UNFCCC Kyoto Protocol %28English%29

8/13/2019 UNFCCC Kyoto Protocol %28English%29

1/62


2/62

BRLEMMLLETLER KLM DEKLEREVE SZLEMES

KYOTO PROTOKOL

BRLEMMLLETLER

1998


3/62

MLLETLERARASI SZLEME

5/2/2009 tarihli ve 5836 sayl Kanunla onaylanmas uygun bulunan bu szleme 7/5/2009

tarih ve 2009/14979 SaylBakanlar Kurulu Kararyla onaylanarak, 13 Mays 2009 tarih ve

27227 SaylResmi Gazete'de yaynlanmtr.

BRLEMMLLETLER KLM DEKLEREVE SZLEMESNE

YNELK

KYOTO PROTOKOL

bu Protokol'n Taraflar,

Bundan sonra "Szleme" olarak anlacak olan Birlemi Milletler klim Deiiklii

ereve Szlemesi'ne katlan Taraflar olup,

2. Madde'de belirtildii zere, Szleme'nin nihai amacntakip ederek,

Szleme'nin hkmlerini hatrda tutarak,

Szleme'nin 3. Maddesi'nin rehberliinde,

Szleme'nin Taraflar Konferans'nn ilk oturumunda alnan 1/CP.1 karar ile kabul edilen

Berlin Buyruu'na uygun olarak,

aadaki hususlarda anlamaya varmlardr:

1. MADDE

bu Protokol'n amac bakmndan, Szleme'nin 1. Maddesi'nde bulunan tanmlar

uygulanacaktr. lveten;

1. "Taraflar Konferans", Szleme'ye katlan Taraflarn Konferans'dr.

2. "Szleme", 9 Mays 1992 tarihinde New York'ta kabul edilen Birlemi Milletler klim

Deiiklii ereve Szlemesi'dir.


4/62

3. "Hkmetleraras klim Deiiklii Paneli", Dnya Meteoroloji rgt ve Birlemi

Milletler evre Program tarafndan 1988'de ortaklaa kurulan Hkmetleraras klim

Deiiklii Paneli'dir.

4. "Montreal Protokol", 16 Eyll 1987'de Montreal'de kabul edilen ve daha sonra tanzim ve

tadil edilmihaliyle, Ozon Tabakasnncelten Maddelerle lgili Protokol'dr.

5. "Mevcut ve Oy Kullanan Taraflar", Szleme'de bulunan ve olumlu ya da olumsuz oy

kullanan lkelerdir.

6. "Taraf", metinde baka ekilde belirtilmedike ibu Protokol'e Taraf olan anlamndadr.

7. "Ek-I'de yer alan Taraf", Szleme'nin Ek-I'inde yer alan Taraf, ya da deiiklik olursa,Szleme'nin 4. Maddesi'nin 2(g) paragraf gerei bildirimde bulunmu olan Taraf

anlamndadr.

2. MADDE

1.Ek-I'de yer alan Taraflarn her biri, 3. Madde'deki saysallatrlmsalm snrlandrma ve

azaltm taahhtlerini yerine getirirken, srdrlebilir kalknmaytevik etmek amacyla;

(a) Ulusal koullarna uygun olarak, aadaki politika ve nlemleri uygulayacak

ve/veya daha da gelitirecektir.

i. Ulusal ekonominin ilgili sektrlerinde enerji verimliliinin arttrlmas;ii. Montreal Protokol'nce denetlenmeyen sera gazlarnn yutaklarnn ve

haznelerinin, ilgili uluslararas evre anlamalarndaki taahhtlerinin

dikkate alnarak korunmasve gelitirilmesi; srdrlebilir orman ynetimi

uygulamalar ile aalandrma ve yeniden ormanlatrmann tevik

edilmesi;

iii. Srdrlebilir tarm trlerinin, iklim deiiklii mlhazalar ndatevik edilmesi;

iv. Yeni ve yenilenebilir enerji trleri, karbondioksiti gideren teknolojiler ileevre dostu ileri ve yeniliki teknolojilerin aratrlmalar, tevik edilmeleri,

gelitirilmeleri ve kullanmlarnn arttrlmas;


5/62

v. Sera gaz salmlarna yol aan tm sektrlerde, Szleme'nin amacna vepiyasa aralarnn uygulanmasna aykr olan piyasa uyumsuzluklarnn,

mali teviklerin, vergiler ile gmrk istisnalarnn ve sbvansiyonlarn,

kademeli olarak azaltlmalarya da ortadan kaldrlmalar;

vi. Montreal Protokol'nce denetlenmeyen sera gazlarnn salmlarnsnrlayan ya da azaltan politikalarve nlemleri tevik etmeyi amalayan

ilgili sektrlerde uygun reformlarn zendirilmesi;

vii. Ulatrma sektrndeki, Montreal Protokol'nce denetlenmeyen seragazlarnn salmlarnn snrlandrlmas ve/veya azaltlmasna ynelik

nlemlerin tevik edilmesi;

viii. Metan gaz salmlarnn gerek atk ynetiminde geri kazanm ve kullanmsrasnda, gerek enerji retimi, nakli ve datm aamasnda

snrlandrlmasve/veya azaltlmas.

(b) Szleme'nin 4. Maddesi'nin 2(e) (i) paragraf uyarnca, ibu Madde'de kabul

edilen politikalarn ve nlemlerin bireysel ve mterek etkinliini arttrmak iin,

dier Ek-I Taraflaryla ibirlii yapacaktr. Bu amala, sz edilen Taraflar;

karlatrlabilirlik, effaflk ve etkinliklerinin iyiletirilmesi yollarnn

gelitirilmesi de dahil olmak zere, bu politikalar ve nlemler ile ilgili deneyim

paylam ve bilgi alverii konularnda admlar atacaklardr. bu Protokol'n

Taraflar toplants olarak ilev gren Taraflar Konferans, ilk oturumunda ya da

mmkn olabilen en ksa srede, byle bir ibirliini kolaylatrmann yollarn

ilgili tm bilgileri dikkate almak suretiyle deerlendirecektir.

2.Ek-I'de yer alan Taraflar, Uluslararas Sivil Havaclk rgt ve UluslararasDenizcilikrgt ile alarak, havaclk ve depo yaktlarndan kaynaklanan ve Montreal Protokol'nce

denetlenmeyen sera gazlar salmlarnn snrlandrlmasna ya da azaltlmasna

alacaklardr.

3.Ek-I'de yer alan Taraflar; iklim deiikliinin olumsuz etkileri ve uluslararasticarete olan

etkileri ieren olumsuz etkiler ile, Szleme'nin 3. Maddesi'ni dikkate alarak, bilhassa

gelimekte olan Taraf lkeler ve zellikle, Szleme'nin 4. Maddesi'nin 8. ve 9.

paragraflarnda tanmlanan Taraf lkeler zerindeki sosyal, evresel ve ekonomik tesirleri en


6/62

aza indirecek ekilde, ibu 2. Madde'deki politikalar ve nlemleri yrtmede aba

gstereceklerdir. bu Protokol'n Taraflar toplantsolarak ilev gren Taraflar Konferans,

ibu paragraftaki hkmlerin yerine getirilmesini tevik amacyla, uygun olan ilve eylemleri

gerekletirebilir.

4. bu Protokol'n Taraflar toplants olarak ilev gren Taraflar Konferans, farkl ulusal

koullar ve olas etkileri gz nnde tutarak, yukardaki 1(a) paragrafndaki politika ve

nlemlerden birini koordine etmenin yararlolacana karar verirse, bu politika ve nlemlerin

koordinasyonunun oluturulmasna ynelik yol ve aralardeerlendirecektir.

3. MADDE

1. Ek-I'de yer alan Taraflar, 2008-2012 yllarn kapsayan taahht dneminde, Ek-A'da

sralanan insan faaliyetlerinin neden olduu karbondioksit edeeri sera gazlarnn salmlar

toplamn, 1990 yl seviyelerinin en az yzde 5 aasna indirmek iin, Ek-B'de kaytl

saysallatrlmsalm snrlandrma ve azaltm taahhtlerine uygun olarak ve ibu Madde'nin

hkmleri gereince hesaplanarak tayin edilmi olan miktarlar amamasn, bireysel ya da

mtereken salayacaklardr.

2. Ek-I'de yer alan Taraflarn her biri, 2005 ylna kadar ibu Protokol'deki taahhtlerini

gerekletirme konusunda kantlanabilir bir ilerleme kaydetmiolacaktr.

3. Her taahht dneminde, karbon stoklarnda dorulanabilir deiiklikler olarak llen,

1990 ylndan itibaren dorudan insan etkisiyle arazi kullanmndaki deiim ve

ormanlatrma, yeniden ormanlatrma ve ormanszlama ile snrl ormanclk etkinlikleri

sonucu sera gazlarnn kaynaklarca salm ve yutaklarca uzaklatrlmasndaki net

deiiklikler, Ek-I'de yer alan Taraflarn her birinin ibu Madde'deki taahhtlerini karlamada

kullanlacaktr.

Bu etkinliklere bal sera gazlarnn kaynaklarca salmve yutaklarca uzaklatrlmaseffaf

ve dorulanabilir bir ekilde bildirilecek ve 7. ve 8. Maddelere gre gzden geirilecektir.

4. bu Protokol'n Taraflar toplants olarak ilev gren Taraflar Konferans'nn ilk

oturumundan nce, Ek-I'de yer alan Taraflarn her biri, Bilimsel ve Teknolojik Danma

Yardmc Organ tarafndan ele alnmas iin, 1990'daki karbon stoklarnn seviyesinin

belirlenmesi ve sonraki yllarda karbon stoklarnda meydana gelen deiikliklerinhesaplanabilmesi amacyla veri salayacaktr. bu Protokol'n Taraflar toplantsolarak ilev


7/62

gren Taraflar Konferans, ilk oturumunda ya da daha sonra mmkn olan en erken

zamandaki oturumunda, belirsizlikleri, raporlamadaki effafl, dorulanabilirlii,

Hkmetlerarasklim Deiiklii Paneli'nin metodolojik almalarnve 5. Madde'ye uygun

olarak Bilimsel ve Teknolojik Danma Yardmc Organ tarafndan sunulan tavsiye ve

Taraflar Konferans'nn kararlarn dikkate alarak; tarm topraklar, arazi kullanmndaki

deiim ve ormanclk gruplarnda sera gazlarnn kaynaklarca salm ve yutaklarca

uzaklatrlmasndaki deiikliklerle ilgili ilve insan kaynakl etkinliklerin hangilerinin, ne

ekilde Ek-I'de yer alan Taraflar iin tayin edilmimiktarlara eklenmesi ya da karlmasna

ynelik usller ve rehber ilkeler hakknda karar verecektir. Byle bir karar, ikinci ve takip

eden taahht dnemlerinde geerli olacaktr. Bir Taraf, insan kaynaklbu ek faaliyetlerle ilgili

byle bir karar, faaliyetlerin 1990'dan beri yrrlkte olmasartyla, ilk taahht dneminde

uygulamaytercih edebilecektir.

