UURSUZ GEZEGEN

ISAAC ASIMOV

BASKAN YAYINLARI

Yazan : ISAAC ASIMOV

eviren : ASLI KAYABAL

"Les Cailloux dans le Ciel"

Ali Rza Baskan Gzel Sanatlar Matbaasnda dizilmi ve baslmtr. Her hakk mahfuzdur.Bakan Yaynlar A. . stanbul - 1983

Birinci Blm

BR ADAM AYAINI KALDIRIYOR

OK iyi bildii Dnya yzeyinden temelli kaybolmadan iki dakika nce, Joseph Schwartz,Chicago banliysnn sevimli sokaklarnda Browning'ten msralar okuyarak geziniyordu.

Bir anlamda bu biraz garip bir eydi: Bilmeyen biri sokakta rastlad Schwartz'n Browning'inhayran olabileceini asla tahmin edemezdi. nk btn hatlaryla neyse, oydu Schwartz: Bugngenel kltr denmesi mnasip grlen eyden tamamen yoksun bir emekli terzi. Bununla beraber okmerakl bir kii olduundan, ok okumutu ve bu okuma oburluu bilgeliin btn alanlarnda bir srey renmesini salamt. Olaanst bir de bellei olduundan, rendiklerinin hibiriniunutmamt.

rnein genliinde Browning'in "Haham Ben Ezra"sn iki kere okumutu ve elbette bu eseriezbere biliyordu. Manzumenin byk bir blm kendisi iin ok karanlkt, ama birka yldan beriilk msray kalpten sylyordu.

O 1949 ylnn bol gneli ve aydnlk yaz gnnde de, msralar itenlikle okumaktayd yine :"Birlikte yalanalm!En gzeli daha doacak,Doruk, yaanan her eyin varolu nedeni."Schwartz, airle tamamen ayn grteydi. Avrupa'daki etin genlik yllarndan ve g ettii

Birleik Amerika'da karlat glklerden sonra, rahat bir yalln huzurlu havas, ho birumuttu. Bir evi, biraz da paras vard... Emekli olmaya yetecek kadar. O da yle yapmt. Salkl bire, iyi birer evlilik yapm iki kz, bir de torunla u kavanoz dipli dnyadaki son yllarn neeylegeirebilirdi, neden ikyet edecekti ki daha?

Elbette atom bombas vard ve btn sohbetlerde bir nc dnya sava ihtimali insan rkterekgndeme geliyordu, ancak Joseph Schwartz insanolunun doutan var olan iyiliine inanrd. Yenibir sava kabileceini dnemiyordu. Dnyann bir atom cehennemine daha tanklk edebileceiniakl almyordu.

Bu yzden yolda karsna kan ocuklara mfik bir glmsemeyle bakyor, iinden genlikyllarn byk glklerle karlamadan geirip, varoluun en iyi blm olan yalln sakinsularna varmalarn diliyordu.

Kaldrmn orta yerinde, kendisini evlat edinecek bir ana-baba bekler gibi duran bez bir bebeearpmamak iin ayan kaldrd. Ayan yeniden yere basmamt ki birden...

* * *

Chicago'nun bir baka semtinde, Nkleer Aratrmalar Enstits'nn binas vard. Burada dainsanolunun tabiatnn temel deeri hakknda bir fikri olan insanlar bulunuyordu, ama onlarn

gznde bunlar pek vnemedikleri kuramlard, nk insan denen yaratn niceliini lebilecekalet henz icat edilmemiti. Kiisel grleri ne olursa olsun, hepsi de gkyzndeki yldrmn, hermasum ve ilgin icad ldrc bir silh haline dntrveren sz konusu insan tabiatnengelleyeceini umuyordu.

te yandan vicdannn uyarlarna ramen merak gdsyle Dnya'nn yarsn yerle bir edebilecekalmalarndan vazgemeyen atom aratrcs, adalarnn en aptalnn bile hayatn kurtarmak iinkendi hayatn feda etmekten ekinmezdi kukusuz.

Dr. Smith'in dikkatini eken kimyacnn srtnda parldayan mavimtrak k oldu.Bunu, kaps aralk laboratuvara girerken fark etti. Kimyac, en tabiatl bir gen adamd, iinde

solsyon bulunan derecelendirilmi bir deney kabn eerken, bir yandan da slk alyordu. Kaptakitoz, yava yava erimekteydi. Hepsi bu kadard. Dr. Smith'i birden durmaya zorlayan igd, bu kezdavranmaya itti.

Hzla ieri dalp, bir maden cetvel kapt, bir darbede masann zerinde ne var, ne yoksa silipsprd. Erime halindeki madenin uursuz bir sl andran sesi iitildi.

Dr. Smith'in burnundan bir damla ter aa doru szld.Kimyac aptal aptal beton zemin zerindeki oktan sertlemi madensel paracklara baka kald.

Hl byk bir scaklk tayordu zerlerinden. Ne oldu? diye endieyle sordu.Dr. Smith omuzlarn silkti. O da sarslmt: Bilmem. Asl siz syleyin bana olup bitenleri. Ne hazrlanyor burada? Hi, diye ikyeti bir sesle cevap verdi gen adam. Deney kabndaki ham uranyumdan baka

bir ey deildi. Bakra elektrolitik dozaj yklemesi yapyordum... Anlayamadm ne oldu. Ne olduunu ben de bilmiyorum, delikanl, ama grdm syleyebilirim: O platin kaptan

kl bir hle yayld. Orada kat radyasyon vard. Uranyum zerine mi altnz sylemitiniz? Evet, ama ham halde uranyum. Tehlikeli deildir. Yani demek istiyorum ki rnein safl,

kaynamann en nemli koullarndan biridir, deil mi? (Diliyle dudaklarn, slatt.) Acaba birkaynama olabilir mi efendim? Pltonyum deildi zerinde altm. Partikl bombardman dayapmadm.

rnek de kritik kitlenin altndayd, diye dnceli bir sesle ekledi Dr. Smith. (baklarnmermerin stndeki masada, boyalar kabarm ve kararm dolaplarda, zemini izik izik etmigm renkli hatlarn zerinde dolatrd.) Oysa uranyumun ergime noktas yaklak 1800 derecedir.yle ii hafife alp konuacak kadar da nkleer olaylar bilmiyoruz. Ama bu oda radyasyonla doluolmal. Souyunca, iyice tahlil etmek iin paracklar toplamak gerekecek.

Dr. Smith dnceli dnceli evresini szd, karsndaki duvara yaklap, omuz hizasndakiykseklikte bir yere ekinerek dokundu.

Bu nedir? Hep burada myd bu? Nedir o?Kimyac telala yryp, yanna vard ve Dr. Smith'in gsterdii yere bakt. Bu, ince bir ivinin

aabilecei apta, kck bir delikti. Ama ivi geri ekilecei yerde, duvarn kalnlnca, al vetulalar delip gemi gibiydi. Hatta delikten te yandaki gn grnyordu.

lk defa gryorum bunu, dedi ban sallayarak gen adam. Ama hi dikkat etmediimi desyleyeyim.

Smith cevap vermedi. Yava yava gerileyip, ince sacdan yaplm termostatn nnden geti,iindeki su, bir metronom dzeniyle alan kartrmn etkisiyle sallanyordu. Kabn dibinde de,suyu stmaya yarayan ampuller, cival rlenin temposuna uygun bir biimde, lgn gibi yanpsnyordu.

Peki, ya bu? Bu da burada myd?Dr. Smith byle derken, trnann ucuyla da termostatn en geni yzeyindeki bir eyi kazd. Su

dzeyinin biraz altnda, sacn zerindeki kk bir emberi.Kimyac gzlerini krptrd. Size temin ederim ki bu nceden yoktu. Hmm... br tarafta acaba bir baka delik daha var m? Vay canna! Evet efendim, var! Gzel. Gelin buraya. yle bir bakn bakalm. Ltfen termostat durdurun. Tamam, durun yle,

kprdamayn.(Smith, parman duvardaki deliin zerine koydu.) Ne gryorsunuz? Parmanz, efendim. Duvarn delindii yer mi oras?Dr. Smith bu soruyu yantlamad. imdi aksi yne bakn, dedi sakince. imdi ne gryorsunuz? Hibir ey. Ama uranyumun konduu kap, orada duruyordu. Tam oraya bakyorsunuz, deil mi? yle sanyorum, dedi srarla kimyac.Dr. Smith, ardndan ekmedii kapnn zerindeki ada baktktan sonra, sert bir sesle devam etti : Bu olay ok gizli olarak kalacak, bay Jennings. Hi, ama hi kimseye bahsetmeyeceksiniz, yasak

ediyorum. Anlald m? Evet efendim. Haydi, kalm imdi. Radyasyon tespit servisinden buray denetlemelerini isteyelim. Biz de

dispansere kadar bir uzanalm.Delikanl sarard : Biz de radyasyon aldk m acaba efendim? Greceiz.Fakat zerlerinde radyasyon yan belirtisi bulunmad, ikisinin de alyuvar says normaldi. Sa

diplerinin incelenmesi de negatif sonu verdi. Hissettikleri mide bulantsn ise psikosomatik bir

tepki olarak yorumladlar.Koca Enstit'de hi kimse, ne o anda ne de daha sonra kritik kitlenin ok altnda ham uranyum

konmu bir deney kabnn, dorudan ntronla bombalanmad halde, tehlikeli olduu kadar anlamlbir aydnlk saarak sv hale dntn izah edebildi.

Varlan tek sonu, nkleer fiziin hl ok karanlk ve garip, endie verici ynleri olduunu kabuletmekti.

Yine de Dr. Smith hazrlad en son raporda btn gerei olduu gibi sylemeyi gze alamad.Laboratuvarn duvarndaki delikten bahsetmedi. Deney kabna en yakn olan deliin zor grldn,termostatn zerindekinin ondan daha byk olduunu ve balang noktasndan defa daha uzaktakincsnn apnn bir ivinin apnda olduunu da belirtmedi.

Dz bir izgi halinde yaylan bir n, dnyann yuvarlakl kendisini hissettirinceye kadar yolunadevam edip, baka zararlar da verebilirdi. O andan itibaren de, geniledike gcn yitirerek uzayadoludizgin dalar, evrenin btnnn dokusunda bir anormallik yaratabilir.

Dr. Smith bu pek gz kamatrc varsaymdan kimseye tek kelime etmedi.Ertesi gnn sabahnda, dispanserde btn sabah gazetelerini getirtip, kafasnn iinde pek belli

dnceyle hepsini satr satr okuduundan da kimseye sz etmedi.Fakat Chicago gibi dev ehirlerde her gn hatr saylacak kadar ok sayda insan kaybolurdu. Ve

hibir tank, deliler gibi lklar atarak bir karakola dalp, bir insann gzleri nnde birden yokoluverdiini ihbar etmemiti. En azndan basnda byle bir haber yer almamt. Bunun iindesebebini izah edemedii bir rahatlk duygusu uyandrdn hissetti.

En sonunda Dr. Smith olay unutmay baard.

* * *

Joseph Schwartz'n bana gelen olay, ayann biri havadayken gereklemiti. Bez bebeinstnden atlamak iin sa ayan yukar kaldrd anda belirsiz bir badnmesi hissetmiti. Ani birkasrga kendisini yerden kaldrm ve tepetakla edivermiti. Ayan yeniden basnca, cierlerihrlayarak boald, yavaa kt, imlerin zerine dt.

Uzun bir sre, gzleri kapal, bekledi.Sonra gzlerini at.Doruydu! imlerin zerine oturmutu. Daha bir an nce ayn yerde yalnz krlm tatan bir yol

vard.Evler, im bahelerinin orta yerine oturtulmu sra sra beyaz evler kaybolmutu. Hepsi!..Zaten kendisi de imde deil, sert ve yaban otlarn zerinde oturuyordu. Ve evresinde aalar

vard. ok sayda aa. lerde, ufukta, daha da ok vard.te Joseph Schwartz asl byk oku o zaman geirdi: Aalarn bazlarnn yapraklar kzl

renkteydi. Elinde birden kuru, solmu, buruuk bir yaprak hissetti. ehirliydi ehirli olmasna, amasonbahar nedir, bilirdi.

Sonbahar!.. Oysa o ayan kaldrdnda, aylardan hazirand, her taraf yemyeil ve taptazeydi.

Mekanik bir hareketle baklarn ayaklarna evirdi ve hayretle bararak kolunu ileri uzatt...zerinden atlad kk bez bebek, gerein garip kant...

Hayr, olamaz! Bebei, titreyen ellerinin arasnda evirdi. Bebek artk bir btn deildi. Amaparalanm da deildi. Belirgin bir biimde ikiye ayrlmt. Bu garipti ite. Boyunca ikiye ayrlmtve o kadar net bir biimde blnmt ki, ipek ss dahi kl fark oynamamt yerinden.

Sol ayakkabsndaki bir parlaklk dikkatini ekti. Bebei brakmadan, dizini kaldrd. Tabannnayakkabnn st derisinden taan ksm da kesilmiti. Fakat dnyal hibir kundurac, dnyadakibaklardan biriyle deriyi byle kesemezdi. Kertie inanlmayacak derecede eit st ksm, adeta svbir parlaklktayd.

Omuriliinden beynine doru kan sknt, birden billurlat ve Schwartz dehetle kmldad.lgn bir dnyann orta yerinde tek tandk kendi sesi olduundan, konutu. Ve iittii ses

kendisine bouk, gergin ve kesik gibi geldi: Birincisi, ben deli deilim, diyordu ses. Kendimi her zaman nasl hissettimse, yine yle

hissediyorum. Elbette, deli olsaydm, belki bunu anlayamazdm. Yani ey deilse... Hayr! (Bir sinirbunalmna kaplmamak iin abalad.) Bunun bir baka izah olmal!

Dnd. Rya m gryorum? Bunun bir rya olup olmad nasl anlalr? (Kendisiniimdikledi, can acd ve ban sallad.) Ryamda da kendimi imdiklediimi grebilirim. Bir delildeil bu!

lgnca bir bakla evresini szd. Hi rya bu kadar belirgin, ayrntl, kesin olabilir miydi?Bir zamanlar ryalarn ancak be saniye srdn, uzunluunun bir hayal olduunu okumutu.

Ne gzel teselli! Gmleinin kolunu svayp, saatine bakt. Saniyeleri gsteren ibre dnyor,dnyor, dnyordu... Bir rya olsayd bu, u be saniyede ryasnn sona ermesi gerekirdi.

