Tư duy như một nhà Kinh Tế

Ass.Prof.Dr. Nguyen Van SongAss.Prof.Dr. Nguyen Van Song 11Copyright c 2007 by The McGraw-HillCompanies, Inc. All rights reserved.

HHệệ ssốố ttíính đinh điểểm môn Kinh tm môn Kinh tếế Môi trư Môi trườờngng

- Phát biểu trênlớp- Xung phong báocáo- Tập hợp bài củalớp

Tùy chất lượngcủa bài thi

Có thể kiểm trabất thường cộngvới làm tiểu luận

- Nghỉ một buổi trừ0,25 điểm nếu nghỉ 4buổi hết 1 điểm sẽkhông được thi- Mất trật tự trên lớpthầy hỏi lại kô nhắclại được tươngđương một buổinghỉ!

Thưởng điểmtùy theo chấtlượng thamgia trên lớp,tình nguyện

báo cáo

Bài thi cuốikỳ

(60%)= 6 điểm

Bài kiểm trathường

xuyên và tiểuluận (30%)= 3 điểm

Có mặt(10%) tương

đương= 1 điểm

PGS.TS. NguyPGS.TS. Nguyễễn Văn Songn Văn SongĐĐạại Hi Họọc Nông Nghic Nông Nghiệệp Hp Hàà NNộộii

TƯ DUY NHƯ MỘT NHÀ KINH TẾ


MMụục đc đíích cch củủa chươnga chương 1 l1 lààm rõm rõ1. Giải thích hệ thống kinh tế nói chung2. Tư duy kinh tế của nhà kinh tế, người sản xuất, người

tiêu dùng, xã hội3. Kinh tế vi mô, Kinh tế vĩ mô và Kinh tế môi trường4. Chi phí cơ hội5. Điểm tối ưu khi đầu tư của người sản xuất6. Điểm tối ưu của người tiêu dùng7. Thị trường, cung, cầu, cân bằng cung cầu8. Điểm tối ưu của xã hội


Hộ gia đình Các hãng sX

Thi trường đầuvào (L, K)

Thị trường hànghàng hóa

$ $

$$

HHệệ ththốống kinh tng kinh tếế gigiảản đơnn đơn


NNềền Kinh tn Kinh tếế đ đóóngng

Hộ giađình

Các hãng sX



$ $

$$

Chính phủ


NNềền Kinh tn Kinh tếế mmởở

Hộ giađình

Các hãng sX



$ $

$$

Chính phủ Xuất nhậpkhẩu


Kinh tKinh tếế (economics)(economics)• Là môn khoa học của sự chọn lựa (chọn lựa

trong sản xuất, chọn lựa trong tiêu dùng)

• Phản chọn lựa vì:

+ Nhu cầu là vô hạn

+ Nguồn lực (con người, tự nhiên) có hạn


Kinh tKinh tếế Vi môVi môVi mô: NC hành vi ứng xử của người sản xuất

(hãng) và người tiêu dùng (hộ gia đình)

Ứng xử: Người SX (hãng): Tối đa lợi nhuận(profit) >< Vốn(K), lao động (L) giới hạn

Ứng xử: Người tiêu dùng (gia đình): Người tiêu dùng tối đathỏa dụng (unitility)><hạn chế ngân sách (budgetconstraint)


Kinh tKinh tếế VVĩĩ mômô• NC hành vi, các công cụ kinh tế của Chính phủ điều hành nền kinh

tếỨng xử: Tối đa phúc lợi xã hội (social welfare) >< Nguồn lực quốc gia

hạn chế1. Cung tiền2. Chi tiêu của CP3. Lãi suất NH4. Tỉ giá hối đoái5. Đầu tư của CP6. Chống lạm phát7. thất nghiệp8. Đói nghèo9. Hàng hóa công cộng10. ...11. ….


10

FLOWS on a closed NationFLOWS on a closed Nation

Wages

Labour

COMPANIESHOUSEHOLDS

GOVERN’T

Taxes etContributions

Subsidies

Taxes andcontributions

Sellings

Buying goods and services

Wages

Governmentexpenditure


Kinh tKinh tếế TNMTTNMT

• Vận dụng các nguyên lý KT Vĩ mô & Vimô để:

1. Quản lý2. Khai thác3. Sử dụng

Tài nguyên và môi trườnghiệu quả:

- Dưới góc độ xã hội

- Dài hạn (differecegenerations)

- Không biên giới


Chi phChi phíí cơ h cơ hộội (i (opportunity costopportunity cost –– OC)OC)

OC: Là lợi ích, hoặc thu nhập lớn nhất bảo qua khisản xuất (tiêu dùng) phương án này mà khôngsản xuất (tiêu dùng) phương án khác.

