88

uAsmu@ aqmif;yg;u@ · 2019. 10. 9. · uAsmu@ a&SUodkYvSrf;csD ndKarmif 1 Nidrf;csrf;wJhol csKdcsKd 3 aqmif;yg;u@ trsKd;orD;rsm; Nidrf;csrf;a&;ESihfvHkNcHKa&; a'gufwm0g0garmif 4 ukrÜPDtGefvdkif;

  • Upload
    others

  • View
    0

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

  • uAsmu@

    a&SUodkYvSrf;csD ndKarmif 1

    Nidrf;csrf;wJhol csKdcsKd 3

    aqmif;yg;u@

    trsKd;orD;rsm; Nidrf;csrf;a&;ESihfvHkNcHKa&; a'gufwm0g0garmif 4

    ukrÜPDtGefvdkif; rSwfyHkwifpepf (Myanmar Companies Online-MyCO)odkYr[kwf jrefrmjynf\ yxrqHk;tGefvdkif;rSwfyHkwifpepf

    armif#Dum 9

    vlYpGrf;tm;t&if;tjrpf zGHYNzdK;wdk;wufrIc&D; a'gufwmnDnDarmif 13

    o½kyfazmfpm&if;tif;ynm\ pGrf;yum; OD;xGef;xGef;0if; 19

    Liner Shipping Connectivity Index (LSCI) rdwfquf a'gufwmrsKd;Nidrf;at; 23

    tmqD,HESihf udk&D;,m;or®wEdkifiH\ yl;aygif;aqmif&GufrIudk jr§ihfwif Edkifrnfh New Southern Policy-NSP

    a'gufwmyifvHkat; 29

    rmwdum

    twJG-5? trSwf(4)? 2018 ckESpf? atmufwdkbm? Edk0ifbm? 'DZifbm

  • tmqD,HESihf'pf*spfw,fpD;yGm;a&; OD;odef;jrifha0 33

    &if;ESD;jr§KyfESHrIqdkonfrSm a'gufwmnD 36

    b0taxGaxG (10)ausmf'Gef;

    (ñGefMum;a&;rSL;-Nidrf;)42

    ta&SUawmiftm&SEdkifiHrsm;\ aygif;pnf;nDñGwfrItm;rmeftmqD,H r,k (pufrI) 47

    ukefoG,fa&;ppfyGJapmEdkif

    (toHk;csabm*aA')50

    wl&uDEdkifiH\ b@ma&;Eihfa

  • yHkESdyfrSwfwrf;

    rsufESmzHk;'DZdkif; - pDrH^zGHU NzdK;

    twGif;tjyiftqif - [efjrifhrdk&f

    pmrlcGifhjyKcsuftrSwf - 5300070114

    xkwfa0ol - OD;rsKd;rif;

    ñTefMum;a&;rSL; (okawoeESifhzGHU NzdK;a&;Xme)

    A[dkpm&if;tif;tzJGU

    pDrHudef;ESifhb@ma&;0efBuD;Xme/

    yHkESdyfol - OD;jrwfxGef;ausmf

    aumrwfpf*sme,fyHkESdyfwdkuf (NrJ-09744)

    r*FvmawmifñTefYNrdKUe,f? &efukefNrdKU/

    tkyfa& -

    wefzdk; -

  • ordkif;opfwpfck&JUu@opfwpfck pwifzGifhvSpfzdkY

    tpG,faigaigESifh rm,mawmawG? pl;&StufuGJaewJĥ ql;ajimifh cvkwfxlwJhvrf;rawG

    aveDMurf;Murf;ESifh wdkufaewJh oJuEÅm&c&D;awG

    cg;oD;,kwfnHhwJh tBuHtpnfawG

    qkyfajcaMurGoGm;atmif zefwD;cHESvkH;om;EkEkawG

    tBudrfBudrftcgcg jzwfausmf&if;

    tBudrfBudrftcgcg tEdkif,l&if;

    tBudrfBudrftcgcg ½IH;edrfh&if;

    awG;ac:rI^vkyfudkifrItm½kHawG0g;NrdKcH&&if;

    ajy;aewJhajcvSrf;awG wkHYqdkif;oGm;onftxd wm;qD;cH&if;

    r&yfrem;c&D;qufMu&if;a&SUc&D;udkai;arQmf&if;aygh/

    NyHK;wpfvSnfhrkef;wpfvSnfh b0ZmwfckHay: uckefMu&if;

    rem;wrf;c&D;quf&

    'g vSyr,fh tem*wfawGtwGufaygh/

    ordkif;opfwpfck&JU wHcg;udkzGifhwJhtcg

    todÚmPfqdkwJht&ma&m

    ynmqdkwJht&ma&m

    A[kokwqdkwJht&mawGa&m

    tawGUtBuHKqdkwmawG

    acwfrDenf;ynmawGudk cRef;tjzpfyl;aygif;tokH;csvdkY

    OD;aESmufESifhESvkH;om;udkt&if;jyK

    a&SUodkUvSrf;csD

    1

  • à ndKarmif

    OD;aqmif^aemufvdkufaumif;awGESifhwnfaqmuf

    pepfopfwpfckudkvrf;xGifavQmuf&if;

    qDvl;wefvl;oHacs;txyfxyf wufaewJh

    a&S;½dk;tpGJawGudk½dkufcsKd;

    a&SUtem*wfc&D;&JU a&mifjcnfudkapmifh&if;

    c&D;qufpdkY/

    ordkif;opfwpfck&JU u@opfwpfcka&SUqufEdkifzdkY

    ynmtrsKd;rsKd;jyaewJh twm;tqD;awG

    tydwftqdkYawG

    arSmifaewJh urÇmudkausmfjzwf

    rIefjyjytvif;a&mifwpfckudk t&trdzrf;qkyf

    a&SUqufr,fh c&D;twGuf

    az;uloludkarQmf vufwGJuloludkazG&Sm

    oHo,qdkwJh ql;awGudkz,f&Sm;

    wdkYjynfBuD;t"GefY&SnfzdkY

    Nidrf;csrf;a&;udkaqmif

    wnfNidrfwJhEdkifiHa&;ESifh pD;yGm;a&;udkxlaxmif

    tpdk;&ESifh jynfol

    MunfjzLpGmvufwGJ

    ra0;vSwJhtem*wftwGuf

    jynfolESifhtwl

    c&D;qufzdkY pepfudkjyif tcspfawG,SOfvdkY

    a&&SnfudkcsdefqvSrf;arQmfum avQmufMur,fav/

    wdkYvufawGcdkifcdkifNrJvdkY aoGrz,f xGef;awmufr,fh

    Mu,fjzLwpfyGifh cl;qGwf&if;

    ra0;awmhwJh vSywJhtem*wfc&D;twGuf

    xkqpf&if;r,dkifreJY avQmufMupdkY

    wdkYjynfolwdkY/ /

    2

  • rmeawGrvSpf? yom'awGopf yumoeawGypfvdkY? obm0udkcspfaomol/

    [dwf[efrvkyf? pdwftrSefrykyfbJ wdwfwdwfaeum? qdwfjidrfjcif;udkjrwfedk;ol/

    rmefapmifrjyif;? oHa,mifuif;vdkY &efaxmifjcif;ESifh? [efaqmifjcif;vnf;r&Sdol/

    pdwfxm;jzLpif? MunfvifrsufESm csKdomtajym? oabmjrifhjrwf

    cGifhvTwfonf;cHwwfaomol/

    odtyfwwf&m? oifumjyo axmufqESvkH;? yDwdzkH;vsuf

    NyHK;NyHK;NyHK;NyHK;aewwfol/

    awGYqkHcifrif? uRrf;0ifolrsm; tm;vkH;Mum;rSm? trkef;w&m;y,f

    tNyHK;rsm;vS,fvdkY? ESvkH;om;tvSjc,fool/

    Nidrf;csrf;wJhol

    à csKdcsKd

    3

  • urÇmay:wGif trsKd;orD;rsm;\ tcef;u@udk jr§ifhwiftm;ay;onfh tpD

    tpOfrsm;udk 1990 ckESpfaemufydkif; vlom;zGHYNzdK;rI ñTef;udef; (Human Development

    Index) wGufcsufvmMujyD; vlom;zGHYNzdK;rI tpD&ifcHpm (Human Development

    Report) rsm; xGufay:vmcJhonfh aemufydkif;tcsdefrSpí aqmif&GufvmcJhMuonf/

    2000 ckESpfaemufydkif; axmifpkeSpf yef;wdkifrsm;udk jzwfausmfí pOfqufrjywf

    zGHYNzdK;rIyef;wdkifrsm;qDodkY a&GUvsm;vmonfESihftrQ ]]trsKd;orD;rsm;? Nidrf;csrf;a&;

    ESihf vHkHNcHKa&;}} \ acgif;pOftm; ydkrdkaqG;aEG;vmcJhMuonf/

    Nidrf;csrf;a&;ESifh vHkNcHKa&;udpö&yfrsm;wGif trsKd;orD;rsm;\ tcef;u@ynm&Sifwdk Y\ okawoejyKcsufrsm;t& y#dyu©ajz&Sif;rI (Conflict

    Resolve) ESihf Nidrf;csrf;a&;wnfaqmuf&mwGif trsKd;orD;rsm;\yg0ifrI tcef;u@

    rSm tvGefta&;MuD;jyD; xm0&Nidrf;csrf;a&;udk azmfaqmifEdkif&efrSm trsKd;orD;rsm;\

    OD;aqmifrI vdktyfvmum qkH;jzwfcsufrsm; csrSwfonfh tqifhwdkif;wGif trsKd;orD;

    rsm; yg0ifvmap&ef vdktyfvmonf[kqdkonf/ tqdkyg oabmw&m;tm; ukv

    or*¾\ qkH;jzwfcsuftrSwf UN Resolution 1325 (2000) wGif azmfjyyg&SdNyD; Oa&my?

    tm&S? tmz&du a'orsm;tvdkuf taumiftxnfazmfaqmifvsuf&SdMuonf/

    4

  • y#dyu©rsm; jzpfyGm;pOftcsdefumvrsm;wGif

    trsm;tm;jzifh xdcdkufcHpm;&olrsm;onf trsKd;orD;rsm;?

    uav;i,frsm;ESihf oufMuD;&G,ftdkrsm;yifjzpfonf/

    rdom;pk0ifrsm;\ pm;? 0wf? aea&; tcuftcJrsm;tm;

    trsKd;orD;rsm;taejzifh vufawGY&ifqdkifajz&Sif;BuHKawGY

    Mu&onf/ tqdkygtcuftcJrsm;udk xyfrHray:ayguf

    apa&;twGuf trsKd;orD;rsm;taejzifh ydkrdkí uwd

    u0wf&Sdolrsm; jzpfMuonf/ odkYjzpfygí y#dyu©rsm;

    rjzpfyGm;ap&ef wm;qD; umuG,fa&;ESihf y#dyu© jzpfyGm;

    NyD;onfh a'orsm;\ jyefvnfxlaxmifa&; udpö&yfrsm;

    tygt0if Nidrf;csrf;a&; vkyfief;pOfrsm;ü trsKd;orD;rsm;

    yg0ifvma&; ponfhNidrf;csrf;a&; ESihf vHkNcHKa&;udpö&yfrsm;

    wGif trsKd;orD;rsm; yg0ifvmap&ef vdktyfvmcJhygonf/

    vHkNcHKa&;( Security) \ t"dyÜm,f ajymif;vJvmjcif; acwfpepfESihftawG;tac:rsm; ajymif;vJvm

    onfESihftrQ vHkNcHKa&;qdkif&m t,l tqrsm;onfvnf;

    ajymif;vJvmcJhjyDjzpfonf/ vHkNcHKa&; (Security) [k

    qdk&mwGif umuG,fa&; udpöwpf&yfwnf;omr[kwfbJ

    orm;½dk;us vHkNcHKa&; (Traditional Security) t"dyÜm,f

    xuf ydkrdkausmfvGef pOf;pm;vmMuNyDjzpfonf/ ordkif;

    aMumif;t& qef;ppfMunfhvQif ppfat;umvu trsKd;

    om;vHkNcHKa&; (National Security) udk OD;pm;ay;cJhMu

    NyD;? ppfat;vGefumvwGif vlYtzGJYtpnf;qdkif&m vHkNcHK

    a&; ( Societal Security) udk OD;pm;ay;vmaMumif;

    awGY&Sd&onf/ EdkifiHawmf\ vHkNcHKa&; (State Security)

    udkumuG,f apmifha&Smufrnf[lonfhumvu ppfa&;

    enf;vrf;udk tm;jyKcJhonfESihftnD vHkNcHK&ef ppfa&;tif

    tm;BuD;xGm;rIjzifh umuG,fcJhMuaomfvnf; vlY tzGJU

    tpnf;qdkif&m vHkNcHKa&; ( Societal Security) udk pOf;pm;

    vm&mwGif ppfa&;? EdkifiHa&;? pD;yGm;a&;? vlrIa&; ponfh

    enf;vrf;rsm;jzifh aqmif&GufrS vHkNcHKrI&SdEdkifonf[k pOf;

    pm;vmMuonf/

    xdkYaMumifh vHkNcHKa&;t,ltqonf ppfa&;

    tjrifudk tajccHaom orm;½dk;us vHkNcHKa&;t,ltq

    (Traditional Security Concept) rS ½IaxmifhtpkHjzifh

    tjrifudk tajccHaom orm;½dk;us r[kwfonfhvHkNcHKa&;

    t,ltq (Non-Traditional Security Concept) odkY ul;

    ajymif;vmcJhonf/ xdkYaMumifh tqdkyg vHkNcHKa&;t,ltq

    wGif ppfa&;vHkNcHKrI ( Military Security)? EdkifiHa&; vHkNcHK

    rI(Political Security)? pD;yGm;a&;vHkNcHKrI (Economic

    Security) ? vlrItzGJUtpnf;vHkNcHKrI(Social Security) ESihf

    obm0ywf0ef;usifvHkNcHKrI (Environmental Security)

    txdus,fjyef YpGm yg0ifvmaMumif; awGY&S d&onf/

    þodkYjzifh vHkNcHKa&;t,ltq ajymif;vJrIonf odom

    xif&Sm;pGm ajymif;vJvmonf/ ,cifu e,fedrdwfvHkNcHKrI

    udk Ncdrf;ajcmufjcif;rSonf ,aeYwGif vlxkvHkNcHKrIudk

    jcdrf;ajcmufjcif; (From Stressing Territorial Security

    to Stressing People's Security) odkY ajymif;vJvmcJhonf/

    wpfenf;tm;jzif hqd kaomf vlom;vHkNcHKrI(Human

    Security) udk OD;pm;ay;aom vlom;zGHYNzdK; rI (Human

    Development) udk OD;wnftaumiftxnfazmfvm

    aMumif; awGY&Sd&onf/ bufpkHtjrifjzifh ½IaxmifhpkHrS

    Munfhaom orm;½dk;usr[kwfonfh vHkNcHKa&;t,ltq\

    awG;ac:aqmif&Gufcsufrsm;rSm ydkrdkus,fjyefYNyD; euf½Idif;

    vmcJhNyDjzpfonf/

    vkyfomudkifom&SdonfU0ef;usifwpf&yfxlaxmifa&; trsKd;orD;rsm;? Nidrf;csrf;a&;ESihf vHkNcHKa&;

    acgif;pOfwGif yg0ifvm&efrSm trsKd;orD;rsm;&ifqdkif&

    5

    twJG(5)? trSwf-4

    pDrĤ zGHUNzdK;*sme,f

  • onfh oufarG;0rf;ausmif;ynm? tvkyftudkif? obm0

    ab;tEÅ&m,fqdkif&m A[kokw? trsKd;orD;rsm;? uav;

    oli,frsm;tm; tMurf;zufjcif; udpö&yfrsm;tygt0if

    tqdkyg e,fy,frsm;ü uRrf;usifrIESihf A[kokw&Sdap

    a&;wdkYtwGuf todynmrsm;jr§ifhwifay;&ef? vdktyf

    onfh aiGaMu; t&if;tESD;rsm;? oGif;tm;pkrsm; pdkufxkwf

    ay;&efvdktyfygonf/ pdefac:rIrsm;tm; &ifqdkifausmf

    vTm;Edkifap&ef trsKd;orD;rsm;\ pdwf"mwfydkif; qdkif&m

    ESih f pGrf;yum;wdk;wufa&;twGuf acgif;aqmifrI

    (Women Leadership Work) wGif pGrf;&nfxlaxmifrIESihf

    zGHYNzdK;rIudpö&yfrsm; aqmif&Gufay;&ef vdktyfygonf/

    EdkifiHtwGif;wGif trsKd;orD;rsm;? Nidrf;csrf;a&;ESihf vHkNcHK

    a&;jr§ifhwifrIqdkif&mvkyfief;rsm; aqmif&GufEdkifa&;

    twGuf vkyfomudkifom&Sdonfh 0ef;usifwpf&yf (Enab-

    ling Environment) xlaxmif&ef vdktyfygonf/

    tusKd;oufqdkifol (Stakeholder) rsm;tm;vHk; tjynfU

    t0 yl;aygif;yg0ifa&; trsKd;orD;rsm;taeESihf Nidrf;csrf;a&;ESihf vHkNcHK

    a&;jr§ifhwifrIqdkif&m udpö&yfrsm;aqmif&Guf&mwGif

    tusKd;oufqdkifol (Stakeholder) rsm; tm;vHk; tjynfh

    t0 yl;aygif; yg0ifaqmif&Guf&ef vdktyfygonf/ trsKd;

    orD;rsm;ESihf qufpyfí tzGJUtpnf;rsm;? tcGifhtvrf;

    rsm;yGifhvef;ae&ef vdktyfonf/ trsKd;orD;rsm; vkyfydkif

    cGifh&&Sda&;? tcGifhtvrf; &&Sda&;rSm rdom;pk0if rsm;ESihf

    yif yg0ifywfoufaeNyD jzpfygonf/ trsKd;orD;rsm;

    taeESihf Nidrf;csrf;a&;ESihf vHkNcHKa&; jr§ifhwifrIqdkif&m udpö

    &yfrsm;wGif yg0ifvma&;twGuf EdkifiHawmf tpdk;&rS

    rl0g'qdkif&m axmufcHtm;ay;rIrsm; aqmif&Gufa&; vdk

    tyfonfh pBuø( Platform) rsm; zefwD;ay;a&;? oufqdkif

    onfh Oya'ESih f pnf;rsOf;pnf;urf;rsm; xkwfjyef

    ay;Edkifa&;wdkY vdktyfrnf jzpfygonf/ tvm;wlyif

    tjynfjynfqdkif&m t&yfzuf vlrItzGJ Ytpnf;rsm;?

