø daïy caœmnghieäm tình thöông cuœa Chuùa baèngkinh nghieäm ñôøi mình. Vì theá maømöøng kính Thaùnh Taâm Chuùa,chuùng ta haõy coá nhaän ra khuoân maëtyeâu thöông cuœa Chuùa trong cuoäcñôøi chuùng ta, trong nhöõng gì chuùngta ñang soáng vaø ñang laõnh nhaän.

Trong ñôøi soáng thöôøng ngaøy,moïi söï toát laønh chuùng ta nhaän ñöôïcxuaát phaùt bôœi ñaâu? Nhaát laø khi söïsoáng, nieàm vui ñeán ñöôïc vôùi chuùngta baèng söï traœ giaù hy sinh cuœa ngöôøikhaùc, maø khoâng ñoøi moät ñeàn ñaùpnaøo, thì chuùng ta seõ phaœi caœm taï ai?

Trong ñôøi soáng ñaïo ñöùc, taát caœnhöõng gì ñöôïc cöœ haønh, ñöôïc banphaùt trong loøng Giaùo hoäi, laøm choñôøi soáng chuùng ta ñöôïc bình an,haïnh phuùc hôn laø do ñaâu? Roài ñaïoCoâng giaùo ñaõ ñeán ñöôïc vôùi chuùng tanhôø vaøo söï hy sinh cuœa khoâng bieátbao nhieâu ngöôøi ñi tröôùc, chuùng taphaœi bieát caœm taï ai?

Thaùnh Taâm Chuùa cuõng môøi goïichuùng ta ñoùn nhaän tình thöông cuœaNgaøi hieän dieän nôi ngöôøi cha vaøngöôøi meï, ngöôøi choàng vaø ngöôøivôï, cuõng nhö nôi baát cöù con ngöôøinaøo ñaõ quan taâm vaø giuùp ñôõ chuùngta. Töø tình thöông vaø ôn hueä cuœaThaùnh Taâm Chuùa, chuùng ta phaœilaøm gì?

Toâi xin thöa:— Chuùng ta haõy soáng baùc aùi ñeå

moïi ngöôøi qua ñoù cuõng khaùm phaù rakhuoân maët thöông yeâu cuœa Chuùa.

Thöïc vaäy, chuùng ta haõy yeâuTrang 7

thöông nhöõng ngöôøi chung quanhchuùng ta, nhaát laø nhöõng keœ baáthaïnh. Chuùng ta haõy chia seœ ñôøi soángvaø nhöõng khoå ñau cuœa hoï, ñeå nhôø ñoùmang laïi nieàm vui möøng vaø hy voïngcho hoï.

Maëc duø khi theå hieän tình yeâuthöông, chuùng ta coù theå bò nghi ngôø,bò hieåu laàm hay bò choái töø. Theánhöng, tình yeâu luoân ñoøi chuùng taphaœi daùm chaáp nhaän hy sinh.

Traùi Tim Chuùa bò ñaâm thaâu quatreân thaäp giaù laø moät daáu chæ noùi leân:Haõy yeâu thöông nhau nhö Thaày ñaõyeâu thöông caùc con. Neáu chuùng talaøm chöùng cho tình thöông cuœa moät

Thieân Chuùa töï nguyeän laøm ñaày tôùphuïc vuï, töï nguyeän hieán mình hysinh chòu cheát maø baœn thaân chuùng talaïi chæ lo baœo veä nhöõng quyeàn lôïirieâng tö, khoâng chòu maát maùt,khoâng chòu thieät thoøi, thì laøm saoThieân Chuùa hieän hình nôi baœn thaânchuùng ta cho ñöôïc.

Ñeå neân gioáng Thaùnh Taâm Chuùa,ñôøi soáng chuùng ta phaœi phaœn aùnh baneùt ñoäc ñaùo cuœa Ngaøi, ñoù laø:

— Töï haï nhö luùc röœa chaân.— Töï huœy nhö khi ôœ treân thaäp giaù— Vaø töï hieán nhö luùc ôœ baøn tieäc

Thaùnh Theå. º

Trang 8

LÔØI NGUYEÄN GIAÙO DAÂN LEÃ THAÙNH TAÂM CHUÙA GIEÂSUCHUŒ LEÃ: Anh chò em thaân meán, treân thaäp giaù Chuùa Gieâsu ñaõ ñeå cho

maùu cuøng nöôùc chaœy ra, haàu khôi nguoàn bí tích nuoâi döôõng Giaùo hoäi. Tintöôœng vaøo loøng nhaân töø vaø thöông xoùt cuœa Chuùa, chuùng ta cuøng nhaudaâng lôøi caàu xin:

1. Hoâm nay laø ngaøy thaùnh hoùa caùc linh muïc treân toaøn theá giôùi. Chuùngta hieäp lôøi caàu xin cho caùc linh muïc luoân soáng thaùnh thieän, nhaát laø coùñöôïc traùi tim cuœa vò muïc töœ Gieâsu, ñeå caùc ngaøi luoân chu toaøn boån phaänchaên daét ñoaøn chieân Chuùa ñaõ trao phoù.

Chuùng con caàu xin Chuùa.2. Ñaâu coù tình yeâu thöông, ôœ ñaáy coù Ñöùc Chuùa Trôøi. Chuùng ta hieäp lôøi

caàu xin cho tình yeâu cuœa Ñöùc Kitoâ thaám nhaäp vaøo moïi sinh hoaït traàn theá,ñeå moïi ngöôøi bieát naâng ñôõ vaø toân troïng laãn nhau.

Chuùng con caàu xin Chuùa.3. Yeâu thöông laø chu toaøn leà luaät. Chuùng ta hieäp lôøi caàu xin cho coäng

ñoaøn chuùng ta bieát coá gaéng yeâu thöông nhau nhö chính Chuùa ñaõ yeâuthöông chuùng ta.

Chuùng con caàu xin Chuùa.KEÁT THUÙC: Laïy Chuùa Gieâsu, vì yeâu thöông maø Chuùa ñaõ töï nguyeän

ñoùn nhaän caùi cheát ñau thöông treân thaäp giaù. Xin cho chuùng con bieát ñaùptraœ tình yeâu cao vôøi cuœa Chuùa baèng moät ñôøi soáng ngaäp traøn tình baùc aùi.Chuùng con caàu xin, nhôø Ñöùc Kitoâ, Chuùa chuùng con. ª

THAÙNH GIOAN TIEÀN HOÂNgaøy 24.06.2006

LÔØI CHUÙA: Lc 1, 57-66. 80

Tôùi ngaøy maõn nguyeät khai hoa,baø EÂlisabeùt sinh haï moät con

trai. Nghe bieát Chuùa ñaõ quaù thöôngbaø nhö vaäy, laùng gieàng vaø thaân thíchñeàu chia vui vôùi baø.

Khi con treœ ñöôïc taùm ngaøy, hoïñeán laøm pheùp caét bì, vaø tính laáy teâncha laø Dacaria maø ñaët cho em.Nhöng baø meï leân tieáng noùi:“Khoâng, phaœi ñaët teân chaùu laøGioan.” Hoï baœo baø: “Trong hoï haøngcuœa baø, chaúng ai coù teân nhö vaäy caœ.”

Roài hoï laøm hieäu hoœi ngöôøi cha,xem oâng muoán ñaët teân cho em beù laøgì. OÂng xin moät taám baœng nhoœ vaøvieát: “Teân chaùu laø Gioan.” Ai naáyñeàu bôõ ngôõ. Ngay luùc aáy, mieänglöôõi oâng laïi môœ ra, oâng noùi ñöôïc, vaøchuùc tuïng Thieân Chuùa. Laùng gieàngai naáy ñeàu kinh sôï. Vaø caùc söï vieäcaáy ñöôïc ñoàn ra khaép mieàn nuùiGiuñeâ. Ai nghe cuõng ñeå taâm suynghó vaø töï hoœi: “Ñöùa treœ naøy roài raseõ theá naøo ñaây?” Vaø quaœ thaät, coùbaøn tay Chuùa phuø hoä em.

Caäu beù lôùn leân thì tinh thaàn caøngvöõng maïnh. Caäu soáng trong hoangñòa cho ñeán ngaøy ra maét daân Israel.

SUY NIEÄM:GIOAN TIEÀN HOÂ

Trong Kinh Thaùnh, moãi nhaânvaät lôùn ñöôïc sinh ra ñeàu mang laáymoät teân goïi. Teân goïi aáy hoaëc laøphaœn aœnh tình traïng cuœa taäp theå, cuœagia ñình, hoaëc laø phaœn aœnh cuœachính ñöông söï. Nhöng bao giôø

cuõng theá, cuøng vôùi teân goïi laø moät döïphoùng cho töông lai. Coù khi laø moätöôùc voïng. Coù khi laø moät söù maïng.

Tröôøng hôïp cuœa Gioan Tieàn Hoâlaø moät thí duï ñieån hình. Danh xöngGioan coù nghóa laø Thieân Chuùa bieåuloä tình thöông. Vì theá, sinh nhaätGioan cuõng laø dòp ñeå chuùng ta ñi töøteân goïi aáy tôùi vieäc nhaän ra tìnhthöông Thieân Chuùa ñaõ ñoå xuoángtreân nhaân loaïi, roài nhôø ñoù nhaân loaïinhaän bieát höôùng ñi cuœa mình laø vöônleân tôùi tình thöôngcuœaThieânChuùa.

Nhieàu laàn trong lòch söœ cöùu ñoä,tình thöông cuœa Thieân Chuùa ñaõ ñöôïctoœ baøy qua nhöõng kyø coâng saùng taïo,qua coâng cuoäc giaœi phoùng daân DoThaùi khoœi aùch noâ leä ngöôøi Ai Caäp,nhöng ngaøy hoâm nay tình thöông aáyñaõ ñeå laïi moät daáu aán ñaëc bieät, vì ñaõlen loœi vaøo soá phaän ñôøi thöôøng cuœacon ngöôøi ñeå bieán hoï neân daáu chæ laïthöôøng cho ôn cöùu ñoä.

Thöïc vaäy, ngaøy hoâm nay tìnhthöông cuœa Chuùa ñaõ cuùi xuoáng treânnoãi saàu ñau cuœa moät gia ñình, ñeåbieán tuœi nhuïc thaønh nieàm vui, bieánloøng daï son seœ cuœa EÂlisabeùth thaønh

Trang 9

taám loøng hoan hæ nhaœy möøng cuœathai nhi. Tình thöông aáy ñaõ bieán ñoåigia ñình Giacaria heùo hon töø laâuboãng trôœ neân roän raõ, keœ ra ngöôøi vaøovôùi nhöõng lôøi chuùc möøng ngaøy contreœ chòu pheùp caét bì. Thaœo naøo giañình aáy ñaõ khoâng laáy laïi teân cuõ chocon treœ, bôœi chöng tình thöôngchung chung thì raát deã goïi teân,nhöng khi ñaõ ñi lieàn vôùi moät kinhnghieäm thì khoâng coøn deã daõi ñöôïcnöõa. Treœ nhoœ naøy seõ ñöôïc ñaët teânbaèng chính caùi kinh nghieäm tìnhthöông aáy. Noù seõ ñöôïc goïi baèng teânmôùi laø Gioan, noù seõ laø daáu chæ cuœatình thöông Thieân Chuùa.

Nhìn vaøo con ngöôøi vaø söù maïngcuœa Gioan Tieàn Hoâ, chuùng ta coù theåthaáy ñöôïc tình thöông Thieân Chuùañaõ cuùi xuoáng treân nhaân loaïi.

Thöïc vaäy, cuoäc ñôøi cuœa Gioan töøluùc môœ maét chaøo ñôøi vôùi teân goïi aånchöùa moät söù maïng, cho ñeán cuoäcsoáng thaàm laëng nôi hoang ñòa, töønhöõng ngaøy rao giaœng pheùp röœa saùmhoái cho ñeán luùc keát thuùc baèng caùicheát bi thaœm, taát caœ ñeàu laø hìnhboùng soáng ñoäng ñeå noùi veà ChuùaGieâsu, moät tình thöông seõ ñeán trongdoøng ñôøi.

Hôn nöõa, oâng coøn laø söù giaœ doïnñöôøng cho Tin Möøng cöùu ñoä, laø tieànhoâ loan tin Ñaáng cöùu theá, laø tieân triduy nhaát ñaõ chæ cho thaáy Ñöùc Kitoâxuaát hieän vaø laø taåy giaœ chuaån bò choChuùa moät daân toäc hoaøn haœo.

OÂng ñaõ trôœ neân chöùng nhaân ñaëcbieät giöõa loøng nhaân theá, hoâ vangcho moïi ngöôøi choãi daäy ñoùn chaøobình minh ôn cöùu ñoä. Töø nhöõng ñieàuvöøa trình baøy chuùng ta nhaän ra

höôùng ñi cho ñôøi mình.° Tröôùc heát trong phaïm vi caù

nhaân.Moãi ngöôøi chuùng ta hieän dieän

ñeàu laø moät aân hueä cuœa tình thöôngThieân Chuùa. Trong ôn goïi laømngöôøi, chuùng ta coù moät vaän meänh,duø khoâng bieát tröôùc töông lai seõ nhötheá naøo, nhöng Thieân Chuùa ñaõ quanphoøng ñeå chuùng ta coù theå thöïc hieänñöôïc ôn goïi ñoù.

Hôn nöõa vôùi Bí tích Röœa toäi,chuùng ta coøn mang trong mình moätsöù meänh vaø söù meänh aáy traœi daøi suoátcuoäc soáng vaø chuùng ta coù boån phaänphaœi chu toaøn, nhö Gioan ñaõ chutoaøn traùch nhieäm tieàn hoâ cuœa mình.

° Tieáp ñeán trong phaïm vi giañình.

Ñoaïn Tin Möøng hoâm nay chothaáy moät khung caœnh gia ñình ñaàmaám. Trong ñoù töông quan vôï choànglaø moät tình yeâu chung thuœy. Duø nhieàunaêm son seœ maø vaãn moät nieàm saét son.Töông quan cha meï con caùi laø moättình yeâu traùch nhieäm. EÂlisabeùth ñaõ coùcoâng sinh thaønh nhöng Giacaria môùilaø ngöôøi ñaët teân cho con treœ, ñeå roàimaùi aám ñoù seõ laø ñieåm xuaát phaùt chonhöõng töông quan khaùc.

Gia ñình laø chieác noâi cuœa tìnhyeâu vaø söï soáng, laø tröôøng daïy chuùngta nhöõng baøi hoïc laøm ngöôøi, laø neàntaœng cuœa xaõ hoäi, vaø laø moät Giaùo hoäiñöôïc thu nhoœ laïi.

Moãi ngöôøi chuùng ta cuõng laø moättieàn hoâ, khai loái môœ ñöôøng ñeå tìnhthöông Thieân Chuùa cuùi xuoáng vôùicon ngöôøi, cuõng nhö ñeå con ngöôøibieát vöôn leân cuøng tình thöôngThieân Chuùa. º

Trang 10

THAÙNH PHEÂROÂ & PHAOLOÂNgaøy 29.06.2006

LÔØI CHUÙA: Mt 16, 13-19

Khi Ñöùc Gieâsu ñeán vuøng keá caänthaønh Ceâsareâ Philíppheâ,

Ngöôøi hoœi caùc moân ñeä raèng:

“Ngöôøi ta noùi Con Ngöôøi laø ai?”Caùc oâng thöa: “Keœ thì noùi laø oângGioan Taåy Giaœ, keœ thì baœo laø oângEÂlia, coù ngöôøi laïi cho laø oângGieâreâmia hay moät trong caùc vòngoân söù.” Ñöùc Gieâsu laïi hoœi: “Coøn

Trang 11

LÔØI NGUYEÄN GIAÙO DAÂNLEÃ SINH NHAÄT THAÙNH GIOAN TIEÀN HOÂ

CHUŒ LEÃ: Anh chò em thaân meán, Thaùnh Gioan laø ngöôøi coù söù maïngdoïn ñöôøng cho Ñaáng Cöùu Theá. Trong nieàm haân hoan möøng sinh nhaätcuœa vò Tìeàn Hoâ, chuùng ta cuøng daâng lôøi caàu xin:

1. Nhö thaùnh Gioan, Giaùo hoäi cuõng coù söù maïng giôùi thieäu Ñaáng CöùuTheá cho nhaân loaïi. Chuùng ta hieäp lôøi caàu xin Chuùa luoân soi saùng, höôùngdaân vaø naâng ñôõ Giaùo hoäi trong söù maïng cao caœ naøy.

Chuùng con caàu xin Chuùa.2. Thaùnh Gioan ñaõ noùi: Ngaøi caàn phaœi lôùn leân, coøn toâi phaœi nhoœ ñi.

Chuùng ta hieäp lôøi caàu xin cho caùc Kitoâ höõu luoân chu toaøn boån phaän cuœamình trong cuoäc soáng thöôøng ngaøy, khoâng ñeà cao caù nhaân mình, nhöngñeå cho Danh Chuùa ñöôïc vinh quang raïng rôõ.

Chuùng con caàu xin Chuùa.3. Ngöôøi Kitoâ höõu coù nhieäm vuï giuùp cho ngöôøi khaùc nhaän bieát Ñöùc

Kitoâ. Chuùng ta hieäp lôøi caàu xin cho coäng ñoaøn chuùng ta bieát phuïc vuïtrong khieâm toán, bieát hieàn hoøa trong caùch ñoái xöœ, nhôø ñoù giôùi thieäu ÑöùcKitoâ cho nhöõng ngöôøi chung quanh.

Chuùng con caàu xin Chuùa.KEÁT THUÙC: Laïy Chuùa, thaùnh Gioan thöïc söï laø moät ngoïn ñeøn chaùy

saùng vaø moät chöùng nhaân trung thaønh. Thaùnh nhaân ñaõ yeâu meán Chuùaheát loøng vaø ñaõ chu toaøn boån phaän Chuùa ñaõ trao phoù. Xin cho chuùng conbieát noi göông thaùnh nhaân, luoân chieáu toœa vaø laøm chöùng cho tình yeâucuœa Chuùa giöõa loøng cuoäc ñôøi. Chuùng con caàu xin, nhôø Ñöùc Kitoâ, Chuùachuùng con. ª

Trang 12

anh em, anh em baœo Thaày laø ai?”OÂng Simon Pheâroâ thöa:"Thaày laøÑaáng Kitoâ, Con Thieân Chuùa haèngsoáng.” Ñöùc Gieâsu noùi vôùi oâng:“Naøy anh Simon con oâng Gioâna,anh thaät laø ngöôøi coù phuùc, vì khoângphaœi phaøm nhaân maëc khaœi cho anhñieàu aáy, nhöng laø Cha cuœa Thaày,Ñaáng ngöï treân trôøi. Coøn Thaày,Thaày baœo cho anh bieát: anh laøPheâroâ, nghóa laø Taœng Ñaù, treân taœngñaù naøy, Thaày seõ xaây Hoäi Thaùnh cuœaThaày, vaø quyeàn löïc töœ thaàn seõkhoâng thaéng noåi. Thaày seõ trao choanh chìa khoaù Nöôùc Trôøi: döôùi ñaát,anh caàm buoäc ñieàu gì, treân trôøi cuõngseõ caàm buoäc nhö vaäy; döôùi ñaát, anhthaùo côœi ñieàu gì, treân trôøi cuõng seõthaùo côœi nhö vaäy.”

SUY NIEÄM:PHEÂROÂ VAØ PHAOLOÂ

Trong moät taøi lieäu coå veà caùcthaùnh töœ ñaïo cuœa giaùo ñoaøn Roâma,chuùng ta ñoïc thaáy nhöõng haøng chöõnaøy:

— Taïi Roâma, hai thaùnh toâng ñoàPheâroâ vaø Phaoloâ ñaõ ñöôïc ñoùn nhaänvaøo nöôùc trôøi.

Thöïc vaäy, caœ hai cuøng chòu khoåñau döôùi thôøi baïo chuùa Neâron.Thaùnh Pheâroâ thì bò ñoùng ñanh trongthaønh phoá, ñaàu caém xuoáng ñaát. Coønthaùnh Phaoloâ thì bò cheùm ñaàu treânñöôøng Ostie. Chính vì theá maø hoâmnay Giaùo hoäi möøng kính troïng theåcaœ hai ñaáng.Tröôùc heát laø thaùnh Pheâroâ.

Teân thaät cuœa OÂng laø Simon,nhöng sau khi gaëp Chuùa Gieâsu, thìOÂng ñaõ ñöôïc Ngaøi ñoåi thaønh Pheâroâ.

Chính teân goïi naøy ñaõ noùi leân vai troøñaëc bieät cuœa OÂng ñoái vôùi caùc toângñoà vaø ñoái vôùi Giaùo hoäi qua doøngthôøi gian. Vì Pheâroâ coù nghóa laø ñaù.

OÂng sinh taïi Bethsaiña, gaàn hoàGeùneùsareth. OÂng cuøng vôùi em laøAndreâ sinh soáng baèng ngheà chaøilöôùi. OÂng ñaõ laäp gia ñình, vaø giañình cuœa OÂng cuõng laø nôi maø ChuùaGieâsu thöôøng hay lui tôùi.

Sau khi ñöôïc keâu goïi, OÂng ñaõ töøboœ gia ñình ñeå böôùc theo Chuùa. OÂngñaõ ñöôïc Chuùa ñaët laøm ñaàu caùc toângñoà, ñöôïc Chuùa yeâu thöông, ñöôïcChuùa cho tham döï vaøo vieäc chöõalaønh con gaùi oâng Giairoâ, vaøo vieäcbieán hình treân ñænh Tabor vaø vaøonhöõng giaây phuùt khoå ñau trongvöôøn caây daàu.

Vì haêng say vaø noùng naœy, OÂngthöôøng coù nhöõng haønh ñoäng voäivaøng vaø thieáu suy nghó. OÂng ñaõ choáiChuùa ba laàn trong cuoäc töœ naïn,nhöng cuõng nhôø ñoù maø OÂng bieátkhieâm nhöôøng.

Sau khi soáng laïi Chuùa Gieâsu ñaõtrao phoù cho OÂng söù maïng cai quaœnGiaùo hoäi. Töø ñoù, OÂng luoân naém giöõvai troø soá moät: OÂng ñaõ giaœng trongngaøy leã Hieän Xuoáng, ñaõ ñoùn nhaännhöõng ngöôøi ngoaïi giaùo vaøo Giaùohoäi, ñaõ trieäu taäp coâng ñoàngGieârusalem. OÂng ñaõ leân ñöôøngtruyeàn giaùo, vaø taïi Roâma OÂng ñaõlaõnh nhaän trieàu thieân töœ ñaïo.Tieáp ñeán laø thaùnh Phaoloâ.

Teân thaät cuœa OÂng laø Saoloâ,thuoäc chi hoï Benjamin, queâ taïiTarseâ. OÂng ñöôïc haáp thuï neàn giaùoduïc cuœa phaùi Phariseâu vaø mangdanh hieäu coâng daân Lamaõ. Lôùn leân

OÂng veà Gieârusalem ñeå hoïc hoœiKinh Thaùnh vaø leà luaät vôùi moät baäcthaøy noåi tieáng teân laø Gamalien.Ñoàng thôøi, OÂng coøn laøm ngheà deätnhö moät phöông tieän ñeå kieám soáng.

Ngay töø nhöõng ngaøy ñaàu, OÂngñaõ mang nhöõng aùc caœm vôùi coängñoaøn Gieârusalem. OÂng ñaõ coù maëttrong vuï xöœ aùn Steâphanoâ, vaø chínhOÂng ñaõ xin traùt ñeå troùc naõ nhöõng tínhöõu taïi Ñamas, nhöng roài OÂng ñaõ bòquaät ngaõ treân con ñöôøng naøy vaø ñaõaên naên thoáng hoái.

Töø ñoù OÂng ñaõ trôœ neân vò toâng ñoànhieät thaønh ñem aùnh saùng Tin Möøngcho daân ngoaïi qua nhöõng cuoäc haønhtrình truyeàn giaùo ñaày gian khoå. Saucuøng OÂng ñaõ bò baét taïi Roâma vaø ñaõ bòcheùm ñaàu vaøo naêm 66.

Ngoaøi nhöõng lôøi giaœng daïy OÂngcoøn ñeå laïi 14 böùc thö, ñoù laø nhöõngtaøi lieäu quyù giaù ñeå chuùng ta hieåuñöôïc giaùo lyù cuœa Chuùa cuõng nhö

hoaøn caœnh cuœa Giaùo hoäi luùc banñaàu.

Qua nhöõng neùt chaám phaù, quanhöõng ñieåm ñaïi cöông veà cuoäc ñôøicuœa hai vò thaùnh toâng ñoà, chuùng ta ñitôùi keát luaän, ñoù laø haõy goùp phaàn nhoœbeù cuœa chuùng ta cho söï phaùt trieåncuœa Giaùo hoäi, baèng caùch chinh phuïcngöôøi khaùc veà cho Ñöùc Kitoâ, ñemaùnh saùng Tin Möøng ñeán cho nhöõngngöôøi chung quanh.

Muoán ñöôïc nhö vaäy, tröôùc heátchuùng ta phaœi chinh phuïc chính baœnthaân mình cho Ñöùc Kitoâ, baèng caùchkhöœ tröø nhöõng thoùi hö taät xaáu, uoánnaén laïi nhöõng sai loãi vaø khuyeátñieåm.

Thöïc vaäy, baèng moät ñôøi soángñaïo ñöùc vaø thaùnh thieän, baùc aùi vaøyeâu thöông, chuùng ta chinh phuïcmình cho Ñöùc Kitoâ ñaõ ñaønh maø coønchinh phuïc caœ ngöôøi khaùc veà choÑöùc Kitoâ. º

Trang 13

LÔØI NGUYEÄN GIAÙO DAÂNLEÃ THAÙNH PHEÂROÂ VAØ PHAOLOÂ TOÂNG ÑOÀ

CHUŒ LEÃ: Anh chò em thaân meán, sau lôøi tuyeân xöng cuœa ThaùnhPheâroâ, Chuùa Gieâsu ñaõ thieát laäp Giaùo hoäi: Con laø ñaù, treân ñaù naøy Thaày seõxaây Hoäi Thaùnh cuœa Thaày. Vôùi taâm tình yeâu meán Giaùo hoäi, chuùng ta cuøngtha thieát nguyeän xin:

1. Ñöùc Thaùnh Cha laø ñaáng keá vò thaùnh Pheâroâ vaø thay maët Chuùa ñieàukhieån Giaùo hoäi, cuõng nhö cuœng coá ñöùc tin cuœa ngöôøi Kitoâ höõu treân toaøntheá giôùi. Chuùng ta hieäp lôøi caàu xin Chuùa gìn giöõ Ñöùc Thaùnh Cha, nhôø ñoùñöùc tin cuœa moïi tín höõu luoân ñöôïc soi daãn vaø trôœ neân kieân vöõng.

Chuùng con caàu xin Chuùa.2. Giaùo hoäi coù nhieäm vuï gìn giöõ kho taøng ñöùc tin ñöôïc veïn toaøn vaø

giaùo lyù cuœa Chuùa ñöôïc tinh tuyeàn. Chuùng ta hieäp lôøi caàu xin cho caùc Kitoâhöõu luoân bieát khieâm toán vaâng theo nhöõng lôøi chæ daïy cuœa Giaùo hoäi.

Chuùng con caàu xin Chuùa.

Trang 14


LÔØI CHUÙA: Mc 5, 21-43

Khi aáy, Ñöùc Gieâsu xuoángthuyeàn, laïi trôœ sang bôø beân kia.

Moät ñaùm raát ñoâng tuï laïi quanhNgöôøi.

Luùc ñoù, Ngöôøi ñang ôœ treân bôøBieån Hoà. Coù moät oâng tröôœng hoäiñöôøng teân laø Giairoâ ñi tôùi. Vöøa thaáyÑöùc Gieâsu, oâng ta suïp xuoáng döôùichaân Ngöôøi, vaø khaån khoaœn naøi xin:“Con beù nhaø toâi gaàn cheát roài. XinNgaøi ñeán ñaët tay leân chaùu, ñeå noùñöôïc cöùu thoaùt vaø ñöôïc soáng.”Ngöôøi lieàn ra ñi vôùi oâng. Moät ñaùmraát ñoâng ñi theo vaø chen laán Ngöôøi.

Coù moät baø kia bò baêng huyeát ñaõmöôøi hai naêm, bao phen khoå sôœ vìchaïy thaày chaïy thuoác ñaõ nhieàu ñeántaùn gia baïi saœn, maø vaãn tieàn maát taätmang, laïi coøn theâm naëng laø khaùc.Ñöôïc nghe ñoàn veà Ñöùc Gieâsu, baølaùch qua ñaùm ñoâng, tieán ñeán phíasau Ngöôøi, vaø sôø vaøo aùo cuœa Ngöôøi.Vì baø töï nhuœ: “Toâi maø sôø ñöôïc vaøoaùo Ngöôøi thoâi, laø seõ ñöôïc cöùu.” Töùckhaéc, maùu caàm laïi, vaø baø caœm thaáytrong mình ñaõ ñöôïc khoœi beänh.

Ngay luùc ñoù, Ñöùc Gieâsu thaáy coùmoät naêng löïc töï nôi mình phaùt ra,Ngöôøi lieàn quay laïi giöõa ñaùm ñoângmaø hoœi: “Ai ñaõ sôø vaøo aùo toâi?” Caùcmoân ñeä thöa: “Thaày coi, ñaùm ñoângchen laán Thaày nhö theá maø Thaày coønhoœi: “Ai ñaõ sôø vaøo toâi?’” Ñöùc Gieâsungoù quanh ñeå nhìn ngöôøi phuï nöõ ñaõlaøm ñieàu ñoù. Baø naøy sôï phaùt run leân,vì bieát caùi gì ñaõ xaœy ñeán cho mình.Baø ñeán phuœ phuïc tröôùc maët Ngöôøi,vaø noùi heát söï thaät vôùi Ngöôøi. Ngöôøinoùi vôùi baø ta: “Naøy con, loøng tin cuœacon ñaõ cöùu chöõa con. Con haõy veàbình an vaø khoœi haún beänh.”

Ñöùc Gieâsu coøn ñang noùi, thì coùmaáy ngöôøi töø nhaø oâng tröôœng hoäi

3. Ngöôøi Kitoâ höõu coù boån phaän phaœi gaén boù vôùi Giaùo hoäi. Chuùng tahieäp lôøi caàu xin cho coäng ñoaøn chuùng ta bieát luoân yeâu meán Giaùo hoäi quavieäc soáng ñaïo göông maãu vaø heát loøng coäng taùc vôùi caùc vò chuœ chaên trongnhöõng sinh hoaït muïc vuï thöôøng ngaøy.

Chuùng con caàu xin Chuùa.KEÁT THUÙC: Laïy Chuùa, chính nhôø hai thaùnh Pheâroâ vaø Phaoloâ, Giaùo

hoäi baét ñaàu ñoùn nhaän ñöùc tin. Xin cho chuùng con bieát trung thaønh tuaângiöõ nhöõng gì hai thaùnh Toâng ñoà ñaõ giaœng daïy, ñeå chuùng con cuõng trôœ neânnhöõng chöùng nhaân cho Chuùa. Chuùng con caàu xin, nhôø Ñöùc Kitoâ, Chuùachuùng con. ª

ñöôøng ñeán baœo: “Con gaùi oâng cheátroài, laøm phieàn Thaày chi nöõa?”Nhöng Ñöùc Gieâsu nghe ñöôïc caâunoùi ñoù, lieàn baœo oâng tröôœng hoäiñöôøng: “OÂng ñöøng sôï, chæ caàn tinthoâi.” Roài Ngöôøi khoâng cho ai ñitheo mình, tröø oâng Pheâroâ, oângGiacoâbeâ vaø em oâng naøy laø oângGioan. Caùc ngaøi ñeán nhaø oângtröôœng hoäi ñöôøng. Ñöùc Gieâsu thaáyngöôøi ta khoùc loùc, keâu la aàm ó.Ngöôøi böôùc vaøo nhaø vaø baœo hoï:“Sao laïi naùo ñoäng vaø khoùc loùc nhövaäy? Ñöùa beù coù cheát ñaâu, noù nguœñaáy!” Hoï cheá nhaïo Ngöôøi. NhöngNgöôøi baét hoï ra ngoaøi heát, roài daãncha meï ñöùa treœ vaø nhöõng keœ cuøng ñivôùi Ngöôøi, vaøo nôi noù ñang naèm.Ngöôøi caàm laáy tay noù vaø noùi:“Talithakumi”, nghóa laø: “Naøy beù,Thaày truyeàn cho con: troãi daäy ñi!”Laäp töùc con beù ñöùng daäy vaø ñi laïiñöôïc, vì noù ñaõ möôøi hai tuoåi. Vaø laäptöùc, ngöôøi ta kinh ngaïc söõng sôø. ÑöùcGieâsu nghieâm caám hoï khoâng ñöôïcñeå moät ai bieát vieäc aáy, vaø baœo hoïcho con beù aên.

SUY NIEÄM:SOÁNG LAÏI

Toâi troâng ñôïi keœ cheát soáng laïi.Ñoù laø lôøi tuyeân xöng cuoái cuøng

cuœa baœn kinh Tin Kính, ñoù cuõng laøñieàu chuùng ta cuøng nhau chia seœ giôøñaây. Qua hình aœnh ngöôøi ñaøn baømaéc beänh loaïn huyeát ñöôïc chöõalaønh vaø hình aœnh ñöùa con gaùi cuœaoâng Giairoâ ñöôïc soáng laïi, Giaùo hoäinhö muoán noùi vôùi chuùng ta raèng:

— Ngöôøi ñaøn baø chæ caàn ñuïng tôùigaáu aùo cuœa Ngaøi laø ñaõ ñöôïc Ngaøi

chöõa laønh, thì vaøo ngaøy sau heát moïibeänh taät, moïi ñau khoå cuœa chuùng tacuõng seõ bieán maát. Hôn theá nöõaChuùa chæ caàn phaùn moät lôøi, ñöùa congaùi ñaõ cheát lieàn soáng laïi. Cuõng vaäy,trong ngaøy sau cuøng, moïi keœ cheáttrong moà seõ ñöôïc choãi daäy vaø manglaáy moät boä maët môùi. Neáu moät ngaøynaøo ñoù ra vieáng nghóa ñòa, chuùng tacoù theå nghó raèng:

— Phaœi chaêng caùi cheát chæ laø moätgiaác nguœ daøi. Tôùi moät luùc naøo ñoù hoïseõ choãi daäy.

Theá nhöng chuùng ta seõ soáng laïinhö theá naøo? Thaùnh Phaoloâ, vò toângñoà daân ngoaïi, ñaõ heù môœ cho chuùngta thaáy ñieàu aáy. Thaùnh nhaân vieátnhö sau:

— Taát caœ chuùng ta, nhöõng Kitoâhöõu, chuùng ta khoâng thuoäc veà theágian, nhöng chuùng ta laø nhöõngngöôøi coâng daân nöôùc trôøi, vaø nöôùctrôøi môùi ñích thöïc laø queâ höông cuœachuùng ta.

Maëc daàu chaân chuùng ta ñaïp ñaát,nhöng ñaàu chuùng ta phaœi ñoäi trôøi.Hieän thôøi chuùng ta ñang mang laáymoät thaân xaùc ñau thöông, laøm muïctieâu cho beänh taät, ñau khoå, toäi loãi vaøcheát choùc. Nhöng taát caœ nhöõng söïaáy chaúng keùo daøi ñöôïc bao laâu.Chuùng ta ñang troâng chôø ngaøyChuùa trôœ laïi ñeå bieán ñoåi thaân xaùctaàm thöôøng cuœa chuùng ta trôœ neânmoät thaân xaùc quang vinh, gioáng nhöthaân xaùc Phuïc sinh cuœa Chuùa,khoâng coøn ñau khoå, khoâng coøn ñoåithay, khoâng coøn cheát choùc, nhöngseõ trôœ neân thaùnh thieän veïn toaøn. Ñeåñöôïc nhö vaäy, thì ngay töø baây giôø,chuùng ta phaœi ra söùc haønh ñoäng.

Trang 15

Trang 16

Ngöôøi ta thöôøng noùi:— Soáng sao thì cheát vaäy.Nieàm vinh quang mai haäu leä

thuoäc vaøo cuoäc soáng hieän taïi cuœachuùng ta. Nghóa laø caùi tieán trìnhphuïc sinh, caùi tieán trình vinh quanghoùa thaân xaùc phaøm traàn cuœa chuùngta phaœi ñöôïc baét ñaàu ngay töø baâygiôø. Nhö moät con saâu phaœi daàn daàncaén chieác keùn thì môùi coù theå hoùakieáp thaønh moät con böôùm xinh ñeïp.

Neáu nhö ñôøi sau, chuùng ta khoângcoøn ñau khoå, thì ngay töø giôø, chuùngta phaœi bieát laøm chuœ nhöõng ñoøi hoœicuœa giaùc quan vaø bieát thaùnh hoùanhöõng khoå ñau gaëp phaœi.

Neáu nhö ñôøi sau, chuùng ta khoângcoøn leä thuoäc vaøo vaät chaát, thì ngaytöø giôø chuùng ta phaœi bieát sieâu thoaùtvôùi tieàn baïc, gaén boù nhieät thaønh vôùiñieàu thieän.

Neáu nhö ñôøi sau, chuùng ta seõchieáu saùng baèng moät veœ ñeïp töôi treœvaø thaùnh thieän, thì ngay töø giôøchuùng ta phaœi bieát trang ñieåm chotaâm hoàn baèng nhöõng nhaân ñöùc.

Noùi toùm laïi, ngay töø giôø chuùng taphaœi bieát uoán naén söœa ñoåi laïi nhöõngsai loãi khuyeát ñieåm vaø taåy tröø toäi loãira khoœi cuoäc soáng, ñoàng thôøi chaátñaày treân ñoâi tay chuùng ta nhöõngcoângnghieäp laø nhöõnghaønhñoängbaùcaùi yeâu thöông.

Moät trong nhöõng phöông tieängiuùp chuùng ta coù ñuœ nghò löïc thöïchieän nhöõng ñieàu aáy, ñoù laø Bí tíchThaùnh Theå, bôœi vì khi röôùc leã chuùngta khoâng phaœi chæ ñuïng tôùi gaáu aùoChuùa maø coøn ñöôïc tieáp xuùc vôùichính thaân xaùc vinh quang cuœaNgaøi. Hôn nöõa, chính Chuùa cuõng ñaõphaùn höùa vôùi chuùng ta:

— Ai aên Thòt Ta vaø uoáng MaùuTa thì coù söï soáng ñôøi ñôøi, vaø Ta, Taseõ cho hoï soáng laïi ngaøy sau heát.

Coù soáng nhö theá vaø coù chuaån bònhö theá, thì giôø cheát môùi laø giôøchuùng ta ñöôïc sinh ra cho haïnhphuùc vónh cöœu, môùi laø giôø chuùng tañöôïc Thieân Chuùa ñoùn nhaän vaøo queâhöông nöôùc trôøi trong voøng tay yeâuthöông cuœa Ngaøi. º

LÔØI NGUYEÄN GIAÙO DAÂN CHUÙA NHAÄT 13-BCHUŒ LEÃ: Anh chò em thaân meán, khi rao giaœng Tin Möøng, Chuùa Gieâsu

ñaõ chöõa laønh moïi beänh hoaïn taät nguyeàn. Tin töôœng vaøo quyeàn naêng vaøtình thöông cuœa Chuùa, chuùng ta cuøng daâng lôøi nguyeän xin:

1. Chuùa ñaõ trao cho caùc linh muïc söù maïng truyeàn baù Phuùc AÂm vaø cöœhaønh caùc bí tích, ñeå phuïc vuï daân Chuùa. Chuùng ta hieäp lôøi caàu xin cho caùcngaøi luoân trung thaønh, khoân ngoan vaø nhaân haäu.

Chuùng con caàu xin Chuùa.2. Maëc duø y khoa ngaøy nay ñaõ tieán boä vöôït baäc, theá nhöng vaãn coøn

phaœi boù tay tröôùc nhieàu caên beänh hieåm ngheøo. Chuùng ta hieäp lôøi caàu xinChuùa cho caùc nhaø chuyeân moân tìm ñöôïc nhöõng phöông thuoác höõu hieäu,ñeå cöùu chöõa nhöõng beänh nhaân ñang soáng trong tuyeät voïng.

Chuùng con caàu xin Chuùa.



Hoâm aáy, Ñöùc Gieâsu trôœ veà queâquaùn cuœa Ngöôøi, coù caùc moân

ñeä ñi theo.Ñeán ngaøy sabaùt, Ngöôøi baét ñaàu

giaœng daïy trong hoäi ñöôøng. Nhieàungöôøi nghe raát ñoãi ngaïc nhieân. Hoïnoùi: “Bôœi ñaâu oâng ta ñöôïc nhö theá?OÂng ta ñöôïc khoân ngoan nhö vaäy,nghóa laø laøm sao? OÂng ta laøm ñöôïcnhöõng pheùp laï nhö theá, nghóa laø gì?OÂng ta khoâng phaœi laø baùc thôï, con baøMaria, vaø anh em cuœa caùc oângGiacoâbeâ, Giuse, Giuña vaø Simonsao?Chòemcuœaoângkhoângphaœi laø baøcon loái xoùm vôùi chuùng ta sao?” Vaø hoïvaáp ngaõ vì Ngöôøi. Ñöùc Gieâsu baœo hoï:“Ngoân söù coù bò reœ ruùng, thì cuõng chæ laøôœ chính queâ höông mình, hay giöõañaùm baø con thaân thuoäc, vaø trong giañình mình maø thoâi.” Ngöôøi ñaõ khoângtheå laøm ñöôïc pheùp laï naøo taïi ñoù;Ngöôøi chæ ñaët tay treân moät vaøi beänhnhaân vaø chöõa laønh hoï. Ngöôøi laáy laømlaï vì hoï khoâng tin. Roài Ngöôøi ñi caùclaøng chung quanh maø giaœng daïy.

SUY NIEÄM:LAÉNG NGHE LÔØI CHUÙATröôùc thaùi ñoä cöùng loøng cuœa daân

laøng Nagiareùt, chuùng ta cuøng tìmhieåu vaø chia seœ veà vieäc laéng nghelôøi Chuùa.

Giöõa gioøng ñôøi huyeân naùo vaøquay cuoàng, ñoâi luùc chuùng ta caœmthaáy voïng leân töø thaúm saâu coõi loønglôøi thì thaàm sau ñaây:

— Haõy döøng laïi. Ñöøng chaïy nöõavaø ñöøng noùi nöõa. Haõy ñeå ngoaøi tainhöõng aâm thanh oàn aøo. Vì loøng yeâumeán Chuùa, haõy daønh laáy moätkhoaœnh khaéc thinh laëng. Haõy laéngnghe tieáng noùi töø trôøi cao, vang leântrong taâm hoàn moãi ngöôøi chuùng ta.

Trang 17

3. Ngöôøi Kitoâ höõu caàn phaœi tin töôœng vaø keâu caàu Chuùa moãi khi gaëp taiöông hoaïn naïn. Chuùng ta hieäp lôøi caàu xin cho coäng ñoaøn chuùng ta bieátkhoân ngoan tìm ñeán vôùi Chuùa vaø chæ tin töôœng moät mình Ngaøi khi ñöùngtröôùc nhöõng gian nan thöœ thaùch.

Chuùng con caàu xin Chuùa.KEÁT THUÙC: Laïy Chuùa, chuùng con caœm taï Chuùa vì Chuùa ñaõ yeâu

thöông theá gian ñeán noãi ban Con Moät xuoáng traàn ñeå chia seœ thaân phaäncon ngöôøi vaø ñeå cöùu ñoä chuùng con. Xin cho chuùng con luoân tin yeâu Chuùavaø phoù thaùc troïn caœ cuoäc ñôøi cho söï quan phoøng cuœa Chuùa. Chuùng concaàu xin, nhôø Ñöùc Kitoâ, Chuùa chuùng con. ª

Trang 18

Thöïc vaäy, haõy ñeå ngoaøi tainhöõng aâm thanh oàn aøo cuœa theá gian,vì chuùng chæ noùi vôùi chuùng ta nhöõngñieàu ñieân cuoàng vaø doái traù, ñeå roài seõdaãn chuùng ta tôùi choã dieät vong.

Thaät laø daïi doät, neáu ñeå cho cuoäcñôøi vuøi daäp chuùng ta nhö caùnh hoabò gioøng nöôùc cuoán troâi, vì nguyhieåm ñang chôø saün. Haõy ñeà caocaœnh giaùc vaø haõy nhôù raèng taát caœnhöõng gì toát ñeïp ñeàu xuaát phaùt töøtrôøi cao, ñeàu do Chuùa Cha, coäinguoàn moïi aùnh saùng, ñoå xuoáng.

Chính Ngaøi ñaõ ban cho chuùng tañôøi soáng ôn suœng laø nhö taám aùo cöôùiñeå ñöôïc ñoùn nhaän vaøo queâ höôngnöôùc trôøi. Chæ mình Ngaøi môùi coù theåtrao ban cho chuùng ta moät cuoäcsoáng khoâng bao giôø taøn uùa.

Trong khi con ngöôøi thì thay ñoåivaø choùng qua nhö moät laøn khoùi toœa,nhö moät aùng maây bay, thì chæ mìnhThieân Chuùa môùi laø Ñaáng trungthaønh, tröôùc sau nhö moät. Trôøi vaøñaát seõ qua ñi nhöng lôøi Chuùa seõchaúng bao giôø qua ñi. Ngaøi khoângbao giôø queân maát nieàm haïnh phuùcvónh cöœu, nhö laø phaàn thöôœng Ngaøihöùa ban cho nhöõng keœ yeâu meán vaøphuïng thôø Ngaøi.

Ngay töø thuôœ ñôøi ñôøi, Ngaøi ñaõtaïo döïng chuùng ta, choïn löïa chuùngta vaø yeâu thöông chuùng ta, maëc duøchuùng ta chaúng coù coâng traïng gì.Bôœi ñoù haõy caœm taï Ngaøi khoângngôùt. Lôøi ban söï soáng, ñoù laø TinMöøng, maø chuùng ta ñöôïc nghe ítnöõa laø trong ngaøy Chuùa nhaät. Vaäythì chuùng ta ñaõ ñoùn nhaän lôøi Chuùanhö theá naøo? Chaêm chuù laéng nghe?Hay qua laàn chieáu löôït, nhö moät

boån phaän phaœi laøm cho xong.Lôøi ñem chaân lyù ñoù laø Kinh

Thaùnh. Coù bao giôø chuùng ta môœ rañeå ñoïc vaø suy nghó, hay laø chuùng taseõ thaàm baœo raèng: laøm gì coù thôøi giôøcho nhöõng coâng vieäc phuø phieám aáy.

Moãi ngaøy chuùng ta coù bieát baonhieâu thôøi giôø ñeå laøm luïng, ñeå aênuoáng, ñeå nguœ nghæ, ñeå giaœi trí, ñeåcaém ñaàu vaøo nhöõng cuoán chuyeännhaœm nhí nhö thuoác ñoäc gieát haïitaâm hoàn. Nhöng laïi khoâng coù laáymoät chuùt höùng thuù cho nhöõng vieäcñaïo ñöùc, cho nhöõng söï thieâng lieâng.

Haõy caàu xin vôùi Chuùa ThaùnhThaàn, Ñaáng ngöï trong taâm hoàn moãingöôøi, cho chuùng ta bieát yeâu thíchlaéng nghe lôøi Chuùa, ñeå roài seõ ghinhôù trong coõi loøng cuœa mình, nhö lôøithaùnh Phaoloâ khuyeân nhuœ:

— Haõy mau nghe nhöng chaämnoùi.

Ñuùng theá, haõy yeâu thích laéngnghe lôøi Chuùa, vaø lôøi Chuùa seõ daàndaàn uoán naén söœa ñoåi chuùng ta. LôøiChuùa laø aùnh saùng ñaùnh tan söôngmuø vaây buœa cuoäc ñôøi. Lôøi Chuùa laøtieâu chuaån höôùng daãn cho moïi haønhñoäng. Lôøi Chuùa seõ ñaùnh ñoäng taâmcan vaø laø moät thöù khí giôùi baœo ñaœmcho chuùng ta tröôùc moïi côn caùm doãcuœa thuø ñòch.

Haõy mau nghe nhöng chaäm noùi,vì noùi nhieàu thì thöôøng laø noùi baäy.Ai kieåm soaùt ñöôïc lôøi noùi cuœa mìnhthì ñaõ xoùa boœ ñöôïc raát nhieàu toäi loãivaø sai phaïm.

Öôùc chi lôøi Chuùa ñöôïc laéngnghe, seõ ñoïng laïi nôi taâm hoàn vaø trôœneân khuoân maãu cho ñôøi soáng ngöôøiKitoâ höõu chuùng ta. º



Khi aáy, Ñöùc Gieâsu goïi NhoùmMöôøi Hai laïi vaø baét ñaàu sai ñi

töøng hai ngöôøi moät. Ngöôøi ban chocaùc oâng quyeàn tröø quyœ. Ngöôøi chæthò cho caùc oâng khoâng ñöôïc mang gìñi ñöôøng, chæ tröø caây gaäy; khoângñöôïc mang löông thöïc, bao bò, tieànñoàng ñeå giaét löng; ñöôïc ñi deùp,nhöng khoâng ñöôïc maëc hai aùo.

Ngöôøi baœo caùc oâng: “Baát cöù ôœñaâu, khi anh em ñaõ vaøo nhaø naøo, thìcöù ôœ laïi ñoù cho ñeán luùc ra ñi. Coøn nôinaøo ngöôøi ta khoâng ñoùn tieáp vaønghe lôøi anh em, thì khi ra khoœi ñoù,

haõy giuõ buïi chaân ñeå toœ yù phaœn ñoáihoï.” Caùc oâng ñi rao giaœng, keâu goïingöôøi ta aên naên saùm hoái. Caùc oângtröø ñöôïc nhieàu quyœ, xöùc daàu chonhieàu ngöôøi ñau oám vaø chöõa hoïkhoœi beänh.

Trang 19

LÔØI NGUYEÄN GIAÙO DAÂNCHUÙA NHAÄT 14 THÖÔØNG NIEÂN

CHUŒ LEÃ: Anh chò em thaân meán, Thieân Chuùa muoán cöùu roãi toaøn theånhaân loaïi. Vì theá, chuùng ta haõy thaønh khaån keâu xin Ngaøi:

1. Chuùa Gieâsu yeâu thöông Giaùo hoäi vaø ôœ cuøng Giaùo hoäi luoân maõi.Chuùng ta hieäp lôøi caàu xin Chuùa roäng ban nhieàu ôn laønh hoàn xaùc cho heátthaœy caùc giaùm muïc treân khaép hoaøn caàu, vaø ñaëc bieät cho caùc giaùm muïcgiaùo phaän chuùng ta.

Chuùng con caàu xin Chuùa.2. Ngaøy nay nhieàu Kitoâ höõu, nhaát laø giôùi treœ, ñaõ maát ñöùc tin chæ vì voán

lieáng giaùo lyù quaù ít oœi. Chuùng ta hieäp lôøi caàu xin cho caùc tín höõu, bieát taänduïng thôøi giôø Chuùa ban, ñeå tìm hieåu vaø hoïc hoœi giaùo lyù cuœa Chuùa.

Chuùng con caàu xin Chuùa.3. Thaønh kieán xaáu laø moät trôœ ngaïi lôùn cho söï hieäp nhaát caùc tín höõu.

Chuùng ta hieäp lôøi caàu xin cho moïi ngöôøi trong coäng ñoaøn chuùng ta, ñöøngbao giôø coù nhöõng thaønh kieán khoâng toát ñoái vôùi nhau.

Chuùng con caàu xin Chuùa.KEÁT THUÙC: Laïy Chuùa, Chuùa ñang ngöï giöõa chuùng con, vaø chæ mong

ñôïi chuùng con daâng leân nhöõng lôøi nguyeän xin chaân thaønh vôùi loøng tintöông, laø Chuùa seõ öng nhaän. Xin khôi daäy nieàm tin yeâu chaân thaønh nôi coõiloøng chuùng con. Chuùng con caàu xin, nhôø Ñöùc Kitoâ, Chuùa chuùng con. ª

Trang 20

SUY NIEÄM:RAO GIAŒNG

Caùc con haõy ñi rao giaœng.Ñoù laø moät meänh leänh ñoøi chuùng

ta phaœi ra ñi.Ra ñi nhö caùc toâng ñoà, töø boœ

ngheà nghieäp, töø boœ queâ höông, töø boœnhöõng ngöôøi thaân yeâu vaø ra ñi nhötheá coù nghóa laø hy sinh.

Ra ñi nhö caùc tu só, töø boœ giañình, töø boœ beø baïn. Vaø ra ñi nhö theácuõng coù nghóa laø hy sinh.

Heã ñaõ muoán hieán thaân theo ñuoåimoät söï nghieäp trong ñaïo, thì phaœibaèng caùch naøy hay caùch khaùc, chaápnhaän töø boœ vaø hy sinh. Nhöng töø boœnhöõng caùi beân ngoaøi maø thoâi thì vaãnchöa phaœi laø ra ñi ñích thöïc. Ra ñiñích thöïc chính laø töø boœ baœn thaân, töøboœ nhöõng taäp quaùn vaø nhöõng yù rieângtö ñeå tin vaøo giaù trò voâ song cuœanöôùc trôøi, moät vöông quoác maøchuùng ta phaœi hy sinh taát caœ ñeå xaâydöïng. Chaáp nhaän ra ñi, chuùng ta seõrao giaœng, seõ nhaéc laïi lôøi Ngaøi ñaõnoùi:

— Nöôùc trôøi ñaõ gaàn.Ñoù laø taát caœ nhöõng gì chuùng ta

phaœi rao truyeàn cho caùc taâm hoàn.Nhìn vaøo cuoäc soáng, chuùng ta

thaáy coøn quaù nhieàu ngöôøi chöanhaän bieát nöôùc Chuùa. Ngaøy naycuõng chaúng hôn gì ngaøy xöa, vìnhaân loaïi luoân ñôïi chôø moät caùi gìkhaùc nöõa.

Vaøo thôøi Chuùa Gieâsu, ngöôøi tamong ñôïi Thieân Chuùa seõ can thieäp,seõ laøm moät pheùp laï ñeå ñaùnh ñuoåibinh ñoäi Roâma, bieán nöôùc Israelthaønh moät ñòa ñaøng môùi, ñaày ñuœ

moïi vinh quang. Ngaøy nay ngöôøi tacuõng mô öôùc nhö theá. Nhöng khoánnoãi laø hoï khoâng mong ñôïi ôœ ThieânChuùa maø laïi mong ñôõi ôœ taøi naêngcon ngöôøi nhö khoa hoïc, kyõ thuaät.Hoï tin töôœng ôœ quyeàn löïc vaø toå chöùccon ngöôøi ñeå roài loaïi tröø ThieânChuùa. Dó nhieân khoâng phaœi laø taát caœ,vì coøn coù nhöõng ngöôøi bieát suy nghócaùch saâu xa hôn, ñeå roài nghieângmình suy toân Thieân Chuùa...

Nhöng xeùt cho cuøng, vaãn coønbieát bao nhieâu söï phuœ nhaän veànhieàu phöông dieän, hoaëc coâng khaingoaøi xaõ hoäi, hoaëc aâm thaàm trongñôøi soáng rieâng tö.

Sôœ dó nhö vaäy, vì Chuùa Gieâsu ñaõrao giaœng moät nöôùc trôøi hoaøn toaønkhaùc bieät vôùi moäng öôùc cuœa ngöôøiDo Thaùi, moät vöông quoác thieânglieâng ñöôïc thieát laäp trong taâm hoànngöôøi ñoùn nhaän.

Chuùng ta cuõng phaœi rao giaœngnhö theá, maëc duø coù traùi vôùi moängöôùc cuœa thôøi ñaïi. Chuùng ta phaœicheøo ngöôïc doøng nöôùc ñang cuoántroâi nhaân loaïi.

Nhö caùc toâng ñoà, chuùng ta haõynhaéc laïi lôøi Chuùa:

— Nöôùc trôøi ñaõ gaàn, vaø ñang ôœtrong taâm hoàn nhöõng ngöôøi thieänchí.

Moïi Kitoâ höõu ñeàu coù boån phaänrao giaœng lôøi Chuùa, nhöng raogiaœng baèng caùch naøo?

Tröôùc heát, rao giaœng baèng lôøicaàu nguyeän.

Ñaây laø caùch rao giaœng toát nhaátmaø moïi ngöôøi ñeàu coù theå aùp duïng.Thaùnh nöõ Teâreâxa vôùi 24 tuoåi ñôøi

trong boán böùc töôøng tu vieän, ñaõñöôïc Giaùo hoäi ñaët laøm boån maïngcaùc xöù truyeàn giaùo, phaœi chaêng laønhôø lôøi caàu nguyeän cuœa thaùnh nöõmaø bieát bao taâm hoàn ñöôïc ôn aên naênsaùm hoái.

Tieáp ñeán laø rao giaœng baènggöông saùng, baèng chính ñôøi soángñaïo ñöùc vaø thaùnh thieän, baùc aùi vaøyeâu thöông.

Caùc tu só Phanxicoâ ñaàu tieân ñaõaùp duïng phöông caùch naøy. Hoï raogiaœng baèng caùch soáng Phuùc aâm,thöïc hieän söï khoù ngheøo giöõa moättheá giôùi ñang chaïy theo giaøu sang,keå caœ nhöõng ngöôøi con cuœa Chuùa.Hoï soáng khoù ngheøo nhöng treânkhuoân maët luoân phaœn chieáu nieàmvui cuœa thieân ñaøng, vaø ñoù laø moät baøigiaœng huøng hoàn nhaát. Baøi giaœng seõvoâ ích neáu ngöôøi giaœng khoâng soánglôøi mình giaœng, Traùi laïi, khi ñaõ soángmoät caùch göông maãu thì baøi giaœng

hoaøn taát. Moät khi ñaõ soáng thaùnhthieän vaø laøm göông cho ngöôøi khaùc,chuùng ta coù theå rao giaœng baèng lôøinoùi, ñoù laø caùch thöùc thöù ba.

Noùi caøng ít caøng toát, nhöng phaœinoùi nhöõng lôøi xuaát phaùt töø moät taâmhoàn thaùnh thieän, nhöõng lôøi ñöôïcChuùa soi saùng, vì nhö lôøi thaùnhPhaoloâ: Muoán tin thì phaœi ñöôïc nghebieát, muoán nghe bieát thì phaœi coùngöôøi noùi tôùi. Chuùng ta cuõng ñöøngqueân raèng ñôøi soáng caøng thaùnh thieänthì lôøi giaœng caøng hieäu löïc.

Sau cuøng, rao giaœng baèng caùchlaøm troøn boån phaän.

Thöïc vaäy, ñòa vò naøo cuõng coù theålaø moät baøi giaœng soáng ñoäng, boånphaän naøo cuõng coù theå laø moät lôøi kinh,neáu chuùng ta bieát thaùnh hoùa, hoaøncaœnh naøo cuõng coù theå giuùp chuùng taneân chöùng taù cho Chuùa ngay giöõaloøng cuoäc ñôøi cuœa mình. º

Trang 21


CHUŒ LEÃ: Anh chò em thaân meán, vì yeâu thöông, Chuùa ñaõ choïn chuùngta laøm con caùi Ngaøi. Vì theá, chuùng ta haõy caœm taï vaø daâng lôøi caàu xin:

1. Giaùo hoäi coù nhieäm vuï loan baùo cho nhaân loaïi bieát: Chuùa yeâu thöôngvaø muoán cöùu roãi heát moïi ngöôøi. Chuùng ta hieäp lôøi caàu xin caùc thaønh phaàntrong Giaùo hoäi luoân coá gaéng thöïc thi söù maïng rao giaœng Tin Möøng chomuoân daân.

Chuùng con caàu xin Chuùa.2. Haønh trang cuœa ngöôøi toâng ñoà laø moät ñöùc tin trong saùng, moät tình

thöông bao la vaø moät tinh thaàn phuïc vuï khieâm toán. Chuùng ta hieäp lôøi caàuxin cho moãi tín höõu ñeàu coù ñöôïc nhöõng haønh trang caàn thieát aáy cho ñôøisoáng toâng ñoà cuœa mình.

Chuùng con caàu xin Chuùa.3. Saùm hoái vaø ñoåi môùi ñôøi soáng laø nhöõng vieäc ngöôøi tín höõu caàn phaœi

laøm ngay. Chuùng ta hieäp lôøi caàu xin cho coäng ñoaøn chuùng ta bieát yù thöùc

Trang 22



Khi aáy, caùc Toâng Ñoà tuï hoïpchung quanh Ñöùc Gieâsu, vaø keå

laïi cho Ngöôøi bieát moïi vieäc caùc oângñaõ laøm, vaø moïi ñieàu caùc oâng ñaõ daïy.Ngöôøi baœo caùc oâng:

“Chính anh em haõy laùnh rieâng rañeán moät nôi thanh vaéng maø nghængôi ñoâi chuùt.” Quaœ theá, keœ luingöôøi tôùi quaù ñoâng, neân caùc oângcuõng chaúng coù thì giôø aên uoáng nöõa.

Vaäy, thaày troø xuoáng thuyeàn ñilaùnh rieâng ra moät nôi hoang vaéng.Thaáy caùc ngaøi ra ñi, nhieàu ngöôøihieåu yù, neân töø khaép caùc thaønh, hoïcuøng nhau theo ñöôøng boä chaïy ñeánnôi, tröôùc caœ caùc ngaøi. Ra khoœithuyeàn, Ñöùc Gieâsu thaáy moät ñaùmngöôøi raát ñoâng thì chaïnh loøngthöông, vì hoï nhö baày chieân khoângngöôøi chaên daét. Vaø Ngöôøi baét ñaàudaïy doã hoï nhieàu ñieàu.

SUY NIEÄM:KIEÅM ÑIEÅM

Sau cuoäc ñi thöïc taäp truyeàn giaùotrôœ veà, caùc toâng ñoà ñaõ sung söôùngkeå laïi nhöõng thaønh quaœ toát ñeïp ñaõ

gaët haùi. Nghe xong, Chuùa Gieâsu ñaõmôøi goïi caùc oâng vaøo nôi thanhvaéng, nhö Ngaøi voán laøm, ñeå nghængôi, ñeå caàu nguyeän cuõng nhö ñeåkieåm ñieåm veà nhöõng bieán coá maø hoïñaõ gaëp vaø ñaõ soáng.

Trong moät vaøi phuùt ngaén nguœinaøy, toâi muoán chia seœ veà vieäc kieåmñieåm ñôøi soáng ñeå bieát roõ chính baœnthaân cuœa mình.

Con ngöôøi ngaøy nay bieát ñöôïcnhieàu söï, nhöng coù moät söï caàn bieáthôn caœ thì hoï laïi muø tòt, ñoù laø bieátchính baœn thaân mình. Con ngöôøingaøy nay khaùm phaù ra nhieàu thöù, töønhöõng bí maät döôùi loøng bieån caœ choñeán nhöõng tinh tuù treân baàu trôøi cao,nhöng coù caùi caàn khaùm phaù hôn caœ

thaân phaän yeáu ñuoái vaø toäi loãi cuœa mình, nhôø ñoù seõ thaønh taâm saùm hoái ñeåñöôïc Chuùa tha thöù vaø naâng ñôõ cho ñöùc tin ngaøy caøng theâm vöõng maïnh.

Chuùng con caàu xin Chuùa.KEÁT THUÙC: Laïy Chuùa, thaùnh Phaoloâ ñaõ noùi: Khoán cho toâi, neáu toâi

khoâng rao giaœng Tin Möøng. Xin cho chuùng con luoân ghi nhôù lôøi cuœa vòtoâng ñoà daân ngoaïi, ñeå roài seõ haêng say giôùi thieäu Chuùa cho ngöôøi khaùcbaèng chính ñôøi soáng ngaäp traøn tình baùc aùi yeâu thöông. Chuùng con caàuxin, nhôø Ñöùc Kitoâ, Chuùa chuùng con. ª

thì hoï laïi queân laõng, ñoù laø khaùm phaùchính taâm hoàn cuœa mình.

Töø xöa, ngöôøi ta ñaõ nhaán maïnhñeán taàm möùc quan troïng cuœa vieäcbieát mình.

Ñoâng phöông thì baœo:— Tri bæ tri kyœ, baùch chieán baùch

thaéng. Bieát mình bieát ngöôøi, traêmtraän ñeàu thaéng.

Coøn Taây phöông thì khuyeân:— Connais-toi, toi-meâme. Haõy

bieát chính mình baïn.Sôœ dó nhö vaäy vì khoâng bieát mình

thì khoù maø khieâm nhöôøng, khoângkhieâm nhöôøng thì khoù maø nhaân ñöùc,khoâng nhaân ñöùc thì khoù maø ñöôïcvaøo nöôùc trôøi. Khoâng bieát nhöõng sailoãi thì laøm sao coù theå uoán naén maø trôœneân hoaøn thieän.

Tuy nhieân, bieát mình khoâng phaœilaø chuyeän deã, bôœi vì nhö moät thi sóñaõ baœo:

— Con ngöôøi khoù maø ño ñöôïctaâm hoàn cuœa mình moät caùch chínhxaùc, bôœi vì caùi thöôùc hoï duøng luoânsai laïc, hoaëc ngaén quaù hoaëc daøiquaù.

Moät ngöôøi ñaõ saïch thì chæ moätveát nhô nhoœ moïn cuõng ñaõ ñuœ ñeå caœmthaáy böùc röùc khoù chòu roài taém goäi laïingay. Traùi laïi, moät ngöôøi ñaõ lemluoác baån thæu, dính ñaày daàu môõ, thìduø buøn ñaát coù dính vaøo thì cuõngchaúng caœm thaáy chi. Caùi bi ñaùt laø ôœchoã ngöôøi say thì chaúng bao giôønhaän mình laø say. Coøn keœ toäi loãi thìchaúng nhaän thaáy mình coù toäi loãi gì.

Chuùng ta gioáng nhö ngöôøi ñeohai caùi gioœ. Caùi gioœ ñaèng tröôùc ñöïngnhöõng sai loãi cuœa keœ khaùc coøn caùi

gioœ sau löng thì ñöïng nhöõng sai loãicuœa mình. Do kieâu ngaïo, chuùng tathieáu nhaän bieát veà baœn thaân cuøngnhöõng sai loãi cuœa mình. Traùi laïi,nhöõng khuyeát ñieåm cuœa ngöôøi khaùcthì chuùng ta laïi bieát raát roõ vaø keát aùnmoät caùch raát laø nghieâm khaéc.

Bôœi ñoù chuùng ta phaœi luoân luoântöï hoœi:

— Toâi laø ai vaø toâi nhö theá naøo?Ñaâu laø nhöõng caùm doã toâi thöôønggaëp, ñaâu laø nhöõng taät xaáu toâi thöôøngvaáp maéc vaø ñaâu laø nhöõng toäi toâithöôøng phaïm?

Taát caœ nhöõng caâu hoœi treân, chuùngta chæ coù theå tìm thaáy ñöôïc caâu traœlôøi moät caùch xaùc thöïc nhaát trongthinh laëng, caàu nguyeän vaø kieåmñieåm ñôøi soáng.

Bôœi ñoù, giöõa gioøng ñôøi huyeânnaùo, chuùng ta haõy bieát daønh laáynhöõng giaây phuùt thinh laëng ñeå caàunguyeän, ñeå tính soå cuoäc ñôøi vôùiChuùa, vaø nhìn laïi nhöõng böôùcñöôøng ñaõ ñi.

Qua nhöõng giaây phuùt thinh laëngaáy, chuùng ta seõ trôœ veà nguoàn vaø töøñoù xaùc ñònh roõ hôn mình ñang ôœ ñaâuvaø mình ñaõ ñi tôùi ñaâu roài? Töø ñoù,chuùng ta seõ deã daøng uoán naén laïiñöôøng ñi nöôùc böôùc cuœa mình.

Ñoàng thôøi, chuùng ta seõ laõnhnhaän ñöôïc moät nguoàn sinh löïc vaø ônsuœng doài daøo nhôø vieäc keát hôïp vaøgaén boù maät thieát vôùi Chuùa.

Chính vì theá, ngöôøi ta ñaõ ñöa ramoät kinh nghieäm soáng nhö sau:Taâm hoàn caøng nhaän ñöôïc nhieàutrong thinh laëng thì caøng ban phaùtnhieàu hôn trong haønh ñoäng vaø trongcuoäc soáng. º

Trang 23

Trang 24


LÔØI CHUÙA: Ga, 1-15

Hoâm aáy, Ñöùc Gieâsu sang beân kiaBieån Hoà Galileâ, cuõng goïi laø

Bieån Hoà Tibeâria. Coù ñoâng ñaœo daânchuùng ñi theo Ngöôøi, bôœi hoï töøngñöôïc chöùng kieán nhöõng daáu laïNgöôøi ñaõ laøm cho nhöõng keœ ñauoám. Ñöùc Gieâsu leân nuùi vaø ngoài ñoùvôùi caùc moân ñeä. Luùc aáy, saép ñeán leãVöôït Qua laø ñaïi leã cuœa ngöôøiDothaùi.

Ngöôùc maét leân, Ñöùc Gieâsu nhìn


CHUŒ LEÃ: Anh chò em thaân meán, Ñöùc Kitoâ laø vò muïc töœ nhaân laønh, ñaõhy sinh maïng soáng cho chuùng ta vaø quy tuï chuùng ta trong ñoaøn chieânGiaùo hoäi. Vì theá, chuùng ta haõy caœm taï vaø daâng lôøi nguyeän xin:

1. Chuùa luoân hieän dieän trong Giaùo hoäi. Chuùng ta hieäp lôøi caàu xin Chuùaban cho Giaùo hoäi coù nhieàu vò muïc töœ taøi ñöùc vaø thaùnh thieän, ñeå höôùngdaãn daân Chuùa vôùi loøng nhaân töø, khoân ngoan vaø nhieät thaønh.

Chuùng con caàu xin Chuùa.2. Treân theá giôùi hieän nay, soá linh muïc thieáu huït raát nhieàu, vaø soá ôn goïi

ñaõ giaœm suùt nghieâm troïng. Chuùng ta hieäp lôøi caàu xin cho coù nhieàu taâmhoàn quaœng ñaïi, mau maén ñaùp traœ lôøi môøi goïi cuœa Chuùa trong neáp soáng tutrì, ñeå phuïc vuï tha nhaân.

Chuùng con caàu xin Chuùa.3. Chuùa luoân naâng ñôõ nhöõng ai ñang gaëp phaœi gian nan thöœ thaùch.

Chuùng ta hieäp lôøi caàu xin cho coäng ñoaøn chuùng ta bieát chaïy ñeán cuøngChuùa moãi khi gaëp phaœi nhöõng khoù khaên trong cuoäc soáng, ñeå ñöôïc an uœichôœ che.

Chuùng con caàu xin Chuùa.KEÁT THUÙC: Laïy Chuùa, ngaøy xöa Chuùa ñaõ chaïnh loøng thöông xoùt

ñaùm ñoâng daân chuùng, vì hoï bô vô nhöõng ñoaøn chieân khoâng ngöôøi chaêndaét, thì hoâm nay xin Chuùa cuõng thöông ban cho chuùng con nhieàu muïc töœkhoân ngoan vaø thaùnh thieän, ñeã daãn daét chuùng con treân ñöông löõ thöù traàngian. Chuùng con caàu xin, nhôø Ñöùc Kitoâ, Chuùa chuùng con. ª

thaáy ñoâng ñaœo daân chuùng ñeán vôùimình. Ngöôøi hoœi oâng Philíppheâ:“Ta mua ñaâu ra baùnh cho hoï aênñaây?” Ngöôøi noùi theá laø ñeå thöœ oâng,chöù Ngöôøi ñaõ bieát mình saép laøm gìroài. OÂng Philíppheâ ñaùp: “Thöa, coùmua ñeán hai traêm quan tieàn baùnhcuõng chaúng ñuœ cho moãi ngöôøi moätchuùt.” Moät trong caùc moân ñeä, laø oângAndreâ, anh oâng Simon Pheâroâ, thöavôùi Ngöôøi: “ÔŒ ñaây coù moät em beù coùnaêm chieác baùnh luùa maïch vaø haicon caù, nhöng vôùi ngaàn aáy ngöôøi thìthaám vaøo ñaâu!” Ñöùc Gieâsu noùi:“Anh em cöù baœo ngöôøi ta ngoàixuoáng ñi.” Choã aáy coù nhieàu coœ.Ngöôøi ta ngoài xuoáng, nguyeân soáñaøn oâng ñaõ tôùi khoaœng naêm ngaøn.

Vaäy, Ñöùc Gieâsu caàm laáy baùnh,daâng lôøi taï ôn, roài phaân phaùt chonhöõng ngöôøi ngoài ñoù. Caù nhoœ,Ngöôøi cuõng phaân phaùt nhö vaäy, aimuoán aên bao nhieâu tuøy yù. Khi hoï ñaõno neâ roài, Ngöôøi baœo caùc moân ñeä:“Anh em thu laïi nhöõng mieáng thöøakeœo phí ñi.” Hoï lieàn ñi thu nhöõngmieáng thöøa cuœa naêm chieác baùnh luùamaïch ngöôøi ta aên coøn laïi, vaø chaátñaày ñöôïc möôøi hai thuùng. Daânchuùng thaáy daáu laï Ñöùc Gieâsu laømthì noùi: “Haún oâng naøy laø vò ngoân söù,Ñaáng phaœi ñeán theá gian!” NhöngÑöùc Gieâsu bieát hoï saép ñeán baét mìnhñem ñi maø toân laøm vua, neân Ngöôøilaïi laùnh maët, ñi leân nuùi moät mình.

SUY NIEÄM:TÌNH THÖÔNG

Tröôùc ñaùm ñoâng ñoùi meät nôihoang ñòa, Chuùa Gieâsu ñaõ phaùn:

— Ta thöông daân naøy.

Qua Phuùc aâm, chuùng ta thaáyChuùa Gieâsu khoâng bao giôø laõnhñaïm tröôùc nhöõng khoå ñau cuœa conngöôøi. Ngaøi ñaõ xoùt thöông ngöôøiñaøn baø goùa, theo sau chieác quan taøichoân taùng ñöùa con duy nhaát nôicoång thaønh Naim. Ngaøi ñaõ thoånthöùc tröôùc naám moà Lagiaroâ. Ngaøimuoán chia seœ noãi ñôùn ñau vôùi haichò em Matta vaø Maria.

Hoâm nay, khi laøm pheùp laï baùnhhoùa nhieàu, Ngaøi muoán toœ ra raèngNgaøi lo laéng ñeán con ngöôøi chuùngta, caœ hoàn laãn xaùc.

Thöïc vaäy, trong kinh Laïy Cha,lôøi kinh tuyeät vôøi do Ngaøi truyeàndaïy, Ngaøi ñaõ baœo chuùng ta caàu xinvôùi Chuùa Cha ban cho löông thöïchaèng ngaøy, tröôùc caœ lôøi caàu xin thathöù toäi loãi. Vaø nhö theá, Kitoâ giaùokhoâng phaœi laø moät toân giaùo yeámtheá, chaùn ñôøi, cheâ gheùt nhöõng thöïctaïi traàn gian.

Khoâng phaœi chuùng ta chæ caàu xincho nhöõng nhu caàu tinh thaàn, maøcoøn phaœi caàu xin cho nhöõng nhu caàuvaät chaát, vì chuùng ta khoâng phaœi laønhöõng thieân thaàn, nhö moät caâu danhngoân ñaõ baœo:

— Ai töôœng raèng mình laø thieânthaàn, thì seõ trôœ thaønh moät con vaät.

Trong Phuùc aâm Chuùa Gieâsuthöôøng baœo:

— Ta neâu göông cho caùc con ñeåcaùc con cuõng laøm nhö Ta ñaõ laømcho caùc con.

Ngaøi ñaõ xoùt thöông nhöõng ngöôøiñoùi khoå vaø roài ñaõ xoa dòu vaø an uœihoï. Baây giôø ñeán löôït chuùng ta,chuùng ta cuõng phaœi xoùt thöôngnhöõng keœ khoå ñau chung quanh

Trang 25

Trang 26

chuùng ta. Caàu nguyeän cho hoï maøthoâi chöa ñuœ, chuùng ta coøn phaœigiuùp ñôõ hoï tuøy theo khaœ naêng chuùngta. Tieàn baïc cuœa caœi chuùng ta ñangcoù laø do Chuùa ban vaø chuùng ta chæ laønhöõng ngöôøi quaœn lyù.

Bôœi ñoù, haõy laéng tai nghe vaø haõymôœ maét nhìn, nhôø ñoù chuùng ta ghinhaän ñöôïc nhöõng khoå ñau cuœanhöõng ngöôøi chung quanh, roài rasöùc an uœi, khích leä vaø giuùp ñôõ. Thaätlaø ñaùng buoàn, neáu trong ngaøy sauheát, chuùng ta tieán ñeán cuøng Chuùavôùi hai baøn tay troáng roãng khoângmoät chuùt coâng nghieäp, vaø vôùi moätcuoäc ñôøi cuõng troáng roãng, khoângmoät haønh vi baùc aùi.

Theá nhöng, Chuùa Gieâsu khoângphaœi chæ döøng laïi ôœ söï tuùng thieáu vaøñoùi khaùt theå xaùc, maø Ngaøi coøn tieántôùi moät söï tuùng thieáu vaø ñoùi khaùttaâm hoàn.

Phuùc aâm ñaõ keå laïi: ngaøy hoâmsau, nhöõng ngöôøi Do Thaùi ñaõ haênghaùi tìm gaëp Chuùa Gieâsu. Caùi aántöôïng cuœa pheùp laï baùnh hoùa nhieàucoøn ghi laïi moät caùch saâu ñaäm trongtaâm hoàn hoï, theá nhöng Chuùa Gieâsuñaõ phaùn vôùi hoï:

— Ta laø baùnh haèng soáng, chaoâng caùc ngöôi ñaõ aên manna trong sa

maïc vaø ñaõ cheát. Baùnh ta ban laø baùnhtöø trôøi xuoáng, ai aên baùnh naøy seõkhoâng phaœi cheát. Ta laø baùnh töø trôøixuoáng, ai aên baùnh naøy seõ ñöôïc soángñôøi ñôøi. Baùnh Ta seõ ban laø thòt Tacho theá gian ñöôïc soáng.

Khi thaáy nhöõng ngöôøi Do Thaùibaøn taùn xoân xao veà nhöõng lôøi aáy,Chuùa Gieâsu coøn quaœ quyeát moätcaùch maïnh meõ hôn:

— Quaœ thaät, quaœ thaät Ta noùi vôùicaùc ngöôi, ai khoâng aên thòt Ta vaøkhoâng uoáng maùu Ta thì seõ khoâng coùsöï soáng trong mình. Vaø nhö theá,chuùng ta ñaõ thaáy, neáu chuùng tamuoán soáng söï soáng thaàn linh, chuùngta phaœi sieâng naêng röôùc leã. Coù sieângnaêng röôùc leã vaø röôùc leã moät caùch soátsaéng, chuùng ta môùi coù ñöôïc söï soángcuœa Chuùa trong taâm hoàn.

Ñoàng thôøi khi tieán tôùi baøn thaùnhChuùa, chuùng ta môùi caœm thaáy mìnhthöïc söï laø beø baïn, laø anh em vôùinhau cuõng nhö cuøng laø chi theå trongnhieäm theå Ñöùc Kitoâ.

Töø baøn thaùnh trôœ veà giöõa loøngcuoäc ñôøi, chuùng ta haõy yeâu thöônggiuùp ñôõ nhau, nhö caùc tín höõu sôkhai xöùng ñaùng vôùi lôøi khen:

— Kìa xem hoï thöông nhau bieátchöøng naøo. º

LÔØI NGUYEÄN GIAÙO DAÂN CHUÙA NHAÄT 17-BCHUŒ LEÃ: Anh chò em thaân meán, chæ moät mình Ñöùc Kitoâ môùi coù theå

nuoâi döôõng chuùng ta caœ xaùc laãn hoàn. Vì vaäy, tin töôœng vaøo tình thöông vaøquyeàn naêng cuœa Ngaøi, chuùng ta cuøng daâng lôøi caàu xin:

1. ÔŒ moïi nôi vaø trong moïi luùc, Giaùo hoäi luoân mau choùng hieän dieänbeân caùc naïn nhaân cuœa chieán tranh vaø thieân tai, ñeå uœi an vaø trôï giuùp hoïtrong côn nguy khoán. Chuùng ta hieäp lôøi caàu xin Chuùa naâng ñôõ nhöõngcoâng cuoäc baùc aùi cuœa Hoäi Thaùnh treân khaép hoaøn caàu.



Moät hoâm, Ñöùc Gieâsu ñem caùcoâng Pheâroâ, Giacoâbeâ vaø Gioan

ñi theo mình. Ngöôøi ñöa caùc oâng ñirieâng ra moät choã, chæ mình caùc oângthoâi, tôùi moät ngoïn nuùi cao. RoàiNgöôøi bieán ñoåi hình daïng tröôùc maétcaùc oâng. Y phuïc Ngöôøi trôœ neân röïcrôõ, traéng tinh, khoâng coù thôï naøo ôœtraàn gian giaët traéng ñöôïc nhö vaäy.Vaø ba moân ñeä thaáy oâng EÂlia cuøngoâng Moâseâ hieän ra ñaøm ñaïo vôùi ÑöùcGieâsu.

Baáy giôø, oâng Pheâroâ thöa vôùi ÑöùcGieâsu raèng: “Thöa Thaày, chuùngcon ôœ ñaây, thaät laø hay! Chuùng conxin döïng ba caùi leàu, moät cho Thaày,moät cho oâng Moâseâ, vaø moät cho oângEÂlia.” Thöïc ra, oâng khoâng bieát phaœinoùi gì, vì caùc oâng kinh hoaøng. Boãngcoù moät ñaùm maây bao phuœ caùc oâng.Vaø töø ñaùm maây, coù tieáng phaùn raèng:

“Ñaây laø Con Ta yeâu daáu, haõy vaângnghe lôøi Ngöôøi.” Caùc oâng chôït nhìnquanh, thì khoâng thaáy ai nöõa, chæcoøn Ñöùc Gieâsu vôùi caùc oâng maø thoâi.

ÔŒ treân nuùi xuoáng, Ñöùc Gieâsutruyeàn cho caùc oâng khoâng ñöôïc keålaïi cho ai nghe nhöõng ñieàu vöøathaáy, tröôùc khi Con Ngöôøi töø coõicheát soáng laïi. Caùc oâng tuaân leänh ñoù,nhöng vaãn baøn hoœi nhau xem caâu“töø coõi cheát soáng laïi” nghóa laø gì.

Trang 27

Chuùng con caàu xin Chuùa.2. Treân theá giôùi hieän nay vaãn coøn bieát bao nhieâu ngöôøi phaœi cheát vì ñoùi

ngheøo, khoâng côm aên, khoâng nhaø ôœ. Chuùng ta hieäp lôøi caàu xin chonhöõng ngöôøi giaøu coù, bieát quaœng ñaïi chia côm seœ aùo cho nhöõng keœ laâmcaœnh tuùng cöïc.

Chuùng con caàu xin Chuùa.3. Chuùa ñaõ laøm pheùp laï cho baùnh hoùa nhieàu ñeå nhöõng ngöôøi ñang ñoùi

meät ñöôïc aên. Chuùng ta hieäp lôøi caàu xin cho coäng ñoaøn chuùng ta, bieátquan taâm giuùp ñôõ nhöõng ngöôøi ngheøo khoå.

Chuùng con caàu xin Chuùa.KEÁT THUÙC: Laïy Chuùa, ngaøy xöa Chuùa ñaõ ñoäng loøng thöông xoùt ñaùm

ñoâng daân chuùng theá naøo, thì hoâm nay xin cho traùi tim chuùng con bieátnhaïy caœm tröôùc nhöõng nhu caàu cuœa nhöõng ngöôøi tuùng thieáu, vaø cho ñoâitay chuùng con luoân môœ roäng tröôùc nhöõng ai ñoùi raùch baàn cuøng. Chuùngcon caàu xin, nhôø Ñöùc Kitoâ, Chuùa chuùng con. ª

Trang 28

SUY NIEÄM:DAÁN THAÂN VAØ NIEÀM VUIPhaàn Phuïng vuï lôøi Chuùa saùng

hoâm nay keå laïi cho chuùng ta hai caâuchuyeän.

Caâu chuyeän thöù nhaát veàAbraham.

Nhö chuùng ta bieát, Thieân Chuùañaõ höùa laøm cho Abraham trôœ neâncha cuœa moät daân toäc ñoâng nhö saotrôøi caùt bieån. Theá nhöng maõi ñeánkhi veà giaø, Sara vôï oâng môùi sinh chooâng ñöôïc moät muïn con trai teân laøIsaac. Roài ngaøy hoâm nay, ñoät nhieânThieân Chuùa truyeàn cho oâng phaœidaãn ñöùa con duy nhaát aáy leân nuùi maøsaùt teá daâng kính Ngaøi.

Caâu chuyeän thöù hai veà ChuùaGieâsu.

Ngaøi daãn ba moân ñeä thaân tínnhaát leân ñænh Taboreâ vaø chính taïiñaây Ngaøi ñaõ bieán hình röïc rôõ vaø huyhoaøng tröôùc maét caùc oâng. Roài laïi coùMaisen vaø EÂlia ñeán ñaøm ñaïo vôùiNgaøi. Caœnh töôïng thaät laø uy nghi vaøhuøng vó, khieán caùc oâng vöøa baønghoaøng vöøa thích thuù ñeán noãi Pheâroâñaõ phaœi thoát leân:

— Ñöôïc ôœ ñaây thì toát laém, conxin döïng ba leàu, moät cho Thaày, moätcho Maisen vaø moät cho EÂlia.

Töø hai caâu chuyeän treân chuùng tañi vaøo cuoäc soáng. Thöïc vaäy, ChuùaGieâsu ñaõ ñeán vaø khai môœ moät kyœnguyeân môùi, kyœ nguyeân cuœa nöôùctrôøi, moät thöïc taïi sieâu vieät maø lyùluaän thöôøng tình cuœa con ngöôøi seõchaúng bao giôø hieåu thaáu. Chuùng tachæ coù theå caœm nghieäm ñöôïc baèngchính cuoäc soáng maø thoâi. Vaø Chuùa

Gieâsu ñaõ môøi goïi chuùng ta tham döïvaøo thöïc taïi nöôùc trôøi sieâu vieät aáy.Noù sieâu vieät ôœ hai ñaëc tính sau ñaây:

Ñaëc tính thöù nhaát ñoù laø khoângtheo lyù luaän thöôøng tình.

Thöïc vaäy, vôùi söï suy luaän conngöôøi laøm sao hieåu ñöôïc leänhThieân Chuùa truyeàn cho Abraham,cuõng nhö caœnh töôïng huy hoaøngtreân ñænh Taboreâ. Laøm sao ThieânChuùa thöïc thi ñöôïc lôøi höùa trong luùcñoøi Abraham phaœi saùt teá ñöùa conduy nhaát cuœa mình. Laøm sao maømoät ngöôøi bình thöôøng boãng trôœ neânchoùi loøa vaø röïc saùng.

Nöôùc trôøi cuõng theá, vì khoângphaœi laø nöôùc traàn gian, neân chuùng tacuõng khoâng theå xeùt ñoaùn baèngnhöõng suy luaän cuœa con ngöôøi. Vaøhôn theá nöõa, lôøi Chuùa môøi goïichuùng ta tham döï vaøo nöôùc trôøinhieàu khi cuõng thaät laø khoù hieåu, neáukhoâng muoán noùi laø phi lyù.

Ñaëc tính thöù hai ñoù laø phaœi daùmlieàu, daùm hy sinh, daùm daán thaân.

Thöïc vaäy, ñeå vaâng theo leänhThieân Chuùa, Abraham ñaõ phaœi töøboœ saœn nghieäp, daán thaân vaøo moätcuoäc phieâu löu voâ ñònh höôùng, ñaõphaœi gieát ñöùa con duy nhaát ñeå noáidoõi toâng ñöôøng. Coøn caùc moân ñeäcuõng phaœi töø boœ taát caœ, chaáp nhaänthaäp giaù maø ñi theo Chuùa.

Theá nhöng, söï lieàu lónh, sö hysinh, söï daán thaân aáy, seõ daãn chuùngta tôùi moät nieàm vui khoân taœ, tôùi moätnieàm haïnh phuùc daït daøo.

Abraham khoâng phaœi chæ ñöôïcmoät vuøng ñaát chaœy söõa vaø maät onglaøm saœn nghieäp maø coøn trôœ neân chacuœa nhöõng ngöôøi coù loøng tin. Coøn

caùc moân ñeä ñaõ ñöôïc tham döï vaøovinh quang Phuïc sinh cuœa Chuùa, maøsöï bieán hình hoâm nay chæ laø moäthình aœnh tieân baùo maø thoâi, vì ñauthöông laø ñöôøng leân aùnh saùng, giankhoå laø ñöôøng veà vinh quang vaø thaäpgiaù laø ñöôøng daãn tôùi Phuïc sinh.

Bôœi ñoù, haõy daùm lieàu, daùm hysinh, daùm daán thaân ñeå phuïng söïChuùa, nhôø ñoù trong ngaøy sau heátchuùng ta cuõng seõ ñöôïc soáng laïi,cuõng seõ ñöôïc chia seœ phaàn vinhquang Phuïc sinh vôùi Ngaøi. º

Trang 29

LÔØI NGUYEÄN GIAÙO DAÂN CHUÙA NHAÄT 18-BCHUŒ LEÃ: Anh chò em thaân meán, hoâm nay Ñöùc Kitoâ ñaõ toœ loä vinh

quang cuœa Ngaøi cho ba moân ñeä thaân tín. Chuùng ta haõy toân vinh Ngaøi vaøtin töôœng caàu xin:

1. Tröôùc khi chòu khoå hình thaäp giaù, Ñöùc Kitoâ ñaõ bieán hình treân ñænhTaboreâ. Chuùng ta hieäp lôøi caàu xin cho Giaùo hoäi ñang tieán böôùc trong cuoäclöõ haønh traàn gian, ñöôïc nhìn thaáy vinh quang nôi thaäp giaù, vaø tin thaätChuùa ñaõ chieán thaéng khaœi hoaøn.

Chuùng con caàu xin Chuùa.2. Moãi ngaøy qua baùo chí vaø truyeàn hình, chuùng ta ñaõ chöùng kieán bieát

bao nhieâu noãi khoå ñau cuœa con ngöôøi thôøi nay. Chuùng ta hieäp lôøi caàu xinChuùa ban cho nhöõng anh chò em ñang gaëp thöœ thaùch, coù ñöôïc moät nieàmtin yeâu vaø hy voïng ñeå tieáp tuïc böôùc ñi trong cuoäc soáng.

Chuùng con caàu xin Chuùa.3. Thieân Chuùa laø cha nhaân töø, ñaõ cho ba moân ñeä ñöôïc nhìn ngaém

vinh quang cuœa Ñöùc Kitoâ, vaø ñöôïc nghe tieáng Chuùa phaùn daïy phaœi vaângnghe lôøi Ngaøi. Chuùng ta hieäp lôøi caàu xin cho coäng ñoaøn chuùng ta cuõngbieát luoân vaâng nghe lôøi Ñöùc Kito truyeàn daïy.