Baklarn saatten ayrp, bo yere alnnda biriken souk terleri silmeyi denedi. Peki, ya bir hafza kayb krizi geiriyorsam?Sorusunu cevapsz brakt, ama ban ellerinin arasna ald.Eer gerekten ayan kaldrmsa ve ayn anda akl bildii rayndan kmsa, ay sonra,

sonbaharda ya da bir yl ay sonra veya on yl ay sonra bu garip yerden geerken yeniden raynaoturmusa?.. O zaman bir tek adm att izlenimi kalrd zerinde... Peki, nereye gitmiti byle? Buarada ne yapmt?

Hayr! diye haykrd.mknsz bir eydi bu. Gmleine bakt. Bu sabah giydii gmlekti. Yani bu sabah olmas gereken

sabah. stelik temizdi de. Bir an dnp elini ceketinin cebine daldrd ve bir elma kard.Meyvay hrsla srd. Elma iyice olgundu ve sabah, iki saat nce buzdolabndan alrken zerinde

olan tazeliini hl koruyordu.Peki, ya u kk bebek? Bu ne demek oluyordu?Akln kaybettii izlenimi vard zerinde. Eer bu rya deilse, gerekten ldryor olmalyd.Birden vaktin ayn olmadn anlad. Gnn sonuydu. nk glgeler iyice uzamt. Birden yerin

sszl souk bir palto gibi kt stne.Sendeleyerek ayaa kalkt. Birini bulmalyd, insanlar. Kim olursa olsun! Ve bir ev. Mutlaka

bulmalyd. Bunun iin de en iyi re, ncelikle bir yol bulmakt.Mekanik bir ekilde aalarn en seyrek olduu yne doru yrmeye balad.Kiiliksiz bir asfalt eride vardnda, akam serinliinin ceketinin iine ilediini ve aalarn

tepelerinin glgelendiini grd. Ferahlamann verdii boalmla, hkrarak asfalta dald,ayaklarnn altnda sert asfalt hissetmek onu mutlu etti.

Fakat yolun her iki yn de bombotu ve yeniden donar gibi oldu. Arabalara rastlayacanummutu. O zaman ilerinden birini durdurmak ve srcsne, "Chicago'ya gidiyor musunuz?" diyesormak ne kadar kolay olacakt! (O kadar heyecanlyd ki, soruyu yksek sesle tekrarlad.).

Ya Chicago'dan uzakta, ok uzakta ise? Ne yazar? Hangi byk ehre varsa, oradan telefon edip,nerede bulunduunu haber verebilirdi. Cebinde ancak 4 dolar 27 sent vard, ama polisle sorununuhalledebilirdi nasl olsa...

osenin ortasnda yryor, sk sk nne ve arkasna bakyordu.Bir tek ara gemiyordu. Hi!.. Ve hava iyice kararmaya balamt.Solunda ufkun tututuunu grnce, yeniden bir badnmesi krizine kapldn sand. Aalarn

arasnda souk ve mavi bir aydnlk. Dilim dilim uzandn tahmin ettii orman yangngrntsnden apayr bir ey. Sar ve srnen bir aydnlkt bu. Ayann altndaki asfalt birdencazrdyormu gibi geldi kendisine. Yoklamak iin eildi, ama bir ey fark etmedi. Ama gzn elenzayf bir yansma eksik olmuyordu hi.

Krcesine ilerlemeye devam etti. Adm sesleri asfaltta bouk ve dzensiz bir eki grltsnandryordu. Paralanm bebei hl elinde tuttuunu farkedince, birden fkeyle frlatp att.

Hayatn srtan ve sinsi son belirtisi... Panie kaplp, duruverdi. Her eye ramen bez bebek, deliolmadnn kantyd. Bu delile ihtiyac vard.

Diz kp, el yordamyla bebei bulana dek arad. Belli belirsiz aydnlk asfalt zerinde kara birleke gibi grd bebei. Alp, ayrlmak zere olan ssn balad.

Sonra koamayacak kadar umutsuz halde yeniden yrmeye koyuldu.Ackmaya ve korkmaya balamt. Evet, gerekten korkuyordu ki, birden sa tarafnda bir k

grd.Elbette bir evdi bu!lklarna kimseler cevap vermedi, ama bal gibi bir evdi bu. Korkun ln ortasnda gerek

kvlcm kendisine gz krpyordu ite. Saatlerdir taban teptii lden kurtulacakt demek. Asfaltyoldan ayrlp, araziye dald, ukurlarn zerinden atlad, koruluklar doland, itleri at, bir deredengeti.

Ne kadar garip! Dere de belli-belirsiz fosforlu bir k sayordu sanki. Fakat akl bunu zorkaydetti.

En sonunda ulat eve. Eliyle yoklad beyaz bir yapyd bu. Ne tulayd, ne de ta. Ahap dadeildi. Ama aldrmad bile. Dokununca mat ve sert, bir eit porselenden yaplmt sanki.

Umurunda bile deildi. Btn sorun kapy bulmakt. Buldu da. Zil gremeyince, tekme vurmayabalad. Bir yandan da deliler gibi baryordu.

erde bir eyler kprdad ve ne mucize! Bir ses iitti! Kendisininkinden baka bir insan sesi. Hey! Evdekiler!Kap, iyi yalanm bir ray zerinden kayarken kan sesle birlikte ald. Baklarnda bir endie

parlts okunan bir kadn belirdi eikte. Uzun boyluydu. Arkasnda da yznn hatlar sert, srtnda itulumu olan bir erkek silueti belirdi... Hayr, i tulumu deildi bu. Aslnda Schwartz byle bir giysihi grmemiti hayatnda, ama nedense insana i tulumu gibi geliyordu.

Schwartz'n tahlil kafas yoktu. Onun gznde bu ift -ve giysileri gzeldi. nsann ancak dostlarbu kadar gzel olabilirdi. Terk edilmi ve yalnz adamn gzne grnecek kadar gzel.

Kadn bir eyler syledi. Sesinin akc bir yn vard, ama tonu emrediciydi. Joseph Schwartz,dmemek iin kapya tutundu. Dudaklar bouna kprdand. Olanca korkusu yeniden depreti.Boulacan, yreinin donduunu sand.

nk kadn hi bilmedii bir dilde konuuyordu.

kinci Blm

BR YABANCIDAN YARARLANI

AYNI akam, biraz daha erken saatlerde, Loa Maren, soukkanl kocas Arbin'le iskambiloynuyordu. Bir kedeki motorlu koltuunda oturan ihtiyar, okuduu gazeteyi fkeyle buruturup,seslendi: "Arbin!"

Arbin Maren hemen cevap yermedi. Elindeki ince ve yumuak dikdrtgenleri yoklayarak, birsonraki oyununu dnd. Ar kararn ald ve ancak o zaman dalgn dalgn sordu:

Ne var, Grew?Salar krlamaya yz tutmu ihtiyar, nceden buruturduu gazetesinin ardndan, damadn fkeli

bir bakla szd. Bu grltde teskin edici kim bilir ne gibi bir ey buluyordu. Enerji dolu bir adam,iki aya da fel olup, tekerlekli sandalyede yaamak zorunda kalrsa, elbette iindekileri ifadeedecei bir yol bulur. Grew de gazetesini kullanyordu ite. Gazeteyi buruturuyor, sallyor,gerektiinde de, yetiebildii her eye vuruyordu.

Baka yerlerde insanlarn, standard bir ekrandan zp okuyabildikleri ve mikrofilm rulolarylaaktarlan tele-haber makineleri vard. Ama Grew bu dejenere olmu yntemden yrekten nefretediyordu.

Dnyaya gnderdikleri arkeolojik misyon hakknda yazdklarn okudun mu? Hayr, dedi kaytszca Arbin.Bu, Grew'u artacak bir cevap deildi. Bakalar daha gazeteyi okumamt ve aile bir yl nce

videosunu geri vermiti. Ama her ne olursa olsun, onun sorusu zaten konumay amak iinyneltilmiti.

Ya, byle ite. Bir heyet gnderiyoruz. stelik ykl bir destekle. Buyur... Ne dersin buna?Ve ihtiyar adam, genellikle yksek sesle okuyan herkesin yapt gibi, dzensiz bir ses tonuyla

haberi okumaya balad: "mparatorluk Arkeoloji Enstits'nde aratrmalarla grevli Bel Arvardan,Samanyolu basnna verdii demete, Dnya gezegeninin Sirius blgesinde yaplmas plnlananarkeolojik incelemelerin ilgin sonular verebileceini ve ok verimli sonular almann mmknolduunu sylemitir. Bel Arvardan, "Dnya, ilkel uygarl ve trnn tek rnei olan evresiyle,sosyal bilimlerle ilgilenen uzmanlar tarafndan uzun bir ihmale uram sapk bir kltr temsiletmektedir ve ayn uzmanlar burada ancak g bir mahalli ynetim denemesine kalkmlardr"demitir. yle sanyorum ki bir-iki yla kadar insann evrimi ve tarihi hakknda bellediimizkavramlarda ok kkl deiiklikler olacaktr vesaire, vesaire!" diye bitirdi Grew.

Nedir bu "sapk kltr" denen ey? diye sordu okuduunu isteksizce dinleyen Arbin. Sra sende, sen oynayacaksn Arbin, dedi, hi dinlemeyen Loa. Ne o? "Tribne" bu haberi neden balatt, sormayarak msn? diye grledi Grew. Oysa bilirsin

ki altnda iyi bir sebep olmasa, Samanyolu basnnn bir tek haberi girmezdi bu gazeteye!

Szlerinin hibir tepki uyandrmadn gren ihtiyar, devam etti: nk bu konuda bir bamakale yaynlyorlar da, ondan. Bu adam vmek iin koca bir sayfay

kaplayan bir bamakale! Arvardan, herkesten baka ve alevler arasnda inecek! Szde bilimselnedenlerle buraya gelmek isteyen biri. Bunun iin de kyametleri koparyorlar. u amataya bak... Al,unu okusanza biraz bana.

Grew, gazeteyi kzyla damadna doru uzatp sallad.Loa Maren ktlarn brakp, dudaklarn srd: Baba, ok yorucu bir gn geirdik. Ne olur, siyaseti bir kenara brakalm imdi. Daha sonra

bahsederiz bundan, olur mu? Rica ediyorum, baba. Rica ediyorum baba, rica ediyorum baba! diye yzn buruturup kzn taklit etti ihtiyar.

Babanla gncel olaylar hakknda en basit bir sohbete bile yanamadna gre, artk ondan iyicebkm olman gerekir. Beni koltuuma akl grp, kiinin iini bir kiiye yklemek, ar geliyorelbette size. Kimin kabahat? Ben de gl kuvvetliyim, ben de almaktan baka bir eyistemiyorum. Biliyorsun ki bacaklarm tedavi ettirebilir ve salma kavuabilirdim.

Bir yandan konuuyor, bir yandan da bacaklarna amarlar indiriyordu, ama acsn hissetmiyordubile.

Ama olmuyor, nk benim ok yal olduumu sylyorlar. Tedaviye demeyecek kadar yal!Buna "sapk kltr" denmez mi? almaya muktedir bir adama bu hakkn tannmad bir topluma,baka nasl sfat yaktrlr? u belal szde "orijinal kurumlar"mzn kapsna bir kilit asmannzaman gelmedi mi daha? Topunun can cehenneme! Bana kalrsa...

Durmadan kollarn sallyordu ve fkeden yz mosmor olmutu.Arbin yerinden kalkt. Elini kuvvetlice ihtiyarn omuzuna koydu. Haydi, Grew! Ne var bunda sinirlenecek? Siz gazetenizi bitirince, makaleyi okurum. Elbette, ama sen de onlarla birlik olacaksn. O zaman neye yarayacak bu? Siz genler, birer

yavak rakamdan baka bir ey deilsiniz! Eskiler'in elinde birer balmumu! Sus, baba! diye kestirip att Loa. Ayn eyi yine ortaya atma.Birka saniye kulak kabartt. Nedenini bilemiyordu, ama...Arbin ne zaman Eskiler Cemiyeti'nden bahsedilse, amaz bir ekilde srtn rperten soukluu

yine hissetti Grew'un.konutuu gibi konumak, Dnya'nn eski kltryle alay etmek, salksz bir davrant. Bir de...

Bir de...Bir kere bu dpedz sindirimcilik demekti. Arbin tkrn hemen yuttu. Sindirimcilik, kaba bir

kelimeydi. Dudaklarnn arasndan kmasa bile.Grew'un genliinde, elbette eski alkanlklar oaltmak gibi aptalca hikyeler ok anlatlyordu,

ama imdi a, bizim amzd. Bunu bilmesi gerekirdi byk bir ihtimal, biliyordu da, ama insanntekerlekli bir koltua esir olmas kolay deildi. Bu yzden mantkl dnemiyordu. Gelecek nfussaymna kadar kalan gnlerini saymak acyd elbette.

Grew belki de bunu hafife alyordu ama baka bir ey sylemedi. Yava yava sakinleti.Yazlardaki harfleri giderek daha g fark etmeye balad. Eletirici bir dikkatle spor sayfasnokumaya balayamadan, enesi dt. Dudaklarnn arasndan hafif bir horlama kt ve gazetesi sonbir kez daha hrdayarak, ellerinin arasndan kurtulup, yere dt.

Loa ancak o zaman zgn bir sesle konutu: Belki de ona kar acmasz davranyoruz, Arbin. Babam gibi bir insan iin ok ar bir hayat

bu. nceki hayatna kyasla, bu lm gibi bir ey. Hibir ey lmn yerini tutamaz, Loa. Onun gazeteleri ve kitaplar var. Devam etsin okumaya!

Byle sinirlendii zamanlarda, biraz glenip cesaretleniyor. imdi birka gn mutlu olur, rahat eder.Arbin elindekileri yeniden gzden geirdi. Tam kdn aaca srada, kap indirilen darbelerle

sarsld. Anlalmayan bartlar iitildi.Arbin'in eli sinirli bir jestle kasld, hareketsiz kald. Loa dehetle alan gzlerle kocasna bakt.

Alt duda titriyordu. Grew'u dar kart! abuk! diye emretti Arbin.Diliyle sakinletirici sesler kartarak tekerlekli koltuuitmeye balamt bile Loa, ama ihtiyar gzlerini at,mekanik bir hareketle elini gazetesine uzatt. Ne var ne oldu? diye aksi aksi sordu. Hit! Merak etme, her ey yolunda, diye kaamak bir cevap verdi Loa. Bir yandan da koltuu

yan odaya srd.Sonra kp kapy kapatt, kanadna yaslanp, kocasnn baklarn arad. Dz gs hzla inip

kalkyordu. Kapya yeniden vuruldu.Kapy atklarnda ayakta, yan yanaydlar ve savunmaya hazr haldeydiler. Karlarndaki eri

br, elinden geldiince glmsemeye alan ihtiyarc dmanca baklarla szdler. Size ne yardmmz dokunabilir? diye nezaketen sordu Loa.Fakat yabanc boulur gibi bir lk atarak dmemek iin kapya aslnca, Loa geri srad.Arbin iyice armt. Nesi var bunun? dedi. Yardm et de ieri alalm.Birka saat sonra, gen ift telaszca yatmaya hazrlanyordu. Arbin! dedi Loa. Ne var? Tehlikesi yok ya bu iin? Tehlike mi?Anlamazlktan geliyordu. Yani bu adam eve almann. Kim acaba?

