MisAFiR KALEM -------y-----

Yavuz EROGLU yavuzeroglu@semplastlk.com.tr

Uca kta icilen domates suyu Sair-Yazar Sunay Akln'ln altlnl eizdigi, "Hezar­

fen" kelimesinin anl'aml olan "100 lIim dallnda

uzman kisi " kavraml eok ilgine geldi. Bu kadar

konuda bir insan nasll uzmanlasabilir, nasll bu

kadar detaya hakim olabilir diye dOsOnmekten

kendlmi alamadlm. Sonra gOnOmOzde, her isin

ve ilmin ulastlgl derinligi ve detaYI dOsOndOm ...

Her is uzmanllktlr. Her iSi tutkuyla sevmek ve

detaYlna inmek basanya ujasmak iein esastlr.

Torkiye'de ilk kez Oretimini, firmamlzln yaptl­

gl ve dizaynl taraflmlzdan yapllan Plastik Kristal

Bardagl, istanbul ve Malatya'da bulunan fabrika­

I,anmlzda Oretmekteyiz.

Oretilen Kristal bardaklar, her Oretim partisi

sonrasl bireok kalite testinden geeirilmekte ve

her lot ile ilgill kalite belgeleri onayl'anmakta, ar­

sivlenmekte ve yine her partiye ait Oretim numu­

neleri arsivde saklanmaktadlr.

Yapllan testlerden bir tanesi de; Oretilen

bardaklann slcakllga dayanmasl ve slcak su

sebebiyle, yumusayl'P deforme olup olmadlglnln

incelenmesidir. Bunun iein de ayn bir test pro­

sed OrO uygulanmakta ve kaynar suya bardagln

nasll dayandlgl gozlemlenmektedir. Bu test iein

su kaynatllmakta ve kaynayan su, bardaga do­

kOIOp, bardagln boyunda veya eninde kOeOlme,

bOkOlme vs. sekil degistirme olup olmadlgl oleO 1­mekte ve gozlemlenmektedir.

Bundan 10 YII once bu konuda ilgine bir tec­

rObe yasadlk. 0 tarihlerde, Avrupa'l ll bOyOk bir

hammadde tedarikeisinden aldlglmlz, hammad­

demizle Malatya tesislerinde Oretim yapllmlS ve

nihai OrOn bir taklm testier sonraslnda piyasaya

sOrOlmOstO. Bir mOddet sonra satlS ekibimiz­

den, mOsteri sikayetleri allnmaya basladl. MOS­

teri sikayetleri istanbul, izmir ve Antalya aglrllkll

mOsterilerimizden gelmekte olup diger illerdeki

mOsterilerimizden ise sikayet gelmiyordu.

Hemen acil gOndemle toplanan satlS ekibi

ile konuyu masaya yatlrdlk. bncelikle 0 Oretim

lotlanna ait kalite belgeleri ve tutu Ian Oretim

kaYltlan incelendi. incelememiz sonucu OrOnle­

rin tom testleri geetigini tespit ettik. Peki, nasll

oluyordu da fabrikadaki lSI testini geeen OrOnler,

mOsterilere ulaSlnca, slcak kosullarda deforme

hale geliyordu? bncelikle testlerin dogrulugunu

kontrol etmek iein Malatya Fabrika kalite ekibin­

den, 0 Iota allnan numuneleri tekrar teste tabi

tutmaslnl istedik. Sonue ilgineti. Bardaklar ISlya

dayanlyordu!! Daha da ilginci sikayet aldlglmlz

mOsterilerderl' iade aldlglmlz OrOnleri, istanbul

fabrikamlzda test ettigimizde, lSI ile yamuldukla­

nnl tespit ettik. MOsteriler hakllydl. Ama fabrika­

mlz da testin sOlluelannda Israr ediyordu.

Uykusuz geeen ve her adlml sorgulad@mlz

iki zor gonon sonunda, eozOm bulundu. En basit fizik kurallnl atlamlstlk. Su, deniz seviyesinde

100 derecede kaynasa da, deniz seviyesinden

yOksek yerlerde daha dOSOk ISllarda kaynlyordu.

DolaYlslyla denizden bin 100 metre yOkseklik­

teki Malatya'da su 100 dereceden daha dOSOk

derecede kaynlyor ve bu dOSOk ISldaki su ile ya­

pilan testten elkan sonue ile deniz seviyesinde

yer alan istanbul, Antalya, izmir illerinde bulunan

toketici mOsterilerin suyu 100 derecede kayna­

dlgl iein bardak yamuluyordu.

Derhal tOm deniz seviyesindeki iliere satllan

malian piyasadan geri eektik. Sorun eozOlmOstO.

Peki, daha once Oretilen bardaklara ne mi

oldu?

Bu bardaklan, deniz seviyesinden yOksek il­

lere ve havayolu mOsterilerimize vererek sorunu

eozdOk.