    tjynfjynf qdkif&m tzGJYtpnf;rsm;? tpdk;&r[kwfonfh

    tzGJUtpnf;rsm;rSvnf; yl;aygif; aqmif&Guf&ef vdktyf

    onf/

    oifwef;ay;jcif;ESihf pGrf;aqmif&nfjr§ifhwifjcif;trsKd;orD;rsm;onf Nidrf;csrf;a&;ESihf vHkNcHKa&;

    jr§ifhwifrIqdkif&m jr§ifhwifEdkifa&;twGuf vdktyfonfh

    ynma&;? oifwef;ay;jcif;ESihf pGrf;aqmif&nfjr§ifhwif

    jcif;(Education, Training and Capacity Building) rsm;

    tm; ESpf&SnftpDtpOf(Multiple Year Programmes)

    wGif xnfhoGif;aqmif&GufEdkif&ef vdktyfygonf/

    trsKd;orD;rsm;onf Nidrf;csrf;a&;ESihf vHkNcHKa&;

    jr§ifhwifrIqdkif&m jr§ifhwifEdkifa&; (Operationalization

    of WPS)vkyfief;pOfrsm;tm; trsKd;om;pDrHudef; ( Na-

    tional Plan) ESihf vdkufavsmnDaxGpGm csdwfqufaqmif&Guf

    &ef vdktyfygonf/ y#dyu©rsm; rjzpfyGm;ap&ef wm;qD;

    umuG,frIESihf y#dyu©jzpfyGm;NyD;onfh a'orsm;\ jyef

    vnfxlaxmifa&;udpö&yfrsm;tygt0if Nidrf;csrf;a&;

    vkyfief;pOfrsm;ü trsKd;orD;rsm; yg0ifvma&; ponfh

    Nidrf;csrf; a&;ESihf vHkNcHKa&; udpö&yfrsm;wGif trsKd;orD;rsm;

    yg0ifvmap&ef vdktyfygonf/

    trsKd;orD;rsm;onf Nidrf;csrf;a&;ESihf vHkNcHKa&;

    jr§ifhwifrIqdkif&m vkyfief;pOfrsm;tm; rnfuJhodkY vkyfief;

    rsm;aqmif&Guf&ef? rnfolESihf yl;aygif;aqmif&Guf&ef

    vdktyfaMumif;wdkYudk pOf;pm;aqmif&Guf&ef? y#dyu©rsm;

    rjzpfyGm;ap&ef rnfodkYBudK;yrf;aqmif&Guf&rnfudk BudK

    wifjyifqifoifhygonf/

    a'oqdkif&m yl;aygif;aqmif&GufrIrsm; trsKd;orD;rsm; Nidrf;csrf;a&;ESihf vHkNcHKa&;udpö

    &yfrsm;wGif ydkrdkyl;aygif;aqmif&Guf&eftwGuf tmqD,H

    trsKd;orD;rsm;twGuf Nidrf;csrf;a&;rSwfykHwif pm&if;

    wnfaxmifjcif;qdkif&m aqG;aEG;yGJtm; usif;ycJhyg

    onf/ tqdkyg Symposium \ Theme rSm ''Opera-

    tionalizing the Joint Statement on Promoting

    Women Peace and Security in ASEAN '' jzpfonf/

    zdvpfydkifEdkifiHwGif (13- 12-2018) &ufaeYrS (14-

    12-2018) &ufaeYtxd usif;ycJhNyD; tqdkyg aqG;aEG;yGJ

    odkY jynfolUvTwfawmfrS jynfolYvTwfawmf udk,fpm;vS,f

    6

    2018 ckESpf? atmufwdkbm-Edk0ifbm-'DZifbm

    pDrĤ zGHUNzdK;*sme,f

  • a':Zifrmatmif acgif;aqmifjyD; pDrHudef;ESihfb@ma&;

    0efMuD;Xme? A[dkpm&if;tif;tzGJUrS ñTefMum;a&;rSL;csKyf

    a'gufwma':0g0garmif? vlrI0efxrf;? u,fq,fa&;

    ESihf jyefvnfae&mcsxm;a&;0efBuD;Xme? vlrI0efxrf;

    OD;pD;XmerS ñTefMum;a&;rSL;csKyf a'gufwmpef;pef;at;ESihf

    EdkifiHjcm;a&;0efBuD;Xme? tmqD,Ha&;&mOD;pD;XmerS

    'kwd,ñTefMum;a&;rSL;csKyf a':cifpE´mwdkYtzGJY0iftjzpf

    wufa&mufcJhMuygonf/

    tpDtpOft& 2017 ckESpf Edk0ifbmvwGif

    zdvpfydkifEdkifiH? reDvmNrdKUü aMunmcJhonfh tmqD,Hyl;wGJ

    aMunmcsuft& vufawGYtaumiftxnfazmfaqmif

    &e f Symposium on the Establishment of ASEAN

    Women for Peace Registry tm; usif;yí tmqD,H

    a'otwGuf Women for Peace Registry udk pwif

    rdwfqufjcif; tcrf;tem;udk aqmif&GufcJh&m tmqD,H

    EdkifiH toD;oD;rS tqdkjyKwifoGif;vmonfh ASEAN

    Women for Peace Registry pm&if;rSm atmufygtwdkif;

    jzpfygonf/

    tqdkyg aqG;aEG;yGJwGif atmufygtaMumif;

    t&mwdkYtm; t"du aqG;aEG;cJhygonf-

    - vlYtcGifhta&; (Human Rights) tumtuG,fay;

    a&;ESihf jynfwGif;wGif usm;^ r wef;wlnDrsSrI &Sdap

    a&;qdkif&m ? trsKd;orD;pGrf;yum; wdk;wufapa&;

    zGHYNzdK;rItpDtpOfrsm; (Gender Equality Develop-

    ment Plan ) tm; yl;wGJ taumiftxnf azmfaqmif

    &Guf&ef?

    - ASEAN Women Registry vkyfief;wm0efrsm; (ToR)

    rsm;udk tmqD,H0daoovu©Pm&yfrsm; (ASEAN

    Characteristics) ESih ftnD vd kufavsmnDaxG

    rI&Sdap&ef owfrSwfaqmif&Guf&ef?

    - vkyfief;rsm;aqmif&Guf&mwGif a&&SnftusKd;jzpfxGef;

    rI&Sdatmif tawGYtBuHKrsm;tm; zvS,fEdkifap&ef

    ASEAN Women Registry rsm;\ uGef&ufcsdwfqufrI

    tm;aumif;ap&ef?

    - trsKd;orD;rsm;twGufomru trsKd; om;rsm;twGuf

    yg pdwfydkif;qdkif&m tm;ay;jr§ifhwifjcif; 0efaqmifrI

    rsm; (Psychological Services) rsm;ay;&ef?

    - trsKd;orD;rsm;onf Nidrf;csrf;a&;ESihf vHkNcHKa&;jr§ifh

    wifrIqdkif&mudpö&yfrsm; aqmif&Guf&mwGif ASEAN

    Women Registry rsm;u EdkifiHtwGif;wGif qufvuf

    jyefYyGm;atmif aqmif&GufEdkifa&;twGuf Training

    of the Registries tm; Training for Trainers

    twGuf avhusifhoifwef;ay;&ef?

    - usm;^r wef;wlnDrQrI&Sdapa&;twGuf Oya'rsm;

    jy|mef;aqmif&Guf&mwGif Gender Equality ESih f

    pyfvsOf;onfh Oya'jy|mef;Edkifa&;ponfjzifh EdkifiH

    tajctaeESihf vdkufavsmnDaxGrI&SdpGm aqmif&Guf

    &ef?

    - trsKd;orD;rsm;onf Nidrf;csrf;a&;ESih f vHkNcHKa&;

    jr§ifhwifrIqdkif&mudpö&yfrsm; aqmif&Guf&mwGif

    trsKd;orD;rsm;omru trsKd;om;rsm;a&m? vli,f

    rsm;yg yg0ifaqmif&Guf&ef?

    - zdvpfydkifEdkifiHwGif vlom;vHkNcHKa&; rl0g' (Human

    Security Policy) ? trsKd;om; vHkNcHKa&; rl0g' (Na-

    tional Security Policy) rsm;tm; csrSwftaumif

    txnfazmf aqmif&Guf&ef?

    - AD,uferfEdkifiHwGif usm;^ r wef;wl nDrQrI&Sdapa&;

    vkyfief;udpö&yfay:ü tpdk;& aiGvHk;aiG&if; tokH;

    p&dwf taejzifh 5 &mcdkifEIef; okH;pGJvsuf&SdygaMumif;

    udk AD,uferfEdkifiHudk,fpm;vS,frS tpnf;ta0;

    wGif wifjycJhygaMumif; ponfwdkYudk t"duxm;

    aqG;aEG;Muygonf/

    Nidrf;csrf;a&; vkyfief;pOfrsm; y#dyu©ajz&Sif;a&;

    udpö&yfrsm;wGif trsKd;orD;rsm; yg0ifa&;udk wGef;tm;

    ay; aqmif&GufEdkif&ef todynmay; aqmif&Gufjcif;rsm;

    EdkifiHwGif;&Sd a'orsm;wGif aqmif&GufEdkif&ef txl;vdktyf

    ygonf/ tmqD,Ha'owGif; Nidrf;csrf;a&; vkyfief;pOf

    rsm; aqmif&Gufaeaom trsKd;orD;rsm;udk pkpnf;jyD;

    pepfwusrSwfykHwif pm&if;oGif;jcif;udk xlaxmif&ef

    qkH;jzwfcJhMuonfhtwdkif; Joint Statement on Pro-

    7

    twJG(5)? trSwf-4

    pDrĤ zGHUNzdK;*sme,f

  • moting Women, Peace and Security in ASEAN udk

    rnfodkY taumiftxnfazmfaqmif&Gufaejcif; jzpfyg

    onf/

    jrefrmEdkifiHrS qufvuf taumiftxnfazmfaqmif

    Edkifyg&ef rdrdwdkYEdkifiHtaejzifh jrefrmEdkifiHvHk;qdkif&m

    trsKd;orD;a&;&maumfrwD (Myanmar National Com-

    mittee for Women’s Affairs- MNCWA) tm; zGJ Ypnf;

    aqmif&Gufvsuf&Sdygonf/ tqdkyg aumfrwD\ OD;

    aqmifrIatmufwGif Women Peace and Security (WPS)

    onf Technical Working Group (TWG) (4) ck teufrS

    (1) ck yg0ifvsuf&Sd&m trsKd;orD;rsm;onf Nidrf;csrf;

    a&;ESihf vHkNcHKa&;jr§ifhwifrIqdkif&mudpö&yfrsm; (WPS-

    TWG) udk tajccHxm;aom oufqdkif&m Xmeqdkif&m

    rsm;? trsK d;orD;tzGJ Yrsm;udk ac:,lum aqG;aEG;yG J

    &v'frsm;udk &Sif;vif;jcif;? oufqdkif&m a'otajctae

    rsm;udk aqG;aEG;apjcif;? National Action Plan on WPS

    udk a&;qGJí jrefrmEdkifiH\ trsKd;om;tqihf pDrHudef;jzpf

    onf h Myanmar Sustainable Development Plan

    (MSDP) \ yef;wdkif (1) ESihf aygif;pyfcsdwfquf aqmif

    &Guf&ef MudK;yrf;oifhygonf/

    tmqD,HtrsKd;orD;rsm;twGuf Nidrf;csrf;a&;

    rSwfykHwifpm&if;wGif Nidrf;csrf;a&; vkyfief;pOfrsm;udk

    xJxJ0if0if aqmif&Gufaeolrsm;xJrS usm;^ra&;&m

    uRrf;usifolrsm;udk vnf; qufvufpnf;½kH; aqmif&Guf

    &ef vdktyfygonf/ atmufajctxd qufvufjyefYyGm;Edkif

    a&;twGuf aqmif&Guf&ygrnf/

    y#dyu©jzpfaeqJumvESihf jzpfNyD;umvwdkY

    twGif; vlom;csif; pmemaxmufxm;jcif;ESihf tul

    tnDtygt0if jyefvnfxlaxmifa&;u@rsm;txd

    usm;^r wef;wlnDrQrIa&;&mu@rsm;udk xnfhoGif;

    pOf;pm;ay;rnfhtjyif trsKd;orD;rsm;udk,fwdkif tqdkyg

    vkyfief;rsm; aqmif&Guf&mü qkH;jzwfcsufcsonfh u@

    rsm;wGif yg0ifaqmif&Guf&ef vdktyfvsuf &Sdygonf/

    rdrdwdk YEd kifiHtaejzif h tjcm;Ed kifiHrsm;wGif

    aqmif&Gufaeonfh Nidrf;csrf;a&;vkyfief;pOfrsm;wGif

    trsKd;orD;rsm; xda&mufpGm yg0ifaqmif&Gufaeonfh

    udpö&yfrsm;tm; avhvmí vkyfxkH;vkyfenf; ,EÅ&m;rsm;

    ESihf vkyfomudkifom&Sdonfh 0ef;usifwpf&yf jzpfay:ap

    &ef aqmif&GufaerIrsm;tm; od&SdcJhjcif;jzifh rdrdwdkYEdkifiHwGif

    Women Peace and Security ESihf zGHYNzdK;rIvkyfief;pOfrsm;

    csdwfqufaqmif&GufEdkifjcif;? jynfwGif;jynfy y#dyu©

    rsm;tm; udkifwG,f ajz&Sif;&ef enf;vrf;rsm; avhvm

    odjrifEdkifjcif;? Nidrf;csrf;a&; vkyfief;pOfrsm;ü trsKd;

    orD;rsm; yg0ifaqmif&Gufjcif;jzifh atmifjrifrIrsm; &&Sd

    Edkifonfhtjyif usm;ra&;&m wef;wlnDrQa&; vkyfief;

    pOfuJhodkYaom tjcm;qufpyf vkyfief;rsm;yg tusKd;

    oufa&mufrI rsm;&&SdEdkifjcif;? tmqD,Ha'owGif;EdkifiH

    rsm;uJhodkY jrefrmEdkifiHwGifvnf; Nidrf;csrf;a&;aqmif

    &GufrIrsm;wGif trsKd;orD;rsm;yg0ifa&;udk wGef;tm;ay;

    aqmif&Guf&ef vdktyfaeao;jcif; ponfhtawG;tjrif

    A[kokwtopfrsm;ESihf tusKd;aus;Zl;rsm;pGm &&Sdatmif

    aqmif&GufMuzdkYvdktyfayonf/

    rdrdwdkYEdkifiHwGifvnf; tjcm;aomEdkifiHrsm;

    enf;wl Nidrf;csrf;a&;ESih f vHkNcHKa&;udpö&yfrsm;wGif

    trsKd;orD;rsm;\ tcef;u@udk jr§ifhwif&ef vdktyfvmcJh

    ygonf/ y#dyu©rsm; jzpfyGm;pOftcsdefumvrsm;wGif

    trsm;tm;jzifh xdcdkufcHpm;&olrsm;onf trsKd; orD;rsm;?

    uav;i,frsm;ESihf oufBuD;&G,ftdkrsm;jzpfjcif;wdk Y

    aMumifh vufawGY&ifqdkif ajz&Sif;&mwGif tqdkyg tcuf

    tcJrsm;udk xyfrHray:aygufapa&;twGuf trsKd;orD;

    rsm;taejzifh ydkrdkí uwdu0wf &Sdolrsm;yDyD y#dyu©rsm;

    rjzpfyGm;ap&ef wufMuGpGm wm;qD; umuG,fa&;wGif

    yg0ifMurnfholrsm; jzpfonf/ y#dyu© jzpfyGm;jyD;onfh

    a'orsm;\ jyefvnfxlaxmifa&; udpö&yfrsm; tyg

    t0if Nidrf;csrf;a&; vkyfief;pOfrsm;ü trsKd;orD;rsm;

    yg0ifvma&;ponfh Nidrf;csrf;a&;ESihf vHkNcHKa&;udpö&yf

    rsm;wGif trsKd;orD;rsm; yg0ifvmap&ef wdk;wufwGef;

    tm;ay;aqmif&Guf&ef vdktyfvmygaMumif; rD;armif;

    xdk;jyvdkygonf/

    8

    2018 ckESpf? atmufwdkbm-Edk0ifbm-'DZifbm

    pDrĤ zGHUNzdK;*sme,f

  • DICA vdkY trsm;uac:MuwJh &if;ESD;jr§KyfESHrIESifh ukrÜPD

    rsm;ñTefMum;rIOD;pD;Xme 0efxrf;awG&JU BudK;yrf;aqmif&GufrIeJY jrefrm

    jynfrSm yxrqkH; e-Government tpDtpOftjzpf ukrÜPDtGefvdkif;

    rSwfykHwifpepf (Myanmar Companies Online – MyCO) udk 2018

    ckESpf Mo*kwfv 1 &ufaeYu pwifusifhokH;EdkifcJhygw,f/ ukrÜPD

    tGefvdkif;rSwfykHwifpepf (MyCO) pwifusifhokH;NyD; aemufydkif;rSm

    ukrÜPDrSwfykHwif vkyfief;awG vG,fvGef;vdkY? jrefvGef;vdkY [kwfrS

    [kwfyghrvm;vdkYawmif xif&w,fvdkY yk*¾vdupD;yGm;a&; todkuf

    t0ef;u csD;rGrf;axmrem jyKcJhMuygw,f/

    9

  • wu,fvnf; [kwfygw,f/ ukrÜPDtGefvdkif;

    rSwfykHwifpepf (MyCO) qdkwm wpf&ufrSm 24 em&D?

