TUİÇ Dünya Bülteni (2-9 Mart 2014)

2-9 Mart 2014 tarihleri

arasında Dünyadaki

önemli gelişmeler…

@tuicakademi #TUİÇ

#Kırım

2-9 Mart 2014

tarihleri arasında

Kırım’daki gelişmeler…


Rusya Parlamentosundan Kırım'ın Bağımsızlığına Destek

Rusya Federasyonu Konseyi Başkanı Valentina Matviyenko, Kırımlı milletvekilleriyle yaptığı toplantı

sonrasında, bölgenin 16 marttaki referandum sonrasında Ukrayna'dan ayrılma kararı alması

durumunda Kırım’ı destekleyeceklerini ve yarımadanın Rusya'nın eşit bir parçası olarak muamele

göreceğini dile getirdi. Ukrayna'daki geçici hükümet ise referandumu “gayrimeşru” ve “anayasaya

aykırı” olarak tanımladı. Kiev’deki geçici başbakan, Kırım parlamentosunun Rusya'ya katılması için

yapacağı oylamayı ‘uygar dünyada tek bir kişinin bile tanımayacağı’ şeklinde açıklamalarda

bulundu. 16 Mart’ta Kırım'ın referanduma gitmesi bekleniyor.


Kırım Krizi Sonrası NATO Kararı

NATO, Kırım’daki gelişmelerden sonra Rusya Konseyi ile yaptığı toplantıda, Rusya ile tüm iş birliğini gözden geçirme

kararı aldığını ilan etti. Ortak deniz misyonunun askıya alınacağı, alt düzey sivil-askeri toplantıların durdurulacağı ve

buna karşılık Ukrayna ile askeri ve sivil ilişkilerin geliştirileceği açıklanan toplantı sonrasında; konuyla ilgili açıklama

yapan NATO Genel Sekreteri Rasmussen, siyasi diyalog kapısını açık tutmak istediklerini dile getirdi. Fakat NATO’da

alınan bu kararlara Rusya’dan tepki geldi. Rusya’nın NATO gözetimindeki Büyükelçisi Alexander Grushko, bu

toplantının Rusya’ya karşı hala Soğuk Savaş klişelerinin uygulandığına ve NATO’da hala çifte standart politikasının

bulunduğuna kanıt olduğunu, toplantı sonrası yaptığı açıklamada ifade etti.

Japonya’dan Rusya’ya Yaptırım Yok

Japonya Dışişleri Bakanı Fumio Kişida, Ukrayna- Kırım- Rusya hattında yaşananlardan dolayı Rusya’ya karşı herhangi

bir yaptırımda bulunmak niyetinde olmadıklarını açıkladı. Kişida yaptığı açıklamada, Japonya'nın yaptırım

uygulamayacağını ancak diğer ülkelerin tepkisini izleyeceklerini ve Ukrayna'daki durumu ve diğer ülkelerin

eylemlerini dikkate alarak duruma göre hareket edeceklerini söyledi. Öbür taraftan Ukrayna'ya mali yardım

sağlanması hususunu IMF ile koordinasyon içinde gözden geçireceklerini ifade etti.


ABD ve Rusya Arasındaki Askeri İlişkiler Askıda

ABD Rusya’nın Ukrayna’ya gerçekleştirdiği askeri müdahalenin ardından Rusya ile olan tüm askeri ilişkilerini askıya

aldı. Bu kararı ABD Savunma Bakanlığı sözcüsü John Kirby yazılı açıklama ile bildirdi. Jonh Kirby bu açıklamasında

askeri ilişkilerin tatbikatlar, ikili toplantılar, liman ziyaretleri ve planlama konferanslarının da bu karara dahil olduğunu

vurguladı. Kirby ayrıca Kırım’daki Rus güçlerine Rusya Karadeniz Filoları anlaşmaları gereğince üslerine geri dönmesi

konusunda uyarıda bulunduklarına değindi. Ayrıca bazı medya kuruluşlarının bölgede olası gemi hareketliliği

üzerine yaptıkları açıklamaları spekülasyon olarak değerlendirdi ve bu operasyonların daha önceden bölgedeki

ortaklarla ve müttefiklerle planlanan rutin tatbikatlar olduğunu belirtti.

AB’den Rusya’ya Yaptırım Kararı Alındı AB Kırım’da alınan kararın ardından Rusya’ya yönelik üç aşamalı bir yaptırım uygulama kararı aldı. Bu üç aşamaya

göre birinci olarak Rusya ile görüşülen vize müzakereleri askıya alındı. Bunun dışında ekonomik işbirliğinin

durdurulmasına ve G-8 Zirvesine ara verilmesine de karar verildi. AB Konseyi Başkanı Van Rompuy yaptığı

açıklamada bu yaptırımların Kırım’da yaşanan gerilimin devam etmesi halinde sadece bir başlangıç olacağını

belirtti. Bu yaptırımlar ise AB ülkelerine seyahat yasağı ve malvarlıklarının dondurulması olacak. Bu açıklamaların

ardından Almanya Başbakanı Merkel ve İngiltere Başbakanı Cameron da yaptırımlar konusunda benzer

açıklamalarda bulundu.


