Upload
others
View
1
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
Uitbreiding, wijziging en hernieuwing van een bestaande varkenshouderij in Halen
Kennisgeving / ontwerp-MER
TEKSTGEDEELTE
eco-scan bvba Top Halen bvba
Industrieweg 114H Struikstraat 1
9032 Wondelgem 3545 Halen
eco-scan bvba M15HALV1_kennisgeving / ontwerp-MER 2
titel: Uitbreiding, wijziging en hernieuwing van een bestaande
varkenshouderij te Halen
rapportnummer: M15HALV1_kennisgeving / ontwerp-MER
projectcode: M15HALV1
trefwoorden: uitbreiding, hernieuwing, varkens, Halen
opdrachtgever: Top Halen bvba
projectlocatie: Struikstraat 1
3545 Halen
opdrachtnemer: eco-scan bvba
Industrieweg 114H
B – 9032 Gent
België
Tel.: +32 9 265 74 06
Fax: +32 9 265 74 05
contactpersoon: Marjan Speelmans
goedgekeurd: voor eco-scan bvba door
ir. Toon Van Elst
datum: februari 2016
copyright: © 2016, eco-scan bvba
eco-scan bvba M15HALV1_kennisgeving/ontwerpMER 3
Colofon
Opdrachtgever: Top Halen bvba
Kloosterpoort 14
3960 Bree
KBO: 0881.663.534
Projectlocatie: Struikstraat 1
3545 Halen
Opstellers rapport:
Studiebureau eco-scan bvba
Industrieweg 114H
9032 Gent (Wondelgem)
M.e.r.-deskundigen
Discipline lucht
Nico Raes (OLFASCAN nv)
Disciplines bodem en water
Peter Hermans (United Experts CVBA)
Coördinatie en Discipline fauna en flora
Marjan Speelmans (eco-scan bvba)
Medewerker(s) MER
Gwynet Leyre (eco-scan bvba), medewerkster coördinatie en overige disciplines
Volker Spessart (eco-scan bvba), medewerker geluid
eco-scan bvba M15HALV1_kennisgeving/ontwerpMER 4
Inhoudsopgave
Colofon ................................................................................................................... 3
Inhoudsopgave .......................................................................................................... 4
Lijst van tabellen .................................................................................................... 10
Verklarende woordenlijst .......................................................................................... 12
Afkortingenlijst ....................................................................................................... 15
Voorwoord ............................................................................................................. 17
1 Inleiding ........................................................................................................... 20
1.1 Beknopte beschrijving van het project ................................................................ 20
1.2 Toetsing aan m.e.r.-plicht ................................................................................ 20
1.3 Relevante gegevens uit vorige rapportages ........................................................... 21
1.4 Betrokken partijen ......................................................................................... 21
1.4.1 Initiatiefnemer – uitbater .............................................................................21
1.4.2 Samenstelling en taakverdeling van team van deskundigen ......................................21
1.4.3 Taakverdeling ...........................................................................................22
2 Situering project ................................................................................................ 23
2.1 Ruimtelijke situering ....................................................................................... 23
2.2 Vergunningstoestand ....................................................................................... 23
2.3 Administratieve voorgeschiedenis ...................................................................... 26
2.4 Randvoorwaarden .......................................................................................... 28
2.4.1 Juridische randvoorwaarden ..........................................................................28
2.4.2 Beleidsmatige randvoorwaarden .....................................................................33
3 Projectbeschrijving ............................................................................................. 40
3.1 Verantwoording project ................................................................................... 40
3.2 Bedrijfsinfrastructuur ...................................................................................... 40
3.3 Capaciteit..................................................................................................... 42
3.4 Afbraak- en aanlegfase .................................................................................... 43
3.5 Exploitatie- en productiecyclus .......................................................................... 44
3.6 Grondstoffen en residuen ................................................................................. 45
4 Alternatieven en ontwikkelingsscenario’s ................................................................ 48
4.1 Beschrijving alternatieven ................................................................................ 48
eco-scan bvba M15HALV1_kennisgeving/ontwerpMER 5
4.1.1 Nulalternatief ...........................................................................................48
4.1.2 Doelstellingsalternatieven .............................................................................48
4.1.3 Locatiealternatieven ...................................................................................48
4.1.4 Uitvoeringsalternatieven ..............................................................................48
4.2 Ontwikkelingsscenario’s ................................................................................... 49
4.2.1 Autonome ontwikkeling ................................................................................49
4.2.2 Gestuurde ontwikkeling ................................................................................49 4.2.2.1 Ruimtelijke ordening ...................................................................................... 49 4.2.2.2 Mestdecreet ................................................................................................ 49 4.2.2.3 Ammoniakemissie ......................................................................................... 49
5 Ingreep-effect-schema en effectbeoordeling ............................................................. 50
6 Disciplinegerichte aanpak ..................................................................................... 52
7 Discipline lucht .................................................................................................. 54
7.1 Geur ........................................................................................................... 54
7.1.1 Problematiek ............................................................................................54
7.1.2 Afbakening studiegebied...............................................................................54
7.1.3 Methodiek en significantiekader ......................................................................54 7.1.3.1 Evaluatie van het project op basis van afstandsregels ............................................... 55 7.1.3.2 Evaluatie van het project door middel van modellering van geuremissie en -immissie ......... 55 7.1.3.3 Geuremissie door kadaveropslag ........................................................................ 59 7.1.3.4 Significantiekader voor geur ............................................................................. 59
7.1.4 Beschrijving en beoordeling van de milieu-effecten...............................................60 7.1.4.1 Evaluatie van het project op basis van afstandsregels ............................................... 60 7.1.4.2 Evaluatie van het project door middel van modellering van geuremissie en -immissie ......... 60 7.1.4.3 Geuremissie door andere bronnen ...................................................................... 63
7.1.5 Synthese van de milieu-effecten voor geur .........................................................63
7.2 Stof ............................................................................................................ 63
7.2.1 Problematiek, toelichting gegevensgebruik en beschrijving referentiesituatie ...............63
7.2.2 Afbakening studiegebied...............................................................................64
7.2.3 Methodiek en significantiekader ......................................................................64 7.2.3.1 Evaluatie van het project door middel van modellering van stofemissie uit de stallen ......... 64 7.2.3.2 Andere bronnen ............................................................................................ 65 7.2.3.3 Significantiekader voor stof .............................................................................. 65
7.2.4 Beschrijving en beoordeling van de milieu-effecten...............................................66 7.2.4.1 Evaluatie van het project door middel van modellering van stofemissie uit de stallen ......... 66 7.2.4.2 Andere bronnen ............................................................................................ 68
7.2.5 Synthese van de milieu-effecten voor stof ..........................................................68
7.3 Verzuring en vermesting .................................................................................. 69
7.3.1 Problematiek, toelichting gegevensgebruik en beschrijving referentiesituatie ...............69
7.3.2 Afbakening studiegebied...............................................................................69
7.3.3 Methodiek en significantiekader ......................................................................70 7.3.3.1 Bepaling van de verzurende en vermestende emissie ................................................ 70 7.3.3.2 Modellering van verzurende en vermestende emissies ............................................... 70 7.3.3.3 Toetsing van de verzurende en vermestende depositie .............................................. 71 7.3.3.4 Significantiekader voor verzuring en vermesting ..................................................... 71
7.3.4 Beschrijving van de emissies ..........................................................................71
7.4 Broeikasgas ................................................................................................... 72
7.5 Globale synthese van de milieu-effecten voor de discipline lucht ............................... 73
eco-scan bvba M15HALV1_kennisgeving/ontwerpMER 6
7.6 Milderende maatregelen .................................................................................. 74
7.6.1 Project-geïntegreerde maatregelen .................................................................74
7.6.2 Bijkomend te nemen maatregelen ...................................................................74
8 Discipline bodem ................................................................................................ 75
8.1 Problematiek, toelichting gegevensgebruik en beschrijving referentie-situatie .............. 75
8.2 Afbakening studiegebied .................................................................................. 76
8.3 Methodiek en significantiekader......................................................................... 76
8.3.1 Bodemverontreiniging door opslag risicostoffen ...................................................76
8.3.2 Effecten op bodemprocessen door verzuring en vermesting .....................................77
8.3.3 Bodemverstoring door aanleg verhardingen, graafwerkzaamheden .............................78
8.3.4 Significantiekader voor de discipline bodem .......................................................78
8.4 Beschrijving en beoordeling van de milieu-effecten ................................................ 78
8.4.1 Bodemverontreiniging en -onderzoek door opslag risicostoffen .................................78
8.4.2 Effecten op bodemprocessen door verzuring en vermesting .....................................79 8.4.2.1 Mestafzet ................................................................................................... 79 8.4.2.2 Mestopslag .................................................................................................. 79
8.4.3 Bodemverstoring door aanleg verhardingen, graafwerkzaamheden .............................80
8.5 Synthese van de milieu-effecten ........................................................................ 80
8.6 Milderende maatregelen .................................................................................. 81
8.6.1 Project-geïntegreerde maatregelen .................................................................81
8.6.2 Bijkomend te nemen maatregelen ...................................................................81
9 Discipline water ................................................................................................. 82
9.1 Grondwater .................................................................................................. 82
9.1.1 Problematiek, toelichting gegevensgebruik en beschrijving referentiesituatie ...............82
9.1.2 Afbakening studiegebied...............................................................................83
9.1.3 Methodiek en significantiekader ......................................................................83 9.1.3.1 Effecten veroorzaakt door de aanlegfase .............................................................. 83 9.1.3.2 Effecten veroorzaakt door de bedrijfsexploitatie .................................................... 84 9.1.3.3 Significantiekader voor grondwater ..................................................................... 86
9.1.4 Beschrijving en beoordeling van de milieu-effecten...............................................87 9.1.4.1 Effecten veroorzaakt door de aanlegfase .............................................................. 87 9.1.4.2 Effecten veroorzaakt door de bedrijfsexploitatie .................................................... 87
9.2 Oppervlaktewater .......................................................................................... 89
9.2.1 Problematiek, toelichting gegevensgebruik en beschrijving referentie-situatie...............89
9.2.2 Afbakening studiegebied...............................................................................90
9.2.3 Methodiek en significantiekader ......................................................................91 9.2.3.1 Watertoets ................................................................................................. 91 9.2.3.2 Oppervlaktewaterverontreiniging ....................................................................... 91 9.2.3.3 Significantiekader voor oppervlaktewater ............................................................. 91
9.2.4 Beschrijving en beoordeling van de milieu-effecten...............................................92
9.3 Globale synthese van de milieu-effecten voor de discipline water .............................. 92
9.4 Milderende maatregelen .................................................................................. 93
9.4.1 Project-geïntegreerde maatregelen .................................................................93
10 Discipline geluid en trillingen ................................................................................ 94
eco-scan bvba M15HALV1_kennisgeving/ontwerpMER 7
10.1 Problematiek, toelichting gegevensgebruik en beschrijving referentiesituatie ............... 94
10.2 Afbakening studiegebied .................................................................................. 94
10.3 Methodiek en significantiekader......................................................................... 94
10.3.1 Bepaling geluidsvermogen ventilatoren .............................................................94
10.3.2 Bepaling achtergrondgeluidsdrukniveaus ............................................................95
10.3.3 Aannames werking ventilatoren ......................................................................95
10.3.4 Modelleringen ...........................................................................................96
10.3.5 Evaluatie .................................................................................................97
10.4 Beschrijving en beoordeling van de milieu-effecten ................................................ 98
10.5 Synthese van de milieu-effecten ...................................................................... 102
10.6 Milderende maatregelen ................................................................................ 103
10.6.1 Project-geïntegreerde maatregelen ............................................................... 103
10.6.2 Bijkomend te nemen maatregelen ................................................................. 103
11 Discipline fauna en flora ..................................................................................... 105
11.1 Problematiek, toelichting gegevensgebruik en beschrijving referentie-situatie ............ 105
11.2 Afbakening studiegebied ................................................................................ 106
11.3 Methodiek en significantiekader....................................................................... 106
11.3.1 Direct ecotoopverlies ................................................................................ 107
11.3.2 Verzurende en vermestende depositie ............................................................ 107
11.3.3 Verdroging ............................................................................................. 109
11.3.4 Rustverstoring ......................................................................................... 109
11.3.5 Significantiekader voor de discipline fauna en flora ............................................. 109
11.4 Beschrijving en beoordeling van de milieu-effecten .............................................. 110
11.4.1 Direct ecotoopverlies ................................................................................ 110
11.4.2 Verzurende depositie ................................................................................ 110
11.4.3 Vermestende depositie .............................................................................. 112
11.4.4 Verdroging ............................................................................................. 114
11.4.5 Rustverstoring ......................................................................................... 114
11.5 Synthese van de milieu-effecten ...................................................................... 114
11.6 Milderende maatregelen ................................................................................ 115
11.6.1 Project-geïntegreerde maatregelen ............................................................... 115
11.6.2 Bijkomend te nemen maatregelen ................................................................. 115
12 Discipline landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie .......................................... 116
12.1 Problematiek, toelichting gegevensgebruik en beschrijving referentie-situatie ............ 116
12.2 Afbakening studiegebied ................................................................................ 117
12.3 Methodiek en significantiekader....................................................................... 117
12.3.1 Het landschap als relatiesysteem .................................................................. 117
12.3.2 Erfgoedaspecten ...................................................................................... 118
12.3.3 Perceptieve aspecten ................................................................................ 118
12.3.4 Significantiekader voor de discipline landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie ..... 118
12.4 Beschrijving en beoordeling van de milieu-effecten .............................................. 119
12.4.1 Het landschap als relatiesysteem .................................................................. 119
eco-scan bvba M15HALV1_kennisgeving/ontwerpMER 8
12.4.2 Erfgoedaspecten ...................................................................................... 119 12.4.2.1 Bouwkundig erfgoed ..................................................................................... 119 12.4.2.2 Archeologie ................................................................................................ 119
12.4.3 Perceptieve aspecten ................................................................................ 120
12.5 Synthese van de milieu-effecten ...................................................................... 121
12.6 Milderende maatregelen ................................................................................ 121
12.6.1 Project-geïntegreerde maatregelen ............................................................... 121
12.6.2 Bijkomend te nemen maatregelen ................................................................. 121
13 Discipline mens ................................................................................................. 122
13.1 Problematiek, toelichting gegevensgebruik en beschrijving referentie-situatie ............ 122
13.2 Afbakening studiegebied ................................................................................ 122
13.3 Methodiek en significantiekader....................................................................... 122
13.4 Beschrijving en beoordeling van de milieu-effecten .............................................. 124
13.4.1 Klachtenregistratie ................................................................................... 124
13.4.2 Verkeershinder ........................................................................................ 124
13.4.3 Geluidshinder ......................................................................................... 125
13.4.4 Geurhinder............................................................................................. 125
13.4.5 Stofhinder.............................................................................................. 125
13.5 Synthese van de milieu-effecten ...................................................................... 125
13.6 Milderende maatregelen ................................................................................ 126
13.6.1 Project-geïntegreerde maatregelen ............................................................... 126
13.6.2 Bijkomend te nemen maatregelen ................................................................. 126
14 Bedrijfsspecifieke toelichting in het kader van de Watertoets ...................................... 127
14.1 Algemene toelichting Watertoets ..................................................................... 127
14.2 Bedrijfsspecifieke aandachtspunten met betrekking tot de Watertoets ...................... 127
15 Natura 2000-toets ............................................................................................. 129
16 Overzicht en toetsing van de Best Beschikbare Technieken ......................................... 130
17 Monitoring en evaluatie ...................................................................................... 133
17.1 Controle .................................................................................................... 133
17.2 Geurhinder – klachtenopvolging op gemeentelijk niveau ........................................ 133
17.3 Verzuring – sectorale opvolging op gewestelijk niveau ........................................... 133
17.4 Verstoring van de waterhuishouding – debietsmeter grondwater .............................. 133
17.5 Bodemverontreiniging – controle petroleum- en stookolietanks................................ 133
17.6 Vermesting en oppervlaktewaterverontreiniging – MAP-meetpunten ......................... 133
18 Grensoverschrijdende effecten ............................................................................. 134
19 Leemten in de kennis ......................................................................................... 135
eco-scan bvba M15HALV1_kennisgeving/ontwerpMER 9
20 Tewerkstelling- en investeringsrapport ................................................................... 136
20.1 Tewerkstelling ............................................................................................. 136
20.2 Investeringen .............................................................................................. 136
20.3 Duurzaam gebruik van grondstoffen en goederen ................................................. 136
21 Conclusie ......................................................................................................... 137
22 Literatuurlijst ................................................................................................... 140
23 Bijlagen ........................................................................................................... 144
eco-scan bvba M15HALV1_kennisgeving/ontwerpMER 10
Lijst van tabellen Tabel 1 m.e.r.-deskundigen die hun medewerking aan dit project verlenen ................................ 21 Tabel 2 Bestemmingen volgens het gewestplan in de omgeving van de inrichting .......................... 23 Tabel 3 Vergunningsplichtige inrichtingen op het bedrijf Top Halen bvba.................................... 24 Tabel 4 Exploitatie- en milieuvergunningen ......................................................................... 26 Tabel 5 Stedenbouwkundige vergunningen .......................................................................... 26 Tabel 6 Juridische randvoorwaarden ................................................................................. 28 Tabel 7 Beleidsmatige randvoorwaarden ............................................................................. 33 Tabel 8 Bedrijfsinfrastructuur .......................................................................................... 40 Tabel 9 Minimumoppervlakten voor gespeende varkens volgens het KB van 15 mei 2003 ................ 43 Tabel 10 Overzicht van relatie tussen activiteiten en mogelijke effecten op het milieu (ingreep-effect-
matrix) ....................................................................................................................... 51 Tabel 11 Significantiekader voor geur ................................................................................ 59 Tabel 12 Toetsing aan de Vlarem II afstandsregels ................................................................. 60 Tabel 13 Geuremissiefactoren voor de verschillende op het bedrijf van toepassing zijnde stalsystemen
................................................................................................................................ 60 Tabel 14 Geuremissie ten gevolge van de bedrijfsexploitatie ................................................... 61 Tabel 15 Aantal woningen dat zich in de verschillende geurconcentratiezones bevindt .................. 61 Tabel 16 Geurconcentratie ter hoogte van de aangeduide indicatorwoningen................................... 62 Tabel 17 Samenvatting effecten voor geur .......................................................................... 63 Tabel 18 Significantiekader voor stof ................................................................................. 65 Tabel 19 Stofemissiefactoren voor de verschillende stalsystemen ............................................. 66 Tabel 20 Stofemissie (zowel PM2,5 als PM10) ten gevolge van de bedrijfsexploitatie (opgedeeld in het
aantal bronnen dat in de modellering gebruikt wordt) ............................................................ 66 Tabel 21 Resultaten van de stofconcentratiemodelleringen ..................................................... 67 Tabel 22 Samenvatting effecten voor stof ........................................................................... 68 Tabel 23 Verzurende depositie in 2011 (Zeq/ha.j) ................................................................ 69 Tabel 24 NH3-emissie door veeteelt voor 2013 voor Halen (kg/j) (VMM, 2014a) ............................ 69 Tabel 25 Gemiddelde droge depositiesnelheden (Schrooten et. al. (2006)) ................................. 70 Tabel 26 Ammoniakemissiefactoren voor relevante stalsystemen .............................................. 71 Tabel 27 Ammoniakemissie ten gevolge van de bedrijfsexploitatie ............................................ 72 Tabel 28 Emissie van broeikasgassen door brandstofverbruik in land- en tuinbouw voor Halen in 2010,
en ter vergelijking de uitstoot aan broeikasgassen in het Vlaamse gewest (VMM, 2012) .................. 72 Tabel 29 Samenvatting effecten voor de discipline lucht ........................................................ 73 Tabel 30 Geologische opbouw .......................................................................................... 76 Tabel 31 Significantiekader voor de discipline bodem ............................................................ 78 Tabel 32 Mestopslagcapaciteit van het bedrijf ...................................................................... 79 Tabel 33 Samenvatting effecten voor de discipline bodem ...................................................... 80 Tabel 34 Significantiekader voor grondwater ....................................................................... 86 Tabel 35 Bepaling grondwatertafeldaling ............................................................................ 88 Tabel 36 Bepaling verbruik drink- en reinigingswater door de dieren op de inrichting .................... 88 Tabel 37 Significantiekader voor oppervlaktewater ............................................................... 91 Tabel 38 Samenvatting effecten voor de discipline water ........................................................ 92 Tabel 39 Overzicht toetsingskader discipline geluid en trillingen .............................................. 97 Tabel 40 Overzicht aantal ventilatoren in de huidige situatie ...................................................... 98 Tabel 41 Overzicht aantal ventilatoren in de gewenste situatie ................................................... 98 Tabel 42 Overzicht verschillende richtwaarden .................................................................... 99 Tabel 43 Gemodelleerde geluidsvermogenniveaus ................................................................... 100 Tabel 44 Toetsing continue bronnen in de huidig situatie ...................................................... 101 Tabel 45 Toetsing continue bronnen in de gewenste situatie .................................................. 101 Tabel 46 Toetsing incidentele bronnen huidige situatie ......................................................... 102 Tabel 47 Toetsing incidentele bronnen gewenste situatie ...................................................... 102
eco-scan bvba M15HALV1_kennisgeving/ontwerpMER 11
Tabel 48 Samenvatting effecten voor de discipline geluid en trillingen ...................................... 103 Tabel 49 (potentiële) habitattypen en regionaal belangrijke biotopen binnen een straal van 2
kilometer rondom de inrichting ....................................................................................... 106 Tabel 50 Significantiekader voor verzurende en vermestende deposities ................................... 108 Tabel 51 Significantiekader voor de discipline fauna en flora .................................................. 109 Tabel 52 Te onderzoeken elementen binnen aandachtsgebied (straal van 2 km vanuit het centrum van
de inrichting) en de maximale verzurende depositie ............................................................. 110 Tabel 53 Te onderzoeken elementen buiten aandachtsgebied (straal van 2 km vanuit het centrum van
de inrichting) en de maximale verzurende depositie ............................................................. 111 Tabel 54 Te onderzoeken elementen in aandachtsgebied (straal van 2 km vanuit het centrum van de
inrichting) en de maximale vermestende depositie ............................................................... 112 Tabel 55 Te onderzoeken elementen buiten aandachtsgebied (straal van 2 km vanuit het centrum van
de inrichting) en de maximale verzurende depositie ............................................................. 113 Tabel 56 Samenvatting effecten voor de discipline fauna en flora ............................................ 114 Tabel 57 Significantiekader voor de discipline landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie ........ 118 Tabel 58 Samenvatting effecten voor de discipline landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie .. 121 Tabel 59 Significantiekader voor de discipline mens ............................................................. 123 Tabel 60 Aantal verkeersbewegingen per jaar ten gevolge van de bedrijfsexploitatie ................... 124 Tabel 61 Samenvatting van de effecten voor de discipline mens .............................................. 126 Tabel 62 Overzicht Best Beschikbare technieken voor de veeteeltsector ................................... 130
eco-scan bvba M15HALV1_kennisgeving/ontwerpMER 12
Verklarende woordenlijst
abiotisch milieu de niet-levende materie
aerodynamische diameter de aerodynamische diameter van een stofdeeltje is gelijk aan de diameter van een
bolvormig deeltje dat in de omgevingslucht hetzelfde gedrag vertoont als dat
stofdeeltje
alluviaal behorend tot het alluvium, dat ontstaan is door aanslibbing van rivierklei
ammoniak NHз, scherpriekend gas (= ammoniakgas)
ammonium het ion NH4+, waarvan ammoniumbasen en –zouten afgeleid worden
antropogeen ontstaan door menselijke activiteit
aquifer ondergrondse verzadigde watervoerende zandafzettingen, (deels) omgeven door
ondoordringbare lagen zoals kleipakketten
autonome ontwikkeling de ontwikkeling die het studiegebied zou doormaken zonder gestuurde beïnvloeding
van buitenaf
Belgisch Biotische Index een systeem om via de bepaling van de aanwezigheid van een aantal groepen macro-
invertebraten in een waterloop de biologische waterkwaliteit van deze waterloop te
beoordelen
biotisch met betrekking tot de levende materie
bodemkaart geeft de verspreiding aan van bodemseries, die elk gekenmerkt worden door hun
grondsoort, natuurlijke drainageklasse en horizontenopvolging; ze geeft ook de
blijvende landbouwwaarde van de verschillende bodems aan
bronnencluster twee (of meer) bronnen met een gelijkaardig geurkarakter vormen een cluster
wanneer de ene bron binnen het 98-percentiel voor het nuleffectniveau (0,5 ouE/m³)
van de ander bron is gelegen
denitrificatie proces waarbij bepaalde micro-organismen nitraat en nitriet omzetten in vrije
stikstof en distikstofoxide, veelal onder anaerobe omstandigheden
depositie afzetting vanuit de lucht naar een ecosysteem, het is een hoeveelheid per tijds- en
oppervlakte-eenheid (vb. 10 kg SO2/dag.ha)
discipline milieuaspect dat in het kader van m.e.r. onderzocht wordt, door de regelgeving
vastgelegd als de disciplines ‘mens’, ‘fauna en flora’, ‘bodem’, ‘water’, ‘lucht’,
‘licht’, ‘warmte en straling’, ‘geluid en trillingen’, ‘klimaat’, ‘landschap, bouwkundig
erfgoed en archeologie’
drainageklasse ontwateringstoestand van het bodemprofiel uitgedrukt volgens het Belgisch
bodemclassificatiesysteem
ecosysteem geheel van abiotische en biotische componenten en onderlinge relaties
ecotoop ruimtelijke eenheid die homogeen is ten aanzien van de vegetatie en de abiotische
standplaatsfactoren (water, bodem) die voor de vegetatie bepalend zijn
effecten veranderingen in het abiotische milieu ten gevolge van (vooral) antropogene
activiteiten
emissie uitstoot van stoffen in de omgevingslucht
geurdrempel concentratie van een gasvormige stof of van een mengsel van gasvormige stoffen die
door de helft van een panel waarnemers wordt onderscheiden van geurvrije lucht; de
geurdrempel heeft per definitie een geurconcentratie van één ouE/m³; de individuele
geurdrempel is de geurdrempel die voor een individu werd vastgesteld
grondwaterkwetsbaarheid hiermee wordt aangegeven in welke mate een watervoerende laag beschermd is
tegen verontreiniging in het algemeen vanaf het maaiveld
hoog geurgevoelig gebied waar grote aantallen mensen langdurig verblijven of waar recreatieve
buitenactiviteiten plaatsvinden: woongebieden, ziekenhuizen, scholen, winkelcentra,
kampeerterreinen, speelterreinen, … Mensen kunnen hier op alle momenten van de
dag of nacht aanwezig zijn, zowel binnen als buiten.
immissie de concentratie van een bepaalde stof/contaminant in de omgevingslucht
indelingslijst de aan het Vlarem als bijlage I toegevoegde alfabetische lijst en indeling van de als
hinderlijk beschouwde inrichtingen
ingreep-effect-schema schema of netwerk dat de relaties tussen de milieu-effecten onderling en met de
afgeleide ingrepen van de activiteit aanduidt
initiatiefnemer de natuurlijke of rechtspersoon die een vergunning voor het project wenst te
eco-scan bvba M15HALV1_kennisgeving/ontwerpMER 13
bekomen
kritische last de maximaal toegelaten depositiewaarde van een bepaald ecosysteem per
oppervlakte- en tijdseenheid die onbeperkt kan getolereerd worden zonder dat er
nadelige effecten optreden op basis van de huidige kennis
laag geurgevoelig gebied industriegebieden, openbare wegen, …
matig geurgevoelig gebied gebieden gekenmerkt door lage bevolkingsdichtheid: agrarische en op bedrijfsterrein
gelegen bedrijfswoningen, natuurterreinen, sportterreinen, … Dergelijke
bedrijventerreinen worden gekenmerkt door activiteiten als handel, retail, productie
voedingsmiddelen. Mensen kunnen hier op alle momenten van de dag of nacht
aanwezig zijn, zowel binnen als buiten. Typische gebiedseigen achtergrondgeur (bvb
van landbouwactiviteiten in landbouwgebied) kan aanwezig zijn. Tolerantie ten
aanzien van gebiedsvreemde geuren kan laag zijn.
matrialendecreet het materialendecreet regelt het duurzaam beheer van materiaal-kringlopen en
afvalstoffen. Eén van de basisprincipes in het Materialendecreet is een duidelijke
prioriteitsvolgorde voor de omgang met materialen, en niet alleen afvalstoffen. De
voorkeur gaat uit naar hergebruik, recyclage en nuttige toepassing; het storten van
afval wordt als laatste optie gezien
m.e.r.-plicht de verplichting tot het opstellen van een MER voor hinderlijke en andere dan
hinderlijke inrichtingen
m.e.r.-deskundige natuurlijke of rechtspersoon door de Vlaamse minister bevoegd voor het leefmilieu als
deskundige voor het opstellen van een MER in één of meerdere disciplines ‘mens’,
‘fauna en flora’, ‘bodem’, ‘water’, ‘lucht’, ‘licht, warmte en straling’, ‘geluid en
trillingen’, ‘klimaat’, ‘landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie’
mestverwerking het behandelen en/of verwerken van dierlijke mest derwijze dat de nutriënten vervat
in de dierlijke mest ofwel worden gemineraliseerd en de vaste residu’s, die na de
mineralisatie overblijven, niet op in het Vlaamse Gewest gelegen cultuurgrond
worden opgebracht, tenzij deze residu’s eerst zijn behandeld tot kunstmest; ofwel
worden gerecycleerd en het gerecycleerde eindproduct niet op in het Vlaamse
Gewest gelegen grond wordt gebracht
milderende maatregelen maatregelen die voorgesteld worden om nadelige milieu-effecten van het geplande
project te vermijden, te beperken en zoveel mogelijk te verhelpen
milieu de fysieke, niet-levende en levende omgeving van de mens waarmee deze in een
dynamische en wederkerige relatie staat
nulalternatief toestand wanneer er niets aan de bestaande toestand verandert
olfactorisch betreft de geur
ontwikkelingsscenario beschrijft de evolutie van het studiegebied in de toekomst, rekening houdend met de
autonome evolutie van het gebied en met de evolutie o.i.v. plannen en beleidsopties
OPS-model Operationeel Prioritaire Stoffen model is een rekenprogramma om de verspreiding van
verontreinigde stoffen in de lucht te simuleren
peilbuizen tot op het grondwater geboorde putten, voorzien van een kunststof buis zodat hieruit
grondwaterstalen genomen kunnen worden
percentielwaarde percentage van de tijd dat een zekere concentratie niet wordt overschreden
projectgebied het gebied waarin een voorgenomen activiteit gepland is
referentiesituatie de toestand van het studiegebied, waarnaar gerefereerd wordt in functie van de
effectvoorspelling
studiegebied het gebied dat bestudeerd wordt in functie van het vaststellen van de milieu-effecten
en afhankelijk is van de invloedssfeer van de milieu-effecten
vaste mest dierlijke mest met een droge stofgehalte hoger dan 20 %
vegetatie ruimtelijke massa van de plantenindividuen in samenhang met de plaats waar zij
groeien en in de rangschikking die zij spontaan en door onderlinge concurrentie
hebben ingenomen
waarnemingsdrempel laagste gehalte of concentratie voor de betrokken parameter die kan worden
waargenomen
watertoets een beoordeling waarbij wordt nagegaan of een initiatief schadelijke effecten
veroorzaakt als gevolg van een verandering in de toestand van het oppervlaktewater,
het grondwater of de waterafhankelijke natuur
zuurequivalent eenheid om de verzuringsgraad van een polluent te meten, deze eenheid staat toe om
de verschillende verzurende polluenten met elkaar te vergelijken. Eén zuurequivalent
eco-scan bvba M15HALV1_kennisgeving/ontwerpMER 14
komt overeen met 32 gram SO2, 46 gram NO2 en 17 gram NH3
eco-scan bvba M15HALV1_kennisgeving/ontwerpMER 15
Afkortingenlijst
ABS Algemeen Boerensyndicaat
a.d. aerodynamische diameter
ANB Agentschap Natuur en Bos
APA Algemeen Plan van Aanleg
BB Boerenbond
BBI Belgisch Biotische Index
BBT Beste Beschikbare Technieken
BD Deputatie
BPA Bijzonder Plan van Aanleg
BREF Best Available Techniques Reference Documents
B.S. Belgisch Staatsblad
BWK biologische waarderingskaart
CBS College van Burgemeester en Schepenen
dB decibel
DOV Databank Ondergrond Vlaanderen
EU Europese Unie
GNOP Gemeentelijk Natuurontwikkelingsplan
GPBV Geïntegreerde Preventie en Bestrijding van Verontreiniging
GRSP Gemeentelijk Ruimtelijk Structuurplan
GRUP Gemeentelijk Ruimtelijk Uitvoeringsplan
IFDM Immissie Frequentie Distributie Model
IPPC Integrated Pollution Prevention and Control
KB Koninklijk Besluit
KL kritische last
LAT lange afstandstransport
LNE Departement Leefmilieu, Natuur en Energie
MAP Mestactieplan
m.e.r. milieueffectrapportage
MER milieueffectrapport
MINA Milieu- en Natuurraad Vlaanderen
MIRA Milieurapport Vlaanderen
MLTD middellange termijndoelstelling
MTC maximaal toelaatbare concentratie
NEC National Emissions Ceiling
NER nutriëntenemissierechten
OPS Operationeel Prioritaire Stoffen
ouE geureenheid (European Odour Unit, EN13725)
OVAM Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij
PM Particulate Matter
PRSP Provinciaal Ruimtelijk Structuurplan
PRUP Provinciaal Ruimtelijk Uitvoeringsplan
RSV Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen
SBZ Speciale Beschermingszone
se snuffeleenheid
VEN Vlaams Ecologisch Netwerk
VHA Vlaamse Hydrografische Atlas
VITO Vlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoek
Vlarem Vlaams Reglement op de Milieuvergunningen
VLAREMA Vlaams Reglement betreffende het duurzaam beheer van Materiaalkringlopen en
eco-scan bvba M15HALV1_kennisgeving/ontwerpMER 16
Afvalstoffen
VLM Vlaamse Landmaatschappij
VMM Vlaamse Milieumaatschappij
VOS vluchtige organische stoffen
Zeq zuurequivalenten
eco-scan bvba M15HALV1_kennisgeving/ontwerpMER 17
Voorwoord
Toelichting bij het m.e.r.-proces
De bedoeling van dit voorwoord is om een kort overzicht te geven van de m.e.r.-procedure. Tevens is
het de bedoeling om informatie te bieden aan inwoners van de gemeente waar deze kennisgeving ter
inzage ligt en over hoe ze concreet kunnen reageren op de kennisgeving. Verder in de tekst staat ook
beschreven wat er met de inspraakreacties zal gebeuren en waar meer uitleg gevonden kan worden.
Milieueffectrapportage: algemeen
Milieueffectrapportage (m.e.r.) is een juridisch-administratieve procedure waarbij de milieugevolgen
van een gepland project op een wetenschappelijk verantwoorde wijze bestudeerd, besproken en
geëvalueerd worden. Dit gebeurt voordat het project plaatsvindt en resulteert in het al dan niet
opstellen van een milieueffectrapport (MER). De m.e.r. gaat vooraf aan de aanvraag van een vergunning
en het MER moet bij de vergunningsaanvraag gevoegd worden als informatief instrument. Via het
milieuonderzoek wordt getracht om de voor het milieu mogelijk negatieve effecten in een vroeg stadium
van de besluitvorming te kennen zodat ze kunnen worden voorkomen. Op die manier kan het project
worden bijgestuurd.
Kort overzicht van de m.e.r.–procedure
Het decreet betreffende milieueffect- en veiligheidsrapportage van 18 december 2002 (het zogenaamde
MER/vr-decreet, hierna “het decreet” genoemd) beschrijft de m.e.r.-procedure (B.S. 13 februari 2003).
Sinds de publicatie van dit decreet is deze procedure toegankelijk voor publieke inspraak betreffende de
inhoudsafbakening van het onderzoek en betreffende het opstellen van de richtlijnen voor het MER. De
publieke inspraak gebeurt in de beginfase van het m.e.r.-proces door middel van een
kennisgevingsdossier. De m.e.r.-procedure is meestal opgebouwd uit vier belangrijke stappen:
a) kennisgevingsfase: de initiatiefnemer controleert of de vergunningsplichtige activiteit moet
onderworpen worden aan een m.e.r. Hiervoor zijn drie lijsten met categorieën van projecten
gepubliceerd in het uitvoeringsbesluit van 10 december 2004 (B.S. 17 februari 2005). Bijlage I
betreft projecten die steeds m.e.r.-plichtig zijn; bijlage II omvat projecten die in principe
m.e.r.-plichtig zijn maar waarvoor een ontheffingsdossier kan ingediend worden. Hierover wordt
geval per geval een uitspraak gedaan. In het uitvoeringsbesluit van 1 maart 2013 (B.S. 29 april
2013) werd een bijkomende lijst gepubliceerd (bijlage III), met vermelding van projecten die
screeningsplichtig zijn voor m.e.r. Als de voorgenomen activiteit m.e.r.-plichtig is, en als blijkt
dat een MER dient opgesteld te worden, stelt de initiatiefnemer een team van erkende
deskundigen samen. Na het opstellen van het kennisgevingsdossier, dient de initiatiefnemer het
dossier in bij de bevoegde overheid, namelijk de Dienst Mer, afdeling Milieu-, Natuur- en
Energiebeleid van het Departement Leefmilieu, Natuur en Energie (LNE). Na het ontvangen van
de kennisgeving onderzoekt de Dienst Mer of de kennisgeving volledig is en betekent deze
beslissing binnen een termijn van 20 dagen na ontvangst van de kennisgeving;
b) richtlijnenfase: binnen 10 dagen na ontvangst van de volledigverklaring van de kennisgeving
stuurt de initiatiefnemer het kennisgevingsdossier door naar de betrokken gemeentebesturen, de
vergunningverlenende overheid en de door de Vlaamse regering aangewezen administraties. Het
College van Burgemeester en Schepenen (CBS) van de gemeente, waar het project gepland is,
legt deze kennisgeving binnen de 10 dagen na ontvangst ter inzage, dit gedurende 30 dagen. Op
deze kennisgeving kunnen de burgers reageren met behulp van een inspraakformulier. Op basis
van inspraakreacties van de inwoners en reacties van de aangeschreven administraties en
openbare besturen en na een informele vergadering met de betrokkenen, stellen de
eco-scan bvba M15HALV1_kennisgeving/ontwerpMER 18
medewerkers van de Dienst Mer richtlijnen op die de initiatiefnemer moet volgen bij het
opstellen van het MER. De Dienst Mer betekent deze richtlijnen binnen de 70 dagen (of 90 dagen
ingeval van grensoverschrijdende effecten) na goedkeuring van de kennisgeving aan de
initiatiefnemer, de betrokken overheden, administraties en het CBS van de betrokken
gemeentebesturen;
c) uitvoeringsfase: tijdens deze fase stelt het team van erkende deskundigen het MER op onder
leiding van een coördinator. Meestal wordt er tussentijds een ontwerp-MER opgesteld dat
informeel besproken wordt door de initiatiefnemer, het team van deskundigen, de Dienst Mer en
aangeschreven administraties en openbare besturen;
d) beoordelingsfase: na indienen van het MER bij de Dienst Mer controleert deze of het MER
beantwoordt aan de inhoudelijke vereisten van de richtlijnen. Daarna keurt de dienst het MER
goed of af en stellen ze een goedkeurings- of afkeuringsverslag op. Deze goed- of afkeuring
wordt binnen een termijn van 40 dagen betekend aan de initiatiefnemer, de betrokken
overheden, administraties, de coördinator en het CBS van de betrokken gemeentebesturen. Een
goedgekeurd MER maakt deel uit van de vergunningsaanvraag en is een openbaar document.
De kennisgevingsfase / ontwerp-MER-fase van de m.e.r.-procedure
Zoals hoger aangegeven is de kennisgeving de eerste procedurele stap in de opmaak van het MER. In de
kennisgeving zijn o.m. de voorgenomen activiteit, de aard, de ligging, doelstellingen en verantwoording
van het project beschreven en zijn de coördinaten van de initiatiefnemer en namen van de uitvoerders
van het MER vermeld.
Ook geeft de initiatiefnemer hierin een overzicht van de juridische en beleidsmatige context en
beschrijft hij de onderzochte alternatieven, bestaande en beoogde vergunningen en relevante gegevens
uit vorige rapportages en goedgekeurde rapporten. Daarnaast beschrijft de initiatiefnemer de specifieke
milieu-aspecten die onderzocht en beschreven zullen worden in het MER, inclusief de verdere aanpak
voor de bepaling en de beoordeling van deze aspecten.
Het is hierbij wenselijk dat de reeds gekende moeilijkheden en leemten in de kennis aangegeven
worden. Indien er grensoverschrijdende effecten verwacht worden, vermeldt de initiatiefnemer de
nodige gegevens die de Dienst Mer toelaat na te gaan of de bevoegde autoriteiten van naburige lidstaten
betrokken dienen te worden bij de procedure.
In voorliggend geval wordt geopteerd om gebruik te maken van het voorstel van de dienst Mer, waarbij de
kennisgevingsfase gekoppeld kan worden aan de ontwerp-MER-fase. Hierbij zal dan reeds onderzoek
uitgevoerd worden naar de eigenlijke milieu-effecten die het project met zich meebrengt. Deze effecten
worden dan ook reeds uitvoerig beschreven en geëvalueerd in dit eigenlijke kennisgeving/ontwerp-MER.
Doel van de terinzagelegging
Het doel van de terinzagelegging van de kennisgeving/ontwerp-MER is ten eerste om de betrokken
inwoners van de gemeenten op de hoogte te stellen van de voorgenomen activiteit en zijn mogelijke
gevolgen op de omgeving. Ten tweede is het de bedoeling om concrete, zinvolle reacties uit te lokken (zie
verder) waarmee de Dienst Mer rekening kan houden bij de opmaak van richtlijnen. Deze richtlijnen
bakenen de inhoud af van de te bespreken en te onderzoeken onderwerpen in het MER. Door nuttige
inspraakreacties van inwoners van de betrokken gemeenten kan het onderzoek voor het MER inhoudelijk
bijgestuurd worden.
eco-scan bvba M15HALV1_kennisgeving/ontwerpMER 19
Termijn van de terinzagelegging
Concreet dienen de gemeenten, waar het m.e.r.-plichtige project gepland is, een afschrift van deze
kennisgeving ter inzage te leggen binnen een termijn van 10 dagen na ontvangst. Vanaf het begin van deze
terinzagelegging hebben de inwoners maximaal 30 dagen de tijd om de opmerkingen toe te sturen naar de
Dienst Mer met behulp van een inspraakformulier, te vinden op www.mervlaanderen.be.
Wat zijn nuttige inspraakreacties?
De terinzagelegging is geen openbaar onderzoek waarbij bezwaarschriften kunnen ingediend worden.
Bezwaarschriften kunnen enkel ingediend worden tijdens het openbaar onderzoek dat georganiseerd zal
worden naar aanleiding van de vergunningsaanvraag. Dit is dus tijdens de latere besluitvormingsprocedure
en niet gedurende de m.e.r.-procedure. Het MER is bij een dergelijk openbaar onderzoek overigens
bruikbaar als instrument om bezwaarschriften te onderbouwen maar ook een basis om ze te weerleggen.
Het is dus in ieders belang dat het MER van goede kwaliteit is.
Zoals eerder vermeld kan de Dienst Mer enkel zinvolle reacties gebruiken voor het opstellen van richtlijnen
die de initiatiefnemer en de deskundigen moeten volgen bij het opstellen van het MER. Dit kunnen
opmerkingen zijn over de vorm en presentatie van het MER maar ook inhoudelijke opmerkingen zoals
opmerkingen over het voorgenomen project zelf, over de alternatieven, over de beschrijving van de
bestaande toestand, milieu-effecten en milderende maatregelen, over de opvolging en evaluatie van de
effecten, over de leemten in de kennis, ...
Wat gebeurt er met de inspraakreacties?
De Dienst Mer bundelt de zinvolle reacties op de kennisgeving en het ontwerp-MER en neemt een beslissing
over de inhoud van het MER, de inhoudelijke aanpak, de methodologie van de rapportage en over de
opstellers van het MER. De Dienst Mer betekent de richtlijnen voor het opstellen van het MER aan de
initiatiefnemer en de betrokken instanties binnen 70 dagen (of 90 dagen in geval van grensoverschrijdende
effecten) na volledigverklaring van de kennisgeving.
Deze richtlijnen zijn een openbaar document en elke burger kan ze bij de milieuambtenaar van zijn
gemeente opvragen. Deze richtlijnen zijn tevens beschikbaar op de webstek www.mervlaanderen.be. Met
behulp van het inspraakformulier, opgesteld door de dienst MER, kunnen de opmerkingen kenbaar gemaakt
worden. Dit formulier is te vinden op www.mervlaanderen.be. Het formulier kan per e-mail verstuurd
worden naar [email protected], met vermelding van het project. Het formulier kan ook per post
verstuurd worden of gefaxt worden naar de Dienst Mer.
Vlaamse Overheid, Departement Leefmilieu, Natuur en Energie
Dienst Milieueffectrapportage (Dienst Mer)
Graaf de Ferrarisgebouw
Koning Albert II-laan 20, bus 8 1000 BRUSSEL
website: www.mervlaanderen.be
fax: 02 553 80 75
eco-scan bvba M15HALV1_kennisgeving/ontwerpMER 20
1 Inleiding
1.1 Beknopte beschrijving van het project
Het bedrijf Top Halen bvba is gelegen in de Struikstraat 1 te Halen. De inrichting beschikt momenteel over
een vergunning voor het houden van 3.000 vleesvarkens die gehouden worden in drie traditionele stallen.
Daarnaast is er eveneens plaats voor het houden van 5.500 biggen, deze dieren worden gehouden in een
stal die ammoniakemissiearm uitgerust is met het stalsysteem V-1.5 “Volledig rooster met water- en
mestkanaal, eventueel voorzien van schuine putwanden, emitterend mestoppervlak kleiner dan 0,10 m²”.
Er wordt nu een uitbreiding aangevraagd zodat er in de gewenst situatie in totaal 6.543 varkens gehouden
kunnen worden: 3 beren, 3.315 zeugen en 3.225 andere varkens. Er zal eveneens ruimte voorzien worden
voor het houden van 16.744 biggen. Om dit te kunnen realiseren zullen er drie nieuwe stallen gebouwd
worden die uitgerust zullen worden met gecombineerde luchtwassers met een emissiereductie van 85 %
voor geur, 85 % voor ammoniak, 80 % voor PM10-stof en 70 % voor PM2,5-stof. De huidige biggenstal zal
eveneens uitgerust worden met een luchtwasser van dit type. Verder zullen twee verouderde
vleesvarkensstallen afgebroken worden, en wordt er ter hoogte van de voormalige rundveestal een loods
gebouwd.
In het MER zal een evaluatie gemaakt worden tussen de huidig vergunde situatie en de gewenste situatie
van dit project. Indien de aangevraagde vergunning niet verleend wordt, wordt het bedrijf verder
uitgebaat volgens de huidig vergunde situatie en dit tot 2023. Na 2023 is het nulalternatief dan gelijk aan
de situatie zonder het voorliggende bedrijf.
1.2 Toetsing aan m.e.r.-plicht
Het “Besluit van de Vlaamse Regering van 10 december 2004 houdende de vaststelling van de categorieën
van projecten onderworpen aan de milieueffectrapportage” werd op 17/02/2005 in het Staatsblad
gepubliceerd als uitvoeringsbesluit van hoofdstuk IV van het decreet van 5 april 1995 houdende algemene
bepalingen inzake milieubeleid met een titel betreffende de milieueffect- en veiligheidsrapportage. Dit
besluit bevat een bijlage I en een bijlage II met lijsten van m.e.r.-plichtige categorieën van projecten.
Voor de projecten uit bijlage II kan de initiatiefnemer een gemotiveerd verzoek tot ontheffing indienen bij
de bevoegde administratie. Naar aanleiding van het uitvoeringsbesluit van 1 maart 2013 (B.S. 29 april 2013)
is eveneens een bijlage III-lijst met projecten die m.e.r.-screeningsplichtig zijn.
De initiatiefnemer vraagt een wijziging, uitbreiding en vroegtijdige hernieuwing om in de gewenste situatie
te komen tot een bedrijf met 6.543 varkens: 3 beren, 3.315 zeugen en 3.225 andere varkens. Het project
valt daardoor in de categorieën:
21 c) en 21 d) (Intensieve veeteeltbedrijven) uit de lijst van bijlage I: “Installaties voor intensieve
pluimvee- of varkenshouderij met: meer dan 3.000 plaatsen voor mestvarkens (van meer dan 20
kg) en met meer dan 900 plaatsen voor zeugen”. Deze inrichting is dan ook m.e.r.-plichtig;
28 uit de lijst van bijlage I: ‘Wijziging of uitbreiding van in deze bijlage opgenomen projecten,
wanneer de wijziging of uitbreiding aanleiding geeft tot de overschrijding van de in deze bijlage
genoemde drempelwaarden, voor zover deze bestaan.
eco-scan bvba M15HALV1_kennisgeving/ontwerpMER 21
1.3 Relevante gegevens uit vorige rapportages
Voor de betrokken inrichting werd er door farMER bvba reeds een MER opgesteld (PRMER-445). Dit MER
werd goedgekeurd op 11.08.2010 en behandelde de uitbreiding en vroegtijdige hernieuwing van de
varkenshouderij tot 12.600 andere varkens en een vergistingsinstallatie tot 60.000 ton/j. De
aangevraagde wijzigingen werden echter nooit gerealiseerd. Relevante informatie uit het eerder
gemaakte MER zullen in dit dossier overgenomen worden.
1.4 Betrokken partijen
1.4.1 Initiatiefnemer – uitbater
Initiatiefnemer: Top Halen bvba
Kloosterpoort 14
3960 Bree
1.4.2 Samenstelling en taakverdeling van team van deskundigen
De initiatiefnemer die de m.e.r.-plichtige activiteit wil ondernemen laat het MER opstellen door een
werkgroep van deskundigen van verschillende disciplines, het zogenaamde team van deskundigen. De
betrokkenheid van onafhankelijke, erkende deskundigen moet de wetenschappelijke waarde en de
objectiviteit van het MER waarborgen. Deze deskundigen zijn door de Vlaamse minister, bevoegd voor het
leefmilieu, erkend voor één of meerdere disciplines.
De initiatiefnemer kiest de deskundigen uit een lijst van erkende onafhankelijke specialisten in één of
andere milieudiscipline, zodat in de werkgroep de milieu-effecten, eigen aan het geplande project
doeltreffend onderzocht kunnen worden. Voor dit project werd een deskundige voor de discipline lucht,
bodem, water en fauna en flora in het team van deskundigen opgenomen.