    wpfywfrSm 7 &uf urÇmhae&m toD;oD;uae BudKuf

    wJhtcsdef ukrÜPDrSwfykHwifjcif;udk jyKvkyfEdkifwJh pepf

    wpfckyg/ wpfenf;tm;jzifh ajym&&ifawmh pdwf0ifpm;&if

    wpfa&;Edk;xNyD; rSwfykHwifvdkY&atmif vkyfxm;wmyg/

    ukrÜPDtGefvdkif; rSwfykHwifpepf (MyCO) qdk

    wm tpdk;&&JU0efaqmifrIudk tGefvdkif;u tjynfht0

    ay;Edkifatmif yxrqkH; aqmif&GufcJhwJhpepfyg/ ukrÜPD

    rSwfykH wifwmawG? ukrÜPD owif;tcsuftvuf &SmazG

    wmawGudk ½kH;vmzdkYrvdkatmif aqmif&Gufxm;½kHomru

    ukrÜPDrsm;taeeJY ukrÜPDrSwfykHwif½kH;udk qufoG,f

    aqmif&GufzdkY vdktyfwJhudpöawG? ukrÜPDqdkif&m 0efaqmif

    rIeJYywfoufNyD; ukrÜPD rSwfykHwif½Hk;udk ay;oGif;&r,fh

    tcaMu;aiGtm;vkH;udkvnf; vlvmp&mrvdkbJ tGef

    vdkif;u vkyfEdkifatmif pDpOfxm;wmyg/ ukrÜPDtGefvdkif;

    rSwfykHwifpepf (MyCO) rSm jrefrm? t*Fvdyf ESpfbmomeJY

    tvkyfvkyfvdkY&ygw,f/ wu,fawmh ukrÜPDtGefvdkif;

    rSwfykHwifpepf (MyCO) [m jrefrmjynftwGuf e-Go-

    vernment tpDtpOfu@opfudk zGifhvSpfvdkufwmyg/

    ukrÜPDtGefvdkif; rSwfykHwifpepf (MyCO) rSm bmawG

    vkyfvdkh&ovJ¿ukrÜPDtopf rSwfykHwifwmawG? ukrÜPD

    ta[mif;awG jyefvnfrSwfykHwifwmawG? ukrÜPDawG&JU

    tajymif;tvJ aqmif½GufvdkwmawG? ukrÜPDrSwfykHwif

    ½kH;udk jyefwrf;ydkYwmawG? ukrÜPD0efaqmifc ay;oGif;wm

    awG tm;vkH;udk www.myco.dica.gov.mm rSm tvG,f

    wul vkyfvdkY&ygw,f/ tokH;jyKolawG[m rdrdodvdkwJh

    ukrÜPDwpfck&JUtcsuf tvufawGudk ukrÜPDtGefvdkif;

    rSwfykHwifpepf (MyCO) rSm &SmazGEdkif½kHomru ukrÜPD

    tusOf;csKyf (Company Extract) vdkYac:wJh ukrÜPD

    'g½dkufwmeJY ywfoufwmawG? &S,f,mawGeJY ywfouf

    wmawGpwJh tao;pdwftcsuftvufawGudkvnf;

    jrefrmaiGusyfwpfaomif;udk tGefvdkif;uoGif;NyD;

    0,f,lEdkifygao;w,f/

    ukrÜPDtGefvdkif; rSwfykHwifpepf (MyCO) udk b,folawG

    okH;EdkifovJ¿ vlom;tm;vkH;okH;vdkY&ygw,f/ rnfolrqdk

    ukrÜPDrsm;e J YywfoufwJ h tcsuftvufawGud k

    tGefvdkif;rSm tcrJh&,lEdkifygw,f/ 'ghtjyif ukrÜPDawG?

    Oya'ynm&SifawG? ukrÜPD0efxrf;awGpwJh tjcm;

    tokH;jyKolawGtaeeJYuawmh ukrÜPDtGefvdkif; rSwfykH

    wifpepf (MyCO) rSm 0efaqmifrI us,fjyefYpGm&,lvdk&if

    pm&if; (Account) wpfck zGifhxm;zdkY vdkygw,f/

    pm&if; (Account) b,fvdkzGifhrvJ¿rnfolrqdk ukrÜPDtGefvdkif; rSwfykHwifpepf

    (MyCO) rSm tcrJh pm&if;zGifhEdkifygw,f/ pm&if;zGifhzdkY

    rdepftenf;i,fyJMumygw,f/ b,fvdkzGifh&rSmvJvdkY

    ar;cJh&ifawmh -

    tqifh (1) www.myco.dica.gov.mm udk

    0ifa&mufyg/ NyD;&if ]]pm&if;topf zGifh&ef}} (Create

    an account) qdkwJh ae&mrSm uvpfESdyfvdkufyg/

    tqifh (2) tJ'DvdkESdyfNyD;&if trnf? vdyfpm?

    zkef;eHygwf? tD;ar;vfpwJh vdktyfwJh tcsuftvufawGudk

    10

    2018 ckESpf? atmufwdkbm-Edk0ifbm-'DZifbm

    pDrĤ zGHUNzdK;*sme,f

  • jznfhvdkufyg/ *½kjyKzdkYuawmh tD;ar;vfr&Sd&if jznfh

    vdkYr&yg bl;/ NyD;&ifawmh ukrÜPDtGefvdkif; rSwfykHwifpepf

    (MyCO) udk tokH;jyKwJhtwGuf vdkufem&r,hf pnf;rsOf;

    pnf;urf;awGudk vdkufemzdkY oabmwlaMumif; trSwf

    tom;jyxm;wJhae&mrSm uvpfESdyfvdkufyg/ NyD;&ifawmh

    aemufwpfcg ukrÜPDtGefvdkif; rSwfykHwifpepf (MyCO)

    udk 0ifa&mufwJhtcg udk,ftokH;jyKvdkwJh ID eJY pum;0Suf

    (Password) udk a&G;cs,fvdkufyg/ pum;0Sufuawmh

    tenf;qkH; pmvkH; 6 vkH;&Sdzdk Yvdkygw,f/ tao;pdwf

    tm;vkH;jznfhoGif;NyD;wJhtcg ]]odrf;qnf;onf}}

    (Save)udk cvkyfESdyfvdkuf&if pm&if;topf zGifhvSpfjcif;

    NyD;ajrmufjyDjzpfygw,f/ cPae&if udk,f&JUtD;ar;vf

    xJudk pm&if;topfudk twnfjyKaMumif; taMumif;Mum;

    pm a&mufvmygvdrfhr,f/ rSwfom;zdkYtcsufuawmh

    okH;pGJ\oltrsm;tjym;okH;vdkY&r,fh ]]pD;yGm;a&;vkyfief;

    okH;pm&if;}} udkvnf; pm&if;topf&NyD;wJhtcgrSm zGifh

    vdkY&ygw,f/

    ukrÜPDtGefvdkif; rSwfykHwifpepf (MyCO) udk b,fvdk

    okH;rvJ¿vG,fvG,fav;yg/ atmufutqifhawG

    twdkif; vkyfMunfhvdkufyg -

    tqifh (1) pm&if;zGifhNyD;&if ukrÜPDtGefvdkif;

    rSwfykHwifpepf (MyCO) rlvpmrsufESm&JUxdyfrSm&SdwJh

    ]]0ifa&muf&ef}} (Log in) ae&mrSm uvpfESdyfNyD; udk,fh

    ID eJY Password ½dkufxnfhvdkufyg/

    tqifh (2) NyD;&if ukrÜPDtopfudk rSwfykHwif

    csifwmvm;¿ 'grSr[kwf vuf&Sd ukrÜPDudk jyefNyD;rSwfykH

    wifcsifwmvm;¿ 'grSr[kwf ukrÜPD&JUtcsuftvuf

    awGudk tajymif;tvJ vkyfcsifwmvm;¿ tm;vkH;udk

    oufqdkif&m Link rSm uvpfESdyfNyD; vkyfvdk Y&ygNyD/

    Company Extract 0,fcsif&ifawmh ]]ukrÜPDrsm; &SmazG

    &ef}} (Company Search) qdkwJhae&mrSm rdrdodcsifwJh

    ukrÜPDtrnfudk ½dkufxnfhvdkuf ½kHygyJ/ tJ'Dvdk½dkufvdkuf

    vdkY Company Profile ay:vmwJhtcg ]]tcsuftvuf

    rsm; rSm,ljcif;}} (Order Documents) udk uvpfESdyfvdkuf

    &if&ygjyD/

    tqif h (3) tqif h (2) NyD;oGm;&ifawmh

    0efaqmifcay;&r,fhtcsdef a&mufygNyD/ ukrÜPDtGefvdkif;

    rSwfykHwifpepf (MyCO) rSm Credit Card/ Debit Card/

    MPU tm;vkH;okH;vdkY&ygw,f/ wpfenf;tm;jzifh Visa/

    Master pwmawG tvG,fwulokH;Edkifygw,f/ rMum

    cPokH;r,fh yk*¾dKvfawGu ukrÜPDtGefvdkif; rSwfykHwif

    pepf (MyCO) rSm BudKwifaiGoGif;xm;vdkYvnf; &ygao;

    w,f/ BudKwifaiGoGif;xm;wJh tokH;jyKolawGuawmh

    wpfBudrfoGif;NyD;&if Card xyfokH;p&mrvdkbJ BudKwifaiG

    rukefrcsif; 0efaqmifrIawG &,lEdkifygw,f/

    ukrÜPD\ tcGifhtmPm (Authority) qdkwmbmvJ¿ ukrÜPDtGefvdkif; rSwfykHwifpepf (MyCO) u

    wpfqifh ukrÜPDwpfck[m ukrÜPDrSwfykHwif½kH;udk rdrd

    ukrÜPDudpö qufoG,faqmif&GufwJhtcg ]]ukrÜPD\

    tcGifhtmPm}} (Company Authority) &Sd&rSmjzpfyg

    w,f/ 'Dvdkvkyf&wJhtaMumif;uawmh tcGifhtmPm r&Sd

    wJholawGu ukrÜPDtGefvdkif; rSwfykHwifpepf (MyCO)

    udkokH;NyD; ukrÜPD&JUta&;udpöawGudk 0ifa&muf aqmif

    &Gufwm rvkyfEdkifatmif umuG,fxm;wmyg/ ukrÜPD

    tGefvdkif; rSwfykHwifpepf (MyCO) rSm rSwfykHwifol

    tm;vkH; ]]ukrÜPD\tcGifhtmPm}} udk tvdk tavsmuf

    &&SdrSmjzpfygw,f/ tJ'DtcGifhtmPm&&Sdol rSom ukrÜPD

    tGefvdkif; rSwfykHwifpepf (MyCO) rSm rdrd ukrÜPDa&;&m

    udpöawG aqmif&GufEdkifrSm jzpfygw,f/ ukrÜPDrSwfykHwif

    pOfrSm tD;ar;vf azmfjyxm;wJh 'g½dkufwmawGxH ]]

    ukrÜPD\ tcGifhtmPm}} udk tvdk tavsmuf ay;ydkYoGm;

    rSm jzpfygw,f/ 'g½dkufwmawG[m tqdkyg tcGifhtmPm

    udk tjcm;oludk ay;tyfvdkY 'grSr[kwf ay;xm;NyD;om;udk

    jyefvnf½kyfodrf;vdkYvnf;&ygw,f/

    11

    twJG(5)? trSwf-4

    pDrĤ zGHUNzdK;*sme,f

  • rMumcPar;MuwJhar;cGef;awG

    ukrÜPDtGefvdkif; rSwfykHwifpepf (MyCO) rSm tD;ar;vf

    vdktyfovm;¿ ukrÜPDtGefvdkif; rSwfykHwifpepf (MyCO) rSm

    pm&if;zGifholtm;vkH; tD;ar;vf&SdzdkYvdkygw,f/ 'gayr,fh

    ukrÜPDtGefvdkif; rSwfykHwifpepf (MyCO) udk 0ifMunfh½kH

    oufouf qdk&ifawmh tD;ar;vfrvdkyg/

    ID eJY Password aysmufoGm;&if bmvkyf&rvJ¿

    aus;Zl;jyKNyD; www.myco.dica.gov.mm udk

    jyefoGm;NyD; Log in 0ifyg/ tJ'DtcsdefrSm ]]oif Log in eJY

    Password arhaeNyDvm;}} qdkwJh ar;cGef;awGYygvdrfhr,f/

    tJ'DrSm ay;xm;wJh Link twdkif; vdkufygoGm;vdkufyg/

    oifhtD;ar;vfrSm bmqufvkyf&rvJqdkwm taMumif;

    Mum;vmygvdrfhr,f/

    ukrÜPDwpfc ke J Y p D ;y Gm;a&;vky fcsi fygw,f/ tJ' D

    ukrÜPDtajctaetao;pdwfudk ukrÜPDtGefvdkif;

    rSwfykHwifpepf (MyCO) rSm b,fvdk&SmEdkifygovJ¿ ukrÜPDtGefvdkif; rSwfykHwifpepf (MyCO) xJ

    udk ]]ukrÜPDrsm;&SmazG&ef}} (Company Search) udk

    uvpfESdyfNyD;okH;yg/ ukrÜPDwpfck&JU rSwfykHwif&mZ0if

    (Filing History)? vdyfpm? 'g½dkufwmtrnf pwmawGudk

    tcrJhMunfhvdkY&ygw,f/ tao;pdwfodcsif&ifawmh

    Company Extract udk ukrÜPDwpfck usyfwpfaomif;eIef;eJY

    tGefvdkif;u ay;acs0,f,l Munfh&IEdkifygw,f/

    ukrÜPD&JU'g½dkufwmwpfa,muftaeeJY udk,fh

    ukrÜPD&JUtao;pdwftcsuftvufawGudk b,fvdk

    MunfhvdkY&rvJ¿ ykHpHawGudk ukrÜPDtGefvdkif; rSwfykHwif

    pepf (MyCO) rSm b,fvdkwifEdkifrvJ¿

    udk,fhrSm&SdNyD;jzpfwJh ukrÜPD\ tcGifhtmPm

    (Company Authority) udkokH;NyD; ukrÜPD&JU tao;pdwf

    tcsuftvuf Munfh½IwmawG? ukrÜPDa&;&mudpöawG

    tm;vkH;udk aqmif&GufvdkY&ygw,f/

    rdrdukrÜPD&JY ]ukrÜPD\ tcGifhtmPm}b,folawGqDrSm

    &SdaeovJ¿ odvdkygw,f/ ukrÜPDtGefvdkif; rSwfykHwifpepf (MyCO) udk

    0ifa&mufNyD; udk,fhukrÜPD&JUtrnfudk &Smvdkufyg/

    Company Profile pmrsufESmrSm ]]ukrÜPD\ tcGif h

    tmPm}} (Company Authority) tpdrf;a&miftuGufudk

    uvpfESdyfvdkuf&if b,folawGqDrSm Authority awG

    &Sdaew,fqdkwm awGUygvdrfhr,f/

    wpfa,mufa,mufqDrSm &SdaewJh ]ukrÜPD\ tcGifh

    tmPm}udk b,fvdk zsufvdkh&rvJ¿ukrÜPDtGefvdkif; rSwfykHwifpepf (MyCO) udk

    0ifa&mufNy D; Company Authority xJrSm&S daewJ h

    yk*¾dKvfawGxJu ukrÜPDeJY roufqdkifwJhol (odkYr[kwf)

    'g½dkufwmr[kwfwJhol &SdaecJh&if tJ'DtuGufxJrSm&Sdae

    wJh Revoke qdkwJh ae&mrSm uvpfESdyfvdkuf½kHygyJ/

    ukrÜPDtGefvdkif; rSwfykHwifpepf (MyCO) rSm

    awmfawmfav;vG,fatmif? &Sif;atmif vkyfxm;ygw,f/

    wpfenf;tm;jzifh tokH;jyKolawG tuRrf;w0if&Sdatmif

    pDrHxm;ygw,f/ vkyf&if;udkif&if;eJU tcuftcJay:vm

    &if? em;rvnfwm&Sdvm&if DICA 0efxrf;awGxH zkef;?