Kırım’ın Referandum Kararına AB ve Ukrayna’dan Tepki

Rusya’nın fiili olarak işgalinin ardından Kırım Parlamentosu Rusya’ya bağlanma kararı aldı ve bunun için halka

sunulmak üzere bir referandum yapılacağını belirtti. AB liderlerinin Kırım’da yaşananları görüşmek için toplandığı

sırada alınan bu karara AB ve Ukrayna tepki gösterdi, AB bu kararın meşru dayanağının olamayacağını, bundan

dolayı bu kararı tanımayacaklarını açıkladı. Kırım Tatarları da bu karara karşı çıktı ve referanduma katılmayacaklarını

açıkladı. ABD alınan bu kararın uluslararası hukuka aykırı olduğunu karar alma sürecine Ukrayna dahil edilmedikçe

de bu hukuk ihlalinin süreceğini belirtti. Öte yandan Rusya alınan kararın meşru olduğunu belirtti, Rusya

parlamentosu ise Kırım’ın federasyona bağlanmasına yönelik prosedürleri kolaylaştıracak yasa tasarısında bulundu.

Alman Dışişleri Bakanı’nın Kriz Uyarısı AB’nin Rusya’nın Kırım’ı işgali ve Rusya ile devam eden vize kolaylıkları görüşmelerinin durdurulması kararının

ardından Alman Dışişleri Bakanı Frank-Walter Steinmeier bu işgali, Berlin Duvarı’nın yıkılmasından sonraki en büyük kriz

olarak değerlendirdi. Rusya’nın Ukrayna’ya yaptığı müdahaleyi kabul edilemez bulan Steinmeier ‘Avrupa’nın

bölünme tehlikesi bir gerçek’ dedi. Ayrıca Ukrayna Hükümeti’nin Doğu Ukrayna’daki azınlık haklarını koruması

gerektiğini belirtti. Steinmeier Berlin’de yaptığı açıklamada tüm tarafları sükünete davet etti ve kriz için acil bir

çözümün gerekliliğinin üzerinde durdu.


Davutoğlu’nun Ukrayna Ziyareti ve Kırım Açıklamaları

Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu 28 Şubat-1 Mart 2014 tarihlerinde gerçekleştirdiği Ukrayna ziyaretinde, Ukrayna

Dışişleri Bakan Vekili Andriy Deşçitsa, Devlet Başkan Vekili ve Parlamento Başkanı Oleksandr Turçinov ile Başbakan

Arseniy Yatsenyuk ile görüştü. Davutoğlu ayrıca Kırım Tatar Milli Meclisi eski Başkanı ve Ukrayna Meclisi Üyesi Mustafa

Abdülcemil Kırımoğlu’nu kabul etti, hükümette yer almayan çeşitli siyasi parti temsilcileriyle de bir araya geldi.

Davutoğlu görüşmelerde, Ukrayna’nın toprak bütünlüğünden ve Kiev’de ülkedeki bütün kesimleri barındıran siyasal

katılımcı bir hükümet yapısının oluşmasından yana olduğunun altını çizdi. Kırım’daki gelişmelere de değinen

Davutoğlu, Kırım’ın Ukrayna’nın bir parçası olarak özerk yapısını da kabul ederek barış ortamının devam etmesi

gerektiğini savundu. Kırım Parlamentosu’nun Rusya’ya bağlanma kararı almasının erken alınmış ve istikrara hizmet

etmeyecek bir karar olduğunu vurgulayarak, bu karardan vazgeçip diplomatik girişimleri hızlandırmanın gerekli

olduğu açıklamasında bulundu.

Kanada, Rusya ile Askeri ve Ekonomik İlişkilerini Durdurdu Kanada, Rusya’nın Kırım’ı işgaline tepki olarak Rusya ile önceden planlanmış askeri ve ekonomik faaliyetlerini askıya

aldığını açıkladı. Kanada Başbakanı Stephen Joseph Harper, “Dünya, II. Dünya Savaşı’ndan bu yana böyle bir

davranış görmedi” diyerek Rusya’nın Ukrayna konusundaki tavrını eleştirdi. Kanada Dışişleri Bakanı John Baird ise

Rusya’nın Kırım’ı işgalini, Nazi Almanya’sının 1938’de Çekoslavakya’nın Sudetenland bölgesini işgal etmesine

benzetti. Öte yandan, Ottawa’daki Kanada Federal Parlamento binası bahçesindeki bayrak direğine Ukrayna’ya

destek olmak adına Ukrayna bayrağı çekildi.


Avrupa Parlamentosu’nun Merkel Önerisi

Avrupa Parlamentosu Başkanı Martin Schulz, Almanya Başbakanı

Merkel’in dünyadaki en etkili siyasetçilerden biri olması sebebiyle Kırım sorununun çözümünde merkezi rol almasının iyi olabileceğini ifade etti. Shulz ayrıca Rusya’nın da üyesi olduğu Avrupa Güvenlik

ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT)’ nın bu ihtilafın çözülmesinde kilit bir rolünün olduğunu belirtti. Shulz’un bu ifadelerinin ardından Alman

Hükümeti Rusya sorumlusu Gernot Erler de bu sorunun diplomatik yollara çözülmesi gerektiğinin üzerinde durdu, Rusya’ya karşı

uygulanacak herhangi bir yaptırımın bu diplamatik yolları tıkayabileceği ihtimalini belirtti. Bu yaptırımların Rusya ile iyi ilişkiler

kurmak için çaba sarfeden ülkeler için de felaket olabileceğini bildirdi.


Rusya Piyasaları Alt Üst Etti Rusya’nın 3 Mart’ta Kırım Özerk Bölgesi’ne yaptığı askeri müdahale piyasaları alt üst etti. Soğuk Savaş’tan bu yana

en büyük gerilime imza atan Rusya, güvenli varlık taleplerini tırmandırdı; hisse senedi borsalarında sert düşüşler

yaşandı. Altın ve petrol fiyatları uluslararası piyasalarda sert bir yükselişe geçerken, dolar da haftaya yüzde 0,75

değer kazanarak 2.2234 TL ile başladı. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in askeri tatbikatı sonlandırdığını söylemesi

piyasaları rahatlattı. Dolar haftayı 2,18 TL ile kapattı.