Chuùng con caàu xin Chuùa.KEÁT THUÙC: Laïy Chuùa, treân ñænh Taboâreâ Chuùa ñaõ cuœng coá nieàm tin

cho ba moân ñeä, ñeå caùc oâng khoœi hoang mang tröôùc maàu nhieäm thaäp giaù,nhöng luoân tin töôœng vaøo söï chieán thaéng cuœa Ñöùc Kitoâ. Xin Chuùa cuõngban cho chuùng con moät nieàm tin saét ñaù, ñeå chuùng con coù theå ñöùng vöõngtröôùc moïi côn gian nan thöœ thaùch. Chuùng con caàu xin, nhôø Ñöùc Kitoâ,Chuùa chuùng con. ª

Trang 30


LÔØI CHUÙA: Ga 6, 41-52

Khi aáy, ngöôøi Do thaùi lieàn xaàm xìphaœn ñoái, bôœi vì Ñöùc Gieâsu ñaõ

noùi: “Toâi laø baùnh töø trôøi xuoáng.” Hoïnoùi: “OÂng naøy chaúng phaœi laø oângGieâsu, con oâng Giuse ñoù sao? Chameï oâng ta, chuùng ta ñeàu bieát caœ, saobaây giôø oâng ta laïi noùi: “Toâi töø trôøixuoáng?”

Ñöùc Gieâsu baœo hoï: “Caùc oângñöøng coù xaàm xì vôùi nhau! Chaúng aiñeán vôùi toâi ñöôïc, neáu Chuùa Cha laøÑaáng ñaõ sai toâi, khoâng loâi keùongöôøi aáy, vaø toâi, toâi seõ cho ngöôøi aáysoáng laïi trong ngaøy sau heát. Xöa coùlôøi cheùp trong saùch caùc ngoân söù:Heát moïi ngöôøi seõ ñöôïc Thieân Chuùadaïy doã. Vaäy phaøm ai nghe vaø ñoùnnhaän giaùo huaán cuœa Chuùa Cha, thìseõ ñeán vôùi toâi. Khoâng phaœi laø ñaõ coùai thaáy Chuùa Cha ñaâu, nhöng chæ coùÑaáng töø nôi Thieân Chuùa maø ñeán,chính Ñaáng aáy ñaõ thaáy Chuùa Cha.Thaät, toâi baœo thaät caùc oâng, ai tin thìñöôïc söï soáng ñôøi ñôøi. Toâi laø baùnhtröôøng sinh. Toå tieân caùc oâng ñaõ aênman-na trong sa maïc, nhöng ñaõcheát. Coøn baùnh naøy laø baùnh töø trôøixuoáng, ñeå ai aên thì khoœi phaœi cheát.Toâi laø baùnh haèng soáng töø trôøixuoáng. Ai aên baùnh naøy, seõ ñöôïcsoáng muoân ñôøi. Vaø baùnh toâi seõ bantaëng, chính laø thòt toâi ñaây, ñeå chotheá gian ñöôïc soáng.”SUY NIEÄM:

SAÉP HAØNG LAÕNH BAÙNHTrong naïn ñoùi naêm AÙt Daäu

1945, haèng trieäu ngöôøi mieàn Baéc

laâm vaøo caœnh tuùng thieáu, ñeán noãi cuœchuoái trong vöôøn cuõng chaúng coønñeå maø aên, khieán cho hoï phaœi boœ nhaøcöœa, laøng maïc leân ñöôøng kieám chuùtcuœa aên nuoâi thaân.

Taïi moät soá giaùo xöù may maén,khoâng bò naïn ñoùi hoaønh haønh, ngöôøita toå chöùc phaùt chaån cho nhöõng keœbò ñoùi. Moãi ngaøy nhaø chung thoåinhöõng noài côm lôùn, roài naém thaønhnhöõng naém nhoœ, ñöôïc goïi laø naémcôm chim phaân phaùt cho haèng traêmngöôøi ñoùi laœ. Ñaøn oâng, ñaøn baø vaø treœnít ñöùng xeáp haøng ñeå chôø ñöôïcnhaän naém côm chim cuœa mình.

Nhìn nhöõng keœ sa cô nhaän phaànaên ít oœi, chuùng ta thaáy coù ngöôøi thìcaùm ôn, coù keœ thì maéc côõ giaät laáynaém côm roài laån maát. Coù ngöôøi aênvoäi aên vaøng roài ra ñi, coù keœ caàm naémcôm tôùi moät buïi tre hay moät khoùmtruùc roài môùi aên. Coù ngöôøi chæ aên moätnöœa, coøn moät nöœa thì goùi laïi ñeådaønh. Coù ngöôøi laøm daáu tröôùc khiaên, nhöng cuõng coù keœ khoâng laøm vìchaéc haún hoï laø ngöôøi ngoaïi...

Caùch thöùc nhöõng ngöôøi baát haïnhñeán xin aên phaàn naøo gioáng nhö caùch

thöùc nhöõng ngöôøi nghe vaø ñoùn nhaänlôøi Chuùa trong ñoaïn Tin Möøng saùnghoâm nay:

— Ta laø baùnh haèng soáng töø trôøixuoáng. Ai aên baùnh naøy thì seõ ñöôïcsoáng ñôøi ñôøi. Vaø baùnh Ta seõ banchính laø thòt Ta vì söï soáng cuœa theágian.

Trong thôøi ñaïi Chuùa Gieâsu cuõngnhö trong thôøi ñaïi chuùng ta, coùngöôøi ñaõ laåm baåm:

— Khoâng theå ñöôïc, oâng aáychaúng coù theå laáy thòt mình chochuùng ta aên vaø maùu mình cho chuùngta uoáng.

Hoï queân raèng Ñöùc Kitoâ laø ThieânChuùa.

Coù keœ ñoùn nhaän baùnh cuœa Ngaøi,nhöng ñöùc tin thì laïi yeáu ôùt. Coùngöôøi tuy noùi raèng mình tin nhöngroài vieäc laøm cuœa hoï laïi laø moät söï töøchoái, caœ daêm baœy naêm hoï khoângröôùc Chuùa laáy ñöôïc moät laàn, duø

mieäng löôõi hoï vaãn töï haøo raèng toâitin. Lieäu chuùng ta coù theå töôœngtöôïng, moät ngöôøi ñang ñoùi laœ maø laïiñi töø choái naém côm, cho duø chæ laømoät naém côm nhoœ beù, naém cômchim cuœa nhaø chung?

Coù ngöôøi ñaõ röôùc leã vôùi loøng bieátôn vì tình thöông maø Ñöùc Kitoâ ñaõdaønh cho hoï. Nhöng cuõng coù nhöõngkeœ chaúng ñoùn nhaän ñöôïc bao nhieâulôïi ích khi hoï tieán ñeán baøn tieäcThaùnh Theå bôœi vì hoï thieáu chuaån bò,thieáu yù thöùc, thieáu tình yeâu.

Phaàn lôùn nhaân loaïi ñang ñoùikhaùt Ñöùc Kitoâ, nhöng hoï khoâng bieátcaùi gì hoaëc ai seõ laøm cho hoï thoœamaõn côn ñoùi khaùt aáy. Ñöùc Kitoâ ñaõchuaån bò phaùt chaån. Ñuùng theá, phaùtchaån chính thòt maùu Ngaøi qua bí tíchThaùnh Theå laøm cuœa aên ñem laïi söùcmaïnh vaø söï soáng thieâng lieâng chomoãi ngöôøi chuùng ta.

Theá nhöng, chuùng ta ñaõ ñoùn nhaäncuœa aên cao caœ aáy nhö theá naøo? º

Trang 31

LÔØI NGUYEÄN GIAÙO DAÂN CHUÙA NHAÄT 19-BCHUŒ LEÃ: Anh chò em thaân meán, Ñöùc Kitoâ laø baùnh haèng soáng töø trôøi

xuoáng, ñeå cho chuùng ta ñöôïc soáng. Trong nieàm caœm taï vaø yeâu meán,chuùng ta cuøng daâng lôøi caàu xin:

1. Giaùo hoäi luoân nhaéc nhôœ con caùi mình sieâng naêng tham döï baøn tieäcLôøi Chuùa vaø baøn tieäc Thaùnh Theå moät caùch yù thöùc vaø soáng ñoäng, tích cöïcvaø hieäu quaœ. Chuùng ta hieäp lôøi caàu xin cho caùc tín höõu bieát laéng nghe vaøthöïc lieän lôøi môøi goïi tha thieát cuœa Giaùo hoäi.

Chuùng con caàu xin Chuùa.2. Chæ mình Chuùa môùi coù theå laøm cho con ngöôøi no thoœa côn ñoùi nôi

theå xaùc cuõng nhö trong taâm hoàn. Chuùng ta hieäp lôøi caàu xin cho nhöng aiñang tìm kieám Chuùa laø nguoàn Chaân Thieän Myõ, seõ luoân gaëp ñöôïc Ngaøi.

Chuùng con caàu xin Chuùa.3. Taát caœ chuùng ta cuøng chia seœ moät taám baùnh vaø laøm neân moät thaân

theå Ñöùc Kitoâ. Chuùng ta hieäp lôøi caâu xin cho coäng ñoaøn chuùng ta bieát coá

Trang 32

MEÏ LEÂN TRÔØINgaøy 15.08.2006

LÔØI CHUÙA: Lc 1, 39-56

Hoài aáy, baø Maria voäi vaõ leânñöôøng, ñeán mieàn nuùi, vaøo moät

thaønh thuoäc chi toäc Giuña. Baø vaøonhaø oâng Dacaria vaø chaøo hoœi baøEÂlisabeùt.

Baø EÂlisabeùt vöøa nghe tieáng baøMaria chaøo, thì ñöùa con trong buïngnhaœy leân, vaø baø ñöôïc ñaày traønThaùnh Thaàn, lieàn keâu lôùn tieáng vaønoùi raèng: “Em ñöôïc chuùc phuùc hônmoïi ngöôøi phuï nöõ, vaø ngöôøi con emñang cöu mang cuõng ñöôïc chuùcphuùc. Bôœi ñaâu toâi ñöôïc Thaân MaãuChuùa toâi ñeán vôùi toâi theá naøy? Vì

naøy ñaây, tai toâi vöøa nghe tieáng emchaøo, thì ñöùa con trong buïng ñaõnhaœy leân vui söôùng. Em thaät coùphuùc, vì ñaõ tin raèng Chuùa seõ thöïchieän nhöõng gì Ngöôøi ñaõ noùi vôùiem.”

Baáy giôø baø Maria noùi:“Linh hoàn toâi ngôïi khen Ñöùc

Chuùa, thaàn trí toâi hôùn hôœ vui möøngvì Thieân Chuùa, Ñaáng cöùu ñoä toâi.Phaän nöõ tyø heøn moïn, Ngöôøi ñoaùithöông nhìn tôùi; töø nay, heát moïi ñôøiseõ khen toâi dieãm phuùc. Ñaáng ToaønNaêng ñaõ laøm cho toâi bieát bao ñieàucao caœ, danh Ngöôøi thaät chí thaùnhchí toân! Ñôøi noï tôùi ñôøi kia, Chuùahaèng thöông xoùt nhöõng ai kính sôïNgöôøi.

Chuùa giô tay bieåu döông söùcmaïnh, deïp tan phöôøng loøng trí kieâucaêng. Chuùa ha beä nhöõng ai quyeàntheá, Ngöôøi naâng cao moïi keœ khieâmnhöôøng. Keœ ñoùi ngheøo, Chuùa bancuœa ñaày dö, ngöôøi giaøu coù, laïi ñuoåiveà tay traéng. Chuùa ñoä trì Israel, toâitôù cuœa Ngöôøi, nhö ñaõ höùa cuøng chaoâng chuùng ta, vì Ngöôøi nhôù laïi loøngthöông xoùt daønh cho toå phuïAbraham vaø cho con chaùu ñeánmuoân ñôøi.”

Baø Maria ôœ laïi vôùi baø EÂlisabeùtñoä ba thaùng, roài trôœ veà nhaø.

gaéng soáng ñôøi baùc aùi, nhôø ñoù chuùng ta ñöôïc hieäp nhaát vaø trôœ neân moät vôùinhau.

Chuùng con caàu xin Chuùa.KEÁT THUÙC: Laïy Chuùa, xin cho chuùng con bieát taän duïng nguoàn

löông thöïc thieâng lieâng laø Mình vaø Maùu thaùnh Ñöùc Kitoâ, ñeå nuoâi döôõngñôøi soáng ñöùc tin, nhôø ñoù chuùng con coù theå vöôït thaéng moïi phong ba baõotaùp trong cuoäc soáng thöôøng ngaøy. Chuùng con caàu xin, nhôø Ñöùc Kitoâ,Chuùa chuùng con. ª

SUY NIEÄM:MEÏ LEÂN TRÔØI

Hoâm nay chuùng ta möøng kínhbieán coá Chuùa Gieâsu duøng quyeànpheùp mình ñeå ñöa ngöôøi Meï dòuhieàn cuœa mình veà trôøi caœ hoàn laãnxaùc ñeå höôœng nieàm haïnh phuùc vinhquang muoân ñôøi. Bieán coá naøy laø neùtveõ keát thuùc nhöõng ñaëc aân maø ThieânChuùa ñaõ duøng ñeå toâ ñieåm cho Meï.Voâ nhieãm töø giaây phuùt ñaàu thai, Meïñaõ xöùng ñaùng ñöôïc Thieân Chuùachoïn löïa. Giöõa muoân vaøn phuï nöõ,Meï tuyeät vôøi hôn caœ ñeå xöùng ñaùnglaøm Meï Ñaáng Cöùu Theá. Vì khoângdính beùn ñeán toäi loãi, neân thaân xaùcMeï cuõng chaúng bò hö naùt trong moà.Laø ñaáng ñaày ôn phuùc vaø ñöôïc ThieânChuùa chuùc laønh, Meï ñaõ thoaùt khoœiaùn phaït cuœa toäi loãi:

— Hôõi ngöôøi laø buïi tro, moät maingöôøi seõ trôœ veà buïi tro.

Trong yù ñònh cuœa Thieân Chuùa,Meï Maria luoân gaén boù maät thieát vôùiÑöùc Kitoâ, trong maàu nhieäm nhaäptheå vaø trong maàu nhieäm cöùu ñoä, thìMeï cuõng ñöôïc gaén boù maät thieát vôùiÑöùc Kitoâ trong vinh quang nöôùctrôøi. Adong Eva ngaøy xöa ñaõ lieânñôùi vôùi nhau ñeå roài sinh ra moät nhaânloaïi ñau khoå vaø cheát choùc. Traùi laïi,Chuùa Gieâsu laø Adong môùi vaø MeïMaria laø Eva môùi cuõng ñaõ lieân ñôùivôùi nhau ñeå sinh ra moät nhaân loaïimôùi trong aân suœng vaø tình thöông.

Qua Phuùc aâm chuùng ta thaáy MeïMaria luoân ôœ beân caïnh Chuùa Gieâsu.Vôùi lôøi xin vaâng, Meï ñaõ cöu mangChuùa. Döôùi maùi nhaø baø EÂlisabeùth,Meï ñaõ ñem Chuùa ñeán ñeå thaùnh hoùaGioan Tieàn hoâ. Taïi tieäc cöôùi Cana,

Meï ñaõ xin Chuùa laøm pheùp laï ñaàutieân ñeå cuœng coá nieàm tin cuœa caùcmoân ñeä. Meï cuõng ñaõ böôùc theoChuùa treân ñöôøng Canveâ vaø döôùichaân caây thaäp giaù, Meï ñaõ keát hieäpnhöõng khoå ñau cuœa Meï vaøo vôùi hyteá cuœa Chuùa Gieâsu maø cöùu roãi traàngian. Roài taïi phoøng Tieäc ly, nhöchieác noâi nhoœ, Meï ñaõ caàu nguyeänchung vôùi caùc moân ñeä vaø khai sinhra Giaùo hoäi, Meï trôœ thaønh NöõVöông caùc toâng ñoà.

Vaø hoâm nay trong vinh quangnöôùc trôøi, Meï coøn keát hieäp maät thieátvôùi Chuùa Gieâsu hôn nöõa, ñeå hoaøntaát cuoäc chieán thaéng ma quyœ, toäi loãivaø söï cheát.

Nhö chuùng ta ñaõ bieát caùc maàunhieäm trong ñaïo coù moät söï lieân heämaät thieát vôùi nhau. Chaúng haïn giöõabieán coá leân trôøi vaø maàu nhieäm nhaäptheå. Thöïc vaäy, vôùi maàu nhieäm nhaäptheå, Meï ñoùn nhaän Ngoâi Lôøi xuoángtheá, coøn vôùi bieán coá leân trôøi thìchính Chuùa Gieâsu ñoùn nhaän Meïtrong vinh quang haïnh phuùc.

Hôn nöõa, Chuùa Gieâsu Ñaáng cöùutheá, laø taùc giaœ cuœa moïi leà luaät, leõnaøo Ngaøi laïi chaúng troïng kính vaøtoân vinh Meï Ngaøi. Thieân Chuùa aânthöôœng Meï khoâng phaœi chæ vì laø MeïNgoâi Hai nhaäp theå maø coøn vì nhaânñöùc khieâm nhöôøng cuœa Meï. Xöa kiaMeï ñaõ haï mình xuoáng laøm toâi taù thìgiôø ñaây Thieân Chuùa naâng Meï leânlaøm Nöõ Vöông trôøi ñaát. Cuoäc khaœihoaøn cuœa Meï ñaõ ñöôïc thaùnh Gioanmoâ taœ baèng nhöõng neùt chaám phaùtrong saùch Khaœi Huyeàn:

— Moät ngöôøi nöõ maëc aùo maët trôøichaân ñaïp vaàng traêng vaø ñaàu ñoäi

Trang 33

Trang 34

trieàu thieân 12 sao saùng. Haõy trungthaønh phuïng söï Thieân Chuùa, ñeå roàichuùng ta cuõng seõ ñöôïc chia seœ phaànvinh quang nöôùc trôøi vôùi Meï.

Haõy trung thaønh phuïng söï Chuùanhö Meï, ñeå ngaøy sau heát chuùng tacuõng ñöôïc chia seœ nieäm haïnh phuùcnöôùc trôøi nhö Meï. º

soáng muoân ñôøi. Vaø baùnh toâi seõ bantaëng, chính laø thòt toâi ñaây, ñeå chotheá gian ñöôïc soáng.”

Ngöôøi Do thaùi lieàn tranh luaän soâinoåi vôùi nhau. Hoï noùi:

“Laøm sao oâng naøy coù theå chochuùng ta aên thòt oâng ta ñöôïc?”

Ñöùc Gieâsu noùi vôùi hoï: “Thaät, toâi

LÔØI NGUYEÄN GIAÙO DAÂNLEÃ MEÏ HOÀN XAÙC LEÂN TRÔØI

CHUŒ LEÃ: Anh chò em thaân meán, ngaøy hoâm nay Meï Maria ñöôïc Chuùañöa veà trôøi caœ hoàn laãn xaùc vaø ñaõ khôi leân trong taâm hoàn chuùng ta nieàm vuimöøng vaø hy voïng. Vì theá, chuùng ta cuøng caœm taï Chuùa vaø tha thieát nguyeänxin:

1. Giaùo hoäi luoân coi Meï laø khuoân maãu cho mình veà ñôøi soáng tin caäymeán vaø keát hieäp vôùi Ñöùc Kitoâ. Chuùng ta hieäp lôøi caàu xin cho moïi thaønhphaàn trong Giaùo hoäi, luoân hoïc hoœi veà cuoäc ñôøi cuœa Me vaø coá gaéng soángnhö Meï.

Chuùng con caàu xin Chuùa.2. Trong theá giôùi ngaøy nay, ngöôøi ta ñeà cao vai troø cuœa ngöôøi phuï nöõ

trong ñôøi soáng xaõ hoäi, nhöng thöïc teá vaãn cho thaáy ñòa vò cuœa ngöôøi phuïnöõ vaãn chöa ñöôïc naâng cao ñuùng möùc vaø phaåm giaù vaãn chöa ñöôïc toântroïng ñaày ñuœ. Chuùng ta hieäp lôøi caàu xin Chuùa cho ngöôøi phuï nöõ ñöôïc ñoáixöœ toát ñeïp ôœ moïi nôi vaø trong moïi luùc.

Chuùng con caàu xin Chuùa.3. Chuùa ñaõ choïn Ñöùc Maria laøm Meï Ñaáng Cöùu Theá. Chuùng ta hieäp lôøi

caàu xin Chuùa cho caùc baø meï trong coäng ñoaøn chuùng ta bieát xaây döïng tinhthaàn baùc aùi vaø ñôøi soáng thaùnh thieän trong gia ñình.

Chuùng con caàu xin Chuùa.KEÁT THUÙC: Laïy Chuùa, Meï laø ngöôøi coù phuùc nhaát trong caùc phuï nöõ, vì

Meï ñaõ tin raèng Chuùa seõ thöïc hieän nhöõng gì Chuùa ñaõ noùi vôùi Meï. Xin Chuùacho chuùng con cuõng bieát noi göông Meï, luoân tin töôœng vaøo quyeàn naêng,tình thöông vaø söï quan phoøng cuœa Chuùa. Chuùng con caàu xin, nhôø ÑöùcKitoâ, Chuùa chuùng con. ª


LÔØI CHUÙA: Ga 6,51-58

Khi aáy, Ñöùc Gieâsu noùi vôùi ngöôøiDo Thaùi raèng:

Toâi laø baùnh haèng soáng töø trôøixuoáng. Ai aên baùnh naøy, seõ ñöôïc

baœo thaät caùc oâng: neáu caùc oângkhoâng aên thòt vaø uoáng maùu ConNgöôøi, caùc oâng khoâng co söï soángnôi mình. Ai aên thòt vaø uoáng maùutoâi, thì ñöôïc soáng muoân ñôøi, vaø toâiseõ cho ngöôøi aáy soáng laïi vaøo ngaøysau heát, vì thòt toâi thaät laø cuœa aên, vaømaùu toâi thaät laø cuœa uoáng. Ai aên thòtvaø uoáng maùu toâi, thì ôœ laïi trong toâi,vaø toâi ôœ laïi trong ngöôøi aáy. NhöChuùa Cha laø Ñaáng haèng soáng ñaõ saitoâi, vaø toâi soáng nhôø Chuùa Cha theánaøo, thì keœ aên toâi, cuõng seõ nhôø toâimaø ñöôïc soáng nhö vaäy. Ñaây laø baùnhtöø trôøi xuoáng, khoâng phaœi nhö baùnhtoå tieân caùc oâng ñaõ aên, vaø hoï ñaõ cheát.Ai aên baùnh naøy, seõ ñöôïc soáng muoânñôøi.”

SUY NIEÄM:BAÙNH HOÙA NHIEÀU

Toâi coøn nhôù, hoài nhoœ moãi khi aêncôm maø ñeå nhöõng haït côm rôi vaõi,theá naøo cuõng bò ba toâi giaœng cho moätbaøi luaân lyù giaùo khoa thö.

Moät haït côm maø thoâi cuõng do bôœibieát bao coâng lao khoù nhoïc, nhö tuïcngöõ ñaõ baœo:�Ai ôi böng baùt côm ñaày,

Deœo thôm moät hoät ñaéng caymuoân phaàn.

Raát may laø chuùng ta chöa laâmvaøo caœnh ñoùi keùm, nhieàu khi chæ vìmoät naém côm maø ngöôøi ta saün saønglaøm nhöõng coâng vieäc ñeâ tieän.

Trong nhöõng traïi tuø, thì giaâyphuùt quan troïng vaø cam go nhaát cuœamoät ngaøy laø luùc phaân phaùt thöïcphaåm. Nhieàu ngöôøi chæ soáng chogiaây phuùt naøy maø thoâi. Sau khi ñaõlaõnh phaàn aên, hoï ñaõ nhìn vaøo cheùn

côm hoài laâu, roài caån thaän nhai nuoátvôùi taát caœ söï troïng kính.

Theá nhöng, côm baùnh chæ laø moäthình aœnh töôïng tröng, vì ngoaøi thaânxaùc ra, con ngöôøi coøn coù moät linhhoàn, linh hoàn aáy cuõng caàn phaœi ñöôïcnuoâi döôõng baèng moät thöù cuœa aênthieâng lieâng. Giöõa cuœa aên vaät chaátvaø cuœa aên thieâng lieâng coù moät moáilieân heä, tuy maàu nhieäm nhöng cuõnglaïi raát hieän thöïc.

Cuõng trong nhöõng traïi tuø, caùclinh muïc aâm thaàm laøm leã giöõa ñeâmkhuya ngay trong chieác muøng cuœamình. Roài Mình Thaùnh ñöôïc goùitrong nhöõng maœnh giaáy nhoœ vaøchuyeån ñeán cho caùc baïn tuø, nhôø ñoùmaø nhöõng tuø nhaân Coâng giaùo tìmthaáy ñöôïc nieàm an uœi vaø khích leä.

Chuùa Gieâsu cuõng ñaõ bieát raèngcaùi ñoùi laø moät noãi baát haïnh vaø conngöôøi luoân caàn tôùi côm baùnh, vì theáNgaøi ñaõ laøm pheùp laï cho baùnh hoùanhieàu ñeå nuoâi soáng haøng ngaønngöôøi giöõa nôi hoang vaéng. Roài töøñoù Ngaøi ñaõ giôùi thieäu thöù cuœa aênnuoâi soáng linh hoàn, ñoù laø thòt maùuNgaøi.

— Thòt Ta thaät laø cuœa aên, maùu Tathaät laø cuœa uoáng. Ai aên thòt Ta vaøuoáng maùy Ta thì seõ ñöôïc soáng ñôøiñôùi.

Maëc duø ñaùm ñoâng tröôùc ñoù ñaõnhieät tình hoan hoâ Ngaøi vaø muoántoân Ngaøi leân laøm vua, nhöng vôùinhöõng lôøi leõ nhö theá, hoï ñaõ boœ Ngaøi,ñeå roài chæ coøn mình Ngaøi vôùi caùcmoân ñeä.

Söï kieän naøy vaãn thöôøng xaœy raqua gioøng thôøi gian. Nhöõng keœkhoâng tin töôœng vaø cho raèng caùi ñoùi

Trang 35

Trang 36

cuœa linh hoàn laø moät chuyeän hoangñöôøng, vaø hoï ñaõ boœ Chuùa maø ñi.Coøn chuùng ta thì sao?

Ñieàu quan troïng ñoù laø chuùng taphaœi hieåu ñuùng yù ñònh cuœa Chuùa vaøcoá gaéng thöïc hieän baèng caùch sieângnaêng tham döï thaùnh leã vaø röôùc leã.Vieäc röôùc leã ñaõ aán ñònh moät laènmöùc phaân chia nhöõng ngöôøi tin vaøkhoâng tin.

Ñuùng theá, thaùnh leã khoâng phaœichæ laø moät ñeà muïc trong cuoäc soángngöôøi Kytoâ höõu, nhöng ñuùng laø moätpheùp laï. Trong phaàn daâng leã, linhmuïc ñaïi dieän cho taát caœ chuùng ta

daâng tieán Chuùa cuœa leã cuœa coängñoàng. Trong phaàn truyeàn pheùp, quatay linh muïc, Chuùa Gieâsu ñaõ bieánñoåi baùnh röôïu trôœ neân thòt maùuNgaøi, ñoù laø giaây phuùt troïng ñaïi, quañoù Chuùa tuoân ñoå muoân vaøn hoàng aâncuœa Ngaøi. Vieäc röôùc leã laø moät baøntieäc, ñeå chuùng ta ñöôïc nhaän laõnhcuœa aên nuoâi soáng linh hoàn.

Neáu hieåu ñöôïc nhö theá, thì moãingaøy chuùng ta haõy coá gaéng thöïchieän leänh truyeàn cuœa chuùa, ñoù laø:

— Caùc con haõy nhaän laáy maøaên... Caùc con haõy nhaän laáy maøuoáng... º

LÔØI NGUYEÄN GIAÙO DAÂN CHUÙA NHAÄT 20-B

CHUŒ LEÃ: Anh chò em thaân meán, ñeå ñöôïc neân moät vôùi Ñöùc Kitoâ,chuùng ta caàn phaœi chuaån bò taâm hoàn moãi khi leân röôùc leã. Vôùi nieàm öôùcmong ñöôïc keát hieäp maät thieát vôùi Ñöùc Kitoâ, chuùng ta cuøng daâng lôøi caàuxin:

1. Nguoàn soáng ñích thöïc cuœa Giaùo hoäi laø bí tích Thaùnh Theå. Chuùng tahieäp lôøi caàu xin cho moïi thaønh phaân daân Chuùa, bieát toân suøng vaø yeâu meánbí tích kyø dieäu naøy.

Chuùng con caàu xin Chuùa.2. Thaùnh Phaoloâ ñaõ noùi: Toâi soáng, nhöng khoâng phaœi laø toâi soáng, maø

laø chính Ñöùc Kitoâ soáng trong toâi. Chuùng ta hieäp lôøi caøu xin cho caùc Kitoâhöõu ñöôïc soát saéng röôùc leã, moãi khi tham döï thaùnh leã, nhôø ñoù Ñöùc Kitoâthöïc söï soáng trong moãi ngöôøi chuùng ta.

Chuùng con caàu xin Chuùa.3. Bí tích Thaùnh Theå laø bí tích cuœa tình yeâu vaø hôïp nhaát. Chuùng ta

hieäp lôøi caàu xin cho coäng ñoaøn chuùng ta coù ñöôïc nhöõng taâm tình xöùnghôïp moãi khi ñeán tham döï baøn tieäc Thaùnh Theå, ñoù laø yeâu thöông vaø hôïpnhaát.

Chuùng con caàu xin Chuùa.KEÁT THUÙC: Laïy Chuùa, ñöùc tin cuœa chuùng con ñöôïc tröôœng thaønh vaø

vöõng chaéc laø nhôø gaén boù maät thieát vôùi Chuùa trong bí tích Thaùnh Theå. XinChuùa cho chuùng con yù thöùc ñöôïc söï caàn thieât vaø nhöõng lôïi ích thieânglieâng cuœa vieäc röôùc Chuùa vaøo trong taâm hoàn. Chuùng con caàu xin, nhôøÑöùc Kitoâ, Chuùa chuùng con. ª

Trang 37

ÑAÙP: Ñuùng laø ñaõ coù nhöõngnhöõng tranh luaän lieân quan ñeán moäthaùnh Pheâroâ toâng ñoà, vaø ngöôøi tacuõng baøn caõi veà vaán ñeà haøi coát tìmthaáy ôœ döôùi ñeàn thôø thaùnh Pheâroâ.Thöïc ra, ñaây laø vaán ñeà ñaõ ñöôïctranh luaän töø laâu roài. Ñöùc hoàng yPaul Poupard, ngöôøi Phaùp, chuœ tòchHoäi ñoàng toøa thaùnh veà vaên hoùa,trong cuoán saùch cuœa ngaøi veà thaønhRoma naøy, ñaõ vieát raèng “nhöõngnghieân cöùu khoa hoïc veà caùc haøi coátngöôøi tìm ñöôïc ôœ döôùi böùc töôøng ñoœ,beân döôùi ñeàn thôø thaùnh Pheâroâkhoâng chöùng toœ noù coù quan heä gì vôùithaùnh Pheâroâ toâng ñoà”. Cuøng laäptröôøng vôùi ÑHY Poupard coøn coùmoät soá linh muïc doøng Teân tham döïvaøo coâng cuoäc khai quaät döôùi ñeànthôø thaùnh Pheâroâ, ví duï nhö chaAntonio Ferrua.

Trong khi ñoù, baø Margherita

Guarducci, nguyeân laø giaùo sö ñaïihoïc vaø laø moät nhaø khaœo coå nghieâncöùu veà vaán ñeà naøy töø 40 naêm nay,baø ñaõ xuaát baœn nhieàu saùch vaø quaœquyeát laø coù nhieàu baèng chöùng chothaáy nhöõng haøi coát tìm ñöôïc trongcuoäc khai quaät döôùi ñeàn thôø thaùnhPheâroâ laø xöông cuœa thaùnh toâng ñoà.Chính Ñöùc Phaoloâ 6, vaøo ngaøy 6thaùng 6 naêm 1968, ñaõ tuyeân boá laønhöõng lôøi quaœ quyeát cuœa baøGuarducci laø ñaùng tin. Ngaøi cuõnglaäp laïi laäp tröôøng naøy sau ñoù vaøi laànnöõa. Thöïc teá laø ngöôøi ta coøn ñang ôœtrong voøng nghieân cöùu veà haøi coáttìm ñöôïc döôùi ñeàn thôø thaùnh Pheâroâ,vaø nhöõng lôøi tuyeân boá cuœa ÑöùcPhaoloâ 6 cuõng nhö cuœa ÑHYPoupard khoâng phaœi laø tín ñieàu gìcaœ. Nhöõng lôøi ñoù coù theå ñuùng vaøcuõng coù theå sai.

ÔŒ ñaây, thieát töôœng cuõng caàn nhìnlaïi quaù khöù moät chuùt. Vaøo theá kyœ16, Martin Luther, oâng toå cuœa tinlaønh, ñaõ chuœ tröông raèng thaùnh

HOŒI: Thöa cha, con nhôù moäthoâm vieáng thaêm moät thaùnh ñöôøngcoå kính ôœ Fribourg, Thuïy Só, conthaáy coù tröng baøy nhieàu maët nhaätñöïng haøi coát caùc thaùnh, vaø conthaáy coù moät maët nhaät coù ghi haøngchöõ: “Reliques de Saint PierreApoâtre”. Nhö vaäy ñoù laø haøi coátcuœa thaùnh Pheâroâ toâng ñoà. Nhöngcoù laàn khaùc con ñoïc baùo thaáy coùnhöõng tranh luaän veà moä cuœathaùnh Pheâroâ toâng ñoà ôœ döôùi Ñeànthôø Thaùnh Pheâroâ. Coù thöïc laø moäthaùnh Toâng ñoà Caœ ôœ ñoù haykhoâng? Vaø haøi coát thaùnh Pheâroâ ôœFribourg coù phaœi laø ñích thöïckhoâng?

Moät giaùo daân Fribourg

THAÉC MAÉCTHAÉC MAÉCLM Bình An phuï traùch

Pheâroâ khoâng heà tôùi Roma. Tuynhieân lôøi quaœ quyeát naøy khoâng coùgiaù trò gì vì baáy giôø oâng ñang choángñoái Roma neân noùi nhö vaäy, maøkhoâng coù baèng chöùng gì khoa hoïclòch söœ gì caœ. Ngaøy nay, khoângnhöõng caùc tín höõu Coâng Giaùo nhöngcaœ caùc söœ gia khoâng Coâng Giaùo ñeàuxaùc nhaän raèng thaùnh Pheâroâ laø moättrong nhöõng naïn nhaân cuoäc baùchhaïi hoaøng ñeá Neùron vaøo naêm 64.Theo thoùi quen baáy giôø, caùc baïnhöõu cuœa nhöõng ngöôøi bò haønh hìnhvì toäi töø choái teá thaàn, töùc laø caùc tínhöõu Kitoâ, ñöôïc pheùp laáy thi haøi veàñeå an taùng. Thi haøi thaùnh Pheâroâcuõng ñöôïc caùc tín höõu mang veà antaùng taïi nghóa trang gaàn ñoàiVatican, vaø naêm 160, khi cuoäc baùchhaïi laéng dòu, caùc tín höõu ñaõ döïngmoät nhaø nguyeän treân moä cuœa thaùnhnhaân. Coù nhieàu baèng chöùng vaênchöông vaø söœ lieäu minh chöùng ñieàuñoù. Vaøo cuoái theá kyœ thöù I, thaùnhClemente, thuœ laõnh cuœa giaùo ñoaønRoma, ñaõ noùi ñeán thaùnh Pheâroâ vaøPhaoloâ trong cuoäc baùch haïi cuœahoaøng ñeá Neron vôùi quang caœnhkhuœng khieáp taïi hyù tröôøng Vatican.Vaøo theá kyœ thöù ba, moät linh muïcRoma teân laø Gaio, trong cuoäc tranhluaän vôùi moät ngöôøi ngoaïi giaùo, ñaõvieát: “Toâi coù theå chæ cho anh thaáycaùc nhaø nguyeän cuœa caùc toâng ñoà ñaõthieát laäp Giaùo Hoäi naøy taïi Vaticanvaø treân ñöôøng ñi Ostia” (töùc laø moäcuœa thaùnh Phaoloâ ngoaïi thaønh)”

Moä cuœa thaùnh Pheâroâ ngaøy nay ôœngay döôùi baøn thôø chính cuœa ñeànthôø thaùnh Pheâroâ.

Hoaøng ñeá Juliano cuœa ñeá quoácLa Maõ, khi trôœ laïi Coâng Giaùo vaøo

theá kyœ thöù tö ñaõ vieát: “Trong thaäpnieân cuoái cuøng cuœa theá kyœ thöù nhaát,moä cuœa thaùnh Pheâroâ ñaõ ñöôïc caùc tínhöõu bí maät toân kính”.

Hoaøng ñeá Constantino cuõngmang laïi nhöõng baèng chöùng veà moäcuœa thaùnh Pheâroâ. Sau khi oâng laømhoaøng ñeá, oâng ñaõ truyeàn xaây caátmoät vöông cung thaùnh ñöôøng nguynga vaøo naêm 322 treân moä cuœa thaùnhnhaân, maëc duø khu ñaát ñoù laày loäi vaøphaœi san baèng ngoïn ñoài nghóa trang.Tröôùc heát, nhaø nguyeän nhoœ ñoù ñaõñöôïc boïc baèng ñaù caåm thaïch, roàicaùc coâng nhaân xaây boïc leân treân.

Chính Ñöùc Pioâ 12, vaøo naêm1939, töùc laø naêm theá chieán thöù haibuøng noå, ñaõ ra leänh khôœi söï coângcuoäc ñaøo bôùi ôœ döôùi ñeàn thôø thaùnhPheâroâ chöøng 10 meùt. Ñaây laø moätcoâng trình khaù nguy hieåm, vì ngöôøita baét ñaàu ñaøo ôœ ngay döôùi nhöõngcoät truï choáng ñôõ cho voøm ñeàn thôøcao 142 meùt. Coâng cuoäc ñaøo bôùicho thaáy nhieàu chi tieát veà thaønh phoáRoma döôùi thôøi caùc tín höõu Kitoâñaàu tieân. Coù nhöõng con ñöôøng nhoœnoái vôùi caùc moä vaø nhöõng moä naøy coùmaët tieàn gioáng nhö nhöõng caùi nhaøvaäy. Taïi nghóa trang ôœ ñoài Vaticancoù choân caát taát caœ laø 165 ngöôøi,trong soá ñoù nhieàu ngöôøi laø noâ leä ñaõñöôïc phoùng thích vaø coù moät soá tínhöõu Kitoâ nöõa. Coù moät moä coù bia ghiraèng ñaây laø nôi an taùng moät tín höõuKitoâ 31 tuoåi, 4 thaùng 10 ngaøy vaø 3giôø. Coù moät moä khaùc mang baèngchöùng quan troïng cho thaáy thaùnhPheâroâ ñaõ ñöôïc an taùng taïi ñaây. Moäñoù coù haøng chöõ Xin thaùnh Pheâroâ caàunguyeän vôùi Chuùa Gieâsu Kitoâ chonhöõng ngöôøi ñaïo ñöùc ôœ caïnh ngaøi

Trang 38

ñaây. Naêm 1950, Ñöùc Pioâ 12 loanbaùo laø ñaõ tìm ñöôïc moä cuœa thaùnhPheâroâ. Tuy nhieân, chæ coù moät soá daáuhieäu ghi treân moä chöù khoâng coù haøicoát trong ñoù. Maõi tôùi naêm 1952,ngöôøi ta môùi khaùm phaù ra laø khikhai quaät moä thaùnh Pheâroâ, coù haøicoát troän laãn vôùi ñaát vaø moät coângnhaân baáy giôø ñaõ ñaët vaøo moät chieáchoäp ñeå giöõ an toaøn. Naêm ñoù cuõng laønaêm baø Guarducci baét ñaàu nghieâncöùu veà moä vaø haøi coát cuœa thaùnhPheâroâ. Baø laø moät ngöôøi ngoaïi giaùotrôœ laïi Coâng Giaùo. Sau khi xem xeùt135 chieác xöông vôùi ñaát, baø cho bieáthaøi coát aáy ñöôïc boïc trong moät chieácvaœi maøu ñoœ saäm coù theâu chæ vaøng.Ñoù laø xöông cuœa moät ngöôøi tuoåi vaøokhoaœng 60 tôùi 70, töøng soáng ngoaøitrôøi nhieàu. Baø cuõng xaùc tín ñoù laø haøicoát cuœa thaùnh Pheâroâ, vaø beân treâncöœa moä coù chöõ vieát baèng tieáng hylaïp khoâng ñaày ñuœ. Ñoù laø chöõ: PETRENI, vaø theo baø Guarducci, caâu naøychaén chaén coù nghóa laø “Pheâroâ ôœtrong naøy”. Raát coù theå laø ñeå traùnh bòcöôùp phaù, caùc haøi coát cuœa thaùnhPheâroâ ñaõ ñöôïc daáu vaøo ñoù trongcuoäc baùch haïi ñaïo tröôùc thôøi vuaConstantino.

Coù moät truyeàn thoáng noùi raèngtrong cuoäc baùch haïi cuœa hoaøng ñeáValeriano vaøo naêm 258, haøi coát cuœathaùnh Phaoloâ vaø Pheâroâ ñaõ ñöôïc toânkính taïi taïi nhaø thôø thaùnhSebastiano treân ñöôøng Appia. Coùmoät giaœ thuyeát cho raèng hai coát haivò ñaõ ñöôïc ñöa tôùi ñoù ñeå traùnh bò taønphaù, vaø khi sau ñöôïc mang trôœ laïimoä ôœ Vatican. Toùm laïi, cho ñeánnay, Toøa Thaùnh khoâng chính thöùcleân tieáng veà vaán ñeà ñaõ tìm thaáy haøi

coát thaùnh Pheâroâ hay chöa. BaøGuarducci ñaõ mong muoán ÑTCGioan Phaoloâ 2 leân tieáng veà vaán ñeànaøy, nhaát laø ñöùng tröôùc thaùi ñoä nghingôø cuœa ÑHY Poupard cho raèngchöa coù baèng chöùng khoa hoïc xaùcnhaän haøi coát tìm ñöôïc laø xöông cuœathaùnh Pheâroâ. Thieát töôœng neáu tìmthaáy haøi coát thaùnh nhaân thì caøng toát,nhöng khoâng thaáy thì cuõng khoângaœnh höôœng gì tôùi ñöùc tin vaø uy tíncuœa Giaùo Hoäi. Ñieàu quan troïng laøthaùnh Pheâroâ ñaõ ñeán truyeàn ñaïo taïiRoma vaø laøm giaùm muïc taïi ñaây.Ñieàu naøy, caùc söœ gia ñeàu ñaõ xaùcquyeát vaø ñoàng yù vôùi nhau. Hôn nöõa,khoâng heà coù Giaùo Hoäi Kitoâ naøokhaùc hoaëc giaùo phaän naøo daùm nhaänlaø moä cuœa thaùnh Pheâroâ ôœ trong laõnhthoå cuœa mình, ngoaøi tröø giaùo phaänRoma naøy. Thaùnh Pheâroâ laø thuœ laõnhcuœa ñoaøn toâng ñoà, ñieàu naøy kinhthaùnh vaø truyeàn thoáng cuœa GiaùoHoäi ñaõ minh xaùc. Vaø trong tö caùchlaø ngöôøi keá vò thaùnh Pheâroâ, ñöùcgiaùo hoaøng cuõng laø thuœ laõnh cuœagiaùm muïc ñoaøn, laø nhöõng ngöôøi keávò caùc thaùnh toâng ñoà.

Vaøo cuoái theá kyœ thöù 2, chuùng tabaét ñaàu coù danh saùch caùc vò giaùmmuïc cuœa nhöõng thaønh phoá lôùn.Trong danh saùch caùc giaùm muïcRoma do thaùnh Ireùneùe, GM thaønhLyon, thieát laäp, ngaøi ghi teân thaùnhPheâroâ laø giaùm muïc tieân khôœi cuœaRoma. Söœ lieäu cho bieát thaùnh nhaânñaõ tôùi Roma vaøo thaäp nieân 60 vaøchòu cheát vì ñaïo döôùi thôøi hoaøng ñeáNeùron naêm 64.

Veà vaán ñeà ôœ caùc nôi khaùc, nhöFribourg, coù maët nhaät ñöïng haøi coátvaø ghi laø cuœa Thaùnh Pheâroâ, chaéc

Trang 39

Trang 40

chaén ñoù khoâng phaœi laø xaùc thöïc. Ñoùlaø thoùi quen cuœa nhieàu tín höõu, vìloøng kính meán thaùnh nhaân neân ñaõlaøm nhö theá. Haøi coát trong tröôønghôïp naøy chæ coù giaù trò nhö moät hìnhñaïo veõ moät vò thaùnh ñeå gôïi cho taâmtrí tín höõu veà vò maø hình aáy dieãn taœ,chöù khoâng coù tính chaát khoa hoïc vaølòch söœ. Cuõng neân noùi theâm raèng naêmnay laø naêm kyœ nieäm 500 naêm ñaëtvieân ñaù khôœi coâng xaây caát Ñeàn thôøThaùnh Pheâroâ ôœ Roma hieän nay, thaytheá cho thaùnh ñöôøng cuõ coù töø thôøihoaøng ñeá Constantino. Trongchöông trình möøng kyœ nieäm, seõ coùcuoäc trieån laõm PETR ENI “Pheâroâ ôœñaây” seõ ñöôïc khai maïc ngaøy 3-10naêm nay (2006) taïi khu vöïc CarloMagno, töùc laø ôœ beân tay traùi cuœavoøng cung Quaœng tröôøng Ñeàn thôø.Cuoäc trieån laõm seõ keùo daøi ñeán ñaàunaêm 2007. Taïi ñoù seõ tröng baøynhöõng vaên kieän lòch söœ quan troïngxuaát phaùt töø vaên khoá Vatican vaønhöõng taùc phaåm ngheä thuaät quí giaùdo caùc baœo taøng vieän quan troïng treântheá giôùi cho möôïn, vôùi muïc ñíchdieãn taœ vai troø cuœa Thaùnh Pheâroâ,cuõng nhö coâng trình thöïc hieän Ñeànthôø Thaùnh Pheâroâ hieän nay. ª

ÑAÙP: Phaù thai laø gieát haïi moät söïsoáng con ngöôøi ñang thaønh hình, vaøphuœ nhaän quyeàn ñöôïc sinh ra vaø

ñöôïc soáng cuœa baøo thai vaø cuœa conngöôøi ñang thaønh hình ñoù. Ñaây laømoät haønh ñoäng loãi giôùi raên thöù 5Thieân Chuùa ñaõ truyeàn “Chôù gieátngöôøi”.

Khoâng nhöõng Toøa Thaùnh,nhöng toaøn theå Giaùo Hoäi CoângGiaùo, qua bao theá heä, vaãn daïy raèng:“Khoâng nhöõng moãi caù nhaân, nhöngcaœ caùc quoác gia vaø coäng ñoàng quoácteá ñeàu phaœi toân troïng nguyeân taécluaân lyù, theo ñoù “söï soáng con ngöôøiphaœi ñöôïc toân troïng vaø baœo veä moätcaùch tuyeät ñoái ngay töø khi môùi ñöôïcthuï thai. Ngay töø giaây phuùt ñaàu tieânaáy cuœa cuoäc soáng, con ngöôøi phaœiñöôïc nhìn nhaän laø coù caùc quyeàn cuœanhaân vò, trong ñoù coù quyeàn baát khaœnhöôïng laø quyeàn cuœa moãi ngöôøi voâtoäi ñöôïc soáng” (CCC 2270).

Coâng ñoàng chung Vatican 2 ñaõkhoâng do döï goïi phaù thai laø moät toäiaùc gheâ tôœm (GS 51). Coâng ñoàng daïynhö theá, döïa treân lôøi Chuùa phaùntrong Kinh Thaùnh, vaø ngoaøi ra,khoa hoïc ngaøy nay cuõng xaùc quyeátveà ñaëc tính con ngöôøi cuœa phoâi thai,vaø cam ñoan raèng ngay töø khi môùithuï thai, phoâi thai aáy ñaõ laø moät höõutheå ñaëc thuø vaø töï trò veà phöông dieänsinh lyù; noù coù moät döï phoùng noäi taïiñöôïc trieån nôœ cho ñeán khi ñöôïchoaøn toaøn phaùt huy.

Chính vì theá maø giôùi raên Chuùadaïy “Chôù gieát ngöôøi” cuõng ñöôïc aùpduïng cho caùc phoâi thai, gioáng nhöcho nhöõng con ngöôøi ñaõ sinh ra.

“Caùc chính quyeàn coù nhieäm vuïbaœo veä vaø duøng moïi caùch ñeå coå voõsöï toân troïng quyeàn soáng cuœa moãingöôøi. Ngöôøi ta khoâng theå naïi tôùi töï

HOŒI: Thöa cha, coù nhöõngchính phuœ, nhö taïi Vieät Nam, coiphaù thai laø moät phöông phaùp haïncheá sinh saœn. Ngöôøi Coâng Giaùophaœi coù thaùi ñoä theá naøo ñoái vôùinhöõng chính saùch nhö theá?

N.V.B

do löông taâm, töï do choïn löïa ñeå viphaïm nghóa vuï toân troïng söï soáng,bôœi vì toân troïng söï soáng chính laø neàntaœng cuœa moïi quyeàn khaùc, keå caœ töïdo. Khi chính quyeàn khoâng duøngsöùc maïnh cuœa mình ñeå phuïc vuï caùcquyeàn cuœa moïi coâng daân, nhaát laønhöõng ngöôøi yeáu theá nhaát, nhöõngcon ngöôøi ñang thaønh hình ôœ trongbaøo thai, thì chính neàn taœng cuœa Nhaønöôùc phaùp trò bò ñe doïa, vì moïingöôøi taïi quoác gia aáy khoâng ñöôïcbình quyeàn tröôùc phaùp luaät.

Ngoaøi ra, Hoäi nghò quoác teá thöùhai veà daân soá, nhoùm taïi Thaønh PhoáMeâhicoâ naêm 1984, trong ñoù cuõngcoù ñaïi bieåu cuœa Vieät Nam, Hoäi nghòñaõ khaúng ñònh raát ñuùng raèng:“Khoâng bao giôø ñöôïc coå voõ phaù thainhö moät phöông phaùp ñeå keá hoaïchhoùa gia ñình”. Hieän nay, chính phuœClinton cuœa Myõ vaø moät soá nöôùc taâyphöông ñang thuùc ñaåy hoäi nghò ñaëtnguyeân taéc noùi treân ôœ trong ngoaëc.

Giaùo hoäi Coâng Giaùo khoâng daïycaùc tín höõu phaœi sinh saœn böøa baõi,nhöng sinh saœn vôùi tinh thaàn traùchnhieäm. Coâng ñoàng chung Vatican2, trong hieán cheá Vui Möøng vaø Hyvoïng, ôœ soá 48, ñaõ daïy raèng caùc ñoâivôï choàng, suy xeùt quyeát ñònh veà soácon theo phaùn ñoaùn löông taâm cuœamình, ñeå yù tôùi taát caœ caùc hoaøn caœnhcuï theå, khaœ naêng cuœa mình.

Ñöùc Giaùo Hoaøng Gioan Phaoloâ2 ñaõ töøng nhaéc laïi ñieàu ñoù vaø noùiraèng: “Khi quyeát ñònh sinh con haykhoâng sinh con, ñoâi vôï choàng khoângñöôïc ñeå cho tinh thaàn ích kyœ hoaëc söïnheï daï höôùng daãn haønh ñoäng cuœamình, nhöng phaœi coù loøng quaœng ñaïi

khoân ngoan vaø coù yù thöùc, cöùu xeùtkhaœ naêng vaø hoaøn caœnh, nhaém tôùiñieàu coát yeáu laø laøm sao möu lôïi íchcho ñöùa con seõ sinh ra. Vì theá, khicoù lyù do chính ñaùng, ñoâi vôï choàngñöôïc pheùp vaø phaœi traùnh sinh con.Nhöng khi traùnh sinh con nhö vaäy,hoï caàn phaœi söœ duïng nhöõng tieâuchuaån vaø phöông phaùp bieát toântroïng söï thaät toaøn dieän veà söï giaohôïp vôï choàng, trong chieàu kích keáthieäp vaø sinh saœn, nhö thieân nhieân ñaõñieàu hôïp moät caùch khoân ngoan quanhöõng chu kyø sinh lyù.”

Taïi nhieàu nöôùc coù luaät cho phaùthai, chính phuœ caùc nöôùc aáy vaãn toântroïng quyeàn töï do löông taâm cuœacaùc baùc só, y taù laøm vieäc trong caùcnhaø thöông vaø khoâng eùp buoäc hoïphaœi tham gia vaøo vieäc phaù thai,neáu löông taâm vaø xaùc tín toân giaùocuœa hoï khoâng theå chaáp nhaän ñieàuñoù. Trong tröôøng hôïp nöôùc aáykhoâng coù luaät cho phaœn khaùng vì lyùdo löông taâm, caùc baùc só vaø y taùCoâng Giaùo bò chính quyeàn baét buoäcphaœi tham gia phaù thai, caàn nhôù laïilôøi Thaùnh Kinh ñaõ daïy “Phaœi vaânglôøi Thieân Chuùa hôn vaâng lôøi ngöôøiphaøm”, vaø chính Chuùa Gieâsu ñaõnhaéc nhôœ hoï: “Ñôïi lôïi caœ theá gianmaø maát linh hoàn naøo ñöôïc ích gì!”.Khi nhaát ñònh bò boù buoäc phaœi thamgia phaù thai, thì caùc baùc só vaø y taùCoâng Giaùo chæ coøn con ñöôøng duynhaát laø töø boœ coâng vieäc “saùt nhaân”,tieâu dieät söï soáng, töø boœ vieäc vi phaïmgiôùi raên thöù 5 cuœa Chuùa. Chuùa daïyroõ raøng: “Thaø maát moät tay, moätchaân maø ñöôïc vaøo nöôùc trôøi, coønhôn laønh laën caœ hai maø phaœi luaänphaït ñôøi ñôøi”. ª

Trang 41

Trang 42

LÒCH SÖÏ

Ñeå cuœng coá cho tình laøng nghóaxoùm moãi ngaøy moät theâm ñaèm

thaém, trong soá tröôùc, chuùng ñaõ ñöara thaùi ñoä thöù nhaát, ñoù laø haõy toântroïng nhau baèng caùch giöõ bình veäsinh chung vaø traùnh gaây oàn aøohuyeân naùo trong nhöõng luùc baø conloái xoùm caàn söï yeân tónh ñeå nghængôi.

Hoâm nay, chuùng ta baøn tôùi thaùiñoä thöù hai, ñoù laø haõy lòch söï ñoái vôùinhau trong caùch cö xöœ.

Noùi ñeán lòch söï laø noùi ñeán moätvaán ñeà roäng lôùn, bao goàm nhieàulaõnh vöïc khaùc nhau. Bôœi ñoù, toâi chæñöa ra moät vaøi neùt ñaïi cöông maøthoâi.

Vaäy tröôùc heát, lòch söï laø gì?Theo “Töï Ñieån Vieät Nam” cuœa

Leâ Vaên Ñöùc, lòch söï tröôùc heát coùnghóa laø ñeïp ñeõ, xinh xaén.

Theo töï ñieån “Larousse”, tónh töø“poli” cuœa Phaùp coù nghóa laø nhaünboùng, ñeïp ñeõ.

Töø ñoù, ñi vaøo laõnh vöïc giao teá,pheùp lòch söï bao goàm moïi caùch thöùccö xöœ nhaõ nhaën, leã ñoä. Vaø ngöôøi lòchsöï laø ngöôøi tuaân giöõ nhöõng caùch

thöùc aáy haàu chieám ñöôïc caœm tìnhcuœa nhöõng ngöôøi chung quanh.

Toâi coù theå xaùc quyeát ñöôïc raèng:— Töø khi coù hai ngöôøi xuaát hieän

treân traùi ñaát naøy, thì ñaõ manh nha coùpheùp lòch söï.

Thöïc vaäy, neáu toâi soáng coâ ñoäc,leœ loi moät mình, hoaøn toaøn bieät laäp,hoaøn toaøn xa caùch vôùi theá giôùi beânngoaøi vaø nhöõng ngöôøi chung quanh,thì toâi laøm sao cuõng ñöôïc. Quaàn aùo,saùch vôœ...toâi coù theå vöùt böøa baõi. Nhaøcöœa caœ naêm toâi khoâng queùt cuõngchaúng sao.

Theá nhöng, nhö nhieàu laàn ñaõtrình baøy:

baø con loá i xo ùmTình nghóaTình nghóa

baø con loá i xo ùm

TIEÁP THEO

— Chuùng ta soáng laø soáng vôùingöôøi khaùc, laø soáng trong moät xaõhoäi.

Vì theá, chuùng ta phaœi giöõ pheùplòch söï, ít nöõa laø moät caùch toái thieåutrong moái lieân heä ñoái vôùi nhau.

Neáu chæ moät mình, toâi coù theåcöôøi noùi boâ boâ, nhöng vì ngöôøi khaùctoâi phaœi aên noùi nhaõ nhaën, nhoœ nheï.Neáu chæ moät mình, nhaø cöœa, ly taùch,ñieáu ñoùm...toâi coù theå beâ boái cuõngkhoâng sao, nhöng vì ngöôøi khaùcñeán chôi, toâi phaœi queùt nhaø, coï ly vaøñaùnh ñieáu cho saïch seõ vaø goïn gheõ.Vì soáng chung vôùi nhau, neân naœysinh ra pheùp lòch söï.

Chuùng ta tuaân giöõ pheùp lòch söï vìngöôøi khaùc ñaõ ñaønh, maø hôn theánöõa, chính trong luùc tuaân giöõ pheùplòch söï nhö vaäy, chuùng ta seõ thaâulöôïn ñöôïc nhöõng keát quaœ toát ñeïp.

Ngöôøi ta ñaõ xaùc quyeát:— Lòch söï chính laø moät boâng hoa

cuœa nhaân loaïi.Chuùng ta tìm kieám ôœ boâng hoa

maøu saéc vaø höông thôm theá naøo, thìchuùng ta cuõng ñoøi hoœi ôœ ngöôøi khaùcpheùp lòch söï nhö vaäy.

Lòch söï ñöôïc saùnh nhö moät moùntieàn laøm giaøu cho ngöôøi tieâu noù.Ñieàu naøy coù nghóa laø caøng lòch söï,chuùng ta caøng gaây ñöôïc nhieàu caœmtình toát ñeïp. Moät khi ñaõ gaây ñöôïcnhöõng caœm tình toát ñeïp, chuùng ta seõdeã daøng tính toaùn coâng vieäc. Chínhvì theá, coù ngöôøi ñaõ baœo:

— Lòch söï laø chieác chìa khoùavaøng, khaœ dó môœ ñöôïc moïi khungcöœa, ngaøy caœ khung cöœa con tim cuœangöôøi khaùc. Vaø ngöôøi lòch söï seõ

ñöôïc keœ khaùc yeâu meán, kính troïng.Moät khi ñaõ gaây ñöôïc nhöõng caœm

tình toát ñeïp, chuùng ta seõ deã daøng gaëthaùi ñöôïc nhöõng thaønh coâng treânñöôøng ñôøi.

Bôœi ñoù, coù moät caâu danh ngoân,nghe qua töôœng chöøng nhö traùi tai,nhöng cuõng phaœn aœnh ñöôïc phaànnaøo söï thaät. Caâu danh ngoân aáy nhötheá naøy:

— Thaø laøm moät thaèng quyœ lòchsöï, coøn hôn laøm moät oâng thaùnh saømsôœ.

Tuy nhieân, thaùi ñoä lòch söï cuœachuùng ta phaœi ñöôïc xuaát phaùt töø coõiloøng chaân thaønh, baèng khoâng, noù seõtrôœ thaønh boâi baùc giaœ hình. Bôœi lôøinoùi cuœa chuùng ta khoâng ñi ñoâi vôùivieäc laøm, luùc baáy giôø thay vì chieámñöôïc caœm tình, chuùng ta laïi neân côùcho baø con xa traùnh vaø ñeà cao caœnhgiaùc trong khi lieân heä vôùi chuùng ta,vì hoï bieát raèng chuùng ta noùi “dzaäy”maø khoâng phaœi “dzaäy” ñaâu. Hoï seõcoi chuùng ta chæ laø moät haïng “khaåuphaät taâm xaø”, “mieäng nam moâ, buïngboà dao gaêm”. Hay nhö tuïc ngöõ ñaõdieãn taœ:�Ngoaøi thì thôn thôùt noùi cöôøi,

Maø trong nham hieåm gieát ngöôøikhoâng göôm.

Trong moái lieân heä vôùi baø con loáixoùm, chuùng ta haõy chaân thaønh vaølòch söï cuøng nhau. Chaân thaønhnhöng khoâng xuoàng xaõ. Lòch söïnhöng khoâng boâi baùc, nhö Ñöùc ChaBuøi Tuaàn ñaõ vieát:

“Yeâu thöông laø cho ñi. Cho ñikhoâng phaœi chæ baèng quaø caùp, tieànbaïc vaø nhöõng tieän nghi vaät chaát,nhöng chuùng ta coøn coù theå cho ñi

Trang 43

Trang 44

baèng nhöõng yù nghó toát, baèng nhöõnglôøi noùi toát veà nhau. Cho ñi baèng aùnhmaét caœm thoâng, baèng nuï cöôøi khíchleä, baèng cöœ chæ aân caàn. Xeùt nhö vaäy,thì khoâng ai trong chuùng ta laïi quaùngheøo ñeå khoâng theå cho ñi. Chuùng tacoù nhieàu caùch ñeå cho ñi. Chuùng ta coùnhieàu caùi ñeå cho ñi. Nhöng chæ thieáuteá nhò ñeå ñoïc thaáy nhu caàu cuœa ngöôøikhaùc vaø thieáu lòch söï ñeå ñoái xöœ vôùinhau. Hôn theá nöõa, duø ngheøo ñoùi vaødoát naùt ñeán ñaâu chaêng nöõa, ñaõ laøngöôøi thì ai cuõng coù töï aùi cuœa mình,cuõng thích ñöôïc troïng kính vaø ñeåyù...”

Ñuùng theá, ñöôïc khen ngôïi, ñöôïctieáp ñoùn noàng haäu, ñöôïc cö xöœ töœ teá,ai maø chaúng thích, ai maø chaúng haøiloøng. Bôœi vaäy, haõy cö xöœ lòch söï ñoáivôùi nhau, ít nöõa laø baèng nhöõng lôøioân toàn vaø thaønh thöïc, aàn caàn chaøohoœi, bôœi vì:�Tieáng chaøo cao hôn maâm coã.�Lôøi noùi chaúng maát tieàn mua,

Lieäu lôøimaø noùi,chovöøa loøngnhau.Traùi laïi, neáu ngöôøi ta chaøo, maø

chuùng ta cuõng chaúng theøm thöa.Ngöôøi ta hoœi, maø chuùng ta cuõngchaüng theøm noùi. Ngöôøi ta chöa nhôøvaœ, maø chuùng ta ñaõ böïc boäi gaétgoœng. Luùc baáy giôø, ngöôøi ta seõ nghógì veà chuùng ta? Vaø lieäu coù coøn aimuoán giao tieáp vôùi chuùng ta nöõahay khoâng?

Ñeå keát luaän, toâi xin nhaéc laïi caâudanh ngoân ñaõ noùi ôœ treân:

— Lòch söï laø chieác chìa khoùavaøng, khaœ dó môœ ñöôïc moïi khungcöœa, ngaøy caœ khung cöœa con tim cuœangöôøi khaùc. Vaø ngöôøi lòch söï seõ ñöôïckeœ khaùc yeâu meán, kính troïng. ª

CAÀU ÑÖÔÏC - ÖÔÙC THAÁY

Nghe ñoàn ôû thaùnh ñòa noï coùmoät con suoái thieâng, coù theåchöõa laønh baùch beänh, ba ngöôøibaïn taät nguyeàn ruû nhau haønhhöông tôùi ñoù: Moät ngöôøi muø,moät ngöôøi ñieác vaø moät ngöôøiqueø.

Khi tôùi nôi, ngöôøi muø lau maétbaèng nöôùc suoái vaø reo leân:

— Toâi nhìn ñöôïc roài!Ngöôøi ñieác röûa tai baèng

nöôùc suoái roài cuõng keâu leân:— Toâi laïi nghe ñöôïc roài!Ngöôøi coøn laïi vaàn chieác xe

laên xuoáng doøng suoái roài sau ñoùreo leân:

— Toâi coù maáy caùi baùnh xemôùi roài! ª

ÑI GUOÁC TRONG BUÏNGNAØNG DAÂU

Choàng ñi laøm veà, vôï môùicöôùi chaïy ra ñoùn, nöôùc maétngaén nöôùc maét daøi. Sôï coùchuyeän gì chaúng laønh, choàngoâm laáy vôï, hoûi roái rít: “Sao, ôûnhaø coù chuyeän gì theá?”

Vôï noùi trong tieáng naác:— Meï anh ñaõ xuùc phaïm em.— Nhöng meï anh ôû taän queâ

laøm theá naøo maø xuùc phaïm emñöôïc?

— Hoâm nay em nhaän ñöôïcthö meï göûi cho anh.

Ngöôøi choàng ñoïc xong noùi:— Coù gì laø xuùc phaïm em

ñaâu?— ÔÛ ñoaïn taùi buùt aáy: “Con

daâu yeâu quí, ñöøng queân ñöa laùthö naøy cho choàng con nheù!” ª

Hoài cuoái tuaàn, thöù baåy 13 vaø chuùanhaät 14-5-2006, Giaùo Hoäi ñaõ coù

theâm hai vò chaân phöôùc môùi, ñöôïctoân phong trong hai buoåi leã:

— Tröôùc tieân laø nöõ tu MariaTeresa thaùnh Giuse, saùng laäp doøngcaùc nöõ tu Caùt Minh Thaùnh TaâmChuùa Gieâsu, ñöôïc toân phong taïi nhaøthôø chính toøa giaùo phaän Roermond,Hoøa Lan. Ñaây cuõng laø laàn ñaàu tieântrong lòch söœ moät leã phong chaânphöôùc ñöôïc cöœ haønh taïi nöôùc naøy.

— Tieáp ñeán laø Nöõ tu MariaGrazia Tarallo, ñöôïc toân phongsaùng chuùa nhaät 14-5-2006 taïi thaønhphoá Napoli, nam Italia.

Caœ hai buoåi leã ñeàu do ÑHY

Saraiva Martins, ngöôøi Boà ñaøo nha,Toång tröôœng Boä Phong Thaùnh, chuœtoïa. Ngaøi ñoïc saéc phong cuœa ÑTCcho pheùp toân kính hai vò Toâi TôùChuùa nhö chaân phöôùc. Tieáp ñeán laøthaùnh leã ñoàng teá vôùi caùc vò GM vaøLM baœn xöù.

CHAÂN PHÖÔÙC MARIATERESA THAÙNH GIUSENöõ tu Maria Teresa thaùnh

Giuse, tuïc danh laø Anna MariaTauscher van den Bosch(1855-1938), sinh ngaøy 19-6 naêm1855 taïi Sandow, gaàn thaønh phoáFrankfurt beân soâng Oder ôœ ÑoângÑöùc, ngaøy nay thuoäc laõnh thoå Ba

Lan.Thaân phuï cuœa Anna Maria laø

muïc sö Ermano theo Tin LaønhLuther vaø thaân maãu Maria Paolinacuœa coâ cuõng raát suøng ñaïo naøy,nhöng raát coù loøng kính meán ÑöùcMeï, neân ñaõ ñaët teân cho con laø AnnaMaria. Coâ ñöôïc giaùo duïc trong ñöùctin cuœa song thaân, nhöng khoâng baogiôø muoán theo Tin Laønh. Gia ñìnhcuœa coâ thuoäc haøng khaù giaœ, thaân phuïcuœa chò taän tuïy coi soùc xöù ñaïo TinLaønh; meï cuœa chò chaêm soùc gia ñìnhvaø noåi baät veà loøng vò tha ñoái vôùingöôøi ngheøo khoå.

Naêm 1865, thaân phuï coâ ñöôïcthuyeân chuyeån tôùi Berlin. Taïi ñaây,

Trang 45

HAI NÖÕ CHAÂN PHÖÔÙC MÔÙICUŒA GIAÙO HOÄI

Trang 46

Anna Maria ñaõ chöùng kieán nhöõnghoaït ñoäng töø thieän vaø lieân ñôùi cuœameï ñoái vôùi ngöôøi ngheøo, ñoàng thôøicuõng goùp phaàn vaøo coâng cuoäctruyeàn giaùo. Caœ coâ cuõng thaät höùngkhôœi khi ñöôïc tham gia giôø caàunguyeän haèng thaùng cho caùc xöùtruyeàn giaùo vaø coâng cuoäc truyeàngiaœng Tin Möøng.

Naêm 33 tuoåi, Anna Maria trôœ laïiCoâng Giaùo, vaøo ngaøy 30 thaùng 10naêm 1888, tuyeân xöng ñöùc tin taïinhaø thôø caùc Thaùnh Toâng Ñoà ôœ thaønhphoá Košln. Nhöng quyeát ñònh naøy ñaõgaây cho chò nhieàu ñau khoå vaø tuœinhuïc. Anna Maria bò cha meï töø boœñoàng thôøi cuõng bò maát chöùc vuïGiaùm ñoác nhaø thöông taâm trí taïiKošln sau 3 naêm laøm vieäc taïi ñaây.Theá laø Anna Maria bò maát gia cö vaøcoâng aên vieäc laøm, bò moïi ngöôøi töøboœ, chò phaœi laàn moø ñi tìm nôi taù tuùcvaø moät coâng vieäc laøm môùi. Saucuøng, chò tìm ñöôïc choã troï taïi moätnhaø doøng, roài sau ñoù trong moät giañình nhö moät ngöôøi thaùp tuøng. Tuygaëp khoù khaên, nhöng haønh trình ñöùctin cuœa Anna Maria vaãn tieáp tuïckieân cöôøng vaø quaœng ñaïi, höôùng tôùilyù töôœng hoaøn toaøn daâng mình choChuùa. Chò muoán trôœ thaønh nöõ tudoøng Caùt Minh Teâreâsa, nhöng roàiChuùa laïi coù yù ñònh khaùc.

Naêm 1891, taïi thuœ ñoâ Berlin, chòAnna Maria Tauscher nhaän thaáy coùnhieàu treœ em bò boœ maëc cho soá phaäntreân caùc ñöôøng phoá. Phaàn lôùn ñoù laøcon caùi cuœa nhöõng ngöôøi YÙ di daân:hoï phaœi lo laøm vieäc ñaàu taét maët toáivaø khoâng coøn thôøi giôø chaêm soùc concaùi. Anna Maria ñoäng loøng thöôngvaø baét ñaàu chaêm soùc caùc em. Ngaøy

2 thaùng 7 cuøng naêm ñoù, chò môœ moätnhaø ñaàu tieân ôœ Berlin, nhaø thaùnhGiuse, cuõng ñöôïc goïi laø “nhaø cuœanhöõng ngöôøi voâ gia cö”, vaø tieápnhaän 3 treœ em ngheøo ñaàu tieân. Soátreœ em ñöôïc ñoùn nhaän nhö theá ngaøycaøng gia taêng, chaúng bao laâu laømcho caên nhaø ñaày chaät. Cuõng coùnhöõng thieáu nöõ khaùc ñeán phuï giuùpchò Anna Maria trong coâng taùc naøy.Tieåu toå ñaàu tieân aáy lôùn daàn, vaø phaùttrieån. Ñoù laø neàn moùng cuœa doøng nöõtu Caùt Minh Thaùnh Taâm ChuùaGieâsu. Caùc chò saên soùc caùc treœ emngheøo vaø bò boœ rôi, ñaëc bieät laø caùctreœ em voâ gia cö, nhöõng ngöôøi giaøcoâ ñôn, vaø xa lìa Giaùo Hoäi, nhöõngngöôøi di daân vaø coâng nhaân.

Khi khaán doøng, chò Anna Mariañaõ ñoåi teân laø Maria Teâreâsa ThaùnhGiuse. Vì tình traïng khoù khaên trongvieäc laäp tu vieän ôœ mieàn Ñoâng Ñöùcdöôùi thôøi cuoäc chieán vaên hoùa, Chòñaõ laäp taäp vieän cuœa doøng ôœ Sittard,mieàn nam Hoøa Lan, vaøo naêm 1899.

Muøa heø naêm 1902, Chò MariaTeâreâsa gaëp Ñöùc Cha Bonomelli,GM giaùo phaän Cremona, ñeán vieángthaêm muïc vuï nhöõng ngöôøi YÙ di daânôœ Ñöùc vaø Hoøa Lan. Ñöùc Cha môøichò ñeán thaêm Italia vaø ñoù laø cuoäc duhaønh ñaàu tieân cuœa chò tôùi Roma, vaøonaêm 1903. Vaøo thaùng sau ñoù, chòñeán giaùo phaän Cremona cuœa ÑöùcCha Bonomelli ñeå khôœi söï caùc hoaïtñoäng saên soùc treœ em ngheøo taïi caênnhaø nhoœ beù cuœa daân bieåu EttoreSacchi. Naêm sau ñoù, chò trôœ laïiRoma laàn thöù 3 vaø môœ nhaø meï taïiRocca di Papa vôùi söï giuùp ñôõ cuœaÑHY Sattoli vaø caùc cha doøngCameâloâ Nhaët Pheùp. Chò qua ñôøi

ngaøy 20-9 naêm 1938 trong luùc coønlaøm Beà treân toång quyeàn ôœ nhaø meïtaïi Sittard.

Bí quyeát ñôøi soáng cuœa Chò MariaTeâreâsa chính laø loøng yeâu meánThaùnh Giaù vaø ñau khoå. Chò heát söùccoá gaéng laøm sao cho yù muoán cuœamình ñöôïc phuø hôïp vôùi Thaùnh YÙChuùa. Chò thöôøng noùi: “Chuùng taphaœi heát söùc tuaân haønh thaùnh yùChuùa vaø laøm cho yù rieâng cuœa chuùngta im baët”.

Chò coù moät taâm hoàn traàm maëc vaøheát söùc thanh thaœn, chò thöôøng traœiqua nhieàu giôø tröôùc Nhaø Taïm MìnhThaùnh Chuùa, chìm ñaém trong suynieäm veà Chuùa. Chò caàu xin ñöôïc ônchòu ñau khoå ñeå möu phaàn roãi chocaùc linh hoàn.

Ñôøi soáng cuœa chò Maria TeâreâsaThaùnh Giuse cuõng noåi baät veà loøngyeâu meán Giaùo Hoäi. Chò thöïc haønhñöùc thanh baàn ñeán ñoä khaùc thöôøngvaø chò thöôøng laäp ñi laäp laïi raèng:“Chuùng ta haõy laøm moïi söï trongtinh thaàn ñôn sô ñeå cho ñöùc thanhbaàn chieáu toœa vaø höông thôm cuœa

nhaân ñöùc naøy chieáu toœa khaép nôi”(Thö 1365). Ñoaøn suœng baœn thaâncuœa chò laø phaït taï, nghóa laø ñeàn buø

thay cho nhöõng ñieàungöôøi ta ñaõ xuùc phaämñeán Thaùnh Taâm ChuùaGieâsu.

Veà ñöùc khieát tònh,theo nhieàu nhaânchöùng, khuoân maët cuœachò Maria TeâreâsaThaùnh Giuse chieáutoœa raïng ngôøi nhöthieân thaàn treân maëtñaát, phaœn aùnh söï kínñaùo cuœa chò. Coù laànchò thoát leân: “Öôùc gìnhöõng ngöôøi quyeàn

theá vaø ngöôøi khieâm ngöôøi, ngöôøigiaø cuõng nhö ngöôøi treœ, bieát quíchuoäng ñöùc thanh khieát, maø caœ trôøicao cuõng raát quí chuoäng vaø khoângcoù gì buø ñaép ñöôïc cho söï ñaùnh maátnhaân ñöùc naøy, duø laø trong ñôøi naøycuõng nhö trong ñôøi sau” (AB 59).

Tieáp noái söù maïng cuœa chò MariaTeâreâsa Thaùnh Giuse hieän nay coù500 nöõ tu thuoäc Doøng Caùt MinhThaùnh Taâm Chuùa Gieâsu. Caùc chòhoaït ñoäng taïi 15 quoác gia AÂu Chaâu,Baéc vaø Nam Myõ. Linh ñaïo cuœadoøng, theo Meï saùng laäp doøng, laø ñaëttinh thaàn chieâm nieäm cuœa doøng CaùtMinh ñeå phuïc vuï cho caùc hoaït ñoängtoâng ñoà tröïc tieáp, quaœng ñaïi ñaùp laïitieáng goïi cuœa Chuùa vaø caùc nhu caàucuœa thôøi ñaïi. Söï keát hieäp giöõa kinhnguyeän vaø phuïc vuï laø ñôøi soáng vaøsöù maïng cuœa caùc nöõ tu doøng naøy(HP 6). Meï saùng laäp doøng vaãnthöôøng nhaéc nhôœ caùc nöõ tu: “Chuùngta khoâng theå chæ haøi loøng laø moät nhaø

Trang 47

Trang 48

taïm, nôi Chuùa cö nguï, nhöng coønphaœi laø duïng cuï cuœa Thieân Chuùa, ñeåÑaáng Cöùu Theá coù theå söœ duïng ñeåcöùu vôùt caùc linh hoàn” (AB 96).

AÙn phong chaân phöôùc cho MeïMaria Teâreâsa Thaùnh Giuse ñaõñöôïc khôœi söï caùch ñaây 53 naêm(1953). Söù ñieäp cuœa vò chaân phöôùcmôùi cho con ngöôøi ngaøy nay laø caànphaœi ñoùn nhaän nhöõng ngöôøi con cuœaGiaùo Hoäi ñaõ ñi laïc ñöôøng vaø ñangtìm kieám söï an uœi. Veà ñieåm naøy, Meïsaùng laäp doøng ñaõ töøng noùi: “Moãi nöõtu Caùt Minh Thaùnh Taâm ChuùaGieâsu phaœi trôœ neân nhö moät thieânthaàn an uœi vaø mang laïi hoøa bình, töøtreân nuùi Cameâloâ xuoáng gaëp conngöôøi, ñang naëng tróu ñau thöôngvaø khoâng ñöôïc an bình”.

Moät ñeà taøi khaùc cuõng raát thôøi söï,ñaõ ñöôïc Meï saùng laäp doøng ñeå laïicho caùc nöõ tu Caùt Minh Thaùnh TaâmChuùa Gieâsu laø: haõy giuùp con ngöôøiñöôïc nuoâi döôõng theå xaùc tröôùc,baèng moïi phöông theá, roài tôùi linhhoàn, baèng caùch ñeå laïi cho moïingöôøi moät söù ñieäp cöùu ñoä vaø thathöù, nhö Chuùa Gieâsu ñaõ laøm. Ngaøynay, thôøi theá ñaõ ñoåi thay, nhöng tinhthaàn, tình thöông, loøng nhieät thaønhñoái vôùi phaàn roãi caùc linh hoàn vaãngiöõ nguyeân nhö tröôùc.

CHAÂN PHÖÔÙC MARIAGRAZIA TARALLO

Vò chaân phöôùc thöù hai môùi ñöôïctoân phong laø Nöõ tu Maria ThöôngKhoù Chuùa Gieâsu Kitoâ, tuïc danh laøMaria Grazia Tarallo, thuoäc doøngcaùc nöõ tu Chuùa Chòu ñoùng ñanh vaøthôø laïy Thaùnh Theå.

Cuoäc soáng cuœa chò coù theå toùmtaét: ñoù laø moät kinh nghieäm veà ChuùaGieâsu Kitoâ trong cuoäc khoå naïn vaøtrong Thaùnh Theå. Hay noùi khaùc ñi,ñoù laø caâu maø chò ñaõ tuyeân boá khi trôœthaønh nöõ tu: “Toâi teân laø MariaThöông Khoù vaø toâi phaœi trôœ neângioáng Thaày chí thaùnh cuœa toâi”.

Chò Maria Grazia sinh tröôœngtrong khu phoá Barra ôœ Napoli ngaøy23 thaùng 9 naêm 1866, vaø qua ñôøinaêm 1912, luùc môùi 46 tuoåi ñôøi. Giañình Tarallo khaù giaœ vaø coù 7 ngöôøicon. Maria Grazia qua thôøi nieânthieáu trong tinh thaàn ñaïo ñöùc.

Khi leân 7 tuoåi, coâ beù MariaGrazia ñöôïc röôùc leã laàn ñaàu, vì coâraát mong öôùc ñöôïc röôùc leã, maëc duøthôøi aáy khoâng coù thoùi quen cho caùctreœ em ôœ tuoåi ñoù ñöôïc röôùc MìnhThaùnh Chuùa. Thaáy öôùc muoán noàngnhieät cuœa coâ beù mong ñöôïc röôùcChuùa, cha sôœ caœm ñoäng, vaø sau khidaïy giaùo lyù, cha ban pheùp cho coâ beùñöôïc röôùc leã, ñoù laø hoàng aân maøMaria Grazia coá gaéng trung thaønhsuoát cuoäc ñôøi.

Maëc duø muoán trôœ thaønh nöõ tu,nhöng Maria Grazia ñaõ bò cha eùpkeát hoân vôùi Raffaele Ruta, nhöngroài chæ vaøi thaùng sau, ngöôøi choàngtreœ naøy qua ñôøi vì beänh xuaát huyeát.Vì theá, Maria Grazia ñaõ ñöôïc töï dovaøo doøng luùc 25 tuoåi. taïi Ñan vieäncaùc nöõ tu Chuùa Chòu Ñoùng Ñanh vaøthôø laïi Thaùnh Theå taïi San Giorgio ôœCremano, moät doøng vöøa ñöôïcthaønh laäp 1 naêm tröôùc ñoù do nöõ tuMaria Pia Notari.

Maria Grazia ñöôïc Meï saùng laäpñoùn nhaän vaø cuøng soáng kinhnghieäm thieâng lieâng vôùi nhöõngthaêng traàm, thöœ thaùch vaø ñau khoå,nhöng nhaát laø ñöôïc soáng cuoäc khoånaïn cuœa Chuùa Kitoâ moät caùch saâu xatrong taâm hoàn vaø caœ trong thaân xaùcnöõa. Lyù töôœng höôùng daãn hoaït ñoängcuœa doøng laø ñeàn taï toäi loãi cuœa theágiôùi, trong moät thôøi ñaïi coù beø tamñieåm hoaønh haønh vaø toân giaùo bò caœntrôœ baèng moïi caùch ôœ Italia. ChòMaria coù loøng toân suøng ñaëc bieät ñoáivôùi cuoäc thöông khoù cuœa ChuùaGieâsu Kitoâ vaø nhöõng ñau khoå cuœaMeï Maria, chuyeân chaêm chaàuMình Thaùnh Chuùa, haõm mìnhnhieäm nhaët, taát caœ xöùng vôùi danh

hieäu cuœa doøng laø caùc Nöõ Tu ChuùaChòu Ñoùng Ñanh vaø Thôø LaïyThaùnh Theå. Ngoaøi ra, caùc nöõ tucuõng trôï giuùp coâng vieäc muïc vuïtrong caùc giaùo xöù, laøm baùnh leã vaøcheá röôïu ñeå cöœ haønh thaùnh leã.

Chò Maria Grazia ñaëc bieät ñoùnnhaän moïi hy sinh vaø ñau khoå ñeå caàunguyeän cho söï thaùnh hoùa caùc linhmuïc. Trong 20 naêm soáng ñôøi tu trì,chò chæ rôøi khoœi thò traán San Giorgioôœ Cremano 2 laàn: laàn ñaàu vaøo naêm1894, khi cuøng vôùi 11 nöõ tu khaùcñeán thaønh laäp ñan vieän môùi ôœCastel San Giorgio thuoäc mieànSalernitano, vaø löu laïi ñaây trong 2naêm trôøi; laàn thöù hai, cuõng keùo daøi 2naêm, khi chò ñeán cö nguï taïi Ñanvieän San Gregorio Armeno, ôœ trungtaâm lòch söœ cuœa thaønh phoá Napoli.

Naêm 1910, chò Maria Graziañöôïc cöœ laøm giaùo taäp trong ñanvieän, vaø chò chu toaøn coâng taùc naøyvôùi taát caœ loøng yeâu meán vaø söï taäntuïy. Chò ñöôïc ôn thò kieán, xuaát thaàn,mang caùc daáu thaùnh cuœa ChuùaGieâsu, ôn thoâng suoát vaø noùi tieân tri,vaø chò cuõng bò ma quæ quaáy phaùbaèng nhieàu caùch. Taát caœ nhöõng söïkieän laï luøng ñoù loâi keùo söï chuù yù cuœacaùc tín höõu ñoái vôùi chò, gia taêngtieáng taêm thaùnh thieän cuœa Chuùa.Moät ngaøy kia, ma quæ ñeán gaàn chòMaria Grazia vaø quaêng chò xuoángkhoœi caùc baäc thaêng. Chò bò gaãy moätcaùnh tay, vaø chò giaáu nheïm nhöõngñieàu aáy khoâng tieát loä cho caùc chò emtrong coäng ñoaøn, cho ñeán khi bò boùbuoäc phaœi tieát loä söï kieän naøy. Chòcuõng traœi qua nhieàu kinh nghieämkhaùc. Ví duï, chò ñöôïc ôn nhaän thaáynôi moät linh muïc thieáu ñôøi soáng

Trang 49

Trang 50

trung thaønh, chò noùi: “Naøy cha, chañang soáng trong tình traïng nhö theá,xin cha haõy aên naên trôœ laïi ñi!”.

Chò Maria Grazia qua ñôøi ngaøy27-7 naêm 1912 vì kieät löïc, saunhöõng ñeâm daøi canh thöùc vaø caàunguyeän, thoáng hoái vaø khoå cheá.

Söù ñieäp cuœa vò chaân phöôùc môùicho con ngöôøi ngaøy nay cuõng laøñieàu maø Ñöùc Thaùnh Cha GioanPhaoloâ 2 ñaõ töøng noùi trong nhöõngnaêm cuoái cuøng cuœa trieàu ñaïi giaùohoaøng: ñoù laø loøng yeâu meán ThaùnhTheå. Taám göông cuœa chò môøi goïicaùc tín höõu sieâng naêng chaàu MìnhThaùnh Chuùa: chò traœi qua nhieàu giôøcaàu nguyeän tröôùc nhaø taïm MìnhThaùnh Chuùa, ngoaïi tröø nhöõng luùcphaœi ôœ chung vôùi coäng ñoaøn vaø thihaønh caùc coâng taùc trong ñan vieän.

Nhöõng yù töôœng treân ñaây cuõngñöôïc ÑHY Saraiva Martins nhaécñeán trong baøi giaœng thaùnh leã phongchaân phöôùc. Ngaøi noùi:

“Ñôøi soáng cuœa vò Chaân Phöôùcñöôïc tieâu hao baèng caùch ôœ laïi trongChuùa Kitoâ haèng soáng vaø thöïc söïhieän dieän trong bí tích Thaùnh Theå.Nhöõng giôø chaàu laâu daøi ngaøy ñeâmcuœa chò thöïc laø moät söï choïn löïakhoân ngoan: ôœ vôùi Chuùa Kitoâ maõimaõi. Chò ñaõ hieåu bí quyeát maø chòdieãn taœ qua nhöõng lôøi naøy: “Toâimuoán neân thaùnh, baèng caùch yeâumeán Chuùa Kitoâ trong Thaùnh Theå,chòu ñau khoå vôùi Chuùa Kitoâ chòuñoùng ñanh, nhìn Chuùa Kitoâ nôi anhchò em”. Vì theá, ñoaøn suœng cuœa chòlaø söï chieâm ngöôõng Thaùnh Theå vôùitaát caœ söï ngaïc nhieân, trong ñoù chòtìm ñöôïc söùc maïnh ñeå khaéc phuïc

moïi khoù khaên, ñeán ñoä trong nhöõngngaøy cuoái ñôøi, chò nuoâi döôõng mìnhbaèng Thaùnh Theå”.

“Söù ñieäp cuœa vò chaân phöôùc coùtheå ñöôïc toùm taét qua nhöõng lôøi cuoáicuøng chò noùi vôùi caùc chò em cuøngdoøng, moät söù ñieäp vaãn luoân coù tínhchaát ñoäc ñaùo vaø thôøi söï: “Toâikhuyeân chò em haõy tuaân giöõ thaùnhluaät, mau maén vaâng lôøi vaø ñaëc bieäthaõy chaàu Chuùa Gieâsu Thaùnh Theåhaèng ngaøy. Chò em haõy heát söùc yeâumeán Chuùa Gieâsu trong Thaùnh Theå,vaø ñöøng bao giôø ñeå Ngaøi coâ ñoäc moätmình, ñöøng laøm Ngaøi thònh noä,ñöøng laøm Ngaøi phaät loøng” (FontanaL.M, Vita della vittima riparatricela Serva di Dio Suor Maria dellaPassione della CrocifisseAdoratrici di Gesuø Sacramento,Scansano, Tip. Ed. Degli Olmi1921, p.324).

“Lôøi keâu goïi cuœa Chò MariaThöông Khoù, khoâng nhöõng göœi ñeáncaùc nöõ tu cuøng doøng Chòu ÑoùngÑanh vaø thôø laïy Mình Thaùnh Chuùa,nhöng coøn göœi ñeán taát caœ chuùng ta,haõy canh taân loøng nhieät thaønh ñoáivôùi pheùp Thaùnh Theå, vaø xeùt chocuøng ñaây chính laø söï thöïc thi lôøi daïycuœa Chuùa Gieâsu “Caùc con haõy ôœ laïitrong Thaày”. ª

Phuùc Nhaïc

Trang 51

TRAÙCH NHIEÄM CUŒAVÔÏ CHOÀNG

Nhö chuùng ta ñaõ bieát hoân nhaân coùhai muïc ñích ñoù laø yeâu thöông

giuùp ñôõ laãn nhau vaø sinh saœn giaùoduïc con caùi. Töø hai muïc ñích naøychuùng ta thaáy ñöôïc hai traùch nhieämchính cuœa ñôøi soáng löùa ñoâi, ñoù laøtraùch nhieäm vôï choàng vaø traùchnhieäm cha meï. Tröôùc heát laø traùchnhieäm vôï choàng. Vôï choàng coù boánboån phaän ñoái vôùi nhau:

Boån phaän thöù nhaát ñoù laø yeâuthöông.

Kinh nghieäm cho chuùng ta thaáyhoân nhaân phaœi ñöôïc xaây döïng treânneàn taœng cuœa tình yeâu. Moät cuoächoân nhaân thieáu vaéng tình yeâuthöôøng ñem ñeán nhöõng va chaïm vaøñoå vôõ. Traùi laïi moät cuoäc hoân nhaânngaäp traøn yeâu thöông khoâng phaœichæ ñem ñeán cho chuùng ta haïnhphuùc maø coøn ñem laïi cho chuùng tanguoàn nghò löïc ñeå saün saøng chaápnhaän nhöõng hy sinh gian khoå chonhau vaø vì nhau, nhôø ñoù gia ñìnhluoân ñöôïc thuaän hoøa vaø aám cuùng.

Tuy nhieân ñeå tình yeâu ñöôïc luoântinh roøng vaø toát ñeïp, chuùng ta phaœilaøm gì?

Coù ngöôøi cho raèng yeáu toá caên

baœn cuœa tình yeâu chæ laø saéc ñeïp. Leõñöông nhieân, chuùng ta thöôøng deãhöôùng chieàu veà caùi ñeïp beân ngoaøi,nhöng neáu suy nghó cho thaáu ñaùo,thì ñoù môùi chæ laø nhöõng caœm xuùcnhaát thôøi vaø phieán dieän. Bôœi vì coùtuoåi treœ naøo maø khoâng giaø, coù nhansaéc naøo maø laïi khoâng bò taøn phai vôùithôøi gian. Moät khi nhan saéc ñaõ taønphai thì lieäu tình yeâu coù coøn maënnoàng vaø beàn vöõng nöõa, hay laø chuùngta laïi xöœ söï theo kieåu:�Coøn duyeân anh cöôùi ba heo.

