คำนำ

“ตวอกษรเเละตวพมพ” เปนสวนประกอบทสำคญตอการออกแบบสอสงพมพทกชนด

ซงสามารถเลอกใชไดตามความเหมาะสมของสงพมพชนดนนๆ ตวอกษรเเละตวพมพกสามารถอ

อกแบบไดดวยตวเอง โดยใชโปรเเกรมจากผทสรางมา เพอตอบสนองตอผทตองการในการออกเเ

บบตวอกษร ซงสรปเเลววา ตวอกษรเเละตวพมพเหลามความสำคญตอชวตประจำวนในวงการอ

อกแบบสงพมพหรอนอกวงการออกแบบสงพมพ

ในการออกแบบส งพ มพ ท ด จะต องศ กษาว ธ การในการออกแบบส งพ มพ เช น

การจดหนาหนงสอ อยางเหมาะสม เพอไมใหคนอานสบสนกบการอาน คนอานกจะไมสามารถ

เรยบเรยงเรองราวไดถกตอง และถาสสนลวดลายของหนงสอดเเลวไมสบายตากจะทำใหคนอาน

เบอหนายกบการอาน เปนตน

ใครทตองการลองแบบหนงสอซกเลมกควรศกษาใหละเอยดและเขาใจ เพอใหไดหนงสอทอ

อกมานาสนใจ และไดประสบการณทดนำไปใชในหนาทการงานไดตอไป

Pavana Chaisomboon

สารบญ

คำศพทเกยวกบตวอกษรและตวพมพ 3

- ตวอกษร (letter)

- ตวพมพ (type)

- ฟอนต (font)

- ไทปเฟส (typeface)

- เสนกง (serif)

- ขนาดตวพมพ (point size)

- ความกวางตวพมพ (width)

- นำหนกตวพมพ (weight)

- หวเรอง (heading)

- ชอเรอง (title)

- เนอเรอง (body text)

- ระยะบรรทด (leading)

- แนวบรรทด (the line)

- การปรบแนวบรรทด (alignment)

- คอลมน (column)

- ประจกษภาพ (legibility)

รปแบบและบคลกของตวพมพ 9

- แบบของตวพมพ

1. แบบตวพมพไทย

1.1 ตวแบบหลก

1.2 ตวแบบเลอก

1.3 ตวแบบแปร

2. บทบาทของตวพมพ

2.1 หวเรอง

2.2 ชอเรอง

2.3 เนอเรอง

การออกแบบเนอเรอง 12

1. แบบตวพมพทเหมาะสม

2. ขนาดตวเนอเรองทเหมาะสม

เอกสารอางอง 16

ตวอกษรเปนสวนประกอบสำคญอยางหน งของส งพมพเพราะการส อสารในปจจ

บนยงตองใชตวอกษรเพ อถายทอดความคดจากคนหน งไปส อ กคนหน งรปแบบ

ตวอกษรมววฒนาการ ตอเนองมายาวนาน จากการเขยนดวยมอมาสยคทใชคอม

พวเตอร รปรอยอกขระทเกดจากฝมอมนษยและนำไปออกแบบเพอสอสารแทน คำ พด เรยกวา

“ตวอกษร(letter)” สวนรปรอยตวอกขระทเกดจากเครองจกร เครองคอมพวเตอร หรออป

กรณทางดานเทคโนโลยตาง ๆ แลวนำไปสอสารสผคนจำนวนมาก เรยกวา “ตวพมพ (type)”

