Türkiye’nin Enerji Politikasında Tanap ve Türk Akımı · Boru Hatları gibi mevcut hatların yanında geliş- ... Kaynak: . Türkye’nn Enerj Poltkasında Tanap ve Türk Akım

Türkiye’nin Enerji Politikasında Tanap ve Türk Akımı 1Sayfa

www.bilgesam.org

Mevcut enerji kaynakları ülkelerin artan enerji ihtiyaçlarının karşılama noktasında yetersiz kalmaktadır. Bu durum ise enerji bakımından yetersiz olan ülkelerin ithalatını artırmaktadır. Konjonktür gereği ülkeler için ithal edilen enerjinin sürdürülebilir olması hayati önem taşımaktadır. Hidrokar-bon kaynaklarının transferinin artışı ise beraberinde ‘enerji güvenliği’ kavramını getir-mektedir. Çünkü enerji güvenliği, enerji teminin devamlılığı ve verimliliğini de beraberinde ge-tirmektedir. Nitekim bu durum, kaynak ülkeler ve tüketici pazarlar arasında transfer olabilme potansiyeline sahip olan ülkeleri önemli bir ko-numa taşımaktadır.

Türkiye, Orta Asya ve Kafkasya’da bulunan enerji kaynaklarının Avrupa ülkelerine sevk edilmesinde transit ülke olmasından dolayı stra-tejik değere sahiptir. Aynı zamanda Türkiye, dünya enerji piyasasında önemli enerji pazarla-rından biridir. Ancak tükettiği enerjinin yarısın-dan fazlasını ithal etmektedir. Türkiye, bilhassa doğalgaz ve petrol konusunda dışa bağımlı hale gelmiştir. Doğalgaz talebi Çin’in ardından en fazla artış gösteren ülke olan Türkiye, doğalgaz tüketiminin yaklaşık %99 kadarını ithal etmek-tedir. Bahsedilen sebeplerden dolayı Türkiye’nin enerji politikasında doğalgaz projeleri önemli yer edinmektedir.

Enerji nakil güzergâhları için stratejik bir ge-çiş ülkesi olan Türkiye, enerji merkezi olmaya aday bir ülkedir. Bu nedenle Türkiye için geniş kapsamlı enerji transfer projelerinin geliştirilmesi büyük önem arz etmektedir. Türkiye, bilhassa doğalgaz konusunda kaynak çeşitliliğinin sağlanması için birçok projeye dâhil olmuştur. Türkiye, İran-Türkiye ve Mavi Akım Doğalgaz Boru Hatları gibi mevcut hatların yanında geliş-tirilen yeni projelere de dâhil olmaktadır. Şahde-niz bölgesinde yer alan kaynakların Avrupa’ya aktarılması amacıyla Türkiye ve Azerbaycan arasında TANAP projesi imzalanmıştır. Son olarak, Rusya-Türkiye arasında Türk Akımı olarak adlandırılan proje ön plana çıkmıştır. Bu çalışmada henüz proje aşamasında olan TANAP ve Türk Akımı projeleri ve bu projelerin Türkiye’nin enerji politikasındaki muhtemel etkileri üzerine incelemeler yapılacaktır.

Türkiye’nin Enerji Politikasında Tanap ve Türk Akımı

Türkan BUDAK

© BİLGESAM Tüm hakları saklıdır. İzinsiz yayımlanamaz. Kaynak gösterilerek alıntı yapılabilir.

Bilge Adamlar Stratejik Araştırmalar Merkezi (BİLGESAM) Mecidiyeköy Yolu Caddesi, No:10, 34387 Şişli -İSTANBUL www.bilgesam.org www.bilgestrateji.com [email protected] Tel: 0212 217 65 91 - Fax: 0 212 217 65 93


www.bilgesam.org

Trans Anadolu Doğalgaz Boru Hattı (TANAP)

