Tuyển chọn và xây dựng hệ thống bài tập hóa học gắn với thực tiễn dùng trong dạy học hóa học ở trường THPT

8/13/2019 Tuyển chọn và xây dựng hệ thống bài tập hóa học gắn với thực tiễn dùng trong dạy học hóa học ở trường THPT

http://slidepdf.com/reader/full/tuyen-chon-va-xay-dung-he-thong-bai-tap-hoa-hoc-gan-voi 1/134

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠOTRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP. HỒ CHÍ MINH

LÊ THỊ KIM THOA

TUYỂN CHỌN VÀ XÂY DỰNG HỆ THỐNBÀI TẬP HÓA HỌC GẮN VỚI THỰC TIỄ

DÙNG TRONG DẠY HỌC HÓA HỌC ỞTRƯỜNG THPT

Chuyên ngành : Lí luận và Phương pháp dạy học môn hoá họcMã số : 60. 14. 10

LUẬN VĂN THẠC SĨ GIÁO DỤC HỌC

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC :PGS.TS. NGUYỄN XUÂN TRƯỜNG

Thành phố Hồ Chí Minh – 2009

WWW.DAYKEMQUYNHON.UCOZ.COM

WWW.FACEBOOK.COM/DAYKEM.QUYNHON



Lời cảm ơn

Luận văn được hoàn thành vào tháng 7 năm 2009. Để hoàn thành được luận văn tôcảm ơn sâu sắc đến các thầy cô giáo là

PGS. TS. Nguyễn Xuân Trường, người thầy đã tận tình hướng dẫn, giúp đỡ trình thực hiện luận văn này.

TS. Trịnh Văn Biều, người đã góp ý xây dựng đề cương luận văn và đồnhướng dẫn tôi nhiều trong quá trình thực hiện luận văn.

Các thầy cô giảng dạy lớp Cao học Khoá 17 đã truyền thụ cho tôi những kkinh nghiệm quí báu.

Xin chân thành cám ơn các bạn bè và đồng nghiệp giảng dạy ở các trường THChinh, THPT Trung Phú, THPT Marie Curie đã nhiệt tình giúp tôi tiến hành thực ngluận văn này.

Lê Thị Kim Thoa





DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

Chữ viết đầy đủ Chữ viết tắt

Bài tập hóa học BTHHDung dịch DDDạy học DHĐiều kiện tiêu chuẩn đktcĐối chứng ĐCGiáo viên GVHọc sinh HS

Trung học Phổ thông THPTThực nghiệm TNTrắc nghiệm tự luận TNTLTrắc nghiệm khách quan TNKQThành phố Hồ Chí Minh Tp.HCMSách giáo khoa SGK







định tính, định lượng về cấu tạo chất, về sự biến đổi các chất rất phức tạp nhưng khkiến thức hoá học để giải quyết một tình huống cụ thể trong thực tiễn thì các em lại rất

Trên quan điểm đó cùng với sự mong muốn xây dựng được hệ thống bài tập hóalượng tốt, góp phần nâng cao chất lượng dạy học hóa học phổ thông, phù hợp với việc đổi mớ pháp dạy và học, tôi đã chọn đề tài “TUYỂN CHỌN VÀ XÂY DỰNG HỆ THỐNG BÀI TẬP

HỌC GẮN VỚI THỰC TIỄN DÙNG TRONG DẠY HỌC HÓA HỌC Ở TRƯỜNG THPT”.

2. Mục đích nghiên cứu

- Tuyển chọn và xây dựng hệ thống các dạng bài tập hoá học gắn với thực tiễn.- Phát triển, nâng cao chất lượng bài tập hoá học THPT hiện nay.- Nghiên cứu cách sử dụng bài tập hoá học gắn với thực tiễn sao cho có hiệu quả n

3. Đối tượng và khách thể nghiên cứu

- Khách thể nghiên cứu : Quá trình dạy học hoá học ở trường THPT.- Đối tượng nghiên cứu : Bài tập hoá học dạng trắc nghiệm khách quan và trắc ng

có nội dung gắn với thực tiễn.

4. Phạm vi nghiên cứu

- Các bài tập hóa học có nội dung gắn với thực tiễn dùng trong dạy học ở trường T

-

Thời gian thực hiện đề tài: từ 01/05/2008 đến 30/07/2009.

5. Nhiệm vụ của đề tài

- Nghiên cứu lí luận về vấn đề giáo dục kỹ thuật tổng hợp theo nguyên lí giáo dcộng sản Việt Nam.

- Nghiên cứu lí luận về bài tập hoá học.- Tìm hiểu các nội dung hóa học có liên quan đến đời sống, sản xuất và môi trường

- Tuyển chọn và xây dựng hệ thống bài tập hoá học gắn với thực tiễn dùng trontrường THPT.

- Nghiên cứu cách sử dụng hệ thống bài tập hoá học gắn với thực tiễn trong dạy họ- Thực nghiệm sư phạm để đánh giá hiệu quả của hệ thống bài tập đã xây dựng.





6. Giả thuyết khoa học

Trong quá trình dạy học, nếu GV xây dựng và sử dụng hệ thống bài tập hóa học gắn phù hợp thì sẽ giúp học sinh giải đáp được những tình huống có vấn đề nảy sinh trong đlao động, sản xuất, làm tăng lòng say mê học hỏi, phát triển tư duy sáng tạo, năng lực gđề. Góp phần thực hiện nguyên lí giáo dục của Đảng : “học đi đôi với hành, giáo dục k

động sản xuất, lí luận gắn liền với thực tiễn”.

7. Phương pháp nghiên cứu

- Nghiên cứu lí luận : +Nghiên cứu các văn bản của Đảng, Nhà Nước, của Bộ giátạo có liên quan đến đề tài.

+ Nghiên cứu cơ sở lí luận về tâm lí học, giáo dục học và về bhọc.

- Nghiên cứu thực tiễn: + Quan sát sư phạm, sử dụng phương pháp chuyên gia.+ Thực nghiệm sư phạm.

- Phương pháp thống kê toán học dùng để xử lí số liệu.

8. Cấu trúc của luận văn

MỞ ĐẦUCHƯƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA ĐỀ TÀI

CHƯƠNG 2. HỆ THỐNG BÀI TẬP HOÁ HỌC GẮN VỚI THỰC TIỄN TRONGHỌC HÓA HỌC Ở TRƯỜNG THPT

CHƯƠNG 3. THỰC NGHIỆM SƯ PHẠMKẾT LUẬNTÀI LIỆU THAM KHẢO





CHƯƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA ĐỀ TÀI

1.1. LỊCH SỬ VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU

Trong quá trình dạy và học môn hóa học, nếu giáo viên chỉ ra được sự gần gũi giữa

thực tế cho học sinh thấy thì các em sẽ yêu thích môn hóa học hơn. Bộ Sách giáo khoa có rất nhiều các tư liệu kèm theo các hình ảnh sống động phần nào đó đáp ứng được yêtrong dạy học. Tuy nhiên, do nhiều nguyên nhân nên việc gắn bài học với các nội dungđến thực tiễn còn rất hạn chế. Nhiều bài tập hóa học còn xa rời thực tiễn cuộc sống vchú trọng đến các tính toán phức tạp. Để phần nào đáp ứng nhu cầu đổi mới nội dung,giảng dạy và học tập môn hóa học phổ thông theo hướng gắn bó với thực tiễn, đã có mộkhảo được xuất bản như:

(1) Nguyễn Hữu Đĩnh, Lê Xuân Trọng (2002), Bài tập định tính và câu hỏi thực tế Tập 1, Nhà xuất bản giáo dục.

(2) Đặng Thị Oanh (Chủ biên), Trần Trung Ninh, Đỗ Công Mỹ 2006), Câu hỏi lý thtập thực tiễn trung học phổ thông, Tập 1, Nhà xuất bản giáo dục.

(3) Nguyễn Xuân Trường (2006), 385 câu hỏi và đáp về hóa học với đời sống, Nhà xdục.

Bên cạnh đó, một số học viên cao học cũng đã nghiên cứu và bảo vệ luận văn theo

này như:(4) Đỗ Công Mỹ (2005), Xây dựng, lựa chọn hệ thống câu hỏi lý thuyết và bài tập t

hóa học Trung học phổ thông (phần hóa học đại cương và vô cơ), Luận văn thạc sĩ Giáohọc Sư phạm Hà Nội.

(5) Nguyễn Thị Thu Hằng (2007), Xây dựng, lựa chọn hệ thống bài tập hóa học thựhọc phổ thông (phần hóa học hữu cơ), Luận văn thạc sĩ Giáo dục học, Đại học Sư phạm

(6) Ngô Thị Kim Tuyến (2004), Xây dựng hệ thống bài tập thực tiễn hóa học lớp 1 phổ thông, Luận văn thạc sĩ Giáo dục học, Đại học Sư phạm Hà Nội.

(7) Trần Thị Phương Thảo (2008), Xây dựng hệ thống bài tập trắc nghiệm khách qucó nội dung gắn với thực tiễn , Luận văn thạc sĩ Giáo dục học, Đại học sư phạm TP. HCM.

Ngoài ra còn một số bài báo về dạng bài tập này được đăng trên tạp chí Hóa học & Ứ(8) Lương Thiện Tài, Hoàng Anh Tài, Nguyễn Thị Hiển (2007), “Xây dựng bài tập

tiễn trong dạy học phổ thông”, Tạp chí Hóa học và ứng dụng (số 64).





Với mong muốn đóng góp thêm nhiều bài tập gắn với thực tiễn nên trong luận văn nsẽ tuyển chọn và xây dựng thêm một số bài tập dạng này, đồng thời đưa các bài tập đóhọc nhằm góp phần nâng cao chất lượng dạy và học hóa học.

1.2. GIÁO DỤC KỸ THUẬT TỔNG HỢP

Giáo dục kĩ thuật tổng hợp là trong và bằng toàn bộ quá trình đào tạo làm cho HS lĩcả về lí thuyết lẫn thực hành, những cơ sở khoa học của nền sản xuất hiện đại, nền côvà nền kinh tế quốc dân đang đổi mới; chuẩn bị tốt cho HS tự giác, tích cực, tự lực bướlao động.

Thông qua việc học môn hoá học, HS sẽ được:- Tìm hiểu về sản xuất hoá học, công nghệ hoá học (tham quan, tìm hiểu các công

chuyền sản xuất, các nhà máy sản xuất có dùng đến những chất hoá học được học tron

phổ thông).- Biết được vai trò của hoá học và cách vận dụng khoa học hoá học vào sản xuất n

hiệu suất, chất lượng sản phẩm, giảm chi phí, hạ giá thành sản phẩm: sử dụng các ngutiền, dễ kiếm, tận dụng chất thải của dây chuyền sản xuất này thành nguyên liệu của xuất khác, áp dụng nguyên lí chuyển dịch cân bằng…

- Trang bị những kĩ năng, kĩ xảo lao động theo phong cách công nghiệp hiện đại, mahợp, khái quát, áp dụng được cho nhiều lĩnh vực hoạt động đồng thời mang tính đặc t

nghề hoá học tương lai.- Hình thành và phát triển ở HS tư duy khoa học kĩ thuật có tính chuyển tải cao, vừ

với hoạt động hoá học, vừa có thể vận dụng vào những tình huống thuộc nhiều lĩnh vực - Rèn luyện kĩ năng vận dụng kiến thức vào trong hoạt động sản xuất, đời sống v

trường: cách sử dụng và bảo quản phân bón, thuốc chữa bệnh, cách xử lí tai nạn hoá chchất thải…

Thực hiện tốt nhiệm vụ giáo dục kĩ thuật tổng hợp thông qua dạy - học hoá học sẽ giúp c

thấy được lợi ích của việc học môn hoá học, thêm yêu và hứng thú học hoá học từ đó csự quan sát thực tiễn để giải đáp thắc mắc nảy sinh và cải tạo thực tiễn ngày càng tốt đthân, cho xã hội.





1.3. TRẮC NGHIỆM

1.3.1. Khái niệm trắc nghiệmTheo từ điển Tiếng Việt phổ thông [40]: “Trắc nghiệm là khảo sát và đo lường kh

nghiệm khoa học trong phòng”.Theo GS Dương Thiệu Tống [19]: “Trắc nghiệm là một loại dụng cụ đo lường

người học, ở bất cứ cấp học nào, bất cứ môn học nào, trong lĩnh vực khoa học tự nhiênxã hội”.

1.3.2. Chức năng của trắc nghiệmVới người dạy, sử dụng trắc nghiệm nhằm:- Cung cấp thông tin ngược chiều để điều chỉnh phương pháp nội dung cho phù hợp- Khảo sát kết quả học tập của một số đông HS, có thể sử dụng lại bài khảo sát

khác.- Nắm bắt được trình độ của HS, từ đó đưa ra quyết định nên dạy những gì và dạy bắt đầu- Ngăn ngừa nạn học tủ, học vẹt và gian lận của HS.- Muốn có những điểm số đáng tin cậy, không phụ thuộc phần lớn vào chủ quan của ngư- Khuyến khích HS học đều, rèn luyện tính năng động, chủ động, sáng tạo trong học tập.- Chấm nhanh và có kết quả sớm.- Nâng cao hiệu quả giảng dạy.

Với người học, sử dụng trắc nghiệm nhằm:- Tự kiểm tra, đánh giá kiến thức, kỹ năng.- Nâng cao tinh thần trách nhiệm, nghiêm túc trong học tập.- Nâng cao hiệu quả của quá trình tự học.- Dễ dàng vận dụng các kiến thức đã học vào thực tiễn cuộc sống.- Rèn luyện các kỹ năng tư duy như so sánh, đối chiếu, phân tích, tổng hợp, ghi nh

và phán đoán nhanh.

- Rèn luyện khả năng xử lý nhiều loại thông tin (có khi là trái nguợc nhau).

1.3.3. Phân loại câu trắc nghiệmCó hai loại trắc nghiệm là TNTL (thường gọi tắt là tự luận) và TNKQ (thường g

nghiệm)





1.3.3.1. Trắc nghiệm tự luận

Khái niệmTNTL là phương pháp đánh giá kết quả học tập bằng việc sử dụng công cụ đo lườ

hỏi, HS trả lời dưới dạng bài viết trong một khoảng thời gian đã định trước.TNTL đòi hỏi HS phải nhớ lại kiến thức, phải biết sắp xếp và diễn đạt ý kiến của

chính xác rõ ràng.Bài TNTL trong một chừng mực nào đó được chấm điểm một cách chủ quan, điể

người chấm khác nhau có thể không thống nhất. Một bài tự luận thường có ít câu hỏ

nhiều thời gian để viết câu trả lời.Khi viết câu hỏi tự luận, GV cần phải diễn đạt câu hỏi một cách rõ nghĩa, đầy đ

những yêu cầu trong câu trả lời cả về độ dài của nó; việc chấm bài tốn thời gian. Các dạng câu hỏi TNTL

a) Câu hỏi tự luận có sự trả lời mở rộng : loại câu này có phạm vi tương đối rộng và khHS được tự do diễn đạt tư tưởng và kiến thức trong câu trả lời nên có thể phát huy óc sluận. Loại câu trả lời này được gọi là tiểu luận.

b) Câu tự luận với sự trả lời có giới hạn. Loại này thường có nhiều câu hỏi với nội dunđối hẹp. Mỗi câu trả lời là một đoạn ngắn nên việc chấm điểm dễ hơn.

Có 3 loại câu trả lời có giới hạn.

Loại câu điền thêm và trả lời đơn giản. Đó là một nhận định viết dưới dạng mệnhđủ hay một câu hỏi được đặt ra mà HS phải trả lời bằng một câu hay một từ (trong TNKcâu điền khuyết).

TRẮC NGHIỆM

TRẮC NGHIỆM TỰ LUẬ(câu tự luận)

TRẮC NGHIỆM KHÁCH QUAN(câu trắc nghiệm)

Câuđiền

khuyết

Câughépđôi

Câuđúngsai

Câu nhiềulựa chọn

(hay dùngnhất)

Câu hỏi bằng

hình vẽ





Loại câu từ trả lời đoạn ngắn trong đó HS có thể trả lời bằng hai hoặc 3 câu tronGV.

Giải bài toán có liên quan tới trị số có tính toán số học để ra một kết quả cụ thể đcầu của đề bài.

Ưu, nhược điểm của TNTL

a) Ưu điểm:- Cho phép kiểm tra được nhiều người trong một thời gian ngắn, tốn ít thời gian và

việc chuẩn bị của GV.- Rèn cho HS khả năng trình bày, diễn tả câu trả lời bằng chính ngôn ngữ của họ, đ

độ tư duy (khả năng phân tích, tổng hợp, so sánh); TNTL không những kiểm tra được mxác của kiến thức mà còn kiểm tra được kỹ năng giải bài định tính cũng như định lượng

- Có thể kiểm tra – đánh giá các mục tiêu liên quan đến thái độ, sự hiểu biết nhữn

thích và khả năng diễn đạt tư tưởng của HS.- Hình thành cho HS kỹ năng sắp đặt ý tưởng, suy diễn, phân tích, tổng hợp khái

phát huy tính độc lập tư duy sáng tạo của HS.b) Nhược điểm:- Bài kiểm tra theo kiểu tự luận khó đại diện đầy đủ cho nội dung môn học do số l

ít.- Vì lượng câu hỏi ít nên không thể kiểm tra hết các nội dung trong chương trình học

- Việc chấm điểm phụ thuộc vào người đặt thang điểm và chủ quan của người chấm- Điểm số có độ tin cậy thấp và nhiều nguyên nhân như: phụ thuộc vào tính chất ch

độ người chấm, HS có thể học tủ, học lệch.1.3.3.2. Trắc nghiệm khách quan Khái niệm

TNKQ là phương pháp kiểm tra-đánh giá kết quả học tập của HS bằng hệ thống cgọi là "khách quan" vì hệ thống cho điểm hoàn toàn khách quan không phụ thuộc vào ngư

Một bài TNKQ gồm nhiều câu hỏi với nội dung kiến thức khá rộng, mỗi câu trả lờthể hiện bằng một dấu hiệu đơn giản. Nội dung bài TNKQ cũng có phần chủ quan vì ảnh hưởng tính chủ quan của người soạn câu hỏi.

Các dạng câu hỏi TNKQCâu hỏi TNKQ có thể chia làm 5 loại chính sau:a) Câu trắc nghiệm "đúng- sai”





Câu này được trình bày dưới dạng câu phát biểu và HS trả lời bằng cách lựa chọn phương án đúng hoặc sai.

* Những lưu ý khi xây dựng dạng câu đúng, sai:- Đúng cũng phải đúng hoàn toàn, sai cũng phải sai hoàn toàn.- Tránh những điều chưa thống nhất.

* Ưu điểm: Câu trắc nghiệm đúng-sai là loại câu đơn giản dùng để trắc nghiệm knhững sự kiện, vì vậy soạn loại câu hỏi này tương đối dễ dàng, ít phạm lỗi, mang tính kchấm.

* Nhược điểm: HS có thể đoán mò vì vậy độ tin cậy thấp, dễ tạo điều kiện cho HS họhơn là hiểu, ít phù hợp với đối tượng HS giỏi.

b) Câu trắc nghiệm có nhiều lựa chọnCâu trắc nghiệm có nhiều câu trả lời để lựa chọn (hay câu hỏi nhiều lựa chọn) là

dùng nhiều nhất và có hiệu quả nhất. Một câu hỏi nhiều câu trả lời (câu dẫn) đòi hỏi Hlời đúng nhất trong nhiều khả năng trả lời có sẵn, các khả năng, các phương án trả nhưng đều có vẻ hợp lý (hay còn gọi là các câu nhiễu).

* Ưu điểm: GV có thể dùng loại câu hỏi này để kiểm tra-đánh giá những mục tiêu dnhau. Chẳng hạn như:

+ Xác định mối tương quan nhân quả.+ Nhận biết các điều sai lầm

+ Ghép các kết quả hay các điều quan sát được với nhau+ Định nghĩa các khái niệm+ Tìm nguyên nhân của một số sự kiện+ Nhận biết điểm tương đồng hay khác biệt giữa hai hay nhiều vật+ Xác định nguyên lý hay ý niệm tổng quát từ những sự kiện+ Xác định thứ tự hay cách sắp đặt giữa nhiều vật+ Xét đoán vấn đề đang được tranh luận dưới nhiều quan điểm.

Độ tin cậy cao hơn khả năng đoán mò hay may rủi ít hơn so với các loại câu hỏi khi số phương án lựa chọn tăng lên, HS buộc phải xét đoán, phân biệt kỹ trước khi trả lờ

Tính giá trị tốt hơn với bài trắc nghiệm có nhiều câu trả lời để chọn có thể đo năng nhớ, áp dụng các nguyên lý, định luật…, tổng quát hoá… rất có hiệu quả.

Thật sự khách quan khi chấm bài. Điểm số bài TNKQ không phụ thuộc vào chữ vdiễn đạt của HS hoặc chủ quan của người chấm.





* Nhược điểm:

Loại câu này khó soạn và phải tìm cho được câu trả lời đúng nhất, còn những câu câu nhiễu thì cũng có vẻ hợp lý. Ngoài ra phải soạn câu hỏi sao cho có thể đo được cáccao hơn mức biết, nhớ, hiểu.

Không thoả mãn với những HS có óc sáng tạo, tư duy tốt có thể tìm ra những câ

hơn đáp án. Các câu TNKQ nhiều lựa chọn có thể không đo được khả năng phán đoán tinh vi

giải quyết vấn đề khéo léo, sáng tạo một cách hiệu nghiệm bằng loại câu TNTL soạn kĩ

Tốn kém giấy mực để in và mất nhiều thời gian để HS đọc nội dung câu hỏi.* Những lưu ý khi soạn câu TNKQ nhiều lựa chọnCâu TNKQ loại này có thể dùng thẩm định trí năng ở mức biết, khả năng vận dụn

tổng hợp hay ngay cả khả năng phán đoán cao hơn. Vì vậy khi soạn câu hỏi loại này cần

- Trong việc soạn các phương án trả lời sao cho câu đúng phải đúng một cách khôđược, còn các câu nhiễu đều phải có vẻ hợp lý.

- Các câu nhiễu phải có tác động gây nhiễu với các HS có năng lực tốt và tác độngHS kém hơn.

- Câu dẫn phải có nội dung ngắn gọn, rõ ràng, lời văn sáng sủa, phải diễn đạt rõ rànTránh dùng các từ phủ định, nếu không tránh được thì cần phải được nhấn mạnh đểnhầm. Câu dẫn phải là câu hỏi trọn vẹn để HS hiểu rõ mình đang được hỏi vấn đề gì.

- Câu chọn cũng phải rõ ràng, dễ hiểu và phải có cùng loại quan hệ với câu dấu, phmặt ngữ pháp với câu dấu.

- Nếu có 4 hoặc 5 phương án để chọn cho mỗi câu hỏi. Nếu số phương án trả lời năng đoán mò, may rủi sẽ tăng lên. Nhưng nếu có quá nhiều phương án để chọn thì GVHS mất nhiều thời gian để đọc câu hỏi.

- Không được đưa vào 2 câu chọn cùng ý nghĩa, mỗi câu kiểm tra chỉ nên soạn một nthức nào đó.

- Các câu trả lời đúng nhất phải được đặt ở các vị trí khác nhau, sắp xếp theo thứ tsố lần xuất hiện ở mỗi vị trí A, B, C, D phải gần như nhau.

c) Câu trắc nghiệm ghép đôiĐây là loại hình đặc biệt của loại câu câu hỏi nhiều lựa chọn, trong đó HS tìm cách

câu trả lời ở cột này với các câu hỏi ở cột khác sao cho phù hợp.





* Ưu điểm: Câu hỏi ghép đôi dễ viết, dễ dùng loại này thích hợp với HS cấp Trung thể dùng loại câu hỏi này để đo các mức trí năng khác nhau. Nó đặc biệt hữu hiệu trong khả năng nhận biết các hệ thức hay lập các mối tương quan.

* Nhược điểm: Loại câu trắc nghiệm ghép đôi không thích hợp cho việc thẩm định như sắp đặt và vận dụng các kiến thức, để soạn loại câu hỏi này để đo mức trí nâng ca

công phu. Hơn nữa tốn nhiều thời gian đọc nội dung mỗi cột trước khi ghép đôi của HS.d) Câu trắc nghiệm điền khuyếtĐây là câu hỏi TNKQ mà HS phải điền từ hoặc cụm từ thích hợp với các chỗ để trốCó 2 cách xây dựng dạng này:- Cho trước từ hoặc cụm từ để HS chọn.- Không cho trước để HS phải tự tìm. Lưu ý phải soạn thảo dạng câu này như thế

phương án điền là duy nhất.

* Ưu điểm: HS không có cơ hội đoán mò mà phải nhớ ra, nghĩ ra, tự tìm ra câu trả lờdễ soạn hơn câu hỏi nhiều lựa chọn.

* Nhược điểm: Khi soạn loại câu này thường dễ mắc sai lầm là người soạn thường văn các câu từ SGK. Ngoài ra loại câu hỏi này thường chỉ giới hạn vào chi tiết vụn vặt nhiều thời gian và thiếu khách quan hơn những dạng câu hỏi TNKQ khác.

e) Câu hỏi bằng hình vẽTrên hình vẽ sẽ cố ý để thiếu hoặc chú thích sai yêu cầu HS chọn một phương án đ

nhất trong số các phương án đã đề ra, bổ sung hoặc sửa chữa sao cho hoàn chỉnh, loạđược sử dụng khi kiểm tra kiến thức thực hành hoặc quan sát thí nghiệm của HS.

Ưu, nhược điểm của TNKQa) Ưu điểm- Trong một thời gian ngắn có thể kiểm tra được nhiều kiến thức đối với nhiều HS

HS phải nắm được tất cả các nội dung kiến thức đã học, tránh được tình trạng học tủ, h- Tiết kiệm được thời gian và công sức chấm bài của GV.- Việc tính điểm rõ ràng, cụ thể nên thể hiện tính khách quan, minh bạch- Gây hứng thú và tích cực học tập của HS.- Giúp HS phát triển kĩ năng nhận biết, hiểu, ứng dụng và phân tích.- Với phạm vi nội dung kiểm tra rộng, HS không thể chuẩn bị tài liệu để quay cóp.

công nghệ mới vào việc soạn thảo các đề thi cũng hạn chế đến mức thấp nhất hiện tượtrao đổi bài.

b) Nhược điểm





- TNKQ không cho phép kiểm tra năng lực diễn đạt (viết hoặc dùng lời); tư duy snăng lập luận của HS.

- TNKQ không cho phép kiểm tra khả năng sáng tạo chủ động, trình độ tổng hợp kiếnhư phương pháp tư duy, suy luận, giải thích, chứng minh của HS. Vì vậy với cấp họkhả năng áp dụng của hình thức này càng bị hạn chế.

- TNKQ chỉ cho biết kết quả suy nghĩ của HS mà không cho biết quá trình suy nghĩhứng thú của HS đối với nội dung được kiểm tra, do đó không đảm bảo được chức năng lạc của kiểm tra có sự điều chỉnh cho việc dạy và học.

- HS có thể chọn đúng ngẫu nhiên.- Việc soạn thảo các câu hỏi TNKQ đòi hỏi nhiều thời gian, công sức.- TNKQ không cho GV biết được tư tưởng, nhiệt tình, hứng thú, thái độ của HS đố

nêu ra.

- Không thể kiểm tra được kỹ năng thực hành thí nghiệm.Tuy có những nhược điểm trên nhưng phương pháp TNKQ vẫn là phương pháp ki

giá có nhiều ưu điểm, đặc biệt là tính khách quan, công bằng và chính xác. Do đó, cầndụng TNKQ trong quá trình dạy học và kiểm tra-đánh giá kết quả học tập môn Hoá họcao chất lượng dạy học.

Cho đến nay, các câu trắc nghiệm với nhiều lựa chọn vẫn được thông dụng nhất, vì phục vụ một cách hiệu quả cho việc đo lường thành quả học tập, hơn nữa loại câu này

điểm bằng máy. Vì vậy trong luận văn này chúng tôi tập trung xây dựng hệ thống câu trắnhiều lựa chọn.

1.3.3.2. Sự khác biệt và tương đồng giữa TNTL và TNKQ [30]Có nhiều tranh luận về loại nào tốt hơn, TNKQ hay TNTL. Câu trả lời sẽ tùy t

đích của việc kiểm tra – đánh giá. Mỗi lọai câu hỏi đều có ưu điểm cho một số mục đícha) Những năng lực đo được:

Loại TNTL:- HS có thể diễn đạt ý tưởng bằng chính ngôn ngữ chuyên môn của mình nhờ vào

kinh nghiệm đã có.- Có thể đo lường khả năng suy luận như: sắp xếp ý tưởng, suy diễn, tổng quát hóa,

biệt, phân tích, tổng hợp một cách hữu hiệu.- Không đo lường kiến thức ở mức trí năng biết, hiểu một cách hữu hiệu.

Loại TNKQ:





- HS chọn một câu đúng nhất trong số các phương án trả lời cho sẵn hoạc viết thêhay một câu để trả lời.

- Có thể đo những khả năng suy luận như: sắp đặt ý tưởng, suy diễn, so sánh và phkhông hữu hiệu bằng TNTL.

- Có thể kiểm tra đánh giá kiến thức của HS ở mức trí năng biết, hiểu một cách hữu

b) Phạm vi bao quát bài trắc nghiệm

Với một khoảng thời gian xác định : Loại TNTL: Có thể kiểm tra đánh giá được một phạm vi kiến thức nhỏ nhưng r

lượng câu hỏi trong một bài kiểm tra ít. Loại TNKQ: Vì có thể trả lời nhanh nên số lượng câu hỏi lớn, do đó bao quát một

thức rộng hơn.c) Ảnh hưởng đối với HS

Loại TNTL: Khuyến khích HS độc lập sắp đặt, diễn đạt ý tưởng bằng chính ngônmột cách hiệu quả và nó tạo cơ sở cho GV đánh giá những ý tưởng đó, song một bài ra sự “lừa dối” vì HS có thể khéo léo tránh đề cập đến những điểm mà họ không biếtmập mờ.

Loại TNKQ: HS ít quan tâm đến việc tổ chức, sắp xếp và diễn đạt ý tưởng củTNKQ khuyến khích HS tích lũy nhiều kiến thức và kĩ năng, không “học tủ” nhưng đsự đoán mò.

d) Công việc soạn đề kiểm tra Loại TNTL: Việc chuẩn bị câu hỏi TNTL do số lượng ít nên không khó lắm nếu G

lĩnh vực chuyên môn. Loại TNKQ: Việc chuẩn bị câu hỏi phải nhiều do đó đòi hỏi phải có nhiều kinh

thức chuyên môn vững chắc. Đây là công việc rất tốn thời gian, công sức vì vậy nếu đề thì công việc này đỡ tốn công sức hơn.

e) Công việc chấm điểm Loại TNTL: Đây là công việc khó khăn, mất nhiều thời gian và khó cho điểm chính

hỏi GV phải luôn cẩn thận, công bằng, tránh thiên vị. Loại TNKQ: Công việc chấm điểm nhanh chóng, tin cậy, đặc biệt chiếm ưu thế kh

một số lượng lớn HS.





1.4. BÀI TẬP HOÁ HỌC GẮN VỚI THỰC TIỄN

1.4.1. Khái niệm BTHH gắn với thực tiễnTheo từ điển Tiếng Việt phổ thông [40]: “Bài tập là bài ra cho HS làm để tập vận

điều đã học”.BTHH là một vấn đề không lớn mà trong trường hợp tổng quát được giải quyết nh

luận logic, những phép toán và những thí nghiệm trên cơ sở các khái niệm, định luật, h phương pháp hóa học.

BTHH là phương tiện chính và hết sức quan trọng dùng để rèn luyện khả năng vthức cho HS. Là nhiệm vụ học tập mà GV đặt ra cho người học, buộc người học vậnthức, năng lực của mình để giải quyết các nhiệm vụ đó nhằm chiếm lĩnh tri thức, kỹ tích cực, hứng thú và sáng tạo.

BTHH là một dạng bài làm gồm những bài toán, những câu hỏi hay đồng thời cả bàhỏi thuộc về hóa học mà trong khi hoàn thành chúng, HS nắm được một tri thức hay kĩ nă

BTHH gắn với thực tiễn (BTHH thực tiễn) là những bài tập có nội dung hoá họckiện và yêu cầu) xuất phát từ thực tiễn. Quan trọng nhất là các bài tập vận dụng kiến sống và sản xuất, góp phần giải quyết một số vấn đề đặt ra từ thực tiễn.

1.4.2. Vai trò, chức năng của BTHH thực tiễnTrong dạy học hoá học, bản thân BTHH đã được coi là phương pháp dạy học có

trong việc rèn luyện kỹ năng hoá học. Nó giữ vai trò quan trọng trong mọi khâu, mọi loạhọc, là phương pháp quan trọng nhất để nâng cao chất lượng dạy học hoá học.

BTHH vừa là mục đích, vừa là nội dung của việc dạy và học hoá học. Bài tập cunkiến thức, con đường giành lấy kiến thức và còn mang lại niềm vui sướng của sự phát hra đáp số.

BTHH có chức năng dạy học, chức năng giáo dục, chức năng kiểm tra, chức năn Những chức năng này đều hướng tới việc thực hiện các mục đích dạy học. Tuy nhiên tro

chức năng này không tách rời với nhau.Đối với HS, BTHH là phương pháp học tập tích cực, hiệu quả và không có gì thay th

HS nắm vững kiến thức hoá học, phát triển tư duy, hình thành kĩ năng, vận dụng kiếnvào thực tế đời sống, sản xuất và nghiên cứu khoa học, từ đó làm giảm nhẹ sự nặng nềkhối lượng kiến thức lý thuyết và gây hứng thú say mê học tập cho HS.

Đối với GV, BTHH là phương tiện, là nguồn kiến thức để hình thành khái niệm hoáhoá hoạt động nhận thức của HS trong quá trình dạy học. Cụ thể là:





+ BTHH được sử dụng như là nguồn kiến thức để HS tìm tòi, phát triển kiến thức, k+ BTHH dùng để mô phỏng một số tình huống thực tế đời sống để HS vận dụng

giải quyết các vấn đề của thực tế đặt ra.+ Sử dụng bài tập để tạo tình huống có vấn đề kích thích hoạt động tư duy tìm tòi s

luyện kỹ năng giải quyết vấn đề học tập, nâng cao hứng thú học tập bộ môn.

Như vậy BTHH được coi như là một nhiệm vụ học tập cần giải quyết, giúp HS tcứu đi sâu vận dụng kiến thức hoá học một cách sáng tạo từ đó giúp HS có năng lực phátgiải quyết vấn đề học tập hoặc thực tiễn đặt ra có liên quan đến hoá học, giúp HS bithức đã tiếp thu được qua bài giảng thành kiến thức của chính mình.

Kiến thức sẽ nhớ lâu khi được vận dụng thường xuyên như M.A. Đanilôp nhận địnsẽ được nắm vững thực sự, nếu HS có thể vận dụng thành thạo chúng vào việc hoàn thtập lý thuyết và thực hành" .

BTHH thực tiễn cũng có đầy đủ các vai trò, chức năng của một BTHH. Ngoài ra nómột số tác dụng khác:

a) Về kiến thứcThông qua giải BTHH thực tiễn, HS hiểu kĩ hơn các khái niệm, tính chất hoá học;

thức một cách thường xuyên và hệ thống hoá kiến thức; mở rộng sự hiểu biết một cá phong phú mà không làm nặng nề khối lượng kiến thức của HS.

Bên cạnh đó, BTHH thực tiễn giúp HS thêm hiểu biết về thiên nhiên, môi trường số

xuất hoá học, những vấn đề mang tính thời sự trong nước và quốc tế.BTHH thực tiễn còn giúp HS bước đầu biết vận dụng kiến thức để lí giải và cả

nhằm nâng cao chất lượng cuộc sống.b) Về kĩ năngViệc giải BTHH thực tiễn giúp HS:- Rèn luyện và phát triển cho HS năng lực nhận thức, năng lực phát hiện và giải quy

quan đến thực tế cuộc sống.- Rèn luyện và phát triển các kĩ năng thu thập thông tin, vận dụng kiến thức để gi

huống có vấn đề của thực tế một cách linh hoạt, sáng tạo.c) Về giáo dục tư tưởngViệc giải BTHH thực tiễn có tác dụng :- Rèn luyện cho HS tính kiên nhẫn, tự giác, chủ động, chính xác, sáng tạo trong học

quá trình giải quyết các vấn đề thực tiễn.





- Thông qua nội dung bài tập giúp HS thấy rõ lợi ích của việc học môn hoá học từ đóhọc tập tích cực, kích thích trí tò mò, óc quan sát, sự ham hiểu biết, làm tăng hứng thú học và từ đó có thể làm cho HS say mê nghiên cứu khoa học và công nghệ giúp HS cóhướng nghề nghiệp tương lai. Ngoài ra, vì các BTHH thực tiễn gắn liền với đời sốngthân HS, của gia đình, của địa phương và với môi trường xung quanh nên càng góp phần

học tập của HS: học tập để nâng cao chất lượng cuộc sống của bản thân và của cộng đkết quả ban đầu của việc vận dụng kiến thức hoá học phổ thông để giải quyết các vấnthêm tự tin vào bản thân mình để tiếp tục học hỏi, tiếp tục phấn đấu và phát triển.d) Giáo dục kĩ thuật tổng hợp

Bộ môn hóa học có nhiệm vụ giáo dục kĩ thuật tổng hợp cho HS, BTHH tạo điều kilàm nhiệm vụ này.

