1

Ulica Hirszfelda 11

Pismo pod redakcją Katarzyny Gudro-Puischel i Joanny Pryfer

Nr 32 Grudzień 2015

Choinka w przedszkolu

Czesław Janczarski

Kolorowe świeczki, kolorowy łańcuch. Wkoło choineczki

przedszkolacy tańczą.

Serduszko z piernika, pozłacany orzech.

Ciepło jest w przedszkolu, chociaż mróz na dworze.

Za oknami – wieczór, Złota gwiazdka błyska. Bawi się w przedszkolu,

dziś rodzinka bliska.

Dziadzio siwobrody wędruje po dworze.

Niesie do przedszkola podarunki w worze.

2

JAK ROZWIJAĆ

SAMODZIELNOŚĆ

DZIECKA?

Dzieci są ciekawe świata, chętnie

badają i eksperymentują, a ich pomysły

potrafią zaskakiwać. Sama natura dziecka

sprzyja rozwojowi samodzielności dzieci,

a my możemy ją poprzez nasze działania

wzmacniać, ale możemy także

niezamierzenie zdusić ją w zarodku.

Pomóżmy naszym dzieciom małymi

kroczkami podążać ku doskonałej

samodzielnej przyszłości, a ten artykuł

może niech chociaż troszkę naświetli

nam wszystkim etapy, które przejdą

w sposób naturalny nasze dzieci oraz

zasady, według których możemy

pomagać dzieciom w ich dorastaniu.

Etap związany z potrzebą

budowania więzi.

Początkowo jest to wieź z najbliższymi,

ale kiedy dziecko idzie do przedszkola,

niezwykle istotne staje się dla niego

przywiązanie do nauczycielki. „Nasza

pani” staje się autorytetem, wzorem,

ostateczną wyrocznią; „nasza pani

mówiła”, więc to musi być prawda,

„nasza pani tak robi”, więc to na pewno

jest dobrze.

Pomyślne przejście tego etapu jest

warunkiem rozwoju samodzielności.

Czasem też na tym etapie dziecko

domaga się ciągłego potwierdzenia, że to

co robi, robi dobrze – w przedszkolu

od nauczycieli, w domu od rodziców:

„czy mogę to narysować czarną kredką?”,

„czy mogę budować tutaj?”. Niektóre

dzieci dopominają się ciągłego

potwierdzenia, że są ważne, inne

potrzebują takiej uwagi mniej, ale tylko

otwarta, życzliwa i pełna zrozumienia

postawa dorosłych pozwala przejść ten

etap. Bardzo korzystne jest angażowanie

dziecka we wspólną pracę i cierpliwe

odpowiadanie na wszystkie pytania.

3

Kolejny etap, to moment w którym

dziecko zaczyna odczuwać

potrzebę zaznaczenia własnej

tożsamości, wyodrębnienia

własnego ja, określenia granic

psychicznych.

Dziecko powinno być chwalone za to, że

coś zrobiło ładnie, dobrze, szybko, bez

pomocy. Jego aktywność może być

bowiem motywowana zewnętrznie lub

wewnętrznie. Oczywiście w procesie

nauczania i wychowywania dążymy do

tego, aby naciski zewnętrzne móc

sprowadzić do minimum, a wzmocnić

motywację wewnętrzną, dzięki której

dziecko angażuje się w zadanie, odczuwa

z jego wykonania przyjemność oraz

satysfakcję.

Etap indywidualizacji.

To z kolei czas, kiedy należy pozwolić

dziecku wprowadzać własne

rozwiązania, gdyż odczuwa ono potrzebę

samorealizacji, własnej aktywności

i wyrażenia samego siebie poprzez

autonomiczne działania. W domu należy

stworzyć jak najwięcej możliwości do

rozwijania własnych zainteresowań

dziecka.

Jakie warunki sprzyjają

samodzielności dziecka?

Poczucie bezpieczeństwa

emocjonalnego jest najważniejszym

warunkiem pozwalającym na rozwój

samodzielności. Tylko dziecko, które

czuje się bezpieczne, może podjąć

ryzyko, że coś się nie uda, gdyż

próbowanie, błądzenie, szukanie innych

rozwiązań, to najlepsza droga do

pokonania przeciwności. Niemniej

4

ważny jest pozytywny obraz samego

siebie – jeśli dziecko wierzy w swoje

możliwości, chętniej podejmuje

wyzwania. Należy także ustalić jasne

zasady i reguły, niezależne od

rodzicielskiego nastroju.