Doğalgaz Türkiye’de en fazla kullanılan enerji kaynaklarındandır. Türkiye’nin toplam enerji tü-ketiminin %35’lik kısmını doğalgaz oluşturmak-tadır. Ülkenin enerji tüketiminin %29’u kömür ve %27’si ise petrolden oluşmaktadır.1 Türkiye tüketmekte olduğu doğalgazın neredeyse tamamını ithal etmekte olduğu için, arzın sürdü-rülebilir olması ve fiyatların temini adına yeni projelere ihtiyaç duymaktadır. Bu bağlamda TANAP projesi ülke için önem arz etmektedir. TANAP projesinin amacı; Azerbaycan’ın Ha-zar Denizi’ndeki ‘Şahdeniz 2 Gaz Sahası’ ve Hazar Denizi’nin güneyindeki diğer sahalarda üretilen doğalgazın önce Türkiye’ye oradan da Avrupa’ya taşınmasıdır.

TANAP projesi Güney Gaz Koridoru olarak

1 “Türkiye’nin Enerji Profili ve Stratejisi” Dışişleri Bakanlığı, http://www.mfa.gov.tr/turkiye_nin-enerji-stratejisi.tr.mfa , (Erişim Tarihi; 08.02.2017).

adlandırılan 4 aşamalı entegre bir projenin ana gövdesini oluşturmaktadır. Şahdeniz 2 yatağın-dan çıkarılacak doğalgaz önce Gürcistan’a, ar-dından Tiflis üzerinden Türkiye’ye ulaştırılacak. Ardahan’dan Türkiye’ye girip yirmi ili geçerek, son olarak Yunanistan üzerinden İtalya’ya gide-cek olan TAP hattı ile Avrupa’ya ulaşacaktır. Bu 4 aşamalı doğalgaz boru hattı projesi yaklaşık 4000 km olacaktır. Türkiye sınırları içinde ola-cak olan TANAP projesinin hükümetler arası an-laşması Azerbaycan ve Türkiye arasında 26 Ha-ziran 2012 tarihinde İstanbul’da imzalanmıştır. 2

Türkiye’nin Gürcistan sınırından başlayacak olan hattın ülke içinde; ‘Ardahan, Kars, Erzu-rum, Erzincan, Bayburt, Gümüşhane, Giresun, Sivas, Yozgat, Kırşehir, Kırıkkale, Ankara, Eski-şehir, Bilecik, Kütahya, Bursa, Balıkesir, Çanak-kale, Tekirdağ ve Kırklareli’ illerini dolaşması hedeflenmiştir. Kurulacak doğalgaz boru hattı-

2 “Uluslararası Boru Hatları ve Projeleri”, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, http://www.enerji.gov.tr/tr-TR/Say-falar/Uluslararasi-Boru-Hatlari-ve-Boru-Hatti-Projeleri , (Erişim Tarihi; 08.02.2017).

Harita-1: TANAP Doğalgaz Boru Hattı Projesi

Kaynak: www.tanap.com


www.bilgesam.org

nın Türkiye sınırları içindeki uzunluğu yaklaşık 1900 km olarak tasarlanmıştır. Boru hattı üze-rinden ilk etapta 16 milyar metreküp değerinde geçiş olacağı öngörülmekte olup, gazın 6 milyar metreküpü Türkiye’de kalacaktır. Hattın taşıma kapasitesi aşamalı olarak artırılacak ve 2023 yılında 23 milyar, 2026 yılında ise 31 milyar metreküpe çıkarılması hedeflenmektedir.3 Azer-baycan ile birlikte yürütülen projede Türkiye’yi Boru Hatları ile Petrol Taşıma Anonim Şirketi (BOTAŞ) temsil etmektedir. Türkiye projede Azerbaycan’ın ardından ikinci büyük ortak ola-rak yer almaktadır. 2013 Aralık ayında BOTAŞ-TPAO konsorsiyumunun proje başlangıcında %20 olan payı %30’a çıkarılmıştır. Böylece TA-NAP üzerindeki dağılım BP %12, SOCAR %58 ve BOTAŞ %30 olmuştur.4

