TUTKALLAMAYI ETKLEYEN FAKTRLERTutkallama bir ii oluturan paralarn birbirine salam olarak yaptrlmasn salayan uygulamadr. yi bir tutkallama ve birletirme iin kaliteli bir tutkaln kullanlmas, tutkaln yzeylerdeki gzeneklere iyi girmesi, tutkal ve aa moleklleri arasnda iyi bir balant kurulmas ve tutkallanan paralarn belirli bir sre skl kalarak kurumaya braklmas gerekir. Tutkallama ve iin sklmas dnda iyi bir balant iin birok faktrn de tutkallamada etken olduu bilinmektedir. Bunlar;

1.Molekller arasndaki balama gc (Adezyon ve Kohezyon kuvvetleri):

Tutkaln kendi moleklleri ile aa moleklleri arasnda oluan balama gcdr. Tutkaln kendi moleklleri arasndaki balama gcne Kohezyon, tutkal molekllerinin aa moleklleri ile arasndaki balama gcne ise Adezyon denir. Bu sebeple bir tutkaln aa moleklleri ile iyi bir balant yapabilmesi iin kendi moleklleri arasndaki balama gcnn de iyi olmas gerekir.

2.Tutkaln akcl(Viskozite) :

Yzeye srlecek tutkaln belirli bir viskoziteye sahip olmas gerekir. Akkanlk olarak nitelenen bu zellik tutkaln temel zelliklerinden birini oluturur. Ve bu zelliin tutkaln zellii dorultusunda bir deer tamas gerekir. Olmas gerekenden daha akc veya koyu kvamdaki tutkaln balama gc azalr ve yapma olayn olumsuz etkiler. Genellikle belirli bir srede tketilmesi gereken tutkallarn tketilmesi gereken zaman iinde tketilmemesi durumunda koyulamaya balar ve balama gc zayflar. Tutkal gerecinin eritildii svlarn tutkal gereci iine gereinden fazla katlmas durumunda da tutkal svs gereinden fazla inceltildii iin ayn ekilde balama gc zayflar.

3.Tutkaln asit oran (PH Deeri) :

Bu zellik hem yapmay hem de tutkallama hatalarn belirleyen bir zelliktir.1-6 PH deeri asit, 7 PH deeri Ntr, 8-14 PH deeri ise baz etkisini gsterir. zellikle tanenli aalarda asit etkisi renklenmelere, baz etkisi ile koyulamalara yol aar. Bu sebeple tanenli aalarla alrken tutkaln yapsna dikkat edilmesi gerekir.

4.Dinlenme sresi:

zellikle iki elemanl olup tutkallama ncesi birbirine kartrlan tutkal elemanlarnn tam olarak eriyip tutkal svsn oluturmas iin belirli bir sre beklemesi gerekir. Bu sreye dinlenme sresi denir. Tutkal elemanlarnn kartrlmasndan sonra dinlendirilmeden kullanlmas durumunda tutkal svs tam olarak hazr olmad iin yaptrma ilevini tam olarak yapamaz. Ancak kullanlmaya hazr halde satlan ve stlarak eritilmi glten tutkaln dinlendirilmesine gerek yoktur.

5.Tketim sresi:

retilen tutkaln veya elemanlar birbirine kartrlarak hazrlanan tutkal svsnn tketilmesi gereken zamandr. Dier bir deyile son kullanma tarihidir. Bu srenin sonunda kullanlmayan tutkal giderek koyulaarak yaptrma tutkal zelliini kaybeder.

6.Ak zaman (Sktrma zaman):

yzeyine tutkal srlmesinden itibaren sklmasna veya preslenmesine kadar geen sredir. Tutkaln yzeye srlmesinden itibaren iindeki svlar buharlamaya baladndan veya kimyasal tepkime baladndan belirli bir sre ierisinde mutlaka preslenmelidir.

7. parasnn tutkal yzeyinin temizlii:Bir tutkal svsnn kendi moleklleri arasndaki balama gc ne kadar kuvvetli olursa olsun. Srld yzey tozlu, kirli, yal ve yapmay olumsuz etkileyecek etkenlerle kapl ise tutkal ve aa moleklleri arasnda bir balama gc olumaz. Bu sebeple tutkal srlecek yzeylerin temiz olmas gerekir.

8.Sktrma (Pres) basnc:

Aacn ve tutkaln yapsna gre deien deerler tayan bir etkendir. Tutkaln iyi bir balama yapabilmesi iin pres (sktrma) byk nem tar ancak preslerde yaplan sktrmalarda cm2 bana den basn oran aacn sert veya yumuak olmas, kaplamal ilerde kaplamann gzenek yaps ve tutkaln akkanl bu basncn az veya ok olmasn gerektirir. Preslerde en dk basn miktar 2 kg/cm2 olup sert aalarda uygulanan yksek basnl tutkallamalarda 30 Kg/cm2nin zerinde basn uygulanr.

9.Pres scakl:

Kuruma sresini belirleyen bir etkendir. Preslerde yaplan ve seri retim yapan i yerlerinde byk nem tayan bu etken kuruma sresinin ksalmasn salar. Scaklk belirli deerler arasnda ykseltildike kuruma sresi de scakla bal olarak ksalr. Scakln gereinden fazla olmas durumunda hem tutkaln yaps hemde preslenen i bozulabilir.

10.Sktrma (Pres) sresi:

Pres basnc ve pres scaklna bal olarak gelien bir etkendir.Sktrlan iin preste kalmas gereken sre olarak tanmlanr.

Pres basnc ve pres scaklnn yan sra iin yaps da pres sresini belirleyen nemli bir etkendir(Preslenen kavisli iler).