Ví dụ:1. A có một sào ruộng trồng lúa lãi 1tr không trồng

hoa lãi 2tr, nuôi cá 1.5tr, trồng lạc 0.5tr2. B có 20.000đ mua vé xem phim đã kô mua

được quyển sách và một bữa ăn …3. Đi học (hỏi sinh viên?)


Chi phChi phíí trung btrung bìình (Average Cost) &nh (Average Cost) &Chi phChi phíí biên (Marginal Cost)biên (Marginal Cost)

1. AC là chi phí bình quân trung một đơn vị sản phẩm

Ví dụ: Tổng chi phí (Total cost-TC) = 1000.000đ cho 10 sảnphẩm vậy AC = 1.000.000/10 = 100.000đ

2. MC là chi phí tăng thêm hoặc giảm đi khi sản xuất thêmmột đơn vị sản phẩm

Ví dụ: sản xuất 10 sp, TC = 1.000.000đ, sản xuất 11 sảnphẩm TC = 1.150.000 đ;MC = 150.000đ


VVíí ddụụ TC, AC (TAC), MCTC, AC (TAC), MC

Sản phẩm Total Cost (TC) Average Cost (AC) Marginal Cost (MC)($ billion) ($ b/SP) ($ b/SP)

Bao nhiêu sản phẩm là tối ưu?

0 0 0

1 3 3

2 7 3.5

3 12 4

4 20 5

5 32 6.4

3

4

5

8

12


CCáác loc loạại chi phi chi phíí bbìình quânnh quân

ATC

Q

ATC, MC,AFC,AVC,

0AFC

AVC

AVCmin

ATCmin

MC


SSảản lưn lượợngng ((đđầầu rau ra --outputs) toutputs) tốối ưu ci ưu củủa ngưa ngườời si sảản xun xuấấtt

MC ATC

QQ*

P

o


TTổổng sng sảản phn phẩẩm Total productm Total product--TP, sTP, sảản phn phẩẩmmbiên MP, sbiên MP, sảản phn phẩẩm trung bm trung bìình APnh AP

TP là tổng sản lượng thu đượctrên một số lượng đầu vàonhất định trong một khoảngthời gian (sản lượnglúa/sào/năm là 1080kg)

AP là sản lượng bình quân trênmột đơn vị đầu vào(1080kg/360m2 = 3kg/m2)

MP sản lượng tăng lên or giảm đikhi tăng thêm một đơn vị đầuvào -50753004

50116.73503

1001503002

2002002001

--500MPAPQĐạm


Mô phMô phỏỏng 3ng 3 giai đogiai đoạạn đn đầầu tưu tư

1 -

2 -

MP

Đạm

1 2 3 40

AP

TPAP, MP

TP

I II III

Câu hỏi: Bón bao nhiêu đạm để đạt hiệu quả tối đa ????


ĐĐầầu vu vàào (inputs) to (inputs) tốối ưu ci ưu củủa ngưa ngườời si sảản xun xuấấtt

VMP = Giá đầu ra x MP

Đạm1 2 3 40

V MP

Pđầu vào


LLợợii íích (Benefit) Thch (Benefit) Thỏỏa da dụụng(Utility) Biênng(Utility) BiênMB or MU là lợi ích tăng thêm hoặc giảm đi khi sản xuất or

tiêu dùng thêm một đơn vị sản phẩmVí dụ: Cho hàm thỏa dụng U = f(Xi), i là bánh dán.1. 1 bánh U = 100 MU = 1002. 2 bánh U = 170 MU = 703. 3 bánh U = 200 MU = 304. 4 bánh U = 180 MU = - 20


HHààm thm thỏỏa da dụụng (Utility fuction)ng (Utility fuction)Độ hữu dụng của

A

Hàm H. dụng ATU

MU1

MU S.L hàng S.D

MU2

S.L hàng S.D

Hàm MU giảm dần


Tiêu dTiêu dùùng tng tạại đâu ni đâu nếếu không phu không phảải tri trảả titiềền (P = 0)n (P = 0)Độ hữu dụng của