5. Ek-I'de yer alan Taraflardan, baz yl ya da dnemi, Taraflar Konferans'nn ikinci

oturumunda alnan 9/CP.2 sayl karar uyarnca belirlenmi olan piyasa ekonomisine gei

srecindekiler, ibu Madde'deki taahhtlerini yerine getirmede o baz yl ya da dnemi

kullanacaklardr. Ayrca, Szleme'nin 12. Maddesi kapsamnda ilk ulusal bildirimini henz

sunmam, Ek-I'de bulunan piyasa ekonomisine gei srecindeki dier herhangi bir Taraf,

ibu Madde'deki taahhtlerini yerine getirmek iin 1990 y

l

d

nda tarihsel bir baz y

l

ya dadnemi kullanma niyetini ibu Protokol'n Taraflar toplants olarak ilev gren Taraflar

Konferans'na bildirebilir. bu Protokol'n Taraflar Toplants olarak ilev gren Taraflar

Konferansbyle bir bildirimin kabul hususunda karar verecektir.

6. Ek-I'de yer alan piyasa ekonomisine geisrecindeki Taraflara, ibu Madde'nin hkmne

girenlerin dnda kalan, ibu Protokol'deki taahhtlerini yerine getirmelerinde, Szleme'nin

4. Maddesi'nin 6. paragrafndikkate alnarak, ibu Protokol'n Taraflar toplantsolarak ilev

gren Taraflar Konferanstarafndan belirli bir lde esneklik salanacaktr.

7. Saysallatrlm salm snrlandrma ve azaltmn ilk taahht dnemi olan 2008-2012

yllararasnda, Ek-I'deki her bir Taraf iin tayin edilmimiktar, 1990 ylnda, ya baz ylnda,

ya da yukardaki 5. paragrafa gre belirlenen dnemde, gazlarnn salmlar toplamnn,

kendisi iin Ek-B'de kaydedilen yzde deerinin bele arplmasna eit olacaktr. 1990

ylnda arazi kullanmndaki deiiklikler ve ormanclk faaliyetleri, sera gazlarsalmlarnda

net bir kaynak oluturmu olan Ek-I lkeleri iin tayin edilmi miktarn hesaplamalar

bakmndan, 1990 ylsalmlar, baz ylveya dnemi, bu kaynaklardan salnan, insann neden


8/62

olduu karbondioksit edeeri sera gaz toplam salmlarn, 1990 ylnda arazi kullanm

deiiklii sonucu yutaklarn yaptuzaklatrma drlmolarak ierir.

8. Ek-I'de yer alan Taraflardan herhangi biri, yukardaki 7. paragrafta atfta bulunulan

hesaplama amacyla hidroflorokarbon, perflorokarbon ve kkrt heksaflorr iin 1995 yln

baz yl olarak kullanabilir.

9. Ek-I'de yer alan Taraflarn mteakip dnemler iin taahhtleri, 21. Madde'nin 7.

paragrafndaki hkmlere gre kabul edilecek olan, ibu Protokol'n Ek-B'sindeki

deiikliklerle belirlenecektir. bu Protokol'n Taraflar toplantsolarak ilev gren Taraflar

Konferans, yukardaki 1. paragrafta atfta bulunulan ilk taahht dneminin bitiminden en az

yedi yl nce bu taahhtleri deerlendirmeye balayacaktr.

10. Bir Taraf'n dier bir Taraf'tan, 6. ya da 17. Maddelerdeki hkmlere uygun olarak

edindii herhangi bir salm azaltm birimi ya da tayin edilmimiktarn bir ksm, edinen Taraf

iin tayin edilmimiktara ilve edilecektir.

11. Bir Taraf'n dier bir Taraf'a, 6. ya da 17. Maddelerdeki hkmlere uygun olarak aktard

herhangi bir salm azaltm birimi ya da tayin edilmi miktarn bir ksm, aktaran Taraf iin

tayin edilmimiktardan dlecektir.

12. Bir Taraf'n dier bir Taraf'tan, 12. Madde'nin hkmlerine uygun olarak edindii

onaylanmsalm azaltmlar, edinen Taraf iin tayin edilmimiktara eklenecektir.

13. Ek-I'de yer alan Taraflardan birinin salmlar, bir taahht dneminde ibu Madde

hkmnde tayin edilmimiktarn altndaysa, oluan fark, o Taraf'n istei zerine, mteakip

taahht dnemlerinde o Taraf iin tayin edilmimiktara ilve edilecektir.

14. Ek-I'de yer alan Taraflardan her biri, yukardaki 1. paragrafta bahsekonu taahhtlerini,

zellikle, Szleme'nin 4. Maddesi'nin 8. ve 9. paragraflarnda belirlenmi olan gelimekte

olan Taraf lkeler zerindeki olumsuz sosyal, evresel ve ekonomik etkileri asgariye

indirecek ekilde yerine getirmek iin gayret gsterecektir. bu paragraflarn yrtlmesi

hususunda Taraflar Konferans'nn ilgili kararlar dorultusunda, ibu Protokol'n Taraflar

toplantsolarak ilev gren Taraflar Konferans, ibu paragraflarda atfta bulunulan Taraflar

zerinde iklim deiikliinin olumsuz etkileri ve/veya kar nlemlerin etkilerinin en aza

indirilmesi iin gerekli olan eylemlerin neler olduunu ilk oturumunda ele alacaktr. Ele


9/62

alnacak konular arasnda mali kaynak oluturulmas, sigorta ve teknoloji transferi yer

alacaktr.

4. MADDE

1.3. Madde hkmndeki taahhtlerini mtereken yerine getirme konusunda bir anlamaya

varm olan Ek-I'de yer alan Taraflar, Ek-A'da sralanan insan faaliyetlerinin neden olduu

karbondioksit edeeri sera gazlar salmlar toplamnn bileik yeknunun, Ek-B'de

kaydedilen saysallatrlmsalm snrlandrma ve azaltm taahhtleri uyarnca ve 3. Madde

hkmlerine uygun olarak hesaplanp tayin edilmi miktarlar amamas kouluyla, bu

taahhtlerini yerine getirmiaddedileceklerdir. Anlamaya varan Taraflardan her birine tahsis

edilen salm dzeyinin snrlaro anlamada belirlenecektir.

2.Byle bir anlamaya varan Taraflar, ibu Protokol'n onaylanma, kabul veya uygun bulma

ve katlma belgelerinin sunulmas tarihinde anlama artlarn sekretaryaya bildireceklerdir.

Bunun zerine, sekretarya, Szleme'nin Taraflarnve imzaclarnanlama artlarhakknda

bilgilendirecektir.

3.Bu anlama 3. Madde'nin 7. paragrafnda belirtilen taahht dnemi boyunca uygulamada

kalacaktr.

4. Mtereken hareket eden Taraflarn, bir blgesel ekonomik entegrasyon kuruluu

erevesinde ve bu kurulula birlikte hareket etmeleri durumunda, ibu Protokol'n

kabulnden sonra kurulu dzenindeki herhangi bir deiiklik, ibu Protokol'deki mevcut

taahhtlerini etkilemeyecektir. Kuruluun dzenindeki herhangi bir deiiklik, sadece, o

deiikliin ardndan kabul edilen 3. Madde hkmndeki taahhtler asndan uygulanacaktr.

5.Byle bir anlamann Taraflarnn toplam mterek salm azaltmlarseviyesine ulamada

baarszlsz konusu olduunda, bu anlamaya katlan her bir Taraf anlamada belirlenen

kendi salm seviyelerinden sorumlu olacaklardr.

6. Mtereken hareket eden Taraflarn, kendisi de ibu Protokol'e Taraf olan bir blgesel

ekonomik entegrasyon kuruluu erevesinde ve bu kurulula birlikte hareket etmeleri

durumunda, toplam mterek salm azaltmlar seviyesini elde etmede bir baarszlk sz

konusu olduunda, blgesel ekonomik entegrasyon kuruluunun ye Devletlerinin her biri

mnferiden ve 24. Madde'ye gre hareket eden blgesel ekonomik entegrasyon kuruluuyla


10/62

birlikte, ibu Madde'ye uygun olarak bildirdii kendi salm seviyelerinden sorumlu

olacaklardr.

5. MADDE

1. Ek-I'de yer alan Taraflarn her biri, birinci taahht dneminin balamasndan en ge bir yl

nce, Montreal Protokol'nce denetlenmeyen, insan faaliyetlerinin neden olduu tm sera

gazlarnn kaynaklardan salmlarve yutaklarca uzaklatrlmalarnn hesaplanmasiin ulusal

bir sistemi yrrle koyacaklardr. Aadaki 2. paragrafta belirlenen yntemleri kapsayacak

olan bu ulusal sistemler iin gerekli rehber ilkeler, ibu Protokol'n Taraflar toplantsolarak

ilev gren Taraflar Konferans'nn ilk oturumunda karara balanacaktr.

2. Montreal Protokol'nce denetlenmeyen, insan faaliyetlerinin neden olduu tm sera

gazlarnn kaynaklardan salmlar ve yutaklarca uzaklatrlmalarnn hesaplanmasna ilikin

yntemler, Hkmetleraras klim Deiiklii Paneli'nce kabul edilenler ve Taraflar

Konferans'nn nc oturumunda zerinde mutabk kalnanlar olacaktr. Bu yntemlerin

kullanlmadyerlerde, uygun dzenlemeler ibu Protokol'n Taraflar toplantsolarak ilev

gren Taraflar Konferans'nn ilk oturumunda zerinde uzlalan yntemlere gre yaplacaktr.

bu Protokol'n Taraflar toplantsolarak ilev gren Taraflar Konferans, dierlerinin yan

sra, Hkmetleraras klim Deiiklii Paneli'nin almalar ile Bilimsel ve TeknolojikDanma Yardmc Organ'nca sunulan tavsiyeler temelinde, Taraflar Konferans'nn ilgili

kararlarn btnyle dikkate almak suretiyle, bu yntem ve dzenlemeleri dzenli

olarak gzden geirecek ve uygun grrse deitirecektir. Yntem ve dzenlemelere ilikin

herhangi bir deiiklik, bu deiikliin akabinde benimsenen herhangi bir taahht dneminde,

sadece 3. Madde hkmndeki taahhtlere uygunluunu saptamak amacyla kullanlacaktr.

3. Ek-A'da kaydedilen, insan faaliyetlerinin neden olduu sera gazlarnn kaynaklardan

salmlarnn karbondioksit edeerinin ve yutaklarca uzaklatrlmalarnn hesaplanmasnda

kullanlan kresel snma potansiyelleri, Hkmetleraras klim Deiiklii Paneli'nce kabul

edilenler ve Taraflar Konferans'nn nc oturumunda zerinde mutabk kalnanlar

olacaktr. bu Protokol'n Taraflar toplants olarak ilev gren Taraflar Konferans,

dierlerinin yan sra, Hkmetleraras klim Deiiklii Paneli almalar ile Bilimsel ve

Teknolojik Danma Yardmc Organ'nca sunulan tavsiyeler temelinde, Taraflar

Konferans'nn ilgili kararlarnbtnyle dikkate alarak, her bir sera gaznn kresel snma

potansiyelini dzenli olarak gzden geirecek ve uygunsa deitirecektir. Bir kresel snma


11/62

potansiyeline ilikin herhangi bir deiiklik, bu deiikliin akabinde benimsenen herhangi

bir taahht dneminde, sadece 3. Madde hkmndeki taahhtlere uygulanacaktr.