Wśród zasad warto uwzględnić to,

co dzieci mogą robić bez pytania, jakie

rzeczy mogą brać same, a na co muszą

uzyskać pozwolenie – koniecznie należy

jednak pamiętać o przestrzeganiu zasad

bezpieczeństwa, gdzie muszą zostać

odłożone używane materiały i narzędzia.

Jeśli rodzic zdecyduje się towarzyszyć

dziecku podczas wykonywania zadania,

musi pamiętać o tym, aby jego pomoc

stanowiła tylko niezbędne minimum.

Dobra znajomość psychiki i możliwości

dziecka pozwala rodzicowi na bycie jego

najlepszym nauczycielem, który pomoże

i nauczy.

Samodzielność czy

samowola?

Pozwalanie dziecku na

samodzielnie działania nie może

oznaczać zgody na wszystko. Jeżeli

dziecko zacznie łamać zasady, wykraczać

poza ustalone wcześniej reguły,

nadużywać zaufania, mamy do czynienia

z samowolą. Taka sytuacja wcale nie

wpływa korzystnie na jego rozwój – jest

to bowiem świat niepewny

i nieprzewidywalny, w którym dziecięce

działania przynoszą zaskakujące wyniki.

Mamo, Tato!

Możesz rozwijać

samodzielność

swojego dziecka.

Stwórz takie warunki, które będą

pozwalały dziecku osiągnąć

niezależność od ciebie i innych

dorosłych. Dążenie do

samodzielności jest jedną

z ważniejszych potrzeb

rozwojowych człowieka, a jej

nauka zaczyna się we wczesnym

dzieciństwie, kiedy dziecko

podejmuje różne próby,

zdobywając doświadczenia oraz

opanowując nowe umiejętności.

Nie wyręczaj dziecka, pozwalaj

mu na odkrywanie nowych

możliwości i ograniczeń, aby

dobrze rozumiało samego siebie

i otaczający je świat. Nie mów, że

jest za malutkie więc: nauczy się

później, to jest dla niego za

trudne, jak ja to zrobię to będzie

lepiej i szybciej….

Włączaj dziecko w codzienne

czynności domowe, np. przygotuj

z nimi posiłki, zachęcaj do

5

pomocy w utrzymaniu porządku,

włączaj w proces ustalania

sposobu spędzania wolnego czasu

przez członków rodziny. Ustal

z dzieckiem jego obowiązki

domowe o stopniu trudności

dostosowanym do jego

możliwości.

Daj swobodę, pozwalaj popełniać

błędy, ufaj w jego możliwości.

Zachęcaj dziecko do

podejmowania decyzji oraz

rozwiązywania problemów

(adekwatnych do jego możliwości

rozwojowych) zarówno

w zabawie, np. W co się bawić?

Czym się bawić? Z kim się bawić?,

jak i w codziennych życiowych

czynnościach, np. Które spodnie

założyć? Co zjeść: kanapkę czy

jogurt? Jak spędzić czas: budować

z klocków czy poczytać książkę?

Okaż szacunek dla dziecięcych

zmagań i trudu jaki wkłada np.

w samodzielne ubieranie się,

utrzymanie porządku wśród

zabawek, czy jedzenie. Dyskretnie

obserwuj, jak sobie radzi

z czynnościami, pomagaj tylko

wtedy, gdy zachodzi taka

potrzeba (w przypadku

nieudanych prób).

Obserwuj i nazywaj to, co udało

się dziecku zrobić samodzielnie.

Doceniaj każdy wysiłek, jaki

podejmuje, zwracaj jakie ma to

znaczenie i dla niego i dla Ciebie

(Jestem dumny, że potrafisz….

Cieszę się, że udało Ci się….

Wierzę, że poradzisz sobie z tym

jutro w przedszkolu).

Nie zadawaj zbyt wielu pytań, nie

śpiesz się z dawaniem odpowiedzi

i gotowym rozwiązaniem, kiedy

dziecko rozwiązuje jakiś problem.

Zapytaj je, co o tym myśli, zachęć

do korzystania z cudzych

doświadczeń np. twoich, starszego

rodzeństwa, kolegów czy

koleżanek z przedszkola

(np. Pamiętasz jak tata łączył te

klocki? Jak myślisz czy można do

tego wykorzystać sposób, który

pokazywał Ci Maciek?).

6

Wspieraj dziecko w sytuacjach

porażek i ucz aktywnego ich

pokonywania. Informuj, że jesteś

dumny z jego pracy i wysiłku,

a w przypadku niepowodzeń

namawiaj do kolejnych prób.

