TS EN 13964 - 2008

ICS 91.060.30

TRK STANDARDI

tst EN 13964

TRK STANDARDITURKISH STANDARD

TS EN 13964Nisan 2008

ICS 91.060.30

ASMA TAVANLAR - GEREKLER VE DENEY YNTEMLER Suspended ceilings - Requirements and test methods

TS EN 13964 (2008) standard, EN 13964 (2004) standard ile birebir ayn olup, Avrupa Standardizasyon Komitesinin (CEN, rue de Stassart 36 B-1050 Brussels) izniyle baslmtr. Avrupa Standardlarnn herhangi bir ekilde ve herhangi bir yolla tm kullanm haklar Avrupa Standardizasyon Komitesi (CEN) ve ye lkelerine aittir. TSE kanalyla CENden yazl izin alnmakszn oaltlamaz.

TRK STANDARDLARI ENSTTS Necatibey Caddesi No.112 Bakanlklar/ANKARA

Bugnk teknik ve uygulamaya dayanlarak hazrlanm olan bu standardn, zamanla ortaya kacak gelime ve deiikliklere uydurulmas mmkn olduundan ilgililerin yaynlar izlemelerini ve standardn uygulanmasnda karlatklar aksaklklar Enstitmze iletmelerini rica ederiz. Bu standard oluturan Hazrlk Grubu yesi deerli uzmanlarn emeklerini; tasarlar zerinde grlerini bildirmek suretiyle yardmc olan bilim, kamu ve zel sektr kurulular ile kiilerin deerli katklarn kranla anarz.

Kalite Sistem Belgesi malt ve hizmet sektrlerinde faaliyet gsteren kurulularn sistemlerini TS EN ISO 9000 Kalite Standardlarna uygun olarak kurmalar durumunda TSE tarafndan verilen belgedir.

Trk Standardlarna Uygunluk Markas (TSE Markas) TSE Markas, zerine veya ambaljna konulduu mallarn veya hizmetin ilgili Trk Standardna uygun olduunu ve mamulle veya hizmetle ilgili bir problem ortaya ktnda Trk Standardlar Enstitsnn garantisi altnda olduunu ifade eder.

TSEKKalite Uygunluk Markas (TSEK Markas) TSEK Markas, zerine veya ambaljna konulduu mallarn veya hizmetin henz Trk Standard olmadndan ilgili milletleraras veya dier lkelerin standardlarna veya Enstit tarafndan kabul edilen teknik zelliklere uygun olduunu ve mamulle veya hizmetle ilgili bir problem ortaya ktnda Trk Standardlar Enstitsnn garantisi altnda olduunu ifade eder.

DKKAT!TS iareti ve yannda yer alan say tek bana iken (TS 4600 gibi), mamuln Trk Standardna uygun retildiine dair reticinin beyann ifade eder. Trk Standardlar Enstits tarafndan herhangi bir garanti sz konusu deildir. Standardlar ve standardizasyon konusunda daha geni bilgi Enstitmzden salanabilir. TRK STANDARDLARININ YAYIN HAKLARI SAKLIDIR.

ICS 91.060.30

TRK STANDARDI

TS EN 13964/Nisan 2008

n sz Bu standard, CEN tarafndan kabul edilen EN 13964: 2004 standard esas alnarak, TSE naat htisas Grubunca hazrlanm ve Teknik Kurulunun 10 Nisan 2008 tarihli toplantsnda Trk Standard olarak kabul edilerek yaymna karar verilmitir. Bu standardda kullanlan baz kelime ve/veya ifadeler patent haklarna konu olabilir. Byle bir patent hakknn belirlenmesi durumunda TSE sorumlu tutulamaz.

ICS 91.060.30

TRK STANDARDI


indekilerKapsam.......................................................................................................................................................1 Atf yaplan standard ve/veya dokmanlar .............................................................................................2 Terimler ve tarifleri ....................................................................................................................................7 Gerekler ....................................................................................................................................................15 4.1 Malzemeler ve mamuller - Genel .......................................................................................................15 4.2 Modler boyutlar ................................................................................................................................15 4.3 Yk tayc bileenlerin mekanik direnci ve kararll.......................................................................24 4.4 Yangn durumunda gvenlik ..............................................................................................................27 4.5 Hijyen, salk ve evre - Zehirli gazlar ve tehlikeli maddeler .............................................................28 4.6 Kullanm gvenlii ..............................................................................................................................29 4.7 Akustik................................................................................................................................................29 4.8 Dayankllk.........................................................................................................................................31 4.9 Asma tavan bileenleri iin renk, k yansmas ve parlaklk faktr ................................................33 4.10 Is yaltm ...........................................................................................................................................33 5 Asma tavan tayc sistem bileenlerinin yk tama kapasitesi - Deney yntemleri.....................33 5.1 Genel..................................................................................................................................................33 5.2 Metal asma tavan tayc sistem profillerinin eilme deneyi .............................................................34 5.3 Metal ask ve balant bileenlerinin deneyleri ..................................................................................36 5.4 Kabul faktr k ..................................................................................................................................39 6 Uygunluk deerlendirmesi .....................................................................................................................40 6.1 Genel..................................................................................................................................................40 6.2 Balang tip deneyleri .......................................................................................................................40 6.3 Fabrika imalat kontrol (FPC) ............................................................................................................41 7 aretleme, etiketleme ve ambalajlama .................................................................................................43 7.1 aretleme ve etiketleme ....................................................................................................................43 7.2 Ambalajlama.......................................................................................................................................43 Ek A (Bilgi iin) Montajla ilgili klavuz bilgiler .............................................................................................44 Ek B st sabitleme eleman ve tavan evre profili sabitleme elemannn seimi....................................46 Ek C (Bilgi iin) Rzgr ykne diren.........................................................................................................48 Ek D Darbe direnci..........................................................................................................................................49 Ek E Formaldehit snflar ve ilgili deney yntemleri ..................................................................................52 Ek F Asma tavan kaplama bileenleri - Eilmede ekme dayanm deneyi..............................................54 Ek G Asma bileeni - lev deneyi.................................................................................................................61 Ek ZA (Bilgi iin) Bu standardn, AB Direktiflerinin temel gerekleri veya dier hkmleri ile ilikili olan maddeleri.........................................................................................................................................................63 Kaynaklar.........................................................................................................................................................73 1 2 3 4

ICS 91.060.30

TRK STANDARDI


Asma tavanlar - Gerekler ve deney yntemleri 1 Kapsam

Bu standard, genel olarak binalar ve inaat mhendislii alanna giren dier yaplarn i meknlarnda kullanlan asma tavanlarn tasarm, imalat ve belirlenmesi/seiminden sorumlu ilgili taraflara ynelik gerekli bilgileri kapsar. Bu standard, komple bileen takm hlinde satlan asma tavanlar (tercihe bal olarak aydnlatma armatrleri ve dier elemanlar da dhil), bileen takm hlinde satlan asma tavan tayc sistemlerini, bu tayc sistemlere ait mnferit bileenleri (mamulleri) ve asma tavan kaplama bileenlerini kapsar. Bu standard, deney ve deerlendirme yntemlerinin yan sra, mamullerin bu standardda verilen gereklere uygunluunun deerlendirilmesi ile ilgili hkmleri de kapsar. Baka bir Avrupa standardnn bulunmad durumda, piyasada yaygn ekilde bulunabilen asma tavan tayc sistemleri ve asma tavan kaplama bileenleri iin bu standardda belirtilen boyutlar, toleranslar ve varsa, ilgili performans zellikleri uygulanr. Bu standard aada verilen tavan trlerini kapsamaz: Sklp/kurulabilir binalar, karavanlar ile dier tipte nakliye tatlar iindeki tavanlar, Istma ve soutma zellikleri bulunan tavanlar, Su nfuzu ile ilgili gereklere tabi tavanlar, Bu standard kapsamndaki gereklerin dnda kalan gereklerin uygulanabilecei, d meknlarda kullanlan tavanlar (tneller, sundurmalar, petrol istasyonlar, kemer atl yaplar, ak spor tesisleri, otoparklar vb. meknlardaki tavanlar), Ar evresel artlara ve alma artlarna maruz asma tavanlar veya bunlara ait mesnet yaplar, nyapml asma tavan kaplama bileenleri bulunmayan ve yerinde oluturulan tavanlar (sval tavanlar gibi).

Bu standard aada verilen temel zellikleri kapsar: Yangna tepki, Yangna diren (sadece asma tavan bileen takmlar iin), Asbest aa kmas (asbest ierii) (sadece asma tavan bileen takmlar ve asma tavan kaplama bileenleri iin), Formaldehit aa kmas (sadece asma tavan bileen takmlar ve asma tavan kaplama bileenleri iin), Paralanma zellikleri (sadece asma tavan bileen takmlarnda kullanlan gevrek malzemelerden yaplm asma tavan kaplama bileenleri iin), Eilmede ekme dayanm, Yk tama kapasitesi, Elektrik gvenlii, Dorudan hava ile yaylan sesin yaltm (sadece asma tavan bileen takmlar iin), Ses yutma (sadece asma tavan bileen takmlar ve asma tavan kaplama bileenleri iin), Isl iletkenlik (sadece asma tavan bileen takmlar iin), Eilmede ekme dayanm ve yk tama kapasitesinin rutubet etkisinde kalcl, Youma.

Bu standard aada verilen, ancak temel olmayan gerekleri de kapsar: Renk ve k yansmas, Montaj.

1

ICS 91.060.30

TRK STANDARDI


2

Atf yaplan standard ve/veya dokmanlar

Bu standardda, tarih belirtilerek veya belirtilmeksizin dier standard ve/veya dokmanlara atf yaplmaktadr. Bu atflar metin ierisinde uygun yerlerde belirtilmi ve aada liste hlinde verilmitir. Tarih belirtilen atflarda daha sonra yaplan tadil veya revizyonlar, atf yapan bu standardda da tadil veya revizyon yaplmas artyla uygulanr. Atf yaplan standard ve/veya dokmann tarihinin belirtilmemesi hlinde en son basks kullanlr. EN, ISO, IEC vb. No EN 120 Ad (ngilizce) Wood-based panels Determination of formaldehyde content - Extraction method called the perforator method Particleboards - Specification Durability of wood and woodbased products - Definition of hazard classes of biological attack - Part 3: Application to wood based panels Durability of wood and woodbased products - Natural durability of solid wood TS No1) TS 4894 EN 120 Ad (Trke) Ahap esasl levhalar Formaldehit miktarnn tayini Ektraksiyon metodu ile ayrma Yonga levhalar - zellikler Ahap ve ahap esasl malzemenin dayankll Biyolojik tahribat derecesine ait tehlike snflarnn tarifi - Blm 3: Ahap ve ahap esasl levhalara uygulanmas Ahap ve ahap esasl malzemelerin dayankll Masif ahabn doal dayankll - Blm 1: Masif ahabn doal dayankllnn snflandrlmas ve deney prensiplerine ait kurallar Ahap ve ahap esasl rnlerin dayankll - Masif ahabn doal dayankll - Blm 2: Avrupa'da nemli olan baz aa cinsleri ahaplarnn doal dayankll ve emprenye edilebilirliine ait kurallar Ahap ve ahap esasl malzemelerin dayankll Emprenye edilmi masif ahap Blm 1: Emprenye derinliinin ve ahap tarafndan tutulan emprenye maddesi miktarnn snflandrlmas Ahap ve ahap esasl malzemelerin dayankll Emprenye edilmi masif ahap Blm 2: Emprenye edilmi ahabn analizi gayesiyle numune alma kurallar Ahap ve ahap esasl malzemenin dayankll - Masif ahabn doal dayankll Tehlike snflar ierisinde kullanlacak ahap iin dayankllk kurallar Al levhalar - Tarifler, gerekler ve deney metotlar

EN 312 EN 335-3

TS EN 312 TS EN 335-3

EN 350

TS EN 350-1

TS EN 350-2

EN 351

Durability of wood and woodbased products - Preservativetreated solid wood

TS EN 351-1

TS EN 351-2

EN 460

prEN 520 (EN 520)

Durability of wood and woodTS EN 460 based products - Natural durability of solid wood - Guide to the durability requirements for wood to be used in hazard classes Gypsum plasterboards TS EN 520 Definitions, requirements and test methods

1) TSE Notu: Atf yaplan standardlarn TS numaras ve Trke ad 3. ve 4. kolonda verilmitir. * iaretli olanlar bu standardn basld tarihte ngilizce metin olarak yaymlanm olan Trk Standardlardr. 2

ICS 91.060.30 EN, ISO, IEC vb. No EN 573-3

TRK STANDARDI Ad (ngilizce) Aluminium and aluminium alloys Chemical composition and form of wrought products - Part 3: Chemical composition TS No


EN 599-2

EN 622-1 ENV 717-1 (EN 717-1) EN 717-2

EN 1396:1996

EN 1912

ENV 1991-2-4 (iptal yerine EN 1991-1-4) ENV 1993-1-1 (EN 1993-1-1) ENV 1995-1-1 (EN 1995-1-1) ENV 1998-1-3 (iptal yerine EN 1998-1)

