U P U T S T V O/N A P U T A K kontroli i prezentiranju topografskih podataka, odnosno topografskih karata. (2) ilj vizualizacije TT10 je omogućiti jednoznačan prikaz topografskih

Na osnovu člana 210. stav (1) alineja 2. Zakona o premjeru i katastru nekretnina, ("Službeni

list SR BIH" br. 22/84, 12/87, 26/90 i 36/90), i (“Službeni list RBiH” br. 4/93 i 13/94), koji se, u

skladu sa članom IX.5. (1) Ustava Federacije Bosne i Hercegovine, primjenjuje kao federalni

zakon, direktor Federalne uprave za geodetske i imovinsko-pravne poslove donosi

U P U T S T V O/N A P U T A K

O VIZUALIZACIJI PODATAKA TEMELJNE TOPOGRAFSKE BAZE MJERILA 1:10 000 ZA POTREBE

IZRADE SLUŽBENIH TOPOGRAFSKIH KARATA MJERILA 1:10 000, 1:50 000 I 1:250 000

I OPĆE ODREDBE

Član 1.

Ovim Uputstvom/Naputkom propisuje se jedinstveni način vizualizacije podataka temeljne

topografske baze, koji se temelji na kontroli topoloških uvijeta podataka TTB, modelskoj i kartografskoj

generalizaciji, topografskoj simbolizaciji podataka zajedno s unutrašnjim i vanjskim opisom

kartografskih proizvoda, izlaznom formatu proizvoda, te kartografskom papiru, a rezultira konačnim

proizvodom – vektorskim, rasterskim i/ili analognim topografskim kartama.

Član 2.

(1) Svrha vizualizacije podataka temeljne topografske baze 1:10000 (TTB10) je dosljednost u

kontroli i prezentiranju topografskih podataka, odnosno topografskih karata.

(2) Cilj vizualizacije TTB10 je omogućiti jednoznačan prikaz topografskih podataka za različita

mjerila karte – 1:10000, 1:50000 i 1:250000, u skladu sa domaćim i međunarodnim

standardima.

II DEFINICIJE POJMOVA KORIŠTENIH U UPUTSTVU/NAPUTKU

Član 3.

Analogna topografska karta podrazumijeva prikaz određenog područja podataka TTB otisnutog na

kartografskom papiru.

Funkcionalna generalizacija (agregacija objekata različitih klasa) je stategija u kojoj se međusobno

susjedni objekti, koji ne pripadaju istoj klasi, objedinjuju u jedinstvenu veću prostornu jedinicu.

Geometrijska generalizacija je strategija u kojoj je geometrijska razlučivost faktor procesa agregacije.

Objekti se objedinjuju u nove objekte koji su dovoljno veliki da se mogu predstaviti.

Generalizacija podrazumijeva uopćavanje sadržaja TTB10 radi prikaza njenog sadržaja u

odgovarajućem mjerilu karte. Sastoji se od modelske i kartografske generalizacije, u kojima se

primjenjuju, istovremeno, različite strategije generalizacije.

Generalizacija objekata iste klase je strategija u kojoj se međusobno susjedni objekti, koji pripadaju

istoj klasi, objedinjuju u veće prostorne jedinice s jednakim tematskim karakteristikama.

Georeferenciranje podrazumijeva pridruživanje geografskih ili pravokutnih koordinata u određenoj

kartografskoj projekciji pojedinim tačkama određenog objekta

(http://www.kartografija.hr/nzz/images/Rjecnik.pdf ).

INSPIRE (Infrastructure for Spatial Information in the European Community) Direktiva uspostavlja

infrastrukturu za prostorne informacije u Europi radi podrške okolišnim politikama i politikama ili

aktivnostima koji mogu imati uticaja na okoliš. Stupila je na snagu u maju 2007. godine

(https://inspire.ec.europa.eu/).

INSPIRE specifikacije omogućavaju stvaranje usklađenih skupova prostornih podataka koji se mogu

nesmetano koristiti u različitim aplikacijama.

Kartografska generalizacija je uopćavanje sadržaja karte prilagođeno mjerilu i (ili) svrsi karte

(Frančula, 2003., https://bib.irb.hr/datoteka/42516.Kartografska_generalizacija_pswd.pdf ).

Modelska generalizacija obuhvaća procese kojima dolazi do redukcije gustoće podataka za određeno

mjerilo. Cilj modelske generalizacije je smanjiti obim podataka i ukloniti nepotrebne detalje. Ona ne

uključuje simbolizaciju, pomijeranje objekata, postavljanje teksta i nije ograničena veličinom papira

(https://dgu.gov.hr/UserDocsImages/dokumenti/Pristup%20informacijama/Zakoni%20i%20ostali%2

0propisi/Specifikacije/SP_TK50ver%201.0_skupna.pdf ).

Nomenklatura lista predstavlja brojeve i slova koji određuju položaj lista karte u prihvaćenoj podjeli

na listove.

Podjela karte na listove predstavlja način na koji se karta dijeli na listove.

Rasterska topografska karta podrazumijeva prikaz određenog područja izvršavanjem programa koji

rasterski ispisuje podatke TTB. Rasteri topografskih karata mogu se distribuirati u obliku grafičkih

slikovnih datoteka koje se mogu lako koristiti u većini programskih paketa za slike. Rasteri mogu biti

georeferencirani i negeoreferencirani.

Simbolizacija – Znakovni sistem za prikaz prostornih objekata na kartama, sastoji se od kartografsko-

topografskih znakova i međusobnog odnosa znakova, odnosa znakova prema prikazanim objektima, te

odnosa korisnika prema znakovima (http://www.kartografija.hr/nzz/images/Rjecnik.pdf ).

Strukturalna generalizacija je strategija u kojoj se pojednostavljuje opis mrežnog sistema (npr.

hidrografska mreža, transportna mreža, i sl.) zadržavajući cjelokupnu strukturu netaknutom.

Topologija je grana savremene matematike koja proučava svojstva prostora općenitog značaja

(topološki prostor) i neprekidnog preslikavanja, tj. preoblikovanja (funkcije) koje preslikavaju jedan

prostor u drugi pridružujući svakoj tački prvoga prostora jednu tačku drugoga prostora tako da se ne

naruši odnos »blizine« tačaka u prostoru (https://www.hrleksikon.info/definicija/topologija.html ).

TTB10 – Temeljna Topografska Baza podataka mjerila 1:10 000 je skup međusobno povezanih

podataka, koji interakcijom omogućavaju kartiranje prostora (prirodni i umjetni objekti) na teritoriji

Federacije Bosne i Hercegovine, a koji se na odgovarajući način i pod određenim uslovima koriste za

http://www.kartografija.hr/nzz/images/Rjecnik.pdf

https://inspire.ec.europa.eu/

https://bib.irb.hr/datoteka/42516.Kartografska_generalizacija_pswd.pdf

https://dgu.gov.hr/UserDocsImages/dokumenti/Pristup%20informacijama/Zakoni%20i%20ostali%20propisi/Specifikacije/SP_TK50ver%201.0_skupna.pdf

https://dgu.gov.hr/UserDocsImages/dokumenti/Pristup%20informacijama/Zakoni%20i%20ostali%20propisi/Specifikacije/SP_TK50ver%201.0_skupna.pdf

http://www.kartografija.hr/nzz/images/Rjecnik.pdf

https://www.hrleksikon.info/definicija/topologija.html

potrebe upravljanja, građenja, održavanja, zaštite, te za potrebe službenih statistika, državnih upravnih

tijela, međunarodnih organizacija i drugih pravnih i fizičkih osoba (Modrinić, 2016).

Vektorska topografska karta predstavlja prikaz odredenog područja izvršavanjem programa koji

ispisuje podatke TTB u vektorskom formatu.

Vizualizacija je proces stvaranja vidljive slike prostora (http://struna.ihjj.hr/naziv/vizualizacija/2360/).

III RADNI PROCES VIZUALIZACIJE TOPOGRAFSKIH KARATA

Član 4.

(1) Radni proces vizualizacije topografskih karata temelji se na obradi podataka TTB10, a sastoji se

od slijedećih koraka:

1. Ispitivanje topoloških odnosa podataka TTB10

2. Generalizacija podataka TTB10

3. Simbolizacija (dodjeljivanje topografskih znakova) podataka i unutrašnji opis topografske

karte

4. Vektorska topografska karta

5. Podjela na listove

6. Vanjski opis topografske karte

7. Rasterska topografska karta

8. Analogna topografska karta

(2) Generalne odredbe ispitivanja topoloških odnosa podataka u stavku TTB10, pod rednim

brojem 1. definirane su članom 11. stava (9) Pravilnika o TTB10. Detaljna pravila ispitivanja

topoloških odnosa podataka TTB10 u Pravilniku o TTB10 nisu razrađena. S obzirom da je TTB10

urađena u skladu sa važećem topografskom modelu koji poštuje INSPIRE pravila i pravila struke

u tekstu niže detaljna pravila ispitivanja topoloških odnosa su podjeljena u dva dijela:

a. Topološka pravila u skladu sa INSPIRE specifikacijom za svaki pojedini paket i objektne

klase1 preuzete su iz odgovarajućih INSPIRE specifikacija (Tablica 1). Za objektne klase

koje nemaju geometriju nema ni topoloških pravila koja trebaju zadovoljiti.

Tablica 1. Prikaz odgovarajućih INSPIRE specifikacija, paketa i link za topološka pravila koja moraju biti

primijenjena.

INSPIRE Specifikacija Paket Topološka pravila

INSPIRE Data Specification for the spatial data theme

Geographical Names

Geographical Names

http://inspire.ec.europa.eu/documents/Data_Specifications/INSPIRE_DataSpecification_GN_v3.1.pdf Vidi poglavlje Geometrijska reprezentacija na str.13-14

1 Važeći model topografskih podataka urađen je sukladno tradicionalnim pravilima za izradu topografskih

karata i INSPIRE specifikacijama.

http://struna.ihjj.hr/naziv/vizualizacija/2360/

http://inspire.ec.europa.eu/documents/Data_Specifications/INSPIRE_DataSpecification_GN_v3.1.pdf




Buildings

BuildingsBase, BuildingsExtendedBase, Buildings2D, Buildings3D, BuildingsExtended3D

http://inspire.ec.europa.eu/documents/Data_Specifications/INSPIRE_DataSpecification_BU_v3.0rc3.pdf . Vidi poglavlje Geometrijska reprezentacija na str.50-51 (building 2D); str. 149... (building 3D) i Dodatak D- city model.