เมอกลาวถงการออกแบบสงพมพ จงมกปรากฏคำวาตวอกษร และตวพมพอยปะปนคาบเกยว

กน เสมอซงตองพจารณาจากบรบท ของตวอกขระ จะไดไมสบสนในความหมายทจะเกดขน

ยคแรกของการสรางตนฉบบงานพมพหรอ เรยกวา “การเรยงพมพ” นนเรมตนจากวธแกะไม

แลวพฒนาตอมา เปนการเรยงพมพดวยตวพมพทหลอดวยโลหะ มาถงการเรยงพมพดวยแสง

จนปจจบนเปนการเรยงพมพดวยโปรแกรมคอมพว เตอร ทำใหการเรยงพมพในปจจบนมขด

ความสามารถในการสรางรปแบบสงพมพไดกวางขวางมากขน กลาวคอไดตวพมพทคมชด

การจดชองไฟตว พมพสวยงามเหมาะสม ใหจงหวะในการอานด ขนและสามารถสรางตวพมพบน

แผน ฟลมแยกสไดโดยตรงนกออก แบบสงพมพตองเรยนรเกยวกบการนำตวพมพไปสรางสรรคให

เกดภาพทางความคด วธการใช ชนด และแบบอยางของตวอกษร เพอสงพมพ การกำหนดขนาดของ

ตวอกษรใหเหมาะสมกบกลมคำ ประโยค ยอหนา คอลมนและความสะดวกในการอานกบการใช

เทคโนโลยสมยใหมในการเรยงพมพ การจดประกอบหนา รวมทงความเหมาะสมของรปเลม เพอ

ใหไดสงพมพทมคณภาพ (ปราโมทย แสงพลสทธ. 2539: 101)

คำศพทเกยวกบตวอกษรและตวพมพ

ความรทวาดวยเรองการออกแบบตวอกษรและการออกแบบตวพมพในปจจบนเปนความ

ร มพนฐานมาจากตวอกษรโรมนเปนหลก และไดนำความรเหลานมาเทยบเคยงใช กบ

ตวอกษร และตวพมพไทย ทำใหคำศพทหลายๆ คำมความหมายคลาดเคลอนไปจาก

ความเขาใจดงเดม จง ควรมทำความเขาใจรวมกนในคำศพทเหลานกอน เพอจะไดไมสบสนเมอ

พบคำศพทเหลานในภาย หลง คำศพททจะไดอธบายในลำดบตอไปน เปนคำศพททเรยบเรยงมา

จากหนงสอ “ศพทบญ ญตวชาการพมพ ฉบบราชบณฑตยสถาน” และ“การออกแบบตวอกษร”

ของ ดร.สนต คณประเสรฐ และยงประมวลจากคำศพททบคลากรในวงการผลตสงพมพใชกนอย

จรงในปจจบน

ตวอกษร (letter) หมายถง ตวอกขระ ตวเลข สญลกษณตางๆ รวมถงสระและวรรณยกตท

สรางขนดวยการขดเขยนเพอนำไปใชในการออกแบบสงพมพและเพอการสอความหมายแทนคำ

พด

ตวพมพ (type) หมายถง ตวอก

ษรทสรางขนเพอใหเกดการผลต

สงพมพในปรมาณมาก เพอการสอ

สารไปผคนเปนจำนวนมาก

ฟอนต (font) หมายถง

ตวพมพแบบหนงทมทง พยญชนะ

วรรณยกต สระเครองหมายและ

ตวเลขครบชด ฟอนตใชเรยกกน

เฉพาะแบบตวพมพพวกเยน (cold

type) เชน แบบตวตวพมพทใชใน

คอมพวเตอรหรอแบบตวพมพจาก

เครองเรยง พมพดวยแสง (photo-

typesetting) เเละแบบตวพมพท

เปนโปรแกรมใชในเครองคอมพว

เตอร

ไทปเฟส (typeface)

หมายถง ฟอนตอยางนอย 4 แบบ

มารวมกนเปนสกลตวพมพ (fam-

ily of type) ประกอบดวยตวพมพ

แบบตวธรรมดา(regular)แบบ

ตวหนา(bold) แบบตวเอน(italic) และแบบตวหนาเอน(bold italic)

เสนกง (serif) เสนยนเลกๆ ทฐานหรอทหางของตวพมพบางแบบ

ขนาดตวพมพ (point size) คอการกำหนดขนาดตวพมพตามแนวตง โดยนบ

จากระดบสระลางไปจนถงระดบวรรณยกตบนสด มหนวยวดเปน พอยต (point)

ภาพท 4.1 เสนกงมหนาบางหลายชนดแตกตางกนไปตามลกษณะ

ของตวพมพแตละแบบ

ภาพท 4.2 ขนาดตวพมพเทากน ความสงของตวอกษร (สง บ)

อาจไมเทากนได

ความกวางตวพมพ (width) คอการกำหน

ดขนาดตวพมพตามแนวนอน โดยทความสงเทาเดม

เมอบบตวพมพใหผอมลง เรยก ตวแคบ(con-

densed) กวางปกตเรยกตวธรรมดา(regular)

ขยายกวางกวาปกตเรยก ตวกวาง(extensed)