EN 10142 (iptal yerine EN 10327) EN 10143 EN 10152

Ad (Trke) TS EN 573-3 Alminyum ve alminyum alamlar - Biimlendirilebilen mamullerin kimyasal bileimi ve ekli - Blm 3: Kimyasal bileim Durabilty of wood and wood-based TS 788-2 Ahap ve ahap esasl products - Performance of EN 599-2 malzemelerin dayankll preventive wood preservatives as Ahap koruyucu emprenye determined by biological tests maddelerinin biyolojik Part 2: Classification and labelling deneylerle tespit edilen performans - Blm 2: Snflandrma ve etiketleme Fibreboards - Specifications - Part TS 64-1 Lif levhalar - zellikler - Blm 1: General requirements EN 622-1 1: Genel zellikler Wood-based panels TS EN 717-1 Ahap esasl levhalar Determination of formaldehyde Formaldehit salnmnn tayini release - Part 1: Formaldehyde Blm 1: Oda metodu ile emission by the chamber method formaldehit yaylmas Wood-based panels TS EN 717-2 Ahap esasl levhalar Determination of formaldehyde Formaldehit ayrmas tayini release - Part 2: Formaldehyde Blm 2: Gaz analiz metodu ile release by the gas analysis method formaldehit ayrmas Aluminium and aluminium alloys - TS EN 1396: 2008* Alminyum ve alminyum Coil coated sheet and strip for alamlar - Rulo kaplanm general applications levha ve band - Genel Specifications uygulamalar - zellikler Structural timber - Strength classes TS EN 1912 Yap kerestesi - Mukavemet - Assignment of visual grades and snrlar - Grne gre species yaplan snflandrma ve aa trlerinin belirlenmesi Eurocode 1: Basis of desing and TS EN 1991-1-4 Yaplar zerindeki etkiler actions on structures - Part 2.4: Blm 1-4: Genel etkiler Actions on structures - Wind Rzgr etkileri (Eurocode 1) actions Eurocode 3: Design of steel TS EN 1993-1-1* Eurocode 3: elik yaplarn structures - Part 1-1: General rules projelendirilmesi - Blm 1-1: and rules for buildings Genel kurallar ve bina kurallar Eurocode 5: Design of timber TS EN 1995-1-1* Eurocode 5: Ahap yaplarn structures - Part 1-1: General rules projelendirilmesi - Blm 1-1: and rules for buildings Genel kurallar ve bina kurallar Eurocode 8: Design provisions for TS EN 1998-1* Eurocode 8: Depreme dayankl earthquake resistance of structures yaplarn projelendirilmesi - Part 1-3: General rules - Specific Blm 1: Genel kurallar, sismik rules for various materials and etkiler ve binalar iin kurallar elements Continuously hot-dip zinc coated TS EN 10327 Srekli scak daldrma ile low carbon steels strip and sheet kaplanm, souk ekillendirme for cold forming - Technical amal dk karbonlu delivery conditions eliklerden mamul erit ve levhalar - Teknik teslim artlar Continuously hot-dip metal coated TS EN 10143* Srekli scak daldrma metal steels strip and sheet - Tolerances kaplanm elik erit ve levhalar on dimensions and shape - Boyut ve ekil toleranslar Electrolytically zinc coated cold TS EN 10152 elik yass mamuller rolled steel flat products for cold Elektrolitik inko kaplanm forming - Technical delivery souk haddelenmi - Souk conditions ekillendirme iin - Teknik teslim artlar 3

ICS 91.060.30 EN, ISO, IEC vb. No EN 10169-1

TRK STANDARDI Ad (ngilizce) Continuously organic coated (coil coated) steel flat products - Part 1: General information (definitions, materials, tolerances, test methods) Continuously organic coated (coil coated) steel flat products - Part 3: Products for building interior applications Continuously hot-dip-zincaluminium (ZA) coated steel strip and sheet - Technical delivery conditions TS No TS EN 10169-1

TS EN 13964/Nisan 2008 Ad (Trke) Organik madde ile srekli kaplanm (rulo kaplama) elik yass mamuller - Blm 1: Genel bilgiler (tarifler, malzemeler, toleranslar, deney metotlar) Srekli organik kapl (rulo kapl) yass elik mamuller - Blm 3: Dahili uygulamalarn inaat iin mamuller Srekli scak daldrma ile kaplanm yap eliinden mamul erit ve levhalar - Teknik teslim artlar Srekli scak daldrma ile kaplanm, souk ekillendirme amal dk karbonlu eliklerden mamul erit ve levhalar - Teknik teslim artlar Srekli scak daldrma ile kaplanm yap eliinden mamul erit ve levhalar - Teknik teslim artlar Srekli scak daldrma ile kaplanm, souk ekillendirme amal dk karbonlu eliklerden mamul erit ve levhalar - Teknik teslim artlar elik tel ve tel mamuller - elik tel zerine demir d metal kaplamalar - Blm 2: inko veya inko alaml kaplamalar Srekli scak daldrma ile kaplanm, souk ekillendirme amal dk karbonlu eliklerden mamul erit ve levhalar - Teknik teslim artlar Yap malzemeleri - Yangn dayanm deneyleri - Aleve dorudan maruz kaldnda tutuabilirlik - Blm 2: Tek alev kaynayla deney Bina malzemeleri ve mamulleri hidrosl zellikler izelgeletirilmi tasarm deerleri Cam - Yaplarda kullanlan Sarka deneyi - Dz cam iin arpma deneyi ve snflandrma Yap malzemeleri ve rnlerinin sl performans - Mahfazal scak plka ve s ak sayac metotlar ile sl ilem direncinin tayini - Orta ve dk sl direnli kuru ve nemli mamuller

EN 10169-3

TS EN 10169-3*

EN 10214 (iptal yerine EN 10326 ve EN 10327)

TS EN 10326

TS EN 10327

EN 10215 (iptal yerine EN 10326 ve EN 10327)

Continuously hot-dip aluminium zinc (AZ) coated steel strip and sheet -Technical delivery conditions

TS EN 10326

TS EN 10327

EN 10244-2

prEN 10327 (EN 10327)

Steel wire and wire products - Non- TS EN 10244-2 ferrous metallic contings on steel wire - Part 2: Zinc or zinc alloy coatings Continuously hot-dip coated strip TS EN 10327 and sheet of low carbon steels for cold forming - Technical delivery conditions Reaction to fire tests - Ignitability of TS EN ISO building products subjected to 11925-2 direct impingement of flame - Part 2: Single-flame source test (ISO 11925-2: 2002) Building materials and products TS EN 12524* Hydrothermal properties Tabulated design values Glass in building - Pendulum test Impact test method and classification for flat glass Thermal performance of building materials and products Determination of thermal resistance by means of guarded hot plate and heat flow meter methods - Dry and moist products of medium and low thermal resistance TS EN 12600 TS EN 12664*

EN ISO 11925-2

EN 12524

EN 12600 EN 12664

4

ICS 91.060.30

TRK STANDARDI


EN, ISO, IEC vb. No EN 12667

EN 13501-1

Ad (ngilizce) Thermal performance of building materials and products Determination of thermal resistance by means of guarded hot plate and heat flow meter methods - Products of high and medium thermal resistance Fire classification of construction products and building elements Part 1: Classification using test data from reaction to fire tests

TS No TS EN 12667

Ad (Trke) Yap malzemeleri ve mamullerinin sl performans Mahfazal scak plaka ve s ak sayac metotlaryla sl direncin tayini - Yksek ve orta sl direnli mamuller Yap mamulleri ve yap elemanlar, yangn snflandrmas - Blm 1: Yangn karsndaki davran deneylerinden elde edilen veriler kullanlarak snflandrma Yap mamulleri ve yap elemanlarnn yangn snflandrmas - Blm 2: Yangna dayanm deneylerinin verilerini kullanarak snflandrma - Havalandrma sistemleri hari Yap rnleri iin yangna tepki deneyleri - Tek bir yakma unsuru ile termal etkiye maruz kalan - Demeler haricindeki yap rnleri Al levhalar - Tekrar ileme tabi tutularak elde edilen - Tarifler, gerekler ve deney metotlar Al levha sistemlerinde kullanlan metal ereve bileenleri - Tarifler, gerekler ve deney yntemleri Akustik - Yaplarda ve yap elemanlarnda ses yaltmnn llmesi - Blm 9: st bir dolgu maddesiyle doldurulmu bir asma tavanda odadan odaya hava ile yaylan ses yaltmnn laboratuvar lmeleri Akustik - Ses absorpsiyonun nlama odasnda llmesi Akustik - Yaplarda ve yap elemanlarnda ses yaltmnn llmesi - Blm 3: Yap elemanlarnda havada yaylan ses yaltm deerinin laboratuvarda llmesi Akustik - Yaplarda ve yap elemanlarnda ses yaltmnn deerlendirilmesi - Blm 1: Hava ile yaylan sesin yaltm

TS EN 13501-1*

EN 13501-2

Fire classification of construction TS EN 13501-2* products and building elements Part 2: Classification using data from fire resistance tests, excluding ventilation services Reaction to fire tests for building products - Building products excluding floorings exposed to the thermal attack by a single burning item Gypsum plasterboard products from secondary processing Definitions, requirements and test methods Metal framing components for gypsum plasterboard partitions, wall and ceiling linings - Definitions, requirements and test methods Acoustics - Measurements of sound insulation in buildings and of building elements - Part 9: Laboratory measurement of room to room, airborne sound insulation of a suspended ceiling with plenum above it (ISO 140-9: 1985) Acoustics - Measurement of sound absorption in a reverberation room (ISO 354: 2003) Acoustics - Measurement of sound insulation in buildings and of building elements - Part 3: Laboratory measurements of airborne sound insulation of building elements (ISO 140-3: 1995) Acoustics - Rating of sound insulation in buildings and of building elements - Part 1: Airborne sound insulation (ISO 717-1: 1996) TS EN 13823*

EN 13823

prEN 14190 (EN 14190) prEN 14195 (EN 14195) EN 20140-9

TS EN 14190*

TS EN 14195

TS EN 20140-9

EN ISO 354 EN ISO 140-3

TS EN ISO 354: 2006 TS EN ISO 140-3: 1996

EN ISO 717-1

TS 2381-1 EN ISO 717-1: 2005

5

ICS 91.060.30

TRK STANDARDI


EN, ISO, IEC vb. No EN ISO 11654

EN ISO 12944-3

EN ISO 2813

EN ISO 6946

EN ISO 9001: 2000 EN ISO 10211-1

ISO 1006 ISO 7724-2 ISO 7724-3 CENELEC HD 384 ETAG.001-1 ETAG.001-2 ETAG.001-3 ETAG.001-4 ETAG.001-5 ETAG 001-6

Ad (ngilizce) Acoustics - Sound absorbers for use in buildings - Rating of sound absorption (ISO 11654: 1997) Paints and varnishes - Corrosion protection of steel structures by protective paint systems - Part 3: Design considerations (ISO 12944-3: 1998) Paints and varnishes Determination of specular gloos of non-metallic paint films at 20o, 60o and 85o (ISO 2813: 1994, including Technical Corrigendum 1: 1997) Building components and building elements - Thermal resistance and thermal transmittance - Calculation method (ISO 6946: 1996) Quality management systems Requirements (ISO 9001: 2000) Thermal bridges in building construction - Heat flows and surface temperatures - Part 1: General calculation methods (ISO 10211-1: 1995) Building construction - Modular co-ordination - Basic module Paints and varnishes - Colorimetry - Part 2: Colour measurement Paints and varnishes - Colorimetry - Part 3: Calculation of colour differences Electrical installations of buildings ETAG Metal anchors for use in concrete: Part 1: General ETAG Metal anchors for use in concrete: Part 2: Torque controlled anchors ETAG Metal anchors for use in concrete: Part 3: Undercut anchors ETAG Metal anchors for use in concrete: Part 4: Deformation controlled anchors ETAG Metal anchors for use in concrete: Part 5: Bonded anchors ETAG Metal anchors for use in concrete: Part 6: Metal anchors for redundant use in concrete for lightweight systems

Ad (Trke) TS EN ISO 11654: Akustik - Binalarda kullanlan 2002 ses absorplayclar - Ses absorpsiyonunun derecelendirilmesi TS EN ISO Boyalar ve vernikler - elik 12944-3: 2004 yaplarn koruyucu boya sistemleriyle korozyona kar korunmas - Blm 3: Tasarm ltleri TS 4318 Boyalar ve vernikler - Metalik EN ISO 2813: olmayan boya filmlerinin 20, 60 2002 ve 85 alarda parlaklk tayini TS EN ISO 6946: 2007 Yap bileenleri ve yap elemanlar - Isl diren ve sl geirgenlik hesaplama metodu Kalite ynetim sistemleri artlar Bina inaatlarnda sl kprler Is aklar ve yzey scaklklar - Blm 1: Genel hesaplama metotlar -

TS No

TS EN ISO 9001: 2001 TS EN ISO 10211-1: 2000

-

6

ICS 91.060.30

TRK STANDARDI


3

Terimler ve tarifleri

Bu standardn amac bakmndan, aadaki terimler ve tarifleri uygulanr.

3.1 Genel3.1.1 TavanDeme veya atnn alt yzn rten ve alt taraftan bakldnda grnr yzeyi oluturan yap gesi.

3.1.2 Asma tavanYk tayc yap elemanna (deme, at, kiri ve duvar) tespit edilmi bir ask sistemi veya dorudan monte edilmi asma tavan tayc sistemi veya tavan evre profili vastasyla, deme veya atdan belirli bir mesafe aadan aslm tavan.

3.1.3 meknlarda kullanlan asma tavanD ortam artlarna (rzgr, yamur, nem, kirlilik, vb.) ak olmayan uygulamalarda kullanlan asma tavan.

3.1.4 Asma tavan bileen takmYapya kalc ekilde monte edilebilmeleri iin birbirleriyle birletirilmesi gereken ve birbirinden ayr en az iki asma tavan bileeninden oluan bileen takm. Asma tavan bileen takm, kendisini oluturan bileenler farkl imalatlar tarafndan imal edilmi olsa bile, mteri tarafndan tek bir ticari ilemle satn alnabilecek ekilde piyasaya srlmelidir. Not 1 - Asma tavan tayc sistemi, komple bir bileen takmndan oluabilecei gibi, mnferit bileenlerden de oluabilir. Not 2 - Asma tavan bileen takm gerekli btn bileenleri ihtiva edebilir. Ancak, monte edilmi asma tavan sisteminin oluturulmas iin gereken btn bileenleri ihtiva etmek zorunda deildir.