6. MADDE

1. Ek-I'deki herhangi bir Taraf, 3. Madde'deki taahhtlerini yerine getirmek amacyla,

aadaki artlara uyduu takdirde, ekonominin herhangi bir sektrnde, insan faaliyetlerinin

neden olduu sera gazlarnn kaynaklardan salmlarnn azaltmn ya da insan kkenli

yutaklarca uzaklatrlmasnn arttrlmasnamalayan projelerden elde edilen salm azaltm

birimlerini dier herhangi bir Taraf'a, aadaki artlarda aktarabilir veya edinebilir:

(a) Byle bir projenin, ilgili Taraflarn onaynalmasgerekmektedir;

(b) Byle bir projenin, kaynaklarca salmlarn azaltlmasnn ya da yutaklarca

uzaklatrlmasnn arttrlmasna ilve katksalamasgerekmektedir;

(c) 5. ve 7. Maddeler hkmndeki ykmllklere uymuyor ise, herhangi bir salm

azaltm birimi alamayacaktr;

(d) Salm azaltm birimlerinin edinilmesi, 3. Madde hkmndeki taahhtlerin

yerine getirilmesine ynelik olarak lke ii faaliyetleri tamamlay

c

olacakt

r.

2.bu Protokol'n Taraflar toplantsolarak ilev gren Taraflar Konferans, ilk oturumunda

veya ondan sonraki mmkn olabilen en ksa srede, dorulama ve raporlama dahil olmak

zere, ibu Madde'nin uygulanmas iin gerekli rehber ilkeleri ayrntlolarak bir kere daha

inceleyecektir.

3.Ek-I'de yer alan bir Taraf, tzel kiileri, kendi sorumluluu altnda, ibu Madde hkmnde,

salm azaltm birimlerinin oluturulmas, aktarlmas ya da edinilmesine ynelik faaliyetlere

katlmaya yetkili klabilir.

4. Ek-I'de yer alan bir Taraf iin ibu Madde'de atfta bulunulan artlarn uygulanmasna dair

bir sorun 8. Madde'nin ilgili hkmlerine uygun olarak belirlenirse; uygunluk sorunu

zlene kadar, byle birimlerin bir Tarafa 3. Madde'deki taahhtlerini karlamada

kullanlmamas artyla, salm azaltm birimlerinin aktarlmas ve edinilmesi, sorun tespit

edildikten sonra devam edebilir.


12/62

7. MADDE

1.Ek-I'de yer alan her bir Taraf, aadaki 4. paragraf uyarnca belirlenecek olan, 3. Madde'ye

uygunluunu salamak amacyla gerekli ilve bilgileri, Taraflar Konferans'nn ilgili kararlar

gereince, Montreal Protokol'nce denetlenmeyen, insan faaliyetlerinin neden olduu sera

gazlarnn kaynaklardan salmlarna ve yutaklarca uzaklatrlmasna ilikin yllk

envanterlerine dahil edecektir.

2. Ek-I'de yer alan her bir Taraf, aadaki 4. paragraf uyarnca belirlenecek olan, ibu

Protokol hkmndeki taahhtlerine uygunluunu gstermek iin gerekli ilve bilgileri

Szleme'nin 12. Maddesi'ne gre sunulan ulusal bildirimlerine dahil edecektir.

3. Ek-I'de yer alan her bir Taraf, ibu Protokol ilgili Taraf bakmndan yrrle girdikten

sonraki taahht dneminin ilk yliin Szleme kapsamnda yaplmasgereken ilk envanter

ile balayarak, yukardaki 1. paragrafta istenen bilgileri yllk olarak sunacaktr. Bu

durumdaki her bir Taraf, ibu Protokol kendisi iin yrrle girdikten ve aadaki 4.

paragrafta verildii ekliyle rehber ilkeler kabul edildikten sonra, Szleme kapsamnda

yaplmas gereken ilk ulusal bildiriminin bir paras olarak yukardaki 2. paragrafta istenen

bilgileri sunacaktr. bu Madde'de istenilen bilgilerin daha sonra sunulma skl, Taraflar

Konferans'nca karara balanan, ulusal bildirimlerin sunulmastakvimi dikkate alnarak, ibuProtokol'n Taraflar toplantsolarak ilev gren Taraflar Konferans'nca belirlenecektir.

4.bu Protokol'n Taraflar toplantsolarak ilev gren Taraflar Konferans, Ek-I'de yer alan

Taraflarn ulusal bildirim hazrlamalar iin Taraflar Konferans'nca kabul edilen rehber

ilkeleri dikkate alarak, ibu Madde'de istenen bilgilerin hazrlanmas iin gerekli rehber

ilkeleri ilk oturumunda kabul edecek ve ondan sonra dzenli aralklarla gzden geirecektir.

bu Protokol'n Taraflar toplants olarak ilev gren Taraflar Konferans, tayin edilen

miktarlarn hesaplanmas iin gerekli uslleri de ilk taahht dneminden nce karara

balayacaktr.

8. MADDE

1.Ek-I'de yer alan her bir Taraf'n 7. Madde hkmnde sunduu bilgi, Taraflar Konferans'nn

ilgili kararlaruyarnca ve aadaki 4. paragrafta ibu Protokol'n Taraflar toplantsolarak

ilev gren Taraflar Konferans'nca bu ama iin kabul edilen rehber ilkelere uygun olarak,

uzman gzden geirme ekibi tarafndan gzden geirilecektir. Ek-I'de yer alan her bir Taraf'n


13/62

7. Madde'nin 1. paragraf hkmnde sunduu bilgi, salm envanterleri ve tayin edilmi

miktarlarn yllk derlenmesi ve hesaplanmasnn bir paras olarak gzden geirilecektir.

Buna ilveten, 7. Madde'nin 2. paragrafhkmnde Ek-I'de yer alan her bir Taraf'n sunduu

bilgi, bildirimlerin gzden geirilmesinin bir parasolarak gzden geirilecektir.

2. Uzman gzden geirme ekipleri, sekretarya tarafndan koordine edilecek ve Taraflar

Konferans'nn bu ama iin hazrlad rehbere uygun olarak Szleme'nin Taraflarnca ve

uygun grlrse hkmetleraras kurulularca aday gsterilenler arasndan seilecek

uzmanlardan oluacaktr.

3. Gzden geirme sreci, ibu Protokol'n bir Tarafa uygulanmasna ynelik tm

vehelerinin tam ve kapsamlbir teknik deerlendirmesini ierecektir. Uzman gzden geirme

ekipleri, ilgili Taraf'n taahhtlerinin uygulanmasn deerlendirerek ve taahhtlerin

gerekletirilmesindeki olas sorunlar ile etkenleri belirleyerek, ibu Protokol'n Taraflar

Toplants olarak ilev gren Taraflar Konferans'na bir rapor hazrlayacaktr. Bu raporlar,

sekretarya tarafndan Szleme'nin tm Taraflarna datlacaklardr. Sekretarya, bu

raporlarda belirtilen uygulama hakkndaki sorunlar, ibu Protokol'n Taraflar toplants

olarak ilev gren Taraflar Konferans'nca yaplacak ayrntl bir deerlendirme iin

listeleyecektir.

4. bu Protokol'n Taraflar toplants olarak ilev gren Taraflar Konferans, Taraflar

Konferans'nn ilgili kararlarngz nnde tutarak, uzman gzden geirme ekiplerince ibu

Protokol'n yrtlmesinin incelenmesine dair rehber ilkeleri ilk oturumunda kabul edecek ve

ondan sonra dzenli aralklarla gzden geirecektir.

5. bu Protokol'n Taraflar toplants olarak ilev gren Taraflar Konferans, Uygulama

Yardmc Organ ve uygun grld takdirde, Bilimsel ve Teknolojik Danma Yardmc

Organ'nn desteiyle;

(a) 7. Madde hkmnde Taraflarca sunulan bilgi ve ibu Madde hkmnde

yrtlmolan uzman gzden geirmelerin raporlarn;

(b) Taraflarn sorduklar sorularn yan sra, yukardaki 3. paragrafta sekretarya

tarafndan kaydedilen uygulama hakkndaki sorunlar

deerlendirecektir.


14/62

6. bu Protokol'n Taraflar toplants olarak ilev gren Taraflar Konferans, yukardaki 5.

paragrafta atfta bulunulan bilgileri deerlendirdikten sonra, ibu Protokol'n yrtlmesi

konusunda gerek duyulan herhangi bir konu hakknda kararlar alacaktr.

9. MADDE

1. bu Protokol'n Taraflar toplants olarak ilev gren Taraflar Konferans, ilgili teknik,

sosyal ve ekonomik bilgilerin yansra iklim deiiklii ve etkilerine ait mevcut bilimsel bilgi

ve deerlendirmelerin nda, ibu Protokol' dzenli olarak gzden geirecektir. Byle

gzden geirmeler, Szleme ile ilgili deerlendirmelerle, zellikle Szleme'nin 4.

Maddesi'nin 2(d) paragraf ve 7. Maddesi'nin 2(a) paragrafnda istenen deerlendirmelerle

koordineli olarak yrtlecektir. bu Protokol'n Taraflar Toplants olarak ilev gren

Taraflar Konferans, bu gzden geirmeleri esas alarak uygun eylemi gerekletirecektir.

2. lk gzden geirme, ibu Protokol'n Taraflar toplants olarak ilev gren Taraflar

Konferans'nn ikinci oturumunda gerekleecektir. Daha sonraki gzden geirmeler dzenli

aralklarla ve zamannda yaplacaktr.

10. MADDE

Taraflarn hepsi, ortak fakat farkllatrlm sorumluluklarn ve zgn ulusal ve blgesel

kalknma nceliklerini, amalarnve koullarndikkate alarak, Ek-I DTaraflar iin yeni

taahhtler ortaya koymadan, Szleme'nin 4. Maddesi'nin 1. paragrafndaki mevcut

taahhtleri teyit etmek suretiyle ve Szleme'nin 4. Maddesi'nin 3, 5. ve 7. paragraflarn

gznnde tutarak, srdrlebilir kalknmaygerekletirebilmek iin bu taahhtlerin yerine

getirilmesindeki ilerlemeye devam ederek, unlaryapacaklardr:

(a) Taraflar Konferans'nca kabul edilen ulusal bildirim hazrlna ait rehber

ilkelere uygun olarak, Montreal Protokol'nce denetlenmeyen, insan

faaliyetlerinin neden olduu sera gazlarnn kaynaklarca salmlarna ve

yutaklarca uzaklatrlmalarna ilikin ulusal envanterlerin hazrlanmas ve

dzenli olarak gncelletirilmesi amacyla, Taraflar Konferans'nca

kararlatrlacak olan karlatrlabilir yntemleri kullanarak, her bir Taraf'n

sosyo-ekonomik artlarnyanstan yerel salm faktrlerinin, etkinlik verilerinin

ve/veya modellerinin kalitesinin iyiletirilmesi iin, uygun ve mmkn


15/62

olabildii yerde, maliyet-etkin ulusal, uygun olduu lde, blgesel

programlar dzenlemek;

(b) klim deiikliini azaltc nlemleri ve iklim deiikliine yeterli uyum

salaycnlemleri ieren ulusal ve uygun olduu yerlerde blgesel programlar

dzenlemek, uygulamak, yaymlamak ve dzenli olarak gncellemek;

(i) Bu programlar, dierlerine ilveten, enerji, ulatrma ve sanayi

sektrlerinin yansra tarm, ormanclk ve atk ynetimi ile ilgili olacaktr.

Ayrca, arazi planlamasnn iyiletirilmesine ynelik uyum teknolojileri ve

yntemler, iklim deiikliine olan uyumu arttracaktr.