นำหนกตวพมพ (weight) คอความ

เขมหรอความหนาของเสนตวพมพทสงผล ใหตว

พมพดเบาบาง ปานกลาง หรอหนา การกำ

หนดนำหนกเสนวาจะหนกหรอเบาเพยงใดตอง

พจารณาใหไดสดสวนกบขนาดตวพมพเปนหลก

ในคอมพวเตอรเราจะพบวา มนำหนกตวพมพเพยง

2 แบบคอ แบบตวธรรมดา และแบบตวหนา

หวเรอง (heading) เปนตวพมพทโดดเดนท

สดของสงพมพ เพอดงดดใหผอานสนใจในตว สงพมพ เปนอนดบแรก

ชอเรอง (title) ตวพมพทดโดดเดนกวาเนอเรอง เพอเปนการแสดงตวให ปรากฏอยาง

ชดเจนถงการแบงเนอหาออกเปนเรองตางๆหลายๆเรอง อาจมแบงลดหลนกนไปอกตามความสำ

คญของเรอง

เนอเรอง (body text) ตวพมพขนาด 14 - 16 พอยต มลกษณะอานงาย

สะอาดตา ใชเปนสวนเนอหาของสงพมพ อาจมจำนวนหลายบรรทด ทำใหตองใชเวลานาน

ภาพท 4.3 ตวธรรมดาจะมสดสวนเฉลยประมาณ 6 : 8 ( กวาง : สง)

ทมา : มาตรฐานโครงสรางตวอกษรไทย ฉบบราชบณฑตยสถาน. 2540: 30-31.

ภาพท 4.4 ตวพมพแสดงบทบาทแตกตางก

นไปเปน 3 ลกษณะ คอ เปนหวเรอง ชอเรอง

และเนอเรอง

ระยะบรรทด (leading) เปนการเรยกตามวธการเวนระยะในการพมพแบบเดมระบบ

เลต เตอรเพรส (letter press) ทเคยใชเสนตะกวคนใหเกดระยะหางระหวางแนวบรรทด เชน

ตวพมพขนาด 28 พอยต

เมอใชเสนตะกวขนาด 6 พอยต

เปนตวคนแนวบรรทดระยะ

บรรทดทเกดขนคอขนาด 6

พอยต เทากบความหนาของ

เสนตะกวในระบบคอมพวเตอร

การเวนระยะบรรทดใชผลรวม

ของขนาดตวพมพกบระยะท

ตองการเวนนบจากฐานลงมา

เชน ตวพมพขนาด 28 พอยต

บวกกบการเวนระยะเพมอก 6

พอยต รวมเปนระยะบรรทด 34 พอยต (สนต คณประเสรฐ. ม.ป.ป.)

แนวบรรทด (the line) การนำตวพมพหลายๆตวมารวมกนจะเกดเปนคำการนำคำหลายๆ

คำมารวมกนจะเกดเปนประโยค การนำประโยคหลายๆประโยคมารวมกนจะเกดเปนแนวบรรทด

แนวบรรทดจงเปนทรวมของตวพมพทถกจดเรยงไวในแนวนอนเราสามารถจดเรยงแนวบรรทดให

มลกษณะตางๆได แตทสำคญตองใหผอานสามารถอานไดงายและสะดวกชดเจน

ภาพท 4.5 ระยะบรรทดแบบเดม ครงทใชระบบการพมพแบบเลต

เตอรเพรส

ภาพท 4.6 ขนาดตวพมพกบระยะทตองการเวน รวมกนเปนระยะ

บรรทดทใชในปจจบน

การปรบแนวบรรทด (alignment) คอการจดแนวบรรทดใหเรยงไลกนเปนลำดบ

ลงมาตามแนวเสนสมมต การปรบแนวบรรทดอาจทำไดหลายรปแบบ เชนแบบเรยงชดซาย

แบบเรยงชดขวา (flush right) แบบเรยงกลาง (flush centre)และแบบปรบเตมแนว (justifi-

cation) (ศพทบญญตวชาการพมพ ฉบบราชบณฑตยสถาน.2532: 30-31.)