    Messenger ? DICA Facebook u qufoG,f ar;jref;

    EdkifwJhtjyif DICA website &JU Q&A rSmvnf; 0ifar;

    vdkY&ygw,f/ xyfajymcsifwmu udk,fhtdrf? udk,fh½kH;rSm

    vkyfvdk Ytqif rajycJh&if &efukefeY J wdkif;a'oBuD;?

    jynfe,ftoD;oD;rSm&SdaewJh DICA ½kH;awGrSm xm;&Sd ay;

    wJh Kiosk vdkYac:wJh trsm;jynfolokH; uGefysLwmawGrSm

    ½kH;csdeftwGif; vmNyD;aqmif &Gufr,fqdk&if DICA 0efxrf;

    rsm;u ulnDaqmif&Gufay;zdkY toifh&SdaeaMumif;udkvnf;

    owif;aumif;yg;vdkufygw,f/

    12

    2018 ckESpf? atmufwdkbm-Edk0ifbm-'DZifbm

    pDrĤ zGHUNzdK;*sme,f

  • ed'gef;tzGJYtpnf;wpfckjzpfap? wdkif;jynfwpfjynf

    jzpfap ,if;tzGJYtpnf;^ EdkiffiHtwGif;&Sd rSDwif;aexdkif

    Muonfh vlom;t&if;tjrpfzGHYNzdK;wdk;wufa&;twGuf

    ynma&;pepfonf a,bk,stm;jzifh t"duusaom

    tcef;u@wGif yg0ifaeonf/ xdkYtwl EdkiffiHawmf

    pOfqufrjywf zGHYNzdK;wdk;wufrIwGifvnf; t"du ta&;

    BuD;onfhtcsufrSm vlYpGrf;tm;t&if;tjrpfESifh vlrIb0

    zGH YNzdK;wdk;wufa&;yifjzpfonf/ urÇmhukvor*¾rS

    13

  • csDwufvsuf&Sdaom pOfqufrjywf zGHYNzdK;wdk;wufrI

    yef;wdkifrsm; (Sustainable Development Goals, SDGs)

    wGifvnf; ta&;BuD;aom yef;wd ki fwpfcktjzpf

    owfrSwfxm;&SdNyD; ,cktcg jrefrmEdkiffiHawmftpdk;&

    taejzifhvnf; 2018-2030 c&D;twGuf jrefrmEdkiffiH\

    a&&SnfwnfwHhcdkifNrJNyD; [efcsufnDaom zGHYNzdK;wdk;wuf

    rIpDrHudef; (Myanmar Sustainable Development Plan,

    MSDP) \ &nfrSef;csuf yef;wdkif-4 wGif twdtvif;

    jy|mef;vkyfaqmifrnf[k owfrSwfjy|mef;xm;onf/

    jrefrmhpD;yGm;a&;rl0g' tydk'f-3 wGifvnf; vlYpGrf;tm;

    t&if;tjrpf zGHYNzdK; wdk;wufrIudk a&S;½Ionfh EdkifiHhpD;yGm;

    a&;udk wnfaqmufoGm;&efvnf; azmfjyyg&SdNyD; jzpf

    onf/ EdkifiHwumESifh &ifaygifwef;Edkif&efrSm EdkifiHawmf

    \ vdktyfcsufudk ausmaxmufaemufcHjyKEdkifonfh

    tvkyfvkyfEdkifonfh pGrf;&nf&Sdaom vlom;t&if;tjrpf

    rsm; zGHYNzdK;wdk;wufrSom jzpfEdkifonf/ xdkYtwl zGHYNzdK;

    wdk;wufrIudk pOfqufrjywf xdef;odrf;oGm;Edkiff&efrSm

    vnf; acwfrDenf;ynmrsm;udk vufvSrf;rDí zefwD;

    rIpGrf;tm;? zefwD;EdkifrI t&nftaoG;ESifh tawG;tac:

    rsm;vnf; zGHYNzdK;wdk;wuf&ef vdktyfayonf/ odkYrSom

    um,? ÚmP pGrf;tifjynfhaom EdkifiHom;rsm; wnf&Sd

    vsuf EdkifiHtwGuf ppfrSefaom? awmfwnfhrSefuefaom

    pepfrsm;ESifh rl0g'vrf;pOfrsm; csrSwftaumiftxnf

    azmfaqmifEdkifaom EdkifiHwpfcktaejzifh pOfqufrjywf

    zGHYNzdK; wdk;wufaernfrSm rkcsyifjzpfayonf/ xdkYaMumifh

    vnf; vlYpGrf;tm;t&if;tjrpf zGHYNzdK;wdk;wufap&ef &nf

    rSef;csufxm; taumiftxnfazmfaqmif&ef txl;

    vdktyfvSayonf/

    ynma&;pepfcdkifrmrIpma&;oltaejzifh wifjyvdkonfrSm vuf&Sd

    taetxm;rsm;t& jrefrmhvlrIe,fy,f wGif cdkifcdkifjrJjrJ

    tjrpfwG,fvsuf&Sdaom bGJYwpfckavmufawmh&rSjzpfr,f

    [laom pGJjrJpGm qkyfudkifxm;onfh tawG;tac:a[mif;

    rsm;onf rdbq&mrsm;tMum; tjrpfwG,fvsuf

    &SdaeqJjzpfonf/ xdkYtwl q,fpkESpfaygif;rsm;pGm tqif

    oifh cl;NyD;cyfNyD;om; oifMum;^ oif,lrIpepf Spoon

    Feeding Technique atmufwGif &SifoefaecJh&onfh

    jrefrmhynma&; avmuom;rsm;ESifh vli,fvl&G,frsm;

    taejzifh tawG;tac:? tavhtusifha[mif;rsm;Mum;rS

    ½kef;xGufEdkiff&ef tawmfcufcJonfudk awGYMu&ayrnf/

    rdbrsm;rS om;orD;rsm;tay:xm;&Sdaom arQmfvifhcsuf

    BuD;vQif BuD;oavmuf? NydKifqdkifcsifvQif NydKifqdkifcsif

    oavmuf? 0goemygonfjzpfap? rygonfjzpfap

    zdtm;ay;pmusufcdkif;onfh "avhrsm;ESifh tvGwfusuf

    ynma&;pepfudk ydkrdk&Sifoefaponfh jyifyusL&Sifpepf

    rsm;ESifh xda&mufrI enf;yg;onfh ynmoif,lavhvmrI

    ykHpHrsm;tMum; q&m^q&mrsm;a&m ausmif;om;^

    ausmif;olrsm;rSm ,aeYtcsdefxdydwfrdaeqJjzpfonf/

    trSwfjzifh wuúodkvfcsxm;ay;onfhpepfonfvnf;

    xl;cRefxufjrufaom vli,frsm;\ pl;prf;avhvmEdkif

    rIESifh avhvmvdkpdwfrsm; omru yifudkpdwf&if;cHrsm;udkyg

    ysufpD;qkH;&IH;aponf/ trsm;odNyD;jzpfMuonfhtwdkif;

    Oyrmjy&vQif q&m0efwpfa,mufjzpfcsifvGef;í BudK;

    pm;cJhaom rdef;uav;i,fwpfa,muf aq;wuúodkvf

    wufa&mufEdkif&ef wpfrSwfjzifh uyfusefcJhaom jzpf&yf

    udk MunfhvQif xdkrdef;uav;i,ftaejzifh rnfrQaMuuGJ

    14

    2018 ckESpf? atmufwdkbm-Edk0ifbm-'DZifbm

    pDrĤ zGHUNzdK;*sme,f

  • cHpm;&rnfudk rawG;wwfatmifyif/ xdkYtwl &nfrSef;

    csufaysmufqkH;apouJhodkY yifudk0goemudk vufvGwf

    qkH;½IH;&onfhtjyif aemufxyfquf&rnfhc&D;wGifvnf;

    aysmf½TifEdkiffygrnfavm/ xyfrHtopfjzwfoef;&rnfh

    b0c&D;twGuf tm;jyefjynfhatmif rdbaqGrsKd;rsm;u

    usm;uefay;EdkiffygrSom xdkodkYaom rdef;uav;rsm;

    twGuf b0vSyEdkifonf/ ynma&;onf vlwpfa,muf

    ESifh EdkiffiHwpfEdkiffiH &SifoefEdkiffzdkY t"duaomhcsufjzpfonf/

    ynma&;onf jyefr&Ed kifaom t&if;tES D;[kxif

    rSwfrSm;cJhMuonf/ ynma&;\ toD;tyGifhonf csuf

    csif;a&MunfaomufEdkiffrnfum; r[kwfay/ xdkYtwl

    ynma&;pepfwpfck\ tusKd;&v'fonfvnf; aemif

    ESpfaygif; 20 MumrS tajzay:wwfNrJjzpfonf/ a&&Snf

    &nfrSef;csufxm; vkyfaqmifEdkiffrSom ynma&;\ta&;

    ygykHudk txift&Sm;awGYjrifEdkiffrnf/

    zG H Y NzdK;NyD;Ed kifiHrsm;ESih f zG H Y NzdK;qJEd kifiHrsm;\

    xdyfqkH;EdkiffiHrsm;udk avhvmMunfhvQif oufarG;ynmudk

    tpOfwpdkuf wGef;tm;ay;vsuf EdkifiHom;wdkY\ b0&yf

    wnfa&;? ukefxkwfpGrf;tm;jr§ifhwifEdkifa&;? pGrf;tif

    jynfh0aom vlom;t&if;tjrpfrsm; zGHYNzdK;wdk;wufEdkif&ef

    twGuf tvGefw&mtajccHusvSonfudk awGY&rnf

    jzpfygonf/ EdkifiHwdkif;wGif oufarG;ynmoifausmif;

    rsm;udk us,fus,fjyefYjyefY zGifhvSpftm;ay;cJhMuNyD;

    twwfynm&Sif̂ todynm&Sifrsm;tjzpf arG;xkwfay;

    um EdkifiHawmf a½SUquf&rnfhvrf;rSefudk a&G;EdkiffcJhMu

    onf/

    jrefrmhvlYtzGJUtpnf;taejzifh ynma&;pepfudk

    okH;oyf&mwGif EdkiffiHawmfonf acwftqufquf ynm

    a&;pepfopfwpfckudk prf;oyfcJhonf/ ,cktcsdefxdvnf;

    prf;oyfaeonf/ EdkifiHawmftpdk;&tqufquf ynm

    a&;pepfaygif;pkHjzifh BuD;jyif;vmcJhMuonfh vlYtzGJ Y

    tpnf; jzpfaeonfhtavsmuf ynma&;pepfrsm;ESifh

    ywfoufvmvQif ,kHMunfrI tifrwefenf;yg;onfudk

    awGY&Sd&onf/ EdkiffiHwumwGif ynma&;pepfwpfckudk

    taumiftxnfazmfaqmifEdkif&ef EdkifiHawmfrS pDrHudef;

    rsm; csrSwftaumiftxnfazmfMu&mwGif 10 ESpf 30

    ESpf pDrHudef;ponfh a&vwfESifh a&&SnfpDrHudef;rsm;

    csrSwftaumiftxnfazmfMuonfhenf;wl tpdk;&

    tajymif;tvJ rnfrQyifjzpfap csrSwfxm;onfh vrf;jy

    ajrykH ynma&; pDrHudef;twdkif; c&D;qufMuavh&Sdonf/

    xd ktcg ynma&;pepf\ aumif;arG^ qd k;arGud k

    jynfolvlxku odjrifEdkifMuayonf/ odkY&mwGif jrefrm

    EdkifiH\ ordkif;wpfavQmuf tpdk;& tqufquftaejzifh

    aumif;Edk;&m&mynma&;pepfrsm;udk csrSwftaumif

    txnf azmfaqmif&if;ESifhyif ynmwwfrsm; &Sm;yg;

    usKHvSDvm&onfhtjzpfonf ,aeYtcsdefwGif cg;oD;

    aom ynma&;tarGudk qufcHaeMu&NyDjzpfonf/

    xdkodkYqdkvQif ynma&;pepf pv,ftqkH; &&Sd

    vmrnfh aumif;arGudk jynfolvlxk tjrifwGifomru

    EdkifiHawmftwGuf xda&mufaom vlom;t&if;tjrpf

    rsm;zGH YNzdK;wdk;wuf &&SdvmEdkifa&;twGuf EdkifiHawmf

    tpdk;&rS a&&SnfpDrHudef;rsm; csrSwftaumiftxnfazmf

    &efvdktyfouJhodkY aemifwufvmrnfh tpdk;&rsm;tae

    jzifhvnf; vrf;jyajrykHtwdkif; a&SUtpdk;&csrSwf taumif

    txnfazmfaqmifxm;onfh ynma&;pepfudk qufvuf

    taumiftxnfazmfaqmifay;rSom xda&mufaom

    ynma&;pepfudk xdawGYodjrifvsuf jynfolrsm;\

    ,kHMunfudk;pm;rIudk cH,lEdkiffMuayvdrfhrnf/

    vlhpGrf;tm;t&if;tjrpf zGHhNzdK;wdk;wufrI vkyfief;pOfcsrSwf

    &m0,f

    jrefrmEdkiffiH\ vlOD;a&oef;acgifpm&if;t&

    Adkufazmif;aeonfhtaetxm; wpfck0,f tvkyfvkyf

    Edkifaom vli,fydkif;trsm;tjym;wnf&Sdaeonfh umv

    jzpfonf/ vlYpGrf;tm;t&if;tjrpfzGH YNzdK;wdk;wufa&;

    vkyfief;pOfrsm;wGif oifMum;^oif,lrIudk vufcHí

    vkyfaqmifEdkifonfh vlom;t&if;tjrpfonf EdkiffiHwpf

    EdkifiH\ pOfqufrjywf zGHYNzdK;wdk;wufrItwGuf txl;

    ta&;ygonf/ ,cifumvrsm;u EdkifiHtcsK d UwGif

    15

    twJG(5)? trSwf-4

    pDrĤ zGHUNzdK;*sme,f

  • vlom;t&if;tjrpf &&SdEdkifa&;twGufyif tjcm;EdkifiH

    rsm;rS ajymif;a½TUtajccsolrsm;udk ac:,lvufcHMu&

    onfh om"ursm;pGmvnf; &SdcJhonf/ xdkYtwl ,ckumv

    wGif vlom;rsKd;qufopf enf;yg;vmNyD; tvkyfvkyfEdkifol

    xuf oufBuD;&G,ftdkrsm;jym;vmaom EdkiffiHrsm;vnf;

    ay:aygufaeNyDjzpfonf/ vlom;&if;jrpfwnf&Sda&;ESifh

    zGHYNzdK;wdk;wufa&;vkyfief;pOfrsm; txl;csrSwftaumif

    txnfazmfaqmifEdkiffrSom EdkiffiHawmf\ a&&Snfc&D;udk

    taotcsm c&D;qufEdkiffrnf/

    vlom;t&if;tjrpf zGHYNzdK;wdk;wufrIudk OD;wnf

    &mwGif vuf&Sdvli,fvlvwfrsm; zGHYNzdK;wdk;wufrItwGuf

    csefvSyfxm;&efrjzpfouJhodkY tem*wfvli,frsm;twGuf

    vnf; pepfwus pDrHudef;? pDrHcsufcsvkyfaqmifMu&ef

    vdktyfayonf/ pma&;ol enf;ynmwuúodkvfwGif

    wm0efxrf;pOfumvrsm;u rSwfrSwfom;om;wpfckudk

    aqmif&GufcJhzl;onf/ xdkpOfu enf;ynmausmif;rsm;wGif

    wuúodkvf0ifwef;trSwf 360 rSwf&&Sdu wufcGifhay;

    cJhjyD; trSwftenf;trsm; wef;pDpepft& ar*smrsm;udk

    xyfrHcGJjcm;MuonfhtwGuf trSwf tenf;qkH;&&Sdonfh

    ausmif;om;ausmifolrsm;onf vlBudKufenf;aom

    bmom&yfrsm;odkY rwufcsifaomfvnf; wufMu&onf/

    xdkpOfu enf;ynmwuúodkvf ynma&;onf trnfcH

    om&Sdaomfvnf; vufawGYavhvmrIrsm;? ya&m*sufvkyf

    aqmifrIrsm;tifrwefenf;onfh umv[kqdk&rnf/

    txl;tHhMorIrsm;vnf; jzpfcJh&onf/ enf;ynmausmif;

    qif;wpfa,mufonf vufawGUrygbJ rnfodkYc&D;quf

    rnfenf;[laom tawG;rsm;&vmcJhonf/ aemuf

    wpfqifhwGif tvGwfusufynma&;pepf'Pfu enf;

    ynmwuúodkvfynma&;txd txl;½dkufcwfavonf/

    pmar;yGJatmif&eftwGuf oif½dk;ygpmrsm;udk em;vnf

    onf jzpfap^ em;rvnfonfjzpfap tvGwfusufMuNyD;

    vufawGYvkyfaqmifzl;jcif;r&SdonfhtwGuf prf;w0g;

    0g; ajzqdkMu&onf/ tar;tajzykHpHrsm;udk tvGwf

    usufrSwf ajzqdkMuonf/ pma&;oltaejzifh rdrdydkif

    tDvufxa&mepfypönf;rsm;udk tokH;jyKvsuf vufawGY

    csdefowfrSwfcsufr&Sdonfh umvjzpfonfhtavsmuf

    rdrdpmoifcsdefrsm;twGif; vufawGYtjyif? jyifyaps;uGuf

    ESifheD;pyfrI&Sdatmif zefwD;vsuf trSwfay;pepfrsm;wGif

    vufawGYtrSwfay;pepfESifh pmoifcsdefwGif tjcm;aom

    qufpyfpOf;pm;rIrsm;udk csjyoifMum;ay;um tcsdefydk

    rsm;pGm ukefqkH;apvsuf ya&m*sufaygif;rsm;pGm jyKvkyf

    apcJhonf/ txufwm0ef&Sd yk*¾dKvfrsm; Mum;odatmif

    vnf; ya&m*sufrsm;\ pmwrf;ESifh &v'frsm;udk wifjy

    EdkifcJhonfhtwGuf aemifwpfESpfenf;ynm ynma&;pepf

    wGif vufawGUcsdefrsm; xnfhoGif;EdkifcJhNyD; vufawGYcef;

    rsm;udk pma&;oludk,fwdkif ausmif;om;? ausmif;olrsm;

    tiftm;jzifh xlaxmifEdkifcJhonf/ xdkpOfu wuúodkvf

    todkif;t0dkif;onf pma&;oltm; ½l;aeonf? iaMumifyg

    ponfjzifh *kPfyk'frsm;pGm ay;tyfcJhMuonf/ odkY&mwGif

    ESrf;wpfaphjzifh qDjzpfcJhonfudk ,aeYwdkif awGYjrifEdkiff

    onf/ qdkvdkonfrSm vlYpGrf;tm;t&if;tjrpf zGH YNzdK;

    wdk;wufa&; pOf;pm;Mu&mwGif vufawGUb0rsm;ESifh

    vnf; eD;uyf&efta&;BuD;NyD; &Sd&if;pGJt&if; tjrpfrsm;

    zGHYNzdK;wdk;wufap&efESifh aemif&Sdvmrnfh rsKd;qufopf

    rsm;twGufyg BudKwif wGufcsufpOf;pm;xm;EdkiffrSom

    pOfqufrjywf zGHYNzdK;wdk;wufayrnf/

    EdkifiHh0efxrf;rsm;tm; pGrf;aqmif&nfjrifhrm;ap

    &ef avhusifhay;&mwGifjzpfap? vli,fvlvwfrsm;

    pGrf;aqmif&nfjrifhrm;&ef avhusifhay;&mwGifjzpfap?