Business Class'ta ieilen limonun tadl eksi

elktl!

Cok prestijli bOyOk bir Avrupall havayolu mOs­

terimizden bir sikayet aldlk. Sikayetin konusu;

havayolu mOsterilerinin seyahat esnaslndaietik­

leri limonlu ieeceklerin, bizim orettigimiz bardagl­

mlzda eksi bir tat aldlglnl ve dolaYlslyla bardagln,

ieecegin dogal tadlnl bozduguydu. Cok ilgineti ...

Hemen mOsterinill sikayeti konusunda ekibi­

miz ile denemeler yaptlk. Sonue olarak boyle bir

durumun soz konusu olmadlglnl tespit ettik. Bi­

raz detaya inince, limonlu ieeceklerin tatlannln,

ueak ieerisinde insanlara daha eksi geldigini an­

ladlk.

Ancak bu durum bizim OrOnOmOzle ilgili de­

gild\. Nitekim Business Class'ta servis edilen

cam bardaktaki limonlu ieecekte, normal gOnlOk

ietigimiz limonlu ieeceklerden daha eksi tat ile T

gelmekteydi.

Konuyu bu haliyle elbette blrakmadlk, biraz

daha detaya girdigimizde gbrdOk ki, tadln yOzde

20'sini dilimizle , yozde SO'ini ise bumumuzla

almaktaydlk. Aynca beynimizin tat ile olusturdu­

-90- BOROKRAT HABER

Du~uk baszn~ta

~ekerin ve tuzun tadl daha az hissedilir. Bu sebeple) u~akta i~ilen

domates suyu daha lezzetlidir.

gu algi ve beklenti de yemegin tadlna cokca etki etmekteydi.

Ucak ortamlnda, havada ve yerde olusan en bOyOk fark baslnc farkldlr. Ucak havada iken kabin baslncl, yerdekine gore daha dOSOktOr. Havada ucarken yolculann hissettigi yOzde 15'e tekabOI eden dOSOk hava nemi ve deniz seviyesinden 2 bin 500 metre yOkseklikteki hava baslncldlr. 2 bin 500 metre yOkseklikt.eki bir dagda hissedilen baslnC al­tlnda hissederiz kendimizi. DOSOk baslncta sekerin ve tuzun tadl daha az hissedilir. Bu sebeple, ucakta yenen yemekler, yerdekine gore yOzde 20-30 daha tuzsuz ve yozde 15-20 daha sekersiz tat hissi verir. Bu sebeple ucak yemegi hazlrlayan sirketler, yeme­ge yerdekine gore, yOzde 20-30 daha fazla tuz ve yOz­de 15-20 daha fazla seker katarlar.

Ucakta icilen domates suyu daha lezzeWdir Carpici bir ornekte domates suyu ile ilgilidir.

Dikkat ettiyseniz en yOksek miktarda domates suyu tOketilen ortam ucaklardlr. Ucakta icilen do­mates suyunun tadl, yerde icilenden daha lezzet­lidir. Bu konuda ucaktaki domates suyu icin genel olarak taze, meyvemsi ve yuvarlak (degustator tabiri ile) bir tadl var denebilir. Bunun sebebi ise alcak baslncta meyve aromalannln daha kolay aClga Clkmasldlr. Yani tadln yOzde 80'li'k klsmlnln kokudan kaynaklandlglnl dlOsOnursek, ucakta to­ketilen domates suyunun daha lezzetli bir tat ver­digi ortaya Clkar.

Yukandaki, yasanmlS cok kOcOk iki ornekte 01­dugu gibi, hicbir is basit degildir. Her is detaYlna girdiginizde; uzmanllk, tecrObe ve bilgi birikimi ge­rektirir. Birikim bazen bize egitimle, bazen de isin icinde gorerek, bazen de bizzat 'kendimizin tecrO­be etmesi ile yasayarak kazanilir. En gOzel tecrObe tabii ki egitilerek ve gorerek kazanllandlr. COnkO bizzat kendimizin deneyerek, yasayarak kazandlgl tecrObeler hiC de ucuz degildir.

KISI kar altlnda geciren Anadolu koylerinde, CO­cuklann neredeyse bellerine kadar gelen karll yollar­da, okulun yolunu bulmasl icin, bOyOkler onceden yolu yOrOyerek karda adlmlanyla iz blraklr ve minik ogrenciler bu yoldan, her yeri kaplayan beyaz brtO icinden aCllan patikadan okullanna ulaSlrlar.

SektorOmOzOn bugOne gelmesinde boyOk emegi gecen, bircok pahall tecrObeyi bizim adlml­za gerceklestiren ve bize aktaran, basardlklanyla, basaracaglmlza olan inanclmlzl arttlran, karda iz blrakan tOm bOyOklerimize duayenlerimize tesek­kOrO borc biliyoruz.

BOROKRAT HABER ·91'