ULUSAL BÖBREK YETMEZLİĞİ ÖNLEME PROGRAMI

ULUSAL BÖBREK YETMEZLİĞİ ÖNLEME PROGRAMIProf. Dr. Kenan ATEŞ

Türk Nefroloji Derneği Yönetim Kurulu Üyesi

[email protected]

NEDEN ULUSAL

BÖBREK

YETMEZLİĞİ

ÖNLEME

PROGRAMI?

Türkiye’de Son 10 Yılda Kronik Diyaliz Hasta Sayısındaki Dramatik

Artış

0

5000

10000

15000

20000

25000

30000

35000

40000

1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005

Yıllar

Hast

a s

ayı

sı

PD HD Toplam

4 kat4 kat

Türk Nefroloji Derneği Renal Kayıt Sistemi Verileri

Son Dönem Böbrek Yetmezliği: Günümüzün Epidemisi

35983

0

5000

10000

15000

20000

25000

30000

35000

40000

HD PD TX Toplam

Has

ta s

ayıs

ı

0

100

200

300

400

500

600

1996 1998 2001 2003 2005

Mily

on n

üfu

s başı

na h

ast

a s

ayı

sı

İnsidans Prevalans


2005 SONU2005 SONU

Türkiye’de Renal Replasman Tedavi Olanakları

78,3

10,5 11,2

0102030405060708090

100

(% )

HD PD TX

MERKEZ SAYISIMERKEZ SAYISI

HDHD 667667

PDPD 101101

TXTX 3535

HD CİHAZ SAYISIHD CİHAZ SAYISI

90489048

2006 Yılı Hemodiyaliz Tedavi Maliyeti

88,1

10,21,7

0

20

40

60

80

100

Üç İki Bir

Haftalık HD seans sayısı

(%)

HD’İN YILLIK MALİYETİHD’İN YILLIK MALİYETİ İlaçlarİlaçlar Vasküler girişVasküler giriş Yönetmelik dışı tetkiklerYönetmelik dışı tetkikler Hastanede yatmaHastanede yatma KDVKDV HARİÇHARİÇ

662.000.000 YTL662.000.000 YTL473.000.000 473.000.000 $$

2005 yılı HD hasta sayısı 28.5072005 yılı HD hasta sayısı 28.5072006 yılı HD hasta sayısı 32.0002006 yılı HD hasta sayısı 32.000

22759

22350

25714

23393

10028

0

5000

10000

15000

20000

25000

30000

HD

SAPD

APD

Tx-1

.yıl

Tx-2

.yıl

Yıllık m

aliyet

(dola

r)

2006 yılı 2006 yılı HD hasta sayısı 32.000HD hasta sayısı 32.000PD hasta sayısı PD hasta sayısı 4.000 4.000TX hasta sayısı 5.000TX hasta sayısı 5.000

RENAL REPLASMAN RENAL REPLASMAN

TEDAVİLERİNİNTEDAVİLERİNİN

YAKLAŞIK MALİYETİYAKLAŞIK MALİYETİ

900.000.000 900.000.000 $$

2006 Yılı Renal Replasman Tedavi Maliyeti

Bu maliyetlerin % 20 daha azıBu maliyetlerin % 20 daha azıalındığındaalındığında

700.000.000 700.000.000 $$

Türkiye ve ABD’nde Renal Replasman Tedavi Maliyetlerinin

Karşılaştırılması

0

10000

20000

30000

40000

50000

60000

70000

HD SAPD APD TX-1.yıl TX-2.yıl

Yıll

ık m

aliy

et

(dola

r)

TürkiyeABD

Önümüzdeki 10 Yıla Projeksiyon

102982

0

20000

40000

60000

80000

100000

120000

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

Yıllar

Hast

a s

ayı

sı


% 11.4 % 11.4

10 Yıl Sonra Renal Replasman Tedavilerinin Yıllık Maliyeti

> 2 MİLYAR > 2 MİLYAR $$

Diyabetes Mellitus ve Hipertansiyona Bağlı Son Dönem

Böbrek Yetmezlikli Hastaların Oranı

27,3

24,2

0

5

10

15

20

25

30

1997 1998 1999 2000 2001 2003 2004 2005

Yıllar

(%)

DM HT


2005 Yılı Verilerine Göre Diyaliz Hasta Popülasyonunun Etyolojik

Dağılımı

24%

23%53%

DM HT Diğer


Türk ToplumundaDiyabetes Mellitus Prevalansı

8,27,2

0

2

4

6

8

10

TURDEP CREDIT

Diy

abet pre

vala

nsı

(%

)

Satman I, et al. Diabetes Care 2002;25:1551-1556Satman I, et al. Diabetes Care 2002;25:1551-155620 yaşından büyük 24.788 birey; 1997-199820 yaşından büyük 24.788 birey; 1997-1998

CREDIT, ara raporCREDIT, ara rapor5 yaşından büyük 3365 birey; 2006-20075 yaşından büyük 3365 birey; 2006-2007

Dünyada Global Diyabet Yükü1995 2025

0

0,5

1

1,5

2

2,5

3

3,5

4

4,5

5

1995 2000 2025

Diy

abeti

k s

ayı

sı (

mily

on)

0

1

2

3

4

5

6

7

8

Diy

abet

pre

vala

nsı

(%

)

Sayı Prevalans

0

50

100

150

200

250

300

350

1995 2000 2025

(mily

on)

King H, et al. Diabetes Care 1998;21:1414-1431

DÜNYADÜNYA TÜRKİYETÜRKİYE

Türk ToplumundaHipertansiyon Prevalansı

31,8 31,2

0

5

10

15

20

25

30

35

40

PatenT Credit

Hip

ert

ansi

yon p

revala

nsı

(%

)

PatenT: Türk Hipertansiyon Prevalans ÇalışmasıPatenT: Türk Hipertansiyon Prevalans ÇalışmasıAltun B, et al. J Hypertens 2005;23:1817-1823Altun B, et al. J Hypertens 2005;23:1817-182318 yaşından büyük 4900 birey18 yaşından büyük 4900 birey

CreditCredit5 yaşından büyük 3946 birey5 yaşından büyük 3946 birey

Türk ToplumundaObezite Prevalansı

2225 24

0

5

10

15

20

25

30

TURDEP PatenT CREDIT

Obezi

te p

reva

lansı

(%

)

Vücut kitle indeksi >30 kg/mVücut kitle indeksi >30 kg/m22

Türkiye’de Hemodiyalize Yeni Başlayan Hastalarının Yaş Dağılımı

0

5

10

15

20

25

30

35

40

45

50

0-19 20-44 45-64 65-74 75+

(%) 2002

2005

Sonuç Olarak

Ülkemizde son dönem böbrek yetersizliği sıklığı giderek artmaktadır.Ülkemizde son dönem böbrek yetersizliği sıklığı giderek artmaktadır.Kronik böbrek hastalığı gelişimi için önemli risk taşıyan hipertansiyon,Kronik böbrek hastalığı gelişimi için önemli risk taşıyan hipertansiyon,diyabet ve obezite sıklığı artmakta ve toplum giderek yaşlanmaktadır. diyabet ve obezite sıklığı artmakta ve toplum giderek yaşlanmaktadır. Kronik böbrek hastalıklı bireylerde morbidite ve mortalite oranları Kronik böbrek hastalıklı bireylerde morbidite ve mortalite oranları oldukça yüksektir.oldukça yüksektir.Bireylerin yaşam kalitesini olumsuz yönde etkiler, üretkenliklerini veBireylerin yaşam kalitesini olumsuz yönde etkiler, üretkenliklerini veekonomiye katkılarını azaltır.ekonomiye katkılarını azaltır.Tanı ve tedavi maliyeti oldukça yüksektir.Tanı ve tedavi maliyeti oldukça yüksektir.