    EdkifiHwumwGif xda&mufaom avhusifhrIrsm;udkMunfh

    vQif jrefrmEdkiffiHom;rsm;taejzifh ,aeYtcsdefxd BudKuf

    ESpfoufrI enf;yg;onfudk awGYjrifEdkifonf/ EdkifiHjcm;

    ynm&Sifrsm;taejzifh oifwef;umv &&Sdonfhtcsdefwdk

    twGif; xdrdaomtodynmESifh vkyfaqmif&nf jrifhrm;

    ap&ef̂ jyefvnft okH;csEdkifap&ef OD;wnfvsuf w½kwf

    odkif;0w¬Ktqdkt& OD;aESmufrkefwdkif;qif wdkufuGuf

    (Brain Stroming Technique) udk ydkifydkif EdkifEdkif tokH;jyK

    jcif;aMumifhjzpfonf/ pma&;olwdkY i,fpOfu vlBuD;olr

    rsm;ajymavh&Sdaom pum;wpfcGef; rSm jrefrmrsm;aovQif

    OD;aESmufrSm tcef;vGwfcsnf;yJ bmrSpOf;pm; awG;ac:

    16

    2018 ckESpf? atmufwdkbm-Edk0ifbm-'DZifbm

    pDrĤ zGHUNzdK;*sme,f

  • xm;jcif;? wGufcsufxm;jcif; r&SdonfhtwGuf OD;aESmuf

    tokH;jyKrI r&SdonfhtwGuf tcef;vGwfcsnf;vdkY wifpm;

    cJh[efwlonf/ þonfudk MunfhvQif oifcef;pm,l

    jyifqifoifhonfrsm; rsm;pGm&Sd aeayonf/ World Bank/

    ADB/GIZ ponfhtzGJUtpnf;rsm; zGifhvSpfonfh oifwef;

    rsm;? tvkyf½kHaqG;aEG;yGJrsm;udk MunfhvQif ,aeYacwf

    uav;i,frsm;twGuf jyKjyifajymif;vJaeonfh ynm

    a&;pepftwdkif; wufa&mufvmonfh oifwef; om;rsm;

    \ tajccHudk t&ifavhvmvsuf acgif;pOfwpfck

    atmufwGif vGwfvyfpGmawG;ac:um tpktzGJUtvdkuf

    bkHoabmwlnDrIwpfckudk xkwf,lum oufqdkif&m

    e,fy,ftvdkuf? u@tvdkuf tBuHjyKapí tawG;

    tac:opfrsm;ESifh enf;jyrsm;rS awmfwnfhrSefuef aom

    t,ltqrsm;? EdkifiHwumtawGYtBuHKrsm;udk aygif;pyf

    ay;onfudk awGYBuHKMu&ayrnf/ EdkifiHjcm; &ufwdk

    ynmoifwef;rsm; wufa&muf&mwGifvnf; vsifjref

    xda&mufaom aqG;aEG;zvS,fonfh vrf;pOfrsm;udk

    usifhokH;Muonfudk awGY&Sd&onf/ xdkodkYaom aqG;aEG;

    ydk Ycsonfhpepfonf vwfwavmtcsdeftxd jrefrmh

    e,fy,fwGif tH0ifcGifusjzpfonf[k rqdkomay/ ,if;

    uJhodkUaom oifwef;rsm;onf jrefrmrS tcsuf tvuf

    rsm; &,l&efom zefwD;xm;onf[laom cH,lcsufrsm;

    jrefrme,fy,fwGif awG;ac:aeqJjzpfonf/ rSefygonf/

    odkY&mwGif xdrdaom vlUpGrf;tm;t&if;tjrpfudk pGrf;&nf

    xGufvmatmif^ xkwfokH;vmatmifvkyfonfh atmif

    jrifaom pepfwpfckjzpfonfudkrl ynm&Sifwdkif; vufcH

    xm;Mu&onf/ ausmif;om;^ausmif;olrsm;tMum;

    wGif pmusuf&ef tm½kHxm;olrsm;ESifh vufawGUpl;prf;

    onfudk 0goemygolrsm; &SdaewwfNyD; oifMum;ydkYcsonfh

    q&mtaejzifvnf; oDtdk&DESif h vufawGYaygif;pyf

    wwfatmif oifMum;ay;Edkifonfh pGrf;&nfrsm; vdktyf

    vmayonf/ tawG;tac:ESifh zefwD;rIpGrf;&nfudk

    jr§ifhwifay;onfh rdrd0ef;usifESifh vdkufavsmnDaxG

    onfhpepfudk ydkYcsEdkif&efvnf; pdwfcGeftm;ESifh enf;vrf;

    rsm; &Sdae&ayrnf/ odkYrSomvQif vlYpGrf;tm; t&if;tjrpf

    zGHYNzdK;wdk;wufrI vkyfaqmif&mwGif xda&mufrnfjzpf

    onf/

    trsm;pkaom EdkifiHh0efxrf;rsm;onf oifMum;?

    oif,lrIykHpHtopf? vkyfief;cGiftopf? vufa[mif;

    avhvmrIESifh rwlnDaomavhvmrItopfrsm;\ pdefac:

    rIrsm;udk pdk;½GHUvsuf vdkufygaqmif&Guf&ef wGefYqkwf

    wwfMuonf/ rdrdwdkY vufudkifudpöwpfck? wwfuRrf;NyD;

    wpfckwnf;jzifh a&mifh&Jauseyfwwf MuNrJjzpfonf/ vlY

    pGrf;tm;t&if;tjrpf zGHYNzdK;wdk;wuf ap&ef vkyfaqmifMu

    &mwGif oufqdkif&m0ef;usifESifh udkufnDonfh rl0g'

    vrf;pOfrsm;csrSwf taumiftxnf azmfaqmifEdkifrSom

    aiGaMu;tygt0if ukefqkH;&onfht&mtm;vkH; tusKd;

    &Sdvmayrnf/

    rl0g'qdkif&m taumiftxnfazmfrIc&D;vlYpGrf;tm;t&if;tjrpfzGH YNzdK;wdk;wufrIudk

    pwiftaumiftxnfazmfaqmifawmhrnfqdkygu

    awmfoifhrSefuefrnfh rl0g'rsm;udk &&SdvmEdkifonfh

    arQmfrSef;&v'frsm;udk wGufqí csrSwftaumiftxnf

    azmfaqmif&rnf/ Oyrmqdk&vQif oufarG;ynmu@e,f

    y,fwGif jrefrmEdkiffiHtaejzifh OD;pm;ay;u@tvdkuf?

    a&&Snfvkyfaqmifrnfhu@tvdkufESifh EdkiffiHwum

    xdk;azmufvkyfaqmifrnfh u@tvdkuf a&wdk? a&vwf?

    a&&Snfponfh cG Jjcm;vsuf taumiftxnfazmfrI

    vrf;pOfrsm; csrSwfvkyfaqmifrSom EdkiffiHtwGuf vltif

    tm;? aiGESifhtcsdefukefusrIrsm; tusKd;&Sdayrnf/ xdkYtwl

    EdkifiHawmftpdk;& tqufqufrSvnf; EdkifiHawmfzGHYNzdK;

    17

    twJG(5)? trSwf-4

    pDrĤ zGHUNzdK;*sme,f

  • wdk;wufrI vrf;jyajrykHtwdkif; EdkifiHawmfBuD; a&SUodkU

    wdk;wufap&ef tcsdefumvudk cs defqí taumif

    txnfazmfrI vrf;pOftajymif;tvJjzifh &nfrSef;csuf

    yef;wdkifwpfckwnf;udkom pl;pl;pdkufpdkuf taumif

    txnfazmfoifhayonf/

    jrefrmjynfolwdkU\ ESvkH;om;wGif tpdk;&

    tqufquf vufoifh&m csrSwfcJhonhf vSyaomrl0g'

    rsm;? pDrHcsufrsm;udkom awGYBuHKcHpm;cJhMu&zl;NyD;

    taumiftxnfazmf aqmif&mwGifrl tifrweftm;enf;

    onfh tawGYtBuHKrsm;udk &&SdcJhMuzl;NyD;jzpfonf/ ,ck

    tcg u@tvdkuf zGHYNzdK;wdk;wufrIudk vGwfvyfa&;r&rD

    umvrS pwifykHazmfcJh&mrS r[mAsL[mcsrSwfvsuf

    awmifhwif;cdkifrmaom rl0g'vrf;pOfrsm;jzifh csrSwf

    taumiftxnfazmf aqmif&Gufawmhrnfvnf; jzpf

    onf/ EdkifiHawmftaejzifh jrefrmEdkifiH\ a&&SnfwnfwHh

    cdkifNrJNyD; [efcsufnDaom zGHYNzdK;wdk;wufrIpDrHudef;udk

    toifha&;qGJxm;NyD;vnf;jzpfonf/ EdkifiHawmf twdkif

    yifcHyk*¾dKvfrSvnf; pifumylvufcsmwGif twdtvif;

    xkwfazmfajymMum;NyD;vnf;jzpfonf/ &nfrSef;csufrsm;

    taumiftxnfazmfaqmifEdkif&ef vkyfief;pOf 251

    ckudkvnf; csrSwfxm;onfudk awGU&Sd&ayrnf/ urÇmh

    ukvor*¾rS 2030 ckESpftxd csrSwf taumiftxnfazmf

    &ef wpfurÇmvkH; pOfqufrjywf zGHYNzdK;wdk;wufap&ef

    &nfrSef;csuf 17 csufudk aZmif;ay;í jrefrmhvuf&Sd

    taetxm;rSonf zGHYNzdK;qJxdyfqkH;odkY a&muf&SdapEdkifrnfh

    vrf;jyajrykHwpfck[kvnf; qdkEdkiffonf/ txufwGif

    azmfjycJhonfhtwdkif; rnfolu csrSwftaumiftxnf

    azmfaqmifcJ honfh vrf;jyajryk H? rl0g'rsm;jzpfap

    qufvufí EdkifiHh wm0efudk ,lMu&rnfh tpdk;& tquf

    qufonf vufudkiftjzpf usifhokH;vsuf taumif

    txnfazmfrI vkyfief;pOf̂ vrf;pOfrwlapumrl &nfrSef;

    csufudk qufvuftaumiftxnf azmfaqmifay;&ef

    vdktyfonfudk pma&;olESifhwuG jrefrmjynfolrsm;u

    tvdk&SdMuayonf/

    tar&duefjynfaxmifpkudkavhvmMunfhvQif

    rnfonfhygwDtzGJUtpnf;rS tpdk;&tjzpf qufcHonf

    jzpfap? EdkifiHawmf a&SUqufoGm;rnfh Strategic Plan udk

    &nf;rSef;csufxm;í cdkifrmaom rl0g'rsm;csrSwfum

    rwluG J jym;aom vkyfaqmifyk Henf;vrf;rsm;jzif h

    vufawGU usus taumiftxnfazmfEdkiffcJhonfhtwGuf

    ,aeYtcsdeftxd EdkiffiHa&;? pD;yGm;a&;ESifh vlrla&;? enf;

    ynme,fy,fü urÇmhyxrae&mwGif &yfwnfaeEdkiff

    qJjzpfonf/

    pma&;oltaejzifh wpdkufrwfrwfwdkufwGef;vdk

    onfrSm EdkifiHawmftaejzifh vlwef; pm;tvTmaygif;pkH

    yg0ifaom EdkifiHawmfESifh udkufnDrnfh r[mAsL[majrmuf

    Ed kifiHawmfa&SUqufoGm;rnfh a&&Snf&nfrSef;csuf

    yef;wdkifrsm;udk csrSwfvsuf EdkiffiHawmftpdk;& tquf

    qufvufcHusifhokH; taumiftxnfazmfay;Muap

    vdkjcif;jzpfygonf/ odkYrSom jrefrmjynfol trsm;pk\

    tdyfrufrsm; trSefwu,f jzpfvmEdkiffayrnf/

    ed*kH;þaqmif;yg;udka&;om;&mwGif pma&;ol

    taejzifh xda&mufaom vlYpGrf;tm;t&if;tjrpfzGHYNzdK;

    wdk;wufap&ef taumiftxnfazmfaqmif&mwGif

    tusKd;rsm;aprnfh r[mAsL [m? rl0g'rsm;ESifh vkyfief;

    pOf^ vrf;pOfrsm; pepfwusa&;qGJvsuf trSefwu,f

    xdxd a&mufa&muf taumiftxnfazmfaqmifapvdkaom

    &nf&G,fcsufjzifh a&;om;&jcif;jzpfonf/ ,cktcg

    EdkifiHawmfrS 2018-2030ckESpftxd csrSwftaumif

    txnfazmfrnfh jrefrmhpOfqufrjywf zGHYNzdK;wdk;wufrI

    vrf;jyajrykHtwdkif; jrefrmha&SUc&D;udk EdkiffiHawmftpdk;&

    tqufqufrS qufvuftaumiftxnfazmfaqmif

    ay;Muyg&efESifh trSefwu,f vdktyfvsuf&Sdaom vlY

    pGrf;tm;t&if;tjrpfrsm; zGHYNzdK;wdk;wufa&;twGuf pepf

    wusvkyfaqmif taumiftxnfazmfaqmifay;Muyg

    &ef wdkufwGef;&if; ed*kH;csKyftyfygonf/

    18

    2018 ckESpf? atmufwdkbm-Edk0ifbm-'DZifbm

    pDrĤ zGHUNzdK;*sme,f

  • pm&if;tif;ynmudkavhvmMunfhrnfqdkygu a,bk,stm;jzifh o½kyfazmf

    pm&if;tif;ynm (Descriptive Statistics) ESifh aumufcsufcs pm&if;tif;ynm

    (Inferential Statistics) [lí (2)rsdK;awGUEdkifrnfjzpfonf/

    o½kyfazmf pm&if;tif;ynmonf tcsuftvufrsm;udk pkpnf;wifjy&mwGif

    rsm;pGm taxmuftuljyKygonf/ o½kyfazmf pm&if;tif;ynmt& tcsuftvuf

    rsm;udk xyfBudrfjyZ,m; (frequency distribution) wdkYjzifhvnf;aumif;? yHkum;csyf

    (Chart & Graph) wdkYjzifhvnf;aumif; pkpnf;wifjyavh&Sdygonf/

    xyfBudrfjyZ,m; (frequency distribution) onf udef;*Pef;tcsuftvuf

    (numerical data) omru tkyfpktrsdK;tpm; (category data) rsm;udk pkpnf; wifjy

    19

  • &mwGif toHk;jyKEdkifaomfvnf; yHkum;csyf (Chart &

    Graph) tcsdKUonf udef;*Pef;tcsuftvuf (numerical

    data) rsm;udk pkpnf;wifjy&mwGifom toHk;jyKEdkifaMumif;

    awGU&onf/ xdkYaMumifh rnfonfhyHkum;csyfrsm;onf

    udef;*Pef;tcsuftvuf (numerical data) rsm;

    pkpnf;wifjy&mwGif toHk;jyKoifhonf (odkY) tkyfpktrsdK;

    tpm; (category data) rsm; pkpnf;wifjy&mwGif toHk;

    jyKoifhonfudk qufvufaqG;aEG;rnf jzpfygonf/

    a,bk,stm;jzifh wifjyrI (Presentation)

    rsm;wGif toHk;jyKavh&Sdonfh yHkum;csyf (Chart & Graph)

    trsdK;tpm;tcsdKUrSm -

    (u) Bar Chart

    (c) Pie Chart

    (*) Line Graph

    (C) Scatter Diagram ponfwdkYjzpfygonf/

    Bar Chart

    Bar Chart onfudef;*Pef;tcsuftvuf

    (numerical data) rsm;udk pkpnf;wifjy&mwGifomru

    tkyfpktrsdK;tpm; (category data) rsm;udk pkpnf;wifjy

    &mwGifvnf; toHk;jyKEdkifonf/ bm;wef; (Bar) wpfck

    onf tkyfpktrsdK;tpm;wpfckudk udk,fpm;jyKjcif;jzpfNyD;?

    bm;wef; (Bar) &SnfvmonfESifhtrQ tqdkyg trsdK;

    tpm;yg0ifrIta&twGuf rsm;vmjcif;jzpfygonf/

    wpfenf;tm;jzifh xyfBudrf (frequency) rsm;avav

    jzpfygonf/

    txufyg Z,m;wGifazmfjyxm;onfh udef;

    *Pef;rsm;udk Munfhrnfqdkygu rnfonfh udef;*Pef;u

    BuD;onf (odkY) i,fonfudk vQyfwpfjyuf avhvm&ef

    cufcJaomfvnf; bm;wef;rsm;udk Munfhrnfqdkygu

    rnfonfhbm;wef;u &Snfonf (odkY) wdkonfudk vQyf

    wpfjyuftwGif; avhvmEdkifrnfjzpfonf/ xdkYaMumifh

    rnfonfhtkyfpktrsdK;tpm;u yg0ifrIrsm;onf (odkY)

    enf;onfudkom azmfjyvdkygu Bar Chart jzifh azmfjy

    Edkifygonf/

    Pie Chart

    Pie Chart onfvnf; udef;*Pef;tcsuftvuf

    (numerical data) rsm;udk pkpnf; wifjy&mwGifomru

    tkyfpktrsdK;tpm; (category data) rsm;udk pkpnf;wifjy

    &mwGifvnf; toHk;jyKEdkifonf/ Pie Chart onf puf0dkif;

    pdwfydkif;enf;jzpfNyD;? pkpkaygif;yrmPtay: rlwnf NyD;

    trsdK;tpm;wpfckcsif;pD\ yg0ifrIudk &mcdkifEIef; (%) jzifh

    azmfjyjcif;jzpfonf/ xdkYaMumifh pkpkaygif;yrmPtay:

    rlwnfNyD; rnfonfhtrsdK;tpm;onf yg0ifrI&mcdkifEIef;