Doceniaj inicjatywę, a nie efekty

działań (Widzę, że wiele trudu

włożyłeś w zawiązanie

sznurowadeł na kokardkę. Cieszę

się, że udało Ci się zrobić

pierwszy węzeł. Nad kokardką

trzeba jeszcze popracować).

Daj dziecku czas, okazuj

cierpliwość, nie irytuj się, gdy

zmaga się z jaką czynnością.

Osiąganiu samodzielności może

towarzyszyć również nieporządek

(np. podczas jedzenia), ale to nie

oznacza, że trzeba dziecko

wyręczać i pozbawiać satysfakcji,

że poradziło sobie

samo.

Dziecko usamodzielniając się

zdobywa umiejętność

samodzielnego myślenia i buduje

poczucie własnej wartości.

Nadmierne uzależnienie od

dorosłych utrudnia mu adaptację

do nowych warunków, zaburza

funkcjonowanie w środowisku,

hamuje odwagę, zaradność

życiową, dociekliwość

poznawczą.

Nabycie niektórych umiejętności jest

konieczne, aby dziecko mogło

samodzielnie funkcjonować poza

środowiskiem domowym. Przedszkolak

jest w trakcie ich uczenia się i często

jeszcze potrzebuje pomocy i wsparcia.

Udany start w przedszkolu nie jest

równoznaczny z tym, że dziecko ma być

w pełni samodzielne – nauczyciele są po

to, by je wspierać. Pamiętajmy jednak, że

wspieranie nie polega na wyręczaniu

dziecka.

Najlepsze efekty nasz szkrab

osiągnie, gdy stawiane mu wymagania

w przedszkolu i w domu będą spójne.

Współpraca rodziców z gronem

pedagogicznym znacznie przyspiesza

rozwój samodzielności dziecka,

poprzez wyznaczanie tych samych

celów i bycie konsekwentnym.

7

KSIĄŻKA NAJLEPSZYM

PREZENTEM POD CHOINKĘ!

Czas obdarowywania z okazji

świąt Bożego Narodzenia zbliża się

wielkimi krokami i wielu rodziców staje

przed dylematem, co kupić na prezent

gwiazdkowy dla swojego dziecka.

Przepych świątecznych wystaw

i dziesiątki możliwości sprawiają, że

naprawdę ciężko się zdecydować,

a mnogość wymyślnych zabawek,

obecnych już w dziecięcym pokoju,

dodatkowo nie ułatwia zadania.

A może... książka?

Wartościowa, ładnie wydana, a przede

wszystkim świadomie wybrana to

prezent od odpowiedzialnego rodzica,

dbającego o właściwy rozwój

emocjonalno-intelektualny dziecka.

Warto podkreślić, że nasza rola nie może

skończyć się na kupnie prezentu

w postaci książki. To dopiero tak

naprawdę pierwszy krok, by rozpocząć

kształtowanie u naszych dzieci miłości do

czytania i książek. Nie dzieje się to

bowiem automatycznie. Należy pamiętać,

że kontakt z książką nie jest tak naturalną

potrzebą dziecka, jak np. zabawa,

a powszechna dostępność do telewizji

oraz komputera na pewno nie ułatwia

dzieciom przyjaźni z książką. Dlatego to

przede wszystkim dorośli muszą dołożyć

starań, by dziecko polubiło czytanie, by

stało się ono dla niego prawdziwą

radością, potrzebą, a w przyszłości także

nawykiem. A najskuteczniejszym ze

sposobów wychowania czytelnika na całe

życie jest głośne czytanie dziecku dla

przyjemności!

O tym, że warto głośno czytać dzieciom

wiedzą już chyba wszyscy rodzice,

choćby za sprawą nagłaśnianej już od

kilku lat kampanii „Cała Polska czyta

dzieciom”. Jednak czy jesteśmy świadomi

tego, czym tak naprawdę jest

wartościowa książka? Czym kierować się

wybierając spośród setek tytułów? Jeśli

brakuje nam tego rozeznania, z pomocą

przyjść może Fundacja „ABCXXI – Cała

Polska czyta dzieciom”, która

zainicjowała wspomnianą już kampanię.

Fundacja utworzyła „Złotą listę”

polecanych książek oraz „Przewodnik Po

Dobrych Książkach”, a ponadto

opracowała „Kryteria wyboru książek do

czytania dzieciom”. Pozwolimy sobie

w tym miejscu zamieścić tytuły z obu list

oraz kryteria, ułatwiające dokonywanie

kolejnych, może świątecznych wyborów.