Erken evrede tanı konulması ile hem KBH’na özgün genel Erken evrede tanı konulması ile hem KBH’na özgün genel önlemler, hem de altta yatan veya eşlik eden hastalıklara önlemler, hem de altta yatan veya eşlik eden hastalıklara yönelik tedavi yaklaşımları ile hastalığın ileri evrelere seyriyönelik tedavi yaklaşımları ile hastalığın ileri evrelere seyriyavaşlatılabilir.yavaşlatılabilir.

KBH için önemli risk grupları olan diyabetikler, hipertansifler,KBH için önemli risk grupları olan diyabetikler, hipertansifler,obezler ve yaşlılara yönelik etkin tarama ve tedavi ile KBHobezler ve yaşlılara yönelik etkin tarama ve tedavi ile KBHgelişimi önlenebilir.gelişimi önlenebilir.

Neden Ulusal Böbrek Yetmezliği Önleme Programı?

ÜLKEMİZDEÜLKEMİZDE Kronik böbrek hastalığının tedavisinden çok önlenmesine dayalıKronik böbrek hastalığının tedavisinden çok önlenmesine dayalı ulusal bir hastalık yönetim modeli oluşturulmasınaulusal bir hastalık yönetim modeli oluşturulmasına Kronik böbrek hastalığı, risk faktörleri ve bunların dağılımınınKronik böbrek hastalığı, risk faktörleri ve bunların dağılımının bilinmesinebilinmesine Böbrek hastalıklarının önlenmesi, tanısı ve tedavisine ilişkinBöbrek hastalıklarının önlenmesi, tanısı ve tedavisine ilişkin standart yaklaşımlar geliştirilmesinestandart yaklaşımlar geliştirilmesinegereksinim vardır.gereksinim vardır.

Ülkemizdeki böbrek hastalıklarına yönelik geleneksel yaklaşımÜlkemizdeki böbrek hastalıklarına yönelik geleneksel yaklaşımson dönem böbrek yetmezliği aşamasında renal replasman son dönem böbrek yetmezliği aşamasında renal replasman tedavilerine ilişkin düzenlemelerden ibarettirtedavilerine ilişkin düzenlemelerden ibarettir

Bütçeler ne kadar düşürülmeye çalışılırsa çalışılsın, yakın Bütçeler ne kadar düşürülmeye çalışılırsa çalışılsın, yakın gelecekte renal replasman tedavi maliyetini karşılamak çok gelecekte renal replasman tedavi maliyetini karşılamak çok güç olacaktırgüç olacaktır

Ulusal Böbrek Yetmezliği Önleme Programı

PROGRAMIN KAPSAMIPROGRAMIN KAPSAMIToplumda yaşam biçimi değişikliklerine yol açacak ve böbrek yetmezliğiToplumda yaşam biçimi değişikliklerine yol açacak ve böbrek yetmezliğitedavisinden çok önlenmesine dayalı, ulusal ölçekte uygulanacak bir tedavisinden çok önlenmesine dayalı, ulusal ölçekte uygulanacak bir hastalık yönetimi modeli oluşturulması.hastalık yönetimi modeli oluşturulması.

PROGRAMIN AMAÇLARIPROGRAMIN AMAÇLARI1.1. Toplumda kronik böbrek hastalığının risk faktörlerinin belirlenmesi ve Toplumda kronik böbrek hastalığının risk faktörlerinin belirlenmesi ve kontrol edilmesikontrol edilmesi2.2. Kronik böbrek hastalıklı bireylerin erken tanısı Kronik böbrek hastalıklı bireylerin erken tanısı3.3. Kronik böbrek yetmezliğinin son dönem böbrek yetmezliğine Kronik böbrek yetmezliğinin son dönem böbrek yetmezliğine ilerlemesinin önlenmesi veya geciktirilmesiilerlemesinin önlenmesi veya geciktirilmesi4.4. Kronik böbrek hastalığının tanı ve tedavisinde standart yaklaşımların Kronik böbrek hastalığının tanı ve tedavisinde standart yaklaşımların belirlenmesi ve uygulanmasıbelirlenmesi ve uygulanması5.5. Hastaların yaşam kalitesinin arttırılması Hastaların yaşam kalitesinin arttırılması

KRONİK BÖBREK HASTALIĞI GELİŞİMİNİ ÖNLEMEKKRONİK BÖBREK HASTALIĞI GELİŞİMİNİ ÖNLEMEK

İLERLEMESİNİ ENGELLEMEK VEYA YAVAŞLATMAKİLERLEMESİNİ ENGELLEMEK VEYA YAVAŞLATMAK

MORBİDİTE VE MORTALİTESİNİ AZALTMAKMORBİDİTE VE MORTALİTESİNİ AZALTMAK

Programın Bileşenleri

ULUSAL BÖBREK YETMEZLİĞİ ÖNLEME PROGRAMIULUSAL BÖBREK YETMEZLİĞİ ÖNLEME PROGRAMI

Sağlık kaynaklarının ve sisteminin gözden geçirilmesiSağlık kaynaklarının ve sisteminin gözden geçirilmesi

Epidemiyolojik çalışmalarEpidemiyolojik çalışmalar

Sürekli tıp eğitimi ve birinci basamakta böbrek hastalığınaSürekli tıp eğitimi ve birinci basamakta böbrek hastalığınayaklaşımın yeniden yapılandırılmasıyaklaşımın yeniden yapılandırılması

Önleyici eylemlerin planlanması ve uygulanmasıÖnleyici eylemlerin planlanması ve uygulanması

1. Sağlık Kaynaklarının ve Sisteminin Gözden Geçirilmesi


SAĞLIK KAYNAKLARININ VE SİSTEMİNİN GÖZDEN GEÇİRİLMESİSAĞLIK KAYNAKLARININ VE SİSTEMİNİN GÖZDEN GEÇİRİLMESİ

Mevcut verilerin toplanması ve istatistiksel analiziMevcut verilerin toplanması ve istatistiksel analizi

Odak grup çalışmasıOdak grup çalışması

Saha taramasıSaha taraması

Anket uygulamalarıAnket uygulamaları

Mevcut Verilerin Taranması ve İstatistiksel Analizi

Ulusal sağlık sisteminin genel işleyişinin belirlenmesiUlusal sağlık sisteminin genel işleyişinin belirlenmesi

Sağlık personelinin sayısı, dağılımı ve yeterliliğinin belirlenmesiSağlık personelinin sayısı, dağılımı ve yeterliliğinin belirlenmesi Pratisyen hekimlerPratisyen hekimler Uzman hekimlerUzman hekimler Nefroloji uzmanlarıNefroloji uzmanları Transplantasyon cerrahlarıTransplantasyon cerrahları Diğer sağlık personeliDiğer sağlık personeli

Sağlık kurumlarının sayısı, dağılımı ve yeterliliğinin belirlenmesiSağlık kurumlarının sayısı, dağılımı ve yeterliliğinin belirlenmesi Genel amaçlı hastanelerGenel amaçlı hastaneler Referans hastaneleriReferans hastaneleri Nefroloji klinikleriNefroloji klinikleri Hemodiyaliz/periton diyalizi merkezleriHemodiyaliz/periton diyalizi merkezleri Transplantasyon merkezleriTransplantasyon merkezleri


Bu çalışmanın amacı, ulusal sağlık sisteminin genel işleyişi, sağlık Bu çalışmanın amacı, ulusal sağlık sisteminin genel işleyişi, sağlık personelinin ve sağlık kurumlarının sayısı, dağılımı ve yeterliliğininpersonelinin ve sağlık kurumlarının sayısı, dağılımı ve yeterliliğininbelirlenmesidir.belirlenmesidir. Bu amaçla, kronik böbrek hastalığı ve diğer ilgili konularda halihazırdaBu amaçla, kronik böbrek hastalığı ve diğer ilgili konularda halihazırdamevcut mevzuat (diyaliz yönetmeliği, transplantasyon yönetmeliği vb), mevcut mevzuat (diyaliz yönetmeliği, transplantasyon yönetmeliği vb), resmi sağlık sigortası sistemi (sağlık harcamaları geri ödeme kuralları resmi sağlık sigortası sistemi (sağlık harcamaları geri ödeme kuralları dahil), özel sağlık sigortaları verileri, Sağlık Bakanlığı verileri, Türk dahil), özel sağlık sigortaları verileri, Sağlık Bakanlığı verileri, Türk Nefroloji Derneği verileri ve daha önce yapılmış olan çalışmalara ait Nefroloji Derneği verileri ve daha önce yapılmış olan çalışmalara ait veriler veya rapor/makaleler gözden geçirilecektir. veriler veya rapor/makaleler gözden geçirilecektir. Bu aşamanın programın ilk 4 ayında tamamlanması planlanmaktadır.Bu aşamanın programın ilk 4 ayında tamamlanması planlanmaktadır.