Tabel 1 m.e.r.-deskundigen die hun medewerking aan dit project verlenen
discipline erkend deskundige erkenning coördinaten
bodem en grondwater Peter Hermans geohydrologie: EDA/708/V-1
onbeperkt geldig
pedologie: EDA/708-B/V-1
onbeperkt geldig
Profex
Biezeweg 15a
9230 Wetteren
fauna en flora Marjan Speelmans EDA/730/V-1
onbeperkt geldig
eco-scan BVBA
Industrieweg 114H
9032 Wondelgem (Gent)
lucht Nico Raes EDA/789
onbeperkt geldig
OLFASCAN nv
Industrieweg 114H
9032 Wondelgem (Gent)
coördinatie Marjan Speelmans erkenning als coördinator
bestaat niet als dusdanig,
maar de coördinator wordt
gekozen uit m.e.r.-
deskundigen (EDA/730/V-1
onbeperkt geldig)
eco-scan BVBA
Industrieweg 114H
9032 Wondelgem (Gent)
eco-scan bvba M15HALV1_kennisgeving/ontwerpMER 22
De overige relevante aspecten (effecten op de mens en zijn omgeving en landschap) worden behandeld
door de coördinator van het team van deskundigen. Het is tevens haar taak om van de deelonderzoeken
een coherent geheel te maken en de eindconclusies in samenspraak met de andere deskundigen te
formuleren. Zij treedt tevens op als aanspreekpunt voor alle betrokken partijen.
De erkende deskundigen worden verder bijgestaan door
Gwynet Leyre, eco-scan bvba, medewerkster geluid
Volker Spessart, eco-scan bvba, medewerker geluid
Interne deskundigen:
Ad Kemps, Top Halen bvba
Dirk Coucke en Peter Pouls, bedrijfsdeskundigen, DLV cvba
1.4.3 Taakverdeling
De coördinator is belast met de inhoudelijke coördinatie van het MER. Zijn taak bestaat uit:
het coördineren van het interdisciplinaire overleg in elke fase van het m.e.r.-proces, in het
bijzonder tijdens de voorfase;
het opstellen van een analyseschema met de hoofdingreep en de deelingrepen;
het uitwerken van de impactmatrices, de ingreep-effect-schema’s en de netwerkrelaties;
het opstellen van een interdisciplinaire referentiesituatie;
het coördineren van de fasering van de uit te voeren deelonderzoeken;
het bepalen van de volgorde van de in het rapport te bespreken milieufactoren;
het op elkaar afstemmen van de inhoud en de structuur van de deelrapporten;
het opstellen van de eindbespreking;
de redactie van de niet-technische samenvatting;
de eindredactie van het rapport.
De initiatiefnemer dient de nodige projectinformatie aan te reiken aan het team van deskundigen. Hij stelt
hiertoe de bedrijfsdeskundige aan.
eco-scan bvba M15HALV1_kennisgeving/ontwerpMER 23
2 Situering project
2.1 Ruimtelijke situering
Het bedrijf is gelegen in de Struikstraat 1 te Halen, op de kadastrale percelen, 1ste
afdeling, sectie C,
perceelsnummers 618H, 618P, 618R, 618M, 723X, 723W, 723S, 723Y, 723T, 723V, 725G, 724H en 724K. Een
kopie van het kadasteruittreksel wordt weergegeven in Bijlage 1. Een uittreksel van de topografische kaart
van België wordt weergegeven in Bijlage 2. In Bijlage 3 wordt het stratenplan in de omgeving van de
inrichting weergegeven en op Bijlage 4a wordt een luchtfoto van de inrichting weergegeven. Op de
luchtfoto in Bijlage 4b wordt de ruimere omgeving van het bedrijf weergegeven.
Rekening houdend met het gewestplan (Bijlage 5) ligt het bedrijf grotendeels in agrarisch gebied, een klein
deeltje is gelegen in landschappelijk waardevol agrarisch gebied. De voornaamste
gewestplanbestemmingen in de omgeving van het bedrijf (afstanden bepaald ten opzichte van de contour
van het bedrijf (stallen en/of mestopslag) in de gewenste situatie) worden weergegeven in Tabel 2.
Tabel 2 Bestemmingen volgens het gewestplan in de omgeving van de inrichting
kortste afstand (m) windrichting
natuurgebied 150 NO
woongebied met landelijk karakter 630 ZW
parkgebied 900 NW
Verder weg, op zo’n 1.335 m ten O van de site, bevindt zich nog een bosgebied.
In de onmiddellijke omgeving van het bedrijf zijn geen RUP’s of BPA’s gelegen.
Het bedrijf is volledig gelegen op het grondgebied van Halen. Op 550 m ten ZW van het bedrijf bevindt zich
de gemeente Kortenaken, en op 670 m ten ZO bevindt zich de gemeentegrens met Geetbets. De afstand
van het bedrijf tot de grens met Wallonië bedraagt ongeveer 18 km en tot de Nederlandse grens ongeveer
40 km. Er worden dan ook geen grensoverschrijdende effecten verwacht.
2.2 Vergunningstoestand
De initiatiefnemer wenst een uitbreiding, wijziging en hernieuwing aan te vragen voor zijn
varkenshouderij. Een overzicht van de huidige en gewenste vergunningstoestand wordt gegeven in Tabel 3.
eco-scan bvba M15HALV1_kennisgeving / ontwerp-MER 24
Tabel 3 Vergunningsplichtige inrichtingen op het bedrijf Top Halen bvba
rubrieknr. omschrijving klasse huidig gewenst
6.5.1°
inrichtingen voor de verdeling van de in rubriek
17.3.2.1.1 of 6.4 bedoelde vloeistoffen met
maximaal 1 verdeelslang
3 1 verdeelslang 1 verdeelslang hernieuwing
9.4.1.c)1° intensieve varkenshouderij met meer dan 2.000
plaatsen voor mestvarkens van mee dan 30 kg
1, X* plaatsen voor 3.000 varkens > 10
weken of ca. 2.500 plaatsen voor
3.000 varkens
plaatsen voor 6.543 varkens
waarvan 3 beren, 3.315 zeugen en
3.225 andere varkens
uitbreiding
hernieuwing
9.4.1.d)2°
intensieve varkenshouderij met meer dan 750
plaatsen voor zeugen
1, X* /
9.5.c)2°
gemende inrichtingen in agrarische gebieden 1,X plaatsen voor 3.000 varkens > 10
weken of ca. 2.500 plaatsen voor
3.000 varkens en 20 runderen
waarvan 8 melkkoeien, 6 runderen
1 – 2 jaar en 6 runderen < 1 j
/ vermindering
12.1.2°b) elektriciteitsproductie van 100 kW t.e.m. 10.000
kW, in de andere dan de sub a) bedoelde gevallen
2 / noodstroomgenerator 250 kW
uitbreiding
15.1.1 al dan niet overdekte ruimte, andere dan deze
bedoeld in rubriek 15.5 en 19.8, waarin 3 t.e.m. 25
voertuigen gestald worden
3 / 10 voertuigen uitbreiding
16.3.1.1° koelinstallaties voor het bewaren van producten,
luchtcompressoren, en airconditionerings-
installaties, met een totale geïnstalleerde
drijfkracht van 5 kW t.e.m. 200 kW
3 / gekoelde kadaverhut 5 kW uitbreiding
17.3.2.1.1.1°b) opslagplaatsen voor brandgevaarlijke vloeistoffen
(gevarenpictogram GHS02 ) - ontvlambare vloeistoffen van gevarencategorie 3:
gasolie, diesel, lichte stookolie en gelijkaardige
vloeistoffen met een vlampunt ≥ 55 °C met een
gezamenlijke opslagcapaciteit van 100 kg tot en
met 20 ton, niet voor woning
3 opslag van 8,5 ton mazout (10.000
l)
opslag van 12,75 ton mazout
(15.000 l)
uitbreiding
28.2.c)1° opslagplaats van dierlijke mest in agrarische
gebieden met een opslagcapaciteit van meer dan
10 m³ t.e.m. 5.000 m³
3 opslag van 3.980 m³ mest waarvan:
- mestsilo met 1.570 m³
/ wijziging
eco-scan bvba M15HALV1_kennisgeving/ontwerpMER 25
rubrieknr. omschrijving klasse huidig gewenst
- 2.410 m³ in/onder de stallen
28.2.c)2° opslagplaats van dierlijke mest in agrarische
gebieden met een opslagcapaciteit van meer dan
5.000 m³
2 opslag van 24.200 m³ waarvan 570
m³ spuiwater en 23.630 m³ mest
uitbreiding
53.8.3° boren van grondwaterwinningsputten en
grondwaterwinning met een totaal opgepompte van
eer dan 30.000 m³/jaar
1 / max. 39.900 m³/j en max. 113
m³/d
uitbreiding
* X = inrichting die een GPBV-installatie betreft zoals gedefinieerd door sub 16° van artikel 1 van titel I van het Vlarem en die als dusdanig tevens onder de toepassing valt van de bepalingen van
de titels I en II van het Vlarem inzake geïntegreerde preventie en bestrijding van verontreiniging als bedoeld in de EU-richtlijn 96/61/EEG van 24 september 1996. Dergelijke inrichting omvat
telkens de vaste technische eenheid waarin de in de overeenkomstige tweede kolom vermelde activiteiten en processen alsmede andere daarmee rechtstreeks samenhangende activiteiten
plaatsvinden, die technisch in verband staan met de op die plaats ten uitvoer gebrachte activiteiten en die gevolgen kunnen hebben voor de emissies en de verontreiniging (zie ook artikel 5, § 7
van titel I van het Vlarem). De EU-richtlijn verplicht de lidstaten van de EU om grote milieuvervuilende bedrijven te reguleren middels een integrale vergunning gebaseerd op de beste
beschikbare technieken (BBT)
eco-scan bvba M15HALV1_kennisgeving / ontwerp-MER 26
Zoals blijkt uit de indelingsrubrieken worden beide inrichtingen ingedeeld als een klasse 1 bedrijf. De
procedure houdt in dat de vergunning dient aangevraagd te worden bij de Deputatie van de provincie
Limburg.
2.3 Administratieve voorgeschiedenis
Voor de voorliggende inrichting zijn de volgende exploitatie- en milieuvergunningen (Tabel 4) en
stedenbouwkundige vergunningen (Tabel 5) bekend.
Tabel 4 Exploitatie- en milieuvergunningen
begindatum einddatum onderwerp exploitant overheid
10.01.1972 10.01.2002 vergunning voor mestvarkens en opfokvarkens Princen
Edmond CBS
12.09.1991 10.01.2002 aktename van dierlijke mestopslag en rundvee bij een vergund
varkensbedrijf Welvaarts bvba BD
29.04.1992 10.01.2002 vergunning voor de opslag van mazout Welvaarts bvba CBS
06.12.1993 06.12.2013 grondwaterwinning Welvaarts bvba CBS
22.12.1993 10.01.2002 vergunning voor de uitbreiding van de opslag van mazout Welvaarts bvba BD
21.12.1995 10.01.2002 aktename voor uitbreiding mestopslag Welvaarts bvba BD
27.09.2001 31.12.2003 hernieuwing gemengd veebedrijf Welvaarts bvba BD
23.04.2003 weigering vergunning voor het exploiteren van een gemengd
bedrijf Welvaarts bvba BD
22.10.2003 31.12.2023 vergunningsbesluit Deputatie wordt opgeheven en vergunning
wordt verleend Welvaarts bvba MB
03.05.2007 31.12.2023 overname van het gemengd veeteeltbedrijf Halvark bvba BD
21.08.2008 31.12.2023 uitbreiding met een co-vergistingsinstallatie Halvark bvba BD
21.10.2009 06.12.2013 overname van de vergunde grondwaterwinning Halvark bvba BD
07.07.2011 weigering vergunning voor de uitbreiding met een
vergistingsinstallatie Halvark bvba BD
10.02.2012 31.12.2023 verlenen vergunning voor de uitbreiding met een
vergistingsinstallatie Halvark bvba
Minister
van
Leefmilieu
In de laatste vergunning voor de aangevraagd co-vergistingsinstallatie werden een aantal bijzondere
voorwaarden geformuleerd. Aangezien deze installatie nooit in gebruik werd genomen, zijn deze
vergunning en bijhorende voorwaarden vervallen.
Tabel 5 Stedenbouwkundige vergunningen
begindatum onderwerp overheid
13.01.1972 bouwen van een mestvarkensstal CBS
15.01.1979 bouwen van een landbouwbedrijfswoning CBS
06.02.1989 saneren en verbouwen bestaande varkensstal en slopen en heropbouwen van
bestaande varkensstal
CBS
13.04.1992 uitbreiden van een bestaande woning CBS
06.07.1992 bouwen van een silo voor mestopslag CBS
09.09.1996 bouwen van een biggenstal CBS
11.05.2009 weigering bouwvergunning vergistingsinstallatie CBS
eco-scan bvba M15HALV1_kennisgeving/ontwerpMER 27
begindatum onderwerp overheid
29.10.2009 verlening vergunning in beroep (nooit gebouwd) BD
eco-scan bvba M15HALV1_kennisgeving / ontwerp-MER 28
2.4 Randvoorwaarden
2.4.1 Juridische randvoorwaarden
Tabel 6 Juridische randvoorwaarden
juridische randvoorwaarden inhoudelijk relevant bespreking relevantie // (locatiebespreking MER)
Gewestplan geeft de bestemming en het gebruik van
de gronden in Vlaanderen weer
ja zie punt 2.1 (Ruimtelijke situering project)// (referentiesituatie, discipline
lucht, mens, geluid en trillingen)
Bijzonder Plan van Aanleg (BPA) geeft de bestemming en het gebruik van
de gronden in bepaalde delen van
Vlaanderen weer
neen ter hoogte van de site is geen BPA van kracht
Vlarem I bepaalt de modaliteiten met betrekking
tot exploitatie en/of verandering van
meldings- en vergunningsplichtige
inrichtingen
ja zie punt 2.2 (Vergunningstoestand) // (vergunningstoestand)
Vlarem II bevat milieukwaliteitsnormen en
algemene en sectorale
milieuvoorwaarden met betrekking tot
o.a. ligging en exploitatie van
inrichtingen
ja voor de landbouwinrichting zijn al de relevante voorwaarden gerelateerd aan
de gevraagde en vergunde rubrieken (Vlarem I) belangrijk. Deze zullen meer
specifiek behandeld worden verder in het MER // (algemeen relevant: alle
disciplines)
Vlarem III bevat de bijkomende algemene en
sectorale milieuvoorwaarden voor GPBV-
installaties
ja voor de landbouwinrichting zijn al de relevante bijkomende voorwaarden
gerelateerd aan de gevraagde en vergunde rubrieken (Vlarem I) belangrijk.
Deze zullen meer specifiek behandeld worden verder in het MER // (algemeen
relevant: alle disciplines)
EU kaderrichtlijn 96/62 inzake
beoordeling en beheer van
luchtkwaliteit +
dochterrichtlijnen 1999/30,
2000/69, 2002/3, 2004/107. De
voorgaande richtlijnen zitten
vanaf 21 mei 2008 vervat in de
Europese Richtlijn Lucht
2008/50/EG
vormt de basis voor een nieuw
luchtkwaliteitsbeleid binnen de Europese
Unie. Globaal kader waarmee EU
luchtkwaliteit beoordeelt en beheert
ja een veestal kan een aanzienlijke stofemissie met zich meebrengen. In het MER
zal nagegaan worden in welke mate er stofhinder ten gevolge van het bedrijf
te verwachten valt // (discipline lucht en mens)
Mestdecreet en
uitvoeringsbesluiten
heeft tot doel de bescherming van het
leefmilieu tegen verontreiniging als
gevolg van productie en gebruik van
meststoffen
ja het bedrijf dient de regels van het Mestdecreet na te leven // (discipline
lucht, water, bodem en fauna en flora)
Wetgeving grondwater (sinds 1999 opgenomen in Vlarem- ja het bedrijf is momenteel niet vergund voor een grondwaterwinning. In de
eco-scan bvba M15HALV1_kennisgeving/ontwerpMER 29
juridische randvoorwaarden inhoudelijk relevant bespreking relevantie // (locatiebespreking MER)
wetgeving) gewenste situatie wordt een vergunning voor een nieuwe winning aangevraagd.
Bij de aanleg en de exploitatie van de grondwaterwinning dient de geldende
wetgeving na geleefd worden // (discipline water)
Bescherming oppervlaktewater (waterkwaliteitsdoelstellingen en
lozingsvoorwaarden opgenomen in Vlarem
II)
ja voorliggend bedrijf kan een risico inhouden naar
oppervlaktewaterverontreiniging // (discipline water)
Bestemming en
milieukwaliteitsnormen
oppervlaktewater
duidt bestemming oppervlaktewater aan
(milieukwaliteitsnormen zie Vlarem II)
ja binnen een straal van 1 km rondom het bedrijf zijn de Velpe (eerste categorie,
viswaterkwaliteit, 930 m NW), de Vossenkotbeek (niet geklasseerd,
basiskwaliteit, 285 m NO) en de Halensebeek (tweede categorie,
basiskwaliteit, 660 m ZO) gelegen (Bijlage 6) // (discipline water)
Decreet integraal waterbeleid
(incl. de Watertoets)
bevat bepalingen betreffende het
gecoördineerd en geïntegreerd
ontwikkelen, beheren en herstellen van
watersystemen. Het decreet reikt tevens
een aantal instrumenten aan die een
sleutelrol moeten spelen in het Vlaamse
waterbeleid, o.a. de Watertoets
ja het project moet getoetst worden aan de bepalingen opgenomen in de
Watertoets (art. 8) // (bedrijfsspecifieke toelichting in kader van de
Watertoets, discipline water)
Aangepast uitvoeringsbesluit van
de Watertoets (B.S. 14/10/2011)
het besluit geeft de lokale, provinciale en
gewestelijke overheden, die een
vergunning moeten afleveren, richtlijnen
voor de toepassing van de Watertoets.
Het aangepaste besluit werd goedgekeurd
door de Vlaamse regering op 14 oktober
2011 en treedt in werking op 1 maart
2012
ja de Watertoets heeft als doel mogelijke schadelijke effecten van plannen,
programma’s en vergunningen op het watersysteem in een vroeg stadium te
beoordelen en daarover te adviseren // (bedrijfsspecifieke toelichting in kader
van de Watertoets, discipline water)
Besluit van de Vlaamse regering
van 5 juli 2013 houdende
vaststelling van een gewestelijke
stedenbouwkundige verordening
inzake hemelwaterputten,
infiltratievoorzieningen,
buffervoorzieningen en
gescheiden lozing van afvalwater
en hemelwater
de verordening bevat minimale
voorschriften voor de lozing van niet-
verontreinigd hemelwater, afkomstig van
verharde oppervlakken. Het algemeen
uitgangsprincipe hierbij is dat
hemelwater in eerste instantie zoveel
mogelijk gebruikt wordt. In tweede
instantie moet het resterende gedeelte
van het hemelwater worden geïnfiltreerd
of gebufferd, zodat in laatste instantie
slechts een beperkt debiet vertraagd
wordt afgevoerd. Ook de plaatsing van de
overloop van de hemelwaterput en de
infiltratievoorziening dient aan dit
ja om de uitbreiding van het bedrijf mogelijk te maken zullen drie nieuwe stallen
bijgebouwd worden. Er dienen dan ook de nodige voorzieningen getroffen te
worden om het hemelwater, dat op deze elementen terecht komt, op te
vangen, zoveel mogelijk te hergebruiken, te bufferen of te laten infiltreren. Er
zal voldaan moeten worden aan de gewestelijke stedenbouwkundige
verordening hemelwater // (discipline water)
eco-scan bvba M15HALV1_kennisgeving/ontwerpMER 30
juridische randvoorwaarden inhoudelijk relevant bespreking relevantie // (locatiebespreking MER)
principe te beantwoorden
Natuurbeheerrecht
- Decreet betreffende het
natuurbehoud en het natuurlijk
milieu
centraal staan een planmatige aanpak
(natuurbeleidsplan), een horizontaal
beleid (‘stand-still’ principe) en een
gebiedsgericht beleid
ja in de onmiddellijke omgeving van de inrichting komen geen speciale
beschermingszones voor, het dichtstbijzijnde richtlijngebied bevindt zich op
3,7 km ten NO. Er komen evenmin reservaatsgebieden of VEN-gebieden voor
binnen een straal van 2 km. Er bevinden zich wel verschillende natuurgebieden
volgens het gewestplan in de directe omgeving van de inrichting, het
dichtstbijzijnde op 150 m ten NO van de site (Bijlage 5) // (discipline lucht,
fauna en flora)
- Vlaamse en/of erkende
natuurreservaten
terreinen, van belang voor behoud en
ontwikkeling van natuur(lijk milieu), die
aangewezen of erkend zijn door Vlaamse
regering
neen binnen een straal van 2 km komen geen reservaatsgebieden voor // (discipline
fauna en flora)
- Ramsargebieden overeenkomst inzake watergebieden die
van internationale betekenis zijn. In het
bijzonder als woongebied voor
watervogels
neen binnen een straal van 2 km rond het bedrijf bevinden zich geen
Ramsargebieden // (discipline lucht, fauna en flora)
- Regionale Landschappen duurzaam samenwerkingsverband gericht
op behoud van streekeigen karakter,
bevorderen natuureducatie, recreatief
medegebruik, ontwikkeling kleine
landschapselementen, …
ja de inrichting is gelegen in het werkingsgebied van het regionale landschap
“Lage Kempen”// (alle disciplines)
Onroerenderfgoeddecreet van 12
juli 2013 en
Onroerenderfgoedbesluit 16 mei
2014
het Onroerenderfgoeddecreet werd op 17
oktober 2013 gepubliceerd in het Belgisch
Staatsblad en is vanaf 01/01/2015 actief.
Het betreft een overkoepelende
regelgeving voor monumenten, stads- en
dorspgezichten, landschappen en
archeologie
ja binnen een straal van één kilometer rondom het bedrijf bevindt zich één
element dat opgenomen is op de lijst van het bouwkundig erfgoed (Bijlage 7).
Verder is er een relictzone, De Vallei van de Moerbeek en de Rijnrodebeek,
gelegen op ca. 70 ten N van de site. De Velpe wordt aangeduid als een
lijnrelict (Bijlage 8). Op min. 800 m ten NO van de site bevinden zich de
beschermde stads- en dorpsgezichten: “omgeving Rotemse molen” en
“Rotemstraat 4; hoeve vml. Abdij van Mariëndal met onmiddellijke
omgeving”// (discipline landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie)
Decreet op het archeologisch
patrimonium van 30/06/1993
regelt de bescherming, het behoud en de
instandhouding, het herstel en het
beheer van het archeologisch
patrimonium
ja om de uitbreiding van het bedrijf mogelijk te maken zullen drie nieuwe stallen
worden bijgebouwd. Indien er bij de geplande grondwerken archeologische
vondsten gedaan worden, zullen deze gemeld worden aan het Agentschap R-O
Vlaanderen, Onroerend Erfgoed // (discipline landschap, bouwkundig erfgoed
en archeologie)
Materialendecreet en VLAREMA omvat voorschriften omtrent het
vervoeren en verhandelen van
ja de regels met betrekking tot de opslag en de ophaling van krengen dienen
gerespecteerd te worden // (discipline lucht)
eco-scan bvba M15HALV1_kennisgeving/ontwerpMER 31
juridische randvoorwaarden inhoudelijk relevant bespreking relevantie // (locatiebespreking MER)
afvalstoffen, rapporteren over
afvalstoffen en materialen, gebruik van
grondstoffen, selectieve inzameling
(sorteringen en ophaling) bij bedrijven en
uitgebreide
productenverantwoordelijkheid
Bodemdecreet decreet dat moet toelaten beslissingen
inzake bodemsanering op systematische
wijze te treffen, prefinanciering ervan te
verzekeren en kosten daarvan te verhalen
neen volgens Vlarebo Artikel 61 en 62 dient al dan niet, rekening houdend met de
categorie waarin de inrichting ingedeeld wordt, een oriënterend
bodemonderzoek uitgevoerd te worden. Op voorliggende inrichting zijn geen
rubrieken vergund, en worden geen rubrieken aangevraagd die een dergelijke
verplichting met zich mee brengen // (discipline bodem)
Verordening (EG) 1774/2002:
Gezondheidsvoorschriften inzake
niet voor menselijke consumptie
bestemde dierlijke bijproducten
verordening met als doel vaststelling van
gezondheidsvoorschriften voor niet voor
menselijke consumptie bestemde
dierlijke producten, dit met het oog op
het verzekeren van een hoog niveau van
gezondheid en veiligheid in de gehele
voedselketen
ja implementatie via Mest- en Afvalstoffendecreet
Bosdecreet het bosdecreet heeft tot doel het
behoud, de bescherming, de aanleg en
het beheer van de bossen te regelen. Het
behandelt alle bossen in Vlaanderen
ja bosgebied volgens het gewestplan is gelegen op ca. 1.335 m ten O van de
inrichting // (discipline lucht, fauna en flora)
Wet betreffende bescherming en
welzijn van dieren en betreffende
bescherming van voor
landbouwdoeleinden gehouden
dieren
verdeelt dieren in 5 categorieën, met
hieraan verbonden een aantal
voorwaarden voor bescherming van
dierenwelzijn
ja varkens behoren tot de groep van de landbouwhuisdieren. De hierop volgens de
wet op het dierenwelzijn van toepassing zijnde voorwaarden, dienen
gerespecteerd te worden (voldoende bewegingsvrijheid voorzien, goede
klimaatregeling, goede voedingswijze, ...) door de inrichting // (beschrijving
bedrijf, ontwikkelingsscenario’s)
Zoneringsplan geeft weer in welke zuiveringszone een
woning gelegen is en werd opgesteld in
samenwerking tussen de gemeente en de
VMM in de periode 2006 – 2008
ja de bedrijfswoning is gelegen in een zone voor individueel te optimaliseren
buitengebied, er dient dus een IBA voorzien te worden. Deze is niet
opgenomen op de lijst met prioritair te installeren IBA’s // (discipline water)
NEC-richtlijn impliceert het opnemen van bindende
emissieplafonds voor SO2, NOх, VOS en
NHз in Vlarem II (emissie-
reductieprogramma’s, zie Vlarem II)
ja de emissies ten gevolge van de landbouwinrichting zullen specifiek beschouwd
worden in het MER // (discipline lucht)
Nitraatrichtlijn heeft als doel waterverontreiniging
veroorzaakt door nitraten uit agrarische
bronnen te verminderen en verdere
ja implementatie via Mestdecreet
eco-scan bvba M15HALV1_kennisgeving/ontwerpMER 32
juridische randvoorwaarden inhoudelijk relevant bespreking relevantie // (locatiebespreking MER)
verontreiniging van die aard te
voorkomen
Ministerieel besluit van
19/03/2004, bijlage 1, BS
14/10/2004
lijst van stalsystemen voor
ammoniakreductie, nieuwe stallen die
gebouwd worden of grondig gerenoveerd
worden, dienen ammoniakemissiearm
uitgevoerd te worden
ja de nieuwe stallen zullen emissiearm uitgevoerd worden // (beschrijving
bedrijf, discipline lucht, fauna en flora)
Decreet van 16/04/1996
betreffende de Landschapszorg,
gewijzigd bij decreet van
18/051999, 8/12/2000,
21/12/2001, 19/07/2002 en
13/02/2004)
regelt de bescherming van de in het
Vlaamse Gewest gelegen landschappen,
de instandhouding, het herstel en het
beheer van beschermde landschappen,
ankerplaatsen en erfgoedlandschappen
en stelt maatregelen vast voor de
bevordering van de algemene
landschapszorg
ja de uitbreiding kan een visuele impact hebben en een invloed uitoefenen op het
omliggende landschap // (discipline landschap, bouwkundig erfgoed en
archeologie)
Besluit Duurzaam
pesticidengebruik van 15 maart
2013
legt de regels vast inzake duurzaam
gebruik van pesticiden in het Vlaamse
Gewest voor niet- land- en
tuinbouwactiviteiten en de opmaak van
het Vlaams Actieplan Duurzaam
Pesticidengebruik
ja de exploitant dient rekening te houden met de regels omtrent het
pesticidengebruik bij de bestrijding van onkruid op het bedrijfsterrein
eco-scan bvba M15HALV1_kennisgeving/ontwerpMER 33
2.4.2 Beleidsmatige randvoorwaarden
Tabel 7 Beleidsmatige randvoorwaarden
beleidsmatige randvoorwaarden inhoudelijk relevant bespreking relevantie // (locatiebespreking MER)
Ruimtelijk Structuurplan
Vlaanderen (RSV) geeft een visie op de ruimtelijke
ontwikkeling van Vlaanderen en legt de
krachtlijnen vast van het ruimtelijk
beleid naar de toekomst
ja om de verstedelijkingsdruk op het buitengebied af te remmen dienen de
functies die kenmerkend zijn voor dit gebied gevrijwaard te worden, met name
de landbouw, het bos en de natuur en in zeker mate ook het wonen en werken.
Met betrekking tot intensieve veeteelt wordt gesteld dat verdere exploitatie
en/of uitbreiding van bestaande bedrijven kan, doch dat voor nieuwe bedrijven
dient gestreefd te worden naar het bundelen ervan in speciale agrarische
bedrijfszones // (alle disciplines)
Provinciaal Ruimtelijk
Structuurplan (PRSP) geeft een visie op de ruimtelijke
ontwikkeling van de provincie en legt de
krachtlijnen vast van het ruimtelijk
beleid naar de toekomst
ja algemeen relevant // (alle milieuthema’s)
het PRSP van de provincie Limburg vermeldt als voornaamste knelpunten de
daling van de waterkwaliteit door vervuiling en uitdroging, de aantasting van
de bodem (erosie en vervuiling), stank- en geluidshinder. Gewijzigd
bodemgebruik en beheer in de landbouw heeft ervoor gezorgd dat vnl. in
akkerbouwgebieden sprake is van een toegenomen erosie- en slibproblematiek.
Ondiep grondwater is op talrijke plaatsen in Limburg verontreinigd door
meststoffen en pesticiden. Bodemdegradatie en verontreiniging resulteren niet
alleen in minder opbrengst voor de landbouw, maar maken deze gronden ook
ongeschikt voor woonwijken, recreatie en natuurontwikkeling. Daarenboven
komt de productie- en voorraadfunctie van water in het gedrang.
Ammoniakemissies van intensieve veeteeltbedrijven dragen bij aan de
verzuring van bossen en heidegebieden en zorgen voor stankhinder bij de
omwonenden
Gemeentelijk Ruimtelijk
Structuurplan (GRSP) beschrijft de ruimtelijke structuur en
visie op de gewenste ruimtelijke
ontwikkeling, enz. op gemeentelijk
niveau
ja algemeen relevant // (alle disciplines)
het GRSP van Halen is goedgekeurd bij het besluit van de BD op 23/11/2006.
Dit plan heeft tot doel een visie weer te geven over het ruimtelijk beleid voor
de toekomst
Gemeentelijk Ruimtelijk
Uitvoeringsplan (GRUP)
ruimtelijk uitvoeringsplan opgemaakt in
uitvoering van het GRSP
neen er zijn geen GRUP’s die betrekking hebben op het bedrijf of de
bedrijfsomgeving
Vlaams milieubeleidsplan 2011 –
2015
bepaalt het milieubeleid dat het Vlaams
Gewest, alsmede provincies en
gemeenten in aangelegenheden van
gewestelijk belang, dient te voeren
ja in het nieuwe Vlaamse milieubeleidsplan 2011 – 2015 (goedgekeurd op 27 mei
2011) worden acht grote uitdagingen onderscheiden, die op lange termijn
richtinggevend zullen zijn voor Vlaanderen. De langetermijnuitdagingen
worden verder gedetailleerd en omgezet in plandoelstellingen, themabeleid en
vernieuwende maatregelen, waarbij een aantal prioritaire onderwerpen aan
bod komen. Specifiek voor landbouw, worden landbouwers verder gestimuleerd
om milieukundige randvoorwaarden, in aanvulling op deze bepaald in de
eco-scan bvba M15HALV1_kennisgeving/ontwerpMER 34
beleidsmatige randvoorwaarden inhoudelijk relevant bespreking relevantie // (locatiebespreking MER)
regelgeving (m.i.v. Europese Verordeningen en Richtlijnen), mee in overweging
te nemen bij het nemen van operationele beslissingen in de bedrijfsvoering
(zoals teeltkeuze, bodembewerking, bemesting, …). Hiertoe wordt ook gezocht
naar een groter draagvlak voor dit soort van landbouwpraktijken bij de land-
en tuinbouwers. Ook anderen (consumenten, natuursector, …) dienen
geïnformeerd en gesensibiliseerd te worden over duurzame landbouw- en
voedselsystemen. Een geïntegreerde aanpak wordt voorzien met aandacht voor
bodem (organische stof, verdichting, erosie, versnippering, biodiversiteit,
bestrijdingsmiddelen, fosfaataanrijking, nitraatresidu’s en verzuring, …), water
(nitraat, fosfaat, bestrijdingsmiddelen, …), lucht (ammoniakverliezen, fijn
stof, …) en natuur (instandhouding van biodiversiteit en natuurwaarden, …).
Hoewel relevante instrumenten en samenwerking tussen landbouw en
leefmilieu zowel op beleidsmatig vlak als op het terrein op zich al bestaan, zit
hier het vernieuwende in een verruimde en verbeterde doorwerking ervan in
Vlaanderen. Hiertoe zullen initiatieven genomen en ondersteund worden voor
het ontwikkelen en verder laten doorwerken van voorbeeldpraktijken en (eco-
)innovaties. Daarbij worden partnerschappen opgezet (landbouwers-
consumenten, landbouwers-natuurbeschermers, …). Het geheel moet tevens
bijdragen tot een versnelling in de omschakeling naar een meer duurzame
landbouw en voedselproductie in Vlaanderen, en dit in de verschillende
deelsectoren en ketens. Hierbij zal ook ingespeeld worden op opportuniteiten
en uitdagingen die het huidig en toekomstig Europees landbouwbeleid biedt of
zal bieden (bv. inzake klimaatadaptatie, biodiversiteit, …) // (alle disciplines)
Provinciaal Milieubeleidsplan bepaalt het milieubeleid dat de provincie
dient te voeren, binnen de beleidslijnen
van het gewestelijk plan
ja algemeen relevant // (alle milieuthema’s)
het milieubeleidsplan 2010 – 2013 behandelt op provinciaal niveau de grote
actuele milieuthema’s: klimaat, biodiversiteit, water en duurzaam
samenleven. Gelijktijdig is het een provinciaal klimaatplan, met inbegrip van
een actieplan om Limburg CO2-neutraal te maken tegen 2020
Gemeentelijk (Milieu)beleidsplan bepaalt het (milieu)beleid dat de
gemeente dient te voeren, binnen de
beleidslijnen van het gewestelijk en
provinciaal plan
ja algemeen relevant // (alle disciplines)
Er werd een milieubeleidsplan opgesteld voor de Stad Halen voor de periode
van 2014-2019. Volgende strategische doelstellingen worden hierin
vooropgesteld:
- gedragen milieubeleid;
- ruimte voor natuur (beheer, bescherming en biodiversiteit);
- ruimte voor water (beheer, bescherming en tegengaan waterverontreiniging);
- ruimte voor energie (energiebewustzijn en gebruik duurzame energie);
- ruimte aan mobiliteit (o.a. opmaak mobiliteitsplan);
eco-scan bvba M15HALV1_kennisgeving/ontwerpMER 35
beleidsmatige randvoorwaarden inhoudelijk relevant bespreking relevantie // (locatiebespreking MER)
- ruimte voor afvalbeheer (o.a. preventie zwerfvuil);
- ruimte voor klimaat (o.a. klimaatacties);
- ruimtelijke ordening.
Aan elke van deze strategische doelstellingen werden een aantal
beleidsdoelstellingen en actiepunten gekoppeld.
Gemeentelijk
Natuurontwikkelingsplan (GNOP)
beoogt een doorgedreven natuurbeleid in
de gemeente op zowel korte als lange
termijn; het actieplan vormt daarbij de
uitvoering
neen algemeen relevant // (alle disciplines)
er werd een GNOP opgesteld voor de gemeente Halen, dit dateert van 1996
(Deel)bekkenbeheerplan in Vlaanderen zijn de stroomgebieden
onderverdeeld in elf bekkens, waarbij de
waterbeheersplanning vorm krijgt in de
bekkenbeheersplannen. Dit vormt een
allesomvattend plan, die aandacht heeft
voor de kwaliteits- en
kwantiteitsaspacten van zowel
oppervlakte- als grondwater. Ook de
gebruiksfuncties van water en de
ecologie komen aan bod
neen het bedrijf is gelegen in het Demerbekken en behoort tot het waterschap
“Demer Zuid”, binnen het deelbekken “Velpe”. In het bekkenbeheerplan
worden een aantal acties en maatregelen opgesomd die zullen genomen
worden om de operationele doelstellingen te realiseren. In de directe
omgeving van het bedrijf zijn er echter geen dergelijke acties gepland //
(discipline water)
Programmatische Aanpak Stikstof
(PAS)
een belangrijk knelpunt voor de kwaliteit
van beschermde natuur wordt gevormd
door de afzetting van vermestende
stoffen via lucht; dergelijke stoffen zijn
hoofdzakelijk afkomstig van landbouw,
verkeer en industrie. In Vlaanderen wordt
er voor deze problematiek voorzien in
een PAS
neen binnen een straal van 2 km bevindt zich geen Natura 2000-gebied // (discipline
lucht, fauna en flora)
Ruimtelijke visie voor landbouw,
natuur en bos – regio Hageland om het buitengebied te vrijwaren voor de
essentiële functies landbouw, natuur en
bos. Om dit doel te bereiken wordt er in
Vlaanderen 750.000 ha agrarisch gebied,
150.000 ha natuurgebied, 53.000 ha
bosgebied en 34.000 ha andere
groengebieden vastgelegd in
bestemmingsplannen
ja de inrichting is gelegen in de deelruimte “Valleien en heuvelruggen van Velpe
en Gete”. In het gebied waar het bedrijf gelegen is, wordt gestreefd naar het
behoud en versterking van de landbouw in een gevarieerd heuvellandschap.
Aansluitend aan het bedrijf ligt het gebied “Bossen t.h.v. Rotem en kasteel van
Blekkom” waar er gestreefd wordt naar het behoud en de versterking van de
aanwezige bosstructuren. Voor dit laatste gebied zal er een gewestelijk
ruimtelijk uitvoeringsplan opgemaakt worden, in functie van de differentiatie
van delen van het agrarisch gebied als natuurverwevingsgebied // (alle
disciplines)
eco-scan bvba M15HALV1_kennisgeving/ontwerpMER 36
beleidsmatige randvoorwaarden inhoudelijk relevant bespreking relevantie // (locatiebespreking MER)
Natuurinrichtingsproject het doel is een gebied optimaal inrichten
in functie van behoud van bestaande
natuur, maar ook herstel en ontwikkeling
van natuur en het beheer nadien (zie
natuurdecreet)
neen in de omgeving van het bedrijf komen geen natuurinrichtingsprojecten voor
Landinrichtingsproject het doel is de inrichting van landelijke
gebieden te realiseren overeenkomstig de
bestemmingen toegekend door
ruimtelijke ordening
neen in de omgeving van het bedrijf komen geen landinrichtingsprojecten voor
Ruilverkavelingsproject ruilverkavelingsprojecten beogen meer
dan een eenvoudige
perceelshergroepering. Zij zorgen voor de
herstructurering van het landbouwgebied
passend in een multi-functionele
inrichting van het buitengebied
neen in de omgeving van het bedrijf komen geen ruilverkavelingsprojecten voor
Landschapsatlas geeft aan waar historisch gegroeide
landschapsstructuur tot op vandaag
herkenbaar gebleven is en duidt deze aan
als relicten en/of ankerplaatsen
ja binnen een straal van 1 km rondom het bedrijf bevindt zich de relictzone
“Vallei van de Moerbeek en de Rijnrodebeek” (ca. 70 m ten N van de site) en
de Velpe werd aangeduid als lijnrelict (Bijlage 8) // (discipline landschap,
bouwkundig erfgoed en archeologie)
Visiedocument voor
administratief overleg: “De weg
naar een duurzaam geurbeleid”,
nieuwe versie september 2008.
Samen met het Advies van de
Mina-raad van 29 april 2009 vormt
dit de basis voor de
implementatie van het geurbeleid
tracht geurnormen op te stellen voor
nieuwe en bestaande veeteeltbedrijven.
Implementatie in de Vlaamse wetgeving
wordt verwacht
ja het veeteeltbedrijf produceert door de aanwezige dieren een geuremissie die
eventueel hinder kan veroorzaken voor omwonenden. In de discipline lucht
(hoofdstuk 7) zal nagegaan worden hoe de inrichting voldoet aan de
beschermingsniveaus die in dit visiedocument worden voorgedragen //
(discipline lucht)
Saneringsplan fijn stof voor de
zones met overschrijding in 2003
en aanpak fijn stofproblematiek
in Vlaanderen
focus op luchtkwaliteitsnormen voor PM10
en PM2,5
ja de inrichting draagt bij aan de uitstoot van fijn stof // (discipline lucht)
Vlaams Klimaatsbeleidsplan 2013
– 2020
het Vlaams Klimaatsbeleidplan 2013 –
2020 bestaat uit een Vlaams
Mitigatieplan en een Vlaams
Adaptatieplan. De eerste heeft als
doelstelling de uitstoot van
broeikasgassen te verminderen. Hierbij
wordt vooral gefocust op sectoren die
ja door de uitbating zal een bijdrage geleverd worden aan de uitstoot van
broeikasgassen // (discipline lucht)
het bedrijf verbruikt eveneens water // (discipline water)
eco-scan bvba M15HALV1_kennisgeving/ontwerpMER 37
beleidsmatige randvoorwaarden inhoudelijk relevant bespreking relevantie // (locatiebespreking MER)
niet onder het Europees
emissiehandelsysteem voor bedrijven
vallen, zoals landbouw. Het
Adaptatieplan heeft als doelstelling om
voor te bereiden op
klimaatsveranderingen. Hierbij wordt
vooral gefocust op waterbeheer in
natuur- en landbouwgebieden.
BBT’s en BREF’s geven op Vlaams en Europees niveau aan
welke best beschikbare technieken
(BBT’s) vanuit milieuoogpunt bestaan
voor een aantal specifieke
productieprocessen
ja in het MER zal rekening gehouden worden met de BBT’s en BREF’s uit studies
voor de veeteeltsector (o.a. BBT ‘Veeteelt’ en het BREF-document ‘Intensive
Livestock Farming’)
de meeste aandacht gaat hierbij uit naar ammoniak, de voornaamste
luchtverontreinigende stof, omdat dit de stof is die in de grootste
hoeveelheden wordt uitgestoten. In vrijwel alle informatie over de reductie
van emissies vanuit stallen werd de reductie van de ammoniakuitstoot
genoemd. Er wordt van uitgegaan dat technieken die de uitstoot van ammoniak
beperken, ook de uitstoot van de andere gasvormige stoffen zullen
verminderen. Andere milieu-effecten hebben te maken met stikstof- en
fosforemissies naar de bodem, het oppervlaktewater en het grondwater als
gevolg van de bemesting van het land. Bij het terugdringen van deze emissies
gaat het niet alleen om het opslaan, verwerken en uitrijden van eenmaal
geproduceerde mest, maar om maatregelen ten aanzien van een hele keten
van activiteiten, inclusief stappen om de mestproductie zo veel mogelijk te
beperken // (alle disciplines)
RIE (Richtlijn Industriële Emissies) verplicht de lidstaten van de EU om grote
milieuvervuilende bedrijven te reguleren
middels een integrale vergunning
gebaseerd op de beste beschikbare
technieken (BBT). Deze verplichting is
overgenomen in titel I van VLAREM,
Artikel 41bis
ja algemeen relevant
deze richtlijn is de opvolger van de huidige Integrated Pollution Prevention and
Control(IPPC)-richtlijn op. De RIE-richtlijn omvat naast de IPPC- richtlijnen nog
zes andere richtlijnen (de Richtlijn grote stookinstallaties, de
Afvalverbrandings-richtlijn, de Oplosmiddelenrichtlijn en drie Richtlijnen voor
de titaniumdioxide-industrie). De IPPC-richtlijn verplicht de EU-lidstaten om
grote emissies naar water, lucht en bodem van bedrijven te reguleren.
voor inrichtingen die in de vierde kolom van de indelingslijst met de letter X
zijn aangeduid gelden bijkomend de volgende bepalingen :
1° de vergunningsvoorwaarden worden door de bevoegde overheden geregeld
getoetst en zo nodig ambtshalve overeenkomstig de procedure vermeld in
artikel 45 bijgesteld; voor de bestaande GPBV-installaties gebeurt een eerste
toetsing uiterlijk vóór 30 oktober 2007;
2° een toetsing vindt in ieder geval plaats als :
eco-scan bvba M15HALV1_kennisgeving/ontwerpMER 38
beleidsmatige randvoorwaarden inhoudelijk relevant bespreking relevantie // (locatiebespreking MER)
a) de door de installatie veroorzaakte verontreiniging van dien aard is
dat de bestaande emissiegrenswaarden in de vergunning gewijzigd of
nieuwe emissiegrenswaarden opgenomen moeten worden;
b) belangrijke veranderingen in de beste beschikbare technieken een
significante beperking van de emissies zonder buitensporige kosten
mogelijk maken;
c) bedrijfsveiligheid van het proces of de activiteit de toepassing van
andere technieken vereist;
d) nieuwe wettelijke bepalingen zulks vereisen
Door de herziening van de IPPC-richtlijn zullen de vergunningen moeten
aangepast worden aan de BBT-conclusies opgenomen in een BREF binnen een
periode van 4 jaar na de publicatie van een herziene BREF. Of bestaande
stallen al dan niet zouden moeten aangepast of omgebouwd worden naar
emissiearme stallen zal dus bepaald worden door wat deze BREF definieert als
zijnde BBT en met name of een emissiearme stal BBT is in alle gevallen of
enkel bij nieuwbouw
Waterbeleidsnota de waterbeleidsnota werd op 8 april 2005
goedgekeurd door de Vlaamse Regering
en is van wezenlijk belang voor de
uitvoering van het decreet Integraal
Waterbeleid. In de waterbeleidsnota
tekent de Vlaamse Regering de krijtlijnen
uit van haar visie op het waterbeleid in
Vlaanderen. De waterbeleidsnota streeft
naar een evenwicht tussen de
ecologische, sociale en economische
functies van watersystemen
ja de waterbeleidsnota bevat vijf krachtlijnen:
- terugdringen van risico’s die de veiligheid
aantasten; het voorkomen, het herstellen en
waar mogelijk het ongedaan maken van
watertekort;
- water voor de mens: de scheepvaart bevorderen,
duurzame watervoorziening, water voor
landbouw en industrie, onroerend erfgoed,
watergebonden recreatie, water voor de
huishoudens;
- de kwaliteit van water verder verbeteren;
- duurzaam omgaan met water: sluitend
voorraadbeheer, zuinig en efficiënt
watergebruik;
- voeren van een meer geïntegreerd waterbeleid:
integrale aanpak waterketen; geïntegreerd
waterlopenbeheer; juridische, organisatorische,
financiële en wetenschappelijke onderbouwing
versterken; verregaande afstemming van het
waterbeleid met de ruimtelijke ordening;
maatschappelijk aanvaard waterbeleid voeren,
eco-scan bvba M15HALV1_kennisgeving/ontwerpMER 39
beleidsmatige randvoorwaarden inhoudelijk relevant bespreking relevantie // (locatiebespreking MER)
meewerken aan een internationaal waterbeleid
// (discipline water)
Omzendbrief LNE 2012/1:
milderende maatregelen voor
geuremissies die afkomstig zijn
van bestaande varkens- en
pluimveestallen in Vlaanderen
oplijsting van de actuele en economisch
haalbare technische en organisatorische
maatregelen ter beperking van de
geuremissie bij bestaande varkens- en
pluimveestallen. Deze omzendbrief geldt
enkel voor stallen die nog niet
ammoniakemissiearm zijn uitgevoerd én
waartegen klachten inzake geurhinder
werden geuit
ja de omzendbrief kan gebruikt worden als leidraad om maatregelen voor te
stellen om de geur te reduceren
eco-scan bvba M15HALV1_kennisgeving/ontwerpMER 40
3 Projectbeschrijving
3.1 Verantwoording project
Het bedrijf Top Halen bvba is gelegen in de Struikstraat 1 te Halen. De inrichting beschikt momenteel
over een vergunning voor het houden van 3.000 vleesvarkens die gehouden worden in drie traditionele
stallen. Daarnaast is er eveneens plaats voor het houden van 5.500 biggen, deze dieren worden gehouden
in een stal die ammoniakemissiearm uitgerust is met het stalsysteem V-1.5 “Volledig rooster met water-
en mestkanaal, eventueel voorzien van schuine putwanden, emitterend mestoppervlak kleiner dan 0,10
m²”.
Er wordt nu een uitbreiding aangevraagd zodat er in de gewenst situatie in totaal 6.543 varkens
gehouden kunnen worden: 3 beren, 3.315 zeugen en 3.225 andere varkens. Er zal eveneens ruimte
voorzien worden voor het houden van 16.744 biggen. Om dit te kunnen realiseren zullen er drie nieuwe
stallen gebouwd worden die uitgerust zullen worden met gecombineerde luchtwassers met een
emissiereductie van 85 % voor geur, 85 % voor ammoniak, 80 % voor PM10-stof en 70 % voor PM2,5-stof. De
huidige biggenstal zal eveneens uitgerust worden met een luchtwasser van dit type. Verder zullen twee
verouderde vleesvarkensstallen afgebroken worden, en wordt er ter hoogte van de voormalige
rundveestal een loods gebouwd.
De belangrijkste wijzigingen inzake vergunningsplichtige rubrieken betreffen de uitbreiding in dieraantal,
mestopslagcapaciteit en de aanvraag van een grondwaterwinning. Daarnaast zijn er ook kleine
wijzigingen met betrekking tot de opslag van stookolie, elektriciteitsproductie, transformatoren…. Er
wordt tevens een hernieuwing van alle rubrieken aangevraagd. Dit is mogelijk door de grote investering
die met de geplande uitbreiding gepaard gaat. Vlarem stelt dat de aanvraag tot het hernieuwen van een
milieuvergunning moet gebeuren tussen 18 en 12 maanden voor de vervaldatum van de huidige
milieuvergunning. Er geldt evenwel een afwijking voor oudere vergunningen en in het geval van
belangrijke wijzigingen. In de praktijk geldt hierbij als criterium de omvang van de geplande investering,
o.a. een wezenlijke uitbreiding van de gebouwen of de plaatsing van een volledig nieuwe productielijn.
In voorliggend geval betreft het een wezenlijke uitbreiding van de bedrijfsinfrastructuur, er worden
namelijk drie nieuwe stallen voorzien.
In het MER zal een evaluatie gemaakt worden tussen de huidig vergunde situatie en de gewenste situatie
van dit project. Indien de aangevraagde vergunning niet verleend wordt, wordt het bedrijf verder
uitgebaat volgens de huidig vergunde situatie en dit tot 2023. Na 2023 is het nulalternatief dan gelijk aan
de situatie zonder het voorliggende bedrijf.
3.2 Bedrijfsinfrastructuur
Grondplannen van het bedrijf worden gegeven in Bijlage 9. Foto’s van de inrichting en de omgeving zijn
terug te vinden in Bijlage 10. In Tabel 8 wordt de bedrijfsinfrastructuur in de huidige en de gewenste
situatie weergegeven.