ภาพท 4. 7 รปแบบแนวบรรทดจดไดหลายรปแบบ แบบเรยงชดซายและแบบปรบเตมแนวเหมาะ

สำหรบการจดเนอเรอง เพราะมจดเรมตนบรรทดเทากน ทำใหสะดวกตอการอาน

คอลมน (column) หมายถง พนทสำหรบจดเรยงตวพมพหรอจดแนวบรรทด

ตวพมพ มความยาวตอเนองกนลงมา

ตามแนวตง อาจมไดหลายคอลมนใน

หนงหนา

ป ร ะ จ ก ษ ภ า พ ( l e g -

ibility) หมายถง คณสมบตเฉพาะ

ของตวพมพทสงผล ตอการรบรแล

ะแยกแยะวามตวพมพอะไรปรากฏ

ตอสายตาประจ กษภาพม งเน นไป

ทางดานกายภาพ ของตวพมพ คอ

ตวพมพตวหนงแบบหนง ขนาดหนง

บนกระดาษลกษณะหนงดวยสคหนง

สภาพแสงสวางหนง จะสงผลตอการรบ

รของมนษยอยางไรบาง เหนไดชดเจน

หร อไม ช ด เจนมากน อยเพ ยงใด

อานไดงายหรอยาก

ภาพท 4.8 สงพมพขนาด A4 สามารถแบงคอลมนไดตงแต 2-4

คอลมน ถามากหรอนอยกวานจะทำใหแนวบรรทดสนหรอยาว

เกนไป ตวพมพจะมประจกษภาพตำทำใหอานยาก

ภาพท 4.9 คณสมบตบางประการทสงผลถงประจกษภาพของตว

พมพ

รปแบบและบคลกของตวพมพ

ตวพมพแตละชนดมรปแบบและบคลกแตกตางกน บางชนดมลกษณะทอานงาย

เหมาะทจะนำมาใชเปนเนอเรอง ขณะทบางชนดดเดนชด สะดดตา เหมาะทจะนำมาใช

เปนหวเรอง ชอเรอง เมอนำตวพมพเหลานมาออกแบบจดสรางและออกแบบสงพมพ

จะส งผลให ส งพ มพ ม

บคลกทแตกตางกนไป

บางชนดดเปนทางการ

ใหความร สกถงอำนาจ

หนาท บางชนดดสบายๆ

ไมเครงครดนก ความ

ห ล า ก ห ล า ย ข อ ง ต ว

พมพรวมกบวธจ ดรป

แบบสงพมพทด สา

มารถเสรมภาพลกษณ

สงพมพใหดเดนยง ขน

การเลอกใชตวพมพจง

เ ป นป จ จ ย ส ำค ญท

ช วยใหผ อ านเขาใจถง

เนอหาและความหมายท

ตองการไดงาย (ธวชชย

ศรสภาพ. 2549: 22)

แบบของตวพมพเมอมผนำวธ ก

ารพมพเขามาใชในประ

เทศไทยต งแตสมยรตน

โกสนทรตอนตนมวธการ

การประดษฐตวพมพอก ษร ไทยขนอยางตอเนอง โดยอาศยรปแบบตวเขยนของสมยรตนโกสนท

รมาปรบปรงเปนตวพมพ อก ษรไทย แตตวพมพดงกลาวกมไดมผกำหนดหลกเกณฑโครงสรางรป

แบบและลกษณะใหลงตวเปนมาตรฐานเดยวกนสำหรบใชเปนแบบแผนทวประเทศ

ภาพท 4.10 ตวอกษรแตละแบบใหภาพลกษณทแตกตางกนออกไป มผลตอค

วามหมายและการรบร

ชวงป พ.ศ. 2535 – พ.ศ. 2539 ราชบณฑตยสถานมอบหมายใหคณะกรรมการชด หนง

กำหนดหลกเกณฑเกยวกบการใชภาษาไทย พจารณารางหลกเกณฑโครงสรางของตวอก

ษรไทยจนสำเรจสมบรณ สามารถจดทำเปนมาตรฐานโครงสรางตวอกษรไทยและจดพมพออก

เปนหนงสอเพอเผยแพรตอสาธารณชน เมอป พ.ศ. 2540 ชอวา “มาตรฐานโครงสรางตวอกษรไทย

ฉบบราชบณฑตยสถาน”

1. แบบตวพมพไทย

ร า ช บ ณ ฑ ต ย ส ถ า น

แบ ง ร ป แบบแบ ง ต วพ มพ

เปน 3 แบบ คอตวแบบหลก

ตวแบบเลอก และตวแบบแปร (

มาตรฐานโครงสรางตวอกษรไทย

ฉบบราชบณฑตยสถาน.