8

ZŁOTA LISTA

Kategorie wiekowe oznaczają

sugerowaną dolną granicę wieku dziecka

przy czytaniu mu na głos.

Wiek 0 - 4 lata:

Marta Bogdanowicz (opracowanie) -

Rymowanki – przytulanki

Paulette Bourgeois, Brenda Clark - seria

o Franklinie

Jan Brzechwa - Wiersze i bajki Gilbert

Delahaye - seria o Martynce

Barbara Gawryluk - Dżok, legenda o psiej

wierności

Danuta Gellnerowa – Cukrowe

miasteczko

Anita Głowińska – Kicia Kocia (seria)

Dimiter Inkiow - Ja i moja siostra Klara

(seria)

Czesław Janczarski - Miś Uszatek

Janosch - Ach, jak cudowna jest Panama

(seria)

Astrid Lindgren - Lotta z ulicy

Awanturników

Hanna Łochocka – O wróbelku Elemelku

Sam McBratney - Nawet nie wiesz, jak

bardzo Cię kocham

Nele Most, Annet Rudolph - Wszystko

moje; Co wolno, a czego nie wolno

Sven Nordqvist – Kiedy mały Findus się

zgubił (seria)

Beata Ostrowicka - Lulaki, Pan

Czekoladka i przedszkole; Ale ja tak

chcę!

Joanna Papuzińska - Śpiące wierszyki

Eliza Piotrowska – Bajka o drzewie

Renata Piątkowska - Opowiadania

z piaskownicy

Annie M.G. Schmidt – Julek i Julka

(seria)

Małgorzata Strzałkowska – Zielony,

żółty, rudy, brązowy

Julian Tuwim - Wiersze dla dzieci

Wojciech Widłak - Pan Kuleczka (seria)

9

Wiek 4-6 lat:

Florence Atwater, Richard Atwater - Pan

Popper i jego pingwiny

Hans Christian Andersen - Baśnie

Wiera Badalska – Ballada o kapryśnej

królewnie

Liliana Bardijewska – Zielony

Wędrowiec; Moje - nie moje

Grażyna Bąkiewicz - Kosmiczni

odkrywcy - Franio i jego babcia

Marcin Brykczyński – Jedna chwilka,

uczuć kilka J

Jan Brzechwa – Pan Drops i jego trupa

Wanda Chotomska – Wiersze;

Pięciopsiaczki

Carlo Collodi - Pinokio

Vaclav Ćtvrtek - Bajki z mchu i paproci;

O gajowym Chrobotku; Podróże furmana

Szejtroczka Iwona Czarkowska – Biuro

zagubionych zabawek

Dorota Gellner – Przedszkolakom

Eva Janikovszky – Gdybym był dorosły

Czesław Janczarski – Jak Wojtek został

strażakiem

Grzegorz Janusz – Misiostwo świata

Hanna Januszewska – O Pleciudze

Roksana Jędrzejewska-Wróbel –

Sznurkowe historie, Maleńkie Królestwo

królewny Aurelki Kęstutis Kasparavičius

– Mała zima

Lucyna Krzemieniecka - O Jasiu

Kapeluszniku

Åsa Lind – Piaskowy Wilk

Astrid Lindgren - seria o Pippi

Pończoszance; Emil ze Smalandii

Hugh Lofting - seria o Doktorze Dolittle

10

Beata Majchrzak - Opowieść o błękitnym

psie, czyli o rzeczach trudnych dla dzieci

Kornel Makuszyński - Przygody Koziołka

Matołka

Małgorzata Musierowicz - Znajomi

z zerówki

Alan A. Milne - Kubuś Puchatek, Chatka

Puchatka

Pija Lindenbaum - Nusia i bracia łosie

(seria)

Renata Piątkowska - Na wszystko jest

sposób; Nie ma nudnych dni

Gianni Rodari - Bajki przez telefon

(w tym Historyjki o Alicji, która zawsze

wpadała w kłopoty)

Zofia Rogoszówna – Dzieci Pana Majstra

Ulf Stark – Cynamon i Trusia. Wiersze

o złości i radości (seria)

Małgorzata Strzałkowska - Leśne Głupki;

Wiersze do poduchy, Wyliczanki z pustej

szklanki

Anna Świrszczyńska – Dziwny tygrys;

O chciwym Achmedzie

Julian Tuwim – Pan Maluśkiewicz

i wieloryb

Danuta Wawiłow – Wiersze

Max Velthuijs - Żabka i obcy

11

PRZEWODNIK PO DOBRYCH

KSIĄŻKACH

Wiek: 3+

Ludwik Janion – Adaś i słoń

Eliza Piotrowska – A ja jestem Polak

mały…

Hubert Klimko – Dobrzaniecki - Bangsi

Zofia Stanecka – Basia ( seria )

Izabela Degórska – Bajka o szczęściu

Thomas Halling - Co za szczęście ! Co za

pech !

