56
Ulaştırma Yatırımlarında Kurumsal Sorumluluk Anlayışı İsmail Şahin Yıldız Teknik Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü Ulaştırma Anabilim Dalı İMO İstanbul Şubesi Meslekiçi Seminerleri 21 – 22 – 23 Şubat 2012 İstanbul

Ulaştırma Yatırımlarında Kurumsal Sorumluluk Anlayışı

  • Upload
    neorah

  • View
    52

  • Download
    3

Embed Size (px)

DESCRIPTION

İMO İstanbul Şubesi Meslekiçi Seminerleri 21 – 22 – 23 Şubat 2012 İstanbul. Ulaştırma Yatırımlarında Kurumsal Sorumluluk Anlayışı. İsmail Şahin Yıldız Teknik Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü Ulaştırma Anabilim Dalı. SUNUMUN İÇERİĞİ - PowerPoint PPT Presentation

Citation preview

Page 1: Ulaştırma Yatırımlarında Kurumsal Sorumluluk Anlayışı

Ulaştırma Yatırımlarında Kurumsal Sorumluluk Anlayışı

İsmail Şahin

Yıldız Teknik Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Bölümü

Ulaştırma Anabilim Dalı

İMO İstanbul ŞubesiMeslekiçi Seminerleri21 – 22 – 23 Şubat 2012

İstanbul

Page 2: Ulaştırma Yatırımlarında Kurumsal Sorumluluk Anlayışı

SUNUMUN İÇERİĞİ• Toplumsal Gereksinimlerinin Karşılanmasında Ulaştırma Altyapı Yatırımları

ve Hizmetleri• Sürdürülebilir Kalkınma• Ulaştırma Yapılarını ve Hizmetlerini Gerçekleştirme Süreci• Sürdürülebilir Kalkınma için Dünyadan ve Bizden Yansımalar• Kentiçi Ulaştırma Planlamasında Kurumsal Sorumluluk• İstanbul Ulaşım Ana Planı ve Bazı Projelerden Örnekler• Ulaştırma Yatırımlarında Sorumluluk – Kamu ve Özel Sektör• Sosyal Sorumluluk Raporlaması• Sonuçlar

Page 3: Ulaştırma Yatırımlarında Kurumsal Sorumluluk Anlayışı

Toplumsal Gereksinimlerinin Karşılanmasında Ulaştırma Altyapı Yatırımları ve Hizmetleri

Page 4: Ulaştırma Yatırımlarında Kurumsal Sorumluluk Anlayışı

Altyapı Projeleri

Yaşamı;– Daha güvenli, – Daha sağlıklı ve – Daha gönençli yaparak

Toplumların ve uygarlıkların ilerlemesini sağlar.

Page 5: Ulaştırma Yatırımlarında Kurumsal Sorumluluk Anlayışı

Gelişmişlik Düzeyi ve Projeler

• Gelişmiş ülkelerde,Altyapı yenilemesi;

• Gelişmekte olan ülkelerde,Yeni altyapı gereksinimi.

Page 6: Ulaştırma Yatırımlarında Kurumsal Sorumluluk Anlayışı

Projelerin İtkileri

• Toplumsal gereksinimler;• Teknik ve teknolojik gelişmeler;• Finansman temininde kolaylıklar;• Yatırımı teşvik edici yasal düzenlemeler.

Page 7: Ulaştırma Yatırımlarında Kurumsal Sorumluluk Anlayışı

Projelerin Etkileri-Değerlendirme Ölçütleri-

• Mali,• Ekonomik,• Sosyal ve• Çevresel

Page 8: Ulaştırma Yatırımlarında Kurumsal Sorumluluk Anlayışı

Gereksinimlerin Karşılanmasındaki Zorluklar

• Artan dünya nüfusu,• Azalan (doğal) kaynaklar,• İklim değişikliği.

Page 9: Ulaştırma Yatırımlarında Kurumsal Sorumluluk Anlayışı

Sürdürülebilir Kalkınma

Page 10: Ulaştırma Yatırımlarında Kurumsal Sorumluluk Anlayışı

Sürdürülebilir Kalkınma

Bugünün gereksinimlerini, gelecek kuşakların da kendi gereksinimlerini karşılayabilme olanağından ödün vermeksizin karşılamak.