A

Hàm H. dụng ATU

MU1

MU S.L hàng S.D

MU2

S.L hàng S.D

Hàm MU giảm dần


Tiêu dTiêu dùùng tng tạại đâu ni đâu nếếu không phu không phảải tri trảả titiềền (P = 0)n (P = 0)

Tại điểm TUmax hay MU (MB) = 0 = PĐộ hữu dụng của A

Hàm H. dụng ATU

MU(MB)

S.L hàng S.D

S.L hàng S.D


Tiêu dTiêu dùùng tng tạại đâu li đâu làà hihiệệu quu quảả nhnhấất nt nếếu phu phảải tri trảả titiềềnn

QQ*Q*-1 Q*+1

P,MU(MB)

MU>P

MU=P

MU<P

Phần thiệtkhi tiêudùng ít

Phần thiệtkhi tiêudùng nhiều

MU(MB)

MU (MB) = P !


Cung (supply)Cung (supply)S = ∑MCi

P

Q

Pmin

o

Lượng cung: Lượng hànghóa, dịch vụ người cung(SX) có khả năng và sẵnsàng cung ở một mức giánhất địnhtrong một khoảngkô gian và thời gian nhấtđịnh

Đường cung: Phản ánh mốiquan hệ giữa giá cả hànghóa, dịch vụ và lượng hànghóa dịch vụ được cung

Hàm cung: :QS (x,t) = f (PX ; C ; T ; G ; N; E …)Biểu cung: Bảng biểu diễnmối quan hệ giá hh, dv vớilượng cungVí du: ....Luật cung: Giá tăng cungtăng (đồng biến)


CCáác yc yếếu tu tốố llààmm ảảnh hưnh hưởởng cungng cung(di chuy(di chuyểển trên đưn trên đườờng cung)ng cung)

S = ∑MCiP

Q

Pmin

o

QS (x,t) = f (PX ; C ; T ; G ;N ; E …)

Chỉ giá có một yếu tố duynhất (nội sinh – Internalfactor) là giá cả của chínhhàng hóa, dịch vụ đó

A

B

PA

PB

QBQA


DDịịch chuych chuyểển đưn đườờng cungng cung(c(cáác yc yếếu tu tốố ngongoạại sinh)i sinh)

S1 = ∑MCi

P

Q

Pmin

o

S2 = ∑MCi

S3 = ∑MCi

QS (x,t) = f (PX ; C ; T ;G ; N ; E …)Các yếu tố ngoại sinh(external factors) là kỹthuật, lượng nguời cung,chính sách của CP, kỳvọng người cung, thờitiết khí hậu....


CCầầu (Demand)u (Demand)Lượng Cầu: Lượng hànghóa, dịch vụ người tiêu dùngcó khả năng và sẵn sàngmua ở một mức giá nhấtđịnh, trong một khoảng kôgian và thời gian nhất định

Đường cầu: Phản ánh mốiquan hệ giữa giá cả hànghóa, dịch vụ và lượng hànghóa dịch vụ và giá cả hànghóa

Hàm cầu: :QD (x,t) = f (PX ; Py; I; E, G ; N; …)Biểu cầu: Bảng biểu diễnmối quan hệ giá hh, dv vớilượng cầuVí du: ....Luật cầu: Giá tăng cầu giảm

D = ∑MBi (MUi)

P

Q

PMax

oQmax


CCáác yc yếếu tu tốố ảảnh hưnh hưởởng tng tớới ci cầầuu(di chuy(di chuyểển trên đưn trên đườờng cng cầầu)u)

D = ∑MBi (MUi)

P

Q

PMax

oQmax

A

B

PA

PB

QA QB

QD (x,t) = f (PX ;Py; I; E, G ; N ; …)Chỉ yếu tố nội sinh(internal factor) duynhất đó là giá củachính HH, DV đó


CCáác yc yếếu tu tốố ttáác đc độộng cng cầầuu(d(dịịch chuych chuyểển đưn đườờng cng cầầu)u)

Q

D1

PPMax

oQmax

D2

D3

QD (x,t) = f (PX ; Py; I ; G ;N ; E …)Các yếu tố ngoại sinh(external factors) là giáchéo, thu nhập củangười TD, chính sáchcủa CP, kỳ vọng tiêudùng, thời tiết khí hậu....