3.1.5 Monte edilmi asma tavan sistemiTek bir tedarikiden veya farkl tedarikilerden temin edilen, birbiriyle uyumlu asma tavan sistem bileenlerinin, yap iinde birbirine monte edilmesiyle oluturulmu sistem.

Aklama 1 2 3 Yk tayc yap eleman st sabitleme eleman Ask bileeni 4 5 6 Mesnet eleman Asma tavan kaplama bileeni Asma tavan evre profili

ekil 1 - Asma tavan temel bileenleri (montaj esnasnda ekilde gsterilen bileenlerin hepsinin kullanlmas gerekmeyebilir)

7

ICS 91.060.30

TRK STANDARDI


3.1.6 Tasarmc/imalat/tedarikiBileenin/bileenlerin ve/veya bileen takmnn/takmlarnn, bu standardda verilen gereklere uygunluunu gstermekle sorumlu olan kii/kurulu.

8

ICS 91.060.30

TRK STANDARDI


3.2 Asma tavan bileenleri ve asma tavan tayc sistem bileenleri (ekil 1)3.2.1 Genel 3.2.1.1 Asma tavan tayc sistemiAsma tavan kaplama bileenlerini tayan asma ereve. Bu sistem, komple bir bileen takmndan oluabilecei gibi, mnferit bileenlerden de oluabilir. Aada belirtilen ekilde tip asma tavan tayc sistemi mevcuttur.

3.2.1.2 Grnr asma tavan tayc sistemiAlt yzeyi grnr olan asma tavan tayc sistemi.

3.2.1.3 Gizli asma tavan tayc sistemiAlt yzeyi grnr olmayan asma tavan tayc sistemi.

3.2.1.4 Yar gizli asma tavan tayc sistemiAlt yzeyi sadece tek dorultuda grnr olan ve ana mesnet profillerine belirli bir ayla balanan tali mesnet profillerin gizlendii asma tavan tayc sistemi.

3.2.1.5 Ask bileeniAsma tavan tayc sisteminin bir blmn oluturan ve bu sistemi yk tayc yap elemanna balayan bileen. Not - Bu bileen, bir bileen takmnn veya monte edilmi asma tavan sisteminin bir blm olabilir.

3.2.2 Sabitleme, balant ve mesnet elemanlar 3.2.2.1 st sabitleme elemanAsk bileenlerini veya asma tavan tayc sistemini dorudan yk tayc yap elemanna balayan sabitleme eleman.

3.2.2.2 Koridor evre profili sabitleme eleman dhil tavan evre profili sabitleme elemanTavan evre profilini dorudan yk tayc yap elemanna balayan sabitleme eleman.

3.2.2.3 Asma tavan tayc sistemi balant elemanAnkraj bileenini, ask bileenini, asma tavan tayc sistemini ve tavan kaplama bileenini birbirine balamak iin kullanlan balant eleman.

3.2.2.4 Mesnet elemanAsma tavan tayc sisteminin, ask bileeni veya dorudan sabitlenmi bileen ile dorudan balantl ask bileeni.

3.2.2.5 apraz/tali mesnet bileeniAsma tavan tayc sisteminin, iki mesnet bileenini birbirine balayarak aralarndaki akl kapatan ve asma tavan kaplama bileenini dorudan mesnetleme ilevine sahip olan bileeni.

3.2.2.6 Tavan evre profiliAsma tavan tayc sistem bileenlerini veya asma tavan kaplama bileenlerini veya bunlarn her ikisini de mesnetlemek veya sabitlemek ve asma tavan kaplama bileeninin kendini tamasn salamak zere tavan evresine sabitlenen profil.

3.2.2.7 Giri bileeniAsma tavan tayc sisteminin veya asma tavan tayc sistemi ile asma tavan kaplama bileeninin bir bileeni olan ve tavan kaplama bileeninin belirli blmnn kaldrlarak tavan boluuna giri imkn salama zelliine sahip bileen.

3.2.2.8 Asma tavan tayc sistem profili ek elemanAsma tavan tayc sistem profilleri arasnda mekanik balant salayan ek eleman.

9

ICS 91.060.30

TRK STANDARDI


3.3 Asma tavan kaplamalar ve asma tavan kaplama bileenleri3.3.1 Asma tavan kaplamasGrnr asma tavan tayc sistemi dnda, oda ierisinden bakldnda grnr asma tavan yzeyi.

3.3.2 Asma tavan kaplama bileeniAsma tavan kaplamasnn bir blmn oluturan mamul (karo veya kaplama tahtas grnml olan, vb. ).

3.3.3 Hacimli asma tavan kaplama bileeniKenarlar, malzeme kalnl boyunca ekillendirilmi olan kaplama bileeni (ekil 3).

3.3.4 nce asma tavan kaplama bileeniKenarlar, ana levha malzemenin ekillendirilmesiyle oluturulan (ekil 4) ve kalnl, kalc ekillendirmeye imkn veren kaplama bileeni.

3.3.5 Karo grnml asma tavan kaplama bileeniUzunluk (l)/genilik (w) oran 1 l/w 2 aralnda olan, kare veya dikdrtgen ekilli kaplama bileeni (ekil 2).

3.3.6 Kaplama tahtas grnml asma tavan kaplama bileeniUzunluk (l)/genilik (w) oran 2 l/w n aralnda olan, dikdrtgen ekilli kaplama bileeni (ekil 2).

3.3.7 Dorusal asma tavan kaplama bileeniGenilii (w), uzunluuna (l) kyasla olduka kk olan kaplama bileeni (ekil 2)

Aklamalar 1 2 3 Karo grnml asma tavan kaplama bileeni Kaplama tahtas grnml asma tavan kaplama bileeni Dorusal asma tavan kaplama bileeni ekil 2 - Asma tavan kaplama bileenleri

10

ICS 91.060.30

TRK STANDARDI


Aklamalar A Dik kenar yaps B Pahl kenar yaps C Yar zvanal kenar yaps D E F Yar gemeli ve yar zvanal kenar yaps Pahl ve lambal kenar yaps Lambal ve zvanal kenar yaps

Not - Farkl kenar yaplar farkl kombinasyonlarda kullanlabilir. Yaplar farkl kenarlar harf kodlaryla belirtilebilir. ekilde gsterilenden farkl biimlerdeki kenar yaplar da bulunabilir. ekil 3 - Hacimli asma tavan kaplama bileenlerine ilikin tipik kenar detaylar

11

ICS 91.060.30

TRK STANDARDI


Aklamalar A B P Q Dik kenar yaps Pahl kenar yaps Ters balkl kenar yaps Lambal kenar yaps R S T U Okluklu ve yuval kenar yaps Lambal ve zvanal kenar yaps Yuvarlatlm kenar yaps Geriye bklm kenar yaps

Not - Farkl kenar yaplar farkl kombinasyonlarda kullanlabilir. Yaplar farkl kenarlar harf kodlaryla belirtilebilir. ekilde gsterilenden farkl biimlerdeki kenar yaplar da bulunabilir. ekil 4 - nce asma tavan kaplama bileenlerine ilikin tipik kenar detaylar

3.4 Hacimli veya ince asma tavan kaplama bileenleri kullanlarak yaplan tipik asma tavan montajlar3.4.1 Kaplama levhalar asma tavan tayc sistemine sabitlenen asma tavan sistemleriKenar yaps A, B veya F eklinde olan kaplama levhalarnn (ekil 3) asma tavan tayc sistemine (gizli asma tavan tayc sistemi) sabitlenmesi suretiyle yaplan asma tavan montaj. Bu montaj trnde, levhalar u uca getirilerek birletirilebilir ve birleim yeri grnebilir veya bu levhalar bititirilebilirler (birleim yeri grnmez = birleimsiz yzey) (ekil 5).

12

ICS 91.060.30

TRK STANDARDI


ekil 5 - Kaplama levhalarnn asma tavan tayc sistemine sabitlenmesi suretiyle oluturulabilecek tasarmlara rnekler

3.4.2 Farkl tipte kenar yaplarna (A, B, C, D, E - ekil 3) sahip hacimli asma tavan kaplama malzemeleri ve kenar tipi A ve Q (ekil 4) olan ince asma tavan kaplama malzemeleri kullanlarak yaplan asma tavan montajFarkl tipte kenar yaplarna sahip kaplama malzemelerinin kullanld asma tavan montaj (ekil 6da bu sistemlerin nasl uygulandn gsteren ve olduka yaygn ekilde kullanlan uygulama rnekleri verilmitir). Asma tavan tayc sistemi grnr, yar gizli veya gizli tipte olabilir.

ekil 6 - Farkl tipte kenar yaplarna sahip malzemelerin kullanlmas suretiyle oluturulabilecek tasarmlara rnekler

3.4.3 Sarkmal asma tavan sistemiGrnr tipte asma tavan tayc sistemi ile mesnetlenen Tip A ve Tip P kenar yapsna sahip tavan kaplama bileenleri (ekil 4) kullanlarak yaplan asma tavan montaj (ekil 7).

ekil 7 - Sarkmal asma tavan sistemine rnek (farkl tasarmlar da mevcut olabilir)

3.4.4 Kenar yaps lambal olan tavan kaplama bileenleri kullanlarak oluturulan sarkmal asma tavan sistemiGrnr tipte asma tavan tayc sistemi ile mesnetlenen Tip Q kenar yapsna sahip tavan kaplama bileenleri (ekil 4) kullanlarak yaplan asma tavan montaj (ekil 8).

13

ICS 91.060.30

TRK STANDARDI


ekil 8 - Kenar yaps lambal olan tavan kaplama bileenleri kullanlarak oluturulan sarkmal asma tavan sistemine rnek (farkl tasarmlar da mevcut olabilir)

3.4.5 Gemeli asma tavan sistemiGizli tipte asma tavan tayc sistemi zerine gemeli ekilde mesnetlenen Tip R kenar yapsna sahip tavan kaplama bileenleri (ekil 4) kullanlarak yaplan asma tavan montaj (ekil 9).

ekil 9 - Gemeli asma tavan sistemine rnek (farkl tasarmlar da mevcut olabilir)

3.4.6 Kancal asma tavan sistemiBir tarafta Tip Q kenar yapsna sahip tavan kaplama bileeninin, dier tarafta ise Tip U kenar yapsna sahip tavan kaplama bileenin (ekil 4), gizli tipte asma tavan tayc sistemine kancal ekilde mesnetlenmesi suretiyle yaplan asma tavan montaj (ekil 10).

ekil 10 - Kancal asma tavan sistemine rnek (farkl tasarmlar da mevcut olabilir)

3.4.7 Dorusal asma tavan sistemi (ak veya kapal)Dorusal tavan kaplama bileenlerinin asma tavan tayc sistemine mesnetlenmesi suretiyle yaplan asma tavan montaj (ekil 11).

ekil 11 - Dorusal asma tavan sistemine rnek (farkl tasarmlar da mevcut olabilir) 14

ICS 91.060.30

TRK STANDARDI


3.4.8 Blmeli asma tavan sistemiDey tavan kaplama bileenlerinin, birbirilerine belirli bir mesafede monte edilmesi suretiyle yaplan asma tavan montaj (ekil 12).

ekil 12 - Blmeli asma tavan sistemine rnek (farkl tasarm sistemleri de mevcut olabilir)

3.4.9 Ak hcreli (gzl) tavan kaplama bileeniIzgara eklindeki tavan kaplama bileeni (ekil 13).

ekil 13 - Ak hcreli (gzl) tavan kaplama bileenine rnek (farkl tasarmlar da mevcut olabilir)

4

Gerekler

4.1 Malzemeler ve mamuller - GenelAsma tavanlarn/tavan kaplamalarnn yapmnda kullanlan malzemeler ve mamuller, bu standardda verilen gereklere uygun olmaldr. Ayr herhangi bir mamul standard (prEN 14195 gibi) bulunmadka, asma tavan tayc sistemlerine ait toleranslar, izelge 1 ve izelge 2de verilenlere uygun olmaldr. Dorusal asma tavan kaplama bileenlerine ait asma tavan tayc sistemleri, izelge 5e uygun olmaldr. Ayr herhangi bir mamul standard (prEN 520, prEN 14190, prEN 14126 gibi) bulunmadka, imalat tamamlanm hacimli ve ince asma tavan kaplama bileenlerinin boyutlar ve toleranslar, izelge 3 ve izelge 4e uygun olmaldr. malat tamamlanm dorusal asma tavan kaplama bileenlerinin boyutlar ve toleranslar, izelge 5e uygun olmaldr. lmler, varsa belirtilmi olan dorulukla yaplmaldr.

4.2 Modler boyutlarAsma tavann, asma tavan tayc sisteminin ve asma tavan kaplama bileenlerinin plan boyutlar, ISO 1006da belirtildii ekilde modler koordinasyon esasna dayal olmaldr.