Odak Grup Çalışması, Saha Taraması ve Anket Uygulaması

Hastalıkların bilinen sıklığı ve dağılımının belirlenmesiHastalıkların bilinen sıklığı ve dağılımının belirlenmesi Kronik böbrek hastalığıKronik böbrek hastalığı Hemodiyaliz, periton diyalizi ve transplantasyon hastalarıHemodiyaliz, periton diyalizi ve transplantasyon hastaları Kronik böbrek hastalığı ile ilişkili hastalıklarKronik böbrek hastalığı ile ilişkili hastalıklar

HipertansiyonHipertansiyon Diyabetes mellitusDiyabetes mellitus Üriner sistem taş hastalığıÜriner sistem taş hastalığı Kistik böbrek hastalıklarıKistik böbrek hastalıkları Üriner sistem infeksiyonlarıÜriner sistem infeksiyonları Üriner sistem hastalıklarıÜriner sistem hastalıkları İmmünolojik hastalıklarİmmünolojik hastalıklar HepatitlerHepatitler Diğer hastalıklarDiğer hastalıklar

Hastalıkların tanı, tedavi ve izlemi ile ilgili klinik uygulamalarınHastalıkların tanı, tedavi ve izlemi ile ilgili klinik uygulamalarınanlaşılmasıanlaşılması

Hekim ve hasta gözüyle gereksinimlerin anlaşılmasıHekim ve hasta gözüyle gereksinimlerin anlaşılması

Odak Grup Çalışması

Odak grup çalışmalarının amacı, kronik böbrek hastalığı ve ilişkili Odak grup çalışmalarının amacı, kronik böbrek hastalığı ve ilişkili hastalıkların (hipertansiyon, diyabetes mellitus, üriner sistem taş hastalıkların (hipertansiyon, diyabetes mellitus, üriner sistem taş hastalığı, kistik böbrek hastalıkları vb) tanı, tedavi ve izlemi ile ilgilihastalığı, kistik böbrek hastalıkları vb) tanı, tedavi ve izlemi ile ilgiliklinik uygulamaların ve hekim ve hasta gözüyle ihtiyaçların ayrıntılıklinik uygulamaların ve hekim ve hasta gözüyle ihtiyaçların ayrıntılıbir şekilde anlaşılmasıdır.bir şekilde anlaşılmasıdır. Odak gruplar çeşitli uzmanlık derneklerinden temsilciler, pratisyen Odak gruplar çeşitli uzmanlık derneklerinden temsilciler, pratisyen hekimler, hastalar ve hasta yakınlarının katılımı ile farklı bölgelerdehekimler, hastalar ve hasta yakınlarının katılımı ile farklı bölgelerdeoluşturulacaktır. oluşturulacaktır. Her birinde 5-8 katılımcının yer alacağı 8-10 odak grup toplantısı Her birinde 5-8 katılımcının yer alacağı 8-10 odak grup toplantısı yapılacaktır. Odak grup çalışmalarının amacına uygun olarak formlaryapılacaktır. Odak grup çalışmalarının amacına uygun olarak formlarhazırlanarak, toplantılar sırasında doldurulması istenecektir. hazırlanarak, toplantılar sırasında doldurulması istenecektir. Odak grup çalışmaları için toplantı gündemi ve formların hazırlanması,Odak grup çalışmaları için toplantı gündemi ve formların hazırlanması,katılımcıların belirlenmesi, davet edilmesi ve çalışma mekanlarının katılımcıların belirlenmesi, davet edilmesi ve çalışma mekanlarının belirlenmesi programın 4-6. aylarında tamamlanacak, odak grup belirlenmesi programın 4-6. aylarında tamamlanacak, odak grup çalışmaları 7-10. aylarda yapılacak ve sonuçların değerlendirilmesi veçalışmaları 7-10. aylarda yapılacak ve sonuçların değerlendirilmesi veraporlanması 12. ayda tamamlanacaktır. raporlanması 12. ayda tamamlanacaktır.

Saha Taraması

Gereken durumlarda saha taramaları yapılacaktır. Kronik böbrek hastalığıGereken durumlarda saha taramaları yapılacaktır. Kronik böbrek hastalığıile ilişkili hastalıkların (hipertansiyon, diyabetes mellitus, üriner sistem taş ile ilişkili hastalıkların (hipertansiyon, diyabetes mellitus, üriner sistem taş hastalığı, kistik böbrek hastalıkları vb) sıklık ve coğrafi dağılımlarının hastalığı, kistik böbrek hastalıkları vb) sıklık ve coğrafi dağılımlarının saptanması ve KBH ile ilişkilerinin ayrıntılarının anlaşılması amacıyla Türk saptanması ve KBH ile ilişkilerinin ayrıntılarının anlaşılması amacıyla Türk Nefroloji Derneği’nin koordinatörlüğünde planlanan CREDIT çalışması Nefroloji Derneği’nin koordinatörlüğünde planlanan CREDIT çalışması başlamıştır. başlamıştır. Bu çalışma dışında da kronik böbrek hastalığı ile ilişkili hastalıkların sıklıkBu çalışma dışında da kronik böbrek hastalığı ile ilişkili hastalıkların sıklıkve coğrafi dağılımlarının saptanması için saha taramasına ihtiyaç olup ve coğrafi dağılımlarının saptanması için saha taramasına ihtiyaç olup olmadığına programın ilk 3 ayında karar verilecek, yapılma kararı alınırsaolmadığına programın ilk 3 ayında karar verilecek, yapılma kararı alınırsaprotokol ve formların hazırlanması, örneklem çerçevesinin ve listesinin protokol ve formların hazırlanması, örneklem çerçevesinin ve listesinin oluşturulması programın 4-6. aylarında tamamlanacak, saha çalışması oluşturulması programın 4-6. aylarında tamamlanacak, saha çalışması 7-10. aylarda yapılacak ve sonuçların analizi ve raporlanması 12. ayda 7-10. aylarda yapılacak ve sonuçların analizi ve raporlanması 12. ayda tamamlanacaktır. tamamlanacaktır. Saha çalışmaları Türkiye’yi temsil eden örneklem üzerinde yapılacaktır. Saha çalışmaları Türkiye’yi temsil eden örneklem üzerinde yapılacaktır.

Anket Uygulamaları

Anket uygulamalarının amacı sağlık personeli ve halkın böbrek hastalığıAnket uygulamalarının amacı sağlık personeli ve halkın böbrek hastalığıile ilgili bilgi düzeyi, algılamaları, beklentileri ve ihtiyaçlarının saptanmasıdır.ile ilgili bilgi düzeyi, algılamaları, beklentileri ve ihtiyaçlarının saptanmasıdır.