Hydrography

Hydro – base, Hydro – Network, Hydro - Physical Waters

http://inspire.ec.europa.eu/documents/Data_Specifications/INSPIRE_DataSpecification_HY_v3.0.pdf Vidi poglavlje Geometrijska reprezentacija na str.7-8, 14, 46, 147


Land Cover

LandCoverVector

http://inspire.ec.europa.eu/documents/Data_Specifications/INSPIRE_DataSpecification_LC_v3.0.pdf Vidi poglavlje Geometrijska reprezentacija na str.15,37,48,100


Land Use

Existing Land Use

http://inspire.ec.europa.eu/documents/Data_Specifications/INSPIRE_DataSpecification_LU_v3.0.pdf Vidi poglavlje Geometrijska reprezentacija na str. 21,116


Utility and Government

Services

Common Utility Network Elements, Electricity Network, Oil-Gas-Chemicals

Network, SewerNetwork,

Thermal Network, Water Network,

Telecommunications Network

http://inspire.ec.europa.eu/documents/Data_Specifications/INSPIRE_DataSpecification_US_v3.0.pdf Vidi poglavlje Geometrijska reprezentacija na str. 22,28,44,55,56,131


Elevation

ElevationGridCoverage, ElevationVectorElements, ElevationTIN

http://inspire.ec.europa.eu/documents/Data_Specifications/INSPIRE_DataSpecification_EL_v3.0.pdf Vidi poglavlje Geometrijska reprezentacija na str. 20,43,51,65,146


Transport Networks

Common Transport Elements, RoadTransportNetwork, RailwayTransportNetwork, Cable Transport Network, Cable Transport Network, Water Transport Network, Air Transport Network

http://inspire.ec.europa.eu/documents/Data_Specifications/INSPIRE_DataSpecification_TN_v3.2.pdf Vidi poglavlje Geometrijska reprezentacija na str. 34,35,54,72,85,94,109,189

http://inspire.ec.europa.eu/documents/Data_Specifications/INSPIRE_DataSpecification_BU_v3.0rc3.pdf



http://inspire.ec.europa.eu/documents/Data_Specifications/INSPIRE_DataSpecification_HY_v3.0.pdf



http://inspire.ec.europa.eu/documents/Data_Specifications/INSPIRE_DataSpecification_LC_v3.0.pdf



http://inspire.ec.europa.eu/documents/Data_Specifications/INSPIRE_DataSpecification_LU_v3.0.pdf



http://inspire.ec.europa.eu/documents/Data_Specifications/INSPIRE_DataSpecification_US_v3.0.pdf



http://inspire.ec.europa.eu/documents/Data_Specifications/INSPIRE_DataSpecification_EL_v3.0.pdf



http://inspire.ec.europa.eu/documents/Data_Specifications/INSPIRE_DataSpecification_TN_v3.2.pdf




Administrative Units

AdministrativeUnits

http://inspire.ec.europa.eu/documents/Data_Specifications/INSPIRE_DataSpecification_AU_v3.0.pdf) . Vidi poglavlje Geometrijska reprezentacija na str. 35-39.


Sea Regions

Sea Regions

http://inspire.ec.europa.eu/documents/Data_Specifications/INSPIRE_DataSpecification_SR_v3.0.pdf Vidi poglavlje Geometrijska reprezentacija na str. 16,27,71

Model BPKN Katastarske tačke Primijeniti topološka pravila BPKN

b. Topološka pravila u skladu sa pravilima struke, a koja moraju biti urađeni za potrebe

formiranja i vizualizacije TTB obuhvaćaju tablice koje se predaju prilikom predaje

projekta izrade i/ili održavanja TTB, a sadrže podatke o: Objektnoj klasi, vrsti

topološkog udruživanja, povezujućim objektnim klasama, opis topološkog pravila koji

mora biti ispunjena, da li je topologija ispravna ili ne. Ako nije ispravna, u stupcu

Napomena treba obrazložiti zbog čega se odstupilo od pravila (Tablica 1., 2, 3., 4., 5.,

6.).

Tablica 1. Administrative units (administrativne jedinice)

Objektna

klasa

Topološko

udruživanje

Povezujuća

objektna klasa Opis

Topologija

ispravna/

Neispravna

(I/N)

Napomena

(npr.razlog

neispunjavanja

topologije)

ADMINISTRAT

IVE UNITS

(AU)

(administrativ

ne jedinice)

Granica

mora biti

obuhvaćena

sa

ADMINITRATIVEB

OUNDARY

Granice

administrativnih

jedinica

(površina) moraju

biti obuhvaćene

linijama

administrativnih

granica

Ne smiju se

preklapati

ADMINISTRATIVE

UNITS

Administrativni

entiteti, tj.

poligoni, ne smiju

se međusobno

preklapati (osim

ako nisu sastavni

dio

administrativnog

http://inspire.ec.europa.eu/documents/Data_Specifications/INSPIRE_DataSpecification_AU_v3.0.pdf



http://inspire.ec.europa.eu/documents/Data_Specifications/INSPIRE_DataSpecification_SR_v3.0.pdf



entiteta višeg

ranga)

Ne smije biti

šupljina

ADMINISTRATIVE

UNITS

Administrativni

entiteti, smiju

formirati

kontinuirani

obuhvat, ali ne

smiju stvarati

šupljine između

njih

ADMINITRATI

VEBOUNDARY

(AB)

(administrativ

ne granice)

Ne smije

presijecati

niti

preklapati

ADMINITRATIVEB

OUNDARY

Administrativne

granice mogu se

dodirivati samo

na krajevima i ne

smiju preklapati

jedna drugu.

Ne smiju

imati

izolirani

početni i/ili

završni čvor

ADMINITRATIVEB

OUNDARY

Administrativne

granične linije

smiju dodirivati

drugu

administrativnu

graničnu liniju, a

ne smiju biti

izolirane

Ne smiju

imati

pseudo-

čvorove

ADMINITRATIVEB

OUNDARY

Kraj linije ne

može dodirivati

krajnji čvor SAMO

jedne druge

granične linije,

nego više njih.

Tablica 2. Hydro - Physical Waters (Hidrologija – fizičke vode)

Objektna

klasa

Topološko

udruživanje

Povezujuća

objektna klasa

Opis Topologija

ispravna/

Neispravna

(I/N)

Napomena

(npr.razlog

neispunjavanja

topologije)

CROSSING Ne smije se

presijecati

CROSSING Linija prelaza

preko vodene

površine ne smije

(HY-CROSS)

(akvadukt,

most,

propust, sifon)

se presijecati

sama sa sobom

Smije se

preklapati sa

ROADLINK,

RAILWAYLINK

Linija prelaza

preko vodene

površine smije se

preklapati sa

dionicom ceste ili

željeznice

Smije se

presijecati sa

ADMINISTRATIVE

UNIT,

ADMINISTRATIVE

BOUNDARY

Linija prelaza

preko vodene

površine smije se

presijecati sa

administrativnom

granicom i

administrativnom

površinom

Ne smije se

preklapati sa

CROSSING

WATERCOURSELI

NK, COASTLINE,

DAMORWEI,

RAPIDS

Linija prelaza

preko vodene

površine ne smije

se preklapati

sama sa sobom,

sa linijom

vodenog toka,

linijom obale,

nasipom

(branom),

brzacima

(vodopadima,

bujicama)

SURFACEWAT

ER

(HY-SFW)

(Vodena

površina)

Ne smije se

preklapati sa

SURFACEWATE,

LANDCOVERUNIT

Vodena površina

ne smije se

preklapati sama

sa sobom, s

površinom

Zemljišnog

pokrova.

Smije se

preklapati

STANDINGWATER

,

SEAAREA,

WATERCOURSE

Vodena površina

TREBA se

prekrivati sa

Površinom

vodotoka,

morskom

površinom i

Stajaćim vodama

Ne smije

imati

šupljine sa

STANDINGWATER

,

SEAAREA,

WATERCOURSE

Vodena površina

ne smije imati

prazne površine

sa susjednim

objektima kao što

su vodene

površine (stajaće

vode, morska

površina i

površine

vodotoka)

COASTLINE

(HY-CL)

(linija koja

odvaja kopno

od vodene

površine)

Ne smije

presijecati ni

dodirivati

interior

COASTLINE Obalna linija

vodotoka/

priobalna linija

morske površine

smiju se

dodirivati samo

na svojim

krajevima, a ne

smiju se

međusobno

preklapati

Ne smije se

preklapati sa

CROSSING,

WATERCOURSELI

NK, RAPIDS

Obalna linija

vodotoka /

priobalna linija

morske površine

ne smije se

preklapati sa

akvaduktom,

linijom vodenog

toka, brzacima

(vodopadima,

bujicama)

Ne smije se

preklapati sa

SHORELINE,

DAMORWEIR

Obalna linija

vodotoka /

priobalna linija

morske površine

ne smije se

preklapati sa

SHORELINE

=linija koja

razdvaja kopno

od morske

površine

definirane za

priobalnom

konstrukcijom –

branom/ustavom

srednji nivo

mora.

Smije biti

prekrivena

granicom od

SHORELINE Obalna linija

vodotoka /

priobalna linija

morske površine i

granica mora

smiju biti

prekrivene

granicom kopna

ili granicom

površine otoka ili

linijom vodene

površine

Smije biti

prekriveno

granicom od

SEAAREA Granica mora

smije biti

prekrivena sa

granicom morske

površine

Smije biti

prekriveno

granicom od

SURFACEWATER

Obalna linija

vodotoka /

priobalna linija

morske površine

smije biti

prekrivena sa

granicom vodene

površine,

površinom

jezera/rezervoara

ili močvare

DAMORWEIR

(HY-DorW)

(brana ili

ustava)

Ne smije se

presijecati

niti dodirivati

s interiorom

DAMORWEIR

Linija

brane/ustave

smije dodirivati

samo svoje

krajeve i ništa

drugo

Ne smije se

preklapati sa

CROSSING,

WATERCOURSELI

NK, RAPIDS,

SHORELINE

Linija

brane/ustave ne

smije se

preklapati sa

akvaduktom,

linijom vodenog

toka, brzacima

(vodopadima,

bujicama),

obalnom linijom

Smiju biti

prekriveni

granicom od

SURFACEWATER Linija

brane/ustave

smije biti

prekrivena

granicom vodene

površine ili

rezervoara

Ne smije se

preklapati sa

DAMORWEIR Krajnji čvorovi tj.

početak i kraj

Linije brane/

ustave ne smiju

se preklapati

međusobno, sa

izvorom vode,

bunarom,

brzacima

(vodopadima).

HYDRONODE

(HY-N)

(hidro čvor)

Smije biti

prekriven

početnom i

završnom

točkom

WATERCOURSELI

NK

Hidrografska

mreža čvorova

kao povezujući

čvorovi moraju

biti prekriveni

krajnjim tačkama

linija vodotoka

HYDRONODE=

Može

predstavljati

fizičko ušće,

račvanje

vodotoka/ušće/

izvor itd.

Ne smije se

preklapati sa

HYDRONODE Hidrografska

mreža čvorova

kao povezujući

čvorovi ne smiju

se međusobno

preklapati

STANDINGWA

TER

(HY-STW)

(Stajaće

vode)

Ne smije se

preklapati sa

STANDINGWATER

,

SEAAREA,

WATERCURSE,

LANDCOVERUNI,T

SURFACEWATER,

Površina stajaćih

voda ne smiju se

preklapati

međusobno niti

sa površinom

obalnog pojasa,

morskom

površinom,

površinom

vodotoka,

površinom otoka,

površinom

prekrivenom

ledom

SEAAREA

(HY-SA)

(površina

mora)

Ne smije

imati

preklapanje

sa

LAND COVER

UNIT, STANDING

WATER,

SURFACEWATER,

SEAAREA

Morske površine

ne smiju se

međusobno

preklapati, ne

smiju se

preklapati sa

stajaćim

vodama/rezervoa

rima, površinom

voda, zemljišnim

pokrovom.

Granica

smije biti

prekrivena sa

COASTLINE Granica morske

površine smije

biti prekrivena

linijom

obale/obalnog

područja.

SHORELINE

(HY-SHL)

(linija koja

razdvaja

kopno od

morske

površine

definirane za

Ne smije se

presijecati

niti dodirivati

interior

SHORELINE Linije obale smiju

se dodirivati

samo na svojim

krajevima, a ne

smiju se

međusobno

preklapati

Smije biti

prekrivena sa

granicom od

LAND COVER

UNIT ,

SURFACEWATER,

Morske obalne

linije smiju biti

prekrivene

granicom

srednji nivo

mora)

STANDING

WATER

poligona

zemljišnog

pokrova ili

vodene površine

ili poligonom

stajaćih

voda/rezervoara

Ne smije

imati

izolirani

početni čvor

i/ili završni

čvor

SHORELINE Morske obalne

linije smiju

dodirivati jednu

od

administrativnih

graničnih linija, a

ne smiju imati

izolirani čvor na

početku i/ili kraju

linije.

Ne smije

imati

pseudočvoro

ve

SHORELINE

Kraj linije smije

dodirivati krajeve

SAMO jedne

linije.