Cân bCân bằằng cungng cung –– ccầầuu(supply(supply –– demand equilibrium)demand equilibrium)

D = ∑MBi (MUi)

P

Q

PMax

oQmax

S = ∑MCi

P*

Q*

• Tại đó người bán(SX) bán hết hàng,người mua mua đủvới giá P*

• Thị trường khôngthiếu, không thừa

• S = D có nghĩa là

∑MCi = ∑MBi (MUi)


Cân bCân bằằng cung cng cung cầầuu

Dư thừa60205

Dư thừa50304

Cân bằng40403

Thiếu hụt30502

Quan hệcầu cung

QS(tấn/ngày

)

QD(tấn/ngày)

P(tr đ/tấn)


TTìình trnh trạạng dư thng dư thừừaa

D = ∑MBi (MUi)

P

Q

PMax

oQmax

S = ∑MCi

P*

Q*

Psàn

Qsàn cungQsàn cầu

Dư thừa

Giá sàn (floorprice) làm cung >cầu gây ra hiệntượng dư thừadẫn tới có sức épgiảm giá trên thịtrường


TTìình trnh trạạng thing thiếếu hu hụụtt

D = ∑MBi (MUi)

P

Q

PMax

oQmax

S = ∑MCi

P*

Q*

Ptrần

Q cầu trầnQcung trần

Thiếu hụt

Giá trần (ceilingprice) làm cầu > cunggây ra hiện tượngthiếu hụt dẫn tới cósức ép tăng giá trênthị trường


BBằằng lòng trng lòng trảả ccủủa ngưa ngườời tiêu di tiêu dùùngng(Willingness to Pay(Willingness to Pay –– WTP)WTP)

D = ∑MBi (MUi)

P

Q

PMax

oQmax

S = ∑MCi

P*

Q*

Diện tích dưới đường cầu

Ví dụ:

• Tại Qmax

WTP = OQmaxPmax

• Tại Q*

WTP = OQ*EPmax

Chú ý: Trong trường hợpđường cầu là phi tuyến

E


ThThặặng dư ngưng dư ngườời tiêu di tiêu dùùngng(consumer surplus)(consumer surplus)

D = ∑MBi (MUi)

P

Q

PMax

oQmax

S = ∑MCi

P*

Q*

CS E

CS = WTP – Thực trả

Hay: Diện tích dướiđường cầu và trên gía

CS = (Pmax-P*) x Q*/2


ThThặặng dư ngưng dư ngườời si sảản xun xuấấtt(producer surplus(producer surplus –– PC)PC)

D = ∑MBi (MUi)

P

Q

PMax

oQmax

S = ∑MCi

P*

Q*

PC

PS = Doanh thu – TC

Hay: Diện tích dưới giátrên đường cung

PS = (P* - Pmin) x Q*/2

Pmin


ThThặặng dư xã hng dư xã hộộii(Social surplus, welfare)(Social surplus, welfare)

D = ∑MBi (MUi)

P

Q

PMax

oQmax

S = ∑MCi

P*

Q*

CS

PS

SS = CS + PS


TTạại đii điểểm cân bm cân bằằng cung cng cung cầầuuccủủa tha thịị trư trườờngng ththặặng dư xã hng dư xã hộội (Sociali (Social

welfare)welfare) llàà llớớn nhn nhấấtt

QE Q2Q1

D = ΣMBi

0

PE

P

Q

E

S =ΣMCi

PS

CS

Pm

I

H K

L

Chứng minh????


ThuThuếế llààm tăng gim tăng giáá, gi, giảảm sm sảản lưn lượợng vng vàà gâygâymmấất trt trắắngng (Dead weight loss(Dead weight loss -- DWL)DWL)

D = ΣMBi

0

PE

P

Q

E

S1 =ΣMCi

Pm

I

H

Sthuế =ΣMCi

DWL1

23 4

56

• Trước thuếCS = 1+2+3+4PS=5+6+7SS = 1+2+3+4+5+6+7• Sau thuếCS=1PS=7C.Phủ = 2+3+6+ Giá tăng PE lên Pthuế+ Q giảm từ QE về Qthuế