G-8 Zirvesi Hazırlıkları Ertelendi

G-7 ülkeleri Kırım’da yaşanan olaylardan dolayı Haziran ayında Rusya’da yapılacak olan G-8 zirvesine ait hazırlık

çalışmalarını erteledi. G-7 ülkeleri tüm taraflara sorumlu davranmaları uyarısında bulundu ve Rusya’nın Kırım’a askeri

müdahalede bulunmasını kınadı. G-7 ülkeleri ayrıca Rusya’nın Ukrayna’da gerçekleştirdiği müdahalelerin G-7 VE G-

8’in değerlerine aykırı olduğunu belirtti. Yaptıkları açıklamada Ukrayna’nın toprak bütünlüğünü ve kendi kaderini

tayin hakkını her zaman destekleyeceklerini vurgulayan ülkeler Ukrayna’da istikrarlı siyasi ve ekonomik bir ortamın

sağlanabilmesi için bu ülkeye yönelik taahhütlerin devam ettiğini belirtti. G-7 ülkeleri Ukrayna’da yeni programın

kurulabilmesi için IMF ile birlikte çalıştıklarını ve diğer kaynaklardan da ek yardımlar beklediklerini açıkladı.

ABD Destroyeri Boğazlar’ı Geçti

Kırım'daki krizde Rusya'yla karşı karşıya gelen Amerika, diplomasiyle beraber bölgede askeri varlığını artırmayı sürdürüyor. Karadeniz'e doğru yola çıkan103 borda numaralı ABD "USS Truxtun" adlı askeri

gemisi Çanakkale ve İstanbul Boğazları’nı geçerek Karadeniz'e açıldı. Önümüzdeki hafta Doğu Avrupa ülkesi Polonya'ya, 12 Amerikan jeti ve 300 Amerikan personeli de tatbikat için gidiyor. 300

personeli olan destroyer, uçak gemisi olma özelliği de taşıyor. ABD donanması, bunun rutin bir tatbikat olduğunu ve intikalin Ukrayna krizinden önce planlandığı belirtilirken geminin gideceği

liman hakkında bilgi verilmedi.


Türk Dış Politikası


arasında Türk Dış

Politikasındaki önemli gelişmeler…


Suriye’den Türk F-16’sına Füze Radarı Tacizi

Türkiye-Suriye sınır hattı boyunca devriye görevi gerçekleştiren Türk F-16 uçağına Hatay üzerindeyken, Suriye’de

konuşlu SA-2 füze sistemi tarafından, 10 saniye süre ile radar kilidini muhafaza ederek tacizde bulunuldu. TSK’dan

yapılan açıklamaya göre, ayrıca Suriye’ye ait bir adet SU-24 uçağının, Hatay’ın Suriye sınırındaki Yayladağ ilçesine

doğru yaklaşması üzerine bölgeye iki F-16 yönlendirildi. Gelişme üzerine Suriye’ye ait söz konusu hava aracı, sınıra 6

deniz mili kala geri dönerek bölgeden uzaklaştı.


Meredov-Davutoğlu Görüşmesi

Türkmenistan Bakanlar Kurulu Başkan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı Raşid Meredov 7 Mart 2014 tarihinde ülkemize

resmi bir ziyaret gerçekleştirdi. Dışişleri Bakanı Davutoğlu ile bakanlıkta gerçekleşen görüşmede ‘bir millet, iki devlet’

vurgusu yapıldı. Görüşmelerde, başta siyasi ve ekonomik ilişkiler olmak üzere Türkiye- Türkmenistan İlişkileri tüm

veçheleriyle ele alındı, güncel bölgesel ve uluslararası meselelere ilişkin görüş alışverişinde bulunuldu. Dışişleri Bakanı

Davutoğlu, ticaret hacminin arttırılması, enerji ve ulaştırma alanındaki işbirliği imkânlarının geliştirilmesine özel önem

verildiğini belirtti.


İran’dan Gaz Resti

İran, Türkiye'nin doğalgaz fiyatı konusunda uluslararası tahkimden vazgeçmemesi halinde verilen doğalgaz

miktarının artırılmayacağını bildirdi. Adı açıklanmayan üst düzey bir İranlı yetkili Fars Haber Ajansı'na yaptığı

açıklamada "İki ülkenin enerji yetkilileri arasında süren görüşmelerde Ankara İran'dan aldığı doğalgazın fiyatını

düşürmek istiyor, Tahran ise Türkiye'ye sattığı doğalgaz miktarını artırmaktan yana ancak bunun için önce Türkiye'nin

uluslararası tahkimden vazgeçmesi lazım" dedi. Türkiye bir yandan İran'dan aldığı doğalgazın fiyatının düşürülmesini

isterken diğer yandan da, İran'ın kış aylarında vermeyi taahhüt ettiği gazın yüzde 25'ini vermediğini belirterek

İran'dan 2- 2,5 milyar dolar arasında tazminat talep ediyor.