(ii) Ek-I'de yer alan Taraflar, 7. Madde'ye uygun olarak, ulusal programlar

dahil olmak zere, ibu Protokol'deki eylemle ilgili bilgi sunacaklardr ve

dier Taraflar, sera gazlarnn artlarnn azaltm ve yutaklarca

uzaklatrlmalarnn arttrlmas, kapasite gelitirme ve uyum nlemleri

dahil olmak zere, iklim deiiklii ve olumsuz etkilerinin ele alnmasna

katkda bulunduuna inandklar nlemleri ieren programlar hakkndaki

bilgiyi, uygun olmas durumunda, ulusal bildirimlerine dahil etmeye

alacaklardr.

(c) Kamunun sahip olduu ya da kamuda mevcut evreye duyarl teknolojilerin

etkin transferine ilikin politika ve programlarn oluturulmas ve evreye

duyarl teknolojilerin transferini tevik etmek, gelitirmek ve eriimini

arttrmak iin zel sektre uygun bir ortam oluturulmas dahil olmak zere,

zellikle gelimekte olan lkelerle, iklim deiiklii ile ilgili evreye duyarl

teknolojilerin, teknik bilgi uygulamalarnn ve srelerin gelitirilmesi,

uygulanmas, yaygnlatrlmas iin etkin yntemlerin tevikinde ibirlii

yapmak ve bunlarn tevik edilmesi, kolaylatrlmas, finansman, uygun

olmasdurumunda, transferi ve eriimi iin tm uygulanabilir nlemleri almak;

(d) Bilimsel ve teknik aratrmalarda ibirlii yapmak ve iklim sistemiyle ilgili

belirsizliklerin, iklim deiikliinin olumsuz etkilerinin ve eitli kar

stratejilerin ekonomik ve sosyal sonularnn azaltmasna ynelik veri

arivlerinin gelitirilmesini ve sistematik gzlem sistemlerinin gelitirilmesinive srdrlmesini tevik etmek ve Szleme'nin 5. Maddesi'ni gznnde


16/62

tutarak, sistematik gzlem konularndaki uluslararas ve hkmetleraras

abalara, programlara, aratrma ve alara katlmak zere isel kapasitelerin ve

imknlarn gelitirilmesini ve glendirilmesini tevik etmek;

(e) nsani ve kurumsal kapasite bata olmak zere, ulusal kapasite gelitirme de

dahil eitim ve yetitirme programlarnn gelitirilmesi ve uygulanmasnda,

uygun olduu yerde, mevcut organlarn kullanlmasnda zellikle gelimekte

olan lkelerde bu alanda uzman yetitirebilecek personelin deiimleri veya

geici grevlendirilmelerinde uluslararas dzeyde ibirlii yapmak ve tevik

etmek, ve iklim deiiklii konusunda ulusal dzeyde kamu bilincini ve halkn

bilgiye eriimini kolaylatrmak. Szleme'nin 6. Maddesi dikkate alnarak,

Szleme'deki ilgili organlar araclyla bu faaliyetlerin uygulanmas iin

uygun yntemler gelitirilmelidir;

(f) Taraflar Konferans'nn ilgili kararlarna uygun olarak, ibu madde uyarnca

yrtlen program ve faaliyetlerle ilgili bilgileri ulusal bildirimlerine dhil

etmek; ve

(g) bu Madde'deki taahhtlerin yerine getirilmesi hususunda Szleme'nin 4.

Maddesi'nin 8. paragrafna zen gstermek.

11. MADDE

1. 10. Madde'nin uygulanmasnda, Taraflar, Szleme'nin 4. Maddesi'nin 4., 5.,7.,8. ve 9.

paragraflarndaki hkmleri dikkate alacaklardr.

2. Szleme'nin 4. Maddesi'nin 3. paragrafndaki ve 11. Maddesi'ndeki hkmlere uygun

olarak, Szleme'nin 4. Maddesi'nin 1. paragrafnn uygulanmas erevesinde ve

Szleme'nin finansal mekanizmasnn yrtlmesinden sorumlu kurulu ya da kurulular

araclyla, Szleme'nin Ek-II'sinde yer alan gelimiTaraf lkeler ve dier gelimiTaraf

lkeler;

(a) 10. Madde'nin (a) alt paragrafnda yer alan, Szleme'nin 4. Maddesi'nin 1(a)

paragrafndaki mevcut taahhtlerin uygulanmasnda ilerleme salanrken,

gelimekte olan Taraf lkelerce yaplan ve nceden kabul edilmi tm

masraflarn karlanmasiin yeni ve ek mal kaynaklar salayacaklar; ve


17/62

(b) Ayrca, 10. Madde'de yer alan ve ibu Madde'ye uygun olarak, Szleme'nin

11. Maddesi'nde atfta bulunulan uluslararas kurulu ya da kurulularla

gelimekte olan bir Taraf lke arasnda kararlatrlan, Szleme'nin 4.

Maddesi'nin 1. paragrafndaki mevcut taahhtlerin uygulanmasnda ilerleme

kaydedilmesine ilikin nceden kabul edilmi tm artan masraflarn

karlanmas iin, teknoloji transferi de dahil olmak zere, gelimekte olan

Taraf lkelerce ihtiya duyulan finansal kaynaklarsalayacaklardr.

Bu mevcut taahhtlerin yerine getirilmesi, gelimiTaraf lkeler arasnda fonlarn akndaki

yeterlilik ve tahmin edilebilirlik ihtiyac ile uygun yk paylamnn nemini dikkate

alacaktr. bu Protokol'n kabulnden nce alnan kararlar da dahil olmak zere, Taraflar

Konferans'nn ilgili kararlarndaki, Szleme'nin finansal mekanizmasnn iletilmesinden

sorumlu kurulu ya da kurululara ynelik rehber, ibu paragraftaki hkmlere gerekli

deiiklikler yaplarak uygulanacaktr.

3. Gelimi Taraf lkeler ve Szleme'nin Ek-II'sinde yer alan dier gelimi Taraflar, 10.

Madde'nin uygulamasna ilikin finansal kaynaklar ikili, blgesel ve ok tarafl aralar

yoluyla da salayabilirler ve gelimekte olan Taraf lkeler de bunlardan yararlanrlar.

12. MADDE

1.Bu blmde temiz kalknma mekanizmastanmlanmaktadr.

2. Temiz kalknma mekanizmasnn amac, Ek-I'de yer almayan Taraflara, srdrlebilir

kalknmay gerekletirmek ve Szleme'nin nihai amacna katkda bulunmak zere destek

salamak ve Ek-I'de yer alan Taraflarn 3. Madde'deki saysallatrlm salm snrlandrma

ve azaltm taahhtlerini yerine getirmelerine yardm etmektir.

3. Temiz kalknma mekanizmasaltnda:

(a) Ek-I'de yer almayan Taraflar, onayl salm azaltm elde edilen proje

faaliyetlerinden yararlanacaklardr.

(b) Ek-I'de yer alan Taraflar, ibu Protokol'n Taraflar toplantsolarak ilev gren

Taraflar Konferans'nca belirlendii ekliyle, 3. Madde'deki saysallatrlm

salm snrlandrma ve azaltm taahhtlerinin bir ksmn yerine getirmelerine


18/62

katkda bulunulmasna ynelik, bu tr proje faaliyetlerinden elde edilen onayl

salm azaltmlarnkullanabilirler.

4. Temiz kalknma mekanizmas, ibu Protokol'n Taraflar toplants olarak ilev gren

Taraflar Konferans'nn yetkisi ve rehberliine tabi olacak ve bir temiz kalknma mekanizmas

icra kurulu tarafndan denetlenecektir.

5.Her bir proje faaliyetinden elde edilen salm azaltmlar, ibu Protokol'n Taraflar toplants

olarak ilev gren Taraflar Konferans'nca atanacak yetkili kurulular tarafndan aadaki

hususlar esas alnarak onaylanacaktr:

(a) lgili her bir Taraf'n kabul ettii gnll katlm;

(b) klim deiikliinin azaltlmas ile ilgili gerek, llebilir ve uzun vadeli

yararlar;

(c) Onayl proje faaliyetleri olmadnda ortaya kacak salmlarn azaltmna

ilve bir katkda bulunma.

6. Temiz kalknma mekanizmas, gerektiinde, onayl proje faaliyetleri ile ilgili fonlarn

dzenlenmesine yard

m edecektir.

7.bu Protokol'n Taraflar toplantsolarak ilev gren Taraflar Konferans, ilk oturumunda,

proje faaliyetlerinin bamsz denetimi ve dorulanmasaraclyla effafln, etkinliin ve

hesap verilebilirliin salanabilmesi amacyla gerekli usl ve yntemleri belirleyecektir.

8. bu Protokol'n Taraflar toplants olarak ilev gren Taraflar Konferans, onayl proje

faaliyetlerinden elde edilen gelirlerin bir ksmnn, idar harcamalarn karlanmasnda

kullanlmasnn yan sra, zellikle iklim deiikliinin olumsuz etkilerine maruz kalan

gelimekte olan lkelerin uyum masraflarnn karlanmasna yardm etmede kullanlmasn

salayacaktr.

9.Yukardaki 3. paragrafta bahsekonu faaliyetler ve onaylsalm azaltmlarnn elde edilmesi

dahil olmak zere, temiz kalknma mekanizmasna katlm, zel ve/veya kamu kurulularna

ak olabilir ve temiz kalknma mekanizmasicra kurulunca salanacak her trl rehbere tabi

olacaktr.


19/62

10. 2000 ylndan ilk taahht dneminin balamasna kadar olan dnem ierisinde elde edilen

onayl salm azaltmlar, ilk taahht dnemindeki uygunluun yerine getirilmesine yardmc

olmak amacyla kullanlabilir.

13. MADDE

1. Szleme'nin en yksek mercii olan Taraflar Konferans, ibu Protokol'n Taraflar

toplantsolarak grev yapacaktr.

2.bu Protokol'e taraf olmayan, Szleme'nin Taraflar, ibu Protokol'n Taraflar toplants

olarak ilev gren Taraflar Konferans'nn herhangi bir oturumunun grmelerine gzlemci

olarak katlabilirler. Taraflar Konferans, Taraflar toplants olarak gerekletiinde, ibu

Protokol'deki kararlar yalnzca ibu Protokol'n Taraflarnca alnacaktr.

3. Taraflar Konferans, ibu Protokol'n Taraflar toplantsolarak ilev grdnde, Taraflar

KonferansBrosu'nun, Szleme'nin bir Taraf'ntemsil eden herhangi bir yesi, o srada bu

Taraf'n ibu Protokol'e taraf olmamasdurumunda, ibu Protokol'e Taraf olanlar tarafndan

ve onlarn arasndan seilecek bir ilve ye ile yer deitirecektir.

4. bu Protokol'n Taraflar toplantsolarak ilev gren Taraflar Konferans, ibu Protokol'n

uygulanmasn dzenli olarak gzden geirecek ve kendi yetkisi dahilinde, etkin

uygulanmasn tevik etmek iin gerekli kararlar alacaktr. Taraflar toplants, ibu

Protokol'de kendisine verilen grevleri yerine getirecek ve;

(a) bu Protokol'n hkmlerine uygun olarak mevcut bilgilerin tamam

temelinde, Taraflarca ibu Protokol'n uygulanmasn, zellikle evresel,

ekonomik ve sosyal etkilerin yansra kmltif etkileri de dahil olmak zere,

toplam etkilerini ve Szleme'nin amacna ulalmasna doru kaydedilen

ilerlemenin derecesini deerlendirecektir;

(b) Szleme'nin amacnda, Szleme'nin 4. Maddesi'nin 2(d) paragrafve 7.