Tabel 8 Bedrijfsinfrastructuur
huidig vergunde situatie gewenste situatie
verdeling dieren:
stal 1 1.100 vleesvarkens /
stal 2 1.100 vleesvarkens /
stal 3 800 vleesvarkens 630 andere varkens
stal 4 5.500 biggen (V-1.5) 1.875 andere varkens (combi-wasser)
eco-scan bvba M15HALV1_kennisgeving/ontwerpMER 41
huidig vergunde situatie gewenste situatie
stal 5* 6 runderen < 1 jaar
6 runderen 1 – 2 jaar
8 melkkoeien
/
stal 6 / 920 kraamzeugen (combi-wasser)
235 zeugen (combi-wasser)
3 beren (combi-wasser)
16.744 biggen (combi-wasser)
stal 7
/
stal 8 /
2.160 zeugen (combi-wasser)
720 jonge zeugen (combi-wasser)
mestopslag:
stal 1 600 m³ /
stal 2 600 m³ /
stal 3 1.180 m³ 1.180 m³
stal 4 mest gaat naar mestsilo mest naar mestsilo
stal 5 30 m³ /
stal 6 / 7.020 m³
stal 7 / 7.020 m³
stal 8 / 6.840
mestsilo 1.570 m³ 1.570 m³
opslag spui
stal 4 / 40 m³
stal 6 / 190 m³
stal 7 / 190 m³
stal 8 / 150 m³
opslag mazout 10.000 l bovengronds ingekuipt met
verdeelslang bij stal 4
5.000 l bovengronds, dubbelwandig bij stal
6
10.000 l bovengronds, dubbelwandig met
verdeelslang in de loods
silo’s tussen stal 1 en 3: 5 x 12 m³ (brijvoer)
stal 3: 5 x 50 m³ (brijvoer)
stal 4: 3 x 8 ton, 2 x 4 ton en 1 x 10 ton
stal 3: 5 * 50 m³ (droogvoer)
stal 4: 2 x 4 ton, 6 x 6 ton, 2 x 12 ton en 2
x 20 ton (droogvoer)
stal 6: 2 x 6 ton, 2 x 8 ton, 2 x 12 ton, 2 x
32 ton en 2 x 40 ton (droogvoer)
stal 7: 5 x 6 ton, 2 x 12 ton, 2 x 30 ton en
2 x 40 ton (droogvoer)
stal 8: 4 x 22 ton (droogvoer)
noodstroomgenerator / 250 kW
grondwaterwinning / max. 39.900 m³/jaar en max. 113 m³/dag
stallen voertuigen stallen van 10 voertuigen in de loods
opvang regenwater
vijver van 300 m³
vijver 300 m³
190 m³ opvang onder stal 6
190 m³ opvang onder stal 7
150 m³ opvang onder stal 8
infiltratiebekken: 350.000 l buffervolume,
700 m² infiltratieoppervlak
* alhoewel men over een vergunning voor het houden van 20 stuks rundvee beschikt, zijn deze dieren niet meer aanwezig op
het bedrijf
In de huidige situatie zijn er vier stallen in gebruik op het bedrijf, waarvan enkel de biggenstal
ammoniakemissiearm uitgerust is met systeem V-1.5. Deze biggenstal wordt verlucht via vier ventilatoren
eco-scan bvba M15HALV1_kennisgeving/ontwerpMER 42
in de nok van de stal. De overige drie stallen zijn traditionele vleesvarkensstallen. Stal 1 en stal 2 worden
elk verlucht via tien ventilatoren in de nok, op stal 3 zijn er zeven ventilatoren in de nok voorzien.
In de gewenste situatie zullen er twee nieuwe kraam- en biggenstallen, en een nieuwe zeugenstal
gebouwd worden. Op de drie nieuw te bouwen stallen zullen er telkens vier gecombineerde luchtwassers
voorzien worden (12 stuks in totaal). Per twee luchtwassers wordt er één uitstootpunt voorzien. Op stal 4
zal er in de gewenste situatie eveneens één gecombineerde luchtwasser voorzien worden. Deze wassers
zullen de geur- en ammoniakemissie met 85 % reduceren, voor fijn stof bedraagt de reductie voor PM10 80
% en voor PM2,5 70 %. Stal 3, wordt in gebruik genomen als quarantaine of calamiteitenstal, en blijft
traditioneel. De verluchting van deze stal zal nog steeds via zeven ventilatoren in de nok gebeuren.
Alle mest wordt, samen met het reinigingswater, opgeslagen in de onderliggende mestkelders. De mest
wordt afgezet via burenregeling. Dit wenst men in de gewenste situatie zo verder te zetten, indien blijkt
dat er onvoldoende afzetmogelijkheden zijn dan zal een deel naar een mestverwerkingsinstallatie
afgevoerd worden. Het spuiwater van de luchtwassers zal in afzonderlijke opvangtanks opgeslagen
worden (stal 4: 40 m³, stal 6: 190 m³, stal 7: 190 m³ en stal 8: 150 m³).
In de bedrijfswoning zijn vijf personen woonachtig. Huishoudelijk afvalwater wordt, na voorbehandleing
in een septische put, geloosd in een nabijgelegen gracht. Gezien de ligging in individueel te
optimaliseren buitengebied, zal er naar de toekomst toe een IBA geplaatst moeten worden.
Momenteel is er een opslagtank van 10.000 l voor stookolie aanwezig op de site, het betreft een
bovengrondse ingekuipte tank. Deze bevindt zich ter hoogte van stal 4 en is voorzien van een
verdeelslang. Naar de toekomst toe zal de opslag van stookolie uitgebreid worden tot 15.000 l. Er wordt
één bovengrondse, dubbelwandige tank van 10.000 l met verdeelslang voorzien in de loods. Ter hoogte
van stal 6 wordt er een bovengrondse, dubbelwandige tank van 5.000 l geplaatst.
Het bedrijf beschikt momenteel over een niet-gekoelde kadaversopslag. In de nabije toekomst wordt een
gekoelde kadaveropslag voorzien. De kadavers worden ongeveer wekelijks opgehaald door Rendac.
Momenteel is er op het bedrijf geen vergunning meer voor het winnen van grondwater (vergunning
vervallen december 2013). Deze grondwaterwinning wordt in de huidige situatie wel nog aangewend om
te voldoen aan de waterbehoefte op het bedrijf. Naar de toekomst toe wordt er een nieuwe vergunning
voor het winnen van grondwater aangevraagd, dit aan een debiet van 39.900 m³/j en 113 m³/d.
Rond het bedrijf is momenteel slechts een beperkt groenscherm aanwezig. Aan de voorzijde van het
bedrijf, langsheen de Struikstraat staan er een aantal Zomereiken en werd er een beukenhaag aangelegd.
Ten NO, langsheen de vijver, bevindt zich een rij Italiaanse populieren. Voor de gewenste situatie zal er
een landschapsintegratieplan opgesteld om het groenscherm verder uit te bouwen. Dit wordt verderop
bij de discipline Landschap, Bouwkundig Erfgoed en Archeologie (hoofdstuk 12) besproken.
3.3 Capaciteit
In het Koninklijk Besluit (KB) van 15 mei 2003 (B.S. 24/06/2003) betreffende de bescherming van varkens
in varkenshouderijen worden de minimumvoorschriften voor oppervlakte en vloeren voor elk gespeend
varken of gebruiksvarken die in groep gehouden worden (met uitzondering van zeugen en opfokzeugen na
inseminatie) vastgelegd. Deze minimumoppervlakten worden gegeven in Tabel 9.
eco-scan bvba M15HALV1_kennisgeving/ontwerpMER 43
Tabel 9 Minimumoppervlakten voor gespeende varkens volgens het KB van 15 mei 2003
gemiddeld gewicht minimum opp. (m²/dier)
gespeend varken of gebruiksvarken in groep
≤ 10 kg 0,15
10 – 20 kg 0,20
20 – 30 kg 0,30
30 – 50 kg 0,40
50 – 85 kg 0,55
85 – 110 kg 0,65
> 110 kg 1
beer 6 tot 9
opfokzeug (vanaf 4 weken na eerste dekking) 1,64
< 6 dieren per groep 1,80
> 40 dieren per groep 1,48
zeug 2,25
< 6 dieren per groep 2,48
> 40 dieren per groep 2,03
In de gewenste situatie zal er plaats zijn voor het houden van 2.505 andere varkens, 3 beren, 2.395
zeugen, 920 kraamzeugen, 720 jonge zeugen en 16.744 biggen. Er zal voldaan worden aan de
oppervlaktenormen.
3.4 Afbraak- en aanlegfase
Om de uitbreiding te verwezenlijken zullen er drie nieuwe stallen bijgebouwd worden. Twee
vleesvarkensstallen (stal 1 en 2), en de oude rundveestal zullen afgebroken worden. Verder wordt er
een nieuwe loods gebouwd ter hoogte van stal 1. Vooraan, langsheen de Struikstraat, ligt er nog een
oude, vervallen schuur; na het verkrijgen van de benodigde vergunningen zal deze eveneens
afgebroken worden.
Stal 6 en 7 hebben samen een breedte van 116,1 m en een lengte van 158 m. Stal 8 wordt 53,5 m breed
en 131,05 m lang. De mestkelders onder deze stallen zullen een diepte van 1 m hebben. Gezien het
grondverzet voor de bouw van deze stallen meer dan 250 m³ zal bedragen, is een technische verslag
m.b.t. de kwaliteit van de te verzetten grond noodzakelijk.
Op basis van metingen van het grondwatermeetnet (www.dov.be), in de buurt van de inrichting, kan
gesteld worden dat de stand van de grondwatertafel varieert van 1,01 – 2,26 m onder het maaiveld.
Gezien deze meting gedaan werd op een locatie die ca. 10 m lager gelegen is dan de bedrijfssite, die
op een heuvel gelegen is, zal bronbemaling niet noodzakelijk zijn.
Bij de afbraak van de oude stallen dient rekening gehouden worden met de eventuele aanwezigheid
van asbest in de oude staldaken. Op het bedrijf Top Halen bvba is nog geen asbestinventaris opgesteld.
Dit zal noodzakelijk zijn vooraleer de afbraak van de stallen kan starten. De asbestinventaris moet aan
alle aannemers ter plaatse, die de werkzaamheden zullen uitvoeren overhandigd worden. Bij de
afbraak dienen voldoende veiligheidsmaatregelen in acht genomen te worden om het ‘verspreiden’ van
asbestvezels zoveel mogelijk te voorkomen. Er wordt aangeraden om hiervoor beroep te doen op een
professionele firma. Tijdens de werkzaamheden is het aan te raden het materiaal intens te
bevochtigen, zodat eventueel vrijkomende asbestvezels niet wegwaaien. Het asbesthoudend mater iaal
moet voorzichtig, zonder agressieve bewerkingen, verwijderd worden. Dit betekent dat er gebruikt
eco-scan bvba M15HALV1_kennisgeving/ontwerpMER 44
gemaakt moet worden van handwerktuigen of eventueel traagdraaiend gereedschap. Mechanische
werktuigen met grote draaisnelheid zoals zaagschijven, slijpschijven, boormachines en
hoekslijpmachines zijn uit den boze. De asbestplaten mogen niet breken en dienen dus met de nodige
voorzichtigheid naar de begane grond gebracht worden.
Het materiaal dient in afwachting van afvoer afzonderlijk opgeslagen te worden. Asbesthoudend afval
mag nooit gemengd worden met ander bouw- en sloopafval. Asbestafval (hechtgebonden) in goede
staat mag naar een containerpark, een voor asbestcement vergund sorteercentrum of een hiervoor
vergunde stortplaats gebracht worden. Ongebonden asbesthouden afval moet afgevoerd worden door
een erkende overbrenger van asbestafval.
Om de bouw en bedrijfsaanpassingen mogelijk te maken, zullen diverse bouwmaterialen aangevoerd
moeten worden. Er dient opgemerkt te worden dat de overlast door het extra transport gedurende de
bouwfase van voorbijgaande aard is.
3.5 Exploitatie- en productiecyclus
Huidige situatie
In de huidige situatie komen biggen (leeftijd van ongeveer 4 weken) op het bedrijf toe en worden in de
biggenbatterij ondergebracht. Deze biggen worden momenteel nog aangeleverd door derde bedrijven.
Deze dieren worden dan verder opgekweekt (gedurende een periode van 6 weken) om daarna naar de
vleesvarkensstal overgebracht te worden. Daar worden ze afgemest tot slachtrijpe vleesvarkens van
110 kg, en dit gedurende een periode van ongeveer 16 weken. Deze afgemeste vleesvarkens worden
dan naar het slachthuis vervoerd. Jaarlijks zijn er op het bedrijf gemiddeld 3 rondes in de
vleesvarkensstallen, en ongeveer 8 rondes in de biggenbatterij.
Tussen twee rondes wordt een periode van leegstand (maximaal een week) voorzien. Tijdens de
periode van leegstand worden de stallen gereinigd met water. Dit gebeurt met een hogedrukreiniger.
De mest die door de dieren geproduceerd wordt, komt integraal terecht in de mestkelder. Deze mest
wordt samen met het opgevangen reinigingswater afgezet via burenregeling.
Momenteel beschikt het bedrijf echter niet over voldoende vleesvarkensplaatsen om alle biggen vanuit
de biggenbatterij naar de vleesvarkensafdelingen over te plaatsen. Het overgrote deel van de biggen
wordt dan ook opnieuw afgevoerd van het bedrijf (naar derden).
Tijdens deze opkweekfase dient rekening gehouden te worden met een sterftecijfer van ongeveer 2 % (in
zowel de biggenbatterij als de vleesvarkensafdeling). De krengen worden momenteel in een niet-
gekoelde, niet-geïsoleerde kadaverhut/koepel opgestapeld. Bij iedere vondst van een kadaver wordt
Rendac opgebeld, waarna binnen de 48 uur na melding het kadaver opgehaald wordt.
Gewenste situatie
In de gewenste situatie zal er op de site zeer veel aandacht gaan naar een hoge gezondheid van de
dieren. Het bedrijf zal daarom omgevormd worden tot een SPF-bedrijf of een zogenaamd Specific
Pathogen Free-bedrijf. In combinatie met luchtwassers en een sterk Specific Pathogen Free-beleid
wordt getracht om de verspreiding van ziektekiemen te voorkomen. Zo wordt het welzijn van de dieren
verbeterd en het antibioticaverbruik geminimaliseerd. Om over te stappen op zo’n beleid, zal het
volledige bedrijf leeg gemaakt worden en opnieuw opgevuld worden, gezien de dieren, die aangevoerd
eco-scan bvba M15HALV1_kennisgeving/ontwerpMER 45
worden op het bedrijf (bv. de zeugen), ook dienen afkomstig te zijn van een bedrijf waar dergelijk
beleid toegepast wordt.
De exploitatiecyclus is vergelijkbaar met deze op andere zeugenbedrijven, met dat verschil dat bij het
spenen de zeugen vanuit de kraamstal terug naar de drachtstal gaan, en dat de biggen in het kraamhok
achterblijven. Het hekwerk dat zich normaal rond de kraamzeug bevindt, wordt omhoog gekanteld,
waardoor de biggen in hetzelfde hok kunnen blijven tot een leeftijd van 10 weken. Daarna gaan de
biggen ofwel naar vleesvarkensstallen op andere bedrijven waar ze verder afgemest worden tot
slachtrijpe vleesvarkens, of de jonge gelten (d.z. zeugen die nog nooit biggen geworpen hebben)
worden verplaatst naar de opfokstal (de huidige biggenstal wordt hiervoor omgevormd). Door te
werken met dit type van kraam/opfokhokken moeten de biggen éénmaal minder verplaatst worden
hetgeen niet enkel minder werk met zich meebrengt, maar voor minder stress bij het spenen zorgt
waardoor er ook betere resultaten kunnen behaald worden. De investering hiervoor is echter hoger
aangezien men over meer kraam/opfokhokken moet beschikken in vergelijking met traditionele
zeugenbedrijven. In de opfokstal voor de gelten worden de gelten een aantal keren verplaatst:
eenmaal om ze bij het ouder worden terug meer ruimte te geven en éénmaal om ze in groepshokken te
huisvesten zoals in de drachtstal gebruikt worden. Hierdoor kunnen ze al wennen aan het systeem van
groepshuisvesting met voederstations. Er worden daar dan ook al een aantal boxen voorzien om guste
gelten (d.z. zeugen tussen het spenen en de perinatale periode) te kunnen insemineren en ze tijdelijk
te stallen in afwachting dat ze bij de zeugen in de drachtstal worden geplaatst in functie van dezelfde
werpdata.
In de verschillende afdelingen wordt gewerkt met een all-in – all-out systeem waarbij de hokken direct
gereinigd worden, er is dus geen leegstand voorzien. Hierbij wordt eerst het grof vuil droog verwijderd
alvorens grondig te reinigen met de hogedrukreiniger. Het reinigingswater wordt opgevangen in de
onderliggende mestkelder.
Het aantal worpen per jaar door de zeugen bedraagt gemiddeld 2,3.
In de biggenafdeling dient rekening gehouden te worden met een sterfte van ongeveer 4 %. In de
kraamafdeling bedraagt de sterfte onder de biggen ongeveer 10 %. Bij de zeugen bedraagt het
sterftecijfer 4 %. De krengen zullen in de gewenste situatie bewaard in een afgesloten, gekoelde
kadaveropslag en worden wekelijks opgehaald door Rendac. Na een aantal worpen zijn de zeugen niet
meer economisch rendabel, doordat de worpgrootte verkleint of de kwaliteit van de biggen niet meer
voldoet (bv. te hoge sterfte onder de biggen). Op dat moment worden deze zeugen afgevoerd naar het
slachthuis en vervangen door nieuw aangekochte jonge zeugen. Op jaarbasis wordt er gerekend met
een gemiddelde vervanging van 40 %.
3.6 Grondstoffen en residuen
Aangezien het voederverbruik een belangrijke parameter is voor wat betreft de uiteindelijke
bedrijfsresultaten, wordt het verbruik opgevolgd door de exploitant. De vleesvarkens worden
momenteel gevoederd met brijvoer, de biggen met droogvoer. Naar de toekomst toe worden alle
dieren gevoederd met droogvoer. In beide situaties wordt er gewerkt met een meerfasig
voederschema. Het voeder wordt dus aangepast aan de noden van het varken. Op basis van het
gemiddelde voederverbruik per dier (jaarlijks gemiddeld 250 kg/big, 1.000 kg/beer, 1.100 kg/zeug,
750 kg/ander varken) en rekening houdend met het aantal dieren in de huidige en de gewenste
situatie, wordt het voederverbruik van de varkens op de site geschat op respectievelijk 3.625. ton/jaar
en 10.255 ton/jaar.
In de huidige situatie wordt grondwater aangewend voor het reinigen van de stallen, als drinkwater
voor de dieren en in het huishouden. De vergunning voor de deze grondwaterwinning is echter reeds
vervallen (eind 2013). Er word bijgevolg een nieuwe vergunning aangevraagd voor het winnen van
grondwater, en dit voor een debiet van 39.000 m³/jaar en 113 m³/dag. Het reinigingswater wordt
opgevangen in de mestkelders en samen met de mest afgevoerd, er wordt aldus geen
eco-scan bvba M15HALV1_kennisgeving/ontwerpMER 46
bedrijfsafvalwater geloosd. Aan de hand van de LNE-cijfers kan een berekening gemaakt worden van
het geschatte waterverbruik. Op basis van de LNE-cijfers blijkt dat in de huidige situatie 6.875 m³
drinkwater per jaar noodzakelijk is. Naar de toekomst toe zou dit 35.765 m³/jaar worden. Verder is er
in de huidige situatie 965 m³ reinigingswater per jaar nodig. In de gewenste situatie wordt dit 3.425
m³/jaar. Op de site is een bedrijfswoning aanwezig die verhuurd wordt aan derden. Gezien er vijf
personen woonachtig zijn in de bedrijfswoning, kan het waterverbruik ingeschat worden op 150
m³/jaar. Momenteel wordt het huishoudelijk afvalwater via een septische put geloosd in de gracht.
Momenteel is er geen opvang van regenwater op de site, regenwater stroomt af naar de open vijver
(300 m³) of infiltreert in de omliggende gronden. In de gewenste situatie zal het regenwater dat op de
staldaken valt opgevangen worden, er worden drie regenwaterkelders voorzien met een totale
capaciteit van 530 m³. Op deze manier zal zo’n 13.753 m³/jaar regenwater kunnen opgevangen
worden. Dit water zal gebruikt worden als waswater voor de luchtwassers, die op jaarbasis zo’n 7.900
m³ water zullen verbruiken. Verder wordt er ook nog een infiltratievoorziening voorzien van 350.000 l
buffervolume en 700 m² infiltratieoppervlak.
Een schematische voorstelling van het waterverbruik is te vinden in Figuur 1.
Het voornaamste aandeel van het elektrisch verbruik wordt aangewend voor de aandrijving van het
ventilatiesysteem en de verlichting van de stallen. In de huidige situatie wordt jaarlijks ongeveer 100.000
kWh verbruikt. Dit verbruik zal, gezien de voorziene uitbreiding, toenemen in de gewenste situatie. Men
overweegt om naar de toekomst toe zonnepanelen te voorzien op de daken van de stallen, zodat de
elektriciteitsbehoefte van de inrichting gedeeltelijk kan ingevuld worden met groene stroom.
Het jaarlijks verbruik van mazout bedraagt ongeveer 20.000 l in de huidige situatie. Mazout wordt
gebruikt voor transport en het verwarmen van de stallen. In de gewenste situatie zal er nog steeds
mazout gebruikt worden, maar men overweegt om ook aardgas te gaan gebruiken op de site (indien
distributie voorzien in de omgeving, en afhankelijk van de kostprijs om het bedrijf hierop aan te
sluiten).
Het verbruik van ontsmettingsmiddelen, reinigingsmiddelen en medicijnen is zeer laag. Het
verpakkingsmateriaal wordt verzameld en op gepaste wijze afgevoerd. Aangezien het voeder in bulk
geleverd wordt, is hiervoor geen verpakkingsafval aanwezig op het bedrijf.
grondwater
0 – 39.900 m³/jaar
regenwater
800 mm/j
reinigingswater 965 – 3.425 m³/jaar
luchtwassers 0 – 7.900 m³/jaar
drinkwater 6.875 – 35.765 m³/jaar
regenwateropvang
0 – 13.753 m³/jaar
resten met mest
afgevoerd
oppervlaktewater
+infiltratie huishouden 150 – 150 m³/jaar
via septische put
naar gracht spuiopslag
0 – 1.066 m³/jaar
Figuur 1 Waterbalans voor de inrichting (huidig – gewenst), berekend op basis maximaal verbruik volgens LNE-
cijfers
eco-scan bvba M15HALV1_kennisgeving/ontwerpMER 47
De kadavers worden momenteel opgeslagen in niet-gekoelde kadaverhutten en ongeveer wekelijks
opgehaald door Rendac. Het aantal kadavers wordt beperkt door een goede bedrijfsvoering. In de
toekomst zal een gekoelde kadaveropslag voorzien worden.
Alle mest en het reinigingswater wordt in de mestkelders opgevangen. De mest wordt afgezet via
burenregeling.
In hoofdstuk 7 (discipline lucht) wordt een inschatting gemaakt van de geur-, stof- en
ammoniakemissies ten gevolge van de inrichting. De geluidsproductie van het bedrijf wordt
weergegeven in hoofdstuk 10 (discipline geluid en trillingen).
eco-scan bvba M15HALV1_kennisgeving/ontwerpMER 48
4 Alternatieven en ontwikkelingsscenario’s
4.1 Beschrijving alternatieven
4.1.1 Nulalternatief
Het nulalternatief is het scenario waarbij geen vergunning verleend wordt voor het m.e.r.-plichtige
project. Het nulalternatief komt overeen met de huidig vergunde situatie tot de einddatum van de
huidige vergunning die verloopt op 31/12/2023.
4.1.2 Doelstellingsalternatieven
Het bedrijf zal zich in de toekomst toespitsen op de productie van biggen en zeugen. Er worden geen
doelstellingsalternatieven overwogen.
4.1.3 Locatiealternatieven
Om de uitbreiding te verwezenlijken zullen drie nieuwe stallen gebouwd worden. Deze worden gebouwd
ten westen van de bestaande biggenstal (stal 4), hierdoor wordt de beschikbare ruimte op de site
optimaal ingevuld, en kunnen de dieren makkelijk verplaatst worden tussen de verschillende stallen. Er
worden dan ook geen andere locatiealternatieven in overweging genomen.
4.1.4 Uitvoeringsalternatieven
Onder uitvoeringsalternatieven wordt verstaan: technische ingrepen of maatregelen op het vlak van
bedrijfsvoering.
De voormalige biggenstal (stal 4) en de drie nieuw te bouwen stallen (6,7 en 8) zullen aangesloten
worden op gecombineerde luchtwassystemen die bestaan uit een combinatie van een watergordijn en
een biologische luchtwasser (Bijlage 11). Dit type van luchtwassers reduceert de emissie van geur en
ammoniak met 85 %, de emissie van PM10 en PM2,5-stof wordt respectievelijk met 80 en 70 % gereduceerd.
Voor dit type van wasser is er een wetenschappelijk onderbouwd meetrapport voorhanden, maar dit kan
wegens geheimhoudingsplicht enkel ingekeken worden op de kantoren van de leverancier (Robos Air).
In het MER zal, naast aandacht voor het type stalsysteem, eveneens ingegaan worden op andere
mogelijke milderende maatregelen voor de beperking van de ammoniak- en geuremissie (o.a.
meerfasenvoeding, ...). Indien enkele van deze maatregelen technisch en economisch haalbaar zouden
blijken, zal ernstig in overweging genomen worden of ze niet toegepast kunnen worden. M.a.w. een
inschatting van de relevantie voor emissiereducerende toepassingen zal gemaakt worden, rekening
houdend met de significantie van de in het MER bepaalde effecten en de geschiktheid van de maatregel
als Best Beschikbare Techniek (BBT).
Er zal eveneens een evaluatie gebeuren ten opzichte van de relevante passages uit de Lijst van Best
Beschikbare Technieken (BBT) en de BREF-documenten. Dit is ook een vereiste voor het verlenen van een
vergunning aan een GPBV-bedrijf. Dit wordt verder besproken in hoofdstuk 16.
eco-scan bvba M15HALV1_kennisgeving/ontwerpMER 49
4.2 Ontwikkelingsscenario’s
4.2.1 Autonome ontwikkeling
Volgens een autonome ontwikkeling worden er voor het voorliggende studiegebied geen relevante
wijzigingen verwacht ten opzichte van de toekomstige situatie. Dezelfde effecten worden van toepassing
geacht zoals deze die in het MER worden beschreven voor de huidige en toekomstige situatie.
4.2.2 Gestuurde ontwikkeling
4.2.2.1 Ruimtelijke ordening
De basisprincipes van de ruimtelijke ordening voor de toekomst worden momenteel uitgezet in het
Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen (RSV). Stedelijke gebieden dienen selectief uitgebouwd te worden
om de uitgroei van kernen in het buitengebied af te remmen. Het buitengebied dient verder beschermd
te worden tegen versnippering en afkalving. Daarvoor dienen de kenmerkende functies van het
buitengebied zoals landbouw, bos, natuur en in zekere mate ook wonen en werken, gevrijwaard te
worden.
4.2.2.2 Mestdecreet
Naast het Mestdecreet van 22 december 2006, werd een visienota “Naar een nieuw mestbeleid in
Vlaanderen” opgesteld (goedgekeurd door de Vlaamse regering op 22.07.2005). Er zal met het
Mestdecreet en de visienota rekening gehouden worden en met de mogelijke implicaties hiervan voor de
invulling van de toekomstige situatie.
4.2.2.3 Ammoniakemissie
Als Vlaanderen de ammoniakdoelstellingen – Protocol van het Verdrag over Grensoverschrijdende
Luchtverontreiniging ter bestrijding van Verzuring, Eutrofiëring en Ozon in de omgevingslucht, EU-
richtlijn Nationale Emissiemaxima, Milieubeleidsplan 2011-2015 – wil realiseren, zijn maatregelen inzake
stalbeheer noodzakelijk. Zoniet is een structurele en verregaande afbouw van de veestapel nodig.
In het kader van het ammoniakreductieplan is een wetenschappelijke werkgroep opgericht die zowel de
Groen Labellijst van emissiearme stallen uit Nederland als de lijst van Europese BBT naar de Vlaamse
situatie heeft vertaald. De verschillende ammoniakreductietechnieken werden hiervoor getoetst aan de
aspecten dierenwelzijn, geur, veiligheid en energie. Een eerste lijst voor varkens en pluimvee werd
opgesteld. Deze lijst is terug te vinden in bijlage I van het Ministerieel Besluit van 19.03.2004. Deze werd
op 31.05.2011, 26.03.2012, 16.08.2012 en 19.06.2013 aangevuld. Opname van nieuwe stalsystemen in
deze lijst kan gebeuren volgens de procedure voor de beoordeling van emissiearme stalsystemen, zoals
beschreven in bijlage II van dit Ministerieel Besluit. Als gevolg van deze ammoniakdoelstellingen werd
een wijziging van het Vlarem II goedgekeurd (19 september 2003; B.S. 10 oktober 2003; Art. 1.1.2, Art.
5.9.2.1bis en Art 5.9.4.1).
Door de NEC-richtlijn zijn reducties van NH3, SO2 en NOx te verwachten, waardoor de
achtergrondwaarden op het vlak van verzurende en vermestende deposities zullen afnemen.
eco-scan bvba M15HALV1_kennisgeving / ontwerp-MER 50
5 Ingreep-effect-schema en effectbeoordeling
De voornaamste effecten zullen weergegeven worden in functie van de verschillende disciplines en per
deelactiviteit van het bedrijf. Bijzondere aandacht zal hierbij uitgaan naar de effecten van stof,
vermesting, verzuring en geur omdat deze als de meest relevante beschouwd worden. De gebruikte
bedrijfstechnieken die een weerslag hebben op deze effecten, zowel in positieve als negatieve zin,
zullen de nodige aandacht krijgen.
Het te onderzoeken project omvat de wijziging, uitbreiding en hernieuwing van een varkenshouderij. De
effecten, zowel in de huidige als in de gewenste situatie, zullen onderzocht en beschreven worden in het
MER. De exploitatiefase kan opgedeeld worden in een aantal deelfasen:
transport: aanvoer grondstoffen, zeugen en afvoer eindproducten en residuen;
eigenlijke “productieproces” = produceren van biggen en zeugen;
verwerking reststoffen = in hoofdzaak mest.
Elke deelfase heeft zijn specifieke emissies, residuen en gevolgen voor de onderscheiden
deelcomponenten van het milieu. Daarnaast zal ook de aanlegfase de nodige emissies veroorzaken. De
hinder die aan deze fase gerelateerd kan worden, zal echter van korte, voorbijgaande aard zijn. De
ingreep-effect-matrix (Tabel 10) geeft ons een elementair overzicht van het verband tussen de
verschillende projectactiviteiten (of ingrepen) en mogelijke effecten op de diverse milieucomponenten.
De gebruikte bedrijfstechnieken die een weerslag hebben op de effecten, zowel positief als negatief,
zullen de nodige aandacht krijgen.
eco-scan bvba M15HALV1_kennisgeving / ontwerp-MER 51
Tabel 10 Overzicht van relatie tussen activiteiten en mogelijke effecten op het milieu (ingreep-effect-matrix)
activiteit
mogelijke effecten
bodem water lucht mens landschap fauna & flora
AFBRAAKFASE
afbraak oude varkensstallen
(stal 1 en 2) en rundveestal
(stal 5)
profielverstoring aanleg verhardingen stofemissie
transportemissies
geluidshinder
verkeershinder
stofhinder
visuele hinder ecotoopverlies
rustverstoring
AANLEGFASE
bouw nieuwe stallen, en
bijhorende verhardingen
profielverstoring aanleg verhardingen stofemissie
transportemissies
geluidshinder
verkeershinder
stofhinder
visuele hinder ecotoopverlies
rustverstoring
EXPLOITATIEFASE
aanvoer grondstoffen,
afvoer eindproducten en
nevenproducten
verspreiding stof geluidshinder
verkeershinder
stofhinder
productieproces verzuring
vermesting
verdroging
vermesting
verspreiding stof en
ammoniak (verzuring)
verspreiding
broeikasgassen
geluidshinder
stofhinder
geurhinder
verdroging (winning)
visuele hinder
bedrijfsgebouwen
en bedrijfs-
infrastructuur
verzuring
vermesting
verdroging
opslag, verwerken en
afvoer mest
vermesting vermesting verspreiding ammoniak
(verzuring)
verspreiding
broeikasgassen
verspreiding stof
geurhinder
geluidshinder
verkeershinder
visuele hinder
bedrijfs-
infrastructuur
verzuring
vermesting
onderhoud (reiniging en
ontsmetting) en opslag
brandstof
verontreiniging verontreiniging verspreiding
broeikasgassen
eco-scan bvba M15HALV1_kennisgeving/ontwerpMER 52
6 Disciplinegerichte aanpak
Afhankelijk van de te verwachten effecten zal een keuze gemaakt worden in welke mate de verschillende
disciplines uitgewerkt moeten worden. Zoveel als mogelijk zal hierbij rekening gehouden worden met de
cumulatieve effecten, meer specifiek de cumulatieve effecten die ontstaan door andere
landbouwuitbatingen in de directe omgeving. Waar mogelijk en/of relevant zullen tevens bij de
effectbespreking milderende maatregelen worden voorgesteld.
De verschillende disciplines zullen steeds op een vergelijkbare manier uitgewerkt worden:
problematiek, toelichting gegevensgebruik en beschrijving referentiesituatie;
afbakening studiegebied;
methodiek en significantiekader;
beschrijving en beoordeling van de milieu-effecten;
synthese van de milieu-effecten;
milderende maatregelen.
Eerst dient de opdrachtgever (initiatiefnemer) alle projectspecifieke gegevens door te geven zodat een
duidelijk beeld wordt bekomen van de huidige en geplande situatie. Deze gegevens bevatten een
beschrijving van de huidige bedrijfsinfrastructuur, de capaciteit en een beschrijving van de
exploitatiefase van het bedrijf en een beschrijving van de nieuwe bedrijfsinfrastructuur. Vervolgens zal
een beknopte beschrijving opgesteld worden van de abiotische en biotische referentiesituatie van het
studiegebied, zodat een eerste beeld bekomen wordt van de bestaande toestand binnen het
studiegebied. Voor de beschrijving van de referentiesituatie wordt naast het gebruik van de
standaardbronnen ook getracht gebruik te maken van bijkomende bronnen indien beschikbaar. Voor de
visuele weergave van de referentiesituatie (en de milieu-effecten) met inbegrip van de situering van het
project wordt hoofdzakelijk gebruik gemaakt van GIS. Daarna zal een inschatting gemaakt worden van de
mogelijke effecten die het project op het studiegebied zal veroorzaken, en dit voor alle situaties. Op
basis van deze effectvoorspelling kan een eindconclusie opgemaakt worden, en waar noodzakelijk
bijkomende milderende maatregelen uitgewerkt worden.
De beoordeling van de effecten van de wijziging van het bedrijf gebeurt in het MER per discipline,
waarbij volgens het te verwachten effect een beoordeling als volgt wordt gegeven:
negatief of positief effect;
matig negatief of matig positief effect;
gering negatief of gering positief effect;
geen of verwaarloosbaar effect.
Het is echter niet steeds zo dat alle tussenstappen in dit beoordelingskader steeds gedefinieerd zullen
worden. Zo is het goed mogelijk dat er slechts een mogelijkheid bestaat tussen twee (bijvoorbeeld
negatief effect en geen of verwaarloosbaar effect).
Dikwijls zal de beoordeling echter ook gaan gebeuren op basis van de bijdrage die door het bedrijf
geleverd wordt. Dan gebeurt de beoordeling als volgt:
belangrijke bijdrage door het bedrijf: dit maakt het noodzakelijk dat milderende maatregelen
gezocht worden;
relevante bijdrage door het bedrijf: in dit geval moet gezocht worden naar milderende
maatregelen, eventueel te koppelen aan lange termijn;
beperkte bijdrage door het bedrijf: onderzoek naar milderende maatregelen is minder dwingend.
eco-scan bvba M15HALV1_kennisgeving/ontwerpMER 53
De inpassing in dit beoordelingskader wordt voor zover mogelijk gekwantificeerd in de beschrijvingen
van de te volgen methodologie per discipline.
eco-scan bvba M15HALV1_kennisgeving/ontwerpMER 54
7 Discipline lucht
Het ventileren van agrarische gebouwen leidt tot de emissie van zowel gassen zoals ammoniak (NH3), SO2,
NOx, CO2, methaan (CH4) en lachgas (N2O), als fijn stof, geur en warmte. Deze ongewenste emissies zijn
onvermijdelijk voorwerp van debat inzake de verzuring van het leefmilieu, de klimaatverandering en de
algemene gezondheidsproblematiek. Rond deze maatschappelijke aspecten werden er diverse
internationale afspraken gemaakt (o.a. EU kaderrichtlijnen en klimaatplannen) die uiteindelijk
resulteerden in Vlaamse regelgeving.
De belangrijkste emissies naar de lucht die een veeteeltbedrijf met zich meebrengt zijn:
emissies die rechtstreeks veroorzaakt worden door de aanwezigheid van dieren of door
mestopslag in de stallen;
emissies door verbranding van fossiele brandstoffen;
emissies afkomstig van de op- en overslag van producten, dieren en afvalstoffen;
emissies afkomstig van transporten.
In grote lijnen worden deze emissies onderverdeeld in vier categorieën, namelijk geuremissies,
stofemissies, verzurende (en vermestende) emissies en broeikasgasemissies.
7.1 Geur
7.1.1 Problematiek
Reeds sinds lange tijd wordt dierlijke productie geassocieerd met geurhinder. Geuremissies verspreiden
zich in de omgeving, waarbij bronhoogte, weersomstandigheden en afstand tot de bron bepalend zijn
voor de hoeveelheid geur die in de leefomgeving rond de bronnen, de zogenaamde immissie, aanwezig is.
De waarneming van geur wordt zowel bepaald door geureigenschappen (geurconcentratie, aard en
intensiteit van de geur) als door de fluctuatie van de geurconcentratie doorheen de tijd, de frequentie
en de duur van de gewaarwording.
7.1.2 Afbakening studiegebied
Het studiegebied wordt bepaald door de zones beïnvloed door de rechtstreekse emissie uit de stallen. De
voornaamste effecten zullen voornamelijk plaatsvinden binnen een straal van ongeveer 2 km. Indien
blijkt dat deze straal niet voldoende groot gekozen is, zal een groter gebied (afhankelijk van de
hindereffecten) onderzocht worden.
7.1.3 Methodiek en significantiekader
De toetsing van dit project aan de hand van de verschillende bestaande beoordelingssystemen wordt
uitgevoerd om een indicatie te bekomen van de reikwijdte van het effect van geurverspreiding. De
inschatting van de effecten inzake geurhinder kan op twee manieren gebeuren. Enerzijds is er het
systeem van afstandsregels. Daarnaast zal met behulp van een verspreidingsmodel een inschatting
gemaakt worden van de geuremissie in de omgeving van het project. Dit kan getoetst worden aan de
hand van overschrijdingspercentages, zoals deze voorgesteld worden in het visiedocument “De weg naar
een duurzaam geurbeleid” (LNE, 2008) en het geactualiseerde Richtlijnenboek “Landbouwdieren”
(Willems et al., 2011). Indien uit deze toetsing blijkt dat er door het voorziene project sprake zal zijn
eco-scan bvba M15HALV1_kennisgeving/ontwerpMER 55
van onaanvaardbare geurhinder, dan zal er worden gezocht naar beschikbare en technisch haalbare
maatregelen die de geproduceerde geurhinder tot een aanvaardbaar niveau terugbrengen.
7.1.3.1 Evaluatie van het project op basis van afstandsregels
Vlarem II vermeldt in afdeling 5.9.4 bijkomende voorwaarden met betrekking tot de ligging van varkens-
en pluimveestallen. In functie van het type stalsysteem en wijze van inrichting van de mestopslag wordt
aan de inrichting een aantal waarderingspunten toegekend. Op basis van deze waarderingspunten, samen
met het aantal dieren op de inrichting (eventueel omgerekend naar varkenseenheden), dient het bedrijf
te voldoen aan een bepaalde minimumafstand tussen elke stal (en elke opslagplaats voor mengmest of
vaste mest) en een aantal op het gewestplan aangegeven gevoelige gebieden (woonuitbreidingsgebied,
natuurgebied met wetenschappelijke waarde of natuurreservaat, gebied voor verblijfsrecreatie,
woongebied ander dan woongebied met landelijk karakter en bosreservaten).
Op basis van deze minimumafstand tussen het bedrijf en de gevoelige gebieden kan een
effectbeoordeling opgemaakt worden. Bij een overschrijding van de afstandsregels is er sprake van een
‘negatief effect’ en mag het project volgens Vlarem zelfs niet doorgaan. Zoniet geldt er ‘geen of een
verwaarloosbaar effect’.
7.1.3.2 Evaluatie van het project door middel van modellering van geuremissie en -immissie
7.1.3.2.1 Inleiding
Geurconcentraties in de buitenlucht worden veelal door overschrijdingspercentages gereglementeerd.
Hierbij wordt het percentage van de tijd gegeven gedurende welke er geen overschrijding mag zijn van
een gegeven geurconcentratie.
Geurconcentraties kunnen weergegeven worden in snuffeleenheden per volume-eenheid (se/m³). Eén
se/m³ komt per definitie overeen met de geurconcentratie in het veld waar de geur van de bron door een
snuffelploeg nog net kan waargenomen worden, d.i. ter hoogte van de maximale waarnemingsafstand.
Geurconcentraties kunnen ook weergegeven worden in geureenheden per volume-eenheid (ouE/m³
volgens de EN13725). Eén ouE/m³ is per definitie de concentratie die nog net kan onderscheiden worden
van geurvrije lucht door 50 % van de personen van een geurpanel. Deze concentratie noemt men de
geurdrempel.
Teneinde de geuremissie van een veeteeltbedrijf in te schatten, kan dus ofwel gewerkt worden met een
sensorisch onderzoek, dat de emissie weergeeft in een aantal se/s, ofwel kan er gerekend worden op
basis van emissiekengetallen (uitgedrukt in ouE/s) die afgeleid werden voor verschillende diersoorten en
huisvestingssystemen. In dit dossier wordt verder uitgegaan van emissiekengetallen (uitgedrukt in ouE).
Omdat hinderniveaus evenwel uitgedrukt worden in se/m³, en wij werken met ouE/m³, moet het verband
tussen beide eenheden bepaald worden. Uit het onderzoek van De Bruyn et al. (2001) en een studie van
de Universiteit Gent in opdracht van het LNE kon afgeleid worden dat 1 se/m³ ≈ 1 ouE/m³ voor de
geuremissie van varkensstallen.
De geurconcentratie die op een bepaald ogenblik in de omgevingslucht kan waargenomen worden, is
gelijk aan de verdunningsfactor die moet toegepast worden op de met geur belaste lucht, opdat 50 % van
de proefpersonen dit mengsel nog net kan onderscheiden van zuivere lucht en 50 % geen onderscheid
eco-scan bvba M15HALV1_kennisgeving/ontwerpMER 56
meer kan maken. Indien bijvoorbeeld de met geur belaste lucht 10 keer moet verdund worden om nog
onderscheiden te kunnen worden door 50 % van het proefpanel, dan bevat deze lucht initieel 10 ouE/m³.
De geurverspreiding door de inrichting kan echter overlappen met deze van andere gelijkaardige
inrichtingen uit de omgeving. De omgang met geurhinder wordt dan ingewikkelder. Interferentie tussen
geurbronnen is moeilijk in te schatten. Uit onderzoek van Bongers et al. (2001) en van PRG Odournet nv
et al. (2004) bleek immers dat in situaties waar geurhinder door meerdere bronnen met eenzelfde
karakter werd veroorzaakt (bvb. agrarisch karakter), de gecumuleerde geuren minder hinder veroorzaken
dan indien de geurbelasting zou worden verspreid door één bron. Dit wijst erop dat voor
impactberekening van agrarische bronnenclusters, de bronnen binnen de cluster niet zonder meer
gesommeerd kunnen worden. Sterker nog, deze overschatting neemt toe naarmate het aantal bronnen
binnen de cluster toeneemt.
De vroeger vermelde basisbeschermingsniveaus van geurhinder houden geen rekening met effecten van
verschillende bronnen. Verschillende studies wezen uit dat in situaties waar geurhinder wordt
veroorzaakt door meerdere bronnen met eenzelfde geurkarakter (bronnencluster), de gecumuleerde
geuren minder hinder veroorzaken dan ingeval eenzelfde hoeveelheid geur zou worden verspreid door
één bron.
7.1.3.2.2 Bepaling van geuremissie en –immissie
Voor de inschatting van de geuremissie ten gevolge van het bedrijf wordt gebruik gemaakt van in de
literatuur beschikbare geuremissiewaarden. Voor veebedrijven wordt gebruik gemaakt van Vlaamse
meetwaarden (varkens; Van Langenhove & Defoer, 2002) of Nederlandse meetwaarden (pluimvee; VROM,
Regeling geurhinder en veehouderij, 2006). Vlaamse geuremissiewaarden zijn voor deze laatste twee
diercategorieën namelijk niet beschikbaar.
Hier zullen de Vlaamse cijfers gebruikt worden. De Vlaamse cijfers zijn enkel geldig voor traditionele
varkensstalsystemen, en niet voor emissiearme stalsystemen. In de Nederlandse studie worden wel
cijfers voor emissie-arme stallen teruggevonden, maar deze kunnen niet zomaar overgenomen worden.
De Vlaamse emissiewaarden zijn namelijk afgeleid op basis van metingen in praktijkstallen en gelden
per dier, terwijl de Nederlandse waarde per dierplaats gelden. Hierdoor liggen de Nederlandse
emissiewaarden voor traditionele stalsystemen merkelijk lager dan de Vlaamse emissiewaarden voor
traditionele stalsystemen. Hetzelfde wordt verwacht voor de emissiewaarden voor
ammoniakemissiearme stalsystemen. Daarom zal eerst het geurreductiepercentage bepaald worden van
de Nederlandse geuremissiewaarden voor ammoniakemissiearme ten opzichte van traditionele
stalsystemen. Het bekomen geurreductiepercentage kan vervolgens gebruikt worden om uit de Vlaamse
emissiewaarden voor traditionele stalsystemen de emissiewaarden te berekenen voor
ammoniakemissiearme stalsystemen.
De geuremissiefactoren die op het bedrijf van toepassing zijn, zullen bij de effectbespreking
weergegeven worden.
Indien het bedrijf behoort tot een bronnencluster zullen de vergunningen van de andere bedrijven die
zich eveneens in de bronnencluster bevinden, bij de gemeente opgevraagd worden (zie verder).
7.1.3.2.3 Modellering van de geuremissie
Voor het maken van een bedrijfsspecifieke evaluatie van de emissies wordt gebruik gemaakt van het
Immissie Frequentie Distributie Model (IFDM) van het VITO. Hierbij wordt het bedrijf opgedeeld in een
aantal geurbronnen (puntbronnen) rekening houdend met de specifieke bedrijfssituatie. Iedere stal
eco-scan bvba M15HALV1_kennisgeving/ontwerpMER 57
wordt als één of meerdere afzonderlijke geurbron(nen) aanzien (afhankelijk van de lengte van de stal),
en aan iedere stal wordt een zekere emissie (op basis van het aantal dieren en bijhorende
emissiefactor) toegekend. Indien het bedrijf behoort tot een bronnencluster, worden de omliggende
bedrijven eveneens mee opgenomen in het model.
Met betrekking tot de modellering (niet enkel voor geur, maar eveneens van stof en ammoniak) dienen
een aantal inputparameters gedefinieerd te worden. Enkele van de belangrijkste inputparameters zijn
o.a. de temperatuur, de schouwhoogte en het ventilatiedebiet. Deze parameters dienen zodanig
gedefinieerd te worden dat een realistische pluimstijgingshoogte bekomen wordt. Bijlage 12 vermeldt de
inputparameters per bron, en hierbij wordt eveneens een overzicht van de pluimstijgingshoogte (per
bron) weergegeven. Als referentiepluimstijgingshoogte wordt gekeken naar de stabiliteitsklasse E4 en een
windsnelheid van 4 m/s. Deze pluimstijgingshoogte mag maximaal 7 m zijn bovenop de schouwhoogte
(voor mechanisch geventileerde stallen) en maximaal 10 à 12 m bovenop de schouwhoogte (voor stallen
uitgerust met een luchtwassysteem). Bij natuurlijke ventilatie wordt geen pluimstijgingshoogte bekomen,
waardoor een minimaal ventilatiedebiet, nl. 360 m³/u, in het model gehanteerd wordt. Voor de
cumulatieve bedrijven wordt uitgegaan van een maximaal ventilatiedebiet van 11.000 m³/u, en wordt
steeds één puntbron gebruikt. De gebruikte modelparameters worden in de bijlagen weergegeven.
Hierbij dienen eveneens een aantal bemerkingen weergegeven te worden met betrekking tot het
model. IFDM is initieel niet gemaakt om emissies van landbouwbedrijven te modelleren, maar was in
opgesteld om luchtemissies vanuit hoge schouwen in kaart te brengen. Het model is dan ook niet
gemaakt om geurconcentraties veroorzaakt door lage bronnen zoals stallen te bepalen. Deze
berekening is dan ook niet volledig in overeenstemming met de realiteit. De betrouwbaarheid van het
model daalt naarmate de concentraties hoger worden, en dus naarmate dichter bij de bron gekeken
wordt. Dit is net de zone waar de invloed van het bedrijf het grootst is. Hierdoor is het van belang om
extra te benadrukken dat er in principe geen conclusies getrokken mogen worden op basis van het
geurconcentratieniveau (absolute cijfers). Wel is het mogelijk om bepaalde indicatieve conclusies uit
de gegenereerde IFDM-resultaten te extraheren.
Bovendien omvat het model diverse onzekerheden, en wordt als input van het model gewerkt met
diverse theoretische aannames. Deze aannames (100 % bezetting, gemiddeld ventilatiedebiet,
gemiddelde temperatuur) zullen een invloed hebben op de output van het model. De resultaten van
het model dienen dan ook met de nodige omzichtigheid behandeld worden
De geurimpact door het bedrijf wordt gehanteerd om de bronnencluster te bepalen. Hiervoor wordt de
2 ouE/m³-contour bepaald, die door het bedrijf veroorzaakt wordt in de huidig vergunde situatie, en op
basis hiervan wordt een cirkel bepaald (straal is grootste afstand van bedrijf tot 2 ouE/m³-contour). De
vergunde dieraantallen van de veeteeltbedrijven die zich binnen deze cirkel bevinden, worden bij de
gemeente opgevraagd. Indien de geuremissie van één van deze omliggende bedrijven kleiner is dan
2.500 ouE/s, dan zal dit bedrijf niet mee opgenomen worden in de bronnencluster. Dit wordt dan
namelijk beschouwd als een verwaarloosbare achtergrondgeur. Bedrijven die verder dan 750 m van het
bedrijf gelegen zijn, maar binnen de bepaalde cirkel, worden enkel in rekening gebracht indien deze
bedrijven meer dan 5 % van de geuremissie van het bedrijf in de huidige situatie uitstoten. Er wordt
steeds een cirkel met straal van min. 750 gehanteerd. Rundvee wordt niet meegenomen bij de bepal ing
van de geuremissies. Deze methodiek is afwijkend van deze beschreven in het richtlijnenboek
landbouwdieren (Willems et al., 2011). Op vraag van LNE – Dienst Mer wordt deze methodiek
gehanteerd.