Bu tanımda, hem kalkınma hem de koruma anlayışı bulunmaktadır.

UN (1987) Our Common Future, The Brundtland Report, The United Nations.

Page 11: Ulaştırma Yatırımlarında Kurumsal Sorumluluk Anlayışı

Koruma AnlayışıOysa (bu tanımın) odak noktasında “mevcut düzenin

olabildiğince devamı ve sürüp gitmesi” yerine, “dünyanın sınırlarına varıldığı” görüşünün, “insanlığın geleceğini yaşamsal tehlikelerin beklediği” endişesinin olması gerekirdi. Konu kalkınmayı devam ettirme telaşı değil, “insan, hayvan, bitki bütün canlılara, doğaya ve özellikle doğal kaynaklara sahip çıkan, saygı duyan, koruyup kollayan, bunların sömürülmesine izin vermeyen” bir dünya düzenidir.

Atila Alpöge (2011) Ekolojik Çağın Eşiğinde Ulaşım, 9. Ulaştırma Kongresi, TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi, 16 – 18 Mayıs, İstanbul.

Page 12: Ulaştırma Yatırımlarında Kurumsal Sorumluluk Anlayışı

Sürdürülebilir Kalkınma

UIC (2011) Rail and Sustainable Development, ISBN 978-2-7461-1964-2,International Union of Railways, Paris.

SürdürülebilirKalkınma

Çevre Koruması

Sosyal Eşitlik

Ekonomik Büyüme

Sürdürülebilir

AdilKatlanılabilir

Kendine yetebilir

Page 13: Ulaştırma Yatırımlarında Kurumsal Sorumluluk Anlayışı

Sürdürülebilir Ulaştırma için Yapılması Gerekenler

• Seyahat gereksinimini azalt (daha az yolculuk üretimi);

• Seyahat uzunluklarını kısalt;• Toplu taşıma sistemi gibi daha

sürdürülebilir türlere yönelmeyi teşvik et;

• Ulaştırma sisteminin verimliliğini arttır.

E. Cipriani, S. Gori, M. Petrelli (2010) Bus Rapid Transit systems performance analysis, European Transport Conference 2010, 11 – 13 Ekim, Glasgow, Scotland, UK.

UIC (2011) Rail and Sustainable Development, ISBN 978-2-7461-1964-2, International Union of Railways, Paris.

Page 14: Ulaştırma Yatırımlarında Kurumsal Sorumluluk Anlayışı

Sürdürülebilir Projelerin Özellikleri

• Yapım, bakım ve işletim için yeterli finansmana sahiptir;

• Fayda ve maliyetleri topluma adaletli dağıtır;• Kaynak tüketimi az ve çevreye zararı çok

sınırlıdır (Akıllı Ulaştırma Sistemleri ve düşük karbon içerikli yakıtlar aracılığıyla);

• Uzun hizmet ömrü boyunca iyi hizmet vermeyi sürdürür.Carl D. Martland (2012) Toward More Sustainable Infrastructure: Project Evaluation for Planners and Engineers, ISBN 978-0-470-44876-2, John Wiley & Sons, Inc., USA.

Page 15: Ulaştırma Yatırımlarında Kurumsal Sorumluluk Anlayışı

Ulaştırma Yapılarını ve Hizmetlerini Gerçekleştirme Süreci

Page 16: Ulaştırma Yatırımlarında Kurumsal Sorumluluk Anlayışı

Ulaştırma Yapılarını ve Hizmetlerini Gerçekleştirme Süreci

Planlama Tasarım Yapım İşletim

Geleceğin kurgulanması

NASIL BİR GELECEK İSTİYORUZ !!!

Kurgu bileşenlerinin Projelendirilmesi

Bileşenlerin gerçekleş-tirilmesi

Hizmetlerin sunulması

Politika ağırlıklı kararlar

Teknik / teknolojik ağırlıklı kararlar

Page 17: Ulaştırma Yatırımlarında Kurumsal Sorumluluk Anlayışı

Planlama Evresinde Proje Başarımının Değerlendirilmesi

• Başarımın (performansın) bileşenleri nesnel olarak listelenebilir; ancak,• Bileşenlere önem atfederek en iyi seçeneğe karar vermek nesnel biçimde

yapılamaz.• Değerlendirme, sonuçta, (demokratik toplumlarda) projeden

etkilenenlerin görüşlerini bildirmeleri beklenen, politik bir konudur: Paydaş çalıştayları, kamuya açık toplantılar ve çeşitli uzmanlardan gelen görüşler, hangi seçeneklerin değerlendirmeye değer olduğunun belirlenmesine yardımcı olur.