Canm, ben nereden bileyim? diye fkeyle cevap verdi. Hasta birine insan kapy da kapatamaz,deil mi? Kimlik belgeleri yoksa, yarn Genel Gvenlik Komisyonuna haber veririm, her ey hallolur.

Bu konumaya son vermeye kararl olduunu aka gsteren bir ekilde arkasn dnd. AmaLoa'nn kukulu ve telal sesi, sessizlii yine bozdu.

Sakn Eskiler Cemiyeti'nin ajanlarndan biri olmasn? Malm ya, Grew var evde, deil mi? Babann bu akam syledikleri yznden mi? ok yanlyorsun! Bunu tartmak bile

istemiyorum. Onu demek istemedim, sen de pekl biliyorsun bunu. Gerek u: Grew'u yaklak iki yldr

yasa d olarak barndryoruz. Byle yapmakla da en nemli Gelenek'i inediimizin farkndasn. Bizim kimseye zararmz yok. Biz iki kii olduumuz halde, kiilik kotamz tamamlamyor

muyuz... iinin kotasn. Adamn burnunu bile dar karttrmyoruz. Hi olmazsa koltuunu onarabilirlerdi. Motorla paralarn dardan almak zorunda kaldn. Herhalde yeniden balamayacaksn! Sana ka defa koltuk iin standard mutfak donatm aldm

dedim. Zaten bu adamda bir ajan tipi falan da yok. Tekerlekli koltua mahkm zavall bir ihtiyar iinbu kadar kark taktiklere bavuracaklarn sanyor musun? Kim gndz vakti ellerinde yasal birarama emriyle eve damlamalarn nleyebilir ki? Yalvarrm, dnsene biraz.

Arbin, eer dndn buysa, (Loa'nn gzleri birden heyecanla parldad)... Gerekten bylednyorsan... yleyse ok mit ettiim gibi... ey, yani bu adam muhakkak bir yabancdr. Birdnyal olamaz!

Ne demek olamaz Bu? dediin, daha da sama. Neden imparatorluun bir vatanda, btngezegenler emrindeyken, kalkp Dnyaya gelsin?

Bilmem, keke bilseydim! Evet, biliyorum! Belki tede bir su ilemitir! (Bu parlak varsaym,hemen ekillendi.) Niin olmasn? Manta ok uygun. Elbette seecei gezegen, Dnya olacakt. Onuburada aramak kimin aklna gelirdi ki?

Ama bu adamn bir Yabanc olmas kouluyla. Byle olduuna dair kantn var m? Dilimizi konumuyor ya! Bunu kabul etmek zorundasn. Sylediklerinin bir kelimesini anladn

m sen? Demek ki Samanyolu'nun ok uzak bir kesinden, bilmediimiz bir dilin konuulduu yerdengeliyor. Diyorlar ki, Fomalhaut'lular, Trantor'da, mparatorun saraynda meram anlatmak iin yeni birdil renmek zorunda kalrlarm... Bunun ne demek olduunu grmyor musun? Dnyal deilse,Nfus Komisyonu'nda kaytl da deildir. Bu formaliteden kurtulduu iin de alabildiine mutluolacaktr. Onu iftlikte babamn yerine altrabiliriz, bylece iki kii yerine, yine kii oluruz.Bylece gelecek mevsim, kiilik kotay kii hazrlam olur. Hatta daha imdiden hasata yardmedebilir.

Kocasnn kararszlk ifade eden yzn kukuyla szd. Arbin, uzun bir sre dndkten sonraaklad:

Yatalm, Loa. Sabah olunca tekrar konuuruz bunu. Daha aklmz bamzda dnrz.Alak sesle konumay kestiler, sndrdler ve biraz sonra da btn eve uyku hkim oldu.

Ertesi sabah sorunu incelemek sras, Grew'deydi. Arbin ona sorduunda, ok umutluydu.

Kendisinden ok kaynpederine gveni vard. Senin derdin, dedi ihtiyar, benim ii olarak kaytl olmamdan kaynaklanyor. Dolaysyla

teslim edilecek kota, ift kol gz nne alnarak saptanyor. Banza dert olmaktan yoruldum artk.Zamanmdan ok yaayal iki yl oluyor. Yetti be!

Sorun bu deil, diye sklarak cevap verdi Arbin. Asla bize dert olduunuzu st kapalsylemek istemedim.

Hem ne fark eder ki? ki yla kadar nfus saym yaplacak ve ne olursa olsun sizi terkedeceim.

Kitaplarn okumak ve dinlenmek iin en az iki yllk uzatmadan daha yararlanabilirsin. Ne diyehakkndan yoksun kalasn?

nk ortak aln yazgs bu. Sizler de cabas. Beni almaya geldiklerinde, sizi de gtrecekler.Loa'y ve seni. Sen, iki sefil yl daha yaayacam diye benim buna gz yumacak adam olduumu musanyorsun?

Susun Grew! Maskaraln gerei yok. Size belki yz kere sizi nfus saymndan bir hafta ncekomisyona haber vereceiz dedim.

Doktor da hibir ey grmeyecek, yle mi? Onu idare ederiz. Vay! Peki, ya yeni gelen? Onu da saklayacanza gre, suunuz bir iken, iki olacak. Onu doaya salarz. Hem canm, imdi bunu dert etmenin gerei var m? nmzde iki yl var?

Ne yapacaz onu?.. Bir yabanc, diye dnceli bir edayla mrldand Grew. Gelip kapy alan bir yabanc. Nereli

olduu belirsiz. Dili anlalmyor... Dorusu sana ne tavsiye edeceimi bilemiyorum. Tatl adam, korkudan da neredeyse lecek. Bize hibir ktlk etmez. Korkuyor mu dedin? Ya geri zeklnn biriyse? Ya syledikleri yabanc bir dil deil de, bir

delinin samalarysa? Bana yle gelmedi.Fakat Arbin yine de iskemlesinde rahatsz olup kprdand. Onu kullanmak iin byle diyorsun. Peki, kabul. Sana ne yapacan anlataym. Onu ehre

gtreceksin. Chica'ya m? diye dehetle bard ifti. Felaket olur bu. Ne mnasebet! diye sakin cevap verdi Grew. Senin aksayan ynn ne biliyor musun, gazete

okumaman. Ben okuyorum, bu da ailemizin en byk ans. Nkleer Aratrmalar Enstits'nninsanlarn daha abuk renmelerini salayan bir makine gerekletirdiinden haberin var myd?Pazar ilavesinde bu icat hakknda tam bir sayfa yaz vard. Gnll aryorlarm. te sen de adamnal, gnll diye gtr.

Arbin inatla ban sallad.

ldrmsnz siz! mknsz bir ey bu, Grew. Deneye balamak iin kimliini isteyecekler. Buda kukulanp hemen bir soruturma amalar iin yetecek. Bylece sizin hakknzdaki gerei derenecekler.

Hayr. ok yanlyorsun, Arbin. Eer Enstit gnll aryorsa, ara daha deneme aamasndademektir. Byk bir ihtimalle birka kiinin lmne de sebep olmutur ve bunun iin gnllaryorlardr. Eminim, hi soru sormayacaklardr. Adamn bu iin altndan kalkabilirse, herhaldedurumu imdiki halinden kt olmayacaktr. Haydi, bana okuma projektrn getirip, 6 no. lu bobineayarla. Frlatlr frlatlmaz gazeteyi de getir, e mi?..

Schwartz uyand zaman, vakit leni gemiti. Sar bir strap yreini kemiriyor, gzleriniatnda karsn yannda bulamamann, gndelik yaamndan baka bir leme g etmenin acsnekiyordu.

Bu acy bir kere daha hissetmiti ve bu kaamak anmsama, aklna unuttuu bir sahneyi getirdi,olduu gibi yeniden grd o an... Yeni yetikin bir genti. Karla kapl kasaba, rzgrn altndabeyazla rtlyd... Bir kzak bekliyordu yolda... Kzaktan sonra, trene binecekti... Sonra da bykbir gemiye...

ektii ac alabildiine gerekti, bir rya olamazd bu.Kapnn zerindeki grnce srad, ev sahibinin anlayamad bariton sesini iitti. Kapnn

kanad araland. Sabah kahvaltsn getiriyorlard. Bir ie iinde, ne olduunu anlayamad unlu birsv. Fakat lezzeti, kendisine st ve bulguru anmsatt.

Teekkr ederim, dedi enesini serte sallayarak.ifti bir eyler syleyerek cevap verdi, sonra Schwartz'n iskemlenin arkasna ast gmleini

alp, her tarafn, zellikle de dmelerini dikkatle incelemeye balad. Gmlei yerine koyup, birdolabn rayl kapsn at. Konuk ilk defa duvarlarn scak ve yumuak grntsn gzleriyle grd."Plastik" diye mrldand. Ayrca odada ne ke, ne de a olduuna dikkat etti. Btn yzeyler tatleriler halinde birbirine geiyordu.

Fakat ifti kendisine bir takm eyler uzatp, pheye yer brakmayacak tarzda ne istediini bellieden jestler yapyordu:

Schwartz'n temizliini yapmasn ve giyinmesini istiyordu. Terzi, ev sahibinin yardmylasylenene boyun edi. Ancak tra olacak hibir alet yoktu ve enesini gsterip iaret edince, cevapolarak homurtuya benzer bir takm sesler iitti. Ayrca adamn baklarnda aka bir tiksinmeokundu. Yanaklarndaki kl rengi sakallar kayp, grltl biimde bir i ekti.

Daha sonra adam alp iki tekerlekli bir aracn yanna gtrd. Binmesini iaret etti.Aracn altnda toprak hzla kayyor, ssz yol geriye kayordu. En sonunda beyaz ve alak yaplar

nlerine kverdi. Schwartz ok uzaklarda mavi bir su farketti.Heyecanla parman ileri uzatt: "Chicago?" diye kekeledi.Bu onun iin son umut kvlcmyd, nk bir eyden emindi: Bu ehre benzeyen hibir ey

grmemiti daha nceden.ifti, hibir cevap vermedi.

Ve son umut kvlcm da snd.

nc Blm

DNYA MI, DNYALAR MI?

DNYA'ya yapaca gezi hakknda basna aklamalarda bulunduktan sonra, Bel Arvardan drt biryana kol salm Galaktika imparatorluunun yz milyonlarca gne sistemiyle kendisini tamamenbar iinde hissediyordu imdi. Artk u ya da bu blgede tannmak sz konusu deildi. Dnya ileilgili kuramlar dorulanrsa, Samanyolu'nun btn meskn gezegenlerinde nn garantiye alacakt.nsanolunun yz binlerce yl boyunca uzayda yayld btn gezegenler, ondan bahsedecekti.

hretin doruuna doru bu ykseli, bilgeliin fethi, mesleinde erken gereklemekle birlikte,kolay olmamt. Henz otuz be yandayd, ama nceki almalar ok tartlmt. Kurumuntarihinde grlmemi bir ekilde, henz yirmi yanda iken arkeolog diplomasn aldnda,Arcturus niversitesi'ni sarsan depremle balamt her ey. Deprem, "Galaktika Arkeoloji CemiyetiGazetesi"nin, tezini yaynlamay reddetmesi zerine meydana gelmiti. Byle bir ey nceden hiolmamt.

Anlamayan biri iin tezin reddedilmesi, esrarl bir olay gibi grnebilirdi. Aslnda anlamazlk,Arvardan'n daha nceden baz mistik gruplar tarafndan ileri srlen bir varsaym, kendisinin gibigstermesinden kaynaklanyordu. Bunlar arkeolojiden ok metafizikle ilgileniyorlard ve insanlntek bir gezegende doduunu, sonradan btn Galaktika'ya yayldn savunuyorlard. Bu yorum,kurgu bilim yazarlarnn gzde temas ve imparatorluun saygdeer arkeologlarnn da korkuluryasyd.

Ama Arvardan, en hrmet edilen bilginlerin hesaba katmalar gereken bir gce sahipti. On yldanksa bir sre iinde, imparatorluk ncesi kltrler hakknda byk bir otorite olarak tannmaybecermiti.

Bu arada Rigel blgesindeki mekanik uygarlk hakknda bir eser de yaynlamt. Burada robot-bilimin gelimesi, yzyllarca sren bir bamsz kltrn gelimesini salam, sonunda madeninkleleri yle bir mkemmellie erimilerdi ki, Sava Tanrs Moray'n gl filolar, kolay bir zaferkazanmlard. Klasik arkeoloji ise eitli insan tiplerinin eitli gezegenlerde birbirlerindenbamsz olarak meydana gelip gelitikleri tezini savunuyordu. Buna rnek olarak da Rigel'dekideiik tipli uygarl gsteriyorlard. Arvardan ise Rigel'deki robot kltrnn o ada buradakiekonomik ve sosyal glerinin sonucu olduunu kantlayarak, bu doktrine kesin bir darbe indirmiti.

Bir de Ofiyuskus'un barbar dnyalar vard ki, geleneksel arkeologlar bunlara henz gezegenleraras yolculuk aamasna eriememi ilkel insan rnekleri gzyle bakyordu. Btn kitaplar onlarkaynama kuramnn en iyi rnei olarak gsteriyordu: nsanlk, btn dnyalarda su-oksijen kimyaszerine kurulmu bir evrimin doruk noktasyd. Is ve yer ekiminin yeinlii de belirli snrlar iindebuna dahildi. Btn bamsz insan soylar kendi aralarnda reyebilirdi ve yldzlar arasyolculuklarn gereklemesiyle, bu tr ayr soylar birletirme, mmkn hale gelmiti.