3 Emel İlter-Hülya Kınık, “Türkiye’nin Enerji Denkle-mi: Trans Anadolu Doğalgaz Boru Hattı ve Türk Akımı”, Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, http://anadiliegitimi.com/download/article-file/261292 , (Eri-şim Tarihi; 27.01.2017).4 “BOTAŞ, SOCAR ve BP TANAP İçin İmza Attı”, CNN

TANAP, Türkiye’nin enerji politikası bakımın-dan birçok noktada önem arz etmektedir. Pro-je öncelikle Türkiye’nin doğalgaz tedarikinde Rusya ve İran tekelinden kurtulmasını sağla-yabilecek potansiyele sahiptir. Bu durum ise Türkiye’nin son dönemde enerji stratejisinde önemli bir hedefi olan enerji çeşitliliğini artır-ma stratejisine hizmet edecektir. TANAP, Azer-baycan ve Türkiye’nin finansal ve teknolojik imkânları kullanılarak yapılacağı için iki ülke arasındaki işbirliğini de artıracaktır. Bunun yanı sıra Türkiye’nin ithal etmekte olduğu en ucuz gazın Azeri doğalgazı olduğu da göz önüne alı-nırsa TANAP, Türkiye’nin tedarikçi ülkeler ile pazarlık gücünü artırabilecektir. Enerji uzman-ları ise bu durumun Türk ekonomisine ortalama 3 milyar dolar tasarruf sağlayacağını dile getir-mektedir. Aynı zamanda boru hatlarının yapımı esnasında istihdam edilecek kişi ve kullanılacak

Türk, http://www.cnnturk.com/haber/ekonomi/turkiye/botas-socar-ve-bp-tanap-icin-imza-atti , (Erişim Tarihi; 27.01.2017).

Grafik-1: Türkiye’nin Ülkelere Göre Doğalgaz İthalat Kontratları

Kaynak: www.botas.gov.tr


www.bilgesam.org

olan yerli malzemelerin katkısıyla projenin, Tür-kiye ekonomisine getirisinin yaklaşık 50 milyar doları bulması beklenmektedir.

Öte yandan Türkiye’nin doğalgaz ithalat kont-ratlarının birçoğunun 2021-2026 tarihleri arasın-da son bulacağı bilinmektedir. Bu bağlamda TA-NAP ile birlikte Azerbaycan’dan alınacak olan ilave ucuz gaz bu süre zarfında Türkiye’nin ya-pacağı yeni anlaşmalarda elini güçlendirecektir.

Bilindiği üzere Türkiye’nin enerji politikasın-daki en belirgin hedeflerinden biri ülkeyi ener-ji merkezine dönüştürebilmektir. Türkiye zaten konumu gereği avantajlıdır ve var olan boru hat-ları bu amaca hizmet etmektedir. Lakin TANAP ile Azerbaycan gazının Avrupa’ya taşınması yeni bir ufuk açacaktır. Böylelikle Türkiye, sa-dece Azeri gazını değil aynı zamanda Türkme-nistan, Kazakistan, İran, Irak gibi ülkelerin ve Doğu Akdeniz’deki enerji yataklarında bulunan gazı da Avrupa’ya taşıyabilecektir. Bu bağlamda Güney Gaz Koridoru Projesi vasıtasıyla Türkiye uzun vadede doğalgaz ticareti yapma noktasında stratejik bir konuma sahip olma fırsatını yakala-yacaktır. Bu durum AB ülkelerinin enerji arz gü-venliğine önemli bir katkı sunması dolayısıyla Türkiye’yi AB için kıymetli bir konuma taşıması beklenmektedir. Diğer yandan Türkiye uluslara-rası standartlara göre tasarlanan TANAP’ın bir

parçası olduğu için bu anlamda ciddi bir tecrü-beyi ve bilgiyi de elde edebilecektir.