Anket uygulamalarına ihtiyaç olup olmadığına programın ilk 3 ayında kararAnket uygulamalarına ihtiyaç olup olmadığına programın ilk 3 ayında kararverilecek, yapılması kararı alınırsa protokol ve formların hazırlanması, verilecek, yapılması kararı alınırsa protokol ve formların hazırlanması, örneklem çerçevesinin ve listesinin oluşturulması programın 4-6. aylarındaörneklem çerçevesinin ve listesinin oluşturulması programın 4-6. aylarındatamamlanacak, saha çalışması 7-10. aylarda yapılacak ve sonuçların analizitamamlanacak, saha çalışması 7-10. aylarda yapılacak ve sonuçların analizive raporlanması 12. ayda tamamlanacaktır.ve raporlanması 12. ayda tamamlanacaktır. Anket uygulamasının Türkiye hekim dağılımını temsil eden 300-500 hekim Anket uygulamasının Türkiye hekim dağılımını temsil eden 300-500 hekim ve Türkiye’yi temsil eden 1000-3000 kişi ile yapılması öngörülmektedir. ve Türkiye’yi temsil eden 1000-3000 kişi ile yapılması öngörülmektedir.

2. Epidemiyolojik Çalışmalar


EPİDEMİYOLOJİK ÇALIŞMALAREPİDEMİYOLOJİK ÇALIŞMALAR

CREDIT - PrevalansCREDIT - Prevalans

CREDIT - İnsidansCREDIT - İnsidans

KKronik böbrek hastalığı, kronik böbrek yetmezliğironik böbrek hastalığı, kronik böbrek yetmezliği ve risk faktörlerinin ve risk faktörlerininsıklığı ve dağılımının saptanmasısıklığı ve dağılımının saptanması

Epidemiyolojik ÇalışmalarCREDIT Çalışması Birinci Bölüm (Prevalans Belirleme) CREDIT Çalışması Birinci Bölüm (Prevalans Belirleme) Kronik böbrek hastalığı ve kronik böbrek yetersizliğinin prevalansı, demografikKronik böbrek hastalığı ve kronik böbrek yetersizliğinin prevalansı, demografikdeğişkenlerle ilişkisi ve coğrafi dağılımı saptanarak, ülkenin KBH/KBY haritasıdeğişkenlerle ilişkisi ve coğrafi dağılımı saptanarak, ülkenin KBH/KBY haritasıçıkarılacaktır. çıkarılacaktır. Çalışmanın bu bölümü başlamış olup, 2007 yılı ortasında tamamlanacaktır.Çalışmanın bu bölümü başlamış olup, 2007 yılı ortasında tamamlanacaktır.Çalışma Türkiye’yi temsil eden 10500 erişkin ve 5000 çocukta yapılacaktır. Çalışma Türkiye’yi temsil eden 10500 erişkin ve 5000 çocukta yapılacaktır.

CREDIT Çalışması İkinci Bölüm (İnsidans Belirleme) CREDIT Çalışması İkinci Bölüm (İnsidans Belirleme) Esas olarak, çalışmanın ilk bölümünde takibe alınan kohortun izlenmesindenEsas olarak, çalışmanın ilk bölümünde takibe alınan kohortun izlenmesindenoluşan ikinci bölümde odaklanacak iki konu vardır: oluşan ikinci bölümde odaklanacak iki konu vardır: 1) Birinci bölümde kronik böbrek hastalığı saptanan hastaların 2-5 yıllık izlemi1) Birinci bölümde kronik böbrek hastalığı saptanan hastaların 2-5 yıllık izlemiile kronik böbrek hastalığının seyri gözlenecektir. ile kronik böbrek hastalığının seyri gözlenecektir. 2) Birinci bölümde sağlıklı olduğu saptanan kişilerin 2-5 yıllık izlemi ile KBH2) Birinci bölümde sağlıklı olduğu saptanan kişilerin 2-5 yıllık izlemi ile KBHinsidansı belirlenecek ve özellikle hastalığın ortaya çıkışını etkileyen faktörlere insidansı belirlenecek ve özellikle hastalığın ortaya çıkışını etkileyen faktörlere ilişkin veriler toplanacaktır. ilişkin veriler toplanacaktır. Çalışmanın ikinci bölümü için protokol ve formların hazırlanması, örneklem Çalışmanın ikinci bölümü için protokol ve formların hazırlanması, örneklem çerçevesinin ve listesinin oluşturulması programın 2. yılında tamamlanacak,çerçevesinin ve listesinin oluşturulması programın 2. yılında tamamlanacak,saha çalışması 2-5. yıllarda yapılacak, ara sonuçların analizi ve raporlanmasısaha çalışması 2-5. yıllarda yapılacak, ara sonuçların analizi ve raporlanması2. yılda, nihai sonuçların analizi ve raporlanması ise 5. yılda tamamlanacaktır. 2. yılda, nihai sonuçların analizi ve raporlanması ise 5. yılda tamamlanacaktır.

3. Sürekli Tıp Eğitimi ve Birinci Basamakta Böbrek Hastalığına Yaklaşımın Yeniden

Yapılandırılması


SÜREKLİ TIP EĞİTİMİ VE BİRİNCİ BASAMAKTA BÖBREKSÜREKLİ TIP EĞİTİMİ VE BİRİNCİ BASAMAKTA BÖBREKHASTALIĞINA YAKLAŞIMIN YENİDEN YAPILANDIRILMASIHASTALIĞINA YAKLAŞIMIN YENİDEN YAPILANDIRILMASI

Nefroloji uzmanlarına yönelik eğitimNefroloji uzmanlarına yönelik eğitim

Pratisyen, aile hekimi ve nefroloji dışı uzmanlara yönelikPratisyen, aile hekimi ve nefroloji dışı uzmanlara yönelikeğitimeğitim

Nefroloji uzmanlık eğitimi sırasında koruyucu nefrolojiNefroloji uzmanlık eğitimi sırasında koruyucu nefrolojieğitimieğitimi

Ulusal kılavuz geliştirilmesiUlusal kılavuz geliştirilmesi

Yerel konsültasyon sisteminin kurulmasıYerel konsültasyon sisteminin kurulması

Nefroloji Uzmanlarına Yönelik Eğitim

Nefroloji uzmanları için koruyucu nefroloji, kronik böbrek yetersizlikli hastalarınNefroloji uzmanları için koruyucu nefroloji, kronik böbrek yetersizlikli hastalarınyaşam kalitesinin arttırılmasına yönelik programlar ve epidemiyoloji konularındayaşam kalitesinin arttırılmasına yönelik programlar ve epidemiyoloji konularındaseminer, panel, sempozyum ve kurslar düzenlenecektir. seminer, panel, sempozyum ve kurslar düzenlenecektir. Eğitim materyalinin hazırlanması, eğiticilerin seçilmesi ve eğitimi ile eğitim Eğitim materyalinin hazırlanması, eğiticilerin seçilmesi ve eğitimi ile eğitim toplantılarının organizasyonu programın 4-6. aylarında tamamlanacak, eğitimtoplantılarının organizasyonu programın 4-6. aylarında tamamlanacak, eğitimtoplantıları 7-12. aylarda yapılacaktır. toplantıları 7-12. aylarda yapılacaktır. Her birinde 20 katılımcının yer alacağı 15 adet ikişer günlük eğitim toplantıları Her birinde 20 katılımcının yer alacağı 15 adet ikişer günlük eğitim toplantıları ile toplam sayısı 300 olan nefroloji uzmanlarının tümüne ulaşılacaktır. ile toplam sayısı 300 olan nefroloji uzmanlarının tümüne ulaşılacaktır. Eğitim aktivitelerine katılması hedeflenen 300 uzmandan 50’si sertifikalı eğiticiEğitim aktivitelerine katılması hedeflenen 300 uzmandan 50’si sertifikalı eğiticiolacaktır. Her sertifikalı eğitici bir yıl içinde kendi yaşadığı bölgede her birine 40olacaktır. Her sertifikalı eğitici bir yıl içinde kendi yaşadığı bölgede her birine 40hekimin katılacağı 2 eğitim toplantısı düzenlemekle sorumlu olacaktır. Böylece hekimin katılacağı 2 eğitim toplantısı düzenlemekle sorumlu olacaktır. Böylece her eğitici 40 x 2 = 80 hekimin eğitiminde görev almış olacak, toplamda her eğitici 40 x 2 = 80 hekimin eğitiminde görev almış olacak, toplamda 50 x 80 = 4.000 birinci basamak hekimi eğitilmiş olacaktır. 50 x 80 = 4.000 birinci basamak hekimi eğitilmiş olacaktır. Eğitim verilen bu hekimlere çalıştıkları kurumlarda kullanmak üzere kitapçık, Eğitim verilen bu hekimlere çalıştıkları kurumlarda kullanmak üzere kitapçık, poster, broşür, maket, CD, idrar ve kan testi stripleri gibi materyaller temin poster, broşür, maket, CD, idrar ve kan testi stripleri gibi materyaller temin edilecektir. edilecektir.