    (%) rnfrQ enf;onf^ rsm;onfudk azmfjyvdkygu Pie

    20

    2018 ckESpf? atmufwdkbm-Edk0ifbm-'DZifbm

    pDrĤ zGHUNzdK;*sme,f

  • Chart jzifh azmfjyavh&Sdygonf/

    (Oyrm? ausmif;om;wpfOD;taejzifh rdrdtdrfrS

    axmufyHhonfh aiGyrmPonf rsm;onfjzpf aomfvnf;

    ausmif;p&dwf? usL&Sifvc? pma&;ud&d,m 0,f,lrI?

    ferry aMu;? ausmif;0wfpHkzd k;? oma&;ema&;p&dwf

    ponfwdkYudk z,fxkwfvdkufygu rdrdtrSefwu,f oHk;pGJ

    &onfhrkefYzdk; (aiGaMu;) onf rnfrQom&Sdawmhonf

    (enf;vGef;onf) udk rdbrsm;xHodkY wifjyrnfqdkygu

    Pie Chart jzifh wifjy&rnfjzpfygonf)

    Line Graph

    Line Graph onf Time Series (tcsdefjyudef;pOf)?

    wpfenf;tm;jzifh tcsdef (rdepf? em&D? &uf? v? ESpf

    ponfjzifh) ESifh ,SOfwGJazmfjyxm;onfh udef;pOfrsm;udk

    o½kyfazmf wifjyvdkonfhtcg toHk;jyKavh&Sdygonf/

    udef;*Pef;tcsuftvuf (numerical data) rsm;udk

    pkpnf;wifjy&mwGifom toHk;jyKavh&SdNyD; t"dutm;jzifh

    tvm;tvmrsOf; (Trend) udk avhvmvdkonfhtcg

    toHk;jyK&rnfjzpfygonf/ (udef;&Sifwpfckudk tcsdef

    umvtay:rlwnfí jzpfay:ajymif;vJrIudk umv&Snf

    avhvmjcif;jzpfonf)

    Scatter Diagram

    Scatter Diagram onf udef;*Pef;tcsuf

    tvuf (numerical data) rsm;udk pkpnf; wifjy&mwGifom

    toHk;jyKavh&SdNyD;? udef;&Sif (variable) ESpfck\ qufpyf

    rIudk avhvmvdkonfh tcg toHk;jyKavh&Sdygonf/

    wpfenf;tm;jzifh uif;vGwfudef;&Sif (independent

    variable-X) ESifh rSDcdkudef;&Sif (dependent variable-Y)

    wdkY\ qufpyfrIudk avhvmvdkonfhtcg Scatter Dia-

    gram udk MunfhNyD; qHk;jzwfEdkifonf/

    Scatter Diagram wGif tpufwpfckonf

    uif;vGwfudef;&Sif (independent variable-X) ESifh rSDcdk

    udef;&Sif (dependent variable-Y) wdkY\ qHkrSwfwpfck

    jzpfNyD;? tqdkygtpufrsm;onf vuf,mbufodkY rsOf;

    21

    twJG(5)? trSwf-4

    pDrĤ zGHUNzdK;*sme,f

  • wpfaMumif;toGifjzifh axmifwufoGm;ygu udef;&Sif

    X ESifh udef;&Sif Y wdkY\ qufpyfrIonf wdkuf½dkufqufpyfrI

    tvGeftm;aumif;jcif; (positive strongly relationship)

    [kokH;oyfEdkifNyD; (udef;&Sif X wufonfESifhtrQ udef;&Sif

    Y onfvnf; vdkufwufrnfjzpfon f)? tqdkyg tpuf

    rsm;onf vuf,mbufodkY rsOf;wpfaMumif; toGifjzifh

    pdkufqif;oGm;yguudef;&Sif X ESifh udef;&Sif Y wdkY\

    qufpyfrIonf ajymif;jyefqufpyfrI tvGeftm;aumif;

    jcif; (negative strongly relationship) [koHk;oyfEdkif

    onf (udef;&Sif X wufonfESifhtrQ udef;&Sif Y onf

    usqif;vmrnfjzpfygonf)/

    odkYaomf tqdkygtpufrsm;onf jyefYBuJaeygu

    udef;&Sif X ESifh udef;&Sif Y wdkY\ qufpyfrIr&Sd[k oHk;oyf

    & rnfjzpfonf/ wpfenf;tm;jzifh udef;&Sif X \ wuf

    jcif;^ usjcif;onf udef;&Sif Y \ wufjcif;^usjcif;ESifh

    vHk;0rywfoufaMumif; oHk;oyfEdkifonf/

    (Oyrm? pmMunfhcsdef (x) ESifh &rSwf (y)? a&mif;

    tm; (x) ESifh tjrwf (y) ponfwdkY\ qufpyfrIudk

    avhvmvdkygu Scatter Diagram jzifh avhvm&rnf

    jzpfygonf)

    xdkYaMumifh ynm&yfydkif;qdkif&m^ vkyfief;ydkif;

    qdkif&mwifjyrI (Presentation) rsm;wGif xyfBudrfjy

    Z,m; (frequency distribution) rsm;jzifh azmfjyonf

    omru Chart & Graph wdkYjzifh azmfjyjcif;onf em;

    axmifol (participants/audiences) wdkYtwGuf ydkrdk

    vG,fulpGm em;vnfEdkifapa&;twGuf taxmuftuljyK

    rnfjzpfygonf/

    odkYaomf wifjyrI (Presentation) rsm;wGif

    Chart & Graph wdkYjzif h azmfjyonfjzpfaomfvnf;

    tcsuftvufESifh rudkufnDonfh Chart & Graph udk

    toHk;jyKrnfqdkygu tqdkyg wifjyrIonf t"dyÜm,f

    vGJrSm;aom wifjyrIomjzpfrnfjzpfojzifh vGJrSm;rI r&Sd

    apa&;twGuf Chart & Graph rsm; toHk;jyK&mwGif txl;

    *½kpdkufEdkif&ef aumufEkwfwifjyjcif; jzpfygonf/

    22

    2018 ckESpf? atmufwdkbm-Edk0ifbm-'DZifbm

    pDrĤ zGHUNzdK;*sme,f

  • EdkifiHwpfck zGHYNzdK;wdk;wufrIudk wdkif;wm&mwGif oufqdkif&mu@tvdkuf tñTef;udef;rsm;udk wdkif;wm

    wGufcsuftokH;jyK azmfjyavh&SdMuygonf/ EdkifiHwpfEdkifiHwGif pD;yGm;a&;vkyfief; aqmif&Guf&ef rnfrQtqifajy

    vG,fulpGm aqmif&GufEdkifrI&Sdjcif;udk Ease of Doing Business Index jzifhvnf;aumif;? EdkifiHtvdkuf ukefoG,frIqdkif&m

    Logistics vkyfief;pOfrsm;udkaqmif&Guf&mwGif awGYBuHK&onfhpdefac:rI ESifh tcGifhtvrf;rsm;tay: &ifqdkifEdkifpGrf;ESifh

    ydkrdkaumif; rGefaom pGrf;aqmifEdkifrIrsm; jzpfay:wdk;wufvm&eftwGuf EdkifiHtvdkuf axmufyHhjznfhqnf; pDrHaqmif

    &GufEdkifrItñTef;udef;tjzpf Logistics Performance Index (LPI) udkvnf;aumif; ppfwrf;aumuf,lwGufcsuf

    um azmfjyavh&SdMuygonf/ tqdkyg tnTef;udef;rsm;ESifh qufpyfvsuf&SdNyD;? EdkifiHwpfck\ yifv,fa&aMumif;

    ukefpnfukefoG,fpD;qif;rI (txl;ojzifh ukefaowåmukefpnfukefoG,fEdkifrI) rnfrQaqmif&GufEdkifonfudk

    udk,fpm;jyKEdkif&eftwGuf Liner Shipping Connectivity Index (LSCI) udk wdkif;wmowfrSwftokH;jyKavh&SdMuyg

    onf/

    t&if;cHtaMumif;w&m;rsm;yifv,fa&aMumif;ydkYaqmifa&;onf tjynfjynfqdkif&mukefoG,frIu@wGif t"duusonfhtcef;rS

    yg0ifvsuf&Sdygonf/ UNCTAD1 rScefYrSef;csuft& urÇmwpf0Srf;ukefpnfydkYaqmifrI xkxnfyrmPpkpkaygif;\

    80% cefYonf a&aMumif;ukefpnfydkYaqmifrIenf;vrf;udk okH;pGJvsuf&SdaMumif; azmfjyxm;ygonf/ a&aMumif;

    ukefpnfydkYaqmifrIwGif ukefaowÅmjzifh xnfhoGif;ydkYaqmifonfh o,f,lydkYaqmifrIenf;vrf;onf ESpfpOf wdk;wuf

    vsuf&Sdonfudk awGY&ygonf/

    23

  • ykH (1) wGif Munfh&Iygu 1996 ckESpfrS 2018

    ckESpftxd urÇmhukefaowÅm ukefoG,frI ESpfpOfwdk;wuf

    vmrIudk awGY&SdEdkifygonf/ 2009 ckESpfwpfESpfwnf;

    wGifom urÇmvkH;qdkif&m aiGaMu;tusyftwnf;

    (Global financial crisis) \ aemufqufwGJaMumif h

    tenf;i,f usqif;cJhjcif;jzpfygonf/

    urÇmhbPf\ rl0g'okawoe vkyfief;pmpOf

    trSwf (6309) wGif pma&;ol Jean-François Arvis ESifh pma&;azmfrsm;a&;om;onfh “Trade Costs in the

    Developing World: 1995~2010” wGif EdkifiHaygif; 178

    EdkifiHrS&&Sdonfh tcsuftvufrsm;udk okawoejyKcsuf

    t& EdkifiHwumukefoG,frIwGif a&aMumif;o,f,l

    ydkYaqmifjcif; qufoG,faqmif&GufEdkifrI (maritime

    transport connectivity) ESifh axmufyHhjznfhqnf;pDrH

    aqmif&Gufjcif;pGrf;aqmifrI (Logistics Performance)

    wdkYonf ukefoG,frIp&dwfenf;jcif;^ rsm;jcif; jzpfay:rI

    tay: tqkH;tjzwfjyK&mwGif tvGefta&;ygaom

    tajccH taMumif;w&m;ESpfckjzpfaMumif; azmfjyxm;yg

    onf/

    ukefpnfydkYaqmifrIp&dwfrsm; MuD;jrifhjcif;onf

    jrefrmEdkifiHtygt0if zGHYNzdK;qJEdkifiHrsm;\ xkwfukef

    ypönf;rsm;tm; zGHYNzdK;NyD;EdkifiHrsm;rS xkwfukefypönf;rsm;ESifh

    urÇmhaps;uGufwGif ,SOfNydKif&mü rsm;pGm t[efYtwm;

    jzpfaponfh taMumif;&if;wpf&yfjzpfygonf/ a&

    aMumif;o,f,l ydkYaqmifqufoG,frIudk ydkrdkaumif;rGef

    atmif pDrHaqmif&GufEdkifrSom urÇmhukefxkwfvkyfrI

    uGif;qufrsm; (Global Production Chains) wGif atmif

    jrifpGm yg0ifEdkifrnfjzpfNyD; EdkifiHawmf\ ukefoG,fpD;yGm;

    vnf; wdk;wufvmrnfjzpfygonf/

    tquftoG,faumif;rGefatmif aqmif&Guf

    jcif;? ydkYaqmifa&;ukefusp&dwf avsmhenf; atmifaqmif

    &Gufjcif;ESifh ukefoG,frI vG,fulacsmarGYapa&; yHhydk;rI

    t*Fg&yfrsm; jynfhpkHatmif aqmif&Gufjcif;wdkYjzifh EdkifiH\

    pD;yGm;a&;udk wdk;wufatmif aqmif&GufEdkifrnfjzpfyg

    onf/

    odkYjzpfygí EdkifiHwdk;wuf&ef tzufzufu

    pOf;pm;aqmif&Guf BudK;pm;ae&onfhtcsdef wGif EdkifiH

    wumukefoG,frIwGif ta&;ygonfh tcef;u@rSyg0if

    aom ukefaowÅmoabFmvdkif;rsm;jzifh yifv,fa&

    aMumif; ukefoG,fcsdwfqufaqmif&GufrIqdkif&m tñTef;

    udef;jzpfonfh Liner Shipping Connectivity Index

    (LSCI) udk od&Sdem;vnfjyD; ydkrdkaumif;rGefatmif pOf;pm;

    aqmif&GufMu&ef vdktyfrnfjzpfygonf/

    LSCI pwiftokH;jyKjcif;Liner Shipping Connectivity Index (LSCI) \

    ordkif;aMumif;udk jyefajymif;Munfh½Irnfqdkygu ukef

    aowÅmjzifh ukefpnfydkYaqmifrIvkyfief;pwifcJhonfh

    ordkif;aMumif;jzifh qufpyfvsuf&Sdonfudk awGY&yg

    onf/ ukefaowÅmjzifh ukefpnfydkYaqmifrIudk 1956

    ckESpfwGif pwif wDxGifaqmif&GufcJhojzifh 2006 ckESpf

    wGif a&T&wkwdkifcJhNyD;jzpfygonf/ a&T&wkrwdkifrD (2)

    ESpf tvdk 2004 ckESpfrSpwifí ukefaowÅm o,f,l

    ydkYaqmifa&;vkyfief;ESifh ywfoufNyD; ESpf (50) ajrmuf

    arG;aeYyGJtwGuf BudKwifjyifqifMuonfh vkyfief;pOfrsm;

    pwifaqmif&GufcJhMuygonf/ tqdkygvkyfief;pOfrsm;

    wGif urÇmhEdkifiHtESHY ajy;qGJvsuf&Sdonfh ukefaowÅm

    oabFmvdkif;uGef&ufrsm;tMum; oufqdkif&mEdkifiHrsm;

    tvdkuf aqmif&GufEdkifrItay: tqifhtvdkuf cGJjcm;jyo

    Edkif&eftwGuf tñTef;udef;wGufcsufrIudk UNCTAD rS

    pwif BuHpnf aqmif&GufcJhMujcif;jzpfygonf/

    24

    2018 ckESpf? atmufwdkbm-Edk0ifbm-'DZifbm

    pDrĤ zGHUNzdK;*sme,f

  • UNCTAD rS avhvmawGY&Sdcsufrsm;t& ouf

    qdkif&mEdkifiH\qdyfurf;rsm;wGif ajy;qGJ aqmif&Gufvsuf

    &S donfh ukefaowÅmoabFmvdkif;rsm;ta&twGuf

    rsm;avav? a&aMumif;ukef o,fcp&dwf avsmhenf;

    avavjzpfaMumif; od&Sd&ygonf/ a&aMumif;ESifh ukef

    aowÅm ydkYaqmifrIrSm wpfEdkifiHESifhwpfEdkifiH wdkuf½dkuf

    csdwfqufjcif;&SdouJhodkY? Mum;EdkifiHqdyfurf;rsm;udk

    tokH;jyK NyD; wpfqifhcH o,f,lydk YaqmifrI (Trans-

    shipment) jzifh aqmif&Guf&onfrsm;vnf; &Sdygonf/

    urÇmhEdkifiHtoD;oD;tMum; ukefaowÅmo,f,lydkYaqmif

    rI \ 80% cefYrSm wpfqifhcH ydkYaqmifrIrsm;jzpfMuygonf/

    xdkhaMumifh wpfEdkifiHrS tjcm;wpfEdkifiHodkY ukefaowÅm

    ydkhaqmifrIpkpkaygif;\ 20% cefhom wdkuf½dkufo,faqmif

    rIjzpfjyD;? usef 80% cefYrSm tenf;qkH;wpfae&mwGif

    Trans-shipment aqmif&Guf&jcif; (odkYr[kwf) wpf

    ae&mxuf ydkí Trans-shipment aqmif&Gufjcif;jzifh

    o,f,lydkYaqmif&jcif; jzpfygonf/

    odkYjzpfygí EdkifiHwpfEdkifiHrS ukefaowåm ukef

    pnftm; ydkYaqmifvdk&mc&D;qkH;EdkifiHodkY rnfonfhvrf;

    aMumif;rsm;aygif;pyfrIjzifh tjrefqkH;ESifh ukefusp&dwf

    toufomqkH; ydkYaqmifay;Edkifrnfudk wGufcsuf&mwGif

    tqdkygEdkifiHwGif ukefaowÅmoabFmvdkif;rsm; rnfonfh

    tcsdefZ,m;rsm;jzifh rnfodk Yajy;qGJaeonfqdkonfh

    tajctaeay:wGif rsm;pGmwnfrSDvsuf&Sdygonf/

    LSCI wGufcsufrIwGifyg0ifonfUu@rsm;2004 ckESpfrSpwifNyD; LSCI EdkifiHtvdkuf wGuf

    csufrIwGif taMumif;tcsuf (9) cktay: tajccHwGuf

    csufcJhaomfvnf;? 2005 ckESpfrSpwifum atmufyg

    taMumif;t&m (5) &yfESifh ywfoufjyD; &&Sdonfhtcsuf

    tvufrsm;ay:wGif rlwnfí UNCTAD rS ,aeYtxd

    ESpfpOfqufvufwGufcsufjyD; tifwmeuf pmrsufeSm

    http://stats.unctad.org/LSCI wGif azmfjyay;vsuf

    &Sdygonf -

    (u) ajy;qGJcJhonfh ukefaowÅmoabFm ta&twGuf

    (number of ships);

    (c) ajy;qGJcJhonfh ukefaowÅm oabFmrsm;rS ESpfpOf

    o,faqmifEdkifonfh ukefaowÅm ta& twGuf

    (the total annual container-carrying capacity

    of those ships);

