Хичээлийн сэдэв

:

Цахилгаан орны хүчлэг

Зорилгоl

Цахилгаан орныг Илрүүлэх

Цахилгаан орныг хүчлэгийн вектороор

нь илэрхийлэх

Зорилт

Цахилгаан орныг хүчний талаас нь

илэрхийлэх

Физикт харилцан үйлчлэл явагдаж байгаа орон зайг цахилгаан орон гэдэг.

Цахилгаан орныг хүчний шугамаар нь дүрсэлвэл.

Масстай бие гравитацийн орноор дамжин харилцан үйлчлэлцдийн адилаар цэнэгтэй бие цахилгаан орноор дамжин

харилцан үйлчлэлцдэг.

Цахилгаан орон бусад орны нэгэн адил харагдахгүй,баригдахгүй,гэхдээ бодитойгоор оршин байдаг.

Цахилгаан орон цэнэгтэй биед хүчээр үйлчлэлцэнэ.Орныг хүчний үйлчлэлээр нь

илрүүлж болно.Цахилгаан орны хүчний үйлчлэлийг судлахын тулд,турших эерэг цэнэг оруулъяа

Турших цэнэгт үйлчлэх хүч нь,турших цэнэгийн хэмжээнээс шууд хамаарна.

F ~ qХэрэв турших цэнэгт үйлчлэх хүчийг цэнэгийн хэмжээнд харицуулбал

энэ харицаа нь цэнэгийн хэмжээнээс хамаарахгүй,харин орноос хамаарна.

Эндээс орныг илэрхийлэх хэмжигдэхүүн гарч байна.

Цахилгаан орныг хүчний талаас нь илэрхийлэх

физик хэмжигдэхүүнийг цахилгаан орны хүчлэг гэнэ.

Цахилгаан орны хүчлэг нь хүчний нэгэн адил

вектор хэмжигдэхүүн юм.

Хүчлэгийг Е үсгээр тэмдэглэнэ.

Цахилгаан орныг хүчлэг нь орны зүгээс нэгж эерэг цэнэгт

үйлчлэх хүчтэй тэнцүү хэмжигдэхүүн юм.

Нэгж нь:

=

Цахилгаан орны янз бүрийн цэгт турших цэнэгээ байрлуулж,үйлчлэх хүчийг нь хэмжиснээр

орны цэг бүр дэх хүчлэгийг олж болно.Хэд хэдэн цэнэг орон үүсгэж байвал

орнууд бие биедээ нөлөөлдөггүй,

харин нэмэгддэг.

Нийлбэр орны хүчлэгийг тухайн цэгт орон тус бүрийн үүсгэх орны хүчлэгийн вектор нийлбэрээр олно.

Цахилгаан орны шугамын цэг бүхэнд тухайн цэг дэх орны хүчлэг шүргэгчээр чиглэдэг.

Орны шугам битүү байгаа газарт орны хүчлэг их,орон хүчтэй байна.Эсрэгээр орны шугам сийрэг байгаа газарт хүчлэг бага,орон сул байна.

Шалгуур:

Цахилгаан орны хүчлэг гэж юу вэ?Хэд хэдэн цэнэгийн үүсгэж байгаа орнуудын үүсгэх хүчлэгийг тодорхойл?Цахилгаан орны хүчлэгийн векторыг зур?

Даалгавар:

Сурах бичгийн 77 дугаар хуудасны хүснэгт хий.

Масстай бие гравитацийн орноор дамжин харилцан үйлчлэлцдийн адилаар цэнэгтэй бие цахилгаан орноор дамжин харилцан үйлчлэлцдэг.

Цахилгаан орон цэнэгтэй биед хүчээр үйлчлэлцэнэ.Цахилгаан орон бусад орны нэгэн адил харагдахгүй.баригдахгүй,

гэхдээ бодитойгоор оршин байдаг.Орныг хүчний үйлчлэлээр нь илрүүлж болно.

Цахилгаан орны хүчний үйлчлэлийг судлахын тулд,турших эерэг цэнэг оруулъяа. Турших цэнэгт үйлчлэх хүч нь.турших цэнэгийн хэмжээнээс шууд хамаарна.

F ~ qХэрэв турших цэнэгт үйлчлэх хүчийг цэнэгийн хэмжээнд харицуулбал

энэ харицаа нь цэнэгийн хэмжээнээс хамаарахгүй,харин орноос хамаарна.

Эндээс орныг илэрхийлэх хэмжигдэхүүн гарч байна.