Pratisyen, Aile Hekimi ve Nefroloji Dışı Uzman Hekimlere Yönelik

EğitimPratisyen, aile hekimi ve nefroloji dışı uzman hekimler için koruyucu nefrolojiPratisyen, aile hekimi ve nefroloji dışı uzman hekimler için koruyucu nefrolojive epidemiyoloji konularında seminer, panel, sempozyum ve kurslar ve epidemiyoloji konularında seminer, panel, sempozyum ve kurslar düzenlenecektir.düzenlenecektir.Eğitim etkinlikleri için eğitim materyalinin hazırlanması, eğiticilerin seçilmesi Eğitim etkinlikleri için eğitim materyalinin hazırlanması, eğiticilerin seçilmesi ve eğitimi ve eğitim toplantılarının organizasyonu programın 4-6. aylarında ve eğitimi ve eğitim toplantılarının organizasyonu programın 4-6. aylarında tamamlanacak, eğitim toplantıları 7-12. aylarda yapılacaktır. tamamlanacak, eğitim toplantıları 7-12. aylarda yapılacaktır. Her birinde 40 katılımcının yer alacağı 15 eğitim toplantısı yapılacak, toplam Her birinde 40 katılımcının yer alacağı 15 eğitim toplantısı yapılacak, toplam sayısı 600 olan katılımcılardan 100’ü sertifikalı eğitici olacaktır. sayısı 600 olan katılımcılardan 100’ü sertifikalı eğitici olacaktır. Her ilden en az bir sertifikalı eğitimci seçilmesi sağlanacaktır. Her sertifikalıHer ilden en az bir sertifikalı eğitimci seçilmesi sağlanacaktır. Her sertifikalıeğitici yaşadığı bölgede bulunan sertifikalı nefrolog eğiticinin düzenleyeceği eğitici yaşadığı bölgede bulunan sertifikalı nefrolog eğiticinin düzenleyeceği eğitim toplantılarına eğitici olarak katılabileceği gibi, ayrıca kendisi de bölge eğitim toplantılarına eğitici olarak katılabileceği gibi, ayrıca kendisi de bölge hekimlerine yönelik eğitim programları düzenleyebilecektir. hekimlerine yönelik eğitim programları düzenleyebilecektir. Her sertifikalı eğiticinin bir yıl içinde kendi bölgesinde her birine 40 hekimin Her sertifikalı eğiticinin bir yıl içinde kendi bölgesinde her birine 40 hekimin katılacağı 2 eğitim toplantısı düzenlemesi beklenecektir. Böylece her eğitici katılacağı 2 eğitim toplantısı düzenlemesi beklenecektir. Böylece her eğitici 40 x 2 = 80 hekimin eğitiminde görev almış ve toplamda 100 x 80 = 8.00040 x 2 = 80 hekimin eğitiminde görev almış ve toplamda 100 x 80 = 8.000birinci basamak hekimi eğitilmiş olacaktır. birinci basamak hekimi eğitilmiş olacaktır. Eğitim verilen bu hekimlere çalıştıkları kurumlarda kullanmak üzere kitapçık, Eğitim verilen bu hekimlere çalıştıkları kurumlarda kullanmak üzere kitapçık, poster, broşür, maket, CD idrar ve kan testi stripleri gibi materyaller temin poster, broşür, maket, CD idrar ve kan testi stripleri gibi materyaller temin edilecektir. edilecektir.

Nefroloji Uzmanlık Eğitimi Sırasında Koruyucu Nefroloji

Eğitimi

Nefroloji uzmanlık eğitimi programına koruyucu nefroloji konularının Nefroloji uzmanlık eğitimi programına koruyucu nefroloji konularının eklenmesi için uzmanlık eğitimi veren kurumlardaki nefroloji uzmanlarıeklenmesi için uzmanlık eğitimi veren kurumlardaki nefroloji uzmanları(n=150) eğitilecektir.(n=150) eğitilecektir.Eğitim materyalinin hazırlanması, eğiticilerin seçilmesi ve eğitimi ve Eğitim materyalinin hazırlanması, eğiticilerin seçilmesi ve eğitimi ve toplantıların organizasyonu programın 4-6. aylarında tamamlanacak, toplantıların organizasyonu programın 4-6. aylarında tamamlanacak, eğitim toplantıları 7-12. aylarda yapılacaktır.eğitim toplantıları 7-12. aylarda yapılacaktır.Her birinde 15 katılımcının yer alacağı 10 eğitim toplantısı yapılacaktır. Her birinde 15 katılımcının yer alacağı 10 eğitim toplantısı yapılacaktır.

Ulusal Kılavuz Geliştirilmesi ve Yerel Konsültasyon Sisteminin

Kurulması

Ulusal Kılavuz GeliştirilmesiUlusal Kılavuz GeliştirilmesiKronik böbrek hastalığı ve kronik böbrek yetmezliğinin tanı, tedavi ve Kronik böbrek hastalığı ve kronik böbrek yetmezliğinin tanı, tedavi ve izlemine yönelik ulusal kılavuz geliştirilecektir. izlemine yönelik ulusal kılavuz geliştirilecektir. Kılavuz geliştirilmesi için literatürün taranması programın 1-4. aylarındaKılavuz geliştirilmesi için literatürün taranması programın 1-4. aylarındatamamlanacak, literatürün değerlendirilmesi programın 5-8. aylarında tamamlanacak, literatürün değerlendirilmesi programın 5-8. aylarında yapılacak ve programın 9-12. aylarında kılavuzlar yazılacaktır. yapılacak ve programın 9-12. aylarında kılavuzlar yazılacaktır.

Yerel Konsültasyon Sisteminin KurulmasıYerel Konsültasyon Sisteminin KurulmasıKoruyucu nefroloji konusunda eğitilmiş olan birinci basamak hekimleri ileKoruyucu nefroloji konusunda eğitilmiş olan birinci basamak hekimleri ilebölgesel kurumlarda çalışan nefroloji uzmanlarının birlikte oluşturacaklarıbölgesel kurumlarda çalışan nefroloji uzmanlarının birlikte oluşturacaklarıyakın konsültasyon mekanizması kurulacak ve işler hale getirilecektir. yakın konsültasyon mekanizması kurulacak ve işler hale getirilecektir.