Avrupa Parlamentosu

Türkiye Raporu Avrupa Parlamentosu'nun Türkiye raportörü Ria Oomen-Ruijten'in kaleme aldığı 2013 Türkiye İlerleme

Raporu, 8 ‘hayır’ ve 5 çekimsere karşı 36 ‘evet’ ile kabul edildi. AP’nin mutabık kaldığı değişiklik önergelerinde, 17 Aralık’tan sonra hukuk devleti, yargının bağımsızlığı, internet kanunu, basın

hürriyeti gibi konularda yaşanan gelişmelere değinildi. Ayrıca taslakta Sayıştay’ın etkili çalışmasının temin edilmesi ve yargı emrinde çalışacak adli kolluk kuvvetlerinin de oluşturulmasının gerekliliğine

işaret ediliyor. AP, bilhassa internet ve HSYK kanunlarının AB ve Venedik Komisyonu kriterleri çerçevesinde değiştirilmesini talep ediyor. Adalet bakanına verilen yetkilerin yargı bağımsızlığı,

kuvvetler ayrılığı ve işleyen bir demokratik sistemi ile uyumlu olmadığının altı çiziliyor.


Cumhurbaşkanı Komorowski’den

Resmi Ziyaret Polonya Cumhurbaşkanı Bronislaw Komorowski, “Türkiye-Polonya İlişkileri 600. Yıl Dönümü”

kapsamında Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ün davetlisi olarak ülkemize resmi bir ziyaret

gerçekleştirdi. Ankara’da gerçekleştirilen resmi görüşmelerde başta siyasi ve ekonomik konular

olmak üzere, iki ülke arasındaki ilişkiler ele alındı, güncel bölgesel ve uluslararası meseleler hakkında

fikir alışverişinde bulunuldu. Türkiye ile Polonya arasındaki güçlü dostluk ilişkilerinin altı çizilen

görüşmelerde vize muafiyeti, iki ülke arasındaki ticaret hacminin arttırılması gibi konulara da

değinildi. Gül ve Komorowski görüşmeler süresince Türkiye-Polonya ilişkileri kapsamında sempozyum,

iş forumu ve sergiye de katıldılar. İki ülkenin NATO’da, AGİT’te, Avrupa Konseyi’nde, Vişegrad

Dörtlüsü’nde ve diğer birçok platformda iş birliği yaptığını vurgulayan Gül, iki ülkenin dinamik

ekonomiklerinin benzeştiğini, Türkiye ve Polonya’nın, küresel krizden en az etkilenen Avrupa ülkeleri

arasında bulunduğunu ifade etti.


Türkiye’de İşsizlik AB Ülkelerinden İyi

Avrupa İstatistik Ofisi (Eurostat) ve Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, Türkiye geçen yıl işsizlikte mali ve ekonomik sorunlarla mücadele eden birçok Avrupa ülkesinden daha iyi performans sergiledi. Bu veriler Türkiye'nin, yüzde 9,7'lik işsizlik oranıyla 15 AB ülkesinden, yüzde 18,7'lik genç işsizlik

oranıyla da 23 AB ülkesinden daha iyi durumda olduğunu ortaya koydu. AB ülkeleri arasında işsizlik oranının en yüksek olduğu ülke yüzde 28 ile Yunanistan oldu. Yunanistan’ın ardında ise İspanya,

Hırvatistan, Portekiz ve Güney Kıbrıs Rum Kesimi yer alırken; işsizlik oranı en düşük ülkeler, yüzde 5 ile Avusturya, yüzde 5,3 ile Almanya ve yüzde 5,9 ile Lüksemburg olduğu belirlendi.


Marc Pierini:

“AB Müzakereleri Askıya Alınsın” 2006-2011’de AB’nin Türkiye temsilcisi olarak görev yapan Fransız diplomat Marc Pierini, AKP’nin 17

Aralık Rüşvet ve Yolsuzluk operasyonundan sonra izlediği politikalar nedeniyle AB’ye Ankara ile müzakerelerin 2014 sonunda askıya almasını tavsiye etti. Ayrıca Pierini, Türkiye’nin en sonunda

“Rusya modeline” kayabileceği uyarısında bulundu. AB’nin eski Ankara Büyükelçisi, konu hakkında şu ifadeleri kullandı: “Bir tek şey kesin ki, istikrar, ekonomik başarı ve diplomatik saygınlık inşa etmek Türkiye’nin on yıldan fazla zamanını aldı. Bu zor kazanılmış imajı yıkmak için ise 2013-2014 yıllarındaki

birkaç hafta yetti.”


Yakındoğu


arasında Yakındoğu’daki



Hamas Yasak Kararını Kınadı

Mısır'daki mahkemenin Gazze'yi yöneten Hamas'ın ülkedeki her türlü faaliyetini yasaklama kararın ardından Hamas'tan yapılan açıklamada mahkeme kararı kınanarak, söz konusu kararın 'İsrail

işgaline hizmet edeceği' ve Filistin davasını hedef aldığı belirtildi. Hamas Sözcüsü Sami Ebu Zuhri,

kararın Mısır’ın imajına ve Filistin meselesindeki rolüne zarar verdiğini ifade etti. Hamas'ın Siyasi Büro Üyesi İzzet Reşak da 'siyasi' olarak nitelediği karara sert tepki göstererek, söz konusu adımın Filistin

halkının onurlu direnişine zarar vermeyi hedeflediğini açıkladı. Daha önce ülkede Hamas'a, Müslüman Kardeşler grubuyla güçlü ilişkiler içinde olduğu gerekçesiyle ve 'terör örgütü' ilan edilmesi

amacıyla dava açılmıştı. Mahkeme kararında ise Hamas'ın Mısır'da bulunan tüm ofislerinin

kapatılmasına ve mal varlıklarına el koyulmasına hükmedilmişti.