Những vấn đề của kĩ thuật của nền sản xuất yêu cầu được biến thành nội dung của

cuốn HS suy nghĩ về các vấn đề của kĩ thuật.BTHH còn cung cấp cho HS những số liệu lý thú của kĩ thuật, những số liệu mới về

năng suất lao động, về sản lượng ngành sản xuất hỗn hợp đạt được giúp HS hòa nhịp vớcủa khoa học, kĩ thuật thời đại mình đang sống.

Vd: Tính lượng crom có thể điều chế được từ 1 tạ cromit cổ định (FeCr 2O4) Thanh Hóa.

1.4.3. Phân loại BTHH thực tiễn1.4.3.1. Cơ sở phân loại BTHH nói chung [30]

Quá trình dạy học hóa học gồm 3 công đoạn là dạy học bài mới; ôn tập, hệ thống holuyện tập; kiểm tra - đánh giá kết quả dạy học.

a. Ở công đoạn dạy học bài mới ta nên phân loại BTHH theo nội dung để phục vụhọc và củng cố bài mới. Tên của mỗi loại có thể như tên các chương trong sách giáo kho

Ví dụ ở lớp 10 THPT ta có:- Bài tập về cấu tạo nguyên tử- Bài tập về bảng tuần hoàn và định luật tuần hoàn- Bài tập về liên kết hóa học- Bài tập về phản ứng hóa học nói chung và phản ứng oxi hoá - khử- Bài tập về halogen- Bài tập về oxi, ozon, lưu huỳnh.Mỗi loại ta cần có một hệ thống bài tập bảo đảm các yêu cầu sau:- Phủ kín kiến thức của chương hay của một vấn đề





- Số lượng cần đủ để hình thành các kĩ năng cần thiết- Mở rộng và đào sâu thêm kiến thức của chương- Có một số bài tập hay để phát triển năng lực tư duy, rèn trí thông minh cho HS.Muốn có một hệ thống bài tập như trên (ví dụ khoảng 20 bài) cần tuyển chọn từ hà

hiện có về loại đó.

b. Ở công đoạn ôn tập, hệ thống hoá kiến thức và kiểm tra - đánh giá do mang tính ccó sự phối hợp giữa các chương ta nên phân loại dựa trên các cơ sở sau:

- Dựa vào hình thức, BTHH có thể chia thành: Bài tập TNTL (tự trả lời) bao gồm các bằng một từ, bằng một câu ngắn, trả lời cả bài (theo cấu trúc hoặc tự do), giải bài tập bao gồm các dạng câu hỏi có/không, đúng/sai, nhiều lựa chọn, phức hợp, ghép đôi.

+ Bài tập TNTL là dạng bài tập yêu cầu HS phải kết hợp cả kiến thức hoá học, học và công cụ toán học để trình bày nội dung của bài toán hoá học.

+ Bài tập TNKQ là loại bài tập hay câu hỏi có kèm theo câu trả lời sẵn và yêu cầurồi dùng 1 ký hiệu đơn giản đã quy ước để trả lời.

- Dựa vào tính chất hoạt động của HS khi giải bài tập có thể chia thành bài tập lí thkhông phải làm thí nghiệm) và bài tập thực nghiệm (khi giải phải làm thí nghiệm).

- Dựa vào chức năng của bài tập có thể chia thành bài tập đòi hỏi sự tái hiện kiến thvận dụng), bài tập rèn tư duy độc lập, sáng tạo (phân tích, tổng hợp, đánh giá).

- Dựa vào tính chất của bài tập có thể chia thành bài tập định tính và định lượng.

- Dựa vào kiểu hay dạng bài tập có thể chia thành:+ Bài tập xác định công thức phân tử của hợp chất+ Bài tập xác định thành phần % của hỗn hợp+ Bài tập nhận biết các chất+ Bài tập tách các chất ra khỏi hỗn hợp+ Bài tập điều chế các chất+ Bài tập bằng hình vẽ

- Dựa vào khối lượng kiến thức có thể chia thành bài tập đơn giản hay phức tạp (hotổng hợp).

- Dựa vào nội dung có thể chia thành: Bài tập có nội dung thuần tuý hoá học, bài tậpgắn với thực tiễn (bài tập thực tiễn).

Trên thực tế dạy học, sự phân loại trên chỉ là tương đối. Có những bài vừa có nội dtập định tính lại vừa có nội dung thuộc bài tập định lượng; hoặc trong một bài có thể cócùng với giải thích, viết phương trình hóa học...





1.4.3.2. Một số dạng BTHH thực tiễn

Dựa vào tính chất của bài tập, có thể chia thành:

Bài tập định tính: Bao gồm các bài tập về giải thích các hiện tượng, các tình huốntrong thực tiễn; lựa chọn hoá chất cần dùng cho phù hợp với tình huống thực tiễn, nhậnđề ra phương hướng để cải tạo thực tiễn…

Ví dụ:1) Vì sao ban đêm không nên để nhiều cây xanh trong nhà?2) Nitơ phản ứng với nhiều kim loại nhưng tại sao trong vỏ Trái Đất không gặp một nitrua

loại nào cả?3) Một lượng nhỏ khí clo có thể làm nhiễm bẩn không khí trong phòng thí nghiệm. H

để loại bỏ lượng khí clo đó.

Bài tập định lượng : Bao gồm dạng bài tập về tính lượng hoá chất cần dùng, phadịch…

Ví dụ: Theo tính toán của các nhà khoa học, mỗi ngày cơ thể người cần được cung-4

nguyên tố iot. Nếu nguồn cung cấp chỉ là KI thì khối lượng KI cần dùng cho một ngưngày là bao nhiêu?

Bài tập tổng hợp: Bao gồm cả kiến thức định tính lẫn định lượng.

Ví dụ: Hàng năm thế giới tiêu thụ khoảng 45 triệu tấn Cl2.

a) Nếu lượng clo trên chỉ được điều chế từ NaCl thì cần ít nhất bao nhiêu tấn NaCl. b) Biết 1 m3 clo lỏng nặng 1400 kg, hãy tính thể tích clo lỏng tương ứng với 45 triệu tc) Thể tích clo lỏng nhỏ hơn bao nhiêu lần so với thể tích clo khí ở điều kiện tiêu ch

một khối lượng.d) Người ta thường kết hợp điều chế clo với điều chế xút. Viết phương trình hóa họ

Dựa vào lĩnh vực thực tiễn được gắn với nội dung bài tập, có thể chia thành:

Bài tập về sản xuất hoá học

Ví dụ: Trước kia người ta sản xuất phenol từ clobenzen. Hiện nay phương pháp chủ phenol trong công nghiệp là đi từ benzen qua isopropylbenzen. Viết phương trình phảhoạ.

. Bài tập về các vấn đề trong đời sống, học tập và lao động sản xuất.Bao gồm các dạng bài tập





* Giải quyết các tình huống có vấn đề trong quá trình làm thực hành, thí nghiệm ndụng cụ thí nghiệm, sử dụng hoá chất hợp lí, xử lí tai nạn xảy ra, phòng chống độctrong khi làm thí nghiệm…

Ví dụ :1) Khi làm thí nghiệm với photpho trắng, cần chú ý gì?

A. Cầm P trắng bằng tay có đeo găng cao su.

B. Dùng cặp gắp nhanh mẩu P trắng ra khỏi lọ và ngâm ngay vào chậu đựng đchưa dùng đến.C. Tránh cho P trắng tiếp xúc với nước.D. Có thể để P trắng ngoài không khí.

2) Brom lỏng rất dễ bay hơi, brom lỏng hay hơi đều rất độc. Để hủy hết lượng brmay bị làm đổ nên dùng một chất dễ kiếm nào sau đây?

A. Nước thường.B. Nước muối.C. Nước vôi.D. Nước xà phòng.

* Sử dụng và bảo quản các hoá chất, sản phẩm hoá học trong ăn uống, chữa bệnhrửa…

Ví dụ:

1) Các loại trứng gia cầm dù có dính bùn đất hoặc bị vấy bẩn cũng không nên rửa strứng dễ bị hỏng. Để bảo quản trứng lâu, không bị hư, người ta đem nhúng trứng vtrong. Hãy giải thích tại sao?

2) Cà rốt là loại củ có chứa đường và có hàm lượng vitamin A rất cao. Nhiều ngườrốt sống và làm nộm cà rốt vì cho rằng sẽ hấp thụ hết lượng tiền vitamin A trong đó. có đúng không? Tại sao?

* Sơ cứu tai nạn do hoá chất.Ví dụ: Brom lỏng là chất độc hại, khi dây vào da nó làm bỏng rất sâu và nặng. Khi

dây vào tay cần rửa ngay bằng chất nào sau đây?A. NướcB. Dung dịch amoniac loãng.C. Dung dịch giấm ăn.D. Dung dịch xút loãng.

Em hãy giải thích tại sao lại làm như vậy?





* Giải thích các hiện tượng, tình huống có vấn đề nảy sinh trong đời sống, lao độVí dụ: Vì sao trộn phân đạm một lá (NH4)2SO4, hai lá NH4 NO3 hoặc nước tiểu với vôi Ca

hay tro bếp (hàm lượng K 2CO3 cao) đều bị mất đạm.

Bài tập có liên quan đến môi trường và vấn đề bảo vệ môi trường

Ví dụ: Mức tối thiểu cho phép của H2S trong không khí là 0,01 ml/l. Để đánh giá sự ô

không khí của một nhà máy người ta làm như sau: điện phân dung dịch KI trong 2 phúđiện 2mA. Sau đó cho 2 lit không khí lội từ từ trong dung dịch điện phân trên cho đến toàn mất màu. Thêm hồ tinh bột vào bình và tiếp tục điện phân trong 35 giây nữa với dthì thấy dung dịch bắt đầu xuất hiện màu xanh.

Giải thích thí nghiệm trên và cho biết sự ô nhiễm không khí ở nhà máy trên nằm dưmức cho phép. Tính hàm lượng của H2S trong không khí theo thể tích.

Mỗi lĩnh vực thực tiễn trên lại bao gồm tất cả các loại bài tập định tính, định lượ

bài tập lí thuyết, bài tập thực hành.

Dựa vào mức độ nhận thức của HS. Căn cứ vào chất lượng của quá trình lĩnh hội vàhọc tập, GS. Nguyễn Ngọc Quang đã đưa ra 4 trình độ lĩnh hội (4 mức độ) như sau:

Mức 1: Chỉ yêu cầu HS tái hiện kiến thức để trả lời câu hỏi lí thuyết .

Ví dụ: Để tráng bên trong ruột phích, người ta dùng phản ứng của glucozơ với A3 trondung dịch NH3.

a) Viết phương trình hóa học của phản ứng xảy ra. b) Vì sao người ta không dùng fomalin để tráng ruột phích?.

Mức 2: Yêu cầu HS vận dụng kiến thức để giải thích được các sự kiện, hiện thỏi lí thuyết.

Ví dụ:1) Trong khẩu phần ăn, tinh bột có vai trò như thế nào?

2) Vì sao xà phòng bị giảm tác dụng giặt rửa trong nước cứng còn bột giặt tổng hợp Mức 3: Yêu cầu HS vận dụng kiến thức hoá học để giải thích những tình huống

thực tiễn.

Ví dụ:1) Dân gian có câu: “Nhai kĩ no lâu, cày sâu tốt lúa”. Vì sao nhai kĩ no lâu?





2) Trong cuộc chiến tranh kháng chiến chống Pháp, nhân dân ta đã điều chế diêm 3thành phần chính của thuốc nổ, bằng cách lấy đất ở trong các hang đá vôi có dơi ở trộrồi dùng nước sôi dội nhiều lần qua hỗn hợp đó để tách ra KNO3. Hãy giải thích cách làm đó.

Mức 4: Yêu cầu HS vận dụng kiến thức, kĩ năng hoá học để giải quyết những tìntiễn hoặc để thực hiện một công trình nghiên cứu khoa học nhỏ, đơn giản, đề ra kế ho

cụ thể, viết báo cáo.Ví dụ: Điesel sinh học là một loại nhiên liệu có tính chất tương đương với nhiên li

nhưng không phải sản xuất từ dầu mỏ mà từ dầu thực vật (cây cải dầu, cây đậu nàdương, dầu dừa, dầu hạt cau) hay mỡ động vật (cá da trơn). Nhìn theo phương diệđiesel sinh học là metyl este của những axit béo. Để sản xuất điesel sinh học người t10% metanol vào dầu thực vật (mỡ động vật) và dùng nhiều chất xúc tác khác nhau (Kancolat). Phản ứng tiến hành ở áp suất thường, nhiệt độ 600C. Hãy viết phản ứng hoá học

trong quá trình sản xuất điesel sinh học. Phân tích ưu, nhược điểm của việc sản xuất này.

Từng mức độ trên có thể được chia làm nhiều mức độ nhỏ hơn nữa để phù hợp vớHS đồng thời cũng thể hiện sự phân hoá HS trong cùng một bài, trong hệ thống BTHH th

Trên đây là một số cách phân loại BTHH thực tiễn. Tuy nhiên, có nhiều BTHH thựtổng hợp của rất nhiều loại bài.

1.4.4. Một số nguyên tắc khi xây dựng BTHH thực tiễna) Nội dung BTHH thực tiễn phải đảm bảo tính chính xác, tính khoa học, tính hiện đạTrong một BTHH thực tiễn, bên cạnh nội dung hoá học nó còn có những dữ liệ

Những dữ liệu đó cần phải được đưa vào một cách chính xác, không tuỳ tiện thay đổi. Vthu nhận vào cơ thể chủ yếu dưới dạng ion Na+ (muối NaCl). Thường mỗi ngày mỗi ngườithành thì cần khoảng 4-5 gam Na+ tương ứng với 10-12,5 gam muối ăn được đưa vào cơ thểdựng bài tập thực tiễn không thể tuỳ tiện thay đổi hàm lượng này. Làm như vậy là phi t

chính xác khoa học.Trong một số bài tập về sản xuất hoá học nên đưa vào các dây chuyền công nghệ

dụng ở Việt Nam hoặc trên Thế giới, không nên đưa các công nghệ đã quá cũ và lạc hậdùng hoặc ít dùng.

b) BTHH thực tiễn phải gần gũi với kinh nghiệm của HS Những vấn đề thực tiễn có liên quan đến hoá học thì rất nhiều, rất rộng. Nếu BTH

nội dung về những vấn đề gần gũi với kinh nghiệm, với đời sống và môi trường xung q





tạo cho các em động cơ và hứng thú mạnh mẽ khi giải.Ví dụ:1) Khi người ta bị cảm thường đánh cảm bằng dây bạc và khi đó dây bạc bị hóa đ

thích hiện tượng đó và cho biết để dây bạc sáng trắng trở lại trong dân gian người ta th2) Các chữ mạ vàng trên bìa sách có phải làm từ vàng thật không? Đó là gì?

3) Ở các cây xăng ta thường nhìn thấy ghi A83, A90, A92. Các con số 83, 90, 92 cTại sao ở các cây xăng người ta cấm sử dụng lửa và cấm cả sử dụng điện thoại di độn

HS với kinh nghiệm có được trong đời sống và kiến thức hoá học đã được học phương án trả lời, giải thích sự lựa chọn của mình. HS sẽ có sự háo hức chờ đợi thầy côđúng để khẳng định mình. Trong bài tập này khi HS giải sẽ có một số khả năng xảy ra nh

- HS phân tích và giải thích đúng. Đây sẽ là niềm vui rất lớn đối với HS vì kinh nghilà đúng theo khoa học hoá học.

- HS phân tích và giải thích gần đúng hoặc đúng một phần nào đó.Khi HS phân tích và giải thích gần đúng hoặc đúng một phần nào đó thì HS sẽ cảm t

vì bản thân đã gần tìm ra câu trả lời, từ đó HS sẽ có động lực để quan sát thực tiễn và thức hoá học một cách linh hoạt hơn để giải thích các tình huống thực tiễn hoặc thay đổthói quen chưa đúng khoa học của bản thân.

c) BTHH thực tiễn phải dựa vào nội dung học tậpCác BTHH thực tiễn cần có nội dung sát với chương trình mà HS được học. Nếu BT

có nội dung hoàn toàn mới về kiến thức hoá học thì sẽ không tạo được động lực cho HS đó.

Ví dụ : khi dạy bài Ankin (SGK hóa học 11) có thể đưa câu hỏi “Ở ngoài chợ, tạicây, người ta thường giấm trái cây bằng gì? Giải thích?”

Hoặc khi dạy bài Nguồn hiđrocacbon thiên nhiên (SGK hóa học 11) có thể đưa câulà 1 sản phẩm của quá trình chưng cất dầu mỏ, thường dùng làm nhựa trải đường. Nếuvào quần áo, người ta phải dùng xăng (dầu hoả) để tẩy mà không dùng nước thường. Emtại sao?”

d) BTHH thực tiễn phải đảm bảo logic sư phạmCác tình huống thực tiễn thường phức tạp hơn những kiến thức hoá học phổ thông

trình, nên khi xây dựng BTHH thực tiễn cho HS phổ thông cần phải có bước xử lý sư đơn giản tình huống thực tiễn. Các yêu cầu giải BTHH thực tiễn cũng phải phù hợp vớnăng của HS. Cụ thể:





- Với HS yếu hoặc trung bình nên sử dụng câu hỏi mức 1 và 2 (dựa trên mức độ nHS).

- Với HS khá hoặc giỏi nên sử dụng câu hỏi mức 3 và 4.- Khi kiểm tra-đánh giá cần sử dụng các loại BTHH ở các mức 1, 2 và 3 để tạo điề

cả các HS đều có thể trả lời được câu hỏi kiểm tra.

e) BTHH thực tiễn phải có tính hệ thống, logicCác BTHH thực tiễn trong chương trình cần phải sắp xếp theo chương, bài, theo

triển của HS. Trong mỗi chương, bài nên có tất cả các loại, dạng BTHH thực tiễn.Trong quá trình dạy học, thông qua kiểm tra, đánh giá, cần phải xây dựng những bài

ở mức độ vừa và cao hơn một chút so với mức độ nhận thức của HS để nâng dần trìnhnhận thức của HS.

Biến hoá nội dung bài tập thực tiễn theo phương pháp tiếp cận mođun. Xây dựng m

thực tiễn điển hình (xây dựng theo phương pháp tiếp cận mođun) và từ đó có thể lắp rcác tình huống thực tiễn cụ thể, nội dung bài học cụ thể, hoặc tháo gỡ bài toán phức tạ bài toán đơn giản, tạo ra những bài tập mới.

1.5. TÌNH HÌNH SỬ DỤNG BTHH GẮN VỚI THỰC TIỄN TRONG DẠY HTRƯỜNG THPT

Chúng tôi xin cung cấp một số tư liệu từ nhiều nguồn và ở những thời điểm khác n

ta có một cái nhìn khách quan về thực trạng của việc dạy và học ở một số trường THPT. Nguồn tư liệu thứ nhất [42]: Tháng 12/2000 Vụ Trung học phổ thông tổ chức h

huấn phương pháp dạy học hóa học phổ thông” cho các Sở Giáo dục & Đào tạo và đạihóa học toàn quốc. Hội nghị là nơi trao đổi cơ sở lí luận và kinh nghiệm thực tế để GVlượng dạy học của minh. Ngoài những ưu điểm đã đạt được, Vụ Trung học phổ thông cósố tồn tại về phía thầy cô là:

Nhiều thầy cô còn lúng túng trong việc thực hiện đổi mới phương pháp soạn giảngsoạn theo 5 bước rời rạc, chưa thể hiện được sự liên quan thống nhất giữa các khâu trondạy. Trong các bài soạn chưa nêu rõ được yêu cầu cần đạt được về mặt kiến thức, tư tưduy. Các kĩ năng làm thí nghiệm, giải các bài toán, viết công thức, phương trình phản ứný rèn luyện cho HS. Thầy cô chưa tích cực suy nghĩ tạo ra những cơ sở vật chất để lượng giảng dạy. Nhiều bài giảng còn có tính chất trừu tượng vì thiếu đồ dùng dạy học.

Vụ trung học phổ thông cũng có nhận xét về việc học của HS là:Kiến thức của HS còn hời hợt, thiếu vững chắc, chưa liên hệ với thực tế sinh độn





và đời sống. Nhiều HS chưa nắm chắc các khái niệm hóa học cơ bản, chưa hiểu được hóa học thông thường xảy ra trong đời sống và sản xuất, HS chưa biết liên hệ với kiến giải thích. HS tiếp thu kiến thức ở lớp còn thụ động, ít suy nghĩ về bài học, thuộc bài móc, nên còn lúng túng khi phải độc lập vận dụng kiến thức của mình. Về nhà HS học bhọc thuộc lòng.

Nguồn tư liệu thứ hai [15]: Theo cô Trần Thị Phương Thảo “Xây dựng hệ thTNKQ về hóa học có nội dung gắn với thực tiễn”, Luận văn thạc sĩ Giáo dục học, ĐHSP

Trong giảng dạy hóa học ở phổ thông, chủ yếu tập trung vào việc nắm kiến thức hchế việc đánh giá kỹ năng tự học, kỹ năng làm việc khoa học, kỹ năng thực hành…..

Về nội dung, còn ít các nội dung thực hành thí nghiệm, kiến thức gắn liền với thựckỹ năng vận dụng kiến thức vào đời sống sản xuất. Chưa chú ý đánh giá năng lực thực hkiến thức, vận dụng kiến thức vào thực tiễn.

Năm học 2006 – 2007 áp dụng sách giáo khoa lớp 10 mới, có đưa thêm các tư liệu thực tiễn nhưng là phần đọc thêm, không bắt buộc. Nội dung chương trình còn khá nặngmới phương pháp dạy và học, kiểm tra - đánh giá nên việc đưa thêm kiến thức hóa họcuộc sống còn hạn chế. Đối với lớp 11, 12 vẫn học chương trình cũ nhưng bắt đầunghiệm trong dạy học, kiểm tra nên thầy trò hầu như tập trung vào trắc nghiệm, các phtoán một cách nhanh nhất. Trong quá trình học, phần ứng dụng hầu như chỉ được GVcách sơ sài hoặc GV để cho HS tự soạn.

Tại trường THPT chuyên Lê Hồng Phong, tổ Hóa mỗi năm đều tổ chức cho HS đi thnhà máy sản xuất hoặc đi thực địa, lấy mẫu nghiên cứu,… tuy nhiên chỉ mới tổ chức khối chuyên Hóa. Đối với HS toàn trường thì thông qua câu lạc bộ hóa học để HS có đlưu, học tập. Đối với nhiều trường phổ thông khác, việc tham quan học tập cũng được cđiều kiện khách quan, đặc biệt là cơ sở vật chất nên việc tổ chức cho HS các buổi thakhóa còn rất hạn chế.

Nguồn tư liệu hiện nay: chúng tôi đã thực hiện phương pháp điều tra, tham khảo GV dạy ở các trường THPT thuộc các tỉnh, thành phố như TP. HCM, Tiền Giang, Đồnquả như sau:

Bảng 1.1. Mức độ sử dụng BTHH gắn với thực tiễn trong dạy học của GV





Bảng 1.2. Tình hình sử dụng dạng BTHH gắn với thực tiễn trong dạy học theo cácnhận thức của HS

Từ bảng 1.1 và 1.2 nhận xét:- Đa số các GV đều có sử dụng BTHH gắn với thực tiễn trong dạy học. Nhưng việc đưnày vào trong dạy học chưa thường xuyên, tập trung chủ yếu các hoạt động ngoại khóa.- Dạng bài tập đưa vào chủ yếu ở mức độ tái hiện kiến thức và vận dụng kiến thức đểcác sự kiện, hiện tượng của câu hỏi lí thuyết (mức độ 1 và 2). Còn ở mức độ cao hơn thì - Các thầy cô giáo có đưa ra những lí do vì sao ít hoặc không sử dụng BTHH gắn với thực tiễndạy học. Đó là:

Không có nhiều tài liệu : 14/56 chiếm 25,0%

Mất nhiều thời gian tìm kiếm tài liệu : 17/56 chiếm 30,36%

Rất thườngxuyên

Thườngxuyên

Đôi khi Không

sử dụngKhi dạy bài mới 5,36% 35,71% 53,57% 5,36%Khi luyện tập, ôn tập, tổng kết 10,71% 28,57% 53,57% 7,14%Khi kiểm tra – đánh giá kiến thức 12,50% 25,00% 51,79% 10,71%

Hoạt động ngoại khóa 23,21% 35,71% 21,43% 19,64%

Rấtthườngxuyên

Thườngxuyên

Đôikhi

Khônsử dụ

Chỉ yêu cầu HStái hiện kiến thức để trả lời câu hỏi lí thuyết. 8,93% 55,36% 35,71% 0Yêu cầu HSvận dụng kiến thức để giải thích được các sự kiện,hiện tượng củacâu hỏi lí thuyết. 7,14% 51,79% 39,29% 1,7

Yêu cầu HSvận dụng kiến thức hoá học để giải thích những tìnhhuống xảy ratrong thực tiễn. 8,93% 28,57% 60,71% 1,7

Yêu cầu HSvận dụng kiến thức, kĩ năng hoá học đểgiải quyết những tình huốngthực tiễn hoặc để thực hiện một công trình

nghiên cứu khoa học nhỏ, đơn giản,đề ra kế hoạch hành động cụthể, viếtbáo cáo.

1,79% 14,29% 50,0% 33,





Trong các kì kiểm tra, kì thi không yêu cầu có nhiều câu hỏi có nội dung gắn với 28/56 chiếm 50,0%

Lí do khác: + Thời lượng tiết học ngắn, không cho phép đưa nhiều kiến thức b bài dạy.

+ Trình độ của HS còn hạn chế.

+ Các đề thi tuyển sinh có hỏi về vấn đề này nhưng quá ít, chươnnặng nề, dạy không kịp chương trình.

+ Chỉ sử dụng khi nội dung bài học có liên quan.+ Mất nhiều thời gian, nếu HS chỉ làm dạng bài tập này thì không còn

gian cho các dạng khác.

Nhận xét chung:

- GV ít liên hệ kiến thức hóa học với thực tế. Do cách thi cử có ảnh hưởng quan trọng ttrong các kì kiểm tra, kì thi không yêu cầu có nhiều câu hỏi có nội dung gắn với thực tiễsố GV chỉ đưa những kiến thức hóa học thực tiễn vào các hoạt động ngoại khóa, còn ntuyền thụ kiến thức mới thì ít đưa vào hoặc tiết luyện tập, ôn tập, tổng kết chuẩn bị chothì GV chỉ tập trung các kĩ năng khác có nội dung thuần túy hóa học để có thể đáp ứng đcủa bài kiểm tra.- Thời gian dành cho tiết học không nhiều do đó giáo viên không có cơ hội đưa những ktế vào bài học.- Năng lực vận dụng kiến thức hoá học để giải thích những tình huống xảy ra trong thựchạn chế.- Vốn hiểu biết thực tế của HS về các hiện tượng có liên quan đến hóa học trong đời scòn ít.





CHƯƠNG 2. HỆ THỐNG BÀI TẬP HOÁ HỌC GẮN VỚI THỰC TIỄTRONG DẠY HỌC Ở TRƯỜNG THPT

2.1. HỆ THỐNG BÀI TẬP HOÁ HỌC GẮN VỚI THỰC TIỄN

2.1.1. PHẦN HÓA ĐẠI CƯƠNG

SỰ ĐIỆN LI

1. Vì sao nước cất để lâu ngày ngoài không khí lại có PH < 7?2. Phèn chua (phèn nhôm) có công thức là K 2SO4.Al2(SO4).24H2O. Hãy giải thích vì sao

nhôm có vị chua.3. Khi hòa tan viên thuốc chứa 500 mg vitamin C trong 100 ml nước thì dung dịch thu đ

bằng bao nhiêu? Biết vitamin C là axit ascorbic M=176,13, giả sử đây là một đơn axit có pa=4,17.4. Canxi photphat Ca3(PO4)2 (M=310; tích số tan K s=1,0.10-26 ở 250C) được dùng để sản

phân bón. Độ tan của Ca3(PO4)2 tính theo g/l ở 250C là bao nhiêu?5. Rau quả khô được bảo quản bằng khí SO2 thường chứa một lượng nhỏ hợp chất có gố3

Để xác định sự có mạt của ion SO32- trong hoa quả, một học sinh ngâm một ít quả đậu trong n

một thời gian lọc lấy dung dịch rồi cho tác dụng với dung dịch H2O2 (chất oxi hóa), sau đó chdụng tiếp với dung dịch BaCl2. Viết các phương trình ion rút gọn thể hiện các quá trình xảy

6. Những hóa chất sau thường được dùng trong công việc nội trợ: muối ăn, gi NH4HCO3, phèn chua K 2SO4.Al2(SO4).24H2O, muối iot (NaCl + KI). Hãy dùng phản ứng hóa phân biệt chúng. Viết phương trình ion rút gọn của các phản ứng.

TỐC ĐỘ PHẢN ỨNG VÀ CÂN BẰNG HÓA HỌC

1. Các yếu tố như nhiệt độ, áp suất chất khí, chất xúc tác và diện tích bề mặt chhưởng lớn đến tốc đọ phản ứng hóa học. tùy theo phản ứng hóa học cụ thể mà vận dụng

các yếu tố trên để tăng hay giảm tốc độ phản ứng. Trong những trường hợp dưới đây, yếsố các yếu tố trên ảnh hưởng đến tốc độ phản ứng?

a) Sự cháy diễn ra mạnh hơn khi đưa than đang cháy ngoài không khí vào lọ đựng kh b) Khi cần ủ bếp than, người ta đạy nắp bếp lò làm cho phản ứng cháy của than chậc) Rắc men vào tinh bột đã được nấu chín (cơm, ngô, khoai, sắn, …) để ủ rượu.d) Tạo những lỗ rỗng trong viên than tổ ong.





e) Nung hỗn hợp đá vôi, đất sét và thạch cao ở nhiệt độ cao để sản xuất clinke trongsản xuất xi măng.

f) Dùng phương pháp ngược dòng trong sản xuất axit sunfuric.2. Để dập tắt một đám cháy thông thường, nhỏ, mới bùng phát người ta có thể dùng b

trong số các biện pháp sau:

–

Dùng chăn ướt trùm lên đám cháy. – Dùng nước để dập tắt đám cháy. – Dùng cát để dập tắt đám cháy.Hãy chọn biện pháp đúng và giải thích sự lựa chọn đó.

3. Vì sao không nên để than đá hay giẻ lau máy đã qua sử dụng thành một đống lớn?4. Gần đây các nhà thám hiểm Nam Cực, các nhà khoa học đã tìm thấy những đồ hộp

thám hiểm trước để lại. Mặc dù đã qua hàng trăm năm, nhưng các thức ăn trong những đ

trong tình trạng tốt, có thể ăn được. Hãy giải thích và liên hệ với việc bảo quản thực pướp đá.

5. Trong phòng thí nghiệm, để tăng tốc độ của một số phản ứng hóa học, ngoài các btăng nồng độ, nhiệt độ, người ta còn dùng máy khuấy. Tác dụng của máy khuấy là gì?

2.1.2. PHẦN HÓA VÔ CƠ

NHÓM HALOGEN

1. Một lượng nhỏ khí clo có thể làm nhiễm bẩn không khí trong phòng thí nghiệm. Hđể loại bỏ lượng khí clo đó.

2. Tại sao nước clo có tính tẩy màu, sát trùng và khi để lâu lại mất đi những tính chất 3. Hàng năm thế giới tiêu thụ khoảng 45 triệu tấn Cl2. a) Nếu lượng clo trên chỉ được điều chế từ NaCl thì cần ít nhất bao nhiêu tấn NaCl? b) Biết 1 m3 clo lỏng nặng 1400 kg, hãy tính thể tích clo lỏng tương ứng với 45 triệu tấnc) Thể tích clo lỏng nhỏ hơn bao nhiêu lần so với thể tích clo khí ở điều kiện tiêu ch

một khối lượng?d) Người ta thường kết hợp điều chế clo với điều chế xút. Viết phương trình hóa học 4. Dùng clo để khử trùng nước sinh hoạt là một phương pháp rẻ tiền và dễ sử dụng.

phải thường xuyên kiểm tra nồng độ clo dư ở trong nước bởi vì lượng clo dư nhiều sẽ cho con người và môi trường. Cách đơn giản để kiểm tra lượng clo dư là dùng kali iot bột. Hãy nêu hiện tượng của quá trình kiểm tra này và viết phương trình hóa học của ph(nếu có).





5. Axit clohidric (HCl) có vai trò như thế nào đối với cơ thể?6. Trong y học, dược phẩm Nabica (NaHCO3) dùng để trung hòa bớt lượng HCl dư trong

Tính thể tích dung dịch HCl 0,035M (nồng độ axit trong dạ dày) được trung hòa và thể (đktc) sinh ra khi uống 0,336 g NaHCO3.

7. Clorua vôi và nước Giaven đều có tính oxi hóa mạnh nên thường được dùng để tẩy

trùng. Nhưng tại sao clorua vôi lại được dùng rộng rãi hơn nước Giaven?8. Thạch quyển của vỏ Quả Đất sẽ ra sao, nếu giả sử khí quyển không chứa oxi m

florua?9. Nguyên nhân gây ngộ độc cơ quan hô hấp của các khí và hơi halogen có giống với

tẩy màu các chất hữu cơ của chúng không?10. Các chất Freon gây ra hiện tượng “lỗ thủng tầng ozon”. Cơ chế phân hủy ozon bở

CF2Cl2) được viết như sau:

CF2Cl2 Cl + CF2Cl (a)O3 + Cl O2 + ClO (b)

O3 + ClO O2 + Cl (c)Giải thích tại sao một phần tử CF2Cl2 có thể phân hủy hàng chục ngàn phân tử ozon.11. Trong khí quyển có một lượng nhỏ khí metan. Hiện tượng gì xảy ra đồng thời vớ

“lỗ thủng tầng ozon”? Giải thích.12. Brom rất độc. Khi làm thí nghiệm với brom chẳng may làm đổ brom lỏng xuống

cách khử độc brom để bảo vệ môi trường.13. Brom lỏng là chất độc hại, khi dây vào da nó làm bỏng rất sâu và nặng. Khi bị nư

vào tay cần rửa ngay bằng chất nào sau đây?A. Nước.B. Dung dịch amoniac loãng.C. Dung dịch giấm ăn.D. Dung dịch xút loãng.

Em hãy giải thích tại sao lại làm như vậy? 14. Vì sao người ta có thể điều chế hidro clorua, hidro florua bằng cách cho H2SO4 đặc tác dụ

với các muối clorua hoặc muối florua nhưng này không thể áp dụng phương pháp nàyhidro bromua hoặc hidro iotua?





15. Người ta có thể điều chế các halogen Cl2, Br 2, I2 bằng cách cho hỗn hợp H2SO4 đặc và Mntác dụng với các muối clorua, bromua, iotua nhưng phản ứng này không thể áp dụng Muốn điều chế F2 người ta phải dùng phương pháp điện phân. Hãy giải thích vì sao.

16. Theo tính toán của các nhà khoa học, mỗi ngày cơ thể người cần được cung cấ-4 nguyên tố iot. Nếu nguồn cung cấp chỉ là KI thì khối lượng KI cần dùng cho một ngư

ngày là bao nhiêu?17. Iot có lẫn các tạp chất là clo, brom và nước. Để tinh chế loại iot đó, người ta nghi

và vôi sống rồi nung hỗn hợp trong cốc được đậy bằng một bình có chứa nước lạnh. Khvào đáy bình. Viết phương trình hóa học của các phản ứng xảy ra.

18. Có hai nguyên tố halogen khi ở dạng đơn chất đều độc hại với cơ thể người nhưnchất muối natri lại cần thiết cho cơ thể người. Hãy cho biết tên hai nguyên tố đó và tên natri của chúng. Đồng thời cho biết vai trò của 2 nguyên tố đó đối với cơ thể người.

19. Kính đổi màu hoạt động theo nguyên tắc nào?20. Làm thế nào để khắc trạm các hình vẽ, hoa văn lên thuỷ tinh?21. Người ta thường sát trùng nước máy bằng khí clo. Tính diệt khuẩn của clo trong nư

A. clo rất độc nên có tính diệt khuẩn.B. clo có tính oxi hóa mạnh nên có khả năng diệt khuẩn.C. clo tác dụng với nước tạo ra HClO là chất oxi hóa mạnh nên có khả năng diệD. clo tác dụng với nước tạo ra HCl là axit mạnh nên có khả năng diệt khuẩn.

22. Để diệt chuột ngoài đồng, người ta có thể cho khí clo qua những ống mềm vào hantính chất nào của clo cho phép sử dụng clo như vậy?

A. Clo độc và nặng hơn không khí.B. Clo độc và có mùi xốc.C. Clo độc và tan được trong nước.D. Clo có mùi xốc và nặng hơn không khí.