• Parasal konular önemlidir, fakat herşey değildir!• Çevresel etkiler, sosyal adalet, estetik ve diğer toplumsal konular dikkate

alınmak zorundadır ve bunlar, projenin değerlendirilmesi ve seçiminde hakim unsurlar olabilmektedir.

Carl D. Martland (2012) Toward More Sustainable Infrastructure: Project Evaluation for Planners and Engineers, ISBN 978-0-470-44876-2, John Wiley & Sons, Inc., USA.

Page 18: Ulaştırma Yatırımlarında Kurumsal Sorumluluk Anlayışı

Altyapı Projelerinin PlanlanmasıToplumun Gereksinimleri

Altyapı Proje Fikirleri

Mali Değerlendirme

EkonomikDeğerlendirme

SosyalDeğerlendirme

ÇevreselDeğerlendirme

Proje Seçimi veya Onayı

Özel Sektörün Odaklandığı

Kamu Sektörünün İlgilendiği

Carl D. Martland (2012) Toward More Sustainable Infrastructure: Project Evaluation for Planners and Engineers, ISBN 978-0-470-44876-2, John Wiley & Sons, Inc., USA.

Page 19: Ulaştırma Yatırımlarında Kurumsal Sorumluluk Anlayışı

Altyapı ProjelerininTasarım, Yapım ve İşletimi

Sürdürülebilirlik ve çevresel korumacılık bağlamında;

• Yeşil Tasarımlar (yeşile boyanmış değil!),• Geri dönüştürülmüş malzemeler,• Geri dönüştürülebilecek sistemler.

Page 20: Ulaştırma Yatırımlarında Kurumsal Sorumluluk Anlayışı

Altyapı Yatırımlarından BeklenenlerUlaştırma, kentlerin büyümesi ve ekonomik gelişme için en gözde yatırım

alanları arasındadır.Ulaştırma yatırımları, bugüne kadar, zaman kazancı ve kazaların azaltılması

gibi finansal karşılığı olan ölçütlere göre değerlendirilmekteydi.Gelecekteki yatırımlar ise, sonuçlar yerine çıktılar üzerine

odaklanmalı ve bireylerin yaşam koşullarıni iyileştirmelidir.Örneğin, kaç kilometre bisiklet yolunun kullanıma açıldığını ölçmek yerine, bu

yolların kullanımı ile erişebilirlik artışına, tıkanıklık azalmasına ve sağlık koşullarının iyileşmesine katkılarının dikkate alınması daha önemlidir.

http://www.driversofchange.com/slimcity/urban-mobility/

Page 21: Ulaştırma Yatırımlarında Kurumsal Sorumluluk Anlayışı

Sürdürülebilir Kalkınma içinDünyadan ve Bizden Yansımalar

Page 22: Ulaştırma Yatırımlarında Kurumsal Sorumluluk Anlayışı

“İklim Değişikliği” Sergisi – Amerikan Doğal Tarih Müzesi’nin 2008 yılında New York’ta açtığı sergi 15 Ocak 2012’ye kadar Santral İstanbul’da. Serginin sloganı şöyle:“İklimler değişiyor, kentler değişiyor mu?İklimler değişiyor peki eğitim anlayışımız değişiyor

mu?İş dünyası değişiyor mu?İklimler değişiyor, siz değişiyor musunuz?”

Cumhuriyet Sürdürülebilir Yaşam, 26 Kasım 2011, s. 13.

Page 23: Ulaştırma Yatırımlarında Kurumsal Sorumluluk Anlayışı

Almanya’nın hedefi yeşil tren – Alman demiryolları gerçek bir enerji oburu, bir yılda kullandığı elektrik enerjisi, 3 milyonluk Berlin’in yıllık tüketimine eşit; ancak, tamamen yenilenebilir enerjiye dayalı bir işletmeye doğru adım adım ilerliyor, 2050’de bu hedefe ulaşacak. Örneğin, işletme 5.700 istasyonun çatısından güneş enerjisi toplamaya çalışıyor. Saatte 300 km hızla giden trenler bile yolcu-km başına 46 gram karbon salıyor. Otomobiller için bu değer 140 gram, uçaklar için ise 180 gram.