Ne smije se

preklapati sa

HYDROPOINTOFI

NTEREST

Izvori vode kao

izolirani čvor2 ne

smiju se

preklapati

međusobno niti

sa izvorom vode

(koji je povezani

čvor3), bunarima,

brzacima

(vodopadima,

bujicama) ili

branama

Ne smije se

preklapati sa

HYDROPOINTOFI

NTEREST

Izvori vode, kao

povezani čvor, ne

smiju se

preklapati

međusobno, niti

2 Izvor vode kao izolirani čvor – izvor koji se predstavlja na karti točkastim kartografskim znakom, a nema

prezentiranja vodotoka. 3 Izvor vode koji je povezani čvor – izvor koji se predstavlja na karti točkastim kartografskim znakom a

povezan je s vodotokom tj. predstavlja njegovu početnu točku.

sa izvorom

(izolirani čvor),

bunarima,

brzacima

(vodopadima,

bujicama),

branama.

HYDROPOINT

OFINTEREST

(HY-POI)

(izvor, ušće,

bunar, te

vodopad,

bujica, brana

prikazane

točkom)

Smije biti

prekriven sa

WATERCOURSELI

NK

Izvor vode, kao

povezani čvor,

smije biti

prekriven

krajnjom tačkom

linije vodotoka.

Ne smiju se

preklapati sa

HYDROPOINTOFI

NTEREST

Bunari, kao

čvorovi, ne smiju

se međusobno

preklapati, niti se

smiju preklapati

sa izvorom vode,

bunarima,

vodoskocima i

branama.

WETLAND

(HY-WETL)

(močvara)

Ne smije biti

prekriven sa

SEAAREA,

SURFACEWATER,

STANDING

WATER

Površina močvare

ne smije se

međusobno

preklapati, niti se

smije preklapati

sa morskom

površinom,

vodenom

površinom,

stajaćim vodama.

RAPIDS

(HY-RAP)

(brzaci,

kaskade na

rijeci)

Ne smije se

preklapati sa

HYDROPOINTOFI

NTEREST

Brzaci (vodopad),

kao povezani čvor

ne smiju se

preklapati

međusobno, niti

sa izvorom vode,

bunarima,

branama.

Smije biti

prekriveno

površinom

SURFACEWATER Brzaci (kaskade

na rijeci) linijski

objekt smije biti

prekriven

površinom vode.

Smije

dodirivati

COASTLINE Brzaci (kaskade

na rijeci) smiju

dodirivati obalnu

liniju.

FALLS

(HY-F)

(vodopad)

Čvorovi

smiju biti

prekriveni

čvorovima

od

WATERCOURSELI

NK

Vodopad, kao

povezani čvor,

smije biti

prekriven

krajnjom tačkom

segmenta linije

vodotoka.

WATERCOURS

ELINK

(HY-WCL)

(Vodotoci –os)

Ne smiju se

presijecati

WATERCOURSELI

NK

Linije vodotoka

ne smiju se

međusobno

preklapati.

Smiju se

dodirivati

WATERCOURSELI

NK

Linije vodotoka

smiju se

dodirivati samo

na svojim

krajevima.

Ne smiju se

preklapati sa

CROSSING,

COASTLINE,

DAMORWEIR,

RAPIDS,

SHORELINE

Linije vodotoka

ne smiju se

preklapati sa

akvaduktom,

linijom obale,

brane, brzaka

(bujice).

Smiju biti WATERCOURSELI

NK

Izolirani od

hidrografske

mreže samo u

slučaju rijeka

ponornica.

WATERCOURS

E

Ne smiju se

preklapati sa

WATERCOURSE Površine

vodotoka ne

smiju se

(HY-WC)

(vodotoci –

površina)

preklapati sama

sa sobom.

Smiju se

preklapati

SURFACEWATER,

LANDCOVER

Površine

vodotoka smiju se

preklapati sa

vodenim

površinama i sa

Zemljišnim

pokrovom.

Tablica 3. Utility Network (KOMUNALNA MREŽA VODOVA)

Objektna

klasa

Topološko

udruživanje

Povezujuća

objektna klasa

Opis Topologija

ispravna/

Neispravna

(I/N)

Napomena

(npr.razlog

neispunjavanja

topologije)

UTILITYNETW

ORKELEMENT

(UNWE)

(Elementi

komunalne

mreže)

Ne smiju se

preklapati

UTILITYNETWORK

ELEMENT

Tačkasti, linijski i

površinski

elementi

komunalnih

vodova

(vodovodi,

kanalizacije,

plinovodi,

el.energija,

telekom.,

topolovodi...), ne

smiju se

preklapati

Smije se

preklapati sa

ADMINISTRATIVE

UNIT,

LANDCOVERUNIT

Smije se

preklapati sa

površinom

administrativne

jedinice i

površinom

zemljišnog

pokrova

UTILITYLINK

(UL)

(os

komunalnog

voda)

Ne smiju se

presijecati

UTILITYLINK Linijski elementi

komunalnih

vodova ne smiju

se presijecati

sami sa sobom

Smije se

dodirivati

UTILITYLINK,

UTILITYNETWORK

ELEMENT

Linijski elementi

komunalnih

vodova smiju se

dodirivati samo

na krajevima sa

završnim

čvorovima i s

tačkastim

elementom

komunalnog voda

Smije se

presijecati sa

ADMINISTRATIVE

BOUNDARY,

UTILITILINK

Smije se

presijecati sa

administrativnom

granicom i sa

vodom nekog

drugog

komunalnog voda

Tablica 4. Building (Građevine)

Objektna

klasa

Topološko

udruživanje

Povezujuća

objektna klasa

Opis Topologija

ispravna/

Neispravna

(I/N)

Napomena

(npr.razlog

neispunjavanja

topologije)

BUILDING

(BU)

(Građevine)

Ne smije se

preklapati sa

BUILDING,

OTHERCONSTRUC

TION (ostale

građevine/konstr

ukcije),

TRANSPORTLINK,

TRANSPORTAREA,

WATERCOURSE,

SURFACEWATER

Građevine se ne

smiju preklapati

same sa sobom,

niti sa drugim

konstrukcijama

(stepenice,rudnici

ma, elektranama,

tornjevima...),

transportnim

površinama i

osima,

vodotokom i

vodenim

površinama

Smije se

preklapati sa

ADMINISTRATIVE

UNIT,

LANDUSEUNIT,

BUILDINGPART

(dio građevine)

Smiju se

preklapati s

površinom

administrativnih

jedinica i

zemljišnim

pokorovom i sa

svojim dijelovima

OTHERCONST

RUTION

(OC)

(ostale

konstrukcije)

Ne smije se

preklapati sa

BUILDING,

BUILDINGPART

(dio građevine),

OTHERCONSTRUC

TION (ostale

konstrukcije),

TRANSPORTLINK,

TRANSPORTAREA,

WATERCOURSE,

SURFACEWATER

Ostale

konstrukcije se ne

smiju preklapati

same sa sobom,

niti sa drugim

zgradama i

njenim

dijelovima,

transportnim

površinama i

osima,

vodotokom i

vodenim

površinama

Tablica 5. Transport

Objektna

klasa

Topološko

udruživanje

Povezujuća

objektna klasa

Opis Topologija

ispravna/

Neispravna

(I/N)

Napomena

(npr.razlog

neispunjavanja

topologije)

AERODROME

AREA

(AA)

Ne smije se

preklapati sa

AERODROMEAREA Aerodrom

predstavljen

površinom, ne

smije se

preklapati sam sa

sobom

(Površina

aerodroma) Smije se

preklapati sa

TAXIWAYAREA,

RUNWAYAREA,

APRONAREA

Smije se

preklapati sa

površinom taxi

područja, piste i

apron područja.

Ne smije se

preklapati sa

TRANSPORTAREA

(svi površinski

objekti

transporta)

Ne smije se

preklapati sa

površinom koja

predstavlja

križanje u nivou

sa željezničkom

stanicom,

autobuskom

stanicom i ostalim

transportnim

površinama

AERODROME

NODE

(AN)

(Aerodrom

predstavljen

točkom)

Smije biti

prekriven sa

krajnjim

čvorom od

TRANSPORTLINK

(TNL)

(svi linijski objekti

transporta)

smije biti

prekriven

krajnjim čvorom

ceste, željeznice...

Ne smije se

preklapati sa

AERODROMENODE,

TRANSPORTNODE

ne smije se

preklapati sam sa

sobom, niti sa

tačkastim

objektom

transporta

RUNWAYARE

A

(RWA)

(površina

uzletišta/sleta

lišta – pista)

Ne smiju se

preklapati sa

TRANSPORTLINK,

TRANSPORTAREA

Linijskim i

površinskim

objektima

transporta

Smije biti

prekriveno

sa

AERODROMEAREA poligonom

površine

aerodroma

TAXIWAYARE

A

(TWA)

Ne smiju se

preklapati sa

TRANSPORTLINK,

TRANSPORTAREA

Linijskim i

površinskim

objektima

transporta

(Površina

aerodroma/he

liodroma za

prijevoz

aviona/heliko

ptera - veza

između

jednog dijela

aerodroma sa

drugim)

Smije biti

prekriveno

sa


površine

aerodroma

APRONAREA

(APA)

(površina na

aerodromu

namijenjena

za avione koji

ukrcavanju

putnike, poštu

ili cargo i za

točenje

goriva,

parkiranje ili

održavanje)

Ne smiju se

preklapati sa

TRANSPORTLINK,

TRANSPORTAREA

Linijskim i

površinskim

objektima

transporta

Smije biti

prekriveno

sa


površine

aerodroma

ROADLINK

(ROL)

(os ceste)

Ne smiju se

ROADLINK međusobno

preklapati, ni

presijecati

Ne smije biti ROADLINK Izoliran od

prometne mreže

Smiju se

ROADLINK dodirivati samo

na svojim

krajevima

Smiju se

preklapati sa

TRANSPORTLINK

preklapati sa

ostalim linijskim

objektima

transporta

Ovaj uvjet

vrijedi samo u

slučaju kad je

Transportlink =

ROADLINK

ROADNODE Smije biti

prekriven sa

TRANSPORTLINK,

AERODROMNODE

krajnjim

čvorovima

linijskih

(RN)

(cestovni

čvorovi)

transportnih

objekata

Ne smije biti

prekriven sa

ROADNODE Sam sa sobom

RAILWAYNOD

E

(RWN)

(željeznički

čvorovi)

Smije biti

prekriven sa

TRANSPORTLINK,

AERODROMNODE

krajnjim

čvorovima

linijskih

transportnih

objekata

Ne smije biti

prekriven sa

RAILWAYNODE sam sa sobom,

niti drugim

tačkastim

objektima

transporta

RAILWAYLINK

(RWL)

(os željeznice)

Ne smiju se

RAILWAYLINK međusobno

preklapati, ni

presijecati

Smiju se

RAILWAYLINK dodirivati samo

na svojim

krajevima

Smiju se

preklapati sa

TRANSPORTLINK preklapati sa

ostalim linijskim

objektima

transporta

Ovaj uvjet

vrijedi samo u

slučaju kad je

Transportlink =

RAILWAYLINK

Tablica 6. Land Cover Vector (vegetacija) i Existing Land Use (način korištenja)

Objektna

klasa

Topološko

udruživanje

Povezujuća

objektna klasa

Opis Topologija

ispravna/

Neispravna

(I/N)

Napomena

(npr.razlog

neispunjavanja

topologije)

EXISTINGLAN

DUSEOBJECT

(ELUO)

(Način

korištenja

Ne smije se

preklapati

EXISTINGLANDUS

EOBJECT

Preklapati sam sa

sobom

Smije biti

prekriven/un

utar

BUILDING,

ADMINSITRATIVE

UNIT,

smije biti

prekriven/unutar

jednog poligona

postojećih

objekata)