Cenevre Görüşmelerine Devam Çağrısı

Rusya Dışişleri Bakanı Sergei Lavrov ile görüşen BM Genel Sekreteri Ban Ki-moon Suriye’deki durumu ve ileriye dönük atılacak adımları konuştu. Ban Ki-moon, BM’nin tarafları Cenevre 2 Konferansı'nın

üçüncü turu ile en kısa zamanda tekrar bir araya getirmek için kararlı tutumunu sürdürdüğünü

söyledi. Rusya ve ABD yönetimine de çağrıda bulunan Ban Ki-moon, Suriye'deki tarafların tekrar Cenevre'ye gelerek yapıcı bir tutumla müzakere yapması için baskı yapmalarını istedi. İlk tur

görüşmede üç yıl süren iç savaştan sonra tarafların ilk kez aynı masaya oturduğunu ve bunun Suriye krizinin çözülmesi için iyi bir başlangıç olduğunu belirten Ban, ancak 15 Şubat’ta sona eren ikinci tur

görüşmelerde hiçbir olumlu sonuç alınamadığını söyledi. BM Genel Sekreteri buna rağmen siyasi

çözüm için görüşmelere devam edilmesi gerektiğini söyledi.


Riyad: İhvan Terör Örgütü

Mısır'ın ardından Suudi Arabistan yönetimi de, Müslüman Kardeşler grubunu 'terör örgütü' ilan ettiğini açıkladı. Suudi İçişleri Bakanlığı ayrıca, Suriye'de rejime karşı savaşan Nusra Cephesi ve Irak Şam

İslam Devleti'ni de (IŞİD) 'terör örgütü' ilan etti. Riyad yönetimi geçtiğimiz yıl 3 Temmuz’da Müslüman

Kardeşler üyesi Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi’nin devrildiği darbeye açık destek vermişti. Suudi Arabistan ayrıca Mısır yönetiminin darbe karşıtlarına karşı sert müdahalesini de terörle mücadele

olarak değerlendirmişti. Mısır’daki darbe rejimi de geçtiğimiz Aralık ayında Müslüman Kardeşleri terör örgütü ilan etmişti. Karar, Suudi Arabistan’ın başı çektiği Körfez ülkelerinin, Müslüman Kardeşlere destek veren Katar’daki büyükelçiliklerini çekmesinin ardından geldi. Daha önce Mısır yönetimi

Katar vatandaşlarına vize uygulaması getirmiş, ayrıca Hamas’ın ülkedeki faaliyetlerini de Müslüman Kardeşler bağlantısı nedeniyle yasaklamıştı.


Esed’den Putin’e Övgü

Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed, Rusya’nın Kırım’a askeri müdahalesini Putin’in 'bilgece siyaseti' olarak niteledi. Rusya, Suriye iç savaşında Esed rejiminin en büyük destekçisi durumunda. Putin’e gönderdiği mektupta Esed, Rusya’nın müdahalesinin, Ukrayna’daki ‘darbe girişiminin’ ardından

bölgede barış ve güvenliği sağlamaya yönelik bir çaba olduğunu söyledi. Esed, Putin’in hamlesinin Kiev’de 'radikal teröristlerin' gücü tamamen ele geçirmesini engellediğini öne sürdü.


Irak Meclisi’nde Erbil Krizi

Irak parlamentosu bütçe konusunda Bağdat - Erbil arasındaki anlaşmazlık yüzünden ilerleyemiyor. Son olarak parlamentonun "önce kriz çözülsün" kararı Irak Başbakanının tepkisine neden oldu. Maliki,

parlamentonun başkanı Üsame Nuceyfi ve bazı milletvekillerini hükümetin çalışmalarını

engellemekle suçladı. "Halkın gözünde bizi başarısız göstermeye çalışıyorlar" diyen Maliki, Nuceyfi’nin parlamentoyu ortaokul sınıfına dönüştürdüğünü iddia etti. Maliki, parlamentonun ret

kararının hükümet için yok hükmünde olduğunu ve kendi programlarına göre hareket edeceklerini söyledi.


30 Haziran Riske Girdi

ABD Dışişleri Bakanlığı, Suriye’deki kimyasal stokunun imhasının,

hedeflenen tarih olan 30 Haziran’a kadar bitmesinin riske girdiğini açıkladı. ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Jen Psaki, haftalardır süren

durgunluktan sonra rejimin ülkedeki tüm kimyasal stokların üçte birini Suriye dışına çıkardığını söyledi. Psaki, son nakliyat işlemlerinin kimyasal

stokunun ülke dışına taşınmasının hızlandığına işaret ettiğini ancak rejimin geçmişteki eylemsizliğinin imha işleminin 30 Haziran’a yetişmesini

riske attığını bildirdi. Suriye rejimi ile Birleşmiş Milletler (BM) arasındaki anlaşmaya göre, ülkedeki hardal gazı gibi en öldürücü maddelerin 31

Aralık 2013, diğer tüm kimyasal stokların da 5 Şubat'ta ülkeden çıkarılmış

olması gerekiyordu.