De geselecteerde bedrijven worden dan mee opgenomen in het cumulatief geurmodel. Als puntbron
van elk bedrijf wordt het bedrijfsmiddelpunt genomen.
eco-scan bvba M15HALV1_kennisgeving/ontwerpMER 58
Kort samengevat zijn de modelsettings (optiebestand) de volgende:
- gebruik van puntbronnen;
- Briggs finale pluimstijging;
- uitmiddeling over 1 uur;
- concentratieberekeningen zonder depositie.
7.1.3.2.4 Toetsing van de geuremissie
Hierbij wordt een onderscheid gemaakt tussen een individueel bedrijf en een bronnencluster.
Individueel bedrijf
In een onderzoek uitgevoerd door de Universiteit Gent in opdracht van LNE (deel I (2002a), deel II
(2002b), deel III (2002c)) werden drie beschermingsniveaus vastgelegd voor de sector van
varkenshouderijen, uitgedrukt in immissieconcentratie als 98-percentiel.
het nuleffectniveau (= streefwaarde) wordt gedefinieerd als ‘het achtergrondniveau, het
hinderniveau in een controlegroep buiten de invloedsfeer van de bron gelegen’. Bij concentraties
lager dan dit niveau, wordt dus geen effect van de bron waargenomen. Het nuleffectniveau
wordt vastgelegd op 0,5 ouE/m³ als 98-percentiel, d.w.z. dat op het nuleffectniveau een
uurgemiddelde geurconcentratie van 0,5 ouE/m³ in niet meer dan 2 % van de tijd wordt
overschreden;
de richtwaarde is gelinkt aan het ervaren van hinder door de omwonenden en wordt vastgelegd
op 1 ouE/m³ als 98-percentiel, d.w.z. dat op de richtwaarde een uurgemiddelde
geurconcentratie van 1 ouE/m³ in niet meer dan 2 % van de tijd wordt overschreden;
de grenswaarde wordt vastgelegd op 1,5 ouE/m³ als 98-percentiel, d.w.z. dat op de
grenswaarde een uurgemiddelde geurconcentratie van 1,5 ouE/m³ in niet meer dan 2 % van de
tijd wordt overschreden. Vanaf deze grenswaarde kunnen structureel klachten optreden zodat
dit niveau, behoudens in geval van overmacht, niet mag overschreden worden ter hoogte van het
dichtstbijzijnde geurgevoelig object (meestal de meest nabijgelegen bedrijfsvreemde woning).
Het gehanteerde significantiekader is gebaseerd op het geactualiseerde richtlijnenboek voor de
activiteitengroep landbouwdieren (Willems et al., 2011).
Bronnencluster
In het onderzoek van PRG Odournet nv et al. (2004) wordt voorgesteld om voor inwonenden van
bronnenclusters – op basis van de inschatting van praktijksituaties – het 98-percentiel voor 10 ouE/m³ als
grenswaarde, 5 ouE/m³ als richtwaarde en 3 ouE/m³ als streefwaarde te hanteren. Er wordt verondersteld
dat deze waarden algemeen van toepassing zijn op clusters van veestallen. Het gehanteerde
significantiekader is gebaseerd op het geactualiseerde richtlijnenboek voor de activiteitengroep
landbouwdieren (Willems et al., 2011). Hieraan wordt licht afgeweken inzake benaming, want agrarisch
gebied, woongebied met landelijk karakter en woongebied worden vervangen door resp. laag
geurgevoelig gebied, matig geurgevoelig gebied en hoog geurgevoelig gebied wat betreft agrarische
geuren, conform het richtlijnenboek lucht (Dermaux et al., 2012):
hoog geurgevoelig gebied: woongebieden, woonuitbreidingsgebieden, woonparken,
dienstverleningsgebieden, gebieden hoofdzakelijk bestemd voor de vestiging van
grootwinkelbedrijven, recreatiegebieden, gebieden voor gemeenschapsvoorzieningen en
openbare nutsvoorzieningen, …
eco-scan bvba M15HALV1_kennisgeving/ontwerpMER 59
matig geurgevoelig gebied: woongebieden met landelijk karakter, gebieden voor ambachtelijke
bedrijven en gebieden voor KMO’s, parkgebieden, gebieden voor gemeenschapsvoorzieningen en
openbare nutsvoorzieningen, gemengde woon- en industriegebieden,…
laag geurgevoelig gebied: industriegebieden, gebieden voor milieubelastende industrieën,
gebieden voor ambachtelijke bedrijven en gebieden voor KMO’s, agrarische gebieden,
bosgebieden, groengebieden, natuurgebieden, bufferzones, waterwegen, luchtvaartterreinen,…
7.1.3.3 Geuremissie door kadaveropslag
Inzake geuremissie door kadaveropslag zijn geen kwantitatieve gegevens beschikbaar. Daardoor kan de
mogelijke geurverspreiding van de kadaveropslag niet in de eerdere beoordelingen (afstandsregels en
modellering) verwerkt worden. Praktijkervaring leert echter dat geuremissie uit kadaveropslag te
verwaarlozen valt in vergelijking met andere geurbronnen.
7.1.3.4 Significantiekader voor geur
Gezien het bedrijf geen deel uitmaakt van een bronnencluster (zie verder) wordt hieronder enkel het
significantiekader voor een individuele aftoesting weergegeven.
Tabel 11 Significantiekader voor geur
deelaspect omschrijving beoordelingskader
geur
afstandsregels
negatief effect: verbod of overschrijding
geen of verwaarloosbaar effect: geen overschrijding
individueel bedrijf
HOOG GEURGEVOELIG GEBIED
negatief effect: woning in zone > 1,5 ouE/m³ (= grenswaarde)
matig negatief effect: woning in zone 1 – 1,5 ouE/m³
gering negatief effect: woning in zone 0,5 – 1 ouE/m³
geen of verwaarloosbaar effect: woningen in zone < 0,5 ouE/m³
MATIG GEURGEVOELIG GEBIED
negatief effect: woning in zone > 3 ouE/m³
matig negatief effect: woning in zone > 1,5 ouE/m³ (= grenswaarde)
gering negatief effect: woning in zone 1 – 1,5 ouE/m³
geen of verwaarloosbaar effect: woningen in zone < 1 ouE/m³
LAAG GEURGEVOELIG GEBIED
negatief effect: woning in zone > 10 ouE/m³
matig negatief effect: woning in zone 3 – 10 ouE/m³
gering negatief effect: woning in zone > 1,5 ouE/m³ (= grenswaarde)
geen of verwaarloosbaar effect: woningen in zone < 1,5 ouE/m³
eco-scan bvba M15HALV1_kennisgeving/ontwerpMER 60
7.1.4 Beschrijving en beoordeling van de milieu-effecten
7.1.4.1 Evaluatie van het project op basis van afstandsregels
Voor het aantal waarderingspunten van de betrokken inrichting in de gewenste situatie wordt verwezen
naar Bijlage 13. In Tabel 12 wordt enerzijds de vereiste minimumafstand weergegeven die volgens
Vlarem II (art. 5.9.4.4) in acht genomen moet worden tussen elke stal, elke opslag van mengmest en/of
vaste mest en de op het gewestplan aangegeven gevoelige gebieden, rekening houdende met het
aantal waarderingspunten van de inrichting en het aantal varkenseenheden. Anderzijds wordt de
minimale afstand tot gevoelig gebied weergegeven. De afstandsregels worden bepaald op basis van het
aantal dieren dat op het bedrijf gehouden worden. Hierbij wordt een zeug als 2,5 varkenseenheden
beschouwd. Ieder ander varken (van meer dan 20 kg) wordt gelijkgesteld aan één varkenseenheid.
Tabel 12 Toetsing aan de Vlarem II afstandsregels
omschrijving gewenste situatie
aantal waarderingspunten 168
aantal varkenseenheden 11.516
vereiste minimumafstand (m) 300
dichtst bijgelegen gevoelig gebied (m) 1.755
Het meest nabijgelegen ‘gevoelig gebied’ wordt aangetroffen op 1.755 m ten ZW van de inrichting en
betreft woonuitbreidingsgebied. Er wordt dan ook voldaan aan de afstandsregels (geen effect).
7.1.4.2 Evaluatie van het project door middel van modellering van geuremissie en -immissie
De geuremissiefactoren die van toepassing zijn voor het bedrijf, worden gegeven in Tabel 13. Voor
varkens worden de Vlaamse geuremissiecijfers gebruikt uit het geactualiseerde richtlijnenboek
Landbouwdieren (Willems et al., 2011), deze lijst werd geactualiseerd op 20.03.2015. Door het
toepassen van een gecombineerd luchtwassysteem kan een geurreductie van 85 % doorgevoerd worden
(BWL.2009.12.V2, zie ook Bijlage 11 en (http://www.infomil.nl/onderwerpen/landbouw-
tuinbouw/ammoniak/rav/stalbeschrijvingen/). Voor dit type van luchtwassysteem is er een
wetenschappelijk onderbouwd meetrapport voorhanden bij Robos air. Dit meetrapport kon echter
gezien de geheimhoudingsplicht niet ingekeken of verspreid worden, en kan enkel ingekeken worden op
de kantoren van deze leverancier.
Tabel 13 Geuremissiefactoren voor de verschillende op het bedrijf van toepassing zijnde stalsystemen
diersoort stalsysteem geuremissie (ouE/s.d)
kraamzeugen traditioneel 84,40
gecombineerd luchtwassysteem 85 % reductie 12,66
andere zeugen traditioneel 57,00
gecombineerd luchtwassysteem 85 % reductie 8,55
jonge zeugen / andere varkens traditioneel 29,20
gecombineerd luchtwassysteem 85 % reductie 4,38
biggen
traditioneel 12,10
V-1.5 8,4
gecombineerd luchtwassysteem 85 % reductie 1,82
beren traditioneel 57,00
eco-scan bvba M15HALV1_kennisgeving/ontwerpMER 61
diersoort stalsysteem geuremissie (ouE/s.d)
gecombineerd luchtwassysteem 85 % reductie 8,55
De jaarlijkse geuremissie op een landbouwbedrijf is gerelateerd aan het gebruikte stalsysteem en het
aantal dieren. Tabel 14 geeft de geuremissie weer voor de diverse kwantificeerbare geurbronnen op het
bedrijf, rekening houdend met de geurreductiepercentages zoals opgenomen in de technische fiche van
het voorziene luchtwassysteem (Bijlage 11).
Tabel 14 Geuremissie ten gevolge van de bedrijfsexploitatie
stal
huidige situatie gewenst
aantal dieren geuremissie
(ouE/s) aantal dieren
geuremissie
(ouE/s)
stal 1 1.100 vleesvarkens 32.120 / /
stal 2 1.100 vleesvarkens 32.120 / /
stal 3 800 vleesvarkens 23.360 630 andere varkens 18.396
stal 4 5.500 biggen (V-1.5) 46.200 1.875 andere varkens (combi-
wasser) 8.213
stal 6 / / 920 kraamzeugen (combi-
wasser)
235 zeugen (combi-wasser)
3 beren (combi-wasser)
16.744 biggen (combi-wasser)
44.072 stal 7 / /
stal 8 / /
2.160 zeugen (combi-wasser)
720 jonge zeugen (combi-
wasser)
21.622
TOTAAL 133.800 92.303
Om de vergunde dieraantallen van de omliggende veeteeltbedrijven te bekomen, werd contact
opgenomen met de milieudiensten van Halen en Kortenaken. Hieruit bleek dat er in de directe omgeving
van de inrichting enkel rundveebedrijven gelegen zijn, of dat de geuremissie van de bedrijven te klein is
om opgenomen te worden in de bronnencluster. Er dient dus een individuele aftoetsing te gebeuren.
Al de bronnen worden ingegeven in IFDM en een modellering wordt uitgevoerd. De inputparameters van
het model kunnen teruggevonden worden in Bijlage 12a (huidige situatie) en Bijlage 12b (gewenste
situatie). Deze gegevens gelden niet enkel voor de geurmodellering, maar worden ook als basis gebruikt
voor stof- en ammoniakmodellering. De output van de geursimulatie wordt gegeven in Bijlage 14a en 14b
(huidige situatie en gewenste situatie).
Tabel 15 toont het aantal woningen dat zich in de verschillende geurconcentratiezones bevindt. Hierbij
wordt een onderscheid gemaakt tussen gebieden met een verschillende geurgevoeligheid.
Tabel 15 Aantal woningen dat zich in de verschillende geurconcentratiezones bevindt
omschrijving effectclassificatie huidig vergund gewenst verschil
hoog geurgevoelig gebied
0,5 – 1 ouE/m³ gering negatief effect 322 0 - 322
1 – 1,5 ouE/m³ matig negatief effect 0 0 0
> 1,5 ouE/m³ negatief effect 0 0 0
matig geurgevoelig gebied
eco-scan bvba M15HALV1_kennisgeving/ontwerpMER 62
omschrijving effectclassificatie huidig vergund gewenst verschil
1 – 1,5 ouE/m³ gering negatief effect 76 45 - 31
1,5 - 3 ouE/m³ matig negatief effect 54 3 - 51
> 3 ouE/m³ negatief effect 0 0 0
laag geurgevoelig gebied
1,5 - 3 ouE/m³ gering negatief effect 58 34 - 24
3 -10 ouE/m³ matig negatief effect 25 2 - 23
> 10 ouE/m³ negatief effect 1 0 - 1
Door het voorzien van gecombineerde luchtwassers met een hoog geurverwijderingsrendement op vier
van de vijf stallen wordt verwacht dat, ondanks de uitbreiding, het aantal woningen dat een negatief
effect ondervindt zal afnemen. In hoog geurgevoelig gebied zullen er in de gewenste situatie geen
woningen meer gelegen zijn binnen de afgebakende hinderzones (afname met 322 woningen). In matig
geurgevoelig gebied neemt het aantal woningen dat een matig negatief effect ondervindt af met 51
stuks, en het aantal woningen dat een gering negatief effect ondervindt met 31 stuks. Het aantal
woningen binnen laag geurgevoelig gebied dat gelegen is binnen de zone met een gering negatief effect
neemt af met 24 stuks, in de zone met een matig negatief effect wordt een daling met 23 woningen
verwacht. Er zullen geen woningen meer gelegen zijn binnen de zone met een negatief effect in laag
geurgevoelig gebied.
De ervaring leert dat het zinvol is om bijkomend een detailonderzoek ter hoogte van de woningen in de
onmiddellijke omgeving uit te voeren. Hierbij dient nogmaals benadrukt te worden dat bij het
detailonderzoek niet de absolute waarden als dusdanig gehanteerd kunnen worden, maar dat het
detailonderzoek wel als een indicator van belangrijke geurconcentratietoenames kan fungeren. De
onderzochte woningen worden in onderstaande tabel opgelijst en worden gesitueerd in Bijlage 15.
Tabel 16 Geurconcentratie ter hoogte van de aangeduide indicatorwoningen
geurconcentratie bedrijf (98-percentiel) (ouE/m³)
huidige situatie gewenste situatie
laag geurgevoelig gebied
1* 27,7 7,5
2 3,2 1,8
3 3,3 1,8
4 3,2 1,6
5 2,9 1,7
6 3,5 1,7
7 2,9 1,5
8 3,8 1,9
9 5,9 3,1
10 3,3 1,9
11 3,4 2,0
12 2,6 2,0
13 2,6 2,0
matig geurgevoelig gebied
14 2,2 1,3
15 2,1 1,1
16 3,3 1,9
*bedrijfswoning
eco-scan bvba M15HALV1_kennisgeving/ontwerpMER 63
Ter hoogte van alle omliggende indicatorwoningen is een daling in geurconcentratie waar te nemen in de
gewenste situatie. Deze afname in geurconcentratie ondanks de toename in dieraantal kan ook verklaard
worden door het voorzien van gecombineerde luchtwassers met een hoog geurverwijderingsrendement op
vier van de vijf stallen.
7.1.4.3 Geuremissie door andere bronnen
Kadavers worden verzameld gedurende de dagelijkse controle, en momenteel opgeslagen in een niet-
gekoelde kadaveropslag. Naar de toekomst toe zal deze opslag wel gekoeld zijn. De kadavers worden na
telefonisch contact opgehaald. Er wordt geprobeerd om het aantal kadavers, ook vanuit economisch
perspectief, zo beperkt mogelijk te houden door een goede bedrijfsvoering.
Inzake geuremissie door kadaveropslag zijn geen kwantitatieve gegevens beschikbaar. Verwacht wordt
evenwel dat, niettegenstaande het aantal kadavers zal toenemen door de bedrijfsuitbreiding, de
mogelijke hindereffecten ten gevolge van kadaveropslag niet noemenswaardig zullen zijn.
7.1.5 Synthese van de milieu-effecten voor geur
Tabel 17 Samenvatting effecten voor geur
deelaspect onderdeel effectbeoordeling
geur afstandsregels
geen of verwaarloosbaar effect
individueel bedrijf HOOG GEURGEVOELIG GEBIED
geen gehinderden in de gewenste situatie (afname met 322 gering
negatief gehinderden)
MATIG GEURGEVOELIG GEBIED
45 woningen in de zone met een gering negatief effect (afname met 31
woningen)
3 woningen in de zone met een matig negatief effect (afname met 51
woningen)
geen woningen in de zone met een negatief effect in beide situaties
LAAG GEURGEVOELIG GEBIED
34 woningen in de zone met een gering negatief effect (afname met 24
woningen)
twee woningen in de zone met een matig negatief effect (afname met 23
woningen)
geen woningen in de zone met een negatief effect (afname met één
woning)
7.2 Stof
7.2.1 Problematiek, toelichting gegevensgebruik en beschrijving referentiesituatie
Voor de referentiesituatie voor de discipline lucht – onderdeel stof - wordt een algemeen beeld geschetst
van Vlaanderen op basis van de informatie voortkomend uit VMM-rapporten (o.a. Lozingen in de lucht
2000-2013, ‘Zure regen’ in Vlaanderen, Luchtkwaliteit in het Vlaamse Gewest 2013, ...). De
eco-scan bvba M15HALV1_kennisgeving/ontwerpMER 64
referentiesituatie wordt hieronder onderzocht inzake zwevend stof. Bij de eigenlijke effectbespreking
wordt voornamelijk dieper ingegaan op effecten ten gevolge van stofemissie.
Het meest nabij gelegen VMM-meetpunt met betrekking tot het bedrijf waar PM10 opgemeten wordt is
gelegen te Hasselt - Scheepvaartkaai (code: N045), op ongeveer 19 km ten NO van het bedrijf. In 2013
werd daar een jaargemiddelde PM10-concentratie van 24 µg/m³ vastgesteld. In hetzelfde meetpunt
wordt eveneens PM2,5-concentratie opgevolgd, in 2013 werd hier een jaargemiddelde PM2,5-concentratie
van 18 µg/m³ opgemeten. Volgens EU richtlijn 2008/50/EG mag de jaargemiddelde concentratie inzake
PM10 vanaf 1/1/2005 niet hoger zijn dan 40 µg/m³, wat dus niet overschreden wordt. Ook de maximale
jaargemiddelde PM2,5-concentratie van 25 µg/m³ wordt niet overschreden. In de onmiddellijke nabijheid
van het bedrijf zijn geen VMM-meetpunten. Een interpolatiekaart, opgesteld door de VMM, van de
beschikbare PM10-meetpunten geeft de jaargemiddelde PM10-concentraties in de periode 2010 - 2012 in
Vlaanderen weer (http://geoloket.vmm.be/RUP). Op basis van deze kaart vinden we ter hoogte van het
studiegebied een jaargemiddelde PM10-concentratie van 21 µg/m³. Voor PM2,5 werd eveneens een
interpolatiekaart opgesteld op basis van beschikbare meetgegevens. Op basis van deze kaart vinden we
ter hoogte van het studiegebied een jaargemiddelde PM2,5-concentratie die zich situeert in de range van
11 – 15 µg/m³ in 2013 (VMM, 2014b).
7.2.2 Afbakening studiegebied
Het studiegebied wordt bepaald door de zones beïnvloed door de rechtstreekse emissie uit de stallen. De
effecten met betrekking tot stof beperken zich vaak tot één kilometer, hoewel een verdere dispersie
uiteraard niet uitgesloten kan worden. Indien blijkt dat deze straal niet voldoende groot gekozen is, zal
een groter gebied (afhankelijk van de hindereffecten) onderzocht worden.
7.2.3 Methodiek en significantiekader
7.2.3.1 Evaluatie van het project door middel van modellering van stofemissie uit de stallen
7.2.3.1.1 Bepaling van stofemissie
De voornaamste stofbron op het bedrijf, met name de emissielucht van de stallen, wordt zoveel mogelijk
kwantitatief besproken. Voor het maken van een inschatting van de stofemissies vanuit de stallen (zowel
PM2,5 als PM10) wordt, net als bij ammoniak, aangeraden om gebruik te maken van studies uit Nederland,
en dit tot er Vlaamse cijfers beschikbaar zullen zijn. De gebruikte emissiecijfers zullen bij de
effectbeoordeling weergegeven worden.
7.2.3.1.2 Modellering van stofemissie
Op basis van IFDM zal een modellering voor het bedrijf in kwestie uitgevoerd worden. Als basis voor het
model wordt dezelfde bronnenconfiguratie gebruikt als bij het geurmodel. Enkel de emissies dienen
aangepast te worden (in plaats van de geuremissies dienen de stofemissies ingevuld te worden).
Kort samengevat zijn de modelsettings (optiebestand) de volgende:
- gebruik van puntbronnen;
- Briggs finale pluimstijging;
- uitmiddeling over 24 uur;
- concentratieberekeningen zonder depositie.
eco-scan bvba M15HALV1_kennisgeving/ontwerpMER 65
7.2.3.1.3 Toetsing van stofemissie
Rekening houdende met de gemeentelijke achtergrondconcentratie (waarbij deze bij de
bedrijfsconcentratie opgeteld wordt), zal er een toetsing uitgevoerd worden ten opzichte van de
jaargemiddelde grenswaarde voor PM10 gelijk aan 40 µg/m³ (grenswaarde van toepassing vanaf 1 januari
2005 volgens Europese richtlijn 1999/30/EG). Tevens zal een toetsing uitgevoerd worden ten opzichte
van de jaargemiddelde PM2,5-grenswaarde van 25 µg/m³, die uiterlijk in 2015 dient gerespecteerd te
worden (Europese richtlijn Lucht, 2008/50/EG).
Daarnaast zal onderzocht worden wat de procentuele bijdrage van het project/bedrijf zelf bedraagt (dus
geen rekening meer houden met de gemeentelijke achtergrondconcentratie) ten opzichte van de
milieukwaliteitsnorm of richtwaarde. Door de Dienst Mer wordt hierbij het volgende significantiekader
voorgesteld in functie van de berekende immissiewaarde X (Richtlijnenboek Lucht, Dermaux et al.,
2012):
3 ≥ X > 1 % van de milieukwaliteitsnorm of richtwaarde beperkte bijdrage
10 ≥ X > 3 % van de milieukwaliteitsnorm of richtwaarde belangrijke bijdrage
X > 10 % van de milieukwaliteitsnorm of richtwaarde zeer belangrijke bijdrage
In het geactualiseerd Richtlijnenboek Landbouwdieren wordt aangeraden om het hierboven beschreven
significantiekader voorlopig enkel te toetsen aan de jaargrenswaarden van 40 µg/m³ (PM10) en 25 µg/m³
(PM2,5) en niet aan de daggemiddelde waarden (Willems et al., 2011).
7.2.3.2 Andere bronnen
Naast de emissielucht uit stallen, kunnen ook nog een aantal andere bronnen (vb. mestscheider, vullen
van voedersilo’s, laden en lossen van dieren, ...) verantwoordelijk zijn voor stofemissie. De
stofproductie van deze activiteiten is moeilijk kwantificeerbaar. Bovendien is zij in grote mate
afhankelijk van de gebruikte werkmethodes en preventieve maatregelen genomen door de uitbater.
Een korte bespreking van deze stofbronnen wordt gegeven bij de effectbeoordeling. De grootste
stofproductie op een veeteeltbedrijf is echter afkomstig uit de emissie van de stallucht.
7.2.3.3 Significantiekader voor stof
Tabel 18 Significantiekader voor stof
deelaspect omschrijving beoordelingskader
stof PM10 (jaargemiddeld):
individueel bedrijf
X > 10 % van de norm of richtwaarde: zeer belangrijke bijdrage (negatief effect)
10 ≥ X > 3 % van de norm of richtwaarde: belangrijke bijdrage (matig negatief
effect)
3 ≥ X > 1 % van de norm of richtwaarde: beperkte bijdrage (gering negatief effect)
X ≤ 1 % van de norm of richtwaarde: verwaarloosbare bijdrage (geen of
verwaarloosbaar effect)
PM10 (jaargemiddeld):
cumulatief (gemeente +
bedrijf)
X > de norm of richtwaarde: negatief effect
PM2,5 (jaargemiddeld): X > 10 % van de norm of richtwaarde: zeer belangrijke bijdrage (negatief effect)
eco-scan bvba M15HALV1_kennisgeving/ontwerpMER 66
deelaspect omschrijving beoordelingskader
individueel bedrijf
10 ≥ X > 3 % van de norm of richtwaarde: belangrijke bijdrage (matig negatief
effect)
3 ≥ X > 1 % van de norm of richtwaarde: beperkte bijdrage (gering negatief effect)
X ≤ 1 % van de norm of richtwaarde: verwaarloosbare bijdrage (geen of
verwaarloosbaar effect)
PM2,5 (jaargemiddeld):
cumulatief (gemeente +
bedrijf)
X > de norm of richtwaarde: negatief effect
7.2.4 Beschrijving en beoordeling van de milieu-effecten
7.2.4.1 Evaluatie van het project door middel van modellering van stofemissie uit de stallen
De stofemissiefactoren die van toepassing zijn voor het bedrijf, worden gegeven in Tabel 19. Hiervoor
worden de emissiecijfers uit het geactualiseerde richtlijnenboek Landbouwdieren (Willems et al., 2011)
gebruikt, aangepast op 20.03.2015. Voor de voorziene gecombineerde luchtwassers worden
stofreductiepercentages van 80 % respectievelijk 70 % voor PM10- en PM2,5 stof haalbaar geacht.
Tabel 19 Stofemissiefactoren voor de verschillende stalsystemen
diersoort stalsysteem PM10- stofemissie (kg/d.j) PM2,5- stofemissie (kg/d.j)
kraamzeugen traditioneel 0,160 0,0125
gecombineerd luchtwassysteem 0,032 0,0038
andere zeugen traditioneel 0,175 0,0137
gecombineerd luchtwassysteem 0,035 0,0041
jonge zeugen /
vleesvarken / andere
varkens
traditioneel 0,093 0,0076
gecombineerd luchtwassysteem 0,019 0,0023
biggen
traditioneel 0,074 0,0019
V-1.5 0,056 0,0019
gecombineerd luchtwassysteem 0,015 0,00057
beren traditioneel 0,180 0,037
gecombineerd luchtwassysteem 0,036 0,011
Tabel 20 geeft een overzicht van de stofemissie van de inrichting.
Tabel 20 Stofemissie (zowel PM2,5 als PM10) ten gevolge van de bedrijfsexploitatie (opgedeeld in het aantal
bronnen dat in de modellering gebruikt wordt)
stal
huidige situatie gewenste situatie
aantal dieren
stofemissie
(kg PM10/j / kg
PM2,5/j)
aantal dieren stofemissie
(kg PM10/j / kg PM2,5/j)
stal 1 1.100 vleesvarkens 102,3 / 8,4 / /
stal 2 1.100 vleesvarkens 102,3 / 8,4 / /
stal 3 800 vleesvarkens 74,4 / 6,1 630 andere varkens 59 / 5
stal 4 5.500 biggen (V-1.5) 308 / 10 1.875 andere varkens 35,6 / 4,31
eco-scan bvba M15HALV1_kennisgeving/ontwerpMER 67
stal
huidige situatie gewenste situatie
aantal dieren
stofemissie
(kg PM10/j / kg
PM2,5/j)
aantal dieren stofemissie
(kg PM10/j / kg PM2,5/j)
(combi-wasser)
stal 6 / / 920 kraamzeugen (combi-
wasser)
235 zeugen (combi-wasser)
3 beren (combi-wasser)
16.744 biggen (combi-
wasser)
288,7 / 14 stal 7 / /
stal 8 / /
2.160 zeugen (combi-
wasser)
720 jonge zeugen (combi-
wasser)
89,3 / 10,6
TOTAAL 587 / 33 473 / 34
Door de voorziene wijzigingen op het bedrijf zal de PM10-stofemissie afnemen van 588 naar 473
kg/jaar, de PM2,5-stofemissie wijzigt in zeer beperkte mate van 33 naar 34 kg/j.
Om een indicatief beeld te krijgen van de stofconcentratie (PM2,5 en PM10) ter hoogte van het
veeteeltbedrijf worden modellen opgemaakt met behulp van IFDM. De resultaten van deze modellering
zijn terug te vinden in Tabel 21. Hierbij worden de stofnormen en bijdragen waaraan getoetst moet
worden, evenals het aantal woningen waarvoor effecten te verwachten zijn, weergegeven.
Tabel 21 Resultaten van de stofconcentratiemodelleringen
effectbeoordeling
huidig vergunde situatie gewenste situatie
zone van
overschrijding
aantal
woningen
zone van
overschrijding
aantal
woningen
PM10-jaargemiddelde
1 – 3 % van
de norm gering negatief effect ja 1* ja 0
3 – 10 % van
de norm matig negatief effect ja 0 neen /
> 10 % van de
norm negatief effect neen / neen /
> norm** negatief effect neen / neen /
PM2,5-jaargemiddelde
1 – 3 % van
de norm gering negatief effect neen / neen /
3 – 10 % van
de norm matig negatief effect neen / neen /
> 10 % van de
norm negatief effect neen / neen /
> norm** negatief effect neen / neen /
* bedrijfswoning
eco-scan bvba M15HALV1_kennisgeving/ontwerpMER 68
** toetsing cumulatieve stofconcentratie, rekening houdend met gemeentelijke achtergrondconcentratie, zijnde 21 µg/m³
voor PM10 en 11-15 µg/m³ voor PM2,5
Bij de toetsing van de bedrijfsbijdrage aan de PM10-stofconcentratie blijkt dat er in de huidig vergunde
situatie zones zijn waar er een gering negatief en matig negatief effect geldt. Enkel in de zone met
een gering negatief effect is er één woning gelegen, dit betreft de bedrijfswoning. Naar de toekomst
toe, zal er door het voorzien van luchtwassers, enkel nog een zone zijn waar er een gering negatief
effect geldt. In deze zone zijn er geen woningen gelegen.
De PM2,5-stofconcentratie zal in geen enkele situatie meer dan 1 % van de norm bedragen
De maximale PM10-stofconcentratie door het bedrijf zelf bedraagt in de huidig vergunde situatie
bedraagt 1,51 µg PM10/m³ en in de gewenste situatie 0,54 µg/m³. Voor PM2,5 is dit respectievelijk 0,10
µg/m³ en 0,045 µg/m³. In Halen bedraagt de gemiddelde achtergrondstofconcentratie voor PM10 21
µg/m³. Inzake PM2,5 bedraagt de gemiddelde achtergrondstofconcentratie 11 - 15 µg/m³. Er worden,
rekening houdend met deze gemeentelijke achtergrondconcentraties, aldus geen cumulatieve
normoverschrijdingen verwacht.
In Bijlage 16 worden de bedrijfsspecifieke bijdragen aan de PM10-norm grafisch weergegeven.
7.2.4.2 Andere bronnen
Tijdens het vullen van de silo’s wordt het droogvoer via een persleiding onder druk in de voedersilo’s
geblazen. Om overdruk in de silo te vermijden is er een uitlaatopening voorzien om een teveel aan
statische luchtdruk te laten ontsnappen naar de buitenlucht. Via de uitlaatopening kunnen stofdeeltjes
in de omgevingslucht terecht komen. Het vullen neemt normaliter maximaal 1 uur in beslag. Het gaat
hier dus om een tijdelijke stofbron. De uitbater verplicht het gebruik van een stofzak bij het vullen van
de voedersilo’s. Hierdoor zal praktisch geen stof vrijgesteld worden. Er zal dan ook geen of slechts een
verwaarloosbaar effect zijn voor het vullen van de voedersilo’s.
Andere mogelijke bronnen van stofemissie op voorliggend bedrijf zijn het transport, de verbranding van
fossiele brandstoffen voor de verwarming en het uitmesten en droogborstelen van de stallen. Zo is de
Struikstraat zelf niet gebetonneerd, en bestaat enkel uit aangehard zand waardoor deze in droge
periodes relatief stoffig is. Transporten van en naar het bedrijf, gaan in de droge periodes vaak
gepaard met opwaaiend stof. Deze emissies zijn zeer moeilijk kwantitatief in te schatten.
7.2.5 Synthese van de milieu-effecten voor stof
Tabel 22 Samenvatting effecten voor stof
deelaspect onderdeel effectbeoordeling
stof PM10
(jaargemiddeld):
individueel bedrijf
huidig:
gering negatief effect t.h.v. één woning (bedrijfswoning)
zone met een matig negatief effect, maar geen woningen in gelegen
gewenst:
zone met een gering negatief effect, maar geen woningen in gelegen
PM10
(jaargemiddeld):
cumulatief
(gemeente + bedrijf)
geen of verwaarloosbaar effect, in alle situaties
eco-scan bvba M15HALV1_kennisgeving/ontwerpMER 69
deelaspect onderdeel effectbeoordeling
PM2,5
(jaargemiddeld):
individueel bedrijf
geen of verwaarloosbaar effect, in alle situaties
PM2,5
(jaargemiddeld):
cumulatief
(gemeente + bedrijf)
geen of verwaarloosbaar effect, in alle situaties
7.3 Verzuring en vermesting
7.3.1 Problematiek, toelichting gegevensgebruik en beschrijving referentiesituatie
Verzuring en vermesting is vooral van belang voor de disciplines fauna en flora, bodem en water.
Voor de referentiesituatie voor de discipline lucht werd een algemeen beeld geschetst van Vlaanderen op
basis van de informatie voortkomend uit VMM-rapporten (o.a. Lozingen in de lucht 1990-2011, “Zure
regen” in Vlaanderen 2011, zwevende stof in Vlaanderen 2007-2008, ...) en milieu- en natuurrapporten
(MIRA en NARA). De referentiesituatie werd beschouwd inzake verzuring en vermesting. Bij de eigenlijke
effectbespreking wordt voornamelijk dieper ingegaan op effecten ten gevolge van de effectieve
verzurende en vermestende belasting.
Uit het document “Zure regen” in Vlaanderen, depositiemeetnet verzuring (VMM, 2013) kunnen de
volgende gegevens i.v.m. de verzurende depositie geëxtrapoleerd worden (Tabel 23). Deze gegevens
werden berekend op basis van het Operationeel Prioritaire Stoffen model, voor de betrouwbaarheid van
het model wordt verwezen naar het achtergronddocument “thema verzuring” uit het MIRA-T (MIRA,
2006).
Tabel 23 Verzurende depositie in 2011 (Zeq/ha.j)
SO2 totale depositie NOx totale depositie NH3 totale depositie totaal
Halen 367 598 866 1.832
Vlaanderen (in 2010, op
basis van MIRA (2012)) 184 569 674 2.027
In Tabel 24 wordt de NH3-emissie door de veeteelt voor 2013 weergegeven voor Pittem. Op basis van deze
cijfers werd voor de gemeente een totale emissie bepaald van 63.499 kg NH3 in 2013 (VMM, 2014a). In
2011 was de totale vermestende depositie 20,50 kg N/ha.j (VMM, 2013).
Tabel 24 NH3-emissie door veeteelt voor 2013 voor Halen (kg/j) (VMM, 2014a)
stal weide externe opslag uitrijden op land kunstmest
Halen 33.102 2.631 78 19.471 8.167
7.3.2 Afbakening studiegebied
Het studiegebied wordt bepaald door de zones beïnvloed door de rechtstreekse emissie uit de stallen. De
voornaamste effecten zullen voornamelijk plaatsvinden binnen een straal van ongeveer 1,5 km (verzuring
eco-scan bvba M15HALV1_kennisgeving/ontwerpMER 70
en vermesting). Indien blijkt dat deze straal niet voldoende groot gekozen is, zal een groter gebied
(afhankelijk van de hindereffecten) onderzocht worden.
7.3.3 Methodiek en significantiekader
Op landbouwbedrijven zal voornamelijk ammoniakemissie voor verzurende en vermestende emissies
zorgen. Toch valt niet uit te sluiten dat ook nog andere verbindingen (SO2, NOx, ...) van belang kunnen
zijn. In voorliggend geval zijn de ammoniakemissies evenwel de belangrijkste bron van verzurende en
vermestende effecten.
7.3.3.1 Bepaling van de verzurende en vermestende emissie
De ammoniakemissie van het bedrijf zal berekend worden aan de hand van een rekenmethode uit de
Nederlandse regelgeving (Regeling en Wet Ammoniak en Veehouderij (Wav), VROM, 2002a en 2002b,
laatste update dateert van 18 oktober 2011). Hierbij wordt de totale ammoniakemissie van de inrichting
berekend door vermenigvuldiging van het aantal dieren met de emissiefactor behorend bij de
betreffende diercategorie en het huisvestingssysteem. Deze emissiefactor (kg NH3/dierplaats.j) wordt
bekomen uit literatuurgegevens. De emissiefactor voor berekening van de totale emissie omvat de totale
stalemissie inclusief de emissie van de mest die in de stal is opgeslagen of bewerkt is in de
mestverwerkingsinstallatie. Het geheel wordt kwantitatief ingeschat. De emissiefactoren die van
toepassing zijn voor het bedrijf worden weergegeven bij de effectbeoordeling. Indien van toepassing,
zullen ook nog andere verzurende (en in mindere mate vermestende) emissies bepaald worden.
7.3.3.2 Modellering van verzurende en vermestende emissies
Er worden modellen (op basis van IFDM) opgesteld om de verzurende en vermestende depositie door het
bedrijf te simuleren. Om de impact ter hoogte van habitatrichtlijngebieden te bepalen door stalemissies
(NH3), wordt IMPACTSCORE NH3 gebruikt. Voor de overige impactbepaling wordt IFDM-PC gehanteerd.
Omdat hier met depositie gewerkt wordt, dienen in het model puntbronnen ingegeven te worden.
Opnieuw kan het geurinputmodel gebruikt worden als uitgangsbasis van de depositieberekening.
Wel zal het optiebestand, waarin de modelsettings gedefinieerd worden, enigszins anders zijn bij gebruik
van IFDM-PC. Afhankelijk van het vegetatietype, zal meer of minder uit de lucht gevangen worden. In het
Richtlijnenboek Lucht (Schrooten et al., 2006) worden volgende depositiefactoren aangehaald (Tabel 25).
In de geactualiseerde versie van het richtlijnenboek Lucht (Dermaux et al., 2012) werden ook
depositiesnelheden opgenomen, maar hierin wordt geen onderscheid gemaakt tussen verschillende
vegetatietypes. Aangezien het type vegetatie wel degelijk van belang is, werd daarom geopteerd om
gebruik te maken van de depositiesnelheden uit het richtlijnenboek van Schrooten et al. (2006).
Tabel 25 Gemiddelde droge depositiesnelheden (Schrooten et. al. (2006))
gras (cm/s) loofbos (cm/s) naaldbos (cm/s) heide (cm/s) bebouwing (cm/s)
SO2 1,39 1,17 1,98 0,80 1,47
NOx 0,28 0,31 0,24 0,30 /
NH3 0,73 1,95 3,06 1,61 0,50
Kort samengevat zijn de modelsettings de volgende:
- gebruik van puntbronnen;
- Briggs finale pluimstijging;
eco-scan bvba M15HALV1_kennisgeving/ontwerpMER 71
- uitmiddeling over 24 uur;
- depositie;
- source depletion (bronverarming).
7.3.3.3 Toetsing van de verzurende en vermestende depositie
De gemodelleerde deposities zullen gebruikt worden om de verzurende en vermestende effecten op de
omliggende fauna en flora in te schatten. Dit zal verder uitgewerkt worden in de discipline fauna en flora
(hoofdstuk 11).
7.3.3.4 Significantiekader voor verzuring en vermesting
Onder de discipline lucht wordt er geen beoordelingskader inzake verzuring en vermesting toegepast. De
verzurende en vermestende effecten zullen bij de discipline fauna en flora bepaald en beoordeeld
worden.
7.3.4 Beschrijving van de emissies
In de Nederlandse regelgeving wordt een rekenmethode voorgeschreven om de ammoniakemissie door
uitbating van veestallen te berekenen (Regeling en Wet Ammoniak en Veehouderij, VROM (2002a;
2002b)). De totale ammoniakemissie van de inrichting wordt berekend door vermenigvuldiging van het
aantal dieren met de emissiefactor behorend bij de betreffende diercategorie en het huisvestingsysteem.
De emissiefactor (Tabel 26) voor berekening van de totale emissie omvat de totale stalemissie inclusief
de emissie van de mest die in de stal is opgeslagen. Deze emissiefactoren zijn terug te vinden in het
geactualiseerde richtlijnenboek Landbouwdieren (Willems et al., 2011). Door het toepassen van een
gecombineerd luchtwassysteem kan een ammoniakreductie van 85 % in rekening gebracht worden (Bijlage
11).
Tabel 26 Ammoniakemissiefactoren voor relevante stalsystemen
diersoort stalsysteem ammoniakemissie (kg NH3/d.j)
kraamzeugen traditioneel 8,3
gecombineerd luchtwassysteem 85 % reductie 1,25
andere zeugen traditioneel 4,2
gecombineerd luchtwassysteem 85 % reductie 0,63
jonge zeugen / vleesvarken /
andere varkens
traditioneel – hokoppervlak < 0,8 m² - > 0,8 m² 2,5 – 3,5
gecombineerd luchtwassysteem 85 % reductie 0,38 – 0,53
biggen
traditioneel - hokoppervlak > 0,35 m² 0,75
V-1.5 0,2
gecombineerd luchtwassysteem 85 % reductie 0,11
beren traditioneel 5,5
gecombineerd luchtwassysteem 85 % reductie 0,83
Tabel 27 geeft de ammoniakemissie weer voor het bedrijf.
eco-scan bvba M15HALV1_kennisgeving/ontwerpMER 72
Tabel 27 Ammoniakemissie ten gevolge van de bedrijfsexploitatie
stal
huidig situatie gewenste situatie
aantal dieren ammoniakemissie
(kg/j) aantal dieren
ammoniakemissie
(kg/j)
stal 1 1.100 vleesvarkens 3.118 / /
stal 2 1.100 vleesvarkens 3.118 / /
stal 3 800 vleesvarkens 2.004 630 andere varkens 2.205
stal 4 5.500 biggen (V-1.5) 1.100 1.875 andere varkens
(combi-wasser) 862
stal 6 / / 920 kraamzeugen (combi-
wasser)
235 zeugen (combi-wasser)
3 beren (combi-wasser)
16.744 biggen (combi-
wasser)
3.180 stal 7 / /
stal 8 / /
2.160 zeugen (combi-
wasser)
720 jonge zeugen (combi-
wasser)
1.739
TOTAAL 9.340 7.986
Ondanks de uitbreiding in dieraantal zal er een daling van de ammoniakemissie optreden. Dit kan
verklaard worden doordat het merendeel van de stallen in de gewenste situatie uitgerust zal worden met
een gecombineerd luchtwassysteem met een hoog ammoniakverwijderingsrendement.
Er worden modellen (op basis van IFDM) opgesteld om de verzurende en vermestende depositie door het
bedrijf te simuleren. De gemodelleerde deposities zullen gebruikt worden om de verzurende en
vermestende effecten op de omliggende fauna en flora in te schatten. Dit zal verder uitgewerkt worden
in de discipline fauna en flora (hoofdstuk 11).
7.4 Broeikasgas
De bijdrage van het brandstofverbruik van de land- en tuinbouwsector te Halen aan de
broeikasgasemissie wordt weergegeven in Tabel 28. De totale broeikasgasemissie in het Vlaamse Gewest
wordt eveneens weergegeven zodat men de bijdrage van de betrokken gemeente aan de
broeikasgasemissie op Vlaams niveau kan inschatten.
Tabel 28 Emissie van broeikasgassen door brandstofverbruik in land- en tuinbouw voor Halen in 2010, en
ter vergelijking de uitstoot aan broeikasgassen in het Vlaamse gewest (VMM, 2012)
CO2 (kton) CH4 (ton) N2O (ton)
Halen 1,241 0,399 0,011
Vlaanderen 1.929 447 140
Hierbij dient opgemerkt te worden dat de effecten zich niet op lokaal niveau gaan afspelen, maar eerder
op regionaal niveau of zelfs continentaal of mondiaal niveau. In het kader van een MER zullen ze dus
zelden of nooit op een zinvolle manier gekwantificeerd kunnen worden. In uitzonderlijke gevallen (o.a.
aanwezigheid van een co-vergistingsinstallatie) kan het wel zinvol zijn, maar in voorliggend project is dit
niet het geval. Daarom wordt het hoofdstuk met betrekking tot de broeikasgassen niet verder uitgewerkt.
eco-scan bvba M15HALV1_kennisgeving/ontwerpMER 73
Het voornaamste aandeel van het elektrisch verbruik wordt aangewend voor de aandrijving van het
ventilatiesysteem, de voederinstallatie en de verlichting van de stallen. In de huidige situatie wordt
jaarlijks ongeveer 100.000 kWh verbruikt. Het elektriciteitsverbruik zal in de gewenste situatie, door de
voorziene uitbreiding toenemen. Men overweegt men om naar de toekomst toe zonnepanelen te voorzien
op de daken van de stallen, zodat de elektriciteitsbehoefte van de inrichting gedeeltelijk kan ingevuld
worden met groene stroom.
7.5 Globale synthese van de milieu-effecten voor de discipline lucht
Voorgaande hoofdstukken geven een uitgebreide beschrijving en beoordeling van de milieu-effecten die
optreden op de verschillende deelgebieden van de discipline lucht. De effecten worden nog eens
samengevat in Tabel 29.
Tabel 29 Samenvatting effecten voor de discipline lucht
deelaspect onderdeel effectbeoordeling
geur
afstandsregels
geen of verwaarloosbaar effect
individueel bedrijf HOOG GEURGEVOELIG GEBIED
geen gehinderden in de gewenste situatie (afname met 322 gering
negatief gehinderden)
MATIG GEURGEVOELIG GEBIED
45 woningen in de zone met een gering negatief effect (afname met 31
woningen)
3 woningen in de zone met een matig negatief effect (afname met 51
woningen)
geen woningen in de zone met een negatief effect in beide situaties
LAAG GEURGEVOELIG GEBIED
34 woningen in de zone met een gering negatief effect (afname met 24
woningen)
twee woningen in de zone met een matig negatief effect (afname met
23 woningen)
geen woningen in de zone met een negatief effect (afname met één
woning)
stof PM10 (jaargemiddeld):
individueel bedrijf
huidig vergund:
gering negatief effect t.h.v. één woning (bedrijfswoning)
zone met een matig negatief effect, maar geen woningen in gelegen
gewenst:
zone met een gering negatief effect, maar geen woningen in gelegen
PM10 (jaargemiddeld):
cumulatief (gemeente +
bedrijf)
geen of verwaarloosbaar effect, in alle situaties
PM2,5 (jaargemiddeld):
individueel bedrijf
geen of verwaarloosbaar effect, in alle situaties
PM2,5 (jaargemiddeld):
cumulatief (gemeente +
bedrijf)
geen of verwaarloosbaar effect, in alle situaties
eco-scan bvba M15HALV1_kennisgeving/ontwerpMER 74
7.6 Milderende maatregelen
7.6.1 Project-geïntegreerde maatregelen
De huidige biggenstal werd reeds ammoniakemissiearm uitgerust met het systeem V-1.5. Naar de
toekomst toe zullen er in deze stal “andere varkens” gehouden worden, en dient het
ammoniakemissiearme systeem aangepast te worden. Er wordt hierbij geopteerd om gebruik te maken
van gecombineerde luchtwassystemen die de geur- en ammoniakemissie met 85 % reduceren. De uitstoot
van fijn stof wordt met minimaal 80 % respectievelijk 70 % voor PM10- en PM2,5-stof gereduceerd. Ook de
nieuw te bouwen biggen- en kraamstal (stal 6 en 7), en de zeugenstal (stal 8) zullen voorzien worden van
dit type van luchtwassers. Daarnaast worden op het bedrijf volgende maatregelen toegepast om de
geuremissie en -immissie zoveel mogelijk te beperken:
- de stallen worden intensief gereinigd na elke ronde;
- het voederen gebeurt volgens de behoeften van de dieren, waarbij gebruik
gemaakt wordt van een meerfasig voederschema voor de zeugen en de biggen;
- de voederverliezen worden beperkt en regelmatig verwijderd;
- er wordt kadaverkoeling voorzien in de nabije toekomst.
In droge periodes kunnen de transportbewegingen langsheen de Struikstraat zorgen voor aanzienlijke
hoeveelheden opwaaiend stof. Het betreft een weg die bestaat uit aangehard zand zonder betonnering
Men overweegt om deze baan te heraanleggen, en te verharden zodat de omwonenden minder last
zouden hebben van dit opwaaiend stof. Hiervoor dient er eerst een stedenbouwkundige vergunning
aangevraagd te worden.
7.6.2 Bijkomend te nemen maatregelen
Rekening houdend met de bovenstaande resultaten, worden voorts geen bijkomend te nemen
maatregelen voorgesteld.
eco-scan bvba M15HALV1_kennisgeving/ontwerpMER 75
8 Discipline bodem
8.1 Problematiek, toelichting gegevensgebruik en beschrijving referentie-
situatie
Bodemverontreiniging wordt omschreven als de aanwezigheid van stoffen of organismen, veroorzaakt
door menselijke activiteiten, op of in de bodem, die de kwaliteit van de bodem op rechtstreekse of
onrechtstreekse wijze nadelig (kunnen) beïnvloeden.
Binnen de landbouw hebben de grondgebonden sectoren een directe invloed, terwijl de niet-
grondgebonden sectoren zoals de intensieve veehouderij een indirecte invloed hebben op de
bodemkwaliteit. Bij een indirecte invloed valt bijvoorbeeld te denken aan afdichting van de bodem en
verontreinigingen als gevolg van mestproductie en –gebruik.