23. Brom lỏng rất dễ bay hơi. Brom lỏng hay hơi đều rất độc. Để hủy hết lượng bromay bị làm đổ nên dùng một chất dễ kiếm nào sau đây?

A. Nước thường.B. Nước muối.C. Nước vôi.D. Nước xà phòng.





NHÓM OXI

1. Vì sao ban đêm không nên để nhiều cây xanh trong nhà?2. Vì sao khi sử dụng máy photocopy phải chú ý đến việc thông gió?3. Tại sao khi đánh rơi nhiệt kế thủy ngân không được dùng chổi quét mà lại rắc bột 4. Tại sao hidro sunfua lại độc đối với người?

5. Vì sao khi luộc trứng chín, ta thấy lòng đỏ trứng có một lớp màu đen bao quanh?6. Hidro sunfua nặng hơn không khí và trong tự nhiên có nhiều nguồn phát sinh ra nó n

xác động vật bị phân hủy, nhưng tại sao trên mặt đất khí này không tích tụ lại?7. Cho một mẫu khí bị nhiễm độc bởi khí SO2 đi vào bình hấp thụ với tốc độ 2,5 lit/phút t

phút để toàn bộ lượng SO2 trong mẫu đó hấp thụ vào dung dịch chứa lượng dư kiềm tạo tsunfit:

SO2 + 2OH- SO32- + H2O

Sau đó đem axit hóa toàn bộ dung dịch trong bình hấp thụ để giải phóng ra khí SO2, khí đó tác dụvừa đủ với 5,2 ml dung dịch KIO3 0,003125 M. Phản ứng tạo thành ICl2

-, SO42- và H2O.

Viết các phương trình hóa học của phản ứng xảy ra và tính hàm lượng của SO2 trong không khí t ppm (số microgam chất trong một gam mẫu).

8. Để xác định hàm lượng khí độc H2S trong không khí, người ta làm thí nghiệm sau: Lấkhông khí nhiễm H2S (d = 1,2) cho đi qua thiết bị phân tích có bình hấp thụ đựng lượng dưCdSO4 để hấp thụ hết khí H2S dưới dạng CdS màu vàng. Sau đó axit hóa toàn bộ dung dịchtủa trong bình hấp thụ và cho toàn bộ lượng H2S thoát ra hấp thụ hết vào ống đựng 10 ml dung0,0107 M để oxi hóa H2S thành S. Lượng I2 dư phản ứng với lượng vừa đủ 12,85 ml du Na2S2O3 0,01344M.

Hãy viết các phương trình hóa học của phản ứng xảy ra và tính hàm lượng H2S trong không theo ppm (số microgam chất trong một gam mẫu).

9. Mức tối thiểu cho phép của H2S trong không khí là 0,01 ml/l. Để đánh giá sự ô nhiễmkhí của một nhà máy người ta làm như sau: điện phân dung dịch KI trong 2 phút bằng dònSau đó cho 2 lit không khí lội từ từ trong dung dịch điện phân trên cho đến khi iot hoàn toThêm hồ tinh bột vào bình và tiếp tục điện phân trong 35 giây nữa với dòng điện trên tdịch bắt đầu xuất hiện màu xanh.

Giải thích thí nghiệm trên và cho biết sự ô nhiễm không khí ở nhà máy trên nằm dưmức cho phép. Tính hàm lượng của H2S trong không khí theo thể tích.





10. Các nguyên tắc vận tải axit sunfuric đậm đặc đựng trong các toa thùng yêu cầnghiêm ngặt phải đóng kín ngay tức khắc vòi thoát sau khi tháo axit ra khỏi toa thùng. Tạtháo axit rồi mà khoá chặt ngay vòi lại thì toa thùng không bị hư hỏng, còn nếu cứ để không dùng được tiếp nữa?

11. Trước đây người ta bơm hidro vào khinh khí cầu. Tại sao ngày nay người ta lại thê

thay thế một phần hidro?12. Sự suy giảm tầng ozon của khí quyển có nguyên nhân chính là do

A. nạn cháy rừng trên thế giới.B. chất CFC mà ngành công nghiệp lạnh thải vào khí quyển.C. Trái Đất nóng lên.D. khí CO2 do các nhà máy thải vào khí quyển.

13. Từ năm 2003, nhờ bảo quản bằng nước ozon, mận Bắc Hà - Lào Cai đã có thể ch

thị trường thành phố Hồ Chí Minh, nhờ đó bà con nông dân đã có thu nhập cao hơn. Nguysau đây làm cho nước ozon có thể bảo quản hoa quả tươi lâu ngày:

Chọn câu trả lời đúng.

A. Ozon dễ tan trong nước hơn oxi.

B. Ozon có tính chất oxi hóa mạnh, khả năng sát trùng cao và dễ tan trong nước

C. Ozon không độc, có tính sát trùng cao.

D. Ozon không tác dụng với nước.

14. Ở một số nhà máy nước, người ta dùng ozon để sát trùng nước máy. Người ta đã chất nào của ozon?

A. Ozon là một khí độc.B. Ozon không tác dụng với nước.C. Ozon tan nhiều trong nước.D. Ozon là chất oxi hóa mạnh.

NHÓM NITƠ1. Thành phần chính của không khí gồm những chất khí nào? Hiện tượng nào cho bi2 chiế

khoảng 81% thể tích không khí? Giải thích.2. Tại sao khi đi gần các sông, hồ bẩn vào ngày nắng nóng, người ta lại ngửi thấy mù3. Nitơ phản ứng với nhiều kim loại nhưng tại sao trong vỏ Trái Đất không gặp m

loại nào cả?





4. Trong nước mưa ở vùng công nghiệp thường có lẫn axit sunfuric và axit nitric, nnước mưa ở vùng thảo nguyên cách xa vùng công nghiệp vẫn có lẫn một ít axit nitric. Giả

5. Hãy giải thích câu ca dao:Lúa chiêm lấp ló đầu bờ

Hễ nghe tiếng sấm phất cờ mà lên

6.

Thuốc nổ đen được người Trung Quốc và Việt Nam sử dụng từ nhiều thế kỉ trưChâu Âu biết đến thuốc nổ. Hãy nêu thành phần, phản ứng hóa học chủ yếu và tác dụnđen. Giải thích ý nghĩa của công thức kinh nghiệm: “Nhứt đồng thán, bán đồng than, lục đ

7. Trong cuộc chiến tranh kháng chiến chống Pháp, nhân dân ta đã điều chế diêm t3thành phần chính của thuốc nổ, bằng cách lấy đất ở trong các hang đá vôi có dơi ở trộn dùng nước sôi dội nhiều lần qua hỗn hợp đó để tách ra KNO3. Hãy giải thích cách làm đó.

8. Vì sao pháo hoa có nhiều màu?

9. Kẽm photphua (Zn3P2) được dùng để diệt chuột. Chất này dễ bị thuỷ phân nên khi chđi tìm nơi có nguồn nước để uống và chết. Viết phương trình hóa học của phản ứng kẽm photphua.

10. Vào mùa hè, ở những khu nghĩa địa hoặc bãi rác có nhiều xác động vật thường có“ma trơi”. Giải thích hiện tượng.

11. Có thể bón phân đạm amoni cùng với vôi bột để khử chua được không? Tại sao?12. Phân đạm amoni và phân đạm nitrat có đặc điểm gì giống và khác nhau? Từ đó su

vùng đất chua nên bón phân đạm gì, vùng đất kiềm nên bón phân đạm gì?13. Ure được sản xuất như thế nào? Tại sao ure được sử dụng rộng rãi?14. Dựa vào đâu để đánh giá độ dinh dưỡng của phân đạm? Giai đọan phát triển nào c

đòi hỏi nhiều phân đạm hơn? Loại cây trồng nào đòi hỏi nhiều phân đạm hơn?15. Supephotphat đơn và supephotphat kép giống và khác nhau như thế nào?16. Tại sao không được trộn supephotphat với vôi? Giải thích và viết phương trình

phản ứng.17. Supephotphat đơn được điều chế từ một loại bột quặng có chứa 73,0% Ca3(PO4)2, 26,0

CaCO3 và 1,0% SiO2.a) Tính khối lượng dung dịch H2SO4 65,0% đủ để tác dụng với 100,0 kg bột quặng đó. b) Supephotphat đơn thu được gồm những chất nào? Tính tỉ lệ % P2O5 trong loại supephotđơn trên.

18. Tại sao phân lân tự nhiên và phân lân nung chảy không tan trong nước nhưng vẫn đlàm phân bón cho cây? Tại sao? Dựa vào đâu để đánh giá độ dinh dưỡng của phân lân?





19. Vì sao tro bếp lại được sử dụng như một loại phân bón hoá học? Tro bếp thích hợvùng đất chua hay đất mặn? Vì sao?

20. Vì sao trong nông nghiệp, người ta không bón vôi và phân đạm amoni hoặc ure cùng21. Vì sao trộn phân đạm một lá (NH4)2SO4, hai lá NH4 NO3 hoặc nước tiểu với vôi Ca(OH2 ha

tro bếp (hàm lượng K 2CO3 cao) đều bị mất đạm?

22. Đây là một loại khí thường được dùng trong y học, khi dùng với oxy sẽ có tác dụ

và vô cảm nhẹ tại vị trí bị chấn thương hay trong các thủ thuật răng, sinh nở và tiểu phẫ. Khi hít v bệnh nhân thấy cơ thể và tinh thần thư giãn, không lo lắng, có cảm giác hưng phấn, gâylà

A. CO2. B. N2O.C. NO. D. NO2.

23. Nồng độ ion NO3- trong nước uống tối đa cho phép là 9 mg/l. Nếu thừa ion NO3- sẽ gây ra m

loại bệnh thiếu máu hoặc tạo thành nitrosamin (một hợp chất gây ung thư trong đườngnhận biết ion NO3

- người ta dùng các hóa chất nào dưới đây?A. CuSO4 và NaOH. B. Cu và H2SO4.C. Cu và NaOH. D. CuSO4 và H2SO4.

24. Để tạo độ xốp cho một số loại bánh, có thể dùng muối nào sau đây?A. CaCO3. B. NH4HCO3.C. (NH4)3PO4. D. NaCl.

25. P trắng có độc tính rất cao, với 50 mg là liều trung bình gây chết người. P trắng rấtP trắng cần được bảo quản bằng cách

A. ngâm trong nước.B. ngâm trong cacbon đisunfua.C. đậy kín trong lọ thủy tinh xẫm màu.D. ngâm trong ete.

26. Trước đây trong thời gian chiến tranh ở Việt Nam, đế quốc Mỹ đã sử dụng bom cháy bỏng nghiêm trọng. Trong thành phần bom napan có

A. photpho đỏ. B. photpho trắng.C. lưu huỳnh. D. cacbon.

27. Bên cạnh việc bón phân cho cây trồng, người ta còn có thể dùng tro bếp vìA. trong tro bếp có chứa muối K 2CO3 cung cấp nguyên tố kali cho cây.B. tro bếp hút ẩm nhanh, làm tơi xốp, thoáng khí lớp đất quanh gốc cây. C. tro bếp có nhiều, dễ kiếm.





D. tro bếp chứa nhiều chất dinh dưỡng cần cho cây.28. Khi làm thí nghiệm với photpho trắng, cần chú ý gì?

A. Cầm P trắng bằng tay có đeo găng cao su.B. Dùng cặp gắp nhanh mẩu P trắng ra khỏi lọ và ngâm ngay vào chậu đựng đ

chưa dùng đến.

C. Tránh cho P trắng tiếp xúc với nước.

D. Có thể để P trắng ngoài không khí.29. Sau khi làm thí nghiệm với P trắng, các dụng cụ đã tiếp xúc với hoá chất này cầ

trong dung dịch nào để khử độc?A. Dung dịch axit HCl.B. Dung dịch kiềm NaOH.C. Dung dịch muối CuSO4.

D. Dung dịch muối Na2CO3.30. Vì sao cần phải sử dụng phân bón trong nông nghiệp? Phân bón dùng để :

A. bổ sung các nguyên tố dinh dưỡng cho đất.B. làm cho đất tơi xốp.C. giữ độ ẩm cho đất.D. bù đắp các nguyên tố dinh dưỡng và vi lượng đã bị cây trồng lấy đi.

NHÓM CACBON

1. Vì sao cacbon và silic đều có chứa 4 electron hóa trị, trong tinh thể vùng hóa trị chưđầy, nhưng kim cương là chất cách điện, silic là chất bán dẫn, than chì lại là chất dẫn điệ

2. Để khử mùi hôi trong tủ lạnh, ta có thể cho vào trong tủ vài cục than hoa. Vì saothể khử được mùi hôi trong tủ lạnh?

3. Một số người đốt lò sưởi bằng than trong nhà bị ngộ độc, thậm chí tử vong. Hãysao.

4. Bình chữa cháy phun bọt dạng axit- kiềm có cấu tạo như sau:- ống thuỷ tinh hở miệng đựng dung dịch axit sunfuric.- bình đựng dung dịch natri hiđrocacbonat có nồng độ cao.

Bình thường, bình chữa cháy được để đứng thẳng, không được để nằm. Khi chữa ngược bình lên.

a) Vì sao, khi bảo quản, bình chữa cháy phải để thẳng đứng? Vì sao khi chữa cháyngược bình lên? Viết phương trình hóa học của phản ứng xảy ra (nếu có).





b) Nguyên lí chữa cháy của bình là gì?5. Khi tôi vôi người ta đổ vôi sống vào thùng nước rồi khuấy đều và giữ nước sao c

nở hết cỡ rồi mà vẫn có nước nổi trên mặt. Phần nước trong ở trên thùng vôi đó được gtrong. Vài ngày sau, trên bề mặt nước vôi trong đó xuất hiện một lớp màng cứng mà ta cthành từng miếng như miếng kính. Hãy giải thích hiện tượng này.

6.

Vì sao người ta dùng nước đá khô để bảo quản thực phẩm khi vận chuyển đi xa?7. Khi sấy khô, axit silixic bị mất nước một phần tạo thành một loại vật liệu xốp

silicagen được dùng để hút ẩm và hấp phụ nhiều chất. Hãy cho biết thành phần hoá họgồm những chất gì. Viết phương trình phản ứng xảy ra nếu có.

8. Trên bát, đĩa và một số vật dụng khác bằng gốm sứ ta thường thấy ở mặt ngoài có bong với nhiều họa tiết, hoa văn và hình ảnh có màu sắc rất đẹp. Hãy cho biết màu sắnày được cấu tạo như thế nào.

9. Một loại thuỷ tinh có thành phần gồm Na2SiO3 và CaSiO3. Viết phương trình phản ứng đthích việc dùng axit flohiđric để khắc chữ lên thuỷ tinh đó.

10. Sau khi đổ bê tông được 24 giờ, người ta thường phun hoặc ngâm nước để bảo dGiải thích việc làm đó và viết phương trình phản ứng.

11. Na2SiO3 có thể được điều chế bằng cách nấu nóng chảy NaOH rắn với cát. Hãy xlượng SiO2 trong cát, biết rằng từ 25 kg cát khô sản xuất được 48,8 kg Na2SiO3.

12. Than hoạt tính được sử dụng trong mặt nạ phòng độc nhờ tính chất

A. không tan trong nước của nó.B. hấp thụ các chất khí, các mùi của nó.C. phi kim yếu của nó.D. oxi hóa mạnh của nó.

13. Kim cương được sử dụng làm đồ trang sức, mũi khoan, dao cắt thủy tinh và bộcương là chất cứng nhất trong tất cả các chất. Có các tính chất trên là do tinh thể kim cưtinh thể

A. hợp chất điển hình. C. có cấu trúc tứ diện.C. kim loại điển hình. D. phân tử điển hình.

14. Kim cương được dùng làm đồ trang sức quý, làm mũi khoan, làm dao cắt kim loại Kim cương không dẫn điện. Than chì dẫn điện, dẫn nhiệt được nên dung làm điện cực. than chì có tính chất khác nhau vì

A. chúng có thành phần nguyên tố cấu tạo khác nhau.B. kim cương là kim loại còn than chì là phi kim.





C. chúng có kiến trúc cấu tạo như nhau của các nguyên tố khác nhau.D. kim cương cứng do cấu trúc tứ diện còn than chì thì mếm do cấu trúc lớp.

15. Điều chế kim cương nhân tạo trên qui mô công nghiệp bằng cách nung nóng than ckhoảng 1800oC – 3800oC và áp suất 60.000 – 120.000 atm khi có các kim loại Fe, Ni, Cr làmVậy có thể điều chế kim cương từ than chì là do

A.

than chì tác dụng với oxi của không khí.B. than chì có cấu trúc giống kim cương.C. than chì tác dụng với các kim loại.D. kim cương và than chì là 2 dạng thù hình của cacbon.

16. Cacbon vô định hình được điều chế từ than gỗ hay gáo dừa có tên là than hoạt tínnào sau đây của than hoạt tính giúp cho con người chế tạo các thiết bị phòng độc, lọc nư

A. Đốt cháy than sinh ra khí cacbonic.

B. Hấp phụ các chất khí, chất tan trong nước.C. Khử các chất khí độc, các chất tan trong nước.D. Không độc hại .

17. CO2 không cháy và không duy trì sự cháy trong nhiều chất nên được dùng để dập cháy. Tuy nhiên CO2 không dùng để dập tắt đám cháy nào sau đây?

A. Đám cháy xăng dầu. B. Đám cháy nhà cửa, quần áo.C. Đám cháy magiê hoặc nhôm. D. Đám cháy khí ga.

18. Mùa đông, khi mất điện lưới quốc gia, nhiều gia đình phải sử dụng động cơ điezen phục vụ nhu cầu thắp sáng, chạy tivi...Tại sao không nên chạy động cơ điezen trong phcác cửa? Bởi vì

A. tiêu thụ nhiều khí O2 sinh ra khí CO2 là một khí độc.B. tiêu thụ nhiều khí O2, sinh ra khí CO là một khí độc.C. nhiều hiđrocacbon chưa cháy hết là những khí độc.D. sinh ra khí SO2.

19. Người ta thường dùng cát (SiO2) làm khuôn đúc kim loại. Để làm sạch hoàn toàn nhữn bám trên bề mặt vật dụng làm bằng kim loại có thể dùng dung dịch nào sau đây?

A. Dung dịch HCl.B. Dung dịch HF.C. Dung dịch NaOH loãng.D. Dung dịch H2SO4.





20. Trong điều kiện thời tiết Việt Nam có độ ẩm cao, các thiết bị điện tử đắt tiền n phim, máy ảnh, … rất dễ bị hỏng hoặc bị nấm mốc tấn công nếu để trong nơi có độ ẩmgian dài. Chất hút ẩm thường hay được sử dụng để bảo quản các thiết bị số đó là

A. silicagen. B. H2SO4 đặc.C. P2O5. D. NaOH.

ĐẠI CƯƠNG VỀ KIM LOẠI1. Dựa trên cơ sở nào để phân biệt các kim loại nhẹ, kim loại nặng, kim loại màu, kim2. Vì sao kim loại có vẻ sáng đặc biệt? Vì sao một số kim loại lại có màu đặc trưng

loại không có tính trong suốt?3. Vì sao dưới tác dụng của lực cơ học, kim loại bị biến dạng nhưng mạng tinh th

đổi?4. Hãy giải thích vì sao có thể bảo vệ vỏ tầu biển bằng cách gắn những tấm kẽm và

ngâm dưới nước). Trình bày cơ chế của sự ăn mòn sẽ xảy ra.5. Có những vật bằng sắt tráng thiếc (sắt tây) hoặc sắt tráng kẽm (tôn). Nếu trên bề

đó có những vết xước sâu tới lớp sắt bên trong, hãy cho biết:a) Hiện tượng gì sẽ xảy ra khi đặt vật đó trong không khí ẩm? b) Vì sao người ta lại dùng tôn để lợp nhà mà không dùng sắt tây?

6. Để làm tinh khiết một loại bột đồng có lẫn bột các kim loại thiếc, kẽm, chì, ngườ

hợp trên trong dung dịch đồng (II) nitrat .a) Hãy giải thích việc làm này và viết các phương trình phản ứng xảy ra dưới gọn.

b) Nếu bạc có lẫn các kim loại nói trên, bằng cách nào có thể loại được tạp c phương trình phản ứng dạng ion thu gọn.

7. Để điều chế magie, người ta tiến hành điện phân nóng chảy magie clorua bằng dòng điệcường độ 2A trong môi trường khí nitơ.

a) Vì sao phải tiến hành điện phân trong môi trường khí nitơ? b) Để thu được 6 gam Mg thì phải mất bao nhiêu thời gian?

8. Để làm huân, huy chương người ta thường đúc chúng bằng sắt sau đó phủ lên mộtkim loại như đồng, bạc, vàng. Để lớp mạ bạc bám chắc, mịn, bóng người ta sử dụngxianua tức là điện phân dung dịch phức xianua của bạc.

Anot: Ag(CN)2- + 1e = Ag + 2CN-. Catot: 2H2O - 4e = 4H+ + O2.Theo em :





-Vật để mạ phải treo ở catot hay anot?-Viết phương trình phản ứng điện phân tổng quát.

9. Xianua(CN-) là một chất cực độc, liều lượng gây chết người của chất này là 200nước. Hàm lượng ion xianua trong nước thải từ bể mạ điện nằm trong khoảng 58- 510 phải được xử lí đến hàm lượng 0,05 - 0,2 mg/lít ( tiêu chuẩn Việt Nam) trước khi thải

Phân tích một mẫu nước thải từ nhà máy mạ điện người ta đo được hàm lượng ion xmg/lít. Để loại xianua đến hàm lượng 0,2mg/l người ta sục khí clo vào nước thải trong m= 9. Khi đó xianua chuyển thành nitơ không độc :

CN- + OH- + Cl2 CO2 + Cl- +H2O + N2.a) Hãy cân bằng phương trình phản ứng trên. b) Tính thể tích clo ( ở đktc) cần thiết để khử xianua trong 1m3 nước thải trên đến hàm lượmg/l.

c) Tính lượng natri hiđroxit cần cho vào 1m3 nước thải trên để luôn duy trì pH= 9.10. Giải thích vì sao hợp kim có tính dẫn điện, dẫn nhiệt và có ánh kim. So sánh kh

nhiệt, dẫn điện của hợp kim với kim loại tinh khiết trong thành phần.11. Hầu hết kim loại đều có ánh kim vì

A. các ion dương trong kim loại hấp thụ tốt nhứng tia sáng có bước sóng mà mắt tthấy được.B. kim loại có cấu trúc mạng tinh thể nên rất dễ hấp thụ các tia sáng.

C. các eletron tự do trong kim loại đã phản xạ tốt những tia sáng có bước sóng màthấy được.D. tinh thể kim loại đa số ở thể rắn, có hình thể đồng nhất nên phản xạ tốt các tới tạo vẻ sáng lấp lánh.

12. Khối lượng riêng của kim loại nhẹA. < 0,5g/cm3. B. < 5g/cm3.C. >5g/cm3. D. >50g/cm3.

13. Hãy chỉ ra trường hợp nào vật dụng bị ăn mòn điện hóa?A. Vật dụng bằng sắt đặt trong phân xưởng sản xuất có sự hiện diện khí clo.B. Thiết bị bằng kim loại ở lò đốt.C. Ống dẫn hơi nước bằng sắt. D. Ống dẫn khí đốt bằng hợp kim sắt đặt trong lòng đất.

14. Sau một ngày lao động, người ta phải làm vệ sinh bề mặt kim loại của các thiếtdụng cụ lao động. Mục đích chính của việc làm này là





A. để kim loại sáng bóng, đẹp mắt.B. để không gây ô nhiễm môi trường.C. để không làm bẩn quần áo khi lao động.D. để kim loại đỡ bị ăn mòn.

15. Để bảo vệ nồi hơi (Supde) bằng thép khỏi bị ăn mòn, người ta thường lót những lá

trong nồi hơi. Hãy cho biết người ta đã sử dụng phương pháp bảo vệ kim loại khỏi bị ăđây?

A. Cách li kim loại với môi trường. B. Dùng hợp kim chống gỉ.C. Dùng chất chống ăn mòn. D. Dùng phương pháp điện hóa.

16. Giữ cho bề mặt kim loại luôn sạch, không có bùn đất bám vào cũng là một biệnkim loại không bị ăn mòn. Hãy cho biết người ta đã áp dụng phương pháp nào sau đây?

A. Cách li kim loại với môi trường. B. Dùng hợp kim chống gỉ.

C. Dùng chất chống ăn mòn. D. Dùng phương pháp điện hóa.17. Những tính chất vật lí chung của kim loại như tính dẻo, tính dẫn nhiệt, tính dẫn

nhiệt, ánh kim chủ yếu là doA. khối lượng nguyên tử kim loại.B. cấu trúc mạng tinh thể kim loại.C. tính khử của kim loại.D. các electron tự do trong kim loại gây ra.

18. Một vật bằng sắt được tráng thiếc ở bên ngoài. Do va chạm, trên bề mặt có vết x bên trong. Hiện tượng gì xảy ra khi để vật đó ở ngoài không khí ẩm?

A. Thiếc bị ăn mòn nhanh hơn.B. Ở chỗ xước sắt sẽ bị gỉ.C. Sắt sẽ bị oxi hóa bởi oxi không khí để tạo ra gỉ sắt.D. Ở chỗ xước sắt bị gỉ và thiếc bị ăn mòn nhanh hơn.

19. Vật liệu bằng nhôm bền trong không khí hơn vật liệu bằng sắt vìA. nhôm nhẹ hơn sắt.B. nhôm dẫn điện tốt hơn sắt.C. nhôm có tính khử mạnh hơn sắt.D. nhôm có lớp oxit bảo vệ cách li nhôm tiếp xúc với môi trường ngoài.

20. Người ta thường dùng tôn tráng kẽm để bảo vệ sắt vìA. lớp mạ kẽm trắng đẹp hơn.B. khi tróc lớp ZnO thì sắt vẫn tiếp tục bảo vệ.





C. khi tiếp xúc với không khí ẩm thì kẽm sẽ bị oxi hóa trước, sắt không bị oxi hóD. kẽm là kim loại hoạt động yếu hơn nhôm.

21. Trên cửa các đập nước bằng thép thường thấy có gắn những lá Zn mỏng. Làmchống ăn mòn cửa đập theo phương pháp nào trong các phương pháp sau đây?

A. Dùng hợp kim chống gỉ.

B.

Phương pháp phủ.C. Phương pháp biến đổi hóa học lớp bề mặt.D. Phương pháp điện hóa.

22. Vonfram (W) thường được lựa chọn để chế tạo dây tóc bóng đèn, nguyên nhân chínA. vonfram là kim loại rất dẻo.B. vonfram có khả năng dẫn điện rất tốt.C. vonfram là kim loại nhẹ.

C. vonfram có nhiệt độ nóng chảy cao.23. Người xưa đã ứng dụng tính chất vật lí nào của đồng dưới đây khi dùng đồng làm

tấm gương soi?A. Tính dẻo. B. Có khả năng dẫn nhiệt tốt.C. Có tỉ khối lớn. D. Có khả năng phản xạ ánh sáng.

24. Đồng có độ dẫn điện tốt hơn nhôm, nhưng trong thực tế nhôm được dùng làm dhơn đồng vì

A. nhôm (d = 2,7 g/cm3) nhẹ hơn đồng (d = 8,89 g/cm3).B. nhôm khó bị oxi hoá hơn đồng.C. nhôm khó bị nóng chảy hơn đồng.D. nhôm có màu sắc đẹp hơn đồng.

25. Cho dãy sắp xếp theo chiều tăng dần tính oxi hoá của dạng oxi hoá :Mg2+/ Mg Fe2+/ Fe Sn2+/ Sn Pb2+/ Pb Cu2+/ Cu

Hỏi pin nào sau đây làm cho bóng đèn sáng nhất?A. Pin tạo bởi Mg, Pb, nước máy.B. Pin tạo bởi Fe, Cu, nước máy.C. Pin tạo bởi Mg, Cu, nước biển.D. Pin tạo bởi Mg, Cu, nước cất.

26. Nhiều loại pin nhỏ dùng cho đồng hồ đeo tay, trò chơi điện tử,….là pin bạc oxitứng xảy ra trong pin có thể thu gọn như sau:

Zn( rắn) + Ag2O(rắn) + H2O (lỏng) 2Ag(rắn) + Zn(OH)2(rắn).





Như vậy, trong pin bạc oxit-kẽmA. kẽm bị oxi hoá và là anot. B. kẽm bị khử và là catotC. bạc oxit bị khử và là anot. D. bạc oxit bị oxi hoá và là catot.

KIM LOẠI KIỀM, KIM LOẠI KIỀM THỔ, NHÔM

1. Khi mới cắt, miếng natri có bề mặt sáng trắng của kim loại. Sau khi để một lát trothì bề mặt đó không còn sáng nữa mà bị xám lại. Hãy giải thích nguyên nhân và viết phản ứng xảy ra nếu có.

2. Trong phòng thí nghiệm người ta bảo quản kim loại kiềm bằng cách ngâm kín chúhỏa. Hãy giải thích vì sao.

3. Hãy giải thích vì sao người ta lại dùng Na2O2 hoặc hỗn hợp Na2O2 + KO2 làm nguồn cung oxi trong các bình lặn, mặt nạ, trong tàu ngầm.

4. Trong công nghiệp luyện kim thường dùng Li để khử dấu vết cacbon trong các hloại. Có thể dùng Na hoặc K thay thế cho Li được không?

5. Để điều chế NaCl tinh khiết từ muối ăn kĩ thuật, người ta đã cho hidro clorua qumuối ăn bão hòa. Giải thích cơ sở lí luận của phương pháp đó.

6. Vì sao dung dịch nước muối có tính khử trùng?7. Vì sao người ta dùng muối NaHCO3 chế thuốc đau dạ dày?8. Trong y học, dược phẩm dạng sữa magie (các tinh thể Mg(OH)2 lơ lửng trong nước) dùn

chữa chứng khó tiêu do dư HCl. Để trung hòa hết 788,0 ml dung dịch HCl 0,035M trong bao nhiêu ml sữa magie, biết rằng trong 1,0 ml sữa magie chứa 0,08 g Mg(OH)2.9. Nguyên liệu sản xuất xút – clo là muối ăn. Muối ăn khi khai thác từ nước biển,

muối thường có lẫn nhiều tạp chất được tạo bởi ion magie, canxi, sunfat…Các tạp chấhưởng đến quá trình điện phân nên cần loại bỏ. Hãy nêu phương pháp để loại bỏ các tạvà viết các phương trình phản ứng minh hoạ ở dạng ion thu gọn.

10. Các loại trứng gia cầm dù có dính bùn đất hoặc bị vấy bẩn cũng không nên rửa s

trứng dễ bị hỏng. Để bảo quản trứng lâu, không bị hư, người ta đem nhúng trứng vào nưHãy giải thích tại sao.

11. Vì sao người ta lại quảng cáo: “Kem đánh răng P/S bảo vệ hai lần cho răng chắc kh12. Tại sao người ăn trầu thường có hàm răng rất chắc và bóng?13. Khi nhóm bếp than ta có thể nhúng bếp than vào nước vôi trong rồi phơi trước k

như vậy được lợi gì khi nhóm bếp?14. Vì sao để cải tạo đất chua người ta thường bón vôi cho đất?





15. Khi có đám cháy do Mg gây ra, người ta có thể dùng các chất chữa cháy thông tnước, cát, bình cứu hỏa chứa tuyết cacbonic hay không? Giải thích.

16. Tại sao các vận động viên trước khi thi đấu thường phải xoa bột trắng vào lòng trắng đó là gì?

17. Vì sao các oxit kim loại kiềm thổ có khả năng hút ẩm mạnh và được dùng làm ch

Công việc làm khô các hóa chất dựa trên những nguyên tắc nào? Người ta đã dùng nhữnlàm khô các hóa chất?

18. a) Viết sơ đồ điện phân nóng chảy Al2O3 để điều chế Al trong công nghiệp? Giải thíckhi điện phân người ta lại hòa tan Al2O3 với criolit Na3AlF6?

b) Khi điện phân Al2O3 nóng chảy trong criolit, người ta thường dùng hiệu điện thế lcường độ dòng điện lớn cỡ 100.000A. Tính công suất và điện năng tiêu thụ đối với mỗi tgiờ (biểu thị điện năng bằng kWh)

19. Vì sao các dụng cụ bằng nhôm hằng ngày khi tiếp xúc với nước dù ở nhiệt độ ckhông có phản ứng gì?

20. Phèn chua (phèn nhôm) có công thức: K 2SO4.Al2(SO4).24H2O.Giải thích: 1.Vì sao phèn nhôm có vị chua.

2. Dùng phèn nhôm có thể làm trong được nước.21. Vì sao khi đựng nước vôi bằng chậu nhôm thì chậu sẽ bị thủng?22. Trong phòng thí nghiệm, để tiêu hủy các mẫu Na dư người ta phải làm cách nào tr

sau? Giải thích vì sao phải làm như vậy.A. Cho Na dư vào máng nước thải.B. Cho Na dư vào dầu hỏa.C. Cho Na dư vào cồn >= 96o.D. Cho Na dư vào dung dịch NaOH.

23. Không gặp các kim loại kiềm và kiềm thổ ở dạng tự do trong thiên nhiên vìA. thành phần của chúng trong thiên nhiên rất nhỏ.B. đây là những kim loại hoạt động mạnhC. đây là những kim loại được điều chế bằng cách điện phân.D. đây là những kim loại nhẹ.

24. Biện pháp để bảo quản kim loại kiềm làA. ngâm chúng trong dầu hỏa.B. giữ chúng trong lọ có nắp đậy kín.C. ngâm chúng vào nước.





D. ngâm chúng trong etanol nguyên chất.25. Phương pháp thích hợp để tách riêng KCl ra khỏi quặng sinvinit (KCl.NaCl) là

A. nghiền nhỏ quặng sinvinit, hòa tan vào dung dịch NaCl bão hòa, đun sôi ở nhchỉ có KCl tan, gạn lấy dung dịch để nguội thu được KCl tách ra.B. nghiền nhỏ quặng sinvinit, hòa tan vào dung dịch KCl bão hòa, đun sôi ở nh

chỉ có NaCl tan, lọc lấy kết tủa là KCl.C. điện phân nóng chảy hỗn hợp KCl.NaCl thì NaCl sẽ bị điện phân trước còn lạD. hòa tan quặng vào nước, sau đó dùng K đẩy Na ra khỏi muối NaCl.

26. Phát biểu nào sau đây sai khi nói về ứng dụng của Ca(OH)2?A. Điều chế nước Gia-ven trong công nghiệp.B. Chế tạo vôi vữa xây nhà.C. Khử chua đất trồng trọt.

D. Chế tạo clorua vôi là chất tẩy trắng và sát trùng.27. Khi đốt băng Mg rồi cho vào cốc đựng khí CO2 thì có hiện tượng gì xảy ra?

A. Băng Mg tắt ngay.B. Băng Mg tắt dần.C. Băng Mg tiếp tục cháy bình thường.D. Băng Mg cháy sáng mãnh liệt.

28. Các hang động được hình thành từ những núi đá vôi khi nước mưa chứa cacbon đi

phản ứng với đá. Bên cạnh đó, ở hang động thường cũng có phản ứng ngược lại tạo ra cthạch nhũ. Các phương trình hóa học của các quá trình này là CaCO3 + CO2 + H2O Ca(HCO3)2

Hãy cho biết quá trình nào trong các quá trình sau đây kìm hãm sự hình thành măng đnhũ.

A. Hiện tượng ấm lên trên toàn cầu.B. Sự gia tăng luồng không khí thổi qua hang động.C. Các khí thải thoát ra từ các nhà máy nhiệt điện.D. Sự gia tăng độ ẩm từ hơi thở của khách tham quan hang động

29. Nước cứng không gây ra tác hại nào dưới đây?A. Làm hao tổn chất giặt rửa tổng hợp.B. Làm giảm mùi vị thực phẩm.C. Làm giảm độ an toàn của các nồi hơi.D. Làm tắc ống dẫn nước nóng.





30. Những vật bằng nhôm hằng ngày tiếp xúc với nước dù ở nhiệt độ cao cũng khôngnước vì bề mặt của vật có một lớp màng

A. là Al2O3 rất mỏng, bền chắc không cho nước và khí thấm qua.B. là Al(OH)3 không tan trong nước đã ngăn cản không cho Al tiếp xúc với nướckhí.

C.

là hỗn hợp Al2O3 và Al(OH)3 bảo vệ nhôm.D. là Al tinh thể đã bị thụ động với khí và nước.

31. Không dùng bình bằng nhôm đựng dung dịch NaOH vìA. nhôm lưỡng tính nên bị kiềm phá hủy.B. Al2O3 và Al(OH)3 lưỡng tính nên nhôm bị phá hủy.C. nhôm bị ăn mòn hóa học.D. nhôm dẫn điện tốt nên bị NaOH phá hủy.

32. Khi cho phèn chua K 2SO4.Al2(SO4)3.24H2O vào nước đục. Mô tả hiện tượng nào sauđúng?

A. Không có hiện tượng gì.B. Có kết tủa lắng xuống, nước trở nên trong suốt.C. Nước trở nên trong đồng thời có sủi bọt khí mùi khai thoát ra.D. Nước trở nên trong và sủi bọt khí không màu thoát ra.