Roma’da Libya’ya Destek Çıktı

İtalya’nın Başkenti Roma'da ikincisi yapılan 'Libya’ya destek amaçlı Uluslararası Bakanlar Konferansı

İtalya Dışişleri Bakanlığı, 35 ülke ve Libya’daki geçiş sürecinde görev alan yedi uluslararası kuruluşun

katılımıyla gerçekleşti. Türkiye’yi Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu’nun temsil ettiği konferansın

ardından basın toplantısı düzenlendi. Terör tehdidi altındaki ülkeye destek kararı çıktı. Ev sahibi İtalya

Dışişleri Bakanı Federica Mogherini, “Uzun, zorlu ve bazen de yavaş geçecek demokratik geçiş

sürecinde, Libya yalnız değildir, uluslararası toplum, eşlik etmeye hazırdır” dedi. Mogherini,

Libyalıların, uluslararası toplumun şu ana kadar yaptığı taahhütlerini karşılamak için sorumluluklarını

yerine getirmeleri gerektiğini söyledi.


Tunus’ta Olağanüstü Hal Kalktı

Ülkede 2011 yılında Bin Ali yönetimine karşı gerçekleşen ayaklanmalardan bu yana devam eden olağanüstü halin kaldırılmasına karar verildi. Cumhurbaşkanlığı'nın yazılı açıklamasında, kararın 17

Şubat 2014’te gerçekleştirilen Milli Güvenlik Kurulu toplantısından çıkan olağanüstü halin

kaldırılmasına ilişkin tavsiye sonucu alındığı bildirildi. Açıklamaya göre, olağanüstü halin kaldırılması kanunları uygulamakla yükümlü güvenlik birimlerinin gücünü sınırlandırmayacak. Güvenlik

güçlerinin, gerektiğinde askeri güçlerden destek talep edebilmesini engellemeyecek. Ayrıca karar çerçevesinde askeri operasyon ve sınır bölgelerinde yürürlükte olan yasalarda herhangi bir değişiklik

olmayacak.


Afrika


arasında Afrika’daki



38 Afrika Ülkesi Eşcinselliğe Savaş Açtı

Afrika'da Müslüman ve Hıristiyan din adamları eşcinselliğe karşı açıklamalarını artırırken Uganda,

eşcinsel ilişkiyi suç sayan yasayı çıkaran 11. Afrika ülkesi oldu. Afrika'da 54 ülkenin 38'inde eşcinsel

birliktelik yasak. Aralarında Cezayir, Fas, Tunus, Senegal ve Uganda'nın da bulunduğu 11 ülke

eşcinsellerin cezalandırılmasına yönelik yasa çıkardı. Eşcinsel birliktelik bazı ülkelerde hapisle

cezalandırılıyor. Uluslararası Af Örgütü'nün geçen yıl yayımlanan raporuna göre, Moritanya, Sudan

ve Somali'de eşcinseller ömür boyu hapse mahkûm edilebiliyor. Eşcinselliği hedef alan bu tür yasa

ve kampanyaların artması, bazı Afrika ve Batı ülkeleri arasındaki ilişkilerin bozulmasına yol açtı.


Libya’da Petrol Sevkiyatı Gerginliği

Libya’nın petrol sevkiyatı yapılan en büyük limanı Sidra’ya Kuzey Kore bandıralı petrol tankerinin izinsiz demir atması bölgede tansiyonu yükseltti. Gemi, Libya hava ve deniz kuvvetleri tarafından

limandan uzaklaştırılmaya çalışılıyor.

Cezayir’de Buteflika Karşıtı Gösterilerde 40 Gözaltı

Cezayir’in başkentinde Cumhurbaşkanı Abdulaziz Buteflika’nın 17 Nisan’da yapılacak seçimlerde dördüncü kez adaylığını koymasına yönelik yapılan protestolarda 40 kişi gözaltına alındı. Sağlık

sorunları nedeniyle uzun süredir halkın önüne çıkmayan Buteflika’nın buna rağmen seçimleri

kazanmasına kesin gözüyle bakılıyor.


Nijer, Saadi Kaddafi’yi Libya’ya İade Etti

Libya’nın devrik lideri Muammer Kaddafi’nin Nijer’e sığınan oğlu Saadi

Kaddafi ülkesine iade edildi. Libya Başbakanı Ali Zeydan yaptığı

açıklamada Saadi Kaddafi’nin teslim alındığını ve başkent Trablus’a

getirildiğini kaydetti. Saadi Kaddafi, babasının öldürülmesiyle sonuçlanan

2011’deki iç karışıklığın ardından Sahra Çölü’nü geçerek Nijer’e kaçmıştı.

Nijer yönetimi başkent Niamey’deki devlet konuk evinde kalan

Kaddafi’nin idam edilebileceği gerekçesiyle ülkesine iadesine

yanaşmıyordu. Profesyonel futbol kariyeri de bulunan ve babasının iktidarı

döneminde Libya özel kuvvetlerinin başında olduğu belirtilen Saadi

Kaddafi, göstericilerin üzerine ateş açmak gibi suçlamalarla karşı karşıya.


Nijer'den Türkiye'ye Bir İlk

Nijer Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Issoufou Mahamadou, Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'ün daveti

üzerine 10-13 Mart 2014 tarihlerinde Türkiye'ye devlet ziyaretinde bulunacak. Bu, iki ülke arasında

Cumhurbaşkanı seviyesindeki ilk ziyareti teşkil edecek. Beraberinde çok sayıda Bakan'ın da olduğu

geniş bir heyetle Türkiye'ye gelecek olan konuk Cumhurbaşkanı, 11 Mart Salı günü Ankara'da

yapacağı resmi temasların ardından, ertesi gün İstanbul'da düzenlenecek İş Forumu'na katılacak.