Cumhuriyet Sürdürülebilir Yaşam, 26 Kasım 2011, s. 4.

Page 24: Ulaştırma Yatırımlarında Kurumsal Sorumluluk Anlayışı

Çin araba satışını sınırlıyor – Pekin Belediyesi aldığı kararla 2011 yılında sadece 240 bin araba ve minivan plakası vereceğini bildirdi. Bu geçen yılki satışların üçte birine denk gelen bir rakam. Bu plakaları almak için Pekin’de ikamet etmek gerekiyor. Farklı şehre kayıtlı araçların trafiğin yoğun olduğu sabah ve akşam saatlerinde trafikten men edileceği bildirildi. Bu düzenleme Şangay’da 10 yıldır uygulanıyor.

Cumhuriyet Sürdürülebilir Yaşam, 26 Kasım 2011, s. 4.

Page 25: Ulaştırma Yatırımlarında Kurumsal Sorumluluk Anlayışı

İngiltere’de özel otomobil kullanımı azalıyor – İngiltere Ulaştırma Bakanlığı’nın yürüttüğü ve 1995 ile 2009 arasındaki hareketliliği inceleyen araştırmaya (National Travel Survey 2009) göre kişilerin ortalama seyahat süresi sabit kalmış (günde bir saat). Ortalama seyahat mesafesi %5 azalmış. Yapılan araçlı hareket adedi ise %10 düşmüş.

Kişilerin bir yılda gittikleri toplam kilometre 1949’dan beri sürekli artmıştı. Resmi istatistikler 2007’den beri bu mesafenin azalmakta olduğunu belirtiyor. Bunda ekonomik krizin ve akaryakıt fiyatlarındaki artışın etkisi olabilir. Ancak başka etkenler de var. Otomobil sahipliğine ve hareketliliğe bakış açısı değişmekte. Bisiklet kullanımında hızlı bir artış yaşanıyor. Birçok ülke ve kentte otomobil bölüşümü ya da otomobil paylaşımı sistemleri gelişiyor. Toplu ulaşım türlerine kayan yeni yatırımlar var.

EKO GAZETE 83, Atila Alpöge, Kaynak: Hubert Guillaud, InternetActu.net, 13.10.2011

Page 26: Ulaştırma Yatırımlarında Kurumsal Sorumluluk Anlayışı

Türkiye’de Sürdürülebilir Kentler: Düşük Karbonlu Sürece Geçiş Nasıl Yönetilir Konferansı (15 Kasım 2011, İstanbul) – İklim Dostu Kentler Bildirisi’nden:“İklim değişikliği sorununun çözümünün, kentsel planlama ve arazi kullanımı, toplu ulaşımın desteklenmesi, temiz yakıtların teşvik edilmesi, trafik yoğunluğunun azaltılması, alternatif ulaşım araçlarının desteklenmesi, … gibi sürdürülebilir kalkınma stratejileri ile mümkün olabileceği düşüncesindeyiz.”

Cumhuriyet Sürdürülebilir Yaşam, 26 Kasım 2011, s. 2-3.

Page 27: Ulaştırma Yatırımlarında Kurumsal Sorumluluk Anlayışı

Gelişmeye Evet Ama Ne Pahasına

Coşkun TecimerCumhuriyet, Olaylar ve Görüşler, s. 2, 14 Şubat 2012

“Ünlü fizikçi Stephan Hawking, ‘İnsanlık 3000 yılına değin yeni bir gezegen bulamazsa bu, onun sonu olacak’ demiş... İnsanlığın gelişimi için atılan her adım, doğru ve adaletli çizgide gitmiyor, çelişkisini de içinde taşıyor... Tutkuların, duyguların ve inançların tutsağı olmamış beyinlere ihtiyaç var. Çelişkileri görmek ve bunlara rasyonel çözümler getirmektir asıl olan. Gerekirse daha yavaş ama insana, çevreye ve doğaya daha duyarlı bir gelişmedir istediğimiz...”