Heát duyeân anh ñaùnh ba heøoñuoåi ñi.

Coù ngöôøi cho raèng yeáu toá caênbaœn cuœa tình yeâu chính laø tieàn baïcvaø ñòa vò. Bôœi vì hoï nghó raèng tieàn

BÍ TÍCH HOÂN PHOÁI

BAÅY BÍ TÍCHCUÛA HOÄI THAÙNHCUÛA HOÄI THAÙNH

TIEÁP THEO

Trang 52

baïc coù theå giaœi quyeát ñöôïc nhieàuvaán ñeà: Coù tieàn mua tieân cuõngñöôïc. Nhöng thöïc teá cho thaáy, tieànbaïc thì caàn thieát nhöng khoâng phaœilaø yeáu toá quyeát ñònh. Khoâng thieáugì nhöõng gia ñình tuy ngheøo tuùngmaø vaãn haïnh phuùc, cuõng nhö khoângthieáu gì nhöõng gia ñình giaøu sangmaø vaãn luïc ñuïc baát hoøa: Choàng thìbaø noï baø kia. Vôï thì baøi caøo töù saéc.Coøn con caùi thì leâu loãng, vaát vöôœngvì khoâng ai chaêm soùc.

Ñoái vôùi chuùng ta, nhöõng ngöôøitín höõu, thì caùi nhìn cuœa chuùng ta veàtình yeâu phaœi trong saùng, phaœi saâuxa hôn nhieàu. Sôœ dó chuùng ta yeâuthöông nhau vì caœ hai ñaõ trôœ neânmoät xöông moät thòt, nhö lôøi kinhthaùnh ñaõ noùi: Ngöôøi nam seõ lìa boœcha meï ñeå keát hieäp vôùi baïn mình vaølaøm neân moät thaân xaùc.

Chuùng ta phaœi yeâu thöông nhauvì Chuùa ñaõ truyeàn, vì Giaùo Hoäi ñaõdaïy, vì tình nghóa vôï choàng raøngbuoäc. Caùi lyù töôœng cuœa hoân nhaân laømaãu göông tình yeâu cuœa ChuùaGieâsu, bôœi vì Ngaøi ñaõ hy sinh chínhmaïng soáng cuœa Ngaøi cho chuùng tanhö lôøi Ngaøi ñaõ noùi: Khoâng ai yeâuhôn ngöôøi hieán maïng soáng mình vìbaïn höõu.

Trong chieàu höôùng aáy, thaùnhPhaoloâ ñaõ vieát: Choàng phaœi yeâuthöông vôï nhö Ñöùc Kitoâ ñaõ yeâuthöông Giaùo Hoäi.

Boån phaän thöù hai laø phaœi hoøathuaän vôùi nhau.

Moät khi ñaõ tieán tôùi baøn thôø trongbí tích hoân phoái, thì chuùng ta cuõnglôùn tieáng coâng boá söï löïa choïn cuœamình, chuùng ta chính thöùc kyù vaøobaœn aùn chung thaân. Keå töø nay, haingöôøi seõ cuøng nhau soáng chungtrong moät gia ñình, cuøng nhau gaùnhvaùc vaø chia seœ nhöõng boån phaän,nhöõng traùch nhieäm cuœa neáp soánglöùa ñoâi.

Vì theá, söï hoøa thuaän phaœi laø moätñieàu kieän caên baœn ñeå taïo ñöôïc haïnhphuùc ñích thöïc. Thieáu vaéng noù thìcuoäc ñôøi chuùng ta seõ phaœi ñau khoåvaø gia ñình chuùng ta seõ bò tan raõ.Laøm sao coù theå cuøng ñi vôùi nhautrong cuoäc ñôøi maø khoâng coù ñöôïcmoät söï nhaát trí. Laøm sao coù theå cuøngsoáng vôùi nhau maø khoâng coù ñöôïc söïhoøa thuaän. Laøm sao coù theå coäng taùcvôùi nhau maø luoân luoân coù nhöõng söïkhaùc bieät vaø baát ñoàng.

Moät gia ñình chìm trong nhöõngtieáng chöœi bôùi, caõi coï, seõ laø moät nhaøtuø trong ñoù ngöôøi noï caàm chaânngöôøi kia, seõ laø moät hoœa nguïc trongñoù ngöôøi naøy haønh haï ngöôøi khaùc.

Coù hoøa thuaän thì môùi coù ñaàmaám. Vaø coù ñaàm aám thì môùi coù haïnhphuùc. Ñeå taïo ñöôïc söï hoøa thuaän thìchuùng ta phaœi bieát queân ñi vaø thathöù, nhöôøng nhòn vaø chòu ñöïng vìmoät söï nhòn laø chín söï laønh. Nhôø ñoùmaø chuùng ta luoân taïo ñöôïc moät baàukhí caœm thoâng.

Boån phaän thöù ba laø giuùp ñôõ laãnnhau.

Chuyeän coå tích keå laïi raèng:Ngaøy xöa Thöôïng ñeá döïng neân moättraùi tim duy nhaát. Ngaøi boå ra laømñoâi, roài ñaët moät nöœa trong loàng ngöïccuœa ngöôøi nam vaø moät nöœa trongloàng ngöïc cuœa ngöôøi nöõ. Hai nöœatraùi tim aáy luoân tìm kieám laãn nhau.Moät khi ñaõ gaëp ñöôïc nhau thì naângñôõ vaø boå tuùc laãn cho nhau nhôø ñoùmaø tình yeâu luoân maën noàng.

Söï giuùp ñôõ laãn nhau laø ñieàu maøchính Thieân Chuùa luoân mongmuoán. Thöïc vaäy, ngay töø ñaàu ThieânChuùa ñaõ döïng neân Adong Evaø, ñeåcaœ hai cuøng coäng taùc vôùi nhau laømchuœ caù bieån chim trôøi vaø muoân loaøitreân maët ñaát. Caùi yù ñònh muoân thuôœaáy ñaõ ñöôïc Chuùa Gieâsu laëp laïi moätlaàn nöõa: Ngöôøi nam seõ lìa boœ chameï ñeå keát hôïp vôùi ngöôøi nöõ vaø caœhai seõ trôœ neân moät xöông moät thòt.

Töø theå xaùc ñeán tinh thaàn, giöõangöôøi nam vaø ngöôøi nöõ luoân coùnhöõng ñieåm khaùc bieät. Tuy nhieân,khaùc bieät khoâng phaœi laø ñeå ñoáikhaùng vaø tieâu dieät laãn nhau, nhö aùnhsaùng vaø boùng toái, nhö löœa vaø nöôùc,traùi laïi khaùc bieät laø ñeå boå tuùc vaø giuùpñôõ laãn nhau nhö ca dao ñaõ noùi:�Mình vôùi ta tuy hai maø moät,

Ta vôùi mình tuy moät maø hai.Bôœi ñoù, soáng trong baäc vôï choàng

chuùng ta phaœi bieát giuùp ñôõ laãn nhauphaàn hoàn baèng lôøi caàu nguyeän,baèng nhöõng an uœi khích leä, cuõng nhöbaèng vieäc nhaéc baœo ñeå cuøng nhauuoán naén söœa ñoåi laïi nhöõng sai loãinhöõng khuyeát ñieåm. Ñoàng thôøi phaœigiuùp ñôõ laãn nhau phaàn xaùc, baèng

caùch chia seœ vôùi nhau nhöõng coângvieäc laøm aên, cuõng nhö nhöõng vaát vaœcöïc nhoïc trong gia ñình.

Chamfleuri ñaõ coù moät caùch toœtình raát thi vò vaø ñaày yù nghóa. OÂngvieát cho ngöôøi yeâu nhö sau:

— Keœ khoâng vôï khoâng choànggioáng nhö chieác keùo moät löôõi. Keùomoät löôõi thì chaúng laøm ñöôïc vieäc gì.Traùi laïi keùo hai löôõi thì duøng ñöôïcngay. Neáu coâ tin ñieàu ñoù, thì toâinguyeän ñem heát tình caœm chaânthaønh vaø loøng hy sinh taän tuïy cuœa toâi,ñeå cuøngvôùi coâ caét taámvaœi cuoäcñôøi.

Vaø ngöôøi yeâu cuœa oâng ñaõ göœi chooâng moät chieác keùo hai löôõi, thaät môùivaø thaät beùn. Ít laâu sau ñaùm cöôùi cuœahoï ñöôïc cöœ haønh vaø suoát caœ cuoäcñôøi, hoï ñaõ soáng haïnh phuùc, khoângmoät tieáng caõi vaõ vì caœ hai cuøngchung löng goùp söùc xaây döïng moätmaùi nhaø chung.

Xem nhö theá, chuùng ta thaáy moätcuoäc hoân nhaân chæ thaønh coâng khingöôøi choàng vaø ngöôøi vôï bieát hysinh giuùp ñôõ laãn nhau.

Boån phaän thöù tö ñoù laø phaœi trungthaønh cuøng nhau.

Nhö chuùng ta ñaõ bieát lyù töôœngcuœa hoân nhaân ñoù laø moät vôï moätchoàng vaø phaœi trung thaønh vôùi nhaucho ñeán cheát. Lyù töôœng naøy ngöôøiVieät Nam cuõng ñaõ hôn moät laàn catuïng:�Theá gian moät vôï moät choàng,

Chaúng nhö vua beáp moät oânghai baø.

�Ñoùi no moät vôï moät choàng,Moät nieâu côm taám daèn loøng

aên chôi.Trang 53

Trang 54

Lyù töôœng naøy ñaõ ñöôïc Cöïu öôùcquan taâm. Thuôœ ban ñaàu ThieânChuùañaõ döïngneânmoät ngöôøi namvaømoät ngöôøi nöõ. Roài qua ñieàu raên thöùsaùu vaø thöù chín taïi ñænh Sinai, ThieânChuùa ñaõ truyeàn cho daân Do thaùi:

— Ngöôi chôù ngoaïi tình, chôùgian daâm. Vaø theo taäp tuïc cuœangöôøi Do thaùi thì keœ bò baét quaœ tangphaïm toäi ngoaïi tình seõ bò neùm ñaùcho cheát.

Hôn theá nöõa, qua Phuùc aâm,Chuùa Gieâsu coøn nhaán maïnh chochuùng ta hay:

— Ai raãy boœ vôï mình maø laáyngöôøi khaùc thì phaïm toäi ngoaïi tình.Söï gì Thieân Chuùa lieân keát loaøingöôøi khoâng ñöôïc phaân ly.

Chuùa Gieâsu khoâng phaœi chængaên caám trong haønh ñoäng, maø coønngaên caám caœ trong tö töôœng:

— Ai nhìn ngöôøi nöõ maø loøngñoäng loøng lo thì ñaõ phaïm toäi roài.

Vaø thaùnh Phaoloâ cuõng ñaõ xaùcquyeát:

— Thaân xaùc vôï khoâng coøn thuoäcquyeàn vôï maø thuoäc quyeàn choàng,cuõng vaäy thaân xaùc choàng khoâng coønthuoäc veà choàng maø thuoäc quyeàn vôï.

Nhö vaäy, söï baát trung khoângphaœi chæ sai loãi ñöùc baùc aùi laøm söùtmeœ tình nghóa vôï choàng, maø coøn laømoät haønh ñoäng sai loãi ñöùc coângbaèng, vì chuùng ta ñôn phöông xeù boœcaùi hoân öôùc maø chuùng ta ñaõ cuøngnhau kyù keát tröôùc maët Thieân Chuùavaø Giaùo Hoäi.

Ñoàng thôøi chuùng ta cuõng ñaõ xuùcphaïm ñeán bí tích hoân phoái moät caùchtraàm troïng. Haønh ñoäng naøy seõ keùo

theo nhöõng haäu quaœ teä haïi cho danhdöï baœn thaân, seõ taïo neân moät veátthöông taâm lyù raát naëng neà cho ngöôøibaïn, cuõng nhö seõ gaây neân nhöõng vaátvöôœng, nhöõng khoå ñau cho con caùi,nhöõng luœng cuœng vaø raïn vôõ trong giañình.

Bôœi ñoù, chuùng ta caàn phaœi nhaéclaïi hai ñaëc tính coá höõu cuœa hoân nhaânkitoâ giaùo, ñoù laø phaœi moät vôï moätchoàng vaø phaœi trung thaønh vôùi nhaucho ñeán cheát.

Giaùo Hoäi khoâng bao giôø huœy boœmoät cuoäc hoân nhaân ñaõ thaønh söï, choduø vì ñoù maø phaœi gaùnh chòu nhöõnghaäu quaœ ñaéng cay.

Chaúng haïn tröôøng hôïp cuœa vuaHenry VIII nöôùc Anh. OÂng naøymuoán raãy boœ baø vôï chính thöùc ñeåcöôùi moät ngöôøi vôï khaùc teân laø AnnBoleyn. Söï thænh caàu naøy khoângñöôïc Ñöùc Giaùo hoaøng chaáp nhaän.Theá laø oâng ta ra saéc chæ baét bôù caámcaùch, roài laäp ra Anh giaùo, nhö moätthöù Giaùo Hoäi töï trò, coøn toàn taïi chotôùi ngaøy nay.

TRAÙCH NHIEÄM CUŒACHA MEÏ

Tieáp ñeán laø traùch nhieäm cuœa chameï. Cha meï coù ba boån phaän ñoái vôùicon caùi:

Boån phaän thöù nhaát laø phaœi sinhsaœn con caùi.

Thöïc vaäy, chính Thieân Chuùa ñaõphaùn vôùi Adong Evaø, caëp vôï choàngñaàu tieân cuœa nhaân loaïi:

— Haõy sinh soâi naœy nôœ chonhieàu ñaày maët ñaát.

Vì con caùi ñöôïc coi nhö moät quaøtaëng, moät hoàng aân Chuùa trao ban.

Boån phaän thöù hai laø phaœi nuoâidöôõng con caùi.

Coù nghóa laø cha meï phaœi cho concaùi aên maëc ñaày ñuœ, ñau yeáu lo tìmthaøy chaïy thuoác tuøy theo khaœ naêngcuœa mình.

Boån phaän thöù ba laø phaœi giaùoduïc con caùi.

Theá nhöng, nuoâi döôõng maø thoâichöa ñuœ, boån phaän quan troïng nhaátcuœa cha meï laø phaœi giaùo duïc con caùi,vì:�Ñeœ con chaúng daïy chaúng raên,

Thaø raèngnuoâi lôïnchoaên laáy loøng.Ñeå vieäc giaùo duïc ñem laïi nhöõng

keát quaœ toát thì cha meï phaœi laømgöông saùng cho con caùi, vì:�Lôøi noùi nhö gioù lung lay,

Vieäc laøm nhö tay loâi keùo.Chu toaøn ñöôïc nhöõng boån phaän

naøy, laø chuùng ta ñaõ coäng taùc vôùiThieân Chuùa trong coâng cuoäc saùngtaïo vì ñaõ laøm naœy sinh nhöõng maàmsoáng môùi.

Chu toaøn ñöôïc nhöõng boån phaännaøy laø chuùng ta ñaõ goùp phaàn vaøovieäc phaùt trieån cuœa Giaùo Hoäi, vaøxaây döïng xaõ hoäi moãi ngaøy moät toátñeïp hôn vì chuùng ta ñem laïi choGiaùo Hoäi nhöõng ngöôøi con ngoancuœa Thieân Chuùa vaø ñem laïi cho xaõhoäi nhöõng ngöôøi coâng daân toát. ª

Trang 55

THAÙCH CÖÔÙI (Ca dao VN)

Em laø con gaùi nhaø giaøuMeï cha thaùch cöôùi ra maøu xinh saoCöôùi em traêm taám luïa ñaøoMoät traêm hoøn ngoïc, hai möôi

taùm oâng sao treân trôøiTraùp troøn daãn ñuû traêm ñoâiOÁng thuoác baèng baïc, oáng voâi

baèng vaøngSaém xe töù maõ maø sangÑeå quan vieân hoï nhaø naøng ñöa daâuBa traêm noùn Ngheä ñoäi ñaàuMoãi ngöôøi 1 caùi quaït Taøu thaät xinhAnh veà saém nhieãu Nghi ÑìnhMay chaên cho roäng ta mình

ñaép chungCöôùi em chín chónh maät ongMöôøi coùt xoâi traéng, möôøi nong

xoâi voøCöôùi em taùm vaïn traâu boøBaûy vaïn deâ lôïn, chín voø röôïu taêmLaù ña maët nguyeät hoâm raèmRaêng nanh thaèng cuoäi, raâu caèm

thieân loâiGan ruoài môõ muoãi cho töôiXin chaøng chín chuïc con dôi

goaù choàngThaùch theá môùi thoaû taám loøngChaøng maø lo ñöôïc, thieáp cuøng

theo chaân.

Thô

Trang 56

LAÏY MEÏ MARIA, XIN HAÕYGIUÙP ÑÔÕ CON.

Trong cuoäc theá giôùi ñaïi chieán laànthöù nhaát, nhöõng ngöôøi lính Ñöùc

ñaõ giao tranh aùc lieäc vôùi nhöõngngöôøi lính Phaùp. Vaø trong moät traänñaùnh “saùp laù caø”, moät ngöôøi línhÑöùc ñaõ ruùt löôõi leâ vaø ñònh ñaâm vaøongöïc moät ngöôøi lính Phaùp.

Baáy giôø, ngöôøi lính Phaùp run raåyvaø noùi:

— Xin ñöøng gieát toâi, vì toâi coønmoät ngöôøi meï.

Nghe lôøi aáy, ngöôøi lính Ñöùc ñaõhaï löôõi leâ xuoáng vaø khoâng gieát haïingöôøi lính Phaùp nöõa.

Ñoù laø moät hình aœnh ñaõ laøm chotoâi suy nghó.

Thaät laø haïnh phuùc cho chuùng ta,neáu nhö trong nhöõng luùc choáng traœlaïi vôùi möu chöôùc ma quæ, chuùng tabieát nhôù ñeán ngöôøi Meï cuœa chuùng taôœ treân trôøi.

Vôùi danh thaùnh cuœa Meï Maria,nhöõng côn caùm doã seõ maát ñi veœhung aùc cuœa noù vaø khoâng theå naøogaây neân thöông tích cho chuùng ta.

— Laïy Meï Maria, xin haõy giuùpñôõ con.

Chuùng ta haõy keâu leân nhö theá,

moãi khi nhöõng gian nan thöœ thaùchñeø naëng treân taâm hoàn. Chaéc haún,chuùng ta seõ ñöôïc an uœi vaø khích leä,seõ ñöôïc theâm can ñaœm vaø khoâng bòrôi xuoáng vöïc thaúm toäi loãi.

— Laïy Meï Maria, xin haõy giuùpñôõ con. Chuùng ta haõy keâu leân nhötheá, moãi khi chuùng ta gaëp phaœinhöõng baát haïnh vaø khoå ñau, nhöõngñaéng cay vaø chua xoùt. Chaéc chaénMeï Maria, Ñaáng an uœi keœ aâu lo, seõkhoâng bao giôø boœ rôi chuùng ta.

Ngöôøi ta keå laïi: Tröôùc khi daánthaân vaøo cuoäc thaùm hieåm treân bieåncaœ, oâng Christophe Colomb ñaõ ñaëtteân cho con taøu cuœa mình laø “SantaMaria”, “Thaùnh Maria”. Vaø döôùi söïche chôœ phuø trôï cuœa Meï, oâng ta ñaõkhaùm phaù ra moät luïc ñòa môùi, ñoù laø

M Meï ariaM Meï ariaKEÂU XIN MEÏ

TRONG CÔN CAÙM DOÃ

TIEÁP THEO

Myõ Chaâu.Ñôøi soáng cuœa chuùng ta cuõng laø

moät cuoäc thaùm hieåm, cuõng laø moäthaønh trình treân bieån caœ vôùi muoânngaøn ngoïn soùng traøo daâng. Theánhöng, vôùi söï trôï giuùp cuœa Meï, baœnthaân cuœa chuùng ta seõ ñöôïc baœo ñaœman toaøn vaø con taøu cuœa chuùng ta seõcaëp beán mieàn ñaát höùa, laø queâ höôngNöôùc Trôøi.

Nhaát laø chuùng ta haõy chaïy ñeánvôùi Meï, Ñaáng chaúng heà bò hoen oábôœi buøn nhô toäi loãi, Ñaáng chaúng heàvöôùng maéc baát cöù toäi loãi naøo, xinMeï gìn giöõ taâm hoàn chuùng ta luoântrong saïch.

Moãi buoåi toái tröôùc khi ñi nguœ,chuùng ta haõy soát saéng ñoïc ba kinhKính Möøng, ñeå phoù daâng linh hoànchuùng ta cho Meï. Chaéc chaén Meï seõcanh chöøng vaø gìn giöõ cho chuùng ta.

Hôn nöõa, Meï coøn laø toøa ÑaángKhoân Ngoan, laø Ñaáng chæ baœo ñaønglaønh, Meï seõ soi saùng, giuùp ñôõ chuùngta , khi phaœi ñoái ñaàu vôùi nhöõng khoùkhaên vaø thöœ thaùch.

Moät khi ñaõ tin töôœng vaøo Meï,chuùng ta seõ khoâng bao giôø buoàn naœnvaø thaát voïng. Traùi laïi, taâm hoànchuùng ta seõ ngaäp traøn nieàm vuimöøng vaø hy voïng, nghò löïc vaø söùcmaïnh, nhö saùch Chaâm Ngoân ñaõdieãn taœ:

— Ai tìm thaáy Ngaøi, thì cuõng seõtìm thaáy söï soáng vaø seõ kín muùc ñöôïcôn cöùu ñoä nôi Thieân Chuùa. KinhThaùnh ñaõ keå laïi caâu chuyeän veà baøgoùa thaønh Theùcua. Baø coù hai ngöôøicon, nhöng khoâng bieát vì lyù do gì,ngaøy kia hai anh em ñaõ caõi coï vaøgaây loän vôùi nhau. Sau cuøng moät

ngöôøi ñaõ bò gieát. Quan toøa ñaõ keát aùntöœ hình ngöôøi con coøn laïi.

Thaáy vaäy, ngöôøi meï ñaõ ra tröôùctoøa, saáp mình döôùi chaân vò chaùnh aùnvaø nöùc nôœ khoùc:

— Thöa oâng, xin oâng haõy thöôngñeán thaân phaän goùa buïa cuœa toâi. Toâiñaõ maát moät ngöôøi con, neân xin oângñöøng nôõ gieát cheát ñöùa coøn soáng soùt.Neáu oâng gieát noù, thì laøm sao toâi coùtheå soáng noåi.

Ñaây laø moät hình aœnh thaät caœmñoäng maø ngöôøi ta thöôøng duøng ñeåaùm chæ Meï Maria.

Thöïc vaäy, baây giôø tröôùc ngai toøaThieân Chuùa, Meï cuõng seõ baàu cöœ chochuùng nhö vaäy.

Meï coù hai ngöôøi con, ñoù laø ÑöùcKitoâ vaø nhaân loïai. Vì toäi loãi, nhaânloaïi ñaõ gieát cheát Ñöùc Kitoâ, nhönggiôø ñaây, Meï khoâng theå naøo ñöùngnhìn nhaân loaïi chuùng ta bò keát aùn töœhình vaø bò ñaåy vaøo choán dieät vong.

Vì theá, chuùng ta haõy tin töôœngchaïy ñeán vaø caàu xin cuøng Meï.Ñoàng thôøi, chuùng ta cuõng haõy daângleân Meï nhöõng boâng hoa thieânglieâng, ñoù laø nhöõng tình caœm toát ñeïp,nhöõng yù nghó laønh thaùnh vaø taâm hoàntrong traéng cuœa chuùng ta.

Laø con caùi cuœa Meï, chuùng ta haõyyeâu meán Meï baèng caùch tin töôœngvaøo Meï vaø coá gaéng noi göông baétchöôùc Meï.

Nhôø Meï maø ñeán cuøng Chuùa. Meïlaø conñöôøngbaœoñaœmvaø an toaønnhaátdaãn chuùng ta ñeán vôùi Chuùa. Ñi beânMeï, chuùng ta khoâng sôï bò laàm ñöôønglaïc loái. Yeâu meán Meï, chuùng ta seõkhoâng bò rôi vaøo hoá saâu toäi loãi. ª

Trang 57

Trang 58

Töø ngaøy 11 ñeán 13-5-2006, Hoäiñoàng Toøa Thaùnh veà gia ñình ñaõ

nhoùm Khoùa hoïp toaøn theå laàn thöù 17taïi Roma vôùi chuœ ñeà: “25 naêm cuœaHoäi ñoàng Toøa Thaùnh veà gia ñình:nhöõng thaønh quaœ, thaùch ñoá vaø döïaùn". Tham döï Ñaïi hoäi coù 25 HY,GM vaø 19 ñoâi vôï choàng thaønh vieân,cuøng vôùi nhieàu coá vaán vaø chuyeângia, toång coäng laø 75 ngöôøi, döôùiquyeàn chuœ toïa cuœa ÑHY LopezTrujillo, ngöôøi Colombia, Chuœ tòchHoäi ñoàng Toøa Thaùnh veà gia ñình.

CAÙC THAÙCH ÑOÁTröôùc khi ñeà ra caùc döï aùn hoaït

ñoäng trong töông lai, caùc tham döïvieân ñaõ duyeät qua nhöõng thaùch ñoámaø hoân nhaân vaø gia ñình ngaøy nayñang gaëp phaœi. Thoâng caùo chungkeát cuœa ñaïi hoäi ghi laïi raèng:

“Ñaèng sau nhieàu thaùch ñoá maøgia ñình ngaøy nay ñang gaëp phaœi coùtình traïng nhieàu Nhaø Nöôùc chuœtröông ñieàu goïi laø “giöõ trung laäp”tröôùc caùc quan nieäm khaùc nhau veàcuoäc soáng toát ñeïp. Thaùi ñoä naøy cuœanhieàu chính quyeàn döïa treân quannieäm veà luaät phaùp phaœi coù tính chaátñoäc laäp, bình ñaúng vaø khoâng kyø thò,döïa treân caên baœn cuœa chuœ thuyeát voâ

thaàn veà luaân lyù. Thuyeát naøy choraèng khoâng theå quaœ quyeát vaø chöùngminh chaân lyù veà thieän ích cuœa conngöôøi vaø xaõ hoäi.

Ngöôøi ta khoâng coøn tham chieáucaùc qui luaät vaø nhöõng nguyeân taéckhaùch quan nöõa. Hoï coi caùc haønhñoäng ñeàu hôn keùm nhö nhau. Ñieàuquan troïng laø ích lôïi maø caùc haønhñoäng aáy mang laïi hoaëc söï vui khoaùimaø chuùng taïo neân. Thieän vaø aùcñöôïc choïn löïa vaø quyeát ñònh moätcaùch hoaøn toaøn chuœ quan.

Vaán ñeà ôœ ñaây laø ngöôøi ta ñangqueân ñi thöïc taïi. Thöïc taïi naøy phaœilaø neàn taœng cho vieäc suy tö vaø thieát

TOØA THAÙNH

CUŒA GIA ÑÌNHVAØ CAÙC THAÙCH ÑOÁTOØA THAÙNH

ñònh caùc luaät leä, vì thöïc taïi naøychính laø ñieàu ôœ chính nôi baœn chaátcuœa söï vaät.

Quan nieäm vöøa noùi treân ñaâyñang taïo neân moät traøo löu vaên hoùa,moät ñaøng noù bieåu loä qua nhöõng ñaïoluaät baát chính ñöôïc caùc quoác hoäithoâng qua, nhö luaät cho phaù thaichaúng haïn; vaø ñaøng khaùc, chuœthuyeát duy töông ñoái veà luaân lyùngaøy caøng lan traøn. Ngöôøi ta chuœtröông khoâng coøn chaân lyù veà söïthieän cuœa con ngöôøi vaø xaõ hoäi nöõa,vaø vì theá, hoï cho raèng baát kyø quyeátñònh naøo, duø laø laäp phaùp hay haønhchaùnh, lieân quan tôùi söï keát hieäpsoáng chung cuœa con ngöôøi, ñeàu laømoät söï vi phaïm quyeàn töï quyeát cuœacon ngöôøi hoaëc laø moät söï thieân vòbaát coâng.

Ngöôøi ta thöïc hieän ñieàu vöøa noùibaèng caùch leøo laùi töø ngöõ treân caùcphöông tieän truyeàn thoâng. Caùcphöông tieän naøy ñang goùp phaàn laømcho yù nghóa söï soáng vaø tính duïc trôœthaønh nhöõng ñieàu taàm thöôøng.Ngöôøi ta leøo laùi töø ngöõ qua caùcphöông tieän truyeàn thoâng ñeå trìnhbaøy caùc cuoäc taán kích choáng laïi söïsoáng vaø gia ñình nhö theå ñoù laønhöõng ñieàu voâ haïi: chaúng haïn ngöôøita goïi vieäc phoå bieán phaù thai trongkhuoân khoå chöông trình goïi laø“thaêng tieán söùc khoœe sinh saœn”(salute riproduttiva, reproductivehealth) hoaëc ngöôøi ta cuõng coå voõquan nieäm “giôùi tính” (gender,genere) nhö moät yeáu toá vaên hoùa ñeåcoå voõ quyeàn ñöôïc soáng khaùc bieät.Veà vaán ñeà naøy, moät trong nhöõngthaùch ñoá quan troïng nhaát laø vaïchtraàn söï mÿ daân veà yù nieäm, tieàm aån

sau vieäc söœ duïng nhöõng danh töønhö: töï do, nhaân quyeàn, bình ñaúng,bao dung, ñaëc tính ñôøi, söï trung laäpveà toân giaùo, v.v..

Chính vì theá, cuoäc caùch maïngtình duïc sau theá chieán thöù hai laø keátquaœ töï nhieân cuœa neàn luaân lyù duy lôïiích, noù ñaõ taïo neân moät thöù vaên hoùasöï vaät, vaø söœ duïng con ngöôøi vaøomuïc tieâu khoaùi laïc. Phaù thai laø keátquaœ töï nhieân cuœa moät hình thöùc ñaëcbieät cuœa traøo löu nöõ quyeàn, haäu quaœcuœa söï giaœi phoùng phuï nöõ khoœinhöõng raøng buoäc cuœa söï thai ngheùnvaø söï nuoâi döôõng con caùi.

NAÏN NGHEØO ÑOÙIMoät thaùch ñoá khaùc ñoái vôùi caùc

gia ñình laø naïn ngheøo ñoùi ñang ñeønaëng treân phaàn lôùn nhaân loaïi. Taïimoät soá quoác gia ngheøo ôœ TrungÑoâng, Myõ la tinh vaø Phi chaâu, baonhieâu gia ñình ñang bò khuœng hoaœngkinh teá, nhieàu khi ñoù laø haäu quaœ cuœahoaøn caœnh theá giôùi vaø ñòa phöông,cuœa chieán tranh, khuœng boá, naïn ñaàucô ñaát ñai vaø thieáu coâng baèng trongsöï phaân phoái caùc taøi nguyeân ñaát ñai;hoaëc ñoù cuõng laø haäu quaœ cuœa naïnthaát nghieäp vaø di cö. Nhieàu khinhöõng hoaøn caœnh voâ nhaân ñaïo nhötheá thuùc ñaåy con ngöôøi phaœi duøngnhöõng phöông theá voâ luaân ñeå kieámtieàn, nhö tham oâ hoái loä, troäm caép,daâm oâ, ma tuùy.

Trong boái caœnh baïo löïc, laïmduïng, sa ñoïa veà caùc giaù trò vaø luaânlyù, quyeàn bính cuœa cha meï trong giañình bò suy giaœm vaø khieám khuyeát,khieán cho con caùi bò xoâ ñaåy vaøo conñöôøng phaïm phaùp, ma tuùy vaø röôïucheø. Tình traïng ñoù, cuøng vôùi nhieàu

Trang 59

Trang 60

yeáu toá khaùc, laøm cho con caùi xa rôøicha meï, söï hieäp thoâng trong giañình bò suy yeáu, giöõa cha meï vaø concaùi khoâng coøn ñoái thoaïi vôùi nhau,cha meï thôø ô hoaëc thieáu soùt trongvieäc giaùo duïc con caùi; nhöõng caêngthaúng trong gia ñình gia taêng, gaâyneân lo aâu vaø naœn chí thaát voïng ngaygiöõa loøng gia ñình. Thöïc laø moätthaœm traïng khi maø caœ moät theá heäkhoâng coù khaœ naêng giaùo duïc concaùi!

Maët khaùc, trong thôøi gian gaànñaây, öôùc muoán ñöôïc bình ñaúngtröôùc maët phaùp luaät ñaõ thuùc ñaåy caùcnhoùm ñoàng tính luyeán aùi, nam cuõngnhö nöõ, ñoøi hoœi cho mình nhöõngquyeàn lôïi gioáng nhö caùc caëp nam nöõkeát hoân.

Moät traät töï môùi veà chính trò ñangdieãn ra trong laõnh vöïc nhaän thöùc vaøluaân lyù. Cuoäc caùch maïng naøy coùñaëc tính laø giaœi phoùng con ngöôøikhoœi taát caœ nhöõng gì raøng buoäc noù.Ví duï, theo yù thöùc heä veà giôùi tính(gender), söï giaœi phoùng phuï nöõñöôïc coi laø giaœi thoaùt phuï nöõ khoœivai troø ñöôïc uœy thaùc cho hoï, vai troølaøm vôï, laøm meï.

Ngoaøi vaán ñeà ngöøa thai vaø laømtuyeät saœn, trong laõnh vöïc luaân lyùsinh hoïc, ngöôøi ta thaáy coù hieäntöôïng chaån beänh cho baøo thai, thuïthai trong oáng nghieäm, leøo laùi heä ditruyeàn vaø giuùp keát lieãu sinh maïngngöôøi giaø ngöôøi beänh nan y.

Trong vieäc coå voõ quan nieäm veàgiôùi tính (gender), ngöôøi ta baét ñaàuphuœ nhaän söï khaùc bieät veà sinh lyùgiöõa ngöôøi nam vaø ngöôøi nöõ. Hoïcuõng töø choái khoâng coi vôï choàng laønôi gaëp gôõ giöõa thieân nhieân vaø vaênhoùa; khoâng coi hoân nhaân vaø tìnhyeâu laø ñieàu ñöôïc aên reã saâu nôi baœntính con ngöôøi, vaø ngöôøi ta coå voõ toåchöùc luaät phaùp theo caùc neàn vaênhoùa khaùc nhau. Ngoaøi nhöõng vaánñeà ñoù, coøn coù vaán ñeà phaù thai, phaùthai khoâng coøn bò coi laø toäi aùc ñaùngbò luaät phaùp tröøng phaït, vaø sau cuønglaø hoân nhaân ñoàng phaùi tính.

Veà maët toân giaùo, ngöôøi tathöôøng thaáy coù nhöõng tín höõu CoângGiaùo ít am töôøng veà ñaïo lyù phongphuù cuœa Giaùo Hoäi; söï doát naùt veà toângiaùo laøm suy yeáu caùc giaù trò veà conngöôøi vaø gia ñình. Chaúng nhöõng noùlaøm cho noäi dung ñöùc tin trôœ neântroáng roãng, söï doát naùt giaùo lyù nhötheá cuõng goùp phaàn laøm lan traønnhöõng quan nieäm sai laàm veà hoânnhaân vaø gia ñình. Haäu quaœ laø ngöôøita thöôøng boœ beâ khoâng laõnh nhaäncaùc bí tích, ñaëc bieät laø bí tích thoánghoái vaø thaùnh leã Chuùa Nhaät. Moätthaùch ñoá lôùn taïo nhieàu quoác giangaøy nay laø ngöôøi ta coi söï vaângphuïc giaùo huaán cuœa Hoäi Thaùnh chælaø moät yù kieán nhö bao nhieâu yù kieánkhaùc maø thoâi, moät choïn löïa tuøy yù,vaø nhieàu ngöôøi khoâng heà bieát giaùo

huaán cuœa Hoäi Thaùnh.Cuõng coù thaùch ñoá veà phía Hoài

giaùo. Taïi caùc quoác gia naøy, ngöôøi tathöôøng gaëp tình traïng moät soá luaät leävaø theå thöùc tö phaùp taïo neân söï kyø thòtoân giaùo vaø söï baát bình ñaúng giöõangöôøi choàng vaø caùc baø vôï, nhöõngcaëp hoân nhaân hoãn hôïp giöõa ngöøôiHoài giaùo vaø Kitoâ giaùo, tình traïng bòmaát quyeàn lôïi trong caùc cuoäc hoânnhaân hoãn hôïp nhö theá, hoaëc ngöôøita coù theå ly dò nhôø thay ñoåi toân giaùohoaëc tín ngöôõng.

HUAÁN THUÏ CUŒA ÑÖÙCTHAÙNH CHA

Phaàn lôùn nhöõng thaùch ñoá treânñaây ñaõ ñöôïc ÑTC Bieån Ñöùc 16 ñeàcaäp ñeán, trong buoåi tieáp kieán saùngngaøy 13-5 daønh cho 75 tham döïvieân Ñaïi hoäi kyø thöù 17 cuœa Hoäiñoàng Toøa Thaùnh veà gia ñình. Ngaøinoùi:

“Ñaïi hoäi cuœa anh chò em laø côhoäi ñeå cöùu xeùt caùc thaùch ñoá vaønhöõng döï aùn muïc vuï gia ñình, moätcô cheá ñöôïc Giaùo Hoäi goïi raát ñuùnglaø “Giaùo Hoäi taïi gia vaø laø cungthaùnh söï soáng”. Ñaây laø laõnh vöïctoâng ñoà roäng lôùn, phöùc taïp vaø teá nhò,maø anh chò em ñang daønh naêng löïcvaø nhieät huyeát, ñeå thaêng tieán “TinMöøng veà gia ñình vaø söï soáng”.

Gia ñình döïa treân hoân nhaân laømoät “gia saœn cuœa nhaân loaïi”, moät côcheá caên baœn cuœa xaõ hoäi; laø teá baøosinh ñoäng vaø laø coät truï cuœa xaõ hoäi,ñieàu naøy coù lieân heä tôùi caùc tín höõucuõng nhö nhöõng ngöôøi khoâng coù tínngöôõng. Gia ñình laø thöïc taïi maø taátcaœ caùc Quoác gia phaœi heát söùc coitroïng, vì nhö Ñöùc Gioan Phaoloâ 2

thöôøng laäp laïi, “töông lai cuœa nhaânloaïi tieán qua gia ñình” (Familiarisconsortio, 86). Ngoaøi ra, theo nhaõnquan Kitoâ giaùo, hoân nhaân ñaõ ñöôïcChuùa Kitoâ naâng leân phaåm giaù bítích raát cao caœ, mang laïi aùnh quangvaø chieàu saâu cho moái lieân heä vôïchoàng, vaø thuùc ñaåy caùc ñoâi vôïchoàng ñaõ ñöôïc Vò Chuùa Teå cuœaGiao Öôùc chuùc phuùc, haõy ñoan höùatrung thaønh vôùi nhau cho ñeán cheáttrong tình yeâu thöông côœi môœ ñoùnnhaän söï soáng. Ñoái vôùi caùc ñoâi vôïchoàng aáy, trung taâm cuœa gia ñìnhchính laø Chuùa, Ñaáng thaùp tuøng hoïtrong söï keát hieäp cuœa hoï vaø naâng ñôõhoï trong söù maïng giaùo duïc con caùihöôùng tôùi tuoåi tröôœng thaønh.

Theo caùch thöùc aáy, gia ñình Kitoâcoäng taùc vôùi thieân Chuùa, khoângnhöõng trong vieäc sinh ra con caùitrong ñôøi soáng töï nhieân, nhöng coønvun troàng nhöõng maàm moáng söïsoáng ñôøi ñôøi ñöôïc Chuùa ban trongbí tích giaœi toäi. Ñoù laø nhöõng nguyeântaéc raát quen thuoäc trong laäp tröôøngcuœa Kitoâ giaùo veà hoân nhaân vaø giañình.

ÑTC noùi theâm raèng: “Trong theágiôùi ngaøy nay, ngöôøi ta ñang phoåbieán moät soá quan nieäm mô hoà veàcon ngöôøi, veà töï do, veà tình yeâu conngöôøi, chuùng ta khoâng bao giôø ñöôïcmeät moœi taùi trình baøy chaân lyù veàñònh cheá gia ñình, nhö Thieân Chuùañaõ muoán ngay töø khi saùng taïo. Ñaùngtieác thay, con soá nhöõng vuï ly thaânvaø ly dò phaù vôõ söï hieäp nhaát gia ñìnhngaøy caøng gia taêng, taïo neân nhieàukhoù khaên cho con caùi, laø naïn nhaânvoâ toäi cuœa nhöõng tình traïng aáy. Söïoån ñònh cuœa gia ñình ngaøy nay ñang

Trang 61

Trang 62

bò laâm nguy ñaëc bieät; ñeå cöùu vaõn giañình, nhieàu khi caàn phaœi ñi ngöôïcdoøng, so vôùi neàn vaên hoùa thònhhaønh, vaø ñieàu naøy ñoøi phaœi kieânnhaãn, coá gaéng, hy sinh vaø khoângngöøng tìm kieám söï caœm thoâng laãnnhau. Caùc ñoâi vôï choàng ngaøy naycuõng coù theå vöôït thaéng khoù khaên vaøtieáp tuïc trung thaønh vôùi ôn goïi cuœahoï, baèng caùch keâu caàu söï naâng ñôõcuœa Thieân Chuùa, qua lôøi caàunguyeän, vaø sieâng naêng laõnh nhaäncaùc bí tích, nhaát laø pheùp Thaùnh Theå.

Söï hieäp nhaát vaø söï vöõng chaéccuœa gia ñình giuùp xaõ hoäi hoâ haápnhöõng giaù trò nhaân baœn ñích thöïc vaøcôœi môœ ñoùn nhaän Tin Möøng. Tronglaõnh vöïc naøy coù söï ñoùng goùp khoângnhoœ cuœa hoaït ñoäng toâng ñoà cuœanhieàu phong traøo ñöôïc môøi goïi hoaïtñoäng, trong söï hoøa hôïp vôùi caùc giaùophaän vaø giaùo xöù”.

Tieáp ñeán, ngaøy nay coù moät vaánñeà raát teá nhò laø söï toân troïng phoâi thaingöôøi, phoâi thai naøy phaœi luoân luoânñöôïc naœy sinh töø moät ñoäng taùc yeâuthöông vaø phaœi ñöôïc ñoái xöœ nhö conngöôøi (cf Evangelium vitae, 60).Nhöõng tieán boä cuœa khoa hoïc vaø kyõthuaät trong laõnh vöïc luaân lyù sinhhoïc ñang trôœ thaønh nhöõng ñe doïa,khi con ngöôøi ñaùnh maát yù thöùc veànhöõng giôùi haïn cuœa mình, vaø trongthöïc teá, hoï chuœ tröông thay theáThieân Chuùa Ñaáng Taïo Hoùa. Thoângñieäp Humanae vitae, söï soáng conngöôøi, taùi khaúng ñònh moät caùch roõraøng raèng söï sinh saœn cuœa con ngöôøiluoân luoân phaœi laø keát quaœ cuœa taùcñoäng vôï choàng, vôùi hai yù nghóa cuœanoù laø keát hôïp vaø sinh saœn (cf n.12).Söï cao caœ cuœa tình yeâu vôï choàng

theo keá hoaïch cuœa Thieân Chuùa, ñoøihoœi ñieàu ñoù, nhö toâi ñaõ nhaéc ñeántrong Thoâng ñieäp “Deus Caritasest": “tình yeâu eros bò haï giaù xuoánghaøng tính duïc thuaàn tuùy thì trôœthaønh moùn haøng, moät ñoà vaät, maøngöôøi ta coù theå mua baùn, hay ñuùnghôn, chính con ngöôøi trôœ thaønh moùnhaøng.. Trong thöïc teá, chuùng ta ñangñöùng tröôùc moät söï haï giaù thaân xaùccon ngöôøi” (n.5). Taï ôn Chuùa,khoâng thieáu nhöõng ngöôøi, ñaëc bieätlaø nôi giôùi treœ, ñang taùi khaùm phaùgiaù trò cuœa ñöùc khieát tònh, nhaân ñöùcnaøy ngaøy caøng xuaát hieän nhö moätbaœo ñaœm chaéc chaén cho tình yeâuchaân thöïc. Thôøi ñieåm lòch söœ chuùngta ñang soáng ñoøi hoœi caùc gia ñìnhKitoâ can ñaœm laøm chöùng taù baèngcuoäc soáng hôïp vôùi nieàm tin, ñeåchöùng toœ raèng söï sinh saœn laø keát quaœcuœa tình yeâu.

Moät chöùng taù nhö theá chaéc chaénseõ khích leä caùc nhaø chính trò vaø laäpphaùp baœo veä caùc quyeàn cuœa giañình. Thöïc vaäy, ai cuõng bieát ngaøynay ngöôøi ta ñang chuœ tröông nhöõnggiaœi phaùp veà phaùp lyù cho nhöõng gaëpnam nöõ soáng chung khoâng keát hoânhoaëc caùc caëp ñoàng phaùi tính. Caùccaëp naøy, maëc duø töø choái caùc nghóavuï cuœa hoân nhaân, nhöng cuõng ñöôïchöôœng caùc quyeàn töông ñöông. Vaønhieàu khi ngöôøi ta ñang muoán ñònhnghóa laïi hoân nhaân ñeå hôïp thöùc hoùacaùc caëp ñoàng phaùi tính, cho caùc caëpnaøy ñöôïc quyeàn nhaän con nuoâi”.

Sau cuøng, ÑTC nhaän xeùt: Nhieàumieàn roäng lôùn treân theá giôùi ñangphaœi chòu tình traïng goïi laø “muøañoâng daân soá”, vôùi haäu quaœ laø daânchuùng ngaøy caøng trôœ neân giaø nua;

caùc gia ñình nhieàu khi caœm thaáy bòbuœa vaây vì sôï haõi ñoái vôùi söï soáng, sôïlaøm cha laøm meï. Caàn mang laïi chohoï söï tin töôœng, ñeå hoï coù theå tieáp tuïcchu toaøn söù maïng cao caœ cuœa hoï laøsinh saœn trong tình yeâu.

Vaø ÑTC keát luaän raèng:“Toâi caùm ôn Hoäi ñoàng Toøa

Thaùnh veà gia ñình, vì trong nhieàucuoäc gaëp gôõ ôœ caáp ñaïi luïc vaø quoácgia, ñang tìm caùch ñoái thoaïi vôùinhöõng nhaø chöùc traùch veà chính tròvaø laäp phaùp veà vaán ñeà naøy, cuõngnhö coá gaéng thieát laäp moät maïng löôùiroäng lôùn caùc cuoäc noùi chuyeän vôùicaùc Giaùm Muïc, mang laïi cho caùcGiaùo hoäi ñòa phöông cô hoäi toå chöùccaùc khoùa hoïc daønh cho caùc vò ñaëctraùch veà muïc vuï. Vaø toâi cuõng nhaâncô hoäi naøy, laäp laïi lôøi môøi goïi taát caœcaùc coäng ñoaøn giaùo phaän cöœ phaùiñoaøn ñeán tham döï Ñaïi hoäi theá giôùikyø 5 caùc gia ñình Coâng giaùo, seõnhoùm taïi Valencia, Taây Ban Nha,vaøo thaùng 7 tôùi ñaây, vaø neáu Chuùamuoán toâi cuõng ñöôïc ñích thaân ñeántham döï.”

ÑÖÔØNG HÖÔÙNG HOAÏT ÑOÄNGÑöùng tröôùc nhöõng thaùch ñoá ñaõ

trình baøy treân ñaây, vaø söï höôùng daãncuœa ÑTC, Hoäi ñoàng Toøa Thaùnh veàgia ñình ñaõ ñeà ra moät soá ñöôønghöôùng hoaït ñoäng:

— Ñieàu quan troïng laø phuïc hoàineàn taœng truyeàn thoáng veà luaät luaânlyù töï nhieân, nhö moät söï tham phaànvaøo luaät ñôøi ñôøi cuœa Thieân Chuùa nôicaùc thuï taïo coù lyù trí, vaø coi nhö moätñieàu giaœ traù vaø nguy hieåm nhöõngluaät do caùc quoác hoäi laøm ra khoângtheå dung hôïp vôùi luaät luaân lyù töïnhieân caên baœn cuœa con ngöôøi. Trongnaõo traïng ngaøy nay, ngöôøi ta queân yùnieäm baœn tính töï nhieân vaø coi noù laøñieàu khoâng theå dung hôïp vôùi yùnieäm töï do. Ñaây thöïc laø moät thaùchñoá raát lôùn! Ñaùng tieác laø caùc nhoùmcöïc ñoan vaãn tieáp tuïc vaän ñoäng coåvoõ chính saùch kieåm soaùt daân soá.Trong tieán trình naøy, caàn noã löïckhuyeán khích vaø huaán luyeän caùcnhaø chính trò thöïc söï thaêng tieán caùcgiaù trò nhaân baœn ñích thöïc vaø hoøahôïp vôùi caùc giaù trò cuœa Giaùo Hoäi.

— Caàn laøm sao ñeå con ngöôøiñöôïc coi nhö “nhaân vò” (persone),ngay töø luùc môùi thuï thai.

— Caàn laøm dòu bôùt gaùnh naëngkinh teá ñang ñeø naëng treân caùc giañình, vôùi nhöõng saùng kieán khaùcnhau nhö: kieán taïo theâm coâng aênvieäc laøm; khuyeán khích caùc coângtrình lieân ñôùi vaø coäng taùc trong laõnhvöïc giaùo duïc, y teá, beänh vieän.Ngoaøi ra, caùc gia ñình khoâng ñöôïcdoàn cho ngöôøi khaùc traùch nhieämgiaùo duïc.

— Caùc vò Muïc Töœ phaœi thaùp tuøngTrang 63

Trang 64

vaø ñaëc bieät hoã trôï linh ñaïo hoân nhaânvaø gia ñình döïa treân moät tình yeâuquaœng ñaïi, aên reã saâu nôi bí tích röœatoäi, thoáng hoái, Thaùnh Theå vaø theâmsöùc. Caàn khuyeán khích vieäc caàunguyeän trong gia ñình. Ñieàu caênbaœn laø caùc Muïc Töœ phaœi noùi cuøngmoät tieáng noùi, döôùi söï höôùng daãncuœa ÑTC, ñeå khoâng taïo dòp cho baùochí gieo raéc söï chia reõ trong GiaùoHoäi.

— Caùc tín höõu Kitoâ phaœi daánthaân beânh vöïc baœo veä quyeàn soángvaø gia ñình.

— Caàn thaêng tieán moät neàn muïcvuï gia ñình ôœ nhieàu caáp ñoä: giaùophaän, giaùo xöù, caùc phong traøo toângñoà vaø nôi caùc doøng tu. Cuõng caàn coåvoõ caùc phong traøo, caùc nhoùm hoaïtñoäng cho gia ñình, ñoàng thôøi quantaâm ñeán vieäc muïc vuï caùc cô quantruyeàn thoâng treân bình dieänHÑGM. Khoâng ñöôïc queân phaùthuy moät neàn muïc vuï cho nhöõngngöôøi ly dò, ñaëc bieät döïa treân söï ñoùntieáp nhöõng ngöôøi ly dò, ñeå hoï caœmthaáy mình laø con caùi Thieân Chuùa,ñöôïc Giaùo Hoäi yeâu meán, cho duø hoïkhoâng ñöôïc röôùc leã.

— Ngoaøi ra, caàn coå voõ söï huaángiaùo giuùp caùc cha meï thoâng truyeànñöùc tin cho con caùi hoï, vaø chính giaùtrò cuœa gia ñình. Trong giaùo huaán veàgia ñình, caàn nhaán maïnh giaùo huaánxaõ hoäi Coâng Giaùo, nhö ñöôïc trìnhbaøy trong cuoán Toaùt Yeáu ñaïo lyù xaõhoäi cuœa Hoäi Thaùnh.

— Moãi naêm neân coå voõ moät ngaøycaàu nguyeän cho caùc naïn nhaân cuœanhöõng toan tính choáng laïi söï soáng. ª

Trang Ñöùc

VAÃN KHOÛE NHÖ XÖAHai cuï oâng ngoài troø chuyeän

trong coâng vieân. Moät cuï thanthôû vì söùc khoûe daïo naøy giaûmsuùt traàm troïng, moïi khi ñi boähaøng chuïc caây soá maø chöa thaáymeät nhöng nay chæ ñi vaøi böôùcñaõ bôû hôi tai roài.

Cuï oâng thöù hai tieáp lôøi:— Coøn toâi söùc khoûe vaãn nhö

xöa, khoâng coù gì thay ñoåi. Hoàitreû, toâi khoâng theå naøo vaùc noåimoät bao taï gaïo. Baây giôø vaãntheá! ª

CUÕNG NHÖ NHAU CAÛCoâ vôï ñang daïy con choù

ñöùng baèng hai chaân sau, anhchoàng ngaên:

— Khoâng ñöôïc ñaâu, laøm saomaø noù laïi chòu nghe em kiachöù?

— Cöù bình tónh, roài seõ thuaànphuïc thoâi maø, luùc ñaàu anh cuõngcoù chòu nghe em ñaâu! ª

VAØO TUØ HAY ÑITHAÊM TUØ?

Giaùm thò traïi giam taäp hôïptaát caû caùc tuø nhaân vaø thoângbaùo:

- Boä tröôûng tö phaùp PhaïmHuøng saép coù maët ôû ñaây.

Tuø nhaân leân tieáng:- Thaáy chöa, toâi noùi coù sai

ñaâu. Tröôùc sau gì thaèng cha ñoùcuõng vaøo tuø maø! ª

Cöôøi

Trang 65

CUOÄC TRANH LUAÄNCHUNG QUANH CUOÁNTHE DA VINCI CODE

CUŒA DAN BROWN

LTS: ÔŒ vaøo thôøi ñaïi tröôùc, taùc giaœ Dan Brown cuœa cuoán tieåu thuyeát DaVinci Code coù theå bò keát aùn laø roái ñaïo vaø bò hoœa thieâu. Thôøi nay thì coù khaùc!Ñeán nay, saùch cuœa Dan Brown baùn ñeán 40 trieäu baœn vaø doanh thu leân ñeán 70trieäu myõ kim, cao hôn caœ doanh thu cuœa cuoán Harry Potter ñöôïc giôùi treœ yeâuchuoäng vaøo baäc nhaát. Ñöôïc vaäy laø vì nhieàu lyù do, maø chuœ yeáu nhaát laø vì cuoántieåu thuyeát naøy ñaùnh ñuùng vaøo tinh thaàn thöôïng toân khoa hoïc vaø oùc thíchpheâ phaùn caën keõ cuœa ngöôøi taây phöông, laø haïng ngöôøi töø nhieàu theá kyœ qua coùxu höôùng ñeà cao söï töï do tuyeät ñoái cuœa lyù trí ñoái vôùi moïi tín ngöôõng.

Thaät vaäy, cuoán tieåu thuyeát Da Vinci Code ñaõ kheùo pha troän chuyeän höcaáu vôùi moät soá taøi lieäu trình baøy ñaïo coâng giaùo nhö laø nôi chöùa nhieàu bíhieåm, möu löôïc, trí traù, ñeå roài laøm cho ñoäc giaœ coù caœm giaùc raèng taùc giaœ coá yùduøng hö caáu ñeå giaœi maõ ñöôïc moät soá ñieàu ñöôïc daáu kín trong ñaïo. Chaúnghaïn, taùc giaœ laøm nhö vaïch traàn ñöôïc söï thaät laø Chuùa Gieâsu chæ laø moät ngöôøiphaøm, coù vôï con, khoâng heà bò cheát treo treân thaäp giaù, vaø cuõng cheát tuoát nhömoïi ngöôøi phaøm, nhöng laïi ñöôïc ngöôøi ta daøn döïng leân thaønh moät baäc thaànthaùnh, ñaày phuø pheùp hoang ñöôøng, coát ñeå lôïi duïng loøng moä ñaïo cuœa conngöôøi. Ngoaøi ra, Chuùa Gieâsu coøn laø moät ngöôøi chuœ tröông ñeà cao nöõ quyeàn,nhöôøng ngoâi giaùo chuœ laïi cho “ngöôøi vôï” laø baø Maria Mañaleâna, chôùkhoâng phaœi cho moät ngöôøi nam laø oâng Pheâroâ, v.v. Taùc giaœ baøy veõ ra nhöõngchuyeän “hö caáu nhö thaät” naøy, nhaèm ñaùnh ñuùng thò hieáu cuœa ngöôøi thôøinay, ñeå noåi danh vaø hoát baïc vôùi taùc phaåm baùn chaïy nhaát theá giôùi!

Khoâng phaœi môùi ñaây, maø ñaõ töø nhieàu theá kyœ qua, taây phöông coù xu höôùngbaøi kích toân giaùo, caùch rieâng laø Giaùo hoäi Coâng giaùo La Maõ. Nhöng, suoátgioøng lòch söœ cuœa mình, Giaùo Hoäi ñaõ khoâng heà nao nuùng tröôùc söùc coângphaù cuœa con ngöôøi, duø thieän taâm hay aùc yù. Laàn naøy laø laàn bò taán coâng aùc lieätnhö theá, Giaùo Hoäi Coâng Giaùo chæ phaœn öùng trong möùc ñoä caàn vaø ñuœ ñeåhöôùng daãn dö luaän ngöôøi tín höõu, bieát raèng caøng phaœn öùng maïnh thì caøngquaœng caùo cho cuoán saùch ñöôïc tính toø moø vaø ña nghi cuœa ngöôøi thôøi nay chuùyù theâm maø thoâi.

LÖÕ GIANG

Trang 66

Trong boán naêm qua, cuoán tieåuthuyeát “The Da Vinci Code”

(Maät maõ cuœa Da Vinci) cuœa DanBrown ñöôïc coi laø thuoäc loaïi “bestseller” treân theá giôùi vaø ñaõ gaây ra raátnhieàu tranh luaän. Cuoán tieåu thuyeátnaøy ñöôïc xuaát baœn vaøo thaùng 3 naêm2003. Keå töø ñoù, noù ñaõ ñöôïc dòchsang 42 thöù tieáng vaø baùn ñöôïc treân40 trieäu baœn. Moät baœn dòch tieángVieät cuõng ñaõ ñöôïc in taïi Vieät Nam.Tuy nhieân, baœn dòch naøy bò chæ tríchlaø dòch aåu vaø coù nhieàu thieáu soùt.Ñaây laø moät hieän töôïng xuaát baœn.Sau ñoù, cuoán tieåu thuyeát ñaõ ñöôïcñoùng thaønh phim vaø saép chieáu vaøocuoái thaùng 5 tôùi ñaây. Taùc giaœ ñaõ haøiloøng khi thaáy cuoán The Da VinciCode gaây nhieàu tranh luaän. Taùcphaåm naøy ñaõ chöùa ñöïng nhöõng gìmaø gaây nhieàu phaœn öùng nhö vaäy?

CAŒM HÖÙNGCUŒA DAN BROWN

Dan Brown sinh ngaøy 22.6.1964taïi thaønh phoá Exeter, tieåu bangNew Hampshire, Hoa Kyø. Cha laømoät giaùo vieân daïy toaùn vaø meï laømoät nhaïc só thöôøng trình dieãn thaùnh

ca. Dan toát nghieäp trung hoïc naêm1982 taïi Exeter Academy, moättröôøng trung hoïc daønh cho con nhaøgiaøu, nôi ñoù cha oâng daïy toaùn vaø meïoâng trình dieãn thaùnh nhaïc. Sau ñoùoâng ñeán hoïc taïi Amherst College ôœMassachusetts. Sau khi toát nghieäp,oâng ñeán Los Angeles laøm vieäc nhölaø moät nhaø saùng taùc aâm nhaïc, roàiqua Seville, Taây Ban Nha, theo hoïcngaønh ngheä thuaät. Khoâng thaønhcoâng vôùi ngheà nghieäp cuœa mình,naêm 1993 Dan trôœ veà Exeter vaø daïy

Taùc giaœ Löõ Giang ñaõ vieát veà cuoán saùch naøy vôùi moät ngoøi buùt tinh teá vaøkhaù quaân bình, coù theå giuùp cho ñoäc giaœ coâng giaùo ñaùnh giaù ñuùng nhöõngtranh luaän soâi boœng veà cuoán saùch vaø khoâng bò hoang mang veà nhöõng chuyeännhaœm nhí, bòp böôïm, xuyeân taïc vaø xuùc phaïm maø Dan Brown tröïc tieáp haygiaùn tieáp muoán gôïi ra. Tuy nhieân, keát thuùc baøi vieát vôùi lôøi trích daãn moät tu sócoâng giaùo, nhaø vaên vaø chính khaùch noåi tieáng thôøi Caùch Maïng Phaùp, LöõGiang ñaõ voâ tình böôùc theo traøo löu tö töôœng hieän haønh laø: neân cam nhaäntoân giaùo nhö laø moät “lieàu thuoác” ñeå thoa dòu khoå ñau vaø naâng ñôõ söùc phaánñaáu cuœa con ngöôøi. Tuù gaøn trích lôøi Henri Lacordaire (1802-1861): “Toângiaùo, duø nhaœm nhí chaêng nöõa, cuõng laø moät yeáu toá caàn thieát cho ñôøi soáng moätdaân toäc”. Coi chöøng, noùi kieåu naøy chæ phuï hoïa theâm cho nhöõng bieän luaäncuœa Dan Brown maø thoâi!

��

Anh vaên ôœ tröôøng cuõ.Coù laàn, sau khi ñoïc truyeän cuœa

Sidney Sheldon, Dan cao höùngtuyeân boá vôùi vôï raèng neáu oâng vieáttieåu thuyeát thì seõ vieát hay hôn. Töøñoù, vôï oâng laø baø Blythe, moät söœ giaveà ngheä thuaät, thöôøng khuyeánkhích oâng vieát vaên.

Dan Brown cho bieát yù töôœng vieátmoät cuoán saùch veà Leonardo DaVinci ñaõ chôùm nôœ trong oâng khi oângñang theo hoïc ngaønh lòch söœ ngheäthuaät taïi ñaïi hoïc cuœa thaønh phoáSeville, Taây Ban Nha. Taïi ñaây oângñöôïc hoïc veà nhöõng bí aån trongnhöõng hoaï phaåm cuœa caùc ñaïi danhhoïa. Moät hoâm, khi quan saùt kieät taùc“The Last Supper” (Böõa tieäc cuoáicuøng hay Böõa tieäc ly) cuœa ñaïi danhhoïa Leonardo da Vinci, moâ taœ caœnhChuùa Jesus ñang ngoài döï tieäc vôùi 12moân ñeä trong ñeâm tröôùc ngaøy Ngaøiñi chòu töœ naïn, Dan Brown phaân tíchnhieàu bí aån trong böùc aœnh naøy, nhaátlaø hình aœnh cuœa John (tieáng Vieät laøGioan), moät moân ñeä treœ ñeïp ngoàicaïnh Chuùa Jesus.

OÂng cho raèng hình aœnh ngöôøi treœñoù nhaát ñònh khoâng phaœi laø moätngöôøi ñaøn oâng, maø laø moät ngöôøi ñaønbaø, vaø oâng nghó raèng ñoù laø baø MaryMagdalene. Töø yù nghó ñoù, oângquyeát ñònh vieát moät cuoán tieåuthuyeát coù nhan ñeà laø “The Da VinciCode”, töùc Maät maõ cuœa Da Vinci,döïa treân söï khaùm phaù ñoù!

Treân trang Web cuœa ñaøi BBCngaøy 16.5.2005, döôùi ñaàu ñeà “Cuoánsaùch noåi tieáng noùi gì veà ChuùaGieâsu”, ñaøi naøy ghi raèng “cuoán DaVinci Code laáy yù töø “maät maõ” nhaø

khoa hoïc vó ñaïi Leonardo Da Vinciñeå laïi trong böùc tranh Mona Lisa...”.Nhöng ñieàu naøy khoâng ñuùng. CuoánDa Vinci Code ñaõ laáy yù töø “maät maõ”cuœa böùc hoïa “The Last Supper”.

Nhö vaäy caœm höùng cuœa DanBrown ñaõ baét nguoàn töø böùc hoïa“Last Supper” cuœa ñaïi danh hoïaLeonardo da Vinci vaø söï lieân töôœngñeán hình aœnh cuœa baø MaryMagdalene trong Thaùnh Kinh. Vaäychuùng ta caàn tìm hieåu qua hainguoàn caœm höùng naøy:

1. Ñaïi danh hoïa Leonardo daVinci vaø kieät taùc “The LastSupper":

Leonardo da Vinci sinh ngaøy15.4.1452 taïi Anchiano, gaàn Vinci,thuoäc Coäng Hoøa Florence ngaøyxöa, nay naèm trong nöôùc YÙ. OÂngqua ñôøi ngaøy 2.5.1519 taïi Cloux(nay laø Clos-Luceù) ôœ Phaùp. OÂng laømoät hoïa só, moät nhaø veõ ñoà aùn, moätnhaø ñieâu khaéc, moät kieán truùc sö vaølaø moät kyõ sö coù thieân taøi. OÂng ñeå laïinhieàu taùc phaåm danh tieáng, nhaát laøhai böùc danh hoïa kieät taùc “TheLast Supper” (1498) vaø MonaLisa (1506). Caùc tranh cuœa oângñöôïc coi laø chöùa ñöïng nhieàu aån yù.

Kieät taùc “The Last Supper”ñöôïc khôœi söï saùng taùc naêm 1495döôùi söï baœo trôï cuœa Coâng Töôùcthaønh Milan laø Ludovoco Sforza,nhöng phaœi maát 7 naêm môùi hoaønthaønh. Ñaây laø taùc phaåm moâ taœ laïi“Böõa tieäc cuoái cuøng” (The LastSupper) cuœa Chuùa Jesus vaø 12 moânñeä ñöôïc noùi ñeán trong Phuùc aâmThaùnh John, chöông 13, khaùi löôïcnhö sau:

Trang 67

Trang 68

Tröôùc leã Vöôït Qua, Chuùa Jesusbieát giôø cuœa Ngaøi ñaõ ñeán, giôø phaœiboœ theá gian veà vôùi Ñöùc Chuùa Cha,neân trong moät böõa aên toái vôùi 12 moânñeä, Ngöôøi ñöùng daäy, laáy khaên thaétlöng vaø böng chaäu nöôùc ñi röœa chaâncho töøng moân ñeä ñeå daïy hoï veà tinhthaàn phuïc vuï vaø bieát thöông yeâunhau, sau ñoù Ngaøi noùi nhöõng lôøinhaén nhuœ raát quan troïng vaø raát caœmñoäng. Ngöôøi cuõng baùo tröôùc “coùmoät ngöôøi trong anh em seõ noäpThaày” ñeå aùm chæ Judas Iscariost.

Moïi ngöôøi ñeàu xao xuyeán.Trong soá caùc moân ñeä, coù moät ngöôøiñöôïc Chuùa Jesus thöông meán (ñoù laøJohn, ngöôøi treœ nhaát), ñang ngoài aênñaàu töïa vaøo loøng Chuùa, neân SimonPeter lieàn ra daáu cho John hoœi Thaàymuoán noùi veà ai. Chuùa Jesus lieàn traœlôøi: “Thaày chaám baùnh ñöa cho ai thìchính laø keœ aáy.”

Ñaây laø coát loõi caâu chuyeän phaœi

ñöôïc Leonardo da Vinci moâ taœ laïimoät caùch sinh ñoäng trong taùc phaåm“The Last Supper”. Muoán vaäy,Leonardo da Vinci phaœi duøng hìnhaœnh nhöõng ngöôøi soáng ñeå laøm maãucho oâng veõ.

Vai tröôùc tieân ñöôïc choïn ñeå veõ laøvai Chuùa Jesus. Haøng traêm thanhnieân treœ ñaõ ñöôïc ñöa ñeán choLeonardo da Vinci ngaém nhìn. OÂngñoøi hoœi ngöôøi ñoù phaœi laø ngöôøi coùkhuoân maët vaø nhaân caùch cuœa moätngöôøi khoâng bò aœnh höôœng bôœi toäi loãi.Cuoái cuøng, moät thanh nieân 19 tuoåiñaõ ñöôïc choïn. OÂng ñaõ veõ ñi veõ laïihình Chuùa Jesus trong 6 thaùng môùihoaøn taát. Saâu ñoù, oâng tieáp tuïc choïnvaø veõ caùc moân ñeä khaùc. Cuoái cuøng,oâng môùi veõ Judas Iscariost, keœ phaœnboäi. Moät tuø nhaân ñöôïc oâng choïn ñeåñoùng vai Judas. Ngöôøi naøy phaœi ngoàitröôùc oâng 6 thaùng, oâng môùi hoaøn taátñöôïc hình veõ cuœa Judas!

Kieät taùc “The Last Supper” (Böõa tieäc ly) cuûa Leonardo da Vinci,nguoàn caûm höùng cuûa Dan Brown

Quaœ thaät, khi nhìn hình Johnñang ngoài beân phaœi Chuùa Jesustrong tranh, ñöôïc Simon Peter laáytay keùo naèm ngöœa ngöôøi ra ñeå noùinhoœ nhôø hoœi Chuùa Jesus ai laø keœphaœn boäi, chuùng ta thaáy John gioùngmoät ngöôøi ñaøn baø ñang laœ lôi hôn laømoät ngöôøi ñaøn oâng, ñuùng nhö DanBrown ñaõ nghó.

2. Hình aœnh Mary Magdalenetrong Thaùnh Kinh:

Coù leõ Phuùc aâm cuœa Thaùnh Lukelaø cuoán phuùc aâm noùi veà hình aœnhnhaân vaät Mary Magdalene (tieángVieät thöôøng vieát laø MariaMadaleâna) moät caùch roõ raøng nhaát:

Ñoaïn 7: Ñoaïn naøy daøi, xin toùmlöôïc nhö sau: Khi Chuùa Jesus ñangaên côm ôœ nhaø moät ngöôøi Pharisees,boãng coù moät ngöôøi phuï nöõ ôœ trongthaønh laø ngöôøi toäi loãi (sinner), ñeánñöùng ñaøng sau Chuùa maø khoùc, nöôùcmaét rôùt öôùt chaân Ngöôøi. Coâ aáy laáytoùc maø lau, roài laáy daàu thôm maøxöùc. Moät ngöôøi Pharisees teân laøSimon nghó buïng: Neáu oâng naøy laøngoân söù chaéc phaœi bieát ngöôøi ñangñuïng ñeán mình laø thöù naøo: moätngöôøi toäi loãi! Chuùa Jesus lieàn noùivôùi ngöôøi Pharisees ñoù: Toâi vaøonhaø oâng, nöôùc laõ oâng cuõng khoângñoå leân chaân toâi, coøn chò aáy laáy nöôùcmaét töôùi leân chaân toâi. Daàu oâ-liu oângcuõng khoâng ñoå leân ñaàu toâi, coøn coâaáy laáy daàu thôm maø ñoå leân chaân toâi.

Vì theá, toâi noùi cho oâng hay: “Toäichò aáy raát nhieàu, nhöng ñaõ ñöôïctha...” Roài Chuùa noùi vôùi ngöôøi phuïnöõ: “Toäi cuœa coâ ñaõ ñöôïc tha roài.”Baây giôø nhöõng ngöôøi ñoàng baøn lieànhoœi: “OÂng naøy laø ai maø laïi tha ñöôïc

toäi?” Nhöng Chuùa Jesus ñaõ noùi vôùingöôøi phuï nöõ: “Loøng tin cuœa coâ ñaõcöùu coâ. Coâ haõy ñi bình an.” (Luk. 7:36-50)

Ñoaïn 8: “Sau ñoù Ñöùc Jesus raœoqua caùc thaønh phoá, laøng maïc vaø raogiaœng Tin Möøng Nöôùc Thieân Chuùa.Cuøng ñi vôùi Ngöôøi coù Nhoùm 12 vaømaáy ngöôøi phuï nöõ ñaõ ñöôïc Ngöôøitröø quyœ vaø chöõa beänh. Ñoù laø baøMary goïi laø Mary Magdalene,ngöôøi ñaõ ñöôïc giaœi thoaùt khoœi baœyquyœ, baø Joanna, vôï oâng Chuza quaœnlyù cuœa vua Herod, baø Susanna vaønhieàu baø khaùc nöõa. Caùc baø naøy ñaõlaáy cuœa caœi mình maø giuùp Ñöùc Jesusvaø caùc moân ñeä.” (Luk. 8: 1-3)

Treân ñaây laø hai nguoàn caœm höùngmaø Dan Brown ñaõ döïa vaøo ñoù ñeåxaây döïng hö caáu cho cuoán tieåuthuyeát The Da Vinci Code.

HÖ CAÁU ÑAÕ ÑÖÔÏCXAÂY DÖÏNG

Döïa treân nhöõng caœm höùng noùitreân, Dan Brown muoán vieát moätcaâu truyeän moâ taœ Chuùa Jesus ñaõkhoâng bò ñoùng ñinh treân thaäp giaù,maø laïi cöôùi baø Mary Magdalene vaøqua ñôøi moät caùch bình thöôøng.Chuùa Jesus ñaõ quyeát ñònh truyeànngoâi cho baø. Chuùa Gieâsu thöïc söï laømoät nhaân vaät hoaït ñoäng cho nöõ giôùibình quyeàn, nhöng Giaùo Hoäi ñaõ cheñaäy ñi taát caœ nhöõng ñieàu aáy baèngcaùc thöù doái traù veà thaàn tính cuœaNgöôøi.

Vôùi nhöõng yù nghó nhö theá, taùcgiaœ ñaõ coá gaéng ñi tìm caùc söœ lieäu coùtheå giuùp xaây döïng moät keát caáu caâuchuyeän nghe cho noù coù veœ hôïp lyù.Dan Brown ñaõ töï nghæ vieäc ñeå mieät

Trang 69

Trang 70

maøi ngoài vieát. Vôï oâng, baø BlytheBrown, ñaõ giuùp oâng raát nhieàu trongvieäc tra cöùu caùc taøi lieäu.

Dan Brown ñaõ khoân kheùo lieânkeát nhöõng nhaân vaät, nhöõng bieán coá,nhöõng caâu chuyeän, nhöõng toå chöùc...rieâng reœ coù thaät, laïi thaønh moät moättoång theå dính chaët vaøo nhau ñeå taïocho hö caáu cuœa caâu chuyeän coù veõnhö laø moät chuyeän coù thaät moät traêmphaàn traêm.

Cuoái Da Vinci Code ñöôïc vieáttheo loaïi chuyeän trinh thaùm, môœñaàu baèng moät vuï aùn maïng. Treântrang Web cuœa BBC ngaøy16.5.2005, ñaøi BBB coù toùm löôïccaâu chuyeän naøy, nhöng khoâng ñöôïcñuùng laém, coù leõ vì ngöôøi toùm löôïckhoâng bieát nhieàu veà nhöõng caâuchuyeän trong Kitoâ giaùo vaø khoângnaém vuõng caùc danh töø chuyeân moântrong laõnh vöïc naøy.

Trong moät chuyeán kinh doanhtaïi Paris, ñang ñeâm giaùo sö RobertLangdon, nhaø bieåu töôïng hoïc Myõthuoäc ñaïi hoïc Harvard, ñaõ nhaänñöôïc moät cuù ñieän thoaïi cho bieát:ngöôøi quaœn thuœ giaø cuœa Vieän BaœoTaøng Louvre ôœ Paris ñaõ bò aùm saùtngay trong vieän. Caœnh saùt ñaõ tìmthaáy beân xaùc cheát cuœa oâng moät cuoánsoå ñeå phaù caùc maät maõ.

Trong cuoäc ñieàu tra nhaèm giaœiaùn vuï naøy, giaùo sö Langdon ñaõ heátsöùc baøng hoaøng khi khaùm phaù racuoán soå noùi treân ñaõ ghi nhöõng “maätmaõ” trong caùc taùc phaåm cuœa ñaïidanh hoïa Leonardo da Vinci,nhöõng “maät maõ” maø ai cuõng thaáyhieän leân trong caœ taùc phaåm, nhöngñaõ ñöôïc Leonardo da Vinci che

giaáu moät caùch raát kheùo leùo.Vì theá, Giaùo sö Langdon ñaõ hôïp

taùc vôùi moät chuyeân vieân phaù maätmaõ ñaïi taøi ngöôøi Phaùp laø baø SophieNeveu ñeå khaùm phaù caùc bí maät. Baønaøy chính laø chaùu gaùi cuœa ngöôøiquaœn thuœ thöœ vieän baœo taøng vöøa bògieát. Trong khi ñieàu tra, hoï khaùmphaù ra raèng ngöôøi quaœn thuœ vieänbaœo taøng ñoù coù dính líu tôùi moät hoäikín phaùt sinh töø Tu Vieän Kín Sion(The Priory of Sion) coå xöa. TheoDan Brown, khi ñeán chieám ñoùngthaùnh ñòa Jerasalem vaøo naêm 1099,moät soá hieäp só cuœa Toøa Thaùnh ñaõkhaùm phaù ra moät soá taøi lieäu lòch söquan troïng lieân quan söï soáng coøncuœa Giaùo Hoäi.

Bieát ñöôïc chuyeän naøy, Giaùo Hoäiñaõ tìm caùch tieâu dieät hoï. Hoï ñaõ phaœithaønh laäp moät hoäi kín ñeå baœo toaøncaùc taøi lieäu naøy. Trong nhöõng taøilieäu ñoù coù caœ saùch Phuùc aâm cuœaMary vaø Phuùc aâm cuœa Phillip ñaõñöôïc tìm thaáy ôœ thö vieän NagHammadi vaø nhöõng cuoän giaáy tìmñöôïc ôœ Bieån Cheát (Dead SeaScrolls). Dan Brown cho raèng ñaâylaø nhöõng saùch Phuùc aâm maø luùc tieânkhôœi ñaõ bò Toaø Thaùnh Vatican cholaø nguïy thö vaø loaïi khoœi ThaùnhKinh. Qua thôøi gian, hoäi kín naøy ñaõquy tuï nhieàu nhaø baùc hoïc löøng danhnhö Leonard da Vinci, VictorHugo, Isaac Newton, Botticelli...Leonard da Vinci ñaõ maõ hoùa nhöõngbí maät khaùm phaù ñöôïc vaøo taùcphaåm The Last Supper cuœa mình.

Döôùi vai troø nhöõng con buoânthöông maïi hay chính trò, nhöõngnhaø moái... giaùo sö Langdon vaøNeveu ñaõ thöïc hieän nhöõng caœnh

truy luøng ñaày kyø thuù vaø khoâng bieátsôï seät, töø Paris qua London, ñeåkhaùm phaù cho xong söï thaät, vì sôïraèng neáu khoâng khaùm phaù ñöôïc, söïthaät lòch söœ seõ bò giaáu kín maõi maõi.

Khi truy luøng söï thaät lòch söœ,Robert Langdon vaø Sophie Neveucoøn bò moät nhoùm bí maät baùm saùt ñeåtìm caùch thanh toaùn, ñoù laø nhoùmOpus Dei, moät “giaùo phaùi” ñöôïcToøa Thaùnh Vatican coâng nhaän!

Trong thöïc teá, Opus Dei (coùnghóa laø “Kyø coâng cuœa ThieânChuùa") laø moät tu hoäi coâng giaùoñöôïc Giaùm muïc Jose Maria Escrivade Balaguer y Albas thaønh laäp taïiTaây Ban Nha ngaøy 2.10.1928 vaøñöôïc Toøa Thaùnh pheâ chuaån vaøocuoái naêm 1950.

Muïc tieâu cuœa tu hoäi naøy laø quy tuïnhöõng giaùo daân coâng giaùo muoánthaùnh hoùa ñôøi soáng cuœa hoï vaø daánthaân phuïc vuï tha nhaân giöõa doøngñôøi. Hieän nay tu hoäi coù khoaœng77.000 hoäi vieân vaø 1500 Linh muïclinh höôùng. Ñaây laø moät toå chöùc thöïchieän ñöôïc nhieàu coâng taùc raát höõuích vaø chaúng bao giôø laøm nhöõngcoâng vieäc nhö theá.

Treân ñöôøng truy luøng, hai ngöôøicuõng phaùt hieän ra raèng ngöôøi oângcuœa Sophie Neveu vöøa bò gieát laøngöôøi cuoái cuøng giöõ bí maät veàGrail, voán ñöôïc coi laø bí maät lôùnnhaát cuœa vaên minh Thieân ChuùaGiaùo. Hoäi kín noùi treân ñaõ theà baœo veäGrail maõi maõi, maëc daàu Giaùo Hoäiñaõ baùc boœ “söï thaät” veà Grail, coønmoät nhoùm trong Vatican tìm caùchtieâu dieät bí maät ñoù.

Grail laø gì? Grail- coøn ñöôïc goïi

laø Holy Grail - laø caùi cheùn thaùnh.Theo truyeàn thuyeát Trung Coå, cheùnnaøy ñaõ ñöôïc Chuùa Jesus duøng trongbuoåi tieäc cuoái cuøng (the LastSupper) vaø ñöôïc oâng JosephArimatheù duøng ñeå höùng nhöõng gioïtmaùu cuoái cuøng cuœa Chuùa Jesus treânThaùnh Giaù, thöôøng ñöôïc hieåu laøbieåu töôïng cuœa tinh thaàn Kitoâ giaùotinh tuyeàn ñaõ bò maát ñi.

Nhöng Dan Brown ñaõ laáy yù töø“maät maõ” trong tranh “The LastSupper” cuœa ñaïi danh hoïaLeonardo da Vinci, cho raèng Grailkhoâng phaœi laø gì khaùc maø chính laø bímaät veà cuoäc hoân nhaân giöõa ChuùaJesus vaø Nöõ Thaùnh MaryMagdalene.

Nhìn trang phuïc cuœa Chuùa Jesusvaø John maø Dan Brown cho laø MaryMagdalene, Dan Brown thaáy raèngtrang phuïc cuœa Jesus vaø MaryMagdalene ñoái xöùng nhau veà maøusaéc: Chuùa maëc aùo trong maøu ñoœ, aùochoaøng maøu xanh, coøn MaryMagdalene maëc aùo trong maøuxanh, aùo choaøng ñoœ.

Hình daùng hai ngöôøi ngoài keánhau taïo thaønh moät chöõ M, töôïngtröng cho Mary Magdalene. DanBrown keát luaän raèng Chuùa Jesus vaøMary Magdalene laø moät caëp vôïchoàng.

Theo Dan Brown, Magdaleneñaõ troán traùnh ñeán taän xöù Gaule(ngaøy nay thuoäc Phaùp) ñeå baœo veähuyeát thoáng cuœa Chuùa Jesus. GiaùoHoäi töø khôœi thuyœ ñaõ duøng moïi thuœñoaïn khaùm phaù ra doøng doõi naøy ñeåthuœ tieâu, nhöng khoâng thaønh coâng.Con trai cuœa hai ngöôøi ñaõ ñeán Phaùp

Trang 71

Trang 72

vaø truyeàn laïi doøng maùu “Vöôngtrieàu” ñoù cho moät soá ngöôøi ChaâuAÂu. Toøa Thaùnh, hay ít ra moät soáGiaùm muïc trong toå chöùc Opus Dei,ñaõ tìm caùch chieám ñoaït vaø che giaáunhöõng daáu tích cuœa caëp Jesus vaøMary Magdalene ñeå laïi.

Vôùi nhöõng laäp luaän naøy, taùc giaœcho raèng töø tröôùc ñeán nay ToøaThaùnh Vatican luoân nhaán maïnhñeán quyeàn löïc cuœa phaùi nam vaø trieäthaï uy tín cuœa phaùi nöõ, phæ baùng NöõThaùnh Mary Magdalene, maëc daàuChuùa Jesus muoán truyeàn ngoâi laïicho baø chöù khoâng phaœi cho Peter.Taùc giaœ gôïi yù raèng ñaõ ñeán luùc ngoâivò thieâng lieâng naøy phaœi ñöôïc traolaïi cho nöõ giôùi trong kyœ nguyeân cuœaNöõ ñang ñeán.

Cuoán truyeän keát thuùc vôùi caœnhRobert Langdon vaø Sophie Neveuthoaùt moïi hieåm nguy vaø yeâu nhau.Coâ Sophie Neveu ñöôïc moä taœ nhölaø haäu dueä cuœa Chuùa Jesus vaøThaùnh Mary Magdalene.

NHÖÕNG PHAŒN ÖÙNGTAÁT NHIEÂN

Trong 20 theá kyœ qua, nhöõng saùchvaø taøi lieäu boå baùng Kitoâ Giaùo nhökieåu The Da Vinci Code nhieàu voâsoá keå vaø noù coøn xuaát hieän daøi daøi,nhö “Jesus Did Not Die on theCross but Jesus Did Ascend IntoLightMary Magdalene”, hay“Knights Templar Recover Jesus’Truths”, hay “The 21st CenturyDescendants of Jesus and MaryMagdalene Welcome You”. v.v.

Giaùo sö thaàn hoïc Mark Shea ôœSeatle noùi raèng qua lòch söœ, chuùngta thaáy gaàn nhö moãi thôøi ñaïi ñeàu coù

ngöôøi muoán taïo ra moät “ChuùaJesus thaät” (!) theo hoï töôœng töôïngñeå phuïc vuï cho nhöõng muïc tieâu maøhoï muoán theo ñuoåi, chaúng haïn nhö:Trong giai ñoaïn phaùt trieån doanhthöông böøng roä vaøo thaäp nieân 1920,daân chuùng ñöôïc giôùi thieäu moät“Chuùa Jesus thaät” laø moät thaèng beùdaùn quaœng caùo cho vieäc buoân baùn.Vaøo thaäp nieân 1939, Ñaœng Nazi cuœaÑöùc noùi ñaõ khaùm phaù ra moät “ChuùaJesus thaät” laø moät ngöôøi Aryan chöùkhoâng phaœi ngöôøi Do Thaùi, trongkhi ñoù Coäng Saœn laïi tuyeân truyeànmoät “Chuùa Jesus thaät” laø moät keœchuœ tröông chuœ nghóa Maxít tieânkhôœi! Vaøo thaäp nieân 1960, moät“Chuùa Jesus thaät” naøy laïi xuaát hieännhö laø moät beù boâng hoa trong cuoán“Godspell” vaø laø moät keœ haâm moänhöõng thöù naám gaây aœo giaùc, moätcon ngöôøi daãn giaœi taát caœ moïi thòkieán vaø pheùp laï moät caùch tuyeät vôøi.Vaøo thaäp nieân 1970, moät “ChuùaJesus thaät” laïi laø moät ‘sieâu minhtinh’ theo caùc tay diktats cuœa vaênhoùa nhaïc rock, v.v.

Tuy nhieân, ít khi caùc giaùo hoäiKitoâ Giaùo hay giaùo daân coù phaœnöùng maïnh vì aœnh höôœng cuœa nhöõngthöù taøi lieäu nhaœm nhí nhö theáthöôøng khoâng ñaùng keå. Nhöng vôùicuoán Da Vinci Code, ngöôøi takhoâng theå coi thöôøng ñöôïc. DanBrown ñaõ kheùo leùo taïo ñöôïc moät höcaáu cho caâu chuyeän raát haáp daãn ñeåñöa nhöõng ñieàu oâng muoán noùi vaøoloøng ngöôøi. Cöù xem soá saùch ñaõ baùnñöôïc trong moät thôøi gian ngaén thìbieát roõ keát quaœ ñoù. Vì theá, caùc giaùohoäi Thieân Chuùa Giaùo ñeàu phaœi leântieáng. Hình thöùc phaœn öùng vaø möùc

ñoä phaœn öùng tuùy thuoäc töøng toå chöùcvaø caù nhaân. Ña soá leân tieáng ñeå chaänñöùng nhöõng aœnh höôœng khoâng toátmaø hoï cho raèng cuoán tieåu thuyeát vaøcuoán phim The Da Vinci Code coùtheå ñem laïi.

Trong moät cuoäc phoœng vaán keùodaøi 30 phuùt taïi truï sôœ cuœa Thaùnh BoäGiaùo Lyù Ñöùc Tin ôœ Vatican, ÑöùcHoàng Y Bertone ñaõ leân tieángkhuyeân taát caœ moïi ngöôøi tín höõu nhösau: “Ñöøng mua quyeån saùch naøy, vaøcuõng ñöøng ñoïc noù vì ñoù laø moät loaïithöùc aên hoâi thoái vaø beänh hoaïn. Coùraát nhieàu cuoán tieåu thuyeát raát hay vaøñaùng ñoïc, theá nhöng ruœi thay, cuoánsaùch naøy thì khoâng, vì noù chæ gaây rasöï nguy haïi, söï nghi ngôø vaø nhöõngñieàu khoâng hay khaùc nöõa.” ÑöùcHoàng Y cuõng khuyeán caùo “Caùc nhaøsaùch Coâng Giaùo neân loaïi boœ ngaycuoán saùch giaät gaân naøy ra khoœi keäsaùch vaø leân aùn taùc giaœ cuœa cuoánsaùch, oâng Dan Brown, moät ngöôøiHoa Ky,ôï veà thaùi ñoä ‘ngaïo maïn’cuœa oâng ta”.

Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Hoa Kyø coùleõ ñaõ thaáy ñöôïc raèng maëc duø ñaõ coùkhuyeán caùo ñöøng neân ñoïc hay xemnhöõng thöù ñoù, nhieàu tín höõu vaãn seõtìm ñoïc hay xem ñeå bieát trong ñoù ñaõnoùi nhöõng gì, neân Tieåu Ban veàTruyeàn Thoâng cuœa Hoäi Ñoàng ñaõbieân soaïn vaø cho phoå bieán taäp saùchcoù nhan ñeà “Ñöùc Jesus ñích thöïc”ñeå phaœn baùc nhöõng sai laàm maø cuoántieåu thuyeát ‘The Da Vinci Code” ñaõñöa ra. Taäp saùch cuõng trình baøygiaùo huaán chaân thöïc cuœa Coâng Giaùoveà Chuùa Jesus vaø thaàn tính cuœaNgöôøi, veà Taân Öôùc, veà Giaùo Hoäi,veà chuœ thuyeát baát khaœ thaàn tri, veà nöõ

giôùi... Taäp naøy ñöôïc trình baøy döôùihình thöùc vaán ñaùp neân raát deã ñoïc.

Moät cuoán phim taøi lieäu döôùi töïañeà “Jesus Decoded” (Phaù maät maõChuùa Jesus) vôùi noäi dung goàm giaùohuaán Coâng Giaùo thöïc söï veà ChuùaGieâsu Kitoâ seõ ñöôïc trình chieáu treâncaùc ñaøi truyeàn hình NBC baét ñaàuvaøo cuoái tuaàn leã thöù ba cuœa thaùngnaêm. Cuoán phim taøi lieäu naøy seõ chothaáy nhöõng chi tieát chính xaùc veàbaœn thaân Chuùa Jesus, veà moân ñeäcuœa Ngöôøi vaø vieäc hình thaønh caùccuoán saùch thaønh soå boä Taân Öôùc,cuøng vôùi ba theá kyœ ñaàu lieân quan tôùivieäc phaùt trieån cuœa lòch söœ GiaùoHoäi. Cuoán phim coøn coù caœ nhöõngcuoäc phoœng vaán caùc hoïc giaœ veàngheä thuaät, lòch söœ vaø Thaùnh Kinh...ñeå phaân bieät chaân lyù Coâng Giaùo vôùitieåu thuyeát traàn tuïc.