Oliver Jeffers - Chłopiec i pingwin

Eliza Piotrowska – Ciocia Jadzia ( seria )

Ulf Stark – Cynamon i Trusia ( seria )

Maria Ewa Letki – Diabełek

J. Patrick Lewis - Dom

Zofia Beszczyńska – Dom czarownicy

A. Wachowiak, D. Mizieliński–

D.O.M.E.K

Beata Ostrowicka – Dzikoludek

David McKee - Elmer

Sven Nordqvist - Findus

Roksana Jędrzejewska-Wróbel – Florka.

Z pamiętnika ryjówki.

Sven Nordqvist - Gdzie jest moja siostra ?

Dorota Geller - Gryzmoł

Amanda Ericsson - Inne życie

Catarina Kruusval - Jabłonka

Eli Nele Moost – Jak kózka uczyła się

pływać

Ulf Stark – Jak tata pokazał mi

wszechświat

Annie M.G. Schmidt - Julek i Julka

Astrid Lindgren - Ja też chcę mieć

rodzeństwo

12

Lotta Geffenblad - Kamyki Astona

Joanna Chmielewska - Kłopot

Christina Bjork - Linnea w ogrodzie

Moneta

Roksana Jędrzejewska – Wróbel -

Maleńkie królestwo królewny Aurelki

A. i D.Mizielińscy - Mapy

A. i D. Mizielińscy - Miasteczko Mamoko

J.i T. Wieslander - Mama Mu

Mądra mysz - seria

Liliana Bardijewska - Moje – nie moje J

oanna Papuzińska - Mój tato szczęściarz

Tove Jansson – Maminek i pierwszy śnieg

Pija Lindenbaum - Nusia i wilki

Stanisław Wygodzki - Odwiedziła mnie

żyrafa

Jacek Jelonkiewicz - Okruszek z

Zaczarowanego Lasu

Ian Falconer - Oliwia

Wojciech Widłak - Pan Kuleczka ( seria )

Wouter van Reek – Pelerynek i pogoda

pod psem

Astrid Lindgren - Pewnie, że Lotta umie

jeździć na rowerze

Anna Onichimowska - Piecyk, czapeczka

i budyń

Simme Tabback - Płaszcz Józefa

Emily Horn - Przepraszam, czy jesteś

czarownicą ?

Joanna Berendt - Przyjaciele żyrafy. Bajki

o empatii.

Adam Jaromir - Słoniątko

Danuta Wawiłow - Strasznie ważna rzecz

Markus Majaluoma - Tato, popłyńmy na

wyspę

Zdenek Sverak - Ucieszki Cieszka

Rotraut Suzanne Berber – Ulica

Czereśniowa ( seria )

Przemysław Wechterowicz – Uśmiech

dla żabki

13

Przemysław Wechterowicz – W pogoni

za życiem

Wojciech Widłak - Wesoły Ryjek

Małgorzata Strzałkowska - Wiersze do

poduchy

Małgorzata Strzałkowska - Wiersze, że aż

strach

Melanie Watt - Wiewiór wystraszony

Tove Appelgren, Salla Savolainen –

Wilhelmina i aksamitny nosek

Maria Marjańska- Czernik -

Wypożyczalnia babć

Łukasz Wierzbicki - Wyprawa

niesłychana Benedykta i Jana

Annelore Parot - Yumi

Anna Onichimowska - Zasypianki na

każdy dzień miesiąca

Małgorzata Strzałkowska - Zielony,

żółty, rudy, brązowy!

Liliana Bardijewska - Zielony wędrowiec

Bibi Dumon Tak - Zwierzaki – cudaki

Max Velthuijs – Żabka i obcy

KRYTERIA WYBORU KSIĄŻEK

DO CZYTANIA DZIECIOM

opracowane przez Fundację

„ABCXXI – Cała Polska czyta

dzieciom”.

Dobra literatura dla dzieci powinna

wspierać zdrowy rozwój dziecka we

wszystkich wymiarach: emocjonalnym,

poznawczym, intelektualnym,

społecznym, kulturalnym i moralnym.