Cumhurbaşkanı Mahamadou'nun tarihi nitelik taşıyan ziyaretinin, Nijer ile son dönemde ivme

kazanan ikili ve çok taraflı ilişkilerin tüm yönleriyle gözden geçirilmesine imkân sağlayacağı ve

ziyaret vesilesiyle imzalanması öngörülen anlaşmalarla işbirliğinin de pekiştirilmesine vesile olması

bekleniyor.


Avrupa


arasında Avrupa’daki



Almanya’da Mülteci Kamplarına Saldırı

Federal Kriminel Dairesi (BKA)’nin yaptığı araştırmaya göre 2013 yılında Almanya’da mülteci kamplarına yapılan saldırılar iki kat arttı. Araştırmanın sonuçlarına göre 2012 yılında bu kamplara

yapılan saldırıların sayısı 24 olarak tespit edilirken, 2013’te bu sayı 58’e çıktı. Federal Kriminel Dairesi bu saldırıların ırkçı saldırı olarak nitelendirilmesi için gerekli kanıtların olmadığını belirtti.

Bazı İnsan Hakları koruyucularına göre bu sayı resmi rakamlardan daha da fazla.

Hırvatistan’dan Sırbistan’a Dava Hırvatistan Sırbistan’nın savaş suçu işlediği gerekçesiyle Lahey Uluslararası Savaş Suçları Mahkemesi’ne başvurarak Sırbistan’a karşı dava açtı. 1991-1995 yılları arasında Sırbistan’ın

yaptığı katliamlarda 13 bin 500 Hırvat’ın öldüğünü belirten Hırvatistan, Sırp devletinin yargılanmasını talep etti. Nisan ayına kadar sürmesi beklenen davada Hırvatistan, Sırbistan’ın

etnik temizlik yapma planıyla devlet başkanı Miloseviç’in önderliğinde yaptığı katliamı ispatlamaya çalışacak. Hırvatistan’ı temsil edecek olan avukatlar bu tezlerini ispatlamak için bu süreçte 1991 yılında doğudaki Vukovar şehrini asıl delil olarak kullanacaklar. Buna karşılık 2010

yılında Sırbistan da Hırvatistan’a karşı aynı suçları işlediği gerekçesiyle dava açmıştı. Her iki ülkenin de birbirine karşı açtığı davalar aynı süre içinde incelenecek.


Sarkozy’nin Ses Kayıtları

Fransa eski Cumhurbaşkanı Nicholas Sarkozy’nin danışmanı Patrick Buisson ile yaptığı gizli konuşmaların ses kayıtları ortaya çıktı. 27

Şubat 2011 tarihine ait olan bu kayıtlara göre Sarkozy’nin kabine değişikliğinden önce danışmanları ve reklamcılarla bu konu

hakkında konuştuğu kaydedildi. Bu kayıtlarda göze çarpan en önemli nokta Sarkozy’nin dışarıda bekleyen gazetecileri

‘Havlayan Köpekler’ olarak ifade etmesi oldu. Buisson’un ise bu

kayıtlarda Sarkozy’nin kabine değişikliğinden sonra yapacağı konuşmanın provasını değerlendirdiği ve Sarkozy’e bu konuda bazı direktifler verdiği anlaşıldı. Sarkozy’nin Le Figaro Gazetesi

Genel Yayın Yönetmeni Etienne Mougeotte ile yaptığı

konuşmalarda ise, Mougeotte’ya yapılacak kabine değişikliğini ‘iyi bir manşetle’ haber yapmasını istediği de kayıtlarda ortaya

çıkan diğer önemli gelişme oldu.


Kuzey Amerika

2-9 Mart 2014

tarihleri arasında

Kuzey Amerika’daki



İsrail Utanç Duvarını ABD’ye İhraç Ediyor

Filistin’de Batı Şeria’yı diğer bölgelerden ayıran büyük utanç duvarının benzeri ABD – Meksika sınırına

inşa edilecek. ABD, Batı Şeria’daki duvarı yapan İsrail firması ile 145 milyon dolarlık bir anlaşma yaptı.

Bloomberg’in haberine göre ABD’li uzmanlar tarafından yapılan açıklamada 2006 yılından beri

Meksika sınırında çok sayıda proje geliştirildiği fakat göçmenlik ve kaçakçılığın önüne geçilemediği

belirtildi. İsrail’in Batı Şeria’da ördüğü duvarın önemli bir tecrübe olduğunun vurgulandığı

açıklamada İsrailli Elbit firması ile bu sebeple anlaşma imzalandığı ifade edildi.


New York’ta Venezuelalıların Protestosu

New York'ta yaşayan bir grup Venezuelalı, ABD aleyhinde gösteri düzenledi. Göstericiler, Times Meydanı yakınında toplandıktan sonra ellerindeki Venezuela bayrağı ve pankartlarla, sloganlar atarak Birleşmiş Milletler (BM) Genel Merkezi önüne kadar yürüdü. Polis kontrolünde gerçekleşen

yaklaşık 2.5 kilometrelik yürüyüş sırasında eylemciler ''ABD Venezuela'dan elini çek'' sloganları attı. Venezuela eski Devlet Başkanı Hugo Chavez'in ölümünün birinci yılı nedeniyle zaman zaman ''Hepimiz Hugo Chavez'iz'' diye bağıran eylemcilerin, Suriye ve Ukrayna halklarını destekleyen

pankartlar taşıdıkları da gözlendi.