Oysa Arvardan, Ofiyuskus barbarlndan ncesine ait bir uygarln izlerinin kokusunu alm veon bin yllk bu barbar tarihinden de eski belgelerde, yldzlar aras yolculuklara ait bilgiler eldeetmiti. Ayrca reddedilmeyecek bir ekilde, insanolunun buralara g ettiinde uygarln

kantlamt.te Gazete, ancak bundan sonra Arvardan'n on yllk gemii olan tezini yaynlamay kabul

etmiti.Bylece can kadar sevdii tezini savunmas ve kantlamas, onu imdi imparatorluun en anlamsz

gezegeni olan Dnya'ya gnderiyordu.Arvardan, imparatorluun Dnya'da sahip bulunduu tek ss olan, Himalayalar'n gneyindeki

ssz yaylalardan birine indi. Burada radyoaktivite yoktu ve hibir zaman da olmamt. Yine buradamimar tarz Dnya'nnkine hi benzemeyen bir saray vard. Bu, daha ansl gezegenlerde ina edilmigrkemli yaplarn aslnda bir kopyasyd. Bir elence yeri olarak dnlmt. plakkayalklardan oluan manzara, humuslu topraklarla kapatlm, sulanmas salanm, yapay biratmosfer ve iklimle donatlm ve be bin metre karelik bir alan kaplayan imenlikler ve ayrlarhalinde baheye dntrlmt.

Dnya llerine gre byle bir eyi gerekletirmek iin gereken enerji, llecek gibi deildi,ama saylar giderek artan gezegenlerin tkenmez kaynaklarndan yararlanlarak gerekletirince,sorun olmaktan kmt. (Hesaplara gre, Galaktika yeni gezegene imparatorluun stats iindekiyerini almalar iin izin veriliyor, bu bu amala sadece gezegenin be yz milyon nfuslu olmas nkoulu aranyordu.)

Bu denizar tapnakta Dnya valisi yayor ve ancak iinde bulunduu lks sayesinde, aslnda birfare deliinde yaadn unutabiliyordu. Ayrca ok onurlu ve eski bir aileden geldiinin debilincindeydi.

Ei belki onun kadar hayalci deildi, hele imdi olduu gibi, uzaktan, imlerle rtl bir yerden,Dnya'nn rlplak ve belirgin biimde ayrlm yrelerine baknca... Byle zamanlarda renk renkaydnlatlm emeler, iekli yollar ve masallardaki kadar gzel bitki kmeleri, bile srgndeolmann yasn unutturamyordu.

Belki de bu nedenle Arvardan'a gsterilen konukseverlik, protokol gereklerini bile amt. nko Valinin gznde her eyden nce imparatorluun bir soluu, snrsz geniliklerin nefesiydi.

Arvardan'a gelince, o da hayranln saklamamt. ok iyi tertiplenmi, ok zevkli bir yer buras, Enniyus efendimiz! mparatorluun en cra

kelerinin bile merkez kltrden nasibini nasl aldn grmek, olaanst bir ey. Korkarm, diye glmseyerek cevap verdi Enniyus, Dnya Valisi'nin saraynda yaamaktansa,

burasn ziyarete gelmek, ok daha iyidir. Aslnda vurunca tn tn ten bo bir deniz kabuuna benzerburas. Ben ve ailem, saray personeli, gezegenin baz nemli yerlerine yerletirilmi garnizonlardanbaka, bir de sizin gibi ender konuklar eklersek, merkez kltrmz zellikle eksikliiyle parldyor.Ksacas, bu kadar ok az.

Batan gnein altnda, stunlarn glgesinde oturmulard. Gne, ufkun testere dilerini andranizgisinde titreiyordu. Hava ylesine bir bitki kokuyordu ki, ancak bkknlk iniltileri karttryorduinsana.

Burada bir sre kalmay tasarlyor musunuz, Dr. Arvardan? diye sordu. Size kesin bir cevap veremeyeceim, Enniyus efendimiz. Ben Dnya kltryle tanmak ve

gereken formaliteleri tamamlamak iin, keif heyetinden daha nce geldim. rnein istenilen sitelerdekamplar kurabilmem iin, sizin izniniz gerekiyor, vb...

Tamam, anlatk! Peki, kazlara ne zaman balyorsunuz? Ve bu uursuz grnml kalntlararasnda ne bulmay umuyorsunuz?

Her ey yolunda giderse, birka ay iinde kamp kuracam sanyorum. Bu gezegene gelince,bir sr kalntdan ibaret olduunu hi sanmyorum. Btn Galaktika iinde bir ei daha yok bugezegenin. Tek rnek.

Tek mi? diye merakla sordu vali. Asla! Buras ok sradan bir dnya. Domuz alndan,plkten, lamdan; aklnza gelecek iren her yerden farksz. Bu mide bulandrc meziyetlerineramen, aalk olmakta da tek saylmaz. Kyl; baya, hayvani bir dnya buras!

Ama yine de radyoaktif bir dnya, diye cevap verdi Arvardan. Karsndakinin kltc vemantksz sulamalar karsnda armt.

Ne olmu yani? Galaktika'da binlerce radyoaktif yldz var, hatta bazlar Dnya'dan daharadyoaktif.

Sonra kolunu robot bir eyaya uzatarak sordu Enniyus: Ne istiyor cannz? Bir ey dnmedim. arap ve limon diyelim. ok kolay. Gerekli malzememiz vardr kukusuz. Baharat ister misiniz? Bir tutam.Robot mobilyann barnda, mekanik ruhlu bir barmen, bardak hesab deil, atom hesaplar

yaparak, insanolunun en evrensel dknl olan kokteylleri, hibir insann beceremeyeceiustalkla hazrlyordu.

Hilikten geliyormu gibi, zel deliklerinde uzun bardaklar grnverdi birden. Arvardan, iindeyeil bir sv olann ald. Bir an serinliini hissetmek iin yanana bastrd kadehi. Ondan sonradudaklarna gtrd.

Nefis.Kadehini koltuunun kapitone zel blmesine braktktan sonra, devam etti: Evet, dediiniz gibi binlerce radyoaktif gezegen var, sayn vali. Ama bunlardan birinde insanlar

yayor. Burada!..Enniyus dudaklarn aklattktan sonra, ikisiyle biraz daha yumuama benzeyen buruk edasyla

cevap verdi: Bakn, bu adan gerekten tek saylabilir. Ama bu da pek zenilecek bir zgnlk deil. Bu tek olma zellii, yalnz aritmetik bir gerek deil, ikisini yudumlamaya devam ederek

srdrd konumasn Arvardan. Aslnda durum bundan da te ve iitilmemi ufuklar ayor. Biyolojibilginleri, atmosferinde ve denizlerinde radyoaktivite yeinliinin belirli bir izginin zerinde olduugezegenlerde yaamn filizlenmediini kantladklarn ileri sryorlar. Oysa Dnya'nnradyoaktivitesi, bu kritik snr, fersah fersah geiyor.

lgin! bilmiyordum bunu! Bu da Dnya'daki yaamn, Galaktika'nn geri kalan blmlerindekihayattan temelden farkl olduunu kesinlikle kantlyor galiba, deil mi? Siz bir Siriyuslu olarak,bundan memnun olmalsnz. (Alayc bir neeye brnm; bir sr verircesine konuarak devam ettiszne.) Bu gezegenin ynetiminde en byk gln, Sirus kesiminin ateli bir ekilde savunduuanti-dnyaclk olduunu biliyor musunuz? Bununla ben yz yzeyim. Ayn akmn Galaktika'nn dierbaz blgelerinde eitli klklarda varolduunu biliyorum. Ancak bu hibir yerde Sirus yresindekikadar iddetli deil...

Ben bu tr imalara karym, Enniyus efendimiz! diye sinirli bir cevap verdi Arvardan. Ben deherkes kadar hogr sahibiyim. Ben, insanln, Dnya da dahil, bir birlikten doduuna inanyorumve bilimsel inancm da budur. Her tr hayat, aslnda bir btndr. yle ki, kkeninde protoplazmayatar. Szn ettiim, bu radyoaktivitenin etkileri sadece baz insan yaam ekillerini ya da baz zelyaam trlerini ilgilendirmez. Canly, btn ekilleriyle ilgilendirir. nk hayat, proteinlimolekllerin mekanik niceliine dayaldr. Bu sizi ilgilendirir, beni ilgilendirir, btn dnyallar,rmcekleri ve mikroplar da ilgilendirir.

"Siz de bilirsiniz, proteinler, akl almayacak kadar karmak amino asitlerin birleimleridir. Bunabir de karmak ve boyutlu yapda birka baka ve zel bileikler de katlr. Hepsi de kapalhavada den yldrmlar kadar istikrarsz gelerdir. Yaam meydana getiren de bu istikrarszlktr,nk kiiliini koruyabilmek amacyla srekli kendisini yeniler. Tpk bir ip cambaznn burnundadengede duran srk gibi.

"Ama hayat yeermeden nce, protein dediimiz bu kimyasal mucize sreduran bir maddeden kendikendini yaratmak zorundadr, iin en banda, okyanuslar adn verdiimiz dev eriyikler gnenlarnn etkisiyle aktif hale gelip, organik molekllerin karmn yava yava arttrm, metan'danformaldehid'e geii salamtr. Bylece bir ynde ekerler ve niastalar, dier ynde de aminoasitli re ve proteinler olumutur. Atomlarn bu ekilde birlemeleri ve ayrlmalar, elbetterastlantnn rndr. Bir gezegende bu sre milyonlarca yl srebilir, bir bakasnda ise sadecebirka yzyl. Ama milyonlarca yllk bir sre olmas ihtimali daha ok. Gerekte ise, byk birihtimalle sonuna asla varamayacadr.

"Fiziko-kimyaclar byk bir kesinlikle her atomun hareketinin nasl bir enerji yarattnzincirleme reaksiyonlarn btnyle gstermilerdir. imdi hi pheye yer brakmayacak ekilde,yaamn filizlenmesine doru geen can alc aamalarda, nlayan enerjinin yokluunun gerektiibilinmektedir. Vali bey, eer sylediklerim sizi artyorsa, n enerjisinin reaksiyonlarn inceleyenfotokimyann artk kontrol altna alnabilen bir dal olduunu syleyebilirim.

"Sradan gezegenlerde tek n enerji kayna, gnetir. Ya da en nemli kaynak da diyebiliriz.Bulutlarn koruyucu perdesi altnda ya da geceleri, karbonlu ve azotlu bileimler belli biimlerdebirleerek ve yeniden birleerek reaksiyonlar srdrrler. Ancak bu, gne nlarnn bir sre iingezegeni bombardman etmesinin kesilmesiyle gerekleir.

"Ama radyoaktif gezegenlerde, gne ister olsun, ister olmasn, hatta en karanlk gecenin ortasndadahi, her su damlac, be bin kilometre derinlikte olsa da, karbon atomlarn sarsan gamma nlaryayar. Bunlarn sebep olduklar reaksiyonlar, hayatn filizlenmesine asla nayak olamayacak ynleredoru gelir."

Arvardan kadehini robot makinenin zerine brakr brakmaz, bardak ykanp sterilize edilmek veyeniden yerini almak zere gzden kayboluverdi.

Bir tane daha ister misiniz? diye sordu Enniyus. Yemekten sonra, imdilik kfi.Vali ince trnaklaryla koltuunun kenarna vurdu. Olayn bu tanm, byleyici elbette, ama sre sizin anlattklarnza uygunsa, hayatn Dnya'da

balamas nasl gerekleti? Ha! Siz de baladnz artk bu soruyu sormaya! Ama bana kalrsa, cevab ok basit.

Radyoaktivitenin dar tamasn engelleyen fazlal, yine de var olan hayat yoketmeyeyetmemektedir. Tarzn deitirebilir, ama ortadan kaldramaz. Yalnz dev boyutlara erimediizaman. nk grnte kimyasal mekanizmalar hep ayn deildir. Birinci durumda, basitmolekllerin birlemelerini nlemek sz konusudur, ikinci durumda ise meydana gelen karmakmoleklleri krmak gerekir. Bu asla ayn ey demek deildir.

Ben ilikiyi sezemedim. Oysa her ey ortada. Hayat Dnya'da, daha gezegen radyoaktif hale germeden filizlendi. Sayn

Vali, tek izah yolu budur. Elbette dnyada hayatn var olduunu inkr etmez, ya da bilimin yarsnhie sayarak, kuramsal kimyay inkr ederseniz, o baka.

Enniyus, biraz aknlkla yzne bakt bilginin. Bunu sylemek istemi olamazsnz! Niin? Bir gezegen birden nasl radyoaktif hale gelebilir ki? Bir gezegenin yer kabuundaki radyoaktif

elementlerin hayat, milyon, hatta milyarlarca ylla ifade edilir. Bunu niversite renciliimsrasnda renmitim. Sonsuz kadar uzun bir sredir var hepsi.

Yapay radyoaktivite diye bir ey var, Enniyus efendimiz. Ve bu ok muazzam boyutlaraeriebilir. Her tr radyoaktif izotoplar yaratmaya yeterli enerjiyi serbest brakacak binlerce nkleerreaksiyon vardr. nsanlarn, doru drst kontrol etmeyi renmeden, baz nkleer reaksiyonlarenerji elde etmek iin, ya da bir savata kullandklarn varsayalm... Bir gezegende byle bir savanpatlak verdiini dnn. Btn yer kabuunun yapay radyoaktiviteyle kaplanacan dnmek, zorbir ey olmasa gerek. Buna ne buyrulur?

Dalarn ardnda batan gnein kzll, Enniyus'un dar yzn de krmzlatrmt. Akamrzgrnn ve zel bir itinayla seilmi bcek trlerinin vzltlar, her zamandan daha dinlendiricigeliyordu insana.

Bu bana biraz kl krk yarmak gibi geldi. Bir kere nkleer reaksiyonlarn asker amalarlakullanlaca ya da kontrolden kacak boyutlarda ilenecei kabul edilemez...

Siz bu tr reaksiyonlar kmseme eilimindesiniz, nk denetlenmelerinin ok kolay olduubir ada yayorsunuz. Fakat ya biri, ya da bir ordu, daha savunulmas bilinmeden bu tr bir silahkullanmaya kalksayd, ne olurdu? Suyun ya da kumun da sndreceini bilmeden, yangn bombaskullanmaya benzemez miydi bu?

Shekt'i dinler gibi oluyorum.Arvardan birden baklarn kaldrd.

Kim o? Bir dnyal. Grebileceiniz ender dnyallardan biri. Yani efendice konuabileceiniz bir

dnyal demek istedim. Fizikidir. O da Dnya'nn belki de hep radyoaktif olmad grnde. Ya... Aslnda alacak bir ey deil bu. Bu kuram bana yabanc deil. Dnyann prehistoria

dnemine ait gelenek ve mitoslar ierecek "Eskiler'in Kitab"nda sz edilir bundan. Aslnda ayneyi ileri sryor ama ben ada bilim diline uygun tarzda ifade ediyorum.

Eskiler'in Kitab m dediniz? (Enniyus arm, biraz da sklm gibiydi.) Siz neredenbiliyorsunuz bunu?