Książki powinny służyć rozwojowi

języka i empatii, nauce myślenia –

logicznego, krytycznego, a także

abstrakcyjnego, wspieraniu

zainteresowań i otwartości na świat,

poszerzaniu wiedzy, rozwijaniu

życzliwości do innych, poczucia humoru,

dobrego smaku, uwrażliwianiu na

piękno, wzmacnianiu poczucia własnej

wartości i prawego charakteru – słowem

wspieraniu i rozwijaniu potencjału oraz

najlepszych cech dziecka.

Do głośnego czytania dzieciom warto

wybierać książki:

skierowane do dziecka,

zrozumiałe i ciekawe dla niego;

14

dostosowane do wieku

i wrażliwości dziecka, nie

wzbudzające lęków i niepokoju;

sensowne - o czymś istotnym dla

dziecka lub uczące czegoś

ważnego;

napisane lub tłumaczone

poprawnym i pięknym językiem;

uczące racjonalnego myślenia;

przynoszące rzetelną wiedzę;

kształtujące postawę optymizmu

i wiary w siebie oraz pozytywne

nastawienie do świata;

rozwijające poczucie humoru,

także abstrakcyjnego;

rozwijające dobry smak, oferujące

rozrywkę na wysokim poziomie;

rozwijające wrażliwość

estetyczną;

niosące przesłanie szacunku

wobec dziecka, ludzi, innych istot,

zwierząt, przyrody, kraju,

uznanych norm społecznych

i sprawiedliwego prawa;

niosące jednoznaczny oraz

pozytywny przekaz moralny,

promujące wzorce właściwych

postaw i zachowań, odcinające się

od:

- akceptowanych często postaw

nieuczciwości (jak ściąganie,

zabieranie cudzych rzeczy),

przemocy jako sposobu

rozwiązywania problemów lub

przejawu dominacji, nękania

i wyśmiewania innych,

cwaniactwa, łamania norm - czyli

postaw, które ranią i przynoszą

społeczne straty;

dyskryminacji i szkodliwych

stereotypów związanych z płcią,

np. że dziewczęta nie umieją

myśleć, a ich rolą jest podobać się

i zaspokajać potrzeby innych, że

chłopcy mają być twardzi

i niewrażliwi, ich niekulturalne/

nieodpowiedzialne zachowania

jest tolerowane „bo są chłopcami”

itp., a także np. z rasą,

narodowością, wiekiem, wiarą,

nawet jeśli podane są

w „niewinnej” lub

humorystycznej formie.

15

Tym wszystkim, którzy chcieliby

dowiedzieć się jeszcze więcej o

kryteriach doboru książek dla dzieci oraz

tego, jak i co im czytać, polecamy

serdecznie książkę Ireny Koźmińskiej

i Elżbiety Olszewskiej pt. „Wychowanie

przez czytanie”. Może sprawią Państwo

również sobie wartościowy prezent

gwiazdkowy? ☺

Dla tych zaś, których jeszcze nie

przekonaliśmy do naszego pomysłu na

gwiazdkowy prezent dla dziecka, krótkie

przypomnienie najważniejszych korzyści,

płynących z głośnego czytania:

buduje mocną więź między dorosłym

i dzieckiem

tworzy skojarzenie czytania

z przyjemnością i poczuciem

bezpieczeństwa

niezwykle stymuluje rozwój mózgu

przynosi ogromną wiedzę ogólną;

rozbudowuje słownictwo

uczy myślenia, pomaga w

zrozumieniu ludzi, świata i siebie

rozbudza zainteresowania, rozwija

wyobraźnię

stymuluje rozwój emocjonalny,

rozwija wrażliwość i empatię

uczy wartości moralnych, wpływa na

zmianę negatywnych postaw na

pozytywne

buduje samouznanie - dziecko czuje

się ważne, kochane i coraz bardziej

kompetentne

ułatwia samodzielne czytanie, daje

podwaliny pod sukces w mówieniu i

pisaniu

chroni przed uzależnieniem od

telewizji

uczy nieagresywnych sposobów

rozwiązywania problemów i

konfliktów

kształtuje nawyk czytania na całe

życie

jest najlepszą inwestycją w pomyślną

przyszłość dziecka

Pamiętajmy też o tym, że efekty te

osiągniemy czytając dzieciom co

najmniej 20 minut dziennie. Codziennie!

Zachęcamy w tym miejscu wszystkich

rodziców do dzielenia się z nami swoimi

propozycjami wartościowych lektur dla

dzieci. Gdy zbierzemy wszystkie Państwa

sugestie, na pewno udostępnimy je

pozostałym rodzicom.