ADMINISTRATIVE

BOUNDARY,

TRANSPORTAREA

(TNA), SEAAERA

(SA),

SURFACEWATER

administrativnog

područja

LAND COVER

UNIT

(LCU)

(Zemljišni

pokrov)

Ne smije se

preklapati sa

SEAAREA,

LAND COVER

UNIT

Površine

zemljišnog

pokrova ne smiju

se preklapati

međusobno niti

sa morskom

površinom

Ne smije

imati šupljina

LANDCOVERUNIT Površine

zemljišnog

pokrova ne smiju

imati šupljine

između sebe

Granica

smije biti

prekrivena sa

COASTLINE Granice površine

zemljišnog

pokrova smiju biti

prekrivene linijom

obale ili obalnog

područja, kao i

granicom mora

Smije se

preklapati

BUILDING,

ADMINSITRATIVE

UNIT,

ADMINISTRATIVE

BOUNDARY,

TRANSPORTAREA,

SEAAERA,

SURFACEWATER

Sa građevinskim

objektima koji su

prikazani kao

površina

c. Sumirano izvješće o izvršenom ispitivanju topoloških odnosa podataka treba biti

označen različitim bojama i prezentiran u odgovarajućoj tablici za svaku objektnu

klasu (Tablice 7-13)

Tablica 7. Skala boja za sumarno izvješće

Preuzeti službeni podaci nisu topološki ispitani i ispravljeni

Nije zadovoljena topologija

Topologija je ispitana i zadovoljena

Ne ispituje se topologija

Tablica 8. Primjer ispitivanja topoloških odnosa geometrijskih objekata komunalna mreža (tačkasti,

linijski i površinski objekti)

UNWE UL

AU

AB

UNWE

UL

LCU

Tablica 9. Primjer ispitivanja topoloških odnosa geometrijskih objekata građevine (tačkasti i

površinski objekti)

BU BUP OC

AU

AB

BU

BUP

OC

LCU

TRL

TRA

HY-WC

HY-SFW

Tablica 10. Primjer ispitivanja topoloških odnosa geometrijskih objekata Transport (tačkasti i

površinski objekti)

AA AN RWA TWA APA ROL RN RWN RWL TNL TNA

AU

AB

AA

AN

RWA

TWA

APA

ROL

RN

RWN

RWL

TNL

HY-WCL

Tablica 11. Primjer ispitivanja topoloških odnosa geometrijskih objekata LandCover i ExistingLandUse

(tačkasti i površinski objekti)

ELUO LCU

ELUO

LCU

AU

AB

BU

BUP

OC

TNA

SA

SFW

HY-

CL

HY-

WC

HY-

SFW

HY-

WETL

Tablica 12. Primjer ispitivanja topoloških odnosa geometrijskih objekata fizičkih voda (tačkasti, linijski

i površinski objekti)

HY-

CROS

S

HY-

SF

W

HY

-CL

HY-

Dor

W

HY

-N

HY-

ST

W

HY

-SA

HY-

SH

L

HY

-

PO

I

HY-

WET

L

HY-

RA

P

HY

-F

HY-

WC

L

HY

-

W

C

HY-

CROS

S

ROL

RWL

AU

AB

HY-

WCL

HY-CL

HY-

DorW

HY-

RAP

HY-

SFW

LCU

HY-

STW

HY-SA

HY-CL

HY-

SHL

HY-N

HY-

POI

Tablica 13. Primjer ispitivanja topoloških odnosa geometrijskih objekata administrativnih jedinica

(linijski i površinski objekti)

AU AB

AU

AB

(3) Generalizacija, stav (1) ovog člana, pod rednim brojem 2., neophodna je za ispravan prikaz

sadržaja TTB (član 13., stav (1) Pravilnika o TTB). Generalizacija podrazumijeva uopćavanje

sadržaja TTB10 radi prikaza njenog sadržaja u odgovarajućem mjerilu karte. Uglavnom se

primjenjuju četiri strategije na generalizaciji baze podataka: geometrijska generalizacija,

generalizacija objekata iste klase, funkcionalna generalizacija ( agregacija objekata različitih

klasa) i strukturalna generalizacija (pojednostavljenje mrežnih sistema, npr. vodotoka). Sve

četiri strategije se primjenjuju istovremeno u modelskoj i kartografskoj generalizaciji sadržaja

TTB10.

a. Modelska generalizacija sadržaja TTB10: Osnovne osobine modelske generalizacije za

topografske karte mjerila 1:10000, 1:50000 i 1:250000 dane su u Tablicama 14, 15 i

16)

Tablica 14. Osnovna pravila za vizualizaciju podataka TTB za potrebe izrade OTK10

Objektna klasa Vizualizacija OTK10

Administrativne jedinice (Administrative units)

Administrativne

granice/AdministrativeBoundary

Vizualiziraju se odgovarajućim topografskim znakom

Distrikt/Condominium Vizualizacija Distrikta tamo gdje je definiran

Sjedište administrativne

jedinice/ResidenceOfAuthority

Vizualizacija administrativnog sjedišta (npr. zgrada

Kantona, općine, entitetske vlade, državne institucije,....)

odgovarajućim topografskim znakom (tj. u skladu sa

načinom upotrebe)

Morska granica/

MaritimeBoundary

Vizualizira se odgovarajućim topografskim znakom

Građevine (Buildings)

Građevina/Building Vizualizira se

1. kao poligon:

samostojeća građevina koja se u ovom mjerilu bez

problema može prikazati poligonom

currentUse <> privredna/pomoćna ili stambena

zgrada (ili vjerski objekat)

2. kao linijski topografski znak

linijski građevinski objekat čija je površina manja

od 100m² (npr. samostojeći zid)

3. kao tačkasti topografski znak

građevina čija je površina jako mala za prikaz

poligonom, a koja se treba vizualizirati jer je

prepoznatljiva i služi za orijentaciju u prostoru

(npr. stupovi dalekovoda, kapelica, i sl.)

Komunalna

instalacija/Installation

Vizualizira se javno stepenište/vanjski lift i druge

komunalne instalacije koje su većih dimenzija i markantni

su objekti koji služe za orijentaciju u prostoru (npr. antene

za reemitiranje signala)

Ostale

građevine/OtherConstruction

Vizualizira se kao tačka (tačkasti znak) ako im je površina

manja od <50m²,

kao površina ako im je površina veća od >=50m² , ili kao

linijski topografski znak

Reljef (Elevation)

Visinska predstava

terena/ElevationGridCoverage

Vizualizirati izohipse i kote karakterističnih tačaka.

Ekvidistancija za izohipse 10m.

Geografska imena (GeographicalName)

Toponimi/NamedPlace Vizualizirati NamedPlace.

Imenovati odgovarajuća područja (površine) definisana u

Land Cover (npr. naselja i gradove, planine, vrhovi planina,

doline,...); nazivi vodenih tijela (jezera, rijeke, potoci,

kanali, izvori)...itd.

Hidrografija (HydroNetwork i PhysicalWaters)

Vodotoci/WatercourseLink Vizualizirati:

Vodotoke širine <5m –linijom

Vodotoci širine >=5m – poligonom

Prelaz preko vode/Crossing Vizualizirati odgovarajućim topografskim znakom

Umjetno jezero male

površine,bara,čatrnja za

skupljanje vode/Sluice

Vizualizirati odgovarajućim tačkastim kartografskim

znakom, u slučaju da su markantne tačke u prostoru

Stajačice/StandingWater Vizualizirati kroz SurfaceWater:

spojiti u jedan objekat više manjih objekata koje

se smatraju stajaćicama ako im je površina

<500m²

samostalne objekte čija je površina>= 500m²

ne vizualizirati ih ako im je površina <500m²

Otok, ada/Island Vizualizirati otoke(ade) čija je površina >= 400m²

Nasip/Embankment Vizualizirati odgovarajućim topografskim znakom

Obala/Shore Vizualizirati na sljedeći način:

spojiti u jedan objekat ako ima više objekata

Shore površine <400m² na maloj udaljenosti

prikazati površinom objekte koji su površine >=

400m²

ne prikazivati objekte ako im je površina <400m²

Močvara/Wetland Vizualizirati na sljedeći način:

spojiti u jedan objekt ako ima više objekata

Wetland površine <400m² na maloj udaljenosti


400m²


Brana/DamOrWeir Vizualizirati odgovarajućim topografskim znakom

Vodopad/Falls Vizualizirati odgovarajućim topografskim znakom

Gaz, plićak/Ford Vizualizirati odgovarajućim topografskim znakom

Izvor, ponor

/HidrologicalPointOfInterest

Vizualizirati odgovarajućim topografskim znakom

Granica zemlja-voda

/LandWaterBoundary

Vizualizirati odgovarajućim (linijskim) topografskim

znakom

Ustava/Lock Vizualizirati odgovarajućim topografskim znakom

Ljudska tvorevina (npr.kaskade na

rijeci)

/ManMadeObject


Konstrukcija obale

/ShorelineConstruction

(ManMadeObject)

Vizualizirati na sljedeći način:

sažeti površinu u liniju ako je objekat širok < 25m

vizualizirati kao površinu ako je objekat širok

>=25m

Brzaci/Rapids Vizualizirati odgovarajućim topografskim znakom

Zemljišni pokrov (Land Cover)4

Jedinica zemljišnog pokrova

/LandCoverUnit

Vizualizirati na slijedeći način:

umjetno uređen zemljišni pokrov: površine

>=1600m²

ostali zemljišni pokrov: površine >= 5.000m²

ostalo ne vizualizirati

Skup podataka zemljišnog

pokrova/LandCoverDataset

Vizualizirati pojedinačne objekte koji su od interesa za

orijentaciju u prostoru (npr. različiti tipovi vegetacije, te

padnice, krš, strmine i sl., koje se vežu za prikaz reljefa)

Upotreba zemljišta (Land Use)

4 Izgrađeno područje, poljoprivredno zemljište, šume, močvare,...

Način korištenja Postojećih

objekata/ExistingLandUseObject5


spojiti u jedan objekat ako je način korištenja

zemljišta isti za više objekata u blizini: površine

<=1600m²

prikazati poligonom ako je način korištenja

zemljišta: površine > 1600m²

Skup podataka načina korištenja

zemljišta/ExistingLandUseDataset


orijentaciju u prostoru (npr. plinara, rafinerija, stari grad,

željeznička stanica, stadion, igrališta, bazeni, stupovi

električne i drugih mreža, pojedinačni grobovi, TV toranj,

hidroelektrana, termoelektrana i sl.)