2540: 1-3)

1.1ตวแบบหลก เปนตว

พมพทมหวกลม ความหนกเบา

ของเสนเสมอกนหมด นอก

จากสวนทเปนเสนโคง เสนหก

รวมทงสวนตนหรอปลาย ของตว

อกษรและเครองหมาย ตาง ๆ

บางตว ขนาดของเสนอาจหนา

หรอบางกวาไดบางซงถอวาเปน

รป แบบทถกตองสมบรณตาม

หลกเกณฑทกำหนดไว

1.2 ตวแบบเลอก เปนรปแบบทตางจากตวแบบหลกเลกนอย เชนมเสนกง

เสนลำตวอาจมหนกเบาแตกตางกน เปนแบบทใชกนทวไปและถอวาเปนแบบทถกตอง

เชนเดยวกน

ภาพท 4.11 ตวพมพแบบ เจเอสประสพลาภ (JS Prasoplarpas)

มลกษณะใกลเคยงกบตวแบบหลกมากทสด

ภาพท 4.12 สงพมพเปนเอกสารและตำรา สวนมากนยมใชตวแบบเลอก

เพราะอานไดลนไหลด

1 .3ต วแบบแปรเป นร ปแบบท ใช ก นอย แต ไม อาจจ ดเข าหล กเกณฑน ได เช น

ตวทมหวบอดหรอตน หวแฝงเรน ตวแบบคดลายมอ เขยนลายมอ และตวประดษฐอนๆ(ศนยเทค

โนโลยอเลกทรอนกสและคอมพวเตอรแหงชาต. 2537: 224-229)

2. บทบาทของตวพมพ

ตวพมพท ปรากฏในงานส ง

พมพแสดงบทบาทและบคลกแตก

ตางกนไปตามหนาท ท ถกกำหนด

บางกลมทำใหหนาทเปน หวเรอง

บางกลมทำหนาทเปน ชอเรองบาง

กลมทำหนาทเปน เนอเรอง แตละ

หนาทมการใชแบบตวพมพแตกตาง

กนออกไป

2.1 หวเรอง เปนตวพมพท

โดดเดนทสดของสงพมพ เพราะม

หนาทในการดงดดใหผอานมาสนใจ

ในตวสงพมพเปนอนดบแรก เพอจะ

ไดสบคนไปยงสวนตางๆ ของสงพมพ

เปนลำดบตอไป รปแบบ ขนาด สสน

และการออกแบบจงตองเนน เปนพ

เศษสงผลใหประจกษภาพลดลง

แตบางครงกเปนความจงใจของนก

ออกแบบส งพมพท ตองการใหหว

เรองอานยาก เพอเปนการตรงใหผ

อานใชเวลาอยกบหวเรองใหมากขน

ภาพท 4.13 ตวแบบแปรเหมาะสำหรบใชทำเปนหวเรอง

และชอเรอง เพราะมการออกแบบใหนาสนใจ

2.2 ชอเรอง จะดโดดเดนกวาเนอเรอง เพอแสดงตวใหปรากฏอยางชดเจนถงการแบง

เนอเรองออกเปนเรองตางๆ หลายเรอง แตละเรองคออะไร อยตำแหนงใดตวพมพ จงควรมขนาด

ใหญกวาเนอเรองเลกนอย มสสดกวา เสนตวหนากวา แบบของตวพมพจงควรเปนตวแบบ

เลอกหรอตวแบบแปร ถาเลอกตวแบบแปรควรเลอกใชตวพมพทยงคงมประจกษภาพระดบกลาง

ๆ ยงคงอาน ไดโดยไมยากเยนนก

2.3 เนอเรอง เปนตวเนอหาของสงพมพ บางทอาจมเปนจำนวนมากกนเนอท

หลายบรรทด ตองใชเวลาในการอานนานจงตองเลอกใชตวพมพขนาดเลก ลกษณะเรยบงาย

ดสะอาดตา มประจกษภาพสง อาจเปนตวแบบหลกหรอตวแบบเลอกกไดโดยทวไปจะใชตว

พมพสดำ ในภา ษาไทยนยมใชตวพมพขนาด 12-16 พอยต ภาษาองกฤษใชตวพมพขนาด 10-14

พอยต ทงนตองขนอยกบขนาดของสงพมพ ถาจะใชตวพมพภาษาไทยและตวพมพภาษาอง

กฤษในเนอเรองเดยวกน ตองใหตวพมพภาษาองกฤษเลกกวาตวพมพภาษาไทยประมาณ 2 พอยต

จงจะดกลมกลนกนพอด (ศพทบญญตวชาการพมพฉบบราชบณฑตยสถาน. 2532: 37)