+ Mất trắng (DWL) = 4 + 5

7

Pthuế

QEQthuế


TrTrợợ ccấấp (gip (giáá) l) lààm gim giảảm gim giáá,, tăng stăng sảản lưn lượợngngvvàà gây mgây mấất trt trắắngng (Dead weight loss(Dead weight loss -- DWL)DWL)

D = ΣMBi

0

PE

P

Q

E

S1 =ΣMCi

Pm

Strợ cấp =ΣMCi

DWL

1

2

• Trước trợ cấpCS = 1PS= 2+3SS = 1+2+3• Sau trợ cấpCS=1PS=2+3SS = 1+2+3 - 4+ Giá giảm PE xuống Ptrợ cấp+ Q tăng từ QE về Qtrợ cấp

+ Mất trắng (DWL) = 4

3

QE Qtrợ cấp

Ptrợ cấp

4


TTàài lii liệệu tham khu tham khảảoo1. Principles of Microeconomics2. Principles of Macroeconomics3. Nguyễn Văn Song .2006. Kinh tế Tài nguyên Môi trường. Nhà xuất bản Nông nghiệp – Hà Nội4. Nguyễn Văn Song. 2005. Kinh tế Công Cộng. Nhà xuất bản Nông nghiệp – Hà Nội5. Nguyễn Văn Song. 2002. Đưa chi phí ô nhiễm vào hoá đơn tiền điện: Tổ chức Kinh tế môi trường Đông nam

á (EEPSEA) & Tổ chức phát triển nghiên cứu quốc tế Canada (IDRC) 2002; 2 trang. Website:http://idrinfo.idrc.ca/archive/corpdocs/117868/SongPB.htm

6. Nguyễn Văn Song. 2002. Toàn cầu hoá, cơ hội và thách thức đối với lĩnh vực tài nguyên môi trường. Tạp chíbảo vệ tài nguyên môi trường- Bộ Tài Nguyên Môi trường. Hà Nội.

7. Nguyễn Văn Song. 2005. Những ưu điểm và hạn chế cơ bản của cỏc cụng cụ kinh tế quản lý môi trường cơbản. Tạp chí bảo vệ tài nguyên môi trường- Bộ Tài Nguyên Môi trường. Hà Nội.

8. Nguyễn Văn Song. 2006. Cơ sở kinh tế, những mặt tích cực và hạn chế của cơ chế giá trần và giá sàn đối vớinền kinh tế và xã hội. Tạp chí nghiên cứu kinh tế. số 332. tháng 2 năm 2006.

9. Nguyễn Văn Song. 2007. Những mặt tích cực và hạn chế của chính sách miễn thuỷ lợi phí và miễn thuế nôngnghiệp.Tạp chí nghiên cứu kinh tế. Viện Kinh tế - Xã hội Việt Nam số. 346. Tháng 3 năm 2007.

10. Nguyễn Văn Song. 2007. Ảnh hưởng của lãi suất ngân hang tới tốc độ khai thác tài nguyên có thể và khôngthể tái tạo. Tạp chí Ngân hàng Nhà nước Việt Nam. Sô tháng 10 năm 2007.

11. Nguyễn Văn Song. 2007. Cơ sơ kinh tế của mức thải tối ưu và quản lý ô nhiễm môi trường bằng quyền sởhữu, thuế ô nhiễm và trong điều kiện của Việt Nam. Tạp chi Kinh tế Môi trường - Đại học Kinh tế Quốc dân. sốtháng 10 năm 2007.

12. http://www.idrc.ca/eepsea/ev-27223-201-1-DO_TOPIC.html13. http://www.idrc.ca/eepsea/ev-27238-201-1-DO_TOPIC.html

http://idrinfo.idrc.ca/archive/corpdocs/117868/SongPB.htm

http://www.idrc.ca/eepsea/ev-27223-201-1-DO_TOPIC.html


The end of economic reviewThe end of economic review

The end of economic review

http://www.idrc.ca/eepsea/ev-27238-201-1-DO_TOPIC.html


Kinh tKinh tếế môi trư môi trườờngng(Environmental Economics(Environmental Economics –– EE)EE)

ENVIRONMENTALENVIRONMENTALECONMOMICS.docECONMOMICS.doc


ChươngChương 2:2: Môi trưMôi trườờng vng vàà ssựự phpháát trit triểểnn


















Documents

Tư duy như một nhà Kinh Tế