33. Criolit (Na3AlF6) được thêm vào Al2O3 trong quá trình điện phân Al2O3 nóng chảy, để sản

Al vì lí do chính làA. làm giảm nhiệt độ nóng chảy của Al2O3, cho phép điện phân ở nhiệt độ thấp, gkiệm năng lượng.B. làm tăng độ dẫn điện của Al2O3 nóng chảy.C. tạo một lớp ngăn cách để bảo vệ nhôm nóng chảy khỏi bị oxi hóa.D. bảo vệ điện cực khỏi bị ăn mòn.

CROM, SẮT, ĐỒNG & MỘT SỐ KIM LOẠI KHÁC

1. Mực xanh đen là loại mực thường được học sinh dùng để viết bài. Khi viết vừa màu xanh nhưng để một thời gian ta thấy chúng biến thành màu đen. Hãy giải thích vì sao

2. Vì sao khi trộn hai loại mực khác nhau thường xuất hiện kết tủa, thậm chí làm màu?

3. Tại sao thịt muối lại có màu đỏ ?





4. Tại sao những vùng nước giếng khoan khi mới múc nước lên thì thấy nước trong lại thấy nước đục, có màu vàng?

5. Vì sao ở những vùng gần các vỉa quặng pirit sắt FeS2, đất thường bị chua? Để khử chuata thường bón vôi (CaO) trước khi canh tác. Viết phương trình hóa học của phản ứng xảy

6. Trong công nghiệp các nhà máy thường được xây gần nhau tạo thành một hệ thố

sản phẩm của ngành này lại là nguyên liệu cho ngành khác. Nếu ta sản xuất gang từ qusinh ra một lượng lớn SO2, có thể thu lượng SO2 này để đưa sang sản xuất axit sunfuric. Vậythực tế sản xuất gang người ta ít dùng quặng pirit?

7. Người ta luyện gang từ quặng chứa Fe3O4 trong lò cao.a) Viết phương trình hóa học của các phản ứng xảy ra. b) Tính khối lượng quặng chứa 92,8% Fe3O4 để có 10 tấn gang chứa 4% C và một số tạp ch

thiết hiệu suất của quá trình là 87,5%.

8. a) Viết một số phương trình hóa học của phản ứng xảy ra khi luyện thép từ gang. b) Cần bao nhiêu tấn muối chứa 80% sắt (III) sunfat để có một lượng sắt bằng lượng

quặng hematit chứa 64,0% Fe2O3?c) Nếu lấy quặng hematit trên đem luyện gang, rồi luyện thép từ 10 tấn quặng sẽ

nhiêu tấn thép chứa 0,1% C và các tạp chất. Giả thiết hiệu suất của quá trình là 75%.9. Sự ăn mòn sắt, thép là quá trình oxi hóa - khử.a) Giải thích và viết các phương trình hóa học của phản ứng xảy ra khi sắt, thép bị ăn

b) Kẽm hoặc thiếc tráng ngoài vật bằng sắt, thép có tác dụng bảo vệ sắt khỏi bị ăn thích vì sao sau một thời gian sử dụng thì vật được tráng bằng kẽm có hiệu quả bảo được tráng thiếc.

Biết 2+ 2+ 2+0 0 0

Zn /Zn Fe /Fe Sn /SnE =-0,76V ; E = -0,44V ; E = - 0,14V

c) Vì sao thiếc được dùng nhiều hơn kẽm để bảo vệ kim loại dùng chế tạo hộp đựngkẽm lại được dùng nhiều hơn thiếc để bảo vệ ống dẫn nước, xô, chậu…?

10. Điện phân dung dịch đồng (II) sunfat bằng các điện cực trơ (graphit), nhận thấy mdung dịch nhạt dần cho đến không màu. Khi thay các điện cực graphit bằng các điện cựthấy màu xanh của dung dịch hầu như không đổi. Hãy giải thích hiện tượng và viết cáchóa học.

11. Có thể điều chế thuốc diệt nấm dung dịch 5% CuSO4 theo sơ đồ sau:CuS → CuO → CuSO4





Tính khối lượng dung dịch CuSO4 5% thu được từ 0,15 tấn nguyên liệu chứa 80% CuS. (Hcủa quá trình chuyển hóa là 80%).

12. Vì sao trong phòng thí nghiệm người ta thường sử dụng CuSO4 khan để phát hiện dấu vếttrong các chất lỏng?

13. Tại sao khi cho một sợi dây đồng đã cạo sạch vào bình nước cắm hoa thì hoa sẽ tư

14. Ngày xưa, một chiếc thuyền mới sơn, sau khi hạ thủy được ba tháng, tốc độ thuy

10% so với lúc mới hạ thủy. Tàu thuyền lưu hành sau nửa năm tốc độ chỉ còn một nửa sđầu. Người ta kiểm tra thì thấy máy và vỏ tàu, thuyền không bị hư.

Vì sao tốc độ của tàu thuyền lại giảm đáng kể như vậy? Có biện pháp nào để khắc15. Trong công nghiệp, Cu được điều chế từ quặng cancopirit CuFeS2. Phản ứng chủ yếu nà

ra trong quá trình trên?16. Các vật dụng bằng đồng khi để lâu trong không khí ẩm thường bị bao phủ bởi m

màu xanh. Hãy giải thích hiện tượng này.17. Vì sao các thanh kiếm cổ lại không bị gỉ ?18. Vàng 9 cara là gi?19. Các chữ mạ vàng trên bìa sách có phải làm từ vàng thật không? Đó là gì?20. Ta biết thế điện cực của kẽm thấp hơn thế điện cực của hidro trong môi trường tr

thực tế kẽm không tan trong nước. Hãy giải thích vì sao.21. Kim và các chữ số trong đồng hồ dạ quang có sơn một lớp chất phát quang do đó t

thường phát sáng trong bóng tối, nhờ đó ta có thể đọc được giờ một cách chính xác. Tạdạ quang lại phát sang trong bóng tối?

22. Để các đoàn tàu hỏa chạy an toàn trên đường ray bằng sắt, dưới hai thanh này có tà vẹt làm bằng gỗ, chúng có tác dụng như là bộ khung và giá đỡ giúp cố định hai thanhthanh tà vẹt bằng gỗ được tẩm một loại hóa chất để chống mục và chống thấm nước khí hậu nhiệt đới nắng nóng và mưa nhiều.

Hãy cho biết loại hóa chất này là gì?23. Vì sao các đồ vật bằng bạc hoặc đồng để lâu trong không khí ẩm thường bị đen?24. Vì sao dùng đồ bằng bạc đựng thức ăn, thức ăn không bị ôi ?25. Khi người ta bị cảm thường đánh cảm bằng dây bạc và khi đó dây bạc bị hóa đ

thích hiện tượng đó và cho biết để dây bạc sáng trắng trở lại trong dân gian người ta thư26. Người ta có thể dùng phản ứng khử Ag+ của dung dịch AgNO3 trong NH3 để xác định h

lượng glucozơ trong nước tiểu của người bệnh tiểu đường. Thử với 10ml nước tiểu thgam Ag. Tính hàm lượng glucozơ trong nước tiểu của bệnh nhân. Giả sử phản ứng xảy r





27. Vì sao bóng đèn điện tròn dùng lâu lại xuất hiện lớp mờ màu đen bám bên trong bđó dây tóc bị đứt?

28. Tại sao hàm lượng Pb ở các cây cối ven đường quốc lộ lại lớn hơn nhiều so với hàcùng loại cây đó nhưng được trồng nơi khác?

29. Một mẫu nước chứa Pb(NO3)2. Để xác định hàm lượng Pb2+ người ta hòa tan một lượn

Na2SO4 vào 500,0 ml nước đó, làm khô kết tủa sau phản ứng thu được 0,96g PbSO4. Hỏi nước này bị nhiễm độc chì không, biết rằng nồng độ chì tối đa cho phép trong nước sinh hoạt là 0,

30. Để tăng chất lượng của xăng, trước đây người ta trộn thêm vào xăng chất Pb(C2H5)4. Đó là một chất rất độc và trong khí xả của ô tô, xe máy,.. có hợp chất chì (IInăm trên thế giới, người ta đã dùng tới 227,25 tấn chì tetraetyl để pha vào xăng. Hãy tí(II) oxit bị xả vào khí quyển là bao nhiêu?

31. Có nhiều vụ tai nạn giao thông xảy ra do người lái xe uống rượu. Để xác định hàm

trong máu người lái xe, người ta chuẩn độ rượu bằng K 2Cr 2O7 trong môi trường axit, khi ấy C2O7

cho Cr 3+. Khi chuẩn độ 25,0 gam huyết tương máu của một người lái xe cần dùng 20,02Cr 2O0,01M. Hãy tính hàm lượng rượu trong máu người lái xe. (Giả thiết rằng trong thí nghriêng etanol tác dụng với K 2Cr 2O7).

32. Một loại quặng chứa sắt trong tự nhiên đã được loại bỏ tạp chất. Hòa tan quặng ndịch axit nitric thấy có khí màu nâu bay ra, dung dịch thu được cho tác dụng với dung dịchthấy có kết tủa trắng (không tan trong axit). Hãy cho biết tên, thành phần hóa học của qu

A. Xiderit FeCO3. B. Manhetit Fe3O4.C. Hematit Fe2O3. D. Pirit FeS2.

33. Chất lỏng Boocđo là hỗn hợp đồng (II) sunfat và vôi tôi trong nước theo một tỉ lchất lỏng này phải hơi có tính kiềm (vì nếu đồng (II) sunfat dư sẽ thấm vào mô thực vcho cây). Boocđo là một chất diệt nấm cho cây rất hiệu quả nên được các nhà làm vườnnữa việc pha chế nó cũng rất đơn giản. Để phát hiện đồng (II) sunfat dư nhanh, có thể dhóa học nào sau đây?

A. Glixerol tác dụng với đồng (II) sunfat trong môi trường kiềm.B. Sắt tác dụng với đồng (II) sunfat.C. Amoniac tác dụng với đồng (II) sunfat.D. Bạc tác dụng với đồng (II) sunfat.

34. Hợp kim Cu-Zn (45% Zn) có tính cứng, bền hơn đồng dùng để chế tạo các chi tiếtthiết bị dùng trong đóng tàu biển được gọi là

A. đồng thau. B. đồng bạch .





C. đồng thanh. D. vàng 9 cara.35. Được dùng trong công nghiệp đóng tàu thủy, đúc tiền là ứng dụng của hợp kim

A. Cu - Zn (45% Zn). B. Cu - Ni (25% Ni).C. Cu – Au. D. Cu – Sn.

36. Một số nước giếng khoan có chứa hợp chất của sắt, thường gặp ở dạng cation Fe2+ và anion n

sau đây?A. CO3

2-. B. NO3-.

C. NO2-. D. HCO3

-.37. Nguyên nhân nào sau đây gây ra bệnh loãng xương ở người cao tuổi?

A. Do sự thiếu hụt sắt trong máu.B. Do sự thiếu hụt canxi trong máu.C. Do sự thiếu hụt kẽm trong máu.

D. Do sự thừa canxi trong máu.38. Trong nước ngầm, sắt thường tồn tại ở dạng ion sắt (II) hidrocacbonat và sắt (II

lượng sắt trong nước cao làm cho nước có mùi tanh, để lâu có màu vàng gây ảnh hưởnkhỏe và sinh hoạt của con người. Phương pháp nào sau đây được dùng để loại bỏ sắt ra khoạt?

1. Dùng giàn phun mưa hoặc bể tràn để cho nước ngầm được tiếp xúc nhiều vrồi lắng, lọc.

2. Sục khí clo vào bể nước ngầm với liều lượng thích hợp.3. Sục không khí giàu oxi vào bể nước ngầm.

A. 1, 2. B. 2, 3.C. 1, 3. D. 1, 2, 3.

2.1.3. PHẦN HÓA HỮU CƠ

ĐẠI CƯƠNG VỀ HÓA HỌC HỮU CƠ

1. Khi mất một phân tử H2O, axit

HOOC-CH-CH2-COOH

OH (có nhiều trong quả táo) có thể tạo2 axit là đồng phâncis-transcủa nhau. Viết công thức cấu tạo của các đồng phân đó.





2. Trong gan cá mập có chứa chất squalen có công thức phân tử là C30H50. Hãy tính độ khôngcủa nó.

3. Menton (mùi bạc hà) có công thức phân tử C10H18O, chỉ chứa 1 liên kết đôi. Hỏi nó có cmạch hở hay mạch vòng?

4. Vitamin A có công thức phân tử C20H30O có chứa 1 vòng 6 cạnh, không chứa liên kết

cho biết trong phân tử có mấy liên kết đôi.5. Thành phần chủ yếu của chất trong trong mùi thơm của dứa là một chất chứa

10,41%H theo khối lượng, M=110± 10. Tìm CTCT của hợp chất trên.

6. Vitamin C có công thức phân tử là C6H8O6. Công thức đơn giản nhất của vitamin C làA. CH2O.B. C6H8O6.C. C3H4O3.

D. Một công thức khác.

HIĐROCACBON

1. Vì sao về mùa hè, trên mặt hồ ao thường nổi lên nhiều bóng khí? Có phải là do ckhí không?

2. “Ga” (gas) chứa trong các bình thép để đun nấu trong gia đình và “ga” dẫn từ các mnhiên vừa dùng trong bếp núc, vừa dùng làm nhiên liệu công nghiệp khác nhau như thế

“ga” dùng loại “ga” nào?3. Khí thoát ra từ hầm bioga (có thành phần chính là khí metan) được dùng để đun nấ

mùi rất khó chịu. Nguyên nhân chính gây ra mùi đó là do khí metan có lẫn khí hiđro sunfutrình lên men, phân huỷ chất hữu cơ trong phân động vật. Theo em, ta phải làm thế nào điều đó?

4. Hãy ghép các cụm từ cho ở cột bên phải vào chỗ trống trong các câu cho ở cột bên a) Trong bình gas để đun nấu có chứa các ankan … A. C3-C4

b) Trong nến chứa các ankan... B. C6-C10 c) Trong xăng có chứa các ankan … C. C10-C16 d) Trong dầu hỏa có chứa các ankan… D. >C20

5. Để đơn giản ta xem một loại xăng là hỗn hợp pentan, hexan có tỉ khối hơi so vớ38,8. Cần trộn hơi xăng và không khí (20% thể tích là oxi) theo tỉ lệ thể tích như thế nào cháy hoàn toàn xăng?





6. Thành phần chính của một loại nến là hiđrocacbon có công thức phân tử C25H52. Cần bao nhlít không khí ở đktc (20% thể tích là oxi) để đốt cháy hoàn toàn một cây nến nặng 35,2 ga

7. Vì sao khi ném đất đèn xuống ao làm cá chết?8. Một trong những ứng dụng của axetilen là làm nhiên liệu trong đèn xì để hàn và c

Hãy giải thích tại sao người ta không dùng etan thay cho axetilen, mặc dù nhiệt đốt cháy

kiện của etan (1562 kJ/mol) cao hơn của axetilen (1302 kJ/mol).9. Trước đây phần lớn axetilen được sản xuất từ đất đèn. Phương pháp này có nhược

sao không nên xây dựng các lò sản xuất đất đèn ở khu vực đông dân? Ngày nay axetilen đ bằng cách nào?

10. Etilen được dùng để kích thích trái cây mau chín. Nó cũng là một trong các sản phkhi trái cây chín. Điều gì xảy ra khi để những trái cây chín bên cạnh trái cây xanh?

11. Tại sao đất đèn được dùng để giấm trái cây?

12. Trước những năm 50 của thế kỷ XX, công nghiệp tổng hợp hữu cơ dựa trên nguylà axetilen. Ngày nay, người ta thường dùng etilen. Cho biết tại sao có sự thay đổi đó.

13. Vì sao với xăng chỉ cần châm lửa là bắt cháy, còn dầu hoả phải dùng bấc mới đốt đ14. Vì sao không nên dùng xăng để rửa tay tuy nó có thể rửa sạch các vết dầu mỡ?15. Ở các cây xăng ta thường nhìn thấy ghi A83, A90, A92. Các con số 83, 90, 92 có n

sao ở các cây xăng người ta cấm sử dụng lửa và cấm cả sử dụng điện thoại di động?16. Vì sao khí gas (LPG) lại có mùi hôi ?

17. Vì sao xoong chảo đun trên bếp dầu thường bị đen hơn đun trên bếp gas?18. Vì sao khi đốt xăng, cồn thì cháy hết sạch, còn khi đốt gỗ, than đá lại còn tro?19. Hắc ín là 1 sản phẩm của quá trình chưng cất dầu mỏ, thường dùng làm nhựa trải

hắc ín dính vào quần áo, người ta phải dùng xăng (dầu hoả) để tẩy mà không dùng nướhãy giải thích tại sao.

20. Những người thiếu vitamin A thường được khuyên nên ăn các quả chín, củ có mvàng da cam như cà rốt, đu đủ, bí ngô, cà chua, gấc. Hãy giải thích vì sao.

21. Cà rốt là loại củ có chứa đường và có hàm lượng vitamin A rất cao. Nhiều người tsống và làm nộm cà rốt vì cho rằng sẽ hấp thụ hết lượng tiền vitamin A trong đó. Quađúng không? Tại sao?

22. Xung quanh các nhà ga phục vụ thường có mùi dễ nhận của xăng dầu nghĩa là cócủa các phân tử khí xăng dầu trong không khí. Điều thú vị là mặc dù không khí chứa oxidầu dường như không phản ứng. Sự giải thích nào sau đây là tốt nhất cho sự mô tả này?

A. Xăng dầu đã chứa thêm một chất nào đó ngăn cản việc nó phản ứng với oxi.







D. Trong chai cồn có 70 ml etanol nguyên chất. b) Tại sao etanol 700, 900 có tác dụng sát trùng?

6. Vì sao rượu càng để lâu càng ngon?7. Phương pháp cấp cứu sơ bộ khi bị hỏng phenol: “Rửa nhiều lần bằng glixerol cho

da trở lại bình thường rồi bằng nước, sau đó băng chỗ bỏng bằng bông tẩm glixerol”. H

tại sao lại làm như vậy.8. Trước kia người ta sản xuất phenol từ clobenzen. Hiện nay phương pháp chủ y

phenol trong công nghiệp là đi từ benzen qua isopropylbenzen. Viết phương trình phản ứn

ANDEHIT – XETON – AXIT CACBOXYLIC

1. Theo phương pháp dân gian, để những vật liệu bằng tre, nứa được bền theo thời gthường hun khói bếp. Hãy giải thích vì sao.

2. Tại sao người ta dùng fomon để ngâm xác động vật?3. Vì sao khi dùng axeton để lau sơn móng tay lại cảm thấy móng tay rất mát?4. Vì sao khi bóc vỏ hành, chúng ta lại bị chảy nước mắt?5. Vì sao khi bị muỗi đốt nếu bôi vào vết muỗi đốt ít nước xà phòng sẽ cảm thấy bớt 6. Nếu đồ dùng bằng kim loại có đốm gỉ, ta dùng giấm lau chùi vết gỉ sẽ hết. Hãy

sao?7. Vì sao khi không may bị ong đốt, dùng vôi bôi vào chỗ ong đốt sẽ đỡ đau?

8.

a) Vì sao khi lên men rượu thì cần ủ kín còn lên men giấm lại để thoáng? b) Vì sao để sản xuất giấm ăn người ta dùng phương pháp lên men giấm mà không

axetic pha loãng?9. Quá trình lên men giấm ngoài tinh bột, đường, rượu nhạt, người ta còn cho thêm v

và trái cây (chuối chín, dứa, xoài…). Cho biết vai trò của từng chất cho thêm vào. Chất lthế nào nếu giấm để lâu?

ESTE – LIPIT

1. Một số este có mùi thơm tinh dầu hoa quả được sử dụng trong công nghiệp thự phẩm và dược phẩm như:

a) Benzyl axetat có mùi hoa nhài. b) Etyl fomat có mùi đào chín.c) Amyl axetat có mùi dầu chuối.d) Isoamyl axetat có mùi chuối chín.





e) Etyl butirat có mùi dứa.f) Etyl isovalerat có mùi táo.g) Isobutyl propionate có mùi rượu rum.h) Metyl salixylat có mùi dầu gió.i) Metyl 2-aminobenzoat có mùi hoa cam.

j)

Geranyl axetat có mùi hoa hồng.Viết các phương trình hóa học của các phản ứng điều chế các este trên từ rượu và axit 2. Cho axit salixylic (axit o-hiđroxibenzoic) phản ứng với metanol có axit sunfuric xúc

ta thu được metyl salixylat (C8H8O3) dùng làm thuốc xoa bóp giảm đau. Cho axit salixylic hiđroxibenzoic) phản ứng với anhiđrit axetic (CH3CO)2O thu được axit axetylsalixylic (C9H8O4) dùlàm thuốc cảm (aspirin).

a) Hãy dùng công thức cấu tạo viết các phương trình hóa học của các phản ứng vừ

b) Viết phương trình phản ứng của metyl salixylat và axit axetylsalixylic với dung d3. Hãy phân biệt các khái niệm: lipit, chất béo, dầu (ăn), mỡ (ăn).4. Dầu thực vật và dầu bôi trơn thông thường có thành phần hóa học giống hay khác n5. Dầu hướng dương có hàm lượng các gốc oleat (gốc của axit olei) và gốc linoleat

linoleic) tới 85%, còn lại là gốc stearat và panmitat. Dầu ca cao có hàm lượng gốc stearatới 75%, còn lại là gốc oleat và linoleat. Hãy cho biết dầu nào đông đặc ở nhiệt độ thấp h

6. Vì sao các chất béo (dầu, mỡ,…) không tan trong nước mà tan trong các dung m

không phân cực?7. Hãy cho biết chất béo nào dễ bị ôi hơn : dầu thực vật hay mỡ lợn? Vì sao các dầu

trên thị trường không bị ôi trong thời hạn bảo quản?8. Dầu mỡ động - thực vật để lâu thường có mùi khó chịu, ta gọi đó là hiện tượng

biết nguyên nhân gây nên hiện tượng ôi mỡ. Nêu biện pháp ngăn ngừa quá trình ôi mỡ.9. Trong quá trình chế biến thức ăn, người ta thường dùng dầu để chiên, xào thực

nhiên sau khi chế biến, lượng dầu vẫn còn thừa, một số người giữ lại để sử dụng cho theo quan điểm khoa học thì không nên sử dụng dầu đã qua chiên, rán ở nhiệt độ cao hoặnhiều lần có màu đen, mùi khét…. Hãy giải thích vì sao.

10. Dân gian ta có câu:“Thịt mỡ, dưa hành, câu đối đỏ

Cây nêu, tràng pháo, bánh chưng xanh”Vì sao thịt mỡ và dưa hành thường được ăn cùng với nhau?11. Vì sao dưa chua nấu với mỡ, ninh nhừ mới ngon?





12. Vì sao để thuỷ phân hoàn toàn dầu mỡ cần phải đun nóng với kiềm ở nhiệt độ cao tiêu hoá dầu mỡ bị thuỷ phân hoàn toàn ngay ở nhiệt độ 370C ?

13. Vì sao xà phòng bị giảm tác dụng giặt rửa trong nước cứng còn bột giặt tổng hợp th

14. Từ cổ xưa nhân dân ta đã biết dùng chất giặt rửa có nguồn gốc thực vật. Hãy kể quả và cách dùng chúng để giặt rửa. Nêu ưu điểm và nhược điểm của chúng so với chấ

hợp.CACBOHIĐRAT

1. Tại sao khi ăn cơm, nhai kĩ sẽ thấy vị ngọt trong miệng?2. Vì sao những người đau dạ dày (bao tử) ăn bánh mì thay cơm thấy dễ chịu hơn?3. Tại sao miếng cơm cháy vàng dưới đáy nồi hơi ngọt hơn cơm ở phía trên?4. Dân gian có câu: “Nhai kĩ no lâu, cày sâu tốt lúa”. Vì sao nhai kĩ no lâu?5. Trong khẩu phần ăn, tinh bột có vai trò như thế nào?6. Vì sao khi ăn sắn bị ngộ độc người ta thường giải độc bằng nước đường?7. Để tráng bên trong ruột phích, người ta dùng phản ứng của glucozơ với AgNO3 trong dung d

NH3.a) Viết phương trình hóa học của phản ứng xảy ra. b) Vì sao người ta không dùng fomalin để tráng ruột phích?

8. Khi muối dưa, người ta thường chọn rau cải già hoặc phơi héo. Khi muối cho th

nén dưa ngập trong nước. Hãy giải thích tại sao.9. Đường kính, đường phèn, đường thốt nốt, đường cát, đường hoa mai giống và khnào?

Mật ong và mật mía là gì?Làm thế nào để chứng minh rằng đường ở trong cốc trà đường không bị thuỷ phân?

10. Để bảo quản mật ong phải đổ đầy mật ong vào các chai sạch, khô, đậy nút thật khô ráo, như vậy mật ong mới không bị biến chất. Hãy giải thích việc làm trên.

11. Mật ong để lâu thường có những hạt rắn xuất hiện ở đáy chai, nếu nếm thấy có vịnên vị ngọt có phải đường kính hay không? Nếu không, đó là chất gì?

12. Vì sao với cùng một khối lượng gạo như nhau nhưng khi nấu cơm nếp lại cần ítvới khi nấu cơm tẻ nhưng cơm nếp lại dẻo hơn cơm tẻ?

13. Từ 10 kg gạo nếp (85% tinh bột) khi lên men sẽ thu được bao nhiêu lit ancol etchất? biết rằng hiệu suất của quá trình lên men đạt 80% và ancol etylic có D=0,789 g/ml

14. Vì sao sợi bông vừa bền chắc lại vừa mềm mại hơn so với sợi bún khô, mì khô, mi





15. Vì sao dùng xenlulozơ để chế biến thành sợi nhân tạo và sợi thiên nhiên mà khôn bột?

16. Vì sao khi để rớt H2SO4 đậm đặc vào quần áo bằng vải sợi bông thì chỗ vải đó bị đethủng ngay, còn khi bị rớt HCl vào thì vải mủn dần rồi mới bục ra?

17. Vì sao trâu, bò ăn được rơm rạ?

18. Hãy giải thích hiện tượng: Nhỏ dung dịch iot vào một lát sắn thấy chuyển từ mà

xanh. Nhưng nhỏ dung dịch iot vào một lát cắt từ thân cây sắn thì không thấy chuyển màu19. Tại sao thực phẩm nở xốp (bỏng gạo, bỏng ngô...) lại dễ được cơ thể hấp thụ, tiệ20. Giấy gạo nếp có thể ăn được bọc ngoài một số loại kẹo, bánh thực ra được chế tạ21. Vì sao giấy để lâu bị ngả màu vàng?22. Vì sao từ bột gạo không thể sản xuất được loại thức ăn xốp như bột mì?.23. Vì sao trong hạt cây cối thường có nhiều tinh bột?

24. Từ nhân tế bào người ta tách được một chất có CTPT C5H10O5 gọi là Ribozơ. Chất này tha phản ứng với dung dịch AgNO3 trong NH3 và làm mất màu nước brom. Phương pháp cộng hcho thấy nó có 4 nhóm OH đính với 4 nguyên tử cacbon.

a) Xác định các nhóm chức và viết CTCT của Ribozơ. b) Viết các phương trình hóa học của các phản ứng đã nêu.

25. Để so sánh độ ngọt của các loại đường, người ta chọn độ ngọt của glucozơ làm đđó độ ngọt của một số saccarit và saccarin (đường hóa học có CTPT là C7H5O3 NS và CTCT là đ

điều chế từ toluen) như sau:Chất ngọt: Glucozơ Fructozơ saccarozơ SaccarinĐộ ngọt: 1 1,65 1,45 435

a) Saccarin có thuộc loại saccarit không? Tại sao? b) Để pha chế một loại nước giải khác, người ta dùng 30 g saccarozơ cho 1 l

nếu dùng 30g saccarin thì sẽ được bao nhiêu lit nước có độ ngọt tương đương với lkhát đã nêu?

c) Saccarin dùng để làm gì? Vì sao không nên lạm dụng saccarin trong chế biến

AMIN – AMINO AXIT – PROTEIN

1. Để khử mùi tanh của cá, sau khi rửa sạch bằng nước người ta thường rửa lại bsao?

2. Khi nấu canh cá ta thường cho thêm các quả chua như khế chua, dọc, sấu, me… Hvì sao.





3. Bột ngọt (mì chính) là muối mononatri của axit glutamic hay mononatri glutamatđược dùng làm gia vị nhưng tại sao người ta thường khuyến cáo không nên lạm dụng gia

4. Vì sao khi nấu canh cua thường thấy các mảng “gạch cua” nổi lên?5. Quá trình làm đậu phụ được tiến hành như sau:

- Xay đậu tương cùng với nước lọc và lọc bỏ bã được “nước đậu”.

- Đun nước đậu “đến sôi” và chế thêm nước chua được “óc đậu”.- Cho “óc đậu” vào khuôn và ép, được đậu phụ.

Hãy cho biết vì sao cho thêm nước chua mới thu được “óc đậu” ?6. Vì sao uống sữa có thể giải độc được sự nhiễm các kim loại nặng (Pb2+, Hg2+ …)?7. Vì sao khi bị axit HNO3 dây vào da thì vùng da đó bị vàng lên?8. Vì sao trứng ung có mùi khí H2S?9. Một số bệnh nhân cần phải tiếp đạm (tiêm truyền đạm vào tĩnh mạch). Đó là loại

thức cấu tạo chung của chúng như thế nào?10. Sữa đậu nành rất bổ dưỡng cho sức khỏe nhưng cũng có thể trở nên vô dụng, thậ

nếu không dùng đúng cách. Những lưu ý khi sử dụng đậu nành là: – Trước hoặc sau khi uống sữa đậu nành 1 giờ không nên ăn cam quýt. – Không nên uống sữa đậu nành khi đói, tốt nhất là sau bữa sáng 1 – 2 giờ.Hãy giải thích vì sao.

11. Người ta khuyên không nên vắt chanh vào sữa đặc có đường. Vì sao?

POLIME VÀ VẬT LIỆU POLIME

1. Muốn điều chế nhựa PVC (-CH2-CHCl-)n ta có thể cho clo tác dụng trực tiếp với PECH2-)n được không? Tại sao?

2. Muốn điều chế teflon (-CF2-CF2-)n dùng làm chất chống dính xoong chảo, ta có thể chdụng trực tiếp với PE (-CH2-CH2-)n được không? Tại sao?

3. Trong chiến tranh thế giới thứ hai, người ta sản xuất cao su Buna từ tinh bột.a) Hãy viết sơ đồ các phản ứng dùng làm cơ sở cho việc sản xuất đó. b) Ngày nay người ta sản xuất cao su Buna như thế nào? Vì sao không dùng phươ

nữa?4. Vì sao đồ nhựa dùng lâu ngày bị biến màu và trở nên giòn?5. Tại sao nhựa teflon được ứng dụng rộng rãi trong đời sống?6. Tại sao PVC cách điện kém hơn PE nhưng lại bền hơn PE?





7. Có người dùng xăm ôtô để vận chuyển rượu uống, dùng can nhựa được làm từhoặc nhựa phenolfomanđehit để ngâm rượu thuốc. Hãy cho biết tác hại của việc làm đ

8. Vì sao không nên giặt quần áo nilon, len, tơ tằm bằng xà phòng có độ kiềm cao, kh bằng nước quá nóng hoặc ủi quá nóng các đồ dùng trên?

9. Làm thế nào phân biệt được các vật dụng bằng da thật và da nhân tạo (PVC)?

10. Dùng bao bì bằng chất dẻo để đựng thực phẩm có lợi và bất lợi như thế nào? Cá

những bất lợi đó.

2.2. SỬ DỤNG BÀI TẬP HÓA HỌC THỰC TIỄN TRONG DẠY HỌC Ở TRTHPT

2.2.1. Sử dụng bài tập hóa học thực tiễn trong dạy họcTrong dạy học hoá học ở phổ thông, dựa vào mục đích lí luận dạy học, người ta

kiểu bài lên lớp:- Nghiên cứu tài liệu mới.- Củng cố, hoàn thiện, vận dụng kiến thức, kĩ năng, kĩ xảo.- Kiểm tra, đánh giá kiến thức.

2.2.1.1. Sử dụng trong dạy học kiểu bài nghiên cứu tài liệu mới

Bài tập thực tiễn được sử dụng trong nghiên cứu tài liệu mới thường là những bài tậ

tình huống có vấn đề. Với những kiến thức đã có, người học thường chưa giải được hođược một phần của bài tập.Tuy nhiên, khi sử dụng, giáo viên cần chọn lựa một số bài tập thực tiễn chủ yếu

hạn ở mức 3 và có nội dung gần gũi với kinh nghiệm sống của học sinh thì sẽ đem lạhơn.

Ví dụ: Khi dạy bài “Oxi” (Sách hoá học 10 – Nâng cao). Sau khi học phần “trạng thái tự nhiên của oxi”, giáo viên có thể đưa câu hỏi: Vì

không nên để nhiều cây xanh trong nhà?Học sinh đã biết oxi trong không khí là sản phẩm của quá trình quang hợp của cây x

mà lượng oxi trong không khí hầu như không đổi.Học sinh có thể trả lời: Ban đêm không có ánh sáng nên cây xanh không thực hiệ

quang hợp mà ngược lại nó thực hiện quá trình hô hấp.- Giáo viên vấn đáp: quá trình hô hấp của cây ảnh hưởng như thế nào đối với con ng





- Học sinh: cây hô hấp nên hấp thụ khí O2 và thải ra khí CO2 làm trong phòng thiếu O2 và qnhiều CO2. Do đó ban đêm không nên để nhiều cây xanh trong nhà.

2.2.1.2. Sử dụng trong dạy học kiểu bài hoàn thiện kiến thức, kĩ năng, kĩ xảoBài tập thực tiễn được sử dụng cho kiểu bài này không giới hạn mức độ nhận thức

Bài tập thực tiễn đủ các mức từ 1 đến 4 nhưng cần sử dụng nhiều bài tập thực tiễn ở m

bài tập thực tiễn không chỉ nhằm tái hiện kiến thức cho học sinh mà quan trọng hơn làhọc sinh biết sử dụng linh hoạt, phối hợp các kiến thức với nhau một cách nhuần nhuyễ bài tập thực tiễn. Từ việc giải các bài tập thực tiễn học sinh sẽ nhớ, hiểu các kiến thứcđầu biết vận dụng kiến thức được học để giải quyết tình huống thực tiễn.

Bài tập thực tiễn rất thích hợp cho kiểu bài này nhất là khi làm bài tập ở nhà. Học thời gian để suy ngẫm, trao đổi với nhau hoặc với người có kinh nghiệm thực tiễn về vấtrong bài tập. Bài tập thực tiễn không phải là quá khó nhưng vì học sinh phần lớn chưa

kiến thức hoá học để xử lý một vấn đề trong thực tiễn. Vì vậy giáo viên cần đưa dần ctiễn vào trong dạy - học theo sự tăng dần cả về số lượng bài tập, mức độ khó của bài tậcủa nội dung bài tập.

Ví dụ: Khi dạy bài luyện tập chương 5 - nhóm halogen (Sách hoá học 10 – Nâng cnhững câu hỏi, bài tập mang nội dung thuần tuý hoá học, người giáo viên có thể sử dụhỏi và bài tập thực tiễn sau:

Bài 1: Có hai nguyên tố halogen khi ở dạng đơn chất đều độc hại với cơ thể người như

chất muối natri lại cần thiết cho cơ thể người. Hãy cho biết tên hai nguyên tố đó, tên hợp của chúng. Đồng thời cho biết vai trò của 2 nguyên tố đó đối với cơ thể người.

Bài 2: Người ta có thể điều chế các halogen Cl2, Br 2, I2 bằng cách cho hỗn hợp H2SO4 đặc MnO2 tác dụng với các muối clorua, bromua, iotua nhưng phản ứng này không thể áp dụF2. Muốn điều chế F2 người ta phải dùng phương pháp điện phân. Hãy giải thích vì sao.

2.2.1.3. Sử dụng trong dạy học kiểu bài kiểm tra, đánh giá kiến thứcMục đích của việc kiểm tra, đánh giá là kiểm tra việc thực hiện mục tiêu của môn

giá giáo viên phải đối chiếu với mục tiêu của lớp, chương, bài nhằm thu được thông tin đánh giá kết quả học tập của học sinh đã đạt được mục tiêu đề ra hay chưa. Từ kết quđánh giá, giáo viên sẽ có những điều chỉnh thích hợp về nội dung, phương pháp dạy hđược kết quả tốt hơn, học sinh cũng sẽ có những điều chính thích hợp về phương phápkết quả cao hơn tức là nhớ, hiểu và vận dụng kiến thức tốt hơn. Nội dung của kiểm trchú ý cân đối tỉ lệ giữa sự nhớ, hiểu, vận dụng kiến thức tuỳ theo mức độ nhận thức củalớp có nâng dần tỉ trọng của các bài tập thực tiễn yêu cầu sự hiểu và vận dụng kiến thứ





kiểm tra là hữu hạn nên các giáo viên cần chọn số lượng bài tập thực tiễn cũng như độvới trình độ của học sinh lớp đó.