15

ICS 91.060.30

TRK STANDARDI


Tavan kaplama bileenlerinin yaygn olarak kullanlan modler boyutlar, n x 100 mm veya alt modllerde n x 50 mm veya n x 25 mm boyut esasna dayaldr. Not - Asma tavan bileen takmlarnn veya monte edilmi sistemlere ait bileenlerin imalat tarafndan beyan edilen nihai kullanm performansna, sadece, bu bileenlerin imalat talimatlarna uygun ekilde monte edilmi olmas hlinde ulalabilir. Montajla ilgili klavuz bilgiler, Ek Ada verilmitir. izelge 1 - Monte edilmi asma tavan sistemlerindeki zgaralar - Enkesit toleranslarEnkesit W (mm) zin verilen azami toleranslar w1 (mm) w2 (mm) H (mm)

+ 0,3 - 0,3

+ 0,3 - 0,3

+ 0,3 - 0,3

-

+ 1,5 0 - 1,5

0

Z profil

+ 0,3 - 0,3

+ 0,3 - 0,3

+ 0,3 - 0,3

-

+ 1,5 0 - 1,5

0

+ 0,3 - 0,3

+ 0,3 - 0,3

-

+ 0,3 - 0,3

+3 0 -3

0

+ 0,3 - 0,3

-

-

+ 0,3 - 0,3

+3 0 -3

0

+ 0,5 - 0,5

-

-

+ 0,3 - 0,3

+0 0 -3

0

Not 1 - mm biriminde verilen ller, imalat boyutuna ilikin llerdir. o Not 2 - anma = 90

16

ICS 91.060.30

TRK STANDARDI


izelge 2 - Mesnet bileenleri - Modler toleransAna mesnet profilleri (T-profil ve bandraster) Asma tavan tayc sistem profilleri

Aklamalar 1 Profil zerindeki birbirine geme delikleri 2 Mesnet bileenindeki ek eleman Tarif: X: 1 geme mesafesi Y: 1 ek eleman dhil veya hari olmak zere en az 1,25 m olmas gereken geme mesafeleri toplam Tolerans: X: 0,25 mm Y: 0,30 mm Asma tavan tayc sisteminin merkezi ksm

Tarif: M: 2 ana mesnet profili arasndaki akstan aksa mesafe X: Ana mesnet profillerine dik 2 T profili arasndaki akstan aksa mesafe Tolerans: M: 0,25 mm/m X: 0,25 mm

17

ICS 91.060.30 izelge 2 - DevamBtn profiller Sehim: 1,5 mm/m Bombe: 1,5 mm/m o Dnme: 2 /m

TRK STANDARDI


Not - Diklikten ve dzlkten sapma, yaplan montajn doruluuna baldr.

18

ICS 91.060.30

TRK STANDARDI


izelge 3 - Hacimli asma tavan kaplama bileenleri iin toleranslarEn kesit Kenar detay mm Uzunluk mm 1,5 Genilik mm 1,5 Kalnlk mm 1,5 90olik diklikten sapma 1/500 Dzlkten pozitif sapma ve negatif eilme Azami tolerans = llen uzunluun 1/300

A - Dik kenar yaps B - Pahl kenar yaps

A B C - Yar zvanal kenar yaps a b c 0,5 0,3 0,3 1,5 1,5 1,5 1/500 Azami tolerans = llen uzunluun 1/300

D - Yar zvanal ve yar lambal kenar yaps

a b c

0,3 0,5 0,3

1,5

1,5

1,5

1/500

Azami tolerans = llen uzunluun 1/300

E - Pahl ve lambal kenar a yaps b

0,5 0,6

1,5

1,5

1,5

1/500


F - Lambal ve zvanal kenar yaps

a b c d

0,5 0,3 0,3 0,3

1,5

1,5

1,5

1/500


19

ICS 91.060.30

TRK STANDARDI


izelge 4 - niversal ince asma tavan kaplama bileenleri iin toleranslara. Levha boyutlar: Uzunluk 1000 ise; Uzunluk < 1000 ise; Genilik iin0 0,4 0 0,3

mm/m mm/m mm/m

0 0,4

b. Dzlkten sapma:

Aklamalar 1 Tolerans b 2 Tolerans a l = Uzunluk (mm) b = Genilik (mm) 0 < b 400 a 0 < l 1000 b a - 0,5 + 1,5 - 0,5 + 1,5 - 0,5 + 1,5 - 0,5 + 1,5 0,5 mm 0,6 mm 1000 < l 2000 b - 0,2 + 4,0 -0 + 5,0 -0 + 7,0 -0 + 13,0 2000 < l 3000 a - 0,5 + 3,0 - 0,5 + 3,5 - 0,5 + 4,0 b - 0,2 + 6,0 -0 + 7,0 -0 + 9,0 -

- 0,5 - 0,2 + 0,5 + 3,0 - 0,5 -0 400 < b 500 + 0,5 + 4,0 - 0,5 -0 500 < b 625 + 0,5 + 6,0 - 0,5 -0 625 < b 1250 + 0,5 + 10,0 c. Uzun kenarn ksa kenara gre diklikten sapmas Genilii 625 mmye kadar olan levha iin Genilii 625 mm ila 1250 mm olan levha iin

d. Durdurucularn / mesnetlerin derinlii

0,3 mm (levha kesik kenar zerinde llen)

Genilik 300 mm

Kenar Kesik kenar Dey konumda iken 90olik adan sapma, imalat ilemine ve ilgili ask sistemlerine baldr. Bu konuda, kesin herhangi bir tolerans yoktur.

20

ICS 91.060.30

TRK STANDARDI


izelge 5 - Dorusal asma tavan sistemleri iin tarifler ve toleranslarTarifler Genilii, uzunluuna kyasla olduka kk olan tavan kaplama bileenleri Azami genilik: 400 mm Dorusal asma tavan kaplama bileenleri yan taraflarndan tayc elemanlara tutturulur. Genellikle, dorusal levha ile tayc eleman arasndaki a o 90 dir. Dorusal asma tavan kaplama bileenlerinin yan kenarlar, farkl pek ok ekilde yaplabilir. Dorusal asma tavan kaplama bileenlerinin her iki ucu aktadr. Bu bileenlerin yan yana birleim yerlerinin genilii 0 mm ila X mmdir. Bileenin modler boyutu genilik + birleim yeri genilii Bileenler arasndaki ak birleim yerleri, bir birleim profili ile kapatlabilir. Aklamalar 1 Yk tayc yap 2 st sabitleme eleman 3 Ask eleman 4 Mesnet eleman

5 6 7

Dorusal asma tavan kaplama bileeni Tavan evre profili Sistem ykseklii

Aklamalar 1 Yk tayc yap 2 st sabitleme eleman 3 Ask eleman 4 Mesnet eleman 5 Sistem ykseklii

6 7 8 9 10

Dorusal asma tavan kaplama bileeni genilii Birleim yeri Dorusal asma tavan kaplama bileen modl Birleim yeri profili Dorusal asma tavan kaplama bileeni

21

ICS 91.060.30 izelge 5 - Devam

TRK STANDARDI


Dorusal asma tavan kaplama bileenleri iin toleranslar (ller mmdir) Boyutlar: Bileen ykseklii 0,5 Bileen uzunluu (850 < 3000) mm 1,25 (3000 6000) mm 2,0 Bileen genilii 0,75 Levha arka ularnda yay bulunmas nedeniyle, malzeme ve imalat ilemine bal olarak ilave boyut toleranslar mevcut olabilir. Aklamalar A Dorusal asma tavan kaplama bileeninin uzunluu B Dorusal asma tavan kaplama bileeninin genilii C Dorusal asma tavan kaplama bileeninin ykseklii Dzlem ve dzlemden sapmalar (ller mmdir) Dzlem

Aklamalar 1 Tolerans C 2 Tolerans D

Aklamalar A Dorusal asma tavan kaplama bileeninin uzunluu B Dorusal asma tavan kaplama bileeninin genilii

0 < b 100 C - 1,0 + 1,5 D - 1,5 + 1,5

Dorusal asma tavan kaplama bileeninin genilii (mm) 100 < b 200 200 < b 300 C - 1,25 + 2,0 D - 2,5 + 2,0 C - 1,5 + 2,5 D - 3,5 + 2,5