Ngoaøi ra, moät trang Web cuœaHoäi Ñoàng Giaùm Muïc Hoa Kyø coùñòa chæ laø www.jesusdecoded.com,vöøa ñöôïc thieát laäp ñeå höôùng ñaãncho thaáy cuoán tieåu thuyeát vaø cuoánphim The Da Vinci Code chæ laøchuyeän nhaœm nhí. Trang Web cuõngcoù moät trang traœ lôøi nhöõng caâu hoœicuœa ñoäc giaœ.

Moät cuoán saùch vaø DVD coù teân laø“Decode Da Vinci Code” (Giaœi maõMaät maõ The Da Vinci) cuœa coâ AmyWelborn cuõng ñaõ ñöôïc phoå bieán ñeånoùi veà nhöõng sai laàm trong cuoánThe Da Vinci Code.

Veà phía caùc giaùo hoäi Tin Laønh,taïi Houston, Texas, nhieàu nhaø thôøTin Laønh ñaõ môœ caùc cuoäc hoäi thaœoveà caùc ñeà taøi “The Da Vinci Code,fiction or facts?” (Cuoán The Da

Trang 73

Trang 74

Vinci Code, söï thaät hay giaœ töôœng)hay “The Da Vinci Code, theanti-Christ book” (Da Vinci Code,cuoán saùch choáng Chuaù Kitoâ?), v.v.

Trong moät baøi baùo ñöôïc ñaêngtreân tôø Los Angeles Times hoâm11.5.2004, kyù giaœ Stephanie Simoncho bieát caùc giaùo hoäi thuoäc Giaùophaùi Tin Laønh Evangelical khaépnöôùc Hoa Kyø ñang maïnh meõ phaùtñoäng noã löïc truyeàn giaùo baèng caùchñeà caäp tôùi truyeän phim “The DaVinci Code” maø nhieàu ngöôøi Kitoâgiaùo khaùc cho laø “phaïm thaùnh”.

Muïc sö Garry Poole ôœ Chicagoñaõ laáy ñeà taøi “Phim Da Vinci Code”quaœng caùo vaø giaœng veà Chuùa Jesuschaân chính vaø söù ñieäp cuœa Ngaøi,vaøo Chuùa nhaät cuoái thaùng tö vöøaqua, thu huùt khoaœng 22.000 ngöôøitham döï. Moät muïc sö ôœ Coast Hills,Aliso Viejo, ñaõ phaùt ra mieãn phí325 maùy iPods trong ñoù coù baøigiaœng giaœi thích veà Da Vinci Codecho caùc baïn treœ. Taïi thaønh phoáDenver, Muïc sö Gene Barron ñöara chöông trình 5 tuaàn hoäi thaœo veà“The Da Vinci Code”, v.v.

AŒNH HÖÔŒNGNHÖ THEÁ NAØO?

Tôø USA Today soá ra ngaøy25.4.2006 cho bieát theo cuoäc thaêmdoø cuœa taïp chí Catholic Digest, coù73% ngöôøi coâng giaùo noùi raèng cuoánThe Da Vinci Code khoâng aœnhhöôœng gì ñeán nieàm tin cuœa hoï. Vaø coùñeán 92% noùi raèng khoâng ai töø boœnhaø thôø sau khi ñoïc cuoán saùch naøy.Coù 23% ñaõ ñoïc toaøn boä hay moätphaàn cuoán saùch vaø 63% cho bieát hoïkhoâng ñoïc cuoán saùch hoaëc khoâng

thích ñoïc nhöõng cuoán saùch giaœtöôœng (fiction) nhö theá. Vaø 91% choraèng vieäc ñoïc moät cuoán saùch nhötheá chaúng coù gì laø sai caœ.

Ña soá ngöôøi Myõ vaø ngöôøi AÂuchaâu noùi chung, duø theo ThieânChuùa Giaùo hay khoâng theo, duø treœcon hay ngöôøi lôùn, ñeàu coù moät kieánthöùc khaù cao, phaân bieät ñöôïc moätcaùch deã daøng ñaâu laø söï thaät (facts)vaø ñaâu laø giaœ töôœng (fiction), hoï laïiñaõ bieát nhieàu veà lòch söœ Thieân ChuùaGiaùo, neân cuoán truyeän vaø phim TheDa Vinci Code khoù aœnh höôœng ñeánsuy nghó cuœa hoï. Sôœ dó hoï tìm ñoïchay xem laø vì tính toø moø. Do ñoù,nhöõng noã löïc giaœi thích cuœa caùc giaùohoäi taïi Hoa Kyø nhö hieän nay coù theåñöôïc coi laø vöøa ñuœ. Traùi laïi, cuoánsaùch vaø cuoán phim ñoù, neáu ñöôïcphoå bieán taïi caùc daân toäc coù trình ñoävaên hoùa thaáp, chaéc chaên noù seõ aœnhhöôœng ñeán suy nghó cuœa ngöôøi ñoïchay xem ngay. Trong tröôøng hôïpnaøy, nhöõng söï höôùng daãn raát caànthieát.

Henri Lacordaire noùi: “Lareùligion, fut-elle fausse, est uneùleùment necessaire aø la vie d’unpeople.” Toân giaùo, duø nhaœm nhíchaêng nöõa, vaãn laø moät yeáu toá caànthieát cho moät daân toäc. Vì theá, khoângbao giôø neân boå baùng noù. ª

Theá giôùi baøng hoaøng, daân Myõxoân xao, tröôùc tin chieán tranh coù

theå seõ buøng noå taïi Iran. Thöïc vaäy,tôø Washington Post soá ra ngaøy 8thaùng 4 naêm 2006, daãn nguoàn tincaùc giôùi chöùc cao caáp vaø caùc nhaøphaân tích chieán löôïc Myõ, noùi raèngHoa Kyø ñang thaûo ra keá hoaïch taáncoâng quaân söï Iran. Theo keá hoaïchnaøy, böôùc ñaàu, Myõ seõ söû duïngkhoâng löïc vaø haûi quaân ñeå môû caùctraän oanh kích hoûa toác roäng lôùnñaùnh vaøo caùc muïc tieâu quaân söï vaøchính trò troïng yeáu cuûa Iran, chuûyeáu laø caùc nhaø maùy tinh luyeänUranium cuûa Iran, coát ñeå laøm teâ lieätsöùc phaán ñaáu vaø chaám döùt moái ñedoïa nguyeân töû cuûa nöôùc hoài giaùocöïc ñoan naøy.

Tröôùc ñoù, chính Toång thoáng MyõGeorge W. Bush ñaõ nhieàu laàn noùitoeït ra raèng oâng coù theå ra leänh ñônphöông taán coâng Iran, neáu caùc nöôùc

Trang 75

TRAÀN NGOÏC BAÙU

LTS: Baøi naøy khoâng coù gì xuaát saéc, xeùt veà maët giaù trònghieân cöùu. Bôûi taøi lieäu veà vuï khuûng hoaûng naêng löôïng haïtnhaân cuûa Iran hieän raát doài daøo vaø cuõng raát chuyeân moân,nhöng taùc giaû khoâng duøng ñeán. Baøi naøy chæ coát döïa vaøo nhöõngbaûn tin ñaõ coù töø tröôùc treân Muïc Vuï ñeå vieát. Chuû yeáu laø ñeå quíñoäc giaû coù dòp nhaän xeùt raèng neáu chæ duøng tin töùc do Muïc Vuïcung caáp maø thoâi, quí vò cuõng coù taïm ñuû döõ kieän ñeå ñaùnh giaùtình hình, hay bieán coá naøy khaùc. Kính môøi quí vò ñoïc ñeå thaáyquan ñieåm cuûa taùc giaû noùi treân veà baøi vieát naøy.

Trang 76

ñoàng minh Myõ maõi chaàn chöø do döï.Vôùi moät thaùi ñoä thaùch thöùc maïnhbaïo nhaát töø tröôùc tôùi luùc baáy giôø,hoâm thöù saùu 14-04-2006, taân Toångthoáng daân cöû Iran laø MahmoudAhmadinejad ñaõ phaûn öùng baèngmoät gioïng quaû quyeát Iran coù theåñaùnh baïi baát cöù cuoäc taán coâng quaânsöï naøo cuûa Myõ.

Töôùng tö leänh Löïc löôïng Veäbinh Caùch maïng Hoài giaùo YahyaRahim Safavi doõng daïc tuyeân boá:“Quyù vò coù theå khôûi xöôùng chieántranh, nhöng quyù vò seõ khoâng phaûilaø phe chaám döùt cuoäc chieán”.Töôùng Safavi tieáp: “Toâi khuyeân hoïtröôùc tieân haõy thoaùt ra khoûi vuõnglaày ôû Irak tröôùc khi sa vaøo vuõng laàycoøn lôùn hôn nöõa.”

Quaû vaäy, dö luaän choáng chieántranh ôû Myõ lo ngaïi roài ra TT Bushlaïi ñöa ñaát nöôùc vaøo moät cuoäcphieâu löu quaân söï khoâng loái thoaùtnöõa, ñang khi cuoäc chieán Irak vaãnsa laày thaûm haïi nhö hieän nay.Nhöng hình nhö chính phuû Bush coùnhöõng lyù do thaàm kín ñeå gaây chieántaïi vuøng daàu moû chieán löôïc naøy cuûatheá giôùi. Ngay sau khi tôøWashington Post tung tin chaánñoäng noùi treân, Toång thoáng MyõGeorge W. Bush chaúng nhöõngkhoâng tìm caùch thoa dòu dö luaän,maø coøn thaúng thöøng xaùc nhaän raèngHoa Kyø khoâng loaïi tröø moät giaûiphaùp naøo ñeå buoäc Iran phaûi töø boû yùñònh tieáp tuïc chöông trình haït nhaâncuûa hoï, theo nhö ñieàu maøWashington xaùc quyeát. Baø ngoaïitröôûng Myõ Condi Rice cuõng töøngkhaúng ñònh laïi nhieàu laàn chuû tröôngdöùt khoaùt naøy cuûa chính phuû Bush.

CAÀN PHAÛI DIEÄT TRÖØ“TRUÏC AÙC QUÆ”

Cuoäc dieän tranh chaáp daèng daitöø naêm 2003 giöõa Iran vaø Taâyphöông boãng trôû neân noùng boûng töøkhi Iran tuyeân boá môû laïi chöôngtrình tinh cheá chaát lieäu nguyeân töûcuûa hoï vaøo ngaøy 8 thaùng 8 naêmngoaùi. Tuy nhieân, chính quyeànTeùheùran vaãn kòch lieät phuû nhaän lôøicaùo buoäc goïi laø ñaày aùc yù cuûa Myõ,cho raèng Iran tieáp tuïc phaùt trieånvieäc cheá taïo vuõ khí haït nhaân cuûa hoï.Iran xaùc nhaän chæ nhaèm phaùt trieånnaêng löïc nguyeân töû maø thoâi. NhöngMyõ vaãn nhaát möïc toû yù khoâng tin. Ñaõtheá, ngaøy 11-04-2006, chính TTAhmadinejad hieân ngang loan baùoIran ñaõ thöïc söï gia nhaäp haøng nguõcaùc nöôùc coù kyõ ngheä haït nhaân,nghóa laø ñaõ thaønh coâng tinh cheá chaátUranium ñeå coù theå saûn xuaát nhieânlieäu haït nhaân. Do Myõ ñieàu ñoäng,Hoäi Ñoàng Baûo An Lieân Hieäp Quoác(LHQ) töùc toác ra leänh cho Iranngöng chæ chöông trình naøy tröôùcngaøy 28 thaùng 4 naêm nay.

Vaû laïi, ñöôïc bieát trong cuoäc

chieán tranh choáng Irak xaâm laán(vaøo nhöõng naêm 1980-1988) – cuoäcchieám tranh xaâm laán cuûa SaddamHussein do Myõ haäu thuaãn luùc baáygiôø—, Iran coù bí maät möu tính moätchöông trình cheá taïo vuõ khí nguyeântöû. Quaû vaäy, Cô quan Quoác teá veàNaêng löôïng Nguyeân töû (vieát taéttheo tieáng Anh laø IAEA) cuûa LieânHieäp Quoác (LHQ) ñaõ coù ñuû baèngchöùng cho thaáy, keå töø naêm 1985ñeán naêm 2003, Iran coát daáu nheïmchöông trình tinh cheá Uranium cuûahoï. Thöïc ra, Iran coù tìm caùch traùotrôû nhieàu laàn trong caùc cuoäc thanhtra cuûa IAEA.

Trong caùc baûn phuùc trình cuûamình, IAEA coøn toá giaùc Iran “thieáuhôïp taùc” moãi khi coù phaùi ñoaønIAEA ñeán kieåm tra. Veà phaàn mình,Iran nhìn nhaän hoï coù quyeàn coùchöông trình naêng löïc nguyeân töûphuïc vuï hoøa bình, töùc söû duïngnguyeân töû löïc vaøo caùc muïc tieâu daânsöï, nhö xaây döïng caùc nhaø maùy ñieännguyeân töû. Ñieàu naøy chaúng nhöõngphuø hôïp vôùi nhöõng qui ñònh cuûaHieäp öôùc caám phoå bieán vuõ khínguyeân töû cuûa LHQ, maø hôn nöõa laøcoøn ñöôïc khuyeán khích thöïc hieän.Vaø Iran xaùc nhaän coù quyeàn baûo veächuû quyeàn ñaát nöôùc cuûa hoï, khingaên trôû IAEA suïc saïo, doøm ngoùmoät caùch quaù chi li, nhö muoán bôùiloâng tìm veát veà moïât chöông trìnhmaø nhieàu nöôùc treân theá giôùi ñaõñöôïc töï do thöïc hieän.

Veà phaàn Myõ, ngay töø khi TTBush môùi leân naém chính quyeànnaêm 2000, oâng ñaõ nhieàu laàn coângkhai toá caùo “truïc aùc quûi”, goàm banöôùc Irak, Iran vaø Baéc Haøn, laø

nhöõng boïn aùc oân coân ñoà caàn phaûiduøng nhöõng bieän phaùp maïnh ñeå aùpcheá hoaëc tieåu tröø. OÂng Bush muoáncho theá giôùi hieåu raèng muïc tieâu cuûachính phuû oâng laø nhaèm khöû tröø baèngmoïi giaù caùc maàm moáng toäi aùc naøy,baèng vuõ löïc neáu caàn. Thöïc teá, Myõñaõ cho Irak ño vaùn. Baéc Haøn ñangcoøn daèng co. Vaø dö luaän cho raèngIran seõ phaûi bò khoáng cheá baèng vuõlöïc, tröôùc khi TT Bush keát thuùcnhieäm kyø 2 cuûa oâng. Vôùi söï xuaáthieän cuûa taân thoång thoáng daân cöûAhmadinejad cuûa Iran, moät nhaânvaät ngoan cöôøng vaø quaû caûm, xuaátthaân töø nhoùm Veä binh Caùch maïngHoài giaùo ñaõ moät thôøi chieám ñoùng vaøbaét giöõ laøm con tin taát caû nhaân vieânToøa Ñaïi Söù Myõ ôû Teùheùran naêm1980, TT Bush thaáy caàn phaûi sôùm ratay dieät tröø haäu hoïa.

Thöïc vaäy, TT Bush ñaõ töøngtuyeân boá döùt khoaùt raèng oâng khoângloaïi tröø moät giaûi phaùp naøo ñeå tieåutröø thaûm hoïa Iran, keû thuø khoâng ñoäitrôøi chung cuûa Myõ. Ruùt kinhnghieäm chua cay ñaõ ñôn phöông“muùa gaäy röøng hoang” ôû Irak, laànnaøy chính phuû Bush toû ra “bieátñieàu” hôn, nghóa laø bieát vaän ñoängñoàng minh cuøng hôïp taùc ñaùnh ñoåIran. Luùc naøo oâng Bush cuõng toû rakieân ñònh trong laäp tröôøng cöùng raénñoái vôùi Iran, nhöng vaãn thoøng moätcaâu thaàn chuù laø oâng öu tieân duøngñöôøng loái ngoaïi giao ñeå giaûi quyeátnhöõng xung khaéc.

Ñöôøng loái ngoaïi giao cuûa Myõkhoâng coù gì khaùc hôn laø nhaèm kieântrì vaän ñoäng Hoäi Ñoàng Baûo AnLHQ, qua nhieàu phieân hoïp, tìmkieám nhöõng bieän phaùp ñoái phoù vôùi

Trang 77

Trang 78

Iran, trong ñoù Myõ vaãn quyeát lieätchuû tröông phaûi duøng bieän phaùpmaïnh. Ngoaøi ra, Myõ raùo rieát vaänñoäng töøng nöôùc moät ñeå hoï uûng hoächuû tröông cuûa Myõ... Myõ chæ coátdöông cao ñaùnh kheõ, hay Myõ thaätsöï ñang chuaån bò chieán tranh vôùiIran?

CHIEÂU TAÁN COÂNG NGOAÏIGIAO NGOAÏN MUÏC

Ñang khi 5 nöôùc hoäi vieân thöôøngtröïc cuûa Hoäi Ñoàng Baûo An LHQ(Myõ, Anh, Phaùp, Nga vaø TrungQuoác) cuøng vôùi Ñöùc Quoác hoïp vaøotoái thöù hai 8 thaùng 5 naêm 2006 taïiNöõu Öôùc ñeå tìm phöông aùp löïc Iranngöng chöông trình tinh cheáUranium vaãn coøn keùo daøi sau haïnchoùt laø 28-04-2006, thì toång thoángIran Ahmadinejad thoâng baùo ñaõ gôûicho TT Bush moät laù thö –qua trunggian cuûa Toøa ñaïi söù Thuïy Só ôûTeùheùran— ñeà nghò “nhöõng phöôngcaùch môùi” ñeå giaûi quyeát nhöõngcaêng thaúng giöõa Iran vaø Taâyphöông. Laáy gaäy oâng ñaäp löng oâng,laàn naøy Iran toû ra muoán tích cöïcduøng ñöôøng loái ngoaïi giao ñeå ñaùplaïi caùi goïi laø thieän chí ngoaïi giaoveânh vang cuûa Myõ.

Nhöng TT Bush khoâng chòu chôitroø ngoaïi giao taøo lao cuûa boïn coânñoà Iran. OÂng phôùt lôø nhö theå khoângheà nhaän ñöôïc moät böùc thö naøo cuûaoâng Ahmadinejad caû. Nghóa laø Myõkhoâng chaáp nhaän cho Iran daønh theáchuû ñoäng, bôûi sieâu cöôøng soá moät theágiôùi phaûi giöõ ñoäc quyeàn chuû ñoäng ôûtö theá ngoaïi giao, maø chuû yeáu laøqua ngaõ Hoïâi Ñoàng Baûo An LHQ,nôi maø caùc hoäi vieân thöôøng tröïc giöõñoäc quyeàn coù vuõ khí haït nhaân ñeå

raên ñe boïn coân ñoà aùc quæ vaø giöõ gìnhoøa bình theá giôùi. TT Bush laøm raveû coi thöôøng saùng kieán cuûa TTAhmadinejad, moät laõnh tuï hoài giaùoñaày baûn lónh cao cöôøng khi toû ramuoán traùnh cho Myõ moät thaûm hoïachieán tranh môùi! Haùch dòch ñeán theálaø cuøng, ñoái vôùi TT Bush!

Soá laø keå töø naêm 1980, töùc töø luùcMyõ caét ñöùt quan heä ngoaïi giao vôùinöôùc Coäng Hoøa Hoài Giaùo Iran saukhi xaûy ra cuoäc caùch maïng hoài giaùovaøo naêm 1979 laät ñoå nhaø Vua thaânMyõ luùc baáy giôø, chieám giöõ toøa ÑaÏiSöù Myõ ôû Teùheùran vaø baét giöõ taát caûnhaân vieân Myõ laøm con tin maõi ñeánnaêm 1981 môùi chòu thaû ra, caû haichính phuû cuûa hai nöôùc chöa heà laømmoät böôùc ngoaïi giao ngoaïn muïcnaøo nhö TT Ahmadinejad ñanglaøm... Hai muôi saùu naêm trôøi hainöôùc gaàm göø nhau, nhìn nhau baèngnöûa con maét, coi nhau laø aùc quæ caànphaûi trieät tieâu ñeå tröø haäu hoïa.

Vaø ñaây laø laàn ñaàu tieân Iran boãngngoû lôøi tröïc tieáp môøi goïi Myõ noái laïicuoäc “ñoái thoaïi” giöõa ñoâi beân. Moätchieâu taán coâng ngoaïi giao ngoaïn

muïc chöa heà coù ôû caùi xöù hoài giaùocöïc ñoan, töøng coi Myõ laø quæ XaTaêng vôùi aâm möu thaâm ñoäc nhaèmhaõm haïi theá giôùi hoài giaùo? Lieäu Irancoù thaønh taâm ñi böôùc tröôùc ñeå caàuhoøa vôùi Myõ, hay ñaây chæ laø moätphaûn ñoøn nhaèm ñaët Myõ vaøo moättình theá tieán thoái löôõng nan? Hayphaûi chaêng ñaây laø moät haønh ñoängmieãn cöôõng “xuoáng nöôùc” cuûa keûyeáu theá tröôùc aùp löïc thoâ baïo cuûaMyõ? Duø sao, neáu thöïc söï moán chôiñoøn thaáu caùy, thì Ahmadinejad ñaõthaát baïi, vì Bush toû ra coù dö söùc ñeåtoá xaû laùng tôùi cuøng...! Nhöng noùithöïc ñi, coù ñuùng laø TT Bush khoângbò luùng tuùng tröôùc ñoøn ngoaïi giaobaát ngôø naøy?

IRAN MÔÛ MOÄT LOÁI THOAÙTCHO MYÕ

Moät nhaø ngoaïi giao taây phöôngôû Teùheùran ñaùnh giaù böùc thö cuûa TTIran Ahmadinejad laø “moät böôùckhoång loà” trong tieán trình hoùa giaûicôn khuûng hoaûng veà naêng löôïnghaïch taâm cuûa Iran. Thöïc ra, haønhñoäng ñoät phaù naøy coù yù nghóa ñaëcbieät gì? OÂng Nader Barzin, giaùo sötröôøng Cao ñaúng Thöông maïi Paris(HEC Paris), moät ngöôøi Phaùp goácIran vaø cuõng laø moät chuyeân vieânthöôïng thaëng veà haïch taâm, giaûi ñaùpyù nghóa naøy nhö sau. Theo GsBarzin, laù thö cuûa TT Iran nhaèm môûmoät loái thoaùt cho TT Myõ! Taïi sao laømoät loái thoaùt cho Myõ?

Taïi vì, theo Gs Barzin, Myõ ñaõñaùnh moät vaùn baøi lieàu khi ñöa hoà sôhaïch taâm cuûa Iran ra Hoäi Ñoàng BaûoAn LHQ, ñang khi khoâng coù moät hyvoïng gì HÑBA LHQ seõ chaáp thuaänbieän phaùp cheá taøi Iran theo nhö Myõ

ñeà nghò caû. Chính Nga vaø TrungQuoác ñaõ coâng boá hoï khoâng chaápthuaän coù bieän phaùp cheá taøi Iran. Cöùtheo leõ thöôøng, Iran coù ñaày ñuû thaåmquyeàn ñeå phaùt trieån kyõ ngheänguyeân töû löïc phuïc vuï hoøa bình,phuïc vuï caùc sinh hoaït daân söï cuûaIran, ñuùng theo qui ñònh cuûa Hieäpöôùc caám vuõ khí nguyeân töû cuûaLHQ. Coøn noùi giaû duï nhö LHQ phaûilaáy bieän phaùp cheá taøi Iran ñi nöõa, thìbieän phaùp cheá taøi cuoái cuøng laø duøngñeán vuõ löïc, töùc laø ñaùnh phaù caùc muïctieâu tinh cheá Uranium cuûa Iran. Maøtheo Gs Barzin, ñieàu naøy seõ ñaët Myõôû vaøo moät theá raát luùng tuùng vaø deã bòmaát maët, vì khoâng coù gì baûo ñaûmchaéc chaén laø Myõ coù theå huûy dieätñöôïc heát haèng ngaøn trung taâm kyõngheä tinh cheá Uranium maø Iran ñaõbieát caát daáu kyõ moät soá khoâng nhoû...

Dó nhieân, Iran caàn baûo veä nhöõngnhaø maùy naøy, ñeå ít ra laø coù ñuûUranium tinh cheá ñeå chaïy caùc loøñieän nguyeân töû cuûa Iran haàu giuùpphaùt trieån kyõ ngheä trong nöôùc vaøduøng daàu löûa thaëng dö ñeå xuaát caûngvaø thu veà ngoaïi teä.

Cöû chæ baát thaàn “caàu hoøa” cuûaTT Iran Ahmadinejad troâng nhömuoán “choïc queâ” toång thoáng sieâucöôøng soá moät theá giôùi. Nhö yù muoánnoùi raèng, thoâi oâng ôi, oâng ñöøng chôitroø uù tim nöõa! Naøo ta haõy nhìnthaúng maët nhau, ñaøm ñaïo nganghaøng vôùi nhau, nhö nhöõng ngöôøilöông thieän, mong muoán coù giaohaûo vaø thoûa hieäp phaûi chaêng vôùinhau... Neáu cöù chôi troø thaáu caùynhau maõi, thì chöa chaéc ai maïnhcon taåy hôn ai vaø ai dai söùc hôn ai?Haõy cöù töï nhieân böôùc ñi theo loái

Trang 79

Trang 80

thoaùt môû ra tröôùc maët oâng. Theo GsBarzin, thöïc ra Iran raát caàn coù quanheä bình thöôøng vôùi Myõ ñeå phaùt trieånkinh teá, canh taân xöù sôû, saûn xuaátñieän löïc nguyeân töû cho söï tieâu duøngtrong nöôùc vaø daønh daàu löûa ñeå xuaátcaûng. Nhöng ñöøng hoøng, Iran nhaátñònh khoâng chòu ñaàu luïy Myõ.

IRAN KHOÂNG CAÀN BOMNGUYEÂN TÖÛ

Theo Gs Barzin, trong hieän tình,Iran khoâng caàn coù bom nguyeân töû.Tröôùc ñaây, khi maø caùc nöôùc laânbang ñang vi phaïm traéng trôïn Hieäpöôùc caám phoå bieán vuõ khí nguyeân töûdo coù bí maät cheá taïo vuõ khí haïchtaâm, vôùi söï thoûa thuaän hay yeåm trôïngaàm cuûa Myõ nhö tröôøng hôïp Israelchaúng haïn, Iran chaéc cuõng coù thamvoïng chaïy ñua vôùi hoï! Nhöng nay,Iran khoâng coøn khaû naêng ñua ñoøivôùi Israel, Pakistan, AÁn Ñoä, hay vôùiNga vaø Trung Quoáùc ñaõ laø nhöõngcöôøng quoác nguyeân töû vaø coù haèngtraêm ñaàu ñaïn nguyeân töû roài. Chaïyñua hoäc hôi trong laõnh vöïc vuõ khíloaïi naøy chæ toå toán keùm voâ loái maøthoâi.

Tuy nhieân, Iran vaãn muoán choMyõ hieåu raèng Iran vaãn coù theå cheátaïo ñöôïc bom nguyeân töû, neáumuoán. Ít ra laø trong daøi haïn, Iran coùtheå caûi tieán daàn daø kyõ ngheä tinh cheáUranium ñeán möùc coù khaû naêng saûnxuaát ñuû chaát “Uranium tinh cheá” ñeåsaün saøng cheá taïo moät hai traùi bomnguyeân töû khi caàn. Vaâng, ...khi caàncho chieán löôïc “raên ñe hôø”, ñeå caùccöôøng quoác bieát deø chöøng khi coùmöu toan khoáng cheá Iran baèngquaân söï. Nghóa laø neáu Myõ vaãn nuoâiyù ñoà coù ngaøy ñaùnh phuû ñaàu Iran, thì

Myõ chaéc phaûi hieåu raèng Iran seõ bòñaët trong tö theá phaûi gaáp ruùt cheá taïosôùm bom nguyeân töû ñeå saün saøng traûñuõa laïi. AÂu ñaây cuõng laø bieän phaùpmaø Baéc Haøn ñang duøng ñeå ñoái phoùvôùi cöôøng quoác nguyeân töû Myõ vaäy.

Hieän nay thì caùc chuyeân vieân veàvuõ khí nguyeân töû ñeàu ñoàng yù laø Iranchöa coù ñuû ñieàu kieän vaø khaû naêngcheá taïo moät traùi bom nguyeân töû naøocaû. Do ñoù, hieän nay Iran khoâng theålaø moái ñe doïa hoøa bình cuûa Myõ, haycuûa theá giôùi. Traùi laïi, trong vaøi naêmqua, Iran ñaõ doàn daäp ñöa ra nhöõngdaáu hieäu cho thaáy Iran muoán “caàuhoøa” vôùi Myõ, muoán boû qua quaù khöùvaø höôùng veà töông lai.

Chaúng haïn, ñeå giuùp chính phuûBush, chính phuû hoài giaùo Shi-ít Iranñaõ khuyeán khích phe hoài giaùo Shi-ítña soá ôû Irak chòu hôïp taùc vôùi Myõ ñeåoån ñònh tình hình Irak. Hôn nöõa,Iran coá traùnh khoâng coù moät haønhñoäng “ñoå daàu vaøo löûa” naøo vaøonhöõng luùc tình hình theá giôùi bòkhuûng hoaûng vì xaûy ra caùc vuïkhuûng boá cuûa caùc nhoùm hoài giaùocöïc ñoan, hay vì giaù daàu cöù gia taêngthaát thöôøng vaø baát ñònh...

Nhöng hình nhö Myõ khoângmuoán chuïp thôøi cô do Iran taïo ra.Ngöôïc laïi, theo Gs Barzin, Myõ laømcho chính quyeàn Iran naûn loøng vaøbaát maõn tröôùc thaùi ñoä khinh thöôøngvaø ngaïo maïn cuûa Myõ...

Söï thaät laø Myõ caøng choáng Iran,thì caøng laøm cho daân chuùng Irantrong vaø ngoaøi nöôùc, keå caû caùc pheñoái laäp chính trò, ñoaøn keát nhaát trísau löng chính phuû Ahmadinejadhôn, theo nhaän ñònh cuûa Gs Barzin.

THÖÏC CHAÁT CUÛA VIEÄCTINH CHEÁ URANIUM

Töø khi Iran coâng boá vaøo ngaøythöù hai 08-08-2005 baát ñaàu tinh cheálaïi chaát phoùng xaï Uranium, Côquan Quoác teá veà Naêng löôïngNguyeân töû IAEA cuûa LHQ ñaõ lieântieáp môû caùc cuoäc khaûo saùt tình hìnhnguy hieåm naøy. Theo oâng BrunoTertrais, chuyeân vieân thuoäc Côquan Nghieân cöùu Chieán löôïc, xaùcnhaän raèng Taây phöông ñaõ thaát baïitrong vieäc thuyeát phuïc Iran töø boûchöông trình tinh cheá Uranium. Duøsao, theo oâng, LHQ seõ khoâng coù ñuûlyù do ñeå cheá taøi Iran. Vì leõ, hieän nayIran chöa coù haønh ñoäng naøo (ngoaøivieäc daáu dieám tröôùc ñaây) goïi ñöôïclaø vi phaïm Hieäp öôùc Caám phoå bieánVuõ khí Nguyeân töû cuûa LHQ caû. Coùcheá taøi chaêng, thì chæ coù theå laø Myõseõ ñôn phöông cheá taøi maø thoâi!

Veà caùi goïi laø haønh ñoäng sai traùicuûa Iran, oâng Tertrais cho raèng thöïcra treân bình dieän thuaàn phaùp lyù Irankhoâng coù vi phaïm moät vaên baûnquoác teá naøo. Bôûi trong Hieäp öôùccaám phoå bieán nguyeân töû, khoâng coùmoät ñieàu khoaûn naøo caám tinh cheá

Uranium, maø chæ caám söû duïng chaátUranium tinh cheá ñeå cheá taïo bomnguyeân töû maø thoâi. Noùi cho cuøng,tieán trình tinh cheá Uranium raát ñañoan, vaát vaû. Khôûi ñaàu, ngöôøi talaøm coâng vieäc hoaùn chuyeån “caùithoûi maøu vaøng”, moät loaïi boät ñaëccuûa quaëng Uranium, thaønh khí hôigoïi laø UF4 (teùtrafluorure). Giaiñoaïn keá tieáp laø tinh luyeän chaátUranium UF4 naøy ñeå bieán noù thaønhchaát UF6 (hexafluorure). Vieäc tinhcheá chæ thaät söï baét ñaàu khi ngöôøi tañöa chaát UF6 vaøo loø ly taâm. Vaø vieäctinh cheá ñoù coøn phaûi traûi qua raátnhieàu loø ly taâm ñeå coù ñuû chaát“Uranium tinh cheá” goïi laø U235,haàu coù theå laøm ra bom nguyeân töû.Thöïc ra Iran coøn raát xa laèn ranh caámcaûn cuûa LHQ!

Noùi roõ hôn, vaán ñeà laø neáu chæduøng cho caùc muïc tieâu daân söï (nhösaûn xuaát ñieän löïc nguyeân töû, chaúnghaïn), thì ñeán möùc ñoä naøo UF6 ñöôïcpheùp tinh luyeän trong tieán trình trôûthaønh U235. Xin traû lôøi laø möùc ñoùkhoâng ñöôïc vöôït quaù 5 phaàn traêmtrong tieán trình tinh cheá. Coøn neáuduøng cho caùc muïc tieâu quaân söï, thìIAEA cho pheùp ñöôïc tinh luyeän tôùimöùc xaáp xæ 20%. Caùc tieâu chuaånnaøy coù theå ñöôïc kieåm chöùng töôngñoái deã daøng vaø minh baïch, neáu coùsöï hôïp taùc bình tónh vaø löông thieängiöõa ñoâi beân. Nhö vaäy, treân lyùthuyeát, Iran khoâng caùch naøo coù theåqua maët ñöôïc IAEA caû.

Coøn moät vaán ñeà nöõa laø lieäu Irancoù ñuû soá loø ly taâm ñeå tinh cheá ñeánthuaàn chaát U235 hay khoâng. Theooâng Tertrais, cô quan IAEA xaùcnhaän hieän Iran chæ coù 164 loø ly taâm.

Trang 81

Trang 82

Nhöng töø khi Iran tuyeân boá taùi cheábieán Uranium, coù tin haønh lang choraèng Iran coù nhieàu hôn laø 164 loø lytaâm. Thaät ra, ñeå coù theå cheá taïo ñöôïcmoät traùi bom nguyeân töû côõ trungbình, ngöôøi ta caàn toái thieåu 1 ngaønloø ly taâm vôùi ñieàu kieän laø nhöõng loønaøy chaïy toát. Giaû nhö Iran coù 2 hay3 ngaøn loø ly taâm chaïy “ì aïch” thìphaûi caàn ñeán moät naêm môùi mong coùñuû chaát lieäu U235 ñeå cheá taïo moättraùi bom nguyeân töû.

Ngaøy 09-08-2005, oâng AlizeraJafarzadeh, moät nhaø baát ñoàng chínhkieán vôùi cheá ñoä hoài giaùo cöïc ñoanIran hieän sinh soáng ngoaøi nöôùc, ñaõquaû quyeát Iran coù ñeán 4 ngaøn loø lytaâm coù khaû naêng tinh luyeän raU235. Theo oâng, ñaây laø tin môùinhaát, nhaän ñöôïc töø trong nöôùc maáyhoâm aáy, thoâng qua nhoùm nghieâncöùu cuûa oâng, goïi laø nhoùm “Thamvaán veà Chính saùch Chieán löôïc” ñaëttruï sôû taïi Hoa thònh Ñoán!

OÂng Jafarzadeh cho bieát, naêm2002, oâng ñaõ thoâng baùo cho haõngtin AP moïi chi tieát veà chöông trìnhhaït nhaân cuûa Iran. OÂng quaû quyeátcaùc loø ly taâm ñaõ ñöôïc bí maät xaây caátñeå cô quan IAEA khoâng theå khaùmphaù ra ñöôïc, vaø ñeå khi caàn thì thieátkeá taäp trung taïi loø nguyeân töû Natanzcuûa Iran. Nhöng, noùi gì thì noùi,ngoaøi söï kieåm soaùt chaët cheõ cuûa côquan IAEA ra, coøn coù caùc veä tinhtình baùo chieán löôïc cuûa Myõ coù khaûnaêng soi thaáu töøng taác ñaát cuûa nöôùchoài giaùo cöïc ñoan naøy, vaø phaùt hieänngay nhöõng gì caàn baùo ñoäng. Iranchaïy ñöôøng trôøi naøo khoûi naéng ñaây?Vaø Myõ laøm gì chaúng naém ñöôïc Irakhay Iran ñaõ coù chöùa vuõ khí gieát

ngöôøi haèng loaït! Vaän maïng cuûa hoïnaèm goïn trong tay cöôøng quoác soámoät Hoa Kyø.

IRAN BAÛO VEÄ QUYEÀN COÙNGUYEÂN TÖÛ NAÊNG

Tröôùc Ñaïi Hoäi Ñoàng LHQ hoâm16 thaùng 9 naêm ngoaùi, taân toångthoáng daân cöû Iran, MahmoudAhmadinejad, ñaõ doõng daïc tuyeânboá Iran coù “quyeàn baát khaû xaâmphaïm” sôû höõu nguyeân töû naêng. Oângkhaúng ñònh “nguyeân töû naêng laø moätaân hueä trôøi ban” cho loaøi ngöôøi.Oâng traán an döï luaän nghi ngaïi Irandaám duùi laøng caøng, khi quaû quyeátraèng “toân giaùo cuûa chuùng toâi caám coùvuõ khí nguyeân töû”, maëc daàu khoângnoùi traéng ra raèng Iran cuõng raát caànböûu boái nguyeân töû ñeå raên ñe Taâyphöông chôù coù möu ñoà taán chieámIran.

Duøng dieãn ñaøn LHQ, TTAhmadinejad maïnh daïn leân aùn chuûtröông “kyø thò veà haïch taâm” cuûa caùccöôøng quoác nguyeân töû, nhaát laø Myõvaø caùc cöôøng quoác Taây phöông, töïcho mình coù quyeàn tinh cheá vaø sôûhöõu chaát phoùng xaï haïch taâm vaø ñoäcquyeàn baùn laïi cho nöôùc khaùc. Vaøngoaøi hoï ra, nhöõng nöôùc khaùc ñeàubò truaát pheá quyeàn aáy.

OÂng Ahmadinejad toá caùo raùorieát ñeán taän cuøng raèng: “Tình hìnhtrôû neân khoâi haøi laø nhöõng nöôùc ñaõthöïc söï söû duïng haïch taâm, thì vaãntieáp tuïc ngang nhieân cheá taïo ra, thöûnghieäm vaø toàn tröõ noù. Hoï ñaõ söûduïng ”bom haïch taâm yeáu" ñeå gieáthaèng traêm ngaøn ngöôøi Irak vaøKoweit, vaø keå caû nhöõng quaân nhaâncuûa hoï bò laây nhieãm chaát phoùng xaï

(trong luùc taùc chieán). Khoâi haøi laø keûkhoâng kyù Hieäp öôùc caám tuyeät ñoáithöû nghieäm vuõ khí haïch taâm thì laïingang nhieân trang bò cho cheá ñoä Dothaùi vuõ khí gieát ngöôøi taäp theå aáy(...), roài laïi quay ra coá ngaên caám caùcnöôùc khaùc sôû ñaéc kyõ thuaät cheá bieánnguyeân töû naêng." Noùi theá, oâng aùmchæ Myõ ñaõ khoâng kyù Hieäp Öôùc noùitreân, maø coøn cung caáp kyõ thuaät cheátaïo vuõ khí naøy cho Irael!

Tích cöïc hôn, TT Ahmadinejadñeà nghò thaønh laäp moät uûy ban cuûaÑaïi Hoäi Ñoàng LHQ chuyeân traùchveà nhöõng bieän phaùp giaûi giôùi toaøndieän vaø hoaøn toaøn. OÂng cam keát seõcuøng vôùi caùc nöôùc khaùc tham gianghieâm tuùc chöông trình tinh cheáUranium phuïc vuï hoøa bình, nhö chuûtröông laønh maïnh cuûa LHQ xöanay. Sau ñoù, oâng Ahmadinejad traûlôøi ñaøi truyeàn hình CNN cuûa Myõraèng: “Taïi sao moät soá nöôùc muoángiöõ rieâng cho mình chaát ñoát phoùngxaï vaø baùn laïi cho chuùng toâi vôùi giaùcao hôn caû chuïc laàn giaù thaønh?Chuùng toâi cam keát seõ baùn laïi cho hoïvôùi giaù 30% reû hôn giaù hoï ñeà nghòbaùn cho chuùng toâi.”

Soá laø cho tôùi nay, cô quan IAEAcuõng nhö 3 quoác gia AÂu Chaâu—Anh, Phaùp, Ñöùc— ñaõ coá thuyeátphuïc Iran töø boû chöông trình tinhcheá Uranium, ñeå ñoåi laïi laø ñöôïcnhaän söï trôï giuùp cuûa Taây phöôngxaây caát loø ñieän nguyeân töû vaø saûnxuaát ñieän, vôùi chaát “Uranium tinhcheá” do hoï cung caáp (hay noùi traénglaø do hoï baùn ra vôùi giaù caét coå). Duø bòñe doïa, Iran vaãn nhaát möïc khoângchaáp nhaän troø chôi kyø thò cha chuùnaøy.

Ngoaøi ra, hai nöôùc hoäi vieân coùñaëc quyeàn phuû quyeát cuûa Hoäi ÑoàngBaûo An LHQ laø Nga vaø Trung Quoácthì khoâng muoán cho Myõ vaø Taâyphöông duøng cô quan ñaàu naõo naøyñeå khoáng cheá Iran. Nga vaø TrungQuoác cuõng coù nhöõng quyeàn lôïi giaodòch veà daàu hoûa vôùi caùc nöôùc TrungÑoâng, trong ñoù coù Iran laø nöôùc coùtröõ löôïng daàu lôùn haøng thöù tö theágiôùi. Bôûi theá, vì nhieàu lyù do, hainöôùc naøy nhaát ñònh khoâng chaápnhaän duøng bieän phaùp maïnh ñoái vôùiIran, do Myõ ñeà xöôùng. Caû hai vaãnnhaát möïc giöõ ñeà nghò duøng nhöõnggiaûi phaùp ngoaïi giao phi thöôøng ñeågiaûi quyeát nhöõng vieäc xung khaéccoi nhö phi thöôøng trong chínhtröôøng quoác teá. Vieäc tinh cheáUranium phaûi ñöôïc coi laø moät hoaïtñoäng caàn kieåm soaùt chaët cheõ vaø caàncoù söï thöông thaûo caân xöùng khi coùbaát ñoàng veà caùch kieåm soaùt naøy.

Hoâm 21 thaùng Gieâng 2006, Iranlaïi taùi khaúng ñònh seõ khôûi söï toaøndieän chöông trinh tinh cheáUranium, neáu bò Hoäi Ñoàng Baûo An(HÑBA) LHQ tìm caùch cheá taøi.Ngoaïi tröôûng Iran, ManoucherhMottaki, tuyeân boá nöôùc oâng seõngöng töùc khaéc vieäc töï yù thöôngthaûo vôùi IAEA, neáu bò ñöa raHÑBA vôùi muïc tieâu aáy. Vaø thöïc ra,Iran ñaõ bò ñöa ra HÑBA LHQ...Theo oâng Larijani, thöông thuyeátgia haøng ñaàu cuûa Iran, neáu Taâyphöông buoäc Iran phaûi ngöng chæchöông trình nghieân cöùu nhieân lieäunguyeân töû ñaõ coù töø naêm 2003 nhö laømoät ñieàu kieän tieân quyeát ñeå coù moätcuoäc thöông löôïng môùi naøo, thì ñoùlaø ñieàu kieän baát bình ñaúng so vôùi

Trang 83

Trang 84

Israel, Pakistan hay AÁn Ñoä laø nhöõngnöôùc ñaõ ngang nhieân bí maät cheá taïonguyeân töû naêng vaø caû bom nguyeântöû nöõa. Nhö vaäy laø ngang ngöôïc boùpcheït Iran, xaâm phaïm quyeàn töï quyeátcuûa Iran, vaø coá tình sæ nhuïc moät nöôùcIran coù truyeàn thoáng vaên hieán laâudaøi treân nhieàu thieân nieân kyû qua.OÂng Ali Larijani ñe raèng neáu bòHÑBA öùc cheá, “chuùng toâi seõ coi nhökhoâng coøn bò giôùi haïn vaøo vieäcnghieân cöùu coù tính caùch khoa hoïcnöõa. Khi ñoù, chuùng toâi seõ khôûi söï saûnxuaát kyõ ngheä.”

Trong khi thaêm vieáng nöôùc Nga,TT Ahmadinejad cuûa Iran cuõng noùithaúng thöøng raèng neáu Taây phöôngcoá tình ñaåy Iran vaøo böùc chaântöôøng, Iran seõ töï buoäc mình phaûicheá taïo bom nguyeân töû ñeå khoûi bòhieáp ñaùp nhuïc nhaõ nhö theá. OÂng noùichính Hoa Kyø ñaõ döïng leân moät böùctöôøng bao vaây Iran vôùi haèng haø vuõkhí coù ñaàu ñaïn haït nhaân. Caùi gì phaûiñeán ñaõ ñeán! Thöïc vaäy, ñang khi TTBush yeâu caàu theá giôùi haõy ngaêncaám Iran gia nhaäp haøng nguõ nhöõngnöôùc coù vuõ khí haït nhaân, thì ngaøy11-04-2006, chính TT Ahmadinejad

ñaõ hieân ngang loan baùo Iran ñaõ thöïcsöï gia nhaäp haøng nguõ caùc nöôùc coùkyõ ngheä haït nhaân, nghóa laø ñaõ ñaïtñeán giai ñoaïn saûn xuaát kyõ ngheä tinhchaát Uranium roài vaäy. Tình hìnhnaøy trôû neân cöïc kyø nguy hieåm, dobôûi ai xui khieán neân cô söï naøy?!

CAÙI GÌ THAÄT SÖÏ GAÂY RABEÁ TAÉC?

Hoâm thöù naêm 02-02-2006, chínhGiaùm ñoác Cô quan An ninh Quoácgia Hoa Kyø laø oâng NegroPonte noùiraèng Hoa kyø khoâng tin Iran ñaõ coù vuõkhí haïch taâm, nhöng coù “moät moái lotröôùc maét” laø nguy cô Teùheùran seõñaéc thuû kyõ thuaät cheá taïo vuõ khí haïtnhaân. OÂng Negroponte ñieàu traàntröôùc UÛy ban Tình baùo ThöôïngVieân Myõ raèng “chuùng toâi nhaän ñònhcoù theå Teùheùran chöa coù vuõ khí haïtnhaân vaø coù theå chöa saûn xuaát ñöôïchoaëc thuû ñaéc caùc vaät lieäu haït nhaâncaàn thieát”, nhöng “moái nguy Iran seõthuû ñaéc moät vuõ khí haït nhaân vaø khaûnaêng phoái hôïp vuõ khí ñoù vôùi caùc hoûatieãn ñaïn ñaïo maø hoï ñaõ coù saün laø moätlyù do ñeå ta phaûi lo ngaïi”.

Bieát laø theá, chính phuû Bush vaãncoá tình ñaåy Iran vaøo böôùc ñöôøngcuøng, ñeå coù côù saùt phaït Iran thaúngtay chaêng? Neáu khoâng, caùi gì thaätsöï ñöa ñeán tình traïng beá taéc hieännay? TT Bush hay TTAhmadinejad, hoaëc caû hai, coù aùc yùvaø ngoan coá trong laäp tröôøng cuûamình? Xem ra cöù leõ thöôøng thìnhöõng laäp luaän cuûa Iran ñeå baûo veäquyeàn coù nguyeân töû naêng thì khoângcoù gì laø sai traùi. Vaø cuõng cöù leõthöôøng laäp luaän cuûa Myõ quyeát ngaênchaën Iran thuû ñaéc vuõ khí nguyeân töûthì nghe cuõng raát thuaän tai thoâi. AÂu

Chaâu thì chæ bieát thuï ñoäng huï hôïtheo Myõ, ñeå khoûi bò cho ra rìa...

Maáu choát cuûa cuoäc tranh chaápñaày bi huøng vaø soâi ñoäng naøy naèm ôûchoã raát khoù xaùc ñònh ñaâu laø caùi möùcIran phaûi döøng laïi trong tieán trìnhtinh cheá Uranium, vaø ñaâu laø caùchtheá ño löôøng chính xaùc caùi möùc deãxeâ dòch aáy.

Cuøng luùc aáy, vieäc löôïng ñònhchuû quan cuûa moãi beân bao giôø cuõngbao haøm nhöõng ñònh kieán veà ñoáiphöông cuûa mình, nhöõng taâm tìnhgheùt nhô hay thuø haän ñaõ nung naáuhoï, neân khoâng deã gì coù ñöôïc moät söïñaùnh giaù thaät söï khaùch quan, coângminh, chính tröïc. Hôn nöõa, cuoäctranh chaáp naøo cuõng bò thuùc ñaåymoät caùch quyeát lieät bôûi nhöõngquyeàn lôïi naøy khaùc, maø “quyeàn lôïi”goïi laø “quoác gia” thì mang naëng caûmoät kyù öùc taäp theå voâ cuøng phöùc taïpmaø chính ngöôøi trong quoác gia aáykhoâng heà yù thöùc ñöôïc heát.

Thöïc ra, caùi maø theá giôùi ngaøynay lo sôï nhaát, chính laø caùi thoùi haylo sôï vaø nghi ngaïi cuûa moãi ngöôøi vaømoãi beân tranh chaáp... Y nhö laø moãiluùc nhaân loaïi vaên minh ngaøy naycaøng trôû neân muø quaùng hôn vaø vìtheá maø ñaâm ra lo sôï voâ côù hônchaêng? Hay chính nhöõng theá löïcñen toái döôøng nhö moãi luùc moät tinhkhoân hôn ñeå tung hoûa muø haàu ñaùnhlöøa dö luaän vaø gaây tình traïng sôï haõiñeå deã beà ñuïc nöôùc beùo coø? Ñaáy, longaïi vaø sôï haõi laø ñieàu ñang daøy voøvaø laøm teâ lieät nhaân loaïi ngaøy nay...

Coù ñieàu chua xoùt naøy laø moïingöôøi ñeàu nhaän thaáy thieân haï ngaøynay gaàn nhö bò chi phoái hoaøn toaøn

bôûi qui luaät kim tieàn, hay quyeàn lôïido kim tieàn aùp ñaët. Caùc chính phuûñeàu bò mang tieáng coù daây döa ítnhieàu vôùi nhöõng quyeàn lôïi nhamnhôû naøy khaùc. Moät toång thoáng cuûamoät cöôøng quoác soá moät theá giôùi,chaúng haïn, luùc naøo cuõng toû ra ñaëtquyeàn lôïi cuûa caù nhaân mình, pheñaûng mình, ñaát nöôùc mình (nhö laøbình phong) leân treân heát moïi giaù tròkhaùc. Neáu coù giôû gioïng ñaïo ñöùc ñeåkhuyeân raên, moïi ngöôøi ñeàu coù theånghi ngôø ñoù laø thöù ñaïo ñöùc “muachuoäc loøng ngöôøi”, hay moät thöù“ñaïo ñöùc giaû hieäu” coát ñeå muø maétthieân haï.

Trôû laïi vaán ñeà tranh chaáp tôùi hoàiquyeát lieät nhaát giöõa Iran vaø Taâyphöông, keû baøng quan phaûi thöøanhaän raèng chính tröôøng laø moät troøñaùnh pheù, maø beân thaéng seõ laø beâncoù nhieàu tieàn, nhieàu theá vaø nhieàumöu löôïc trí traù nhaát, vaø nhaát laøthieáu tình ngöôøi nhieàu nhaát. Nhöngai thaéng thì cöù thaéng, chöù ña soángöôøi daân bình thöôøng thì luùc naøocuõng coi nhö bò baïi vì thöôøng laø naïnnhaân cuûa caùc cuoäc tranh huøng giöõacaùc theá löïc ôû thöôïng taàng xaõ hoäi vaøtheá giôùi. Nhöõng nöôùc nhöôïc tieåunhö Vieät Nam seõ khoâng thoaùt rakhoûi ñònh luaät aùc oân naøy, neáu ngöôøidaân VN khoâng bieát chung löng ñaáucaät vôùi nhau ñeå ít ra laø giöõ ñöôïc chomình moät chuùt loøng töï troïng, moätchuùt quyeàn töï chuû vaø baûo toàn söùcnoäi coâng caàn thieát haàu traùnh chokhoûi bò caùc theá löïc thöôïng phongvuøi daäp, khai thaùc, boùc loät, vaø nhôøñoù maø may ra cöùu nguy cho ñaátnöôùc khoûi naïn dieät vong veà laâu veàdaøi. ª Fribourg ngaøy 12-05-2006

Trang 85

Sau moät theá kyû thuoäc ñòa vaø chieántranh, laàn ñaàu tieân ñaát nöôùc thoaùt

khoûi voøng keàm toaû quaân söï cuûa caùcñeá quoác. Hoa Kyø khoâng coøn caên cöùSubic Bay ôû Phi Luaät Taân, Utapao ôûThaùi Lan, Lieân Xoâ ñaõ rôøi CamRanh, phe xaõ hoäi chuû nghóa Ñoâng

AÂu suïp ñoå, can thieäp cuûa Trung Hoagiaùn ñoaïn töø chieán tranh bieân giôùiHoa-Vieät 1979 tuy ñang taùi laäpnhöng chöa chi phoái ñöôïc hoaøntoaøn. Chaâu AÂu ñaùnh maát khaû naêngaûnh höôûng. Nhaät Baûn, Ñaøi Loan,Cao Ly, Thaùi Lan, Nam Döông, Maõ

Trang 86

NOÃI NHUÏC BILL GATESVIEÄT NAM

NOÃI NHUÏC BILL GATES

Toâ Ñònh

LTS: Ñaây laø baøi vieát trích töø maïng löôùi ñieäân töû Talawas, maø taùc giaû coùtheå laø ngöôøi ñaõ töøng neám cay ñaéng muøi ñôøi vôùi cheá ñoä quan lieâu, haø khaéc vaøñaàn ñoän cuûa “ñænh cao trí tueä loaøi ngöôøi” hieän nay. Nhöõng lôøi pheâ bình ÑaïiHoäi 10 Ñaûng CSVN thaät raát chaân tình vaø thaém thieát, nhöng nghe nhö coù caùigì ñaéng cay vaø nhuïc nhaõ, ñaët trong moät vieãn töôïng lòch söû tang thöông cuûadaân toäc VN. Bill Gates chæ laø caùi côù ñeå taùc giaû nghieàn naùt noãi uaát haän cuûamình vaø daân toäc mình. Kính môøi quí ñoäc giaû boû ra naêm ba phuùt ñeå cuøng chiaseû noãi ngheïn ngaøo cuûa daân toäc sau Ñaïi Hoäi 10!

Tieàn baùn theá kyû 19, sau noäi chieán Taây Sôn-Nguyeãn AÙnh, caùc vöông trieàuNguyeãn ñaõ khoâng bieát canh taân ñaát nöôùc, cho duø Minh Maïng ñöôïc xem moättrong nhöõng vì vua gioûi giang veà quaûn trò haønh chính, ñaõ môû mang bieân giôùisang taän Cao Mieân vaø Ai Lao, nhöng Vieät Nam vaãn tuït haäu veà khoa hoïc kyõthuaät vaø coâng nghieäp. Thieân hoaøng Minh Trò Nhaät Baûn cuøng thôøi gian ñaõbieát huûy boû ñaëc quyeàn cuûa giai caáp Samourai voõ só ñaïo choáng laïi vieäc canhtaân, ñeå ñoåi môùi toaøn dieän xaõ hoäi. Trong moät thôøi gian raát ngaén, sau vaøi thaäpnieân, Nhaät Baûn ñaùnh tan haïm ñoäi AÙ Chaâu cuûa Nga Hoaøng vaø trôû thaønh ñoáithuû cuûa Hoa Kyø. Ngöôïc laïi, Vieät Nam rôi vaøo tay Phaùp. Ñeà nghò canh taâncuûa Nguyeãn Tröôøng Toä thaát baïi vì ñaõ khoâng ñoøi hoûi caûi toå chính trò. Khoângtheå naøo canh taân Vieät Nam vôùi moät trieàu ñình Nguyeãn baûo thuû, phong kieánchæ nghó ñeán ngai vaøng.

ÔÛ ÑAÀU THEÁ KYÛ 21, MOÄT LAÀN NÖÕA LÒCH SÖÛ ÑEM ÑEÁNCHO QUOÁC GIA MOÄT VAÄN HOÄI MÔÙI

Lai, Phi Luaät Taân chuû hoaø. Hoa Kyøvaø Trung Hoa vuït nhìn thaáy taàmquan troïng chieán löôïc cuûa Vieät Nammaø vò trí nhö moät muõi taøu ñöùng giöõaAÁn Ñoä Döông vaø Thaùi Bình Döông,moät truïc vaän taûi ñöôøng haøng khoângcuõng nhö ñöôøng bieån, cöûa thoângsang Nhaät, Trung Hoa, Cao Ly, ÑaøiLoan, Höông Caûng…. Vôùi cô hoäi lòchsöû nhö vaäy, nhöng Ñaïi hoäi X, moätlaàn nöõa duy trì vò trí thuï ñoäng cuûaVieät Nam tröôùc quoác teá.

Caû nöôùc töø chính phuû ñeán sinhvieân chaïy theo tö baûn Bill Gates,vaäy thì treo hình Karl Marx vaøLenin laøm gì nöõa? Haõy nhìn BillGates trao 10 hoïc boång trò giaù1’300$ USD cho 10 sinh vieân VieätNam ñeå bieát Bill Gates xem thöôøngVieät Nam nhö theá naøo, khi caû ngaønsinh vieân noâ nöùc tìm gaëp oâng ta, khichính phuû traûi thaûm ñoû töø phi tröôøngñeán ñaïi hoïc quoác gia, khi quan hoïBaéc Ninh môøi traàu cau nhö ñoùn reåquyù.

Bill Gates khoâng coù moät chöôngtrình ñaàu tö gì cuï theå ôû Vieät Nam,ngoaøi yeâu caàu chính phuû Vieät Nammua baûn quyeàn traû tieàn soøng phaúngthay vì copy sang laäu phaàn meàmcuûa Microsoft. Thuû töôùng PhanVaên Khaûi xin trôï giuùp xaây döïng ñaïihoïc kyõ ngheä thoâng tin, khoâng thaáyBill Gates ñeà caäp gì roõ reät.

Taïi sao Bill Gates khoâng theå chonhieàu hoïc boång vaø trò giaù cao hônkhi xuaát tieàn boá thí aáy seõ ñöôïc tröøthueá taïi Myõ? Taïi sao Bill Gateskhoâng chuû ñích ñaøo taïo laäp trìnhvieân Vieät Nam, xaây döïng nhaø maùylaép raùp linh kieän, laäp trình choMicrosoft khi löông coâng nhaân kyõ

sö Vieät Nam reû maït? Vì löïc löôïnglao ñoäng tay ngheà cao cuûa AÁn Ñoäñaõ coù saün, vì Bill Gates chæ muoánsuy nghó heä thoáng ñieän toaùn cho 3thaäp kyû saép ñeán? Coøn nhöõng laép raùpcomputer, Bill Gates thaû cho ÑaøiLoan? Vì thò tröôøng Hoa Luïc haápdaãn hôn Vieät Nam? Khi Bill Gatescho bieát seõ Vieät hoùa Windows,Microsoft Word, PowerPoint,Excell, sinh vieân Vieät Nam seõ caøngtheâm tuït haäu vaø tieáp caän khoù khaênvôùi theá giôùi beân ngoaøi. Coøn nhöõnglôøi ñaàu moâi choùt löôõi “Toâi yeâu ñaátnöôùc caùc baïn” Bill Gates coù theå laëplaïi töùc khaéc vôùi Nepal, Mieán Ñieän,Ai Lao, Ma Cao, Chaâu Phi. Lôøi noùikhoâng maát tieàn mua, quaûng caùofree, moät truøm tö baûn nhö BillGates hieåu roõ nhöõng chuyeän freenaøy.

Coøn quan hoï Baéc Ninh? Caûnhñoùn reå cuûa Vieät Nam chæ cho thaáyVieät Nam khoâng coù gì ñeå trao ñoåivôùi Bill Gates, voán tö baûn khoâng coùvì ñaõ chaïy vaøo tuùi tham nhuõng,nhaân löïc giaù reû chöa ñöôïc ñaøo taïonhö AÁn Ñoä, chæ coøn laïi mieáng traàu

Trang 87

Trang 88

cay “thieáp xin taëng chaøng”, “ngöôøiôi, ngöôøi ôû, ñöøng veà”. Bill Gateschaéc chaén hieåu noâng daân Baéc Ninhcoøn caøy ruoäng baèng traâu khoângduøng internet, tieàm naêng Vieät Nammua sôû höõu trí tueä baèng 1% cuûatieàm naêng sang laäu phaàn meàm.Chöa nôi naøo Bill Gates ñöôïc ñoùntieáp nhö ôû Vieät Nam, ñeán Chaâu AÂubao giôø Bill Gates cuõng nhaän moätbaùnh kem neùm vaøo maët vì “toäi aùc”ñoäc chieám thò tröôøng, bò loâi ra toaø.Thaäp nieân 90, khi thaêm höõu nghòtoång thoáng Chirac, Bill Gates ñaõ ñeànghò trang bò maùy vi tính cho taát caûnhöõng tröôøng tieåu hoïc Phaùp, Chiractuy khoâng bieát “mouse” laø vaät gì, ñaõkieâu haõnh töø choái, tuy kinh teá Phaùpcaøng luùc caøng luïn baïi, coâng nghieäpthoâng tin thua Hoa Kyø 10 naêm. Taïisao Vieät Nam, vôùi 7 trieäu ñoâla caùcöôïc boùng ñaù cuûa Boä Giao thoângVaän taûi khoâng trao noåi hoïc boång100$ USD moät thaùng cho nhöõngsinh vieân xuaát saéc cuûa Ñaïi hoïcBaùch khoa Haø Noäi maø phaûi ngöûatay nhaän 13’000$ ñoâla cuûa BillGates tham quan chöa ñeán 24 giôø,noùi chuyeän vôùi sinh vieân chöa ñaày 1giôø ñoàng hoà? Vaø traûi thaûm ñoû döôùichaân tö baûn khi chuû nghóa coäng saûnlaø moà choân chuû nghóa tö baûn? VieätNam, noãi nhuïc mang teân Bill Gates.

Neáu Ñaïi hoäi X bieát vöùt boû chuûnghóa Maùc-Leâ, bieát thoáng thieát keâugoïi toaøn daân “toå quoác laâm nguy”tröôùc tö baûn taøi phieät theá giôùi, tröôùcmafia, tröôùc baønh tröôùng baù quyeànTrung Quoác, tröôùc tuït haäu giaùo duïc,ñaïo ñöùc, tha hoaù nhaân phaåm, tröôùcnôï choàng chaát, bieát khaån thieát keâugoïi taát caû kieàu baøo trôû veà giuùp nöôùc,

bieát ñaët ra lòch trình cho pheùp ÑaûngCoäng saûn naém quyeàn theâm 5 naêmnöõa roài toång tuyeån cöû töï do, cöû tribaàu phieáu, Ñaïi hoäi X seõ taïo ra söùcbaät voâ cuøng maïnh meõ cuûa toaøn daân,toaøn tieàm naêng ñaát nöôùc, cuûa taát caûngöôøi Vieät trong ngoaøi nöôùc. VieätNam seõ hoäi tuï vaø phaùt söùc baät caànthieát ñeå vöôn leân trong theå kyû 21.Thôøi gian 5 naêm cuõng seõ ñuû choÑaûng Coäng saûn trong saïch hoaù noäiboä vaø caùc ñaûng ñoái laäp xaây döïng haïtaàng cuøng ra tranh cöû ôû naêm 2010.Coâng cuoäc canh taân thaønh töïu,Ñaûng Coäng saûn seõ tieáp tuïc ñöôïc tínnhieäm vaø naém giöõ chính quyeàn.

Ñaïi hoäi X, ngöôïc laïi, co cuïm,phoøng ngöï, vaø thuï ñoäng. Vieät Nammoät laàn nöõa, ñaõ khôûi ñaàu moät theá kyûmôùi, vôùi böôùc chaân taät nguyeàn. Moätlaàn nöõa, ñaõ huït vaän hoäi lòch söû, nhöñaõ huït caùc cô hoäi 30-04-1975 thayvì thoáng nhaát ñoàng thuaän ñaõ phaânly, thay vì môû cöûa toaøn dieän 1990 ñaõmôû cöûa löng chöøng. 30 naêm hoaøbình-ñoäc laäp tuït haäu vì chính quyeàncoäng saûn ñaõ chæ nghó ñeán ngai vaøngnhö vöông trieàu Nguyeãn.

Nguyeãn Taán Duõng, laøm thuûtöôùng “theo nguyeän voïng cuûa chuûtòch Hoà Caåm Ñaøo”. Ñoäc laäp ñeå laømgì? Khi choïn con ñöôøng thuï ñoäng,Ñaïi hoäi X ñaõ giaùn tieáp ñaùnh maátñoäc laäp kinh teá, ñoäc laäp chính trò cuûaVieät Nam vaøo vuøng aûnh höôûng cuûaTrung Hoa hoaëc Hoa Kyø khoângtraùnh khoûi. Ñeán Ñaïi hoäi XI, khi ñoùchæ coøn caùch laáy laïi teân nöôùc laø AnNam Giao Chæ Quaän, vì ñaõ coù caùcthaùi thuù Teà Kieán Quoác vaø MichaelMarin... ª

2006 Talawas

Neáu so saùnh giöõa con ngöôøi vôùicon vaät, gaõ nghieäm ra raèng:

Trong khi con vaät luoân daãm chaân taïichoã, tröôùc sau nhö moät, ngaøy xöa vaøhoâm nay vaãn cöù y nhö theá, thì conngöôøi bieán ñoåi khoâng ngöøng.

Gaõ xin ñöa ra moät vaøi thí duï ñieånhình:

Con chim ngaøy xöa laøm toå theánaøo, thì hoâm nay noù vaãn laøm toå nhövaäy, cho duø chieác toå aáy ñöôïc ñanbaèng nhöõng coïng coœ khoâ thaät tæ mævaø kheùo leùo.

Con ong ngaøy xöa keùo maät theánaøo, thì hoâm nay noù vaãn keùo maätnhö vaäy, cho duø maät ong coù höôngvò thôm ngon tuyeät vôøi.

Daàu vaäy, thænh thoaœng gaõ cuõngthaáy con vaät naøy hay con vaät kia coùnhöõng haønh ñoäng khaùc thöôøng,chaúng haïn: con saùo bieát noùi, congaáu bieát ñi xe ñaïp, con khæ bieátnhaœy daây... Sôœ dó chuùng laøm ñöôïcnhö vaäy laø do daøy coâng taäp luyeän,ñeå roài haønh ñoäng theo phaœn xaï, chöùkhoâng phaœi haønh ñoäng theo baœnnaêng.

Trong khi ñoù, con ngöôøi khoâng

ngöøng bieán ñoåi vaø taïo neân nhöõngtieán boä trong moïi laõnh vöïc.

Chaúng haïn trong laõnh vöïc aên.Ngaøy xöa ngöôøi ta aên töôi nuoátsoáng, coøn hoâm nay chuùng ta ñaõ bieátnaáu chín vaø cheá bieán thaønh nhöõngmoùn ñaëc saœn, cao löông myõ vò.

Chaúng haïn trong laõnh vöïc maëc.Ngaøy xöa ngöôøi ta laáy laù caây hay dathuù maø che thaân, coøn hoâm naychuùng ta ñaõ bieát deät neân bao nhieâuloaïi vaœi, ñaõ bieát may thaønh baonhieâu maãu aùo quaàn.

Trong laõnh vöïc ôœ. Ngaøy xöaTrang 89

tröôùc vaø sautình yeâutình yeâutröôùc vaø sau

CHUYEÄN PHIEÁM CUÛA GAÕ SIEÂU

ngöôøi ta ôœ hang, ôœ loã, coøn ngaøy naychuùng ta ñaõ bieát xaây döïng nhöõngtoøa nhaø nhieàu taàng, thaäm chí coøn coùcaœ nhöõng toøa nhaø choïc trôøi.

Trong laõnh vöïc ñi, ngaøy xöangöôøi ta ñi boä, ñi voi, ñi ngöïa, coønngaøy nay chuùng ta ñaõ coù ñöôïc bieátbao nhieâu phöông tieän di chuyeånnhö xe ñaïp, xe maùy, xe hôi, taøuthuœy, taøu hoœa, taøu bay, thaäm chí coøncoù caœ nhöõng phi thuyeàn, hoœa tieãn ñeåchinh phuïc khoâng gian.

Hoâm nay gaõ xin “taùn höôu taùnvöôïn” vôùi baøn daân thieân haï veànhöõng bieán ñoåi trong tình yeâu. Ñaëcbieät laø nhöõng bieán ñoåi nôi anh ñôønoâng con giai trong quaõng ñôøi... laømchoàng cuœa mình.

Veà tình yeâu cuœa anh choàng daønhcho chò vôï, coù ngöôøi ñaõ chia rathaønh ba thôøi kyø hay ba giai ñoaïn,nhöng cuõng coù ngöôøi chæ chia ra laømhai thôøi kyø hay hai giai ñoaïn maøthoâi.

Döïa vaøo nhöõng suy nghó caù nhaâncuõng nhö döïa vaøo nhöõng kinhnghieäm xöông maùu cuœa caùc chieánhöõu treân khaép caùc vuøng chieán thuaät,gaõ seõ baøn tôùi nhöõng thôøi kyø haynhöõng giai ñoaïn naøy.

°Tröôùc heát veà ba thôøi kyø, hayba giai ñoaïn cuœa tình yeâu.

Theo taùc giaœ Kim Voán treân baùo“Phuï Nöõ Chuœ Nhaät” thì ñoái vôùinhieàu chuyeân gia taâm lyù, tình yeâucoù theå ñöôïc chia thaønh ba giai ñoaïn,ñoù laø saùu tuaàn, saùu thaùng vaø saùunaêm vôùi “caùc thaùi ñoä öùng xöœ ñöôïcthích nghi cho phuø hôïp”, ñi töø chieàuchuoäng, sang chaêm soùc moät caùchmieãn cöôõng, ñeå roài cuoái cuøng...

ngöôøi vôï chaúng coøn moät kyù loâgaø-ram naøo nöõa!

Söï phaân chia naøy ñöôïc trình baøybaèng lôøi noùi cuõng nhö baèng gioïngnoùi cuœa anh choàng nhö sau:�Saùu tuaàn: Anh yeâu em!

Saùu thaùng: Thì anh yeâu em maø!Saùu naêm: Neáu khoâng yeâu coâ thìtoâi ñaõ boœ quaùch ñi töø laâu roài!

�Saùu tuaàn: Em yeâu, meï goïi ñieäuthoaïi cho em neø!Saùu thaùng:Ñieän thoaïi cuœaemñoù!Saùu naêm: Ñieän hoaøi ñieän huœy!

�Saùu tuaàn: Anh nghó raèng em raátthích coù chieác nhaãn aáy.Saùu thaùng: Ít ra chieác loï cuõng coùích vì noù duøng ñeå caém hoa.Saùu naêm: ÖØ thì cöù mua thöù gì maøcoâ muoán!

�Saùu tuaàn: OÀ, khoâng vieäc gì ñaâu.Saùu thaùng: Caån thaän, coi chöøngvôõ.Saùu naêm: Trôøi ôi, ngöôøi ñaâu vaøvuïng veà ñeán theá!

�Saùu tuaàn: Em maø naáu thì seõ coùmoät böõa aên ngon laønh.Saùu thaùng: Toái nay chuùng ta seõaên gì ñaây?Saùu naêm: Ngaøy naøo cuõng tröùngluoäc thì chòu laøm sao ñöôïc?

�Saùu tuaàn: Vôùi chieác aùo ñaàm naøy,em môùi ñeïp laøm sao?Saùu thaùng: Laïi moät chieác aùoñaàm nöõa aø?Saùu naêm: Bao nhieâu chieác aùoñaàm môùi ñuœ cho coâ ñaây?

�Saùu tuaàn: Anh ñaõ caét coœ vöôøn,em khoœi phaœi quan taâm nöõa.Saùu thaùng: Chieác maùy caét coœ heátmeï noù xaêng!

Trang 90

Saùu naêm: Hoâm nay coâ ñi maø caétcoœ vöôøn.

�Saùu tuaàn: Anh ñaõ möôùn cho emmoät cuoán phim thaät hay.Saùu thaùng: Coù thaät laø em muoánxem cuoán phim ñoù khoâng?Saùu naêm: Toái nay coù boùng ñaù, coâñeå TV ñoù cho toâi.Gaõ cuõng ñaõ söu taàm ñöôïc moät soá

hình aœnh khaùc raát cuï theå veà ba giaiñoaïn cuœa tình yeâu, nhöng mang tínhcaùch trung laäp hôn, khaùch quan hônvaø voâ tö hôn, khoâng ngaœ beân naøycuõng khoâng nghieâng beân noï, khoângbeânh chò vôï maø haï thaáp anh choàng,hay ngöôïc laïi haï thaáp chò vôï maøbeânh anh choàng.

Gaõ taïm goïi ba giai ñoaïn naøy laø:Tröôùc, lieàn sau vaø laâu sau

Vôùi nhöõng ngöôøi thích maøu saéc,thì tröôùc khi cöôùi laø moät maøu hoàngröïc rôõ, lieàn sau khi cöôùi laø moät maøutraéng nhaït, coøn laâu sau khi cöôùi laømoät maøu xaùm aœm ñaïm.

Vôùi nhöõng ngöôøi thích nghieâncöùu veà thôøi tieát, thì tröôùc khi cöôùi laønhöõng ngaøy muøa xuaân naéng aám,lieàn sau khi cöôùi laø nhöõng ngaøy heøthu oi böùc hay möa doâng, coøn laâusau khi cöôùi laø nhöõng ngaøy daøi muøañoâng laïnh giaù.

Vôùi nhöõng ngöôøi thích aâmthanh, tröôùc khi cöôùi anh noùi thì emnghe vaø em noùi thì anh nghe, lieànsau khi cöôùi, anh noùi thì anh nghevaø em noùi thì em nghe, coøn laâu saukhi cöôùi, thì caœ hai cuøng noùi, nhönghaøng xoùm phaœi nghe.

Vôùi nhöõng ngöôøi coù tinh thaàn aênuoáng, tröôùc khi cöôùi thì nhìn nhau

maø no, lieàn sau khi cöôùi thì nhìnnhau maø ngaùp, coøn laâu sau khi cöôùithì noài nieâu xoong chaœo thænhthoaœng laïi bay ra ngoaøi saân.

Vôùi nhöõng ngöôøi voán mangdoøng maùu ga laêng, tröôùc khi cöôùi thìchieác duø leäch haún veà phía naøng vaøchaøng saün saøng chòu öôùt, lieàn saukhi cöôùi thì chieác duø naèm ôœ chínhgiöõa vaø moãi ngöôøi chòu öôùt moät nöœa,coøn laâu sau khi cöôùi thì chieác duøleäch haún veà phía chaøng vaø naøngñaønh cam chòu öôùt.

Töø ñoù, ngöôøi ta ñi tôùi moät keátluaän khoâng maáy saùng suœa:

— Yeâu nhau trong ba ngaøy, gheùtnhau trong ba thaùng vaø chòu ñöïngnhau suoát ba möôi ba naêm.

Coù keœ coøn bi quan hôn khi phaùtbieåu:

— Trong cuoäc ñôøi anh ñaøn oângcoù hai ngaøy vui lôùn. Ngaøy vui thöùnhaát ñoù laø ngaøy laáy vôï, coøn ngaøy vuithöù hai ñoù laø ngaøy vôï cheát.

°Tieáp ñeán veà hai thôøi kyø, hayhai giai ñoaïn cuœa tình yeâu.

Nhieàu chuyeân vieân taâm lyù khaùcthích ñôn giaœn vaø saùng suœa hôn, neânñaõ chia tình yeâu vaø nhaát laø tình yeâucuœa anh choàng thaønh hai thôøi kyø hayhai giai ñoaïn.

Caùc chuyeân gia naøy ñaõ choïnngaøy cöôùi maø caém moác thôøi giancho söï phaân chia aáy. Vì theá, hai thôøikyø hay hai giai ñoaïn naøy ñöôïc goïi laøtình yeâu tröôùc khi cöôùi vaø tình yeâusau khi cöôùi.

Baùo “Phuï Nöõ Chuœ Nhaät”, soá rangaøy 15.1.06 coù ñaêng moät baøi ngaênngaén vôùi nhöõng ghi nhaän nhö sau:

Trang 91

� Tröôùc khi cöôùi:— Anh yeâu! Gheâ quaù, con chuoät

cheát kìa.— Ñeå ñoù cho anh.

� Sau khi cöôùi:— Anh ôi! Coù con meøo cheát treân

maùi nhaø mình.— Thì laáy caây maø haát noù xuoáng,

coù con meøo cheát maø cuõng phaœi keâuchoàng.� Tröôùc khi cöôùi:

— Em beänh haœ: Em yeâu! Coù ñaulaém khoâng em?� Sau khi cöôùi:

— Khoœe chöa? Daäy naáu côm aên,boä tính cho caœ nhaø xôi mì goùi haœ?� Tröôùc khi cöôùi:

— Khoâng sao, duø baän nhöng neáuem caàn laø anh ñeán ngay.� Sau khi cöôùi:

— Anh coøn lu bu nhieàu vieäc laém,chöa veà ngay ñöôïc ñaâu!� Tröôùc khi cöôùi:

— Chuùc em moät sinh nhaät thaätvui veœ vaø haïnh phuùc.� Sau khi cöôùi:

— OÂi daøo, coøn ñaàu oùc ñaâu maølaõng vôùi maïng nöõa haœ em.� Tröôùc khi cöôùi:

— Sao anh aên caùi gì em naáucuõng thaáy ngon!� Sau khi cöôùi:

— Em chieân kieåu gì maøy chaùyñen nhö vaäy?� Tröôùc khi cöôùi:

— Troâng em thaät deã thöông moãikhi em khoùc.� Sau khi cöôùi:

— Heát than thôœ roài laïi khoùc loùc,vôï con gì thaáy maø phaùt chaùn.� Tröôùc khi cöôùi:

— Em laø ngöôøi phuï nöõ ñeïp nhaátmaø anh töøng gaëp!� Sau khi cöôùi:

— Thaèng baïn anh môùi cöôùi ñöôïcmoät coâ beù vöøa xinh laïi vöøa ñeïp. Noùlaáy vôï treã, theá maø khoân.� Tröôùc khi cöôùi:

— TV coù gì hay khoâng em?� Sau khi cöôùi:

— Doïn côm chöa? Toái ngaøyngoài ñoù maø xem phim Haøn Quoác.

Treân baùo “Gia ñình”, moät chò vôïcuõng ñaõ ghi laïi taâm söï buoàn cuœamình, tröôùc khi chia tay ca baœn “anhñi ñöôøng anh, toâi ñi ñöôøng toâi vaøtình nghóa ñoâi ta chæ coù theá maø thoâi":� Tröôùc khi cöôùi:

Anh chieàu chuoäng em nhö moätnaøng coâng chuùa nhoœ: khi aên, anhchuœ ñoäng gaép cho em; khi ñi xe busñoâng ngöôøi, anh giaønh choã toát choem, duø maët ñoœ tía tai; khi ñi quañöôøng, anh luoân daét tay em vaø ñitröôùc môœ loái cho em.� Sau khi cöôùi:

Khi aên, anh chaúng theøm nhìn emlaáy moät laàn; khi leân xe bus, anh ñeåmaëc em ñöùng baùm vaøo tay vòn; khiñi qua ñöôøng, anh cuõng chaúng theømnaém laáy tay em.

Keát luaän:Laø phuï nöõ, ai cuõng muoán ñöôïc

yeâu thöông, ñöôïc chieàu chuoäng,ñöôïc baœo veä. Anh coù hieåu haykhoâng?� Tröôùc khi cöôùi:

Trang 92

Moïi aùo quaàn, trong cuõng nhöngoaøi, ñeàu do anh mua. Maãu maõnaøo môùi anh cuõng ñeàu saém cho em.� Sau khi cöôùi:

Anh chöa moät laàn ñöa em ñimua ñoà, moãi laàn tôùi sieâu thò, ñeántröôùc gian haøng cuœa phuï nöõ, em keùoanh vaøo ñeå cuøng choïn vôùi em, anhlaïi noùi moät caùch khoù chòu:

— Em thaáy beân trong coù boùngdaùng moät thaèng ñôøn oâng naøokhoâng?

Keát luaän:Anh khoâng hieåu taâm tình ngöôøi

phuï nöõ laø nhö vaäy, baœo sao emkhoâng bò toån thöông?� Tröôùc khi cöôùi:

Anh thöôøng keùo em ra ngoaøiluyeän taäp theå duïc vaø noùi cho emhieåu raèng söùc khoœe laø voán lieáng quígiaù nhaát cuœa con ngöôøi.� Sau khi cöôùi:

Baœn thaân anh khoâng taäp theå duïcnöõa, laïi coøn baét em phaœi ôœ nhaø caœngaøy, quanh quaån vôùi nhöõng coângvieäc laët vaët. Ngay caœ khi em muoántôùi caâu laïc boä taäp thaåm myõ, anhcuõng khoâng cho.

Keát luaän:Anh coù bieát raèng phuï nöõ khi ñaõ

ñeán tuoåi trung nieân, neáu khoâng chuùtroïng reøn luyeän vaø baœo döôõng, thìtoác ñoä laõo hoùa seõ raát nhanh.Tröôùc khi cöôùi:

Anh thöôøng ñem laïi cho em raátnhieàu nhöõng nieàm vui baát ngôø.Chaúng haïn nhö anh ñaët treân baøn cuœaem chieác veù xem vaên ngheä, laøm emvui suoát caœ tuaàn.

� Sau khi cöôùi:Anh boœ em qua moät beân, chaúng

theøm noùi moät lôøi. Coù khi em naáunöôùng thaät ngon vaø ñôïi anh veà cuøngaên, nhöng anh laïi goïi ñieän thoaïi vaønoùi vôùi em raèng:

— Toái nay anh coù tieäc chieâu ñaõi,khoâng veà aên côm ñaâu...

Keát luaän:Anh coù hieåu raèng moät khi côm

canh ñaõ nguoäi ngaét, em coøn loøng daïnaøo ñeå haâm noùng laïi ñaây.� Tröôùc khi cöôùi:

Duø ñi coâng taùc xa theá naøo, thìhaøng ñeâm anh ñeàu goïi ñieän thoaïi veàcho em.� Sau khi cöôùi:

Khi ñi coâng taùc xa, thænh thoaœnganh môùi goïi ñieän thoaïi veà cho em,nhöng cuõng chæ hoœi baøi taäp cuœa conñaõ laøm xong chöa. Ngay caœ moät caâuquan taâm ñeán em, anh cuõng khoângcoù.

Keát luaän:Anh coù bieát raèng khi vaéng anh,

em nhôù anh nhieàu laém hay khoâng ?Sao anh quaù tieát kieäm lôøi noùi vôùiem nhö theá.

Duø chia tình yeâu thaønh ba haythaønh hai thôøi kyø vaø giai ñoaïn,nhöng nhöõng bieán ñoåi treân xem racuõng thaät baát lôïi, vì theá coù keœ ñaõ baênkhoaên töï hoœi:

— Phaœi chaêng hoân nhaân chính laønaám moà choân vuøi tình yeâu?

Nghó nhö vaäy xem ra coù phaànhôi bi quan, bôœi vì treân theá gian vaãncoù nhöõng caëp yeâu thöông nhau choñeán luùc ñaàu baïc raêng long, ñuùng

Trang 93

nhö lôøi möøng chuùc: traêm naêm haïnhphuùc. Tuy nhieân cuõng giuùp chochuùng ta nhaän ra caùi khoù khaên trongtình yeâu.

Thöïc vaäy, tình yeâu tröôùc hoânnhaân hay coøn ñöôïc goïi laø tình yeâucuœa caùi thuôœ ban ñaàu löu luyeán aáy,thöôøng deã daøng bôœi vì luùc baáy giôøngöôøi ta ñang “meâ maån caœ taâmthaàn”, saün saøng keâ cho baèng moättraêm choã leäch, cuõng nhö saün saøngchín boœ laøm... möôøi moät, möôøi hai.

Caùi khoù khaên nhaát chính laø tìnhyeâu sau hoân nhaân. Laøm sao duy trìcho noù ñöôïc beàn vöõng vaø lieân tuïcphaùt trieån, bôœi vì luùc baáy giôø ngöôøita môùi tìm thaáy nhöõng con raän trongchaên, cuõng nhö môùi khaùm phaù ranhöõng khuyeát ñieåm cuœa nhau vaønhöõng lao ñao vaát vaœ trong cuoäcsoáng löùa ñoâi.

Theá nhöng, duø khoù khaên tôùi ñaâuchaêng nöõa thì cuõng vaãn phaœi tìm laáyphöông thöùc rieâng ñeå giaœi quyeát vaøvöôït qua, neáu muoán laøm cho tìnhyeâu cuœa mình ñöôïc haâm noùng, vaøbaœn thaân mình, duø laø nhöõng caëp“uyeân öông... giaø”, cuõng vaãn khoângkeùm phaàn say ñaém.

Nhöõng vun troàng vaø chaêm soùccuœa chuùng ta seõ laøm cho khoùm göøngcaøng giaø caøng cay.

Nhöõng hy sinh cho nhau vaø vìnhau cuœa chuùng ta seõ laøm cho tìnhyeâu ngaøy caøng theâm noàng thaém. ª

Trang 94

SOÁNG GIÖÕA VÔÏ VAØTÌNH NHAÂN

Ba ngöôøi ñaøn oâng, trong ñoùcoù moät khoa hoïc gia ngoài ñaømñaïo veà chuû ñeà: nam giôùi neân coùvôï hay neân coù ngöôøi tình. Moätngöôøi khaúng ñònh, döùt khoaùt phaûicoù vôï ñeå ñöôïc chaêm soùc. Ngöôøithöù hai cho raèng coù tình nhaân thìtoát hôn vì luùc ñoù ngöôøi ñaøn oângseõ quan taâm ñeán söùc khoûe vaødaùng daáp cuûa mình hôn.

— Theo toâi -Nhaø khoa hoïcleân tieáng- Hay hôn caû laø vöøa coùvôï, vöøa coù ngöôøi tình.

— Sao ngaøi laïi nghó vaäy,thöa giaùo sö?

— Bôûi khi ñoù ngöôøi vôï seõnghó raèng choàng mình ñang ôûchoã coâ tình nhaân, coøn coâ ngöôøitình laïi cho raèng baïn trai cuûamình ñang ôû nhaø vôùi vôï. Luùc aáy,ngöôøi ñaøn oâng coù theå yeân taâmngoài nghieân cöùu trong thö vieän. ª

MÖU MEÏOTrong moät vuï ñaém taøu, 10

ngöôøi ñaøn oâng vaø moät coâ gaùibaùm vaøo sôïi daây roøng xuoáng töømoät chieác maùy bay tröïc thaêngcaáp cöùu. Phi haønh ñoaøn thoângbaùo, moät ngöôøi phaûi buoâng tay,neáu khoâng sôïi daây seõ ñöùt vaø taátcaû seõ cheát.

Ai seõ laø vaät teá thaàn ñaây???Cuoái cuøng, coâ gaùi keå cho

boïn ñaøn oâng nghe moät caâuchuyeän thaät caûm ñoäng veà söï hysinh. Coâ keát luaän raèng mình saünsaøng hieán daâng cuoäc soáng ñeåcöùu hoï, roài hoâ to:

— Hy sinh cao ñeïp laø baát töû!Coâ gaùi chöa döùt lôøi, caû ñaùm

ñaøn oâng ñeàu... voã tay! ª

Trang 95

Ngaøy xöa, trong moätcaùi hang nuùi noï coù

moät con maõng xaø. Ñaàunoù to baèng caùi chum,treân ñaàu coù maøo ñoû, haimaét nhö hai quaû quyùt,thaân daøi hôn tröôïng. Noùñi ñeán ñaâu laø cuoán thaønhbaõo ñeán ñaáy, caây coái ñoåraøo raøo, buïi boác muø mòt.Noù ñaõ aên thòt khoâng bieátbao nhieâu laø suùc vaät vaøngöôøi.

Ngöôøi ta duøng nhieàucaùch ñeå dieät tröø, nhöngmaõng xaø ñaõ khoâng cheátmaø coøn phaù hoaïi döõ doäihôn. Cuoái cuøng nhaø vuaphaûi sai döïng cho noù moätcaùi ñeàn vaø höùa moãi naêmkhaán moät maïng ngöôøi ñeånoù ñôõ phaù phaùch. Nhaøvua ra leänh baét caùc laøngmoãi naêm phaûi noäp moätngöôøi con gaùi ñeå daângcuùng maõng xaø, nhöngcuõng cho rao trong nöôùc,ai tieâu dieät ñöôïc con quaùivaät aáy thì seõ phong quaäncoâng vaø cho laáy coângchuùa laøm vôï.

Baáy giôø coù moätchaøng trai treû tuoåi töø laâuñöôïc moät nhaø sö ñöa leânnuoâi treân moät ngoâi chuøaôû nuùi cao. Haøng ngaøynhaø sö truyeàn cho anhngheà muùa göôm vaø caùc

moân voõ ngheä. Thaønh taøi,anh ñöôïc thaày taëng moätthanh göôm quyù vaø chopheùp “haï sôn”. Hoâm aáyanh trôû veà laøng. Sau khikeùo boä suoát caû moät ngaøymeät nhoïc, anh thaáy moättoøa ñeàn coù aùnh saùng leloùi, khoâng bieát laø ñeànmaõng xaø, beøn gheù vaøonghæ chaân.

Vöøa böôùc vaøo coångñeàn, boãng nghe coù tieángkhoùc thuùt thít ôû phíatrong, anh laáy laøm ngaïcnhieân, voäi laàn vaøothöôïng ñieän. Döôùi aùnhñeøn daàu, anh thaáy moätcoâ gaùi traïc möôøi taùm, haimöôi tuoåi, bò troùi vaøo coätôû moät goùc ñieän. Anh laäptöùc tieán laïi côûi troùi chonaøng vaø noùi:

— Laøm sao coâ laïi bò

troùi ngoài ôû ñaây?Coâ gaùi gaït nöôùc maét

noùi:— Chaøng laø ai, ôû xöù

naøo laïi maø khoâng bieátñaây laø ñeàn thôø maõng xaøö?

Ñoaïn, coâ keå laïinhöõng haønh ñoäng cuûamaõng xaø, moãi naêm phaûinoäp maïng ngöôøi ra sao,cuoái cuøng coâ nöùc nôû:

— Nhaø thieáp coù moätmeï moät con, nghó mìnhcheát ñi cuõng khoâng tieác,chæ thöông meï giaø khoângcoù ai nuoâi. Nhöng thoâichaøng haõy ñi mau khoûichoán naøy, neáu khoângmaõng xaø noù ñeán thìchaúng coøn tính maïng.

— Theá bao giôø thì noùñeán ñaây?

Maûng XaøTieâu dieät

Maûng Xaø

— Chæ noäi trong ñeâmnay!

Chaøng treû tuoåi aân caàn:— Toâi muoán thay

naøøng noäp maïng chomaõng xaø ñeå naøng ñöôïcveà vôùi meï.

Coâ gaùi ñaùp:— Thieáp khoâng muoán

vì mình maø ngöôøi khaùcphaûi cheát. Cöù ñeå maëcthieáp ôû ñaây vôùi soá phaän.Chæ mong chaøng neáu coùñi qua laøng, haõy laøm ôngheù vaøo an uûi meï giaøgiuùp thieáp.