Ví dụ:

Đề kiểm tra Hóa học 10Thời gian: 15 phút

Câu 1. Hidro sunfua nặng hơn không khí và trong tự nhiên có nhiều nguồn phát sinh ra nó nxác động vật bị phân hủy, nhưng tại sao trên mặt đất khí này không tích tụ lại?Câu 2. Trong phòng thí nghiệm, người ta thường điều chế hiđro sunfua bằng cách cho sắtác dụng với axit clohiđric. Có thể thay axit clohiđric bằng axit sunfuric đậm đặc được giải thích vì sao và viết phương trình hóa học của các phản ứng xảy ra.Câu 3. Vì sao các đồ vật bằng bạc hoặc đồng để lâu trong không khí thường bị đen?

Trong ví dụ trên, câu số 1 yêu cầu học sinh hiểu kiến thức đã học (mức 2 & 3). Câu cầu nhiều mức độ nhận thức hơn (mức 1, 2 & 3). Đối với một đề kiểm tra như trên có tkiến thức học sinh đã có và khả năng vận dụng kiến thức khi gặp các tình huống trong th

2.2.2. Hướng dẫn học sinh giải bài tập hóa học thực tiễnCác dạng bài tập khác nhau có quy trình giải cụ thể khác nhau. Mặc khác, tuỳ theo

thức của học sinh, kinh nghiệm sống của học sinh mà các giáo viên tự xây dựng quy trìn

Dưới đây là một quy trình giải chung nhất.BÀI TẬP HOÁ HỌC

Những điều kiện Những yêu cầu

Dữ liệu ban đầu

Dữ liệutìm thêm

Yêu cầu ban đầu

Yêu cầutìm thêm

Dữ kiện bổ sung Yêu cầu bổ sung

Phát biểulần 1

Phát biểulần 2

Phát biểulần n

Phát biểulần 1

Phát biểulần n

Phát biểulần n





Các bài tập thực tiễn cũng tuân theo quy trình trên, cụ thể như sau:- Bước 1: Đọc kĩ đề bài xem bài tập đề cập đến lĩnh vực nào trong thực tiễn.- Bước 2:Tìm hiểu kĩ lời văn của đề bài để tìm ra những điều kiện và yêu cầu của bà- Bước 3: Vận dụng sự hiểu biết thực tế và kinh nghiệm sống của bản thân để ph

những dữ kiện khác (dữ kiện tìm thêm) và yêu cầu tìm thêm.

- Bước 4:Lựa chọn những kiến thức hoá học có liên quan để tìm ra mối liên hệ lokiện và yêu cầu. Trong quá trình tìm sẽ nảy sinh các bước trung gian. Vì vậy dữ kiện vàđược bổ sung. Bài tập luôn được phát biểu lại sao cho lần phát biểu sau đơn giản hơntrước đến khi thực hiện được yêu cầu của bài tập. Trình bày lời giải.

- Bước 5: Rút ra những kinh nghiệm cho bản thân từ việc giải bài tập thực tiễn. Từ phổ biến và áp dụng kinh nghiệm đó vào thực tiễn.

Ví dụ 1: P trắng có độc tính rất cao, với 50 mg là liều trung bình gây chết người. P bốc cháy. P trắng cần được bảo quản bằng cách

A. ngâm trong nước. B. ngâm trong cacbon đisunfua.C. đậy kín trong lọ thủy tinh xẫm màu. D. ngâm trong ete.

Quy trình giải đề nghị như sau:- Bước 1: Bài tập đề nghị đến vấn đề bảo quản P trắng. Đây là một vấn đề có thể

việc trong phòng thí nghiệm.

- Bước 2: Dữ kiện đề bài cho: P trắng có độc, rất dễ bốc cháy, cần được bảo quản cho an toàn. Có bốn phương án lựa chọn. Yêu cầu của bài: lựa chọn phương án tối ưu.

- Bước 3 + 4: Quá trình tư duy khoa học: P trắng không tan trong nước. P trắng tan nhiều trong các dung môi hữu cơ như cacbon đisunfua, ete…. P trắng dễ phản ứng với oxi không khí.

Vậy đáp án cần chọn là A.- Bước 5:Từ việc giải bài tập trên, học sinh: Củng cố kiến thức về P. Có kiến thức về việc bảo quản các hóa chất trong phòng thí nghiệm. Tự tin vận dụng kiến thức đã học để giải quyết các vấn đề thực tiễn.





Bài tập trên có dạng trắc nghiệm khách quan nên được dạy khi học bài mới (cụ thểchất vật lí của bài Photpho). Để chọn được đáp án đúng, khó có thể dựa vào sự ngẫu phải có một quá trình tư duy khoa học.

Ví dụ 2: Có thể bón phân đạm amoni cùng với vôi bột để khử chua được không? Tạ

Quy trình giải đề nghị như sau:- Bước 1: Bài tập đề nghị đến vấn đề sử dụng phân đạm amoni và vôi bột. Đây là m

thể gặp khi làm vườn, làm nông nghiệp.- Bước 2: Dữ kiện đề bài cho: Bón phân đạm amoni cùng với vôi bột để khử chua đất . Yêu cầu của bài: Tìm hiểu việc làm trên có đúng hay không và giải thích cho hợp

- Bước 3 + 4: Quá trình tư duy khoa học:

Phân đạm amoni tan trong nước tạo môi trường axit. Vôi có tính bazơ. Đất chua có tính axit. Phân đạm amoni và vôi trộn với nhau sẽ có phản ứng trung hòa. Như vậy không

khử chua. Vậy không thể bón phân đạm amoni cùng với vôi bột để khử chua được. Muốn

bón vôi trước, sau đó bón đạm sau.- Bước 5:Từ việc giải bài tập trên, học sinh: Củng cố kiến thức về phân bón. Có kiến thức về việc khử chua đất và việc bón phân. Tự tin vận dụng kiến thức đã học để giải quyết các vấn đề thực tiễn.

Bài tập trên có dạng trắc nghiệm tự luận có thể sử dụng khi dạy bài mới (cụ thểđạm) hoặc dùng khi kiểm tra – đánh giá khả năng vận dụng kiến thức của học sinh.





CHƯƠNG 3. THỰC NGHIỆM SƯ PHẠM

3.1. MỤC ĐÍCH THỰC NGHIỆM

Chúng tôi tiến hành thực nghiệm sư phạm nhằm kiểm tra hiệu quả của việc lựa c

và sử dụng hệ thống bài tập hoá học thực tiễn trong dạy học ở trường Trung học phổ thô

3.2. NHIỆM VỤ THỰC NGHIỆM

- Trao đổi với giáo viên tiến hành thực nghiệm về mục đích, nội dung các bài dạy, bài tập hoá học thực tiễn có thể tiến hành sử dụng trong các bài dạy mới, bài luyện tập,

- Xây dựng các đề kiểm tra 15 phút. Trao đổi với giáo viên và tiến hành thực nghiệm- Xử lý các kết quả thực nghiệm, phân tích, nhận xét và đánh giá hiệu quả của việ

thống bài tập hoá học thực tiễn trong dạy học phổ thông.

3.3. ĐỐI TƯỢNG THỰC NGHIỆM

Đối tượng là HS các trường :- THPT Marie curie – Quận 3, TP HCM do thầy Nguyễn Thành Trung giảng dạy v

thực nghiệm & đối chứng các cặp lớp 10A2-10A8, 11B1-11B7 hoặc 11B1-11B10.- THPT Trung Phú – Huyện Hóc Môn, TP. HCM do cô Nguyễn Hồng Thơ giảng

hành thực nghiệm & đối chứng các cặp lớp 11TN1-11TN3, 12TN2-12TN1; cô PhạThơ giảng dạy và tiến hành thực nghiệm & đối chứng các cặp lớp 12TN3-12A1.

- THPT Trường Chinh – Quận 12, TP. HCM do thầy Nguyễn Anh Minh tiến hành thựđối chứng lớp 12C2-12C1; cô Trần Thị Nhung lớp 10A8-10A9, 12C5-12C6; cô ĐồThảo lớp 10A1-10A16; cô Lê Thị Thanh Thủy lớp 11B4-11B8 hoặc 11B4-11B12; Duyên lớp 10A2-10A15, 11B1-11B3; cô Lê Thị Kim Thoa dạy lớp 11B9-11B10.

Bảng 3.1.a. Danh sách các lớp thực nghiệm khối 10 - Bài 1

Lớp Cặp TN-ĐC Sỉ số Giáo viên dạy Trường10A810A2

TN1ĐC1

3636

Nguyễn Thành Trung Marie curie

10A410A5

TN2ĐC2

4444

Lê Thị Kim Thoa Trường Chinh

10A8 TN3 42 Trần Thị Nhung Trường Chinh





10A9 ĐC3 4210A110A16

TN4ĐC4

4343

Đồng Thị Như Thảo Trường Chinh

Bảng 3.1.b. Danh sách các lớp thực nghiệm khối 10 - Bài 2

Lớp Cặp TN-ĐC Sỉ số Giáo viên dạy Trường10A810A2

TN1ĐC1

3636


10A410A5

TN2ĐC2

4444


10A810A9

TN3ĐC3

4242

Trần Thị Nhung Trường Chinh

10A210A15

TN4ĐC4

4343

Vũ Thị Hải Duyên Trường Chinh

Bảng 3.1.c. Danh sách các lớp thực nghiệm khối 11 - Bài 1Lớp Cặp TN-ĐC Sỉ số Giáo viên dạy Trường

11B111B7

TN1ĐC1

3232


11B111B3

TN2ĐC2

4444


11B411B8

TN3ĐC3

242

Lê Thị Thanh Thủy Trường Chinh

11B911B10

TN4ĐC4

4343 Lê Thị Kim Thoa Trường Chinh

Bảng 3.1.d. Danh sách các lớp thực nghiệm khối 11 - Bài 2Lớp Cặp TN-ĐC Sỉ số Giáo viên dạy Trường11B1 TN1 32 Nguyễn Thành Trung Marie curie





11B7 ĐC1 3211TN111TN3

TN2ĐC2

4444

Nguyễn Hồng Thơ Trung Phú

11B411B12

TN3ĐC3

4242


11B911B10

TN4ĐC4

4343


Bảng 3.1.e. Danh sách các lớp thực nghiệm khối 11 - Bài 3Lớp Cặp TN-ĐC Sỉ số Giáo viên dạy Trường11B111B10

TN1ĐC1

3232


11TN111TN3

TN2ĐC2

4343


11B411B12

TN3ĐC3

4444


11B111B3

TN4ĐC4

4444


Bảng 3.1.f. Danh sách các lớp thực nghiệm khối 12Lớp Cặp TN-ĐC Sỉ số Giáo viên dạy Trường12C212C1

TN1ĐC1

4242

Nguyễn Anh Minh Trường Chinh

12C512C6

TN2ĐC2

4343

Trần Thị Nhung Trường Chinh

12TN312A1

TN3ĐC3

4242

Phạm Thái Anh Thơ Trung Phú

12TN212TN1

TN4ĐC4

4040






3.4. TIẾN TRÌNH THỰC NGHIỆM

3.4.1. Thiết kế chương trình thực nghiệmĐể thiết kế chương trình thực nghiệm, tôi đã đưa bản đề cương luận văn cùng một

tiễn thuộc chương 2 của luận văn này cho các giáo viên đọc và cùng giáo viên thảo luậ pháp thực nghiệm, chúng tôi đã thống nhất phương pháp thực nghiệm như sau:

- Đối với các lớp thực nghiệm, giáo viên sẽ lựa chọn, sử dụng một số bài tập thực tđã đưa để dạy trong các kiểu bài: Nghiên cứu tài liệu mới, hoàn thiện kiến thức, kĩ năngtra đánh giá.

Trong kiểu bài nghiên cứu tài liệu mới, giáo viên sẽ sử dụng các câu hỏi và bài tgiới hạn ở 3 mức (mức 1, 2, 3) tuỳ theo mục tiêu của bài học để lựa chọn bài tập hoá họ phù hợp.

Trong kiểu bài hoàn thiện kiến thức, kĩ năng, kĩ xảo, giáo viên sẽ sử dụng các ctập thực tiễn ở cả 4 mức và lưu ý tăng dần số lượng bài tập ở mức 3 và 4.

Trong kiểu bài kiểm tra, đánh giá, giáo viên sẽ sử dụng các câu hỏi và bài tập th4 mức hoặc một bài tập có nhiều mức nhằm đánh giá chính xác độ nhận thức của học sin

- Đối với lớp đối chứng, giáo viên vẫn dạy bình thường, không sử dụng các bài tập - Đối với từng khối, các lớp thực nghiệm và đối chứng cùng làm bài kiểm tra 15 phú

mức 2 & 3) do tác giả yêu cầu. Giáo viên chấm bài của các học sinh đã được chọn theo

đã đưa để đánh giá kết quả thực nghiệm.3.4.2. Tiến hành thực nghiệmCác giáo viên tiến hành thực nghiệm theo kế hoạch đã đề ra ở trên.Sau đây là các đề kiểm tra 15 phút đã được tiến hành ở các lớp.

Đề Kiểm tra Hóa học 10 – Lần 1Thời gian: 15 phút

Câu 1. Brom lỏng rất dễ bay hơi. Brom lỏng hay hơi đều rất độc. Để hủy hết lượng bromay bị làm đổ nên dùng một chất dễ kiếm nào sau đây?

A. Nước thường. B. Nước muối.C. Nước vôi. D. Nước xà phòng.

Hãy giải thích vì sao lại chọn chất đó. Viết phương trình hoá học của phản ứng xảy ra (nếCâu 2. Có hai nguyên tố halogen khi ở dạng đơn chất đều độc hại với cơ thể người nhưn





chất muối natri lại cần thiết cho cơ thể người. Hãy cho biết tên hai nguyên tố đó, tên hợp ccủa chúng. Đồng thời cho biết vai trò của 2 nguyên tố đó đối với cơ thể người.Câu 3. Theo tính toán của các nhà khoa học, mỗi ngày cơ thể người cần được cung cấ-4 gnguyên tố iot. Nếu nguồn cung cấp chỉ là KI thì khối lượng KI cần dùng cho một người trolà bao nhiêu?

Đáp ánCâu 1 (3 điểm)

Chọn C (1 điểm)Giải thích (1 điểm)Phương trình hóa học:

2Br 2 + 2Ca(OH)2 CaBr 2 + Ca(OBr)2 + 2H2O (1 điểm)Câu 2 (4 điểm)

Tên hai nguyên tố : clo và iot (1 điểm)Tên hợp chất muối natri của chúng : Natri clorua và natri iotua (1 điểm)Vai trò của 2 nguyên tố đó đối với cơ thể người:- Clo trong cơ thể chủ yếu ở dạng muối NaCl và một phần ở dạng muối KCl. Clo cò

vị ở dạng HCl. Clo được đưa vào cơ thể chủ yếu dưới dạng muối NaCl. Clo tham gia vào bằng các ion giữa nội và ngoại bào. Nếu thiếu clo sẽ kém ăn và nếu thừa clo thì có thể gây (1 điểm)

- Hàm lượng iot trong cơ thể là rất ít. Iot chủ yếu là trong tuyến giáp tràng của cơ thểthu vào cơ thể chủ yếu ở ruột non và màng nhầy của cơ quan hấp thu. Iot có chức năng sintham gia vào cấu tạo hócmon thyroxin của tuyến giáp trạng. Nếu cơ thể thiếu iot có thể bướu cổ (nhược năng tuyến giáp)… Nguyên nhân của bệnh bướu cổ là do thiếu iot trong thuống hằng ngày. (1 điểm)

Câu 3 (3 điểm)ĐS : 1,96 .10-4 g KI (3 điểm)


Câu 1. Hidro sunfua nặng hơn không khí và trong tự nhiên có nhiều nguồn phát sinh ra nó nxác động vật bị phân hủy, nhưng tại sao trên mặt đất khí này không tích tụ lại?Câu 2. Trong phòng thí nghiệm, người ta thường điều chế hiđro sunfua bằng cách cho sắ





tác dụng với axit clohiđric. Có thể thay axit clohiđric bằng axit sunfuric đậm đặc được khôthích vì sao và viết phương trình hóa học của các phản ứng xảy ra.Câu 3. Vì sao các đồ vật bằng bạc hoặc đồng để lâu trong không khí thường bị đen?


Trên mặt đất khí hidro sunfua không tích tụ lại vì H2S có tính khử mạnh nên nó tác dụng ngcác chất oxi hóa như oxi của không khí hoặc SO2 có trong khí thải của các nhà máy. (1 điểm)

Phương trình hóa học

2H2S + O2 (kk) 2S + 2H2O (1 điểm)

2H2S + SO2 3S + 2H2O (1 điểm)

Câu 2 (4 điểm)Điều chế H2S trong phòng thí nghiệm:

FeS + 2HCl → FeCl2 + H2S (1 điểm)Không thể thay axit clohiđric bằng axit sunfuric đậm đặc được vì hiđro sunfua có tín

axit sunfuric đậm đặc có tính oxi hóa mạnh nên có thể oxi hóa H2S mới sinh ra. (1 điểm)

H2SO4 + 3H2S 4S + 4H2O (1 điểm)

3H2SO4 + H2S 4SO2 + 4H2O (1 điểm) Câu 3 (3 điểm)

Trong không khí có chứa các chất O2, H2S, hơi H2O, ... Ag và Cu phản ứng với O2 và H2S tạoAg2S và CuS màu đen. (1 điểm)

4Ag + O2 + 2H2S 2Ag2S + 2H2O (1 điểm)

2Cu + O2 + 2H2S 2CuS + 2H2O (1 điểm)


Câu 1. Tại sao khi đi gần các sông, hồ bẩn vào ngày nắng nóng, người ta lại ngửi thấy mùi Câu 2. Trong nước mưa ở vùng công nghiệp thường có lẫn axit sunfuric và axit nitric, nnước mưa ở vùng thảo nguyên cách xa vùng công nghiệp vẫn có lẫn một ít axit nitric. Giải


Khi nước sông, hồ bị ô nhiễm nặng bởi các chất hữu cơ giàu đạm như nước tiểu, phân hhữu cơ... lượng urê trong các chất hữu cơ sinh ra nhiều. (1 điểm)





Dưới tác dụng của men ureaza của các vi sinh vật, urê bị phân huỷ tiếp thành CO2 và NH3 theo phứng (1 điểm)

(NH2)2CO + H2O → CO2 + 2NH3 (1 điểm)

NH3 sinh ra hoà tan trong nước sông, hồ dưới dạng một cân bằng động

NH3 + H2O → NH4+ + OH- (pH < 7, nhiệt độ thấp) (1 điểm)

và NH4+ + OH- → NH3 + H2O (pH > 7, nhiệt độ cao)(1 điểm) Như vậy khi trời nắng (nhiệt độ cao), NH3 sinh ra do các phản ứng phân hủy ure chứa trong

không hoà tan vào nước mà bị tách ra, bay vào không khí làm cho không khí quanh sông, hồ khó chịu. (1 điểm)

Câu 2 (4 điểm)

Trong nước mưa ở vùng thảo nguyên cách xa vùng công nghiệp vẫn có lẫn một ít axit nitsấm sét có các phản ứng sau xảy ra (1 điểm)

N2 + O2 tia löa ®iÖn 2NO (1 điểm)

2NO + O2 2NO2 (1 điểm)

4NO2 + O2 + 2H2O 4HNO3 (1 điểm)


Câu 1. Vì sao về mùa hè, trên mặt hồ ao thường nổi lên nhiều bóng khí? Có phải là do cá đớkhông?Câu 2. Vì sao xoong chảo đun trên bếp dầu thường bị đen hơn đun trên bếp gas?Câu 3. Thành phần chính của một loại nến là hiđrocacbon có công thức phân tử C25H52. Cần bao nhilít không khí (ở điều kiện tiêu chuẩn) để đốt cháy hoàn toàn một cây nến nặng 35,2 gam? B20% thể tích không khí.


Bọt khí thoát ra có thành phần chính là metan. (1 điểm)(Do các vi khuẩn có mặt trong nước đã phân huỷ các hợp chất mùn có ở đáy hồ ao). Về mùa hè, những lúc trời nắng nóng nhiệt độ của hồ ao cao hơn bình thường vì vậy

khí trong nước hồ ao sẽ giảm xuống và thấp hơn nồng độ của chúng trong nước, một số kh





CH4 còn có oxi, nitơ,…) Khí metan là chất khí không màu, không mùi và hầu như không tando đó thoát ra ngoài tạo nên các bóng khí trên mặt hồ ao. (1 điểm)Câu 2 (3 điểm)

Dầu hỏa chứa những hidrocacbon thể lỏng (C10-C16) (1 điểm)Gas chứa những hidrocacbon thể khí hóa lỏng (C3-C4) được nén trong các bình gas. (1 đ

Dầu hỏa khó cháy hơn gas nên khi cháy dễ sinh ra muội than.(1 điểm)Câu 3 (4 điểm)

Phương trình hóa học của phản ứng cháyC25H52 + 38O2 → 25CO2 + 26H2O (1 điểm)nnến = 35,2/352 = 0,1 (mol) (1 điểm)noxi = 3,8 (mol)Voxi= 3,8x 22,4 = 85,12 (l) (1 điểm)

Vkk = Voxix 100/20 = 425,6 (l) (1 điểm)Đề Kiểm tra Hóa học 11 – Lần 3

Thời gian: 15 phútCâu 1. Thời gian vừa qua báo chí đưa tin việc ngộ độc rượu tại Hậu Giang, Sóc Trăng. chết do ngộ độc loại rượu chứa nhiều metanol. Hãy giải thích vì sao metanol lại gây hại đếCâu 2. a) Trên nhãn chai cồn y tế ghi “Cồn 700 ”. Cách ghi đó có ý nghĩa nào sau đây ?

A. Cồn này sôi ở 700.B. 100 ml cồn trong chai có 70 ml etanol nguyên chất.C. 100 ml cồn trong chai có 70 ml etanol nguyên chất.D. Trong chai cồn có 70 ml etanol nguyên chất.

b) Tại sao trong y tế người ta thường sử dụng cồn 700 để sát trùng?Đáp án

Câu 1. (3 điểm)Metanol là chất rất độc, chỉ cần một lượng nhỏ vào cơ thể cũng có thể gây mù loà, lư

gây tử vong. (1 điểm)Do metanol được oxi hoá bởi các enzim khử hiđro trong gan tạo ra fomanđehit.

(1 điểm)CH3OH + [O] → HCHO + H2O (1 điểm)

Câu 2. (7 điểm)a) Chọn C (2 điểm)





b) Cồn có khả năng thẩm thấu cao nên có thể thấm sâu vào trong tế bào vi khuẩn, gây đlàm cho vi khuẩn chết. (2 điểm)

Tuy nhiên ở nồng độ cao sẽ làm protein trên bề mặt của vi khuẩn đông tụ nhanh tạngăn không cho cồn thấm sâu vào bên trong, làm giảm tác dụng diệt khuẩn. (1 điểm)

Ở nồng độ thấp, khả năng làm đông tụ protein giảm, vì vậy hiệu quả sát trùng kém.

điểm)Thực nghiệm cho thấy cồn 700 có tác dụng sát trùng tốt nhất. Do đó trong y tế, cồn 700 hay được

dụng. (1 điểm)

Đề Kiểm tra Hóa học 12Thời gian: 15 phút

Câu 1. Tại sao khi cho một sợi dây đồng đã cạo sạch vào bình nước cắm hoa thì hoa sẽ tươCâu 2. Các vật dụng bằng đồng khi để lâu trong không khí ẩm thường bị bao phủ bởi mmàu xanh. Hãy giải thích vì sao.Câu 3. Chất lỏng Boocđo là một chất diệt nấm cho cây rất hiệu quả nên được các nhà dùng, nó được pha chế bằng cách trộn CuSO4 với vôi. Để thử nhanh thuốc diệt nấm này, ngườihóa chất nào sau đây?

A. Amoniac B. Glixerol.

C. Sắt. D. Bạc.Hãy giải thích vì sao chọn chất đó. Viết phương trình hóa học của phản ứng xảy ra (nếu có

Đáp ánCâu 1. (3 điểm)Khi cho một sợi dây đồng đã cạo sạch vào bình nước cắm hoa thì một số ion Cu2+ tan vào nư

Cu → Cu2+ + 2e (1,5 điểm)Cu2+ có tác dụng không làm tắc các mao quản dẫn nước đến hoa nên hoa tươi lâu hơ

điểm)Câu 2. (2 điểm) Lớp màng màu xanh là Cu(OH)2.CuCO3. (1 điểm)Trong không khí ẩm, với sự có mặt của khí CO2 trên bề mặt đồng bị bao phủ bởi một lớ

cacbonat bazơ màu xanh. (1 điểm)Câu 3. (5 điểm)





Giải thích: Chất lỏng Boocđo là hỗn hợp đồng (II) sunfat và vôi tôi trong nước thnhất định, chất lỏng này phải hơi có tính kiềm vì nếu đồng (II) sunfat dư sẽ thấm vào mhại lớn cho cây. (2 điểm)

Chất lỏng Boocđo gồm những hạt rất nhỏ muối đồng bazơ sunfat không tan và canxi s4CuSO4 + 3Ca(OH)2 → CuSO4.3Cu(OH)2 + 3CaSO4 (1 điểm)

Để thử nhanh thuốc diệt nấm này tức là phát hiện đồng (II) sunfat dư, người ta d(Chọn C) (1 điểm)

CuSO4 + Fe → FeSO4 + Cu (1 điểm)

3.4.3. Tiến hành đánh giáSau khi giáo viên chấm bài kiểm tra ở lớp đối chứng và lớp thực nghiệm, chúng tô

đem xử lí rồi tiến hành đánh giá.

3.5. KẾT QUẢ THỰC NGHIỆM VÀ XỬ LÝ KẾT QUẢ THỰC NGHIỆM3.5.1. Phương pháp xử lí kết quả

Để xử lí kết quả, chúng tôi dùng phương pháp thống kê toán học trong nghiên cứu kgiáo dục. Chúng tôi tiến hành:

Lập bảng phân phối điểm, bảng luỹ tích.

Tính các tham số đặc trưng thống kê, bao gồm:* Trung bình cộng: Tham số đặc trưng cho sự tập trung của số liệu.

i i

i

n XXn

* Phương sai (S2), độ lệch chuẩn (S): Tham số đo mức độ phân tán của các số liệu qutrung bình cộng.

22 2i in (X X)S S S

n 1

Giá trị S càng nhỏ chứng tỏ số liệu càng ít phân tán.* Hệ số biến thiên V: Trong trường hợp hai bảng số liệu có giá trị trung bình cộn

người ta so sánh mức độ phân tán của các số liệu đó bằng hệ số biến thiên V.

SV .100%

X

+ Nếu V trong khoảng 0 - 10%: Độ dao động nhỏ.+ Nếu V trong khoảng 10 - 30%: Độ dao động trung bình.





+ Nếu V trong khoảng 30 - 100%: Độ dao động lớn.Với độ dao động nhỏ hoặc trung bình: Kết quả thu được đáng tin cậy.Với độ dao động lớn: Kết quả thu được không đáng tin cậy.* Sai số tiêu chuẩn m: tức là khoảng sai số của điểm trung bình.

nS m .

Sai số càng nhỏ thì giá trị điểm trung bình càng đáng tin cậy.* Đại lượng kiểm định t

Trường hợp 1 : kiểm định sự khác nhau của trung bình cộng trong trường hợ phương sai bằng nhau (hoặc khác nhau không đáng kể).

Đại lượng được dùng để kiểm định là TN § C TN § C

TN §C

n .nX Xt .

s n n

Còn giá trị2 2

§C TN TN§C

§ C TN

(n 1)S (n 1)Ssn n 2

Giá trị tới hạn là t, giá trị này được tìm trong bảng phân phối t ứng với xác suất và bậc tự do f = nĐC+ nTN – 2.

Trường hợp 2 : kiểm định sự khác nhau của trung bình cộng trong trường hợ phương sai khác nhau đáng kể.

Đại lượng được dùng để kiểm định là TN §C

22TN §C

TN §C

X Xt

SSn n

Giá trị tới hạn là t, giá trị này được tìm trong bảng phân phối t ứng với xác suất và bậc tự do được tính như sau :

2 2

§C TN

1f

c (1 c)n 1 n 1

; trong đó2§C

2 2§ C §C TN

§C TN

S 1c .

n S Sn n

Kiểm định sự bằng nhau của các phương saiGiả thuyết H0 là sự khác nhau giữa hai phương sai là không có ý nghĩa.

Đại lượng được dùng để kiểm định là :2§C2TN

SF

S (SĐC > STN)

Giá trị tới hạn

F được dò trong bảng phân phối F với xác suất sai lầm và bậc tự do f ĐC

nĐC – 1 , f TN = nTN – 2 .





Nếu F <

F thì H0 được chấp nhận, ta sẽ tiến hành kiểm định t theo trường h

ngược lại, H0 bị bác bỏ, nghĩa là sự khác nhau giữa hai phương sai là có ý nghĩa thìhành kiểm định t theo trường hợp 2.

Vẽ đồ thị đường luỹ tích.

3.5.2. Kết quả xử lí

a) Khối 10Bài kiểm tra số 1

Bảng 3.2.a. Bảng điểm kiểm tra hoá học 10 - Bài 1

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1010A8 -TN1 36 2 6 4 6 7 5 610A2 - ĐC1 36 4 4 7 9 6 4 2

10A4 - TN2

44 5 12 10 9 6 210A5 - ĐC2 44 2 2 8 9 9 8 6

10A8 -TN3 42 4 2 7 14 9 3 310A9 -ĐC3 42 5 6 11 7 6 7

10A1 -TN4 43 1 5 6 7 11 10 310A16 -ĐC4 43 3 5 7 12 9 4 3

TN 165 0 0 0 0 7 18 29 37 36 24 14ĐC 165 0 0 5 16 25 39 34 24 20 2 0

Lớp Tổngsố bài

Số học sinh đạt điểm Xi

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10TN 165 0 0 0 0 4,24 15,15 32,73 55,15 76,97 91,52 100

ĐC 165 0 0 3,03 12,73 27,88 51,52 72,12 86,67 99 100 100


Phần trăm số học sinh đạt điểm Xi trở xuống (%)

Bảng 3.2.b. Phần trăm số học sinh khối 10 đạt điểm Xi trở xuống - Bài 1

Bảng 3.2.c. Xếp loại học sinh khối 10 – Bài 1Yếu - Kém TB Khá Giỏi

Lớp Sỉ số Sốlượng

%Số

lượng%

Sốlượng

%Số

lượng%

TN 165 7 4,24 47 28,48 37 22,42 74 44,85

ĐC 165 46 27,88 73 44,24 24 14,55 22 13,33





0

20

40

60

80

100

120

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

Điểm

% s ố

h ọ c s i n h

đ ạ t đ i ể m X i t r ở

x u ố n g

Đối chứng

Thực nghi ệm

Hình 3.1. Đường lũy tích điểm kiểm tra khối 10 - bài 1Từ bảng 3.2.a ta tính được:

Lớp X S2 S V mTN 7,24 2,51 1,59 21,89% 0,1234ĐC 5,47 2,68 1,64 29,90% 0,1274

Kiểm định sự bằng nhau của các phương saiGiả thuyết H0 là sự khác nhau giữa hai phương sai là không có ý nghĩa.Tính F = 1,07

Chọn = 0,05, f ĐC = 164, f TN = 164,

F = 1

Vậy F > F H0 bị bác bỏ, tiến hành kiểm định t theo trường hợp 2. Kiểm định t

Tính t = 9,977

Chọn = 0,01 và f = 328, t = 2,58

Vậy t > t Điểm trung bình của lớp thực nghiệm cao hơn lớp đối chứng không phảnhiên.

Bài kiểm tra số 2 Bảng 3.3.a. Bảng điểm kiểm tra hoá học 10 - Bài 2





0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1010A8 -TN1 36 1 3 5 10 6 5 610A2 - ĐC1 36 4 6 10 7 6 3

10A4 - TN2 44 2 2 5 7 11 12 510A5 - ĐC2 44 4 5 8 9 10 8

10A8 -TN3 42 2 3 7 14 9 710A9 -ĐC3 42 5 8 6 9 8 610A1 -TN4 43 2 7 8 11 9 610A16 -ĐC4 43 3 5 7 12 8 8

TN 165 0 0 0 2 5 13 26 43 38 26 12ĐC 165 0 0 7 19 29 37 34 30 9 0 0


Số học sinh đạt điểm Xi

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10TN 165 0 0 0 1,21 4,24 12,12 27,88 53,94 76,97 92,73 100

ĐC 165 0 0 4,24 15,76 33,33 55,76 76,36 94,55 100 100 100

Lớp

sốbài



0

20

40

60

80

100

120

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

Điểm

% s

h ọ c s i n h

đ ạ t đ i m

X i t r ở

x u ố n g

Đối chứng

Thực nghi ệm

Hình 3.2. Đường lũy tích điểm kiểm tra khối 10 - bài 2



%Số

lượng%

Sốlượng

%Số

lượng%

TN 165 7 4,24 39 23,64 43 26,06 76 46,06





ĐC 165 55 33,33 71 43,03 30 18,18 9 5,45

Từ bảng 3.3.a ta tính được:

Lớp X S2 S V mTN 7,31 2,37 1,54 21,08% 0,11993

ĐC 5,20 2,42 1,55 29,90% 0,12103


Chọn = 0,05, f ĐC = 164, f TN = 164, F= 1

Vậy F > F H0 bị bác bỏ, nghĩa là sự khác nhau giữa hai phương sai là có ý nghĩa thìhành kiểm định t theo trường hợp 2.

Kiểm định tTính t = 12,378

Chọn = 0,01 và f = 328, t = 2,58

Vậy t > t Điểm trung bình của lớp thực nghiệm cao hơn lớp đối chứng không phnhiên.

b) Khối 11Bài kiểm tra số 1

Bảng 3.4.a Bảng điểm kiểm tra hoá học 11 - Bài 1

Số học sinh đạt điểm Xi Lớp Tổngsố bài 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

11B1 -TN1 32 4 9 7 5 7

11B7 - ĐC1 32 2 5 7 8 6 4 11B1 - TN2 44 2 4 7 8 9 6 8 11B3 - ĐC2 44 4 5 12 9 6 6 2 11B11 -TN3 42 4 2 7 14 9 3 3 11B12 -ĐC3 42 2 6 9 11 4 7 3 11B9 -TN4 43 4 3 7 9 12 5 3 11B10 -ĐC4 43 5 6 3 12 10 2 5

TN 161 0 0 0 0 10 9 25 40 37 19 21





ĐC 161 0 0 5 14 19 40 38 18 22 5 0

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

TN 161 0 0 0 0,00 6,21 11,80 27,33 52,17 75,16 86,96 100ĐC 161 0 0 3,11 11,80 23,60 48,45 72,05 83,23 96,89 100 100

LớpTổngsố bài



0

20

40

60

80

100

120

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

Đ iểm

% s

h ọ c s i n h

đ ạ t đ i m

X i t r ở

x u ố n g Đối chứng

Thực nghi ệm


Bảng 3.4.c. Xếp loại học sinh khối 11 – Bài 1Yếu - Kém TB Khá GiỏiLớp Sỉ số Số

lượng%

Sốlượng

%Số

lượng%

Sốlượng

%

TN 161 10 6,21 34 21,12 40 24,84 77 47,83

ĐC 161 38 23,60 78 48,45 18 11,18 27 16,77


Lớp X S2 S V mTN 7,40 2,67 1,63 22,06% 0,1287ĐC 5,61 2,80 1,67 29,85% 0,1319






Chọn = 0,05, f ĐC = 160, f TN = 160,

F = 1



Chọn = 0,01 và f = 320, t = 2,58Vậy t > t Điểm trung bình của lớp thực nghiệm cao hơn lớp đối chứng không ph

nhiên.