Maddesi'nin 2. paragrafnda istenen gzden geirmelere gereken itinay

gstererek, Taraflarn ibu Protokol'deki ykmllklerini, ibu Protokol'n

uygulanmasndan elde edilen deneyimleri ve bilimsel ve teknolojik bilginin

geliimini dzenli olarak inceleyecektir ve bu kapsamda, ibu Protokol'n

uygulanmaskonusunda dzenli raporlardikkate alacak ve kabul edecektir.


20/62

(c) Taraflarn iklim deiiklii ve etkilerinin stesinden gelmek iin

benimsedikleri nlemlere ilikin bilgi alveriini, Taraflarn farkllk gsteren

koullarn, sorumluluklarn ve yeteneklerini ve ibu Protokol'deki

taahhtlerini dikkate almak suretiyle tevik edecek ve kolaylatracaktr;

(d) ki ya da daha fazla Taraf'n talebi zerine, kendilerinin iklim deiiklii ve

etkilerinin stesinden gelmek iin benimsedikleri nlemlerin egdmn,

Taraflarn farkllaan koullar, sorumluluklar ve yetenekleri ile ibu

Protokol'deki ilgili taahhtlerini dikkate almak suretiyle kolaylatracaktr.

(e) bu Protokol'n Taraflar toplantsolarak ilev gren Taraflar Konferans'nca

zerinde mutabk kalnmas gereken, ibu Protokol'n etkin uygulanmasna

ynelik karlatrlabilir yntemlerin gelitirilmelerini ve dzenli aralklarla

slah edilmelerini, Szleme'nin amacna ve bu Protokol'n hkmlerine

uygun olarak ve Taraflar Konferans'nn ilgili kararlarnn tamamn dikkate

almak suretiyle, tevik edecek ve rehberlik yapacaktr;

(f) bu Protokol'n uygulanmas iin gerekli herhangi bir konuda nerilerde

bulunacaktr;

(g) 11. Madde'nin 2. paragrafna uygun olarak ilve finansal kaynaklar harekete

geirmeye alacaktr;

(h) bu Protokol'n uygulanmasiin gerekli olduu addedilen yardmcorganlar

oluturacaktr;

(i) Uygun olduu hallerde, yetkili uluslararas kurulularn, hkmetleraras ve

hkmet d organlarn hizmetlerini ve ibirliini ve saladklar bilgileri

kullanacak ve aratracaktr;

(j) bu Protokol'n uygulanmasnda gerekebilecek dier grevleri yapacak ve

Taraflar Konferanskararndan doan herhangi bir grevi dikkate alacaktr.

5. Taraflar Konferans'nn usl kurallarve Szleme hkmnde uygulanan finansal usller,

ibu Protokol'n Taraflar toplantsolarak ilev gren Taraflar Konferans'nn baka bir karar

oybirlii ile almasdurumu hari, zerinde gerekli deiiklikler yaplmolarak ibu Protokol

kapsamnda uygulanacaktr.


21/62

6. bu Protokol'n Taraflar toplantsolarak ilev gren Taraflar Konferans'nn ilk oturumu,

ibu Protokol'n yrrle girme tarihinden sonra programa alnan Taraflar Konferans'nn ilk

oturumu ile birlikte sekretarya tarafndan toplanacaktr. bu Protokol'n Taraflar toplants

olarak ilev gren Taraflar Konferans'nn daha sonraki olaan oturumlar, ibu Protokol'n

Taraflar toplants olarak ilev gren Taraflar Konferans'nca baka ekilde

kararlatrlmadka, her yl ve Taraflar Konferans'nn olaan oturumlar ile birlikte

dzenlenecektir.

7. bu Protokol'n Taraflar toplantsolarak ilev gren Taraflar Konferans'nn olaanst

oturumlar, ibu Protokol'n Taraflar toplants olarak ilev gren Taraflar Konferans'nca

gerekli addedilen dier zamanlarda ya da herhangi bir Taraf'n bu yndeki yazl talebinin,

sekretarya tarafndan Taraflara 6 ay iinde bildirilmiolmasve Taraflarn da en az te biri

tarafndan desteklenmesi artyla, dzenlenecektir.

8.BirlemiMilletler, BirlemiMilletler'in ihtisas kurulularve UluslararasAtom Enerjisi

Ajans'nn yan sra, herhangi bir ye Devlet veya Birlemi Milletler'in gzlemcisi olup

Szleme'ye taraf olmayanlar, ibu Protokol'n Taraflar toplantsolarak ilev gren Taraflar

Konferans oturumlarnda gzlemci olarak temsil edilebilirler. bu Protokol'n kapsad

hususlarda uzmanlam ve ibu Protokol'n Taraflar toplants olarak ilev gren Taraflar

Konferansoturumunda gzlemci olarak temsil edilme niyetini sekretaryaya bildiren, ulusal

veya uluslararas, hkmet ya da hkmet dbir kii ya da ajans, mevcut Taraflardan an az

te biri itiraz etmedii takdirde, oturuma kabul edilebilir. Gzlemcilerin kabul ve katlm,

yukardaki 5. paragrafta atfta bulunulan usl kurallarna tabi olacaktr.

14. MADDE

1. Szleme'nin 8. Maddesi'nce kurulan sekretarya, ibu Protokol'n sekretaryas olarak

hizmet verecektir.

2. Sekretaryann grevlerine dair Szleme'nin 8. Maddesi'nin 2. paragraf ve sekretaryann

ileyii iin yaplan dzenlemelere ilikin Szleme'nin 8. Maddesi'nin 3. paragraf, zerinde

gerekli deiiklikler yaplmolarak, ibu Protokol'e uygulanacaktr. Sekretarya ayrca, ibu

Protokol hkmnde kendisi iin tayin edilmigrevleri yapacaktr.


22/62

15. MADDE

1. Szleme'nin 9. ve 10. Maddeleri'nce oluturulan Bilimsel ve Teknolojik Danma

Yardmc Organ ve Uygulama Yardmc Organ, srasyla ibu Protokol'n Bilimsel ve

Teknolojik Danma YardmcOrganve Uygulama YardmcOrganolarak ilev grecektir.

Szleme'deki bu iki organn ileyiine ilikin hkmler, gerekli deiiklikler yaplmolarak

ibu Protokol'e uygulanacaktr. bu Protokol'deki Bilimsel ve Teknolojik Danma Yardmc

Organ ile Uygulama Yardmc Organ toplantlarnn oturumlar, srasyla Szleme'nin

Bilimsel ve Teknolojik Danma YardmcOrganile Uygulama YardmcOrgantoplantlar

ile birlikte yaplacaktr.

2. bu Protokol'e taraf olmayan Szleme'ye Taraflar, yardmc organlarn herhangi bir

oturumunun almalarna gzlemci olarak katlabilirler. Yardmcorganlar, ibu Protokol'n

yardmcorganlarolarak ilev grdnde, ibu Protokol hkmndeki kararlar yalnzca ibu

Protokol'n Taraflarnca alnacaktr.

3.Szleme'nin 9. ve 10. Maddeleri'nce oluturulan yardmcorganlar, ibu Protokol ile ilgili

konulara ilikin grevlerini yerine getirirlerken, yardmc organlarn Brolar'nn,

Szleme'nin bir Taraf'ntemsil eden herhangi bir yesi, o srada bu Taraf'n ibu Protokol'e

taraf olmamas durumunda, ibu Protokol'e Taraf olanlar tarafndan ve onlarn arasndanseilecek bir ilve ye ile yer deitirecektir.

16. MADDE

bu Protokol'n Taraflar toplantsolarak ilev gren Taraflar Konferans, mmkn olabilen

en ksa zamanda, Taraflar Konferans'nn alabilecei ilgili kararlar nda, Szleme'nin 13.

Maddesi'nde atfta bulunulan ok tarafl danma srecinin ibu Protokol'e uygulanmasn

dikkate alacak ve gerekiyorsa deitirecektir. bu Protokol'e uygulanabilen herhangi bir oktarafl danma sreci, 18. Madde'ye uygun olarak oluturulan usl ve mekanizmalara hall

getirmeksizin, ileyecektir.

17. MADDE

Taraflar Konferans, zellikle salm ticaretine ilikin dorulama, raporlama ve hesap

verilebilirlik iin, ilgili prensipleri, yntemleri, kurallarve rehber ilkeleri belirleyecektir. Ek-

B'de yer alan Taraflar, 3. Madde'deki taahhtlerini yerine getirmek amacyla salm ticaretine


23/62

katlabilirler. Byle bir ticaret, o Madde'deki saysallatrlmsalm snrlandrma ve azaltm

taahhtlerini karlamak amacna ynelik lke ii eylemleri tamamlaycolacaktr.

18. MADDE

bu Protokol'n Taraflar toplants olarak ilev gren Taraflar Konferans; ibu Protokol'e

uygunsuzluk durumlarn belirlemek ve ele almak iin, uygunsuzluun nedenini, trn,

derecesini ve skln dikkate alan sonularn gsteren bir listenin gelitirilmesi de dahil

olmak zere, uygun ve etkin usller ile mekanizmalar, ilk oturumunda onaylayacaktr. bu

Madde hkmnde, balaycsonular gerektiren usl ve mekanizmalar, ibu Protokol'deki bir

deiiklikle kabul edilecektir.

19. MADDE

Szleme'nin, anlamazlklarn zmne ilikin 14. Maddesi'ndeki hkmler, zerinde

gerekli deiiklikler yaplmolarak ibu Protokol'e uygulanacaktr.

20. MADDE

1.Herhangi bir Taraf ibu Protokol'e deiiklikler nerebilir.

2.bu Protokol'e ilikin deiiklikler, ibu Protokol'n Taraflar toplantsolarak ilev gren

Taraflar Konferans'nn olaan oturumunda kabul edileceklerdir. bu Protokol'e ilikin

herhangi bir deiiklik metni, kabl iin nerilen toplant tarihinden en az alt ay nce

sekretarya tarafndan Taraflara bildirilecektir. Sekretarya, ayrca, nerilen herhangi bir

deiiklik metnini Taraflara ve Szleme imzaclarna ve bilgi iin Depoziter'e bildirecektir.

3.Taraflar, ibu Protokol'e ilikin olarak nerilen herhangi bir deiiklik hususunda oybirlii

ile mutabakata varmak iin her trl abaygstereceklerdir. Oybirliine ilikin tm abalar

tketilir ve bir uzlaya varlamazsa, deiiklik, son are olarak, toplantda mevcut ve oy

kullanan Taraflarn drtte nn oy okluu ile kabul edilecektir. Kabul edilen deiiklik,

muvafakatlarnn alnmas iin tm Taraflara iletilmek zere, sekretarya tarafndan

Depoziter'e bildirilecektir.

4. Bir deiiklie ilikin muvafakat belgeleri Depoziter'e tevdi edilecektir. Yukardaki 3.

paragrafa uygun olarak kabul edilen bir deiiklik, ibu Protokol'e Taraflarn en az drtte


24/62

nn muvafakat belgelerinden sonuncusunun Depoziter tarafndan alnd tarihten doksan

gn sonra, muvafakat eden Taraflar iin yrrle girecektir.

5.Deiiklik, dier herhangi bir Taraf iin, o Taraf'n szkonusu deiiklie ilikin muvafakat

belgesini Depoziter'e tevdi ettii tarihten doksan gn sonra yrrle girecektir.