Życzymy radosnych, ciepłych oraz

rodzinnych Świąt, spędzonych nie tylko

przy stole, ale również przy wspólnej

lekturze!

16

PRZEPISY NA ŚWIĄTECZNY

APETYT ALERGIKA

Pierogi z suszonymi śliwkami ok. 60 sztuk

Ciasto

340g pełnoziarnistej mąki gryczanej

50g zmielonego złocistego siemienia

lnianego lub nasion chia (z chia ciasto

jest lepsze!)

2 łyżki oleju lub oliwy

Nadzienie

500g suszonych śliwek (miękkich, bez

pestek)

cynamon, goździki, skórka otarta

z ekopomarańczy (opcjonalnie, do

smaku)

Przygotuj nadzienie

Śliwki do nadzienia najlepiej zalać wrzątkiem i moczyć dzień wcześniej, żeby nie trzeba było czekać aż zmiękną.

Śliwki zalej wrzątkiem i odstaw

przynajmniej na godzinę. Muszą być

bardzo miękkie. Po tym czasie odlej

wodę i dokładnie odciśnij śliwki. Za

pomocą widelca lub blendera nieco

rozdrobnij owoce albo pokrój je nożem

na mniejsze kawałki. Jeśli chcesz, dodaj

odrobinę cynamonu, goździków lub

skórki pomarańczowej. Żadne słodzidło

nie jest potrzebne, ponieważ śliwki są

wystarczająco słodkie.

Przygotuj ciasto

W rondelku zagotuj 350 ml wody. Na

wrzątek z olejem wsyp mieszankę

złożoną z mielonego siemienia lub

mielonego chia i 140 g mąki gryczanej.

Resztę mąki gryczanej (200 g) dodaj

partiami do zaparzonej mąki na stolnicy

i zagnieć gładkie ciasto.

Podziel je na cztery części i każdą po

kolei rozwałkuj na grubość 1,5-2 mm.

Aby ciasto nie przyklejało się do blatu

i do wałka, najlepiej rozwałkować je na

kawałku folii spożywczej i przykryć

drugim kawałkiem.

Z ciasta wykrój kółka, za każdym razem

zanurzając brzeg szklanki w mące. Unoś

folię, kolejno zdejmuj krążki i na środek

łyżeczką nakładaj porcję nadzienia (nie

za dużo, by pierogi się nie rozrywały).

Dokładnie zlep brzegi, dociskając je 2-3

razy. Zanurzaj koniuszki palców w mące,

by nie lepiły się do ciasta. Obejrzyj

każdego pieroga z obu stron. Jeśli podczas

zlepiania na cieście pojawi się mała

dziurka, zalep ją palcami, nieco

naciągając ciasto.

17

Wrzuć pierogi do garnka z dużą ilością

wrzącej wody i gotuj delikatnie, na

małym ogniu, przez 2-3 minuty od

momentu wypłynięcia pierogów na

wierzch i ponownego zawrzenia wody.

Gotowanie na zbyt dużym ogniu może

spowodować, że pierogi się uszkodzą lub

będą wyglądać mało estetycznie. Nie

wkładaj na raz zbyt wielu pierogów,

powinny pływać dość swobodnie.

Pierogi ze śliwką smakują wybornie

podane z kwaskowymi dodatkami, np.

niesłodzoną konfiturą albo musem

jabłko-mango (firmy Enerbio, dostępny

w sieci sklepów Rossmann) lub posypane

posiekanymi orzechami. Wariant pierogi z łososiem: Wbrew pozorom łososia nie potrzeba wiele. Nie można nałożyć do pierogów zbyt dużo farszu, bo będą za grube. Na ok. 40-45 sztuk potrzeba ok. 200 g łososia.

Farsz ze śliwek suszonych jest banalnie prosty i błyskawiczny. Wystarczy zalać śliwki (bez pestek) wrzątkiem, zostawić na jakiś czas (można to zrobić dzień wcześniej), potem odcedzić, rozgnieść widelcem, ewentualnie doprawić cynamonem lub goździkami i gotowe :) Błyskawiczny farsz robi się też z filetu z łososia - wystarczy drobno posiekać mięso ryby, dodać pieprz, sól, koperek i sok z cytryny. Może więc taki łososiowy farsz jako drugi? Można go będzie przygotować na miejscu.