Primorska regija (SeaRegions)

Linija morske obale/Shoreline Vizualizirati (Shoreline je skup svih ShoreSegment)

Morska površina/SeaArea Vizualizirati

Linija morske obale/Coastline Vizualizirati po potrebi

Promet (Transport) - avionski

Površina aerodroma/

AerodromArea

Vizualizirati:

kao površinu ako je aerodrom površine >=5000m²

tačkastim znakom (AerodromeNode) ako je

površina aerodroma <5000m² i ako nije

predstavljena u AerodromeNode

AerodromeNode Vizualizirati odgovarajućim topografskim znakom (vezano

za LandUse)

Površina pod asfaltom/

ApronArea

Vizualizirati ako je površina >=5000m²

Površina piste za slijetanje-

usletanje/RunwayArea


Površina koja spaja različite

dijelove aerodroma/

TaxiwayArea


Visina aerodroma/ Vizualizirati tačkastim topografskim znakom (kote piste i

drugih dijelova aerodroma)

5 Urbano područje (stambeni blokovi), industrijska postrojenja, transportne jedinice, rudnici (više kopova na

jednom području), smetlište,gradilište, sportsko-rekreacijsko zemljište, groblja

FieldElevation

Kategorija aerodroma/

AerodromeCategory

Ne vizualizirati (u pojedinim slučajevima dodijeliti

odgovarajući kartografski znak ili tekstualnu oznaku

kategorije u skladu sa LandUse– međunarodni, domaći,

sportsko-rekreacijski)

Tip aerodroma/AerodromeType Ne vizualizirati (u pojedinim slučajevima dodijeliti


kategorije u skladu sa LandUse, npr. heliodrom, putnički

aerodrom, cargo aerodrom)

Promet (Transport) – Žičare

Čvor žičare6/

CablewayNode

Vizualizirati tačkastim znakom

Linija žičare/ CablewayLink Vizualizirati:

žičara s kabinom

skijaška vučnica, sjedežnica - samo ako su duže

od > 100 m

Promet (Transport) – Željeznice

Površina željezničke stanice/

RailwayStationArea

Vizualizirati:

poligonom ako je površina >=1000m²

tačkastim znakom kao RailwayStationNode ako je

površina <1000m², i u slučaju da već nije

predstavljena kao RailwayStationNode

Čvor Željeznička stanica/

RailwayStationNode

Vizualizirati tačkastim znakom (po potrebi) ako je površina

željezničke stanice <1000m2

Čvor željezničkog dvorišta/

RailwayYardNode

Vizualizirati tačkastim znakom (po potrebi)(ako je

površina željezničkog dvorišta <1000m2

Promet (Transport) – Ceste

Linija ceste/RoadLink Vizualizirati

Ne vizualizirati prilazne ceste koje su dužine

<=50m, osim ako ne povezuju važne građevine

(javne zgrade, vjerske objekte i sl.)

6 Minimalno prikazati početak izavršetak žičare.

Cestovni čvor/RoadNode Vizualizirati tačkastim znakom (po potrebi – npr. manji

kružni tok, presijecanje s željeznicom ili prometnicom u

nižem ili višem nivou)

Klasa ceste/

FuncionalRoadClass


Naziv ceste/RoadName Vizualizirati putem Paketa/Package Geografska

imena/GeofraphicalNames:

Ceste više razine - obavezno

Ceste niže razine - po potrebi

Kategorija površine ceste/

RoadSurfaceCategory


Visina ceste/VerticalPosition Vizualizirati – tačka i ispis visine u skladu sa Paketom

Reljefa (samo kota raskrsnice ili različitih nivoa - petlje,

mostovi, podvožnjaci i sl.)

Promet (Transport) – Vodeni putevi

Vodeni putevi/WaterwayLink Vizualizirati odgovarajućim linijskim topografskim znakom

Čvor vodenog puta/WaterNode Vizualizirati po potrebi

Komunalni vodovi/Utility Network

Električni kabl/ElectricityCable Vizualizirati odgovarajućim topografskim znakom

samo dalekovode, i samo u slučaju ako se nalaze

iznad zemljine površine

Ne vizualizirati niskonaponsku mrežu

Cijevi (Ulje/plin/kemikalije)/

OilGasChemicalsPipe

Vizualizirati odgovarajućim topografskim znakom, ako se

nalaze iznad zemljine površine i ako predstavljaju

magistralni vod (vod između kantona, entiteta,

međunarodni vod)

Toplovodi/ThermalPipe Vizualizirati odgovarajućim topografskim znakom, ako se



međunarodni vod)

Geodetske točke

Trigonometri Vizualizirati tačkastim topografskim znakom (uz znak

napisati pripadajuću oznaku tačke)

Reperi Vizualizirati tačkastim topografskim znakom (uz znak

napisati pripadajuću oznaku tačke) samo fundamentalne

repere

GNSS točke Vizualizirati tačkastim topografskim znakom (uz znak

napisati pripadajuću oznaku tačke)

Tablica 15. Osnovna pravila za vizualizaciju podataka TTB za potrebe izrade TK50

Objektna klasa Vizualizacija TK50


Administrativne



Distrikt/Condominium Vizualizacija Distrikta tamo gdje je definiran

Morska granica/

MaritimeBoundary



Građevina/Building Vizualizira se

1. kao poligon:

samostojeća građevina čija je površina >=2500m²

currentUse <> privredna/pomoćna ili stambena

zgrada (ili vjerski objekat) čija je površina

>=2500m²

2. kao linijski topografski znak

linijski građevinski objekat čija je površina manja

od 2500m² (npr. samostojeći zid)

3. kao tačkasti topografski znak

građevina čija je površina manja od 2500m², koja

se vizualizira jer je prepoznatljiva i služi za

orijentaciju u prostoru (npr. stupovi dalekovoda,

kapelica, i sl.)

Komunalna

instalacija/Installation

Vizualizira se tačkastim topografskim znakom (javno

stepenište/vanjski lift i druge komunalne instalacije koje su

većih dimenzija i markantni su objekti koji služe za

orijentaciju u prostoru, npr. antene za reemitiranje signala)

Ostale


Vizualizira se kao tačka ako im je površina manja od

<=2500m²,

kao površina ako im je površina veća od >2500m² , ili kao

linijski topografski znak

Reljef (Elevation)

Visinska predstava



Ekvidistancija za izohipse 20m


Toponimi/NamedPlace Vizualizirati NamedPlace različitim ispisom zavisno od

topografskog objekta.

Imenovati odgovarajuća područja (površine) u Land Cover

(npr. naselja i gradove, planine, vrhovi planina, doline,...);

nazivi vodenih tijela (jezera, rijeke, potoci, kanali,

izvori)...itd.



Vodotoke širine <20m –linijom

Vodotoci širine >=20m – poligonom

Prelaz preko vode/Crossing Vizualizirati odgovarajućim topografskim znakom (samo za

vodotoke koji su prikazani poligonom)

Umjetno jezero male






spojiti u jedan objekat više manjih objekata koje se

smatraju stajaćicama ako im je površina <22500m²



Otok, ada/Island Vizualizirati otoke(ade) čija je površina >= 5000m²



spojiti u jedan objekat ako ima više objekata Shore

površine <10000m² na maloj udaljenosti


10000m²






10000m²





Izvor, ponor



Granica zemlja-voda

/LandWaterBoundary

Vizualizirati odgovarajućim (linijskim) topografskim znakom


Ljudska tvorevina (npr.kaskade

na rijeci)

/ManMadeObject


Konstrukcija obale


(ManMadeObject)


sažeti površinu u liniju ako je objekat širok < 125m


>=125m


Zemljišni pokrov (Land Cover)


/LandCoverUnit



>=8000m²

ostali zemljišni pokrov: površine >= 25000m²





orijentaciju u prostoru



objekata/ExistingLandUseObject




<=25000m²




zemljišta/

ExistingLandUseDataset




Linija morske obale/Shoreline Vizualizirati odgovarajućim topografskim znakom

Morska površina/SeaArea Vizualizirati odgovarajućim topografskim znakom




AerodromArea

Vizualizirati:

kao površinu ako je aerodrom površine >=25000m²

kao tačku (AerodromeNode) ako je površina

aerodroma <25000m² i ako nije predstavljena u

AerodromeNode

AerodromeNode Vizualizirati odgovarajućim topografskim znakom

Površina pod asfaltom/

ApronArea


Površina piste za slijetanje-

usletanje/RunwayArea


Površina koja spaja različite

dijelove aerodroma/

TaxiwayArea


Visina aerodroma/

FieldElevation

Vizualizirati tačkastim topografskim znakom (kote piste i

drugih dijelova aerodroma)


AerodromeCategory



kategorije)



kategorije)


Čvor kablova žičare/

CablewayNode

Vizualizirati, ako postoji

Linija kablova žičare/

CablewayLink

Vizualizirati:

žičara s kabinom

skijaška vučnica, sjedežnica - samo ako su duže

od 500 m



RailwayStationArea

Vizualizirati:


tačkom kao RailwayStationNode ako je površina

<25000m², i u slučaju da već nije predstavljena kao

RailwayStationNode


RailwayStationNode

Vizualizirati tačkom (po potrebi) ako je površina željezničke

stanice <25000m2


RailwayYardNode

Vizualizirati tačkom (po potrebi)(ako je površina

željezničkog dvorišta <25000m2






Cestovni čvor/RoadNode Vizualizirati tačkom (po potrebi – npr. manji kružni tok,

presijecanje s željeznicom ili prometnicom u nižem ili višem

nivou)

Klasa ceste/

FuncionalRoadClass


Naziv ceste/RoadName Vizualizirati:



Kategorija površine ceste/

RoadSurfaceCategory


Visina ceste/VerticalPosition Vizualizirati – tačka i ispis visine (samo kota raskrsnice ili

različitih nivoa - petlje, mostovi, podvožnjaci i sl.)




Komunalni vodovi/Utility Network

Električni kabl/ElectricityCable Vizualizirati odgovarajućim topografskim znakom

samo dalekovode, i samo u slučaju ako se nalaze

iznad zemljine površine

Ne vizualizirati niskonaponsku mrežu

Cijevi (Ulje/plin/kemikalije)/

OilGasChemicalsPipe

Vizualizirati odgovarajućim topografskim znakom, ako se



međunarodni vod)

Toplovodi/ThermalPipe Vizualizirati odgovarajućim topografskim znakom, ako se



međunarodni vod)

Tablica 16. Osnovna pravila za vizualizaciju podataka TTB za potrebe izrade TK250

Objektna klasa Vizualizacija OTK250


Administrativne



Distrikt/Condominium Vizualizacija Distrikta tamo gdje je definisan

Morska granica/

MaritimeBoundary



Građevina/Building Vizualizira se kao tačkasti topografski znak samo ukoliko je

markantan objekat od značaja za orijentaciju u prostoru

(npr. aerodrom, stari grad i sl.)

Ostale


Vizualizira se kao tačkasti topografski znak samo ukoliko je

markantan objekat od značaja za orijentaciju u prostoru

Reljef (Elevation)

Visinska predstava



Ekvidistancija za izohipse 100m


Toponimi/NamedPlace Vizualizirati NamedPlace.

Imenovati odgovarajuća područja (površine) u Land Cover

(npr. naselja i gradove, planine, vrhovi planina, doline,...);

nazivi vodenih tijela (jezera, rijeke, potoci, kanali,

izvori)...itd.