Son gelişmeler projenin geleceği ile ilgili olum-lu sinyaller vermektedir. Şubat 2017’de Türkiye Enerji Bakanı Berat Albayrak ve Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev Azerbaycan’da bir araya geldi. Bu ziyaret sırasında TANAP hakkında güncel bilgiler paylaşıldı. Projenin yaklaşık %65’lik kısmının tamamlandığı ifade edilirken, 2018 yılının ikinci yarısı itibariyle boru hattının gaz ile doldurulmaya hazır hale geleceğinin altı çizilmiştir.5 Ayrıca İlham Aliyev, Türkiye-Azerbaycan arasındaki TANAP işbirli-ğinin Güney Gaz Koridoru için dönüm noktası niteliği taşıdığına değinmiştir. Güncel gelişme-ler de göstermektedir ki TANAP taraf her iki ülke tarafından da önemsenmekte ve çalışmalar ivedilikle devam ettirilmektedir

Bu bağlam, TANAP uluslararası enerji piya-sası açısından enerji nakil güzergâhlarının güvenliği, enerji temininin devamlılığı ve enerji kaynaklarının çeşitliliği noktasında önemi haiz bir projedir. TANAP’tan en fazla faydayı sağ-layacak aktörlerden biri ise doğalgaz kaynak-larını çeşitlendirmek isteyen Avrupa olacaktır. Nitekim TANAP’ın hayata geçmesi küresel ve bölgesel birçok fayda sağlayacaktır. Ancak şüp-hesiz ki proje, Türkiye’nin enerji alanında tran-sit ülke olma rolünü sağlamlaştıracak ve enerji piyasasında elini güçlendirecektir.

Türk Akımı Projesi

2013 yılında yaşanan Ukrayna Krizi sırasında Rusya’nın, ABD ve AB’ye karşı enerji kozu-

5 “TANAP 2018’de Gazla Dolacak”, Takvim, http://www.takvim.com.tr/ekonomi/2017/02/24/tanap-2018de-gazla-dolacak-1487900308 , (Erişim Tarihi; 23.03.2017)

“Türkiye’nin doğalgaz ithalat kontratları-nın birçoğunun 2021-2026 tarihleri ara-sında son bulacağı bilinmektedir. Bu bağ-lamda TANAP ile birlikte Azerbaycan’dan alınacak olan ilave ucuz gaz bu süre zar-fında Türkiye’nin yapacağı yeni anlaşma-larda elini güçlendirecektir. ”


www.bilgesam.org

nu kullanması taraflar arasında enerji alanın-da sorunlar sürebileceği sinyalini vermiştir. Bu bağlamda Rus gazını Karadeniz üzerinden Avrupa’ya taşıyacak olan ‘Güney Akım Proje-si’ iptal edilmiştir. Yaşanan bu gelişmeler Rus gazının Ukrayna’ya alternatif bir yol Avrupa’ya taşınması ihtimalini ortaya çıkarmıştır. Nitekim Türk Akımı projesi bu nedenle gündeme gel-miştir. Türk Akımı doğalgaz hattının Rus gazını Karadeniz’in altından geçerek Türkiye’ye bu-radan da Yunanistan topraklarından Avrupa’ya ulaştırılmasını öngörmektedir.

Harita-2: Türk Akımı Projesi

Kaynak: www.businessht.com.tr

Türk Akımı’nın ilk detayları 1 Aralık 2014 tari-hinde Rusya Devlet Başkanı Viladimir Putin’in Türkiye ziyareti esnasında ortaya çıkmıştır. Her biri yaklaşık 15 milyar metreküp kapasiteli 4 hattan oluşacak olan projenin 910 km kısmının Karadeniz’in altından geçmesi planlanmaktadır. Türkiye sınırlarındaki hattın uzunluğunun ise 260 km olması öngörülmektedir.6 Boru hattının tahmini taşıma kapasitesinin 63 milyar met-reküp olması beklenmektedir. Türkiye’nin ise

6 Faik Sönmez, “Türk Akımı Projesi Nedir?”, Enerji Ens-titüsü, http://enerjienstitusu.com/2016/10/11/turk-akimi-projesi-nedir/ , (Erişim Tarihi; 27.01.2017).