Sada solda grdm. Ama kolay olmad ve ancak baz blmlerini ele geirebildim.Radyoaktivitesiz dneme ait btn bu veriler, tamamen bilimsel olmasa da, tasarm iin byk nemtayor. Niin sordunuz bu soruyu bana?

nk Dnyallar arasnda arlklaryla tannan bir tarikatn kutsal kitabdr da. Okunmas,Yabanclar'a yasaktr. Ben olsam ulu orta, "Ben okudum" diye barmam. Dnyal olmayan, onlarndeyimiyle Yabanclar, bundan daha azna cret ettikleri takdirde, lin edildiler.

Sizi iiten de, mparatorluk polisinin burada ok aciz olduunu sanr. Kutsala hakaret hallerinde yalnz. Anlayann kulana kpe olsun sylediklerim, Dr. Arvardan.Bir ann melodik sesi iitildi ve yanklar adeta evredeki gzel manzaraya asl gibi kald.Enniyus, yerinden doruldu: Sanrm yemek saati geldi. Bana refakat edip, mparatorluun Dnya'daki u yerinde size

ikramda bulunmam ister misiniz?Burada ziyafet dzenlemek iin pek ender frsat kyordu ve en kk len bahanesini bile

karmamak gerekirdi. Bu nedenle servisler bol, salon gz kamatrc, erkekler iki dirhem birekirdek ve kadnlar da byleyiciydi. unu da ekleyelim: Dr. Arvardan de Baronn, ba rol badndrecek ekilde oynuyordu.

Kendisine kulak verecek bir dinleyici kitlesi bulmaktan mutlu olan arkeolog, Enniyus'a daha nceanlattklarn bir kez daha dile getirme frsatn karmad elbette. Fakat sylediklerinin uyandrdilgi, bekledii kadar olmad. Bu arada yznden salk fkran bir albay, btn askerlerin bilginlerkarsnda takndklar alak gnll tavrla eilip, sordu:

Sizi iyi takip edebildimse, Dr. Arvardan, siz u kaba Dnyallarn belki de btn insanlnbeii olan eski bir rkn torunlar olduunu anlatmak istiyorsunuz bize, deil mi?

Albaym, tezimi ben bile henz bu kadar somut ve net deyimlerle ifade edemiyorum, ama bunungerek olmas iin cidd ihtimaller var. Bir yla kadar bu konuda daha kesin eyler syleyebilmekumudundaym.

Pek sanmyorum, ama byle bir sonuca varacak olursanz, beni aklnzn hayalinizinalamayaca derecede artrsnz. Ben burada drt yldr grevli olarak bulunuyorum ve gezegenhakknda edindiim deneyimler kmsenemez. Bence Dnyallar kt ve dzenbaz yaratklar.Birbirlerinden de hi farklar yok. Kafa ynnden de bizden altta olduklar belli. nsanln btnGalaktika'da yaylmasn salayan o cevherden yoksunlar. Tembel, batl inanlar kuvvetli, haydut

yaratklar. Ruhlarnda bir para soyluluk bulamazsnz. Sizinle ya da bir bakasyla rahata bahsegirebilirim, eer gerek bir insana eit bir tek Dnyal gsterebilirseniz, siz kazanrsnz. rneinsize ya da bana eit birine. Yalnz, ncs biz olduumuz bir soyun temsilcileri olduklarn kabuledebilirim. Ama bunun tesinde, ok zr dilerim, baka bir varsayma inanmay reddediyorum.

Masann br ucunda bir bakas, gsterili bir edayla atld: Bana sorarsanz, en iyi Dnyal, l bir Dnyaldr. O zaman bile, genellikle kokuyorlar!Sonra kendi sylediine kendisi gld. Hem de kahkahayla.Arvardan kalarn atarak nndeki taban szd, baklarn kaldrmadan konutu: Irklarn farkllklar hakknda tartmaya hi niyetim yok, kald ki sorun bu deil. Beni

ilgilendiren Prehistorya ann Dnyals. Onlarn bugnk torunlar, ok uzun bir zaman arderecede uygunsuz koullarn hakim olduu bir evrede, tek balarna ve mahkm gibi yaamakzorunda kaldlar. Yine de onlar bir kalemde silkip atmamak gerekir. (Enniyus'a dnd.) Enniyusefendimiz, sanrm yemekten nce bana bir Dnyaldan sz etmitiniz, deil mi?

Ben mi? Hatrlayamadm. Shekt adnda bir fizikiden. Ha, evet... Doru. Alfred Shekt olmasn bu? Evet, iittiniz mi adn nceden? Zannederim. Adn sylediinizden beri, bir trl aklmdan kmyor. Fakat onu tehis ettiimi

sanyorum. ey... Bilmem ne Nkleer Aratrmalar Enstits'nde almyor mu? Neydi ad?..(Arvardan birka defa elinin iiyle alnna vurdu.) Chica Enstits, deil mi?

Evet, yle. Neden ilgilendiriyor acaba sizi? Fizik Dergisi geen Austos saysnda onun bir yaznn yaynlad. Dikkatimi ekti, nk ben

Dnya konusunda yazlan btn yazlar inceler, toplarm. Oysa Dnyallarn Galaktika apndakiyaynlar pek enderdir. Her neyse, bu aratrmac, memeli yaratklarn sinir sistemlerinde renmeyeteneklerini arttracak ve sinaptik amplifikatr adn verdii bir ey gerekletirdiinden szediyordu.

Sahi mi? diye biraz kestirip atmak istercesine sordu Enniyus. lk defa iitiyorum. Size yazy bulurum. lgin bir makaleydi, ama matematiksel temellerini pek anladm

syleyemeyeceim. Ama makinesine hatrladm kadar fare denen ilkel yaratklar koymu, sonra daonlara labirent problemleri zdrm. Ne demek istediimi anlyor musunuz? Ama, farelere peynirbulunan bir blmeye gidecekleri yolu retmek! Makinesinden geen farelerin, yolu dierlerineoranla kat daha abuk bulduklarn saptam. Byle bir deneyin nemini kavrayabiliyor musunuz,albaym?

Tartmay balatan albay, kaytszca cevap verdi: Hayr Dr. Arvardan, hi anlamadm. Syleyeyim yleyse: Bana sorarsanz, byle bir almay baaran bir bilgin, Dnyal bile olsa,

hi kukusuz kafa bakmndan benden stn olmasa bile eitim demektir... ok zr dilerim albaym.Sizin de!

zr dilerim, diye szn kesti Enniyus. Bence u sinaptik amplifikatre dnsek daha iyi, Dr.Arvardan. Shekt insanlar zerinde de deney yapm m?

Arkeolog glmeye balad: Sanmam, Sayn Enniyus. Deneye alnan on fareden dokuzu lm. Herhalde tekniini

gelitirmeden, insanlar zerinde deneme cretini gstermeyecektir.Vali, aln kukuyla krtktan sonra, koltuunun arkasna yasland ve yemek bitene kadar da bir

daha azn amad. Yemek iin de.Gece yarsndan biraz nce, sessizce konuklarnn yanndan ayrlp, karsna ayak st bir haber

verdikten sonra da, zel kruvazrne atlamt. Chica'ya kadar sren iki saatlik yolculuk srasnda,Vali'nin alnndaki kukulu krk hi silinmedi, endie kalbini kemirdi durdu.

Arbin Maren'in, Joseph Schwartz' Shekt'in amplifikatrne balamak iin Chica'ya gtrd gn,bilgin bir saati akn bir sre, Dnya Valisi ile ba baa bir odaya kapanmt.

Drdnc Blm

KRAL YOLU

ARBIN, Chica'da kendisini hi rahat hissetmiyordu. Kapal bir yere kstrlm gibi bir his vardiinde. ehrin bir yerinde Dnyann en kalabalk ehirlerindendi, elli bin nfusu olduu syleniyorduByk imparatorluun temsilcileri kalyordu.

Galaktika'l kimseyi o zamana kadar hi grmedii halde, ilerinden birine rastlayacam diye hepkorku iindeydi. Bir duvara kstrlsa, bir Yabanc ile bir Dnyaly nasl ayrt edeceini bilmiyordu,ama iinden bir ses, mutlaka bir fark olduunu sylyordu kendisine.

Enstitye girerken arkasna bir gz att. ki tekerlekli arabasn alt saatlik bir park biletiylebirlikte, park yerine brakmt. Acaba bu gsterili davran, phe uyandrr myd? Burada her eykendisini korkutuyordu. Her tarafla kulaklar ve gzler vard sanki. Ne diye Grew'un aklna uyup, bulgnca ie atlmaya kalkmt sanki?

Kap ald ve birden dnceleri yarda kesildi. Ne istiyorsunuz?atlak bir sesle cevap verdi: Sinaptik amplifikatrden gemek iin buraya m bavurmak lazm?Resepsiyondaki adam kendisine serte bakt: uray imzalayn.Arbin ellerini arkasnda kavuturup tekrarlad: Sinaptik amplifikatr iin nereye bavurmalym? Ziyareti defterini imzalamazsanz, sizin iin hibir ey yapamam, diye ak-seik cevap verdi

danmadaki kz. Kural byle.Arbin tek kelime etmeden ters yz dnd. Gen kadn dudaklarn srarak koltuuna gml

sinyal dmesine bast.Arbin umutsuzca rpnyor, ama baaramyordu. Kz kendisini szyordu hl. Aradan yzyl

gese, yine hatrlayacakt kendisini. Bir tek istei vard imdi: Komak, arabasna atlayp, iftliednmek.

Laboratuardan srtnda gmlek olan biri kt ve kz, parmayla Arbin'i iaret etti: Sinaptik amplifikatr iin bir gnll, bayan Shekt! dedi. Adn bana vermek istemedi.Arbin baklarn kaldrd. Bu da baka bir kzd. Gen biri. Pek ard buna: Bu makineyle siz mi ilgileniyorsunuz, kk hanm? diye sordu. Hayr, hibir ekilde.

Kzn scak tebessm karsnda, Arbin'in kukusu biraz dald. Ama sizi sorumlu kiiye gtrebilirim, diye devam etti kz. Gerekten gnll msnz? Ben yalnz sorumlu kiiyi grmek istiyorum, diye inat etti Arbin. Pekl.Kz bu cevaptan hi de kzma benzemiyordu. kt odaya girdi, ksa bir beklemeden sonra da,

Arbin'e yanna gelmesini iaret etti.Arbin, kalbi heyecanla atarak kzn peinden yrd, kk bir bekleme odasna dald. Biraz sabredebilirseniz, Dr. Shekt sizi yarm saat iinde, belki de daha erken kabul edecek.

imdilik ok megul. Vakit ldrmek iin bir film-kitap ya da okuyacak bir ey ister misiniz?Arbin bayla hayr diye iaret etti. Drt duvar zerine yklacakm gibi geliyordu kendisine.

Kazk kesilmiti sanki.Yoksa bir tuzaa m dmt? Yoksa Eskiler kendisini almaya m geleceklerdi?Hayatnda bundan daha uzun zaman beklediini hatrlamyordu.Dnya Valisi Enniyus, Arbin'le ayn heyecan ektii halde, Dr. Shekt tarafndan kabul edilmek iin

bu kadar beklememiti. Drt yldan beri bu grevdeydi, ama Chica'ya gelii hl olay oluyordu. okuzaklardaki imparatorluun temsilcisi olarak, yasal adan kral naiplerine eit gteydi, ama aslndaburada srgnde saylrd.

Bir yandan Himalayalar'daki ksr kapanml, te yandan imparatorlua di bileyenlerinkendisinden nefreti yznden, Chica'ya basit bir yolculuk bile, onun iin bir tr ka anlamtayordu. Bunlar elbette ok ksa sreli kalard. Ayrca kuruna batrlm giysiler giymek,aralksz metabolin almak zorundayd.

te Shekt'le de zellikle bu ila hakknda konuuyordu. Metabolin, diyordu krmz hap adamn burnuna doru sallayarak, sevgili dostum, metabolin

bana gezegeninizin kusursuz bir simgesi gibi geliyor. evrenizi saran radyoaktif bulutlarn iinegirdiimde, btn metabolik srecimi bu hap hzlandryor. Oysa siz ayn radyoaktivitenin bilincindebile deilsiniz. (Hap, inemeden yuttu.) Oldu ite! imdi kalbim daha hzl atacak, akcierlerim vekaracierim daha hzl alacak. Sonra da o ba ars yapacak kafama, keceim.

Dr. Shekt biraz da elenerek dinliyordu onu. Miyopmu gibi bir grnm vard, ama gzlktakt iin deil de, inceledii her eye ok yakndan ve dikkatle bakmasndan kaynaklanyordu bu.Ya bir hayli ilerlemi olmalyd. Uzun boylu, hafif de kamburdu.

Ama kendisinin ok geni bir galaktika kltr vard, ayrca orta halli bir DnyalyYabanclardan, hatta Enniyus gibi bir tatl su Yabanc'sndan dahi nefret ettiren dmanlk veevrensel ekingenlikten arnmt.

Bu haplara ihtiyacnz olmadndan eminim, dedi. Metabolin, sizin batl inanlarnzdan biri,siz de biliyorsunuz bunu. Bunun yerine haberiniz olmadan eker versem, yine ayn arlarduyacaksnz.

Siz kendi evrenizde rahat ettiiniz iin byle diyorsunuz. Bazal metabolizmanzn benimkindenyksek olduunu inkr edebilir misiniz?

Elbette hayr, ama ne nemi var bunun? mparatorluun Dnyallarn dier insanlardan farklolduklarna inandklarn biliyorum. Aslnda byle bir ey de yok. Ama belki de siz d dnyalarnmisyoneri olarak geldiniz buraya.

mparatorun hayat zerine ant ierim ki, en iyi misyonerler, sizin yurttalarnzdr, diye bir iekti Enniyus. Kabuklarna ekilip srdkleri hayat tarzyla, Galaktika'y kemiren bir yaradan farklarvar m? Ciddi konuuyorum, Shekt. Hangi gezegen geleneklerine bal kalmak iin kendisine bu kadarac ektiriyor? Gn gemiyor ki kuramlarnzdan biri gelip, yasak bir blgeye girdi diye, filancannidamn istemesin! Altm yan gemi olanlara uygulanan yasann uygulanmasn talep etmesin! Yada istihkakndan ok yemek yedi diye ikyette bulunmasn!

Ama siz de hep idam cezas veriyorsunuz! Anlalan idealleriniz, direnmeye sra gelince, hementeslim oluveriyor.