— Khoâng. Coâ haõy kíptraùnh khoûi nôi ñaây ñeåmaëc toâi vôùi con quaùi vaät.

Roài ruùt göôm ra khoûibao, chaøng noùi tieáp:

— Noù khoâng theå laømhaïi toâi ñöôïc ñaâu. Toâi seõbaûo caùi naøy ra noùichuyeän vôùi noù. Naøng haõychaïy veà laøng mau ñi!

Noùi ñoaïn, anh daãn coâgaùi ra khoûi caùnh röøng, roàitrôû laïi ñeàn, nai nòt goïngheõ, quyeát thöùc ñôïimaõng xaø.

Vaøo khoaûng nöûañeâm, boãng phía ngoaøi coù

tieáng raøo raøo, caønh caâygaõy raêng raéc. Moät muøitanh töôûi xoâng vaøo muõiñeán loän möûa. Chaøng treûtuoåi ñöùng daäy ruùt göômnaáp vaøo beân thöôïngñieän. Maõng xaø quen nhömoïi khi, töø töø vaét mìnhqua töôøng. Nhöng noùvöøa thoø caùi ñaàu vaøo ñeànthì chaøng treû tuoåi ñaõ khôûitheá coâng ngay. Löôõigöôm cuûa chaøng loeù leântrong ñeâm toái nhö chôùpgiaät. Con quaùi vaät bòthöông lao tôùi toan nuoátsoáng keû thuø. Nhöngñöôøng göôm lôïi haïi cuûachaøng ñaõ laïi boài cho noùmoät nhaùt thöù hai. Maõngxaø ñau quaù, roáng leân, haøhôi phun gioù, roài quaätñuoâi tôùi taáp laøm chaønglaên ñi maáy voøng. Saép bòloït vaøo mieäng quaùi vaät thìmay sao, chaøng ñaõ ñöùngbaät daäy, thuû theá ñaâm chonoù moät muõi thöù ba,nhöng vì ñaâm maïnh quaùneân muõi göôm bò gaõy.Chaøng beøn boài tieáp maáynhaùt, maõng xaø bò thöôngnaëng. Caû khuùc thaân cuûanoù quaèn quaïi maïnh ñeánnoãi töôøng vaø maùi ñoå suïp,gaïch ngoùi laên xuoáng aøo

aøo. Chaøng giô löôõi göômchaët laáy ñaàu con aùc thuù.

Gieát ñöôïc maõng xaø,chaøng treû tuoåi khaùt nöôùcquaù chaïy khaép röøng tìmsuoái giaûi khaùt, roài vì meätquaù, laên ra beân bôø suoáinguû thieáp moät ngaøy moätñeâm.

** *

Tröa hoâm sau, moätvieân quan coù phaän söïgaùc ôû khu vöïc naøy tieánvaøo ñeàn ñeå doø ñoäng tónh.Haén voâ cuøng kinh ngaïckhi thaáy maõng xaø naèmtreân vuõng maùu, maø coâgaùi thì khoâng bieát ñaõbieán ñi ñöôøng naøo.Nhöng nghó ñeán lôøi höùacuûa vua, haén laäp töùcxaùch laáy ñaàu maõng xaøphoùng ngöïa veà kinh lónhthöôûng. Troâng thaáy caùiñaàu con quaùi vaät, nhaøvua raát möøng. Vua hoûi:

— Ai gieát ñöôïc maõngxaø?

Vieân quan ñaùp:— Taâu beä haï, chính

laø keû haï thaàn naøy.Vua khen ngôïi hoài

laâu, roài ban saéc chæphong cho laøm quaäncoâng, laïi truyeàn gaû coângchuùa nhö ñaõ höùa.

Ñaùm cöôùi toå chöùc raátlinh ñình. Nhöng giöõahoâm cöôùi, trong khi vuaquan teà töïu ñoâng ñuû thìboãng coù moät ngöôøi khaùchlaï xin vaøo yeát kieán.

Vua truyeàn cho vaøo.Ngöôøi khaùch laï chính laøchaøng treû tuoåi ñaõ gieátmaõng xaø. Vua hoûi:

— Nhaø ngöôi ñeán

Trang 96

ñaây coù vieäc gì?Chaøng treû tuoåi ñaùp:— Taâu beä haï, xin

pheùp beä haï cho toâi ñöôïclaáy laïi moät maûnh göômgaõy trong ñaàu maõng xaømaø thoâi!

Vua heát söùc ngaïcnhieân:

— A, vaäy ra khoângphaûi laø phoø maõ cuûa ta ñaõhaï thuû maõng xaø ö?

Vua nhìn sang phoømaõ. Phoø maõ maët taùi ñi,nhöng vaãn coá caõi:

— Noù laø thaèng baù vônaøo daùm nhaän xaèng!

Vua lieàn sai hoaõnngaøy leã cöôùi laïi, roài baûoveä só boå ñaàu maõng xaø ñeåtìm maûnh göôm. Moät laùtsau veä só ñaõ ñöa maûnhtheùp veà daâng noäp, khiraùp vaøo göôm cuûa chaøngthì vöøa nhö in. Vua theùt:

— Thì ra phoø maõ ñaõlöøa doái traãm vaø moïingöôøi.

Laäp töùc vua sai loät theûvaøng quaän coâng cuûa haénroài ñeo vaøo cho chaøngtreû tuoåi. Sau ñoù vua daétchaøng vaøo ngoài choã cuûaphoø maõ, roài ra leänh choleã cöôùi laïi tieáp tuïc nhöcuõ.

Trong khi ñoù thì vieânquan bò giaûi ra phaùptröôøng. ª

Kho taøng truyeän coåtích VN

Trang 97

CHUYEÄN THAÄT 100%VEÀ CAÙC VÓ NHAÂN

CUØNG MUØ CHÖÕ CAÛMoät laàn vaøo quaùn aên, Einstein queân kính

neân khoâng ñoïc ñöôïc thöïc ñôn, oâng beønnhôø ngöôøi haàu baøn ñoïc hoä. Vôùi caùi nhìn ñaàythoâng caûm, anh boài gheù tai Einstein noùithaàm:

— Xin loãi, toâi cuõng khoâng bieát chöõ nhöngaøi. ª

MARK TWAIN SANG PHAÙPTrong chuyeán ñi Phaùp, Mark Twain leân

taøu hoûa ñeán Dijon. Vì meät vaø buoàn nguû, oângñeà nghò ngöôøi soaùt veù ñaùnh thöùc oâng daäykhi tôùi Dijon. Bieát laø mình seõ nguû raát say,Mark Twain daën kyõ:

— Coù theå toâi seõ phaûn ñoái to tieáng khi oângcoá ñaùnh thöùc toâi daäy ñaáy! Nhöng ñöøng baäntaâm, duø theá naøo cuõng cöù cho toâi xuoáng taøunheù!

Khi Mark Twain thöùc daäy thì taàu ñaõ chaïyqua Dijon vaø ñang vaøo ga Paris. OÂng raát böïc,chaïy ñeán choã tay kia maéng gay gaét:

— Suoát ñôøi toâi chöa bao giôø caùu giaän nhötheá naøy.

Ngöôøi soaùt veù döûng döng nhìn MarkTwain vaø noùi:

— Laõo ngöôøi Myõ maø toâi cho xuoáng ôû gaDijon aáy, coøn caùu gaáp ñoâi oâng aáy chöù. ª

IM LAËNG LAØ VAØNGEdison phaùt minh moät duïng cuï ñieän töû,

oâng muoán baùn phaùt minh naøy vôùi giaù 3’000USD, vaø töï nhuû neáu caùc thöông gia chæ traû2’000 USD cuõng ñöôïc. Luùc gaëp nhau, hoï hoûioâng veà giaù caû, Edison luùng tuùng khoâng bieátphaûi noùi nhö theá naøo. Moät ngöôøi trong soáhoï ñaønh phaûi baét ñaàu tröôùc:

— Chuùng toâi khoâng traû cao ñaâu, oângnghó sao vôùi caùi giaù 40’000USD? ª

TIN TOÂN GIAÙOÑTC BOÅ NHIEÄM

CHA CHAÂU NGOÏC TRI LAØMGIAÙM MUÏC ÑAØ NAÜNG

VATICAN. Hoâm 14-5-2006,Phoøng baùo chí Toøa Thaùnh thoângbaùo: ÑTC Bieån Ñöùc 16 ñaõ nhaän ñôntöø chöùc vì lyù do tuoåi taùc cuœa ÑöùcCha Phaoloâ Nguyeãn Bình Tónh,GM Ñaø Naüng, vaø ñaõ boå nhieämngöôøi keá vò laø cha Giuse ChaâuNgoïc Tri, Cha Sôœ Traø Kieäu.

Ñöùc Cha Phaoloâ Nguyeãn BìnhTónh, 76 tuoåi, sinh tröôœng taïi giaùophaän Phaùt Dieäm, gia nhaäp Tu hoäiXuaân Bích, thuï phong LM naêm1960. Ngaøy 10 thaùng 5 naêm thaùnh2000, ngaøi ñöôïc Toøa Thaùnh boånhieäm laøm Giaùm muïc Phoù giaùophaän Ñaø Naüng, vaø 6 thaùng sau, ngaøilaøm GM chính toøa sau khi Ñöùc ChaNguyeãn Quang Saùch veà höu.

Ñöùc taân GM Giuse Chaâu NgoïcTri, naêm nay 50 tuoåi, sinh ngaøy 12-9naêm 1956 taïi Phöôùc Am, giaùo phaänÑaø Naüng, thuï phong linh muïc ngaøy21-11 naêm 1989.

Sau khi thuï phong LM, chaGiuse Tri laøm cha sôœ giaùo xöù HaøLaâm 9 naêm, tröôùc khi ñöôïc göœi sang

Phaùp hoïc taïi Ñaïi Hoïc Coâng GiaùoParis töø naêm 1998 ñeán 2002. Trôœ veànöôùc, cha Giuse Tri laøm cha sôœ giaùoxöù kieâm Quaœn ñoác Ñeàn thaùnh ÑöùcMeïTraøTieäu, haït tröôœnghaïtHoäiAn.

Giaùo phaän Ñaø Naüng ñöôïc thaønhlaäp naêm 1963, hieän coù gaàn 60 ngaøntín höõu Coâng Giaùo treân toång soá 2trieäu 215 ngaøn daân cö vôùi 39 giaùoxöù, 61 LM trieàu, 29 chuœng sinh vaø460 nöõ tu. (SD 13-5-2006)ÑTC NHAÄN ÑÔN TÖØ CHÖÙC

CUŒA ÑÖÙC CHANGUYEÃN TÍCH ÑÖÙC

VATICAN. Hoâm 17-5-2006,Phoøng baùo chí Toøa Thaùnh thoângbaùo: ÑTC Bieån Ñöùc 16 ñaõ nhaän ñôntöø chöùc cuœa Ñöùc Cha Giuse NguyeãnTích Ñöùc, GM giaùo phaän Ban MeâThuoät, chieáu theo khoaœn giaùo luaätsoá 401 trieät 2.

Ñöùc Cha Nguyeãn Tích Ñöùc naêmnay 68 tuoåi, sinh taïi Buùt Ñoâng, Giaùophaän Haø Noäi ngaøy 22 thaùng 2 naêm1938, thuï phong LM naêm 1967,nguyeân laø giaùo sö ñaïi chuœng vieänSao Bieån Nha Trang. Caùch ñaây 9naêm, ngaøy 21-4 naêm 1997, ngaøiñöôïc Toøa Thaùnh boå nhieäm laøm GMPhoù vôùi quyeàn keá vò taïi giaùo phaänBan Meâ Thuoät.

Trang 98

TIN TOÂN GIAÙO - TIN XAÕ HOÄI - TIN VIEÄT NAM - TIN THEÁ GIÔÙI - CHUYEÄN LAÏ ...

BAÛN TINNGUYEÄT SAN MUÏC VUÏ

Sau khi Ñöùc Cha Giuse TrònhChính Tröïc töø chöùc vì lyù do tuoåi taùcngaøy 29-12 naêm 2000, Ñöùc ChaNguyeãn Tích Ñöùc ñaõ trôœ thaønhGiaùm muïc chính toøa cuœa giaùo phaänBan Meâ Thuoät. Töø laâu tình traïngsöùc khoœe cuœa Ñöùc Cha Giuse Ñöùcsuy giaœm nhieàu vaø cuõng ñaõ coù tinñoàn ngaøi seõ töø chöùc tröôùc thôøi haïn.

ÑTC BOÅ NHIEÄM ÑHY IVANDIAS LAØM TOÅNG TRÖÔŒNG

BOÄ TRUYEÀN GIAÙOVATICAN. Hoâm 20-5-2006,

ÑTC Bieån Ñöùc 16 ñaõ boå nhieämÑHY Ivan Dias, TGM giaùo phaänBombay AÁn ñoä, laøm taân Toångtröôœng Boä truyeàn giaùo, thay theáÑHY Crescenzio Sepe, ñöôïc boånhieäm laøm TGM giaùo phaän Napoli,nam Italia, thay theá ÑHY MicheleGiordano veà höu.

Ñöùc HY taân Toång tröôœng Boätruyeàn giaùo Ivan Dias naêm nay 70tuoåi, sinh ngaøy 14-4-1936, thuïphong LM taïi Bombay naêm 1958,theo hoïc taïi tröôøng ngoaïi giao ToøaThaùnh vaø ñaäu tieán só giaùo luaät naêm1964 taïi Ñaïi hoïc Giaùo HoaøngLaterano, roài laøm vieäc taïi Phuœ quoácvuï Toøa Thaùnh, chuuaån bò cuoäcvieáng thaêm cuœa Ñöùc Giaùo HoaøngPhaoloâ 6 ôœ Bombay, nhaân dòp Ñaïihoäi Thaùnh Theå quoác teá taïi ñaây naêm1964. Sau ñoù, Ñöùc OÂng Ivan Diaslaàn löôït phuïc vuï taïi caùc Toøa SöùThaàn Toøa Thaùnh ôœ caùc nöôùc BaécAÂu, Indonesia, Madagascar. Töønaêm 1973 ñeán 1982, ngaøi laøm Chuœsöï moät phaân boä taïi Phuœ quoác khanh,phuï traùch coâng vieäc lieân quan ñeánnhieàu quoác gia, trong ñoù coù VN,Trung Quoác, Laøo vaø Campuchia.

Naêm 1982, ngaøi ñöôïc thaêngTGM Söù thaàn Toøa Thaùnh laàn löôïttaïi Ghana, Togo vaø Benin, roài taïiÑaïi Haøn. Sau khi Albani thoaùt khoœicheá ñoä coäng saœn, Ñöùc TGM IvanDias ñöôïc boå nhieäm laøm Söù thaànToøa Thaùnh taïi ñaây, kieâm giaùmquaœn toâng toøa moät giaùo phaän. Ngaøiñaõ giuùp phuïc hoài Giaùo Hoäi vaø taùilaäp haøng giaùo pheån Albani. ÑöùcTGM Dias thoâng thaïo 17 ngoân ngöõ,keå caœ tieáng Ñaïi Haøn vaø Albani.

Naêm 1996, ngaøi ñöôïc ÑTC boånhieäm laøm TGM giaùo phaänBombay AÁn Ñoä vaø 5 naêm sau,thaùng 2 naêm 2001, ñöôïc thaêngHoàng Y. Trong Thöôïng HÑGM theágiôùi kyø 10 hoài thaùng 10 naêm 2001,ngaøi laø moät trong 3 vò Chuœ tòch thöøauœy. Veà phaàn ÑHY CrescenzioSepe, ngaøi naêm nay 63 tuoåi,nguyeân laø Toång thö kyù Boä giaùo só,roài laøm Toång thö kyù UŒy ban trungöông Naêm Thaùnh 2000, thaêng hoàngy hoài thaùng 2 naêm 2001 vaø tieáp ñoùñöôïc boå nhieäm laøm Toång tröôœng Boätruyeàn giaùo.

Napoli laø Toång giaùo phaän lôùnnhaát ôœ mieàn nam Italia vôùi 1 trieäu580 ngaøn tín höõu Coâng Giaùo, 287giaùo xöù, gaàn 1 ngaøn LM trieàu vaødoøng, hôn 2 ngaøn nöõ tu vaø 650 tuhuynh. (SD 20-5-2006)ÑTC KEÂU GOÏI CHÍNH PHUŒTAÂY BAN NHA TOÂN TROÏNG

HIEÄP ÑÒNH VÔÙITOØA THAÙNH

VATICAN. Saùng 20-5-2006,trong buoåi tieáp kieán taân ñaïi söù TaâyBan Nha caïnh Toøa Thaùnh, OÂngFrancisco Vazquez ñeán trình quoácthö, ÑTC keâu goïi baœo veä quyeàn

Trang 99

Trang 100

soáng vaø vieäc giaœng daïy moân toângiaùo taïi hoïc ñöôøng.

Taân ñaïi söù Francisco Vazqueznaêm nay 60 tuoåi, nguyeân laø Thöôïngnghò só vaø töøng laøm Chuœ tòch lieânhieäp caùc tænh vaø thaønh phoá taïi TaâyBan Nha.

Trong dieãn vaên chaøo möøng oângñaïi söù môùi, ÑTC khaúng ñònh raèng:“Giaùo Hoäi coâng boá khoâng chuùt deø daëtquyeàn soáng laø quyeàn caên baœn cuœa conngöôøi, töø luùc môùi thuï thai cho ñeán luùcñeán töï nhieân, quyeàn ñöôïc sinh ra,quyeàn ñöôïc thaønh laäp vaø khoâng tronggia ñình, vaø quyeàn naøy khoâng bò thaytheá hoaëc bò lu môø vì nhöõng hình thöùchoaëc cô cheá khaùc”.

ÑTC aùm chæ tôùi chính saùch hieännay cuœa chính phuœ Taây Ban Nhathuoäc ñaœng xaõ hoäi, nôùi roäng phaùthai, ly dò, vaø coâng nhaän caùc caëpñoàng phaùi laø hoân nhaân. Ngoaøi ra,nhaø nöôùc Taây ban nha cuõng haï giaùvieäc giaœng daïy giaùo lyù Coâng Giaùotaïi caùc tröôøng coâng laäp vaø coi ñaâychæ laø moät moân hoïc tuøy yù, traùi ngöôïcvôùi khoaœn soá 2 cuœa Hieäp ñònh giöõaToøa Thaùnh vaø Taây Ban Nha.

ÑTC noùi: “Toâi haøi loøng vì ñaïi ñasoá daân Taây Ban nha yeâu caàu coùmoân giaùo lyù Coâng Giaùo taïi caùctröôøng coâng laäp. Ñieàu naøy coù nghóalaø daân chuùng nhìn nhaän taà quantroïng cuœa moân hoïc naøy ñoái vôùi söïtaêng tröôœng baœn thaœn vaø vaên hoùacuœa ngöôøi treœ. Moân naøy quan troïngñoái vôùi söï phaùt trieån nhaân caùch cuœahoïc sinh, vaø ñoù laø nguyeân taéc caênbaœn trong hieäp ñònh giöõa Taây BanNha vaø Toøa Thaùnh veà giaùo duïc vaøcaùc vaán ñeà vaên hoùa. Hieäp ñònh qui

ñònh raèng vieäc giaœng daïy moân giaùolyù Coâng Giaùo phaœi ñöôïc thi haønhtrong nhöõng ñieàu kieän bình ñaúngvôùi caùc moân hoïc cô baœn khaùc”.

(art. 2). (SD 20-6-2006)XUAÁT BAŒN CUOÁN SAÙCH TOÁGIAÙC SAI LAÀM CUŒA CUOÁN

MAÄT MAÕ DA VINCIFIRENZE. Moät cuoán saùch môùi

vöøa ñöôïc xuaát baœn trình baøy nhöõngñieàu doái traù, vaø noäi dung sai laàm veàlòch söœ trong cuoán tieåu thuyeát “Maätmaõ cuœa Da Vinci” do vaên só ngöôøiMyõ Dan Brown saùng taùc vaø ñaõ ñöôïcñoùng thaønh phim. Phim vaø cuoántruyeän naøy ñaõ ñöôïc quaœng caùo raát oàaït vaø baét ñaàu ñöôïc trình chieáu taïicaùc nôi treân theá giôùi. Cuoán saùch vöøaxuaát baœn ngaøy 19-5-2006, daày 60trang, vôùi töïa ñeà “Maät maõ cuœa DaVinci, nhöõng doái traù vaø sai laàm lòchsöœ”, do 4 taùc giaœ bieân soaïn laø MarcoCarrai, söœ gia Franco Cardini, LMPaul Wauck, giaùo sö Ñaïi Hoïc Giaùohoaøng Thaùnh Giaù cuœa Giaùm haïtOpus Dei ôœ Roma, vaø kyõ söMaurizio Seracini laø nhaân vaät thöïcduy nhaát ñöôïc cuoán truyeän Maät maõDa Vinci nhaéc ñeán.

Cuoán tieåu thuyeát naøy noùi raèngkyõ sö Seracini ñaõ khaùm phaù baœnthaœo nguyeân thuœy hình veõ cuœa nhaøbaùc hoïc Leonardo Da Vinci, ñöôïcdaáu döôùi böùc hoïa dieãn taœ Ba ñaïo sóthôø laïy Chuùa Cöùu Theá, ñöôïc löu giöõtaïi Baœo taøng vieän Uffici ôœ Firenze,trung Italia. (Ansa 19-5-2006)

ÑTC KEÂU GOÏI CAÙC NÖÔÙCBAŒO VEÄ TÖÏ DO TOÂN GIAÙO

VATICAN. Trong buoåi tieápkieán 5 vò taân ñaïi söù hoâm 18-5-2006ñeán trình quoác thö, ÑTC Bieån Ñöùc

16 keâu goïi coäng ñoàng quoác teá, taêngcöôøng baœo veä töï do toân giaùo.

Caùc vò ñaïi söù ñeán töø caùc nöôùcCoäng hoøa Tchad vaø Cap Vert beânPhi chaâu, AÁn Ñoä, Moldava vaø UÙc.Caùc vò khoâng thöôøng truù taïi Romaneân ñöôïc ÑTC tieáp kieán chung.

Trong dieãn vaên chaøo möøng caùctaân ñaïi söù môùi, ÑTC khaúng ñònhraèng: “Ñieàu quan troïng laø, taïi caùcnôi treân theá giôùi, moïi ngöôøi coù theåtheo toân giaùo mình choïn löïa vaø thöïchaønh toân giaùo aáy trong töï do vaøkhoâng chuùt sôï haõi, vì khoâng ai coùtheå xaây döïng cuoäc soáng cuœa mìnhhoaøn toaøn treân söï tìm kieám cuoäcsoáng sung tuùc veà vaät chaát maø thoâi.Chaáp nhaän ñöôøng höôùng thöïc haønhaáy, veà maët caù nhaân cuõng nhö coängñoaøn, chaéc chaén seõ coù nhöõng haäuquaœ ích lôïi cho ñôøi soáng xaõ hoäi”.

ÑTC cuõng keâu goïi moãi ngöôøidaán thaân cuï theå goùp phaàn kieán taïocoâng ích, vaø khoâng theå chæ quan taâmñeán lôïi ích baœn nhaân vaø nhöõngngöôøi thaân caän cuœa mình maø thoâi.Ngaøi noùi: “Trong thôøi ñaïi hoaøn caàuhoùa, caàn laøm sao ñeå vieäc quaœn lyùñôøi soáng chính trò khoâng phaœi chæñöôïc höôùng daãn hoaøn toaøn bôœinhöõng lyù leõ thuoäc phaïm vi kinh teá,tìm kieám lôïi nhuaän nhieàu hôn, hoaëcsöï duïng böøa baõi caùc taøi nguyeân cuœatraùi ñaát ñeå roài gaây haïi cho daânchuùng, nhaát laø cho daân chuùng taïicaùc nöôùc keùm may maén, vaø laømthöông toån töông lai theá giôùi veà laâuveà daøi”.

Trong yù höôùng ñoù, moãi quoác giatreân theá giôùi cuõng coù nghóa vuï hoaïtñoäng cho söï phaùt trieån cuœa moïi daân

toäc, cuõng nhö baœo veä caùc taøi nguyeâncuœa traùi ñaát. (SD 18-5-2006)

ÑTC TIEÁP TAÂN ÑAÏI SÖÙ UÙCVATICAN. Trong buoåi tieáp

kieán Baø Taân ñaïi söù Anna MareePlunkett cuœa nöôùc UÙc hoâm18-5-2006, ÑTC beânh vöïc caùc thoådaân vaø choáng laïi traøo löu tuïc hoùa.

Ngaøi ca ngôïi söï ñoùng goùp cuœanöôùc naøy cho vieäc baœo veä hoøa bình,phaùt trieån vaø cöùu trôï caùc naïn nhaânthieân tai treân traùi ñaát, nhaát laø taïivuøng AÙ chaâu Thaùi Bình Döôøng,nhöng ngaøi nhaän ñònh raèng “Quyeáttaâm ñaùng ca ngôïi hoaït ñoäng chohoøa bình treân bình dieän quoác teácuõng phaœi töông öùng vôùi quyeát taâmñaït tôùi söï coâng baèng vaø coâng lyù treânbình dieän ñòa phöông, ñaëc bieät laøvieäc tieáp nhaän ngöôøi tò naïn vaø quanheä vôùi caùc thoå daân baœn xöù ôœ UÙc.Thöïc vaäy, - ÑTC vieát- “vaãn coøn raátnhieàu ñieàu caàn laøm ñeå giaœi quyeáttình traïng ñau thöông cuœa caùc thoådaân baœn xöù. Toâi khuyeán khích OÂngÑaïi Söù vaø chính phuœ UÙc tieáp tuïcquyeát taâm vaø vôùi loøng töø nhaân goùpphaàn giaœi quyeát nhöõng nguyeânnhaân saâu xa gaây neân trình traïng côcöïc cuœa caùc thoå daân. Söï daán thaâncho söï thaät môœ ñöôøng cho söï hoøagiaœi laâu beàn qua tieán trình chöõalaønh, xin tha thöù vaø trao ban tha thöù,voán laø hai yeáu toá khoâng theå thieáuñöôïc ñeå coù hoøa bình”.

Maët khaùc, ÑTC cuõng cho bieátngaøi mong öôùc ñöôïc ñeán vieángthaêm UÙc vaøo naêm 2008, neáu Chuùamuoán, ñeå chuœ söï nhöõng buoåi leãnhaân Ngaøy Quoác Teá giôùi treœ. Ngaøicuõng nhaän xeùt raèng: “Taïi nhöõng

Trang 101

Trang 102

quoác gia nhö nöôùc UÙc, trong ñoù tieántrình tuïc hoùa lan roäng, nhieàu ngöôøitreœ nhaän thöùc raèng coù moät traät töïsieâu vieät höôùng daãn moïi ngöôøi tieánböôùc treân con ñöôøng höôùng veà töï dovaø haïnh phuùc ñích thöïc.. Choáng laïilaøn soùng duy töông ñoái veà luaân lyùkhoâng coi ñieàu gì laø nhaát ñònh, vaøñöa nhieàu ngöôøi vaøo trong söï mieätmaøi tìm kieám nhöõng gì laø môùi, theáheä treœ ngaøy nay ñang taùi khaùm phaùsöï tìm kieám söï thieän vaø söï thaät”.

Baø ñaïi söù Plunkett noùi vôùi ÑGHraèng chính phuœ UÙc seõ laøm taát caœnhöõng gì coù theå ñeå vieäc cöœ haønhNgaøy Quoác Teá giôùi treœ ñöôïc thaønhcoâng, vaø chuùng toâi cuõng chôø mongcô hoäi ñöôïc ñoùn tieáp ÑTC ñeánvieáng thaêm UÙc trong dòp aáy. Baøcuõng khaúng ñònh raèng “chính phuœUÙc khích leä Toøa Thaùnh môœ roäng ñoáithoaïi vôùi Trung Quoác vaø Vieät Nam,ñeå goùp phaàn vaøo söï taêng tröôœng vaøphaùt trieån xaõ hoäi daân söï taïi caœ haiquoác gia aáy”. (SD 18-5-2006)

ÑAÏI HOÄI LAÀN THÖÙ 56CUŒA HÑGM ITALIA

ROMA. Caùc GM thuoäc 228 giaùophaän ôœ Italia ñaõ nhoùm ñaïi hoäi laànthöù 56 ôœ Noäi Thaønh Vatican, töøngaøy 15 ñeán 19-5-2006 vôùi chuœ ñeàchính laø: “Ñôøi soáng vaø söù vuï linhmuïc cho moät coäng ñoaøn thöøa saitrong moät theá giôùi ñang bieánchuyeån: cöùu xeùt nhöõng khoù khaên vaøvieãn töôïng cuœa söù vuï LM”.

Ñaïi hoäi ñaõ thoâng qua moät “Quiluaät veà vieäc nghieân cöùu thaàn hoïc”.Caùc GM cuõng cöùu xeùt chöông trìnhÑaïi Hoäi Coâng Giaùo toaøn quoác Italialaàn thöù 4 seõ tieán haønh taïi thaønh phoáVerona töø ngaøy 16 ñeán 20-10 naêm

nay, vôùi söï hieän dieän cuœa ÑTC.Saùng thöù 5, 18-5-2006, ÑTC

Bieån Ñöùc 16 ñaõ ñeán gaëp caùc GMItalia taïi ñaïi hoäi vaø nhaän dòp naøyngaøi taùi keâu goïi caùc GM haõy quantaâm, gaàn guõi vaø naâng ñôõ caùc linhmuïc thuoäc quyeàn.

Cuï theå laø ÑTC khích leä caùc GMItalia tröôùc tieân haõy choïn löïa caånthaän caùc öùng sinh leân chöùc LM,kieåm ñieåm khaœ naêng cuœa hoï trongvieäc laõnh nhaän caùc nghóa vuï lieânquan tôùi söù vuï LM; tieáp ñeán caànquan taâm ñeán vieäc huaán luyeän,khoâng nhöõng trong thôøi gian ôœchuœng vieän, nhöng caœ trong nhöõnggiai ñoaïn keá tieáp cuœa cuoäc ñôøi linhmuïc. Ngaøi noùi: “Anh em haõy ñeåtaâm ñeán vaán ñeà an sinh vaät chaát vaøtinh thaàn cuœa caùc LM; thi haønh tìnhphuï töœ cuœa anh em ñoái vôùi hoï vôùitaâm hoàn huynh ñeä; ñöøng bao giôø ñeåcaùc linh muïc phaœi leœ loi coâ ñoäc trongnhöõng cô cöïc cuœa söù vuï, trong beänhtaät vaø tuoåi giaø, cuõng nhö trongnhöõng thöœ thaùch khoâng theå traùnhnoåi cuœa cuoäc soáng. Anh em GMthaân meán, heã chuùng ta caøng gaàn guœicaùc LM cuœa chuùng ta, thì hoï caøngyeâu meán vaø tín thaùc ñoái vôùi chuùngta, tha thöù nhöõng khieám khuyeát baœnthaân cuœa chuùng ta, hoï seõ nghe lôøichuùng ta vaø caœm thaáy lieân ñôùi vôùichuùng ta trong nhöõng vui möøng vaønhöõng khoù khaên cuœa söù vuï”.BAŒO VEÄ QUYEÀN LEÂN TIEÁNG

CUŒA GIAÙO HOÄIAÙm chæ ñeán nhöõng lôøi traùch cöù

cuœa moät soá nhaø chính trò Italia, ñaëcbieät laø moät vaøi nhoùm taœ phaùi choraèng khi caùc GM leân tieáng veà nhöõngvaán ñeà luaân lyù ñaïo ñöùc, ví duï beânh

vöïc hoân nhaân moät vôï moät choàng vaøchoáng laïi nhöõng toan tính nhìn nhaänhoân nhaân ñoàng phaùi hoaëc nhöõngcaëp nam nöõ soáng chung maø khoângkeát hoân, töùc laø xen mình vaøochuyeän chính trò cuœa Nhaø Nöôùc,ÑTC taùi khaúng ñònh söï taùch bieätgiöõa Giaùo Hoäi vaø Nhaø Nöôùc, ñoàngthôøi coå voõ “ñaëc tính ñôøi laønh maïnh”cuœa Nhaø Nöôùc. Ngaøi noùi:

“Do söù maïng cöùu ñoä, Giaùo Hoäikhoâng theå thieáu soùt nghóa vuï thanhtaåy lyù trí, qua nhöõng ñeà nghò veà giaùohuaán xaõ hoäi cuœa mình, ñi töø nhöõnggì phuø hôïp vôùi baœn tính cuœa moãingöôøi, vaø Giaùo Hoäi thöùc thænhnhöõng söùc maïnh luaân lyù vaø tinhthaàn, côœi môœ yù chí ñoùn nhaän nhöõngñoøi hoœi ñích thöïc cuœa söï thieän..Trong hoaøn caœnh ngaøy nay, khinhaéc nhôœ veà veà giaù trò cuœa moät soánguyeân taéc luaân lyù ñaïo ñöùc ñoái vôùiñôøi soáng rieâng tö vaø coâng coäng,nhöõng nguyeân taéc aên reã saâu tronggia saœn Kitoâ cuœa AÂu Chaâu vaø ñaëcbieät laø cuœa Italia, chuùng ta khoâng heàvi phaïm ñaëc tính ñôøi cuœa Nhaø Nöôùc,nhöng ñuùng hôn, chuùng ta goùp phaànbaœo ñaœm vaø thaêng tieán phaåm giaùcon ngöôøi vaø coâng ích cuœa xaõ hoäi”.

Caùc GM ñaõ nhieät lieät voã tay khiÑTC quaœ quyeát söï can thieäp cuœaGiaùo Hoäi treân bình dieän nguyeân taécluaân lyù, trong cuoäc tranh luaän coângcoäng khoâng heà vi phaïm ñaëc tính ñôøicuœa Nhaø Nöôùc. Tröôùc ñoù, ÑHYCamillo Ruini, Chuœ tòch HÑGMItalia, ñaõ nhaän ñònh raèng nhöõngphaœn öùng vaø tranh luaän choáng laïigiaùo huaán cuœa Giaùo Hoäi, ñoâi khi coùnhöõng hình thöùc khoâng thích hôïp.Trong moät cuoäc phoœng vaán sau ñoù,

ÑHY Ruini ñaõ pheâ bình taân chuœ tòchHaï vieän Italia, OÂng FaustoBertinoti, thuoäc ñaœng coäng saœn, vìtrong moät chöông trình truyeàn hình,oâng naøy ñaõ pheâ bình laäp tröôøng cuœaÑGH khoâng nhìn nhaän caùc caëpñoàng phaùi tính nhö hoân nhaân.

Trong dieãn vaên khai maïc ñaïi hoäithöù 56, ÑHY Chuœ tòch HÑGM Italiañaõ taùi khaúng ñònh nhöõng nguyeân taéckhoâng theå nhöôïng boä ñöôïc nhö giañình hôïp phaùp döïa treân hoân nhaân,söï phuœ nhaän phaù thai vì ñaây laø moäthaønh vi töï noù laø baát hôïp phaùp vaøkhoâng moät hoaøn caœnh naøo coù theåbieän minh cho vieäc phaù thai.

ÑAÏI HOÄI THÖÙ 16CUŒA HOÄI ÑOÀNG TOØA THAÙNH

MUÏC VUÏ DI DAÂNROMA. Töø ngaøy 15 ñeán

17-5-2006, Hoäi ñoàng Toøa Thaùnhmuïc vuï ngöôøi di daân vaø löu ñoäng ñaõnhoùm khoùa hoïp toaøn theå thöù 16 taïiRoma vôùi chuœ ñeà: “Di daân vaø löuñoäng töø vaø tôùi caùc nöôùc coù ña soá daântheo Hoài giaùo”.

Trong soá caùc baøi thuyeát trình taïiÑaïi hoäi, dö luaän ñaëc bieät chuù yù ñeántaøi tham luaän cuœa Ñöùc TGMGiovanni Lajolo, ngoaïi tröôœng ToøaThaùnh. Ngaøi baøy toœ lo aâu vì con soácaùc tín höõu Kitoâ ngaøy caøng giaœm suùttaïi caùc nöôùc Hoài giaùo.

Theo Ñöùc TGM Lajolo, caùc tínhöõu Kitoâ ngaøy caøng rôøi boœ caùc nöôùcHoài giaùo di cö ra nöôùc ngoaøi laø tìnhtraïng ngheøo ñoùi, nhöõng caêng thaúngveà chính trò vaø chuœng ñoäc, vaø nhaát laøtình traïng thieåu soá bò kyø thò. Ngoaøira trong caùc hoân nhaân hoãn hôïp giöõamoät ngöôøi Kitoâ vaø Hoài giaùo, phía

Trang 103

Trang 104

Kitoâ giaùo khoâng ñöôïc luaät phaùp taïicaùc nöôùc Hoài giaùo baœo veä.

Ñöùc TGM ngoaïi tröôœng cho bieáttaïi moät soá mieàn, soá caùc tín höõu Kitoâgiaœm suùt ôœ möùc ñoä bi thaœm nhö taïiSiri trong voøng 3 thaäp nieân gaàn ñaây:töø 2,8 xuoáng coøn 1,9%; taïi Irak, töø2,6% soáng coøn 1% daân soá toaønquoác. Taïi Iran, caùc coäng ñoàng CoângGiaùo chæ chieám 0,1% daân soá, nhöngtrong thôøi gian qua, tæ soá naøy giaœmmaát 1 phaàn 10.

Rieâng taïi Israel vaø Palestine, soátín höõu Kitoâ giaœm töø 1,9% xuoángcoøn 1% nhö hieän nay.

Ñöùc TGM Lajolo keâu goïi caùc tínhöõu Kitoâ haõy quyeát taâm baœo veä caêntính Kitoâ cuœa mình, taïi caùc nöôùc Hoàigiaùo cuõng nhö taïi AÂu Chaâu, trongcaùc cuoäc gaëp gôõ vôùi ngöôøi Hoài giaùodi cö. Sau cuøng, Ñöùc TGM cho bieátToøa Thaùnh muoán thuùc giuïc coängñoàng quoác teá hoaït ñoäng höõu hieäuhôn, choáng laïi nhöõng chính saùch vaøchieán löôïc nhaém choáng laïi quyeàn töïdo toân giaùo vaø caùc nhaân quyeàn khaùc,ñoàng htôøi quan taâm laøm sao ñeå caùcvieän trôï nhaân ñaïo khoâng bò lôïi duïngvaøo muïc tieâu chieâu duï tín ñoà.

HUAÁN TÖØ CUŒA ÑTCTrong buoåi tieáp kieán daønh cho

caùc HY, GM vaø caùc thaønh vieân cuœaHoäi ñoàng Toøa Thaùnh veà di daân,ÑTC nhaán maïnh taàm quan troïngcuœa vieäc ñoái thoaïi lieân toân vôùi caùctín höõu Hoài giaùo. Qui luaät naøy trôœthaønh “baùnh haèng ngaøy”, nhaát laøcho nhöõng ai hoaït ñoäng, tieáp xuùcvôùi ngöôøi di daân vaø tò naïn, cuõng nhönhieàu taàng lôùp ngöøôi löu ñoäng”.

Ngaøi cuõng nhaén nhuœ caùc coäng

ñoàng Kitoâ haõy tuaân theo giaùo huaáncuœa Chuùa Kitoâ ñeå laïi cho caùc moânñeä, nhö qui luaät soáng, ñoù laø giôùi raênmôùi daïy yeâu thöông tha nhaân. Ngaøinoùi: “Tình yeâu Kitoâ, töï baœn chaát, coùtính chaát aân caàn saên ñoùn. Vì theá,moãi tín höõu cuõng ñöôïc môøi goïi môœroäng voøng tay vaø taâm hoàn ñoái vôùimoãi ngöôøi, baát luaän hoï ñeán töø nöôùcnaøy, vaø haõy ñeå cho chính quyeàn höõutraùch veà ñôøi soáng coâng coäng thieátlaäp caùc luaät leä thích hôïp cho söï soángchung laønh maïnh”.

Sau cuøng, ÑTC caàu mong cho“caùc tín höõu Kitoâ, khi di cö ñeán caùcnöôùc coù ña soá daân theo Hoài giaùo,cuõng tìm ñöôïc söï ñoùn tieáp vaø ñöôïctoân troïng caên tính toân giaùo cuœa hoï”

(SD 15-5-2006)

1 GM ÑÖÔÏC THUÏ PHONGTAÏI TRUNG QUOÁC VÔÙI

PHEÙP CUŒA ÑTCLIEÂU NINH. Sau 2 vuï truyeàn

chöùc GM baát hôïp phaùp taïi TrungQuoác, chuùa nhaät 7-5-2006, 1 GM ñaõñöôïc thuï phong taïi nöôùc naøy vôùi söïchaáp thuaän cuœa ÑTC.

Ñoù laø Cha Phaoloâ Buøi QuaânMinh (Pei Junmin), 37 tuoåi, ñöôïcthuï phong GM trong thaùnh leã luùc 9giôø saùng taïi Nhaø Thôø Chính toøaThaåm Döông, ôœ thaønh phoá LieâuNinh, mieàn ñoâng baéc Trung Quoác.Cha Buøi Quaân Minh ñaõ ñöôïc ÑöùcCha Kim Baùi Hieán (Jin Peixian)truyeàn chöùc vaø laøm GM Phoù vôùiquyeàn keá vò ngaøi.

Moät nguoàn tin cuœa Toøa Thaùnhnoùi vôùi haõng tin Asianews raèng ChaBuøi Quaân Minh ñaõ ñöôïc söï pheâchuaån cuœa ÑTC vaø laø moät öùng vieân

raát toát veà moïi phöông dieän”. ChaMinh ñaõ gaëp ÑTC Bieån Ñöùc 16ngaøy 3-8 naêm 2005 cuøng vôùi 22 LMTrung Quoác vieáng thaêm AÂu Chaâuvaø ñaõ ñeán döï buoåi tieáp kieán chungcuœa ÑTC.

Trong cuoäc phoœng vaán daønh chohaõng tin Asianews hoài ñoù, Cha BuøiQuaân Minh noùi: “Cuoäc gaëp gôõ vôùiÑTC thaät laø moät ñieàu ngaïc nghieân!Khoâng ai trong chuùng toâi coù theåtöôœng töôïng ñöôïc. Chuùng toâi cuõngkhoâng heà bieát laø mình ñöôïc ñeánRoma. Thaät laø moät ñieàu tuyeät vôøi:Giaùo Hoäi Roma laø Meï cuœa taát caœcaùc Giaùo Hoäi khaùc, caœ Giaùo Hoäi taïiTrung Quoác nöõa. Chuùng toâi ñaõmuoán chöùng toœ raèng Giaùo Hoäi taïiTrung Quoác hieäp nhaát vôùi ToøaThaùnh”.

Ñöùc taân GM Buøi Quaân Minh gianhaäp chuœng vieän naêm 16 tuoåi, vaøthuï phong LM naêm 1992. Sau 1 naêmlaøm vieäc taïi giaùo xöù nhaø thôø chínhtoøa Thaåm Döông, cha ñöôïc ÑGMbaœn quyeàn göœi sang hoïc thaàn hoïcKinh Thaùnh taïi Philadelphia HoaKyø, vaø sau khi trôœ veà nöôùc, cha daïyKinh Thaùnh vaø laøm Giaùm hoïc kieâmPhoù Giaùm Ñoác Ñaïi chuœng vieänThaåmDöôngcoù 70ñaïi chuœngsinh.

(Asianews 6-5-2006)ÑHY TRAÀN NHAÄT QUAÂN:

CAÙC TÍN HÖÕU COÂNG GIAÙOTRUNG QUOÁC HIEÄP NHAÁT

VÔÙI ÑTCHONG KONG. ÑHY Giuse

Traàn Nhaät Quaân, GM Hong Kong,khaúng ñònh raèng caùc tín höõu CoângGiaùo taïi Trung Quoác hieäp nhaát tôùiÑTC. ÑHY Giuse Quaân baøy toœ laäptröôøng treân ñaây trong cuoäc phoœng

vaán daønh cho haõng tin Asianews,truyeàn ñi hoâm 10-5-2006, sau haicuoäc truyeàn chöùc GM taïi TrungQuoác khoâng coù söï öng thuaän cuœaÑTC. ÑHY noùi: “Taïi Trung Quoácchæ coù moät Giaùo Hoäi Coâng Giaùo duynhaát vaø taát caœ caùc tín höõu ñeàu muoánñöôïc ÑTC höôùng daãn. Caùc cuoäctruyeàn chöùc GM baát hôïp phaùp laøñieàu khoâng theå hieåu noåi vaø laø moätböôùc thuït luøi.

Trong cuoäc phoœng vaán, ÑHYGM Hong Kong cuõng baøy toœ hyvoïng trong cuoäc thöông thaœo giöõaTrung Quoác vaø Toøa Thaùnh, hai beânseõ ñaït tôùi nhöõng hieäp ñònh coù theåchaáp nhaän ñöôïc. (KNA 10-5-2005)

ÑTC TIEÁP KIEÁN CAÙC GMMIEÀN QUEBEC, CANADAVATICAN. ÑTC Bieån Ñöùc 16

keâu goïi caùc GM Canada canh taân yùthöùc veà Thaùnh Theå vaø ngaøi môøi goïicaùc giaùo höõu taïi nöôùc naøy sieângnaêng tham döï thaùnh leã chuùa nhaät.

Ngaøi ñöa ra lôøi nhaén nhuœ treânñaây trong buoåi tieáp kieán saùng11-5-2006 daønh cho caùc GM mieànQuebec, vöøa keát thuùc cuoäc haønhhöông vieáng moä hai thaùnh Toâng Ñoàvaø thaêm Toøa Thaùnh.

ÑTC ghi nhaän raèng trong nhöõngnaêm gaàn ñaây, soá tín höõu tham döïthaùnh leã chuùa nhaät taïi Canada suygiaœm raát nhieàu. Ngaøi khaúng ñònhraèng “Caùc tín höõu caàn phaœi xaùc tínveà tính chaát sinh töœ cuœa vieäc thamdöï thaùnh leã chuùa nhaät ñeàu ñaën, ñeåñöùc tin cuœa hoï ñöôïc taêng tröôœng vaøñöôïc bieåu loä trong cuoäc soáng. Thöïcvaäy, Thaùnh Theå, nguoàn maïch vaø laøtoät ñænh ñôøi soáng Kitoâ, lieân keát

Trang 105

Trang 106

chuùng ta vaø laøm cho chuùng ta ñöôïctrôœ neân ñoàng hình daïng vôùi ConThieân Chuùa”.

ÑTC ghi nhaän söï giaœm suùt caùcLM taïi Canada khieán cho vieäc cöœhaønh thaùnh leã chuùa nhaät taïi moät soánôi khoâng theå thöïc hieän ñöôïc.Nhöng ngaøi caœnh giaùc choáng laïi xuhöôùng laøm lu môø vai troø cuœa vò linhmuïc vaø noùi raèng: “Taàm quan troïngcuœa giaùo daân khoâng bao giôø ñöôïclaøm lu môø söù vuï khoâng theå thay theáñöôïc cuœa LM ñoái vôùi ñôøi soáng GiaùoHoäi. Vì theá, thöøa taùc vuï LM khoângtheå ñöôïc uœy thaùc cho nhöõng ngöøôikhaùc, neáu khoâng seõ gaây haïi chochính baœn tính chaân thöïc cuœa GiaùoHoäi”.

Sau cuøng, aùm chæ tôùi söï kieän taïiCanada coù nhöõng tu só nam nöõkhoâng tuaân haønh giaùo huaán cuœaGiaùo Hoäi, ÑTC keâu goïi caùc tu sóhaõy taêng cöôøng söï hieäp thoâng vaøcaœm thöùc Giaùo Hoäi. Ngaøi khích leäcaùc GM giuùp caùc tu só soáng ôn goïiñaëc thuø cuœa hoï trong nieàm trungthaønh ñích thöïc vôùi Giaùo Hoäi vaø vôùiHuaán Quyeàn cuœa Hoäi Thaùnh”.

(SD 11-5-2006)

ÑTC TIEÁP KIEÁN11 GM CANADA MIEÀN

ÑAÏI TAÂY DÖÔNGVATICAN. Saùng 20-5-2006,

ÑTC ñaõ tieáp kieán 11 GM Canadathuoäc mieàn Ñaïi Taây Döông, vaøngaøi khuyeán khích caùc vò taêngcöôøng vieäc muïc vuï huaán giaùo tröôùctraøo löu tuïc hoùa ñang lan traøn.

Caùc GM thuoäc 4 bang laø NewBrunswick, Newfoundland, NovaScotia vaø ñaœo Prince Edward. Ñaây

laø ñoaøn thöù 2 thuoäc HÑGM Canadaveà Roma haønh höông, vieáng moä haithaùnh Toâng ñoà vaø thaêm Toøa Thaùnhtrong naêm nay. Trong buoåi tieápkieán, ÑTC nhaän ñònh raèng ‘gioángnhö nhieàu nöôùc khaùc, Canada ñangchòu ñau khoå vì haäu quaœ cuœa traøo löutuïc hoùa lan traøn. Toan tính coå voõmoät thöù nhaân sinh hoaït xa lìa traät töïsieâu vieät cuœa Thieân Chuùa hoaëcdöœng döng ñoái vôùi aùnh saùng cuœaChuùa Kitoâ, khieán cho nieàm hy voïngchaân thöïc khoâng coøn nôi nhieàungöôøi. Moät trong nhöõng trieäu chöùngbi thaœm nhaát cuœa naõo troïng ñoù laø soásinh giaœm suùt traàm troïng taïi caùcmieàn cuœa anh em”.

Trong boái caœnh ñoù, ÑTC nhaänxeùt raèng ngöôøi daân Canada ñangnhìn leân anh em nhöng nhöõng conngöôøi cuœa hy voïng, haêng say giaœngdaïy chaân lyù raïng ngôøi cuœa ChuùaKitoâ phaù tan boùng ñeâm, vaø soi sangcon ñöôøng canh taân ñôøi soáng GiaùoHoäi vaø xaõ hoäi, huaán luyeän caùclöông taâm vaø giaœng daïy phaåm giaùñích thöïc cuœa con ngöôøi vaø xaõ hoäinhaân traàn”.

ÑTC keâu goïi caùc GM Canadaheát söùc coå voõ caùc saùng kieán muïc vuïñeå Chuùa Gieâsu Kitoâ ñöôïc bieát ñeán.Vì theá, caùc chöông trình giaùo lyù vaøtoân giaùo raát quan troïng, ñeå giuùp caùctín höõu ñaøo saâu söï hieåu bieát vaø yeâumeán Chuùa Kitoâ vaø Giaùo Hoäi cuœaNgöôøi. Ngaøi cuõng môøi goïi nhöõngngöôøi treœ tröôœng thaønh tham giavieäc daïy giaùo lyù vaø chia seœ kinhnghieäm ñöùc tin cho tha nhaân. ÑTCnoùi: “Taám göông chöùng taù ñöùc tincuœa hoï cho nhöõng ngöôøi treœ hôn seõcuœng coá ñöùc tin cuœa chính hoï, ñoàng

thôøi mang laïi cho tha nhaân nieàmhaïnh phuùc phaùt xuaát töø söï yù thöùcmuïc ñích vaø yù nghóa maø Chuùa bieåuloä trong cuoäc soáng”. Taïi Canadavuøng Ñaïi taây döông, do tình traïngthieáu LM vaø möùc ñoä haønh ñaïo sasuùt, caùc giaùo phaän ñang phaœi ñieàuchænh laïi heä thoáng caùc giaùo xöù.Nhieàu xöù ñaïo bò baõi boœ hoaëc saùtnhaäp vaøo xöù khaùc, vaø thaäm chí caùcgiaùo phaän cuõng ñöôïc ñieàu chænh laïi.Veà vaán ñeà naøy, ÑTC noùi: “Tieántrình ñieàu chænh aáy khoâng bao giôøñöôïc thöïc thi theo kieåu maãu thuaàntuùy xaõ hoäi. Neáu khoâng coù ChuùaKitoâ, chuùng ta seõ khoâng laøm ñöôïc gì(cf Jn 15,5). Kinh nguyeän laøm chochuùng ta ñöôïc aên reã saâu trong chaânlyù, khoâng ngöøng nhaéc nhôù chuùng taveà quyeàn toái thöôïng cuœa Chuùa Kitoâ,vaø quyeàn toái thöôïng cuœa ñôøi soángnoäi taâm vaø söï thaùnh thieän, trongnieàm keát hieäp vôùi Chuùa. Vì theá,vieäc toå chöùc caùc xöù ñaïo chuœ yeáu laømoät vieäc thöïc thi söï canh taân tinhthaàn. Ñieàu naøy ñoøi phaœi thaêng tieánmuïc vuï neân thaùnh, ñeå taát caœ caùc tínhöõu luoân chuù yù ñeán thaùnh yù Chuùa”

Vaø ÑTC keát luaän raèng: toâi tinchaéc, moät söï taùi khaùm phaù ChuùaGieâsu Kitoâ, Ngoâi Lôøi nhaäp theå, seõdaãn tôùi moät söï taùi khaùm phaù caên tínhcaù nhaân, xaõ hoäi vaø vaên hoùa cuœa caùctín höõu. Moät caên tính coâng giaùoñöôïc cuœng coá, seõ khôi daäy söï haêngsay truyeàn giaùo, voán laø ñaëc tính ôngoïi cuœa moãi tín höõu, vaø khoâng heàlaøm laãn loän söï khaùc bieät vaø boå tuùccho nhau giöõa caùc ñoaøn suœng, giöõathöøa taùc vuï cuœa nhöõng ngöôøi coùthaùnh chöùc vaø thöøa taùc vuï giaùodaân”. (SD 20-5-2006)

BOŒ LUAÄT ÑOÄC THAÂN LMKHOÂNG GIAŒI QUYEÁT NAÏN

LAÏM DUÏNG TREŒ EMSYDNEY. ÑHY Georg Pell,

TGM giaùo phaän Sydney beân UÙc,nhaän ñònh raèng baõi boœ luaät ñoäc thaânLM khoâng phaœi laø moät phöông döôïcñeå choáng laïi naïn giaùo só laïm duïngtính duïc treœ em.

Trong moät tuyeân ngoân coâng boáhoâm 9-5-2006, treân trang thoâng tinInternet cuœa Toång giaùo phaänSydney, ÑHY Pell nhaéc laïi laïi 90%toång soá nhöõng ngöôøi laïm duïng tínhduïc treœ em laø nhöõng ngöôøi ñaøn oângcoù gia ñình. Trong Giaùo Hoäi CoângGiaùo la tinh coù luaät caùc LM phaœisoáng ñoäc thaân vaø traùnh moïi hoaïtñoäng tính duïc. Khoâng ai bò baét buoäcphaœi trôœ thaønh LM.

Hoài naêm ngoaùi, caùc hieäp hoäi LMtaïi UÙc ñaõ ñaët laïi vaán ñeà luaät ñoäcthaân giaùo só, vaø trong moät taøi lieäuthaœo luaän, caùc hieäp hoäi naøy ñeà nghòthaønh laäp kieåu maãu goïi laø “Linhmuïc coäng ñoaøn”. Caùc LM naøy ñöôïcñaøo taïo ngoaøi khuoân khoå cuœa caùcchuœng vieän coå ñieån vaø coù theå thihaønh moät soá chöùc naêng cuœa LM, vaøkieåu maãu LM naøy cuõng coù theå daønhcho nhöõng ngöôøi coù gia ñình.

(KNA 9-5-2006)UOÁNG RÖÔÏU SAY LAÙI XE

LAØ TOÄI PHAŒI XÖNGCOCHIN. Thö muïc vuï môùi coâng

boá, ÑHY Varkey Vithayathil,TGM tröôœng Giaùo Chuœ Coâng GiaùoSyro Malabar, caœnh giaùc caùc tínhöõu raèng uoáng röôïu say maø laùi xe laøphaïm toäi, vaø phaœi xöng toäi.

Trong thö muïc vuï ñöôïc ñoïc ngaøy7-5-2006 taïi caùc giaùo xöù taïi giaùo

Trang 107

Trang 108

phaän Cochin, nam AÁn, ÑHY nhaänñònh raèng nhöõng ngöôøi say röôïu vaølaùi xe aåu ñaõ gaây ra phaàn lôùn caùc tainaïn löu thoâng taïi bang Kerala laømcho haøng ngaøn ngöôøi bò thieät maïngmoãi naêm. Ngaøi vieát: Nhöõng ngöôøilaùi xe nhö theá phaïm toäi choáng laïibaœn thaân vaø tha nhaân.

Theo thoáng keâ chính thöùc, trongnaêm ngoaùi coù 3.060 ngöôøi cheát vìtai naïn löu thoâng ôœ bang Kerala.Bang naøy coù 31 trieäu 800 ngaøn daâncö: tuy chæ chieám 3% daân soá toaønquoác, nhöng soá tai naïn löu thoâng taïiñaây chieám tôùi 12% toång soá tai naïntreân toaøn AÁn ñoä.

Sau cuøng ÑHY Vithayathil keâugoïi caùc tín höõu coäng taùc vôùi chínhquyeàn ñeå ñaœm ñaœo an ninh treâncoâng loä. (CNS 11-5-2006)

BEÀ TREÂN GIAÙM HAÏTOPUS DEI TOÁ GIAÙC PHIM

MAÄT MAÕ DA VINCIROMA. Ñöùc Cha Javier

Echevarría, BT Giaùm haït ToøngNhaân Opus Dei, pheâ bình cuoánphim vaø tieåu thuyeát “Maät Maõ cuœaDa Vinci” khai thaùc Giaùm haït cuœangaøi vaø ñöa ra nhöõng lôøi caùo buoäcthoâ bæ choáng laïi Giaùo Hoäi CoângGiaùo. Trong cuoäc phoœng vaán daønhcho nhaät baùo “Ngöøôi ñöa tin chieàu”soá ra ngaøy 12-5-2006 ôœ Roma, ÑöùcCha Echevarría noùi: “Dan Brown,taùc giaœ cuoán tieåu thuyeát aáy ñaõ gianhaäp haøng nguõ ñoâng ñaœo nhöõngngöôøi taán kích Giaùm haït Opus Deiñeå choáng laïi ñöùc tin. Con ngöôøi ñaàytrí töôœng töôïng aáy ñaõ lôïi duïngchuùng toâi ñeå möu lôïi, khoâng nhöõngveà myõ kim maø thoâi, gioáng nhö baonhieâu ngöôøi khaùc ñang taán kích

chuùng toâi. Theo giaùo huaán cuœa kinhLaïy Cha, chuùng toâi soát saéng caàunguyeän cho nhöõng ngöôøi ca ngôïicuõng nhö nhöõng ngöôøi vu khoáng maïlÿ chuùng toâi”.

Cuoán tieåu thuyeát cuœa DanBrown ngöôøi Myõ xuaát baœn naêm2003, vaø ñöôïc ñoùng thaønh phim,saép ñöôïc trình chieáu taïi caùc nôi vaøongaøy 19-5 tôùi ñaây. Truyeän töôœngtöôïng naøy noùi ñeán moät thaønh vieâncuœa Opus Dei ñaõ tìm caùch aùm saùtnhöõng ngöôøi baœo veä moät bí maät veàdoøng doõi cuœa Ñöùc Gieâsu maø taùc giaœcho laø ñaõ keát hoân vôùi Madalena, vaøhaäu dueä vaãn coøn ôœ AÂu Chaâu ngaøynay. Opus Dei laø toå chöùc Coâng Giaùoñöôïc ÑTC Gioan Phaoloâ 2 coângnhaän laø moät giaùm haït toøng nhaân vaøonaêm 1982, phaàn naøo nhö moät giaùophaän khoâng laõnh thoå, vôùi gaàn 2ngaøn LM vaø 87 ngaøn giaùo daân treântheá giôùi. Ñaõ coù 2 HY vaø nhieàu GMxuaát thaân töø giaùm haït naøy.

(CNS 12-5-2006)ÑÖÔØNG GIAÂY ÑIEÄN THOAÏI

ÑAËC BIEÄT GIÖÕA ÑTCVAØ ANH NGAØI

REGENSSBURG. Ñöùc OÂngGeorg Ratzinger, baøo huynh cuœaÑTC cho bieát: trong caên hoä cuœangaøi coù moät ñieän thoaïi ñaëc bieät, vaøkhi chuoâng reo ngaøi bieát ñoù ÑGHgoïi cho ngaøi.

Theo cuoäc phoœng vaán ñaêng treânnhaät baùo Nam Ñöùc (SueddeutschenZeitung), soá ra ngaøy 14-5-2006, haianh em ñieän thoaïi moãi tuaàn chonhau, nhöng Ñöùc OÂng Ratzingernoùi, “Phaàn lôùn laø ÑGH goïi cho toâi,vì toâi deã tìm thaáy hôn”. Ñöùc OÂngnaêm nay 81 tuoåi vaø nhìn nhaän raèng

söùc khoœe cuœa ÑTC baây giôø toát hônsöùc khoœe cuœa ngaøi, khaùc vôùi tröôùckia. ÑGH ñi daïo moãi ngaøy hai laànvaø keát thuùc moãi ngaøy töông ñoái sôùmhôn, “ngaøi soáng ñieàu hoøa vaø ñeå yù tôùinaêng löïc cuœa mình”.

Trong cuoäc phoœng vaán, Ñöùc OÂngGeorg Ratzinger baùc boœ tin ñoàn choraèng ngaøi seõ doïn veà Vatican ñeå cönguï (KNA 14-5-2006)

ÑTC BOÅ NHIEÄM TAÂN TGMTHUŒ ÑOÂ WASHINGTONVATICAN. Hoâm 16-5-2006,

ÑTC Bieån Ñöùc 16 ñaõ nhaän ñôn töøchöùc vì lyù do tuoåi taùc cuœa ÑHYTheodore McCarrick, TGM thuœ ñoâWashington, Hoa Kyø, vaø ñaõ boånhieäm ngöôøi keá vò laø Ñöùc ChaDonald Wuerl, cho ñeán nay laø GMgiaùo phaän Pittsburg, bangPennsylvania.

ÑHY McCarrick naêm nay 76tuoåi (1930), cai quaœn giaùo phaänWashington töø 6 naêm nay. Khi coønlaø Chuœ tòch UŒy ban GM Hoa Kyø veàmuïc vuï di daân vaø tò naïn, vaø Chuœ tòchUŒy ban chính saùch quoác teá, ngaøi ñaõsang thaêm Vieät Nam 3 laàn trongphaùi ñoaøn cuœa HÑGM Myõ.

Ñöùc TGM Donald Wueln, naêmnay 66 tuoåi (1940), khi coøn laø LM,ñaõ töøng laøm vieäc taïi Boä Giaùo sótrong 11 naêm trôøi, töø 1969 ñeán1980, tröôùc khi trôœ veà giaùo phaänPittsburg nguyeân quaùn ñeå laømGiaùm ñoác ñaïi chuœng vieän taïi ñaây.Naêm 1985, ngaøi ñöôïc boå nhieäm laømGM phuï taù toång giaùo phaän Saettle,vaø 3 naêm sau, vaøo thaùng 2 naêm1988, ngaøi ñöôïc boå nhieäm laøm GMgiaùophaänPittsburg. (SD16-5-2006)

1 GM TRUNG QUOÁCTÖÏ PHONG BÒ COÂ LAÄP

ROMA. Moät GM Trung Quoác,khoâng coù pheùp cuœa Toøa Thaùnh, töïñaët mình laøm GM chính toøa giaùophaän Maân Ñoâng (Mindong) tænhPhuùc Kieán, ñaõ bò ñaïi ña soá giaùo só vaøgiaùo daân taåy chay.

Ñoù laø GM Chieâm Tö Loäc (ZhanSi Lu), 45 tuoåi, hoâm chuùa nhaät14-5-2006, ñaõ laøm leã nhaäm chöùcGM chính toøa giaùo phaän MaânÑoâng. Vò GM naøy ñaõ chòu chöùc GMbaát hôïp phaùp cuøng vôùi 4 GM khaùc,trong moät buoåi leã ôœ Baéc Kinh ngaøy6-1-2000. Töø ñoù ñeán nay, vò naøykhoâng heà thi haønh söù vuï GM. Naytheo lôøi khuyeân cuœa caùc quan chöùcchính quyeàn, GM Chieâm Tö Loäcmôùi quyeát ñònh thi haønh chöùc vuïGM Maân Ñoâng.

Haõng tin thöøa sai Asianews,truyeàn ñi ngaøy 15-5 cho bieát leã nghinhaäm chöùc naøy taïi thaønh phoá NinhÑöùc (Ningde) ñaõ bò phaàn lôùn caùc tínhöõu Coâng Giaùo coâng khai vaø thaàmlaëng taåy chay, chæ coù 500 tín höõu, 13LM vaø khoâng coù GM naøo ñeán thamdöï. Giaùo phaän Maân Ñoâng coù hôn 80ngaøn tín höõu Coâng Giaùo, trong soánaøy hôn 70 ngaøn thuoäc Giaùo Hoäithaàm laëng vaø chæ coù 10 ngaøn ngöôøithuoäc Giaùo Hoäi coâng khai. Tronggiaùo phaän coù 45 LM “chui” vaø 13LM chính thöùc. Haõng Asianewscho bieát trong nhöõng ngaøy tröôùcñaây, caùc LM vaø tín höõu bò caùc vieânchöùc Nhaø nöôùc boù buoäc tham döï leãnhaäm chöùc cuœa GM Chieâm Tö Loäc,vì vò naøy ñaõ nhaäm chöùc khoâng coùpheùp cuœa Toøa Thaùnh.

(Asianews 15-5-2006)Trang 109

Trang 110

CHÍNH PHUŒ BA LAN CHOHOÏC SINH VAØ COÂNG NHAÂN

NGHÆ ÑEÅ ÑOÙN ÑTCVARSAVA. Chính Phuœ Ba Lan

ñaõ quyeát ñònh cho caùc sinh vieân hoïcsinh, vaø coâng nhaân vieân ñöôïc nghængaøy thöù saùu, 26-5-2006, nhaân dòpÑTC Bieån Ñöùc 16 ñeán vieáng thaêmnöôùc naøy töø ngaøy 25 ñeán28-5-2006.

Quyeát ñònh treân ñaây taïo ñieàukieän cho caùc tín höõu tröïc tieáp hoaëcqua truyeàn hình tham döï thaùnh leã doÑTC cöœ haønh taïi thuœ ñoâ Varsava.

Thuœ töôùng KazimierzMarcinkiewicz cuõng keâu goïi giôùichuœ tö nhaân haõy cho caùc nhaân vieâncuœa mình ñöôïc nghæ nhö vaäy.

Boä tröôœng giaùo duïc Ba Lan, OÂngRoman Giertych, tuyeân boá raèng:“Ngöôøi keá vò cuœa Ñöùc GioanPhaoloâ 2 ñang ñeán vôùi chuùng ta, vaøhaøng trieäu ngöôøi Ba Lan saün saøngñoùn ÑGH vaø tham döï caùc buoåi leã dongaøi cöœ haønh”.

Trong soá 38 trieäu daân Ba Lanhieän nay coù 89% laø tín höõu CoângGiaùo. (AP 16-5-2006)

ÑOAØN HAØNH HÖÔNGÑOÂNG NHAÁT CUŒA CAÙC

TÍN HÖÕU COÂNG GIAÙO NGATAÏI ROMA.

ROMA: Hoâm 15-5-2006, ñoaønhaønh höông ñoâng ñaœo nhaát lòch söœGiaùo hoäi Coâng Giaùo Nga, vôùi 150tín höõu, ñaõ veà Roma keát thuùc naêmtöôœng nieäm Ñöùc Gioan Phaolo 2.

Phaùi ñoaøn do Ñöùc ChaThaddeus Kondrusiewicz, TGMgiaùo phaän Meï Thieân Chuùa ôœMascôva, höôùng daãn. Giaùo phaän

naøy hieän coù 200 ngaøn tín höõu soángtreân laõnh thoå roäng gaáp 8 laàn nöôùcVieät Nam.

Hoài trung tuaàn thaùng 5 naêmngoaùi, Ñöùc TGM Kondrusiewiczcuõng ñaõ cuøng moät nhoùm tín höõukhaùc 40 ngöôøi töø Nga veà haønhhöông Roma, trong soá naøy coù 3 linhmuïc. Caùc tín höõu Nga ñeán töøMascova, Kaliningrad, Smolensk,Ryazan vaø Yaroslav. Hoï vui möøngñöôïc gaëp ÑTC Bieån Ñöùc 16 vaø caàunguyeän vôùi Ngaøi, trong buoåi tieápkieán chung saùng hoâm 17-5-2006.Trong dòp naøy, caùc tín höõu ñaõ daângtaëng ÑTC moät soá quaø, trong soá naøy,coù moät aœnh coå kính veõ treân goã,icoâne, cuœa Nga, coù töø theá kyœ 18 vaømoät boä aùo leã theâu baèng tay. Ñaëcbieät, Ñöùc TGM Kondrusiewiczcuõng trao cho ÑTC baœn dòch tieángNga Thoâng ñieäp cuœa ngaøi “ThieânChuùa laø tình thöông”.

Hoâm 16-5, ñoaøn haønh höông ñaõdöï thaùnh leã cöœ haønh trong haàm moäñeàn thaùnh Pheâroâ vaø kính vieáng moäcuœa Ñöùc Gioan Phaoloâ 2. Trong baøigiaœng, Ñöùc TGM Kondrusiewiczñaõ noùi ñeán vai troø quan troïng cuœaÑöùc Coá Giaùo Hoaøng trong vieäc hoàisinh Giaùo Hoäi Coâng Giaùo taïi Ngavaø thieát laäp haøng giaùo phaåm taïinöôùc naøy. Ñoái vôùi nhöõng tín höõuNga khoâng theå veà Roma haønhhöông, giaùo phaän Meï Thieân Chuùa ôœMascova ñaõ coù saùng kieán cho hoïghi vaøo maãu vaœi mang maøu côø Ngatraéng xanh vaø ñoœ, nhöõng taâm tìnhkính meán vaø nhöõng lôøi nguyeän xinÑöùc coá giaùo hoaøng caàu baàu cho.

Ngoaøi ra, coøn coù saùng kieán cuœaÑöùc Cha Angelo Comastri, Chuœ

tòch cô quan quaœn lyù vaø baœo trì Ñeànthôø thaùnh Pheâroâ, thu goùp moïi chöùngtöø treân toaøn nöôùc Nga ñeå xin phongchaân phöôùc cho Ñöùc Gioan Phaoloâ2. Caùc chöùng töø naøy seõ ñöôïc chuyeånñeán Ñöùc oâng Slawomir Oder, thænhnguyeän vieân aùn phong chaân phöôùccho Ñöùc coá Giaùo Hoaøng.

(Asianews 17-5-2006) ª

TIN XAÕ HOÄINAÏN BAÙN THAÂN NUOÂIMIEÄNG TRONG TRAÏI

TÒ NAÏNLIBERIA. Nhieàu treœ em nam nöõ

trong caùc traïi tò naïn ôœ Liberia ñaõphaœi baùn thaân nuoâi mieäng.

Nhieàu thieáu nöõ vaø caœ caùc treœ emmôùi 8 tuoåi, ñaõ phaœi ñoåi thaân xaùcmình laáy thöïc phaåm, tieàn baïc haycaùc dòch vuï vaø phaåm vaät khaùc.Trong soá nhöõng ngöôøi laïm duïngtình duïc naøy, coù caœ nhieàu nhaân vaätthuoäc caùc löïc löôïng baœo hoøa haycaùc hieäp hoäi thieän nguyeän coù nhieämvuï phaœi baœo veä an ninh cho ngöôøi tÿnaïn nöõa.

Treân ñaây laø noäi dung moät taøi lieäuñaõ ñöôïc toå chöùc thieän nguyeän phichính quyeàn Save The Children(Cöùu treœ em), chuyeân baœo veä caùcthieáu nhi, coâng boá hoâm thöù hai08.05.2006.

Theo taøi lieäu, raát nhieàu thieáu nöõtreœ vò thaønh nieân taïi caùc traïi tÿ naïnLiberia ñaõ buoäc loøng phaœi coù quanheä tình duïc ñeå ñoåi laáy thöïc phaåm,vaät duïng hay tieàn baïc vôùi nhieàungöôøi, coù theå laø nhaân vieân caùc löïclöôïng an ninh, giôùi thöông gia coùbuoân baùn giao dòch vôùi traïi tÿ naïn

hay teä hôn nöõa, ngay caœ caùc nhaânvieân cuœa caùc hieäp hoäi thieän nguyeäncöùu trôï ngöôøi tÿ naïn hay laø thaønhvieân caùc löïc löôïng baœo hoøa quoác teá.

Toå chöùc Cöùu treœ em cho bieát laønhieàu em gaùi môùi 12 tuoåi ñaõ coùquan heä tình duïc thöôøng xuyeân ñeåñoåi laáy moät chai bia, moät boä quaànaùo hay thöïc phaåm. Nhieàu em khaùcsaün saøng trao ñoåi thaân xaùc mình aáyñieän thoaïi caàm tay, hoaëc ñöôïc xembaêng hình video. Giôùi phuï huynhtrong traïi thöôøng caœm thaáy baát löïckhoâng theå ngaên chaën ñieàu naøy xaœyra vì hoï khoâng coù ñuœ khaœ naêng vaätchaát ñeå saên soùc con caùi caùch ñaày ñuœ.Cuoái cuøng, taøi lieäu cuœa Toå chöùc Cöùutreœ em khaúng ñònh raèng töø naêm2002 ñeán nay, teä naïn naøy khoângthay ñoåi gì maày, maëc duø ñaõ coù moätvaøi bieän phaùp kieåm soaùt ñöôïc ñeà ra.

Baø Jasmine Whitbread, giaùmñoác hoäi Cöùu Treœ em, maïnh meõtuyeân boá “Khoâng theå ñeå cho teä naïnnaøy tieáp tuïc xaœy ra ñöôïc nöõa.Nhöõng ngöôøi möôïn quyeàn theá cuœamình ñeå lôïi duïng caùc thieáu nöõ haytreœ em ngaây thô yeáu ñuoái, phaœi bò toácaùo vaø caùch chöùc ngay. Taïi lieäu naøyñaõ ñöôïc soaïn thaœo sau moät cuoäcthaêm doø yù kieán cuœa 315 ngöôøi, trongñoù 23% laø treœ nam, 26% treœ nöõ, 27%laø ngöôøi nam tröôœng thaønh vaø 24%laø phuï nöõ. Moät nöœa trong toång soá315 ngöôøi naøy coøn soáng trong caùctraïi tÿ naïn, phaàn coøn laïi ñaõ hoàihöông. Trong caùc naêm noäi chieánñaãm maùu, hôn 250 ngaøn ngöôøi ñaïiña soá laø daân laønh, ñaõ bò thieät maïngvaø khoaœng 1 trieäu 300 ngaøn ngöôøikhaùc phaœi taœn cö laùnh naïn trong caùctraïi tÿ naïn.

Trang 111

Trang 112

9 TRIEÄU TREŒ EM MYÕ LATINH THIEÁU DINH DÖÔÕNG

SANTIAGO DE CHILE. Theothoáng keâ cuœa Unicep thuoäc LHQ,coâng boá ngaøy 19-5-2006 taïiSantiago, hieän nay coù khoaœng 9trieäu treœ em ôœ Myõ chaâu la tinh vaøquaàn ñaœo Caraibí bò thieáu dinhdöôõng kinh nieân.

Trong soá caùc treœ em naøy, coù 16%taát caœ caùc treœ em döôùi 5 tuoåi bò thieáudinh döôõng. Naïn thieáu dinh döôõnglaø haäu quaœ cuœa naïn ngheøo ñoùi vaøcaøng laøm cho söï chia caùch trong xaõhoäi trôœ neân saâu roäng. Phaàn lôùn caùctreœ thieáu dinh döôõng laø nhöõng thoådaân baœn xöù vaø ngöôøi da ñen taïi mieànqueâ, nhaát laø taïi Guatemala vaø caùcnöôùc truøng vuøng Tröôøng Sôn Andes.Theâm vaøo ñoù, caùc em khoâng ñöôïccaép saùch ñeán tröôøng, khoâng ñöôïccaùc cô caáu haï taàng nhö nöôùc tronglaønh ñeå söœ duïng

(KNA19-5-2006)PHUÏ NÖÕ PHAÙP VAØ NA UY

SINH CON SÔÙM HÔNPARIS. Theo moät nghieân cöùu

coâng boá hoâm thöù naêm 11.05.2006giöõa giôùi phuï nöõ Anh, Phaùp vaø NaUy, caùc phuï nöõ Phaùp vaø Na Uythöôøng coù khuynh höôùng sinh consôùm hôn laø caùc phuï nöõ Anh.

Theo cuoäc nghieân cöùu vöøa noùi,do Hoïc vieän thoáng keâ quoác giaPhaùp thöïc hieän, caùc phuï nöõ Phaùp vaøNa uy thöôøng sinh con ñaàu loøng vaøonaêm 29 tuoåi, coøn phuï nöõ Anh thì treãhôn vaøo naêm 32 tuoåi. Phuï nöõ Anhcuõng laø nhöõng ngöôøi ít muoán sinhcon hôn caœ, 16% toång soá phuï nöõAnh khoâng coù con caùi so vôùi 10%taïi caùc nöôùc khaùc.

Taøi lieäu nhaän ñònh theâm raèng:Taïi Anh, chính quyeàn can thieäp raátít vaø raát choïn loïc trong vieäc giuùp ñôõnhöõng thaønh phaàn thaáp keùm nhaáttrong xaõ hoäi. Coøn taïi Phaùp vaø NaUy, söï giuùp ñôõ caùc gia ñình raát coângbình vaø hoaøn haœo hôn. Trong caœ baquoác gia noùi treân, caùc phuï nöõ hoïccao thöôøng sinh con ñaàu loøng treãhôn caœ vaø soá ngöôøi quyeát ñònhkhoâng sinh con cao hôn laø nhöõngngöôøi ít hoïc. Tuy nhieân, vaãn coùnhöõng tröôøng hôïp ngoaïi leä. Chaúnghaïn nhö caùch ñaây vaøi ngaøy, moät coâbeù 12 tuoåi ngöôøi Anh vöøa cho chaøoñôøi ñöùa con ñaàu loøng. Theo baùo chí,ñaây laø ngöôøi meï treœ nhaát nöôùc Anh.Nöôùc Anh cuõng laø quoác gia coùnhieàu baø meï vò thaønh nieân vaøo haïngnhaát AÂu Chaâu.(AFP/REUTER/ANSA 10.05.06)

TOÁ GIAÙC TÌNH TRAÏNGTHEÂ THAŒM CUŒA CAÙC BEÄNH

NHAÂN TAÂM TRÍTAÏI RUMANI

NEW YORK. Hoâm 10.05.2006,moät hieäp hoäi coù truï sôœ taïi Hoa Kyøteân laø Hoäi quoác teá baœo veä quyeàn caùcngöôøi taøn taät taâm trí (MentalDisability Rights International) ñaõtoá giaùc nhöõng ñieàu kieän soáng theâthaœm cuœa nhieàu ngöôøi treœ Rumanibò beänh taâm thaàn, phaœi soáng trongcaùc nhaø thöông ñieân vaø yeâu caàuLieân Hieäp AÂu chaâu can thieäp khaåncaáp. Trong moät taøi lieäu daøy hôn 30trang, coù keøm nhieàu hình aœnh chöùngminh, hieäp hoäi noùi treân nhaán maïnhraèng hoï ñaõ chöùng kieán nhieàu viphaïm traàm troïng caùc quyeàn conngöôøi trong nhöõng beänh vieän taâmthaàn Rumani maø hoï ñöôïc vieáng

thaêm töõ naêm ngoaùi ñen nay. Nhieàutreœ em bò boù chaët töø coå xuoáng chaântrong nhöõng taám vaœi nhö boù gioø, oámyeáu baån thæu, ngöôøi ñaày veát thöôngdô daùy. Caùc em khoâng ñöôïc chaêmsoùc veä sinh gì caœ. Thöôøng thì caùc treœem naøy thuoäc chuœng toäc du muïcRom vaø chæ sau moät thôøi gian ngaénlöu nguï taïi ñaây, caùc em trôœ thaønhngöôøi ñieân hoaøn toaøn.

OÂng Eric Rosenthal, giaùm ñoächoäi thieän nguyeän quoác teá Quyeànngöôøi beänh taâm thaán, tuyeân boá: Toâichöa bao giôø thaáy moät thaœm caœnhtöông töï trong voøng 13 naêm thamquan caùc beänh vieän taâm thaàn treântoaøn theá giôùi. Taïi Braila, naèm veàmaïn Ñoâng Nam Rumani, 46 treœ emtuoåi töø 7 ñeán 17, bò nhoát chung vôùicaùc beänh nhaân ataâm thaàn tröôœngthaønh. Caùc em phaœi aên uoáng nguœnghæ veä sinh ngay nôi naèm, vaø chæcaân naëng baèng 20% troïng löôïngquy ñònh ôœ löùa tuoåi cuœa caùc em.Nhieàu thieáu nieân ôœ tuoåi daäy thì chæcaân baèng treœ em bình thöôøng 4, 5tuoåi. Chaân tay chuùng gaày yeáu congqueo haàu nhö teâ lieät vì ôœ caœnh baátñoäng suoát ngaøy.

Chính quyeàn Bucarest maïnh meõbaùc boœ nhöõng lôøi caùo buoäc treân ñaây.Rumani hieän nay ñang ôœ treân conñööøông canh caœi vôùi hy voïng ñöôïcnhaän vaøo Lieân Hieïp AÂu chaâu vaøothaùng gieâng naêm 2007 tôùi ñaây.Trong moät cuoäc hoïp baùo, quoác vuïkhanh ñaëc traùch ngöôøi treœ RumaniBogdan Panait tuyeân boá raèngChính quyeàn Rumani bieát roõ tìnhhình naøy keå töø naêm 2005. Caùc treœem beänh taâm thaàn ôœ Braila ñaõ ñöôïcchuyeån tôùi caùc cô sôœ khaùc saùng suœa

hôn. Rumani ñaõ coá gaéng tieán boänhieàu veø maët baœo veä quyeàn lôïi treœem vaø uœy ban lieân hieäp chaâu AÂuphaœi chuù troïng ñeán caùc coá gaéng nayø.Theo oâng Panait, coù khoaœng 29ngaøn treœ em bò boœ rôi ñang soángtrong hôn 500 cô sôœ ñaëc bieät, trongsoá naøy coù 300 cô sôœ ñöôïc toå chöùctheo kieåu gia ñình. Nhöng oângRosenthal xaùc ñònh raèng taïiRumani, khoâng heà coù thoáng keâ roõraøng naøo veà con soá caùc treœ em taøntaät tinh thaàn hay theå lyù bò nhoát trongcaùc beänh vieän khoâng ñöôïc chínhthöùc nhín nhaän. OÂng nhaán maïnhraèng “Theá giôùi nghó raèng Rumaniñaõ hoaøn thieän chính saùch coâ nhi,nhöng theo toâi, lieân hieäp AÂu chaâulaàm laãn lôùn. (AFP 10.05.06)25 KYÙ GIAŒ BÒ GIEÁT TRONG4 THAÙNG ÑAÀU NAÊM NAYPARIS. Chæ noäi trong 4 thaùng

ñaàu naêm 2006 naøy, ñaõ coù ñeán 25 kyùgiaœ baùo chí theá giôùi bò gieát cheáttrong khi thi haønh boån phaän ngheànghieäp, so vôùi 69 ngöôøi trong toaønnaêm 2005 vaø 89 ngöôøi naêm 2004tröôùc ñoù.

Haøng traêm kyù giaœ khaùc bò toánggiam, chæ noäi taïi Neùpal, ñaõ coù 200ngöôøi bò tuø vaø hôn 117 kyù giaœ khaùcbò thöông naëng nheï trong nhöõng vuïbieåu tình choáng chính phuœ vöøa qua.Beân Irak, ngöôøi ta ñang lo laéng chosoá phaän cuœa Salah Jali al Gharraui,ñaëc phaùi vieân cuœa haõng thoâng taánPhaùp AFP, bò baét coùc taïi trung taâmthuœ ñoâ Bagdad hoâm 04.04.2006.

Ñaây laø kyù giaœ thöù 42 bò baét coùc töøkhi khôœi ñaàu chieán cuoäc taïi Irak,trong soá naøy, coù 5 ngöôøi ñaõ bò gieáthaïi. Ñoù laø nhöõng con soá chính trong

Trang 113

Trang 114

baœn toång keát vöøa ñöôïc Hieäp hoäi coåñoäng quyeàn töï do baùo chí treân toaøntheá giôùi Information Safety andFreedom, goïi taét laø ISF, coâng boánhaân ngaøy töï do baùo chí theá giôùi,vöøa ñöôïc UNESCO cöœ haønh hoâm03.05 vöøa qua. Ngaøy töï do baùo chínaêm nay coù ñeà taøi laø “Truyeànthoâng, phaùt trieån vaø nhoå boœ taän goácreã naïn ngheøo ñoùi”.

Trong taøi lieäu “Freedom of thePress 2006, ñöôïc coâng boá ngaøy29.04.2006 ñeå chuaån bò cho ngaøynaøy, coù ghi nhaän keát quaœ nhieàu cuoäcnghieân cöùu cho thaáy raèng coù moätlieân heä raát chaët cheõ giöõa töï do baùochí vaø cuoäc chieán choáng naïn ngheøoñoùi. Trong moät cuoäc phoœng vaándaønh cho Ñaøi Vatican, oângDomenico Affinito, Phoù chuœ tòchhoäi Kyù giaœ khoâng bieân giôùi, phaân boäItalia, cho bieát laø töï do baùo chí chiphoái raùt nhieàu treân phaåm chaát cuoäcsoáng vaø do ñoù, chi phoái caœ söï ngheøoñoùi nöõa. Tin töùc ñöôïc thoâng truyeàndoài daøo höõu hieäu chöøng naøo, thì daânchuùng trong nöôùc caøng coù nhieàu côhoäi vaø khaœ naêng bieán ñoåi ñôøi soángtheâm toùt ñeïp hôn chöøng aáy. Moät thíduï cuï theå laø theá naøy: neáu taïi moätquoác gia, ngöôøi daân ñöôïc bieát roõ reätcaùc cô naêng thaåm quyeàn chính phuœ,thì hoï seõ deã daøng nhaän ra ñöôïc khicaàn gì, phaœi hoœi ai, ñaâu laø nhöõngdòch vuï coù theå ñöôïc cung caáp, phaœixin ôœ ñaâu vaø ñöôïc nhö theá naøo vv...Trong nghóa maøy, thì töï do baùo chílaø ñieàu thöïc laø caên baœn höôùng daãnñöôøng ñi nöôùc böôùc cho ngöôøi daân.

Ngöôïc laïi, taïi nhöõng nôi coù theåcheá ñoäc taøi, töï do vaø baùo chí laïi ñoáinghòch nhau. Theo baùo caùo

Freedom of the Press 2006, töï dobaùo chí 2006, thì caùc quoác gia nhìnnhaän quyeàn töï do baùo chí saâu roänghôn caœ laø Phaàn Lan., Island vaø ÑanMaïch. Hoa Kyø ñöùng haøng thöù 22 vaøItalia haøng thöù 80.

(RG 03.05.06)

GAÀN 700 TRIEÄU NGÖÔØITREÂN THEÁ GIÔÙI SÖŒ DUÏNG

INTERNETPARIS. Treân theá giôùi hieän nay

coù khoaœng gaàn 700 trieäu ngöôøi töø 15tuoåi trôœ leân xöœ duïng Internet thöôøngxuyeân, töùc chieám khoaœng 14% toångsoá daân soá theá giôùi trong lôùp tuoåinaøy, trong ñoù, coù 152 trieäu ngöôøi taïiHoa Kyø vaø 23,9 trieäu taïi Phaùp.

Ñaây laø keát quaœ moät cuoäc ñieàu trado nhoùm nghieân cöùu coù teân goïi laøComScore Network thöïc hieän, döïatreân caùc döõ kieän thu thaäp ñöôïc töøcaùc thò tröôøng tieâu thuï chính, trongñoù coù caœ Trung Hoa vaø AÁn Ñoä,trong naêm 2005 vöøa qua.

OÂng Peter Daboll, toång giaùmñoác haõng ComScore Media Metrix,nhaän ñònh raèng “hieän nay, toång soángöôøi Myõ duøng maïng Internet chæchieám gaàn 1/4 toång soá ngöôøi xöœduïng internet treân toaøn theá giôùi.Caùch ñaây 10 naêm, con soá naøy chieám3/4. Vaãn theo cuoäc ñieàu tra noùi treân,ñöùng haøng ñaàu trong danh saùchngöôøi xöœ duïng internet vaãn laø HoaKyø vôùi 152 trieäu. Tieáp ñoù laø TrungQuoác vôùi 72 trieäu, Nhaät baœn 52trieäu, Ñöùc 32 trieäu vaø Anh 30 trieäu.Ñöùng haøng thöù saùu laø Nam Haøn vôùi24,6 trieäu, roài ñeán Phaùp, Canada, YÙvaø AÁn Ñoä....

OÂng Daboll nhaán maïnh raèng

nhöõng con soá döõ kieän cuœa ConScorecoù theå hôi khaùc vôùi caùc con soá thoángkeâ khaùc trong laõnh vöïc naøy vì lyù doComScore duøng nhöõng phöông theáñònh lieäu khaùc, chaúng haïn khoângtính ñeán nhöõng ngöôøi duøng Internetôœ caùc cöù ñieåm coâng coäng, qua heäthoáng ñieän thoaïi di ñoäng hay laønhöõng ngöôøi xöœ duïng döôùi 15 tuoåi.Hoài thaùng 7 naêm ngoaùi, 2005, trungtaâm thoâng tin veà Internet taïi Trungquoác cho bieát raèng con soá öôùc löôïngnhöõng ngöôøi xöœ duïng Internet ôœnöôùc naøy laø 103 trieäu ngöôøi, theosaùt goùt Hoa Kyø.

Tính veà soá giôø löôùt maïng, cuoäcñieàu tra cuœa ComScore cho bieátñöùng haïng nhaát laø Israel vôùi 57,5giôø moãi thaùng, töùc laø gaáp ñoâi soá giôølöôùt maïng trung bình moãi ngöôøi taïiHoa Kyø. Tieáp theo ñoù laø Phaàn Lan,Nam Haøn, Hoøa Lan vaø Ñaøi Loan.Ñöôïc duøng nhieàu nhaát laø heä thoángMSN cuœa Microsoft vôùi 538,6 trieäungöôøi, roài ñeán Google vôùi 495,8trieäu vaø Yahoo vôùi 480,2 trieäu.

(AFP 04.05.06)HOÄI CHOÁNG BEÄNH MAÄP

TAÏI MYÕWASHINGTON. Hieäp hoäi

mang teân cöïu toång thoáng Clinton ôœMyõ vöøa thuyeát phuïc ñöôïc caùc haõngcheá taïo nöôùc ngoït Coca Cola, Pepsivaø Schweppes giaœm löôïng calorichöùa ñöïng trong caùc lon nöôùc ngoïtbaùn trong caùc maùy töï ñoäng ôœ caùctröôøng hoïc Hoa Kyø töø 140 xuoángcoøn 100.

Töø thaäp nieân 1980 trôœ ñi, tyœ leängöôøi maäp phì taêng gaáp ba trong lôùpngöôøi treœ Hoa Kyø vaø gaáp ñoâi trongsoá caùc thieáu nhi.