Sedert enkele jaren is het duidelijk dat de bodem op diverse plaatsen in Vlaanderen verontreinigd is met
milieugevaarlijke stoffen. Een vervuilde bodem kan de kwaliteit van het leven bedreigen: mensen, dieren
en planten kunnen in contact komen met schadelijke stoffen of het grondwater kan erdoor aangetast
worden. De aandacht voor bodemverontreiniging als belangrijk milieuprobleem is vrij recent. Met het
bodemsaneringsdecreet van 1995 werd een wettelijk kader gecreëerd voor de aanpak van
bodemverontreiniging. Dit decreet is gewijzigd door het Decreet van 27 oktober 2006 betreffende de
bodemsanering en de bodembescherming, kortweg het Bodemdecreet.
Of een grond al dan niet verontreinigd is, wordt bepaald aan de hand van een oriënterend
bodemonderzoek. Gronden die worden opgenomen in het register zijn niet langer multifunctioneel, maar
hoeven niet noodzakelijk te worden gesaneerd.
Bodemverontreiniging kan zich doorzetten naar het grondwater. Beide verontreinigingen zijn dan ook in
belangrijke mate gerelateerd. Stookolietanks, opslag van zwavelzuur of andere risico-elementen kunnen
bij slecht onderhoud of onoordeelkundig gebruik ook grondwaterverontreiniging veroorzaken.
Voor de bespreking van de referentiesituatie voor de discipline bodem wordt er dieper ingegaan op de
geologie en de pedologie in het studiegebied. Hierbij wordt gebruik gemaakt van volgend
gegevensbronnen:
Geologische kaart van België;
Bodemkaart van België;
Topografische kaart;
Databank Ondergrond Vlaanderen.
Er wordt een beschrijving gegeven van de geologie ter hoogte van het studiegebied. De geologische
informatie (diepte tertiair, verschillende voorkomende formaties, dikte quartair, …) wordt afgeleid uit de
Geologische kaart van België (enerzijds kaartmateriaal, anderzijds aangevuld met informatie uit het
bijhorende verklarende tekstgedeelte).
De geologische opbouw ter hoogte van het studiegebied wordt samengevat in Tabel 30 (op basis van een
boring (DOV-website) in de buurt van de inrichting).
eco-scan bvba M15HALV1_kennisgeving/ontwerpMER 76
Tabel 30 Geologische opbouw
diepte (m onder het maaiveld) textuur en heterogeniteit, bijmengingen stratigrafie
0 – 2 gele leem Quartaire afzetting
2 – 7 fijn zand
7 – 28 blauwe klei Formatie van Boom tot
Formatie van Bilzen 28 – 32 grijs zand met schelpjes
32 – 48 grijs zand met vettige lagen tussen Formatie van Borgloon
48 – 65 grijze leem Formatie van Sint Huibrechts
Hern
Een uittreksel uit de bodemkaart van België wordt weergegeven in Bijlage 17. Het bedrijf is gelegen in de
Zandleemstreek. Het studiegebied wordt hierbij voornamelijk gekenmerkt door matig droge tot matig
natte zandleembodems met textuur B horizont (Lca en Lda) en natte zandleembodems met sterk
gevlekte, verbrokkelde textuur B horizont (Lhc).
8.2 Afbakening studiegebied
De directe ingrepen op de bodem binnen het projectgebied kunnen, afhankelijk van de situatie, enerzijds
plaatsvinden door afgraven van de bodem in functie van de aanleg van de nieuwe infrastructuur,
grondverontreiniging door lekkage van een opslagtank, ... Anderzijds dient ook rekening gehouden te
worden met de effecten op de bodem door processen zoals o.a. depositie van verzurende stoffen.
Het studiegebied is dan ook ruimer te zien dan het projectgebied. Bij de bespreking van de
referentietoestand wordt eveneens aandacht besteed aan de bodemgeografische situering op
macroniveau (tot ± 1 km) teneinde de samenhang met de ruimere landschapsecologische structuren te
toetsen.
8.3 Methodiek en significantiekader
Effecten op de bodem ten gevolge van de bedrijfsuitbating kunnen zijn:
- bodemverontreiniging door opslag risicostoffen;
- effecten op bodemprocessen door verzuring en vermesting;
- bodemverstoring door aanleg verhardingen, graafwerkzaamheden, ...
8.3.1 Bodemverontreiniging door opslag risicostoffen
De opslag van gevaarlijke producten, fossiele brandstoffen, reinigings- en bestrijdingsmiddelen en de
aanwezigheid van brandstofverdeelinstallaties op een veeteeltbedrijf kunnen aanleiding geven tot
verontreiniging van de bodem.
Stookolietanks en opslagtanks voor zwavelzuur vormen zeer frequent puntbronnen van
bodemverontreiniging. Overvulling en corrosie van (voornamelijk ondergrondse) tanks zijn de oorzaak van
calamiteiten met bodemverontreiniging tot gevolg. Het risico bij bovengrondse tanks is beperkter. Ook
het morsen bij vervoer of bij op- of overslag van producten kan aanleiding geven tot
bodemverontreiniging.
Indien er daarenboven grond wordt weggevoerd in kader van het project, dan kan deze op andere
plaatsen aanleiding geven tot bodemverontreiniging. Het Vlarebo regelt in hoofdstuk XIII het afvoeren en
hergebruik van grond. Voor een niet-risico grond dient een technisch verslag ter bepaling van de
eco-scan bvba M15HALV1_kennisgeving/ontwerpMER 77
kwaliteit van de te verzetten grond uitgevoerd te worden indien het grondverzet meer dan 250 m³
bedraagt. Voor een risico-grond geldt die vrije toelating tot 250 m³ niet.
Bij de effectbespreking zal nagegaan worden of de opslag voldoet aan de voorgeschreven voorwaarden
(Vlarem II). Eveneens wordt nagegaan of er reeds in het verleden bodemonderzoeken hebben
plaatsgevonden op de betreffende terreinen en wordt aangegeven of verdere opvolgingsonderzoeken in
de toekomst noodzakelijk worden geacht.
8.3.2 Effecten op bodemprocessen door verzuring en vermesting
Vermesting is de aanrijking van bodem en water met nutriënten (vnl. stikstof, fosfor en kalium) waardoor
ecologische processen en natuurlijke kringlopen verstoord worden. Deze verstoringen leiden tot
verhoogde stikstof- en fosfaatconcentraties in grond- en oppervlaktewater. Dit veroorzaakt mede de
achteruitgang van biodiversiteit en de kwalitatieve achteruitgang van voedingsgewassen. Ook de
kwaliteit van de drinkwatervoorziening wordt onder druk gezet.
Vermesting kan gebeuren door het uitrijden van mest op het land, depositie van nutriënten die door het
bedrijf werden uitgestoten (de zogenaamde vermestende depositie) of calamiteiten (o.a. lek in de
mestopslag).
Hierbij zal enkel gekeken worden naar bodemverontreiniging ten gevolge van de bedrijfsuitbating op het
terrein zelf (en niet op cultuurgronden). Hoe het bedrijf zijn mest afzet, kan jaarlijks verschillen.
Jaarlijks dient het bedrijf aan de Mestbank een aangifte te doen van zijn mestafzet. De geproduceerde
mest wordt uitgereden op het land (op eigen gronden, op gepachte gronden, via burenregeling of via
lange afstandstransport), wordt getransporteerd naar het buitenland of wordt verwerkt in een (al dan
niet externe) mestverwerkingsinstallatie. Intensieve veehouderijen die zelf over cultuurgronden
beschikken, zullen deze maximaal bemesten. Indien de mest niet afkomstig is van het eigen bedrijf, dan
zal hierop mest van andere bedrijven afgezet worden. In de praktijk dient vermesting door mestafzet dus
eerder op niveau van Vlaanderen bekeken te worden dan op bedrijfsniveau. Dit wordt geregeld in het
Mestactieplan III. Er zal een beschrijving gegeven worden op welke manier de mest werd afgezet in het
referentiejaar. Op deze manier wordt een inzicht gekregen in de werking van het bedrijf. Effecten
worden hier echter niet aan gekoppeld.
Ten gevolge van de ammoniakuitstoot zal het bedrijf aanleiding geven tot verzurende en vermestende
deposities. Voor een beschrijving van het werkingsmechanisme van verzuring en vermesting op de bodem
wordt verwezen naar gespecialiseerde literatuur (bv. MIRA, 2006). De effecten van deze
verzuring/vermesting zullen zich vooral uiten door indirecte effecten op de aanwezige vegetatie.
Bijgevolg wordt de impact van de verzurende en vermestende depositie ten gevolge van de
bedrijfsuitbating besproken bij de discipline fauna en flora.
De mestopslag kan tot vermestende effecten leiden. Zo kunnen lekken in de mestkelders en verlies van
reinigingswater leiden tot vermesting. Op een aantal bedrijven zijn peilputten aanwezig die het toelaten
de vermestende invloed van het bedrijf op het grondwater na te gaan. Omdat het hierbij over
grondwaterverontreiniging gaat, wordt voor een verdere behandeling van deze problematiek
doorverwezen naar de discipline water.
Wat de mestopslagcapaciteit betreft moet er voldoende capaciteit zijn voor het opslaan van de
hoeveelheid mest die gedurende negen maanden geproduceerd wordt, tenzij het bedrijf over andere
afzetmogelijkheden beschikt. De effectbeoordeling zal hier gebeuren op basis van de grootte van de
opslagcapaciteit, waarbij rekening gehouden wordt met eventuele andere afzetmogelijkheden waarover
het bedrijf beschikt.
eco-scan bvba M15HALV1_kennisgeving/ontwerpMER 78
8.3.3 Bodemverstoring door aanleg verhardingen, graafwerkzaamheden
Door de aanleg van nieuwe infrastructuren kan er bodemverstoring optreden. Een beoordeling kan
gemaakt worden op basis van de landbouwtyperingskaart. Deze kaart heeft als doel een éénduidige
differentiatie van het agrarisch gebied te bekomen. Hiervoor wordt een waardering toegekend aan
individueel geregistreerde landbouwpercelen.
8.3.4 Significantiekader voor de discipline bodem
Tabel 31 Significantiekader voor de discipline bodem
deelaspect omschrijving beoordelingskader
bodemverontreiniging
door opslag
risicostoffen
opslag negatief effect: niet voldaan aan de voorgeschreven voorwaarden van
Vlarem II
geen of verwaarloosbaar effect: voldaan aan de voorgeschreven
voorwaarden van Vlarem II
bodemonderzoek
negatief effect: uitgevoerd, waarbij een negatieve invloed waar te nemen
is, ofwel niet uitgevoerd, alhoewel een bodemonderzoek noodzakelijk is.
Op zich kan dit dan niet als milieu-effect als dusdanig beschouwd worden,
maar het niet in regel zijn met de wetgeving wordt als een negatief effect
geklasseerd
geen of verwaarloosbaar effect: bodemonderzoek uitgevoerd (conform de
wetgeving), waarbij geen negatieve invloed terug te vinden is, of geen
bodemonderzoek noodzakelijk (strikt genomen kan bij dit laatste geen
uitspraak gedaan worden over de bodemkwaliteit)
mestafzet geen effectbeoordeling
mestopslagcapaciteit negatief effect: niet voldoende mestopslagcapaciteit volgens huidige
wetgeving (9 maanden opslag noodzakelijk)
geen of verwaarloosbaar effect: voldoende mestopslagcapaciteit
effecten op
bodemprocessen door
verzuring en
vermesting
verzurende en
vermestende depositie
zie discipline fauna en flora
bodemverstoring
door aanleg
verhardingen,
graafwerkzaamheden
bodemverlies negatief effect: zeer hoge waardering volgens landbouwtyperingskaart
matig negatief effect: hoge waardering volgens landbouwtyperingskaart
gering negatief effect: matige waardering volgens landbouwtyperingskaart
geen of verwaarloosbaar effect: zeer lage tot lage waardering volgens
landbouwtyperingskaart
8.4 Beschrijving en beoordeling van de milieu-effecten
8.4.1 Bodemverontreiniging en -onderzoek door opslag risicostoffen
Momenteel is er een opslagtank van 10.000 l voor stookolie aanwezig op de site, het betreft een
bovengrondse ingekuipte tank. Deze bevindt zich ter hoogte van stal 4 en is voorzien van een
verdeelslang.
Naar de toekomst toe zal de opslag van stookolie uitgebreid worden tot 15.000 l. Er wordt één
bovengrondse, dubbelwandige tank van 10.000 l met verdeelslang voorzien in de loods. Ter hoogte van
stal 6 wordt er een bovengrondse, dubbelwandige tank van 5.000 l geplaatst.
eco-scan bvba M15HALV1_kennisgeving/ontwerpMER 79
Momenteel voldoen de aanwezige tanks aan de nodige veiligheidsvoorschriften en worden ze ook
periodiek gecontroleerd. De tanks bevinden zich ook steeds op een verhard oppervlak. Het risico naar
bodemverontreiniging is en blijft dus zeer beperkt.
Volgens Vlarebo Artikel 61 en 62 dient al dan niet, rekening houdend met de categorie waarin de
inrichting wordt ingedeeld, een oriënterend bodemonderzoek uitgevoerd te worden. Op de inrichting zijn
geen rubrieken vergund en worden geen rubrieken aangevraagd die een dergelijke verplichting met zich
mee brengen.
8.4.2 Effecten op bodemprocessen door verzuring en vermesting
8.4.2.1 Mestafzet
In de huidige situatie wordt er ongeveer 5.800 m³ mest per jaar, in de gewenste situatie zal dit
toenemen tot 24.968 m³ per jaar. De mest wordt momenteel afgezet via burenregeling, en dit wenst
men in de toekomst zo verder te zetten. Indien blijkt dat er via deze weg niet voldoende
afzetmogelijkheden voorhanden zijn, dan zal er een deel van de mest verwerkt worden in een externe
mestverwerkingsinstallatie.
De stallen worden na iedere ronde nat gereinigd, nadat het grofvuil eerst droog verwijderd werd.
Kuiswater wordt in de onderliggende mestkelders opgevangen en samen met de mest afgevoerd.
8.4.2.2 Mestopslag
In Tabel 32 wordt een overzicht gegeven van de verschillende mestopslagmogelijkheden op de site.
Tabel 32 Mestopslagcapaciteit van het bedrijf
huidig situatie gewenste situatie
mestopslag
stal 1 600 m³ /
stal 2 600 m³ /
stal 3 1.180 m³ 1.180 m³
stal 4 mest gaat naar mestsilo mest naar mestsilo
stal 5 30 m³ /
stal 6 / 7.020 m³
stal 7 / 7.020 m³
stal 8 / 6.840 m³
mestsilo 1.570 m³ 1.570 m³
totale mestopslagcapaciteit 3.980 m³ mestopslag 23.630 m³ mestopslag
Wat de mestopslagcapaciteit betreft moet er voldoende capaciteit zijn voor het opslaan van de
hoeveelheid mest die gedurende negen maanden geproduceerd wordt. Rekening houdende met de
vergunde dieraantallen dient er in de huidig vergunde situatie opslag voorzien te worden voor 4.368 m³.
Met een mestopslag van 3.980 m³ is er in principe niet voldoende opslag, maar aan deze bepalingen
wordt eveneens geacht voldaan te zijn wanneer de exploitant van de inrichting aantoont op een andere
reglementaire manier gedurende de beschouwde periode te kunnen voorkomen dat de mest of een
gedeelte ervan op landbouwgrond wordt gebracht. In de gewenste situatie dient er 18.726 m³ voorzien te
worden. Het totale volume van de mestkelders bedraagt in de gewenste situatie 23.630 m³. Er wordt dus
voldoende opslagcapaciteit voorzien.
eco-scan bvba M15HALV1_kennisgeving/ontwerpMER 80
In de gewenste situatie worden er gecombineerde luchtwassers voorzien op het bedrijf, voor het
spuiwater dat deze produceren worden er ook afzonderlijke opslag voorzien. Ter hoogte van stal wordt er
40 m³ spui-opslag voorzien, bij stal 6 en 7 wordt er telkens een opslag van 190 m³ voorzien, en ter
hoogte van stal 8 wordt er een spui-opslag van 150 m³ voorzien. Op jaarbasis zal er in de gewenste
situatie zo’n 1.066 m³ spui geproduceerd worden. Dit zal afgezet worden als meststof.
Rekening houdend met de aanwezigheid van mestkelders bestaat er steeds een potentieel risico op
verspreiding van mest naar de omgeving. De stallen en de mestopslaglocaties op het bedrijfsterrein
dienen zodanig geconstrueerd te zijn dat er geen inspoeling naar het grondwater of afspoeling van
mestdeeltjes naar het oppervlaktewater of de openbare riolering mogelijk is. Door het rein houden van
de verharde oppervlakken op de inrichting wordt voorkomen dat het afspoelingswater (na regenval)
bevuild wordt met mestresten. Om te onderzoeken of er bepaalde vermestende invloeden van het bedrijf
waar te nemen zijn, kunnen peilbuismetingen een indicatie geven. Peilbuizen dienen geïnstalleerd te
worden vanaf 2.500 varkens. Gezien er in de huidig vergunde situatie reeds meer dan 2.500 varkens
aanwezig zijn, zijn er peilbuizen geplaatst (Bijlage 18). Er zijn hier echter nog geen meetresultaten van
voorhanden, waardoor er geen uitspraak gedaan kan worden over een mogelijke vermestende invloed van
de inrichting. Er worden momenteel stappen ondernomen om alsnog een analyse van deze putten uit te
voeren, vooraleer het voorliggende MER goedgekeurd wordt. Gezien de voorziene uitbreiding in
dierplaatsen zullen er naar de toekomst ook peilputten noodzakelijk zijn. Het bestaande
peilputtennetwerk zal hierdoor aangepast/uitgebreid moeten worden, hiertoe dient een voorstel
voorgelegd worden aan milieu-inspectie.
8.4.3 Bodemverstoring door aanleg verhardingen, graafwerkzaamheden
Om de uitbreiding te verwezenlijken zullen drie nieuwe stallen bijgebouwd worden. Twee van de
bestaande vleesvarkensstallen, stal 1 en 2, alsook de voormalige rundveestal zullen afgebroken
worden.
Stal 6 en 7 hebben samen een breedte van 116,1 m en een lengte van 158 m. Stal 8 wordt 53,5 m breed
en 131,05 m lang. De mestkelders onder deze stallen zullen een diepte van 1 m hebben. Rekening
houdend met een betonlaag van 20 cm dik, zal voor de bouw van de nieuwe stalen een grondverzet
nodig zijn van ongeveer 28.214 m³. Gezien het grondverzet meer dan 250 m³ bedraagt, dient er een
technisch verslag ter bepaling van de kwaliteit van de te verzetten grond opgemaakt te worden.
De nieuwe stallen zullen gebouwd worden tussen ten Z-ZW van de huidige biggenstal. De grond wordt op
de landbouwtyperingskaart aangeduid als “specialisatie fruit”. Er is sprake van een gering negatief effect
inzake bodemverlies.
8.5 Synthese van de milieu-effecten
Hoofdstuk 8.6 geeft een uitgebreide beschrijving en beoordeling van de mogelijke milieu-effecten die
kunnen optreden op de verschillende deelgebieden van de discipline bodem. De effecten worden nog
eens kort opgelijst in onderstaande tabel.
Tabel 33 Samenvatting effecten voor de discipline bodem
deelaspect omschrijving effectbeoordeling
bodemverontreiniging door opslag risicostoffen
opslag
geen of een verwaarloosbaar effect
eco-scan bvba M15HALV1_kennisgeving/ontwerpMER 81
deelaspect omschrijving effectbeoordeling
bodemonderzoek
geen uitspraak mogelijk
effecten op bodemprocessen door verzuring en vermesting
mestafzet
mestopslagcapaciteit
verzurende en
vermestende depositie
geen beoordeling
geen of een verwaarloosbaar effect
in de gewenste situatie
zie discipline fauna en flora
bodemverstoring door aanleg verhardingen,
graafwerkzaamheden
bodemverlies gering negatief effect
8.6 Milderende maatregelen
8.6.1 Project-geïntegreerde maatregelen
De nieuwe stallen en de mestkelders zullen zodanig geconstrueerd worden dat er geen inspoeling naar
het grondwater of afspoeling van mestdeeltjes naar het oppervlaktewater of de openbare riolering
mogelijk is. Door het rein houden van de verharde oppervlakken op de inrichting wordt voorkomen dat
het afspoelingswater (na regenval) bevuild wordt met mestresten.
Enkele maatregelen zijn getroffen om de risico’s op bodemverontreiniging tot een absoluut minimum te
beperken:
er zijn gecontroleerde opslagtanks (stookolie, ...) op het bedrijf aanwezig;
er worden enkel bovengrondse tanks voorzien en deze zullen dubbelwandig uitgevoerd worden;
de opslag vindt steeds op een verhard oppervlak plaats.
Het bedrijf huisvest momenteel reeds meer dan 2.500 varkens en bijgevolg werden er peilbuizen
voorzien. Er zijn echter nog geen analyseresultaten voorhanden van deze peilputten. Er wordt voorzien
om in de loop van deze MER-procedure een analyse uit te voeren. Gezien de voorziene uitbreiding in
dierplaatsen zullen er naar de toekomst ook peilputten noodzakelijk zijn. Het bestaande
peilputtennetwerk zal hierdoor aangepast/uitgebreid moeten worden, hiertoe dient een voorstel
voorgelegd worden aan milieu-inspectie.
8.6.2 Bijkomend te nemen maatregelen
Er worden geen bijkomende milderende maatregelen voorgesteld.
eco-scan bvba M15HALV1_kennisgeving/ontwerpMER 82
9 Discipline water
Onder deze discipline wordt zowel grondwater als oppervlaktewater beschouwd.
9.1 Grondwater
9.1.1 Problematiek, toelichting gegevensgebruik en beschrijving referentiesituatie
Het grondwater wordt in de kaderrichtlijn Water gedefinieerd als ‘al het water dat zich onder het
bodemoppervlak in de verzadigde zone bevindt en dat in direct contact met de bodem of ondergrond
staat’. Bij landbouwbedrijven worden verstoring van de waterhuishouding en verstoring van de
waterkwaliteit als de belangrijkste effectgroepen voor grondwater beschouwd. Onder de noemer
verstoring van de waterhuishouding komen zowel verdroging (verstoring van de waterinhoud en –cyclus
van de grondwaterlagen), als overstroming (verstoring van de waterinhoud van het waterlopenstelsel)
aan bod. Beleidsmatig wordt het volledig kwantitatieve waterbeleid onder de noemer van verdroging
geplaatst. Zowel het waterverbruik, de zuiver kwantitatieve aspecten van het waterbeheer als de
aspecten die betrekking hebben op het natuurlijk milieu die rechtstreeks aan die kwantitatieve aspecten
gekoppeld zijn, worden hierbij voor ogen gehouden.
Er is een sterke interactie tussen verstoring van de waterhuishouding, verzuring en vermesting.
Verstoring van het grondwater heeft een belangrijke invloed op de bodemeigenschappen. Een verlaagde
grondwaterstand versnelt de mineralisatie van het organisch materiaal en kan dus vermesting in de hand
werken.
Klimatologische veranderingen zijn essentieel bij de interpretatie van grondwaterpeilveranderingen
(verdroging) en overstroming. In droge en warme periodes van het jaar kan de neerslag aanzienlijk
terugvallen en zelfs lager worden dan de gewasverdamping. In dat geval spreken we over natuurlijke
verdroging. In periodes van hoge neerslag kan de bodem verzadigd geraken, waardoor de kans op
oppervlakkige afvoer van water en overstromingen toeneemt.
Het waterverbruik door de landbouwsector in Vlaanderen is in de laatste decennia toegenomen. In 2009
werd ongeveer 68 miljoen m³ water verbruikt, t.o.v. 50 miljoen m³ in 1991. Toch kan gesteld worden dat
het waterverbruik in 2009 al met 10 % gedaald is in vergelijking met 2000 (MIRA, 2012).
De watervoerende laag wordt gedefinieerd als de verzadigde zone van een formatie die een dikte en een
uitbreiding heeft die voldoende groot is om er op een economisch verantwoorde wijze water te winnen.
Verdergaand op de beschrijving van de geologie (bodem) wordt een bespreking gegeven van de
hydrogeologie. De hydrogeologische informatie wordt bekomen uit de grondwaterkwetsbaarheidskaarten
opgesteld voor Vlaanderen (kaartmateriaal met inbegrip van begeleidende nota) en de Geologische kaart.
Hierbij wordt nagegaan waar zich de eerste watervoerende lagen bevinden en in welke mate deze
eventueel worden afgeschermd door bovenliggende formaties (doorlaatbaarheid van de verschillende
lagen, grondwaterkwetsbaarheid, ...). Verder worden de openbare drinkwatervoorzieningen en/of
grondwaterwinningen die zich bevinden in het projectgebied, alsook de eventuele winningen van het
bedrijf zelf, beschreven en gesitueerd. De voornaamste gegevensbronnen die gehanteerd zullen worden
zijn:
Grondwaterkwetsbaarheidskaart van het grondwater in Vlaanderen;
DOV-Vlaanderen;
eco-scan bvba M15HALV1_kennisgeving/ontwerpMER 83
Geologische kaart van België;
Gegevens vergunde grondwaterwinningen;
Ligging waterwingebieden en beschermingszones;
De grondwaterkwaliteit kan bij landbouwbedrijven beïnvloed worden door emissies van mestsappen,
bestrijdingsmiddelen en andere calamiteiten. Verder kan het oppompen van verzilt of vervuild water
eveneens de grondwaterkwaliteit beïnvloeden. De grondwaterkwetsbaarheidskaart geeft de risicograad
aan van verontreiniging van het grondwater in de bovenste watervoerende laag door stoffen die vanop de
bodem de grond indringen. De grondwaterkwetsbaarheidskaart van de regio rondom het bedrijf
omschrijft deze zone als weinig kwetsbaar (Cc).
Het bedrijf is momenteel niet meer vergund voor het oppompen van grondwater, de vergunning hiervoor
is vervallen sinds eind 2013. Er wordt echter nog steeds grondwater aangewend op de site, dit vanop een
diepte van 60 m vanuit het Oligoceen aquifersysteem. Naar de toekomst toe wenst men opnieuw een
vergunning aan te vragen voor het winnen van grondwater vanuit dit aquifersysteem, en dit vanop een
diepte van 60 m. Er wordt een aanvraag ingediend voor het winnen van max. 39.900 m³/j en max. 113
m³/dag.
Binnen een straal van 1 km vanuit het bedrijfscentrum zijn nog twee andere grondwaterwinningen
gelegen (Bijlage 19). Deze winnen eveneens water uit het Oligoceen aquifersysteem.
9.1.2 Afbakening studiegebied
Teneinde een volwaardige beschrijving te geven van de bedrijfsomgeving met betrekking tot grondwater,
wordt er aandacht besteed aan de beschrijving van de grondwaterkwetsbaarheid, de watervoerende
lagen en eventuele andere grondwaterwinningen in de ruime omgeving van het bedrijf. De beschrijving
omvat aldus het eigenlijke projectgebied en de ruimere omgeving. Deze invloedstraal zal normaal
beperkt zijn tot minder dan 1 km rondom het bedrijf, maar zal sterk afhankelijk zijn van de
bedrijfssituatie. Moest blijken dat deze straal niet voldoende groot gekozen is, zal een groter gebied
(afhankelijk van de hindereffecten) onderzocht worden.
Ook het optreden van grondwaterverontreiniging door eventuele lekkage uit ondergrondse of
bovengrondse opslagtanks en/of het gebruik van bepaalde schadelijke reinigings-, ontsmettings- en
bestrijdingsmiddelen is van belang, alsook het uitrijden van mest of reinigingswater.
9.1.3 Methodiek en significantiekader
Er wordt een onderscheid gemaakt tussen effecten veroorzaakt door de aanlegfase en effecten door de
exploitatie van het bedrijf.
9.1.3.1 Effecten veroorzaakt door de aanlegfase
Voor de verstoring door de aanlegfase zullen enkel de effecten die veroorzaakt worden door een
eventuele bronbemaling, beoordeeld worden. Bronbemaling is een proces waarbij grondwater wordt
opgepompt. Dit kan noodzakelijk zijn om het waterpeil in de bodem van de bouwput zodanig te verlagen
dat droog gewerkt kan worden bij o.a. de aanleg van stallen.
Door het onttrekken van het grondwater aan de bodem, kan de grondwatertafel in de directe omgeving
van de bouwput zakken. Dit kan zorgen voor verdroging van aanpalende gronden, verstoring van
omliggende grondwaterwinningen en het verspillen van zuiver grondwater.
eco-scan bvba M15HALV1_kennisgeving/ontwerpMER 84
Voor de bepaling van de invloedstraal van de bemaling (R) wordt gebruik gemaakt van de formule van
Sichardt:
R = 3000 φ √k
met: φ = gewenste grondwaterstandsverlaging (m)
k = doorlatendheidscoëfficiënt (m/s)
9.1.3.2 Effecten veroorzaakt door de bedrijfsexploitatie
De exploitatie van het bedrijf kan ook voor een aantal effecten op het grondwater veroorzaken:
daling grondwatertafel door grondwaterwinning;
overmatig waterverbruik;
beperking van de infiltratiecapaciteit;
vermestende invloed op het grondwater.
9.1.3.2.1 Daling grondwatertafel door grondwaterwinning
Veel landbouwbedrijven met een groot waterverbruik hebben een eigen watervoorziening. Aanleiding tot
deze investering zijn de vaak hoge prijzen die de watermaatschappijen aanrekenen. Afhankelijk van het
dagelijkse debiet voor de grondwaterwinning en het waterpakket waaruit het water gewonnen wordt,
kan er al dan niet relevante (verdrogende) beïnvloeding plaatsvinden van het omliggende studiegebied.
Belangrijk hierbij is het in rekening brengen van verdrogingsgevoelige vegetatietypes binnen de
bemalingskegel (grondwatertafeldaling > 5 cm) (Van den Broeck et al., 2011). Ook een eventuele
beïnvloeding van nabijgelegen grondwaterwinningen kan relevant zijn.
In eerste instantie dient een verschil gemaakt te worden indien de grondwaterwinning water pompt uit
een watervoerende laag die in contact staat met de luchtdruk (“freatische laag”) dan wel uit een
afgeschermde laag (“gespannen laag” waarbij er een overdruk heerst). Indien er water gepompt wordt
uit een gespannen laag, dan kan de verdrogende invloed op de omliggende vegetatie als verwaarloosbaar
beschouwd worden. Wel dient dan nog gekeken te worden of er beïnvloeding kan optreden van
omliggende grondwaterwinningen die uit dezelfde laag water onttrekken. Hierbij worden de
grondwaterwinningen in kaart gebracht die binnen de bemalingskegel (grondwatertafeldaling > 50 cm)
waarin de grondwatertafel onder het dak van de artesische laag daalt, gelegen zijn (Van den Broeck et
al., 2011).
Het verschil tussen freatisch en gespannen grondwater is niet enkel van belang om te weten welke
effecten beschouwd dienen te worden, maar dit heeft ook een invloed op de berekeningswijze. De
invloed van de grondwaterwinning op de watervoerende laag kan berekend worden met behulp van:
de formule van Theis voor een afgesloten watervoerende laag (“gespannen laag”):
eco-scan bvba M15HALV1_kennisgeving/ontwerpMER 85
de formule van Dupuit voor een ongespannen watervoerende laag (“freatisch grondwater”):
9.1.3.2.2 Overmatig waterverbruik
De drinkwaterbehoefte is sterk afhankelijk van het vochtgehalte in het voeder, de luchtvochtigheid, het
productieniveau en de omgevingstemperatuur. Ook de hoeveelheid reinigingswater voor de stallen
varieert sterk van bedrijf tot bedrijf.
Het gebruik van grondwater dient echter beperkt te blijven. Grondwater kan alleen toegelaten worden
voor drinkwater- en voedselvoorziening en andere doeleinden waarvoor uit het oogpunt van volks- en
dierengezondheid grondwater met een betrouwbare kwaliteit nodig is. Er dient op gewezen te worden
dat het grondwater zo min mogelijk gebruikt mag worden voor andere toepassingen waar geen
kwaliteitsvol water noodzakelijk is (zoals reinigingswater, irrigatiewater, ...). In het MER zal dan ook
steeds nagegaan worden of er alternatieve waterbronnen beschikbaar zijn.
Het waterverbruik kan bepaald worden op basis van literatuurgegevens en/of een debietsmeter. Er kan
een toetsing aan de BBT-cijfers (uit Derden et al., 2006) uitgevoerd worden, alsook aan de VMM–cijfers
(VMM, 2004) en LNE-cijfers. Er kan zo onderzocht worden of de grondwaterwinningsaanvraag (indien
aanwezig) overeenstemt met de waterbehoefte. Indien blijkt dat er een buitensporig verschil tussen
beide optreedt, zal dit aangeduid en geëvalueerd worden in het MER.
eco-scan bvba M15HALV1_kennisgeving/ontwerpMER 86
9.1.3.2.3 Beperking van de infiltratiecapaciteit
Hedendaagse veeteeltbedrijven vormen veelal grote infrastructuurcomplexen (stallen, terreinverharding,
bedrijfsloodsen, enz.). Dit kan bijdragen tot een aanzienlijke vermindering van de hoeveelheid
infiltrerend hemelwater.
De invloed van het bedrijf op de beperking van de infiltratiecapaciteit wordt voornamelijk kwalitatief
beschreven. Hierbij zal nagegaan worden of er infiltratiemogelijkheden zijn op het bedrijf zelf en de
direct omliggende percelen. Er zal ook gekeken worden naar het potentiële overstromingsrisico. Ook
wordt getoetst aan de gewestelijke stedenbouwkundige verordening inzake hemelwaterputten,
infiltratievoorzieningen, buffervoorzieningen en gescheiden lozing van afvalwater en hemelwater.
9.1.3.2.4 Vermestende invloed op het grondwater
Rekening houdende met de aanwezigheid van mestkelders en mestopslagplaatsen bestaat er steeds een
potentieel risico op verspreiding van mest naar de omgeving. Als indicatief middel van deze vermestende
invloed op het grondwater, beschikken verschillende bedrijven over peilputten. Indien deze beschikbaar
zijn, zullen de analyseresultaten van deze putten in het MER gebruikt worden om een indicatie te geven
van de vermestende invloed van het bedrijf op het grondwater.
9.1.3.3 Significantiekader voor grondwater
Tabel 34 Significantiekader voor grondwater
deelaspect onderdeel beoordelingskader
bronbemaling
daling grondwatertafel
door
grondwaterwinning
waterverbruik
beperking
infiltratiecapaciteit
verdroging
verstoring
omliggende
grondwaterwinningen
verdroging
verstoring
omliggende
grondwaterwinningen
overmatig
waterverbruik
soort water
zie discipline fauna en flora
negatief effect: grondwatertafeldaling t.h.v. winningen buiten de
bedrijfsterreinen veroorzaakt door bemaling op het onderzochte
bedrijf
geen of verwaarloosbaar effect: geen grondwatertafeldaling t.h.v.
winningen buiten bedrijfsterreinen door bemaling op het onderzochte
bedrijf
zie discipline fauna en flora
negatief effect: grondwatertafeldaling t.h.v. winningen buiten de
bedrijfsterreinen veroorzaakt door grondwaterwinning van het
onderzochte bedrijf
geen of verwaarloosbaar effect: geen grondwatertafeldaling t.h.v.
winningen buiten bedrijfsterreinen door grondwaterwinning van het
onderzochte bedrijf
negatief effect: overschrijding van de richtcijfers
geen of verwaarloosbaar effect: geen overschrijding richtcijfers
negatief effect: grondwater voor laagwaardige toepassingen
geen of verwaarloosbaar effect: grondwater enkel voor hoogwaardige
toepassingen
negatief effect: hoog risico tot overstromingsproblemen
matig negatief effect: directe afleiding regenwater naar riolering
gering negatief effect: vrije infiltratie mogelijk
geen of verwaarloosbaar effect: vrije infiltratie mogelijk +
buffervoorzieningen
eco-scan bvba M15HALV1_kennisgeving/ontwerpMER 87
deelaspect onderdeel beoordelingskader
vermestende invloed
peilputten
vermestende
depositie
door opslag
negatief effect: duidelijk negatieve vermestende invloed van bedrijf
in vergelijking met aanwezige getuigenput(ten) of niet volgens de
voorschriften opgerichte stalinrichtingen met mengmest
gering negatief effect: volgens de voorschriften opgerichte stallen met
mengmest waarbij geen gegevens (over al dan niet voorkomende
verontreiniging) beschikbaar zijn
geen of verwaarloosbaar effect: volgens de voorschriften opgerichte
stallen en waarbij recente gegevens beschikbaar zijn waarvan de
resultaten erop wijzen dat er geen verontreiniging optreedt
indien er geen peilbuizen aanwezig zijn, ook al is het wettelijk
verplicht: negatief effect (wel kan hierbij geen uitspraak gedaan
worden over een al dan niet vermestende invloed van het bedrijf)
zie discipline fauna en flora
zie discipline bodem
9.1.4 Beschrijving en beoordeling van de milieu-effecten
9.1.4.1 Effecten veroorzaakt door de aanlegfase
Om de uitbreiding te verwezenlijken zullen drie nieuwe stallen en een loods bijgebouwd worden.
Hiervoor zal de grond tot op een maximale diepte van 1,2 m afgegraven worden (diepte mestkelder en
20 cm beton). in de buurt van de inrichting, kan gesteld worden dat de stand van de grondwatertafel
varieert van 1,01 – 2,26 m onder het maaiveld. Gezien deze meting gedaan werd op een locatie die ca.
10 m lager gelegen is dan de bedrijfssite, die op een heuvel gelegen is, zal bronbemaling niet
noodzakelijk zijn.
9.1.4.2 Effecten veroorzaakt door de bedrijfsexploitatie
9.1.4.2.1 Daling grondwatertafel door grondwaterwinning
In de huidige situatie is er geen grondwaterwinning meer vergund op de inrichting, de vergunning
hiervoor verviel in december 2013. Er wordt vandaag wel nog gebruik gemaakt van deze
grondwaterwinning. Naar de toekomst toe wordt er een regularisatie en een uitbreiding van deze winning
aangevraagd. Men wenst water te winnen aan een maximaal debiet van 39.900 m³/jaar en 113 m³/dag.
Er wordt ook een tweede put aangevraagd. Water wordt gewonnen vanuit het Oligoceen aquifersysteem
(HCOV 0400) (waarschijnlijk Zand van Berg, HCOV 0430), en dit vanop een diepte van 60 m. Dit betreft
een gespannen laag (op basis gegevens DOV en boringen in de buurt).
Om de invloed van de grondwaterwinning op de watertafel te voorspellen wordt er gebruik gemaakt van
de formule van Theis (gespannen laag). Er wordt een gemiddelde hydraulische conductiviteit gehanteerd
van 1 m/dag (range 0,06 – 2 m/dag) (VMM (2008)). Verder wordt voor de dikte van de watervoerende laag
in de bestaande winning uitgegaan van de filterdikte, zijnde 15 m. Tabel 35 geeft een overzicht van de
grondwatertafeldaling en de straal van de spreidingskegel voor de huidige situatie en de gewenste
situatie.
eco-scan bvba M15HALV1_kennisgeving/ontwerpMER 88
Tabel 35 Bepaling grondwatertafeldaling
huidige situatie gewenste situatie
Put 1 Put 1 Put 2
jaardebiet (m³/j) 2.500 19.500 19.500
dagdebiet (m³/dag) 30 56,5 56,5
max. werkingsdebiet van de pomp (m³/u) 4,5 4,5 4,5
diepte grondwaterwinning (m) 60 60 60
dikte watervoerende laag (m)* 15 15 15
hydraulische conductiviteit (m/dag) 1 1 1
straal spreidingskegel met grondwatertafeldaling > 50 cm (m) 93 282 282
straal spreidingskegel met grondwatertafeldaling > 5 cm (m) (verdroging) 449 657 657
* in voorliggende geval wordt uitgegaan van de filterstelling
Wat betreft de huidige situatie zal de invloedstraal waar de grondwatertafel met 50 cm daalt, 93 m
bedragen. In de gewenste situatie zal deze zich 282 m rond elk van de twee winningsputten uitstrekken
(Bijlage 19). De dichtstbijzijnde bedrijfsvreemde winning is op minstens 415 m gelegen, er zullen dus
geen bedrijfsvreemde winningen beïnvloed worden. Voor het mogelijk verdrogend effect van de
bedrijfseigen winning op de vegetatie wordt verwezen naar de discipline fauna en flora (zie 11.4.4).
9.1.4.2.2 Overmatig waterverbruik
In de huidig situatie wordt grondwater aangewend voor zowel drinkwater van de dieren als
reinigingswater. Grondwater wordt eveneens gebruikt in de aanpalende bedrijfswoning (5 personen).
In de gewenste situatie zal er zowel regenwater als grondwater aangewend worden op het bedrijf. Het
grondwater zal in hoofdzaak aangewend worden voor het drenken van de dieren. Het opgevangen
regenwater wordt gebruikt in de luchtwassers, bij tekorten zal er hier grondwater aangewend worden.
Voor het reinigen van de stallen wenst men gezien de hoge hygiëne-eisen (SPF-bedrijfsvoering)
grondwater te gebruiken. Het waterverbruik van de varkens kan geschat worden op basis van LNE-
verbruikscijfers, die gelijk gesteld werden aan verbruikscijfers van de VMM (VMM, 2004).
Tabel 36 Bepaling verbruik drink- en reinigingswater door de dieren op de inrichting
huidig gewenst
hoogwaardig laagwaardig hoogwaardig laagwaardig
VMM/LNE (m³/j) 6.875* 965 35.765 3.425
* rekening houdend met het feit dat de vleesvarkens gevoerd worden met brijvoer, en de biggen met droogvoer
In het huishouden wordt verder er op jaarbasis zo’n 150 m³ grondwater verbruikt (5 personen).
Rekening houdend met een jaarlijkse grondwaterbehoefte van het bedrijf van 39.340 m³ (huishouden en
varkenshouderij), is de aanvraag voor een grondwaterwinning met een debiet van 39.900 m³/jaar niet
overmatig hoog aangevraagd. Het gebruik van grondwater voor het reinigen van de stallen dient aanzien
te worden als een negatief effect, maar gezien de hoge eisen naar hygiëne toe wordt het gebruik van
regenwater in voorliggend geval niet als haalbaar aanzien.
Het waterverbruik van de combiwassers die in de gewenste situatie voorzien worden, kan ingeschat
worden op 7.900 m³ per jaar. Het waswater zal in de mate van het mogelijke bestaan uit regenwater.
eco-scan bvba M15HALV1_kennisgeving/ontwerpMER 89
Regenwater wordt momenteel niet opgevangen, maar stroomt af naar de open vijver of kan infiltreren in
de omliggende gronden. In de gewenste situatie zal het regenwater van de daken van de nieuw te
bouwen stallen opgevangen worden in verschillende regenwaterkelders (2 x 190 m³ en 1 x 150 m³). Het
toevoerend dakoppervlak zal in de gewenste situatie 23.877 m² bedragen. Wordt rekening gehouden met
een gemiddelde neerslag van 800 mm/jaar in België, dan kan jaarlijks zo’n 13.753 m³ regenwater
opgevangen worden. In totaal wordt er 530 m³ regenwateropvang voorzien, deze opvang is voldoende
groot om het regenwater op te vangen, rekening houdend met 3 % leegstand.
9.1.4.2.3 Grondwaterkwaliteit
In de gewenste situatie zullen peilputten geplaatst worden om de grondwaterkwaliteit op te volgen, dit is
wettelijk verplicht bij grondwaterwinningen waar er meer dan 30.000 m³/jaar gewonnen wordt. Gezien
alles conform de wettelijke eisen zal worden uitgevoerd en er geen water geloosd zal worden in het
grondwater, worden geen effecten op de grondwaterkwaliteit verwacht. Indien uit de peilputanalyses
blijkt dat er toch wijzigingen in de grondwaterkwaliteit optreden, dienen de nodige acties ondernomen
worden
9.1.4.2.4 Beperking van de infiltratiecapaciteit
In de huidige situatie wordt het regenwater afgeleid naar een vijver van 300 m³, die vooraan het bedrijf
gelegen is. In de gewenste situatie zal het regenwater dat op de daken van de nieuwe stallen terecht
komt opgevangen worden in 2 regenwaterputten van elke 190 m³ (onder stal 6 en 7), en één opvang van
150 m³ (onder stal 8). Daarnaast wordt er ook een infiltratiebekken met een buffercapaciteit van 350.000
l en een infiltratieoppervlak van 700 m² aangelegd. Water dat op de overige verharde delen terecht
komt, zal nog steeds kunnen infiltreren op de aanliggende gronden, en de vijver van 300 m³ wordt
eveneens behouden. Het bedrijf is gelegen op gronden die aangeduid worden als infiltratiegevoelig, niet
overstromingsgevoelig en weinig gevoelig zijn aan grondwaterstroming. De nieuwe stallen zullen
grotendeels gelegen zijn op gronden die aangeduid worden als niet infiltratiegevoelig. Er wordt voldaan
aan de gewestelijke stedenbouwkundige verordening inzake hemelwateropvang (Bijlage 20).
9.1.4.2.5 Vermestende invloed op het grondwater
Om te onderzoeken of er bepaalde vermestende invloeden van het bedrijf waar te nemen zijn, kunnen
peilbuismetingen een indicatie geven. Peilbuizen dienen geïnstalleerd te worden vanaf 2.500 varkens.
Gezien in de huidig vergunde situatie er reeds meer dan 2.500 varkens aanwezig zijn, werden er
peilbuizen geïnstalleerd. Hiervan zijn er echter nog geen meetresultaten voorhanden. Gezien de
voorziene uitbreiding in dierplaatsen zullen er naar de toekomst ook peilputten noodzakelijk zijn. Het
bestaande peilputtennetwerk zal hierdoor aangepast/uitgebreid moeten worden, hiertoe dient een
voorstel voorgelegd te worden aan milieu-inspectie.
9.2 Oppervlaktewater
9.2.1 Problematiek, toelichting gegevensgebruik en beschrijving referentie-situatie
Afvalwater van huishoudens en bedrijven, evenals verliezen van nutriënten en bestrijdingsmiddelen uit
de landbouw en andere bronnen, tasten de kwaliteit van het oppervlaktewater aan. Deze aantasting uit
zich onder andere in ongunstige zuurstofcondities, te hoge nutriëntenconcentraties en de aanwezigheid
van allerlei gevaarlijke stoffen in het aquatische milieu. Dit alles leidt tot een algemene daling van de
eco-scan bvba M15HALV1_kennisgeving/ontwerpMER 90
ecologische kwaliteit. Fysische verstoringen, zoals het ondoordringbaar maken van infiltratiegebieden,
rechttrekkingen van waterlopen, natuuronvriendelijke oeververstevigingen en de demping van
grachtenstelsels tasten niet alleen de leefomgeving van aquatische organismen aan. Ze leiden ook tot
een vermindering van de zelfzuiverende processen die het oppervlaktewater toelaten een deel van de
verontreiniging zelf te verwerken.
De landbouwactiviteiten zijn in Vlaanderen nog steeds een bron van zeer grote hoeveelheden fosfor en
stikstof. Het Mestdecreet en de opeenvolgende aanpassingen, in het algemeen het Mestactieplan (MAP)
genoemd, hebben onder meer tot doel de verontreiniging van grond- en oppervlaktewater door nitraat
terug te dringen tot een niveau van maximaal 50 mg NO3-/l. (MIRA, 2010).
In een hydrografische beschrijving van de bedrijfsomgeving worden de relevante waterlopen in de
nabijheid van het bedrijf weergegeven en besproken. Voor de bespreking en ligging van de waterlopen
wordt er gebruik gemaakt van de Vlaamse Hydrografische Atlas (VHA). De kwaliteit van de waterlopen,
waarnaar het bedrijf ontwatert, worden beschreven op basis van metingen van de Biotische Index en de
Prati Index (gegevens meetpunten VMM). Naast de VMM-meetpunten wordt er ook gebruik gemaakt van
eventueel aanwezige MAP-meetplaatsen voor een inschatting van de oppervlaktewaterkwaliteit
(gegevens VMM). De voornaamste gegevensbronnen zijn:
Ligging waterwingebieden en beschermingszones;
VHA-bestanden: digitale vectoriële bestanden van de Vlaamse Hydrografische Atlas;
Gegevens meetpunten VMM;
Zoneringsplannen VMM
Topografische kaart.
Het bedrijf is gelegen op percelen die volgens de watertoetskaarten (hoofdstuk 14) niet-
overstromingsgevoelig, deels infiltratiegevoelig en deels niet infiltratiegevoelig, en weinig gevoelig voor
grondwaterstroming zijn. Mogelijke schadelijke effecten op het watersysteem zouden kunnen ontstaan
als gevolg van veranderingen in de afvoer van oppervlaktewater, structuurverandering van de
waterlopen, infiltratie van hemelwater, kwaliteitsverlies van oppervlaktewater en grondwater en de
wijziging in grondwaterstroming.
Hydrogeografisch situeert het studiegebied zich in het Demerbekken, meer bepaald in het deelbekken
Velpe. Binnen een straal van 1 km rondom het bedrijf zijn de Vossenkotbeek (niet geklasseerd,
basiskwaliteit, 285 m NO), de Halensebeek (tweede categorie, basiskwaliteit, 660 m ZO) en de Velpe
(eerste categorie, viswaterkwaliteit, 930 m ten NW) gelegen.
Op 1,1 km ten W van het bedrijf bevindt zich een VMM-meetpunt, 423.800, dat gelegen is in de Velpe.
Een MAP-meetpunt (426.645) is gelegen op 1,2 km ten W van de site, en bevindt zich in de Kapelbeek.
Op zo’n 1,3 km ten NO van het bedrijf is een tweede VMM-meetpunt (426.620) gelegen in de
Vossenkotbeek, dit meetpunt is eveneens een MAP-meetpunt. Gezien het bedrijf afwatert naar deze
waterloop is dit het enige punt dat door het bedrijf beïnvloed kan worden. Ter hoogte van dit laatste
MAP-meetpunt werd de nitraatnorm van 50 mg/l de laatste jaren (2012-2015) niet overschreden. De BBI
of een Prati-index werd er niet bepaald. De waterlopen en de meetpunten worden weergegeven op
Bijlage 6.
9.2.2 Afbakening studiegebied
Het studiegebied (straal van ongeveer 1 km rond het bedrijf) beperkt zich tot de oppervlaktewateren die
rechtstreeks kunnen beïnvloed worden door het project, meer bepaald door verontreiniging van
eco-scan bvba M15HALV1_kennisgeving/ontwerpMER 91
oppervlaktewater door lozing van het huishoudelijk afvalwater, vermesting, door gebruik van reinigings-
en ontsmettingsmiddelen, eventuele lekkages, ….
9.2.3 Methodiek en significantiekader
9.2.3.1 Watertoets
In het MER dient steeds een waterbalans opgesteld te worden. Daarnaast moeten steeds voldoende
gegevens aangereikt worden met betrekking tot de Watertoets. Deze gegevens voor de Watertoets zijn
terug te vinden in hoofdstuk 14.
9.2.3.2 Oppervlaktewaterverontreiniging
Mogelijke bronnen van oppervlaktewaterverontreiniging op een landbouwbedrijf zijn:
opslag en uitspreiden van mest;
verontreiniging door brandstoffen, reinigings- en bestrijdingsmiddelen;
lozing van afvalwater (huishoudelijk en bedrijfsafvalwater);
run-off over land met verontreinigd grondwater.