4. Önleyici Önlemlerin Planlanması ve Uygulanması


ÖNLEYİCİ ÖNLEMLERİN PLANLANMASI VE UYGULANMASIÖNLEYİCİ ÖNLEMLERİN PLANLANMASI VE UYGULANMASI

Sağlıklı yaşam ve yaşam biçimi değişiklikleri konusunda eğitimSağlıklı yaşam ve yaşam biçimi değişiklikleri konusunda eğitim

Risk altındaki kişilerin belirlenmesi ve taranmasıRisk altındaki kişilerin belirlenmesi ve taranması

Kronik böbrek hastalığı/kronik böbrek yetmezlikli hastalarınKronik böbrek hastalığı/kronik böbrek yetmezlikli hastalarınkaydının tutulması, risk değerlendirmesi, tedavi ve izlemikaydının tutulması, risk değerlendirmesi, tedavi ve izlemi

Renal replasman tedavisi uygulanan son dönem böbrekRenal replasman tedavisi uygulanan son dönem böbrekyetmezlikli hastalara yönelik multidisipliner çalışmalaryetmezlikli hastalara yönelik multidisipliner çalışmalar

Sağlıklı ve Düşük Riskli Kişiler İçin Önleyici Önlemler

Sağlık kurumları, endüstri, medya, sosyal kurumlar gibi aracılar kullanılarakSağlık kurumları, endüstri, medya, sosyal kurumlar gibi aracılar kullanılaraksağlıklı yaşam ve yaşam biçimi değişiklikleri konusunda toplumsal eğitim sağlıklı yaşam ve yaşam biçimi değişiklikleri konusunda toplumsal eğitim programları planlanacaktır.programları planlanacaktır. Bu kapsamdaBu kapsamda

Sigara kullanımının azaltılmasıSigara kullanımının azaltılması Obezite kontrolüObezite kontrolü Egzersiz yapma alışkanlığının yaygınlaştırılmasıEgzersiz yapma alışkanlığının yaygınlaştırılması

gibi konular ele alınacaktır. gibi konular ele alınacaktır. Bu başlıkta kullanılacak araçlar asıl olarak ulusal/yerel yayın yapan basılı/Bu başlıkta kullanılacak araçlar asıl olarak ulusal/yerel yayın yapan basılı/görsel medya araçlarıdır. görsel medya araçlarıdır.

Sağlıklı yaşam ve yaşam biçimi değişiklikleri konusunda eğitimSağlıklı yaşam ve yaşam biçimi değişiklikleri konusunda eğitim

Sağlıklı yaşam ve yaşam biçimi değişiklikleri konusundaki eğitime ilaveSağlıklı yaşam ve yaşam biçimi değişiklikleri konusundaki eğitime ilaveolarak, hastalığın ilerleme hızını yavaşlatacak ya da ani hızlanmaların olarak, hastalığın ilerleme hızını yavaşlatacak ya da ani hızlanmaların erken saptanmasını sağlayacak yaklaşımların kişi bazında uygulanmasınıerken saptanmasını sağlayacak yaklaşımların kişi bazında uygulanmasınıiçerecektir. içerecektir. Bu kapsamda özellikle diyabetik, hipertansif, obez ve ileri yaştaki kişilerinBu kapsamda özellikle diyabetik, hipertansif, obez ve ileri yaştaki kişilerinyakın izlemi yapılacaktır.yakın izlemi yapılacaktır. Yüksek-riskli kişilerde sık aralarla Yüksek-riskli kişilerde sık aralarla serum kreatinin düzeyiserum kreatinin düzeyi, , mikroalbüminürimikroalbüminürive ve proteinüriproteinüri ve gerekenlerde ve gerekenlerde HbA1cHbA1c, , kan glukoz düzeyikan glukoz düzeyi ve ve lipid profililipid profili taramaları yapılacaktır. taramaları yapılacaktır.

Sağlıklı-Yüksek Riskli Kişilere Yönelik Primer Önleme

Yaklaşımları

Risk altındaki kişilerin belirlenmesi ve taranması Risk altındaki kişilerin belirlenmesi ve taranması

Erken Evre Kronik Böbrek Hastalığı İçin Sekonder Önleme Yaklaşımları

Sekonder önleme yaklaşımı, erken evre kronik böbrek hastalığı için planlanacakSekonder önleme yaklaşımı, erken evre kronik böbrek hastalığı için planlanacakuygulamaları içerecektir. uygulamaları içerecektir. Sekonder önleme yaklaşımı, asıl olarak primer önleme yaklaşımlarının tek tek Sekonder önleme yaklaşımı, asıl olarak primer önleme yaklaşımlarının tek tek hastalara göre özelleşmiş ve daha agresif olarak uygulanmasından ibarettir. Bu hastalara göre özelleşmiş ve daha agresif olarak uygulanmasından ibarettir. Bu grup hastaların kronik böbrek hastalığından kronik böbrek yetersizliği aşamasınagrup hastaların kronik böbrek hastalığından kronik böbrek yetersizliği aşamasınageçişinin yavaşlatılması ve renal replasman tedavisi ihtiyacının geciktirilmesi çok geçişinin yavaşlatılması ve renal replasman tedavisi ihtiyacının geciktirilmesi çok önemli bir hedeftir. önemli bir hedeftir. Sekonder önleme yaklaşımlarının belirlenmesinde özellikle epidemiyolojik çalışma Sekonder önleme yaklaşımlarının belirlenmesinde özellikle epidemiyolojik çalışma kohortunun uzun süreli izlemi sırasında derlenecek veriler yol gösterici olacaktır.kohortunun uzun süreli izlemi sırasında derlenecek veriler yol gösterici olacaktır. Bu kapsamda öncelikle ele alınacak başlıklar Bu kapsamda öncelikle ele alınacak başlıklar

Kan basıncı kontrolü Kan basıncı kontrolü Beslenme sorunlarının izlenmesi ve giderilmesi Beslenme sorunlarının izlenmesi ve giderilmesi Sigara ile mücadele Sigara ile mücadele Hiperlipidemi, anemi, kalsiyum-fosfor metabolizması bozuklukları gibi KBHHiperlipidemi, anemi, kalsiyum-fosfor metabolizması bozuklukları gibi KBH

komplikasyonları ile mücadeledir. komplikasyonları ile mücadeledir. Türk Nefroloji Derneği’nin 15 yıla yakın süredir düzenli olarak yürüttüğü Renal Türk Nefroloji Derneği’nin 15 yıla yakın süredir düzenli olarak yürüttüğü Renal Kayıt Sistemi, etkinliği ve yaygınlığı arttırılarak devam edecektir. Kayıt Sistemi, etkinliği ve yaygınlığı arttırılarak devam edecektir.

Kronik böbrek hastalığı/Kronik böbrek yetersizliği hastalarınınKronik böbrek hastalığı/Kronik böbrek yetersizliği hastalarınınkaydının tutulması, risk değerlendirmesi, tedavi ve izlemi kaydının tutulması, risk değerlendirmesi, tedavi ve izlemi

Renal Replasman Tedavisi Altında Olan Son Dönem Böbrek Yetmezlikli

Hastalar İçin Tersiyer Önleme Yaklaşımları

Tersiyer önleme yaklaşımları renal replasman tedavisi altında olan son dönemTersiyer önleme yaklaşımları renal replasman tedavisi altında olan son dönemböbrek yetmezlikli hastalarda morbidite ve mortalitenin azaltılmasına yönelik böbrek yetmezlikli hastalarda morbidite ve mortalitenin azaltılmasına yönelik olan ve esas olarak birinci basamakta değil, referans kurumlarda uygulanacakolan ve esas olarak birinci basamakta değil, referans kurumlarda uygulanacakyaklaşımları içerecektir. yaklaşımları içerecektir.