21. MADDE

1.bu Protokol'n ekleri onun tamamlaycbir parasnoluturacaktr ve baka trl aka

belirtilmedike, ibu Protokol'e yaplan bir atf, aynzamanda herhangi bir ekine de atftekil

edecektir. bu Protokol'n yrrle girmesinden sonra kabul edilen herhangi bir ek; listeler,

formlar veya dier herhangi bir aklaycmahiyetteki bilimsel, teknik, usle ilikin veya idari

nitelikteki materyalle snrlolacaktr.

2. Herhangi bir Taraf, ibu Protokol'n bir ekine ilikin nerilerde bulunabilir ve ibu

Protokol'n ekleri iin deiiklikler nerebilir.

3. bu Protokol'n ekleri ve ibu Protokol'n eklerine ilikin deiiklikler, ibu Protokol'n

Taraflar toplants olarak ilev gren Taraflar Konferans'nn olaan oturumunda kabul

edilecektir. nerilen herhangi bir ek veya bir eke ilikin deiiklik metni, kabul iin nerilen

toplant tarihinden en az alt ay nce sekretarya tarafndan Taraflara bildirilecektir.

Sekretarya, ayrca, nerilen herhangi bir ek veya bir eke ilikin herhangi bir deiiklik metnini

Taraflara ve Szleme'nin imzaclarna ve bilgi iin Depoziter'e bildirecektir.

4.Taraflar, herhangi bir ek veya bir eke ilikin olarak nerilen deiiklik hususunda oybirlii

ile mutabakata varmak iin her trl abaygstereceklerdir. Oybirliine ilikin tm abalar

tketilir ve bir uzlaya varlamazsa, ek veya eke ilikin deiiklik, son are olarak, toplantda

mevcut ve oy kullanan Taraflarn drtte nn oy okluu ile kabul edilecektir Kabul edilen

ek ya da bir eke ilikin deiiklik, muvafakatlarnn alnmas iin tm Taraflara iletilmek

zere, sekretarya tarafndan Depoziter'e bildirilecektir.

5.Yukardaki 3. ve 4. paragraflar uyarnca kabul edilmiolan bir ek veya Ek-A veya Ek-B'nin

dndaki bir eke ilikin deiiklik, Depoziter tarafndan, tm Taraflara bildirilme tarihinden

altay sonra, bu sre zarfnda, Depoziter'e, eki ya da eke deiiklii kabul etmediini yazl

olarak bildiren Taraflar hari, ibu Protokol'n Taraflarnn hepsi iin yrrle girecektir. Ek

veya bir eke ilikin deiiklii kabul etmediine dair bildirimini geri eken Taraflar iin, ek


25/62

veya bir eke ilikin deiiklik, geri ekmeye ilikin bildirimin Depoziter tarafndan alnd

tarihten sonraki doksanncgnde yrrle girecektir.

6. Bir ek veya bir eke ilikin bir deiikliin kabul ibu Protokol'e ilikin bir deiiklik

ierirse, bu ek veya bir eke ilikin deiiklik, ibu Protokol'e ilikin deiikliin yrrle

girecei zamana kadar, yrrle girmeyecektir.

7. bu Protokol'n Ek-A ve Ek-B'sine ilikin deiiklikler, Ek-B'ye ilikin herhangi bir

deiikliin yalnzca ilgili Taraf'n yazl rzas ile kabul edilmi olmas kouluyla, 20.

Madde'de belirtilen usle uygun olarak, kabul edilecek ve yrrle girecektir.

22. MADDE

1. Taraflarn her biri, aadaki 2. paragrafta belirtilenler dnda, bir oy hakkna sahip

olacaktr.

2. Blgesel ekonomik entegrasyon kurulular, kendi yetkilerine dahil hususlarda, ibu

Protokol'e Taraf olan kendi yelerinin says kadar oy hakkna sahip olacaklardr. ye

Devletlerinden herhangi biri oyunu kendi kullanrsa, byle bir kurulu oyunu

kullanamayacaktr ve tersine byle bir kurulu oy hakkn kullandnda, ye Devletlerden

herhangi biri oyunu kullanamayacaktr.

23. MADDE

BirlemiMilletler Genel Sekreteri ibu Protokol'n Depoziter'i olacaktr.

24. MADDE

1.bu Protokol imzaya ak olacaktr ve Szleme'ye taraf olan lkeler ve blgesel ekonomik

entegrasyon kurulularnca onay, kabul ya da uygun bulmaya tabi olacaktr. Protokol, New

York'ta bulunan Birlemi Milletler Genel Merkezi'nde 16 Mart 1998'den 15 Mart 1999'a

kadar imzaya ak olacaktr. bu Protokol, imzaya kapatld gnden sonraki tarihten

itibaren, katlm iin ak olacaktr. Onay, kabul, uygun bulma veya katlm belgeleri

Depoziter'e tevdi edilecektir.

2. Bir blgesel ekonomik entegrasyon kuruluu, yesi Devletlerden herhangi birinin Taraf

olmad ibu Protokol'e Taraf olursa, ibu Protokol hkmndeki tm ykmllklerle bal

olacaktr. Byle bir kuruluun bir veya daha fazla yesi Devletler ibu Protokol'e taraf iseler,


26/62

kurulu ve yesi Devletler ibu Protokol'deki taahhtlerini yerine getirmek iin kendi

sorumluluklarna karar vereceklerdir. Byle durumlarda, kurulu veya ye Devletlerin, ibu

Protokol hkmndeki haklarnaynzamanda kullanmalaryetkileri bulunmayacaktr.

3. Blgesel ekonomik entegrasyon kuruluu, onay, kabul, uygun bulma veya katlm

belgelerinde, ibu Protokol'ce ynetilen hususlara ilikin olarak kendi yetki kapsamnbeyan

edecektir. Bu kurulular, ayrca, yetki kapsamlarnda meydana gelen herhangi nemli bir

deiiklikten, Taraflarbilgilendirmesi iin Depoziter'i haberdar edecektir.

25. MADDE

1.bu Protokol, Ek-I'de yer alan Taraflarn 1990 yltoplam karbondioksit salmlarnn en az

% 55'ine tekabl eden Ek-I'deki Taraflarn dahil olduu, Szleme'nin en az 55 Taraf'nn,

onay, kabul, uygun bulma ya da katlm belgelerini Depoziter'e tevdi ettikleri tarihten sonraki

doksanncgnde yrrle girecektir.

2. bu Madde'nin amac asndan, "Ek-I'de yer alan Taraflarn 1990 yl toplam

karbondioksit salm miktarlar", Ek-I'de yer alan Taraflarca Szleme'nin 12. Maddesi'ne

uygun olarak sunulan ilk ulusal bildirimlerinde, ibu Protokol'n kabul tarihinde veya daha

nce bildirilen miktar anlamna gelmektedir.

3. bu Protokol', yukardaki 1. paragrafta yrrle girmesi iin belirlenen artlar yerine

geldikten sonra onaylayan, kabul eden ya da uygun bulan ya da ona kat lan her bir Devlet

veya blgesel ekonomik entegrasyon kuruluu iin, ibu Protokol, onaylama, kabul, uygun

bulma ya da katlm belgesinin tevdii tarihini izleyen doksanncgnde yrrle girecektir.

4. bu Madde'nin amac bakmndan, blgesel ekonomik entegrasyon kuruluu tarafndan

tevdi edilen herhangi bir belge, bu kuruluun ye Devletlerince tevdi edilenlere ilve

saylmayacaktr.

26. MADDE

bu Protokol'e hibir ekince konulamaz.

27. MADDE

1.Bir Taraf iin yrrle girdii tarihten itibaren yl sonra herhangi bir zamanda, ilgili

Taraf, Depoziter'e yazlbir bildirim sunarak ibu Protokol'den ekilebilir.


27/62

2.Byle bir geri ekilme, geri ekilme bildiriminin Depoziter tarafndan alnma tarihinden bir

yl getikten sonra veya geri ekilme bildiriminde belirtilebilecek daha sonraki bir tarihte

geerli olacaktr.

3.Szleme'den ekilen herhangi bir Taraf, ibu Protokol'den de ekilmikabul edilecektir.

28. MADDE

Arapa, ince, ngilizce, Franszca, Rusa ve spanyolca metinleri aynderecede geerli olan

ibu Protokol'n aslBirlemiMilletler Genel Sekreteri'ne tevdi edilecektir.

Bin dokuz yz doksan yedi ylnn Aralk aynn on birinci gn Kyoto'da yapld.

bu Protokol'e aada imzas bulunan tam yetkili temsilciler, belirtilen tarihlerde, uslne

uygun olarak imza koymulardr.


28/62

EK-A

Sera Gazlar

Karbondioksit (CO2)

Metan(CH4)

Nitrz Oksit(N2O)

Hidrofluorokarbonlar (HFCs)

Perfluorokarbonlar (PFCs)

Kkrt heksaflorr (SF6)

Sektrler/Kaynak Kategorileri

Enerji

Yakt Yanmas

Enerji endstrileri

malat endstrileri ve inaat

Ulatrma

Dier sektrler

Dier

Yaktlardan kaynaklanan kaak salm

Katyaktlar

Petrol ve doal gaz

Dier

Endstriyel ilemler

Mineral rnler

Kimyasal rnler

Metal retimi

Dier retim

Halokarbonlar ve kkrt heksaflorrlerin retimi

Halokarbonlar ve kkrt heksaflorrlerin tketimi

Dier


29/62

zc ve dier rn kullanm

Tarm

Barsak fermantasyonu

iftlik gbresi ynetimi

eltik yetitiricilii

Tarmsal topraklar

ngrlmayrlarn yaklmas

Tarmsal kalntlarn tarlada yaklmas

Dierleri

Atk

Arazide katatk bertaraf

Atk su ilemesi

Atk yakma

Dier


30/62

EK-B

Taraf Saysallatrlmsalm snrlandrma ya

da azaltm taahhd

(Baz yl ya da dnemin yzdesi olarak)

Avustralya 108

Avusturya 92

Belika 92

Bulgaristan* 92

Kanada 94

Hrvatistan* 95

ek Cumhuriyeti 92

Danimarka 92

Estonya* 92

Avrupa Topluluu 92

Finlandiya 92

Fransa 92

Almanya 92

Yunanistan 92

Macaristan* 94

zlanda 110

rlanda 92

talya 92

Japonya 94

Letonya* 92

Lihtentayn 92

Litvanya* 92

Lksemburg 92

Monako 92


31/62

Hollanda 92

Yeni Zelanda 100

Norve 101

Polonya* 94

Portekiz 92

Romanya* 92

Rusya Federasyonu 100

Slovakya* 92

Slovenya* 92

spanya 92

sve 92

svire 92

Ukrayna* 100

Byk Britanya Birleik Krallve Kuzey rlanda 92

Amerika Birleik Devletleri 93

______________________

*Piyasa ekonomisine geisrecinde olan lkeler.


32/62

KYOTO PROTOCOL

TO THE

UNITED NATIONS FRAMEWORK CONVENTION ON CLIMATE CHANGE

UNITED NATIONS

1998


33/62


34/62

4. "Montreal Protocol" means the Montreal Protocol on Substances that Deplete the Ozone

Layer, adopted in Montreal on 16 September 1987 and as subsequently adjusted and

amended.

5. "Parties present and voting" means Parties present and casting an affirmative or negative

vote.

6. "Party" means, unless the context otherwise indicates, a Party to this Protocol.

7. "Party included in Annex I" means a Party included in Annex I to the Convention, as may

be amended, or a Party which has made a notification under Article 4, paragraph 2(g), of the

Convention.