Yldzlar tanm olsun ki, infazlar reddetmek iin elimden geleni yapyorum. Ama baka negelir elimden? mparator, imparatorluun btn eyaletlerinde yerel geleneklerin uygulanmasntitizlikle istiyor. Hakl ve doru bu da. Bylece her sal ya da perembe bir isyan kartacak olandelilere halkn desteini byle nlemi oluyoruz. Ayrca Konseylerinize, Meclislerinize,Senatolarnza hep hayr diyecek olursam, kyameti nleyemem bir daha.

Shekt derin bir i ekip, seyrek salarn svazlad. Galaktika'nn dier blgelerinin yannda, imparatorluun bize bak, gkyznde bir akl

tana bakmaktan farksz. Oysa buras bizim iin vatan, bildiimiz tek vatan. Oysa biz diergezegenlerde yaayanlardan hi farkl deiliz. Tek farkmz, bizlerin daha bahtsz oluumuz. Adetal bir gezegende, bizi herkesten ayran radyasyon tabakasnn altnda, bizi reddeden Galaktika'ylasarlm olarak yayoruz, iimizi kemiren itilmilik karsnda, ne gelir elimizden? Bizim fazlanfusumuzun g etmesini kabul eder miydiniz, sayn vali?

Enniyus, omuzlarn silkti: Bana gre bir sakncas yok. Ama d gezegenlerin halklar itiraz edebilir. Dnyallarn

hastalklar yznden lp gitmek istemezler. Dnya hastalklar ha? diye tiksinerek tekrarlad Shekt. Bu, zihinlerden karlp atlmas

gereken sama bir fikir. Biz lm taycs deiliz. Siz de aramzda yayorsunuz. Bildiim kadarylada lmediniz.

yle, dedi glmseyerek Enniyus, ama sizlerle elden geldiince az temasta bulunmayaalyorum.

nk zellikle sizin ar ularn ban ektii bir propagandann kurbansnz da, ondan. Yani Dnyallarn kendilerinin radyoaktif olduklar kuram, sizce doru deil mi, Shekt? Doru, yle hepsi. Baka trl olmalarna imkn var m? imparatorluun yz milyon

gezegenindeki insanlar iin de durum ayn. Kabul ediyorum, biz onlardan daha radyoaktifiz, ama bubakalarn tehlikeye atacak oranda deil.

Ne yazk ki sradan bir Galaktika'l, bunun aksine inanyor ve imdilik de kalbini ferahlatmakiin bir tecrbeye bile raz deil.

Yani imdilik bizim farkl olduumuzu sylyorsunuz. Biz insan deiliz, nk atom nlar

yznden daha abuk lyoruz ve ayn nedenle deitik. Aslnda bu da kantlanm deil. Ama yle sanlyor. Ve byle sanld srece, sayn vali, Dnyallara parya muamelesi edildii srece, bizde

holanmadnz o nitelikleri hep greceksiniz. Kine kinle cevap vermemizden yaknabilir misiniz?Biz saldrgan olmaktan ok, saldrya gs gerenleriz.

Sebep olduu bu fke patlamas, Enniyus'u zyordu. Dnyallarn en iyisi bile ayni havadanalyor, herkesi Dnya'ya kar gibi gryordu.

Size kar uygar davranmadmdan dolay zr dilerim, affedin beni Shekt, dedi diplomata.Kabalm, genliime ve can skntsna balayn. Karnzda talihsiz, krk yanda bir ocuk var.Yneticilikte krk ya, bebeklik a demektir. etin bir raklk dnemi ite... Belki de DGezegenler Brosu, beni daha az tehlikeli bir gezegene atanmam dnmeyi yllar getikten sonrahatrlayabilecek. Demek ikimiz de dnyann iki tutsayz. Ne gezegenler aras ayrmn, ne de etnikayrmn var olduu geni bir vatann iki yurttayz. Haydi! Uzatn bana elinizi, dost olalm.

Shekt'in yzndeki krklar birden kayboldu. Daha dorusu glmsedi, sonra bast kahkahay. Szleriniz, yakaran birinin szleri, ama sesinizin tonu, yine imparatorluun usta bir diplomatnn

ses tonu, dedi. Sayn vali, siz kt bir aktrsnz. Pekl, yleyse bana bir hoca gibi davranp, u sinaptik amplifikatrnzden bahsetsenize

biraz.Shekt grnr ekilde rperdi ve kalarn att: Nerede duydunuz bunu? Yoksa ynetici olduunuz kadar, fiziki misiniz de? Ben her eyi bilirim. Fakat ciddi sylyorum Shekt, bilmek isterim bunu.Shekt, valiyi dikkatle szd. Yerinden kalkt, eliyle dudaklarn ekitirerek, dnceye dald. Nereden balayacam bilemiyorum. Kuramnzn matematik dzeyinin neresinden balamak gerektiini soruyorsanz, size sorunu ben

basitletireyim. Fonksiyonlar, denklemler ve dierleri, ben bunlardan hibir ey anlamam.Shekt'in gzleri parlad birden. Eer sadece makinenin grnyle yetineceksek, unu syleyeyim: Ama, insanolunun

renme yeteneini arttrmak. nsanolunun mu? Sahi mi? Peki, nasl alyor bu makine? Bunu ben de bilmek isterdim! zerinde daha ok almamz gerekiyor. Sayn Vali, size iin

temelini anlatacam, kendiniz yargya varn, insann -ve hayvanlarn sinir sistemleri nro-proteinlerden meydana gelir; yani elektrik dengeleri ok ereti olan dev molekllerden. En hafif birdrt, molekl sarsar, yeniden toparlanabilmek iin de, komu molekl sarsar, o da bir sonrakinive beyin etkilenene kadar bu byle devam eder. Beyin de bu tr molekllerden oluan ve aralarndabalant salamak iin btn imknlardan yararlanan bir btndr. Beyinde 10 st 20 nro-protein -yani 1'in sana 20 sfr konacak bulunduuna gre, muhtemel kombinezonlarn says 10 st 20'dir.Size bu rakamn ne kadar byk olduu hakknda bir fikir vereceim. Evrendeki btn elektronlarnve btn protonlarn kendi balarna birer evren halini aldn varsayn; sonra bu evrenlerin btn

elektron ve protonlarnn da birer evrene dntn dnn ve derken btn bunlarn da birerevren olduunu aklnza getirin... ite btn bu evrenlerin ntron ve protonlarnn says bile,beyindeki durumla kyasladmzda, yetersiz kalr... Beni anlyor musunuz?

Yldzlarn hakk iin syleyeyim, hayr! Anlamaya alsam, eminim bamn arsndan Ay'abakp uluyan kpek gibi inlerdim.

Hmmm... yleyse baka trl ele alalm. Sinirsel iti, diye neye diyoruz, biliyor musunuz?Sinirler boyunca beyine kadar uzanan elektronik bir dengesizlie bu ad yeriyoruz. Ayn yoldan dabeyinden geri dnyor bu iti. Bunu kavradnz m?

Evet. Kutlarm. Siz bir dahisiniz! Bir duyu akm bir sinir hcresinden geerken, nro-proteinler

temas halinde olduklarndan, yaylma ok abuktur. Ancak sinir hcrelerinin says snrldr ve herbiri tekinden ok ince, sinirsel olmayan bir dokuyla ayrlmtr. Yani yan yana olan iki sinir hcresi,temasta deildir.

Ha! Yani duyu akm engeli amak zorunda. Tamam! Aradaki doku, duyu akmnn gcn frenlemeye, yzeyinin karesi orannda yaylma

hzn azaltmaya yarar. Ayn durum, beyin iin de geerlidir. imdi aradaki dokunun deikenolmayan elektrik deerini indirecek bir yol hayal edin.

Nedir o deiken olmayan? Sadece ara dokunun izole etme gc. Bu durumda duyu akm engeli daha kolay aacaktr. lk soruma geldim yine: Bulduunuz sistem alyor mu? Hayvanlar zerinde denedim. Nasld sonular? ounluu, beyin proteinlerindeki deime yznden ld. Dilerseniz, phtlamalarndan da

diyebiliriz. Tpk pimi yumurtann ak gibi, katlatlar.Enniyus yzn buruturdu: Bilimin u souk duygusuzluu, bazen pek acmasz oluyor. Peki, ya yaayanlar?. Deneme sonu vermi saylmaz, nk bunlar insan deildi. nsanlarda durum daha uygun gibi

grnyor.Ama deney iin insana ihtiyacm var. Her ey zerinde allacak beynin doal elektronik

niteliklerine bal. Her beynin kendine zg bir mikro-akm tipi vardr. Tpatp e olan iki beyinbulamazsnz. Tpk parmak izleri gibi. Ne yazk ki denemede kullanabileceim insan yok. Gnllistedim. Yalnz...

Shekt, kollarn yukar kaldrd. Fakat ekingenliklerini anlyorum, biliyor musunuz? dedi Enniyus. Fakat makinenizi

gelitirirseniz, ciddi olarak ne yapmak istiyorsunuz?Fiziki, omuzlarn silkti.

Bunu sylemek bana dmez. Karar, elbette Byk Konsey'indir. Buluunuzu mparatorluun hizmetine vermeyi dnyor musunuz? Ben mi? Bence hibir sakncas yok. Ama yalnz Byk Konsey bu konuda... Byk Konsey'in can cehenneme! diye sabrszca bard vali. Onlarla daha nce de grme

frsat ele geirdim. Bu teklifimi zaman gelince Konsey'e gtrmemi kabul eder misiniz? Bu konuda en kk bir etkim yok. Konsey'e insanlar mutlak gvenlik koullar iinde tedavi edecek bir amplifikatr icat ettiinizi

ve bunu Galaktika dzeyinde retebilirseniz, g yasaklayan baz kstlamalarn kaldrlabileceinisyleyebilirsiniz.

Peki, ya salgn korkusu? diye hnzrca sordu Shekt. Ya bizi dierlerinden ayrt edenzelliklerimiz? Ya bizim insanlk camiasna kabul edilmeyiimiz?

Sizi belki baka bir gezegene bile, topluca tayabilirler, dedi hi heyecanlanmadan Enniyus.Dnn bir kere.

Tam bu srada kap ald ve odann skc havasn datan bir bahar rzgr gibi, gen bir kadnieri girdi. Ziyaretiyi grnce, kzard, hemen ters yz dnp kmaya kalkt. Ama Shekt onaengel oldu.

Gelin, Pola. Sanrm kzm tanmyorsunuz sayn vali. Pola, sana Dnya Valisi Enniyusefendimizi tantraym.

Vali ayaa kalkmt bile. Rahat bir nezaketle eildi. Pola'nn acemice selam yarda kald. Kk hanm, siz Dnya'nn asla retemeyeceini sandm, gzel bir ss ieisiniz. Bildiim

kadaryla, siz btn gezegenlerde esiz bir ss olabilirsiniz.Gen kzn karsndakinin hareketi karsnda acemice uzatmak zorunda kald elini kavrad, bir

an mensup olduu kuan en basit nezaket kural grd ekilde, bu eli pecek gibi oldu. Fakatniyeti buysa bile, birden kzn elini telala brakt, geri ekildi.

Pola'nn kalar belli-belirsiz atld. Sayn vali, sradan bir Dnyal kz iin gsterdiiniz bu iyilik beni artt dorusu. Bulamaya

byle meydan okuduunuza gre, yiit birisiniz siz.Shekt ksrd: Kzm Chica niversitesi'nde renimine devam ediyor, vali efendimiz, dedi. Aratrmalarna

yardmc olur diye de, haftada iki gn laboratuvarmda alyor. Teknisyen olarak. Oldukayetenekli. Belki babalk gururu, ama bence ilerde yerimi alabilecek yetenekte.

Baba, sana sylemem gereken nemli bir ey var, dedi ksk sesle. Sizi yalnz brakaym m? diye nerdi Enniyus, Hayr, hayr, gerei yok! Nedir o, Pola? Bir gnll bulduk, baba.Shekt akn akn gzlerini krptrd.

Amplifikatr iin mi? yle diyor. Eh size uur getirdim galiba, dedi Enniyus. Gerekten. Syler misin, beklesin? C salonuna al. Ben hemen geleceim.Pola knca, Shekt, valiye dnd: Eer bana izin verirseniz, sayn vali... Elbette. Ne kadar sryor deney? Korkarm uzun saatler... Bulunmak ister miydiniz? Btn tylerim diken diken olurdu, Shekt. Ben yarna kadar Vilayet Konandaym. Sonucu bana

bildirmek ltfunda bulunur musunuz? Elbette.Shekt rahatlama benziyordu. Mkemmel! Sinaptik amplifikatr hakknda size yaptm teklifi de unutmayn. Bilimin yeni

Kral yolu...Enniyus karken, geliine oranla daha rahat deildi. Fazladan hibir ey renememiti, stelik

endieleri de daha artmt.

Beinci Blm

GNLSZ GNLL

Dr. SHEKT yalnz kalr kalmaz hemen zile bast. Beyaz, parltl bir gmlek giymi, uzun,kahverengi salarn bann arkasnda toplam gen bir teknisyen, telala ieri girdi.

Pola size haber verdi mi? Evet, doktor Shekt. Ekrandan adam gzledim. Eminim, doru bir gnll. Genellikle bize

gnderdikleri gibi biri deil... Sizce, Konsey'e haber vermem gerek mi? Size ne diyeceimi bilemiyorum dorusu. Konsey, sradan bir balantya kt gzle bakabilir.

Biliyorsunuz, btn dalgalar kaydedilebiliyor. Geri gndersem mi yoksa? diye birden nerditeknisyen. Otuz yandan gen adamlara ihtiyacmz var derim, olur. nk rahat otuz bein stnde.

Hayr, hayr... Hele bir greyim.Shekt'in akl donmu bir girdapt sanki. u ana kadar harekt tam bir ustalkla yrtmt. Aldatc

bir ak szllk izlenimi uyandracak kadar haber szdrmlard. Ve ite imdi gerek bir gnllbavuruyordu. Hem de Enniyus'un ziyaretinden hemen sonra! Acaba arada bir iliki var myd? Shektde kirelenmi u gezegende dev ve karanlk baz glerin kprdanmaya baladklar konusunda okbelirsiz bilgilere sahipti. Ama yine de kendisini onlarn elinde hissedecek kadar yeterliydi bildikleri.Her halde, Eskiler'in sandklarndan ok ey biliyordu.

Ama hayat iki ynden de tahdit altnda olduuna gre, ne yapabilirdi?On dakika sonra nnde, ayakta duran ve kollarn kavuturmu iftiyi kaamak baklarla

inceliyordu. Mutlaka krk yandan kkt, ama acmasz kyl hayat, insanlar abuk ypratyorolmalyd. Yanaklar al ald. Sa kklerinde ve akaklarnda ter damlacklar vard.