SDBY hastalarının yaşam kalitesinin arttırılmasıSDBY hastalarının yaşam kalitesinin arttırılması Fiziksel ve psikolojik kısıtlılıkların ve morbiditenin azaltılmasıFiziksel ve psikolojik kısıtlılıkların ve morbiditenin azaltılması Hastaların aile, meslek ve sosyal yaşamla uyumlarının arttırılması Hastaların aile, meslek ve sosyal yaşamla uyumlarının arttırılması

hedeflenmiştir. hedeflenmiştir. Bu amaçla oluşturulacak multidisipliner gruplarda nefrolog, transplantasyonBu amaçla oluşturulacak multidisipliner gruplarda nefrolog, transplantasyoncerrahı, psikolog/psikiyatrist, diyetisyen, sosyal hizmet uzmanı gibi kişilerin cerrahı, psikolog/psikiyatrist, diyetisyen, sosyal hizmet uzmanı gibi kişilerin koordine çalışmaları sağlanacaktır. koordine çalışmaları sağlanacaktır. Bu başlık altında tedavide transplantasyon ve periton diyalizinin özendirilmesiBu başlık altında tedavide transplantasyon ve periton diyalizinin özendirilmesiile ilgili çalışmalar yapılacaktır. ile ilgili çalışmalar yapılacaktır.

Hastaların yaşam kalitesinin arttırılmasıHastaların yaşam kalitesinin arttırılması

Önleyici Önlemlerin Planlanması ve Uygulanması

Sağlıklı yaşam ve yaşam biçimi değişiklikleri konusunda eğitimSağlıklı yaşam ve yaşam biçimi değişiklikleri konusunda eğitim Tüm toplumda kronik böbrek hastalığı ile ilgili risklerin azaltılmasıTüm toplumda kronik böbrek hastalığı ile ilgili risklerin azaltılması

Risk altındaki kişilerin belirlenmesi ve taranmasıRisk altındaki kişilerin belirlenmesi ve taranması Risk altındaki sağlıklı kişilere yönelik primer önleme yaklaşımları,Risk altındaki sağlıklı kişilere yönelik primer önleme yaklaşımları, sağlıklı yaşam ve yaşam biçimi değişiklikleri konusunda eğitim sağlıklı yaşam ve yaşam biçimi değişiklikleri konusunda eğitim verilmesiverilmesi Hastalığın ilerleme hızını yavaşlatacak veya ani hızlanmalarınHastalığın ilerleme hızını yavaşlatacak veya ani hızlanmaların erken saptanmasını sağlayacak bireysel yaklaşımların kişi bazındaerken saptanmasını sağlayacak bireysel yaklaşımların kişi bazında oluşturulmasıoluşturulması

KBH/KBY hastalarının kaydının tutulması, risk değerlendirmesi, tedaviKBH/KBY hastalarının kaydının tutulması, risk değerlendirmesi, tedavive izlemive izlemi

Kronik böbrek hastalıklı bireylerin böbrek yetmezliği aşamasınaKronik böbrek hastalıklı bireylerin böbrek yetmezliği aşamasına geçişinin yavaşlatılması ve renal replasman tedavi gereksiniminingeçişinin yavaşlatılması ve renal replasman tedavi gereksiniminin geciktirilmesigeciktirilmesi

Renal replasman tedavisi uygulanan son dönem böbrek yetmezlikliRenal replasman tedavisi uygulanan son dönem böbrek yetmezliklihastalara yönelik multidisipliner çalışmalarhastalara yönelik multidisipliner çalışmalar

SDBY’li hastaların yaşam kalitesinin arttırılmasıSDBY’li hastaların yaşam kalitesinin arttırılması SDBY’ne bağlı fiziksel ve psikolojik kısıtlılıkların ve morbiditeninSDBY’ne bağlı fiziksel ve psikolojik kısıtlılıkların ve morbiditenin azaltılmasıazaltılması Hastaların aile, meslek ve sosyal yaşamla uyumluluklarının arttırılmasıHastaların aile, meslek ve sosyal yaşamla uyumluluklarının arttırılması

PROGRAMIN

ORGANİZASYONU

T.C. Sağlık BakanlığıT.C. Sağlık BakanlığıTürk Nefroloji DerneğiTürk Nefroloji Derneği

Akdeniz ÜTFAkdeniz ÜTFAnkara ÜTFAnkara ÜTFÇukurova ÜTFÇukurova ÜTFDicle ÜTFDicle ÜTFDokuz Eylül ÜTFDokuz Eylül ÜTFEge ÜTFEge ÜTFErciyes ÜTFErciyes ÜTFHacettepe ÜTFHacettepe ÜTFİstanbul ÜTF Cerrahpaşaİstanbul ÜTF Cerrahpaşaİstanbul ÜTF İstanbulİstanbul ÜTF İstanbulMarmara ÜTFMarmara ÜTFOndokuz Mayıs ÜTFOndokuz Mayıs ÜTFSB Ankara Numune Hast.SB Ankara Numune Hast.

Yorum Ltd. Şti.Yorum Ltd. Şti.

Program KoordinatörüProgram KoordinatörüProf. Dr. Gültekin SüleymanlarProf. Dr. Gültekin Süleymanlar

Program YürütücüsüProgram YürütücüsüKurumlarKurumlar

Hizmet Alınacak Hizmet Alınacak KurumlarKurumlar

Omega Ltd. Şti.Omega Ltd. Şti.

1. Sağlık Kaynaklarının ve Sisteminin Gözden Geçirilmesi ve Analizi

İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ CERRAHPAŞA TIP FAKÜLTESİİSTANBUL ÜNİVERSİTESİ CERRAHPAŞA TIP FAKÜLTESİ

AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİAKDENİZ ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİANKARA ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİANKARA ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİDİCLE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİDİCLE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİDOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİDOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİEGE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİEGE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİHACETTEPE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİHACETTEPE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİİSTANBUL ÜNİVERSİTESİ İSTANBUL TIP FAKÜLTESİİSTANBUL ÜNİVERSİTESİ İSTANBUL TIP FAKÜLTESİMARMARA ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİMARMARA ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİONDOKUZ MAYIS ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİONDOKUZ MAYIS ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİSB ANKARA NUMUNE HASTANESİSB ANKARA NUMUNE HASTANESİYORUM LİMİTED ŞİRKETİYORUM LİMİTED ŞİRKETİOMEGA LİMİTED ŞİRKETİ OMEGA LİMİTED ŞİRKETİ


ERCİYES ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİERCİYES ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ

ANKARA ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİANKARA ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ

DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ

HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİHACETTEPE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ

YORUM LİMİTED ŞİRKETİYORUM LİMİTED ŞİRKETİ

Odak Grup Çalışması


DİCLE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİDİCLE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ

EGE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİEGE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ

MARMARA ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİMARMARA ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ

ONDOKUZ MAYIS ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ ONDOKUZ MAYIS ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ

OMEGA LİMİTED ŞİRKETİOMEGA LİMİTED ŞİRKETİ

Saha Taraması


İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ İSTANBUL TIP FAKÜLTESİİSTANBUL ÜNİVERSİTESİ İSTANBUL TIP FAKÜLTESİ

SB ANKARA NUMUNE HASTANESİSB ANKARA NUMUNE HASTANESİ


Anket Uygulaması

DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİDOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ

ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ




2. Epidemiyolojik ÇalışmalarCREDIT

AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİAKDENİZ ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ

AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİAKDENİZ ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ

GAZİ ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİGAZİ ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ

3. Sürekli Tıp Eğitimi ve Birinci Basamakta Böbrek Hastalığına

Yaklaşımın Yeniden Yapılandırılması

İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ İSTANBUL TIP FAKÜLTESİİSTANBUL ÜNİVERSİTESİ İSTANBUL TIP FAKÜLTESİDOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİDOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ

ANKARA ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİANKARA ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİDİCLE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİDİCLE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİEGE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİEGE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİERCİYES ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİERCİYES ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİGAZİ ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİGAZİ ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİHACETTEPE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİHACETTEPE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİİSTANBUL ÜNİVERSİTESİ CERRAHPAŞA TIP FAKÜLTESİİSTANBUL ÜNİVERSİTESİ CERRAHPAŞA TIP FAKÜLTESİMARMARA ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİMARMARA ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİONDOKUZ MAYIS ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİONDOKUZ MAYIS ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİSB ANKARA NUMUNE HASTANESİSB ANKARA NUMUNE HASTANESİYORUM LİMİTED ŞİRKETİYORUM LİMİTED ŞİRKETİOMEGA LİMİTED ŞİRKETİ OMEGA LİMİTED ŞİRKETİ

Nefroloji Uzmanlarının Eğitimi

ANKARA ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİANKARA ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİMARMARA ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİMARMARA ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ





Pratisyen, Aile Hekimi ve Nefroloji Dışı Uzmanların Eğitimi

HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİHACETTEPE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİSB ANKARA NUMUNE HASTANESİSB ANKARA NUMUNE HASTANESİ





Nefroloji Uzmanlık Eğitimi Sırasında Koruyucu Nefroloji

Eğitimi

İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ CERRAHPAŞA TIP FAKÜLTESİİSTANBUL ÜNİVERSİTESİ CERRAHPAŞA TIP FAKÜLTESİEGE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİEGE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİGAZİ ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİGAZİ ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ



Ulusal Kılavuz Geliştirilmesi

ONDOKUZ MAYIS ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİONDOKUZ MAYIS ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ






Yerel Konsültasyon Sisteminin Kurulması

ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİDİCLE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİDİCLE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ



ONDOKUZ MAYIS ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİONDOKUZ MAYIS ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ


4. Önleyici Eylemlerin Planlanması ve Uygulanması

AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİAKDENİZ ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİGAZİ ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİGAZİ ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ

ANKARA ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİANKARA ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİDİCLE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİDİCLE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİDOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİDOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİEGE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİEGE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİERCİYES ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİERCİYES ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİHACETTEPE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİHACETTEPE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİİSTANBUL ÜNİVERSİTESİ CERRAHPAŞA TIP FAKÜLTESİİSTANBUL ÜNİVERSİTESİ CERRAHPAŞA TIP FAKÜLTESİİSTANBUL ÜNİVERSİTESİ İSTANBUL TIP FAKÜLTESİİSTANBUL ÜNİVERSİTESİ İSTANBUL TIP FAKÜLTESİMARMARA ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİMARMARA ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİONDOKUZ MAYIS ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİONDOKUZ MAYIS ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİSB ANKARA NUMUNE HASTANESİSB ANKARA NUMUNE HASTANESİYORUM LİMİTED ŞİRKETİYORUM LİMİTED ŞİRKETİOMEGA LİMİTED ŞİRKETİ OMEGA LİMİTED ŞİRKETİ

Sağlıklı Yaşam ve Yaşam Biçimi Değişiklikleri Konusunda Eğitim

SB ANKARA NUMUNE HASTANESİSB ANKARA NUMUNE HASTANESİONDOKUZ MAYIS ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİONDOKUZ MAYIS ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ



ERCİYES MAYIS ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİERCİYES MAYIS ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ

YORUM LİMİTED ŞİRKETİ YORUM LİMİTED ŞİRKETİ

Risk Altındaki Kişilerin Belirlenmesi ve Taranması




EGE MAYIS ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİEGE MAYIS ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ


OMEGA LİMİTED ŞİRKETİ OMEGA LİMİTED ŞİRKETİ

Kronik Böbrek Hastalıklı/Kronik Böbrek Yetmezlikli Hastaların Kaydının

Tutulması, Risk Değerlendirmesi, Tedavi ve İzlemi



SB ANKARA NUMUNE HASTANESİ SB ANKARA NUMUNE HASTANESİ

Renal Replasman Tedavisi Altında Olan SDBY Hastalarına Yönelik Multidisipliner Çalışmalar






OMEGA LİMİTED ŞİRKETİ OMEGA LİMİTED ŞİRKETİ

Programın Aşamaları

1 2 3 4 5 6 7 8 910

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22

23

24

25

26

27

28

29

30

31

32

33

34

35

36

37

38

39

40

41

42

43

44

45

11

22

33

44

Kronik böbrek hastalığı ve kronik böbrek yetersizliğinin prevalansKronik böbrek hastalığı ve kronik böbrek yetersizliğinin prevalans ve coğrafi dağılımının belirlenmesive coğrafi dağılımının belirlenmesi Toplumda kronik böbrek hastalığının risk faktörlerinin belirlenmesiToplumda kronik böbrek hastalığının risk faktörlerinin belirlenmesi ve kontrol edilmesive kontrol edilmesi Toplumda kronik böbrek hastalığını önlemeye yönelik yaşam biçimi Toplumda kronik böbrek hastalığını önlemeye yönelik yaşam biçimi değişiklikleri oluşmasıdeğişiklikleri oluşması Kronik böbrek hastalığı/kronik böbrek yetersizlikli hastalarının erken Kronik böbrek hastalığı/kronik böbrek yetersizlikli hastalarının erken tanısının mümkün olmasıtanısının mümkün olması Kronik böbrek yetersizliğinin son dönem böbrek yetmezliğine Kronik böbrek yetersizliğinin son dönem böbrek yetmezliğine ilerlemesinin önlenmesi ya da geciktirilmesiilerlemesinin önlenmesi ya da geciktirilmesi Kronik böbrek hastalığı ve kronik böbrek yetersizliği ile ilgili tanı, Kronik böbrek hastalığı ve kronik böbrek yetersizliği ile ilgili tanı, tedavi ve izlemin ülke çapında standartlaşmasının sağlanmasıtedavi ve izlemin ülke çapında standartlaşmasının sağlanması Hastaların yaşam kalitesinin arttırılmasıHastaların yaşam kalitesinin arttırılması

Programın Sağlayacağı Kazanımlar

Ulusal sağlık sisteminin genel işleyişinin belirlenmesiUlusal sağlık sisteminin genel işleyişinin belirlenmesi Kronik böbrek hastalığı ile ilgili hastalıkların bilinen sıklığı ve dağılımınınKronik böbrek hastalığı ile ilgili hastalıkların bilinen sıklığı ve dağılımının belirlenmesibelirlenmesi Kronik böbrek hastalığının insidansının ve seyrinin belirlenmesiKronik böbrek hastalığının insidansının ve seyrinin belirlenmesi Hastalığın ortaya çıkışını etkileyen faktörlerin belirlenmesiHastalığın ortaya çıkışını etkileyen faktörlerin belirlenmesi Nefroloji uzmanlarının, pratisyen, aile hekimi ve nefroloji dışı uzman Nefroloji uzmanlarının, pratisyen, aile hekimi ve nefroloji dışı uzman hekimlerin koruyucu nefroloji ve epidemiyoloji konularında bilgi hekimlerin koruyucu nefroloji ve epidemiyoloji konularında bilgi düzeylerinin arttırılmasıdüzeylerinin arttırılması Hastaların birinci basamak sağlık hizmeti sırasında aldıkları hizmetin Hastaların birinci basamak sağlık hizmeti sırasında aldıkları hizmetin kalitesinin arttırılmasıkalitesinin arttırılması Son dönem böbrek yetmezliğine bağlı fiziksel ve psikolojik kısıtlılıklarınSon dönem böbrek yetmezliğine bağlı fiziksel ve psikolojik kısıtlılıkların ve morbiditenin azaltılmasıve morbiditenin azaltılması Hastaların aile, meslek ve sosyal yaşamla uyumlarının arttırılmasıHastaların aile, meslek ve sosyal yaşamla uyumlarının arttırılması Kronik böbrek hastalığının ekonomiye oluşturduğu yükün azaltılmasıKronik böbrek hastalığının ekonomiye oluşturduğu yükün azaltılması

Programın Sağlayacağı Kazanımlar

Documents

ULUSAL BÖBREK YETMEZLİĞİ ÖNLEME PROGRAMI