การออกแบบเนอเรอง

เน อเร องท เล อกใช แบบตวพมพหร อระยะบรรทดผดพลาดการจดวางหรอเร มต น

พารากราฟ(paragraph)ไมเหมาะสม จะทำใหประสทธภาพของสงพมพลดลงทงในดานของ

ภาพลกษณและการสอสาร ขอความรตอไปนจะชวยเพมประสทธภาพใหกบสวนทเปนเนอเรอ

ง ซงจะสงผลโดยตรงตอไปถงงานสงพมพเปนลำดบตอไปสงแรกทตองตดสนใจกอนออกแบบเนอ

เรอง คอ จะเลอกตวพมพแบบใดตวพมพขนาดเทาไร ระยะบรรทดควรจะเปนเทาไร การจดแนว

บรรทดแบบใดจงเหมาะสมและจะเรมตนบรรทดแรกของพารากราฟอยางไร คำตอบสดทายของ

ปญหาทงหมดจะอยทความเหมาะสม หรอ ไมเหมาะสม เทานน ไมสามารถชชดลงไป

ไดวาอะไรคอสงทถก ตองทสด(โชคชย เตชพรรง และวนชย เตชพรรง. 2538: 103-106)

1. แบบตวพมพทเหมาะสม

แบบตวพมพชอ “ฟอนต ฟช๒” หรอ “ครฑ” (Garuda) เปนแบบตวพมพมเสนคงท ซงศนย

เทคโนโลยอเลกทรอนกสและคอมพวเตอรแหงชาต ไดรบความรวมมอจากบจก.ยนต โปรเกรส ใน

การพฒนาตวพมพแบบนขนมาเพอใหเปนสาธารณสมบตของคนไทยแบบตวพมพ “ฟอนต ฟช๒”

พฒนาขนโดยใชตนแบบจากตวพมพชอ “โบรวาลเลยยพซ ”(BrowalliaUPC) จดไดวาเปนแบบตว

พมพมคณสมบตอานงายสบายตา ดสะอาดเรยบรอยและใหความตอเนองในการอานไดด

แบบตวพมพ “ฟอนต ฟช๒” และ/หรอ โบรวาลเลย ใชไดดในการทำเปนเนอเรอง เปน

แบบตวพมพทอานงาย มลกษณะหวกลมโปรง เสนลำตวเสมอกนหมดชวยทำใหการอานนนไหล

ลนเชอมโยงไปยงแตละตวไดอยางตอเนองนอกจากนยงชวยจำแนกรปรางของตวพมพแตละ

ตว ใหเหนแตกตางกนอยางเดนชด นอกจากตวพมพแบบดงกลาว ตวพมพอนๆ ทมคณสมบตตาม

ทกลาวมาน เชน ตวพมพแบบ คอรเดยยพซ (CordiaUPC)

กถอวาเปนแบบตวพมพเนอเรองท

เหมาะสมไดเชนกน

เม อ เ ล อกแบบต วพ มพ

สำหรบเนอเรองไดแลว ใหพ

จารณาเล อกแบบต วพ มพ ท ม

สกลตวพมพตดมา ดวย เชน

มแบบ ตวธรรมดา ตวหนา ตวเอน

และ ตวหนาเอนสกลตว พมพ

เหลานทำใหมทางเลอกในการออก

แบบไดหลายทศทาง อกทงยงจะทำ

ใหสงพมพมเอกภาพดยงขน เมอไดใชตวพมพสกลเดยวกนใน การออกแบบ

ภาพท 4.14 ภาพการเปรยบเทยบ แบบตวพมพ “ฟอนต ฟช๒”

และแบบตวพมพ “โบรวาลเลยยพซ”