Bài kiểm tra số 2 Bảng 3.5.a. Bảng điểm kiểm tra hoá học 11 - Bài 2


11B1 -TN1 32 2 7 9 9 3 211B7 - ĐC1 32 5 2 7 7 6 5

11TN1 - TN2 44 4 3 13 12 5 7

11TN3 -ĐC2 44 5 8 18 8 2 3

11B4 -TN3 42 2 2 3 7 16 9 3

11B12 -ĐC3 42 6 15 6 7 5 311B9 -TN4 43 2 4 4 9 12 9 311B10 -ĐC4 43 4 6 4 12 7 7 3

TN 161 0 0 2 2 6 6 17 38 49 26 15ĐC 161 0 0 4 16 20 52 28 20 15 6 0

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10TN 161 0 0 1,24 2,48 6,21 9,94 20,50 44,10 74,53 90,68 100ĐC 161 0 0 2,48 12,42 24,84 57,14 74,53 86,96 96,27 100 100

Lớp

sốbài







0

20

40

60

80

100

120

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

Đ iểm

% s

h ọ c s i n h

đ ạ t đ i m

X i t r ở


Thực nghi ệm




%Số

lượng %

Sốlượng

%Số

lượng %

TN 161 10 6,21 23 14,29 38 23,60 90 55,90

ĐC 161 40 24,84 80 49,69 20 12,42 21 13,04


Lớp X S2 S V mTN 7,50 2,65 1,63 21,70% 0,12833ĐC 5,45 2,66 1,63 29,92% 0,12858


Chọn = 0,05, f ĐC = 160, f TN = 160,

F = 1



Chọn = 0,01 và f = 320, t = 2,58






Bài kiểm tra số 3

Bảng 3.6.a. Bảng điểm kiểm tra hoá học 11 - Bài 3


11B1 -TN1 32 2 7 5 5 7 6 11B10 - ĐC1 32 6 3 7 9 3 4 11TN1 - TN2 43 2 5 3 8 10 9 6 11TN3- ĐC2 43 6 7 13 7 2 6 2 11B4 -TN3 44 2 4 4 7 11 9 7 11B11 -ĐC3 44 4 6 11 7 9 3 4 11B1 -TN4 44 1 4 7 6 9 8 9 11B3 -ĐC4 44 5 7 6 8 9 6 3

TN 163 0 0 0 0 5 15 21 26 35 33 28 ĐC 163 0 0 0 21 23 37 31 23 19 9 0

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10TN 163 0 0 0 0 3,07 12,27 25,15 41,10 62,58 82,82 100

ĐC 163 0 0 0 12,88 26,99 49,69 68,71 82,82 94,48 100 100

Lớp

sốbài



0

20

40

60

80

100

120

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

Đ iểm

% s

h ọ c s i n h

đ ạ t đ i m

X i t r ở


Thực nghi ệm

Hình 3.5.Đường lũy tích điểm kiểm tra khối 11 - bài 3

Bảng 3.6.c. Xếp loại học sinh khối 11 – Bài kiểm tra 3





Yếu - Kém TB Khá GiỏiLớp Sỉ số Số

lượng%

Sốlượng

%Số

lượng%

Sốlượng

%

TN 163 5 3,07 36 22,09 26 15,95 96 58,90

ĐC 163 44 26,99 68 41,72 23 14,11 28 17,18


Lớp X S2 S V mTN 7,73 2,83 1,68 21,75% 0,13172ĐC 5,64 2,95 1,72 30,41% 0,13445

Kiểm định sự bằng nhau của các phương saiGiả thuyết H0 là sự khác nhau giữa hai phương sai là không có ý nghĩa.

Tính F = 1,04Chọn = 0,05, f ĐC = 162, f TN = 162,

F = 1



Chọn = 0,01 và f = 324, t = 2,58


c) Khối 12Bảng 3.7.a. Bảng điểm kiểm tra hoá học 12


12C2 -TN1 42 6 7 9 9 1112C1- ĐC1 42 5 7 10 11 6 312C5- TN2 43 4 9 13 8 912C6-ĐC2 43 2 2 9 9 7 9 5

12TN3 -TN3 42 2 3 5 11 12 912A1 -ĐC3 42 2 6 7 13 7 7

12TN2 -TN4 40 4 6 9 8 13





12TN1 -ĐC4 40 4 6 9 9 8 4TN 167 0 0 0 0 2 17 27 42 37 42 0 ĐC 167 0 0 8 19 32 41 33 26 8 0 0

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10TN 167 0 0 0 0 1,20 11,38 27,54 52,69 74,85 100 100ĐC 167 0 0 5 16,17 35,33 59,88 79,64 95,21 100 100 100

LớpTổngsố bài


Bảng 3.7.b. Phần trăm số học sinh khối 12 đạt điểm Xi trở xuống

0

20

40

6080

100

120

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

Đ iểm

% s

h ọ c s i n h

đ ạ t đ i m

X i t r ở


Thực nghi ệm

Hình 3.6. Đường lũy tích điểm kiểm tra khối 12Bảng 3.7.c. Xếp loại học sinh khối 12

Yếu - Kém TB Khá GiỏiLớp Sỉ số Số

lượng%

Sốlượng

%Số

lượng%

Sốlượng

%

TN 167 2 1,20 44 26,35 42 25,15 79 47,31

ĐC 167 59 35,33 74 44,31 26 15,57 8 4,79

Từ bảng 3.7.a. ta tính được:

Lớp X S2 S V mTN 7,32 1,81 1,35 18,37% 0,10412ĐC 5,09 2,34 1,53 30,02% 0,11825

Kiểm định sự bằng nhau của các phương sai





Giả thuyết H0 là sự khác nhau giữa hai phương sai là không có ý nghĩa.Tính F = 1,29

Chọn = 0,05, f ĐC = 166, f TN = 166,

F = 1



Chọn = 0,01 và f = 327, t = 2,58

Vậy : t > t Điểm trung bình của lớp thực nghiệm cao hơn lớp đối chứng không phnhiên.

3.6. KẾT LUẬN VỀ THỰC NGHIỆM

3.6.1. Nhận xét định tính3.6.1.1. Đối với học sinh

Qua quá trình tiến hành thực nghiệm sư phạm, chúng tôi nhận thấy:- Học sinh thấy hứng thú hơn khi học môn hoá học.- Đã kích thích sự tìm tòi, tham khảo các tài liệu trong sách, trong báo chí, thư viện

tiện phát thanh truyền hình, internet,… có liên quan đến ứng dụng hoá học trong sản xuấxã hội.

- Học sinh vận dụng tốt hơn kiến thức hoá học khi giải quyết các vấn đề thực tiễđến hoá học.

- Học sinh thấy rõ hơn ý nghĩa, vai trò của việc học môn hoá học. Những kết quả tích cực đó đã góp phần thực hiện mục tiêu, nhiệm vụ của việc d

hoá học THPT.3.6.1.2. Đối với giáo viên

- Các giáo viên dạy môn hoá học thấy rất hứng thú với mảng bài tập này và họ cũtác dụng của việc sử dụng mảng bài tập này nhưng cũng cho rằng việc tìm kiếm nguồndựng và giải bài tập loại này mất khá nhiều thời gian và công sức.

- Các giáo viên cho rằng xây dựng một hệ thống BTHH gắn với thực tiễn là cần t phiếu điều tra: rất cần thiết :30/56 phiếu chiếm 53,57%, cần thiết: 26/56 phiếu chiếmgiáo viên cũng có ý kiến nên đưa nhiều hơn loại bài tập hoá học thực tiễn vào dạy học.





- Các giáo viên nhận xét các bài tập đã được xây dựng có nội dung sát với chươthông, gần gũi với học sinh, không quá khó, kích thích được sự tò mò muốn tìm hiểu nthực tiễn của học sinh. Đồng thời mảng bài tập này cũng phần nào giúp cho giáo viêngian, công sức tìm kiếm tài liệu tham khảo. Ngoài ra nó cũng là một nguồn tư liệu quí viên.

- Dựa trên phiếu điều tra đã phát (56 phiếu), chúng tôi thu được các ý kiến của cácvề tác dụng của việc giải BTHH gắn với thực tiễn đối với học sinh:

Bảng 3.8. Nhận xét của GV về tác dụng của việc giải BTHH gắn với thực tiễn đố

NhiềuVừa

phảiÍt Khô

Tăng vốn kiến thức về hóa học có nội dung liên quan đến thựctiễn.

62,50% 37,50% 0 0

Vận dụng các kiến thức hóa học giải đáp được những tìnhhuống có vấn đề nảy sinh trong đời sống, trong lao động, sảnxuất.

60,71% 35,71% 3,57%

Hiểu rõ mối quan hệ mật thiết giữa hóa học với đời sống. 73,21% 26,79% 0Có hứng thú tìm tòi, tham khảo các tài liệu (trong sách giáokhoa, báo chí, internet,..) có liên quan đến ứng dụng của hóahọc.

64,29% 25,00% 10,71%

Phát triển tư duy sáng tạo, năng lực giải quyết vấn đề. 62,50% 26,79% 10,7Yêu thích môn hóa học. 67,86% 32,14% 0

Như vậy, các thầy cô đều cho rằng việc giải BTHH gắn với thực tiễn sẽ giúp họckiến thức về hóa học có nội dung liên quan đến thực tiễn, vận dụng các kiến thức hóđược những tình huống có vấn đề nảy sinh trong đời sống, trong lao động, sản xuất, hiểhệ mật thiết giữa hóa học với đời sống, có hứng thú tìm tòi, tham khảo các tài liệu (trkhoa, báo chí, internet,..) có liên quan đến ứng dụng của hóa học, phát triển tư duy sáng giải quyết vấn đề và yêu thích môn hóa học.

3.6.2. Nhận xét định lượngTừ kết quả xử lí số liệu thực nghiệm chúng tôi thấy:- Điểm trung bình cộng của các lớp thực nghiệm luôn cao hơn các lớp đối chứng.





- STN < SĐC, S càng nhỏ chứng tỏ số liệu của lớp thực nghiệm ít phân tán hơn so chứng.

- VTN < VĐC, mặt khác V thực nghiệm nằm trong khoảng 10 - 30%, có độ dao độngVì vậy kết quả thu được đáng tin cậy.

- mTN< mĐC : chứng tỏ điểm trung bình cộng của lớp thực nghiệm ít sai số hơn lớp đ

- t > t : Vậy kết quả học tập lớp thực nghiệm cao hơn lớp đối chứng là do phưdụng cho lớp thực nghiệm đạt hiệu quả trong giáo dục chứ không phải do ngẫu nhiên.

- Đường luỹ tích của các lớp thực nghiệm luôn nằm ở bên phải và phía dưới đườncác lớp đối chứng nghĩa là các học sinh lớp thực nghiệm có kết quả học tập cao hơn lớp

- Tỉ lệ học sinh bị điểm yếu - kém ở các lớp thực nghiệm luôn nhỏ hơn lớp các đốilại, tỉ lệ học sinh đạt điểm khá - giỏi ở các lớp thực nghiệm luôn lớn hơn các lớp đổi chứn

- Các kết quả trên đã khẳng định việc sử dụng hệ thống bài tập thực tiễn môn ho

học ở trường THPT là cần thiết và có tính hiệu quả.





KẾT LUẬN

1. KẾT LUẬN

Đối chiếu mục đích và nhiệm vụ mà đề tài đã đề ra từ ban đầu, trong quá trình thực

chúng tôi đã đạt được một số kết quả sau :1. Nghiên cứu cơ sở lí luận của đề tài, từ đó đề ra cách phân loại BTHH gắn với th

dụng bài tập này trong quá trình dạy học theo mức độ nhận thức của học sinh, theo kiểu 2. Tuyển chọn và xây dựng hệ thống bài tập hoá học gắn với thực tiễn tương đối đ

thống với 304 bài tập ở 4 mức, trong đó tập trung ở mức 3 và 4 (có hướng dẫn giải và đá bài). Các bài tập và phần hướng dẫn giải, đáp số được sắp xếp theo từng chủ đề:

- Phần Hóa đại cương

+ Sự điện li: 6 bài.+ Tốc độ phản ứng và cân bằng hóa học : 5 bài.

- Phần Hóa vô cơ+ Nhóm halogen: 23 bài.+ Nhóm oxi: 14 bài.+ Nhóm nitơ: 30 bài.+ Nhóm cacbon: 20 bài.+ Đại cương kim loại: 26 bài.+ Kim loại kiềm, kiềm thổ, nhôm : 33 bài.+ Crom, sắt, đồng và một số kim loại khác : 38 bài.

- Phần Hóa hữu cơ+ Đại cương về hoá học hữu cơ: 6 bài.+ Hiđrocacbon: 26 bài.+ Dẫn xuất halogen-ancol-phenol: 8 bài.+ Anđehit-xeton-axit cacboxylic: 9 bài.+ Este-lipit: 14 bài.+ Cacbohiđrat: 25 bài.+ Amin-amin oaxit-protein: 11 bài.Polime - vật liệu polime: 10 bài.





3. Nghiên cứu cách sử dụng hệ thống BTHH gắn với thực tiễn trong dạy học, phưdụng hệ thống BTHH thực tiễn trong các kiểu bài lên lớp: Nghiên cứu tài liệu mới; cthiện, vận dụng kiến thức, kĩ năng, kĩ xảo; kiểm tra- đánh giá kiến thức.

4. Điều tra thực trạng việc sử dụng BTHH gắn với thực tiễn của một số GV thuộcTHPT thuộc Tp.HCM, Đồng Nai, Tiền Giang, … Kết quả cho thấy hầu hết các GV đề

BTHH gắn với thực tiễn, nhưng ít GV sử dụng thường xuyên, việc sử dụng khi kiểm tra-đánh giá kthức lại càng ít hơn nữa.

5. Tiến hành thực nghiệm sư phạm để đánh giá hiệu quả của hệ thống bài tập đã thuyết khoa học của đề tài đã được khẳng định bởi kết quả thực nghiệm sư phạm: Đề tàcó hiệu quả.

Tóm lại, có thể nói chúng tôi đã hoàn thành được những nhiệm vụ đề tài đưa ra. Nthực tiễn được xây dựng đã đóng góp thêm vào ngân hàng BTHH của mỗi GV, giúp các G

hơn nữa hiệu quả giảng dạy. Đề tài này cũng là cơ sở giúp các GV khác tiếp tục xâBTHH gắn với thực tiễn, góp phần thực hiện nguyên lí giáo dục của Đảng “học đi đôi dục kết hợp với lao động sản xuất, lí luận gắn liền với thực tiễn” với mục tiêu cuối cùchất lượng và hiệu quả của việc dạy và học.

2. ĐỀ XUẤT

Qua quá trình nghiên cứu đề tài và tiến hành thực nghiệm đề tài, chúng tôi có mộsau:

a) Đối với Bộ Giáo dục và Đào tạoTrong bộ sách giáo khoa cần đưa các BTHH gắn với thực tiễn vào với số lượng nh

nội dung phong phú hơn.Đồng thời trong các kì thi mang tính Quốc gia như kì thi tốt nghiệp THPT, kì thi tuy

học và Cao đẳng, Bộ định hướng rõ sẽ có bao nhiêu phần trăm bài gắn với thực tiễn và

độ nhận thức để tạo động lực cho GV và HS nghiên cứu nhiều hơn dạng bài tập này.Trong công tác kiểm tra – đánh giá kiến thức của HS cần thay đổi về nội dung và h

thông qua việc kiểm tra chúng ta phải đánh giá được sự hiểu biết về thực tiễn cũng như khảkiến thức hóa học vào thực tiễn, khả năng giải quyết những vấn đề liên quan đến hóa họcHS. Vì hiện nay rất nhiều HS học vì điểm số, các em chỉ muốn học theo cách nào ngắn gđiểm số cao nhất mà chưa quan tâm đến việc rèn luyện năng lực tự học, tự nghiên cứu… biệt đối với môn hóa học, các em chưa thấy rõ được mối liên hệ mật thiết giữa môn học v





động sản xuất, học sinh có thể giải thành thạo các BTHH định tính, định lượng về cấu t biến đổi các chất rất phức tạp, nhưng khi cần phải dùng kiến thức hoá học để giải huống cụ thể trong thực tiễn thì lại rất lúng túng. Vì vậy, cần tăng cường những những dquan đến thực tiễn trong các kì thi, kì kiểm tra, bắt HS phải tư duy độc lập, tránh hiện tượntủ”, qua đó, người GV cũng đánh giá được khả năng vận dụng kiến thức hóa học vào thực t

b) Đối với Sở Giáo dục và Đào tạo TP. HCMTrong các đợt bồi dưỡng thường xuyên cho GV nên tăng cường bồi dưỡng kiến

gắn với thực tế vì theo chúng tôi quan sát được thì người GV ít dạy dạng bài tập này mộkiến thức về thực tiễn của họ cũng không nhiều hay họ không có nhiều thời gian tìm kitrang bị thêm kiến thức nên rất ngại đề cập tới những dạng bài tập này.

c) Đối với nhà trườngHiệu trưởng nhà trường nên yêu cầu tổ bộ môn thực hiện các chuyên đề về hóa

đến kiến thức thực tiễn đời sống, lao động sản xuất…như tổ chức tham quan nhà máychuyền sản xuất hóa chất tiên tiến nhất; tổ chức các cuộc thi vui học hóa cho HS; viết sánghiệm của việc vận dụng kiến thức hóa học vào thực tiễn; mỗi năm thực hiện kiểm t& sử dụng tư liệu dạy học của GV. Đồng thời tuyên dương, khen thưởng những GV những yêu cầu trên để tạo động lực cho họ tiếp tục vượt qua khó khăn và phấn đấu nhiệm vụ dạy học của mình.

d) Đối với người GV

Cố gắng khắc phục những khó khăn để đưa những dạng BTHH gắn với thực tiễđể thực hiện tốt nguyên lí giáo dục của Đảng “học đi đôi với hành, giáo dục kết hợp vớxuất, lí luận gắn liền với thực tiễn”. Đồng thời thông qua đó làm HS yêu thích môn họcmến thầy cô hơn.

Trên đây là tất cả những điều chúng tôi đã làm để hoàn thành luận văn này. Hy vọnày sẽ tài liệu tham khảo bổ ích cho các giáo viên môn Hoá, góp phần thiết thực vào phương pháp dạy học hiện nay.





TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. Nick Arnold (2006), Hóa học - Một vụ nổ ầm vang, Nhà xuất bản trẻ.2. Trịnh Văn Biều (2000),Giảng dạy hóa học ở trường phổ thông , Đại học Sư phạm Tp.HCM.3. Trịnh Văn Biều (2002), Lí luận dạy học hóa học, Đại học Sư phạm Tp.HCM.

4. Nguyễn Hải Châu, Vũ Anh Tuấn (2007), Những vấn đề chung về đổi mới giáo dục trungthông môn hoá học, Nhà xuất bản Giáo dục.

5. Dương Văn Đảm (2006), Hóa học quanh ta, Nhà xuất bản Giáo dục.6. Nguyễn Hữu Đĩnh (Chủ biên) (2008), Dạy và học hóa học 11, Nhà xuất bản Giáo dục.7. Trần Thành Huế (2007), “Đề thi Olympic hóa học quốc tế lần thứ 39”,Tạp chí Hóa học và

dụng (số 70), tr. 13-14.8. Đỗ Công Mỹ (2005), Xây dựng, lựa chọn hệ thống câu hỏi lý thuyết và bài tập thực tiễ

học trung học phổ thông (phần Hóa đại cương và vô cơ), Luận văn thạc sĩ Giáo dục học, ĐSư phạm Hà Nội.

9. Nguyễn Ngọc Quang (1994), Lí luận dạy học hoá học tập 1, Nhà xuất bản Giáo Dục .10. Đặng Thị Oanh (Chủ biên), Trần Trung Ninh, Đỗ Công Mỹ (2006),Câu hỏi lý thuyết và bà

hóa học trung học phổ thông , Tập 1, Nhà xuất bản Giáo dục.11. Nguyên Văn Sang (dịch) (2002), Hóa học và đời sống – Tập 4 – Nguồn thực phẩm, Nhà xuất b

trẻ.12. Nguyên Văn Sang (dịch) (2002), Hóa học và đời sống – Tập 6 – Khí quyển, hóa khí và

Nhà xuất bản trẻ.13. Nguyễn Thị Sửu, Hoàng Văn Côi (2008),Thí nghiệm hóa học ở trường phổ thông, Nhà xuất b

khoa học và kỹ thuật.14. Lương Thiện Tài, Hoàng Anh Tài, Nguyễn Thị Hiển (2007), “Xây dựng bài tập hóa h

trong dạy học phổ thông”,Tạp chí Hóa học và ứng dụng (số 64), tr. 11-13.15. Trần Thị Phương Thảo (2008), Xây dựng hệ thống bài tập trắc nghiệm khách quan về h

nội dung gắn với thực tiễn, Luận văn thạc sĩ Giáo dục học, Đại học sư phạm TP. HCM. 16. Nguyễn Hữu Thọ (2007), “Giới thiệu đề thi Olymic môn hóa học Australian năm 20Tạp c

Hóa học và ứng dụng (số 70), tr. 15-16.17. Nguyễn Hữu Thọ (2007), “Giới thiệu phần A đề thi Olymic môn hóa học Canada nămT

chí Hóa học và ứng dụng (số 71), tr. 25-27.





18. Lê trọng Tín (2006), Tài liệu bồi dưỡng thường xuyên giáo viên trung học phổ thôn2004-2007, Những phương pháp dạy học tích cực trong dạy học hóa học,Trường ĐHSP TP. HC

19. Dương Thiệu Tống (2005),Trắc nghiệm và đo lường thành quả học tập, Nhà xuất bản Khoaxã hội.

20. Trần Kim Tiến (2007), Kỹ thuật an toàn trong phòng thí nghiệm hóa học, Nhà xuất bản trẻ.

21. Lê Xuân Trọng (Tổng chủ biên kiêm Chủ biên) (2006),Sách giáo viên hóa học 10 nâng cao, Nhxuất bản Giáo dục.

22. Lê Xuân Trọng (Tổng chủ biên), Nguyễn Hữu Đĩnh (Chủ biên) (2007), Hóa học 11 nâng cao, Nhxuất bản Giáo dục.

23. Lê Xuân Trọng (Tổng chủ biên kiêm Chủ biên) (2007),Sách giáo viên Hóa học 11 nâng cao, Nhxuất bản Giáo dục.

24. Lê Xuân Trọng (Chủ biên) (2006), Bài tập hóa học 10 nâng cao, Nhà xuất bản Giáo dục.

25. Lê Xuân Trọng (Tổng Chủ biên kiêm chủ biên), Nguyễn Hữu Đĩnh (Chủ biên) (2008), Hóa học nâng cao, Nhà xuất bản Giáo dục.

26. Nguyễn Xuân Trường (2001), Hóa học vui, Nhà xuất bản Khoa học kỹ thuật.27. Nguyễn Xuân Trường (2006),385 câu hỏi và đáp về hóa học với đời sống, Nhà xuất bản giáo d28. Nguyễn Xuân Trường (2006),1250 câu trắc nghiệm hóa học 12 (Chương trình chuẩn), Nhà xu

bản đại học quốc gia TP Hồ Chí Minh.29. Nguyễn Xuân Trường (2006),1320 câu trắc nghiệm hóa học 12 (Chương trình nâng ca Nh

xuất bản đại học quốc gia Hà Nội.30. Nguyễn Xuân Trường (2005), Phương pháp dạy học hóa học ở trường phổ thông , Nhà xuất

Giáo dục.31. Nguyễn Xuân Trường (2007),Cách biên soạn và trả lời câu hỏi trắc nghiệm môn Hó

trường phổ thông , Nhà xuất bản Giáo dục.32. Nguyễn Xuân Trường (2006),Sử dụng bài tập trong dạy học hóa học ở trường phổ th, Nh

xuất bản Đại học Sư phạm.33. Nguyễn Xuân Trường (Tổng Chủ biên kiêm Chủ biên), (2006), Hóa học 10, Nhà xuất bản G

dục.34. Nguyễn Xuân Trường (Tổng Chủ biên kiêm Chủ biên), (2007),Sách giáo viên hóa học 11, Nh

xuất bản Giáo dục.35. Nguyễn Xuân Trường (Chủ biên), (2007), Bài tập hóa học 11, Nhà xuất bản Giáo dục.36. Nguyễn Xuân Trường (Chủ biên), (2006), Bài tập hóa học 10, Nhà xuất bản Giáo dục.





37. Nguyễn Xuân Trường (Tổng Chủ biên kiêm Chủ biên), (2006),Sách giáo viên hóa học 10, Nhxuất bản Giáo dục.

38. Huỳnh Văn Út (2007), Đố vui hóa học, Nhà xuất bản Giáo dục.39. Nguyễn Đức Vận, Nguyễn Huy Tiến (2008),Câu hỏi và bài tập hóa học vô cơ phần kim lo, Nh

xuất bản khoa học và kỹ thuật.

40. Viện ngôn ngữ học (2001),Từ điển Tiếng Việt phổ thông, Nhà xuất bản TP.Hồ Chí Minh.

41. Đào Hữu Vinh (chủ biên), Nguyễn Duy Ái (1999),Tài liệu giáo khoa chuyên Hóa học 10, tậ Nhà xuất bản Giáo dục.

42. Vụ Trung học phổ thông (2000), Tình hình dạy và học môn hóa học. Nhiệm vụ nâlượng và hiệu quả giảng dạy hóa học trong trường phổ thông. Hội nghị tập huấn phương pháhọc hóa học phổ thông,Hà Nội.





PHỤ LỤC

Phụ lục 1. HƯỚNG DẪN GIẢI HỆ THỐNG BÀI TẬP HÓA HỌC

PHẦN ĐẠI CƯƠNG

SỰ ĐIỆN LI7. Vì nước cất để lâu ngày ngoài không khí sẽ hòa tan một lượng khí CO2 trong không khí và trdung dịch có các cân bằng sau:

CO2 + 2H2O HCO3- + H3O+

HCO3- + 2H2O CO3

2- + H3O+

Như vậy, CO2 hòa tan trong nước một lượng nhỏ và bị thủy phân tạo ra ion H3O+ (tức là tạo

môi trường axit) nên pH của dung dịch nhỏ hơn 7.8. Phèn nhôm khi tan vào trong nước xảy ra quá trình điện li như sau:

K 2SO4.Al2(SO4).24H2O → 2K + + 2Al3+ + 4SO42- + 24H2O.

Cation Al3+ bị thủy phân:Al3+ + 3H2O → Al(OH)3 + 3H+

Do trong dung dịch tạo ra ion H+ (môi trường axit) nên phèn chua có vị chua.9. ĐS: pH = 2,910. ĐS: 1,0.10-3 g/l11. Các phản ứng xảy ra:

SO32- + H2O2 → SO4

2- + H2O

SO42- + Ba2+ → BaSO4

12. Hòa tan các chất vào nước, thu được các dung dịch:

Cl- + Ag+ → AgCl

2CH3COOH + CaCO3 → Ca2+

+ 2CH3COO-

+ H2O + CO2 NH4

+ + OH- → H2O + NH3 Al3+ + 3OH- → Al(OH)3 Al(OH)3 + OH- → [Al(OH)4]- 2I- + H2O2 → I2 + 2OH- (I2 làm hồ tinh bột có màu xanh)

TỐC ĐỘ PHẢN ỨNG VÀ CÂN BẰNG HÓA HỌC





1. a) Tăng nồng độ chất tham gia phản ứng (khí oxi) làm tăng tốc độ phản ứng. b) Giảm nồng độ chất tham gia phản ứng (khí oxi) làm giảm tốc độ phản ứng.c) Men rượu là chất xúc tác sinh học. Chất xúc tác được sử dụng làm tăng tốc độ pd) Những lỗ rỗng trong viên than tổ ong làm tăng diện tích tiếp xúc giữa than và oxido đó làm tăng tốc độ phản ứng.

e) Tăng nhiệt độ để tăng tốc độ của phản ứng hóa học.f) Dùng phương pháp ngược dòng, anhiđric sunfuric đi từ dưới nước lên, axit sunfurtừ trên đỉnh tháp hấp thụ xuống để tăng diện tích tiếp xúc giữa các chất đó, do đó lđộ của phản ứng hóa học.

2. Đối với đám cháy thông thường (chất cháy không phải là xăng, dầu hay các kim lodùng một trong cả ba cách để dập tắt.

– Dùng chăn ướt trùm lên đám cháy tức là làm giảm diện tích tiếp xúc của oxi không

cháy, đồng thời làm giảm nhiệt độ xuống dưới điểm cháy nên lửa tắt. – Dùng nước để dập tắt đám cháy là ngăn khí oxi tiếp xúc với chất cháy đồng thời là

độ xuống dưới điểm cháy nên lửa tắt. – Dùng cát để dập tắt đám cháy là làm làm giảm diện tích tiếp xúc của oxi không

cháy nên lửa tắt.3. Phản ứng oxi hóa than đá hay parafin (dầu, mỡ lau máy) ở nhiệt độ thường mặc dchậm, nhưng là phản ứng hóa học tỏa nhiệt. Nhiệt tỏa ra tích tụ làm tăng nhiệt độ của

lau máy) đến điểm cháy, gây hỏa hoạn rất nguy hiểm.4. Nhiệt độ ở Nam Cực rất thấp có thể âm hàng chục độ. Ở nhiệt độ đó, các phản ứngăn hầu như không xảy ra. Vì vậy thức ăn vẫn còn trong tình trạng tốt.

Bảo quản thực phẩm bằng cách ướp đá là áp dụng biện pháp làm giảm nhiệt độ nê phản ứng oxi hóa thực phẩm nên giữ chúng được lâu.5. Máy khuấy là thiết bị cho phép tăng tốc độ khuếch tán của các chất tham gia phản ứnkhả năng tiếp xúc của các chất và tăng tốc độ phản ứng. Người ta dùng máy khuấy tron phản ứng giữa các chất lỏng khác nhau hay phản ứng giữa chất lỏng với chất rắn.

PHẦN VÔ CƠ NHÓM HALOGEN

1) Để loại bỏ lượng khí clo đó, có thể phun dung dịch NH3 vào không gian phòng thí nghiệm. Phtrình hóa học:

3Cl2 + 8NH3 N2 + 6NH4Cl





2) Nước clo có tính tẩy màu, sát trùng vì khi tan trong nước, một phần clo tác dụng v phản ứng:

Cl2 + H2O HCl + HClO

HClO là một chất oxi hóa mạnh, có thể tẩy màu và sát trùng.Tuy nhiên, nếu để lâu trong không khí, chất này sẽ bị phân hủy theo phương trình hóa họ

không còn khả năng tẩy màu và sát trùng.2HClO 2HCl + O2

3) a) 74,155 triệu tấn; b) 32,14.109 lit;

c)4

4

CuSO

ddCuSO

0,15.80 160 80m = . . =0,16(tÊn)

100 96 1000,16.100

m = 3,2(tÊn)5

d) 2NaCl + 2H2O®pdd

cãmµngng¨n 2NaOH + H2 + Cl2 4) Cho nước máy đã xử lí bằng clo vào ống nghiệm chứa dung dịch KI không màu, thêm bột. Nếu nước máy còn dư clo, hồ tinh bột sẽ chuyển sang màu xanh, chứng tỏ có iot tự do phản ứng:

Cl2 + 2KI 2KCl + I2 5) HCl có vai trò rất quan trọng đối với quá trình trao đổi chất của cơ thể. Trong dich vngười có HCl với nồng độ khoảng từ 0,0001 đến 0,001 ml/l. Ngoài việc hoà tan các muốicòn là chất xúc tác cho các phản ứng thuỷ phân các gluxit (đường, tinh bột) và chất protethành các chất đơn giản hơn để cơ thể có thể hấp thụ được.

Lượng HCl trong dịch vị dạ dày nhỏ hơn hoặc lớn hơn mức bình thường đều mắc trong dich vị dạ dày HCl có nồng độ nhỏ hơn 0.00001 ml/l ta mắc bệnh khó tiêu, ngược lạlơn hơn 0.001ml/l ta mắc bênh ợ chua.6) ĐS: VHCl= 1,14.10-1 lit, VCO2 = 8,96.10-2 lit7) Clorua vôi lại được dùng rộng rãi hơn nước Giaven vì clorua vôi rẻ tiền hơn vàhipoclorit cao hơn.8) Thành phần chủ yếu của thạch quyển quả đất là các chất khoáng chứa silic, trong đó 2 (thà phần chủ yếu của cát), vì SiO2 phản ứng dễ dàng với HF tạo ra chất dễ bay hơi SiF4 theo phản ứ

SiO2 + 4HF SiF4 + 2H2O nên nếu khí quyển của quả đất không phải O2 mà chứa khí HFthạch quyển sẽ có nguy cơ bị phá hủy.





9) Cùng một nguyên nhân: trong dung dịch nước (dịch tế bào của mô bì, nước làm ẩmcân bằng:

X2 + H2O HX + HXO

Các axit hipohalogennơ HXO do có mặt nguyên tố X có số oxi hóa +1 kém bền dễ nelectron để chuyển hóa về số oxi hóa -1 bền hơn nên chúng oxi hóa mô biểu bì (là chất k

hoặc các chất hữu cơ có màu dẫn đến phá hủy chúng.10) Phản ứng phân hủy ozon là phản ứng dây chuyền theo cơ chế gốc. Nguyên tử Cl sứng (c) lại tiếp tục tham gia phản ứng ở (b), quá trình đó được lặp laijhafng chục ngàn l phân tử CF2Cl2 có thể phân hủy hang chục ngàn phân tử O3.11) Xảy ra đồng thời với hiện tượng “lỗ thủng tầng ozon” là hiện tượng “mưa axit” do:

CH4 + Cl HCl + CH3 Hiện tượng này góp phần giảm bớt sự phân hủy ozon.

12) Đổ nước vôi vào chỗ có brom lỏng. Phương trình hóa học:2Br 2 + 2Ca(OH)2 CaBr 2 + Ca(OBr)2 + 2H2O

13) Chọn B.14) Người ta có thể điều chế hidro clorua, hidro florua bằng cách cho H2SO4 đặc tác dụng vớimuối clorua hoặc muối florua vì HF và HCl có tính khử yếu không thể khử được H2SO4 đặc.

CaF2 + H2SO4 CaSO4 + 2HF

NaCl + H2SO4 NaHSO4 + HCl Nhưng này không thể áp dụng phương pháp này để điều chế hidro bromua hoặc hid

HBr và HI là những chất có tính khử mạnh hơn HCl và HF, chúng khử được H2SO4 đặc.

NaBr + H2SO4 NaHSO4 + HBr

2HBr + H2SO4 Br 2 + SO2 + 2H2O

NaI + H2SO4 NaHSO4 + HI

2HI + H2SO4 I2 + SO2 + 2H2O

15) Người ta có thể điều chế các halogen Cl2, Br 2, I2 bằng cách cho hỗn hợp H2SO4 đặc và MnO2 tdụng với các muối clorua, bromua, iotua vì các sản phẩm trung gian là HCl, HBr, HI mạnh, bị hỗn hợp MnO2 + H2SO4 đặc oxi hóa thành Cl2, Br 2, I2. Các phương trình hóa học :

2NaCl + MnO2 + H2SO4 Na2SO4 + MnSO4 + 2H2O + Cl2

2NaBr + MnO2 + H2SO4 Na2SO4 + MnSO4 + 2H2O + Br 2

2NaI + MnO2 + H2SO4 Na2SO4 + MnSO4 + 2H2O + I2





Tuy nhiên không thể áp dụng phương pháp này để điều chế F2 vì HF có tính khử yếu hơn nhso với HCl, HBr, HI nên không khử được H2SO4 đặc. Cách duy nhất điều chế F2 là điện phân KF tatrong chất lỏng HF (không lẫn nước) với dòng điện một chiều có điện thế từ 8-12 vôn vàdòng điện tử 4000-6000A, catot bằng thép, anot bằng graphit:

K: 2H+ + 2e H2

A: 2F-

F2 + 2e2F- + 2H+ ®pdd F2 + H2

16) Khối lượng KI cần dùng cho một người trong một ngày là 1,96 .10-4 g.

17) Cl2 + 2KI 2KCl + I2

Br 2 + 2KI 2KBr + I2Vôi sống tác dụng với nước

CaO + H2O Ca(OH)2 Khi nung iot thăng hoa bám vào đáy bình.

18) Hai nguyên tố đó là clo và iot.Hợp chất đó là natri clorua và natri iotua.

19) Kính đổi màu có chứa một lượng chất cảm quang bạc halogenua thích hợp. Chalogenua rất bé phân bố đều đặn trong mắt kính sẽ không gây sự tán xạ. Khi có ánh sánvào thì xảy ra phản ứng phân huỷ các bạc halogenua thành bạc kim loại và các nguyên tửhạt bạc nhỏ phân bố đều đén mức độ nào đó sẽ làm mắt kính sẫm lại. Khi nguồn ánh sánthì các nguyên tử bạc và halogen lại kết hợp với nhau tạo thành bạc halogenua. Ngoài đổi màu còn có thêm một ít đồng oxit có tác dụng xúc tác cho sự phân huỷ của bạc halogdụng của ánh sáng.20) Thuỷ tinh là vật liệu cứng và trơn, rất khó có thể dùng trạm khắc thông thường đểvẽ, hoa văn một cách chính xác. Để làm được điều đó phải sử dụng axit flohydric, mộmòn thuỷ tinh rất mạnh. Trước tiên, tráng một lớp parafin lên bề mặt thuỷ tinh rồi cẩn t

chạm để khắc vẽ các hoa văn trên lớp parafin sao cho để lộ chúng đến bề mặt thuỷ tinhaxit flohydric phủ lên bề mặ parafin để cho ăn mòn các nét vẽ, điều này cuối cùng sẽ tạtrên bề mặt thuỷ tinh.21) Chọn C.22) Chọn A.23) Chọn C.





NHÓM OXI1) Do ban đêm không có ánh sáng cây không quang hợp, chỉ hô hấp nên hấp thụ khí O2 và thải

khí CO2 làm trong phòng thiếu O2 và quá nhiều CO2.Ban ngày do có ánh sáng mặt trời nên cây quang hợp, hấp thụ khí CO2 và giải phóng ra khí 2

6nCO2 + 5nH2O ¸nh s ¸ng, clorophin (C6H10O5)n + 6nO2

2) Khi máy photocopy hoạt động thường xảy ra hiện tượng phóng điện cao áp nên ckhí ozon. Khí ozon khi có nông độ cao sẽ rất nguy hiểm cho sức khoẻ, gây tổn hại chođột biến, ung thư,...

3) Hg là một chất lỏng linh động, vì vậy khi đánh rơi nhiệt kế thủy ngân ta không thểquét Hg được, vì làm như vậy thủy ngân sẽ càng bị phân tán nhỏ, và càng gây khó khăn cthu gom. Ta phải dùng bột S rắc lên chỗ có Hg rơi vì S có thể kết hợp với Hg dễ dàng trắn. Việc thu gom HgS trở nên thuận tiện hơn. Hg + S → HgS.