300 < b 400 C - 1,75 + 2,7 D - 4,0 + 2,7

22

ICS 91.060.30 izelge 5 - DevamDzlemden sapmalar

TRK STANDARDI


Aklama 1 Dorusal asma tavan kaplama bileeni mesnet akl Dorusal asma tavan kaplama bileeninin genilii (mm) 0 1,0 m2)(1)Pozitif eilme konumundaki T profilNegatif eilme konumundaki T profilekil 14 - T profilin eilme deney prensibi Asgari eilme momentinin elde edildii durum da dhil olmak zere, en gayri msait durum artlar etkisinde yedi profil daha deneye tabi tutulur3). Ana mesnet profillerinin/kanallarn mesnet artlar, bu elemanlarn kullanm anndaki mesnet artlarna uygun olacak ekilde seilmelidir. Bir baka deyile, profilin ykleme noktas dnmeye kar emniyete alnmaldr. Bu deneyde kullanlmas tasarlanan btn asma tavan tayc sistem profilleri, normal kullanmlar iin gerekli olan btn zmbalama detaylarna sahip olmaldr. Aklk ortasnda, en az izelge 6da verilen tasarlanan sehim snfna ait sehim deerine eriilinceye kadar mikrometreler ile 1/100 mm dorulukla llen sehim ve buna karlk gelen deney yk (F) kaydedilmelidir.2) 3)Sabitleme elemanlarnn tasarm mesafelerinden kaynaklanmas hlinde, tavan evre profilleri deneye tabi tutulurken daha kk bir mesnet akl kullanlabilir (ekil 18). Azami mesnet akl kullanlarak pozitif ve negatif eilme konumlarnda 3er numune ve asgari mesnet akl kullanlarak pozitif ve negatif eilme konumlarnda 3er numune daha (12 ayr numune anlamna gelir) ve ilave olarak 7 numune deneye tabi tutulmak suretiyle toplam 19 n deney yaplr.34ICS 91.060.30TRK STANDARDITS EN 13964/Nisan 2008Sehim deeri, tasarm snfnda belirtilen sehim deerlerine ulatnda yk geici olarak kaldrlr. Yk kaldrldktan sonra llen kalc sehim deeri 0,2 mmyi amamaldr. Bu deerin almas hlinde, tasarm snfnda belirtilen sehim deeri ve bu deere karlk gelen yk azaltlmaldr. Bu azaltmann amac, yksehim erisinin dorusal-elastik olmasn salamaktr. Azami yk (Fu) ve bu yke karlk gelen azami eilme momenti (Mu) tayin edilmelidir.5.2.3 Sonularn deerlendirilmesiEilme rijitlii (El) ve izin verilebilir eilme momenti adm M en az 10 deneyden elde edilen sonulardan tayin edilmelidir. Merkezinden nokta yk ile yklenmi basit bir kiriin eilme rijitlii (El), aadaki eitlik kullanlarak hesaplanmaldr:El = FL3 48fazam(2)Burada; F L fazami E I tr.: 10 ayr deneyden elde edilen ve sehim snfna karlk gelen ortalama yk (izelge 6), N, : Deney numunesinin mesnetler arasndaki akl, mm, : Aklk ortasndaki sehim, mm, : Elastisite modl, N/mm2, : Eylemsizlik momenti, mm4Yk-sehim erisinin dorusal ksm, eilme rijitliinin tayininde kullanlan ksmdr. izelge 6ya gre sehim deerinin, bu dorusal aralk dnda kalmas hlinde, yk, sehim deeri bu arala dnceye kadar azaltlmaldr. zin verilebilir moment, aada belirtilen iki kritere gre tayin edilir: Birinci kritere gre izin verilebilir moment deeri, kendisine karlk gelen sehime baldr ve aadaki eitlikle tayin edilir:adm Mf = M f = FL 4(3a)Burada; Mf : Eilme momenti Mf ortalama deeri dir. kinci kritere gre izin verilebilir moment deeri, nihai yk Fuya baldr ve aadaki eitliklerle tayin edilir:%5 adm Mu = Mu (3b) (4)%5 Mu = M u k sBurada; Mu : Nihai yk Fuya bal olan eilme momenti Mu (Nmm) ortalama deeri,k s %5 Mu: statistiki faktr (kabul faktr, Madde 5.4), : Standard sapma, Nmm, : % 5lik manidarlk seviyesine tekabl eden eilme momenti, : Emniyet katsays = 2,5tir. adm Mf ve adm Mu deerlerinden kk olan, belirleyici adm M deeri olarak kullanlmaldr. Herhangi bir sehim snr deeri tayin edilmiyorsa (Snf 3), izin verilebilir moment deeri, nihai yk Fuya bal olarak Eitlik (3b) yardmyla hesaplanan deere eittir. Madde 5.2.2de tarif edilen dier deney konfigrasyonlarnn kullanlmas durumunda (srekli kiriler ve/veya dzgn yayl ykler veya birden fazla nokta yk gibi), EI, Mf ve Munun hesaplanmasnda kullanlan eitlikler, deien mesnet ve yk artlarna gre deitirilmelidir. 35ICS 91.060.30TRK STANDARDITS EN 13964/Nisan 20085.2.4 Deney raporu2)Deney raporu aadaki bilgileri iermelidir: Deneye tabi tutulan numunenin tarifi ve fiziksel zellikleri, Her bir deneyde kullanlan deney numunelerinin boyutu ve adedi, Yaplan deneylerin adedi, Deney konfigrasyonu ve sehim lme noktas, lmelere ilikin ayrntlar, gsterimler ve fotoraflar, En az, tasarm sehim snfnda belirtilen sehim deerine kadar devam eden yk-sehim erileri, Hesaplanan eilme rijitlii (EI) ve belirleyici izin verilebilir eilme momenti adm M deerleri. zin verilebilir eilme momenti, yk-sehim erisinin dorusal ksm dnda kalrsa, gerekli grlmesi hlinde bu durum da beyan edilmelidir.5.3 Metal ask ve balant bileenlerinin deneyleri5.3.1 GenelAsk deneyinde, ask bileenini st sabitleme elemanna ve asma tavan tayc sistem profiline (mesnet eleman, ekil 1) sabitlemek iin kullanlan balant bileenleri de deneye tabi tutulur. stenmesi hlinde, ask bileeninin dorudan kendisinin mi koptuunu veya kopmann, ask bileeni ile st sabitleme eleman arasndaki balant bileeni [st sabitleme elemanna, kancal veya gzl bir ask teli kullanlarak yaplan balant gibi (ekil 15 ila ekil 18)] arasnda veya ask bileeni ile ereve eleman arasndaki balant bileeninde mi meydana geldiini belirlemek zere n deneylerin yaplmas gerekebilir. ller mmdir.Aklamalar 1 2 3 st sabitleme eleman Ask ubuu Ayar yay 4 5 Mesnet eleman Yer deitirme lme cihazekil 15 - Ask deney dzeneinin kurulum prensibine rnek2) TSE Notu: Deney raporu burada istenilen bilgilere ilaveten TS EN ISO/IEC 17025te verilen bilgileri de ihtiva edecek ekilde dzenlenebilir. 36ICS 91.060.30TRK STANDARDITS EN 13964/Nisan 2008ekil 16 - Farkl ask bileenlerine ilikin rneklerekil 17 - st sabitleme eleman ile ask bileeni arasndaki farkl balant bileenlerine ilikin rneklerekil 18 - Ask bileeni ile mesnet eleman arasndaki farkl balant bileenlerine ilikin rnekler Balant bileenleri (ask teli klipsleri, profil balayclar, vidalar gibi), birbirine balanacak bileenler [tayc ana ve tali profiller gibi, ekil 19)] kullanlarak benzer ekilde deneye tabi tutulmaldr.37ICS 91.060.30TRK STANDARDITS EN 13964/Nisan 2008Aklamalar 1 Tayc ana profil 2 Tayc tali profil 3 Ayar yayekil 19 - Balant bileenlerine ait deney dzeneinin kurulum prensibine rnek Ask bileenleri ile balant bileenlerinin, profiller ve st sabitleme eleman ile bir arada deneye tabi tutulmas, asma tavan tayc sisteminin en zayf noktasnn tayin edilmesine imkn verir. Bu en zayf noktann tayin edilmesi, eitli bileenlerin (ask bileeninin kendisi, ask bileenini mesnet elemanna ve st sabitleme elemanna sabitlemek iin kullanlan balant bileenleri gibi) en uygun hle getirilmesini salar.ekil 20 - Yk tayc tavan evre profili rnei5.3.2 Statik deneyMadde 5.3.1de belirtilen ekme (ask) deneyi, st sabitleme elemanna ve mesnet elemanna sabitleme iin kullanlan balant bileenlerini de ieren ve tavan yapsna uygulamada kullanlan ekilde monte edilmi 10 numune (bileen) zerinde gerekletirilmelidir. 38ICS 91.060.30TRK STANDARDITS EN 13964/Nisan 2008Asgari yk tama kapasitesinin ve ykleme noktasnda azami yer deitirmenin elde edilmesi beklenen deney konfigrasyonu seilmelidir. apraz ekme veya eilmenin de dikkate alnmas gerekebilir. Basnca maruz kalacak ekilde tasarmlanan ask bileenleri, bileen uzunluunun dikkate alnmasnn gerektii olduu basn yk kullanlarak deneye tabi tutulmaldr.5.3.3 lev deneyiAsk bileeninin (ask ubuu, balant eleman gibi), Madde 4.3.5in son paragrafnda tarif edilen ekilde rzgr ykne maruz bir asma tavanda kullanlmas hlinde, bileen, Ek Gye uygun ekilde ilev deneyine tabi tutulmaldr.5.3.4 Deney sonularnn deerlendirilmesi (statik deney)zin verilebilir yk (adm F), en az 10 ayr deneyden elde edilen sonular kullanlarak aadaki eitlik yardmyla tayin edilmelidir:adm F = Fu%5 Fu%5 = F u k .s(5) (6)Burada; Fu : Nihai yk Fu ortalama deeri, N, k : statistiki faktr (kabul faktr, Madde 5.4), s : Standard sapma, N, Fu%5 : % 5lik manidarlk deerine tekabl eden yk deeri, : Emniyet katsays = 2,5 tir. Ykleme noktasnn, adm F deerine karlk gelen yer deitirmesi, aadaki ekilde beyan edilmelidir:f fasgari fazami: Yer deitirme ortalama deeri, mm, : Asgari yer deitirme deeri, mm, : Azami yer deitirme deeri, mm.5.3.5 Deney raporu3)Deney raporu aadaki bilgileri iermelidir: Deney tabi tutulan numunenin tarifi ve fiziksel zellikleri, Her bir deneyde kullanlan deney numunelerinin boyutu, Yaplan deneylerin adedi, Deney konfigrasyonu ve ykleme noktasnn yer deitirmesini tayin etmek iin kullanlan lme noktasnn gsterimi, Asma bileeninin koptuu ana kadar devam eden yk-yer deitirme erileri, yer deitirme deeri ile birlikte kabul edilebilir yk deeri.5.4 Kabul faktr kk deeri, standard sapmas bilinmeyen rastgele bir deney sonucunun tahmin edilmesinde kullanlr.Kabul faktr k izelge 9dan alnmaldr. k deeri, deney numunelerinin adedi nye baldr (normal olarak n = 10dur). nnin en kk deeri 3tr. Dolaysyla, = n - 1 eitliinde deerleri 2den balar.3) TSE Notu: Deney raporu burada istenilen bilgilere ilaveten TS EN ISO/IEC 17025te verilen bilgileri de ihtiva edecek ekilde dzenlenebilir.39ICS 91.060.30TRK STANDARDITS EN 13964/Nisan 2008izelge 9 - Kabul faktr k - Deney numunelerinin adedine, olasla (W) ve manidarlk deeri ya bal olarak k deerleri (kabul: standard sapma bilinmiyor) Manidarlk =n-12 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14W = 0,90% 5 5,31 3,96 3,40 3,09 2,89 2,75 2,65 2,57 2,50 2,45 2,40 2,36 2,33 Not - Bu standardn amac bakmndan, olaslk W ve manidarlk deeri , srasyla 0,90 ve % 5 deerlerinde sabitlenmitir. Deney paras adedi n = 10 ise, geerli olan k deeri 2,57dir.6Uygunluk deerlendirmesi6.1 GenelBileenin veya bileen takmnn bu standardda verilen gereklere uygunluu aadakiler uygulanarak gsterilmelidir: Balang tip deneyleri, malat tarafndan yaplan fabrika imalat kontrol.Not 1 - Metnin bundan sonraki ksmnda geen bileen terimi, imalat tamamlanm mamul anlamnda kullanlmtr. Sz konusu bileen takmlar olduunda, ayn durum bileen takm terimi iin de geerlidir. Not 2 - malat, bileeni kendi ad altnda piyasaya sren gerek veya tzel kiidir. malat; Bu standarda uygun ekilde balang tip deneylerinin balatlmas ve yaplmasn, Bileenin, bu standarda uygunluu dorulanm balang tip deneyi numuneleri ile ayn uygunlua srekli sahip olmasn salamakla sorumludur. Madde 6.2 kapsamnda belirtilen balang tip deneyleri, hesapla dorulamay da ierir. Balang tip deneyleri, dorudan imalat tarafndan veya bamsz bir nc tarafa yaplabilir. Not 3 - Bileen, normal olarak imalat tarafndan tasarmlanr ve imal edilir. Bu duruma birinci alternatif olarak imalat; tasarm, imalat, montaj, ambalajlama, ileme tabi tutma veya etiketleme faaliyetlerini bir alt ykleniciye yaptrabilir. kinci alternatif olarak, imalat, hazr mamulleri alarak bunlar monte eder, ambalajlar, ileme tabi tutar veya etiketler. Ancak, bu ilemlerin tamamnda kontrol daima imalatdadr ve imalat, bileenle ilgili sorumluluu stlenmek iin gereken yetkiye sahiptir. Bileenin ilgili btn mevzuat gereklerine uygunluunu salamaktan tamamen imalat sorumludur. Ancak, imalatnn, ilgili btn mevzuat gereklerine uygunluu daha nceden gsterilmi olan (rnein CE iaretiyle) bileenleri kullanmas hlinde, ayn uygunluun tekrar elde edilecei belli olan uygunluk deerlendirme ilemini tekrarlamasna gerek yoktur. malatnn, uygunluu gsterilmemi bileenler kullanmas hlinde, uygunluu gstermek iin gerekli deerlendirmeyi yapmak kendi sorumluluundadr.6.2 Balang tip deneyleri6.2.1 Balang tip deneyleri, bu standarda uygunluu gstermek amacyla yaplmaldr.Madde 6.2.3 ile Madde 6.2.4te tarif edilen durumlar istisna olmak zere; Madde 4.1, Madde 4.2, Madde 4.3.2, Madde 4.3.3, Madde 4.3.4, Madde 4.3.6, Madde 4.4.1, Madde 4.4.2.1, Madde 4.5, Madde 4.6.1, Madde 4.6.2, Madde 4.6.3, Madde 4.7.2, Madde 4.7.3, Madde 4.8 ve Madde 4.10da verilen btn zellikler, balang tip deneylerine tabidir.40ICS 91.060.30TRK STANDARDITS EN 13964/Nisan 20086.2.2 Bileen zerinde veya imalat ynteminde bir deiiklik (beyan