Page 28: Ulaştırma Yatırımlarında Kurumsal Sorumluluk Anlayışı

Sürdürülebilirlik için Eğitim – Daha Yeşil Yarınlar İçinUluslararası Yeşil Eğitim Etkinliği (IGEE)10 – 12 Ekim 2012, Karlsruhe, Almanya

•İklim değiştikçe dünya değişiyor ve küresel ısınma, insan etkinliklerinin çevreye nasıl zarar verdiği tartışmasını da ısıtıyor.•İnsan kaynaklı çevre felaketleri, fiziksel altyapıyı tahrip ediyor, hava, su ve toprak kirliliğine yol açıyor ve insan yaşamını tehdit ediyor. •Ekonomik faaliyetlerin etkisi dünya ve insan sağlığı için katlanılamaz düzeye erişti. Yaşanan küresel mali ve ekonomik krizler mevcut ekonomik modelin ne kadar kırılgan olduğunu gösteriyor.•Bu zor zamanlarda, ekonomik, sosyal ve çevresel göstergeleri birleştiren ve sürdürülebilirliği sağlayan bazı ölçülere ivedi olarak gereksinim duyulmaktadır.•Sürdürülebilirlik temasının ders müfredatlarına alınması için eğitim programlarında gerekli düzenlemeler yapılmalıdır. •Kısacası, sürdürülebilirlik ilkelerine dayanan eğitim bir tercih olmayıp, tek seçenektir.

Page 29: Ulaştırma Yatırımlarında Kurumsal Sorumluluk Anlayışı

Kentiçi Ulaştırma Planlamasında Kurumsal Sorumluluk

Page 30: Ulaştırma Yatırımlarında Kurumsal Sorumluluk Anlayışı

Nasıl bir gelecek istiyoruz?

sorusu kapsamında

Nasıl bir ulaştırma sistemi istiyoruz?

Page 31: Ulaştırma Yatırımlarında Kurumsal Sorumluluk Anlayışı

Karayolu Yatırımlarının Kısır Döngüsü

Artan / Kışkırtılan Trafik Talebi

Tıkanıklık

Yeni Karayolu Altyapısı –

Kapasite Arzı

Page 32: Ulaştırma Yatırımlarında Kurumsal Sorumluluk Anlayışı

Trafik Tıkanıklığının GERÇEK Sebebi:

Yeni karayolu inşa etmenin amacı (zirve saat) trafik tıkanıklığını azaltmak DEĞİLDİR! Trafik

tıkanıklığını azaltmak için tıkanıklığın gerçek sebebi azaltılmalıdır: Araba kullanma

istemi.

Page 33: Ulaştırma Yatırımlarında Kurumsal Sorumluluk Anlayışı

Ulaştırma Türlerinin Mekan Tüketimi

Tolle

y, R

. and

Tur

ton,

B. (

1995

) Tra

nspo

rt S

yste

ms,

Pol

icy

and

Pla

nnin

g –

A G

eogr

aphi

cal A

ppro

ach.

Lon

gman

S

cien

tific

and

Tec

hnic

al, E

ngla

nd.

Page 34: Ulaştırma Yatırımlarında Kurumsal Sorumluluk Anlayışı

İşe özel otomobille giden 40 kişiyle toplu taşıma aracıyla giden 40 kişinin mekan tüketimi

Kaynak: http://www.ottawa.ca; erişim tarihi: 25 Kasım 2009.

Page 35: Ulaştırma Yatırımlarında Kurumsal Sorumluluk Anlayışı

Artmaya Devam Eden Kentiçi Ulaşım Talebinin Karşılanmasında

Toplu Taşıma Öncelikli

Politikalar Benimsenmelidir.

Page 36: Ulaştırma Yatırımlarında Kurumsal Sorumluluk Anlayışı

Sürdürülebilir UlaştırmaPlanlamasının Hedefleri

• Yolculuk sayısının azaltılması,• Yolculuk uzunluğunun kısaltılması,• Yaya yolculuklarının özendirilmesi,• Bisiklet kullanımının yaygınlaştırılması,• Sanal iş görme olanaklarının arttırılması,• Toplu taşımanın teşvik edilmesi,• Otomobil kullanımının azaltılması,• Ulaştırma sisteminin verimliliğinin arttırılması,• Karbon salımının azaltılması.