4) Hidrosunfua độc với người vì khi vào máu, máu hóa đen do tạo ra FeS làm cho hemmáu chứa ion Fe2+ bị phá hủy.

H2S + Fe2+ (trong hemoglobin) FeS + 2H+ 5) Trong lòng đỏ trứng có protein chứa lưu huỳnh. Khi luộc trứng một thời gian, lòng

thành các amino axit và khí H2S. Khí H2S phát tán xung quanh lòng đỏ và kết hợp với ionthành FeS có màu đen.

6) Trên mặt đất khí hidrosunfua không tích tụ lại vì H2S có tính khử mạnh nên nó tác dụng

với các chất oxi hóa như oxi của không khí hoặc SO2 có trong khí thải của các nhà máy:2H2S + O2 (kk) 2S + 2H2O

2H2S + SO2 3S + 2H2O

7) SO2 + 2OH- SO32- + H2O

IO3- + 2H2SO3 + 2Cl- ICl2- + 2SO4

2- + 2H+ + H2O

8) H2S + Cd2+ CdS + 2H+

CdS + 2H+

H2S + Cd2+

H2S + I2 S + 2I- + 2H+

I2 + 2S2O32- 2I- + S4O6

2-

2 2

5H S I

0,01285.0,01344n n 0,010.0,0107 2,0648.10 (mol)

2

Khối lượng mẫu không khí: 30.1,2 = 36 (g)Hàm lượng H2S theo ppm là:





5

62,0648.10 .34.10 19,5(ppm)

36

9) Điện phân dung dịch KI trong 120 giây

2KI + 2H2O ®p 2KOH + I2 + H2 (1)Cho không khí vào dung dịch sau khi điện phân

H2S + I2 2HI + S (2)H2S còn dư trong dung dịch (I2 hết)Điện phân tiếp dung dịch có chứa H2S, HI, KI trong 35 giây, ta có:

H2S ®p H2 + S (3)

Cho đến khi hết H2S, I- sẽ bị điện phân I2 (I2) làm cho hồ tinh bột hóa xanh, dấu hiệu để biếtrình (3) đã hoàn thành)

2

6H

0,002.120n 1,24.10 (mol)

2.96500

2 2

6H S (2) In n 1,24.10 (mol)

2

6H S (3) S

0,002.35n n 0,36.10 (mol)

2.96500

Vậy trong 2 lit không khí có chứa:1,24.10-6 + 0,36.10-6 = 1,6.10-6 mol H2S

Hay 1,6.10-6 .34 = 54,4.10-6 g = 54,4.10-3 mg

Hàm lượng H2S trong không khí của nhà máy:-3

354,4.1027,2.10 mg/ l

2

Vậy mức độ ô nhiễm của không khí ở nhà máy đã vượt quá mức cho phép.10) H2SO4 đặc được vận chuyển bằng các toa thùng bằng thép, do Fe bị thụ động hoá 2SO

đặc nguội nên không có phản ứng. Khi tháo H2SO4 đặc ra sẽ có một lượng nhất định sunfurictrong toa thùng. Nếu không đóng kín lại thới tiết ẩm sẽ xâm nhập làm loãng dung dịch

H2SO4 loãng sẽ phản ứng với toa xe làm hỏng toa.11) Vì hidro dễ cháy và có thể tạo thành hỗn hợp nổ với oxi ở tỉ lệ VH2:VO2 = 2:1, vì vậy nên đ

những vụ tai nạn xảy ra trong quá trình sử dụng khinh khí cầu.Ta có thể khắc phục tình trạng này bằng cách thay một phần hidro bằng He, là một

nhiên người ta không thay toàn bộ hidro bằng He vì He rất đắt, người ta chỉ thay một phHe thôi. He có tác dụng làm giảm khả năng tạo hỗn hợp nổ vì giảm khả năng va chạmoxi.





12) Chọn B.13) Chọn B.14) Chọn D.

NHÓM NITƠ

1)

Thành phần chính của không khí gồm khí nitơ và oxi.Hiện tượng cho biết N2 chiếm khoảng 81% thể tích không khí là hiện tượng mực nước

dâng lên chiếm khoảng 1/5 thể tích. Trong thí nghiệm đốt P, P cháy trong bình sẽ tác dụntạo ra P2O5 trong không khí sau đó tan trong nước, mực nước trong bình dâng lên chiếm (khoảng 20%), như vậy chất còn lại trong bình chủ yếu là lượng N2 không tác dụng với oxi ckhoảng 80%.

2) Khi nước sông, hồ bị ô nhiễm nặng bởi các chất hữu cơ giàu đạm như nước tiểu,

rác thải hữu cơ... lượng urê trong các chất hữu cơ sinh ra nhiều. Dưới tác dụng của men vi sinh vật, urê bị phân huỷ tiếp thành CO2 và NH3 theo phản ứng

(NH2)2CO + H2O → CO2 + 2NH3

NH3 sinh ra hoà tan trong nước sông, hồ dưới dạng một cân bằng động

NH3 + H2O → NH4+ + OH- (pH < 7, nhiệt độ thấp)

và NH4+ + OH- → NH3 + H2O (pH > 7, nhiệt độ cao)

Như vậy khi trời nắng (nhiệt độ cao), NH3 sinh ra do các phản ứng phân hủy urê chứa trong

không hoà tan vào nước mà bị tách ra, bay vào không khí làm cho không khí quanh sông, hồ khó chịu.

3) N2 phản ứng với nhiều kim loại (Li ở nhiệt độ thường, với Ca và Mg khi đun nnitrua kim loại (Li3 N, Ca3 N2, Mg3 N2, …). Khi hình thành quả đất, thời kì đầu rất nóng là điều N2 có thể tạo với một số kim loại mạnh thành những nitrua. Nhưng ở nhiệt độ này hiđrđã hóa hợp với nhau tạo thành nước. khi có mặt nước, các nitrua kim loại đều bị thủy ph

kiềm và amoniac.Ví dụ: Ca3 N2 + 6H2O 2NH3 + 3Ca(OH)2 NH3 tạo ra có thể cháy, nghĩa là bị oxi của không khí oxi hóa trở lại nitơ :

4NH3 + 3O2 2N2 + 6H2OVì vậy trong vỏ quả đất không tồn tại một nitrua kim loại nào cả.

4) Do có các phản ứng sau xảy ra khi có sấm sét:

N2 + O2 tia löa ®iÖn 2NO





2NO + O2 2NO2

4NO2 + O2 + 2H2O 4HNO3 5) Do hiện tượng phóng điện xảy ra giữa các đám mây tích điện trái dấu nằm cạnh

sấm, hoặc giữa đám mây tích điện dương với vùng đất cao tích điện âm khi có gió ta gọđiều kiện đó, N2 và O2 của không khí tác dụng với nhau tạo ra NO và sau đó là NO2

N2 + O2 tia löa ®iÖn

2NO2NO + O2 2NO2

NO2 tác dụng với nước mưa tạo ra HNO3

4NO2 + O2 + 2H2O 4HNO3 Axit nitric rơi xuống đất phản ứng với các chất có trong đất như đá vôi (CaCO3), magiezit (MgCO3đôlômit (MgCO3.CaCO3), …tạo ra muối nitrat là phân đạm cung cấp ion NO3

- làm cho cây xanh tố

2HNO3 + CaCO3 Ca(NO3)2 + CO2 + H2O

4HNO3 + MgCO3.CaCO3 Mg(NO3)2 + Ca(NO3)2 + 2CO2 + 2H2OKhí CO2 do các phản ứng tạo ra và do sự thối rữa của xác động thực vật ẩm dưới

vi khuẩn thoát ra cũng làm tăng quá trình lục diệp hóa (biến khí CO2 và hơi nước của lá và thânthành chất hữu cơ, nhờ năng lượng của ánh sáng mặt trời) của cây cối. Ngoài ra, axit 3 tạo cũng liên kết với các phân tử khí NH3 (sinh ra do sự phân hủy của nước tiểu, phân chuồng,…dụng của vi khuẩn) tạo ra muối amoni. Các ion NH4

+ cũng là nguồn phân đạm mà cây có thể đồđược.

6) Thuốc nổ đen là hỗn hợp nghiền mịn, trộn đều: diêm tiêu KNO3, than gỗ C và lưu huỳnh Stỉ lệ khối lượng: 74,82% KNO3, 11,85% S, 13,33% C.

Phản ứng xảy ra: 2KNO3 + S + 3C K 2S + N2 + 3CO2 Kết quả là thuốc nổ đen cháy tạo ra một thể tích khí lớn gấp khoảng 2000 lần thể

đầu. Nó sẽ cháy yên lặng trong bình hở và sẽ nổ tung trong bình kín.Công thức pha chế kinh nghiệm thuốc nổ đen: Nhứt đồng than (một phần than), b

(nửa phần lưu huỳnh), lục đồng diêm (sáu phần diêm tiêu) gần đúng với công thức thuốdùng:

15% than + 10% lưu huỳnh + 75% kali nitrat7) Phân dơi ở các hang đó lâu ngày bị phân hủy giải phóng NH3. Dưới tác dụng của một

khuẩn, NH3 bị không khí oxi hóa thành axit nitrơ rồi HNO3, tác dụng với đá vôi của thành hanCa(NO3)2. Muối này 1 phần bám vào thành hang và 1 phần lớn tan vào nước mưa chảy x





vào đất ở trong hang. Người ta lấy đất hang này trộn kĩ với tro củi rồi dùng nước sôi dộihỗn hợp đó để tách ra KNO3 được tạo nên bởi phản ứng Ca(NO3)2 + K 2CO3 → 2KNO3 + CaCO3

Phương pháp này cho phép chúng ta sản xuất được diêm tiêu tuy ít ỏi nhưng đã thỏa mãncầu của quốc phòng trong cuộc kháng chiến chống Pháp

8) Cấu tạo của pháo hoa chính là hỗn hợp các muối: KNO3, LiNO3, Sr(NO3)2, CuCO3, Cu(NO3)

Màu của pháo hoa là do màu của các ion kim loại:K + cho ngọn lửa màu tímLi+ cho ngọn lửa màu đỏ tíaSr 2+ cho ngọn lửa màu đỏ sonCu2+ cho ngọn lửa màu xanh

9) Phương trình hóa học: Zn3P2 + 6H2O → 3Zn(OH)2 + 2PH3↑Sau khi chuột ăn Zn3P2 bị thủy phân mạnh, hàm lượng nước trong cơ thể chuột giảm, nó k

đi tìm nước. Càng đưa nhiều nước vào cơ thể chuột thì PH3 thoát ra càng nhiều, chuột càngnhanh.

10) Khi xác chết bị thối rữa do vi sinh vật hoạt động, ở não người chứa lượng photp phóng dưới dạng photphin PH3 có lẫn điphotphin P2H4. Điphotphin là chất lỏng dễ bay hơi vàcháy ngoài không khí ở nhiệt độ thường làm cho PH3 cháy theo tạo ra P4H10 và H2O:

2 P2H4 + 7O2 P4H10 + 4H2O + Q (1) Nhờ nhiệt tỏa ra ở phản ứng (1) mà:

4PH3 + 8O2 P4H10 + 6H2O + Q (2)Các phản ứng (1) và (2) tỏa ra năng lượng dưới dạng ánh sáng. Do đó khi cháy hỗn3

P2H4) có hình thành ngọn lửa vàng sáng, bay là là trên mặt đất, lúc ẩn lúc hiện mà ngườ“ma trơi”. Hiện tượng này thường gặp ở những khu nghĩa địa hoặc bãi rác có nhiều xáctrời mưa và có gió nhẹ.

11) Không thể bón phân đạm amoni cùng với vôi bột để khử chua được vì khi tan trongamoni bị thủy phân tạo ra môi trường axit sẽ tác dụng với vôi (CaO) và không còn tác dụn

12) Giống nhau: Phân đạm amoni và phân đạm nitrat đều dễ tan trong nước nên có tácvới cây trồng.

Dùng bón cho loại đất ít chua hoặc đất đã khử chua trước bằng vôi.13) Urê được sản xuất bằng cách cho NH3 tác dụng với CO2 ở nhiệt độ 180-200oC dưới áp s

khoảng 200 atmCO2 + 2NH3 → (NH2)2CO + H2O





Urê được sử dụng rộng rãi vì hàm lượng dinh dưỡng nitơ chiếm khá cao (46%). Dễdưới tác dụng của vi sinh vật trong đất.

14) Đánh giá độ dinh dưỡng của phân đạm dựa vào hàm lượng %N trong phân.Phân đạm có tác dụng kích thích quá trình sinh trưởng của cây, làm tăng tỉ lệ của

vật. Đối với loại cây cho củ quả cần nhiều phân đạm hơn.

15) Giống nhau: Thành phần chính là muối tan Ca(H2PO4)2. Nguyên liệu để sản xuất phân lân là quặng photphorit và apatit.Khác nhau:

ª Supephotphat đơn chứa 14-20% P2O5

Sản xuất bằng cách: Ca3(PO4)2 + 2H2SO4 → Ca(H2PO4)2 + 2CaSO4↓

ª Supephotphat kép chứa hàm lượng P2O5 cao hơn (40-50% P2O5)

Sản xuất bằng cách: Ca3(PO4)2 + 3H2SO4 → 2H3PO4 + 3CaSO4↓

Ca3(PO4)2 + 4H3PO4 → 3Ca(H2PO4)2 16) Không được trộn supephotphat với vôi vì sẽ tạo ra kết tủa khi đó muối tan trở thàn

cây cối không hấp thụ được dinh dưỡng.Phương trình hóa học:

Ca(H2PO4)2 + Ca(OH)2 → 2CaHPO4↓ + 2H2OCa(H2PO4)2 + 2Ca(OH)2 → 2Ca3(PO4)2↓ + 4H2O

17) a) Phương trình hóa học:Ca3(PO4)2 + 2H2SO4 → 2CaSO4↓ + Ca(H2PO4)2 (1)CaCO3 + H2SO4 → CaSO4↓ + CO2↑ + H2O (2)

100 kg quặng chứa 73 kg Ca3(PO4)2, 26 kg CaCO3 và 1 kg SiO2.Theo (1) và (2) tính được khối lượng H2SO4 phản ứng là 71,63 kg.Vậy khối lượng dung dịch H2SO4 65% cần lấy là 110,2 kg.

b) Supephotphat đơn gồm Ca(H2PO4)2, CaSO4, SiO2.Tỉ lệ % P2O5 trong loại supephotphat đơn trên là 21,64%.

18) Phân lân tự nhiên và phân lân nung chảy không tan trong nước nhưng vẫn được s phân bón cho cây vì hàm lượng P2O5 chứa 12-14%, ngoài ra nó còn chứa các ion canxi và mcần cho cây trồng, chúng thích hợp với loại đất chua vì thành phần chính của phân lân hỗn hợp photphat và silicat của canxi và magie.Đánh giá độ dinh dưỡng của phân lân bằng hàm lượng %P2O5.

19) Do trong tro bếp có K 2CO3 cung cấp nguyên tố K cho cây.





20) Do có các phản ứng xảy ra làm thất thoát NH3

(NH4)2SO4 + Ca(OH)2 2NH3 + CaSO4 + 2H2O

(NH4)2SO4 + K 2CO3 2NH3 + K 2SO4 + H2O + CO2

2NH4 NO3 + Ca(OH)2 2NH3 + Ca (NO3)2 + 2H2O

2NH4 NO3 + K 2CO3 2NH3 + 2KNO3 + H2O + CO2

Nước tiểu chứa hàm lượng urê CO(NH2)2, vi sinh vật hoạt động chuyển urê thành (NH4)2CO3 CO(NH2)2 + 2H2O (NH4)2CO3

(NH4)2CO3 phản ứng với Ca(OH)2 và bị phân hủy khi trời nắng

(NH4)2CO3 + Ca(OH)2 2NH3 + CaCO3 + 2H2O

(NH4)2CO3 NH3 + NH4HCO3

NH4HCO3 NH3 + CO2 + H2O21) Giống 20)22) Chọn B.23) Chọn C.24) Chọn B.25) Chọn A.26) Chọn B.27) Chọn A.28) Chọn B.29) Chọn30) Chọn D.NHÓM CACBON1) Tinh thể kim cương dạng hình tứ diện, cấu tạo từ các nguyên tử cacbon (2s2 2p2), mỗi nguy

tử cacbon trong tinh thể đều ở dạng lai hóa sp3 với 4 nguyên tử cacbon khác nhau, do đó đámelectron hóa trị của mỗi nguyên tử cacbon đã được bão hòa, vì vậy vùng hóa trị trong

cương đã được lắp đầy electron. Sự khác nhau về năng lượng của vùng hóa trị và vùng thể kim cương là rất lớn (ΔE=5,7 eV), muốn chuyển electron từ vùng hóa trị sang vùng phải cung cấp một năng lượng lớn, không thể thực hiện ở điều kiện thường, do đó kimcách điện.

Tinh thể silic cũng có cấu trúc tương tự kim cương, do đó vùng hóa trị trong tinh thểđủ số elctron. Tuy nhiên các nguyên tử silic còn có obitan 3d0 còn trống nên các electron hóa trsilic có thể chuyển vào vùng 3d. Khoảng cách năng lượng của vùng cấm vào khoảng ΔE





đó chỉ cần cung cấp một năng lượng không lớn, electron sẽ chuyển vào vùng hóa trị sangvậy silic là chất bán dẫn.

Tinh thể than chì cũng được cấu tạo từ cacbon nưng khác với kim cương, mỗi nguytrong tinh thể than chì đều ở dạng lai hóa sp2 liên kết cộng hóa trị với 3 nguyên tử cacbon kquanh cùng nằm trong một mặt phẳng tạo thành vòng 6 cạnh, nhũng vòng này liên kết

thành lớp. Ngoài ra mỗi nguyên tử cacbon còn có một electron 2p không tham gia lai hóa, ở vùng tụ do có thể biến vị sang vùng dẫn gây ra tính dẫn điện của than chì.

2) Để khử mùi hôi trong tủ lạnh, ta có thể cho vào trong tủ vài cục than hoa. Than hovô định hình, có khả năng hấp thụ tốt các mùi hôi trong tủ lạnh.

3) Vì khi sưởi ấm bằng bếp than vì không được cung cấp đầy đủ khí oxi cho than chkhông hoàn toàn thường sinh ra khí CO, con người hít phải khí này vào trong cơ thể COvới Hb trong máu, ngăn không cho máu nhận oxi và cung cấp oxi lên não và đến các tế bà

vong cho con người.4) Khi bảo quản, bình chữa cháy phải để thẳng đứng là để tránh tiếp xúc giữa các

phản ứng. Khi chữa cháy lại phải dốc ngược bình lên để các chất tiếp xúc với nhau, xảy2NaHCO3 + H2SO4 → Na2SO4 + H2O + CO2 Nguyên lí chữa cháy của bình: Khí cacbonic và nước ngăn oxi không khí tiếp xúc v

đồng thời sự bay hơi của các chất này thu nhiệt làm giảm nhiệt độ xuống dưới điểm chá5) Do có phản ứng hóa học xảy ra:

Ca(OH)2 + CO2 → CaCO3 + H2OCác phân tử CaCO3 đã tạo ra lớp màng cứng trên mặt thùng vôi. 6) Nước đá khô là CO2 rắn, khi bay hơi thu nhiệt rất lớn, làm hạ nhiệt độ của môi tr

quanh, do đó làm giảm quá trình oxi hóa thực phẩm. Vì vậy nước đá khô được dùng để b phẩm khi vận chuyển đi xa

7) H2SiO3 → SiO2 + H2OSilicagen gồm: SiO2, H2SO3

8) Màu sắc trên lớp men gốm sứ cấu tạo từ các oxit kim loại, chúng được phủ lên bềsau đó đem nung. Các oxit kim loại khi nung ở nhiệt độ cao sẽ nóng chảy tạo thành m bóng, kín trên bề mặt đồ gốm. Các hạt nhỏ oxit kim loại trong lớp men sẽ hấp thụ mộtchiếu vào và phản xạ phần ánh sang còn lại, làm cho đồ gốm có màu sắc khác nhau, đẹp

Chẳng hạn:- Al2O3 lẫn Cr 2O3 tạo màu hồng ngọc.- Al2O3 tạo màu ngọc trắng.





- Fe2O3 tạo màu sẫm.- Oxit niken tạo màu xanh.

9) Thành phần thủy tinh có thể viết như sau: Na2O.CaO.2SiO2 Khi dùng HF tác dụng lên thủy tinh thì có phản ứng sau:SiO2 + 4HF → SiF4↑ + 2H2O

10) Sau khi đổ bê tông được 24 giờ, người ta thường phun hoặc ngâm nước để bảo d

vì quá trình đông cứng của xi măng chủ yếu là sự kết hợp của các hợp chất trong xi mtạo nên những tinh thể hidrat đan xen nhau thành khối cứng và bền:

3CaO.SiO2 + 5H2O → Ca2SiO4.4H2O + Ca(OH)2 Ca2SiO4 + 4H2O → Ca2SiO4.4H2OCa3(AlO3)2 + 6H2O → Ca3(AlO3)2.6H2O

11) SiO2 + 2NaOH → Na2SiO3 + H2O

0,4.10-3

mol 0,4.10-3

mol

Hàm lượng SiO2 trong cát:3

30,4.10 .60.100% 96%

25.10

12) Chọn B.13) Chọn C.14) Chọn D.15) Chọn D.

16) Chọn C.17) Chọn C.18) Chọn B.19) Chọn B.20) Chọn A.

ĐẠI CƯƠNG VỀ KIM LOẠI

1) Những kim loại có khối lượng riêng bé hơn 5 g/cm3 được coi là kim loại nhẹ, ngượcnhững kim loại nặng.

Kim loại nhẹ < 5 g/cm3 < kim loại nặngTrong kĩ thuật, những hợp kim của sắt là gang, thép và cả sắt đều được gọi là kim

cả các kim loại còn lại đều được gọi là kim loại màu.2) Các electron của kim loại trong tinh thể có khả năng hấp thụ năng lượng ánh sáng

mức năng lượng thấp vốn có sáng mức năng lượng cao hơn trong vùng hóa trị hoặc vùng





đó lại phát ra năng lượng để có mức năng lượng thấp hơn. Quá trình đó xảy ra trên bề mkim loại, phản xạ lại toàn bộ phần ánh sáng đã hấp thụ nên kim loại thường có màu trắánh kim.

Tuy nhiên trong quá trình phản xạ, có những trường hợp phản xạ không đồng đềutia trong vùng nhìn thấy, nên một số kim loại có màu khác nhau, chẳng hạn Cu có màu đ

sáng phản chiếu vàng có màu vàng, nhưng trong ánh sáng xuyên qua lá vàng rất mỏng lại lục.

Nói cách khác, các kim loại không có tính trong suốt, không có khả năng bị ánh thấu, điều đó chứng tỏ kim loại có cấu trúc đặc khít, trong một đơn vị thể tích tinh thểlượng rất lớn số nguyên tử kim loại.

3) Do tính biến vị của eletron nên mặc dù tinh thể kim loại có thể bị biến dạng dướilực cơ học, nhưng liên kết không bị phá hủy, các lớp nguyên tử trong mạng dễ dàng trượ

ra tính dẻo, dễ dát mỏng, dễ kéo dài thành sợi.4) Tương tự câu 5.5) a. Sắt tây sẽ ăn mòn dần rồi bị thủng còn tôn chỉ bị ăn mòn lớp ngoài nhưng không b

b. Cực dương: Trong không khí ẩm có oxi hoà tan tạo môi trường điện li:2H2O + O2 +4e = 4OH-

Cực âm :-Sắt tây (Fe, Sn) có sắt là kim loại có tính khử mạnh hơn:

Fe – 2e → Fe2+ Fe2+ – 1e → Fe3+ Cứ thế sắt tây bị ăn mòn rồi thủng.- Tôn (Fe, Zn) có kẽm là kim loại có tính khử mạnh hơn:Zn – 2e → Zn2+ Nên kẽm bị ăn mòn nhưng sắt thì không nên tôn không bị thủng.

11) Chọn C.12) Chọn A.13) Chọn D.14) Chọn D.15) Chọn D.16) Chọn A.17) Chọn D.18) Chọn B.







9) Loại bỏ các ion dưới dạng các chất kết tủa CaCO3, Mg(OH)2, BaSO4.Hoá chất dùng để loại tạp chất cần có các ion CO3

2-, OH-, Ba2+. Ví dụ: Na2CO3, NaOH, BaCl2.10) Trên bề mặt trứng có nhiều lỗ nhỏ, khi ta rửa trứng làm cho lớp keo mỏng bảo v

vỏ trứng bị rửa trôi. Vỏ trứng bị phá bỏ lớp bảo vệ nên các vi khuẩn dễ dàng xâm nhậptrứng.

Để bảo quản trứng lâu, không bị hư, người ta đem nhúng trứng vào nước vôi trong.trong có tính sát trùng, ngoài ra nó còn phản ứng với khí CO2 do trứng thoát ra trong quá trình hôtạo thành CaCO3

CO2 + Ca(OH)2 CaCO3 + H2OChính CaCO3 bịt kín các lỗ nhỏ trên bề mặt vỏ trứng và vi khuẩn không đột nhập đư

trứng.11) Răng chúng ta được bảo vệ bởi lớp men răng dày khoảng 2mm. Lớp men này

Ca5(PO4)3OH và được tạo thành bởi phản ứng:5Ca2+ + 3PO4

3- + OH- → Ca5(PO4)3OH (1)Trong kem đánh răng P/S người ta trộn vào các muối CaF2, NaF hay SnF2. Các muối này ph

li cho ion Ca2+ và F- Theo nguyên lí Lơ Sa-tơ-liê, sự có mặt của Ca2+ làm cho cân bằng (1) dịch chuyển sang p

tạo thành hợp chất men răng, bảo vệ cho răng chắc, khỏe.Mặt khác, ion F- tạo điều kiện cho phản ứng sau xảy ra:

5Ca2+ + 3PO43- + F- → Ca5(PO4)3F (2)Hợp chất Ca5(PO4)3F hơn Ca5(PO4)3OH và có thể thay thế một phần trong men răng là

răng chắc khỏe hơn.12) Quá trình hình thành men răng:

5Ca2+ + 3PO43- + OH- → Ca5(PO4)3OH

Trong vôi có Ca2+ và OH- nên cân bằng trên chuyển dịch theo chiều thuận tạo men răng.13) Một kinh nghiệm nhóm bếp là hãy nhúng than vào nước vôi trong rồi phơi khô trư

làm như vậy Ca(OH)2 sẽ hấp thụ CO2 sinh ra, khi nhóm sẽ bớt khói hơn.14) Đất chua là đất chứa nhiều ion H+ (có môi trường axit) có thể do nhiều nguyên nhân kh

như: sinh ra do trong đất có nhiều ion kim loại Al3+, Fe2+, Fe3+,..thủy phân tạo thành, do mưa ax bón lân, đạm, do quá trình hấp thụ chất dinh dưỡng trong đất của cây.

Khi bón vôi (CaO) cho đất sẽ xảy ra quá các quá trình sau:CaO + H2O → Ca(OH)2

Ca(OH)2 → Ca2+ + 2OH-





Ion OH- sinh ra sẽ trung hòa lượng H+ trong đất làm cho đất có môi trường trung tính.Trong thực tế người ta có thể bón vôi cho đất bằng CaCO3, CaO, quặng đôlô

(CaCO3.MgCO3). Các muối cacbonat sẽ phân hủy từ từ, do đó, nó sẽ có tác dụng lâu dài hơ15) Không thể dùng các chất chữa cháy thông thường như nước, cát, bình cứu hỏa

cacbonic để dập đám cháy do Mg gây ra vì ở nhiệt độ cao Mg phản ứng mạnh với H2O, SiO2, CO2.

16) Bột trắng thường dùng là bột magie cacbonat, một loại bột rắn mịn, nhẹ và có tác

tốt. Magie cacbonat có tác dụng hấp thụ mồ hôi trên bàn tay của vận động viên, đồng thđộ ma sát giữa bàn tay và các dụng cụ thể thao.

17) Các oxit kim loại kiềm thổ có khả năng hút ẩm mạnh vì năng lượng hidrat hóa lđược dùng làm chất làm khô.

Làm khô các hóa chất dựa trên những nguyên tắc sau:- Chất làm khô không có tác dụng hóa học với chất được làm khô.

- Áp suất hơi nước trên bề mặt của chất làm khô phải thấp hơn áp suất hơi nưchất được làm khô.Các chất có khả năng làm khô phải là những chất có khả năng hidrat hóa cao. Tù

được làm khô ở dạng nào (chất khí, lỏng, rắn hay là chất hữu cơ, vô cơ) mà sử dụngthích hợp, dưới đây là những chất làm khô thường gặp:

CuSO4 khan vì có khả năng tạo ra dạng hidrat CuSO4.5H2OH2SO4 đặc vì có khả năng tạo ra dạng hidrat H2SO4.2H2O

P2O5 vì có khả năng tạo ra dạng hidrat P2O5.3H2OCaCl2 khan vì có khả năng tạo ra dạng hidrat CaCl2.2H2O NaOH rắn vì có khả năng tạo ra dạng hidrat NaOH.nH2OCaSO4 khan vì có khả năng tạo ra dạng hidrat CaSO4.2H2OVà một số chất khác có tác dụng tương tự như CaO, BaO, Al2O3, ZnCl2, silicagen…

18) a) Trong công nghiệp, để giảm giá thành sản phẩm của Al, người ta tìm cách giảmnóng chảy Al2O3 từ 2050oC xuống khoảng 900oC bằng cách trộn Al2O3 với criolit Na3AlF6

Criolit được điều chế theo phương trình hóa học của phản ứng sau

Al2O3(r) + HF (dd) + NaOH (dd) ot Na3AlF6 (r) + 9H2O b) Công suất P = UI = 4,4.105 (W)E = P.t = 4,4.105.86400 = 3,8.1010 (J)

Điện năng tiêu thụ10

3

3,8.1010560(kWh)

3600.10





19) Vì trên bề mặt kim thanh nhôm được phủ kín một lớp màng oxit (Al2O3) rất mỏng, mịn vàngăn không cho nước thấm qua.

20) Phèn nhôm khi tan vào trong nước xảy ra quá trình điện li như saK 2SO4.Al2(SO4).24H2O → 2K + + 2Al3+ + 4SO4

2- + 24H2OCation Al3+ bị thủy phân:

Al3+

+ 3H2O → Al(OH)3 + 3H+

.1. Do trong dung dịch tạo ra ion H+ (môi trường axit) nên phèn chua có vị chua.2. Nhờ có Al(OH)3 kết tủa dạng keo tạo màng có tính bá dính, nó dính chặt các hạt đấ

lửng trong nước tạo thành hạt đất to hơn, nặng và chìm xuống làm trong nước.21) Vì nhôm là một kim loại lưỡng tính và các hợp chất của nó cũng là hợp chất lư

khi cho nước vôi vào chậu nhôm thì xảy ra các phản ứng sau:Al2O3 + Ca(OH)2 → Ca(AlO2)2 + H2O

2Al(OH)3 + Ca(OH)2 → Ca(AlO2)2 + H2OAl + Ca(OH)2 + 2H2O → Ca(AlO2)2 + H2↑

Nhôm bị hoà tan dần nên lâu ngày chậu sẽ bị thủng.22) Chọn C23) Chọn B24) Chọn A25) Chọn B

26) Chọn A27) Chọn D28) Chọn D29) Chọn B30) Chọn A31) Chọn A32) Chọn A33) Chọn BCROM, SẮT, ĐỒNG & MỘT SỐ KIM LOẠI KHÁC1) Thành phần chủ yếu trong mực xanh đen là Fe(OH)2. Bản thân Fe(OH)2 có màu xanh nhạt

chữ viết được rõ nét hơn, người ta thêm vào trong mực xanh một loại bột màu xanh da ttrở thành xanh đen. Khi mực khô thì lớp sắt (II) hidroxit sẽ lộ ra và phản ứng với oxi tchất sắt (III) hidroxit có màu đen.

4Fe(OH)2 + O2 + 2H2O → 4Fe(OH)3





2) Các mực được chế tạo dưới dạng các dung dịch keo, ví dụ mực màu xanh đen tanin-sắt (II) sunfat và các loại phẩm màu xanh. Trong các dụng dịch này đều có chứa cáđiện tích. Khi trộng hai loại mực khác loại sẽ có các hạt keo có điện tích khác nhau, cáđiện trái dấu sẽ hút lẫn nhau tạo thành các hạt lớn hơn và xuất hiện kết tủa. Trong bình cặn, bút viết bị tắc mực và mực bị nhạt màu.

3)

Màu đỏ đó là do màu của tiết ( màu của myoglobin và hemoglobin ) là màu của Fe(II) nhưng nếu để một thời gian nó sẽ có mầu nâu mầu của Fe(III). Để giữ được mngười ta sử dụng các muối nitrat (K, Na) khi muối thịt sẽ chuyển thành muối nitrit. Gốhợp với myoglobin thành hợp chất nitrit myoprotein rất bền có màu đỏ tươi.

4) Trong nước giếng khoan của những vùng này có chứa Fe2+, ở dưới giếng, điều kiện thnên Fe2+ có thể được hình thành và tồn tại được. Khi múc nước giếng lên, nước tiếp xúc 2 khônkhí làm Fe2+ bị oxi hóa thành Fe3+ và Fe3+ tác dụng với H2O chuyển thành hiđroxit là một chấ

tan.5) Ở những vùng gần các vỉa quặng pirit sắt FeS2, đất thường bị chua là do quá trình oxi hó

FeS2 bởi oxi không khí sinh ra H2SO4 và Fe2(SO4)3.

4FeS2 + 15O2 + 2H2O 2Fe2(SO4)3 + 2H2SO4 Để khử chua người ta thường bón vôi (CaO) trước khi canh tác

H2SO4 + CaO CaSO4 + H2O

CaO + H2O Ca(OH)2

Fe2(SO4)3 + 3Ca(OH)2 2Fe(OH)3 + 3CaSO4 6) Thực tế người ta ít dùng quặng pirit để sản xuất gang vì hàm lượng S còn lại tro

quá mức cho phép, làm giảm chất lượng của gang và nhất là chất lượng của thép đượcnày.

11) 4CuSO

0,15.80 160 80m = . . =0,16(tÊn)

100 96 100

4ddCuSO0,16.100

m = 3,2(tÊn)5 12) CuSO4 khan là chất rắn màu trắng, khi hấp thụ nước tạo thành muối hiđrat CuSO4.5H2O m

xanh. Do đó người ta thường sử dụng CuSO4 khan để phát hiện dấu vết nước trong các chất lỏ13) Khi cho một sợi dây đồng đã cạo sạch vào bình nước cắm hoa thì một số ion Cu2+ tan vào nư

có tác dụng không làm tắc các mao quản dẫn nước đến hoa nên hoa tươi lâu hơn.14) Tốc độ của tàu thuyền lại giảm đáng kể như vậy là do các sinh vật sống trong đạ

sò, hà, trùng đục lỗ…) bám vào đáy táu để làm đất sống. Để tránh tình trạng trên, người





sơn hợp chất đồng (I) oxit, hợp chất chứa thủy ngân, hợp chất hữu cơ có chứa thiếc,… biển bám vào đáy thuyền và ăn các chất này sẽ chết ngay nên chúng không còn bám vàsinh sôi được nữa.

16) Do trong không khí ẩm, với sự có mặt của khí CO2 trên bề mặt đồng bị bao phủ bởi mmàng cacbonat bazơ màu xanh (Cu(OH)2.CuCO3).

17) Thành phần của thanh kiếm chính là đồng thanh (Hợp kim của đồng và thiếc). Thiế

loại có khả năng chống ăn mòn rất tốt. Bề mặt của thanh kiếm đã qua xử lý đặc thù. Đ bề mặt bởi lưu huỳnh hoặc các hợp chất của lưu huỳnh tác dụng với sắt làm cho bề kiếm đẹp hơn và khả năng chống ăn mòn của thanh kiếm cũng tăng lên rất nhiều.

18) Đó là hợp kim Cu-Au, trong đó 2/3 là Cu, 1/3 là Au.19) Các chữ mạ vàng hầu hết được chế tạo từ "vàng giả”. Vàng giả là hợp kim của đ

nghiền mịn rồi cho dầu sơn vào để tạo các chữ trên bìa.

21) Trên bề mặt kim và các chữ số trong đồng hồ dạ quang có sơn một lớp chất phát qZnS hoặc CaS. Các hợp chất này có khả năng hấp thụ năng lượng khi được chiếu sang mặt trời. Khi không có mặt trời, các hợp chất này có thể phát ra ánh sang huỳnh quang mà

22) Thanh tà vẹt bằng gỗ được tẩm dung dịch ZnCl2 hoặc ZnSO4, các chất này có tác dụng chặn sự sinh sôi nảy nở của nấm nên bảo vệ được thanh tà vẹt không bị mục.Hiện nay chất chống mục hiệu quả nhất là natri phenyl clorua, tác dụng chống mục vượt2 hoặc ZnSO4 nên được gọi là vị cứu tinh của tà vẹt gỗ.