edilen zellikleri etkileyebileceknitelikte) yapld durumda, balang tip deneyleri yaplmaldr. Madde 6.2.3 ile Madde 6.2.4te tarif edilen durumlar istisna olmak zere; Madde 4.1, Madde 4.2, Madde 4.3.2, Madde 4.3.3, Madde 4.3.4, Madde 4.3.6, Madde 4.4.1, Madde 4.4.2.1, Madde 4.5, Madde 4.6.1, Madde 4.6.2, Madde 4.6.3, Madde 4.7.2, Madde 4.7.3, Madde 4.8 ve Madde 4.10da verilen ve yaplan deiiklik nedeniyle deime ihtimali olan btn zellikler, balang tip deneylerine tabidir.6.2.3 Bu standardn hkmlerine uygun ekilde daha nceden yaplm olan deneyler, elde edilen deneysonularnn zellikleri aratrlan bileene uygulanabilir olmas amacyla, ayn bileen zerinde veya tasarm, yapm ve ilev bakmndan benzer olan bileenler zerinde, ayn deney yntemi veya ayn uygunluk teyit sistemi kapsamna giren daha sk artlara sahip deney yntemi kullanlarak yaplm olmas hlinde, tip deneyi olarak kabul edilebilir.6.2.4 Bir veya daha fazla zelliin bir mamul grubunu oluturan btn bileenler iin ayn olduu veyadeney sonularnn bir mamul grubunu oluturan btn bileenler iin temsili olduu durumlarda, bileenler mamul gruplar eklinde gruplandrlabilir. Bu durumda, balang tip deneylerinin amalar bakmndan, mamul grubunu oluturan btn bileenlerin deneye tabi tutulmas gerekmez.6.2.5 Deney numuneleri mamul temsil etmelidir. Deney numunelerinin ilk rnek (prototip) olmas hlinde,bunlar, gelecekte imalatna geilmesi tasarlanan mamul temsil eder nitelikte olmaldr.6.2.6 Herhangi bir balang tip deneyi ve bu deneyin sonular, bir deney raporu ile belgelenmelidir.6.3 Fabrika imalat kontrol (FPC)6.3.1 Genelmalat, piyasaya srd mamullerin beyan edilen performans zelliklerine uygunluunu salamak amacyla bir FPC sistemi oluturmal, bu sistemi belgelemeli ve srdrmelidir. malat bileenin tasarm, imalat, montaj, ambalajlama, ileme tabi tutma veya etiketleme faaliyetlerini bir alt ykleniciye yaptryorsa, bileenin asl imalatsna ait FPC sistemi dikkate alnmaldr. Bununla birlikte, alt yklenicilik hizmeti alan imalat, bileene ilikin bu faaliyetlerde btn kontrol elinde tutmal ve bu standarda uygun ekilde sorumluluklarn yerine getirebilmesi iin gerekli olan btn bilgileri elde etmelidir. Bileenle ilgili faaliyetlerin tamamn alt ykleniciye devreden imalat, kendi sorumluluklarn hibir durumda alt ykleniciye devredemez. FPC, imalat tarafndan gerekletirilen imalatn srekli i kontrol mekanizmasdr. malat tarafndan benimsenen btn elemanlar, gerekler ve hkmler, yazl politikalar ve ilemler eklinde sistematik bir usulle belgelenmelidir. malat kontrol sistem belgeleri, bilinen bir uygunluk deerlendirme anlayn salamal ve gerekli bileen zelliklerinin elde edilmesi ile imalat kontrol sisteminin etkin ileyiinin kontrolne imkn vermelidir. Dolaysyla fabrika imalat kontrol, iletim teknikleri ile bileenin teknik artnamelere uygunluunun sreklilii ve kontroln salamaya imkn veren btn unsurlar bir araya getiren ilemdir. Fabrika imalat kontrol; lme donanmlar, ham maddeler ile bileen maddeler, ilemler, makinalar ile imalat donanmlar ve yapmlarnda kullanlan malzemelerin zellikleri de dhil olmak zere imalat tamamlanm bileenler zerinde yaplan kontroller ve deneyler ile bunlardan elde edilen sonularn kullanlmas suretiyle uygulanabilir.6.3.2 Genel gereklerBir FPC sistemi kullanlmaldr. EN ISO 9001in aadaki maddelerinde tarif edilen gereklerden ilgili olanlar karlanmaldr: Madde 4.2.1 a) hari olmak zere, Madde 4.2, Madde 5.1 e), Madde 5.5.1, Madde 5.5.2, Madde 6, Madde 7.1 a) hari olmak zere, Madde 7.1, Madde 7.2.3 c), Madde 7.4, Madde 7.5, Madde 7.6, Madde 8.2.3, Madde 8.2.4, Madde 8.3, Madde 8.5.2.41ICS 91.060.30TRK STANDARDITS EN 13964/Nisan 2008FPC sistemi, rnein EN ISO 9001: 2000e gre kurulmu bir kalite ynetim sisteminin bir blm olabilir.6.3.3 Mamule zel gerekler 6.3.3.1 FPC sistemi; Bu standarda atf yapmal, Piyasaya srlen bileenlerin beyan edilen performans zelliklerine uygun olmasn salamaldr.6.3.3.2 FPC sistemi, ilgili aamalarda bileenin uygunluunu gstermek iin kullanlan aadaki ilemleritanmlayan, bileene zel bir FPC veya kalite plann iermelidir: a) malat ncesinde ve/veya imalat esnasnda, belirlenen sklkta yaplacak kontroller ve deneyler ve/veya b) malat tamamlanm bileenler zerinde, belirlenen sklkta yaplacak dorulamalar ve deneyler. malatnn uygunluu gstermek amacyla imalat tamamlanm bileenleri kullanmas hlinde, b) bendinde verilen faaliyetlerin gerekletirilmesi sonucunda, imalat esnasnda normal FPC uygulanmas sonucu elde edilen bileen uygunluuna edeer seviyede bileen uygunluu elde edilmelidir. malat, imalatn baz ksmlarn kendisi yapyorsa, b) bendinde verilen faaliyetler azaltlabilir ve ksmen a) bendinde verilen faaliyetlerle deitirilir. Genellikle, imalatn imalat tarafndan yaplan ksmlarnn artt oranda, b) bendinde verilen faaliyetler de, a) bendinde verilen faaliyetlerle o oranda deitirilir. Her durumda, gerekletirilen faaliyetler sonucunda, imalat esnasnda normal FPC uygulanmas sonucu elde edilen bileen uygunluuna edeer seviyede bileen uygunluu elde edilmelidir. Not - Dikkate alnan zel duruma bal olarak, a) ve b) bentlerinde verilen faaliyetlerin hepsinin, sadece a) bendinde verilen faaliyetlerin veya sadece b) bendinde verilen faaliyetlerin gerekletirilmesi gerekli olabilir. a) bendinde verilen faaliyetlerde, imalat makinalar ve bu makinalarn ayarlar, deney donanmlar vb. gibi unsurlardan ziyade, bileenin ara imalat aamalarna odaklanlr. Bu kontroller ve deneyler ile bunlara ait sklk deerleri; bileen tipi ve bileimine, imalat ilemi ve bu ilemin karmaklna, bileen zelliklerinin imalat parametrelerindeki deiimlere duyarllna, vb. bal olarak seilir. malat, imalattan numuneler alndn ve bu numunelerin deneye tabi tutulduunu kantlayan kaytlar oluturmal ve muhafaza etmelidir. Bu kaytlarda, imalatn tanmlanan kabul kriterlerini karlayp karlamad aka gsterilmelidir. Bileenin kabul kriterlerini karlamad durumlarda, uygun bulunmayan mamullere ilikin hkmler uygulanmal, gerekli dzeltici nlemler derhal alnmal ve uygun bulunmayan bileenler veya bileen partileri ayrlarak uygun ekilde tanmlanmaldr. Uygun bulunmamaya neden olan hata giderildiinde, ilgili deney veya dorulama tekrarlanmaldr. Kontroller ve deneylerin sonular uygun ekilde kaydedilmelidir. Bileen tarifi, imalat tarihi, uygulanan deney yntemi, deney sonular ve kabul kriterleri, kontrolden/deneyden sorumlu ahsn imzas altnda kaytlara dhil edilmelidir. Varsa, bu standardda verilen gerekleri karlamayan kontrol sonular, durumu dzeltmek zere alnan nlemler (daha sonradan yaplan deneyler, imalat ileminin iyiletirilmesi, bileenin bertaraf edilmesi veya atlmas gibi) kaytlarda belirtilmelidir.6.3.3.3 Mnferit bileenler veya bileen partileri ve ilgili imalat ayrntlar, tanmlanabilir ve izlenebilirolmaldr.6.3.4 Fabrikann ve FPCnin balang muayenesi 6.3.4.1 Fabrikann ve FPCnin balang muayenesi, genellikle imalat devam ederken ve FPC uygulanmaktaiken yaplmaldr. Ancak, fabrikann ve FPCnin balang muayenesinin, imalata balanmadan nce ve/veya FPC uygulanmaya balamadan nce de yaplmas mmkndr.6.3.4.2 Aada verilenler deerlendirmeye tabi tutulmaldr: 42 FPC belgeleri, Fabrika.ICS 91.060.30TRK STANDARDITS EN 13964/Nisan 2008Fabrika deerlendirmesinde aada verilenler dorulanmaldr: a) Bu standardda art koulan bileen zelliklerinin elde edilebilmesi iin gerekli btn kaynaklarn mevcut veya salanabilir (Madde 6.3.4.1) olduu, b) FPC belgelerine uygun FPC ilemlerinin uygulama esnasnda uyguland ve takip edildii, c) Bileenin, bu standarda uygunluu daha nceden dorulanm olan balang tip deney numunelerinden elde edilen uygunlua sahip olduu veya olaca (Madde 6.3.4.1).6.3.4.3 lgili bileenin nihai montajnn yapld ve/veya FPCnin bir paras olarak nihai deneylerininyapld imalatya ait btn fabrikalar, Madde 6.3.4.2 a) bendi ila c) bendinde belirtilen artlarn salandn dorulamak amacyla denetlenmelidir. Bir denetleme ziyaretinde, bir veya daha fazla sayda bileen, imalat hatt veya imalat ilemi denetlenebilir. FPC sisteminin birden fazla sayda bileeni, imalat hattn veya imalat ilemini kapsamas ve genel gereklerin salandnn dorulanmas hlinde, bir bileen iin bileene zel FPC gereklerinin ayrntl dorulamas, dier bileenlere zel FPC gereklerinin dorulamas iin temsili kabul edilebilir.6.3.4.4 Bu standardn hkmlerine gre daha nceden yaplan deerlendirmeler, elde edilen sonularnzellikleri aratrlan bileene uygulanabilir olmas amacyla, ayn bileen zerinde veya tasarm, yapm ve ilev bakmndan benzer olan bileenler zerinde, ayn uygunluk teyit sistemi kapsamnda yaplm olmas hlinde, kabul edilebilir.6.3.4.5 Herhangi bir deerlendirme ve bu deerlendirmenin sonular, bir rapor ile belgelenmelidir. 6.3.5 FPCnin srekli gzetimi 6.3.5.1 Madde 6.3.4te verilenlere gre deerlendirilen btn fabrikalar, FPC sisteminin bu standarddaverilen gerekleri srekli ekilde salamasn temin amacyla yeterli sklkta (normal olarak ylda bir defa) tekrar deerlendirmeye tabi tutulmaldr.6.3.5.2 Herhangi bir deerlendirme ve bu deerlendirmenin sonular, bir rapor ile belgelenmelidir. 6.3.6 Deitirme ilemleriBir bileende, imalat ynteminde veya FPC sisteminde deiiklik (beyan edilen zellikleri etkileyebilecek nitelikte) yaplaca durumda, deiiklikten etkilenebilecek hususlar bakmndan fabrika ve FPC sistemi tekrar deerlendirmeye tabi tutulmaldr. Herhangi bir deerlendirme ve bu deerlendirmenin sonular, bir rapor ile belgelenmelidir.7aretleme, etiketleme ve ambalajlama7.1 aretleme ve etiketlemeHer bir mamul, imalat tarafndan, aka okunabilir ve silinmez ekilde aadaki bilgilerle iaretlenmelidir. aretleme dorudan mamul zerinde veya ambalaj zerinde veya etiket zerinde veya mamulle birlikte verilen ticari belgeler zerinde yaplabilir. malatnn ad, tescilli markas veya tantc iareti, Bu standardn numaras ve yl (TS EN 13964: 2008 eklinde), Tip ve boyut sembolleri, Malzemenin/malzemelerin tantm, malatn yapld yl ve ay.Madde ZA.3te verilen iaretleme bilgileri, yukardaki bilgileri aynsn ieriyorsa, bu maddede belirtilen gerekler karlanm olur.7.2 AmbalajlamaKullanlmas hlinde mamul ambalaj, mamuln hasarsz ekilde nakledilmesi ve teslim edilmesine imkn verecek nitelikte olmaldr.43ICS 91.060.30TRK STANDARDITS EN 13964/Nisan 2008Ek A (Bilgi iin) Montajla ilgili klavuz bilgilerA.1 GiriBu ekte, asma tavann bu standardn gereklerini karlamasn salamak zere montajla ilgili klavuz bilgiler ve montaj doruluu ile ilgili ilave klavuz bilgiler verilmitir.A.2 Tedariki talimatlarTavan sistemi, tedarikinin talimatlarna uygun ekilde monte edilmelidir. Bu talimatlarda en az aadaki bilgiler bulunmaldr: Ask sisteminin, asma tavan tayc sisteminin ve asma tavan kaplama bileenlerinin montaj iin kullanlmas gereken bileenlerin zellikleri, eitli bileenlerin birbirine nasl monte edilecei ve sabitlenecei, Montaj ncesi ambalajlarn ve mnferit bileenlerin depolanmas ve tanmas ile ilgili hususlar, Madde A.3te belirtilen gerekli montaj yeri artlar.Bu talimatlarda bulunmas gerekli dier bilgiler aada verilmitir: Ask sistemi: Her bir ask bileenine den izin verilebilir azami yk, Ykseklik ayarlar ve gerekli ise, st ve alt sabitleme elemanlarn emniyete alma yntemleri.Asma tavan tayc sistemi: Asl durumdaki tayc ana profilin bir metresine den yk ile balantl olarak, ask bileenleri arasndaki izin verilebilir mesafe, rnein asma tavan tayc sistemine mesnetlenmi olan ve ilave ask bileenleri bulunan veya bulunmayan aydnlatma armatrleri iin izin verilebilir azami ktle, Tayc ana profiller iin azami konsol (kma) uzunluu, Tavan evre profili zerindeki vidalama mesafeleri, Tavan evre profilinin i ve d kelerde karlkl balants.Asma tavan kaplama bileenleri: Asma tavan kaplama bileenlerinin (ilgili olannn) nasl monte edilmesi gerektii, Gmme aydnlatma armatrleri vb. elemanlarn montaj iin bileen zerinde kesip karma yntemiyle alacak deliklerin alma yntemi, Asma tavan kaplama bileenleri