Galiba adnz vermeyi reddetmisiniz dostum, dedi tatl bir sesle Shekt.Arbin kei gibi inatyd. Bana gnlllere soru sorulmayacak demilerdi, cevabyla yetindi. Hmmm... Peki, syleyecek bir eyiniz yok mu? Yoksa hemen tedaviye alnmak ister misiniz? Ben mi? Hoppala! diye heyecanla bard Arbin. Gnll olan ben deilim ki. Sizi byle

inanmaya yneltecek hibir ey sylemedim ben. Ya? Peki, gnll bir bakas m? Canm, ben ne diye yani... Anladm. Peki... Bu teki gnll sizinle beraber mi? yle saylr, diye ekinerek cevap verdi Arbin. Mkemmel! Yalnz, istediinizin ne olduunu bana ak seik sylemelisiniz. Syleyecekleriniz

tamamen sr olarak kalacak. Anlatk m?Kyl kaamak bir saygnlkla enesini edi. Sa olun. Anlataym efendim. iftlikte biri var... Bir, ey... Uzak bir akraba. Bize yardm elini

uzatyor, anlyorsunuz ya. (Arbin tkrn zor yuttu, Shekt de ciddi ciddi ban sallad.) ok iyiniyetli, ok da iyi iidir... Bir olu vard, tamam m? Ama ld... Karmla benim de bir yardmcyaihtiyacmz var, tamam m? Eimin sal iyi deil... Akrabann yardm olmadan bu iin altndankalkamayz...

Arbin, anlatt masaln inanlacak yn olmad hissine kaplmt. Fakat byk bilgin bansallad.

Yani bu uzak akrabanz m denemeye almamz istiyorsunuz? Tamam, yle. Bunu demek istedim ite. Zamannz aldmsa, zr dilerim. Zavall ocuk,

anlyorsunuz ya, akl pek banda deildir. (Arbin. bundan sonra azna geleni syledi.) Yo, hastadeil, aksine... Yalnz... Biraz geri zekl. Konuamyor, anlyor musunuz?

Konumay bilmiyor mu? diye hayretle sordu Shekt. Yo, biliyor da... Ama sevmiyor konumay, iyi konuamyor. Siz de amplifikatrn onun zeksn dzeltmesini istiyorsunuz, yle mi? diye sordu bilgin.Arbin, yavaa ban sallad: Biraz daha akl banda olsayd, karmn yapamayaca ileri becerirdi, deil mi? Ama lm tehlikesiyle burun buruna olduunu bilmeniz gerekir.Arbin, dalgn dalgn adamn yzne bakt. Parmaklar fkeyle kasld. Bana onun onay gerek, diye ekledi Shekt. Anlamaz ki, diye inatla srar etti ifti. Ama sizin anlamanz gerekir; siz yaamn ne etin bir

ey olduunu anlayabilirsiniz. Adamcaz giderek yalanyor. Daha altm ya sorunu yok imdilik,ama gelecek nfus saymnda onu geri zekl diye kabul edebilirler ve elimizden alrlarsa? Onuyitirmek istemiyoruz. Bu yzden geldim buraya. Olayn gizli kalmasn istiyorum, nk... nk...(Byle derken, Arbin baklarn kard.) nk bu i Eskiler'in houna gitmeyebilir. Amabiliyorsunuz, hayat ok acmasz beyciim... stelik size de yarar dokunabilir. Gnll aramyormuydunuz?

Evet. Nerede akrabanz?Arbin, sonuna kadar oyunu oynamaya karar verdi. Darda... Arabamda... Kimse grmediyse elbette. Her eyin yolunda gitmesini dileyelim. imdi gidip arabanz alacaz ve yer alt garajna

ekeceiz. Yardmclarmn dnda akrabanzn burada olduunu kimselerin bilmemesi iin bireyler ayarlayacaz. Ynetimle

banzn derde girmeyeceine dair size garanti verebilirim.Arbin'i dosta omuzundan tuttu, ifti ister istemez glmsedi. Boynuna sarlan ilmiin biraz daha

skldn sand.Shekt, yataa uzanm yatan sasz ve hafif gbekli adam seyretti. Hasta, bilinsiz yatyordu. Derin

ve dzenli soluyordu. Konumalarndan hibir ey anlalamamt. Kendisine sylenenleri dekavrayamamt. Yine de zerinde hibir akl hastal belirtisi yoktu. Yal biri iin refleksleri denormaldi.

htiyar ha? Hmmm!Fiziki sabit baklarn zerine diken Arbin'e dnd. Kemiklerinin bir tahlilini yapalm m dersiniz? Hayr! diye bard heyecanla ifti. Sonra alak sesle ekledi: Kimliini belirleyecek bir ey

yaplmasn istemiyorum. Ama bize yardmc olabilirdi bu. Yan bilseydik, tehlike azalrd. Elli yanda.Shekt omuzlarn silkti. Hi nemi yoktu. Yine uyuyan adamn zerine eildi. Kendisini ieri

aldklarnda, adamcaz iine kapanm, kaytsz gibiydi ya da yle grnyordu. Verilen hipnozhaplar bile zerinde bir kuku yaratmamt. Haplar uzatldnda yle bir glmsemi, sonra dayutmutu.

Teknisyen, sinaptik amplifikatr meydana getiren kark aygtlardan sonuncusunu da iterek ieriald. Dmelerden birine basnca, ameliyathanenin pencereleri effafln yitirdi. imdi ierde kalantek k kayna, souk ve gz kamatrc bir biimde parlayan ampuld. Yzlerce kilovatdiyamanyetik alan onu hem masann be santimetre stnde tutuyor, hem de n doru zerineynelmesini salyordu. Kede bir glgede oturan Arbin, olup bitenlerden hibir ey arlamyordu,ama sadece varlyla acmasz giriimlerde bulunulmasn nleyeceini sanyordu.

Fizikiler ise ona aldrmyorlard bile. Adamn bana elektrodlar yerletirildi. Bu da bir haylizaman ald. Ullster tekniiyle kafatasnn dokusal yaps zenle incelenecekti. Derken Shekt, neesizbir biimde glmsedi. Bulgular kesin olmamakla birlikte, adamn sylendii gibi elli deil, dahayukar yata olduu apak belliydi.

Ancak bilginin yzndeki glmseme silinmekte gecikmedi. Aln krt. Kafatas atlaklarnngarip bir taraf vard... Ei grlmemi eylerdi...

Neredeyse, bu kafatasnn ilkel bir yarata, atalarndan birine ait olduuna yemin edecekti. Amaunutmamalyd ki geri zekl biriyle ilgileniyordu. Neden olmasn?

Birden, hayretle bard: Vay canna! Hi dikkat etmemitim. Bu adamn suratnda kllar var. (Arbin'e dnd.) Bu hep

byle sakall myd? Sakall m? Evet, enesinde kllar var myd yani? Yaklan... Grmyor musunuz? Evet, gryorum efendim.ifti elden geldiince hzl dnd. Sabah o da farketmiti bunu, ama sonra unutmutu.

Sanrm byle dnyaya gelmiti, dedi ihtiyatla. Aln u kllar! Kaba bir hayvana benzemesini istemezsiniz, deil mi? Hayr efendim.Elleri eldivenli bir teknisyen tarafndan srlen tra kremi, sakallarn hakkndan abuk geldi. Gsnde de kllar var, Dr. Shekt, dedi operatrlerden biri. Yok yahu? Gsterin bakaym... Ama bu insan deil, bir ebek canm! Olsun... Gmleinin

altnda nasl olsa grnmez. Koyun elektrodlan. uraya yerletirin. Sonra uraya. Bir de uraya.Kl kadar ince bir dzine platin tel, adama baland. Sondalar salarn arasndan getikten sonra

kafatasnn birleme yerlerinden nrondan nrona geen mikro-akm yanklarn dinlemeye yaryordu.Operatrler byk bir dikkatle zaptettikleri elektrik dalgalanmalarn kaydeden, bir kmldanp, birduran ampermetreleri izliyorlard. Mini mini ular, milimetrik bobinler zerinde uzayp gidenizgiler iziyordu.

Sonunda bu grafik izgiler mat plakalar zerine yerletirildi ve operatrler alak sesle aralarndayorumlarda bulunarak sonucu okumaya baladlar: "...Beinci noktalarn geniliine dikkat edin...tahlil etmeye deer... hemen gze batyor..."

Bundan sonra makinenin hazrlanmasna geildi. Bitmek bilmedi bu i. Teknisyenler kollareviriyor, ayarlamalar yapyor, bir yandan da gstergeleri izliyorlard. Saysz kere lme aletlerikontrol edildi, dorulamalar yapld.

En sonunda Shekt glmseyerek Arbin'e dnd: Biraz sonra bitecek.Koca makine uyuyan adamn zerine doru ilerledi. Bu haliyle a ve ar hareketli bir canavara

benziyordu. imdi hastann ayak ve kol bileklerinden aa drt kablo sarkyordu. Mat kara renkte,galvanizli kauua benzer bir tr yastk ensesinin altna kaydrld. Omuzlarndaki kelepeler, onusk sk yatt yere yaptrmt. Elektrodlar birbirlerinden ayrld, bann iki yanna yerletirildi.Her birinin ucu, akana ynelikti. Surat saryd.

Shekt baklarn bir an bile kronometreden ayrmyordu. Eli, bir dmenin zerindeydi. Birdendmeye bast. Grnen hibir ey olmad, insana saatler kadar uzun gelen dakikadan sonra, Shektparman dmeden ekti.

Yardmcs derhal Schwartz'n zerine eildi, sonra hemen dorulup, heyecanla seslendi: Hayatta, yayor!Ama her ey bitmemiti daha. Teknisyenler daha uzun saatler boyunca bir kitaplk dolduracak

kadar ok veri topladlar. Hastaya bir ine yapp, gz kapaklarnn hafifetitremesini saladklar srada, saat gece yarsn gemiti.Shekt geri ekildi. Yorgun, ama mutluydu. Her ey yolunda, diyerek elinin tersiyle alnn sildi. (Arbin'e dnp, kararl bir sesle ekledi:)

Yalnz birka gn burada kalmas gerekiyor.Birden iftinin baklarnda sknt ve korku hisleri belirdi.

Ama... ey... Bize kesin kes gvenebilirsiniz. Akrabanzn bana can skc hibir ey gelmeyecektir, aksi

halde bam koyuyorum ortaya. Zaten bam koymuum bu ie ben. Onu bize emanet edin. Mesaiarkadalarmdan baka hi kimse kendisini grmeyecektir. Kendisini imdi alp gtrrseniz, banaok kt eyler gelebilir. Bir de lecek olursa, varln Eskiler'e aklamanz gerekir.

Bu son uyar, Arbin'i pes ettirmeye yetti: Peki, onu ne zaman gelip alacam nasl reneceim? diye sordu. Size adm vermek

istemiyorum da. Ben de adnz sormuyorum, diye cevap verdi Shekt. Bir hafta sonra ayn gn, akam saat tam

onda yine gelin buraya. Sizi arabanz braktmz garajn nnde ben bekleyeceim. Banagvenebilirsiniz dostum: Korkulacak hibir ey yok.

* * *

Arbin, Chica'dan ayrldnda, gece olmu, hava kararmt. Yabanc adamn gelip kapsnalmasnn zerinden yirmi drt saat gemiti ve bu srada adetler'i bir kere daha inemiti. Biryerine, iki su... Acaba bundan byle kendisini hi gven iinde hissedebilecek miydi?

imdi aracyla ssz yolda geri dnyordu, ama arada srada kaamak bir bakla arkasnszmekten kendisini alamyordu. Acaba iftlie kadar izlenecek miydi? Yoksa btn dnyallarn birfiinin bulunduu ve altm ya yasasnn uygulanmasnda titizlikle kullanlan istatistikler, birer birerinceleniyor muydu?

Btn dnyallar, er ge, bu grevlerini yerine getirmek zorundaydlar. Daha o lm saatinevarmas iin nnde eyrek yzyl vard, ama Grew yznden her an cezalandrlabilirdi. imdi birde yabanc eklenmiti ona.

Peki, bir daha Chica'ya admn atmasa ne olurdu?Hayr! Loa ile birlikte, kii yerine iki kii alp, asla beklenen retimi salayamazlard.

retmek zorunda olduklar miktara eriemeyince de ilk sular, yani Grew ortaya kacakt. Dili birark gibiydi bu: Gelenekler'e kar insan bir su ilemeye balaynca, arkas orap sk gibigelirdi.

Arbin, tehlikesi ne olursa olsun Chica'ya geri dneceini biliyordu.Shekt istirahate ekildiinde vakit gece yarsn oktan gemiti ve ancak Ola'nn sraryla buna

raz olmutu. Yast, bir tr ince boazlama aletine benziyor, araflar buruup dm dmoluyordu. Bu da sinirlerini laka ediyordu. ehir karanla gmlmt, ancak ufukta, gln bryakasnda, belli-belirsiz, mavimtrak bir aydnlk fark ediliyordu: Pek ender baz yerler dnda,Dnya'nn banda sallanan lmn yd bu.

Bu hareketli gnn olaylar, fizik bilgininin beyninde karmakark dnp duruyordu. iftiyi geridnmeye raz ettikten sonra yapt ilk i, Bakanlk sarayna tele video ile telefon etmek olmutu.Enniyus herhalde aramasn bekliyor olmalyd ki, aracn arsna hemen kendisi cevap vermiti.Yine kurunla takviyeli giysileri iindeydi.

yi akamlar, Shekt. Tecrbeniz tamamland m?

Evet, gnllmn de ii tamam. Ya da aa yukar tamam. Zavall adam.Enniyus'un akl hi banda deildi. Kalmamakta ok haklymm. Siz bilginler ve katiller arasnda bence hibir fark yok! Henz lmedi daha, sayn Vali. Hatta onu kurtarmamz da mmkn. Ama...Vali omuzunu silkti. Ben sizin yerinizde olsam, farelerle yetinirdim, Shekt. Ama sizi hi normal halde grmyorum,

dostum. Belki ben byle olaylar karsnda nasrlam deilim, ama sizin yle olmanz gerekir. Yalanyorum Enniyus efendimiz, demekle yetindi bilgin. Dnya'da vakit geirmek iin tehlikeli bir yol semisiniz stat, dedi kuru bir sesle Enniyus.