23) Trong không khí ẩm, Ag và Cu phản ứng với O2 và H2S tạo ra Ag2S và CuS màu đen.4Ag + O2 + 2H2S 2Ag2S + 2H2O

2Cu + O2 + 2H2S 2CuS + 2H2O24) Khi bạc gặp nước, sẽ có một lượng nhỏ bạc đi vào nước thành ion. Ion bạc có

khuẩn rất mạnh. Chỉ cần 2.10-10 gam bạc trong một lít nước cũng đủ diệt các vi khuẩn. Khôkhuẩn phát triển và thức ăn không bị ôi.

25) Khi bị cảm gió cơ thể người thường sinh ra các hợp chất có gốc sunfua (S2-) vì vậy Ag sẽ pứng với các hợp chất này tạo hợp chất kết tủa màu đen Ag2S. Vì vậy người bị cảm sẽ cảm thấyhơn.

Để dây bạc sáng trắng trở lại trong dân gian người ta thường ngâm trong nước tiểuAg2S + 2NH3 → Ag(NH3)2

+ + S2- Lớp kết tủa tan ra nên dây bạc sáng trắng trở lại.

26) ĐS 0,045 g/ml





27) Bóng đèn có sợi đốt bằng vonfram rất mảnh. Vonfram là kim loại khó nóng chảy (nc=3380oCvà có điện trở rất lớn, khi được đốt nóng sẽ trở nên sáng trắng. Khi đạt đến nhiệt độ sán phần nhỏ vonfram trên bề mặt sợi wonfram sẽ bay hơi, gặp bóng thuỷ tinh lạnh sẽ ngngày tạo nên lớp màu đen. Sợi vonfram càng bay hơi sẽ càng bé, điện trở ngày càng tănnhiệt độ sợi đốt càng cao và vonfram càng bay hơi nhanh. Đến một mức độ sợi vonfram

đựng được nữa và sẽ bị đứt.Để hạn chế sự bay hơi của vonfram, khí trơ nitơ được đưa vào trong bóng đèn làm cho

đen hơn và tuổi thọ sẽ lâu hơn.28) Hàm lượng Pb cao đột biến trong các cây xanh trồng bên đường quốc lộ đó là do câ

Pb trong khói xăng dầu do các phương tiện cơ giới thải ra. Như ta đã biết rằng trước đdầu người ta thường pha một lượng tetraetyl chì Pb(C2H5)4 để tăng chỉ số octan, do đó khi xăngthải ra ngoài môi trường một lượng lớn chì.

29) Số gam chì trong 1 lit nước là 1,31 mg/ml. Vậy nước này đã bị nhiễm độc chì.30) ĐS 156,89 tấn PbO.32) Chọn D.33) Chọn B.34) Chọn A.35) Chọn B.36) Chọn B.

37) Chọn B.38) Chọn D.

PHẦN HÓA HỮU CƠĐẠI CƯƠNG VỀ HÓA HỌC HỮU CƠ1)

HOOC-CH-CH2-COOH

OH

HOOC-C=CH-COOH + H2O

C CHH

HOOC COOH

C CCOOHH

HOOC H

2) π + v = (2.30 + 2 – 50)/2 = 6





3) π + v = (2.10 + 2 – 18)/2 = 2

mà π = 1 v = 1 có 1 vòng.4) π + v = (2.20 + 2 – 30)/2 = 6

mà v=1 π = 5 có 5 liên kết đôi.5) CH3(CH2)2COOCH2CH3

6) Chọn C.

HIDROCACBON1) Bọt khí thoát ra có thành phần chính là metan (do các vi khuẩn có mặt trong nước

các hợp chất mùn có ở đáy hồ ao).Về mùa hè, những lúc trời nắng nóng nhiệt độ của hồ ao cao hơn bình thường vì vậ

các khí trong nước hồ ao sẽ giảm xuống và thấp hơn nồng độ của chúng trong nước, mộ

ra (ngoài CH4 còn có oxi, nitơ,…) Khí metan là chất khí không màu, không mùi và hầu nhưtrong nước, do đó thoát ra ngoài tạo nên các bóng khí trên mặt hồ ao.

2) - “Ga” dùng để đun nấu và nạp bật lửa là hỗn hợp butan và một phần propan đưchất lỏng trong bình thép.

- “Ga” dùng làm nhiên liệu trong công nghiệp (xăng, dầu hoả…) là hỗn hợp các anka3) Cho khí biogas qua nước có môi trường kiềm ( Ví dụ: nước có pha ít sữa vôi) thì hi

bị giữ lại.

4) a A, b D, c B, d C.

6) 425,6 lit.7) Đất đèn có thành phần chính là canxi cacbua, khi tác dụng với nước sinh ra khí

canxi hyđroxit:

2 2 2 2 2CaC 2H O C H Ca OH

Axetilen có thể tác dụng với H2O tạo ra anđehit axetic. Các chất này làm tổn thương

động hô hấp của cá vì vậy có thể làm cá chết.8) 2 2 2 2 2C H 2,5O 2CO H O

2 6 2 2 2C H 3,5O 2CO 3H O

Đốt 1 mol C2H6 tạo ra 3 mol H2O, trong khi đó 1 mol C2H2 chỉ tạo ra 1 mol H2O. Nhiệt lưtiêu hao (làm bay hơi nước) khi đốt C2H6 gấp 3 lần C2H2. Vì vậy nhiệt độ ngọn lửa C2H2 cao hơn nhđộ ngọn lửa C2H6.







Dầu hoả có điểm bắt lửa 28-45oC cao hơn nhiệt độ môi trường. ở nhiệt độ thường trên bề mkhông có hỗn hợp cháy nên không dễ bắt lửa để cháy. Khi tẩm dầu hoả vào bấc đèn, dầ bấc. Bấc đèn dễ cháy và làm nhiệt độ xung quanh sợi bấc vượt quá điểm bắt lửa của ddầu hoả trên bề mặt bấc đèn bốc cháy. Dầu hoả liên tục ngấm lên sợi bấc bảo đảm duy

14) Xăng có thể rửa sạch các chất dầu mỡ nhưng đồng thời cũng làm mất lớp mỡ b

làm cho da tay khô ráp, nứt nẻ tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập. Ngoài ra, trong xăn phenol, toluen và các hợp chất thơm khác gây độc hại cho có thể. Hơn nữa, xăng dễ bayxúc nhiều gây ngộ độc.

15) Các con số ghi đây chính là chỉ số octan của các loại xăng bán. Xăng có thành phcác ankan lỏng, do ankan lỏng dễ bay hơi nên các điểm bán xăng luôn có hơi xăng, khi sthoại di động thì khi điện thoại reo sẽ phát ra tia lửa điện có thể kích thích hơi xăng trocháy, cũng như vậy đối với việc sử dụng bật lửa. Vì vậy những điều này đều bị cấm.

16) Propan, butan là những khí không có mùi, không màu nên khi bị dò rỉ không thể nhchính vì thế thương phẩm xuất ra thị trường người ta phải pha 1 lượng mercaptan (emercaptan) vốn có mùi thối rất đặc trưng và nhạy với mũi người lại có KLR, áp suất hơivào để đảm bảo an toàn trong sử dụng.

17) Dầu hỏa chứa những hidrocacbon thể lỏng khó cháy hơn hidrocacbon thể khí (n bình gas) nên khi cháy dễ sinh ra muội than.

18) Xăng và cồn chứa những hợp chất hữu cơ dễ cháy (hidrocacbon, rượu) nên khi đ

phần của chúng đều cháy hết tạo CO2 và H2O.Gỗ và than đá lại có thành phần hết sức phức tạp. Trong gỗ có những thành phần d

xelulozơ, nhựa... nhưng gỗ còn chứa các khoáng chất không cháy được và tạo thành tro. Tngoài cacbon và các hợp chất hữu cơ phức tạp còn có các chất khoáng là các muối silicat không cháy và tạo tro.

19) Hắc ín là hỗn hợp các hiđrocacbon, ít tan trong dung môi phân cực (thí dụ H2O), tan nhtrong dung môi không phân cực (thí dụ xăng, dầu hoả).

20) Vì trong các củ, quả đó có chứa - caroten, khi thuỷ phân cho vitamin A.21) Caroten trong cà rốt là nguồn sinh ra vitamin A. Tuy nhiên, đây là chất khó hấp thụ

thể. Vì vậy, nếu ăn sống hay làm nộm thì 90% caroten không được hấp thụ.Bản chất caroten chỉ tan trong dầu mỡ nen việc ninh, nấu chín cà rốt với dầu mỡ h

tốt nhất để sử dụng triệt để lượng vitamin dồi dào trong loại củ này.22) Chọn D.23) Chọn B.





24) Chọn D.25) Chọn B.26) Chọn A.

DẪN XUẤT HALOGEN. ANCOL – PHENOL

1)

Cloetan là hợp chất hữu cơ có nhiệt độ sôi thấp 12,3o

C. Khi phun cloetan vào da, nhiệt thể làm cloetan bay hơi nhanh, làm cho da bị lạnh cục bộ và tê cứng. Do đó thần kinh cảtruyền được cảm giác đau lên đại não. Đồng thời, do sự đông lạnh cục bộ khiến cho cchỗ bị thương co lại nên làm cho vết thương ngừng chảy máu. Do vậy cloetan có thể tạm thời.

2) Do metanol được oxi hoá bởi các enzim khử hiđro trong gan tạo ra fomanđehit.CH3OH + [O] → HCHO + H2O

3) Thành phần chính của các loại đồ uống có cồn là rượu etylic. Rượu etylic là một choá. Chất oxy hoá được dùng trong các máy đo độ cồn của lái xe là crom (VI) oxit CrO3, một chấttinh màu vàng da cam. Bột crom (VI) oxit CrO3 khi gặp rượu etylic sẽ bị khử thành crom (ICr 2O3 có màu xanh đen. Đây là phản ứng rất nhạy dùng để phát hiện rượu trong hơi thở xe.

4) Rượu có thành phần là cồn etylic. Cồn etylic vào cơ thể theo các biến đổi sau : đầuthành anđehit axetic nhờ men anđehit xúc tác tiến hành sau đó anđehit lai bị biến đổi th

chất khác, cuối cùng là cacbon đioxit. Mỗi giai đoạn đảm nhận bởi một loại men xúc tácđịnh là giai đoạn biến rượu thành anđêhít nếu quá trình này không kịp thì người sẽ bị saynhiều hay ít là tuỳ vào lượng men anđehit có trong máu họ nhiều hay ít.

5) a) C b) Cồn có khả năng thẩm thấu cao nên có thể thấm sâu vào trong tế bào vi khuẩn

protein làm cho vi khuẩn chết. Tuy nhiên ở nồng độ cao sẽ làm protein trên bề mặt của tụ nhanh tạo ra lớp màng ngăn không cho cồn thấm sâu vào bên trong, làm giảm tác dụnỞ nồng độ thấp, khả năng làm đông tụ protein giảm, vì vậy hiệu quả sát trùng kém. Ththấy cồn 75o có tác dụng sát trùng mạnh nhất.

6) Quá trình lên men rượu từ đường là một quá trình phức tạp, diễn ra theo nhiều giađó có qua các giai đoạn trung gian tạo anđehit. Anđehit làm giảm chất lượng, mùi vị củanếu hàm lượng anđehit càng thấp thì rượu càng ngon.

Rượu càng để lâu thì quá trình lên men rượu càng xảy ra hoàn toàn, các sản phẩm agian cũng sẽ chuyển thành rượu, do đó rượu càng để lâu càng ngon.





7) Do sự tan của phenol trong glixerol lớn hơn rất nhiều trong da nên glixerol sẽ ké phenol ra.

8)

ANDEHIT – XETON – AXIT CACBOXYLIC1) Trong khói bếp có chứa một lượng nhỏ anđehit fomic HCHO, chất này có tính sát t

mọt nên làm những vật liệu bằng tre, nứa được bền hơn.2) Fomon là dung dịch anđehit fomic trong nước có nồng độ khoảng 37-40%. Fomo

protein đông cứng lại và không thối rữa. Ngoài ra, do tính độc đối với vi khuẩn, anđehidung dịch còn có tính sát trùng.

3) Axeton rất dễ bay hơi (ts=570C), quá trình bay hơi thu nhiệt của móng tay làm ta cmóng tay mát lạnh.

4) Các nhà sinh học đã tìm thấy chất propylthial CH3-CH2CH=SO, một anđehit có lưu huỳtrong nước hành. Khi tiếp xúc với bề mặt ướt của mắt chất này phản ứng với nước sunfurơ - chất làm cay và chảy nước mắt.

5) Khi đốt muỗi tiết vào nốt đốt một ít axit fomic. Axit fomic sẽ đi vào da thịt làm chviêm, gây cảm giác đau, ngứa. Do đó nếu bôi một chút nước xà phòng có tính kiềm sẽ llượng axit fomic nên sự tấy ngứa sẽ giảm nhẹ đi nhiều.

6) Đốm gỉ đó là oxit kim loại như CuO, ZnO … Giấm là dung dịch axit axetic có nồng5%. Axit axetic phản ứng với các oxit kim loại tạo ra muối tan, do đó làm bề mặt của đgỉ.

CuO + 2CH3COOH → (CH3COO)2Cu + H2O7) Trong nọc ong có axit fomic HCOOH. Dùng vôi bôi vào chỗ ong đốt để trung hoà ax

theo phương trình:

3 2 2

3 4

2 4

2

3CH CH CH O

6 6 6 5 3 6 5 3H PO

3H SO 5%

6 5 3 3 H O

CHC H C H CH CH C H C CH

CH O O H

C H OH CH C CH

Ophenol axeton





Ca(OH)2 + 2HCOOH → (HCOO)2Ca + 2H2O

8) a) Men rượu hoạt động không cần oxi không khí, nó chuyển hoá đường thành cacbonic.

men r îu6 12 6 2 5 2C H O 2C H OH 2CO

Men giấm cần oxi không khí để oxi hoá rượu thành giấm.mengiÊm

2 5 2 3 2C H OH O CH COOH H O

b) Lên men giấm từ dung dịch đường, rượu ngoài axit axetic ra trong giấm thu đượcchất hữu cơ không những không độc hại mà còn có hương vị dễ chịu. Axit axetic sản xuấnghiệp thường chứa các tạp chất có hại cho sức khoẻ vì vậy không dùng để pha thành gi

9) Tinh bột, đường, rượu là những nguyên liệu của quá trình lên men rượu, tinh bộthành đường, đường bị lên men rượu thành rượu.

Chuối, dứa một phần cung cấp nguyên liệu (đường) cho quá trình lên men, một phầliệu (mùi thơm) cho giấm, vì trong chuối, dứa có các este có mùi thơm đặc trưng.

Giấm gốc có vai trò cung cấp men giấm (enzim) xúc tác cho quá trình lên men giấmcho giấm gốc vào thì quá trình lên men vẫn xảy ra nhưng chậm hơn do trong không khí venzim.

ESTE – LIPIT

1) COOH

OH

+ CH3OH

COOCH 3

OH

+ H2OH2SO4

COOH

OH

+ (CH3CO)2O

COOH

OCOCH 3

+ CH3COOH

COOCH 3

OH

+ NaOH

COONa

OH

+ CH3OH

COOH

+ 2NaOH

COONa

OH

+ CH3COONa + H2OOCOCH 3





4) Dầu thực vật (dầu lạc, dầu dừa,…) thuộc loại chất béo (este của glixerin và các ax

Dầu mỡ bôi trơn là hỗn hợp của các hiđrocacbon.Vậy dầu thực vật và dầu bôi trơn có thành phần hóa học khác nhau.

7) Chất béo lỏng là chất béo chứa nhiều gốc axit không no, nên bị oxi hoá nhiều hơn d

hơn chất béo rắn (là chất béo chứa nhiều gốc axit béo no, rất ít gốc axit béo không no). Người ta thường pha thêm vào dầu ăn những chất chống oxi hoá để chống ôi mỡ.8) Dầu mỡ để lâu ngày trở thành có mùi khét, khó chịu đó là sự ôi mỡ. Có nhiều nguy

ôi mỡ, nhưng chủ yếu nhất là do oxi không khí cộng vào nối đôi ở gốc axit không no tchất này bị phân huỷ thành các anđehit có mùi khó chịu. Có thể biểu diễn bằng sơ đồ sau

' " ' "2

' "

R CH CH R O R CH CH R

gèc axit bÐo kh«ng no O O

peoxitR CH O R CH O

an®ehit

Để tránh ôi mỡ cần bảo quản dầu mỡ ở nơi mát mẻ, đựng đầy, nút kín (tránh oxi củvà có thể cho vào mỡ những chất chống oxi hoá không độc hại.

9) Thành phần chính của dầu ăn là este của các axit béo, khi đun nóng ở nhiệt độ khôn0

thì chúng không có biến đổi đáng kể ngoài hóa lỏng. Khi đem dầu đun lâu ở nhiệt độ ca

béo không no sẽ bị oxi hóa làm mất tác dụng có ích với cơ thể, các liên kết kép trong chúng bị bẽ gãy tạo thành các sản phẩm trung gian như peoxit, andehit, xeton và nhiềukhác làm dầu có mùi khó ngửi và ảnh hưởng không tốt đến sức khỏe.

10) Mỡ là este của glixerol với các axit béo C3H5(OCOR)3. Dưa chua cung cấp H+ có lợi chthuỷ phân este do đó có lợi cho sự tiêu hoá mỡ.

11) Dưa chua cung cấp môi trường axit xúc tác cho phản ứng thuỷ phân chất béo tạo chất có vị ngọt:

C3H5(OCOR)3 + 3H2OoH , t C3H5(OH)3 + 3RCOOH

Cũng trong điều kiện đó các chất gluxit, protit có trong dưa cũng bị thuỷ phân tạođường và các amino axit đều có vị ngọt. Như vậy ta có được canh dưa không chua gắt mlượng mỡ bị giảm đi làm cho canh không quá béo.

12) Nhiệt độ cao tăng tốc độ phản ứng thuỷ phân. Kiềm vừa làm xúc tác vừa trung hoàcho phản ứng nghịch không xảy ra:





C3H5(OCOR)3 + 3NaOHoH , t C3H5(OH)3 + 3RCOONa

Trong bộ máy tiêu hoá chất béo bị nhũ tương hoá bởi muối của axit mật. Sau đó nxúc tác đặc hiệu của enzim lipaza nó bị thuỷ phân hoàn toàn ở nhiệt độ của cơ thể:

C3H5(OCOR)3 + 3H2OLipaza C3H5(OH)3 + 3RCOOH

13) Quả bồ kết và quả bồ hòn.

Cách dùng: Đun sôi với nước, vò kĩ, bỏ bã, dùng nước.- Ưu điểm: Không gây phản ứng phụ cho da, cho tóc, không gây ô nhiễm môi trườn- Nhược điểm: Khó bảo quản, ít tiện lợi (khi dùng phải đun nấu)

14) Khi giặt rửa trong nước cứng, xà phòng bị giảm tác dụng giặt rửa do các ion Ca2+, Mg2+ gây phản ứng kết tủa, thí dụ:

2CH3(CH2)14COONa + Ca2+ → [CH3(CH2)14COO]2Ca + 2Na+ - Các muối sunfonat hoặc sunfat canxi, magiê không bị kết tủa (chúng tan được).

giặt rửa tổng hợp dùng được cả trong nước cứng.

CACBOHIĐRAT1) Cơm có thành phần chính là tinh bột. Ngay ở miệng, nhờ enzim amilaza có trong nư

bột đã bị thủy phân chút ít thành mantozơ (vì thế khi nhai kĩ sẽ thấy vị ngọt) Ở dạ dàytrường axit khá mạnh (pH=1,5-2,5) tinh bột bị thủy phân không đáng kể vì men amilazađộng trong môi trường axit. Ở ruột, nhờ các enzim amilaza, mantaza của dịch tụy… tinh phân hoàn toàn thành glucozơ rồi thấm qua thành ruột vào máu.

2) Trong bánh mì, dưới tác dụng của nhiệt, một phần tinh bột đã biến thành đextrin (onên khi ta ăn, chúng dễ bị thuỷ phân thành saccarit ngay bởi các enzim trong nước bọt, n phải làm việc ít hơn.

3) Trong cháy cơm, dưới tác dụng của nhiệt, một phần tinh bột đã biến th(oligosaccarit) nên khi ta ăn, chúng dễ bị thuỷ phân thành mantozơ ngay bởi các enzim

bọt, nên ta thấy có vị ngọt hơn cơm phía trên nồi.4) Tiêu hoá là quá trình biến đổi thức ăn từ dạng phức tạp thành dạng đơn giản.

Cơm có thành phần chính là tinh bột, thực chất đó là một polisaccarit. Khi ta ăn cơm, đ bột sẽ bị thuỷ phân một phần bởi các enzim trong tuyến nước bọt. Sau đó chúng lại tiếp phân khi đi vào trong dạ dày và ruột. Vì vậy nếu ta nhai càng lâu thì quá trình thuỷ phân btriệt để hơn do đó năng lượng được cung cấp nhiều hơn, vì vậy ta cảm thấy no lâu hơn.





5) Trong bộ máy tiêu hóa, tinh bột bị thủy phân dần nhờ các enzim (amilaza, mantglucozơ. Ở tế bào, glucozơ được oxi hóa thành khí cacbonic và nước, đồng thời giải phóncho cơ thể hoạt động. Một phần glucozơ được dùng để tổng hợp ra các hợp chất khác cthể hoạt động. Phần glucozơ còn dư được tổng hợp thành glicogen.

Glicogen là nguồn dự trữ năng lượng cho cơ thể vì khi cần nó lại thủy phân thành g

chuyển tới các mô trong cơ thể.6) Khi ta uống nước đường (đường saccarozơ) vào dạ dày sẽ bị thủy phân cho đường

chứa axit xianhiđric (HCN) là chất độc. Khi HCN gặp glucozơ sẽ có phản ứng xảy ra anđehit của glucozơ, sau đó tạo ra hợp chất dễ thủy phân giải phóng NH3. Như vậy, HCN đã chsang hợp chất không độc theo các phản ứng được biểu diễn phương trình hóa học sau:

HOCH2[CHOH]4CHO + HCN HOCH2[CHOH]4CH-CN

OH

HOCH2[CHOH]4CH-CN + 2H2OOH

HOCH2[CHOH]5COOH + NH3

7) a) CH2OH[CHOH]4CHO + 2[Ag(NH3)2]OH ot

CH2OH[CHOH]4COONH4 + 2Ag + 3NH3 + H2O b) Vì HCHO bốc ra, gây độc cho con người.

8) Người ta thường cho thêm đường, chọn rau cải già hoặc rau được phơi héo sẽ cđường cao hơn, do đó quá trình làm dưa chua nhanh hơn (đường chuyển hoá thành axitnén ngập trong nước vì quá trình lên men làm chua dưa là loại vi khuẩn yếm khí.

9) a) - Đường kính (là saccarozơ kết tinh thành những tinh thể nhỏ không màu).- Đường phèn được kết tinh ở 300C tạo ra những cục lớn.- Đường thốt nốt lấy từ quả thốt nốt.- Đường cát tinh thể nhỏ màu gần như cát vàng, đường hoa mai tinh thể nhỏ màu g

mai vàng, màu vàng của hai loại đường này là của tạp chất chưa bị loại hết.Các loại đường kể trên về cơ bản đều là saccarozơ, chúng khác nhau về nguồn gốc

tinh và các chất khác có mặt trong đó. b) Mật ong do ong tiết ra, đó là một dung dịch quá bão hoà của fructozơ, glucozơ, s

ngoài ra còn có các chất khác với lượng nhỏ như protein, vitamin, chất khoáng, chất thơmloại đường kể trên có thay đổi nhưng thường vào khoảng 42% fructozơ, 34% glucozơ và saccarozơ. Mật mía được tạo ra bằng cách cô đặc nước mía đã được loại bớt tạp chất. T





độ cô đặc người ta có thể thu được mật ở dạng dung dịch nhớt, sánh, màu nâu đậm hoặcdẻo như keo. Mật mía chứa chủ yếu là saccarozơ.

c) Thực hiện phản ứng tráng bạc.10) Nếu để nơi ẩm thấp và không đậy nút chặt,mật ong sẽ bị lên men theo phương trìn

C6H12O6 → 2C2H5OH + 2CO2

Khí CO2 sinh ra sẽ làm nút lọ bật ra, lúc đó sẽ có sự xâm nhập của vi khuẩn làm mậchất.

11) Đó không phải là đường kính (đường kính là saccarozơ kết tinh). Những hạt rắn glucozơ, fructozơ do nước trong mật ong bay hết.

12) Trong mỗi hạt tinh bột, amilopectin là vỏ bao bọc nhân amilozơ.. Amilopectin hầutan trong nước nguội, trong nước nóng nó trương lên thành hồ. Trong gạo tẻ, hàm lượn(80%) ít hơn trong gạo nếp (98%), nên khi nấu cơm nếp cần ít nước hơn khi nấu cơm t

gạo) nhưng cơm nếp lại dẻo hơn cơm tẻ.13) Sơ đồ phản ứng(C6H10O5)n → nC6H12O6 → 2nC2H5OH

H = 80%

2 5C H OH10.85 46.2 80

m . . 3,861(kg)100 162 100

m 3,861V 4,89(l)

D 0,789

17) Trong dịch vị dạ dày của trâu bò có enzim xenlulaza có thể thủy phân xenlulozơ (trotạo thành glucozơ cung cấp năng lượng cho chúng

18) Trong củ sắn có chứa nhiều tinh bột. Còn thân cây sắn chủ yếu là xenlulozơ.19) Trước hết, thực phẩm nở to không chỉ thay đổi hình dáng, kích thước hạt mà còn

cấu trúc bên trong. Trong quá trình nở to, các phần tinh bột có chuỗi liên kết dài, khônước bị cắt nhỏ thành loại tinh bột có mạch ngắn tan được trong nước là hồ tinh bột và đ

phẩm này dễ được cơ thể tiêu hoá, hấp thụ.Thực phẩm qua quá trình làm nở to còn có lợgìn các sinh tố. Ví dụ với bỏng gạo, các sinh tố B1, B6 được bảo tồn có tỷ lệ tăng từ 1/5khi đem gạo nấu thành cơm.

Hơn nữa qua trình chế biến thực phẩm nở to được thực hiện ở nhiệt độ cao sẽ tiêukhuẩn, phù hợp với yêu cầu vệ sinh.

20) Tuy gọi là giấy gạo nếp nhưng thực ra không phải chế tạo từ gạo nếp mà được bột khoai lang, tinh bột ngô, tinh bột tiểu mạch. Người ta đem tinh bột chế tạo thành bộ





các tạp chất, dùng nhiệt biến thành hồ, dùng máy để trải thành lớp mỏng, sấy sẽ tạo trắng đục.

21) Giấy được cấu tạo bao gồm các sợi xelulozơ khi để lâu trong không khí có thể boxi của không khí. Ngoài ra ánh sáng mặt trời cũng có tác động đến giấy trong các phảhoá với xelulozơ. Do đó khi bảo quản lâu thì giấy sẽ ngả màu vàng.

22) Bột gạo có thành phần protein là 7-8%, trong đó chủ yếu là các protein tan trong n

có 8-15% protein, trong đó có đến 4/5 protein không tan trong nước. Khi nhào bột mì cnước để rửa hết tinh bột để thu được một chất có tính dính, đàn hồi có thể kéo thành sợgân bột mì). Trong mì cân khô có đến 80% là các protein không tan trong nước. Khi nhàokhông thể có “gân bột gạo”.

Tính đàn hồi của bột mì là do có chứa các protein không tan trong nước như proteingluten. Trong đó có chứa thành phần aminoaxit systein có nhóm hydrosunfua -SH. Các nhó

tạo liên kết đisunfua S-S kết nối giữa các phân tử protein thành chuỗi xích dài hơn.23) Tinh bột chứa trong hạt là nguồn dự trữ nguyên liệu và năng lượng cho hạt nảy m

con.24) a) Ribozơ có độ không no là: (2.5+2-10)/2=1

Ribozơ có phản ứng tráng gương và làm mất màu nước brom có nhóm CH=OPhương pháp cộng hưởng từ cho thấy nó có 4 nhóm OH đính với 4 nguyên tử cacbo

CTCT của Ribozơ là: HOCH2[CHOH]3CH=O

b) HOCH2[CHOH]3CH=O + 2[Ag(NH3)2]OHot

CH2OH[CHOH]3COONH4 + 2Ag + 3NH3 + H2O

HOCH2[CHOH]3CH=O + Br 2 + H2O HOCH2[CHOH]3COOH + 2HBr25) a) Saccarin không thuộc loại saccarit vì CTPT không có dạng cacbonhiđrat và cấ

không có gì giống với saccarit. b) Saccarin ngọt gấp 300 lần sacarozơ (435:1,45=300), do đó nếu cùng một khố

nhau thì từ saccarin tạo được thể tích nước ngọt gấp 300 lần so với saccarozơ 300.1 lit = 300 lit.c) Saccarin dùng làm chất ngọt cho những người kiêng đường và dùng để tăng th

cho kẹo bánh. Nó chỉ đơn thuần để gây vị ngọt mà không có giá trị về mặt dinh dưỡngnên lạm dụng.

AMIN – AMINO AXIT – PROTEIN





1) Mùi tanh của cá là hỗn hợp các amin (nhiều nhất là trimetylamin) và một số chất kkhử mùi tanh của cá trước khi nấu ăn người ta thường rửa lại bằng giấm để amin tácaxetic làm giảm mùi tanh.

RNH2 + CH3COOH → CH3COONH3R2) Trong cá có các amin như đimetyl amin, trimetyl amin là các chất tạo ra mùi tanh c

cho thêm chất chua, tức là cho thêm axit vào để chúng tác dụng với các amin trên tạo giảm độ tanh của cá.

RNH2 + HCl → RNH3Cl3) Vì nó làm tăng ion Na+ trong cơ thể, làm hại các nơron thần kinh nên được khuyế

nên lạm dụng gia vị này.4) Trong gạch cua có protein, khi nung nóng bị đông tụ lại thành kết tủa.5) Vì protein trong nước đậu bị đông tụ bởi axit (H+).

6) Protein trong cơ thể giữ nhiều chức năng quan trọng. Các ion kim loại nặng làm kếtính protein dẫn đến mất chức năng của chúng, gây rối loạn các hoạt động trong cơ thể.

Protein trong sữa giúp kết tủa các kim loại nặng ở ngay bộ phận tiêu hóa, ngăn cảnnhập vào các cơ quan khác.

7) Ở da có chứa protein. HNO3 tác dụng với các nhóm p-OH-C6H4- có trong protein tạo thànhxuất nitro (-NO2) có màu vàng.

8) Trong số 20 aminoaxit tạo nên protein thì có 2 aminoaxit chứa lưu huỳnh. Khi bị p

chuyển thành H2S.9) Đó là dung dịch các aminoaxit cần cho cơ thể, chúng đều là các α- aminoaxit có

chung là R-CH(NH2)-COOH.10) – Trước hoặc sau khi uống sữa đậu nành 1 giờ không nên ăn cam quýt vì axit và v

cam quýt tác dụng lên protêin trong sữa đậu nành kết thành khối ở ruột non làm ảnh hưtrình tiêu hóa gây đầy bụng, đau bụng.

11) Trong sữa có thành phần protein gọi là cazein. khi vắt chanh vào sữa sẽ làm tăng độlàm giảm độ pH của dung dịch sữa. Tới pH đúng với điểm đẳng điện của cazein thì chtủa. Khi làm phomat người ta cũng tách cazein rồi cho lên men tiếp.

POLIME VÀ VẬT LIỆU POLIME1) Không được. Vì phản ứng thế không tạo ra mạch polime có clo luân phiên đều đặn2) Không được. Vì flo hoá PE chỉ cho các sản phẩm cắt mạch và phân huỷ, không cho





4) Dưới tác dụng của oxi không khí, của hơi ẩm, của ánh sáng và nhiệt, polime và cátrong đồ nhựa có thể tham gia các phản ứng ở nhóm chức của nó. Kết quả là: Mạch polihoặc vẫn giữ được mạch nhưng đều làm thay đổi cấu tạo của chúng dẫn tới làm thay tính chất. Hiện tượng đó gọi là sự lão hoá polime.

5) Politetrafloetilen (CF2-CF2)n được ứng dụng rộng rãi trong đời sống vì nó có nhiều tín

như:+ Phân tử có cấu trúc đối xứng cao, có cấu trúc tinh thể, độ bền nhiệt và bền hoá h

với axit đặc ở nhiệt độ cao).+ Momen lưỡng cực bằng không nên dùng làm chất cách điện.+ Hệ số ma sát nhỏ nên được dùng để sản xuất vòng bi làm việc trong môi trường

không cần bôi trơn.6) Do trong phân tử PVC có liên kết C-Cl phân cực mạnh hơn nên PVC cách điện

Nhưng lực tương tác giữa các phân tử trong PVC lớn hơn (lực Van-đec-van…) lực tương phân tử trong PE nên PVC bền hơn, tính tan kém hơn khi tan trong dung môi hữu cơ nhclobenzen…

7) Trong cao su lưu hoá và trong chất dẻo đều có chứa các phụ gia chống oxi hoá, thoá… Chúng là các chất có thể tan vào rượu và là những chất độc hại đối với cơ thể, mkhả năng gây ung thư.

8) Tơ nilon (tơ poliamit), len và tơ tằm (protit) đều có các nhóm -CO-NH- trong ph

nhóm này dễ bị thuỷ phân trong môi trường kiềm và axit, vì vậy độ bền của quần áo (sảnlen, tơ tằm) sẽ bị giảm nhiều khi giặt bằng xà phòng có độ kiềm cao.

Len, tơ tằm, tơ nilon kém bền đối với nhiệt.Len (từ lông thú) thuộc loại polipeptit. Dung dịch xà phòng có môi trường kiềm s

cho phản ứng thuỷ phân liên kết peptit (-CONH-) làm đứt chuỗi polipeptit, làm cho sợi lhỏng.

9) Khi đốt, da thật cho mùi khét, da nhân tạo không cho mùi khét.Có thể làm thêm thí nghiệm sau: Nhỏ vài giọt AgNO3 vào thành phía trong của phễu thuỷ

Úp phễu ở phía trên miếng da bị đốt. Mẩu da nhân tạo (PVC) sẽ cho kết tủa trắng (AgCl phễu:

02O ,t

2 2PVC HCl CO H O

Cl Ag AgCl





10) Chất dẻo làm bao bì đựng thực phẩm cần tuân theo các tiêu chuẩn nghiêm ngặt, được chứa các chất độc hại đối với sức khoẻ. Các bao bì bằng chất dẻo sau khi sử dụngtiêu huỷ do đó gây ô nhiễm cho môi trường. Không nên quá lạm dụng chúng mà nên dùntruyền thống từ các vật liệu thiên nhiên dễ phân huỷ như tre, gỗ, lá, xenlulozơ,…







4. Theo quí thầy/cô, thông qua việc giải các bài tập hóa học gắn với thực tiễn sẽ giúp ch

NhiềuVừa phải Ít Không

Tăng vốn kiến thức về hóa học có nội dung liênquan đến thực tiễn.Vận dụng các kiến thức hóa học giải đáp đượcnhững tình huống có vấn đề nảy sinh trong đời

sống, trong lao động, sản xuất.Hiểu rõ mối quan hệ mật thiết giữa hóa học với đờisống.Có hứng thú tìm tòi, tham khảo các tài liệu (trongsách giáo khoa, báo chí, internet,..) có liên quanđến ứng dụng của hóa học.Phát triển tư duy sáng tạo, năng lực giải quyết vấnđề.Yêu thích môn hóa học.

5. Quí thầy/côít hoặc khôngsử dụng bài tập hóa học gắn với thực tiễn trong dạy học vì nnào sau đây? Không có nhiều tài liệu. Mất nhiều thời gian tìm kiếm tài liệu. Trong các kì kiểm tra, kì thi không yêu cầu có nhiều câu hỏi có nội dung gắn v

tiễn. Lí do khác: ..................................................................................

.......................................................................................................................

Chỉ yêu cầu học sinhtái hiện kiến thức để trả lời câu hỏi líthuyết.

Yêu cầu học sinhvận dụng kiến thức để giải thích được cácsự kiện, hiện tượng củacâu hỏi lí thuyết

Yêu cầu học sinhvận dụng kiến thức hoá học để giải thíchnhững tình huống xảy ratrong thực tiễn

Yêu cầu học sinhvận dụng kiến thức, kĩ năng hoá học đểgiải quyết những tình huốngthực tiễn hoặc để thực hiệnmột công trình nghiên cứu khoa học nhỏ, đơn giản,đề ra kếhoạch hành động cụ thể, viếtbáo cáo.





.......................................................................................................................6. Theo quí thầy/cô việc xây dựng hệ thống bài tập hóa học gắn với thực tiễn trong dạy

không? Rất cần thiết. Cần thiết. Không cần thiết.

Ý kiến khác: ...............................................................................................................................................................................................

Xin chân thành cám ơn những ý kiến đóng góp của quí thầy /cô.Liên hệ: LÊ THỊ KIM THOA - Email:[email protected]


Documents

Tuyển chọn và xây dựng hệ thống bài tập hóa học gắn với thực tiễn dùng trong dạy học hóa học ở trường THPT