projeden yılda 14 milyar metreküp gaz alması ve 49 milyar metreküp miktarın ise Avrupa’ya taşınması planlanmaktadır. Yapılan anlaşmalar sonrası proje Mayıs 2015 tarihinde başlamıştır.7 Proje 24 Kasım 2015 tarihinde Rusya ve Türki-ye arasında yaşanan ‘Uçak Krizi’ sonrası sekteye uğramıştır. Ancak ilişkilerin düzelmesinin ardın-dan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Rusya Devlet Başkanı Viladimir Putin 10 Ekim 2016 tarihinde 23. Dünya Enerji Kongresi çer-çevesinde İstanbul’da bir araya gelmiş ve ilk iş olarak Türk Akımı’nın hızlandırılmasına ilişkin anlaşmayı imzalamışlardır.8 Bu durum projenin her iki ülke nezdinde de ne denli değerli olduğu-

nun somut bir gös-tergesidir.

20 Ocak 2017 tari-hinde Türk Akımı için yeni bir geliş-me daha yaşanmış-tır. Rus devletinin resmi evraklarının yayımlandığı in-ternet portalında

yer alan kararnameye göre Putin, Türk Akımı projesine ilişkin Türkiye ve Rusya arasında ya-pılan hükümetler arası anlaşmayı imzalamıştır. TBMM Genel Kurulu’nda 2 Aralık 2016’da ka-bul edilen anlaşma, Rusya Parlamentosu’nun alt kanadı Duma tarafından 20 Ocak’ta, Federas-yon Konseyi’nde ise 1 Şubat’ta kabul edilmiştir. Ayrıca proje kapsamında, her biri 15,75 milyar metreküp kapasiteye sahip iki boru hattı inşa

7 “Türk Akımı’nda İmzalar Atıldı”, Enerji Atlası, http://www.enerjiatlasi.com/haber/turk-akimi-imzalar-atildi , (Erişim Tarihi; 08.02.2017).8 “Türk Akımı İmzalandı”, Aljazeera Turk, http://www.aljazeera.com.tr/haber/turk-akimi-imzalandi , (Erişim Ta-rihi; 27.01.2017).


www.bilgesam.org

edilmesi planlanmakta ve ilk hattın Türkiye’ye, ikinci hattın ise gerekli teminatların alınması halinde Avrupa’ya doğalgaz ulaştırması öngö-rülmektedir.9 Ancak Rusya Dışişleri Bakanlığı Direktörü Aleksandr Botsan-Harchenko, Şubat 2017’de yaptığı açıklamada Avrupa’dan resmi garantiler alınmaması halinde Türk Akımı proje-sinde ikinci boru hattının yapımının planlanma-dığını bildirmiştir.10 Buradan anlaşılacağı üzere enerji projelerinin sürekliliği ekonomik ilişkile-re bağlı olduğu kadar siyasi ve ikili ilişkilere de bağlıdır. Bu nedenle bu projenin hayata geçmesi taraflar için ekonomik katkılar sağlayacağı gibi ikili ve siyasi ilişkilerin gelişmesine de olumlu katkı sağlayacaktır.

Türk Akımı, Karadeniz’den Doğu Akdeniz ener-ji havzalarına kadar uzanacak olan uzun bir gaz hattı olacağından enerji piyasasında kapsamlı bir etkisi olacaktır. Bilhassa Rusya ve Türkiye’ye kazandıracağı muhtemel avantajlar, bölgedeki enerji mücadelesini etkileyecektir. Türk Akımı, Rusya için Güney Akım projesine göre daha uy-gulanabilir olduğu için tercih edilmiştir ama pro-je aynı zamanda ülkeye daha az maliyete neden olmaktadır. Bunun yanında Türk Akımı, Rus-ya için Avrupa doğalgaz piyasasındaki mevcut

9 “Putin’den Türk Akımına Onay” Aljazeera, http://www.aljazeera.com.tr/haber/putinden-turk-akimina-onay (Eri-şim Tarihi; 23.03.2017)10 “Rusya’dan Türk Akımı’nın İkinci Hattı için Garanti Şartı”, Finans Haberler, http://www.haberler.com/rusya-dan-turk-akimi-nin-ikinci-hatti-icin-garanti-9246242-haberi/ (Erişim Tarihi; 23.03.2017)

konumunu uzun vadede koruması anlamına da gelmektedir. Rusya, Avrupa’ya satmakta olduğu doğalgazın yaklaşık %40’nı Ukrayna üzerinden gerçekleştirmektedir. Fakat Türk Akımı projesi-nin hayata geçmesi halinde Rusya, bir taraftan mütemadiyen siyasi krizler yaşadığı Ukray-na güzergâhına mecburiyetini azaltacak diğer yandan da transit ülkelerin aradan kalkması ile Avrupa pazarına doğrudan erişebilme imkânına sahip olacaktır.