Het risico van vermesting door mestopslag zal in de discipline bodem en discipline water (grondwater)
besproken worden. De mogelijke verontreiniging door brandstoffen, reinigings- en bestrijdingsmiddelen is
terug te vinden in de discipline bodem.
Bijgevolg wordt hier enkel dieper ingegaan op de lozing van afvalwater. Hierbij wordt zowel het
huishoudelijk als het bedrijfsafvalwater beschouwd. Het Mestdecreet en de opeenvolgende aanpassingen,
in het algemeen het Mestactieplan (MAP) genoemd, hebben onder meer tot doel de verontreiniging van
grond- en oppervlaktewater door nitraat terug te dringen tot een niveau van maximaal 50 mg NO3-/l
(MIRA, 2011).
Op basis van literatuurcijfers (BBT Veeteelt (Derden et al., 2006) en VMM Waterwegwijzer (2004)) zal een
inschatting gemaakt worden van de hoeveelheid afvalwater die op het bedrijf geproduceerd wordt.
Hierbij zal ook geduid worden wat met dit afvalwater zal gebeuren.
Op basis van de zoneringsplannen kan aangegeven worden of het bedrijf in de toekomst al dan niet
aangesloten zal worden op het rioleringsnet.
9.2.3.3 Significantiekader voor oppervlaktewater
Tabel 37 Significantiekader voor oppervlaktewater
deelaspect onderdeel beoordelingskader
lozing afvalwater bedrijfsafvalwater
huishoudelijk
negatief effect: lozing bedrijfsafvalwater op oppervlaktewater
matig negatief effect: lozing bedrijfsafvalwater op oppervlaktewater
na behandeling
geen of verwaarloosbaar effect: uitrijden reinigingswater zoals
voorgeschreven volgens het Mestdecreet of verwerking
bedrijfsafvalwater samen met mest
negatief effect: lozing huishoudelijk afvalwater zonder voorbezinking
eco-scan bvba M15HALV1_kennisgeving/ontwerpMER 92
deelaspect onderdeel beoordelingskader
afvalwater in septische put op open gracht of infiltratie
gering negatief effect: lozing huishoudelijk afvalwater na
voorbezinking in septische put
geen of verwaarloosbaar effect: lozing huishoudelijk afvalwater op
oppervlaktewater via IBA of rechtstreeks op riolering
9.2.4 Beschrijving en beoordeling van de milieu-effecten
Er wordt geen bedrijfsafvalwater geloosd in het oppervlaktewater. Reinigingswater van de stallen wordt
momenteel opgevangen in de onderliggende mestkelders en wordt samen met de mest afgevoerd. Dit
blijft in de toekomst eveneens zo. Het spui van de luchtwassers (ca. 5.300 m³ per jaar) die in de
gewenste situatie voorzien worden, zal opgevangen worden in afzonderlijke opvangtanks. Ter hoogte van
stal 6 en 7 wordt er telkens een opslag van 190 m³ voorzien, en ter hoogte van stal 8 één opslag van 150
m³. Dit wordt uitgereden volgens de regels van het Mestdecreet. Er is sprake van een verwaarloosbaar
effect.
De bedrijfswoning wordt bewoond door vijf personen (afvalwaterproductie van 150 m³/j). Deze woning is
gelegen in een zone voor individueel te optimaliseren buitengebied, er dient dus een IBA voorzien te
worden. Deze is niet opgenomen op de lijst met prioritair te installeren IBA’s . Momenteel wordt het
huishoudelijk afvalwater, na voorbehandeling in een septische put, geloosd in een nabijgelegen gracht.
Gezien de milieu-impactscore ter hoogte van de projectlocatie 1,5 bedraagt, is het toch aangeraden om
op een korte termijn een IBA te voorzien. In de huidige vergunde situatie is er daarom sprake van
negatief effect. Na de realisatie van een IBA zal er een verwaarloosbaar effect zijn door de lozing van
het huishoudelijk afvalwater.
9.3 Globale synthese van de milieu-effecten voor de discipline water
Hoofdstuk 9.1.4 en 9.2.4 geeft een uitgebreide beschrijving en beoordeling van de milieu-effecten die
optreden op het gebied van de discipline water. De effecten worden nog eens kort samengevat in Tabel
38.
Tabel 38 Samenvatting effecten voor de discipline water
deelaspect onderdeel effectbeoordeling
bronbemaling
verstoring omliggende grondwaterwinningen
geen of verwaarloosbaar effect
daling grondwatertafel door
grondwaterwinning
verstoring omliggende grondwaterwinningen
geen of verwaarloosbaar effect
waterverbruik
overmatig waterverbruik
verwaarloosbaar effect
soort water
negatief effect maar gemotiveerd
beperking infiltratiecapaciteit geen of verwaarloosbaar effect
vermestende invloed peilputten geen uitspraak mogelijk, door het
eco-scan bvba M15HALV1_kennisgeving/ontwerpMER 93
deelaspect onderdeel effectbeoordeling
ontbreken van meetresultaten
lozing afvalwater bedrijfsafvalwater
geen of verwaarloosbaar effect
huishoudelijk afvalwater gering negatief effect, verwaarloosbaar
na installatie IBA
9.4 Milderende maatregelen
9.4.1 Project-geïntegreerde maatregelen
Op het bedrijf zijn er een aantal maatregelen genomen of zullen er een aantal maatregelen getroffen
worden om de verstoring van de waterhuishouding tot een minimum te beperken:
het hemelwater kan vrij infiltreren op de onverharde stukken naast het bedrijfsterrein;
de stallen worden gereinigd met een hogedrukreiniger, wat het waterverbruik gevoelig laat
dalen;
de wanden in de nieuwe stallen zullen uitgerust worden met een speciale coating, waar het vuil
minder makkelijk aan blijft plakken en waardoor ze makkelijker te reinigen zijn. Dit heeft ook
een gunstig effect op het waterverbruik.
er wordt gebruik gemaakt van drinknippels om het waterverbruik verder in te perken;
in de gewenste situatie worden alternatieve waterbronnen aangewend, met name regenwater.
Het bedrijf huisvest momenteel reeds meer dan 2.500 varkens en bijgevolg werden er peilbuizen
voorzien. Er zijn echter nog geen analyseresultaten voorhanden van deze peilputten. Er wordt voorzien
om in de loop van deze MER-procedure een analyse uit te voeren. Gezien de voorziene uitbreiding in
dierplaatsen zullen er naar de toekomst ook peilputten noodzakelijk zijn. Het bestaande
peilputtennetwerk zal hierdoor aangepast/uitgebreid moeten worden, hiertoe dient een voorstel
voorgelegd te worden aan milieu-inspectie.
Voor het reinigen van de stallen zal er in de gewenste situatie grondwater gebruikt worden, dit wordt
aanzien als een negatief effect. Gezien men op de site zeer hoge eisen m.b.t. hygiëne oplegt, ziet men
het gebruik van hemelwater niet verenigbaar met de bedrijfsvoering.
Gezien er een vergunning aangevraagd wordt om meer dan 30.000 m³ grondwater per jaar op te pompen
dient er minstens één peilput geplaatst te worden. Gedurende ten minste twee maanden voorafgaand
aan het oppompen van grondwater moeten wekelijkse peilmetingen worden uitgevoerd in de
peilput(ten). Alvorens met het oppompen van grondwater te starten, dient de exploitant een analyse te
laten uitvoeren op het grondwater, conform de Vlarem-wetgeving. Deze analyse dient jaarlijks herhaald
te worden. Het grondwaterpeil in deze peilputten zal vervolgens maandelijks opgemeten moeten
worden, conform de Vlarem-wetgeving.
eco-scan bvba M15HALV1_kennisgeving/ontwerpMER 94
10 Discipline geluid en trillingen
10.1 Problematiek, toelichting gegevensgebruik en beschrijving
referentiesituatie
Landbouwbedrijven kunnen o.a. door het gebruik van landbouwwerktuigen, door de aanwezigheid van
dieren en door het gebruik van ventilatoren geluidshinder veroorzaken.
De voornaamste gegevensbronnen voor deze discipline zijn:
Eigen terreinbezoek + informatie opgevraagd bij de gemeente;
Gewestplan;
Wegenatlas;
Orthofoto;
Topografische kaart.
Op basis van kaartmateriaal (topografische kaart, gewestplan, orthofoto, …), terreinbezoek en algemeen
bekomen informatie wordt de geluidshinder in de nabijheid van het bedrijf beschreven.
Ter beschrijving van de referentiesituatie voor de discipline geluid en trillingen is het belangrijk om een
inschatting te kunnen maken van het omgevingsgeluid. Geluidsmeetnetten zijn echter afwezig. De
referentiesituatie bestaat dan ook voornamelijk uit een kwalitatieve beschrijving van de omgeving,
waarbij voornamelijk aandacht dient besteed te worden aan belangrijke geluidsbronnen in de omgeving
(transportwegen, industrie, ...). De verkeersbewegingen gerelateerd aan activiteiten op de inrichting zelf
zullen bij de discipline mens besproken worden. De omgeving van het bedrijf wordt gekenmerkt door een
agrarisch landgebruik en beboste zones.
10.2 Afbakening studiegebied
Het studiegebied voor geluid wordt enerzijds bepaald door op het bedrijf aanwezige geluidsproducerende
infrastructuren en activiteiten (o.a. ventilatoren, voedervijzels, laden en lossen, ...), alsook door
transporten die noodzakelijk zijn voor de bedrijfsvoering. In de meeste gevallen kan het studiegebied
beperkt worden tot 1 km rondom het bedrijfscentrum. In uitzonderlijke gevallen is het mogelijk dat dit
studiegebied niet voldoende groot genomen is. In deze gevallen zal het studiegebied gekozen worden
naargelang de effecten.
10.3 Methodiek en significantiekader
10.3.1 Bepaling geluidsvermogen ventilatoren
Wanneer technische fiches van de aanwezige ventilatoren op het bedrijf zelf aanwezig zijn, dan kunnen
de geluidsvermogens vermeld in deze technische fiches opgenomen worden. Veelal zijn er echter geen
technische fiches beschikbaar. Dan kan het geluidsvermogen ingeschat worden door:
1) het geluidsvermogen vermeld in het richtlijnenboek landbouwdieren te gebruiken, namelijk 85
dB(A);
2) het geluidsvermogen van een gelijkaardige ventilator te gebruiken. Op de technische fiche in de
bijlage staan verschillende geluidsdrukniveaus voor ventilatoren vermeld, gemeten op een
afstand van 7 m. Dit kan omgerekend worden naar geluidsvermogen met behulp van de formule:
𝐿𝑊 = 𝐿𝑠𝑝 + 10 log(4𝜋𝑟2) −0,5𝑟
100
eco-scan bvba M15HALV1_kennisgeving/ontwerpMER 95
3) Indien de diameters van de ventilatoren die op het bedrijf (zullen) worden toegepast bekend
zijn, dan kan aan de hand van deze diameter een gelijkaardig type ventilator geselecteerd
worden en een overeenkomstig geluidsvermogen gebruikt worden;
4) praktijkmetingen bij gelijkaardige stallen.
10.3.2 Bepaling achtergrondgeluidsdrukniveaus
Voor bedrijven gelegen in ‘stille’ agrarische gebieden wordt als achtergrondgeluidsniveau de waarden
voorgesteld in het richtlijnenboek landbouwdieren gehanteerd, d.i. 35 dB(A) overdag, 30 dB(A) ’s avonds
en 25 dB(A) ’s nachts. Voor bedrijven gelegen langsheen een drukke baan of autosnelweg worden
conform het richtlijnenboek landbouwdieren de waarden gebruikt voor bedrijven gelegen op minder dan
200 m van de autosnelweg, d.i. 55 dB(A) overdag, 50 dB(A) ’s avonds en 45 dB(A) ’s nachts. Indien er op
minder dan 200 m industriegebied of een zone voor ambachtelijke bedrijven gelegen is, dan wordt het
achtergrondgeluidsniveau op 40 dB(A) overdag, 35 dB(A) ’s avonds en 35 dB(A) ’s nachts vastgelegd. Bij
twijfel wordt er overdag een indicatieve meting uitgevoerd, waarbij de bekomen LA95-waarde gebruikt
wordt voor het achtergrondgeluidsniveau overdag. Om het achtergrondgeluidsniveau ’s avonds en ’s
nachts te bepalen wordt de bekomen waarde verminderd met 5 dB(A) (avond) en 5 tot 10 dB(A) (nacht,
afhankelijk van de specifieke situatie).
10.3.3 Aannames werking ventilatoren
Voor de geluidsmodelleringen van de ventilatoren worden enkele aannames gedaan.
1) Vooreerst wordt aangenomen dat het ventilatiedebiet van de stallen steeds wordt
overgedimensioneerd. Boven de effectief benodigde capaciteit wordt een meercapaciteit van 30
% voorzien. Dit om bij uitzonderlijke situaties nog steeds voldoende ventilatiedebiet te kunnen
genereren. Deze uitzonderlijke situaties kunnen zijn:
a. defect aan één of meerder ventilatoren;
b. extreme temperaturen;
c. warme temperaturen in combinatie met een maximale dierbezetting van volgroeide
dieren (> 21 °C).
Er kan dus vanuit gegaan worden dat in een gewone ‘worst-case’ situatie (d.i. overdag in de
zomermaanden) het aantal voorziene ventilatoren op 70 % van hun capaciteit draaien.
2) Voor de worst-case situatie overdag, ’s avonds en ’s nachts te berekenen worden volgende
aannames gedaan:
a. de gemiddelde staltemperatuur bedraagt 25 °C;
b. de gemiddelde temperatuur in de zomer bedraagt overdag 21 °C;
c. de gemiddelde temperatuur in de zomer bedraag ’s avonds 18 °C;
d. de gemiddelde temperatuur in de zomer bedraagt ’s nachts 14 °C.
Overdag dient er dus een temperatuursverschil van 4 °C overbrugd te worden. Uit de vorige aanname
wordt dit gelijk gesteld met een werklast van 70 % van de ventilatoren. ’s Avonds en ’s nachts is er een
groter temperatuursverschil (respectievelijk 7 °C en 11 °C) en zullen de ventilatoren dus minder debiet
moeten verplaatsen om de stallen af te koelen tot 25 °C. Aan de hand van de regel van drie kan gesteld
worden dat de werklast van de ventilatoren ’s avonds 40 % bedraagt en ’s nachts 25 %. Bij de ventilatie
van de stallen speelt echter niet enkel de temperatuur, maar ook het zuurstofgehalte een rol. Er wordt
aangenomen dat bij een volle stalbezetting met slechts 25 % ventilatie er onvoldoende zuurstof in de
stallen zal zijn. Daarom wordt er vanuit gegaan dat ook ’s nachts de ventilatoren op 40 % capaciteit
zullen draaien.
eco-scan bvba M15HALV1_kennisgeving/ontwerpMER 96
Bij temperaturen hoger dan 25 °C zullen de ventilatoren op vollast draaien (100 %). Gezien deze situatie
zich slechts enkele dagen per jaar (en enkele uren van deze dagen) zal voordoen, wordt dit als een
incidentele situatie beschouwd.
Samengevat:
voor continue bronnen:
overdag draaien de ventilatoren op 70 % werklast;
’s avonds draaien de ventilatoren op 40 % werklast;
’s nachts draaien de ventilatoren op 40 % werklast.
Indien niet gewerkt wordt met frequentiegestuurde ventilatoren (dus met aan/uit-ventilatoren), dan
betekent dit concreet dat er overdag 70 % van de ventilatoren zal aanstaan op 100 % werklast en de rest
uit zal staan. Eenzelfde redenering geldt voor ’s avonds en ’s nachts. Wordt gewerkt met
frequentiestuurde ventilatoren dan zal 100 % van de ventilatoren aanstaan, maar zullen ze allemaal op 70
% werklast draaien.
10.3.4 Modelleringen
In Soundplan worden de verschillende ventilatoren ingegeven als een puntbron. Hierbij wordt aan elke
puntbron een geluidsvermogen (Lw) toegekend (zie bepaling geluidsvermogen ventilatoren). Bij de
modellering wordt er vanuit gegaan dat de ventilatoren overdag op 70 % werklast draaien, ’s avonds en ’s
nachts is dit 40 % (zie vorig hoofdstuk). Concreet betekent dit dat voor frequentiegestuurde ventilatoren
overdag 70 % van het toerental in rekening gebracht wordt en ’s avonds en ’s nachts 40 % aan de hand
van de formule:
𝐿𝑤2 = 𝐿𝑤1 − 50 × 𝑙𝑜𝑔𝑛1
𝑛2
waarbij n2 het nieuw toerental voorstelt en n1 het oorpsronkelijk toerental. Volgend geluidsvermogen
wordt dus in rekening gebracht:
overdag: oorspronkelijk geluidsvermogen – 8 dB(A);
’s avonds: oorspronkelijk geluidsvermogen – 20 dB(A);
’s nachts: oorspronkelijk geluidsvermogen - 20 dB(A).
Indien het om niet-frequentiegestuurde ventilatoren gaat, dan worden overdag 70 % van de ventilatoren
gemodelleerd op 100 % werklast. ’s Avonds en ‘s nachts worden 40 % van de ventilatoren gemodelleerd op
100 % werklast.
De output van het model is het specifieke geluidsdrukniveau (Lsp) van het bedrijf. De omrekening van
geluidsvermogen tot geluidsdrukniveau gebeurt in het model aan de hand van de formule:
𝐿𝑠𝑝 = 𝐿𝑊 − 10 log(4𝜋𝑟2) −0,5𝑟
100
In het model worden naast de bronnen ook de bedrijfsgebouwen, dichtstbijzijnde woningen, coördinaten
en hoogtelijnen ingegeven. Daarnaast worden tevens ontvangers aangeduid op slaapkamerniveau,
namelijk 3 m. Deze zijn gesitueerd ter hoogte van de dichtstbijzijnde woning(en) en op 200 m van de
perceelsgrenzen.
De berekeningen in Soundplan gebeuren conform ISO 9613-2. Dit wil zeggen dat er rekening wordt
gehouden met meewindcondities, met een windsnelheid tussen 1 en 5 m/s. Ook voor luchtabsorptie en
bodemafname worden in Soundplan de waarden en formules uit ISO 9613-2 toegepast.
eco-scan bvba M15HALV1_kennisgeving/ontwerpMER 97
10.3.5 Evaluatie
Het bekomen specifiek geluidsdrukniveau wordt afgetoetst ten opzichte van de geldende richtwaarden
(bestaand bedrijf) of grenswaarden (‘nieuw’ bedrijf). Indien het gaat om een bedrijf met enkel ‘nieuwe’
bronnen (alles vergund na 1993) worden zowel de huidige als de gewenste situatie in zijn geheel
afgetoetst ten opzichte van de grenswaarden. Gaat het om een ‘bestaand’ bedrijf (met bronnen vergund
voor 1993), dan wordt er een onderscheid gemaakt tussen de ‘bestaande’ en ‘nieuwe’ bronnen voor de
aftoetsing. Wel kan het specifiek geluidsdrukniveau voor de volledig gewenste situatie weergegeven
worden. Dit kan echter niet afgetoetst worden, gezien er voor beide type bronnen een verschillende
norm geldt.
Er wordt afgetoetst ter hoogte van verschillende punten op 200 m van de perceelsgrens en ter hoogte van
alle omliggende woningen in de vier windrichtingen. Een overzicht van de ligging van de verschillende
evaluatiepunten wordt weergegeven in Bijlage 21. Voor de evaluatie worden enkel de punten (één op 200
m van de perceelsgrens en één ter hoogte van de omliggende woningen) waar het slechtste (= hoogste)
geluidsdrukniveau geldt in rekening gebracht.
Eerst zal aangegeven worden aan welke geluidsnormen het bedrijf getoetst moet worden. Daarna zullen
de diverse aanwezige geluidsbronnen onderzocht en getoetst worden. Het toetsingskader inzake geluid is
terug te vinden in het Richtlijnenboek discipline Geluid en Trillingen (van Hooydonk et al., 2011). Hierbij
wordt gewerkt met een score, en de bekomen score kan gekoppeld worden aan milderende maatregelen,
zijnde:
- 1: matig negatief effect: onderzoek naar milderende maatregelen is minder dwingend, maar
indien de juridische en beleidsmatige randvoorwaarden aangeven dat er zich een probleem kan
stellen, dient overgegaan te worden tot het voorstellen van milderende maatregelen. Het
ontbreken ervan dient gemotiveerd te worden;
- 2: significant negatief: onderzoek naar milderende maatregelen is noodzakelijk, en dit te
koppelen aan de langere termijn;
- 3: zeer significant negatief: onderzoek naar milderende maatregelen is noodzakelijk, en dit te
koppelen aan de korte termijn. Het ontbreken ervan dient gemotiveerd te worden;
0, + 1, + 2, + 3: respectievelijk verwaarloosbaar, positief, zeer positief en uitgesproken positief.
Deze scores worden bekomen door een evaluatie te maken van het specifieke geluid (Lsp) t.o.v. de
richtwaarde (RW, uit bijlage 4.5.4 van Vlarem II, waarbij rekening gehouden wordt met de
gewestplanbestemming), de grenswaarde (GW, voor nieuwe inrichtingen of veranderingen bij bestaande
inrichtingen, zijnde RW – 5 dB(A)), en het verschil in omgevingsgeluid voor en nadat het project
uitgevoerd zal worden (Lna-Lvoor) (zie Tabel 39).
Tabel 39 Overzicht toetsingskader discipline geluid en trillingen
Lna-Lvoor (Δ) tussenscore
(effectscore)
eindscore nieuw of verandering eindscore bestaand
Lsp ≤ GW Lsp > GW Lsp ≤ RW RW < Lsp ≤
RW + 10
Lsp > RW +
10
Δ > + 6 - 3 - 1 - 3 - 1 - 2 - 3
+ 3 < Δ ≤ + 6 - 2 - 1 - 3 - 1 - 2 - 3
+ 1 < Δ ≤ + 3 - 1 - 1 - 3 - 1 - 1 - 3
- 1 ≤ Δ ≤ + 1 0 0 - 1 / - 2 0 - 1 - 3
- 3 ≤ Δ < - 1 + 1 + 1 / + 1 + 1 /
- 6 ≤ Δ < - 3 + 2 + 2 / + 2 + 2 /
eco-scan bvba M15HALV1_kennisgeving/ontwerpMER 98
Lna-Lvoor (Δ) tussenscore
(effectscore)
eindscore nieuw of verandering eindscore bestaand
Lsp ≤ GW Lsp > GW Lsp ≤ RW RW < Lsp ≤
RW + 10
Lsp > RW +
10
Δ < - 6 + 3 + 3 / + 3 + 3 /
RW = richtwaarde; GW = grenswaarde; Lsp = specifiek geluid; Δ = LAX,T (verschil in omgevingsgeluid in dB(A) voor en nadat
een project zal zijn uitgevoerd, met T = duur in seconden en X = N (zijnde parameter van statistische analyse) of eq
(equivalente geluidsdrukniveau van het omgevingsgeluid);
bij hervergunning dient Lvoor gebruikt te worden alsof het bestaande bedrijf er niet was;
voor niet-Vlarem punten wordt enkel de tussenscore gebruikt en geen eindscore.
10.4 Beschrijving en beoordeling van de milieu-effecten
Het bedrijf is gelegen in (landschappelijk waardevol) agrarisch gebied. In de onmiddellijke omgeving zijn
er geen industriegebieden, autosnelwegen, vliegvelden of spoorwegen gelegen. Hierbij kan een zekere
achtergrondwaarde mee in rekening gebracht worden, zijnde 35 dB(A) voor overdag, 30 dB(A) voor ’s
avonds en 25 dB(A) voor ’s nachts. Gezien de basisvergunning dateert van na 1993, zal getoetst worden
aan de grenswaarden voor de verschillende gewestplanbestemmingen.
Een aantal bronnen op het bedrijf kunnen verantwoordelijk zijn voor geluidshinder. Op voorliggend
bedrijf zijn dit voornamelijk de ventilatoren en het vullen van voedersilo’s. Hiervoor kunnen
geluidsdrukniveaus vanuit de literatuur gebruikt worden. Het vullen van de voedersilo’s (compressor) kan
beschouwd worden als incidenteel geluid. Hiervoor kan een toetsing uitgevoerd worden t.o.v. de
geluidsnormen voor incidenteel geluid. De ventilatoren zullen een continue bron van geluid zijn. Hierbij
moet getoetst worden aan de richtwaarde voor een nieuwe inrichting. In beide gevallen dient hierbij
rekening gehouden te worden met de gewestplanbestemming. De toetsing dient te gebeuren t.o.v. een
200-metergrens rond de bedrijfscontouren, en ter hoogte van de dichtstbijzijnde (niet-
bedrijfsgerelateerde) woning.
Een overzicht van de aanwezige ventilatoren in de huidige situatie wordt weergegeven in Tabel 40. De
aanwezige ventilatoren in de gewenste situatie worden weergegeven in Tabel 41.
Tabel 40 Overzicht aantal ventilatoren in de huidige situatie
frequentiegestuurd? aantal ventilatoren type ventilator
stal 1 neen 10 ventilatoren onbekend
stal 2 neen 10 ventilatoren onbekend
stal 3 neen 7 ventilatoren onbekend
stal 4 neen 4 ventilatoren onbekend
TOTAAL 21 ventilatoren
Er zijn weinig tot geen gegevens gekend met betrekking tot de ventilatoren in de bestaande stallen.
Daarom wordt gewerkt met het geluidsvermogen vermeld in het richtlijnenboek landbouwdieren te
gebruiken, namelijk 85 dB(A).
Tabel 41 Overzicht aantal ventilatoren in de gewenste situatie
frequentiegestuurd? aantal ventilatoren type ventilator
stal 3 neen 7 ventilatoren onbekend
stal 4 ja 4 ventilatoren Stienen SGS-92T-D4S voor luchtwassers
stal 6 ja 4 x 4 ventilatoren Stienen SGS-92T-D4S voor luchtwassers
stal 7 ja 4 x 4 ventilatoren Stienen SGS-92T-D4S voor luchtwassers
stal 8 ja 1 x 7 ventilatoren Stienen SGS-92T-D4S voor luchtwassers
1 x 10 ventilatoren Stienen SGS-92T-D4S voor luchtwassers
eco-scan bvba M15HALV1_kennisgeving/ontwerpMER 99
frequentiegestuurd? aantal ventilatoren type ventilator
TOTAAL 60 ventilatoren
De bijkomende ventilatoren (die steeds voor de luchtwassers geïnstalleerd zullen worden) betreffen
allemaal ventilatoren van het type Stienen SGS-92T-D4S. Uit de technische fiche blijkt dat deze
ventilatoren een geluidsvermogen hebben van 94 dB(A) (Lp = 66 dB(A) op 7 m gemeten) (Bijlage 22).
Wat de incidentele bronnen betreft zullen vooral het vullen van de voedersilo’s, het laden en lossen van
de dieren en de laadklep van de vrachtwagens van belang zijn. Voor deze bronnen worden de
geluidsbronvermogens vooropgesteld in het richtlijnenboek landbouwdieren overgenomen. Voor de
laadklep en de dieren wordt dus gewerkt met een geluidsbronvermogen van 115 dB(A), voor het vullen
van de voerdersilo’s is dit 111 dB(A).
Een overzicht van de af te toetsen richtwaarden wordt weergegeven in Tabel 42. Op het bedrijf is in de
huidige situatie en combinatie van ‘bestaande’ en ‘nieuwe’ continue bronnen aanwezig. Strikt genomen
dient er apart afgetoetst te worden voor beide soorten bronnen, aan andere normen. Omdat het niet
altijd duidelijk is wat er onder ‘bestaande’ bronnen en wat er onder ‘nieuwe bronnen’ in gedeeld kan
worden, zullen alle continue bronnen beoordeeld worden als ‘nieuwe bronnen’ en zal er dus aan de
grenswaarde (= richtwaarde – 5) afgetoetst worden. Dit is de strengste beoordeling.
De incidentele bronnen zullen wel afgetoetst worden als bestaande bron, gezien deze reeds van het
begin aanwezig waren.
Tabel 42 Overzicht verschillende richtwaarden
tijdstip richtwaarde (RW) grenswaarde (GW)*
CONTINU GELUID – agrarisch gebied
dag 45 dB(A) 40 dB(A)
avond 40 dB(A) 35 dB(A)
nacht 35 dB(A) 30 dB(A)
CONTINU GELUID – natuurgebied
dag 40 dB(A) 35 dB(A)
avond 35 dB(A) 30 dB(A)
nacht 30 dB(A) 25 dB(A)
INCIDENTEEL GELUID – agrarisch gebied
dag 60 dB(A) 55 dB(A)
avond 50 dB(A) 45 dB(A)
nacht 45 dB(A) 40 dB(A)
INCIDENTEEL GELUID – natuurgebied
dag 55 dB(A) 50 dB(A)
avond 45 dB(A) 40 dB(A)
nacht 40 dB(A) 35 dB(A)
De gemodelleerde geluidsvermogenniveaus voor de huidig en gewenste situatie worden weergegeven in
Tabel 43. De losse ventilatoren worden, net zoals de incidentele bronnen, gemodelleerd als puntbronnen.
De luchtwasser op stal 4 wordt als vlakbron ingegeven met een geluidsvermogen per unit dat gelijk is aan
de (logaritmische) som van de geluidsvermogens van het aantal ventilatoren dat zich voor deze
luchtwasser bevindt (vb. 4 ventilatoren voor de luchtwasser met een vermogen van 86 dB(A) (= 94 dB(A) –
eco-scan bvba M15HALV1_kennisgeving/ontwerpMER 100
8 dB(A) voor overdag, want frequentiegestuurd) heeft een luchtwasser met een vermogen van 86 + 10
log(4) = 92 dB(A) per unit). De luchtwassers op de nieuwe stallen worden in het luchtkanaal geïnstalleerd.
De lucht wordt opnieuw via een koker naar buiten gestuwd. Hier kan de uitlaat (= de kokers) van de
luchtwassers als geluidsemissiepunt aanzien worden. Dit wordt opnieuw beschouwd als een puntbron. Als
geluidvermogen wordt opnieuw de (logaritmische) som van de geluidsvermogens van de ventilatoren
ingegeven. Er zijn geen metingen beschikbaar met betrekking tot de demping van het waspakket bij
dergelijke luchtwassers. Nederlandse akoestische studies geven echter een demping van 11,8 tot 16,5
dB(A) door het waspakket aan (Milieu Adviesbureau BV, 2010, rapportnummer 210-SSm51l-il-v1 en HMB
B.V., 2014, rapportnummer 13263201N2). Een uittreksel van deze studies is terug te vinden in Bijlage 23.
In voorliggende modellering zal gewerkt worden met een demping van 10 dB(A) door het waspakket.
Tabel 43 Gemodelleerde geluidsvermogenniveaus
huidig vergund gewenst
overdag ’s avonds en ‘s nachts overdag ’s avonds en ‘s nachts
stal 1 7 x 85 dB(A) 4 x 85 dB(A) / /
stal 2 7 x 85 dB(A) 4 x 85 dB(A) / /
stal 3 5 x 85 dB(A) 3 x 85 dB(A) 5 x 85 dB(A) 3 x 85 dB(A)
stal 4 3 x 85 dB(A) 2 x 85 dB(A) 1 x 82 dB(A) 1 x 70 dB(A)
stal 6 / / 4 x 82 dB(A) 4 x 70 dB(A)
stal 7 / / 4 x 82 dB(A) 4 x 70 dB(A)
stal 8 / / 1 x 84 dB(A)
1 x 86 dB(A)
1 x 72 dB(A)
1 x 74 dB(A)
In Tabel 44 (huidig situatie) en Tabel 45 (gewenste situatie) wordt de aftoetsing van de continue bronnen
weergegeven. Uit deze tabellen blijkt dat voor de huidige situatie ’s nachts overal een overschrijding van
de richtwaarde geldt. Ter hoogte van de dichtstbijzijnde woning gaat het om een beperkte
overschrijding. Op 200 m van de perceelsgrens wordt daarnaast ook overdag (t.h.v. natuurgebied) en ’s
avonds (t.h.v. natuurgebied en agrarisch gebied) de grenswaarde overschreden. Voor de momenten dat
de norm overschreden wordt, geldt een zeer significant negatief effect. Elders geldt een gering negatief
effect voor de huidige situatie. Hierbij kan opgemerkt worden dat voor de huidige situatie getoetst werd
aan de grenswaarden, gezien niet gekend is welke bronnen kunnen aanzien worden als ‘bestaand’ (van
voor 1993) en welke als ‘nieuw’ (= na 1993). De aftoetsing betreft aldus de strengst mogelijke aftoetsing.
Wordt de gewenste situatie in beschouwing genomen (aftoetsing van alle bronnen in de gewenste
situatie), dan kan vastgesteld worden dat ‘s nachts op 200 m van de perceelsgrens de grenswaarde
overschreden wordt en dit zowel in natuurgebied als in agrarisch gebied. Het gaat in beide gevallen om
een zeer beperkte overschrijding, dat binnen de grenzen van de onzekerheid van het model (+/- 1 dB(A))
gerekend kan worden. Er zal overal een verbetering optreden ten opzichte van de huidige situatie. Ter
hoogte van de dichtstbijzijnde woning wordt de grenswaarde niet langer overschreden. Er geldt een
positief tot zeer positief effect. Op 200 m van de perceelsgrens wordt overdag en ’s avonds aan de
vooropgestelde grenswaarden voldaan. Ook hier geldt een positief tot zeer positief effect. Het positief
effect kan verklaard worden door het gebruik van frequentiegestuurde ventilatoren in de gewenste
situatie in combinatie met de demping van het waspakket van de luchtwassers. ’s Nachts wordt de
grenswaarde wel nog zeer beperkt overschreden. Dit wordt beoordeeld als een negatief effect. Er treedt
echter wel een verbetering op ten opzichte van de huidige situatie.
eco-scan bvba M15HALV1_kennisgeving/ontwerpMER 101
Tabel 44 Toetsing continue bronnen in de huidig situatie
grens-
waarde
(GW)
referentie-
waarde
oorspronkelijk
omgevingsgeluid
(Lvoor)
geluidsdruk-
niveau
continue
bronnen
(Lsp)
geluidsdruk-
niveau continue
bronnen +
referentie-
waarde (Lna)
Lna-Lvoor Lsp t.o.v. GW score
op 200 m van de perceelsgrens – agrarisch gebied
dag 40 dB(A) 35 dB(A) 38,2 dB(A) 39,9 dB(A) 4,9 Lsp < GW -1
avond 35 dB(A) 30 dB(A) 35,8 dB(A) 36,8 dB(A) 6,8 Lsp > GW -3
nacht 30 dB(A) 25 dB(A) 35,8 dB(A) 36,1 dB(A) 11,1 Lsp > GW -3
op 200 m van de perceelsgrens - natuurgebied
dag 35 dB(A) 35 dB(A) 35,6 dB(A) 38,3 dB(A) 3,3 Lsp > GW -3
avond 30 dB(A) 30 dB(A) 33,2 dB(A) 34,9 dB(A) 4,9 Lsp > GW -3
nacht 25 dB(A) 25 dB(A) 33,2 dB(A) 33,8 dB(A) 8,8 Lsp > GW -3
bij dichtstbijzijnde woning (agrarisch gebied)
dag 40 dB(A) 35 dB(A) 33,9 dB(A) 37,5 dB(A) 2,5 Lsp < GW -1
avond 35 dB(A) 30 dB(A) 31,6 dB(A) 33,9 dB(A) 3,9 Lsp < GW -1
nacht 30 dB(A) 25 dB(A) 31,6 dB(A) 32,5 dB(A) 7,5 Lsp > GW -3
Tabel 45 Toetsing continue bronnen in de gewenste situatie
grens-
waarde
(GW)
referentie-
waarde
oorspronkelijk
omgevingsgeluid
(Lvoor)
geluidsdruk-
niveau
continue
bronnen
(Lsp)
geluidsdruk-
niveau continue
bronnen +
referentie-
waarde (Lna)
Lna-Lvoor Lsp t.o.v. GW score
op 200 m van de perceelsgrens – agrarisch gebied
dag 40 dB(A) 39,9 dB(A) 34,1 dB(A) 37,6 dB(A) -2,3 Lsp < GW 1
avond 35 dB(A) 36,8 dB(A) 30,2 dB(A) 33,1 dB(A) -3,7 Lsp < GW 2
nacht 30 dB(A) 36,1 dB(A) 30,2 dB(A) 31,3 dB(A) -4,8 Lsp > GW X
op 200 m van de perceelsgrens – natuurgebied
dag 35 dB(A) 38,3 dB(A) 31,2 dB(A) 36,5 dB(A) -1,8 Lsp < GW 1
avond 30 dB(A) 34,9 dB(A) 25,5 dB(A) 31,3 dB(A) -3,6 Lsp < GW 2
nacht 25 dB(A) 33,8 dB(A) 25,5 dB(A) 28,3 dB(A) -5,5 Lsp > GW X
bij dichtstbijzijnde woning (agrarisch gebied)
dag 40 dB(A) 37,5 dB(A) 30,8 dB(A) 36,4 dB(A) -1,1 Lsp < GW 1
avond 35 dB(A) 33,9 dB(A) 26,5 dB(A) 31,6 dB(A) -2,3 Lsp < GW 1
nacht 30 dB(A) 32,5 dB(A) 26,5 dB(A) 28,8 dB(A) -3,6 Lsp < GW 2
Een toetsing van de incidentele bronnen wordt gegeven in Tabel 46 (huidige situatie) en Tabel 47
(gewenste situatie). Hieruit blijkt dat in de huidige situatie de richtwaarde op 200 m van de
perceelsgrenzen overschreden wordt gedurende de avond- en de nachtperiode door het leveren van
voeders en dit tijdens de avond- en nachtperiode. Het leveren van de voeders gebeurt tussen 7-19 u
(dagperiode), waardoor de norm niet wordt overschreden door het vullen van de voedersilo’s. Voor het
laden en lossen van de dieren en de laadklep wordt enkel tijdens de nachtperiode op 200 m van de
perceelsgrens een overschrijding gemodelleerd. In de gewenste situatie geldt een overschrijding van de
eco-scan bvba M15HALV1_kennisgeving/ontwerpMER 102
richtwaarden op 200 m van de perceelsgrens door het laden en lossen van de dieren tijdens de avond- en
nachtperiode. Ook ter hoogte van de dichtstbijzijnde woning wordt een overschrijding gemodelleerd
tijdens de nachtperiode voor het laden en lossen van de dieren. Er wordt dan ook aangeraden om, in de
mate van het mogelijke, het laden en lossen van de dieren zoveel mogelijk overdag of ’s avonds te laten
doorgaan. Door de laadklep van een elektrische bediening en een rubberen stootkussen te voorzien
worden harde klappen bij het dichtdoen vermeden.
Tabel 46 Toetsing incidentele bronnen huidige situatie
richtwaarde (RW)
geluidsdrukniveau incidentele bron -
voedersilo
geluidsdrukniveau incidentele bron –
dieren/laadklep
op 200 m van bedrijfsperceel – agrarisch gebied
dag 60 dB(A) 51,0 dB(A) 48,7 dB(A)
avond 50 dB(A) 51,0 dB(A) 48,7 dB(A)
nacht 45 dB(A) 51,0 dB(A) 48,7 dB(A)
op 200 m van bedrijfsperceel - natuurgebied
dag 55 dB(A) 43,9 dB(A) 36,5 dB(A)
avond 45 dB(A) 43,9 dB(A) 36,5 dB(A)
nacht 40 dB(A) 43,9 dB(A) 36,5 dB(A)
bij dichtstbijzijnde woning
dag 60 dB(A) 41,0 dB(A) 37,4 dB(A)
avond 50 dB(A) 41,0 dB(A) 37,4 dB(A)
nacht 45 dB(A) 41,0 dB(A) 37,4 dB(A)
Tabel 47 Toetsing incidentele bronnen gewenste situatie
richtwaarde (RW)
geluidsdrukniveau incidentele bron -
voedersilo
geluidsdrukniveau incidentele bron –
dieren/laadklep
op 200 m van bedrijfsperceel – agrarisch gebied
dag 60 dB(A) 47,0 dB(A) 53,7 dB(A)
avond 50 dB(A) 47,0 dB(A) 53,7 dB(A)
nacht 45 dB(A) 51,0 dB(A) 53,7 dB(A)
op 200 m van bedrijfsperceel - natuurgebied
dag 55 dB(A) 49,3 dB(A) 36,4 dB(A)
avond 45 dB(A) 49,3 dB(A) 36,4 dB(A)
nacht 40 dB(A) 49,3 dB(A) 36,4 dB(A)
bij dichtstbijzijnde woning
dag 60 dB(A) 33,5 dB(A) 49,0 dB(A)
avond 50 dB(A) 33,5 dB(A) 49,0 dB(A)
nacht 45 dB(A) 33,5 dB(A) 49,0 dB(A)
10.5 Synthese van de milieu-effecten
Hoofdstuk 10.4 geeft een uitgebreide beschrijving en beoordeling van de milieu-effecten die optreden op
het gebied van de discipline geluid en trillingen. De effecten worden nog eens kort samengevat in Tabel
48.
eco-scan bvba M15HALV1_kennisgeving/ontwerpMER 103
Tabel 48 Samenvatting effecten voor de discipline geluid en trillingen
deelaspect omschrijving effectbeoordeling
geluidshinder continue bronnen
zeer significant negatief effect: ter hoogte van het natuurgebied voor alle
periodes in de huidige situatie, ’s nachts ter hoogte van de
dichtstbijzijnde woning (huidige situatie) en t.h.v. agrarisch gebied ’s
avonds en ’s nachts in de huidige situatie
negatief effect: op 200 m van perceelsgrens (natuurgebied en agrarisch
gebied) ’s nachts in de gewenste situatie
gering negatief effect: elders in de huidige situatie
positief effect: in de gewenste situatie: overdag voor alle
beoordelingspunten, ’s avonds ter hoogte van de dichtstbijzijnde woning
zeer positief effect: in de gewenste situatie: ’s avonds op 200 m van de
perceelsgrens (natuurgebied en agrarisch gebied)
incidentele bronnen enkele overschrijdingen van de norm
10.6 Milderende maatregelen
10.6.1 Project-geïntegreerde maatregelen
Er bestaat geen geschreven plan van aanpak om de geluidsemissie van de inrichting tot een minimum te
beperken. Om de geluidsoverlast voor omwonenden zoveel mogelijk te vermijden heeft de exploitant
momenteel al een aantal maatregelen getroffen:
het vullen van de voedersilo’s en laden en lossen van de dieren vindt overdag plaats;
de ventilatoren worden zo min mogelijk in werking gesteld, en dit gebeurt computergestuurd;
alle nieuwe ventilatoren zijn frequentiegestuurd uitgevoerd.
10.6.2 Bijkomend te nemen maatregelen
Naar effecten toe kan de dichtstbijzijnde woning als het belangrijkste beoordelingspunt, gezien ter
hoogte van dit punt hinder voor omwonenden kan optreden. Hier geldt in de huidige situatie een zeer
negatief effect tijdens de nachtperiode. Het gaat echter om een vrij beperkte overschrijding van de
grenswaarde. In de gewenste situatie zal ter hoogte van dit beoordelingspunt wel overal de grenswaarde
gehaald worden.
Worden de beoordelingspunten op 200 m van de perceelsgrens beschouwd (één in agrarisch gebied en
één in het nabijgelegen natuurgebied), dan kan vastgesteld worden dat ter hoogte van natuurgebied de
grenswaarden overschreden worden in de huidige situatie. Ter hoogte van agrarisch gebied wordt de
grenswaarde ’s avonds en ’s nachts overschreden. In de gewenste situatie wordt ter hoogte van beide
evaluatiepunten ’s nachts een zeer beperkte overschrijding van de grenswaarde gemodelleerd. Deze
overschrijding valt echter binnen de onzekerheid van de modellering (1 dB(A)).
Indien de gewenste uitbreiding verkregen wordt, is het niet wenselijk om de huidige situatie te saneren.
Indien de uitbreiding echter niet verkregen wordt, lijkt een sanering wel aangewezen. Dit kan onder
meer door de ventilatoren frequentiegestuurd te laten werken, geluidsarmere ventilatoren te gaan
gebruiken, het aantal ventilatoren te beperken (indien haalbaar i.k.v. dierenwelzijn), dempers te
voorzien of een scherm te voorzien. Hiervoor is een akoestische studie aangewezen.
Omdat de gemodelleerde overschrijdingen in de gewenste situatie binnen de onzekerheid van het model
valt, wordt het niet nodig geacht om voor de gewenste situatie milderende maatregelen voor te stellen
voor wat betreft de continue bronnen.
eco-scan bvba M15HALV1_kennisgeving/ontwerpMER 104
Inzake de incidentele bronnen worden enkele overschrijdingen gemodelleerd. Er wordt dan ook
aangeraden om, in de mate van het mogelijke, het laden en lossen van de dieren zoveel mogelijk overdag
of ’s avonds te laten doorgaan. Door de laadklep van een elektrische bediening en een rubberen
stootkussen te voorzien worden harde klappen bij het dichtdoen vermeden.
eco-scan bvba M15HALV1_kennisgeving/ontwerpMER 105
11 Discipline fauna en flora
11.1 Problematiek, toelichting gegevensgebruik en beschrijving referentie-
situatie
Emissies die landbouwbedrijven met zich meebrengen kunnen een belangrijke invloed gaan uitoefenen op
de omliggende fauna en flora. De voornaamste effecten zullen afkomstig zijn van verzurende en
vermestende deposities, rustverstoring en verdroging.
Het beleid inzake verzuring is er op gericht om ecosystemen te beschermen. Op lange termijn wordt
ernaar gestreefd dat alle bevolkingsgroepen, inclusief de meest gevoelige, niet meer blootgesteld
worden aan concentratieniveaus die schadelijk zijn voor de gezondheid. Daarnaast wordt ernaar
gestreefd dat geen enkel ecosysteem nog zou blootgesteld worden aan een depositie hoger dan zijn
kritische last (KL). Dit is de maximaal toelaatbare depositie per oppervlakte-eenheid voor een bepaald
ecosysteem zonder dat er volgens de huidige kennis schadelijke effecten optreden.
Een belangrijke indicator voor verzuring is de som van de potentiële verzurende emissies: SO2, NOx en
NH3, uitgedrukt in zuurequivalenten (Zeq). Modelberekeningen op basis van het Operationeel Prioritaire
Stoffen model (OPS-model) geven aan dat de totale verzurende depositie daalde in Vlaanderen met 25 %
tussen 2000 en 2010. NHx, grotendeels afkomstig uit de landbouw, levert de grootste bijdrage met 39 %
van de totale verzurende depositie in 2010 (MIRA, 2012).
Wanneer de bodem verzuurt, gaat ook de kwaliteit van het grondwater achteruit en wordt zo het
drinkwater aangetast. Verzurende stoffen die stikstof bevatten (ammoniak en stikstofoxiden) worden
omgezet in nitraten. Op zich zijn dit essentiële voedingsstoffen voor planten en dieren, zoals bacteriën,
algen en insecten. Maar door een grote uitstoot van NOx en NH3, bijvoorbeeld door overbemesting en het
lozen van afvalwater, krijgt grond– en oppervlaktewater een overschot aan deze voedingsstoffen te
verwerken. Deze verzuring van water betreft aldus een vorm van vermesting.
Het biotisch milieu in de nabijheid van de inrichting kan besproken worden op basis van de Biologische
Waarderingskaart (BWK) en de habitatkaart, alsook op basis van kaartenmateriaal van volgende
aandachtsgebieden:
Natura 2000;
Ramsar-gebieden;
erkende/Vlaamse natuurreservaten en bosreservaten;
VEN/IVON-netwerk;
groene of ecologisch belangrijke gewestplanbestemmingen (natuurgebieden (met
wetenschappelijke waarde), bosgebieden, valleigebieden en brongebieden en agrarische
gebieden met ecologische waarde).
De biologische waarderingskaarten (BWK) geven een inventarisatie weer van de aanwezige vegetatie.
Hierin worden eveneens de belangrijkste kleine landschapselementen mee opgenomen. Per vegetatie-
element wordt een waardering uitgesproken over zijn biologische waarde. Een uittreksel uit de BWK voor
de omgeving van de inrichting wordt gegeven in Bijlage 24. De habitatkaart geeft weer welke habitats,
regionaal belangrijke biotopen en potentiële habitats voorkomen in het studiegebied en is gekoppeld aan
de BWK-kaart. Een uittreksel van de habitatkaart wordt weergegeven in Bijlage 25 (a: HAB1 en b: HAB2).
Een samenvatting van alle voorkomende habitattypen, regionaal belangrijke biotopen en potentiële
eco-scan bvba M15HALV1_kennisgeving/ontwerpMER 106
habitats in de omgeving van het bedrijf (binnen een straal van 2 km) wordt in onderstaande tabel
weergegeven, ongeacht de ligging ervan (binnen agrarisch gebied of aandachtsgebied).
Tabel 49 (potentiële) habitattypen en regionaal belangrijke biotopen binnen een straal van 2 kilometer
rondom de inrichting
element verklaring
6430 voedselrijke zoomvormende ruigten van het laagland en van de montane en
alpiene zones
6510,gh Laaggelegen schraal hooiland (Alopecurus pratensis, Sanguisorba officinalis)
6510_hu glanshaverhooilanden (Arrhenaterion)
9120 Atlantische zuurminnende beukenbossen met Ilex en soms ook Taxus in de
ondergroei (Quercion robori-petraeae of Ilici-Fagenion)
9160 Sub-Atlantische en Midden-Europese wintereikenbossen of eiken-
haagbeukbossen behorend tot het Carpinion-betuli
91E0_va beekbegeleidend vogelkers-essenbos en essen-iepenbos (Pruno-Fraxinetum)
rbbhc regionaal belangrijk biotoop, dotterbloemgrasland
rbbsp regionaal belangrijk biotoop, doornstruwelen van leemhoudende gronden
Binnen een straal van 2 km rondom het bedrijf bevindt zich geen habitat- of vogelrichtlijngebied, geen
VEN- en IVON-gebied en geen natuurreservaat. De dichtstbijzijnde speciale beschermingszone bevindt
zich op zo’n 3,7 km ten NO van het bedrijf en betreft het vogelrichtlijngebied “De Demervallei”,
waarbinnen het habitatrichtlijngebied “De Demervallei” en het VEN-gebied “Het Schulensbroek” gelegen
is.
Volgens het gewestplan (zie Bijlage 5) zijn er binnen een straal van 2 km rond de site natuurgebied,
parkgebied en bosgebied gelegen. Het dichtstbijgelegen natuurgebied bevindt zich op ca. 150 m ten N0
van de site.
In de omgeving van het bedrijf is geen Ramsar-gebied gelegen.
11.2 Afbakening studiegebied
Verzuring, vermesting, geluidshinder, verdroging, direct ecotoopverlies en verontreiniging van
oppervlaktewater worden beschouwd als de meest relevante invloeden ten gevolge van de inrichting op
de fauna en de flora. Het studiegebied met betrekking tot fauna en flora wordt bepaald door de
afbakening van het studiegebied bij de disciplines lucht, bodem en water. De afbakening van deze
invloedssfeer is vooral afhankelijk van het aantal dieren en de infrastructuur en situeert zich veelal tot
400 à 1.000 meter rondom het centrum van de inrichting. In de referentiesituatie wordt echter steeds
een iets ruimer beeld van de groenelementen in de omgeving weergegeven tot 1,5 km rondom het
centrum. Moest blijken dat deze straal niet voldoende groot gekozen is, zal een groter gebied
(afhankelijk van de hindereffecten) onderzocht worden.