Vodotoke širine <20m –linijom i dužine>=2500 m

Vodotoci širine >=20m – poligonom i dužine>=2500 m

Umjetno jezero male






spojiti u jedan objekat više manjih objekata koje se

smatraju stajaćicama ako im površina <500000m²



Otok, ada/Island Vizualizirati otoke (ade) čija je površina >=250000m²



spojiti u jedan objekat ako ima više objekata Shore

površine <250000m² na maloj udaljenosti


250000m²

ne prikazivati objekte ako im je površina

<250000m²





250000m²

ne prikazivati objekte ako im je površina

<250000m²




Izvor, ponor



Granica zemlja-voda

/LandWaterBoundary

Vizualizirati odgovarajućim (linijskim) topografskim znakom


Ljudska tvorevina (npr.kaskade

na rijeci)

/ManMadeObject


Konstrukcija obale


(ManMadeObject)


sažeti površinu u liniju ako je objekt širok < 250m


>=250m


Zemljišni pokrov (Land Cover)


/LandCoverUnit



>=250000m²

ostali zemljišni pokrov: površine >= 562500m²








objekata/ExistingLandUseObject




<=250000m²




zemljišta/

ExistingLandUseDataset




Linija morske obale/Shoreline Vizualizirati (Shoreline je skupsvih ShoreSegment)

Morska površina/SeaArea Vizualizirati




AerodromArea

Vizualizirati:

kao površinu ako je aerodrom površine

>=250000m²

kao tačku (AerodromeNode) ako je površina

aerodroma <250000m² i ako nije predstavljena u

AerodromeNode

AerodromeNode Vizualizirati odgovarajućim topografskim znakom


AerodromeCategory



kategorije)



kategorije)


Linija kablova žičare/

CablewayLink

Vizualizirati:

žičara s kabinom - samo ako su duže od > 2500 m

skijaška vučnica, sjedežnica - samo ako su duže od

> 2500 m



RailwayStationArea

Vizualizirati:


tačkom kao RailwayStationNode ako je površina

<250000m², i u slučaju da već nije predstavljena

kao RailwayStationNode


RailwayStationNode

Vizualizirati tačkom (po potrebi) ako je površina željezničke

stanice <250000m2


RailwayYardNode

Vizualizirati tačkom (po potrebi)(ako je površina

željezničkog dvorišta <250000m2






Cestovni čvor/RoadNode Vizualizirati tačkom (po potrebi – npr. manji kružni tok,

presijecanje s željeznicom ili prometnicom u nižem ili višem

nivou)

Klasa ceste/

FuncionalRoadClass


Naziv ceste/RoadName Vizualizirati:






b. Kartografska generalizacija, stav (1) ovog člana, pod rednim brojem 4., neophodna je

za ispravan prikaz sadržaja TTB (član 13., stav (1) Pravilnika o TTB). Postupak

kartografske generalizacije se dijeli na osnovne tri grupe procesa: i. uslovi pod kojima se definira potreba za generalizacijom;

ii. mjerenja koja ukazuju potrebu za generalizacijom; i

iii. tehnike generalizacije.

i. Uvjeti za definiranje potrebe za generalizacijom

Postoji šest uslova, koji će se pojaviti prilikom smanjenja mjerila, može se koristiti kako bi se

utvrdila potreba za generalizacijom detalja:

1. Gustoća: odnosi se na problem u kojem je previše detalja u ograničenom zemljopisnom

prostoru; to jest, gustoća objekata je previsoka.

2. Kompaktnost: stanje u kojem će se objekti dodirivati:

a. ako je udaljenost razdvajanja objekata manja od razlučivosti; ili

b. dodirivanje objekata kao rezultata procesa simbolizacije.

3. Sukob: situacija u kojoj je prostorni prikaz nekog objekta u sukobu sa svojim pozadinom (npr.

linijski objekat sječe poligonski objekat na dva dijela, od kojih je jedan relativno mali). Sukob

se može riješiti putem promjene simbola, pomicanjem ili brisanjem manjeg dijela površine.

4. Komplikacija: odnosi se na dvosmislenost u izvođenju tehnika generalizacije, na primjer:

složenost prostornih podataka, odabir tehnike iteracije i odabir razine tolerancije.

5. Nedosljednost: odnosi se na skup odluka o generalizaciji koji se primjenjuju neujednačeno

tokom vizualizacije karte. Nedosljednost nije uvijek nepoželjno stanje.

6. Neprimjetnost: odnosi se na situaciju kada je objekat manji od minimalne veličine prikazivanja

karte. U ovom slučaju objekat mora biti izbrisan, povećan ili pretvoren u drugi geometrijski

oblik. Na primjer, skup više tačkastih objekata u jednu površinu.

ii. Mjerenja koja ukazuju potrebu za generalizacijom

Mjerenja se primjenjuju za odabrana geometrijska svojstva objekata. Mjerenja se mogu odnositi

na jedan objekat, između dva nezavisna objekta, mjere se interakcije višestrukih objekata i sl. Tako

npr. postoji:

1. Mjerenje gustoće: Ova mjerenja se odnose na procjenu više objekata i mogu uključivati takva

mjerenja kao što su broj tačaka, linija ili površina po jedinici površine; prosječna gustoća

tačaka, linija ili područja; ili broj i mjesto jezgri klastera tačaka, linija ili područja.

2. Mjerenje distribucije: Ova mjerenja procjenjuju ukupnu distribuciju objekata na karti. Na

primjer, tačkasti objekti mogu se ispitati kako bi se izmjerila disperzija, slučajnost i grupiranje.

Linearni objekti mogu se procijeniti njihovom složenosti. Primjer može biti izračun ukupne

složenosti električne mreže (na osnovu prosječne kutne promjene po cm) kako bi se pomoglo

u odabiru reprezentativnog prikaza mreže u smanjenom mjerilu. Površinski objekti mogu se

usporediti u smislu njihovog povezivanja, s uobičajenim ali i različitim površinskim objektom.

3. Mjerenje duljina i luka: Mjerenje zavisi od pojedinačnih linearnih ili graničnih karakteristika.

Na primjer, izračun duljine mrežnih tokova. Neke mjere duljine uzorka uključuju: ukupan broj

koordinata; ukupna dužina; prosječni broj koordinata ili standardna devijacija koordinata po

cm. Mjerenje luka može uključivati: ukupnu kutnu promjenu; prosječna kutna promjena po

cm; prosječna kutna promjena po kutu; zbroj pozitivnih ili negativnih kutova; ukupan broj

pozitivnih ili negativnih kutova; ukupan broj pozitivnih ili negativnih smjerova; ukupan broj

smjerova; i srednja dužina smjera.

4. Mjerenje oblika: Procjene oblika korisne su u određivanju mogu li se neki površinski objekti

prikazati na novoj razini. Mjerenje oblika može se primijeniti i kod simboliziranih i

neimboliziranih objekata. Primjeri uključuju: geometriju tačaka, linija ili područja; opseg

površinskog objekta; središte linije ili površinskog objekta; X i Y varijance površinskog objekta;

kovarijancu X i Y površinskog objekta, te standardna devijacija X i Y površinskog objekta.

5. Mjerenje udaljenosti: Može se procijeniti udaljenost između osnovnih geometrijskih oblika

kao što su tačke, linije i poligon. Udaljenost između svakog od ovih oblika može se procijeniti

proučavanjem odgovarajuće najkraće okomite udaljenosti ili najkraće euklidske udaljenosti

između svakog oblika. U slučaju dviju geometrijskih tačaka postoje samo tri različita izračuna

udaljenosti: (1) tačka-do-tačke; (2) buffer tačaka-do-buffera tačaka; i (3) tačka-do- buffera

tačaka. Ovdje, buffer označava površinu oko tačke koja je definirana za simbologiju. Sličan

buffer postoji za linijske i površinske objekte. Definiranje ovakvih odnosa mogu ukazivati na to

da li postoje problemi s generalizacijom.

6. Gestalt mjerenja: Korištenje teorije Gestalt pomaže na karakteristike raspodjele objekata kroz

izomorfizam7, to jest, strukturalno srodstvo između dvije matematičke strukture i osobina koje

posjeduju. Uobičajeni primjeri ovih mjerenja su zatvorenost, nastavak, blizina, sličnost,

zajednička osobina i iscrtani teren.

7. Mjerenje sagledavanjem: Više konceptualnih procjena prostornih raspodjela mogu se ispitati

apstraktnim mjerama. Moguće apstraktne mjere uključuju: homogenost, susjedstvo, simetrija,

ponavljanje i složenost.

iii. Tehnike generalizacije

Da bi se postigla nepristrana generalizacija, potrebno je najprije uraditi prvi korak – izbor objekata

koji će se prikazati u određenom mjerilu. Izbor se može uraditi uz pomoć:

1. izostavljanja objekata prema definiranoj minimalnoj veličini objekta u mjerilu prikaza (vidi

sliku 12 – Selection/elimination).

2. izbora na osnovu broja objekata. Broj izabranih objekata računa se po formuli nF= nA(MA/

MF)1/2 ili nF= nA CB Cz (MA/ MF)1/2 koja daje mogućnost još preciznijeg izbora8 (vidi sliku 2 –

Selection/elimination).

Daljni postupci u generalizaciji su:

7 Izomorfizam u matematici predstavlja bijektivno i invertibilno preslikavanje dvije matematičke strukture iz jedne u drugu. 8 nA - broj objekta u izvornom mjerilu,nF - broj objekata u izvedenom mjerilu, MA - nazivnik mjerila (faktor umanjenosti)

izvorne karte, MF - nazivnik mjerila (faktor umanjenosti) izvedene karte, CB - konstanta važnosti objekta,CZ - konstanta

zbog razlike u kartografskim ključevima. Za normalno važne objekte vrijednost je CB = 1, za vrlo važne objekte ova

konstanta se računa prema formuli CB = (MF/ MA)1/2, a za malo važne objekte važi formula CB = (MA/ MF)1/2.

Ako je kartografski ključ za izvedeno mjerilo usklađen onome za izvorno mjerilo po "zakonu korjena", tada je CZ = 1. Za

linearne objekte (ceste, rijeke) kod kojih je važna samo širina znaka, CZ se računa po formuli CZ = (sA/ sF )*(MA/ MF)1/2, gdje

su:sA - širina znaka u izvornom mjerilu sF - širina znaka u izvedenom mjerilu. Od mjerila karata 1:100 000 prema sitnijima

primjenjuje se u pravilu isti kartografski ključ pa je sA/ sF=1. Za površinske objekte (jezera, naselja) čija je površina mjerodavna

za generalizaciju, CZ se računa po formuli CZ = (fA/ fF )*( (MA/ MF). Za mjerila 1:100 000 i sitnija je (fA/ fF )=1, gdje su:fA -

površina znaka u izvornom mjerilu fF - površina znaka u izvedenom mjerilu. Ako na izvornoj i izvedenoj karti nije primijenjen isti kartografski ključ, niti su kartografski ključevi usklađeni po zakonu korjena, tada kvocijente sA/sF i fA/fF moramo odrediti mjerenjem na karti, na kartografskom ključu ili po legendi. Ako je u

najjednostavnijem slučaju objekt koji prikazujemo prikazan samo jednim znakom, tada veličina tog znaka na obje karte daje jedini mogući realan kvocijent. U svim drugim slučajevima nastaju teškoće u određivanju tih kvocijenata. Prihvatljive

vrijednosti mogu se dobiti:1. mjerenjem najmanjih znakova, ako oni određuju stupanj generalizacije,2. određivanjem

srednje vrijednosti najvećeg i najmanjeg znaka, veličine slova itd.,3. mjerenjem na više pojedinačnih objekata,4. vizualnom procjenom.

1. Pojednostavljenje. Digitalna reprezentacija objekata na karti trebala bi biti tačna u prikazu

objekta (oblik, položaj i karakter), ali i učinkovita u smislu zadržavanja najmanjeg broja tačaka

koje su potrebne za predstavljanje znakom. Smanjenje gustoće koordinatnih zapisa snimljenih

u fazi digitalizacije trebalo bi izvršiti na takav način da se odabere podskup prvobitnih

koordinatnih parova, zadržavajući one tačke koje čine najreprezentativniju liniju. Operator

pojednostavljenje treba odabrati karakteristike, ili oblik koji opisuje, zadržati tačke, ili odbiti

redundantnu tačku koja se smatra nepotrebnom za prikaz linije. Operatori pojednostavljenja

rezultiraju smanjenjem broja podataka koji ostaju nepromijenjeni po svojim koordinatama x,

y (vidi sliku 2 – Simplification).

2. Zaglađivanje. Ovi operatori rade uglavnom s premještanjem koordinatnih parova tačaka na

liniji, u pokušaju da se zadrže samo najznačajniji trendovi linije. Rezultat primjene ovog

postupka je smanjiti oštre kutove koju nameću digitalizatori. U osnovu, ti operatori proizvode

izvedeni skup podataka koji ima kozmetičku modifikaciju kako bi se proizvela estetski

prihvatljivija linija (vidi sliku 2 – Smoothing).

3. Agregacija. Postoji mnogo slučajeva kada se zbog gustoće objekata istog tipa unutar jedne

regije oni ne mogu prikazati pojedinačno. Bez obzira na to, zbog važnosti tih objekata zahtijeva

se da se oni prikažu na karti. Da bi se postigao taj cilj, objekti se moraju agregirati (spojiti) u

jedan zajednički objekat i kao takvog ga simbolizirati. Na primjer, ako su udaljenosti između

zgrada manje od 0,25mm (razlučivanje oka), zgrade se mogu spojiti i simbolizirati kao

izgrađena područja (vidi sliku 2 – Aggregation).