Article 2

1. Each Party included in Annex I, in achieving its quantified emission limitation and

reduction commitments under Article 3, in order to promote sustainable development, shall:

(a) Implement and/or further elaborate policies and measures in accordance with

its national circumstances, such as:

(i) Enhancement of energy efficiency in relevant sectors of the national

economy;

(ii) Protection and enhancement of sinks and reservoirs of greenhouse

gases not controlled by the Montreal Protocol, taking into account its

commitments under relevant international environmental agreements;

promotion of sustainable forest management practices, afforestation

and reforestation;

(iii) Promotion of sustainable forms of agriculture in light of climate change

considerations;

(iv) Research on, and promotion, development and increased use of, new

and renewable forms of energy, of carbon dioxide sequestration

technologies and of advanced and innovative environmentally sound

technologies;


35/62

(v) Progressive reduction or phasing out of market imperfections, fiscal

incentives, tax and duty exemptions and subsidies in all greenhouse

gas emitting sectors that run counter to the objective of the

Convention and application of market instruments;

(vi) Encouragement of appropriate reforms in relevant sectors aimed at

promoting policies and measures which limit or reduce emissions of

greenhouse gases not controlled by the Montreal Protocol;

(vii) Measures to limit and/or reduce emissions of greenhouse gases not

controlled by the Montreal Protocol in the transport sector;

(viii) Limitation and/or reduction of methane emissions through recovery

and use in waste management, as well as in the production, transport

and distribution of energy;

(b) Cooperate with other such Parties to enhance the individual and combined

effectiveness of their policies and measures adopted under this Article,

pursuant to Article 4, paragraph 2(e)(i), of the Convention. To this end, these

Parties shall take steps to share their experience and exchange information on

such policies and measures, including developing ways of improving their

comparability, transparency and effectiveness. The Conference of the Parties

serving as the meeting of the Parties to this Protocol shall, at its first session or

as soon as practicable thereafter, consider ways to facilitate such cooperation,

taking into account all relevant information.

2. The Parties included in Annex I shall pursue limitation or reduction of emissions of

greenhouse gases not controlled by the Montreal Protocol from aviation and marine bunker

fuels, working through the International Civil Aviation Organization and the International

Maritime Organization, respectively.

3.The Parties included in Annex I shall strive to implement policies and measures under this

Article in such a way as to minimize adverse effects, including the adverse effects of climate

change, effects on international trade, and social, environmental and economic impacts on

other Parties, especially developing country Parties and in particular those identified in Article

4, paragraphs 8 and 9, of the Convention, taking into account Article 3 of the Convention. The


36/62

Conference of the Parties serving as the meeting of the Parties to this Protocol may take

further action, as appropriate, to promote the implementation of the provisions of this

paragraph.

4. The Conference of the Parties serving as the meeting of the Parties to this Protocol, if

it decides that it would be beneficial to coordinate any of the policies and measures in

paragraph 1(a) above, taking into account different national circumstances and potential

effects, shall consider ways and means to elaborate the coordination of such policies and

measures.

Article 3

1. The Parties included in Annex I shall, individually or jointly, ensure that their

aggregate anthropogenic carbon dioxide equivalent emissions of the greenhouse gases listed

in Annex A do not exceed their assigned amounts, calculated pursuant to their quantified

emission limitation and reduction commitments inscribed in Annex B and in accordance with

the provisions of this Article, with a view to reducing their overall emissions of such gases by

at least 5 per cent below 1990 levels in the commitment period 2008 to 2012.

2. Each Party included in Annex I shall, by 2005, have made demonstrable progress in

achieving its commitments under this Protocol.

3.The net changes in greenhouse gas emissions by sources and removals by sinks resulting

from direct human-induced land-use change and forestry activities, limited to afforestation,

reforestation and deforestation since 1990, measured as verifiable changes in carbon stocks in

each commitment period, shall be used to meet the commitments under this Article of each

Party included in Annex I. The greenhouse gas emissions by sources and removals by sinks

associated with those activities shall be reported in a transparent and verifiable manner and

reviewed in accordance with Articles 7 and 8.

4. Prior to the first session of the Conference of the Parties serving as the meeting of the

Parties to this Protocol, each Party included in Annex I shall provide, for consideration by the

Subsidiary Body for Scientific and Technological Advice, data to establish its level of carbon

stocks in 1990 and to enable an estimate to be made of its changes in carbon stocks in

subsequent years. The Conference of the Parties serving as the meeting of the Parties to this

Protocol shall, at its first session or as soon as practicable thereafter, decide upon modalities,


37/62

rules and guidelines as to how, and which, additional human-induced activities related to

changes in greenhouse gas emissions by sources and removals by sinks in the agricultural

soils and the land-use change and forestry categories shall be added to, or subtracted from, the

assigned amounts for Parties included in Annex I, taking into account uncertainties,

transparency in reporting, verifiability, the methodological work of the Intergovernmental

Panel on Climate Change, the advice provided by the Subsidiary Body for Scientific and

Technological Advice in accordance with Article 5 and the decisions of the Conference of the

Parties. Such a decision shall apply in the second and subsequent commitment periods. A

Party may choose to apply such a decision on these additional human-induced activities for its

first commitment period, provided that these activities have taken place since 1990.

5.The Parties included in Annex I undergoing the process of transition to a market economy

whose base year or period was established pursuant to decision 9/CP.2 of the Conference of

the Parties at its second session shall use that base year or period for the implementation of

their commitments under this Article. Any other Party included in Annex I undergoing the

process of transition to a market economy which has not yet submitted its first national

communication under Article 12 of the Convention may also notify the Conference of the

Parties serving as the meeting of the Parties to this Protocol that it intends to use an historical

base year or period other than 1990 for the implementation of its commitments under thisArticle. The Conference of the Parties serving as the meeting of the Parties to this Protocol

shall decide on the acceptance of such notification.

6.Taking into account Article 4, paragraph 6, of the Convention, in the implementation of

their commitments under this Protocol other than those under this Article, a certain degree of

flexibility shall be allowed by the Conference of the Parties serving as the meeting of the

Parties to this Protocol to the Parties included in Annex I undergoing the process of transition

to a market economy.

7. In the first quantified emission limitation and reduction commitment period, from 2008 to

2012, the assigned amount for each Party included in Annex I shall be equal to the percentage

inscribed for it in Annex B of its aggregate anthropogenic carbon dioxide equivalent

emissions of the greenhouse gases listed in Annex A in 1990, or the base year or period

determined in accordance with paragraph 5 above, multiplied by five. Those Parties included

in Annex I for whom land-use change and forestry constituted a net source of greenhouse gas

emissions in 1990 shall include in their 1990 emissions base year or period the aggregate


38/62

anthropogenic carbon dioxide equivalent emissions by sources minus removals by sinks in

1990 from land-use change for the purposes of calculating their assigned amount.

8. Any Party included in Annex I may use 1995 as its base year for hydrofluorocarbons,

perfluorocarbons and sulphur hexafluoride, for the purposes of the calculation referred to in

paragraph 7 above.

9.Commitments for subsequent periods for Parties included in Annex I shall be established in

amendments to Annex B to this Protocol, which shall be adopted in accordance with the

provisions of Article 21, paragraph 7. The Conference of the Parties serving as the meeting of

the Parties to this Protocol shall initiate the consideration of such commitments at least seven

years before the end of the first commitment period referred to in paragraph 1 above.

10.Any emission reduction units, or any part of an assigned amount, which a Party acquires

from another Party in accordance with the provisions of Article 6 or of Article 17 shall be

added to the assigned amount for the acquiring Party.

11.Any emission reduction units, or any part of an assigned amount, which a Party transfers

to another Party in accordance with the provisions of Article 6 or of Article 17 shall be

subtracted from the assigned amount for the transferring Party.

12. Any certified emission reductions which a Party acquires from another Party in

accordance with the provisions of Article 12 shall be added to the assigned amount for the

acquiring Party.

13. If the emissions of a Party included in Annex I in a commitment period are less than

its assigned amount under this Article, this difference shall, on request of that Party, be added

to the assigned amount for that Party for subsequent commitment periods.

14.Each Party included in Annex I shall strive to implement the commitments mentioned in

paragraph 1 above in such a way as to minimize adverse social, environmental and economic

impacts on developing country Parties, particularly those identified in Article 4, paragraphs 8

and 9, of the Convention. In line with relevant decisions of the Conference of the Parties on

the implementation of those paragraphs, the Conference of the Parties serving as the meeting

of the Parties to this Protocol shall, at its first session, consider what actions are necessary to

minimize the adverse effects of climate change and/or the impacts of response measures on


39/62

Parties referred to in those paragraphs. Among the issues to be considered shall be the

establishment of funding, insurance and transfer of technology.

Article 4

1. Any Parties included in Annex I that have reached an agreement to fulfil their

commitments under Article 3 jointly, shall be deemed to have met those commitments

provided that their total combined aggregate anthropogenic carbon dioxide equivalent

emissions of the greenhouse gases listed in Annex A do not exceed their assigned amounts

calculated pursuant to their quantified emission limitation and reduction commitments

inscribed in Annex B and in accordance with the provisions of Article 3. The respective

emission level allocated to each of the Parties to the agreement shall be set out in that

agreement.

2. The Parties to any such agreement shall notify the secretariat of the terms of the agreement

on the date of deposit of their instruments of ratification, acceptance or approval of this

Protocol, or accession thereto. The secretariat shall in turn inform the Parties and signatories

to the Convention of the terms of the agreement.

3. Any such agreement shall remain in operation for the duration of the commitment period

specified in Article 3, paragraph 7.

4. If Parties acting jointly do so in the framework of, and together with, a regional economic

integration organization, any alteration in the composition of the organization after adoption

of this Protocol shall not affect existing commitments under this Protocol. Any alteration in

the composition of the organization shall only apply for the purposes of those commitments

under Article 3 that are adopted subsequent to that alteration.

5. In the event of failure by the Parties to such an agreement to achieve their total combined

level of emission reductions, each Party to that agreement shall be responsible for its own

level of emissions set out in the agreement.

6. If Parties acting jointly do so in the framework of, and together with, a regional economic

integration organization which is itself a Party to this Protocol, each member State of that

regional economic integration organization individually, and together with the regional

economic integration organization acting in accordance with Article 24, shall, in the event of


40/62

failure to achieve the total combined level of emission reductions, be responsible for its level

of emissions as notified in accordance with this Article.

Article 5

1. Each Party included in Annex I shall have in place, no later than one year prior to the start

of the first commitment period, a national system for the estimation of anthropogenic

emissions by sources and removals by sinks of all greenhouse gases not controlled by the

Montreal Protocol. Guidelines for such national systems, which shall incorporate the

methodologies specified in paragraph 2 below, shall be decided upon by the Conference of

the Parties serving as the meeting of the Parties to this Protocol at its first session.

2. Methodologies for estimating anthropogenic emissions by sources and removals by sinks of

all greenhouse gases not controlled by the Montreal Protocol shall be those accepted by the

Intergovernmental Panel on Climate Change and agreed upon by the Conference of the Parties

at its third session. Where such methodologies are not used, appropriate adjustments shall be

applied according to methodologies agreed upon by the Conference of the Parties serving as

the meeting of the Parties to this Protocol at its first session. Based on the work of, inter alia,

the Intergovernmental Panel on Climate Change and advice provided by the Subsidiary Body

for Scientific and Technological Advice, the Conference of the Parties serving as the meeting

of the Parties to this Protocol shall regularly review and, as appropriate, revise such

methodologies and adjustments, taking fully into account any relevant decisions by the

Conference of the Parties. Any revision to methodologies or adjustments shall be used only

for the purposes of ascertaining compliance with commitments under Article 3 in respect of

any commitment period adopted subsequent to that revision.