ภาพท 4.15 โปรแกรมฟอนตทใชในคอมพวเตอรปจจบน ฟอนต

หลายๆแบบจะมสกลตดมาดวยโดยเฉพาะฟอนตทใชทำเปนเนอ

เรอง

2. ขนาดตวเนอเรองทเหมาะสม

ยงไมมวธการทจะเลอกขนาดของตวพมพทเหมาะสมได จงมทางเดยวทใชสำหรบกำหนด

ขนาดตวพมพทเหมาะสมคอการลองผดลองถก ขนาดของแบบตวพมพเนอเรองในภาษาไทยจะกำ

หนดไวท 14-16 พอยต ภาษาองกฤษ จะกำหนดไวท 12-14 พอยตทดลองปรบเพมลดคราวละ 1

พอยต แลวพมพผลออกเพอทดสอบดความหมาะสม ใหทดลองเปรยบเทยบตวพมพขนาด 14 พอยต

15 พอยต และ 16 พอยต จะพบความประหลาดใจเมอพบวาตวพมพขนาด 16 พอยตอาจใหญเกนไป

และขนาด 14 พอยต กอาจเลกเกนไปแตขนาด 15 พอยตนนพบวาเหมาะสมด ทงนขนอยกบตว

พมพแตละแบบ และประสบการณของนกออกแบบแตละคนตวตดสนวาควรเลอกใชตวพมพขนาด

เทาใดจงจะเหมาะสม

ภาพท 4.16 นกออกแบบสงพมพจะตองใชประสบการณและความสามารถเฉพาะตน

พจารณาตวพมพ ทมขนาดแตกตางกนเพยงเลกนอยคราวละ 1 พอยต วาขนาดใดคอ

ขนาดทเหมาะสมกบสงพมพทจะออกแบบ

3. ระยะบรรทดทเหมาะสม

เมอไดเลอกแบบและขนาดของตวพมพแลว กตองปรบแตงระยะบรรทดขนาดของ

ตวพมพ จะเปนตวกำหนดระยะบรรทด ตวพมพทมสวนสงไมมาก ตองการระยะบรรทดนอย

กวาตวพมพทมสวนสงมากกวา ระยะบรรทดทนยมใชกนอยในวงการผลตสงพมพคอกำหนด

ใหมากกวาขนาด ความสงของตวพมพอย 1-3 พอยต เชน ถาเลอกใช ตวพมพขนาด15 พอยต

ระยะบรรทดกควรจะมขนาด 16 17 หรอ 18 พอยต เปนตน ระยะบรรทดขนาดใดจะเหมาะสมท

สดตองใชวธลองผดลองถกชวยตดสนใจ ทดลองพมพเนอเรองตวอยางโดยกำหนดระยะบรรทด

ใหแตกตางกนไปทละ 1 พอยต จะพบวาสงพมพแตละตวอยางใหประจกษภาพในการอานแตกตาง

กนจนสงเกตได

ภาพท 4.17 ตวพมพแบบโบรวาลเลย ขนาด 15 พอยต ใชระยะบรรทดแตกตาง

กนไปคราวละ 1 พอยต

โชคชย เตชพรรง และวนชย เตชพรรง. (2538). แรกเรมเรยนร เรอง Destop publishing &

design. กรงเทพฯ: เอช. เอน. กรป.

ธวชชย ศรสภาพ. (2549). ฟอนตไหนด?. กรงเทพฯ: มารเวบ.

ปราโมทย แสงพลสทธ. (2539). หลกการพนฐานเกยวกบการออกแบบสงพมพ. ใน เอกสาร

การสอนชด วชา การออกแบบทางการพมพ. (หนา 45-117). นนทบร:มหาวทยาลยสโขทย

ธรรมาธราช.

มาตรฐานโครงสรางตวอกษรไทย ฉบบราชบณฑตยสถาน. (2540). กรงเทพฯ: อรณ

การพมพ.

ศพทบญญตวชาการพมพ ฉบบราชบณฑตยสถาน. (2532). กรงเทพฯ: ชวนพมพ.

ศนยเทคโนโลยอเลกทรอนกสและคอมพวเตอรแหงชาต. (2537). แบบตวพมพไทย.

กรงเทพฯ: ศนยเทคโนโลยอเลกทรอนกสและคอมพวเตอรแหงชาต.

สนต คณประเสรฐ. (ม.ป.ป.). การออกแบบตวอกษร. ม.ป.ท.