Chleb z namaczanych kasz Kasze i chia trzeba namoczyć na noc

Skład:

150g niepalonej kaszy gryczanej

150g kaszy Quinna

50g nasion chia (zamiennie 45g

zmielonego złocistego siemienia

lnianego)*

60ml oleju ryżowego lub roztopionego

i przestudzonego oleju kokosowego

80g pestek słonecznika (opcjonalnie,

zamiennie pestki dyni, orzechy)

1/2 łyżeczki sody oczyszczonej + 2 łyżki

octu jabłkowego (opcjonalnie)

1/2 łyżeczki soli

Kasze wsyp do miski, zalej wodą (3-4 cm

ponad kasze) i wstaw na noc do lodówki.

Nasiona chia wsyp do kubka, zalej 120ml

wody i również wstaw na noc do

lodówki, do napęcznienia.

Rano przełóż namoczone kasze na sitko

i zostaw do odsączenia. Pozbądź się jak

największej ilości płynu. Nawet jeśli

uznasz, że wszystko już odciekło,

przechyl sitko na jeden bok i potrząsaj –

zacznie spływać gęsty płyn.

Do blendera (najlepiej kielichowego)

wrzuć odsączone kasze oraz całą

zawartość kubka z napęczniałym chia.

18

Dodaj 120ml wody, olej, sól oraz 60g

pestek słonecznika. Zmiksuj całość do

uzyskania w miarę gładkiej masy. Dobrze

zmiksowana masa powoduje, że chleb nie

kruszy się i nie łamie. Im większe

widoczne kawałki kasz i masa bardziej

„ziarnista”, tym delikatniejsza

konsystencja chleba i mniejsza stabilność

(np. gdy zrobisz z niego kanapki).

Spróbuj różnych wersji i sprawdź, która

najbardziej ci odpowiada.

Jeśli chcesz dodać do chleba sodę (dzięki

niej będzie troszkę pulchniejszy i z małą

górką), zrób to pod koniec miksowania

masy. Do małej miseczki lub filiżanki

wlej ocet, wsyp do niego sodę, szybko

wymieszaj i od razu gdy się zapieni,

przelej całość do masy chlebowej.

Zmiksuj, by całość dobrze się połączyła.

Przełóż masę do keksówki o wymiarach

26 x 10 cm, wyrównaj i posyp wierzch

pozostałymi 20 g słonecznika. Słonecznik

szczególnie dobrze komponuje się

z delikatnym smakiem tego chleba.

Wstaw do piekarnika nagrzanego do 160-

170°C i piecz przez 80-90 minut. Wyjmij

z piekarnika i odstaw do przestudzenia.

Chleb jest bardzo sycący.

Przechowywany w chłodnym miejscu

może poleżeć kilka dni, w lodówce nawet

do tygodnia.

Ciastka słonecznikowe z orzechami Na 20 sztuk

Skład

200g słonecznika

60g syropu klonowego + 15-20 g na

wierzch (opcjonalnie)

60g mieszanki różnych orzechów (np.

włoskie, migdały, pekany, opcjonalnie

także słonecznik)

Słonecznik zmiel w młynku lub

blenderze na mączkę. Jeśli chcesz, 20-30g

słonecznika możesz zostawić w całości

lub w postaci tylko częściowo zmielonej.

Przełóż mączkę do miski, dodaj 60g

syropu klonowego (albo ksylitol i jajko)

i dokładnie wymieszaj na gęstą, lepiącą

się masę.

Z masy uformuj z niewielkie kulki, ułóż

w odstępach na papierze do pieczenia,

a następnie spłaszczaj po kolei dłonią,

tworząc ciastka pożądanej grubości.

Papier z ciastkami przełóż na kratkę do

pieczenia.

Mieszankę orzechów grubo posiekaj

i wymieszaj w małej miseczce

z dodatkowymi 15-20 g syropu

klonowego. Syrop nie jest niezbędny, ale

orzechowa posypka z jego dodatkiem po

upieczeniu będzie ładnie błyszczeć.

Łyżeczką nakładaj porcję orzechów

w syropie na każdym ciastku, lekko

przyklepując.

Piecz ciastka w piekarniku nagrzanym do

180°C przez 14-16 minut, pod koniec

kontrolując stopień przyrumienienia.

Wyjmij kratkę z piekarnika i odstaw

ciastka do wystudzenia.

19

MAGICZNYCH ŚWIĄT

BOŻEGO NARODZENIA

PEŁNYCH WIARY, NADZIEI

I MIŁOŚCI ŻYCZĄ

PRACOWNICY

PRZEDSZKOLA NR 50