Bin Ladin’in Damadının Duruşması Başladı

Terör örgütü El Kaide'nin lideri Usame bin Ladin'in damadı Süleyman Ebu Geyt'in yargılanmasına New York'ta başlandı. Duruşma, ilk kez üst düzey bir El Kaide üyesinin ABD topraklarında mahkeme

karşına çıkarılması nedeniyle ayrı bir önem taşıyor. Usame bin Ladin'in en güvendiği danışmanı

olduğu bilinen ve 11 Eylül saldırılarının planlayıcıları arasında olduğu iddia edilen 48 yaşındaki Ebu Geyt, hakkındaki suçlamaları kabul etmiyor. Geyt’in avukatı Cohen’in, müvekkilinin El Kaide içindeki

rolünün ifade edilenden çok daha küçük olduğunu ispatlamak için mahkeme heyetine tanık ve deliller sunmaya hazırlanıyor.


CIA, Senatörleri de İzledi

New York Times gazetesinin haberine göre CIA ajanları, Senato Kontrol Komisyonunun CIA

tarafından gizli hapishanelerde yapılan işkencelerle ilgili hazırlattığı bir bilirkişi raporunu ele geçirmek

istediler. Amerikan istihbarat örgütü CIA'nın, Senato tarafından CIA'yı kontrol etmek için kurulan

heyet üyelerinin asistanlarının bilgisayarlarına sızarak takip ettiği, yapılan takiple ilgili olarak CIA'da

bir iç soruşturma başlatıldığı bildirildi. Senato Kontrol Komisyonu üyesi Mark Udall, CIA'nın Kongre'deki

bilgisayarlara sızmasının, komisyonun kontrol görevi ve demokrasi bakımından çok endişe verici

olduğunu ve şimdiye kadar görülmemiş 'benzersiz bir operasyon' olduğunu söyledi. CIA Direktörü

John Brennan ise yazılı bir açıklamayla iddialarda hiçbir gerçeklik payı olmadığını söyledi. CIA’in

Senato İstihbarat Komitesi çalışanlarının bilgisayarlarına sızdığı iddiaları ülkede güçler ayrılığı

tartışmalarını başlattı.


Latin Amerika

2-9 Mart 2014

tarihleri arasında

Latin Amerika’daki



Costa Rika’da Araya seçimden çekildi

Costa Rika devlet başkanı adayı Johnny Araya (şuanki hükümetteki partiden aday) Nisan ayında

gerçekleşecek olan seçimden adaylığını çektiğini açıkladı. Çekilme gerekçesi kendi psikolojik

durumuna bağlayan Araya ile rakibi de ilk turu yapılan seçimde %40’a ulaşamamışlardı. Yapılan son

ankette Araya’nın arkasında %21’lik seçmen kitlesi çıkması ve buna karşı rakibinin Solis’in %64 ‘ü

elinde bulundurması üzerine çekilme kararı aldı. Ancak Costa Rica anayasasına göre seçimden

çekilmesine rağmen Araya’nın adı seçim pusulasında yer alacak ve oy verilebilecek. Basından

alınan habere göre Kongre 9 partiye bölünmüş durumda ve hiçbirinin çoğunluğu oluşturacak oy

kitlesi yok. Eğer seçilirse Solis işsizlikle ve yükselen devlet borcuyla uğraşacağa benziyor.


Küba ile AB arasında görüşmeler

1996 yılında çok partili sistemi bırakan Küba ile bağlarını atan Avrupa Birliği için Küba, Venezuela’dan sonra ikinci en büyük ekonomik partner. Başkent Havana’dan yapılan açıklamada

“ Küba, 10 Şubat’ta başlayacak olan görüşmeleri memnuniyetle kabul eder”denildi, Başkan Raul Castro döneminde gerçekleşen ekonomik ve sosyal reformlara dikkat çekildi. 2008’den itibaren bazı

konularda da bağlar gevşemeye ve görüşme sinyalleri gelmeye başlamıştı. Ayrıca Raul Castro hükümetinin Amerika Birleşik Devletleri ile de görüşmeye sıcak baktığı biliniyor. Görüşmelerin

komünizmin hüküm sürdüğü adada, ticaret ve yatırımlar yoluyla ve insan hakları bağlamında yapılması bekleniyor.


Venezuela’lı yetkililerden Panama büyükelçisine korsanlık suçlaması

Venezuela, Panama büyükelçisini ve 3 diğer diplomatı protesto gösterilerini desteklemekle suçladı.

Maduro hükümeti başkanlığa geldiği zamandan itibaren Panama ile ekonomik ve ve diplomatik

ilişkilerini askıya almıştı. En son gerçekleşen Amerika Devletler Birliği(OAS) toplantısında Venezuela

krizi gündeme damga vurmuştu. Eylemlere destek verdikleri ve devlet işlerine karıştıkları gerekçesiyle

Panama hükümetinin içinde büyükelçi Pedro Pereira’nında aralarında bulunduğu 4 diplomatı

istenmeyen kişi ilan etmişti. 5 Mart’ta Hugo Chavez’in ölümünün 1.yılında toplanan ve yürüyen

eylemciler ve şehrin diğer tarafında da barikatları yıkmıştı.Yapılan gösterilere altyapı sağlamaktan

suçlanan diplomatlar için durum şaşırtıcıyken başkan Maduro için için durum kabul edilemez.


www. tuicakademi.org

www.tuic.org.tr

@tuicakademi

/tuicplatform

Editör:

Melek LİKOĞLU

Tasarım:

Yasin ERDOĞMUŞ

Haberler:

Ayşe Yanmaz, Yasemin Tosun, Betül Sağlam, Mehmet İlhanlı, Emine Tezel, Kübra Doğruyol, Begüm Urgancı

Documents

TUİÇ Dünya Bülteni (2-9 Mart 2014)