    (*) tBuD;qkH;ajy;qGJcJhonfh oabFm\t&G,ftpm;

    (the maximum vessel size);

    (C) ajy;qGJvsuf&Sdaom ukefaowÅm oabFmvdkif;

    vrf;aMumif;ta&twGuf (the number of

    services);

    (i) ukefaowÅmoabFmvdkif; vkyfief; aqmif&Guf

    vsuf&Sdonfh ukrÜPDta&twGuf (the number

    of companies that deploy container ships on

    services from and to a country’s ports)

    azmfjyygtaMumif;t&m (5) &yfwGif yxr

    tcsufjzpfonfh ukefaowÅmoabFmta&twGuf

    aumuf,lrIonf &dk;&Sif;NyD; wdkuf&dkufaumuf,lEdkifonfh

    udef;*Pef;trsK d;tpm;jzpfygonf/ oabFmta&

    twGuf rsm;rsm;ajy;qGJrI&Sdavav tqdkygEdkifiHtaejzifh

    a&aMumif;ukefoG,fcsdwfqufaqmif&GufEdkifrIrsm;

    avav [k a,bk,swGufqEdkifygonf/

    'kwd,tcsufjzpfonfh ajy;qGJcJhonfh ukef

    aowÅmoabFmrsm;rS ESpfpOfo,faqmifEdkifonfh ukef

    aowÅm ta&twGufonfvnf; yxrtcsufjzpfonfh

    oabFmta&twGufESifh qufpyfvsuf&Sdygonf/ ykHrSef

    tm;jzifh oabFmta&twGufrsm;avav pkpkaygif;

    o,faqmifEdkifonfh ukefaowÅmta&twGufvnf;

    rsm;jym;rnfjzpfygonf/ odkYaomf oabFmta&twGuf

    rsm;aomfvnf; t&G,ftpm;i,fonfh oabFmrsm;

    rsm;jym;onfhudpö&yfrsKd;? oabFmta&twGuf enf;

    aomfvnf; t&G,ftpm;BuD;rm;onfh oabFmrsm;

    yg0ifrIrsm;onfh udpö&yfrsKd;rsm;vnf;&Sdwwfojzifh

    trSefwu,f o,faqmifEdkifrnfh ukefaowÅm ta&

    twGufudk od&SdwGufcsufEdkif&ef vdktyfygonf/

    wwd,tcsufjzpfonfh tMuD;qkH;ajy;qGJcJh

    onfh oabFm\t&G,ftpm;rSm tqdkygEdkifiH qdyfurf;\

    25

    twJG(5)? trSwf-4

    pDrĤ zGHUNzdK;*sme,f

  • tajccHtaqmuftODESifh oufqdkifonfh udpö&yfjzpfyg

    onf/ qdyfurf;\ a&teuf? rnfrQBuD;rm;onfh

    oabFmudk vufcHEdkifonfh tajctae? qdyfurf;rS

    vufcHEdkifonfh tajctae&Sdaomfvnf; trSefwu,f

    oabFmMuD;rsm; vma&mufjcif;&Sd^ r&Sd ponfwdkYtay:

    wGif rlwnfrnfjzpfygonf/ þae&mwGif a&aMumif;ESifh

    ukef;vrf;yd k YaqmifrI qufpyfpOf;pm;rIwpfckud k

    qufvufwifjyvdkygonf/ ukefaowÅm oabFmMuD;

    wpfpif;onf ukefaowÅm tvkH;a& 10000 wifaqmif

    EdkifonfqdkygpdkY/ tqdkygukefaowÅmrsm; qdyfurf;wGif

    csxm;ygu ukef;bufodkY o,f,lydkYaqmifEdkif&ef ukef

    aowÅmwif armfawmf,mOftpD; 10000 vdktyfrnfjzpf

    NyD; ,mOfarmif;ta&twGufvnf; 10000 OD; tokH;jyK&

    rnfjzpfygonf/ xdkYaMumifh oabFm\ t&G,ftpm;udk

    Munfh½Ijcif;jzif h oufqdkif&mqdyfurf;\ tajccH

    taqmuftODomru qdyfurf; aemufcHa'orsm;txd

    o,f,lydkYaqmif csdwfqufaqmif&GufEdkifrI rnfrQtxd

    tqifoifhjzpfEdkifonfudkyg wGufqEdkifrnfh tcsufjzpf

    ygonf/

    pwkw¬tcsufjzpfonfh ajy;qGJvsuf&Sdaom

    ukefaowÅm oabFmvdkif;vrf;aMumif;ta&twGufrSm

    uGef&ufozG,f qufpyfaqmif&GufEdkifrI rnfrQ&Sdonfudk

    azmfjyEdkif&efjzpfygonf/ Oyrmtm;jzifh NrdKUjywGif Bus

    um;vdkif;rsm;? ajratmuf&xm;vdkif;rsm; uGef&uf

    ozG,f wnfaqmufajy;qGJrI rsm;avav rdrdoGm;vdk

    aom c&D;twGuf twdkqkH;ESifh toufomqkH; vrf;

    aMumif;rsm;udk a&G;cs,fqufpyf tokH;jyKoGm;vmEdkifav

    av jzpfygonf/

    yÍörESifh aemufqkH;tcsufwpfckjzpfonfh ukef

    aowÅmoabFmvdkif; vkyfief; aqmif&Gufvsuf&Sdonfh

    ukrÜPDta&twGufrSm wpfcgwpf&HwGif ukrÜPDta&

    twGufESifh oabFmvdkif; ta&twGuf wlnDaomfvnf;?

    ukrÜPDwpfckwnf;u wpfckxufydkonfh oabFmvdkif;

    rsm;udk pDrHaqmif&Gufvsuf&Sdonfh EdkifiHrsm;vnf;

    awGY&avh&Sdygonf/

    LSCI wGufcsufrIenf;pOfLSCI \yrmPwGufcsufrIudk aqmif&Guf&m

    wGif yg0ifonfhtaMumif;t&m (5) &yf tay: wpfckjcif;

    tvdkuf &&Sdonfhta&twGuf tenf;trsm;twdkif;

    EdkifiHrsm;udk wGufcsufjcif;jzpfygonf/ EdkifiHwpfEdkifiH

    twGuf taMumif;t&m (5) &yftay: wGufcsuf&&Sdonfh

    yrmPrsm;udk ysrf;rQudef;wGufcsufum ysrf;rQwefzdk;

    trsm;qkH;&&Sdonfh EdkifiH\yrmPESifh ydkif;ajcjyKaqmif

    &Gufygonf/ xdkodkYaqmif&Gufjcif;jzifh yrmPtrsm;qkH;

    &&Sdonfh EdkifiHonf udef;jynfh (1) &&SdNyD; usefEdkifiHrsm;rSm

    udef;jynfh (1) xufi,faom 'órudef;*Pef;rsm;

    &&SdMuygonf/

    pwifwGufcsufonfh 2004 ckESpfwGif wGuf

    csufrI*Pef;ocFsm nDrQjcif;rSm atmufyg twdkif;jzpfyg

    onf -

    nDrQjcif;wGifyg0ifonfh “ i ” rSm EdkifiHudk &nf

    ñTef;NyD; “ c ” rSm wGufcsufrIwGifyg0ifonfh taMumif;

    t&m (5) &yfudk &nfñTef;ygonf/

    xdkYaMumifh LSCI wGufcsufrI\ ueOD;ESpfjzpf

    aom 2004 ckESpfwGif trSwf&&SdrI tjrifhqkH; EdkifiHjzpfonfh

    w½kwfEdkifiHonf ñTef;udef;trSwf (100) &&SdcJhjcif;jzpfyg

    onf/ aemifESpfrsm;wGif ueOD;ESpf&&SdrItay: tajccHjyD;

    qufvufwGufcsufaqmif&GufoGm;jcif; jzpfygonf/

    Oyrmtm;jzifh 2007 ckESpftwGuf wGufcsufrI *Pef;

    ocFsm nDrQjcif;tm; atmufwGifazmfjyxm;ygonf

    2004 ckESpfrS pwifwGufcsuf azmfjycJhonfh

    26

    2018 ckESpf? atmufwdkbm-Edk0ifbm-'DZifbm

    pDrĤ zGHUNzdK;*sme,f

  • LSCI tñTef;udef;&&SdrIudk avhvmEdkif&ef twGuf w½kwf

    EdkifiH tygt0if EdkifiHtcsdKU\ trSwf&&SdrIudk ykH (2) wGif

    azmfjyxm;onf/

    jrefrmEdkifiHESifh LSCILSCI tñTef;udef; pwifwGufcsufonfh ueOD;

    ESpfjzpfonfh 2004 ckESpfwGif EdkifiHaygif; (162) EdkifiH

    yg0ifcJhNyD; jrefrmEdkifiH\ &yfwnfrIrSm tqifh (152) jzifh

    &yfwnfcJhygonf/ (rSwfcsuf/ tqdkygwGufcsufrIrSm

    taMumif;t&m (9) csuftay:wGif wGufcsufcJhjcif;

    jzpfjyD; aemiftcgyg0ifonfh taMumif;t&m (5)

    csuft& jyefvnfwGufcsufonfhtcg tqifh (139)

    wGif jyefvnf&yfwnfcJhygonf/) jrefrmEdkifiH\ ESpf

    tvdkuf&&SdcJhonfh LSCI ñTef;udef;&&SdrItrSwf &yfwnf

    rItm; ykH (3) wGif azmfjyxm;ygonf/

    jrefrmEdkifiH\ LSCI tñTef;udef;&yfwnfrI

    tajctaeudk avhvmygu ESpftvdkuf wdk;wufrI &&SdcJh

    onfh tajctaersm;udk awGY&ygonf/ aemufqkH; (3)

    ESpftwGuf tqifh &yfwnfrIrSm 2016 ckESpfwGif tqifh

    (95)? 2017 ckESpfwGif tqifh (119) ESifh 2018 ckESpfwGif

    tqifh (102) wdkYjzpfMuygonf/

    tqdkyg LSCI tñTef;udef;ESif h urÇmhtqifh

    &yfwnfrIwdkYtm; qufpyfpOf;pm;Edkif&ef twGuf jrefrm

    EdkifiH\ ukefaowÅmukefoG,frIESifh qufpyfonfh vuf&Sd

    tajctaersm;udk qufvuf wifjyvdkygonf/

    vuf&Sdtajctaetxd jrefrmEdkifiHwGif ukef

    aowÅm oabFmrsm; qdkufuyf&yfem;Edkifonfh tjynf

    jynfqdkif&m qdyfurf;rSm &efukefqdyfurf; wpfckwnf;om

    jzpfygonf/ &efukef qdyfurf;wGif twGif;qdyfurf;a'o

    (Inner Harbour Area) ESifh oDv0gurf;em;a'o

    (Thilawa Terminal Area) [líyg0ifygonf/

    &efukef qdyfurf;wGif ukefaowÅm qdyfurf;

    wHwm;rsm;ESifh wpfNydKifwnf; &yfem;Edkifonfh aowÅm

    oabFmtpif;a& yrmPrSm &efukefjrpfnmrS pwifa&

    wGufygu atmufygtwdkif; awGU&ygonf-

    tqdkyg ukefaowÅmqdyfurf;wHwm;rsm;rS

    ESpftvdkufudkifwG,fcJhonfh ukefaowÅmta&twGuf

    rSmatmufygtwdkif;jzpfygonf-

    &efukefqdyfurf;odkY vuf&Sdajy;qGJvsuf&Sdaom

    ukefaowÅmoabFmvdkif; ta&twGufrSm pkpkaygif;

    (27) vdkif;jzpfNyD;? tqdkyg oabFmvdkif;rsm;rS pkpkaygif;

    oabFm tpif;a&rSm (102) pif;jzifh 0efaqmifrIay;

    aqmif&Gufvsuf&SdMuygonf/ tqdkyg oabFmrsm;wGif

    27

    twJG(5)? trSwf-4

    pDrĤ zGHUNzdK;*sme,f

  • TEU 800 cefY o,faqmifEdkifonfh ACL oabFmvdkif; rS

    MV.KOTA RATU uJhodkY oabFmrsm; yg0ifouJhodkY TEU

    1700 cefYtxd o,faqmifEdkifonfh MCC TRANSPORT

    oabFmvdkif;rS MV.MCC SEOUL uJhodkYaom oabFmrsm;

    vnf; yg0ifygonf/ odkYaomfvnf; qdyfurf;\ a&pl;

    uefYowfcsufESifh ydkYukef̂ oGif;ukef&&SdrI taetxm;t&

    trsm;tm;jzifh oabFmrsm;rSm TEU 800 cefYom o,f

    aqmif0if^xGufavh&SdMuygonf/

    jrefrmEdkifiH &efukefqdyfurf;odk Y 0if^xGuf

    vsuf&Sdaom ukefaowÅmoabFmrsm;ESifh ywfoufjyD;

    oabFmvdkif;ta&twGufESifh ukefaowÅmoabFm ta&

    twGuf (vpOfajy;qGJESifh &yfem;tygt0if) udk ykH (4)

    wGif azmfjyxm;ygonf/

    ed*kH;csKyfwifjycsufukefaowÅm o,f,lydkYaqmifrIonf yifv,f

    a&aMumif; ukefpnfydkYaqmifrItwGuf omru rMumrD

    umvwGif jzpfxGef;wdk;wufvmrnfh EdkifiHjzwfausmf

    ukefpnfydkYaqmifrI (Cross Border Transport) twGufyg

    ta&;ygonfh ukefoG,fydkYaqmifrI vkyfief;pOfwpfckjzpf

    ygonf/

    tqdkygukefaowÅm o,f,lydkYaqmifrI vkyfief;

    pOfrsm; aumif;rGefpGm zGHYNzdK;wdk;wufEdkif&eftwGuf EdkifiH

    \ qdyfurf;u@? tjynfjynfqdkif&m a&aMumif;ukefpnf

    ydkYaqmifrIu@? ukef aowÅmoabFmvkyfief;rsm;u@?

    tjcm;qufpyfukefoG,frIESifh yHhydk;rIu@ ponfhu@

    toD;oD; [efcsufnDnDzGHYNzdK;wdk;wuf&ef vdktyfvsuf

    &Sdygonf/ odkYrSom ukefpnfydkYaqmifrI ukefusp&dwfrsm;

    oufomvmum EdkifiH\ xkwfukef ypönf;rsm;ESihf tjcm;

    EdkifiHrsm;rS xkwfukefypönf;rsm;\ ,SOfNydKifEdkifrI tm;

    omcsufudk &&SdEdkifrnfjzpfygonf/

    ,ck Liner Shipping Connectivity Index

    (LSCI) uJhodk Yaom tñTef;udef;wGufcsufrIrsm;wGif

    jrefrmEdkifiH\ &yfwnfrIrSm a'owGif;EdkifiHrsm;ESifh

    EIdif;,SOfygu aemufrSvdkuf&onfh taetxm;wGif

    a&muf&Sdvsuf&Sdonfudk awGY&ygonf/ u@tvdkuf

    EdkifiHwumrS &if;ESD;jr§KyfESHrIrsm; 0ifa&muf&ef pOf;pm;Mu

    onfhtcgwGifvnf; tqdkyg tñTef;udef;rsm;\ &rSwf̂

    tqifh wGufcsufazmfjyrIrsm;udk Munfh&INyD; qkH;jzwfavh&Sd

    Muygonf/

    jrefrmEdkifiH zGHYNzdK;wdk;wufrItwGuf tzufzuf

    rS aqmif&GufaecsdefwGif EdkifiH\ta&;MuD;aomu@

    tvdkuf trSefwu,f aumif;rGefatmif Mudk;pm;wnf

    aqmuf aqmif&GufMu&ef vdktyfouJhodkY oufqdkif&m

    tñTef;udef;wGufcsufrIrsm;udkvnf; em;vnfod&Sdxm;

    &ef vdktyfygonf/ odkYjzpfygí ukefaowåm oabFmvdkif;

    rsm;jzifh yifv,fa&aMumif; ukefoG,fcsdwfquf aqmif

    &GufrIqdkif&m tñTef;udef;jzpfonfh Liner Shipping

    Connectivity Index (LSCI) taMumif;tm; avhvmpkpnf;

    rdwfqufwifjyvdkufygonf/

    Reference:à UNCTAD Transport Newsletter No. 27, First

    Quarter 2005à UNCTAD Transport Newsletter No. 37, Third

    Quarter 2007à Maritime Connectivity: UNCTAD’s liner shipping

    connectivity indices by Jan Hoffmann & Marco Fugazza

    à The Review of Maritime Transport 2018, à UNCTAD Liner Shipping Connectivity Index (LSCI)

    http://stats.unctad.org/LSCIà Shipping Agency Department, Myanmar Port

    Authority (MPA)à Trade Costs in the Developing World: 1995~2010

    28

    2018 ckESpf? atmufwdkbm-Edk0ifbm-'DZifbm

    pDrĤ zGHUNzdK;*sme,f

  • ESpfaygif; (51) ESpf oufwrf;&Sd tmqD,Honf EdkifiHwumwGifzGJYpnf;

    aom a'owGif; tjcm; tzGJYtpnf;rsm;ESifh rwluGJjym;um tzGJY0ifEdkifiHrsm;tMum;

    a'owGif;jidrf;csrf;pGm tjyef tvSeftusKd;tjrwf jzpfxGef;a&;udk tav;xm;

    aqmif&Gufaom tzGJYtpnf;jzpfonf/ xdkYaMumifh udk&D;,m;EdkifiHtygt0if

    a'owGif;EdkifiHrsm;taejzifh u@pkHwGif tmqD,Hudk A[dkjyKum yl;aygif;

    aqmif&GufrIrsm;udk tav;ay;aqmif&GufvmMuonf/ udk&D;,m;EdkifiH\

    tmqD,Hay:xm;&Sdonfh rl0g'oabmw&m;rsm;udk avhvm&aomf-

    tm&StwGuf or®wrGef;a*stif;\ EdkifiHjcm;a&;&mrl0g'udk&D;,m;or®wEdkifiH? or®wrGef;a*stif;\ 2017 ckESpf Edk0ifbmv

    wGif oGma&mufcJhonfh tif'dkeD;&Sm;c&D;pOfwGif udk&D;,m;EdkifiHtaejzifh tmqD,H

    a'owGif;EdkifiHrsm;? tde´d,EdkifiHwdkYESifh a'owGif;tusdK;wlpD;yGm;a&; ydkrdk

    yl;aygif; aqmif&GufEdkifrnfh awmifydkif;qdkif&m rl0g'opf New Southern Policy-

    NSP udk pwifrdwfqufcJhonf/

    29

  • 2017 ckESpf? ZlvdkifvwGif or®wrGef; tpdk;&

    onf EdkifiH\OD;pm;ay; rl0g' (100) &yftm; xkwfjyef

    cJhNyD; EdkifiHjcm;a&;rl0g'ESifh trsKd;om;vkHNcHKa&; aumfrwD

    rS Northeast Asia Plus Community - NEAPC ESifhpyfvsOf;

    onfh tpD&ifcHpm wpfapmifwifoGif;cJhonf/ xdk NEAPC

    wGif tm&Sta&SUajrmufzsm; Nidrf;csrf;a&; rlabmif

    Northeast Asia Peace Framework -NEAPF? ajrmufydkif;

    qdkif&m rl0g'opf New Northern Policy- NNP ESifh

    awmifydkif;qdkif&mrl0g'opf New Southern Policy- NSP

    [k tpdwftydkif; (3) &yf yg0ifcJhonf/ NEAPF onf

    Nidrf;csrf;a&;tm; tav;xm; aqmif&Gufrnfh rl0g'

    jzpfNyD; NNP ESifh NSP rSm a'owGif;