Türk Akımı, Türkiye için kısa vade içinde enerji arz güvenliğini artırma ve doğalgaz fiyatlarında düşüş yaşanması gibi somut avantajlar sağlaya-bilir. Türkiye hâlihazırda ithal ettiği doğalgazın %55’ni yani yaklaşık 27 milyar metreküp ka-darını Rusya’dan almaktadır.11 Bu bağlam-da Rusya’dan ithal edilen gazın bir kısmının güzergâhının değişmesi ülkenin arz güvenliğini artıracaktır. Ayrıca Türk Akımı hattının aktif ol-ması ile birlikte Türkiye, ithal etmekte olduğu Rus gazın tamamını doğrudan Rusya’dan almış olacaktır. Bu durum ise Rusya’nın transit ülkeler ile yaşaması muhtemel krizler sonrası riskleri ortadan kaldırabilir. Aynı zamanda transit ücret-lerinin ortadan kalması maliyetleri düşürdüğün-den fiyat indirimi ihtimaline de sebep olabilir.

Türk Akımı projesi, hem Türkiye ve Rusya hem de bölgesel aktörler için enerji denkleminde kri-tik bir noktada yer almaktadır. Proje bölgesel ve küresel tüm enerji aktörleri için olduğu gibi Tür-kiye içinde avantajlar ve riskler içermektedir. AB’nin Rusya’ya olan bağımlılığını artırabile-ceği için şüpheli yaklaştığı proje, eğer riskler iyi yönetilirse olumlu sonuçlar ortaya çıkarabilir.

11 “Türkiye’nin Enerji Profili ve Stratejisi” Dışişleri Bakanlığı, http://www.mfa.gov.tr/turkiye_nin-enerji-stratejisi.tr.mfa , (Erişim Tarihi; 08.02.2017).

“Rus devletinin resmi evraklarının yayım-landığı internet portalında yer alan karar-nameye göre Putin, Türk Akımı projesine ilişkin Türkiye ve Rusya arasında yapılan hükümetler arası anlaşmayı imzalamıştır.”


www.bilgesam.org

Türk Akımı’nın hayata geçmesi Türkiye’yi için-de bulunduğu bölgede enerji merkezi konumuna taşıyacak taşlardan biri olabilir. Aynı zamanda bulunduğu bölgedeki enerji pazarında doğalgaz fiyatlarının belirlenmesinde de Türkiye’yi kritik bir konuma yükseltebilir.

Sonuç:

Enerji bakımından dışa bağımlı olan Türkiye’nin bu bağımlılığının azalması için uzun vadeli po-litikaların geliştirilmesi gerekmektedir. Ancak her şeyden önce Türkiye’nin enerji politikasında sürdürülebilirlik, arz güvenliği ve fiyat stabili-zasyonunu sağlayıcı stratejiler gerçekleştirmesi gerekmektedir. Bu bağlamda Türkiye’nin son dönemde enerji alanında ‘enerji merkezi’ olma hedefine ulaşması için yeni ve kapsamlı projele-re dâhil olmak ülkeye avantaj sağlayacaktır. TA-NAP ve Türk Akımı projeleri birbirlerine yakın olan enerji pazarlarını hedef almaları bakımın-dan karşılaştırılmaktadır. Hangi projenin daha yararlı olacağı konusu bazı çevreler tarafından tartışılmaktadır. Ancak Türkiye’nin yaklaşımı her iki projenin de hayata geçirilmesinden ya-nadır.