Cöïu toång thoáng Clinton nhaánmaïnh raèng neáu moãi treœ em 8 tuoåicaét bôùt 45 calori moãi ngaøy, thì khihoïc xon baäc trung hoïc, em naøy seõgaày hôn 9 kyù so vôùi ngöôøi khoângkieâng cöõ. Trong nhöõng naêm tröôùcñaây cöïu toång thoáng Clinton ñaõ phaœichòu hai cuoäc giaœi phaãu tim vìnhöõng chöùng chöùng beänh coù lieân heämaät thieát vôùi moät cheá ñoä aên uoángkhoâng quaân bình. (AGI 03.05.06)

Maët khaùc, ngaøy 1-5-2006, moätcuoäc hoäi thaœo cuœa caùc baùc só nhiñoàng do ñaïi hoïc Colorado toå chöùcñaõ leân tieáng baùo ñoäng veà naïn treœ emnaëng kyù ñang gia taêng quaù ñaø taïiMyõ vaø ñöa ra phöông theá choáng traœ.

Caùc baùc só nhi ñoàng tham döïcuoäc hoäi thaœo vöøa noùi ñaõ ñaøo saâukeát quaœ moät cuoäc ñieàu tra do ñaïihoïc Colorado thöïc hieän treân 216 giañình Myõ coù moät hay nhieàu ngöôøicon quaù naëng kyù. Trong saùu thaùng,caùc treœ em naøy, döôùi söï kieåm soaùtcuœa cha meï, ñaõ aùp duïng hai tieâuchuaån môùi trong sinh hoaït thöôøngnhaät: ñoù laø bôùt 100 calori trong cheáñoä dinh döôõng haèng ngaøy vaø theâm2000 böôùc chaân ñi daïo, coù theå thaybaèng moät hoaït ñoäng theå thao khaùc.Keát quaœ thaät laø khaœ quan: saùu thaùng6 ñoù, 67% caùc treœ em naøy ñaõ xuoángñöôïc vaøi kyù, soá coøn laïi haàu nhökhoâng gia taêng kyù loâ naøo caœ. Hieäntöôïng treœ em quaù naëng kyù ñang trôœneân traàm troïng taïi Hoa Kyø. Öôùclöôïng khoaœng 1/3 treœ em quaù naëngcaân vaø coù theå trôœ thaønh ngöôøi maäpphì trong töông lai, bò ñe doïa bôœinhieàu chöùng beänh raát nguy hieåmnhö beänh tim vaø tieåu ñöôøng. Baùc sóSusan Yanowski thuoäc Hoïc vieän y

Trang 115

Trang 116

teá quoác gia Myõ cuõng tuyeân boá raèng:“1/3 toång soá daân Myõ quaù naëng kyù vaø1/3 khaùc bò beänh maäp phì. Nhieàungöôøi naëng ñeán hôn 300 kyù. Heäthoáng y teá Hoa Kyø ñang tính ñeánchuyeän thaønh laäp nhöõng cô sôœ vaøeâkíp y teá chuyeân saên soùc caùc beänhnhaân maäp phì. Nhöng nhu caàu ngaøynay ñang trôœ neân caáp thieát. Caùc y sócaàn phaœi bieát laø caùc phöông thöùcñieàu trò coù hieäu quaœ nhö nhau ñoáivôùi beänh nhaân bình thöôøng vaø beänhnhaân maäp phì hay khoâng. Hôn nöõa,cuõng caàn phaœi coù maùy moùc ñònhbeänh coù khaœ naêng chöùa ñöôïc caùcbeänh nhaân maäp caœ maáy traêm kyù.

(AFP 04.05.06)40 TRIEÄU NGÖÔØI BRAZIL

BÒ NAÏN ÑOÙI ÑE DOÏABRASILIA. Moät baùo caùo do

Hoïc vieän ñòa lyù thoáng keâ quoác giaBrazil vaø boä Phaùt Trieån xaõ hoäi cuøngsoaïn thaœo vaø coâng boá ñaõ cho bieátraèng 40% toång soá daân Brazil, töùckhoaœng 72 trieäu, treân toång soá 182trieäu phaœi soáng coøn trong nhöõngñieàu kieän baát oån löông thöïc traàmtroïng. Ñieàu naøy coù nghóa laø 72 trieäungöôøi Brazil khoâng ñöôïc baœo ñaœmaên ngaøy ba böõa ñeàu ñaën vaø ñaày ñuœ.

Theo baùo caùo vöøa noùi, naïn ñoùikeùm laø moät trong nhöõng vaán ñeàchính cuœa quoác gia Brazil, trong soùña soá naïn nhaân laø phuï nöõ, treœ em vaøgiôùi ngöôøi lai phi chaâu. Hieän töôïngnaøy roõ raøng nhaát nôi caùc vuøng ñoàngqueâ , nôi maø chæ coù 50% daân chuùngñöôïc aên uoáng ñaày ñuœ. Taïi mieànNam Brazil tình traïng laïi caøng thaœmnaõo hôn nöõa.

Baø Katiuscia Dier Francisco,chuyeân vieân coá vaán cuœa uœy ban muïc

vuï nhi ñoàng thuoäc HÑGM BRazilgiaœi thích raèng: “Cuoäc nghieân cöùunaøy ñaõ vaïch traàn moät tình traïng baátcoâng xaõ hoäi vaø khoâng quaân bìnhtrong vieäc phaân chia caùc taøi nguyeânquoác gia hay löông boång lôïi nhuaänlao ñoäng trong nöôùc, khieán chonhieàu gia ñình khoâng theå coù ñuœ khaœnaêng taøi chaùnh ñeå ñaœm baœo löôngthöïc haøng ngaøy.

Theo Baø Katiuscia, chöôngtrình tieâu dieät hoaøn toaøn naïn ñoùi, dochính phuœ Brazil ñeà ra vaø bao goàm31 chöông trình hoaït ñoäng xaõ hoäi ñeåtrôï giuùp trong voøng cuoái naêm nay,khoaœng 11 trieäu 200 ngaøn gia ñìnhngheøo, ñaõ ñaït ñöôïc nhieàu keát quaœkhaœ quan taïi nhöõng vuøng baùn samaïc maïn Ñoâng Baéc Brazil. Tyœ leätreœ em thieáu dinh döôõng taïi vuøngnayø ñaõ giaœm thieáu ñaùng keå. Nhöngcon ñöôøng coøn laïi phaœi ñi trong vieäcchoáng ñoùi vaãn coøn raát daøi vaø nhieàuchoâng gai. (RG 19.05.06)

NAÏN TÖÏ TÖŒTAÏI NHIEÀU NÖÔÙC AÙ CHAÂU

THAÙI BÌNH DÖÔNGGENEØVE. Toå chöùc Söùc Khoœe

theá giôùi, goïi taét laø OMS, baùo ñoängraèng moãi ngaøy coù hôn 3300 ngöôøithieät maïng chæ rieâng taïi caùc nöôùcthuoäc vuøng Taây Thaùi Bình Döông,trong ñoù ñöùng ñaàu laø do naïn töï töœ.

Trong soá 48 quoác gia trong vuøngnaøy, coù Nhaät Baœn, Australia, ÑaïiHaøn, Phi luaät Taân, Indonesia, AÁnÑoä vaø Bangladesh. Nguyeân nhaânchính daãn ñeán caùi cheát cuœa hôn3.300 ngöôøi moãi ngaøy taïi vuøng naøylaø dòch töï töœ, vôùi 343 ngaøn naïn nhaânmoãi naêm treân toaøn theá giôùi, keá tieápñoù laø tai naïn xe coä löu thoâng vôùi 302

ngaøn naïn nhaân. Thöù ba laø naïn cheátñuoái vôùi 171 ngaøn naïn nhaân moãinaêm treân toaøn theá giôùi.

Toå chöùc Söùc Khoœe Theá giôùi baøytoœ aâu lo tröôùc con soá thieät haïi nhaânmaïng lôùn lao naøy, nhaát laø do naïn töïtöœ. Thoáng keâ cuœa toå chöùc Söùc KhoœeTheá Giôùi naêm 2004 cho bieát laø moätnöœa toång soá ngöôøi cheát ñoät ngoät treântoaøn theá giôùi laø vì töï töœ. Trong soácaùc quoác gia nhieàu ngöôøi töï töœ,ñöùng ñaàu danh saùch laø caùc nöôùcÑoâng AÂu vaø ñöùng haøng cuoái cuøng laøcaùc nöôùc Myõ La Tinh.

Hoài trung tuaàn thaùng 5-2006, toåchöùc Söùc Khoœe theá giôùi ñaõ khai maïcmoät cuoäc hoäi thaœo quy tuï nhieàuchuyeân vieân caùc nöôùc treân toaøn traùiñaát taïi Manilla beân Phi luaät taân ñeåbaøn thaœo veà vaán ñeà naøy. Baùc sóShigeru Omi, Toång Giaùm Ñoác toåchöùc Söùc Khoœe Theá giôùi vuøng TaâyThaùi Bình Döông nhaán maïnh raèng“trong tö caùch laø chuyeân vieân söùckhoœe coâng coäng, chuùng toâi caàn coängtaùc vôùi caùc thaønh phaàn xaõ hoäi khaùctìm hieåu nguyeân do vaø phöông theángaên ngöøa.

(AP 15.05.06) ª

CHUYEÄN LAÏTRAÄN CHIEÁN GIÖÕA CUA VAØCHUOÄT TAÏI ÑAŒO TUVALU

ROMA. Tuvalu, trong quaàn ñaœoPolinesie, laø moät trong nhöõng ñaœonhoœ nhaát vaø xa xaêm nhaát theá giôùi.Cho ñeán nay, ñaœo naøy chæñ öôïcquaàn chuùng bieát ñeán nhôø hai chöõchoùt (.tv) chæ nöôùc naøy treânInternet. Nhöng nay ñaœo naøy ñangtrôœ neân noåi tieáng nhôø cuoäc chieán

giöõa cua vaø chuoät, cuoäc chieán quantroïng ñeán ñoä toå chöùc Löông noângquoác teá (Fao) cuœa LHQ phaœi canthieät.

Loaïi chuoät kheùt tieáng ôœ ñaœoTuvalu laø loaïi chuoät ñen, teân khoahoïc laø Rattus rattus. Loaïi naøy baétñaàu xaâm chieám caùc khu vöïc treânñaœo Tuvalu, gaëm nhaám khaép nôi vaøgaây thieät haïi traàm troïng cho noângsaœn chính ñeå xuaát khaåu cuœa ñaœo naøylaø döøa. Thöïc vaäy, döøa ñeå laáy daàu laønguoàn lôïi kinh teá chính cuœa ngöôøidaân treân ñaœo.

Loaïi chuoät ñen raát thích aên döøatöôi. Chuùng raát khoœe maïnh vaø coùtheå nhaåy cao moät meùt töø maët ñaát, vaøcuõng coù theå nhaåy töø caây naøy sangcaây khaùc maø khoâng caàn nhöõng sôïidaây leo. Chuoät gaây thieät cho cho60% soá döøa do Tuvalu saœn xuaát.

Tröôùc tình traïng ñoù, toå chöùc Faocuœa LHQ ñaõ can thieät baèng caùch taøitrôï moät söï aùn sinh thaùi hoïc, trò giaù200 ngaøn myõ kim ñeå baøi tröø chuoät.Öu tieân tuyeät ñoái ñöôïc nhaém tôùi laøbaœo veä loaïi cua döøa, moät trongnhöõng kyø quan trong theá giôùi ñoängvaät, ñang coù nguy cô bò bieán maát.

Loaïi cua naøy, ñöôïc goïi laø CuaTroäm Vó ñaïi hay laø cua khoång loà,bình thöôøng chuùng coù kích thöôùcnhö moät con meøo, nhöng cuõng coùtheå lôùn tôùi 80 centimet naâng boångmoät vaät naëng 30 kíloâ. Loaïi cua naøycuõng aên cuøi döøa, nhöng khaùc loaïichuoät ñen, chuùng ñôïi cho ñeán khidöøa rôi xuoáng ñaát vaø vôõ ra, roài môùiaên. Ñeå gieát chuoät, ngöôøi ta duøngnhöõng loaïi döùa hoäp coù troän vôùithuoác gieát chuoät. Nhöõng hoäp döùa ñoù

Trang 117

Trang 118

seõ ñöôïc treo baèng giaây keõm, ra khoœitaàm cuœa caùc con cua, nhöng coù theåñöôïc caùc con chuoät moø tôùi deã daøng.Ngoaøi ra, treân caùc thaân caây döøa,ngöôøi ta caém nhöõng taám kim loaïi ñeångaên caœn cua vaø chuoät coù theå leoleân caây. (SD 8-5-2006)

CHAØNG MAÄP HOAØN THAØNHCUOÄC ÑI BOÄ XUYEÂN

NÖÔÙC MYÕWASHINGTON. Moät ngöôøi

maäp ñaõ hoaøn thaønh cuoäc ñi boäxuyeân nöôùc Myõ hoài trung thaànthaùng 5-2006.

Steve Vaught, 39 tuoåi, 184 kiloâkhi môùi khôœi haønh hoài thaùng 4-2005töø Oceanside bang California vaø ñaõtôùi New York sau hôn 1 naêm ñi boä,vöôït qua hôn 4 ngaøn caây soá. OÂng ñaõñi moøn haøng chuïc ñoâi giaày vaø ñaõmaát 1/3 troïng löôïng, vaø coøn khoaœng130 kiloâ.

Vöôït nöôùc Myõ ñeå trôœ neân gaàyhôn, ñoù laø moät moát môùi ôœ Hoa Kyø.Trong khi Vaught hoaøn thaønh coângtrình, thì moät ngöôøi khaùc teân laøGary Long, ôœ Fenton, bang Missouri,ñang coøn ôœ treân ñöôøng ñi, sau khikhôœi haønh caùch ñaây hôn 3 thaùng.

OÂng Long naêm nay 51 tuoåi, naëng162 kíloâ, ñaõ khôœi haønh töø khaœi hoaønmoân ôœ thaønh phoá St. Louis ngaøy19-2-2006 vaø döï ñònh daønh troïn moätnaêm ñeå ñi boä chöõa beänh maäp.Chöông trình cuœa oâng laø ñi boä moãingaøy töø 20 ñeán 30 caây soá, cho ñeánNew York, roài töø ñaây ñaùp maùy baytôùi Los Angeles, sau ñoù khôœi haønhtöø thaønh phoá naøy ñeå trôœ veà St. Louis.OÂng nguœ trong leàu, vaø moãi tuaànñöôïc nguœ trong Motel moät laàn, luoân

giöõ lieân laïc vôùi vôï baèng ñieän thoaïidi ñoäng. OÂng Steve Vaught cuõngnhö OÂng Gary Long, ñeàu nuoâi hyvoïng sau khi ñöôïc giaœm troïnglöôïng, seõ thu huùt söï chuù yù cuœa döluaän veà vaán ñeà beänh phì. Hai oângñang thaønh coâng, vì moät nhoùmngöôøi uœng hoä hai oâng, theo doõi quaInternet haønh trình vaø tieán boä cuœahai oâng treân baœn ñoà vaø veà troïnglöôïng. Vaø khi tôùi New York, ngöôøimaäp ñi boä ñaõ ñöôïc moät toaùn TVtheo doõi vaø töôøng trình nhöõng böôùccuoái cuøng cuœa oâng.

(Ansa 9-5-2006)

TRIEÄU PHUÙ VAÃN TIEÁP TUÏCLAØM VIEÄC

WASHINGTON. Maëc duø ñaàytieàn baïc, moät soá ngöôøi vaãn tieáp tuïclaøm vieäc taïi Phi tröôøng.

Trong thaäp nieân 1970, haõng maùybay Southwest thay vì traœ tieàn chonhaân vieân, thì hoï traœ baèng traùikhoaùn, vaø nay caùc coå phaàn naøy ñaõtaêng leân maáy chuïc laàn. Tuy coù theå ôœnhaø ñeå höôœng soá tieàn ñoù, nhöng moätsoá nhaân vieân vaãn tieáp tuïc ñi laøm nhömoät giaœi trí.

Hoï vaãn ñeå ñoàng hoà baùo thöùc vaøomoãi buoåi toái ñeå khoœi ñeán treã taïi nôilaøm vieäc vaøo ban saùng.

Caùc nhaân vieân ñoù teân laø MikeMitchell, Sandra Force vaø DanJohnson. Hoï thuoäc vaøo nhoùm 17saùng laäp vieân haõng haøng khoângSouthwest. Haõng naøy töø naêm 1971ñaõ phaùt cho caùc nhaân vieân cuœa mìnhhaøng chuïc ngaøn coå phaàn cuœa coângty thay vì tieàn löông.

OÂng Mike 56 tuoåi,coù nhieäm vuïkieåm soaùt veù leân maùy bay cuœa caùc

haønh khaùch. OÂng sôœ höõu 4 goùi coåphaàn moãi coå phaàn 50 ngaøn myõ kim,vôùi trò giaù toång coäng laø hôn 3 trieäumyõ kim. Leõ ra oâng coù theå veà höu baátcöù luùc naøo, nhöng sau 35 naêm laømvieäc cho haõng Southwest, oângkhoâng heà coù yù boœ coâng ty, cho duønhieäm vuï chính cuœa oâng vaãn coøn laøkieåm soaùt veù leân maùy bay vaø noùi caâumaùymoùc: “Coång18vaøo luùc17.40”.

Sandra vaãn coøn laøm tieáp vieânphi haønh nhö töø 35 naêm. Hoài ñoù laøvaøo naêm 1971, baø ñöôïc ngöôøi haøngxoùm cho bieát coâng ty Southwestñang tuyeån nhaân vieân ôœ Dallas.Qua ñieän thoaïi xin vieäc, baø ñöôïcyeâu caàu maëc vaùy, vì hoï muoán nhìncaëp gioø cuœa baø vaø sau khi trình dieän,baø ñöôïc thu nhaän ngay. Tröôùc ñoù,Sandra laøm coâ giaùo.

17 thaønh vieân trong nhoùmthöôøng hoïp nhau theo ñònh kyø ñeånhôù laïi nhöõng thôøi oai huøng cuœacoâng ty Southwest vaø ñeå chuùcmöøng nhau vì ñöôïc may maén. Coåphaàn cuœa coâng ty hoài naêm 1972 chætrò giaù 10 ngaøn myõ kim, nhöng naytrò giaù hôn 12 trieäu myõ kim. Vì theá,taát caœ ñeàu coù theå veà höu ñeå soángsung tuùc maø khoâng gaëp vaán ñeà taøichaùnh, nhöng hoï thích tieáp tuïc laømvieäc nhö vaäy cho vui.

(La Repubblica 15-5-2006)DUØNG INTERNET ÔŒ

PHI CHAÂU ÑAÉT GAÁP 90LAÀN SO VÔÙI TAÏI MYÕ

NAIROBI. Nhöõng ngöôøi söœduïng Internet taïi Phi chaâu trungbình phaœi traœ giaù ñaét gaáp 90 laàn sovôùi nhöõng ngöôøi söœ duïng phöôngtieän naøy taïi Myõ.

Hoâm 17-5-2006, OÂng Mutahi

Kagwe, Boä tröôœng thoâng tin vaø vieãnthoâng cuœa Kenya, cho bieát nhöõngngöôøi söœ duïng Internet taïi Myõ chætraœ 20 myõ kim cho 1 GB döõ kieän moãithaùng, trong khi daân chuùng ôœ Phichaâu phaœi traœ khoaœng 1.800 US(1400 Euro) cho cuøng soá löôïng döõkieän nhö vaäy.

Boä tröôœng Kagwe ñaõ tuyeân boánhö treân trong Hoäi nghò caùc nhaølaõnh ñaïo coâng ngheä, taøi chaùnh,khoa hoïc gia, kyõ sö, caùc nhaø giaùoduïc töø Phi chaâu vaø caùc nôi treân theágiôùi. Caùc vò baøn veà Kyõ thuaät Thoângtin vaø truyeàn thoâng taïi Phi chaâu.OÂng noùi: “Chuùng ta caàn caét giaœn1000% phí toån duøng Internet ñeå Phichaâu coù theå caïnh tranh ñöôïc vôùi caùcñaïi luïc khaùc”.

Sôœ dó phí toån Internet vaø truyeànthoâng taïi Phi chaâu cao nhaát theá giôùilaø vì haøng naêm ñaïi luïc naøy phaœi maátbao nhieâu trieäu myõ kim ñeå thöïchieän caùc ñöôøng daãn döõ kieän vaøtieáng noùi töø nöôùc naøy sang nöôùckhaùc, qua ngaœ Phi chaâu vaø Baéc Myõ.Theo boä tröôœng Kagwe, “ñöôønggiaây caùp quang hoïc duy nhaát ôœ döôùibieån, noái caùc nöôùc Phi chaâu vôùiphaàn coøn laïi cuœa theá giôùi thuoäc loaïiñaét nhaát treân hoaøn caàu”.

Trong soá 906 trieäu daân Phi chaâuhieän thôøi, chæ coù 1,5% ñöôïc noái vôùiInternet. Traùi laïi 70% daân HongKong söœ duïng Internet. Phi chaâucaàn gia taêng thoâng tin vaø truyeànthoâng ñeå coù theå phaùt trieån kinh teá.Khi taêng 1% maät ñoä thoâng tin,ngöôøi ta coù theå laøm cho kinh teá Phichaâu taêng 400%.

(Ansa 17-5-2006)Trang 119

Trang 120

63 TUOÅI COØN SINH CONLUAÂN ÑOÂN. Moät phuï nöõ 63

tuoåi ôœ Anh quoác, ñaõ coù 2 con trailôùn, nay saép sinh ñöùa con thöù 3 vôùingöôøi choàng thöù 2.

Baø Patricia Rashbrook, chuyeângia veà taâm lyù treœ em taïi Sussex, ñaõnhôø moä baùc só ngöôøi YÙ, SeverinoAntinori, caáy tinh nhaân taïo. Hieängiôø baø ñang coù thai vaø seõ sinh convaøo thaùng 7-2006. Baø trôœ thaønhngöôøi meï giaø nhaát taïi Anh quoác.

Tin naøy ñaõ gaây lo aâu nôi nhieàugiôùi vaø ñaõ ñöôïc baùo Sun ñaêng taœi ôœtrang 1 trong soá ra ngaøy 4-5-2006.Nhieàu toå chöùc baœo veä söï soáng pheâbình haønh ñoäng cuœa baø Patricia laø“ích kyœ” chæ nghó ñeán mình maøkhoâng nghó ñeán ích lôïi cuœa ñöùa consinh ra töø moät baø meï giaø nhö vaäy.

“Thaät laø raát khoù cho moät treœ emcoù moät baø meï ôœ löùa tuoåi nhö baøngoaïi cuœa mình. Hieän töôïng naøy laøkeát quaœ cuœa moät xaõ hoäi duy tieâu thuï,khieán cho nhieàu ngöôøi khoâng yù thöùcraèng haøi nhi khoâng phaœi laø moät saœnphaåm”.

Baø Patricia tuyeân boá raèng quyeátñònh cuœa baø khoâng phaœi laø moät ñieàu“nheï daï”, vaø baø muoán ñaùnh daáu tìnhyeâu cuœa baø vôùi John, ngöôøi choàngthöù hai cuœa baø, baèng moät ngöôøi con.

Baùc só phuï khoa Antinori noåitieáng veà vieäc laøm cho caùc phuï nöõtreân 50 tuoåi mang thai baèng phöôngphaùp nhaân taïo.

Taïi Italia luaät soá 40 caám caáy tinhcho caùc phuï nöõ ñaõ taét kinh. Trongkhi ñoù, taïi Anh quoác, khoâng coù luaätgiôùi haïn tuoåi coù theå laøm meï.

(Ansa 4-5-2006)

PHUÏ NÖÕ GIAØ NHAÁT THEÁGIÔÙI: 128 TUOÅI

SAN AUTUSTIN. Moät phuï nöõngöôøi El Salvdor, Cruz Hernandez,ñaõ möøng sinh nhaät thöù 128 vaø ñöôïccoi laø phuï nöõ cao nieân nhaát theá giôùi.

Baø Hernandez ôœ trong tình traïngngaùi nguœ haàu nhö suoát ngaøy, vaøkhoâng noùi ñöôïc nöõa. Leã sinh nhaätcuœa baø coù söï hieän dieän cuœa 200ngöôøi. Moät soá mang ñeán nhöõngbaùnh ngoït lôùn, moät soá khaùc mangquaàn aùo coå truyeàn ñeå taëng baø cuï.

Theo giaáy khai sinh chính thöùc,baø Hernandez sinh ngaøy 3-5-1878taïi mieàn trung El Salvador. Baø ñaõsinh ñöôïc 13 ngöôøi con, vaø coù 60ngöôøi chaùu, 80 ngöôøi chaét, vaø 25ngöôøi chít.

Hoài naêm ngoaùi, Vieän daân soáquoác gia Salvador ñaõ göœi moät baœnsao giaáy khai sinh cuœa baøHernandez cho toå chöùc Guinnesschuyeân veà caùc kyœ luïc, nhöng choñeán nay vaãn khoâng nhaän ñöôïc caâutraœ lôøi naøo (Ansa 4-5-2006)

TRAÏNG “ÑAØO MOŒ” CUŒACAÙC OÂNG CHOÀNG TAÏI MYÕ

WASHINGTON. Moät phuï nöõ ñaphu chuyeân “ñaøo moœ” ôœ Myõ coùnguy cô bò truy toá ra toøa veà toäi ñaphu.

Ñoù laø baø Kyle McConnell, 46tuoåi, thöôøng quyeán ruõ nhöõng ngöôøiñaøn oâng giaøu coù, coâ ñoäc, thaønh hoânvôùi hoï, roài ñaøo moœ heát cuœa caœi cuœahoï, tröôùc khi boœ rôi hoï. Baø ñaõ laømnhieàu laàn nhö vaäy, vaø nhöõng ngöôøiñaøn oâng thô ngaây kia khoâng bieát gìcaœ.

Caœnh saùt Myõ ñaõ baét quaœ tang vaø

khaùm phaù thaáy baø McConnellthaønh hoân ñoàng thôøi vôùi 3 ngöôøi ñaønoâng. Sau khi bò baét, baø ta khoâng heàhoái haän veà haønh ñoäng cuœa mình.Thaäm chí baø khoâng nhôù roõ mình ñaõlaáy vaø boœ choàng bao nhieâu laàn roài,töø 15 tôùi 20 laàn.

Trong khi chôø ñôïi phaùn quyeátcuœa quan toøa, baø Kyle McConnellñaõ trôœ thaøn noåi tieáng treân Internet:caâu chuyeän cuœa baø ñöôïc nhieàungöôøi ñoïc nhaát nöôùc Myõ (Ansa4-5-2006)

GIAŒI PHAÃU CHO BEÄNHNHAÂN CAÙCH XA NGAØN DAËM

BOSTON. Moät giaùo sö baùc sóngöôøi YÙ, Carlo Pappone, ñaõ thöïchieän moät cuoäc giaœi phaãu tim chomoät beänh nhaân caùch xa oâng 6 ngaøncaây soá, nhôø moät maùy vi tính, vôùi controœ (mouse) ñöôïc noái vôùi Internet,vaø maùy robot.

Cuoäc giaœi phaãu dieãn ra taïi moättrong caùc phoøng taïi Hoäi nghò quoácteá laàn thöù 27 veà nhòp tim, toå chöùc taïithaønh phoá Boston, Hoa Kyø.

Baùc só Carlo Pappone laø giaùmñoác dòch vuï nhòp tim vaø ñieän vaät lyùveà tim thuoäc nhaø thöông SanRaffaele ôœ Milano, vaø laø ngöôøi noåitieáng treân theá giôùi. OÂng ñaõ giaœiphaãu moät beänh nhaân 34 tuoåi bò beänhtim (fibrillazione atriale) ñangñöôïc ñieàu trò taïi Milano, caùch nôidieãn ra hoäi nghò 6 ngaøn caây soá.

Coâng trình naøy nhôø moät maùy vitính ôœ Boston, moät maùy robot toái taânôœ Milano, ñöôïc noái qua Internet. Töønhieàu naêm nay, giaùo sö Pappone ñaõchuaån bò cho döï aùn naøy.

Beänh nhaân vaãn tænh taùo vaø chæ bò

ñaùnh thuoác meâ ôœ nôi moå. Cuoäc giaœiphaãu keùo daøi 50 phuùt, döôùi maét kinhngaïc cuœa khaùn giaœ ñaày ngöôõng moä.Baùc só duøng con troœ ñieàu khieán maùyrobot ñuïc moät loã nhoœ ôœ trong vaùchtaâm thaát, vaø thöïc hieän moät cuoäc ñoátmoâ, töø ñoù naœy sinh ra nhöõng doøngñieän khieán cho nhòp tim khoâng ñieàuhoøa.

Cuoäc giaœi phaãu naøy ñöôïc goïi laøcaét boœ vaø giaœi quyeát ñöôïc trongphaàn lôùn caùc tröôøng hôïp vaán ñeànhòp tim khoâng ñöôïc ñieàu hoøa (LaRepubblica 18-5-2006)

NHIEÀU TUØ NHAÂN TAÏI ANHQUOÁC ÑÖÔÏC BOÀI THÖÔØNG

LUAÂN ÑOÂN. Soá tieàn chính phuœAnh quoác boài thöôøng cho caùc tuønhaân gia taêng gaáp ñoâi trong voøngmoät naêm, laø leân tôùi 4 trieäu Anh kim(khoaœng 6 trieäu Euro) trong taøikhoùa 2005-2006, trong ñoù coù 3,9trieäu Euro daønh cho moät tuø nhaântoan tính töï töœ.

Boä tröôœng noäi vuï Anh ñaõ xaùcnhaän con soá treân ñaây, do tôø ThôøiBaùo loan tröôùc. Phaàn lôùn caùc cuoäcboài thöôøng ñöôïc thoœa thuaän ngoaøitoøa aùn.

Nhöõng nguyeân nhaân chính laø:caùc veát thöông ñuœ loaïi (coù ngöôøi bòthöông vì teù töø moät chieác gheá bògaãy, coù tuø nhaân bò con ngöïa caénngoùn tay), cuõng coù ngöôøi bò thöôngvì bò gaây haán, ñaùnh ñaäp, hoaëc vì baùcsó caåu thaœ.

Trong naêm 2003-2004, soá tieànboài thöôøng cho caùc tuø nhaân laø 2,1trieäu anh kim, vaø naêm 2005-2006,soá tieàn ñoù leân tôùi hôn 4 trieäu Anhkim. (Ansa 20-5-2006) ª

Trang 121

Trang 122

TIN THEÁ GIÔÙIHÔN NGAØN CHUYEÁN BAY

XUYEÂN AÂU LAÄU CUŒACIA MYÕ

Keå töø bieán coá kinh hoaøng xaœy rangaøy 11-09-2201 ôœ Myõ, coù hôn 1ngaøn chuyeán bay do Cô quan Tìnhbaùo Hoa Kyø (CIA) ñaœm nhieäm ñaõngang nhieân bay qua khoâng phaänAÂu Chaâu (vaø söœ duïng caùc phi tröôøngôœ luïc ñòa naøy), maø khoâng moät chínhphuœ naøo taïi ñaây ñeå maét doøm ngoùñeán. AÁy vaäy maø haàu heát nhöõngchuyeán bay bí maät naøy ñeàu coù söù vuïboác ñi nhöõng ngöôøi bò tình nghikhuœng boá vaø chuyeån ñi ñeán nhöõngnöôùc ñeä tam ñeå bò hoœi cung hoaëc trataán. Treân ñaây laø nhöõng lôøi caùo buoäccuœa UŒy ban Ñieàu tra cuœa Nghò VieänLieân AÂu veà hoaït ñoäng cuœa CIA, döïatheo baœn phuùc trình ñaàu tieân ra maétngaøy 26-04-2006 cuœa UŒy ban naøy.

UŒy ban Ñieàu tra noùi treân ñaõ ñöôïcthaønh laäp vaøo Thaùng Gieâng naêmnay ñeå chaát vaán nhöõng cöïu tuø nhaânbò baét ñi cho CIA tra taán ôœ moät nöôùckhaùc, nhö oâng Khaled Al-Masri laøngöôøi Ñöùc goác Liban bò ñem ñi trataán ôœ Afghanistan hay oâng MaherArar laø ngöôøi Canada goác Syrie bòtra taán ôœ Damas (Jordanie). Cuoäcñieàu tra naøy raø soaùt caùc lôøi khai cuœacöïu tuø nhaân so vôùi caùc baœn tin veàcaùc chuyeán bay cuœa CIA qua AÂuChaâu do Cô quan kieåm soaùt khoângphaän AÂu Chaâu cung caáp, ñeå ñi ñeánnhöõng keát luaän trong phuùc trình sôkhoœi noùi treân.

Phuùc trình vieân Claudio Fava ñaõnoùi trong cuoäc hoïp baùo hoâm 26-04raèng “caùc giôùi chöùc phuï traùch veà an

ninh quoác gia ñaõ khoâng maøng ñeánvieäc kieåm tra xem caùc chuyeán baycuœa CIA coù muïc ñích thaät söï gì, vaøcuõng khoâng maøng kieåm tra toângtích cuœa nhöõng haønh khaùch treân caùcchuyeán bay aáy”! OÂng Fava choraèng “khi maø moät chuyeán bay ñi töøKaboul (Afghnistan) ñeå ñeánGuantanamo maø laïi ñaùnh moät voøngkhoâng phaœi laø ngaén xuyeân qua BaLan, Roumania hay Maroc, thìchaéc khoâng phaœi chæ vì caàn tieáp lieäuxaêng daàu maø thoâi!” OÂng noùi thaätkhoù maø töôœng töôïng raèng caùc chínhphuœ ôœ AÂu Chaâu (ñaëc bieät laø ThuïyÑieån, YÙ vaø Bosnia) khoâng hay bieáttí gì veà vuï naøy... Baœn phuùc trình ñaõvaïch ra töøng tröôøng hôïp cuï theånhöõng laàn CIA can thieäp vôùi côquan an ninh ñòa phöông ñeå baét ñinhöõng ngöôøi tình nghi khuœng boá...

Phuùc trình vieân Claudio Fava,thuoäc ñaœng xaõ hoäi YÙ, döï tính ñi Myõñeå tra vaán nhöõng nhaân vaät cuœa CIAlieân can trong vuï naøy, hieän coøn taïichöùc hay ñaõ nghæ vieäc, cuõng nhögaëp gôõ baø ngoaïi tröôœng MyõCondoleezza Rice ñeå ñaøm ñaïo.OÂng Fava yeâu caàu Nghò Vieän LieânAÂu cho pheùp oâng ñeo ñuoåi coângcuoäc ñieàu tra cuœa UŒy ban cho ñeánthôøi haïn choùt ñaõ ñònh laø ThaùngGieâng 2007, ñeå roài Nghò Vieän seõthoâng qua phuùc trình thaåm ñònh vaøoThaùng 07-2007. Veà phía Toaø BaïchOÁc, Myõ choái bai baõi raèng khoâng heàcoù chuyeän CIA Myõ laøm nhöõngchuyeän bí maät toài baïi nhö theá... Tuynhieân, noäi boä CIA bò luœng cuœng, maáttinh thaàn, vì vuï naøy cuõng nhö vì bòtai tieáng trong vuï baùo caùo nhaàmraèng nöôùc Irak cuœa Saddam

Hussein coù chöùa chaáp vuõ khí gieátngöôøi haèng loaït.

PORTER GOSS,OÂNG TRUØM CIA, BAÁT NGÔØ

XIN TÖØ CHÖÙCÑöôïc Toång Thoáng Myõ George

W. Bush chæ ñònh laøm giaùm ñoác Côquan Tình baùo Hoa Kyø (CIA) vaøoThaùng 9 naêm 2004, oâng Peter Gossboãng nhieân ñeä ñôn töø chöùc vaøongaøy 05-05-2006, maø khoâng neâuleân moät lyù do naøo. Taïi Toøa BaïchOÁc, Goss chæ noùi moät caâu gaãy goïn laø“chuùng toâi ñaõ thöïc hieän ñöôïc nhöõngtieán boä quan troïng”, vaø TT Bush chænoùi moät lôøi caùm ôn oâng, vì ñaõ chaápnhaän laøm ngöôøi “chuyeån tieáp”trong coâng cuoäc caœi caùch CIA.Nhöng thöïc ra, laø moät cöïu nhaânvieân tình baùo vaø laø chuœ tòch Uyœ banHaï Vieän Myõ chuyeân traùch vieäc tìnhbaùo, oâng Goss ñöôïc TT Bush coinhö ngöôøi coù khaœ naêng nhaát ñeå thaytheá Giaùm ñoác CIA, George Tenet,(ñöôïc TT Clinton cöœ giöõ chöùc vuïnaøy töø naêm 1997), haàu laøm coângvieäc caœi toå CIA bò mang tai tieángquaù nhieàu. Nhöng, oâng Goss bò töùphía lieân mieân chæ trích veà cungcaùch laøm vieäc cuœa oâng.

Theo tin haønh lang, chính giaùmñoác Cô quan An ninh Quoác gia,John Negroponte, ngöôøi laõnh ñaïo16 cô quan an ninh Myõ ñöôïc gom laïidöôùi tröôùng oâng, ñaõ eùp oâng Goss töøchöùc. Lyù do laø vieäc caœi toå CIA gaëpphaœi quaù nhieàu khoù khaên, gaây rakhuœng hoaœng traàm troïng noäi boä cuœacô quan naøy. Vì thaát baïi trong vieäctình baùo veà Irak trong thôøi SaddamHussein (vuï toá Saddam coù vuõ khínguyeân töœ), vì ñeå cho Al Qaida thöïc

hieän ñöôïc cuoäc taán coâng löøng laãyvaøo Myõ ngaøy 11-09-2001, vì ñeå sôhôœ trong vieäc baét coùc vaø tra taán caùcnghi can khuœng boá töø AÂu Chaâu ñeáncaùc nöôùc ñeä tam, cuõng nhö bò mangtai tieáng ñaõ söœ duïng vieäc tra taán ñoáivôùi tuø nhaân Al Qaida, CIA maát heátuy tín trong nöôùc vaø treân tröôøngquoác teá, do ñoù maø vieäc caœi toå CIAñaõ cho thaáy raát laø nhieâu kheâ.

Trong baœn phuùc trình ñeä leânLieân Hieäp Quoác, Toå Chöùc AÂn XaùQuoác Teá -AI- (AmnestyInternational) hoâm Thöù Tö03-05-2006 tieáp tuïc toá caùo raèng “coùbaèng côù” cho thaáy tình traïng tra taánvaø ngöôïc ñaõi tuø nhaân ñang xaœy ranhieàu nôi trong nhöõng nhaø tuø do Myõñieàu haønh ôœ Afghanistan, Irak,Cuba, cuõng nhö nhöõng nôi khaùc duøWashington ñaõ nhieàu laàn baùc boœñieàu naøy. AI cuõng caùo buoäc coù tìnhtraïng baïo haønh trong nhöõng nhaøgiam ôœ noäi ñòa Myõ, keå caœ vieäc caœnhsaùt söœ duïng voõ löïc quaù ñaùng, vaø coùtình traïng bieät giam quaù khaét kheñoái vôùi nhöõng tuø nhaân ôœ trongnhöõng nhaø giam daønh cho toäi phaïmnguy hieåm.

Caùc nhaân vieân tình baùo goäc cuœaCIA ngaøy caøng caœm thaáy nhö bò“saên ñuoåi”, “deøm pha”, “ñoå loãi”ngaøy naøy qua ngaøy khaùc. Coù ngöôøitrong soá ñoù toá caùo Toøa Baïch OÁc cöùbaét CIA phaœi chòu traùch nhieäm hoaøntoaøn veà nhöõng sai laàm cuœa haønhphaùp. Chaúng haïn, ngaøy 20-04-2006vöøa qua, oâng Tyler Drumheller,cöïu vieân chöùc cao caáp cuœa CIA vaølaø ngöôøi ñöùng ñaàu caùc hoaït ñoäng bímaät cuœa CIA taïi AÂu Chaâu trong thôøigian saép dieãn ra cuoäc chieán tranh

Trang 123

Trang 124

Irak, noùi vôùi ñaøi CBS raèng 6 thaùngtröôùc khi Myõ khôœi söï cuoäc chieántranh Irak, CIA ñaõ coù baèng chöùng laøIrak khoâng coù caùc vuõ khí nguyeân töœ,nhöng ñaõ bò laøm ngô vì chuœ taâm cuœaToøa Baïch OÁc laø muoán loaïi tröøSaddam Hussein. Vì chaùn cheâ“khoâng khí quaù ngoät ngaït”, caùc xeáplôùn CIA nhö James Pavitt, JohnMclaughlin, ñaõ theo nhau ñeä ñôn töøchöùc. Trong voøng 2 naêm, CIA maátñi hôn 300 nhaân vieân coù giaù vaø coùbeà theá.

Vaøo giöõa Thaùng Tö, baø MaryMcCarthy, chuyeân vieân thöôïngthaëng veà phaân tích tình baùo, ñaõ bòbaõi chöùc vì ñaõ ñeå xì ra cho baùo chínhöõng tin töùc veà caùc nhaø tuø bí maätcuœa CIA duøng ñeå nhoát vaø tra taánnghi can khuœng boá.

OÂng John Brennan, cöïu giaùmñoác Trung taâm Quoác gia choángKhuœng boá, noùi raèng “tình traïng roáiraám trong noäi boä caùc cô quan tìnhbaùo Myõ ñang laøm cho tình hình anninh quoác gia laâm nguy”. Nghò sócoäng hoøa John McCain môùi ñaâycuõng ñoàng yù vôùi nhaän xeùt naøy, khiphaøn naøn raèng Hoa Kyø töø 10 naêmqua khoâng coøn bieát gì nöõa veà tìnhhình Iran cuõng nhö veà Baéc Haøn.

Ngöôøi ta chôø ñôïi ngöôøi ñöôïc TTBush chæ ñònh ngöôøi keá vò oâng Gosscoù ñuœ taøi naêng ñeå cöùu nguy cô quanCIA töøng kheùt tieáng laøm möa laømgioù treân theá giôùi, nay ñang suy ñoàithaœm haïi. Nhöng xem nhö TöôùngMichael Hayden, cöïu giaùm ñoác CôQuan An Ninh Quoác Gia (NSA),ñang bò dö luaän chæ trích thaäm teä vaøcoù theå bò quoác hoäi Myõ baùc boœ söï ñeàcöœ oâng vaøo chöùc vuï giaùm ñoác CIA.

VUÏ TÌNH BAÙO MYÕNGHE LEÙN ÑIEÄN THOAÏI

PHAÙT NOÅ LAÏINgaøy Thöù Naêm 11-05-2006,

baùo chí Myõ laïi loan tin theâm veàchuyeän trong 5 naêm qua coù haèngchuïc trieäu ngöôøi Myõ bò nghe leùnñieän thoaïi do Cô quan An ninhQuoác gia Hoa Kyø (NSA) tröïc tieápñieàu haønh vaø kieåm soaùt trong voøngcöïc kyø bí maät. Soá laø töø ngaøy11-09-2001, tình baùo Myõ ñaõ ñöôïcmaät leänh phaœi ghi nhaän vaø raø soaùttaát caœ caùc cuoäc ñieän ñaøm cuœa coângdaân Myõ (cuõng nhö coâng daân nhieàunöôùc khaùc treân khaép theá giôùi) ñeåphoái hôïp tin töùc nhaèm truy luøng caùcnghi phaïm khuœng boá Al Qaida.

Coâng vieäc naøy ñöôïc coi nhö moätvi phaïm traàm troïng vaøo quyeàn coùñôøi soáng rieâng tö cuœa coâng daân Myõ.Nhöng cho ñeán nay, chính phuœBush vaãn beânh vöïc cho haønh ñoängnaøy, nhaân danh tình hình khaåntröông cuœa ñaát nöôùc.

Theo baùo “USA Today”, caùccoâng ty ñieän thoaïi Myõ, nhö AT&T,Verizon vaø Bellsouth ñaõ baét ñaàutung ra caùc hoà sô löu tröõ nhöõng cuoäcñieän ñaøm cuœa haèng chuïc trieäu löôïtngöôøi goïi qua ñöôøng giaây ñieänthoaïi cuœa hoï keå töø sau ngaøy11-09-2001.

Nhöõng hoà sô naøy ñaõ ñöôïcchuyeån ngay ñeán NSA ñeå laøm vieäcphaân tích vaø phoái hôïp trong moätchöông trình tình baùo laäu lôùn nhaáttrong lòch söœ tình baùo ôœ Myõ. ChínhTT Bush ñaõ nhìn nhaän hoài naêmngoaùi raèng oâng ñaõ ra leänh cho NSAphaœi do thaùm nhöõng cuoäc ñieän ñaømquoác teá vaø trong nöôùc cuœa nhöõng

ngöôøi Myõ bò tình nghi coù dính líu vôùiAl Qaiña, maø khoâng caàn phaœi coùpheùp cuœa Toøa AÙn Myõ.

Hoà sô tình baùo ñieän thoaïi naøykhoâng chæ löu giöõ noäi dung cuœa caùccuoäc ñieän ñaøm maø thoâi, maø phaœitruy ra moïi nguoàn goác cuœa caùc cuoäcñieän ñaøm aáy, nhö teân gì goïi cho teângì, noùi chuyeän rieâng tö hay chuyeäncuœa sôœ laøm, noùi giöõa ngöôøi trongnöôùc vôùi nhau hay vôùi ngöôøi nöôùcngoaøi, duøng soá ñieän thoaïi naøo vaøñòa ñieåm naøo ñeå goïi, v.v.

Theo USA Today, ngöôøi phaùtngoân cuœa CIA, Don Weber, ñaõtuyeân boá vôùi toøa baùo raèng CIA haønhñoäng trong khuoân khoå phaùp luaätMyõ, nhöng khoâng noùi roõ ñaõ haønhñoäng ra sao. Bò Quoác Hoäi Myõ chætrích kòch lieät, TT Bush hoâm11-05-2006 chæ nhaát möïc baœo ñaœmraèng caùc quyeàn cuœa coâng daân Myõñaõ ñöôïc “quyeát lieät baœo veä”.Khoaœng 51% (so vôùi 47%) daân Myõchaáp thuaän caùch maø chính phuœ Bushbaœo veä ñôøi tö cuœa coâng daân, theoUSA Today.

Veà vuï naøy, thöôïng nghó só daânchuœ Patrick Leahy toá caùo quoác hoäiMyõ lô laø trong vai troø ñaïi dieän choquyeàn lôïi cuœa daân, ñang khi ñeå chobaùo chí Myõ phaœi ñaœm nhieäm vai troønaøy cuœa quoác hoäi. Nhöng Toøa BaïchOÁc ñaõ töùc khaéc leân tieáng bieän minhcho chöông trình tình baùo laäu naøy,qua lôøi tuyeân boá cuœa phaùt ngoân vieânDana Perino:

“Caùc haønh ñoäng tình baùo do HoaKyø ñaœm nhaän laø hôïp phaùp, caàn thieátvaø höõu ích ñeå baœo veä coâng daân Myõchoáng laïi nhöõng cuoäc taán coâng

khuœng boá.”Dö luaän daân chuùng Myõ laïi toœ yù

uœng hoä haønh ñoäng tình baùo Myõnhaèm baœo veä anh ninh cho hoï. Theokeát quaœ thaêm doø döï luaän cuœa vieänTNS loan baùo hoâm Thöù Saùu12-05-2006, coù 63% daân chuùng Myõchaáp thuaän laø hôïp lyù vieäc nghe leùnñieän thoaïi cuœa chính quyeàn Myõ.Coøn theo keát quaœ thaêm doø cuœa baùoWashington Post vaø ñaøi truyeàn hìnhABC, thì coù 66% thuaän so vôùi 34%choáng vuï nghe leùn naøy. Vaø coù 65%ngöôøi (so vôùi 31% ngöôïc laïi) choraèng phaœi hy sinh quyeàn lôïi rieâng töñeå baœo veä quyeàn lôïi cuœa taäp theåcoâng ñaân Myõ tröôùc söï ñe doïa cuœa AlQaida.

CUOÄC TRANH DAØNHQUYEÀN LÖÏC TAÏI PHAÙP

BUØNG NOÅ DÖÕ DOÄIDo cuoäc xung ñoät buøng noå döõ doäi

giöõa hai ñoái thuœ Dominique deVillepin (thuœ töôùng) vaø NicolasSarkozy (Boä tröôœng Noâi vuï, chuœtòch ñaœng UMP caàm quyeàn), khi caœhai ñeàu quyeát lieät chuaån bò cuoäcchaïy ñua vaøo Ñieän Elyseùe (PhuœToång Thoáng Phaùp) vaøo naêm tôùi vaøñang toá caùo nhau töø maáy tuaàn quañaõ duøng nhöõng thuœ ñoaïn ñeâ tieän ñeåboâi baån nhau, Toång thoáng PhaùpJacques Chirac cuõng bò lieân luïytrong vuï naøy. Suoát maáy tuaàn qua,baùo chí vaø truyeàn hình Phaùp ñaõkhoâng ngôùt ñöa tin vaø bình luaän baátlôïi cho ñaœng UMP caàm quyeàn. Uytín cuœa Phaùp trong nöôùc vaø treân theágiôùi bò toån haïi moät caùch khoânglöôøng noåi.

Ñaàu ñuoâi caâu chuyeän toùm löôïcnhö sau. Vaøo naêm 2004,

Trang 125

Trang 126

Dominique de Villepin, ñang laø Boätröôœng Ngoaïi giao Phaùp, ñaõ ra leänhcho töôùng tình baùo PhilippeRondot, khi aáy laø coá vaán an ninhcho Boä Quoác phoøng cuœa baøMicheøle Alliot-Marie, laøm moätcuoäc ñieàu tra bí maät veà NicolasSarkozy (hieän laø Boä tröôœng Noäi vuï)maø khoâng cho baø Alliot-Marie haybieát gì caœ. Caùc hoà sô maät do töôùngRondot naém giöõ vaø trình baøy saunaøy, vaø ñöôïc tôø baùo Le Mondetröng daãn, cho thaáy trong vuï naøy coùmoät aâm möu ñeán töø nôi choùp buquyeàn löïc Phaùp ñeå coá tìm xemSarkozy coù daáu baïc baån ôœ 1 tröôngmuïc cuœa moät cô quan taøi chaùnh ôœLuxembourg, goïi laø Clearstreamhay khoâng, ñeå roài duøng thö naëcdanh toá caùo Nicolaz Sarkozy ra toøa.Ñaây laø moät keá hoaïch boâi baånSarkozy laø ngöôøi coù tham voïng trôœthaønh toång thoáng Phaùp trong cuoäctoång tuyeån cöœ vaøo naêm 2007, ñeågiuùp cho chính TT Chirac hoaëc“con gaø” cuœa Chirac laø Villepin deãdaøng thaéng cuoäc tuyeån cöœ naøy.

Tôø Le Monde trích daãn nhöõngtaøi lieäu vieát tay giöõa naêm 2003 vaø2005 cuœa töôùng tình baùo Rondot ñeåxaùc minh raèng chính TT Chirac coùlieân heä trong vuï goïi laø “Clearstream”naøy, bôœi coù nhöõng caâu Rondot vieátcoù haøm yù phaœi “baœo veä toång thoáng”,“coù nguy cô TT bò luïy” khi cuoäcñieàu tra khoâng coù keát quaœ nhö yù vaøcuoäc aâm möu bí maät giöõa TT Chiracvaø Villepin bò thaát baïi. Nghóa laøSarkozy khoâng coù röœa baïc baån quangaõ Clearstram vaø danh saùch gæamaïo goàm caœ moät soá chính khaùchPhaùp bò ñieàu tra ñaõ bò xì ra cho baùo

chí vaøo luùc baáy giôø. Duø theá, luùc baáygiôø oâng Villepin vaãn coøn thuùc töôùngRondot coá leân xem “bieát ñaâu cuõngcoù gì ñoù”. Chính oâng SteùphaneDenis, moät thaân nhaân cuœa töôùngRondot, môùi ñaây quaœ quyeát Rondotcoù nhôø oâng ta vaøo naêm 2004 ñeán noùinhoœ hai laàn vôùi Sarkozy raèng “coù keœaâm möu haõn haïi oâng ñaáy”. Ñöôïc tinnaøy ñaêng treân baùo Figaro, oângSarkozy choái khoâng heà hay bieát gìveà vuï naøy. Ngöôøi ta ñoaùn chöøngraèng Sarkozy luùc baáy giôø coá tìnhlaøm ngô ñeå xem söï tình ra sao vaø ñeåchöùng minh, nhö lôøi oâng phaân buamaáy tuaàn qua, oâng laø “naïn nhaân”cuœa möu ñoà bæ oåi naøy.

Jean-Louis Gergorin ,ngöôøicuøng phe vôùi Villepin, vaø coù theå laøkeœ xì ra danh saùch giaœ maïo, theo lôøioâng Toøa Ruymbeke, thì vaãn caâmnhö heán. Chính oâng Toøa Ruymbekexaùc nhaän coù ñaøm ñaïo bí maät vôùi oângGergorin vaøo ngaøy 30-04-2004, haituaàn leã tröôùc khi oâng Toøa nhaänñöôïc böùc thö naëc danh giaœ maïo vôùidanh saùch nhöõng nhaân vaät bò ñieàutra, trong ñoù coù teân NicolasSarkozy. Chuyeän naøy ñaõ bò chochìm xuoáng vaøo naêm 2004, nay laïiñöôïc khui ra vaø noå lôùn, laø vì cuoäcdaèng co tranh daønh quyeàn löïc giöõathuœ töôùng Dominique de Villepinvaø boä tröôœng noäi vuï Sarkozy ñeánhoài quyeát lieät hôn bao giôø heát, ñeåmoãi beân daønh phaàn thaéng lôïi treândanh nghóa veà mình. Phe taœ ñoøiVillepin töø chöùc, nhöng oâng vaãnthaœn nhieân töï bieän hoä laø ngöôøi voâcan. Phe taœ cuõng ñang ñöa vuïClearstream naøy ra quoác hoäi ñeå ñoøitruaát pheá TT Chirac.

OÂNG GIORGIO NAPOLITANOÑAÉC CÖŒ TOÅNG THOÁNG YÙNgaøy 10-05-2006, Nghò Vieän YÙ

baàu oâng Giorgio Napolitano, 80tuoåi, nguyeân laø ñaœng vieân CoängSaœn YÙ, leân laøm toång thoáng YÙ vôùinhieäm kyø 7 naêm. OÂng Napolitanoñöôïc chuœ tòch Haï Vieän YÙ, FaustoBertinotti, tuyeân boá laø taân toångthoáng YÙ, sau khi ñaït ñöôïc 543phieáu, cao hôn con soá toái thieåu laø505 phieáu.

OÂng Giorgio Napolitano, moätnghò só vónh vieãn vôùi nhieàu uy tíntrong chính tröôøng, cuoái cuøng ñaõñöôïc choïn trong voøng boœ phieáu laànthöù tö (vôùi ña soá quaù baùn) cuœa 1009thaønh vieân coù thaåm quyeàn tuyeånchoïn, trong soá naøy coù nhöõng nhaø laäpphaùp thuoäc Thöôïng Vieän vaø HaïVieän cuõng nhö ñaïi bieåu caùc ñòaphöông.

OÂng Napolitano, luaät gia vaø tríthöùc thanh lieâm, töøng laø chuœ tòch HaïVieän töø naêm 1992 ñeán 1994 vaø laø boätröôœng Boä Noäi Vuï trong chính phuœñaàu tieân do oâng Prodi ñaœm nhieäm töønaêm 1996 ñeán 1998. Nguyeân laõnhtuï ñaœng coäng saœn YÙ, oângNapolitano laø ngöôøi coù khuynhhöôùng oân hoøa, tinh thaàn ñoái thoaïi,vaø uœng hoä trieät ñeå nhöõng noã löïc caœicaùch ñaœng Coäng Saœn YÙ, thay côø buùalieàm, thay ñoåi cöôõng lónh ñaœng, vaøñoåi teân ñaœng coäng saœn thaønh ñaœngDaân Chuœ Taœ Phaùi (DS) vaøo naêm1991, nay laø ñaœng ña soá trong lieânminh trung taœ cuœa Romano Prodi.

Ñöôïc bieát, trong theå cheá chínhtrò YÙ, chöùc vuï toång thoáng chæ coù tínhcaùch nghi leã vaø coù nhieäm vuï chæñònh thuœ töôùng thaønh laäp chính phuœ.

Toång thoáng maõn nhieäm, oâng CarloAzeglio Ciampi, ñaõ töø choái khoânglaøm ñieàu naøy ôœ vaøo giai ñoaïn cuoáinhieäm kyø 7 naêm cuœa oâng, ñeå coângvieäc naøy laïi cho ngöôøi keá vò.

Taân toång thoáng Napolitano chæñònh oâng Romano Prodi, laõnh tuïcaùnh trung taœ vöøa thaéng khít khaocuoäc toång tuyeån cöœ nhaèm baàu raNghò Vieän YÙ vaøo ngaøy 10 thaùng 4qua, ñöùng ra thaønh laäp chính phuœmôùi. Nhö vaäy, tình hình roái ren keùodaøi caœ thaùng qua, gaây ra bôœi thuœtöôùng maõn nhieäm SylvioBerlusconi cuœa caùnh trung höõu vöøathaát cöœ, coù theå coi laø taïm oån. Thuœtöôùng taân cöœ Romano Prodi tuyeânboá oâng Napolitano laø toång thoángcuœa moïi ngöôøi YÙ, maëc duø caùnhtrung höõu khoâng uœng hoä oâng tatrong cuoäc boœ phieáu.

TT PUTIN BAØI BAÙC LUAÄNÑIEÄU ÑAŒ KÍCH CUŒA MYÕTrong baøi dieãn vaên veà hieän tình

ñaát nöôùc, Toång Thoáng NgaVladimir Putin hoâm 10-05-2006 ñaõbaøi baùc nhöõng luaän ñieäu chæ trích töøphía Hoa Kyø, cho raèng Washingtonñaët quyeàn lôïi chính trò Myõ leân treânlyù töôœng daân chuœ, vaø coøn nhaánmaïnh raèng Nga seõ gia taêng khaœnaêng quaân söï cuõng nhö kinh teá cuœamình ñeå choáng laïi nhöõng aùp löïcngoaïi quoác (yù noùi laø Myõ).

Trong baøi dieãn vaên thöù baœy veàhieän tình ñaát nöôùc keå töø khi leân naémquyeàn naêm 2000, oâng Putin daønhphaàn lôùn baøi dieãn vaên keùo daøi moättieáng ñoàng hoà veà nhöõng vaán ñeà noäiboä cuœa Nga. OÂng chuù troïng ñaëc bieätvaøo laõnh vöïc quoác phoøng, nhaánmaïnh raèng Nga caàn coù moät löïc

Trang 127

Trang 128

löôïng quaân söï maïnh khoâng chæ ñeångaên ngöøa nhöõng cuoäc taán coâng töøbeân ngoaøi vaø cuœa quaân khuœng boá,nhöng cuõng ñeå choáng laïi nhöõng aùplöïc chính trò quoác teá. Duø vaäy, oângPutin muoán nhaán maïnh cho Myõhieåu raèng ngaân saùch quoác phoøngcuœa Nga vaãn thaáp hôn cuœa Myõ ñeán25 laàn.

Tröôùc nhöõng lôøi ñaœ kích ngaøycaøng maïnh cuœa Myõ, ñaëc bieät laø cuœaPhoù Toång Thoáng Dick Cheney, cholaø Nga ñang ñi thuït luøi trong tieántrình daân chuœ trong nöôùc vaø aùp cheánhöõng quoác gia laùng gieàng töøng ôœtrong Lieân Bang Xoâ Vieát cuõ, oângPutin ñaõ phaœn baùc baèng caùch duøngmoät caâu chuyeän coå tích ñeå noùi veàhaønh ñoäng quaân söï cuœa Myõ treân theágiôùi, raèng “chuùng toâi bieát raát roõnhöõng gì ñang xaœy treân theá giôùi ngaøyhoâm nay. Con choù soùi bieát raát roõ seõaên ai. Noù nuoát ngöôøi ta maø khoângcaàn phaœi laéng nghe vaø roõ raøng laø noùchaúng caàn laéng nghe ai caœ.”

OÂng Putin cho hay Nga seõ taêngcöôøng khaœ naêng nguyeân töœ cuõngnhö voõ khí quy öôùc cuœa mình, maøkhoâng laäp laïi loãi laàm cuœa thôøi kyøChieán Tranh Laïnh ñaõ laøm tieâu taùntaøi nguyeân cuœa Lieân Xoâ do cuoäcchaïy ñua vuõ trang ngoâng cuoàng vôùiMyõ. Trong baøi dieãn vaên naøy, oângPutin cuõng giaùn tieáp caœnh caùo Myõchôù söœ duïng vieäc Nga thöông thaœoxin gia nhaäp WTO ñeå taïo theâmnhöõng ñieàu kieän baét cheït Nga. OÂngnoùi nhöõng ñieàu kieän aáy hoaøn toaønkhoâng lieân heä gì ñeán hoaït ñoäng cuœaWTO. Quaœ vaäy, trong cuoäc vieángthaêm Moscova vöøa qua, phaùi ñoaønnghò só Myõ ñaõ noùi raèng neàn daân chuœ

ôœ Nga vaø laäp tröôøng ñoái vôùi vaán ñeànguyeân töœ cuœa Iran seõ aœnh höôœngñeán Quoác Hoäi Hoa Kyø khi quyeátñònh vieäc Nga gia nhaäp WTO.

MUOÁN ÑÖÔÏC “TÖŒ VÌ ÑAÏO”,MOUSSAOUI CHÆ TUØ BÒ

CHUNG THAÂNVôùi veœ thaùch thöùc, Zacarias

Moussaoui, 37 tuoåi, hoâ lôùn trongtoøa ôœ Virginia: “Thöôïng Ñeá haõmhaïi nöôùc Myõ!”, khi ñöôïc Toøa tuyeânaùn tuø chung thaân, thay vì aùn töœ hình,hoâm Thöù Naêm 04-05-2006.Moussaoui, coâng daân Phaùp goácMaroc, laø ngöôøi duy nhaát bò xöœ aùntaïi Myõ vôùi toäi danh “coù lieân can tôùicuoäc taán coâng khuœng boá ngaøy11-09-2001”, ñaõ ngoài baát ñoäng khithaân nhaân cuœa nhöõng ngöôøi bò thieätmaïng tieán tôùi phía oâng, trong soá ñoùcoù vaøi ngöôøi leân tieáng xæ vaœ keœ ñöôïccoi laø chuœ möu vuï taán coâng khuœngboá khieán cho thaân nhaân cuœa hoï phaœithieät maïng.

Bò baét maáy tuaàn tröôùc khi coù vuï11-09 vì lyù do raát taàm thöôøng laø ñaõlöu laïi Myõ sau khi giaáy pheùp ñaõ heáthaïn, Moussaoui bò toáng giam, roàitraœ veà Phaùp ñeå ñöôïc ñieàu tra theâmveà moät toäi khaùc. Nhöng sau ñoù, Myõñoøi daãn ñoä Moussaoui veà nhoát ôœMyõ ñeå bò ñieàu tra veà vuï khuœng boá.Moussaoui boãng trôœ thaønh ngöôøi tuøduy nhaát ñöôïc gaùn cho toäi cuøng aâmmöu khuœng boá nöôùc Myõ, ñang khiMyõ khoâng kieám ra ñöôïc moät nghican naøo khaùc trong vuï naøy. Trongsuoát trong hai thaùng trôøi ñi haàu Toøa,Moussaoui luùc naøo cuõng toœ ra laïnhluøng, baát chaáp nhöõng lôøi cung khaicuœa ngöôøi chöùng, ñoâi khi cöôøi mæmtröôùc nhöõng lôøi caùo buoäc cuœa oâng

Bieän Lyù, nhöng haàu nhö luùc naøooâng cuõng saün saøng lôùn tieáng nguyeànruœa raèng nöôùc Myõ seõ bò thöôïng Ñeáhaõm haïi. Moussaoui vaãn thöôøngtheùt lôùn tröôùc Toøa: “Thöôïng Ñeá chechôœ cho Osama Ben Laden. Caùcngöôøi seõ chaúng heà baét ñöôïc OÂng tañaâu.”

Töø 5 naêm qua, Moussaoui choáikhoâng can döï gì vôùi nhoùm khuœng boá11-09. Nhöng gaàn ñaây, boãng choácanh ta phaœn pheù khai raèng anh laømoät trong soá 20 ngöôøi (keå caœ anh ta)ñaõ chuaån bò laùi maùy bay ñaâm vaøothaønh phoá Nöõu Öôùc vaø Nguõ giaùcÑaøi. Rieâng caù nhaân anh, anh khaiñaõ chuaån bò ñeå laùi moät chieác ñaâmvaøo Toøa Baïch OÁc hoâm aáy. Luaät söbieän hoä cho anh hoaœng hoát tröôùc lôøikhai baát thaàn aáy, vaø xin Toøa chôù coitroïng lôøi khai naøy, vì bò ñôn coù maùuanh huøng rôm vaø coù ñaàu oùc baánloaïn. Moussaoui muoán choïn caùicheát töœ hình ñeå ñöôïc toân suøng laø“thaùnh töœ ñaïo”, thay vì phaœi ôœ tuø ruïcxöông maø khoâng coù tieáng taêm gìcaœ... Xui cho anh, boài thaåm ñoaøn ñaõñeå ra raát nhieàu ngaøy haàu tranh luaänveà baœn aùn töœ hình cuœa oâng, vaø cuoáicuøng, coù 1 ñeán 3 ngöôøi trong soá 12ngöôøi cuœa boài thaåm ñoaøn ñaõ khoângnhaát trí vôùi baœn aùn. Vì leõ ñoù, baœn aùntöœ hình ñaõ ñöôïc ñoåi ra thaønh aùn tuøchung thaân.

Thöïc vaäy, vaøo hoâm Thöù Tö03-05, boài thaåm ñoaøn ñaõ baùc boœ moätthænh caàu do chính phuœ Myõ ñöa rañoøi phaœi keâu aùn töœ hình Moussaoui.Hoï ñaõ quyeát ñònh raèng bò caùo phaœi ôœsuoát quaõng ñôøi coøn laïi trong tuø ñeåñeàn toäi. Sau khi coù aùn leänh cuœa Toøa,Moussaoui bò ñöa ngay vaøo nhaø tuø

kín coù heä thoáng an ninh chaët cheõ toáiña ôœ Florence, Colorado, nôi giamgiöõ nhöõng toäi phaïm nguy hieåmnhaát. Sau khi ñaõ keát aùn Moussaoui,baø Chaùnh AÙn Brinkema noùi raèngbaœn aùn do boài thaåm ñoaøn ñöa ra chothaáy coâng lyù ñaõ ñöôïc thöïc hieän moätcaùch tuyeät vôøi. Baøi noùi: “Moïi ngöôøiMyõ, keå caœ nhöõng keœ muoán thaáy canphaïm bò töœ hình vaø nhöõng keœ khoângmuoán nhö vaäy, ñeàu phaœi caœm thaáyhaøi loøng.” Baø tieáp: “OÂng Moussaoui,oâng aáy ñeán ñaây ñeå laøm moät thaùnh töœñaïo vaø ñeå cheát trong haøo quangvang ñoäng. Nhöng, noùi nhö thi sóT.S. Eliot, ‘anh seõ phaœi cheát giöõanhöõng lôøi reân ræ aâm thaàm’. ”

5 THAÙNG QUA, CHÍNH PHUŒIRAK VAÃN CHÖA

THAØNH HÌNHHoâm Thöù Tö 10-05-2006, giöõa

luùc coù tin taân chính phuœ Irak döôùiquyeàn laõnh ñaïo cuœa laõnh tuï Shi-ít,Nuri al-Maliki, chuaån bò ra maéttröôùc baøn daân thieân haï, möùc ñoä baïoñoäng taïi Irak vaãn tieáp tuïc ôœ möùctraàm troïng vôùi nhieàu vuï noå bom vaøtaán coâng qua laïi baèng suùng, keå caœvieäc baén haï moät veä só cuœa vò chuœ tòchQuoác Hoäi Irak.

Tieán trình thaønh laäp taân noäi caùccuœa Irak döôùi quyeàn thuœ töôùng chæñònh Maliki ñang tieán haønh suoân seœ,thì cuoäc tranh caõi chöa ngaõ nguõ veàngöôøi seõ caàm ñaàu Boä Daàu Moœ quanyeáu ñaõ gaây trôœ ngaïi vaøo phuùt choùt,khieán cho vieäc coâng boá thaønh phaànchính phuœ phaœi bò chaäm laïi theâmnöõa. Boä naøy vaø Boä Noäi Vuï laø hai boäthieát yeáu nhaát ñöôïc daønh rieâng chongöôøi cuœa phe ña soá Shi-ít ôœ Irak, vihoï giaønh ñöôïc ña soá trong cuoäc baàu

Trang 129

Trang 130

cöœ quoác hoäi hoài Thaùng 12 naêm roài,nhöng cuoäc thöông löôïng maõi chotôùi nay vaãn chöa ngaõ nguõ. @BODY0.10 = Chöùc boä tröôœng noäi vuï naøy,theo ngöôøi Irak nghó, laø ñòa vò thenchoát ñeå phaùt huy caùc noã löïc taùi thieátmoät ñaát nöôùc goàm 27 trieäu daân bòtaøn phaù vaø xoùi moøn, vì haèng thaäpnieân bò quaœn lyù toài, bò quoác teá caámvaän vaø chieán tranh caœ trong laãnngoaøi. Iraq vaãn khoe raèng mình laønöôùc coù tröõ löôïng daàu lôùn haøng thöùba treân theá giôùi, nhöng boä phaän saœnxuaát daàu ñaõ bò teâ lieät vì cuoäc noåidaäy, vì naïn tham nhuõng vaø vì caùcmaùnh khoùe buoân laäu.

Nhu caàu caàn coù moät chính phuœñaët treân caên baœn hôïp taùc roäng raõigiöõa caùc phe phaùi, nhaèm ngaên chaënIrak khoœi rôi xuoáng hoá saâu noäi chieánñaõ ñöôïc laøm noåi baät leân qua caùc consoá ñöôïc Toång Thoáng Jalal Talabaniñöa ra, cho bieát coù tôùi 1,091 ngöôøiIrak ñaõ bò gieát taïi Bagdad chæ noäitrong Thaùng Tö maø thoâi. Töùc laøtrung bình moãi ngaøy coù chöøng 30ngöôøi thieät maïng taïi thuœ ñoâ cuœaIrak. Baïo ñoäng vì giaùo phaùi ñaõ buøngleân treân khaép nöôùc keå töø vuï noå bomphaù huœy moät ñeàn thôø thieâng lieângcuœa ngöôøi Hoài Giaùo Shi-ít taïi thaønhphoá Samarra hoài Thaùng Hai, vôùitình traïng ngaøy naøo cuõng coù caœ chuïcxaùc caùc naïn nhaân bò thanh toaùn,thöôøng laø bò tra taán daõ man tröôùc khibò gieát.

Vaøo hoâm Thöù Tö 10-05-2006,caùc tay suùng ñaõ taán coâng moät chieácxe buyùt nhoœ gaàn thaønh phoá Baquba,saùt haïi 11 thöôøng daân luùc hoï ñangtreân ñöôøng ñi laøm taïi moät vuøng noåitieáng baát oån ôœ phía Baéc thuœ ñoâ. Taïi

mieàn Baéc Irak, caœnh saùt ñaõ naângcon soá töœ vong trong moät cuoäc taáncoâng baèng bom töï töœ taïi moät ngoâichôï ôœ thaønh phoá Tal Afa vaøo hoâmThöù Ba töø 17 ngöôøi, nhö ñöôïc baùocaùo tröôùc ño, leân 24 ngöôøi. Ñaây laømoät trong nhöõng cuoäc taán coâng gaâynhieàu cheát choùc nhaát trong maáytuaàn leã gaàn ñaây.

MYÕ THÖØA NHAÄNCON NGÖÔØI LAØM ÑAŒO LOÄN

THÔØI TIEÁTChöông Trình Khoa Hoïc Thay

ñoåi Khí Haäu (CCSP - ClimateChange Science Program) cuœachính Phuœ Myõ ngaøy 02-05-2006 ñaõcoâng boá baœn phuùc trình thöù nhaát veàsöï thay ñoåi khí haäu ñòa caàu, trongmoät loaït phuùc trình saép tôùi goàm 21baœn, xaùc nhaän raèng chính con ngöôøilaø thuœ phaïm gay ra naïn oâ nhieãmkhoâng khí vaø nhöõng xaùo troän ñieânñaœo thôøi trong nhöõng thaäp nieân gaànnay. Hieän caùc bôø bieån phía Ñoâng vaøNam cuœa Myõ ñang bò caùc ñôït thieântai taøn phaù töø nay ñeán heát muøa thunaøy.

Phuùc trình, vôùi nhan ñeà laø“Khuynh höôùng nhieät ñoä trong haïtaàng khí quyeån: nhöõng böôùc ñeåhieåu bieát vaø thaåm ñònh nhöõng saibieät” (Temperature Trends in theLower Atmosphere: Steps forUnderstanding and ReconcilingDifferences), noùi raèng nhöõng soálieäu cho thaáy nhöõng baèng chöùng roõraøng veà aœnh höôœng cuœa con ngöôøiñoái vôùi heä thoáng khí haäu. Cuï theå, docon ngöôøi söœ duïng böøa baõi nhieânlieäu chaát ñoát, phun ra khí thaœi ñoächaïi vaøo khí quyeån, maø do ñoù gaây ra“hieäu öùng loàng kieáng”, vaø söï thay

ñoåi cuœa taàng ozone trong baàu khíquyeån.

Theo moät baœn tin cuœa Nha QuaœnTrò Ñaïi Döông vaø Khí Quyeån QuoácGia Hoa Kyø (NOAA: NationalOceanic and AtmosphericAdministration), phuùc trình noùi treânñaõ khaœo cöùu moät soá vaán ñeà maø töølaâu ñaõ gaây trôœ ngaïi cho söï hieåu bieátcuœa chuùng ta veà nhöõng thay ñoåi nhieätñoä trong baàu khí quyeån vaø nhöõngnguyeân nhaân gaây ra thay ñoåi aáy.

Cô quan NOAA, tröïc thuoäc BoäThöông Maïi Hoa Kyø, “coù nhieäm vuïtaêng cöôøng an ninh kinh teá vaø söï antoaøn cuœa quoác gia qua coâng taùc tieânñoaùn vaø khaœo cöùu veà nhöõng bieán coálieân quan tôùi thôøi tieát vaø khí haäu.”

Tröôùc ñaây caùc nhaø khoa hoïcthaáy coù söï sai bieät lôùn giöõa taàm möùccuœa söï gia taêng nhieät ñoä trung bìnhtreân maët ñaát so vôùi taàm möùc giataêng nhieät ñoä trong baàu khí quyeån.Nhöng baây giôø hoï thaáy raèng nhieätñoä ñaõ gia taêng gaàn gioáng nhau taïibaàu khí quyeån vaø treân maët ñòa caàu.OÂng Thomas Karl, chuœ bieân cuœabaœn phuùc trình kieâm giaùm ñoácTrung Taâm Döõ Lieäu Khí Haäu QuoácGia (National Climatic DataCenter), thuoäc NOAA, noùi: “Trongthaäp nieân 1990 nhöõng cuoäc ñolöôøng baèng veä tinh cho thaáy raèngnhieät ñoä trong baàu khí quyeån chæ giataêng chuùt ít, trong khi nhieät ñoä treânmaët ñaát gia taêng ñaùng keå.”

Chính ñieàu naøy ñaõ gaây ra nghivaán veà chuyeän caùc nhaø khoa hoïcthöïc söï hieåu bieát ñöôïc bao nhieâu veàsöï gia taêng nhieät ñoä ñòa caàu, oângKarl noùi theâm, vì ngöôøi ta tin raèng

söï gia taêng nhieät ñoä seõ khieán chomaët ñaát vaø baàu khí quyeån cuøng taênggioáng nhau, hoaëc nhieät ñoä taïi vuøngnhieät ñôùi taêng nhanh hôn nhöõng nôikhaùc. Moät soá ngöôøi ñaõ duøng söï saibieät ñoù ñeå noùi khoâng bieát coù neân tintöôœng vaøo nhöõng phöông thöùc ñolöôøng khí haäu ñöôïc söœ duïng, ñeå doøtìm nhöõng nguyeân nhaân gaây ra thayñoåi nhieät ñoä hay khoâng.

Nhöng baây giôø, nhôø nhöõng coângtrình khaœo cöùu cuœa 21 chuyeân giaMyõ vaø Anh töø naêm 2004, baœn phuùctrình noùi raèng phaàn lôùn nhöõng saibieät giöõa nhöõng soá lieäu thu thaäp töøveä tinh, töø khinh khí caàu thôøi tieát, vaøtöø nhöõng moâ hình cuœa maùy vi tínhñaõ ñöôïc thaåm ñònh chung cuoäc moätcaùch coù heä thoáng vaø chính xaùc.

OÂng Karl noùi raèng nhöõng ñieàumôùi tìm thaáy “giuùp gia taêng söï töï tinvaø söï hieåu bieát cuœa chuùng toâi veà vaitroø cuœa con ngöôøi trong söï thay ñoåikhí haäu. Baây giôø chuùng toâi tin töôœngnhieàu hôn tröôùc raèng con ngöôøi ñaõgaây aœnh höôœng ñaùng keå ñoái vôùi khíhaäu maø chuùng ñang thaáy ngaøy nayso vôùi khí haäu cuœa thôøi gian 30-40naêm tröôùc ñaây.”

Baœn phuùc trình naøy laø moät cuoäcduyeät xeùt vaø caäp nhaät hoùa quantroïng cuœa nhöõng keát luaän töø nhöõngphuùc trình tröôùc ñaây cuœa Hoäi ÑoàngNghieân Cöùu Quoác Gia Hoa Kyø(U.S. National Research Council)vaø cuœa UŒy Ban Lieân Chính Phuœ veàvieäc Thay Ñoåi Khí Haäu (IPCC:Intergovernmental Panel onClimateChange), theo lôøi oângKarl.

Nhöõng sai bieät ñaõ ñöôïc giaœiquyeát qua söï phoái hôïp töø coâng taùc

Trang 131

Trang 132

thu thaäp nhöõng döï lieäu môùi, söœa laïinhöõng sai laàm trong vieäc kieåm tranhöõng döõ lieäu töø veä tinh vaø khinhkhí caàu, vaø duøng nhöõng phöôngphaùp phaân tích môùi ñeå giaœi thíchnhöõng soá lieäu ñaõ thu thaäp ñöôïctröôùc ñaây.

OÂng Karl noùi: “Baây giôø, khichuùng toâi xeùt tôùi nhöõng soá lieäu töø veätinh ñaõ thu thaäp töø naêm 1979, vaø töøkhinh khí caàu thôøi tieát thu thaäp töønaêm 1958, chuùng toâi thaáy raèng taàmmöùc gia taêng nhieät ñoä trong nhöõngtaàng lôùp ôœ giöõa baàu khí quyeån töôngñöông vôùi nhöõng gì maø chuùng toâi ñaõdöï kieán, caên cöù vaøo lyù thuyeát veàhieäu öùng loàng kieáng (treân maëtñaát).”

Tuy nhieân, oâng noùi theâm raèngkhoâng phaœi moïi vaán ñeà ñeàu ñaõ ñöôïcgiaœi quyeát. Baœn phuùc trình vaïch ramoät trong nhöõng vaán ñeà chöa giaœiquyeát “lieân quan tôùi nhöõng taàmmöùc gia taêng nhieät ñoä trong nhöõngvuøng nhieät ñôùi. ÔŒ ñaây, nhöõng moâthöùc maãu vaø nhöõng lyù thuyeát tieânñoaùn raèng söï gia taêng nhieät ñoä trongkhí quyeån phaœi cao hôn hieän nay.Nhöng 3 trong 5 nhoùm soá lieäu duøngtrong baœn phuùc trình khoâng chothaáy baèng chöùng veà ñieàu naøy.”

Söï giaœi quyeát vaán ñeà naøy laø ñieàuquan troïng ñoái vôùi kyõ ngheä baœohieåm, vì nhöõng vuøng nhieät ñôùi laønhöõng khu vöïc maø nhöõng traän baõonhieät ñôùi thöôøng taäp trung tröôùc khidi chuyeån vaøo noäi ñòa ñeå taøn phaù.Caùc nhaø khoa hoïc tham gia cuoäckhaœo cöùu noùi raèng coøn caàn phaœi thuthaäp theâm nhöõng soá lieäu vaø caànnghieân cöùu theâm cho vaán ñeà naøy.

Nhöõng ngöôøi vaän ñoäng baœo veämoâi sinh noùi raèng phuùc trình naøy seõñaœ phaù nhöõng laäp luaän cuœa caùc giôùichöùc baœo thuœ trong chính phuœ Bushvaãn coøn nghi ngôø veà söï lieân heä giöõanhöõng khí thaœi CO2 (khí than) vaø söïgia taêng nhieät ñoä ñòa caàu. Hoï noùiraèng vì baœn phuùc trình naøy do moätcô quan cuœa chính phuœ Myõ ñöa ra,thay vì moät toå chöùc quoác teá naøokhaùc, seõ coù theå thuyeát phuïc caùc giôùichöùc caàm quyeàn Myõ quan taâmnhieàu hôn.

Cuoái Thaùng Tö vöøa qua, 10 tieåubang, goàm New York, California,Connecticut, Maine, Massachusetts,New Mexico, Oregon, RhodeIsland, Vermont vaø Wisconsin,cuøng vôùi hai thaønh phoá New YorkCity vaø Washington D.C., ñeä ñônkieän chính phuœ Bush vì ñaõ khoâng aùpduïng nhöõng tieâu chuaån veà khí thaœiñeå giaœm thieåu oâ nhieãm töø nhöõngnhaø maùy phaùt ñieän môùi thieát laäptreân toaøn quoác. Hoï noùi raèng nhöõngtieâu chuaån môùi do Nha Baœo Veä MoâiSinh (EPA) ñeà nghò trong ThaùngHai thieáu nhöõng quy luaät veà khí thaœiCO2 phaùt ra töø nhöõng nhaø maùy phaùtñieän. Ñoàng thôøi hoï cuõng noùi raèngnhöõng tieâu chuaån maø EPA ñeà nghòcho nhöõng chaát thaœi khaùc gaây oânhieãm khoâng khí laø “deã daõi moätcaùch khoâng theå chaáp nhaän ñöôïc”.

NGAØY LEÃ LAO ÑOÄNGNAÊM NAY COÙ KHOÂNG KHÍ

KHAÙC THÖÔØNGCuõng nhö moïi naêm, ngaøy 1

thaùng 5 naêm nay laø ngaøy Leã QuoácTeá Lao Ñoäng, moät ngaøy ñöôïc theágiôùi ñoàng yù daønh ra ñeå tuyeân döôngnhöõng ñoùng goùp cuœa giôùi coâng nhaân

trong tieán trình phaùt trieån kinh teá ôœmoãi nöôùc vaø treân theá giôùi. ÔŒ nhieàuquoác gia treân theá giôùi cuõng nhö ôœVieät Nam, coù caùc cuoäc bieåu tìnhtuaàn haønh raát ngoaïn muïc vaø oân hoøa,khoâng coøn caœnh bieåu döông tinhthaàn “ñaáu tranh giai caáp” nhö tröôùcñaây. Nhöõng khaåu hieäu noùi leânnhöõng ñoøi hoœi nhaø nöôùc vaø giôùi chuœnhaân caàn toân troïng hôn quyeàn lôïicuœa giôùi coâng nhaân, nhö quyeànñöôïc löông thaùng töông xöùng,quyeàn coù coâng aên vieäc laøm vaøquyeàn coù nhöõng tieän nghi trong giôølaøm vieäc ôœ sôœ.

Nhöng taïi Myõ, ngaøy 1 thaùng 5khoâng phaœi laø ngaøy nghæ leã LaoÑoäng; ôœ Myõ Leã Lao Ñoäng rôi vaøothöù Hai ñaàu tieân cuœa thaùng 9 trongnaêm. Ngaøy 01-05 naêm nay, caùcnhoùm Myõ La Tinh cuõng nhö caùc toåchöùc ñaïi dieän cho 40 trieäu ngöôøi didaân goác Meã ôœ Myõ muoán beânh vöïcquyeàn ñöôïc cö truù cuœa nhöõng ngöôøi“di daân baát hôïp phaùp” ñaõ bieán ngaøynaøy thaønh “ngaøy khoâng coù ngöôøi didaân” (“Day Without Immigrants”).Thöïc vaäy, hoï ñaõ thaønh coâng phaùtñoäng chieán dòch baõi khoùa, ñìnhcoâng roäng lôùn treân khaép nöôùc, nhaátlaø ôœ nhöõng thaønh phoá coù ñoâng didaân, ñeå chöùng minh cho moïi ngöôøithaáy raèng neáu khoâng coù ngöôøi didaân, thì moïi hoaït ñoäng ôœ nöôùc Myõseõ bò ngöng treä, caùc sinh hoaït kinhteá seõ bò teâ lieät hoaøn toaøn hay moätphaàn lôùn, vaø chaéc chaén neàn kinh teáMyõ seõ bò suy thoaùi töùc khaéc.

Nhieàu ngöôøi leân tieáng uœng hoächo quyeàn lôïi cuœa di daân baát hôïpphaùp vaø ñoøi caœi toå luaät leä di truù chophuø hôïp vôùi thöïc teá nöôùc Myõ. Trong

soá ñoù, coù thöôïng nghò só DianneFeinstein cuœa bang California,thöôïng nghò só Barack Obamathuoäc bang Illinois vaø Hoàng YRoger Mahoney cuœa toång giaùophaän Los Angeles. Vaøo ngaøy01-05, trong cuoäc phoœng vaán treânheä thoáng truyeàn hình ABC, ThoángÑoác Schwarzenegger cuœaCalifornia leân aùn ñeà nghò truïc xuaátdi daân baát hôïp phaùp vaø xaây töôøngdoïc bieân giôùi Mexico, goïi ñaây laøhaønh ñoäng “trôœ veà Thôøi Ñoà Ñaù.”Neân bieát, vaøo thaùng 11 naêm nay,Myõ coù cuoäc toång tuyeân cöœ, neân vaánñeà di daân ñang trôœ thaønh ñeà taøi vaänñoäng tranh cöœ noùng boœng, chæ ñöùngsau chieán tranh Irak maø thoâi.

Caùc nghieäp ñoaøn haøng ñaàu, keåcaœ AFL-CIO, cho bieát hoï uœng hoäcuoäc ñình coâng vaø seõ tham gia caùccuoäc tuï taäp nhö ñaõ ñöôïc döï truø. Caùcngoâi sao ñieän aœnh Hollywood, nhöEdward James Olmos, SalmaHayek, vaø nhaø soaïn nhaïcArgentina Gustavo Santaolalla,cuõng uœng hoä cuoäc ñình coâng baõi thò.Caùc haõng thöïc phaåm khoång loà nhöTyson Food vaø Cargill Foods noùi hoïseõ ñoùng cöœa khoaœng 20 nhaø maùyvaøo ngaøy Leã Quoác teá 01-05 naøy;haõng Goya Foods loan baùo ngönghoaøn toaøn vieäc phaân phoái haøngngaøy.

Trong ngaøy 01-05, nhieàu cuoäcbieåu tình tuaàn haønh lôùn ñaõ dieãn rataïi treân 30 thaønh phoá nöôùc Myõ nhöChicago, Dallas, Houston, Denver,Miami, New York. Rieâng ôœCalifornia cuõng coù nhieàu cuoäc bieåutình lôùn: Los Angeles vôùi nöœa trieäungöôøi, San Jose khoaœng 100 ngaøn,

Trang 133

Trang 134

San Francisco vaø Oakland moãi nôikhoaœng 30 ngaøn ngöôøi tuaàn haønhqua caùc ñöôøng phoá chính tröôùc khidöøng laïi taïi nhöõng cô quan coângquyeàn nhö toøa nhaø lieân bang ôœOakland hay toøa thò chính ôœ SanFrancisco. Vôùi hôn moät trieäu ngöôøiñình coâng, baõi thò, baõi khoùa, neânnhöõng khu thöông maïi ngöôøi Meãtreân nöôùc Myõ ñaõ ñoùng cöœa trongngaøy. Nhöng khoâng ai coù theå öôùctính ñöôïc söï thieät haïi kinh teá laø baonhieâu.

Hieän nay coù khoaœng 12 trieäungöôøi nhaäp cö baát hôïp phaùp ñangsoáng ôœ Hoa Kyø, ñaïi ña soá laø ngöôøi töøMexicoâ. Hoï laøm nhieàu vieäc trongkhu noâng nghieäp, ñoâng nhaát vôùi27%; xaây döïng, doïn deïp khaùch saïn,cöœa haøng aên uoáng. Vì khoâng coù giaáypheùp laøm vieäc chính thöùc neân hoïñöôïc traœ löông döôùi möùc toái thieåuvaø khoâng ñöôïc höôœng nhöõng cheá ñoäbaœo hieåm y teá.

Theo moät öôùc tính, moãi naêmnguoàn taøi chaùnh nhöõng di daân naøygöœi veà queâ höông goác leân ñeán 20 tæñoâ la, baèng moät nöœa soá ngoaïi teäMexicoâ thu vaøo nhôø xuaát khaåu.

Gaàn ñaây Quoác Hoäi Myõ coù baønthaœo veà moät ñaïo luaät caœi caùch chínhsaùch di daân. Nhöõng toå chöùc vaänñoäng haønh lang ñang laøm vieäc heátsöùc mình ñeå tranh thuœ phieáu cuœa caùcvò daân cöœ. Giôùi baœo thuœ coäng hoaømuoán chính quyeàn trieät ñeå thi haønhluaät di daân, töùc laø truy taàm, baét giamvaø phaït naëng nhöõng chuœ nhaân thueâmöôùn ngöôøi nhaäp cö laäu. Phe daânchuœ thì khoâng muoán bieän phaùptröøng phaït gaét gao nhö theá.

Di daân ñaõ traøn ngaäp nhieàu ngaønhkyõ ngheä ñeå laøm nhöõng coâng vieäcmaø TT Bush noùi “ngöôøi Myõ khoângmuoán laøm.” Noâng nghieäp laø moätlaõnh vöïc chính yeáu maø phaàn lôùn didaân Mexico ñaõ baét reã maïnh ñeán ñoänhieàu coâng ty khoâng theå hoaït ñoängñöôïc nöõa neáu khoâng coù hoï. Ngaønhkinh doanh veà noâng phaåm caœnh caùoraèng ngöôøi Myõ coù theå phaœi aên uoángñaét ñoœ hôn neáu caùc coâng nhaân didaân bò haïn cheá.

Trong nhöõng tuaàn leã tröôùc ngaøy01-05-2006, ñaõ xaœy ra nhöõng cuoäcbieåu tình taïi Washington, LosAngeles vaø caùc ñoâ thò lôùn khaùc, ñaõquy tuï haøng traêm ngaøn ngöôøi thamdöï. Vaø sau ngaøy 01-05, phong traøobieåu tình seõ coøn tieáp dieãn cho ñeánkhi nhöõng ngöôøi di daân thaáy ñaïtñöôïc nhöõng muïc tieâu mong muoán.

Cuoäc tranh caõi gay gaét vaãn coøntieáp dieãn giöõa caùc kinh teá gia, chínhtrò gia, nhöõng ngöôøi baœo veä quyeàncuœa di daân, vaø nhöõng ngöôøi da ñenchoáng di daân, veà caâu hoœi coù phaœi didaân baát hôïp phaùp laø nguyeân dochính yeáu gaây ra tæ leä thaát nghieäpcao trong giôùi thanh nieân da ñenngheøo vaø khoâng coù ngheà chuyeânmoân hay khoâng?