4. Stapanje. Kroz združivanje pojedinih objekata u veći elemenat, često je potrebno zadržati opće

karakteristike unatoč smanjenju mjerila. Na primjer, područje koje sadrži mnoštvo malih

jezera, od kojih je svako za sebe premalo za zaseban prikaz, trebalo bi sa razumnom

kombinacijom zadržati na karti. Jedan od ograničavajućih faktora ovog procesa je da nema

fiksnog pravila za stupanj detalja koji će biti prikazan u različitim mjerilima (vidi sliku 2 –

Aggregation (amalgamation).

5. Spajanje. Ako je promjena mjerila velika, možda je nemoguće sačuvati karakter pojedinačnih

linearnih objekata. U tom slučaju, ti linearni objekti moraju se spojiti. Na primjer, podijeljene

autoceste obično predstavljaju dvije ili više susjednih linija, s razmakom između njih.

Smanjivanjem mjerila karte, zahtijeva se da se ove linije zamijene s jednom linijom koja se

nalazi približno na pola puta između dva originalna položaja (vidi sliku 2 – Aggregation (fusion).

6. Kolaps. Kako se mjerilo smanjuje, mnogi površinski objekti moraju biti simbolizirani kao tačke

ili linije. Razlaganje površinskih objekata na tačkaste objekte jedan je od procesa generalizacije.

Naselja, zračne luke, rijeke, jezera, otoci i zgrade, često prikazane kao površinski objekti na

kartama krupnog mjerila, mogu postati tačke ili linije na kartama sitnijeg mjerila (vidi sliku 3).

7. Pročišćavanje. U mnogim slučajevima, gdje su slični objekti previše brojni ili premali za

prikazivanje u određenom mjerilu karte, ne treba pokušavati prikazati ih sve. Umjesto toga,

treba biti prikazan odabrani broj uz odgovarajući kartografski znak. Općenito, to se postiže

izostavljanjem najmanjih objekata ili onih koji ne utječu značajno na opći dojam distribucije.

Ovaj proces zadržava opće karakteristike objekata, ali su oni znatno geometrijski

pojednostavljeni, i zadržavaju istiniti položaj.

8. Tipizacija. Slično procesu pročišćavanja kada imamo slične objekte koji su previše brojni ili

premali da bi se prikazale u mjerilu, proces tipizacije koristi reprezentativni uzorak

kartografskog znaka, naglašen odgovarajućim objašnjenjem. Ovdje se opet pojedinačni objekti

zanemaruju, no u ovom slučaju opći uzorak objekata prikazuju se na približnim položajima (vidi

sliku 2 – Typification).

9. Naglašavanje. Oblik i veličina objekata će biti prenaglašene da bi se zadovoljili specifični

zahtjevi karte. Na primjer, rijeke i potoci moraju biti prošireni ako karta ima za cilj prikazati

važne informacije o plovidbi, tj. prikazuje objekte koji su od važnosti za kartografski prikaz (vidi

sliku 2 – Emphasis).

10. Poboljšanje. Oblik i veličina objekata će biti preuveličane ili naglašene kako bi se zadovoljile

specifične zahtjeve karte. U usporedbi s operaterom naglašavanja, poboljšanje se prvenstveno

bavi komponentom simbolizacije, a ne s prostornim dimenzijama objekta, iako postoje neka

prostorna poboljšanja (npr. fragmentiranje). Proporcionalni simboli bili bi neidentificirani na

karti tako da je uobičajena praksa mijenjati fizičku veličinu i oblik ovih simbola. Ilustracija mosta

pod postojećom cestom prikazana je kao niz linija i može predstavljati objekat koji je na karti

daleko veći od stvarnog objekta. Ovo naglašavanje simbologije nema namjeru da poveća

njezino značenje (vidi sliku 2 –Enlargment).

Slika 2. Primjeri postupaka kartografske generalizacije

(https://www.researchgate.net/publication/220144000_Improving_Web_Mapping_with_Generaliza

tion/figures?lo=1)

11. Pomicanje. Tehnike pomicanja objekata koriste se za suzbijanje problema koji nastaju kada se

dva ili više objekata nalaze u sukobu (blizina, preklapanje). Tačnije, interes ovog operatora da

se prostorni objekat prikaže na karti uz pomoć simbologije (a ne stvarnog položaja) (vidi sliku

2 – Displacement). Ti sukobi trebaju biti riješeni: (1) prebacivanjem objekata sa njihovih

istinskih položaja (premještanje); (2) mijenjanje objekata (izmjenom ili prekidom znaka); ili (3)

potpuno ih izbrisati s prikaza na karti.

12. Klasifikacija. Jedno od glavnih svojstava procesa generalizacije je klasifikacija podataka. Ovdje

se radi o grupiranju objekata u kategorije objekata, koje dijele identične ili slične atribute.

https://www.researchgate.net/publication/220144000_Improving_Web_Mapping_with_Generalization/figures?lo=1

https://www.researchgate.net/publication/220144000_Improving_Web_Mapping_with_Generalization/figures?lo=1

Postupak klasifikacije često je potreban zbog nepraktičnosti simbolizacije i kartiranja

pojedinačnih vrijednosti (vidi sliku 2 – Clasification).

Slika 3. Kartografske generalizacije – kolaps

(4) Simbolizacija (dodjeljivanje topografskih znakova) podataka i unutrašnji opis topografske

karte, stav (1) ovog člana, pod rednim brojem 3., definirana je članom 13., stav (2) i (3) i članom

14. Pravilnika o TTB. Kartografsko-topografski ključ za mjerila 1:10000, 1:50000 i 1:250000 je

uređen i nalazi se u prilogu ovog uputstva (Prilog 1).

(5) Vektorska topografska karta, stav (1) ovog člana, pod rednim brojem 4., smatra se izrađenom,

nakon izvedenih procesa (1-4) stava (1) ovog člana.

(6) Podjela na listove topografske karte, stav (1) ovog člana, pod rednim brojem 5., izvodi se, za

potrebe distribuiranja rasterskih i analognih karata. Referentni sistemi koji se koriste za

potrebe uspostave i održavanja TTB definirani su članom 8., 9., 10., 24., 25., 26., 27., 28. i 29.

Pravilnika o osnovnim geodetskim radovima („Službene novine FBiH“ br. 15/19) i Pravilnikom

o podjeli na listove službenih topografskih karata i planova.

(7) Pod vanjskim opisom topografske karte, stav (1) ovog člana, pod rednim brojem 6.,

podrazumijeva se opis koji se nalazi izvan tzv. površine korisnog prostora lista (na slici 4 pod

br. 1). Sastoji se od: međuprostora i vanjskog dijela karte.

Međuprostor (na slici 4. pod br. 2.) je definisan unutrašnjim i vanjskim okvirom u kojem se

upisuju koodinate koodinatne mreže (visina brojeva 2 mm, font: Calibri). Za topografske karte

sitnijih mjerila upisuju se, pored koordinata, tekstualni podaci o cestovnim i željezničkim pravci

ili se eventualno iscrtava prošireni sadržaj.

Vanjski dio karte je ograničen vanjskim okvirom i definiranom površinom karte određenog

mjerila (Vidi sliku 4 pod br. 3). U vanjskom okviru upisuje se veza sa susjednim listom (velika

slova, visina slova 2mm, font: Calibri).

6. 7. 8.

1. Površina korisnog prostora lista

2. 3.

9.

12

14

7a. 10 11 13 15

Slika 4. Shematski prikaz podjele sadržaja jednog lista topografske karte na unutrašnji dio, međuokvir

i vanjski dio

Na vanjskom dijelu karte ispisuju se i iscrtavaju:

4. Unutrašnji okvir (granica sa površinom korisnog prostora lista) – 0,2 mm (s vanjske

strane se upisuju koordinate koordinatne mreže) (na slici 12, oznaka 4.)

5. Vanjski okvir na udaljenosti od 8 mm od unutrašnjeg okvira (pored okvira – s vanjske

strane – upisuje se veza sa susjednim listovima) – 0,5 mm (na slici 12, oznaka 5)

6. Puni naziv proizvoda (na slici 12, oznaka 6) – visina slova: 4 mm; font: Calibri

7. Ime lista (na slici 12, oznaka 7) – bold, VELIKA SLOVA, visina slova: 6 mm; font: Calibri

7a. Ime lista (na slici 12, oznaka 7a.)– bold, VELIKA SLOVA, visina slova: 3,5 mm; font:

Calibri

8. Nomenklatura lista (na slici 12, oznaka 8): visina slova: 4 mm, font: Calibri

4. unutarnji

okvir

5. vanjski okvir

9. Naziv izdavača/Investitora (na slici 12, oznaka 9): tekst - Izdavač: veličina slova: 3

mm; Logo izdavača – visinaxširina: 6x36 mm Ime izdavača – veličina slova: 0,25 mm; font:

Arial

10. Shema položaja lista u odnosu na ukupnu podjelu na listove (na slici 12, oznaka 10) –

veličina sheme visinaxširina: 35x25 mm; tekst iznad sheme: PODJELA NA LISTOVE/POLOŽAJ U

KARTI M=XXXX – visina slova: 1,8 mm, font: Arial

11. Shema porijekla kartografskog materijala (na slici 12, oznaka 11) (slika 13) – veličina

sheme visinaxširina: 35x25 mm;Tekst pored sheme - naslov: PORIJEKLO KARTOGRAFSKOG

MATERIJALA- velika slova, visina slova: 1,8 mm, ostali tekst visina slova: 1,8 mm, font: Arial

PORIJEKLO KARTOGRAFSKOG MATERIJALA:

A. Podaci BPKN

B. DOF5 iz 2012

C. DOF2.5 iz 2018

Slika 13. Prikaz porijekla kartografskog materijala

12. Na slici 12, oznaka 12, jedno ispod drugog:

a. Grafičko mjerilo,

b. Numeričko mjerilo - bold, visina slova: 4 mm, font: Calibri

c. Tekst: Ekvidistancija izohipsa xx m – bold, visina slova: 3 mm, font: Calibri

13. Oznaka administrativne podjele (na slici 12, oznaka 13) (Slika 14) – naslov:

ADMINISTRATIVNA PODJELA – velika slova, visina slova: 1,8 mm, ostali tekst visina slova: 1,8

mm, font: Arial

ADMINISTRATIVNA PODJELA:

A. Općina 1

B. Općina 2

C. Općina 3

Slika 14. Prikaz administrativne podjele

14. Tekst (na slici 12, oznaka 14) – Izvođač(i) radova: visina slova 3 mm: /godina

izvođenja radova i naziv izvođača štampanja/godina tiska, font: ARial

15. Tekst koji se odnosi na izvođača štampanja i godinu tiska (na slici 12, oznaka 15) –

Štampa: visina slova 2,5 mm, ostali tekst 2,5 mm, font: Arial

(8) Rasterska topografska karta u stavu (1) ovog člana, pod rednim brojem 7. podrazumijeva da

se podaci TTBa pretvaraju u rasterski format pri razlučivosti od min. 400 tačaka po inču (dpi).

Rasteri topografskih karata mogu se distribuirati u obliku grafičkih slikovnih datoteka koje se

mogu lako koristiti u većini programskih paketa za slike. Rasteri mogu biti georeferencirani i

negeoreferencirani u formatu:

1. Tagged Image File Format (TIFF uncompressed and compressed). TIFF je format koji

se temelji na datoteci za pohranjivanje i izmjenu rasterskih slika, s najnovijom verzijom

- 6.0 - objavljenom u 1992. TIFF Packbit je shema kompresije bez gubitaka koju

podržavaju gotovo svi programi koji mogu uvoziti TIFF grafiku.