11.3 Methodiek en significantiekader
De verschillende emissies worden in de overige disciplines bepaald. In dit hoofdstuk is het enkel de
bedoeling om de effecten op de omliggende fauna en flora te karakteriseren en evalueren.
eco-scan bvba M15HALV1_kennisgeving/ontwerpMER 107
Deze discipline is dus een integrerende discipline, waar effecten op de fauna en flora onderzocht en
geëvalueerd worden op basis van gegevens die in de overige disciplines bepaald worden.
Volgende effectgroepen kunnen onderscheiden worden:
direct ecotoopverlies;
verzurende depositie (op basis van discipline lucht);
vermestende depositie (op basis van discipline lucht);
verdroging (op basis van discipline grondwater);
rustverstoring (op basis van discipline geluid).
11.3.1 Direct ecotoopverlies
Direct ecotoopverlies is het gevolg van direct ruimtelijk beslag en is dus gemakkelijk te kwantificeren
door de oppervlakte in combinatie met het al dan niet waardevol karakter van het verloren ecotoop. Het
waardevol karakter van de ecotoop wordt weergegeven op de biologische waarderingskaart. Op basis van
het waardevol karakter en de gevoeligheid voor verdwijnen worden kwetsbaarheidsgetallen voor de
ecotopen toegekend. De zeldzaamheid van de ecotoop geeft een extra dimensie aan de toekenning van
de kwetsbaarheden. De kwetsbaarheidsgetallen variëren van 1 (niet kwetsbaar) tot 4 (zeer kwetsbaar).
11.3.2 Verzurende en vermestende depositie
In de discipline lucht werden de verzurende en vermestende emissies bepaald, en werd de
berekeningswijze (IFDM) voor het bekomen van de deposities weergegeven.
Door de wind worden de emissies getransporteerd en verspreid, waardoor de concentratie door
verdunning met andere lucht gaandeweg afneemt. Er zijn twee manieren waarop de emissies
(voornamelijk ammoniak) via de atmosfeer op de bodem of op de vegetatie terecht kunnen komen:
droge depositie: vooral vlakbij de bron, waar de concentratie in de lucht nog hoog is, wordt
relatief veel gedeponeerd. Ammonium, NOx en SO2 slaan minder snel neer dan ammoniak.
Hierdoor kan ammonium over grote afstanden worden getransporteerd;
natte depositie: emissie komen in regen of sneeuw terecht en kunnen ook op die manier op
bodem of vegetatie terecht komen.
Wegens de relatief lage bronhoogten en de veel grotere depositiesnelheid levert NH3, in tegenstelling tot
bijvoorbeeld SO2 en NOx zijn bijdrage tot de depositie op relatief korte afstand van de bron, en dit
voornamelijk onder de vorm van rechtstreekse droge depositie van ammoniak. Deze depositie is dan ook
verreweg het meest bepalend voor de bijdrage van een individueel veeteeltbedrijf aan de totale
ammoniakbelasting in gevoelige gebieden. Bij de droge depositie speelt het oppervlak waarop de
depositie terecht komt een grote rol. Door hoge vegetaties (zoals bossen) wordt meer ammoniak uit de
lucht ‘opgevangen’ dan door lage vegetaties (zoals heide). Bij de natte depositie speelt het oppervlak
nauwelijks een rol.
Om te weten hoeveel terrestrische natuur (bos, heide en soortenrijk grasland) tegen verzuring en
vermesting door atmosferische depositie beschermd is, is het nodig de draagkracht te kennen. Deze
draagkracht wordt uitgedrukt als de kritische last (KL) of kritische depositiewaarde (KDW). De KL
verzuring wordt uitgedrukt als ‘zuurequivalenten per hectare en per jaar (Zeq/ha.j)’, de KL vermesting
wordt uitgedrukt als ‘kilogram stikstof per hectare en per jaar (kg N/ha.j)’. Een overzicht van de KL per
habitattype wordt weergegeven in de praktische wegwijzer voor de effectgroepen verzuring en eutrofiëring
(versie 2, d.d. 24/02/2015).
eco-scan bvba M15HALV1_kennisgeving/ontwerpMER 108
Voor aandachtsgebieden natuur die geen deel uitmaken van het Natura 2000-netwerk is het volgende
toetsingskader van toepassing (Willems et al., 2011):
3 % < bedrijfsbijdrage ≤ 5 % van KL beperkte bijdrage
5 % < bedrijfsbijdrage ≤ 10 % van KL relevante bijdrage
10 % < bedrijfsbijdrage < 50 % van KL belangrijke bijdrage
50 % van KL < bedrijfsbijdrage significant negatief effect
De keuze voor 10 % wordt gemaakt omdat ongeveer 50 % van de depositie afkomstig is van het buitenland
en de rest van Vlaanderen. Dit geeft nog ruimte aan minimaal 4 andere bedrijven voordat de KL bereikt
wordt. Indien meer dan 10 % van de KL door de inrichting zelf geleverd wordt, is het noodzakelijk dat
milderende maatregelen voorgesteld worden.
De keuze voor dit toetsingskader zorgt ervoor dat er eigenlijk cumulatief getoetst wordt. Er wordt
namelijk rekening gehouden met de mogelijkheid dat er andere bedrijven in de omgeving aanwezig zijn
die ook een verzurende depositiebijdrage zullen hebben.
Voor Natura 2000-gebieden, meer specifiek voor habitatrichtlijngebieden, is volgend toetsingskader van
toepassing indien de actuele milieudruk hoger is dan de geldende grenswaarden (praktische wegwijzer
voor de effectgroepen verzuring en eutrofiëring (versie 2, d.d. 24/02/2015)):
Tabel 50 Significantiekader voor verzurende en vermestende deposities
aandeel voorziene
depositie t.o.v. de
kritische depositiewaarde
van het getroffen
gevoelige habitat
hervergunning uitbreiding nieuw
niet relevant vlgs.
depositiescan
niet significant niet significant niet significant
X < 3 % niet significant niet significant significant
3 < X < 50 % geen uitspraak over
significantie: beoordeling na
2016/2019
niet significant indien
emissiereductie meer of
gelijk is aan 30 % van de
oorspronkelijk vergunde
toestand
significant indien de
emissiereductie minder is
dan 30 %
significant
X > 50 % geen uitspraak over
significantie: beoordeling na
2016
significant significant
Indien de actuele milieudruk lager is dan de grenswaarde, dan is er ruimte voor uitbreiding, tot zover de
KL nergens binnen de toetszone overschreden wordt. In het studiegebied blijkt dat de totale
stikstofdepositie op het dichtstbij gelegen punt in het SBZ 25,9 kg N/ha.j bedraagt. Rekening houdend
met de van toepassing zijnde kritische lasten binnen het studiegebied (zie ook 11.4.2 en 11.4.3) kan
besloten worden dat de actuele milieudruk hoger is dan de grenswaarden, dus dat bovenstaand
significantiekader van toepassing is.
Om de impact in de gewenste situatie ter hoogte van het habitatrichtlijngebied in te kunnen schatten
wordt een modelering uitgevoerd met IMPACTSCORE NH3. Aan de hand van dit model wordt dan de
eco-scan bvba M15HALV1_kennisgeving/ontwerpMER 109
verzurende en vermestende depositie in de gewenste situatie berekend in de omgeving van het project,
en eveneens ter hoogte van het habitatrichtlijngebied. Ter hoogte van de overige elementen wordt de
depositie berekend aan de hand van IFDM, zoals beschreven onder 7.3.3.
11.3.3 Verdroging
De verdrogende invloed van de inrichting op natuurwaarden in de omgeving van de inrichting werd reeds
kort aangehaald bij de discipline water. Het verdrogingseffect kan beoordeeld worden op basis van een
kwetsbaarheidsbenadering. Er bestaat een verdrogingskwetsbaarheidskaart voor Vlaanderen die werd
opgesteld op basis van de gevoeligheid en de waardering van een ecotoop. De kwetsbaarheidsgetallen
variëren van 1 (niet kwetsbaar) tot 4 (zeer kwetsbaar).
11.3.4 Rustverstoring
Het voorspellen en beoordelen van de effecten door rustverstoring is niet eenduidig. Net zoals bij
mensen is verstoring voor dieren een ‘subjectieve’ ervaring. Ook bij dieren kan gewenning optreden, en
gegevens over schuwheid en aanpassingsvermogen van een diersoort zijn er nauwelijks. De
drempelwaarde algemeen geldend voor bosvogels bedraagt 42 dB(A), voor weidevogels is de
drempelwaarde 47 dB(A). Als gemiddelde waarde kan de 45 dB(A)-contour genomen worden.
11.3.5 Significantiekader voor de discipline fauna en flora
Tabel 51 Significantiekader voor de discipline fauna en flora
deelaspect onderdeel beoordelingskader
direct ecotoopverlies
permanent of tijdelijk
directe aantasting
negatief effect: permanent verlies zeer kwetsbaar ecotoop
matig negatief effect: permanent verlies kwetsbaar ecotoop
gering negatief effect: verlies weinig kwetsbaar ecotoop of tijdelijk
verlies ecotoop
geen of verwaarloosbaar effect: geen aantasting ecotoop of verlies niet
kwetsbaar ecotoop
verzurende en
vermestende
depositie buiten SBZ
(HRG)
X > kritische last: zeer significant negatief effect
X > 50 % van de kritische last: significant negatief effect
50 % > X > 10 % van de kritische last: belangrijke bijdrage (negatief effect)
5 < X ≤ 10 % van de kritische last: relevante bijdrage (matig negatief
effect)
3 < X ≤ 5 % van de kritische last: beperkte bijdrage (gering negatief effect)
X ≤ 3 % van de kritische last: verwaarloosbare bijdrage (geen of
verwaarloosbaar effect)
verzurende en
vermestende
depositie binnen SBZ
(HRG)
X > 50 % van de kritische last: significant
3 < X ≤ 50 % van de kritische last: niet significant indien de
emissiereductie meer of gelijk is aan 30 % van de vergunde toestand
X ≤ 3 % van de kritische last: niet significant
verdroging
door bemaling en/of
grondwaterwinning
negatief effect: > 5 cm grondwatertafeldaling t.h.v. zeer
verdrogingskwetsbare eenheid
eco-scan bvba M15HALV1_kennisgeving/ontwerpMER 110
deelaspect onderdeel beoordelingskader
matig negatief effect: > 5 cm grondwatertafeldaling t.h.v.
verdrogingskwetsbare eenheid
gering negatief effect: > 5 cm grondwatertafeldaling t.h.v. weinig
verdrogingskwetsbare eenheid
geen of verwaarloosbaar effect: grondwatertafeldaling ≤ 5 cm
rustverstoring zie discipline geluid
11.4 Beschrijving en beoordeling van de milieu-effecten
11.4.1 Direct ecotoopverlies
Er worden nieuwe stallen bij de bestaande stallen voorzien. De nieuwe stallen komen op een zone die
weinig kwetsbaar is voor ecotoopverlies. Er is sprake van een gering negatief effect.
11.4.2 Verzurende depositie
De deposities worden hoofdzakelijk in beschouwing genomen ter hoogte van de habitattypen volgens de
habitatkaart, de regionaal belangrijke biotopen en potentiële habitats binnen het studiegebied (2 km).
Onderstaande tabel geeft de maximale verzurende depositie en de bijdrage aan de kritische last voor de
habitats gelegen binnen aandachtsgebied (natuurgebied, park- en bosgebied volgens het gewestplan).
Tabel 52 Te onderzoeken elementen binnen aandachtsgebied (straal van 2 km vanuit het centrum van de
inrichting) en de maximale verzurende depositie
element verklaring KL
(Zeq/ha.j)
huidig gewenst
mbb* %KL** mbb* %KL**
9120
Atlantische
zuurminnende
beukenbossen met Ilex
en soms ook Taxus in de
ondergroei (Quercion
robori-petraeae of Ilici-
Fagenion)
1.429 964 67,5 491 34,4
9160
Sub-Atlantische en
Midden-Europese
wintereikenbossen of
eiken-haagbeukbossen
behorend tot het
Carpinion-betuli
1.429 568 39,7 322 22,5
91E0_va
beekbegeleidend
vogelkers-essenbos en
essen-iepenbos (Pruno-
Fraxinetum)
1.857 34 1,8 27 1,5
6430
voedselrijke
zoomvormende ruigten
van het laagland en van
de montane en alpiene
zones
1.857 16 0,86 12 0,65
6510,gh Laaggelegen schraal
hooiland (Alopecurus 1.429 15 1,0 11 0,77
eco-scan bvba M15HALV1_kennisgeving/ontwerpMER 111
element verklaring KL
(Zeq/ha.j)
huidig gewenst
mbb* %KL** mbb* %KL**
pratensis, Sanguisorba
officinalis)
*mbb = maximale bijdragen bedrijf (Zeq/ha.j)
** > 3 % (beperkte bijdrage); > 5 % (relevante bijdrage); > 10 % (belangrijke bijdrage); > 50 % (significant negatief effect); >
KL (zeer significant negatief effect)
Er kan vastgesteld worden dat de bijdrage aan de kritische last verzuring zal dalen in de gewenste
situatie, hetgeen verklaard kan worden door het gebruik van luchtwassers met een hoog
ammoniakverwijderingsrendement. Ter hoogte van het bostype 9120 wijzigt de bijdrage van significant
negatief naar negatief (belangrijke bijdrage). Wat betreft het habitattype 9160 neemt de depositie en de
bijdrage aan de kritische last af maar dit resulteert niet in een wijziging van effectklasse, in beide
situaties geldt er een negatief effect. Voor de andere elementen die gesitueerd zijn binnen
aandachtsgebied is er sprake van een verwaarloosbare bijdrage, en dit in beide situaties.
Daarnaast zijn er ook nog een aantal elementen die niet gelegen zijn in aandachtsgebied, deze zijn
hoofdzakelijk gesitueerd in agrarisch gebied. De maximale verzurende depositie en de bijdrage aan de
kritische last ter hoogte van deze elementen wordt weergegeven in onderstaande tabel:
Tabel 53 Te onderzoeken elementen buiten aandachtsgebied (straal van 2 km vanuit het centrum van de
inrichting) en de maximale verzurende depositie
element verklaring KL
(Zeq/ha.j)
huidig gewenst
mbb* %KL** mbb* %KL**
rbbsp
regionaal belangrijk
biotoop, doornstruwelen
van leemhoudende
gronden
1.429 557 39,0 460 32,2
6510_hu glanshaverhooilanden
(Arrhenaterion) 1.429 58 4,1 43 3,0
9120
Atlantische
zuurminnende
beukenbossen met Ilex
en soms ook Taxus in de
ondergroei (Quercion
robori-petraeae of Ilici-
Fagenion)
1.429 127 8,9 92 6,4
9160
Sub-Atlantische en
Midden-Europese
wintereikenbossen of
eiken-haagbeukbossen
behorend tot het
Carpinion-betuli
1.429 122 8,5 89 6,2
rbbhc
regionaal belangrijk
biotoop,
dotterbloemgrasland
2.157 49 2,3 33 1,5
91E0_va
beekbegeleidend
vogelkers-essenbos en
essen-iepenbos (Pruno-
Fraxinetum)
1.857 63 3,4 58 3,1
*mbb = maximale bijdragen bedrijf (Zeq/ha.j)
** > 3 % (beperkte bijdrage); > 5 % (relevante bijdrage); > 10 % (belangrijke bijdrage); > 50 % (significant negatief effect); >
KL (zeer significant negatief effect)
eco-scan bvba M15HALV1_kennisgeving/ontwerpMER 112
Ook buiten aandachtsgebied kan vastgesteld worden dat de verzurende depositie en de bijdrage aan de
kritische lasten zal afnemen na de voorziene wijzigingen op het bedrijf. De voorspelde daling gaat echter
niet gepaard met aanzienlijke wijzigingen in de effectbeoordeling, enkel ter hoogte van één element
wijzigt de bijdrage van beperkt naar verwaarloosbaar. Ter hoogte van de overige elementen is er sprake
van belangrijke (negatief effect), relevante (matig negatief) en beperkte (gering negatief effect)
bijdragen in beide situaties.
Een weergave van de verzurende depositie is terug te vinden in Bijlage 26 (weergave rekening houdend
met depositiesnelheid voor loofbos).
11.4.3 Vermestende depositie
Zoals hoger gesteld worden de deposities hoofdzakelijk in beschouwing genomen ter hoogte van habitats,
regionaal belangrijke biotopen en potentiële habitats in de bedrijfsomgeving (binnen het studiegebied,
straal van 2 km), zowel in agrarisch gebied als in aandachtsgebieden zoals groene
gewestplanbestemmingen, speciale beschermingszones, …. Een grafische weergave van de vermestende
depositie is terug te vinden in Bijlage 27 (op basis depositiesnelheid loofbos).
Tabel 54 Te onderzoeken elementen in aandachtsgebied (straal van 2 km vanuit het centrum van de
inrichting) en de maximale vermestende depositie
element verklaring KL
(kgN/ha.j)
huidig gewenst
mbb* %KL** mbb* %KL**
9120
Atlantische
zuurminnende
beukenbossen met Ilex
en soms ook Taxus in de
ondergroei (Quercion
robori-petraeae of Ilici-
Fagenion)
20 13,5 67,5 6,9 34,5
9160
Sub-Atlantische en
Midden-Europese
wintereikenbossen of
eiken-haagbeukbossen
behorend tot het
Carpinion-betuli
20 8,0 40 4,5 22,5
91E0_va
beekbegeleidend
vogelkers-essenbos en
essen-iepenbos (Pruno-
Fraxinetum)
26 0,48 1,8 0,38 1,5
6430
voedselrijke
zoomvormende ruigten
van het laagland en van
de montane en alpiene
zones
26 0,23 0,88 0,17 0,65
6510,gh
Laaggelegen schraal
hooiland (Alopecurus
pratensis, Sanguisorba
officinalis)
20 0,21 1,1 0,16 0,80
*mbb = maximale bijdragen bedrijf (kg N/ha.j)
** > 3 % (beperkte bijdrage); > 5 % (relevante bijdrage); > 10 % (belangrijke bijdrage); > 50 % (significant negatief effect)>
KL (zeer significant negatief effect)
eco-scan bvba M15HALV1_kennisgeving/ontwerpMER 113
Er kan vastgesteld worden dat de bijdrage aan de kritische last vermesting lager zal zijn in de gewenste
situatie in vergelijking met de huidig vergunde situatie. Ter hoogte van 9120 vertaalt dit zich in een
wijziging van een significant negatief effect naar een negatief effect. Ter hoogte van de overige
elementen treedt er geen wijziging van effectklasse op.
Om na te gaan of het voorliggende project geen significante invloed heeft op habitatrichtlijngebied in de
ruime omgeving van de site, werd er gebruik gemaakt van de IMPACTSCORE NH3-tool. Hieruit blijkt dat
de impactscore van de voorliggende inrichting in de gewenste situatie 0,39 % bedraagt (Bijlage 28). Er
worden aldus geen significante effecten verwacht ter hoogte van het habitatrichtlijngebied
“Demervallei’.
De wijzigingen in vermestende depositie voor de elementen gelegen buiten aandachtsgebied worden
samengevat in onderstaande tabel.
Tabel 55 Te onderzoeken elementen buiten aandachtsgebied (straal van 2 km vanuit het centrum van de
inrichting) en de maximale verzurende depositie
element verklaring KL
(kgN/ha.j)
huidig gewenst
mbb* %KL** mbb* %KL**
rbbsp
regionaal belangrijk
biotoop, doornstruwelen
van leemhoudende
gronden
20 7,8 39 6,4 32
6510_hu glanshaverhooilanden
(Arrhenaterion) 20 0,82 4,1 0,60 3,0
9120
Atlantische
zuurminnende
beukenbossen met Ilex
en soms ook Taxus in de
ondergroei (Quercion
robori-petraeae of Ilici-
Fagenion)
20 1,8 9,0 1,3 6,5
9160
Sub-Atlantische en
Midden-Europese
wintereikenbossen of
eiken-haagbeukbossen
behorend tot het
Carpinion-betuli
20 1,7 8,5 1,2 6,0
rbbhc
regionaal belangrijk
biotoop,
dotterbloemgrasland
- 0,69 - 0,47 -
91E0_va
beekbegeleidend
vogelkers-essenbos en
essen-iepenbos (Pruno-
Fraxinetum)
26 0,88 3,4 0,82 3,2
*mbb = maximale bijdragen bedrijf (kg N/ha.j)
** > 3 % (beperkte bijdrage); > 5 % (relevante bijdrage); > 10 % (belangrijke bijdrage); > 50 % (significant negatief effect)>
KL (zeer significant negatief effect)
Wordt de gewenste situatie vergeleken met de huidig werkelijk situatie, dan kan vastgesteld worden dat
er in de gewenste situatie een daling van de vermestende depositie verwacht wordt. Enkel ter hoogte van
6510_hu wijzigt de bijdrage aan de kritische lasten hierdoor van beperkt (gering negatief) naar
verwaarloosbaar. Ter hoogte van de overige elementen treden er geen wijzigingen van effectbeoordeling
op.
eco-scan bvba M15HALV1_kennisgeving/ontwerpMER 114
11.4.4 Verdroging
In het hoofdstuk met betrekking tot de discipline Water (hoofdstuk 9.1.4.1) werd bepaald dat er
bronbemaling niet nodig zijn bij de aanlegfase.
In de huidige en de gewenste situatie wordt op het bedrijf gebruik gemaakt van een grondwaterwinning.
Deze pompt grondwater vanop een diepte van 60 m uit een afgesloten laag. Binnen een straal van
respectievelijk 449 m en 657 m in de huidige en de gewenste situatie wordt verwacht dat er een daling
van 5 cm van de grondwatertafel uit de aangeboorde laag zal optreden. Gezien er tussen deze
grondwaterlaag en het freatisch oppervlaktewater er een ca. 20 m dikke kleilaag aanwezig is worden er
geen verdrogingseffecten aan het oppervlak verwacht.
11.4.5 Rustverstoring
Wordt gekeken naar de geluidskwetsbaarheidskaart dan kan vastgesteld worden dat de site deels gelegen
is in een zone die niet kwetsbaar is aan geluidsverstoring en deels gelegen is in een zone die zeer
kwetsbaar is aan geluidsverstoring. Er wordt echter niet verwacht dat er significante rustverstoring voor
(avi)fauna ten gevolge van de bedrijfsactiviteiten zal optreden. Voor de inrichting zelf is het ook van
belang dat de dieren zo weinig mogelijk gestoord worden waardoor geluid op de inrichting beperkt
wordt. Op basis van de resultaten opgenomen bij de Discipline geluid (hoofdstuk 10), kan verder gesteld
dat er door het gebruik van frequentiegestuurde ventilatoren in combinatie met de demping van het
geluid door de luchtwassers een daling van de geluidsimmissie verwacht wordt. Tijdens de bouw en
herinrichting van de stallen kan er wel tijdelijk rustverstoring optreden, maar dit is van voorbijgaande
aard. Er is dus sprake van een tijdelijk negatief effect.
11.5 Synthese van de milieu-effecten
Hoofdstuk 10.6 geeft een uitgebreide beschrijving en beoordeling van de milieu-effecten die optreden op
het gebied van de discipline fauna en flora. De effectbeoordeling wordt nog eens samengevat in Tabel
56.
Tabel 56 Samenvatting effecten voor de discipline fauna en flora
deelaspect onderdeel effectbeoordeling
direct ecotoopverlies
permanent of tijdelijk
gering negatief effect
verzurende en
vermestende
depositie
binnen aandachtsgebied huidige situatie: maximaal significant
negatief effect
gewenste situatie: maximaal negatief effect
buiten aandachtsgebied
habitatrichtlijngebied
huidige en gewenste situatie: maximaal
negatief effect
geen significant effect
verdroging
door bemaling en/of grondwaterwinning geen of verwaarloosbaar effect
rustverstoring verwaarloosbaar effect, tijdelijk negatief
effect
eco-scan bvba M15HALV1_kennisgeving/ontwerpMER 115
11.6 Milderende maatregelen
11.6.1 Project-geïntegreerde maatregelen
In de huidige situatie is enkel de biggenstal uitgerust met een ammoniakemissiearm systeem, nl. V-1.5
“Volledig rooster met water- en mestkanalen, emitterend mestoppervlak kleiner dan 0,10 m²”. Naar de
toekomst toe zullen vier van de vijf stallen uitgerust worden met een gecombineerd luchtwassysteem dat
de ammoniakemissie met 85 % reduceert. Het gebruik van de luchtwassers in combinatie met
frequentiegestuurde ventilatoren zorgt er eveneens voord at er naar de toekomt toe een daling van de
geluidsimmissie verwacht wordt.
11.6.2 Bijkomend te nemen maatregelen
Er worden geen bijkomend te nemen maatregelen voorgesteld. Het bedrijf investeert naar de toekomst
toe in luchtwassystemen met een hoog ammoniakverwijderingsrendement (85 %), waardoor de bijdrage
aan de kritische lasten verzuring en vermesting zullen dalen naar de toekomst toe.
eco-scan bvba M15HALV1_kennisgeving/ontwerpMER 116
12 Discipline landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie
12.1 Problematiek, toelichting gegevensgebruik en beschrijving referentie-
situatie
Een veeteeltbedrijf is meestal gelegen in een agrarisch landschap, gekenmerkt door min of meer weidse
zichten. Gezien de grootschaligheid van een intensief veeteeltbedrijf kan deze een sterke impact hebben
op de omgeving. Een drietal effectgroepen kunnen afgelijnd worden vanuit het richtlijnenboek
“landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie” (Schute et al., 2006):
het landschap als relatiesysteem;
erfgoedaspecten;
perceptieve aspecten.
De referentiesituatie voor het landschap wordt besproken op basis van het terreinbezoek, foto’s van de
omgeving (zicht naar de inrichting en van de inrichting weg vanuit de verschillende relevante richtingen),
de Landschapsatlas en de algemene literatuur, zoals onder andere: Traditionele Landschappen in
Vlaanderen (Antrop et al., 2002), … Hierbij wordt een algemeen beeld van het landschap geschetst.
Tevens wordt dieper ingegaan op eventuele ankerplaatsen, relictplaatsen, lijnelementen, ... typerend
voor de bedrijfsomgeving. De voornaamste gegevensbronnen die hiervoor gebruikt worden, zijn:
Eigen terreinwaarnemingen + foto’s;
Lijst van beschermde monumenten en landschappen;
Landschapsatlas (GIS-Vlaanderen);
Traditionele landschappen Vlaanderen (Antrop et al., 2002);
Centraal Archeologische Inventaris;
Topografische kaart.
Het bedrijf is gelegen in het traditionele landschap “Hageland”, meer bepaald in het “Zandlemig
Hageland” (code 520000, Antrop et al., 2002). De structuurdragende matrix in dit landschap wordt
gevormd door de (beboste) heuvelruggen en valleien met geassocieerde wegen en bewoning. Weidse
soms panoramische zichten en veelal gerichte vergezichten worden begrens door topografie en vegetatie.
Het aanwezige lineair groen versterk de valleistructuren. Structureel wordt dit landschap gekenmerkt
door heuvelland met parallelle structuur van (beboste) ruggen en valleien met rijbewoning op de
overgang.
In het kader van de versterking van de traditionele landschappen in Vlaanderen werden een aantal
wenselijkheden voor de toekomstige ontwikkeling gedefinieerd (Antrop et al., 2002) voor het traditionele
landschap, namelijk:
Behoud van landschappelijke identiteit en herkenbaarheid die gekenmerkt wordt door een
duidelijke toposequentie van het landgebruik;
herstel bocage-elementen in de valleien;
beschermen bronzones op hellingen.
eco-scan bvba M15HALV1_kennisgeving/ontwerpMER 117
Met zijn aanduiding van de verschillende relictzones kan de landschapsatlas beschouwd worden als een
landschappelijk referentiekader voor Vlaanderen. Voor het gehele Vlaamse grondgebied werden relicten
gekarteerd en beoordeeld op basis van hun gaafheid, samenhang en herkenbaarheid. Een relict dient
hierbij beschouwd te worden als een overblijfsel uit vroegere tijd dat nog getuigt van de toestand die er
vroeger was.
Bijlage 8 toont de elementen van de landschapsatlas in de omgeving van de inrichting. Het
dichtstbijzijnde onderdeel van de landschapsatlas is gelegen op 70 m ten N van de inrichting en het
betreft de relictzone “De vallei van de Moerbeek en de Rijnrodebeek”. De Velpe die op 920 m ten NW
van de site stroomt is een lijnrelict. Op min. 800 m ten NO van de site bevinden zich twee beschermde
stads- en dorpsgezichten: “omgeving Rotemse molen” en “Rotemstraat 4; hoeve vml. Abdij van Mariëndal
met onmiddellijke omgeving”.
Daarnaast is er binnen een straal van 1 km ook nog één element gelegen dat op de lijst met bouwkundig
erfgoed is opgenomen. Het betreft een hoeve met losstaande bestanddelen, gelegen in het gehucht
Rotem, op ca. 805 m ten N van de site. De ligging van dit gebouw is terug te vinden in Bijlage 7.
12.2 Afbakening studiegebied
Het studiegebied omvat vooreerst het projectgebied (= de locatie van het project). Het wordt daarna
lateraal uitgebreid om de eventuele zichtbaarheidszone rond het project te vatten. Die wordt bepaald
door de afstand van waarop het project als dominante beelddrager in het landschapsbeeld nog zichtbaar
is. Mocht deze zone kleiner zijn dan de invloedssfeer voor andere disciplines zoals bodem en water, dan
wordt het studiegebied verder uitgebreid om ook deze invloedssferen te omvatten. Tenslotte wordt het
uitgebreid totdat alle landschappelijke structuren die gedeeltelijk binnen de effectenzone vallen,
volledig in het studiegebied opgenomen zijn. In praktijk wordt meestal een straal van 1 km beschouwd.
Het landschap wordt in eerste instantie gesitueerd in een ruime omgeving (macro-landschap). Vervolgens
worden de voornaamste landschappelijke eenheden (relicten, ankerplaatsen, punt- en lijnrelicten) in de
nabijheid van de projectlocatie beschreven (± 1 km). Hierbij wordt eveneens aandacht besteed aan
aanwezige monumenten, stads- en dorpsgezichten van cultuurhistorische waarde. Moest blijken dat deze
straal niet voldoende groot gekozen is, zal een groter gebied (afhankelijk van de hindereffecten)
onderzocht worden. De visuele waarnemingsaspecten, waaronder het uitzicht van de inrichting alsook de
waarneming van de inrichting vanuit nabijgelegen woningen, worden mee opgenomen in de
effectbeschrijving. Verder wordt eveneens indien relevant aandacht besteed aan het bouwkundig erfgoed
en archeologie.
12.3 Methodiek en significantiekader
De impact die een intensief veeteeltbedrijf heeft op het landschap is niet kwantitatief in te schatten.
Effectvoorspelling dient bijgevolg kwalitatief te gebeuren.
12.3.1 Het landschap als relatiesysteem
Er zal worden nagegaan of het project relatie- of structuurwijzigingen met zich mee brengt. Hierbij
wordt zowel rekening gehouden met zowel de horizontale als verticale relaties. Dergelijke impact zal
voornamelijk een rol spelen bij de inplanting van een nieuwe inrichting.
eco-scan bvba M15HALV1_kennisgeving/ontwerpMER 118
12.3.2 Erfgoedaspecten
Hierbij wordt onderzocht of het project aanleiding geeft tot een verlies van erfgoedwaarde. Er dient
rekening gehouden te worden met drie soorten ‘erfgoedwaarden’:
landschap;
bouwkundig erfgoed;
archeologie.
Tot het bouwkundig erfgoed behoren de historische gebouwen. Een bijzondere categorie binnen het
bouwkundig erfgoed vormen de monumenten. Onder landschap worden de beschermde landschappen,
beschermde archeologische monumenten en zones, beschermde monumenten en beschermde stads- en
dorpsgezichten gerekend. Als archeologisch erfgoed worden alle overblijfselen, voorwerpen en andere
sporen van de mens uit het verleden beschouwd. Voorts worden de ankerplaatsen vermeld.
Voorspelling van de effecten op gekende erfgoedelementen en voor archeologische erfgoed verborgen
erfgoedelementen (monumenten, relicten, zichten, ensembles, …) impliceert het inschatten van het
mogelijk waardeverlies.
12.3.3 Perceptieve aspecten
Het wijzigen van de visuele kenmerken van zijn omgeving is evenwel de belangrijkste effectgroep binnen
de discipline landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie.
Het is belangrijk om na te gaan in welke mate de inrichting een invloed zal hebben op zijn omgeving. De
impact van een landbouwinrichting (met loodsen, stallen, voedersilo’s, ...) op het landschap kan immers
groot zijn, aangezien het platteland niet alleen door land- en tuinbouwers wordt gebruikt, maar ook door
plattelandsbewoners en recreanten. Hierbij is een goede integratie van de landbouwconstructies ten
zeerste aangewezen, rekening houdend met een goede ruimtelijke bundeling, aangepaste
volumewerking, vormgeving, materiaalgebruik en kleurstelling van de bedrijfsgebouwen en een integraal
landschapsplan met streekeigen beplantingen.
12.3.4 Significantiekader voor de discipline landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie
Tabel 57 Significantiekader voor de discipline landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie
deelaspect omschrijving beoordelingskader
het landschap als
relatiesysteem
inschatting van
effecten
veroorzaakt door
aanwezigheid stallen
(bedrijf)
negatief effect: grote verstoring landschappelijke erfgoedwaarde en/of
beschermde entiteit
matig negatief effect: matige verstoring landschappelijke erfgoedwaarde
en/of beschermde entiteit
gering negatief effect: geringe verstoring landschappelijke erfgoedwaarde
en/of beschermde entiteit
geen of verwaarloosbaar effect: geen verstoring landschappelijke
erfgoedwaarde en/of beschermde entiteit
erfgoedaspecten
bouwkundig erfgoed
negatief effect: aantasting bouwkundig erfgoed
geen of verwaarloosbaar effect: geen aantasting bouwkundig erfgoed
archeologie
negatief effect: grondwerkzaamheden t.h.v. gekende archeologische site
matig negatief effect: grondwerkzaamheden of werkzaamheden t.h.v.
gekende historische elementen
gering negatief effect: grondwerkzaamheden beperkt in omvang en in
eco-scan bvba M15HALV1_kennisgeving/ontwerpMER 119
deelaspect omschrijving beoordelingskader
diepte
geen of verwaarloosbaar effect: geen grondwerkzaamheden of
grondwerkzaamheden t.h.v. reeds verstoorde bodemzones
perceptieve aspecten inschatting effect
groenscherm
negatief effect: geen groenscherm
matig negatief effect: gedeeltelijk groenscherm (< 50 %)
gering negatief effect: gedeeltelijk groenscherm (≥ 50 %)
geen of verwaarloosbaar effect: volledig groenscherm
gering negatief effect: groenscherm bestaande uit niet-streekeigen
beplanting
geen of verwaarloosbaar effect: groenscherm bestaande uit streekeigen
beplanting
12.4 Beschrijving en beoordeling van de milieu-effecten
12.4.1 Het landschap als relatiesysteem
De bedrijfssite zelf is niet gelegen in landschappelijk waardevol gebied. Net ten N van de site bevindt
zich wel een relictzone “De Vallei van de Moerbeek en de Rijnrodebeek”. Ter hoogte van de inrichting
omvat deze relictzone vnl. beboste percelen met in de buitenrand boomgaarden of gronden met een
agrarisch landgebruik (akkers). Ten NO van de bedrijfsterreinen bevindt er zich een laagstam boomgaard
en ten Z en W van het bedrijf is er een open landbouwlandschap gelegen. Door het voorzien van drie
nieuwe stallen zal er een bijkomende versnijding van het landschap gebeuren. Er wordt uitgegaan van
een matig negatief effect in de gewenste situatie.
12.4.2 Erfgoedaspecten
12.4.2.1 Bouwkundig erfgoed
In de directe omgeving van de inrichting zijn er geen elementen gelegen die opgenomen zijn op de lijst
van bouwkundig erfgoed zijn. Het dichtstbijzijnde bevindt zich op 805 m ten NO van de inrichting. Gezien
de afstand tussen voorliggende site en het dichtstbijzijnde bouwkundig erfgoed, zal het project geen
invloed hebben op het omliggend bouwkundig erfgoed.
12.4.2.2 Archeologie
De nieuwe stallen komen te liggen op gronden die momenteel als grasland of akkerland gebruikt worden.
Om de gewenste situatie te bereiken zijn graafwerkzaamheden noodzakelijk. In het verleden werden in
Halen reeds archeologische vondsten gedaan uit de midden-neolithicum, en een begraafplaats uit de
vroege ijzertijd ontdekt. Ten NO van de site bevindt zich eveneens het “Het slagveld van Halen”, waar
tijdens de eerste Wereldoorlog (1914) de slag der Zilveren helmen uitgevochten werd. Gegevens ter
hoogte van de site werden niet terugvonden. Echter, het gekende archeologisch erfgoed is slechts een
fractie van het bestaande archeologisch erfgoed. Opdat geen archeologisch erfgoed verloren zou gaan,
biedt het archeologiedecreet en bijhorende uitvoeringsbesluiten enige garantie. Het melden van
archeologische vondsten is namelijk verplicht via artikel 8 van het decreet houdende de bescherming van
het archeologisch patrimonium. Dit artikel bepaalt dat archeologische vondsten moeten gemeld worden
binnen de drie dagen nadat ze zijn aangetroffen; en dat ze tot 10 dagen na het vinden moeten bewaard,
beschermd en toegankelijk gesteld worden voor onderzoek. Archeologische vondsten dienen gemeld te
worden bij het agentschap Onroerend Erfgoed. Bij het indienen van de bouwvergunningsaanvraag zal er
afhankelijk van de grootte en de impact van de geplande werken geoordeeld worden door het agentschap
Onroerend erfgoed of een archeologisch vooronderzoek al dan niet noodzakelijk is.
eco-scan bvba M15HALV1_kennisgeving/ontwerpMER 120
12.4.3 Perceptieve aspecten
Belangrijk is om ook na te gaan in welke mate de inrichting een invloed heeft en zal hebben op zijn
omgeving. De impact van een landbouwinrichting (met loodsen, stallen, voedersilo’s, ...) op het
landschap kan immers groot zijn. De locatie van de inrichting in zijn ruimere omgeving wordt
geïllustreerd aan de hand van foto’s (Bijlage 10).
In de huidige situatie staan alle stallen van het bedrijf geordend opgesteld. De stallen staan parallel aan
elkaar, en loodrecht op de Struikstraat. In de gewenste situatie zullen twee vleesvarkensstallen
afgebroken worden, en zullen er drie nieuwe stallen aan de andere zijde van het bedrijf (ZW) bijgebouwd
worden. Wat materialen betreft zal gebruik gemaakt worden van een donkere dakbedekking. Voor de
muren zal gebruik gemaakt worden dezelfde kleuren en materialen als de meest recente, aanpalende
stal, namelijk rood-bruine bakstenen prefabmuren.
Momenteel is rondom het bedrijf slechts in beperkte mate beplanting aanwezig. Langsheen de
Struikstraat staan er verschillende Zomereiken, en werd er een beukenhaag voorzien. In het NO,
langsheen de vijver vooraan het bedrijf, is er een bomenrij bestaande uit Italiaanse populieren met
daarachter een laagstam boomgaard. Aan de achterzijde van het bedrijf bevindt zich ook nog een
aanplant met uitgegroeide kerstbomen. Ten Z en ZW van de bedrijfspercelen bevindt zich een open
landbouwlandschap doorspekt met laagstam boomgaarden. Naar de toekomst toe wordt voorzien om het
bedrijf beter te integreren in het landschap door de uitbouw van het groenscherm. Hiertoe werd er een
omgevingsadvies opgesteld in samenspraak met de Landbouwdienst van de provincie Limburg (Bijlage
29). Hierin wordt er voorzien om rondom de site verschillende houtkanten aan te leggen van 5 – 8 m
breed die samengesteld zullen worden uit een mengeling van Veldesdoorn, Spaanse aak, Gele kornoelje,
hazelaar, Wilde kardinaalsmuts, Sprok, Hondsroos, Zwarte els, Gewone es en Zomereik. Aan de
binnenzijde van deze houtkant en verspreid over de site wordt er voorzien in de aanplant van hoogstam-
fruitbomen. Er zullen ook hagen aangelegd worden bestaande uit groene beuk. Verspreid over de site
zullen er ook verschillende bomenrijen aangeplant worden (hoofdingang, midden- en binnengebied)
waarbij er gebruik gemaakt word van Acacia, Gele kornoelje en Winterlinde.
De nieuwe constructies zullen gebouwd worden volgens een aantal tips zoals beschreven in de brochure
‘Agrarische architectuur, technisch bekeken’ (Boussery et al., 2006):
streven naar gesloten, compact geheel: de nieuwe stallen worden zo dicht mogelijk tegen de
bestaande bebouwing aangelegd. Het bedrijf wordt dus zo gesloten en compact mogelijk
gehouden;
geordende plaatsing van de gebouwen: dit zorgt voor rust en evenwicht in het ontwerp.
Bovendien zorgt een overzichtelijke inplanting voor samenhorigheid van de gebouwen op de
inrichting. Twee van de nieuwe stallen (stal 6 en 7) komen parallel te liggen aan de bestaande
stallen, stal 8 zal dwars op deze stallen gebouwd worden. Hierdoor blijft het een compact
geheel, en wordt overbodige landschappelijke versnijding voorkomen;
torensilo’s binnen bebouwing houden: de silo’s worden binnen de bebouwing geplaatst.
Naast de inplantingsplaats kunnen ook de vormgeving en materialen van de gebouwen een voorname rol
spelen in het visuele aspect. Op de inrichting worden een aantal ‘tips’ (Boussery et al., 2006) gebruikt:
gelijke dakhelling gebruiken: de nieuwe stallen zullen een gelijke dakhelling hebben;
gebruik van dezelfde materialen en kleuren: de nieuwe stallen zullen met dezelfde kleuren en
materialen gebouwd worden als de meest recente stallen (d.i. huidige biggenstal, stal 4);
donkere dakstructuur: de daken zullen bestaan uit donkere panelen;
neutraal kleurgebruik torensilo’s: de silo’s zullen uitgevoerd worden met een neutrale kleur;
eco-scan bvba M15HALV1_kennisgeving/ontwerpMER 121
versieringen vermijden: de nieuwe stallen zullen strak en zonder onnodige versieringen
uitgevoerd worden.
Doordat de inrichting verder uitgebreid wordt met bovenstaande tips indachtig, en het groenscherm
verder wordt uitgebouwd, zal de inrichting goed geïntegreerd zijn in het landschap.
12.5 Synthese van de milieu-effecten
Hoofdstuk 11.6 geeft een uitgebreide beschrijving en beoordeling van de milieu-effecten die optreden op
het gebied van de discipline landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie. De effecten worden nog
eens kort samengevat in Tabel 58.
Tabel 58 Samenvatting effecten voor de discipline landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie
deelaspect omschrijving effectbeoordeling
het landschap als relatiesysteem inschatting van effecten veroorzaakt door
aanwezigheid stallen (bedrijf)
matig negatief effect
erfgoedaspecten
bouwkundig erfgoed geen of verwaarloosbaar effect
archeologie
geen of verwaarloosbaar effect
perceptieve aspecten inschatting effect groenscherm huidige situatie: matig negatief
effect
gewenste situatie: verwaarloosbaar
effect bij de voltooiing van een goed
integratieplan
12.6 Milderende maatregelen
12.6.1 Project-geïntegreerde maatregelen
Om een zo goed mogelijk integratie van het bedrijf in het landschap te verkrijgen werd er een
omgevingsadvies opgemaakt in samenspraak met de Landbouwdienst van de provincie Limburg. Bij het
bouwen van de nieuwe stallen zal het materiaal- en kleurgebruik zo goed mogelijk afgestemd worden op
de meest recente stal. Er wordt een donkere dakbedekking voorzien, om zo het bedrijf optisch te
verkleinen.
12.6.2 Bijkomend te nemen maatregelen
Het groenscherm dient goed onderhouden te worden en indien nodig dienen afgestorven delen opnieuw
aangeplant te worden. Er worden geen bijkomende milderende maatregelen voorgesteld.
eco-scan bvba M15HALV1_kennisgeving/ontwerpMER 122
13 Discipline mens
13.1 Problematiek, toelichting gegevensgebruik en beschrijving referentie-
situatie
Landbouwbedrijven oefenen een grote invloed uit op hun omgeving. Dit kan leiden tot hinder voor de
omwonenden, zoals stofhinder, geluidshinder en transport.
Op basis van kaartmateriaal (topokaart, gewestplan, orthofoto, …), terreinbezoek en algemeen bekomen
informatie wordt het antropogeen milieu in de nabijheid van het bedrijf beschreven. Hierbij wordt het
bedrijf beschreven in de omgeving waarbij rekening gehouden wordt met de woonfunctie, recreatie,
landbouw, overige bedrijven, voorname verkeersverbindingen en industrie. De voornaamste
gegevensbronnen die hiervoor gebruikt zullen worden zijn:
Eigen terreinbezoek + informatie opgevraagd bij de gemeente en milieudienst;
Gewestplan;
Wegenatlas;
Orthofoto;
Topografische kaart.
Inzake de referentiesituatie dient voornamelijk de ligging van het bedrijf ten opzichte van zijn omgeving
te worden beschreven: volgens het gewestplan is het bedrijf volledig gelegen in agrarisch gebied. Het
dichtste woongebied bevindt zich op 710 m ten N van de inrichting. De omgeving van het landbouwbedrijf
wordt gekenmerkt door een agrarisch grondgebruik, voornamelijk akkers en weilanden. Binnen een straal
van 1 km rond de inrichting bevinden zich geen industriegebieden. De verkeersbewegingen gerelateerd
aan activiteiten op de inrichting zelf zullen in detail bij de effectbespreking besproken worden.
13.2 Afbakening studiegebied
Het studiegebied wordt voornamelijk bepaald door de grens waar relevante geurwaarneming voorkomt.
Effecten zoals geluids- of stofhinder reiken veelal minder ver. De effecten naar verkeer kunnen zich
echter verder uitstrekken, zodat de voornaamste antropogene elementen in de ruimere omgeving (circa 1
km) worden beschreven (meest nabijgelegen woonkernen, recreatieve locaties en elementen,
landbouwactiviteiten, verkeer en industriële activiteiten).
13.3 Methodiek en significantiekader
De discipline mens is meer een integrerende discipline. Omdat de effecten inzake geluidshinder,
stofhinder en geurhinder al in de andere disciplines besproken worden, worden hier enkel de
belangrijkste resultaten herhaald. De geluidshinder inzake leveren en lossen van goederen wordt in de
discipline geluid en trillingen (hoofdstuk 10) onderzocht. Stof- en geurhinder werden reeds in de
discipline lucht beschreven (hoofdstuk 7).
In deze discipline zullen wel eventuele klachten, die ooit tegen het bedrijf geuit zijn, besproken worden.
Bij eventuele klachtenhistoriek, zal vermeld worden welke maatregelen er eventueel in het verleden
getroffen zijn om deze op te lossen of te voorkomen. Deze historiek wordt opgevraagd bij het
eco-scan bvba M15HALV1_kennisgeving/ontwerpMER 123
gemeentebestuur en eventueel bij milieu-inspectie. Naast de beoordeling van de klachtenregistratie, zal
ingezoomd worden op de verkeershinder.
De belangrijkste transporten op een landbouwbedrijf worden veroorzaakt door:
aan en afvoer dieren;
aanvoer grondstoffen;
afvoer eindproducten;
afvoer afvalstoffen (mest, kadavers, ...).
Er zal een inschatting en evaluatie gemaakt worden van het aantal transporten dat noodzakelijk is in het
productieproces van het bedrijf. Hierbij wordt ook vermeld welk type transport er per vracht wordt
gebruikt en wanneer deze transporten voorkomen.
De transportafstanden kunnen heel sterk variëren. Het is bijgevolg onmogelijk om alle aan- en
afvoerroutes volledig te beschrijven. De nadruk ligt bijgevolg voornamelijk op de afstand tussen het
bedrijf en de meest nabij gelegen grote afvoerroute (autostrade, gewestweg). Bij de bespreking van de
weginfrastructuur van de voornaamste aan- en afvoerroute(s) wordt ook het wegtype (autosnelweg,
gewestweg, ringweg, lokale ontsluitingsweg voor (niet-) doorgaand verkeer, etc.) vermeld.
Bij de bepaling van de invloed van de transportstromen op de verkeersleefbaarheid is de ligging van de
inrichting ten opzichte van de omgeving (nabijheid woonwijken, nabijheid ontsluitingswegen, kanalen,
…), alsook de staat van de gebruikte wegen en de capaciteit en geschiktheid van de gebruikte wegen
bepalend. Ook worden eventuele bewegwijzerde wandel- en fietsroutes die langs het bedrijf of de
voornaamste aan- en afvoerroutes liggen aangegeven. Bijgevolg wordt voor de beoordeling van de
verkeershinder/verkeersleefbaarheid de ontsluitingsinfrastructuur in de nabijheid van de inrichting onder
de loep genomen.
Tabel 59 Significantiekader voor de discipline mens
deelaspect omschrijving beoordelingskader
klachten
klachtenregistratie gemeente
negatief effect: gegronde klachten met betrekking tot hinder
verwaarloosbaar effect: geen of ongegronde klachten met betrekking tot
hinder
transport verkeerssituatie (tot eerste
grote weg)
negatief effect: transporten langsheen lokale, niet-aangepaste wegen en
doorheen gevoelig gebied (woongebied, ...)
matig negatief effect: transporten langsheen lokale, niet-aangepaste
wegen en niet doorheen gevoelig gebied
gering negatief effect: transporten op grote wegen en doorheen gevoelig
gebied
geen of verwaarloosbaar effect: transporten op grote wegen en niet
doorheen gevoelig gebied
geluidshinder zie discipline geluid
geurhinder zie discipline lucht
stofhinder zie discipline lucht
eco-scan bvba M15HALV1_kennisgeving/ontwerpMER 124
13.4 Beschrijving en beoordeling van de milieu-effecten
13.4.1 Klachtenregistratie
Bij de milieudienst van Halen zijn geen klachten gekend met betrekking tot het bedrijf. Navraag bij
milieu-inspectie Limburg geeft aan dat er in 2012 een viertal klachten geregistreerd werden met
betrekking tot Top Halen bvba (voormalige Halvark bvba). Deze klachten gingen vooral over geurhinder,
en één enkele keer was er ook sprake van geluidshinder. Sinds 2012 werden er geen klachten meer
geregistreerd.
13.4.2 Verkeershinder
Op het bedrijf worden allerhande producten aan- en afgevoerd. Meestal gebeurt dit met vrachtwagens.