tarafndan tanacak azami yk, stenilen boyutlara kesilerek getirilen dier asma tavan kaplama bileenleri veya dorusal asma tavan kaplama bileenlerinin hazrlanma yntemi (gerekli ise), Asma tavan kaplama bileeninin zati arlna bal olarak, tutucu klipslerin ne zaman ve nerede kullanmna ihtiya olaca.A.3 Montaj yeri artlarMontaja, binann veya binann ilgili alannn, rzgr ve/veya su geirmez ekilde d mekna bakan camlar takldktan sonra balanabilir. Montaj ncesi slak inaat ileri bitirilmelidir. Tedariki tarafndan aksi belirtilmedike, montaj yerinin bal nem oran % 70den fazla, scakl ise 7 oCtan az olmamaldr. Not - Yukarda belirtilen artlara veya snrlamalara uyulmasn gerektirmeyen baz malzemeler bulunmaktadr. zin verilebilir montaj yeri artlar ile ilgili tavsiye almak zere tedarikiye danlmaldr.A.4 Malzemelerin temini ve depolanmasTavan malzemeleri, nakliye ve depolama esnasnda kuru hlde tutulmaldr. Bu konuda, varsa, zel tedariki talimatlarna uyulmaldr.44ICS 91.060.30TRK STANDARDITS EN 13964/Nisan 2008A.5 lmeler ve azami sapmalarA.5.1 Seviye iaretiTavan ykseklii, belirlenen ve gsterilen seviye iaretinden balanarak llmelidir.A.5.2 Dzlkten sapmaDzlkten azami sapma, ask bileeninin bulunduu konumdan itibaren herhangi bir dorultuda yatay olarak lldnde, 5,0 m uzunluk boyunca azami 5,0 mm deeri almamak artyla, her bir metre uzunluk iin azami 2,0 mm olmaldr (daha kk uzunluk deerlerine ilikin dzlkten sapma deerlerini elde etmek amacyla dorusal interpolasyon yaplr). Bu maddede verilen gerekler, asma tavan tayc sistemi, asma tavan kaplama bileenleri ve kenar profillerinin montajnda uygulanr.A.5.3 Diklikten sapmaAsma tavan tayc sistem bileenleri (ana ve tali tayc profiller), hassas ekilde birbirine dik olarak monte edilmelidir. Diklikten izin verilebilir sapma, kullanlan asma tavan kaplama bileenlerinin boyutlarna ve bu bileenlerin sabitlenme sistemine baldr. Izgara gzlerine ait kelerin diklikten sapmasn kontrol etmek iin kullanlabilecek pratik bir yntem, montaj esnasnda bu gzlerin kegenlerini dzenli ekilde lerek kontrol etmek ve/veya kullanlacak asma tavan kaplama bileenlerinin gzlere doru ekilde oturup oturmadn kontrol etmektir. Dorusal asma tavan kaplama bileenleri ve tayclar birbirine kesinlikle dik olarak monte edilmelidir. zin verilebilir sapma, dorusal levha tipine bal olmakla birlikte, uygulamada, diklikten ok kk sapmalar bile levhalarda gzle grnr ekil deiikliklerine neden olmaktadr.A.5.4 Dorusal asma tavan kaplama bileenlerinin montaj dzeniVarsa dier elemanlar ve tayclar ile birlikte dorusal asma tavan kaplama bileenleri, modl zerine tam olarak olmas gerektii ekilde monte edilerek dzenlenmelidir. Tayclar arasndaki birleim yerlerinde modllerin birbirlerine gre montaj dzenine zellikle dikkat edilmelidir.A.5.5 stenilen boyutlara kesilerek getirilen asma tavan kaplama bileenleriGenel bir gerek olarak, asma tavan kaplama bileenleri, tavan alannn ortasndan blnerek gruplara ayrlr. Bu blme ilemi, balayc (adaptr) levhalarn asgari genilii, standard levha geniliinin (veya uzunluunun) yars olacak ekilde, tavan kaplama bileeninin ortasndan veya bileenler arasndaki birleim yerinin ortasndan yaplr. Aksi takdirde, blme ileminin nasl yaplacana, kolonlarn, aydnlatma armatrlerinin vb. konumu dikkate alnarak bina tasarmcs ile birlikte karar verilmelidir. stenilen boyutlara kesilerek getirilen asma tavan kaplama bileenleri, T profilin gvde ksmna ittirilerek yerletirildiinde, kar taraftan en az 10 mm mesafe boyunca kenar profiline mesnetlenmelidir.A.5.6 Yangna direnli tavanlarVarsa asma tavan boluundaki herhangi bir levha veya plak, deneye tabi tutularak yangna diren deerlendirmesi elde edilmi tavann montaj artlarna uygun olacak ekilde, evreleyici duvarlara, kolonlarn evresine ve ask bileenlerinin yaknna monte edilmelidirA.5.7 st sabitleme eleman ve tavan evre profili sabitleme elemanBu konuda Ek Bye bavurulmaldr. Aada belirtilen hususlara zellikle dikkat edilmelidir: Doru apta ve derinlikte delik ama, Delik temizleme, Montaj ilemi, Doru ayar donanmn kullanma, Belirtilen durumlarda, belirlenen montaj torku kullanlarak sktrma.45ICS 91.060.30TRK STANDARDITS EN 13964/Nisan 2008Ek B st sabitleme eleman ve tavan evre profili sabitleme elemannn seimist sabitleme eleman ve tavan evre profili sabitleme elemannn seiminde, aadaki faktrler dikkate alnmaldr: a) Ask bileeninin tipi Tel, yivli ubuk ve erit de dhil olmak zere ask bileen tiplerinin tamamna ait birbirinden farkl olduka fazla eitte sabitleme eleman bulunduundan, seilen sabitleme elemannn ask bileenlerine uygun olmasna dikkat edilmelidir. b) Yk tayc yap ana malzemesi - Yaps, dayanm ve kalnl Seilen sabitleme eleman, yk tayc yap ana malzemesinin basn dayanm ve bu dayanmn zamanla azalma ihtimali (ahap yaplarda olduu gibi) de dikkate alnarak, ilgili ana malzemeye uygun olmal ve bu malzeme iinde iken yeterli yk tama kapasitesine sahip olmaldr. ETAG 001e bavurulmad durumlarda (Madde 4.3.4), sabitleme elemanlarnn uygunluu ve tasarm direnci, sabitleme eleman imalatsnn teknik dokmanlarna bavurularak veya ana malzemeden alnan temsil numuneler zerinde yeterli miktarda deney yaplarak onaylanmaldr. Yapnn kalnl, seilen sabitleme elemann tipi ve boyutuna ait asgari gerekler bakmndan kontrol edilmelidir. c) Tasarm direnci Bir btn olarak tasarm, tasarmc tarafndan verilen tasarm yntemi dikkate alnarak yaplmaldr. Bu konuyla ilgili bilgiler, bir onay dokmannda (ETAG 001e uygun Avrupa Teknik Onay gibi) veya sabitleme eleman imalatsnn teknik dokmanlarnda bulunabilir. Tasarm direnci, yk tayc yap ana malzemesinin tipi ve dayanmna gre deiiklik gsterebilir. Kenar mesafelerini ve ankraj aralklarn snrlandran parametreler her zaman kontrol edilmelidir. Bu parametreler, tasarm direncinde azaltmalar ierebilir. d) Belirli yk tayc yap ana malzemeleri 1) Beton: Beton iindeki ankrajlar, Madde 4.3.4e gre tasarmlanmaldr. Donatl normal betondan yaplm (betonarme) bir yk tayc yapda, ilgili tasarm Eurocodeunda (ENV 1992 gibi) izin verilen snrlar dhilinde atlaklar oluabilecei gz nnde bulundurulmal ve buna bal olarak sadece atlam beton iinde almas onaylanm ankraj dikkate alnmaldr. ETAG 001 Blm 6ya uygun ankrajlar, atlam veya atlamam beton iinde kullanm onaylanm ankrajlardr. ETAG 001 Blm 6, ar kullanm kapsar. Tavan sabitleme sistem tasarmnn ar kullanm esasna dayal olmamas hlinde, ETAG Blm 2 ila Blm 5e gre onaylanm sabitleme elemanlar dikkate alnmaldr. Bu sabitleme elemanlar, ar veya ar olmayan kullanmlar iin onaylanm elemanlardr. Beton tavan yaplarnn aadakileri de ieren btn tipleri iin sabitleme elemanlar mevcuttur: Beton - Normal beton - atlam veya atlamam, Beton - Boluklu, Hafif beton (EN 1520), Gaz beton (prEN 12602).46ICS 91.060.30 2) Ahap:TRK STANDARDITS EN 13964/Nisan 2008En uygun konfigrasyonun belirlenebilmesi iin deneylerde kullanlm sabitleme elemanlarnn kullanlp kullanlamayaca konusunda sabitleme eleman imalatsna danlmaldr. 3) Metal demeler ve yapsal elik ksmlar: En uygun konfigrasyonun belirlenebilmesi iin deneylerde kullanlm sabitleme elemanlarnn kullanlp kullanlamayaca konusunda sabitleme eleman imalatsna danlmaldr. Not 1 - Gle altrlan sabitleme elemanlar veya gvde (sac) vidalar, bu malzemelerle kullanma uygun olabilir. Not 2 - Profilli metal demelerin hafif beton iin kalc kalp olarak kullanld durumlarda, onay dokmannda verilen belirli zelliklere bal olarak, ETAG 001 Blm 6ya gre onaylanm bir ankraj belirlenmesi mmkndr.47ICS 91.060.30TRK STANDARDITS EN 13964/Nisan 2008Ek C (Bilgi iin) Rzgr ykne direnAsma tavanlar tasarmlanrken, i meknda oluan rzgr yknn dikkate alnmamas yaygn bir uygulamadr. Mekanik diren hesaplanrken, sadece dey dorultudaki zati yk dikkate alnr. Ask sistemlerinin pek ou, asma tavann zati arln aan ve yukar doru etki eden herhangi bir yk karlayabilmek iin olduka esnektir ve asma tavan kaplama bileen tiplerinin ou, asma tavan tayc sisteminin balklar arasna, herhangi bir sabitleme eleman kullanlmakszn yerletirilir. Uygulamada karlalan problemler genellikle engellenebilir niteliktedir. Bu problemlerin engellenebilme nedenleri aada verilmitir: meknda oluan rzgr yk, hakim rzgr yk snrlandrld iin doal olarak engellenmi olur, Sert hava artlarnda, genellikle kap ve pencereler kapal tutulur, Asma tavan sistemleri, yukar veya aa dorultuda etki eden gerek yk, yukar doru kalkmaya veya kopmaya neden olan kritik yk seviyelerinin altna indiren belirli bir geirgenlie sahiptir, Giri holleri, ak pencere ve kap civar, ok katl binalarda en st katlar ve keler gibi nadiren de olsa problem yaanabilecek kritik alanlarda, yukarya doru kalkma etkisi bakmndan hassas asma tavan kaplama bileenleri, klipslerle aaya doru tutturulur.48ICS 91.060.30TRK STANDARDITS EN 13964/Nisan 2008Ek D Darbe direnciD.1 KapsamBu ekte, spor salonlarndaki asma tavanlarn top arpmas nedeniyle oluan darbeye direncinin tayini iin uygulanacak deney yntemi tarif edilmitir. Bu yntem, spor salonlar iinde bulunan ve basketbol topu, futbol topu, hentbol topu, jimnastik topu, tenis topu, voleybol topu vb. arpmas nedeniyle oluacak darbelere maruz kalabilecek asma tavanlara uygulanr. Bu ek, glle atmada kullanlan glleler iin uygulanmaz.D.2 TariflerBu ekin amalar bakmndan aadaki tarif uygulanr: Top darbesine diren: Asma tavanlar, kendileri ve mesnetlendikleri yap, top darbelerinden kaynaklanan mekanik gerilmelere maruz kaldnda kalc nemli herhangi bir deiiklie uramyorsa, top darbelerine direnli kabul edilir.D.3 Deney cihazlarD.3.1 ToplarDeneylerde, aada verilen zelliklere sahip toplar kullanlmaldr: Hentbol toplar Ktle: ap: hava basnc: 425 g ila 475 g 18,5 cm ila 19,1 cm 1,2 bar (gsterge basnc)D.3.2 Top frlatma tabancasHentbol topu kullanlarak yaplan deneyde, topu deiik hzlarda ve deiik dorultularda frlatabilen top frlatma tabancas kullanlr. Tabanca, farkl apma alarna (deyden yataya doru) ve farkl top frlatma hzlarna ayarlanabilir zellikte olmaldr. Tabancann namlu aznda, frlatma dorultusu ve top boyutuna gre toplar tutabilmeye uygun tutma elemanlar bulunmaldr. Tabanca, prensip olarak aadaki ksmlardan olumal ve rnek olarak ekil D.1de gsterildii gibi monte edilmelidir: Vurma paras, ktlesi yaklak 1,5 kg, ap yaklak 97 mm ve uzunluu en az 40 cm olan, Vurma paras namlusu, uzunluu en az 100 cm olan, Basnl hava tank, hacmi yaklak 7,0 L olan, Ani tepkili tahliye vanas, Basn ler, en az 0,1 bar blntlere sahip gstergesi olan.Bir at yaplmadan nce, hava tank, tank iindeki hava basnc p0, tasarlanan frlatma hz vsye gre ayarlanarak basnl hava ile doldurulur. Ani tepkili tahliye vanas alarak, basnl havann namlunun arka ksmna gelmesi ve pistonu ileriye doru hzla ittirmesi salanr. 