Theo nhöõng baùo caùo cuœa Boä LaoÑoäng, gaàn 40% nam thanh nieân dañen ñang thaát nghieäp. Maëc duø chínhphuœ Bush khoe raèng nhöõng chínhsaùch kinh teá vaø caét giaœm thueá cuœahoï ñaõ giuùp taïo theâm hôn 100 ngaønvieäc laøm, tæ leä thaát nghieäp cuœa giôùida ñen vaãn coøn ôœ möùc cao nhaát sovôùi baát cöù nhoùm saéc daân naøo khaùc ôœMyõ. Trong moät thaäp nieân qua, soá

ñaøn oâng da ñen thaát nghieäp ñaõ taênggaàn gaáp ñoâi so vôùi ñaøn oâng da traéng.Trong giôùi ñaøn oâng da ñen treœ tuoåitình traïng naøy coøn u aùm hôn nöõa.

Baœn phuùc trình cuœa baø DevahPager, giaùo sö moân xaõ hoäi hoïc taïiÑaïi Hoïc Princeton, ñaõ cho thaáy coùnaïn kyø thò chuœng toäc taïi nôi laømvieäc, khieán cho ngöôøi da ñen coù tæ leäthaát nghieäp cao, chôù khoâng phaœi vìnhöõng ngöôøi nhaäp cö baát hôïp phaùpchieám coâng aên vieäc laøm cuœa hoï.Haønh ñoäng “ñoå toäi” cho giôùi di daânbaát hôïp phaùp veà côn khuœng hoaœngvieäc laøm cuœa giôùi thanh nieân da ñenngheøo ñaõ laøm haøi loøng nhöõng ngöôøichuœ tröông caœi toå luaät di truù, nhöngnoù cuõng khieán cho giôùi chuœ nhaânñöôïc “mieãn toá” veà haønh vi kyø thòcuœa hoï. ª

TIN VIEÄT NAMDÒCH LÔŒ MOÀM LONG MOÙNG

TAØN PHAÙ GIA SUÙCTöø ñaàu naêm 2006 ñeán nay, taïi

Vieät Nam ñaõ coù 28 tænh, thaønh phoáxuaát hieän dòch lôœ moàm long moùngtreân gia suùc, vôùi hôn 8.400 con traâu,5.100 con heo maéc beänh. Ñeán ñaàuthaùng 5 naêm 2006 vaãn coøn 17 tænh,thaønh phoá taïi Vieät Nam coù dòch.Theo Cuïc Thuù y Vieät Nam, naêm2005, dòch lôœ moàm, long moùng ñaõxaœy ra ôœ 408 xaõ, phöôøng cuœa 160quaän, huyeän thuoäc 37 tænh, thaønh taïiVieät Nam, vôùi khoaœng 28,000 traâuboø, 4,000 heo maéc beänh.

Ñaùng löu yù laø töø Thaùng Tö naêm2005, dòch lôœ moàm, long moùng loaïiA coù nguoàn goác töø Campuchia ñaõxuaát hieän vaø laây lan ra nhieàu tænh ôœ

mieàn Trung vaø Taây Nguyeân. Töøngaøy 10 Thaùng Möôøi naêm 2005,dòch lôœ moàm long moùng loaïi Asia 1ñaõ xuaát hieän taïi Khaùnh Hoøa vaø LaøoCai; ñaây laø loaïi beänh môùi xuaát hieänôœ Vieät Nam, gaây nhieàu khoù khaêncho coâng taùc phoøng beänh.

Trieäu chöùng cuœa beänh lôœ moàmmaøu traéng: nöôùc raõi chaœy roøng roøng,moùng long ra khieán gia suùc khoângaên uoáng, ñi laïi gì ñöôïc. Boä y teá VieätNam ñaõ chæ thò phaœi taêng cöôøng caùchoaït ñoäng kieåm soaùt ôœ nhöõng vuøngñang xaœy ra dòch, khoâng ñeå ngöôøidaân vaän chuyeån, buoân baùn gia suùc,saœn phaåm gia suùc lôœ moàm longmoùng töø vuøng naøy sang vuøng khaùc.Neáu tieáp xuùc vôùi gia suùc bò beänh,baét buoäc phaœi coù phöông tieän baœohoä caù nhaân. Hoâm 09-05-2006, Boä Yteá khaúng ñònh Vieät Nam chöa coùtröôøng hôïp ngöôøi bò maéc beänh lôœmoàm long moùng do tieáp xuùc hoaëcaên thòt gia suùc bò beänh, bieát raèngbeänh naøy coù khaœ naêng laây töø suùc vaätsang ngöôøi ôœ möùc ñoä thaáp vaø nheï.COØN HÔN 33 NGAØN NGÖÔØIVN XIN ÑÒNH CÖ TAÏI MYÕTôø baùo Tuoåi Treœ ra ngaøy

09-05-2006 daãn nguoàn tin töø ToångLaõnh Söï Quaùn Hoa Kyø taïi Saøi Goøncho hay ñeán nay cô quan naøy ñaõphaùt hoà sô cho 33’350 ñöông ñôn ñuœtieâu chuaån tham gia tieán trình “taùiñònh cö nhaân ñaïo” (HR) taïi Hoa Kyø.Nhöõng ngöôøi naøy seõ ñöôïc goïi ñi“phoœng vaán” trong giai ñoaïn hainaêm, keå töø 25 Thaùng Saùu 2006,trong khi ñoù cô quan naøy vaãn tieápnhaän theâm hoà sô môùi.

Toång Laõnh Söï Quaùn thoâng baùocaùc ñöông ñôn khoâng neân thoâng

Trang 135

Trang 136

qua baát kyø caù nhaân hay toå chöùc naøokhaùc ñeå laøm hoà sô tham gia tieántrình HR. Ñöôïc bieát, trong thôøi gianqua ñaõ xuaát hieän tình traïng moät soáñöông ñôn traœ tieàn cho “coø” ñeå laømhoà sô. Thöïc teá, tuy ñaõ nhaän tieànnhöng caùc “coø” (moâi giôùi) naøykhoâng noäp hoà sô tham gia tieán trìnhHR.

Chöông trình “taùi ñònh cö nhaânñaïo” laø moät thoœa thuaän giöõa chínhphuœ Hoa Kyø vaø chính phuœ VieätNam. Chöông trình naøy nhaèm ñaùpöùng nguyeän voïng cuœa nhöõng coângdaân Vieät Nam ñaõ töøng coù thôøi gianlaøm vieäc trong chính quyeàn SaøiGoøn vaø caùc coâng sôœ cuœa Hoa Kyøtröôùc ngaøy 30 Thaùng Tö 1975, maøchöa coù cô hoäi xin ñi ñònh cö taïi HoaKyø trong nhöõng ñôït xuaát ngoaïitröôùc, theo caùc chöông trình ODP,HO, U11, V11, AC.

Moät ñieåm ñaùng löu yù laø vieäc “taùiñònh cö nhaân ñaïo” naøy laø hoaøn toaønmieãn phí. Neân bieát: khoâng phaœi taátcaœ nhöõng ngöôøi noäp ñôn hoaëc ñöôïcgoïi ñi phoœng vaán ñeàu ñöôïc chaápthuaän ñi taùi ñònh cö. Vaœ laïi, nhöõngngöôøi khai baùo hoaëc noäp caùc taøilieäu giaœ maïo cho chính phuœ Hoa Kyøseõ bò töø choái nhaäp caœnh Hoa Kyø vónhvieãn vaø seõ bò xöœ lyù theo phaùp luaätVieät Nam...

VN THUÙC MYÕ SÔÙM KEÁTTHUÙC HOÀ SÔ ÑEÅ GIA NHAÄP

WTOTheo baùo ñieän töœ VietNamNet

ngaøy 04-05-2006, Haø Noäi muoán keátthuùc ñaøm phaùn vôùi Myõ trong thaùng5 ñeå coù theå gia nhaäp Toå ChöùcThöông Maïi Quoác Teá (WHO) cuoáinaêm nay, nhöng phía Myõ laïi muoán

keùo daøi thôøi gian ñeå mong ñaït ñöôïctheâm nhöõng nhöôïng boä nöõa veà phíaVN.

VietNamNet daãn nguoàn tin BoäThöông Maïi cho bieát caùc vaán ñeàchöa thoáng nhaát giöõa hai beân coønraát ít vaø chuœ yeáu laø mang tính kyõthuaät coù lieân quan ñeán vieäc trôï caápxuaát caœng noâng phaåm, haøng deätmay, vaø vaán ñeà cô cheá thò tröôøngVN. Beân caïnh ñoù, hai beân tieáp tuïcñaøm phaùn moät soá vaán ñeà nhö nhaäpkhaåu xe gaén maùy phaân khoái lôùn,thueá tieâu thuï ñaëc bieät röôïu bia, vieãnthoâng, tæ leä coå phaàn trong doanhnghieäp, vaø trôï caáp phí noâng nghieäp.

Moät vieân chöùc Myõ noùi: “Chuùngtoâi tha thieát ñaït ñöôïc moät thoœa hieäpcoù lôïi vaø laø moät thoœa hieäp ñaùng ñeåQuoác Hoäi Myõ thoâng qua vì coøn phaœiñöôïc bieåu quyeát thoâng qua QuyCheá Maäu Dòch Bình Thöôøng VónhVieãn (PNTR) cho Vieät Nam.”

CAÙC HOÄI TÖ NHAÂN BÒ CAÁMCOÙ QUAN ÑIEÅM CHÍNH TRÒ

Theo tin Reuters ngaøy09-05-2006, nhieàu nhoùm quoác teá vaøVieät Nam cuøng phoå bieán chung moätbaœn khaœo cöùu ñaàu tieân veà nhöõng hoäiñoaøn tö nhaân ôœ Vieät Nam (töùcnhöõng toå chöùc khoâng do nhaø nöôùcthaønh laäp), ñaõ baét ñaàu loä dieän töønhöõng naêm cuœa thaäp nieân 1990.

Baœn phuùc trình cuœa cuoäc khaœocöùu noùi raèng coù khoaœng 2,000 hoäi tönhaân khaùc nhau ôœ Vieät Nam, trongsoá ñoù coù nhieàu toå chöùc tham gianhöõng hoaït ñoäng xaõ hoäi hay thieännguyeän. Baœn phuùc trình naøy coù neâura nhöõng khuyeát ñieåm cuœa nhöõnghoäi ñoaøn naøy, moái quan heä cuœa hoï

vôùi ñaœng Coäng Saœn VN vaø QuoácHoäi.

Theo baø Irene Norlund, phoái trívieân cuœa baœn phuùc trình goïi laø “Baœnñaùnh giaù sô khôœi veà hoäi ñoaøn tönhaân ôœ Vieät Nam”, thì hieän nay coùdaáu hieäu cho thaáy caùnh cöœa ñangmôœ ra cho nhöõng hoaït ñoäng coângdaân taïi VN. Baœn ñaùnh giaù naøy laømoät phaàn cuœa baœn phuùc trình veà tìnhhình nhöõng hoäi ñoøan phi chính phuœtaïi hôn 50 quoác gia treân theá giôùi.

“Vaøi naêm tröôùc, anh khoâng theånoùi ñeán danh töø ‘hoäi tö nhaân’ vìdanh töø ñoù quaù... nhaïy caœm; baây giôøchuùng ta cuøng ngoài ñaây vaø thaœoluaän veà noù.” Baø Norlund noùi nhötheá vôùi cöœ toïa trong moät hoäi nghòñöôïc toå chöùc taïi truï sôœ ChöôngTrình Phaùt Trieån Lieân Hieäp Quoác ôœHaø Noäi. Baø nhaäyøn xeùt raèng söï hôïptaùc giöõa nhöõng nhoùm tö nhaân vaãncoøn raát yeáu vaø hoï cuõng coøn raát ít aœnhhöôœng ñeán tình hình chính trò trongnöôùc.

Tuy nhieân, trong cuoäc hoïp ngaøy09-05, Ñaëng Ngoïc Ñònh, vieäntröôœng Vieän Nghieân Cöùu PhaùtTrieån cuœa Vieät Nam, daãn lôøi NoângÑöùc Maïnh noùi vöøa khi ñöôïc cöœ giöõchöùc Toång bí thö ñaœng nhieäm kyø 2raèng Vieät Nam môù cöœa cho caïnhtranh kinh teá nhöng seõ khoâng chopheùp caïnh tranh chính trò. Vôùi lôøitrích daãn naøy, Ñònh noùi raèng oâng tatin nhöõng hoäi tö “tröôùc tieân chæ neânchuù troïng vaøo phaùt trieån toå chöùc vaøphaùt trieån kinh teá xaõ hoäi vaø chöaneân (chuù yù ñeán) caïnh tranh chínhtrò.”

Caàn bieát raèng, baœn khaœo cöùu naøy

gom vaøo trong soá caùc hoäi ñoaøn tönhaân caœ nhöõng “toå chöùc quaànchuùng” naèm döôùi caùi duø cuœa ñaœngCoäng Saœn Vieät Nam (töùc naèm trongMaët Traän Toå Quoác), vì cho raèng caùc“toå chöùc quaàn chuùng” naøy ngaøycaøng trôœ neân ñoäc laäp hôn trongkhoaœng thôøi gian 10 naêm trôœ laïiñaây.

Neáu tính gom chung laïi, keå caœnhöõng “toå chöùc quaàn chuùng” naèmtrong Maët Traän Toå Quoác, thì coùkhoaœng 74% ngöôøi Vieät Nam laø hoäivieân cuœa ít nhaát laø moät toå chöùc,töông ñoái cao hôn nhöõng hoäi ñoaøntöông töï ôœ Trung Quoác vaøSingapore, döïa theo baœn khaœo cöùukeùo daøi töø thaùng 4-2005 ñeán thaùng3-2006.

THÖÔØNG DAÂN“NGOAØI ÑAŒNG” XIN LAØM

“BOÄ TRÖÔŒNG”Baùo ñieän töœ VNExpress ngaøy

10-05-2006 loan tin oâng Cuø Huy HaøVuõ, thaïc só vaên chöông, tieán só luaät,vieát vaên vieát baùo ôœ Vieät Nam, ñaõgöœi ñôn ngaøy 09-05-2006 tôùi 4 côquan choùp bu cuœa ñaœng vaø nhaø nöôùcCoäng Saœn Vieät Nam (CSVN) chobieát oâng muoán “öùng cöœ” vaøo chöùc“Boä Tröôœng Vaên Hoùa Thoâng Tin”.Ñieàu ñaùng noùi laø Cuø Huy Haø Vuõ, 49tuoåi, khoâng phaœi laø ñaœng vieân cuœañaœng CSVN duø ñang laø vieân chöùcngaønh ngoaïi giao töø naêm 1979.

VNExpress daãn lôøi boä tröôœngBoä Tö Phaùp cuœa cheá ñoä laø UoângChu Löu raèng chuyeän töï noäp ñônxin vieäc nhö theá “chöa töøng coù tieànleä”. OÂng Traàn Thaát, vuï tröôœng VuïHaønh Chính Tö Phaùp cuœa Boä TöPhaùp, noùi “hieän chöa coù quy ñònh

Trang 137

Trang 138

veà ngöôøi daân töï öùng cöœ” chöùc boätröôœng. Noùi caùch khaùc, nhöõng vò tríquan troïng trong cheá ñoä CSVN töøÑaœng ñeán Nhaø nöôùc caáp trung öôngxuoáng ñòa phöông ñeàu do baøn tay“saép xeáp” cuœa Ñaœng lo lieäu caœ roài.

Trong Ñaïi Hoäi 10 cuœa ñaœngCSVN vöøa qua, coù hai ngöôøi, duø laøñaœng vieân, ñaõ töï ñoäng ra öùng cöœ vaøoTrung Öông Ñaœng laø giaùo sö ñaïihoïc Nguyeãn Xuaân Haõn vaø ThöùTröôœng Ngoaïi Giao Nguyeãn PhuùBình, nhöng caœ hai ñeàu bò gaït rangoaøi. Nhöõng ngöôøi ñöôïc ñöa vaøoTrung Öông Ñaœng ñeàu laø nhöõngngöôøi do Boä Chính Trò CSVN saøngloïc vaø saép xeáp.

Traœ lôøi phoœng vaán cuœa ñaøi BBC,oâng Haø Vuõ noùi: “Toâi coù nhöõng öutheá vöôït troäi, ñaùp öùng nhöõng tieâuchí vaøo loaïi cao nhaát cuœa xaõ hoäi ñoáivôùi moät boä tröôœng Boä Vaên Hoùa.Thöù nhaát, veà hoïc vaán, toâi coù baèngthaïc só vaên chöông vaø moät soá nhöõngbaèng ngoân ngöõ. Toâi toát nghieäp ÑaïiHoïc Paris 7. Coøn trong cuoäc soáng,toâi vieát vaên, vieát baùo, nghieân cöùulòch söœ, vaø hoaït ñoäng trong hoäi hoïa.Töùc laø toâi vöøa coù lyù thuyeát, vöøa coùthöïc haønh.

Thöù hai, veà naêng löïc quaœn lyù, toâiñaõ coù baèng tieán só luaät toát nghieäp ôœSorbonne, Ñaïi Hoïc 1, Paris. Trongvieäc xaây döïng nhaø nöôùc phaùpquyeàn, nhaø quaœn lyù baét buoäc phaœicoù baèng caáp veà luaät hoïc, veà quaœn lyùhaønh chính. Caœ hai baèng caáp aáy, toâiñeàu coù.”

Cuø Huy Haø Vuõ laø con trai cuœanhaø thô Cuø Huy Caän noåi tieáng vôùitaäp thô “Löœa Thieâng” maø trong ñoù

baøi thô phoå nhaïc “Ngaäm nguøi” raátñöôïc baø con ta yeâu thích. Hôn nöõa,nhaø thô Huy Caän ñaõ töøng “naém giöõnhieàu chöùc vuï, maø vò trí cuoái cuøngcuœa oâng laø Boä Tröôœng Ñaëc TraùchVaên Hoïc Ngheä Thuaät. OÂng cuõng laøngöôøi khai saùng ra Boä Vaên Hoùa töønaêm 1955.

OÂng Haø Vuõ tieáp: “Coù moät thöïc teálaø heä thoáng haønh chính cuœa VieätNam, nhieàu vò khoâng öa nhöõngngöôøi coù khaœ naêng. Caœ heä thoángchính trò cuœa ñaœng CSVN trong thôøigian vöøa qua boå nhieäm nhieàu ngöôøikhoâng coù naêng löïc. Ñaáy laø moät caùiloãi cuœa heä thoáng.”

VIEÄC BUOÂN NGÖÔØI RANÖÔÙC NGOAØI RAÁTNGHIEÂM TROÏNG

Theo baœn tin ñieän toaùnVietNamNet, Boä coâng an CSVNhoâm 26-04-2006 cho bieát töø naêm1998 ñeán nay, taïi Vieät Nam ñaõ coù4,527 phuï nöõ, treœ em bò boïn buoânngöôøi löøa baùn ra nöôùc ngoaøi. Rieângtrong naêm 2005, coù ñeán 449 phuï nöõ,treœ em bò baùn ñi. Ñaïi ña soá naïn nhaânlaø nhöõng ngöôøi ngheøo, ít hoïc, taäptrung ôœ caùc khu vöïc Ñoàng baèngSoâng Cöœu Long, Ñoàng baèng BaécBoä, vaø caùc tænh bieân giôùi phía Baécvaø Taây Nam. Tình hình löøa baùn phuïnöõ ra nöôùc ngoaøi dieãn bieán heát söùcphöùc taïp vaø nghieâm troïng. Chaúnghaïn, hieän coù 6,148 tröôøng hôïp phuïnöõ vaø treœ em vaéng maët laâu ngaøy taïiñòa phöông, coù theå coi nhö ñaõ bò baùnra nöôùc ngoaøi.

Theo söï trích daãn cuœaVietNamNet, vieäc buoân baùn naøychuœ yeáu laø boùc loät tình duïc, boùc loätsöùc lao ñoäng, hoaëc coù muïc ñích

thöông maïi voâ löông. Töø naêm 1998ñeán nay, coâng an CSVN ñaõ trieätphaù 1,500 vuï, truy toá gaàn 3,000 nghican, giaœi thoaùt haøng ngaøn phuï nöõ vaøtreœ em. Môùi ñaây, coâng an ñaõ phaùnhieàu ñöôøng daây buoân baùn phuï nöõtreœ em sang Malaysia, Ma Cao,Haøn Quoác, maø trong ñoù ñaëc bieätnhaát nhaát laø 2 ñöôøng daây buoânngöôøi sang Malaysia vaø Ma Cao.

Ñöôøng daây buoân baùn phuï nöõsang Malaysia do Traàn Thò MyõPhöôïng, Phan Vaên Long vaø vôïchoàng Nguyeãn Thò Tuyeát ñöùng ra toåchöùc. Caùc nghi can naøy thöøa nhaäntöøng cung caáp vaøi chuïc coâ gaùi sangMalaysia ñeå baùn cho caùc nhaø thoåhoaëc nhöõng ngöôøi ñaøn oâng coù nhucaàu cöôùi vôï vôùi giaù töø 200 trieäu ñeán240 trieäu ñoàng/coâ.

Coøn ñöôøng daây mua baùn phuï nöõsang Ma Cao do Phan Ngoïc Haø vaøBuøi Vaên UÙt ñöùng ra toå chöùc. Ñöôøngdaây naøy ñaõ baùn haøng chuïc coâ gaùimieàn Taây Nam Boä ra nöôùc ngoaøi.Moãi tröôøng hôïp troùt loït, Haø ñöôïcñaàu moái beân Ma Cao traœ 400USD/ngöôøi, UÙt ñöôïc traœ 200USD/ngöôøi.

Thaùng 9 naêm 2005, chính phuœMyõ vieän trôï 200 ngaøn ñoâ la ñeåthaønh laäp moät döï aùn choáng buoânngöôøi ôœ An Giang vaø Ñoàng Thaùp.Hai tænh ngheøo khoù naøy coù nhieàutreœ em bò baùn cho nhöõng ñoäng maõidaâm ôœ Cam Boát, nhieàu khi chöa tôùi10 tuoåi.

Ngoaøi ra, coøn moät hình thöùcbuoân ngöôøi coù baøi baœn laø laøm moâigiôùi keát hoân vôùi ngöôøi nöôùc ngoaøi,chuœ yeáu laø baùn sang Trung Quoác vaø

Cambodia, maø tính ñeán nay nhieàunhaát laø Ñaøi Loan; hoaëc döôùi hìnhthöùc nhaän con nuoâi taïi nhieàu nöôùctreân theá giôùi .

BAÙN ÑAÁU GIAÙ CON GAÙI VNTAÏI 1 KHU CHÔÏ MAÕ LAIKhoâng phaœi chæ coù Ñaøi Loan môùi

coù vuï baùn ñaáu giaù gaùi Vieät Nam.Chuyeän naøy ñang taùi dieãn ôœ Maõ LaiAÙ. Baùo Tieàn Phong ngaøy08-05-2006 loan tin nhaän ñöôïc töøKuala Lumpur raèng toái ngaøy 07-05Boä Tröôœng Chu Myõ Phaán cuœaMylaysia ñaõ leân tieáng phaœn ñoáivieäc môùi xaœy ra gaàn ñaây taïiMalaysia laø phuï nöõ Vieät Nam “bòbaùn” kieám tieàn. Baø ñaõ keâu goïingöôøi daân Malaysia khoâng ñöôïcpheùp laøm vieäc voâ ñaïo ñöùc naøy.

Baø Chu noùi: “Haønh vi mua baùncon ngöôøi gaàn ñaây taïi Malaysiadieãn ra ngaøy caøng nghieâm troïng,nhöng söï kieän phaùt maõi coâng khaicoâ daâu nhö vöøa qua laø chöa töøngcoù!” Baø hy voïng ngöôøi daânMalaysia khoâng vì tham reœ hoaëc vìduïc voïng maø cöôùi vôï theo kieåu naøy.

Baùo Tieàn Phong vieát: “Ngaøy07-05-2006, nhöõng baùo lôùn cuœaMalaysia ñeàu ñöa yù kieán cuœa boätröôœng Boä Gia Ñình, Phuï Nöõ VaøPhaùt Trieån Xaõ Hoäi cuœa Malaysia -baø Chu Myõ Phaán - phaœn ñoái haønh vibaùn ñaáu giaù phuï nöõ Vieät taïi ñòaphöông hoâm thöù tö 03-05-2006.

Ñòa ñieåm ñaáu giaù laø khu chôïthuoäc huyeän Gombak.”, Ngöôøi traœgiaù cao nhaát vaø mang coâ gaùi naøy ñilaø moät ngöôøi ñaøn oâng to beùo tuoåi ñaõngoaøi 60. Coøn coâ gaùi VN, treœkhoaœng 23 tuoåi, maét to, maët traùi

Trang 139

Trang 140

xoan, coù neùt raát gioáng dieãn vieân TöøHy Vieân cuœa Ñaøi Loan.

Theo leä thöôøng, cöôùi moät coâ daâuVieät Nam taïi Malaysia phaœi chitreân 20 ngaøn ringit (1 ringit töôngñöông 4,000 ñoàng VN) hay khoaœng5 ngaøn ñoâ la. Vì vaäy, tröôøng hôïpñaáu giaù coâ daâu Vieät vôùi “giaù choùt”18 ngaøn ringit laø vieäc ít coù. Theo söïsuy ñoaùn cuœa ngöôøi daân ñòaphöông, coâ daâu naøy töø Vieät Namsang ñaõ tieâu heát soá tieàn mang theo,hieän tuùng thieáu neân ñaønh lieàu ñeåmoät tieäm taïp hoùa ven ñöôøng “raobaùn” hoä. Baœn thaân coâ ngoài chôø trongquaùn nöôùc gaàn ñoù, chôø buoåi ñaáu giaùkeát thuùc thì ñi theo ngöôøi thaéngcuoäc.

Söï kieän naøy laøm daáy leân laønsoùng phaãn noä vaø phaœn ñoái taïi khaépnhöõng baùo chí Malaysia, buoäcnhöõng nhaø laõnh ñaïo ñòa phöôngphaœi leân tieáng. Thöù tröôœng Boä NoäiChính cuœa Malaysia cuõng ñaõ phaœixuaát hieän tröôùc baùo chí, cho raèngvieäc phaùt maõi coâ daâu VN coù theå laømoät hình thöùc löøa ñaœo môùi, trongñoù, khoâng loaïi tröø vieäc ngöôøiMalaysia lieân keát cuøng nhöõng phaàntöœ ôœ Vieät Nam ñeå tieán haønh.

Theo oâng, neáu thaät söï coâ gaùiVieät naøy coù vaán ñeà veà taøi chínhhoaëc cö truù, coâ ta ñaõ phaœi tìm söïgiuùp ñôõ cuœa Söù Quaùn Vieät Nam taïiMalaysia, chöù khoâng phaœi ra ñöôøngbaùn mình nhö vaäy.

Ngoaøi ra, chieàu ngaøy 06-05-2006, hai coâ gaùi Vieät Nam naïn nhaâncuœa moät vuï buoân ngöôøi sangMalaysia laøm gaùi maõi daâm ñaõ ñöôïcveà ñeán Vieät Nam, theo tin cuœa tôø

Saøi Goøn Giaœi Phoùng. Caùch ñaây 7thaùng, hai coâ gaùi 19 tuoåi cuøng queâKieân Giang naøy khai raèng caœ haiñöôïc moät nhoùm ngöôøi moâi giôùi noùiñöa sang Malaysia ñeå laáy choàng.Tôùi nôi, hai coâ bò moät toå chöùc ngöôøiñòa phöông ñem ñi rao baùn khaép nôivaø cuoái cuøng thì rôi vaøo tay moät toåchöùc maõi daâm.

“Haøng ngaøy, nhöõng coâ gaùi naøybò buoäc phaœi tieáp khaùch töø 5 ñeán 6laàn vaø bò boïn chuœ chöùa ñoái xöœ thaämteä”, Baùo Saøi Goøn Giaœi Phoùng ngaøy07-05-2006 vieát. “Ñaàu naêm 2006,trong ñôït truy queùt teä naïn maõi daâmvaø nhaäp cö baát hôïp phaùp cuœa caœnhsaùt Malaysia, hai coâ gaùi naøy ñaõ bòbaét vaø giam giöõ 4 thaùng. Sau khi xaùcminh, hoaøn taát nhöõng thuœ tuïc lieânquan, caœnh saùt Malaysia ñoàng yù chohai coâ gaùi naøy hoài höông.”PHONG TRAØO LAÁY CHOÀNGÑAØI LOAN COÙ MOØI GIAŒMTin töø Saøi Goøn ngaøy 09-05-2006

cho bieát, neáu nhö vaøi naêm tröôùcñaây, phong traøo laáy choàng ÑaøiLoan cuœa phuï nöõ ngöôøi Vieät trôœthaønh “côn soát”, thì nay caùc chuù reåxöù Ñaøi ñang maát giaù tröôùc laøn soùnglaáy vôï Vieät cuœa caùc chuù reå xöù NamHaøn. Ñaøi BBC daãn nguoàn tin töø soálieäu thoáng keâ cuœa Boä Noäi Vuï ÑaøiLoan cho bieát soá löôïng phuï nöõ VieätNam laáy choàng Ñaøi Loan naêm 2005ít hôn 5 ngaøn ngöôøi so vôùi naêm tröôùcñoù.

Tuy nhieân, trong thaäp nieân qua,soá löôïng phuï nöõ Vieät Nam laáychoàng Ñaøi Loan ñaõ taêng ñeàu. Theomoät nghieân cöùu gaàn ñaây, trong giaiñoaïn 1995-2005, soá ñoâi vôï choàngVieät-Ñaøi ñöôïc caáp pheùp nhaäp caœnh

ñaõ ñaït tôùi 72,411 caëp. Tuy nhieân,con soá naøy coù veœ baét ñaàu giaœm töømoät naêm qua. Theo oâng ChenSan-li, ñaïi dieän Vaên Phoøng Kinh TeáVaø Vaên Hoùa Ñaøi Baéc taïi thaønh phoáSaøi Goøn, thì soá löôïng caùc coâ daâuchuù reå töông lai ñeán phoœng vaán ôœvaên phoøng naøy nay chæ khoaœng 20caëp moät ngaøy, so vôùi thôøi gian caoñieåm tröôùc kia coù khi leân ñeán 100caëp.

Theo moät baøi vieát treân trangmaïng TaiwanNews, ñaët ôœ ÑaøiLoan, nhieàu ngöôøi ñaøn oâng ôœ hoønñaœo naøy ñaõ ngaïc nhieân khi nhaän racaùc coâ gaùi Vieät Nam kieân quyeátgiaønh quyeàn nuoâi con khi ly hoânxaœy ra. Ña soá caùc coâ cuõng caét ñöùtlieân laïc hoaøn toaøn vôùi ngöôøi choàngsau khi ly hoân. Baøi baùo treân maïngTaiwanNews noùi nhieàu ngöôøi ñaønoâng Ñaøi Loan khoâng hieåu vaên hoùaVieät Nam, trong khi chính phuœ hoønñaœo naøy chöa coù chính saùch nhaäp cötoát ñeå giuùp nhöõng ngöôøi vôï ñeán töøVieät Nam coù theå hoøa nhaäp vaøo cuoäcsoáng môùi.

Ngaøy caøng coù nhieàu ngöôøi vôïVieät töø choái quay veà Ñaøi Loan saukhi ñöa con cuœa hoï veà thaêm nhaø.Maïng TaiwanNews daãn ra tröôønghôïp moät ngöôøi ñaøn oâng Ñaøi Loan,coù teân Ah Ying, cho hay oâng ñaõkhoâng coøn gaëp vôï vaø con gaùi keå töøkhi hoï veà thaêm queâ höông hai naêmtröôùc. OÂng keå gaàn ñaây, toøa aùn ôœVieät Nam yeâu caàu oâng coù maët trongphieân xöœ ly hoân, vaø sau ñoù phaùnquyeát cho ngöôøi vôï cuõ ñöôïc giöõquyeàn nuoâi con. OÂng Ah Ying noùinhieàu ngöôøi ñaøn oâng Ñaøi Loankhaùc ñaõ gaëp hoaøn caœnh töông töï vaø

khoâng theå laøm gì hôn.PHONG TRAØO LAÁY CHOÀNGNAM HAØN ÑANG GIA TAÊNG

Veà phía Nam Haøn, theo CuïcThoáng Keâ Haøn Quoác, thì chæ trongvoøng naêm naêm, tæ leä keát hoân vôùingöôøi nöôùc ngoaøi cuœa Haøn Quoáctaêng leân ba laàn, trong ñoù tæ leä laáy vôïVieät Nam leân ñeán 43 laàn: naêm 2001laø 134 ngöôøi, ñeán naêm 2005 laø5,822 ngöôøi. Con soá naøy chieám 1/5toång soá ngöôøi Haøn Quoác keát hoânvôùi ngöôøi nöôùc ngoaøi, ñöùng thöù haisau Trung Quoác (18,527 ngöôøi).

Hieän nay ôœ Nam Haøn, treân baátkyø nhaät baùo naøo cuõng deã daøng tìmthaáy nhöõng lôøi quaœng caùo nhö:“Ngöôøi giaø, ngöôøi muoán taùi hoân,ngöôøi ñaõ coù con, ngöôøi khuyeát taätñeàu coù theå laáy trinh nöõ VN xinhñeïp.” Nhöõng quaœng caùo naøy coønlieät keâ nhöõng öu ñieåm cuœa con gaùiVN laø: “xuaát giaù toøng phu”, “toântroïng ngöôøi giaø, thôø cuùng toå tieânñeán boán ñôøi”, “daùng ngöôøi ñeïp nhaáttreân theá giôùi”, “giöõ gìn trinh tieát vaøchung thuœy vôùi choàng”, “phuï nöõ VNraát sieâng naêng, caàn cuø, khoâng sôï laoñoäng naëng neà ôœ vuøng noâng thoânHaøn Quoác.” Thaäm chí ngöôøi ta coønthaáy lan traøn khaép nôi nhöõng bieåungöõ, bích chöông keâu goïi laáy congaùi VN vôùi lôøi leõ mang tính sæ nhuïcnaëng neà nhö: “Soáng thöœ saùu thaùng,khoâng baèng loøng thì ñoåi”, “giöõ nhaøtoát”, “(phuï nöõ) VN khoâng bao giôøchaïy troán”.

Vieäc phuï nöõ Vieät Nam laáychoàng laø ngöôøi nöôùc ngoaøi baét ñaàutrôœ neân phoå bieán töø 10 naêm qua.Môùi ñaây, cöïu thuœ töôùng Vieät Nam,oâng Voõ Vaên Kieät, than phieàn raèng

Trang 141

Trang 142

maëc duø ñaây laø vaán ñeà xaõ hoäi lôùn,nhöng “caœ heä thoáng chính trò cuœaÑaœng töø trung öông ñeán caùc ñòaphöông khoâng thaáy coù ñònh höôùng,taùc ñoäng gì, cöù ñeå maïnh ai naáy laømmoät caùch töï phaùt”.

Thôøi gian vöøa qua, dö luaän taïiVieät Nam baøn taùn raát nhieàu veàchuyeän caùc baùo taïi Vieät Nam ñoàngloaït ñöa tin veà vieäc tôø baùo Chosuncuœa Haøn Quoác hoâm 21-04-2006 coùmoät baøi phoùng söï cuœa kyù giaœ CheSung Woo vieát veà moät caœnh choïnvôï cuœa caùc chuù reå Haøn Quoác taïiVieät Nam. Baøi baùo coù töïa ñeà “Caùctrinh nöõ Vieät Nam ñeán Korea - ñaátnöôùc cuœa hy voïng.” Trong ñoù ñaêngböùc aœnh caùc coâ gaùi Vieät Nam ñangngoài xeáp haøng ñeå moät oâng HaønQuoác choïn vôï.

Caùc baùo taïi Vieät Nam ñaõ phaœnöùng baèng caùch cho raèng, baøi phoùngsöï naøy laø nhuïc maï coâ daâu VieätNam. Ñích thaân baø Haø Thò Khieát,chuœ tòch Hoäi Lieân Hieäp Phuï Nöõ VieätNam, ñaõ leân tieáng ñoøi tôø Chosunphaœi xin loãi. Söï vieäc caêng thaúng tôùimöùc, oâng Ahn Tae Sung, Ñaïi SöùQuaùn Haøn Quoác ñaõ phaœi môœ lôøi xinloãi nhaân daân Vieät Nam. Nhieàu tôøbaùo ôœ Haøn Quoác loan tin, caùc baùocuœa Vieät Nam ñang coù phong traøochoáng Haøn, ñeán noãi toång bieân taäpcuœa tôø Tuoåi Treœ phaœi leân tieáng ñínhchính. Tuy nhieân, khoâng phaœi tôøbaùo naøo ôœ Vieät Nam cuõng lôùn tieángchæ trích tôø Chosun vaø ñoøi tôø baùonaøy xin loãi. Chaúng haïn, tôø Thôøi BaùoKinh Teá Saøi Goøn, hoâm 04-05, ñaõñaêng baøi vieát cuœa taùc giaœ NguyeãnNgoïc Ñieän töïa ñeà “Noãi ñau töønhöõng lôøi xin loãi”. Vaâng, “noãi ñau”

khoâng phaœi ñeán töø phía ngöôøi NamHaøn xin loãi, maø chính laø töø phíaVieät Nam. Baøi baùo vieát: ” Neáu cöùbuoäc ngöôøi ta phaœi xin loãi vì ñaõ noùisöï thaät, chuùng ta seõ tieáp tuïc töï ñaùnhlöøa mình khi khoâng choïn nhìn thaúngvaøo söï thaät”. Söï thaät laø ta ñaõ aên ôœlaøm sao maø con gaùi nhaø ta cöù ñuanhau ñi laáy choàng xöù ngöôøi! Cho duøngöôøi ta coù xin loãi vì “ngoaïi giao”,vì “thöông haïi” hay “thaät loøng”, thìnhöõng lôøi xin loãi aáy aét phaœi cho tathaáy caùi loãi tröôùc tieân laø loãi cuœa tañoái vôùi daân ta vaø toå tieân ta...

Tôø Kinh Teá Saøi Goøn vieát:“Trong vuï naøy, chuùng ta nôï ñeán hailôøi xin loãi. Ñaùng lyù ra, tröôùc khi ñiñoøi nôï nhöõng ngöôøi Haøn Quoác,chuùng ta phaœi traœ cho xong nôï cuœamình. Chuùng ta phaœi xin loãi ñoàngbaøo cuœa mình, vì ñaõ ñeå cho moät boäphaän phuï nöõ, do cuoäc soáng quaù khoùkhaên vaø khoâng ñöôïc höôœng söï giaùoduïc toát, ñaõ thöïc hieän nhöõng haønhñoäng laøm hoen oá hình aœnh phuï nöõVieät Nam. Vaø chuùng ta cuõng phaœithaép moät neùn höông taï loãi vôùi tieànnhaân vì ñaõ chöa laøm troøn nhieäm vuïbaœo veä danh döï, phaåm giaù cuœagioáng noøi.”

DU LÒCH TÌNH DUÏC VÔÙITREŒ VIEÄT NAM ÑANG

PHAÙT ÑAÏTTheo nhaät baùo South China

Morning Post (SCMP) hoâm05-05-2006, kyõ ngheä du lòch tìnhduïc vôùi söï tham döï cuœa treœ em vaø treœvò thaønh nieân ngaøy caøng phaùt trieånñeán möùc baùo ñoäng taïi Vieät Nam. Tôøbaùo naøy chæ keå ñeán vuï aùn xöœ ca sónhaïc Rock ngöôøi Anh, Gary Glitter,bò aùn tuø ôœ Vieät Nam vì quan heä tình

duïc vôùi 2 em nhoœ 11 vaø 12 tuoåi nhömoät trong nhöõng thí duï.

“Caùc toå chöùc baœo veä quyeàn treœem noùi raèng kyõ ngheä du lòch tìnhduïc vôùi treœ em vaø treœ vò thaønh nieân(ôœ Vieät Nam) ñang phaùt trieån ngaøymoät lôùn maïnh hôn tröôùc. Söï kieännaøy hieám thaáy dö luaän quoác teá baùoñoäng”, baùo SCMP vieát. “Khuynhhöôùng naøy coù ñöôïc do töø moät soá yeáutoá coäng laïi nhö söï ngheøo khoù, kyõngheä du lòch phaùt trieån nhanh choùngvaø cô quan baœo veä luaät phaùp khoânghieäu quaœ.”

Töø nhöõng naêm 1990, khi VieätNam daàn daàn môœ cöœa theo chínhsaùch “ñoåi môùi”, ngaønh du lòch (doñaùm quoác doanh laøm cai thaàu) toåchöùc nhöõng “tour du lòch” cho töøngñoaøn ngöôøi ngoaïi quoác ñeán töø ÑaøiLoan, Nhaät Baœn, Ñaïi Haøn, Phaùpv.v. Khaùch naøo tham döï nhöõngchuyeán du lòch tình duïc ñöôïc phaùtnhöõng taøi lieäu höôùng daãn vôùi haøngchöõ “sex tour” khoâng che ñaäy.

Ngay töø naêm 2003, nhöõng cuoäckhaœo cöùu vôùi söï taøi trôï cuœa ngoaïiquoác cho thaáy 30% treân toång soá 185ngaøn gaùi maïi daâm ôœ Vieät Nam döôùi16 tuoåi. Vaøo thôøi gian naøy, nhaø caàmquyeàn Haø Noäi chæ nhìn nhaän soá gaùimaïi daâm trong nöôùc khoaœng 40ngaøn ngöôøi.

“Nhöõng öôùc löôïng chính thöùcñöôïc ñöa ra hai thaùng tröôùc ñaây chothaáy soá gaùi maïi daâm khoaœng tuoåi vòthaønh nieân (döôùi 18 tuoåi) nhieàu gaáp5 laàn cuœa thôøi gian 5 naêm tröôùc”,SCMP vieát. “Löïc löôïng coâng an,voán noåi tieáng tham nhuõng, hieám khican thieäp baét giöõ. Khi bò baét, gaùi

maïi daâm ñöôïc nhoát vaøo nhöõngtrung taâm caœi hoùa”.

Theo tin trong nöôùc, baùo TieànPhong ngaøy 28-05-2005 loan tinkhoaœng 70 ngöôøi trong ñoù coù hôn 50coâ gaùi maõi daâm ñaõ bò baét trong moätcuoäc boá raùp 3 khaùch saïn Heritage,Baœo Sôn vaø Thuùy Quyønh ôœ HaøNoäi... Baùo naøy noùi 95% “cuœa ñöôøngdaây naøy laø ngöôøi nöôùc ngoaøi”.

Tröôùc ñoù, ngaøy 01-06 2005, baùoCoâng An Nhaân Daân noùi veà “quytrình” du lòch tình duïc cuœa moät coângty du lòch ôœ Haø Noäi nhö sau: “Taïinöôùc ngoaøi, khaùch ñöôïc gom vaøonhöõng tour coá ñònh, do vaên phoøngñaïi dieän ôœ nöôùc ngoaøi ñaët choã, aánñònh ngaøy ñi, mua veù maùy bay, laømmoïi thuœ tuïc lieân quan... ngaøy giôøñeán, khaùch saïn...”

“Khi ñaõ ñeán Vieät Nam, caùchöôùng daãn vieân ngöôøi nöôùc ngoaøi ñitheo ñoaøn seõ lieân laïc vôùi Ko KabOk (teân ñaàu naäu Ñaïi Haøn) ñeå boá tríñöa khaùch ñeán haùt, aên uoáng vaø ñaùpöùng nhu caàu maø khaùch muoán, nhötìm gaùi ñeán khaùch saïn ñeå ‘vuiveœ’...” Duø vaäy, ñeán nay, vaãn khoângcoù moät thoáng keâ hay taøi lieäu naøoxaùc ñònh ñöôïc soá treœ em hay gaùi vòthaønh nieân bò ñaåy vaøo phuïc vuï kyõngheä du lòch tình duïc ôœ Vieät Nam.

ÑAÏI HOÄI 10 ÑAŒNG CSVN:LAÏI MOÄT TROØ BÒP

CAŒ NÖÔÙC!Ñaïi Hoäi ñaœng CSVN laàn thöù 10

dieãn ra töø ngaøy 18 ñeán 25 thaùng Tönaêm nay taïi Haø Noäi, neáu noùi theongoân ngöõ haøng toâm haøng caù, laø moättroø bòp bôïm, moät maøn aên tuïc noùipheùt cuœa boïn ñaù caù laên döa, ñaàu traâu

Trang 143

Trang 144

maët ngöïa ôœ chôï Ba Ñình. Thöïc vaäy,suoát caœ naêm tröôùc khi hoïp, “ñaœngta” ñaùnh pheøng la ruøm beng, quaœngcaùo daàu cuø laø “goùp yù”. Ñaœng vieâncuõng nhö ngöôøi ngoaøi ñaœng, nghóalaø caœ nöôùc, ñeàu ñöôïc môøi maïi dzoâ“goùp yù” vôùi Ñaïi Hoäi. Bieát bao nhieâungöôøi thaønh taâm, thieän chí ñaõ tintöôœng goùp yù cho ñaœng ta coùp yù.

Theá roài ñaœng ta ñaõ tieáp thu caùc yùkieán ñoù ra sao, maø roát cuoäc moïichuyeän ñeàu “vuõ nhö caån”! Quaœvaäy, vöøa khi keát thuùc Ñaïi Hoäi, caùnhcöœa “goùp yù” ñaõ ñoùng laïi, vaø vò laõnhtuï soá 1 ñaœng Noâng Ñöùc Maïnh vöøataùi cöœ ñaõ leân tieáng raên ñe raèngkhoâng ñöôïc töï do böøa baõi! Ñaœng tachæ chòu chôi vôùi maøn caïnh tranhkinh teá, chöù nhaát ñònh khoâng chôitroø caïnh tranh chính trò. Caïnh tranhchính trò laø caïnh tranh vôùi Ñaœng anhminh chính tröïc, ñænh cao cuœa trí tueäloaøi ngöôøi sao? Ñöøng coù chôi daïi!

Bieát raèng, trong giai ñoaïn chuaånbò, Ñaïi Hoäi 10 laø ñaïi hoäi gaây nhieàutranh caõi nhaát, nhieàu ñoùng goùp yùkieán xaây döïng vaø thaønh taâm nhaátvôùi döï thaœo “cöông lónh chính trò”cuœa ñaœng. YÙ kieán veà chính saùchñöôøng loái, veà thaønh phaàn laõnh ñaïo,veà nhöõng khuyeát taät cuœa caœ heäthoáng caàm quyeàn, coá noùi leân noãinieàm thieát tha nhaát mong muoán coùsöï caœi caùch, canh taân... Theá nhöng,trong giai ñoaïn thöïc hieän, Ñaïi Hoäi10 laïi laø ñaïi hoäi gaây nhieàu teœ nhaïtvaø thaát voïng nhaát. Trong tuaàn leãÑaïi Hoäi, caùc quan chöùc cuõ môùi ñeàuñoàng loaït “gaät”, “nhaát trí” vôùi döïthaœo “cöông lónh chính trò” cuœañaœng, chöùa ñaày thöù ngoân ngöõ löôõigoã, giaùo ñieàu voâ nghóa, roãng tueách,

khuoân saùo, ñeå roài duøng noù laøm caâygaäy cho “ngöôøi muø” daãn ñaát nöôùc ñixuoáng hoá trong 5 naêm tôùi.

Ñaùng chuù yù nhaát laø vai troø cuœa boätröôœng coâng an Leâ Hoàng Anh trôœthaønh nhaân vaät soá 2 cuœa Boä chínhtrò, — chôù khoâng phaœi laø NguyeãnMinh Trieát, ñöùng haøng thöù 4, ñöôïctruø lieäu laøm chuœ tòch nöôùc. Tuy laønhaân vaät soá 2, Leâ Hoàng Anh laøngöôøi quyeàn löïc nhaát trong ñaœng, vìteân soá 1 hoï Noâng laø ngöôøi vöøa keùmcoœi, laïi vöøa löøng khöøng vaø nhunhöôïc. Thay cho chuœ tòch nöôùc, LeâÑöùc Anh seõ naém troïn quyeàn ñieàuhôïp moïi coâng taùc an ninh vaø quoácphoøng, töùc ñaœng vaãn chôi troø laánquyeàn nhaø nöôùc.

Hôn nöõa, ñaœng tuyeân boá seõ laäpBoä an ninh beân caïnh Boä coâng an,ñaët döôùi quyeàn cuœa hoï Leâ. Ñaïi Hoäivöøa chaám döùt, Leâ Ñöùc Anh tuyeânboá seõ maïnh tay vôùi laäp tröôøng ñanguyeân ña ñaœng. Roài ra, coù chaêngnhöõng vuï ñaøn aùp caùc thaønh phaàndaân chuœ trong nöôùc?

Duø sao, laøn soùng ñaáu tranh chodaân chuœ ngaøy caøng leân cao, ngaøycaøng ñöôïc nhieàu ngöôøi trong vaøngoaøi ñaœng uœng hoä, ñang khi guoàngmaùy cuœa ñaœng CSVN thì raõ rôøi vìtham nhuõng vaø phaân hoùa noäi boä.Phong traøo ñình coâng cuœa coângnhaân ñang lan roäng caœ nöôùc, ñöôïcsöï ñoàng tình cuœa giôùi treœ vaø ñoàngbaøo trong ngoaøi nöôùc. Uy tín cuœañaœng treân theá giôùi tuït xuoáng döôùi soáaâm. Nhö vaäy, ñaœng chæ coøn caùch laøra tay ñaøn aùp, bòt mieäng daân chaêng?

Thaät laø uoång coâng vaét tim, vaét oùcra vieát nhöõng baøi vaên thieát tha noùng

boœng, nhöõng lôøi taâm ñaéc vôùi ñaœngvaø vôùi daân! Duø vaäy, sau Ñaïi Hoäi 10,coù “caàn tieáp tuïc goùp yù” nöõa khoâng,ñoù laø caâu hoœi vaø traœ lôøi cuœa baùoNgöôøi Vieät, ôœ Nam Cali. Nhaø bìnhluaän Ngoâ Nhaân Duïng vieát: “Neáubaây giôø quyù vò im laëng, ngöôøi daânVieät Nam seõ nghó raèng trong naêmqua quyù vò leân saân khaáu ñoùng vaiphuï trong “vôœ tuoàng goùp yù” do ñaœngñaïo dieãn! Hoïp xong ñaïi hoäi roài, vaichính cuõng nhö vai phuï, ai naáy trôœveà choã cuõ cuœa mình, lo vieäc cheøcheùn!” Theo baøi bình luaän, ngöôøichòu ñoùng vai heà phuï dieãn ñaõ thaáytheïn loøng roài, nhöng ñeå ngöôøi khaùchieåu laàm mình chæ ñoùng tuoàng laïicaøng phaœi thaáy hoå theïn hôn.

OÂng Ngoâ Nhaân Duïng vieát tieáp:“Cho neân quyù vò ñaõ goùp yù roài, caànphaœi tieáp tuïc “goùp yù” nöõa, khoângtheå ngöng ñöôïc. Vôœ tuoàng Ñaïi hoäi10 do caùc nhaø ñaïo dieãn ôœ Ba Ñìnhhay ôœ Trung Nam Haœi baøy ra hoaøntoaøn khoâng toân troïng nhöõng quy taécdaân chuœ, khoâng coi yù kieán cuœa ai racaùi gì caœ. Nhöng quyù vò laø nhöõngcoâng daân Vieät Nam, lo laéng chotöông lai nöôùc Vieät Nam, quyù vòkhoâng sôï thieân trieàu maø cuõng khoângsôï boïn vua chö haàu. Cho neân phaœitieáp tuïc suy nghó vaø thaœo luaän, tìmxem caùi gì toát, caùi gì phaœi, ñeå ngöôøiVieät Nam nghe vôùi nhau, roài cuønglaøm vôùi nhau. (...) Neân tieáp tuïc, vaøcaàn goùp yù, pheâ phaùn maïnh hôn vaønhieàu hôn tröôùc.”

LUAÄT SÖ ÑAØI: NHAØ NÖÔÙCCAÁM TÖ NHAÂN RA BAÙO

LAØ VI HIEÁNTheo luaät sö Nguyeãn Vaên Ñaøi,

“neáu nhöõng quy ñònh trong vaên baœn

phaùp luaät hay nhöõng vaên baœn höôùngdaãn thi haønh maø caœn trôœ, haïn cheácoâng daân thöïc hieän quyeàn töï dongoân luaän, töï do baùo chí thì nhöõngquy ñònh ñoù laø vi hieán.”

Luaät Sö Nguyeãn Vaên Ñaøi, 37tuoåi, moät luaät sö thuoäc Luaät SöÑoaøn Haø Noäi, phaùt bieåu nhö treân,sau khi boä tröôœng Boä Vaên HoùaThoâng Tin Phaïm Quang Nghò (môùiñöôïc vaøo Boä Chính Trò khoùa 10) traœlôøi phoœng vaán ngaøy 21-04 cuœa ñaøiphaùt thanh BBC, chöông trình Vieätngöõ, noùi raèng cheá ñoä Haø Noäi“khoâng chuœ tröông cho pheùp tönhaân” ra baùo.

Boä tröôœng Phaïm Quan Nghòkhaúng ñònh “hieän ñaœng Coäng SaœnVieät Nam khoâng coù chuœ tröông seõcho pheùp baùo tö nhaân”. Luaät Sö Ñaøinoùi “söï khaúng ñònh naøy chöùng toœ vòboä tröôœng cuœa ñaœng Coäng Saœn ñaõnhaän thöùc sai laàm vaø thieáu hieåu bieáthieán phaùp, ñaïo luaät coù hieäu löïcphaùp lyù cao nhaát cuœa Vieät Nam maøtrong ñoù taïi ñieàu 69 quy ñònh: Coângdaân coù quyeàn töï do ngoân luaän, töï dobaùo chí...

Quyeàn töï do ngoân luaän, töï dobaùo chí laø moät trong nhöõng quyeàntöï nhieân vaø cô baœn nhaát cuœa conngöôøi, noù khoâng theå bò töôùc ñoaït.(...) Khi hieán phaùp quy ñònh quyeàntöï do, töùc laø coâng daân ñöôïc töï dothöïc hieän quyeàn cuœa mình, ñoù laøquyeàn ñöông nhieân maø khoâng phaœixin pheùp vaø nhaø nöôùc coù traùchnhieäm taïo ñieàu kieän veà haønh langphaùp lyù cho ngöôøi thöïc hieän quyeàntöï do ñoù.”

Ngoaøi ra, ngaøy 25-04-2006, ôœTrang 145

Trang 146

trang nhaø cuœa ñaøi BBC chöông trìnhVieät ngöõ coù phoå bieán moät baøi vieátcuœa Luaät Sö Ñaøi coù töïa ñeà “Quyeàntöï do thaønh laäp ñaœng ôœ Vieät Nam”.OÂng döïa vaøo Hieán Phaùp CSVN ñeåphaân tích vaø noùi raèng “moïi ngöôøidaân Vieät Nam khoâng phaân bieät toângiaùo, tín ngöôõng... ñeàu ñaõ vaø ñangcoù quyeàn töï do thaønh laäp ñaœng.”Trong khi ñoù coù tin töø Haø Noäi chobieát LS Ñaøi ñaõ bò coâng an Haø Noäihaønh hung khuœng boá.

Luaät Sö Nguyeãn Vaên Ñaøi laøngöôøi ñöùng ra baøo chöõa cho Muïc SöNguyeãn Hoàng Quang vaø töøng laømtö vaán phaùp lyù cho nhieàu nhaân vaätvaän ñoäng daân chuœ vaø töï do toân giaùotaïi Vieät Nam. OÂng ñaõ bò Coâng AnHaø Noäi baét “laøm vieäc” cuõng nhö ñedoïa raát nhieàu laàn.

BAÙO CHUI“TÖÏ DO NGOÂN LUAÄN”

ÑAÕ PHAÙT HAØNH SOÁ 2 ÔŒ VNTôø baùo chui “Töï Do Ngoân

Luaän” do moät soá nhaø tranh ñaáu chotöï do daân chuœ ôœ Vieät Nam ñaõ phaùthaønh soá 2. Lieàn sau ñoù, troïn soá baùonaøy coù 30 trang ñaõ ñöôïc phoå bieánroäng raõi treân maïng löôùi ñieän toaùn töøngaøy 28-04-2006. LM Chaân Tínlaøm chuœ nhieäm vaø ban bieân taäp laøhai Linh Muïc Nguyeãn vaên Lyù vaøPhan vaên Lôïi. Cho tôùi tay, nhaø caàmquyeàn Haø Noäi vaãn khoâng cho pheùptö nhaân ra baùo, duø Hieán Phaùp coângnhaän quyeàn töï do baùo chí vaø caùcquyeàn töï do caên baœn khaùc cuœa coângdaân.

Baùo “Töï Do Ngoân Luaän” soá 2ñaêng taœi laïi “Tuyeân ngoân töï do daânchuœ cho Vieät Nam 2006” ñaõ coângboá ngaøy 08-04-2006 vôùi 116 ngöôøi

(nay taêng leân thaønh 166 ngöôøi)trong nöôùc. Baœn tuyeân ngoân naøyñaêng treân www.petitionOnline.com,keâu goïi moïi ngöôøi khaép nôi treân theágiôùi cuøng kyù teân tham gia. Theo caùctin töùc cho hay, soá ngöôøi kyù teân vaøotuyeân ngoân naøy ñaõ leân hôn 10 ngaønngöôøi vaø coøn ñang tieáp tuïc.

Baùo “Töï Do Ngoân Luaän” soá 2cuõng ñaêng taœi laïi “Lôøi keâu goïi laàn 2cho Quyeàn Thaønh Laäp vaø HoaïtÑoäng Ñaœng Phaùi taïi Vieät Nam naêm2006”. Laàn ñaàu tieân coâng boá lôøi keâugoïi naøy ngaøy 06-04-2006 chæ coù 116vò ôœ trong nöôùc kyù teân, nhöng laàncoâng boá thöù hai naøy coù 174 ngöôøi kyùteân.

Theo lôøi LM Nguyeãn vaên Lyù,moät soá ngöôøi coù teân trong danh saùchkyù baœn tuyeân ngoân keâu goïi töï dodaân chuœ cuõng nhö keâu goïi thaønh laäpñaœng phaùi ñaõ bò thaåm vaán, doïa naïtnhöng chöa coù ai bò baét. Ngay saukhi Ñaïi Hoäi 10 cuœa ñaœng CSVN keátthuùc vaøo ngaøy 25-04-2006, NoângÑöùc Maïnh ñaõ coù lôøi ñe doïa nhöõngai muoán “caïnh tranh chính trò” vôùiñaœng!

Thöïc vaäy, nhieàu nhaân vaät ñaáutranh ñoøi töï do daân chuœ ôœ Vieät Namñaõ bò Coâng An CSVN thaåm vaán.Chaúng haïn, oâng Traàn anh Kim,nguyeân trung taù coù 38 tuoåi ñaœng,ñöôïc thöôœng 11 huaân chöông trongñoù coù 3 huaân chöông chieán coâng, ñaõbò Coâng An maëc thöôøng phuïc taïi HaøNoäi “khoùa giöõ hai tay”, ñöa veà truïsôœ Coâng an phöôøng Traøng Tieàn vôùilôøi caùo buoäc “chuaån bò hung khí gieátngöôøi!”

OÂng Kim laø ngöôøi göœi thö goùp yù

ngaøy 02-03-2006 cho Ñaïi Hoäi 10“caœnh baùo nguy cô ñaœng ñang ñivaøo con ñöôøng töï haïi ñaœng”.

Nguoàn tin noùi Coâng An ñaõ luïcsoaùt nhaø vaø tòch thu cuœa oâng Kim“Tôø baùo soá 1 Töï Do Ngoân Luaän 27trang do LM Chaân Tín laøm chuœnhieäm; Tuyeân ngoân Daân Chuœ TöïDo 2006 ngaøy 8-4-2006 (118 ngöôøikyù teân); vaø Lôøi keâu goïi töï do thaønhlaäp vaø sinh hoaït ñaœng phaùi chính tròngaøy 6-4-2006 (116 ngöôøi kyù teân).”Coâng an baét oâng Kim vieát “kieåmñieåm”, nhöng oâng nhaát ñònh töø choái,neân ñaõ bò giöõ 3 giôø.

Baøi vieát treân “Töï Do NgoânLuaän” soá 2 naøy phaàn lôùn laø nhöõngbaøi ñaõ ñöôïc phoå bieán treân moät soábaùo ñieän töœ hay dieãn ñaøn Internet.Chuùng ñöôïc gom laïi ñeå phoå bieándöôùi khoå baùo coù theå in deã daøng treânmaùy in caù nhaân cuœa caùc ngöôøi coùmaùy ñieän toaùn cuõng nhö in thaønh baœnin treân maùy lôùn coù ñoùng xeáp chuyeânnghieäp. Muoán ñoïc troïn soá baùo “chui”naøy, ñoäc giaœ taïi VN coù theå vaøo trangnhaø www.tdngonluan.com ñeåtheo doõi hay laáy xuoáng vaø in tröïctieáp ngay taïi nhaø cuœa mình.

Ngaøy 30-04-2006, baùo ñieän töœTöï Do Ngoân Luaän coâng boá böùckhaùng thö cuœa 12 nhaø tranh ñaáutrong nöôùc phaœn ñoái nhaø caàm quyeànCSVN ñaõ haønh hung, thaåm vaán moätsoá ngöôøi töø ñaàu Thaùng Tö 2006 ñeánnay. Ngoaøi tröôøng hôïp Traàn KimAnh noùi treân, nhöõng tröôøng hôïp tieâubieåu ñöôïc neâu ra laø:

1. Kyõ sö Ñoã nam Haœi bò nieâmtrong maùy tính (tröôùc ñoù oâng ñaõ bòlöïc löôïng Coâng An haønh hung ôœ moät

quaùn aên) vì cho raèng oâng laø ngöôøisoaïn thaœo Tuyeân Ngoân Daân Chuœ,roài sau ñoù coøn bò thaåm vaán haïchsaùch veà chuyeän naøy.

2. Ngaøy 23-04-2006, luaät söNguyeãn vaên Ñaøi bò haønh hung ngaytreân ñöôøng phoá Haø Noäi. 3— MuïcSö Nguyeãn hoàng Quang cuõng bò“trieäu taäp” vì lyù do coù teân trongdanh saùch 118 ngöôøi kyù teân trongtuyeân ngoân noùi treân.VN KHOÂNG GIÖÕ CAM KEÁT,LIEÂN AÂU KHOÂNG MÔŒ ROÄNG

HÔÏP TAÙCBaùo Tuoåi Treœ ngaøy 23-04-2006

vieát raèng Lieân AÂu (EU) laáy lyù donhaø caàm quyeàn CSVN khoâng giöõñuùng caùc cam keát ñaõ thoœa thuaän töøhôn 10 naêm tröôùc, neân seõ khoâng“môœ roäng vaø naâng caáp caùc hieäp ñònhhôïp taùc” vôùi Haø Noäi. Kyù giaœ baùoTuoåi Treœ hoœi baø Benita FerreroWaldner, Cao UŒy phuï traùch ñoáingoaïi cuœa Lieân AÂu, laø taïi sao thoœahieäp kyù keát vôùi EU ñaõ hôn 10 naêm,nay khoâng coøn phuø hôïp, maø khoângcoù moät baœn hieäp ñònh môùi thay theá?Baø Ferrero-Waldner noùi raèng “ñeàaùn toång theå veà quan heä vôùi EU doVieät Nam ñeà xuaát chöa ñöôïc khaithaùc trieät ñeå.”

Theo baùo Tuoåi Treœ, baø Cao UŒygiaœi thích theâm: “Neáu nhö ñeà aùnnaøy ñöôïc thöïc hieän toát, chuùng toâiluoân saün saøng xem xeùt vieäc môœroäng vaø naâng caáp hieäp ñònh hôïp taùcvôùi Vieät Nam."Hoâm thöù saùu21-04-06, khi gaëp Nguyeãn dy Nieân,ngoaïi tröôœng CSVN, baøFerrero-Waldner ñaõ “nhaán maïnhñeán vieäc caàn thöïc hieän toát ñeà aùntoång theå veà quan heä vôùi EU do Vieät

Trang 147

Trang 148

Nam ñeà xuaát hoài Thaùng Saùu naêmngoaùi.”

Trong thôøi gian qua, Nghò VieänLieân AÂu ñaõ ñöa ra nhieàu nghò quyeátleân aùn cheá ñoä Haø Noäi ñaøn aùp nhaânquyeàn, töï do toân giaùo. Moät soá nghòvieân EU coøn bò truïc xuaát khoœi VieätNam khi tieáp xuùc vôùi moät soá laõnh tuïtoân giaùo hoaëc caùc nhaân vaät ñoøi töï dodaân chuœ.

Trong moät baœn tin phoå bieán treânmaïng löôùi ñieän toaùn, Toå ChöùcPhoùng Vieân Khoâng Bieân Giôùi(RSF) cho hay hoï yeâu caàu baøFerrero-Waldner thuùc hoái Haø Noäitraœ töï do cho 5 tuø nhaân chính trò goàmBS Phaïm hoàng Sôn, kyù giaœ Nguyeãnvuõ Bình, 3 ngöôøi treœ tuoåi tham döïhoäi luaän treân maïng vieãn lieân laøTröông quoác Tuaán, Tröông quoácHuy vaø Lisa Phaïm (Vieät kieàu Myõ).

Baœn tin ñaøi phaùt thanh RFAngaøy 22-04-2006 noùi “caùc vaán ñeànhaân quyeàn vaø traœ töï do cho tuø nhaânchính trò, toân giaùo, laø noäi dung ñöôïcbaø (Ferrero-Waldner) ñeà caäp tôùikhi gaëp Phan vaên Khaœi vaø Nguyeãndy Nieân” ôœ Haø Noäi.

EU laø moät trong nhöõng ñoái taùcchính cuœa Vieät Nam treân laõnh vöïcthöông maïi. Maäu dòch hai chieàutrong naêm 2005 ñaït hôn 7.4 tæ Euro,trong khi toång soá ñaàu tö cuœa EU vaøoVieät Nam leân ñeán $4 tæ USD. LieânAÂu cuõng laø caùc nöôùc vieän trôï vaø caáptín duïng phaùt trieån nhieàu nhaát choVieät Nam trong caùc naêm 2004 vaø2005. Haøng naêm Lieân AÂu cuõng vieäntrôï khoâng hoaøn laïi cho Vieät Namkhoaœng 40 trieäu Euro cho caùc döï aùncaœi thieän giaùo duïc vaø y teá caên baœn.

HAØ NOÄI VAÃN CHOÁI BAI BAÕICAÙC VUÏ ÑAØN AÙP TOÂN GIAÙO

Nhaø caàm quyeàn Haø Noäi vaãnchoái khoâng coù caùc vuï ñaøn aùp toângiaùo ôœ Vieät Nam. Ñoù laø moät phaœnöùng “töï veä” thöôøng xuyeân, moãi khicoù nhöõng caùo buoäc ñeán töø nhöõngchính phuœ hay toå chöùc baœo veä nhaânquyeàn quoác teá. Trong baœn tuyeân boáphoå bieán hoâm 04-05-2006, phaùtngoân vieân Boä Ngoaïi Giao CSN noùiraèng nhöõng toá caùo maø UŒy Ban TöïDo Toân Giaùo Quoác Teá (USCIRF)cuœa Hoa Kyø ñöa ra trong baœn phuùctrình veà tình hình töï do toân giaùo taïiVieät Nam laø “hoaøn toaøn sai”.

Soá laø hoâm 03-05-2006, USCIRFcoâng boá baœn phuùc trình veà töï do toângiaùo treân theá giôùi trong ñoù toá giaùccheá ñoä Haø Noäi vaãn tieáp tuïc nhöõnghaønh ñoäng ñaøn aùp toân giaùo treân caœnöôùc. Ñaëc bieät, nhöõng haønh ñoängñoù nhaém vaøo nhöõng heä phaùi TinLaønh, Phaät Giaùo Vieät Nam ThoángNhaát, Phaät Giaùo Hoøa Haœo. NgöôøiThöôïng ôœ khu vöïc Taây Nguyeân vaøngöôøi saéc toäc Hmong ôœ nhöõng tænhmieàn nuùi phía Baéc theo ñaïo TinLaønh bò ñaøn aùp teä haïi nhaát.

USCIRF noùi raèng Haø Noäi ñöa ranhieàu nghò ñònh, phaùp leänh beàngoaøi nhaèm giuùp cho vieäc xuùc tieánñaêng kyù hoaït ñoäng toân giaùo, nhöngtreân thöïc teá thì nhöõng vuï ñaøn aùp toângiaùo vaãn tieáp dieãn. Chính vì theá,USCIRF göœi tôùi Toång Thoáng MyõGoerge W.Bush cuõng nhö BoäNgoaïi Giao Hoa Kyø ñeà nghò chínhphuœ vaãn giöõ teân nöôùc Vieät Namtrong danh saùch nhöõng nöôùc “caànquan taâm ñaëc bieät.” Neáu bò xeáp vaøodanh saùch naøy, coù theå bò chính phuœ

Myõ ñöa ra nhöõng bieän phaùp tröøngphaït, keå caœ caám vaän. Vaø hôn nöõa laøcoøn khuya VN môùi ñöôïc Myõ thuaäncho vaøo WTO.

Thaùng 04-2006, Quoác Hoäi HoaKyø ra nghò quyeát keâu goïi nhaø caàmquyeàn Haø Noäi traœ töï do cho khoaœng30 tuø nhaân toân giaùo vaø chính tròñang bò tuø giam hay quaœn cheá. Tuynhieân, Haø Noäi phuœ nhaän, nhöthöôøng leä, raèng khoâng coù tuø nhaântoân giaùo hay chính trò taïi Vieät Nam.

Trong baœn tuyeân boá phoå bieáncho baùo chí hoâm 04-05-2006, BoäNgoaïi Giao CSVN noùi raèng: “Vieäcthi haønh nhöõng luaät (veà hoaït ñoängtoân giaùo) ñaõ thoœa maõn nhöõng yeâucaàu veà sinh hoaït toân giaùo cuœa tín ñoàcuõng nhö nhöõng tu só ôœ Vieät Nam,cuõng nhö ñaõ taïo ñöôïc nhöõng thayñoåi roõ reät trong ñôøi soáng toân giaùo.”

BILL GATES ÑÖÔÏC CHAØOÑOÙN NHÖ THAÀN TÖÔÏNG

CUŒA VNChuœ tòch ñoaøn Microsoft vaø nhaø

tyœ phuù soá moät theá giôùi Bill Gates ñaõñeán Vieät Nam vaøo toái 21-04-2006trong chuyeán vieáng thaêm Haø Noäitrong thôøi gian chöa ñaày 24 tieángñoàng hoà. Theo ñuùng lòch trình, töø 8giôø 15 saùng ñeán 8 giôø 45 toái ngaøy22-04, oâng Bill Gates coù cuoäc gaëpvôùi Thuœ töôùng Phan Vaên Khaœi, vaøsau ñoù coù cuoäc gaëp vôùi Chuœ tòchnöôùc Traàn Ñöùc Löông.

Sau caùc cuoäc gaëp naøy, BillGates coù buoåi tieáp xuùc vôùi hôn 1ngaøn sinh vieân ngaønh tin hoïc ôœ HaøNoäi, coù giaáy môøi ñaëc bieät. Cuoäctieáp xuùc keùo daøi 90 phuùt (töø 9 giôø 40ñeán 11 giôø) taïi Ñaïi hoïc Baùch khoa

Haø Noäi. Vôùi thôøi löôïng naøy, BillGates ñaõ nhaän ñöôïc haøng traêm caâuhoœi cuœa sinh vieân. OÂng ñaõ phaùt bieåuraát nhieàu ñieàu khieán cho sinh vieânVieät Nam ngaïc nhieân vaø thích thuù.

Keát thuùc chöông trình, BillGates trao 10 suaát hoïc boång cho caùcsinh vieân xuaát saéc. Chieàu cuøngngaøy, Bill Gates coù buoåi noùi chuyeänmang chuœ ñeà “Töông lai cuœa phaànmeàm Vieät Nam vôùi taàm nhìn môùi”vôùi coäng ñoàng caùc doanh nghieäphoaït ñoäng trong lónh vöïc CoângNgheä Thoâng Tin ( CNTT) ôœ VieätNam taïi Nhaø haùt Lôùn Haø Noäi.

Cuoái giôø chieàu, chuœ tòch cuœaMicrosoft tôùi Baéc Ninh ñeå thaêm caùccô sôœ phoå bieán tin hoïc ñeán noângthoân vaø kyù cho pheùp moät vaøi toå chöùctaïi Vieät Nam ñöôïc duøng caùc phaànmeàm mieãn phí do Microsoft hôïp taùccung caáp. Chöông trình laøm vieäccuoái cuøng cuœa Bill Gates taïi VieätNam laø gaëp gôõ baùo chí. Khoaœng 6giôø 30 phuùt, oâng Bill Gates ra phitröôøng Noäi Baøi vaø rôøi Vieät Nam.

Söï kieän Bill Gates ñeán VieätNam ñaõ ñöôïc giôùi treœ ñaëc bieät chuùyù. Nhieàu thanh nieân töø Saøi Goøn ñaõra Haø Noäi chæ ñeå dieän kieán cuõng nhötìm cô hoäi ñeå ñaët caâu hoœi vôùi ngöôøigiaøu nhaát haønh tinh. Giôùi tin hoïcVieät Nam hy voïng Microsoft seõtaêng cöôøng ñaàu tö vaøo Vieät Namqua chuyeán thaêm naøy cuœa BillGates.

Vieät Nam hieän coù 600 coâng tycheá taïo phaàn meàm vôùi 15 ngaønnhaân vieân. Naêm ngoaùi Vieät Nam ñaõxuaát caœng caùc saœn phaåm tin hoïc trògiaù 170 trieäu ñoâ la. Tuy nhieân naïn

Trang 149

Trang 150

aên caép roäng raõi baœn quyeàn ôœ VN laømoät veát nhô maø nhaø caàm quyeàn HaøNoäi kkoù röœa saïch. Ñaây cuõng laø moáilo ngaïi haøng ñaàu cuœa caùc ñoaøn tinhoïc khi hoï coù yù ñònh ñaàu tö vaøo VieätNam.

Ñaùp laïi söï mong chôø ñöôïc giuùpñôõ cuœa VN, oâng Bill Gates noùithaúng vôùi nhieàu vieân chöùc cao caápCSVN trong cuoäc hoïp ngaøy24-04-2006 taïi Haø Noäi raèngMicrosoft chæ chòu coäng taùc vaø giuùpVieät Nam phaùt trieån kyõ ngheä ñieäntoaùn (Vieät Nam goïi laø coâng ngheäthoâng tin) neáu Haø Noäi chòu traœ tieànmua baœn quyeàn nhu lieäu (phaànmeàm) duøng trong coâng sôœ, thay vìxaøi ñoà sao cheùp laäu. Ñaây laø muïcñích chuœ yeáu nhaát cuœa Bill Gateskhi ñeán VN.

Baùo ñieän töœ VietNamNet töôøngthuaät lôøi Bill Gates noùi: “Toâi tinraèng neáu chính phuœ Vieät Nam chòutraœ moät soá tieàn nhaát ñònh ñeå muabaœn quyeàn cuœa nhöõng phaàn meàm,khi aáy chuùng ta coù theå ñaït ñöôïcnhöõng thoœa thuaän vaø cam keát songphöông, tìm kieám ñoái taùc trongoutsourcing hay xaây döïng nhöõngtrung taâm saùng taïo chaúng haïn.”

Baœn tin VNNet thuaät laïi lôøi cuœaoâng Gates cho thaáy oâng ta bieát raátroõ khoâng nhöõng phaàn lôùn daân chuùngsöœ duïng nhu lieäu Microsoft saocheùp laäu maø ngay nhöõng cô quancoâng quyeàn, nhöõng haõng quoácdoanh CSVN cuõng laøm nhö vaäy.Hieäp Hoäi Nhu Lieäu Quoác Teá töøngtoá caùo raèng hôn 90% nhu lieäu baùncoâng khai ñeå söœ duïng taïi Vieät Namñeàu laø saœn phaåm sao cheùp laäu.

Maáy ngaøy tröôùc cuoäc vieángthaêm ruøm beng naøy, baùo chí trongnöôùc lieân tuïc ñöa tin raàm roä veàchuyeän thieân taøi Bill Gates ñeánthaêm VN. Tuoåi Treœ Online noùi giôùitreœ Vieät Nam haùo höùc chôø ñoùnngöôøi ñöôïc xem laø thaàn töôïng, nhôønhöõng coá gaéng phi thöôøng vaø khoângngöøng vöôn leân. OÂng töï taïo chomình moät söï nghieäp vaø taàm voùc, coùmoät khoâng hai treân theá giôùi ngaøynay. Caùc sinh vieân thuoäc tröôøng ñaïihoïc baùch khoa vaø xaây döïng Haø Noäinoùi vôùi baùo chí laø hoï mong moœiñöôïc dòp nhìn thaáy taän maét oâng BillGates ñeå hoœi oâng bí quyeát naøo ñöaoâng ñeán thaønh coâng vöôït böïc, ñoàngthôøi xin oâng moät lôøi khuyeân thieátthöïc maø hoï seõ coá coâng thöïc hieän chobaèng ñöôïc.

Qua caùc phoùng söï thaêm doø döluaän ñöôïc phoå bieán treân baùo chí, thìnoùi chung sinh vieân Vieät Nam ñeàuphaùt bieåu raèng, Bill Gates laø ngöôøichaêm chæ, chòu khoù, coù nhieàu saùngkieán, tieát kieäm neân cuoäc soáng cuœaoâng raát ñôn giaœn, oâng ñeå daønh tieàncuœa ñeå xung vaøo coâng taùc töø thieän,nhaân ñaïo. Ñöôïc bieát, tyœ phuù BillGates laø ngöôøi giaøu loøng töø thieän,baùc aùi, oâng ñaõ xuaát 29 tyœ ñoâ la ñeågiuùp ñôõ nhöõng thaønh phaàn ngheøokhoù, keùm may maén, bò thieân tai taønphaù, beänh taät hoaønh haønh treân khaéptheá giôùi.

Bill Gates ñöôïc coi nhö moät vòkhaùch ñaëc bieät nhaát cuœa Vieät Namtöø tröôùc tôùi nay. OÂng laø thaàn töôïngcuœa nhieàu ngöôøi trong nhieàu lónhvöïc khaùc nhau. Trong loøng ña soángöôøi daân Vieät Nam, Bill Gatesñöôïc toân suøng nhö moät ngöôøi huøng,

moät chuyeân gia vó ñaïi baäc nhaát veàphaàn meàm, moät vó nhaân theá giôùi!

PHAÙI ÑOAØN WBVAØ ANH QUOÁC ÑEÁNTHANH TRA PMU18

Theo baùo ñieän toaùn ngaøy08-05-2006, Ngaân Haøng Theá Giôùi(WB) vaø chính phuœ Anh Quoác cuøngcöœ chuyeân vieân kieåm toaùn ñeán VieätNam ñeå thanh tra trong suoát nöœathaùng nhöõng döï aùn caàu ñöôøng ñöôïcWB vaø Anh Quoác taøi trôï. Quaœ vaäy,troïng taâm cuœa cuoäc thanh tra naøy laødöï aùn ñöôøng giao thoâng noâng thoân ôœhôn 40 tænh do WB vaø Boä Phaùt TrieånQuoác Teá Anh Quoác ñoàng taøi trôï, vaøngoaøi ra, do WB cho Vieät Nam vaykhoaœng 100 trieäu ñoâ la nöõa.

Töø nhieàu thaùng qua, tin töùc phoåbieán treân baùo chí VN cho thaáy quanchöùc Boä Giao Thoâng Vaän TaœiCSVN coù “ruùt ruoät” Döï AÙn CaàuÑöôøng coù teân laø PMU18. Cuï theå,Toång giaùm ñoác PMU 18 laø Buøi TieánDuõng ñaõ bò toáng giam chôø ra toøa veàtoäi côø baïc nhieàu trieäu ñoâ la, trongkhi soá tieàn ñoù oâng ta phaœi laøm lieântuïc gaàn 200 naêm troøn môùi coù noåi vôùimöùc löông chöa tôùi 1,200 ñoâ la moätthaùng cuœa oâng.

BBC daãn lôøi oâng RakeshNangia, giaùm ñoác quaœn lyù döï aùn cuœaWorld Bank, cho bieát raèng neáutrong quaù trình thanh tra WB thaáybaát kyø vuï thaâm laïm naøo trongnhöõng döï aùn naøy thì “chuùng toâi seõyeâu caàu chính phuœ truy hoaøn tieànvay, baát keå ñaõ giaœi ngaân hay chöa”.

Vuï aên baån lôùn ôœ PMU18 ñaõ gaâyaùi ngaïi saâu saéc cho nhöõng cô quanvieän trôï quoác teá, buoäc hoï phaœi ñaët

daáu hoœi veà tình traïng tham nhuõngtrong nhöõng döï aùn ODA (voán taøi trôïcuœa nöôùc ngoaøi) taïi Vieät Nam.Ngay vaøo thôøi ñieåm dieãn ra Ñaïi HoäiÑaœng 10 taïi Haø Noäi, moät soá nhaø taøitrôï cuõng ñaõ nhoùm hoïp baát thöôøng ñeåbaøn veà chuœ ñeà naøy. Nhöõng nhaø taøitrôï ñaõ xaùc ñònh chuœ ñeà choáng thamnhuõng seõ ñöôïc ñaët leân haøng ñaàutrong cuoäc ñoái thoaïi giöõa coäng ñoàngtaøi trôï quoác teá vôùi chính phuœ VieätNam taïi Nha Trang, dieãn ra vaøongaøy 9 vaø 10 Thaùng Saùu tôùi.

Baø Bella Bird noùi: “Chuùng toâimuoán taêng cöôøng phoái hôïp vôùichính phuœ Vieät Nam ñeå ñoái phoù vôùitham nhuõng, ñoàng thôøi muoán ñaœmbaœo taát caœ nhöõng haønh ñoäng caànthieát ñöôïc tieán haønh ñeå chaám döùtvieäc tham nhuõng vaø laáy tieàn töø döïaùn ODA.” Baø tieáp: “Chuùng toâi phaœiñöôïc ñaœm baœo laø thanh tra vaø kieåmtoaùn vieân (VN) seõ coù maët vaø laømñuùng traùch nhieäm cuœa mình.”

Tröôùc ñoù, phía Söù Quaùn NhaätBaœn cho bieát, moät soá thaønh vieântrong Quoác Hoäi Nhaät ñaõ yeâu caàu BoäNgoaïi Giao Nhaät Baœn baùo caùo veànhöõng döï aùn söœ duïng voán vay cuœaNhaät taïi Vieät Nam”.

Trong cuoäc trao ñoåi vôùi baùoTuoåi Treœ, baø Bella Bird thöøa nhaänkhoâng phaœi ñeán khi vuï beâ boáiPMU18 vôõ lôœ, nhöõng nhaø taøi trôï môùiphaùt hieän cô cheá thöïc hieän ODAcuœa Vieät Nam “coù vaán ñeà”. Theobaø, cô quan ñaïi dieän cuœa Boä PhaùtTrieån Quoác Teá Anh Quoác ñaõ töøngphaùt hieän daáu hieäu baát thöôøng taïimoät soá döï aùn trong ngaønh giaothoâng vaø bieát coù nhöõng hieän töôïng

Trang 151

Trang 152

nhö nhöõng nhaø thaàu phaœi traœ tieàncho ban quaœn lyù ñeå coù ñöôïc hôïpñoàng xaây döïng. “Nhöng noù vaãn chænaèm ôœ dieän lo ngaïi, vì chuùng toâithieáu baèng chöùng”, baø Bella chobieát.

Tuy nhieân, ñieàu ñaùng noùi laøngay töø thaùng 05-2005, nhöõng nhaøtaøi trôï quoác teá ñaõ coù keát quaœ nghieâncöùu veà caáu truùc song haønh cöïc kyøbaát caäp ñang laøm giaœm hieäu quaœcuœa nhöõng khoaœn vay ODA cuœa hôn500 PMU taïi Vieät Nam. Caáu truùcsong haønh laø nhöõng PMU ñöôïc taïora beân ngoaøi caáu truùc cuœa boä chuœquaœn laø Boä Giao Thoâng Vaän Taœi.Keát quaœ nghieân cöùu naøy coøn chothaáy Boä Giao Thoâng Vaän Taœi vaømoät soá boä khaùc coù yù ñònh söœ duïngcaáu truùc PMU naøy laâu daøi. Tuy theá,nhöõng nhaø taøi trôï vaãn ñoàng yù vôùiVieät Nam ñeå ñeán taän 2010 môùi xoùaboœ heát caùc PMU.

Veà phía Haø Noäi, sau vuï thamnhuõng taïi PMU 18 tieát loä, Boä Keáhoaïch vaø Ñaàu tö Vieät Nam ñaõ ñeätrình leân chính phuœ moät döï thaœoñieàu chænh Nghò ñònh 17 ñöôïc banhaønh vaøo naêm 2001 veà vieäc quaœn lyùvaø söœ duïng voán ODA. Vieäc ñeà nghisöœa ñoåi nghò ñònh 17 ñöôïc soaïn thaœotheo chieàu höôùng phaân roõ traùchnhieäm cuœa caùc boä lieân heä ñeán vieäcquaœn lyù caùc döï aùn coù voán taøi trôï cuœanöôùc ngoaøi trong ñoù coù Boä TaøiChaùnh. Theo nghò ñònh söœa ñoåi, caùcdöï aùn, caùc chöông trình ñaáu thaàuphaœi theo ñuùng qui ñònh quoác teá,traùnh tình traïng chæ ñònh, thoâng thaàuthöôøng xaœy ra tröôùc ñaây. Caùc vieäcñieàu chænh, boå sung voán phaœi dochính phuœ quyeát ñònh.

NÖÔÙC SOÂNG, NÖÔÙC MAÙYSAIGON BÒ OÂ NHIEÃM

TRAÀM TROÏNGNguoàn nöôùc soâng Saøi Goøn ñang

bò oâ nhieãm traàm troïng vì nhöõng loaïihoùa chaát thaœi ra töø nhöõng nhaø maùythuoäc caùc tænh Taây Ninh vaø BìnhDöông. Nöôùc soâng bò nhieãm ñoäc raátnaëng khieán cho caùc loaøi caù cheáthaøng loaït noåi traéng treân soâng keùodaøi gaàn 30 caây soá. Nhöõng loaïi hoùachaát ñoäc haïi cuøng haøng traêm taán caùthoái röõa ñaõ hoøa vaøo nöôùc soâng SaøiGoøn caøng laøm taêng theâm oâ nhieãm.

Haõng tin VietNamNet ngaøy21-04-2006 cho hay hieän töôïng caùcheát haøng loaït treân soâng Saøi Goøntrong khu vöïc Bình Döông vaø TaâyNinh khoâng phaœi do vi khuaån, maøcoù theå laø do chaát ñoäc Cyanure coùtrong nöôùc thaœi cuœa nhaø maùy mìMiWon.

Baùo Thanh Nieân cho bieát, vaøocuoái thaùng 3 vöøa qua, moät vuï oânhieãm nghieâm troïng xaœy ra treânthöôïng nguoàn soâng Saøi Goøn khieánhaøng traêm taán caù nuoâi beø cuœa ngöôøidaân cheát saïch. Caù soâng cuõng nhötoâm soâng töï nhieân cuõng cheát, xaùcnoåi traéng maët soâng... Xaùc caù cheátquaù nhieàu, khoâng kòp thu gom neânñaõ thoái röõa, laøm oâ nhieãm traàm troïngnguoàn nöôùc sinh hoaït cung caáp chohôn 8 trieäu daân thaønh phoá Saøi Goønvaø nhöõng vuøng phuï caän.

Baùo Thanh Nieân cho hay, khimen theo nguoàn nöôùc ñen ñoå rasoâng Saøi Goøn, nhöõng ngöôøi nuoâi caùphaùt hieän noù xuaát phaùt töø moät keânhtieâu baét nguoàn ôœ xaõ Phöôùc Minh(huyeän Döông Minh Chaâu, tænhTaây Ninh). Hoï khaúng ñònh chính

nguoàn nöôùc naøy khieán cho caù cheáthaøng loaït. Theo ngöôøi daân soángtrong khu vöïc thò traán Daàu Tieáng,Nhaø maùy Cheá bieán muœ cao su vaøNhaø maùy mì MiWon Viet Nam (aápB2 xaõ Phöôùc Minh-Taây Ninh)thöôøng hay xaœ nöôùc thaœi vaøo nhaùnhsoâng Saøi Goøn.

Vaøo thôøi ñieåm xaœy ra hieän töôïngcaù cheát haøng loaït, Nhaø maùy mìMiWon ñaõ xaœ nöôùc thaœi ra soâng SaøiGoøn. Ñoàng thôøi, hoà Daàu Tieángcuõng xaœ maën neân ñaåy nöôùc thaœi cuœaNhaø maùy mì MiWon chaœy doïc theosoâng Saøi Goøn laøm cuïm beø caù trongkhu vöïc naøy cheát ñoät ngoät.

Ngoaøi ra, töø nhieàu thaùng qua,nöôùc maùy taïi nhieàu nôi ôœ thaønh phoáSaøi Goøn bò nhieãm baån naëng. Kinhhoaøng hôn, theo baùo Ngöôøi LaoÑoäng, trong quaù trình ñi tìm caênbeänh nöôùc baån, Vieän Nguyeân TöœÑaø Laït vöøa phaùt hieän theâm moätnguyeân nhaân laøm nhieàu ngöôøi phaœirôõ toùc gaùy. Ñoù laø tình traïng nöôùccoáng xaâm nhaäp vaøo nöôùc maùy ôœ khuvöïc ñöôøng Döông Baù Traïc, quaän 8,Saøi Goøn. Ñaùng lo ngaïi laø tình traïngnaøy ñaõ xaœy ra vaø keùo daøi nhieàu naêmqua, nhöng ñeán nay môùi ñöôïc kieåmtra, phaùt hieän.

Theo ngöôøi daân ôœ ñöôøng DöôngBaù Traïc, phöôøng 1, quaän 8, thì tìnhtraïng nöôùc maùy ñen nhö nöôùc coángñaõ xaœy ra nhieàu naêm qua roài; nhönggaàn ñaây, cô quan caáp nöôùc môùi coâlaäp ñöôøng oáng, duøng xe boàn bômnöôùc cho daân.

Thaønh phoá Saøi Goøn hieän coù hôn1 ngaøn caây soá ñöôøng oáng caáp nöôùccuõ meøm, muïc naùt, caàn thay môùi vôùi

toång soá tieàn caàn coù leân ñeán 1,800 tyœñoàng, töông ñöông vôùi 114 trieäu ñoâla. Baùo Tuoåi Treœ cho bieát, ñöôøngoáng caáp nöôùc bò muïc laø moät trongnhöõng nguyeân nhaân khieán bò nöôùcbaån xaâm nhaäp. Theá nhöng nhieàunaêm qua, keá hoaïch laøm môùi ñöôøngoáng naøy chæ thöïc hieän nhoœ gioït.

Moät phuùc trình cuœa coâng ty caápnöôùc Saøi Goøn cho hay, thaønh phoá coù850 caây soá ñöôøng oáng treân 30 tuoåi.Trong khi ñoù oáng cuõ muïc taïi khuvöïc Chôï Lôùn khoaœng 120 caây soá,chuœ yeáu laø oáng gang taäp trung taïiquaän 5 vaø quaän 6.

Coøn taïi Gia Ñònh tình traïng cuõngtöông töï. OÁng cuõ muïc chieám gaàn1/5 trong toång soá oáng hieän coù, töùc laøtrong soá 518 caây soá ñöôøng oáng thìcoù ñeán 102 caây soá oáng caàn thay theá.Caùc oáng cuõ muïc chuœ yeáu laép ñaët töøtröôùc 1975 ñeán nay chöa ñöôïc thay,nhieàu nhaát ôœ hai quaän Bình Thaïnhvaø Phuù Nhuaän.