Haydi, gidip yatn artk, Shekt.imdi ise Shekt pencerenin nne dikilmi, ken bir dnyann zerinde ykselen karanlk ehri

seyrediyordu.Sinaptik amplifikatr denemeleri iki yldan beri yrtlmekteydi ve bu yzden de Eskiler

Dernei'nin klesi, oyunca olmutu.Her eyi hazr yedi-sekiz teblii vard ve eer bunlar "Nrofizyoloji Dergisi"nde yaynlansayd,

ad btn Galaktika'da hret olabilirdi. Ama hepsi masasnn zerinde kfleniyordu. Bunun zerineu mehur ve bilerek abartlm yazs kmt "Fizik Dergisi" nde. te "Kardelik" in yollar buydu.Bir yarm gerei, yalana tercih etmek.

Yine de Enniyus, istihbarat toplamaya gelmiti. Niin?Acaba bu giriim, Shekt'in rendii baz eylerle balantl myd? mparatorluk da kendisi gibi

baz pheler mi besliyordu?ki yzyl iinde Dnya kez ayaklanmaya kalkmt. seferinde de gemiteki szde bir

byklk adna isyan km, imparatorluun garnizonlarna saldrlmt. seferinde deayaklanmalar tam zamannda bastrlmt ve imparatorluk gerekten aydn bir krallk rejimiolmasayd, Galaktika'ya derin bir siyaset anlaynn erdemleri egemen olmasayd, Dnya rahatainsanlarn yaad gezegenler listesinden silinebilirdi.

Ama kim bilir, belki imdi iler baka trl geliebilirdi. Mmkn myd bu? Can ekien birinindrtte tutarsz szlerine ne derece gvenilebilirdi?

Neye yarayacakt? Nasl olursa olsun, hibir ey yapmaya cret edemeyecekti ki. Beklemektenbaka bir ey yapamazd. Giderek yalanyordu ve Enniyus'un dedii gibi, bu Dnya iin tehlikeliolabilecek bir vakit ldrme aracyd. Altm yama merdiven dayamt. Altm ya yasasndansapmalar ise, pek ender bir eydi. Ka yoktu bundan.

te u lanetli amur topandan farksz Dnya'da bile, Enniyus yaamak istiyordu.Bilgin en sonunda yatt ve uykuya dalmadan nce, kendi kendine Eskiler'in Enniyus'la video

araclyla yapt konumay kaydedip kaydetmediklerini sordu. Kardelik rgtnn bakaistihbarat kaynaklar da olduunu henz bilmiyordu ki.

* * *

Shekt'in yardmcs, ancak sabah, bilgin hakknda kesin bir karara varabildi.Asistan, hocasna hayrand, ama resmen izin alnmam gizli bir gnllye sinaptik uygulama

yaplmasna Kardeliksin gz yummayacan, bunun Adet statsn aka inemek olacan okiyi biliyordu. Statye kar kmak ise, ar bir sutu.

"Hem bu adam kim?" diye sorarak bir mantk kuruyordu kendisine. Sinaptik amplifikatrnmparatorluk hesabna alan casuslar tarafndan srrnn alnmamas iin alan kampanyadagnlllerin bavurmalarn krklemeden, olduka iyimser bilgiler zaten szdrlmt. EskilerDernei ona insanlar gnderiyordu ve bu kadar da yeterliydi.

Peki, yleyse bu adam kim gndermiti? Kardelik rgt m? Shekt'in gvenlerine layk olupolmadn anlamak iin gizlice bunu mu yapmlard acaba?

Yoksa Shekt bir hain miydi? Biraz nce, ancak yabanclarn radyasyondan etkilenmekten korkarakgiydikleri ar giysiler iinde biriyle ba baa grmt.

ki halde de, mahvna doru komak tehlikesiyle kar karyayd. Teknisyen kendi kendine unusoruyordu: "Peki, ben niin onun dnn peinden yuvarlanaym?" Kendisi genti, nndeyaayaca krk yl vard. Ne diye altm ya snrn yaklatracakt?

Ayrca belki de kendi ykselmesine yardmc olacakt davran... Shekt o kadar yalyd ki,gelecek nfus saymn atlatamayacakt kukusuz. Demek kendisine byk bir zarar da vermisaylmazd yani. Hatta hibir zarar vermeyecekti ustasna.

Teknisyen, kararn vermiti. Elini kaldrp, Dnya Yksek Bakanlnn zel hattyla balantsnsalayacak alete uzatt. Bu makam, mparator ve Genel Vali adna, btn Dnyallarn yaamlarzerinde sz sahibiydi.

* * *

Schwartz'n kafatasn dolduran sisli izlenimler ancak gnn sonuna doru ektii acnnuyuukluunu ap ekillendi. Yolculuklarn, gl nnde sralanm alak yaplar, aracn iindekiuzun bekleyii hatrlad.

Peki, ya sonra? Sonra ne olmutu? Uyuuk dncelerini eelemeyi denedi... Evet! Kendisinialmaya gelmilerdi. eitli aletler ve kadranlarla dolu bir salon... Ve iki bap uzatmlard, o dakvanla yutmutu bunlar. Nesi vard ki kaybedecek? Zehirlenme, kurtulutu kendisi iin.

Sonra... Her ey silinmiti.Dikkat! Bilincinde imekler akyordu... zerine eilen insanlar... Derken birden bir stetoskopun

gsne souk temasn anmsayverdi... Bir gen kz, kendisine yiyecek uzatyordu...yleyse, bir ameliyat geirmiti! Panie kaplp, zerindeki rtleri itti, ayaa frlad.Bir gen kz kotu, omuzlarndan iterek kendisini yeniden yatmaya zorlad. Tatl bir sesle bir eyler

syledi, ama anlamyordu dediklerini. Direnmeyi denedi, ama bouna. Gc yoktu.Schwartz, ellerini yzne yaklatrd. Normale benziyordu her ey. Bacan kmldatnca,

rtlerin hrtsn duydu. Demek bir uzvunu kesmemilerdi. Beni anlyor musunuz? diye umutsuzca sordu gen kza. Neredeyim acaba, biliyor musunuz?

Kendi sesini bile zor tanmt.Kz glmsedi ve tekdze, akc bir sesle uzun bir nutuk ekmeye balad. Adam homurdand.

Btn bunlardan sonra, yal bir bey girdi ieriye kendisine haplar veren adam. Kzla bir eylergrt, bir sre sonra kz dnp, parman dudaklarna gtrd, bu mimiini, bir takm ariaretleri izledi.

Ne? diye sordu Schwartz.Kz heyecanla ban sallad, Schwartz btn kzgnlna ramen, birden onun yzne bakmaktan

bir zevk duydu. Konumam m istiyorsunuz?Adam yatann kenarna oturup, azn amasn iaret etti. Aaahh dedi. Aaahh diye tekrarlad Schwartz. Bu srada adam gsne masaj yapyordu. Gsndeki

basknn kalktn hissedince, seslendi: Ne oluyor size kuzum? Konumay bilmem, sizi artyormu? Siz beni ne zannediyorsunuz?

* * *

Gnler gelip getike, Schwartz baz eyler kefetti. Adam, Dr. Shekt'ti. Yolu zerinde bez bebeklekarlat gnden bu yana adyla tand ilk insan, o oluyordu. Gen kz, Pola da, onun kzyd.

Schwartz bu arada tra olmaya hi gerek kalmadn fark etti. Sakallar bitmiyordu ki. Bu onudehete drd. Acaba hi sakal olmu muydu?

Byk bir hzla gcne kavuuyordu. imdi giyinmesine ve yrmesine de izin veriyorlard.Yiyecek olarak orbadan baka eyler de verilmeye balanmt.

Yoksa hafza kaybna uramt da, bunun tedavisi mi yaplyordu? u yaad dnya, normal birdnya myd? Ya da hatrlamak istedikleri belleini yitirmi bir beynin uydurmalar myd?

Koridorda birka adm atmas iin bile odadan dar kmasna izin vermiyorlard. Yoksa bututuklu olduu anlamna m geliyordu? Acaba bir su mu ilemiti?

Bir insan tek bana kalm aklnn usuz bucaksz koridorlarnda, hi kimse kendisineeriemezken, kendisini kurtaramazken, ba bo dolarsa, korkun bir kaybolmutuk duygusunakaplr. Anlar karmakark olmu bir insandan daha aciz bir yaratk dnlemez.

Pola kendisine kelimeler retiyor, Schwartz ise bunlar kolayca anlayp aklnda tutabilmesine himi hi armyordu. Eskiden hafzas kendisine ok sadkt. Hi olmazsa bu ans doruydu ite, ikignn sonunda, basit cmleleri skebildi. nc gn, meramn anlatmay baard.

Ama ite o nc gn, hayret verici bir olay cereyan etti. Shekt, kendisine problemler zdrerek,rakamlar retiyordu. Yannda bir kronometre vard ve kk bir u, ne kadar zamanda cevapverdiini kaydediyordu. Birden, Schwartz'a "logaritma"nn ne olduunu anlattktan sonra, 2'ninlogaritmasnn ne olduunu sordu.

Schwartz kelimeleri zenle seerek, yantn hareketlerle de tamamlad:

Cevap... vermek... yok... rakamla.Shekt heyecanla ban sallayp, onaylad: Rakam deil. Bu deil, u deil. Bundan kma. undan kma.Schwartz tamamen anlad syleneni. Yantnn onayyd bu. Tam say deil, kesirli bir sayyd

istenen. Birden boand: Sfr virgl, sfr, bir sfr ... ve... dier rakamlar. Bu kadar yeter.te Schwartz o srada hayretle srad yerinden. Nereden biliyordu doru yant? nceden

logaritmadan bahsedildiini hi iitmediinden emindi. Yine de kendisine soru yneltilir yneltilmez,cevab bulabilmiti. Bu hesab yapmas iin alan mekanizmadan haberi bile yoktu. Beyni, sankikendisinin ayr bir parasyd ve Schwartz bu beynin yalnz szcln yapyordu.

Elbette, belleini yitirmeden nce matematiki deil idiyse...Bu durum, onun iin dayanlmaz bir sknt kayna oluverdi. Esrar perdesini biraz olsun

aralayabilmek iin giderek daha ok darda dolamak ihtiyacn duydu iinde. Bir mahkm, tbb birdenemeye tabi tutulmu bir hasta (bu fikir birden bire gelmiti aklna)... Evet, bir hasta gibikapatld bu odada, bu hcrede, esrar perdesini aralamay asla baaramayacakt.

Esaretinin altnc gn, talih yzne gld. Artk kendisine ok gvenmeye balamlard ve o gnShekt dar karken, ardndan kapy ekmeye gerek grmedi. Genellikle kapyla duvar arasndakiince aralk fark bile edilmiyordu. Oysa yarm santimetrelik bir aralk vard.

Schwartz, doktorun birka dakika iinde geri dnmeyeceinden emin olabilmek iin biraz bekledi.Sonra nceden Shekt'le Pola'dan grd gibi, elini yavaa parldayan bir n zerine koydu.Kap grltszce kayarak ald. Koridor bombotu.

Ve Schwartz ite byle "firar etti".Bu alt gn boyunca Eskiler Dernei'nin ajanlarnn hastaneyi, odasn ve kendisini gzlediklerini

nereden bilebilirdi ki?

Altnc Blm

GECE NDE KAYGILAR

GECELER, valinin saray bir peri masal sarayndan farkszd. Gece iekleri (hibiri dnyadayetime deildi) ayor, ieklerinin ve yapraklarnn ho kokulan, sarayn duvarlarn okuyordu.Mehtabn soluk altnda, yapnn alminyum karmna katlm yapay silikat telleri hafif morrenkleriyle, maden dzeyleri aydnlatyordu.

Enniyus, yldzlar seyrediyordu. Onun iin gerek gzellik buydu, nk imparatorluk oradayd.Dnyann gkyz, gei trnden bir eydi. Merkez dnyalarn binlerce yldzla prl prl yanan

ve gecelerin karanln adeta yok eden o grkemli grntden tamamen yoksundu. Ayrca o snrszgenilii de yoktu.

Dnyadan ancak iki bin yldz grlebiliyordu. evresinde imparatorluun en kalabalk ongezegeninin dnd Sirius'u fark edebiliyordu. Sektr bakenti ve doduu Arktus yldzn dagrebiliyordu, imparatorluun bakenti Trantor'un gnei, Samanyolu'nda bir yerlerde olancahametiyle parldyordu. Teleskopla bile bakldnda, btnln parlakl karsnda dierleriylekaryordu.

Birden bir el dokundu valinin omuzuna, kendi eliyle rtt bu eli. Flora? diye alak sesle sordu. Baka kim olsun istiyorsun? diye neeli bir kadn sesi cevap verdi. Chica'dan dndnden beri

gzn dahi krpmadnn farknda msn? Gnein de yaknda doacan biliyor musun? Kahvaltnburaya getirmelerini syleyeyim mi?

Niin olmasn? (inden Floraya glmsedi, el yordamyla salarn ssleyen tokay arad vebulunca, ekti.)

Peki, Galaktika'nn en gzel gzlerinin benimle birlikte uykusuz kalmas art myd?Kadn, salarn ekti. Brak bunu imdi. Seni ilk defa grmyorum bu halde. Aptal deilim ben. Nedir seni

endielendiren, sevgilim? Beni aralksz endielendiren desen, daha iyi. Sen Galaktika'nn en gzel saraylarna layk iken,

seni bu berbat yerde kalmak zorunda braktm iin, iim iimi yiyor. Derdin yalnz bu deil. Haydi Enniyus, bana masal anlatmay brak!Vali ban sallad. Bilemiyorum. Sanrm bir takm kk, fakat garip olayn st ste birikimi, beni byle kukulu

hale getirdi. Bir tarafta Shekt ve sinaptik amplifikatr var. Sonra o arkeolog ve kuramlar... Ve dahabaka eyler. Aman, ne yarar var bunlarn, Flora? Burada ie yarayacak bir ey yapamyorum ki.

Dorusu moralini snamak iin sabahn bu erken saati, hi de iyi bir seim deil.

Ah u dnyallar! diye dilerini gcrdatarak devam etti vali. Ne diye u bir avu insan,imparatorluun bana bunca dert aar, bilmem ki! Buraya atandm zaman, benden nceki vali, ubizim ihtiyar Faroul ne demiti, hatrlar msn? Meer beni uyarmakta haklym. O zamanlaruyarlarna glp gemi, bunad diye dnmtm. Ben gen, dinamik, atlgandm. Ondan daha iyieyler becereceime inanmtm... (Dncelerine dalp sustu... Sonra devam etti...) Oysa imdiaralarnda grnr bir ba olmad halde, eitli belirtiler dnyallarn yeniden bir isyanahazrlandklarn gsteriyor. (Baklarn, Flora'nn gzlerine dikip, dald.) Eskiler Dernei'nindoktrini, ne alyor, biliyor musun? Dnyann eskiden insan