Türkiye’nin görüşü; TANAP’ın Avrupa’nın do-ğalgaz ihtiyacını tek başına karşılamayacağı do-layısıyla iki projenin sanılanın aksine rakip değil birbirlerinin tamamlayıcısı olduğu yönündedir. Türkiye, Türk Akımı ve TANAP projelerinin ak-tif olmasıyla bu iki projenin dışında Türkmenis-tan, Irak, İsrail ve Kıbrıs ve çevrelerinde bulu-nan enerji yataklarından çıkarılacak gazın kendi

toprakları üzerinden dünya pazarlarına taşınma-sını hedeflemektedir. Nitekim bu iki projenin gerçekleşmesi; Türkiye’nin enerji kaynaklarını çeşitlendirilmesi, enerji bağımlılığını azaltması ve arz güvenliğini sağlaması bakımından fayda sağlayacaktır. Bu çerçevede şüphesiz Türkiye için içerde Türk Akımı dışarda ise TANAP gibi kapsamlı projelere sahip olması enerji alanında elini güçlendirecektir. Türk Akımı ve TANAP projesinin parçası olduğu Güney Gaz Korido-ru projeleri hayata geçtiğinde bu iki projenin sunduğu alt yapı enerji merkezi olmak isteyen Türkiye’ye avantaj sağlayacaktır. Aynı zamanda Azerbaycan ve Rusya gibi enerji zengini ülkeler ile işbirliğinin güçlendirilmesi bölgesel ve küre-sel anlamdaki enerji denkleminde ülkeyi kritik bir konuma taşıyacaktır. Ancak Türk diplomasi-si taşıdıkları önem ve riskler dolayısıyla her iki projeyi de tüm enerji tedarikçi aktörler ve tüketi-cileriyle hassas bir denge ile yürütmelidir.

“Türk Akımı, Türkiye için kısa vade içinde enerji arz güvenliğini artırma ve doğalgaz fiyatlarında düşüş yaşanması gibi somut avantajlar sağlayabilir.”


www.bilgesam.org

BİLGESAM Hakkında

BİLGESAM, Türkiye’nin önde gelen düşünce kuruluşlarından biri olarak 2008 yılında kurulmuştur. Kar amacı gütmeyen bağımsız bir sivil toplum kuruluşu olarak BİLGESAM; Türkiye’deki saygın akademisyenler, emekli generaller ve diplomatların katkıları ile çalışmalarını yürütmektedir. Ulusal ve uluslararası gündemi yakından takip eden BİLGESAM, araştırmalarını Türkiye’nin milli prob-lemleri, dış politika ve güvenlik stratejileri, komşu ülkelerle ilişkiler ve gelişmeler üzerine yoğun-laştırmaktadır. BİLGESAM, Türkiye’de kamuoyuna ve karar alıcılara yerel, bölgesel ve küresel düzeydeki gelişmelere ilişkin siyasal seçenek ve tavsiyeler sunmaktadır.

Yazar Hakkında

2007 yılında lisans öğrenimine Abant İzzet Baysal Üniversitesi’nde başlayan ve 2010 yılında öğren-ci değişim programıyla Wyszsza Szkola Humanistycszna - Economiczna w Lodzi Üniversitesinde bulunan Türkan Budak, 2012 yılında Abant İzzet Baysal Üniversitesi Uluslararası İlişkiler bölümün-den bölüm birincisi olarak mezun olmuştur. 2012 yılında Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler anabilim dalında başladığı yüksek lisans öğrenimine devam etmektedir. Budak, enerji ve Doğu Akdeniz alanlarına odaklanmasının yanı sıra Orta Asya bölgesi üzerine de çalışmalarını sürdürmektedir. 2012 yılının mayıs ayı itibariyle Bilge Adamlar Stra-tejik Araştırmalar Merkezi’nde (BİLGESAM) araştırma asistanı olarak görev yapmaktadır.

Documents

Türkiye’nin Enerji Politikasında Tanap ve Türk Akımı · Boru Hatları gibi mevcut hatların yanında geliş- ... Kaynak: . Türkye’nn Enerj Poltkasında Tanap ve Türk Akım