Page 37: Ulaştırma Yatırımlarında Kurumsal Sorumluluk Anlayışı

İstanbul Ulaşım Ana Planı veBazı Projelerden Örnekler

Page 38: Ulaştırma Yatırımlarında Kurumsal Sorumluluk Anlayışı

İstanbul Ulaşım Ana Planı-Genel Hedef (2023)-

• Gelecekte motorlu araç trafiğinin azaltılması, • Toplu taşıma altyapısının iyileştirilmesi ve• Trafik talebinin özel araçlardan toplu taşıma araçlarına teşvik

edilmesiyle

Kent içinde hareketlilik ve erişilebilirliğin artırılması sonucunda daha yaşanabilir bir kentsel çevrenin oluşturulmasıdır.

Ancak,Plan söylemiyle eylemi arasında çelişkiler bulunmaktadır…

İBB (2011) İstanbul Metropoliten Alan Kentsel Ulaşım Ana Planı (İUAP).

Page 39: Ulaştırma Yatırımlarında Kurumsal Sorumluluk Anlayışı

Plandaki Ağ Seçeneklerinin Türel Dağılım Oranları ve Performans Ölçütleri

Ulaştırma Türü 2010 2023

(Temel Ağ)

2023(Karayolu

Ağırlıklı Ağ)

2023(Raylı Sistem Ağırlıklı Ağ)

2023(Karma Ağ)

717 km Karayolu343 km Raylı

357 km Karayolu624 km Raylı

717 km Karayolu624 km Raylı

Yaya 48,11 26,04 25,91 26,66 25,83

Otomobil 17,32 31,75 31,69 31,24 31,56

Servis 10,06 6,93 6,99 6,85 6,98

Toplu taşıma 24,52 35,29 35,40 36,26 35,63Tercih Edilen Ağ

Page 40: Ulaştırma Yatırımlarında Kurumsal Sorumluluk Anlayışı

Yolculuk Uzunluğu Dağılımları (km/yolculuk)

• Yaya türünün azalması,• Motorlu araç trafiğinin artması,• Yolculuk uzunluklarının artması

Ana plan hedefleriyle (ve sürdürülebilir planlama ilkeleriyle) uyumlu değil !

İBB (2011) İstanbul Metropoliten Alan Kentsel Ulaşım Ana Planı (İUAP).

Page 41: Ulaştırma Yatırımlarında Kurumsal Sorumluluk Anlayışı

Karayolu Tüneli Boğaz Geçişi (Avrasya Tüneli) – Tarihi Yarımada

İl Çevre Düzeni Planı hedefi

Ulaşım Ana Planı hedefi

Karayolu Tüneli Boğaz Geçişi (Avrasya Tüneli) – Tarihi Yarımada üzerinde baskı ve toplu taşıma – özel otomobil arasındaki politik tercih;tüneli kullanarak Avrupa yakasına geçecek veya Anadolu yakasına geçmek için tünele erişmek isteyecek karayolu taşıt trafiğinin, plan hedeflerinde korunması gerektiği belirtilen Tarihi Yarımada üzerinde baskı oluşturması kaçınılmazdır. Bakanlık projeye ÇED muafiyeti getirdi, ancak finansman kuruluşu ÇSED istedi, ön değerlendirme olumsuz; Kurumsal sorumluluk kimde?

Ulaşım Ana Planı eyleminin beklenen etkileri

Page 42: Ulaştırma Yatırımlarında Kurumsal Sorumluluk Anlayışı

3. Boğaz Köprüsü ve Kuzey Marmara Otoyolu – İstanbul’un Orman Alanları ve Su Havzaları

İl Çevre Düzeni Planı saptaması

Ulaşım Ana Planı saptaması

3. Köprü ve Otoyol inşası – Orman alanları ve su kaynaklarının, İstanbul dahilinde kalan bölümü üzerinde çok büyük olumsuz etkileri olacaktır. Halen İstanbul’un en önemli içme suyu kaynakları olan Elmalı Barajı, Alibey Barajı ve Sazlıdere Barajı ile Belgrad Ormanları içerisindeki bentler bu projeden direkt olarak etkilenecektir (KGM raporu (1998) Anadolukavağı – Sarıyer arasındaki 5. Koridor).