  • tav;xm;onfhrl0g'udk aqmif&GufcJhonf/ vDajrmif

    bwfvufxufwGif New Asia Initiative udk aqmif&GufcJh

    aomfvnf; tmqD,Ha'owGif;xuf tm&S wdkuf

    wpf0Srf;udkom &nf&G,fcJhonf/ xdkYaMumifh ¤if;vuf

    xufwGif a'owGif;pD;yGm;a&; yl;aygif; aqmif½GufrI

    xuf ukefpnfpD;qif;rIudkom azmfaqmifEdkifcJhNyD; udk&D;

    ,m;taejzifh tmqD,Ha'otm; aps;uGufwpfcktjzpf

    om½IjrifcJhonf/

    ywf*Grf[D;vufxufwGif Korean Peninsula

    Trust Politik E S i f h Northeast Asia Peace and

    Cooperation Initiative –NAPCI udkazmfaqmifcJ hNyD;

    NAPCI \ vkyfief; pOfrsm;wGif tmqD,Honf avhvmol

    taejzifhom yg0ifcJhonf/ xdkYaMumifh xdkor®w (3)

    qufwGif udk&D;,m;uRef;qG,f\ wnfNidrfrIay:

    rlwnfum tmqD,Htaejzifh EdkifiHa&;? pD;yGm;a&;? vlrI-

    ,Ofaus;rIwdkYwGif yl;aygif;aqmif&GufrIrsm;onf odom

    xif&Sm;rI r&SdcJhacs/

    or®wrGef;vufxuf 2017 ckESpf arvwGif

    NSP udk w&m;0ifaMunmtNyD; tmqD,H- udk&D;,m;

    pifwm-AKC wGifusif;ycJhonfh tmqD,HESifh udk&D;,m;

    tqif h jrif ht&m&S d BuD;rsm; tpnf;ta0;wGif NSP

    ESifhpyfvsOf;onfh tjynfjynfqdkif&m uGefz&ifhwGif

    udk&D;,m; trsKd;om;oHwrefa&;&m tu,f'rD -KNDA

    ESifhudk&D;,m; pD;yGm;a&;rl0g'odyÜH- KIEP zGifhvSpfjcif;

    paom rl0g'qdkif&mudpörsm;udk aqmif&GufEdkifcJhonf/

    xdkYjyif NSP \ &nf&G,fcsufjzpfaom jynfol? Nidrf;csrf;

    a&;ESifh

  • rIonf tde´d,EdkifiHESifh csdwfqufaqmif&Guf&mwGif

    wHwm;ozG,f csdwfqufEdkifrnfjzpfonf/ udk&D;,m;-

    tmqD,H- tdEd́, okH;EdkifiH r[mAsL[majrmuf rdwfzuf

    jyKjcif;jzifh tjynfjynfqdkif&m ukefpnfaumif;rGefpGm

    pD;qif;rIESifh vkyfom;u@aygif;pnf;rIjzifh pOfquf

    rjywf zGH YNzdK;rI&&Sdrnfjzpfonf/ xdk Yjyif a'owGif;

    aygif;pnf;rIrSwpfqifh tar&duefEdkifiHESifh w½kwfEdkifiH

    tMum; yx0DEdkifiHa&; tcuftcJrsm;ESifh ajrmufudk&D;

    ,m;\ xdk;ESufcsufrsm;udk avsmhenf;aprnfjzpfNyD;

    tdE´ d,ork'´&mESif h ypdzdwfork'´&mwGif rnfonfh

    yifv,fjyif vkHNcHKa&;ppfa&;avhusifhrIrsm;udk rqdk

    xda&mufpGm wdk;jr§ifhavhusifhEdkifrnfjzpfonf/

    vlrI-,Ofaus;rIESif h ESpfEd kifiHjynfolrsm;

    tMum; tjyeftvSef qufoG,frI½IaxmifhrS Munfh aomf

    udk&D;,m;EdkifiHtaejzifh yxr jynfolUa&;&mtajccHpDrH

    c su f (2017-2021) First Basic Plan on Public

    Diplomacy (2017-2021) t& ppfrSefí umv&SnfMum

    ul;vl;qufoG,frI ydkrdkwdk;yGm;&ef aqmif&Gufvsuf&Sd

    onf/

    NSP udk taxmuftuljyKaprnfh tmqD,H-udk&D;,m;

    pifwm -AKCESpfEdkifiHyl;aygif;aqmif&Gufa&;udk taxmuf

    tuljyKaprnfh tmqD,H- udk&D;,m;pifwm -AKC onf

    tpdk;&tzGJYtpnf;wpfckjzpfjyD; tmqD,H- udk&D;,m;

    jynfolrsm;tMum; tjyeftvSefzvS,fonfh tpDtpOf

    rsm;? pD;yGm;a&; vkyfief;rsm; azmfxkwfjcif;? t&nftaoG;

    jr§ifhwifa&; tpDtpOfrsm;? owif;tcsuftvufrsm;tm;

    jynfolodkY todynmay;jcif; paom vlrI-,Ofaus;rI

    qufEG,fa&;ESifh pyfvsOf;aom tawGYtBuHKaumif;

    rsm;pGm&Sdonfh tmqD,H tzGJY0if (10) EdkifiHrS oHtrwfBuD;

    rsm;yg0ifaom tBuHay;aumfrwD jzpfonf/

    xdk YaMumifh tmqD,H- udk&D;,m; yl;aygif;

    aqmif&Gufa&;ESifh NSP udk tm;ay;jr§ifhwifvdkygu AKC

    \&yfwnfcsufESifh tcGifhta&;udk tm;ay;jr§ifhwifoifh

    onf/ odkYrSom AKC onf EdkifiHcsif;qufEG,fonfh vkyf

    ief;pOfrsm;tm; tm;aumif;cdkifrmpGm vkyfief;taumif

    txnf azmfaqmif&Gufaeonfh oufqdkif&mtzGJYrsm;ESifh

    tmqD,HtzGJY0if EdkifiHrsm;tMum; tjyeftvSefem;vnfrI

    jzifh csdwfqufaqmif&GufEdkifrnfjzpfNyD; EdkifiHa&; tcuf

    tcJrsm;ESifh rnDrQcsufrsm;tm; avQmhcsEdkifrnfjzpfonf/

    vuf&SdtcsdefwGif udk&D;,m;EdkifiHtaejzifh EdkifiH

    wumESifh a'owGif;ajymif;vJrIrsm;tMum; vdkufavsm

    nDaxG&Sdap&ef BudK;yrf;rIwpf&yftjzpf NSP udk a&;qGJ

    vsuf&Sd&m tjcm;a'owGif; tiftm;BuD; yav,mEdkifiH

    rsm;tMum; tcsKdUaompdefac:rIrsm;? EdkifiHa&; &yfwnf

    rIESifh jynfolrsm;tMum; uGm[csufudk tajz&Sm&ef vdk

    tyfrnfjzpfonf/ odkYrSom NSP onf udk&D;,m;-

    tmqD,H ESpfEdkifiHtodkuft0ef; wnfaqmufrIudk tm;

    jznfha&;? jynfolYoHwrefa&;&mtpDtpOfcsdwfquf

    aqmif&Gufa&;ESifh ordkif;rSwfwdkifopf pdkufxla&;ESifh

    tmqD,Hay:xm;&Sdonfh yl;aygif;aqmif&GufrI ajcvSrf;

    opftm; atmifjrifpGm azmfaqmifEdkifrnfjzpfonf/

    vmrnfh 2019 ckESpfwGif tmqD,HESifh udk&D;,m;EdkifiH\

    ESpf (30) ajrmuf txdrf;trSwfudk usif;yrnf jzpf&m

    NSP onf udk&D;,m;Ed kifiHESif h tmqD,Hwdk YtMum;

    aumif;rGefaom tem*wfudk zefwD;Edkif&ef taxmuftul

    jyKrnfh rl0g'jzpfygonf/

    rSDjirf;

    à Overview of ASEAN-Republic of Korea Dialogue

    Relations (16 August 2018)

    à Korea’s New Southern Policy towards ASEAN:

    Context and Direction, Jaehyon Lee (Asan Institute

    for Policy Studies)

    à Seksan Anantasirikiat, South Korea’s New

    Southern Policy in Making and The Way Forward

    (July 12, 2018)

    à Richard Stubbs, ASEAN’s leadership in East Asian

    region-building: strength in weakness

    32

    2018 ckESpf? atmufwdkbm-Edk0ifbm-'DZifbm

    pDrĤ zGHUNzdK;*sme,f

  • t"dutcsuf 2 csuf

    tmqD,HtvSnfhus Ouú|jzpfaom pifumyl

    EdkifiHonf 'pf*spfw,fpD;yGm;a&;udk ydkrdktm½Hkpdkufvsuf&Sd

    onf/ 'pf*spfw,fpD;yGm;a&;onf ydkrdkaygif;pnf; atmif

    jrifaom tmqD,HpD;yGm;a&;todkuft0ef; (AEC) udk

    taumiftxnfazmf&eftwGuf aomhcsufusonfh wGef;

    tm;wpf&yf (key driver) jzpfvmEdkifonf/

    2018 ckESpftwGuf tmqD,HOuú|jzpfaom

    pifumylonf t"dutcsuf 2 csufudk aqmif&Guf

    oGm;rnfjzpfaMumif; ajymMum;onf/ yxrtcsufrSm

    jyefvnfEdk;xEdkifpGrf; (Resitience) jzpfNyD; 'kwd,

    tcsufrSm qef;opfajymif;vJjcif; (Innovation) jzpf

    onf/ jyefvnfEdk;xEdkifpGrf;qdkonfrSm jzpfay:vmonfh

    'Pfrsm;jzpfaom tMurf;zufrI (Terrorism)? qdkufbm

    rIcif; (Cyber Crime) ESifh &moDOwkajymif;vJrIwdkYudk

    BuHUBuHUcHEdkifNyD; jyefvnf ½kef;xEdkifpGrf;&Sdonfh pD;yGm;a&;

    udk qdkvdkonf/ qef;opfajymif;vJjcif;onf enf;ynm

    udk toHk;jyKjcif;tm;jzifh qef;opfwDxGifajymif;vJrI&Sdaom

    pD;yGm;a&;udk qdkvdkygonf/ 2018 ckESpf\ tmqD,H

    Ouú|onf tmqD,HtzGJU0ifEdkifiHrsm;\ 'pf*spfw,f

    pD;yGm;a&;udk tqifhjr§ifhwifoGm;rnf jzpfonf/ odkYrSom

    a&&Snfwdk;wufrIudk&&SdNyD; urÇmwpf0ef; ,SOfNydKifEdkif

    pGrf;&Sdaoma'oudk zefwD;Edkifrnf jzpfygonf/

    xd k Ya Mumif h 'pf*sp fw,fpD;y Gm;a&;onf

    tmqD,HEdkifiHrsm;xHodk Y o,faqmifvmrnfh tcGifh

    tvrf;rsm;udk od&Sdxm;&ef vdktyfonf/ xkdYjyif tmqD,H

    ESifh 'pf*spfw,f pD;yGm;a&;Mum;wGif&Sdaom t[efYtwm;

    rsm; (Roadlocks) ud kvnf; azm fxkwf&ygrnf/

    qufvufí xda&mufaom ay:vpDa&;qGJcsrSwfEdkif

    a&;udk aqmif &Guf&rnfjzpfonf/ odk Yaomfvnf;

    txufazmfjyyg vdktyfcsufrsm;udk aqmif&GufEdkif&ef

    twGuf vuf&Sd 'pf*spfw,fpD;yGm;a&;\ tajctaeESifh

    tvm;tvm wkdYudk od&Sdem;vnf&efta&;BuD;ygonf/

    tmqD,H\ 'pf*spfw,fpD;yGm;a&;tmqD,Honf tm;aumif;onfha'oqdkif&m

    pD;yGm;a&;ESif h aumif;rGefaom vlOD;a&tcsKd;tpm;

    &Sdonfhtjyif owif;tcsuftvufESifh qufoG,fa&;

    qdkif&m &if;ESD;jr§KyfESHrIrsm;ukdvnf; aqmif&Gufxm;

    onf/ þtcsufrsm;aMumifh tmqD,Honf 'pf*spfw,f

    pD;yGm;a&;ydkif;wGif urÇmvHk;qdkif&mOD;aqmifEdkifrnfh

    a'o (Potential Global Leader) jzpfvmEdkifonf/

    tmqD,Honf pkpkaygif; GDP tar&duef

    a':vm 2 'or 5 x&DvD,H&SdNyD; urÇmhq|rajrmuf

    pD;yGm;a&;tiftm;tBuD;rm;qHk;jzpfonf/ pkpkaygif;

    vlOD;a& 628 oef;&SdNyD; urÇmhvlOD;a&\ 10 &mcdkifEIef;

    &Sdygonf/ xdkYjyif touf 30 ESpfatmuf vlOD;a&rSm

    33

  • 40 &mckdifEIef;&SdNyD; ¤if;vli,frsm;\ 90 &mcdkifEIef;onf

    tifwmeufoHk;pGJvsuf&Sdygonf/ tqdkygvli,frsm;

    onf ICT enf;ynmudk uRrf;usifem;vnfMuaom

    aMumifh a'o\ 'pf*spfw,fpD;yGm;a&;wdk;wufrIudk rsm;

    pGm taxmuftuljyKrnfholrsm;jzpfonf/ ¤if;wdkYonf

    aps;0,fjcif;? bPfvkyfief;? [dkw,frsm;ESifh BudKwif

    csdwfqufjcif;tjyif tiSm;,mOfwuúpDrsm; csdwfquf

    iSm;&rf;jcif;wkdYudk tifwmeuftoHk;jyKí aqmif&Gufae

    Muolrsm;vnf;jzpfonf/

    vuf&SdtcsdefumvwGif tmqD,HESifh 'pf*spf

    w,fpD;yGm;a&;onf ESpfpOftar&duefa':vm 150

    bDvD,HeD;yg;&&Sdatmif zefwD;ay;aeygonf/ &aiG

    trsm;pkudk uGef&ufcsdwfqufrI (Connectivity) ESifh

    tGefvdkif; 0efaqmifrI (Online Services) wdkYrS &&Sdygonf/

    uGef&ufcsdwfqufrIESifh tGefvdkif;0efaqmifrIwkdYrS 35

    &mcdkifEIef;pD &&SdaomaMumifh pkpkaygif;&aiG\ 70

    &mcdkifEIef;udk &&Sdaeygonf/ xdkYaemuf User Interface

    rS pkpkaygif;&aiG\ 20 &mcdkifEIef;&&Sdygonf/ User

    Interface wGif Devices, Software ESifh System wdkYyg0if

    onf/ pkpkaygif; &aiG\ usef&Sdaom 10 &mcdkifEIef;udk

    enf;ynmqd ki f&mtao;pm;0efaqmifrI jzpfaom

    Content ESifh Emabling Technologies wdkYrS &&Sdonf/

    ICT &if;ESD;jr§KyfESHrIrsm;uvnf; a'o\ 'pf*spf

    w,fpD;yGm;a&;udk jr§ifhwifay;ygonf/ 2014 ckESpfwGif

    tmqD,Ha'oü ICT &if;ESD;jr§KyfEHSrIonf tar&duef

    a':vm 100 bDvD,Hausmf&SdNyD; ESpfpOf 15 &mckdifEIef;

    ausmf wdk;wufvsuf&Sdygonf/

    a'o\pD;yGm;a&;udk jr§ifhwifay;jcif;'pf*spfw,fpD;yGm;a&;udk jr§ifhwifjcif;onf

    a'o&Sd tzGJU0ifEdkifiHrsm;\ pD;yGm;a&;wdk;wufrIudkvnf;

    wGef;tm;ay;&ma&mufygonf/ tifwmeuf toHk;jyK

    jcif;onf pD;yGm;a&;vkyfief;&Sifrsm;twGuf aps;uGuf

    opfrsm; &&Sdaponfhtjyif pD;yGm;a&;vkyfief;opfrsm;udk

    vnf; wdk;csJUvkyfaqmifEdkifapygonf/ xdkYjy