Thoáng keâ môùi nhaát cuœa Toångcoâng ty Caáp nöôùc Saøi Goøn(Sawaco) cho thaáy hieän nay coù treân2,700 caây soá ñöôøng oáng caáp nöôùccaùc loaïi. Maëc duø töø naêm 1976 ñeánnay ñaõ söœa chöõa treân 600 caây soáoáng, nhöng vaãn coøn 850 caây soá oángcaáp nöôùc treân 30 naêm tuoåi vaø 310caây soá töø 20-30 naêm tuoåi.

TAÊNG 17 NGAØN 1 ÑOÂ,13 TRIEÄU RÖÔŒI 1 LÖÔÏNG

VAØNGGiaù vaøng vaø ñoâ la vaãn tieáp tuïc

taêng giaù ñeán “choùng maët” taïi VieätNam trong nhöõng ngaøy gaàn ñaây.Baùo Tieàn Phong ngaøy Thöù Hai08-05-2006 loan tin, hoâm aáy, giaù ñoâ

Trang 153

Trang 154

la treân thò tröôøng töï do ôœ Haø Noäi ñaõvoït leân möùc 17’000 ñoàng/1 ñoâ, taêng170 ñoàng so vôùi ngaøy 07-04 tröôùc.Giaù ñoâ la taêng cuõng ñaåy giaù vaøngleân 5’000-10’000 ñoàng/chæ.

Nguyeân do: vieäc ngöôøi daân ñoåxoâ ñi mua ñoâ la vôùi soá löôïng lôùn ñaõgaây ra tình traïng khan hieám vaø ñaåygiaù leân cao. Töø saùng ñeán chieàungaøy 08-05 taïi cöœa haøng, ñaõ xaœy ra2 laàn ñieàu chænh giaù mua vaøo/baùn rañoái vôùi tieàn ñoâ. Nhaân vieân cöœa haøngcho bieát: “Ngöôøi daân ñi mua ñoânöôøm nöôïp chaúng khaùc gì ñôït taênggiaù vaøng vöøa qua. Toâi cuõng chaœhieåu vì sao daân laïi ñoå xoâ ñi mua ñoânhieàu theá. Daân ñi mua nhieàu, ngöôøibaùn ít, USD taêng laø phaœi”.

Cuõng theo nhaân vieân naøy, töøsaùng ñeán giôø cöœa haøng chæ baùn ra,vaø khoâng heà coù ngöôøi ñeán baùn ñoâ lanhö tuaàn qua. Phaàn ñoâng khaùch ñeánmua töø 5 ngaøn ñoâ la trôœ leân. Soángöôøi ñeán mua töø 10 ñeán 20 ngaønñoâ cuõng raát nhieàu. Ai mua nhieàutieàn theá, khi lôïi töùc ñaàu ngöôøi trungbình caœ nöôùc chæ khoaœng hôn 500 ñoâla moät naêm? Coøn nhaân vieân cuœaBaœo Tín Minh Chaâu cho bieát löôïngñoâ la baùn ra taïi cöœa haøng taêng gaàngaáp 3 laàn trong hai ngaøy qua. Giaùñoâ taêng maïnh cuõng khieán giaù vaøngnieâm yeát taïi nhöõng cöœa haøng treânñòa baøn Haø Noäi cuõng nhích leân. Giaùvaøng boán soá 9 cuœa Baœo Tín MinhChaâu ôœ möùc 1’335’000 ñoàng/chæmua vaøo, vaø 1’355’000 ñoàng/chæbaùn ra. Vaøng SJC taïi Haø Noäi ñöùng ôœmöùc 1’345’000 ñoàng/chæ mua vaøo,vaø 1’375’000 ñoàng/chæ baùn ra. Giaùvaøng SJC ôœ Saøi Goøn reœ hôn ôœ HaøNoäi 5’000 ñoàng/chæ. ª

TIN THUÏY SÓBOÙNG ÑAÙ THUÏY SÓ

Hoâm cuoái tuaàn 13 thaùng 5 vöøaqua moät traän ñaù boùng soâi noåi quyeátñònh cho muøa boùng ñaù naêm nay ñaõdieãn ra taïi saân St Jacob/Basel giöõahai ñoäi tuyeån Zušrich vaø Basel. Traänñaáu quyeåt lieät naøy laø traän cuoái cuøngñeå giaønh chöùc voâ ñòch boùng ñaùThuïy Só. Ñöôïc bieát ñoäi Basel töø vaøinaêm trôœ laïi ñaây laø ñoäi boùng duy nhaátcoù taàm möùc quoác teá vaø ñaõ giöõ chöùcvoâ ñòch Thuïy Só trong nhieàu naêmqua. Coøn ñoäi Zušrich traœi qua nhieàuthaêng traàm vaø chöa bao giôø ñöôïc voâñòch keå töø 25 naêm qua! Neáu tínhñieåm trong caœ naêm thì haàu chaéc ñoäiboùng Basel seõ giaønh chöùc voâ ñòchdeã daøng, tuy nhieân trong nhöõng traäncuoái muøa ñoäi Zušrich ñaõ laáy laïi ñöôïcnhieàu ñieåm ñeå xeáp haøng thöù hai sauBasel.

Theá laø ngaøy 13.5 phaœi ñeán ñeå haiñoäi tranh ñaáu laàn cuoái, trong khi ñoäiBasel chæ caàn thuœ hoøa ñeå thaéng thìñoäi Zušrich phaœi thaéng vôùi baát cöù giaùnaøo môùi giaät ñöôïc chöùc voâ ñòch.

Traän ñaáu dieãn ra haøo höùng vôùi söïtaán coâng aøo aït cuœa ñoäi Zušrich vaø keátquaœ laø Zušrich ñaõ daãn ñaàu moät quaœ.Sang hieäp hai ñoäi Basel phaœn coângmaõnh lieät vaø ñaõ gôõ laïi moät ñeàu. Neáugiöõ tæ soá moät ñeàu thì Basel ñöôngnhieân voâ ñòch, hôn nöõa ñoäi Baselcoøn coù theå laøm theâm moät vaøi baønthaéng nöõa vì thöïc ra trình ñoä cuœa hoïcao hôn Zušrich.

Cho ñeán phuùt 90 cuoái cuøng cuœatraän ñaáu ngöôøi ta tin chaéc traêm%phaàn thaéng vaøo tay ñoäi Basel. Tuy

nhieân troïng taøi phaœi cho ñaù theâm 3phuùt vì tröôùc ñoù bò maát giôø, vaø chínhvaøo phuùt thöù 93 moät caàu thuœ cuœa ñoäiZušrich, anh Filipscu ñaõ may maénñaù vaøo moät quaœ vaø ñoäi Zušrich ñaõgiaät chöùc voâ ñòch Thuïy Só khoœi tayñoäi Basel vaøo giaây phuùt sau cuøngnhaát.

Caœ vaän ñoäng tröôøng vôùi hôn bachuïc ngaøn khaùn giaœ ñoät nhieân yeânlaëng, ngöôøi ta khoâng ngôø boùng ñaùlaïi taøn baïo baát ngôø ñeán nhö vaäy,vöøa ôœ thieân ñaøng laïi rôi xuoáng ñòanguïc trong voøng moät giaây ñoàng hoà.Chæ vaøi giaây sau troïng taøi thoåi coøichaám döùt traän ñaáu.

THUÏY SÓ VAØ PHOÙ MAÙTTrong naêm 2005 vöøa qua taïi

Thuïy Só soá phoù maùt (kašse) ñöôïctieâu thuï leân ñeán möùc kyœ luïc töø tröôùcñeán nay. Theo thoáng keâ cuœa hieäphoäi saœn xuaát phoù maùt Thuïy Só thìtrung bình moãi ñaàu ngöôøi tieâu thuïñuùng 19,74 kyù loâ phoù maùt, nhö vaäytaêng 30 gram so vôùi naêm tröôùc.

Ñaëc bieät soá phoù maùt saœn xuaáttrong nöôùc caøng ngaøy caøng ñöôïc öathích vaø tieâu thuï nhieàu hôn. Toång soáphoù maùt baùn ra leân ñeán 150 ngaøntaán, so vôùi naêm tröôùc ñaõ taêng hônmoät ngaøn taán. Neáu phaân loaïi phoùmaùt thì soá ñöôïc duøng nhieàu nhaát laøphoù maùt töôi vôùi 6,34 kyù moãi ñaàungöôøi, roài ñeán loaïi phoù maùt meàmkhoaœng 5,6 kyù, tieáp theo laø loaïi phoùmaùt cöùng vôùi 3,5 kyù. Trong khi ñoùloaïi phoù maùt chaœy meàm ñöôïc tieâuthuï ít nhaát vôùi khoaœng hôn 1,7 kyùmoãi ñaàu ngöôøi maø thoâi.

Neáu tính theo teân phoù maùt thìloaïi Mozzarella ñöôïc öa chuoäng

nhaát vôùi hôn 2,2 kyù moãi ñaàu ngöôøi,roài ñeán loaïi Gruyeøre noåi tieáng vôùi1,7 kyù, phaàn coøn laïi chia ñeàu chocaùc haøng phoù maùt khaùc saœn xuaáttrong nöôùc hoaëc nhaäp töø nöôùcngoaøi. Keå töø naêm 2001 ñeán naêm2005 soá phoù maùt baùn ra ñaõ taêng2,4%.

Thuïy Só laø quoác gia saœn xuaát caùcsaœn phaåm töø söõa töôi noåi tieáng, ñaëcbieät caùc loaïi chocolat vaø phoù maùtñöôïc xuaát caœng ñi khaép nôi treân theågiôùi. Chính vì theá khoâng laï gì möùctieâu thuï phoù maùt trong nöôùc cao nhövaäy, neáu loaïi ra nhöõng ngöôøi ñeán töøcaùc quoác gia khaùc sinh soáng taïiThuïy Só, chaúng haïn nhöõng ngöôøiñeán töø caùc nöôùc AÙ chaâu ít tieâu thuïphoù maùt thì soá tieâu thuï moãi ñaàungöôøi daân Thuïy Só thöïc söï coøn caohôn.

THUÏY SÓVAØ NAÏN THAÁT NGHIEÄPTrong naêm qua sinh hoaït kinh teá

taïi Thuïy Só coù phaàn phaùt trieån toátñeïp hôn, caùc haõng xöôœng laøm lôøinhieàu hôn vaø baét ñaàu tröng duïngnhöõng nhaân coâng môùi. Theo thoángkeâ cuœa vaên phoøng lao ñoäng trungöông thì soá ngöôøi thaát nghieäp trongthaùng tö vöøa qua coøn 136’360ngöôøi, nhö vaäy ñaõ giaœm ñi gaàn 7ngaøn ngöôøi so vôùi thaùng tröôùc. Ñaâylaø con soá thaát nghieäp thaáp nhaát tínhtöø cuoái naêm 2002 ñeán nay. Nhö vaäysoá tæ leä thaát nghieäp taïi Thuïy Só vaãncoøn giöõ möùc 3,5%. Trong khi ñoù soángöôøi ñang muoán tìm vieäc laøm vaãnôœ möùc hôn hai traêm ngaøn ngöôøi, ñasoá laø nhöõng ngöôøi treœ tuoåi môùi ratröôøng chöa kieám ñöôïc vieäc laømchaéc chaén.

Trang 155

Trang 156

Theo oâng Jean-Luc Nordmann,giaùm ñoác vaên phoøng lao ñoäng vaøphaùt trieån kinh teá quoác gia thì moätñaøng ngöôøi ta phaán khôœi vì soá thaátnghieäp giaœm ñi, ñaøng khaùc vaênphoøng phaùt trieån kinh teá lo laéng vìsoá ngöôøi treœ tuoåi khoâng coù coâng aênvieäc laøm leân ñeán hôn 5%, nhaát laønhöõng ngöôøi treœ ôœ löùa tuoåi töø 20 ñeán24, nghóa laø löùa tuoåi vöøa hoïc ngheàxong hoaëc vöøa ra tröôøng. Chính phuœtrung öông keâu goïi caùc haõng xöôœngneân daønh öu tieân cho nhöõng ngöôøitreœ vì chính hoï laø thaønh phaàn ñoùnggoùp laâu daøi cho vieäc phaùt trieån kinhteá quoác gia.

KIEÅM SOAÙT VUÕ KHÍLÖU GIÖÕ TAÏI NHAØ

Trong thôøi gian gaàn ñaây nhieàuaùn maïng xaœy ra trong xaõ hoäi vaøtrong gia ñình gaây töœ thöông chonhieàu ngöôøi ña soá do caùc vuï loän xoänvì gia ñình khuœng hoaœng.

Gaàn ñaäy gaây dö luaän soâi noåi nhaátlaø vuï baén cheát cöïu nöõ voâ ñòch tröôïttuyeát theå giôùi coâ Rey Bellet taïivuøng Wallis do oâng choàng gaây ra,caœ hai ngöôøi ñeàu coøn treœ vaø laø ngöôøiThuïy Só vôùi moät ñöùa con nhoœ haituoåi. Thôøi gian haïnh phuùc töø luùc laáynhau vaø söï ra ñôøi cuœa ñöùa con cuõngkhoâng ngaên ñöôïc khuœng hoaœng giöõahai ngöôøi maø keát quaœ ñöa ñeán caùicheát cuœa caœ caëp vôï choàng, oângchoàng ñaõ duøng suùng baén cheát vôï,theâm ngöôøi em trai vaø baø meï vôï bòtroïng thöông, sau ñoù chính oâng tacuõng töï vaän vôùi lôøi yeâu caàu ñeå choñöùa con duy nhaát ñöôïc soáng yeân vôùioâng baø noäi.

Söï kieän treân ñaõ gaây muœi loøng vaøthaœo luaän nhieàu trong dö luaän vôùi

nhöõng nhaø phaân tích taâm lyù vaø xaõhoäi.

Tuy nhieân ñieàu deã hieåu nhaát maøngöôøi ta muoán coù keát luaän nhanh laøneáu khoâng coù vuõ khí trong tay thì coùleõ khoù gaây aùn maïng hôn. Chính vìvaäy ñaõ coù dö luaän yeâu caàu tòch thuheát taát caœ caùc loaïi suùng ñang löuhaønh hoaëc kieåm soaùt chaët cheõ hôntrong soá nhöõng ngöôøi duøng vuõ khí.

Theo thoáng keâ cuœa boä quoácphoøng Thuïy Só thì haøng naêm chínhphuœ ñaõ phaœi tòch thu khoaœng 50 vuïnhöõng ngöôøi lính löu tröõ suùng taïinhaø, vì nhöõng ngöôøi naøy coù khuynhhöôùng baïo ñoäng vaø deã duøng vuõ khíkhi töùc giaän.

Ña soá caùc vuï tòch thu naøy coù lieânheä ñeán nhöõng loän xoän trong giañình. Ñöôïc bieát Thuïy Só vaãn coøntheo phong traøo nhaân daân töï veä neânnhöõng ngöôøi trong haïn tuoåi quaândòch, sau khi thi haønh nghóa vuï quaânsöï vaãn ñöôïc quyeàn giöõ suùng taïi nhaøñeå haèng naêm coøn ñi taäp baén. Ngöôøita ñaõ chöùng kieán nhieàu vuï lieân heäñeán vieäc duøng suùng cuœa quaân ñoäi ñeåthanh toaùn thuø haèn caù nhaân, nhaát laøtrong gia ñình.

Vieäc duøng vuõ khí ngoaøi ra cuõngkhoâng quaù khoù khaên cho nhöõngngöôøi khoâng taïi nguõ trong quaân ñoäivì ngöôøi ta coù theå xin giaáy mua suùngvôùi lyù do töï veä. Ngoaøi ra coøn coù döluaän cho raèng neáu ngöôøi ta muoángaây aùn maïng thì khoâng nhaát thieátphaœi duøng ñeán suùng, coøn nhieàu loaïivuõ khí khaùc tinh vi hôn...

VEÄ BINH TOØA THAÙNHNhöõng ngaøy ñaàu thaùng naêm vöøa

qua ñaùnh daáu moät bieán coá quan

troïng nhaát trong lòch söœ cuœa ñoäi veäbinh toøa thaùnh, ñoù laø dòp kyœ nieäm500 naêm ngaøy thaønh laäp ñoäi quaân tíhon goàm 110 veä binh cuœa Ñöùc GiaùoHoaøng, taát caœ ñeàu laø ngöôøi Thuïy Só.

Trong dòp naøy toøa thaùnh ñaõ chotoå nhöõng nhöõng sinh hoaït vaø leã laïyñeå tuyeân döông coâng traïng nhöõngngöôøi lính quyeát töœ ñeå baœo veä ÑöùcGiaùo Hoaøng töø tröôùc ñeán nay.Trong dòp naøy Ñöùc Giaùo Hoaøng ñaõchöùng kieán lôøi theà cuœa 33 taân veäbinh döôùi söï tham döï cuœa haøng chuïcngaøn ngöôøi coù maët taïi quaœng tröôøngthaùnh Pheâroâ.

Ñaây laø laàn ñaàu tieân caùc veä binhtuyeân theä tröôùc söï coù maët cuœa coângchuùng. Cao ñieåm cuœa ngaøy lòch söœnaøy laø vieäc tieáp kieán thaân maät vôùiÑöùc Giaùo Hoaøng taïi ñaïi thaùnhñöôøng thaùnh Pheâroâ cuœa töøng veäbinh. Trong dòp naøy baùo chí vaøtruyeàn hình cuõng ñöôïc pheùp thaêmvieáng ghi laïi hoaëc thaâu hình nhöõngdöõ kieän trong noäi boä cuœa nhöõngngöôøi lính ñaëc bieät naøy.

Ñöùc Giaùo Hoaøng cuõng ñaõ ñíchthaân ñaït voøng hoa töôœng nieämnhöõng ngöôøi veä binh ñaõ boœ mìnhtrong suoát 500 naêm qua, nhaát laø ñeåtöôœng nhôù toaøn theå ñoäi binh luùc ñoùgoàm 147 veä binh ñaõ ñoàng loøng töœthuœ ñeå baœo veä toaø thaùnh vaø ÑöùcGiaùo Hoaøng vaøo thaùng 5 naêm 1527,söï kieän lòch söœ naøy coøn goïi laø“Sacco di Roma”.

Theo ñaïi taù Elmar Mašder chæhuy tröôœng ñoäi veä binh hieän nay thìtuy coù vaøi thay ñoåi theo thôøi giannhöng nguyeân taéc vaø chuœ tröôngcuœa veä binh toøa thaùnh vaãn khoâng

thay ñoåi töø haøng traêm naêm qua. Ñaëcbieät trong hoaøn caœnh theá giôùi hieännay, khi maø caùc chính phuœ vaø quaânñoäi ñeàu chuù troïng ñeán vieäc choánglaïi caùc vuï khuœng boá vôùi nhöõng vuõkhí toái taân thì ngöôøi ta vaãn thaáy caùcveä binh caàm giaùo maùc vaø ñoäi muõñoàng nhö trong thôøi coå.

Theo oâng Mašder thì ñoäi veä binhkhoâng ñöôïc trang bò ñeå choángkhuœng boá, vì vieäc ñoù ñaõ coù caœnh saùtvaø quaân ñoäi cuœa YÙ chòu traùchnhieäm, tuy nhieân caùc veä binh cuõngphaœi luyeän taäp thöôøng xuyeân caùcmoùn ñoøn voõ duøng tay chaân ñeå khihöõu söï caàn duøng. Ngöôøi ta chaéc haúnchöa quyeân vuï Ñöùc Giaùo HoaøngGioan Phaoloâ ñeä nhò bò baén troïngthöông naêm 1981 taïi ngay quaœngtröôøng thaùnh Pheâroâ.

Cuõng trong dòp naøy cô sôœ cuœa caùcveä binh cuõng ñöôïc taân trang ñeå ñaùpöùng phaàn naøo tieâu chuaån thôøi ñaïimôùi, chaúng haïn phoøng nguœ cuœa veäbinh ñöôïc söœa chöõa môùi, giöôøngnguœ theâm neäm môùi hoaëc truyeànhình... ñeå caùc veä binh khoâng bòmang tieáng laø phuïc vuï toøa thaùnh vôùisoá löông nhaø Chuùa.

Löông hieän nay trung bình vaøokhoaœng 1’300 Euro, tính ra coøn thaáphôn soá löông toái thieåu cuœa moät coângnhaân lao ñoäng taïi Thuïy Só.

Trong ngaøy kyœ nieäm söï hy sinhcao lôùn cuœa caùc veä binh toøa thaùnh,toång thoáng Thuïy Só ñöông nhieäm,oâng Moritz Leuenberger cuõng ñöôïchaân haïnh tieáp kieán vaø troø chuyeäncuøng Ñöùc Giaùo Hoaøng. OÂngLeuenberger ngöôøi ñaïo tin laønh, laøcon cuœa moät muïc sö, tuy nhieân ñaõ raát

Trang 157

Trang 158

khaâm phuïc Ñöùc Giaùo Hoaøng sau laàntieáp kieán qua nhöõng trao ñoåi tronglaõnh vöïc xaõ hoäi vaø toân giaùo.

TRÔÏ CAÁP XAÕ HOÄITrong moät quoác gia phaùt trieån vaø

giaøu coù nhö Thuïy Só, coù leõ ngöôøi takhoâng töôœng töôïng ñöôïc quoác gianaøy cuõng coù nhöõng ngöôøi ngheøokhoâng ñuœ soáng. Tuy nhieân theo moätthoáng keâ môùi ñaây nhaát, ngöôøi tañöôïc bieát taïi Thuïy Só coù ñeán218’147 ngöôøi khoâng ñuœ soáng vaøphaœi aên nhôø vaøo trôï caáp xaõ hoäi. Ñaâylaø laàn ñaàu tieân chính phuœ lieân bangcho coâng boá con soá ngöôøi aên trôï caápxaõ hoäi, vì chính ra vieäc trôï caáp naøykhoâng thuoäc veà chính phuœ trungöông nhöng thuoäc veà ñòa phöông.Vì leõ ñoù soá ngöôøi aên trôï caáp khoângñöôïc trung öông quaœn lyù vaø thoángkeâ khoâng roõ raøng. Hôn nöõa, laø moätquoác gia ñöùng haøng ñaàu theá giôùi vôùimöùc soáng xaõ hoäi cao, chính phuœThuïy Só khoâng caœm thaáy haõnh dieänkhi phaœi coâng boá laø vaãn coù moät soángöôøi khoâng ñuœ aên trong nöôùc. Vôùicon soá keå treân vaø daân soá khoaœng 3trieäu, tæ leä ngöôøi ngheøo keå nhö 3%,hay noùi roõ hôn laø cöù moät traêm ngöôøithì coù 3 ngöôøi khoâng ñuœ soáng vaøphaœi nhôø ñeán trôï caáp cuœa chính phuœ.

Theo thoáng keâ chi tieát thìkhoaœng 1/3 nhöõng ngöôøi aên trôï caápnaøy laø treœ em vaø moät soá ñoâng ôœ dieäntuoåi thanh thieáu nieân khoâng coùngheà nghieäp. Ñieàu naøy deã hieåu vìnhöõng gia ñình ngheøo laïi ñoâng conneân phaœi caàn trôï caáp, ñaøng khaùcnhöõng thanh nieân khoâng coù trình ñoävaên hoùa hoaëc ngheà nghieäp thì khoùkieám vieäc laøm vaø deã laâm vaøo caœnhtuùng thieáu. Gaàn ñaây coù dö luaän cho

raèng chính phuœ ñang tìm caùch giaœmbôùt nhöõng vuï aên trôï caáp laäu baèngcaùch duøng nhöõng thaùm töœ tö ñeå theodoõi caùc vuï khai gian ñeå aên tieàn trôïcaáp. Theo oâng Pascal Couchepinboä tröôœng boä xaõ hoäi thì laøm nhö vaäylaø quaù ñaùng vì neáu chæ coù 3% ngöôøingheøo thì coù 97% nhöõng keœ khaù giaœkhaùc quaù ñuœ soáng hoaëc dö tieàn döbaïc ñeå trôï caáp cho thieåu soá ngheøokia. Neáu ñieàu tra thaät kyõ thì soá aêntrôï caáp gian laän chæ laø moät soá quaùnhoœ cho vieäc laøm voâ nhaân ñaïo ñoù.Ñaøng khaùc ngöôøi ta muoán cho daânchuùng vaø dö luaän roõ nhöõng vaán ñeàxaõ hoäi hieän ñang laøm tình hìnhchính trò trong nöôùc bò chia reõ.

Ñöôïc bieát soá ngöôøi aên trôï caápcao nhaát thuoäc bang Basel Stadt vôùitæ soá 6,5%, roài ñeán caùc tænh noùi tieángPhaùp nhö Waadt/Vaud 4,4% vaøNeuchatel vôùi 4,3%. Zušrich,Geneøve, Bern vaøo khoaœng 3,5% vaøsoá ít nhaát thuoäc caùc tænh goác Thuïy Sónhö Uri 1%, Nidwalden döôùi 1% vaøtaïi Appenzell chæ coù 0,6% ngöôøi aêntrôï caáp xaõ hoäi. Nhö vaäy ngöôøi ta ñaõroõ laø soá ngöôøi ôœ thaønh phoá khoù soánghôn vaø phaàn lôùn soá ngöôøi aên trôï caáplaø ngöôøi ngoaïi quoác vì khoâng coùtrình ñoä cao neân khoâng kieám ñöôïcvieäc laøm. Chính phuœ trung öônghieän ra söùc keâu goïi caùc coâng ty lôùnneân taïo coâng aên vieäc laøm cho nhöõngngöôøi treœ tuoåi ñeå töông lai cuœa ñaátnöôùc Thuïy Só khoâng coù naïn ngheøokhoâng ñuœ soáng.

BÖU ÑIEÄN THUÏY SÓCoâng ty böu ñieän Thuïy Só vaãn

thuoäc quyeàn sôœ höõu vaø quaœn lyù cuœachính phuœ trung öông. Tuy nhieângaàn ñaây coù dö luaän gaây aùp löïc ñeå

chính phuœ tö höõu hoùa ngaønh böuñieän giao cho coâng ty tö nhaân ñieàuhaønh. Theo oâng Anton Menth chuœtòch hoäi ñoàng quaœn trò böu ñieän thìluaät löu haønh hieän nay khoâng chopheùp böu ñieän ñöôïc ñieàu haønh vaølaøm aên theo nguyeân taéc cuœa moätcoâng ty quaœn trò kinh teá thò tröôøng.

Noùi roõ hôn laø coâng ty naøy vaãn coønsinh hoaït theo kieåu coâng chöùc nhaønöôùc vaø quaœn trò theo heä thoáng giaáytôø quan laïi, vieäc lôøi loã khoâng thaønhvaán ñeà vì ñaõ coù chính phuœ trung öôngñöùng sau chòu traùch nhieäm. Theooâng Menth thì trong voøng vaøi naêmtôùi coâng ty böu ñieän coù theå sa thaœikhoaœng 5 ngaøn nhaân vieân môùi coù theåtheo kòp nguyeân taéc kinh teá thòtröôøng, nghóa laø laøm aên phaœi coù keáhoaïch vaø phaœi laøm lôøi môùi coù theåñöùng vöõng tröôùc söï caïnh tranh cuœacaùc coâng ty tö höõu beân ngoaøi.

Nghieäp ñoaøn lao ñoäng thì lo sôïvieäc tö höõu hoùa ngaønh böu ñieän seõmang laïi nhieàu vaán ñeà khoâng haycho Thuïy Só, soá ngöôøi thaát nghieäpseõ taêng theâm vaø ngöôøi ta caœm thaáytöï aùi vì moät ngaønh thuoäc veà danh döïquoác gia bò mang ñi baùn. Thöïc ra ñaõcoù moät vaøi kinh nghieäm ñaéng cay,chaúng haïn haõng haøng khoâng quoácgia Thuïy Só Swissair ñoät nhieân bòphaù saœn vaø phaœi baùn cho nöôùc khaùc.Ñieàu naøy cho thaáy neáu khoâng theokinh teá thò tröôøng vaø quaœn lyù chaëtcheõ thì duø coù töï aùi daân toäc bao nhieâuchính phuœ cuõng khoâng theå trôï caápmaõi cho caùc thieáu huït cuœa caùc coângty quoác gia. OÂng Menth cuõng ñöa ramoät thí duï khaùc cho thaáy vieäc tö höõuhoùa mang laïi nhieàu ñieàu lôïi nhöcoâng ty xe löœa SBB. ª

SINH HOAÏTCOÄNG ÑOAØNTHAÙNH LEÃ TAÏ ÔN

Haèng naêm cöù vaøo khoaœng thaùnghai laø cha toå chöùc buoåi hoïp maët vôùidanh nghóa rieâng tö (Privat), khaùchmôøi laø nhöõng ngöôøi coù quan heä maätthieát vôùi cha trong vieäc ñieàu haønhgiaùo xöù, noùi roõ raøng hôn laø quyù vò ñaõvaø ñang laøm vieäc trong caùc BanHaønh Giaùo, roài ñeán nhöõng ngöôøicha vaø hoï thaân thieän, quyù meánnhau.

Dó nhieân coäng ñoaøn Solothunluoân luoân ñöôïc môøi toaøn dieän. Thaätra thì nhöõng laàn ñaàu tieân cha môøimoïi ngöôøi ñeán ñeå daâng leã caàunguyeän cho linh hoàn oâng baø coá, saunaøy tuy raèng thaùnh leã vaãn laø caàunguyeän cho linh hoàn song thaân cuœacha, nhöng moïi ngöôøi ñeàu xem ñoùlaø ngaøy gaëp gôõ rieâng giöõa cha cuøngnhöõng ngöôøi thaân thieän.

Naêm nay thaùng hai qua ñi roài maøchaœ thaáy cha nhaéc nhôœ gì, roài thaùngba cuõng heát, cöù ngôõ cha khoâng toåchöùc nöõa thì gaàn ñeán cuoái thaùng 4môùi thaáy cha môøi ñeán döï leã TAÏ ÔN.Ngöôøi vieát ñoaùn chöøng raèng chalaøm leã taï ôn vì môùi qua côn bònhthaäp töœ nhaát sinh, ñoaùn theá thoâi chöùcuõng queân baüng ñi vieäc hoœi han choroõ raøng xem taï ôn ñieàu gì! Cha chobieát raèng naêm nay cha coù nhieàuvieäc phaœi laøm neân thu xeáp maõi chæcoøn chuœ nhaät cuoái cuøng cuœa thaùng tölaø cha vaø nhöõng ngöôøi giuùp ñôõ, raœnhñeå coù theå toå chöùc. Vaø buoåi leã ñaõñöôïc thaønh hình vaøo ngaøy 30 thaùng4 vöøa qua taïi Olten.

Trang 159

Trang 160

Hoâm nay laø ngaøy chuœ nhaät neân aiai cuõng raœnh rang, chaúng cöœa tieämnaøo môœ cöœa ñeå maø mua vôùi saém, laïitheâm ngaøy hoâm sau laø ngaøy leã LaoÑoäng 01/05 nhieàu nôi ñöôïc nghæ,theá neân moïi ngöôøi ñeán raát sôùm suœa.

Moät soá caùc oâng ñöùng höùng chuùtnaéng hieám hoi cuœa muøa xuaân, trôøiñaõ vaøo xuaân caœ thaùng roài maø ñeánhoâm nay môùi coù côn naéng trongsaùng vaø aám aùp! Nhöõng hình aœnh ñauthöông, kinh hoaøng cuœa ngaøy naøy31 naêm veà tröôùc laïi moät laàn nöõañöôïc töøng ngöôøi keå vôùi aùnh maétlong lanh, cay ñaéng.

Trong khi ñoù ca ñoaøn Solothunmaœi mieát taäp dôït thaùnh nhaïc haàumong goùp phaàn cho thaùnh leã theâmlong troïng vaø soát saéng hôn, nhöõnganh chò lo beáp nuùc cuõng chaân caúngvoäi vaøng, vieäc aên uoáng tuy khoâng laøtroïng ñaïi, nhöng ai coù traùch nhieämthì cuõng muoán laøm theá naøo xem choñöôïc maét, chöù chaœ ai muoán ñeåkhaùch (nhaát laïi laø khaùch cuœa cha)phaœi “ngoán rau thoâi maø cuõng ñaõ caùicôn theøm”! Coøn nhöõng ngöôøi coùtraùch nhieäm phuï giuùp cuõng hì huïcbaøy bieän hoäi tröôøng.

Khi thaùnh leã baét ñaàu ngöôøi vieátmôùi bieát hoâm nay coøn coù chaDamien Traàn Minh Coâng vaø chaEphrem Leâ Höõu Tuù hieän dieän ñoàngteá. Theo cha Damien Coâng tieát loäthì ñaây laø laàn ñaàu cha ñeán vôùi coängñoaøn Solothun, cha “aån” tu ôœ Zugkyõ quaù neân chæ coù vuøng Luzern laøthænh thoaœng ñöôïc tieáp ñoùn chathoâi!

Nhöõng vuøng khaùc cha chöa ñeánvì... sôï laùi xe laïc ñöôøng! (con xin loãi

cha Coâng nheù, lôõ phaïm toäi “gaànchuøa goïi Buït baèng... Sö” vôùi charoài! Quen bieát cha nhieàu con môùidaùm vieát vui theá thoâi, chöù nhö chaTuù con chaœ daùm ñuøa voâ tö theá ñaâu,keœo ñoäc giaœ Muïc Vuï moãi khi ñoïcñeán baøi vieát cuœa con thì laïi phaœixoay ngöôïc tôø baùo ñeå ñoïc, vì cha Tuùcaœm ñoäng bôœi tình con maø aán loaùt..."loän”!) .

Sau lôøi ngoœ ñaàu leã cuœa cha nhaø,moïi ngöôøi môùi vôõ leõ ra raèng hoâmnay cha daâng leã taï ôn 27 naêm thieânchöùc linh muïc. Phaàn giaœng lôøi chuùado cha Coâng ñaœm nhieäm, moïi ngöôøiñöôïc cha cho bieát cha cuõng vöøa troøn32 naêm thieân chöùc linh muïc trongthaùng tö naøy. Cha cuõng nhaéc nhôœmoïi ngöôøi taï ôn Thieân Chuùa ñaõ chochuùng ta ñeán beán bôø töï do ñeå hoâmnay coøn hoäi tuï nhau nôi naøy, bieátbao ngöôøi ñaõ traœ baèng moïi giaù ñeå rañi, vaø hoï ñaõ phaœi traœ ñeán caùi giaù cuoáicuøng maø tröôùc khi leân thuyeàn hoï ñaõchaáp nhaän, ñoù laø giaù baùn caœ sinhmaïng cuœa chính mình.

Phaàn thaùnh leã thaät long troïng vaøtheâm phaàn soát saéng qua lôøi ca tieángnhaïc tha thieát, du döông cuœa cañoaøn Solothun. Tuy nhieân coù luùcAnh Mai Döông Haœi ñaõ duøng tieángnhaïc ñöa caœ ca ñoaøn theo anh vaøo“meâ hoàn traän”, khieán caùc cha laãngiaùo daân ngô ngaùc khoâng bieát mìnhvöøa tænh sau côn mô cuœa giaác nguœgaät, hay ñang lim dim ñi vaøo giaácmô. Anh Haœi ôi! Bao naêm trôøi ñôønñòch thì cuõng phaœi moät laàn bò “toåtraùt” chöù, phaœi khoâng? (lyù do: baétsai baøi nhaïc!). Thaùnh leã chaám döùtsau lôøi caœm taï Thieân Chuùa ñaõ chocha coøn dòp kyœ nieän 27 naêm nhaäm

chöùc linh muïc naøy, caœm ôn moïingöôøi ñaõ ñaùp lôøi môøi ñeán ñeå cuøngcha caœm taï Thieân Chuùa., vaø cha ñaõcuøng moïi ngöôøi chuïp hình chunglöu nieäm tröôùc khi böôùc sang “ñaïisaœnh” döï buoåi tieäc thaân maät do chakhoaœn ñaõi.

Heù cöœa nhìn troäm vaøo nhaø beápthì ngöôøi vieát thaáy vôï choàng anhThaønh (Speitenbach), Anh Boán(Zuerich), Chi Minh Khaœi vaø moätvaøi ngöôøi naøo ñoù nöõa ñang cuoángtay cuoáng chaân xaøo naáu! Treân saânkhaáu hoâm nay anh chuœ tòch laømHoaït Naùo Vieân. OÂng chuœ tòch vuøngSolothun laø ngöôøi ñaàu tieân ñöôïcmôøi ngoœ lôøi taâm tình vôùi cha nhaânngaøy kyœ nieäm naøy, vaø thay maët moïigiaùo daân thuoäc vuøng Solothun, oângchuœ tòch ñaõ trao quaø taëng ñeán chabaèng moät bao thö. Caùc vuøng khaùcñeàu khoâng bieát roõ raøng veà buoåi leãhoâm nay neân chaúng ai chuaån bò quaøcaùp gì caœ! chæ bieát tieáp noái nhau leânlaáy nhöõng kyœ nieäm buoàn vui vôùi chatrong nhöõng thaùng ngaøy cuõ ñem rakeå ñeå laøm quaø taëng!

Nhöõng moùn aên thôm ngon, haápdaãn ñöôïc baøy treân daõy baøn daøi ñeåmoïi ngöôøi töï laáy cho mình (Buffet).Soá khaùch hieän dieän coù ñeán treân 120ngöôøi, vöøa vaën vôùi soá gheá cuœa hoäitröôøng nhoœ naøy coù. Moät nöœa soákhaùch laø giaùo daân cuœa vuøng cha“choân chaân caét moùng” (chöù khoângphaœi laø choân nhau caét ruùn ñaâu nheù);nöœa coøn laïi laø BHG caùc vuøng vaønhöõng vò khaùch thaân höõu rieâng cuœacha. Xen keõ trong giôø aên laø nhöõngcaâu chuyeän taâm tình vôùi cha cuœa ñaïidieän caùc vuøng nhö ñaõ neâu treân, vaøcaùc gioïng ca ñua nhau goùp vui cho

buoåi tieäc theâm roän raøng, thoâi thì ñuœloaïi nhaïc ñöôïc trình dieãn: Thaùnh cacoù, tình ca coù, thöông ca coù, haän cacuõng coù luoân! Chöông trình ca haùtraát loâi cuoán ñeán noãi anh Mai HoàngSôn “ghieàn” quaù chòu khoâng noåi,anh leân saân khaáu hì huïc keùo chieácñaøn Piano cuœa hoäi tröôøng ra ñeå cuøngphuï hoaï vôùi anh Haœi. Quyù khaùchñöôïc cöôøi nghieâng ngaœ vôùi nhoùmhôïp ca Solothun qua baœn daân ca“troáng côm” bôœi caùc ca só haùt troángcôm nhöng laïi vuõ ... Laøo! Vaø baøi haùtVN queâ höông ngaïo ngheã, ñaõ taïoñöôïc höøng höøng khí theá töï haøo daânVieät trong moãi ngöôøi. Xuoáng saânkhaáu, oâng Hieäp (Bern) coøn ngheïnngaøo xuùc ñoäng khoâng keùm gì anhTheá Vinh (Buochs-Luzern) ñaõ xuùcñoäng khi keå veà caùi cöïc nhoïc cuœa chaqua vieäc laøm baùo maø anh ñöôïc bieát.

Trôøi daàn vaøo ñeâm vaø cuoäc vuicuõng daàn taøn thì theâm moät laàn nöõaHai gioïng ca Tuyeát&Tuyeát cuœaLuzern cuøng vôùi gioïng ca khoângthuoäc baøi cuœa anh Vinh, tröôœng banThanh Nieân giaùo xöù xuaát hieän treânsaân khaáu, nhöõng baœn “nhaïc wuaäy”ñaõ taïo ñöôïc khoâng khí vui töôi, naùoñoäng raát tuyeät vôøi, caùc ñoâi chaân“ngöùa ngaùy” coù cô hoäi daêm phuùtgiaõn xöông coát, nhieàu ngöôøi thaät söïbò lôøi ca tieáng nhaïc loâi cuoán. Hìnhaœnh ñoù cuõng taïo cho caùc ca só höùngkhôœi haùt noái tieáp heát baøi naøy sangbaøi khaùc, ñeán ñoä sau naøy cha coøncöôøi ñuøa choïc raèng: Gôùm, vui quaùñeán noãi coù ngöôøi leân saân khaáu roàikhoâng muoán xuoáng nöõa!!!

Buoåi tieäc naøo roài cuõng taøn, moïingöôøi chaøo bieät nhau ra veà vôùi loønghaœ heâ thoaœi maùi cho moät buoåi vui

Trang 161

Trang 162

troïn veïn. Cha chöøng ñaâu cuõng maõnnguyeän laém laém neân maët maøy töôiroùi. Thaùng naêm naøy cha seõ ñi nghæheø, ngöôøi vieát hoài naøy cuõng bò phimHaøn Quoác noù nhaäp neân xin möôïnkieåu ñoái thoaïi cuœa loaïi phim naøy maøchuùc cha: “(Chuùc cha) Ñi heø cho zuizeœ nha, cha cöïc khoå nhieàu roài”!

Ñaøo VuõSINH HOAÏT

COÄNG ÑOAØN LUZERNThaùnh leã ñaàu thaùng taïi vuøng

Luzern vaøo ngaøy 06 thaùng naêm vöøaqua cuõng laø ngaøy gia ñình cuïMichael Phaïm Taán Löïc xin leã gioãtraêm ngaøy cho cuï. Maëc duø cuï baøcuõng nhö caùc con cuœa cuï Löïc khoângphaœi laø ngöôøi ñaïo Coâng Giaùo,nhöng caœ gia ñình ñaõ moät möïc toântroïng söï choïn löïa cuœa cuï, vaø leã antaùng cuõng nhö leã gioã hoâm nay, giañình ñaõ toå chöùc theo nghi leã cuœa ñaïoCoâng Giaùo.

Nhö nhöõng tin tröôùc ñaây ñaõ vieátveà cuï Michael Phaïm Taán Löïc trongsoá baùo thaùng 12/2005 vaø tin phaân öutrong soá baùo thaùng 2/2006, ñoäc giaœchaéc ñaõ hieåu khaùi quaùt veà cuï: Haïtgioáng ñöùc tin ñöôïc gieo vaøo trongtaâm hoàn cuï töø nhöõngngaøy cuï coøn laø caäuhoïc sinh tröôøng taây!Haït gioáng rôi trongbuïi gai hay giöõa baõi samaïc Sahara aáy ñaõkhoâng cheát ñi, noù laátlaây soáng baèng gioïtnöôùc töôùi töø noãi oaènoaïi, thoån thöùc trongtaän ñaùy thaâm taâm cuœacuï Löïc, vôùi söï chôø ñôïimoät cô hoäi troå maàm

vöôn lôùn ñeå ñöa cuï veà ñuùng vôùi neœoñöôøng khaùt khao mô öôùc cuœa moätloøng tin. Cuoái cuøng thì cuï cuõng ñaõñaït ñöôïc yù nguyeän cuœa mình. Ngöôøivieát giôø ñaây vaãn nhôù neùt raïng rôõtreân göông maët cuœa cuï trong giaâyphuùt laõnh nhaän pheùp röœa, vaø söï vuimöøng haân hoan cuœa cuï khi troøtruyeän vôùi moïi ngöôøi trong coängñoaøn nhö ngöôøi trong moät nhaø.

Trong thaùnh leã hoâm nay coøn coùsöï hieän dieän cuœa cha Damien Coâng,Tröôùc khi thaùnh leã baét ñaàu, cha nhaøñaõ môøi cuï baø vaø caùc con caùi tronggia ñình leân thaép neùn nhang tröôùc diaœnh cuœa cuï. Trong thaùnh leã gioã traêmngaøy hoâm nay, cuï baø cuøng caùc conchaùu ñeàu mang khaên tang traéngtreân ñaàu. Maëc duø caœ tang gia ñeàu xalaï vôùi nghi leã cuœa ngöôøi Coâng Giaùo,nhöng ai naáy ñeàu soát saéng hieäpdaâng leân chuùa lôøi caàu hieån phuùc cholinh hoàn Michael.

Sau thaùnh leã, Tang gia môøi moïingöôøi trong coäng ñoaøn löu laïi cuøngchung böõa aên thaân maät do gia ñìnhtöï tay naáu nöôùng ñeå khoaœn ñaõi. Caùcmoùn baùnh ñöôïc moïi ngöôøi lôùn beùchieáu coá taän tình, Vaø moùn buùn caøri

chay ñöôïc moïi ngöôøi doùn nhaän vôùilôøi khen thaät tình veà taøi naáu nöôùngcuœa gia ñình.

Nhöõng mieáng baùnh vaø toâ buùncaøri, hoaëc coøn thöùc aên naøo khaùcnöõa..., tuy raát ngon, nhöng chaœ aitrong chuùng ta daùm chôø ñôïi raèng roàimoät ngaøy seõ laïi coù (duø raèng raát coùtheå laïi seõ coù)! Neáu coù söï chôø ñôïitrong loøng nhöõng giaùo daân Luzern,hoaëc noùi roäng hôn laø trong giaùo xöù,thì ñoù laø söï chôø ñôïi, mong öôùc raèng:Bieát ñaâu seõ coù ngaøy giaùo hoäi vaøcoäng ñoaøn ñöôïc ñoùn tieáp nöõngthaønh quaœ do haït gioáng ñöùc tin cuœacuï Michael Löïc tieáp tuïc naœy sinh.Neáu ñöôïc nhö theá thì quaœ thaät la“A-ne-nu-ra” (Halleluia), chuùcmöøng Hoäi Thaùnh Chuùa, vì ñaõ coùtheâm ngöôøi nhaän bieát Ngoâi Trôøi;chuùc möøng Cha Xöù nhaø vì coù theâmtín ñoà; vaø cuõng chuùc möøng... toâi, vìcoù theâm tin ñeå maø “ñöôïc” vieát.

Ñaøo Vuõ27 NAÊM

CHO MOÄT CUOÄC TÌNH“Con quyeát troïn ñôøi daâng hieán

xaùc thaân,loan baùo thieân aân cho khaép

nhaân traàn”.

Tình Chuùa. Theá Thoâng, Dinh DieãnToâi ñeán nhaø thôø Olten nguy nga

coå kính vôùi 2 thaùp chuoâng cao vôøivôïi quen thuoäc vaøo moät buoåi chieàuxuaân naéng ñeïp, traêm hoa ñua nôœkhoe maøu röïc rôõ, höông thôm ngaøongaït. Ñoù ñaây tieáng chim keâu hoùt roänraøng nhö chaøo ñoùn töøng ñoaøn ngöôøicon vui cöôøi tiuù tít beân nhau veàtham döï Thaùnh leã Taï ôn vaø tieäcmöøng kyœ nieäm 27 naêm Linh muïc

cuœa Cha Tuyeân uùy Joseph PhaïmMinh Vaên.

Ñaây cuõng coøn laø tieäc khoaœn ñaõihaøng naêm ñeå noùi leân taâm tình bieátôn vôùi taát caœ nhöõng ai troïn moät naêmqua duø trong hay ngoaøi Coäng ñoaøn,ñaõ daán thaân phuïc vuï hy sinh coängtaùc vôùi Ngaøi trong caùc sinh hoaït cuœagiaùo xöù.

Quaœ vaäy, Giaùo xöù Thaùnh MicaeMyõ tuy khoâng lôùn so vôùi moät soácoäng ñoaøn coâng giaùo khaùc taïi AÂuChaâu nhö Anh, Phaùp, Ñöùc nhöngchính nhôø söï chaên daét taøi tình, teá nhòcuœa Cha Tuyeân uùy trong suoát 27naêm qua maø coäng ñoaøn nhaø luoânñöôïc thaêng tieán.

Dó nhieân, ñöôøng daøi naøo laïikhoâng coù soœi ñaù vaø caùt buïi. Khaùchboä haønh naøo maø chaúng coù luùc meätmoœi gaëp khoù khaên... vaø cuoäc soángchung naøo chaúng duïng chaïm laømchi phoái ñôøi soáng cuœa caù nhaân haymoät coäng ñoaøn ñòa phöông naøo ñoù,nhöng hoaøn caœnh nhö theá naøo ñi nöõathì tinh thaàn hieäp thoâng luoân ñöôïcboài ñaép.

Chöông trình Thaùnh leã taï ôn vaøsinh hoaït baét ñaàu luùc 15 giôø chieàu,nhöng toâi ñaõ ñeán ñòa ñieåm quenthuoäc naøy töø luùc 14 giôø. Cöù töôœngmình ñeán sôùm, naøo ngôø ca ñoaønSolothurn ñaõ ñeán taäp döôït caùc baøithaùnh ca daâng leã cho theâm phaànsoáng ñoäng mang nhieàu yù nghóa cuœachuœ ñeà ngaøy hoàng aân kyœ nieäm 27naêm linh muïc cuœa Cha Tuyeân Uyù.

Ñuùng 15 giôø chieàu, Thaùnh leã taïôn ñoàng teá ñaõ ñöôïc cöœ haønh moätcaùch trang nghieâm vaø troïng theå vôùisöï hieän dieän cuœa quí Cha Damien

Trang 163

Trang 164

Traàn Minh Coâng, Tuyeân uùy nhaødoøng Xitoâ Nöõ Thuïy Só/Kanton Zug,Cha Ephrem Leâ Höõu Tuù nhaø doøngXitoâ Orsonnens cuøng ñoàng teá. Hoøagiöõa lôøi ca tieáng haùt, nhöõng baøiThaùnh nhaïc vang voïng thoâi thuùc caœthaùnh ñöôøng cuœa ca ñoaøn Solothurnñaõ khoâng ngaên chaën ñöôïc nhöõngxuùc ñoäng traøn ngaäp trong taâm hoàntoâi.

Qua baøi giaœng trong Thaùnh leã,Cha Damien Traàn Minh Coâng ñaõ coùyù nhaéc laïi cho moïi ngöôøi bieát hoâmnay cuõng coøn laø ngaøy “Quoác haän”30 thaùng 4, roài ngaøi dí doœm hoœi ChaTuyeân UÙy: - Khoâng bieát Cha TuyeânUÙy coù coøn aân haän khoâng?

YÙ Ngaøi muoán hoœi Cha TuyeânUÙy: Caùch ñaây 27 naêm ñaõ can ñaœmtieán leân tröôùc Baøn Thôø Chuùa qua ôngoïi ñeå laõnh nhaän Thieân Chöùc LinhMuïc giôø ñaây coù aân haän khoâng?

Roài ngaøi khaüng ñònh ñaây chínhlaø moät ngaøy Hoàng aân tuyeät dieäu, voâgiaù maø Thieân Chuùa ñaõ khöùng traocho Cha Tuyeân UÙy vôùi taát caõ loøngquaœng ñaïi cuœa Thieân Chuùa...

Keát leã Cha Tuyeân UÙy vôùi gioïngnoùi ñaày veœ aân tình xuùc ñoäng ñaõnhieät lieät caùm ôn 2 Cha khaùch, baøcon tham ñöï Thaùnh leã vaø öu aùi môøiquùi Cha vaø moïi ngöôøi sang hoäitröôøng beân caïnh nhaø thôø ñeå duøngböõa côm do Ngaøi khoaœn ñaõi loàngtrong chöông trình vaên ngheä boœ tuùigiuùp vui ñoät xuaát cuaœ caùc coäng ñoaønñòa phöông cuõng nhö caùc caù nhaânñoùng goùp.

Tieáp theo lôøi môøi cuœa ChaTuyeân UÙy moïi ngöôøi ra ngoaøi saâncuoái nhaø thôø chuïp ít “poâ” hình löu

nieäm. Nhìn ñoàng hoà ñaõ quaù 17 giôø,chôø cho moïi ngöôøi ngoài yeân vò vaøobaøn aên, anh Mai Döông Haœi, anhNguyeãn Trí Taâm cuøng baét nhòp ñeåmoïi ngöôøi haùt nhaïc baœn: “TìnhChuùa yeâu con” - nhaïc vaø lôøi cuœaThaùi Nguyeân - nhö noùi leân taâm tìnhquí meán cuaœ ñaøn chieân vôùi vò LinhMuïc heát loøng phuïc vuï chaêm soùccoäng ñoaøn trong suoát 27 naêm qua.

Toâi ñaõ mieân man nhaäp taâm töønglôøi nhaïc, haù mieäng “heùt” to theomoïi ngöôøi. .... Ngaøi daïy cha (con)bieát dòu daøng, bieát bao dung queânmình vui soáng tình thaân. Ñeå Cha(con) quan taâm ñeán haïnh phuùc anhem mình cho tình yeâu leân tieáng ca...

Baøi haùt vöøa chaám döùt tieáp theonhöõng traøng phaùo tay noå doøn thìcuõng laø luùc nhöõng moùn aên noùng hoåithôm phöùc nhö chaœ gioø, thòt heoquay, buùn thòt boø xaøo, goœi thaäpcaåm... ñöôïc baày treân daõy baøn keâgiöõa hoäi tröôøng ñeå baø con töï ñoängñeán laáy aên theo nhu caàu.

Xin cho pheùp toâi moät laàn nöõañöôïc khen caùc anh chò: NguyeãnVaên Thaønh-Mai, anh chò NguyeãnVaên Boán, anh chò Nguyeãn Ña Keá,chò Minh Khaœi, chò Traàn VaênThinh... Anh chò Ngoc Hieäp... ñaõtaän taâm phuïc vuï naáu nöôùng thöùc aên,thöùc uoáng giuùp Cha Tuyeân UÙy ñeångaøy vui hoâm nay ñöôïc hoaøn haœotoát ñeïp. Ñaëc bieät anh Nguyeãn ÑaVuõ ñaõ töø bao naêm aâm thaàm lo aâmthanh ñeå tieáng haùt vaø caùc “söù ñieäp”ñöôïc ñeán tai moïi ngöôøi.

Tieäc vui vaø caùc maøn vaên ngheäxen keõ vaãn cöù tieáp tuïc doøn daõ quataøi dieàu khieån cuœa 2 anh em nhaø hoï

Mai (Mai Huøng Sôn, Mai DöôngHaœi) vaø söï ñoùng goùp cuœa nhieàu anhchò cuøng caùc em beù ñaõ coáng hieánnhöõng giaây phuùt thoaœi maùi, coù luùclaøm baø con boø ra vôùi nhöõng traäncöôøi vôõ buïng khoâng thua gì moätbuoåi vaên ngheä toå chöùc baùn veù. ChaTuyeân UÙy cuõng ñöôïc öu aùi môøi leânsaân khaáu ñeã traœ lôøi moät soá caâu hoœithaéc maéc vaø laäp töùc ñaõ ñöôïc Cha traœlôøi thoœa ñaùng.

Nghe tin Cha saép Myõ du baø concoäng ñoaøn nhaø (Solothurn) ñaõ baœonhau ñoùng goùp meán taëng quaø Chaveù maùy bay hình nhö khöù hoài thìphaœi? Toâi thaàm nghó: “Hoï taëng veùmaùy bay khöù hoài chæ vì sôï Cha moätñi khoâng trôœ laïi ñoù!” Theá môùi bieátcoäng ñoaøn naøy quaù khoân kheùo...

Trôøi ñaõ veà khuya, khoâng gianmoät maøu ñen toái, ngoaøi kia laát phaáthaït möa rôi. Taï ôn Cha Tuyeân UÙyñaõ taïo ñieàu kieän cho chuùng con coùdòp vui höôœng nhöõng giôø phuùt khoùqueân tuyeät vôøi, vöôït ra ngoaøi caùc loaâu do cuoäc soáng haøng ngaøy ñem laïi.Caàu Chuùa naâng ñôõ Cha luoân laø moätlinh muïc toát laønh cuœa moät ñaøn chieânngoan. Ñaâu ñaây trong giaác nguõ mômaøng toâi ñang say meâ nghe vangvoïng ñieäp khuùc: ... Khi bao choânggai ngaäp loái Cha ñi, cho ñoâi tay Chaoâm ghì laáy Chuùa loøng chaúng lo gì.

Vuõ Hoài Höu/Bern(Muttertag 14.05.2006)

COÄNG ÑOAØN ZUŠRICHThaùng 5, thaùng kinh Ñöùc Meï

Maria maø chuùng ta thöôøng goïi laøThaùng Hoa, vì thôøi tieát vöøa môùisang muøa xuaân, hoa nôœ roä khaép nôi.Nhöng ngöôøi coù loøng suøng kính Meï

Maria, ngoaøi nhöõng vieäc thieânglieâng, coøn thöôøng mang hoa daângnôi toaø Ñöùc Meï. Coäng ñoaøn Zušrichtöø maáy naêm qua, cuõng coù thoùi quenlaøm moät vaøi cöœ chæ chung trongcoäng ñoaøn ñeå toœ loøng yeâu meán Meï.Hôn nöõa, chuùa nhaät thöù hai trongthaùng 5 laïi ñöôïc choïn laø ngaøyMuttertag, neân thaùnh leã hoâm nay coùphaàn khaùc thöông hôn moïi khi. Caùcbaø caùc coâ, caùc thieáu nöõ ñeàu maëc aùodaøi ñuœ maàu saéc nhö nhöõng boâng hoatöôi thaém nôi ñoàng noäi. AnhNguyeãn Trí Taâm chuaån bò caùc baøihaùt, chò Minh Khaœi taäp cho caùc emmuùa theo tieáng haùt vaø OÂng NguyeãnMaãn chuaån bò moät soá lôøi nguyeän ñeålaøm nghi thöùc toân kính Meï Mariacaùch rieâng.

Sau khi chòu leã, linh muïc chuœ teávaø caùc em thieáu nhi röôùc Ñöùc Meïleân baøn thôø chính. Khi vöøa ñeán baønthôø, caùc em beù gaùi ñaõ muùa theoñieäu haùt baèng nhöõng cöœ chæ noùi leânloøng suøng kính Meï Maria. Sau ñoù,linh muïc xoâng höông Ñöùc Meï vaønoùi ñoâi lôøi nhaén nhuœ vôùi caùc em vaøcaùc baø meï trong coäng ñoaøn. Keátthuùc cha ñaõ xin Ñöùc Meï gìn giöõ moãingöôøi, nhaát laø caùc gia ñình tronggiaùo xöù nhö Meï ñaõ gìn giöõ vaø aüm beáChuùa Gieâsu treân tay naêm xöa.

Coäng ñoaøn trao cho moãi ngöôøimoät boâng hoàng ñeå daâng Meï theonhòp ñieäu vôùi baøi haùt “Hoa muoânsaéc con daâng tröôùc toaø...”, duøkhoâng taäp tröôùc vaø cuõng khoâng aibaœo ai, nhöng töï ñoäng cöù ñeán ñieäpkhuùc “Hoa muoân saéc con daângtröôùc toaø...” laø moïi ngöôøi ñeàu daânghoa leân tröôùc maët Meï. OÂng cha sôœraát giaø cuœa xöù Thuïy Só laøng

Trang 165

Trang 166

Dušbendorf chöùng kieán hoaït caœnhcuœa coäng ñoaøn, sau thaùnh leã ñaõ vaøonoùi vôùi cha Tuyeân UÙy: “Toâi raát caœmxuùc, khi thaáy taát caœ moïi ngöôøi trongboä quaàn aùo chænh teà tay caàm boânghoàng daâng Meï theo tieáng haùt...”.

Vaâng, khoâng phaœi chæ hoa töôivaø nhöõng cöœ ñieäu toân kính MeïMaria maø caœ quaàn aùo chænh teà ñidaâng thaùnh leã cuõng ñöôïc cha sôœquan taâm. Quaàn aùo chænh teà, lòch söïñi daâng thaùnh leã laø ñieàu raát ñaùngkhuyeán khích vaø traân troïng trongñôøi soáng Kitoâ giaùo.

Bôœi thaùnh leã laø chính TRAÙI TIMcuœa ñôøi soáng ñaïo. Theá maø vaãn coùnhieàu ngöôøi theo ñaïo maø laïi coithöôøng vieäc ñi daâng leã ngaøy Chuùanhaät... hoaëc ñi daâng leã maëc quaàn aùobeâ boái nhö ñi chôi!!!

Tinh thaàn yeâu meán Meï Marianaøy caàn ñöôïc duy trì khaép moïi nôivaø ngay caœ trong gia ñình nöõa. ÔŒñaâu coù Meï, ôœ ñoù coù tình thöông yeâuchaân thaät. Baøi Thaùnh Kinh hoâmnay: Chuùa Gieâsu duøng duï ngoân caâynho vaø ngaønh nho...Chuùa öôùc mongnhöõng ngöôøi theo Chuùa khoâng phaœichæ mang lai nhöõng thaønh coâng röïcrôõ, maø mang laïi hoa traùi. Bôœi thaønhcoâng laø do naêng löïc, nhöng hoa traùilaø do tình yeâu qua nhöõng hy sinhnhaãn nhuïc...

Buoåi hoïp maët sau thaùnh leã ñöôïcanh chò Thaønh-Mai laøm caùc loaïibaùnh thôm ngon ñeå uoáng traø nöôùc.Tuy ít ngöôøi, nhöng tình thaân huynhñeä raát ñaäm ñaø. Hoan hoâ nhöõng anhchò em coù tinh thaàn coäng ñoaøn, nhönhöõng caønh nho xum xueâ beân baønthôø Chuùa.

SINH HOAÏT BAN THANHNIEÂN CUŒA GIAÙO XÖÙ

Ñeå taïo cô hoäi gaëp gôõ caùc baïnthanh nieân, thanh nöõ Vieät Nam taïiThuïy Só, Ban thanh nieân cuœa GiaùoXöù ñaõ chuaån bò toå chöùc

ÑEÂM NHAÏC HOÄI VAØTUYEÅN CHOÏN HOA HAÄU

VIEÄT NAMnaêm 2006 taïi Thuïy Só

— Ngaøy thöù baåy 9/9/2006 taïiStadhalle Bušellach,

— 17giôø45 khai maïc.— Muoán bieát theâm chi tieát xin

vaøo: www.missvietnam.chNgoaøi muïc ñích gaëp gôõ, giao löu

vaên hoaù, Ban toå chöùc coøn muoánnhaéc nhôù caùc baïn thanh nieân vuichôi, maø vaãn khoâng queân nhöõngcon ngöôøi baát haïnh, nhöõng ngöôøinaøy cuõng sinh ra laøm ngöôøi, nhönglaïi khoâng ñöôïc may maén coù phöôngtieän aên hoïc nhö caùc baïn treœ taïi ThuïySó. Do ñoù, ban toå chöùc seõ duøng tieànlôøi thu ñöôïc göœi giuùp TRÖÔØNGDAØNH CHO CAÙC EM KHUYEÁTTAÄT CAÂM ÑIEÁC taïi Myõ Tho/VieätNam. Coù theå noùi ñaây laø moät tröôøngtö ñaàu tieân taïi Vieät Nam, khoâng dochính phuœ quaœn lyù, maø do nhöõng conngöôøi coù loøng nhaân aùi nghó ñeán caùcem khuyeát taät neân tröôøng coù teân laøNHAÂN AÙI.

Kính xin taát caœ anh chò em tronggiaùo xöù vaø coå voõ theâm nhöõng baïnbeø khoâng nhöõng ñeán tham döï ñeâmnhaïc hoäi vaø coøn khuyeán khích conem mình tham döï caùch tích cöïctrong caùc sinh hoaït laønh maïnh vaø coùyù nghóa treân. ª

(Muïc Vuï)

THÔNG TIN MỤC VỤ THÁNG 6 & 7 /2006

SINH HOẠT CỘNG ĐOÀN FRIBOURG • Thứ Sáu 2/6 Chầu Mình Thánh Chúa

Nguyện đường đại học Fribourg Tháng bảy hè không cho chầu. Tháng 8: mùng 4 tháng 8.

• Thứ Bảy 3/6 20g00 Hội Con Cái Đức Mẹ Fribourg Đọc kinh Liên gia AC. Nguyễn Tín Thủy

Les Bochons, 1774 Cousset. Tél : 026 660 39 58

• Thứ bảy 1/7 20g00 Đọc kinh liên gia AC. Trần Văn Trung Rte du Grand-Torry 5, 1700 Fribourg Tháng8: 05/08/2006, ÔB. Nguyễn Văn Ngoạt.

o Lớp Việt ngữ Trường Sainte-Agnès Mỗi thứ bảy : 9g15’-11g45’

(Từ đầu tháng 7 cho đến tháng 9, lớp việt ngữ Fribourg nghỉ hè).

SINH HOẠT CỘNG ĐOÀN LAUSANNE

• Thứ bảy 3/6 20g00 Hội Phạt-Tạ Đức Mẹ Lausanne Đọc kinh khấn Đức Mẹ tại Nguyện đường St-Joseph (Sẽ không đọc kinh tại cộng đoàn Lausanne trong tháng 7 và tháng 8).

Trang 167

Trang 168

• Lớp Việt ngữ Hội trường Mục Vụ Mỗi thứ bảy: 10g15’-12g00 Lớp việt ngữ Lausanne sẽ chấm dứt hoạt động vào cuối tháng 6. Xin cám ơn tất cả thày cô trong ban giảng huấn cũng như các anh chị em đã đóng góp cho lớp Việt từ nhiều năm qua).

SINH HOẠT CỘNG ĐOÀN GENÈVE

• Thứ bảy 24/6 20g00 Hội Tôn-Vương Gia Đình Genève

LÃNH NHẬN BÍ TÍCH THANH TẨY

• Bé Viviane Dương Ngọc Uyên Sinh ngày 02-1-2006, Lausanne

Con anh Dương Ngọc Quang & chị Dương Thị Hồng Ngọc Lãnh nhận bí tích Thanh Tẩy tại Giáo đường St-Joseph

Ngày Chúa Nhật 14-05-2006

Cộng đoàn Lausanne hân hoan chúc mừng anh chị Quang & Ngọc cũng như cầu chúc bé Dương Ngọc Uyên luôn ngoan hiền trong tình

Yêu Thiên Chúa và Mẹ Maria.

• Chị Huỳnh Thị Tiêu Phương Sẽ gia nhập giáo hội Công giáo

Qua việc lãnh nhận bí tích Thanh tảy và Thêm sức tại Thánh đường St-Joseph

Ngày 11-06-2006

Cộng đoàn Lausanne vui mừng đón tiếp chị Phương gia nhập cộng đoàn trong những ngày đang du học tại Thụy Sĩ, Nguyện xin Thiên

Chúa tuôn tràn hồng ân và Mẹ Maria hiền mẫu mãi luôn ở cùng.

THỤ PHONG LINH MỤC Hân hoan chúc mừng

Thày phó tế Giuse NGUYỄN VĂN HỘI Sẽ phong chức linh mục qua việc đặt tay của

Đức Cha Bernard Genoud, Giám mục địa phận Lausanne – Genève – Fribourg

Trang 169

Vào lúc 16g, ngày Chúa Nhật 18-06-2006 tại Giáo Đường Christ-Roi, Fribourg

Giáo Đoàn Thánh Antôn Quỳnh xin chúc mùng

Tân Linh Mục Giuse Nguyễn Văn Hội Nguyện xin Thiên Chúa tuôn tràn hồng ân

Giúp Cha luôn sống trung thành trong ơn gọi dấn thân, và hăng say phục vụ giáo hội

THÁNH LỄ THÁNG SÁU

Cầu cho toàn thể cộng đoàn Công Giáo Việt Nam tại hải ngoại

• Lạy Chúa, chúng con cảm tạ Chúa vì bao ơn lành mà Chúa đã

tuôn đổ trên mỗi cộng đoàn chúng con trong suất 31 năm qua. Xin cho mỗi người, mỗi cộng đoàn ý thức đến những hồng ân cao quí Chúa ban hầu sống sao cho xứng đáng với những ơn

lành đó. • Lạy Chúa, xin ban cho mỗi cộng đoàn chúng con luôn sống

hiệp nhất và yêu thương nhau như anh chị em và cho mỗi người biết đem hết tinh thần xây dựng cộng đoàn trong các sinh hoạt tôn giáo, văn hóa và xã hội.

FRIBOURG: Chúa nhật 11/06 10g45’: Ste-Ursule, lễ kính Chúa Ba Ngôi (Tháng 7 và 8 sẽ không có thánh lễ) LAUSANNE: Chúa nhật 11/06 15g00: St-Joseph, lễ kính Chúa Ba Ngôi (Tháng 7 và tháng 8 sẽ không có thánh lễ) VEVEY: Chúa nhật 18/06 10g30’: Notre-Dame, lễ Mình và Máu Chúa. (Tháng 7 và 8 sẽ không có thánh lễ) GENÈVE: Chúa nhật 18/06 15g00: St-Nicolas de Flüe ? (Tháng 7 và 8 sẽ không có thánh lễ)

QUYÕ GIUÙP CAÙC XÖÙ NGHEØO VAØ TRAÏI CUØI TAÏI VIEÄT NAM

Sau ñaây laø danh saùch quí vò aân nhaân uûng hoä cho quyõ “Giuùp Xöù Ngheøo, Traïi Cuøi, treû moài coâi...” taïi Vieät Nam” tieáp theo kyø tröôùc:

Baø Trònh Taân Phöôùc/Luzern 30.- Frau Lyù Thò Myõ/Luzern 80.-

Trong thaùng vöøa qua ñaõ göûi cho caùc em khuyeát taät tröôøng Nhaân AÙi taïi vuøng Myõ Tho, qua Ñöùc cha Phaoloâ Buøi Vaên Ñoïc 2000.- CHF

Tieàn coøn laïi ñeán 25/5/2006 laø 9'973.-CHF Xin chaân thaønh tri aân nhöõng taám loøng quaûng ñaïi ñaõ luoân nghó ñeán

nhöõng khoù khaên vaø ñau khoå cuûa tha nhaân.

AÂN NHAÂN MUÏC VUÏ NAÊM 2006

OÂng baø Nguyeãn Vaên Ngoïc/Hieäp, Oberbuchsiten 100.- OÂng baø Nguyeãn Vaên Lôïi/Vevey 100.- OÂng baø Phaïm Vaên Caàn/St. Gallen 100.- OÂng baø Nguyeãn Anh Duõng/Werdenberg 100.- OÂng baø Nguyeãn Laønh/Oberbuchsiten 100.- OÂng Traàn Willy Thanh Phong/St. Gallen 100.- Anh chò Nguyeãn Minh Chaùnh/St. Gallen 150.- Anh chò Nguyeãn Vaên Chaâu/Winterthur 70.- Frau Nguyeãn Thò Lieãu Hoa/Luzern 160.- OÂng baø Nguyeãn Ngoïc Tính/Burgdorf 100.- Mme. Catherine Nguyeãn Vaân/St Bartheùleùmy 100.- Anh chò Phaïm Vinh Quang/Bullach 100.- Frau Nguyeãn Thò Thôm/Littau 100.- Fam. Nguyeãn Ñình Quyù/Kriens 70.- Monsieur Phaïm Höõu Thieân/Geneøve 70,77 Monsieur Dieäp Vaên Hieàn/Fribourg 70.- OÂng baø Nguyeãn Ña Keá/Lenzburg 100.- Fam. Graziano Pitton Myõ Haïnh/Davesco 200.-

Trang 170

Trang 171

Herr Leâ Minh Baïch/Buchs-AG 100.- OÂng baø Baøng Baûo An/Pfaefers 100.- OÂng baø Traàn Haùn Keùt/Lugano 100.- Mme Nguyeãn Thò Haèng/Acacias-Geneøve 100.- OÂng baø Nguyeãn Vaên Thaønh –Laønh/Bern 100.- OÂng baø Nguyeãn Vaên Huûng-Thuûy/Bettlach 200.- OÂng baø Phan Vaên Phuùc/Wiedlisbach 150.- Chò Nguyeãn Thò Phöông/Schaan 100.- Reùv. Phaïm Ñöùc Thaønh/Lausanne 70.- OÂng baø Nguyeãn Vaên Vy/Gammertingen-Ñöùc 100.- Moät aån danh/lausanne-Morge 80.- Herr Traàn Coâng Hoan/Stolberg-Ñöùc 50.-Euro OÂng baø Ñaøo Troïng Thuûy/Sursee 100,. Herr Nguyeãn Duy Thaéng/Schoenenbuch 100.- OÂng baø Lu-Su Ngoâ Thò Taâm/Eschenbach 100.- Monsieur Nguyeãn Ñình Phuùc/Lausanne 100.- Anh chò Huyønh Vuõ Nguyeân/St. Gallen 100.- OÂng baø Toâ Hieáu Ñònh/Gossau 100.- Baø Traàn Vaên Thinh/Luzern 100.- OÂng baø coá Vuõ Ñöùc Hoaø/Villars Sur Glaâne 200.- OÂng baø Vuõ Chí Thaéng/Niederwangen 100.- OÂng Traàn Minh Theá/Frangins 100.- Anh chò Nguyeãn Minh Haø/St. Gallen 100.- OÂng baø Döông Vaên Phaøn/Basserdorf 100.- Anh chò Vuõ Vaên Hieån/Zurich 80.- Fam. Nguyeãn Vaên Khoâi/Geneøve 100.- Anh chò Phan Vaên Thaønh/St. Gallen 100.- Asia take aways/Seùon 100.- OÂng baø Phaïm Vaên Long/Fislisbach 100.- Anh chò Nguyeãn Long vinh/Thanh Thu/Bruetisellen 200.- OÂng baø Nguyeãn Laàu/St. gallen 100.- Herr Nguyeãn Phuùc Vinh Vieãn/Trengelbach 70.- Anh chò Traàn Vaên Hoà/Arth 100.- Anh chò Vuõ Vaên Khieát-Hoàng/Neruz-Fribourg 100.- Anh chò Nguyeãn Vaên Ñaùng/Kriens 100.- Frau Lyù Thò Myõ/Luzern 100.- Frau Cao Thò Ñoan/Rothrist 70.- Monsieur Ñinh Quang/Fribourg 70.- (Coøn tieáp) Muïc Vuï chaân thaønh tri aân söï uûng hoä taøi chaùnh cuûa quí vò, ñaëc

bieät nhöõng taám loøng quaûng ñaïi, nhôø nhöõng taám loøng naøy maø Muïc Vuï môùi coù coù theå tieáp tuïc chu toaøn coâng taùc phuïc vuï trong nhöõng naêm qua. Muïc Vuï xin ghi ôn.

Trang 172

CHUÙC MÖØNG LAÕNH NHAÄN BÍ TÍCH RÖÛA TOÄI

Taïi Kriens/Luzern ngaøy 21/5/2006 Em Traàn Kathy Maria, sinh ngaøy 2/11/2005, con cuûa anh chò Traàn Theá Phöông/Minh-Trang, cö nguï taïi Dagmersellen. Giaùo Xöù haân hoan chuùc möøng caùc anh chò Traàn Theá Phöông/ MinhTrang, môùi coù theâm maàm soáng nieàm tin trong gia ñình. Nguyeän chuùc caùc chaùu mau lôùn, thaûo hieàn trong tin yeâu Thieân Chuùa.

CHUÙC MÖØNG HOÂN PHOÁI

Haân hoan chuùc möøng

Anh chò TRAÀN BAÛO QUOÁC / LEÂ THÒ NGOÏC DUNG seõõ theà xaây ñôøi haïnh phuùc tröôùc maët Chuùa vaø Hoäi Thaùnh ngaøy 17/6/06 taïi thaùnh ñöôøng St. Magnus/Lillestrom, Na-Uy Muïc Vuï chuùc möøng anh chò Traàn Baûo Quoác/ Leâ Thò Ngoïc Dung soáng troïn moái tình chung thuûy ñeán maõn ñôøi

CHUÙC MÖØNG TAÂN LINH MUÏC Haân hoan chuùc möøng

Thaày Giuse NGUYEÃN VAÊN HOÄI seõ thuï phong Linh Muïc ngaøy chuùa nhaät 18 thaùng 6 naêm 2006 luùc 16giôø00, taïi nhaø thôø Christ Roi, Fribourg. Muïc Vuï haân hoan chuùc möøng Taân Linh Muïc. Xin hieäp thoâng cuøng Taân Linh Muïc, gia ñình vaø thaân quyeán trong nieàn vui vaø aân tình caûm taï Thieân Chuùa. Thaønh taâm kính chuùc Taân Linh Muïc traøn ñaày thaùnh aân ñeå trung thaønh phuïc vuï Hoäi Thaùnh Chuùa Gieâsu trong Tin Yeâu

HOÄI BAÛO TRÔÏ ÔN THIEÂN TRIEÄU ÑÖÙC MEÏ MAÂN COÂI

Ñeå trôû thaønh hoäi vieân: Moãi ngaøy ñoïc moät kinh Laïy Cha, 10 kinh Kính Möøng, moät kinh Saùng Danh, vaø kinh caàu cho ôn thieân trieäu.

Trang 173

Caùc Linh Muïc vaø Tu Só ñöôïc Hoäi baûo trôï giuùp ñôõ, seõ daâng Thaùnh leã vaø caàu nguyeän cho caùc Hoäi Vieân vaø AÂn nhaân coøn soáng cuõng nhö ñaõ qua ñôøi, vaøo ngaøy thöù naêm moãi tuaàn.

Hoäi Vieân vaø AÂn Nhaân ñoùng goùp ÍT NHAÁT khoaûng moãi ngaøy 33 cent, töùc möôøi quan moät thaùng, hay moät traêm hai möôi quan (120.-) moät naêm. Ai muoán tham gia vieäc caàu nguyeän naøy xin ghi teân nôi:

- Bern: oâng Vuõ Vaên Chaåm, OÂng Nguyeãn Vaên Thoï - Luzern: chò Ñaøo Vuõ Thò Tuyeát, Traàn Hoaøi Thô - St. Gallen: Chò Leä Nhung Ziegler vaø anh Phaïm Haûi Long

Caùc Thaùnh leã trong thaùng 9 daønh rieâng caàu cho caùc Hoäi Vieân. Danh saùch hoäi vieân thuoäc Bern ñaõ ñoùng nieân lieãm naêm 2006 1. OÂng baø Vuõ Vaên Chaåm 2. OÂng baø Nghuyeãn Vaên Thoï 3. Baø Ñinh Vaên Tuïng/Olten 4. OÂng baø Ñoã Ñaïi Ñoä 4. Baø Nguyeãn Khaéc Chính/Lausanne 6. Anh chò Vuõ Maïnh Hoaøng 7. OÂng baø Nguyeãn Xuaân Chính 8. OÂng baø Nguyeãn Vaên ÖÙng/Fribourg 9. Baø Ñoaøn Thò Hy/Fribourg 10. Chò Nguyeãn Ñaøm Chi Lan/Ge 11. Chò Huyønh Haø Thò Thu Nguyeät/Thun

Danh saùch hoäi vieân thuoäc Luzern ñaõ ñoùng nieân lieãm naêm 2006 1. OÂng baø Ñaøo Troïng Thuûy/Sursee 2. Baø Traàn Vaên Thinh/Luzern 3.Fam.Nguyeãn Kim Khaùnh/Schmerikon 4. Baø Lu-Su/Eschenbach 5. Chò Nguyeãn Thò Lôïi/Niederbipp 6. Chò Nguyeãn Thò Minh/Kriens 7. Chò Vuõ thò Tuyeát/Sursee 8. Chò Ñaøo Buøi Thò Dung/Sursee 9. OÂng Buøi Vaên Soaïn/Ñöùc 10. Frau Nguyeãn Thò thôm/Littau 11. Chò Nguyeãn Thò Hieàn/Buchrain 12. Frau Nguyeãn Thò Oanh/Buchrain 13. Chò Nguyeãn Thò Loan/Buchrain 14. Frau Haùn-Lyù Thò Myõ/Luzern 15. Chò Leâ Thò Bích Haø/Littau 16. Chò Traàn Hoaøi Thô/Dagmersellen 17. Chò Nguyeãn Thò Mai/Buochs 18. Chò Nguyeãn Thò Tuyeát/Reussbušhl 19. Chò Nguyeãn Thò Gaám/Kušssnacht a.R

CHUÙC MÖØNG PHOÙ TEÁ VÓNH VIEÃN Haân hoan chuùc möøng

Thaày Giuse NGUYEÃN THANH DUÕNG laõnh chöùc phoù teá vónh vieãn ngaøy 27/5/2006 taïi N.- D. de Tours. Muïc Vuï xin Thieân Chuùa luoân ñoàng haønh vôùi Thaày vaø caàu chuùc Thaày Saùu luoân trung thaønh vôùi söù vuï ñaõ laõnh nhaän ñeå phuïc vuï daân Chuùa.

Trang 174

NHÖÕNG THÔØI ÑIEÅM CAÀN NHÔÙ TRONG NAÊM 2006

• 4/6/06: Leã Chuùa Thaùnh Thaàn Hieän Xuoáng (ñaïi hoäi theå thao) • 23/9/06: Hoïp Hoäi Ñoàng Giaùo Xöù taïi St. Martin/Olten • 28/10/06 : Hoïp maët Hoäi Baûo trôï Ñöùc Meïï Maân Coâi. • 25/12/06: Ñaïi leã Giaùng Sinh (do coäng ñoaøn St. Gallen) • Teát Nguyeân Ñaùn Ñinh Hôïi nhaèm chuùa nhaät 18/2/2007,

Coäng ñoaøn Solothurn ñaûm traùch toå chöùc Leã Teát cho Giaùo Xöù ngaøy thöù baåy 17/2/07 hoaëc 24/2/2007.

• Tónh Taâm cuoái tuaàn Leã Laù naêm 2007: töø 18giôø00 chieàu thöù saùu ngaøy 31/3 ñeán (sau côm tröa) chuùa nhaät Leã Laù 1/4/2007: Tónh taâm muøa chay cho toaøn giao xöù taïi Trung Taâm haønh höông Einsiedeln. Coù theå ghi teân cho caû gia ñình. Moïi chi tieát seõ ñöôïc ñaêng vaø höôùng daãn vaøo soá baùo ñaàu naêm 2007.

BAÀU BAN HAØNH GIAÙO NHIEÄM KYØ 2006-2008 Caùc Ban Haønh Giaùo trong giaùo xöù seõ chaán döùt nhieäm kyø 2004-2006 vaøo thaùng 10/06 sau leã caùc thaùnh Töû Ñaïo. Do ñoù, töø thaùng 3/2006, xin caùc coäng ñoaøn caùc ñòa phöông toå chöùc baàu caùc ban haønh giaùo cho nieân khoaù môùi 2006-2008 chieáu theo Baûn Ñieàu Leä chöông III. Ngaøy 23/9/06, kính môøi Caùc taân vaø cöïu Ban Haønh Giaùo cuûa caùc coäng ñoaøn ñòa phöông seõ veà St. Martin/Olten tham döï phieân hoïp thöôøng nieân. Trong phieân hoïp naøy, chuùng ta seõ baàu HOÄI ÑOÀNG GIAÙO XÖÙ cho nhieäm kyø 2006-2008. Xin taát caû anh chò em trong caùc UÛy Ban cuûa Giaùo xöù vui loøng daønh ngaøy 23/9/06 ñeán tham döï cuoäc hoïp treân (thoâng tin naøy xin ñöôïc thay theá cho thö môøi hoïp)

XIN THOÂNG BAÙO

Vì lyù do kyõ thuaät, Baùo Muïc Vuï thaùng 6 vaø thaùng 7 seõ chung vaøo moät soá, thaùng 8 vaø thaùng 9 seõ chung vaøo moät soá. Nhö vaäy, thoâng thöôøng Muïc Vuï moãi naêm coù 10 soá. Naêm 2006 chæ coù 9 soá.

Vaên Phoøng Muïc Vuï ñoùng cöûa töø 27/5/2006 ñeán 27/6/2006 vaø töø 21/8/06 ñeán 15/9/2006. Cha Ephrem Leâ Höõu Tuù seõ thay theá cha Tuyeân uùy Phaïm Minh Vaên trong caùc coâng vieäc Muc Vuï.

Trang 175

Leã Thaùng 6 vaø 7/2006

EUCHARISTIEFEIER in 6 und 7//2006 LUZERN 15g30 thöù baåy 24/6/2006 – taïi Emmenbrušcke

Thaùng tôùi: 1/7/06; 19/8/06; 7/10/06; 1/11/06; 2/12/06

KRIENS/Lu 16g00 chuùa nhaät 17/9/2006 – taïi Bruder-Klaus, Kriens Thaùng tôùi: 22/10/06; 19/11/06; 17/12/06; 22/1/2007

SCHAAN 10g00 chuùa nhaät 2/7/2006 – taïi Dux-Kappelle/Schaan Thaùng tôùi: 1/10/06; 5/11/06; 3/12/06; 7/1/2007; 4/2/07

WATTWIL 15g30 chuùa nhaät 2/7/2006 – taïi nhaø thôø Wattwil Thaùng tôùi:1/10/06; 5/11/06; 3/12/06; 7/1/2007; 4/2/07

ZUŠRICH 15g00 thöù baåy 8/7/06 – taïi nhaø thôø Dübendorf Thaùng tôùi: 12/8/06; 14/10/06; 11/11/06; 9/12/06; 13/1/07

WINTERTHUR 15g00 thöù baåy 16/12/2006 – taïi Unterer Deutweg 89 Thaùng tôùi: 16/12/06

BASEL 15g30 chuùa nhaät 9/7/2006– taïi Stockerstr. 34, Reinach. Thaùng tôùi: 13/8/06; 10/9/06; 8/10/06; 12/11/06; 10/12/06

BERN 10g00 chuùa nhaät 18/6/2006 – taïi Bruder-Klaus Thaùng tôùi: 16/7/06; 20/8/06; 17/9/06; 15/10/06;19/11/06

BUŠPLIZ/Be 15g30 thöù baåy 24/6/06; 5/8/06; 4/11/06 taïi Antonius

ST. GALLEN 15g30 thöù baåy 16/9/2006 – taïi Riethüsli Thaùng tôùi: 21/10/06; 18/11/06; 9/12/06; 20/1/2007

OLTEN 15giôø00 chuùa nhaät 27/8/2006 – taïi nhaø thôø Obergošsgen Thaùng tôùi: 29/10/06; 26/11/06; 31/12/06; 28/1/2007

EGERKINGEN 10g30 Chuùa nhaät 13/8/2006 – taïi St. Martin/Egerkingen Thaùng tôùi: 10/9/06;10/9/06; 8/10/06;10/12/06; 21/1/07

LUGANO 15g00 Chuùa nhaät 30/7/2006 – taïi nhaø nguyeän Lugano Thaùng tôùi: 6/8/06

LÖU YÙ 9:30 ñeán 17:30 ngaøy 23/9/06 taïi St. Martin, Olten. Hoäi Ñoàng Giaùo Xöù hoïp vaø baàu taân Ban Trung Öông Giaùo Xöù. Xin taát caû caùc coäng ñoaøn ñòa phöông coá gaéng coù ban haønh giaùo môùi tröôùc thaùng ngaøy 23/9/06.

Trang 176

Thaùnh leã ñaàu thaùng cuûa coäng ñoaøn Zušrich

PHOTOS SINH HOAÏT COÄNG ÑOAØN

Trang 177


Cuøng vôùi Cha Tuyeân UÙy daâng hoa cung nghinh Ñöùc Meï

Trang 178


Thaùnh leã taï ôn 2006 taïi nhaø thôø St. Martin/OltenLM. Ña Minh Traàn Minh Coâng - LM .Tuyeân UÙy - LM. Ephrem Leâ Höõu Tuù

Trang 179


Chuïp hình löu nieäm vaø böõa côm thaân maät

Trang 180

MUÏC VUÏ

Trang

QUAÛNG CAÙOQUAÛNG CAÙO

NGUYEÃN TAÂM NGOÏC

CHUYEÂN BAÛO HIEÅM

Phuïc vuï thaønh tín vaø taän taâm.Höôùng daãn veà baûo hieåm

vaø khaûo giaù mieãn phí

Hauptagentur WilUntere Bahnhofstrasse 17

9500 Wil

Xe coä - Nhaø cöûa - Söùc khoûe -Nhaân thoï - Taøi saûn - Du lòch -

Thöông maïi - Maùy moùc - Quyeàn lôïi -Chuyeân chôû - Fond

Telefon: 071 913 97 64Fax : 071 913 97 69Mobil : 078 888 98 88

Thieân YÙ Hotel toïa laïc treân ñoàiNgoïc Töôùc thaønh phoá Vuõng Taøu.Caùch baõi taém Bieån Ñoâng ThuøyVaân 300m.Khu nghæ thanh lòch, sang troïngvaø laõng maïn.Ñaày ñuû tieän nghi. Khuoân vieânsaân vöôøn thoaùng maùt.Coù phoøng töø 16m ñeán 28m .Giaù töø 17 USD ñeán 30 USD (coùñieåm taâm).Nôi nghæ ngôi lyù töôûng cho baïnvaø gia ñình baïn, ngaén vaø daøi haïnChaéc chaén caùc baïn seõ haøi loøngvôùi THIEÂN YÙ Hotel.

2 2

THIEÂN YÙ HOTELSoá 7 - Ñoài Ngoïc TöôùcÑöôøng: Ñaøo Duy Töø

Thaønh phoá: Vuõng Taøu

�

�

�

�

�

�

�

�

Ñieän thoaïi: 0084-064-818257Di ñoäng : 0084-908-783960

Thieân YÙHOTEL

ÑEÂM NHAÏC HOÄI TUYEÅN CHOÏN

ÑAËC BIEÄT

taïi Thuïy Só

TRAÂN TROÏNG GIÔÙI THIEÄUÑEÁN QUÍ VÒ VAØ CAÙC BAÏN

ÑEÂM NHAÏC HOÄI TUYEÅN CHOÏN

oa HaäuVieätNamH 2006

taïi Thuïy Só

Thöù Baûy 09-9-2006STADTHALLE BUŠLACH

ZUŠRICH

Chöông trình:17h45 : Khai maïc18h30 : Thi Hoa Haäu24h00 : After-Show-Party

ÑAËC BIEÄTMOÏI THOÂNG TIN VAØ CHI TIEÁT

XIN THAM KHAÛO TRANG WEB

TRAÂN TROÏNG KÍNH MÔØIwww.missvietnam.ch

Trang 181

www.vps.org

Trang 182

www.vps.org

HH ộộ ii CC hh uu yy êê nn GG ii aa VV ii ệệ tt NN aa mm VViieettnnaammeessee PPrrooffeessssiioonnaallss SSoocciieettyy SSoocciiééttéé IInntteerrpprrooffeessssiioonnnneellllee VViieettnnaammiieennnnee Phân Hội Thụy Sĩ CH-2016 Cortaillod [email protected] 032 842 23 47

Hội Chuyên Gia Việt Nam - Phân Hội Thụy Sĩ

hân hạnh kính mời quý vị tham dự

Đại Hội Chuyên Gia Âu Châu 2006 sẽ được tổ chức tại Thụy Sĩ

ĐĐHHCCGGAACC llàà đđịịaa đđiiểểmm hhằằnngg nnăămm ttậậpp hhợợpp ttấấtt ccảả mmọọii nnggưườờii VViiệệtt

qquuaann ttââmm đđếếnn hhiiệệnn ttạạii vvàà ttưươơnngg llaaii ccủủaa đđấấtt nnưướớcc VViiệệtt NNaamm..

Vài nét đề tài sẽ đề cập đến NNggâânn HHàànngg vvàà KKiinnhh TTếế

TThhưượợnngg TTầầnngg KKiiếếnn TTrrúúcc vvàà HHạạ TTầầnngg CCơơ SSởở MMôôii TTrrưườờnngg,, YY TTếế,, KKhhooaa hhọọcc NNhhâânn vvăănn,, VVăănn HHóóaa vvàà XXãã HHộộii

http://www.vps.org/

mailto:[email protected]

Documents

TRONG SOÁ NAØYCHUÙA NHAÄT 12-B Ngaøy 25.6.2006 LÔØI CHU ÙA: Mc 4,35-41 Hoâm aáy, khi chieàu ñeán, Ñöùc Gieâsu noùi vôùi caùc moân ñeä: “Chuùng ta sang bôø