3. The global warming potentials used to calculate the carbon dioxide equivalence of

anthropogenic emissions by sources and removals by sinks of greenhouse gases listed in

Annex A shall be those accepted by the Intergovernmental Panel on Climate Change and

agreed upon by the Conference of the Parties at its third session. Based on the work of, inter

alia, the Intergovernmental Panel on Climate Change and advice provided by the Subsidiary

Body for Scientific and Technological Advice, the Conference of the Parties serving as the

meeting of the Parties to this Protocol shall regularly review and, as appropriate, revise the

global warming potential of each such greenhouse gas, taking fully into account any relevant

decisions by the Conference of the Parties. Any revision to a global warming potential shall


41/62

apply only to commitments under Article 3 in respect of any commitment period adopted

subsequent to that revision.

Article 6

1. For the purpose of meeting its commitments under Article 3, any Party included in Annex I

may transfer to, or acquire from, any other such Party emission reduction units resulting from

projects aimed at reducing anthropogenic emissions by sources or enhancing anthropogenic

removals by sinks of greenhouse gases in any sector of the economy, provided that:

(a) Any such project has the approval of the Parties involved;

(b) Any such project provides a reduction in emissions by sources, or anenhancement of removals by sinks, that is additional to any that would

otherwise occur;

(c) It does not acquire any emission reduction units if it is not in compliance with

its obligations under Articles 5 and 7; and

(d) The acquisition of emission reduction units shall be supplemental to domestic

actions for the purposes of meeting commitments under Article 3.

2.The Conference of the Parties serving as the meeting of the Parties to this Protocol may, at

its first session or as soon as practicable thereafter, further elaborate guidelines for the

implementation of this Article, including for verification and reporting.

3. A Party included in Annex I may authorize legal entities to participate, under its

responsibility, in actions leading to the generation, transfer or acquisition under this Article of

emission reduction units.

4.If a question of implementation by a Party included in Annex I of the requirements referred

to in this Article is identified in accordance with the relevant provisions of Article 8, transfers

and acquisitions of emission reduction units may continue to be made after the question has

been identified, provided that any such units may not be used by a Party to meet its

commitments under Article 3 until any issue of compliance is resolved.


42/62

Article 7

1.Each Party included in Annex I shall incorporate in its annual inventory of anthropogenic

emissions by sources and removals by sinks of greenhouse gases not controlled by the

Montreal Protocol, submitted in accordance with the relevant decisions of the Conference of

the Parties, the necessary supplementary information for the purposes of ensuring compliance

with Article 3, to be determined in accordance with paragraph 4 below.

2.Each Party included in Annex I shall incorporate in its national communication, submitted

under Article 12 of the Convention, the supplementary information necessary to demonstrate

compliance with its commitments under this Protocol, to be determined in accordance with

paragraph 4 below.

3.Each Party included in Annex I shall submit the information required under paragraph 1

above annually, beginning with the first inventory due under the Convention for the first year

of the commitment period after this Protocol has entered into force for that Party. Each such

Party shall submit the information required under paragraph 2 above as part of the first

national communication due under the Convention after this Protocol has entered into force

for it and after the adoption of guidelines as provided for in paragraph 4 below. The frequency

of subsequent submission of information required under this Article shall be determined by

the Conference of the Parties serving as the meeting of the Parties to this Protocol, taking into

account any timetable for the submission of national communications decided upon by the

Conference of the Parties.

4.The Conference of the Parties serving as the meeting of the Parties to this Protocol shall

adopt at its first session, and review periodically thereafter, guidelines for the preparation of

the information required under this Article, taking into account guidelines for the preparation

of national communications by Parties included in Annex I adopted by the Conference of the

Parties. The Conference of the Parties serving as the meeting of the Parties to this Protocol

shall also, prior to the first commitment period, decide upon modalities for the accounting of

assigned amounts.

Article 8

1. The information submitted under Article 7 by each Party included in Annex I shall be

reviewed by expert review teams pursuant to the relevant decisions of the Conference of the


43/62

Parties and in accordance with guidelines adopted for this purpose by the Conference of the

Parties serving as the meeting of the Parties to this Protocol under paragraph 4 below. The

information submitted under Article 7, paragraph 1, by each Party included in Annex I shall

be reviewed as part of the annual compilation and accounting of emissions inventories and

assigned amounts. Additionally, the information submitted under Article 7, paragraph 2, by

each Party included in Annex I shall be reviewed as part of the review of communications.

2. Expert review teams shall be coordinated by the secretariat and shall be composed of

experts selected from those nominated by Parties to the Convention and, as appropriate, by

intergovernmental organizations, in accordance with guidance provided for this purpose by

the Conference of the Parties.

3.The review process shall provide a thorough and comprehensive technical assessment of all

aspects of the implementation by a Party of this Protocol. The expert review teams

shall prepare a report to the Conference of the Parties serving as the meeting of the Parties to

this Protocol,assessing the implementation of the commitments of the Party and identifying

any potential problems in, and factors influencing, the fulfilment of commitments. Such

reports shall be circulated by the secretariat to all Parties to the Convention. The secretariat

shall list those questions of implementation indicated in such reports for further consideration

by the Conference of the Parties serving as the meeting of the Parties to this Protocol.

4.The Conference of the Parties serving as the meeting of the Parties to this Protocol shall

adopt at its first session, and review periodically thereafter, guidelines for the review of

implementation of this Protocol by expert review teams taking into account the relevant

decisions of the Conference of the Parties.

5.The Conference of the Parties serving as the meeting of the Parties to this Protocol shall,

with the assistance of the Subsidiary Body for Implementation and, as appropriate, the

Subsidiary Body for Scientific and Technological Advice, consider:

(a) The information submitted by Parties under Article 7 and the reports of the

expert reviews thereon conducted under this Article; and

(b) Those questions of implementation listed by the secretariat under paragraph 3

above, as well as any questions raised by Parties.


44/62

6. Pursuant to its consideration of the information referred to in paragraph 5 above, the

Conference of the Parties serving as the meeting of the Parties to this Protocol shall take

decisions on any matter required for the implementation of this Protocol.

Article 9

1. The Conference of the Parties serving as the meeting of the Parties to this Protocol shall

periodically review this Protocol in the light of the best available scientific information and

assessments on climate change and its impacts, as well as relevant technical, social and

economic information. Such reviews shall be coordinated with pertinent reviews under the

Convention, in particular those required by Article 4, paragraph 2(d), and Article 7, paragraph

2(a), of the Convention. Based on these reviews, the Conference of the Parties serving as the

meeting of the Parties to this Protocol shall take appropriate action.

2. The first review shall take place at the second session of the Conference of the Parties

serving as the meeting of the Parties to this Protocol. Further reviews shall take place at

regular intervals and in a timely manner.

Article 10

All Parties, taking into account their common but differentiated responsibilities and their

specific national and regional development priorities, objectives and circumstances, without

introducing any new commitments for Parties not included in Annex I, but

reaffirming existing commitments under Article 4, paragraph 1, of the Convention, and

continuing to advance the implementation of these commitments in order to achieve

sustainable development, taking into account Article 4, paragraphs 3, 5 and 7, of the

Convention, shall:

(a) Formulate, where relevant and to the extent possible, cost-effective national

and, where appropriate, regional programmes to improve the quality of local

emission factors, activity data and/or models which reflect the socio-economic

conditions of each Party for the preparation and periodic updating of national

inventories of anthropogenic emissions by sources and removals by sinks of all

greenhouse gases not controlled by the Montreal Protocol, using comparable

methodologies to be agreed upon by the Conference of the Parties, and


45/62

consistent with the guidelines for the preparation of national communications

adopted by the Conference of the Parties;

(b) Formulate, implement, publish and regularly update national and, where

appropriate, regional programmes containing measures to mitigate climate

change and measures to facilitate adequate adaptation to climate change:

(i) Such programmes would, interalia, concern the energy, transport and

industry sectors as well as agriculture, forestry and waste management.

Furthermore, adaptation technologies and methods for improving

spatial planning would improve adaptation to climate change; and

(ii) Parties included in Annex I shall submit information on action under

this Protocol, including national programmes, in accordance with

Article 7; and other Parties shall seek to include in their national

communications, as appropriate, information on programmes which

contain measures that the Party believes contribute to addressing

climate change and its adverse impacts, including the abatement of

increases in greenhouse gas emissions, and enhancement of and

removals by sinks, capacity building and adaptation measures;

(c) Cooperate in the promotion of effective modalities for the development,

application and diffusion of, and take all practicable steps to promote, facilitate

and finance, as appropriate, the transfer of, or access to, environmentally sound

technologies, know-how, practices and processes pertinent to climate change,

in particular to developing countries, including the formulation of policies and

programmes for the effective transfer of environmentally sound technologies

that are publicly owned or in the public domain and the creation of an enabling

environment for the private sector, to promote and enhance the transfer of, and

access to, environmentally sound technologies;

(d) Cooperate in scientific and technical research and promote the maintenance

and the development of systematic observation systems and development of

data archives to reduce uncertainties related to the climate system, the adverse

impacts of climate change and the economic and social consequences ofvarious response strategies, and promote the development and strengthening of


46/62

endogenous capacities and capabilities to participate in international and

intergovernmental efforts, programmes and networks on research and

systematic observation, taking into account Article 5 of the Convention;

(e) Cooperate in and promote at the international level, and, where appropriate,

using existing bodies, the development and implementation of education and

training programmes, including the strengthening of national capacity building,

in particular human and institutional capacities and the exchange or

secondment of personnel to train experts in this field, in particular for

developing countries, and facilitate at the national level public awareness of,

and public access to information on, climate change. Suitable modalities

should be developed to implement these activities through the relevant bodies

of the Convention, taking into account Article 6 of the Convention;

(f) Include in their national communications information on programmes and

activities undertaken pursuant to this Article in accordance with relevant

decisions of the Conference of the Parties; and

(g) Give full consideration, in implementing the commitments under this Article,

to Article 4, paragraph 8, of the Convention.

Article 11

1.In the implementation of Article 10, Parties shall take into account the provisions of Article

4, paragraphs 4, 5, 7, 8 and 9, of the Convention.

2. In the context of the implementation of Article 4, paragraph 1, of the Convention, in

accordance with the provisions of Article 4, paragraph 3, and Article 11 of the Convention,

and through the entity or entities entrusted with the operation of the financial mechanism of

the Convention, the developed country Parties and other developed Parties included in Annex

II to the Convention shall:

(a) Provide new and additional financial resources to meet the agreed full costs

incurred by developing country Parties in advancing the implementation of

existing commitments under Article 4, paragraph 1(a), of the Convention that

are covered in Article 10, subparagraph (a); and


47/62

(b) Also provide such financial resources, including for the transfer of technology,

needed by the developing country Parties to meet the agreed full incremental

costs of advancing the implementation of existing commitments under Article

4, paragraph 1, of the Convention that are covered by Article 10 and that are

agreed between a developing country Party and the international entity or

entities referred to in Article 11 of the Convention, in accordance with that

Article.

The implementation of these existing commitments shall take into account the need for

adequacy and predictability in the fl

Documents

UNFCCC Kyoto Protocol %28English%29