2. Portable Document Format (PDF). Koristi se za zapis dvodimenzionalnih

dokumenata neovisno o uređaju i rezoluciji ispisa. Svaki PDF-dokument sadrži

kompletan opis dokumenta, uključujući slike, tekst, vektorsku grafiku, rasterske slike,

te može sadržavati i fontove potrebne za prikaz teksta. Za prikaz PDF-dokumenata

potrebno je imati odgovarajuće programe za računaru, koji su besplatni i mogu se naći

preko Interneta. Format je zasnovan na jeziku PostScript

(10) Analogna topografska karta u stavu (1) ovog člana, pod rednim brojem 8. podrazumijeva da

se podaci TTB-a pretvaraju u analogni format ispisom (štamparski stroj/ploter) rasterskih ili vektorskih

podataka na papir odgovarajućeg formata i kvaliteta. Papir za štampanje topografskih karata je

kartografski papir je bezdrvni punokeljeni i satinirani papir s gramaturom od 90 do 150 g/m2, ravne

površine, prikladan za štampanje u kamenotisku ili ofsetnim postupkom. Služi za izradu zemljopisnih

karata i planova. Postoji više kartografskih papira, ili papira sličnih njemu po kvalitetu, kao npr.:

a. Ofsetni papir je dimenzijski stabilan, keljen, a radi stabilnosti nanesenih boja u

ofsetnom tisku njegova pH-vrijednost treba biti oko 4,5. Ofsetni papir je strojnogladak

papir namijenjen za ofsetni tisak. Kako taj tisak ovisi o kvaliteti papira više od bilo kojeg

drugog tiskarskog postupka, to se od ofsetnog papira vrlo mnogo traži s obzirom na

dimenzijsku stabilnost, površinsku čvrstoću, prašenje, čerupanje, jednoličnu debljinu i

vlažnost.

b. Synplas SPA papir sastoji se od jednostruke polipropilenske konstrukcije s

mekanom mat površinom koja daje vrhunske rezultate ispisa, nudi superiorunu

čvrstoću i izvrsna svojstva za zaštitu od vlage. Gradacija papira je pogodna za

vodonepropusne karte. Dostupni su u debljinama od 100, 120 i 150 mikrona. Karte i

dijagrami najbolje se ispisuju na radovima pomoću Offset Litho ili UV Litho procesa

koji koriste oksidirajuće tinte. Osim toga, dostupne su i druge specijalizirane verzije

Synplasa za digitalni tintni ispis.

c. SiHL CAD/MAP papir je 90 gramski standardni papir za tintne pisače. SiHL papir je

glatki, svijetli bijeli, nepremazani papir, idealan za uporabu tamo gdje crteži imaju

ispune, za crteže kuća, otiske, rad u boji, karte i tehničke crteže. Može se koristiti na

suhim i tintnim pisačima. Budući da je neobložen, također je savršeno prikladan za bilo

koju vrstu crtanja olovkama.

d. Druge vrste papira koje ispunjavaju uslove da su gramature od 90-120 g/m2,

dimenzijski stabilan, da su boje jasne i postojane.

IV SADRŽAJ ZAVRŠNOG IZVJEŠTAJA O FORMIRANJU I VIZUALIZACIJI PODATAKA TTB10

Član 5

Sadržaj završnog izvještaja, koji se prilaže uz konačni proizvod, podrazumijeva:

1. kontakt informacije o izvođaču radova,

2. kompletnosti isporučenih podataka,

3. korišteni izvori podataka,

4. korišteni proces konverzije podataka,

5. korištene metode za dopunu sadržaja TTB,

6. korištena GIS platforma i/ili GIS softver,

7. sumarni izvještaj o izvršenom ispitivanju topoloških odnosa,

8. usklađenost isporučenih podataka sa topografskim modelom podataka,

9. obrazloženja razloga odstupanja od važećeg topografskog modela,

10. obrazloženje razloga odstupanja od predložene modelske generalizacije,

11. korištene tehnike kartografske generalizacije,

12. dopune i izmjene postojećeg Kartografsko-topografskog ključa,

13. prijedlozi za poboljšanje kvalitete sljedećih istovjetnih proizvoda,

14. izvještaja Nadzora.

(1) Kontakt informacije o izvođaču(ima) radova u stavu (1) ovog člana, pod rednim brojem 1.

podrazumijeva sljedeće informacije:

a. Zvanični naziv izvođača,

b. Adresa i poštanski broj,

c. Broj telefona,

d. Broj faxa,

e. E-mail adresu odgovorne osobe,

f. Ime, prezime i titula osobe(a) odgovorne za izvođenje pojedinih grupa poslova.

(2) Kompletnost isporučenih podataka u stavu (1) ovog člana, pod rednim brojem 2.

podrazumijeva postojanje slijedećih informacija (Tablica 24):

a. Naziv paketa,

b. Naziv objektne klase

c. Naziv atributa

d. Postotak popunjenosti atributa.

Tablica 24. Primjer prikaza kompletnosti isporučenih podataka

Naziv Paketa Naziv objektne klase Naziv atributa %

popunjenosti

Buildings2D Building inspireId 0%

beginLifespanVersion 100%

endLifespanVersion 0%

conditionOfConstruction 0%

dateOfConstruction 0%

dateOfDemolition 0%

dateOfRenovation 0%

elevation 0%

externalReference 0%

hightAboveGround 0%

name 100%

Building nature 20,83%

curentUse 3,35%

numberOfDwelings 0%

numberOfBuildingsUnits 0%

numberOfFloorsAboveGround 0%

geometry2D 100%

parts 0%

(3) Pod korištenim izvorima podataka u stavu (1) ovog člana, pod rednim brojem 3.

podrazumijeva postojanje slijedećih informacija (Tablica 25):

a. Naziv institucije od koje su se preuzeli podaci

b. Izvor podatka (ime servisa, naziv baze podataka, generalni naziv i rezolucija rastera,

itd.)

c. Kartografska projekcija izvora podataka (EPSG kod)

d. Naziv preuzetog paketa/datoteke9 podataka

e. Naziv preuzete objektne klase

f. Tip podatka (npr. ole, text, number, integer i sl.)

g. Tip geometrije preuzetog podatka

h. Procjena tačnosti preuzetog podatka.

Tablica 25. Primjer tablice“ Korišteni izvori podataka“

Naziv

institu

cije

Izvor pod. Kart. Proj.

izvora

Naziv

preuzetog

paketa/datotek

e

Naziv preuzete

objektne klase

Tip

podatka

Tip

geom.

Procjenjena

točnost

Europe

an

Enviro

Corine Land

Cover

Nenavodnjavan

o obradivo

zemljište

OLE Poligon

9 Pod nazivom datoteke se podrazumijeva njen izvorni naziv i ekstenzija fajla. Npr. Jezera_FBiH.shp

nment

Agency

Datum

preuzimanja

:Februar

2014.

EPSG:

3035

Obradivo

zemljište

Trajno

navodnjavano

obradivo

zemljište

OLE Poligon 100 m

FGU Baza

podataka

Pregledne

topografske

karte Bosne i

Hercegovine

1:300 000

EPSG:

31276 Reljef

CountorLine OLE Polyline

50 m

Glavne_slojnice Tekst /

Visinska _tacka OLE Point

Visinska

_tacka_tekst

Tekst /

FGU Servis za

administrati

vne granice

Datum

preuzimanja

:Mart, 2016

EPSG:

31276

Administrativn

e granice

Općina

Kanton

Entitet

Država

OLE

Poligon

0,5 m

www.k

artogra

fija.ba

www.kartog

rafija.ba

Datum

preuzimanja

:mjesec,

godina

Datum

izrade

topografskih

karata: godina

EPSG:

31276

Karte M=1:

200 000:

4519_Tuzla

4518_Doboj

4517_BanjaLu

ka

4418_Sarajevo

/

raster

/

Veličina

piksela:

xxx cm

(4) Korišteni proces konverzije podataka, u stavu (1) ovog člana, pod rednim brojem 4.

podrazumijeva se popis svih metoda konverzije podataka koje su primijenjene za potrebe

izrade TTB.

(5) Korištene metode za dopunu sadržaja TTB, stav (1) ovog člana, pod rednim brojem 5.

podrazumijeva popis metoda vektorizacije10 koje su se koristile za dopunjavanje sadržaja TTB.

(6) Prema članu 5. stav (1), redni broj 6., treba napisati koji se GIS platforma/softver koristio za

potrebe izrade TTB i vizualizacije podataka TTB.

(7) Sumarni izvještaj o izvršenom ispitivanju topoloških odnosa izrađuje se u skladu sa članom 4.

stav (3) ovog Tehničkog uputstva/naputka (Tablice 7-13).

10 Automatska, poluautomatska i/ili ručna vektorizacija podataka.

http://www.kartografija.ba/

http://www.kartografija.ba/

(8) Usklađenost isporučenih podataka sa važećim topografskim modelom podataka, stav (1)

ovog člana, pod rednim brojem 8. podrazumijeva sistematski ispis paketa i objektnih klasa u

softveru izvođača i modelu podataka (Tablica 26).

Tablica 26. Primjer tablice usklađenosti isporučenih podatka s važećim topografskim modelom

podataka

Naziv Paketa

-model podataka-

Naziv objektne klase

korištene u softveru

izvođača

Tip geometrije

-Izvođač-

Naziv objektne

klase u modelu

podataka

Tip geometrije

-model podataka-

AdministrativeUnits Granice Linija AdministrativeBoun

dary

Polyline

Administrativne

jedinice

Poligon AdministrativeUnit Polygon

Distrikt / Condominium Polygon

(9) Obrazloženja razloga odstupanja od važećeg topografskog modela, stav (1) ovog člana, pod

rednim brojem 9. podrazumijeva tekstualno obrazloženje (s navedenim primjerima) razloga

odstupanja od važećeg topografskog modela podataka.

(10) Obrazloženje razloga odstupanja od modelske generalizacije, stav (1) ovog člana, pod rednim

brojem 10. podrazumijeva tekstualno obrazloženje (s navedenim primjerima) razloga

odstupanja od modelske generalizacije definirane u Članu 4. stav (4) ovog Tehničkog

uputstva/naputka (Tablice 14-16).

(11) Korištene tehnike kartografske generalizacije, stav (1) ovog člana, pod rednim brojem 11.

podrazumijeva tekstualno obrazloženje odabira kartografskih tehnika i postupaka kartografske

generalizacije definirane u članu 4. stav (5) ovog Tehničkog uputstva/naputka.

(12) Dopune i izmjene postojeće zbirke topografskih znakova, stav (1) ovog člana, pod rednim

brojem 12. podrazumijeva dopunu ili izmjenu topografskih znakova u skladu sa članom 13. stav

(2) i (3) Pravilnika o TTB, uz saglasnost FGU.

(13) Prijedlozi za poboljšanje kvalitete sljedećih istovjetnih proizvoda, stav (1) ovog člana, pod

rednim brojem 13. podrazumijeva tekstualni opis uočenih nedostataka važećeg topografskog

modela, definirane modelske generalizacije i drugih nedostataka, te prijedlog izmjena uočenih

nedostataka.

(14) Izvještaji Nadzora, stav (1) ovog člana, pod rednim brojem 14. podrazumijeva kronološki

poredane Izvještaje koja je izvođač dobio od Nadzornog tijela nakon dostavljenih podataka,

izvještaja investitora i izvedene kontrole dostavljenih podataka (Član 35. i 36. Pravilnika o TTB).

Documents

U P U T S T V O/N A P U T A K kontroli i prezentiranju topografskih podataka, odnosno topografskih karata. (2) ilj vizualizacije TT10 je omogućiti jednoznačan prikaz topografskih