Voor transport op lange afstand wordt er momenteel gebruik gemaakt van de Struikstraat, de
Rotemstraat, de Velpenstraat, Liniestraat, Zittaardstraat en Stadsbeemd om via de Liebroekstraat de N2
te bereiken. Deze transportroute wordt gesitueerd in Bijlage 30. De route valt gedeeltelijk samen met
een onderdeel van het fietsknooppuntennetwerk (o.a. ter hoogte van de Rotemstraat), en verschillende
fietsroutes (o.a. Limburgs rivierenlandschap en de Boomgaardroute) volgen een gedeelte van deze straat.
De transportroute maakt geen onderdeel uit van een functioneel fietsroutenetwerk. Langsheen de
transportroute zijn geen wandelwegen gelegen. Naar de toekomst toe wordt voorgesteld om het verkeer
van en naar de site te spreiden via twee routes. Voor de aanvoer van goederen kan er gebruik gemaakt
worden van bovenstaande route (Liebroekstraat, Stadsbeemd, Zittaardstraat, Liniestraat, Velpenstraat,
Rotemstraat en Struikstraat). De afvoer van goederen zou vervolgens gebeuren langs een tweede route:
Struikstraat, Heidestraat, Lindestraat, Loksbergenstraat, Kauwplasstraat, Liebroekstraat en zo naar de N2
(Bijlage 30). Een gedeelte van de Lindestraat valt samen met de Perenfietsroute. Zowel route 1 als 2
verlopen gedeeltelijk doorheen woongebied met landelijk karakter, ter hoogte van de Zittaardlaan
verloopt route 1 langsheen woongebied. Vanaf de Lindestraat verloopt het transport steeds via wegen
met twee rijvakken, die gedeeltelijk uitgerust zijn met een verhoogd fietspad. Bij beide transportroutes
dient er in eerste instantie gebruik gemaakt te worden van kleine lokale wegen. Voor het gedeelte van
de routes ter hoogte van de Struikstraat – Rotemstraat en Struikstraat-Heidestraat, is er sprake van een
negatief effect. Ter hoogte van de overige wegen die deel uitmaken van de transportroutes geldt er een
matig negatief effect. De transporten zullen naar de toekomst toe gespreid worden over twee routes, er
wordt zo snel mogelijk aansluiting gezocht op grotere wegen met twee rijvakken, en andere
alternatieven zijn niet voorhanden.
Tabel 60 geeft een inschatting van de jaarlijkse transportbewegingen die noodzakelijk zullen zijn ten
behoeve van het bedrijf.
Tabel 60 Aantal verkeersbewegingen per jaar ten gevolge van de bedrijfsexploitatie
huidige situatie gewenste situatie
aan- en afvoer dieren 85 121
aanvoer voeder 114 229
aanvoer brandstof 2 4
afvoer kadavers 52 52
afvoer spui / 256
afvoer mest 179 781
totaal 433 transporten / jaar 1.443 transporten / jaar
8,3 transporten / week 27,8 transporten / week
Wordt gekeken naar het aantal transporten, dan kan vastgesteld worden dat het aantal wekelijkse
transporten toeneemt van 8,3 naar 27,8.
eco-scan bvba M15HALV1_kennisgeving/ontwerpMER 125
13.4.3 Geluidshinder
Uit de discipline geluid blijkt dat er in de huidige situatie ter hoogte van de dichtstbijzijnde woning
sparke is van een zeer significant negatief effect in de huidige situatie. Naar de toekomst toe, door het
gebruik van frequentiegestuurde ventilatoren in combinatie met de luchtwassers, die een dempend
effect zouden hebben, geldt er een positief effect ter hoogte van deze dichtstbijzijnde woning. Er wordt
dus verbeteringen verwacht m.b.t mogelijke geluidshinder.
13.4.4 Geurhinder
Er worden verschillende maatregelen genomen om geurhinder naar de omgeving zoveel mogelijk in te
perken (zie discipline lucht).
Algemeen kan gesteld worden dat het aantal gehinderde woningen zal afnemen ondanks de uitbreiding
in dieraantal. Dit kan verklaard worden doordat de lucht van de nieuwe stallen en één van de
bestaande stallen gestuurd zal worden over gecombineerde luchtwassystemen met een hoog
geurverwijderingsrendement (85 %).
Ter hoogte van alle omliggende indicatorwoningen wordt een aanzienlijke daling van de
geurconcentratie verwacht in de gewenste situatie.
Er zijn momenteel geur geurklachten gekend tegen het bedrijf. Gezien de geurconcentratie volgens de
modelleringen zal dalen in de gewenste situatie verwacht dat er naar de toekomst toe geen
geurklachten of -hinder zal optreden.
13.4.5 Stofhinder
Bij de toetsing van de bedrijfsbijdrage aan de PM10-stofconcentratie blijkt dat er in de huidig vergunde
situatie zones zijn waar er een gering negatief en matig negatief effect geldt. Enkel in de zone met
een gering negatief effect is er één woning gelegen, dit betreft de bedrijfswoning. Naar de toekomst
toe, zal er door het voorzien van gecombineerde luchtwassers, enkel nog een zone zijn waar er een
gering negatief effect geldt. In deze zone zijn er geen woningen gelegen.
De PM2,5-stofconcentratie zal in geen enkele situatie meer dan 1 % van de norm bedragen
De maximale PM10-stofconcentratie door het bedrijf zelf bedraagt in de huidig vergunde situatie
bedraagt 1,51 µg PM10/m³ en in de gewenste situatie 0,54 µg/m³. Voor PM2,5 is dit respectievelijk 0,10
µg/m³ en 0,045 µg/m³. In Halen bedraagt de gemiddelde achtergrondstofconcentratie voor PM 10 21
µg/m³. Inzake PM2,5 bedraagt de gemiddelde achtergrondstofconcentratie 11 - 15 µg/m³. Er worden,
rekening houdend met deze gemeentelijke achtergrondconcentraties, aldus geen cumulatieve
normoverschrijdingen verwacht
13.5 Synthese van de milieu-effecten
Hoofdstuk 13.4 geeft een uitgebreide beschrijving en beoordeling van de milieu-effecten die optreden op
het gebied van de discipline Mens. Tabel 61 geeft een samenvattend overzicht van deze effecten.
eco-scan bvba M15HALV1_kennisgeving/ontwerpMER 126
Tabel 61 Samenvatting van de effecten voor de discipline mens
deelaspect omschrijving beoordelingskader
klachten
klachtenregistratie negatief effect
transport verkeerssituatie negatief effect ter hoogte van de lokale
wegen in de directe omgeving van het
bedrijf, matig negatief effect na aantakken
op grotere wegen
13.6 Milderende maatregelen
13.6.1 Project-geïntegreerde maatregelen
Inzake het aantal transporten worden zoveel mogelijk nodeloze transporten vermeden. De transporten
zullen naar toekomst toe gespreid worden langs twee routes, en er wordt zo snel mogelijk aansluiting
gezocht op grotere wegen. Andere alternatieve routes zijn niet voorhanden.
13.6.2 Bijkomend te nemen maatregelen
Er worden geen bijkomende milderende maatregelen voorgesteld voor de discipline mens. Voor mogelijke
milderende maatregelen inzake geur-, stof- en geluidshinder wordt verwezen naar de discipline lucht en
de discipline geluid
eco-scan bvba M15HALV1_kennisgeving/ontwerpMER 127
14 Bedrijfsspecifieke toelichting in het kader van de Watertoets
14.1 Algemene toelichting Watertoets
Telkens wanneer er op beleidsterreinen andere dan water een beslissing wordt genomen, moet deze
beslissing in het kader van het decreet ‘integraal waterbeheer’ aan een Watertoets worden
onderworpen. De Watertoets omvat door de koppeling aan het begrip “schadelijke effecten” een reeks
evaluatie-items, zoals veiligheid tegen overstromingen, (grond)wateroverlast, riolering, watervoorziening
voor huishoudens en economische actoren, bodemdaling, volksgezondheid, oppervlakte– en
grondwaterkwaliteit, verdroging en (natte) natuur. Enkel betekenisvolle nadelige effecten worden
beoogd, om te vermijden dat de Watertoets wordt misbruikt als vrijgeleide om vergunningen te weigeren
of de goedkeuring van plannen te obstrueren. Deze Watertoets kan in het algemeen opgevat worden als
het proces van vroegtijdig informeren, adviseren en uiteindelijk beoordelen van mogelijke schadelijke
effecten van plannen op het watersysteem. Daarmee fungeert de Watertoets als een belangrijk
preventief instrument.
De uitvoering van de Watertoets wordt geregeld in het besluit van de Vlaamse Regering tot vaststelling
van nadere regels voor de toepassing van de Watertoets, tot aanwijzing van de adviesinstantie en tot
vaststelling van nadere regels voor de adviesprocedure bij de Watertoets, vermeld in artikel 8 van het
decreet van 18 juli 2003 betreffende het integraal waterbeleid (besluit van de Vlaamse Regering van 20
juli 2006 (B.S. 31/10/2006), in werking vanaf 1/11/06). Op 14 oktober 2011 werd een wijzigingsbesluit
inzake de watertoets goedgekeurd. Deze trad in werking op 1 maart 2012. In het wijzigingsbesluit werd
de aanbeveling om advies te vragen aan een waterbeheerder omgezet in adviesvraagplicht. Verder werd
met een samenvattend artikel in het besluit zelf de beoordelingsschema’s sterk vereenvoudigd en werd
de kaart van de overstromingsgevoelige gebieden geactualiseerd en uitgebreid. Er werd een aanvullende
lijst met vergunningen en plannen die aan de watertoets moeten onderworpen worden opgenomen. De
inhoud van de waterparagraaf en het wateradvies werden afgestemd op de wijzigingen aan het decreet
Integraal Waterbeleid van 2007.
14.2 Bedrijfsspecifieke aandachtspunten met betrekking tot de Watertoets
Onderstaand worden de voornaamste bedrijfsspecifieke aandachtspunten aangegeven met betrekking tot
de milieudoelstellingen zoals weergegeven in artikel 4 van de Kaderrichtlijn water. Deze
aandachtspunten dienen door de vergunningverlenende overheid in rekening gebracht te worden bij de
uitvoering van de Watertoets.
Bijlage I: De vergunningsaanvraag heeft betrekking op het verkavelen van een stuk grond, het oprichten
van een constructie, al dan niet gedeeltelijk of volledig ondergronds, of het aanleggen van een
verharding. Het bedrijf wenst twee nieuwe stallen te bouwen.
gewijzigd overstromingsregime: volgens de overstromingskaarten (www.geopunt.be) ligt het
bedrijf op niet overstromingsgevoelig gebied.
gewijzigde afstromingshoeveelheid: regenwater dat op de nieuwe constructies terecht komt,
wordt opgevangen in regenwaterkelders met een totale opvangcapaciteit van 530 m³. Er wordt
eveneens een infiltratiebekken voorzien met een buffercapaciteit van 350.000 l en een
infiltratieoppervlak van 700 m².
eco-scan bvba M15HALV1_kennisgeving/ontwerpMER 128
gewijzigde infiltratie naar het grondwater: de nieuwe stallen zijn deels gelegen op
infiltratiegevoelige grond en deels gelegen op niet infiltratiegevoelige gronden (kaart met
infiltratiegevoelige gronden: www.geopunt.be).
gewijzigd grondwaterstromingspatroon: de nieuwe stallen liggen in een zone die weinig gevoelig
is voor grondwaterstroming (gevoeligheidskaart voor grondwaterstroming: www.geopunt.be).
Bijlage II: De vergunningsaanvraag heeft betrekking op de opslag van, het storten van bodemvreemd
materiaal of de wijziging van de vegetatie.
Niet van toepassing.
Bijlage III: De vergunningsaanvraag heeft betrekking op een reliëfwijziging.
Niet van toepassing.
Bijlage IV: De vergunningsaanvraag heeft betrekking op het aanleggen van een buffer- of
infiltratievoorziening voor de opvang van oppervlakte- of hemelwater.
buffering en infiltratie van oppervlakte- en hemelwater: er wordt een infiltratievoorziening van
700 m², met een buffercapaciteit van 350.000 l voorzien.
Bijlage V: De vergunningsaanvraag heeft betrekking op een lozing op een rioleringsstelsel, het
oppervlaktewater of het grondwater.
niet van toepassing.
Bijlage VI: De vergunningsaanvraag heeft betrekking op een grondwaterwinning.
wijzigen van de grondwaterwinning: in de gewenste situatie wordt er een vergunning
aangevraagd voor een grondwaterwinning met een debiet van 39.900 m³/j en 113 m³/dag.
Bijlage VII: De vergunningsaanvraag heeft betrekking op een wijziging van de bedding en de
structuurkwaliteit van de waterloop.
Niet van toepassing.
eco-scan bvba M15HALV1_kennisgeving/ontwerpMER 129
15 Natura 2000-toets
Binnen een straal van 2 km rondom het bedrijf zijn geen Natura 2000-gebieden gelegen. Er wordt dan ook
een verwaarloosbaar effect verwacht door de exploitatie op Natura 2000-gebieden. De impact ter hoogte
van habitatrichtlijngebied wordt op basis van de resultaten van IMPACTSCORE NH3 als niet significant
aanzien (zie Bijlage 28).
eco-scan bvba M15HALV1_kennisgeving/ontwerpMER 130
16 Overzicht en toetsing van de Best Beschikbare Technieken
Strikt genomen dienen op voorliggend bedrijf de relevante BBT’s toegepast te worden (want GPBV-
inrichting). In Tabel 62 wordt een overzicht gegeven van de mogelijke BBT die voor de veeteeltsector
gekend zijn. Ook wordt getoetst of het al dan niet op het voorliggend bedrijf gebruikt zal worden.
Tabel 62 Overzicht Best Beschikbare technieken voor de veeteeltsector
discipline omschrijving wanneer BBT op bedrijf toegepast?
sector: veeteelt
water
opstellen van een
waterbalansschema
nieuwe en bestaande installaties ja, zie figuur 1
grof vuil verwijderen door droog
reinigen
nieuwe en bestaande installaties ja, het grof vuil wordt droog
verwijderd alvorens nat te reinigen
goed gebruik van de
drinkwatervoorziening
nieuwe en bestaande installaties ja, past in een goede bedrijfsvoering
optimaliseren van de
spoelwaterhuishouding van de
melkinstallatie
melkveebedrijven niet van toepassing
gebruik maken van alternatieve
waterbronnen
nieuwe en bestaande installaties in de gewenste situatie zal op het
bedrijf regenwater aangewend
worden
afvalwater
beperken van sapverliezen nieuw en bestaand,
veeteeltbedrijven die gebruik
maken van kuilvoeder
niet van toepassing
vervuiling van de run-off van de
kuilplaat beperken
BBT voor alle veeteeltbedrijven
die een nieuwe kuilplaat
aanleggen
het proper houden van de
kuilplaat door schoonvegen en
het goed afsluiten van de kuil na
gebruik is BBT voor alle
veeteeltbedrijven met een
kuilplaat
niet van toepassing
perssappen en first flush van de
kuilplaat opvangen en uitrijden
op het land
BBT bij nieuwbouw kuilplaten
BBT bij bestaande kuilplaten,
tenzij kan worden aangetoond
dat het scheidingssysteem in het
concrete geval niet economisch
haalbaar is
niet van toepassing
afvalwater dat mestdeeltjes
bevat opvangen en uitrijden op
het land
nieuwe en bestaande installaties reinigingswater van de stallen wordt
opgevangen en mee met de mest mee
uitgereden op het land of afgevoerd
naar de mestverwerking
melkspoelwater opvangen in de
mestkelder
nieuwe en bestaande installaties
bij melkveebedrijven
niet van toepassing
afvalwater dat geen mestdeeltjes
bevat, lozen op riool
BBT indien aansluiting op riool
technisch haalbaar is en
toegestaan is door de bevoegde
overheid
er wordt geen bedrijfsafvalwater
geloosd
eco-scan bvba M15HALV1_kennisgeving/ontwerpMER 131
discipline omschrijving wanneer BBT op bedrijf toegepast?
verdunde fractie van de run-off
van de kuilplaat en run-off van
niet met mest bevuilde
materialen beregenen op de
weide
nieuwe en bestaande installaties water stroomt af en infiltreert in de
omliggende gronden
verdunde fractie van de run-off
van de kuilplaat en run-off van
niet met mest bevuilde
materialen vertraagd afvoeren
naar het oppervlaktewater
nieuwe en bestaande installaties water stroomt af en infiltreert in de
omliggende gronden
emissie van nutriënten naar water, bodem en lucht
opstellen van een
nutriëntenbalans
nieuwe en bestaande installaties bij de jaarlijkse mestbankaangifte
wordt een nutriëntenbalans opgesteld
toepassen van precisievoeding nieuwe en bestaande installaties het bedrijf maakt gebruik van
meerfasenvoeding
vloerbevuiling zoveel mogelijk
voorkomen
nieuwe en bestaande installaties mestresten worden zo veel mogelijk
opgeruimd, na iedere ronde wordt
gereinigd
toepassen van
ammoniakemissiearme
stalsystemen varkens/pluimvee
BBT bij nieuwbouwstallen,
volgens de specificaties gegeven
in bijlage I van het Ministerieel
Besluit van 19/03/2004
ja
voldoende mestopslagcapaciteit
voorzien
nieuwe en bestaande installaties ja
afvloeiing van mest en/of
mestsappen voorkomen bij
externe mestopslag –
optimalisatie van de mestopslag
nieuwe en bestaande installaties ja
mestaanwending afstemmen op
de betrokken landbouwgrond,
gewasbehoefte en
klimatologische omstandigheden
nieuwe en bestaande installaties ja
mest emissiearm aanwenden,
nauwkeurig doseren en
gelijkmatig verspreiden
nieuwe en bestaande installaties ja
stof
optimaliseren van stallen en/of
mestopslagplaatsen binnen de
bedrijfslocatie
BBT voor nieuwe stallen en/of
nieuwe opslagplaatsen
ja
stallucht afzuigen en behandelen
met een gaswasser
BBT bij mechanisch geventileerde
nieuwbouwstallen voor
diercategorieën waarvoor nog
geen AEA-stalsystemen in bijlage
I van het Ministerieel Besluit van
19/03/2004 zijn opgenomen en
indien naast de emissie vanuit de
stal nog bijkomende
emissiebronnen aangepakt
worden
ja, er worden vier stallen voorzien
van een gecombineerd
luchtwassysteem
energie
opstellen van
energiebalans/uitvoeren van een
energieaudit
nieuwe en bestaande installaties het uitvoeren van een energieaudit
wordt aangeraden
eco-scan bvba M15HALV1_kennisgeving/ontwerpMER 132
discipline omschrijving wanneer BBT op bedrijf toegepast?
optimaliseren van het ontwerp
van het ventilatiesysteem in
mechanisch geventileerde stallen
bij nieuwbouwstallen ja
regelmatige controle en reiniging
van leidingen en ventilatoren in
mechanisch geventileerde stallen
nieuwe en bestaande installaties ja, periodieke controles zullen
uitgevoerd worden
gebruik maken van een
melkpomp/vacuümpomp met een
toerentalregeling
melkbedrijven met een nieuwe
melkinstallatie
niet van toepassing
gebruik maken van een
voorkoeler
melkbedrijven met een nieuwe
melkinstallatie
niet van toepassing
warmte recupereren uit de
melkkoeler
nieuwe en bestaande installaties
bij melkveebedrijven
niet van toepassing
afval
afvalstromen minimaliseren en
volgens de meest aangewezen
opties afvoeren
nieuwe en bestaande
installaties
ja, het is in ieders voordeel dat de
afvalstroom zo minimaal mogelijk
gehouden wordt, en zo optimaal
mogelijk afgevoerd wordt
eco-scan bvba M15HALV1_kennisgeving/ontwerpMER 133
17 Monitoring en evaluatie
17.1 Controle
Door de overheid en door de geldende wetgevingen zijn er verschillende maatregelen opgelegd en
gegevens opgemeten en/of gerapporteerd, die het (gedeeltelijk) mogelijk maken om op te volgen hoe
het bedrijf ten opzichte van bepaalde milieu-effecten evolueert. Hier worden verschillende relevante
elementen aangehaald en bondig toegelicht.
17.2 Geurhinder – klachtenopvolging op gemeentelijk niveau
Met betrekking tot geurhinder worden eventuele klachten geregistreerd op de gemeentelijke milieudienst
te Halen. Indien noodzakelijk worden de klachten doorgegeven aan de milieu-inspectie, die deze
klachten verder onderzoekt.
17.3 Verzuring – sectorale opvolging op gewestelijk niveau
Voor de opvolging van de verzuringsproblematiek wordt er specifiek op bedrijfsniveau geen monitoring
voorgesteld. De verzuringsproblematiek dient eerder sectoraal en op gewestelijk niveau opgevolgd te
worden (MINA-plan 2011-2015).
17.4 Verstoring van de waterhuishouding – debietsmeter grondwater
Sinds 1 juli 1997 moet iedere heffingsplichtige grondwaterwinning uitgerust zijn met een debietsmeter,
die het opgepompte volume grondwater bepaalt. De teller moet geplaatst worden vóór het eerste
aftappunt van het gewonnen grondwater. Vlarem II bepaalt de voorwaarden waaraan deze meetinrichting
moet voldoen (afd. 5.53.3). Deze maatregel en de vergunningsplicht hebben tot doel de kwaliteit en de
kwantiteit van de grondwaterreserves en de omgeving van de waterwinning (waterpomp) voor schade te
behoeden.
17.5 Bodemverontreiniging – controle petroleum- en stookolietanks
Op het bedrijf zijn verschillende mazoutopslagtanks aanwezig. Deze dienen periodiek gekeurd te worden.
17.6 Vermesting en oppervlaktewaterverontreiniging – MAP-meetpunten
Dit meetnet laat toe de nitraatconcentratie in het oppervlaktewater te monitoren. Voor ieder
deelbekken waarvoor een representatief meetpunt bestaat kan globaal een conclusie gesteld worden met
betrekking tot de gemeten concentraties. Deze conclusie geldt echter voor het gehele deelbekken.
Enerzijds kan bij een eventuele overschrijding van de nitraatnorm (50 mg NO3-/l) niet specifiek
aangegeven worden welke percelen of bedrijven verantwoordelijk zijn, anderzijds wil het niet
overschrijden van de norm in het meetpunt ook niet zeggen dat de bemesting op al de percelen
reglementair is verlopen. Ze geven echter een richtinggevend beeld voor het gehele deelbekken. In de
omgeving van het bedrijf zijn geen representatieve MAP-meetpunten gelegen.
eco-scan bvba M15HALV1_kennisgeving/ontwerpMER 134
18 Grensoverschrijdende effecten
De afstand van het bedrijf tot de grens met Wallonië bedraagt ongeveer 18 km en tot de Nederlandse
grens ongeveer 45 km. Er worden dan ook geen grensoverschrijdende effecten verwacht.
eco-scan bvba M15HALV1_kennisgeving/ontwerpMER 135
19 Leemten in de kennis
Over de gehanteerde emissiecoëfficiënten van zowel geur, ammoniak als stof bestaat nog
wetenschappelijke onzekerheid. De emissiefactoren die gebruikt worden om de situatie op het bedrijf te
bepalen zijn algemene waarden. Bedrijfsspecifieke metingen zijn niet beschikbaar. Ook inzake
kadaveropslag zijn geen kwantitatieve geuremissiecijfers bekend. Daarnaast is er nog onzekerheid over
het werkelijk rendement van het biobed.
Kwantitatieve inschatting van cumulatieve (geur)effecten is moeilijk wegens de betrokkenheid van veel
verschillende elementen (met verschillende onbekende parameters) in eenzelfde bronnencluster. Bij
omliggende bedrijven is de exacte bedrijfssituatie namelijk niet gekend. Daarom wordt er voor deze
bedrijven steeds vertrokken van traditionele stalsystemen. De gemaakte cumulatieve inschattingen
zullen dan ook eerder beschouwd worden als ruwe aanwijzingen.
Er zijn geen cijfers gekend omtrent fijn-stofreductie door het gebruik van een biobed.
De geluidsniveaus van de geluidsbronnen op het bedrijf zelf zijn niet gemeten, maar zijn gebaseerd op
literatuurgegevens, technische brochures en eerdere metingen (op gelijkaardige bedrijven). In
combinatie met de mathematische wetmatigheden zal zo een vrij realistisch beeld van de geluidsniveaus
bekomen worden.
Om de mogelijke effecten te kunnen voorspellen, wordt gebruik gemaakt van het verspreidingsmodel
IFDM. De resultaten die dit model genereert, kunnen als indicatie gebruikt worden om aan te duiden of er
al dan niet (bijkomende) hindereffecten zullen optreden, maar kunnen niet als absoluut geïnterpreteerd
worden. Het betreft hier namelijk een model, waarbij diverse aannames gehanteerd worden om tot een
zo correct mogelijke inschatting te komen van de te verwachten effecten, maar waarbij de nodige
voorzichtigheid gehanteerd moet worden bij de interpretatie van de bekomen resultaten.
Samenvattend kan echter gesteld worden dat, hoewel er een aantal leemten en onzekerheden zijn, deze
geen wezenlijke invloed hebben gespeeld op de besluitvorming van de verschillende milieu-effecten.
eco-scan bvba M15HALV1_kennisgeving/ontwerpMER 136
20 Tewerkstelling- en investeringsrapport
20.1 Tewerkstelling
Op het bedrijf worden momenteel 2 werknemers tewerk gesteld. In de gewenste situatie zullen dit 10
werknemers zijn.
20.2 Investeringen
Er worden drie nieuwe stallen voorzien in de gewenste situatie die uitgerust worden met gecombineerde
luchtwassers. Een van de bestaande stallen zal eveneens uitgerust worden met een dergelijk
luchtwassysteem. De gewenste wijzigingen brengen dus aanzienlijke investeringen met zich mee.
20.3 Duurzaam gebruik van grondstoffen en goederen
Het bedrijf evalueert zelf de productie en de hiervoor gebruikte methodes aan de hand van een
technische boekhouding en op basis van ervaring. De resultaten hiervan laten de bedrijfsleider toe om
zijn productiemethode en de keuze van de grondstoffen (dieren en voeders) te evalueren.
eco-scan bvba M15HALV1_kennisgeving/ontwerpMER 137
21 Conclusie
Bij uitbreiding van het bedrijf dient er met de volgende effecten rekening gehouden te worden:
door de aangevraagde uitbreiding en wijzigingen op het bedrijf zal de geuremissie afnemen
van 133.800 ouE/s (huidige situatie) tot 92.303 ouE/s (gewenste situatie). Deze daling kan
verklaard worden doordat er in de gewenste situatie een aantal van de oude
vleesvarkensstallen afgebroken zullen worden, de huidige biggenstal en alle nieuw te bouwen
stallen uitgerust zullen worden met gecombineerde luchtwassers met een hoog
geurverwijderingsrendement van 85 %;
het bedrijf maakt geen deel uit van een bronnencluster, er dient dus een individuele aftoetsing
te gebeuren. Met betrekking tot geur wordt verwacht dat, ondanks de uitbreiding, het aantal
woningen dat een negatief effect ondervindt zal afnemen. Dit kan verklaard worden door het
voorzien van gecombineerde luchtwasser met een hoog geurverwijderingsrendement op vier van
de vijf stallen wordt verwacht dat, In hoog geurgevoelig gebied zullen er in de gewenste situatie
geen woningen meer gelegen zijn binnen de afgebakende hinderzones (afname met 322
woningen). In matig geurgevoelig gebied neemt het aantal woningen dat een matig negatief
effect ondervindt af met 51 stuks, en het aantal woningen dat een gering negatief effect
ondervindt met 31 stuks. Het aantal woningen binnen laag geurgevoelig gebied dat gelegen is
binnen de zone met een gering negatief effect neemt af met 24 stuks, in de zone met een matig
negatief effect wordt een daling met 23 woningen verwacht. Er zullen geen woningen meer
gelegen zijn binnen de zone met een negatief effect in laag geurgevoelig gebied;
ter hoogte van alle aangeduide indicatorwoningen wordt een daling van de geurconcentratie
verwacht;
door de voorziene wijzigingen zal de ammoniakemissie afnemen van 9.340 kg/jaar naar 7.986
kg/jaar. Deze daling kan eveneens verklaard worden door het uitrusten van vier van de vijf
stallen met een gecombineerde luchtwasser met een ammoniakverwijderingsrendement van 85
%;
deze daling in ammoniakemissie zorgt er ook voor dat de verzurende en de vermestende
depositie in de gewenste situatie afneemt. Binnen aandachtsgebied zorgt deze daling ervoor
dat de maximale bijdrage door het bedrijf wijzigt van significant negatief (huidige situatie)
naar een negatief effect (gewenste situatie). Buiten aandachtsgebied neemt de
bedrijfsspecifieke bijdrage ook af, maar blijft er in beide situaties sprake van negatieve
effecten. Ter hoogte van het habitatrichtlijngebied “Demervallei” wordt de bijdrage van het
bedrijf als niet significant aanzien. De IMPACTSCORE NH3 bedraagt 0,39 %.
door de aangevraagde uitbreiding zal de PM10-stofemissie uit de stallen wijzigen van 587
kg/jaar naar 473 kg/jaar. De PM2,5-stof emissie wijzigt nagenoeg niet (huidige situatie: 33 kg/j,
gewenste situatie: 34 kg/j). Dit kan eveneens verklaard worden door het voorzien van
gecombineerde luchtwassers met een verwijderingsrendement van respectievelijk 80 % voor
PM10 en 70 % voor PM2,5;
bij de toetsing van de bedrijfsbijdrage aan de PM10-stofconcentratie blijkt dat er in de huidig
vergunde situatie zones zijn waar er een gering negatief en matig negatief effect geldt. Enkel
in de zone met een gering negatief effect is er één woning gelegen, dit betreft de
bedrijfswoning. Naar de toekomst toe, zal er door het voorzien van luchtwassers, enkel nog
een zone zijn waar er een gering negatief effect geldt. In deze zone zijn er geen woningen
gelegen. De PM2,5-stofconcentratie zal in geen enkele situatie meer dan 1 % van de norm
bedragen. De maximale PM10-stofconcentratie door het bedrijf zelf bedraagt in de huidig
vergunde situatie bedraagt 1,51 µg PM10/m³ en in de gewenste situatie 0,54 µg/m³. Voor PM2,5
is dit respectievelijk 0,10 µg/m³ en 0,045 µg/m³. In Halen bedraagt de gemiddelde
achtergrondstofconcentratie voor PM10 21 µg/m³. Inzake PM2,5 bedraagt de gemiddelde
eco-scan bvba M15HALV1_kennisgeving/ontwerpMER 138
achtergrondstofconcentratie 11 - 15 µg/m³. Er worden, rekening houdend met deze
gemeentelijke achtergrondconcentraties, aldus geen cumulatieve normoverschrijdingen
verwacht;
de invloedstraal waar de grondwatertafel met 50 cm daalt door het winnen van grondwater zal
zich in de gewenste situatie 282 m rond elk van de twee winningsputten uitstrekken. De
dichtstbijzijnde bedrijfsvreemde winning is op minstens 415 m gelegen, er zullen dus geen
bedrijfsvreemde winningen beïnvloed worden. Er is sprake van een verwaarloosbaar effect;
uit een toetsing van de continue geluidsbronnen blijkt dat er in de gewenste situatie een
verbetering verwacht wordt. Gedurende de nachtperiode wordt op 200 m van de
perceelsgrens wel de perceelsgrens de grenswaarde overschreden wordt en dit zowel in
natuurgebied als in agrarisch gebied. Het gaat in beide gevallen echter om een zeer beperkte
overschrijding, die binnen de grenzen van de onzekerheid van het model (+/- 1 dB(A)) valt. Er
zal overal een verbetering optreden ten opzichte van de huidige situatie. Ter hoogte van de
dichtstbijzijnde woning wordt de grenswaarde niet langer overschreden. Er geldt een positief
tot zeer positief effect. Op 200 m van de perceelsgrens wordt overdag en ’s avonds aan de
vooropgestelde grenswaarden voldaan. Ook hier geldt een positief tot zeer positief effect.’s
Nachts wordt de grenswaarde wel nog zeer beperkt overschreden. Dit wordt beoordeeld als
een negatief effect. Er treedt echter wel een verbetering op ten opzichte van de huidige
situatie.
uit een toetsing van de incidentele bronnen blijkt dat er in de gewenste situatie een
overschrijding van de richtwaarden op 200 m van de perceelsgrens door het laden en lossen
van de dieren tijdens de avond- en nachtperiode zal optreden. Ook ter hoogte van de
dichtstbijzijnde woning wordt een overschrijding gemodelleerd tijdens de nachtperiode voor
het laden en lossen van de dieren. Er wordt dan ook aangeraden om, in de mate van het
mogelijke, het laden en lossen van de dieren zoveel mogelijk overdag of ’s avonds te laten
doorgaan. Door de laadklep van een elektrische bediening en een rubberen stootkussen te
voorzien worden harde klappen bij het dichtdoen vermeden;
wordt gekeken naar het aantal transporten, dan kan vastgesteld worden dat het aantal
wekelijkse transporten toeneemt van 8,3 naar 27,8.
Door toepassing van een aantal milderende maatregelen worden de mogelijke effecten gekoppeld aan
de gewenste situatie te Halen zo goed als mogelijk volgens de best beschikbare technieken beperkt tot
de aanvaardbare hinder door zulke inrichtingen teweeg gebracht.
De belangrijkste maatregelen die voorzien zijn, zijn de volgende:
in de gewenste situatie worden drie van vier stallen uitgerust met een gecombineerd
luchtwassysteem dat de emissies van geur, stof en ammoniak met respectievelijk 85 %, 80 % en
70 % (PM10 en PM2,5) en 85 % reduceert;
de Struikstraat, die momenteel bestaat uit aangehard zand, zal na het bekomen van een
Stedenbouwkundige vergunning, verhard worden. Eventuele overlast die ten gevolge van
opwaaiend zand tijdens droge periodes kan zo beperkt worden;
er wordt een uitbreiding van het bestaande peilputten netwerk voorzien, zodat mogelijke
vermestende invloeden van het bedrijf op het grondwater in een vroeg stadium opgespoord
kunnen worden;
regenwater wordt opgevangen en nuttig aangewend in de luchtwassers;
gezien er een vergunning aangevraagd wordt om meer dan 30.000 m³ grondwater per jaar op
te pompen dient er minstens één peilput geplaatst te worden. Gedurende ten minste twee
eco-scan bvba M15HALV1_kennisgeving/ontwerpMER 139
maanden voorafgaand aan het oppompen van grondwater moeten wekelijkse peilmetingen
worden uitgevoerd in de peilput(ten).
er zal gebruik gemaakt worden van frequentiegestuurde ventilatoren;
Om de geluidsoverlast voor omwonenden zoveel mogelijk te vermijden heeft de exploitant
momenteel al een aantal maatregelen getroffen: het vullen van de voedersilo’s en laden en
lossen van de dieren vindt overdag plaats, de ventilatoren worden zo min mogelijk in werking
gesteld, en dit gebeurt computergestuurd;
er werd een bedrijfsintegratieplan opgesteld om de landschappelijke inkleding van het bedrijf
te versterken;
gezien er inzake transport sprake is van een negatief effect, wordt voorzien om in de gewenste
situatie gebruik te maken van twee transportroutes, één voor de aanvoer en één voor de
afvoer van goederen. Hierdoor zullen de bedrijfsgebonden transporten, en de mogelijke hinder
hierdoor, beter gespreid worden.
Verdere mogelijkheden
gezien er inzake de incidentele geluidsbronnen enkele overschrijdingen verwacht worden,
wordt er dan ook aangeraden om in de mate van het mogelijke het laden en lossen van de
dieren zoveel mogelijk overdag of ’s avonds te laten doorgaan. Door de laadklep van een
elektrische bediening en een rubberen stootkussen te voorzien worden harde klappen bij het
dichtdoen vermeden.
Met de volledige uitwerking van dit dossier werd getracht om voldoende en volledige informatie aan te
reiken om het aspect milieu een volwaardige plaats te geven bij de besluitvorming.
eco-scan bvba M15HALV1_kennisgeving/ontwerpMER 140
22 Literatuurlijst
Albers, R., Beck, J., Bleeker, A., van Bree, L., van Dam, J., van den Eerden, L., Freijer, J., van Hinsberg,
A., Marra, M., Van de Salm, C., Tonneijck, A., de Vries, W., Wesselink, L. & Wortelboer, F. (2001).
Evaluatie van de verzuringsdoelstellingen: de onderbouwing. RIVM Rapport 725501001.
Antrop M., Van Eetvelde V., Janssens J., Martens I. & Van Damme S. (2002). Traditionele landschappen
van het Vlaamse Gewest, Universiteit Gent, Vakgroep Geografie.
Akoestisch onderzoek van het Milieu Adviesbureau BV, 2010 (akoestisch onderzoek rapportnummer 210-
SSm51l-il-v1)
Akoestisch onderzoek Industrielawaai (Wro en Wmb) van HMB B.V., 2014 (akoestisch onderzoek
rapportnummer 13263201N2)
Bongers, M., Vossen, F., van Harreveld, T. (2001). Geurhinderonderzoek stallen intensieve veehouderij.
Onderzoek uitgevoerd in opdracht van het ministerie VROM. Eindrapport, maart 2001.
Boussery, K., Calus, A., Cocquyt, M., Degloire, T., Demeulemeester, M., Desmet, K., Desmyter, L.,
Mahieu, J., Martens, I., Masquelin, B., Storme, K., Vanbecelaere, D., Van Winghem, J., Verhoest, K., &
Wauters, E. (2006). Agrarische architectuur, technisch bekeken. Provincie West-Vlaanderen. 71 pp.
De Bruyn, G., Hendriks, J., Baron, M., Van Langenhove, H. Andries, A., Saevels, P., Leribaux, C.,
Vranken, E., Vinckier, C. & Berckmans, D. (2001). Ontwikkeling van een eenvoudige procedure voor de
bepaling van stof- en ammoniakemissies van agrarische constructies ten behoeve van een aangepaste
milieureglementering in Vlaanderen. Onderzoeksproject uitgevoerd in opdracht van het Ministerie van de
Vlaamse Gemeenschap.
de Vries, W. (2008). Verzuring: oorzaken, effecten en kritische belastingen en monitoring van de
gevolgen van ingezet beleid. Alterra-rapport 1699, Wageningen. 89 pp.
Derden, A., Meynaerts, E., Vercaemst, P. & Vrancken K. (2006). Beste Beschikbare Technieken (BBT) voor
de veeteeltsector. Gent, Academia Press. 289 pp.
Dermaux, D., Vervaet, C., Arts, P., Lefebre, F. (2012). Geactualiseerd richtlijnenboek Lucht. 212 pp.
Janssen, L. & Mensink, C. (2002). Aanpassing van de GIS User Interface voor het berekenen van de
overschrijdingen van kritische lasten op basis van gevoeligheidskaarten en OPS-depositieberekeningen,
Rapport 2002/TAP/R044. VITO Mol.
Kros, J., de Haan, B.J., Bobbink, R., van Jaarsveld, J.A., Roelofs, J.G.M., & de Vries, W. (2008). Effecten
van ammoniak op de Nederlandse natuur: achtergrondrapport. Alterra-rapport 1698, Wageningen. 134
pp.
Langouche, D., Wiedemann, T., Van Ranst, E., Neirynck, J. & Langohr, R. (2002). Berekening en kartering
van kritische lasten en overschrijdingen voor verzuring en eutrofiëring in bosecosystemen in Vlaanderen.
In: Neirynck, J. et al. Bepaling van de verzuring- en vermestingsgevoeligheid van Vlaamse bossen met
gemodelleerde depositiefluxen, eindverslag van project VLINA 98/01, INBO, Geraardsbergen, Studie
uitgevoerd voor rekening van de Vlaamse Gemeenschap binnen het kader van het Vlaams
Impulsprogramma Natuurontwikkeling.
eco-scan bvba M15HALV1_kennisgeving/ontwerpMER 141
LNE (2008). Visiedocument voor administratief overleg “De weg naar een duurzaam geurbeleid”, versie
6.7.
Mackie, R.I., Stroort, P.G. & Varel, V.H. (1998). Biochemical identification and biological origin of key
odor components in livestock waste. Journal of Animal Science, 76(5), 1.331-1.342.
Meykens, J. & Vereecken, H. (2001). Ontwikkeling en integratie van gevoeligheidskaarten voor verzuring
en vermesting van ecosystemen in Vlaanderen, BDB, KULeuven, VMM.
Meyus, Y., Woldeamlak, S., Batelaan, O. & De Smedt, F. (2004). Opbouw van een Vlaams
Grondwatervoedingsmodel. Deelrapport 1: Centraal Vlaams Grondwatersysteem. Onderzoeksopdracht
voor het Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, Departement Leefmilieu en Infrastructuur,
Administratie Milieu-, Natuur-, Land- en Waterbeheer, AMINAL, Afdeling Water. 51 pp.
Milieubeleidsplan 2011-2015 (2011), 167 pp.
MIRA (2006). Milieurapport Vlaanderen, Achtergronddocument 2006, Verzuring, Van Avermaet, P., Van
Hooste H. & Overloop, S. Vlaamse Milieumaatschappij, www.milieurapport.be. 74 pp.
MIRA (2008) Milieurapport Vlaanderen, Achtergronddocument Klimaatverandering 2007. Brouwers J., De
Nocker L., Schoeters K., Moorkens I., Jespers K., Aernouts K., Beheydt D., Vanneuville W.. Vlaamse
Milieumaatschappij, april 2008. www.milieurapport.be. 224 pp.
MIRA (2010) Milieurapport Vlaanderen, MIRA Achtergronddocument 2010, Kwaliteit oppervlaktewater,
Peeters B., De Cooman W., Theuns I., Vos G., Lammens S., Pelicaen J., Maeckelberghe H., Gabriels W.,
Kestens S., Debbaudt W., Timmermans G., Barrez I., Van den Broeck S., D’Heygere T., Soetaert H.,
Martens K., Baten I., Haustraete K., Breine J., Van Thuyne G., Smis A., Vlaamse Milieumaatschappij,
http://www.milieurapport.be. 121 pp
MIRA (2011) Milieu- en natuurrapport Vlaanderen, Achtergronddocument 2011 Vermesting. Overloop S.,
Bossuyt M., , Claeys D., Elsen A., Eppinger R., Wustenberghs H., D’hooghe J., Vlaamse
Milieumaatschappij, www.milieurapport.be. 111 pp.
MIRA (2012). Milieurapport Vlaanderen, Indicatorrapport 2011. Marleen Van Steertegem (eindred.), ,
Vlaamse Milieumaatschappij, 171 pp.
MIRA-T (2004). Milieu- en Natuurrapport Vlaanderen. 456 pp.
MIRA-T (2006). Milieu- en Natuurrapport Vlaanderen. 271 pp.
MIRA-T (2007). Milieu- en Natuurrapport Vlaanderen. 274 pp.
Ogink, N.W.M. & Groot Koerkamp, P.W.G. (2001. Comparison of odour emissions from animal housing
systems with low ammonia emissions. Water Science and technology, 9, 245-252.
O’Neill, D.H. & Phillips, V.R. (1991). A review of the Odour Nuisance from Livestock buildings: Part 1,
Influence of the techniques for Managing Waste Within the Building. Journal of Agricultural Engineering
and Research, 50, 1-10.
eco-scan bvba M15HALV1_kennisgeving/ontwerpMER 142
PRG Odournet nv, Universiteit Gent, PRA Odournet nv (2004). Voorstellen van een aanpak om
beschermingsniveaus voor stofhinder vast te stellen rondom bronnencomplexen en bronnenclusters.
Studie uitgevoerd in opdracht van het Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, afdeling Algemeen
Milieu- en Natuurbeleid. Eindrapport mei 2004. 93 pp.
Saxton, K.E., W.J. Rawls, J.S. Romberger & Papendick, R.I. (1986). Estimating generalized soil-water
characteristics from texture. Soil Sci. Soc. Amer. J., 50(4): 1031-1036.
Schrooten et al. (2006). Richtlijnenboek lucht, 127 pp.
Schute et al., 2006 Schute, I., Vansina, F. & Wauters, E. (2006). Geactualiseerd project-MER-
richtlijnenboek Landschap, Bouwkundig Erfgoed en Archeologie. 188 pp.
Staelens, J., Neirynck, J., Genouw, G., Roskams, P. (2006). Dynamische modellering van streeflasten
voor bossen in Vlaanderen. [INBO.R.2006.12]. Rapporten van het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek,
2006 (12). Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek, Brussel. 156 pp.
Sterckx, G. & Paelinckx, D. (2004). Beschrijving van de habitattypes van Bijlage I van de Europese
Habitatrichtlijn. 108 pp.
T’jollyn, F., Bosch, H., Demolder, H., De Saeger, S., Leyssen, A., Thomaes, A., Wouters, J., Palinck, D.&
Hoffman, M. (2009). Criteria voor de beoordeling van de lokale staat van instanthouding van de NATURA-
2000-habitattypen, versie 2.0. Rapport van het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek 2009 (46).
Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek, Brussel.
Trevi NV (2002). Mestverwerkingsinstallatie VARFOME (Leievoeders) – Nutriëntenbalans in opdracht van
de Vlaamse Milieumaatschappij.
Universiteit Gent, Project Research Gent nv, PRA Odournet bv, Eco2 bvba (2002a). Voorstellen van een
geschikte methode om nuleffectniveaus van stofhinder te vertalen naar normen en toepassing op 5
pilootsectoren. Deel I: Evaluatie van het Nederlandse normeringsstelsel. Studie uitgevoerd in opdracht
van het Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, afdeling Algemeen Milieu- en Natuurbeleid. Eindrapport
november 2001.
Universiteit Gent, Project Research Gent nv, PRA Odournet bv, Eco2 bvba (2002b). Voorstellen van een
geschikte methode om nuleffectniveaus van stofhinder te vertalen naar normen en toepassing op 5
pilootsectoren. Deel II: Uitwerken methode toepasbaar op de Vlaamse situatie. Studie uitgevoerd in
opdracht van het Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, afdeling Algemeen Milieu- en Natuurbeleid.
Eindrapport juni 2002.
Universiteit Gent, Project Research Gent nv, PRA Odournet bv, Eco2 bvba (2002c). Voorstellen van een
geschikte methode om nuleffectniveaus van stofhinder te vertalen naar normen en toepassing op 5
pilootsectoren. Deel III: Formulering voorstel voor de 5 pilootsectoren. Studie uitgevoerd in opdracht van
het Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, afdeling Algemeen Milieu- en Natuurbeleid. Eindrapport
juni 2002.
Van den Broeck, S., Heirman, S., Van Haecke, K., Goessens, X., Antierens, A. (2011). Geacualiseerd
richtlijnenboek voor de discipline water. 175 pp.
van Dobben, H.F., & van Hinsberg, A. (2008). Overzicht van de kritische depositiewaarden voor stikstof,
toegepast op habitattypen en Natura 2000-gebieden. Alterra-rapport 1654, Wageningen. 79 pp.
eco-scan bvba M15HALV1_kennisgeving/ontwerpMER 143
Van Hooydonk, D., De Winter, S., Claes, S., Putzeys, G. & Busschots, C. (2011). Richtlijnenboek discipline
geluid en trillingen. 118 pp.
Van Langenhove, H. & Defoer, N. (2002). Valideren van de meetprocedure voor de bepaling van stof-en
ammoniakemissies van referentieveestallen als voorbereiding op de implementatie van de
beoordelingsrichtlijn voor emissiearme stalsystemen.
VMM (2004). Water. Elke druppel telt. Varkenshouderij, 25 pp.
VMM (2008). Grondwater in Vlaanderen: het Brulandkrijtsysteem. Vlaamse Milieumaatschappij, Aalst. 127
p.
VMM (2010). Zwevend stof in Vlaanderen, periode 2007 en 2008. Vlaamse Milieumaatschappij. 176 pp. +
bijlagen.
VMM (2013), ‘Zure regen’ in Vlaanderen, Depositiemeetnet verzuring 2011
VMM (2014a). Lozingen in de lucht 1990-2013 (+ Bijlagen).
VMM (2014b). Luchtkwaliteit in het Vlaamse Gewest – Jaarverslag immissiemeetnetten - 2013
VROM (2002a). Regeling ammoniak en veehouderij.
VROM (2002b). Wet ammoniak en veehouderij.
VROM (2006a). Regeling geurhinder en veehouderij.
VROM (2006b). Wet geurhinder en veehouderij.
Willems, E., Monseré, T., Dierckx, J. (2011). Geactualiseerd richtlijnenboek milieueffectrapportage
‘Basisrichtlijnen per activiteitengroep – Landbouwdieren’. Uitgevoerd in opdracht van het Ministerie van
de Vlaamse Gemeenschap, afdeling Milieu-, Natuur- en Energiebeleid, Departement Leefmilieu, Natuur
en Energie, Dienst Mer. Eindrapport juni 2011, 162 pp.
eco-scan bvba M15HALV1_kennisgeving/ontwerpMER 144
23 Bijlagen
Bijlage 1 Kopie van het kadasteruittreksel
Bijlage 2 Topografische kaart van België
Bijlage 3 a) Stratenplan
Bijlage 4 a) Luchtfoto van de inrichting
b) Luchtfoto van de omgeving van de inrichting
Bijlage 5 Gewestplan
Bijlage 6 Waterlopen in de omgeving van de inrichting, MAP en VMM meetpunten
Bijlage 7 Bouwkundig erfgoed
Bijlage 8 Landschapsatlas
Bijlage 9 a) Grondplan van de huidige situatie
b) Grondplan van de gewenste situatie
Bijlage 10 Foto’s van het bedrijf en zijn omgeving
Bijlage 11 Beschrijving luchtwassysteem
Bijlage 12 Uittreksel inputparameters modellering IFDM
a) geur individueel huidige situatie
b) geur individueel gewenste situatie
Bijlage 13 Stalwaarderingspunten
Bijlage 14 a) geurimmissie in de huidige situatie
b) geurimmissie in de gewenste situatie
Bijlage 15 Aanduiding ligging indicatorwoningen
Bijlage 16 a) PM10-stofimmissie in de huidige situatie
b) PM10-stofimmissie in de gewenste situatie
Bijlage 17 Quartaire bodemkaart
Bijlage 18 Situering peilputten
Bijlage 19 Grondwaterwinning
Bijlage 20 Gewestelijke stedenbouwkundige verordening hemelwateropvang
Bijlage 21 Ligging evaluatiepunten geluid
Bijlage 22 Situering evaluatiepunten geluid
Bijlage 23 Akoestische studies ivm demping geluid door luchtwassers
Bijlage 24 Uittreksel biologische waarderingskaart
Bijlage 25 Uittreksel habitatkaart met aanduiding habitattypes en regionaal belangrijke biotopen
a) habitattype 1
b) habitattype 2
Bijlage 26 a) Verzurende depositie in de huidige situatie
b) Verzurende depositie in de gewenste situatie
Bijlage 27 a) Vermestende depositie in de huidige situatie
b) Vermestende depositie in de gewenste situatie
eco-scan bvba M15HALV1_kennisgeving/ontwerpMER 145
Bijlage 28 Resultaat IMPACTSCORE NH3
Bijlage 29 Omgevingsadvies
Bijlage 30 Transportroute
Bijlage 31 Niet-technische samenvatting