Ulaşım Ana Planı eyleminin beklenen etkileri

Kuzeye eğilim gösteren kent gelişimi engellenerek; doğu-batı aksında ve Marmara Denizi boyunca kademelendirilmiş, çok merkezli ve sıçramalı gelişimin sağlanması (rapor sayfa no. 509-510)

Ulaşım SWOT Analizi - Tehditler: “Tepeden inme merkezi projeler (3. Köprü önerisi)” (s. 290)

Orman alanları ve su havzaları, İstanbul ‘un ekolojik çevresi için hayati öneme sahiptir.

Page 43: Ulaştırma Yatırımlarında Kurumsal Sorumluluk Anlayışı

KGM Koridor Önerileri

Page 44: Ulaştırma Yatırımlarında Kurumsal Sorumluluk Anlayışı

İstanbul Metrosu Haliç Geçişi Köprüsü

Estetik kaygılar ve kent siluetinin korunması sorunu

Page 45: Ulaştırma Yatırımlarında Kurumsal Sorumluluk Anlayışı

Diğer Projelerden Örnekler-Sürdürülebilirlik Tartışmaları-

• Avcılar – Söğütlüçeşme Metrobüs hattı – Toplu taşımaya öncelik veren bir proje olarak olumlu; ancak, neredeyse açıldığı gün kapasitesinde çalıştığı için türü yanlış ve genişleme olanakları bulunmadığından sürdürülemez; artan yolculuk talebiyle birlikte hizmet düzeyi her geçen gün azalıyor.

• İstanbul’da çadır alanları – Bir afet sırasında çadır kurmak için ayrılan alanların yarısına rezidans ve AVM inşa edilmesi; bu alanların ağırlıklı olarak otomobil ile ulaşım için çekim merkezleri oluşturması.

• Karadeniz Sahil Yolu – Kara ve deniz arasında set oluşturuyor, bölgede son yıllardaki sel baskınları, can ve mal kayıpları.

• Gebze – İzmir Otoyolu ve İzmit Körfez Geçişi Köprüsü – Potansiyel çevresel ve sosyal etki olumsuzlukları yanında, İstanbul – İzmir yüksek hızlı demiryolu güzergahının uzatılarak cazibesini yitirme tehlikesi; Bakanlık ÇED muafiyeti getirdi, ancak finansman kuruluşu ÇSED istedi, ön değerlendirme yapılıyor.

Page 46: Ulaştırma Yatırımlarında Kurumsal Sorumluluk Anlayışı

Ulaştırma Yatırımlarında Sorumluluk – Kamu ve Özel Sektör

Page 47: Ulaştırma Yatırımlarında Kurumsal Sorumluluk Anlayışı

Kamu Sektörü’nün rolü:– Toplumsal gereksinimleri saptamak,– Yatırım projelerini planlamak,– Projeleri önceliklendirmek,– Proje ve yapım ihale şartnamelerini hazırlamak,– İhaleleri gerçekleştirmek.

Özel Sektör’ün rolü:– Kamu yatırımlarını ihale yoluyla;

• Projelendirmek,• İnşa etmek.

Page 48: Ulaştırma Yatırımlarında Kurumsal Sorumluluk Anlayışı

Kamu ve Özel Sektör Yaklaşımındaki Temel Fark

MaddiKazanç

AltyapıProjesi

Toplumsal Gereksinimlerin

Karşılanması

KAMU SEKTÖRÜ

ÖZEL SEKTÖR

Yasal ve yasama düzenlemeleri

Yasal ve yasama düzenlemeleri

Sosyal Sorumluluk

Page 49: Ulaştırma Yatırımlarında Kurumsal Sorumluluk Anlayışı

Ulaştırmanın Etki Kapsamı

Ulaştırma Altyapı

Projeleri

Kısa vade

Zamansal etkiler

Orta vade Uzun vade

Yerel Bölgesel Küresel

Mekansal etkiler

Page 50: Ulaştırma Yatırımlarında Kurumsal Sorumluluk Anlayışı

Sosyal Sorumluluk Raporlaması

Page 51: Ulaştırma Yatırımlarında Kurumsal Sorumluluk Anlayışı

Sosyal Sorumluluk RaporlamasıKamu kurumları ve özel şirketler ekonomik, sosyal ve çevresel

etkilerini raporlayarak kamuoyuyla paylaşırlar. Bu raporlama girişimi gönüllü olup, kurumların etkinliklerine ilişkin şeffaflık sağlarlar. Raporlama ölçütleri için çeşitli rehberler bulunmaktadır:

• Birleşmiş Milletler Küresel İlkeler Sözleşmesi (UNGC)• Küresel Raporlama İnisiyatifi (GRI) – UNGC ile uyumlu• ISO 26000 Sosyal Sorumluluk Rehberi

Page 52: Ulaştırma Yatırımlarında Kurumsal Sorumluluk Anlayışı

Birleşmiş Milletler Küresel İlkeler Sözleşmesi (UNGC)

http://www.unglobalcompact.org/

Page 53: Ulaştırma Yatırımlarında Kurumsal Sorumluluk Anlayışı

Küresel Raporlama İnisiyatifi (GRI)-G3 Sürdürülebilirlik Raporlaması İlkeleri-

STANDART AÇIKLAMALAR– Strateji ve Analiz– Kurumsal Profil– Rapor Parametreleri– Yönetişim Taahhütler ve Katılım

PERFORMANS GÖSTERGELERİ– Ekonomik Göstergeler (EC1 – EC8)– Çevresel Göstergeler (EN1 – EN28)– İşgücü Uygulamaları Göstergeleri (LA1 – LA13)– İnsan Hakları Göstergeleri (HR1 – HR9)– Toplum Göstergeleri (SO1 – SO8)– Ürün Sorumluluğu Göstergeleri (PR1 – PR9)

https://www.globalreporting.org/

Page 54: Ulaştırma Yatırımlarında Kurumsal Sorumluluk Anlayışı

Yüksel’ebilirlikYüksel’in (Yüksel İnşaatın)

Sürdürülebilirlik Raporu’ndan (2011)

Yüksel olarak, uzun yıllardır yürüttüğümüz tüm işlerde sadece iş dünyasının koşullarını değil, toplumun ihtiyaçlarını da göz önünde bulundurmak; “Sorumlu Vatandaşlık” bilinciyle hareket ederek her projemizin sadece bize değil paydaşlarımıza etkilerini de gözetmek ve faaliyet alanımızla sınırlı kalmayarak toplumada katkıda bulunmak başlıca önceliklerimiz oldu.

Günümüz iş dünyasında hesap verebilirlik ve şeffaflık, artık yalnızca finansal veriler ile ölçülmüyor.

Şeffaflık ilk adımda iyileştirilmesi gereken durumları ortaya çıkartır, ardından gerekli iyileştirilmelerin yapılmasını ve olası tekrarların engellenmesi için tedbir alınmasını sağlar. Bu süreç içselleştikçe “iyileştirme faaliyetleri”nin yerini, hem kurumlar için hem toplumlar için uzun vadede maliyetleri düşüren, “önleyici faaliyetler” alır ve sürdürülebilirlik sağlanmış olur.

Yüksel olarak karbon ayak izimiz ile ilgili başlattığımız çalışmalar da bu düşüncenin bir ürünüdür.

http://yukselholding.net/surdurulebilirlikraporu.pdf

Page 55: Ulaştırma Yatırımlarında Kurumsal Sorumluluk Anlayışı

SonuçlarKamu ve özel sektör temsilcilerinin, altyapı inşaatlarında karar verici ve yapımcı olarak, sosyal sorumlulukları vardır.

Kurumların “karbon ayak izi” (etkinliklerindeki karbon salımını) azaltma girişimleri olumludur, ancak yeterli midir?

Tartışmalı altyapı yatırımlarına “profesyonellik” gereği yapımcı olarak katılmak, sürdürülebilirlik ilkeleriyle bağdaşır mı?

Her projenin muhalifi olabileceği gerçeği göz önünde bulundurulduğunda, proje değerlendirmesinin ölçütleri –etki azaltıcı önlemlerin geçerliliği ile birlikte– küresel ortak değerler üzerine nasıl oturtulmalıdır?

Olumsuz çevre ve sosyal etkilere sahip projelerin öngörülen olumsuz etkilerini azaltmak amacıyla önerilen önlemler yerinde ve gerçekçi midir?

Her altyapı inşaatı, mevcut doğal ortamı etkiler/değişmeye zorlar. Bu nedenle, sürdürülebilirlik, ancak daha az olumsuz etkiye sahip projelerle sağlanabilir. Ya da sağlanabilir mi?

Page 56: Ulaştırma Yatırımlarında Kurumsal Sorumluluk Anlayışı

Teşekkür ederim…