60 cmlik ivmelenme mesafesinden sonra, vurma paras topa arpar ve topu bir 40 cmlik mesafe boyunca daha ivmelendirir. Daha sonra durdurma paras, vurma parasn namlunun azndan kmadan yakalayarak durdurur.49ICS 91.060.30TRK STANDARDITS EN 13964/Nisan 2008 ller mmdir.Aklamalar 1 Top 2 Durdurma paras 3 Vurma paras 4 Namlu 5 Basnl hava tank6 7 8 9Basn ler Ani basn drme vanas Kompresrden gelen hat Ani tepkili tahliye vanasekil D.1 - Top frlatma tabancas (ilevsel grafik)D.4 Yapsal elemanlarn monte edilmesiDeney iin spor salonlarnda bulunan yapsal elemanlar monte edilir. Deney uygulanacak yzeyler, yapsal ve ilevsel adan temsil olabilecek derecede geni tasarmlanmaldr. Deneye tabi tutulacak asma tavann balanaca sabitleme tertibatlarn ieren yap, deney esnasnda hareket etmeyecek derecede masif olmaldr.D.5 Deney ilemiD.5.1 GenelTop darbesine diren, aada belirtilen deney yntemi kullanlarak tayin edilir. Atlar, deneye tabi tutulan eleman yzeyine gelecek arpmalar dzgn dalta olacak ekilde yaplmaldr. Deney esnasnda yzey zerinde silik bir leke belirmesi ve hasar oluumunun, dayanm, ilevi veya gvenlii olumsuz ynde etkilemesinin beklendii durumda, bu leke zerine iki at daha yaplmaldr. phe duyulmas hlinde, ayn deney paras zerinde deney tekrarlanmaldr. Top frlatma tabancas kullanlrken, deney tabi tutulacak her bir yzeyinin n kenar ile tabancann namlu az arasndaki mesafe 1,5 m ile 6 m arasnda olmaldr.D.5.2 Top frlatma tabancasnn kalibrasyonuTop darbesine diren deneyine balanmadan nce, top frlatma tabancas aadaki ekilde kalibre edilmelidir: Hentbol topu, top frlatma dzenei kullanlarak, uzunluu bilinen bir tnel ierisine doru frlatlr. Topun bulunduu namlu az ile tnel az arasndaki mesafe, tnel azndan girerken topun azami ivmeye ulamas salanacak ekilde ayarlanmaldr. Hentbol topu tnele girdikten sonra, sre lme cihazn altran bir k demeti iinden gemelidir. Top tnelin arka duvarna arptnda, yine ayn sre lme cihazna bal olan ve arka duvar zerinde bulunan basnca duyarl bir plaka arpmay alglayarak sre lme cihazn durdurur. Bu ilemlerden sonra, hentbol topunun hz, topun kat ettii mesafenin (topun namlu azndan kt noktadan, tnel arka duvar zerinde bulunan basnca duyarl plakaya kadar olan mesafe), bu mesafeyi kat ederken geen sreye blnmesi suretiyle hesaplanabilir. Gerekli olmas hlinde, hentbol topunun hz, tank iindeki hava basncnn ve ani tepkili tahliye vanas ayarlanmas suretiyle ayarlanabilir. 50ICS 91.060.30TRK STANDARDITS EN 13964/Nisan 2008D.5.3 Tavan elemanlarnn deneye tabi tutulmasAsma tavan elemanlar, deney tavanna monte edilir. 1A ila 3A (izelge D.1) snfna giren malzemeler iin, hentbol topu, asma tavan zerine, arpma hz izelge E.1e uygun olacak ekilde toplam 36 kez frlatlr. Bu atlarn 12si dey dorultuda; kalan 24 ise, farkl iki dorultuda 60o ayla (arpma dorultusu ile asma tavann yzey dzlemi arasnda llen a), her dorultuda 12 at olacak ekilde yaplmaldr. izelge D.1 - arpma hz snflar arpma toplar Hentbol topu 1A Snflar 2A 3A arpma hz (16,5 0,8) m/s (8,0 0,5) m/s (4,0 0,5) m/sTavann, topun frlatld noktadan itibaren yksekliinin 2,0 mden fazla olduu durumda, belirtilen arpma hzn elde etmek iin gerekli olan frlatma hz v0, m/s biriminde aadaki eitlik yardmyla hesaplanr:Gerekli v 0 = ( 0,043 h + 0,914 ) 16,7(D.1)Burada; h : Frlatma noktas ile tavan arasndaki ykseklik fark, m dir. Bu hesaplama, dey dorultuda ve al yaplan atlarn her ikisinde de uygulanr.D.6 DeerlendirmeTop darbesine diren deneyinden sonra, asma tavann dayanm, ilev ve gvenlii olumsuz ynde etkilenmemeli ve tavann grnmde nemli derecede deiiklik olmamaldr. Bu durum, gzle muayene yoluyla deerlendirilir. Atlar arasnda, asma tavanda ne gibi deiiklikler olduunu tespit etmek iin srekli gzle kontroller yaplmaldr. Deneyden sonra, tavann durumu, kalc ekil deiikliklerine ait boyut detaylar ve deiim oluan yerlere ait fotoraflar verilmek suretiyle kayda geirilmelidir.D.7 Deney raporu4)Deney raporunda aadaki bilgiler bulunmaldr: Deneyi talep eden kiinin ad, malatnn ad, aretleme, mamul ad ve mamul tipine ait ksa gsterilii (varsa), Deneye tabi tutulan parann ve bu paraya ait eklentilerin ksa tarifi, Deney yeri, Deney esnasnda tavanda oluan deiiklikler, Deney sonucu, Deney sonucuna uygulanabilecek varsa, snrlandrc artlara atf, Deney tarihi.4) TSE Notu: Deney raporu burada istenilen bilgilere ilaveten TS EN ISO/IEC 17025te verilen bilgileri de ihtiva edecek ekilde dzenlenebilir. 51ICS 91.060.30TRK STANDARDITS EN 13964/Nisan 2008Ek E Formaldehit snflar ve ilgili deney yntemleriBalang tip deneyleri ve fabrika imalat kontrol/srekli gzetim iin deney gerekleri, E1 snfna giren mamuller iin izelge E.1de, E2 snfna giren mamuller iin ise izelge E.2de verilmitir. Formaldehit snf E1 iin snr deerler izelge E.1de, formaldehit snf E2 iin snr deerler ise izelge E.2de verilmitir. Not 1 - E1 snfna giren mamuller, ENV 717-1de belirtilen artlara gre i mekn hava deriiminin 0,1 x 10-6 (0,1 ppm) HCHO olmasna gerek duyulmakszn kullanlabilir. Not 2 - E1 snfna giren mamullere ilikin rnekler aada verilmitir: imentolu yonga levha (yzey ilemi uygulanmam) malat ilemi esnasnda formaldehit aa karan herhangi bir reine ilave edilmemi olan, slak ileme tabi tutulmu lif levha (yzey ilemi uygulanmam), malat sonrasnda formaldehit aa karmayan veya izosiyonat fenolik yaptrc gibi ihmal edilebilir miktarda formaldehit aa karan reineler kullanlarak yaptrlm olan, yzey ilemi uygulanmam, kaplanm veya tabakal ahap levhalar.Yonga levha ve MDF iin EN 120de verilen deerler, rutubet muhtevas % 6,5 olacak ekilde artlandrlm levhalara uygulanr. Farkl rutubet muhtevalarna sahip yonga levha veya MDF iin, EN 120ye uygun deney sonular (ileme deeri olarak bilinir), EN 312de (yonga levha iin) veya EN 622-1de (MDF iin) verilen F faktr ile arplmaldr. Bu standardlarda verilen F faktrleri, sadece, rutubet muhtevas deerleri, yine bu standardlarda verilen rutubet muhtevas deer aralklar iinde kalan levhalar iin geerlidir. izelge E.1 - Formaldehit snf E1 Mamul levha Yzey ilemi uygulanmam Yonga levha OSB MDF Yzey ilemi uygulanmam Kontrplak Masif ahap levhalar Kapl veya tabakal Yonga levha OSB MDF Kontrplak Masif ahap levhalar Lif levhalar (slak ileme tabi tutulmu) imentolu yonga levhaBalang tip deneyia Fabrika imalat kontrolaENV 717-1 Formaldehit aa kma deeri 0,124 mg/m3 hava EN 120 EN 717-2 Ktlesi 100 g olan 3 gnlk imalat iinde Formaldehit aa etv kurusu formaldehit aa kma kma deeri levhadaki deeri 3,5 mg/(m2h) 3,5 mg/(m2h) 2 formaldehit veya 5 mg/(m h) miktar 8 mg zellikleri daha nceden tayin edilmi mamullerde, balang tip deneyleri, EN 120 veya EN 717-2de mevcut olan ve fabrika imalat kontrol veya d tetkik sonucu elde edilmi verilere dayal olarak da gerekletirilebilir.Deney yntemi Gerek Deney yntemi Gerek52ICS 91.060.30 izelge E.2 - Formaldehit snf E2TRK STANDARDITS EN 13964/Nisan 2008Mamul levha Yzey ilemi uygulanmam Yonga levha OSB MDF Yzey ilemi uygulanmam Kontrplak Masif ahap levhalar Kaplanm veya tabakal Yonga levha OSB MDF Kontrplak Masif ahap levhalar Lif levhalar (slak ileme tabi tutulmu) imentolu yonga levhaBalang tip deneyi veyaDeney yntemi Gerek Deney yntemi GerekFabrika imalat kontrolDeney yntemi GerekENV 717-1 Formaldehit aa kma deeri > 0,124 mg/m3 hava EN 120 EN 717-2 Ktlesi 100 g olan 3 gnlk imalat Formaldehit aa etv kurusu iinde formaldehit kma deeri levhadaki aa kma deeri > 3,5 mg/(m2h) 2 formaldehit > 3,5 mg/(m h) 8 mg/(m2h) 2 miktar 12 mg/(m h) > 8 mg 30 mg EN 120 EN 717-2 Ktlesi 100 g olan 3 gnlk imalat Formaldehit aa etv kurusu iinde formaldehit kma deeri levhadaki aa kma deeri > 3,5 mg/(m2h) 2 formaldehit > 3,5 mg/(m h) 8 mg/(m2h) 2 miktar 12 mg/(m h) > 8 mg 30 mg53ICS 91.060.30TRK STANDARDITS EN 13964/Nisan 2008Ek F Asma tavan kaplama bileenleri - Eilmede ekme dayanm deneyiF.1 GenelBu ekte, asma tavanlarda kullanlan tavan kaplama bileenlerinin eilmede ekme dayanmnn tayini iin uygulanacak deney yntemi tarif edilmitir. Bu deney, deney numunesine ilave statik yk uygulanarak veya uygulanmadan ve farkl ortam artlarnda gerekletirilebilir. Bu deneyin amac, asma tavan kaplama bileeninin; Asma tavan tayc sistemine monte edildii durumda, kendi arln tayabilecek dayanma sahip olup olmadn, Asma tavan tayc sistemine monte edildii durumda, kendi arl ile birlikte belirlenmi ilave bir yk tayabilecek dayanma sahip olup olmadn, Asma tavan tayc sistemine monte edildii durumda, estetik grnp grnmediini, Asma tavan tayc sistemine monte edildii durumda, belirlenmi ilave bir yk tarken estetik grnp grnmediini, belirlemektir. Yukarda birinci ve ikinci maddede verilenler iin, asma tavan kaplama bileeninin yk tama kapasitesi, deney sonucunun deerlendirilmesinde (yorumlanmasnda) belirleyici faktrdr. Yukarda nc ve drdnc maddede verilenler iin, asma tavan kaplama bileeninin yapt sehim, izelge 6ya gre deney sonucunun deerlendirilmesinde (yorumlanmasnda) belirleyici faktrdr. Not - Mantar ve bakteri oluumu gibi salkla ilgili kriterler, eilmede ekme dayanm deneyi kapsamnda deildir.F.2 Deney donanmF.2.1 GenelDeneyde kullanlacak donanm, temel olarak aadaki ksmlardan olumaldr: ereve, deney numunesinin yerletirilmesine uygun olan, Sehim lme cihaz, deney numunesinin deney esnasnda yapt sehimi lebilen, Ykleme cihaz, deney numunesine yk uygulamaya uygun olan, Deney kabini veya odas, iindeki havann scakl, rutubet muhtevas ve bal nem oran kontrol edilebilen, Terazi, Destek plakas, dnme miktarnn llmesinde kullanlan.F.2.2 Deney erevesi F.2.2.1 Standard deney erevesiereve, asma tavan kaplama bileeninin normal kullanmna ilikin snr artlar ve mesnet artlarn temsil edecek ekilde tasarmlanmaldr. ereve, deney numunesini, deney ileminin bandan sonuna kadar herhangi bir ekil deitirmeye neden olmakszn tamak iin yeterli dayanma ve rijitlie sahip elik profillerden olumaldr.F.2.2.2 zel tasarmlanm deney erevesiStandard deney erevesinin, asma tavan kaplama bileeninin normal kullanmna ilikin snr artlar ve mesnet artlarn temsile uygun olmamas hlinde, zel tasarmlanm bir deney erevesi kullanlabilir. Bu erevenin, rnein asma tavan kaplama bileeninin, ahap veya metal tayc erevenin alt ksmna ekil 5 a) ve ekil 5 b)ye gre vidalar veya iviler kullanlarak sabitlenmesi tasarlanan karo grnml asma tavan kaplama bileeni olmas durumunda kullanlmas uygundur. Ayn durum, normal kullanmda, imalat tarafndan belirtilen mesafede konumlanm mesnet elemanlar tarafndan ksmen tanan dorusal metal asma tavan kaplama bileenleri iin de geerlidir. 54ICS 91.060.30TRK STANDARDITS EN 13964/Nisan 2008Deney erevesi, deney numunesini, deney ileminin bandan sonuna kadar herhangi bir ekil deitirmeye neden olmakszn tamak iin yeterli dayanma ve rijitlie sahip olacak ekilde tasarmlanmaldr.F.2.3 Sehim lme cihazSehim; mekanik, optik veya elektriksel teknikler veya bu tekniklerin kombinasyonu kullanlarak iletilen bir cihaz vastasyla llebilir. Cihazn lme doruluu, en az 0,1 mm olmaldr.F.2.4 Ykleme cihaz F.2.4.1 Ykleme tipte yk uygulanabilir: Nokta yk, izgi yk, Dzgn yayl yk.Sehim deneyinde (Madde F.5.1) uygulanacak yk tipi, deneyi yaptran tarafa seilmeli ve asma tavan kaplama bileenin nihai kullanm durumunu yanstmaldr. Yk tama kapasitesi deneyinde (Madde F.5.2) uygulanacak yk tipi, dzgn yayl yk olmaldr.F.2.4.2 Nokta ykAsma tavan kaplama bileenin merkezine, normal ekilde monte edilmi veya tutturulmu kk bir aydnlatma armatrnn uygulad yk gibi nokta tipinde bir yk benzetirilir. Bu yk, kalnl 3,0 mm ve ap 100 mm olan dairesel bir elik plaka vastasyla uygulanmaldr. Bu tipte ykleme iin mekanik bir manivela ile ykleme hcresi veya zati arlk kullanlabilir. Ykleme hcresinin kullanlmas hlinde, bu hcrenin yk uygulama doruluu % 5 olmaldr.F.2.4.3 izgi ykAsma tavan kaplama bileeninin merkezinden geen hatta monte edilmi veya bu hat dorultusunda bulunan dorusal bir aydnlatma armatrnn veya yark (slot) tipi difzrn uygulad yk gibi izgi tipinde bir yk benzetirilir. Bu yk, deney numunesinin merkezine, iki kenarndan mesnetlenmi deney numunelerinde mesnetlenmi kenarlara paralel olarak uygulanmaldr. Deney numunesinin veya drt kenarndan mesnetlenmi olmas hlinde, yk, numunenin merkezine, uzun kenarlara paralel olarak uygulanmaldr. Bu yk, uzunluu (600 25) mm ve ap 50 mm olan yatay konumdaki elik silindir vastasyla uygulanmaldr. Bu tipte ykleme iin mekanik bir manivela ile ykleme hcresi veya zati arlk kullanlabilir. Ykleme hcresinin kullanlmas hlinde, bu hcrenin yk uygulama doruluu % 5 olmaldr.F.2.4.4 Dzgn yayl ykAsma tavan kaplama bileenin zerine yerletirilen ilave bir tampon (ped) veya dolgunun uygulad yk gibi dzgn yayl tipte bir yk benzetirilir. Yk deney numunesi zerine dzgn ekilde yaymak iin iirilebilir bir tampon kullanlr. iirilebilir tamponun zerine, ykn zerine uyguland bir yk datma plakas yerletirilir. Bu tipte ykleme iin mekanik bir manivela ile ykleme hcresi veya zati arlk kullanlabilir. Ykleme hcresinin kullanlmas hlinde, bu hcrenin yk uygulama dor

Documents

TS EN 13964 - 2008